diff --git "a/corpus/files/metadata_train.tsv" "b/corpus/files/metadata_train.tsv" deleted file mode 100644--- "a/corpus/files/metadata_train.tsv" +++ /dev/null @@ -1,13031 +0,0 @@ -audio_id podcast_id segment_num start_time duration mafia_score normalized_text -a_tonsvidinu_001-0002-00:02:0112-00:00:0590 a_tonsvidinu_001 2 00:02:01.12 5.888 0.23 ljósan var austurrískur en þetta lag og fleiri samdi hann við enskan texta -a_tonsvidinu_001-0003-00:02:0796-00:00:0556 a_tonsvidinu_001 3 00:02:07.96 5.632 0.06 það kemur til af því að á efri árum sínum og hætti í ferðir til englands -a_tonsvidinu_001-0005-00:02:2056-00:00:0552 a_tonsvidinu_001 5 00:02:20.56 5.504 0.25 þessum þætti verður fjallað um englandsferðir haydns og verk sem tengjast þeim -a_tonsvidinu_001-0006-00:02:2884-00:00:0804 a_tonsvidinu_001 6 00:02:28.84 8.064 0.43 um það bil þrjátíu ár frá árinu sannri og eitt til san hundruð nutu -a_tonsvidinu_001-0008-00:02:4096-00:00:0478 a_tonsvidinu_001 8 00:02:40.96 4.736 0.0 fyrsta árið hjá páli antoni og eftir það hjá nikulási bróður hans -a_tonsvidinu_001-0009-00:02:4674-00:00:0530 a_tonsvidinu_001 9 00:02:46.74 5.376 0.09 hadestown hljómsveit furstans samdi tónverk og sá um flutning á þeim -a_tonsvidinu_001-0010-00:02:5304-00:00:0398 a_tonsvidinu_001 10 00:02:53.04 3.968 0.0 þetta var að mörgu leyti góð staða en hafði þó einn galla -a_tonsvidinu_001-0011-00:02:5748-00:00:1446 a_tonsvidinu_001 11 00:02:57.48 14.464 0.06 hænan sama og ekkert ferðast á eigin vegum það þurfti alltaf að vera til taks við hirðina og furstinn dvaldist oft lengi með hirð sinni í höll uppi í sveit langt frá hringiðu mannlífsins í vínarborg -a_tonsvidinu_001-0012-00:03:1866-00:00:0356 a_tonsvidinu_001 12 00:03:18.66 3.456 0.0 voru gefin út á prenti og báru orðstír hans víða -a_tonsvidinu_001-0014-00:03:3482-00:00:0358 a_tonsvidinu_001 14 00:03:34.82 3.584 0.0 anton hafði minni áhuga á tónlist en faðir hans hafði haft -a_tonsvidinu_001-0015-00:03:4550-00:00:0358 a_tonsvidinu_001 15 00:03:45.50 3.584 0.1 en lækkaði kaup hans og minnkaði skyldur hans til muna -a_tonsvidinu_001-0016-00:03:5252-00:00:0302 a_tonsvidinu_001 16 00:03:52.52 3.072 0.3 sætin var ekki jafn bundinn við eftir hans í hirðina -a_tonsvidinu_001-0018-00:04:0238-00:00:0596 a_tonsvidinu_001 18 00:04:02.38 6.016 0.14 random ég er kominn til þess að sækir á morgun skrifum við undir samning -a_tonsvidinu_001-0020-00:04:2000-00:00:0360 a_tonsvidinu_001 20 00:04:20.00 3.584 0.3 það varð úr að hætta færi með salómon til englands -a_tonsvidinu_001-0022-00:04:5202-00:00:0338 a_tonsvidinu_001 22 00:04:52.02 3.328 0.3 sem hætti hafði samið árið sat hundruð áttu og níu -a_tonsvidinu_001-0024-00:05:0982-00:00:1232 a_tonsvidinu_001 24 00:05:09.82 12.288 0.34 tarantino níu sem leika átti við athöfnina en hann komst ekki nógu snemma til oxford til þess að æfa nýjaverkið og því var sinfónía nr nutu og tvö leikinn -a_tonsvidinu_001-0025-00:05:4456-00:00:0360 a_tonsvidinu_001 25 00:05:44.56 3.584 0.1 þú talar mjög góða ensku! kallaði einhver gárunginn til baka -a_tonsvidinu_001-0029-00:16:4982-00:00:0922 a_tonsvidinu_001 29 00:16:49.82 9.216 0.41 rokksveitini freiburg lék fyrsta kafla úr sinfóníu nr nutu og tvö í getur oxford sinfóníunni eftir ljósan -a_tonsvidinu_001-0031-00:17:1036-00:00:0576 a_tonsvidinu_001 31 00:17:10.36 5.76 0.11 hann kunni hins vegar ekki að öllu leyti vel við sig í borginni honum fannst hún alltof hávaðasöm -a_tonsvidinu_001-0032-00:17:1716-00:00:0544 a_tonsvidinu_001 32 00:17:17.16 5.504 0.23 í bréfi í desember sat hundruð nutu og eitt skrifaði hann í hattinum -a_tonsvidinu_001-0033-00:17:2934-00:00:0554 a_tonsvidinu_001 33 00:17:29.34 5.632 0.19 ég hlakka til þess eins og barn að koma aftur heim og faðma gömlu vini mína -a_tonsvidinu_001-0034-00:17:3544-00:00:0790 a_tonsvidinu_001 34 00:17:35.44 7.936 0.24 í eina sorg er sú að mótettur ekki á meðal þeirra ef það er satt sem ég vona að sé ekki að hann sé dáinn -a_tonsvidinu_001-0035-00:17:4554-00:00:0516 a_tonsvidinu_001 35 00:17:45.54 5.12 0.46 það var því miður satt að mótsögnina þyrnir stj hundruð nutu og eitt -a_tonsvidinu_001-0036-00:17:5830-00:00:0758 a_tonsvidinu_001 36 00:17:58.30 7.552 0.14 þess var samt ekki langt að bíða að hann færi aftur til englands það gerðist í febrúar natur nutu og fjögur -a_tonsvidinu_001-0037-00:18:1030-00:00:0394 a_tonsvidinu_001 37 00:18:10.30 3.968 0.36 og það var þetta ár sem hætti voru að semja lög við ensk ljóð -a_tonsvidinu_001-0038-00:18:1536-00:00:1238 a_tonsvidinu_001 38 00:18:15.36 12.416 0.12 lesin voru eftir skáldkonuna anne sem hætti hafði lítillega kynnst í fyrri ferð sinni þegar til stóð að hann færi í aðgerð hjá lækninum eiginmanni hennar -a_tonsvidinu_001-0043-00:23:0168-00:00:0860 a_tonsvidinu_001 43 00:23:01.68 8.576 0.33 síðasta sinfónían er líka kölluð lundúnasinfónían þótt hún eigi í rauninni ekkert meira tilkall til ársins en hinar -a_tonsvidinu_001-0044-00:23:1152-00:00:0808 a_tonsvidinu_001 44 00:23:11.52 8.064 0.28 sinfónían var samin í lundúnum árið sat hundruð nutu og fimm og eftir frumflutning á henni skrifaði hades -a_tonsvidinu_001-0045-00:23:2032-00:00:0788 a_tonsvidinu_001 45 00:23:20.32 7.936 0.0 allir voru ánægðir og ég er líka ég græddi fjögur þúsund gyllini á kvöldinu þetta er aðeins hægt í englandi -a_tonsvidinu_001-0049-00:32:1988-00:00:0348 a_tonsvidinu_001 49 00:32:19.88 3.456 0.08 kom þó að því að hann fór að búa sig til heilar -a_tonsvidinu_001-0050-00:32:2458-00:00:0704 a_tonsvidinu_001 50 00:32:24.58 7.04 0.29 einmitt lundúnasinfónían sem flutt var á kveðjutónleikum hans í lundúnum fjórða maí sat hundruð nutu og fimm -a_tonsvidinu_001-0055-00:45:0866-00:00:0550 a_tonsvidinu_001 55 00:45:08.66 5.504 0.38 eitt ágúst stj hundruð nutu og fimm yfirgaf hitinn and í annað sinn -a_tonsvidinu_001-0056-00:45:1484-00:00:0882 a_tonsvidinu_001 56 00:45:14.84 8.832 0.21 og hefur þá ef til vill grunað að hann myndi ekki koma þangað aftur hann var orðinn settu og þriggja ára og það var talsverðum aldur á átján öld -a_tonsvidinu_002-0001-00:00:0410-00:00:0476 a_tonsvidinu_002 1 00:00:04.10 4.736 0.36 níundu og níu kom út ljóðabók með hinu einfalda nafni kvæði -a_tonsvidinu_002-0004-00:00:2826-00:00:0342 a_tonsvidinu_002 4 00:00:28.26 3.456 0.3 nú var því tuttugustu ára gömul þegar bókin kom út -a_tonsvidinu_002-0009-00:00:5742-00:00:0386 a_tonsvidinu_002 9 00:00:57.42 3.84 0.0 og ekki er laust við að kynferði höfundarins hafi komið þar við sögu -a_tonsvidinu_002-0010-00:01:0256-00:00:0526 a_tonsvidinu_002 10 00:01:02.56 5.248 0.4 jónas jónasson frá hrafnagili talaði um veiklulega draumværð í ljóðunum -a_tonsvidinu_002-0013-00:01:2904-00:00:0388 a_tonsvidinu_002 13 00:01:29.04 3.84 0.0 og svaraði þeim fullum hálsi sem höfðu gert lítið úr skáldkonunni -a_tonsvidinu_002-0014-00:01:3646-00:00:0446 a_tonsvidinu_002 14 00:01:36.46 4.48 0.0 var hulda viðurkennd sem ein fremsta skáldkona íslands fyrr og síðar -a_tonsvidinu_002-0015-00:01:4976-00:00:0834 a_tonsvidinu_002 15 00:01:49.76 8.32 0.29 hefði að geyma úrval skáldskapar eftir íslenska höfunda frá tímabilinu sat hundruð fimmtu til tjá hundruð þrjátíu -a_tonsvidinu_002-0019-00:02:3364-00:00:0612 a_tonsvidinu_002 19 00:02:33.64 6.144 0.08 og þar kemur fram yrkisefni sem ekki var skáldkonunni síður hugleikið en náttúrufegurðin -a_tonsvidinu_002-0026-00:04:3570-00:00:0310 a_tonsvidinu_002 26 00:04:35.70 3.2 0.0 rétt er að taka fram að ljóðin í bókinni eru mörg -a_tonsvidinu_002-0027-00:04:4234-00:00:0618 a_tonsvidinu_002 27 00:04:42.34 6.272 0.0 á þessum tíma var sú stefna ekki orðin ráðandi að hafa ljóðabækur stuttar og hnitmiðaðar -a_tonsvidinu_002-0030-00:05:0026-00:00:0412 a_tonsvidinu_002 30 00:05:00.26 4.096 0.0 þetta var eitt fyrsta lag eftir íslenska konu sem birtist á prenti -a_tonsvidinu_002-0034-00:07:2504-00:00:0394 a_tonsvidinu_002 34 00:07:25.04 3.968 0.0 svo það er ljóst að það er kona eða stúlka sem saknað er -a_tonsvidinu_002-0035-00:07:3828-00:00:0476 a_tonsvidinu_002 35 00:07:38.28 4.736 0.0 þetta vekur upp þá spurningu hvort skáldkonan sé að yrkja um látna systur sína -a_tonsvidinu_002-0036-00:07:5120-00:00:0474 a_tonsvidinu_002 36 00:07:51.20 4.736 0.31 engin þeirra var dáin þegar þessi ljóðabók kom út árið nutu og níu -a_tonsvidinu_002-0037-00:07:5988-00:00:0396 a_tonsvidinu_002 37 00:07:59.88 3.84 0.0 líka í ljós að aldrei er beinlínis sagt að systirin sé dáinn -a_tonsvidinu_002-0038-00:08:0986-00:00:0634 a_tonsvidinu_002 38 00:08:09.86 6.272 0.0 fjórða ljóðinu talar hulda um að þær systurnar hafi sofið saman og leikið sér saman -a_tonsvidinu_002-0039-00:08:1712-00:00:0528 a_tonsvidinu_002 39 00:08:17.12 5.248 0.0 og virðist því líklegt að ljóðið sé ort um systur sem er nálægt henni aldrei -a_tonsvidinu_002-0040-00:08:3054-00:00:0622 a_tonsvidinu_002 40 00:08:30.54 6.272 0.21 í æviminningum huldu kemur fram að þær bergljót sváfu saman og voru mjög nánar -a_tonsvidinu_002-0041-00:08:3840-00:00:0514 a_tonsvidinu_002 41 00:08:38.40 5.248 0.29 aðalbjörg og bergljót virðast samt ekki hafa hlust langt í burtu þegar þær giftust -a_tonsvidinu_002-0042-00:08:4816-00:00:0414 a_tonsvidinu_002 42 00:08:48.16 4.096 0.3 aðalbjörg giftist árið nýjan hundruð þegar hulda var nýjan ára -a_tonsvidinu_002-0044-00:08:5994-00:00:0392 a_tonsvidinu_002 44 00:08:59.94 3.84 0.0 en auðvitað getur verið um annan aðskilnað að ræða en giftingu -a_tonsvidinu_002-0046-00:09:1840-00:00:0432 a_tonsvidinu_002 46 00:09:18.40 4.352 0.0 mér hefur ekki tekist að komast að því um hvaða aðskilnað hann snýst -a_tonsvidinu_002-0051-00:13:3672-00:00:0508 a_tonsvidinu_002 51 00:13:36.72 5.12 0.38 hér er ekki kunnugt um að hvaða lag hulda hafði í huga þegar hún orti kvæðið -a_tonsvidinu_002-0052-00:13:4312-00:00:0342 a_tonsvidinu_002 52 00:13:43.12 3.456 0.0 en ekki er langt síðan nýtt lag var samið við þetta ljóð -a_tonsvidinu_002-0057-00:17:4934-00:00:0692 a_tonsvidinu_002 57 00:17:49.34 6.912 0.07 skáldkonan lýsir því hvernig lækurinn glaði hafi í æsku sinni sungið um ljúfa barnaleiki -a_tonsvidinu_002-0067-00:21:4034-00:00:0794 a_tonsvidinu_002 67 00:21:40.34 7.936 0.47 okkar bíður blóm in bak við sun og tina bak við sig silfur hita tina -a_tonsvidinu_002-0073-00:22:2528-00:00:0592 a_tonsvidinu_002 73 00:22:25.28 6.016 0.31 fyrir verkið var páll tilnefndur til tónskáldaverðlauna norðurlandaráðs ná hundruð nutu og þrjú -a_tonsvidinu_002-0076-00:28:5496-00:00:0676 a_tonsvidinu_002 76 00:28:54.96 6.784 0.15 skömmu á eftir þessu ljóði kemur þriggja ljóða flokkur undir heitinu þrjú smákvæði -a_tonsvidinu_002-0083-00:32:5056-00:00:0498 a_tonsvidinu_002 83 00:32:50.56 4.992 0.0 líklegt er að margir hlustendur kannist ekkert við þriðja og síðasta erindið -a_tonsvidinu_002-0086-00:33:2632-00:00:0436 a_tonsvidinu_002 86 00:33:26.32 4.352 0.0 skáldkonan þráir að sjá vatnið kyrrláta rótast upp í stormi -a_tonsvidinu_002-0087-00:33:3172-00:00:0304 a_tonsvidinu_002 87 00:33:31.72 3.072 0.0 þetta er ekki sú hlið á huldu sem flestir þekkja -a_tonsvidinu_002-0089-00:35:2218-00:00:0636 a_tonsvidinu_002 89 00:35:22.18 6.4 0.07 bókinni kvæði má á einum stað finna nokkrar stökur sem standa einar úr sér -a_tonsvidinu_002-0098-00:36:4654-00:00:0384 a_tonsvidinu_002 98 00:36:46.54 3.84 0.2 ég á það heima sem aldrei gleymist né umbreyst fær -a_tonsvidinu_002-0102-00:39:2058-00:00:0474 a_tonsvidinu_002 102 00:39:20.58 4.736 0.0 tók þorsteinn erlingsson sérstaklega í grein sinni um skáldskap huldu -a_tonsvidinu_002-0107-00:43:4814-00:00:0502 a_tonsvidinu_002 107 00:43:48.14 4.992 0.1 og það var höfundurinn sjálfur sigurður þórðarson sem stjórnaði kórnum -a_tonsvidinu_002-0109-00:44:0744-00:00:0400 a_tonsvidinu_002 109 00:44:07.44 3.968 0.09 samtíð á sín og sjálfsagt get ég fengið þau að heyra -a_tonsvidinu_002-0110-00:44:1452-00:00:0694 a_tonsvidinu_002 110 00:44:14.52 6.912 0.33 að orðin bárust þín úr aldar djúpt að mínu heyra um það -a_tonsvidinu_002-0111-00:44:2214-00:00:0566 a_tonsvidinu_002 111 00:44:22.14 5.76 0.33 hvort litla ljóða svalur mín í löndum þínum fái að syngja meira -a_tonsvidinu_002-0112-00:44:3792-00:00:0694 a_tonsvidinu_002 112 00:44:37.92 6.912 0.0 við ljúkum þessum þætti með tveimur lögum við eitt af síðustu ljóðum bókarinnar kvæði eftir huldu -a_tonsvidinu_002-0114-00:44:5698-00:00:0402 a_tonsvidinu_002 114 00:44:56.98 3.968 0.0 sem bendir til þess að það sé fengið að láni úr gömlu þjóðkvæði -a_tonsvidinu_002-0118-00:47:2330-00:00:0492 a_tonsvidinu_002 118 00:47:23.30 4.864 0.0 hefur það vafalaust verið eitt fyrsta lagið sem samið var við ljóð úr bókinni -a_tonsvidinu_002-0119-00:47:3484-00:00:0560 a_tonsvidinu_002 119 00:47:34.84 5.632 0.08 það er hins vegar nokkuð sérkennilegt að bjarni breytir aðeins orðaröðinni í kvæðinu -a_tonsvidinu_002-0120-00:47:4102-00:00:0416 a_tonsvidinu_002 120 00:47:41.02 4.224 0.1 og lætur að hefjast með orðunum sólin rennur í roðasæ -a_tonsvidinu_003-0001-00:00:0374-00:00:0814 a_tonsvidinu_003 1 00:00:03.74 8.064 0.05 það lét ekki mikið yfir sér nafnið á ljóðabókinni sem kom út hjá forlaginu heimskringlu árið tjá hundruð þrjátíu og sjö -a_tonsvidinu_003-0003-00:00:1968-00:00:0500 a_tonsvidinu_003 3 00:00:19.68 4.992 0.09 fremst í því eintaki bókarinnar sem varðveitt er á landsbókasafninu stendur -a_tonsvidinu_003-0004-00:00:2654-00:00:0712 a_tonsvidinu_003 4 00:00:26.54 7.04 0.29 af þessari bók eru aðeins prentuð hundruð fimmtu töluvert eintök og er þetta tuttugustu og áttunda eintakið -a_tonsvidinu_003-0006-00:00:5080-00:00:0390 a_tonsvidinu_003 6 00:00:50.80 3.968 0.3 steinn var tuttugustu ára gamall þegar bókin ljóð kom út -a_tonsvidinu_003-0007-00:00:5820-00:00:0560 a_tonsvidinu_003 7 00:00:58.20 5.632 0.06 því árið ná hundruð þrjátíu og fjögur hafði komið út eftir hann bókin rauður loginn brann -a_tonsvidinu_003-0008-00:01:0854-00:00:0470 a_tonsvidinu_003 8 00:01:08.54 4.736 0.42 rann frekar í ljóðum sem steinn steinarr birtist okkur sem heilsteypt skáld -a_tonsvidinu_003-0013-00:02:3478-00:00:0582 a_tonsvidinu_003 13 00:02:34.78 5.76 0.07 sólina sem mundi skína upp á himninum stærri og bjartari en nokkru sinni áður -a_tonsvidinu_003-0015-00:02:5474-00:00:0510 a_tonsvidinu_003 15 00:02:54.74 4.992 0.0 þá þurfum við ekki framar að hræðast myrkrið því þá verður aldrei nótt -a_tonsvidinu_003-0016-00:03:2030-00:00:0450 a_tonsvidinu_003 16 00:03:20.30 4.48 0.17 við heyrum nú guðmund jónsson hringja lagið að eftir magnús á árnason -a_tonsvidinu_003-0017-00:06:1844-00:00:0638 a_tonsvidinu_003 17 00:06:18.44 6.4 0.29 guðmundur jónsson söng vögguvísu lag eftir magnús á árnason við ljóð eftir stein steinarr -a_tonsvidinu_003-0020-00:06:4078-00:00:0594 a_tonsvidinu_003 20 00:06:40.78 5.888 0.07 á hinn bóginn nær að sérlega vel hinni kliðmjúku hrynjandi sem er í ljóðinu -a_tonsvidinu_003-0022-00:08:5346-00:00:0544 a_tonsvidinu_003 22 00:08:53.46 5.504 0.09 hafði steinn ort talsvert um baráttu verkalýðsins gegn auðvaldi og kúgun -a_tonsvidinu_003-0023-00:09:1092-00:00:0692 a_tonsvidinu_003 23 00:09:10.92 6.912 0.31 það er vísar skáldið til forngrísku sagnarinnar um prometheus sem færði mannkyninu eldinn -a_tonsvidinu_003-0025-00:09:2828-00:00:0376 a_tonsvidinu_003 25 00:09:28.28 3.84 0.09 og á hverjum degi kom örn sem kroppaði í lifur hans -a_tonsvidinu_003-0027-00:09:3774-00:00:0702 a_tonsvidinu_003 27 00:09:37.74 7.04 0.33 í dag er ég fangi í dýfum auðvaldi með sigrúnar hendur og silfur hvítt hár -a_tonsvidinu_003-0029-00:10:0214-00:00:0404 a_tonsvidinu_003 29 00:10:02.14 3.968 0.45 ég færði í en sem að eilífu brennur í hjörtum þess -a_tonsvidinu_003-0036-00:22:0172-00:00:0314 a_tonsvidinu_003 36 00:22:01.72 3.2 0.0 nokkrir hafa spreytt sig á því að semja tónlist við það -a_tonsvidinu_003-0039-00:24:4550-00:00:0474 a_tonsvidinu_003 39 00:24:45.50 4.736 0.0 annað kvæði bókarinnar sem talist getur til frægustu ljóða skáldsins -a_tonsvidinu_003-0043-00:28:1680-00:00:0482 a_tonsvidinu_003 43 00:28:16.80 4.736 0.09 þetta var lag torfa ólafssonar vor við ljóð eftir stein steinarr -a_tonsvidinu_003-0047-00:30:3228-00:00:0590 a_tonsvidinu_003 47 00:30:32.28 5.888 0.25 guðmundur jónsson söng lagið borg eftir ingólf sveinsson við ljóð steins steinarrs -a_tonsvidinu_003-0048-00:30:4582-00:00:0600 a_tonsvidinu_003 48 00:30:45.82 6.016 0.07 vinsælasta lag sem samið hefur verið við kvæði úr bókinni ljóð eftir stein steinarr -a_tonsvidinu_003-0054-00:41:2308-00:00:0510 a_tonsvidinu_003 54 00:41:23.08 4.992 0.09 þóra árnadóttir söng lag sitt vöggugjöf við ljóð eftir stein steinarr -a_tonsvidinu_003-0058-00:42:1482-00:00:0420 a_tonsvidinu_003 58 00:42:14.82 4.224 0.2 og ég hrópar sjálfan röddu hvað hef ég þá gert -a_tonsvidinu_003-0059-00:42:2062-00:00:0404 a_tonsvidinu_003 59 00:42:20.62 4.096 0.3 er að svara með læv hlátur lengst út í myrkrinu -a_tonsvidinu_003-0065-00:47:0956-00:00:0570 a_tonsvidinu_003 65 00:47:09.56 5.76 0.46 kannski kom ég með vindinn og hvísla í yrði launin á ráðgáta lífsins -a_tonsvidinu_003-0066-00:47:1590-00:00:0898 a_tonsvidinu_003 66 00:47:15.90 8.96 0.44 kannski velti ég niður líðan eins og vonleysi yfir bústað og læti hlaupa í hlægilegt angista -a_tonsvidinu_003-0067-00:47:2614-00:00:0700 a_tonsvidinu_003 67 00:47:26.14 7.04 0.38 kannski rígur þjáning lífsins eins og hvítir varnar undan milli hins eilífa meistara -a_tonsvidinu_003-0068-00:47:3436-00:00:0538 a_tonsvidinu_003 68 00:47:34.36 5.376 0.3 kannski sitja við torgi í þúsundir ára og biðu brauð -a_tonsvidinu_003-0070-00:47:5504-00:00:0622 a_tonsvidinu_003 70 00:47:55.04 6.144 0.46 sem kom út í undantekningar öðum eintökum árið nánd hundruð þrjátíu og sjö -a_tonsvidinu_004-0001-00:00:2140-00:00:0434 a_tonsvidinu_004 1 00:00:21.40 4.352 0.0 í þessum þætti höldum við jól með skáldinu jónasi hallgrímssyni -a_tonsvidinu_004-0002-00:00:2626-00:00:0706 a_tonsvidinu_004 2 00:00:26.26 7.04 0.0 lesin verða ljóð og textar eftir skáldið sem tengjast jólum áramótum og vetrarsólstöðum -a_tonsvidinu_004-0003-00:00:3670-00:00:1196 a_tonsvidinu_004 3 00:00:36.70 12.032 0.28 meðal annars verður flutt nýtt hljóðrit þar sem skólakór kársness syngur jólasöng sem jónas orti á dönsku fyrir barnaball í reykjavík árið átján hundruð tuttugustu -a_tonsvidinu_004-0004-00:00:5412-00:00:0340 a_tonsvidinu_004 4 00:00:54.12 3.456 0.27 hann fæddist á hrauni í öxnadal árið átján hundruð og sjö -a_tonsvidinu_004-0005-00:00:5828-00:00:0414 a_tonsvidinu_004 5 00:00:58.28 4.096 0.4 ólst upp hjá foreldrum sínum á steinsstöðum skammt frá hrauni -a_tonsvidinu_004-0006-00:01:0900-00:00:0512 a_tonsvidinu_004 6 00:01:09.00 5.12 0.08 vafalaust hefur fjölskyldan farið í kirkju á jólum þegar jónas var barn -a_tonsvidinu_004-0007-00:01:1542-00:00:0448 a_tonsvidinu_004 7 00:01:15.42 4.48 0.0 á þessum árum voru jólin að mörgu leyti ólík því sem við þekkjum nú -a_tonsvidinu_004-0008-00:01:2140-00:00:0416 a_tonsvidinu_004 8 00:01:21.40 4.224 0.08 ekki var nú með það að jólatré væri enn óþekkt á íslandi -a_tonsvidinu_004-0009-00:01:2596-00:00:0604 a_tonsvidinu_004 9 00:01:25.96 6.016 0.07 lítið um jólagjafir nema kannski kerti og ný föt svo að enginn færi í jólaköttinn -a_tonsvidinu_004-0010-00:01:3306-00:00:0472 a_tonsvidinu_004 10 00:01:33.06 4.608 0.08 jólasálmarnir voru ekki heldur hinir sömu og þeir sem nú eru algengastir -a_tonsvidinu_004-0011-00:01:3902-00:00:0902 a_tonsvidinu_004 11 00:01:39.02 9.088 0.1 sálmabók hafði ekki einu sinni verið ortur á þýsku þegar jónas fæddist hvað þá að hann hefði verið þýddur á íslensku -a_tonsvidinu_004-0012-00:01:4904-00:00:0860 a_tonsvidinu_004 12 00:01:49.04 8.704 0.44 ekki voru heldur komnir sálmarnir í belle hennar barnatíma er glatt í döprum hjörtum sem nú þykja ómissandi -a_tonsvidinu_004-0014-00:02:0636-00:00:0518 a_tonsvidinu_004 14 00:02:06.36 5.12 0.0 einnig er líklegt að hann hafi heyrt jólasálminn dýrð sé guði í hæstum hæðum -a_tonsvidinu_004-0018-00:05:2762-00:00:0416 a_tonsvidinu_004 18 00:05:27.62 4.224 0.0 níu ára gamall varð jónas fyrir þeirri sorg að missa föður sinn -a_tonsvidinu_004-0019-00:05:3300-00:00:0572 a_tonsvidinu_004 19 00:05:33.00 5.76 0.0 hann fór þá í fóstur í hvassafell undir fjöllum í eyjafirði og var þar í nokkur ár -a_tonsvidinu_004-0020-00:05:4012-00:00:0486 a_tonsvidinu_004 20 00:05:40.12 4.864 0.46 veturinn átján hundruð og nýjan til tuttugustu þegar hann var tólf ára gamall -a_tonsvidinu_004-0022-00:05:5452-00:00:0584 a_tonsvidinu_004 22 00:05:54.52 5.888 0.06 en var svo í tvö ár í námsdvöl hjá sr einari thorlacius í goðdölum í skagafirði -a_tonsvidinu_004-0026-00:06:1946-00:00:0486 a_tonsvidinu_004 26 00:06:19.46 4.864 0.25 það eru einmitt jólin átján hundruð tuttugustu sem við stöldrum fyrst við -a_tonsvidinu_004-0027-00:06:2550-00:00:0556 a_tonsvidinu_004 27 00:06:25.50 5.632 0.0 jónas hafði snemma byrjað að yrkja og orti stundum tækifæriskvæði eftir beiðni -a_tonsvidinu_004-0029-00:06:4072-00:00:0510 a_tonsvidinu_004 29 00:06:40.72 5.12 0.25 það er að segja jólasöngur handa börnum á dansleik átján hundruð tuttugustu -a_tonsvidinu_004-0030-00:06:4794-00:00:0680 a_tonsvidinu_004 30 00:06:47.94 6.784 0.0 það sem jónas var á íslandi á þessum tíma er ljóst að söngurinn var ekki ætlaður fyrir dansleik erlendis -a_tonsvidinu_004-0031-00:06:5916-00:00:0720 a_tonsvidinu_004 31 00:06:59.16 7.168 0.05 var sú að dönsk áhrif voru mikil á þessum tíma í reykjavík en þar hefur ballið sjálfsagt verið haldið -a_tonsvidinu_004-0032-00:07:1366-00:00:0832 a_tonsvidinu_004 32 00:07:13.66 8.32 0.29 og jafnvel það yfirstéttarinnar íslenskt að uppruna talaði dönskuskotið af því að danskan þótti fínni en íslenskan -a_tonsvidinu_004-0033-00:07:2454-00:00:0700 a_tonsvidinu_004 33 00:07:24.54 7.04 0.32 það er nokkuð merkilegt að jólaball fyrir börn skyldi vera haldið svona snemma í reykjavík árið átján hundruð tuttugustu -a_tonsvidinu_004-0035-00:07:4012-00:00:0360 a_tonsvidinu_004 35 00:07:40.12 3.584 0.0 og kannski einhver íslensk heldri manna börn sem kunnu dönsku -a_tonsvidinu_004-0038-00:07:5816-00:00:0344 a_tonsvidinu_004 38 00:07:58.16 3.456 0.0 jónas átti síðar eftir að verða ástfanginn af dóttur hennar -a_tonsvidinu_004-0039-00:08:0438-00:00:0446 a_tonsvidinu_004 39 00:08:04.38 4.48 0.08 fimmta ára þetta ár og sjálfsagt of stór til að fara á barnabarn -a_tonsvidinu_004-0042-00:08:4116-00:00:0302 a_tonsvidinu_004 42 00:08:41.16 3.072 0.0 það hefur aldrei verið þýtt á íslensku í bundnu máli -a_tonsvidinu_004-0043-00:08:4502-00:00:0428 a_tonsvidinu_004 43 00:08:45.02 4.352 0.0 en í lauslegri þýðingu í óbundnu máli hljómar textinn þannig -a_tonsvidinu_004-0047-00:09:0832-00:00:0504 a_tonsvidinu_004 47 00:09:08.32 5.12 0.0 en jólastjarnan kyrrláta sem brosir uppi á himninum yfir sveitabæ -a_tonsvidinu_004-0049-00:09:1804-00:00:0466 a_tonsvidinu_004 49 00:09:18.04 4.736 0.0 og ætlar að staðnæmast yfir kofanum þar sem jólabarnið svaf -a_tonsvidinu_004-0052-00:09:4246-00:00:0368 a_tonsvidinu_004 52 00:09:42.46 3.712 0.17 þangað fá þau öll að koma sem elskuðu pabba sinn og mömmu -a_tonsvidinu_004-0054-00:10:2556-00:00:0398 a_tonsvidinu_004 54 00:10:25.56 3.968 0.0 síðasta erindið á að syngjast til skiptis af drengjum og stúlkum -a_tonsvidinu_004-0055-00:10:3256-00:00:0426 a_tonsvidinu_004 55 00:10:32.56 4.352 0.0 við göngum til móts við aldur gleðinnar leiddar af góðum mæðrum -a_tonsvidinu_004-0057-00:10:5988-00:00:0546 a_tonsvidinu_004 57 00:10:59.88 5.376 0.0 eins og hlustendur heyra hefur jónas ort jólakvæði á máli sem börn gátu skilyrði -a_tonsvidinu_004-0059-00:11:1726-00:00:0546 a_tonsvidinu_004 59 00:11:17.26 5.376 0.13 við hvaða lag skyldi það hafa verið sungið á barnaballinu átján hundruð stuttu og níu -a_tonsvidinu_004-0060-00:11:2398-00:00:0414 a_tonsvidinu_004 60 00:11:23.98 4.096 0.0 því miður er það ekki tekið fram í handriti jónasar að kvæðinu -a_tonsvidinu_004-0061-00:11:3300-00:00:0418 a_tonsvidinu_004 61 00:11:33.00 4.096 0.25 fundið kim heldur svo auðvelt að finna lag sem passaði við háttinn -a_tonsvidinu_004-0062-00:11:3874-00:00:0418 a_tonsvidinu_004 62 00:11:38.74 4.224 0.15 en allt í einu datt ég niður á lag sem hæfði hættinum nákvæmlega -a_tonsvidinu_004-0066-00:12:0530-00:00:0736 a_tonsvidinu_004 66 00:12:05.30 7.296 0.31 þó að tónlistarlíf á íslandi væri takmarkað á fyrri hluta í tónar lög ótalið berast hingað -a_tonsvidinu_004-0067-00:12:1344-00:00:0402 a_tonsvidinu_004 67 00:12:13.44 4.096 0.36 til dæmis hafði bjarni thorarensen ort ljóð við menúett eftir hann -a_tonsvidinu_004-0068-00:12:1894-00:00:0544 a_tonsvidinu_004 68 00:12:18.94 5.504 0.23 og svo að hlustendur gætu fengið að heyra þennan jólasöng jónasar hallgrímssonar sunginn -a_tonsvidinu_004-0069-00:12:3450-00:00:0574 a_tonsvidinu_004 69 00:12:34.50 5.76 0.38 við skulum nú reyna að sjá fyrir okkur barnaballið í reykjavík fyrir jólin átján hundruð tuttugustu -a_tonsvidinu_004-0070-00:12:4138-00:00:0460 a_tonsvidinu_004 70 00:12:41.38 4.608 0.07 það hefur ekki verið neitt jólatré því þau voru ekki enn komin til íslands -a_tonsvidinu_004-0071-00:12:4664-00:00:0650 a_tonsvidinu_004 71 00:12:46.64 6.528 0.11 en sennilega hafa börnin dansað tvö og tvö saman eða kannski í tveimur röðum hvorri á móti annarri -a_tonsvidinu_004-0072-00:12:5778-00:00:0540 a_tonsvidinu_004 72 00:12:57.78 5.376 0.0 líklegt að klæðnaður þeirra hafi verið líkur því sem tíðkaðist í evrópu á þessum tíma -a_tonsvidinu_004-0073-00:13:0398-00:00:0354 a_tonsvidinu_004 73 00:13:03.98 3.584 0.1 litlar stúlkur í kjólum sem náðu vel niður fyrir kálfa -a_tonsvidinu_004-0075-00:13:1308-00:00:0556 a_tonsvidinu_004 75 00:13:13.08 5.632 0.07 drengirnir í síðbuxum og litlum jökkum með hvíta kraga sem náðu út á axlir -a_tonsvidinu_004-0076-00:13:4022-00:00:0670 a_tonsvidinu_004 76 00:13:40.22 6.784 0.36 jólasöng handa börnum á dansleik átján hundruð tuttugustu eftir jónas hallgrímsson við lag móts -a_tonsvidinu_004-0081-00:18:0414-00:00:0536 a_tonsvidinu_004 81 00:18:04.14 5.376 0.14 um jólin sem jónas orti þetta kvæði fyrir barnaballið átján hundruð stuttu og níu -a_tonsvidinu_004-0082-00:18:1710-00:00:0430 a_tonsvidinu_004 82 00:18:17.10 4.224 0.1 laðaði var ein þeirra námsgreina sem kenndar voru við bessastaðaskóla -a_tonsvidinu_004-0083-00:18:2230-00:00:0328 a_tonsvidinu_004 83 00:18:22.30 3.328 0.0 og þeir sem voru útskrifaðir úr skólanum eins og jónas -a_tonsvidinu_004-0084-00:18:2902-00:00:0706 a_tonsvidinu_004 84 00:18:29.02 7.04 0.33 í áramótapredikun sinni á gamlárskvöld átján hundruð tuttugustu talaði jónas um árstíðirnar -a_tonsvidinu_004-0085-00:18:3666-00:00:0568 a_tonsvidinu_004 85 00:18:36.66 5.76 0.0 og út frá þeim var nærtækt að koma að efni sem honum var hugleikið náttúrunni -a_tonsvidinu_004-0086-00:18:4306-00:00:0434 a_tonsvidinu_004 86 00:18:43.06 4.352 0.2 en náttúrufræði átti hug og hjarta jónasar frá unga aldri -a_tonsvidinu_004-0088-00:18:5890-00:00:0640 a_tonsvidinu_004 88 00:18:58.90 6.4 0.33 hver hefur þekkt hann kraft sem svo hala myndaði blómstraði nr og kryddað sínu skatti -a_tonsvidinu_004-0090-00:19:1196-00:00:0392 a_tonsvidinu_004 90 00:19:11.96 3.968 0.4 mannanna börnum er einungis left að undra og til biðja -a_tonsvidinu_004-0091-00:19:1710-00:00:0524 a_tonsvidinu_004 91 00:19:17.10 5.248 0.4 en einnig þessi skamms í minnkar ans óendanlega fullkomlega leika -a_tonsvidinu_004-0092-00:19:2394-00:00:0540 a_tonsvidinu_004 92 00:19:23.94 5.376 0.06 lítið sem við sjáum af alheims og svo lítið sem við fáum skilið þetta sem við sjáum -a_tonsvidinu_004-0093-00:19:3018-00:00:1090 a_tonsvidinu_004 93 00:19:30.18 10.88 0.3 það þó árið nóg til að leiða jafnvel þann þakka frá náttúrunnar gæta til að skoða náttúrunnar fundi í hennar vísu og gæsluvarð -a_tonsvidinu_004-0097-00:20:2274-00:00:0430 a_tonsvidinu_004 97 00:20:22.74 4.352 0.2 eilífa er það of horfið og ekkert nema voru verk -a_tonsvidinu_004-0099-00:20:3470-00:00:0960 a_tonsvidinu_004 99 00:20:34.70 9.6 0.12 jól og áramót jónasar á þeim tveimur árum sem í hönd fóru átján hundruð þrjátíu og átján hundruð þrjátíu og eitt vitum við ekki mikið -a_tonsvidinu_004-0100-00:20:4472-00:00:0648 a_tonsvidinu_004 100 00:20:44.72 6.4 0.22 líklegt er að hann hafi haldið þau í reykjavík þar sem hann var áfram skrifari hjá útlanda geta -a_tonsvidinu_004-0101-00:20:5278-00:00:0688 a_tonsvidinu_004 101 00:20:52.78 6.912 0.3 þar sem haldin voru jólaböll fyrir börn í reykjavík er líklegt að einnig hafi verið haldin slík böll fyrir fullorðna -a_tonsvidinu_004-0102-00:21:0044-00:00:0620 a_tonsvidinu_004 102 00:21:00.44 6.144 0.0 og þar hefur jónas ekki látið sig vanta ef marka má bréf sem hann skrifar magnúsi eiríkssyni -a_tonsvidinu_004-0106-00:21:3170-00:00:0504 a_tonsvidinu_004 106 00:21:31.70 4.992 0.0 í ágúst átján hundruð þrjátíu og tvö verður mikil breyting á högum jónasar -a_tonsvidinu_004-0107-00:21:3762-00:00:0540 a_tonsvidinu_004 107 00:21:37.62 5.376 0.08 ansi til kaupmannahafnar til þess að leggja stund á lögfræði við kaupmannahafnarháskóla -a_tonsvidinu_004-0108-00:21:4384-00:00:0484 a_tonsvidinu_004 108 00:21:43.84 4.864 0.09 nátturuna síðar eftir að leggja meiri áherslu á náttúrufræði en lögvísi -a_tonsvidinu_004-0109-00:21:5004-00:00:0596 a_tonsvidinu_004 109 00:21:50.04 6.016 0.0 jónas var í kaupmannahöfn í sjö ár átján hundruð þrjátíu og tvö til átján hundruð þrjátíu og níu -a_tonsvidinu_004-0113-00:22:2506-00:00:0640 a_tonsvidinu_004 113 00:22:25.06 6.4 0.0 sjálfsagt hafa jónasi þótt jólin í kaupmannahöfn talsvert öðruvísi en jólin heima á íslandi -a_tonsvidinu_004-0114-00:22:3240-00:00:0802 a_tonsvidinu_004 114 00:22:32.40 8.064 0.39 líklegt er að hann hafi séð þar jólatré í fyrsta skipti því þau höfðu tíðkaðist hundruð og átján -a_tonsvidinu_004-0116-00:22:5022-00:00:0780 a_tonsvidinu_004 116 00:22:50.22 7.808 0.18 eitt vitum við hins vegar árið átján hundruð þrjátíu og átta þýddur fjölnismanna jónas konráð og brynjólfur -a_tonsvidinu_004-0118-00:23:1448-00:00:0570 a_tonsvidinu_004 118 00:23:14.48 5.632 0.07 hin háværir líður hirti lítið um barn það sem borið var í hinni mestu niðurlag -a_tonsvidinu_004-0119-00:23:2068-00:00:0370 a_tonsvidinu_004 119 00:23:20.68 3.712 0.0 þó urðu tákn og stórmerki er sýndu hver fæddur væri -a_tonsvidinu_004-0121-00:23:3102-00:00:0652 a_tonsvidinu_004 121 00:23:31.02 6.528 0.15 heyrðu himneska raddir er boðið þeim og þjóðverja og öllum heimi mikinn fögnuð -a_tonsvidinu_004-0123-00:23:5442-00:00:0824 a_tonsvidinu_004 123 00:23:54.42 8.192 0.16 sama ár og mistería voru þýddar vorið átján hundruð þrjátíu og átta tók jónas próf í steinafræði og jarðfræði -a_tonsvidinu_004-0124-00:24:0374-00:00:0788 a_tonsvidinu_004 124 00:24:03.74 7.808 0.13 eftir tillögu frá jónasi ákvað hið íslenska bókmenntafélag í kaupmannahöfn að ráðast í ritun íslandslýsingar -a_tonsvidinu_004-0125-00:24:1222-00:00:0458 a_tonsvidinu_004 125 00:24:12.22 4.608 0.0 var jónas ásamt fjórum öðrum skipaður í nefnd til að sjá um verkið -a_tonsvidinu_004-0126-00:24:1792-00:00:0388 a_tonsvidinu_004 126 00:24:17.92 3.968 0.0 sumarið átján hundruð þrjátíu og níu hélt hann því heim til íslands -a_tonsvidinu_004-0127-00:24:2236-00:00:0804 a_tonsvidinu_004 127 00:24:22.36 8.064 0.2 og var tilgangur ferðarinnar annars vegar íslandslýsingin en hins vegar að aðstoða tvo danska náttúrufræðinga -a_tonsvidinu_004-0129-00:24:4972-00:00:0412 a_tonsvidinu_004 129 00:24:49.72 4.096 0.0 því miður höfðu ferðir hans um landið líka slæmar afleiðingar -a_tonsvidinu_004-0130-00:24:5486-00:00:0888 a_tonsvidinu_004 130 00:24:54.86 8.832 0.26 ágúst átján hundruð þrjátíu og níu lenti jónas í vonskuveðri á leið úr skagafirði yfir nýjabæjarfjall ofan í eyjafjörð -a_tonsvidinu_004-0131-00:25:0758-00:00:0504 a_tonsvidinu_004 131 00:25:07.58 5.12 0.08 og þurfti að liggja rúmfastur í þrjár vikur hjá fjölskyldu sinni á steinsstöðum -a_tonsvidinu_004-0132-00:25:1396-00:00:0352 a_tonsvidinu_004 132 00:25:13.96 3.584 0.0 talið er að heilsa hans hafi aldrei orðið söm eftir þetta -a_tonsvidinu_004-0133-00:25:1888-00:00:0336 a_tonsvidinu_004 133 00:25:18.88 3.328 0.0 haustið fór hann til reykjavíkur og var þar yfir veturinn -a_tonsvidinu_004-0134-00:25:2612-00:00:0588 a_tonsvidinu_004 134 00:25:26.12 5.888 0.0 svo hætt er við að jólin átján hundruð þrjátíu og níu hafi verið fremur daufleg hjá jónasi -a_tonsvidinu_004-0135-00:25:3560-00:00:0534 a_tonsvidinu_004 135 00:25:35.60 5.376 0.18 og hélt í aðra náttúrurannsóknarferð um landið sumarið átján hundruð fjör -a_tonsvidinu_004-0137-00:25:4760-00:00:0612 a_tonsvidinu_004 137 00:25:47.60 6.144 0.25 ein setning í bréfi sem jónas skrifar tíunda nóvember átján hundruð fjör -a_tonsvidinu_004-0141-00:26:1092-00:00:0530 a_tonsvidinu_004 141 00:26:10.92 5.376 0.09 það er ólafur stephensen prentsmiðjustjóri í viðey sem jónas kallar sekreterinn -a_tonsvidinu_004-0142-00:26:1692-00:00:0390 a_tonsvidinu_004 142 00:26:16.92 3.968 0.0 og það sem hann ætlar að semja um er útgáfa nýs tímarits -a_tonsvidinu_004-0143-00:26:2122-00:00:0540 a_tonsvidinu_004 143 00:26:21.22 5.376 0.0 sem tómas sæmundsson vinur hans og fleiri hafa áhuga á að stofna á íslandi -a_tonsvidinu_004-0147-00:26:4708-00:00:0382 a_tonsvidinu_004 147 00:26:47.08 3.84 0.09 jónas hélt frá íslandi í október átján hundruð fjör og tvö -a_tonsvidinu_004-0149-00:27:1014-00:00:1314 a_tonsvidinu_004 149 00:27:10.14 13.184 0.35 tutti átján hundruð fjörugri las hann á fjölnis í ljóða þýðingu eftir sig sem hefur orðið tengd gamlárskvöld og þrettánda á íslandi þó að ekkert sé minnst á slíkt í textanum -a_tonsvidinu_004-0150-00:27:2404-00:00:0438 a_tonsvidinu_004 150 00:27:24.04 4.352 0.17 þeta er alfarið sem hefst á orðunum stóð ég út í tunglsljósi -a_tonsvidinu_004-0151-00:27:4406-00:00:0412 a_tonsvidinu_004 151 00:27:44.06 4.096 0.36 ástæðan fyrir því að þetta hefur orðið áramót asnar á íslandi -a_tonsvidinu_004-0153-00:29:1102-00:00:0534 a_tonsvidinu_004 153 00:29:11.02 5.376 0.3 hamarinn söng kvæðið alfarið öðru nafni stóð út í tunglsljósi -a_tonsvidinu_004-0158-00:29:4124-00:00:0428 a_tonsvidinu_004 158 00:29:41.24 4.352 0.36 meðan þeir unnu í sameiningu að skýrslur upp úr íslandsför sínum -a_tonsvidinu_004-0161-00:30:2348-00:00:0654 a_tonsvidinu_004 161 00:30:23.48 6.656 0.39 mér er mikið þægileg að vera boðin og vel tekin hjá þeim báðum kunna degi sem vera skal -a_tonsvidinu_004-0162-00:30:3184-00:00:0656 a_tonsvidinu_004 162 00:30:31.84 6.528 0.06 það var ekki furða þótt jónasi þætti mikið í það varð að vera velkominn gestur hjá honum -a_tonsvidinu_004-0163-00:30:4920-00:00:0920 a_tonsvidinu_004 163 00:30:49.20 9.216 0.41 þegar við hugleiða hvernig jólin hafi verið hjá jónasi hallgrímssyni í stóru átján hundruð fjörugri kemur nafn ingemanns fljótt upp í hugann -a_tonsvidinu_004-0164-00:31:0156-00:00:0558 a_tonsvidinu_004 164 00:31:01.56 5.632 0.15 á fjórum árum áður átján hundruð þrjátíu og níu hafði hann orti jólasálm -a_tonsvidinu_004-0165-00:31:1112-00:00:0526 a_tonsvidinu_004 165 00:31:11.12 5.248 0.21 arminn meðal annars á jólatréð sem var nú farið að sjást víða í danmörku -a_tonsvidinu_004-0167-00:31:3618-00:00:0600 a_tonsvidinu_004 167 00:31:36.18 6.016 0.14 það er ekki ólíklegt að jónas hafi heyrt þennan nýja jólasöng kannski innan sjálfum -a_tonsvidinu_004-0170-00:34:4464-00:00:0934 a_tonsvidinu_004 170 00:34:44.64 9.344 0.39 inann allra mesta spila kosin stuttu og stubbar með mikið hár og úfið sem hefur verið bjart en er nú farið að græna -a_tonsvidinu_004-0173-00:35:0452-00:00:0516 a_tonsvidinu_004 173 00:35:04.52 5.12 0.12 er afar fljótur og veður svo hvað úr öðru en það er oft illt að þekkjum -a_tonsvidinu_004-0174-00:35:1074-00:00:0470 a_tonsvidinu_004 174 00:35:10.74 4.608 0.18 erindin og smá eftir og hús á að tala um skáldskap -a_tonsvidinu_004-0175-00:35:1650-00:00:1264 a_tonsvidinu_004 175 00:35:16.50 12.544 0.2 hann segir að einu sinni hafi þeir verið á ferð saman vindurinn og djöfullinn og þegar þeir komu að horni á húsinu hans orsakar er ævinlega götur hafi djöfullinn sagt -a_tonsvidinu_004-0177-00:35:4706-00:00:0414 a_tonsvidinu_004 177 00:35:47.06 4.224 0.25 þess vegna segir enginn ana að kölski hafi farið að heimsækja jól -a_tonsvidinu_004-0180-00:36:0774-00:00:0430 a_tonsvidinu_004 180 00:36:07.74 4.352 0.27 okkar ekki nema einn dag að berast á milli sig kaupmannahafnar -a_tonsvidinu_004-0181-00:36:1332-00:00:0630 a_tonsvidinu_004 181 00:36:13.32 6.272 0.17 tuttugustu og sjöunda desember skrifaði jónas vini sínum brynjólfi péturssyni til kaupmannahafnar -a_tonsvidinu_004-0182-00:36:2020-00:00:0376 a_tonsvidinu_004 182 00:36:20.20 3.84 0.3 og bannað leysa út fyrir sig ávísun upp á hundar -a_tonsvidinu_004-0183-00:36:2504-00:00:0712 a_tonsvidinu_004 183 00:36:25.04 7.168 0.3 þú verður að kaupa handa mér og kaupin blómavasa smáskífan -a_tonsvidinu_004-0187-00:36:5634-00:00:0388 a_tonsvidinu_004 187 00:36:56.34 3.84 0.0 eins og því er ræður við að horfa og eitthvað fleira þess háttar -a_tonsvidinu_004-0190-00:37:2062-00:00:0390 a_tonsvidinu_004 190 00:37:20.62 3.968 0.08 og greinilega voru jólagjafir ekki alveg búnar að leysa er af hólmi -a_tonsvidinu_004-0191-00:37:2536-00:00:1172 a_tonsvidinu_004 191 00:37:25.36 11.776 0.47 hann setti þarna dönsku en með blómstraði hálsinn við blómavasa smekklegur formi úr kaupmannahafnar póstur -a_tonsvidinu_004-0193-00:37:4486-00:00:0454 a_tonsvidinu_004 193 00:37:44.86 4.48 0.12 það gekk ekki eins vel með kaupin á ný áskorun og jónas hafði gert ráð fyrir -a_tonsvidinu_004-0195-00:38:0758-00:00:1178 a_tonsvidinu_004 195 00:38:07.58 11.776 0.15 bréfið kom til þín fimmtudaginn og þó aldrei fenginn peningana fyrr en föstudaginn klukkan fimm var nógu tími samt að kaupa og koma öllu á laugardaginn -a_tonsvidinu_004-0199-00:38:4314-00:00:0700 a_tonsvidinu_004 199 00:38:43.14 7.04 0.13 sjöunda janúar átján hundruð fjör og fjögur skrifar jónas brynjólfi þriðja bréfið sem hefst þannig -a_tonsvidinu_004-0202-00:39:2188-00:00:1558 a_tonsvidinu_004 202 00:39:21.88 15.488 0.25 ég meina í því að senda með pakka póst og skal sína er það til leiks seinna það er at þú átt líklega ungverska á að það eina sem sendi var meristaraverk þegar það loksins kom -a_tonsvidinu_004-0204-00:39:4326-00:00:0704 a_tonsvidinu_004 204 00:39:43.26 7.04 0.33 veit hvort sem er ég fæ um vapen ekki nefnt að líta sjálfur eftir umbinn -a_tonsvidinu_004-0205-00:39:5074-00:00:2276 a_tonsvidinu_004 205 00:39:50.74 22.784 0.33 gangi en það er svo leiðinlegt og þokalega eins og hrjá sjálfan sig aðeins held ég að þú hafir ekki með sínu viti þurft lengi að sitja og hugsa um hvort pappírsdúkar það heiti þó það þurfi ekki einmitt að vera á peninga hvert pappír segir ég ætti að vera handa karlmanni eða kvenmanni -a_tonsvidinu_004-0206-00:40:1402-00:00:0342 a_tonsvidinu_004 206 00:40:14.02 3.456 0.4 stafi sagt hann ætti að koma í staðinn fyrir rann -a_tonsvidinu_004-0207-00:40:2022-00:00:2120 a_tonsvidinu_004 207 00:40:20.22 21.248 0.37 og hvað barnið snerti hafði ég fyrst beðið þig með erum orðum um hvíta fallega kom eða geðklofa minnsta kosti og sleppt hinu sem ég hafði beðið því sjálfan að taka til eins og þetta í hug þegar þú kæmi í íbúðina ég að minnsta kosti geti setið lengi utan búðarmaðurinn út -a_tonsvidinu_004-0209-00:40:5206-00:00:0624 a_tonsvidinu_004 209 00:40:52.06 6.272 0.36 ég þakka öllum fyrir til skrefin og ræturnar einkum konráð mínum -a_tonsvidinu_004-0210-00:40:5904-00:00:0446 a_tonsvidinu_004 210 00:40:59.04 4.48 0.31 sem ég hélt þó hátt um hátt mundi nenna óska mér gleðileg nýjar -a_tonsvidinu_004-0212-00:41:1356-00:00:0740 a_tonsvidinu_004 212 00:41:13.56 7.424 0.29 því ætla ég ekki að afskaplega ég hvorki hafi nefnt að líta sjálfur eftir umbinn á klukku -a_tonsvidinu_004-0215-00:41:3188-00:00:0480 a_tonsvidinu_004 215 00:41:31.88 4.864 0.36 brynjólfur sendi síðan sundur litaða reikninga yfir því sem hann keypti -a_tonsvidinu_004-0217-00:41:4340-00:00:0434 a_tonsvidinu_004 217 00:41:43.40 4.352 0.08 þess má hins vegar geta að litla stúlkan sem kallaði kína bú -a_tonsvidinu_004-0221-00:42:1284-00:00:0706 a_tonsvidinu_004 221 00:42:12.84 7.04 0.12 talið er að jónas hafi átt heima á vestan hundruð og átján í kaupmannahöfn til árs -a_tonsvidinu_004-0236-00:47:0032-00:00:0396 a_tonsvidinu_004 236 00:47:00.32 3.968 0.08 og það virðist ætla að rætast sem jónas sagði í bréfi sínu -a_tonsvidinu_004-0238-00:47:4504-00:00:0514 a_tonsvidinu_004 238 00:47:45.04 5.12 0.09 virkir jónas eina jólakvæði sem varðveist hefur eftir hann á íslensku -a_tonsvidinu_004-0239-00:47:5356-00:00:0378 a_tonsvidinu_004 239 00:47:53.56 3.84 0.0 en sýnir þó að þessi jól hafa verið jónasi gleðileg -a_tonsvidinu_004-0244-00:48:2532-00:00:0358 a_tonsvidinu_004 244 00:48:25.32 3.584 0.3 sem höfðu látið í ljós efast um til víst guðs -a_tonsvidinu_004-0247-00:48:4650-00:00:0504 a_tonsvidinu_004 247 00:48:46.50 4.992 0.08 þegar hann orti þetta kvæði í kaupmannahöfn jólin átján hundruð fjör og fjögur -a_tonsvidinu_004-0248-00:48:5266-00:00:0392 a_tonsvidinu_004 248 00:48:52.66 3.968 0.09 ensku jólin á steinsstöðum þegar pabbi hans var enn á lífi -a_tonsvidinu_004-0255-00:50:0586-00:00:0540 a_tonsvidinu_004 255 00:50:05.86 5.376 0.33 heldur vil ég að kenna til og lifa og þótt nokkurt andstyggi -a_tonsvidinu_004-0256-00:50:1200-00:00:0668 a_tonsvidinu_004 256 00:50:12.00 6.656 0.08 liggja eins og leggur upp í vörðu sem lestarstöð og skrifa og fylla -a_tonsvidinu_004-0257-00:50:2804-00:00:0360 a_tonsvidinu_004 257 00:50:28.04 3.584 0.0 en jónas átti ekki eftir að lifa þetta nýja ár til enda -a_tonsvidinu_004-0258-00:50:3676-00:00:0648 a_tonsvidinu_004 258 00:50:36.76 6.528 0.43 hann féll í stiga og fótbortnaði aðfararnótt tuttugustu og fyrsta maí átján hundruð fjörugri -a_tonsvidinu_005-0002-00:02:5612-00:00:0676 a_tonsvidinu_005 2 00:02:56.12 6.784 0.38 ungur söngvari það er að segja hann var ungur þegar hljóðritunin var gerð árið nánu fjörugri -a_tonsvidinu_005-0003-00:03:0658-00:00:0404 a_tonsvidinu_005 3 00:03:06.58 4.096 0.08 og þetta er ein elsta hljóðritunin sem varðveist hefur með söng hans -a_tonsvidinu_005-0004-00:03:1866-00:00:0522 a_tonsvidinu_005 4 00:03:18.66 5.12 0.09 hugmyndir var á seinni hluta tuttugustu aldar einn besti barítónsöngvari íslands -a_tonsvidinu_005-0005-00:03:2446-00:00:0672 a_tonsvidinu_005 5 00:03:24.46 6.656 0.09 óperusöngvari ljóðasöngvari jafnvel dægurlagasöngvari skemmtikraftur ef hann vildi það við hafa -a_tonsvidinu_005-0006-00:03:3234-00:00:0410 a_tonsvidinu_005 6 00:03:32.34 4.096 0.0 ekki er ofmælt að fáir söngvarar hafi jafnast á við hann að vinsældum -a_tonsvidinu_005-0009-00:03:4738-00:00:0512 a_tonsvidinu_005 9 00:03:47.38 5.12 0.0 einnig starfaði hann sem söngkennari og þjálfaði þannig söngvara fyrir framtíðina -a_tonsvidinu_005-0011-00:04:0226-00:00:0664 a_tonsvidinu_005 11 00:04:02.26 6.656 0.0 ekki er ólíklegt að persónuleiki guðmundar hafi ráðið nokkru um það að hann varð eins konar þjóðareign -a_tonsvidinu_005-0012-00:04:1478-00:00:0370 a_tonsvidinu_005 12 00:04:14.78 3.712 0.1 alltaf fljótur að bjóða mönnum í nefið úr tóbaksdósum sínum -a_tonsvidinu_005-0013-00:04:1998-00:00:0600 a_tonsvidinu_005 13 00:04:19.98 5.888 0.14 kynntist guðmundi lítillega á unglingsárum mínum þegar ég var nemandi í söngskólanum í reykjavík -a_tonsvidinu_005-0014-00:04:2974-00:00:0482 a_tonsvidinu_005 14 00:04:29.74 4.736 0.25 veturinn ít hundruð áttu og fjögur fimm var ég í undirbúningsdeild skólans -a_tonsvidinu_005-0015-00:04:4180-00:00:0720 a_tonsvidinu_005 15 00:04:41.80 7.168 0.11 kennarinn okkar var metnaðarfullur fyrir okkar hönd og ákveðinn í því að ekki skyldi ein sekúnda fara til spillis -a_tonsvidinu_005-0016-00:04:4992-00:00:0710 a_tonsvidinu_005 16 00:04:49.92 7.168 0.28 en guðmundur jónsson hafði skólastofuna næst á eftir okkur og var ekki síður metnaðargjarn fyrir hönd síns nemanda -a_tonsvidinu_005-0017-00:04:5792-00:00:0566 a_tonsvidinu_005 17 00:04:57.92 5.632 0.06 það brást því ekki að á slaginu í lok okkar tíma birtist guðmundur með nemandann sinn -a_tonsvidinu_005-0018-00:05:0412-00:00:0604 a_tonsvidinu_005 18 00:05:04.12 6.144 0.0 og fór þetta mjög í taugarnar á okkar kennara ef svo vildi til að einhver okkar var í miðju lagi -a_tonsvidinu_005-0019-00:05:1104-00:00:0498 a_tonsvidinu_005 19 00:05:11.04 4.992 0.06 var hún þá ekki alltaf sannfærð um að tíminn væri kominn þó að guðmundur segði svo -a_tonsvidinu_005-0020-00:05:1702-00:00:0734 a_tonsvidinu_005 20 00:05:17.02 7.424 0.41 einu sinni þegar guðmundur skálmaði inn með nemanda sinn hélt kennarinn okkar því ákveðið fram að hann væri fimm mínútum á undan -a_tonsvidinu_005-0021-00:05:2734-00:00:0500 a_tonsvidinu_005 21 00:05:27.34 4.992 0.19 en kennarinn okkar lét ekki bilbug á sér finna sagði að úr guðmundar gengi of fljótt -a_tonsvidinu_005-0022-00:05:3874-00:00:0906 a_tonsvidinu_005 22 00:05:38.74 9.088 0.18 ekki leið hins vegar nema ein mínúta þar til guðmundur arkaði inn í skólastofuna að nýju og þrumaði með sinni hljómmiklu söngvararödd -a_tonsvidinu_005-0025-00:07:4226-00:00:0542 a_tonsvidinu_005 25 00:07:42.26 5.376 0.25 það var tíunda maí nýtur tuttugustu sem guðmundur jónsson fæddist í reykjavík -a_tonsvidinu_005-0027-00:07:5424-00:00:0496 a_tonsvidinu_005 27 00:07:54.24 4.992 0.3 í þætti jökuls jakobssonar gatan mín frá árinu nýtur sjöttu -a_tonsvidinu_005-0028-00:07:5984-00:00:0584 a_tonsvidinu_005 28 00:07:59.84 5.888 0.38 segir guðmundur frá því þegar fjölskyldan flutti á öldugötu árið tjá hundruð tuttugustu -a_tonsvidinu_005-0030-00:08:4810-00:00:0424 a_tonsvidinu_005 30 00:08:48.10 4.224 0.36 hann brautskráðist úr verslunarskólann um í reykjavík nutu þrjátíu og sjö -a_tonsvidinu_005-0032-00:09:1048-00:00:0490 a_tonsvidinu_005 32 00:09:10.48 4.864 0.07 og sagði hann þar frá því hvernig atvikaðist að hann byrjaði að læra að syngja -a_tonsvidinu_005-0033-00:09:2018-00:00:0754 a_tonsvidinu_005 33 00:09:20.18 7.552 0.33 en svo var við að einn félagi minn sem hafði laglínan vildi læra að syngja meira en hann var feiminn framfæri -a_tonsvidinu_005-0034-00:09:3028-00:00:0444 a_tonsvidinu_005 34 00:09:30.28 4.352 0.23 við friður á að fara til péturs jónssonar óperusöngvari og spyrja hann ráða -a_tonsvidinu_005-0036-00:09:4234-00:00:1192 a_tonsvidinu_005 36 00:09:42.34 11.904 0.34 en þegar við höfum hitt pétur breyttist þessi skoðun okkar hann reyndist og hefur reynst hin ágætasta kennari og félagi alltaf fússi að leiðbeint og telja ég man kjartan -a_tonsvidinu_005-0037-00:09:5738-00:00:0596 a_tonsvidinu_005 37 00:09:57.38 5.888 0.27 ólst sem tók viðtalið fyrir alþýðublaðið spurði guðmund í lok viðtalsins -a_tonsvidinu_005-0038-00:10:0440-00:00:0386 a_tonsvidinu_005 38 00:10:04.40 3.968 0.42 var vildi þá helst búa en þú eftir völd hefði nóg öllu -a_tonsvidinu_005-0043-00:10:4594-00:00:0464 a_tonsvidinu_005 43 00:10:45.94 4.608 0.0 sama ár og guðmundur hélt til náms í stokkhólmi fæddist ástríður -a_tonsvidinu_005-0047-00:11:0984-00:00:0422 a_tonsvidinu_005 47 00:11:09.84 4.224 0.1 hann komst inn og þau voru bara tvö tekinn inn -a_tonsvidinu_005-0050-00:11:3160-00:00:1194 a_tonsvidinu_005 50 00:11:31.60 11.904 0.41 ray tveimur árum var hún hefði hún orðið hundruð ára digital var þáttur um hana og hún var að segja frá því -a_tonsvidinu_005-0053-00:12:1046-00:00:0622 a_tonsvidinu_005 53 00:12:10.46 6.272 0.4 tuttugustu gjöra mars nutu fimmtu árið eftir að guðmundur kom heim frá námi í stokkhólmi -a_tonsvidinu_005-0055-00:12:2394-00:00:0554 a_tonsvidinu_005 55 00:12:23.94 5.504 0.25 hér kemur ein þeirra dansinn um gullkálfinn úr óperunni fást eftir sjálfur -a_tonsvidinu_005-0059-00:12:4348-00:00:0410 a_tonsvidinu_005 59 00:12:43.48 4.096 0.0 í óperunni er það hins vegar kannski sjálfur sem syngur aríuna -a_tonsvidinu_005-0060-00:15:0524-00:00:0456 a_tonsvidinu_005 60 00:15:05.24 4.48 0.1 þetta var dansinn um gullkálfinn og óperunni fást eftir sjang -a_tonsvidinu_005-0061-00:15:1054-00:00:0952 a_tonsvidinu_005 61 00:15:10.54 9.472 0.47 guðmundur jónsson söng með sinfóníuhljómsveit íslands á tónleikum í austurbæjarbíói árið nýjan hundruð fimmtu stjórnandi var victor urban is -a_tonsvidinu_005-0063-00:15:3006-00:00:0672 a_tonsvidinu_005 63 00:15:30.06 6.656 0.21 fyrsta skipti var flutt hér fullgild ópera með íslenskum söngvurum í næstum öllum aðalhlutverkum -a_tonsvidinu_005-0065-00:15:4124-00:00:0474 a_tonsvidinu_005 65 00:15:41.24 4.736 0.27 var hún frumsýnd í þjóðleikhúsinu þriðja júní nýtur fimmtu og eitt -a_tonsvidinu_005-0066-00:15:5190-00:00:0508 a_tonsvidinu_005 66 00:15:51.90 5.12 0.1 gagnrýni um sýninguna í morgunnblaðinu sjötta júní sagði páll soon -a_tonsvidinu_005-0067-00:15:5798-00:00:0604 a_tonsvidinu_005 67 00:15:57.98 6.016 0.21 en það sem vakti þó einna mesta foreldra var frammistöðuna jónssonar í hlutverki líklegt -a_tonsvidinu_005-0069-00:16:0902-00:00:0780 a_tonsvidinu_005 69 00:16:09.02 7.808 0.26 leysti hann er afar vandasama hlutverk af hendi á snilldarlagið hátt og hreyfingar frá fyrsta tóni til hin síðasta -a_tonsvidinu_005-0072-00:16:4122-00:00:0504 a_tonsvidinu_005 72 00:16:41.22 4.992 0.3 veitir gremju sinni útrás með miskunnarlausri hæðni í garð annarra -a_tonsvidinu_005-0075-00:20:3260-00:00:0450 a_tonsvidinu_005 75 00:20:32.60 4.48 0.17 hljóðritun frá sýningu í þjóðleikhúsinu fyrsta júlí ít hundruð fimmtu og eitt -a_tonsvidinu_005-0076-00:20:3810-00:00:0538 a_tonsvidinu_005 76 00:20:38.10 5.376 0.2 guðmundur jónsson söng með sinfóníuhljómsveit íslands stjórnandi var victor urbancic -a_tonsvidinu_005-0079-00:20:5936-00:00:0352 a_tonsvidinu_005 79 00:20:59.36 3.584 0.0 sumum lögunum hafði hann kynnst á námsárum sínum í bandaríkjunum -a_tonsvidinu_005-0083-00:24:4572-00:00:0408 a_tonsvidinu_005 83 00:24:45.72 4.096 0.08 í var það lag sem setti sérlega mikinn svip á feril guðmundar -a_tonsvidinu_005-0084-00:24:5042-00:00:0542 a_tonsvidinu_005 84 00:24:50.42 5.504 0.0 svo mikinn að í hugum margra íslendinga er lagið órjúfanlega tengt honum -a_tonsvidinu_005-0085-00:24:5680-00:00:0322 a_tonsvidinu_005 85 00:24:56.80 3.2 0.0 það var þó einkum tiltekið atriði í laginu sem var frægt -a_tonsvidinu_005-0086-00:25:0702-00:00:0412 a_tonsvidinu_005 86 00:25:07.02 4.096 0.0 ég man langa tóninn hjá guðmundi jónssyni í laginu hraustir menn -a_tonsvidinu_005-0087-00:25:1236-00:00:0776 a_tonsvidinu_005 87 00:25:12.36 7.68 0.24 hraustir menn er lag sem heitir á ensku state og er úr söngleiknum nú mun eftir sigurveig -a_tonsvidinu_005-0088-00:25:2480-00:00:0928 a_tonsvidinu_005 88 00:25:24.80 9.216 0.2 en hann hafði farið með kórnum í söngvörum bandaríkin þegar hann var þar í námi árið ná hundruð fertugt og söng oft með honum síðar -a_tonsvidinu_005-0089-00:25:3516-00:00:0690 a_tonsvidinu_005 89 00:25:35.16 6.912 0.33 í laginu þarf einsöngvarinn að halda löngum tóni meðan kórinn endurvekur tvær hendingar úr laginu -a_tonsvidinu_005-0090-00:25:4270-00:00:0556 a_tonsvidinu_005 90 00:25:42.70 5.504 0.43 víst er að fleiri en þórunn eldjárn hafa munað langa tóninn hjá guðmundi jónssyni -a_tonsvidinu_005-0092-00:25:5624-00:00:0538 a_tonsvidinu_005 92 00:25:56.24 5.376 0.0 síðar varð að eitt vinsælasta lag sem nokkurn tíma hljómaði í ríkisútvarpinu -a_tonsvidinu_005-0093-00:26:0638-00:00:0316 a_tonsvidinu_005 93 00:26:06.38 3.2 0.4 var það þó sem var ekkert yfir sig fífil laginu -a_tonsvidinu_005-0094-00:26:1330-00:00:1798 a_tonsvidinu_005 94 00:26:13.30 17.92 0.44 það var eitt lag sem var svo vinsælt og svo oft spilað í útvarpinu en ég heyrði sagt að það hefur orðinn dótturina var ekki upp allavega segja að það er ég man eftir því þegar það var fyrst -a_tonsvidinu_005-0096-00:29:2406-00:00:0530 a_tonsvidinu_005 96 00:29:24.06 5.376 0.08 þetta var lagið hraustir menn eftir sigmund romberg textinn eftir óskar hammerstein -a_tonsvidinu_005-0097-00:29:3246-00:00:0738 a_tonsvidinu_005 97 00:29:32.46 7.296 0.18 undur jónsson söng með karlakór reykjavíkur sigurður þórðarson stjórnaði og fiskana -a_tonsvidinu_005-0098-00:29:4058-00:00:0332 a_tonsvidinu_005 98 00:29:40.58 3.328 0.3 hljóðritunin var gerð í mílanó ná hundruð fimmtu og þrjú -a_tonsvidinu_005-0099-00:29:4614-00:00:0600 a_tonsvidinu_005 99 00:29:46.14 6.016 0.13 árið ná hundruð fimmtu og fjögur fór guðmundur að vinna sem fulltrúi á tónlistardeild ríkisútvarpsins -a_tonsvidinu_005-0104-00:30:1920-00:00:0406 a_tonsvidinu_005 104 00:30:19.20 4.096 0.3 já hundruð fimmtu og átta titilhlutverkið í rakaranum í selja -a_tonsvidinu_005-0113-00:32:3202-00:00:0716 a_tonsvidinu_005 113 00:32:32.02 7.168 0.29 árið íhuguðu og níu ákvað guðmundur að fara til útlanda til þess að afla sér meiri söngmenntunar -a_tonsvidinu_005-0114-00:32:4004-00:00:0580 a_tonsvidinu_005 114 00:32:40.04 5.888 0.33 kunningi hans adolf ráðlagði honum að fara annaðhvort til mílanó eða vínarborgar -a_tonsvidinu_005-0116-00:32:5724-00:00:0574 a_tonsvidinu_005 116 00:32:57.24 5.76 0.0 fékk hann tækifæri sem margir söngvarar í sporum hans hefðu verið fljótir að grípa -a_tonsvidinu_005-0120-00:33:5412-00:00:2038 a_tonsvidinu_005 120 00:33:54.12 20.352 0.42 sem valentínus eitthvað svona og það var hringir hringt og þá hringir þessi pönkara og sem vildu að byrjun er hér vill endilega tala við þig -a_tonsvidinu_005-0124-00:34:4354-00:00:0520 a_tonsvidinu_005 124 00:34:43.54 5.248 0.27 ætli að hafi verið tengsl við landið sem réðu eða örugglega -a_tonsvidinu_005-0125-00:34:4940-00:00:0426 a_tonsvidinu_005 125 00:34:49.40 4.224 0.1 landið og fólkið að hann vildi ekki forna því fyrir -a_tonsvidinu_005-0126-00:34:5518-00:00:0546 a_tonsvidinu_005 126 00:34:55.18 5.504 0.06 þó honum liði býsna vel og væri ekki gaman og fínt að vera en það var ekki -a_tonsvidinu_005-0127-00:35:0466-00:00:0620 a_tonsvidinu_005 127 00:35:04.66 6.272 0.4 hann vildi ekki forna því fyrir þjóðarinnar hann hafði ekki -a_tonsvidinu_005-0128-00:35:1140-00:00:0362 a_tonsvidinu_005 128 00:35:11.40 3.584 0.17 ég er ekki viss um að það hefði hentað horfum vel sko -a_tonsvidinu_005-0129-00:35:1614-00:00:1486 a_tonsvidinu_005 129 00:35:16.14 14.848 0.28 guds kristinn hallsson magnús jónsson þuríður pálsdóttir guðrún ármúla og nokkrir fleiri mynduðu sannkallað landslið íslenskra söngvara um og eftir miðja tuttugustu öld og fram yfir nýjan hundruð átta -a_tonsvidinu_005-0130-00:35:3212-00:00:0478 a_tonsvidinu_005 130 00:35:32.12 4.736 0.2 flutningi þeirra hljómaði hér á landi hver tónlistarperlan eftir aðra -a_tonsvidinu_005-0131-00:35:3796-00:00:0466 a_tonsvidinu_005 131 00:35:37.96 4.736 0.27 á sjöunda áratugnum voru meðal annars fluttar hér óperurnar don paul -a_tonsvidinu_005-0133-00:35:4700-00:00:0474 a_tonsvidinu_005 133 00:35:47.00 4.736 0.0 óperettan sígaunabaróninn en guðmundur fór með stór hlutverk í þeim öllum -a_tonsvidinu_005-0134-00:35:5584-00:00:0622 a_tonsvidinu_005 134 00:35:55.84 6.272 0.21 álíka til að leika gamanhlutverk eins og moby í prjónastofunni sólinni eftir halldór laxness -a_tonsvidinu_005-0139-00:36:3648-00:00:0852 a_tonsvidinu_005 139 00:36:36.48 8.576 0.33 og um leið einhverstaðar í landinu að verða einstaklega gotteríi sérstakir tæki ég hef fengið að taka út í sumar leyfi að hluta til -a_tonsvidinu_005-0141-00:36:5250-00:00:0680 a_tonsvidinu_005 141 00:36:52.50 6.784 0.06 ég væri ekki hulstrin en það hefur komið sér mjög vel að ég get stundað æfingar -a_tonsvidinu_005-0143-00:37:0880-00:00:0564 a_tonsvidinu_005 143 00:37:08.80 5.632 0.4 líklega bara enginn meira en það never en þess að -a_tonsvidinu_005-0144-00:37:1484-00:00:0704 a_tonsvidinu_005 144 00:37:14.84 7.04 0.35 við hringja lög eftir allskonar óþekkt fólk sem er að dunda við þetta og enginn hentað gera þetta nema ég -a_tonsvidinu_005-0148-00:38:0488-00:00:1048 a_tonsvidinu_005 148 00:38:04.88 10.496 0.26 það er rétt sem fram kemur í þessu viðtali ævars við guðmund að sérlega margar hljóðritanir eru til meðan á böndum hjá ríkisútvarpinu og efnið einstaklega fjölbreytt -a_tonsvidinu_005-0150-00:38:2950-00:00:0328 a_tonsvidinu_005 150 00:38:29.50 3.328 0.36 og hljóðritunin er frá því í kringum nýtur settu og sjö -a_tonsvidinu_005-0152-00:40:5226-00:00:0776 a_tonsvidinu_005 152 00:40:52.26 7.68 0.19 árið ná hundruð sjöttu og fjögur var frumflutt fyrsta fullgerða íslenska óperan þrymskviða eftir jón ásgeirsson -a_tonsvidinu_005-0154-00:41:0542-00:00:0432 a_tonsvidinu_005 154 00:41:05.42 4.224 0.33 vinur íslenska óperan var flutt á listahátíð ít hundruð áttu og tvö -a_tonsvidinu_005-0156-00:41:2110-00:00:0410 a_tonsvidinu_005 156 00:41:21.10 4.096 0.17 hún var byggð á japönsku no eikitré sem fært var til nútímans -a_tonsvidinu_005-0158-00:41:4710-00:00:0606 a_tonsvidinu_005 158 00:41:47.10 6.144 0.27 í þættinum þjóðsöngvarinn sem guðmundur andri thorsson gerði um guðmund árið tvö þúsund og sjö -a_tonsvidinu_005-0162-00:42:0686-00:00:2530 a_tonsvidinu_005 162 00:42:06.86 25.216 0.26 óperan var svona kannski á margan hátt erfitt að læra nýttist og unnu hana til frumflutning sem var líka mjög eftirminnilegt og guðmundur hafði þar mjög viðar fara bókstaflega söng alla sýninguna í gegn og -a_tonsvidinu_005-0163-00:42:3336-00:00:1860 a_tonsvidinu_005 163 00:42:33.36 18.56 0.32 við sungum hana við tókum hana upp ári seinna og undirbúa fyrir alþjóðlega í karakterum again mjög eftirminnilega ferð og sem líkaði mjög vel og -a_tonsvidinu_005-0164-00:42:5668-00:00:1998 a_tonsvidinu_005 164 00:42:56.68 19.968 0.47 alveg einstaka viðtökur þótti það náttúran flutt á íslensku en hafði líka áhrif gagnrýnin og annað en hafði ekki sést eins og gagnrýnin arnari gamla manninn glugga búa sem hreifst af gíturum í glugganum -a_tonsvidinu_005-0169-00:45:4622-00:00:0760 a_tonsvidinu_005 169 00:45:46.22 7.68 0.47 guðmundur söng hjá íslensku óperunni hlutverk sarastrós í töfraflautunni eftir mótsögnina hundruð áttu og tvö -a_tonsvidinu_005-0171-00:46:0084-00:00:0508 a_tonsvidinu_005 171 00:46:00.84 4.992 0.13 og við var að búast söng guðmundur sjaldnar opinberlega eftir að hann fór að eldast -a_tonsvidinu_005-0172-00:46:0908-00:00:0606 a_tonsvidinu_005 172 00:46:09.08 6.016 0.06 og starfa ýmsir af nemendum hans nú sem söngvarar svo sem ólafur kjartan sigurðarson og persona -a_tonsvidinu_005-0173-00:46:1654-00:00:0508 a_tonsvidinu_005 173 00:46:16.54 5.12 0.08 raunar kom fyrir að guðmundur syngi opinberlega þegar hann var orðinn háaldraður -a_tonsvidinu_005-0175-00:46:3302-00:00:0664 a_tonsvidinu_005 175 00:46:33.02 6.656 0.0 yngra fólki sem statt var við útförina og lítið þekkti til guðmundar hefur líklega brugðið svolítið -a_tonsvidinu_005-0177-00:46:5926-00:00:0786 a_tonsvidinu_005 177 00:46:59.26 7.808 0.0 janúar tvö þúsund og sex fékk guðmundur heiðursverðlaun íslensku tónlistarverðlaunanna fyrir árið tvö þúsund og fimm -a_tonsvidinu_005-0178-00:47:0820-00:00:0320 a_tonsvidinu_005 178 00:47:08.20 3.2 0.1 hann þakkaði fyrir sig með því að syngja lofsöng bittan -a_tonsvidinu_005-0179-00:47:1896-00:00:0434 a_tonsvidinu_005 179 00:47:18.96 4.352 0.4 fundust rúmu ári síðar fimmta nóvember tvö þúsund og sjö -a_tonsvidinu_005-0181-00:47:3910-00:00:0814 a_tonsvidinu_005 181 00:47:39.10 8.192 0.16 hér er um að ræða hljóðritun sem gerð var í íslensku óperunni á sjötugsafmæli guðmundar tíunda maí nutu nutu -a_tonsvidinu_005-0182-00:47:5666-00:00:0534 a_tonsvidinu_005 182 00:47:56.66 5.376 0.15 skulum við hlýða á nokkur orð úr ævisögu kristins hallssonar góðra vina fundur -a_tonsvidinu_005-0184-00:48:0742-00:00:0344 a_tonsvidinu_005 184 00:48:07.42 3.456 0.0 kristinn sem oft söng með guðmundi jónssyni á fyrri árum -a_tonsvidinu_005-0186-00:48:1686-00:00:0486 a_tonsvidinu_005 186 00:48:16.86 4.864 0.06 hvað sem þessu líður verður ekki annað sagt en að sönginn standi með blóma á íslandi -a_tonsvidinu_005-0187-00:48:3040-00:00:0312 a_tonsvidinu_005 187 00:48:30.40 3.072 0.0 ég hef orðið var við að sumir af yngri söngvurunum -a_tonsvidinu_006-0003-00:01:4490-00:00:0892 a_tonsvidinu_006 3 00:01:44.90 8.96 0.46 textinn er elsta þjóðkvæði frá fjórtándu öld og upphafsorðin velkomin fallega velkomin jól -a_tonsvidinu_006-0004-00:01:5456-00:00:0492 a_tonsvidinu_006 4 00:01:54.56 4.992 0.36 miðalda enskan var á sumum sviðum nær íslensku en enska nútímans -a_tonsvidinu_006-0005-00:02:0162-00:00:1170 a_tonsvidinu_006 5 00:02:01.62 11.648 0.18 þessum þætti verða flutt kór og söngverk tengd jólum eftir þrjá enska tuttugustu aldar tónsmiði gustav pierre -a_tonsvidinu_006-0006-00:02:1442-00:00:0654 a_tonsvidinu_006 6 00:02:14.42 6.528 0.0 þó að tónlistin sé frá fyrri hluta tuttugustu aldar eru næstum allir textarnir frá miðöldum -a_tonsvidinu_006-0007-00:02:2188-00:00:0544 a_tonsvidinu_006 7 00:02:21.88 5.376 0.27 er það merkilegt hvað miðaldakvæðin og tuttugustu aldarinn eiga vel saman -a_tonsvidinu_006-0008-00:02:2836-00:00:0848 a_tonsvidinu_006 8 00:02:28.36 8.448 0.21 þótti hundruð ár skilji skáldin og tónskáldin er eins og kvæðin og tónlistin hafi alltaf átt að fylgja stað -a_tonsvidinu_006-0009-00:02:3918-00:00:0772 a_tonsvidinu_006 9 00:02:39.18 7.68 0.4 talar elstur tónskáldanna fæddur átján hundruð sjöttu og fjögur og lést natur þrjátíu og fjögur -a_tonsvidinu_006-0010-00:02:4792-00:00:0938 a_tonsvidinu_006 10 00:02:47.92 9.472 0.04 hann samdi sín fyrstu tónverk á nánd öld en þekktustu tónsmíðar hans eru frá tuttugustu öld þar á meðal öll lögin sem hér verða flutt -a_tonsvidinu_006-0011-00:02:5880-00:00:0860 a_tonsvidinu_006 11 00:02:58.80 8.704 0.4 frá árinu níundu og fimm til æviloka var holst tónlistarkennari í sandinn skólanum í lundúnum -a_tonsvidinu_006-0013-00:03:1746-00:00:0830 a_tonsvidinu_006 13 00:03:17.46 8.32 0.38 upprunalegt nafn hans var felsen hann tók sér listamannsnafnið peter warlock árið nánast -a_tonsvidinu_006-0015-00:03:3436-00:00:0482 a_tonsvidinu_006 15 00:03:34.36 4.864 0.42 sem fæddist ná hundruð og þetta og dó nánu sjöttu og sex -a_tonsvidinu_006-0017-00:03:4460-00:00:0538 a_tonsvidinu_006 17 00:03:44.60 5.376 0.0 hann samdi verk af ýmsu tagi og er ekki síst þekktur fyrir óperur sínar -a_tonsvidinu_006-0018-00:03:5094-00:00:0896 a_tonsvidinu_006 18 00:03:50.94 8.96 0.27 langar hans sem hér verða fluttir eru allir úr söngverkinu anselmo karol eða jólasöngva athöfn -a_tonsvidinu_006-0020-00:04:0918-00:00:1176 a_tonsvidinu_006 20 00:04:09.18 11.776 0.0 þegar jólasöngvar þessara tónskálda eru skoðaðir kemur í ljós að þeir sömdu stundum lög við sömu textana og gaman er að bera saman mismunandi efnistök þeirra -a_tonsvidinu_006-0022-00:04:3390-00:00:0724 a_tonsvidinu_006 22 00:04:33.90 7.296 0.43 þar er því lýst hvernig maría mey vaggar jesúbarninu og svæfir með ástúðlegum orðum -a_tonsvidinu_006-0032-00:14:0762-00:00:0614 a_tonsvidinu_006 32 00:14:07.62 6.016 0.25 við skulum nú aftur gera samanburð á jólalögum sem holst og varla sömdu við sama texta -a_tonsvidinu_006-0033-00:14:1492-00:00:0580 a_tonsvidinu_006 33 00:14:14.92 5.76 0.07 þessi texti er af nokkuð öðru tagi en hin hljóðláta vögguvísa sem sungin var áðan -a_tonsvidinu_006-0034-00:14:2190-00:00:0478 a_tonsvidinu_006 34 00:14:21.90 4.736 0.0 hér er sagt frá því þegar engillinn birtist fjárhirðunum á jólanótt -a_tonsvidinu_006-0035-00:14:2740-00:00:0734 a_tonsvidinu_006 35 00:14:27.40 7.296 0.38 líkt er eftir fjörugri gleðitónlist sem fjárhirðarnir leika á smalaflautur sínar þar lítil -a_tonsvidinu_006-0036-00:14:3582-00:00:0518 a_tonsvidinu_006 36 00:14:35.82 5.12 0.42 listerínið sem holst samdi við þennan texta árið tjá hundruð og sextánda -a_tonsvidinu_006-0042-00:19:3674-00:00:0458 a_tonsvidinu_006 42 00:19:36.74 4.608 0.36 næst skulum við bera saman lög eftir peter warlock og ensemble -a_tonsvidinu_006-0043-00:19:5320-00:00:0430 a_tonsvidinu_006 43 00:19:53.20 4.352 0.0 og þar er fjallað um fæðingu jesú á skáldlegu táknmáli -a_tonsvidinu_006-0052-00:23:2234-00:00:0752 a_tonsvidinu_006 52 00:23:22.34 7.552 0.42 þar á undan sungu karinar lag eftir petri sama texta stjórnar stjórnaði -a_tonsvidinu_006-0053-00:23:3188-00:00:0556 a_tonsvidinu_006 53 00:23:31.88 5.504 0.2 aftur hlýðum við á lög eftir vorkennir við sama texta -a_tonsvidinu_006-0055-00:23:5116-00:00:0644 a_tonsvidinu_006 55 00:23:51.16 6.528 0.38 að nokkru leyti byggð á sálminum for heiminn hægt að koma í hér eftir martein lúther -a_tonsvidinu_006-0056-00:23:5886-00:00:0930 a_tonsvidinu_006 56 00:23:58.86 9.216 0.11 ræðunni semja viðkvæmnislega og kyrrláta tónlist við ljóðið og er erfitt að segja til um hvort lagið er fallegra -a_tonsvidinu_006-0061-00:28:0856-00:00:0738 a_tonsvidinu_006 61 00:28:08.56 7.424 0.2 guðrún matthildur sigurbergsdóttir söng með stúlknakórnum graduale nobili lagið allan -a_tonsvidinu_006-0065-00:28:3876-00:00:0594 a_tonsvidinu_006 65 00:28:38.76 6.016 0.08 þá skulum við hlýða á nokkra jólasöngva eftir tónskáldin þrjú án nokkurs samanburðar -a_tonsvidinu_006-0066-00:28:4550-00:00:0518 a_tonsvidinu_006 66 00:28:45.50 5.12 0.23 fyrst verður sungið lag eftir gustaf holst samið árið tjá hundruð og sextánda -a_tonsvidinu_006-0069-00:29:0420-00:00:1052 a_tonsvidinu_006 69 00:29:04.20 10.496 0.26 í kvæðinu eru sérkennilegar skáldlegar samlíkingar þar sem sambandi sú krists við mannkynið er líkt við samband tveggja dansfélaga -a_tonsvidinu_006-0073-00:35:3016-00:00:0432 a_tonsvidinu_006 73 00:35:30.16 4.352 0.36 saminn seint á nánd öld en að nokkru leyti í miðaldastíl -a_tonsvidinu_006-0074-00:35:3546-00:00:1000 a_tonsvidinu_006 74 00:35:35.46 9.984 0.27 sagt er frá hinu erfiða hlutskipti maríu og jósefs þegar þau fengu hvergi gistingu og maría varð að fæða jesúbarnið í fjárhúsi -a_tonsvidinu_006-0078-00:40:4656-00:00:0584 a_tonsvidinu_006 78 00:40:46.56 5.888 0.23 næst heyrum við tvö lög úr verkinu a ceremony karol eftir benjamin britten -a_tonsvidinu_006-0081-00:41:1122-00:00:0484 a_tonsvidinu_006 81 00:41:11.22 4.864 0.36 í kvæðinu koma fyrir nokkur latnesk garð eins og res mína -a_tonsvidinu_006-0083-00:41:2858-00:00:0472 a_tonsvidinu_006 83 00:41:28.58 4.608 0.18 þar er lýst hinum fagra söng sem maría söng við jesúbarnið -a_tonsvidinu_006-0084-00:41:3404-00:00:0392 a_tonsvidinu_006 84 00:41:34.04 3.968 0.09 og sagt er að söngur næturgalans sé ekkert á við hann -a_tonsvidinu_006-0090-00:47:1710-00:00:0404 a_tonsvidinu_006 90 00:47:17.10 4.096 0.36 það er lag eftir peter volami ná hundruð stuttu og sjö -a_tonsvidinu_007-0001-00:01:4308-00:00:0570 a_tonsvidinu_007 1 00:01:43.08 5.632 0.27 í þessum þætti verða haldin jól með danska ævintýraskáldinu h annan -a_tonsvidinu_007-0002-00:01:4928-00:00:0382 a_tonsvidinu_007 2 00:01:49.28 3.84 0.0 það var jólasálmur eftir hann sem sunginn var hér á undan -a_tonsvidinu_007-0005-00:02:2668-00:00:0888 a_tonsvidinu_007 5 00:02:26.68 8.96 0.24 og árið átján hundruð settu og eitt minntist hansen bernskujóla sinna þannig í bréfi til skáldsins ingemanns -a_tonsvidinu_007-0006-00:02:3660-00:00:0848 a_tonsvidinu_007 6 00:02:36.60 8.448 0.26 annars hugsaði ég mikið um bernsku jól mín í gær það eru reyndar dýrustu jól sem ég hef upplifað -a_tonsvidinu_007-0007-00:02:4552-00:00:0390 a_tonsvidinu_007 7 00:02:45.52 3.84 0.0 þó að stofan væri mjög lítil og ég hefði ekkert jólatré -a_tonsvidinu_007-0008-00:02:4982-00:00:0850 a_tonsvidinu_007 8 00:02:49.82 8.576 0.25 en gat gær og elsku höfðum við alltaf og það kvöld voru tvö kjartans á borðinu -a_tonsvidinu_007-0012-00:03:1204-00:00:0372 a_tonsvidinu_007 12 00:03:12.04 3.712 0.0 meðal annars úr leikritum holbergs og þúsund og einni nótt -a_tonsvidinu_007-0014-00:03:3038-00:00:0442 a_tonsvidinu_007 14 00:03:30.38 4.48 0.0 samdi sjálfur leikrit sem hann lék í litla brúðuleikhúsinu sínu -a_tonsvidinu_007-0015-00:03:3598-00:00:0340 a_tonsvidinu_007 15 00:03:35.98 3.328 0.0 ein besta skemmtun hans var að sauma föt á brúðurnar -a_tonsvidinu_007-0017-00:03:5240-00:00:0302 a_tonsvidinu_007 17 00:03:52.40 3.072 0.0 og móðir hans varð að lokum að láta þetta eftir honum -a_tonsvidinu_007-0018-00:04:0452-00:00:0570 a_tonsvidinu_007 18 00:04:04.52 5.632 0.18 að sjálfsögðu komst anne en fljótt að því að það var ekki heiglum hent að gerast leikari -a_tonsvidinu_007-0019-00:04:1122-00:00:0392 a_tonsvidinu_007 19 00:04:11.22 3.968 0.0 hann komst þó inn í söngskóla konunglega leikhússins um tíma -a_tonsvidinu_007-0021-00:04:3250-00:00:0510 a_tonsvidinu_007 21 00:04:32.50 5.12 0.1 þeim tókst að útvega andersen styrk frá friðriki sjötta danakonungi -a_tonsvidinu_007-0023-00:05:0434-00:00:0498 a_tonsvidinu_007 23 00:05:04.34 4.992 0.2 í bréfi sem annars skrifaður kristján henrik iversen frá slagelse -a_tonsvidinu_007-0024-00:05:1944-00:00:1648 a_tonsvidinu_007 24 00:05:19.44 16.512 0.36 annars hef ég verið �� kaupmannahöfn um þessi jól og skemmt mér dásamlegar gjafirnar sem blöndu í mest voru verk valdi hennar konunglegu hátíðarinnar ljóðunum frá honum sjálfum -a_tonsvidinu_007-0026-00:05:4510-00:00:0364 a_tonsvidinu_007 26 00:05:45.10 3.584 0.0 átján hundruð þrjátíu og eitt kom fyrsta ljóðabók hans út -a_tonsvidinu_007-0032-00:06:2280-00:00:0526 a_tonsvidinu_007 32 00:06:22.80 5.248 0.25 en hvíla hans var heim og skrá og himins ljós að hverfa -a_tonsvidinu_007-0034-00:06:4040-00:00:1130 a_tonsvidinu_007 34 00:06:40.40 11.264 0.42 og líður kasta leiða og sorg og léttu sálar þunga því drengur bættist davis og það dregur gamla og -a_tonsvidinu_007-0035-00:06:5230-00:00:0482 a_tonsvidinu_007 35 00:06:52.30 4.736 0.09 vilja barnsins vitja því og verða börn í huga á ný -a_tonsvidinu_007-0039-00:10:1076-00:00:0430 a_tonsvidinu_007 39 00:10:10.76 4.352 0.08 annars var oft boðinn heim til vina sinna í kaupmannahöfn á jólum -a_tonsvidinu_007-0040-00:10:1634-00:00:0364 a_tonsvidinu_007 40 00:10:16.34 3.584 0.3 jólin átján hundruð þrjátíu og þrjú voru hins vegar sérstök -a_tonsvidinu_007-0044-00:11:1688-00:00:0412 a_tonsvidinu_007 44 00:11:16.88 4.096 0.1 vildi svo til að ég fékk bestu og dýrustu gefin -a_tonsvidinu_007-0046-00:11:4516-00:00:0578 a_tonsvidinu_007 46 00:11:45.16 5.76 0.17 söngurinn ber titillinn jólasöngur skandinava í róm átján hundruð þrjátíu og þrjú -a_tonsvidinu_007-0048-00:11:5702-00:00:0416 a_tonsvidinu_007 48 00:11:57.02 4.224 0.1 ég hef hvergi fundið neina hljóðritun af þessum jólasöng annie -a_tonsvidinu_007-0049-00:12:0758-00:00:0658 a_tonsvidinu_007 49 00:12:07.58 6.528 0.4 yndislega illa jólatré síns sem stóð í gær í lárvið -a_tonsvidinu_007-0052-00:12:3046-00:00:0418 a_tonsvidinu_007 52 00:12:30.46 4.224 0.0 árið átján hundruð þrjátíu og fimm kom út fyrsta skáldsaga hans -a_tonsvidinu_007-0054-00:12:4370-00:00:0346 a_tonsvidinu_007 54 00:12:43.70 3.456 0.0 það gerðu tvö lítil hver sem kom út sama ár -a_tonsvidinu_007-0060-00:13:2762-00:00:0602 a_tonsvidinu_007 60 00:13:27.62 6.016 0.31 en þessi jól voru ólíkt dauflegri en jólaveislan með lárviðartrénu sjö árum áður -a_tonsvidinu_007-0062-00:13:3998-00:00:0676 a_tonsvidinu_007 62 00:13:39.98 6.656 0.2 það var enginn veislu hjá okkur dömum á aðfangadagskvöld við komum ekki einu sinni saman -a_tonsvidinu_007-0063-00:13:5102-00:00:0794 a_tonsvidinu_007 63 00:13:51.02 7.936 0.25 lét það gott heita þótt ég væri mjög einmana ég hafði keypt mér orange og vín -a_tonsvidinu_007-0066-00:14:1772-00:00:0564 a_tonsvidinu_007 66 00:14:17.72 5.632 0.4 í grenitrénu er sögð saga lítils grenitrés sem vex úti -a_tonsvidinu_007-0068-00:14:4218-00:00:0454 a_tonsvidinu_007 68 00:14:42.18 4.48 0.0 þegar það stækkar er það höggvið og fært í hús sem jólatré -a_tonsvidinu_007-0069-00:14:4768-00:00:0594 a_tonsvidinu_007 69 00:14:47.68 6.016 0.25 nú var heldur en ekki sjálft á trénu hvað mundi standa til -a_tonsvidinu_007-0071-00:15:1872-00:00:1722 a_tonsvidinu_007 71 00:15:18.72 17.28 0.39 þá fengu og bróður svífa í græna living lifandi manneskju dreyfði úr annað eins og allra efst toppinn var sett stórstjarna úr blaðagrein -a_tonsvidinu_007-0073-00:15:4322-00:00:0700 a_tonsvidinu_007 73 00:15:43.22 7.04 0.27 í kvöld í kvöld skarðið skinni fallegt var viðkvæðið hjá öllum -a_tonsvidinu_007-0074-00:15:5554-00:00:0450 a_tonsvidinu_007 74 00:15:55.54 4.48 0.3 hugsaði tréð og að farið væri að kveikja á karin -a_tonsvidinu_007-0077-00:16:1080-00:00:0778 a_tonsvidinu_007 77 00:16:10.80 7.808 0.42 skyldi ég festar rætur og standa með alla þessa prýðir æðið sumar -a_tonsvidinu_007-0079-00:18:5980-00:00:0466 a_tonsvidinu_007 79 00:18:59.80 4.736 0.25 en leikritið er að nokkru leyti byggt á sögu annan um benti -a_tonsvidinu_007-0080-00:19:0508-00:00:0438 a_tonsvidinu_007 80 00:19:05.08 4.48 0.2 sem við heyrðum brot úr áðan í þýðingu steingríms þorsteinssonar -a_tonsvidinu_007-0084-00:19:4842-00:00:0778 a_tonsvidinu_007 84 00:19:48.42 7.808 0.14 litla stúlkan hafði lært sjálf í honum var minnst á rósin sem hún heima í huganum upp á sínar eigin rósin -a_tonsvidinu_007-0085-00:19:5670-00:00:0520 a_tonsvidinu_007 85 00:19:56.70 5.12 0.31 og hún söng sálminn fyrir litla drenginn og hann svo engan með inni -a_tonsvidinu_007-0090-00:20:3322-00:00:0510 a_tonsvidinu_007 90 00:20:33.22 5.12 0.18 ljóðlínurnar eru úr sjötta versi samin og hljóma þannig á dönsku -a_tonsvidinu_007-0091-00:21:2924-00:00:0602 a_tonsvidinu_007 91 00:21:29.24 6.016 0.08 desember átján hundruð fjör og fimm birtist sagan litla stúlkan með eldspýturnar -a_tonsvidinu_007-0093-00:21:5022-00:00:0338 a_tonsvidinu_007 93 00:21:50.22 3.328 0.0 lítil fátæk stúlka þorir ekki að fara heim til sín -a_tonsvidinu_007-0094-00:21:5436-00:00:0334 a_tonsvidinu_007 94 00:21:54.36 3.328 0.0 af því að henni hefur ekki tekist að selja neinar eldspýtur -a_tonsvidinu_007-0099-00:22:3064-00:00:0770 a_tonsvidinu_007 99 00:22:30.64 7.808 0.32 það var enn stærra en það sem hún hafði séð gegnum glerjaði hjá líka kaupmanns um síðast liðið aðfangadagskvöld -a_tonsvidinu_007-0101-00:22:5438-00:00:1036 a_tonsvidinu_007 101 00:22:54.38 10.368 0.09 ljósi óteljandi sem hún hafði séð þau liðu hærra og hærra í lofti upp hún sá að það voru stjörnurnar á himninum -a_tonsvidinu_007-0102-00:23:0594-00:00:0544 a_tonsvidinu_007 102 00:23:05.94 5.504 0.1 einari hraði og dró eftir sér langa eldra á himninum -a_tonsvidinu_007-0103-00:23:1708-00:00:1054 a_tonsvidinu_007 103 00:23:17.08 10.624 0.17 því að amen sæl sem var svo eina manneskja sem nokkurn tíma hafði verið góð við hana hafði sagt þegar stjarna hrakað á himninum -a_tonsvidinu_007-0108-00:26:3848-00:00:0548 a_tonsvidinu_007 108 00:26:38.48 5.376 0.0 þetta var brot úr óperunni litla stúlkan með eldspýturnar eftir ágúst enn að -a_tonsvidinu_007-0110-00:27:1554-00:00:0428 a_tonsvidinu_007 110 00:27:15.54 4.352 0.0 að þar bjó ein frægasta óperusöngkona heims um þessar mundir -a_tonsvidinu_007-0113-00:27:4460-00:00:0548 a_tonsvidinu_007 113 00:27:44.60 5.504 0.22 en þrátt fyrir það var hása viss um að hún mundi bjóða sér heim til sín um jólin -a_tonsvidinu_007-0114-00:27:5108-00:00:0608 a_tonsvidinu_007 114 00:27:51.08 6.016 0.14 ég var svo sannfærður um þetta að ég afþakkaði öll heimaborgina minna í berlín -a_tonsvidinu_007-0118-00:28:2226-00:00:0480 a_tonsvidinu_007 118 00:28:22.26 4.864 0.33 að hann sagði en í lind frá þessu þegar þau hittust milli jóla og nýárs -a_tonsvidinu_007-0119-00:28:2782-00:00:0374 a_tonsvidinu_007 119 00:28:27.82 3.712 0.4 ég hélt að sér væru hjá prins prinsessa sagði hún -a_tonsvidinu_007-0120-00:28:3210-00:00:1324 a_tonsvidinu_007 120 00:28:32.10 13.312 0.22 þá sagði í henni að ég hefði afþakkað öll boði til að geta verið hjá henni og ég hefði hlakka til þess lengi lengi á það væri einmitt þess vegna sem ég hefði komið til berlínarm -a_tonsvidinu_007-0121-00:28:4948-00:00:0826 a_tonsvidinu_007 121 00:28:49.48 8.32 0.35 rauk hendinni um ennið á mér hló að mér og sagði það datt mér aldrei í hug auk þess var ég boðinn út -a_tonsvidinu_007-0122-00:28:5848-00:00:0976 a_tonsvidinu_007 122 00:28:58.48 9.856 0.14 en nú skulum við enduirtaka jólakvöld nú skal ég láta kveikja og trénu fyrir barnið á gamlárskvöld verður jólatré hjá mér -a_tonsvidinu_007-0123-00:29:1014-00:00:0828 a_tonsvidinu_007 123 00:29:10.14 8.32 0.11 og einmitt á þessu síðasta kvöldi ársins var hjá henni lítið jólatré með ljós og skrauti fyrir mig eina -a_tonsvidinu_007-0125-00:29:2572-00:00:0942 a_tonsvidinu_007 125 00:29:25.72 9.472 0.28 við börnin þrjú frá norður löndum vorum saman á gamlárskvöld ég var barnið sem jólatré var greitt fyrir -a_tonsvidinu_007-0126-00:29:3608-00:00:0608 a_tonsvidinu_007 126 00:29:36.08 6.144 0.2 þetta var eins og þegar börn leika gesta allt var eins og í stórri veislu -a_tonsvidinu_007-0127-00:29:4796-00:00:1232 a_tonsvidinu_007 127 00:29:47.96 12.288 0.25 en í lindin mikla aríu og nokkra sænska söngva þetta var sannkallað hátíðahöld og ég fékk allar jólagjafir á trénu -a_tonsvidinu_007-0128-00:30:0162-00:00:1486 a_tonsvidinu_007 128 00:30:01.62 14.848 0.28 fréttir af þessu kyrrláta hátíðahöld okkar bárust út og var sagt frá því í dagblaðið börnin tvö frá norðurlöndunum en í lind og annars bæði undir jólatré stóð þar -a_tonsvidinu_007-0129-00:30:1816-00:00:0470 a_tonsvidinu_007 129 00:30:18.16 4.736 0.42 en linda la ansi kind það er að segja barn á þýsku -a_tonsvidinu_007-0131-00:30:2798-00:00:0646 a_tonsvidinu_007 131 00:30:27.98 6.4 0.0 það var kannski einmitt þess vegna sem hann átti svo greiðan aðgang inn í ævintýraheim bernskunnar -a_tonsvidinu_007-0133-00:30:4906-00:00:0612 a_tonsvidinu_007 133 00:30:49.06 6.144 0.33 en í henni hefur marling fróðleik um jól í lífi hans en -a_tonsvidinu_007-0134-00:30:5874-00:00:0412 a_tonsvidinu_007 134 00:30:58.74 4.096 0.08 að sjálfsögðu eru ekki til heimildir um öll jól í lífi annan -a_tonsvidinu_007-0135-00:31:1104-00:00:0538 a_tonsvidinu_007 135 00:31:11.04 5.376 0.17 hélt hann í kaupmannahöfn meðal annars hjá vini sínum og velgjörðamanni collin -a_tonsvidinu_007-0138-00:31:4550-00:00:0396 a_tonsvidinu_007 138 00:31:45.50 3.968 0.3 sanna að líka um jólin átján hundruð fimmtu og sjö -a_tonsvidinu_007-0139-00:31:5414-00:00:0488 a_tonsvidinu_007 139 00:31:54.14 4.864 0.18 í bréfi sem hann skrifaði hann réttu tug og annan desember -a_tonsvidinu_007-0140-00:32:0360-00:00:1032 a_tonsvidinu_007 140 00:32:03.60 10.24 0.25 við fáum líka dans svo jólagleði í gær klippt út og lyndi hilmar bróður á jólatré svo hér sjáið að ég geri líka gagn -a_tonsvidinu_007-0143-00:32:2654-00:00:0398 a_tonsvidinu_007 143 00:32:26.54 3.968 0.42 hann gerði fleira um jólin á basnæs átján hundruð fimmtu og sjö -a_tonsvidinu_007-0145-00:32:3792-00:00:0532 a_tonsvidinu_007 145 00:32:37.92 5.248 0.09 ég er búinn að skrifa hér tvö ný ævintýri fimm bræður -a_tonsvidinu_007-0147-00:33:0314-00:00:0306 a_tonsvidinu_007 147 00:33:03.14 3.072 0.1 sem er orðið þrjú hundruð settu og fimm ára gamall -a_tonsvidinu_007-0150-00:33:3792-00:00:0384 a_tonsvidinu_007 150 00:33:37.92 3.84 0.0 öll blóm sem enginn hefur þekkt á sinni löngu ævi -a_tonsvidinu_007-0151-00:33:4718-00:00:1824 a_tonsvidinu_007 151 00:33:47.18 18.176 0.21 nei þetta er allt of tegundar sagði eikin gamla fagnandi ég hefði að allt hjá mér smátt og stórt ekkert vantar hvernig getur slík sæl verið hugsanlega og möguleg -a_tonsvidinu_007-0155-00:34:1980-00:00:1764 a_tonsvidinu_007 155 00:34:19.80 17.536 0.17 þetta er það langmest ef því öllu sagði enginn nú halda mér enginn bönd ég get flogið upp til hans allra hætta í dýraljóð og allt sem ég elska hef ég með mér smátt og stórt -a_tonsvidinu_007-0158-00:35:0774-00:00:1014 a_tonsvidinu_007 158 00:35:07.74 10.112 0.21 sannar urðu settu og fimm ár sem það hafði lifað voru alls ekki meira en hinn eini dagur dægurflugunni -a_tonsvidinu_007-0162-00:35:4228-00:00:0646 a_tonsvidinu_007 162 00:35:42.28 6.528 0.08 þessa líkaði hlaut tréð og fylgdi þar hugur máli þó ræðan væri stutt -a_tonsvidinu_007-0164-00:35:5436-00:00:1100 a_tonsvidinu_007 164 00:35:54.36 11.008 0.28 og yfir í hljómaði sálmalög frá skipinu söngurinn um jólagleði endurunnin síns fyrir jesú krist og eilífa lífið -a_tonsvidinu_007-0171-00:38:1528-00:00:1650 a_tonsvidinu_007 171 00:38:15.28 16.512 0.24 á aðfangadagskvöld var ég og barna sem kveikt voru ljós á jólatré ekki aðeins einu tré fyrir geti hússins heldur líka fyrir börn fátæklinga í sveitinni tréð þeirra hljómaði jafn fallega og tréð okkar -a_tonsvidinu_007-0172-00:38:3284-00:00:1106 a_tonsvidinu_007 172 00:38:32.84 11.008 0.45 safninu hafði sjálf greitt það og kveikti á hverju einasta kerti og ég hafði klippt út og líkt saman mannanna sem hendurnar -a_tonsvidinu_007-0173-00:38:4680-00:00:1522 a_tonsvidinu_007 173 00:38:46.80 15.232 0.43 sjóinn auk learn lindu villingarnir sungu á ströndinni þá var yndislega úti það var notalegt inni æsku dansað fram undir morgun -a_tonsvidinu_007-0175-00:39:1272-00:00:0626 a_tonsvidinu_007 175 00:39:12.72 6.272 0.08 ég skrifaði ævintýrið tólf með póstvagninum sem ég fékk hugmynd að í gær -a_tonsvidinu_007-0178-00:39:5206-00:00:1700 a_tonsvidinu_007 178 00:39:52.06 17.024 0.44 það ætla ég að hugsa vel svo að það verði orðin stórt á aðfangadagskvöld nái alveg frá gólf upp undir loftið kerti giftum elo útlit pappír skrauti -a_tonsvidinu_007-0180-00:40:3830-00:00:0814 a_tonsvidinu_007 180 00:40:38.30 8.064 0.31 líka fátæku börnin sem standa fyrir utan og syngja jólasöng um stjörnunni betlehem -a_tonsvidinu_007-0186-00:41:3568-00:00:0584 a_tonsvidinu_007 186 00:41:35.68 5.888 0.4 fiðrildið á bréfapressunni er tilvísun í samnefnt ævintýri eftir anne -a_tonsvidinu_007-0187-00:41:4222-00:00:0648 a_tonsvidinu_007 187 00:41:42.22 6.528 0.07 og í bréfi frá honum til ingemanns kemur fram að hinar gjafirnar höfðu svipaðar tilvísanir -a_tonsvidinu_007-0194-00:42:3046-00:00:0448 a_tonsvidinu_007 194 00:42:30.46 4.48 0.08 ansi fannst hann ekki geta annað en haldið með þjóð sinni í stríðinu -a_tonsvidinu_007-0195-00:42:3574-00:00:0382 a_tonsvidinu_007 195 00:42:35.74 3.84 0.0 en hugsaði um leið hryggur til vina sinna í þýskalandi -a_tonsvidinu_007-0199-00:43:0088-00:00:0532 a_tonsvidinu_007 199 00:43:00.88 5.248 0.14 eteri að það hafi varpað skugga á jólagleði dana átján hundruð settu og fjögur -a_tonsvidinu_007-0202-00:43:2470-00:00:1206 a_tonsvidinu_007 202 00:43:24.70 12.032 0.28 holstein greina skrifar í bréfi að daginn sem anne fór frá holsteinborg hafi elísabet litla dóttir hennar viljað gefa honum ýmislegt dót sem hún átti -a_tonsvidinu_007-0203-00:43:3734-00:00:0822 a_tonsvidinu_007 203 00:43:37.34 8.32 0.13 en hann hafi dreift huga hennar með því að biðja að sauma á sig fínan einkennisbúning og taka mál af sér með seglgarni -a_tonsvidinu_007-0204-00:43:4682-00:00:0798 a_tonsvidinu_007 204 00:43:46.82 7.936 0.38 neistinn kemur við sögu í bréfi sem annan skrifar mimi holstein frá banner -a_tonsvidinu_007-0205-00:43:5838-00:00:2100 a_tonsvidinu_007 205 00:43:58.38 20.992 0.35 já það er best að segja elísabetu litlu að mér þykir spennandi að vita hvort einkennisbúningurinn sem hún nætur sauma handa mér verði tilbúinn og jólakvöld og muni passa á mig sagði henni að það gerir ekkert til þótt hún hafi enga demantur en hnakkann verða úr skýra gulli -a_tonsvidinu_007-0206-00:44:2070-00:00:0572 a_tonsvidinu_007 206 00:44:20.70 5.76 0.14 hætt er við að elísabetu litlu hafi þótt saumaskapurinn of erfiður þegar til kom -a_tonsvidinu_007-0208-00:44:3212-00:00:0534 a_tonsvidinu_007 208 00:44:32.12 5.376 0.18 elsku litla elísabet mín ætlar þá ekki að senda mörike nina -a_tonsvidinu_007-0209-00:44:3968-00:00:0462 a_tonsvidinu_007 209 00:44:39.68 4.736 0.21 ég á engan og hefur ekki átt neinn síðan ég var í stúdenta kórnum -a_tonsvidinu_007-0210-00:44:4544-00:00:1262 a_tonsvidinu_007 210 00:44:45.44 12.672 0.21 þá ætla ég á jólakvöld að kveikja á litla rauða kerfinu sem ég fékk kannski verður svarti kónginn minn rauður í birtu frá því -a_tonsvidinu_007-0217-00:45:5302-00:00:0578 a_tonsvidinu_007 217 00:45:53.02 5.888 0.06 hann hafi verið beðinn um að gefa í happdrættið nokkur handrit og megi kalla það vel sloppið -a_tonsvidinu_007-0218-00:46:0636-00:00:2828 a_tonsvidinu_007 218 00:46:06.36 28.288 0.22 lukkan átta á aðfangadagskvöld gengur við inn í stóra salinn þar sem við blasti glæsileg grenitréð margrét kerti fáar allra þjóðlög á trénu og sá danska hafði ekki gleymt að hann var reyndar svo umkringdur kjartans að ég var haldin barnslegir hræðslu um að hann myndi brenna en hann brann ekki heldur hélt sinni stöðu -a_tonsvidinu_007-0222-00:46:5532-00:00:1892 a_tonsvidinu_007 222 00:46:55.32 18.944 0.23 þegar gleði stóð sem hæst stóð rosenheim rupe sagði hér er á meðal okkar maður sem við öll getum þakkað fyrir margar leisure hvaða þjóð samið til heyrum við gamla fólkið verðum að þakka honum og einkum þó börnin -a_tonsvidinu_007-0223-00:47:1506-00:00:0774 a_tonsvidinu_007 223 00:47:15.06 7.808 0.36 og nú kom lítil stúlka til mín og rétti mér lárviðartrénu í dönsku litlum -a_tonsvidinu_007-0224-00:47:2408-00:00:0806 a_tonsvidinu_007 224 00:47:24.08 8.064 0.18 manneskjan sinni á þeim orðum að jólin hafi orðið sér miklu gleðilegri en hann hafi búist við -a_tonsvidinu_007-0225-00:47:4508-00:00:0538 a_tonsvidinu_007 225 00:47:45.08 5.376 0.13 og öll þau jól sem hann átti eftir ólifuð hélt að í kaupmannahöfn eða nágrenni -a_tonsvidinu_007-0226-00:47:5178-00:00:0462 a_tonsvidinu_007 226 00:47:51.78 4.608 0.08 á aðfangadagskvöld átján hundruð sjöttu og eitt var hann einn heima hjá sér -a_tonsvidinu_007-0227-00:47:5708-00:00:0400 a_tonsvidinu_007 227 00:47:57.08 3.968 0.0 segir í dagbókinni að það hafi samt verið notalegt jólakvöld -a_tonsvidinu_007-0229-00:48:0768-00:00:0512 a_tonsvidinu_007 229 00:48:07.68 5.12 0.08 sem áttu heima rétt fyrir utan kaupmannahöfn í húsi sem hét rúlla -a_tonsvidinu_007-0231-00:48:2544-00:00:1772 a_tonsvidinu_007 231 00:48:25.44 17.792 0.41 en mér til undra voru dyrnar af frama herberginu allt í einu opnar og rúmlega er ótrúlega góð og umhyggja sem við vini sína hafði duga jólabarn mér fullt af gjöf á yndislega blóm -a_tonsvidinu_007-0232-00:48:4832-00:00:0804 a_tonsvidinu_007 232 00:48:48.32 8.064 0.41 undir eins þegar rúmlega dyrnar inn í stofna varð ég svo undrandi og hrærur að ég bratt -a_tonsvidinu_007-0233-00:48:5764-00:00:0572 a_tonsvidinu_007 233 00:48:57.64 5.632 0.27 á aðfangadag átján hundruð sjöttu og fjögur borðaði ansi hjá meginn -a_tonsvidinu_007-0238-00:49:3382-00:00:0604 a_tonsvidinu_007 238 00:49:33.82 6.144 0.17 hann dó á heimili melur fjórða ágúst átján hundruð sjöttu og fimm -a_tonsvidinu_007-0243-00:50:0960-00:00:0454 a_tonsvidinu_007 243 00:50:09.60 4.48 0.15 þeir vilja barnsins vitja hjá því og verða börn í huga á ný -a_tonsvidinu_007-0244-00:50:1652-00:00:0410 a_tonsvidinu_007 244 00:50:16.52 4.096 0.2 það á líka við um ævintýrin sem ásinn af heiminum -a_tonsvidinu_007-0245-00:50:2160-00:00:0482 a_tonsvidinu_007 245 00:50:21.60 4.736 0.33 tuttugustu og fyrstu aldar geta skilið þau jafnvel og börn nutu aldar -a_tonsvidinu_007-0246-00:50:2716-00:00:0490 a_tonsvidinu_007 246 00:50:27.16 4.864 0.21 og þegar við fullorðna fólkið lesum þau verðum við börn í huga á ný -a_tonsvidinu_008-0003-00:02:5202-00:00:0662 a_tonsvidinu_008 3 00:02:52.02 6.656 0.27 þessi jólasálmur heitir í íslenskri þýðingu matthíasar jochumssonar það aldin terry -a_tonsvidinu_008-0005-00:03:1008-00:00:0350 a_tonsvidinu_008 5 00:03:10.08 3.584 0.4 en birtist fyrst á prenti árið fimmundum nutu og níu -a_tonsvidinu_008-0006-00:03:1488-00:00:0962 a_tonsvidinu_008 6 00:03:14.88 9.6 0.3 sextánda og níu gerði þýska tónskáldið michael petri útsetningu þá sem hér var sungin og varð útsetning hans og vinsæl -a_tonsvidinu_008-0009-00:03:3678-00:00:0422 a_tonsvidinu_008 9 00:03:36.78 4.224 0.0 hann á því fjögur hundruð ára ártíð á árinu sem nú er að líða -a_tonsvidinu_008-0011-00:03:5232-00:00:0604 a_tonsvidinu_008 11 00:03:52.32 6.144 0.4 en upprunalegt nafn tónsmiðsins var reyndar miklum er heldur hversdagslegra -a_tonsvidinu_008-0012-00:03:5926-00:00:0424 a_tonsvidinu_008 12 00:03:59.26 4.224 0.0 á þessum tíma var algengt að menn sneru nöfnum sínum upp á latínu -a_tonsvidinu_008-0015-00:04:1934-00:00:0654 a_tonsvidinu_008 15 00:04:19.34 6.528 0.31 spetors var látinn læra guðfræði og heimspeki við háskólann í framúr við oder -a_tonsvidinu_008-0017-00:04:3716-00:00:0624 a_tonsvidinu_008 17 00:04:37.16 6.272 0.18 nokkrum árum seinna gekk hann í þjónustu hinriks júlíusar hertoga brúninni -a_tonsvidinu_008-0020-00:04:5702-00:00:0614 a_tonsvidinu_008 20 00:04:57.02 6.144 0.36 hann hélt þeirri stöðu þó að hertoginn hinrik júlíus tagi árið sextánda og þrenn -a_tonsvidinu_008-0025-00:05:3594-00:00:0612 a_tonsvidinu_008 25 00:05:35.94 6.144 0.07 og fylgdist vel með nýjustu straumum og stefnum í tónlist annarra landa svo sem ítalíu -a_tonsvidinu_008-0026-00:05:4336-00:00:0700 a_tonsvidinu_008 26 00:05:43.36 7.04 0.23 en margar af tónsmíðum peters eru í rauninni útsetningar eins og það aldintré -a_tonsvidinu_008-0031-00:06:1638-00:00:0502 a_tonsvidinu_008 31 00:06:16.38 4.992 0.0 finna ekki ró fyrr en ég er búinn að semja stutt vers eða fallegt lag -a_tonsvidinu_008-0032-00:06:2654-00:00:0516 a_tonsvidinu_008 32 00:06:26.54 5.248 0.1 við skulum nú hlýða útsetningar peters af tveimur þekktum jólasálmum -a_tonsvidinu_008-0043-00:22:0756-00:00:0426 a_tonsvidinu_008 43 00:22:07.56 4.224 0.2 þó að peter væri trúaður og semdi mikið af trúartónlist -a_tonsvidinu_008-0045-00:22:2278-00:00:0634 a_tonsvidinu_008 45 00:22:22.78 6.272 0.12 er þar um að ræða meira en þrjú hundruð danslög sem peters hefur safnað saman og útsett -a_tonsvidinu_008-0049-00:31:5268-00:00:0402 a_tonsvidinu_008 49 00:31:52.68 4.096 0.45 þá kemur syrpa af dönsum sem hafa hið virðulega heiti ballett -a_tonsvidinu_008-0050-00:31:5744-00:00:0562 a_tonsvidinu_008 50 00:31:57.44 5.632 0.06 þó að þessi ballett sat aldar hafi verið nokkuð ólíkur þeim ballett sem við þekkjum nú -a_tonsvidinu_009-0003-00:02:2966-00:00:0440 a_tonsvidinu_009 3 00:02:29.66 4.352 0.0 á þrettándanum má sjá bæði álfa og tröll við þrettándabrennur -a_tonsvidinu_009-0005-00:02:4608-00:00:0436 a_tonsvidinu_009 5 00:02:46.08 4.352 0.1 hafa margir listamenn haft gaman af að yrkja þessa þjóðsagnapersónu -a_tonsvidinu_009-0006-00:02:5556-00:00:0480 a_tonsvidinu_009 6 00:02:55.56 4.864 0.1 þessi þáttur verður helgaður grýlutónlist frá seinni hluta tuttugustu aldar -a_tonsvidinu_009-0009-00:03:1168-00:00:0376 a_tonsvidinu_009 9 00:03:11.68 3.712 0.4 sömu lögin eru jafnvel samin við nútímaleg kvæði um grýlu -a_tonsvidinu_009-0016-00:11:0716-00:00:0456 a_tonsvidinu_009 16 00:11:07.16 4.48 0.38 þetta var annað þjóðlaga en það sem fjölnir stefánsson og jón ásgeirsson útsetti -a_tonsvidinu_009-0017-00:11:1504-00:00:0518 a_tonsvidinu_009 17 00:11:15.04 5.248 0.0 ólafur gaukur lék á gítar reynir sigurðsson á víbrafón og klukkuspil -a_tonsvidinu_009-0023-00:12:0572-00:00:0430 a_tonsvidinu_009 23 00:12:05.72 4.352 0.36 hljóðritun úr barnatíma rétt fyrir jólin tjá hundruð fimmtu og átta -a_tonsvidinu_009-0024-00:12:1106-00:00:0624 a_tonsvidinu_009 24 00:12:11.06 6.272 0.25 þá kemur lag ingibjargar þorbergs sem ingibjörg syngur sjálf ásamt guðrúnu guðmundsdóttur -a_tonsvidinu_009-0030-00:23:0538-00:00:0604 a_tonsvidinu_009 30 00:23:05.38 6.016 0.36 alast söng sigurveig hjaltested lag eftir sigríði jónsdóttur við sama kvæði -a_tonsvidinu_009-0031-00:23:1948-00:00:0804 a_tonsvidinu_009 31 00:23:19.48 8.064 0.11 árið tjá hundruð fimmtu og eitt kom út nótnabók með heitinu sex gamlir húsgangar með nýjum lögum fyrir börn -a_tonsvidinu_009-0032-00:23:2872-00:00:0362 a_tonsvidinu_009 32 00:23:28.72 3.584 0.0 það var jón þórarinsson sem hafði samið þessi nýju lög -a_tonsvidinu_009-0033-00:23:3568-00:00:0340 a_tonsvidinu_009 33 00:23:35.68 3.456 0.27 og þar á meðal var kvæðið grýla kallar á börnin sín -a_tonsvidinu_009-0034-00:23:3974-00:00:0674 a_tonsvidinu_009 34 00:23:39.74 6.784 0.0 en með laginu birtist skemmtileg mynd sigurðar sigurðssonar listmálara af grýlu og börnum hennar -a_tonsvidinu_009-0035-00:23:4744-00:00:0380 a_tonsvidinu_009 35 00:23:47.44 3.84 0.0 við heyrum nú lag jóns þórarinssonar í þrenns konar myndum -a_tonsvidinu_009-0036-00:26:0938-00:00:0402 a_tonsvidinu_009 36 00:26:09.38 4.096 0.2 kristinn örn kristinsson lék lagið grýla kallar á börnin sín -a_tonsvidinu_009-0037-00:26:1580-00:00:0370 a_tonsvidinu_009 37 00:26:15.80 3.712 0.3 þar á undan söng kór endalaus í reykjavík saman lag -a_tonsvidinu_009-0038-00:26:3348-00:00:0552 a_tonsvidinu_009 38 00:26:33.48 5.504 0.3 skáldið þorkell sigurbjörnsson notaði þetta sama kvæði árið nýtur sjöttu -a_tonsvidinu_009-0040-00:26:5214-00:00:0456 a_tonsvidinu_009 40 00:26:52.14 4.608 0.3 einnig tónsmíð fyrir hamrahlíðarkórinn þar sem grýla kom við sögu -a_tonsvidinu_009-0045-00:31:2876-00:00:0572 a_tonsvidinu_009 45 00:31:28.76 5.76 0.27 þetta var grýlulestin eftir misti þorkelsdóttur við ljóð eftir þorstein valdimarsson -a_tonsvidinu_009-0053-00:34:0576-00:00:0710 a_tonsvidinu_009 53 00:34:05.76 7.04 0.17 ýmsir seinni tíma rithöfundar hafa ort kvæði um grýlu sem eru í dálítið öðrum anda en gömlu kvæðin -a_tonsvidinu_009-0054-00:34:1348-00:00:0598 a_tonsvidinu_009 54 00:34:13.48 6.016 0.27 og fjalla um það hvernig grýlu og fjölskyldu hennar gengur að fóta sig í nútímasamfélagi -a_tonsvidinu_009-0055-00:34:2076-00:00:0316 a_tonsvidinu_009 55 00:34:20.76 3.2 0.0 nú er hún gamla grýla dauð gafst hún upp á rólunum -a_tonsvidinu_009-0056-00:34:2442-00:00:0350 a_tonsvidinu_009 56 00:34:24.42 3.456 0.1 segir í gamla þjóðkvæðinu það á að gefa börnum brauð -a_tonsvidinu_009-0057-00:34:3960-00:00:0376 a_tonsvidinu_009 57 00:34:39.60 3.84 0.08 þau tengja þetta heldur við þær ólur sem þau þekkja af leikvellinum -a_tonsvidinu_009-0059-00:34:4912-00:00:0346 a_tonsvidinu_009 59 00:34:49.12 3.456 0.08 sem grýla er í raun og veru farin að róla sér á róluvelli -a_tonsvidinu_009-0060-00:34:5576-00:00:0542 a_tonsvidinu_009 60 00:34:55.76 5.376 0.12 það kom fyrst út á plötunni lög unga fólksins með hrekkjusvínum ít hundruð sjöttu og sjö -a_tonsvidinu_009-0063-00:35:3336-00:00:0390 a_tonsvidinu_009 63 00:35:33.36 3.968 0.17 lagið kom fyrst út á plötunni jólagleði ít hundruð áttu og þrjú -a_tonsvidinu_009-0067-00:41:0692-00:00:0488 a_tonsvidinu_009 67 00:41:06.92 4.864 0.42 fyrst var grýla lag eftir leif hauksson við kvæði eftir pétur gunnarsson -a_tonsvidinu_009-0069-00:41:2666-00:00:0634 a_tonsvidinu_009 69 00:41:26.66 6.272 0.13 kvæði péturs gunnarssonar deyr grýla þegar hún hendist úr rólunni alla leið upp á esju -a_tonsvidinu_009-0076-00:46:0284-00:00:0562 a_tonsvidinu_009 76 00:46:02.84 5.632 0.15 að grýla virðist eiga fleiri líf en jólakötturinn og lifni alltaf við aftur -a_tonsvidinu_009-0077-00:46:0956-00:00:0526 a_tonsvidinu_009 77 00:46:09.56 5.248 0.46 í síðasta kvæðinu sem hér verður sungið deyja grýla og leppalúði alls ekki -a_tonsvidinu_009-0078-00:46:1560-00:00:0546 a_tonsvidinu_009 78 00:46:15.60 5.504 0.21 þau eru að vísu orðin gömul og lífsleið eftir að grýlubörnin uxu úr grasi -a_tonsvidinu_010-0001-00:00:4516-00:00:0370 a_tonsvidinu_010 1 00:00:45.16 3.712 0.18 þegar hann samdi þetta lag árið sat hundruð áttu og tvö -a_tonsvidinu_010-0005-00:01:2360-00:00:0642 a_tonsvidinu_010 5 00:01:23.60 6.4 0.38 þessum þætti verða flutt nokkur tónverk sem bitna á bernsku og unglingsárum sínum -a_tonsvidinu_010-0006-00:01:3690-00:00:0402 a_tonsvidinu_010 6 00:01:36.90 3.968 0.1 kenndi fimm ára gömlum syni sínum á fiðlu og píanó -a_tonsvidinu_010-0007-00:01:4156-00:00:0536 a_tonsvidinu_010 7 00:01:41.56 5.376 0.07 því hann vonaðist til að geta gert úr drengnum undrabarn í líkingu við móta -a_tonsvidinu_010-0009-00:01:5668-00:00:0438 a_tonsvidinu_010 9 00:01:56.68 4.352 0.2 eftir samtímalýsingum að dæma var hann alltof strangur við drenginn -a_tonsvidinu_010-0011-00:02:1490-00:00:0430 a_tonsvidinu_010 11 00:02:14.90 4.352 0.27 og stendur þar að hinn ungi vitnaði sex ára að aldri -a_tonsvidinu_010-0012-00:02:2272-00:00:0592 a_tonsvidinu_010 12 00:02:22.72 6.016 0.31 þetta bragð dugði samt ekki heldur til þess að gera bitna frægu undrabarni eins og móta -a_tonsvidinu_010-0015-00:02:5378-00:00:0470 a_tonsvidinu_010 15 00:02:53.78 4.736 0.27 þó vakti það athygli föður þegar hann heyrði drenginn rjúka fiðlunnar -a_tonsvidinu_010-0016-00:03:0396-00:00:0410 a_tonsvidinu_010 16 00:03:03.96 4.096 0.38 lagði aldrei að hætta að þessu þó að ég sé búinn að margsi -a_tonsvidinu_010-0017-00:03:1744-00:00:0338 a_tonsvidinu_010 17 00:03:17.44 3.328 0.08 en svona beint úr hausnum á þér það eru ekki enn færum -a_tonsvidinu_010-0018-00:03:2940-00:00:0592 a_tonsvidinu_010 18 00:03:29.40 6.016 0.12 þegar þú ert kominn það langt getur og skal fá að fara alveg eftir eigin höfði -a_tonsvidinu_010-0026-00:04:4748-00:00:0484 a_tonsvidinu_010 26 00:04:47.48 4.864 0.2 þetta var frásögn neo aftur verða árni kristjánsson sem þýddi -a_tonsvidinu_010-0027-00:04:5636-00:00:0580 a_tonsvidinu_010 27 00:04:56.36 5.76 0.07 hann hafi látið gefa út níu tilbrigði um göngulag eftir þennan unga nemanda sinn -a_tonsvidinu_010-0030-00:05:1202-00:00:0382 a_tonsvidinu_010 30 00:05:12.02 3.84 0.18 verkið er samið veturinn sat hundruð áttu og tvö til þrjú -a_tonsvidinu_010-0033-00:12:5996-00:00:0360 a_tonsvidinu_010 33 00:12:59.96 3.584 0.2 þennan sama vetur sat hundruð áttu og tvö til þrjú -a_tonsvidinu_010-0035-00:13:1122-00:00:0602 a_tonsvidinu_010 35 00:13:11.22 6.016 0.3 armidoro síðar eftir að semja ómetanleg snilldarverk í þessu tónformi -a_tonsvidinu_010-0044-00:23:0676-00:00:0598 a_tonsvidinu_010 44 00:23:06.76 5.888 0.38 emanuel samdi tólf ára gamall veturinn sat hundruð áttu og tvö til þrjú -a_tonsvidinu_010-0051-00:24:1598-00:00:0702 a_tonsvidinu_010 51 00:24:15.98 7.04 0.12 fleiri en einn tónlistarfræðingur hafa spreytt sig á því að útsetja þessa póker aftur fyrir hljómsveit -a_tonsvidinu_010-0058-00:34:5304-00:00:0922 a_tonsvidinu_010 58 00:34:53.04 9.216 0.29 ekki hafa varðveist miklar heimildir um árin sat hundruð áttu og fjögur til sat hundruð áttu og sjö í ævi bitter -a_tonsvidinu_010-0060-00:35:0720-00:00:0376 a_tonsvidinu_010 60 00:35:07.20 3.712 0.0 þó er vitað að hann fór í fiðlutíma hjá franskri -a_tonsvidinu_010-0061-00:35:1542-00:00:0538 a_tonsvidinu_010 61 00:35:15.42 5.376 0.1 og eftir dauða bitna í nótnablöðum hans áður óþekkt tónverk -a_tonsvidinu_010-0062-00:35:3150-00:00:0576 a_tonsvidinu_010 62 00:35:31.50 5.76 0.29 samkvæmt því hefur iovine fimm án til sextánda ára gamall þegar hann samdi verkið -a_tonsvidinu_010-0063-00:35:3840-00:00:0456 a_tonsvidinu_010 63 00:35:38.40 4.48 0.15 að er líklegt að hann hafi samið það fyrir aðalsfjölskyldu nokkra í bonn -a_tonsvidinu_010-0067-00:47:2598-00:00:0664 a_tonsvidinu_010 67 00:47:25.98 6.656 0.27 sem nútímans á unglingsárum sínum sennilega fimmta til sextánda ára gamall -a_tonsvidinu_010-0069-00:47:5250-00:00:0328 a_tonsvidinu_010 69 00:47:52.50 3.328 0.2 sem birtist á prenti árið sat hundruð áttu og fjögur -a_tonsvidinu_010-0070-00:48:0780-00:00:0514 a_tonsvidinu_010 70 00:48:07.80 5.248 0.0 skáldið virðir fyrir sér ungbarn sem sýgur brjóst móður sinnar -a_tonsvidinu_011-0004-00:01:3508-00:00:0880 a_tonsvidinu_011 4 00:01:35.08 8.832 0.06 í forngrískum sögnum og skáldverkum er getið um amasónur sem hafa stundum verið kallaðar skjaldmeyjar á íslensku -a_tonsvidinu_011-0005-00:01:4478-00:00:0750 a_tonsvidinu_011 5 00:01:44.78 7.552 0.0 þær áttu að hafa verið herskáar konur sem tóku þátt í bardögum og gáfu karlmönnunum ekkert eftir -a_tonsvidinu_011-0008-00:02:0478-00:00:0870 a_tonsvidinu_011 8 00:02:04.78 8.704 0.29 því enda þótt þær eignuðust stundum börn með annarrar þjóðar karlmönnum voru drengirnir bornir út eða þeim skilað til feðra sinna -a_tonsvidinu_011-0009-00:02:2140-00:00:0472 a_tonsvidinu_011 9 00:02:21.40 4.736 0.17 drykkjuna trúðu því að amasónurnar hefðu verið til í raun og veru -a_tonsvidinu_011-0011-00:02:3144-00:00:0946 a_tonsvidinu_011 11 00:02:31.44 9.472 0.11 reyndar benda seinni tíma fornleifarannsóknir til þess að sögnin um amasónurnar hafi ekki verið algjörlega úr lausu lofti gripin -a_tonsvidinu_011-0013-00:02:5132-00:00:0452 a_tonsvidinu_011 13 00:02:51.32 4.48 0.09 á þeim slóðum þar sem nú eru kasakstan síbería og úkraína -a_tonsvidinu_011-0014-00:02:5798-00:00:0702 a_tonsvidinu_011 14 00:02:57.98 7.04 0.45 listamönnum suttu og nánd aldar þóttu sagnirnar um amasónur afar heillandi -a_tonsvidinu_011-0015-00:03:0846-00:00:0636 a_tonsvidinu_011 15 00:03:08.46 6.4 0.4 þar eleanor úr suttu og átján aldar óperum um amasónur -a_tonsvidinu_011-0016-00:03:2052-00:00:0628 a_tonsvidinu_011 16 00:03:20.52 6.272 0.3 eins og áður var getið er þessi around orti annara -a_tonsvidinu_011-0019-00:03:4956-00:00:0584 a_tonsvidinu_011 19 00:03:49.56 5.888 0.06 það er einmitt ástin sem oft setur strik í reikninginn hjá amasónunum í sögunum um þær -a_tonsvidinu_011-0020-00:03:5610-00:00:0476 a_tonsvidinu_011 20 00:03:56.10 4.736 0.0 oft eru þær svo óheppnar að verða ástfangnar af óvinum sínum í hernaði -a_tonsvidinu_011-0021-00:04:0164-00:00:0616 a_tonsvidinu_011 21 00:04:01.64 6.144 0.15 en óvinunum hættir reyndar líka til að verða ástfangnir af hinum tilkomumiklu annan -a_tonsvidinu_011-0028-00:09:5218-00:00:0584 a_tonsvidinu_011 28 00:09:52.18 5.888 0.15 í íslenskum fornsögnum og kvæðum koma fyrir konur sem minna mjög á amasónurnar -a_tonsvidinu_011-0029-00:10:0204-00:00:0426 a_tonsvidinu_011 29 00:10:02.04 4.224 0.0 snorri sturluson telur upp nöfn þeirra í eddu sinni og segir -a_tonsvidinu_011-0033-00:10:3838-00:00:0484 a_tonsvidinu_011 33 00:10:38.38 4.864 0.27 hann sótti viðfangsefnið meðal annars í snorra eddu og völsunga sögu -a_tonsvidinu_011-0037-00:11:1652-00:00:0656 a_tonsvidinu_011 37 00:11:16.52 6.528 0.4 ragnar valkyrjunum heiti eins og geirhildur hjálmveig valþrúður og sigrún -a_tonsvidinu_011-0041-00:17:5590-00:00:0368 a_tonsvidinu_011 41 00:17:55.90 3.712 0.2 mætti halda að þar skildi á milli þeirra og amasónanna -a_tonsvidinu_011-0042-00:18:0022-00:00:0632 a_tonsvidinu_011 42 00:18:00.22 6.272 0.25 raunar voru hinar síðarnefndu einnig sagðar skyldar goðunum í mörgum forngrískum sögnum -a_tonsvidinu_011-0043-00:18:0924-00:00:0512 a_tonsvidinu_011 43 00:18:09.24 5.12 0.4 áttu samkvæmt þeim að vera dætur eða barnabörn herguðsins aresar -a_tonsvidinu_011-0044-00:18:1666-00:00:0624 a_tonsvidinu_011 44 00:18:16.66 6.272 0.25 í valkyrjureiðinni hafa valkyrjurnar á orði að eina vanti í hópinn brynhildi -a_tonsvidinu_011-0045-00:18:2888-00:00:0390 a_tonsvidinu_011 45 00:18:28.88 3.84 0.0 þess vegna sviptir hann hana guðdómi sínum í lok óperunnar -a_tonsvidinu_011-0049-00:18:5482-00:00:0342 a_tonsvidinu_011 49 00:18:54.82 3.456 0.2 sem var frumsýnd í braut átján hundruð sjöttu og sex -a_tonsvidinu_011-0052-00:26:4050-00:00:0560 a_tonsvidinu_011 52 00:26:40.50 5.632 0.42 birgit nilsson var í hlutverki brynhildar og volami kassinn í hlutverki sigurðar -a_tonsvidinu_011-0054-00:26:5254-00:00:0440 a_tonsvidinu_011 54 00:26:52.54 4.48 0.18 þá snúum við okkur aftur að amasónunum úr hinum forngrísku sögnum -a_tonsvidinu_011-0071-00:38:0420-00:00:0640 a_tonsvidinu_011 71 00:38:04.20 6.4 0.2 þar á meðal leirker þar sem akkiles er hafður svartur á lit en penþesílea ljós -a_tonsvidinu_011-0072-00:38:1120-00:00:0502 a_tonsvidinu_011 72 00:38:11.20 5.12 0.07 en þannig var venja að skilja á milli karls og konu í grískri leirkeralist -a_tonsvidinu_011-0074-00:38:2838-00:00:0476 a_tonsvidinu_011 74 00:38:28.38 4.736 0.17 það eitt virðist nægja til þess að gera akkiles sjúkan af ást -a_tonsvidinu_011-0075-00:38:3524-00:00:0318 a_tonsvidinu_011 75 00:38:35.24 3.2 0.0 þau seinni tíma skáld sem hafa notfært sér þessa sögn -a_tonsvidinu_011-0077-00:38:4424-00:00:0934 a_tonsvidinu_011 77 00:38:44.24 9.344 0.27 að það samrýmist ekki alveg fornum sögnum þar sem akkiles gerir sér yfirleitt ekki grein fyrir ástinni fyrr en penþesilea er dáinn -a_tonsvidinu_011-0086-00:47:0150-00:00:0496 a_tonsvidinu_011 86 00:47:01.50 4.992 0.27 en seinna er í rauninni karlmaður og heitir réttara í das -a_tonsvidinu_012-0002-00:03:5254-00:00:0734 a_tonsvidinu_012 2 00:03:52.54 7.424 0.0 hætt er við að mánuðurinn fengi ekki mörg atkvæði ef kosið væri meðal íslendinga um vinsældir mánaða -a_tonsvidinu_012-0003-00:04:0308-00:00:0602 a_tonsvidinu_012 3 00:04:03.08 6.016 0.0 stór hluti febrúarmánaðar tilheyrir því tímabili sem fyrrum var kallað þorri -a_tonsvidinu_012-0004-00:04:1312-00:00:0568 a_tonsvidinu_012 4 00:04:13.12 5.632 0.08 vetrarkuldinn setur svip sinn á flest íslensk ljóð sem ort eru um febrúar -a_tonsvidinu_012-0005-00:04:2250-00:00:0600 a_tonsvidinu_012 5 00:04:22.50 6.016 0.0 en þegar hlustað er á erlend tónverk tengd febrúar er allt annað uppi á teningnum -a_tonsvidinu_012-0006-00:04:3108-00:00:0632 a_tonsvidinu_012 6 00:04:31.08 6.4 0.06 það kemur til af því að erlendis er kjötkveðjuhátíð haldin í febrúar með ærslum og gleði -a_tonsvidinu_012-0007-00:04:3864-00:00:0444 a_tonsvidinu_012 7 00:04:38.64 4.48 0.0 í þessum þætti verður lesið úr skáldverkum sem tengjast febrúar -a_tonsvidinu_012-0009-00:04:4964-00:00:0960 a_tonsvidinu_012 9 00:04:49.64 9.6 0.05 jóhannes úr kötlum lætur ekki mikið vetrarþunglyndi ná tökum á sér þegar hann lýsir febrúarmánuði í ljóðaflokknum tólf bræður -a_tonsvidinu_012-0010-00:05:0290-00:00:0414 a_tonsvidinu_012 10 00:05:02.90 4.096 0.0 jóhannes leggur áherslu á þá ánægju sem veturinn getur veitt -a_tonsvidinu_012-0011-00:05:0770-00:00:0464 a_tonsvidinu_012 11 00:05:07.70 4.736 0.0 en viðurkennir þó að febrúar eigi til að vera nokkuð erfiður -a_tonsvidinu_012-0012-00:05:1492-00:00:0934 a_tonsvidinu_012 12 00:05:14.92 9.344 0.48 hann febrúar til þín af skyldi skýlt á skaut hann er ekki sinnum arnar og vatni þýtur sem þeir hinn þöglu og hugo -a_tonsvidinu_012-0014-00:05:4618-00:00:0442 a_tonsvidinu_012 14 00:05:46.18 4.48 0.36 en gjafir reynist gestum vel þá gleðjast þeir fegnir hjá þér -a_tonsvidinu_012-0015-00:05:5112-00:00:0432 a_tonsvidinu_012 15 00:05:51.12 4.224 0.33 fljúga svo út í hin eilífa glimmer einn dag í neinu hver -a_tonsvidinu_012-0016-00:05:5776-00:00:0568 a_tonsvidinu_012 16 00:05:57.76 5.76 0.0 þannig lýsir jóhannes úr kötlum febrúarmánuði í ljóðaflokknum tólf bræður -a_tonsvidinu_012-0018-00:06:1106-00:00:0440 a_tonsvidinu_012 18 00:06:11.06 4.48 0.1 ólíkt öðrum mánuðum hefur febrúar aðeins stuttu og átta daga -a_tonsvidinu_012-0019-00:06:2094-00:00:0792 a_tonsvidinu_012 19 00:06:20.94 7.808 0.0 frægasta íslenska ljóð sem tengist febrúar er sennilega vetrardagur eftir stefán hörð grímsson -a_tonsvidinu_012-0025-00:10:0556-00:00:0716 a_tonsvidinu_012 25 00:10:05.56 7.168 0.17 elísa sigríður vilbergsdóttir söng lag jóns ásgeirssonar við ljóð stefáns harðar grímssonar -a_tonsvidinu_012-0026-00:12:5278-00:00:0804 a_tonsvidinu_012 26 00:12:52.78 8.064 0.21 kristinn sigmundsson söng lagið vetrardagur eftir jónas ingimundarson við ljóð eftir stefán hörð grímsson -a_tonsvidinu_012-0028-00:13:0622-00:00:0546 a_tonsvidinu_012 28 00:13:06.22 5.376 0.07 hljóðritunin var gerð á tónleikum í salnum í kópavogi árið tvö þúsund og tvö -a_tonsvidinu_012-0031-00:13:2948-00:00:0696 a_tonsvidinu_012 31 00:13:29.48 6.912 0.0 tónskáldið setur sem yfirskriftir fyrir þáttunum tilvitnanir í ljóð eftir stefán hörð grímsson -a_tonsvidinu_012-0039-00:20:3240-00:00:0980 a_tonsvidinu_012 39 00:20:32.40 9.728 0.24 aðilar tíðarandans eftir jóhann árelíuz birtist í bókinni söngleikur fyrir fiska árið ná hundruð áttu og sjö -a_tonsvidinu_012-0041-00:21:1138-00:00:0374 a_tonsvidinu_012 41 00:21:11.38 3.712 0.2 árið tvö þúsund og fjögur kom út bók hauks ingvarssonar -a_tonsvidinu_012-0049-00:22:4000-00:00:0592 a_tonsvidinu_012 49 00:22:40.00 6.016 0.38 og í ljóðinu síðasti strætó fer korter í eitt eftir kristján þórð hrafnsson -a_tonsvidinu_012-0050-00:25:2082-00:00:0496 a_tonsvidinu_012 50 00:25:20.82 4.992 0.3 guðrún jóhanna ólafsdóttir söng síðasti strætó fer korter í eitt -a_tonsvidinu_012-0055-00:31:1094-00:00:0590 a_tonsvidinu_012 55 00:31:10.94 5.888 0.21 en þar gerir hann mánuðina tólf að farþegum sem koma með póstvagni á nýársnótt -a_tonsvidinu_012-0056-00:31:1792-00:00:0334 a_tonsvidinu_012 56 00:31:17.92 3.328 0.2 það er ekki nein vetrardeyfð yfir febrúar í þeirri sögu -a_tonsvidinu_012-0057-00:31:2322-00:00:0964 a_tonsvidinu_012 57 00:31:23.22 9.6 0.29 svo kom á næsti hann var fjörugan stjórnaði gamanleikir grímu dansleikjum og öllum skemmtunum sem hægt er að finna upp á -a_tonsvidinu_012-0058-00:31:3738-00:00:0438 a_tonsvidinu_012 58 00:31:37.38 4.352 0.42 það verður meira en höttunum við slá úr henni á öskunnar hann -a_tonsvidinu_012-0059-00:31:4236-00:00:0584 a_tonsvidinu_012 59 00:31:42.36 5.76 0.27 vel skemmta öðrum og sjálfum mér líka því ég lifi stytta en nokkur annarri fjölskyldunni -a_tonsvidinu_012-0060-00:31:5140-00:00:0518 a_tonsvidinu_012 60 00:31:51.40 5.248 0.0 já kannski bætum við einum degi við en það er nú sama úr -a_tonsvidinu_012-0062-00:32:1220-00:00:0526 a_tonsvidinu_012 62 00:32:12.20 5.248 0.0 erlendum listamönnum oft ofarlega í huga þegar þeir reyna að lýsa febrúar -a_tonsvidinu_012-0063-00:32:1856-00:00:0692 a_tonsvidinu_012 63 00:32:18.56 7.04 0.36 á árunum átján hundruð sjöttu og fimm til sensation erið árstíðirnar -a_tonsvidinu_012-0064-00:32:2588-00:00:0386 a_tonsvidinu_012 64 00:32:25.88 3.84 0.0 sem er í tólf þáttum þar sem hver táknar einn mánuð -a_tonsvidinu_012-0068-00:35:4372-00:00:0624 a_tonsvidinu_012 68 00:35:43.72 6.272 0.15 hann mendelssohn hensel samdi líka píanóverk þar sem hver þáttur táknaði einn mánuð -a_tonsvidinu_012-0070-00:35:5496-00:00:0394 a_tonsvidinu_012 70 00:35:54.96 3.968 0.1 og er því meira en þrjátíu árum eldra en verksins -a_tonsvidinu_012-0071-00:36:0278-00:00:1194 a_tonsvidinu_012 71 00:36:02.78 11.904 0.29 og hann gekk bara að lýsa einhverju ári heldur árinu átján hundruð fjöruna meirihluta þess árs dvaldist á ítalíu ásamt manni sínum og syni -a_tonsvidinu_012-0073-00:36:2094-00:00:0530 a_tonsvidinu_012 73 00:36:20.94 5.248 0.25 en hann var viðstödd kjötkveðjuhátíð í róm í febrúar átján hundruð fjör -a_tonsvidinu_012-0074-00:36:3052-00:00:1126 a_tonsvidinu_012 74 00:36:30.52 11.264 0.35 á aðalgötunni via del corso iðaði allt af lífi flestir voru grímuklæddir og fólk henti hveiti sætindum og ýmsu fleiru hvert í annað -a_tonsvidinu_012-0075-00:36:4542-00:00:1094 a_tonsvidinu_012 75 00:36:45.42 11.008 0.3 já það er ótrúlegt en svo fljótt samastað brjálað inu að maður er hálfnaður þegar vann fer fram hjá án þess að nokkru sé fleytir á það ekki að vera -a_tonsvidinu_012-0076-00:36:5746-00:00:1122 a_tonsvidinu_012 76 00:36:57.46 11.264 0.37 getur séð mig fyrir er mamma mín að skemmta mér tímanum saman í nýju og hávaða sem hvorki er hægt að líka við bringuna né öskuillir heldur aðeins við koss -a_tonsvidinu_012-0077-00:37:0916-00:00:0410 a_tonsvidinu_012 77 00:37:09.16 4.096 0.2 þá skulum við heyra hvernig fanny lýsir karnivalinu í tónlist -a_tonsvidinu_012-0080-00:40:3434-00:00:0536 a_tonsvidinu_012 80 00:40:34.34 5.376 0.36 í síðustu tónsmíð þessa þáttar upplifum við aftur febrúar á íslandi -a_tonsvidinu_012-0085-00:41:0958-00:00:0510 a_tonsvidinu_012 85 00:41:09.58 5.12 0.0 en gamlir siðir úr kaþólsku gátu lifað lengi hjá alþýðufólki -a_tonsvidinu_012-0091-00:42:2784-00:00:0686 a_tonsvidinu_012 91 00:42:27.84 6.912 0.17 það er kristinn sigmundsson sem syngur hér að lokum lagið febrúarvísa kyndilmessa -a_tonsvidinu_013-0003-00:01:0740-00:00:0616 a_tonsvidinu_013 3 00:01:07.40 6.144 0.06 en þetta er öfugmælavísa því fiskar eru ekki þekktir fyrir að gefa frá sér neitt hljóð -a_tonsvidinu_013-0008-00:03:5474-00:00:0538 a_tonsvidinu_013 8 00:03:54.74 5.376 0.07 lagið er samið við ljóð eftir skáld sem hét næstum sama nafni og súper -a_tonsvidinu_013-0009-00:04:0450-00:00:0520 a_tonsvidinu_013 9 00:04:04.50 5.12 0.2 skáldið lýsir í ljóðinu fjörlegum sporðaköstum silungs í tærum lag -a_tonsvidinu_013-0012-00:04:2432-00:00:0632 a_tonsvidinu_013 12 00:04:24.32 6.4 0.07 þær skulu gæta sín að láta ekki karlmenn veiða sig eins og fiskimaðurinn veiddi silunginn -a_tonsvidinu_013-0015-00:04:4354-00:00:0898 a_tonsvidinu_013 15 00:04:43.54 8.96 0.0 tveimur árum síðar felldi það inn í píanókvintett sem dregur nafn sitt af laginu og er kallaður silungakvintettinn -a_tonsvidinu_013-0016-00:04:5378-00:00:0498 a_tonsvidinu_013 16 00:04:53.78 4.992 0.0 það er fjórði þáttur verksins sem er byggður upp í kringum lagið um silunginn -a_tonsvidinu_013-0017-00:05:0632-00:00:0742 a_tonsvidinu_013 17 00:05:06.32 7.424 0.18 það er pólaerað henni sem leikur með junior einum fjórða kafla -a_tonsvidinu_013-0020-00:12:5024-00:00:0538 a_tonsvidinu_013 20 00:12:50.24 5.376 0.42 þetta var fjórði kafli úr peno kvintett adore hundruð settu og sjö -a_tonsvidinu_013-0024-00:13:2002-00:00:0638 a_tonsvidinu_013 24 00:13:20.02 6.272 0.18 verkið var samið fyrir áhrif frá sögu eftir skáldið parís komnar -a_tonsvidinu_013-0025-00:13:3272-00:00:0760 a_tonsvidinu_013 25 00:13:32.72 7.552 0.47 þessu verki er sat líka undir óvenju miklum áhrifum frá tónlist landa síns plötu í -a_tonsvidinu_013-0026-00:13:4452-00:00:0402 a_tonsvidinu_013 26 00:13:44.52 3.968 0.0 en mörgum árum eftir lát hans var gengið frá því til flutnings -a_tonsvidinu_013-0029-00:21:3874-00:00:0596 a_tonsvidinu_013 29 00:21:38.74 5.888 0.36 þykir þetta verk saties bera vott um áhrif frá landa hans og vini lotu -a_tonsvidinu_013-0030-00:21:4844-00:00:0830 a_tonsvidinu_013 30 00:21:48.44 8.32 0.13 árið tjá hundruð og þrjú hefur hann líklega verið farið að lengja eftir viðbrögðum frá debussy því hann skrifaði í bréfi til hans -a_tonsvidinu_013-0031-00:22:1412-00:00:0760 a_tonsvidinu_013 31 00:22:14.12 7.68 0.38 og tónlistarfræðingar hafa bent á að í því verki komi fyrir svolítið stef úr draumlynda fiskinum -a_tonsvidinu_013-0035-00:26:5216-00:00:0588 a_tonsvidinu_013 35 00:26:52.16 5.888 0.38 sagan segir að antonius hafi eitt sinn verið staddur í rimini á ítalíu -a_tonsvidinu_013-0038-00:27:0794-00:00:0762 a_tonsvidinu_013 38 00:27:07.94 7.552 0.28 og það endurgera að stórir og smáir fiskar syntu að bakkanum til þess að hlýða á predikun hans -a_tonsvidinu_013-0039-00:27:1768-00:00:1126 a_tonsvidinu_013 39 00:27:17.68 11.264 0.29 höfundur kvæðisins um fiskapredikun heilags antoniusar hefur samt ekki verið sannfærður um að guðrækni fiskanna væri neitt betri en guðrækni mannanna -a_tonsvidinu_013-0040-00:27:3208-00:00:0430 a_tonsvidinu_013 40 00:27:32.08 4.352 0.2 antonius kemur að kirkjunni tómri þegar hann ætlar að predika -a_tonsvidinu_013-0048-00:34:2718-00:00:0370 a_tonsvidinu_013 48 00:34:27.18 3.712 0.1 en hvað er lifið lengi í tjörnum ykkar og kvíum -a_tonsvidinu_013-0049-00:34:4006-00:00:0568 a_tonsvidinu_013 49 00:34:40.06 5.632 0.33 en allmörg tónskáld hafa samið lög við dýraljóð bolur á meðal þetta -a_tonsvidinu_013-0058-00:39:4154-00:00:0412 a_tonsvidinu_013 58 00:39:41.54 4.096 0.1 heyrum nú tónlist eftir þrjú íslensk tónskáld við þetta kvæði -a_tonsvidinu_013-0060-00:39:5828-00:00:0668 a_tonsvidinu_013 60 00:39:58.28 6.656 0.14 rásir edda heiðrún barkann lag eftir atla heimi sveinsson í útsetningu eftir pétur grétarsson -a_tonsvidinu_013-0064-00:45:1428-00:00:0688 a_tonsvidinu_013 64 00:45:14.28 6.912 0.07 þá söng edda heiðrún barkann lag eftir atla heimi sveinsson í útsetningu eftir pétur grétarsson -a_tonsvidinu_014-0001-00:00:0470-00:00:0716 a_tonsvidinu_014 1 00:00:04.70 7.168 0.08 undanfarna daga hefur heimsbyggðin fylgst skelfingu lostin með innrás rússneska hersins í úkraínu -a_tonsvidinu_014-0004-00:00:4076-00:00:0428 a_tonsvidinu_014 4 00:00:40.76 4.224 0.0 hann hefur lengi verið tákn fyrir frið frelsi og mannréttindi -a_tonsvidinu_014-0008-00:01:1016-00:00:0680 a_tonsvidinu_014 8 00:01:10.16 6.784 0.27 dæmis í baráttu gegn stjórn pinochet á áttunda áratug tuttugustu aldar -a_tonsvidinu_014-0009-00:01:2046-00:00:0512 a_tonsvidinu_014 9 00:01:20.46 5.12 0.25 á torgi hins himneska friðar í peking árið nýtur áttu og níu -a_tonsvidinu_014-0010-00:01:2720-00:00:0664 a_tonsvidinu_014 10 00:01:27.20 6.656 0.46 ekta níunda sinfónían var flutt eftir fall berlínarmúrsins ná hundruð áttu og níu -a_tonsvidinu_014-0012-00:01:4848-00:00:0546 a_tonsvidinu_014 12 00:01:48.48 5.504 0.0 og sumir telja að hann hafi notað orðið frelsi í upphaflegri gerð þess -a_tonsvidinu_014-0020-00:02:4554-00:00:0444 a_tonsvidinu_014 20 00:02:45.54 4.352 0.09 óperan var frumflutt í vínarborg tuttugustu maí átján hundruð og fimm -a_tonsvidinu_014-0026-00:03:5008-00:00:0742 a_tonsvidinu_014 26 00:03:50.08 7.424 0.12 þar sem fidelio hefur fengið leyfi fyrir því að hleypa föngunum sem snöggvast út í fangelsisgarðinn -a_tonsvidinu_014-0031-00:13:5966-00:00:0454 a_tonsvidinu_014 31 00:13:59.66 4.608 0.18 þá er komið að fjórða kafla sinfóníu nr níu eftir bitter -a_tonsvidinu_014-0034-00:14:2450-00:00:0648 a_tonsvidinu_014 34 00:14:24.50 6.528 0.0 skulum við hlýða á hljóðritun þar sem þorsteinn stephensen les þýðingu matthíasar -a_tonsvidinu_014-0035-00:14:3396-00:00:0532 a_tonsvidinu_014 35 00:14:33.96 5.376 0.4 þessari hljóðritun var fyrst útvarpað á nýársdag tjá hundruð sextugur -a_tonsvidinu_014-0038-00:15:3288-00:00:0562 a_tonsvidinu_014 38 00:15:32.88 5.632 0.4 já hver aðeins eina sáu einnar sér um víða storm -a_tonsvidinu_014-0051-00:17:3066-00:00:1172 a_tonsvidinu_014 51 00:17:30.66 11.648 0.33 hátt og trúar himintungla fáar leit og í gegnum grafar sprungið gyðjan skín í englandi -a_tonsvidinu_014-0064-00:20:1826-00:00:0462 a_tonsvidinu_014 64 00:20:18.26 4.608 0.3 hún var frumflutt í vín sjöunda maí átján hundruð tuttugustu -a_tonsvidinu_014-0070-00:21:1704-00:00:0702 a_tonsvidinu_014 70 00:21:17.04 7.04 0.07 þá hefst óðurinn til gleðinnar með textanum sem við heyrðum áðan lesinn í íslenskri þýðingu -a_tonsvidinu_014-0073-00:22:0244-00:00:0510 a_tonsvidinu_014 73 00:22:02.44 5.12 0.0 að hver útvarpsstöð veldi hljóðritun sem skipti hana sérstöku máli -a_tonsvidinu_014-0074-00:22:0888-00:00:0574 a_tonsvidinu_014 74 00:22:08.88 5.76 0.18 hér var valin hljóðritunin sem gerð var á opnunarhátíð tónlistarhússins hörpu -a_tonsvidinu_015-0002-00:03:1402-00:00:0844 a_tonsvidinu_015 2 00:03:14.02 8.448 0.28 máninn kemur oft við sögu í sígildum tónverkum enda hefur tunglskinið heillað skáld og listamenn frá örófi alda -a_tonsvidinu_015-0003-00:03:2374-00:00:0610 a_tonsvidinu_015 3 00:03:23.74 6.144 0.2 frægasta tónverk sem tengist mánanum er sjálfsagt tunglskinssónatan eftir bitter -a_tonsvidinu_015-0004-00:03:3044-00:00:1638 a_tonsvidinu_015 4 00:03:30.44 16.384 0.46 tengingin við tunglið er samt ekki komin frá bitter sjálfum hann samdi sónötuna árið átján hundruð og eins og gaf en ekki annað hitnandi sónata næstum því fantasía -a_tonsvidinu_015-0005-00:03:4798-00:00:1042 a_tonsvidinu_015 5 00:03:47.98 10.368 0.18 annasr frjálsari í formi en sónata og bitna verið að vísa til þess að hann leyfir sér ýmislegt óvenjulegt í þessu tónverki -a_tonsvidinu_015-0006-00:03:5958-00:00:0600 a_tonsvidinu_015 6 00:03:59.58 6.016 0.07 venja var að fyrsti kafli sónötu væri hraður en hann er hægur í þessari sónötu -a_tonsvidinu_015-0008-00:04:1592-00:00:0438 a_tonsvidinu_015 8 00:04:15.92 4.352 0.2 sem varð til þess að nafnið tunglskinssónatan festist við verkið -a_tonsvidinu_015-0009-00:04:2156-00:00:1098 a_tonsvidinu_015 9 00:04:21.56 11.008 0.44 árið átján hundruð þrjátíu og tvö sagði skáldið lútherskur að fyrsti kafli sónatína minnti á tunglskin á lenti -a_tonsvidinu_015-0022-00:20:1386-00:00:1166 a_tonsvidinu_015 22 00:20:13.86 11.648 0.45 og eitt frægasta óperulag sem tengist tunglskini er söngur rusölku til mánans úr óperunni rusalka eftir tékkneska tónskáldið antonin orsök -a_tonsvidinu_015-0024-00:20:3580-00:00:0556 a_tonsvidinu_015 24 00:20:35.80 5.632 0.47 hún er ástfangin af mennskum manni og biður mánann að segja honum frá ást sinni -a_tonsvidinu_015-0031-00:26:5032-00:00:0390 a_tonsvidinu_015 31 00:26:50.32 3.968 0.18 þó skipti á milli þeirra sem fríða áður en hann fór -a_tonsvidinu_015-0033-00:28:3026-00:00:0374 a_tonsvidinu_015 33 00:28:30.26 3.712 0.0 næst heyrum við tvö kórlög sem samin eru á seinni árum -a_tonsvidinu_015-0036-00:28:5588-00:00:0312 a_tonsvidinu_015 36 00:28:55.88 3.072 0.0 hún horfir inn í sál mína og út fyrir hennar -a_tonsvidinu_015-0041-00:29:4984-00:00:0746 a_tonsvidinu_015 41 00:29:49.84 7.424 0.29 skáldið elanor segist hafa hrifist svo af ljóðinu að hún hafi orðið að semja við það tónlist -a_tonsvidinu_015-0045-00:30:2486-00:00:0552 a_tonsvidinu_015 45 00:30:24.86 5.504 0.17 þú sem hefur brotnað í þúsund mola og grætur um dimma nótt -a_tonsvidinu_015-0049-00:38:1574-00:00:0898 a_tonsvidinu_015 49 00:38:15.74 8.96 0.29 þar sem mæðgurnar rannveig marta sarc og svava bernharðsdóttir leika nýja íslenska tónlist fyrir fiðlu og víólu -a_tonsvidinu_015-0050-00:38:2598-00:00:0830 a_tonsvidinu_015 50 00:38:25.98 8.32 0.21 þar á meðal er verkið mánaskin á strönd en höfundurinn er bára grímsdóttir sem er fædd nýjan hundruð sextugu -a_tonsvidinu_015-0051-00:38:3804-00:00:1164 a_tonsvidinu_015 51 00:38:38.04 11.648 0.13 í upphafi reyndi ég að vefa liti og tóna hljóðfæranna saman þannig að dökkir tónar víólunnar hljóma bæði hærra og lægra en fiðlunnar -a_tonsvidinu_015-0053-00:39:0406-00:00:0352 a_tonsvidinu_015 53 00:39:04.06 3.584 0.0 renna fram og til baka eins og þræðir í vefstól -a_tonsvidinu_016-0003-00:01:3192-00:00:0414 a_tonsvidinu_016 3 00:01:31.92 4.096 0.1 þessu ári eru liðin fjögur hundruð ár frá fæðingu moll -a_tonsvidinu_016-0005-00:01:4208-00:00:0538 a_tonsvidinu_016 5 00:01:42.08 5.376 0.18 þessu tilefni verður þátturinn í dag helgaður tónlist við leikrit molieres -a_tonsvidinu_016-0006-00:01:4874-00:00:0484 a_tonsvidinu_016 6 00:01:48.74 4.864 0.2 líkir ekki aðeins eitt besta leikritaskáld sem frakkland hefur átt -a_tonsvidinu_016-0008-00:01:5830-00:00:0394 a_tonsvidinu_016 8 00:01:58.30 3.84 0.08 það eru fyrst og fremst gamanleikir sem halda nafni hans á lofti -a_tonsvidinu_016-0009-00:02:0920-00:00:0618 a_tonsvidinu_016 9 00:02:09.20 6.144 0.17 fékk árið sextánda þrjátíu og eitt stöðu við hirð loðvíks þrettánda frakkakonungs -a_tonsvidinu_016-0010-00:02:1644-00:00:0418 a_tonsvidinu_016 10 00:02:16.44 4.224 0.0 sonurinn virtist í fyrstu ætla að feta í fótspor föður síns -a_tonsvidinu_016-0013-00:02:4072-00:00:0416 a_tonsvidinu_016 13 00:02:40.72 4.224 0.0 því miður varð leikhúsið ekki eins frægt og stofnendurnir vonuðu -a_tonsvidinu_016-0015-00:02:5316-00:00:0732 a_tonsvidinu_016 15 00:02:53.16 7.296 0.12 það mun hafa verið skömmu eftir að hann losnaði úr skuldafangelsinu sem hann tók sér listamannsnafnið moliere -a_tonsvidinu_016-0016-00:03:0150-00:00:0690 a_tonsvidinu_016 16 00:03:01.50 6.912 0.38 ásamt marling stofnaði hann síðan farandleikflokk sem setti upp leiksýningar úti á landi -a_tonsvidinu_016-0017-00:03:0982-00:00:0792 a_tonsvidinu_016 17 00:03:09.82 7.936 0.07 loks komst hann undir verndarvæng hertogans filippusar af orléans var bróðir konungsins loðvíks fjórtándu -a_tonsvidinu_016-0018-00:03:1898-00:00:0366 a_tonsvidinu_016 18 00:03:18.98 3.712 0.0 er gat nú aftur farið að setja upp leikrit í parís -a_tonsvidinu_016-0019-00:03:2322-00:00:0458 a_tonsvidinu_016 19 00:03:23.22 4.608 0.27 og með tíð og tíma varð sjálfur konungurinn verndari leikflokks hans -a_tonsvidinu_016-0022-00:03:3998-00:00:0876 a_tonsvidinu_016 22 00:03:39.98 8.832 0.1 þess má til gamans geta að árið átján hundruð sjöttu og tvö var leikritið sýnt á íslandi undir heitinu broddlóurnar -a_tonsvidinu_016-0024-00:04:0702-00:00:0458 a_tonsvidinu_016 24 00:04:07.02 4.608 0.1 aðrir tóku háðið í leikritum hans til sín og stórmóðguðust -a_tonsvidinu_016-0025-00:04:1594-00:00:0382 a_tonsvidinu_016 25 00:04:15.94 3.84 0.4 sem var frumsýnt í versölum árið sextánda settu og fjögur -a_tonsvidinu_016-0026-00:04:2074-00:00:0456 a_tonsvidinu_016 26 00:04:20.74 4.48 0.1 það fjallar um slunginn hræsnara sem þykist vera mjög trúaður -a_tonsvidinu_016-0027-00:04:2598-00:00:0582 a_tonsvidinu_016 27 00:04:25.98 5.888 0.06 og kirkjunnar menn reiddust svo þessu leikriti að þeim tókst að láta setja bann á það -a_tonsvidinu_016-0029-00:04:3722-00:00:0650 a_tonsvidinu_016 29 00:04:37.22 6.528 0.07 er svo frægt að orðið tartuffe komið inn í franska tungu með merkinguna hræsnari -a_tonsvidinu_016-0030-00:04:4514-00:00:0378 a_tonsvidinu_016 30 00:04:45.14 3.84 0.1 og tónlistin sem flutt verður næst er einmitt úr tartuffe -a_tonsvidinu_016-0031-00:04:5020-00:00:0430 a_tonsvidinu_016 31 00:04:50.20 4.224 0.29 en hér er ekki um að ræða tónlist frá tíma molieres eins og áðan -a_tonsvidinu_016-0032-00:04:5526-00:00:0860 a_tonsvidinu_016 32 00:04:55.26 8.576 0.16 heldur tónlist sem ríkarður örn pálsson samdi fyrir uppsetningu leikfélags reykjavíkur á verkinu árið nánu hundruð nutu og þrjú -a_tonsvidinu_016-0033-00:05:1010-00:00:0312 a_tonsvidinu_016 33 00:05:10.10 3.2 0.0 en hljómar líkt og leikið sé á sembal og orgel -a_tonsvidinu_016-0034-00:05:1394-00:00:0446 a_tonsvidinu_016 34 00:05:13.94 4.48 0.2 hljóðfæri sem settu mikinn svip á tónlistarlífið á tíma mola -a_tonsvidinu_016-0037-00:05:4004-00:00:0464 a_tonsvidinu_016 37 00:05:40.04 4.608 0.4 sem var samtíðarmaður molieres og samdi tónlist við sömu leikrita -a_tonsvidinu_016-0038-00:05:4880-00:00:0362 a_tonsvidinu_016 38 00:05:48.80 3.712 0.1 og er meðal annars kostulegt að heyra það í bókinni -a_tonsvidinu_016-0041-00:14:5974-00:00:0438 a_tonsvidinu_016 41 00:14:59.74 4.352 0.3 listin var flutt af tölvu sem ber nafni hyggvi annar -a_tonsvidinu_016-0043-00:15:1604-00:00:1046 a_tonsvidinu_016 43 00:15:16.04 10.496 0.03 það er ekki fyrr en á nýjan öld sem hér hefjast leiksýningar að einhverju marki og var þó aðeins um áhugaleikara að ræða þar sem hér var ekkert atvinnuleikhús -a_tonsvidinu_016-0044-00:15:2768-00:00:0496 a_tonsvidinu_016 44 00:15:27.68 4.992 0.0 en miðað við okkar stuttu leiklistarsögu og takmörkuð tengsl við frakkland -a_tonsvidinu_016-0046-00:15:3834-00:00:0612 a_tonsvidinu_016 46 00:15:38.34 6.144 0.14 svo mikil voru dönsk áhrif hér á landi að fyrstu moliere voru á dönsku -a_tonsvidinu_016-0047-00:15:4800-00:00:0924 a_tonsvidinu_016 47 00:15:48.00 9.216 0.33 leikritið læknir gegn vilja sínum leikið á dönsku í gildaskálanum í reykjavík undir heitinu doktoren móðir sín vilja -a_tonsvidinu_016-0051-00:16:1700-00:00:0658 a_tonsvidinu_016 51 00:16:17.00 6.656 0.0 fyrir þessa sýningu málaði sigurður guðmundsson málari leiktjald sem þótti sérlega fallegt -a_tonsvidinu_016-0054-00:16:4668-00:00:0870 a_tonsvidinu_016 54 00:16:46.68 8.704 0.08 þar segir líka að í leikritinu komi fyrir svo margt hlægilegt að maður geti varla gert að sér að hlæja út undir bæði eyru -a_tonsvidinu_016-0059-00:17:2018-00:00:0630 a_tonsvidinu_016 59 00:17:20.18 6.272 0.2 leikritin fengu íslensku titlana hrekkjabrögð skapa læknir gegn vilja sínum -a_tonsvidinu_016-0062-00:17:4874-00:00:0794 a_tonsvidinu_016 62 00:17:48.74 7.936 0.27 fjallar um mann að nafni sé rósum ætlar að neyða dóttur sína lucindu til þess að giftast manni sem hún elskar ekki -a_tonsvidinu_016-0063-00:18:0046-00:00:0392 a_tonsvidinu_016 63 00:18:00.46 3.84 0.36 þúsunda gerir sér þá upp sjúkdóm og þykist vera orðinn mállaus -a_tonsvidinu_016-0064-00:18:0504-00:00:0684 a_tonsvidinu_016 64 00:18:05.04 6.912 0.35 sér færi sannar til að lækna dóttur sína en hann er ekki læknir í raun og veru -a_tonsvidinu_016-0068-00:18:2964-00:00:0518 a_tonsvidinu_016 68 00:18:29.64 5.12 0.4 auk þess blandar en lögregluþjóninum alexíusi árnasyni inn í málið -a_tonsvidinu_016-0069-00:18:3522-00:00:0586 a_tonsvidinu_016 69 00:18:35.22 5.888 0.17 en hann var helsti lögreglumaður reykjavíkur á þessum tíma kallaður alexíus pólití -a_tonsvidinu_016-0070-00:18:4246-00:00:2194 a_tonsvidinu_016 70 00:18:42.46 21.888 0.28 unnusti lounge annar segir honum nú ið sanna af veikindum lúinnog biður hann að hjálpa sér að geta flúið með unnustu sinni doktoren gerir það en þegar gerandinn þá vill láta sækja alexíus pólití og taka doktoren fastan koma lucinda og unnusti hennar aftur og fá samþykki geronta til hjónabandsins -a_tonsvidinu_016-0075-00:19:3344-00:00:0410 a_tonsvidinu_016 75 00:19:33.44 4.096 0.08 en hún heitir því með sjálfri sér að hann skuli fá þetta borgað -a_tonsvidinu_016-0076-00:19:4054-00:00:0614 a_tonsvidinu_016 76 00:19:40.54 6.144 0.33 þegar hún heyrir þjóna sigrún tala um nauðsyn þess að finna góðan lækni handa lúinn -a_tonsvidinu_016-0077-00:19:5570-00:00:0820 a_tonsvidinu_016 77 00:19:55.70 8.192 0.13 stundum vilji hann alls ekki viðurkenna að hann sé læknir og þá þurfi bara að berja duglega þangað til hann gangist við læknisstöðunni -a_tonsvidinu_016-0078-00:20:0676-00:00:0612 a_tonsvidinu_016 78 00:20:06.76 6.144 0.18 þjónarnir lemja skarann þangað til hann sér þann kost vænstan að játa því að hann sé læknir -a_tonsvidinu_016-0080-00:20:2284-00:00:0796 a_tonsvidinu_016 80 00:20:22.84 7.936 0.35 við heyrum nú örstutt brot af hljómplötu þar sem leikarar úr komandi frá leika leikritið á frönsku -a_tonsvidinu_016-0082-00:20:4420-00:00:0896 a_tonsvidinu_016 82 00:20:44.20 8.96 0.37 ekki kemur fram á plötuumslaginu við hvaða lag drykkjusöngur sganarelles sé sunginn en textinn við hann er nokkuð athyglisverður -a_tonsvidinu_016-0085-00:21:1244-00:00:0464 a_tonsvidinu_016 85 00:21:12.44 4.736 0.18 en í seinni hluta íslenska kvæðisins ó min flaskan fríða segir -a_tonsvidinu_016-0086-00:21:2030-00:00:0852 a_tonsvidinu_016 86 00:21:20.30 8.448 0.05 mætti halda að eggert ólafsson hefði verið nýbúinn að sjá leikritið læknir gegn vilja sínum þegar hann orti ó mín flaskan fríða -a_tonsvidinu_016-0087-00:21:2960-00:00:0684 a_tonsvidinu_016 87 00:21:29.60 6.912 0.38 og raunar er það alveg hugsanlegt þar sem oliver sat dalnum en eggert átján aldar maður -a_tonsvidinu_016-0091-00:22:3842-00:00:0468 a_tonsvidinu_016 91 00:22:38.42 4.736 0.08 við heyrðum hér brot úr leikritinu læknir gegn vilja sínum eftir moliere -a_tonsvidinu_016-0096-00:23:1586-00:00:0498 a_tonsvidinu_016 96 00:23:15.86 4.992 0.18 en slíkt þótti mesta ósvinna í hinu stéttskipta frakklandi sat dunda -a_tonsvidinu_016-0099-00:23:3110-00:00:0658 a_tonsvidinu_016 99 00:23:31.10 6.528 0.08 meira en tvö hundruð árum síðar samdi annar tónsmiður tónlist við leikritið haltrað -a_tonsvidinu_016-0108-00:24:2756-00:00:0562 a_tonsvidinu_016 108 00:24:27.56 5.632 0.3 nú fluttir fjórir þættir úr hljómsveitarsvítu er bjargaði alls edelmann -a_tonsvidinu_016-0112-00:35:0362-00:00:0360 a_tonsvidinu_016 112 00:35:03.62 3.584 0.2 sem ímyndar sér að hann sé þjakaður af allskyns kvillum -a_tonsvidinu_016-0113-00:35:1148-00:00:0572 a_tonsvidinu_016 113 00:35:11.48 5.76 0.33 hann vill gifta að það sé lík dóttur sína læknissyninum tómasi diafoirus -a_tonsvidinu_016-0117-00:35:4940-00:00:0536 a_tonsvidinu_016 117 00:35:49.40 5.376 0.36 annette ekki smeyk við húsbónda sinn hún leyfir sér að efast um veikindi hans -a_tonsvidinu_016-0118-00:35:5518-00:00:0476 a_tonsvidinu_016 118 00:35:55.18 4.736 0.4 segir síðan hreint út að þessi líkaði aldrei giftast læknissyninum -a_tonsvidinu_016-0127-00:39:3694-00:00:0624 a_tonsvidinu_016 127 00:39:36.94 6.272 0.31 þetta var brot úr ímyndunarveikinni eftir montain frá ná hundruð settu og fimm -a_tonsvidinu_016-0130-00:39:5610-00:00:0482 a_tonsvidinu_016 130 00:39:56.10 4.864 0.4 í lokin heyrðist aðeins í guðbjörgu þorbjarnardóttur í hlutverki bili -a_tonsvidinu_016-0132-00:40:0766-00:00:0746 a_tonsvidinu_016 132 00:40:07.66 7.552 0.12 í einu af atriðum ímyndunarveikinnar þykist glerakur til þess að geta hitt á það sé lík -a_tonsvidinu_016-0133-00:40:1848-00:00:0684 a_tonsvidinu_016 133 00:40:18.48 6.784 0.16 ekki einu sinni þegar þau syngja aftar yfir framan hann því allt á þetta að vera hluti af söngkennslunni -a_tonsvidinu_016-0134-00:40:2912-00:00:0792 a_tonsvidinu_016 134 00:40:29.12 7.936 0.14 hins vegar er argan undrandi hvað dóttir hans er snjöll að syngja eftir nótum og honum finnst textinn ekki sérlega siðsamur -a_tonsvidinu_016-0135-00:40:3812-00:00:0648 a_tonsvidinu_016 135 00:40:38.12 6.528 0.17 við heyrum nú hina upphaflegu tónlist við ástardúettinn hún er eftir markan -a_tonsvidinu_016-0138-00:40:5884-00:00:0660 a_tonsvidinu_016 138 00:40:58.84 6.656 0.33 hann dóri í hlutverki argans hann syngur ekki en kemur við og við með athugasemdir -a_tonsvidinu_016-0142-00:45:3510-00:00:0602 a_tonsvidinu_016 142 00:45:35.10 6.016 0.25 morðingi aðeins að imyndunarveikum í þessu leikriti heldur ekki síður að læknum -a_tonsvidinu_016-0145-00:45:5544-00:00:0436 a_tonsvidinu_016 145 00:45:55.44 4.352 0.0 og sumir læknar þess tíma treystu einkum á tvö læknisráð -a_tonsvidinu_016-0147-00:46:1570-00:00:0398 a_tonsvidinu_016 147 00:46:15.70 3.968 0.3 á fjórðu sýningu fékk hann ákaft hóstakast og hneig niður -a_tonsvidinu_016-0148-00:46:2434-00:00:0466 a_tonsvidinu_016 148 00:46:24.34 4.736 0.0 að sýningunni lokinni fékk hann annað kast og lést þá um kvöldið -a_tonsvidinu_016-0149-00:46:3406-00:00:0378 a_tonsvidinu_016 149 00:46:34.06 3.84 0.2 á þessum tíma var bannað að jarða leikara í kirkjugarði -a_tonsvidinu_016-0152-00:46:5042-00:00:0656 a_tonsvidinu_016 152 00:46:50.42 6.528 0.17 á tjá öld voru jarðneskar leifar hans fluttar í verlaine í parís -a_tonsvidinu_016-0155-00:47:0790-00:00:0424 a_tonsvidinu_016 155 00:47:07.90 4.352 0.0 hann gengst undir læknispróf sem er í rauninni tómur leikaraskapur -a_tonsvidinu_016-0156-00:47:1276-00:00:0584 a_tonsvidinu_016 156 00:47:12.76 5.888 0.4 og svo syngja allir kór til heiðurs hinum nýja lækni þar sem kyrjað er víða -a_tonsvidinu_017-0003-00:04:1228-00:00:0584 a_tonsvidinu_017 3 00:04:12.28 5.888 0.2 þrisvar sinnum stærri en hljómsveitin sem hæðinni sjálfur við esterhazy -a_tonsvidinu_017-0006-00:04:4492-00:00:0414 a_tonsvidinu_017 6 00:04:44.92 4.224 0.0 en þar að auki hafa fjórar af sinfóníunum sérstök viðurnefni -a_tonsvidinu_017-0007-00:04:5040-00:00:0450 a_tonsvidinu_017 7 00:04:50.40 4.48 0.18 svo sem leikin verður í þessum þætti hefur nokkuð skrítið viðurnefni -a_tonsvidinu_017-0008-00:05:0674-00:00:0694 a_tonsvidinu_017 8 00:05:06.74 6.912 0.12 það kemur til af taktföstu og fíngerðu stefi þar sem nótan f er endurtekin hvað eftir annað -a_tonsvidinu_017-0009-00:05:1436-00:00:0828 a_tonsvidinu_017 9 00:05:14.36 8.32 0.14 og minnir svolítið á snöggar hreyfingar hænu á gangi sem rykkir höfðinu taktfast fram og aftur eins og hænum er títt -a_tonsvidinu_017-0010-00:05:3856-00:00:0542 a_tonsvidinu_017 10 00:05:38.56 5.504 0.27 svo það eru talsverð umskipti þegar hefur fíngerða hænustef tekur yfirhöndina -a_tonsvidinu_017-0011-00:05:5598-00:00:0664 a_tonsvidinu_017 11 00:05:55.98 6.528 0.31 austur ungverska haydn hljómsveitin leikur nú sinfóníu númer áttu og þrjú í mál -a_tonsvidinu_017-0013-00:31:4758-00:00:0878 a_tonsvidinu_017 13 00:31:47.58 8.832 0.33 eins og áður var getið varð að árið sat hundruð áttu og fimm sem hætti fékk pöntunina fyrir parísar sinfóníurnar sex -a_tonsvidinu_017-0015-00:32:4168-00:00:0386 a_tonsvidinu_017 15 00:32:41.68 3.84 0.0 frammi fyrir guði og sem heiðvirður maður segi ég þér -a_tonsvidinu_017-0020-00:33:1910-00:00:0366 a_tonsvidinu_017 20 00:33:19.10 3.712 0.38 ekki er hér tími til þess að leika neinn af hækkun í heild -a_tonsvidinu_017-0021-00:33:2374-00:00:0360 a_tonsvidinu_017 21 00:33:23.74 3.584 0.0 en hér verður nú fluttur fyrsti kafli úr einum þeirra -a_tonsvidinu_017-0023-00:33:4046-00:00:0386 a_tonsvidinu_017 23 00:33:40.46 3.84 0.2 ekki frekar en hænunafnið á sinfóníunni er komið frá hitinn -a_tonsvidinu_017-0024-00:33:4564-00:00:0440 a_tonsvidinu_017 24 00:33:45.64 4.352 0.0 það er einmitt talið að viðurnefnið sé dregið af fyrsta kafla verksins -a_tonsvidinu_017-0025-00:33:5510-00:00:0368 a_tonsvidinu_017 25 00:33:55.10 3.584 0.2 ekki laust við að tónlistin minni stundum á köll veiðihorna -a_tonsvidinu_017-0032-00:41:1332-00:00:0596 a_tonsvidinu_017 32 00:41:13.32 6.016 0.42 með tilkomu súper og fleiri tónskálda sem einbeittu sér að samningu einsöngslaga -a_tonsvidinu_017-0035-00:41:4916-00:00:0332 a_tonsvidinu_017 35 00:41:49.16 3.328 0.4 samið á árunum sat hundruð nutu og fjögur til fimm -a_tonsvidinu_017-0037-00:41:5752-00:00:0536 a_tonsvidinu_017 37 00:41:57.52 5.248 0.18 reiðin eru ástarljóð þar sem augu hinnar heittelskuðu koma við sögu -a_tonsvidinu_017-0039-00:42:0902-00:00:0560 a_tonsvidinu_017 39 00:42:09.02 5.632 0.25 og í lagi haydns hafa leiftrandi augu lagt skáldið í fjötra ástarinnar -a_tonsvidinu_018-0002-00:00:0962-00:00:0340 a_tonsvidinu_018 2 00:00:09.62 3.328 0.1 þá er það ekki gagnrýnin sjálf sem þátturinn snýst um -a_tonsvidinu_018-0003-00:00:1374-00:00:0738 a_tonsvidinu_018 3 00:00:13.74 7.296 0.0 heldur verða fluttar í þessum þætti tónsmíðar sem samdar hafa verið til þess að svara gagnrýnendum -a_tonsvidinu_018-0004-00:00:2512-00:00:0722 a_tonsvidinu_018 4 00:00:25.12 7.168 0.05 og sem þeirra hafa gripið til þess ráðs að svara á þann hátt sem þau kunnu best með tónlistinni -a_tonsvidinu_018-0010-00:01:1322-00:00:0700 a_tonsvidinu_018 10 00:01:13.22 6.912 0.29 þegar skáld er að lýsa konu og segir ég gekk niður götuna lífstykkið mitt þrengdi að mér -a_tonsvidinu_018-0011-00:01:2088-00:00:1066 a_tonsvidinu_018 11 00:01:20.88 10.752 0.03 í því tilfelli á auðvitað ekki að taka orðið ég bókstaflega það á ekki að skilja það svo að konan sem um ræðir sé í raun og veru skáldið -a_tonsvidinu_018-0013-00:02:5962-00:00:0796 a_tonsvidinu_018 13 00:02:59.62 7.936 0.15 það er ljóst að skáldið sasha stjórn hafði ekki háar hugmyndir um gáfur gagnrýnandans sem hann ávarpaði í þessu kvæði -a_tonsvidinu_018-0016-00:03:2480-00:00:0714 a_tonsvidinu_018 16 00:03:24.80 7.168 0.0 og greinilegt er að í kvæðinu er spjótum beint að þeim gagnrýnendum sem bera lítið skynbragð á list -a_tonsvidinu_018-0017-00:03:3546-00:00:0698 a_tonsvidinu_018 17 00:03:35.46 6.912 0.4 gera af því að gaukurinn og næturgalinn hafi veðjað um það hvor þeirra syngi betur -a_tonsvidinu_018-0019-00:03:4808-00:00:0398 a_tonsvidinu_018 19 00:03:48.08 3.968 0.0 hann hefði svo stór eyru að hann hlyti að heyra betur en aðrir -a_tonsvidinu_018-0025-00:07:0434-00:00:0418 a_tonsvidinu_018 25 00:07:04.34 4.096 0.3 valere ekki eina tónskáldið sem hefur líkt gagnrýnendum við asna -a_tonsvidinu_018-0026-00:07:1770-00:00:0752 a_tonsvidinu_018 26 00:07:17.70 7.552 0.07 þetta er gamansamt verk í fjórtándu þáttum sem flestir hafa einhver dýraheiti svo sem skjaldbökur -a_tonsvidinu_018-0027-00:07:3666-00:00:0398 a_tonsvidinu_018 27 00:07:36.66 3.968 0.0 og talið er að þar sé tónskáldið að skjóta og gagnrýnendur -a_tonsvidinu_018-0029-00:08:3892-00:00:0614 a_tonsvidinu_018 29 00:08:38.92 6.144 0.31 líklega hefur ekkert tónskáld lagt meira í tónlistarsvar til gagnrýnanda en ríkarð vanir -a_tonsvidinu_018-0030-00:08:4578-00:00:0388 a_tonsvidinu_018 30 00:08:45.78 3.84 0.3 hann samdi óperu og gerði gagnrýnandann að persónu í henni -a_tonsvidinu_018-0033-00:09:0410-00:00:0798 a_tonsvidinu_018 33 00:09:04.10 8.064 0.16 á seinni hluta aldarinnar var mikill rígur á milli sumars og bransann vegar og agnes og list hins vegar -a_tonsvidinu_018-0035-00:09:2124-00:00:0440 a_tonsvidinu_018 35 00:09:21.24 4.48 0.3 aðdáendur brasil á vanir og list fyrir of mikla framúrstefnu -a_tonsvidinu_018-0037-00:09:3100-00:00:0440 a_tonsvidinu_018 37 00:09:31.00 4.48 0.1 í gagnrýni sinni réðist hann oft harkalega og tónlist agnes -a_tonsvidinu_018-0044-00:10:4624-00:00:0692 a_tonsvidinu_018 44 00:10:46.24 6.912 0.07 því sjá má í drögum að óperunni að vanir ætlaði upphaflega að kalla persónuna fæða -a_tonsvidinu_018-0045-00:10:5548-00:00:0548 a_tonsvidinu_018 45 00:10:55.48 5.504 0.07 við heyrum nú atriði úr fyrsta þætti óperunnar þar sem beckmesser kemur mikið við sögu -a_tonsvidinu_018-0047-00:11:1484-00:00:0418 a_tonsvidinu_018 47 00:11:14.84 4.096 0.27 merkja með krít á töflu þegar hann heyrir villur í sönnum -a_tonsvidinu_018-0049-00:11:4656-00:00:0748 a_tonsvidinu_018 49 00:11:46.56 7.552 0.18 hann er í miðjum söngnum þegar beckmesser kemur og spyr hvort hann ætli ekki að fara að hætta taflan sé öll útkrotuð -a_tonsvidinu_018-0050-00:12:0062-00:00:0506 a_tonsvidinu_018 50 00:12:00.62 5.12 0.15 hann hafi þegar gert svo margar villur að hann sé kolfallinn á meistarasöngvaraprófinu -a_tonsvidinu_018-0053-00:12:2752-00:00:0866 a_tonsvidinu_018 53 00:12:27.52 8.704 0.19 reknar hinn versti og segir að sex ætti heldur að sinna vinnu sinni sem skósmiður en gera sig merkilegan á skáldasviðinu -a_tonsvidinu_018-0065-00:27:5290-00:00:0376 a_tonsvidinu_018 65 00:27:52.90 3.712 0.3 var því tuttugustu ára gamall þegar hann samdi þessi sönglög -a_tonsvidinu_018-0066-00:28:0750-00:00:1134 a_tonsvidinu_018 66 00:28:07.50 11.392 0.18 þó að mikill aldursmunur væri á skáldinu og tónskáldinu er svo að sjá sem unga hafi þótt mörg af ljóðum mörikes eins og töluð út úr sínu hjarta -a_tonsvidinu_018-0067-00:28:1980-00:00:0502 a_tonsvidinu_018 67 00:28:19.80 4.992 0.08 líklegt er að minnsta kosti að það eigi við um hið gamansama asíu -a_tonsvidinu_018-0068-00:28:2880-00:00:0548 a_tonsvidinu_018 68 00:28:28.80 5.504 0.06 án þess að berja að dyrum kemur maður inn í herbergi mitt að kvöldi og segir -a_tonsvidinu_018-0069-00:28:5530-00:00:0410 a_tonsvidinu_018 69 00:28:55.30 4.096 0.0 aldrei hafði ég áttað mig á því að ég hefði svona risavaxið nef -a_tonsvidinu_018-0071-00:29:1816-00:00:0334 a_tonsvidinu_018 71 00:29:18.16 3.328 0.27 heldri á ævi minni séð neinn fara svona hratt niður stigann -a_tonsvidinu_018-0073-00:29:3742-00:00:0676 a_tonsvidinu_018 73 00:29:37.42 6.656 0.38 þar gæti verið kominn lykillinn að því hvaða gagnrýnanda vonaði í huga þegar hann samdi lagið -a_tonsvidinu_018-0075-00:29:5752-00:00:0546 a_tonsvidinu_018 75 00:29:57.52 5.376 0.23 en hugo að orðið fyrir barðinu á gagnrýni hans lík eins og vanir -a_tonsvidinu_018-0076-00:30:0370-00:00:0396 a_tonsvidinu_018 76 00:30:03.70 3.968 0.4 enda var vonandi wagners og varð fyrir áhrifum frá honum -a_tonsvidinu_018-0077-00:30:0824-00:00:0354 a_tonsvidinu_018 77 00:30:08.24 3.584 0.08 svo það var ekki vona að hann slík væri hrifinn af tónlist von -a_tonsvidinu_018-0079-00:33:2550-00:00:0424 a_tonsvidinu_018 79 00:33:25.50 4.352 0.0 þau svör tónskálda til gagnrýnanda sem hér hafa komið við sögu -a_tonsvidinu_018-0080-00:33:3310-00:00:0418 a_tonsvidinu_018 80 00:33:33.10 4.096 0.1 en einnig kom fyrir að tónsmiðir svöruðu gagnrýnendum með orðum -a_tonsvidinu_018-0081-00:33:4454-00:00:0578 a_tonsvidinu_018 81 00:33:44.54 5.76 0.46 eftir að sinfóníetta regers í adore var frumflutt annan febrúar níundu og sex -a_tonsvidinu_018-0087-00:43:3628-00:00:0604 a_tonsvidinu_018 87 00:43:36.28 6.016 0.13 síðasta tónsmíðin sem við heyrum í þessum þætti er ekki hugsuð sem svar til gagnrýnanda -a_tonsvidinu_018-0090-00:44:1246-00:00:0948 a_tonsvidinu_018 90 00:44:12.46 9.472 0.33 í gærkvöldi hélt sópransöngkonan sadabelle með sína fyrstu nuria í carnegie við góðar undirtektir áheyrenda -a_tonsvidinu_018-0091-00:44:2558-00:00:0896 a_tonsvidinu_018 91 00:44:25.58 8.96 0.05 og segir að söngkonan hafi góða sviðsframkomu fagra rödd en hafði því miður ekki verið upp á sitt besta í fyrstu lögunum -a_tonsvidinu_018-0093-00:44:4360-00:00:0790 a_tonsvidinu_018 93 00:44:43.60 7.936 0.22 en í óperuaríunum hafi ungfrú mið verið á sínum rétta sviði röddin hafi orðið mun öruggari og kraftmeiri -a_tonsvidinu_018-0094-00:44:5196-00:00:0360 a_tonsvidinu_018 94 00:44:51.96 3.712 0.1 og lágu tónarnir hafi ekki gefið hinum háu neitt eftir -a_tonsvidinu_018-0096-00:45:0048-00:00:0590 a_tonsvidinu_018 96 00:45:00.48 5.888 0.08 og uppskorið svo mikil fagnaðarlæti áheyrenda að annað eins hafi sjaldan sést -a_tonsvidinu_019-0001-00:00:1314-00:00:0924 a_tonsvidinu_019 1 00:00:13.14 9.216 0.4 hér er að hefjast bein útsending frá metrópólitan óperunni í new york þar sem flutt verður óperan elektra eftir karls -a_tonsvidinu_019-0006-00:00:4306-00:00:0584 a_tonsvidinu_019 6 00:00:43.06 5.888 0.14 óperan var upphaflega frumsýnd í dresden tuttugustu og fimmta janúar ít hundruð og níu -a_tonsvidinu_019-0009-00:00:5820-00:00:1238 a_tonsvidinu_019 9 00:00:58.20 12.416 0.26 en leikritið var aftur byggt á forngrískum goðsögnum og harmleiknum elektru eftir gríska leikritaskáldið sófókles sem uppi var á fimmtu öld fyrir krist -a_tonsvidinu_019-0012-00:01:3016-00:00:1408 a_tonsvidinu_019 12 00:01:30.16 14.08 0.19 þegar trójustríðið var að hefjast fengu skip grikkja engan byr vegna þess að gyðjan artemis var óvinveitt agamemnoni og krafðist þess að hann fórnaði iffígeníu dóttur sinni -a_tonsvidinu_019-0013-00:01:4660-00:00:0480 a_tonsvidinu_019 13 00:01:46.60 4.864 0.1 en bakaði sér með því ævarandi hatur klýtemnestru eiginkonu sinnar -a_tonsvidinu_019-0015-00:02:0810-00:00:0664 a_tonsvidinu_019 15 00:02:08.10 6.656 0.36 órestes sonur klýtemnestru og agamemnons var fjarverandi þegar morðið var framið -a_tonsvidinu_019-0017-00:02:2278-00:00:0474 a_tonsvidinu_019 17 00:02:22.78 4.736 0.2 og búa við illan aðbúnað frá hendi klýtemnestru og ægisþos -a_tonsvidinu_019-0019-00:02:3978-00:00:0498 a_tonsvidinu_019 19 00:02:39.78 4.992 0.0 en fær það svar að hún sé að kveina og kalla á föður sinn eins og vanalega -a_tonsvidinu_019-0020-00:02:5392-00:00:0372 a_tonsvidinu_019 20 00:02:53.92 3.712 0.0 þernurnar tala um að hún gefi þeim alltaf illt auga -a_tonsvidinu_019-0021-00:03:0040-00:00:0632 a_tonsvidinu_019 21 00:03:00.40 6.272 0.13 en þernan snýst elektru til varnar og segir að hún þurfi að þola svívirðilega meðferð -a_tonsvidinu_019-0024-00:03:2364-00:00:0328 a_tonsvidinu_019 24 00:03:23.64 3.328 0.0 og biður þess að hann megi birtast henni í sín -a_tonsvidinu_019-0029-00:03:4592-00:00:0820 a_tonsvidinu_019 29 00:03:45.92 8.32 0.27 hún segist hafa heyrt klýtemnestru og ægisþos ráðgera að loka elektru inni í gluggalausum turni -a_tonsvidinu_019-0030-00:03:5504-00:00:0398 a_tonsvidinu_019 30 00:03:55.04 3.968 0.0 elektra hlær og segir að það borgi sig ekki að liggja á hleri -a_tonsvidinu_019-0031-00:04:0180-00:00:0342 a_tonsvidinu_019 31 00:04:01.80 3.328 0.09 get ekki setið og starað inn í myrkrið eins og þú -a_tonsvidinu_019-0035-00:04:2978-00:00:0582 a_tonsvidinu_019 35 00:04:29.78 5.888 0.2 þær heyra að móðir þeirra klýtemnestra nálgast ásamt fygldarliði sínu -a_tonsvidinu_019-0036-00:04:3628-00:00:0380 a_tonsvidinu_019 36 00:04:36.28 3.84 0.1 og krýsóþemis biður elektru að verða ekki á vegi hennar -a_tonsvidinu_019-0038-00:04:4990-00:00:0390 a_tonsvidinu_019 38 00:04:49.90 3.968 0.08 en elektra segist vera ákveðin í því að tala við móður sína -a_tonsvidinu_019-0039-00:05:0362-00:00:0560 a_tonsvidinu_019 39 00:05:03.62 5.504 0.07 spörkuðu a hvers vegna hún hafi ekki styrk til þess að reyta upp þetta illgresi -a_tonsvidinu_019-0043-00:05:4514-00:00:0380 a_tonsvidinu_019 43 00:05:45.14 3.84 0.1 hún spyr elektru hvort hún þekki eitthvert ráð gegn slíku -a_tonsvidinu_019-0045-00:06:0644-00:00:0488 a_tonsvidinu_019 45 00:06:06.44 4.864 0.21 og spyr móður sína hvort hún ætli ekki að kalla órestes burt úr útlegð -a_tonsvidinu_019-0046-00:06:1226-00:00:0622 a_tonsvidinu_019 46 00:06:12.26 6.144 0.13 lítilega hafa heyrt að hann sé búinn að missa vitið en elektra trúir því ekki -a_tonsvidinu_019-0047-00:06:2890-00:00:0552 a_tonsvidinu_019 47 00:06:28.90 5.504 0.21 hún er ákveðin í því að komast að því hvaða fórnardýri þurfi að blæða -a_tonsvidinu_019-0052-00:07:3094-00:00:0404 a_tonsvidinu_019 52 00:07:30.94 4.096 0.4 elektra er ráðvillt af hverju varð móðir hennar svona glöð -a_tonsvidinu_019-0053-00:07:5468-00:00:0444 a_tonsvidinu_019 53 00:07:54.68 4.48 0.1 reglur hlaupandi og segir öðrum þræli að koma með reiðskjóta -a_tonsvidinu_019-0055-00:08:0408-00:00:0474 a_tonsvidinu_019 55 00:08:04.08 4.736 0.0 þá sannfærist elektra loks um það að bróðir hennar sé dáinn -a_tonsvidinu_019-0059-00:08:4170-00:00:0326 a_tonsvidinu_019 59 00:08:41.70 3.328 0.0 þú verður að hjálpa mér segir hún þú ert sterk -a_tonsvidinu_019-0060-00:08:4572-00:00:0816 a_tonsvidinu_019 60 00:08:45.72 8.064 0.12 þú gerir þetta skal ég vera að þeir meira en systir ég skal sjálf búa þig fyrir brúðkaup þitt og þjónaði á allan hátt -a_tonsvidinu_019-0061-00:08:5510-00:00:0412 a_tonsvidinu_019 61 00:08:55.10 4.096 0.18 en krýsóþemis getur ekki hugsað sér að taka þátt í þessu -a_tonsvidinu_019-0062-00:08:5988-00:00:0404 a_tonsvidinu_019 62 00:08:59.88 4.096 0.3 og eftir nokkur átök milli þeirra systra flýr hún burt -a_tonsvidinu_019-0064-00:09:2238-00:00:0406 a_tonsvidinu_019 64 00:09:22.38 4.096 0.09 þegar honum verður ljóst að systir hans stendur frammi fyrir honum -a_tonsvidinu_019-0066-00:09:3982-00:00:0366 a_tonsvidinu_019 66 00:09:39.82 3.712 0.0 og segir að hann verði að gæta þess að koma ekki upp um sig -a_tonsvidinu_019-0068-00:10:0860-00:00:0782 a_tonsvidinu_019 68 00:10:08.60 7.808 0.07 elektra segir honum að sendiboðarnir sem fluttu fregnina um dauða órestesar séu inni í höllinni -a_tonsvidinu_019-0069-00:10:1744-00:00:0538 a_tonsvidinu_019 69 00:10:17.44 5.376 0.2 akstur er undrandi á því hvað elektra er allt í einu orðin vinsamleg í viðmóti -a_tonsvidinu_019-0072-00:10:4490-00:00:0762 a_tonsvidinu_019 72 00:10:44.90 7.552 0.44 hvernig trúir þjónar safnist í kringum hann með fögnuði og brian á hendur á herðum sér -a_tonsvidinu_019-0083-00:12:2272-00:00:1036 a_tonsvidinu_019 83 00:12:22.72 10.368 0.45 og henni síðastnefnda með hlutverk ambáttarinnar sem tekur svari elektru ómet -a_tonsvidinu_020-0001-00:01:5736-00:00:0996 a_tonsvidinu_020 1 00:01:57.36 9.984 0.26 hér á undan söng smárakvartettinn á akureyri lagið vakna dísa eftir emilio kristinn jakob tryggvason lék með á píanó -a_tonsvidinu_020-0002-00:02:0842-00:00:1248 a_tonsvidinu_020 2 00:02:08.42 12.416 0.26 textinn er eftir friðrik a friðriksson og þarna er lýst á gamansaman hátt hvernig ung stúlka sefur frameftir og lætur ekki haggast þó reynt sé að drífa hana út í hikin -a_tonsvidinu_020-0003-00:02:2172-00:00:0420 a_tonsvidinu_020 3 00:02:21.72 4.096 0.09 þegar slíkur þurrkur er þyrfti fólk að vaka segir í textanum -a_tonsvidinu_020-0004-00:02:2662-00:00:0362 a_tonsvidinu_020 4 00:02:26.62 3.584 0.0 og þannig var það vissulega og er jafnvel enn í sveitum -a_tonsvidinu_020-0005-00:02:3106-00:00:0704 a_tonsvidinu_020 5 00:02:31.06 7.04 0.0 sólardagar eru ekki svo margir á íslensku sumri en til þess að slá og raka er þurrkur nauðsynlegur -a_tonsvidinu_020-0006-00:02:3858-00:00:0404 a_tonsvidinu_020 6 00:02:38.58 4.096 0.0 og því eru allir drifnir út þegar vel viðrar til heyskapar -a_tonsvidinu_020-0008-00:02:4900-00:00:0766 a_tonsvidinu_020 8 00:02:49.00 7.68 0.25 enda rak landnámsmaðurinn hrafna flóki sig illilega á það strax í upphafi íslandsbyggðar á níunda öld -a_tonsvidinu_020-0009-00:03:1010-00:00:0564 a_tonsvidinu_020 9 00:03:10.10 5.632 0.23 já íslendingar komust snemma að því að öll tilveran gat oltið á heyskapnum -a_tonsvidinu_020-0010-00:03:1640-00:00:0430 a_tonsvidinu_020 10 00:03:16.40 4.224 0.18 en ekki heyjaðist vel var ekkert fóður handa skepnunum um veturinn -a_tonsvidinu_020-0011-00:03:2630-00:00:0438 a_tonsvidinu_020 11 00:03:26.30 4.352 0.0 risar hefur samt ekki eingöngu verið hörð skylda í augum íslendinga -a_tonsvidinu_020-0015-00:03:5906-00:00:0514 a_tonsvidinu_020 15 00:03:59.06 5.12 0.3 í árnasafni má finna handrit að lagi með titlinum heyskaparvísur -a_tonsvidinu_020-0016-00:04:0712-00:00:0492 a_tonsvidinu_020 16 00:04:07.12 4.992 0.14 bjarni fæddist átján hundruð settu og eitt og lést ít hundruð þrjátíu og átta -a_tonsvidinu_020-0017-00:04:2200-00:00:0432 a_tonsvidinu_020 17 00:04:22.00 4.352 0.18 lagið við heyskaparvísurnar var hins vegar aldrei gefið út á prenti -a_tonsvidinu_020-0018-00:04:2716-00:00:0394 a_tonsvidinu_020 18 00:04:27.16 3.84 0.18 það hefur nú verið fjórða í fyrsta skipti fyrir þennan þátt -a_tonsvidinu_020-0019-00:04:3192-00:00:0400 a_tonsvidinu_020 19 00:04:31.92 3.968 0.08 það er samið við ljóð eftir pál ljóð árdal sem hefst þannig -a_tonsvidinu_020-0024-00:07:2332-00:00:0676 a_tonsvidinu_020 24 00:07:23.32 6.784 0.14 í kvæði páls árdal kemur hefðbundin verkaskipting í íslenskum heyskap fyrri tíma vel fram -a_tonsvidinu_020-0025-00:07:3788-00:00:0674 a_tonsvidinu_020 25 00:07:37.88 6.656 0.43 tinu föngin saxa bera flekkinn rifja nú er margt að gera segir í kvæðinu -a_tonsvidinu_020-0026-00:07:4582-00:00:0612 a_tonsvidinu_020 26 00:07:45.82 6.144 0.25 keisara nútímahlustendur skilji þetta því nú þekkja færri til heyskapar en áður -a_tonsvidinu_020-0027-00:07:5282-00:00:0692 a_tonsvidinu_020 27 00:07:52.82 6.912 0.29 en þegar finna rifjar flekkinn rakar hún nýslegnu heyinu í svokölluð rif eða garða -a_tonsvidinu_020-0028-00:08:0390-00:00:0476 a_tonsvidinu_020 28 00:08:03.90 4.736 0.45 síðar er heyinu snúið með hrífunum svo það þorni báðum veginn -a_tonsvidinu_020-0029-00:08:1082-00:00:0432 a_tonsvidinu_020 29 00:08:10.82 4.352 0.25 það var almenn venja að karlmenn sæju um sláttinn en konur rökuðu -a_tonsvidinu_020-0037-00:09:5408-00:00:0560 a_tonsvidinu_020 37 00:09:54.08 5.504 0.2 á tuttugustu öld samdi sigurður þórðarson lag við sláttuvísur jónasar -a_tonsvidinu_020-0039-00:12:3304-00:00:0490 a_tonsvidinu_020 39 00:12:33.04 4.864 0.1 fyrsta ljóðabók sem út kom eftir íslenska konu var stúlka -a_tonsvidinu_020-0041-00:12:5904-00:00:0520 a_tonsvidinu_020 41 00:12:59.04 5.12 0.0 strax á eftir því kemur annað ljóð með yfirskriftinni um sama -a_tonsvidinu_020-0042-00:13:0554-00:00:0824 a_tonsvidinu_020 42 00:13:05.54 8.192 0.2 síðara ljóðinu kemur fram að júlíana hefur sjálf slegið með orleans er oftast ætlað karlmönnum -a_tonsvidinu_020-0046-00:14:1770-00:00:0946 a_tonsvidinu_020 46 00:14:17.70 9.472 0.19 það var ekki að ástæðulausu sem persónugervingur dauðans var látinn halda á orfi og ljá í evrópskri myndlist allt frá miðöldum -a_tonsvidinu_020-0047-00:14:2808-00:00:0470 a_tonsvidinu_020 47 00:14:28.08 4.736 0.2 og hallgrímur pétursson vísar til þessarar hugmyndar í sálmi sínum -a_tonsvidinu_020-0051-00:15:0404-00:00:0668 a_tonsvidinu_020 51 00:15:04.04 6.656 0.45 í gær var ég sáttur sveiflast orðinu glaðlegan mér veit rekja -a_tonsvidinu_020-0058-00:19:0104-00:00:0682 a_tonsvidinu_020 58 00:19:01.04 6.784 0.33 í hljóðritasafni stofnunar árna magnússonar má finna ýmsa alþýðusöngva sem tengjast heyskap -a_tonsvidinu_020-0059-00:19:0894-00:00:0440 a_tonsvidinu_020 59 00:19:08.94 4.352 0.09 skulum hlusta á helga einarsson syngja andrés er út á teigum -a_tonsvidinu_020-0064-00:19:4876-00:00:0800 a_tonsvidinu_020 64 00:19:48.76 7.936 0.12 helgi einarsson söng en jón samsonarson og helga jóhannsdóttir gerðu hljóðritunina árið tjá hundruð settu og níu -a_tonsvidinu_020-0066-00:20:1258-00:00:0466 a_tonsvidinu_020 66 00:20:12.58 4.608 0.17 en hún fæddist tjáð þrjátíu og ólst upp á teigi í vopnafirði -a_tonsvidinu_020-0067-00:20:2256-00:00:0680 a_tonsvidinu_020 67 00:20:22.56 6.784 0.35 með sérkennilega orðalag í byrjun sem ég held að hljóta að vera austurlenskum ætt á í sinni -a_tonsvidinu_020-0072-00:21:2710-00:00:0776 a_tonsvidinu_020 72 00:21:27.10 7.808 0.17 þarna kom vel fram hvað hraðinn þurfti oft að vera mikill í heyskapnum svo að heyið næðist inn á meðan veðrið hélst gott -a_tonsvidinu_020-0074-00:21:4192-00:00:0412 a_tonsvidinu_020 74 00:21:41.92 4.096 0.0 aðrir að unga fólkið hefði hugann við eitthvað annað en heyið -a_tonsvidinu_020-0076-00:21:5086-00:00:0400 a_tonsvidinu_020 76 00:21:50.86 3.968 0.33 fæddist árið átján hundruð sjöttu og eitt og ólst upp á ströndum -a_tonsvidinu_020-0078-00:22:1172-00:00:0628 a_tonsvidinu_020 78 00:22:11.72 6.272 0.13 guðbjörg þorsteinsdóttir gerði það einu sinni að við rifjum til skiptis svo látum til skiptis -a_tonsvidinu_020-0079-00:22:1912-00:00:0518 a_tonsvidinu_020 79 00:22:19.12 5.248 0.0 það var líka ákaflega spennandi saga að okkur fannst sem við vorum að lesa -a_tonsvidinu_020-0080-00:22:2860-00:00:1050 a_tonsvidinu_020 80 00:22:28.60 10.496 0.1 stúlkur að lesa glæpareyfara um leið og þær raka þetta er ekki alveg í samræmi við þá mynd sem flestir hafa í huga sér af nýjan aldar heyskap á íslandi -a_tonsvidinu_020-0081-00:22:4006-00:00:0576 a_tonsvidinu_020 81 00:22:40.06 5.76 0.25 þetta hefur væntanlega verið á unglingsárum guðbjargar skömmu fyrir átján hundruð nutu -a_tonsvidinu_020-0083-00:24:1276-00:00:0588 a_tonsvidinu_020 83 00:24:12.76 5.888 0.08 íslenska þjóðvísu og þjóðlag í útsetningu jórunnar viðar sem einnig lék á píanó -a_tonsvidinu_020-0084-00:24:1986-00:00:0584 a_tonsvidinu_020 84 00:24:19.86 5.76 0.14 í þessu gamansama kvæði var krummi farinn að slá og lóan að raka ljá -a_tonsvidinu_020-0085-00:24:2618-00:00:0408 a_tonsvidinu_020 85 00:24:26.18 4.096 0.09 þó var ekki ljáin nema hálft annað puntstrá sagði í kvæðinu -a_tonsvidinu_020-0086-00:24:3480-00:00:0602 a_tonsvidinu_020 86 00:24:34.80 6.016 0.05 verður að gæta þess að rugla í ekki saman við þann ljá sem notaður er til að slá heyið -a_tonsvidinu_020-0089-00:25:0190-00:00:0324 a_tonsvidinu_020 89 00:25:01.90 3.2 0.36 kom út á árunum tjá hundruð þrjátíu og fjögur til fimm -a_tonsvidinu_020-0090-00:25:0638-00:00:0500 a_tonsvidinu_020 90 00:25:06.38 4.992 0.09 þar segir frá búskaps bjarts í sumarhúsum og konu hans rósu -a_tonsvidinu_020-0091-00:25:1522-00:00:0594 a_tonsvidinu_020 91 00:25:15.22 6.016 0.0 það er mikið erfiði fyrir þau tvö að koma heyinu heim áður en breytir um veður -a_tonsvidinu_020-0092-00:25:2646-00:00:1396 a_tonsvidinu_020 92 00:25:26.46 13.952 0.19 króna breytt sig yfir allan heiminn nú gat hann komið á þegar minnst varði nú var að koma heyinu í garð afar hann lét konuna reiða heim og skipaðir að ríða í sætin in til baka -a_tonsvidinu_020-0094-00:25:5554-00:00:2360 a_tonsvidinu_020 94 00:25:55.54 23.68 0.46 með kvöldin og greindist jafnvel úr skýra og gerðist mýkir máni fram milli ska að aresar sjá svo skylda mánaskin fram skilnað var eins og ævintýri eftir linnulaust þreytu dagsins það á við að huldu fólki segist koma fram úr fréttum sínum undir fjalli sælla en mennirnir og virða fyrir sér mánann -a_tonsvidinu_020-0096-00:26:4222-00:00:0508 a_tonsvidinu_020 96 00:26:42.22 5.12 0.14 þegar hún settist á hesti í tómu ferðinni féll höfuð hennar fram á brjóstið -a_tonsvidinu_020-0097-00:26:5194-00:00:0560 a_tonsvidinu_020 97 00:26:51.94 5.632 0.45 það dugi enginn svefnstað þegar lífslogi er í vegi sagði bóndinn -a_tonsvidinu_020-0100-00:27:0818-00:00:0428 a_tonsvidinu_020 100 00:27:08.18 4.224 0.2 eftir einar hjörleifsson sem síðar kallaði sig einar h kvaran -a_tonsvidinu_020-0101-00:27:1842-00:00:0496 a_tonsvidinu_020 101 00:27:18.42 4.864 0.2 henni kemur vel fram hvað heyþurrkurinn gat verið óendanlega mikilvægur -a_tonsvidinu_020-0102-00:27:2754-00:00:0650 a_tonsvidinu_020 102 00:27:27.54 6.528 0.0 sagan er sögð frá sjónarhóli ungs manns sem er afgreiðslumaður í búð í litlu þorpi -a_tonsvidinu_020-0103-00:27:4312-00:00:0470 a_tonsvidinu_020 103 00:27:43.12 4.608 0.38 numin við fjörðinn var fólkið frá okkur að sjá eins og örlitla verður -a_tonsvidinu_020-0104-00:27:5134-00:00:0390 a_tonsvidinu_020 104 00:27:51.34 3.84 0.09 þær færðu sig hver á eftir annarri um túnið í halarófu -a_tonsvidinu_020-0105-00:28:0202-00:00:0606 a_tonsvidinu_020 105 00:28:02.02 6.144 0.3 og mér fannst ég líka að heyra hlátur inn í stúlkum einkum einnig þeirra sem voru hinum ein við fjörðinn -a_tonsvidinu_020-0106-00:28:0930-00:00:0530 a_tonsvidinu_020 106 00:28:09.30 5.376 0.22 ég hafði mikið vilja til þess vinna að vera komin yfir um og farinn að snúa heyið henni -a_tonsvidinu_020-0108-00:28:2208-00:00:0396 a_tonsvidinu_020 108 00:28:22.08 3.968 0.4 læknirinn býður honum upp á viskýlögg og þeir spjalla saman -a_tonsvidinu_020-0110-00:28:3154-00:00:0652 a_tonsvidinu_020 110 00:28:31.54 6.528 0.12 ég hallaði mér upp að hausnum á leiguna teygði úr fótum fann að mér leið ágætlega -a_tonsvidinu_020-0111-00:28:3866-00:00:0484 a_tonsvidinu_020 111 00:28:38.66 4.736 0.29 sendi í hugann allra snöggvast yfir um fjörðinn þangað sem hann vildi helst vera -a_tonsvidinu_020-0112-00:28:4450-00:00:0736 a_tonsvidinu_020 112 00:28:44.50 7.424 0.33 læknirinn lék á also hann talaði um japan og russ nýjustu geislar sem fundist hefðu -a_tonsvidinu_020-0116-00:29:1380-00:00:0600 a_tonsvidinu_020 116 00:29:13.80 6.016 0.27 allur blá rauður í framan sem hann átti ekki að sér og augun kynlíf láni -a_tonsvidinu_020-0117-00:29:2280-00:00:0316 a_tonsvidinu_020 117 00:29:22.80 3.2 0.18 ég sá ekki betur en sterkur væri á fótum á honum -a_tonsvidinu_020-0118-00:29:2676-00:00:0772 a_tonsvidinu_020 118 00:29:26.76 7.808 0.38 er hann að drekka sig fulla karlkyni í brakandi þurrkur um hápunkti sagði ég í huganum -a_tonsvidinu_020-0119-00:29:3902-00:00:0576 a_tonsvidinu_020 119 00:29:39.02 5.76 0.0 hann segir við lækninn að hann vilji nú fá aftur þessar fjórar krónur sem hann eigi hjá honum -a_tonsvidinu_020-0120-00:29:4538-00:00:0766 a_tonsvidinu_020 120 00:29:45.38 7.68 0.22 þegar læknirinn bendir honum kurteislega á að hann eigi fjórar krónur hjá þórði en ekki þórður hjá honum -a_tonsvidinu_020-0121-00:29:5986-00:00:0420 a_tonsvidinu_020 121 00:29:59.86 4.224 0.17 lækninn fer að gruna að þórður sé veikur og tali í óráði -a_tonsvidinu_020-0123-00:30:1090-00:00:0964 a_tonsvidinu_020 123 00:30:10.90 9.6 0.35 hér megi ekki fara á fætur þegar þeir eru dauðveikur hér eru meira að segja með óráði ölvaður never ekki að hafi þurrkur -a_tonsvidinu_020-0124-00:30:2500-00:00:0320 a_tonsvidinu_020 124 00:30:25.00 3.2 0.45 honum var að siang kit ljóst hvað það kom málinu við -a_tonsvidinu_020-0126-00:30:3488-00:00:0498 a_tonsvidinu_020 126 00:30:34.88 4.992 0.37 hver ætli þá að sjá um þurrkur á tönn ég var búinn að losa fallið áður en ég lagðist -a_tonsvidinu_020-0127-00:30:4386-00:00:0842 a_tonsvidinu_020 127 00:30:43.86 8.32 0.43 og krakkarnir hafa verið að hjartað hver á þá að sjá um þurrkur getur hún guðrún í það hún getur ekki gert allt -a_tonsvidinu_020-0128-00:30:5482-00:00:0654 a_tonsvidinu_020 128 00:30:54.82 6.528 0.38 haldið er að þau hafi litur hver á að gera það ætli ragna -a_tonsvidinu_020-0129-00:31:0210-00:00:0998 a_tonsvidinu_020 129 00:31:02.10 9.984 0.33 hefur lagst eitthvað til sagði læknirinn vandræða eur legsteini mér hefur aldrei lagst neitt til -a_tonsvidinu_020-0130-00:31:1340-00:00:0572 a_tonsvidinu_020 130 00:31:13.40 5.76 0.13 mér rann kalt vatn milli skin og hörund ég vissi að hann sagði alveg satt -a_tonsvidinu_020-0132-00:31:2702-00:00:0774 a_tonsvidinu_020 132 00:31:27.02 7.68 0.17 og mér fannst snöggvast eins og mér kæmi meira við sannleikurinn í þessu óráði en öll virkari nr -a_tonsvidinu_020-0133-00:31:3586-00:00:0462 a_tonsvidinu_020 133 00:31:35.86 4.608 0.0 fagnar fjórar krónur sem ég á hjá yður sagði þórður svo -a_tonsvidinu_020-0135-00:31:4568-00:00:0382 a_tonsvidinu_020 135 00:31:45.68 3.712 0.1 læknirinn tók fjórar krónur úr bundnu sinni og fékk honum -a_tonsvidinu_020-0136-00:31:5010-00:00:0378 a_tonsvidinu_020 136 00:31:50.10 3.84 0.3 þórður lagið er á borðið og skaraði fram að dyrunum -a_tonsvidinu_020-0137-00:31:5444-00:00:1014 a_tonsvidinu_020 137 00:31:54.44 10.112 0.28 hér skilji eftir krónurnar eða maður sagði læknirinn ég á væri til núna sagði þórður leit ekki við -a_tonsvidinu_020-0139-00:32:1116-00:00:0552 a_tonsvidinu_020 139 00:32:11.16 5.504 0.36 er ekki dautt rúm upp á búðarinnar sagði læknirinn við mig -a_tonsvidinu_020-0141-00:32:2908-00:00:0322 a_tonsvidinu_020 141 00:32:29.08 3.2 0.0 fórum út með honum og horfum á eftir honum frá húsinu -a_tonsvidinu_020-0143-00:32:4228-00:00:0554 a_tonsvidinu_020 143 00:32:42.28 5.504 0.44 fáeinum dögum síðar að hann getað um að borið ef nokkur hefði ná talið á honum -a_tonsvidinu_020-0144-00:32:4834-00:00:0572 a_tonsvidinu_020 144 00:32:48.34 5.76 0.2 hvort þeir séu réttar eða langar nýjustu kynningar um það hvernig mönnum finnist að deyja -a_tonsvidinu_020-0145-00:32:5496-00:00:0430 a_tonsvidinu_020 145 00:32:54.96 4.224 0.27 en hver sér nú um þurrkur á heyinu heima hjá honum -a_tonsvidinu_020-0147-00:34:0474-00:00:0596 a_tonsvidinu_020 147 00:34:04.74 6.016 0.18 steinunn birna ragnarsdóttir lék með sinfóníuhljómsveit íslands undir stjórn petters sungið -a_tonsvidinu_020-0148-00:34:1302-00:00:0584 a_tonsvidinu_020 148 00:34:13.02 5.76 0.09 mörgum hafa orðið hinar bjartari hliðar heyskaparins eftirminnilegri en hinar dökku -a_tonsvidinu_020-0149-00:34:2382-00:00:0638 a_tonsvidinu_020 149 00:34:23.82 6.4 0.0 já sannarlega vinur var allt með öðrum hætti í gamla daga er gekk hér að slætti -a_tonsvidinu_020-0157-00:37:5608-00:00:0504 a_tonsvidinu_020 157 00:37:56.08 5.12 0.06 mér var aldrei ljóst hvort þeir voru heldur nýkomnir á fætur eða ekki farnir að átta -a_tonsvidinu_020-0158-00:38:0202-00:00:0662 a_tonsvidinu_020 158 00:38:02.02 6.528 0.47 vissan reiðast enda var túnið fínt og hentaði ekki sláttinn sem eru vanir að skárra -a_tonsvidinu_020-0161-00:38:2998-00:00:0464 a_tonsvidinu_020 161 00:38:29.98 4.608 0.38 enn minnist ég þess þegar þeir voru að dengja ljá út í túnrum -a_tonsvidinu_020-0163-00:38:4512-00:00:0512 a_tonsvidinu_020 163 00:38:45.12 5.12 0.42 stefan var stungið ofan í húfi og sat dengja klárlega á húfi -a_tonsvidinu_020-0166-00:39:0974-00:00:0436 a_tonsvidinu_020 166 00:39:09.74 4.352 0.09 þetta er svo músík sem menn muna þegar þeir eru dýrðir -a_tonsvidinu_020-0168-00:39:2020-00:00:0546 a_tonsvidinu_020 168 00:39:20.20 5.376 0.0 nauðsynlegt var að fá sér hressingu á engjunum milli þess sem slegið var og rakað -a_tonsvidinu_020-0170-00:39:3038-00:00:0312 a_tonsvidinu_020 170 00:39:30.38 3.072 0.36 en einnig kom fyrir að það væri hitað heima á bænum -a_tonsvidinu_020-0171-00:39:3392-00:00:0410 a_tonsvidinu_020 171 00:39:33.92 4.096 0.0 einhver krakki látinn fara með það til fólksins sem var við heyskapinn -a_tonsvidinu_020-0172-00:39:3916-00:00:0484 a_tonsvidinu_020 172 00:39:39.16 4.736 0.08 fílaði var þá oftast sett í ullarsokk til að halda því heitu -a_tonsvidinu_020-0173-00:39:4514-00:00:0640 a_tonsvidinu_020 173 00:39:45.14 6.4 0.1 mínar árnadóttir lýsir þessu frá sjónarhóli barnsins í ljóðinu engjakaffið -a_tonsvidinu_020-0178-00:42:3940-00:00:0512 a_tonsvidinu_020 178 00:42:39.40 5.12 0.33 jórunn var gerð á tónleikum á myrkum mosinn hundruð nutu og níu -a_tonsvidinu_020-0181-00:43:0654-00:00:0666 a_tonsvidinu_020 181 00:43:06.54 6.656 0.33 það er guðrún tómasdóttir sem syngur lagið um sláttinn eftir þorstein valdimarsson -a_tonsvidinu_020-0182-00:43:1400-00:00:0518 a_tonsvidinu_020 182 00:43:14.00 5.248 0.17 en textinn er þýðing þorsteins á ljóði eftir norska skáldið arne garborg -a_tonsvidinu_021-0004-00:03:4378-00:00:0540 a_tonsvidinu_021 4 00:03:43.78 5.376 0.46 þegar það var frumsýnt í vínarleikhúsinu tuttugustu desember átján hundruð suttu og þrjú -a_tonsvidinu_021-0005-00:03:5068-00:00:0448 a_tonsvidinu_021 5 00:03:50.68 4.48 0.33 um þetta er getið í flestum ævisögum súper sem út hafa komið -a_tonsvidinu_021-0008-00:04:0714-00:00:0536 a_tonsvidinu_021 8 00:04:07.14 5.376 0.15 þar eru samt flestir ævisöguritararnir að dæma leikrit sem þeir hafa ekki lesið -a_tonsvidinu_021-0010-00:04:3526-00:00:0530 a_tonsvidinu_021 10 00:04:35.26 5.248 0.2 þessi þáttur verður helgaður skáldkonunni helminu og tónlist henni tengdri -a_tonsvidinu_021-0015-00:05:1252-00:00:0332 a_tonsvidinu_021 15 00:05:12.52 3.328 0.0 litla stúlkan ólst að miklu leyti upp hjá ömmu sinni -a_tonsvidinu_021-0027-00:06:5372-00:00:0454 a_tonsvidinu_021 27 00:06:53.72 4.48 0.45 í átján hundruð og tíu skildu þau séð borði og söng -a_tonsvidinu_021-0030-00:07:2460-00:00:0540 a_tonsvidinu_021 30 00:07:24.60 5.376 0.1 brutust út blóðugir bardagar milli þjóðverja og hins franska napóleonshers -a_tonsvidinu_021-0031-00:07:3110-00:00:0384 a_tonsvidinu_021 31 00:07:31.10 3.84 0.2 mína fóru að starfa við hjúkrun á herspítala í kvöld -a_tonsvidinu_021-0032-00:07:3592-00:00:0366 a_tonsvidinu_021 32 00:07:35.92 3.712 0.0 um þá reynslu sína sagði hún síðar í æviminningum sínum -a_tonsvidinu_021-0033-00:07:4044-00:00:0648 a_tonsvidinu_021 33 00:07:40.44 6.4 0.31 réttan tilheyrir bókmenntamenn sem þola ekki að til séu skáldkonur eða kvenkyns rithöfundar -a_tonsvidinu_021-0038-00:08:1778-00:00:0354 a_tonsvidinu_021 38 00:08:17.78 3.584 0.27 árið átján hundruð og sat settist til mín að í dresden -a_tonsvidinu_021-0041-00:08:3678-00:00:0490 a_tonsvidinu_021 41 00:08:36.78 4.864 0.33 óperan var frumsýnd í vín tuttugustu og fimmta október átján hundruð tuttugustu -a_tonsvidinu_021-0047-00:09:2394-00:00:0514 a_tonsvidinu_021 47 00:09:23.94 5.12 0.25 að halda til streitu þeirri ákvörðun að eyðileggja líf adelmars og fjandinn -a_tonsvidinu_021-0057-00:23:4274-00:00:0592 a_tonsvidinu_021 57 00:23:42.74 5.888 0.42 illilega tube hins vegar öllum brögðum til þess að bæjarins frá völdum -a_tonsvidinu_021-0058-00:23:4962-00:00:0370 a_tonsvidinu_021 58 00:23:49.62 3.712 0.0 allt fer þó vel að lokum og rósamunda sest í hásætið -a_tonsvidinu_021-0063-00:29:0022-00:00:0482 a_tonsvidinu_021 63 00:29:00.22 4.864 0.08 sama ár og leikritið rósamunda var frumflutt átján hundruð stuttu og þrjú -a_tonsvidinu_021-0064-00:29:0914-00:00:0738 a_tonsvidinu_021 64 00:29:09.14 7.296 0.14 því hún vakti athygli á ómannúðlegum aðstæðum þeirra sem unnu í saltnámunum í salzkammergut -a_tonsvidinu_021-0066-00:29:2574-00:00:0360 a_tonsvidinu_021 66 00:29:25.74 3.584 0.0 þó að hann hafi ekki samið neitt við texta eftir hana eins og hinir -a_tonsvidinu_021-0067-00:29:4816-00:00:0540 a_tonsvidinu_021 67 00:29:48.16 5.504 0.14 og vitað er að fyrstu fjögur erindin og hið sjöunda eru eftir wilhelm miller -a_tonsvidinu_021-0068-00:29:5446-00:00:0458 a_tonsvidinu_021 68 00:29:54.46 4.48 0.18 erindi númer fimm og sex eru talin vera eftir helminu fólks -a_tonsvidinu_021-0069-00:30:0220-00:00:0610 a_tonsvidinu_021 69 00:30:02.20 6.144 0.42 og hefur karl ágúst varnhagen von ense einnig verndari sem hugsanlegur höfundur -a_tonsvidinu_021-0073-00:30:3632-00:00:0464 a_tonsvidinu_021 73 00:30:36.32 4.608 0.1 hér verður nú flutt verkið hirðirinn á hamrinum eftir framúr -a_tonsvidinu_021-0074-00:41:4262-00:00:0492 a_tonsvidinu_021 74 00:41:42.62 4.992 0.23 samið við ljóð eftir wilhelmine og að því er talið er helminu forseti -a_tonsvidinu_021-0075-00:41:5684-00:00:0456 a_tonsvidinu_021 75 00:41:56.84 4.608 0.2 árið átján hundruð þrjátíu og tvö dó eiginmaður helminu for -a_tonsvidinu_021-0076-00:42:0496-00:00:0356 a_tonsvidinu_021 76 00:42:04.96 3.584 0.0 því hann hafði alltaf borgað henni lífeyri þótt þau væru skilin -a_tonsvidinu_021-0077-00:42:1304-00:00:0546 a_tonsvidinu_021 77 00:42:13.04 5.504 0.45 eftir lát magnarana átján hundruð fjörugan átti hún í miklum erfiðleikum -a_tonsvidinu_021-0078-00:42:1954-00:00:0378 a_tonsvidinu_021 78 00:42:19.54 3.712 0.18 var samt ekki að baki dottin með afskpti sín af stjórnmálum -a_tonsvidinu_021-0079-00:42:2386-00:00:0448 a_tonsvidinu_021 79 00:42:23.86 4.48 0.4 því hún fylgdist á áhuga með byltingunni átján hundruð fjörugan -a_tonsvidinu_021-0083-00:42:5320-00:00:0444 a_tonsvidinu_021 83 00:42:53.20 4.352 0.3 mína forms lést í janúar átján hundruð fimmtu og sex -a_tonsvidinu_021-0086-00:43:1506-00:00:0556 a_tonsvidinu_021 86 00:43:15.06 5.632 0.43 í þessum þætti höfum við heyrt tónlist eftir weber og súper við texta helminu -a_tonsvidinu_022-0003-00:01:5394-00:00:0546 a_tonsvidinu_022 3 00:01:53.94 5.376 0.13 hljóðritunin var gerð á tónleikum í salnum tuttugustu og fimmta mars tvö þúsund og átján -a_tonsvidinu_022-0004-00:02:0194-00:00:0634 a_tonsvidinu_022 4 00:02:01.94 6.4 0.14 eins og fram kom í fréttum nýlega fékk hljómdiskur með óperunni anari eftir fylla -a_tonsvidinu_022-0006-00:02:1712-00:00:0336 a_tonsvidinu_022 6 00:02:17.12 3.328 0.2 þetta er í annað skipti sem íslendingur fær grammy verðlaun -a_tonsvidinu_022-0007-00:02:2124-00:00:0366 a_tonsvidinu_022 7 00:02:21.24 3.712 0.3 hildur guðnadóttir var fyrst til þess árið tvö þúsund tuttugustu -a_tonsvidinu_022-0011-00:02:4242-00:00:0462 a_tonsvidinu_022 11 00:02:42.42 4.608 0.0 og lauk prófi frá söngskólanum í reykjavík árið tvö þúsund og tvö -a_tonsvidinu_022-0014-00:02:5790-00:00:0396 a_tonsvidinu_022 14 00:02:57.90 3.968 0.0 og hún útskrifaðist þaðan með meistaragráðu árið tvö þúsund og fimm -a_tonsvidinu_022-0020-00:07:3166-00:00:0446 a_tonsvidinu_022 20 00:07:31.66 4.48 0.36 árið tvö þúsund og átta hélt dísella debúttónleika sína í nú -a_tonsvidinu_022-0030-00:09:1030-00:00:0424 a_tonsvidinu_022 30 00:09:10.30 4.224 0.45 hugar kannski ekki hrein en gimsteinarnir mínir eru það syngur hún -a_tonsvidinu_022-0031-00:09:1548-00:00:0424 a_tonsvidinu_022 31 00:09:15.48 4.224 0.4 í forspilinu heyrum við í guðna tómassyni sem kynnti tónleikana -a_tonsvidinu_022-0033-00:15:4376-00:00:0818 a_tonsvidinu_022 33 00:15:43.76 8.192 0.14 þetta var dísella lárusdóttir á vínartónleikum sinfóníuhljómsveitar íslands áttunda janúar tvö þúsund og níu -a_tonsvidinu_022-0037-00:16:3208-00:00:0476 a_tonsvidinu_022 37 00:16:32.08 4.736 0.31 hún sé dularfull og hverfi eins og lægri sem þýtur til og frá -a_tonsvidinu_022-0038-00:16:4148-00:00:0350 a_tonsvidinu_022 38 00:16:41.48 3.456 0.0 ekki frekar en áin getur hætt að streyma til sjávar -a_tonsvidinu_022-0044-00:23:1418-00:00:0918 a_tonsvidinu_022 44 00:23:14.18 9.088 0.14 við heyrum næst aríu sem hljóðrituð var á tíbrártónleikunum ópera fyrir tvo í salnum í kópavogi árið tvö þúsund og átján -a_tonsvidinu_022-0046-00:23:3392-00:00:0412 a_tonsvidinu_022 46 00:23:33.92 4.096 0.1 í óperunni er það gleðikonan violetta sem syngur þessa aríu -a_tonsvidinu_022-0049-00:23:5072-00:00:0422 a_tonsvidinu_022 49 00:23:50.72 4.224 0.0 henni finnst fráleitt og óraunsætt að láta sig dreyma um ást -a_tonsvidinu_022-0055-00:34:0016-00:00:0564 a_tonsvidinu_022 55 00:34:00.16 5.632 0.33 þá er komið að því að hlusta á atriði úr óperuupptökunni sem fékk grammy verðlaunin -a_tonsvidinu_022-0061-00:44:3448-00:00:0652 a_tonsvidinu_022 61 00:44:34.48 6.528 0.18 ljúkum þessum þætti með hljóðritun sem gerð var ágúst horfin augnablik -a_tonsvidinu_023-0005-00:03:0576-00:00:0682 a_tonsvidinu_023 5 00:03:05.76 6.784 0.2 þess vegna reyndi rás að gefa tónlist sinni egypskan eða að minnsta kosti austurlenskan blæ -a_tonsvidinu_023-0007-00:03:1910-00:00:0636 a_tonsvidinu_023 7 00:03:19.10 6.4 0.2 en þar syngur sópransöngkonan fatma lög eftir egypsk og líbanska -a_tonsvidinu_023-0010-00:04:3992-00:00:0450 a_tonsvidinu_023 10 00:04:39.92 4.608 0.0 þetta er fyrsta hljóðritun sem gerð hefur verið af egypskum ljóðasöng -a_tonsvidinu_023-0018-00:13:3714-00:00:0580 a_tonsvidinu_023 18 00:13:37.14 5.888 0.08 þar sem söngvaflokkurinn heitir í höfuðið á konunni sem segir öll ævintýrin -a_tonsvidinu_023-0020-00:13:5304-00:00:0592 a_tonsvidinu_023 20 00:13:53.04 5.888 0.0 meðan húsbóndinn sefur hlustar ung ambátt á flaututóna sem berast að utan -a_tonsvidinu_023-0035-00:34:2422-00:00:0310 a_tonsvidinu_023 35 00:34:24.22 3.072 0.3 en hrygg að hann skuli endilega vilja halda aftur heim -a_tonsvidinu_023-0037-00:34:4342-00:00:0310 a_tonsvidinu_023 37 00:34:43.42 3.072 0.1 nú segist alltaf minnast þeirra þegar hún syngur þetta lag -a_tonsvidinu_023-0038-00:34:4732-00:00:0460 a_tonsvidinu_023 38 00:34:47.32 4.608 0.33 henni fannst eiga vel við að bæta tónum ney flautunnar við lagið -a_tonsvidinu_023-0039-00:34:5254-00:00:0394 a_tonsvidinu_023 39 00:34:52.54 3.968 0.1 þótt það sé upprunalega aðeins samið fyrir söngrödd og penna -a_tonsvidinu_023-0043-00:41:0000-00:00:0508 a_tonsvidinu_023 43 00:41:00.00 5.12 0.25 meðal þess sem hann samdi var fyrsta egypska óperan samson og dalíla -a_tonsvidinu_023-0046-00:45:2786-00:00:0316 a_tonsvidinu_023 46 00:45:27.86 3.2 0.27 á árunum tjá hundruð og tíu til ná hundruð og þetta -a_tonsvidinu_023-0049-00:45:5342-00:00:0542 a_tonsvidinu_023 49 00:45:53.42 5.376 0.09 vísun var lokið mótað eins og höfuð einhvers hinna egypsku guða -a_tonsvidinu_024-0007-00:04:0168-00:00:0664 a_tonsvidinu_024 7 00:04:01.68 6.528 0.38 ravel og faðir minn voru nánir vinir þeir dáðust hvor öðrum og skildu hvor annan fullkomlega -a_tonsvidinu_024-0008-00:04:0880-00:00:0564 a_tonsvidinu_024 8 00:04:08.80 5.632 0.29 samt rifust þeir oft af miklum ákafa og í tónlist var helsta þrætueplið móts -a_tonsvidinu_024-0009-00:04:1528-00:00:0770 a_tonsvidinu_024 9 00:04:15.28 7.68 0.36 til þess að reyna að sannfæra föður minn fór að yfirleitt að píanóinu og spilaði eitthvert stef sem honum fannst hrein snilld -a_tonsvidinu_024-0010-00:04:2418-00:00:1078 a_tonsvidinu_024 10 00:04:24.18 10.88 0.08 pabbi sem var hávaðasamur breiddi úr sér svaraði já já en mér leiðast allar þessar endurtekningar hjá honum þetta trallalla fallegra æ sem heldur endalaust áfram -a_tonsvidinu_024-0011-00:04:3716-00:00:0900 a_tonsvidinu_024 11 00:04:37.16 8.96 0.47 þó að ravel og spaces væri ekki alltaf sammála um tónlist tileinkar vel godebski hjónunum eitt af verkum sínum -a_tonsvidinu_024-0012-00:04:4686-00:00:0546 a_tonsvidinu_024 12 00:04:46.86 5.376 0.29 sónatínu sem samin á árunum ná hundruð og þrjú til tjá hundruð og fimm -a_tonsvidinu_024-0013-00:05:1130-00:00:0704 a_tonsvidinu_024 13 00:05:11.30 7.04 0.4 níundu og þúsundir af vel þennan kafla í alþjóðlega samkeppni sem tímarit nokkurt stóð fyrir -a_tonsvidinu_024-0014-00:05:1898-00:00:0464 a_tonsvidinu_024 14 00:05:18.98 4.608 0.18 skömmu síðar fór tímaritið hausinn og varð því ekkert úr keppninni -a_tonsvidinu_024-0015-00:05:2788-00:00:0338 a_tonsvidinu_024 15 00:05:27.88 3.328 0.4 og þriðja kafla á að leika fjörlega en í með -a_tonsvidinu_024-0018-00:17:3126-00:00:0636 a_tonsvidinu_024 18 00:17:31.26 6.4 0.38 eins og áður sagði var þessi sónatína tileinkuð hjónunum cipa og idu godebski -a_tonsvidinu_024-0020-00:17:4446-00:00:0558 a_tonsvidinu_024 20 00:17:44.46 5.504 0.2 og samkvæmt frásögn söngkonunnar matinn grein gætti hann þeirra oft -a_tonsvidinu_024-0021-00:17:5324-00:00:0744 a_tonsvidinu_024 21 00:17:53.24 7.424 0.24 þegar ýta vildi fara eitthvað út sagði hún heyrir þræli barnanna og hann var hæstánægður honum þótti mjög vænt um börnin -a_tonsvidinu_024-0022-00:18:0268-00:00:0540 a_tonsvidinu_024 22 00:18:02.68 5.376 0.2 annað barnanna mimi sagði síðar þannig frá kynnum sínum aðra -a_tonsvidinu_024-0023-00:18:0898-00:00:0740 a_tonsvidinu_024 23 00:18:08.98 7.424 0.25 ravel var í uppeldi hjá mér því hann sagði dásamlegar sögur ég sat á hné hann svo alltaf byrjaði að á einu sinni var -a_tonsvidinu_024-0026-00:18:2718-00:00:0500 a_tonsvidinu_024 26 00:18:27.18 4.992 0.25 árið tjá hundruð og átta þegar mínar níu ára og sjö ára -a_tonsvidinu_024-0027-00:18:3282-00:00:0396 a_tonsvidinu_024 27 00:18:32.82 3.968 0.2 byrjað ravel að semja handa um tónverk byggt á ævintýrunum -a_tonsvidinu_024-0030-00:18:4948-00:00:0988 a_tonsvidinu_024 30 00:18:49.48 9.856 0.4 ekki á að leika fjórhent á píanó því að vel hafði hugsað sér að godebski börnin myndu æfa það og jafnvel frumflytja það á tónleikum -a_tonsvidinu_024-0031-00:19:1316-00:00:1322 a_tonsvidinu_024 31 00:19:13.16 13.184 0.36 var í akranes sem alla við gæsamömmu að minnsta kosti gaf okkur verkið þar við bróðirinn vorum ekki nógu gömul til að kynna að meta þessa tileinkun og við litum frekar á þetta sem eitthvað sem útheimti mikla vinnu -a_tonsvidinu_024-0032-00:19:2860-00:00:0788 a_tonsvidinu_024 32 00:19:28.60 7.936 0.21 það er greinilegt að frásögn mínar að börnin voru ekkert sérstaklega hrifinn af því að eiga að æfa gæsamömmusvítuna -a_tonsvidinu_024-0033-00:19:3712-00:00:0324 a_tonsvidinu_024 33 00:19:37.12 3.2 0.0 og líklega hafa þau ekki verið mjög dugleg við æfingarnar -a_tonsvidinu_024-0034-00:19:4104-00:00:0422 a_tonsvidinu_024 34 00:19:41.04 4.224 0.17 að minnsta kosti voru það ekki þau sem frumfluttu verkið á tónleikum -a_tonsvidinu_024-0037-00:20:1852-00:00:0598 a_tonsvidinu_024 37 00:20:18.52 6.016 0.11 farið er með þumaling og bræður hans út í skóg þar sem þeir eiga að bjarga sér sjálfir -a_tonsvidinu_024-0038-00:20:2556-00:00:0502 a_tonsvidinu_024 38 00:20:25.56 4.992 0.08 þumalingur hefur stráð brauðmolum á stíginn til þess að rata aftur heim -a_tonsvidinu_024-0047-00:24:5854-00:00:0620 a_tonsvidinu_024 47 00:24:58.54 6.144 0.21 þar er vísað til hins fræga ævintýris um stúlku sem verður aftan af skrímsli -a_tonsvidinu_024-0048-00:25:0538-00:00:0332 a_tonsvidinu_024 48 00:25:05.38 3.328 0.1 og tekst með ást sinni að létta af í álögum -a_tonsvidinu_025-0001-00:00:0306-00:00:0684 a_tonsvidinu_025 1 00:00:03.06 6.912 0.25 það vakti athygli fyrir skömmu þegar geislaplata með óperunni akhnaten eftir fylla -a_tonsvidinu_025-0002-00:00:1330-00:00:0608 a_tonsvidinu_025 2 00:00:13.30 6.144 0.27 en íslenska sópransöngkonan dísella lárusdóttir fer með eitt aðalhlutverkið á upptökunni -a_tonsvidinu_025-0007-00:00:5308-00:00:0390 a_tonsvidinu_025 7 00:00:53.08 3.968 0.4 hann samdi óperuna akhnaten árið ít hundruð áttu og þrjú -a_tonsvidinu_025-0009-00:01:0576-00:00:0568 a_tonsvidinu_025 9 00:01:05.76 5.76 0.31 óperan fjallar um akhnaten faraó sem var uppi á fjórtándu öld fyrir krist -a_tonsvidinu_025-0037-00:54:3276-00:00:0352 a_tonsvidinu_025 37 00:54:32.76 3.456 0.1 í þriðja atriði er lesin texti um hina n��ju borg -a_tonsvidinu_025-0038-00:54:4600-00:00:0592 a_tonsvidinu_025 38 00:54:46.00 6.016 0.27 ég mun byggja borg sjóndeildarhring is fyrir ativan á þessum stað -a_tonsvidinu_025-0039-00:54:5278-00:00:0488 a_tonsvidinu_025 39 00:54:52.78 4.864 0.09 ég mun hvorki byggja hana fyrir sunna norðan vestan né austan -a_tonsvidinu_025-0043-00:55:2994-00:00:0450 a_tonsvidinu_025 43 00:55:29.94 4.48 0.2 þegar þú hefur risin í austur eftir fagur mikill geislandi -a_tonsvidinu_025-0048-00:56:3926-00:00:0392 a_tonsvidinu_025 48 00:56:39.26 3.968 0.4 því þú hefur gert hann bróður fyrirætlanir sínar og mátti -a_tonsvidinu_025-0050-00:57:0148-00:00:0494 a_tonsvidinu_025 50 00:57:01.48 4.864 0.15 bent hefur verið á að sumt í honum er býsna líkt óði akhnatens -a_tonsvidinu_025-0051-00:57:0702-00:00:0492 a_tonsvidinu_025 51 00:57:07.02 4.992 0.18 þótt davis sé samin um það bil fjögur þúsund árum síðar -a_tonsvidinu_025-0077-01:108:-359608-00:00:0334 a_tonsvidinu_025 77 01:10.8: 3.328 0.0 því er fagnað að sól hans sem þekkti þig ekki -a_tonsvidinu_025-0078-01:108:-358170-00:00:0460 a_tonsvidinu_025 78 01:10.8: 4.608 0.4 því næst er lesin texti úr gröf tútankamon sonur anais -a_tonsvidinu_025-0079-01:108:-357624-00:00:0362 a_tonsvidinu_025 79 01:10.8: 3.584 0.1 þar segir frá því hvernig hann endurreistu hina gömlu trú -a_tonsvidinu_026-0002-00:03:3388-00:00:0410 a_tonsvidinu_026 2 00:03:33.88 4.096 0.2 hjá liggur móðu eftir jón ásgeirsson við ljóð halldórs laxness -a_tonsvidinu_026-0006-00:04:1388-00:00:0462 a_tonsvidinu_026 6 00:04:13.88 4.608 0.08 fór í framhaldi af því að kynna sér verk eftir fleiri íslensk dóma -a_tonsvidinu_026-0010-00:04:3788-00:00:0318 a_tonsvidinu_026 10 00:04:37.88 3.2 0.0 átti þátt í að stofna hana árið tvö þúsund og níu -a_tonsvidinu_026-0018-00:05:2388-00:00:0606 a_tonsvidinu_026 18 00:05:23.88 6.016 0.45 á síðustu árum hefur ísland komið fram sem meiriháttar í kornabarns -a_tonsvidinu_026-0019-00:05:3410-00:00:0462 a_tonsvidinu_026 19 00:05:34.10 4.608 0.33 hann ekki annað en að hlusta á þetta kórverk safn það útskrift -a_tonsvidinu_026-0020-00:05:4002-00:00:0602 a_tonsvidinu_026 20 00:05:40.02 6.016 0.0 þá segir anderson að vissulega sé fráleitt að segja að tónsmiðir hljómi allir eins -a_tonsvidinu_026-0028-00:07:1020-00:00:0424 a_tonsvidinu_026 28 00:07:10.20 4.352 0.0 og víða í verkinu er eins og tónlistin endurómi fallið -a_tonsvidinu_026-0030-00:18:3264-00:00:0654 a_tonsvidinu_026 30 00:18:32.64 6.528 0.47 kvöldvers sem samið er árið tvö þúsund og sex við kvæðið sólin til fjalla fljótt -a_tonsvidinu_026-0035-00:21:1266-00:00:0432 a_tonsvidinu_026 35 00:21:12.66 4.352 0.0 og höfundurinn lýsir því hvernig ástin er söm við sig -a_tonsvidinu_026-0043-00:32:4166-00:00:0372 a_tonsvidinu_026 43 00:32:41.66 3.712 0.18 sem tekur um það bil tug og fimm mínútur í heildarflutningi -a_tonsvidinu_026-0044-00:32:5020-00:00:0404 a_tonsvidinu_026 44 00:32:50.20 3.968 0.0 er undir nokkrum áhrifum frá verki jóns leifs með sama titli -a_tonsvidinu_026-0046-00:33:0028-00:00:0378 a_tonsvidinu_026 46 00:33:00.28 3.84 0.0 að hann er ekki til nógu lofsamleg orð um þetta verk sigurðar -a_tonsvidinu_026-0057-00:41:4130-00:00:0612 a_tonsvidinu_026 57 00:41:41.30 6.144 0.0 ekki er tími til þess að leika í þessum þætti öll verkin á geislaplötunni island -a_tonsvidinu_026-0058-00:41:5144-00:00:0496 a_tonsvidinu_026 58 00:41:51.44 4.992 0.2 finna þar kórlög eftir atla heimi sveinsson og þorkel sigurbjörnsson -a_tonsvidinu_027-0008-00:04:1468-00:00:0318 a_tonsvidinu_027 8 00:04:14.68 3.2 0.1 frá átján hundruð þrjátíu og níu til átján hundruð fimmtu -a_tonsvidinu_027-0015-00:05:0784-00:00:0518 a_tonsvidinu_027 15 00:05:07.84 5.248 0.36 voru rider og keisara innans árið átján hundruð fimmtu og þrjú -a_tonsvidinu_027-0017-00:05:2058-00:00:0428 a_tonsvidinu_027 17 00:05:20.58 4.224 0.4 árið átján hundruð fimmtu og sjö hélt íra mikla tónleikaferð -a_tonsvidinu_027-0022-00:06:1734-00:00:0542 a_tonsvidinu_027 22 00:06:17.34 5.504 0.14 en nokkrum árum síðar bundu veikindi enda á starf hans við frönsku keisara hirðina -a_tonsvidinu_027-0030-00:07:2390-00:00:0552 a_tonsvidinu_027 30 00:07:23.90 5.632 0.23 óperunni sigrúnar rétt eftir að hún kemur í fyrsta skipti inn á sviðið -a_tonsvidinu_027-0040-00:08:3058-00:00:0382 a_tonsvidinu_027 40 00:08:30.58 3.84 0.17 samt munu þeir ekki vera margir sem vita um hin upprunalega höfundur -a_tonsvidinu_027-0041-00:08:3722-00:00:0500 a_tonsvidinu_027 41 00:08:37.22 4.992 0.17 að írar hefur í rauninni samið tvær frægustu habaneru sem til eru -a_tonsvidinu_027-0052-00:19:1034-00:00:0476 a_tonsvidinu_027 52 00:19:10.34 4.736 0.45 óðins ákvað að nota lagið sem hann hélt að væri spænskan -a_tonsvidinu_027-0059-00:23:4618-00:00:0520 a_tonsvidinu_027 59 00:23:46.18 5.12 0.4 skulum við snúa okkur að hinni habaneru sem spara samdi -a_tonsvidinu_027-0061-00:24:0394-00:00:0416 a_tonsvidinu_027 61 00:24:03.94 4.224 0.27 þetta lag hefur ekki síður orðið vinsælt en habaneru lorca menn -a_tonsvidinu_027-0062-00:24:1122-00:00:0432 a_tonsvidinu_027 62 00:24:11.22 4.352 0.17 og talið er að fá lög hafi verið hljóðrituð oftar en natalie -a_tonsvidinu_027-0065-00:24:4514-00:00:0360 a_tonsvidinu_027 65 00:24:45.14 3.584 0.1 við skulum nú heyra nokkrar gerður af laginu úr myndinni -a_tonsvidinu_027-0069-00:25:0692-00:00:0610 a_tonsvidinu_027 69 00:25:06.92 6.144 0.19 heldur spila sem gerð er á árunum átján hundruð áttu og þrjú til átján hundruð nutu -a_tonsvidinu_027-0075-00:29:1136-00:00:0364 a_tonsvidinu_027 75 00:29:11.36 3.584 0.09 engan þarf að undra þótt lagið hafi orðið vinsælt á kúbu -a_tonsvidinu_027-0077-00:33:5650-00:00:0494 a_tonsvidinu_027 77 00:33:56.50 4.864 0.27 eins og áður sagði er hefð verið því á samspil brúðkaup -a_tonsvidinu_027-0084-00:41:3794-00:00:0410 a_tonsvidinu_027 84 00:41:37.94 4.096 0.0 virðist hér sungið og leikið af hópi fólks í peking í kína -a_tonsvidinu_027-0085-00:41:4314-00:00:0366 a_tonsvidinu_027 85 00:41:43.14 3.712 0.3 við höfum nú heyrt allmörg og ólíkur gerði af laginu -a_tonsvidinu_027-0086-00:41:4748-00:00:0510 a_tonsvidinu_027 86 00:41:47.48 5.12 0.18 varla hefur höfundinn grunað þegar hann samdi að í kringum átján -a_tonsvidinu_027-0094-00:50:1124-00:00:0554 a_tonsvidinu_027 94 00:50:11.24 5.504 0.42 þetta hljóðritun úr heimildarmyndinni sem sykri taldir árið tvö þúsund og átta -a_tonsvidinu_028-0002-00:04:0402-00:00:0706 a_tonsvidinu_028 2 00:04:04.02 7.04 0.0 á síðustu árum má segja að orðið hafi sprenging í útgáfu á tónlist eftir konur fyrri alda -a_tonsvidinu_028-0003-00:04:1172-00:00:0630 a_tonsvidinu_028 3 00:04:11.72 6.272 0.14 hefur athygli manna beinst að mörgum kvenkyns tónskáldum sem áður var lítill gaur gefin -a_tonsvidinu_028-0004-00:04:1912-00:00:0764 a_tonsvidinu_028 4 00:04:19.12 7.68 0.16 þessum þætti verða flutt sönglög eftir konur lög sem gefin hafa verið út á geislaplötum nú á seinni árum -a_tonsvidinu_028-0005-00:04:2786-00:00:0796 a_tonsvidinu_028 5 00:04:27.86 7.936 0.26 elsta tónskáldið sem hér kemur við sögu er fætt átján hundruð tuttugustu og yngsta tónskáldið tjá hundruð og fimm -a_tonsvidinu_028-0009-00:05:2890-00:00:0370 a_tonsvidinu_028 9 00:05:28.90 3.712 0.18 svo segja má að hún hafi verið umvafin listum alla ævi -a_tonsvidinu_028-0010-00:05:4044-00:00:0692 a_tonsvidinu_028 10 00:05:40.44 6.912 0.38 linni ekki á sig sem tónskáld en engu að síður samdi um sönglög hljóðfæraverk og óperur -a_tonsvidinu_028-0013-00:06:1414-00:00:0518 a_tonsvidinu_028 13 00:06:14.14 5.248 0.4 hún dansar fram hjá kofa fiskimannsins og syngur stríðnislegan söng -a_tonsvidinu_028-0017-00:10:1442-00:00:0486 a_tonsvidinu_028 17 00:10:14.42 4.864 0.09 haldi tónlistarmaður nokkur foreldra hennar á að veita henni meiri tónlistarmenntun -a_tonsvidinu_028-0018-00:10:2288-00:00:0780 a_tonsvidinu_028 18 00:10:22.88 7.808 0.38 hún nám við tónlistarháskólann í parís sextánda gömul og lærði þar meðal annars hljómfræði og tónsmíðar -a_tonsvidinu_028-0020-00:10:3600-00:00:0390 a_tonsvidinu_028 20 00:10:36.00 3.968 0.3 þar sem kvenkyns tónskáld þurftu oft að glíma við fordóma -a_tonsvidinu_028-0022-00:10:4846-00:00:0570 a_tonsvidinu_028 22 00:10:48.46 5.632 0.09 elekra í tónlistarháskólanum og fékk meðal annars fyrstu verðlaun fyrir hljómfræði -a_tonsvidinu_028-0023-00:10:5528-00:00:0486 a_tonsvidinu_028 23 00:10:55.28 4.864 0.42 it hundruð áttu og eitt varð hún ástfangin af nemanda í skólanum -a_tonsvidinu_028-0028-00:11:4066-00:00:0420 a_tonsvidinu_028 28 00:11:40.66 4.224 0.1 og eignuðust saman dótturina madeleine sem var sett í fóstur -a_tonsvidinu_028-0031-00:11:5830-00:00:0452 a_tonsvidinu_028 31 00:11:58.30 4.608 0.2 nú þegar tónsmiðurinn kassa heyrði hann varð honum að orði -a_tonsvidinu_028-0032-00:12:0328-00:00:0368 a_tonsvidinu_028 32 00:12:03.28 3.712 0.0 aldrei datt mér í hug að kona gæti samið slíka tónlist -a_tonsvidinu_028-0042-00:19:2426-00:00:0528 a_tonsvidinu_028 42 00:19:24.26 5.376 0.0 móðir hennar fluttist þá með dóttur innan til englands og fékk enskan ríkisborgararétt -a_tonsvidinu_028-0045-00:19:5674-00:00:0334 a_tonsvidinu_028 45 00:19:56.74 3.328 0.1 árið tjá hundruð og eitt fluttust þau aftur til englands -a_tonsvidinu_028-0046-00:20:0066-00:00:0450 a_tonsvidinu_028 46 00:20:00.66 4.48 0.17 heimi fór um svipað leyti að semja lög við ljóð úr bókinni -a_tonsvidinu_028-0049-00:20:2610-00:00:0594 a_tonsvidinu_028 49 00:20:26.10 6.016 0.25 misti lög við nokkur ljóð úr bókinni og kallaði fjögur indversk ástarljóð -a_tonsvidinu_028-0051-00:20:4676-00:00:0408 a_tonsvidinu_028 51 00:20:46.76 4.096 0.0 hafði búið lengi á indlandi og var gift herforingja þar -a_tonsvidinu_028-0052-00:20:5446-00:00:0542 a_tonsvidinu_028 52 00:20:54.46 5.376 0.08 fjögur indversk ástarljóð komu út ná hundruð og tvö og urðu geysivinsæl -a_tonsvidinu_028-0053-00:21:0038-00:00:0766 a_tonsvidinu_028 53 00:21:00.38 7.68 0.17 einkum þó kasmírsöngur sem var sunginn og leikinn í flestum stofum á englandi á fyrri hluta tuttugustu aldar -a_tonsvidinu_028-0055-00:21:2330-00:00:0558 a_tonsvidinu_028 55 00:21:23.30 5.632 0.0 það er sjaldgæfara að öll indversku ástarljóðin fjögur fái að heyrast sem heild -a_tonsvidinu_028-0056-00:21:3784-00:00:0774 a_tonsvidinu_028 56 00:21:37.84 7.68 0.12 þar er lýst tilfinningum ungs manns sem bíður þess óþreyjufullur að fá að giftast sinni heittelskuðu -a_tonsvidinu_028-0057-00:21:5264-00:00:0552 a_tonsvidinu_028 57 00:21:52.64 5.632 0.29 þar virðist að vera kona sem talar við elskhugann sem ekki að henni lengur -a_tonsvidinu_028-0058-00:21:5908-00:00:0556 a_tonsvidinu_028 58 00:21:59.08 5.504 0.07 hún segist vera orðið honum minna en rykið undir vagni hans og vill aðeins deyja -a_tonsvidinu_028-0060-00:22:2122-00:00:0650 a_tonsvidinu_028 60 00:22:21.22 6.528 0.28 heldur hefði ég viljað finna ykkur kremja úr mér lífið en sjá ykkur veifa til mín í kveðjuskyni -a_tonsvidinu_028-0065-00:32:4150-00:00:0476 a_tonsvidinu_028 65 00:32:41.50 4.736 0.3 gestum fæddist árið átján hundruð fjör og sjö í parís -a_tonsvidinu_028-0066-00:32:5256-00:00:0378 a_tonsvidinu_028 66 00:32:52.56 3.84 0.2 gerðist hún franskur ríkisborgari árið átján hundruð sjöttu og eitt -a_tonsvidinu_028-0067-00:32:5726-00:00:0776 a_tonsvidinu_028 67 00:32:57.26 7.68 0.38 og bætti þá franskri áherslukommu við í ættarnafni sínu svo varð og gustavs -a_tonsvidinu_028-0068-00:33:0644-00:00:0474 a_tonsvidinu_028 68 00:33:06.44 4.736 0.0 fékk einkakennslu í tónlist lærði á píanó og fór ung að semja -a_tonsvidinu_028-0074-00:33:5244-00:00:0396 a_tonsvidinu_028 74 00:33:52.44 3.968 0.0 sem sýnir þrjár litlar dætur hennar leika á píanó og fiðlu -a_tonsvidinu_028-0087-00:42:4560-00:00:0498 a_tonsvidinu_028 87 00:42:45.60 4.992 0.1 unglingsárunum stundaði hún nám í tónsmíðum og hljómsveitarstjórn í brno -a_tonsvidinu_029-0001-00:02:4716-00:00:0812 a_tonsvidinu_029 1 00:02:47.16 8.192 0.4 hér á undan sungu kórar dansat og emanuel skóla upphafskórinn úr óperunni að missa mere -a_tonsvidinu_029-0006-00:03:1950-00:00:0508 a_tonsvidinu_029 6 00:03:19.50 5.12 0.42 ljóst er nóttin milli tuttugustu og þriðja og tuttugustu og fjórða júní -a_tonsvidinu_029-0007-00:03:2580-00:00:0656 a_tonsvidinu_029 7 00:03:25.80 6.656 0.28 fyrr á öldum trúði fólk víða um lönd að þetta væri töfranótt og þá færu álfar á kreik -a_tonsvidinu_029-0010-00:03:5806-00:00:0484 a_tonsvidinu_029 10 00:03:58.06 4.864 0.09 hér verða flutt atriði úr óperunni og hljóðritunin sem notuð verður -a_tonsvidinu_029-0011-00:04:0590-00:00:0452 a_tonsvidinu_029 11 00:04:05.90 4.48 0.3 sama ár og óperan var frumflutt í eldborg nýtur sextugu -a_tonsvidinu_029-0012-00:04:1158-00:00:0684 a_tonsvidinu_029 12 00:04:11.58 6.784 0.2 ekki er þó um upprunalega söngvara frumflutningsins að ræða á hljóðritinu nema í fáeinum tilfellum -a_tonsvidinu_029-0014-00:04:2982-00:00:0574 a_tonsvidinu_029 14 00:04:29.82 5.76 0.33 óberon og kona hans títanía álfadrottning eru ósátt og skilja í fússi -a_tonsvidinu_029-0020-00:05:1078-00:00:0436 a_tonsvidinu_029 20 00:05:10.78 4.48 0.2 ef safinn af blóminu er borinn á augnlok sofandi manneskju -a_tonsvidinu_029-0021-00:05:1560-00:00:0408 a_tonsvidinu_029 21 00:05:15.60 4.096 0.0 verður hún ástfangin af þeim fyrsta sem hún sér þegar hún vaknar -a_tonsvidinu_029-0022-00:05:2868-00:00:0360 a_tonsvidinu_029 22 00:05:28.68 3.584 0.18 með því að bera saman á augnlok hennar þegar hún sefur -a_tonsvidinu_029-0028-00:10:2220-00:00:0724 a_tonsvidinu_029 28 00:10:22.20 7.296 0.06 leikur þeirra er afar viðvaningslegur og klunnalegur og álfurinn bokki hlær þegar hann fylgist með þeim -a_tonsvidinu_029-0029-00:10:3072-00:00:0620 a_tonsvidinu_029 29 00:10:30.72 6.144 0.09 en skammt frá æfingarstað leikfélagsins leggur títanía álfadrottning sig til svefns -a_tonsvidinu_029-0030-00:10:3786-00:00:0626 a_tonsvidinu_029 30 00:10:37.86 6.272 0.0 heyrum nú þegar títanía skipar álfunum í föruneyti sínu að syngja sig í svefn -a_tonsvidinu_029-0033-00:11:0174-00:00:0548 a_tonsvidinu_029 33 00:11:01.74 5.504 0.08 í þýðingu helga hálfdanarsonar er fyrsta erindið og viðkvæðið á þessa leið -a_tonsvidinu_029-0041-00:16:2814-00:00:0506 a_tonsvidinu_029 41 00:16:28.14 5.12 0.18 hrekkjótti alvöru bokki fær þá hugmynd að galdra asnahaus á skóla -a_tonsvidinu_029-0042-00:16:3406-00:00:0386 a_tonsvidinu_029 42 00:16:34.06 3.84 0.0 þegar hinir leikararnir sjá það verða þeir hræddir og flýja -a_tonsvidinu_029-0046-00:17:1808-00:00:0538 a_tonsvidinu_029 46 00:17:18.08 5.504 0.36 mikill munur er á grófum söng skóla og fíngerðum sópransöng títaníu -a_tonsvidinu_029-0048-00:17:2824-00:00:0312 a_tonsvidinu_029 48 00:17:28.24 3.072 0.1 en það einkennir söng hennar meðan hún er í ál��gunum -a_tonsvidinu_029-0052-00:21:4862-00:00:0484 a_tonsvidinu_029 52 00:21:48.62 4.864 0.23 álfaskógurinn er skammt frá aþenu og og þar er líka margt að gerast -a_tonsvidinu_029-0053-00:21:5412-00:00:0918 a_tonsvidinu_029 53 00:21:54.12 9.216 0.26 ungmennin hermía og lýsander elska hvort annað en faðir hermíu ætlar að neyða til að giftast öðrum manni demetríusi -a_tonsvidinu_029-0056-00:22:1996-00:00:0458 a_tonsvidinu_029 56 00:22:19.96 4.608 0.18 er nú orðinn henni afhuga og svarar ástarorðum hennar illu einu -a_tonsvidinu_029-0058-00:22:3306-00:00:0824 a_tonsvidinu_029 58 00:22:33.06 8.32 0.33 þegar hann hittir bokka segir nunna láta ástarsafann drúpa á augnlok demetríusar þegar hann sefur -a_tonsvidinu_029-0059-00:22:4194-00:00:0340 a_tonsvidinu_029 59 00:22:41.94 3.328 0.0 gæta þess að helena sé sú fyrsta sem hann sjái -a_tonsvidinu_029-0064-00:23:0696-00:00:0890 a_tonsvidinu_029 64 00:23:06.96 8.96 0.12 helena skilur ekki neitt þegar lýsander fer allt í einu að játa henni ódauðlega ást sína og segist ekkert kæra sig um hermíu framar -a_tonsvidinu_029-0065-00:23:1870-00:00:0536 a_tonsvidinu_029 65 00:23:18.70 5.376 0.36 sem ætlar að gera gott úr öllu og lætur safann drúpa á augnlok demetríusar -a_tonsvidinu_029-0066-00:23:2492-00:00:0764 a_tonsvidinu_029 66 00:23:24.92 7.68 0.05 það verður ekki til annars en þess að þeir lýsander fara hnakkrífast um helenu og segjast báðir elska hana -a_tonsvidinu_029-0067-00:23:3712-00:00:0628 a_tonsvidinu_029 67 00:23:37.12 6.272 0.27 hermía kemur og kemst í mikið uppnám þegar lýsander segist elska helenu en ekki hana -a_tonsvidinu_029-0068-00:23:4432-00:00:0476 a_tonsvidinu_029 68 00:23:44.32 4.736 0.12 elena heldur hins vegar að þau séu öll í samsæri um að hafa sig að fífli -a_tonsvidinu_029-0069-00:23:4992-00:00:0432 a_tonsvidinu_029 69 00:23:49.92 4.224 0.0 í atriðinu sem hér fer á eftir heyrum við rifrildi þeirra fjögurra -a_tonsvidinu_029-0072-00:29:2018-00:00:0640 a_tonsvidinu_029 72 00:29:20.18 6.4 0.18 þetta var rifrildi elskendanna úr óperunni draumi á ljósmyndir benjamin britten -a_tonsvidinu_029-0075-00:29:3724-00:00:0596 a_tonsvidinu_029 75 00:29:37.24 6.016 0.0 eftir mikið rifrildi og æsing sofna öll ungmennin í skóginum úrvinda af þreytu -a_tonsvidinu_029-0076-00:29:4598-00:00:0490 a_tonsvidinu_029 76 00:29:45.98 4.992 0.1 dreypir bokki á lýsander safa sem eyðir hinum fyrri töfrum -a_tonsvidinu_029-0081-00:33:4718-00:00:0510 a_tonsvidinu_029 81 00:33:47.18 5.12 0.42 faðir hermíu getur því ekki lengur þröngvað inni til að giftast semdi -a_tonsvidinu_029-0082-00:33:5284-00:00:0964 a_tonsvidinu_029 82 00:33:52.84 9.6 0.17 essinu skipar svo fyrir að pörin skulu gefin saman um leið og hann sjálfur kvænist hinni fögru hippólýtu -a_tonsvidinu_029-0083-00:34:0726-00:00:0846 a_tonsvidinu_029 83 00:34:07.26 8.448 0.3 alan sýna handverksmennirnir leikritið sem þeir eru búnir að æfa en bokki er nú búinn að galdra asnahausinn af skóla -a_tonsvidinu_029-0084-00:34:1662-00:00:0736 a_tonsvidinu_029 84 00:34:16.62 7.296 0.44 ólíkt eigi í rauninni að vera harmleikur er sýningin brosleg og áhorfendur koma með ýmsar athugasemdir -a_tonsvidinu_029-0085-00:34:2508-00:00:0998 a_tonsvidinu_029 85 00:34:25.08 9.984 0.38 í tónlistinni skopstælir britten háfleygar óperur meðal annars meðaltali galla söng kvenpersónunnar þispu -a_tonsvidinu_029-0088-00:34:5366-00:00:1388 a_tonsvidinu_029 88 00:34:53.66 13.952 0.42 sólveig leikur elskhugann pýramus og hvinur físibelgjastagari leikur þispu unnustu hans hann reynir að sjálfsögðu að vera mjóróma og með söng hans hljómar flautuleikurinn -a_tonsvidinu_029-0089-00:35:0856-00:00:0802 a_tonsvidinu_029 89 00:35:08.56 7.936 0.35 hér kemur upphaf leikritsins fram að þeim stað þegar hippólýta segir þetta er það vitlausasta bull sem ég hef heyrt -a_tonsvidinu_029-0090-00:43:1090-00:00:0768 a_tonsvidinu_029 90 00:43:10.90 7.68 0.23 þetta var upphafið að leiksýningu handverksmannanna í óperunni draumi á jónsmessunótt eftir bennett -a_tonsvidinu_029-0093-00:43:3986-00:00:0942 a_tonsvidinu_029 93 00:43:39.86 9.472 0.47 eikitrésins yður sem lék ljón en kirk var sultur skraddari sem fór með hlutverk tunglskins -a_tonsvidinu_029-0094-00:43:4996-00:00:1094 a_tonsvidinu_029 94 00:43:49.96 11.008 0.39 og ekki má gleyma áhorfendunum lýsander demetríusi hermíu helenu þesevs og pólití hlutverkum þeirra voru í sömu röð -a_tonsvidinu_029-0096-00:44:1152-00:00:0966 a_tonsvidinu_029 96 00:44:11.52 9.728 0.33 óperan draumur á jónsmessunótt eftir benedikt með söng álfanna og kveðjuorðum bokka -a_tonsvidinu_029-0097-00:44:2210-00:00:0498 a_tonsvidinu_029 97 00:44:22.10 4.992 0.46 títanía er nú laus úr álögunum og þau óberon eru sátt að nýju -a_tonsvidinu_029-0100-00:44:4198-00:00:0516 a_tonsvidinu_029 100 00:44:41.98 5.248 0.25 og biður áhorfendur að klappa fyrir leikritinu hann muni launa að seinna -i_ljosi_sogunnar_000001-0001-00:00:1840-00:00:2650 i_ljosi_sogunnar_000001 1 00:00:18.40 26.496 0.26 morguninn júlí átján hundruð áttatíu og þrjú birtist óvæntur gestur á dyraþrepinu hjá rottunum besant þessi var kunnur rithöfundur og mikill fjölfræðingur en gesturinn átti erindi við hann þar sem hann var formaður palestine exploration fund félagasamtaka sem beittu sér fyrir fornleifarannsóknum fyrir botni miðjarðarhafs og ýmisskonar rannsóknum í biblíufræðum -i_ljosi_sogunnar_000001-0008-00:02:5804-00:00:1104 i_ljosi_sogunnar_000001 8 00:02:58.04 11.136 0.25 mitt í þvögu fræðimannanna stóð moses shapira og loksins opnaði hann töskuna sína úr teppadúknum og slengdi innihaldi hennar á borðið í miðju herbergisins -i_ljosi_sogunnar_000001-0010-00:03:2468-00:00:1152 i_ljosi_sogunnar_000001 10 00:03:24.68 11.52 0.39 á tægjunum mátti óljóst greina máða en fínlega skörðótta skrift í svörtu bleki nokkuð sem hinir fróðu gestir þekktu strax sem stafróf fönekíumanna -i_ljosi_sogunnar_000001-0012-00:03:5470-00:00:0628 i_ljosi_sogunnar_000001 12 00:03:54.70 6.272 0.07 en hvaða texti var þetta þá eiginlega það fékkst loksins togað upp úr moses -i_ljosi_sogunnar_000001-0015-00:04:4264-00:00:0374 i_ljosi_sogunnar_000001 15 00:04:42.64 3.712 0.2 hluta hafi verið ritað fyrir þrjú þúsund árum eða svo -i_ljosi_sogunnar_000001-0017-00:05:0980-00:00:1786 i_ljosi_sogunnar_000001 17 00:05:09.80 17.792 0.38 fræðimennirnir lögðust spenntir yfir ræmurnar á borðinu mcbean hella spíra yfir þurrt og dökknað skinnið svo að áletrunirnar á þeim urðu örlítið skýrari og hann reif líka lítið horn af einni tægjunni svo fræðimennirnir gætu rannsakað betur -i_ljosi_sogunnar_000001-0019-00:05:4666-00:00:0476 i_ljosi_sogunnar_000001 19 00:05:46.66 4.736 0.0 en þó þetta var ekki orðréttur sá texti sem þeir könnuðust við -i_ljosi_sogunnar_000001-0020-00:05:5300-00:00:1226 i_ljosi_sogunnar_000001 20 00:05:53.00 12.288 0.07 gat verið muldruðu þeir að þetta væri eldri útgáfa að textanum hefði verið breytt einhverntímann á síðustu þrjú þúsund árum væri þetta jafnvel þá hin upprunalega útgáfa textans -i_ljosi_sogunnar_000001-0022-00:07:1020-00:00:0828 i_ljosi_sogunnar_000001 22 00:07:10.20 8.32 0.32 hvað um það eitt var alveg á tæru moses shapira ætlaði sér að fá borgað fyrir syndirnar hann var kominn með verðið -i_ljosi_sogunnar_000001-0024-00:07:2296-00:00:1316 i_ljosi_sogunnar_000001 24 00:07:22.96 13.184 0.06 það var eitthvað í líkingu við þrjátíu milljarða íslenskra króna á núvirði algjörlega óheyrt verð fyrir forngrip á þeim tíma jafnvel fyrir eitthvað sem myndi kollvarpa biblíusögunni eins og hún lagði sig -i_ljosi_sogunnar_000001-0026-00:08:0810-00:00:0622 i_ljosi_sogunnar_000001 26 00:08:08.10 6.144 0.38 en svo bara nokkrum mánuðum eftir fundinn í concorde var moses shapira látinn -i_ljosi_sogunnar_000001-0028-00:08:1988-00:00:0756 i_ljosi_sogunnar_000001 28 00:08:19.88 7.552 0.38 það almennt viðurkennd staðreynd að skinns væru ekki þrjú þúsund ára fimmta mósebók fyrir fimm ára -i_ljosi_sogunnar_000001-0033-00:09:3250-00:00:0522 i_ljosi_sogunnar_000001 33 00:09:32.50 5.248 0.36 hafði séð íranski fundið fyrsta dauðahafshandritið meira en hálfri öld fyrr -i_ljosi_sogunnar_000001-0036-00:10:0162-00:00:1742 i_ljosi_sogunnar_000001 36 00:10:01.62 17.408 0.32 mesti á dyraþrepinu hjá sér boltanum óvæntur gestur svona í morgunsárið en hann var þó besant ekki alveg ókunnugur moses shapira hafði lengi verið þekktur karakter í þessari senu austurlenskri fornleifafræði -i_ljosi_sogunnar_000001-0038-00:10:4010-00:00:1986 i_ljosi_sogunnar_000001 38 00:10:40.10 19.84 0.24 hann áði nokkra mánuði í búkarest á leiðinni þar sem hann tók kristna trú á leiðarenda kom hann sér svo fyrir í jerúsalem og gekk í trúarsamfélag ensku biskupakirkjunnar þar í borg og kirkjan útvegaði honum vinnu og húsnæði hann gifti sig fljótlega þýskri hjúkrunarkonu rosette -i_ljosi_sogunnar_000001-0040-00:11:1436-00:00:0972 i_ljosi_sogunnar_000001 40 00:11:14.36 9.728 0.37 hann seldi biblíur og ýmislegt glingur merkt kennileitum jerúsalem en fór svo tímanum að leggja meiri áherslu á forngripi -i_ljosi_sogunnar_000001-0042-00:11:5346-00:00:1258 i_ljosi_sogunnar_000001 42 00:11:53.46 12.672 0.3 forn og minjagripaverslun moses shapira sló í gegn sparkað mátti hann eiga hann var fróður um vörur sínar og fræðin almennt og líka sölumaður af guðs náð -i_ljosi_sogunnar_000001-0049-00:14:0566-00:00:1472 i_ljosi_sogunnar_000001 49 00:14:05.66 14.72 0.24 fornleifafræðingar og söfn bitust um móab og bedúínarnir á svæðinu sem einu sinni hafði verið móab sáu bersýnilega hversu mikil verðmæti leyndust greinilega á heimahögum þeirra í augum vesturlandabúa -i_ljosi_sogunnar_000001-0050-00:14:2078-00:00:1252 i_ljosi_sogunnar_000001 50 00:14:20.78 12.544 0.31 og upp úr þessu byrjuðu þeir að færa moses shapira sem var jú helsti forngripasali jerúsalemborgar í stríðum straumum ýmsa forngripi sem þeir fundu í söndum sínum og hellum -i_ljosi_sogunnar_000001-0056-00:16:3270-00:00:0764 i_ljosi_sogunnar_000001 56 00:16:32.70 7.68 0.38 staða moses shapira sem helsta fornmunasala fyrir botni miðjar var þarna rækilega innsigluð -i_ljosi_sogunnar_000001-0057-00:16:4096-00:00:0702 i_ljosi_sogunnar_000001 57 00:16:40.96 7.04 0.06 hann keypti enn fínni villu fyrir sig og fjölskyldu sína og fékk sér líka óvenjulegt gæludýr strút -i_ljosi_sogunnar_000001-0059-00:17:2162-00:00:0812 i_ljosi_sogunnar_000001 59 00:17:21.62 8.192 0.26 aðeins örfáum árum vissu menn varla neitt um móab en nú virtist eyðimörkin vera hreinlega yfirfull af móabískum munum -i_ljosi_sogunnar_000001-0067-00:18:5412-00:00:1404 i_ljosi_sogunnar_000001 67 00:18:54.12 13.952 0.4 annað hjálpað frökkum að komast yfir móab á sínum tíma en var nú orðinn einn helsti samstarfsmaður spíra hafði sem milliliður fyrir hönd annarra bedúína fært forngripasalanum ótal móabíska forngripi -i_ljosi_sogunnar_000001-0070-00:19:3458-00:00:1334 i_ljosi_sogunnar_000001 70 00:19:34.58 13.312 0.22 og hann fann svo annan mann sá rak leirbrennslu og játaði að hafa brennt undarlegar leirfígúrur fyrir þann sama al kari fígúrur sem settar voru torkennilegum táknum -i_ljosi_sogunnar_000001-0073-00:20:0002-00:00:0588 i_ljosi_sogunnar_000001 73 00:20:00.02 5.888 0.25 þegar á leið urðu gagnrýnisraddirnar of háværar og málflutningur gasinu um megn -i_ljosi_sogunnar_000001-0075-00:20:1636-00:00:0592 i_ljosi_sogunnar_000001 75 00:20:16.36 6.016 0.0 nokkuð sem þótti hið vandræðalegasta mál fyrir prússnesku stjórnina og var meira að segja tekið upp á þingi -i_ljosi_sogunnar_000001-0076-00:20:2648-00:00:0864 i_ljosi_sogunnar_000001 76 00:20:26.48 8.704 0.28 hann hætti að verjast en í lokin skellti hann allri skuldinni á bedúínana erkiengilinn eins og alla aðra -i_ljosi_sogunnar_000001-0080-00:21:3610-00:00:1220 i_ljosi_sogunnar_000001 80 00:21:36.10 12.288 0.14 upp úr átján hundruð sjötíu og sjö þegar öllum var orðið ljóst að mannvera falsanir fór abraham allt gamlar bækur og handrit -i_ljosi_sogunnar_000001-0085-00:22:5970-00:00:0396 i_ljosi_sogunnar_000001 85 00:22:59.70 3.968 0.2 hann hafði ekki beint góða reynslu af forngripaviðskiptum við bedúína -i_ljosi_sogunnar_000001-0086-00:23:0422-00:00:1000 i_ljosi_sogunnar_000001 86 00:23:04.22 9.984 0.24 og þetta var undarlegur fundarstaður ástæðan líklea sú að seljandinn var eftirlýstur glæpamaður sem hætti sér ekki inn fyrir borgarmörk húsa -i_ljosi_sogunnar_000001-0089-00:23:3838-00:00:0612 i_ljosi_sogunnar_000001 89 00:23:38.38 6.016 0.14 heiftin inum gæfu en væru engu að síður falar fyrir ekki sérlega háa upphæð -i_ljosi_sogunnar_000001-0093-00:24:5646-00:00:0626 i_ljosi_sogunnar_000001 93 00:24:56.46 6.144 0.21 á einni ræmunni fann hann það sem fimmta mósebók er þekktust fyrir boðorðin tíu -i_ljosi_sogunnar_000001-0094-00:25:0384-00:00:0620 i_ljosi_sogunnar_000001 94 00:25:03.84 6.272 0.0 þau voru ekki alveg þau sömu og hann hafði lært sem ungur maður og haldið áfram að þylja sem kristinn -i_ljosi_sogunnar_000001-0096-00:25:2254-00:00:0402 i_ljosi_sogunnar_000001 96 00:25:22.54 4.096 0.2 þetta eru tilmæli sem finna má í þriðju mósebók vissulega -i_ljosi_sogunnar_000001-0101-00:26:4304-00:00:0994 i_ljosi_sogunnar_000001 101 00:26:43.04 9.984 0.14 þetta var fáránleg hugmynd auðvitað gat verið að þessar skinnræmur væru svona gamlar eldri en nokkurt biblíuhandrit sem áður hafði fundist -i_ljosi_sogunnar_000001-0102-00:26:5358-00:00:1324 i_ljosi_sogunnar_000001 102 00:26:53.58 13.184 0.25 lengi vel sýndi moses brann að sem hann hafði keypt af bedúínum salim á krossgötunum fyrir utan jerúsalem hann bar fenginn undir einn fræðimann sem hann hafði álit á en sá hnussaði -i_ljosi_sogunnar_000001-0103-00:27:0724-00:00:0606 i_ljosi_sogunnar_000001 103 00:27:07.24 6.144 0.18 svo samkvæmt frásögn spíritastar ár þar til hann aðhafðist nokkuð meira -i_ljosi_sogunnar_000001-0104-00:27:1398-00:00:0812 i_ljosi_sogunnar_000001 104 00:27:13.98 8.064 0.28 hann hélt áfram að ferðast um og þefa uppi handrit ómerkilegri handrit tórarollur frá miðöldum og jemenskar sálmabækur -i_ljosi_sogunnar_000001-0105-00:27:2436-00:00:0914 i_ljosi_sogunnar_000001 105 00:27:24.36 9.088 0.2 en svo sumarið átján hundruð áttatíu og þrjú var tíminn kominn og hann kvaddi konu sína á tvær dætur og strút og hélt til lundúna -i_ljosi_sogunnar_000001-0107-00:27:5414-00:00:1496 i_ljosi_sogunnar_000001 107 00:27:54.14 14.976 0.38 á svipstundu var moses uppáhaldi hjá elítu lundúnaborgar hann bjó á fínu hóteli og fóru fínar veislur sjálfur gladstone forsætisráðherra kom að skoða handritin hans hann var trúmaður og áhugasamur um fræðin -i_ljosi_sogunnar_000001-0109-00:28:2936-00:00:1384 i_ljosi_sogunnar_000001 109 00:28:29.36 13.824 0.17 en fréttirnar bárust auðvitað út fyrir bretland líka þann fimmtánda ágúst átján hundruð áttatíu og þrjú fékk sprangaði gest þar sem hann stumraði yfir handritunum sínum á bókasafni breyttist -i_ljosi_sogunnar_000001-0110-00:28:4694-00:00:0692 i_ljosi_sogunnar_000001 110 00:28:46.94 6.912 0.31 franski fornleifafræðingurinn sem hafði fyrstur staðhæft að munirnir hans væru falsanir áratug áður -i_ljosi_sogunnar_000001-0111-00:28:5490-00:00:1052 i_ljosi_sogunnar_000001 111 00:28:54.90 10.624 0.37 gana hafði þá verið ungur maður en var þarna orðinn einn helsti réttast frakka en sapiens sinn versta óvin -i_ljosi_sogunnar_000001-0112-00:29:0590-00:00:1046 i_ljosi_sogunnar_000001 112 00:29:05.90 10.496 0.19 hann reyndi því að meina honum aðgang að handritunum sem voru komin á breytti svo að sérfræðingar safnsins gætu skoðað þau áður en kaupsamningurinn yrði undirritaður -i_ljosi_sogunnar_000001-0116-00:30:2248-00:00:0584 i_ljosi_sogunnar_000001 116 00:30:22.48 5.76 0.0 japan hlutverki sínu sem handritasafnari og sali hafði jú aldeilis aðgang að þeim -i_ljosi_sogunnar_000001-0117-00:30:2882-00:00:0876 i_ljosi_sogunnar_000001 117 00:30:28.82 8.832 0.38 ekkert mál að skera nokkrar ræmur af einhverjum af handritunum sem hann safnaði jemen hripa á þær nokkra kafla úr ritningunni var lítið breytta -i_ljosi_sogunnar_000001-0122-00:32:0698-00:00:1426 i_ljosi_sogunnar_000001 122 00:32:06.98 14.208 0.29 ginsberg taldi sig meira að segja vita af hvaða rollum ræmurnar voru skornar í einhverjum tilvikum shapira sjálfur hafði selt breyttist eina tórarollu sem á vantaði spássíurnar neðst -i_ljosi_sogunnar_000001-0128-00:33:3992-00:00:0682 i_ljosi_sogunnar_000001 128 00:33:39.92 6.784 0.05 þaðan skrifaði hann enn eitt bréf til bretlands sér til varnar en annars vitum við lítið hvað hann hafði staða -i_ljosi_sogunnar_000001-0132-00:34:3312-00:00:1078 i_ljosi_sogunnar_000001 132 00:34:33.12 10.752 0.39 lögregluþjónn var sendur á staðinn og hann þvingaði upp hurðina innandyra fann hávaxinn miðaldra mann skolhærðan og bláeygðan örendan með skotsár á gagnauga -i_ljosi_sogunnar_000001-0133-00:34:4470-00:00:0452 i_ljosi_sogunnar_000001 133 00:34:44.70 4.608 0.27 moses shapira fimmtíu og fjögurra ára að skotið sig í höfuðið -i_ljosi_sogunnar_000001-0134-00:34:4980-00:00:0676 i_ljosi_sogunnar_000001 134 00:34:49.80 6.784 0.19 lögreglumenn báru kennsl á hann því hann var með nokkur nafnspjöld á sér moses spíra forngripasalinn -i_ljosi_sogunnar_000001-0139-00:36:2380-00:00:0472 i_ljosi_sogunnar_000001 139 00:36:23.80 4.736 0.09 og fóru svo í kjölfarið að velta fram spurningunum hvað ef -i_ljosi_sogunnar_000001-0141-00:36:3444-00:00:0812 i_ljosi_sogunnar_000001 141 00:36:34.44 8.064 0.33 ansi alveg svona ævagamlar eins og leið var fram átján hundruð áttatíu og þrjú kannski ekki beint skrifaðar af móse sjálfum -i_ljosi_sogunnar_000001-0145-00:37:1494-00:00:0850 i_ljosi_sogunnar_000001 145 00:37:14.94 8.448 0.24 british að þegið hendur sínar af þeim og ekki löngu eftir andlát sparka á uppboð hjá sofíu -i_ljosi_sogunnar_000001-0148-00:38:0412-00:00:0740 i_ljosi_sogunnar_000001 148 00:38:04.12 7.424 0.16 og svo fuðraði það allt saman upp þegar heimili læknisins nicolo norðanverðum lundúnum brann átján hundruð níutíu og níu -i_ljosi_sogunnar_000001-0149-00:38:1562-00:00:0572 i_ljosi_sogunnar_000001 149 00:38:15.62 5.76 0.2 spíra handritin orðin að ösku við munum aldrei vita hvort þau voru ósvikin eða ekki -i_ljosi_sogunnar_000002-0002-00:01:0508-00:00:0910 i_ljosi_sogunnar_000002 2 00:01:05.08 9.088 0.08 en þó voru ekki allir sem gátu bara frílistað sig í mannmergðinni í verksmiðju miðsvæðis í borginni þóttu nokkrir vaktmenn og létu sér leiðast -i_ljosi_sogunnar_000002-0003-00:01:1464-00:00:1106 i_ljosi_sogunnar_000002 3 00:01:14.64 11.008 0.29 var engin starfsemi í verksmiðjunni og siðlausar voru alltaf einhverjir á vakt til að fylgjast með öllum mæliskífunum og ljósunum í stjórnherberginu að allt væri örugglega með felldu -i_ljosi_sogunnar_000002-0004-00:01:2680-00:00:1294 i_ljosi_sogunnar_000002 4 00:01:26.80 12.928 0.16 suman dey var einn af þeim sem var á vakt þessa nótt hann var hindúi tuttugu og sex ára verkfræðingur útskrifaður úr kaliforníuháskóla í bandaríkjunum og hafði unnið þarna nokkuð lengi heilir -i_ljosi_sogunnar_000002-0006-00:01:5226-00:00:3100 i_ljosi_sogunnar_000002 6 00:01:52.26 30.976 0.06 þeir voru þó ekkert að ræða trúmálin þetta sunnudagskvöldið einhver hafði haft veður af því að reksturinn gengi illa að varan sem verksmiðjan þeirra framleiddi seldist ekki sú velgengni vestur í bandaríkjunum væri að íhuga að færa verksmiðjuna einhver þangað sem reksturinn væri enn ódýrari hvert til venesúela sagði einn brasilíu sagði annar einhver fórnaði höndum áttu þeir nú setja í súpunni og missa vinnuna fyrir mistök einhverra hvítflibba -i_ljosi_sogunnar_000002-0007-00:02:2380-00:00:1822 i_ljosi_sogunnar_000002 7 00:02:23.80 18.176 0.11 en ungu mennirnir á næturvaktinni í verksmiðjunni komust ekki mikið lengra með þessa umræðu því skömmu fyrir miðnætti barst verkfræðingnum suman dey sem var æðstur ungu mannanna á vaktinni þetta kvöldið tilkynning um að það væri líklega kominn upp leki einhver torkennileg lykt allavega -i_ljosi_sogunnar_000002-0008-00:02:4242-00:00:3302 i_ljosi_sogunnar_000002 8 00:02:42.42 33.024 0.18 æ það var svo sem ekkert nýtt það voru sífellt að koma upp einhverjir ómerkilegir smálekar úr rörum og leiðslum hér og þar verksmiðjan var komin til árásinnar vissulega eitt af því sem benti til þess að reksturinn gengi ekki sérlega vel lengur hvað viðhaldi var almennt illa singer í næstu byggingu á verksmiðjusvæðinu geymslurýminu þar sem efnin voru geymd efnin sem fóru í vöruna sem framleiddu var í verksmiðjunni skordýrum -i_ljosi_sogunnar_000002-0010-00:03:3846-00:00:2630 i_ljosi_sogunnar_000002 10 00:03:38.46 26.368 0.35 þá var tetími hjá næturvaktinni alltaf á miðnætti suman dey snéri aftur í stjórnklefann til kollega sinna þeir héldu áfram að spjalla á svöruðu teiknarinn þegar suman dey leit yfir á þrýstingsmælana á veggnum og sá að einn þeirra sýndi nokkum mjög óvenjulegt í næstu byggingu í geymslurýminu var tifandi sprengja -i_ljosi_sogunnar_000002-0011-00:04:1848-00:01:0288 i_ljosi_sogunnar_000002 11 00:04:18.48 62.848 0.2 bókarar er höfuðborg fylkisins martin indlandi sagan segir að konungur nokkur hafi stofnað borgina á elleftu öld en rituð saga borgarinnar nær þó einungis aftur til upphafs átjándu aldar átján hundruð og átján lenti borgin á áhrifasvæði breska austur indíafélagsins í nafni breta réðu þar ríkjum íslamskir konungur og drottningar reyndar aðallega drottningar lengi vel þá voru múslimar í meirihluta borgarbúa eftir að breska indlands klofnaði niður í sjálfstæðu ríkin indlands og pakistan flúðu margir múslimar bókaðir til pakistans eins og öðrum borgum og sveitum indlands hindúar fluttu í staðinn í dag eru þó múslimar um fjórðungur borgarbúa og menning þeirra setur enn svip á borgarlífið trúarhátíðar eins og í sem illur vatnanna vegna þeirra mörgu stöðuvatna sem einkenna borgarmyndina hún líka vera ein af grænustu borgum indlands -i_ljosi_sogunnar_000002-0012-00:05:2184-00:00:0816 i_ljosi_sogunnar_000002 12 00:05:21.84 8.192 0.12 það er ögn kaldhæðnislegt kannski þar sem borgin er annars helst þekkt fyrir eitt hryllilegasta eiturefnaslys sögunnar -i_ljosi_sogunnar_000002-0013-00:05:3948-00:00:1028 i_ljosi_sogunnar_000002 13 00:05:39.48 10.24 0.38 fyrirtækið union karbamatefni í nortonsund sautján við samruna fjögurra bandarískra fyrirtækja sem öll voru einhverskonar efnabransa -i_ljosi_sogunnar_000002-0014-00:05:5026-00:00:2178 i_ljosi_sogunnar_000002 14 00:05:50.26 21.76 0.25 nýja fyrirtækið byrjaði fljótt að láta til sín taka helíum og fleiri efni og rannsóknarstofum þess voru meðal annars notuð við hernað bandaríkjanna í fyrri heimsstyrjöld og unnar tók þátt í seinni heimstyrjöldinni einnig efni frá fyrirtækinu úr mikilvæg vísindamönnum manhattan verkefnisins sem unnu að þróun fyrstu kjarnorkuvopnanna -i_ljosi_sogunnar_000002-0015-00:06:1262-00:00:3342 i_ljosi_sogunnar_000002 15 00:06:12.62 33.408 0.14 þegar komið var fram á seinni hluta tuttugustu aldar var union carbide eitt af stærstu fyrirtækjum bandaríkjanna með hundrað tuttugu þúsund manns í vinnu og starfsemi í fjörutíu löndum og það framleiddi bæði ýmis efni fyrir verksmiðjur og iðnað og var á almennum neytendamarkaði framleiddi frostlög flugnasprey rafhlöður og ýmiskonar plastvörur til dæmis átta af hverjum tíu bandarískum húsmæðrum var einn í mannfallið báru matvörurnar heim úr versluninni í plastpoka merktum unnar -i_ljosi_sogunnar_000002-0016-00:06:4654-00:00:0650 i_ljosi_sogunnar_000002 16 00:06:46.54 6.4 0.22 og síðan var líka stundum sagt það sem er gott fyrir unnar það er gott fyrir bandaríkin enn -i_ljosi_sogunnar_000002-0017-00:07:0324-00:00:4402 i_ljosi_sogunnar_000002 17 00:07:03.24 44.032 0.24 nítján hundruð fimmtíu og fjögur fól yfirstjórn unnar þremur efnilegum starfsmönnum ákveðið verkefni að þróa skordýraeitur fyrir landbúnað sem gæti útrýmt sem flestum tegundum óvætta á gróðri án þess að hafa skaðleg áhrif á náttúru eða menn skordýraeitrið á markað tæpum áratug áður en strax suður kviknað áhyggjur af skaðsemi þess union carbide þarna tækifæri á markaði þrjú ár og óteljandi tilraunir með allar mögulegar gróðurtegundir og smákvikindi og unalakleet það var svokallað karbamatefni búið til með því að veita gasi nafni metýlísósíanats á efnið alfa naftól -i_ljosi_sogunnar_000002-0019-00:08:1408-00:00:1936 i_ljosi_sogunnar_000002 19 00:08:14.08 19.456 0.29 ný efnið fékk nafnið sevin og ráðist var í umfangsmikla auglýsingaherferð jafnt til stórbónda sem áhugamanna um garðrækt til að undirstrika hversu h��ttulítið efnið væri alls ekkert ddt var ljósmynd tekin af einum uppfinningamannna þriggja sleikja hvít sevin korn eins og sælgæti -i_ljosi_sogunnar_000002-0021-00:09:3598-00:00:5660 i_ljosi_sogunnar_000002 21 00:09:35.98 56.704 0.23 unnar verið með starfsemi á indlandi síðan nítján hundruð þrjátíu og fjögur þegar stofnaður artur fyrirtækið unun carbide var í minnihluti indverskra stjórnvalda fyrirtækið framleiddi lengst af rafhlöður og ýmis efni og tæki fyrir indverskan markað en græna byltingin svokallaða nýju harðgeru og hraðvaxandi korntegundirnar sem plöntufræðingar þróuðu á ofanverðum sjöunda áratugnum hún gjörbreytti svo indverskum landbúnaði uppskerubrestur og tilheyrandi hungur heyrði nú sögunni til eiginlega og sevin skordýraeitrið reyndist þá vera einmitt það sem indverskir bændur þurftu til að ráða niðurlögum þeirra fjölmörgu og skæðu skordýra sem herjuðu á gróðurlönd þeirra svo að í lok sjöunda áratugarins var ákvörðunin tekin að reisa sevin verksmiðju í indlandi í sjálfu hjarta landsins bókar -i_ljosi_sogunnar_000002-0022-00:10:3816-00:00:2676 i_ljosi_sogunnar_000002 22 00:10:38.16 26.752 0.13 seinkanir sjálft átti að vera svo hættulaust eru menn skordýrum það er að það mátti jafnvel sleikja það en engum sem þekkti til duldist að framleiðsluferlið var ekki hættulaust sér í lagi þurfti að sýna aðgát í meðferð eins efnisins sem notað var í framleiðslu sevin gastegundarinnar metýl ísosíanats sem jafnan er kallað eftir upphafsstöfunum á enska nafninu en við sé -i_ljosi_sogunnar_000002-0023-00:11:0550-00:00:2506 i_ljosi_sogunnar_000002 23 00:11:05.50 24.96 0.29 en mister án efa meðal andstyggilegustu efna sem fyrr finnast maður þarf ekki að komast í tæri nema örlítið magn af gasinu til að byrja að þjást það byrjar sakleysislega hófst á verki bringu einhverjum öndunarörðugleikum svo má búast við sársauka í hálsi nefi og augum brunasárum á hugsuð -i_ljosi_sogunnar_000002-0025-00:11:4104-00:00:2014 i_ljosi_sogunnar_000002 25 00:11:41.04 20.224 0.13 það er sagt að mic lykti helst eins og soðið kál til þess að maður finni lyktina þarf gasið þó að vera í kringum hann í talsverðu magni og þá er það oft þegar um seinan efasemdaraddir að fara -i_ljosi_sogunnar_000002-0026-00:12:0972-00:00:2846 i_ljosi_sogunnar_000002 26 00:12:09.72 28.544 0.07 slíkt efni þarf auðvitað meðhöndla ítrustu varkárni það vissi júníbyrjun verksmiðjur þeirra var fyrst um sinn framleiddi í einni sérhannaðri verksmiðju við bæinn institute rigna í bandaríkjunum síðan var því vandlega pakkað niður til flutnings langar vegalengdir jafnvel alla leið til indlands í vökvaformi í tunnum kyrfilega merktum með hauskúpum til að taka af allan vafa um hvað leyndist þar inni -i_ljosi_sogunnar_000002-0027-00:12:3870-00:00:2654 i_ljosi_sogunnar_000002 27 00:12:38.70 26.496 0.38 bókarar hentaði vel til seinni borgin var jú og í hjarta indlands og þaðan var hægt að flytja skordýra earl borg í örum vexti borgaryfirvöldum leist vel á áformunum og útveguðu fyrirtækinu prýðisgott byggingarland það var ekki nema eitra frá miðborginni og stuttan spöl frá lestarstöðinni sem auðveldaði alla flutninga til og frá -i_ljosi_sogunnar_000002-0028-00:13:0572-00:00:2546 i_ljosi_sogunnar_000002 28 00:13:05.72 25.472 0.31 svæðið hafði einu sinni verið reiðvöllur riddaraliðs drottninga bókar líklega varða dökkur jarðvegurinn sem var rónann klíkur en halíme kisa eða dökkt nema það hafi átt að vísað til blóðsins sem rann niður í þennan jarðveg áróður því reiðvöllurinn hafði líka verið notaður sem aftökustaður en slík saga skipti unnar litlu máli -i_ljosi_sogunnar_000002-0029-00:13:3732-00:00:1916 i_ljosi_sogunnar_000002 29 00:13:37.32 19.072 0.39 verksmiðjunnar var tilbúinn til sevin framleiðslu nítján hundruð sextíu og níu reksturinn gengja hundruð áttatíu var búið að byggja við verksmiðjuna svo þá götuverðið búið til sitt eigið metýlísósíanít mic og þurfti ekki lengur að taka við hauskúpumerktum tunnum frá bandaríkjunum -i_ljosi_sogunnar_000002-0030-00:13:5698-00:00:3534 i_ljosi_sogunnar_000002 30 00:13:56.98 35.328 0.35 eitrinu í vökvaformi var þá pumpað í þrjá stóra tanka sem geymdir voru neðanjarðar til öryggis undir um fimmtán sentímetra þykkum steinsteypuhellum jafnvel í sumarhitanum á indlandi þurfti að halda vökvanum við frostmark svo hann breyttist ekki í eitrað gasið hverra lítra en samkvæmt öryggisreglum union carbide mátti ekki fylla hvern tank nema til hálfs það voru um þrjátíu tonn af mic svo að ef eitthvað kæmi upp á væri hægt að dæla öðrum efnum niður í tankinn sem gerðu eitrið hlutlaust -i_ljosi_sogunnar_000002-0031-00:14:3290-00:00:1196 i_ljosi_sogunnar_000002 31 00:14:32.90 11.904 0.18 allt samkvæmt reglunum fjórða maí nítján hundruð áttatíu voru þeir tilbúnir fyrstu alindversku droparnir af sevin úr verksmiðjunni á svörtugrundum í bóka -i_ljosi_sogunnar_000002-0034-00:15:0092-00:00:1386 i_ljosi_sogunnar_000002 34 00:15:00.92 13.824 0.32 tuttugu mínútur í eitt eftir miðnætti aðfaranótt þriðja desember nítján hundruð áttatíu og fjögur sandflæminu við jónasi una í bóa stóð ofan á steinsteypuhellunni yfir mistökum í geymslurýminu -i_ljosi_sogunnar_000002-0035-00:15:1516-00:00:1354 i_ljosi_sogunnar_000002 35 00:15:15.16 13.568 0.06 tepásunni var lokið og hann var kominn aftur að athuga með lekann og undarlegar mælingar á stjórntækjunum í aðalbyggingunni mælingar sem bentu til þess að þrýstingur í einum tankanna væri óvenju hár -i_ljosi_sogunnar_000002-0036-00:15:2924-00:00:0764 i_ljosi_sogunnar_000002 36 00:15:29.24 7.68 0.25 og svo mann deila fljótur að átta sig á því að það var ekki allt með felldu hitinn inni var eins og í brennunni -i_ljosi_sogunnar_000002-0037-00:15:4082-00:00:1828 i_ljosi_sogunnar_000002 37 00:15:40.82 18.176 0.06 og sá hann hvernig sprungur byrjuðu að myndast í hnausþykka steypuhelluna og vissi að það væri best að forða sér þegar hann snéri sér við sá hann hvernig hvítt gas var byrjað að streyma út úr einum tankinum ég var gripin skelfingu við vorum allir greinir ofsahræðslu -i_ljosi_sogunnar_000002-0038-00:16:0732-00:00:2004 i_ljosi_sogunnar_000002 38 00:16:07.32 19.968 0.42 misreiknað í bókhaldinu sex hundruð og ellefu og sex hundruð og nítján norður kallaður sex hundruð og tíu hafði verið til vandræða undanfarnar vikur þarna í desember nítján hundruð áttatíu og fjögur það var ekki hægt að pumpa gasinu út -i_ljosi_sogunnar_000002-0039-00:16:2828-00:00:1252 i_ljosi_sogunnar_000002 39 00:16:28.28 12.544 0.11 eitt af því fjölmarga sem bjátaði á í verksmiðjunni um þetta leyti þó svo að hún hefði aðeins verið starfrækt í um fimmtán ár virtist alltaf eitthvað vera að bila til dæmis mæli og öryggiskerfi -i_ljosi_sogunnar_000002-0040-00:16:4142-00:00:0314 i_ljosi_sogunnar_000002 40 00:16:41.42 3.2 0.0 oft leið dágóður tími þar til ráðist var í viðgerðir -i_ljosi_sogunnar_000002-0041-00:16:4572-00:00:1950 i_ljosi_sogunnar_000002 41 00:16:45.72 19.456 0.47 seinna hélt áfram með hjálp hinna tveggja tankanna e sex hundruð og ellefu enduðu og tíu sat óhreyfður með misreiknað voru heil fjörutíu og tvö tonn þrátt fyrir að reglur unnar kvað á um aðeins þrjátíu tonn í hverjum tanki -i_ljosi_sogunnar_000002-0042-00:17:1300-00:00:3028 i_ljosi_sogunnar_000002 42 00:17:13.00 30.208 0.26 í starfslið unun karabakh voru nokkrir bandarískir yfirmenn og verkfræðingar en flestir starfsmenn voru þó indverjar verkfræðingar sumir aðrir ófaglærðir tæknimenn þetta var góður vinnustaður launin voru með því hæsta sem þekktist á þessum slóðum og fjölskyldur úr sveitunum í kring komu til borgarinnar með dætur sínar í von um að gifta þær starfsmönnum unnar inkana þó skugga á dýrðina allt frá upphafi herjuðu slys á verksmiðjuna á starfsfólk hennar -i_ljosi_sogunnar_000002-0043-00:17:4394-00:00:1752 i_ljosi_sogunnar_000002 43 00:17:43.94 17.408 0.29 starfsmaður lést nítján hundruð áttatíu og eitt ekki löngu eftir að misérables hófst eftir að hafa andað að sér eitruðu fosgengasi fornra gas notað í framleiðslu sevin líka baneitrað raunar svo mjög að það var mikið notað sem efnavopn í fyrri heimsstyrjöld -i_ljosi_sogunnar_000002-0044-00:18:0218-00:00:2488 i_ljosi_sogunnar_000002 44 00:18:02.18 24.832 0.17 ári síðar lentu á þriðja tug tæknimanna á sjúkrahúsi eftir annan gasleka og svo mætti lengi telja yfirleitt komst yfir stjórnunaraðferðir niðurstöðu að slysin hefðu verið indversku starfsmönnunum sjálfum að kenna þá sem lést það til að mynda tekið af sér öndunargrímuna of snemma það var aldrei við unnar þeirra ítarlegu öryggisráðstafanir að sakast -i_ljosi_sogunnar_000002-0045-00:18:2750-00:00:1898 i_ljosi_sogunnar_000002 45 00:18:27.50 18.944 0.3 en einhverjir fóru þó smátt og smátt að efast um að allt væri með felldu í verksmiðjunni á svörtugrundum verkalýðsfélag starfsmanna krafðist úrbóta og starfsmaðurinn sem andaði að sér fosgengasi og lést hann hafði átt kunningja sem var ritstjóri á bókrolla in rapat víglínu -i_ljosi_sogunnar_000002-0046-00:18:4740-00:00:0740 i_ljosi_sogunnar_000002 46 00:18:47.40 7.424 0.06 það var lítið blað á hindí í borg þar sem úrdú ráðandi tungumál en þekkt fyrir rannsóknarblaðamennsku -i_ljosi_sogunnar_000002-0048-00:19:0294-00:00:0614 i_ljosi_sogunnar_000002 48 00:19:02.94 6.144 0.0 hann ræddi við starfsmenn sem lýstu áhyggjum sínum af rekstrinum og læddist inn á verksmiðjusvæðið að næturlagi -i_ljosi_sogunnar_000002-0049-00:19:0958-00:00:1350 i_ljosi_sogunnar_000002 49 00:19:09.58 13.44 0.33 afinn skringilega lykt í loftinu eins og gaslykt það gefur að skilja að í efnaverksmiðju sem þessari á maður helst ekki að finna gaslykt það bendir jú til að eitthvað sé að leka út sem á ekki að gera -i_ljosi_sogunnar_000002-0050-00:19:2390-00:00:1980 i_ljosi_sogunnar_000002 50 00:19:23.90 19.84 0.27 vorið nítján hundruð áttatíu og tvö eftir að hafa unnið í málinu einhverja mánuði datt rakans í lukkupottinn þá komu þrír bandarískir verkfræðingar frá unnar til boma til að taka út verksmiðjureksturinn rakans yfir skýrsluna sem þeir gerðu að heimsókninni lokinni -i_ljosi_sogunnar_000002-0051-00:19:4432-00:00:2856 i_ljosi_sogunnar_000002 51 00:19:44.32 28.544 0.18 hún var honum sjokkerandi lesning samkvæmt skýrslunni hefðu bandaríkjamennirnir fundið meira en sextíu brot á starfs og öryggisreglum verksmiðjunnar þeir lýstu ömurlegum frágangi á lóðinni gamlar pípur leiðslur og olíutunnur á víða dreif eldfimur efnaúrgangur í pollum á jörðinni þeir lýstu illa samsettum ryðguðum tækjabúnaði lekum rörum lélegum eldvörnum biluðum mælibúnaði starfsmönnum sem ekki fengu viðunandi þjálfun -i_ljosi_sogunnar_000002-0052-00:20:1388-00:00:0868 i_ljosi_sogunnar_000002 52 00:20:13.88 8.704 0.33 sautjánda september nítján hundruð áttatíu og tvö kom fyrsta grein rapat vilt hófst sem eins konar ákall til stjórnenda unun karla -i_ljosi_sogunnar_000002-0053-00:20:2296-00:00:0518 i_ljosi_sogunnar_000002 53 00:20:22.96 5.12 0.4 vinsamlegast þyrði okkar þeir það stefna öllum hverfum í hættu -i_ljosi_sogunnar_000002-0055-00:20:3582-00:00:1578 i_ljosi_sogunnar_000002 55 00:20:35.82 15.872 0.11 verksmiðjan var jú ekki nema einn tvo kílómetra frá miðborg óblíðri þéttbýlum íbúðahverfum í allar áttir rasandi því næst orðum sínum til lesenda ef það verður stórslys einhvern daginn segir þá ekki að þeir hafi ekki vitað þetta -i_ljosi_sogunnar_000002-0056-00:20:5208-00:00:0380 i_ljosi_sogunnar_000002 56 00:20:52.08 3.84 0.4 sá dagur en ekki langt undan að bóka verður dauður -i_ljosi_sogunnar_000002-0057-00:20:5656-00:00:0544 i_ljosi_sogunnar_000002 57 00:20:56.56 5.504 0.33 er aðeins nokkrir steina á stangir brak ber vitni um harmþrunginn endalokin -i_ljosi_sogunnar_000002-0059-00:21:2568-00:00:1546 i_ljosi_sogunnar_000002 59 00:21:25.68 15.488 0.25 aftur til nítján hundruð áttatíu og fjögur og vonum að koma þriðja emma þeim sem kallaður var í sex hundruð og tíu aftur í gagnið var ákveðið á dagvaktinni sunnudaginn annan desember að spúla rörin sem lá út úr tankinum -i_ljosi_sogunnar_000002-0060-00:21:4152-00:00:0522 i_ljosi_sogunnar_000002 60 00:21:41.52 5.12 0.0 var einhver andskotinn þar sem gerði það að verkum að gasið komst ekki leiðar sinnar úr tankinum -i_ljosi_sogunnar_000002-0062-00:21:5682-00:00:0990 i_ljosi_sogunnar_000002 62 00:21:56.82 9.856 0.04 en hvaða hvaða þetta var bara smá hreinsun og engin hætta á að vatn kæmist í tankinn til þess voru lokur á lögnunum og aðrar ráðstafanir -i_ljosi_sogunnar_000002-0063-00:22:0806-00:00:0930 i_ljosi_sogunnar_000002 63 00:22:08.06 9.344 0.21 spúlið bar engan árangur tankurinn e sex hundruð og tíu var áfram bilaður dagvaktin fór endanum heim og næturvaktin suman dey félagar tók við -i_ljosi_sogunnar_000002-0064-00:22:2906-00:00:1640 i_ljosi_sogunnar_000002 64 00:22:29.06 16.384 0.18 um eitt eftir miðnætti suman dey og hinir í stjórnsstöð verksmiðjunnar forviða yfir því hvað væri eiginlega ske settu allar neyðarvarnir í gang til að reyna að koma í veg fyrir að baneitrað gasið flæddi óáreitt í gegnum það völundarhús lagna sem verksmiðjan var -i_ljosi_sogunnar_000002-0065-00:22:4590-00:00:0918 i_ljosi_sogunnar_000002 65 00:22:45.90 9.088 0.26 en ekkert virtist suman dey og kollegar hans reyndu að ýta á takka og snúa sveifum öll kerfi bróðurinn -i_ljosi_sogunnar_000002-0067-00:23:1382-00:00:1178 i_ljosi_sogunnar_000002 67 00:23:13.82 11.776 0.13 á meðan jókst þrýstingurinn í tanki sex hundruð og tíu jafnt og þétt og eiturgasið þeyttist um lagnakerfið af sífellt meiri krafti þar til streymdi loks upp í gegnum strompinn -i_ljosi_sogunnar_000002-0069-00:23:3864-00:00:1704 i_ljosi_sogunnar_000002 69 00:23:38.64 17.024 0.13 á heimili sínu ekki langt frá verksmiðjunnar hann og svaf var tæknimaður í verksmiðjunni hafði verið í nokkur ár og að hrósað happi þetta kvöldið að vera ekki á næturvaktinni því hann átti tvö ung börn gat sett það í háttinn og farið snemma að sofa -i_ljosi_sogunnar_000002-0070-00:24:0044-00:00:0706 i_ljosi_sogunnar_000002 70 00:24:00.44 7.04 0.23 hann fór á fætur til að sinna grátandi syni sínum annan fyrir sviða í augunum og kona hans kvartaði undan því saman -i_ljosi_sogunnar_000002-0072-00:24:1396-00:00:1168 i_ljosi_sogunnar_000002 72 00:24:13.96 11.648 0.44 að því sem hafði vakið mestar áhyggjur hjá dómsdagsspámanninum á rapat rakari ar þegar hann bað efnafræðing að skýra fyrir sér eðli gastegundarinnar metýl ísosíanat -i_ljosi_sogunnar_000002-0073-00:24:2618-00:00:0594 i_ljosi_sogunnar_000002 73 00:24:26.18 5.888 0.33 hún er þyngri en loft svo að þegar hún sleppur út í andrúmsloftið leitar hún niður á við -i_ljosi_sogunnar_000002-0075-00:24:4314-00:00:0330 i_ljosi_sogunnar_000002 75 00:24:43.14 3.2 0.0 það var nákvæmlega það sem var að gerast þessa nótt -i_ljosi_sogunnar_000002-0077-00:24:5626-00:00:0456 i_ljosi_sogunnar_000002 77 00:24:56.26 4.608 0.17 það að þeir áttu erfitt með andardrátt á sviði augu og öndunarfæri -i_ljosi_sogunnar_000002-0078-00:25:0184-00:00:0310 i_ljosi_sogunnar_000002 78 00:25:01.84 3.072 0.0 það varð verra og verra með hverri sekúndunni sem leið -i_ljosi_sogunnar_000002-0079-00:25:1266-00:00:0350 i_ljosi_sogunnar_000002 79 00:25:12.66 3.456 0.09 arakan var tíu ára í desember nítján hundruð áttatíu og fjögur -i_ljosi_sogunnar_000002-0080-00:25:1708-00:00:0348 i_ljosi_sogunnar_000002 80 00:25:17.08 3.456 0.08 hann tók það af sér og augun í honum voru rauð og bólgin -i_ljosi_sogunnar_000002-0081-00:25:2128-00:00:0394 i_ljosi_sogunnar_000002 81 00:25:21.28 3.968 0.14 ég spurði hvað væri að gerast og hann sagði bara harði og lokað dyrunum -i_ljosi_sogunnar_000002-0082-00:25:2862-00:00:0936 i_ljosi_sogunnar_000002 82 00:25:28.62 9.344 0.24 þetta var eins og einhver hefði verið að brenna silja í vörusendingar augun í mér brunnu og pabbi rómi strax aftur inn og lokaði dyrunum -i_ljosi_sogunnar_000002-0083-00:25:3876-00:00:0362 i_ljosi_sogunnar_000002 83 00:25:38.76 3.584 0.08 héldu að allt yrði þá aftur eins og það átti að vera -i_ljosi_sogunnar_000002-0084-00:25:4534-00:00:2016 i_ljosi_sogunnar_000002 84 00:25:45.34 20.224 0.22 örvæntingarfull fólk streymdi út á götur bókar reyndi að hlaupa undan þessum ósýnilega meinvaldi hóstandi grátandi froðufellandi kastandi upp margir örmögnuðust á hlaupunum féllu til jarðar þar sem eiturgasið var enn frekara köfnuðu þar eða drukknuðu í eigin ælu eða blóði -i_ljosi_sogunnar_000002-0085-00:26:0594-00:00:1160 i_ljosi_sogunnar_000002 85 00:26:05.94 11.648 0.32 símhringing vakti hreinan þyrfti að haska sér á spítalann á leiðinni á sjúkrahúsið sá ég börn gamalmenni unglinga allir voru á hlaupum -i_ljosi_sogunnar_000002-0086-00:26:3370-00:00:0410 i_ljosi_sogunnar_000002 86 00:26:33.70 4.096 0.0 ástandið sem mætti honum á spítala borgarinnar var ekki kræsilega -i_ljosi_sogunnar_000002-0087-00:26:3818-00:00:1010 i_ljosi_sogunnar_000002 87 00:26:38.18 10.112 0.38 algjör ringulreið fárveikt fólk og deyjandi upp um alla veggi í þúsundatali væri -i_ljosi_sogunnar_000002-0089-00:27:1656-00:00:2110 i_ljosi_sogunnar_000002 89 00:27:16.56 21.12 0.24 á trivedi og hinir læknarnir vissu ekki sitt rjúkandi ráð ekki nóg með að sjúkrahúsið væri alls ekki í stakk búið að taka á móti svo mörgum í einu þá vissi enginn almennilega hvað amaði að hvað varðar sem hafði á örskotsstundu breytt götum bókarinnar helvíti og hvernig mátti lina þjáningar hina sárþjáðu sjúklinga -i_ljosi_sogunnar_000002-0090-00:27:4070-00:00:2066 i_ljosi_sogunnar_000002 90 00:27:40.70 20.608 0.28 öryggishandbók union carbide ýmislegt um skaðleg áhrif eiturefnanna sem meðhöndluð voru í sevin verksmiðjunni en lítið um hvernig ætti að meðhöndla mögulega eitrun jafnvel þegar leið á nóttina og leitað var til sérfræðilækna sem hið indverska dótturfyrirtæki unnar hafði á sínum snærum var fátt um greinagóð svör -i_ljosi_sogunnar_000002-0091-00:28:0216-00:00:1534 i_ljosi_sogunnar_000002 91 00:28:02.16 15.36 0.15 læknarnir á sjúkrahúsinu í bókaverði sitt besta með það litla sem þeir höfðu hann sem margir af þeim sem á annað borð komust alla leið á sjúkrahúsið aðfaranótt mánudagsins þriðja demmer nítján hundruð áttatíu og fjögur voru ekki þaðan á lífi -i_ljosi_sogunnar_000002-0092-00:28:2894-00:00:1588 i_ljosi_sogunnar_000002 92 00:28:28.94 15.872 0.22 með rólegri sunnanáttinni dreifðist eiturgasið smátt og smátt út yfir borgina og síðan út í sveitir og fór að finnast það var í ekki endalaust magn af eitri tanki e sex hundruð og tíu og að endingu var antonina fjörutíu og tvö komin út í andrúmsloftið -i_ljosi_sogunnar_000002-0093-00:28:4526-00:00:0858 i_ljosi_sogunnar_000002 93 00:28:45.26 8.576 0.12 í morgunsárið á mánudagsmorgni fór fólk að hætta sér aftur út á götur bólivaríska ömurleg sjón -i_ljosi_sogunnar_000002-0094-00:28:5546-00:00:1838 i_ljosi_sogunnar_000002 94 00:28:55.46 18.304 0.31 fjölskylda fuku ára hlýtt fyrirmælum frændans sem bankaði upp á um miðja nótt og lokað sig alveg af höfðu öll komist lífs af með bara minniháttar eitrunareinkenni og áttuðu sig í raun ekki á umfangi þess hræðilega slyss sem hafði orðið í borginni fyrr en þá um morguninn -i_ljosi_sogunnar_000002-0095-00:29:1438-00:00:2366 i_ljosi_sogunnar_000002 95 00:29:14.38 23.552 0.39 það er forritarar keyra í skólann eins og vanalega á mánudagsmorgni á leiðinni sáu fólk liggja hreyfingarlaust eins og hráviði um götur útatað í ælu eða blóði það hlýtur að hafa verið eitthvað stórt brúðkaup í gærkvöldi sagði faðir forritari þetta væri bara skemmtanaglaðir brúðkaupsgestir sem hefðu fengið sér aðeins of mikið neðaníþví örmagnast um allt -i_ljosi_sogunnar_000002-0096-00:29:3868-00:00:1504 i_ljosi_sogunnar_000002 96 00:29:38.68 15.104 0.27 en í vegarkanti um lá líka dauð dýr flækingshundar kýr og asnar varla höfðu þau setið að sumbli um nóttina nei raunin var auðvitað sú að götur bókar annan mánudagsmorguninn og þekktar líkum -i_ljosi_sogunnar_000002-0100-00:30:2678-00:00:3502 i_ljosi_sogunnar_000002 100 00:30:26.78 35.072 0.1 ekki að undra kannski að fólk flúði þennan heimsenda í þúsundatali fréttamaður á pallinum á áfangastað borgarinnar þennan morguninn sagði að minnsta kosti tíu þúsund manns bíða eftir lestum eitthvert í burtu everest burt bara eitthvert þar sem það gæti talið sig öruggt þar sem enginn ósýnilegur óvinur leyndist í loftinu -i_ljosi_sogunnar_000002-0101-00:31:1106-00:00:1380 i_ljosi_sogunnar_000002 101 00:31:11.06 13.824 0.23 það tók borgarbúa marga daga að brenna lík allra þeirra sem létust af völdum gaslekans úr unnar verksmiðjunni aðfaranótt þriðja desember nítján hundruð áttatíu og fjögur reykur lá yfir borginni dögum saman og ná hefur -i_ljosi_sogunnar_000002-0102-00:31:2528-00:00:1386 i_ljosi_sogunnar_000002 102 00:31:25.28 13.952 0.11 í raun og veru vitum við ekki enn áratugum síðar hversu margir létu lífið í þessu hryllilega iðnaðarslysi oft er talað um þrjú þúsund manns nær þó aðeins til fyrstu næturinnar og kannski örfárra sólarhringa eftir það -i_ljosi_sogunnar_000002-0103-00:31:3956-00:00:2034 i_ljosi_sogunnar_000002 103 00:31:39.56 20.352 0.23 aðrir telja að það sé nær lagi að minnsta kosti fimmtán þúsund manns hafi látið lífið og kannski miklu fleiri mörghundruð þúsund manns í bókarinnar og margir byggðu þess aldrei bætur að hafa andað að sér eiturgasinu í andrúmsloftinu aðfaranótt þriðja desember nítján hundruð áttatíu og fjögur -i_ljosi_sogunnar_000002-0104-00:32:0054-00:00:1280 i_ljosi_sogunnar_000002 104 00:32:00.54 12.8 0.08 og eitrið gufaði ekki bara upp auðvitað var eitthvað eftir í umhverfinu jarðvegi vatni allt bendir til þess að borgarbúar í bókaverði um slyssins -i_ljosi_sogunnar_000002-0106-00:32:4518-00:00:1120 i_ljosi_sogunnar_000002 106 00:32:45.18 11.264 0.06 en örfáum klukkustundum síðar var hann látinn laus gegn tryggingu og haskaði sér aftur úr landi og síðan eignlega hefur verið deilt um ábyrgðina á slysinu nítján hundruð áttatíu og fjögur -i_ljosi_sogunnar_000002-0107-00:32:5704-00:00:2082 i_ljosi_sogunnar_000002 107 00:32:57.04 20.864 0.27 rannsókn leiddi í ljós í stuttu máli að líklegast sé að illa hafi verið gengið frá lögnunum þegar þær voru spúlaðar á dagvaktinni daginn fyrir slysið svo að vatn komst í mestan sex hundruð og tíu eiturvökvinn breyttist í gas þrýstingurinn jókst gasið komst á endanum út með þessum hryllilegu afleiðingum -i_ljosi_sogunnar_000002-0108-00:33:1870-00:00:1530 i_ljosi_sogunnar_000002 108 00:33:18.70 15.36 0.2 í ljós kom líka að lokur á lögnunum sem áttu að koma í veg fyrir að vatn eða nokkuð annað óæskilegt kæmist í mistaka þær voru hreinlega ekki til staðar og langflest mælitæki og öryggiskerfi voru svo annað hvort alveg biluð eða eitthvað biluð -i_ljosi_sogunnar_000002-0109-00:33:3512-00:00:1022 i_ljosi_sogunnar_000002 109 00:33:35.12 10.112 0.05 margt þurfti að spila saman til að svona illa gæti farið viðvarandi lélegt viðhald slakar öryggiskröfur ófullnægjandi þjálfun starfsmanna vandamál hunsuð -i_ljosi_sogunnar_000002-0110-00:33:4600-00:00:2114 i_ljosi_sogunnar_000002 110 00:33:46.00 21.12 0.16 eitt af því sem bandaríkjamennirnir þrír sem tóku út rekstur verksmiðjunnar nítján hundruð áttatíu og tvö og fundu ýmislegt að eins og blaðamaðurinn rakari yfir í blaði sínu eitt af því sem þeir nefndu var að það hafði gerst að minnsta kosti einu sinni að vatn komst óvart ofan í tammes og það mátti auðvitað alls ekki gerast -i_ljosi_sogunnar_000002-0111-00:34:0768-00:00:3376 i_ljosi_sogunnar_000002 111 00:34:07.68 33.792 0.33 en ekkert virðist hafa verið að gert ekki frekar en nokkur hlustaði á raskaði sök yfirstjórnar fyrirtækisins sem rak verksmiðjuna eða hvað línan frá unnandi í bandaríkjunum varð að skemmdarverk hlytu að hafa verið unnin á mistökum einhver óprúttinn starfsmaður vísvitandi komið vatni þar ofan í enda umsagnir -i_ljosi_sogunnar_000002-0113-00:35:4734-00:00:0752 i_ljosi_sogunnar_000002 113 00:35:47.34 7.424 0.22 en eins og talskona denial sagði einhverju sinni fimm hundruð dollarar það hlýtur að vera feginn fyrir enver -i_ljosi_sogunnar_000002-0114-00:36:0488-00:00:1422 i_ljosi_sogunnar_000002 114 00:36:04.88 14.208 0.39 búrma vílað vikuritsins vílaði bandaríkjunum heimsótti bókavörðurinn munni sem bjó ekki langt frá því sem einu sinni var júnímorgni og hafði lengi gert -i_ljosi_sogunnar_000002-0115-00:36:2040-00:00:1310 i_ljosi_sogunnar_000002 115 00:36:20.40 13.056 0.42 landakortið það er það sem íbúar fátækrahverfanna í nágrenni svörtugrunda kalla efnaúrganginn sem enn er að finna víðsvegar í nágrenninu og gruggugt mengað vatnið sem þau nota til sinna daglegu þarfa -i_ljosi_sogunnar_000002-0116-00:36:3450-00:00:1294 i_ljosi_sogunnar_000002 116 00:36:34.50 12.928 0.38 láta okkur drekka eitur sagði munni við blaðamann sjálfur rúmeni barnabarn hennar fæddust flest með einhverja kvilla og lýsing blaðamanns á hverfinu sem munir er hrollvekjandi -i_ljosi_sogunnar_000002-0117-00:36:5218-00:00:1174 i_ljosi_sogunnar_000002 117 00:36:52.18 11.776 0.36 í næsta húsi býsansmanna sem sagði ekki orð ekki fyrstu fimm ár ævinnar og er enn með hjartsláttur og höfuðverkur yfir að -i_ljosi_sogunnar_000002-0121-00:37:4176-00:00:0628 i_ljosi_sogunnar_000002 121 00:37:41.76 6.4 0.33 endalausa konan sem að missti móður sína úr krabbameini og situr núna fyrir framan heimilis eitt allan daginn -i_ljosi_sogunnar_000002-0123-00:37:5484-00:00:0388 i_ljosi_sogunnar_000002 123 00:37:54.84 3.84 0.33 svo er húsið þar sem önnur dótturinn er með samvaxnir í fólkinu -i_ljosi_sogunnar_000002-0124-00:38:0430-00:00:0548 i_ljosi_sogunnar_000002 124 00:38:04.30 5.376 0.0 halda áfram að deila um ábyrgðina og hver eigi að borga bætur og hversu háar -i_ljosi_sogunnar_000002-0125-00:38:1064-00:00:1058 i_ljosi_sogunnar_000002 125 00:38:10.64 10.624 0.25 en sama hvað þá mun það líklega aldrei binda enda á höfuðverkina sem stúlkan hýsa hefur þjáðst meirihluta ævinnar eða flogaveiki dóttur hennar tabassum -i_ljosi_sogunnar_000002-0126-00:38:2238-00:00:0384 i_ljosi_sogunnar_000002 126 00:38:22.38 3.84 0.25 þá græða holuna í hjartanu á stúlkunni en þá neðar í götunni -i_ljosi_sogunnar_000002-0127-00:38:2732-00:00:1082 i_ljosi_sogunnar_000002 127 00:38:27.32 10.88 0.08 eða holurnar í hjörtum allra þeirra sem hafa misst ástvini vegna eins efnaleka í einni skordýrum eitt sunnudagskvöld árið nítján hundruð áttatíu og fjögur -i_ljosi_sogunnar_000003-0001-00:00:1844-00:00:0890 i_ljosi_sogunnar_000003 1 00:00:18.44 8.832 0.29 salander hvern einasta morgun það fara út að skokka hann skokkaði í litla hringi á lóðinni karlmanna -i_ljosi_sogunnar_000003-0002-00:00:2778-00:00:1416 i_ljosi_sogunnar_000003 2 00:00:27.78 14.08 0.08 þeir voru á öllum aldri og þeir eldri þeir sem hlupu hægar eða hrösuðu máttu búast við því að verðirnir sem fylgdust með hverju fótmáli þeirra hreyttu í þá ókvæðisorðum ýttu þeim í jörðina eða spörkuðu í þá -i_ljosi_sogunnar_000003-0005-00:00:5244-00:00:2212 i_ljosi_sogunnar_000003 5 00:00:52.44 22.144 0.24 taklamakan eyðimörkin sagt er að þetta nafn taklamakan upprunnið úr persnesku þýði eitthvað í líkingu við staður hvaðan maður sleppur aldrei hún þekur svæði þrisvar sinnum stærra en ísland í norðvestanverðu kína milli fjallgarðanna miklu kunlun pamír tianshan og rennur svo saman við góðverk í austri -i_ljosi_sogunnar_000003-0006-00:01:1542-00:00:2014 i_ljosi_sogunnar_000003 6 00:01:15.42 20.096 0.38 abdusalam muhemet var frá hotan sögufrægri borg sem fyrir mörgum öldum reis við vin þarna í óárennilegri eyðimörkinni hann kvenhöfrunganna hann var handtekinn tvö þúsund og fimmtán fyrir þann glæp að hafa lesið vers úr kóraninum í jarðarför ættingja síns -i_ljosi_sogunnar_000003-0010-00:03:4250-00:00:0870 i_ljosi_sogunnar_000003 10 00:03:42.50 8.704 0.3 hann slapp þannig vissulega úr taklamakan eyðimörkinni hvaðan maður sleppur aldrei og hann er því heppnaðri en margir landar hans -i_ljosi_sogunnar_000003-0011-00:04:0398-00:00:3416 i_ljosi_sogunnar_000003 11 00:04:03.98 34.048 0.42 af öllum rúmlega þrjátíu stjórnsýslueiningum kína er sjálfstjórnarhéraðið sýndi hann það langstærsta héraðið teygir sig frá tíbet í suðaustri til landamæra kína kasakstan í norðvestri meira en einkaskóla eða írananna eitt það strjálbýlasta á þessu flæmi öllu búa ekki nema um tuttugu og tvær milljónir manna dropi í kínverska mannhafinu enda er stærstur hluti landsvæðisins torbýll mönnum þetta eru fjallgarðar og eyðimerkur -i_ljosi_sogunnar_000003-0012-00:04:3894-00:00:1770 i_ljosi_sogunnar_000003 12 00:04:38.94 17.664 0.2 í eyðimörkunum eru líka vinjar og þar hefur fólk búið árþúsundum saman þar á meðal fólkið sem við í dag köllum því fjármagna úígúra reyndi eru úígúrar líklegast blanda af ýmsum tyrkneskumælandi hirðingjaþjóðum sem lengi hafa haldið til á þessum slóðum -i_ljosi_sogunnar_000003-0013-00:04:5768-00:00:3346 i_ljosi_sogunnar_000003 13 00:04:57.68 33.536 0.32 á áttundu og níundu öld var til svonefnt úígúra khanveldi bandalag nokkurra hirðingjaættbálka sem stjórnuðu talsverðu landsvæði í miðast að það leið undir lok voru til nokkur skammlíf úígúra konungsdæmi en nafnið úígúrar var svo nær ekkert notað í nærri þúsund ár það var ekki fyrr en á ofanverðri nítjándu öld sem tyrkneskumælandi íbúar þar sem þá var orðið að norðvestanverðu kína fóru að kalla sig úígúrunum forfeðrum sínum -i_ljosi_sogunnar_000003-0014-00:05:3188-00:00:1960 i_ljosi_sogunnar_000003 14 00:05:31.88 19.584 0.17 áður hafði þetta fólk gengið undir ýmsum nöfnum kínverjar kölluðu þá ýmist bara tyrki eða múslima því flestir þeirra að tekið íslamstrú þegar trúboðar fóru þarna um á liðnum öldum eða þá að þeir kölluðu þá niðurfallið nöfnum eins og tuskuböngsum þeir sveipuðu um höfuð sér -i_ljosi_sogunnar_000003-0015-00:05:5202-00:00:2032 i_ljosi_sogunnar_000003 15 00:05:52.02 20.224 0.13 syngja nafnið sem kínverjar gáfu héraðinu að endingu þýðir ný landamæri eða ný útmörk þetta er ekki bara stærsta héraðið í kína heldur einnig eitt af síðustu landsvæðunum sem kínverjar bættu við heimsveldi sitt það var um miðbik átjándu aldar á dögum yngsta innan þeirrar síðustu -i_ljosi_sogunnar_000003-0021-00:10:1782-00:00:1860 i_ljosi_sogunnar_000003 21 00:10:17.82 18.688 0.29 allavega eftir slíkar blóðsúthellingar var allt í uppnámi og uppreisn jakob seko múslimanna í norðvestri gekk ágætlega í fyrstu uppreisnarmenn voru uppfullir af bæði byltingar og trúaranda og töluðu um heilagt stríð dýrategundum vantrúuðu kúgunum -i_ljosi_sogunnar_000003-0022-00:10:3694-00:00:1970 i_ljosi_sogunnar_000003 22 00:10:36.94 19.584 0.32 leiðtoganum jakob begin íslamstrúarinnar tekist að tryggja sér meira að segja stuðning allavega að nafninu til sjálfs tyrkjasoldáns í istanbúl þó svo þinni væri farið að halla mjög á seinni hlutann hjá tyrkjaveldi var það engu að síður nokkuð impónerandi stuðningsmaður -i_ljosi_sogunnar_000003-0027-00:13:5126-00:00:0620 i_ljosi_sogunnar_000003 27 00:13:51.26 6.144 0.14 nú er ég kominn að hitta ykkur betlað ykkur sem eftir lifa af tungum -i_ljosi_sogunnar_000003-0028-00:14:0582-00:00:0378 i_ljosi_sogunnar_000003 28 00:14:05.82 3.84 0.18 ég er komin til að færa beitiland mitt aftur í ætthagana -i_ljosi_sogunnar_000003-0029-00:14:1336-00:00:2870 i_ljosi_sogunnar_000003 29 00:14:13.36 28.8 0.25 en mongólar reyndust lítið fyrir boðskap þessa meinta spámanns og uppreisnarher hans frá syngja sem reyndi að ráðast norður til mongólíu var auðveldlega brotinn á bakgarða en hann var í raun tókst þó að flýja yfir til mongólíu þar sem hann gerðist stigamaður og var loks tekinn af lífi af þarlendum yfirvöldum nítjánhundruð tuttugu og tvö eftir að mongólía varð sjálfstætt ríki en þó reyndar kyrfilega á áhrifasvæði hinna nýju sovétríkja -i_ljosi_sogunnar_000003-0030-00:14:4298-00:00:2688 i_ljosi_sogunnar_000003 30 00:14:42.98 26.88 0.46 annar maður sem vildi sameina mongólskumælandi þjóðir mongólíu og sinnar rússneskur kósakki að nafni grigorí semjónov hann var hvítliði barðist í rússnesku borgarstyrjöldinni gegn rauðliðum það er bolsévíkum leníns var yfirmaður herliðs hvítliða í transbaikalíu hrjóstrugs landsvæðis austur af samnefndu bakvið landamæri rússlands að mongólíu og einmitt syngja í kína -i_ljosi_sogunnar_000003-0033-00:17:0856-00:00:1980 i_ljosi_sogunnar_000003 33 00:17:08.56 19.84 0.32 marga ókræsilegri um svipuð örlög og upp úr nítján hundruð tuttugu fóru þeir því margir að mæla fyrir sósíalisma úígúrskri þjóðarvitund og að hrinda burt kínverskum áhrifum annað innblástursefni var fall ottómanveldisins gamla og þjóðfélagsbreytingar ataturk í tyrklandi -i_ljosi_sogunnar_000003-0034-00:17:2876-00:00:2298 i_ljosi_sogunnar_000003 34 00:17:28.76 22.912 0.13 um það bil þetta var það sem varð til þess að daginn í nóvember árið nítján hundruð þrjátíu og þrjú lýstu stórhuga úígúrskir sjálfstæðissinnar yfir stofnun þess sem þeir kölluðu austur túrkestan lýðveldisins túrkestan var orð sem notað var yfir ýmis landsvæði tyrkneskumælandi þjóða á þessum tíma íbúarnir voru hans austarlega á heimskortinu -i_ljosi_sogunnar_000003-0035-00:17:5276-00:00:1874 i_ljosi_sogunnar_000003 35 00:17:52.76 18.816 0.11 úígúrskir sjálfsstæðissinar náðu að halda því sem nú er kallað fyrra austur túrkestan lýðveldið lifandi í aðeins rúmt hálft ár sjálfstæðistiburðirnir hugnuðust ekki stjórnendum hins kínverska lýðveldis og í ársbyrjun nítján hundruð þrjátíu og fjögur sendingar -i_ljosi_sogunnar_000003-0039-00:19:5686-00:00:3260 i_ljosi_sogunnar_000003 39 00:19:56.86 32.64 0.28 það er ekki segið sjá af hverju stjórnvöld lengst austur í beijing hafi og hafi lengi haft áhuga á sinna þó það sé þurrt og afskekkt og strjálbýlt héraðið nær því einn sjötti af heildarlandsvæði kína þá á landamæri að heilum átta ríkjum rússlandi mongólíu kasakstan kirgistan katrín afganistan pakistan og indlandi og þó að sveitir sýndi angela vænlegar til búskapar er þar engu að síður að finna ýmis landins gæði eins og olíu og jarðgas í miklu magni -i_ljosi_sogunnar_000003-0041-00:21:0440-00:00:2866 i_ljosi_sogunnar_000003 41 00:21:04.40 28.672 0.18 breyta þessu til að tryggja sig í sessi við nýju landamærin sinnar kínverski kommúnistaflokkurinn í aðgerðir svipaðar þeim sem tryggir stjórnin réðst í eftir að þeir slátruðu mongólsku tungur á átjándu öld hvatti han kínverska þegna sína annars staðar að í landinu eindregið til að setjast að í sendi fólk til að vinna í verksmiðjum og stórbúum eða lokkaði fólk þangað með atvinnutækifærum og ívilnunum -i_ljosi_sogunnar_000003-0042-00:21:3354-00:00:0946 i_ljosi_sogunnar_000003 42 00:21:33.54 9.472 0.08 það getur verið flókið að flytja milli héraða í kína mikil skriffinska en það er einna auðveldast að flytja annars staðar að til synjun -i_ljosi_sogunnar_000003-0043-00:21:4376-00:00:2984 i_ljosi_sogunnar_000003 43 00:21:43.76 29.824 0.23 tölurnar tala sínu máli nítján hundruð fjörutíu og níu árið sem kínverska alþýðulýðveldið var stofnað voru hann kínverjar um sex prósent af íbúafjölda sinn á síðustu árum hafa þeir slagað í fjörutíu prósent og í guevara meirihluta í héraðinu heildarfjöldi íbúa í sundinu og tvær milljónir vel á minnst í helstu borgum eins og héraðs höfuðborginni úrúgvæ í mikinn meirihluta -i_ljosi_sogunnar_000003-0046-00:23:2798-00:00:1770 i_ljosi_sogunnar_000003 46 00:23:27.98 17.792 0.31 í verksmiðju fyrirtækisins í sagan gandhi í suðvestanverðu kína starfaði um tíma hópur úígúrskra farandverkamanna við lúsarlaun og léleg vinnuskilyrði og þeim frekar illa saman við aðra verkamenn af hann kínverska meirihlutanum -i_ljosi_sogunnar_000003-0047-00:23:5326-00:00:3780 i_ljosi_sogunnar_000003 47 00:23:53.26 37.76 0.2 aðfaranótt tuttugasta og sjötta júní tvö þúsund og níu suður og heimavistarskólinn að nokkrir úígúrar hefðu nauðgað han kínverskri samstarfskonu allir úígúarnir neituðu sök og lögregla fann ekkert orðrómnum til sönnunar en kínverjarnir svöruðu engu að síður fyrir sig með því að ráðast inn í vistarverur farandverkamannanna að næturlagi með barefli og sveðjur á lofti tugir úígúra voru særðir alvarlega og að minnsta kosti tveir myrtir fjögur hundruð lögreglumenn þurfti svo til að kveða niður ofbeldissvallið -i_ljosi_sogunnar_000003-0048-00:24:3910-00:00:2564 i_ljosi_sogunnar_000003 48 00:24:39.10 25.6 0.38 rétta leitarskipum vöktu mikla reiði heima í sinn myndskeiðum af óeirðunum var dreift á netinu tíu dögum síðar fimmta júlí tvö þúsund og níu var reiðin orðin slík að í úrum höfuðborg kínverska sjálfstjórnarhéraðsins sinntu úígúrar út á götur og kröfðust þess að yfirvöld rannsökuðu almenninlega morðin á frændum þeirra þar syðra -i_ljosi_sogunnar_000003-0050-00:25:4240-00:00:2146 i_ljosi_sogunnar_000003 50 00:25:42.40 21.504 0.29 það er að minnsta kosti ekki hægt að neita því að kvöldið fimmta júlí tvö þúsund og níu logaði gamla silkileiðarborgin úr umskera ógurlega berseksgang um borgina og réðust á allt sem fyrir varð brenndu bíla og brutu og réðust bæði á öryggissveitir sem og óbreytta saklausa han kínverska nágranna sína -i_ljosi_sogunnar_000003-0051-00:26:0966-00:00:1034 i_ljosi_sogunnar_000003 51 00:26:09.66 10.368 0.08 að minnsta kosti hundrað fjörutíu manns féllu við mótmæli í norðvestur kína í dag talið er að ekki hafi fleiri látist í mótmælum í kína síðan herinn skaut á mótmælendur og torgi hins innleiða fyrir tuttugu árum -i_ljosi_sogunnar_000003-0052-00:26:2054-00:00:1488 i_ljosi_sogunnar_000003 52 00:26:20.54 14.976 0.19 enn er á huldu hvað gerðist í rúminu kína í morgun yfirvöld í peking segja að mótmælendur afurðir hafi efnt til óeirða en forsvarsmenn sjálfstæðishreyfingar úígúra segja lögreglu hafa skotið á mótmælendur -i_ljosi_sogunnar_000003-0053-00:26:4108-00:00:1214 i_ljosi_sogunnar_000003 53 00:26:41.08 12.16 0.22 svo snéru han kínverskir borgarbúar vörn í sókn og réðust í hópi minni í hverfi úígúra borginni gráir fyrir járnum og hunsuðu tilmæli lögreglu og borgaryfirvalda um að halda að sér höndum -i_ljosi_sogunnar_000003-0056-00:27:4580-00:00:2216 i_ljosi_sogunnar_000003 56 00:27:45.80 22.144 0.24 um áttunda júlí voru kínversk yfirvöld búin að ná tökum á ástandinu það gerðu þau með ýmsum leiðum hafa lokað fyrir internet og farsímasamband í orrusta öllum moskum borgarinnar var lokað þar að yfirvöld töldu eða fullyrtu algengt að róttækir múslimar stæðu að verald og svo var fjöldi manns handtekinn -i_ljosi_sogunnar_000003-0059-00:28:3450-00:00:0472 i_ljosi_sogunnar_000003 59 00:28:34.50 4.736 0.2 var sjálf innandyra en sá út um gluggan hvernig lögreglan fyllti rútu með ungum mönnum -i_ljosi_sogunnar_000003-0062-00:29:2222-00:00:0534 i_ljosi_sogunnar_000003 62 00:29:22.22 5.376 0.1 hér er ég ég virðist svífa í gegnum djúpan himininn -i_ljosi_sogunnar_000003-0065-00:29:4362-00:00:0552 i_ljosi_sogunnar_000003 65 00:29:43.62 5.504 0.15 morgun bjarminn virðist endalaus og sólin skín svo bjart og fagurt á heiminn -i_ljosi_sogunnar_000003-0067-00:29:5982-00:00:0748 i_ljosi_sogunnar_000003 67 00:29:59.82 7.424 0.24 þetta er upphaf smásögu sem heitir villta dúfan var birti bókmenntatímariti nokkru árið tvö þúsund og fjögur -i_ljosi_sogunnar_000003-0068-00:30:0770-00:00:1406 i_ljosi_sogunnar_000003 68 00:30:07.70 14.08 0.15 í sögunni segir frá villtri dúfu sem flýgur yfir tilkomumikið landslag hittir svo nokkrar aðrar dúfur sem lifa í haldi manna og furðar sig á því hvað þær virðast sætta sig við það sem villta dúfan álítir kúgun og helsi -i_ljosi_sogunnar_000003-0069-00:30:2216-00:00:0680 i_ljosi_sogunnar_000003 69 00:30:22.16 6.784 0.44 og hún virðir líka fyrir sér ónefnt samfélag mannvera að ofan jafn furðu lostin á þeirra undarlegu háttum -i_ljosi_sogunnar_000003-0071-00:30:5738-00:00:2238 i_ljosi_sogunnar_000003 71 00:30:57.38 22.4 0.33 skömmu eftir að sagan um villtu dúfuna var birt var ungi höfundurinn nurmuhemmet yasin handtekinn sagan þótti nefnilega of róttæk andóf gegn kínversku valdstjórninni samskipti villidúfunnar og tömdu systra hennar og hugsanir villidúfunnar um mennina á jörðu niðri allt var þetta í sakleysisilegri smásögu ungs manns of mikið -i_ljosi_sogunnar_000003-0073-00:31:2736-00:00:0346 i_ljosi_sogunnar_000003 73 00:31:27.36 3.584 0.46 að hljóta að vera þessar mannverur sem móðir míns mínar passa með á -i_ljosi_sogunnar_000003-0079-00:33:5826-00:00:2638 i_ljosi_sogunnar_000003 79 00:33:58.26 26.368 0.11 það er vissulega áhyggjuefni en það er spurning hvort þetta allt þeir úígúrar sem gengu til liðs við íslamska ríkið hafa framið hryðjuverk heima fyrir tekið þátt í óeirðunum í rúmt þúsund og níu hvort það réttlæti þá meðferð sem yfirvöld lengst austur í beitingu hafa síðustu árin fyrirskipað að úígúrar skuli beittir -i_ljosi_sogunnar_000003-0080-00:34:3858-00:00:2146 i_ljosi_sogunnar_000003 80 00:34:38.58 21.504 0.33 árið tvö þúsund og fjórtán að því talið er hleypti þingið kína af stökkum átaki gegn hryðjuverkastarfsemi á landsvísu átakinu þar settu kínverjar upp það sem þeir kalla endurmenntunarbúðir þar sem kenna átti óstýrilátum úígúrum að haga sér skikkanlega -i_ljosi_sogunnar_000003-0082-00:35:5934-00:00:2354 i_ljosi_sogunnar_000003 82 00:35:59.34 23.552 0.32 síðla tvö þúsund og nítján birtu new york times og fleiri fjölmiðlar ýmis skjöl sem lekið var innan úr kínverska kommúnistaflokknum leiðbeiningar um rekstur fangabúða fyrir úígúra og aðra óæskilega og hvernig ætti að standa að endurmenntun þeirra og hvernig ætti að dylja raunverulegan tilgang fangabúðanna og fría kommúnistaflokkinn ábyrgð -i_ljosi_sogunnar_000003-0084-00:36:2794-00:00:0710 i_ljosi_sogunnar_000003 84 00:36:27.94 7.04 0.31 aðrir meðal annars tilvitnun í sjálfan stigið toga kínverska komast flokksins svo þar með alls kína -i_ljosi_sogunnar_000003-0085-00:36:3546-00:00:0662 i_ljosi_sogunnar_000003 85 00:36:35.46 6.528 0.12 við verðum að vera harkalegir gagnvart þeim sagði hann víst einhverju sinni um úígúrsku þegna sína -i_ljosi_sogunnar_000004-0001-00:00:2014-00:00:0758 i_ljosi_sogunnar_000004 1 00:00:20.14 7.552 0.06 rama sautján ára nýútskrifaður úr menntaskóla þegar hann var skikkaður í herinn það var tvö þúsund og þrettán -i_ljosi_sogunnar_000004-0002-00:00:2838-00:00:0526 i_ljosi_sogunnar_000004 2 00:00:28.38 5.248 0.0 ibrahim er reyndar ekki hans rétta nafn það vildi hann síður að kæmi fram opinberlega -i_ljosi_sogunnar_000004-0003-00:00:3510-00:00:1430 i_ljosi_sogunnar_000004 3 00:00:35.10 14.208 0.06 lokinni þriggja mánaða herþjálfun var rasandi í ársbyrjun tvö þúsund og fjórtán á vígvöllinn í darfúr héraði í vesturhluta súdans landsvæði sem hafði þá verið í greipum blóðugra átaka í meira en áratug -i_ljosi_sogunnar_000004-0004-00:00:4982-00:00:1264 i_ljosi_sogunnar_000004 4 00:00:49.82 12.544 0.22 í darfúr horfði í græjum upp á kollega sína unga hermenn eins og hann ráðast af offorsi gegn óbreyttum borgurum þorpsbúum og bændum og sér í lagi konum það var skipað ofan -i_ljosi_sogunnar_000004-0005-00:01:0370-00:00:0498 i_ljosi_sogunnar_000004 5 00:01:03.70 4.992 0.07 okkur var sagt að gera það sem okkur sýndist við konurnar að þær tilheyrði okkur -i_ljosi_sogunnar_000004-0006-00:01:1978-00:00:1706 i_ljosi_sogunnar_000004 6 00:01:19.78 17.024 0.08 brengla hans voru ekkert einsdæmi þeir fylgdu í fótspor ótal súdanskra hermanna sem hafa stundað álíka viðurstyggilega glæpi í darfúr frá árinu tvö þúsund og þrjú aðgerðir stjórnvalda í súdan hafa verið kallaðar fyrsta þjóðarmorð tuttugustu og fyrstu aldarinnar -i_ljosi_sogunnar_000004-0008-00:01:4600-00:00:0788 i_ljosi_sogunnar_000004 8 00:01:46.00 7.808 0.1 mér þykir þetta hræðilega leitt en þeir verði að skilja þetta var ekki mitt frumkvæði ég leit stjórn miskunnarlausra manna -i_ljosi_sogunnar_000004-0009-00:02:0390-00:00:2258 i_ljosi_sogunnar_000004 9 00:02:03.90 22.656 0.36 ibrahim getur það ekki en við getum farið aftur í tímann þar sem við skildum við súdan í síðasta þætti í ljósi sögunnar hafði herforingi að nafni omar al bashir tekið völdin í valdaráni árið nítján hundruð áttatíu og níu ásamt nánum samverkamanni sínum eða guðföður eins og hann astekanna ur íslamska lögspekingnum hassan aldri -i_ljosi_sogunnar_000004-0010-00:02:2692-00:00:1438 i_ljosi_sogunnar_000004 10 00:02:26.92 14.464 0.26 saman höfðu þeir tekið upp ströng trúarlög í landinu og gert súdan að griðastað alþjóðlegra hryðjuverkamanna eins og samanlagt sem bjó í súdan í nokkur ár áður en hann öðlaðist alræmi sem leiðtogi alger -i_ljosi_sogunnar_000004-0011-00:02:4274-00:00:1442 i_ljosi_sogunnar_000004 11 00:02:42.74 14.464 0.14 árið nítján hundruð níutíu og sex var tekin upp borgaraleg stjórn eftir sjö ár af alræðisstjórn herforingja en bara að nafninu til því í kosningum var ómar albanskri forseti súdans með yfirgnæfandi meirihluta atkvæða auðvitað -i_ljosi_sogunnar_000004-0012-00:02:5768-00:00:1060 i_ljosi_sogunnar_000004 12 00:02:57.68 10.496 0.17 og svo hann endurkjörinn árið tvö þúsund hafði kastast í kekki milli hans svo hassan aldalangri ári áður og bar var orðinn kyrfilega einráður -i_ljosi_sogunnar_000004-0013-00:03:0952-00:00:3546 i_ljosi_sogunnar_000004 13 00:03:09.52 35.456 0.16 þetta sama ár tvö þúsund urðu stakkaskipti á súdönskum efnahag þegar olíupeningar fóru loks að flæða í ríkiskassann bandaríska olíufélagið serov hafði byrjað að leita að olíu í suðurhluta súdans þar sem langmest af olíubirgðum landsins var og er að finna árið nítján hundruð sjötíu og átta en öll olíuvinnsla tafist vegna hins langvinna og harmar milli arabískumælandi stjórnvalda í kartúm höfuðborg súdans í norðri og uppreisnarmanna í suðri þar sem flestir töluðu ensku og afrískum og aðhylltust kristni eða andatrú -i_ljosi_sogunnar_000004-0014-00:03:4562-00:00:2362 i_ljosi_sogunnar_000004 14 00:03:45.62 23.68 0.19 serova treysti sér ekki til að vinna olíu upp úr suðursúdanskri jörðu og tæplega önnur bandarísk olíufélög því nítján hundruð níutíu og þrjú hafði súdan verið sett á lista bandaríkjanna yfir lönd sem styddu hryðjuverkastarfsemi hýstu bókstaflega alræmda hryðjuverkamenn og bandarískum fyrirtækjum var bannað að stunda þar viðskipti -i_ljosi_sogunnar_000004-0015-00:04:1062-00:00:0970 i_ljosi_sogunnar_000004 15 00:04:10.62 9.728 0.11 ýmiskonar viðskiptaþvinganir og refsiaðgerðir fylgdu líka og landið varð afar einangrað á alþjóðavettvangi en olían finnur sér alltaf farveg -i_ljosi_sogunnar_000004-0016-00:04:2806-00:00:1082 i_ljosi_sogunnar_000004 16 00:04:28.06 10.752 0.35 það er geisað styrjöld í suðurhluta súdans meira og minna frá sjálfstæði landsins fyrir utan rúman áratug frið nítján hundruð sjötíu og tvítugur -i_ljosi_sogunnar_000004-0017-00:04:4016-00:00:2790 i_ljosi_sogunnar_000004 17 00:04:40.16 27.904 0.32 ævinni hafði verið sæmilega friðsæl samt hann var prestur í súdönsku öldungakirkjunni og nítján hundruð níutíu og fimm var hann sendur að gegna prestsstörfum þar sem heitir kola miðsvæðis í suður súdan þá svæði sem hvorki súdönskum stjórnvöldum í kartúm né suðursúdönskum uppreisnarmönnunum þótti sérstaklega mikilvægt að berjast um skiptu sér í raun ekki sérstaklega af lífið fékk að ganga sinn vanagang -i_ljosi_sogunnar_000004-0018-00:05:2080-00:00:2268 i_ljosi_sogunnar_000004 18 00:05:20.80 22.656 0.22 bandarísku viðskiptaþvinganirnar giltu ekki um önnur fyrirtæki en bandarísk önnur ríki tóku ekki þátt í aðgerðunum ekki einu sinni ríki vestur evrópu og þó að terra bak og burt voru olíufélög annarra landa meira en til að sjá um að pumpa upp auðævum súdans og það jafnvel þó að í suðurhlutanum verði geisað glóðarinnar saman -i_ljosi_sogunnar_000004-0019-00:05:4454-00:00:1496 i_ljosi_sogunnar_000004 19 00:05:44.54 14.976 0.35 þegar kom að olíunni var sunnanverðu súdan skipt niður á sérstakan hátt ekki sýslur eða héröð heldur í misstórar blokkir sem gerðar voru með reglustiku á landakortið blokkir sem aðeins hétu númerum og bókstöfum -i_ljosi_sogunnar_000004-0021-00:06:0700-00:00:0982 i_ljosi_sogunnar_000004 21 00:06:07.00 9.728 0.16 miðsvæðis beggja vegna bakka hvítu nílar frjósamt flæðiland sem hirðingjar hafa notað sem beitiland öldum saman og nautgripabúskapur blómstrað -i_ljosi_sogunnar_000004-0022-00:06:1810-00:00:1200 i_ljosi_sogunnar_000004 22 00:06:18.10 12.032 0.24 þó bara ómerkilegt mýrarsvað lengst af í augum stjórnvalda í kartúm og raunar ekkert sérstaklega í frásögur færandi ef ekki hefði verið grunur um að þar einhverstaðar leyndist olía -i_ljosi_sogunnar_000004-0023-00:06:3130-00:00:1344 i_ljosi_sogunnar_000004 23 00:06:31.30 13.44 0.14 evra haft upp áform um að leita að olíu í blokk fimm áður en fyrirtækið hvarf frá súdan vegna ófriðar en svo árið nítján hundruð níutíu og sjö gerðu stjórnvöld í súdan samning við annað olíufélag -i_ljosi_sogunnar_000004-0025-00:07:0578-00:00:1198 i_ljosi_sogunnar_000004 25 00:07:05.78 11.904 0.26 að samningnum kom líka malasíska ríkisolíufélaginu petronas og austurríska félagið óvinir hálendi voru leiðtogarnir og félagsskapurinn kenndur við þá -i_ljosi_sogunnar_000004-0027-00:07:3246-00:00:1042 i_ljosi_sogunnar_000004 27 00:07:32.46 10.496 0.38 fyrst komið er með antonina og svo orrustuþotur þeir vörpuðu sprengjum handa of skemmtigarðinn vörpuðu meira að segja sprengjum á kyrr -i_ljosi_sogunnar_000004-0028-00:07:4360-00:00:0482 i_ljosi_sogunnar_000004 28 00:07:43.60 4.864 0.33 þegar þeir sjá dýrin niðri á jörðinni vitað er að fólk dýrara -i_ljosi_sogunnar_000004-0030-00:07:5358-00:00:0588 i_ljosi_sogunnar_000004 30 00:07:53.58 5.888 0.0 þannig að það fyrsta sem þeir gera er að skapa ótta í samfélaginu næsta skref er að senda hermenn -i_ljosi_sogunnar_000004-0033-00:08:1654-00:00:1620 i_ljosi_sogunnar_000004 33 00:08:16.54 16.128 0.26 eftir samninginn við svíana hjá lundin um olíuleit í blokk var það súdönskum stjórnvöldum mikið kappsmál að eins og það var orðað tryggja öryggi á svæðinu tryggja að engir uppreisnarmenn leyndust þar sem getur stefnt olíuleitin í hættu -i_ljosi_sogunnar_000004-0034-00:08:3330-00:00:1550 i_ljosi_sogunnar_000004 34 00:08:33.30 15.488 0.11 raunin var að það voru fáir uppreisnarmenn í blokk fimm aðallega óbreyttir borgarar fátækir þorpsbúar bændur og hirðingjar sem fengu nú að kenna á þeirri grimmd sem hermenn súdanska stjórnarhersins höfðu svo oft sýnt í þessu langvinna stríði -i_ljosi_sogunnar_000004-0035-00:08:4920-00:00:1156 i_ljosi_sogunnar_000004 35 00:08:49.20 11.52 0.36 þeir ráku fólk frá heimkynnum sínum þau sem þeir ekki drápu það er brenndu drápu skepnur og girtu af gamalgrónar beitilendur nú tilheyrði þetta olíufélaginu -i_ljosi_sogunnar_000004-0039-00:09:3800-00:00:1450 i_ljosi_sogunnar_000004 39 00:09:38.00 14.464 0.1 sænski olíuverkfræðingurinn adolf lundin auðgaðist gríðarlega þegar hann uppgötvaði stærsta jarðgassvæði jarðarinnar í katar nítján hundruð sjötíu og eitt og síðar stofnaði hann eigið olíufélag sem hann nefndi eftir sjálfum sér -i_ljosi_sogunnar_000004-0040-00:09:5304-00:00:3548 i_ljosi_sogunnar_000004 40 00:09:53.04 35.456 0.39 hann varð umdeildur maður heima í svíþjóð svarinn hægrimaður og mikill kumpáni og fjárhagslegur bakhjarl ronalds reka bandaríkjaforseta og svo stundaði hann viðskipti í suður afríku þegar sænsk stjórnvöld beittu sér hvað mest gegn aðskilnaðarstefnunni þar á tæpri áður en lundin og elsti við súdönsk stjórnvöld höfðu sameinuðu þjóðirnar gagnrýnt námafélag í eigu lundins fyrir rányrkju í hinu stríðshrjáða austur kongó þar voru mörg hrægammafyrirtæki sem nýttu sér ólgu stríðsins til að græða á ríkulegum auðlindum landsins -i_ljosi_sogunnar_000004-0041-00:10:2914-00:00:0548 i_ljosi_sogunnar_000004 41 00:10:29.14 5.376 0.0 adolf lundin setti þó stríð aldrei fyrir sig hann var hrifinn af áhættu -i_ljosi_sogunnar_000004-0043-00:10:4116-00:00:0626 i_ljosi_sogunnar_000004 43 00:10:41.16 6.144 0.25 svo erfitt að gera stórar olíutunnur ef maður einskonar sig við lönd sem eru pólitískt vörur -i_ljosi_sogunnar_000004-0044-00:10:5458-00:00:0510 i_ljosi_sogunnar_000004 44 00:10:54.58 5.12 0.06 eina sem skiptir okkur máli er að það sem við litum að geti orðið mjög stórt -i_ljosi_sogunnar_000004-0045-00:11:0056-00:00:0746 i_ljosi_sogunnar_000004 45 00:11:00.56 7.424 0.05 þetta sagði adolf öndinni viðtali við sænska dagblaðið árið nítján hundruð níutíu og sex ekki löngu áður en samið var við súdan -i_ljosi_sogunnar_000004-0047-00:11:2392-00:00:0332 i_ljosi_sogunnar_000004 47 00:11:23.92 3.328 0.27 þá er ágóði allt að hundrað sínum þar sem hafði fjárfesti -i_ljosi_sogunnar_000004-0048-00:11:3390-00:00:3634 i_ljosi_sogunnar_000004 48 00:11:33.90 36.224 0.33 forsvarsmenn lundin hefðu mátt gefa sér að olíuleit þeirra í blokk fimm í súdan gæti orðið tilefni enn frekari ófriðar í þessu viðkvæma landi því allstaðar annarstaðar þar sem olíufundi í sunnanverðu súdan hafði því ævinlega fylgt harðari átök meiri blóðsúthellingar og þjáningar fyrir almenna borgara þegar stjórnarhermenn og uppreisnarmenn börðust um yfirráðin yfir auðlindunum og á þessu stigi þessarr flóknu styrjaldar börðust fylkingar uppreisnarmanna líka innbyrðis líkir vígahópar sem fóru fram af alveg jafn mikilli grimmd og stríðsmenn stjórnvalda -i_ljosi_sogunnar_000004-0049-00:12:1080-00:00:1454 i_ljosi_sogunnar_000004 49 00:12:10.80 14.464 0.29 svona hafði farið í blokk eitt blokk tvö og blokkir þar sem olíuleit var þegar hafin og þetta þrátt fyrir háleitar yfirlýsingar um að olíuleitin yrði samfélaginu til góðs varð auðvitað raunin í lok fimm -i_ljosi_sogunnar_000004-0050-00:12:2578-00:00:1544 i_ljosi_sogunnar_000004 50 00:12:25.78 15.488 0.32 suðursúdanskir uppreisnarmenn voru ekki lengi að ráðast á olíuleitarmennina og byggingar þeirra og græjur og frá byrjun nítján hundruð níutíu og sjö þurftu lundin menn ítrekað að taka hlé frá leitinni og flytja erlent starfsfólk burt vegna ófriðar -i_ljosi_sogunnar_000004-0051-00:12:4206-00:00:1074 i_ljosi_sogunnar_000004 51 00:12:42.06 10.752 0.16 en þeir komu svo alltaf aftur að vörmu spori og loks var tilkynnt að olíufundi stundir jörðu í blokk fimm vorið nítján hundruð níutíu og níu og það í miklu magni -i_ljosi_sogunnar_000004-0052-00:12:5410-00:00:1966 i_ljosi_sogunnar_000004 52 00:12:54.10 19.712 0.11 sameinuðu þjóðirnar voru þá þegar farnar að hafa þungar áhyggjur af ástandinu í blokk fimm á annað hundrað þúsund manns hafði þegar þurft að yfirgefa heimili sín mörg þúsund heimili voru brunnin til grunna hver veit hversu margir drepnir og lítil von að hægt væri að koma vistum til bágstaddra flóttamanna á vergangi -i_ljosi_sogunnar_000004-0054-00:13:2328-00:00:0406 i_ljosi_sogunnar_000004 54 00:13:23.28 4.096 0.3 missti tíu ættmenni sín í árás á þorpið árið tvöfalt -i_ljosi_sogunnar_000004-0055-00:13:2860-00:00:0718 i_ljosi_sogunnar_000004 55 00:13:28.60 7.168 0.44 örlítil börn drukknuðu ánni hefur reyndar flýja hermenn á hestum hestamenn ráku fólk niður á ánni -i_ljosi_sogunnar_000004-0056-00:13:3620-00:00:0510 i_ljosi_sogunnar_000004 56 00:13:36.20 5.12 0.0 skutu á að á meðan reyndi að brjóta sér leið yfir með ung börn og gamalmenni -i_ljosi_sogunnar_000004-0057-00:13:4186-00:00:0336 i_ljosi_sogunnar_000004 57 00:13:41.86 3.456 0.0 það voru tvær ungar konur sem voru komnar mjög langt á leið -i_ljosi_sogunnar_000004-0059-00:13:5404-00:00:0738 i_ljosi_sogunnar_000004 59 00:13:54.04 7.424 0.18 þeirra hann tóku höfðingjann og þeir ætluðu að handtaka manninn inn en hann flúði þeir skutu á alla og þeir drápu marga -i_ljosi_sogunnar_000004-0060-00:14:0218-00:00:0376 i_ljosi_sogunnar_000004 60 00:14:02.18 3.712 0.27 nokkrir nágranna minna dóu meira en þúsund dóu í mínum bæinn -i_ljosi_sogunnar_000004-0061-00:14:0984-00:00:1244 i_ljosi_sogunnar_000004 61 00:14:09.84 12.416 0.25 rebecca níunda tangirnar á fimmtugsaldri í bænum vankantar átti stóra hjörð þangað til herinn kom á svæðið og samfélagið splundraðist -i_ljosi_sogunnar_000004-0063-00:14:2774-00:00:0876 i_ljosi_sogunnar_000004 63 00:14:27.74 8.704 0.11 jarðarinnar mann drepinn þeir brenndu uppskeruna allt sem að gagnast mannskepnunni eyðileggja þeir þeir drepa börn og nauðga honum -i_ljosi_sogunnar_000004-0064-00:14:3830-00:00:1012 i_ljosi_sogunnar_000004 64 00:14:38.30 10.112 0.3 við hlaupum í þrjá daga áður en við komumst til notar var regntímabilinu mjólkað inn á minnst var á öxlinni á mér og svo einn á hvorn -i_ljosi_sogunnar_000004-0065-00:14:5004-00:00:1346 i_ljosi_sogunnar_000004 65 00:14:50.04 13.44 0.35 aðspurður um mannfall og flóttamenn í sunnanverðu súdan sagði adolf dínar gautaborgarpóstinn í mars tvö þúsund og eitt fyrir viðtalsins var pólitísk ólga er hans viðskiptahugmynd -i_ljosi_sogunnar_000004-0066-00:15:0512-00:00:0382 i_ljosi_sogunnar_000004 66 00:15:05.12 3.84 0.08 í stuttu máli erum við að vinna gott og uppbygging starf í súdan -i_ljosi_sogunnar_000004-0067-00:15:0966-00:00:0602 i_ljosi_sogunnar_000004 67 00:15:09.66 6.016 0.07 ásakanir um árásir sem gerðar hafa verið áður samræma ekki myndinni sem starfsfólk lundin hefur -i_ljosi_sogunnar_000004-0068-00:15:2914-00:00:1928 i_ljosi_sogunnar_000004 68 00:15:29.14 19.328 0.29 metrum og samstarfsfélögin tvö hið malasíska og hið austurríska gáfust loks upp á ófremdarástandinu í blokkir ítrekaðar tafir vegna átaka tvö þúsund og þrjú seldu stjórnendur lundin olíuvinnsluréttindi sín þar til indversks olíufélags fyrir hundrað fjörutíu milljónir tóra -i_ljosi_sogunnar_000004-0069-00:15:4888-00:00:1668 i_ljosi_sogunnar_000004 69 00:15:48.88 16.64 0.28 það hélt áfram vinnunni og ástandið í blokkina batnaði lítið og í raun er þetta bara eitt dæmi af einu olíusvæði suðursúdanskir að sem olían hefur flætt upp úr súdanskri jörðu hefur flóð af blóði óhjákvæmilega fylgt á eftir -i_ljosi_sogunnar_000004-0073-00:17:5928-00:00:0866 i_ljosi_sogunnar_000004 73 00:17:59.28 8.704 0.09 olíufélögin segir í skýrslunni hefðu átt að átta sig á því hvaða glæpi súdanski herinn og bandamenn þeirra frömdu í þeirra nafni -i_ljosi_sogunnar_000004-0074-00:18:1040-00:00:1922 i_ljosi_sogunnar_000004 74 00:18:10.40 19.2 0.29 skýrslu ecos eru þau hvött til að borga fórnarlömbum stríðsins í blokk fimm flóttafólki aðstandendum látinna fólk sem missti lönd sín og skepnur skaðabætur þó ekki nema brot af þeim mikla hagnaði sem olíufélögin höfðu af sínum fáu árum í suður súdan nokkuð sem þau hafa aldrei gert -i_ljosi_sogunnar_000004-0075-00:18:3090-00:00:1182 i_ljosi_sogunnar_000004 75 00:18:30.90 11.904 0.07 þá er skorað á stjórnvöld í svíþjóð austurríki og malasíu að rannsaka það hvort olíufélögin gætu hafa gerst meðsek um stríðsglæpi og glæpi gegn mannkyni í suður súdan -i_ljosi_sogunnar_000004-0076-00:18:4336-00:00:1734 i_ljosi_sogunnar_000004 76 00:18:43.36 17.28 0.05 lundin petroleum neitar öllum ásökunum og talsmenn fyrirtækisins ítrekað varið sig í löngu máli þeir hafi ekki vitað neitt fyrir öllu hafi verið að láta gott af sér leiða í súdan og vinna með heimamönnum ekki þeim að kenna hvernig fór svo -i_ljosi_sogunnar_000004-0077-00:19:0110-00:00:3862 i_ljosi_sogunnar_000004 77 00:19:01.10 38.656 0.13 gereyðingarvopn aðhaldsaðgerðunum tilraunaverkefnis hefur þó vakið mikla athygli og umtal heima í svíþjóð kannski ekki síst vegna þess að meðal stjórnarmanna í fyrirtækinu og árunum tvö þúsund og eitt til tvö þúsund og sex var karlleggur nítugustu nítjánhundruð níutíu og fjögur og utanríkisráðherra tvö þúsund og sex til fjórtán og var hann þar að eigin sögn ábyrgð á siðferðislegri stefnu fyrirtækisins -i_ljosi_sogunnar_000004-0078-00:19:4124-00:00:0936 i_ljosi_sogunnar_000004 78 00:19:41.24 9.344 0.08 olían yrði auðvitað til þess að færa súdönum frið og uppbyggingu sagði hann líka einu sinni hann segist þó heldur enga ábyrgð bera nú -i_ljosi_sogunnar_000004-0080-00:20:0030-00:00:1204 i_ljosi_sogunnar_000004 80 00:20:00.30 12.032 0.29 en sænsk stjórnvöld fóru engu að síður að tilmælum ecos mannúðarsamtakanna sem gáfu út skýrsluna ógreidd skuld tvö þúsund og tíu og hófu rannsókn á athæfi við lundin olíufélagsins í súdan -i_ljosi_sogunnar_000004-0081-00:20:1330-00:00:1514 i_ljosi_sogunnar_000004 81 00:20:13.30 15.232 0.06 átta árum síðar í árslok tvö þúsund og átján að rannsókninni lokinni var svo tilkynnt að stjórnendur í fyrirtækinu adolf lundin er látinn en synir hans tóku í stjórninni yrðu ákærðir fyrir aðild að grófum mannúðarglæpum -i_ljosi_sogunnar_000004-0082-00:20:2926-00:00:2138 i_ljosi_sogunnar_000004 82 00:20:29.26 21.376 0.27 í þessum töluðum orðum er málið ekki lengra komið í kerfinu en kannski rétt að geta þess að lundin olíufélagið hefur einnig verið bendlað við mannréttindabrot í tengslum við olíuvinnslu í ogaden héraði í eþíópíu en fyrirtækið starfar nú aðallega í norsku olíulindunum í norðursjó öllu friðsælla þar eflaust -i_ljosi_sogunnar_000004-0084-00:21:0854-00:00:1602 i_ljosi_sogunnar_000004 84 00:21:08.54 16.0 0.37 vargöldin í lok fimm vakti ekki svo mikla athygli alþjóðasamfélagsins á meðan á henni stóð þetta var bara einn angi af suðursúdönsku borgarastyrjöldinni sem hafði staðið í tuttugu ár nærri því enn einni afrískri borgarastyrjöldinni -i_ljosi_sogunnar_000004-0085-00:21:2520-00:00:1204 i_ljosi_sogunnar_000004 85 00:21:25.20 12.032 0.05 en um það bil sem ungir menn voru að pakka niður í töskur sínar árið tvö þúsund og þrjú annar vígvöllur að verða til í súdan og það ekki í suðrinu og átti hann eftir að vekja öllu meiri athygli -i_ljosi_sogunnar_000004-0086-00:21:3850-00:00:0898 i_ljosi_sogunnar_000004 86 00:21:38.50 8.96 0.26 ríkjum sögunni aftur til upphafs þessa þáttar til darfúr héraðs þangað sem menntaskólapilturinn ibrahim var sendur að berjast að en sautján ára gamall -i_ljosi_sogunnar_000004-0087-00:21:5582-00:00:2432 i_ljosi_sogunnar_000004 87 00:21:55.82 24.32 0.29 hingað til í þessari yfirferð yfir sögu sjúkdóm hefur áherslan verið á skiptingu landsins til norður og suður súdan er þó landfræðilega flóknara en svo í vesturhluta landsins við landamæri súdans að líbíu miðafríkulýðveldinu er til að mynda héraðið darfúr það er á stærð spámaður slétta sem til vesturs rennur svo saman við líbísku eyðimörkina -i_ljosi_sogunnar_000004-0088-00:22:2096-00:00:1390 i_ljosi_sogunnar_000004 88 00:22:20.96 13.824 0.08 héraðið heitir eftir fúr jólin sem hefur öldum saman verið áhrifamikil á þessum slóðum formann reistu til að mynda eigið konungsríki á sautjándu öld sem egyptar sigruðu svo þegar þeir lögðu undir sig súdan á átjándu öld -i_ljosi_sogunnar_000004-0089-00:22:3582-00:00:2128 i_ljosi_sogunnar_000004 89 00:22:35.82 21.248 0.4 búrma samnefnt tungumál sem er af nílósaharískum uppruna eins og flestir í norðanverðu súdan aðhyllast þeir íslamstrú en eins og íbúar í suðurhluta landsins eru þeir dekkri á hörund inni arabískumælandi norðanmenn afrískari í útliti en arab��skir auk þeirra búa tal aðrir hópar -i_ljosi_sogunnar_000004-0090-00:22:5750-00:00:0750 i_ljosi_sogunnar_000004 90 00:22:57.50 7.552 0.18 á meðal leiðangur sem tala arabísku en formennsku landbúnað aðallega nautgriparækt en halda sig á sama stað -i_ljosi_sogunnar_000004-0091-00:23:0540-00:00:2078 i_ljosi_sogunnar_000004 91 00:23:05.40 20.736 0.15 lengi hefur verið spenna milli þessara tveggja hópa arabísku hirðingjanna og formann og annarra afrískra svartra kyrrsetuþjóða um aðgang að beitilendum og vatni og þeir síðarnefndu löngum kvartað undan ofríki stjórnvalda í höfuðborginni kartúm sem hillum umfram alla aðra -i_ljosi_sogunnar_000004-0092-00:23:2692-00:00:1410 i_ljosi_sogunnar_000004 92 00:23:26.92 14.08 0.33 á valdatíð omar larsson var stórveldistíð fúr þjóðarinnar löngu liðin darfúr var fátækt og afskekkt og meðfram tíðum þurrkum varð vatnið sífellt dýrmætara þarna á þurru sléttunni -i_ljosi_sogunnar_000004-0093-00:23:4174-00:00:0418 i_ljosi_sogunnar_000004 93 00:23:41.74 4.096 0.1 það blossuðu af til upp átök einhverjar skærur milli hópanna -i_ljosi_sogunnar_000004-0094-00:23:4736-00:00:2474 i_ljosi_sogunnar_000004 94 00:23:47.36 24.704 0.27 en svo gerðist það í febrúar tvö þúsund og þrjú að hópur sem nefndi sig frelsisfylkingu darfúr fór að ráðast á her og lögreglustöðvar frelsisfylkinguna skipuðu vígamenn af forðinn og annarri þjóð darfúr héraðs sagan sem saman höfðu heitið því að berjast gegn arabískum stjórnvöldum í kartúm fyrir eigin hagsmunum vatni og landi og sómasamlegu lífi -i_ljosi_sogunnar_000004-0095-00:24:1294-00:00:1548 i_ljosi_sogunnar_000004 95 00:24:12.94 15.488 0.39 í byrjun var súdanska stjórnarhernum lítið ágengt gegn þessari nýju uppreisnarhreyfingu enda voru róstur vestur í darfúr ekki efst á forgangslistanum herinn var enn mestallur upptekinn í styrjöldinni í suðurhluta súdans -i_ljosi_sogunnar_000004-0097-00:24:3300-00:00:2456 i_ljosi_sogunnar_000004 97 00:24:33.00 24.576 0.29 en svo snemma morguns tuttugasta og fimmta apríl tvö þúsund og þrjú réðust darfúrskir skæruliðar á herstöð í afar helstu borg í norðanverðu darfúr þar sem hermennirnir lágu og sváfu á meðan skæruliðarnir eyðilögðu bæði herflugvélar og þyrlur drápu svo á áttunda tug hermanna þar á meðal æðsta foringja herstöðvarinnar og létu sig svo hverfa út í morgunskímuna -i_ljosi_sogunnar_000004-0098-00:24:5816-00:00:1154 i_ljosi_sogunnar_000004 98 00:24:58.16 11.52 0.27 þetta var einhver vandræðalegasti atburður í sögu súdanska hersins aldrei hafði suðursúdönsku uppreisnarmönnunum tekist nokkuð þessu líkt á öllum árum styrjaldarinnar þar -i_ljosi_sogunnar_000004-0099-00:25:1086-00:00:0542 i_ljosi_sogunnar_000004 99 00:25:10.86 5.376 0.17 stjórnvöld í kartúm urðu nú ákveðin í að ráða niðurlögum darfúrsku uppreisnarmannanna -i_ljosi_sogunnar_000004-0100-00:25:1740-00:00:0658 i_ljosi_sogunnar_000004 100 00:25:17.40 6.656 0.33 en súdanski herinn var svo gott sem kominn að þolmörkum í suðri svo að í kartúm hugsuðu menn upp aðra taktík -i_ljosi_sogunnar_000004-0101-00:25:2446-00:00:1192 i_ljosi_sogunnar_000004 101 00:25:24.46 11.904 0.26 þeir leituðu til nágranna og jafnframt óvina fúr fólksins og hinna landbúnaðarþjóðanna á svæðinu arabískumælandi hirðingjana sem höfðu svo lengi keppt við færum jarðir og dýrmætt vatnið -i_ljosi_sogunnar_000004-0102-00:25:3760-00:00:1326 i_ljosi_sogunnar_000004 102 00:25:37.60 13.312 0.12 stjórnvöld sáu óformlegum vígasveitum hirðingjanna sem kallast janjaweed fyrir vopnum og peningum og slepptu þeim svo lausum á hestum og úlföldum á heimkynni óvinarins -i_ljosi_sogunnar_000004-0103-00:25:5128-00:00:1066 i_ljosi_sogunnar_000004 103 00:25:51.28 10.624 0.14 þar byrjuðu hirðingjasveitirnar fljótt að vinna grimmdarverk myrtu óbreytta borgara karla konur börn og gamalmenni pyntuðu fólk nauðguðu konum stálu börnum -i_ljosi_sogunnar_000004-0104-00:26:0604-00:00:0938 i_ljosi_sogunnar_000004 104 00:26:06.04 9.344 0.23 hafði hrakist frá heimili sínu í flóttamannabúðir innan darfúr þegar sextánda vígamenn réðust á hana að næturlagi vorið tvö þúsund og fjögur -i_ljosi_sogunnar_000004-0105-00:26:1666-00:00:1860 i_ljosi_sogunnar_000004 105 00:26:16.66 18.56 0.2 hún hafði ásamt tveimur öðrum ungum konum úr flóttamannabúðunum hætt sér út í skjóli nætur til að safna stráum handa ösnum fjölskyldunnar vígamennirnir hreyttu í ungu konurnar blótsyrðum kölluðu þræla hýddu þær með úlfaldapískum og nauðguðu þeim svo aftur og aftur -i_ljosi_sogunnar_000004-0106-00:26:3594-00:00:0804 i_ljosi_sogunnar_000004 106 00:26:35.94 8.064 0.33 þeir þrif asama sögðu svarta telpa þú ert af dökk þó ert eins og fundur við viljum gera það ljósara barna -i_ljosi_sogunnar_000004-0108-00:26:5054-00:00:3906 i_ljosi_sogunnar_000004 108 00:26:50.54 39.04 0.33 voru svona lýsingar fjölmargar svona lýsingar því þetta stunduðu vígamennirnir kerfisbundið og frásagnir af drápum og limlestingum og flóð af flóttamönnum undan janjaweed um sem gerði það að verkum að athygli heimsbyggðarinnar fóru að beina stað darfúr héraði allavega meiri athygli en hafði verið á styrjöldinni í sunnanverðu súdan um árabil atburðum í darfúr var líkt við júgóslavíustríðin og þjóðarmorðið í rúanda markmið kartúm og samverkamanna þeirra á úreltum væri hreinlega að útrýma fúr jólin og öðrum svörtum þjóðum darfúr leyfa áraunum að koma í staðinn -i_ljosi_sogunnar_000004-0109-00:27:3006-00:00:1514 i_ljosi_sogunnar_000004 109 00:27:30.06 15.104 0.34 alþjóðastofnanir og ýmsar alþjóðlegar stórstjörnur blönduðu sér í málið allavega á orði en allar tilraunir alþjóðasamfélagsins til að stilla til friðar þrýsta á marlboro samverkamenn hans í kartúm fór út um þúfur -i_ljosi_sogunnar_000004-0110-00:27:4576-00:00:2124 i_ljosi_sogunnar_000004 110 00:27:45.76 21.248 0.24 ekkert gekk og fámennar friðargæslusveitir frá öðrum afríkulöndum gátu sömuleiðis lítið að gert hömlulaust ofbeldið í darfúr hélt áfram hundruð þúsunda borgara lentu á vergangi innan héraðsins eða leituðu til annarra svæða í súdan eða grannríkja eins og tatari þeirra lítið annað en hungur og farsóttir -i_ljosi_sogunnar_000004-0111-00:28:0770-00:00:1180 i_ljosi_sogunnar_000004 111 00:28:07.70 11.776 0.12 svona liðu árin fylkingar darfúrskra uppreisnarmanna klofnuðu niður í sífellt smærri einingar sem komið sér yfirleitt ekki saman um neitt sem erfiðaði enn allar friðarumleitanir -i_ljosi_sogunnar_000004-0113-00:28:5164-00:00:0814 i_ljosi_sogunnar_000004 113 00:28:51.64 8.192 0.1 aðrir súdanskir ráðamenn og herforingjar sem ákærðir hafa verið af dómstólnum í haga heldur ekki þurft að svara til saka -i_ljosi_sogunnar_000004-0114-00:29:0168-00:00:1394 i_ljosi_sogunnar_000004 114 00:29:01.68 13.952 0.23 þar var mestu horfið úr heimsfréttunum eftir tvö þúsund og þrettán en átök þar héldu þó áfram eins og við heyrðum í upphafi þáttarins var hinn sautján ára ibrahim sendur til darfúr með súdanska hernum tvö þúsund og fjórtán -i_ljosi_sogunnar_000004-0115-00:29:1604-00:00:1842 i_ljosi_sogunnar_000004 115 00:29:16.04 18.304 0.29 í bruna liðsmaður sérstakra hrað stoðsveita sem stjórnað var af herleyniþjónustu súdans ungir menn sem hvattir voru til að beita sömu aðferðum og tansanía stela brenna pynta nauðga og myrða eyðileggja vatnsbrunni og drepa nautgripi -i_ljosi_sogunnar_000004-0116-00:29:3536-00:00:2668 i_ljosi_sogunnar_000004 116 00:29:35.36 26.752 0.1 slíkar sveitir hafa haldið áfram að ganga erinda súdanskra stjórnvalda í dag fór með reglulegu millibili ófriðurinn í darfúr stendur í raun enn og erfitt er að segja hversu mörg fórnarlömb hans eru til þessa svo illa hefur alþjóðasamfélagið getað fylgst með þessum hildarleik þrjúhundruð þúsund látin hljóðritun frá sameinuðu þjóðunum og þrjár milljónir á vergangi og allslausar -i_ljosi_sogunnar_000004-0117-00:30:0256-00:00:0550 i_ljosi_sogunnar_000004 117 00:30:02.56 5.504 0.07 satans eru reyndar frá árinu tvö þúsund og átta og ýmislegt gerst síðan þá -i_ljosi_sogunnar_000004-0118-00:30:1898-00:00:1334 i_ljosi_sogunnar_000004 118 00:30:18.98 13.312 0.33 árið tvö þúsund og þrjú um svipað leyti og vargöldin var að hefjast vestur í darfúr þá byrjuðu samningaumleitanir milli stjórnvalda í kartúm og helstu fylkinga uppreisnarmanna í suðurhluta landsins -i_ljosi_sogunnar_000004-0119-00:30:3274-00:00:0992 i_ljosi_sogunnar_000004 119 00:30:32.74 9.856 0.08 þó áður höfðu verið gerðar tilraunir til að semja um lostinn sem hafði þá staðið í tuttugu ár með litlum árangri gekk betur í þetta skipti -i_ljosi_sogunnar_000004-0120-00:30:4308-00:00:0886 i_ljosi_sogunnar_000004 120 00:30:43.08 8.832 0.12 ræður mjökuðust áfram og meðfram því þegar komið var fram á tvö þúsund og fjögur fór að draga verulega úr blóðsúthellingum í suður súdan -i_ljosi_sogunnar_000004-0121-00:30:5252-00:00:1526 i_ljosi_sogunnar_000004 121 00:30:52.52 15.36 0.35 endanlegur friðarsamningur milli súdanskra stjórnvalda og uppreisnarmanna var svo undirritaður í naoto fimm með hátíðleg athöfn og mikinn fögnuð á götum úti í naíróbí og í borgum og bæjum suður súdan -i_ljosi_sogunnar_000004-0122-00:31:1454-00:00:1700 i_ljosi_sogunnar_000004 122 00:31:14.54 17.024 0.32 seinni súdanska borgarastyrjöldin hafði þá staðið í tuttugu og eitt ár og sjö mánuði erfitt er að áætlaðar mörgum hún varð að aldurtila einni manna segja sumir tveimur og alfriðsamlegar þeirra voru óbreyttir borgarar -i_ljosi_sogunnar_000004-0123-00:31:3944-00:00:2168 i_ljosi_sogunnar_000004 123 00:31:39.44 21.632 0.33 friðarsamningurinn var nokkuð róttækur sjaríalög í suðrinu átti að afnema olíuauðinum yrði skipt jafnt milli norðurs og suðurs sunnanmenn fengju stöður í stjórnkerfinu og þar sem þyngst sunnanvert súdan fengi sjálfstjórn rétt eins og svæðið hafði haft áður en farið var að leita að olíu og stjórnvöld gengu bak orða sinna -i_ljosi_sogunnar_000004-0124-00:32:0420-00:00:0898 i_ljosi_sogunnar_000004 124 00:32:04.20 8.96 0.0 sex árum liðnum skyldi haldin þjóðaratkvæðagreiðsla í suðrinu um hvort svæðið ætti að segja sig alveg úr lögum við súdan og lýsa yfir sjálfstæði -i_ljosi_sogunnar_000004-0125-00:32:1440-00:00:1070 i_ljosi_sogunnar_000004 125 00:32:14.40 10.752 0.06 sú atkvæðagreiðsla fór fram sex árum síðar nær því upp á dag um miðjan janúar tvö þúsund og ellefu það var öllum ljóst löngu áður en kjörstaðir voru opnaðir hver niðurstaðan yrði -i_ljosi_sogunnar_000004-0128-00:32:5618-00:00:1876 i_ljosi_sogunnar_000004 128 00:32:56.18 18.816 0.0 fyrrverandi leiðtogar uppreisnarmanna tóku við stjórn nýja ríkisins og það var gleði í loftinu á fyrsta þjóðhátíðardeginum þó flestir alþjóðlegir sérfræðingar væru sammála um að horfurnar fyrir þetta fátæka land enn að ná sér eftir áratuga styrjöld var kannski ekki þær allra björtustu -i_ljosi_sogunnar_000004-0129-00:33:3102-00:00:2548 i_ljosi_sogunnar_000004 129 00:33:31.02 25.472 0.22 í desember tvö þúsund og átján fóru sjúkdómar norðrinu sumsé að mótmæla á götum úti dag eftir dag vegna hækkandi vöruverðs verðbólgu og svo framvegis en líka til að mótmæla því einræði og misrétti og kúgun sem landsmenn höfðu verið beittir í þrjá áratugi af hendi omars al bashirs forseta og kona hans því bar ætlaði sér alls ekki að láta af völdum -i_ljosi_sogunnar_000004-0130-00:33:5718-00:00:1464 i_ljosi_sogunnar_000004 130 00:33:57.18 14.592 0.31 mótmælin leiddi ungt fólk stúdentar og menntamenn og verkalýðsfélög konur úr áberandi í hópi mótmælenda ungar konur eins og verkfræðineminn alaa salah sem stillti sér upp hvítklædd á bílþökum og kyrjaði slagorð -i_ljosi_sogunnar_000004-0131-00:34:2066-00:00:3090 i_ljosi_sogunnar_000004 131 00:34:20.66 30.976 0.16 bashir að kveða niður mótmælin hann lýsti yfir neyðarástandi sendi herinn að berja mótmælendur og fangelsa sumir voru hýddir en ekkert gekk mótmælin héldu áfram fram á vor tvö þúsund og nítján þar til ellefta apríl að súdanski herinn tilkynnti að marnir hafði verið settur í stofufangelsi hann væri ekki lengur æðsti ráðamaður súdans eins og hann hafði verið í þrjátíu ár síðan hann tók sjálfur völdin sem herforingi þrítugasta júní nítján hundruð áttatíu og níu -i_ljosi_sogunnar_000004-0133-00:35:0280-00:00:3210 i_ljosi_sogunnar_000004 133 00:35:02.80 32.0 0.48 var sæmilega friðsamlegt í hinu sjálfstæða suður súdan í tæp þrjú ár í desember tvö þúsund og þrettán kom upp ósætti milli tveggja fyrrverandi bandamanna úr aðskilnaðarstríðinu við karolak forseta suður súdan svo fyrrverandi varaforseta hans rataði deilur milli ýmissa stjórnmálafylkinga þjóða suður súdan svo svo ekki síst um olíuauðinn og útbrot allsherjar borgarastyrjöld eins flókin og hún er blóðug -i_ljosi_sogunnar_000004-0134-00:35:3616-00:00:0398 i_ljosi_sogunnar_000004 134 00:35:36.16 3.968 0.0 nýjasta ríkið á heimskortinu var þannig fljótt einnig það hættulegasta -i_ljosi_sogunnar_000004-0135-00:35:4086-00:00:1014 i_ljosi_sogunnar_000004 135 00:35:40.86 10.112 0.0 frá því einhvern tíma á nítjándu öld eru árin nítján hundruð sjötíu og tvö til nítján hundruð áttatíu og þrjú eiginlega enn þau einu sem verið hefur friður í suður súdan -i_ljosi_sogunnar_000005-0001-00:00:1940-00:00:0764 i_ljosi_sogunnar_000005 1 00:00:19.40 7.68 0.33 unglegur gleðidagur fyrir marga við heyrum hér stolta hermenn mars þeirra og konur skríkja fögnuði -i_ljosi_sogunnar_000005-0002-00:00:3690-00:00:1166 i_ljosi_sogunnar_000005 2 00:00:36.90 11.648 0.24 annars staðar söfnuðust tug eða hundruð þúsundir manna saman notuðu gungu af gleði þetta var enda sögulegur dagur nýtt ríki að verða til það gerist ekki á hverjum degi -i_ljosi_sogunnar_000005-0003-00:00:4992-00:00:1300 i_ljosi_sogunnar_000005 3 00:00:49.92 13.056 0.14 landið sem um áratugi hafði verið stærsta land afríku hinn mikla súdan var að klofna í tvennt og suðurhlutinn rúmur þriðjungur landsins var að verða sjálfstæður sem suður súdan -i_ljosi_sogunnar_000005-0004-00:01:0334-00:00:0934 i_ljosi_sogunnar_000005 4 00:01:03.34 9.344 0.3 nokkuð sem suður súdanir höfðu barist fyrir í blóðugum átökum árum saman og samþykkt svo með yfirgnæfandi meirihluta í þjóðaratkvæðagreiðslu -i_ljosi_sogunnar_000005-0005-00:01:2040-00:00:1346 i_ljosi_sogunnar_000005 5 00:01:20.40 13.44 0.27 en þrátt fyrir gleðina sem lágu yfir öllu nýja landinu níundi júlí tvö þúsund og ellefu átti saga suður súdans næstu árin eftir að einkennast nær eingöngu af átökum og harmi brostnum vonum -i_ljosi_sogunnar_000005-0006-00:01:3522-00:00:0744 i_ljosi_sogunnar_000005 6 00:01:35.22 7.552 0.11 en saga þessa landsvæðis sem eitt sinn var stærsta land afríku hefur svosem lengi einkennst af átökum og harmi -i_ljosi_sogunnar_000005-0007-00:01:5140-00:00:2332 i_ljosi_sogunnar_000005 7 00:01:51.40 23.296 0.29 landamæri súdans nú eru eins og svo margra annarra afríkuríkja að mestu verk erlendra nýlenduherra en ekki byggt sérstaklega á áliti innfæddra þetta landsvæði sem síðar var lengi kallað súdan og er nú tvö ríki grannríkin súdan og suðursúdanskir þó auðvitað miklu lengri sögu eins og aðrir kimar afríku -i_ljosi_sogunnar_000005-0008-00:02:1516-00:00:1748 i_ljosi_sogunnar_000005 8 00:02:15.16 17.536 0.38 er að segja nafnið súdan er ekki frá innfæddum komið heldur frá innrásafli það voru nágrannar súdans til norðurs egyptar sem fyrstir notuðu þetta heiti til að lýsa landsvæðunum fyrrir sunnan sem þeir kölluðu á arabísku bilad al sudan land hinna svörtum -i_ljosi_sogunnar_000005-0009-00:02:3310-00:00:1874 i_ljosi_sogunnar_000005 9 00:02:33.10 18.688 0.18 í upphafi nítjándu aldar hafði albanskur herforingi í þjónustu tyrkjasoldáns múhammad alí tekið völdin í egyptalandi og ráðið niðurlögum mamlúkanna sem höfðu þá ríkt yfir landinu meira og minna í fimm aldir frá því á þrettándu öld að vísu lengst af sem undirkonungar tyrkja -i_ljosi_sogunnar_000005-0012-00:03:4058-00:00:3346 i_ljosi_sogunnar_000005 12 00:03:40.58 33.408 0.21 þannig varð múhammad alí svo einskonar konungur yfir egyptalandi þó tæknilega sæti hann líka eins og mamlúkarnir í skjóli tyrkjasoldáns var heimsveldi tyrkja þarna orðið svo veikburða að soldána lítið sem ekkert haft með egyptaland að gera alís í hendi sér að tyrkjaveldi væri að hruni komið og sá fyrir sér að hann gæti komið í staðinn sem nýtt heimsveldi egyptaland hans þess vegna fór hann að líta í kringum sig suður og lengra upp með nýr -i_ljosi_sogunnar_000005-0013-00:04:2358-00:00:1236 i_ljosi_sogunnar_000005 13 00:04:23.58 12.288 0.19 eins og í egyptalandi höfðu ýmis samfélög risið og dafnað við bakka nílar lengra í suðurátt þarna þar sem við köllum núna súdan ýmis samfélög og þjóðir sem við vitum mismikið um -i_ljosi_sogunnar_000005-0014-00:04:3644-00:00:2064 i_ljosi_sogunnar_000005 14 00:04:36.44 20.608 0.22 á dögum forn egypta áttu þeir til skiptis í viðskiptasambandi eða erjum við svokallað kúríósur sem varð svo máttugt að það lagði meira að segja undir sig egyptaland um skeið á áttundu öld fyrir okkar tímatal asískur mikli asjúrbanípal kvaddi svo kufli þetta í kútinn -i_ljosi_sogunnar_000005-0015-00:04:5860-00:00:2358 i_ljosi_sogunnar_000005 15 00:04:58.60 23.68 0.08 í þessari konungsríki í mið og sunnanverðum nílardalnum næstu aldirnar ýmissa þjóða og þjóðarbrota því þetta gríðarstóra landsvæði hefur alltaf verið heimili ótal ólíkra þjóða meðal annars spruttu fram nokkur voldug ríki kristinna núbíumanna sem lengi hafa búið á þessum slóðum og einnig í því sem nú telst sunnanvert egyptaland -i_ljosi_sogunnar_000005-0016-00:05:2266-00:00:2394 i_ljosi_sogunnar_000005 16 00:05:22.66 23.936 0.2 núbíumenn tóku margir kristni á fimmtu öld eða svo þegar trúboðar ferðuðust um svæðið og ríki þeirra stóðu svo sér tilraun múslima frá arabíu til að leggja þau undir sig um miðja sjöundu öld eftir að þeir höfðu náð egyptalandi á vald sitt núbíumenn voru þannig eitt af fáum þjóðum sem tókst að verjast innrásarherjum múslima á þeirra mesta landvinningaskeiði -i_ljosi_sogunnar_000005-0017-00:05:4774-00:00:3574 i_ljosi_sogunnar_000005 17 00:05:47.74 35.712 0.19 núbísku ríkin blómstruðu svo mjög á miðöldum er talað um gullöld núbíu borgir núbíumanna í norðanverðu súdan voru sagðar inkanna st af glæsilegum gullskreyttum kirkjum og grænum görðum þjóðin fann upp sitt eigið stafróf fyrir sitt núbíska tungumál sem er af fjölskyldu nílósharamála og óskylt til dæmis arabísku og amharísku sem töluð er í eþíópíu kvenréttindi voru langt komin miðað við þennan tíma konur gátu menntað sig góðu átta og sýslað með landareignir og komist bæði til efna og metorða -i_ljosi_sogunnar_000005-0018-00:06:2486-00:00:1950 i_ljosi_sogunnar_000005 18 00:06:24.86 19.584 0.47 en þó svo að múslimum hefði ekki tekist að leggja undir sig núbíuríkin úr íslömsk og arabísk áhrif komin til að vera á þessu svæði arabar og múslimar komu sér fyrir hér og þar í nágrenni nílarbakka í leit að nýjum beitilendum góðmálmum í eyðimörkinni eða viðskiptatækifærum -i_ljosi_sogunnar_000005-0019-00:06:4498-00:00:1828 i_ljosi_sogunnar_000005 19 00:06:44.98 18.304 0.23 þeir fóru svo líka að predika trúna frá arabíuskaganum og þannig smátt og smátt fóru íbúar þess landsvæðis sem við nú getum kallað norður súdans að snúast til íslams þrátt fyrir allt og um leið hrakaði mjög högum hinna gömlu kristnu konungsríkja núbíumanna -i_ljosi_sogunnar_000005-0020-00:07:1198-00:00:0732 i_ljosi_sogunnar_000005 20 00:07:11.98 7.424 0.24 konungurinn heitir amarna býr við nýr hann er svartur en drottnar yfir fólk bæði svörtu og hvítu -i_ljosi_sogunnar_000005-0021-00:07:1980-00:00:0672 i_ljosi_sogunnar_000005 21 00:07:19.80 6.784 0.13 og hef ég ferðast um allt ríkjandi í borg konungsins við upptökuna í tíu mánuði -i_ljosi_sogunnar_000005-0022-00:07:2712-00:00:2326 i_ljosi_sogunnar_000005 22 00:07:27.12 23.168 0.26 þetta skrifaði maður sem líklega ferðaðist um norðanvert súdan einhverntímann fimmtán hundruð tuttugu þá voru þar komin íslömsk konungsríki í stað þeirra kristnu forðum ríkið sem ferðalangurinn heimsótti var kennt við þjóðina fund eða höfuðborg þeirra sennar sem stóð við bugði í bláu níl annarri aðalþverá nílarfljótsins -i_ljosi_sogunnar_000005-0023-00:07:5158-00:00:1944 i_ljosi_sogunnar_000005 23 00:07:51.58 19.456 0.17 ungri var eitt það voldugasta á þessum slóðum um nokkurra alda skeið og teygði sig inn á það sem nú er vestanverð eþíópa og norðvestanverð eritrea um fund þjóðina sjálfa er þó frekar lítið vitað hún telst enn í dag dularfull og skrýtin eins og það er bókstaflega orðað í alfræðiorðabók britannicu -i_ljosi_sogunnar_000005-0024-00:08:1160-00:00:1936 i_ljosi_sogunnar_000005 24 00:08:11.60 19.328 0.2 þessi ferðalangur var það reyndar sömuleiðis hann hét david rubinger samkvæmt einni lýsingu smávaxinn og dökkur á hörund á mælikvarða vestur evrópumanna það er hann var gyðingur en ferðaðist um þetta íslamska land í gervi múslima til að tryggja öryggi sitt -i_ljosi_sogunnar_000005-0025-00:08:3138-00:00:2012 i_ljosi_sogunnar_000005 25 00:08:31.38 20.096 0.08 lítið annað er vitað um hann með vissu rúmenska upp í rómuðum hundruð tuttugu og fimm og sagðist þá vera prins af mörg hundruð þúsund manna gyðinglegu konungsríki í miðri arabíu og vildi leita á náðir páfans í róm um hernaðaraðstoð í stríði þeirra gegn múslimunum þar eystra -i_ljosi_sogunnar_000005-0026-00:08:5204-00:00:3546 i_ljosi_sogunnar_000005 26 00:08:52.04 35.456 0.12 hvort eitthvað er hæft í þeirri sögu er óvíst rúmenía ekki náð fyrir augum páfa hann lenti síðan í ýmsum ævintýrum í kristnum ríkjum evrópu en það er víst önnur saga rúmenski eftir sig að minnsta kosti dagbók frá ferðalagi sínu frá hinu meinta gyðingaríki í arabíu yfir rauða hafið til afríku og loks til evrópu frásögn sem er þó rúmenía kannski ekki áreiðanlegasti sögumaðurinn engu að síður áhugaverð lesning um súdan við upphaf sextándu aldar sem við vitum annars lítið um -i_ljosi_sogunnar_000005-0028-00:09:4702-00:00:0802 i_ljosi_sogunnar_000005 28 00:09:47.02 7.936 0.42 einnig á hann gulldraumum í ríkinu sé ún stóra smá er drepinn -i_ljosi_sogunnar_000005-0032-00:11:0992-00:00:3020 i_ljosi_sogunnar_000005 32 00:11:09.92 30.208 0.15 múammars landsvæðið suður af egyptalandi af ýmsum ástæðum þangað höfðu nokkrir mamlúkar flúið sem hann vildi losna við svo vildi hann bara stækka yfirráðasvæði sitt heimsveldið og hann girntist góðmálma eins og gull sem hann hélt að þarna væri að finna en önnur auðlind vó líklega þyngst ákvörðun hans að ráðast inn í súdan um hana skrifaði hann tengdasyni sínum sem sá um fjármál ríkisins -i_ljosi_sogunnar_000005-0033-00:11:4190-00:00:0680 i_ljosi_sogunnar_000005 33 00:11:41.90 6.784 0.17 gerður grein fyrir því að markmið alls erfiðis okkar og ungliðastarfi negra -i_ljosi_sogunnar_000005-0035-00:11:5500-00:00:2780 i_ljosi_sogunnar_000005 35 00:11:55.00 27.904 0.19 alí hugði jú enn frekari landvinninga og því þurfti hann þræla hann vildi byggja upp her svartra þræla sem yrðu honum undirgefnari en tyrknesku og albönsku hermennirnir sem litu stórt á sig og sættu sig ekki við hverskonar meðferð sem er hvarvetna þar sem egyptarnir komu voru því líka teknir til fanga ungir álitlegir menn og fluttir beint norður í æfingabúðir fyrir hermenn í egypsku borginni san -i_ljosi_sogunnar_000005-0036-00:12:2354-00:00:2170 i_ljosi_sogunnar_000005 36 00:12:23.54 21.76 0.23 í júníbyrjun átján hundruð tuttugu og eitt voru egyptarnir komnir til sennar höfuðborgar fundin við bláu níl það eitt sinn mikla veldi mátti þá muna sinn fífil fagri og síðasti soldán fundi sjöundi treysti sér ekki til að halda uppi neinum vörnum og gafst upp um leið og egyptarnir umkringdu borg hans -i_ljosi_sogunnar_000005-0037-00:12:4578-00:00:1516 i_ljosi_sogunnar_000005 37 00:12:45.78 15.232 0.21 veldi hinna dularfullu ungmenna leið þar með undir lok borgina sennar gerðu egyptar að bækistöð sinni fyrir frekari herferðir lengra suður og ekki síst sendiráða báta fulla af þrælum norður niður með ánni -i_ljosi_sogunnar_000005-0038-00:13:0146-00:00:1910 i_ljosi_sogunnar_000005 38 00:13:01.46 19.072 0.23 það varð þó aldrei mikið úr þeim mikla súdanska þrælaher sem múhammad hugsað sér menn hans fóru svo illa með þrælana á leiðinni í æfingabúðirnar í asninn var svo strangan hita eða nöprum eyðimerkurkulda að meirihluti þrælanna dó á leiðinni -i_ljosi_sogunnar_000005-0039-00:13:3112-00:00:3286 i_ljosi_sogunnar_000005 39 00:13:31.12 32.896 0.27 hernaðurinn hélt áfram og að lokum tókst egyptum að leggja undir sig megnið af því sem við þekktum svo lengi sem súdan stærsta land afríku fyrst stór héröð eins og kordófan og darfúr og síðast suðurhlutann sem er gjörólíkur norðrinu sem egyptar höfðu haft mest við að skipta þar bjó enn svartara fólk en þeir sem egyptar höfðu kallað aldan svertingja af allt öðrum uppruna með allstaðar siði þau höfðu til að mynda fæst kynnst íslam og kristni og héldu sig við sína gömlu andatrú -i_ljosi_sogunnar_000005-0040-00:14:0478-00:00:2690 i_ljosi_sogunnar_000005 40 00:14:04.78 26.88 0.23 en hvar sem það var var stjórn egypta í súdan harðneskjuleg mohammad líkaði strax himinhárra taxa af nýjum súdönskum þegnum sínum sama hversu fátækir þeir voru á gerði upptækur eigur manna ef þeir gátu ekki borgað menn hans eyðilögðu fornminjar í ákafri leit sinni að gulli sem hvergi fannst og þrælar streymdu áfram til leikinn ósvarað -i_ljosi_sogunnar_000005-0041-00:14:3214-00:00:2346 i_ljosi_sogunnar_000005 41 00:14:32.14 23.424 0.18 þegar á leið mildaðist þó stjórnarfarið nokkuð ekki síst þar sem óvinsældir harðstjórnarinnar leiddi til tíðra uppreisna súdana gegn nýlenduherrunum úr norðri egyptar fóru á endanum að byggja upp stjórnkerfi og stofnanir að egypskum sið og ráðfærðu sig meira að segja við innlenda mektarmenn um ýmisleg málefni vílað halda infæddu góðum -i_ljosi_sogunnar_000005-0042-00:15:0456-00:00:2304 i_ljosi_sogunnar_000005 42 00:15:04.56 23.04 0.33 þegar múmían lést átján hundruð fjörutíu og níu var það að sjálfsögðu einn sona hans ibrahim sem tók við stjórnartaumunum og svo gekk það koll af kolli egyptaland var þar með komið með nýja konungsætt en um endalok þeirrar ættar og hinn ólánsama síðasta egyptalandskonung farúk hefur vel á minnst verið áður fjallað um í ljósi sögunnar -i_ljosi_sogunnar_000005-0043-00:15:2802-00:00:2504 i_ljosi_sogunnar_000005 43 00:15:28.02 24.96 0.42 talaat hundruð sextíu og þrjú settist á valdastól í egyptalandi og súdan sonarsonur alís smalað var menntaður í parís og vínarborg allmeiri nútímamaður en forfeður hans en með metnað afa síns hann vildi bæði víkka út landamæri ríkisins og nútímavæða egyptaland leggja járnbrautir og byggja brýr og nýtískulegar hafnir skóla og stofnanir -i_ljosi_sogunnar_000005-0044-00:15:5348-00:00:2030 i_ljosi_sogunnar_000005 44 00:15:53.48 20.224 0.19 allt myndi þetta kosta hann óhemju mikið fé og því leitaði í smellti stórvelda evrópu um lán á örfáum árum margfaldaði hann skuldir egyptalands og þessar miklu lántökur leiddu fljótt til mjög svo aukinna evrópskra sér í lagi breskra áhrifa í gifta og um leið nýlendu þess súdan -i_ljosi_sogunnar_000005-0045-00:16:1462-00:00:3960 i_ljosi_sogunnar_000005 45 00:16:14.62 39.552 0.22 af kröfum evrópskra lánadrottna var til dæmis að ísrael kvæði niður þrælaverslunina sem blómstraði í súdan þrælahald og slíkt þótti þá orðið ómóðins í evrópu raunar bannað víðast hvar en í súdan fóru enn um aðsópsmiklir og gjarnan vel vopnaðir þrælasalar stálu saklausu fólki og seldu það á þrælamörkuðum arabíu til að ráða niðurlögum þrælasalanna og til að treysta sess egypta í súdan komst ismail laginu að fá breska herforingja til að taka að sér stjórnunarstörf þar og auðvitað var bretum það vel að skapi líka að hafa útsendara sína á svæðinu -i_ljosi_sogunnar_000005-0046-00:16:5492-00:00:1232 i_ljosi_sogunnar_000005 46 00:16:54.92 12.288 0.26 sá frægasti slíkra breskra ævintýramanna sem ísmaíl skipaði héraðsstjóra sinn í ekvatoríu það er í hásuðri þar sem nú er suðursúdanskri ánafna sjaldan -i_ljosi_sogunnar_000005-0047-00:17:0780-00:00:2314 i_ljosi_sogunnar_000005 47 00:17:07.80 23.168 0.13 hann var gjarnan kallaður sænskan eða kínverski gordon þar sem hann hafði um átján hundruð sextíu leitt fjölþjóðlegan her gegn tæpri snarminnkaði í kína og þannig átt hlut í að binda enda á einn mannskæðasta hildarleik sögunnar en um tæpri hefur vel á minnst einnig verið fjallað áður um í ljósi sögunnar -i_ljosi_sogunnar_000005-0048-00:17:3154-00:00:0852 i_ljosi_sogunnar_000005 48 00:17:31.54 8.448 0.16 gordon þessi gekk í þjónustu smalar vorið átján hundruð sjötíu og þrjú hann kunni strax frekar illa við sig -i_ljosi_sogunnar_000005-0049-00:17:4052-00:00:0434 i_ljosi_sogunnar_000005 49 00:17:40.52 4.352 0.1 enginn getur ímyndað sér hið algjöra vonaði í þessu landi -i_ljosi_sogunnar_000005-0051-00:18:0102-00:00:0422 i_ljosi_sogunnar_000005 51 00:18:01.02 4.224 0.0 því trúað ég gæti gert mikið til að bæta hag fólksins -i_ljosi_sogunnar_000005-0052-00:18:0638-00:00:0968 i_ljosi_sogunnar_000005 52 00:18:06.38 9.6 0.09 fordómar strangkristinn almennt á móti þrælahaldi og virðist hafa verið maður orða sinna en ekki gekk það sérlega vel að bæta hag fólksins -i_ljosi_sogunnar_000005-0053-00:18:1646-00:00:1592 i_ljosi_sogunnar_000005 53 00:18:16.46 15.872 0.05 rakin fljótt á að egypsk yfirvöld á staðnum virtust í raun og veru hafa takmarkaðan áhuga á að uppræta þrælaverslunina eins og helsta markmið hans átti að vera og margir innfæddir sömuleiðis enda gátu þeir hagnast vel á þessum grimmilega bissness -i_ljosi_sogunnar_000005-0054-00:18:3282-00:00:1268 i_ljosi_sogunnar_000005 54 00:18:32.82 12.672 0.38 eftir þrjú ára frekar árangurslitlum eltingaleikjum við þrælasalagengi og baráttu við moskítóflugur var gordon uppgjöfinni sjötíu og sex snéri hann feginn heim til englands -i_ljosi_sogunnar_000005-0055-00:18:4600-00:00:3368 i_ljosi_sogunnar_000005 55 00:18:46.00 33.664 0.49 skömmu eftir heimkomu fékk hann reyndur afríkufarinn svo atvinnutilboð frá leópold öðrum konungi belgíu sem baunum að gerast útsendari sinn í miðafríkulýðveldinu sagðist vilja færa af góðsemi sinni innfæddum vestræna siðmenningu og kristna trú gordon var að því búinn að taka djúpið en barst unun þá bréf frá smala sem bannaðra east um að snúa aftur og taka að sér stöðu landstjóra yfir gervöllu súdan -i_ljosi_sogunnar_000005-0057-00:19:4564-00:00:1080 i_ljosi_sogunnar_000005 57 00:19:45.64 10.88 0.22 sem landstjóri súdan hafði gordon aðsetur í kari sem stendur þar sem nýliði hvítu níl og bláu og enn helsta borg þessa svæðis -i_ljosi_sogunnar_000005-0058-00:19:5706-00:00:2512 i_ljosi_sogunnar_000005 58 00:19:57.06 25.088 0.17 hann reyndi áfram að ráða niðurlögum þrælasalanna og berjast við þunglamalegt og áhugalítið egypskri ræði og koma að ýmsum umbótum eins og að líkamlegar refsingar svipuhögg og fleira yrði aflagt en eins og þegar hann var í ekvatoríu áður gekk það erfiðlega ítarlegum starfaði fyrir póstþjónustu súdans um þetta leyti lýsti hlutskipti gordons svona -i_ljosi_sogunnar_000005-0060-00:20:4076-00:00:1030 i_ljosi_sogunnar_000005 60 00:20:40.76 10.24 0.22 þeim breytt á þann hátt að þær verða áhrifasvæði evrópumennirnir með nokkrum sjaldgæfum undantekningu sem hann hefur lagt traust sitt á það ansi -i_ljosi_sogunnar_000005-0061-00:20:5192-00:00:0950 i_ljosi_sogunnar_000005 61 00:20:51.92 9.472 0.12 til að gera langa sögu stutta entist gordon heldur ekki lengi í súdan í þetta sinn vorið átján hundruð áttatíu snéri hann heim til englands af -i_ljosi_sogunnar_000005-0062-00:21:2418-00:00:1740 i_ljosi_sogunnar_000005 62 00:21:24.18 17.408 0.46 við heyrum stiklu fyrir breska storminn frá árinu nítján hundruð sextíu og sex það sjálfur norell klæddur í kufl fyrir framan hóp hermanna með túrbana líklegast með eitthvað gums framaní sér sem gerir hann alldekkri á hörund en venjulega -i_ljosi_sogunnar_000005-0063-00:21:4214-00:00:1244 i_ljosi_sogunnar_000005 63 00:21:42.14 12.544 0.23 myndinni kartúm og fjallar um eitt af frægustu atburðum breskrar hernaðarsögu á nítjándu öld þegar breskur her var sendur að ráða niðurlögum súdansks spámanns sem sagðist koma beint af himnum ofan -i_ljosi_sogunnar_000005-0065-00:22:1126-00:00:2500 i_ljosi_sogunnar_000005 65 00:22:11.26 24.96 0.43 fyrirmyndin að persónu og lyfjanna var fæddur átján hundruð fjörutíu og fjögur í norðanverðu súdan hana sonur bátasmiðs og bræður hans allir lærðu af föður sínum en nama aman fór ungur að heiman og lagðist unda og guðfræði í læri hjá ýmsum helgum mönnum súfistum dulspekingum súfistareglur höfðu lengi verið fyrirferðamiklar hjá múslimum súdans -i_ljosi_sogunnar_000005-0066-00:22:3686-00:00:2032 i_ljosi_sogunnar_000005 66 00:22:36.86 20.352 0.16 á þrítugsaldri var hann sjálfur farinn að predika hann kom sér loks upp eigin mosku og trúarskóla á eyju í hvítu níl rétt suður af kartúm og aflaði sér fljótt ákafra fylgismanna með boðskap sínum um minnti nað þó einfaldleika trúarinnar að það þyrfti að færa hana nær upphafi í eyðimörkinni -i_ljosi_sogunnar_000005-0067-00:22:5846-00:00:1580 i_ljosi_sogunnar_000005 67 00:22:58.46 15.744 0.05 meira tuttugasta og níunda júní átján hundruð áttatíu og eitt þegar muhammad var þrjátíu og sjö ára gamall lýsti hann því yfir við fylgismenn sína að hann væri ekki bara einhver predikari heldur væri hann guðlegur hann væri mattí -i_ljosi_sogunnar_000005-0069-00:24:0058-00:00:2906 i_ljosi_sogunnar_000005 69 00:24:00.58 29.056 0.33 mohammad var rannsaki sá fyrsti sem gerði tilkall til þess að vera martin það höfðu margir gert á undan honum og margir reyndar gert það síðan en þrátt fyrir að mörgum eldri trúspekingum blöskraði bíræfnin í honum með þessu voru margir fylgismanna hans sem sannfærðust strax og svo fór muhammad mattíasar sínum meira og meira gegn egypskum stjórnvöldum sem hann sagði guðlaus og spillt -i_ljosi_sogunnar_000005-0073-00:25:1758-00:00:2070 i_ljosi_sogunnar_000005 73 00:25:17.58 20.608 0.16 en það sem í raun og veru gerðist var að amalie hans sátu fyrir hermönnunum vopnaðir prikum hökum sleggjum steinum og hnífum og með þeim frumstæðum tókst nokkur hundruð mattíasar hundrað tuttugu egypskum hermönnum sem þó bárust -i_ljosi_sogunnar_000005-0074-00:25:4672-00:00:1250 i_ljosi_sogunnar_000005 74 00:25:46.72 12.544 0.21 eftir hildarleikinn á eyjunni héldu martin fylgismenn hans í vesturátt inn í kordófan hérað í miðju súdan þar á þurrum sléttunum aflaði hann sér fljótt enn fleiri fylgismanna -i_ljosi_sogunnar_000005-0075-00:26:0036-00:00:1950 i_ljosi_sogunnar_000005 75 00:26:00.36 19.456 0.26 alsiða endilega mikinn trúnað í orðið toga um að hann væri kominn af himnum ofan það voru ekki einu sinni allir múslimar þeir sem slógust í lið miðunum heldur töldu margir þarna bara komið kjörið tækifæri til að steypa hinum óréttlátu og skattaglöðu nýlenduyfirvöldum og losna við egypta frá súdan -i_ljosi_sogunnar_000005-0076-00:26:2060-00:00:2292 i_ljosi_sogunnar_000005 76 00:26:20.60 22.912 0.3 snemma árs átján hundruð áttatíu og þrjú var her martins kominn að og beit einni helstu borg kordófan og taldi lið hans þá um fjörutíu þúsund manns enn voru þeir bara vopnaðir hnífum spjótum og kylfum en stráfelldu þó fjögur þúsund manna egypskri sem hélt til fyrir utan borgina og lögðu hana svo alla undir sig -i_ljosi_sogunnar_000005-0077-00:26:5276-00:00:1372 i_ljosi_sogunnar_000005 77 00:26:52.76 13.696 0.15 árið áður átján hundruð áttatíu og tvö höfðu breskir hermenn verið sendir til egyptalands til að hjálpa stjórnvöldum að kveða niður uppreisn þjóðernissinnaðs herforingja ameríski steypa konunginum -i_ljosi_sogunnar_000005-0078-00:27:0704-00:00:0772 i_ljosi_sogunnar_000005 78 00:27:07.04 7.68 0.32 mælar þarna látinn og sonur hans tvítin við og binda enda á óeðlileg áhrif breta og frakka í landinu -i_ljosi_sogunnar_000005-0079-00:27:1594-00:00:0916 i_ljosi_sogunnar_000005 79 00:27:15.94 9.216 0.28 eftir nokkrar stuttar orrustur kváðu bretar uppreisnina í kútinn og rabin útlegð en bresku hermennirnir fóru svo aldrei -i_ljosi_sogunnar_000005-0080-00:27:2552-00:00:1660 i_ljosi_sogunnar_000005 80 00:27:25.52 16.64 0.23 átján hundruð áttatíu og tvö eftir rabin lögðu bretar í raun stjórn egyptalands súdans undir sig þó svo að táwfík konungur hafi setið áfram og egyptaland en verið hluti tyrkjaveldis að nafninu til stundum er þetta kallað hið hundanna -i_ljosi_sogunnar_000005-0082-00:28:1412-00:00:0792 i_ljosi_sogunnar_000005 82 00:28:14.12 7.936 0.04 þeir ekki fengið mikla þjálfun og höfðu almennt lítinn vilja til að berjast fyrir einhverja útlendinga sem höfðu rétt áður verið óvinir þeirra -i_ljosi_sogunnar_000005-0083-00:28:2246-00:00:1618 i_ljosi_sogunnar_000005 83 00:28:22.46 16.128 0.45 institute sem barðist síðar í súdan og gaf átján hundruð níutíu og níu út bókina aðrir voru stríðið við martin gekk svo langt að lýsa þar liði hugsunarlaust tímann hefur farið í stríð -i_ljosi_sogunnar_000005-0085-00:29:0904-00:00:2120 i_ljosi_sogunnar_000005 85 00:29:09.04 21.12 0.15 bretar sem nú réðu sumsé lögum og lofum í egyptalandi ákváðu fljótt eftir þetta í desember átján hundruð áttatíu og þrjú að við þetta yrði ekki unað hernaðurinn í súdan var orðinn allt of dýr fyrir hið stórskulduga egyptaland og það sem mestu máli skipti var auðvitað að landið borgaði skuldir sínar til evrópskra lánadrottna -i_ljosi_sogunnar_000005-0086-00:29:3148-00:00:2520 i_ljosi_sogunnar_000005 86 00:29:31.48 25.216 0.12 þeir ákváðu að bretar og egyptar drægju sig alfarið út úr súdan og landsvæðið fengi einhverskonar sjálfsstjórn þess þyrfti að flytja burt mikinn fjölda egypskra hermanna sem voru staðsettir víðsvegar um landið ásamt fjölskyldum þeirra og öðrum opinberum starfsmönnum og það helst án þess að mattíasar sem réðu yfir stærra svæði réðust á flóttafólkið og slátruðu -i_ljosi_sogunnar_000005-0087-00:29:5806-00:00:0662 i_ljosi_sogunnar_000005 87 00:29:58.06 6.656 0.12 reyndur maður var loks fenginn til að hafa umsjón með þessu vandasama verkefni sjálfs kínverski gordon -i_ljosi_sogunnar_000005-0091-00:30:2588-00:00:1754 i_ljosi_sogunnar_000005 91 00:30:25.88 17.536 0.16 bæði hafði gordon margra ára reynslu af því að vinna í súdan og hann hafði líka áður í tæpir í kína leitt erlendan her gegn uppreisnarmanni sem taldi sig vera guðlega veru ansi sérhæfð ferilskrá hann hlaut að vera rétti maðurinn til verksins -i_ljosi_sogunnar_000005-0092-00:30:4400-00:00:1320 i_ljosi_sogunnar_000005 92 00:30:44.00 13.184 0.13 hann hafði reyndar engan sérstakan áhuga á að snúa aftur til súdans í þriðja skiptið það er raunar nýlega tekið enn einu atvinnutilboðinu frá liberacion um að vinna í fríríkinu kongó -i_ljosi_sogunnar_000005-0093-00:31:0096-00:00:1062 i_ljosi_sogunnar_000005 93 00:31:00.96 10.624 0.04 hann var aftur skipaður landstjóri í súdan verkefni hans þar var þó mjög afmarkað bara að koma öllum egyptum örugglega burt af þessu eldfima svæði -i_ljosi_sogunnar_000005-0094-00:31:1314-00:00:1744 i_ljosi_sogunnar_000005 94 00:31:13.14 17.536 0.27 orontes þó um leið og hann lenti í egyptalandi frekar stórhuga það myndi líka koma á stöðugri stjórn heimamanna í súdan án mathilda honum í hug að leita til þeirra sem einu sinni höfðu verið hans helstu óvinir í landinu þrælasalanna -i_ljosi_sogunnar_000005-0095-00:31:3112-00:00:1082 i_ljosi_sogunnar_000005 95 00:31:31.12 10.752 0.22 þá sem hafði reynst gordon hvað erfiðastur í gamla daga hét al súra kallaður konungur þrælasalanna um grimma og ríkidæmi gengu villtar sögur -i_ljosi_sogunnar_000005-0096-00:31:4236-00:00:2194 i_ljosi_sogunnar_000005 96 00:31:42.36 21.888 0.26 eftir áralanga baráttu hafði gordon egyptum loks tekist að hafa hendur í hári súrnuðu sjötíu og átta og hann sat nú í fangelsi í kaíró á vakti því talsverða undrun og hneykslan bæði í egypska stjórnkerfinu og í evrópu þegar gordon stakk upp á því að alsæll úr haldi og gerður að leiðtoga súdans -i_ljosi_sogunnar_000005-0097-00:32:0498-00:00:2372 i_ljosi_sogunnar_000005 97 00:32:04.98 23.808 0.08 og gordon fékk fleiri undarlegar hugmyndir kannski væri hægt að friðþægja martin hann skrifaði spámanninum bréf þar sem hann bauð honum stöðu soldáns í héraðinu þar sem hann hafði bækistöðvar kordófan gegn því að hann hörfaði af öðrum svæðum landsins hann sendi með bréfinu fínan rauðan kufl eitthvað sem hæfði soldáni -i_ljosi_sogunnar_000005-0098-00:32:2960-00:00:1930 i_ljosi_sogunnar_000005 98 00:32:29.60 19.328 0.19 martin sem gekk ætíð í snjáðum og margbættum serk til að undirstrika meinlætalifnað sinn svaraði kortum hæl löngu bréfi sem uppfullt var af trúarlegum boðskap hann hvatti bretann til að sjá villu síns kristna vegar og snúast til íslands og afþakkaði tilboðið pent -i_ljosi_sogunnar_000005-0099-00:32:5004-00:00:0436 i_ljosi_sogunnar_000005 99 00:32:50.04 4.352 0.38 því megir vissir um að ég er martin sem beðið hefur verið eftir -i_ljosi_sogunnar_000005-0100-00:33:0080-00:00:0598 i_ljosi_sogunnar_000005 100 00:33:00.80 6.016 0.25 hvorki kordófan eða nokkurn annan stað né auðævi þessa heims og hégóma -i_ljosi_sogunnar_000005-0101-00:33:1390-00:00:1138 i_ljosi_sogunnar_000005 101 00:33:13.90 11.392 0.18 með svarbréfinu skilaði martin rauða kuflinum og sendi gordon á móti látlausan serk eins og hann og fylgismenn hans klæddust ekki fylgir sögunni hvað gordon gerði við gjöfina -i_ljosi_sogunnar_000005-0103-00:34:0974-00:00:0900 i_ljosi_sogunnar_000005 103 00:34:09.74 8.96 0.05 gordon hét í þá að verja borgina sama hvaða kostaði nokkuð sem var alls ekki í hans verkahring samkvæmt fyrirmælunum frá löndunum -i_ljosi_sogunnar_000005-0104-00:34:2022-00:00:2658 i_ljosi_sogunnar_000005 104 00:34:20.22 26.624 0.21 þar voru skoðanir afar skiptar um ágæti herforingjans sumir bretar álitnar því brjálæðing og landráðamann en aðrir hetjur fyrir að ætla svo gott sem einsamall hvítur maður að standa uppi í hárinu á musrara múslima sjálfur sendi gordon stöðug skilaboð til bretlands þar sem hann krafðist liðsauka fyrir yfirvofandi lokabardaga um borgina -i_ljosi_sogunnar_000005-0105-00:34:4792-00:00:0600 i_ljosi_sogunnar_000005 105 00:34:47.92 6.016 0.08 ég viðurkenni að ég hef verið mjög óhlýðnast hennar hátignar og embættismanna hennar -i_ljosi_sogunnar_000005-0106-00:34:5706-00:00:0542 i_ljosi_sogunnar_000005 106 00:34:57.06 5.376 0.16 ég ræði við mig hræddur um að ég hafi ekki einu sinni reynt að koma til móts við þau -i_ljosi_sogunnar_000005-0107-00:35:0408-00:00:0604 i_ljosi_sogunnar_000005 107 00:35:04.08 6.016 0.36 vitað ef ég væri yfirmaður myndi ég aldrei hafa sjálfan minnstar ég er ómetanlegur -i_ljosi_sogunnar_000005-0108-00:35:1158-00:00:0780 i_ljosi_sogunnar_000005 108 00:35:11.58 7.808 0.0 ævisagnaritarar gordons hafa síðan velt því fyrir sér hvort hann þarna að skríða á sextugsaldurinn hafi viljað deyja -i_ljosi_sogunnar_000005-0109-00:35:2152-00:00:0488 i_ljosi_sogunnar_000005 109 00:35:21.52 4.864 0.1 líkt og óvinurinn var hann afar trúaður bara kristinn og -i_ljosi_sogunnar_000005-0111-00:35:3974-00:00:0426 i_ljosi_sogunnar_000005 111 00:35:39.74 4.224 0.27 þetta skrifaði hann altjént bréfi til systur sinnar um þetta leyti -i_ljosi_sogunnar_000005-0112-00:35:5016-00:00:2340 i_ljosi_sogunnar_000005 112 00:35:50.16 23.296 0.32 í mars átján hundruð áttatíu og fjögur voru herir martins komnir að kartúm sem gordon hafði breytt í víggirta virkisborg eftir fremsta megni lengi vel voru gordon hans um nokkur þúsund talsins í einhverju sambandi við umheiminn með nílarsiglingum en smátt og smátt tókst óvinunum að loka borgina algjörlega af líka fljótinu mikla -i_ljosi_sogunnar_000005-0113-00:36:1502-00:00:1858 i_ljosi_sogunnar_000005 113 00:36:15.02 18.56 0.21 rekur almenningur og pressan lofaði á meðan hetjuna gordon í sífellu og breska ríkisstjórnin karpaði um hvort senda ætti lið að hjálpa þessum óstýriláta herforingja nemenda og fjögur var ákveðið með semingi að senda breskan leiðangur til kartúm -i_ljosi_sogunnar_000005-0114-00:36:3432-00:00:1316 i_ljosi_sogunnar_000005 114 00:36:34.32 13.056 0.13 um það leiti var matarskortur orðinn alvarlegt vandamál meðal manna gordon svo borgarbúa í kartúm fólk borðaði hesta og vanasta hunda og ketti þar til engin dýr voru eftir í borginni -i_ljosi_sogunnar_000005-0115-00:36:5228-00:00:1680 i_ljosi_sogunnar_000005 115 00:36:52.28 16.768 0.17 gordon stóð eftir uppi á þaki landstjórasetur síns og keðjureykti og skimaði í sífellu eftir breskum herskipum á ný á leið honum til bjargar martin skrifaði honum aftur og hvatti hann til að gefast upp en gordon tók það ekki í mál -i_ljosi_sogunnar_000005-0116-00:37:1204-00:00:0460 i_ljosi_sogunnar_000005 116 00:37:12.04 4.608 0.15 komið einhver sendiboði eða bréf hingað og skipið mér að leggja niður vopn -i_ljosi_sogunnar_000005-0117-00:37:2670-00:00:0548 i_ljosi_sogunnar_000005 117 00:37:26.70 5.504 0.2 frekar byssukúlu í höfuðið en að fjara út án þess að manni sé nokkur gamlir -i_ljosi_sogunnar_000005-0118-00:37:3852-00:00:1886 i_ljosi_sogunnar_000005 118 00:37:38.52 18.944 0.16 arire þúsund manns sem sumir ferðuðust yfir eyðimörkina á úlföldum aðrir á bátum ankara og áttunda janúar átján hundruð áttatíu og fimm eftir langt og strangt margra vikna ferðalag þá voru tíu mánuðir síðan mattíasar umkringdu borgina -i_ljosi_sogunnar_000005-0119-00:38:0120-00:00:1356 i_ljosi_sogunnar_000005 119 00:38:01.20 13.568 0.19 var tveimur dögum áður að fara nóttu tuga og sjötta janúar höfðu mattíasar loks látið til skarar skríða fimmtíu þúsund manna lið spámannsins hafði flykkst yfir borgarmúrana og inn í kartúm -i_ljosi_sogunnar_000005-0120-00:38:1574-00:00:1318 i_ljosi_sogunnar_000005 120 00:38:15.74 13.184 0.0 fundu þeir um sjö eða átta þúsund menn gordons aðframkomna af hungri og veikburða og þeir voru því ekki nema nokkrar klukkustundir að slátra þeim öllum sem og fjögur þúsund óbreyttum borgarbúum -i_ljosi_sogunnar_000005-0121-00:38:3026-00:00:2474 i_ljosi_sogunnar_000005 121 00:38:30.26 24.832 0.16 gordon sjálfur var og drepinn eins og hann hafði spáð eða kannski þráð tvennum sögum fer af því hvernig dauða hans bar að sú sem vinsælust er meðal breta og aðdáenda hans stigu og óhræddur út klæddur gullskreyttum einkennisbúningi bresks herforingja þegar uppreisnarmenn nálguðust landstjórasetur hans og var stunginn á hol með spjótum og svo hálshöggvinn -i_ljosi_sogunnar_000005-0124-00:39:0720-00:00:0776 i_ljosi_sogunnar_000005 124 00:39:07.20 7.808 0.29 hann lýsti fljótlega yfir stofnun trúarlegs ríkis mattíasar sem ströng sjaría trúarlög áttu að vera við liðin -i_ljosi_sogunnar_000005-0125-00:39:1624-00:00:1274 i_ljosi_sogunnar_000005 125 00:39:16.24 12.672 0.4 atf þó ekki að njóta árangurs erfiðis síns lengi því bara fimm mánuðum síðar í júní átján hundruð áttatíu og fimm listann úr einhverri veiki líklega og það án þess að boðaður dómsdagur skylli á -i_ljosi_sogunnar_000005-0126-00:39:2978-00:00:1432 i_ljosi_sogunnar_000005 126 00:39:29.78 14.336 0.21 ríki hans lifði þó áfram undir stjórn undirmanna hans bretar sóttu loks aftur að mati ellefu árum síðar þá undir stjórn kyssa breskra hermanna meðal annars minnst kjörin -i_ljosi_sogunnar_000005-0127-00:39:4458-00:00:1958 i_ljosi_sogunnar_000005 127 00:39:44.58 19.584 0.28 þá voru landsvæði afríku orðinn hans í eftirsótt í hugum ráðamanna í evrópsku stórveldunum kyngetu tókst loks að ráða niðurlögum martin alveg átján hundruð níutíu og níu og súdan féll þá algjörlega og vald egypta og breta og þannig yrði að næstu hálfan -i_ljosi_sogunnar_000006-0001-00:00:1926-00:00:1956 i_ljosi_sogunnar_000006 1 00:00:19.26 19.584 0.16 selveiðirifillinn við höndina fylgdist vaktmaðurinn á heimskautaskipinu fram með aðkomumönnunum á ísnum þetta var um miðnætti en það var febrúar á suðurskautslandinu sumar og það var dagsljós allan sólarhringinn svo hann gat vel séð þá binda á sig skíðin og stefna að honum -i_ljosi_sogunnar_000006-0002-00:00:4020-00:00:2480 i_ljosi_sogunnar_000006 2 00:00:40.20 24.704 0.08 hafði rifillinn með til öryggis en þar sem hann vissi ekkert hvað aðkomumennirnir ætluðust fyrir hafði hann líka gripið úr bókasafni skipsins kennslubók í ensku það var alls ekki sleipur í enskunni en í snarhasti fletti hann upp helstu frösum sem hann gæti þurft á að halda hvernig hafði það í dag hrúta -i_ljosi_sogunnar_000006-0003-00:01:1016-00:00:3482 i_ljosi_sogunnar_000006 3 00:01:10.16 34.816 0.27 það voru undarleg mannamót allt í einu voru tvö stæðileg og fullmönnuð sex skip í sama smáflóanum þar sem aðeins örfáir menn höfðu komið áður bókstaflega á hjara veraldar á suðurskautslandinu þetta var fjórða febrúar nítjánhundruð og ellefu fram skip hins norska roalds amnesty akkerum þarna í hvalaflóa við ísrönd suðurskautslandsins um þremur vikum fyrr áhöfnin hafði búið sér til bækistöðvar á ísnum og það var enginn um borð í skipinu nema vaktmaðurinn með selveiðirifillinn -i_ljosi_sogunnar_000006-0004-00:01:4594-00:00:2046 i_ljosi_sogunnar_000006 4 00:01:45.94 20.48 0.29 örfáum dögum fyrr hafði hitt skipið hið breska þeirra nóa undir stjórn sjóherforingjans robert álkulegar rétt til vesturs af hvalaflóa áhafnir skipanna höfðu sama markmið að komast alla leið suður að sjálfum suðurpólnum þar sem enginn maður hafði áður stigið niður fæti -i_ljosi_sogunnar_000006-0005-00:02:0764-00:00:2200 i_ljosi_sogunnar_000006 5 00:02:07.64 22.016 0.41 raleigh skotinn markmið að auki að gera vísindarannsóknir á suðurskautslandinu og kanna og kortleggja aðra hluta þess þess vegna hafði terra nova siglt í austurátt að landsvæði kenndu við játvarð sjöunda bretlandskonung þar sem hluti af mönnum scotts ætlaði sér að fara í land -i_ljosi_sogunnar_000006-0006-00:02:3098-00:00:1586 i_ljosi_sogunnar_000006 6 00:02:30.98 15.872 0.08 en bretunum tókst ekki að komast í land og á bakaleiðinni fóru þeir vestur og þar rákust þeir á þessa ótrúlegu sjón annað skip og ekkert venjulegt skip heldur sjálft fram sem allir almennilegir heimskautasjóarar þekktu -i_ljosi_sogunnar_000006-0007-00:02:5842-00:00:1874 i_ljosi_sogunnar_000006 7 00:02:58.42 18.816 0.29 bretarnir vissu að það var norskur leiðangur á leið á suðurskautslandið seint og um síðir eftir að hafa logið til um fyrirætlanir sínar mánuðum saman að roald amundsen sent scott kafteini símskeyti um að hann væri á leið suður ekki norður þá voru báðir menn lagðir af stað -i_ljosi_sogunnar_000006-0008-00:03:1792-00:00:2264 i_ljosi_sogunnar_000006 8 00:03:17.92 22.656 0.33 gamanleikrit ekki nákvæmlega hvert hann væri að fara og hvaðan hygðist fyrir suðurskautslandið er raunar sig stórt stærri en bæði evrópska meginlandið og ástralía nú varð það greinilegt að aman var kominn bara næsta horn í næsta flóa skipverjar terra nova tóku ýmist andköf af undrun eða bölvuðu -i_ljosi_sogunnar_000006-0009-00:03:4132-00:00:1736 i_ljosi_sogunnar_000006 9 00:03:41.32 17.28 0.29 vaktmaðurinn á fram hefði þó getað skilið bæði rifill og kennslubókina í ensku eftir þjáningar norskumælandi skipverja til fundar við framverja og þá gerðu þeim skiljanlegt að þeir kæmu í friði þó vissulega bæri á undrun og vonbrigðum -i_ljosi_sogunnar_000006-0010-00:03:5952-00:00:1336 i_ljosi_sogunnar_000006 10 00:03:59.52 13.312 0.17 fundurinn varð í raun hinn kostulegasti um morguninn kom amundsen svífandi niður frá bækistöðvum framverja á hundasleða og höfðu bretarnir að sögn aldrei séð aðra eins leikni á slíku farartæki -i_ljosi_sogunnar_000006-0011-00:04:1338-00:00:2314 i_ljosi_sogunnar_000006 11 00:04:13.38 23.168 0.31 amundsen var alls ekki vanur að fara á sleða frá bækistöðvunum kofanum framheim þennan stutta spotta að skipinu mögulega var hann að sýna sig fyrir bretunum vitandi sem var að skott hafði ekki sömu trú á gagnsemi hundasleða og hann sjálfur skotsár var þó ekki um borð þeirra ofan hann hafði orðið eftir í mcmurdo -i_ljosi_sogunnar_000006-0012-00:04:3746-00:00:3132 i_ljosi_sogunnar_000006 12 00:04:37.46 31.36 0.2 grobb norðmannanna hélt svo áfram nokkrum bretum var boðið í morgunverð kofa þeirra svo fengu skipverjar átakanna ferðum hið fræga fram eins og það var orðað og gerðu að sögn framverja sem síðar skrifuðu endurminningar sínar úr þessum leiðangrinum einstaklega góðan róm að skipinu öðru máli gegndi þegar norðmennirnir fengu að skoða terra nova gamlan hvalveiðidall þar sem ekkert eða fæst virkaði sem skildi og allt lyktaði af hrossahlandi -i_ljosi_sogunnar_000006-0013-00:05:0924-00:00:1610 i_ljosi_sogunnar_000006 13 00:05:09.24 16.128 0.14 svo snæddur hádegisverður í framheim öllum kom vel saman bretum og norðmönnum en þó varð að tala varlega því enginn vildi gefa upp viðkvæmar upplýsingar því þetta var jú kapphlaup það var orðið ævarandi heimskautadeginum ljósara -i_ljosi_sogunnar_000006-0015-00:05:5290-00:00:0844 i_ljosi_sogunnar_000006 15 00:05:52.90 8.32 0.04 þó ekki alveg strax maður æðir ekki bara á suðurpólinn þetta var meira en þúsund kílómetra ferð sem tæki marga daga að ferðast -i_ljosi_sogunnar_000006-0016-00:06:0184-00:00:1822 i_ljosi_sogunnar_000006 16 00:06:01.84 18.304 0.12 hin eiginlega ferð á pólinn yrði ekki farin fyrr en næsta sumar en það sem eftir var af þessu sumri átti að nota til að undirbúa ferðina stika út leiðina og koma fyrir birgðageymslum á ákveðnum stöðum þar sem geyma mætti matadi af mönnum og dýrum olíu og aðrar nauðsynjar -i_ljosi_sogunnar_000006-0017-00:06:2104-00:00:1570 i_ljosi_sogunnar_000006 17 00:06:21.04 15.744 0.06 þetta var einn mikilvægasti hluti leiðangursins og flóknasti þar eð ferja þurfti miklar þyngdir langar vegalengdir í mörgum ferðum engu að síður var eins og scott hefði láðst að skipuleggja þennan leiðangur til hlítar -i_ljosi_sogunnar_000006-0018-00:06:3738-00:00:1734 i_ljosi_sogunnar_000006 18 00:06:37.38 17.28 0.19 nítjánda janúar nítján hundruð ellefu þegar flestir leiðangursmenn voru önnum kafnir við að undirbúa ferð þeirra noal játvarð sjöunda gaf scott undirmönnum sínum skyndilega skipun um að lagt yrði af stað í birgðaleiðangurinn eftir eina vikum -i_ljosi_sogunnar_000006-0019-00:06:5512-00:00:1724 i_ljosi_sogunnar_000006 19 00:06:55.12 17.152 0.05 voru þá ótal atriði enn óákveðin til að mynda hvernig ætti að raða mörg hundruð kílóum af vistum á hvern sleða til ferðarinnar þrettán menn áttu að fara þar á meðal gott sjálfur með átta smáhesta og tuttugu og sex hunda í tveimur flokkum -i_ljosi_sogunnar_000006-0020-00:07:1316-00:00:1102 i_ljosi_sogunnar_000006 20 00:07:13.16 11.008 0.11 það var þá þegar komið í ljós að mótorsleðarnir tveir sem eftir voru eignað sokkið á hafsbotn úr gjörsamlega vonlausir við þessar aðstæður og réðu ekki við neitt -i_ljosi_sogunnar_000006-0021-00:07:2532-00:00:1270 i_ljosi_sogunnar_000006 21 00:07:25.32 12.672 0.12 greiðasta leiðin frá bækistöðvum bretanna á svonefndum evanshöfða og upp á sjálfa ísbreiðuna miklu lá yfir hafíssvæði sem var óðum að brotna upp í sumarhitanum svo það varð að hafa hraðar hendur -i_ljosi_sogunnar_000006-0022-00:07:3896-00:00:0334 i_ljosi_sogunnar_000006 22 00:07:38.96 3.328 0.08 hugur minn er ekki alveg eins skýr og hann ætlaði að vera -i_ljosi_sogunnar_000006-0023-00:07:4306-00:00:0440 i_ljosi_sogunnar_000006 23 00:07:43.06 4.48 0.33 játaði þá scott í dagbók sinni þegar undirbúningurinn var í fullum gangi -i_ljosi_sogunnar_000006-0026-00:08:0008-00:00:1172 i_ljosi_sogunnar_000006 26 00:08:00.08 11.776 0.17 meðal mannanna þrettán sem lögðu af stað upp á ísinn tuttugasta og fjórða janúar nítján hundruð og ellefu var einn af yngstu leiðangursmönnum allir grasafræði með sér í leiðangurinn -i_ljosi_sogunnar_000006-0027-00:08:1260-00:00:0658 i_ljosi_sogunnar_000006 27 00:08:12.60 6.528 0.11 við lögðum af stað í svo miklu hasti það jaðraði við ofboð skrifaði hann í endurminningar sínar síðar -i_ljosi_sogunnar_000006-0028-00:08:1958-00:00:0920 i_ljosi_sogunnar_000006 28 00:08:19.58 9.216 0.08 rifist var um hvað ætti að fara á sleðana fram á síðustu mínútu og flestir mennirnir voru þá þegar orðnir úrvinda af löngum vinnudögunum undirbúning -i_ljosi_sogunnar_000006-0029-00:08:2956-00:00:1636 i_ljosi_sogunnar_000006 29 00:08:29.56 16.384 0.33 annar í birgðaflokknum var lorettu sem átti að baki frækin ár í riddaraliði breska hersins og átti að sjá um mansjúrísku smáhestana sem hann hafði reyndar haft litla trú á um leið og hann sagði þá eintómar ódýrar gamlar bykkjur sagði hann -i_ljosi_sogunnar_000006-0030-00:08:4634-00:00:0434 i_ljosi_sogunnar_000006 30 00:08:46.34 4.224 0.0 hann skrifaði í bréfi ætluðu móður sinni í upphafi ferðarinnar -i_ljosi_sogunnar_000006-0031-00:08:5504-00:00:0384 i_ljosi_sogunnar_000006 31 00:08:55.04 3.84 0.0 ég er viss um að það kemur okkur í koll hversu reynslulítill flokkurinn er -i_ljosi_sogunnar_000006-0033-00:09:2584-00:00:1354 i_ljosi_sogunnar_000006 33 00:09:25.84 13.568 0.21 ferðin sóttist seint rétt eins og þegar seko hafði verið með mansjúríska smáhesta á ísnum fyrir nokkrum árum áttu þeir í mesta basli með að komast leiðar sinnar í djúpum snjónum á ísbreiðunni -i_ljosi_sogunnar_000006-0034-00:09:4010-00:00:0978 i_ljosi_sogunnar_000006 34 00:09:40.10 9.728 0.45 síst vegna þess að thafi ekki haft trú á hesta snjóþrúgunum sem skottið eða því skilið þær allar eftir heima á evanshöfða -i_ljosi_sogunnar_000006-0036-00:09:5558-00:00:1074 i_ljosi_sogunnar_000006 36 00:09:55.58 10.752 0.11 engu að síður skrifaði scott í dagbók sína í upphafi ferðarinnar ég efast nú um hvort hundarnir verði gagnlegt en smáhestarnir eiga eftir að reynast mjög vel -i_ljosi_sogunnar_000006-0037-00:10:1064-00:00:0462 i_ljosi_sogunnar_000006 37 00:10:10.64 4.608 0.18 öskur í spori og villur fylgja þeir í fótspor hvers annars -i_ljosi_sogunnar_000006-0038-00:10:1620-00:00:1668 i_ljosi_sogunnar_000006 38 00:10:16.20 16.64 0.26 örfárra daga ferðalag fram og til baka ferja vistir og smámunir farnir að virðast veikburða og magrir ekki bætti úr skák að mennirnir þurftu ítrekað að taka sér hlé jafnvel nokkra daga í senn vegna illviðra og kafaldsbylja terra -i_ljosi_sogunnar_000006-0040-00:11:1504-00:00:0616 i_ljosi_sogunnar_000006 40 00:11:15.04 6.144 0.06 en það var í þeim beljanda sem hestarnir þurftu að hokra á meðan mennirnir sváfu í pokum sínum -i_ljosi_sogunnar_000006-0041-00:11:2226-00:00:1192 i_ljosi_sogunnar_000006 41 00:11:22.26 11.904 0.3 um miðjan febrúar voru þrír smáhestar orðnir svo veikburða skott sendi þá heim ásamt mönnunum sem höfðu umsjón með þeim ekki fór þó betur en svo að tveir þessara hesta drápust á heimleiðinni -i_ljosi_sogunnar_000006-0042-00:11:3464-00:00:2012 i_ljosi_sogunnar_000006 42 00:11:34.64 20.224 0.04 hinir héldu áfram með fimm hesta og hunda að leggja vistir með reglulegu millibili birgðageymslurnar merktu þeir með flaggi í snjónum en ekki leið á löngu þar til fjórði hesturinn fór að bera sig aumlega sá sem hafði ekki verið upplitsdjarfari í upphafi ferðar en svo að hann fékk nafnið þreytti villi -i_ljosi_sogunnar_000006-0043-00:11:5540-00:00:2182 i_ljosi_sogunnar_000006 43 00:11:55.40 21.76 0.17 út var á þeirri skoðun að drepa ætti dýrin sem heltust úr lestinni þannig gæti þreytti villi þó gagnast félögum sínum sem næring til áframhaldandi ferðalags en þegar kom að þessu var herforinginn scott undarlega viðkvæmur hann gat með engu móti hugsað sér að fórna saklausri skepnu þó illa haldinn væri og til trafala -i_ljosi_sogunnar_000006-0044-00:12:1786-00:00:3698 i_ljosi_sogunnar_000006 44 00:12:17.86 36.992 0.2 þeir trist um þetta ósvarað lægra settur en gott en hikaði þó ekki við að láta í sér heyra ef hann var ósammála leiðtoganum en var ekki hvikað frekar en að fórna þreytta villa ákvað gott að snúa heim fyrr en hann ætlaði hann ætlaði að setja upp síðustu og stærstu birgðageymsluna á áttugustu bretar ráðum komst ekki lengra en á sjötugustu og níundu gráðu tuttugustu og níundu mínútu um fimmtíu kílómetra frá takmarkinu þar settu mennirnir upp það sem þeir kölluðu tonngeymsluna með tæpu tonni af vistum -i_ljosi_sogunnar_000006-0045-00:13:0410-00:00:0632 i_ljosi_sogunnar_000006 45 00:13:04.10 6.4 0.25 ég er hræddur um að þú eigir eftir að sjá eftir þessu mun tafist við skotum -i_ljosi_sogunnar_000006-0049-00:14:0240-00:00:0750 i_ljosi_sogunnar_000006 49 00:14:02.40 7.424 0.38 auðvitað drapst þreytti villi á heimleiðinni þrátt fyrir talsverðar tilraunir gott til að bjarga aumingja bykkjunni -i_ljosi_sogunnar_000006-0050-00:14:1046-00:00:1422 i_ljosi_sogunnar_000006 50 00:14:10.46 14.208 0.03 ekki langt frá leiðarenda brotnaði ísjaki sem leiðangursmenn stóðu á frá hafísnum við ísröndina mennirnir sluppu naumlega með vistir sínar og sleða en smáhestana þrjá sem eftir voru rak á haf -i_ljosi_sogunnar_000006-0051-00:14:2546-00:00:0472 i_ljosi_sogunnar_000006 51 00:14:25.46 4.736 0.0 mennirnir máttu horfa á eftir þeim hverfa smátt og smátt sjónum á jakanum -i_ljosi_sogunnar_000006-0052-00:14:3412-00:00:1538 i_ljosi_sogunnar_000006 52 00:14:34.12 15.36 0.23 annað fyrsti birgðageymsluleiðangurinn í lok febrúar nítjánhundruð og ellefu þrettán menn höfðu ritað í mánuð við að flytja rúmt tonn af birgðum þruma átta hestum og ekki einu sinni komist eins langt og þeir ætluðu -i_ljosi_sogunnar_000006-0053-00:14:5320-00:00:0922 i_ljosi_sogunnar_000006 53 00:14:53.20 9.216 0.24 gott orðsending frá flokknum sem hafði siglt á land játvarðs sjöunda á terra nova og nokkur áður rekist á norðmennina áfram -i_ljosi_sogunnar_000006-0054-00:15:0518-00:00:0638 i_ljosi_sogunnar_000006 54 00:15:05.18 6.4 0.27 allir atburðir dagsins litla samanburði við sláandi innihald bréfsins frá kamel -i_ljosi_sogunnar_000006-0058-00:15:5750-00:00:0512 i_ljosi_sogunnar_000006 58 00:15:57.50 5.12 0.18 enginn vafi á því að áform amundsens eru okkur alvarleg ógn -i_ljosi_sogunnar_000006-0059-00:16:0306-00:00:0986 i_ljosi_sogunnar_000006 59 00:16:03.06 9.856 0.04 hann hefur hundrað kílómetrum styttri leið að fara á pólinn og ég hélt aldrei að hann gæti komið svo mörgum hundum örugglega á ísinn -i_ljosi_sogunnar_000006-0061-00:16:3744-00:00:2676 i_ljosi_sogunnar_000006 61 00:16:37.44 26.752 0.38 það er viku eftir fund fram og terra hvalaflóa lagði roald amundsen af stað í sinn eigin birgðaleiðangur suðreftir það var sömuleiðis hans fyrsta ferð út í óvissuna ókannað land á sínum ferðum fylgdi scott í eigin fótspor og sökudólga sem amundsen ætlaði suður hafði enginn farið áður hann vissi í raun og veru ekkert hvað biði sín og manna sinna -i_ljosi_sogunnar_000006-0062-00:17:0560-00:00:0820 i_ljosi_sogunnar_000006 62 00:17:05.60 8.192 0.0 allt annað hafði hann þó skipulagt í þaula vel fyrir brottför hverjir færu með honum þrír aðrir menn með þrjá sleða og átján hunda -i_ljosi_sogunnar_000006-0063-00:17:1516-00:00:1284 i_ljosi_sogunnar_000006 63 00:17:15.16 12.8 0.13 lagt af stað gekk ferðin svo greiðlega að það kom anandas um á óvart eftir að hafa lesið dramatískar nærri yfirnáttúrulegar lýsingar breta eins og sökkt erfiðum ferðalögum á ísbreiðunni -i_ljosi_sogunnar_000006-0064-00:17:2876-00:00:0516 i_ljosi_sogunnar_000006 64 00:17:28.76 5.12 0.2 norsku skíðin og hundasleðarnir runnu bara nokkuð ljúflega yfir ísinn -i_ljosi_sogunnar_000006-0065-00:17:3450-00:00:0644 i_ljosi_sogunnar_000006 65 00:17:34.50 6.4 0.06 amundsen sem æfði sig sem ungur maður á skíðum á harðangursheiði fannst þetta ekkert svo merkilegt -i_ljosi_sogunnar_000006-0066-00:17:4150-00:00:0962 i_ljosi_sogunnar_000006 66 00:17:41.50 9.728 0.13 þessi dularfulla ísbreiðunni gana hefur í eitt skipti fyrir öll horfið og verður nú að víkja fyrir fullkomlega náttúrulegum fyrirbæri þetta er jökull -i_ljosi_sogunnar_000006-0067-00:17:5246-00:00:1230 i_ljosi_sogunnar_000006 67 00:17:52.46 12.288 0.25 norðmennirnir skíðuðu nærri því þrjátíu kílómetra á dag og grænlensku selskinnsklæðinum voru eiginlega of heiti suðurskauts sumarhitanum ef svo að orði komast það var um tíu stiga frost -i_ljosi_sogunnar_000006-0068-00:18:0550-00:00:1698 i_ljosi_sogunnar_000006 68 00:18:05.50 17.024 0.24 það tók þá fjóra daga að komast á áttugustu gráðu þar sem þeir komu síðustu birgðageymslunni fyrir og merktu hana kyrfilega eins og allar hinar með fjölmörgum svörtum flokksmanna komin í kulda og hvítblindu vill maður ekki missa af slíkri birgðastöð -i_ljosi_sogunnar_000006-0069-00:18:2374-00:00:2198 i_ljosi_sogunnar_000006 69 00:18:23.74 22.016 0.08 amundsen og mennirnir þrír og allir hundarnir átján voru komnir heilir heim eftir sex tage og næstu vikurnar fóru þeir í tvo aðra leiðangra til að bæta ábyrgðina þó veðrið versnaði og ferðirnar yrðu aðeins erfiðari þegar fór að líða að vetri tókst þeim á endanum að flytja um þrjú tonn af vistum í birgðageymslurnar fram að áttugustu bretar um -i_ljosi_sogunnar_000006-0070-00:18:4632-00:00:1934 i_ljosi_sogunnar_000006 70 00:18:46.32 19.328 0.12 það var um þrisvar sinnum meira en gott gerði í sínum erfiða mánaðarlanga leiðangri á smáhestunum og amundsen ætlaði sér alltaf að fara með miklu færri menn á pólinn en gott svo að hann þurfti í raun ekki svo gríðarlega miklar vistir allur var varinn góður það vissi -i_ljosi_sogunnar_000006-0072-00:19:3784-00:00:1108 i_ljosi_sogunnar_000006 72 00:19:37.84 11.136 0.41 bæði þarna fram höfðu þá siglt á braut svo þau festust ekki í ísnum og voru farin með hluta leiðangursmanna til suður ameríku að sækja vistir til næsta sumar -i_ljosi_sogunnar_000006-0073-00:19:5006-00:00:0738 i_ljosi_sogunnar_000006 73 00:19:50.06 7.296 0.24 vinna beið almyrkvaður heimskautaveturinn þá var lítið annað að gera en hírast í kofum sínum meirihluta dagsins -i_ljosi_sogunnar_000006-0074-00:19:5784-00:00:2010 i_ljosi_sogunnar_000006 74 00:19:57.84 20.096 0.36 en bæði amadou að var mikilvægt að láta mennina vinna og koma í veg fyrir leiða amundsen hafði kynnst því rækilega sjálfur þegar hann fór í sinn fyrsta suðurskautsleiðangur um borð í belgíska heimskautaskipinu belgica og nokkrir leiðangursmenn misstu vitið veturinn sem það var fast í ís -i_ljosi_sogunnar_000006-0075-00:20:2152-00:00:1702 i_ljosi_sogunnar_000006 75 00:20:21.52 17.024 0.22 norðmennirnir grófu heilt gangnakerfi í snjónum og ýmis herbergi sem þeir notuðu sem geymslur og vinnustofur þeir gerðu jafnvel heilt þvottahús og klósett snjóinn klósett sem hundarnir hikuðu ekki við að halda hreinum það var fátt sem þeir fólk suður við -i_ljosi_sogunnar_000006-0076-00:20:4006-00:00:2806 i_ljosi_sogunnar_000006 76 00:20:40.06 28.16 0.2 amundsen hafði lært margt á birgðaleiðöngrunum þremur og það var ýmislegt sem enn þurfti að undirbúa og dytta að fyrir ferðina suður ólafsson og líka handlaginn trésmiður og smíðaði nokkra nýja sleða og skíði og létti hina sleðana með því að hefla þá niður eins og mögulegt var svo saumuðu þeir ný föt úr selskinni og sinum verkum og auðvitað þurfti að viðra hundana -i_ljosi_sogunnar_000006-0077-00:21:0920-00:00:4068 i_ljosi_sogunnar_000006 77 00:21:09.20 40.704 0.27 mannskapur gott á evanshöfða hafði líka nóg að starfa þeirra leiðangur af ýmis vísindaleg markmið og mennirnir sinntu veðurfræðirannsóknum og öðru stússi milli þess sem þeir dormuðu í kojum sínum flestum ber saman um að vetrarvistin í kofunum jafnt í framheim verið nokkuð þægileg miðað við aðstæður það var allavega hlýtt ljóstýra á ágætur félagsskapur það var að vísu mikið þrefað í kofanum á evanshöfða skrifaði teigaði gasalega hina um hugðarefni sín og þegar var ljósskíma fóru þeir í fótbolta úti á ísnum -i_ljosi_sogunnar_000006-0079-00:22:1778-00:00:2726 i_ljosi_sogunnar_000006 79 00:22:17.78 27.264 0.33 rannsóknarhlutverkið var mörgum leiðangursmönnum á terra nova mikilvægt einn leiðangursmanna hét edward og wilson hann var menntaður læknir og hafði fyrst siglt suður í fyrri leiðangri robert falcon scott á skipinu discovery áratug áður sem læknir og helsti dýrafræðingur og hafði fylgt gott og sektar lausir tilraun þeirra til að komast á pólinn heimskautasumarið nítján hundruð og tvö til þrjú -i_ljosi_sogunnar_000006-0080-00:22:4580-00:00:1640 i_ljosi_sogunnar_000006 80 00:22:45.80 16.384 0.14 nú um borð í trana var hann einn nánasti samstarfsmaður gott svo leiddi rannsóknarhluta leiðangursins þá voru margar spurningar suðvestur yfir áratug síðan sem hann vildi leita svara við nú kominn aftur alla þessa leið -i_ljosi_sogunnar_000006-0081-00:23:0266-00:00:0772 i_ljosi_sogunnar_000006 81 00:23:02.66 7.68 0.0 meðal annars vildi hann rannsaka hinn dularfulla fugl sem þeir rákust á út um allt á þessum slóðum mörgæsina -i_ljosi_sogunnar_000006-0083-00:23:1990-00:00:0908 i_ljosi_sogunnar_000006 83 00:23:19.90 9.088 0.14 til að komast yfir slíkt egg ný opið og óútklekt yrði að taka það á hárréttur tíma nefnilega skömmu eftir varptíma -i_ljosi_sogunnar_000006-0084-00:23:3144-00:00:0594 i_ljosi_sogunnar_000006 84 00:23:31.44 6.016 0.0 enginn maður hafði áður ferðast um suðurskautslandið að vetri til í fimbulkulda og svarta myrkri -i_ljosi_sogunnar_000006-0085-00:23:3912-00:00:2326 i_ljosi_sogunnar_000006 85 00:23:39.12 23.296 0.42 evanshöfði þar sem bækistöðvar bretanna voru er í raun og veru á lítilli eyju sem er eins og lítið meginlandið með ísbreiðunni eyjan er ekki nema um áttatíu kílómetrar í þvermál ef hann hafði einn vestasti punkturinn en austasti oddinn heitir króað og þar var vitað eftir fyrri ferðalög á þessum slóðum að var stærðarinnar varpsvæði mörgæsa -i_ljosi_sogunnar_000006-0086-00:24:0722-00:00:0842 i_ljosi_sogunnar_000006 86 00:24:07.22 8.448 0.16 hann fékk með sér tvo félaga aflagt henry bashar gera ungan mann sem hafði áður verið í indverska sjóhernum -i_ljosi_sogunnar_000006-0087-00:24:1992-00:00:1268 i_ljosi_sogunnar_000006 87 00:24:19.92 12.672 0.03 þá er of mikið fyrir einn sleða af stærstu gerð svo þeir tóku tvo minni og bundu þá saman til að geta dregið þá saman þrír fótgangandi engin skíði engir hundar engir hestar -i_ljosi_sogunnar_000006-0088-00:24:4076-00:00:1820 i_ljosi_sogunnar_000006 88 00:24:40.76 18.176 0.23 hlustendur geta ímyndað sér að ferðin sóttist ansi seint aðstæður að vetri til voru allt aðrar en að sumri ísinn og snjórinn allt var þetta öðruvísi og að baksa áfram með þunga sleðana var næsta ógerlegt í kolniðamyrkri fjörutíu til sextíu stiga frosti -i_ljosi_sogunnar_000006-0089-00:25:0034-00:00:1272 i_ljosi_sogunnar_000006 89 00:25:00.34 12.672 0.15 þeir urðu því fljót að breyta um aðferð þeir drógu annan sleðann ákveðna vegalengd skildu hann eftir náðu svo í hinn svo fyrir hvern kílómetra sem þeir nálguðust króað ferðuðust þeir í raun þrjá -i_ljosi_sogunnar_000006-0090-00:25:1372-00:00:0392 i_ljosi_sogunnar_000006 90 00:25:13.72 3.968 0.0 svona gátu þeir aðeins komist örfáa kílómetra áfram á hverjum degi -i_ljosi_sogunnar_000006-0091-00:25:1860-00:00:1428 i_ljosi_sogunnar_000006 91 00:25:18.60 14.208 0.26 svitinn fraus samstundis á hörundi þeirra svo að fötin þeirra fylltust af ís innanfrá svefnpokarnir frusu utanum þá á nóttunni og morgnana urðu þeir að hjálpa stað við að klæða sig í pikkfrosin útifötin -i_ljosi_sogunnar_000006-0092-00:25:3428-00:00:0880 i_ljosi_sogunnar_000006 92 00:25:34.28 8.832 0.12 son bað hina mennina tvo fljótt afsökunar á að hafa tekið á með í leiðangurinn hann hafði ekki grunað að aðstæður yrðu svo slæmar -i_ljosi_sogunnar_000006-0093-00:25:4418-00:00:3694 i_ljosi_sogunnar_000006 93 00:25:44.18 36.992 0.38 það tók þremenningana nítján daga að komast tæpa hundrað kílómetra að króað þar settu þeir upp bækistöðvar í öruggri fjarlægð frá varpstöðvum mörgæsanna í hlíðum eldfjallsins terror skelfingarfjall kannski viðeigandi nafn eftir slíka hryllingsferð þó í raun og veru sé fjallið nefnt eftir hamförum sem fyrsti breski suðurskautsfarinn marks sigldi með um miðja nítjándu öldina og fylgdi síðar tónfall í aldrinum hans að norðvesturleiðinni og fannst tvö þúsund og sextán á botni norður íshafi það er önnur saga -i_ljosi_sogunnar_000006-0094-00:26:2208-00:00:0346 i_ljosi_sogunnar_000006 94 00:26:22.08 3.584 0.09 bækistöðvar er líka ef til vill aðeins of vel í lagt -i_ljosi_sogunnar_000006-0097-00:28:0944-00:00:1446 i_ljosi_sogunnar_000006 97 00:28:09.44 14.464 0.28 þannig tryggðu þeir sér eggin dýrmætu á fyrstu stigum lífs mörgæsarinnar en ferðinni var ekki lokið eftir stóð að komast heim aðra hundrað kílómetra eða svo að það var enn fimbulkuldi nær stöðugt rok og svartamyrkur -i_ljosi_sogunnar_000006-0098-00:28:2542-00:00:1188 i_ljosi_sogunnar_000006 98 00:28:25.42 11.904 0.12 ekki löngu eftir að þeir komu heim í greni sitt með eggin brast á ofsaveður ellefu vindstig og tjaldið sagður höfðu gisti á leiðinni og ætluðu til heimferðarinnar fauk út í veður og vind -i_ljosi_sogunnar_000006-0099-00:28:3996-00:00:2138 i_ljosi_sogunnar_000006 99 00:28:39.96 21.376 0.25 ekki batnaði það heldur daginn eftir þegar snjóhúsið þeirra varð sömu elleftastigsvindum að bráð fauk ofan á þeim og skildi þremenningana eftir í hnipri í svefnpokum sínum getandi lítið annað gert en bíða eftir að hann lagði og vonað að þeir drukknuðu ekki í snjófokinu þeir sungu sálma upp í vindgnauðið til að halda sér vakandi -i_ljosi_sogunnar_000006-0100-00:29:0178-00:00:1656 i_ljosi_sogunnar_000006 100 00:29:01.78 16.64 0.15 þannig biðu þeir í þrjá daga svo lægði og þeir gátu skriðið úr frosnum söfnum og farið af stað og varð þeim það vafalaust lífsbjörg til allrar hamingju fundu þeir tjaldið að mestu óskemmt í snjóskafli þar bandítar snjóhúsinu -i_ljosi_sogunnar_000006-0101-00:29:1984-00:00:0458 i_ljosi_sogunnar_000006 101 00:29:19.84 4.608 0.0 líf okkar hafði verið tekið frá okkur en gefið aftur -i_ljosi_sogunnar_000006-0102-00:29:2498-00:00:0482 i_ljosi_sogunnar_000006 102 00:29:24.98 4.864 0.15 við vonum svo þakklátur að við sögðu ekki orð þetta var lífsbjörg okkar -i_ljosi_sogunnar_000006-0103-00:29:3044-00:00:1006 i_ljosi_sogunnar_000006 103 00:29:30.44 10.112 0.24 ferðin til baka gekk ekki mikið betur þó hressir á sleðunum væri léttara stanslaus hvala örfáir kílómetrar af árangri á dag -i_ljosi_sogunnar_000006-0105-00:29:5768-00:00:0682 i_ljosi_sogunnar_000006 105 00:29:57.68 6.784 0.29 landkönnun á suðurskautið er sjaldan inn slæm og þið ímyndað ykkur sjaldan en slæmar -i_ljosi_sogunnar_000006-0106-00:30:1232-00:00:1424 i_ljosi_sogunnar_000006 106 00:30:12.32 14.208 0.47 að lokum komust þeir á evanshöfða að kvöldi ellefta ágúst nítjánhundruð og ellefu eftir fimm vikna ferðalag tvö hundruð kílómetra fram til baka hálfpartin hrundu vinum dyrnar á terra nova kofanum um miðja nokkur -i_ljosi_sogunnar_000006-0107-00:30:2768-00:00:1212 i_ljosi_sogunnar_000006 107 00:30:27.68 12.16 0.09 inni í kofanum var ringulreið flestir voru farnir í háttinn og ég á óljósar minningar af mönnum í náttfötum taka mig og reyna að klæða mig úr í brennunni sem fötin min voru orðin -i_ljosi_sogunnar_000006-0108-00:30:4052-00:00:0454 i_ljosi_sogunnar_000006 108 00:30:40.52 4.48 0.23 loks skáru þeir þau af og hentu þeim í hrúgu við konuna mínar -i_ljosi_sogunnar_000006-0109-00:30:5032-00:00:1522 i_ljosi_sogunnar_000006 109 00:30:50.32 15.232 0.14 viti að þetta er erfiðasti leiðangur sem farin hefur verið sagði gott svo í hlýnandi að halda sér vakandi nógu lengi til að hugsa að svona væri þetta í paradís svo sáum við í tíu þúsund ár -i_ljosi_sogunnar_000006-0110-00:31:0680-00:00:1228 i_ljosi_sogunnar_000006 110 00:31:06.80 12.288 0.46 svona lauk versta ferðalagi í heimi skrifaði aflýsa ennfremur í æviminningar sínar bókina sem fékk einmitt þetta nafn versta ferðalag í heimi voru stjórnendur -i_ljosi_sogunnar_000006-0111-00:31:2042-00:00:1250 i_ljosi_sogunnar_000006 111 00:31:20.42 12.544 0.21 paradís eggin þrjú óhultar eru á breska náttúruminjasafninu í dag en ferðalangarnir voru frostbitnir og illa farnir gott skrifaði í dagbók sína annan ágúst nítján hundruð og ellefu -i_ljosi_sogunnar_000006-0112-00:31:3460-00:00:0988 i_ljosi_sogunnar_000006 112 00:31:34.60 9.856 0.22 ruslatunnu kom aftur í gærkvöldi eftir fimm vikur við erfiðustu aðstæður sem sést hafa þeir voru veður varðar en ég hef áður séð -i_ljosi_sogunnar_000006-0113-00:31:4502-00:00:0992 i_ljosi_sogunnar_000006 113 00:31:45.02 9.984 0.29 andlit þeirra sett örum og frökkum augun glás hendurnar hvítar og krumpað af stöðugum raka og kulda -i_ljosi_sogunnar_000006-0114-00:31:5626-00:00:1114 i_ljosi_sogunnar_000006 114 00:31:56.26 11.136 0.0 mörgum ferðafélögum þeirra óbreyttum leiðangursmönnum þótti reyndar nóg um að sjá þremenningana var það svona sem maður varð eftir nokkurra vikna ferðalag á þessum slóðum -i_ljosi_sogunnar_000006-0115-00:32:0840-00:00:1174 i_ljosi_sogunnar_000006 115 00:32:08.40 11.776 0.28 bætti ekki úr skák að þegar í garnið heim á evanshöfða nærri tannlaus með sundurbrotnar tennur það höfðu glamrað sonum tennurnar í kuldanum að þær mölvuðust uppi í honum -i_ljosi_sogunnar_000006-0116-00:32:2106-00:00:0514 i_ljosi_sogunnar_000006 116 00:32:21.06 5.12 0.06 hvernig yrði það þá að fara alla leið á suðurpólinn meira en tíu sinnum lengri leið -i_ljosi_sogunnar_000006-0117-00:32:2806-00:00:2948 i_ljosi_sogunnar_000006 117 00:32:28.06 29.44 0.16 var allavega mikilvæg reynsla eitt helsta vandamál þremenninganna í vetrarferðinni til króað fyrir utan kuldann myrkrið og vindinn var fatnaður þeirra sem fraus á augabragði svo þeir gátu varla hreyft sig þegar þeir klæddu sig í lambhúshetturnar á morgnana til dæmis urðu þeir að passa sig að horfa beint áfram svo að þær frysu ekki fastar í einhverri ankannalegri stöðu og það tók á að mjaka sér ofan í samanfrosna svefnpokana á hverju kvöldi -i_ljosi_sogunnar_000006-0118-00:32:5838-00:00:1634 i_ljosi_sogunnar_000006 118 00:32:58.38 16.256 0.29 engu að síður var það mat wilson læknisins og mörgæsaáhugamannsins við lok leiðangursins að útbúnaður þeirra hefði verið allur með besta móti þó það hefði þurft að skera utanafþeim frosin fötin þegar þeir hrundu inn í kofann á evanshöfða við heimkomu -i_ljosi_sogunnar_000006-0120-00:33:2800-00:00:0984 i_ljosi_sogunnar_000006 120 00:33:28.00 9.856 0.39 maður velti fyrir sér möguleikum lokaða sem skimaði klæðast með óljósan grunað þau beri af okkar síðara fatnaði -i_ljosi_sogunnar_000006-0121-00:33:4188-00:00:0402 i_ljosi_sogunnar_000006 121 00:33:41.88 4.096 0.09 þar sem það hefði verið okkur ómögulegt að eignast líka fatnað -i_ljosi_sogunnar_000006-0122-00:33:4724-00:00:1028 i_ljosi_sogunnar_000006 122 00:33:47.24 10.368 0.23 af þessum ómögulega möguleika frá öldum er ég og viss um að við erum eins nálægt fullkomnu og reynslan getur leitt okkur -i_ljosi_sogunnar_000006-0124-00:34:0302-00:00:0544 i_ljosi_sogunnar_000006 124 00:34:03.02 5.376 0.06 var komið fram í ágúst veturinn var senn á enda og brátt væri að sjást til sólar -i_ljosi_sogunnar_000006-0125-00:34:0912-00:00:0846 i_ljosi_sogunnar_000006 125 00:34:09.12 8.448 0.04 og vetrinum loknum vissu allir hvað til stóð hið eiginlega kapphlaup á pólinn sem var öllum efst í huga sama hvað öllum mörgæsareggjum leið -i_ljosi_sogunnar_000006-0126-00:34:1884-00:00:1116 i_ljosi_sogunnar_000006 126 00:34:18.84 11.136 0.32 ekki langt undan í framheim á hvalaflóa og roald amundsen og félagar að ljúka sínum mikla undirbúningi reka síðustu naglana í sérsmíðaða sleðana og reyra á sig skíðin -i_ljosi_sogunnar_000007-0001-00:00:1906-00:00:0982 i_ljosi_sogunnar_000007 1 00:00:19.06 9.856 0.35 var líklega í fyrstu viku september nítján hundruð og níu sem roald menn skipti um skoðun skipti rækilega um skoðun -i_ljosi_sogunnar_000007-0002-00:00:2934-00:00:2858 i_ljosi_sogunnar_000007 2 00:00:29.34 28.544 0.19 engan ævi hafði hann verið upptekinn af fjarlægum illfærum slóðum hann var fæddur átján hundruð sjötíu og tvö í borg í austfold suður norður hans jens amundsen var skipstjóri og skipasmiður og eldri bræður hans þrír fóru allir á sjóinn en móðir hans vildi að róandi aðra leið svo hennar vegna skráði hann sig eftir stúdentspróf átján ára í læknisfræði í háskólanum í ósló -i_ljosi_sogunnar_000007-0003-00:00:5928-00:00:1152 i_ljosi_sogunnar_000007 3 00:00:59.28 11.52 0.24 en hugur hans var ekki við námið fimmtán ára hafði hann orðið heillaður af frásögnum af hrakförum breska sjóherforingjans svo landkönnuðarins sudan franklins á norðurslóðum -i_ljosi_sogunnar_000007-0004-00:01:1120-00:00:1274 i_ljosi_sogunnar_000007 4 00:01:11.20 12.672 0.19 og sextán ára átján hundruð áttatíu og átta hafði enn orðið uppnuminn þegar landi hans friðþjóf nansen ekki nema ellefu árum eldri en hann sjálfur gekk fyrstur manna á skíðum yfir grænlandsjökul -i_ljosi_sogunnar_000007-0006-00:01:5210-00:00:0914 i_ljosi_sogunnar_000007 6 00:01:52.10 9.216 0.04 þegar amundsen var tuttugu og eins lést móðir hans og þá hætti hann fljótlega í læknisfræðinni og voru að einbeita sér að draumi sínum að verða heimskautafari -i_ljosi_sogunnar_000007-0007-00:02:0180-00:00:1746 i_ljosi_sogunnar_000007 7 00:02:01.80 17.408 0.31 hann stundaði linnulaust líkamsrækt kynnti sér kortagerð og veðurfræði og sleðahunda og fóru í langar fjallaskíðaferðir fyrst í snævilögðu nágrenni óslóar og síðar í fimbulkuldanum á harðangursheiði hann fór einn túr selveiðiskipi -i_ljosi_sogunnar_000007-0008-00:02:2034-00:00:0726 i_ljosi_sogunnar_000007 8 00:02:20.34 7.296 0.0 í hvert sinn sem hann heyrði af einhverjum leiðangri á norð eða suðlægar slóðir bauð hann sig fram til að vinna kauplaust -i_ljosi_sogunnar_000007-0009-00:02:2906-00:00:0850 i_ljosi_sogunnar_000007 9 00:02:29.06 8.448 0.33 ef lengi verið haldin djúpri þráð komast í einhvern veginum áhugaverðum heimskautaleiðangur en ýmislegt hefur hindrað mig frá því til þessa -i_ljosi_sogunnar_000007-0011-00:02:4194-00:00:0622 i_ljosi_sogunnar_000007 11 00:02:41.94 6.144 0.05 annar aldur minn ég tuttugu og eins árs gamall ég er örlítið nærsýnn en hefur aldrei verið með gerðu -i_ljosi_sogunnar_000007-0012-00:02:4926-00:00:2298 i_ljosi_sogunnar_000007 12 00:02:49.26 22.912 0.46 það var þó ekki árangur fyrr en átján hundruð níutíu og sex þá fékk amundsen ólaunaða stöðu í leiðangri belgísks sjóherforingja adrien gera á suðurskautslandið skip gerlegt var í slipp í norsku hvalveiðiborginni sandefjord fyrir ferðina haustið átján hundruð níutíu og sex og amundsen notaði þá tækifærið og sótti um -i_ljosi_sogunnar_000007-0013-00:03:1300-00:00:1494 i_ljosi_sogunnar_000007 13 00:03:13.00 14.976 0.03 það hefur kannski hjálpað honum að fá stöðuna þrátt fyrir reynsluleysi og örlítið nærsýni að einmitt haustið átján hundruð níutíu og sex varð heimsbyggðin þess áskynja hverju einmitt norðmenn gætu áorkað í heimskautaferðum -i_ljosi_sogunnar_000007-0014-00:03:3114-00:00:1056 i_ljosi_sogunnar_000007 14 00:03:31.14 10.624 0.19 þremur árum áður höfðu þrettán norðmenn undir forustu tíðina stað í leiðangur sem mörgum fannst hljóma eins og hið mesta glapræði -i_ljosi_sogunnar_000007-0015-00:03:4214-00:00:1272 i_ljosi_sogunnar_000007 15 00:03:42.14 12.672 0.09 þeir ætluðu að vísvitandi festa skip sitt í hafísnum norður af síberíu í von um að það myndi svo reka með hafstraumum vestur í átt að svalbarða og um leið þvert yfir norðurpólinn -i_ljosi_sogunnar_000007-0016-00:03:5530-00:00:1124 i_ljosi_sogunnar_000007 16 00:03:55.30 11.264 0.33 skipið var sér hannað til leiðangursins með breiðum kjöl til að þola betur þrýsting hafíssins og úr sterkasta mögulega timbri fram varð að kallað -i_ljosi_sogunnar_000007-0017-00:04:0754-00:00:1934 i_ljosi_sogunnar_000007 17 00:04:07.54 19.328 0.24 nansen fram sigldu frá noregi júlí átján hundruð níutíu og þrjú síðan spurðist ekkert til leiðangursmanna í þrjú ár eða þar til í ágúst átján hundruð níutíu og sex að nansen birtist í höfninni í vardö í norður noregi um borð í bandarísku skipi og með ótrúlega reynslu að baki -i_ljosi_sogunnar_000007-0018-00:04:2744-00:00:1660 i_ljosi_sogunnar_000007 18 00:04:27.44 16.64 0.31 hafandi fundist fram reka of hægt í vestur og of óútreiknanlega hafði handsama átján hundruð níutíu og fimm eftir nærri tvö ár og reki stokkið af stað ásamt skipverjanum hjalmari jóhanni og skíðað í norður í átt að pólnum -i_ljosi_sogunnar_000007-0019-00:04:4466-00:00:2848 i_ljosi_sogunnar_000007 19 00:04:44.66 28.544 0.39 þeir höfðu komist að áttugustu og sjöttu gróðurinn þremur gráðum lengra norður en aðrir menn á undan emeo neyðst til að hörfa og endað á eyjaklasanum frans jósefslandi þar sem þeir vörðu átta mánuða heimskautavetri meira og minna niðurgrafnir í holu í jörðinni tveir saman í einum vefnað rostunga og selkjöt og höfðu þá eina skemmtun að lesa siglingaalmanakið aftur og aftur -i_ljosi_sogunnar_000007-0020-00:05:1360-00:00:0924 i_ljosi_sogunnar_000007 20 00:05:13.60 9.344 0.28 ekki fyrr en í desember eftir um níu mánaða ferðalag hættu þeir þó að þéra og ávarpa hvor annan sem prófessor nansen og her johansen -i_ljosi_sogunnar_000007-0021-00:05:2360-00:00:2230 i_ljosi_sogunnar_000007 21 00:05:23.60 22.272 0.17 vorið skreiddust þeir loks upp úr holunni og komust sunnar á franskan þar sem irgun fyrir tilviljun á bandarískra landkönnuði sem fluttu þá heim til noregs fram birtist svo líka í norskri höfn örfáum dögum síðar eftir að hafa rekið alla leið til svalbarða og var óskaddað eftir þrjú ár í hafís -i_ljosi_sogunnar_000007-0022-00:05:4644-00:00:1202 i_ljosi_sogunnar_000007 22 00:05:46.44 12.032 0.32 nansen varð umsvifalaust heimsfrægur maður og eins konar nansen æði var einmitt í algleymingi þegar ratar ráðinn í belgica leiðangur aðdragandi gera -i_ljosi_sogunnar_000007-0023-00:06:1110-00:00:1634 i_ljosi_sogunnar_000007 23 00:06:11.10 16.256 0.3 belgica aðstandendur síðar með nítján manna alþjóðlega áhöfn þar á meðal píramídana svo strandlengju suðurskautsskagans svonefnda sem teygir sig í áttina suður ameríku -i_ljosi_sogunnar_000007-0024-00:06:2804-00:00:1886 i_ljosi_sogunnar_000007 24 00:06:28.04 18.816 0.02 í febrúar átján hundruð níutíu og átta festist skipið í hafís og var fast í nær því ár á þeim tíma veiktust margir skipverjar af skyrbjúg og öðrum meinum og nokkrir misstu vitið einn er sagt fór út á ísinn og sagðist ætla að ganga heim til belgíu hann skilaði sér ekki þangað -i_ljosi_sogunnar_000007-0025-00:06:4762-00:00:1132 i_ljosi_sogunnar_000007 25 00:06:47.62 11.264 0.35 gera var ekki reyndur heimskautafari en meðal leiðangursmanna voru menn sem að ferðast um norðurslóðir eins og bandaríski læknirinn fer kók sem hafði verið á grænlandi -i_ljosi_sogunnar_000007-0026-00:06:5938-00:00:1656 i_ljosi_sogunnar_000007 26 00:06:59.38 16.512 0.24 amundsen notaði tækifærið í kuldanum og ömurlegheitunum um borð í belgíu og reyndi að lærisveina af félögum sínum og af eigin tilraunum hvað virkaði og hvað ekki dagbók hans af skipsfjöl er samansafn minnispunkta -i_ljosi_sogunnar_000007-0027-00:07:1784-00:00:1358 i_ljosi_sogunnar_000007 27 00:07:17.84 13.568 0.48 læknirinn er í selskinnsklæðum sem reynast mjög hentugast hafa vatnsheld öskju fyrir eldspýtum snjógleraugu er algjörlega nauðsynlegan er bara einn stóru -i_ljosi_sogunnar_000007-0028-00:07:3648-00:00:1614 i_ljosi_sogunnar_000007 28 00:07:36.48 16.128 0.16 annari heim í maí átj��n hundruð níutíu og níu hann hélt umsvifalaust áfram þjálfun sinni sigldi hjólaði frá noregi til spánar haustið sem líkamsrækt las allar fáanlegar bækur norðurslóðafara tók ítarlegar glósur -i_ljosi_sogunnar_000007-0029-00:07:5320-00:00:1152 i_ljosi_sogunnar_000007 29 00:07:53.20 11.52 0.14 það næsta sem hann ætlaði sér var það sem hann hafði dreymt um síðan var unglingur og varð vitni að hátíðahöldunum við heimkomu nansens frá grænlandsjökli fara norðvesturleiðina -i_ljosi_sogunnar_000007-0031-00:08:2882-00:00:0474 i_ljosi_sogunnar_000007 31 00:08:28.82 4.736 0.0 um þann hryllilega leiðangur hefur vel á minnst verið fjallað áður í þessum þætti -i_ljosi_sogunnar_000007-0032-00:08:3444-00:00:3040 i_ljosi_sogunnar_000007 32 00:08:34.44 30.336 0.21 hvarfi franklins fylgdi mikil traffík á þessum norðlægu slóðum bretar og fleiri gerðu út ótal leiðangra til að leita hans í einum slíkum leiðangri átján hundruð fimmtíu og fjögur hafði breska herforingjanum robert maltneskt að fara fyrstur manna norðvesturleiðina eftir að skipafélag á sleða yfir hafísinn en færa siglingaleið hafði enn enginn fundið nærri hálfri öld síðar -i_ljosi_sogunnar_000007-0034-00:09:5618-00:00:2144 i_ljosi_sogunnar_000007 34 00:09:56.18 21.504 0.16 almennt arsenal valdamenn með sér um borð í gyðingaandúð nítján hundruð og þrjú eftir að amundsen hafði einbeitt sér að undirbúningi og þjálfun í meira en tvö ár svo að segja hverja vökustund og stundum heldur sérviskulega kunningi amundsen á þessum tíma lýsti fyrstu kynnum sínum af honum svona -i_ljosi_sogunnar_000007-0035-00:10:1836-00:00:0448 i_ljosi_sogunnar_000007 35 00:10:18.36 4.48 0.12 á hverjum degi nokkrar vikur sá ungan mann ganga fram hjá apótek þar sem ég vann -i_ljosi_sogunnar_000007-0036-00:10:2338-00:00:0374 i_ljosi_sogunnar_000007 36 00:10:23.38 3.712 0.15 ég gat ekki komist hjá því að taka eftir undarlegu göngu lagi hans -i_ljosi_sogunnar_000007-0038-00:10:3454-00:00:2336 i_ljosi_sogunnar_000007 38 00:10:34.54 23.296 0.25 fjáröflun tók reyndar drjúgan þátt af tíma amundsens föðurarfurinn reyndist ekki nægja fyrir skipi og öllum búnaði og vistum og hann neyddist til að leita fjárframlaga og lána honum þótti það slæmt ekki síst vegna þess að til að tryggja sér fé þurfti en nú helst að gefa upp ferðaáform sín amundsen var aldrei sérstaklega mikið fyrir mikla upplýsingagjöf -i_ljosi_sogunnar_000007-0039-00:10:5850-00:00:1564 i_ljosi_sogunnar_000007 39 00:10:58.50 15.616 0.26 við fjáröflunina naut hann aðstoðar bræðra sinna gustav svo leons sem voru báðir í bissness og friðþjóf landsins sem var einn sá fyrsti sem amundsen greindi frá áformum sínum og sem gaf honum ýmsar dýrmætar ráðleggingar og kontakta -i_ljosi_sogunnar_000007-0040-00:11:1554-00:00:2490 i_ljosi_sogunnar_000007 40 00:11:15.54 24.96 0.44 lokum gekk þetta þó ekki betur en svo að lánadrottnar voru þegar byrjaðir að eltast við aman áður en leiðangurinn hófst og hótuðu því að gera gyðinga upp í skuldir þess vegna lagði gyða stað frá oslóarsamkomulagi lögsögu tók amundsen og fram rommflösku og áhöfnin skálaði fyrir því að hafa sloppið úr greipum lánadrottna -i_ljosi_sogunnar_000007-0042-00:12:3728-00:00:1558 i_ljosi_sogunnar_000007 42 00:12:37.28 15.488 0.13 þar dvöldu sjömenningarnir næstu tvö árin það var nóg af hreindýrum fyrir þá að skjóta sér til matar amundsen veiddi þó aldrei sjálfur verandi nærsýnn og enn gleraugnalaus en hann æfði sig því meira í því að reka hundasleða -i_ljosi_sogunnar_000007-0043-00:12:5340-00:00:3124 i_ljosi_sogunnar_000007 43 00:12:53.40 31.232 0.21 þeir vinguðust svo og versluðu við inúíta í nágrenninu netsilik nítjan á eyju vilhjálms konungs lifðu á vissan hátt en svo á steinöld en lifnaðarhættir þeirra voru þó fullkomlega aðlagaðir að óblíðri náttúrunni þarna á heimkynnum þeirra þetta vissi amundsen og þetta hafði hann einmitt viljað fá tækifæri til að læra af meisturnum í heimskautalífi hann skipti smátt og smátt út nær öllum fötunum sem hann hafði haft meðferðis fyrir hreindýraskinnklæði í neita -i_ljosi_sogunnar_000007-0044-00:13:2548-00:00:0574 i_ljosi_sogunnar_000007 44 00:13:25.48 5.76 0.38 bæði innri og ytri nokkurn þangað lausir yfir buxunum og loftið getur flætt allri upp líka -i_ljosi_sogunnar_000007-0045-00:13:3178-00:00:0752 i_ljosi_sogunnar_000007 45 00:13:31.78 7.424 0.18 innri og ytri buxum er haldið uppi með sneri og hanga lausar yfir stígvél um svo loftið getur streymt þar um líka -i_ljosi_sogunnar_000007-0046-00:13:3990-00:00:0476 i_ljosi_sogunnar_000007 46 00:13:39.90 4.736 0.07 minnsta ljómandi og eina leiðin til að vera í lofum ef maður vill ekki vitna -i_ljosi_sogunnar_000007-0047-00:13:4534-00:00:0348 i_ljosi_sogunnar_000007 47 00:13:45.34 3.584 0.0 nú get ég hreyft mig eins og mér sýnist og svitna ekkert -i_ljosi_sogunnar_000007-0048-00:13:4944-00:00:0600 i_ljosi_sogunnar_000007 48 00:13:49.44 6.016 0.27 inúítakarlar voru líka fengnir til að kenna norðmönnunum aðra nauðsynlega sjálfsbjargartækni -i_ljosi_sogunnar_000007-0049-00:14:0062-00:00:0580 i_ljosi_sogunnar_000007 49 00:14:00.62 5.76 0.06 á þremur tímum brestum við tvö glæsileg snjóhús við þurfum meiri æfingu sem við fáum síðar -i_ljosi_sogunnar_000007-0050-00:14:0938-00:00:2374 i_ljosi_sogunnar_000007 50 00:14:09.38 23.808 0.2 vorið nítjánhundruð og fjögur hélt amin af stað við annan mann leitað segulnorðri sem átti að vera þarna einhverstaðar norðurfrá ferðin á skíðum með hundasleða tók sjö vikur þeim tókst ekki að finna segulnorður enda er það á hreyfingu en eins og með allt hitt áleit amundsen ferðina mikilvæga reynslu og æfingu og hann var að verða ansi lunkinn -i_ljosi_sogunnar_000007-0051-00:14:4068-00:00:2744 i_ljosi_sogunnar_000007 51 00:14:40.68 27.392 0.32 eftir tvo vetur í gyðjan losnaði skipið úr ísnum í ágúst nítjánhundruð og fimm og seldi af stað smágert mótorknúið síldveiðiskipið gat svo þrætt sig í gegnum hafi svo skert örugglega í vestur í gegnum simon sund sem enginn hafði áður siglt viktoríusund dundu og sjötta ágúst nítjánhundruð og fimm var amundsen vakinn árla morguns ku -i_ljosi_sogunnar_000007-0054-00:15:3350-00:00:1280 i_ljosi_sogunnar_000007 54 00:15:33.50 12.8 0.37 þarna hafði hann ræst ég fékk undarlega tilfinningu í hálsinn var útkeyrður og linar veikleiki hjá mér en í fann fyrir tæru í augunum skip í augsýn skip í augun -i_ljosi_sogunnar_000007-0055-00:15:5716-00:00:1428 i_ljosi_sogunnar_000007 55 00:15:57.16 14.336 0.21 þetta var hvalveiðiskip frá austurströnd bandaríkjanna fagnaðarfundir urðu með amundsen og skipstjóranum en ferðar reyndar ekki lokið hún festist og var annan vetur í ísnum úti fyrir ströndu uchoa -i_ljosi_sogunnar_000007-0056-00:16:1188-00:00:2730 i_ljosi_sogunnar_000007 56 00:16:11.88 27.392 0.25 amman notaði tímann og fór í átta hundruð kílómetra sleðaferðalag til gullgrafaraborgarinnar gullaldarárunum langt símskeyti um afrek sín og manna sinna skeytið hefur ekki varðveist en var óhemju langt af símskeyti að vera og því fokdýrt að senda amundsen var því ekki fyrr kominn aftur til byggða lenti í fjárhagskröggum hann gat ekki borgað fyrir skeytið -i_ljosi_sogunnar_000007-0057-00:16:4024-00:00:1988 i_ljosi_sogunnar_000007 57 00:16:40.24 19.84 0.06 en það komst á endanum á leiðarenda með nokkrum krókaleiðum og það sem meira var amundsen fékk þær fregnir að á meðan hann hafði setið fastur í ísnum veturinn nítjánhundruð og fimm að noregur losnað úr sambandi sínu við svíþjóð og var orðið sjálfstætt konungsríki undir konunginum hákoni sjöunda -i_ljosi_sogunnar_000007-0058-00:17:0064-00:00:1078 i_ljosi_sogunnar_000007 58 00:17:00.64 10.752 0.24 og þegar hann komst svo loks alla leið heim var hann í fyrsta hetjan nýja konungsríkis roald amundsen sem sigraði norðvesturleiðina -i_ljosi_sogunnar_000007-0059-00:17:2104-00:00:1584 i_ljosi_sogunnar_000007 59 00:17:21.04 15.744 0.05 friðarsinnar sér alltaf að fara í annan leiðangur annað hvort að gera aðra tilraun til að komast á norðurpólinn eða eins og hann var byrjaður að melta með sér einnig reyna að beita sömu aðferðum til að komast á hinsta suðurpólinn -i_ljosi_sogunnar_000007-0060-00:17:3762-00:00:2006 i_ljosi_sogunnar_000007 60 00:17:37.62 20.096 0.07 en það var tímafrekur starfi að vera frægur pólfari og þjóðhetja eins og nansen varð eftir heimkomu hann var langþekktasti norðmaðurinn á alþjóðavettvangi og eftir að noregur varð sjálfstæður var hann skipaður sendiherra landsins í bretlandi helsti diplómat þjóðarinnar það var því lítið úr frekari heimskautaferðum -i_ljosi_sogunnar_000007-0061-00:17:5868-00:00:2592 i_ljosi_sogunnar_000007 61 00:17:58.68 25.856 0.1 amundsen fékk svipaðar hátíðarmóttökur við komuna til óslóar í nóvember nítjánhundruð og sex og hann hafði fimmtán ára séð nansen fá skrúðgöngur og fána menn var ekki á því að fara út í neina pólitík hann fór strax að hugsa um næsta leiðangur honum hafði ekki tekist að finna segulnorður það voru vonbrigði og nú vildi hann komast alla leið á norðurpólinn -i_ljosi_sogunnar_000007-0063-00:18:4490-00:00:1400 i_ljosi_sogunnar_000007 63 00:18:44.90 13.952 0.18 dóttir landsins líf lýsti því síðar að það hafi verið erfiðir tímar í pólhæðum um þetta leytið eiginkona nansens til nærri tveggja áratuga söng og skíðakonan eva hafði ekki fylgt honum til lundúna -i_ljosi_sogunnar_000007-0064-00:18:5940-00:00:1226 i_ljosi_sogunnar_000007 64 00:18:59.40 12.288 0.2 höfðu því fjarlægst hvert annað og bæði haldið framhjá en ef vildi bjarga hjónabandinu og vildi síður að nansen hyrfi aftur á heimsskautsbaug nokkuð sem hann gældi þó enn við -i_ljosi_sogunnar_000007-0065-00:19:1218-00:00:1226 i_ljosi_sogunnar_000007 65 00:19:12.18 12.288 0.19 og erindi amundsens vissu þau hjónin tengdist deilum þeirra beint þeir nansen og amundsen höfðu rætt þetta áður og nú beið sá síðarnefndi niðri nansen skrifaði -i_ljosi_sogunnar_000007-0067-00:19:3914-00:00:0916 i_ljosi_sogunnar_000007 67 00:19:39.14 9.088 0.3 hún stóð í svefnherbergi og heyrði hægfara þjófur ofan anna á loftinu með rúnirnar á lofti leit hún áðan þegar hann kom niður -i_ljosi_sogunnar_000007-0068-00:19:4906-00:00:0904 i_ljosi_sogunnar_000007 68 00:19:49.06 9.088 0.12 eitt hvað það verður var það eina sem hún sagði og friðþjóf án þess að segja orð fór út aftur og áfram niður stiga í andyri -i_ljosi_sogunnar_000007-0069-00:20:1372-00:00:2002 i_ljosi_sogunnar_000007 69 00:20:13.72 19.968 0.34 það sem amundsen vildi gera var einfaldlega að feta í fótspor nansens og því hafði hann farið þess á leit að fá heimskautaskipið fram með sinn hnausþykka skrokk og sérhannaða kjöl sem gerði því auðvelt að renna í gegnum hafíssvæðin smjúga eins og áll úr faðmi eins og nansen orðaði það eitt sinn -i_ljosi_sogunnar_000007-0070-00:20:3428-00:00:2092 i_ljosi_sogunnar_000007 70 00:20:34.28 20.992 0.34 fram var ekki eign nansens heldur norska ríkisins og hafði farið í eina heimskautaferð í millitíðinni otto sverdrup sem hafði fylgt nansen í þennan siglt fram um heimskautaeyjar kanada við kortlagningu á árunum átján hundruð níutíu og átta til nítjánhundruð og tvö og eins og alltaf kom skipið heim óskaddað -i_ljosi_sogunnar_000007-0071-00:20:5646-00:00:2134 i_ljosi_sogunnar_000007 71 00:20:56.46 21.248 0.23 en engum duldist að nansen hefði alltaf fyrstur tilkall til skipsins og með því að lána amundsen fram færi hann sjálfur ekki langt og meðmæli hans voru nauðsynleg til að tryggja amundsen skipið svo að eftir spennuþrunginn og stuttan fundinn í pólhæðum haustið nítján hundruð og sjö fór undirbúningur amundsens á fullt -i_ljosi_sogunnar_000007-0072-00:21:2586-00:00:1626 i_ljosi_sogunnar_000007 72 00:21:25.86 16.256 0.22 ári síðar í nóvember nítján hundruð og átta treysti almannafæri sínar opinberar honum var alltaf meinilla við annan leiðangur á norðurpólinn yrði mun kostnaðarsamari en hann fyrri ferð og því þurfti hann á hjálp að halda -i_ljosi_sogunnar_000007-0073-00:21:4260-00:00:3232 i_ljosi_sogunnar_000007 73 00:21:42.60 32.384 0.34 annast sér að fara aðeins aðra leið en nansen sigla fyrst í kyrrahafið og að austurströnd bandaríkjanna svo í gegnum beringssund og þaðan að hafísnum sem hann áætlaði að myndi flytja fram yfir norðurpólinn og svo til austurs á fjórum eða fimm vetrum allt yrði þetta ærið kostnaðarsamt en með stuðningi nansens og konstantín að tryggja sér í febrúar nítjánhundruð og níu bæði ríflegan styrk frá norska stórþinginu og formleg afnot af heimskautaskipinu fram -i_ljosi_sogunnar_000007-0074-00:22:1930-00:00:2040 i_ljosi_sogunnar_000007 74 00:22:19.30 20.352 0.38 en framið fjölmennari en amundsen stýrði á gyðjan ekki svo mjög að lokum réð bara átján menn í áhöfnina alla valdi hann af kostgæfni það hafði sannað sig og geðþekki máli bæði að hafa valinn mann í hverju rúmi og sömuleiðis að hafa samheldna áhöfn -i_ljosi_sogunnar_000007-0075-00:22:4024-00:00:2808 i_ljosi_sogunnar_000007 75 00:22:40.24 28.16 0.31 meðal þeirra sem amundsen valdi voru helmer hanssen sem hafði siglt á gyða þar ótrúlega færni í rekstri sleðahunda sem kokkurinn af gefum eldað fyrir áhöfnina ljúffengar sela og hreindýrasteikur sem héldu mönnunum vel nærðum og kátum alla þrjá veturna sem skipið var fastlandinu frá þelamörk sem amnesty fyrir tilviljun á brautarstöð í lubang -i_ljosi_sogunnar_000007-0077-00:23:2898-00:00:1114 i_ljosi_sogunnar_000007 77 00:23:28.98 11.136 0.09 eftir heimkomuna hafði jóhann en átt erfitt með að fóta sig og glímt við drykkjuvandamál nansen fékk amasya taka hann með til að gefa honum tækifæri til að sanna sig að nýju -i_ljosi_sogunnar_000007-0078-00:23:4114-00:00:1390 i_ljosi_sogunnar_000007 78 00:23:41.14 13.952 0.06 skipulagningin var langt komin fyrsta september nítján hundruð og níu áætluð brottför í janúar árið eftir og það virtist ætla að ganga eftir það var þá sem amarna kvöldblaðið og las -i_ljosi_sogunnar_000007-0079-00:23:5558-00:00:1276 i_ljosi_sogunnar_000007 79 00:23:55.58 12.8 0.28 norðurpólnum náð doktor komst á norðurpólinn tuttugasta og fyrsta apríl nítján hundruð og átta kom í maí nítján hundruð og níu að orhan á grænlandi -i_ljosi_sogunnar_000007-0080-00:24:0880-00:00:2852 i_ljosi_sogunnar_000007 80 00:24:08.80 28.544 0.27 heimskautafarasamfélagið var ekki svo stórt doktor kokkað til byggða var frekari læknirinn sem hafði verið með hinum unga amundsen hans fyrsta leiðangri um borð í belgica og raunar verið hans helsta fyrirmynd þar til að mynda sá sem fyrstur kenndi honum að það væri betra að fylgja dæmi frumbyggja á heimskautasvæðunum læknirinn gengur í selskinnsklæðum hafði amundsen þá skrifað hrifinn í dagbók sína -i_ljosi_sogunnar_000007-0081-00:24:3886-00:00:1598 i_ljosi_sogunnar_000007 81 00:24:38.86 16.0 0.21 armand gamla félaga sínum heillaóskaskeyti við notað sagði hann þessar fregnir engin áhrif hafa á hans eigin áform um norðurpólferð en tveimur dögum síðar þriðja september nítján hundruð og níu birtist önnur blaðagrein -i_ljosi_sogunnar_000007-0082-00:24:5532-00:00:0492 i_ljosi_sogunnar_000007 82 00:24:55.32 4.864 0.18 í finnur pólinn eftir átta tilraunir á tuttugu og þremur árum -i_ljosi_sogunnar_000007-0084-00:25:1280-00:00:2194 i_ljosi_sogunnar_000007 84 00:25:12.80 22.016 0.3 bandaríkjamaðurinn robert prionailurus ára var með reyndari heimskautaförum árum saman hafði hann ferðast um grænland og norður íshaf og gert allnokkrar tilraunir til að komast sem lengst norður loks þarna sagðist hann hafa komist á pólinn með fimm öðrum níundi apríl nítján hundruð og níu að svo ári eftir að kokkað hafa verið þar á ferð -i_ljosi_sogunnar_000007-0085-00:25:3524-00:00:0868 i_ljosi_sogunnar_000007 85 00:25:35.24 8.576 0.04 aftur sagði amundsen í blaðaviðtölum að þetta hefði engin áhrif á hans eigin áætlun það hlyti eitthvað að vera eftir að uppgötva þar niður -i_ljosi_sogunnar_000007-0086-00:25:4490-00:00:0952 i_ljosi_sogunnar_000007 86 00:25:44.90 9.472 0.12 en í einrúmi fór hann strax að hugsa öðruvísi var þarna í fyrstu vikunni í september nítján hundruð og níu sem róandi um skoðun -i_ljosi_sogunnar_000007-0088-00:25:5946-00:00:0374 i_ljosi_sogunnar_000007 88 00:25:59.46 3.712 0.17 bjarga ætti leiðangrinum var ég að bregðast fljótt við og hika ekki -i_ljosi_sogunnar_000007-0089-00:26:0360-00:00:0756 i_ljosi_sogunnar_000007 89 00:26:03.60 7.552 0.19 en mér átt að takast að vekja áhuga á framtak sínu var ekkert fyrir með annað að gera en að reyna að svara síðustu stóru spurningunni -i_ljosi_sogunnar_000007-0090-00:26:1294-00:00:0332 i_ljosi_sogunnar_000007 90 00:26:12.94 3.328 0.09 neitað ekki að ég hefði viljað vera fyrsti maðurinn á norðurpólinn -i_ljosi_sogunnar_000007-0091-00:26:1670-00:00:0984 i_ljosi_sogunnar_000007 91 00:26:16.70 9.856 0.21 en ef ég átti að halda orðspori mínum sem könnuður var ég að vinna einhvern stórkostlega sigur ég skila hverju einhver ætti að vilja fara af stað þar sem einhver annar hefur verið -i_ljosi_sogunnar_000007-0092-00:26:3136-00:00:1626 i_ljosi_sogunnar_000007 92 00:26:31.36 16.256 0.11 að lokum var það mál helstu sérfræðinga að hvorki selskinnsklæddi læknirinn fletinum brýnið robert pereira og veru komist alla leið á norðurpólinn eins og þeir héldu fram annaðhvort misskilið staðsetningu sína eða logið til um ferðir sínar -i_ljosi_sogunnar_000007-0093-00:26:4808-00:00:0808 i_ljosi_sogunnar_000007 93 00:26:48.08 8.064 0.16 en þegar það komst í hámæli varðaði allt roald amundsen stefndi suður en hann sagði það engum ekki enn -i_ljosi_sogunnar_000007-0094-00:27:0464-00:00:1492 i_ljosi_sogunnar_000007 94 00:27:04.64 14.976 0.25 það var rétt í allri hringavitleysunni með kúrs nítjánhundruð og níu sem breski kafteininn robert farkosturinn í fjölmiðlum að hann hygðist sigra suðurpólinn fyrir heiður breska heimsveldisins eins og hann orðaði það -i_ljosi_sogunnar_000007-0095-00:27:2002-00:00:2350 i_ljosi_sogunnar_000007 95 00:27:20.02 23.552 0.16 liður í undirbúningi hans var heimsókn til noregs í mars nítjánhundruð og tíu til að prófa sérsmíðaða snjósleða og að auki hitta helstu heimskautafara landsins því var greint í síðasta þætti að gott eftir að hafa heimsótt friðþjóf nansen það er svo gert nokkrar tilraunir til að ná tali af roald aman án árangurs amundsen var aldrei heima -i_ljosi_sogunnar_000007-0096-00:27:4414-00:00:1754 i_ljosi_sogunnar_000007 96 00:27:44.14 17.536 0.13 það sem ekki fylgdi sögunni í síðasta þætti var að í öll skiptin var aman vísvitandi að forðast gott hann vildi ekki tala við hann ef ske kynni að skottið þess áskynja að hann sjálfur stefndi líka orðið á suðurpólinn ekki norður eins og gott hélt -i_ljosi_sogunnar_000007-0097-00:28:0232-00:00:1428 i_ljosi_sogunnar_000007 97 00:28:02.32 14.208 0.2 þegar skott birtist með norska skíðagarpinum tryggir heimili aman sagði pólfarinn gustav bróður sínum að segja gestunum að hann væri ekki heima svo faldi hann sig og beið eftir að þeir gæfust upp og færu -i_ljosi_sogunnar_000007-0098-00:28:2024-00:00:2238 i_ljosi_sogunnar_000007 98 00:28:20.24 22.272 0.25 daginn eftir að skott tilkynnti um suðurpólsleiðangur sinn tilkynnti amundsen að brottför hans norður á bóginn yrði frestað um hálft ár til sumars nítjánhundruð og tíu ástæðan sagði hann var allsherjarverkfall svíþjóð sem gerði það að verkum að smíði nýrrar díselvélar í fram seinkaði þetta var þó bara átylla til að hafa lengri tíma til undirbúnings -i_ljosi_sogunnar_000007-0099-00:28:4302-00:00:1312 i_ljosi_sogunnar_000007 99 00:28:43.02 13.056 0.34 undirbúnings sem nú varð að fara fram með sífellt meiri aðgát svo að enginn kæmist á snoðir um raunveruleg áform manns hann pantaði til að mynda ný kort af suðurheimskautssvæðinu í gegnum millilið í löndunum -i_ljosi_sogunnar_000007-0100-00:28:5678-00:00:2698 i_ljosi_sogunnar_000007 100 00:28:56.78 27.008 0.14 en það var áfram jafn vandvirkur og hugsaði út í hvert einasta smáatriði í farmi fram flest frá skíðum og niður í snjógleraugu og olíubrúsa hannaði hann sjálfur hann pantaði norðurgrænlenska sleðahunda þá bestu að hans mati sterkari og fallegri dýr fyrirfinnast ekki skrifaði amundsen og grænlensk selskinn sem hann lét sauma úr að fyrirmynd inúítaklæðanna sem hann hafði komið með frá kanada -i_ljosi_sogunnar_000007-0101-00:29:2464-00:00:2996 i_ljosi_sogunnar_000007 101 00:29:24.64 29.952 0.15 enga grunaði að nokkrar breytingar hefðu orðið á ferðaáætluninni ekki einu sinni þegar aðalsfólkið að hana fyrir sig stærðarinnar kofa úr einingum sem hægt væri að flytja um borð í fram gufaði amundsen sem bækistöðvar leiðangursins á suðurskautslandinu samkvæmt planinu fyrir norðurferðina myndi áhöfnin búa um borð í skipinu alla ferðina því klóruðu einhverjir úr áhöfninni sér í hausnum þegar þeir báru húseiningarnar um borð í fram -i_ljosi_sogunnar_000007-0103-00:29:5994-00:00:1538 i_ljosi_sogunnar_000007 103 00:29:59.94 15.36 0.35 loks sjöunda maí lagði fram af stað frá heimili amundsens við oslófjörð með engum húrrahrópum aftur læddist amundsen af stað á miðnætti kannski með örlítið slæma samvisku eftir margra mánaða blekkingarleik -i_ljosi_sogunnar_000007-0104-00:30:2038-00:00:0956 i_ljosi_sogunnar_000007 104 00:30:20.38 9.6 0.39 lærifaðir hans nansen fylgdist að vísu með gamla skipinu sínu sigla af stað í næturstillunni úr útsýnisturni sínum í pólhæðum hinumegin í firðinum -i_ljosi_sogunnar_000007-0105-00:30:3038-00:00:0658 i_ljosi_sogunnar_000007 105 00:30:30.38 6.656 0.0 því fylgdu blendnar tilfinningar það blundaði enn í honum löngunin að leggja sjálfur í leiðangur -i_ljosi_sogunnar_000007-0106-00:30:3738-00:00:0630 i_ljosi_sogunnar_000007 106 00:30:37.38 6.272 0.27 en nú var það greinilega um seinan ein þungbærasta stund lífs míns sagði nansen síðar -i_ljosi_sogunnar_000007-0107-00:30:4468-00:00:0700 i_ljosi_sogunnar_000007 107 00:30:44.68 7.04 0.27 um borð í fram hafði aman arafat einum af nítján manna áhöfn leyndarmálið fyrsta stýrimanninum -i_ljosi_sogunnar_000007-0108-00:30:5266-00:00:0626 i_ljosi_sogunnar_000007 108 00:30:52.66 6.272 0.05 hann settist svo niður til að skrifa sérstaklega erfitt bréf til lægri föðurinn sem hann hafði blekkt mánuðum saman -i_ljosi_sogunnar_000007-0109-00:31:0554-00:00:0440 i_ljosi_sogunnar_000007 109 00:31:05.54 4.352 0.05 það er engin leið að komast hjá því og því get ég allt eins komið sér beint að efninu -i_ljosi_sogunnar_000007-0112-00:31:3766-00:00:0528 i_ljosi_sogunnar_000007 112 00:31:37.66 5.248 0.24 ég biðja dæma með ekki of harkalega ég er enginn svikarar ég neyddist til að gera þetta -i_ljosi_sogunnar_000007-0113-00:31:4350-00:00:0936 i_ljosi_sogunnar_000007 113 00:31:43.50 9.344 0.33 einstakur meginvígi framtíðinni verða til þess að bæta fyrir misgjörðir mínar með mínum virðingar fyllstu kveðjum roald amin -i_ljosi_sogunnar_000007-0114-00:31:5428-00:00:2094 i_ljosi_sogunnar_000007 114 00:31:54.28 20.864 0.38 líka bréf skrifaði hann öðrum helsta stuðningsmanni meints norðurpólsleiðangurs hákoni sjöunda noregskonungi bréfin loks send frá portúgölsku eyju nema dyra þar sem fram kom til hafnar sjötta september ásamt hinu stutta en einnig frekar afsakandi símskeytis til roberts falcon gott sem barst kafteininum mánuði síðar -i_ljosi_sogunnar_000007-0115-00:32:1584-00:00:0410 i_ljosi_sogunnar_000007 115 00:32:15.84 4.096 0.1 listaverk að tjá þér fram er á leið á suðurskautið -i_ljosi_sogunnar_000007-0116-00:32:2182-00:00:1922 i_ljosi_sogunnar_000007 116 00:32:21.82 19.2 0.13 þremur dögum síðar og bara þremur klukkustundum fyrir brottför fram að dyra sagði amundsen áhöfn sinni loksins hvert ferðinni væri í raun og veru heitið þeir flestir upp stórum en allir féllust á að halda ferðinni áfram urðu jafnvel enn spenntari við tilhugsunina um að sigra suðurpólinn -i_ljosi_sogunnar_000007-0117-00:32:4148-00:00:0546 i_ljosi_sogunnar_000007 117 00:32:41.48 5.376 0.14 fréttirnar bárust í norsku pressuna um svipað leyti og scott fékk símskeytið í hendur -i_ljosi_sogunnar_000007-0119-00:32:5698-00:00:0908 i_ljosi_sogunnar_000007 119 00:32:56.98 9.088 0.09 nansen varð alls ekki móðgaður vegna blekkinganna þegar hann fékk bréfið frá amundsen heldur mun hafa skammað hann góðlátlega í fjarveru sinni -i_ljosi_sogunnar_000007-0121-00:33:1482-00:00:4060 i_ljosi_sogunnar_000007 121 00:33:14.82 40.576 0.37 hann hafði á sínum tíma reynt að hjálpa scott í noregi meðal annars fengið hann til að taka skíði og norska skíðagarpinn tryggir hann greinilega með landa sínum í liði síðar í október barst en skeyti frá ráðvilltum gott sem þá var enn með skipi sínu terra nova í höfn í melbourne aman var eiginlega að fara var það satt sem menn héldu að hann ætlaði sér líka að markmið hann sundinu sem scott áleit eiginlega eins og fram kom í síðasta þætti sitt eigið land þarna á hjara veraldar og hafði ætlað að meina landa sínum sökktu að lenda í -i_ljosi_sogunnar_000007-0122-00:33:5656-00:00:1478 i_ljosi_sogunnar_000007 122 00:33:56.56 14.848 0.18 amundsen hafði í löngu játningarbréfi sínu til nansens skrifað að hann stefndi vissulega á svipaðar slóðir og skortsala institute amundsen væri að fara var þó bara eitt orð -i_ljosi_sogunnar_000007-0124-00:34:4296-00:00:1544 i_ljosi_sogunnar_000007 124 00:34:42.96 15.36 0.22 en siglingin gekk greitt fram var ekki hannað fyrir slíkar langferðir í raun ekki hannað til annars en að reka í hafís en stóð sig þó með prýði vaggaði óvenju mikið en nýstárleg díselvélin tryggði góðan hraða -i_ljosi_sogunnar_000007-0125-00:34:5928-00:00:1178 i_ljosi_sogunnar_000007 125 00:34:59.28 11.776 0.0 áhöfnin notaði tímann um borð vel í ýmsan undirbúning viðgerðir smíði á smáhlutum að sauma tjöld og sinna hundunum hundrað sem lifðu eins og konungar um borð -i_ljosi_sogunnar_000007-0126-00:35:1174-00:00:4690 i_ljosi_sogunnar_000007 126 00:35:11.74 46.976 0.33 gamla hvalveiðiskipið terra nova átti erfiðara um vik frá melbourne var siglt til nýja sjálands í lok nóvember nítjánhundruð og tíu þar sem síðasti búnaðurinn var tekin um borð þar á meðal mótorsleðanir þrír sem skotarnir og nítján hvítir smáhestar frá mansjúríu sextíu og fimm manna áhafnaðarliði verulega ofhlaðið gufuvélin át upp kol og pumpur skipsins virkuðu illa svo að í illviðri þurfti áhöfnin iðulega að leggjast á eitt og ausa úr í með fötum tveir smáhestar skoluðust útbyrðist í illviðri í desember áhöfnin bjó almennt illa og margir sváfu undir hestunum þar sem sífellt draup hland niður í gegnum rifur í gólfinu -i_ljosi_sogunnar_000007-0127-00:36:0316-00:00:2244 i_ljosi_sogunnar_000007 127 00:36:03.16 22.4 0.4 en þeirra nóa komst á leiðarenda markus en var gott svo kært á fyrstu dögum janúarmánuðar nítján hundruð og ellefu það voru sjö ár síðan hann hafði verið þar síðast hann ákvað að hafa bækistöðvar leiðangursins nokkra kílómetra frá sínum gömlu búðum og nefndi þær evanshöfða eftir næstráðanda sínum lautinantinum edward evans -i_ljosi_sogunnar_000007-0128-00:36:2606-00:00:2116 i_ljosi_sogunnar_000007 128 00:36:26.06 21.12 0.29 afferming hins ofhlaðna skips gekk með eindæmum illa þó gott hafi ætlað sér að hafa sjóheraga á liði sínu skipulagði hann slíkar aðgerðir ónægilega og enginn vissi hver ætti að gera hvað og hver ætti að hlýða hverjum í handaganginum féll einn af rándýru mótorsleðunum í gegnum ísinn og sökk á hafsbotni -i_ljosi_sogunnar_000007-0129-00:36:5006-00:00:1802 i_ljosi_sogunnar_000007 129 00:36:50.06 17.92 0.25 þegar ernest saklausir sínu nimrod meðfram ísrönd suðurskautslandsins í ársbyrjun nítjánhundruð og átta leit að öðru hafnarstæði en markmiðið annars komið auga á allstæðilegan flóa sem virtist hafa myndast þegar stór jaki hafði brotnað frá ísbreiðunni -i_ljosi_sogunnar_000007-0130-00:37:0848-00:00:1308 i_ljosi_sogunnar_000007 130 00:37:08.48 13.184 0.17 þar héldu til margir hvalir svo sakleysi langaafa en honum hugnaðist ekki að koma þar á landi hvað ef ísinn kaldi aftur og bækistöðvar mannanna myndu reka og haft -i_ljosi_sogunnar_000007-0131-00:37:2534-00:00:2432 i_ljosi_sogunnar_000007 131 00:37:25.34 24.32 0.07 amundsen hafði aldrei ætlað sér að gerast svo kræfur að sigla líka í sundið hans gott þess vegna var það sem hann fór að skoða þær upplýsingar sem til voru um hvalaflóa og komst að lokum þá skoðun að flóinn hafi verið óbreyttur og óhreyfður í að minnsta kosti sjötíu ár því hlyti að vera óhætt að gera sér þar bækistöðvar til nokkurra vetra í mesta lagi -i_ljosi_sogunnar_000007-0132-00:37:5026-00:00:1024 i_ljosi_sogunnar_000007 132 00:37:50.26 10.24 0.2 flóinn hafði ýmsa kosti ekki síst að hann var nærri hundrað kílómetrum nær suðurpólnum en mcmurdo og í þessu kapphlaupi myndi hver kílómetri skipta máli -i_ljosi_sogunnar_000007-0133-00:38:0218-00:00:1604 i_ljosi_sogunnar_000007 133 00:38:02.18 16.0 0.44 fram sigldi inn í hvalaflóa fjórtánda janúar nítjánhundruð og ellefu tveimur vikum eftir handtaka akkerum í mandavilli handa við að afferma skipið og koma upp bækistöðvum sem manni framheim eftir skipi sínu -i_ljosi_sogunnar_000007-0134-00:38:1916-00:00:1866 i_ljosi_sogunnar_000007 134 00:38:19.16 18.56 0.32 affermingin gekk öllu betur hjá norðmönnunum enda hafði aman senn skipulagt allt fyrirfram hverja einustu sleðaferð með farm upp á ísinn á sex dögum höfðu þeir reist fjölmörg tjöld og einingahúsið sem auðvitað átti ekki að vera neinn náttúruskoðunarkofi heldur heimili þeirra yfir heimskautaveturinn -i_ljosi_sogunnar_000007-0135-00:38:3874-00:00:2070 i_ljosi_sogunnar_000007 135 00:38:38.74 20.608 0.2 hvílíkt undrandi skrifaði amundsen í dagbók sína um framheim í flóanum var endalaust rennerí af selum og mörgæsum sem ekki könnuðust við menn og óttuðust þá ekki á örfáum dögum höfðu norðmennirnir veitt svo að segja nóg af sel og mörgæsakjöti fyrir sig og hundanna hundrað í heilan vetur -i_ljosi_sogunnar_000007-0136-00:39:0002-00:00:0962 i_ljosi_sogunnar_000007 136 00:39:00.02 9.6 0.3 amundsen bannaði mönnum sínum manasa drepa fleiri dýr en nauðsynlegt var og sumum blöskraði hversu mjög hann tók hvert óþarfa dýradráp nærri sér -i_ljosi_sogunnar_000007-0137-00:39:1282-00:00:0760 i_ljosi_sogunnar_000007 137 00:39:12.82 7.552 0.1 var komið fram yfir miðnætti fjórða febrúar nítján hundruð og ellefu norðmennirnir voru fluttir inn í litla kofann í framan -i_ljosi_sogunnar_000007-0138-00:39:2430-00:00:0614 i_ljosi_sogunnar_000007 138 00:39:24.30 6.144 0.13 sveipa eldhúsinu til að halda sér vakandi þegar hann heyrði allt í einu torkennileg óhljóð -i_ljosi_sogunnar_000007-0139-00:39:3164-00:00:0594 i_ljosi_sogunnar_000007 139 00:39:31.64 5.888 0.4 þetta sinn að brotna hugsaði hann fyrst voru þeir allir dauðadæmdir strax í upphafi ferðar -i_ljosi_sogunnar_000007-0141-00:39:5364-00:00:0784 i_ljosi_sogunnar_000007 141 00:39:53.64 7.808 0.13 orðanotkun skipverjar andköf og mikil ringulreið greip um sig annað skip þarna á hjara veraldar -i_ljosi_sogunnar_000007-0144-00:40:1480-00:00:1912 i_ljosi_sogunnar_000007 144 00:40:14.80 19.072 0.3 á þilfarinu í framfylgdu með terra nova kasta akkerum og tveimur mönnum fara frá borði reyra á sig skíði og stefna að skipinu vaktmaðurinn þorði ekki annað en að grípa riffilinn sem skipverjar notuðu til selveiða áður en hann loks af stað til móts við aðkomumenn -i_ljosi_sogunnar_000008-0026-00:13:4572-00:00:0844 i_ljosi_sogunnar_000008 26 00:13:45.72 8.448 0.08 sögurnar búinn að ná sér af þeirri niðurlægingu að mestu en við útkomu bókarinnar kviknaði hún aftur og hann varð að ná fram höndum -i_ljosi_sogunnar_000008-0027-00:13:5474-00:00:1406 i_ljosi_sogunnar_000008 27 00:13:54.74 14.08 0.1 leiðangurinn sem saklausa hlaut ekki náð eða fjárstyrk hins opinbera eins og scotts heldur varð hann að leita á náðir auðugra kunningja sinna um fjárframlög og spara á ýmsum vígstöðvum -i_ljosi_sogunnar_000008-0028-00:14:0952-00:00:1296 i_ljosi_sogunnar_000008 28 00:14:09.52 13.056 0.29 til að mynda þegar kom að kaupum á skipi seglin á endanum suðreftir á meira en fjörutíu ára gamallri barkantínu nimrod þó vissulega hafi verið tjaslað nokkuð upp ánna fyrir brottför -i_ljosi_sogunnar_000008-0032-00:15:0500-00:00:1596 i_ljosi_sogunnar_000008 32 00:15:05.00 15.872 0.23 þetta skrifaði gott til vinar síns íran fékk fréttirnar af sallaði þannig í heimskautakönnunarsögunni til þess að menn deildu þekkingu sinni frjálslega til keppinauta en gott var greinilega á annarri skoðun -i_ljosi_sogunnar_000008-0036-00:16:4058-00:00:1012 i_ljosi_sogunnar_000008 36 00:16:40.58 10.112 0.15 mansjúrískir smáhestar eru nokkuð minni en þeir íslensku og vanir kulda á erfiðum aðstæðum þó kannski ekki alveg á við það sem gengur og gerist á suðurskautslandinu -i_ljosi_sogunnar_000008-0039-00:17:2388-00:00:2244 i_ljosi_sogunnar_000008 39 00:17:23.88 22.4 0.17 þannig fegurstu þeir svo áfram eftir rúman mánuð voru þeir komnir lengra suður en scott og félagar höfðu komist á helmingi lengri tíma nítjánhundruð og tvö lengra en á áttugustu og aðra gráðu sautjándu mínútu en því lengra sem þeir fóru inn á áður ókannað land varða torfærara og samvinna mannanna sömuleiðis erfiðari -i_ljosi_sogunnar_000008-0045-00:19:3754-00:00:0896 i_ljosi_sogunnar_000008 45 00:19:37.54 8.96 0.26 sá kvittur komst í kjölfarið á kreik og sakni síður hitta gott opinberlega ef svo færeyjar lentu í orðaskaki -i_ljosi_sogunnar_000008-0047-00:20:2728-00:00:0744 i_ljosi_sogunnar_000008 47 00:20:27.28 7.424 0.06 þrettánda september nítján hundruð og níu tilkynnti gott formlega að hann ætlaði að snúa aftur suðurbæ -i_ljosi_sogunnar_000008-0051-00:21:2972-00:00:1010 i_ljosi_sogunnar_000008 51 00:21:29.72 10.112 0.23 nýr eigandi til skarar vildi ekki selja það aftur svo gott fjárfesti að lokum í skosku þrímastra hvalveiðiskipi með gufuvél terra nova -i_ljosi_sogunnar_000008-0069-00:28:5730-00:00:1398 i_ljosi_sogunnar_000008 69 00:28:57.30 13.952 0.12 undirbúningurinn hélt áfram meðal annars þurfti að velja mannskap þegar áform gott sem nýjan suðurskautsleiðangur voru tilkynnt bárust honum að endingu um átta þúsund umsóknir að lokum urðu sextíu og fimm menn fyrir valinu -i_ljosi_sogunnar_000008-0070-00:29:1168-00:00:0962 i_ljosi_sogunnar_000008 70 00:29:11.68 9.728 0.04 heldur mikill fjöldi miðað við fyrri leiðangra af þessu tagi enda var þetta enginn venjulegur heimskautaleiðangur í raun og veru heldur stórsókn á suðurskautið -i_ljosi_sogunnar_000008-0081-00:33:1380-00:00:1170 i_ljosi_sogunnar_000008 81 00:33:13.80 11.648 0.24 þaðan sigldi það til melbourne ástralíu þangað var komið um miðjan október meiri vistum var hlaðið um borð en meðal þess sem einnig beið gott í melbourne var símskeyti -i_ljosi_sogunnar_000008-0083-00:33:4468-00:00:0402 i_ljosi_sogunnar_000008 83 00:33:44.68 4.096 0.1 viðtalinu að tjá þér fram er á leið á suðurskautið -i_ljosi_sogunnar_000008-0085-00:34:1016-00:00:0640 i_ljosi_sogunnar_000008 85 00:34:10.16 6.4 0.31 skott hafði staðið í þeirri trúaður leið og hann ætlaði suður á bóginn ætlaði amundsen norður -i_ljosi_sogunnar_000008-0087-00:34:3654-00:00:0938 i_ljosi_sogunnar_000008 87 00:34:36.54 9.472 0.14 hann og fram voru ekki að fara norður heldur suður og ferð scotts suðurpólinn var ekki lengur bara leiðangur þetta var kapphlaup -i_ljosi_sogunnar_000009-0002-00:01:3904-00:00:1390 i_ljosi_sogunnar_000009 2 00:01:39.04 13.952 0.17 en einu sinni voru þessar eyjar heimili fólks sem þarna bjó og starfaði og hélt hænur og fiskaði og ólar kynslóðum saman áður en þau festust öllsömul í neti stórveldanna -i_ljosi_sogunnar_000009-0003-00:01:5974-00:00:3948 i_ljosi_sogunnar_000009 3 00:01:59.74 39.424 0.48 portúgalskir sæfarar könnuðu eyjar indlandshafs á sextándu líklega var það landkönnuðurinn pedro mascarenhas sem fyrstur uppgötvaði þessar eyjar og sker um fimmtán hundruð og þrettán og nefndi þær taka á portúgölsku sár eins og sárin á líkama krists stærsta kóralrifið fegnar dyggasti öðrum portúgölskum könnuði sem átti leið síðara voru þá komnar á kortið en að öðru leyti uppteknari áhuga á þessum afskekktu óbyggðu skerjum mörg hundruð og mörg þúsund kílómetra frá öllum -i_ljosi_sogunnar_000009-0004-00:02:3968-00:00:3322 i_ljosi_sogunnar_000009 4 00:02:39.68 33.28 0.17 þeir fóru ekki í land og skiptu sér ekkert meira af eyjunum ekki heldur nokkurt annað evrópskt veldi næstu tvö hundruð og fimmtíu árin það gerðist ekkert fyrr en um miðja átjándu öld það voru frakkar farnir að gera sig gildandi á ýmsum eyjum indlandshafsins búnir að leggja undir sig runnu máritíus og sesar þessar eyjar þóttu mikilvægar til að tryggja skipaleiðir um indlandshafið og þá fóru franskir landnemar á eyjunum að rækta sykur og kókos með hjálp afrískra þræla -i_ljosi_sogunnar_000009-0005-00:03:1340-00:00:2714 i_ljosi_sogunnar_000009 5 00:03:13.40 27.136 0.33 fyrstu afrísku þrælarnir voru fluttir til dagar stærstu eyju jakkanum sautján hundruð áttatíu og þrjú þeir voru tuttugu og tveir og áttu að vinna á nýrri kókosolíuplantekru fransks athafnamanns á máritíus máritíus miklu stærri eyja var í næsta nágrenni eða svona á mælikvarða indlandshafsins hún er rúmt úd kílómetra suðvestur af taka -i_ljosi_sogunnar_000009-0006-00:03:4098-00:00:1946 i_ljosi_sogunnar_000009 6 00:03:40.98 19.456 0.37 en hvað um það frakkar héldu yfirráðum sínum á rifunum ekki lengi eftir ósigur frakklands í napóleonstríðunum átján fjórtán eignuðust bretar fjöldan nanana frönskum eyjum víða um heimshöfin þar á meðal máritíus í indlandshafi og með því eyjaklasans -i_ljosi_sogunnar_000009-0007-00:04:0934-00:00:2642 i_ljosi_sogunnar_000009 7 00:04:09.34 26.496 0.33 um það leyti voru þessir fyrstu tuttugu og tveir þrælar orðnir að nokkrum hundruðum sem strituðu á plantekrum á dyggasta rifinu peros banhos og minni eyjum eins og þrír arkansas lítið er vitað um uppruna þrælanna þá var ekki sérstaklega hirt um að halda um þá nákvæmar skýrslur flestir voru á effum austurströnd afríku -i_ljosi_sogunnar_000009-0008-00:04:3624-00:00:2874 i_ljosi_sogunnar_000009 8 00:04:36.24 28.672 0.15 þeir unnu aðallega við að rækta kókoshnetur og vinna úr þeim olíu frá morgni til kvölds sex daga vikunnar yfir öllu voru hvítir yfirmenn yfirleitt frakkar frá máritíus þó svo að bretland hefði tekið við stjórninni voru frönsk áhrif enn sterk hvítir voru þó fáir samkvæmt manntali frá átján hundruð tuttugu og sex bjuggu sjötíu og sjö þrælar níu hvítir menn og tuttugu og tveir aðrir -i_ljosi_sogunnar_000009-0009-00:05:1050-00:00:2884 i_ljosi_sogunnar_000009 9 00:05:10.50 28.928 0.25 árið átján hundruð þrjátíu og fimm var þrælahald afnumið á bresku nýlendunum um áratug takmarkar á dagsferðir bjuggu áfram á eyjunum og unnu áfram á sömu plantekrunum sem frjálsir menn hagur þeirra vænkaðist smátt og smátt þeir fengu laun romm og tóbak og litlar landspildur að rækta sjálfir kom sér upp svínum og hænum og þeir eignuðust börn og stofnuðu fjölskyldur -i_ljosi_sogunnar_000009-0010-00:05:3994-00:00:3868 i_ljosi_sogunnar_000009 10 00:05:39.94 38.656 0.22 til varð samfélag fólks sem kallaði sig loganna þeir voru blanda af ýmsum afríkuþjóðum og töluðu sín á milli takoradi gamal úr frönsku og afrískum málum skyldu því sem talað var á máritíus en þó ekki það saman það voru rúmir tvö þúsund kílómetra til máritíus og fjarlægðin gerði það að verkum að menningin takmarka og einstök þetta samfélag hafði lítið breyst þegar tuttugasta öldin gekk í garð en stækkað íbúar og takoradi eða fleiri eyjaskeggjarnir -i_ljosi_sogunnar_000009-0011-00:06:2512-00:00:1708 i_ljosi_sogunnar_000009 11 00:06:25.12 17.152 0.26 við vorum eins og fiska í vatni við vorum engir lendingar við unnum hörðum höndum við lifðu af landsins gæðum orðum fisk grænmeti og ávexti sem nógu var af í skóginum náttúrunnar okkar ísskápa -i_ljosi_sogunnar_000009-0013-00:07:0076-00:00:1156 i_ljosi_sogunnar_000009 13 00:07:00.76 11.52 0.31 rita notaði morgunstundirnar til að fæða og klæða börnin og taka örlítið til í strákofanum þar sem hún bjó með manni sínum og börnum morguninn fór hún í vinnuna -i_ljosi_sogunnar_000009-0014-00:07:1300-00:00:1174 i_ljosi_sogunnar_000009 14 00:07:13.00 11.776 0.26 en og flestar konur á taka þarna um miðbik síðustu aldar vann hún við að verka kókoshneturnar sem karlmennirnir týndu af trjánum opna þær og skófla út aldinkjötinu með sérstökum hnífi -i_ljosi_sogunnar_000009-0015-00:07:2514-00:00:1414 i_ljosi_sogunnar_000009 15 00:07:25.14 14.208 0.2 þetta gerði rita með örfáum snörpum og þaulvönum handtökum ára örfáar sekúndur með hverja hnetu svo var yfirleitt búin með dagsskammtinn fimmtán hundruð hnetur eða svo um tíu eða hálfur -i_ljosi_sogunnar_000009-0016-00:07:3978-00:00:0948 i_ljosi_sogunnar_000009 16 00:07:39.78 9.472 0.25 þá tóku aðrar konur við breiddu úr aldinkjötinu og þurrkuðu svo hægt væri að vinna úr í olíu síðarmeir en vinnudegi ritu var lokið -i_ljosi_sogunnar_000009-0018-00:08:1054-00:00:2502 i_ljosi_sogunnar_000009 18 00:08:10.54 24.96 0.17 við upphaf tuttugustu aldar fóru yfirleitt bara tvö bresk skip á ári milli takast og vistir eyjarnar voru svo einangraðar við upphaf fyrri heimsstyrjaldarinnar nítjánhundruð og fjórtán að eyjaskeggjar tóku þá fagnandi á móti þýsku herskipi sem átti leið hjá og fréttu ekki fyrr en löngu síðar að tæknilega séð væru þeir sem breskir nýlenduþegnar í stríði við þýskaland -i_ljosi_sogunnar_000009-0019-00:08:3598-00:00:2652 i_ljosi_sogunnar_000009 19 00:08:35.98 26.496 0.14 árið nítján hundruð þrjátíu og fimm var komið á gufuskipaleið milli um áratug fjórum sinnum á ári og einnig mótórbátaferðum milli einstakra eyja svo einangrunin minnkaði til muna á árunum eftir seinna stríð var svo komið á fjarskiptasambandi við eyjarnar og þangað fluttir nokkrir jeppar traktorar og mótorhjól nýlenduyfirvöld um áratug settu upp sjúkrahús skóla og barnaheimili -i_ljosi_sogunnar_000009-0020-00:09:0294-00:00:3572 i_ljosi_sogunnar_000009 20 00:09:02.94 35.712 0.29 langflestir karlar og konur unnu þá enn í kókosolíubransanum sem óbreytt verkafólk einhverjir náðu töðu verkstjóra á plantekrunum og einhverjir unnu sem handverksfólks störf í þeim allnokkru litlu bæjum og þorpum sem þá höfðu sprottið upp á eyjunum það var ekkert atvinnuleysi launin sem eigendur kókosplantekranna greiddu þeir allir lengst í burtu omars úrkula mælikvarða en það gerði þó ekki svo mikið til flestir eyjaskeggjar lifðu aðallega á landsins gæðum -i_ljosi_sogunnar_000009-0022-00:09:4444-00:00:0588 i_ljosi_sogunnar_000009 22 00:09:44.44 5.888 0.05 konurnar voru þá í búð og keypti sér einhver föt það var það eina sem við þurfum að kaupa -i_ljosi_sogunnar_000009-0024-00:09:5576-00:00:0374 i_ljosi_sogunnar_000009 24 00:09:55.76 3.712 0.3 annars þurfum við ekkert að kaupa nema sígarettur armar reykti -i_ljosi_sogunnar_000009-0025-00:10:0072-00:00:0568 i_ljosi_sogunnar_000009 25 00:10:00.72 5.632 0.42 atburðinn líka og romm en við bjuggu annars til okkar eigið áfengi -i_ljosi_sogunnar_000009-0026-00:10:0848-00:00:0636 i_ljosi_sogunnar_000009 26 00:10:08.48 6.4 0.18 flest ef ekki öll okkar héldu dýr og fugla kjúklinga endurvi -i_ljosi_sogunnar_000009-0027-00:10:2196-00:00:0558 i_ljosi_sogunnar_000009 27 00:10:21.96 5.504 0.06 grænmeti sem ein fjölskylda átti ekki var alltaf hægt að fá í skiptum hjá þeim sem það ræktað -i_ljosi_sogunnar_000009-0028-00:10:5318-00:00:2936 i_ljosi_sogunnar_000009 28 00:10:53.18 29.44 0.32 á laugardögum var hefðin þorpsbúar sópuðu og tóku til í sameiginlegum byggingum eins og kirkjum og spítölum og á kvöldin voru haldnar veislur saba söng og dansskemmtanir við varðeld undir tungsljósinu fólk opnaði hjá sér öllum út vörðu trumbur sung og dönsuðu og við höldum áfram til morguns þar til snemma morguns sex eða sjö jafnvel gamla fólki þó yrt -i_ljosi_sogunnar_000009-0029-00:11:3272-00:00:1674 i_ljosi_sogunnar_000009 29 00:11:32.72 16.768 0.08 að lokum urðu atburðir og einstaklingar langt fjarri tökum til þess að breyta friðsamlegum lifnaðarháttum eyjaskeggjanna nýlendutíminn var að líða undir lok á sjöunda áratugnum fékk hver nýlendan sjálfstæði á fætur annarri í afríku og víðar -i_ljosi_sogunnar_000009-0030-00:11:4994-00:00:1670 i_ljosi_sogunnar_000009 30 00:11:49.94 16.64 0.21 sumstaðar í þessum gömlu nýlendum höfðu bretar og bandaríkjamenn haft herstöðvar sem ný sjálfstæðri kærðu sig lítið um lengur en kalda stríðið var líka í fullum gangi og það varð auðvitað að huga að hernaðarhagsmunum vesturveldanna gagnvart sovétríkjunum -i_ljosi_sogunnar_000009-0031-00:12:0734-00:00:1272 i_ljosi_sogunnar_000009 31 00:12:07.34 12.672 0.08 árið nítján hundruð sextíu og fimm var byrjað að undirbúa sjálfstæði bresku nýlendunnar máritíus sem sakaðar ár gerðu bretar og bandaríkjamenn með sér leynilegan samning -i_ljosi_sogunnar_000009-0032-00:12:2052-00:00:1348 i_ljosi_sogunnar_000009 32 00:12:20.52 13.44 0.13 samningurinn snérist um að bretar útveguðu bandaríska hernum eyjar á indlandshafi svo hann gæti sett upp herstöðvar til að tryggja vestræn yfirráð á hafinu flæði olíu um persaflóann og svo framvegis -i_ljosi_sogunnar_000009-0033-00:12:3490-00:00:1254 i_ljosi_sogunnar_000009 33 00:12:34.90 12.544 0.28 en hvar áttu þessar herstöðvar að rísa en fyrsta hugmyndin var á aldabra stóru kóralrifi norður af madagaskar sem tilheyrði þá annarri breskri nýlendu sese -i_ljosi_sogunnar_000009-0034-00:12:4790-00:00:2146 i_ljosi_sogunnar_000009 34 00:12:47.90 21.376 0.18 en fljótlega kom babb í bátinn á aldabra héldu til sjaldgæfar risaskjaldbaka sem myndu líklega ruglast í ríminu við komu bandaríska hersins í öllu sínu veldi bandaríkjamenn vildu síður fá dýraverndunarsamtök upp á móti sér við herstöðvarbygginguna og var því ákveðið að leita að annarri eyju sem kastaði betur -i_ljosi_sogunnar_000009-0035-00:13:1024-00:00:0934 i_ljosi_sogunnar_000009 35 00:13:10.24 9.344 0.07 að lokum var sæst á annað kóralrif á frábærum stað einmitt í miðju indlandshafi kókaín -i_ljosi_sogunnar_000009-0036-00:13:2236-00:00:0950 i_ljosi_sogunnar_000009 36 00:13:22.36 9.472 0.25 það var aldrei neinn ansi við lifðu í okkar eigin takti aldrei með áhyggjur af því að ná ekki endurmat ekki fætt fjölskyldur okkar -i_ljosi_sogunnar_000009-0037-00:13:3308-00:00:0716 i_ljosi_sogunnar_000009 37 00:13:33.08 7.168 0.33 samfélagi okkar var þangað við höfðu alltaf það sem við þurfum það var enginn fanginn -i_ljosi_sogunnar_000009-0038-00:13:4700-00:00:1160 i_ljosi_sogunnar_000009 38 00:13:47.00 11.648 0.28 átökunum voru þó engar sjaldséðar skjaldbökur en þar bjuggu einhverstaðar á bilinu eitt til tvö þúsund manns eyjaskeggjarnir og lifðu sínu daglega lífi sem við höfum heyrt af hér -i_ljosi_sogunnar_000009-0039-00:13:5936-00:00:0670 i_ljosi_sogunnar_000009 39 00:13:59.36 6.656 0.0 en það varð fljótt ljóst í samningaviðræðum breta og bandaríkjamanna að eyjaskeggjarnir skiptu ekki miklu máli -i_ljosi_sogunnar_000009-0040-00:14:0646-00:00:2820 i_ljosi_sogunnar_000009 40 00:14:06.46 28.288 0.15 og bandaríkjamenn kærðu sig alls ekki um að deila eyjunum sínum með einhverjum öðrum og það var orðað fyrst frekar pent í skjölum breskra diplómata um viðræðurnar þá lögðu bandaríkjamenn mikla áherslu á athafnafrelsi og vildu valsinn íbúavandamál þegar á leið varð æla nákvæmlega hvað það þýddi og ekki er hægt að segja að diplómatarnir hafi rætt sín á milli af mikilli virðingu um eyjaskeggjanna -i_ljosi_sogunnar_000009-0042-00:14:4528-00:00:0392 i_ljosi_sogunnar_000009 42 00:14:45.28 3.84 0.2 að eiga ekki að vera þarna neinir frumbyggjar nema ávarp -i_ljosi_sogunnar_000009-0043-00:14:4990-00:00:0666 i_ljosi_sogunnar_000009 43 00:14:49.90 6.656 0.31 þeir hafa ekki enn sína réttinda valds við kvenréttindi nær ekki yfir fugla -i_ljosi_sogunnar_000009-0044-00:14:5738-00:00:1610 i_ljosi_sogunnar_000009 44 00:14:57.38 16.128 0.11 sú lausn sem bretar duttu loks niður á ar einfaldlega að flytja íbúana burt en hvernig átti að gera það án þess að vekja neikvæða athygli einfaldlega með því að reyna að breiða yfir það að þarna á eyjunum byggi nokkur maður í raun og veru -i_ljosi_sogunnar_000009-0045-00:15:1396-00:00:0618 i_ljosi_sogunnar_000009 45 00:15:13.96 6.144 0.25 nýlenduyfirvöld vilja forðast að nota orðinn föst búseta í tengslum við eyjarnar -i_ljosi_sogunnar_000009-0046-00:15:2070-00:00:0894 i_ljosi_sogunnar_000009 46 00:15:20.70 8.96 0.0 sem það að viðurkenna að þarna sé fólk með fasta búsetu felur í sér að þarna séu íbúar með lýðræðisleg réttindi sem verði að vernda -i_ljosi_sogunnar_000009-0047-00:15:3048-00:00:1392 i_ljosi_sogunnar_000009 47 00:15:30.48 13.952 0.32 bretar lögðu því línurnar á þann veg að íbúar á dyggasta kosin væru ekki eiginlegir íbúar heldur einfaldlega farandverkamenn sem höfðu sest þarna til að vinna í kókosolíubransanum -i_ljosi_sogunnar_000009-0048-00:15:4486-00:00:1040 i_ljosi_sogunnar_000009 48 00:15:44.86 10.368 0.33 því miður er á eyjunni auk fuglana nokkrir kassavarót af óljósum eru og er vonandi hægt að koma þeim fyrir á máritíus eða eitthvað -i_ljosi_sogunnar_000009-0049-00:15:5586-00:00:2084 i_ljosi_sogunnar_000009 49 00:15:55.86 20.864 0.16 eins og við höfum heyrt var þetta alls ekki rétt vissulega voru fyrstu íbúar dagar hinna tökunum eflaust einhverjir farandverkamenn en flestir þeir sem bjuggu á eyjunum á sjöunda áratugnum gátu rakið ættir sínar á eyjunni aftur margar kynslóðir en það voru engar skall -i_ljosi_sogunnar_000009-0050-00:16:2228-00:00:3998 i_ljosi_sogunnar_000009 50 00:16:22.28 39.936 0.28 eirðu máritíus fékk formlega sjálfstæði frá bretlandi árið nítján hundruð sextíu og átta þó ekki alveg í heilu lagi bretar höfðu þá samið við stjórnvöld í nýja ríkinu að selja þeim tage fyrir frekar lítil fjarlæga sumur fyrir að það gengi þvert á sérstaka samþykkt sameinuðu þjóðanna sem bannaði nýlenduveldunum að skipta upp nýlendum sínum fyrir sjálfstæði þeirra það var því bara eyjan sjálf máritíus sem fékk sjálfstæði sextíu og átta taka voru áfram undir bresku krúnunni sem breska indlandshafssvæðið og mikil áform voru um framtíð þess -i_ljosi_sogunnar_000009-0051-00:17:1160-00:00:3186 i_ljosi_sogunnar_000009 51 00:17:11.60 31.872 0.32 foringinn í framkvæmd þó það væri ekki hátt síðar nítján hundruð sextíu og sjö lenti þriggja ára dóttir ritu bancoult í slysi vagni dregnum af asna var ekið yfir annan fótinn á heimsklassa húsið á eyjunni peros spanos hjúkrunarkonan þar sagði að fótbrotið væri svo slæmt að hún þyrfti að komast í aðgerð til þess þyrftu þau að ferðast tvö þúsund kílómetra yfir hafið til máritíus -i_ljosi_sogunnar_000009-0052-00:17:4432-00:00:1954 i_ljosi_sogunnar_000009 52 00:17:44.32 19.584 0.39 það fóru enn bara gufuskip milli eyjanna fjórum sinnum á ári svo rita og nú elítu tvo mánuði eftir fari svo loks söfnuðu saman einhverjum fötum og öðrum nauðsynjum og læstu viðarkofanum með stráþakinu og fór riddaraliði systkini -i_ljosi_sogunnar_000009-0053-00:18:0494-00:00:2520 i_ljosi_sogunnar_000009 53 00:18:04.94 25.088 0.29 bolaði til máritíus tók fjóra daga þegar gufuskipið kom loks til hafnar í höfuðborginni port hraðaði fjölskyldan sér á sjúkrahúsið skurðlæknir tók við núll en hann viðurkenndi strax eins og var að hún hefði verið allt of lengi án almennilegrar læknishjálpar þá var komið drep í fótinn og mánuði eftir komuna til máritíus var stúlkan dáin -i_ljosi_sogunnar_000009-0054-00:18:3682-00:00:1586 i_ljosi_sogunnar_000009 54 00:18:36.82 15.872 0.32 það voru svo tveir mánuðir í næsta bát til baka rita fjölskyldan yrðu og biðu loks þegar von var á skipinu fór rita og skrifstofu skipafélagsins til að kaupa miðana og snéri aftur til fjölskyldu sinnar grátandi -i_ljosi_sogunnar_000009-0055-00:18:5360-00:00:0852 i_ljosi_sogunnar_000009 55 00:18:53.60 8.448 0.35 hafði verið neitað um miða aftur til takast að búið væri að selja eyjarnar og fjölskyldan mætti ekki snúa aftur -i_ljosi_sogunnar_000009-0056-00:19:0324-00:00:1190 i_ljosi_sogunnar_000009 56 00:19:03.24 11.904 0.27 fleiri eyjaskeggjar sem ferðuðust til máritíus upp úr þessu fengu sömu skilaboð bannað að snúa aftur hvort sem þeir höfðu farið til að vinna hitta ættingja eða sækja sér læknisaðstoð -i_ljosi_sogunnar_000009-0058-00:19:3660-00:00:2122 i_ljosi_sogunnar_000009 58 00:19:36.60 21.12 0.29 litabóka hennar fóru aldrei aftur heim til taka strandaglópar í ókunnugu landi allslaus fjarri ættingjum og ættjörð eiginmaður ritu julien fékk einhverskonar slag skömmu síðar og varð aldrei samur hann lést svo eftir fimm ár hann dó sorg sagði rita alltaf -i_ljosi_sogunnar_000009-0059-00:20:0580-00:00:1506 i_ljosi_sogunnar_000009 59 00:20:05.80 14.976 0.18 það næsta sem bretar gerðu var að kaupa allar plantekrurnar og annan atvinnurekstur á tekjur lögðu þeir allt niður á einu bretti ráku alla á eyjunum þar sem aldrei þekktist atvinnuleysi var nú enga vinnu lengur að hafa -i_ljosi_sogunnar_000009-0060-00:20:2138-00:00:3230 i_ljosi_sogunnar_000009 60 00:20:21.38 32.256 0.22 bretar vonuðu að fólk myndi þannig hafa sig sjálfviljugt á brott enda voru þetta allt bara farandverkamenn það var allavega línan en fjölmargir af hinum meintu farandverkamönnum vildu samt ekki fara jafnvel þó aðstæður á eyjunum versnuðu smátt og smátt skólum var lokað minni vistir bárust og fólk sem sigldi til máritíus snéri af einhverjum ástæðum ekki aftur það var ekki símsamband milli um áratug svo útlagarnir gátu ekki látið vita af örlögum sínum og heimferðarbanninu -i_ljosi_sogunnar_000009-0062-00:20:5964-00:00:2060 i_ljosi_sogunnar_000009 62 00:20:59.64 20.608 0.17 en bretar voru þá búnir að semja við bandaríkjamenn um að fá mannlausa eyju fyrir sinn snúð bretar fengið góðan afslátt á ýmsum búnaði tengdum polaris kjarnorkukafbátaætlun sinni og nítján hundruð sjötíu samþykkti bandaríska þingið fjárveitingu til uppbyggingar herstöðvar á takei dagar -i_ljosi_sogunnar_000009-0063-00:21:2072-00:00:1126 i_ljosi_sogunnar_000009 63 00:21:20.72 11.264 0.11 samkvæmt upplýsingum sem hernaðaryfirvöld létu þingmönnum í té voru á eyjunni aðeins örfáir farandverkamenn frá áratugslöngu á förum -i_ljosi_sogunnar_000009-0064-00:21:3716-00:00:2734 i_ljosi_sogunnar_000009 64 00:21:37.16 27.264 0.28 tuttugasta og fjórða janúar nítján hundruð sjötíu og eitt voru allir íbúar á dagar boðaðir skrifstofu yfirmanns stærstu plantekrunnar fyrrverandi spotta yfir utan stóð fulltrúi breskra stjórnvalda sem hafði komið nýlega áður og tilkynnti eyjaskeggjum að það væri verið að loka eyjunni og þeir yrðu fluttir á brott til systurnar ekki sínum megineyjum -i_ljosi_sogunnar_000009-0065-00:22:0502-00:00:1420 i_ljosi_sogunnar_000009 65 00:22:05.02 14.208 0.2 um svipað leyti fóru fyrstu útsendarar bandaríska sjóhersins að lenda á bakgarða aðstæður þeir röktu fljótt að fullyrðingar breta um að á eyjunni væru engir sannir íbúar stóðst ekki skoðun -i_ljosi_sogunnar_000009-0066-00:22:1964-00:00:0584 i_ljosi_sogunnar_000009 66 00:22:19.64 5.888 0.0 til dæmis þegar þeir rákust á gamalt fólk á eyjunni sem sagðist hafa búið þar alla tíð -i_ljosi_sogunnar_000009-0068-00:22:5550-00:00:2976 i_ljosi_sogunnar_000009 68 00:22:55.50 29.696 0.23 en það var allt of seint að hætta við nú stjórn bandaríska sjóhersins mat að svo að það væri þess virði að taka áhættuna á neikvæðri umfjöllun enda gættu þeir þess að láta breta sjá um öll skítverkin æðsti yfirmaður sjónvarpsins losunar að mallaði lokaorðið eða þau voru fjögur í skeyti sem bar yfirskriftina kókosolíuverkamenn á dygga skrifaði hann bara algjörlega verða að fara -i_ljosi_sogunnar_000009-0069-00:23:3272-00:00:2332 i_ljosi_sogunnar_000009 69 00:23:32.72 23.424 0.36 skipið sem sigldi milli máritíus seale á taka áður siglt milli norskra fjarða og hét ms nordvær þetta var lítið fraktskip og ekki gert til þess að flytja fjölda fólks engu að síður var nordvær notað til að flytja íbúa tjakkur og yfirleitt var um hundrað manns hrúgað um borð í hverri ferð bernadette dugasse var tveggja ára -i_ljosi_sogunnar_000009-0070-00:23:5990-00:00:0652 i_ljosi_sogunnar_000009 70 00:23:59.90 6.528 0.38 voru neyddu borð í skipum miðja nótt við máttu bara taka með það sem við getum borið sem var ekki mikið -i_ljosi_sogunnar_000009-0071-00:24:0686-00:00:1142 i_ljosi_sogunnar_000009 71 00:24:06.86 11.392 0.19 við vissum ekkert hvert við vorum að fara enginn gaf okkur upp áfangastaðinn við fjölskyldan voru sett í yfirfullum á til seilon flestir voru fluttir til máritíus -i_ljosi_sogunnar_000009-0072-00:24:1894-00:00:0314 i_ljosi_sogunnar_000009 72 00:24:18.94 3.2 0.0 þegar við komum þar var enginn að taka á móti okkur -i_ljosi_sogunnar_000009-0073-00:24:2662-00:00:3528 i_ljosi_sogunnar_000009 73 00:24:26.62 35.328 0.33 það var ekki í boði að fara ekki um borð í ms nordvær og það þurfti enginn að efast um að það voru margir hundar á tökum næstum hver einasta fjölskylda átti einn hund eða fleiri svo að eyjunum voru agentinn þeir fengu ekki að fara með um borð í menningin söfnuðu bretar hundunum saman bæði hundum sem útlægar fjölskyldur höfðu skilið eftir og hundum þeirra sem ekki voru enn farin þeir lokkuðu þá með hráum kjöttægjum inn í stóra skemmu og lokuðu á inni -i_ljosi_sogunnar_000009-0074-00:25:0236-00:00:1210 i_ljosi_sogunnar_000009 74 00:25:02.36 12.032 0.03 nokkuð dyrum og gluggum vandlega svo dældu þeir útblæstri úr herjeppa inn í skúrinn og svo þegar allir hundarnir allir sex eða átta hundruð voru dauðir kveiktu þeir í skemmunni -i_ljosi_sogunnar_000009-0075-00:25:1510-00:00:1190 i_ljosi_sogunnar_000009 75 00:25:15.10 11.904 0.27 þeir íbúar sem eftir voru og taginu með öllu saman hundunum sínum ýlfra brenna og deyja og veltu ef til vill fyrir sér hvort þetta yrðu þeirra örlög ef þeir hlýddu ekki bretum -i_ljosi_sogunnar_000009-0076-00:25:3036-00:00:1694 i_ljosi_sogunnar_000009 76 00:25:30.36 17.024 0.45 fyrsti leggur sjóferðarinnar frá giska daga langflestir hinna nauðugu farþega voru út á þilfari allan þann tíma innan um hesta sem bretum fannst mjög mikilvægt að flytja einnig frá inni þar ofviða veiktust -i_ljosi_sogunnar_000009-0077-00:25:4838-00:00:0482 i_ljosi_sogunnar_000009 77 00:25:48.38 4.864 0.3 margir þurftu að deila farrými með kókoshnetu hestum og skjaldbökur -i_ljosi_sogunnar_000009-0079-00:26:1498-00:00:1748 i_ljosi_sogunnar_000009 79 00:26:14.98 17.536 0.33 tvær konur misstu fóstur að minnsta kosti og einhverjir dóu á leiðinni líkunum var hent útbyrðis bretarnir sem höfðu umsjón með fingurna issa en farþegarnir frá taks voru geymdir yfir nóttina í fangelsi -i_ljosi_sogunnar_000009-0080-00:26:3334-00:00:1218 i_ljosi_sogunnar_000009 80 00:26:33.34 12.288 0.12 tuttugasta og sjötta maí nítján hundruð sjötíu og þrjú voru síðustu eyjaskeggjarnir fluttir frá kagoshima sjóferðin en bandaríkjamenn og bretar áttu eyjarnar nú einn -i_ljosi_sogunnar_000009-0081-00:26:5818-00:00:3554 i_ljosi_sogunnar_000009 81 00:26:58.18 35.456 0.18 í auglýsingamyndböndum fyrir eyjuna um máritíus sem ferðamannastað má iðulega sjá hvítar strendur himinblátt haf tilvalið til köfunar eða brimbrettaiðkunar græna skóga myndarleg fjöll glaðbeitta eyjaskeggja fín hótel litríka kokteila og svo framvegis en það var ekki þetta sem beið flóttafólksins sem flutt var frá takei árunum nítján hundruð sextíu og sjö tsuneo langflest flóttafólkið var að lokum flutt til máritíus líklega um þrettán hundruð manns -i_ljosi_sogunnar_000009-0082-00:27:3416-00:00:2026 i_ljosi_sogunnar_000009 82 00:27:34.16 20.224 0.37 og þar beið þeirra eins og bernadette lýsti hér áðan alls ekki neitt hið nýsjálfstæða erik máritíus var þá í nægum vandræðum fyrir þótt það þurfti ekki að taka á móti stórum hópi útlaga sem kærðu sig ekki um að verða þjóðfélagið logaði í stjórnmála og verkalýðsdeilum og efnahagurinn stóð illa -i_ljosi_sogunnar_000009-0083-00:27:5536-00:00:2488 i_ljosi_sogunnar_000009 83 00:27:55.36 24.96 0.2 bresk yfirvöld höfðu reyndar borgað máritíusmönnum sex hundruð fimmtíu þúsund pund fyrir að taka á móti flóttafólki frá agentar peningar rötuðu einhvernveginn aldrei til flóttafólksins og það voru engar ráðstafanir gerðar eyjaskeggjum var mörgum sagt að á máritíus fengju þeir vinnu og húsnæði en við komuna var varla neina vinnu að hafa hvað þá húsnæði -i_ljosi_sogunnar_000009-0086-00:29:4472-00:00:2214 i_ljosi_sogunnar_000009 86 00:29:44.72 22.144 0.38 lífsbaráttan var hörð rita og julien höfðu oft ekki nóg milli handanna til að fæða öll börnin fimm fiskaði stundum gamalt brauð upp úr ruslinu á heldrimannaheimilinum þar sem hún vann við þrif hitaði það og mýkti með vatni heima og gaf börnunum ef það brást týndi hún lauf af runnum og sauð niður í súpu með smásoldán -i_ljosi_sogunnar_000009-0087-00:30:2050-00:00:3634 i_ljosi_sogunnar_000009 87 00:30:20.50 36.352 0.29 svo fékk julien eiginmaður ritu slag og lést eftir fimm ár eins og við heyrðum áðan og börnin þeirra lentu flest á glapstigum og létust ung raunar durum flóttamenn af takei löngu eftir komuna til máritíusar tugir af frekar ungu og heilsuhraustu fólki létust fyrsta árið í útlegðinni af ýmsum orsökum úr sjúkdómum sem grasseruðu í fátækrahverfunum á máritíus vegna fátæktar áfengissýki eða eiturlyfjafíkn eða einfaldlega eins og taka sjálfir sögðu og segja úr heimþrá og sorg -i_ljosi_sogunnar_000009-0088-00:31:0432-00:00:3008 i_ljosi_sogunnar_000009 88 00:31:04.32 30.08 0.25 í dag eru iðulega um þrjú þúsund bandarískir hermenn í herstöðinni á dagar hverju sinni þeir eru einu íbúar taka og segja auk einhverra hernaðartengdra verktaka herstöðin er með mikilvægari bækistöðvum bandaríska sjóhersins í þessum heimshluta og lék hlutverk í báðum íraksstríðum og innrás bandaríkjamanna í afganistan hún var mögulega einnig notuð sem leynilegt fangelsi og pyntingarmiðstöð í stríðinu gegn hryðjuverkum sællar minningar en það er óstaðfest -i_ljosi_sogunnar_000009-0089-00:31:3486-00:00:1316 i_ljosi_sogunnar_000009 89 00:31:34.86 13.184 0.13 hagur flóttafólksins frá takast afkomenda þeirra hefur lítið vænkast flestir þar búa enn í fátækrahverfunum í hrörlegum árásum vinna láglaunastörf og sæta fordómum -i_ljosi_sogunnar_000009-0090-00:31:4848-00:00:3962 i_ljosi_sogunnar_000009 90 00:31:48.48 39.68 0.15 þrátt fyrir að hafa fyrrverandi takei líka háð nær linnulausa baráttu fyrir bandarískum og breskum dómstólum undanfarin ár með það að markmiði að fá að snúa aftur til eyjanna sinna þrátt fyrir ákveðna táknræna sigra en sú barátta verið árangurslaus þegar dómar hafa fallið takmörkuð hafa stórveldin yfirleitt bara hunsað þá síðast í febrúar tvö þúsund og nítján úrskurðaði alþjóða sakamáladómstóllinn í hag að tilkall bretlands til takei ólöglegt og skilaði eyjunum aftur til máritíus en í lundúnum ytra öxlum -i_ljosi_sogunnar_000009-0091-00:32:2904-00:00:2144 i_ljosi_sogunnar_000009 91 00:32:29.04 21.504 0.16 lengi vel var ritara leiðandi í baráttu eyjaskeggja fyrir réttlæti meðfram því sem hún vanheill hjálp og safnaði gömlu brauði og hugsaði um börnin einn öflugasti málsvari þjóðar sinnar í sagnaritarar -i_ljosi_sogunnar_000009-0092-00:32:5108-00:00:2160 i_ljosi_sogunnar_000009 92 00:32:51.08 21.504 0.23 þetta er rita sem við heyrum hérna í heimildamynd eftir jónatan jones og fjögur hún gafst ekki upp árið tvö þúsund og tíu ritaði rita opið bréf til fulltrúa breskra stjórnvalda og áratugum leið til allra breta hún var þá áttatíu og fimm ára -i_ljosi_sogunnar_000009-0093-00:33:1440-00:00:0404 i_ljosi_sogunnar_000009 93 00:33:14.40 3.968 0.0 ekki gera þau mistök að halda að við séum meinlaus -i_ljosi_sogunnar_000009-0097-00:33:3886-00:00:0638 i_ljosi_sogunnar_000009 97 00:33:38.86 6.4 0.12 vil segja mér að ég hætti ekki að berjast fyrr en ég dreginn í síðasta sinn -i_ljosi_sogunnar_000009-0099-00:33:5494-00:00:0796 i_ljosi_sogunnar_000009 99 00:33:54.94 8.064 0.04 daginn sem ég heyrði að ég fengi ekki að snúa aftur á eyjuna sína var eins og hnífi hefði verið stungið í hjartað á mér -i_ljosi_sogunnar_000009-0101-00:34:2018-00:00:0714 i_ljosi_sogunnar_000009 101 00:34:20.18 7.04 0.12 er með mér löngunin sem ég hef borið hjarta munu frá deginum sem ég yfirgaf heimaland mið -i_ljosi_sogunnar_000009-0103-00:34:3980-00:00:0304 i_ljosi_sogunnar_000009 103 00:34:39.80 3.072 0.09 óttast að ég degi áður en ég verður að ósk minni -i_ljosi_sogunnar_000009-0104-00:34:4612-00:00:1324 i_ljosi_sogunnar_000009 104 00:34:46.12 13.312 0.16 ég gleymi aldrei sársauka um sem þröngvað hefur verið upp á mig og fjölskyldu sína ég skal halda áfram að róta eftir mat í ruslatunnu en ég afsala sér aldrei réttindum mínum -i_ljosi_sogunnar_000009-0107-00:35:2282-00:00:2452 i_ljosi_sogunnar_000009 107 00:35:22.82 24.576 0.4 í dag er það eini eftirlifandi sonur ritu lyfjabransanum yfir réttlæti og fyrir því að fá að snúa aftur árangurslitla baráttu stjána desember tvö þúsund og sextán hundruð níutíu og eins árs gömul og þrátt fyrir að það væri hennar hinsta ósk var hún ekki grafin á -i_ljosi_sogunnar_000010-0001-00:00:1922-00:00:0868 i_ljosi_sogunnar_000010 1 00:00:19.22 8.576 0.2 að bjarga barni frá drukknun eða grípa það naumlega undan lest á fleygiferð eða bera hóp barna úr brennandi húsi -i_ljosi_sogunnar_000010-0006-00:02:2854-00:00:1668 i_ljosi_sogunnar_000010 6 00:02:28.54 16.64 0.32 þetta var í ágústlok nítján hundruð og nítján á vindbarinni hásléttu montana í norðvestri bandaríkjanna drengurinn sem lifði fékk nafnið moris hillemann og var áttunda barn foreldra sinna gustav hilleman og önnur heilann sjálfrar -i_ljosi_sogunnar_000010-0008-00:03:1302-00:00:1016 i_ljosi_sogunnar_000010 8 00:03:13.02 10.24 0.12 það var ekki um mikið annað að ræða kreppan mikla skall þegar morel var tíu ára og lífsbaráttan var ekki alltaf auðvelda og sléttum montana -i_ljosi_sogunnar_000010-0014-00:05:5780-00:00:2096 i_ljosi_sogunnar_000010 14 00:05:57.80 20.992 0.16 það var eljusamur sveitastrákur vanur að þurfa að vera sífellt að störfum og berjast fyrir hverjum bita þurfa að selja það sem hann bjó til þokukenndir fílabeinsturnar háskólans hentuðu honum ekki þrátt fyrir andmæli prófessora sinna seldi hann sálu sína svona þeirra mati og fór að vinna hjá lyfjafyrirtæki -i_ljosi_sogunnar_000010-0018-00:07:5008-00:00:2246 i_ljosi_sogunnar_000010 18 00:07:50.08 22.4 0.35 kúabóla var sjúkdómur sem olli ljótum blöðrum á júgrum kúa og þeir sem mjólkuðu sýkt dýr fengu stundum samskonar blöðrur á hendurnar það þarna og hafði lengi verið málefnalegan hefðu í gegnum þann sjúkdóm gætu síðan ekki fengið hina miklu miklu verri bólusótt síðar á lífsleiðinni -i_ljosi_sogunnar_000010-0021-00:08:5280-00:00:0688 i_ljosi_sogunnar_000010 21 00:08:52.80 6.912 0.13 og nokkrum dögum eftir það sýkilinn drenginn vísvitandi af bólusótt en hann veiktist ekki meira -i_ljosi_sogunnar_000010-0022-00:09:0020-00:00:0778 i_ljosi_sogunnar_000010 22 00:09:00.20 7.808 0.28 í fyrsta sinn og ekki í tuttugasta sinn sem bólusóttarblóði var klínt var orðinn ónæmur eins og mjaltastúlkurnar -i_ljosi_sogunnar_000010-0031-00:11:5026-00:00:1872 i_ljosi_sogunnar_000010 31 00:11:50.26 18.816 0.44 árið nítjánhundruð fjörutíu og átta gekk moeller risturnar skarkalann hann ekki orðinn þrítugur varð þar yfirmaður rannsókna á öndunarfærasjúkdómum undir hann heyrði til dæmis inflúensa -i_ljosi_sogunnar_000010-0039-00:15:1476-00:00:0640 i_ljosi_sogunnar_000010 39 00:15:14.76 6.4 0.0 en hvergi nein mótefni veiran virtist ekki hafa orðið á vegi nokkurs bandaríkjamanns áður -i_ljosi_sogunnar_000010-0043-00:16:1342-00:00:1172 i_ljosi_sogunnar_000010 43 00:16:13.42 11.776 0.2 meðan breiddist flensan út þróun kom til tafarlaust indlands víetnam og japan engin venjuleg flensa sér í lagi börn og gamalmenni létu lífið í hrönnum -i_ljosi_sogunnar_000010-0048-00:17:2164-00:00:1378 i_ljosi_sogunnar_000010 48 00:17:21.64 13.824 0.43 og þegar frans leit loks yfir gögnin var hann samsinnis og kvöldverðurinn á klónum ónýtur það var heimsfaraldur í uppsiglingu þjónarnir -i_ljosi_sogunnar_000010-0053-00:19:1782-00:00:1510 i_ljosi_sogunnar_000010 53 00:19:17.82 15.104 0.44 fyrsta alvarlega tilfellið kom upp þegar sankt flutti veiruna með sér á kirkjuráðstefnu í ag fjöldi fólks veiktist þann næsta þegar ungir skátar sýktust á skátamóti í hag breiddust svo um landið -i_ljosi_sogunnar_000010-0055-00:20:0582-00:00:1260 i_ljosi_sogunnar_000010 55 00:20:05.82 12.544 0.32 hann er talið að allt að fjórar milljónir hafi látið lífið af völdum asíuflensunnar nítján hundruð fimmtíu og sjö hilleman fékk fyrir framtak sitt eina æðstu viðurkenningu bandaríska hersins fyrir borgara -i_ljosi_sogunnar_000010-0056-00:20:4526-00:00:0996 i_ljosi_sogunnar_000010 56 00:20:45.26 9.984 0.15 eitt eftir miðnætti aðfaranótt tuttugasta og þriðja mars nítján hundruð sextíu og þrjú vaknaði gerir henni var illt í hálsinum -i_ljosi_sogunnar_000010-0057-00:20:5584-00:00:0450 i_ljosi_sogunnar_000010 57 00:20:55.84 4.48 0.14 tekið sofnað og læddist inn í herbergi til pabba síns og hvíslaði til hans -i_ljosi_sogunnar_000010-0058-00:21:0082-00:00:1316 i_ljosi_sogunnar_000010 58 00:21:00.82 13.056 0.44 faðir hennar mori var þá orðinn yfirmaður veirurannsókna hjá risalyfjafyrirtækinu merk í pennsylvaníu hann hafði sagt skilið við walter reed bandaríkjaher skömmu eftir flensufaraldurinn fimmtíu og sjö -i_ljosi_sogunnar_000010-0060-00:21:2718-00:00:1178 i_ljosi_sogunnar_000010 60 00:21:27.18 11.776 0.11 en þessa marsnótt hrökk hillman upp og þuklaði á andliti og hálsi dóttur sinnar hún var stokkbólgin við kjálkana hann var ekki læknir en þetta var greinilega -i_ljosi_sogunnar_000010-0061-00:21:5004-00:00:1290 i_ljosi_sogunnar_000010 61 00:21:50.04 12.928 0.38 rúmur sem leggst sérstaklega og börn og unglinga einkennin eru oftast ekki svo hættuleg auk bólginna munnvatnskirtla eins og kerlingarnar hiti slappleiki og höfuðverkur -i_ljosi_sogunnar_000010-0067-00:23:5192-00:00:1188 i_ljosi_sogunnar_000010 67 00:23:51.92 11.904 0.21 loks þegar hilleman taldi veiruna orðna nægilega veikburða eða veikla eftir nokkra snúninga í kjúklingafóstrum var kominn tími til að prófa hana á mannverum -i_ljosi_sogunnar_000010-0068-00:24:1160-00:00:2230 i_ljosi_sogunnar_000010 68 00:24:11.60 22.272 0.17 það gerði heillangt siðlaus en var sorglega algengur þá árið nítján hundruð sextíu og þrjú og hafði verið um langa hríð þá tíðkaðist nefnilega að prófa ný bóluefni og önnur lifa á geð ógleði börnum og þartilgerðum heimilum þetta gerðu þá allir og án nokkurra andmæla frá yfirvöldum -i_ljosi_sogunnar_000010-0070-00:25:0346-00:00:0700 i_ljosi_sogunnar_000010 70 00:25:03.46 7.04 0.11 hvað ef ekki hefði tekist að veikla veiruna nægilega og hvað ef aðrar veirur slæddust með í efninu -i_ljosi_sogunnar_000010-0073-00:26:1958-00:00:0970 i_ljosi_sogunnar_000010 73 00:26:19.58 9.728 0.21 hettusóttarbóluefni hillemans er enn notað í dag um heim allan og hefur það orðið til þess að hettusótt þekkist varla lengur í fjölmörgum löndum -i_ljosi_sogunnar_000010-0075-00:26:5740-00:00:1122 i_ljosi_sogunnar_000010 75 00:26:57.40 11.264 0.16 hann vildi útrýma öllum þessum sjúkdómum öllum þessum smitsjúkdómum sem sýktu milljónir barna um heim allan á ári hverju olli stundum varanlegum skaða eða dauða -i_ljosi_sogunnar_000010-0076-00:27:0926-00:00:0712 i_ljosi_sogunnar_000010 76 00:27:09.26 7.168 0.12 þegar hann lagði lokahönd á hettusóttarbóluefnið var hann raunar þegar búinn að sigta út næsta fórnarlamb -i_ljosi_sogunnar_000011-0001-00:00:0942-00:00:0844 i_ljosi_sogunnar_000011 1 00:00:09.42 8.448 0.47 hálf að gamla konan fylgst með þeim koma og fara soldána og vesíra deila drottna -i_ljosi_sogunnar_000011-0002-00:00:1884-00:00:0798 i_ljosi_sogunnar_000011 2 00:00:18.84 7.936 0.0 á meðan það var í raun og veru hún sem stjórnaði og hafði gert lengst af og hún sem átti að stjórna -i_ljosi_sogunnar_000011-0004-00:00:3212-00:00:0898 i_ljosi_sogunnar_000011 4 00:00:32.12 9.088 0.13 en nú var hún að missa það gamla konan faldi sig inni í fataskáp en það var um seinan óvinanna voru fyrir utan -i_ljosi_sogunnar_000011-0005-00:00:4676-00:00:0964 i_ljosi_sogunnar_000011 5 00:00:46.76 9.6 0.27 ágæti hlustandi við skyldum síðast við soldánshöllina í istanbúl þar sem fataskáp þennan var að finna um árið sextán hundruð og þrjú -i_ljosi_sogunnar_000011-0007-00:01:0630-00:00:1076 i_ljosi_sogunnar_000011 7 00:01:06.30 10.88 0.25 þetta var tímabili tyrkneskri sögu sem kallað hefur verið kvennaveldið því ástkonur og sér í lagi mæður soldána gátu þá komist til mikilla áhrifa -i_ljosi_sogunnar_000011-0010-00:01:3138-00:00:1654 i_ljosi_sogunnar_000011 10 00:01:31.38 16.64 0.28 eins og með fleiri konur í þessari sögu er uppruni hennar óljós sú kenning sem lengst hefur lifað er að hún hafi verið fædd um fimmtán hundruð áttatíu og níu grísk prestsdóttir frá tínos í eyjahafi og hafi ef til vill verið skírð annars staðar síðan -i_ljosi_sogunnar_000011-0011-00:01:4860-00:00:1316 i_ljosi_sogunnar_000011 11 00:01:48.60 13.184 0.12 einhvernveginn lenti hún svo í höndum þrælasala og einhvern veginn hafnaði hún fimmtán ára enda svo í kvennabúrinu í soldánshöllinni í istanbúl þar sem hinn ungi nýi soldán fékk fljótlega augastað á henni -i_ljosi_sogunnar_000011-0015-00:02:2810-00:00:1096 i_ljosi_sogunnar_000011 15 00:02:28.10 10.88 0.3 en þegar ahmed soldán kynntist henni fannst honum nafnið ekki fara henni það var svo miklu meira í hana spunnið en bara útlitið því stakk hann upp á að hún yrði nefnd kösem -i_ljosi_sogunnar_000011-0017-00:02:4380-00:00:0586 i_ljosi_sogunnar_000011 17 00:02:43.80 5.888 0.0 svo mikla leiðtogahæfileika hefur hún strax sýnt táningsstúlkan í kvennabúrinu -i_ljosi_sogunnar_000011-0018-00:02:5070-00:00:0666 i_ljosi_sogunnar_000011 18 00:02:50.70 6.656 0.29 ekki að allir við hirðina beri virðingu fyrir henni en ánauð í ýmsum málefnum -i_ljosi_sogunnar_000011-0019-00:02:5796-00:00:0422 i_ljosi_sogunnar_000011 19 00:02:57.96 4.224 0.0 hún er uppáhald konungsins sem vill alltaf hafa sér við hlið -i_ljosi_sogunnar_000011-0020-00:03:0344-00:00:0570 i_ljosi_sogunnar_000011 20 00:03:03.44 5.632 0.08 getur gert hvað sem henni sýnist við konunginn og á hjarta hans skipt -i_ljosi_sogunnar_000011-0025-00:05:2898-00:00:2028 i_ljosi_sogunnar_000011 25 00:05:28.98 20.224 0.17 stríðsrekstur þessi var óvinsæll heima fyrir og ekki síst þungar skattaálögur honum tengdar metri því einnig að glíma við tíðar og fjölmennar uppreisnir hermanna í sveitum anatólíuskagans þar var lífsbaráttan almennt erfiðari en í istanbúl skaginn hafði því lengi verið púðurtunna -i_ljosi_sogunnar_000011-0026-00:05:5032-00:00:1930 i_ljosi_sogunnar_000011 26 00:05:50.32 19.328 0.17 foreldrar nehru dáið fyrir aldur fram og svo í nóvember sextán sautján urðu það einnig hans örlög hann lést heima í höllinni úr taugaveiki tuttugu og sjö ára gamall þá gerðist nokkuð einstakt í þrjú hundruð og átján ára sögu ottómanveldisins -i_ljosi_sogunnar_000011-0028-00:06:4300-00:00:0894 i_ljosi_sogunnar_000011 28 00:06:43.00 8.96 0.04 en þó var það ekki osman sem var falið að taka við af föður sínum heldur kom nú til sögunnar yngri bróðir amman -i_ljosi_sogunnar_000011-0029-00:06:5234-00:00:1478 i_ljosi_sogunnar_000011 29 00:06:52.34 14.72 0.06 eins og reifað var í síðasta þætti hafði almennt ákveðið eða einhver ákveðið fyrir hann að mústafa yrði hlíft við hinum hefðbundnu örlögum tyrkneskra soldánsbræðra að vera kyrktur eða komið fyrir kattarnef á annan hátt -i_ljosi_sogunnar_000011-0030-00:07:0802-00:00:2220 i_ljosi_sogunnar_000011 30 00:07:08.02 22.272 0.17 og nú var röðin sem sé komin að honum þó allt sé þetta óljóst sagnaritarar hirðarinnar voru ekki margorðir um þessa merkilegu ákvörðun hafa síðari tíma fræðimenn litlum að því og þessa kenningu og reyndar einnig finna í bréfum feneysku erindrekanna títtnefndu að mögulega hafi þetta allt verið runnið undan rifjum kösem -i_ljosi_sogunnar_000011-0031-00:07:3078-00:00:1616 i_ljosi_sogunnar_000011 31 00:07:30.78 16.128 0.33 því hefði öllum hefðum verið fylgt í þetta skiptið hefði osman litli sonur mahfiruz komist til valda og hefði þá mögulega látið myrða bræður sína syni kösem með því að véla mústafa til valda bjargaði hún lífi sona sinna -i_ljosi_sogunnar_000011-0032-00:07:5300-00:00:1458 i_ljosi_sogunnar_000011 32 00:07:53.00 14.592 0.24 mústafa tuttugu og sex ára þegar hann tók við soldánsdómi reyndist vera vitfyrrtur hann stundaði það að toga í skegg vesíra sinna og rífa af þeim túrbanana og henti gullpeningum í fugla og fiska -i_ljosi_sogunnar_000011-0033-00:08:0800-00:00:0578 i_ljosi_sogunnar_000011 33 00:08:08.00 5.76 0.05 svona lét hann meira að segja á almannafæri svo það varð fljótt altalað í soldánsveldinu að hann væri bilaður -i_ljosi_sogunnar_000011-0035-00:08:4828-00:00:1580 i_ljosi_sogunnar_000011 35 00:08:48.28 15.744 0.1 frammi hirðina sem voru skeptískir og mústafa sem næsta soldán var víst sagt að það amaði ekkert að honum í raun hann væri bara svona skrítinn því að hann hefði verið innilokaður í höllinni allt sitt líf en um leið og hann kæmist innanum almennilegt fólk yrði hann allur annar -i_ljosi_sogunnar_000011-0036-00:09:0488-00:00:0498 i_ljosi_sogunnar_000011 36 00:09:04.88 4.992 0.17 en svo varð ekki raunin og áhrifamennirnir gripu þá til sinna ráða -i_ljosi_sogunnar_000011-0038-00:09:5376-00:00:1844 i_ljosi_sogunnar_000011 38 00:09:53.76 18.432 0.26 það var alls ekki svo að eiginkonur soldána og mæður væru alltaf einar um hituna vesírar og ráðgjafar kepptust líka umvafinn klerkar og trúmenn og þeir sem voru gjarnan meðal valdamestu manna hirðarinnar við hlið soldánsmóðurinnar svörtu yfirgeldingarnir -i_ljosi_sogunnar_000011-0039-00:10:1370-00:00:2708 i_ljosi_sogunnar_000011 39 00:10:13.70 27.136 0.3 gerðar fyrir því að geldingsþrælar sinntu þjónustustörfum í kvennabúrinu og á síðari árum höfðu þessir geldingar að mestu verið svartir drengir frá núbíu í sunnanverðu egyptalandi geldingarnir gríðarmikilla áhrifa með tímanum og leiðtogi þeirra í verðgildi gunnar raunverulegi einn nánasti ráðgjafi soldáns á öllum sviðum eða þá hans versti óvenju -i_ljosi_sogunnar_000011-0040-00:10:4580-00:00:1568 i_ljosi_sogunnar_000011 40 00:10:45.80 15.616 0.23 febrúarmorgun einn sextán hundruð og átján á meðan tyrkneska ríkisráðið fundaði um launamál í höllinni lét svarti yfirgeldingurinn mústafa aga læsa nafna sinn soldáninn mústafa fyrsta inn í klefa í kvennabúrinu -i_ljosi_sogunnar_000011-0041-00:11:0202-00:00:2264 i_ljosi_sogunnar_000011 41 00:11:02.02 22.528 0.21 mústafa aga var einn aðsópsmesti yfirgeldingur tyrkneskrar sögu ekki er mikið vitað um ævi hans en hann hefur verið orðinn nokkuð fullorðinn þegar þarna var komið sögu má ætla hann hafði raunar verið farinn á eftirlaun eftir farsælan feril í kvennabúrinu fluttur heim til egyptalands en sneri aftur á valdatíð amirs og náði þá æðstu geldingstign -i_ljosi_sogunnar_000011-0042-00:11:2530-00:00:1412 i_ljosi_sogunnar_000011 42 00:11:25.30 14.208 0.2 þarna þegar bara voru liðnir af soldánstíð mústafa galna þrír mánuðir og þrír dagar virðist yfirgeldingurinn og áhrifamikill klerkur og flotaforingja hafa tekið höndum saman um að koma brjálæðingnum frá -i_ljosi_sogunnar_000011-0043-00:11:4074-00:00:1880 i_ljosi_sogunnar_000011 43 00:11:40.74 18.816 0.37 næsta herbergi við fundarsal ríkisráðsins beið elsti sonur akmescit sem gengið hafði verið framhjá við soldánsvígslu mústafa þegar örugglega var búið að læsa föðurbróður hans inni leiddu valdaránsmenn hann fyrir ríkisráðið og duguðu upp sem soldán osman annan -i_ljosi_sogunnar_000011-0044-00:12:0002-00:00:0712 i_ljosi_sogunnar_000011 44 00:12:00.02 7.04 0.32 sá fyrsti auðvitað sem var þetta nafn var osman her stofnaði ríkið á þrettándu og ottómanveldið var kennt við -i_ljosi_sogunnar_000011-0045-00:12:0756-00:00:0764 i_ljosi_sogunnar_000011 45 00:12:07.56 7.552 0.45 en þessi osman var fjórtán ára og föðurbróðir hans átti eftir að dúsa ansi lengi í klefa sínum í kvennabúrinu -i_ljosi_sogunnar_000011-0047-00:13:0242-00:00:1538 i_ljosi_sogunnar_000011 47 00:13:02.42 15.36 0.21 osman annar hinn ungi er með umdeildari soldánum í langri sögu tyrkjaveldis jafnvel samtímaheimildum ber ekki saman um margt varðandi ævi hans og fyrir enda var loftið við hirðina þarna orðið svo læviblandið að líklega var engum treystandi -i_ljosi_sogunnar_000011-0049-00:13:3890-00:00:1310 i_ljosi_sogunnar_000011 49 00:13:38.90 13.056 0.11 og hann var alls ekki sáttur við það hvernig forverar hans höfðu leikið soldánsveldið kyrrsetusoldánarnir svonefndu sem höfðu setið og étið og drukkið og haft það náðugt í höllinni í stað þess að fylgja herjum sínum um heiminn -i_ljosi_sogunnar_000011-0050-00:13:5780-00:00:0864 i_ljosi_sogunnar_000011 50 00:13:57.80 8.576 0.47 í grárri soldáninn að meet bróður sinn sem var nálægt honum í aldri skildi kirkjur -i_ljosi_sogunnar_000011-0052-00:14:2002-00:00:0514 i_ljosi_sogunnar_000011 52 00:14:20.02 5.248 0.07 en eins og er virðist þetta tákn um að soldáninn sé leið í stríð -i_ljosi_sogunnar_000011-0054-00:14:3728-00:00:1212 i_ljosi_sogunnar_000011 54 00:14:37.28 12.16 0.28 í maí sextán hundruð tuttugu og eitt lagði osman hinn ungi þá sextán ára af stað frá istanbúl með hundrað og tuttugu þúsund manna her hann sjálfur í stafni eins og hafði tíðkast á gömlu gullaldarárunum -i_ljosi_sogunnar_000011-0055-00:14:4990-00:00:1086 i_ljosi_sogunnar_000011 55 00:14:49.90 10.88 0.36 ef til vill hefur hann óttast að á meðan hann var í burtu myndu einhverjir óvildarmenn notfæra sér hálfbróður hans mettað steypa honum á stólnum -i_ljosi_sogunnar_000011-0057-00:15:3026-00:00:1672 i_ljosi_sogunnar_000011 57 00:15:30.26 16.768 0.42 bara örfáum vikum eftir að osman annar settist á soldánsstól sextándu og átján hafði brotist út í evrópu sá hildarleikur sem síðar var kallaður þrjátíu ára stríðið aðkoma tyrkja að þeirri styrjöld var lítil og óbeinn osman vildi engu að síður í stríð -i_ljosi_sogunnar_000011-0058-00:15:4742-00:00:2158 i_ljosi_sogunnar_000011 58 00:15:47.42 21.632 0.26 héraðið moldavíu þar sem nú er austanverð rúmenía og ríkið moldóva það höfðu tyrkir lengi talið á áhrifasvæði sínu í austanverðri evrópu en nú var nýlega komið fram nýtt stórveldi vestur í álfunni sem var farið að teygja sig inn á það sem tyrkir álitu sitt land pólsk litháíska samheldni -i_ljosi_sogunnar_000011-0060-00:17:0106-00:00:1510 i_ljosi_sogunnar_000011 60 00:17:01.06 14.976 0.11 ósannar til istanbúl númer sextán hundruð tuttugu og tvö fjörutíu þúsund mönnum færri reyndi hann þó þrátt fyrir allt að láta líta út fyrir að hann hefði unnið mikinn sigur á pólverjunum hélt meðal annars mikla sigurhátíð -i_ljosi_sogunnar_000011-0063-00:17:4170-00:00:1316 i_ljosi_sogunnar_000011 63 00:17:41.70 13.184 0.35 óánægjan var ungrar lögleiða leitt til matarskorts í istanbúl og víðar um tyrkjaveldi matarverð var í hæstu hæðum og fólk svalt á götum úti eða dó úr kulda á verstu dögunum -i_ljosi_sogunnar_000011-0064-00:17:5528-00:00:1160 i_ljosi_sogunnar_000011 64 00:17:55.28 11.648 0.21 samkvæmt feneyskum fréttaritara kom það soldán á óvart að sjá ekki mikla gleði í mannfjöldanum þegar hann reið inn í borgina eftir meintan sigur á pólverjum við kónum -i_ljosi_sogunnar_000011-0065-00:18:0760-00:00:1654 i_ljosi_sogunnar_000011 65 00:18:07.60 16.64 0.2 óbreyttir borgarar voru farnir að andmæla soldáninum samkvæmt einni frásögn vék gamall maður sér upp að soldán þar sem hann heimsótti mosku einhverntímann þennan veturinn og otaði framan í hann brauðhleif og spurði hvort hann grunaði hvað svona kostaði núorðið -i_ljosi_sogunnar_000011-0066-00:18:2520-00:00:2312 i_ljosi_sogunnar_000011 66 00:18:25.20 23.04 0.24 mótlætið gerði soldáninn graman eitt kvöldið dulbjóst hann og fór í leynilega könnunarferð istanbúl honum blöskraði svo að sjá þegna sína hvarvetna drekka vín og reykja tóbak að morguninn eftir fyrirskipaði hann að neysla beggja vímugjafa væri bönnuð í borginni síðar bannaði hann krár og kaffihús þar sem janissarar og hermenn söfnuðust saman á frívöktum -i_ljosi_sogunnar_000011-0067-00:18:4906-00:00:1784 i_ljosi_sogunnar_000011 67 00:18:49.06 17.92 0.21 þessar ákvarðanir urðu ekki til að auka vinsældir hans og ekki var það heldur til að bæta skap soldánsins unga þegar hann í febrúar sextán hundruð tuttugu og tvö missti fjögurra mánaða frumburð sinn ömer prins á sviplegan og vægast furðulegan hátt -i_ljosi_sogunnar_000011-0068-00:19:0746-00:00:1326 i_ljosi_sogunnar_000011 68 00:19:07.46 13.312 0.31 til að halda enn upp á sigurinn innan gæsalappa við kútinn lét hann setja orrustuna á svið í höllinni fyrir sig og barnsmóður sína hjákonuna meleksimu og fleiri kvennabúrskonur -i_ljosi_sogunnar_000011-0070-00:19:2710-00:00:1270 i_ljosi_sogunnar_000011 70 00:19:27.10 12.8 0.13 heimildum ber ekki saman hvort hávaðinn í fallbyssum innandyra hafi skotið honum svo mjög skelk í bringu eða hvort barnið hafi orðið fyrir voðaskoti leikara sem átti að leika pólskan hermann -i_ljosi_sogunnar_000011-0071-00:19:4468-00:00:1040 i_ljosi_sogunnar_000011 71 00:19:44.68 10.368 0.26 um svipað leyti í ársbyrjun sextán hundruð tuttugu og tvö tilkynnti osman annars og upp úr þurru að hann hyggðist fara í pílagrímsferð til mekka fyrstur tyrkjasoldána -i_ljosi_sogunnar_000011-0072-00:19:5562-00:00:1218 i_ljosi_sogunnar_000011 72 00:19:55.62 12.16 0.09 ráðgjöfum hans fannst þetta hin mesta fásinna og reyna hann af ferðinni meðal annars með þeim rökum að hann hlyti að vera nógu heilagur maður nú þegar sem æðsti maður mesta heimsveldis múslima -i_ljosi_sogunnar_000011-0074-00:21:0012-00:00:1536 i_ljosi_sogunnar_000011 74 00:21:00.12 15.36 0.39 uppreisnarmennirnir töldu pílagrímsferðina nefnilega yfirskin soldáninn ætlaði að leita á náðir sveitahermannanna í anatólíu og kæfa niður hina mektugu janissara höfuðborgarinnar eins og hann hafði látið loka kaffisins -i_ljosi_sogunnar_000011-0075-00:21:1654-00:00:0744 i_ljosi_sogunnar_000011 75 00:21:16.54 7.552 0.0 soldáninn að pakka heima í höllinni féllst á að hætta við ferðina en neitaði að fórna þessum þremur ráðgjöfum sínum -i_ljosi_sogunnar_000011-0076-00:21:2730-00:00:0978 i_ljosi_sogunnar_000011 76 00:21:27.30 9.728 0.38 geymdu janissararnir og riddararnir í reiði sinni að soldánshöllinni þar sem var fyrir fjöldinn allur af hermönnum og hallargörðunum höfðu samúð um málstað þeirra -i_ljosi_sogunnar_000011-0081-00:23:1074-00:00:1912 i_ljosi_sogunnar_000011 81 00:23:10.74 19.072 0.3 heima höllinni virðist osman ekki hafa áttað sig á alvarleika málsins morguninn eftir sendi hann nýjan stórvesír sinn að herbúðum janissara til að bjóða um kauphækkun það hlyti að vera ótalmargir lifði ekki af þetta fyrsta verkefni sitt í starfi -i_ljosi_sogunnar_000011-0082-00:23:3410-00:00:1126 i_ljosi_sogunnar_000011 82 00:23:34.10 11.264 0.26 frauð gerði hann allavega samkvæmt einni frásögn af atburðarás þessara dramatísku maídaga sextán hundruð tuttugu og tvö en þeim ber reyndar ekki öllum saman um fjölda trana -i_ljosi_sogunnar_000011-0083-00:23:4638-00:00:0924 i_ljosi_sogunnar_000011 83 00:23:46.38 9.216 0.12 en soldáninn dulbjóst eins og hann gerði gjarnan og vonaðist til að geta króað af einhverja leiðtoga janissara sem hann gæti mútað til fylgispektar -i_ljosi_sogunnar_000011-0084-00:23:5670-00:00:1428 i_ljosi_sogunnar_000011 84 00:23:56.70 14.208 0.29 arakanískur höfðu hendur í hári hans við herbúðir s��nar og tók hann höndum sjónarvottar lýsa því hvernig uppreisnarmenn niðurlægðu svo unga soldáninn á meðan þeir færðu hann til moskunnar þar sem þeir geymdu föðurbróður hans -i_ljosi_sogunnar_000011-0085-00:24:1144-00:00:0666 i_ljosi_sogunnar_000011 85 00:24:11.44 6.656 0.0 þeir rákust á fátæklinga á leiðinni tók hann af hesti sínum og settu soldáninn á bak -i_ljosi_sogunnar_000011-0087-00:24:2266-00:00:0788 i_ljosi_sogunnar_000011 87 00:24:22.66 7.808 0.35 höfðinu gamla fluginu og skítuga sem þeir höfðu tekið af manni á götunni og látið soldáninn bera -i_ljosi_sogunnar_000011-0088-00:24:3514-00:00:0508 i_ljosi_sogunnar_000011 88 00:24:35.14 5.12 0.27 blótsyrðum og fyrirlitlegan hegðun þeirra geti ég hvorki mælt né skrifað -i_ljosi_sogunnar_000011-0090-00:25:0568-00:00:1308 i_ljosi_sogunnar_000011 90 00:25:05.68 13.056 0.19 musrara að halda honum föstum í bænakrók moskunnar en hann var sífellt að rífa sig lausan og hlaupa út að glugga þegar hann heyrði einhvern skarkala fyrir utan eins og barnamynd -i_ljosi_sogunnar_000011-0092-00:25:4618-00:00:1348 i_ljosi_sogunnar_000011 92 00:25:46.18 13.44 0.25 osman hafði alist upp sem einskonar stjúpsonur kösem eftirlætiskonu föður hans og verið vel til hennar allavega í barnæsku en hennar megin hers virðist hafa verið að passa upp á eigin syni -i_ljosi_sogunnar_000011-0093-00:26:0016-00:00:0752 i_ljosi_sogunnar_000011 93 00:26:00.16 7.552 0.24 sumir sagnfræðingar hafa síðan velt því upp hvort þetta hafi gert osman sérlega viðkvæman gagnvart slíku ráðabrugg -i_ljosi_sogunnar_000011-0100-00:27:3326-00:00:0368 i_ljosi_sogunnar_000011 100 00:27:33.26 3.584 0.08 það var í fyrsta sinn í sögunni sem soldán tyrkja var myrtur -i_ljosi_sogunnar_000011-0101-00:27:3746-00:00:0648 i_ljosi_sogunnar_000011 101 00:27:37.46 6.528 0.05 nákvæmlega hver myrti hann hefur aldrei verið upplýst hann hafði verið við völd í fjögur ár og fjóra mánuði -i_ljosi_sogunnar_000011-0102-00:27:4652-00:00:0712 i_ljosi_sogunnar_000011 102 00:27:46.52 7.168 0.38 morðingjans skar af honum nefið og annað eyrað og lét færa soldánsmóðurinni alla -i_ljosi_sogunnar_000011-0103-00:28:0042-00:00:1398 i_ljosi_sogunnar_000011 103 00:28:00.42 13.952 0.34 ekki hefur heldur verið fyllilega upplýst hvort uppreisn janissaranna í istanbúl sextán hundruð tuttugu og tvö var alveg sjálfsprottin eða hvort hún var að einhverju leyti runnin undan rifjum andstæðinga osmans hins unga við hirðina -i_ljosi_sogunnar_000011-0104-00:28:1534-00:00:0698 i_ljosi_sogunnar_000011 104 00:28:15.34 7.04 0.0 óumdeilanlega voru andstæðingar hans fljótir að bregðast við þegar allt var upp í loft móðir mústafa ekki síst -i_ljosi_sogunnar_000011-0105-00:28:2294-00:00:1886 i_ljosi_sogunnar_000011 105 00:28:22.94 18.816 0.35 sem móðir fyrrverandi soldáns hafði halime líklega búið í gömlu soldánshöllinni ásamt öðrum fyrrverandi valdamikils kösem við vitum að kösem hafði mikil ítök meðal ýmissa valdamanna og henni var líklega ekki sérlega hlýtt til stjúpsonar síns osmans -i_ljosi_sogunnar_000011-0106-00:28:4512-00:00:0670 i_ljosi_sogunnar_000011 106 00:28:45.12 6.656 0.27 þetta er kenning sem margir sagnfræðingar aðhyllast nú ef til vill kokkað saman upp saman -i_ljosi_sogunnar_000011-0108-00:29:0670-00:00:1476 i_ljosi_sogunnar_000011 108 00:29:06.70 14.72 0.23 var áfram óánægja með soldáninn meðal hers og almennings eftir sextán mánuði við völd voru það líklega sömu valdaöflin sem ákváðu að koma honum frá nokkuð sem móðir hans féllst loks á gegn því að lífi hans yrði þyrmt -i_ljosi_sogunnar_000011-0109-00:29:2218-00:00:2162 i_ljosi_sogunnar_000011 109 00:29:22.18 21.504 0.41 allavega fór svo að tíunda september sextán hundruð tuttugu og þrjú voru þau mæðginin mústafa og halime bæði send útlegð aftur í gömlu höllina um flutti þaðan soldánsekkjan kösem með elsta lifandi son sinn ellefu ára sem var snarlega krýndur soldán sem múrad fjórði -i_ljosi_sogunnar_000011-0111-00:30:1176-00:00:1620 i_ljosi_sogunnar_000011 111 00:30:11.76 16.128 0.3 tókst þó ekki að lægja öldur í tyrkjaveldi það var áfram mikil óánægja meðal hermanna og sér í lagi á anatólíuskaga um voru stöðug vandræði safavídar sáu sér leik á borði í óöldinni og réðust inn nýju tyrkneska írak og sigruðu það fljótt -i_ljosi_sogunnar_000011-0112-00:30:2880-00:00:0980 i_ljosi_sogunnar_000011 112 00:30:28.80 9.856 0.38 riddaraliðið í istanbúl reis svo aftur upp sextán hundruð þrjátíu og tvö hermenn réðust inn í höllina og myrtu stórvesírinn og sextán aðra valdamenn -i_ljosi_sogunnar_000011-0113-00:30:3948-00:00:0500 i_ljosi_sogunnar_000011 113 00:30:39.48 4.992 0.19 hvers hafði þó stjórnaði nafni sonar síns í níu ár og hann var að nálgast tíu -i_ljosi_sogunnar_000011-0114-00:30:4532-00:00:0778 i_ljosi_sogunnar_000011 114 00:30:45.32 7.808 0.0 virðist blóðbaðið í höllinni hafa orðið til þess að múrari ákvað að fara stjórna sjálfur sem soldáninn sem hann var -i_ljosi_sogunnar_000011-0115-00:30:5364-00:00:0982 i_ljosi_sogunnar_000011 115 00:30:53.64 9.856 0.22 svo virðist líka af bréfaskriftum hvað sem hún hafði ekki verið allskostar ósátt við að leyfa syni sínum að axla ábyrgð og fara sjálf frí frá pólitík -i_ljosi_sogunnar_000011-0116-00:31:1182-00:00:2266 i_ljosi_sogunnar_000011 116 00:31:11.82 22.656 0.36 múrari ýtti sextán hundruð þrjátíu og tvö til hliðar ekki bara móður sinni heldur einnig vesírum og geldingum og öðrum undirlægjum og tók sér í raun alræðisvald hann reyndist og hinn versti harðstjóri hann fór um istanbúl í dulargervi líkt og frændi hans osman annar hafði gert og lét leggja dauðarefsingu við broti á áfengis og tóbaksbanninu í borginni -i_ljosi_sogunnar_000011-0117-00:31:3494-00:00:2304 i_ljosi_sogunnar_000011 117 00:31:34.94 23.04 0.2 hann vildi líka vera hersoldán og náði betri árangri þar sextán hundruð þrjátíu og níu tókst honum að hrekja safavída burt frá írak og samdi við þá varanlegan frið eftir nær linnulaus stríð í hundrað ár árið eftir lést hann svo úr skorpulifur hann virðist ekki hafa hlýtt eigin áfengisbanni bara tuttugu og sjö ára gamall -i_ljosi_sogunnar_000011-0118-00:31:5842-00:00:0850 i_ljosi_sogunnar_000011 118 00:31:58.42 8.576 0.0 hann hafði þá eignast tíu sinni en ekki einn einasti hafði lifað lengur en örfá ár það var því að leita annað eftir eftirmanni hans -i_ljosi_sogunnar_000011-0119-00:32:1232-00:00:1168 i_ljosi_sogunnar_000011 119 00:32:12.32 11.648 0.39 nokkrum árum fyrir andlátið þegar múrad fjórði var að fullu að berjast við safavída þannig hann þó gefið sér tíma til að láta myrða þrjá yngri bræður sína bægsla og kasím -i_ljosi_sogunnar_000011-0120-00:32:2446-00:00:0408 i_ljosi_sogunnar_000011 120 00:32:24.46 3.968 0.0 en nú kom sér vel að einum bróður hafði hann hlíft -i_ljosi_sogunnar_000011-0121-00:32:3012-00:00:0594 i_ljosi_sogunnar_000011 121 00:32:30.12 5.888 0.0 líklega var það móðir hans sem grátbað um að leyfa yngsta syni sínum þó að lifa -i_ljosi_sogunnar_000011-0123-00:33:0764-00:00:1192 i_ljosi_sogunnar_000011 123 00:33:07.64 11.904 0.09 sem ibrahim fyrsti soldán sýndi hann ríkisrekstrinum lítinn áhuga svo það féll auðvitað í hlut soldánsmóðurinnar kösem að stjórna hinu óstöðuga stóra ríki -i_ljosi_sogunnar_000011-0124-00:33:2010-00:00:1342 i_ljosi_sogunnar_000011 124 00:33:20.10 13.44 0.24 á meðan var bramla í kvennabúrinu hver mikið mun að tryggja að karlleggur soldánsættarinnar dæi ekki út með ibrahim svo hún færði honum stöðugt fagrar meyjar og matvæli sem áttu að auka kyngetu hans -i_ljosi_sogunnar_000011-0125-00:33:3392-00:00:1016 i_ljosi_sogunnar_000011 125 00:33:33.92 10.24 0.23 þetta virkaði ibrahim fór fljótt að geta börn með ástkonum sínum þar á meðal níu syni sem bjargaði ættinni en sprakk líka í andlitið á kösem -i_ljosi_sogunnar_000011-0126-00:33:4482-00:00:2612 i_ljosi_sogunnar_000011 126 00:33:44.82 26.112 0.19 fyrstu ár valdatíðar hans þegar kösem og vesírar fóru með völdin hafði þeim tekist að rétta talsvert úr kútnum í ríkisfjármálunum gerðist ibrahim ógreinanlegar hann tók geðþóttaákvarðanir var afar áhrifagjarn og var þannig tíma ofurseldur fals spámanni nokkrum sem sagðist geta læknað mein hans og notaði spámaðurinn áhrif sín óspart sér til framdráttar -i_ljosi_sogunnar_000011-0127-00:34:1188-00:00:1644 i_ljosi_sogunnar_000011 127 00:34:11.88 16.384 0.28 ibrahim gerðist líka óhóflega eyðslusamur og liti dæmis setja sérstakan skatt til að geta fjármagnað kaup sín á safalaskinnum sem hann hafði svo mikið dálæti á að þegar hann gifti sig einni kvennabúrskonunni lét hann þekja húsakynni hennar í samfélaginu -i_ljosi_sogunnar_000011-0128-00:34:2884-00:00:0998 i_ljosi_sogunnar_000011 128 00:34:28.84 9.984 0.1 að lokum sextán hundruð fjörutíu og átta var ibrahim orðinn svo óvinsæll og að móðir hans settist niður og skrifaði stórvesírnum -i_ljosi_sogunnar_000011-0129-00:34:3936-00:00:0482 i_ljosi_sogunnar_000011 129 00:34:39.36 4.864 0.29 á endanum leyfir hann hvorki hér né mér að lifa við misserin á ríkinu -i_ljosi_sogunnar_000011-0131-00:34:4966-00:00:0982 i_ljosi_sogunnar_000011 131 00:34:49.66 9.856 0.21 klöngraðist arnir sem gripu fyrstir til aðgerða á svipaðan hátt og þeir höfðu gert sextán hundruð tuttugu og tvö og mótmæltu á götum úti -i_ljosi_sogunnar_000011-0132-00:35:0028-00:00:0912 i_ljosi_sogunnar_000011 132 00:35:00.28 9.088 0.05 þeir fengu fljótt helstu trúarleiðtoga í lið með sér það voru orðið allir á móti ibrahim og þeir leituðu svo til kösem -i_ljosi_sogunnar_000011-0133-00:35:0998-00:00:0394 i_ljosi_sogunnar_000011 133 00:35:09.98 3.84 0.0 hafði heldur ekki mikið á móti því að losna við son sinn frá völdum -i_ljosi_sogunnar_000011-0134-00:35:1446-00:00:1692 i_ljosi_sogunnar_000011 134 00:35:14.46 16.896 0.31 svo að átjánda ágúst sextán hundruð fjörutíu og átta var brann fyrsti tyrkjasoldánum út í hallargarð og kirkjur og með vesírar og pótintátar fylgdust með úr gluggunum fyrir ofan þetta var annað soldánsmorðið á aldarfjórðungi -i_ljosi_sogunnar_000011-0135-00:35:3228-00:00:0852 i_ljosi_sogunnar_000011 135 00:35:32.28 8.448 0.33 sagan segir að hver sem hafi svo komið fyrir ríkisráðið með sex ára sonarson sinn mehmet og sagt hér er hann drengurinn takið hann -i_ljosi_sogunnar_000011-0136-00:35:4828-00:00:1222 i_ljosi_sogunnar_000011 136 00:35:48.28 12.16 0.32 fjórða mennina settist á valdastól í tyrkjaveldi átti langan fyrir höndum hann varð á endanum næstþaulsetnasti soldán tyrkjaveldis á eftir súleiman mikla -i_ljosi_sogunnar_000011-0137-00:36:0110-00:00:1434 i_ljosi_sogunnar_000011 137 00:36:01.10 14.336 0.38 en fyrstu árin var metrarnir svo kösem sem hafði fallist á að fórna eigin syni svo að barnið kæmist að virðist hafa ætlað sér að stjórnarfarið -i_ljosi_sogunnar_000011-0138-00:36:1596-00:00:0474 i_ljosi_sogunnar_000011 138 00:36:15.96 4.736 0.08 virðist ekki hafa reiknað með að móðir metnaði hefði eigin metnað til valda -i_ljosi_sogunnar_000011-0139-00:36:2116-00:00:1268 i_ljosi_sogunnar_000011 139 00:36:21.16 12.672 0.38 móðir hans var bara ein af þeim fjölmörgu kvennabúrskonum sem kösem hafði sjálf þær syni sínum hún ákallað túrhan slavnesk stúlka sem krímtatarar höfðu rænt og selt í þrældóm -i_ljosi_sogunnar_000011-0140-00:36:3464-00:00:0658 i_ljosi_sogunnar_000011 140 00:36:34.64 6.656 0.0 hún var bara tuttugu og tveggja eða þriggja ára svo hvað sem fannst sjálfsagt að ýta henni til hliðar -i_ljosi_sogunnar_000011-0141-00:36:4214-00:00:0976 i_ljosi_sogunnar_000011 141 00:36:42.14 9.728 0.25 en túrhan þessi var bæði klók og metnaðargjörn þrátt fyrir ungan aldur og í kringum hana fóru fljótt að safnast óvinir kösem við hirðina -i_ljosi_sogunnar_000011-0142-00:36:5232-00:00:0526 i_ljosi_sogunnar_000011 142 00:36:52.32 5.248 0.31 sem hún átti auðvitað fjölmarga eftir allt sem á undan var gengið sem og aðrir framapotarar -i_ljosi_sogunnar_000011-0143-00:36:5802-00:00:1198 i_ljosi_sogunnar_000011 143 00:36:58.02 11.904 0.3 fór þar fremstur í flokki yfirgeldingurinn í kvennabúrinu sem nú væri liðið með túrhan en stuðningsmenn kösem voru þá helst janissararnir við hirðina og veldi þeirra var sífellt að aukast -i_ljosi_sogunnar_000011-0145-00:37:3404-00:00:1296 i_ljosi_sogunnar_000011 145 00:37:34.04 12.928 0.4 hvar sem ætlaði að skipa hallarstarfsmönnum að skilja hliðin eftir opin kvöld eitt og janíssarar hennar gætu komist inn svo hafði hún skipað kokki að færa sonarsyni sínum eitraðan sorbet -i_ljosi_sogunnar_000011-0146-00:37:4846-00:00:0752 i_ljosi_sogunnar_000011 146 00:37:48.46 7.552 0.41 en áður en haska hrint framkvæmd sveitanna ein af hennar eigin þjónustukonum og kjaftaði öllu í túrhan -i_ljosi_sogunnar_000011-0149-00:39:4716-00:00:1094 i_ljosi_sogunnar_000011 149 00:39:47.16 11.008 0.0 samkvæmt tyrkneskum sagnaritara tók það hið opinbera aðra hálfa öld eftir dauða hennar að koma böndum á ríkidæmi hennar landareignir og fjársjóði um allt heimsveldið -i_ljosi_sogunnar_000011-0151-00:40:0284-00:00:0626 i_ljosi_sogunnar_000011 151 00:40:02.84 6.272 0.0 þeir voru fjórir um að kirkja hana en verandi svo ungir erfiðu þeir lengi -i_ljosi_sogunnar_000011-0154-00:40:2070-00:00:0742 i_ljosi_sogunnar_000011 154 00:40:20.70 7.424 0.17 svo er hrópuðu húrra og hlupu af stað að færa hans hátíðarnar -i_ljosi_sogunnar_000011-0155-00:40:2888-00:00:0510 i_ljosi_sogunnar_000011 155 00:40:28.88 5.12 0.0 þeir voru varla úr augsýn þegar drottningin settist upp og sneri sér við -i_ljosi_sogunnar_000011-0156-00:40:3734-00:00:0516 i_ljosi_sogunnar_000011 156 00:40:37.34 5.248 0.43 þá var kallað á böðla aftur og snúinn brugðið um hálsinn í annað sinn -i_ljosi_sogunnar_000012-0001-00:00:1878-00:00:0812 i_ljosi_sogunnar_000012 1 00:00:18.78 8.192 0.0 drengurinn fyrir innan dyrnar er ekki nema fimmtán ára röggsamur piltur sem á framtíðina fyrir sér -i_ljosi_sogunnar_000012-0002-00:00:2750-00:00:0970 i_ljosi_sogunnar_000012 2 00:00:27.50 9.728 0.32 reyndar er hann veikburða sem stendur bakið á honum alsett örum og sárum eftir tíðar hýðingar undanfarinna daga alltaf tvö hundruð þögnin -i_ljosi_sogunnar_000012-0003-00:00:3766-00:00:1842 i_ljosi_sogunnar_000012 3 00:00:37.66 18.432 0.15 en nú er því lokið dyrnar að klefanum þar sem drengurinn er geymdur eru lokaðar en fyrir utan stendur faðir hans eflaust áhyggjufullur viðveru hugarástand hans en það má þó allavega ímynda sér að hann hafi verið í nokkru uppnámi vegna þess sem var í vændum -i_ljosi_sogunnar_000012-0004-00:00:5656-00:00:1538 i_ljosi_sogunnar_000012 4 00:00:56.56 15.488 0.09 því við hlið hans voru fjórir menn sem hann hafði falið að ráðast inn í herbergi þar sem sonur hans var geymdur og kirkja hann með vír á meðan hann sjálfur beið fyrir utan og hlustaði hlustaði á þá myrða svona fjórtán eða fimmtán ára -i_ljosi_sogunnar_000012-0005-00:01:2510-00:00:2378 i_ljosi_sogunnar_000012 5 00:01:25.10 23.808 0.15 ágæti hlustandi í ljósi sögunnar hefur að undanförnu fjallað nokkuð um langa sögu ottómanveldisins eða tyrkjaveldis síðasti þáttur fjallaði öðru fremur um soldáninn sem kallaður er súleiman mikli eða súleiman löggjafi á tyrknesku og var við völd stærstan hluta sextándu aldar mesta gullaldarskeiði tyrkneska heimsveldisins til þess að -i_ljosi_sogunnar_000012-0006-00:01:4964-00:00:3540 i_ljosi_sogunnar_000012 6 00:01:49.64 35.456 0.19 súleiman var merkilegur maður en ekki síður merkileg var konan hurrem eða roxelana ambátt frá austanverðri evrópu sem súleiman tók slíku ástfóstri við að hann fór á svig við allar reglur og hefðir soldánsveldisins og giftist henni henni í einni hafnaði öðrum konum heilu kvennabúri og hún sem í krafti einstaks sambands hennar og soldánsins og hennar eigin kænsku og metnaðar varð ein valdamesta og auðugasta manneskjan í hinu einstaklega karllægu tyrkjaveldi og um leið inn valdamesta kona heims -i_ljosi_sogunnar_000012-0007-00:02:2550-00:00:0538 i_ljosi_sogunnar_000012 7 00:02:25.50 5.376 0.0 og sem ruddi brautina fyrir aðrar konur sem fylgdu í fótspor hennar -i_ljosi_sogunnar_000012-0008-00:02:4040-00:00:0936 i_ljosi_sogunnar_000012 8 00:02:40.40 9.344 0.47 samansafn hundruð sextíu og sex átti hann aðeins einn son á síns elsta son hans og roxelönu -i_ljosi_sogunnar_000012-0009-00:02:5034-00:00:1952 i_ljosi_sogunnar_000012 9 00:02:50.34 19.584 0.22 mústafa elsta son sinn sem hann eignaðist með annarri konu áður en hann kynntist roxelönu hann hafði soldáninn látið myrða þegar hann fór skyndilega að gruna hann um svikráð gegn sér telja margir að þar hafi hann verið undir áhrifum vélbragða roxelönu sem vildi auðvitað veg sinna sona sem mestan -i_ljosi_sogunnar_000012-0010-00:03:1088-00:00:3006 i_ljosi_sogunnar_000012 10 00:03:10.88 30.08 0.28 leiðin til valda átti þá að vera greið fyrir mehmed ástkæran og efnilegan elsta son súleimans og roxelönu en hann hafði svo dáið sviplega um tvítugt úr bólusótt þegar fór svo að hylla undir lok valdatíðar súleimans þegar soldáninn var kominn á sjötugsaldur himinhár aldur fyrir þann tíma þó hann hafi lengi verið í fullu fjöri og sífellt á vígvellinum fóru að bítast um völdin tveir eftirlifandi synir selím og bæst -i_ljosi_sogunnar_000012-0011-00:03:4134-00:00:3166 i_ljosi_sogunnar_000012 11 00:03:41.34 31.616 0.21 lengi vel reyndi súleiman taka ekki afstöðu í þessari baráttu bræðranna skipaði þá til að mynda landsstjóra í héröðum sem voru sirka jafnlangt frá istanbúl svo að ef hann hrykki skyndilega upphaf yrðu þeir að fara jafn langa leið til höfuðborgarinnar en svo fór bæinn yngri að fara í taugarnar á pabba gamla og hann grunaði um sviksemi og fimmtán hundruð fimmtíu og níu veitti soldáninn sveitum selíms hernaðarlega aðstoð í árás á bækistöðvar bæst -i_ljosi_sogunnar_000012-0012-00:04:1840-00:00:1812 i_ljosi_sogunnar_000012 12 00:04:18.40 18.176 0.31 herbergi komst naumlega undan á flótta með menn bróður síns svo föður á eftir sér tókst bæirnir illan leik loks að komast með fjölskyldu sína alla leið til tabriz í persíu þar sem þeim var tekið fagnandi af erkióvinum tyrkjanum persnesku safavídum -i_ljosi_sogunnar_000012-0013-00:04:3718-00:00:1950 i_ljosi_sogunnar_000012 13 00:04:37.18 19.456 0.11 þá stundir var reyndar ríkjandi friðarsamkomulag milli tyrkja og safavída og hafði verið í nokkur ár en það risti heldur grunnt spennan milli þessara tveggja stórvelda var mikil og takmarkaða hafði ekkert á móti því að taka á móti svo tignum flóttamanni frá tyrkjaveldi -i_ljosi_sogunnar_000012-0014-00:04:5712-00:00:0950 i_ljosi_sogunnar_000012 14 00:04:57.12 9.472 0.14 sagt er að hann hafi ausið yfir bæinn bókstaflega yfir höfuð hans gulli perlum og eðalsteinum og haldið honum fjölmargar dýrindisveislur -i_ljosi_sogunnar_000012-0015-00:05:0728-00:00:2530 i_ljosi_sogunnar_000012 15 00:05:07.28 25.344 0.42 en næstu misseri sótti súleiman og hans útvaldi sonur selím hart að takast bæta hendi stöðugur straumur erindreka var frá istanbúl til kaíró eð kröfur þess efnis súleiman lofaði öllu fögru áður óheyrðu blómaskeiði friðar og samlyndis tyrkja og safavída hann lofaði líka ríflegri borgun -i_ljosi_sogunnar_000012-0017-00:06:0936-00:00:1316 i_ljosi_sogunnar_000012 17 00:06:09.36 13.184 0.34 þó svo að friður ríkti meðal loftárása farída næstu árin fóru sagnaritarar safavída ekki leynt með ánægju sína með þennan atburð í annála var einfaldlega skrifað fimm færri tyrkir -i_ljosi_sogunnar_000012-0018-00:06:3032-00:00:2422 i_ljosi_sogunnar_000012 18 00:06:30.32 24.192 0.22 þó svo að eftir daga roxelönu hafi hlutur kvenna allavega ákveðinna kvenna í tyrkneska stjórnkerfinu orðið veigameiri var hlutur kvenna í tyrkneskri sagnaritun áfram lítill og saga þessara kvenna allra sem hér koma við sögu því almennt þokukennd og loðin mikil leyndi hvíldi líka jafnan yfir öllu sem fram fór í kvennabúrinu og átta þó að út nema kjaftasögur -i_ljosi_sogunnar_000012-0019-00:06:5544-00:00:1164 i_ljosi_sogunnar_000012 19 00:06:55.44 11.648 0.2 við teljum okkur vita að roxelana var frá úkraínu eða póllandi upprunalega en hvaðan næsta kona kom sem kippti í strengina í kvennabúrinu vitum við varla nokkuð um með vissu -i_ljosi_sogunnar_000012-0020-00:07:0796-00:00:2250 i_ljosi_sogunnar_000012 20 00:07:07.96 22.528 0.43 lengi var talið að hún hefði verið feneysk og engin venjuleg feneysk stúlka heldur aðalsborin dóttir landsstjóra feneyinga á eyjahafseyjunni paros og hafi endað því kvennabúri soldáns eftir að tyrkneski sjóliðsforinginn hayreddin barbarossa rauðskeggur lagði undir sig paros fimmtán hundruð þrjátíu og sjö hafi hún verið ával -i_ljosi_sogunnar_000012-0021-00:07:3206-00:00:1714 i_ljosi_sogunnar_000012 21 00:07:32.06 17.152 0.18 en sagnfræðingar telja nú frekar að hún hafi vissulega verið tekin af foreldrum sínum af tyrkneskum innrásarher tólf ára fimmtán hundruð þrjátíu og sjö en ekki frá paros heldur grísku eyjunni korfú sem tyrkir gerðu árangurslausa tilraun til að hrifsa af feneyingum þetta sama ár -i_ljosi_sogunnar_000012-0022-00:07:4988-00:00:0972 i_ljosi_sogunnar_000012 22 00:07:49.88 9.728 0.12 til eru heimildir um að tyrkir hafi þá numið tólf ára gríska stúlku kale nokkra kartanou á brott af inni ásamt systkinum hennar og foreldrum -i_ljosi_sogunnar_000012-0023-00:08:0036-00:00:1656 i_ljosi_sogunnar_000012 23 00:08:00.36 16.64 0.38 en hver sem uppruni hennar var þá fékk stúlkan í kvennabúrinu nafnið nurbanu og þar einhverntímann fékk augastað á henni soldánssonurinn selím sem varðelda svo hrifinn af henni að feta í fótspor föður síns fimmtán hundruð fjörutíu og fimm og giftist henni -i_ljosi_sogunnar_000012-0024-00:08:2036-00:00:1776 i_ljosi_sogunnar_000012 24 00:08:20.36 17.664 0.21 hún fylgdi honum til manísa og konya þar sem hann var landsstjóri lengi eins og soldán svona var siður og eftir þær bræðrabyltur sem greint var frá hér áðan svo fimmtán hundruð sextíu og sex aftur til istanbúl sem nýja soldánsins selíms annars -i_ljosi_sogunnar_000012-0025-00:08:4654-00:00:1736 i_ljosi_sogunnar_000012 25 00:08:46.54 17.408 0.44 í fréttaskeytum ítalskra erindreka í istanbúl um gang mála við tyrknesku hirðina sem gjarnan eru áþekk slúðursneplum enda jafnan þessi mikla leynd yfir hirðlífinu sérstaklega hvað konurnar þar snerti þar segir einhvers staðar að selím hafi verið kvensamur prins -i_ljosi_sogunnar_000012-0026-00:09:0456-00:00:2048 i_ljosi_sogunnar_000012 26 00:09:04.56 20.48 0.21 engu að síður eignaðist hann engin börn með neinum hjákonum sem hann kann að hafa lagt lag sitt við þessi tuttugu ár sem hann var prinsanna hans nurbanu ól fjögur börn á þessum tíma þrjár dætur ismihan granskning hundruð fjörutíu og sex -i_ljosi_sogunnar_000012-0028-00:09:3822-00:00:0984 i_ljosi_sogunnar_000012 28 00:09:38.22 9.856 0.14 sagt er að hún sé sérlega heitt elskuð og heiðra hans hátign bæði sökum fegurðar hennar og svo er hún óvenju gáfu -i_ljosi_sogunnar_000012-0029-00:09:4902-00:00:1522 i_ljosi_sogunnar_000012 29 00:09:49.02 15.232 0.26 ja óvenju konurnar í kvennabúrinu höfðu ekki verið neinir aukvisar hingað til og nurbanu virðist hafa tekið virkan þátt í stjórn ríkisins við hlið einmana sín svo vesíra hans og oft eftir að láta meira til sín taka -i_ljosi_sogunnar_000012-0030-00:10:1204-00:00:1660 i_ljosi_sogunnar_000012 30 00:10:12.04 16.64 0.39 auk þess að vera sagður kvensamur það var ekkert óvenjulegt við tyrknesku hirðina svosem hefur seljandans nasir hafa verið afar drykkfelldur svo að hann hafi fengið viðurnefnið selím bytta og verið drukkinn öllum stundum eða við annan ólifnað -i_ljosi_sogunnar_000012-0032-00:11:1046-00:00:2132 i_ljosi_sogunnar_000012 32 00:11:10.46 21.376 0.22 raunin er þó svo að tyrkir höfðu lengi girnst kýpur sem var ein af megineyjum miðjarðarhafsins svo valdi feneyinga sem leyfðu sjóræningjum að nota eyjuna sem bækistöðvar til árása á tyrkneska pílagrímaskip á leið til mekka þrátt fyrir að friðarsamningur ætti að vera í gildi á milli feneyja og tyrkjaveldis -i_ljosi_sogunnar_000012-0033-00:11:3232-00:00:1042 i_ljosi_sogunnar_000012 33 00:11:32.32 10.496 0.46 það tók selím annan þrjú ár að leggja undir sig alla kýpur en fimmtán hundruð sjötíu og þrjú guttinn upp sömdu frið og eftirlétu tyrkjum eyjuna -i_ljosi_sogunnar_000012-0034-00:11:5170-00:00:1116 i_ljosi_sogunnar_000012 34 00:11:51.70 11.136 0.46 sigra kýpur var stærsta afrek selíms ljóshærða á sonarsoninn étið fimmtán hundruð sjötíu og fjögur fimmtugur að aldri eftir að hafa dottið í bæinn -i_ljosi_sogunnar_000012-0035-00:12:0336-00:00:1092 i_ljosi_sogunnar_000012 35 00:12:03.36 10.88 0.39 vasa þeir sem aðhyllast þá kenningu að hann hafi verið óforbetranleg fyllibytta að hann hafi verið rorrandi fullur í blaðinu í ofanálag en um það er svosem ekkert vitað með vissu -i_ljosi_sogunnar_000012-0037-00:12:4344-00:00:1958 i_ljosi_sogunnar_000012 37 00:12:43.44 19.584 0.24 því notfærði hún sér það að soldáninn að dáið skyndilega í helgasta véi heimili síns og hélt dauða hans leyndum í tólf daga á meðan múrad var á leiðinni lík soldáns lét hún geyma í kæligeymslu hallarinnar segir sagan og tilkynnti ekki dauða eiginmanns síns fyrr en múrad var komin -i_ljosi_sogunnar_000012-0038-00:13:1260-00:00:1418 i_ljosi_sogunnar_000012 38 00:13:12.60 14.08 0.37 ljóshærði hafði vissulega verið tryggur nurbanu fyrstu tuttugu ár hjónabands þeirra eða svo en eftir hann var orðinn soldán tók hann sér hjákonur einnig og eignaðist með þeim fimm syni sem voru enn á barnsaldri þegar hann dó -i_ljosi_sogunnar_000012-0039-00:13:2726-00:00:0634 i_ljosi_sogunnar_000012 39 00:13:27.26 6.4 0.18 það fyrsta sem múrad gerði við komuna til istanbúl var að láta myrða þessa litlu bræður sína -i_ljosi_sogunnar_000012-0041-00:14:1956-00:00:0754 i_ljosi_sogunnar_000012 41 00:14:19.56 7.552 0.43 ranglega voru gjarnan notaðir af tyrkjasoldánum til slíkra myrkraverka þeir sögðu ekki eftir á -i_ljosi_sogunnar_000012-0042-00:14:2820-00:00:1590 i_ljosi_sogunnar_000012 42 00:14:28.20 16.0 0.34 en litlu prinsarnir voru svo bornir til grafar með föður sínum í grafhýsi hans við ægisif þetta var auðvitað ævagömul hefð tyrkjaveldi slík bræðramorð og að verið lögfest á dögum metnar hins sigursæla fyrir meira en hundrað árum -i_ljosi_sogunnar_000012-0043-00:14:4454-00:00:1108 i_ljosi_sogunnar_000012 43 00:14:44.54 11.136 0.15 þó vakti það víst óhug almennings þegar fimm litlar líkkistur voru bornar út úr soldánshöllinni hver á eftir annarri ekki löngu eftir að andlát soldáns var tilkynnt -i_ljosi_sogunnar_000012-0044-00:14:5606-00:00:0462 i_ljosi_sogunnar_000012 44 00:14:56.06 4.608 0.08 voru bara það litlar sumar eins og þær rúmuðu helst bara brúðu -i_ljosi_sogunnar_000012-0047-00:15:4296-00:00:2008 i_ljosi_sogunnar_000012 47 00:15:42.96 20.096 0.36 og nurbanu gerði það sannarlega eins og fyrr segir er hlutur kvenna í tyrkneskri sagnaritun ekki mikill á þessum tíma og aftur erfitt að segja með algjörri vissu hvaða áhrif konurnar bak við tjöldin höfðu en nokkuð ljóst er að nurbanu hafði mikil áhrif og hvorki voru henni óviðkomandi innan ríkis né utanríkismál -i_ljosi_sogunnar_000012-0048-00:16:0350-00:00:1182 i_ljosi_sogunnar_000012 48 00:16:03.50 11.776 0.32 sem soldánsmóðir var nurbanu í tíðum bréfaskriftum við erlenda leiðtoga sem greinilega hafa þekkt áhrifamátt hennar og oft undið sér beint að henni frekar en soldáni eða vesírum -i_ljosi_sogunnar_000012-0049-00:16:1574-00:00:2854 i_ljosi_sogunnar_000012 49 00:16:15.74 28.544 0.27 hún skiptist meðal annars á mörgum bréfum við hertogann í feneyjum um verslunarmál um málefni tyrkneskra þegna í feneyjum og öfugt og ýmislegt fleira þá sendi hún ótal kurteisleg þakkarbréf fyrir gjafir sem finnski hertoginn hann sendi meðal annars syskinum og einn damaskslopp og nítján úr gullklæði og tvo hunda sem voru drottningunni ekki að skapi þeir voru víst of stórir og of síðhærðir -i_ljosi_sogunnar_000012-0050-00:16:4470-00:00:1656 i_ljosi_sogunnar_000012 50 00:16:44.70 16.512 0.2 hún var líka í miklu sambandi við katrínu de medici ekkjudrottninguna í frakklandi frakkar og tyrkir höfðu gert með sér bandalag á dögum súleimans mikla og svo virðist sem katrín hafi leitað til nurbanu til að tryggja að bandalagið héldi örugglega -i_ljosi_sogunnar_000012-0051-00:17:0502-00:00:1194 i_ljosi_sogunnar_000012 51 00:17:05.02 12.032 0.33 hærra framúrskarandi og öfund prinsessa drottning og móðir hans hátignar soldánsins og voru kæri fullkomni vinur megi guð magna mikilfengleika þinn -i_ljosi_sogunnar_000012-0053-00:17:3458-00:00:1582 i_ljosi_sogunnar_000012 53 00:17:34.58 15.872 0.16 erindrekar erlendra ríkja í tyrkjaveldi við svo vel af áhrifum soldánsmóðurinnar og annarra háttsettra kvenna á þessum tíma feneyskur sendiherra sem var við veislu hjá múrinn hundruð áttatíu og tvö lýsti því svo svona í bréfi heim -i_ljosi_sogunnar_000012-0054-00:17:5080-00:00:1316 i_ljosi_sogunnar_000012 54 00:17:50.80 13.184 0.2 soldáninn er mikið fyrir hálsliðirnir sem hann stundar með tveimur konum auk konu sinnar en hún ásamt soldánsmóðurinni stjórnar öllu -i_ljosi_sogunnar_000012-0055-00:18:0456-00:00:0716 i_ljosi_sogunnar_000012 55 00:18:04.56 7.168 0.05 sem eitthvað vilja frá stjórnvöldum þurfa að reiða sig á þær eða að minnsta kosti á þær ekki upp á móti sér -i_ljosi_sogunnar_000012-0056-00:18:1876-00:00:2300 i_ljosi_sogunnar_000012 56 00:18:18.76 22.912 0.32 annar hvað múrarar kyrrsetusoldáninn þar að hann fylgdi aldrei her sínum í herferðir eins og faðir rannsóknferðir höfðu ætíð gert það vildi frekar hafa það náðugt heima í soldánshöllinni í samrunans fylgdi dæmi hans og fór varla út fyrir istanbúl alla sína tíð varla að hann færi út af hallarsvæðinu -i_ljosi_sogunnar_000012-0057-00:18:4222-00:00:0650 i_ljosi_sogunnar_000012 57 00:18:42.22 6.528 0.09 læknir múrads áðurnefndur gyðingur lýsti dæmigerðum degi í lífi soldánsins svona -i_ljosi_sogunnar_000012-0058-00:18:5464-00:00:1248 i_ljosi_sogunnar_000012 58 00:18:54.64 12.416 0.38 hann fór á fætur við sólarupprás svo birst fyrir í hálftíma svo skrifaði hann í hálftíma færasta í klukkutíma eftir það tekur hún á móti ríkisráðið -i_ljosi_sogunnar_000012-0059-00:19:0756-00:00:0776 i_ljosi_sogunnar_000012 59 00:19:07.56 7.68 0.26 svo var hann í göngutúr í garðinum nýtur gosbrunna og dýranna og tekur með sér dvergana sér til skemmtunar -i_ljosi_sogunnar_000012-0061-00:19:3106-00:00:0744 i_ljosi_sogunnar_000012 61 00:19:31.06 7.552 0.11 eftir það dregur hann tímann og skemmti sér með konunum í eina eða tvær klukkustundir fram að kvöldin -i_ljosi_sogunnar_000012-0063-00:20:0362-00:00:2464 i_ljosi_sogunnar_000012 63 00:20:03.62 24.576 0.24 engu að síður stóð múrad nær linnulausum stríðum á valdatíð sinni í vestri áttu tyrkir í stöðugum skærum við hafrar um yfirráð á balkanskaganum og í austri rauf múrad fimmtán hundruð sjötíu og átta friðarsamninginn við safavídana í persíu þessa gömlu óvini og hóf með því stríð sem stóð meira og minna í tólf ár og endaði með því að tyrkir lögðu undir sig stóran hluta kákasusfjalla -i_ljosi_sogunnar_000012-0064-00:20:2884-00:00:1174 i_ljosi_sogunnar_000012 64 00:20:28.84 11.776 0.31 múrsí í ýmsu vafstri norður afríku sem tyrkir höfðu þá lagt undir sig að hluta og gerði árangurslausa tilraun til að leggja undir sig marokkó sem þá var sjálfstætt -i_ljosi_sogunnar_000012-0065-00:20:4122-00:00:1142 i_ljosi_sogunnar_000012 65 00:20:41.22 11.392 0.35 eða líklega voru það vesírar múrads svo ef til vill konur við hirðina sem í raun tóku ákvarðanir um þetta hernaðarbrölt því hann virðist hafa haft lítinn áhuga á slíkum málum -i_ljosi_sogunnar_000012-0066-00:20:5304-00:00:1906 i_ljosi_sogunnar_000012 66 00:20:53.04 19.072 0.41 sérstaklega þegar leið á soldánstíð hans fékk múrad sífellt meiri áhuga á súfisma og ýmiss konar dulspeki og í mörg ár varnir gríðarlegum áhrifum garðyrkjumanns nokkurs sem hann taldi geta ráðið drauma sína öðrum fremur og eins og hann játaði eitt sinn í bréfi til garðyrkjumannsins -i_ljosi_sogunnar_000012-0067-00:21:1288-00:00:0816 i_ljosi_sogunnar_000012 67 00:21:12.88 8.192 0.43 ég vildi óskars guð dýrunum hefði ekki skapað þennan arma þræli sem afkomanda ottómana -i_ljosi_sogunnar_000012-0068-00:21:2188-00:00:0562 i_ljosi_sogunnar_000012 68 00:21:21.88 5.632 0.0 svo að ég þyrfti ekki að hlusta á þetta allt saman og þyrfti ekki að hafa áhyggjur -i_ljosi_sogunnar_000012-0070-00:21:3226-00:00:0504 i_ljosi_sogunnar_000012 70 00:21:32.26 5.12 0.0 þá hefði ég engar skyldur og gæti hunsað allan heim -i_ljosi_sogunnar_000012-0072-00:22:1096-00:00:1076 i_ljosi_sogunnar_000012 72 00:22:10.96 10.752 0.27 seinna ist múrads á meðan hann var enn prins en annar dundu svo urðu börnin ekki fleiri svo að elsti sonurinn mehmet prins var sjálfsagður arftaki -i_ljosi_sogunnar_000012-0073-00:22:2222-00:00:0986 i_ljosi_sogunnar_000012 73 00:22:22.22 9.856 0.36 en sagan segir að þegar nokkuð var liðið á soldánstíð múrads um fimmtán hundruð áttatíu eða svo hafi mamma gamla nurbanu farið að hafa áhyggjur -i_ljosi_sogunnar_000012-0074-00:22:3272-00:00:0502 i_ljosi_sogunnar_000012 74 00:22:32.72 4.992 0.33 eitthvað kæmi fyrir prinsinn hvað yrði þá um soldánsveldið og um ættina -i_ljosi_sogunnar_000012-0075-00:22:3826-00:00:0970 i_ljosi_sogunnar_000012 75 00:22:38.26 9.728 0.46 sagt er að hún hafi þá sakað tengdadóttur sína safna hafa lagt álög á soldáninn gert hann getulausan til að tryggja þannig framgang hennar einar sonar -i_ljosi_sogunnar_000012-0077-00:23:3482-00:00:1846 i_ljosi_sogunnar_000012 77 00:23:34.82 18.432 0.44 nú lestina og þrjátíu og sjö eða fimmtíu og átta ára og var lögð við hlið einmana sín sigra ísinn svo litlu prinsanna fimm marion sonur þeirra lést fimmtán hundruð níutíu og fimm eftir tuttugu ára á soldánsstóli fjörutíu og átta ára af náttúrulegum orsökum -i_ljosi_sogunnar_000012-0079-00:24:0452-00:00:0718 i_ljosi_sogunnar_000012 79 00:24:04.52 7.168 0.44 hann haskaði sér til istanbúl til að taka við titlinum sem mettað var eitt örlítið vandamál -i_ljosi_sogunnar_000012-0080-00:24:1220-00:00:0616 i_ljosi_sogunnar_000012 80 00:24:12.20 6.144 0.06 öll systkinin sem faðir hans hafði allt í einu farið að geta með hjákonum sínum á efri árum -i_ljosi_sogunnar_000012-0082-00:24:2658-00:00:0432 i_ljosi_sogunnar_000012 82 00:24:26.58 4.352 0.42 hvað átti nýr soldán að gera annað en kalla á þá mállausu -i_ljosi_sogunnar_000012-0084-00:24:5034-00:00:1144 i_ljosi_sogunnar_000012 84 00:24:50.34 11.392 0.39 ég er enn svo ungur að árum soldáninn reitti sitt og virtist sorgmæddir en svaraði engu allir kytrur -i_ljosi_sogunnar_000012-0085-00:25:0676-00:00:0964 i_ljosi_sogunnar_000012 85 00:25:06.76 9.6 0.33 í þetta sinn gátu borgarbúar í istanbúl fylgst með því agndofa þegar nítján litlar líkkistur voru bornar út úr soldánshöllinni hver á eftir annarri -i_ljosi_sogunnar_000012-0086-00:25:1694-00:00:0808 i_ljosi_sogunnar_000012 86 00:25:16.94 8.064 0.35 tvenna nítján var haldin daginn eftir útför þeirra það mættu fleiri í útför prinsanna en soldánsins sjálfum -i_ljosi_sogunnar_000012-0088-00:26:0304-00:00:1362 i_ljosi_sogunnar_000012 88 00:26:03.04 13.568 0.3 metnað hafði verið þróttmikill sem ungur prins sagt er að einstæðum þess að faðir hans múrad forval úr soldánshöllinni síðustu ár ævi sinnar hafi verið ótti við að elsti sonurinn birtist skyndilega og steypti honum á sólin -i_ljosi_sogunnar_000012-0089-00:26:1716-00:00:1646 i_ljosi_sogunnar_000012 89 00:26:17.16 16.512 0.0 og sem soldán var hann líka svona ja allavega óvenju þróttmikill miðað við forvera sína síðustu hann fylgdi tyrkneska hernum meira að segja sjálfur í eina herferð í stríðinu endalausa gegn hamborgurum í ungverjalandi sem metnaði frá föður sínum -i_ljosi_sogunnar_000012-0090-00:26:3450-00:00:1168 i_ljosi_sogunnar_000012 90 00:26:34.50 11.648 0.35 tyrkjasoldán hafði þá ekki leitt her sinn í eigin persónu í þrjátíu ár erfði var vel heppnuð tyrkir sigruðu mikilvægt ungverskir og menn aftur sigri hrósandi -i_ljosi_sogunnar_000012-0092-00:27:1350-00:00:1972 i_ljosi_sogunnar_000012 92 00:27:13.50 19.712 0.41 hvað um það meeting fór í þessa einu herferð hann leiddi aldrei aftur herinn kannski nefna víkka ansi fékk móðir hans sínu fram en samkvæmt slúðri feneyskra stjórnarerindreka var það ekki síst vegna þess að hann var fljótt orðinn allt of feitur og drykkfelldur til að standa í slíkum -i_ljosi_sogunnar_000012-0093-00:27:4288-00:00:0926 i_ljosi_sogunnar_000012 93 00:27:42.88 9.216 0.25 ég er alltaf að brýna fyrir syni mínum að breyta samkvæmt samningnum ég vanra ki að ræða það við hann bréf frá af soldánsmóður -i_ljosi_sogunnar_000012-0094-00:27:5256-00:00:0930 i_ljosi_sogunnar_000012 94 00:27:52.56 9.344 0.36 ef guð lofar tryggir þetta því ekki megi þú alltaf vera vissum vináttu okkar ef guð lofar megi vinátta okkar aldrei degi -i_ljosi_sogunnar_000012-0095-00:28:0244-00:00:1314 i_ljosi_sogunnar_000012 95 00:28:02.44 13.056 0.48 þúsundir mér vagninum með gleði og ég hef sem þeir slopp mikilli tvö stór gull útsendari þrjá vasaklúta og rubinger konu -i_ljosi_sogunnar_000012-0097-00:28:2082-00:00:2110 i_ljosi_sogunnar_000012 97 00:28:20.82 21.12 0.35 takandi bréfsins og þessa ómerkilegu gjafa var elísabet fyrsta innan drottning líkt og katrín medici frakklandi hafði hún vikið sér beint að kynsystur sinni móður tyrkjasoldáns þegar hún vildi tryggja áfram ágætt samband englands og tyrkjaveldis samninga er soldánsmóðirin segist ætla að sjá til að sonur hennar haldinn -i_ljosi_sogunnar_000012-0099-00:29:1570-00:00:1838 i_ljosi_sogunnar_000012 99 00:29:15.70 18.304 0.16 en þær samfestingi ágætt samband í gegnum bréfaskriftir og gjafir eitt inside demantskreytta mynd af sjálfri sér og sú tyrkneska varð svo ánægð að hún skrifaði síðar og vildi fá aðra mynd í staðinn fékk illskan skrautbúning -i_ljosi_sogunnar_000012-0102-00:30:0016-00:00:1374 i_ljosi_sogunnar_000012 102 00:30:00.16 13.824 0.46 almennt fylgdu mehmet þegar hann flutti frá manísa að föður sínum látnum og tók soldánstign matar þá bara sjö ára en þegar hann og sú grasi varð að í bersýnilegra að þar færi mikið efni -i_ljosi_sogunnar_000012-0103-00:30:1504-00:00:1826 i_ljosi_sogunnar_000012 103 00:30:15.04 18.304 0.17 þegar hann komst á táningsár fékk hann mikinn áhuga á hernaði og segir sagan að hann hafi álasað föður sínum fyrir að vera orðinn enn einn kyrrsetusoldáninn fylgja ekki hernum lengur í herferðir sínar gegn hafrar safavídum og öðrum óvinum var þetta mikið ágreiningsefni föður og sonar -i_ljosi_sogunnar_000012-0104-00:30:3386-00:00:1074 i_ljosi_sogunnar_000012 104 00:30:33.86 10.624 0.3 en markmiði naut fyrir vikið mikilla vinsælda meðal herforingja og hinna herskáu janissara úrvalshermanna soldánsins þeim gramdist líka kyrrseta hans -i_ljosi_sogunnar_000012-0105-00:30:4554-00:00:2632 i_ljosi_sogunnar_000012 105 00:30:45.54 26.24 0.18 marmaragólfi var ekki búið að senda neitt út í sveit að sinna landsstjórastöðu hann átti enga undirmenn og engan her en engu að síður komust þeir sögur á kreik á endanum við hirðina að soldáninum stæði ógn af syni sínum þrettán eða fjórtán ára gömlum einhverjir væri að plotta um að steypa soldáninum og setja matmálstímum soldáninn var pískrað í myrkvuðum hallargöngum -i_ljosi_sogunnar_000012-0106-00:31:1238-00:00:0768 i_ljosi_sogunnar_000012 106 00:31:12.38 7.68 0.27 samfélagsmiðilinn var svo víst mjög í nöp við barnabarn sitt matmaður hans hina abkasísku halime -i_ljosi_sogunnar_000012-0107-00:31:2142-00:00:2420 i_ljosi_sogunnar_000012 107 00:31:21.42 24.192 0.37 en halíme skiljanlega áhyggjufull yfir þessu öllu ákvað að senda skeyti til spámanns nokkurs og spyrja um hver framtíð hennar frambærilega sonar eiginlega yrði spámaðurinn sendi boð til baka þar sem hann sagðist sjá að mati við soldánstign af föður sínum innan sex mánaða ef þetta bréf varð til þess að sefa halime var ekki ástæða til -i_ljosi_sogunnar_000012-0108-00:31:4606-00:00:1296 i_ljosi_sogunnar_000012 108 00:31:46.06 12.928 0.3 það sem hún vissi ekki var að soldánsmóðirin samfellt geldingsþjón sinn fara í gegnum póst sem barst til halime og þau fundu bréfið frá spámanninum og safaríferð -i_ljosi_sogunnar_000012-0111-00:32:3250-00:00:0642 i_ljosi_sogunnar_000012 111 00:32:32.50 6.528 0.0 síðan var hann lagður niður og barinn á fæturna og magann eins og tyrkir gera til að knýja fram játningar -i_ljosi_sogunnar_000012-0112-00:32:3950-00:00:0536 i_ljosi_sogunnar_000012 112 00:32:39.50 5.376 0.0 honum var stungið í fangelsi og tveimur dögum síðar var hann barinn aftur -i_ljosi_sogunnar_000012-0113-00:32:5194-00:00:0844 i_ljosi_sogunnar_000012 113 00:32:51.94 8.448 0.37 síðan skrifaði sá enski var manilu þarna á aga fjórtán eða fimmtán ára kyrktur af fjórum málleysingjum föður síns -i_ljosi_sogunnar_000012-0114-00:33:0114-00:00:0848 i_ljosi_sogunnar_000012 114 00:33:01.14 8.448 0.35 pabbinn listir fyrir utan lokað herbergið á meðan morðingjarnir luku sér af kom von til að sjá hvort drengurinn væri ekki örugglega dauður -i_ljosi_sogunnar_000012-0116-00:33:4716-00:00:0682 i_ljosi_sogunnar_000012 116 00:33:47.16 6.784 0.05 en hann hafði auðvitað áður látið myrða nítján barnunga bræður sína svo kannski að hann hefði átt að þola þetta -i_ljosi_sogunnar_000012-0117-00:34:0014-00:00:1124 i_ljosi_sogunnar_000012 117 00:34:00.14 11.264 0.29 við völdum tók nú elsti eftirlifandi sonur gamla soldánsins metnaði það var sonur metnaðar kvennabúrskonu handan sem líklega var frá bosníu -i_ljosi_sogunnar_000012-0118-00:34:1188-00:00:1808 i_ljosi_sogunnar_000012 118 00:34:11.88 18.048 0.17 armenski var þá aðeins þrettán ára gamall og hafði varið svo gott sem allri sinni ævi í soldánshöllinni í istanbúl í fyrsta sinn sem við völdum í tyrkjaveldi tók prins hafði fengið þjálfun í stjórnsýslu með því að gegna embætti landsstjóra í einhverri sveit og í fyrsta sinn sem við völdum tók prins sonur -i_ljosi_sogunnar_000012-0119-00:34:3066-00:00:1184 i_ljosi_sogunnar_000012 119 00:34:30.66 11.776 0.23 vegna þess hve ungur hann var var hin bosníska handan móðir hans í einstakri stöðu til að hafa áhrif við hirðina valdatíð gömlu soldánsmóðurinnar safaríferð lokið -i_ljosi_sogunnar_000012-0120-00:34:4348-00:00:2040 i_ljosi_sogunnar_000012 120 00:34:43.48 20.352 0.26 en það var og annað óvenjulegt við valdatöku aten átti einn bróður á lífi mústafa yngri son metið og hinnar uppáhalds konu sinnar hamide frá abkasíu móður mandate var á níu ára og hann var ekki mestur þegar eldri bróðirinn tók við soldánsdómi -i_ljosi_sogunnar_000012-0121-00:35:0446-00:00:1000 i_ljosi_sogunnar_000012 121 00:35:04.46 9.984 0.35 þess í stað var hann móðir hans hamide og amman lendi eins konar útlegð í gömlu soldánshöllina istanbúl sem ekki var lengur notuð -i_ljosi_sogunnar_000012-0122-00:35:1504-00:00:1968 i_ljosi_sogunnar_000012 122 00:35:15.04 19.712 0.19 hafa fræðimenn síðar leitt líkum að því að lífi mústafa hafi verið þyrmt vegna þess að nýi soldáninn ahmed var þrátt fyrir allt bara þrettán ára ekki en ljóst þannig hvort hann gæti getið börn og væri fær um að halda soldánsættinni gangandi því væri best að geyma mústafa litla á hliðarlínunni til öryggis -i_ljosi_sogunnar_000012-0123-00:35:3526-00:00:0458 i_ljosi_sogunnar_000012 123 00:35:35.26 4.608 0.0 hver sem að stóð átti þetta eftir að reynast örlagarík ákvörðun -i_ljosi_sogunnar_000012-0124-00:35:4978-00:00:1866 i_ljosi_sogunnar_000012 124 00:35:49.78 18.56 0.4 armeninn ungur soldán og mikilfenglegt minnismerki um að sjá enn í dag allir þeir sem fara um istanbúl því hann lét byggja eitt helsta tákn borgarinnar rétt við ægisif bláu moskuna eins og hún er kölluð þó réttu nafni heiti hún moska antons -i_ljosi_sogunnar_000012-0125-00:36:0888-00:00:1558 i_ljosi_sogunnar_000012 125 00:36:08.88 15.616 0.36 en þáttur soldánsmóðurinnar í valdatíð hans varð ekki mikill því bosníska handan lést aðeins tveimur árum eftir að sonur hennar settist á soldánsstól sextán hundruð og fimm það var því engin öflug soldánsmóðir á dögum amasya -i_ljosi_sogunnar_000012-0126-00:36:2510-00:00:1164 i_ljosi_sogunnar_000012 126 00:36:25.10 11.648 0.03 það þýddi þó ekki að það væri engin kona sem togaði í spotta á bak við tjöldin því soldánsmóðurleysið notaði ung kona úr kvennabúrinu sér óspart til að komast til áhrifa -i_ljosi_sogunnar_000012-0127-00:36:3772-00:00:1096 i_ljosi_sogunnar_000012 127 00:36:37.72 11.008 0.16 ameríkur að árum þegar hann tók við soldánsdómi réði hann ungur að leggja lag sitt við konurnar í kvennabúrinu og sér í lagi var það einn sem hreppti athygli hans og hrifningu -i_ljosi_sogunnar_000012-0128-00:36:4952-00:00:1586 i_ljosi_sogunnar_000012 128 00:36:49.52 15.872 0.23 það var grísk prestsdóttir úr eyjahafi að því er talið er að hún átti eftir að verða jafnvel enn valdameiri en roxelana og kannski valdameiri en nokkur kona hafði áður verið í tyrkjaveldi en sömuleiðis biðu hennar ansi dapurleg örlög -i_ljosi_sogunnar_000013-0001-00:00:2034-00:00:1888 i_ljosi_sogunnar_000013 1 00:00:20.34 18.944 0.38 dómarar á leið í dómsal formlega klæddir að breskum sið í dökkum kápu og með hvítliði hálsinn og þó engar hárkollu og annað sem syngur í stúlkur þrír eru í háum gúmmítréin svo leið í miklósar en ekki í réttarsal -i_ljosi_sogunnar_000013-0002-00:00:4026-00:00:1506 i_ljosi_sogunnar_000013 2 00:00:40.26 15.104 0.47 umhverfið í þessu fréttamynd skeiði frá tvö þúsund og fjögur um margt óvenjulegt dómararnir akkamenídar arminum á rykugum moldarvegir í bakgrunni skítug fjórhjóla í vegarkanti um og svo grænt skógarþykkni -i_ljosi_sogunnar_000013-0003-00:00:5626-00:00:0562 i_ljosi_sogunnar_000013 3 00:00:56.26 5.632 0.33 er á leið að dæma í einhverju undarlegasta dómsmála í breskri réttarsögu -i_ljosi_sogunnar_000013-0005-00:01:2668-00:00:1626 i_ljosi_sogunnar_000013 5 00:01:26.68 16.256 0.44 síðustu andartök inn í kvikmynd frá nítján hundruð sextíu og tvö moranbong liggur á dánarbeðinum helsærði og brenndur pólýnesíu engir honum og graslendi sem síðan giftist brand -i_ljosi_sogunnar_000013-0006-00:01:4924-00:00:2672 i_ljosi_sogunnar_000013 6 00:01:49.24 26.752 0.35 von bráðar er skipti mynd af seglskip ekki langt undan landi sem brennuglaðir breska seglskipið himni sem endar á þessum ósköpum er mjúkinn ein af valsinn sem gerðar hafa verið um sama atburðinn einn þann alræmdasta í breskri siglinga uppreisn áhafnarliða og bankinn skipstjóra sínum í suðurhöfum sautján hundruð áttatíu og níu -i_ljosi_sogunnar_000013-0007-00:02:1676-00:00:3334 i_ljosi_sogunnar_000013 7 00:02:16.76 33.28 0.27 bankar gert út af breska sjóhernum í einum tilgangi til að ná í brauðinu og suður kyrrahafs eyjuna og flytja þær til vestur indía þar sem vonir stóðu til að næringarsnauður inn gæti orðið ódýrara fyrir þræla bresku nýlenduherrana skipstjórinn vilja blár fyrir fjörutíu og fimm manna áhöfn mjög -i_ljosi_sogunnar_000013-0008-00:02:5556-00:00:2826 i_ljosi_sogunnar_000013 8 00:02:55.56 28.288 0.37 samkvæmt hinni hefðbundnu söguskoðun sem sjá í marion bandamenn frá nítján hundruð sextíu og tvö og í klabbinu frá nítján hundruð þrjátíu og fimm og meginrit hundruð áttatíu var blæ skipstjórinn versti harðstjóri sem fór illa með menn sína og refsa þeim við minnsta tilefni nútímasagnfræðingar telja reyndar margir að blæðir á móti verið sérstaklega réttsýna skipstjóri en látum það liggja milli hluta -i_ljosi_sogunnar_000013-0009-00:03:2426-00:00:2308 i_ljosi_sogunnar_000013 9 00:03:24.26 23.168 0.31 eftir langa siglingu frá bretlandi áði bankaði í fimm mánuði á meðan baðandi plönturnar voru ferðar í samanburði við erfiða sjóferð var dvölin á eyjunni ungu bresku sjórinn hreinasta heimavist það var gott veður það var nóg af öllu og ekki síst nóg af glaðbeittu og kyns konum sem bókstaflega hentu sér að fótum þeirra -i_ljosi_sogunnar_000013-0010-00:03:5716-00:00:2494 i_ljosi_sogunnar_000013 10 00:03:57.16 24.96 0.4 ekki að undra kannski þegar halda átti áfram eftir fimm mánaða seldar í örmum tatarar margir skipverjar svo spenntir þremur vikum eftir brottför frá tatari sautján hundruð áttatíu og níu gerði hluti skipverja og bankareikning flett án tuttugu og fimm ára gamals stýrimanninum með kistum -i_ljosi_sogunnar_000013-0011-00:04:2292-00:00:2128 i_ljosi_sogunnar_000013 11 00:04:22.92 21.248 0.27 uppreisnarmenn tóku dallinn yfir og settu blæsi og fylgismenn hans eru þó nokkrir út í einn af skipsbrakinu og drúsar var undravert afrek blæ og félaga að ná síðan að sigla óralanga leið heilu og höldnu til eyjunnar tímúr og komast þaðan heim til bretlands þar sem þeir sögðu frá ódæðisverkum uppreisnarmanna -i_ljosi_sogunnar_000013-0012-00:04:4478-00:00:2882 i_ljosi_sogunnar_000013 12 00:04:44.78 28.8 0.16 en á meðan stóðu uppreisnarmenn líka í stórræðum áform kristjáns sem vissi að hann gæti aldrei snúið aftur heim til bretlands var að setja staða á einhverju smáeyju þarna í suður krafti þess þurftu mennirnir auðvitað konur auðvitað þeir snéru því aftur til tatara sem þeir göbbuðu nokkrar konur um borð í banka undir yfirskini gleðskapur um borð og líka nokkra karlmenn svo sigldu þeir bara af stað -i_ljosi_sogunnar_000013-0013-00:05:1418-00:00:1408 i_ljosi_sogunnar_000013 13 00:05:14.18 14.08 0.29 loks eftir mikið vormánuðum saman þá fundu þeir ákjósanlega eyjum græna og gróskumikill því er virtist fjórir og hálfur ferkílómetri að stærð það er nokkru minni en grimmu -i_ljosi_sogunnar_000013-0014-00:05:2912-00:00:0952 i_ljosi_sogunnar_000013 14 00:05:29.12 9.472 0.08 skipverjar fóru í land og til að undirstrika að þeir skyldu aldrei aftur snúa til bretlands þar sem þeir voru eftirlýstir menn lögðu þeir eldað banki -i_ljosi_sogunnar_000013-0016-00:05:5426-00:00:1220 i_ljosi_sogunnar_000013 16 00:05:54.26 12.16 0.41 þannig enda flestar kvikmyndina um uppreisnina á bandi hvort sem það er karimova megin sem fer með hlutverk uppreisnar mannsins fleti kristján og horfir á skipið brenna -i_ljosi_sogunnar_000013-0017-00:06:0780-00:00:0886 i_ljosi_sogunnar_000013 17 00:06:07.80 8.832 0.17 svo lifðu allir hamingjusami til æla hvað tók svo við á eyjunni sem bresku skipverjarnir lögðu undir sig -i_ljosi_sogunnar_000013-0018-00:06:2544-00:00:1934 i_ljosi_sogunnar_000013 18 00:06:25.44 19.328 0.38 flestir og bandaríska selveiðiskipi tóbaks frá boston var búnað vera mánuðum saman á siglingu um suður hafi leit að nýjum veiðimenn með afskaplega litlum árangri menn hans sögunnar hverja smáeyju á fætur annarri án þess að finna margar vænlegar sela -i_ljosi_sogunnar_000013-0019-00:06:4624-00:00:0384 i_ljosi_sogunnar_000013 19 00:06:46.24 3.84 0.2 enn eina eyjuna eigur sjötta febrúar átján hundruð og átta -i_ljosi_sogunnar_000013-0020-00:06:5064-00:00:1946 i_ljosi_sogunnar_000013 20 00:06:50.64 19.456 0.24 fimm gráðu suður og hundrað þrjátíu gráður vestur eyja sem var ekki á kortinu en fólgið dró þá ályktun að þetta hlyti að vera eyjan okkur sem breskir sjóarar höfðu uppgötvað um hálfri öld áður en greinilega merkt vitlaust inn á kortið þar sem hún átti að vera um þrjú hundruð kílómetra í vesturátt -i_ljosi_sogunnar_000013-0021-00:07:1298-00:00:0942 i_ljosi_sogunnar_000013 21 00:07:12.98 9.472 0.17 var um þrír kílómetrar á lengd og einn og hálfur í þvermál græna og gróskumikill að sjá en strandlengjan skert og ekkert ákjósanlega hafnarstæði -i_ljosi_sogunnar_000013-0022-00:07:2342-00:00:0490 i_ljosi_sogunnar_000013 22 00:07:23.42 4.864 0.2 neitar höfðu kallað eyjuna í höfuðið á messagutti um sem fyrstur kom auga á hana -i_ljosi_sogunnar_000013-0023-00:07:3070-00:00:1466 i_ljosi_sogunnar_000013 23 00:07:30.70 14.592 0.32 smáeyju um það bil miðja vegu milli perú og nýja sjálands ein í hafinu fimm þúsund kílómetra norðaustur af nýsjálendingar átti varla hægt að komast á afskekktari stað -i_ljosi_sogunnar_000013-0024-00:07:4732-00:00:1224 i_ljosi_sogunnar_000013 24 00:07:47.32 12.288 0.24 samkvæmt bretunum var þessi eyja óbyggð það kom því forerar á óvart að sjá þegar selveiðiskipi tóbaks mjakaðist nær eyjunni reykjarský læðast upp úr skóglendinu -i_ljosi_sogunnar_000013-0025-00:08:0266-00:00:1834 i_ljosi_sogunnar_000013 25 00:08:02.66 18.432 0.31 fylgir og nokkrir manna hans lögðu af stað til strandar á árabátur kom þá siglandi á móti þeim kanó sem reguiera þrír ungir menn hraustlegur dökkur yfirlitum og til að bæta enn á undrun bandaríska selveiðiskipi ávörpuðu er hann á ítalar ensku -i_ljosi_sogunnar_000013-0030-00:08:5054-00:00:0708 i_ljosi_sogunnar_000013 30 00:08:50.54 7.168 0.36 hvernig geti því verið englendingar ef við urðu fæddir á þessari eyju við erum englendingar að því að faðir okkar er englendingur -i_ljosi_sogunnar_000013-0032-00:09:1396-00:00:1700 i_ljosi_sogunnar_000013 32 00:09:13.96 17.024 0.18 auðvitað þekkti meira af blæsi og bandio allir sjóarar á þessum tíma voru nítján ár liðin og það var enn algjör ráðgáta hvað síðan hefði orðið af uppreisnarmönnunum blæ hafði komist til bretlands en ekki burt til þeirra -i_ljosi_sogunnar_000013-0033-00:09:3166-00:00:0552 i_ljosi_sogunnar_000013 33 00:09:31.66 5.504 0.18 fylgir hafði sjálfur oft velt eins fyrir sér í gegnum tíðina brotið heilann með vinum og samstarfsmönnum -i_ljosi_sogunnar_000013-0034-00:09:3848-00:00:0390 i_ljosi_sogunnar_000013 34 00:09:38.48 3.84 0.0 hér var svarið allt í einu komið á þessari afskekktu eyju -i_ljosi_sogunnar_000013-0035-00:09:4288-00:00:0844 i_ljosi_sogunnar_000013 35 00:09:42.88 8.448 0.21 borgir fylgdi ungum mönnunum á kanónur sem reyndist vera lítil byggð sem vissulega mátti rekja til uppreisnarmannanna að bankinn -i_ljosi_sogunnar_000013-0037-00:09:5616-00:00:0988 i_ljosi_sogunnar_000013 37 00:09:56.16 9.856 0.47 var téður alencar ungu mannanna í bátnum hann hafði kallað sig alexander miðum borðbúnaður nafni john adams -i_ljosi_sogunnar_000013-0038-00:10:0708-00:00:1500 i_ljosi_sogunnar_000013 38 00:10:07.08 14.976 0.36 hann sem hafði verið tuttugu og tveggja ára ólæs óbreyttur sjóliði um borð í bannar nú fjörutíu og eins árs og byrjaðar reyndist búinn með tíu konur frá tahrir börnum á öllum aldri -i_ljosi_sogunnar_000013-0039-00:10:2256-00:00:2230 i_ljosi_sogunnar_000013 39 00:10:22.56 22.272 0.18 voru hans eigin afkomendur og börn hinna uppreisnarmannanna en öll börnin kölluðu adams föður sinn og hann hélt úti litlum skóla þar sem hersingin lærði ensku og kristinna aldarinnar maður og þetta virtist vera hið settlegu litla samfélag þarna á þessari smáeyju á hjara veraldar -i_ljosi_sogunnar_000013-0040-00:10:4880-00:00:1422 i_ljosi_sogunnar_000013 40 00:10:48.80 14.208 0.35 það sem fólki ekki eftir stutta heimsókn sína og pikkaði við í nokkrar klukkustundir en fór svo aftur um borð í tóbaks var að saga þessa litla samfélags hafði verið allt annað en setti -i_ljosi_sogunnar_000013-0041-00:11:0966-00:00:1950 i_ljosi_sogunnar_000013 41 00:11:09.66 19.584 0.36 hitanemar sannkölluð paradís gott veður allt grænt auðugur jarðvegur þegar flestir kristján og uppreisnarmenn hans alls níu bretar höfðu en skipið banki fóru þeir að koma sér fyrir byggðu sér hver sinn kofa og skiptu ræktarlandi á eyjunni bróðurlega á milli sín -i_ljosi_sogunnar_000013-0042-00:11:3008-00:00:1012 i_ljosi_sogunnar_000013 42 00:11:30.08 10.112 0.23 en þeir voru ekki einir á ferð með þeim á eyjunni voru sex karlmenn frá tatíönu slegist í för með þeim og tólf konur líka þrátt -i_ljosi_sogunnar_000013-0043-00:11:4080-00:00:2526 i_ljosi_sogunnar_000013 43 00:11:40.80 25.344 0.28 daikai fengu ekkert ræktarland enda kom það flótta bretarnir ætluðu sér að hafa þá sem eins konar þræla þeir höfðu að sjálfsögðu ekki sagt þeim það þó og konunum var svo ráðstafana hver breti fékk eina tatíönu sem sína eiginkonu og þær þrjár sem eftir stóðu áttatíu karlmennirnir sex deila sín á milli -i_ljosi_sogunnar_000013-0045-00:12:1116-00:00:2316 i_ljosi_sogunnar_000013 45 00:12:11.16 23.168 0.43 bretunum með sína tatíönu og kynlífs þræla gekk ágætlega að koma undir sig fótunum á pirra jarðvegurinn var frjósamur og fimmta degi október sautján hundruð níutíu fæddist fyrsta barnið á eyjunni sonur fleti kristin konu hans mat en fékk nafnið þorsteinn október kristján hann var fæddur fimmtudegi -i_ljosi_sogunnar_000013-0046-00:12:3502-00:00:0930 i_ljosi_sogunnar_000013 46 00:12:35.02 9.344 0.25 en ekki svo löngu eftir það létust tvær þakinu eiginkonur tveggja bankamannanna af slysförum að sektir -i_ljosi_sogunnar_000013-0047-00:12:4478-00:00:0934 i_ljosi_sogunnar_000013 47 00:12:44.78 9.344 0.09 ákváðu eklarnir þá að taka að sér tvær af konunum sem tatíönu hafði verið úthlutað og skilja þá sex eftir með eina -i_ljosi_sogunnar_000013-0048-00:12:5490-00:00:1000 i_ljosi_sogunnar_000013 48 00:12:54.90 10.112 0.21 það ætti mennirnir reiddust við og fóru að leggja á ráðin um að myrða bretana en bretarnir komust á snoðir um áformin og tveir tækinu myrtir í staðinn -i_ljosi_sogunnar_000013-0049-00:13:0622-00:00:2008 i_ljosi_sogunnar_000013 49 00:13:06.22 20.096 0.16 í september sautján hundruð níutíu og þrjú suður aftur fjórir eftirlifandi taktinn komust yfir skotvopn og réðust gegn kúgurum sínum þeir réðust á kristján uppreisnar leiðtoga ar sem hann var við vinnu á akrinum sínum skutu fyrst og hökkuðu svo í spað með öxi svo drápu er fjóra breta til viðbótar -i_ljosi_sogunnar_000013-0050-00:13:2682-00:00:3446 i_ljosi_sogunnar_000013 50 00:13:26.82 34.432 0.13 í átökunum sem fylgdu voru allir taívanir myrtir þeir fjórir bankamenn sem stóðu eftir sem einu fullorðnu karlarnir á eyjunni voru emile til friðs næstu árin en sautján hundruð níutíu og átta fór allt aftur upp í loft þá hafði einn uppreisnarmannanna að nafni maíbyrjun spíra og allir konur og karlar lögðust í tómas drykkjum sem endaði með því að markist vitið og henti sér fram af kletti annarstaðar réðist á eiginkonur hinna og var myrtur fyrir vikið -i_ljosi_sogunnar_000013-0051-00:14:0394-00:00:1050 i_ljosi_sogunnar_000013 51 00:14:03.94 10.496 0.29 heimur árum síðar lést annar þeirra eftir asmahan þá var rúmur áratugur síðan banki menn komu sér fyrir á pikkaði einn þeirra var eftir á lífi john adams -i_ljosi_sogunnar_000013-0052-00:14:1572-00:00:1804 i_ljosi_sogunnar_000013 52 00:14:15.72 18.048 0.27 hann tók við stjórninni hann var þá hættur að drekka spíra og orðinn kristinn mjög eftir að hafa lært að lesa eftir komin puttana lúslesið biblíuna sem bjargað hafði verið á bandi áður en eldur var lagður að skipinu annast handa við að stjórna litla samfélaginu og inn -i_ljosi_sogunnar_000013-0053-00:14:4044-00:00:3052 i_ljosi_sogunnar_000013 53 00:14:40.44 30.464 0.27 það gekk á ýmsu í sögu puttann eftir heimsókn bandaríska hvalveiðiskipinu fleiri skip fylgdu meðal annars bresk herskip en í bretlandi urðu menn hreinlega svo impónerandi þegar sannleikurinn um afdrif bankamannanna að jónatan sagði tekist að búa til þetta guðhræddan samfélag á þessari afskekktari að grípa ekki til neinna aðgerða þrátt fyrir að tæknilega séð væri hann eftirlýstur fyrir alvarlegan glæp uppreisnina gegn bækistöð -i_ljosi_sogunnar_000013-0054-00:15:1142-00:00:2144 i_ljosi_sogunnar_000013 54 00:15:11.42 21.376 0.31 eyjaskeggjum var hampað og það var vinsæll meðal velstæðra og guðhræddan breta senda þeim ýmsar gjafir viktoríutímans átján hundruð þrjátíu og átta var engan formlega innlimuð í breska heimsveldið hún hélt þó áfram sjálfsstjórnareiningar og er -i_ljosi_sogunnar_000013-0055-00:15:3352-00:00:1988 i_ljosi_sogunnar_000013 55 00:15:33.52 19.84 0.18 íbúafjöldinn fór mest upp í tvö hundruð tuttugu og sjö rétt fyrir seinni heimsstyrjöld þá sem nú voru flestir eyjaskeggjar skildir það gerðist sárasta að einhver utanaðkomandi settist þarna að og flestir báru því enn eftirnöfn bankamannanna ættir sínar til þeirra og þeirra tah -i_ljosi_sogunnar_000013-0056-00:15:5392-00:00:1284 i_ljosi_sogunnar_000013 56 00:15:53.92 12.8 0.07 á eftirstríðsárunum fækkaði eyjaskeggjum talsvert eyjan rúmar ekki svo marga margir fluttu til ástralíu og nýja sjálands þar sem í dag búa fleiri afkomendur puttana en á eyjunni sjálfri -i_ljosi_sogunnar_000013-0057-00:16:0822-00:00:2046 i_ljosi_sogunnar_000013 57 00:16:08.22 20.48 0.21 sem eftir voru héldu áfram sínu lífi keyrandi um moldarvegina á fjórhjóla því það er engir bílar og pirra sjónvarp lengst af rafmagnið skammtað ein verslun opin örfáar klukkustundir á viku og svo framvegis og allir lifðu hamingjusami uppfrá því eða hvað -i_ljosi_sogunnar_000013-0058-00:16:3726-00:00:2124 i_ljosi_sogunnar_000013 58 00:16:37.26 21.248 0.26 nítjánhundruð níutíu og sex tvö hundruð og sex árum eftir að uppreisnarmennirnir á bandio sér fyrir á pirra afkomenda uppreisnarmannanna ástralskur aðventistar eð fjölskyldu sinni sjöunda dags aðeins höfðu stundað trúboð á eyjunni undir lok nítjándu aldar og tekist að snúa langflestum eyjaskeggjum -i_ljosi_sogunnar_000013-0059-00:16:5908-00:00:1980 i_ljosi_sogunnar_000013 59 00:16:59.08 19.84 0.15 nafn þessa ástralska klerk fylgir ekki sögunni né nafn dóttur hans sem ellefu ára gömul árið nítján hundruð níutíu og sex sagði pabba sínum að tvítugur langafasonur fleti kristjánsson kristján hefði nauðgað sér -i_ljosi_sogunnar_000013-0060-00:17:2538-00:00:4638 i_ljosi_sogunnar_000013 60 00:17:25.38 46.336 0.36 það var þá prestur en enginn lögregla á puttana hver eyjaskeggjarnir ýmsum hlutverkum til að svo lítið og afskekkt samfélagið gæti þrifist þannig var faðir áðurnefndri langalangalangaafasonur uppreisnar leiðtogans fleiri lengi vel bæjarstjóri og pirra kallað auk þess að hann var stýrimaður á mótorum sem var notaður til að komast til eyjarinnar þar er engin skipanna til að ferja þangað vistir af skipum sem átti leið hjá og hann var helsti tæknimaður eyjarinnar og tannlæknirinn að auki án þess að vera sérstaklega tannlæknabor enda fékkst hann aðallega við að draga úr fólki skemmda tennur -i_ljosi_sogunnar_000013-0061-00:18:1270-00:00:3010 i_ljosi_sogunnar_000013 61 00:18:12.70 30.08 0.29 íbúar virkan voru um þetta leyti um fimmtíu talsins aðrir eyjaskeggjar voru álíka fjölhæfur og iðulega var einhver dubbuðu sem lögreglumaður eyjarinnar því sem gengu því embætti fengu enga sérstaka þjálfun í löggæslu örum enda var lítið sagði þurft að gera annað en að stimpla og til einhver skjöl eyjaskeggjar og puttann virtust vera sérlega lögleiða hafði víst ekki einn einasti glæpur verið framin síðan nítján hundruð fimmtíu og eitthvað -i_ljosi_sogunnar_000013-0062-00:18:4356-00:00:0710 i_ljosi_sogunnar_000013 62 00:18:43.56 7.168 0.0 aldrei hafði nokkur íbúi á eyjunni verið ákærður fyrir glæp síðan bankamenn settust að á átjándu öld -i_ljosi_sogunnar_000013-0063-00:18:5108-00:00:0738 i_ljosi_sogunnar_000013 63 00:18:51.08 7.424 0.33 litla fangelsið á eyjunni bygging starfið geymslur var notað sem geymslur fyrir verkfæri og tímur -i_ljosi_sogunnar_000013-0064-00:19:0000-00:00:2586 i_ljosi_sogunnar_000013 64 00:19:00.00 25.856 0.3 ástralskur vildi greinilega mál dóttur sinnar fengi almennilega meðferðis utanríkisráðuneytið vita og málið endaði á borði lögreglunnar í kennt suðaustur englandi sem bauðst til þess að taka að sér tveir breskir lögreglumenn flugu til nýja sjálands og sigldu svo með gammageislun kílómetrana til peter í fyrsta sinn sem breskir lögreglumenn stigu fæti á eyjunum -i_ljosi_sogunnar_000013-0065-00:19:2632-00:00:1904 i_ljosi_sogunnar_000013 65 00:19:26.32 19.072 0.04 það var langt ferðalag fyrir rannsókn sem reyndist bara taka hluta úr einum degi ástralska fjölskyldan var flutt af eyjunni og sjón kristján meintur nauðgaði fullyrti að allt samneyti hans og áströlsku stúlkunnar hefði verið með hennar samþykki og hann hefði bara ekki áttað sig á því að hún væri bara ellefu ára -i_ljosi_sogunnar_000013-0066-00:19:4594-00:00:0666 i_ljosi_sogunnar_000013 66 00:19:45.94 6.656 0.14 bresku lögreglumennirnir gáfu unga manninum minningu héldu svo í aðra langferð heim til kennd -i_ljosi_sogunnar_000013-0067-00:20:0252-00:00:2194 i_ljosi_sogunnar_000013 67 00:20:02.52 22.016 0.25 nítján hundruð níutíu og níu þremur árum síðar löggæslu málin og puttann aðeins verið tekin í gegn eftir að lögreglumennirnir frá kennslukonu heim narriman svo að breskur lögreglumaður heimsótti eyjuna og tveggja ára fresti og dvaldi nokkrar vikur í senn eins gott að enginn frændinn glæp einmitt þá -i_ljosi_sogunnar_000013-0068-00:20:2496-00:00:3124 i_ljosi_sogunnar_000013 68 00:20:24.96 31.36 0.35 geirum lögga frá kennt komin aðra heimsókn til puttana í október nítján hundruð níutíu og níu eftir að hafa verið aðallega heilluð af þessari afskipti í fyrri heimsókninni var hún nú gagnrýni glóandi ýmsa vafasama iðju stálu mikið af bensíni úr tönkum fjórhjóla hvers annars og byggingarefni ætlað opinberum framkvæmdum fór í viðbrigði einkaeigu og þeir nutu úr einu búðinni á eyjunni -i_ljosi_sogunnar_000013-0069-00:20:5698-00:00:0880 i_ljosi_sogunnar_000013 69 00:20:56.98 8.704 0.24 kona á því að yfirheyra alla íbúa og allir játuðu þá á sig einhverri mest þjófnað allir sluppu þó með áminningar -i_ljosi_sogunnar_000013-0070-00:21:0658-00:00:1406 i_ljosi_sogunnar_000013 70 00:21:06.58 13.952 0.47 svo gerðist það eitt kvöldið undir lok heimsóknarinnar að fimmtán ára stúlka köllum blindlendingarkerfi stíft án randi hefði nagaði -i_ljosi_sogunnar_000013-0071-00:21:2428-00:00:0712 i_ljosi_sogunnar_000013 71 00:21:24.28 7.168 0.11 margoft stundum þeir tveir saman fyrst þegar hún var tíu ára gömul og þetta voru á frændur hennar -i_ljosi_sogunnar_000013-0072-00:21:3842-00:00:1154 i_ljosi_sogunnar_000013 72 00:21:38.42 11.648 0.19 til var embætti landsstjóra pirringur breskum stjórnvöldum en landsstjóri þessi hafði aðsetur á nýja sjálandi og hafði lítil raunveruleg afskipti af eyjunni og kom þangað afar sjaldan -i_ljosi_sogunnar_000013-0073-00:21:5056-00:00:1232 i_ljosi_sogunnar_000013 73 00:21:50.56 12.288 0.19 geira samband við landsstjórans sem þá var leonhard ómyrkur í máli skrifaði henni til baka að ef hún færi að rannsaka þetta væri að að opna orminum -i_ljosi_sogunnar_000013-0074-00:22:1090-00:00:4192 i_ljosi_sogunnar_000013 74 00:22:10.90 41.984 0.22 það spurðist út á eyjunni og það birtast fljótt út á pikkaðir að allir eyjaskeggjar viti alltaf allt um hvað allir hinir eru að gera hverju sinni þegar þetta spurðist út að breska lögga væri að rannsaka ásakanir á hendur sonum stíft án bæjarstjórnarmennirnir var eins og allt samfélagið snérist gegn henni áður vinalegir íbúar eyjunnar urðu kaldir og fjandsamlegu allir neituðu því að nokkuð líkt því sem blinda hafði sagt gæti hafa gerst bræðurnir randi voru þó báðir farnir að eyjunni en blinda hélt áfram að greina frá hrottalegum brotum þeirra gegn enn -i_ljosi_sogunnar_000013-0075-00:22:5340-00:00:1698 i_ljosi_sogunnar_000013 75 00:22:53.40 17.024 0.22 kvöldið var reynt að brjótast inn í húsið sem geronimo sagði landstjóra satt að hún óttaðist um líf sitt að lokum í apríl árið tvö þúsund ákveðna yfirgefa eyjuna og taka beindu með henni var heldur ekki lengur lyft á eyjunni -i_ljosi_sogunnar_000013-0076-00:23:1454-00:00:1366 i_ljosi_sogunnar_000013 76 00:23:14.54 13.696 0.29 og kvaddi hana með þessum orðum ef þú heldur en svo til streit kemur þó aldrei aftur á puttann þú verður ekki lengur hluti þessarar fjölskyldu þetta verður til þess að samfélagið á eyjunni leystist upp og það verður hér að kenna -i_ljosi_sogunnar_000013-0077-00:23:3462-00:00:3452 i_ljosi_sogunnar_000013 77 00:23:34.62 34.56 0.31 var sannarlega omar lögreglan kennt tók að sér áframhaldandi rannsókn málsins okkur júní var málið kallað einstök aðgerð menn grunaður nefnilega strax að málið einskorðast ekki við bilinu og bæjarstjóri sinna tvo breskir lögreglumenn voru sendir af stað að ræða við allar konur sem alist að upp á puttann frá árinu nítján hundruð áttatíu og bjuggu nú utan eyjunnar þær voru tuttugu frá stúlkum á táningsaldri og upp í konur á fimmtugsaldri flestar bjuggu þá í ástralíu og á nýjan -i_ljosi_sogunnar_000013-0078-00:24:0968-00:00:0694 i_ljosi_sogunnar_000013 78 00:24:09.68 6.912 0.06 og allar hver ein og einasta sagðist hafa verið misnotuð kynferðislega og barnsaldri af körlum á pilger -i_ljosi_sogunnar_000013-0079-00:24:1720-00:00:0574 i_ljosi_sogunnar_000013 79 00:24:17.20 5.76 0.14 frá áreitni til ofbeldisfulla nauðga þegar þær voru allt niður í þriggja ára gamlar -i_ljosi_sogunnar_000013-0080-00:24:2538-00:00:1410 i_ljosi_sogunnar_000013 80 00:24:25.38 14.08 0.28 en fyrsta konan sem lögreglumennirnir ræddu við í orlando nýja sjálandi köllum katrín sagði að henni hafði líka verið nauðgað fyrst þegar hún var tíu ára fyrir mörgum árum geranda faðir blindum -i_ljosi_sogunnar_000013-0081-00:24:4044-00:00:1122 i_ljosi_sogunnar_000013 81 00:24:40.44 11.264 0.17 það skiptið kainan nefnt fleiri menn sem höfðu brotið á henni á barnsaldri hún hafði aldrei sagt neinum frá þessu sagði hún því þetta var álitið alvanalegt á bilinu -i_ljosi_sogunnar_000013-0082-00:24:5864-00:00:2918 i_ljosi_sogunnar_000013 82 00:24:58.64 29.184 0.16 þegar yfir lauk höfðu lögreglumennirnir rætt við þrjátíu fórnarlömb sem hafði sett fram ásakanir á hendur tuttugu og sjö körlum sem voru svo að segja allir karlar og piltar þrjár kynslóðir til kvenna ásakaði nánasti garður feður og frændur almennt gerðu náin tengsl fjölskyldna og pirra sókn afar flókna oftar en ekki voru feður fórnarlamba sjálfir sakaður um glæpi gegn öðrum stúlkum -i_ljosi_sogunnar_000013-0083-00:25:3264-00:00:4570 i_ljosi_sogunnar_000013 83 00:25:32.64 45.696 0.23 sunnanmenn erlendar karlana meintar sem konurnar nefndu úr látnir þegar þarna var komið sögu en að lokum voru sjö menn á pikkaðir fyrir samanlagt fimmtíu og fimm brot þar fjölmargar nauðganir þeir ákærðu voru nærri helmingur allra karla á eyjunni þarna bjuggu bara fjörutíu og sjö manns á meðal þeirra voru um átta stólpa í samfélaginu meðal annars sjálfur bæjarstjóri stíft sem var ákærður fyrir sex nauðganir og fjögur önnur kynferðisbrot framin fyrir þrjátíu til fjörutíu árum -i_ljosi_sogunnar_000013-0084-00:26:2410-00:00:1520 i_ljosi_sogunnar_000013 84 00:26:24.10 15.232 0.31 að peter olli bresku krúnunni nokkrum heilabrot þarna hefði jú engin réttarhöld verið haldinn í meira en hundrað ár eyjan tilheyrði bretlandi og þarna giltu bresk lögmenn en bretar höfðu aldrei skipt sér mikið af henni -i_ljosi_sogunnar_000013-0085-00:26:4272-00:00:2268 i_ljosi_sogunnar_000013 85 00:26:42.72 22.656 0.28 þegar rannsóknin orrustunnar á lokametrunum tvö þúsund og tvö settu bresk stjórnvöld sérstök lög um að réttarhöldin mætti halda á nýja sjálandi sem var þó eitthvað nærri og tengslin við pikkaði með nýsjálendingar breskri lögsögu hinir ákærðu og aðrir íbúar og picasso þó ekki við þetta -i_ljosi_sogunnar_000013-0086-00:27:0584-00:00:0882 i_ljosi_sogunnar_000013 86 00:27:05.84 8.832 0.2 og þeim tókst að lokum að fá það fram að réttarhöldin yrðu haldinn annars staðar á hinum afskekktasta jarðir hitann -i_ljosi_sogunnar_000013-0087-00:27:2382-00:00:3140 i_ljosi_sogunnar_000013 87 00:27:23.82 31.36 0.3 þannig forðað að loksins í september tvö þúsund og fjögur fimm árum tæpum eftir að ein þá fimmtán ára blinda talaði við lögreglukonurnar íbúafjöldi eyjunnar pikka þegar þangað komu þrír nýsjálendingar saksóknara og verjendur til hersveit af öðru starfsfólki réttarsögu menn og diplómatar og sex frétta og blaðamenn því lygilegt mál þessara afskipti þarna að sjálfsögðu rataði fréttir um heim allan -i_ljosi_sogunnar_000013-0088-00:27:5976-00:00:1952 i_ljosi_sogunnar_000013 88 00:27:59.76 19.456 0.28 stýrið á mótorum sem herjaði dóms af skipinu frá nýja sjálandi var stíft án bæjarstjóri og aðalmaðurinn á eyjunni sem var einnig meðal ákærða aðrir sakborningar tóku á móti aðkomufólkinu við bátar kunna og bar farðaður og vistir upp hlíðina að einu byggð eyjarinnar að dansa -i_ljosi_sogunnar_000013-0090-00:28:3260-00:00:1384 i_ljosi_sogunnar_000013 90 00:28:32.60 13.824 0.42 brotalínur voru ekki á pikka heldur bar vitni í gegnum myndbandsmálið tekið vel á eyjunni í aðdraganda réttarhaldanna var aðkomufólkinu almennt tekið frekar fálega -i_ljosi_sogunnar_000013-0091-00:28:5160-00:00:2528 i_ljosi_sogunnar_000013 91 00:28:51.60 25.216 0.32 meðal blaðamannanna sem fylgdust með réttarhöldunum á vettvangi var en breska kafarar independent hún skrifaði að lokum bók um málið lost paradís þar segir hún meðal annars frá því að daginn eftir að hún og hinir fjölmiðlamennirnir lentu og pirraður boðuð til eins konar blaðamannafundar á heimili stíft án bæjarstjórnin -i_ljosi_sogunnar_000013-0092-00:29:1738-00:00:2894 i_ljosi_sogunnar_000013 92 00:29:17.38 28.928 0.39 það var life tók á móti þeim ásamt fjórtán konum til viðbótar þarna voru svo að segja alla fullorðna konur á pikka allar voru þær einhvernveginn skildar sakborninga í málinu eiginkonur dætur mæður frænkur tengdamóðir konur á öllum aldri sumar sterkbyggða og pólýnesíu karli eins og markið í bók sinni aðrar ljósara inum og hefðu sóma sér vel í ensku sveitaþorpi -i_ljosi_sogunnar_000013-0093-00:29:4802-00:00:2836 i_ljosi_sogunnar_000013 93 00:29:48.02 28.416 0.2 tilgangur blaðamannafundarins var að taka af allan vafa um það sögunnar að karlarnir á puttann væru heiðvirðu og duglegir menn þeir voru engir glæpamenn og sannarlega engir peresar brot eins og þeir voru sakaðir um höfðu aldrei fengið að líðast á pírir stúlku á eyjunni hefði nokkurntímann verið nauðganir -i_ljosi_sogunnar_000013-0094-00:30:1716-00:00:1362 i_ljosi_sogunnar_000013 94 00:30:17.16 13.568 0.16 þetta er lífstíl eiginkona stífla í heimildamynd á tvö þúsund og sex hún var ansi tengd málinu ekki aðeins var eiginmaður hennar ákærður líka sonur hennar faðir hennar og bróðir hennar -i_ljosi_sogunnar_000013-0096-00:30:4176-00:00:1146 i_ljosi_sogunnar_000013 96 00:30:41.76 11.52 0.3 svo sögðu þær hver á eftir annarri að allar hefðu þær misst medinu ára og þá sóttir því sjálfur efnisins -i_ljosi_sogunnar_000013-0097-00:30:5392-00:00:1846 i_ljosi_sogunnar_000013 97 00:30:53.92 18.432 0.15 svona varnargarða stunda kynlíf er bara eins og að borða hefur marks eftir olson svona hafði þetta verið kynslóðum saman allir byrjuðu ungir þeirra menning sama hvað einhver bresk lög eða brestir sagði -i_ljosi_sogunnar_000013-0100-00:31:5560-00:00:1872 i_ljosi_sogunnar_000013 100 00:31:55.60 18.688 0.18 vissulega var þarna nokkuð óvenjulegur blaðamannafundur en málflutningur kvennanna vakti ekki sérstaka undrun pikka þeirra á föstu landi höfðu haldið uppi kröftugri málsvari íran rannsókn lögreglunnar komst í hámæli og ekki síst eftir tvö þúsund og tvö þegar pilger tengdist internetinu í fyrsta sinn -i_ljosi_sogunnar_000013-0101-00:32:1748-00:00:1518 i_ljosi_sogunnar_000013 101 00:32:17.48 15.232 0.05 þetta hefði allt verið með samþykki þetta væri þeirra menning sem breskir nýlenduherrar ættu ekkert með að skipta sér af ásakanirnar væru lygar jafnvel samsæri til að uppræta byggð og pirra gætu losnað við kostnaðinn af henni -i_ljosi_sogunnar_000013-0102-00:32:3320-00:00:1952 i_ljosi_sogunnar_000013 102 00:32:33.20 19.456 0.36 en naut nefnilega ríkulega fjárhagsaðstoðar frá löndunum og stóð annars ekki undir sér á árum áður höfðu eyjaskeggjar það ágætlega á því að selja söfnuðu um heimaland sérstök sjaldséðir en nú var runninn upp tími tölvupósta og frímerkjum söfnum sem homandi þættina -i_ljosi_sogunnar_000013-0103-00:32:5680-00:00:1708 i_ljosi_sogunnar_000013 103 00:32:56.80 17.152 0.2 fór ekki framhjá bresku lögreglumönnunum í ofurvenjulegir leið á rannsóknina miðstöð er hvert vitnið á fætur öðrum konur sem höfðu sagt lögreglustöðum nauðgunum og kynferðisbrotum í upphafi drógu fjölmargar framburði sína til baka án skýringa -i_ljosi_sogunnar_000013-0104-00:33:1442-00:00:0424 i_ljosi_sogunnar_000013 104 00:33:14.42 4.224 0.0 þrjátíu konur urðu þannig átta sem tóku þátt í réttarhöldunum -i_ljosi_sogunnar_000013-0105-00:33:1910-00:00:1600 i_ljosi_sogunnar_000013 105 00:33:19.10 16.0 0.05 á blaðamannafundinum á heimili kristján hjónanna voru tvær konur sem sömuleiðis sögðu sett fram ásakanir en síðan dregur til baka og staðhæfðu nú að bresku lögreglumennirnir hefðu beitt þær þrýstingi eða lofað þeim borgun fyrir að spinna upp glæpi -i_ljosi_sogunnar_000013-0106-00:33:4144-00:00:2302 i_ljosi_sogunnar_000013 106 00:33:41.44 23.04 0.18 öruggt má þó telja skrifar kaffimarkaðinn að þessar konur hafi í raun dregið framburði sína til baka vegna þrýstings frá ættingjum sínum eða öðrum eyjaskeggjum eða þegar þær áttuðu sig á því að aðrar pyntuðu höfðu kannski ásakaði þeirra eigin feður bræður og frændur allir yrðu dregnir í svaðið og þær ættu kannski aldrei aftur kvæntur -i_ljosi_sogunnar_000013-0107-00:34:0496-00:00:0892 i_ljosi_sogunnar_000013 107 00:34:04.96 8.832 0.12 eins og faðir blindur fyrstu stúlkunnar sagði við hann á bryggju nítján hundruð níutíu og níu hættu þessu að þú verður útskúfað úr fjölskyldunni -i_ljosi_sogunnar_000013-0108-00:34:1928-00:00:4364 i_ljosi_sogunnar_000013 108 00:34:19.28 43.648 0.29 síðar á blaðamannafundi kvennanna játuðu það eitt sérstakt áhyggjuefni sitt ef allir karlarnir á eyjunni eða svo gott sem eru settir í fangelsi hvað yrði þá um þær þær voru upp á mennina kona lífsbaráttan kaverin hverjir áttu þá að höggva eldivið hver er átti að gera við rafstöðvum öllu hverjir áttu að sjá um lífinu eyjarinnar að stýra mótorum í gegnum skeri við strönd eyjarinnar til að ná í nauðsynlegar vistir af flutningaskipinu bátsmenn voru allir meðal ákærða farið þeir allir í fangelsi suðurameríska og piltkorn út af og það mátti ekki gerast -i_ljosi_sogunnar_000013-0110-00:35:2582-00:00:2010 i_ljosi_sogunnar_000013 110 00:35:25.82 20.096 0.28 þegar þrír unglingspilt lokkuðu eina inn í skóginn og tveir héldu henni niðri undir bannar og sá þriðji nagaði það var stíf kristján síðar bæjarstjóri og svo framvegis áhorfenda hallirnar voru yfirleitt tómir nema blaðamennirnir sex eyjarskeggjar höfðu ekki áhuga á þessu sjónarspili -i_ljosi_sogunnar_000013-0111-00:35:4736-00:00:0380 i_ljosi_sogunnar_000013 111 00:35:47.36 3.712 0.08 mar loks upp kveðinn tuttugasta og fjórða október tvö þúsund og fjögur -i_ljosi_sogunnar_000013-0112-00:35:5158-00:00:0904 i_ljosi_sogunnar_000013 112 00:35:51.58 8.96 0.16 sex af sjö körlum voru sakfelldir í fjölmörgum ákæruliðnum einn var sýknaður voru alvarlegir nauðganir og kynferðisbrot gegn börnum -i_ljosi_sogunnar_000013-0113-00:36:0116-00:00:2174 i_ljosi_sogunnar_000013 113 00:36:01.16 21.632 0.4 en fimm dögum síðar þegar dómararnir kynntu refsingar hinna sakfelldir halda að þeir höfðu verið á blaðamannafundinum hjá olían og konunum við úthlutunina varð að líta til þess sagði aðalsmanna pilger eyja lengst úti í ballarhafi þar sem bjuggu tæplega fimmtíu manns og þar sem þar á mannafli -i_ljosi_sogunnar_000013-0114-00:36:2344-00:00:1632 i_ljosi_sogunnar_000013 114 00:36:23.44 16.256 0.17 allir mennirnir fengu því frekar vægar refsingar miðað við eðli og fjölda brota þingmenn fékk randi kristján sonur stíft án sem var meðal annars fundinn sekur um að hafa misnotað stúlku ítrekað um árabil frá því að hún var fimm ára gömul -i_ljosi_sogunnar_000013-0115-00:36:4026-00:00:1098 i_ljosi_sogunnar_000013 115 00:36:40.26 11.008 0.15 sex ár fékk hann pabbi hans sekur um fimm nauðganir þrjú ár einn annar maður fékk fimm ár hinir þrír voru dæmdir til stofu fangelsisvistar samfélags þjónustu -i_ljosi_sogunnar_000013-0116-00:36:5178-00:00:2108 i_ljosi_sogunnar_000013 116 00:36:51.78 21.12 0.2 gamla fangelsið hafði verið geymslur en það vildi svo til að aðfarir höfðu bresk yfirvöld látið byggja nýtt fangelsi á eyjunni einmitt með sjö klefa eins og sakborningar í málinu og jú það var þetta með mannafli alltaf þeir þurftu auðvitað að þá ákærðu il að byggja sitt eigið fangelsi -i_ljosi_sogunnar_000013-0118-00:37:3532-00:00:1120 i_ljosi_sogunnar_000013 118 00:37:35.32 11.264 0.26 fangarnir á puttann þurftu ekki að afplána dóma sína að fullum þeir voru allir komnir úttektir örfáar enda svo ómissandi og samfélagið tók fagnandi á móti þeim -i_ljosi_sogunnar_000013-0119-00:37:4766-00:00:0980 i_ljosi_sogunnar_000013 119 00:37:47.66 9.728 0.3 jókst án tók á endanum við gamla djobb föður síns og var gerður bæjarstjóri og puttann þúsund og þrettán nauðgunum þótti ekki koma í veg fyrir það -i_ljosi_sogunnar_000013-0120-00:37:5902-00:00:1406 i_ljosi_sogunnar_000013 120 00:37:59.02 14.08 0.37 árið tvö þúsund og tíu höfðu fundist í tölvu þáverandi bæjarstjóri mcmurdo myndskeið sem sýndu granni hafði líka átt í kynferðislegu samskiptum við barnunga stúlku á netinu -i_ljosi_sogunnar_000013-0121-00:38:1352-00:00:0586 i_ljosi_sogunnar_000013 121 00:38:13.52 5.76 0.12 börn undir sextán ára aldri verða í dag að þá sérstakt leyfi til að heimsækja piltkorn -i_ljosi_sogunnar_000013-0123-00:38:4648-00:00:0994 i_ljosi_sogunnar_000013 123 00:38:46.48 9.984 0.18 þúsund og fimmtán auglýst yfirvöld á eyjunni vonum að auka íbúafjöldinn að hver nýr landnema fengið ókeypis landskika að setjast að á -i_ljosi_sogunnar_000013-0124-00:38:5746-00:00:0406 i_ljosi_sogunnar_000013 124 00:38:57.46 4.096 0.36 yfirleitt gott veður á ping það eru engir skattar að borga -i_ljosi_sogunnar_000013-0125-00:39:0206-00:00:0812 i_ljosi_sogunnar_000013 125 00:39:02.06 8.064 0.16 en það var víst bara ein einasta manneskja sem svaraði þessu kjara enginn annar vildi setja stað á peter -i_ljosi_sogunnar_000014-0001-00:00:1908-00:00:0464 i_ljosi_sogunnar_000014 1 00:00:19.08 4.608 0.2 flóttann pírði augun og rýndi í gegnum gatið í steininum -i_ljosi_sogunnar_000014-0002-00:00:2946-00:00:0452 i_ljosi_sogunnar_000014 2 00:00:29.46 4.48 0.33 uppi á yfirborðinu skein sólin á sandinn og klettana allt í kring -i_ljosi_sogunnar_000014-0003-00:00:3458-00:00:0404 i_ljosi_sogunnar_000014 3 00:00:34.58 3.968 0.0 rétt fyrir ofan hann stóð hópur fólks í hnapp og beið í ofvæni -i_ljosi_sogunnar_000014-0006-00:00:5700-00:00:3420 i_ljosi_sogunnar_000014 6 00:00:57.00 34.176 0.12 pilturinn var sautján ára þegar hann fór í fyrsta sinn til egyptalands hann var fæddur átján hundruð sjötíu og fjögur í lundúnum faðir hans var listamaður teiknaði fyrir dagblöð og málaði portrettmyndir og kenndi yngsta syni sínum honum haile og hvar efnilegur kannski eins gott því bóknámsferill piltsins varð ekki glæstur hann var heilsulítill frá unga aldri og var því látinn dvelja löngum stundum hjá ættingjum í smábænum svarta í norfolk austur englandi hreint sveitaloftið hlyti að gera honum gott -i_ljosi_sogunnar_000014-0007-00:01:3178-00:00:1378 i_ljosi_sogunnar_000014 7 00:01:31.78 13.696 0.14 hann var sjaldséður gestur í litla skólanum í svangur sínum oft sem eins konar lærlingur þegar hann fór á milli sveitasetranna og málaði málverk af eigendunum eða eignum þeirra -i_ljosi_sogunnar_000014-0009-00:01:5310-00:00:2272 i_ljosi_sogunnar_000014 9 00:01:53.10 22.784 0.21 invitation föður hans var og vilja tyssen amherst barón og þingmaður hann átti setur rétt suður af safnaðar forfallinn safnari safnaði bókum handritum og fornmunum og ekki síst hafði hann áhuga á fornsögu egyptalands og á sveitasetrinu í norfolk geymdi hann það sem þá var eitt stærsta safn egypskra fornmuna í einkaeigu -i_ljosi_sogunnar_000014-0010-00:02:1634-00:00:1534 i_ljosi_sogunnar_000014 10 00:02:16.34 15.232 0.28 í garðinum fyrir framan setrið innan um blómabeð og velsnyrta runna stóðu sjö stórar svartar steinstyttur af stríðsgyðjunni sem berbrjósta með ljónshöfuð innandyra voru fleiri styttur líkneski og munir -i_ljosi_sogunnar_000014-0011-00:02:3256-00:00:0822 i_ljosi_sogunnar_000014 11 00:02:32.56 8.32 0.33 pilturinn tíður gestur á setri barnsins tianshan ingvar sínum varð heillaður af þessum framandi gripum -i_ljosi_sogunnar_000014-0012-00:02:5548-00:00:1592 i_ljosi_sogunnar_000014 12 00:02:55.48 16.0 0.26 baróninn og fjölskylda hans höfðu góð tengsl þar syðra meðal fornleifafræðinganna og ævintýramannanna sem voru einmitt þá að vinna að því að koma fleiri álíka gripum úr jörðu það var alltaf þörf á góðum teiknurum til að rissa upp það sem fannst -i_ljosi_sogunnar_000014-0013-00:03:1214-00:00:0994 i_ljosi_sogunnar_000014 13 00:03:12.14 9.856 0.2 árið átján hundruð níutíu og eitt fékk hart stöðu sem lærlingur við uppgröft grafhýsa bensíni egyptalandi hann var sautján ára -i_ljosi_sogunnar_000014-0014-00:03:2984-00:00:2572 i_ljosi_sogunnar_000014 14 00:03:29.84 25.728 0.16 pilturinn var átta eða níu ára þegar hann varð konungur egyptalands það var líklega fæddur um þrettán hundruð fjörutíu og eitt fyrir okkar tímatal fyrir meira en þrjú þúsund þrjú hundruð árum við vitum ekki mikið um æsku hans en hann hefur áreiðinlega ekki liðið skort sem sonur konungs eða fara á egyptalandsins forna á einhverju mesta stórveldisskeiði þess til þessa -i_ljosi_sogunnar_000014-0015-00:03:5680-00:00:1344 i_ljosi_sogunnar_000014 15 00:03:56.80 13.44 0.08 en hann leið fyrir ætterni sitt á annan hátt móðir hans og faðir voru að öllum líkindum systkini slíkt sifjaspell hafði lengi tíðkast í ætt piltsins sem hafði þarna stjórnað egyptalandi í meira en tvær aldir -i_ljosi_sogunnar_000014-0016-00:04:1116-00:00:2322 i_ljosi_sogunnar_000014 16 00:04:11.16 23.168 0.18 pilturinn var hávaxinn miðað við fólk á þessum tíma líklega heilir hundrað og áttatíu sentímetrar meðalhæð egypsks karlmanns var þá um hundrað sextíu en hann var holgóma með hryggskekkju og allir sjö hálsliðirnir voru samvaxnir svo anga tæplega hreyft höfuðið nokkuð vinstri fóturinn var líka vanskapaður svo hann gekk við staf -i_ljosi_sogunnar_000014-0017-00:04:3574-00:00:2082 i_ljosi_sogunnar_000014 17 00:04:35.74 20.736 0.31 faðir piltsins var einn umdeildasti faraó í langri sögu egyptalands hinn sérvitri akhenaten sem tók ásamt drottningu sinni nefertíti það var ekki hún sem var móðir piltsins upp í ríki sínu í stað hinnar fornu fjölgyðistrúar egypta eins konar engir sem hverfðist um sólguðinn aten -i_ljosi_sogunnar_000014-0018-00:04:5706-00:00:0760 i_ljosi_sogunnar_000014 18 00:04:57.06 7.68 0.33 eftir að agentinn lést eftir um tvo áratugi við völd fjallað á endanum á son hans ungan að taka við ríkinu -i_ljosi_sogunnar_000014-0019-00:05:0518-00:00:0628 i_ljosi_sogunnar_000014 19 00:05:05.18 6.272 0.19 enduðu og tvö fyrir okkar tímatal eða svo hann var þá átta eða níu ára gamall -i_ljosi_sogunnar_000014-0020-00:05:1218-00:00:1772 i_ljosi_sogunnar_000014 20 00:05:12.18 17.792 0.26 ráðgjafar fóru með raunverulega stjórn ríkisins bak við tjöldin auðvitað og ætla má að þeir hafi ákveðið að hverfa frá eingyðisvillu akhenatens aftur til hins hefðbundna og að auki þurrka sem best gat öll ummerki um valdatíð sérvitringsins út -i_ljosi_sogunnar_000014-0021-00:05:3054-00:00:0634 i_ljosi_sogunnar_000014 21 00:05:30.54 6.272 0.2 styttur af akhenaten og líkneski voru eyðilagðar og nafn hans var strikað út úr sögunni -i_ljosi_sogunnar_000014-0022-00:05:3808-00:00:2030 i_ljosi_sogunnar_000014 22 00:05:38.08 20.224 0.44 ungi faraóinn sonur hans tók upp nýtt nafn faðir hans hafði nefnt hann tútank aten lifandi ásjóna atens sólarinnar það var ekki lengur við hæfi svo drengurinn var nefndur eftir gamla höfuðguð konungsættarinnar amon drengfaraóinn tútankamon -i_ljosi_sogunnar_000014-0023-00:06:1028-00:00:1206 i_ljosi_sogunnar_000014 23 00:06:10.28 12.16 0.03 bretar lögðu undir sig egyptaland eftir stutt stríð árið átján hundruð áttatíu og tvö níu árum áður en ungur hart sautján ára kom með skipi til alexandríu haustið átján hundruð níutíu og eitt -i_ljosi_sogunnar_000014-0024-00:06:2284-00:00:1416 i_ljosi_sogunnar_000014 24 00:06:22.84 14.208 0.11 þegar breta bara garði að egyptaland í raun verið sjálfstætt um hríð þó að nafninu til hluti tyrkjaveldis eftir að bretar lögðu undir sig átti það lengi að heita sjálfstætt að nafninu til en bretar fóru með stjórnina -i_ljosi_sogunnar_000014-0025-00:06:3852-00:00:1560 i_ljosi_sogunnar_000014 25 00:06:38.52 15.616 0.16 frá því undir lok átjándu aldar höfðu evrópumenn fræðilega farið í gengum ótrúlegan fornminjaarf egypta þegar egyptaland varð svo formlega hluti af breska heimsveldinu færðist aukinn kraftur í þá vinnu það var nóg að gera fyrir hart -i_ljosi_sogunnar_000014-0026-00:07:0230-00:00:1600 i_ljosi_sogunnar_000014 26 00:07:02.30 16.0 0.28 biluð að leiti sem drengfaraóinn tútankamon settist á valdastól það er þegar hann var um átta eða níu ára gamall giftist hann hálfsystur sinni ansar nokkrum árum eldri dóttir knast inn nefertíti -i_ljosi_sogunnar_000014-0027-00:07:1948-00:00:1516 i_ljosi_sogunnar_000014 27 00:07:19.48 15.104 0.11 systkinin eignuðust tvær dætur sem báðar fæddust andvana eða létust í frumbernsku önnur fæddist þremur að fjórum mánuðum fyrir tímann hin fæddist með ýmis ættarmein eins og klofinn og skakkan hrygg og lifði að líkindum ekki lengi -i_ljosi_sogunnar_000014-0029-00:07:4896-00:00:1430 i_ljosi_sogunnar_000014 29 00:07:48.96 14.336 0.24 í utanríkismálum var egypski herinn og í stríðum við uppivöðslusama hittíta í austri sem gengu ekki vel nákvæmlega hvaða þátt drengfaraóinn átti sjálfur stjórn ríkisins svo ungur að árum er erfitt að segja -i_ljosi_sogunnar_000014-0030-00:08:0460-00:00:1138 i_ljosi_sogunnar_000014 30 00:08:04.60 11.392 0.0 stríðsreksturinn við hittíta stóð enn þegar hann lést svo líklega árið þrettán hundruð tuttugu og þrjú hafði þá verið farið á í níu ár eða svo og var á að giska átján ára gamall -i_ljosi_sogunnar_000014-0031-00:08:1690-00:00:1202 i_ljosi_sogunnar_000014 31 00:08:16.90 11.904 0.38 dauða hans bar brátt að er talið líklega fótbrotnaði hann kannski datt hann úr vagni sínum kannski fór hann sér of gisti og fékk svo sýkingu í fótinn sem dró til dauða -i_ljosi_sogunnar_000014-0032-00:08:2950-00:00:0444 i_ljosi_sogunnar_000014 32 00:08:29.50 4.48 0.0 hafði margoft smitast af malaríu svo ónæmiskerfi hans var veikt fyrir -i_ljosi_sogunnar_000014-0034-00:08:4180-00:00:1068 i_ljosi_sogunnar_000014 34 00:08:41.80 10.624 0.24 fara fornegypta lands byrjuðu jafnan að undirbúa grafhýsi sín um leið og þeir tóku við völdum en enginn hafði átt von á því að drengfaraóinn myndi hverfa svo snemma -i_ljosi_sogunnar_000014-0035-00:08:5922-00:00:1554 i_ljosi_sogunnar_000014 35 00:08:59.22 15.616 0.14 ungi teiknarinn hart plumaði sig vel innan um grafir og líkneski í egyptalandi hann var tæknilega mjög fær miklu flinkari við að draga upp myndir og áletranir á veggjum grafhýsanna í benín aðrir sem störfuðu við uppgröftinn -i_ljosi_sogunnar_000014-0036-00:09:1848-00:00:1216 i_ljosi_sogunnar_000014 36 00:09:18.48 12.16 0.47 átján hundruð níutíu og tvö var hann fenginn í uppgröft rústum borgarinnar amarna sem faraóinn hafði látið byggja sólguðinum aten til dýrðar en byggð þar lagst af eftir dauða hans -i_ljosi_sogunnar_000014-0037-00:09:3156-00:00:0852 i_ljosi_sogunnar_000014 37 00:09:31.56 8.448 0.11 næstu ár eftir það vankantar með svissneskum fornleifafræðingi að því að teikna upp veggmyndir í hofi kvenfaraósins hatsepsút -i_ljosi_sogunnar_000014-0038-00:09:4172-00:00:0712 i_ljosi_sogunnar_000014 38 00:09:41.72 7.168 0.06 meðfram teikningunni lærði hann til verka sem fornleifafræðingur og var fljótt farinn að taka þátt í sjálfum uppgreftrinum -i_ljosi_sogunnar_000014-0041-00:09:5654-00:00:1340 i_ljosi_sogunnar_000014 41 00:09:56.54 13.44 0.42 harkalegra sig í því að kortleggja fornleifasvæðin nákvæmlega og skipta þeim niður með einskonar rúðuneti svo fór hann í gegnum hverja rúðu eina af annarri og leitaði af sér allan grun -i_ljosi_sogunnar_000014-0042-00:10:1120-00:00:0916 i_ljosi_sogunnar_000014 42 00:10:11.20 9.216 0.08 árið átján hundruð níutíu og níu var hróður teiknarans unga orðinn svo mikill að hann tuttugu og fimm ára var skipaður yfirmaður hjá egypsku fornleifastofnuninni -i_ljosi_sogunnar_000014-0043-00:10:2086-00:00:0944 i_ljosi_sogunnar_000014 43 00:10:20.86 9.472 0.2 sem slíkur skipulagði hann og fór fyrir mörgum merkum uppgröftum í við þebu hina fornu höfuðborg sem var þar sem nú er lúxor á nílarbökkum -i_ljosi_sogunnar_000014-0044-00:10:3126-00:00:0520 i_ljosi_sogunnar_000014 44 00:10:31.26 5.248 0.15 en svo voru það nokkrir fullir franskir ferðamenn sem bundu enda á ferilinn -i_ljosi_sogunnar_000014-0045-00:10:4370-00:00:1710 i_ljosi_sogunnar_000014 45 00:10:43.70 17.152 0.26 breska egyptaland var í upphafi tuttugustu aldar orðið vinsæll viðkomustaður velstæðra evrópskra ferðamanna sem komu að njóta liðið svo til að skoða píramídana og singer rústir sem fornleifafræðingar eins og háar carter voru í óða önn að grafa upp -i_ljosi_sogunnar_000014-0046-00:11:0160-00:00:0908 i_ljosi_sogunnar_000014 46 00:11:01.60 9.088 0.22 síðdegis áttunda janúar nítján hundruð og fimm vildi fimmtán frakka skoða hakkari grafreit gömlu memfis suður og karó -i_ljosi_sogunnar_000014-0047-00:11:1110-00:00:1270 i_ljosi_sogunnar_000014 47 00:11:11.10 12.8 0.23 en svæðið var þá ekki aðgengilegt vegna uppgröftur og frakkarnir sem höfðu greinilega setið að sumbli fyrir paris urðu æfareiðir á endanum kom til átaka milli frakkanna og egypskra verkamanna -i_ljosi_sogunnar_000014-0048-00:11:2436-00:00:1396 i_ljosi_sogunnar_000014 48 00:11:24.36 13.952 0.32 málið lenti á borði carters sem yfirmanns fornleifastofnunarinnar það þótti hneysa að ómerkilegir egypskir verkamenn hefðu dirfst að lyfta fingri gegn fínum frökkum þó þeir hefðu verið dauðadrukknir og með leiðindi -i_ljosi_sogunnar_000014-0049-00:11:3872-00:00:0638 i_ljosi_sogunnar_000014 49 00:11:38.72 6.4 0.29 en í stuttu máli tók carter málstað egyptanna og neitað að biðja frakkana afsökunar -i_ljosi_sogunnar_000014-0051-00:11:5886-00:00:1542 i_ljosi_sogunnar_000014 51 00:11:58.86 15.36 0.24 bretinn order barinn fimmti jarlinn af carnarvon og var auðugur maður áhugamál hans voru helst veðreiðar og kappakstur og hann slasaðist alvarlega í bílslysi í þýskalandi nítján hundruð og þrjú var bæklaður eftir það -i_ljosi_sogunnar_000014-0052-00:12:1514-00:00:1526 i_ljosi_sogunnar_000014 52 00:12:15.14 15.232 0.24 það var þess vegna sem hann flutti frá ættaróðalinu í suður englandi hæglega kastala má geta þess að sá kastali nú þekktastur sem sögusvið sjónvarpsþáttanna anton bogað eftir þetta flestum vetrum í egyptalandi -i_ljosi_sogunnar_000014-0053-00:12:3374-00:00:0662 i_ljosi_sogunnar_000014 53 00:12:33.74 6.656 0.08 og þar smitaðist jarlinn af öðru áhugamáli menningu og minjum hins forna egyptalands -i_ljosi_sogunnar_000014-0054-00:12:4150-00:00:1226 i_ljosi_sogunnar_000014 54 00:12:41.50 12.16 0.1 fornleifauppgröftur í egyptalandi á þessum árum var ákveðið villt vestur ýmsir áhugamenn stunduðu uppgröft án mikillar yfirsjónar og það sem kom upp úr krafsinu var svo auðvitað iðulegt selt úr landi -i_ljosi_sogunnar_000014-0055-00:12:5454-00:00:0712 i_ljosi_sogunnar_000014 55 00:12:54.54 7.04 0.06 en til þess að grafa þurfti mannafla og fjármagn og því voru áhugasamir auðmenn bak við marga fornleifaleiðangra -i_ljosi_sogunnar_000014-0056-00:13:0210-00:00:0984 i_ljosi_sogunnar_000014 56 00:13:02.10 9.856 0.38 um nítján hundruð og sjö ákvað carnarvon jarl að gerast slíkur styrktaraðili hann leitaði álits kunnugra um hvaða fornleifafræðing hann gæti fengið til liðs við sig -i_ljosi_sogunnar_000014-0057-00:13:1268-00:00:1226 i_ljosi_sogunnar_000014 57 00:13:12.68 12.288 0.09 það vildi svo til að einn færasti fornleifafræðingur í egyptalandi hafði þá einmitt verið verklaus í tvö ár í raun á eyðimerkurgöngu eftir að hann missti vinnunna vegna vesens í drunum túristum -i_ljosi_sogunnar_000014-0060-00:13:4228-00:00:1228 i_ljosi_sogunnar_000014 60 00:13:42.28 12.16 0.34 þá var það sem mikinn kölluðu skraufþurran dalinn í fjallendi við vesturbakka nílar hinumegin við borgina þebu og það var þar sem þeir lögðu konunga sína og fyrirmenni til greftrunar öldum saman -i_ljosi_sogunnar_000014-0061-00:13:5562-00:00:1540 i_ljosi_sogunnar_000014 61 00:13:55.62 15.36 0.39 evrópubúar byrjuðu stunda fornleifauppgröft í dalnum undir lok átjándu aldar og upphaf tuttugustu aldar var búið að uppgötva þar og rannsaka tugi grafhýsa faraóa aðalsmanna presta og embættismanna konungadalurinn var hann þá kallaður -i_ljosi_sogunnar_000014-0062-00:14:1266-00:00:2056 i_ljosi_sogunnar_000014 62 00:14:12.66 20.608 0.36 konar einkaleyfi á uppgreftri í konungadalnum í upphafi tuttugustu aldar hafði auðugur bandarískur lögfræðingur toshiba á hans vegum höfðu á fyrsta áratug aldarinnar uppgötvað fjölda grafa meðal annars grafir faraóanna tútmós fjórða og hóremhebs síðasta fara og átjándu konungsættarinnar -i_ljosi_sogunnar_000014-0063-00:14:3414-00:00:1024 i_ljosi_sogunnar_000014 63 00:14:34.14 10.24 0.36 en eftir að menn degi sögðu dustað rykið af fórum heim nítján hundruð og tólf fór bandaríkjamaðurinn reyndar að trúa því að ekkert væri eftir að finna í -i_ljosi_sogunnar_000014-0064-00:14:5254-00:00:2066 i_ljosi_sogunnar_000014 64 00:14:52.54 20.736 0.44 hart var ekki á sama máli með bakaríi sínum carnarvon jarli hafði hann þó stundað uppgröft hér og þar um egyptaland og uppgötvað ýmislegt en einmitt þegar theodore lýsti því yfir að konungadalurinn væri uppþornaður hafði carter fengið áhuga á nokkrum gripum sem útsendarar deyi höfðu grafið upp nokkru áður -i_ljosi_sogunnar_000014-0066-00:15:2286-00:00:0824 i_ljosi_sogunnar_000014 66 00:15:22.86 8.32 0.22 tútankamon sonur akhenatens hins alræmda sem hafði sests á valdastól kornungur og dáið á táningsaldri nokkrum árum síðar -i_ljosi_sogunnar_000014-0067-00:15:3178-00:00:1346 i_ljosi_sogunnar_000014 67 00:15:31.78 13.44 0.14 var lítið um hann vitað og heimildar fáar þrátt fyrir að tútankamon hafi dregið sérviskulega eingyðistrú föður síns til baka galt eftir dauða sinn fyrir faðerni sitt og að víða verið strikaður út úr sögunni líka -i_ljosi_sogunnar_000014-0068-00:15:4634-00:00:0398 i_ljosi_sogunnar_000014 68 00:15:46.34 3.968 0.2 gröf hann sagði aldrei fundist bara þessi brot og snifsi -i_ljosi_sogunnar_000014-0069-00:15:5086-00:00:0996 i_ljosi_sogunnar_000014 69 00:15:50.86 9.984 0.32 kannski hafði gröfin sömuleiðis verið eyðilögð fyrr eða síðar hana hvort af ásettu ráði til að þurrka hann út eða verið svo rækilega rænd og rupluð af grafarræningjum -i_ljosi_sogunnar_000014-0071-00:16:0926-00:00:0922 i_ljosi_sogunnar_000014 71 00:16:09.26 9.216 0.08 árið nítján hundruð og fjórtán gaf hann því einkaleyfi sitt í dalnum upp á bátinn og harkaleg velgjörðarmaður hans kannanir tók við því með gleði -i_ljosi_sogunnar_000014-0072-00:16:3146-00:00:1320 i_ljosi_sogunnar_000014 72 00:16:31.46 13.184 0.16 fyrri heimsstyrjöldin brast út ekki löngu síðar og þá voru annað að hugsa en fornminjar carter var áfram í egyptalandi öll stríðsárin og túlkaði fyrir breska herinn hann hafi búið í landinu í tvo áratugi og talaði arabísku -i_ljosi_sogunnar_000014-0073-00:16:4600-00:00:0694 i_ljosi_sogunnar_000014 73 00:16:46.00 6.912 0.19 en leit hans í konungadalnum gat ég ekki hafist fyrir alvöru fyrr en undir lok stríðsins í árslok nítjánhundruð og sautján -i_ljosi_sogunnar_000014-0074-00:16:5344-00:00:0750 i_ljosi_sogunnar_000014 74 00:16:53.44 7.552 0.05 en þá hófst hann rækilega handa og leitaði stanslaust með liði egypskra verkamanna og rúðukerfinu sem hann hafði þróað áður -i_ljosi_sogunnar_000014-0075-00:17:0132-00:00:0946 i_ljosi_sogunnar_000014 75 00:17:01.32 9.344 0.39 hann kortlagði þannig hvern fermetra af skraufþurrum sandi og sandsteinsklettum landslag alsett örum skurðum síðan úr fyrri fornleifaleiðangra -i_ljosi_sogunnar_000014-0076-00:17:1812-00:00:0496 i_ljosi_sogunnar_000014 76 00:17:18.12 4.992 0.27 kveðinn nítjánhundruð tuttugu ekki veturinn nítján hundruð tuttugu og eitt ekkert -i_ljosi_sogunnar_000014-0077-00:17:2422-00:00:0724 i_ljosi_sogunnar_000014 77 00:17:24.22 7.296 0.32 þá var carnarvon jarl búinn að missa trúna á carter hann neitaði að borga fyrir næsta vetur víst ekkert fyndist í dalnum -i_ljosi_sogunnar_000014-0078-00:17:3282-00:00:0674 i_ljosi_sogunnar_000014 78 00:17:32.82 6.656 0.11 en carter tókst að lokum að sannfæra um bara einn vetur í viðbót að lokum lét jarlinn undan -i_ljosi_sogunnar_000014-0079-00:17:5124-00:00:0652 i_ljosi_sogunnar_000014 79 00:17:51.24 6.4 0.2 korter hafði þá farið yfir allt þetta svæði áður en vildi leita betur og hann vissi hvar hann vildi byrja -i_ljosi_sogunnar_000014-0080-00:17:5836-00:00:1286 i_ljosi_sogunnar_000014 80 00:17:58.36 12.928 0.32 um miðjan dalinn var grafhýsi ramsesar sjötta faraós af tuttugustu konungsættinni frakki nokkur hafði fundið það undir lok nítjándu aldar eitt af fyrstu grafhýsunum sem evrópskir fornleifafræðingar könnuðu -i_ljosi_sogunnar_000014-0081-00:18:1264-00:00:1128 i_ljosi_sogunnar_000014 81 00:18:12.64 11.264 0.24 leit sína í konungadalnum hafði carter fundið skammt frá grafhýsinu rústir gamalla steinskála sem byggðir höfðu verið fyrir verkamennina sem byggðu grafhýsið á sínum tíma fyrir þrjú þúsund árum -i_ljosi_sogunnar_000014-0082-00:18:2472-00:00:0750 i_ljosi_sogunnar_000014 82 00:18:24.72 7.552 0.43 carter og menn hans voru rétt að byrja að koma sér fyrir í upphafi leitartímabilsins í nóvemberbyrjun nítjánhundruð tuttugu og tvö -i_ljosi_sogunnar_000014-0084-00:18:3772-00:00:0902 i_ljosi_sogunnar_000014 84 00:18:37.72 8.96 0.32 eitthvað sem virtist vera úthöggvið steinþrep undir rústum þessara fátæklega skála sem höfðu hýst verkamenn við grafhýsasmíði til forna -i_ljosi_sogunnar_000014-0085-00:18:5364-00:00:1276 i_ljosi_sogunnar_000014 85 00:18:53.64 12.8 0.24 loksins höfum við fundið eitthvað steinþrep sem leyndist undir því sem eftir er af verkamannaskálar ég veit ekki hvert þrepin en ég vona að ég komist að því vonbrigða -i_ljosi_sogunnar_000014-0086-00:19:0752-00:00:1926 i_ljosi_sogunnar_000014 86 00:19:07.52 19.328 0.24 tveimur dögum síðar voru korter og menn hans búnir að grafa upp tólf þrep sem lágu niður að dyrum sem lokaðar voru með sporöskjulaga steininnsiglum engin merki voru á dyrunum um hvað eða hver lægi bak við er en svo íburðarmikið voru innsiglin að það hlaut að vera einhver merkileg persóna -i_ljosi_sogunnar_000014-0087-00:19:2808-00:00:1002 i_ljosi_sogunnar_000014 87 00:19:28.08 9.984 0.18 og það að dyrnar væru enn innsigluð var magnað langflestar aðalsmannagrafir í dalnum höfðu verið opnaðar og rændar öldum eða árþúsundum áður -i_ljosi_sogunnar_000014-0088-00:19:4138-00:00:0504 i_ljosi_sogunnar_000014 88 00:19:41.38 4.992 0.0 carter fór ekki lengra hann skipaði mönnum sínum að hylja þrepin niður að dyrunum -i_ljosi_sogunnar_000014-0090-00:20:0354-00:00:0756 i_ljosi_sogunnar_000014 90 00:20:03.54 7.552 0.31 biðin hefur eflaust verið erfið fyrir katar ana undir sandinum handan innsigla beið hans eitthvað magnað -i_ljosi_sogunnar_000014-0091-00:20:1156-00:00:0900 i_ljosi_sogunnar_000014 91 00:20:11.56 8.96 0.04 en hann beið engu að síður í þrjár vikur með að kanna þar til karakter englandi með dóttur sinni tuttugasta og þriðja nóvember -i_ljosi_sogunnar_000014-0092-00:20:2766-00:00:0880 i_ljosi_sogunnar_000014 92 00:20:27.66 8.704 0.15 þremur dögum síðar tuttugasta og sjötta nóvember var svo komið að því jarlinn jarlsdóttirin og fornleifafræðingurinn fóru niður að dyrunum -i_ljosi_sogunnar_000014-0093-00:20:3704-00:00:1606 i_ljosi_sogunnar_000014 93 00:20:37.04 16.0 0.46 þau vissu orðið nokkuð um hvað var í vændum því verkamenn carters hreinsað alla steina sand og drasl frá dyrunum og í ljós hafði komið áletrun með nafni eiganda grafhýsisins tútankamon drengfaraóinn sem carter hafði leitað að -i_ljosi_sogunnar_000014-0094-00:20:5478-00:00:0856 i_ljosi_sogunnar_000014 94 00:20:54.78 8.576 0.33 kartanou milli sem amma hans sagði gefið honum þegar númer sautján ára og á leið til lekann fyrsta sinn það voru þrjátíu ár síðan -i_ljosi_sogunnar_000014-0095-00:21:0526-00:00:0486 i_ljosi_sogunnar_000014 95 00:21:05.26 4.864 0.09 með skjálfandi höndum hjá ég örlítið skarð í efra vinstra horni -i_ljosi_sogunnar_000014-0096-00:21:1102-00:00:1588 i_ljosi_sogunnar_000014 96 00:21:11.02 15.872 0.32 í fyrstu sá ég ekki neitt loginn flökti í heitu loftinu sem lak út úr klefanum en sem augu min vöndu myrkrinu birtu smámsaman út úr móðinn skrítnar skepnur styttur og gull hvarvetna litu -i_ljosi_sogunnar_000014-0097-00:21:2810-00:00:0558 i_ljosi_sogunnar_000014 97 00:21:28.10 5.504 0.07 í andartak það hlýtur að hafa virst heim eilífð fyrir þau sem stóðu hjá -i_ljosi_sogunnar_000014-0099-00:21:5318-00:00:0674 i_ljosi_sogunnar_000014 99 00:21:53.18 6.656 0.19 það er erfitt að lýsa tilfinningum okkar og undrun þegar í ljós kom heilt safn fjársjóð -i_ljosi_sogunnar_000014-0103-00:23:0662-00:00:1060 i_ljosi_sogunnar_000014 103 00:23:06.62 10.624 0.11 það var ólíkt öðrum gröfum sem fornleifafræðingar höfðu fundið í egyptalandi því grafarræningjar höfðu ekki látið þar gripa sópa þetta var allt ósnert allar gersemar á sínum stað -i_ljosi_sogunnar_000014-0104-00:23:1812-00:00:1144 i_ljosi_sogunnar_000014 104 00:23:18.12 11.52 0.12 eða að mestu við nánari rannsókn hefur komið í ljós að einhverntímann í forneskju hafa einhverjir farið inn í grasið einu sinni eða tvisvar en létu þó ótalda fjársjóði vera af einhverjum ástæðum -i_ljosi_sogunnar_000014-0105-00:23:3034-00:00:0592 i_ljosi_sogunnar_000014 105 00:23:30.34 5.888 0.13 síðan voru verkamannaskálar ramsesar sjötta byggðar yfir grafhýsið og það fékk að vera í friði -i_ljosi_sogunnar_000014-0106-00:23:3828-00:00:1038 i_ljosi_sogunnar_000014 106 00:23:38.28 10.368 0.15 og þetta var bara forherbergi grasi að var ekki fyrr en í febrúar árið eftir nítján hundruð tuttugu og þrjú sem sjálf grafhvelfing drengfaraósins var opnuð -i_ljosi_sogunnar_000014-0107-00:23:4906-00:00:3958 i_ljosi_sogunnar_000014 107 00:23:49.06 39.552 0.21 hún var rækilega innsigluð þangað hafði sannarlega enginn komið í meira en þrjú þúsund ár glaðbeitta örfáum dögum eftir að carter hafði fyrst gægst inn í gröf tútankamons úr erlendir fjölmiðlar komnir í málið og fylgdust með hverri vendingu af áfergju málið vakti gríðarmikla athygli sér í lagi í bandaríkjunum þar sem sagt er að eins konar tútankamon æði hafi gripið um sig þarna síðla árs nítjánhundruð tuttugu og tvö -i_ljosi_sogunnar_000014-0108-00:24:3564-00:00:1840 i_ljosi_sogunnar_000014 108 00:24:35.64 18.432 0.37 glettileg danslög voru samin um tungning hún var kallaður vestanhafs einhverskonar egypsk mótíf urðu vinsæl á skartgripum og í tísku egypskar innréttingar sömuleiðis ásjóna drengfaraósins var notuð til að auglýsa allt frá eldspýtum til ávaxta og svo framvegis -i_ljosi_sogunnar_000014-0111-00:25:1194-00:00:1448 i_ljosi_sogunnar_000014 111 00:25:11.94 14.464 0.38 það kynnti enn undir egyptómaníuna þegar í febrúar nítjánhundruð tuttugu og þrjú kartöflu voru loks reiðubúnir að fara inn í sjálfa grafhvelfingu drengfaraósins heyrum kataranum sinni -i_ljosi_sogunnar_000014-0113-00:25:4872-00:00:1980 i_ljosi_sogunnar_000014 113 00:25:48.72 19.84 0.48 lifir und ekki játa að fyllast ótalinn lokinu svo í aðrar vikna þeir brjótast í í gröf sem hefur verið innsigluð með guðhræddan fyrir svo mörgum öldum -i_ljosi_sogunnar_000014-0114-00:26:1438-00:00:0792 i_ljosi_sogunnar_000014 114 00:26:14.38 7.936 0.14 þrjátíu og þrjú aldir voru síðan fætur manna snertu síðast gólfi sem við söndum á þó voru í kringum okkur ummerki lífs -i_ljosi_sogunnar_000014-0118-00:27:0202-00:00:0850 i_ljosi_sogunnar_000014 118 00:27:02.02 8.448 0.0 okkar var að verða vitni að sjónarspili sem enginn maður á okkar tíma hafði áður séð -i_ljosi_sogunnar_000014-0120-00:27:2208-00:00:1072 i_ljosi_sogunnar_000014 120 00:27:22.08 10.752 0.2 ég skal varlega á reipi fjarlægi dýrmæt innsiglin opnaði kom í ljós annað skrínin en vandaðra listasmíð en það þeirra -i_ljosi_sogunnar_000014-0121-00:27:3468-00:00:1740 i_ljosi_sogunnar_000014 121 00:27:34.68 17.408 0.31 inkana konungsins voru kyrfilega varðar fyrir innan alls fjögur innsigluð viðarskríni hvert öðru minna þann kattarlíki granítkistu það var ærið verk að lyfta af henni lokinu sem var meira en tonn þyngd en það hafðist -i_ljosi_sogunnar_000014-0122-00:28:1534-00:00:0370 i_ljosi_sogunnar_000014 122 00:28:15.34 3.712 0.2 hver og einna var fann djúpt fyrir hátíðlega þessarar stundar -i_ljosi_sogunnar_000014-0123-00:28:3566-00:00:1552 i_ljosi_sogunnar_000014 123 00:28:35.66 15.488 0.43 inn í steinkistunni var sjálf líkkista tútankamons dýrðlega gullslegin og skreytt bláu og rauðu kistan sem enn í dag er frægasta tákn faraósins unga og í rennismiðir egyptalands -i_ljosi_sogunnar_000014-0124-00:28:5158-00:00:1220 i_ljosi_sogunnar_000014 124 00:28:51.58 12.288 0.1 raunar var það bara sú ysta af þremur kistum utan um sjálfa múmíuna þær tvær ytri úr gullskreyttum við en sú innsta úr skíragulli hundrað og tíu kíló og skreytt eðalsteinum -i_ljosi_sogunnar_000014-0127-00:29:2218-00:00:0716 i_ljosi_sogunnar_000014 127 00:29:22.18 7.04 0.14 síðasta gjöfina eins og okkur þóknaðist að halda frá barnungi ekki drottningunni til eiginmannsins -i_ljosi_sogunnar_000014-0128-00:29:5620-00:00:0836 i_ljosi_sogunnar_000014 128 00:29:56.20 8.448 0.25 innan um alla þessa konunglegu burð gull hvar sem augað eygði var ekkert eins fagurt eins og þessi örfáu vinum -i_ljosi_sogunnar_000014-0129-00:30:0572-00:00:0752 i_ljosi_sogunnar_000014 129 00:30:05.72 7.424 0.16 þau sögðu okkur hver skammur tími árin þrjú þúsund þrjú hundruð voru í raun bara eins og í kæru -i_ljosi_sogunnar_000014-0130-00:30:1954-00:00:0588 i_ljosi_sogunnar_000014 130 00:30:19.54 5.888 0.21 nítjánda mars nítjánhundruð tuttugu og þrjú þegar rannsóknarvinna við grafhvelfinguna var í fullum gangi -i_ljosi_sogunnar_000014-0131-00:30:3102-00:00:0392 i_ljosi_sogunnar_000014 131 00:30:31.02 3.968 0.25 en þegar hann var að raka sig skömmu síðar skara í bitið -i_ljosi_sogunnar_000014-0132-00:30:3550-00:00:0772 i_ljosi_sogunnar_000014 132 00:30:35.50 7.808 0.3 fékk svo blóðsýkingu og lést rúmum þremur vikum síðar fimmta apríl á hótelherbergi í kaíró fimmtíu og sex ára gamall -i_ljosi_sogunnar_000014-0133-00:30:4938-00:00:1762 i_ljosi_sogunnar_000014 133 00:30:49.38 17.536 0.41 sviplegur dauði jarlsins vakti athygli fjölmiðla á vesturlöndum sem enn fylgdust grannt með gangi mála á krekar orðrómur um að bölvun hvíldi á gröfum gömlu faraóanna og með því að rjúfa innsiglin að grafhvelfingu tútankamons hefði kjarnavopnaranns -i_ljosi_sogunnar_000014-0134-00:31:0746-00:00:1288 i_ljosi_sogunnar_000014 134 00:31:07.46 12.928 0.36 í fjölmiðlum rifjaði einn af samverkamönnum carters upp að sama dag og carter opnaði gröfina hefði kóbrasnákur ráðist inn í búr kanarífuglsins sem carter hélt á heimili sínu og gleypt fuglinn í sig -i_ljosi_sogunnar_000014-0136-00:31:2554-00:00:0758 i_ljosi_sogunnar_000014 136 00:31:25.54 7.552 0.25 samt var að ljósin í kastala jarlsins á englandi hefðu slokknað um leið og hann lést í kaíró og hundurinn hans gefið upp öndina -i_ljosi_sogunnar_000014-0139-00:32:4342-00:00:0456 i_ljosi_sogunnar_000014 139 00:32:43.42 4.48 0.0 eru elstu málmblásturshljóðfæri sem fundist hafa og enn er hægt að leika á -i_ljosi_sogunnar_000014-0140-00:32:4848-00:00:2048 i_ljosi_sogunnar_000014 140 00:32:48.48 20.48 0.23 brautargengi breska ríkisútvarpsins sextánda apríl nítján hundruð þrjátíu og níu demantar í breska hernum blés í báða lúðra sem höfðu þá ekki hljómað í meira en þrjú þúsund ár og -i_ljosi_sogunnar_000014-0141-00:33:1762-00:00:1328 i_ljosi_sogunnar_000014 141 00:33:17.62 13.312 0.31 silfurlúðurinn fyrst sagan segir að á æfingu fyrir útvarpsútsendinguna hafi sprunga myndast í þann silfraða einn af fornleifafræðingunum sem viðstaddir voru var þá svo miður sín að það þurfti að leggja hann inn á spítalann -i_ljosi_sogunnar_000014-0142-00:33:4862-00:00:2596 i_ljosi_sogunnar_000014 142 00:33:48.62 25.984 0.34 úrani þykja svo brothættir að þá er ekki lengur spilað í dag þ�� þeir eru geymdir á egypska þjóðminjasafninu í kaíró þegar múgur réðst inn á safnið í miðri egypsku byltingunni í ársbyrjun tvö þúsund og ellefu hvarf bronslúðurinn ásamt fleiri safngripum en hann fannst nokkrum vikum síðar ásamt fleiri ævafornum munum í svörtum plastpoka og bekk í neðanjarðarlestastöð í kaíró -i_ljosi_sogunnar_000014-0143-00:34:2190-00:00:2148 i_ljosi_sogunnar_000014 143 00:34:21.90 21.504 0.34 kannski eins gott þegar lúðurinn hvarf sagði umsjónarmaður tútankamons skipa og egypska safninu að lúðurinn hefði yfirnáttúrulegan kraft nefnilega í hvert sinn sem blásið er í hann brýst út stríð svo vildi til að starfsmaður sárin hafði látið freistast að blása í ansar en byltingin hófst tvö þúsund og ellefu -i_ljosi_sogunnar_000014-0144-00:34:4382-00:00:0906 i_ljosi_sogunnar_000014 144 00:34:43.82 9.088 0.17 það sama mun hafa gerst fyrir sex daga stríðið nítján hundruð sextíu og sjö staði safnaðarins og persaflóastríðið nítján hundruð níutíu og eitt -i_ljosi_sogunnar_000014-0145-00:34:5352-00:00:1450 i_ljosi_sogunnar_000014 145 00:34:53.52 14.464 0.34 þá var það ungur starfsnemi á safninu sem blés í lúðurinn kannski rétt nokkrum mánuðum eftir að útvarpsmenn birti á lúðra nítján hundruð þrjátíu og níu braust sannarlega út stríð í evrópu -i_ljosi_sogunnar_000014-0146-00:35:1884-00:00:1326 i_ljosi_sogunnar_000014 146 00:35:18.84 13.312 0.32 í gegnum grafhýsi sitt og fjölmiðlafárið sem fylgdi uppgötvun þess varð tútankamon inn frægasti fara og fornegypta þó valdatíðar hafi verið stutt og tíðindalítil að því er við vitum við vitum reyndar ekki mikið -i_ljosi_sogunnar_000014-0147-00:35:3276-00:00:2132 i_ljosi_sogunnar_000014 147 00:35:32.76 21.248 0.08 fræðimenn hafa í gegnum árin sett fram ýmsar kenningar um það hvers vegna drengurinn lést ungur það er ljóst að dauða hans bar brátt að ýmislegt bendir til þess að gengið hafi verið frá grafhýsinu í flýti sum málverkin á veggjunum þykja hroðvirknisleg miðað við aðrar grafir frá svipuðu tímabili sumstaðar virðist málningin varla hafa fengið að þorna á veggjunum -i_ljosi_sogunnar_000014-0148-00:35:5492-00:00:0938 i_ljosi_sogunnar_000014 148 00:35:54.92 9.344 0.19 lengi vel var vinsælt að halda því fram að tútankamon hefði verið myrtur ekki síst vegna dularfullra brota á höfuðkúpuna en sáust þegar múmían var rannsökuð -i_ljosi_sogunnar_000014-0149-00:36:0504-00:00:2150 i_ljosi_sogunnar_000014 149 00:36:05.04 21.504 0.22 tútankamon var fallast dætur hans duga muniði þær hvíldu raunar með honum í grafhýsinu og þegar hann lést tók við krúnunni einn af ráðgjöfum hans dularfullur maður að nafni sem áður stjórnaði hans nafni þegar drengurinn var enn ómyndugur lét hann myrða tútankamon þegar hann varð fullvaxta til að halda völdum -i_ljosi_sogunnar_000014-0150-00:36:2762-00:00:2062 i_ljosi_sogunnar_000014 150 00:36:27.62 20.608 0.23 en nú telja reyndar flestir að höfuðkúpubrotin séu til komin eftir dauða faraósins þegar hann var smurður múmían hefur verið könnuð í þaula á síðustu árum og áratugum og þannig telja flestir nú líklegra að sýking eftir beinbrot hafi dregið hann til dauða drenginn sem var veikburða fyrir vegna malaríusmita og innræktunar -i_ljosi_sogunnar_000014-0151-00:36:5662-00:00:1054 i_ljosi_sogunnar_000014 151 00:36:56.62 10.496 0.17 fimm þúsund fjögur hundruð gripir af öllum stærðum og gerðum og verðmæti fundust í grafhýsi tútankamons mesti fjársjóður sem fundist hefur í fornegypskri gröf -i_ljosi_sogunnar_000014-0152-00:37:0790-00:00:1584 i_ljosi_sogunnar_000014 152 00:37:07.90 15.872 0.16 ef öllu þessu var safnað saman í snarhasti og ef tútankamon þótti ekki sérlega máttugur eða merkilegur faraó má gera sér í hugarlund hverskyns ógrynni af dýrmætum hefur einu sinni verið að finna í öðrum grafhýsum merkari konunga áður en grafarræningjar fóru þar um -i_ljosi_sogunnar_000014-0153-00:37:2512-00:00:0956 i_ljosi_sogunnar_000014 153 00:37:25.12 9.6 0.17 fjársjóður tútankamons slapp svo einnig við þau örlög að villast úr landi á erlend söfn allt góssið er varðveitt á egypska þjóðminjasafninu í ró -i_ljosi_sogunnar_000014-0154-00:37:3568-00:00:1192 i_ljosi_sogunnar_000014 154 00:37:35.68 11.904 0.21 grafhýsið sjálft í konungadalnum utan við lúxor er opið gestum og þangað hafa ótalmargir ferðamenn lagt leið sína undanfarna áratugi þeir hafa ekki fallið unnvörpum vegna neinnar bölvunar auðvitað -i_ljosi_sogunnar_000014-0155-00:37:4806-00:00:1278 i_ljosi_sogunnar_000014 155 00:37:48.06 12.8 0.07 frekar er það á hinn veginn árið tvö þúsund og ellefu varð að loka grafhýsinu til að vinna gegn rakaskemmdum vegna gestafjöldans en það var opnaðar nýju í ársbyrjun tvö þúsund og nítján og nú að geta staðist tímans tönn -i_ljosi_sogunnar_000014-0156-00:38:0228-00:00:1120 i_ljosi_sogunnar_000014 156 00:38:02.28 11.136 0.2 áfram rotið fær múmía piltsins sem lést átján eða nítján ára gamall að hvíla áfram í grafhýsinu í konungadalnum þar sem hann var lagður fyrir þrjú þúsund þrjú hundruð árum -i_ljosi_sogunnar_000014-0157-00:38:1758-00:00:1650 i_ljosi_sogunnar_000014 157 00:38:17.58 16.512 0.31 þar karls annan mars nítján hundruð þrjátíu og níu sextíu og fjögurra ára gamall úr krabbameini hann varði síðustu æviárunum jafnoka og skrásetja þssa fimm þúsund fjögur hundruð gripi sem fundust í grafhýsi tútankamons og hann ferðaðist um og sagði frá götunni -i_ljosi_sogunnar_000014-0158-00:38:3496-00:00:1826 i_ljosi_sogunnar_000014 158 00:38:34.96 18.304 0.31 á grafsteini carters er áletrun af alabasturskaleik sem var með fyrstu gripunum sem hatramma og meiri þú verja milljónum ára þú sem elskar þebu sitjandi með andlitið í norðanvindinn og hamingjuna fyrir -i_ljosi_sogunnar_000015-0002-00:00:2876-00:00:1176 i_ljosi_sogunnar_000015 2 00:00:28.76 11.776 0.3 svo ritaði sæfarinn kristófer kólumbus í bréfi til velgjörðamanna sinna spænsku konungshjónanna ísabellu og ferdínands af skipsfjöl síðsumar fjórtán hundruð níutíu og átta -i_ljosi_sogunnar_000015-0004-00:00:5090-00:00:0342 i_ljosi_sogunnar_000015 4 00:00:50.90 3.456 0.18 og í vatni sem ég minntist þá er ekki úr paradís -i_ljosi_sogunnar_000015-0009-00:03:1152-00:00:0782 i_ljosi_sogunnar_000015 9 00:03:11.52 7.808 0.11 nokkuð um þetta vissu evrópumennirnir um borð í skipum kólumbusar auðvitað ekki þegar þeir sáu glitta í landið fyrst -i_ljosi_sogunnar_000015-0011-00:04:1230-00:00:0948 i_ljosi_sogunnar_000015 11 00:04:12.30 9.472 0.16 við vitum ekki hversu margir bjuggu í því sem nú telst venesúela þegar fyrstu evrópsku sæfarana bar að garði um ein milljón manna telja margir -i_ljosi_sogunnar_000015-0012-00:04:2220-00:00:0630 i_ljosi_sogunnar_000015 12 00:04:22.20 6.272 0.2 en nú þegar kólumbus var búinn að uppgötva paradís sína myndi þeim fara ört fækkandi -i_ljosi_sogunnar_000015-0016-00:06:2036-00:00:0772 i_ljosi_sogunnar_000015 16 00:06:20.36 7.68 0.33 en kólumbus þurfti að sinna vafstri sínu á hispaníólu svo að fljótlega eftir að viðskiptunum lauk létu safaríferð -i_ljosi_sogunnar_000015-0020-00:07:3454-00:00:2026 i_ljosi_sogunnar_000015 20 00:07:34.54 20.224 0.44 með alonso de ohan í för ítali annar frækinn könnuður amerigo vestar sem nokkrum árum síðar sannaði það að þessar slóðir væru alls engin asía heldur nýr heimshluti og fékk svo þann heiður að tvær stórar heimsálfur úr nefndar eftir honum norður og suður ameríku -i_ljosi_sogunnar_000015-0021-00:07:5542-00:00:1202 i_ljosi_sogunnar_000015 21 00:07:55.42 12.032 0.14 en þarna fjórtán hundruð níutíu og níu sigldu þeir og hedemora hjá paría þar sem áhöfn kólumbusar hafði farið í land árið áður og svo lengra vestur með ströndinni -i_ljosi_sogunnar_000015-0022-00:08:0786-00:00:1238 i_ljosi_sogunnar_000015 22 00:08:07.86 12.416 0.36 könnuðu meðal annars innhaf karíbahafsins norðaustast í því sem nú er venesúela maracapana þar bjuggu innfæddir við ströndina í litlum kofum á stólpum í vatninu -i_ljosi_sogunnar_000015-0023-00:08:2078-00:00:1474 i_ljosi_sogunnar_000015 23 00:08:20.78 14.72 0.21 minnti þetta ameríkueiðinu á búsetuform sem tíðkuðist í feneyjum heima hjá honum á ítalíu svo hann ákvað að kalla þetta strandsvæði litlu feneyjar eða upp á ítölsku venjan -i_ljosi_sogunnar_000015-0024-00:08:4308-00:00:1064 i_ljosi_sogunnar_000015 24 00:08:43.08 10.624 0.04 perlur reyndust finnast í miklum mæli við eyjarnar úti fyrir norðausturströnd venesúela og varð það aðalástæða þess að fleiri spænskir leiðangrar voru gerðir þangað út -i_ljosi_sogunnar_000015-0026-00:09:3702-00:00:1192 i_ljosi_sogunnar_000015 26 00:09:37.02 12.032 0.04 og árið fimmtán drottnuðu í annan leiðangur til venesúela og fleiri könnuðir jafnt sem framsæknir kaupmenn sigldu á þessar slóðir upp úr þessu aðallega í leit að perlum -i_ljosi_sogunnar_000015-0027-00:09:4970-00:00:1178 i_ljosi_sogunnar_000015 27 00:09:49.70 11.776 0.12 spánverjarnir skiptu fyrst við innfædda á perlum og einhverjum varningi en voru svo fjótir að komast upp á lagið með að handsama bara fólk í staðinn og hneppa í þrældóm við perluköfun -i_ljosi_sogunnar_000015-0030-00:10:1860-00:00:0986 i_ljosi_sogunnar_000015 30 00:10:18.60 9.856 0.33 spænskur dómíníkanamunkur bartolomé de las casas ritar svo í verkið stutt frásögn af eyðileggingu indíanna árið fimmtán hundruð fjörutíu og tvö -i_ljosi_sogunnar_000015-0031-00:10:2908-00:00:0406 i_ljosi_sogunnar_000015 31 00:10:29.08 4.096 0.0 þeir senda þá fjórar eða fimm álnir niður í djúpið -i_ljosi_sogunnar_000015-0036-00:11:1784-00:00:1234 i_ljosi_sogunnar_000015 36 00:11:17.84 12.416 0.31 í einni gamalli heimild segir ennfremur að þrælarnir hafi verið læstir kyrfilega inni á næturnar þar sem spánverjarnir hafi farið að trúa því að ætti perlukafari samneyti við konu myndi hann fljóta -i_ljosi_sogunnar_000015-0037-00:11:3102-00:00:0722 i_ljosi_sogunnar_000015 37 00:11:31.02 7.168 0.21 margoft drukknaður við störf sín og sást ekki meir fyrir berast efst á öldunum -i_ljosi_sogunnar_000015-0038-00:11:4390-00:00:0784 i_ljosi_sogunnar_000015 38 00:11:43.90 7.808 0.17 og þessi dauðdagi er sérlega sársaukafullar brjóstið heri saman á meðan lungna -i_ljosi_sogunnar_000015-0043-00:13:4402-00:00:1734 i_ljosi_sogunnar_000015 43 00:13:44.02 17.408 0.26 en las kassa kemur sögu venesúela sérstaklega þar sem árið fimmtán hundruð tuttugu fékk hann úthlutað landspildu á norðurströnd fastlandsins terra firma eins og spánverjar voru farnir að kalla til tilraunaverkefnis sem hann hafði lengi gengið með í maganum -i_ljosi_sogunnar_000015-0045-00:14:4004-00:00:2520 i_ljosi_sogunnar_000015 45 00:14:40.04 25.216 0.25 og svo var skaðinn líka skeður spænskir perluþrælahaldarar á fastlandinu höfðu þegar farið svo illa með frumbyggjana þarna á svæðinu eins og frá agentar óku nýjum landnemum almennt illa og réðust á það við fyrsta tækifæri kassarnir sér fyrir í nýlendu sinni þegar hersveit frumbyggja réðst á byggðina og drap fjölda manns hann gafst upp á venesúela -i_ljosi_sogunnar_000015-0049-00:16:3032-00:00:3214 i_ljosi_sogunnar_000015 49 00:16:30.32 32.128 0.18 ferdínand spánarkonungur lést fimmtán hundruð og sextán dóttursonur hans tók við krúnunni á spáni sem karl fimmtán lést hinn afi hans hafrar maximilían fyrsti keisari hins heilaga rómverska veldis eða germanska veldisins til að gera sannfærandi tilkall til þeirrar krúnu líka þurfti karl á að halda nokkrum fjármunum sem hann hafði ekki yfir að ráða spænska konungsríkið stóð fjárhagslega ekki vel á þessum tíma þrátt fyrir nýlendubrölt -i_ljosi_sogunnar_000015-0051-00:17:4584-00:00:0914 i_ljosi_sogunnar_000015 51 00:17:45.84 9.216 0.47 þýsku bankamennirnir tóku til boðinu fagnandi slógu til og endurnefndu héraðið klingt feneyjar á þýsku -i_ljosi_sogunnar_000015-0056-00:20:4042-00:00:1228 i_ljosi_sogunnar_000015 56 00:20:40.42 12.288 0.12 sagt er einnig að þeir hafi étið eitthvað af innfæddu þrælunum sem voru óvanir köldu loftslaginu á fjöllum og féllu unnvörpum úr kulda og vosbúð og já ekkert dorado fundu þeir neinsstaðar -i_ljosi_sogunnar_000015-0060-00:23:0062-00:00:1948 i_ljosi_sogunnar_000015 60 00:23:00.62 19.456 0.23 það var því alls ekki ómögulegt að fleirir gullborgir væri í raun og veru að finna einhverstaðar þarna inni í skógunum eða uppi í fjöllunum næstu landsstjórar þjóðverja lögðu allir upp í eigin leiðangra í leit að dorado sem allir enduðu álíka ömurlega og fyrsti leiðangur ambrósíusar eins -i_ljosi_sogunnar_000015-0062-00:23:5230-00:00:1102 i_ljosi_sogunnar_000015 62 00:23:52.30 11.008 0.2 þjóðverjarnir voru ekki einir um mannátið í öðrum ferðum fundust þýskir landnemar sem orðið höfðu viðskila við aðra leiðangursmenn síðar brenndir og hálfétnir í frumbyggjaþurpum -i_ljosi_sogunnar_000015-0063-00:24:0388-00:00:1644 i_ljosi_sogunnar_000015 63 00:24:03.88 16.384 0.19 en einn þjóðverji varð að lokum svo frækinn að komast alla leið á ættjörð muisca þjóðarinnar sem nú er í kólumbíu eitra mestu menningarþjóðum ameríku fyrir komu evrópumanna til hverrar uppruni dorado goðsagnarinnar hefur stundum verið rakin -i_ljosi_sogunnar_000015-0064-00:24:2086-00:00:1468 i_ljosi_sogunnar_000015 64 00:24:20.86 14.72 0.32 en þegar sá þýski hafði brotið sér leið alla leið þangað suðreftir reyndist þó spænskur konkvistador vera rétt nýkominn á undan honum og hafði hann jú gengið úr skugga um að ekki heldur þarna væri nokkuð eldurinn -i_ljosi_sogunnar_000015-0068-00:25:4226-00:00:1572 i_ljosi_sogunnar_000015 68 00:25:42.26 15.744 0.15 munkurinn og baráttumaðurinn bartólómeus kasai stuttri frásögn sinni af eyðileggingu indíanna aftur hann hafði gefið upp á bátinn draum sinn um mannúðlega nýlendu á sömu slóðum en fylgdist skelfingu lostinn með aðförum þýsku kaupmannanna -i_ljosi_sogunnar_000015-0072-00:26:3490-00:00:1052 i_ljosi_sogunnar_000015 72 00:26:34.90 10.496 0.37 las casas var skrautlegur í orðfari og færði í stílinn en öðrum heimildum ber saman um að jafnvel í augum spænskra konkvistadora hafi þjóðverjar þótt sérlega grimmir -i_ljosi_sogunnar_000015-0074-00:27:4076-00:00:1436 i_ljosi_sogunnar_000015 74 00:27:40.76 14.336 0.35 aðskildar adolf þó líka með spánverjum og á næstu árum og áratugum héldu spánverjar áfram að halda frekar stefnulaust suðureftir frá ströndinni í leit að gulli og þarf varla að taka fram að allt var það árangurslítið -i_ljosi_sogunnar_000015-0078-00:29:3644-00:00:1002 i_ljosi_sogunnar_000015 78 00:29:36.44 9.984 0.29 við arakan bjuggu fleiri þjóðir eða ættbálkar þar á meðal leit en kallaðist tekin þeirra var gabrovo -i_ljosi_sogunnar_000015-0079-00:29:4692-00:00:1856 i_ljosi_sogunnar_000015 79 00:29:46.92 18.56 0.27 hann hafði tekið við þjóð sinni tvítugur fyrir um áratug þegar þetta gerist og var svo kröftugur leiðtogi að um leið og bera fór á spánverjum snuddandi eftir gulli í hæðum caracas dalsins ákvað hann að sameina þann fjölda þjóða í dalnum undir sinni stjórn og ráðast á spánverjana -i_ljosi_sogunnar_000015-0080-00:30:0602-00:00:1506 i_ljosi_sogunnar_000015 80 00:30:06.02 15.104 0.31 fyrstu gullgrafararnir urðu frá að hverfa spánverjar gerðu svo tvær frekari tilraunir fimmtán hundruð sextíu og tsunami inn í dalinn en stríðsmenn gekk slátruðu aðkomumönnunum auðveldlega -i_ljosi_sogunnar_000015-0082-00:31:4524-00:00:1898 i_ljosi_sogunnar_000015 82 00:31:45.24 18.944 0.45 kannski voru það þeir eða líklega voru það fullkomnari spánverja sem reyndust mörgþúsund manna her bandalags gabrovo bogum þeirra og spjótum ofviða niðurstaðan var afgerandi ósigur bandalagsins fjöldi innfæddra féll en goulart lífs -i_ljosi_sogunnar_000015-0084-00:32:5922-00:00:0772 i_ljosi_sogunnar_000015 84 00:32:59.22 7.68 0.4 úr madre rangt með nafn sléttunnar þar sem orrustan örlagaríka fór fram maracapana ekki macaparana -i_ljosi_sogunnar_000015-0087-00:34:5060-00:00:0856 i_ljosi_sogunnar_000015 87 00:34:50.60 8.576 0.25 en kokkurinn ódauðleika í mynni innfæddra og er enn í hávegum hafður sem fyrsta frelsishetja vinsælan -i_ljosi_sogunnar_000015-0089-00:35:2922-00:00:2162 i_ljosi_sogunnar_000015 89 00:35:29.22 21.632 0.43 árið fimmtán hundruð sjötíu og þrjú og mjög að stjórnendur venesúela sendu eftir liðsauka bæði til spænsku karíbahafseyjanna og spænska meginlandsins til að ráða niðurlögum tamanaco og félaga margar skærur fylgdu en loks lauk einni með því að spánverjar umkringdu tamanaco og menn hans utan við caracas og tóku leiðtogann höndum -i_ljosi_sogunnar_000015-0090-00:35:5144-00:00:0974 i_ljosi_sogunnar_000015 90 00:35:51.44 9.728 0.11 hér aftur er erfitt að segja hvað er satt og hvað er goðsögn en sagan er sú að tamanaco hafi verið dæmdur til dauða spánverjum til hengingar -i_ljosi_sogunnar_000015-0091-00:36:0162-00:00:1484 i_ljosi_sogunnar_000015 91 00:36:01.62 14.848 0.29 hinsvegar kom spænskur herforingi þá með þá hugmynd að skemmtilegra kannski væri að gefa andspyrnuleiðtoganum val annaðhvort yrði hann hengdur eins og til stóð eða hann mætti reyna að berjast við sérþjálfaðan stríðshund téðs herforingja -i_ljosi_sogunnar_000015-0092-00:36:1692-00:00:1360 i_ljosi_sogunnar_000015 92 00:36:16.92 13.568 0.23 spænsku konkvistadorarnir voru mikið fyrir að nota hunda í hernaði og oft margir illsvíruga og blóðþyrsta bardagahunda þessi ákveðni hundur hét víst vinur sem hlýtur að hafa verið kaldhæðnisleg nafngift -i_ljosi_sogunnar_000015-0094-00:36:4256-00:00:1000 i_ljosi_sogunnar_000015 94 00:36:42.56 9.984 0.36 og frammi fyrir spænskum áhorfendum sem hefur áreiðanlegt þótt þetta hin besta skemmtun áttust sér við innfæddi herforinginn tamanaco og stríðshundurinn vinur -i_ljosi_sogunnar_000015-0096-00:37:1102-00:00:1112 i_ljosi_sogunnar_000015 96 00:37:11.02 11.136 0.23 hvað sem satt er í þessari sögu varð dauði tamanacos fimmtán hundruð sjötíu og þrjú til þess að síðasti krafturinn fór úr andspyrnu einfara í venesúela gegn yfirgangri spænsku landanna -i_ljosi_sogunnar_000015-0100-00:38:3246-00:00:1744 i_ljosi_sogunnar_000015 100 00:38:32.46 17.408 0.21 næstu áratugi héldu spænskir herrar vinsæla áfram að byggja þar upp borgir og bæi og með tímanum varð útnárinn venesúela eða perluströndin sem þó hafði verið fyrsta fastlandið sem kólumbus kom auga á að almennilegum hluta af spænska nýlenduveldinu í suður ameríku -i_ljosi_sogunnar_000015-0101-00:38:5036-00:00:0654 i_ljosi_sogunnar_000015 101 00:38:50.36 6.656 0.06 þeim infæddu sem þá höfðu ekki fallið í stríði eða úr sjúkdómum eflaust ekki til mikillar gleði -i_ljosi_sogunnar_000016-0011-00:06:5286-00:00:1240 i_ljosi_sogunnar_000016 11 00:06:52.86 12.416 0.2 raunar tókst með honum og falsara nokkrum svo gott samband að tímatal hafði milligöngu um að tugir ungverskra gyðinga komust yfir falsaða pappíra og sluppu þannig við lestarferðina til ársins -i_ljosi_sogunnar_000016-0013-00:07:2164-00:00:0698 i_ljosi_sogunnar_000016 13 00:07:21.64 6.912 0.15 pabbi hans faldi sig og annars staðar móðirin annars staðar eldri bróðirinn polaris -i_ljosi_sogunnar_000016-0034-00:15:4478-00:00:1082 i_ljosi_sogunnar_000016 34 00:15:44.78 10.752 0.1 og sökudólgurinn sem græddi á tá og fingri á meðan ungverskættaður fjárfestir í bandaríkjunum sem fáir höfðu áður heyrt á minnst -i_ljosi_sogunnar_000016-0050-00:25:3110-00:00:0840 i_ljosi_sogunnar_000016 50 00:25:31.10 8.448 0.17 utanríkisráðherra rabins shimon peres tók við sem forsætisráðherra en boðaði fljótt til kosninga til að endurnýja umboð sitt -i_ljosi_sogunnar_000016-0051-00:25:4002-00:00:1680 i_ljosi_sogunnar_000016 51 00:25:40.02 16.768 0.4 í þingkosningum nítján hundruð níutíu og sex áttu kappi þeir peres leiðtogi verkamannaflokksins einn reyndasti stjórnskörungur ísraels og handhafi friðarverðlauna nóbels og forsprakki hægriflokksins líkt algjör nýliði benjamín nokkur netanjahú -i_ljosi_sogunnar_000016-0059-00:28:5920-00:00:0662 i_ljosi_sogunnar_000016 59 00:28:59.20 6.656 0.4 þingsins lærisveinn hans stjórn barbarana bandarískur gyðingur hófust strax handa -i_ljosi_sogunnar_000016-0067-00:31:4386-00:00:0586 i_ljosi_sogunnar_000016 67 00:31:43.86 5.888 0.19 soros vildi sagði enn einu sinni gera ungverjaland að landi sem hann hefði aldrei viljað yfirgefa -i_ljosi_sogunnar_000016-0070-00:32:2674-00:00:1916 i_ljosi_sogunnar_000016 70 00:32:26.74 19.2 0.28 þarna var nýlega farið að tala um hann reglulega og eftirlætissjónvarpsrás bandarískra hægrisinnaðir að demókratans og clinton hjónin fóru um hann lofsamlegum orðum nikolai bjarnanna -i_ljosi_sogunnar_000016-0080-00:37:0440-00:00:0734 i_ljosi_sogunnar_000016 80 00:37:04.40 7.296 0.11 enda orðinn nokkuð fullorðinn og kannski til lítils að reyna að þræta við gagnrýnendur sem saka hann um allsherjarsamsæri -i_ljosi_sogunnar_000016-0082-00:37:2856-00:00:0914 i_ljosi_sogunnar_000016 82 00:37:28.56 9.216 0.37 fyrr í sama mánuði hafði rörsprengja verið send á heimili soros í velstæðum smábæ í nurlaði og engan sakaði -i_ljosi_sogunnar_000017-0002-00:01:2754-00:00:2258 i_ljosi_sogunnar_000017 2 00:01:27.54 22.656 0.3 við spjölluðu um það mabalo skólastjóri og flæmska nunnan systir beata á meðan hún skoðaði hann alvarlegur hjartslátt svitadropa glitruðu á enninu en hann var skraufþurr í munninum þetta hlaut að vera malaría sagði beata sem hafði búið þarna í fjórtán ár og meðhöndlað ófáa malaríusjúklinga -i_ljosi_sogunnar_000017-0003-00:01:5074-00:00:2178 i_ljosi_sogunnar_000017 3 00:01:50.74 21.76 0.36 hún gaf honum sprautu af malaríulyfinu nívakín og aspirín við hausverknum hún kvaddi mabalo og hélt störfum sínum áfram tók á móti hópi ungra verðandi mæðra og gaf þeim vítamínssprautur og meðgönguráð mabalo fór í vinnuna eftir hann kenndi börnunum í sveitinni frönsku honum leið miklu betur -i_ljosi_sogunnar_000017-0004-00:02:2080-00:00:1192 i_ljosi_sogunnar_000017 4 00:02:20.80 12.032 0.17 miðvikudaginn tuttugasta og níunda september nítján hundruð sjötíu og sex barst sending á rannsóknarstofnunina í hitabeltissjúkdómum í antwerpen vandlega innpakkaður blár hitabrúsi úr plasti -i_ljosi_sogunnar_000017-0005-00:02:3368-00:00:1454 i_ljosi_sogunnar_000017 5 00:02:33.68 14.592 0.19 tveir af yngri og nýrri starfsmönnum rannsóknarstofnunarinnar giovanni gjöra doktorsnemi í örverulíffræði fengu það verkefni að opna brúsann og rannsaka innihaldið -i_ljosi_sogunnar_000017-0006-00:02:4894-00:00:1728 i_ljosi_sogunnar_000017 6 00:02:48.94 17.28 0.28 með latexhanska á höndum helltu þeir úr brúsanum súpu af hálfbráðnuðum ísmolum rauðleitu vatni og glerbrotum meðalaglas í brúsanum hafði greinilega brotnað á leiðinni og innihald þess blóð blandast ísvatni sem átti að halda blóðsýninu köldu -i_ljosi_sogunnar_000017-0007-00:03:0670-00:00:1194 i_ljosi_sogunnar_000017 7 00:03:06.70 11.904 0.17 í brúsanum var líka handskrifuð orðsending frá sendanda pakkans belgískum lækni á sjúkrahúsi í kinshasa höfuðborg ærnum nýlendu belga sem áður hét kongó -i_ljosi_sogunnar_000017-0008-00:03:1916-00:00:1226 i_ljosi_sogunnar_000017 8 00:03:19.16 12.288 0.19 blóðið í meðalaglasinu var úr flæmskri nunnu sem lá alvarlega veik á sjúkrahúsinu ætlunin hafði verið að senda hana heim til belgíu í rannsóknir en hún var orðin of veik til ferðalaga -i_ljosi_sogunnar_000017-0009-00:03:3192-00:00:2758 i_ljosi_sogunnar_000017 9 00:03:31.92 27.648 0.16 læknirinn sex hvort þeim vissi ekki hvað það var sem amaði að nunnunni var það sem hann vildi að kollegar sínir á hitabeltissjúkdómastofnuninni í antwerpen kæmust að en hann vissi að hún var ekki sú eina sem þjáðist af því sem virtist vera einhver óþekkt en lífshættuleg farsótt sem hafði blossað upp skyndilega í afskekktri sveit í ekvatoríu nyrst í stærri september -i_ljosi_sogunnar_000017-0010-00:04:0018-00:00:3256 i_ljosi_sogunnar_000017 10 00:04:00.18 32.512 0.16 það var vinnuregla á stofnuninni að klæðast latexhöndum annars voru ungu vísindamennirnir ekki í öðrum hlífðarbúnaði þegar þeir meðhöndluðu blóðið úr nunnunni vel þó þeir vissu að það gæti verið smitandi þeir voru frekar spenntir sérstaklega sá yngri doktorsneminn peter piot hversu oft hafði hann ekki látið sig dreyma um að uppgötva áður óþekktan sjúkdóm eða veiru og um rannsóknarnefnd slóðir eins og til afríku kannski var þetta tækifærið -i_ljosi_sogunnar_000017-0012-00:05:2252-00:00:1876 i_ljosi_sogunnar_000017 12 00:05:22.52 18.816 0.16 mannlífi gerðu ekkert gagn þetta var ekki malaría hann var með stöðugan niðurgang og magakrampa svo æpti af sársauka hann ældi blóði og svartagalli svo að nunnurnar höfðu varla undan að þrífa upp eftir hann og skipta á sjúkrarúminu engin lyf gerðu nokkuð gagn -i_ljosi_sogunnar_000017-0013-00:05:4256-00:00:1472 i_ljosi_sogunnar_000017 13 00:05:42.56 14.72 0.07 það spurðist fljótt út að mabalo lokela skólastjóri væri alvarlega veikur og hann lægi á spítalanum hjá nunnunum það var stöðugur straumur til hans af ættingjum og vinum sem allir urðu jafn forviða að sjá hversu þungt hann væri haldinn -i_ljosi_sogunnar_000017-0014-00:05:5830-00:00:1136 i_ljosi_sogunnar_000017 14 00:05:58.30 11.264 0.46 fjallað nýttu september nítján hundruð sjötíu og sex mabalo lokela það voru varla liðnar tvær vikur síðan hann fyrst kvartaði undan höfuðverk og hita -i_ljosi_sogunnar_000017-0015-00:06:1758-00:00:2806 i_ljosi_sogunnar_000017 15 00:06:17.58 28.16 0.22 sex korters læknirinn á sjúkrahúsinu í kinshasa sem sendi löndum sínum á hitabeltissjúkdómastofnuninni í verla hitabrúsa með blóði fársjúkrar nunnu nokkru síðar í september nítján hundruð sjötíu og sex hann taldi líklegt að hún og aðrir sjúklingar ansar með einhverskonar gulusótt þó svo að þær miklu blæðingar sem flestir þeir sjúku þjáðust af væru almennt ekki einkenni gulu -i_ljosi_sogunnar_000017-0016-00:06:4670-00:00:2186 i_ljosi_sogunnar_000017 16 00:06:46.70 21.888 0.25 þegar sjúklingarnir voru langt leiddir streymdi blóð úr flestum líkamsopum þeirra að þeim blæddi innvortis líka þá var það sem rómargötu kannski var þetta þó einhver skyld veira svo það var það fyrsta sem doktorsneminn polaris antwerpen skimuðu eftir þegar þeir rýndu í blóð nunnunnar í smásjám sínum -i_ljosi_sogunnar_000017-0017-00:07:0900-00:00:2372 i_ljosi_sogunnar_000017 17 00:07:09.00 23.68 0.31 en þetta reyndist ekki vera neitt sem líktist gulu ekki var það heldur lassasótt sem lengi hafði herjað það fólki vestur og miðafríkulýðveldinu í hug að reyna en eitthvað var engu að síður í blóði nunnunnar eitthvað hættulegt það var augljóst þegar sprautuðu því nokkrar tilraunamýs sem drápust allar ekki löngu síðar -i_ljosi_sogunnar_000017-0018-00:07:3432-00:00:1116 i_ljosi_sogunnar_000017 18 00:07:34.32 11.136 0.2 þrítugasta september daginn eftir að blái hitabrúsinn barst á rannsóknarstofnunina í atvinnu á sjúkrahúsinu í kinshasa úr þessum óþekkta sjúkdómi -i_ljosi_sogunnar_000017-0019-00:07:4610-00:00:1528 i_ljosi_sogunnar_000017 19 00:07:46.10 15.232 0.16 læknirinn þar ytra krufði hana og sendi fleiri sýni í kjölfarið en þeir heima í belgíu urðu bara ruglaðari við greining á sýnunum leiddi í ljós ýmis líkindi með bæði gulu og lassasótt en þó var þetta hvorugt -i_ljosi_sogunnar_000017-0020-00:08:0212-00:00:3094 i_ljosi_sogunnar_000017 20 00:08:02.12 30.976 0.15 loks tókst vísindamönnunum annarra einangra almennilega veiruna sem að öllum líkindum hafði leikið belgíska svo grátt og virða hana fyrir sér og óvenju löng og hlykkjaðist eins og eitursnákur raunur líktist hún helst lykkju eða snöru í laginu og þó betur poong rannsakendurnir hefðu aldrei séð nokkuð þessu líkt kveikti reynslumeiri yfirmaður þeirra á perunni hvað sem þetta var varaformaður -i_ljosi_sogunnar_000017-0021-00:08:3960-00:00:1982 i_ljosi_sogunnar_000017 21 00:08:39.60 19.84 0.2 harbour hafði verið uppgötvuð bara tæpum áratug áður í þýskalandi starfsmenn í þýskri lyfjaverksmiðju veiktust heiftarlega eftir að hafa meðhöndlað lífssýni úr afrískum öpum á fjórða tug sýktust þeir fengu háan hita og það blæddi úr ýmsum líkamsopum og sjö létu að lokum lífið -i_ljosi_sogunnar_000017-0022-00:08:5990-00:00:1446 i_ljosi_sogunnar_000017 22 00:08:59.90 14.464 0.27 í kjölfarið var marburgveiran skilgreind af alþjóðaheilbrigðisstofnuninni sem sýkill fjórða hættustigi það var hæsta stigið og þýddi að marburg var bráðsmitandi og lífshættuleg og þyrfti að meðhöndla af ítrustu varkárni -i_ljosi_sogunnar_000017-0023-00:09:1486-00:00:3232 i_ljosi_sogunnar_000017 23 00:09:14.86 32.384 0.21 vísindamennirnir jafnvel en voru með eitthvað svipað í höndunum sem þeir höfðu fengið sent með hefðbundnum pakkapósti í brotnu meðalaglasi í ódýrum hitabrúsa meðhöndlað íklæddir latexhönskum og engu sérstöku öðrum einu sinni hafði einning vísindamaður misst tilraunaglas úr höndunum og innihald þess sullast yfir skóna hann þurrkaði skóna æ ekkert stórmál en það var ekki beint svona sem alþjóðaheilbrigðisstofnunin mæltist til að meðhöndla sýkla á fjórða hættustigi -i_ljosi_sogunnar_000017-0024-00:09:5768-00:00:1646 i_ljosi_sogunnar_000017 24 00:09:57.68 16.384 0.38 ef þetta sem peter polaris en voru farnar kalla spurningamerkið var eitthvað í líkingu við marburgveiruna áttu þeir raunar alls ekki að vera að meðhöndlað yfir höfuð þrefinu til n�� nauðsynlegan öryggisbúnað -i_ljosi_sogunnar_000017-0025-00:10:1562-00:00:2514 i_ljosi_sogunnar_000017 25 00:10:15.62 25.088 0.25 voru ekki þeir einu sem veltu vöngum yfir farsóttinni í særa haustdaga nítján hundruð sjötíu og sex dularfullir dauðdagar í afskekktri sveit í norðanverðu landinu höfðu spurst út og sýni úr látnu nunnunni kinshasa verið send víðar meðal annars á eina fremstu rannsóknarstofnun heims á sviði farsótta sóttvarnastofnun bandaríkjanna center for diskana -i_ljosi_sogunnar_000017-0026-00:10:4122-00:00:1128 i_ljosi_sogunnar_000017 26 00:10:41.22 11.264 0.26 þar á bæ voru menn að komast að sömu niðurstöðum og belgarnir hvað sem þetta hvað sem hafði orðið nunninni að aldurtila líktist marburgveirunni og var stórhættulegt -i_ljosi_sogunnar_000017-0027-00:10:5316-00:00:1712 i_ljosi_sogunnar_000017 27 00:10:53.16 17.152 0.3 í gegnum alþjóðaheilbrigðisstofnunina fengu belgarnir skýr tilmæli hætta öllum rannsóknum samstundis og pakka saman öllum sýnum sem þeir áttu og senda til atlanta þetta er potti erfitt með að sleppa takinu af rabin -i_ljosi_sogunnar_000017-0028-00:11:1796-00:00:2752 i_ljosi_sogunnar_000017 28 00:11:17.96 27.52 0.22 skyndilegur og ógeðfelldur dauðdagi mabalo lokela kunningja þeirra fékk auðvitað á belgísku nunnurnar á spítalanum en þær höfðu engan tíma til að staldra lengi við í sorg það var fleirum að sinna spítalinn látlaust múrsteinshús með rauðu þaki var hluti af kaþólskri trúboðsstöð í þorpinu janúarinn sem þá hét særði réttuðu -i_ljosi_sogunnar_000017-0030-00:11:5894-00:00:3790 i_ljosi_sogunnar_000017 30 00:11:58.94 37.888 0.3 eins og í flestum þorpunum á þessum slóðum voru íbúar í janúar örfáir en spítali systranna frá andvarpa var eini spítalinn sem talist gat á stóru svæði og þjónaði ótal slíkum þorpum í nágrenninu alls um sextíu þúsund manns starfsfólkið tók reglulega á móti allt að fjögur hundruð manns á dag sem margir komu langt að og þjáðust af öllum mögulegum meinum þó var á spítalanum í ambient læknir bara fjórar nunnur sem höfðu fengið grundvallarþjálfun í hjúkrun heima í belgíu og átta innfæddir saírbúar með mismikla þjálfun og reynslu -i_ljosi_sogunnar_000017-0031-00:12:3730-00:00:0692 i_ljosi_sogunnar_000017 31 00:12:37.30 6.912 0.11 líf og nauðsynleg tæki og tól voru líka annað hvort ekki til eða af mjög skornum skammti yfirleitt -i_ljosi_sogunnar_000017-0032-00:12:4492-00:00:1698 i_ljosi_sogunnar_000017 32 00:12:44.92 17.024 0.32 en nunnurnar hreinsuðu stofuna þar sem mabalo hafði varið sínum síðustu ævistundum og þvoðu lóðum og héldu svo áfram það var nóg að gera taka á móti þunguðum konum og veikum börnum og gefa nóvakín og kynni malaríu -i_ljosi_sogunnar_000017-0033-00:13:0576-00:00:3554 i_ljosi_sogunnar_000017 33 00:13:05.76 35.584 0.29 útför mabalos var fjölsótt eins og við var að búast allir vildu votta skólastjóranum mikilsmetna virðingu sína í hinsta sinn að þarlendum sið þvoðu konurnar í lífi mabalos líka og bjuggu til greftrunar eiginkona hans mbunzu móðir hans tengdamóðir og mágkona og sátu yfir því í tvo daga á meðan syrgjendur streymdu að struku andlit hins látna og grétu síðan fylgdu þær mabalo lokela hinsta spölinn að bálkestinum sem skyldi tryggja að sál hans losnaði úr líkamlegri skel sinni og öðlaðist frið -i_ljosi_sogunnar_000017-0034-00:13:4392-00:00:3582 i_ljosi_sogunnar_000017 34 00:13:43.92 35.84 0.22 nokkrum dögum eftir útför mabalos var eiginkona hans má buskann veik sem og móðir hans mágkona og tengdamóðir og á sjúkrahúsinu anna í yambuku birtust enn fleiri sem sýndu svipuð einkenni hita og höfuðverk sem fljótt urðu að blóðugum uppköstum og niðurgangi litla vanbúna sjúkrahúsið í skógarþykkninu fylltist á fáum dögum af fársjúku ók svo nunnurnar og samstarfsmenn þeirra höfðu ekki undan margir dóu á örfáum dögum úr lifra eða nýrnabilun eða blóðmissi eða vesluðust einfaldlega upp -i_ljosi_sogunnar_000017-0035-00:14:2034-00:00:1382 i_ljosi_sogunnar_000017 35 00:14:20.34 13.824 0.03 sjúkdómnum fylgdu líka ógnvænleg andleg einkenni margir virtust missa vitið öskruðu stöðugt út í loftið sáu ofsjónir þekktu ekki lengur ástvini sína flúðu sjúkrarúmin og hlupu út í buskann -i_ljosi_sogunnar_000017-0036-00:14:3464-00:00:0792 i_ljosi_sogunnar_000017 36 00:14:34.64 7.808 0.18 ofsahræðsla greip um sig í janúarinn í nágrenninu aldrei hafði neitt þessu líkt sést þarna í sveitinni -i_ljosi_sogunnar_000017-0037-00:14:4308-00:00:0590 i_ljosi_sogunnar_000017 37 00:14:43.08 5.888 0.47 voru um að múgur réðist á fólk sem grunað var að vera veikt af sóttinni og brenndi það lifandi -i_ljosi_sogunnar_000017-0038-00:14:5046-00:00:1642 i_ljosi_sogunnar_000017 38 00:14:50.46 16.384 0.45 staðsettur fjórum dögum eftir dauða mabalo lokela veiktist svo ein nunnan systir beata sú sem hafði tekið á móti mabalo í byrjun mánaðarins hún fékk hita og beinverki og svo ógleði og niðurgang systurnar vissu orðið hvað það -i_ljosi_sogunnar_000017-0039-00:15:1260-00:01:2000 i_ljosi_sogunnar_000017 39 00:15:12.60 80.0 0.21 þessi saga gerist nítján hundruð sjötíu og sex voru sextán ár síðan særa kongó eins og það hét áður og heitir nú fékk sjálfstæði frá belgíu eins og áður hefur verið rakið í þessum þáttum fóru belgar illa með þessa gríðarstóru nýlendu sína landið er stærði alla vestur evrópu og álíka fjölbreytt að náttúru og mannlífi og þegar þeir gáfu innfæddum loks sjálfstæði gerðu þeir það af ábyrgðarleysi og fljótfærni án þess að tryggja að innviðir kongó verið úir það voru þeir alls ekki sjálfstætt kongóskra í ófriðarfen svokallaða kongókrísu sem heimti líf tugþúsunda landsmanna og stóð í fimm ár eða allt þar til herforingi að nafni sem ottómanar og suðurhlutinn í hinn týpíska ef svo má að orði komast sérvitra spillta og um leið vægðarlausa afríska einræðisherra sem komst upp með allt í krafti þess að vera bandamaður vesturlanda í kalda stríðinu hann lét auðævi landsins og það var nóg af þeim miklu frekar renna til dæmis í eigin vasa og fjölskylu sinnar en að eyða þeim í nauðsynlega innviði eins og vegi í afskekktum héröðum landsins eða spítala -i_ljosi_sogunnar_000017-0040-00:16:3320-00:00:2968 i_ljosi_sogunnar_000017 40 00:16:33.20 29.696 0.34 árið nítján hundruð sjötíu og eitt hafði hann breytt nafni landsins úr kongó liður í því sem hann kallaði afríkuvæðingu að losna við alla arfleið nýlendustefnunnar vesturevrópskrar menningar og kaþólskunnar sjálfur tók hann upp nafnið mobutu aðrir landsmenn sem höfðu borið evrópsk kristin nöfn tóku upp ný og afrískrari þannig höfðu flestir áður ávarpað skólastjórann mabalo lokela anton hans sem uno -i_ljosi_sogunnar_000017-0041-00:17:1152-00:00:3012 i_ljosi_sogunnar_000017 41 00:17:11.52 30.208 0.36 eftir að systir beata veiktist notuðu hinar nunnurnar frumstæða talstöð spítalans til að kalla eftir hjálp þær réðu ekki við þetta í kjölfarið skröngluðust þrír særa frá nálægum bæ moldarvegina á landróverunum aðsetur að hafa líksts hreinasta helvíti bygging full af deyjandi fólki sem ældi blóði og öskraði af sársauka og nokkrar örvæntingarfullar nunnur sem ekkert gátu að gert -i_ljosi_sogunnar_000017-0042-00:17:4692-00:00:0856 i_ljosi_sogunnar_000017 42 00:17:46.92 8.576 0.18 nítjánda september lést systir beata sama dag bárust fregnir af því að sóttarinnar hefði orðið vart í fjörutíu þorpum þarna í sveitinni -i_ljosi_sogunnar_000017-0043-00:17:5588-00:00:0674 i_ljosi_sogunnar_000017 43 00:17:55.88 6.656 0.29 fjölmargir voru þegar látnir þar á meðal flestir gestirnir í jarðarför mabalo lokela skólastjóra -i_ljosi_sogunnar_000017-0044-00:18:0326-00:00:1122 i_ljosi_sogunnar_000017 44 00:18:03.26 11.264 0.27 börn og fullorðnir drógu sína síðustu andardrætti fyrir framan forviða læknana og þar sem nunnurnar lóðsuðu þá um fór önnur systir miriam að kvarta undan beinverkjum -i_ljosi_sogunnar_000017-0045-00:18:1916-00:00:1082 i_ljosi_sogunnar_000017 45 00:18:19.16 10.752 0.38 nunnurnar töldu læknana á að taka systur rae heim til kinshasa svo gæti fengið almennilega aðhlynningu jafnvel svo verið flutt heim til belgíu á sjúkrahús þar -i_ljosi_sogunnar_000017-0046-00:18:3184-00:00:1260 i_ljosi_sogunnar_000017 46 00:18:31.84 12.544 0.22 enginn gætti sérstaklega að smithættu á leiðinni frá hamborg til höfuðborgarinnar fóru læknarnir með fársjúka nunnina í venjulegum leigubíl frá flugvellinum á sjúkrahús -i_ljosi_sogunnar_000017-0047-00:18:4498-00:00:0400 i_ljosi_sogunnar_000017 47 00:18:44.98 4.096 0.4 þar tók á móti þeim belgíski læknirinn sex hvort þeim -i_ljosi_sogunnar_000017-0048-00:18:4988-00:00:1404 i_ljosi_sogunnar_000017 48 00:18:49.88 13.952 0.09 hún hafði vissulega velt fyrir sér að senda systur miriam áfram til rannsókna í belgíu en sá fljótt að hún var of þungt haldinn hún gæti ekki átt langt eftir þó aðeins örfáir dagar væru þá síðan hún varð fyrst vör við einkenni -i_ljosi_sogunnar_000017-0049-00:19:0486-00:00:1546 i_ljosi_sogunnar_000017 49 00:19:04.86 15.36 0.16 ég vonum að fá þó einhver svör við því hvað amaði að henni pakkaði belgíski læknirinn á sjúkrahúsinu í kinshasa blóðsýni úr systur miriam bláan hitabrúsa og sendi á hitabeltissjúkdómarannsóknarstofnunina í andersen -i_ljosi_sogunnar_000017-0050-00:19:2076-00:00:0450 i_ljosi_sogunnar_000017 50 00:19:20.76 4.48 0.18 daginn eftir að pakkinn komst á leiðarenda var systir miriam látin -i_ljosi_sogunnar_000017-0052-00:19:4980-00:00:1664 i_ljosi_sogunnar_000017 52 00:19:49.80 16.64 0.47 ungi doktorsneminn jafnan óframfærin týpa tók sig til og hélt á fund í þróunarmálaráðuneyti belgíu og krafðist þess að fá að fara til segir til að rannsaka málið þetta var mál sem varðaði belgíu beint belgískir ríkisborgarar voru að deyja -i_ljosi_sogunnar_000017-0053-00:20:0754-00:00:1024 i_ljosi_sogunnar_000017 53 00:20:07.54 10.24 0.07 þetta er pollar union til að fara á vettvang sem fulltrúi belgískra stjórnvalda hann var tuttugu og sjö ára og hafði aldrei áður farið út fyrir meginland evrópu -i_ljosi_sogunnar_000017-0054-00:20:2324-00:00:1220 i_ljosi_sogunnar_000017 54 00:20:23.24 12.16 0.25 bandaríski skurðlæknirinn viljann að fá nóg hann hafði verið í sæmir ár síðan áður en landið hét sargaði töldu annaðborð í landinu góður leiðtogi -i_ljosi_sogunnar_000017-0055-00:20:3602-00:00:1194 i_ljosi_sogunnar_000017 55 00:20:36.02 11.904 0.21 hélt að líka lengi vel hann hafði enda verið einkalæknir leiðtogans um langa hríð auk þess sem einn reynslumesti læknir landsins raka meira og minna stærsta spítala kinshasa -i_ljosi_sogunnar_000017-0057-00:21:0274-00:00:2820 i_ljosi_sogunnar_000017 57 00:21:02.74 28.16 0.26 þar áttu hann og kona hans fimm uppkomin börn og þó það komi sögu okkar ekki beint við má kannski fylgja að ein dóttir þeirra var þá einmitt að byrja að geta sér gott orð á leiksviðum nú yorker hún snéri sér síðar að kvikmyndaleik glenn klónum heimferð urðu að bíða þegar klósett af farsóttinni sem geysaði í norðanverðu landinu sem hljómaði vægast sagt hryllilega -i_ljosi_sogunnar_000017-0058-00:21:3208-00:00:1092 i_ljosi_sogunnar_000017 58 00:21:32.08 10.88 0.35 hafði umsvifalaust samband við stofnunina sem hann vissi að væri best búin að takast á við viðlíka verkefni sóttvarnarstofnun bandaríkjanna í atlanta og óskaði eftir aðstoð -i_ljosi_sogunnar_000017-0059-00:21:5100-00:00:3176 i_ljosi_sogunnar_000017 59 00:21:51.00 31.744 0.13 í byrjun október nítján hundruð sjötíu og sex voru tíu af sautján starfsmönnum litla spítalans í janúar þegar látnir eða orðnir veikir og lágu fyrir elduðu og öskruðu sársauka og óráði nunnurnar þrjár sem enn voru heilar heilsu hættu að taka á móti sjúklingum öðrum en þeim sem þegar lágu fyrir dauðanum hjá þeim á spítalanum reyndu að sinna þeim en það var lítið sem þær gátu gert annað en að biðja sem þær gerðu klukkustundum saman úr þessu dugði ekkert nema kraftaverk -i_ljosi_sogunnar_000017-0060-00:22:3162-00:00:0948 i_ljosi_sogunnar_000017 60 00:22:31.62 9.472 0.33 milljón klósett öllum sínum áhrifum hann talaði beint við einræðisherrann mobutu og lét hann einangra alveg sýkta svæðið í norðurhluta landsins -i_ljosi_sogunnar_000017-0061-00:22:4152-00:00:2304 i_ljosi_sogunnar_000017 61 00:22:41.52 23.04 0.27 herlög voru sett á öllum vegum og skipaleiðum lokað flugvélar kyrrsettar þorpshöfðingjar skipuðu fólki sínu að halda sig heima fyrir eftirlifandi nunnurnar strengdu sárabindi milli trjánna í kringum spítalann þær vissu ekki hvernig þær gætu öðruvísi girt sig af og settu upp heimatilbúin skilti varúð hætta haldið ykkur fjarri -i_ljosi_sogunnar_000017-0062-00:23:1398-00:00:2082 i_ljosi_sogunnar_000017 62 00:23:13.98 20.864 0.24 sjö hundruð kílómetra austur eins og fuglinn flýgur frá yambuku var annað lítið afskekkt þorp nzara eins og í janúar fáir moldarvegir og lágreist hús en þó þorpin væru á svipaðri breiddargráðu tilheyrðu þau ekki sömu ríkjum nzara var syðst í því sem þá var stærsta land afríku súdan -i_ljosi_sogunnar_000017-0063-00:23:3556-00:00:1800 i_ljosi_sogunnar_000017 63 00:23:35.56 17.92 0.09 og súdanska þorpið sara var svo afskekkt að fréttir ef einhverjar voru voru lengi að berast þaðan og stjórnvöld í höfuðborginni kartúm nærri tvö þúsund kílómetra í norðurátt höfðu litla sem enga hugmynd um hvað væri þar á seiði og eiginlega enn þá minni áhuga á því -i_ljosi_sogunnar_000017-0064-00:23:5428-00:00:3034 i_ljosi_sogunnar_000017 64 00:23:54.28 30.336 0.21 það var því skiljanlegt að fréttir fána sara í súdan væru lengi að berast til höfuðstöðva alþjóðaheilbrigðisstofnunarinnar í gerðar komið fram í miðjan október og stofnunin var í óða önn að undirbúa för fjölþjóðlegs sérfræðingahóp að rannsaka óþekkta farsótt í særa fréttir bárust að meira en þremur mánuðum áður í lok júní nítján hundruð sjötíu og sex hafði starfsmaður bómullarverksmiðju nasri af dularfullum -i_ljosi_sogunnar_000017-0065-00:24:3400-00:00:2760 i_ljosi_sogunnar_000017 65 00:24:34.00 27.648 0.2 skömmu síðar veiktust tveir samstarfsmenn hans í verksmiðjunni þar sem langflestir karlmenn nzara unnu með vélabúnað sem var um það bil gamall iðnbyltingunni og svo veiktust aðrir fastagestir á djassklúbbi þorpsins þar sem bómullarverkamennirnir héngu á kvöldin og svo sjúklingar og starfsfólk á spítalanum í næsta bæ þangað sem eigandi dagskráin hafði leitað eftir að hann fékk háan hita beinverki uppköst og blæðandi niðurgang -i_ljosi_sogunnar_000017-0066-00:25:0224-00:00:0854 i_ljosi_sogunnar_000017 66 00:25:02.24 8.448 0.13 þegar komið var fram í október höfðu fimmtíu og níu látið lífið með svipuð einkenni nasa og nágrenni og á annað hundrað veikst -i_ljosi_sogunnar_000017-0067-00:25:1196-00:00:1304 i_ljosi_sogunnar_000017 67 00:25:11.96 13.056 0.46 voru meira en sjö hundruð kílómetrar af torfæru skóg og graslendi sem skildu að yambuku sonar í súdan var þetta tilviljun eða leyndist eitthvað lífshættulegt leyndarmál í skóginum -i_ljosi_sogunnar_000017-0069-00:25:4432-00:00:2938 i_ljosi_sogunnar_000017 69 00:25:44.32 29.44 0.39 sérfræðingarnir komu til kinshasa einn af öðrum um miðjan október það var meðal annara útsendari frá alþjóðaheilbrigðisstofnuninni tveir frá sóttvarnarstofnun bandaríkjanna í atlanta með fulla kassa af öryggisbúnaði og smásjám einn frá passandi frakklandi annar frá rannsóknarstofu breska varnarmálaráðuneytisins í porton dana englandi og svo var peter piot doktorsneminn sem hafði hálfpartinn heimtað að þó að vera með sem fulltrúi belga -i_ljosi_sogunnar_000017-0070-00:26:1430-00:00:1610 i_ljosi_sogunnar_000017 70 00:26:14.30 16.0 0.19 sem erindreki belgískra stjórnvalda á erlendri grundu hafði honum verið upplagt að koma vel fyrir og klæða sig snyrtilega svo hann kom til kinshasa í jakkafötunum sem hann hafði keypt fyrir eigið brúðkaup hann hafði nýlega trúlofað sig og í spariskóm í stíl -i_ljosi_sogunnar_000017-0071-00:26:3598-00:00:2706 i_ljosi_sogunnar_000017 71 00:26:35.98 27.008 0.18 í þeirri múnderingu fór hann út á lífið í kynsystur sitt í særindi þess væru spilltir og vanhæfir var borgin ein af stórborgum afríku um þetta leyti og mannlífið og tónlistin sem ómaði um borgina þegar kvöldaði var belgíska doktorsnemanum ómótstæðilegt hann var lengi úti í brúðkaupsdressinu drakk og dansaði og var því frekar rykugur þegar hann mætti til vinnu morguninn eftir -i_ljosi_sogunnar_000017-0072-00:27:0428-00:00:1816 i_ljosi_sogunnar_000017 72 00:27:04.28 18.176 0.24 alþjóðlega sérfræðingateymið komst fyrst í kynni við viðfangsefni sitt sóttina spurningamerkið á sjúkrahúsinu í kinshasa þar sem systir miriam hafði dáið tveimur vikum áður og þar sem önnur nunna frá yambuku systir edmonda lá nú dauðvona að veslast upp og með óráði -i_ljosi_sogunnar_000017-0073-00:27:2324-00:00:0650 i_ljosi_sogunnar_000017 73 00:27:23.24 6.528 0.36 og ungur saír hjúkrunarfræðinemi mayinga n’seka sem hafði meðhöndlað nunnurnar tvær -i_ljosi_sogunnar_000017-0074-00:27:3020-00:00:0542 i_ljosi_sogunnar_000017 74 00:27:30.20 5.376 0.0 var líka að veikjast hún var tuttugu og tveggja ára og hafði verið á leið til evrópu í framhaldsnám -i_ljosi_sogunnar_000017-0077-00:28:2598-00:00:2990 i_ljosi_sogunnar_000017 77 00:28:25.98 29.952 0.26 það var hægara sagt en gert að komast þangað þorpið var afskekkt og hafði verið einangrað síðan farsóttin kom upp og fáir innlendir saírbúar vildu fara þangað af ótta við að smitast flugmenn særa hersins beinlínis neituðu að fara af stað þar til ljóst var að þetta væri skipun frá mobutu reyndar segir sagan naoto hafi orðið svo skelkaður þegar klóraði honum af sóttinni að hann fór um borð í aðra sínum fjölmörgu flugvélum og flúði til sviss -i_ljosi_sogunnar_000017-0078-00:28:5632-00:00:0578 i_ljosi_sogunnar_000017 78 00:28:56.32 5.888 0.18 en vísindamennirnir héldu af staðinn í innstu myrkur hinnar dularfullu farsóttar -i_ljosi_sogunnar_000017-0079-00:29:0254-00:00:1038 i_ljosi_sogunnar_000017 79 00:29:02.54 10.368 0.48 arire á næsta flugvelli í bænum bumba um áttatíu kílómetra frá yambuku bera fjöldi bæjarbúa á flugbrautinni og fylgdist með þeim stíga frá borði með búnað sinn -i_ljosi_sogunnar_000017-0080-00:29:1334-00:00:1396 i_ljosi_sogunnar_000017 80 00:29:13.34 14.08 0.11 íbúar búnað eins og aðrir í sveitinni verið í einangrun dögum saman og þar í bænum hafði fólk líka fallið úr farsóttinni kannski skiljanlegt að fólk væri því forvitið enda vissi enginn hvað væri um að ske -i_ljosi_sogunnar_000017-0081-00:29:2844-00:00:1118 i_ljosi_sogunnar_000017 81 00:29:28.44 11.264 0.3 frá bombay sérfræðingarnir áfram á landróverunum tveimur eftir svo ómögulegum vegum að þeir voru mestan þar dagsins að skröngla þessa tæpu áttatíu kílómetra -i_ljosi_sogunnar_000017-0082-00:29:4228-00:00:2414 i_ljosi_sogunnar_000017 82 00:29:42.28 24.064 0.17 þegar þeir loks komust á leiðarenda mætti þeim ekki nema þögn þær fáu götur í þorpinu voru mannlausar byggingarnar allar kyrfilega lokaðar ekki sála á ferli ekkert af ísnum og þysnum sem vanalega einkenndi allt mannlíf sært það var í stórborgum eða smáþorpum bara þögn þeir þorpum enn lifðu treystu sér líklega ekki út -i_ljosi_sogunnar_000017-0083-00:30:0694-00:00:1472 i_ljosi_sogunnar_000017 83 00:30:06.94 14.72 0.22 þegar þeir nálguðust spítalann sáu þeir sárabindið sem nunnurnar höfðu strengt í kringum hann og varúðarskiltin þegar þeir þó komu nær stukku þrjár nunnur hlaupandi út böðuðu út örmum og hrópuðu ekki ekki koma nær fidel -i_ljosi_sogunnar_000017-0084-00:30:2260-00:00:1386 i_ljosi_sogunnar_000017 84 00:30:22.60 13.824 0.23 nepalska stökk yfir sárabindið og hrópaði til nunnanna á flæmsku þá lippuðust þær allar niður á jörðina og grétu svo fegnar voru þeir að heyra mælt á móðurmáli sínu og að hjálp væri loksins komin -i_ljosi_sogunnar_000017-0085-00:30:4272-00:00:2498 i_ljosi_sogunnar_000017 85 00:30:42.72 24.96 0.29 innandyra fundu alþjóðlegu sérfræðingarnir pínulítið samfélag í sjokki þrjátíu og átta starfsmenn og íbúar á trúboðsstöðinni í ambáttir síðustu vikum allar nunnurnar nema þessar þrjár sem tóku á móti þeim gamli belgíski presturinn sem hafði búið þarna áratugum saman flestar sæu hjúkrunarkonurnar að ótöldum öllum þorpsbúunum í grenndinni -i_ljosi_sogunnar_000017-0086-00:31:0902-00:00:0714 i_ljosi_sogunnar_000017 86 00:31:09.02 7.168 0.13 nunnurnar þrjár sem eftir lifðu höfðu verið dögum saman svo gott sem lamaðar af sorg og hjálparleysi varla lengur færar um að biðja -i_ljosi_sogunnar_000017-0087-00:31:1754-00:00:1838 i_ljosi_sogunnar_000017 87 00:31:17.54 18.304 0.15 sinnir komu sér fyrir í tómri skólastofu í því sem einu sinni hafði verið barnaskóli trúboðanna þeir vissu ekki hversu smitandi meinið sem hafði gleypt abkasía eða hvernig það smitaðist en þeir urðu hætta á að gista þarna til öryggis mældu þeir sig allir tvisvar á daga -i_ljosi_sogunnar_000017-0089-00:32:1558-00:00:1466 i_ljosi_sogunnar_000017 89 00:32:15.58 14.72 0.23 þetta var lýjandi vinna eyðileggingin af völdum farsóttarinnar reyndist enn meiri en þeir höfðu átt von á sem staðar höfðu heilu fjölskyldurnar þurrkast út það var það fljótt mat vísindamannanna að þetta væri eitthvað af miklu skæðara en marburgveiran -i_ljosi_sogunnar_000017-0090-00:32:3112-00:00:1914 i_ljosi_sogunnar_000017 90 00:32:31.12 19.072 0.24 sóttin virðist hafa náð til að minnsta kosti fjörutíu og sex þorpa og það voru meira en þrjú hundruð látnir langfæstir virtust lifa það af að veikjast meðal þeirra örfáu sem þeir fundu varmann soffía kona mabalo skólastjórans sem virtist hafa verið fyrsta tilfellið í abako -i_ljosi_sogunnar_000017-0091-00:32:5080-00:00:0568 i_ljosi_sogunnar_000017 91 00:32:50.80 5.76 0.0 hún hafði veikst eftir jarðarför eiginmannsins en komist lífs af og losnað við einkenni -i_ljosi_sogunnar_000017-0092-00:32:5694-00:00:0910 i_ljosi_sogunnar_000017 92 00:32:56.94 9.088 0.2 vísindamennirnir tóku blóðsýni úr henni og geymdu til góða ensku kynni að einhvers staðar í því gæti kannski leynst lækning við öllum þessum hryllingi kannski -i_ljosi_sogunnar_000017-0093-00:33:0732-00:00:0602 i_ljosi_sogunnar_000017 93 00:33:07.32 6.016 0.07 eitt virtist þó vera ljóst sóttin virtist vera í einhverri rénun það versta yfirstaðið -i_ljosi_sogunnar_000017-0094-00:33:1398-00:00:0786 i_ljosi_sogunnar_000017 94 00:33:13.98 7.936 0.19 með því að einangra þá sem enn voru sjúkir væri mögulega hægt að koma böndum á farsóttina en hvaðan hafði jónsson -i_ljosi_sogunnar_000017-0095-00:33:2836-00:00:1480 i_ljosi_sogunnar_000017 95 00:33:28.36 14.72 0.14 annar á spítalanum í abako óhemju gestrisnar við erlendu vísindamennina en þeir höfðu ekki dvalið lengi meðal þeirra þegar þeir fóru flestir að velta fyrir sér hvort velmeinandi nunnurnar hefðu kannski aðeins gert illt verra -i_ljosi_sogunnar_000017-0096-00:33:4360-00:00:2388 i_ljosi_sogunnar_000017 96 00:33:43.60 23.808 0.21 ástandið á spítalanum ef spítala skyldi kalla var hreinlega hörmulegt allur búnaður var ævaforn ýmisleg nauðsynleg tæki og tól af skornum skammti sótthreinsun án efa ábótavant lökin á rúmunum þó þau væru þvegin reglulega alsett gömlum blóðblettum og nunnurnar sjálfar auðvitað lengra ekki einu sinni hjúkrunarfræðimenntaðar ein einasta -i_ljosi_sogunnar_000017-0098-00:34:1224-00:00:0856 i_ljosi_sogunnar_000017 98 00:34:12.24 8.448 0.11 andaman tóku til dæmis eftir því að nunnurnar með sinn fátæklega útbúnað endurnýttu hverja sprautunál oft og mörgum sinnum -i_ljosi_sogunnar_000017-0099-00:34:2488-00:00:2122 i_ljosi_sogunnar_000017 99 00:34:24.88 21.248 0.24 völdin sátu vísindamennirnir að sumbli aldrei þessu vant að drekka bandarískt búrbon sem einhver hafði komið með frekar en nær útreikninga innlendan landa þeir voru farnir að kalla sjúkdóminn í ambient þeim að það væri ekki sérlega góð landkynning fyrir þessa vinalegu sveit að verða að eilífu tengd við hryllilegan sjúkdóm -i_ljosi_sogunnar_000017-0100-00:34:4958-00:00:0442 i_ljosi_sogunnar_000017 100 00:34:49.58 4.48 0.0 var ágæta kalla veirur og sjúkdóma eftir á það mokaði engan -i_ljosi_sogunnar_000017-0101-00:34:5528-00:00:0880 i_ljosi_sogunnar_000017 101 00:34:55.28 8.832 0.21 ��ó varla var hægt að kalla sjúkdóminn eftir hinu mikilfengla kongófljóti sem rann þarna nálægt reynar kallað særindi allt -i_ljosi_sogunnar_000017-0102-00:35:0538-00:00:1742 i_ljosi_sogunnar_000017 102 00:35:05.38 17.408 0.38 reyndustu í kortið ekki svo langt að norðurferðina á eina óteljandi þverám kongó á gott að það var ekki hægt að nota nafnið hennar þetta var ebólu fékk uppfrá þessu nafnið ebóla -i_ljosi_sogunnar_000017-0103-00:35:3268-00:00:1624 i_ljosi_sogunnar_000017 103 00:35:32.68 16.256 0.32 rannsóknir leiddu það svo í ljós að veiran sem hafði leikið ambáttirnar sú sama og sú sem hafði herjað á þorpið að sara í súdan og nasserisma ári eins og margir höfðu óttast en hvernig mátti það vera -i_ljosi_sogunnar_000017-0104-00:35:4964-00:00:1306 i_ljosi_sogunnar_000017 104 00:35:49.64 13.056 0.36 bandaríkjamönnunum í sæl tók það á sig að ferðast sjöhundruð kílómetrana milli ankara í súdan til að reyna að komast að því hvort einhver samgangur hefði verið milli þorpanna sem hefði getað borið sjúkdóminn á milli -i_ljosi_sogunnar_000017-0105-00:36:0314-00:00:1354 i_ljosi_sogunnar_000017 105 00:36:03.14 13.568 0.11 það var erfið ferð sem tók hann marga daga meintir vegir á kortum reyndust vera beljandi ár eða skógarþykkni í raun og veru var þetta ómögulegt ferðalag í alla staða þó að hann kæmist á leiðaranda að lokum -i_ljosi_sogunnar_000017-0106-00:36:1726-00:00:0764 i_ljosi_sogunnar_000017 106 00:36:17.26 7.68 0.35 þá nasa kannaðist enginn þar við að hafa nokkurntímann heyrt minnst á janúar eða hitt nokkurn þaðan -i_ljosi_sogunnar_000017-0107-00:36:2584-00:00:1512 i_ljosi_sogunnar_000017 107 00:36:25.84 15.104 0.15 og hvergi annarstaðar milli þorpanna tveggja hafði sóttarinnar orðið vart þeim fannst flestum ótrúleg tilhugsun vísindamönnunum en það virtist vera tilviljun að sami hryllilegi sjúkdómur hafði skyndilega skollið á tvö smáþorp á sama tíma -i_ljosi_sogunnar_000017-0108-00:36:4432-00:00:1900 i_ljosi_sogunnar_000017 108 00:36:44.32 18.944 0.3 þetta er podgorny inn hefðinni í belgíu til að dvelja í saír í eina viku vettvangsrannsóknin á ebóluveirunni tók talsvert lengri tíma eins og flestir alþjóðlegu vísindamennirnir var pori október fram til jóla -i_ljosi_sogunnar_000017-0109-00:37:0418-00:00:2622 i_ljosi_sogunnar_000017 109 00:37:04.18 26.24 0.11 þá hafði tekist að beisla farsóttina með því að einangra sjúka og deyjandi og bæta hreinlæti fólk var hætt að smitast og þeir veiku þeir voru flestir látnir lokatölur heilbrigðisráðuneyti ævi upplandið að þrjú hundruð fimmtíu og átta staðfestum tilfellum höfðu þrjú hundruð tuttugu og fimm sjúklingar látið lífið dánartíðnin var því yfir níutíu prósent óheyrilega há -i_ljosi_sogunnar_000017-0113-00:38:5220-00:00:3790 i_ljosi_sogunnar_000017 113 00:38:52.20 37.888 0.45 það var nóg af leðurblökum sem héldu til í hrörlegu bómullarverksmiðjunni nasa í suður súdan þar sem fyrstu fórnarlömb ebólu sem við þekkjum til púluðu og fyrsta fórnarlambið í stærstur inn mabalo lokela það má leiða líkum að því að hann hafi smitast einhvern tíma í langþráðu þrennu síðsumars nítján hundruð sjötíu og sex þeir fóru að heimsækja ættingja í þorpunum norður af ambassador á veiðar og kom heim klyfjaður af antilópu og apakjöti úr skóginum það er ekki ólíklegt að sjúkdómurinn hafi þá kannski leynst í einu apahræinu -i_ljosi_sogunnar_000017-0114-00:39:3078-00:00:1106 i_ljosi_sogunnar_000017 114 00:39:30.78 11.136 0.23 síðari ebólufaraldrar hafa verið raktir till þess að fólk lagði sér til munns simpansa eða aðra apa kannski höfðu þeir komist í tæri við sýkta leðurblöku -i_ljosi_sogunnar_000017-0116-00:40:2972-00:00:3434 i_ljosi_sogunnar_000017 116 00:40:29.72 34.304 0.37 þetta er björninn sinni skömmu eftir að hann snéri heim frá særa hún hafði þá verið löngu búinn að selja jakkafötin hann er enn í dag einn helsti sérfræðingur heimsins í ebólu sem enn er hvorki til lækning við nýjar að bóluefni vilja prestar sínu fyrir mobutu lausu og flutti heim til bandaríkjanna og glenntur sinnar flæmsku nunnurnar þrjár sem lifðu faraldurinn af úr áfram í andúð hjálp fleiri trúboða og innlendra sjálfboðaliða byggðar upp starfsemi sína á nýjan leik líka spítalann -i_ljosi_sogunnar_000017-0117-00:41:0458-00:00:0764 i_ljosi_sogunnar_000017 117 00:41:04.58 7.68 0.0 síðari rannsóknir leiddu þó í ljós að það var óneitanlega spítalanum þeirra að kenna að faraldurinn breiddist svo hratt út sem hann gerði -i_ljosi_sogunnar_000017-0118-00:41:1262-00:00:2022 i_ljosi_sogunnar_000017 118 00:41:12.62 20.224 0.19 óvenju mörg fórnarlömb janúarinn voru óléttar ungar konur þar ekið til nunnanna að fá b vítamínsprautur til að styrkja sig og ófædd börnin en í gegnum endurnýttar óhreinar sprautunaular endað með ebólu sem dró þær flestar til dauða og ófædd börn þeirra líka -i_ljosi_sogunnar_000018-0001-00:00:1882-00:00:1660 i_ljosi_sogunnar_000018 1 00:00:18.82 16.512 0.16 við vitum ekki fyrir víst hvað hún hét kannski hét hún annars staðar síðan leikara við vitum ekki nákvæmlega hvar hún fæddist og ólst upp en líklega í því sem þá var kallað rúþenía og var nokkurn veginn þar sem nú er úran -i_ljosi_sogunnar_000018-0002-00:00:3654-00:00:1250 i_ljosi_sogunnar_000018 2 00:00:36.54 12.544 0.03 hefur líklega verið fædd um fimmtán hundruð og tvö sumir segja að hún hafi verið prestsdóttir en kannski var hún bóndadóttir eða dóttir kaupmanns við vitum það ekki fyrir vissu frekar en flest annað -i_ljosi_sogunnar_000018-0003-00:00:5040-00:00:1108 i_ljosi_sogunnar_000018 3 00:00:50.40 11.136 0.41 við vitum að þegar hann var á táningsaldri réðust tatarar frá krímskaga á heimkynni hennar hvort sem það var smáþorp eða bóndabær á hestum sínum með vopn á lofti -i_ljosi_sogunnar_000018-0004-00:01:0272-00:00:1520 i_ljosi_sogunnar_000018 4 00:01:02.72 15.232 0.12 öldum saman fóru tatararnir af krímskaga rænandi og ruplandi um austanverða evrópu og þeir voru sérstaklega á höttunum eftir ákveðnu arðbæru þýfi mönnum konum körlum og börnum sem þeir seldu svo sem þræla -i_ljosi_sogunnar_000018-0005-00:01:1844-00:00:2882 i_ljosi_sogunnar_000018 5 00:01:18.44 28.8 0.34 við vitum að það var hlutskipti stúlkunnar sem við vitum ekki hvað heitir kannski annars staðar sé og kannski alexandra við vitum ekki hver örlög fjölskyldu hennar urðu kannski drápu tatararnir föður hennar sem kannski var prestur kannski var stúlkan flutt með einhverjum ástvinum sínum til borgarinnar kaffa á krímskaga þar sem var einn stærsti þrælamarkaður evrópu en það má ætla að leiðir hafi skilið -i_ljosi_sogunnar_000018-0006-00:01:4766-00:00:1692 i_ljosi_sogunnar_000018 6 00:01:47.66 16.896 0.21 þrælamarkaðurinn í kaffa var vandlega skiptur niður í deildir ungir karlar hér konur þarna álitlegar yngismeyjar enn annarstaðar stúlkan hefur örugglega verið orðin ein þegar hún var svo flutt á næsta áfangastað til istanbúl -i_ljosi_sogunnar_000018-0007-00:02:0618-00:00:1582 i_ljosi_sogunnar_000018 7 00:02:06.18 15.872 0.35 þrátt fyrir erfiða byrjun ævinnar átti þessi rúþenska þrælastúlka eftir að blómstra þar eins ólíklega og það hljómar og takast það afrek klifra upp metorðastigann og verða ein valdamesta kona heims -i_ljosi_sogunnar_000018-0009-00:03:1842-00:00:1902 i_ljosi_sogunnar_000018 9 00:03:18.42 18.944 0.39 súleiman fæddist fjórtán hundruð níutíu og fjögur við austurströnd svartahafs í hafnarborginni trebizond þar sem faðir hans selím þá en prins var landsstjóri móðir hans hét hafsa var eiginkona selíms fyllast eftir að maður hennar varð soldán fimmtán hundruð og tólf -i_ljosi_sogunnar_000018-0011-00:04:2160-00:00:0626 i_ljosi_sogunnar_000018 11 00:04:21.60 6.272 0.05 athugið að um sögu krímtatara hefur nokkuð verið fjallað um áður í þessum þætti árið tvö þúsund og sextán -i_ljosi_sogunnar_000018-0014-00:05:5680-00:00:1564 i_ljosi_sogunnar_000018 14 00:05:56.80 15.616 0.38 soldáninn er bara tuttugu og sex ára hávaxinn og grannur en harðger með beinast andlit skeggrétt greinanlegt soldáninn virðist vinalegur og glaðlyndu sagt er að hann sé lestrarhestur fjölfræðingur -i_ljosi_sogunnar_000018-0016-00:06:5906-00:00:2398 i_ljosi_sogunnar_000018 16 00:06:59.06 24.064 0.21 ástæða til að staldra við hér og fjalla aðeins um þetta fyrirbæri kvennabúr íslenska orðið vekur eflaust ákveðnar myndir í huga flestra orðið sem notað er á tyrknesku og flestum öðrum málum harem er ættaður þýðir forboðið þar sem þetta var hluti hallarinnar sem var forboðinn flestum öðrum en þeim sem áttu þar heima og sérstaklega karlmönnum -i_ljosi_sogunnar_000018-0018-00:09:0660-00:00:1900 i_ljosi_sogunnar_000018 18 00:09:06.60 18.944 0.32 álitlegar ungar þrælastúlkur voru fluttar lokuðum vagni í gegnum borgina að nýju höllinni og þar sýndar soldáninum ætla má að þannig hafi legið saman leiðir súleimans soldáns og stúlkunnar frá rúþeníu sem kannski hét annars staðar sé og kannski var prestsdóttir -i_ljosi_sogunnar_000018-0019-00:09:2652-00:00:1384 i_ljosi_sogunnar_000018 19 00:09:26.52 13.952 0.3 af þrælamarkaðinum í kaffa og krimmi hún verið flutt til istanbúl kannski verið seld áfram á öðrum þrælamarkaði þar til útsendara hallarinnar eða kannski var einhver hirðmaður sem keypti hana strax í kaffa -i_ljosi_sogunnar_000018-0020-00:09:4098-00:00:2636 i_ljosi_sogunnar_000018 20 00:09:40.98 26.368 0.11 ætla má að hún hafi verið á táningsaldri þegar hún var komin í kvennabúrið þar fékk hún kennslu í tyrknesku og hirðsiðum og öllu hinu var gefið tyrkneskan í stað fyrsta nafnsins sem nú er horfið af spjöldum sögunnar hún var framvegis kölluð hurrem sem þýðir sú glaða en mörgum heimildum ber saman um að hún hafi einmitt verið glaðlynd og kannski eilítið tangveldinu -i_ljosi_sogunnar_000018-0021-00:10:0784-00:00:1336 i_ljosi_sogunnar_000018 21 00:10:07.84 13.44 0.25 en hurrem eða annars staðar sé eða hvað hún hét hún varð síðar þekkt undir enn öðru nafni í evrópu roxelana það er dregið af nafni heimalands hennar rúþeníu konan frá rúþeníu -i_ljosi_sogunnar_000018-0022-00:10:2488-00:00:1638 i_ljosi_sogunnar_000018 22 00:10:24.88 16.384 0.27 súleiman hlýtur að hafa fengið augastað á roxelönu mjög skömmu eftir að hann tók við soldánstign haustið fimmtán hundruð tuttugu jafnvel áður réttri síðar fimmtán hundruð tuttugu og eitt fæddi roxelana honum son sem fékk nafnið meet -i_ljosi_sogunnar_000018-0023-00:10:4176-00:00:4216 i_ljosi_sogunnar_000018 23 00:10:41.76 42.24 0.22 venjulega hefði fæðing metnaði bundið enda á samband roxelönu og súleimans ambáttum og hjákonum soldáns var frjálst að fæða honum eins margar dætur og þeim sýndist en hver kona mátti aðeins fæða einn dreng þessari reglu var komið á vegna þeirrar blóðugu valdabaráttu sem jafnan einkenndi ævi tyrkneskra soldánssona mæður drengjanna áttu að sjá um uppeldi þeirra og menntun og sömuleiðis unnu þær auðvitað að framgangi sinna sona gegn hálfbræðrum þeirra bak við tjöldin og ekki var hægt að láta sömu konuna hafa tvo prinsa á sinni könnu sem á endanum myndu kannski reyna að myrða kora fyrir soldánstignina -i_ljosi_sogunnar_000018-0024-00:11:2468-00:00:1670 i_ljosi_sogunnar_000018 24 00:11:24.68 16.64 0.42 þessi regla hafði höfð í hávegum kynslóðir þegar kona fæddi son var kynferðislegu sambandi hennar við soldáninn umsvifalaust lokið þar einum þegar rúþenska þrælastúlkan roxelana kom inn í líf súleimans soldáns -i_ljosi_sogunnar_000018-0025-00:11:4256-00:00:1492 i_ljosi_sogunnar_000018 25 00:11:42.56 14.976 0.24 hún hélt áfram að ferðast í vagni milli kvennabúrsins í gömlu höllinni og húsakynna súleimans síns í nýju höllinni og næstu fjórum eða fimm árum lúnir börn til viðbótar þar af þrjá sinni -i_ljosi_sogunnar_000018-0030-00:14:5958-00:00:1108 i_ljosi_sogunnar_000018 30 00:14:59.58 11.136 0.1 með honum í djúpið hvarf hið sjálfstæða konungdæmi ungverjaland enn eitt fórnarlamb tyrkjaveldis en öflugur andstæðingur fljótt fram í þess stað -i_ljosi_sogunnar_000018-0033-00:16:2796-00:00:1008 i_ljosi_sogunnar_000018 33 00:16:27.96 10.112 0.18 undarlegt háttalag soldánsins og framgangur rúþensku stúlkunnar var auðvitað altalað á götunni í istanbúl sendiherra feneyja skrifaði -i_ljosi_sogunnar_000018-0035-00:16:5578-00:00:0684 i_ljosi_sogunnar_000018 35 00:16:55.78 6.912 0.2 erindrekinn eða heimildamenn hans rugluðu líklega saman rússlandi og rúþeníu þarna ekki í síðasta sinn -i_ljosi_sogunnar_000018-0037-00:17:0868-00:00:0570 i_ljosi_sogunnar_000018 37 00:17:08.68 5.76 0.23 hana vill hann öðrum fremur og hefur gefið henni dýrgripur hundrað þúsund úganda -i_ljosi_sogunnar_000018-0039-00:17:3398-00:00:0962 i_ljosi_sogunnar_000018 39 00:17:33.98 9.6 0.2 namibískri ritaði einnig þetta þar sem roxelana kemur við sögu og greinilegt að áhrif hennar við hirðina voru orðin umtalsverð -i_ljosi_sogunnar_000018-0040-00:17:4442-00:00:0818 i_ljosi_sogunnar_000018 40 00:17:44.42 8.192 0.13 soldáninum voru færðar tvær rússneskar meyjar af héraðsstjórinn fyrir móður hans og ein fyrir hann -i_ljosi_sogunnar_000018-0041-00:17:5348-00:00:0698 i_ljosi_sogunnar_000018 41 00:17:53.48 7.04 0.43 þær komu í höllina varð önnur kona soldánsins sem hann betur næst sérlega vansæll -i_ljosi_sogunnar_000018-0042-00:18:0322-00:00:0384 i_ljosi_sogunnar_000018 42 00:18:03.22 3.84 0.2 það er roxelana sem er vansæll konan sem um ræðir -i_ljosi_sogunnar_000018-0043-00:18:0750-00:00:0618 i_ljosi_sogunnar_000018 43 00:18:07.50 6.144 0.25 móðir soldánsins sem hafði gefið syni sínum sína yngismeyjar æðsti gjörða sinna -i_ljosi_sogunnar_000018-0044-00:18:1420-00:00:0494 i_ljosi_sogunnar_000018 44 00:18:14.20 4.992 0.08 tók stúlkuna til sín á ný og senda napur að giftast öðrum héraðsstjóra -i_ljosi_sogunnar_000018-0047-00:18:4986-00:00:1568 i_ljosi_sogunnar_000018 47 00:18:49.86 15.616 0.2 til er saga sem enn einn feneyskur sendiherra ritaði að mahidevran hafi eitt sinn bókstaflega ráðist á roxelönu klórað hana í andlitinu reitt hár hennar og rifið klæði og kallað hana svikara og selt kjötstykki -i_ljosi_sogunnar_000018-0048-00:19:0616-00:00:1318 i_ljosi_sogunnar_000018 48 00:19:06.16 13.184 0.25 nokkrum dögum síðar kallaði súleiman roxelönu til sín en roxelana neitaði þá að hitta elskhuga sinn vegna þess hve krambúleruð hún væri í andlitinu og auk þess ekkert annað en ómerkilegt kjötstykki -i_ljosi_sogunnar_000018-0050-00:19:2904-00:00:0420 i_ljosi_sogunnar_000018 50 00:19:29.04 4.096 0.0 að hún hefði ekki veitt henni annað en það sem ætti skilið -i_ljosi_sogunnar_000018-0052-00:19:4094-00:00:0844 i_ljosi_sogunnar_000018 52 00:19:40.94 8.448 0.35 þessi orð reyktu soldáninn til enn meiri reiði og hann vildi ekki sjá hana lengur og gaf hinni alla kosta -i_ljosi_sogunnar_000018-0053-00:19:5824-00:00:1820 i_ljosi_sogunnar_000018 53 00:19:58.24 18.176 0.42 lúðvík annar ungverjakonungur var erfingjalaus þegar hann drukknaði í dóna í orrustunni við mohammed fyrsti erkifursti í austurríki gerði þá tilkall til ungversku krúnunnar og gat sjálfsagður sig stóran hluta ungverjalands -i_ljosi_sogunnar_000018-0054-00:20:1682-00:00:2974 i_ljosi_sogunnar_000018 54 00:20:16.82 29.696 0.27 ferdínand var af einni valdamestu aðalsætt evrópu hann var habsborgari og hann stjórnaði löndum fjölskyldu sinnar í austurríki í nafni bróður síns karl fimmta keisara hins heilaga rómverska ríkis eða germanska veldisins yfirtaka hafsauga landi gerði það óumflýjanlegt að þessari máttugu aðalsætt og hinum metnaðargjarna tyrkjasoldán ætti eftir að lenda saman því súleiman ætlaði sér sannarlega lengra inn í evrópu -i_ljosi_sogunnar_000018-0056-00:21:1492-00:00:2112 i_ljosi_sogunnar_000018 56 00:21:14.92 21.12 0.33 í beinu samhengi við úlfúðina milli ottómana á hafsbotni súleiman bandalag með öðrum andstæðingi hamborgar anna frans frakkakonungi sem fannst hann aðþrengdur af vaxandi veldi hafrar hafði aldamótin grátt silfur lengi og sömuleiðis lengi leitað að bandamanni gegn þeim með litlum árangri -i_ljosi_sogunnar_000018-0057-00:21:3642-00:00:2334 i_ljosi_sogunnar_000018 57 00:21:36.42 23.296 0.15 það var fram sem fyrstur skrifaði súleiman þegar hann var fangi í madrid eftir að hafa beðið ósigur fyrir erkióvini sínum karli fimmta keisara germanska veldisins í orrustunni við hafa sem var hluti af einu af fjölmörgum og flóknum stríðum sem frakkar germanska veldið og fleiri evrópsk ríki háðu yfirráð á ítalíu á sextándu öld -i_ljosi_sogunnar_000018-0058-00:22:0026-00:00:0882 i_ljosi_sogunnar_000018 58 00:22:00.26 8.832 0.05 súleiman tók bréfinu vel enda ákveðin upphefð fyrir hann að fá slíka hjálparbeiðni frá sjálfum konungi hins fornfræga frakklands -i_ljosi_sogunnar_000018-0059-00:22:1858-00:00:0516 i_ljosi_sogunnar_000018 59 00:22:18.58 5.12 0.13 hafa aldrei hikað við að heyja stríð til að hrekja burtu óvininn og sigraðan hans -i_ljosi_sogunnar_000018-0060-00:22:2482-00:00:0622 i_ljosi_sogunnar_000018 60 00:22:24.82 6.144 0.07 höfðu sjálfir fylgt í fótspor þeirra og höfum ævinlega sigrað illfær og vel varinn héruðin -i_ljosi_sogunnar_000018-0061-00:22:3178-00:00:0408 i_ljosi_sogunnar_000018 61 00:22:31.78 4.096 0.33 nótt sem dag er hestur okkar söðlaði og sverð okkar til reiðu -i_ljosi_sogunnar_000018-0062-00:22:3710-00:00:1982 i_ljosi_sogunnar_000018 62 00:22:37.10 19.84 0.31 framboði úr prísundinni og tók aftur við stjórn konungsveldi síns og þeir súleiman formfestu bandalag sitt fréttirnar vöktu hneykslan um alla hina kristnu evrópu aldrei fyrr hafði kristið konungsríki í evrópu lagt svo lágt að binda trúss sitt við heiðingja að austan -i_ljosi_sogunnar_000018-0064-00:24:0698-00:00:0998 i_ljosi_sogunnar_000018 64 00:24:06.98 9.984 0.23 það fór svo að eftir nokkrar mannskæðar skærur við borgarmúrana neyddist súleiman til að hörfa með her sinn heim múrar vínarborgar héldu -i_ljosi_sogunnar_000018-0066-00:24:2284-00:00:1058 i_ljosi_sogunnar_000018 66 00:24:22.84 10.624 0.42 það varið sem brenna mig upp að innan ég veit osti stríðið í guðs nafni þú ert á sigurganga þér velgengni en mínir sjáðu á ný -i_ljosi_sogunnar_000018-0068-00:24:5208-00:00:0648 i_ljosi_sogunnar_000018 68 00:24:52.08 6.528 0.22 einhvernveginn svona hljómuðu bréfin sem roxelana sendi manni sínum þegar hann var einhvers staðar í burtu á vígvellinum -i_ljosi_sogunnar_000018-0069-00:24:5922-00:00:1828 i_ljosi_sogunnar_000018 69 00:24:59.22 18.304 0.12 reyndar skrifaði hún einnig ýmislegt annað tíðindi af hirðlífinu fregnir af heilsu og menntun barnanna og óvenju miklum kostnaði við endurbætur á eldhúsinu í nýju höllinni en skrifaði þó mestmegnis um þann lamandi söknuð sem greinanna hvert sinn sem hann hélt til herferða -i_ljosi_sogunnar_000018-0076-00:27:0934-00:00:0632 i_ljosi_sogunnar_000018 76 00:27:09.34 6.272 0.13 árið fimmtán hundruð þrjátíu og fjögur gerðist enn einn undraverður atburðurinn við hirð súleimans mikla -i_ljosi_sogunnar_000018-0078-00:28:0722-00:00:1632 i_ljosi_sogunnar_000018 78 00:28:07.22 16.256 0.21 eftir giftinguna flutti roxelana úr kvennabúrinu í gömlu höllinni og bjó eftirleiðis við hlið manns síns í nýju höllinni topkapi fyrst kvenna í þessari miðstöð valdsins í tyrklandi önnur róttæk breyting út af henni -i_ljosi_sogunnar_000018-0080-00:29:3368-00:00:1404 i_ljosi_sogunnar_000018 80 00:29:33.68 14.08 0.06 þetta leiddi fór líka ef marka má fréttaskeyti ítölsku sendiherranna sem endranær að bera á andúð í garð roxelönu nú ekki bara frá keppinautum í kvennabúrinu heldur meðal almennings í istanbúl -i_ljosi_sogunnar_000018-0082-00:30:0248-00:00:0928 i_ljosi_sogunnar_000018 82 00:30:02.48 9.344 0.22 síðar varð ímynd roxelönu sem vægðarlaust klækjakvendi nær allsráðandi sérstaklega reyndar síðar á öldum löngu eftir hennar dag -i_ljosi_sogunnar_000018-0087-00:34:3902-00:00:1252 i_ljosi_sogunnar_000018 87 00:34:39.02 12.544 0.17 selím fyrsti faðir súleimans hafði líka verið á kastaði ljóðskáld en öll hans kvæði orti hann á persnesku súleiman sonur hans orti ástarljóð sín fyrst og fremst á tyrkneskum -i_ljosi_sogunnar_000018-0088-00:34:5302-00:00:2794 i_ljosi_sogunnar_000018 88 00:34:53.02 27.904 0.32 eins og kona hans lét súleiman byggja mikið eftir hann liggja margar mikilfenglegar byggingar sem þykja marka gullaldarskeið tyrknesks arkitektúrs eins og súleiman moskan í istanbúl hann ella taka klettamoskuna í jerúsalem gegn og kabasele inn í mekku og svo mætti lengi telja og eins og ljóðlistin væri honum persónulega ekki nóg fékkst hann líka við gullsmíði í frístundum sínum frá hernaði og öðrum soldánsskyldum -i_ljosi_sogunnar_000018-0091-00:37:0306-00:00:0982 i_ljosi_sogunnar_000018 91 00:37:03.06 9.856 0.09 ef þetta var allt saman ráðabrugg roxelönu heppnaðist það vel eftir dauða mustafa var ekkert sem stóð í vegi hennar eigin svona -i_ljosi_sogunnar_000018-0092-00:37:2036-00:00:2102 i_ljosi_sogunnar_000018 92 00:37:20.36 21.12 0.3 bréfaskriftir súleimans og roxelönu urðu síst ástríðuminni þegar leið á æfir afnumin hundruð fimmtíu þegar bæði voru komin á sex úldnum að fylla arkirnar af ástarjátningum og saknaðarorðum ásamt því að hún tjáði áhyggjur sínar af ýmsum eymslum og meinum sem súleiman kvartaði undan í sínum bréfum -i_ljosi_sogunnar_000018-0093-00:37:4200-00:00:1400 i_ljosi_sogunnar_000018 93 00:37:42.00 14.08 0.21 á þessum árum var roxelana reyndar sífellt tregari til þess að kveðja eiginmann sinn þegar hann hélt á vígvöllinn vildi helst ekki vera anastasio kannski vegna þess að hún annað á sér að þau ættu ekki langt eftir -i_ljosi_sogunnar_000018-0094-00:37:5656-00:00:2224 i_ljosi_sogunnar_000018 94 00:37:56.56 22.272 0.25 roxelana hurrem anastasía alexandra eða hvað sem hún hét rúþenska stúlkan sem varð keisaraynja í tyrkjaveldi lést í apríl fimmtán hundruð fimmtíu og átta eftir að hafa verið heilsuveil um hríð líklega um fimmtíu og fimm eða fimmtíu og sex ára gömul í gömlu höllinni í istanbúl þar sem hún hafði búið fyrstu ár sinn í borginni -i_ljosi_sogunnar_000018-0095-00:38:1944-00:00:1194 i_ljosi_sogunnar_000018 95 00:38:19.44 11.904 0.1 erlendir sendiherrar sendu fréttina umsvifalaust heim til evrópu og bættu við að soldáninn mikli sem var heima fyrir þegar kona hans dó hafi virst eldast um heilu árin eftir dauða hennar -i_ljosi_sogunnar_000018-0096-00:38:3246-00:00:0886 i_ljosi_sogunnar_000018 96 00:38:32.46 8.832 0.09 hún var lögð til grafar í glæsilega skreyttu grafhýsi innan veggja súleimanía moskunnar sem eiginmaður hennar hafði látið reisa á hæð í höfuðborginni -i_ljosi_sogunnar_000018-0097-00:38:4194-00:00:2156 i_ljosi_sogunnar_000018 97 00:38:41.94 21.504 0.42 átta árum síðar haustið fimmtán hundruð sextíu og sex lést svo súleiman mikli löggjafinn einn valdamesti maður heims í hárri elli nærri sjötíu og tvö ár hann hafði þá verið á leið til hernaðar í ungverjalandi einu sinni sem oftar og hann var auðvitað lagður til hvílu í moskunni við hlið einkona sinnar -i_ljosi_sogunnar_000018-0098-00:39:1048-00:00:1316 i_ljosi_sogunnar_000018 98 00:39:10.48 13.056 0.19 sama hversu mikinn trúnað við leggjum á sögur og kenningar um vélabrögð roxelönu og áhrif hennar á ákvarðanir eiginmanns hennar er ljóst að röksemdir við hirð ottómanveldisins -i_ljosi_sogunnar_000018-0099-00:39:2412-00:00:1140 i_ljosi_sogunnar_000018 99 00:39:24.12 11.392 0.15 kvennabúrið og konurnar við hlið sandinn urðu miklu valdameiri en þær höfðu verið og völd þeirra teygðu sig langt út fyrir veggi hins áður einangraða kvennabúrs -i_ljosi_sogunnar_000018-0100-00:39:3598-00:00:2718 i_ljosi_sogunnar_000018 100 00:39:35.98 27.136 0.23 fleiri sterkar og svipmiklar konur áttu eftir að fylgja í fótspor ambáttarinnar frá rúþeníu næstu áratugina áhrif þeirra urðu raunar svo mikil og karlarnir sömuleiðis svo atkvæðalitlir eiginlega að þetta tímabil í sögu ottómanveldisins frá súleiman mikla á næstu hundrað fimmtíu árin eða svo er stundum kallað soldánsveldi kvennanna en af því verður sagt betur frá síðar -i_ljosi_sogunnar_000019-0001-00:00:1884-00:00:1436 i_ljosi_sogunnar_000019 1 00:00:18.84 14.336 0.45 ég soldán soldánanna konungur konunganna sem krýnd um allan heim og sem er skugga guðs á jörðu soldán og keisari yfir hvíta hafi og svartahafi í rúmeníu og anatólíu -i_ljosi_sogunnar_000019-0005-00:01:0596-00:00:3998 i_ljosi_sogunnar_000019 5 00:01:05.96 39.936 0.24 svo lítillátlega hófst bréf sem frans fyrsta frakkakonungi barst fimmtán hundruð þrjátíu og sex súleiman soldán tyrkneska ottómanveldisins súleiman gjarnan kallaður hinn mikli varðveittur ifmm hundruð sextíu og sex hann mátti alveg við smá yfirlæti í garð fransks kollega síns því hann var þarna óumdeilanlega einn valdamesti maðurinn á jörðinni réði yfir tyrkjaveldi á sínum landfræðilega og menningarlega hátindi og vakti ugg í vestrænum hjörtum það voru evrópumenn sem gáfu honum nafnið súleiman mikli ekki hann sjálfur eða þegnar hans -i_ljosi_sogunnar_000019-0006-00:01:4636-00:00:1002 i_ljosi_sogunnar_000019 6 00:01:46.36 10.112 0.04 en hvernig náði hann slíkum hæðum eins og súleiman segir sjálfur í bréfi sínu var það ekki síst göfugu og dýrðlegu forfeðrum hans að þakka -i_ljosi_sogunnar_000019-0008-00:03:2216-00:00:2780 i_ljosi_sogunnar_000019 8 00:03:22.16 27.776 0.23 verktakann í konstantínópel var að kirkjunni frægu ægisif þar sem borgarbúar höfðu beðið síðustu bænirnar fyrir björgun borgarinnar skyldi breytt í mosku hann lét svo boðanna um veldi sitt eftir fólkið til að setja stað í rústum borgarinnar sem voru næsta mannlausar eftir sláturtíðina eftir að borga morning ar sem ekki voru brytjaðir niður af tyrkjum voru flestir seldir í þrældóm -i_ljosi_sogunnar_000019-0009-00:03:5036-00:00:3692 i_ljosi_sogunnar_000019 9 00:03:50.36 36.992 0.2 en að áeggjan soldánsins settist að í konstantínópel fólk úr öllum áttum hins víðfema veldis hans kristnir og múslimar og gyðingar og strax var ráðist í umfangsmiklar viðgerðir og endurbætur að íslömskum stíl emery fleiri moskur og hallir handa sjálfum sér skóla og baðhús og fjórtán hundruð fimmtíu og níu var reisn borgarinnar orðin slík að hann útnefndi hana höfuðborg ottómanveldisins borgarbúar voru þá farnir að kalla borgina öðru nafni ekki konstantínópel eða konstantíns og hafði heitið upp á tyrknesku heldur istanbúl -i_ljosi_sogunnar_000019-0010-00:04:3466-00:00:4782 i_ljosi_sogunnar_000019 10 00:04:34.66 47.872 0.15 á meðan mennta til í konstantínópel hafði hinn kristna vestur evrópa snúist í hringi af örvæntingu og hneykslan og hræðslu yfir hinum hryllilegu tyrkjum sagt er að friðrik þriðji keisari hins heilaga rómverska ríkis það er germanska veldisins hafi grátið þegar hann frétti af örlögum konstantínópel nikulás indimi kallaði eftir krossferð gegn tyrkjadjöflunum hann kallaði merktan satans sjálfur hafði hann þó ekkert gert svo mikið þegar konstantín ellefta býsanskeisari leitaði til hans í aðdraganda árásar tyrkja evrópumenn höfðu ástæðu til að vera uggandi yfir soldáninum unga því hann var hvergi nærri hættur þegar búið var að sópa göturnar í istanbúl lagði tyrkneski herinn aftur af stað til landvinninga -i_ljosi_sogunnar_000019-0011-00:05:2288-00:00:4610 i_ljosi_sogunnar_000019 11 00:05:22.88 46.08 0.42 meet lagði snarlega undir sig síðustu skattlönd býsansveldisins á pelópsskaga móreu þar réð ríkjum tveir yngri bræður konstantíns lassassinat demetríos og tómas raunar hafði kastast í kekki milli þeirra bræðra og sá eldri demetríos kallaði á metnar soldán sér til aðstoðar í baráttu við bróður sinn þó meeting ábyrgð og dauða annars bróður það er konstantíns metra tómas á flótta og setti demetríos stjórnunarstöðu í þrakíu í skiptum fyrir lönd þeirra bræðra dmitrí þó ekki nema í nokkur ár hann féll síðar í ónáð hjá soldáni fyrir að hafa dregið sér fé ágóða af saltskatti en það er önnur saga -i_ljosi_sogunnar_000019-0012-00:06:1878-00:00:0816 i_ljosi_sogunnar_000019 12 00:06:18.78 8.064 0.08 nokkrum árum eftir sigurinn í konstantínópel lýsti erindreki feneyska ríkisins í borginni mehmets -i_ljosi_sogunnar_000019-0014-00:06:5810-00:00:0536 i_ljosi_sogunnar_000019 14 00:06:58.10 5.376 0.3 er ekki ofurseldur nokkrum lystisemdum eða nótum aðeins dýrðar frá -i_ljosi_sogunnar_000019-0018-00:10:3734-00:00:3980 i_ljosi_sogunnar_000019 18 00:10:37.34 39.808 0.25 árið fjórtán hundruð sextíu og tvö eftir ýmsar vendingar var latið prinsi valakíu sem fatakaup skatta sem þeir kröfðust metnaðar brást við með því að safna gríðarstórum her til að knésetja latakíu manna laskað sérlega blóðugt og mannskætt her latið eftir sig sviðna jörð hvar sem hann fór og ein aðferð sem prinsinn beitti var að skipa fársjúku fólki berkla og holdsveiki og plágusjúkum að lauma sér í raðir tyrkneskra hermanna til að sýkja þá -i_ljosi_sogunnar_000019-0019-00:11:1764-00:00:2230 i_ljosi_sogunnar_000019 19 00:11:17.64 22.272 0.36 sautjánda júní fjórtán hundruð sextíu og tvö réðust valakíumenn á herbúðir tyrkja á veginum til borgarinnar targoviste að næturlagi atf dulbúin sem tyrki leitaði uppi tjald soldánsins til að koma honum fyrir kattarnef en fór tjaldavillt réðist inn í tjald tveggja ráðherra og mehmet komst lífs af -i_ljosi_sogunnar_000019-0020-00:11:4044-00:00:3306 i_ljosi_sogunnar_000019 20 00:11:40.44 33.024 0.32 heimildum ber svo ekki saman hver sigraði orrustuna við targoviste að lokum en tæpum mánuði síðar hafði mettað ráða niðurlögum plat hann hrökk á flótta og bróðir hans radu myndarlegi sem enn var tryggur mehmet fornvini sínum tók við stjórn ríkisins rakið en í dag minnst fyrir grimmd og blóðþorsta fjöldamorð og sér í lagi áhuga á ákveðinni aftökuaðferð stjaksetningu og varð auðvitað kveikjan að vampírunni frægu drakúla -i_ljosi_sogunnar_000019-0021-00:12:2008-00:00:2010 i_ljosi_sogunnar_000019 21 00:12:20.08 20.096 0.22 heima fyrir bjó metnaði sterkt miðstýrt stjórnkerfi sem innsiglaði hans eigin völd og gerði honum kleift að stjórna svo stóru svæði sem ríki hans var orðið og hann gerði þar með út af við síðustu ummerkin um hirðingjaríkið sem langa langa langa langafi hans osman hafði stofnað í upphafi fjórtándu aldar -i_ljosi_sogunnar_000019-0022-00:12:4064-00:00:4782 i_ljosi_sogunnar_000019 22 00:12:40.64 47.872 0.16 ottómanveldið var orðið nútímalegt stórveldi á mótum austurs og vesturs á mörkuðum var verslað með krydd og vefnað og varning frá öllum heimshornum soldáninn sjálfur varð að hálf goðsagnakenndri persónu sem sást sjaldan opinberlega utan glæsilegra halla sinna þvert á það sem við heyrðum peninginn fullyrða hér áðan var metnaði lífsnautnamaður auk fimm eiginkvenna og óteljandi fylgdarkvenna og ambátta var hann alræmdur fyrir að dragast til ungra pilta og lét ef marka má frásagnir gjarnan færa sér pilta sem herfang úr sigruðum borgum en tyrkneskir sagnaritarar létu þannig lagað þó ekki aftra sér frá því að ausa lofi yfir soldáninn mikla sem dæmi -i_ljosi_sogunnar_000019-0023-00:13:2954-00:00:1026 i_ljosi_sogunnar_000019 23 00:13:29.54 10.24 0.28 nema varði mörgum nótum við svall með fagurgalana ambáttum og dögum við drykkju með skósveinar sem líktust engum -i_ljosi_sogunnar_000019-0024-00:13:4082-00:00:0552 i_ljosi_sogunnar_000019 24 00:13:40.82 5.504 0.06 hann leit bara út fyrir að stunda ólifnað og osta í raun var hann sífellt við störf -i_ljosi_sogunnar_000019-0025-00:13:4678-00:00:0600 i_ljosi_sogunnar_000019 25 00:13:46.78 6.016 0.4 leiddur áfram af ást sinni á réttlætinu og löngun til að létta þjáningar þegna sinna -i_ljosi_sogunnar_000019-0026-00:13:5430-00:00:2950 i_ljosi_sogunnar_000019 26 00:13:54.30 29.568 0.17 en hvað um það mehmet annar tyrkjasoldán lést þriðja maí fjórtán hundruð áttatíu og eitt þegar hann veiktist skyndilega á göngu með her sínum skammt utan við istanbúl margir telja að hann hafi þá verið á leið til landvinninga í suðri til egyptalands þar sem sátu svokallaðir mamlúkar og álitu sig arftaka múhameðs spámanns á jörðu en aðrir telja að hann hafi verið á leið vestureftir til ítalíu jafnvel verið kominn með augastað á sjálfri rómaborg -i_ljosi_sogunnar_000019-0027-00:14:2420-00:00:2348 i_ljosi_sogunnar_000019 27 00:14:24.20 23.424 0.07 hann var bara fjörutíu og níu ára en hafði verið soldán nýjum þrjá áratugi og náð allmiklum árangri á þeim tíma sigrað konstantínópel og lagt rækilega undir sig stóran hluta balkanskagans serbíu valakíu albaníu og meira til hann hafði og eignast marga óvini sagt er að almenn fagnaðarlæti hafi brotist út í evrópu þegar spurðist af dauða hans -i_ljosi_sogunnar_000019-0028-00:14:4812-00:00:1494 i_ljosi_sogunnar_000019 28 00:14:48.12 14.976 0.06 ekki er vitað nákvæmlega hvað dró hann til dauða hvaða veikindi en grunur leikur reyndar á að fyrir honum hafi verið eitrað mögulega af hans eigin elsta syni sem var þá líklega farinn að girnast soldánsbræðra -i_ljosi_sogunnar_000019-0034-00:21:3382-00:00:2074 i_ljosi_sogunnar_000019 34 00:21:33.82 20.736 0.31 árið fimmtándu eitt lögðu sveitir safavída undir sig helstu borg vestanverðar persíu tabriz undir stjórn fjórtán ára pilts sem síðar fékk titilinn samofin eftir að leiða enn frekari hernaðarsigra safavída næstu árin og á endanum sameina svo gott sem öll smáríki persíu í eigin veldi -i_ljosi_sogunnar_000019-0035-00:21:5494-00:00:2478 i_ljosi_sogunnar_000019 35 00:21:54.94 24.832 0.31 jamal var vel til þess fallinn kominn af æðstuprestum safavídareglunnar heilögum mönnum í föðurætt og georgískum og býsönskum konungaættum í móðurættina leit ekki síður stórt á sig en soldánar tyrkja og taldi sig bæði arftaka konunga persnesku fornsagnanna og alexanders mikla og afkomanda múhameðs spámanns -i_ljosi_sogunnar_000019-0036-00:22:2012-00:00:2184 i_ljosi_sogunnar_000019 36 00:22:20.12 21.888 0.32 safavídar voru súfistar en dulspeki þeirra var að mestu byggð á hefðbundinni súnní íslamstrú sem þá var ráðandi í hinum íslamska heimi þarna sem annarstaðar en einhvern tíma á fyrstu árum ísmaíl tók hann þá ákvörðun að taka upp hina megingrein trúarinnar cia íslam í ríki sínu -i_ljosi_sogunnar_000019-0037-00:22:4240-00:00:5362 i_ljosi_sogunnar_000019 37 00:22:42.40 53.632 0.33 nákvæmlega hvernig þessi siðaskipti gengu fyrir sig er ekki alveg vitað né heldur hvers vegna smakkað kannski vildi hann skilja nýtt ríki sitt betur frá nágrönnunum ottómönum sem iðkuðu mjög hefðbundna súnnítrú allavega var þessi ákvörðun einhver sú afdrifaríkasta í sögu hins íslamska heims íran er enn í dag meginvígi cia íslands og spenna milli samsinna heimshluta en þegnar ísmaíl ruglaðari aðeins heilagan mann heldur næsta guðlegan hann fór sjálfur að halda því fram að hann væri endurholdgun píslarvottar sjíamúslima alís tengdasonar múhameðs og því í raun eini réttmæti leiðtogi hins íslamska heims enda fóru hermenn safavída fram af heilagri sannfæringu -i_ljosi_sogunnar_000019-0038-00:23:4268-00:00:3872 i_ljosi_sogunnar_000019 38 00:23:42.68 38.784 0.28 fimmtánhundruð og tíu hafði samanlagt undir sig ekki aðeins alla persíu heldur hluta kákasusfjalla til norðurs og mesapótamíu og austanverðan anatólíuskaga til vesturs hann hafði líka nýverið sigrað sterkan her úsbeka norður í miðasíu og látið búa sig til demantskreyttan drykkjarbikar úr hauskúpu konungs þeirra til að undirstrika sigurinn þessi uppgangur leiddi auðvitað til spennu milli safavída á næstu nágranna þeirra til vesturs ottómana þeim gramdist mjög að fá þessa trúvillinga í nágrenni sem þar að auki gerðu sig líklega til að fara að færa sig inn á tyrkneskan -i_ljosi_sogunnar_000019-0041-00:25:3086-00:00:1786 i_ljosi_sogunnar_000019 41 00:25:30.86 17.92 0.41 þó eira hefur afneitað helgi hinna heilögu laga villst af leið frelsunar og boðorðum spillt hreinlega kennisetningu íslands vonir sarga og eyðilagt allar drottins og hrifsa til völdin ólöglega -i_ljosi_sogunnar_000019-0048-00:27:0934-00:00:0624 i_ljosi_sogunnar_000019 48 00:27:09.34 6.144 0.21 það síðara veiðir óslitið ánægju en mér áttum okkur ekki á ástæðu þess fyrrnefnda -i_ljosi_sogunnar_000019-0049-00:27:1636-00:00:0662 i_ljosi_sogunnar_000019 49 00:27:16.36 6.528 0.38 á dögum föðurafa megi guð varðveita hann ríkti með og samlyndi og vinátta -i_ljosi_sogunnar_000019-0053-00:27:5746-00:00:0472 i_ljosi_sogunnar_000019 53 00:27:57.46 4.736 0.2 í þessum skrifuðu orðum er mér á veiðum nálægt íshaf -i_ljosi_sogunnar_000019-0054-00:28:0310-00:00:0682 i_ljosi_sogunnar_000019 54 00:28:03.10 6.784 0.11 förum nú að safna vistum og búa hermenn okkar undir komandi hernað og í mesta vinskap segjum mér -i_ljosi_sogunnar_000019-0055-00:28:1648-00:00:1574 i_ljosi_sogunnar_000019 55 00:28:16.48 15.744 0.47 hvað varð um ópíumkassann fylgir ekki sögunni allavega hirti selím ekki um friðarorð ismaíls og herir tyrkja og safavída mættust í ágúst fimmtánhundruð og fjórtán þar sem heitir sjaldan og er í dag á norðvesturodda írans -i_ljosi_sogunnar_000019-0056-00:28:3274-00:00:3892 i_ljosi_sogunnar_000019 56 00:28:32.74 38.912 0.18 menn ismann af trúarhita kannski en tyrkir voru fjölmennari agaðri og betur búnir meðal annars búnir skotvopnum nýrri tækni sem persar höfðu enn ekki tileinkað sér þrátt fyrir að tyrkir væru lúnir eftir langt fram yfir anatólíuskagann sigruðu þeir því safavída nokkuð örugglega og lögðu þar með undir sig austanverða anatólíu og hluta mesópótamíu slyngir ekki nægja að stráfella menn sassanída heldur tók hann eiginkonur leiðtogans höndum og raunar allt hans kvennabúr áður en hann hélt svo heimleið -i_ljosi_sogunnar_000019-0058-00:29:5252-00:00:0684 i_ljosi_sogunnar_000019 58 00:29:52.52 6.784 0.45 trailer soldán var búinn að lækka rostann í safavídunum leit annir -i_ljosi_sogunnar_000019-0060-00:30:5756-00:00:1900 i_ljosi_sogunnar_000019 60 00:30:57.56 18.944 0.28 þegar þarna var komið sögu stjórnuðu mamlúkarnir í kaíró öllum helgustu stöðum íslams borgunum mekku og medínu og jerúsalem og það sem meira var undir verndarvæng þeirra í kaíró sat svokallaður kalífi arftaki múhameðs spámanns sem leiðtogi hins íslamska heims -i_ljosi_sogunnar_000019-0061-00:31:1702-00:00:3016 i_ljosi_sogunnar_000019 61 00:31:17.02 30.08 0.4 fyrstu leiðtogar múslima eftir dauða spámannsins höfðu titlað sig kalífa og veldi sín kalífaveldi þegar á leið höfðu leiðtogar íslömsku heimsveldanna þó farið að láta sér nægja að vera bara veraldlegir soldánar og fela öðrum kalífadjobbið þarna var þetta orðið nær alveg valdalaust embætti en þó svo að kalífinn karlmanni væri atkvæðalítil brúða mamlúkanna renndi hann óneitanlega trúarlegum stoðum undir veldi þeirra -i_ljosi_sogunnar_000019-0062-00:31:4760-00:00:3826 i_ljosi_sogunnar_000019 62 00:31:47.60 38.272 0.3 allt fór þetta frekar mikið í taugarnar á ottóman tyrkjum enda þá þegar farnir að líta óformlega á sjálfa sig sem eiginlega arftaka hinna gömlu íslömsku heimsvelda ekki þessa kákasísku þræla í egyptalandi þá heilluðu óumdeilanlega hinar miklu viðskiptaborgir sýrlands og mesapótamíu og viðskiptaleiðir við miðjarðarhaf bæjarlandslaginu hafði gert tilraun til að ráðast gegn mamlúkum undir lok fimmtándu aldar með litlum árangri það stríð endaði í pattstöðu en það var óhjákvæmilegt að til átaka kæmi að nýju -i_ljosi_sogunnar_000019-0064-00:34:3418-00:00:5610 i_ljosi_sogunnar_000019 64 00:34:34.18 56.064 0.14 tvö hundruð og fimmtíu ára soldánsveldi mamlúkanna leið undir lok þó reyndar fengju þeir mamlúkar sem eftir lifðu að halda áfram einhverjum völdum í egyptalandi sem undirmenn soldáns tyrkjaveldi var þá þegar orðið svo stórt að það var útilokað að soldáninn gæti stjórnað þessu öllu sómasamlega alla leið frá istanbúl svo tyrkir höfðu þá þróað þá stefnu að vera ekki að breyta svo miklu í stjórnkerfi þeirra landa sem þeir lögðu undir sig svo lengi sem tyrkir fengju sitt og soldáninn hefði síðasta orðið selím heima í höllinni eignaðist þar með sjálfa jerúsalem og allt landið helga og átthaga trúar sinnar í arabíu mekku og medínu það var ekki lengur nokkur vafi á því að ottómanar voru meira en bara tyrkneskir hirðingjasynir og sígarettu kallaði sig leiðtoga hins íslamska heims -i_ljosi_sogunnar_000019-0065-00:35:4202-00:00:4376 i_ljosi_sogunnar_000019 65 00:35:42.02 43.776 0.49 til er susana þegar kalífi mamlúkanna al notaði var komin sem fangi il ysta hafi hafi verið látinn afsala sér kalífatitli sínum til soldánsins selíms sú saga mun vera síðari tíma uppfinning þó staða ottómanveldisins sem fremsta ríkisins íslenska heimshöfin óumdeilanleg eftir sigurinn á mamlúkum fóru tyrkjasoldánar ekki að kalla sig kalífa fyrr en miklu síðar slíku titilinn þjónn hinna tveggja helgidómar moskna í mekku og medínu svipaðan titil notaði saladín og soldánar mamlúkanna og hann er notaður af konungum sádi arabíu í dag -i_ljosi_sogunnar_000019-0067-00:37:3290-00:00:0688 i_ljosi_sogunnar_000019 67 00:37:32.90 6.912 0.25 eitt er um nákvæmlega hvað hrjáði hann og varð honum að bana og sem fyrr eru grunsemdir um að einhver hafi eitrað fyrir honum -i_ljosi_sogunnar_000019-0069-00:38:1042-00:00:1432 i_ljosi_sogunnar_000019 69 00:38:10.42 14.336 0.19 en sá sonur var því augljós arftaki hins mikla veldis og þurfti ekki að myrða einn einasta bróður eða annan ættingja sjálfur þegar hann frétti af andláti föður síns steig an því einfaldlega á bakhtiar til istanbúl -i_ljosi_sogunnar_000019-0070-00:38:2514-00:00:2710 i_ljosi_sogunnar_000019 70 00:38:25.14 27.136 0.14 hann var þá tuttugu og sex ára og það var hann sem síðar skrifaði bréfið til frans frakklandskonungs sem við heyrðum lesið upp úr hér í byrjun þáttarins þar sem hann titlaði sig lítillátlega konung konunganna soldán saddam og skugga guðs á jörðu og það gangstera hinn mikli átti tvímælalaust eftir að verða mikilfenglegasti soldáninn í sögu tyrkjaveldis -i_ljosi_sogunnar_000020-0001-00:00:2014-00:01:2902 i_ljosi_sogunnar_000020 1 00:00:20.14 88.96 0.25 verfasst tuttugu og fimm mínútur yfir sex síðdegis af flugbraut og sjö hittust og fyrsta desember nítján hundruð áttatíu og átta þetta var panamahatt í þremur leggjum og á þremur vélunum þúsund kílómetra átta tíma flug yfir atlantshafið frá lundúnum til norell um borð voru alls tvö hundruð fimmtíu og níu með áhöfn farþegarnir voru langflestir bandaríkjamenn margir á leið heim yfir hátíðarnar kannski með pakka í farangrinum óþreyjufullir að hitta ástvini sína og þó einhverjir örugglega kannski helst kvíðnir að verja jólunum með fjölskyldunni þarna voru þrjátíu háskólanemar frá írakska nurlaði úr skiptinámi í evrópu og þarna var aðstoðarframkvæmdastjóri sameinuðu þjóðanna svíinn carlsson guistiniani hálftíma eftir flugtak þegar klukkan nálgaðist sjö að staðartíma á jörðu niðri þar vélin komin í þrjátíu og eitt þúsund feta hæð -i_ljosi_sogunnar_000020-0002-00:01:5112-00:00:1890 i_ljosi_sogunnar_000020 2 00:01:51.12 18.816 0.28 það slokknaði á sætisbeltaljósinu og flugfreyjurnar voru fljótar á stjá með vagna og báru fram drykki og dreifa heyrnartólum fyrir þá sem mundi horfa á kvikmyndina sem enn var að hefjast hún var nýleg gamanspennumyndin krökkunum -i_ljosi_sogunnar_000020-0003-00:02:1250-00:01:1464 i_ljosi_sogunnar_000020 3 00:02:12.50 74.624 0.32 einn í flugstjórnarklefanum sátu flugstjórinn dimmar fimmtíu og fimm ára og aðstoðarflugmaðurinn reform heimsþekkta bandaríska flugfélagi um það bil sem kræla hefjast voru þeir að tengja sig við flugturninn í prestwick skammt frá glasgow og bjóða góða kvöldið þeir voru komnir yfir í skoska lofthelgi og hraðri leið að atlantshafinu yfir sjö heyrðist torkennilegt hljóð í flugstjórnarklefanum ef marka má upptöku flugritans sem var rannsakaður síðar ef marka má upptökuna brugðust með hverri flugstjóri og vonir aðstoðarflugmaður þó ekki á neinn hátt við hljóðinu né heldur voru þeir eða aðrir úr áhöfn pan flugur og þrjú í nokkru frekara sambandi við flugturninn í prestwick á jörðu niðri í skotlandi silfri sem örfáum mínútum áður hafði heilsað bandarísku flugmennina kurteislega og boðið gott kvöld sá einmitt þá tvær mínútur og fimmtíu sekúndur yfir sjö nokkuð ótrúlegt á skjánum fyrir framan sig litli græni punkturinn sem táknaði pan flug hundrað og þrjú á skjánum brotnaði upp -i_ljosi_sogunnar_000020-0004-00:03:2754-00:00:2276 i_ljosi_sogunnar_000020 4 00:03:27.54 22.784 0.15 þrjá gos færðust í allar áttir flugumferðarstjórinn hafði aldrei séð nokkuð þessu líkt hann reyndi að kalla aftur til panama en fékk ekkert svar en nokkru síðar kallaði til hans flugmaður í breyttir london til glasgow vildi láta vita að hann hafði rétt í þessu flogið yfir gríðarmikið eldhaf á jörðu niðri -i_ljosi_sogunnar_000020-0005-00:03:5468-00:01:1304 i_ljosi_sogunnar_000020 5 00:03:54.68 73.088 0.2 okkar er smábær með langa sögu sem rekja má aftur allt til víkingaaldar að minnsta kosti hann tilheyrir dumfries og galisíu í dag og suðvesturodda skotlands það eru um hundrað tuttugu kílómetrar að keyra í suðurátt frá glasgow en ekki nema þrjátíu kílómetrar frá landamærum englands íbúar lokabardaga voru um þrjú þúsund var rólegur bær efnahagurinn nátengdur sveitabæjunum í nágrenninu þarna var meðal annars einn stærsti sauðfjármarkaður skotlands en kannski fátt annað í frásögur færandi og reyndar hafði oft verið bjartara yfir efnahag bæjarins svo sveitanna í kring og meira úrval verslana og þjónustu en þeir sem þarna bjuggu létu ekki deigann síga og tuttugasta og og fyrsta desember var miður og í lokkandi búningar í fullum gangi eins og svo víða annars staðar og sama hvað öðru leið en þegar klukkan var rúmlega sjö voru flestir bæjarbúar á efast við kvöldverðarborðið eða þá að vasast í eldhúsinu einhverjir voru á leið heim frá vinnu aðrir kannski í jólagleðskap margir að pakka inn pökkum eða glápa á sjónvarpið vinsæll spjallþáttur vissulega einmitt að byrja miðvikudagskvöld -i_ljosi_sogunnar_000020-0006-00:05:1042-00:00:3522 i_ljosi_sogunnar_000020 6 00:05:10.42 35.2 0.11 það var skömmu eftir sjö sem íbúar í lockerbie hvort sem þeir voru á ferð um bæinn eða bara varð litið út um gluggann sáu blossa á himni og vel flestir heyrðu líka háar drunur eins og sprengingar í fjarlægð nema hvað þetta var í skoskri sveit þar sem jafnan var ekki sprenginga vant margir töldu að þetta væri þrumur og eldingar einhverjir hugsuðu fyrst var þetta kjarnorkusprenging það var kjarnorkuver þarna ekki langt í burtu var kviknað í himninum þennan undan svo byrjaði einhverju að rigna af himnum ofan -i_ljosi_sogunnar_000020-0007-00:05:5082-00:01:5742 i_ljosi_sogunnar_000020 7 00:05:50.82 117.504 0.28 beautu sem síðar mátti greina á flugrita bónaparte mínútur og fimmtíu sekúndum yfir sjö hafði verið never að rofna frá flugvélarskrokknum nefið losnaði nær alveg af fauk aftur og hékk loks utan úrskurði úr áli eins og lokalag tími fyrir að hvar flugstjóra og wagner aðstoðarflugmann að grípa til nokkurra ráðstafana eða senda neyðarkall til flugturnsins niðri og skotlandi ef þeir urðu þá yfirleitt einhvers varir því þetta gerðist allt svo hratt hálflaust nefið barðist í hægri vænginn svo að annar þotuhreyfillinn losnaði af flugvélin var raunar öll að fara í sundur á örskotsshraða inn í skrokkinn streymdi ískalt loft og súrefnissnautt allir farþegarnir tvöhundruð fjörutíu og þrír sem þar sátu háskólanemarnir og aðstoðarframkvæmdastjóri sameinuðu þjóðanna og allir sem voru á leið heim til fjölskyldunnar fyrir jólin þeir misstu án efa meðvitund á örskotsstundu en þeir sem ekki voru með sætisbeltum burt eins og annað lauslegt sem leiðis flugfreyjurnar sem höfðu verið að útdeila drykkjum niður af himnum fuku í allar áttir matarbakkar og glös ferðatöskur bækur heyrnartól innpakkaðir jólapakkar og leikföng og fólk það sem eftir var af vélinni þaut áfram í gegnum himinloftin skáhallt niður í móti þegar vélin var örfáum andartökum síðar komin niður í nítján þúsund feta hæð eða tæplega sex þúsund metra í öllu súrefnisríkara andrúmsloft rönkuðu einhverjir farþeganna aftur við sér og gripu í hendurnar á sessunautum sínum móðir þrýsti ungabarni sínu fast að sér og aðrir læstu lófunum um róðukrossa og talnabönd úr nítján þúsundum fetunum leið þess sem eitt sinn hafði verið panama þrjú beint niður á við á ógnarhraða -i_ljosi_sogunnar_000020-0008-00:07:4876-00:00:2860 i_ljosi_sogunnar_000020 8 00:07:48.76 28.544 0.42 þrjár mínútur og þrjátíu og sex sekúndur yfir sjö námu mælar bresku jarðvísindastofnunarinnar í þorpinu eskdalemuir kílómetra norðaustur af lokapróf af stærðargráðunni einn komma sex rétt í nágrenninu það var sögusvið frá lundúnum til norður fimmtíu og níu manns innanborðs að skella til jarðar fjörutíu og sex sekúndum eftir torkennilega hljóðið á flugritanum -i_ljosi_sogunnar_000020-0009-00:08:2734-00:00:1946 i_ljosi_sogunnar_000020 9 00:08:27.34 19.456 0.29 tinsulanonda lokabardaga sjónvarpsins rofin með fréttatilkynningu alvarlegt flugslys hafði átt sér stað nálægt smábænum -i_ljosi_sogunnar_000020-0010-00:08:5042-00:01:1706 i_ljosi_sogunnar_000020 10 00:08:50.42 77.056 0.33 eldhafið sem flugmaður breytti rússi á jörðinni það var einmitt þar sem skoski smábærinn lockerbie skrokkur pan vélarinnar hafði loks hrapað til jarðar beint yfir þessum litla syfjulega bæ sem þó státaði af stærsta sauðfjármarkaði skotlands og lent við bogalaga íbúðargötu steinsnar frá aðalgötu bæjarins sér út crescent annars eru göturnar í lockerbie margar höggið var svo mikið það mældist jú á jarðskjálfamælum að það myndaðist gígur nærri fimmtíu metra í þvermál og þrjú einbýlishús hurfu einfaldlega í djúpið sér út creedmoor þrettán bjuggu hjón á sjötugsaldri dora á morgenthau og rosalind somerville og börnin letta ára og lyndsey tíu ára númer sextán hjónin kathleen og thomas flannigan og tíu ára dóttirin fjórtán ára drengurinn steven var í heimsókn hjá nágranna að gera við hjólið sitt og komst því lífs fearn létu þau öll lífið íbúarnir við sérkennilegu orskotsstundu eftir að flugvélin hrundi á heimili þeirra og lík þeirra flestra fundust aldrei svo mikil var eyðileggingin -i_ljosi_sogunnar_000020-0011-00:10:1168-00:00:2220 i_ljosi_sogunnar_000020 11 00:10:11.68 22.272 0.27 bónusa var á leið yfir atlantshafið hún var hlaðin níutíu þúsund kílóum af þotueldsneyti til ferðarinnar og þegar það skall allt á íbúðarhverfinu í lockerbie varð um leið til gríðarlegt bál sem gleypti í sig mörg hús til viðbótar við service tveir aðrir íbúar við götuna létu lífið eða alls ellefu bær -i_ljosi_sogunnar_000020-0012-00:10:3454-00:00:1742 i_ljosi_sogunnar_000020 12 00:10:34.54 17.408 0.05 málið logaði enn þegar fréttamenn komu á vettvang mörgum klukkustundum síðar og vitni og viðbragðsaðilar lýstu þessu eins og sönnu helvíti unnvörpum -i_ljosi_sogunnar_000020-0013-00:10:5236-00:00:5628 i_ljosi_sogunnar_000020 13 00:10:52.36 56.32 0.25 allstaðar eldur brennandi hús og rakari lokast vitað sjálfur út á götur lengi vel var algjör ringulreið enginn vissi hvað gerst hafði nema hvað það logaði stórbál yfir bænum lá stæk bensínlykt og þrjú íbúðarhús við serova horfin af yfirborði jarðar það flugturnsins kenning margra var að einhver þeirra hefði hætt sér of lágt en svo greindu menn í gegnum myrkrið á túni fyrir utan bæinn það sem greinilega var nefið á bóginn stærstu farþegaflugvél heims var ljóst að slysið var öllu alvarlega earl hætti sér út til að athuga hvað væri eiginlega ske hvað þessi sprenging hefði verið og hvar logaði og sá dáið fólk liggja í garðinum enn spennt niður í flugsætin -i_ljosi_sogunnar_000020-0014-00:11:4906-00:00:0562 i_ljosi_sogunnar_000020 14 00:11:49.06 5.632 0.29 það rigndi inn símtölum til lögreglu og slökkviliðs bærinn logaði og það hafði ritum -i_ljosi_sogunnar_000020-0015-00:11:5816-00:01:0924 i_ljosi_sogunnar_000020 15 00:11:58.16 69.248 0.2 um borð í vélinni voru tvö hundruð fjörutíu og þrír farþegar frá tuttugu og einu þjóðríki vel flestir þó bandaríkjamenn hundrað níutíu og bretar fjörutíu og þrír sextán manna áhöfn allir um borð létu lífið alls tvö hundruð fimmtíu og níu fjölmargir slösuðust á jörðu niðri í lockerbie fórust alls létu því tvö hundruð og sjötíu manns lífið á örfáum andartökum þessa nótt franklin varð að sjálfsögðu að heimsfrétt strax um loftinu á meðan barist var við logana í lokkana margar fjölskyldur vestanhafs að frétta að synir og dætur systur og bræður kæmu ekki fyrir jólin og aldrei meir næringarsnauður í meira á blaðamannafundi ekki löngu eftir slysið hafði talsmaður pan am lítið að segja það var engin leið að segja hvers vegna vélin hafði hrapað brennandi niður af himnum það var ekkert sem benti til tæknilegra vandkvæða með vélina hún var átján ára gömul en reglulega yfirfarin og ekkert annað athugavert -i_ljosi_sogunnar_000020-0016-00:13:1022-00:00:5784 i_ljosi_sogunnar_000020 16 00:13:10.22 57.856 0.21 það var rendar ekki alveg rétt hjá talsmanni pan sextán dögum fyrir eldhafið í lockerbie fimmta desember nítján hundruð áttatíu og átta að sendiráði bandaríkjanna í helsinki borist torkennilegt símtal maður með arabískan hreim var hinumegin á línunni og sagði að palestínskir hryðjuverkamenn ætluðu sér að sprengja í loft upp panama il bandaríkjanna á allra næstu vikum finnsk kona myndi óafvitandi bera sprengjuna um borð í kjölfarið var viðvörun sent út í gegnum bandaríska utanríkisráðuneytið til sendiráða og flugvalla um allan heim að hafa augun opin fyrir dularfullum ferðatöskum og grunsamlegum finnskum konum þegar athugað var síðar hvort viðvörunin hefði borist öryggisvörðum á flugvellinum í frankfurt þar sem tangur lagði af stað tuttugasta og fyrsta desember nítján hundruð áttatíu og átta kom í ljós að bréfið með viðvörunni var neðst í bunka af óopunuðum pósti -i_ljosi_sogunnar_000020-0017-00:14:0998-00:01:0060 i_ljosi_sogunnar_000020 17 00:14:09.98 60.544 0.26 flugslysið yfir lokabardaga æðsta í breskri sögu rannsóknin sem tók við átti eftir að verða einhver sú umfangsmesta í sögu bretlands en hún féll þó í fyrstu í hlut lögreglunnar í dumfries var fámennsta lögregluliðs landsins smábæjarlöggunum þar barnaleikföng frá bandarísku alríkislögreglunni fbi og leyniþjónustum beggja landa bandaríkjanna og bretlands nokkrar lítill bær en vettvangur rannsóknarinnar var hann gríðarstór brak úr vélinni hafði dreyfst um allt lögreglan fékk hermenn til liðs við sig og í hópum kenndu þeir bæinn og nágrenni tún og akra og skóga alls söfnuðu þeir fjórum milljónum hluta af öllum stærðum og gerðum hver ögn var sett í plastpoka og flokkuð brakið sviðið og illa farið var svo flutt í flugskýli þar sem sérfræðingar rannsóknarnefndar flugslysa í bretlandi reyndu að púslaði saman í eitthvað sem líktist bónus -i_ljosi_sogunnar_000020-0018-00:15:1106-00:00:3362 i_ljosi_sogunnar_000020 18 00:15:11.06 33.664 0.29 innan um allt þetta fundu rannsakendur auðvitað einnig lík og líkamshluta allir farþegar og áhafnarliðar tvö hundruð fimmtíu og níu talsins höfðu verið taldir af strax í byrjun þegar fréttist af málsatvikum líkin voru misilla farin fór eftir því hvar austur í vélinni og varði höfðu lent á jörðu niðri sum höfðu tæst í sundur önnur voru í heilu lagi flugsætum sínum þannig var hægt að álykta síðar meira farþegum hefði að minnsta kosti gefist tóm til að grípa um krossana sína og talnaböndin á leiðinni niður -i_ljosi_sogunnar_000020-0019-00:15:4812-00:00:4044 i_ljosi_sogunnar_000020 19 00:15:48.12 40.448 0.19 flugvélar falla yfirleitt ekki af hinum ofan að ástæðulausu vika var liðin frá hörmungunum í lokabardaga kenndur treystu sér til að fullyrða eftir að hafa greint ýmis efni á brakinu stóru og smáu að í vélinni hefði verið sprengiefni sprengjusérfræðingar fbi fóru yfir farangursrýmið og fundu ummerki um semtex plastsprengiefni sem þá var framleitt í kommúnistaríkinu taklamakan það var þá nokkuð vinsælt meðal misyndismanna því það þótti erfitt að greina vakti ekki mikla eftirtekt til dæmis við öryggisskoðun á flugvöllum að einhver taskan í farangursrýminu á panama sprengiefni -i_ljosi_sogunnar_000020-0020-00:16:2896-00:00:5962 i_ljosi_sogunnar_000020 20 00:16:28.96 59.648 0.17 við yfirferð skosku lögreglu og hermannanna á túnum og skógum í nágrenni lockerbie höfðu fundist ótal brot og tægjur úr ferðatöskum farangri farþeganna sem tættist upp á hraðri leið flugvélarinnar til jarðar farið var yfir þetta allt á brotum harðri brúnni samsonite fundust langmest ummerki sprengiefnisins tékka svo að rannsakendur treystu sér fljótt til að fullyrða að sprengjan hefði verið í þeirri tösku með frekari efnagreiningu fundu þeir líka ýmsa muni sem höfðu líklegast verið í töskunni með sprengjunni meðal annars svarta regnhlíf tægjur úr ýmsum fatnaði tvær herraskyrtur mislitar köflóttar buxur brúna ullarpeysu ljósbrún náttföt jakka með síldarbeinsmynstri og buxur við stærð þrjátíu og fjögur af merkinu yorkie og bláa samfellu fyrir ungabörn sem enn mátti greina á miðann þar stóð metin malta -i_ljosi_sogunnar_000020-0021-00:17:3114-00:00:3168 i_ljosi_sogunnar_000020 21 00:17:31.14 31.616 0.39 og annað fannst sem efnagreining tengdi við samsætan og tékkóslóvakíska sprengiefnið sviðið brak úr því sem eitt sinn hafði verið rafhlöður knúið útvarps og kasta toshiba sf sextán taminn akandi það voru ekki nema tveir mánuðir síðan vesturþýska lögreglan hafði gripið í þarlendri borg sellu palestínumanna með ýmsan vopnabúnað þar á meðal sprengju sem var falin inni í áþekku kassettutæki einmitt af gerðinni toshiba -i_ljosi_sogunnar_000020-0022-00:18:0876-00:00:3176 i_ljosi_sogunnar_000020 22 00:18:08.76 31.872 0.21 böndin bárust því fyrst að palestínskum hryðjuverkamönnum palestínumennirnir í vestur þýskalandi tilheyrðu hóp sem hafði bækistöðvar sínar í damaskus í sýrlandi og naut stuðnings sýrlenskra stjórnvalda einræðisherrans afsala þeir kölluðu sig alþýðufylkinginu til frelsunar palestínu aðalráð voru klofningur úr annarri alþýðufylkingu til frelsunar palestínu en leiðtogi þessa hópar að einmitt hótað að ráðast á vestrænt farþegaflug -i_ljosi_sogunnar_000020-0023-00:18:4158-00:00:1996 i_ljosi_sogunnar_000020 23 00:18:41.58 19.968 0.38 unnusta klerkastjórnina í íran þá um sumarið í júlí áttatíu og átta það er bandarískt herskip skotið niður íranska farþegaflugvél og flugi yfir persaflóa tvö hundruð níutíu létu lífið mistök sögðu bandaríkjamenn en íranski leiðtoginn kom inn í ajatolla hafði hótað hefndum -i_ljosi_sogunnar_000020-0024-00:19:0198-00:00:0870 i_ljosi_sogunnar_000020 24 00:19:01.98 8.704 0.06 ýmsar vísbendingar voru líka um að íran hefði verið í einhverju sambandi við sýrlensk palestínsku hryðjuverkamennina í aðalráðinu -i_ljosi_sogunnar_000020-0025-00:19:1350-00:00:5894 i_ljosi_sogunnar_000020 25 00:19:13.50 59.008 0.31 en hver hafði komið með samsætan um borð í vélina auðvitað var farið í gegnum farþegalistann þar voru engir palestínumenn eða aðrir arabar og þar virtist enginn líklegur hryðjuverkamaður en þau voru auðvitað öll látin í vélinni þetta kvöld voru ekki bara töskur farþeganna um borð heldur líka töskur sem hefur komið annars staðar að fylgdu ekki endilega einhverjum farþegum þetta var nítján hundruð áttatíu og átta reglur um farangur í farþegaflugi voru aðrar en nú við nánari eftirgrennslan kom í ljós að eintak borð í vélinni hafði verið tékkuð inn alla leið til norskra alþjóðaflugvellinum á miðjarðarhafseyjunni möltu án þess að fylgja farþega hún hafði fyrst flogið með flugi er malta til frankfurt þaðan hafði hún verið sett um borð í vélina sem flugfarangri hún með um borð í sjö fjörutíu sem fara átti noyes svo aldrei á leiðarenda -i_ljosi_sogunnar_000020-0026-00:20:1486-00:02:1582 i_ljosi_sogunnar_000020 26 00:20:14.86 135.808 0.26 metinn malta stóð á bláu samfellunni í ljós kom að fatamerkið 'yorkie' síldarbeinsbuxurnar númer þrjátíu og fjögur munað mátti einnig rekja til möltu þetta var maltneskt merki hér er farið hratt yfir sögu en auðvitað var þetta umfangsmikil rannsókn og allt tók sinn tíma það var nærri ár liðið komið fram í ágúst nítján hundruð áttatíu og níu þegar skoskir lögreglumenn lentu á litla eyríkinu í miðjarðarhafi í yorkie þar var þeim bent á einn helsta söluaðila merkisins á eyjunni litla fatabúð í bænum slagorð austurströnd eyjarinnar mesha reyndist enginn meira þar ríkjum bak við búðarborðið fundu lögreglumennirnir hálffimmtugan manna nafni tunga sem rabin með bróður sínum pollar skotarnir fóru að spyrja gátu með síldarbeinsmunstri og blár barnasamfellur kinkaði gauci kolli jú hann mundi eftir þessu síðasta vetur hafði komið til hans skömmu fyrir lokun undarlegur kúnni sem virtist ekkert hugsa út í það sem hann var að kaupa fatnað sem virtist ekki í passa og hentaði engan veginn loftslaginu á möltu þó það hefði verið komið fram í desember hann keypti þykka ullarpeysu og buxur og frekar ljótan tvídjakka með síldarbeinsmunstri sem tóna hafði verið lengi að reyna að losa sig við og dauðfeginn að losna við þó reyndar vakti athygli hans að jakkinn hlaut að vera aðeins of lítill á kúnnann svo keypti hann barnaföt að auki það var eins og hann vildi bara fylla ferðatösku af einhverju sagði túnis eða við þessi furðulegu fatakaup var kannski ekki að undra að hann sem hafði selt föt í sliema á möltu árum saman rámaði vel í útlendinginn sem hafði heimsótt níu mánuðum eða svo áður johanni líka regnhlíf svarta enda var rigning í þessari frásögn af sviplegum dauða tvö hundruð sjötíu manna og af hryðjuverkamönnum og sprengjum og einræðisherrum og hvaðeina er framburður fatasölumanns í strandbæ á möltu þó eitthvað það allra umdeildasta öllu saman og hefur verið árum saman en nánar að því síðar -i_ljosi_sogunnar_000020-0027-00:22:3176-00:00:2322 i_ljosi_sogunnar_000020 27 00:22:31.76 23.296 0.12 túnis sagði líka við skosku lögreglumennina að hann minntist þess að maðurinn hefði talað með ákveðnum hreim kannski hljómar endurminning hans furðu nákvæm en móðurmál maltverja er þó náskylt arabísku og þeir eiga þekkja tungumál frænda sinna við miðjarðarhafsströnd norður afríku verslunarmanninum fannst undarlegi útlendingurinn tala með líbískum hreim -i_ljosi_sogunnar_000020-0028-00:23:0252-00:00:2828 i_ljosi_sogunnar_000020 28 00:23:02.52 28.288 0.27 kannski voru það palestínskir hryðjuverkamenn sem þarna voru helsta grýla hins vestræna heims en ekki voru mikið skárri frændur þeirra í líbíu í því sönduga landi við miðjarðarhafsströnd norður afríku milli alsír og egyptalands hafði tæplega tvo áratugi nítján hundruð sextíu og níu verði óútreiknanlegi stórundarlegi herforingi múammar -i_ljosi_sogunnar_000020-0029-00:23:3126-00:01:0212 i_ljosi_sogunnar_000020 29 00:23:31.26 62.08 0.43 berbnesk að gera eyðimerkurríki sitt sem eitt sinn hafði það verið mestu afskipt á vesturlöndum að alþjóðlegu áhyggjuefni gaddafí að lengi dregið dám af sovétríkjunum og þar að auki stutt ýmis vígasamtök víða um heim helst herskáa palestínumenn þar hann hataði ísraelsríki en einnig vígamenn ira á norður írlandi og rótari fann í þýskalandi reglan var kannski helst að óvinir bandaríkjanna og kapítalismans og vinir hans apríl nítján hundruð áttatíu og sex var gaddafís karim að hafa fyrirskipað sprengjuárás á diskótek í vestur berlín vinsælt meðal bandarískra hermanna þar sem þrír dóu til að hefna fyrirskipaði rónann bandaríkjaforseti sprengjuárásir á tvær helstu borgir líbíu trípolí og benga í tíu dögum síðar með það að markmiði sagt er að koma gaddafí sjálfum fyrir kattarnef gaddafí eða brjálaða hundi miðausturlanda eins og reiknað -i_ljosi_sogunnar_000020-0030-00:24:3394-00:00:3560 i_ljosi_sogunnar_000020 30 00:24:33.94 35.584 0.23 guevara tókst ekki en í einni loftárásinni særðist gaddafí og tveggja ára dóttir hans hana gaddafí lést eða það fullyrti gaddafí sjálfur í það minnsta þegar á leið vöknuðu grunsemdir um að stúlkan hefði alls ekkert látið lífið heldur lifað fram á fullorðinsár ef hana gaddafí var þá yfirleitt einhvern tíma til um það eru ekki allir vissir heldur en eitt er víst að gaddafí var ekki ánægður með loftárásir á sig og sína -i_ljosi_sogunnar_000020-0032-00:25:2090-00:01:1064 i_ljosi_sogunnar_000020 32 00:25:20.90 70.528 0.28 einn af þeim milljón hlutum sem rannsakendur týndu upp af jörðinni við lokaritgerðir hörmungarnar var brot af rafrásaspjaldi varla stærra en nögl á barnsfingri sérfræðingar fbi töldu spjaldið hluta af einhverskonar tímastilli og það sem meira var það líktist mjög tímastilli sem þeir höfðu séð áður á sprengjum sem höfðu verið gerðar upptækar af líbískum leyniþjónustumönnum sem höfðu verið gripnir í vestur afríkuríkjunum tók senegal nokkrum árum áður þar sem þeir höfðu ætlað að gera einhvern óskunda vafalaust að ósk leiðtogans skatts var mikið fyrir að skipta sér af hinum og þessum afrískum málefnum tímastillirnir voru allir raktir til lítils svissnesks tæknifyrirtækis mebo í súrna estonía og er enn ein af mörgum undarlegum persónum í þessu flókna máli sem erfitt er að fullyrða nákvæmlega hvar stóðu eða standa en látum nægja í bili að segja að bolla játað það fúslega þegar lögreglumenn yfirheyrðu hann fyrst að hann seldi vörur sínar aðallega til stjórnvalda í líbíu og skammaðist sín lítið fyrir -i_ljosi_sogunnar_000020-0034-00:27:0940-00:01:5690 i_ljosi_sogunnar_000020 34 00:27:09.40 116.864 0.37 vitni annar starfsmaður libyan elena í svo fram og sagðist hafa séð megrahi og tíma báða á flugvellinum á möltu fyrir árásina bauka eitthvað með brúna samsettum svo virtist vissulega vera að megrahi verið á möltu á þessum tíma þó á fölsku vegabréfi þegar lögreglumenn sýndu fataverslunareigandanum tony gamalmenni kannaðist hann með kauða jú þetta var sérvitri kúnninn sem keypti síldarbeinsjakkann og allt hitt og edinborg svissneski tækjasölumaðurinn hann reyndist líka þekkta til með grasa hafði hitt að í líbíu í viðskiptaferðum og einu sinni háðungar í sömu byggingu og fyrirtæki hans mebo í sviss freistingar mannanna íslendingar þetta samanlagt til þess að í nóvember nítján hundruð níutíu og eitt nærri þremur árum eftir árásina gáfu bandarísk og skoskir völd loks sameiginlega út ákæru í málinu á hendur þeim alelda lengra og lamin kalífarnir pennavinur sakaðir um að hafa myrt tvö hundruð sjötíu manns með því að hafa komið sprengju sem falin var í nikator í brúnni ferðatösku og komið henni um borð í flug er malta til framfarasinnaðir í bókinni talið var að tímastillirinn hafi átt að tryggja að sprengjan spryngi á hafði til að sönnunargögn hirðrinnar af einhverjum ástæðum farið í gang of snemma kannski vegna þess að nokkur seinkun varð panama -i_ljosi_sogunnar_000020-0035-00:29:0678-00:00:1410 i_ljosi_sogunnar_000020 35 00:29:06.78 14.08 0.37 þó svo að stjórnvöld í líbíu væru ekki með í ákærunni var auðvitað kenningin að með grafna hefðu staðið í þessu að fyrirskipan gaddafís til að hefna fyrir loftárásirnar á trípólítanía hundruð áttatíu og sex -i_ljosi_sogunnar_000020-0036-00:29:2136-00:00:1632 i_ljosi_sogunnar_000020 36 00:29:21.36 16.384 0.16 gaddafí neitaði öllu og það gerðu með grafna einnig og auðvitað þvertók gaddafí fyrir að framselja þá til vesturs félaganna eftir þriggja ára umfangsmikla rannsókn var loksins gefin út ákæra en svo gerðist ekkert meira um hríð -i_ljosi_sogunnar_000020-0037-00:29:4044-00:00:4850 i_ljosi_sogunnar_000020 37 00:29:40.44 48.512 0.29 loks í apríl nítján hundruð níutíu og níu ellefu árum eftir árásina á panama þegar flugfélagið sjálft var löngu farið á hausinn gerðist eitthvað líbísk stjórnvöld eða það var bara gaddafí hann hafði fallist á málamiðlunartillögu að senda með grafna fyrir dómi í hlutlausu landi hollandi gegn því að refsiaðgerðum sem sameinuðu þjóðirnar beittu líbíu eftir lokaritgerð þó með skoskum lögum og með skoskum réttarhöldin hófust ári síðar og bandarískri herstöð í hollandi og stóðu í tæpt ár með grafna neituðu báðir sök og neituðu auk þess að bera vitni fyrir dóminn fyrir dómstólnum komu í ljós ýmsir vankantar á rannsókn bandarískra og skoskra yfirvalda -i_ljosi_sogunnar_000020-0038-00:30:2942-00:01:2358 i_ljosi_sogunnar_000020 38 00:30:29.42 83.584 0.29 vankantar sem hafa gert það að verkum að lokaári dag umdeild og blómlegur akur fyrir samsæriskenningasmiði að plægja til að mynda það að tóninn á möltu virtist ekki sérlega áreiðanlegt vitni í nítján yfirheyrslum hafði hann oft gefið misvísandi upplýsingar til dæmis hvenær sérvitri kúnninn kom var það seint í nóvember eða í byrjun desember var rigning úti eða ekki var búið að kveikja á jólaskreytingum í bænum eða ekki um allt þetta var gauci tvísaga og hvernig leit hann eiginlega út kúnninn fyrsta lýsing sem hann gaf á útliti hans var ekki sérlega líkt allandale rann lýsti yngri manni þó þóttist hann kannast við mynd af megrahi síðar hvernig í ósköpunum gat hann svo munað svo nákvæmlega hvað hann hafði keypt þennan dag fyrir löngu síðar einnig voru uppi sögusagnir um að tunga þegið eða allavega farið fram á háar fjárhæðir í dollurum fyrir að bera vitni gegn með grænar óvíst fyrir dómstólnum dró einnig svissneski tækjasölumaðurinn eldibrandur sinn til baka um að hafa selt líbíumönnum tímastilli til sprengjugerðar og sagði að lögreglumenn hefðu í fyrstu yfirheyrslu sýnt honum allt aðra mynd af allt öðru rafrásaspjaldi hann kannaðist í raun ekkert við það sem um ræddi fyrir dóminn -i_ljosi_sogunnar_000020-0039-00:31:5340-00:00:2616 i_ljosi_sogunnar_000020 39 00:31:53.40 26.112 0.19 þetta hafa einhverjir tekið sem vísbendingu um að fbi eða bandarísk yfirvöld væru að skálda upp saga með grísk stjórnvöld af einhverjum ástæðum aðrir hafa velt fyrir sér hvort bollier hafi gugnað í réttarsal og ekki viljað viðurkenna að hann seldi um árabil tæki til sprengjugerðar til stjórnvalda í ríki sem var einn helsti óvinur vesturlanda og nauð -i_ljosi_sogunnar_000020-0040-00:32:2186-00:00:4502 i_ljosi_sogunnar_000020 40 00:32:21.86 45.056 0.28 en þrátt fyrir allar efasemdir var alelda almennra dæmdur af skoska dómstólnum á bandarísku herstöðinni í hollandi fyrir að hafa myrt tvö hundruð sjötíu manns köldu tuttugasta og fyrsta desember nítján hundruð áttatíu og átta farþega um borð í bóndann og ellefu manns á jörðu niðri í lockerbie lífstíðarfangelsi hinn sakborningurinn lamin kalífa var sýknaður þar sem ekki talist hægt að sanna aðild hans að málinu með reyndi að áfrýja án árangurs fjölmargir voru þó áfram ekki sannfærðir um sekt hans meðal annars aðstandendur fórnarlamba lokabardaga og lögspekingar sem bentu á ýmsa galla á sektardóminum því maður fór heim til líbíu megrahi í fangelsi í skotlandi -i_ljosi_sogunnar_000020-0041-00:33:0884-00:01:0548 i_ljosi_sogunnar_000020 41 00:33:08.84 65.536 0.2 það eru í dag ótal samsæriskenningar um það hverjir hvers vegna panama skoskum þremur dögum fyrir jól nítján hundruð áttatíu og átta mér endist ekki tíminn til að fara yfir þær allar hér mörgum finnst yfirvöld ekki hafa kannað nægilega vel mögulega aðild íransstjórnar að málinu og margir skeptíkerar eru uppteknir af því að margt í rannsókninni virtist benda til sektar herskárra palestínumanna og sér í lagi hóps eða hópa sem unnu í skjóli stjórnvalda í sýrlandi öðru arabísku einræðisríki sem var ekki sérlega hlýtt til vesturlanda en reyndar var það aðeins að breytast þarna þegar lokkana var kominn gott skrið þá var sýrland hasara að mynda orðið bandalagsríki bandaríkjanna í persaflóastríðinu hefði það ekki skemmt það að bendla skyndilega sýrlandsstjórn við hryllilegt hryðjuverk gegn bandaríkjamönnum kannski segir var auðveldara að kennara líbíumönnum um og þeirra brjálaða hundi morgnana -i_ljosi_sogunnar_000020-0042-00:34:2036-00:01:2248 i_ljosi_sogunnar_000020 42 00:34:20.36 82.432 0.3 árið tvö þúsund og þrjú féllst gaddafí á að líbíumenn hefðu borið ábyrgð á lockerbie borgaði aðstandendum hinna látnu háar fjárhæðir í skaðabætur hann hélt sig við það að sjálfur hefði hann ekki fyrirskipað árásina ábyrgðin væri þó einhver var þá málinu lokið aldermaston að mestu gleymdur í fangaklefa sínum þallíneitrunar kominn viðvaranir þúsund og níu tilkynnt var að með grimmt og átta ára væri þungt haldinn af ristilkrabbameini og ákvörðun hefði verið tekin að láta hann lausan úr fangelsi af mannúðarsökum hann ætti ekki meira en þrjá mánuði eftir ólifað tilkynningu fylgdi fjargviðri í skotlandi og bandaríkjunum með gramur fyrir að hafa myrt tvö hundruð sjötíu manns átti hann virkilega inni mikla miskunn úr varð að megrahi laus á fréttamyndum frá skoskri grundu var með græða rúmliggjandi fölur og vafinn í teppi og klúta hún var skutlað upp í flugvél til tvíburar flugvél gaddafís og þegar hann kom þangað tók á móti honum fagnandi mannfjöldi -i_ljosi_sogunnar_000020-0043-00:35:4456-00:00:1004 i_ljosi_sogunnar_000020 43 00:35:44.56 9.984 0.36 og ýmis fyrirmenni sem fögnuðu hann að sér og eftir nokkra klukkustunda flugfarþega óþekkjanlegur stóð uppréttur og keikur ofar komin í jakkaföt -i_ljosi_sogunnar_000020-0044-00:35:5918-00:00:5998 i_ljosi_sogunnar_000020 44 00:35:59.18 60.032 0.18 omar gaddafí var dreginn upp úr ræsi á flótta og drepinn af sveitir uppreisnarmanna tuttugasta október tvö þúsund og ellefu fyrr á árinu hafði líbíska þjóðin risið upp gegn einræðisherra sínum til meira en fjörutíu ára súra borgarastyrjaldarbál sem vestræn ríki blönduðu sér líka inni í með blóðugum afleiðingum eftir fall ansaði raddir úr hans fyrrverandi innstu kreðsum hvað lokaðar gamall dómsmálaráðherra fullyrti að gaddafí að vissulega fyrirskipað árásina en aðrir sögðu að hann hefði tekið á sig sökina bara til að losna við refsiaðgerðir og viðskiptaþvinganir vesturlanda sem urðu sífellt meira íþyngjandi enda gerðist það á fyrsta áratug tuttugustu og fyrstu aldar að líbía snéri smátt og smátt aftur í samfélag þjóðanna eftir áralanga útskúfun og féll ingersoll varð raunar að eftirsóttri viðskiptalendu vestrænna fyrirtækja og ráðamanna þar til allt fór í loft upp í ársbyrjun tvö þúsund og ellefu -i_ljosi_sogunnar_000020-0045-00:37:0128-00:00:1976 i_ljosi_sogunnar_000020 45 00:37:01.28 19.84 0.29 aftur barnsaldri miklu lengur en þá þrjá mánuði sem honum höfðu verið ætlaðir tvö þúsund og níu hann lést loks úr ristilkrabbameininu í maí tvö þúsund og tólf eftir að hafa lifað óöldina í líbíu í afgirtri villu í trípólí veitti engin viðtöl en hélt áfram sakleysi sínu út í það síðasta -i_ljosi_sogunnar_000020-0046-00:37:2306-00:00:3730 i_ljosi_sogunnar_000020 46 00:37:23.06 37.376 0.19 kannski er allur sannleikur um hörmungarnar yfir og í lockerbie skotlandi skömmu fyrir jól nítján hundruð áttatíu og átta kominn í ljós kannski kemur hann aldrei í ljós aðstandendur þeirra sem létust um borð í pavel formaður strax til okkar bíða fréttu af slysinu þrátt fyrir að hafa verið hvattir að halda sig fjarri og þeir hafa haldið áfram margir að heimsækja bæinn ár eftir ár og bæjarbúar sem sjálfir máttu margir þola missi og áföll vegna atburða miðvikudagskvöldsins tuttugasta og fyrsta desember nítján hundruð áttatíu og átta taka þeim alltaf -i_ljosi_sogunnar_000021-0001-00:00:2162-00:00:2400 i_ljosi_sogunnar_000021 1 00:00:21.62 24.064 0.08 fyrir utan borgarmúrana loguðu eldar bjarminn sást langar leiðir og fólkið innan múranna heyrði líka trumbuslátt og söng það duldist engum hvað stóð til hafstrauma var að ráðast til atlögu og það var lítið sem borgarbúar gátu að gert úr þessu þannig að eyða almættið að vernda borgina þeirra -i_ljosi_sogunnar_000021-0005-00:02:5964-00:00:2830 i_ljosi_sogunnar_000021 5 00:02:59.64 28.288 0.27 og hann var heldur ekki krónprins lengi árið eftir múrad faðir hans flestum við hirð sína á óvart þegar hann sagði skyndilega af sér soldánsdómi sagðist ætla að setjast í helgan stein og fól syni sínum að taka við metnað fékk soldánstitilinn mehmet annar var þá tólf ára og vesírar og ráðgjafar múrads tóku andköf yfir því að eftirláta stjórn ottómanveldisins svo óþroskuðum og erfiðum pilti -i_ljosi_sogunnar_000021-0008-00:05:1666-00:00:2262 i_ljosi_sogunnar_000021 8 00:05:16.66 22.656 0.27 þegar metrana átti hann einn bróður á lífi amin af eiginkonum föður hans halima að fætinum fimmtán mánaðum fyrir andlátið daginn sem metnar krýndur soldán í annað sinn eftir athöfnina fór hann í heimsókn í kvennabúrsins konurnar þar bæði fögnuðu honum og vottuðu honum samúð sína eftir föðurmissinn -i_ljosi_sogunnar_000021-0009-00:05:4012-00:00:0772 i_ljosi_sogunnar_000021 9 00:05:40.12 7.68 0.28 en á meðan mehmet tók eiginkonuna halimu tali tók einn af mönnum hans amalie fimmtán mánaða og kirkjan -i_ljosi_sogunnar_000021-0011-00:06:0258-00:00:3044 i_ljosi_sogunnar_000021 11 00:06:02.58 30.464 0.47 tveimur árum áður en tyrkir fengu sinn nýja soldán mettað höfðu þeirra fornu fjendur í austurrómverska ríkinu eða býsans líka að eignast nýjan keisara konstantín eftir fjörutíu og fjögur ára þegar hann tók við fjórtán hundruð fjörutíu og níu hann var pallinum hafði stjórnað býsans í tvö hundruð ár hann er lengi stjórnað löndum býsansríkis á pelópsskaga voru eitt af því örlitla sem eftir var af því sem einu sinni hafði verið heimsveldi -i_ljosi_sogunnar_000021-0012-00:06:3350-00:00:2608 i_ljosi_sogunnar_000021 12 00:06:33.50 25.984 0.18 á forfeðrum sínum erfði hann ríki sem var annars lítið annað en borgin konstanínópel og örsmá svæði utan borgarmúranna ríki sem maður mátt þola stöðuga ásókn tyrkja á síðustu áratugum og var á barmi gjaldþrots vinalaust erlendis og heima fyrir klofið af bæði pólitískum og trúarlegum deilum og höfuðborgin sjálf konstantínópel varla meira en hrörlegt samansafn smáþorpa og nokkrar kirkjur -i_ljosi_sogunnar_000021-0013-00:07:0314-00:00:2898 i_ljosi_sogunnar_000021 13 00:07:03.14 29.056 0.15 en þrátt fyrir að býsansveldi og konstantínópel hafði hrakað svo mjög hafði borgin enn aðdráttarafl öldum saman hafði hún verið ein helsta borg kristindómsins stórborg á heimsmælikvarða nýja róm eða drottning borganna eins og hún var meðal annars kölluð þó svo að nú um fjórtán hundruð fimmtíu það eru íbúar tæplega fimmtíu þúsund hafði á sínum tíma búið þarna að minnsta kosti hálf milljón manna ótti blómlegum viðskiptum trúar og mannlífi -i_ljosi_sogunnar_000021-0015-00:08:3248-00:00:3022 i_ljosi_sogunnar_000021 15 00:08:32.48 30.208 0.16 meet annar var með hugann við konstantínópel frá unga aldri hans helsta fyrirmynd í sögunni var alexander mikli hann las um hann stöðugt og vildi einnig verða þekktur fyrir mikla landvinninga og helst vildi hann sigra konstantínópel sagt er að vesírunum við hirðina hafi blöskrað þegar hann var soldán í fyrsta sinn og var fljótt farinn að leggja á ráðin um mikla innrás í konstantínópel tólf þrettán ára drengurinn pilti aaaaðeins að færast of mikið í fang fannst þeim -i_ljosi_sogunnar_000021-0016-00:09:0322-00:00:1558 i_ljosi_sogunnar_000021 16 00:09:03.22 15.616 0.25 en mehmet gleymdi ekki konstantínópel þó hann tæki sér nokkurra ára pásu frá soldánsdómi og það var ekki löngu eftir dauða föður hans sem hann var aftur farinn að búa sig undir árás og drottningu borganna í þetta skiptið skildi hún verða að veruleika -i_ljosi_sogunnar_000021-0017-00:09:2190-00:00:1738 i_ljosi_sogunnar_000021 17 00:09:21.90 17.408 0.29 eitt af því fyrsta sem metnaðar gerði á sínum soldánsferli var fyrirskipa byggingu nýs virkis virkið skyldi byggja við evrópubakka bospórussunds á svæði sem þá var á valdi tyrkja en rétt spottakorn nokkra kílómetra norður frá sjálfri konstantínópel -i_ljosi_sogunnar_000021-0019-00:10:2000-00:00:2012 i_ljosi_sogunnar_000021 19 00:10:20.00 20.096 0.15 stjórnandi borgarinnar konstantín ellefta býsanskeisari áttaði sig líka á því hvað metra aldan hafði í huga á meðan tyrkir byggðu sitt virki leitaði konstantín aðstoðar í vestri hann þurfti á hjálp að halda hið örsmáa og fámenna ríki hans gæti varla hrundið tyrkneskri árás eitt síns liðs -i_ljosi_sogunnar_000021-0020-00:10:4070-00:00:1570 i_ljosi_sogunnar_000021 20 00:10:40.70 15.744 0.24 en bænir hans hljómuðu fyrir daufum eyrum djúpur klofningur hafði orðið milli austur og vesturkirkjunnar tæpum fjögur hundruð árum áður og nú neituðu kaþólsk ríki vestanverðrar evrópu að hjálpuðu nema hann féllist á sameinungu kirkjunnar að nýju -i_ljosi_sogunnar_000021-0021-00:10:5692-00:00:1314 i_ljosi_sogunnar_000021 21 00:10:56.92 13.056 0.32 svo mjög óttaðist konstantín tyrknesku ógnina an féllst á slíka sameiningu en sjálfur var hann ekki mikill kirkjunnar maður og vanmat trúarhita eða ofstæki kirkjunnar heima fyrir og sinna eigin þegna -i_ljosi_sogunnar_000021-0022-00:11:1050-00:00:2096 i_ljosi_sogunnar_000021 22 00:11:10.50 20.992 0.06 konstantínópelbúar sjálfir þvertóku fyrir að gera nokkrar breytingar á sinni trúariðkun til að sameinast vitleysingjunum í vestri sama hvað keisarinn sjálfur sagði og þar með var það eiginlega útrætt ekki varð af sameiningu kirkjudeildanna og ekki útlit fyrir að frá páfanum í róm eða öðrum kaþólskum ríkjum bærist nokkur aðstoð -i_ljosi_sogunnar_000021-0023-00:11:3466-00:00:3000 i_ljosi_sogunnar_000021 23 00:11:34.66 29.952 0.22 virkið mikla hálshöggvarinn var tilbúið í ágúst fjórtán hundruð fimmtíu og tvö að reisa á undraverðum fjórum mánuðum búið þykkum steinveggjum og fjöldanum öllum af fallbyssum fallbyssur voru þá uppfinning sem tiltölulega nýlega var komin til evrópu en það einkenndi ottómansoldána að þeir voru ætíð snöggir að tileinka sér nýjustu tækni í hernaði fallbyssur sér í lagi einfalda átti og eftir að leika stórt hlutverk í hernaðinum sem var í vændum við konstantínópel -i_ljosi_sogunnar_000021-0026-00:13:3196-00:00:4214 i_ljosi_sogunnar_000021 26 00:13:31.96 42.112 0.2 þessi vetur fjórtán hundruð fimmtíu og tönnunum og þrjú var harður við bospórussundið veðrið var óstöðugt og undarlegt ýmist úrhellisrigning eða hávaðarok kafaldsbylir þegar kólnaði þrumur og eldingar og tíðir smájarðskjálftar ofan á allt sem örvæntingarfullir borgarbúar í konstantínópel túlkuðu sem guðlegt tákn um yfirvofandi hörmungar andrúmsloftið í borginni ef borg skyldi kalla varð sífellt verra margir borgarbúar voru gripnir ofsatrú voru sífellt í kirkju eða við bænir og hötuðust meira og meira útkoman dengs fyrir tilraunir hans til að sameina kirkjunnar keisarinn var spottaður sem trúvillingur á ferðum sínum um borgina -i_ljosi_sogunnar_000021-0027-00:14:1462-00:00:1334 i_ljosi_sogunnar_000021 27 00:14:14.62 13.312 0.21 hann gafst ekki upp og lét safna bæði vopnum og matvælum ef eða þegar til umsáturs tyrkja kæmi og réðst í að gera við og styrkja borgarmúrana sem voru orðnir ansi gamlir þó alltaf stæðu þeir fyrir sínum -i_ljosi_sogunnar_000021-0028-00:14:2842-00:00:0926 i_ljosi_sogunnar_000021 28 00:14:28.42 9.216 0.05 þegar steina vantaði grjótnámur býsans voru nú allar lentar á tyrknesku yfirráðasvæði þetta fylla í götu múrunum með gömlum legsteinum -i_ljosi_sogunnar_000021-0029-00:14:3816-00:00:3984 i_ljosi_sogunnar_000021 29 00:14:38.16 39.808 0.25 en liðsbónir konstantíns reyndust heldur ekki alveg árangurslausar örvænting býsansmanna spurðist út og janúar fjórtán hundruð fimmtíu og þrjú birtust í höfninni í konstantínópel við mikinn fögnuð borgarbúa tvö stór seglskip frá ítalska borgríkinu genúa um borð voru sjö hundruð menn í fullum herklæðum undir stjórn reynds herforingja kongóstríðið að eigin frumkvæði með menn sína kristnum bræðrum til aðstoðar svo reyndur var dúsjan borgarhernaði miðað við ómerkilegt herlið býsansmanna að kostaði hann umsvifalaust yfir allar varnir borgarinnar -i_ljosi_sogunnar_000021-0030-00:15:2080-00:00:1632 i_ljosi_sogunnar_000021 30 00:15:20.80 16.384 0.14 einhvern tíma kannski snemma árs fjórtán hundruð fimmtíu og tvö eða eitthvað fyrr svo við bökkum aðeins aftur í tímann konstantíns maður nokkur líklega frá ungverjalandi þó það sé fátt sem við vitum um kauða annað en að hann hét orban og var fallbyssusmiður -i_ljosi_sogunnar_000021-0031-00:15:3754-00:00:2666 i_ljosi_sogunnar_000021 31 00:15:37.54 26.624 0.33 það var alvanalegt að vopnasmiðir ferðuðust milli ríkja og byðu þjónustu sína herjum og höfðingjum konstantín býsanskeisari vissi að það stefndi í átök við tyrki og vildi ólmur kaupa byssur af orban en ungverjinn verðlagði sig hátt og komst handvissir svo eftir árangurslausar samningaviðræður ákvað orban að leita annað hann yfirgaf konstantínópel og hélt á fund mehmets tyrkjasoldáns í edirne -i_ljosi_sogunnar_000021-0032-00:16:0460-00:00:2224 i_ljosi_sogunnar_000021 32 00:16:04.60 22.272 0.19 hann átti nóg af peningum og hann var einmitt með verkefni fyrir orban hvort hann gæti ekki smíðað fyrr en fallbyssu sem gæti sprengt í gegnum sjálfa hina ósigrandi borgarmúra konstantínópel og banamann hann vissi hvað það þurfti til og hann hófst handa við að smíða þar sem varð stærsta fallbyssa sögunnar -i_ljosi_sogunnar_000021-0033-00:16:3094-00:00:2764 i_ljosi_sogunnar_000021 33 00:16:30.94 27.648 0.31 liðssöfnun mehmets hófst í byrjun árs fjórtán hundruð fimmtíu og þrjú til viðbótar við sinn fasta her kallaði til hersveitir frá tyrkneskum lendum og balkanskaga óbreytta bændur og verkamenn í vopnaburði þeir yrðu fallbyssur fremstir í flokki en allir vissu hvað til stóð að ráðast á sjálfa drottningu borganna konstantínópel og það þurfti ekki miklar fortölur til að fá fólk með ef marka má samtímafrásagnir -i_ljosi_sogunnar_000021-0034-00:16:5946-00:00:0808 i_ljosi_sogunnar_000021 34 00:16:59.46 8.064 0.0 þegar byrjaðir að safna liði koma mennirnir svo fúslega að það mætti halda að verið væri að bjóða þeim í brúðkaupsveislu ekki bardaga -i_ljosi_sogunnar_000021-0035-00:17:0842-00:00:0822 i_ljosi_sogunnar_000021 35 00:17:08.42 8.192 0.08 slíkum ákafa að þeir rifjast fram fyrir nágranna sína og þeir sem neyðast til að sitja heima finnst eins og þeir hafi verið sviknir -i_ljosi_sogunnar_000021-0036-00:17:1774-00:00:0570 i_ljosi_sogunnar_000021 36 00:17:17.74 5.632 0.21 segjast verða glaður að deyja á vígvellinum í örmagna óvinanna en heima hjá sér -i_ljosi_sogunnar_000021-0037-00:17:2452-00:00:3554 i_ljosi_sogunnar_000021 37 00:17:24.52 35.456 0.42 marslok fjórtán hundruð fimmtíu og þrjú lagði herinn svo af stað á föstudegi helgasta degi múslima með soldáninn sjálfan í broddi fylkingar auk herforingja fylgdu honum trúspekingar og heilagir menn sem þuldu bænir í sífellu og í humátt á eftir þeim kom stærsta fallbyssa sögunnar sem ungverjinn orban hafði smíðað handa soldáninum var átta metra löng og rúmaði kúlur sem voru nærri metri í þvermál og vomir en hálft til að flytja hana úr járnsmiðjunni dýragarðinn þurfti sexíu uxa og tvö hundruð menn sem einungis komust fjögurra kílómetra leið á dag -i_ljosi_sogunnar_000021-0039-00:18:3650-00:00:1362 i_ljosi_sogunnar_000021 39 00:18:36.50 13.696 0.23 á fimmta degi aprílmánaðar klukkustund eftir dögum kommana nóbel með um hundrað sextíu þúsund menn úrslitum um tvær og hálfa mílur borgarmúrunum -i_ljosi_sogunnar_000021-0040-00:18:5112-00:00:3100 i_ljosi_sogunnar_000021 40 00:18:51.12 31.104 0.27 nikolai skurðlæknir frá feneyjum búsettur í konstantínópel hann hélt dagbók dagana sem tyrkir sátu um borgina sem er talinn ein áreiðanlegasta heimildin um þessa atburði vorið fjórtán hundruð fimmtíu og þrjú aprílbyrjun rísa að því hvernig tyrkirnir mjökuðust smátt og smátt nær voru páskar þegar óvinirnir urðu fyrst sjáanlegir við sjóndeildarhringinn af borgarmúrum kontantínópel og páskaguðsþjónusturnar innan múranna urðu fyrir vikið ofsafengnari og örvæntingarfyllri -i_ljosi_sogunnar_000021-0041-00:19:2308-00:00:0784 i_ljosi_sogunnar_000021 41 00:19:23.08 7.808 0.29 á sjötta degi þessa mánaðar færði tyrkjasoldán sig með helming manna sinna minna en mílur frá borgarmúrunum -i_ljosi_sogunnar_000021-0043-00:19:3840-00:00:0812 i_ljosi_sogunnar_000021 43 00:19:38.40 8.064 0.42 og þeir brugðust meðfram öllum múrnum sex mílur frá kræsin að sniglaði -i_ljosi_sogunnar_000021-0044-00:19:4774-00:00:1188 i_ljosi_sogunnar_000021 44 00:19:47.74 11.904 0.12 nú þegar tyrkir voru komnir með mikinn her til höfuðborginni var byrjað að gera ráðstafanir svo að ráðabrugg hinna heiðurinn kristindómsins myndu ekki rætast -i_ljosi_sogunnar_000021-0045-00:20:0078-00:00:1786 i_ljosi_sogunnar_000021 45 00:20:00.78 17.792 0.39 það ríkir ekki eins mikil óvissa um það hversu mörgum mönnum konstantín keisari hafði yfir að ráða til varnar og sinni það bil þegar tyrkirnir fjölmörgu voru að slá upp tjöldum sínum rétt við borgarmúrana þola ráðgjafa sínum að gera manntal ráðgjafinn kom aftur allhnugginn ekki svo löngu síðar -i_ljosi_sogunnar_000021-0046-00:20:1912-00:00:2742 i_ljosi_sogunnar_000021 46 00:20:19.12 27.392 0.18 vopnbærir karlmenn innan veggja konstantínópel úr nákvæmlega fjögur þúsund sjö hundruð sjötíu og þrír grikkir og um tvö hundruð útlendingar hann taldi ekki með hina sjö hundruð genúamenn hins frækna dansinn það var sama útlitið var ekki beint gott konstantín hryllti við og lagði áherslu á að það mætti alls ekki fréttast til að draga ekki úr borgarbúum kjarkinn hversu fámennt varnarlið konstantínópel var í raun -i_ljosi_sogunnar_000021-0047-00:20:4888-00:00:0970 i_ljosi_sogunnar_000021 47 00:20:48.88 9.728 0.14 á sjötta degi aprílmánaðar fór hinn hærri keisari úr höllu sinni og stóð á múrnum við hliðið sem kallað er pressu -i_ljosi_sogunnar_000021-0050-00:22:2180-00:00:1904 i_ljosi_sogunnar_000021 50 00:22:21.80 19.072 0.32 og áfram hélt líka gjörningaveðrið og jarðskjálftarnir og guðhræðsla og hjátrú heltók konstantínópelbúa allstaðar voru yfirnáttúrulegir atburðir skýringa styttur og congo venjulegt fólk var andsetið djöflum spámenn og konur sáu fátt annað en yfirvofandi hörmungar ef ekki -i_ljosi_sogunnar_000021-0051-00:22:4566-00:00:4888 i_ljosi_sogunnar_000021 51 00:22:45.66 48.896 0.46 jarl breyttist hljóðmyndin allverulega þá höfðu tyrkir komið sér fyrir við borgarmúrana og fóru að fíra upp í fallbyssum sínum risabyssu ungverjans urbans nokkrum minni til viðbótar sem hann hafði smíðað byssum var beint á veikustu punkta borgarmúrsins og skotið og skotið og skotið það tók fleiri klukkustundir að kæla risabyssuna og hlaða nýju unga bara skotið nokkrum sinnum á sólarhring oft gátu býsansmenn gert við skaðann og borgarmúrunum jafnóðum þökk síst sérþekkingu genúamannsins gustav og þrotlausri sjálfboðavinnu almennra borgarbúa karlar konur börn og gamalmenni hjálpuðust að við að bera steina og við og stoppa í göt í veggnum dag og nótt undir stöðugum fallbyssudrunum og klukknahljóm -i_ljosi_sogunnar_000021-0053-00:24:3310-00:00:1518 i_ljosi_sogunnar_000021 53 00:24:33.10 15.232 0.28 en memfis af þessu leynivopni hann hafði stúderað fyrri árásir á borgina og býsansmenn höfðu jú beitt keðjunni oft áður og ef til vill varða á einhverjum vökunóttum sínum í soldánshöllinni í dýrinu áður sem hann hafði fundið lausnina -i_ljosi_sogunnar_000021-0055-00:25:1780-00:00:0534 i_ljosi_sogunnar_000021 55 00:25:17.80 5.376 0.0 þetta var stórmerkileg sjón og ótrúleg öllum þeim sem ekki sáu það með eigin augum -i_ljosi_sogunnar_000021-0058-00:25:3764-00:00:2382 i_ljosi_sogunnar_000021 58 00:25:37.64 23.808 0.25 verkefni skemmtilegu hugmynd að láta áhafnir skipanna sitja í þeim á meðan þau voru borin yfir landið og þenja segl og róa árum í lausu lofti þó einhverjir konstantínópelbúar hafi ekki getað annað en dáðst að hugkvæmni tyrkjanna fór hrollur um flesta borgarbúa þegar skipin komu bókstaflega fljúgandi í átt að höfninni og settar að fólk hafi hlaupið æpandi um götur af hræðslu -i_ljosi_sogunnar_000021-0059-00:26:0444-00:00:2104 i_ljosi_sogunnar_000021 59 00:26:04.44 20.992 0.28 skip sín inni í höfninni gátu tyrkir komið í veg fyrir að nokkur hjálpað hafi bærist inni aðþrengdu konstantínópel nokkuð sem var þá í raun og veru eina vonin sem borgarbúar áttu eftir að kannski myndi birtast við sjóndeildarhringinn floti bjargvætta frá hinni kristnu evrópu sem skyndilega hefði snúist hugur og ákveðið að koma konstantínópel til aðstoðar -i_ljosi_sogunnar_000021-0062-00:27:1702-00:00:0416 i_ljosi_sogunnar_000021 62 00:27:17.02 4.096 0.2 virkinu þann sem hann vill refsa leggjast niður á jörðina -i_ljosi_sogunnar_000021-0063-00:27:2552-00:00:0576 i_ljosi_sogunnar_000021 63 00:27:25.52 5.76 0.31 auðurinn grímur báðum höndum stóran hama og ber stungin með öllum sínum hætti -i_ljosi_sogunnar_000021-0065-00:27:4196-00:00:0696 i_ljosi_sogunnar_000021 65 00:27:41.96 6.912 0.24 og reisir böðullinn stungin við og syngur hann í jörðina og þannig er hinn ólánsama skilinn eftir -i_ljosi_sogunnar_000021-0066-00:27:5238-00:00:0950 i_ljosi_sogunnar_000021 66 00:27:52.38 9.472 0.41 sjóarnir fjörutíu voru skildir eftir stjaksettir við höfnina vel sjáanlegir af borgarmúrunum íbúum konstantínópel enn frekari fylling -i_ljosi_sogunnar_000021-0067-00:28:0498-00:00:1584 i_ljosi_sogunnar_000021 67 00:28:04.98 15.872 0.44 þegar maímánuður gekk í garð var ástandið orðið svo vonlaust að ráðgjafar konstantíns og kirkjunnar menn spurðu keisarann hvort hann sjálfur vildi ekki flýja borgina hann gæti þá mögulega safnað einhverju liði á pelópsskaga og komið síðan þegnum sínum til aðstoðar -i_ljosi_sogunnar_000021-0068-00:28:2142-00:00:0924 i_ljosi_sogunnar_000021 68 00:28:21.42 9.216 0.33 en maðurinn juneau til að finna keisaranum flóttaleið en samkvæmt sagnariturum keisarans brást konstantín svo við þessum bollaleggingum -i_ljosi_sogunnar_000021-0069-00:28:3500-00:00:1014 i_ljosi_sogunnar_000021 69 00:28:35.00 10.112 0.04 hann sagði svo ég lofa og þakka ráð ykkar og þakka ykkur öllum því þetta er mér í hag en hvernig get ég farið -i_ljosi_sogunnar_000021-0070-00:28:4562-00:00:0768 i_ljosi_sogunnar_000021 70 00:28:45.62 7.68 0.06 skilið eftir klerkanna kirkjunnar keisaraveldið og allt fólkið hvað mun heimurinn halda um mig segir mér það -i_ljosi_sogunnar_000021-0071-00:28:5442-00:00:0364 i_ljosi_sogunnar_000021 71 00:28:54.42 3.584 0.1 nei herra mínir ég ætla að deyja hér með ykkur -i_ljosi_sogunnar_000021-0073-00:29:0988-00:00:2240 i_ljosi_sogunnar_000021 73 00:29:09.88 22.4 0.16 mestallan aprílmánuð og langt fram í maí höfðu tyrkir látið fallbyssukúlum rigna og borgarmúrana en jafnvel með nýjustu ungversku tækni var hægara sagt en gert að rjúfa hina miklu varnargarða borgarinnar einnig höfðu verið gerðar tilraunir með að grafa göng undir múranna en varnarsveitum býsansmanna yfirleitt tekist að grafa sig á móti gangnamönnunum og koma þeim fyrir kattarnef -i_ljosi_sogunnar_000021-0074-00:29:3346-00:00:0506 i_ljosi_sogunnar_000021 74 00:29:33.46 4.992 0.2 tuttugasta og annan dag maí mánaðar á fyrstu klukkustund næturinnar -i_ljosi_sogunnar_000021-0075-00:29:4234-00:00:0752 i_ljosi_sogunnar_000021 75 00:29:42.34 7.552 0.13 sem sagði konstantín hinum verða keisara konstantínópel að hann stoltari myndi senn líða undir lok -i_ljosi_sogunnar_000021-0077-00:30:3000-00:00:0418 i_ljosi_sogunnar_000021 77 00:30:30.00 4.224 0.2 þegar við sjáum þetta magnaða tákn fylltust við miklum ótta -i_ljosi_sogunnar_000021-0078-00:30:3488-00:00:0626 i_ljosi_sogunnar_000021 78 00:30:34.88 6.272 0.06 en tyrkirnir fögnuðu mikið í herbúðum sínum því að þeir trúðu því að nú væri sigur í hönd -i_ljosi_sogunnar_000021-0079-00:30:4344-00:00:2808 i_ljosi_sogunnar_000021 79 00:30:43.44 28.16 0.33 gutta og fimmta maí sendi metnar tyrkjasoldán erindreka sinn inn fyrir borgarmúra konstantínópel á fund konstantíns ellefta banisadr auðnum að gefast upp ef hann eftirliti tyrkjum borgina gætu borgarbúar fengið að fara þaðan óáreittir með eigur sínar og býsansveldi mætti halda áfram löndum sínum og pelópskaga komst hann í ellefta neitaði og ítrekaði vilja sinn að deyja frekar en láta borgina af hendi -i_ljosi_sogunnar_000021-0080-00:31:1476-00:00:0752 i_ljosi_sogunnar_000021 80 00:31:14.76 7.552 0.4 tuttugasta og sjötta daga lukku stund eftir sólsetur kveiktu tyrkirnir elda um allar herbúðir sínar -i_ljosi_sogunnar_000021-0081-00:31:2272-00:00:0786 i_ljosi_sogunnar_000021 81 00:31:22.72 7.936 0.1 í hverjum tjaldbúðum voru tveir stórir bálkesti og bjarminn af þeim var svo mikill að það var sem í dagsljósið -i_ljosi_sogunnar_000021-0082-00:31:3134-00:00:0678 i_ljosi_sogunnar_000021 82 00:31:31.34 6.784 0.06 eldarnir loguðu til miðnætti en soldáninn lét kveikja þá í búðunum til að hvetja menn sína -i_ljosi_sogunnar_000021-0083-00:31:4454-00:00:0782 i_ljosi_sogunnar_000021 83 00:31:44.54 7.808 0.16 en heiðingja kveiktu endann hrópuðu þeir á sinni tyrknesku svo hátt að það var eins og himnarnir hefðu opnast -i_ljosi_sogunnar_000021-0084-00:31:5320-00:00:0984 i_ljosi_sogunnar_000021 84 00:31:53.20 9.856 0.19 í allri borginni ríkti skelfing allir grétu og biðu til guðs og til guðsonur unnar að okkur yrði hlíft við hygði -i_ljosi_sogunnar_000021-0086-00:32:4808-00:00:1328 i_ljosi_sogunnar_000021 86 00:32:48.08 13.312 0.22 snarkaði í eldunum fékk fallbyssan mikla líka að sanna sig og skaut og skaut og borgarmúrana eins hratt og mögulegt var og svo býsansmenn höfðu ekki lengur undan að gera við skemmdirnar múrarnir voru að hrynja -i_ljosi_sogunnar_000021-0087-00:33:0274-00:00:1178 i_ljosi_sogunnar_000021 87 00:33:02.74 11.776 0.08 eldarnir loguðu fram á miðja nótt með hryllilegum öskrum sem heyrðust allt að ströndum anatólíu í tólf milljarð og við kristnir menn fylltust ótta -i_ljosi_sogunnar_000021-0088-00:33:1510-00:00:0846 i_ljosi_sogunnar_000021 88 00:33:15.10 8.448 0.27 þetta gekk á í heilan dag en næsta dag gerðu þeir ekkert nema varpa sprengjum á vesæla múrana svo að þeir skemmdust -i_ljosi_sogunnar_000021-0091-00:34:5144-00:00:1118 i_ljosi_sogunnar_000021 91 00:34:51.44 11.136 0.2 genúamennirnir óumdeilanlega færustu hermenn í liði konstantínópel misstu móðinn heimtuðu að fá að fylgja særðum leiðtoga sínum aftur inn í borgina inn fyrir ystu borgarmúrana -i_ljosi_sogunnar_000021-0092-00:35:0302-00:00:2522 i_ljosi_sogunnar_000021 92 00:35:03.02 25.216 0.22 tyrkir notuðu tækifærið og streymdu fram klifu laskaða borgarmúrana og í gegnum hliðið sem opnað hafði verið fyrir júní í þúsundatali eftir nærri tveggja mánaða umsátursástand og eftir að hafa staðið af sér margar aldir af árásum og umsátrum þá tapaðist kastandi nóbel á nokkrum kaotískum augnablikum örfáum klukkustundum eftir að lokaárás tyrkja hófst -i_ljosi_sogunnar_000021-0093-00:35:2866-00:00:1224 i_ljosi_sogunnar_000021 93 00:35:28.66 12.16 0.14 þegar ljóst var að varnir borgarinnar væru rofnar hörfuðu margir varnarliðar hlupu heim til að gæta eiginkvenna sinna og barna einhverjir köstuðu sér fram að borgarmúrnum frekar en að lenda í höndum hinna grimmu tyrkja -i_ljosi_sogunnar_000021-0095-00:36:2120-00:00:2154 i_ljosi_sogunnar_000021 95 00:36:21.20 21.504 0.13 það var farið að birta almennilega af degi þegar metnaði um galopin hlið borgarmúra konstantínópel á sínum hvíta gæðingi og fór með trúarjátningu múslima til að undirstrika sigur sinn og sigur íslands í borginni það fékk titilinn hinn sigursæli hann var tuttugu og eins árs gamall og landvinningum hans var hvergi nærri lokið -i_ljosi_sogunnar_000021-0097-00:37:5282-00:00:0684 i_ljosi_sogunnar_000021 97 00:37:52.82 6.784 0.19 er hlupu um brjálaður eins og hundar inn í leit að gulli skartgripum og öðrum fjársjóðum -i_ljosi_sogunnar_000021-0098-00:38:0012-00:00:0526 i_ljosi_sogunnar_000021 98 00:38:00.12 5.248 0.33 þeir leituðu uppi klaustrinu nunnurnar voru leiddur út og svívirti af tyrkjunum -i_ljosi_sogunnar_000021-0099-00:38:0782-00:00:1006 i_ljosi_sogunnar_000021 99 00:38:07.82 10.112 0.3 og ungar konur voru svívirti og seldar þó sumar hafi kosið að kasta sinni brunna og drukkna frekar en lenda í tyrkja höndum -i_ljosi_sogunnar_000021-0100-00:38:1890-00:00:1008 i_ljosi_sogunnar_000021 100 00:38:18.90 9.984 0.12 vitum ekki hvað mannfallið var mikið hvorki meðal borgarbúa nýja í árásarhernum en líklega var það ansi mikið ef marka má dagbók feneyska skurðlæknisins -i_ljosi_sogunnar_000021-0104-00:38:4670-00:00:2160 i_ljosi_sogunnar_000021 104 00:38:46.70 21.632 0.28 til þrjá daga af ofbeldissvalli róaði soldán menn sína niður þó var svosem lítið eftir til að ræna og fáir eftir að nauðga og borgin svo gott sem rústir einar fyrir utan helstu kirkjur sem soldánar látið hlífa þeir allra glæsilegustu að ég siðs konstantín keisari og leiðtogar kirkjunnar höfðu beðið síðustu bænirnar fyrir borg sinni það breytt í norskum -i_ljosi_sogunnar_000022-0003-00:01:4986-00:00:1284 i_ljosi_sogunnar_000022 3 00:01:49.86 12.8 0.11 svo mjög að mönnum hefur fundist þurfa eitthvað yfirnáttúrulegt einhverskonar sköpunarsögu og guðlegar tilvísanir til að útskýra hinn ótrúlega framgang veldisins og renna undir það enn styrkari stoðum -i_ljosi_sogunnar_000022-0006-00:03:1850-00:00:2266 i_ljosi_sogunnar_000022 6 00:03:18.50 22.656 0.24 fleiri tyrkneskir þjóðflokkar og ættbálkar fylgdu í kjölfar seljúka og fluttu sig frá miðasíu niður til anatólíu ekki síst eftir að mongólar byrjuðu að herja þar eystra sagan segir að faðir osmans ertuğrul hafi verið leiðtogi hirðingjaættbálks sem flúði undan hersveitum mongóla einhverntímann á þrettándu öld og gekk seljúkum á hann -i_ljosi_sogunnar_000022-0007-00:03:4178-00:00:2382 i_ljosi_sogunnar_000022 7 00:03:41.78 23.808 0.29 sagan segir einnig að ertu rúmaði fengið að launum völd yfir bænum sauds anatólíu ekki langt frá landamærum seljúkaríkisins að hinu gamla austurrómverska ríki banki svo langt frá bospórussundi sem skilur milli evrópu og asíu og þar sem stóð hin fræga höfuðborg býsansmanna með sína ósigrandi borgarmúra konstantínópel -i_ljosi_sogunnar_000022-0011-00:06:3916-00:00:0842 i_ljosi_sogunnar_000022 11 00:06:39.16 8.448 0.22 einhverjir frumstæðir hirðingjar nýkomnir af sléttunni yrðu ekki mikið mál fyrir hinn mikla býsanska her hugsaði keisarinn kannski -i_ljosi_sogunnar_000022-0013-00:07:4292-00:00:2056 i_ljosi_sogunnar_000022 13 00:07:42.92 20.608 0.15 seinni tíma sagnfræðingum hefur reynst erfitt að greina það nákvæmlega hvers vegna osman og afkomendur hans sem síðar komu náðu svo miklum árangri hvernig þeir gátu ógnað býsansríki og byggt upp stórveldi og svo að segja engu á frekar skömmum tíma eins og fyrr segir hefur sögunni af upphafi ottómanveldisins verði líkt við svarthol -i_ljosi_sogunnar_000022-0024-00:14:1940-00:00:2002 i_ljosi_sogunnar_000022 24 00:14:19.40 19.968 0.13 og hann lést þrettán hundruð sextíu og tvö um áttrætt hann dó skömmu eftir að elsti sonur hans og fyrirhugaður arftaki súleiman lést eftir fall af hestbaki í veiðiferð og þó orhan hafi verið orðinn ansi aldraður hefur oft verið haldið fram að tregi hans eftir dauða elskaðs sonar hafi átt þátt í andláti hans -i_ljosi_sogunnar_000022-0027-00:15:5874-00:00:1482 i_ljosi_sogunnar_000022 27 00:15:58.74 14.72 0.34 eitt fyrsta verk múrar örfáum árum eftir að hann tók við völdum ef einhverjum var að sigra næststærstu borgina sem býsansmenn áttu eftir utan höfuðborgarinnar adrianópel þrakíu suðaustanverðum balkanskaganum -i_ljosi_sogunnar_000022-0028-00:16:1396-00:00:1370 i_ljosi_sogunnar_000022 28 00:16:13.96 13.696 0.46 adrianópel endurnefndi múrad edirne á tyrknesku og gerðu að nýrri höfuðborg ríkisins svo að enginn vafi væri um fyrirætlanir ottómana framvegis þeir voru komnir til að vera og ætluðu að breiða úr sér í evrópu -i_ljosi_sogunnar_000022-0029-00:16:2806-00:00:1142 i_ljosi_sogunnar_000022 29 00:16:28.06 11.392 0.28 það var ekki öld liðin frá því að osman hinn ungi hafði byrjað hógværa landvinninga sína í anatólíu og tyrkneskir her hestamenn streymdu nú yfir hellusundið yfir til evrópu -i_ljosi_sogunnar_000022-0031-00:17:3484-00:00:2152 i_ljosi_sogunnar_000022 31 00:17:34.84 21.632 0.25 hann hafði meira að segja uppi mikil áform um að ráðast gegn framagosunum á svæðinu tyrkjum en entist ekki til þess ævinnar fimmtíu og fimm sonur hans og arftaki hét einnig stefan umar kallaður hinn slappi og slappleg stjórn hans varð til þess að veldi dúsjans molnaði fljótt í nokkur minni og veikari serbnesk smáríki -i_ljosi_sogunnar_000022-0036-00:20:4682-00:00:1202 i_ljosi_sogunnar_000022 36 00:20:46.82 12.032 0.45 og viti menn á níunda áratug fjórtándu aldar fóru tyrkneskar hersveitir aftur að mjaka sér lengra upp fjallaskörðin og dalina á balkanskaga og lögðu við það bæði serba búlgara -i_ljosi_sogunnar_000022-0038-00:22:0256-00:00:1794 i_ljosi_sogunnar_000022 38 00:22:02.56 17.92 0.12 lið ottómana var fjölmennara líklega um tuttugu og fimm þúsund manns lið serba kannski sextán þúsund annars eru fáar áreiðanlegar heimildir um gang orrustunnar sem senn fór í hönd og svartþrastarsléttu þeim frásögnum sem til eru er algengt ekki saman um fjölmörg atriði -i_ljosi_sogunnar_000022-0040-00:23:0034-00:00:1396 i_ljosi_sogunnar_000022 40 00:23:00.34 13.952 0.29 ein sagan segir að einn af liðsforingum serba tengdasonur lassassinat hafi loks séð í hendi sér að orrustan væri töpuð og eina vitið væri að hörfa með hersveitir sínar svo að einhverjir mættu lifa -i_ljosi_sogunnar_000022-0042-00:23:3652-00:00:1212 i_ljosi_sogunnar_000022 42 00:23:36.52 12.16 0.09 ken dag annálaður svikari í serbneskri sagnahefð þó reyndar hafi hann í raun reynt að halda áfram að berjast gegn ottómönum eftir þetta svo lengi sem það gekk það var þó ekki lengi -i_ljosi_sogunnar_000022-0050-00:27:4258-00:00:2014 i_ljosi_sogunnar_000022 50 00:27:42.58 20.224 0.32 einnig ósigur serba og framtíðarundirgefni serbnesku þjóðarinnar við tyrki tók bæst lassassinat serbaprins sem eiginkonum hann átti vitaskuld nokkrar fyrir en sonur lassassinat fékk þann heiður að verða leppkonungur tyrkja í hinni sigruðu serbíu -i_ljosi_sogunnar_000022-0051-00:28:1506-00:00:1110 i_ljosi_sogunnar_000022 51 00:28:15.06 11.136 0.22 ekki nóg með að tyrkir höfðu gengið mikið á landsvæði býsansríkis heldur hafði höfuðborg ríkisins sjálf konstantínópel einnig mátt muna sinn fífil færi -i_ljosi_sogunnar_000022-0052-00:28:2658-00:00:1040 i_ljosi_sogunnar_000022 52 00:28:26.58 10.368 0.09 um aldir hafði hún verið ein fjölmennasta og mikilfenglegasti stórborg heims kölluð drottning borganna og víðfræg fyrir glæsilegar kirkjur og hallir og menntastofnanir -i_ljosi_sogunnar_000022-0053-00:28:3744-00:00:1598 i_ljosi_sogunnar_000022 53 00:28:37.44 16.0 0.15 en í byrjun tólfta hafði hún verið illa leikinn af innrásarher úr vestri sem kallaði sig krossfara en var í raun versti óþjóðalýður sem rændi allt og ruplaði eyðilagði ómetanlega listmuni og svívirti kirkjur og klaustur fjöldi borgarbúa flúði -i_ljosi_sogunnar_000022-0055-00:29:2148-00:00:1582 i_ljosi_sogunnar_000022 55 00:29:21.48 15.872 0.24 borgarstæði sem þó var umkringt einhverjum illvígasta borgarmúrum sögunnar fyrir utan innrás krossfaralýðsins hafði konstantínópel staðið af sér nær allar tilraunir til innrása og umsátur í margar aldir ekki síst þökk sé múrunum miklu -i_ljosi_sogunnar_000022-0056-00:29:3772-00:00:0976 i_ljosi_sogunnar_000022 56 00:29:37.72 9.728 0.24 þá er þess vegna sem ottóman tyrkir höfðu í byrjun landvinningaferils síns í raun farið framhjá konstantínópel en lagt undir sig flestar aðrar býsanskar borgir -i_ljosi_sogunnar_000022-0057-00:29:4804-00:00:0856 i_ljosi_sogunnar_000022 57 00:29:48.04 8.448 0.04 en svo var svo komið að það var eiginlega lítið eftir af landsvæði býsanskeisara annað en borgin og eitthvað smá svæði utan hennar -i_ljosi_sogunnar_000022-0058-00:29:5704-00:00:1142 i_ljosi_sogunnar_000022 58 00:29:57.04 11.392 0.12 nokkrum árum fyrir orrustuna á kostuðu morandi hermönnum sínum að koma sér fyrir utan múra konstantínópel í vonum að geta knésett borgarbúa að lokum -i_ljosi_sogunnar_000022-0060-00:30:2898-00:00:1068 i_ljosi_sogunnar_000022 60 00:30:28.98 10.752 0.18 en umsátur ottómana stóð enn mörgum árum síðar um aldamótin fjórtán hundruð þegar bajesíd sonur múrads var tekinn við soldánstign en hann fékk þá um annað að hugsa -i_ljosi_sogunnar_000022-0061-00:30:4044-00:00:1634 i_ljosi_sogunnar_000022 61 00:30:40.44 16.384 0.32 rétt eins og forfaðir hans ertugrul faðir osmans hafði ferðast frá miðasíu niður til anatólíu var komin á ný þangað suðureftir þjóð sem nú ógnaði ottómanveldinu menn hins tyrknesk mongólska tímúrs sem stundum er kallaður hinn haldinn -i_ljosi_sogunnar_000022-0062-00:30:5760-00:00:1320 i_ljosi_sogunnar_000022 62 00:30:57.60 13.184 0.12 á síðustu áratugum fjórtándu aldar hafði hann geysts frá heimahögum sínum þar sem nú er úsbekistan með stríðsmenn sína og lagt undir sig persíu kákasusfjöllin hluta mesópótamíu og leit svo anatólíu hýru -i_ljosi_sogunnar_000022-0063-00:31:1154-00:00:1444 i_ljosi_sogunnar_000022 63 00:31:11.54 14.464 0.47 þeir ottómanar yrðu honum ekki mikil fyrirstaða fannst tímúr raunar var tímúr og bæinn tyrkjasoldán mjög í nöp hvorn ef marka má bréfaskriftir þeirra sem munu hafa varðveist í ritum persnesks sagnaritara -i_ljosi_sogunnar_000022-0065-00:31:3346-00:00:0538 i_ljosi_sogunnar_000022 65 00:31:33.46 5.376 0.4 og hefur sigrað nokkrar orrustur í skógum anatólíu ómerkileg herfang -i_ljosi_sogunnar_000022-0066-00:31:4552-00:00:0386 i_ljosi_sogunnar_000022 66 00:31:45.52 3.968 0.3 komu í veg fyrir þrumur okkar sem hangir yfir þær -i_ljosi_sogunnar_000022-0067-00:31:5820-00:00:0668 i_ljosi_sogunnar_000022 67 00:31:58.20 6.784 0.33 æsar kallaður eldingin víst því hann var svo skapstór hann svaraði tímúr öllu persónulegri nótum -i_ljosi_sogunnar_000022-0068-00:32:0640-00:00:1038 i_ljosi_sogunnar_000022 68 00:32:06.40 10.496 0.12 hermennirnir eru óteljandi þá það en hvað eru örvar tatara gegn museum og stríðsöxina traust ósigrandi stríðsmanna -i_ljosi_sogunnar_000022-0069-00:32:1766-00:00:0548 i_ljosi_sogunnar_000022 69 00:32:17.66 5.504 0.36 skyldi ég því herinn megi þá eiginkonur mínar skilja vinnið þrisvar -i_ljosi_sogunnar_000022-0071-00:32:3642-00:00:1134 i_ljosi_sogunnar_000022 71 00:32:36.42 11.392 0.33 en tímur þorði vissulega að mæta eldingunni bæjarlífins var tuttugasta júlí fjórtán hundruð og tvö á sléttu fyrir utan borgina sem nú heitir ankara á miðjum annars -i_ljosi_sogunnar_000022-0072-00:32:4844-00:00:2426 i_ljosi_sogunnar_000022 72 00:32:48.44 24.192 0.37 bæli ottómana ásamt syni sínum súleiman og serbanum stefan lassassinat sonur lassassinat fallið í kosovo þrettán árum fyrr og verið leppkonungur ottómana serbíu síðan lið tyrkja var áttatíu þúsund manns en menn tímúrs voru nærri helmingi fleiri og þar auki með þrjátíu stríðsfíla eins og tímúr hafði ýjað að í bréfaskriftum sínum með bæ -i_ljosi_sogunnar_000022-0074-00:33:2980-00:00:1422 i_ljosi_sogunnar_000022 74 00:33:29.80 14.208 0.31 tvennum sögum fer af því hverskonar meðferð soldáninn sætti í haldi samkvæmt tyrkneskum heimildum var illa meðan farið samkvæmt sagnariturum tímúrs fékk bæinn kasettum sjálfur grét að honum látnum -i_ljosi_sogunnar_000022-0079-00:35:0572-00:00:2376 i_ljosi_sogunnar_000022 79 00:35:05.72 23.808 0.25 sonur hans múrad tók svo við honum og var þar með múrad annar soldán eftir langafa sínum sem hafði fallið á svartþrastarsléttu vitanlega eftir að hafa losað sig við ýmsa bræður sína og karlkyns ættingja og og langaði sinnti múrad annar aðallega landvinningum á balkanskaga herjaði á serba búlgara ungverja albani grikki og aðrar þjóðir þar -i_ljosi_sogunnar_000022-0080-00:35:2998-00:00:2478 i_ljosi_sogunnar_000022 80 00:35:29.98 24.832 0.35 morðanna fékk slag og lést fjórtán hundruð fimmtíu og eitt langri aldur fram fjörutíu og fimm ára eða svo en gat þó vel verið ánægður með lífsverk sitt ottómanveldið hundrað og fimmtíu ára gamalt spannaði nú mestallan anatólíuskagann til austurs svo til vesturs teygði sig langt upp balkanskagann tyrkjaveldi var orðið stórveldi bæði í asíu og evrópu -i_ljosi_sogunnar_000022-0081-00:35:5974-00:00:1410 i_ljosi_sogunnar_000022 81 00:35:59.74 14.208 0.36 elsti lifandi sonur múrads tók við og fékk soldánstitilinn mehmet annar hann var þá ekki orðinn tvítugur hann vissi vel hvað það var sem vantaði upp á veldi hans það vantaði sjálfa konstantínópel -i_ljosi_sogunnar_000023-0001-00:00:1870-00:00:1398 i_ljosi_sogunnar_000023 1 00:00:18.70 13.952 0.11 var farið að rökkva þegar ungi maðurinn hófst handa hann safnaði saman sprekum á akrinum við húsið sem hafði verið heimili hans síðustu árin raðaði saman og kveikti í bálköstur eins og hann hafði brennt svo oft áður -i_ljosi_sogunnar_000023-0002-00:00:4030-00:00:3536 i_ljosi_sogunnar_000023 2 00:00:40.30 35.456 0.21 á meðan eldlogarnir teygðu sig upp til myrkvaðs himinsins steig ungi maðurinn dansspor í kringum eldinn hring eftir hring og kyrjaði og söng hann dansaði hraðar og hraðar snérist í kringum eldinn og kyrjaði hærra en þetta var ekki gleðidans ungi maðurinn hugsaði um skóginn þar sem hann hafði lært þessa söngva og lært að hlaða bálköstinn og stíga danssporin skóginn sem hafði einu sinni verið honum allt nú var hann langt frá skóginum og með hverjum deginum hverjum andardrættinum fjarlægðist hann skóginn meira og meira -i_ljosi_sogunnar_000023-0003-00:01:1626-00:00:0934 i_ljosi_sogunnar_000023 3 00:01:16.26 9.344 0.07 þegar nóttin færðist yfir skreið ungi maðurinn upp á hlöðuloftið þar sem hann gisti við og við þar hafði hann falið skammbyssu sem hann hafði komist yfir -i_ljosi_sogunnar_000023-0004-00:01:2634-00:00:0388 i_ljosi_sogunnar_000023 4 00:01:26.34 3.84 0.0 áður en dagaði hafði hann tekið upp byssuna og skotið sig í hjartað -i_ljosi_sogunnar_000023-0005-00:01:3976-00:00:2552 i_ljosi_sogunnar_000023 5 00:01:39.76 25.472 0.45 þá sem lögleiða sína í dýragarðinn brooklyn mollulegan fyrsta laugardaginn í september nítján hundruð og sex rakst rogastans í prímatahúsi dýragarðsins þræddu þeir dimman og þröngan gang og loftlausan og virtur sér prímatana í búrum sínum simpansa órangútana bavíana lemúra frá hinu fjarlæga madagaskar en innganginn var -i_ljosi_sogunnar_000023-0006-00:02:0586-00:00:0964 i_ljosi_sogunnar_000023 6 00:02:05.86 9.6 0.29 hvað annað í innsta búrinu sat vera í hvítum buxum og léttum kakíjakka á stærð við stálpaðan dreng svört á hörund -i_ljosi_sogunnar_000023-0010-00:02:5078-00:00:2324 i_ljosi_sogunnar_000023 10 00:02:50.78 23.168 0.48 mbuti fólkið hefur alltaf búið í regnskóginum og líf vera hverfist um skóginn sem álítur helgan stað verndara þeirra og einskonar foreldri enda sér skógurinn fyrir þeim með búið eru veiðimenn og safnarar karlarnir veiða villisvín og antelópur fíla abakumov konur og karlar hjálparstarf -i_ljosi_sogunnar_000023-0013-00:05:4112-00:00:1618 i_ljosi_sogunnar_000023 13 00:05:41.12 16.256 0.22 ekki frekar en aðrar þjóðir sem þá byggðu kongó voru búturinn í túrkmenistan hvort þeir vildu gangast belgakonungi á hönd í heimkynnum þeirra í skóginum var svosem fátt sem benti til belgískra yfirráða fyrst um sinn -i_ljosi_sogunnar_000023-0015-00:06:3956-00:00:1828 i_ljosi_sogunnar_000023 15 00:06:39.56 18.304 0.21 efnahagur fríríkisins hverfðist um að innfæddir skiluðu af sér sem skatt auðlindum landsins í kistur konungs ekki síst voru það fílabein og verðmætur sagði gúmmítrésins til þess að innheimta þennan skatt hygðist og myrða -i_ljosi_sogunnar_000023-0018-00:07:5748-00:00:1054 i_ljosi_sogunnar_000023 18 00:07:57.48 10.496 0.21 það var þá sem hermenn fortíð á heimkynni þeirra eflaust í leit að fílabeini eða gúmmí eða einhverju öðru að græða á eða bara einhverjum til að refsa -i_ljosi_sogunnar_000023-0019-00:08:0844-00:00:1610 i_ljosi_sogunnar_000023 19 00:08:08.44 16.128 0.08 hermennirnir myrtu konu hans og börnin tvö og ófá önnur skyldmenni og daginn hann sneri aftur af fílaveiðunum í rjúkandi rústir heimkynna sinna var hnepptur í hald hermannanna þeir fluttu hann svo segir sagan langa vegalengd til suður -i_ljosi_sogunnar_000023-0020-00:08:3044-00:00:3580 i_ljosi_sogunnar_000023 20 00:08:30.44 35.84 0.25 heimssýningin í sentímetra hundruð og fjögur átti að verða eitthvert glæsilegasta sjónarspil sem heimsbyggðin hafði augum litið tilefnið var að halda upp á að rúm hundrað ár voru síðan bandaríkin keyptu talaður ameríska meginlandsins af frökkum og sína um leið hvaða stórveldi bandaríkin voru orðin milljónaviðskipti gasið þar sem risu á annað þúsund nýbygginga fimmtíu og erlend ríki héldu úti skálum og auk þeirra sýndu langflest ríki bandaríkjanna sitt nýjasta og flottasta í tækni vísindum og menningu -i_ljosi_sogunnar_000023-0023-00:10:2998-00:00:2396 i_ljosi_sogunnar_000023 23 00:10:29.98 23.936 0.11 engu að síður heillaðist verner ungur af heimkynnum þrælanna afríku hann drakk í sig bækur um hetjuleg ævintýri hvítra manna í myrku álfunni eins og ferðabækur stanleys aðeins tuttugu og tveggja ára átján hundruð níutíu og fimm greinir og fór sjálfur til afríku til kongó sem trúboði fyrir bandarísku öldungakirkjuna sem rak trúboðsstöðvar víðsvegar um landið -i_ljosi_sogunnar_000023-0024-00:10:5440-00:00:2550 i_ljosi_sogunnar_000023 24 00:10:54.40 25.472 0.13 í kongó varð hann enn sannfærðari um allt sem honum hafði verið kennt í æsku yfirburði hins hvíta kynstofns sem ætti að drottna yfir þeim svörtum þá eru ýmis viðskiptatækifæri sem hann sá í kongó fljótt hugleiknari en að breiða út kristna trú erinda þegar hann snéri heim eftir þrjú ár í kongó átján hundruð níutíu og átta var hann klyfjaður listmunum og öðru dóti sem hann seldi til bandarískra safna -i_ljosi_sogunnar_000023-0025-00:11:2034-00:00:2116 i_ljosi_sogunnar_000023 25 00:11:20.34 21.12 0.2 og þegar hann nokkrum árum síðar heyrði af fyrirhugaðri heimssýningu í einu og dýra eða mannagarðinum öllu heldur sem þar átti að vera bauð hann að sjálfsögðu fram krafta sína í að snúa aftur til afríku og á þar í verðmæta sýningargripi sem forsvarsmenn sýningarinnar óskuðu sérstaklega eftir afríska frumbyggja -i_ljosi_sogunnar_000023-0028-00:12:1968-00:00:1352 i_ljosi_sogunnar_000023 28 00:12:19.68 13.568 0.29 eina fullorðna konu helst eiginkonu öldungs tvö ung börn fjóra kima til viðbótar helst fullorðna en þunga en líka siðunum og siðar eða töfralækna -i_ljosi_sogunnar_000023-0030-00:12:4930-00:00:1480 i_ljosi_sogunnar_000023 30 00:12:49.30 14.72 0.14 það er mikilvægt að taka það fram að fræðimenn eru á því að sammála hafi verið afskaplega óáreiðanlegur maður allavega má í greinum hans fjölmörgum um eigin afrek í afríku finna ýmsar vafasamar fullyrðingar og illtrúanlegar frásagnir -i_ljosi_sogunnar_000023-0033-00:15:3064-00:00:1376 i_ljosi_sogunnar_000023 33 00:15:30.64 13.824 0.33 bandarískir fjölmiðlar fluttu furðulegar fréttir af aðkomumönnunum í hinu þar sem utanað var annaðhvort sagður fórnarlamb mannæta eða mannæta sjálfur rétt er að taka fram að manna þekkist ekki meðal pygmía í kongó -i_ljosi_sogunnar_000023-0035-00:16:0526-00:00:2286 i_ljosi_sogunnar_000023 35 00:16:05.26 22.784 0.31 slípaðar oddhvassa tennur benga vöktu ugg margra þóttu benda til mannáts en að hvessa tennur á þann hátt var algengt meðal ungra karlmanna víðsvegar um kongó og þótti mikill prýði kannski svipað og að gata á sér eyrun pygmíans herramenn frá suður afríku á heimssýningunni líklegir til að reynast erfiður í matarl -i_ljosi_sogunnar_000023-0037-00:17:1218-00:00:2004 i_ljosi_sogunnar_000023 37 00:17:12.18 20.096 0.15 með indjáninn og kongómönnum tókst raunar ágætur vinskapur meðal þeirra fyrrnefndu var maður á áttræðisaldri sem þarna var nauðugur sem stríðsfangi bandaríkjastjórnar þó svo að hann hefði gefist upp í því stríði átján árum áður það var sjálfur apann svipmikli geronimo -i_ljosi_sogunnar_000023-0038-00:17:3280-00:00:1082 i_ljosi_sogunnar_000023 38 00:17:32.80 10.88 0.05 hann þáði smápeninga fyrir að árita myndir af sér og vakti almenna kátínu þegar hann brá sér í parísarhjólið á sýningarsvæðinu -i_ljosi_sogunnar_000023-0040-00:18:3144-00:00:1218 i_ljosi_sogunnar_000023 40 00:18:31.44 12.16 0.09 það var komið fram á vor nítján hundruð og fimm þegar verner og kongómennirnir voru komnir á leiðarenda til héraðsins kasai í suðvestanverðu kongó þar sem verner hafði útvegað mennina sína á sínum tíma -i_ljosi_sogunnar_000023-0044-00:20:5470-00:00:2066 i_ljosi_sogunnar_000023 44 00:20:54.70 20.608 0.42 næsti kafli í lífi pygmíans ota benga hófst þrítugasta júlí nítjánhundruð og sex þegar hann kom ásamt verner og simpönsunum tveimur til hafnar í lesenda og nú york eftir að hafa tékkað sig hina hótel gerði verner það að sínu fyrsta verk að heimsækja safnstjórann á náttúruminjasafninu glæsilega við sent frá park -i_ljosi_sogunnar_000023-0045-00:21:1584-00:00:3008 i_ljosi_sogunnar_000023 45 00:21:15.84 30.08 0.13 við hermon bumpus prófessor í líffræði og safnstjóra kynnti verner sig með miklum tilþrifum sem vísindamann og landkönnuð sérfræðing í frumbyggjum kongó og gerði mikið úr gullmedalíunni sem hannaði unnið á heimssýningunni hann sagðist sitja á miklu magni afrískra muna sem hann vildi selja safninu en fyrst þyrfti hann að sinna erindum í senussi safnstjórinn ekki náðarsamlegast gætt fyrir hann á meðan tveggja simpansa og eins afrísks pikka -i_ljosi_sogunnar_000023-0046-00:21:4658-00:00:1564 i_ljosi_sogunnar_000023 46 00:21:46.58 15.616 0.35 bumpus skrifaði síðar að vissulega hefði honum þótt verner undarlegur maður við fyrstu kynni en af einhverjum ástæðum féllst að ná að taka simpansana og ótengd í vörslu sína á meðan verner skryppi til sendur ekki dekra -i_ljosi_sogunnar_000023-0047-00:22:0306-00:00:0832 i_ljosi_sogunnar_000023 47 00:22:03.06 8.32 0.39 voru helstu fyrirmæli verners til safnstjórans um umönnun kongómannsins reynsla mínar kynstofns hans er að það sé auðvelt -i_ljosi_sogunnar_000023-0048-00:22:1574-00:00:1406 i_ljosi_sogunnar_000023 48 00:22:15.74 14.08 0.33 benga var útbúið fleti í gestaherbergi í sjálfri safnbyggingunni og að næturlagi gata ráfað um gangana virt fyrir sér uppstoppuð dýr og steingervinga skordýr og risaeðlubein án efa undarleg upplifun fyrir kongómanninn unga -i_ljosi_sogunnar_000023-0050-00:23:2158-00:00:1140 i_ljosi_sogunnar_000023 50 00:23:21.58 11.392 0.13 verner kom þó ekki fyrr en öðrum tveimur vikum síðar tuttugasta og sjöunda ágúst og hafði þá með sér af safninu bæði tvo veiklulega simpansa og einn smávaxinn ungan mann -i_ljosi_sogunnar_000023-0052-00:24:0246-00:00:0686 i_ljosi_sogunnar_000023 52 00:24:02.46 6.784 0.33 en þegar verner mætti á fundinn var hann ekki bara með simpansana tvo meðferðis líka ungan svartan mann -i_ljosi_sogunnar_000023-0053-00:24:1528-00:00:2498 i_ljosi_sogunnar_000023 53 00:24:15.28 24.96 0.34 eins og svo margt annað í þessari sögu vitum við ekki með vissu hvað dýragarðsstjóranum og verner fór á milli á fundi þeirra í ágústlok nítjánhundruð og sex en hinn fyrrnefndi virðist hafa tekið því jafn fagnandi að fá að hýsa tvo simpansa og einn kongóskan karlmann þannig atvikaðist það að í næsta kafla í lífi ota benga var hann fangi geymdur bak við rimla á dimmum gangi prímatahússins í dýragarðinum í bros -i_ljosi_sogunnar_000023-0054-00:24:4156-00:00:0578 i_ljosi_sogunnar_000023 54 00:24:41.56 5.76 0.07 fyrstu gestirnir sem börðu benga augum voru undrandi vægast sagt var þetta í alvörunni maður -i_ljosi_sogunnar_000023-0055-00:24:4786-00:00:1436 i_ljosi_sogunnar_000023 55 00:24:47.86 14.464 0.2 þarna hékk hann í ljósum kakífötum og mundaði boga og örvar út í loftið að gældi við páfagauk sem einnig var af einhverjum ástæðum inni í búrinu búrið var lítið og loftið í prímatahúsinu var þungt mettað af skítalykt frá skepnunum -i_ljosi_sogunnar_000023-0056-00:25:0302-00:00:0772 i_ljosi_sogunnar_000023 56 00:25:03.02 7.68 0.19 koma benga í garðinn var ekki auglýst sérstaklega en fréttin af manninum í búrinu var fljót að berast út um nurla -i_ljosi_sogunnar_000023-0058-00:25:1932-00:00:0590 i_ljosi_sogunnar_000023 58 00:25:19.32 5.888 0.4 nortonssund í dýragarði borgarinnar sunnudaginn níunda september nítjánhundruð og sex -i_ljosi_sogunnar_000023-0059-00:25:2660-00:00:1512 i_ljosi_sogunnar_000023 59 00:25:26.60 15.104 0.41 manneskja þessi er búskmaður af kynstofns sem vísindamenn setja ekki ofarlega ákvarða mannlegra þróunarferlinu landkönnuðurinn kom nýverið með til landsins frá frumskóginni -i_ljosi_sogunnar_000023-0061-00:25:5300-00:00:0782 i_ljosi_sogunnar_000023 61 00:25:53.00 7.808 0.33 svo hann of engir og máttur sem hann kann að gera aflaði við pakkinn sinn og skaut boða -i_ljosi_sogunnar_000023-0062-00:26:0142-00:00:0634 i_ljosi_sogunnar_000023 62 00:26:01.42 6.4 0.25 þegar honum var hleypt út úr búrinu sínu í gæði dýragarðsvörður alltaf auga með honum benga -i_ljosi_sogunnar_000023-0063-00:26:1052-00:00:1146 i_ljosi_sogunnar_000023 63 00:26:10.52 11.52 0.41 er líklega gott að benga er ekki færum mikla djúp hugsun ef hann væri það var hann líklega ekki sérlega stolta að vakna og mótmæla undir sama þaki og órangútan og apar -i_ljosi_sogunnar_000023-0066-00:27:2576-00:00:1108 i_ljosi_sogunnar_000023 66 00:27:25.76 11.136 0.29 tæmd tíunda september nítjánhundruð og sex það var alltaf fjöldi fólks fyrir framan búrið yfirleitt skellihlæjandi en benga kippti sér ekki upp við það -i_ljosi_sogunnar_000023-0067-00:27:3752-00:00:0518 i_ljosi_sogunnar_000023 67 00:27:37.52 5.12 0.07 er orðinn vanur hlátri fjöldans ef hann velti fyrir sér hvers vegna þau hlæja -i_ljosi_sogunnar_000023-0070-00:28:2696-00:00:0746 i_ljosi_sogunnar_000023 70 00:28:26.96 7.424 0.11 okkar kynstofns er finnst okkur nógu kúgaðir nú þegar án þess að við séum höfð til sýnis með öpum -i_ljosi_sogunnar_000023-0071-00:28:3522-00:00:0408 i_ljosi_sogunnar_000023 71 00:28:35.22 4.096 0.0 okkur finnst við eiga skilið að með okkur sé farið sem manneskjur -i_ljosi_sogunnar_000023-0075-00:29:1578-00:00:0632 i_ljosi_sogunnar_000023 75 00:29:15.78 6.272 0.19 en gordon og klerkarnir fóru fýluferð borgarstjórinn lét erfitt um finnast og neitaði að hitta klerkana -i_ljosi_sogunnar_000023-0076-00:29:2252-00:00:1820 i_ljosi_sogunnar_000023 76 00:29:22.52 18.176 0.22 þá reyndu þeir að fá áheyrn hjá forseta dýrafræðifélags noregi var einn af stofnendum dýragarðsins lögmanni nafni madison grant vildi líka lítið hlusta á klerkana hitti þá stutta stund og sagði að benga yrði eflaust bara þarna í stutta stund og færi svo eitthvað annað -i_ljosi_sogunnar_000023-0077-00:29:4114-00:00:3308 i_ljosi_sogunnar_000023 77 00:29:41.14 33.024 0.21 en klerkarnir hefðu mátt reikna með lélegum undirtektum hjá téðum grant hann trúði nefnilega eldheitt á yfirburði hins hvíta norræna kynstofns og gaf út tíu árum síðar nítjánhundruð og sextán bókina passing of það greiddra um hvernig vernda mætti eiginleika hans með kynbótum og með því að gelda óæskilegt fólk og svo framvegis bókin vakti ekki svo mikla athygli kannski en meðal heitustu aðdáanda hennar var austurríkismaðurinn allir sem skrifaði grant þakkarbréf og kallaði bókina biblíu sína -i_ljosi_sogunnar_000023-0079-00:31:1822-00:00:0518 i_ljosi_sogunnar_000023 79 00:31:18.22 5.248 0.33 drengurinn er orðið nokkuð viðræður líður ekki dýragarðsvörður og streitist á móti -i_ljosi_sogunnar_000023-0082-00:32:4666-00:00:1726 i_ljosi_sogunnar_000023 82 00:32:46.66 17.28 0.49 loks tuttugasta og áttunda september nítjánhundruð og sex eftir að benga hafði verið til sýnis í dýragarðinum í brandara eftir tuttugu daga af stöðugri fjölmiðlaumfjöllun hótunum svörtu klerkanna og metaðsókn í dýragarðinn þá loks dúkkaði samverkamaður upp -i_ljosi_sogunnar_000023-0083-00:33:0448-00:00:0766 i_ljosi_sogunnar_000023 83 00:33:04.48 7.68 0.45 hann fylgdi þá pygmíanum sínum út úr dýragarðinum án mikillar viðhafnar og ferill ota benga sem sýningarskepnu var á enda -i_ljosi_sogunnar_000023-0084-00:33:1258-00:00:1130 i_ljosi_sogunnar_000023 84 00:33:12.58 11.264 0.21 en verner var búinn að finna annan sakleysingja til að taka vandræðagemlinginn að sér svarta baileys hafði barist hvað mest fyrir því að hann yrði látinn laus timoteo -i_ljosi_sogunnar_000023-0085-00:33:2810-00:00:2804 i_ljosi_sogunnar_000023 85 00:33:28.10 28.032 0.23 frakka fleiri kirkjunnar mönnum munaðarleysingjaheimili og skóla fyrir svartbirni brúin með betri menntastofnunum sem þeim bauðst í borginni á þessum tíma þar var tanga nú komið fyrir hann var þó hann væri ekki hár í loftinu fullorðinn karlmaður tuttugu og tveggja ára þarna líklega en ekkert barn hann fékk sitt eigið herbergi á heimavistinni og borðaði í eldhúsinu með matsveinunum en sótti kennslustundir með börnunum -i_ljosi_sogunnar_000023-0087-00:34:3442-00:00:3206 i_ljosi_sogunnar_000023 87 00:34:34.42 32.0 0.35 það skipti hann máli því þarna var hann farinn að safna hann ætlaði að kaupa sér farmiða heim til kongó í skóginn ári síðar nítjánhundruð og tíu var taginu eða átta bengal eða bingo eða hvað hann kallaði sig vera var kallaður kominn til borgarinnar ling í virginíu velgjörðarmaður hans séra gordon hafði þá talað að ná að gefa skólagöngu annan center ar skóli fyrir unga svarta verðandi trúboða -i_ljosi_sogunnar_000023-0089-00:36:3096-00:00:1468 i_ljosi_sogunnar_000023 89 00:36:30.96 14.72 0.26 taginu þrítugur rúmlega starfsmaður í tóbaksverksmiðju í lingstone fyrri heimsstyrjöldin braust út nítjánhundruð og fjórtán þegar leið á stríðið röskuðust ferðir farþegaskipa heimsálfanna á milli allverulega og lögðust nær alveg af -i_ljosi_sogunnar_000023-0090-00:36:4616-00:00:0874 i_ljosi_sogunnar_000023 90 00:36:46.16 8.704 0.23 það var sama hvað hann safnaði miklu fyrir fargjaldinu það sigldu engin skip draumur benga um að snúa aftur í skóginn varð allt í einu ómögulegur -i_ljosi_sogunnar_000023-0092-00:37:3234-00:00:3320 i_ljosi_sogunnar_000023 92 00:37:32.34 33.152 0.3 varðveist sem tanga alveg síðasti kaflinn í lífi út af bankaskrifstofur og sextán þegar hann hlóðst og dansaði í kringum hann og kyrjaði heila kvöldstund þá var meira en tíu ár síðan hann hafði yfirgefið heimaland sitt enn fleiri síðan hún hafði ef marka má sögurnar verið á fílaveiðum í skóginum og komið heim ofurkorn sína á tvö börn myrt -i_ljosi_sogunnar_000023-0093-00:38:0594-00:00:0746 i_ljosi_sogunnar_000023 93 00:38:05.94 7.552 0.32 síðar um kvöldið skreið an svoupp á hlöðuloftið sitt oskar hann var líklega um þrjátíu og tveggja ára gamall -i_ljosi_sogunnar_000023-0094-00:38:1392-00:00:1256 i_ljosi_sogunnar_000023 94 00:38:13.92 12.544 0.2 hann var grafinn í ómerktri gröf í er afrit svartra í ling enginn veit í dag hvar hann hvílir á síðari árum hafa þó verið uppi raddir um að hafa uppi á líkamsleifum hans grafar upp og flytja til kongó -i_ljosi_sogunnar_000023-0095-00:38:2724-00:00:0568 i_ljosi_sogunnar_000023 95 00:38:27.24 5.632 0.25 dagana kæmist þá loksins aftur í skóginn sinn ef hann er ekki kominn þangað nú þegar -i_ljosi_sogunnar_000024-0003-00:01:0882-00:00:0742 i_ljosi_sogunnar_000024 3 00:01:08.82 7.424 0.46 svall lokið þetta var síðasti dagurinn í lífi predikarans svo langflestra safnaðarmanna sáu -i_ljosi_sogunnar_000024-0009-00:04:2258-00:00:1770 i_ljosi_sogunnar_000024 9 00:04:22.58 17.664 0.27 netta var óvenjuleg kona á mælikvarða þess íhaldssama og trúrækna samfélags sem indíana var á þessum tíma hún reykti á almannafæri og bölvaði og ragnaði og þau hjónin sóttu ekki kirkju eins stíft og aðrir í borinn sem alltaf mættu til guðsþjónustu á sunnudögum -i_ljosi_sogunnar_000024-0012-00:05:3626-00:00:1662 i_ljosi_sogunnar_000024 12 00:05:36.26 16.512 0.14 flestir þeir sem þekktu simons á þessum tíma eru sammála um að hann hafi verið einkar undarlegur piltur á skjön við samfélagið skýrir kannski hvers vegna hann hér áðan sagðist sjálfur tengja mikinn sársauka við smábæinn lina -i_ljosi_sogunnar_000024-0015-00:07:5996-00:00:2072 i_ljosi_sogunnar_000024 15 00:07:59.96 20.736 0.34 rangri hafði tindum með lítilmagnanum þeim sem áttu undir högg að sækja ólíkt flestum þorpsbúum í lindenbaum tók hann til að mynda stöðu með hinum kúguðu svörtu bandaríkjamönnum en ekki í hvítklæddum riddurum kúlupenna ansi -i_ljosi_sogunnar_000024-0017-00:08:3798-00:00:0480 i_ljosi_sogunnar_000024 17 00:08:37.98 4.864 0.09 og í indianapolis gekk hann um tvítugt vissulega í kommúnistaflokk bandaríkjanna -i_ljosi_sogunnar_000024-0027-00:14:1940-00:00:2422 i_ljosi_sogunnar_000024 27 00:14:19.40 24.192 0.21 legsteininum fyrir samkomur þar sem hann kom fram hleraður leynilegir útsendarar hans samtöl á kirkjubekknum ef til dæmis gömul kona sagði vinkonu sinni að eiginmaður hennar væri kominn á spítala létu útsendararnir jónsson -i_ljosi_sogunnar_000024-0028-00:14:4456-00:00:0932 i_ljosi_sogunnar_000024 28 00:14:44.56 9.344 0.15 í miðri predikun kannski nam tjónkað benti á gömlu konuna og sagði hann að hafa engar áhyggjur það yrði allt í lagi með manninn hennar á spítalanum -i_ljosi_sogunnar_000024-0030-00:15:1258-00:00:1592 i_ljosi_sogunnar_000024 30 00:15:12.58 15.872 0.24 hann stundaði líka mikið að ná út úr fólki krabbameini bókstaflega meðhjálparar leyfðu svo kirkjugestum að virða fyrir sér illalyktandi blóðugt meinið úr líkama hins læknaða þetta voru innilega úr kjúklingum sem leyft hafði verið að rotna dálítið -i_ljosi_sogunnar_000024-0031-00:15:2904-00:00:1592 i_ljosi_sogunnar_000024 31 00:15:29.04 15.872 0.16 en persónutöfrar jón svo sannfæringarkraftur var slíkur að margir urðu þess fullvissir að þarna gengi heilagur maður en varningur -i_ljosi_sogunnar_000024-0033-00:16:4450-00:00:1516 i_ljosi_sogunnar_000024 33 00:16:44.50 15.232 0.12 á samkomum blandaði jones óhikað saman guðs orði og sósíalískum kennisetningum eins og ekkert væri sjálfsagðara talaði um guð almáttugan og í næstu andrá að trúin sjálf væri ópíum fólksins eins og markaði -i_ljosi_sogunnar_000024-0037-00:19:1394-00:00:1948 i_ljosi_sogunnar_000024 37 00:19:13.94 19.456 0.12 nítjánhundruð sextíu og eitt margir bandaríkjamenn og aðrir íbúar vesturlanda juku við stöðugan ótta um kjarnorkustríð þá um haustið fór innsiglin sínum að honum hefði birst sín um að kjarnorkuárás á bandaríkin væri yfirvofandi og indianapolis meðal annars myndi tortímast í eldhafi -i_ljosi_sogunnar_000024-0039-00:20:1620-00:00:2008 i_ljosi_sogunnar_000024 39 00:20:16.20 20.096 0.41 reyndar er talsvert enn óljóst þegar kemur að brasilíuferð þjónn honum virðist hafa gengið illa að koma undir sig fótunum mætti skilningsleysi með áform sín og talaði auðvitað enga portúgölsku það var því ekkert úr flutningi pípulagningaviðgerðir -i_ljosi_sogunnar_000024-0042-00:22:0228-00:00:0990 i_ljosi_sogunnar_000024 42 00:22:02.28 9.856 0.29 þeir buðu svo forvitnum í heimsókn til sín í paradísina þar sem söfnuðurinn væri óða önn að byggja upp dýrðlegt samfélag jafnaðar og réttlætis -i_ljosi_sogunnar_000024-0045-00:24:3688-00:00:0394 i_ljosi_sogunnar_000024 45 00:24:36.88 3.84 0.0 það er haft eftir einum safnaðarmeðlimi sem síðar sagði skilið við söfnuðinn -i_ljosi_sogunnar_000024-0047-00:25:0926-00:00:0770 i_ljosi_sogunnar_000024 47 00:25:09.26 7.68 0.23 á þegar þarna var komið sögu var fimm tónar hvetja safnaðarbörn sín til að kalla sig pabba og konu hans marceline mömmu -i_ljosi_sogunnar_000024-0048-00:25:1822-00:00:1254 i_ljosi_sogunnar_000024 48 00:25:18.22 12.544 0.07 leiðangur þar til andlegar refsingar svívirðingar og niðurlægingar nægðu ekki fljótt kom líkamlegt ofbeldi líka við sögu það byrjaði með rassskellingum sem beitt var á bæði óþekk börn og fullorðna -i_ljosi_sogunnar_000024-0056-00:29:1876-00:00:0690 i_ljosi_sogunnar_000024 56 00:29:18.76 6.912 0.4 ef einhver guð var til mátti skilja af ræðum jónsmessunótt það bara hann sjálfur fimmtán -i_ljosi_sogunnar_000024-0062-00:30:5332-00:00:0824 i_ljosi_sogunnar_000024 62 00:30:53.32 8.192 0.31 ekki sjálfur vorun samastað hreinskilni og hugrakki manneskja sem fyrirfinnst í þessum heimili -i_ljosi_sogunnar_000024-0065-00:31:5952-00:00:0784 i_ljosi_sogunnar_000024 65 00:31:59.52 7.808 0.17 hann átti eftir áður en langt um leið að reynast einhver mesti örlagavaldur trúarsafnaðarins sem kallaði sig pípti -i_ljosi_sogunnar_000024-0069-00:34:1266-00:00:0482 i_ljosi_sogunnar_000024 69 00:34:12.66 4.864 0.14 miðlar fóru meðal annars að tala við fólk sem hafði sagt skilið við pilsum -i_ljosi_sogunnar_000024-0076-00:37:0020-00:00:0618 i_ljosi_sogunnar_000024 76 00:37:00.20 6.144 0.0 að lokum tókst honum að fá það fram að minnsta kosti að hann fengi að sjá greinina áður en hún birtist á prenti -i_ljosi_sogunnar_000024-0077-00:37:0702-00:00:0380 i_ljosi_sogunnar_000024 77 00:37:07.02 3.84 0.0 lesin upp fyrir hann í síma kvöldið áður en nú verst fór í prentun -i_ljosi_sogunnar_000024-0079-00:37:2292-00:00:0720 i_ljosi_sogunnar_000024 79 00:37:22.92 7.296 0.26 allavega þurfti hann ekki einu sinni að heyra greinina lesna til enda hann var þegar búinn að gefa fyrirskipunina -i_ljosi_sogunnar_000024-0080-00:37:3096-00:00:0792 i_ljosi_sogunnar_000024 80 00:37:30.96 7.936 0.26 og fólkinu hans tiplum var ekki lengur stætt í sambandi það var kominn tími til að flytja sig um set enn eina ferðina -i_ljosi_sogunnar_000025-0003-00:02:4626-00:00:1258 i_ljosi_sogunnar_000025 3 00:02:46.26 12.672 0.07 ágæti hlustandi drepið var niður að handahófi í skýrslu sem mannréttindasamtökin amnesty international birtu árið nítján hundruð sjötíu og tvö um notkun pyntinga í fangelsum og á lögreglustöðum í brasilíu -i_ljosi_sogunnar_000025-0005-00:03:4380-00:00:1796 i_ljosi_sogunnar_000025 5 00:03:43.80 17.92 0.38 frá borginni systra eru um hundrað áttatíu og níu kílómetrar í suðurátt irutsi byrjuðu hermenn fjórðu herdeildar brasilíska hersins sem hafði höfuðstöðvar sínar í situr makar árla morguns þrítugasta og fyrsta mars nítján hundruð sextíu og fjögur -i_ljosi_sogunnar_000025-0008-00:04:4518-00:00:1768 i_ljosi_sogunnar_000025 8 00:04:45.18 17.792 0.15 en að var ekki lengi þar enda bílum leið og hann var kominn til höfuðborgarinnar var honum orðið ljóst að hann átti engan stuðning eftir ekki í hernum og varla í stjórnkerfinu það fór upp í flugvél með fjölskyldu sína og hrökklaðist í útlegð til montevideo völdin -i_ljosi_sogunnar_000025-0013-00:07:2252-00:00:1958 i_ljosi_sogunnar_000025 13 00:07:22.52 19.584 0.27 hann varði þó líka dýrmætum tíma sínum í ýmislegt sem verður að teljast hálf ruglað eins og að berjast gegn ilmsprengjum sem voru vinsælar í skrúðgöngum kjötkveðjuhátíðarinnar hann hafði víst sjálfur fengið slíka sprengju í andlitið einhverntímann og slasast á auga á gegn þeirri miklu óhæfu konur á ströndinni í ríkustu bikiníum -i_ljosi_sogunnar_000025-0014-00:07:4258-00:00:1386 i_ljosi_sogunnar_000025 14 00:07:42.58 13.952 0.13 allt þetta gerði hvarf óhemju óvinsælan meðal þingmanna hann átti sér lítið pólitískt bakland þar til að byrja með og ekki leið á löngu þar til stjórnkerfið í jaðraði við það að vera óstarfhæft vegna andstöðu þings við forseta -i_ljosi_sogunnar_000025-0017-00:09:0794-00:00:4008 i_ljosi_sogunnar_000025 17 00:09:07.94 40.064 0.38 daðrið við kastali sérstakan ugg brasilíska pressan varð fljótt mjög andsnúnin jango síðum blaðanna ómaði meðal annars slagorðið látum ekki brasilíu verða næstu kúbu! og auðvitað fylgdust grannt með hverri vendingu í brasilíu stjórnvöld í bandaríkjunum og fátt varningi eitur í beinum bandaríkjamanna um þessar mundir en uppgangur vinstrimanna í rómönsku ameríku erninum sextíu og tvö heimsótti congolais kolleganna ók fagnandi á móti um -i_ljosi_sogunnar_000025-0022-00:11:4542-00:00:1204 i_ljosi_sogunnar_000025 22 00:11:45.42 12.032 0.3 en líklega latínukennari aldrei áætlunina því hún var fullgerð og sendi í hvíta húsið tuttugasta og annan nóvember nítján hundruð sextíu og þrjú sama dag og kenndar myrtur í dallas -i_ljosi_sogunnar_000025-0025-00:14:0862-00:00:1916 i_ljosi_sogunnar_000025 25 00:14:08.62 19.2 0.47 eftir vel heppnað valdarán með samgleði ugg tök hersins á stjórn brasilíu föst var einn af valdaránsmönnum marskálkurinn bertil þegar castelo branco valinn af herforingjakollegum sínum til að gegna embætti forseta um -i_ljosi_sogunnar_000025-0027-00:15:0736-00:00:1638 i_ljosi_sogunnar_000025 27 00:15:07.36 16.384 0.09 á valdatíð castelo branco og var brasilíska þingið enn starfandi en herinn losaði sig við helstu óvini sína af þinginu og gat þar að auki stjórnað með allsherjartilskipunum sem voru ofar öllu skipti engu máli hvort þær færu á svig við vilja þings eða stjórnarskrá -i_ljosi_sogunnar_000025-0035-00:20:3972-00:00:1502 i_ljosi_sogunnar_000025 35 00:20:39.72 14.976 0.06 juma táraðist þegar hún árið tvö þúsund og fjórtán kynnti opinberlega niðurstöður tvö þúsund síðna skýrslu sannleiksnefndar um glæpi herforingjastjórnarinnar skýrslu sem mörgum brasilíumönnum þótti koma ívið seint en kom þó -i_ljosi_sogunnar_000025-0038-00:23:0642-00:00:2628 i_ljosi_sogunnar_000025 38 00:23:06.42 26.24 0.3 flauginni vefur nítján hundruð sjötíu var lítið fjallað um brasilísku herstjórnina í vestrænum fjölmiðlum fólk var hneykslaðir víetnam og herforingjunum í grikklandi og svo framvegis en greinin var tilraun til að vekja athygli vesturlandabúa á ástandinu í brasilíu þessu trygga bandalagslandi vestursins hún frásagnir nokkurra brasilískra fanga af reynslu sinni og örlögum félaga sinna -i_ljosi_sogunnar_000025-0040-00:23:4628-00:00:0358 i_ljosi_sogunnar_000025 40 00:23:46.28 3.584 0.18 þegar var veikari og þrjá og hálfan tíma á þriðja degi -i_ljosi_sogunnar_000025-0041-00:23:5386-00:00:0526 i_ljosi_sogunnar_000025 41 00:23:53.86 5.248 0.31 hann hafði reynt að fyrirfara sér með því að stinga skærum tvíeggja árs -i_ljosi_sogunnar_000025-0043-00:24:2454-00:00:0754 i_ljosi_sogunnar_000025 43 00:24:24.54 7.552 0.15 geðsjúklingur hafði fullyrt að hann væri liðsmaður allfurðulegu samtaka sem er ekki til -i_ljosi_sogunnar_000025-0044-00:24:3576-00:00:0742 i_ljosi_sogunnar_000025 44 00:24:35.76 7.424 0.45 oban var einskonar sérlið skipað her og lögreglumönnum sem höfðu það sérstaka markmið að klekkja á vinstrimönnum með öllum leiðum -i_ljosi_sogunnar_000025-0046-00:25:1354-00:00:1808 i_ljosi_sogunnar_000025 46 00:25:13.54 18.048 0.2 samkvæmt skýrslu sannleiksnefndarinnar sem rúma húsakynni tvö þúsund og fjórtán var hægt að staðfesta að herforingjastjórnin hefði beinlínis látið myrða hundrað níutíu og einn brasilískan borgara á valdatíð sinni tvöhundruð fjörutíu og þrír til viðbótar höfðu verið látnir hverfa og ekki væri vitað um afdrif flestra -i_ljosi_sogunnar_000025-0050-00:28:0552-00:00:1688 i_ljosi_sogunnar_000025 50 00:28:05.52 16.768 0.13 vegna er það líklega sem suma brasilíumenn langar að hverfa aftur til herforingjaáranna þrátt fyrir allar þær fréttir sem borist hafa af glæpum herforingjanna á síðustu árum því fyrir ansi marga voru þetta en mestu rólyndisár í landi hvers saga einkennist annars af ólgu og sviptingum -i_ljosi_sogunnar_000025-0053-00:30:0248-00:00:2606 i_ljosi_sogunnar_000025 53 00:30:02.48 26.112 0.46 með dílnum nítján hundruð sjötíu og fjögur og við tók auðvitað kollegi hans hershöfðingi en úr frjálslyndari armi herforingjaklíkunnar ernesto gasinu höfðu þá unnið bak við tjöldin að því að koma honum að og glóðarinnar lítið stefna sem hann nefndi abertura eða opnunina meðal annars fimmtu tilskipunina alræmdu úr gildi -i_ljosi_sogunnar_000025-0057-00:32:0916-00:00:1660 i_ljosi_sogunnar_000025 57 00:32:09.16 16.64 0.29 fenginn tók við af ernesto galt hundruð sjötíu og níu efnahagur brasilíu var þá illa leikinn eftir tvær olíukrísur landið var stórskuldugt og með meiri tilslökunum og auknum borgaralegum réttindum varð sjáanleg óánægja meiri -i_ljosi_sogunnar_000025-0058-00:32:3028-00:00:1772 i_ljosi_sogunnar_000025 58 00:32:30.28 17.664 0.07 verkalýðshreyfingin hafði byrjað að mótmæla og fleiri bættust svo í hópinn vorið nítján hundruð áttatíu og fjögur leiddi breið fylking stjórnarandstæðinga stjórnmálamanna og listamanna fjölmenna mótmælafundi gegn herforingjum og fyrir lýðræði verðbólgan var þá kominn vel yfir tvö hundruð prósent -i_ljosi_sogunnar_000026-0001-00:00:2988-00:00:1970 i_ljosi_sogunnar_000026 1 00:00:29.88 19.712 0.12 vetrarnóttin í eyðimörk arabíuskagans er ísköld og niðadimm ungu mennirnir höfðu ferðast í gegnum myrkrið og kuldan dögum og vikum saman á úlföldum sínum þeir létu lítið fyrir sér fara þeir voru sérfræðingar í því ferðuðust bara að næturlagi fóru krókaleiðir yfir sandinn og huldu spor sín jafnóðum -i_ljosi_sogunnar_000026-0003-00:01:1734-00:00:1606 i_ljosi_sogunnar_000026 3 00:01:17.34 16.0 0.45 á meðan hinir mennirnir þrjátíu og fjórir byggðu fyrir neðan læddust leiðtoginn og undirmenn hans sexmenningarnir og þögul það var einn stórhátíð og borgarbúarana farið snemma að sofa eftir veislumat kvöldsins -i_ljosi_sogunnar_000026-0038-00:19:0058-00:00:2850 i_ljosi_sogunnar_000026 38 00:19:00.58 28.544 0.34 talsmanni óvanalegt þelamörk á meðan hann var titli elsti sonur isabelle og fjögur önnur systkini færslan var almennt heilsuveill drengur hefði mögulega farið sömu leið en hann starfaði í stjórnkerfinu á valdatíð föður síns og eldri bróður þangað til hann settist sjálfur á konungsstól -i_ljosi_sogunnar_000026-0039-00:19:3966-00:00:1268 i_ljosi_sogunnar_000026 39 00:19:39.66 12.672 0.13 æsar utanríkisráðherra meðfram því að gegna skyldu konungsins hann var einkar víðförull og vakti með ferðum sínum og gjörðum stóraukna athygli á sínu annars einræna og lokaða konungdæmi á alþjóðavettvangi -i_ljosi_sogunnar_000026-0049-00:29:0426-00:00:1338 i_ljosi_sogunnar_000026 49 00:29:04.26 13.312 0.17 um sögum fer af því hvort misjafnan játað brot sitt í yfirheyrslu og hvort hún hafi yfirleitt verið yfirheyrð en hvað um það endalokin voru fyrirséð bæði kaldara og misserin sess voru dæmd til dauða -i_ljosi_sogunnar_000026-0051-00:30:1604-00:00:0714 i_ljosi_sogunnar_000026 51 00:30:16.04 7.168 0.18 við hliðina veikara neyddur til að horfa á kærustu sína afhöfðaða áður en það kom svo að honum að fá sömu örlög -i_ljosi_sogunnar_000026-0052-00:30:2912-00:00:1296 i_ljosi_sogunnar_000026 52 00:30:29.12 13.056 0.09 mishaal drei að fara sérstaklega hátt þetta var vandræðalegt fyrir fjölskylduna því voru þau ekki tekinn af lífi á stóru almenningstorgi eins og yfirleitt var þetta var látið minna fyrir drápunum fara -i_ljosi_sogunnar_000026-0054-00:30:4688-00:00:3170 i_ljosi_sogunnar_000026 54 00:30:46.88 31.744 0.4 árið nítján hundruð áttatíu var sýnd á bresku sjónvarpsstöðinni itv leikin heimildamynd dauði prinsessu myndin fjallaði um langa leit kvikmyndagerðarmannsins antony thomas að sannleikanum í máli misjafnlega bar sádísku konungsfjölskyldunni ekki sérlega fagra söguna úganda -i_ljosi_sogunnar_000026-0055-00:31:2352-00:00:1164 i_ljosi_sogunnar_000026 55 00:31:23.52 11.648 0.17 meðal annars vildi kvikmyndagerðarmaðurinn kommana að missa hefði aldrei játað glæp sinn að aldrei fengið nokkur réttarhöld hún hefði verið tekin strax af lífi að ósk sinnar eigin fjölskyldum -i_ljosi_sogunnar_000026-0056-00:31:3572-00:00:2116 i_ljosi_sogunnar_000026 56 00:31:35.72 21.12 0.16 ólgan um leið og sádi arabía fékk veður af myndinni gerðu stjórnvöld þar allt til að koma í veg fyrir að hún yrði sýnd í sjónvarpi beittu öllum sínum diplómatíska og efnahagslega þrýstingi sendiherra breta í sádar var rekinn úr landi en ekki gekk að koma í veg fyrir að myndin var sýndi á tilsettum tíma -i_ljosi_sogunnar_000027-0001-00:00:1978-00:00:1586 i_ljosi_sogunnar_000027 1 00:00:19.78 15.872 0.43 aladdín maí tvö þúsund og átján omars sem forsætisráðherra malasíu guðatölu konungshöllin í kunni -i_ljosi_sogunnar_000027-0004-00:01:2832-00:00:1316 i_ljosi_sogunnar_000027 4 00:01:28.32 13.184 0.24 tveimur dögum síðar var forveri mahathirs í forsætisráðherraembætti narayan hann hafði þá einmitt verið á leið upp í einkaþotu með konu sinni von bráðar yrði hann hundeltur af lögreglunni -i_ljosi_sogunnar_000027-0006-00:02:0504-00:00:1930 i_ljosi_sogunnar_000027 6 00:02:05.04 19.328 0.42 griðasáttmála uri í miðju þessa ævintýris fæddist fjórða nóvember nítján hundruð áttatíu og eitt í jordan næststærstu borg malasíu og höfuðborg fylkisins penang á vesturströnd malakkaskagans -i_ljosi_sogunnar_000027-0008-00:03:2590-00:00:1522 i_ljosi_sogunnar_000027 8 00:03:25.90 15.232 0.24 jólagleðskap og fór svo eins og afkvæmi margra nýríkra malasískra fjölskyldna á þessum tíma til bretlands nítján hundruð níutíu og átta þegar djúpar sextán ára og var námið heróin af fínustu drengjaskólum bretlands -i_ljosi_sogunnar_000027-0009-00:03:4168-00:00:2016 i_ljosi_sogunnar_000027 9 00:03:41.68 20.224 0.3 fjölskylda ljós heima í malasíu var vel stæð en það var ekkert í samanburði við aðstæður margra skólabræðra hans í haruna voru synir konungsfjölskyldna héðan og þaðan úr heiminum ungir arabískir olíuprinsar einn af vinum ljósi skóla var sonur soldánsins í brúnei eins ríkasta manns heims -i_ljosi_sogunnar_000027-0010-00:04:0264-00:00:2448 i_ljosi_sogunnar_000027 10 00:04:02.64 24.448 0.36 á sumrin dvaldi jhos sem faðir hans hafði keypt í fína lundúnahverfinu sá kensington það var líka vinsælt meðal ríkra malasíumanna þar kynntist hann börnum malasískra framármanna meðal annars pilti sem var nokkrum árum eldri risastórri varnarmálaráðherra malasíu stjórnmálamanns á uppleið natanz -i_ljosi_sogunnar_000027-0012-00:05:1654-00:00:1966 i_ljosi_sogunnar_000027 12 00:05:16.54 19.712 0.17 bandalagið sem upphaflega hét bara bandalagið en kallaðist frá nítján hundruð sjötíu og þrjú barisan þjóðarfylkingin eða bn var lengst af langstærsta og fyrirferðarmesta stjórnmálahreyfing malasíu og drottnaði yfir þjóðlífi landsins og bandalagsmenn brugðust yfirleitt ókvæða við ef stöðu þeirra var ógnað -i_ljosi_sogunnar_000027-0014-00:06:0934-00:00:0392 i_ljosi_sogunnar_000027 14 00:06:09.34 3.968 0.17 þó ekkert á við það sem koma skyldi á valdatíð eftirmanna hans -i_ljosi_sogunnar_000027-0018-00:07:4318-00:00:1436 i_ljosi_sogunnar_000027 18 00:07:43.18 14.336 0.1 þjónaði gaman af því að skemmta sér vissulega en í þessum veislum var hann að mestu á hliðarlínunni aðallega upptekinn af því að tryggja að allir hefðu nóg í glösum og að allir vissu að það væri hann jose hefði skipulagt tallin -i_ljosi_sogunnar_000027-0022-00:09:3066-00:00:2056 i_ljosi_sogunnar_000027 22 00:09:30.66 20.48 0.3 og tæpa innti dóma annars fyrir kunningja sínum ungum fjárfesti sem rak opinberan fjárfestingarsjóð abu þar olíusjóður eins og fleiri arabaríki héldu úti og auðvitað noregur markmiðið að nota olíuauðinn til að efla og þróa hagkerfi furstadæmisins og ungi fjárfestirinn hafi mikil auðævi -i_ljosi_sogunnar_000027-0029-00:13:1670-00:00:1294 i_ljosi_sogunnar_000027 29 00:13:16.70 12.928 0.33 árið tvö þúsund og níu eftir innbyrðisdeilur og vandræði í ungmenna braski embætti formanns svo varð forsætisráðherra eins og hann hafði verið alinn upp til að gera -i_ljosi_sogunnar_000027-0033-00:14:3938-00:00:1456 i_ljosi_sogunnar_000027 33 00:14:39.38 14.464 0.41 alaska föruneytið hitti konung sádar og krónprinsinn í búdapest kvöldverð með hinum síðarnefnda tilkynnti forsætisráðherrann um stofnun malasísks þjóðar fjárfestingasjóðs í ætt við arabísku og norsku olíusjóðina -i_ljosi_sogunnar_000027-0035-00:15:0760-00:00:2108 i_ljosi_sogunnar_000027 35 00:15:07.60 21.12 0.25 malasíski sjóðurinn fékk nafnið vonina hlutafélag á malasísku vonleysi vísaði til þess að sjóðurinn átti að sameina alla malasíumenn malaja kínverja og indverja og natalia fjárfest yrði í grænni orku og ferðamennsku -i_ljosi_sogunnar_000027-0036-00:15:2938-00:00:2094 i_ljosi_sogunnar_000027 36 00:15:29.38 20.992 0.23 en hjólaði líka sannfært natríum að stofna sjóðinn með einu atriði til viðbótar forsætisráðherrann yrði æðsti ráðamaður sjóðsins og gæti þannig notað förum í pólitískum tilgangi til að borga stuðningsmönnum og styrkja verkefni sem myndu auka vinsældir umno að nýjar -i_ljosi_sogunnar_000027-0043-00:18:2806-00:00:0416 i_ljosi_sogunnar_000027 43 00:18:28.06 4.224 0.17 hvernig mátti það vera því sá samstarfsvettvangi var jú varla til enn -i_ljosi_sogunnar_000027-0044-00:18:3262-00:00:1308 i_ljosi_sogunnar_000027 44 00:18:32.62 13.056 0.07 en þrátt fyrir það að einhverjir þýskir bankamenn klóruðu sér í hausnum fóru báðar millifærslur í gegn innan skamms samtals einn milljarður dollara af malasísku almannafé á tvo svissneska reikninga -i_ljosi_sogunnar_000027-0045-00:18:4688-00:00:1554 i_ljosi_sogunnar_000027 45 00:18:46.88 15.616 0.48 en félagið goldstar sem átti seinni reikninginn þann sem fékk sjöhundruð milljónirnar var alls ekki í eigu petrosaudi international félagið var skúffufyrirtæki skráð á seychelle um að var einn eigandi sjó -i_ljosi_sogunnar_000027-0047-00:19:3266-00:00:1728 i_ljosi_sogunnar_000027 47 00:19:32.66 17.28 0.49 fór til bandaríkjanna hann leigði sér svítu í parker íbúðablokkinni á manhattan mánaðarleigan ellefu milljónir íslenskra króna hann leigði líka íbúðir í blokkinni fyrir nokkra af sínum bestu vinum félaga á bingósal á bæinn rauðann -i_ljosi_sogunnar_000027-0050-00:20:3418-00:00:1312 i_ljosi_sogunnar_000027 50 00:20:34.18 13.056 0.34 hefst grein í götublaðinu nyrst áttunda nóvember tvö þúsund og níu fyrirsögnin fjárausandi malasíumaður er huldumaður nætur lífsins það voru bara nokkrar vikur liðnar síðan petrosaudi samningurinn ekki gegn -i_ljosi_sogunnar_000027-0054-00:21:1926-00:00:2370 i_ljosi_sogunnar_000027 54 00:21:19.26 23.68 0.33 í fréttinni eru svo taldar upp nokkrar af sögunum af sjóguna sextíu þúsund dollara reikningur á afnumin kvöldi á tískuvikunnar tuttugu og þrjár flöskur á kristilegir skyndilega á borði leikkonunnar lenín þegar hún var úti á öðrum klúbbi að fagna tuttugu og þriggja ára afmæli sínu frá dularfullum malasíumanni sagði sagan -i_ljosi_sogunnar_000027-0055-00:21:4364-00:00:0952 i_ljosi_sogunnar_000027 55 00:21:43.64 9.6 0.23 eina nóttina á enn einum kúnnum vildi þó ekki hætta að djamma þegar fór að birta af degi svo flug með nokkrar gengi beinir til malasíu og þar hélt partíið áfram -i_ljosi_sogunnar_000027-0057-00:22:1100-00:00:0644 i_ljosi_sogunnar_000027 57 00:22:11.00 6.4 0.42 en í lokin er rætt við vinjar félaga úr vottunin alvar kúveit -i_ljosi_sogunnar_000027-0061-00:25:4378-00:00:2014 i_ljosi_sogunnar_000027 61 00:25:43.78 20.224 0.41 í gegnum paris hilton kynntist dómana efni sjóara á vinur hennar frá kentucky sem hafði fengist við ýmislegt um ævina átt hlut í grískum skyndibitastað í sinna til dæmis en hann kynntist paris eftir að hann flutti til los andleg fékkst við að bóka smástirni í partí og klúbba -i_ljosi_sogunnar_000027-0075-00:35:3888-00:00:0420 i_ljosi_sogunnar_000027 75 00:35:38.88 4.224 0.09 hvað var eiginlega í gangi þarna en najibs varðist allra fregna -i_ljosi_sogunnar_000027-0078-00:37:1962-00:00:1276 i_ljosi_sogunnar_000027 78 00:37:19.62 12.672 0.22 nagata ekki þaggað niður í öllum og ekki komist undan að eilífu smátt og smátt magnaðist reiði malasísku stjórnarandstöðunnar og almennings þegar sífellt fleiri staðreyndir um svindlið í þjóðarsjóðinum komu í ljós -i_ljosi_sogunnar_000028-0002-00:00:5336-00:00:1132 i_ljosi_sogunnar_000028 2 00:00:53.36 11.392 0.06 svo fór hún að blanda öðrum lyfjum með og selja lyf á svörtu til að fjármagna frekari neyslu númer mánaða fangelsi en byrjaði aftur í neyslu um leið og hún kom út -i_ljosi_sogunnar_000028-0003-00:01:0540-00:00:2326 i_ljosi_sogunnar_000028 3 00:01:05.40 23.296 0.38 að þorláksmessu tvö þúsund og fimmtán var bróðir meinilla ur bunka kallaður út að heimili systur sinnar hún lá þá líflaus á gólfinu hafði tekið of stóran skammt af verkalyfjum katrín var nýorðin fimmtug og skildi eftir sig dóttur og tvö barnabörn -i_ljosi_sogunnar_000028-0004-00:01:3936-00:00:2942 i_ljosi_sogunnar_000028 4 00:01:39.36 29.44 0.3 viðskiptaritið foreldar meðal annars úti lista yfir ríkustu fjölskyldur bandaríkjanna þar efst trónir olofs sem rekur risaverslanirnar vonar öðru sæti alræmdir íhaldssamir olíujöfrar fjölskyldunnar og ofarlega á lista eru fleiri fræga haustönn martin sem auðgaðist á samnefndu súkkulaðistykki og fleiri í nítjánda sæti í þessum töluðum orðum er svo saklausan -i_ljosi_sogunnar_000028-0009-00:04:3462-00:00:0564 i_ljosi_sogunnar_000028 9 00:04:34.62 5.632 0.3 að loknu námi sameinðust bræðurnir þrír og krímaríkisins í hvís -i_ljosi_sogunnar_000028-0010-00:04:4066-00:00:2418 i_ljosi_sogunnar_000028 10 00:04:40.66 24.192 0.12 aftur var sá fyrsti sem hóf störf þar hann var ótvíræður leiðtogi í bræðrahópnum og átti þar þátt í mörgum merkilegum rannsóknum ekki síst á lyfjum þarna um miðja tuttugustu örverufræði eins og artsakh endurskoða vafasöm úrræði eins og sálgreiningu og raflost og kanna frekar hlutverk lyfja í meðferð geðsjúkra -i_ljosi_sogunnar_000028-0011-00:05:0540-00:00:3918 i_ljosi_sogunnar_000028 11 00:05:05.40 39.296 0.18 aftur hefur verið lýst sem endurreisnarmanni með ótrúlegan viljastyrk og áræðni sem hafi gert honum kleift að sinna mörgum störfum samtímis það var það sem arthur gerði fyrir utan lyfjarannsóknir var annað sem var alltaf sérstakt hugðarefni hans auglýsingar þegar hann var táningur og matvöruverslun foreldra hans barðist í bökkum hljóp hann undir bagga með fjölskyldufjárhagnum með því að selja auglýsingar fyrir dagblað í hverfinu það var ekki aftur snúið jafnvel í læknanáminu vann hann fyrir sér aukalega sem skríbent fyrir auglýsingastofu illalukkaðar sig í lækninga á lyfjabransanum -i_ljosi_sogunnar_000028-0012-00:05:4514-00:00:1568 i_ljosi_sogunnar_000028 12 00:05:45.14 15.616 0.0 þegar er þó gekk til liðs við stofuna var hún örlítil enda lyfjaauglýsingar bransi sem var þá eiginlega varla til engum sérstökum fjármunum var varið í að markaðssetja lyf eða aðrar lækningavörur en það átti eftir að breytast -i_ljosi_sogunnar_000028-0013-00:06:0150-00:00:0776 i_ljosi_sogunnar_000028 13 00:06:01.50 7.68 0.16 segja má að aftur sakleysi gjörbreytt þessum bransa og kannski að hann sé í raun faðir nútíma í veglega -i_ljosi_sogunnar_000028-0015-00:06:3302-00:00:3064 i_ljosi_sogunnar_000028 15 00:06:33.02 30.592 0.23 strekkt liðið auglýsingastofuna viljandi makast áratugnum á tíma sem mikill vöxtur var í lyfjaþróun og sífellt að koma á markað ný lyf sem mörg hver voru sett fram sem undralyf sem myndu breyta öllu og lækna allt og alla sannfæring sacklers var að lyfjaauglýsingum ætti auðvitað að beina fyrst og fremst að læknum sem voru þeir sem sáu um að skrifa upp á lyf til sjúklinga sinna og artur aðferðum -i_ljosi_sogunnar_000028-0016-00:07:0418-00:00:4646 i_ljosi_sogunnar_000028 16 00:07:04.18 46.464 0.19 einn af fyrstu stóru konu mann sjálands adams var efnafyrirtækið sjálfri þar höfðu þróað nýtt sýklalyf terramycin sem lofaði góðu en fyrirtækið vildi selja það beint undir eigin nafni og ekki fara í gegnum annað sérhæft lyfjafyrirtæki arthur áttaði sig á því að því þyrfti að gera fastanefndin þekkt meðal lækna það réðst í umfangsmikla herferð hann birti stórar litríkar auglýsingar fyrir terramycin í fagritum lækna eins og að merkan stjórnarmenn nokkuð sem áður var óheyrt hann sendi líka bréf um ágæti terramycins umfram önnur sýklalyf til fjölda bandarískra lækna og sendi útsendara sölumenn í heimsóknir á læknastofur um gervallt landið -i_ljosi_sogunnar_000028-0018-00:08:0872-00:00:1210 i_ljosi_sogunnar_000028 18 00:08:08.72 12.032 0.29 um nítjánhundruð sextíu fékk var þó sakleysi eð auglýsa tvö róandi lyf sem svissneski lyfjarisinn hoffman la rós hafði nýlega lagt lokahönd á og var að setja á markað í bandaríkjunum -i_ljosi_sogunnar_000028-0020-00:09:0590-00:00:1918 i_ljosi_sogunnar_000028 20 00:09:05.90 19.2 0.27 þetta voru líbríum og valíum og á sjöunda áratugnum voru þau auglýst bæði meðal lækna og það sem meira var beint til almennings sem lausn við öllum mögulegum kvillum kvíða þunglyndi ótta almennum óróleika og stressi flestu því sem á nútímamanninn og ekki síst konuna -i_ljosi_sogunnar_000028-0022-00:10:3912-00:00:1334 i_ljosi_sogunnar_000028 22 00:10:39.12 13.312 0.26 með að homandi aftur sackler milljónir fyrir að auglýsa fyrir sig valíum heldur fékk hann líka milljónir til viðbótar í bónusa fyrir pillumagn sem fyrirtækið seldi og það var býsna mikið -i_ljosi_sogunnar_000028-0023-00:11:0602-00:00:3988 i_ljosi_sogunnar_000028 23 00:11:06.02 39.808 0.31 árið nítján hundruð fimmtíu og þrjú misstu yngri bræður aftur mortimer og raymond sackler vinnuna hjá krímaríkisins í vís hreinsunarherferð dóma karen allir þrír bræðurnir höfðu daðrað örlítið við kommúnistaflokk bandaríkjanna á yngri árum stirður komin vel á veg með að verða auðugur auglýsingafrömuður á hvaða reddað sínum nýrri vinnu hann ákvað að bræðurnir skyldu fara út í lyfjabransann og keypti handa þeim lítið lyfjafyrirtæki order company fyrirtæki með höfuðstöðvar í new york og langa sögu en veltist þúsund dollurum árin -i_ljosi_sogunnar_000028-0025-00:12:5540-00:00:2956 i_ljosi_sogunnar_000028 25 00:12:55.40 29.568 0.3 menn hafa árþúsundir vitað af undraverðum eiginleikum mjólkursafa og plöntunni sem linast og skapar jafnframt vellíðan og vímu plöntu sem annað korter kölluð draumsóley eða ópíumvalmúi ópíumefnum efnasambönd sem hafa verkjastillandi og vímugefandi áhrif í upphafi nítjándu aldar einangraði þýskur læknir efni úr ópíumi sem hann nefndi morfín og varð eitt helsta verkjalyf heimsbyggðarinnar -i_ljosi_sogunnar_000028-0026-00:13:2552-00:00:0886 i_ljosi_sogunnar_000028 26 00:13:25.52 8.832 0.15 en menn fóru svo líka að átta sig á því að ópíum og dæturefni eins og morfín höfðu skaðleg áhrif að auki og voru verulega ávanabindandi -i_ljosi_sogunnar_000028-0027-00:13:3496-00:00:1822 i_ljosi_sogunnar_000028 27 00:13:34.96 18.304 0.17 þeir sem í upphafi leituðu efnin til að lina þjáningar enduðu háðir um aldamótin nítjánhundruð var áætlað að morfínfíklar í bandaríkjunum væru þrjú hundruð þúsund talsins margir þeirra fyrrverandi hermenn úr borgarstyrjöldinni sem höfðu fengið morfín við sársauka vegna stríðssára -i_ljosi_sogunnar_000028-0029-00:15:1654-00:00:1644 i_ljosi_sogunnar_000028 29 00:15:16.54 16.384 0.12 væri misskilningur gömul hjátrú að þau væru hættulega ávanabindandi ekki ef sjúklingurinn var í tryggri umsjá læknis var sagt ópíóíðalyf eru gjöf náttúrunnar til okkar var haft eftir einum nafntoguðum sársaukasérfræðingi í bandarískum dagblaðinu -i_ljosi_sogunnar_000028-0030-00:15:4268-00:00:1396 i_ljosi_sogunnar_000028 30 00:15:42.68 13.952 0.31 ritarann elsti sonur yngsta bróðurins raymonds hann fæddist nítján hundruð fjörutíu og fimm læknisfræðinnar fyrir í ættinni og gekk til liðs við fjölskyldufyrirtækið hörfa nítján hundruð sjötíu og eitt -i_ljosi_sogunnar_000028-0031-00:15:5736-00:00:1326 i_ljosi_sogunnar_000028 31 00:15:57.36 13.184 0.1 það var kominn yfir sóknar og þróunardeild fyrirtækisins nítján hundruð áttatíu og fimm þegar potti nýja vöru á markað sem var nokkur nýlunda hvorki hreinsiefni né hægðalosandi heldur verkjalyf -i_ljosi_sogunnar_000028-0032-00:16:1152-00:00:1122 i_ljosi_sogunnar_000028 32 00:16:11.52 11.264 0.09 mestan var afar sterkt verkjalyf unnið úr morfíni sem sérstaklega var ætlað krabbameinssjúklingum sem liðu sálarkvalir eiginlega lokaúrræði fyrir fólk við dauðan styrk -i_ljosi_sogunnar_000028-0033-00:16:2358-00:00:1790 i_ljosi_sogunnar_000028 33 00:16:23.58 17.92 0.33 mesta nýlundan við mesti var tækni sem purdue einkaleyfi á og kallaði stjórnaða losun að þrátt fyrir styrkleika lyfsins losaðist ekki allt verkjastillandi efnið út í líkama sjúklingsins samstundis við inntöku heldur smátt og smátt á marga klukkutíma tímabili -i_ljosi_sogunnar_000028-0034-00:16:4206-00:00:1202 i_ljosi_sogunnar_000028 34 00:16:42.06 12.032 0.06 þetta hafði ýmsa kosti í för með sér sárþjáður sjúklingurinn þurfti ekki að vera sífellt að bryðja nýja og nýja pillu og sér í lagi gat gagnast þeim sem annars vöknuðu á næturnar vegna sársauka -i_ljosi_sogunnar_000028-0035-00:16:5454-00:00:0642 i_ljosi_sogunnar_000028 35 00:16:54.54 6.4 0.07 þó svo að markhópurinn væri takmarkaður varð mesti fljótlega ein af söluhæstu vörum purdue -i_ljosi_sogunnar_000028-0036-00:17:0234-00:00:1270 i_ljosi_sogunnar_000028 36 00:17:02.34 12.672 0.0 í lok níunda áratugarins stóð vá fyrir dyrum einkaleyfi fyrirtækisins á mestar við að renna út og fyrirtækið óttaðist mjög að missa þessa gullgæs í samkeppni frá samheitalyfjum -i_ljosi_sogunnar_000028-0037-00:17:1616-00:00:1144 i_ljosi_sogunnar_000028 37 00:17:16.16 11.52 0.48 ritarann lin réðust vísindamenn purdue að hanna annað lyf sem myndi geta fangað sama markað en yrði nægilega ólíkt skotin til að nýtt einkaleyfi fengist -i_ljosi_sogunnar_000028-0041-00:19:4552-00:00:2310 i_ljosi_sogunnar_000028 41 00:19:45.52 23.168 0.08 hvers vegna lyfjaeftirlitið leyfði purdue viðhafa slíkar yfirlýsingar að órannsökuðu máli hefur aldrei verið skýrt fyllilega yfirmaður eftirlitsins á þessum tíma hefur hafnað allri ábyrgð sá starfsmaður lyfjaeftirlitsins sem sá um leyfisveitingu oxycontins hætti skömmu síðar störfum þar innan taka ára var hann kominn í nýja vinnu hjá þorrann -i_ljosi_sogunnar_000028-0042-00:20:1546-00:00:1550 i_ljosi_sogunnar_000028 42 00:20:15.46 15.488 0.36 arnar elsti bróðirinn og auglýsingamógúllinn lést nítján hundruð áttatíu og sjö áður en fyrsta oxycontin taflan leit dagsins ljós og rannsóknarstofu purdue afkomendur hans seldu síðar hans hluta í fyrirtækinu yngri bræðrunum tveimur og fjölskyldur þeirra -i_ljosi_sogunnar_000028-0043-00:20:3184-00:00:1272 i_ljosi_sogunnar_000028 43 00:20:31.84 12.8 0.07 en andi elsta bróðurins sveif óneitanlega yfir vötnum þegar ættingjar hans fóru út í markaðssetningu á nýja lyfinu markaðssetningu sem varð sú dýrasta og umfangsmesta í sögu liprasti -i_ljosi_sogunnar_000028-0044-00:20:4502-00:00:1694 i_ljosi_sogunnar_000028 44 00:20:45.02 17.024 0.09 ný viðhorf til ópíumefnum á sársauka hafði ekki farið fram hjá yfirboðurum pörtum það var það sem markaðsherferðin gekk helst út á oxycontin við öllum mögulegum verkjum oxycontin fyrir venjulegt fólk sem leið hvalir -i_ljosi_sogunnar_000028-0045-00:21:0312-00:00:1428 i_ljosi_sogunnar_000028 45 00:21:03.12 14.208 0.39 reyndar kom síðar ljós að allnokkrir læknar sem tóku þátt í umræðunni um endurmat og notkun ópólitískasta á þessum tíma úr styrktir á purdue meðal annars sá sem kallaði ópíóíða gjöf frá náttúrunni -i_ljosi_sogunnar_000028-0046-00:21:1884-00:00:1998 i_ljosi_sogunnar_000028 46 00:21:18.84 20.096 0.06 árið nítján hundruð níutíu og átta var stuttu myndbandi um oxycontin dreift ókeypis á þúsundir læknastofa um öll bandaríkin myndbandið hét að gott malbiki aftur og þar var rætt við sjö sjúklinga sem allir höfðu byrjað að taka oxycontin við þrálátum verkjum og hlotið undraverða aukningu í lífsgæðum -i_ljosi_sogunnar_000028-0047-00:21:3964-00:00:1252 i_ljosi_sogunnar_000028 47 00:21:39.64 12.544 0.24 frekara starfsmaður tölvufyrirtækis í norður karólínu um fertugt hafði verið svo gott sem óvinnufær um árabil vegna sársaukafullra bakverkja sem hófust eftir að hann fór í skurðaðgerð við þjótaki -i_ljosi_sogunnar_000028-0049-00:22:5308-00:00:1186 i_ljosi_sogunnar_000028 49 00:22:53.08 11.776 0.26 þetta voru áhrifaríkar frásagnir ekki skemmdi fyrir að læknir þeirra foringjans lands sársaukasérfræðingurinn alan spanos það er líka álit sitt í myndinni og var ómyrkur í málinu -i_ljosi_sogunnar_000028-0051-00:23:3602-00:00:0454 i_ljosi_sogunnar_000028 51 00:23:36.02 4.608 0.2 hinir halda áfram að vinna og sýna enginn alvarleg hliðareinkenni -i_ljosi_sogunnar_000028-0053-00:23:4500-00:00:0526 i_ljosi_sogunnar_000028 53 00:23:45.00 5.248 0.29 ættað nota miklu meira en nú er gert fyrir fólk sem þjáðist af sársauka -i_ljosi_sogunnar_000028-0054-00:23:5148-00:00:3284 i_ljosi_sogunnar_000028 54 00:23:51.48 32.768 0.42 auglýsingum partur líka beint til almennings ópíumskyld lyf hafði jú ekki sérlega gott orð á sér en því var hægt að breyta og sérfræðingarnir vera hræddur ef læknirinn skrifar upp á ópíóíðar þig sagði traustvekjandi jakkafataklæddur maður á skjánum sársaukalaust -i_ljosi_sogunnar_000028-0055-00:24:2854-00:00:1116 i_ljosi_sogunnar_000028 55 00:24:28.54 11.264 0.18 einhverjir gætu verið mikið við að taka ópíóíða þar sem þeir eru sagðir of sterkir eða ávanabindandi hélt sá jakkafataklæddi áfram en það er langt frá hinu saman -i_ljosi_sogunnar_000028-0056-00:24:4394-00:00:1962 i_ljosi_sogunnar_000028 56 00:24:43.94 19.584 0.16 ferðin átti ekki síst að vekja athygli venjulegra heimilislækna á oxycontin og sannfærð á um að öruggt væri að skrifa upp á sterk opið í við bakverkjum sársauka vegna gigtar gamalla meiðsla og svo framvegis og bjóða voru ekki bara fyrir deyjandi krabbameinssjúklinga allir áttu rétt að fá linun verkja sinna -i_ljosi_sogunnar_000028-0057-00:25:0448-00:00:3072 i_ljosi_sogunnar_000028 57 00:25:04.48 30.72 0.15 hér sölumanna á vegum purdue lækna á milli og talaði máli lyfsins fyrstu ár söluherferðarinnar tvöfaldaði purdue teymi situr um þrjú hundruð í sex hundruð þeir heimsóttu líka hjúkrunarfræðinga apótek líknar og öldrunarheimili alls staðar gátu þeir fundið markað fyrir oxycontin og þeir létu sér ekki nægja að hringja eitt símtal í daga eða fara í eina heimsókn heldur var stefnan sú að sölumaðurinn hefði samband við sinn mann og þriggja til fjögurra vikna fresti -i_ljosi_sogunnar_000028-0058-00:25:3582-00:00:1030 i_ljosi_sogunnar_000028 58 00:25:35.82 10.368 0.04 allir þessir sölumenn endurtóku í sífellu fullyrðingarnar sem lyfjaeftirlit bandaríkjanna hafði svo gott sem gúdderað um að lyfið væri öruggt og alls ekki ávanabindandi -i_ljosi_sogunnar_000028-0059-00:25:4732-00:00:4950 i_ljosi_sogunnar_000028 59 00:25:47.32 49.536 0.2 kastala sigta raka lækna sem þegar þóttu uppáskriftaglaðir og opnir í garð sterkra verkjalyfja og annarra ópíóíða lækna herjaði fyrirtækið grimmt þeir sölumenn sem stóðu sig vel gátu unnið sér inn ríflega bónusa enda fóru oxycontin peningar fljótt að flæða í kassa pörtum læknar og lyfjafræðingar á mála hjá partur á milli læknaráðstefna og töluðu máli lyfsins fyrirtækið styrkti svo sérstök námskeið og ráðstefnur fyrir heilbrigðisstarfsfólk yfirleitt í sólinni í kaliforníu eða á flórída og borgaði ferðakostnað þátttakenda fæði og uppihald endalaust af ókeypis oxycontin vörum flæddi inn á læknastofur derhúfur bollar og pennar útlensku dýr -i_ljosi_sogunnar_000028-0061-00:27:1004-00:00:2274 i_ljosi_sogunnar_000028 61 00:27:10.04 22.784 0.15 árið tvö þúsund og eitt fimm árum eftir að oxycontin var sett á markað var hagnaður purdue af lyfinu kominn upp í milljarð dollara milljónir uppáskrifta á ári sölumenn fengu fjörutíu milljónir dollara í bónusgreiðslur oxycontin var orðið átjánda mest uppáskrifaða lyf bandaríkjanna og það voru langmest heimilislæknar sem skrifuðu upp á lyfið ekki sérfræðingar -i_ljosi_sogunnar_000028-0062-00:27:3402-00:00:3020 i_ljosi_sogunnar_000028 62 00:27:34.02 30.08 0.4 svipað leyti var orðið vel ljóst að verið var að misnota undralyf purdue auðvitað voru fíklar ekki lengi að þefa uppi þetta nýja lyf sem var margfalt sterkara en önnur puða markaði og það var ekkert mál að komast hjá tímasetningarkerfi purdue það þurfti bara að millilentu og taka það í nefið já eða leysa það upp og sprauta sig með því þá gataðir fengið öll áttatíu eða hundrað sextíu milligrömmin af oxýkódoni yfir sig á augnablikin -i_ljosi_sogunnar_000028-0063-00:28:0536-00:00:1124 i_ljosi_sogunnar_000028 63 00:28:05.36 11.264 0.17 eftir því sem fleiri og fleiri læknar innblásnir af markaðsherferð purdue skrifuðu upp á meira og meira oxycontin við öllum mögulegum meinum varð auðveldara að nálgast lyfið á svörtum markaði -i_ljosi_sogunnar_000028-0064-00:28:1708-00:00:1260 i_ljosi_sogunnar_000028 64 00:28:17.08 12.544 0.0 það var auðvelt fyrir þá sem ánetjuðust að leita á lækna sína og svindla út fleiri og fleiri pillur og sumir læknar fóru einfaldlega að skrifa út oxycontin gegn greiðslu án ástæðu -i_ljosi_sogunnar_000028-0066-00:29:1068-00:00:1434 i_ljosi_sogunnar_000028 66 00:29:10.68 14.336 0.15 sama tíma var efnahagur þessara svæða á niðurleið verið að loka námunum engin sérstök önnur störf sem komu í staðinn bara atvinnuleysi og fátækt andrúmsloftið í smábæjum appalasíu á þessum tíma einkenndist af vonleysi -i_ljosi_sogunnar_000028-0067-00:29:2638-00:00:1778 i_ljosi_sogunnar_000028 67 00:29:26.38 17.792 0.13 auðvitað var á þessum stöðum fólk sem misnotaði læknadóp og önnur efni fengin á svörtum markaði en það var eins og oxycontin hreinlega flæddi yfir þessu svæði óstöðvandi flóðbylgja sem auki sópaði öllu öðru burt ekki leið á löngu þar til það var ekkert nema og sýna -i_ljosi_sogunnar_000028-0068-00:29:4532-00:00:2120 i_ljosi_sogunnar_000028 68 00:29:45.32 21.248 0.33 timbri eina fyrstu blaðagreinunum um þennan nýja faraldur í júlí tvö þúsund og eitt þar var rætt við kolunum og fjögurra ára oxycontin fíkil í bænum man vestur virginíu í búrma hundruð bolaði með blaðamanni um smábæinn og benti á öll húsin þar sem hægt var að kaupa pillur af þeim sem höfðu uppáskriftir -i_ljosi_sogunnar_000028-0069-00:30:0992-00:00:0368 i_ljosi_sogunnar_000028 69 00:30:09.92 3.712 0.0 var eins og oxycontin kæmi allt í einu af himnum an -i_ljosi_sogunnar_000028-0070-00:30:1410-00:00:0754 i_ljosi_sogunnar_000028 70 00:30:14.10 7.552 0.2 einn daginn hafði enginn heyrt um og og mánuði síðar voru pillunnar orðnar hluti af daglegu lífi mörg hundruð bæ -i_ljosi_sogunnar_000028-0072-00:30:3494-00:00:1330 i_ljosi_sogunnar_000028 72 00:30:34.94 13.312 0.46 torsótt gegnumsýrðu lyfin samfélagið kynslóðir ánetjuðust amma og afi díluðu unglingarnir stálu pillum úr baðherbegisskápnum til að komast í vímu og börnin fæddust fíklar -i_ljosi_sogunnar_000028-0073-00:31:0962-00:00:1422 i_ljosi_sogunnar_000028 73 00:31:09.62 14.208 0.07 forsvarsmenn pörtum hafa nær ávallt haldið því fram að þeirra orðið þess áskynja að verið væri að misnota oxycontin hingað og þangað um bandaríkin um þetta leyti tvö þúsund tvö þúsund og eitt þegar liðið var búið að vera um fimm ár á markaði -i_ljosi_sogunnar_000028-0075-00:31:5570-00:00:1756 i_ljosi_sogunnar_000028 75 00:31:55.70 17.536 0.06 þar dúfa vissi líka að fullyrðingar um að lyfið virkaði í tólf klukkustundir voru ekki algildar fyrstu rannsóknir á lyfinu höfðu leitt í ljós að í mörgum tilvikum fundu sjúklingar aftur til sársauka eftir einungis átta klukkustundir og urðu því að taka meira og meira oxý til að sleppa -i_ljosi_sogunnar_000028-0076-00:32:1376-00:00:2126 i_ljosi_sogunnar_000028 76 00:32:13.76 21.248 0.27 þegar áhyggjufullir læknar létu porto vita af því að sjúklingar sem hefðu fengið oxycontin hjá þeim kæmu og virtust háðir lyfinu með fráhvarfseinkenni eins og ógleði og skjálfta þá dreifði purdue bæklingi þar sem fullyrt var að sársauki gæti tekið á sig mynd fráhvarfseinkenna lausnin væri að skrifa upp á meira áskorun -i_ljosi_sogunnar_000028-0077-00:32:3576-00:00:2276 i_ljosi_sogunnar_000028 77 00:32:35.76 22.784 0.16 þegar talið barst að fíkn var svo gjarnan vísað í rannsókn í nugga jónatan frá nítján hundruð áttatíu sem átti að sýna fram á að aðeins eitt prósent af þeim sjúklingum sem fengu ávísað ópíóíða lækni eða háðir við nánari skoðun kom í ljós að heimildin var ekki ritrýnd grein heldur stutt lesendabréf um mjög afmarkaða rannsókn -i_ljosi_sogunnar_000028-0078-00:33:0536-00:00:1774 i_ljosi_sogunnar_000028 78 00:33:05.36 17.792 0.02 sjötíu og tvö þúsund bandaríkjamenn létust úr of stórum skammti eiturlyfja á árinu tvö þúsund og sautján þar af að minnsta kosti tveir þriðju úr ofneyslu og bjóða lyfja það eru talsvert fleiri en þeir bandaríkjamenn sem létu lífið í víetnam og íraksstríðunum samanlögðum -i_ljosi_sogunnar_000028-0079-00:33:3092-00:00:1976 i_ljosi_sogunnar_000028 79 00:33:30.92 19.712 0.35 í upphafi var talað um oxycontin faraldur svo varð að pari er oxycontin fíklar fóru að færa sig yfir í önnur puða í meðfram eins og við fengist fentanyl ný kröftuglega almennan og svartan markað því auðvitað vildi enginn missa af þessu gullæði -i_ljosi_sogunnar_000028-0080-00:33:5132-00:00:2268 i_ljosi_sogunnar_000028 80 00:33:51.32 22.656 0.16 og ekki bara pillur þegar leið á fyrsta áratug þessarar aldar hækkaði verðið á oxycontin á svörtum markaði ný útgáfa pillunni sem kom fram tvö þúsund og tíu gerðar sömuleiðis erfiðara miðjan niður og sniffa nýja útgáfan kom til vegna gagnrýni á pörtum en kannski líka svo að hægt væri að endurnýja arðbært einkaleyfi fyrirtækisins á kínin -i_ljosi_sogunnar_000028-0081-00:34:1516-00:00:1574 i_ljosi_sogunnar_000028 81 00:34:15.16 15.744 0.39 þó að lífið hafi orðið öllu óaðgengilegra þurftu allir þeir ópíóíðar sem lyfið hafði skapað ekki að óttast fráhvörf mexíkóskir eiturlyfjasalar sáu tækifæri í ópíum í smábæjum appalasíu og stukku til -i_ljosi_sogunnar_000028-0082-00:34:3138-00:00:0692 i_ljosi_sogunnar_000028 82 00:34:31.38 6.912 0.2 fór að fjölmenna þangað og buðu sitt heimaræktaða sterka heróín svipuð víma ódýrari en og -i_ljosi_sogunnar_000028-0084-00:35:2220-00:00:1412 i_ljosi_sogunnar_000028 84 00:35:22.20 14.08 0.2 auðvitað hélst vandamálið svo ekki bara í hrjáðum hlíðum appalasíufjalla heldur breiddist um bandaríkin oxycontin og önnur ópíóíða á síðustu árum orðið áberandi í bandarískri dægurmenningu sér í lagi botns -i_ljosi_sogunnar_000028-0085-00:35:4584-00:00:0474 i_ljosi_sogunnar_000028 85 00:35:45.84 4.736 0.27 og bjóða faraldurinn einskorðast svo auðvitað ekki lengur bara við bandaríkin -i_ljosi_sogunnar_000028-0087-00:36:3956-00:00:1492 i_ljosi_sogunnar_000028 87 00:36:39.56 14.848 0.18 fordóma hefur verið lögsótt ótal sinnum fyrir misvísandi markaðsetningu oxycontin og ósannar fullyrðingar um öryggi lyfsins af yfirvöldum á svæðum sem oxycontin hefur verið leikið grátt og fólkið sem hefur misst ástvini í kynlífi -i_ljosi_sogunnar_000028-0088-00:36:5488-00:00:2920 i_ljosi_sogunnar_000028 88 00:36:54.88 29.184 0.04 nær undantekningarlaust hefur ekki komið til réttarhalda fordóma virðist frekar vilja semja utan dómssals eða borga sektir tvö þúsund og sjö játuðu forsvarsmenn portúgalarnir hætturnar við oxycontin eftir umfangsmikla rannsókn bandaríska dómsmálaráðuneytisins og borguðu sex hundruð milljónir dollara í sekt fyrirtækið hefur á síðustu árum borgað ótaldar milljónir til viðbótar í sektir og samninga vegna yfirvofandi dómsmála -i_ljosi_sogunnar_000028-0089-00:37:2508-00:00:1074 i_ljosi_sogunnar_000028 89 00:37:25.08 10.752 0.15 en það er svo sem bara smápeningur miðað við það gull sem lífið hefur malað purdue fara sakleysi að minnsta kosti þrjátíu og fimm milljarða dollara -i_ljosi_sogunnar_000028-0090-00:37:3642-00:00:2224 i_ljosi_sogunnar_000028 90 00:37:36.42 22.272 0.47 það er oxycontin auðurinn sem hefur gert saklausu ættingja arthurs raymonds mortimers að einni auðugustu fjölskyldu bandaríkjanna en ættin sem enn og rekur fyrirtækið að mestu vill lítið tjá sig um oxycontin frekar um góðgerðarstörf sín og fjárútlát til listasafna það má enda var að finna nafn eigendanna á vefsíðu perúmanna -i_ljosi_sogunnar_000028-0091-00:37:5996-00:00:2948 i_ljosi_sogunnar_000028 91 00:37:59.96 29.44 0.29 meira að segja góðgerðarstörf fjölskyldunnar eru ekki óumdeild nafn sakleysis færi skömm yfir þær stofnanir sem eftir því heita skrifaði alafrísk læknisfræði prófessor í leiðara í guardian tvö þúsund og átján varla hefðum við veltir hann fyrir sér nefnt álmu á metropolitan safninu í noregi alkunna stofnun við kólumbía háskóla eftir mexíkóska eiturgasinu frá sínalóa -i_ljosi_sogunnar_000028-0092-00:38:4586-00:00:2606 i_ljosi_sogunnar_000028 92 00:38:45.86 26.112 0.18 þar fékk líf mitt til baka var titillinn á fræðslumyndbandinu sem purdue dreifði til mörg þúsund lækna vítt og breitt um bandaríkin nítján hundruð níutíu og átta þar var rætt til nokkra norður karíba sem höfðu öðlast nýtt sársaukalaust líf með oxycontin með þeirra var loisar til vinnu sinnar hjá tölvufyrirtæki og jónsson sem hafði verið þjáður í baki eftir vinnuslys en nú horfði öðruvísi við -i_ljosi_sogunnar_000028-0093-00:39:1258-00:00:3198 i_ljosi_sogunnar_000028 93 00:39:12.58 32.0 0.38 mamie hún neðanjarðar þúsund og tólf ákvað blaðamaður milli í tjaldinu oxycontin sendiherrunum í auglýsingamyndbandi purdue í ljós kom að því tilfelli margra þeirra hafði nýja lífið ekki varað lengi linkar varð fljótt háð lyfinu þurfti stærri og dýrari skammta missti vinnuna og varð gjaldþrota hún snertir ekki við oxycontin í dag -i_ljosi_sogunnar_000028-0094-00:39:4556-00:00:1364 i_ljosi_sogunnar_000028 94 00:39:45.56 13.568 0.21 arakan sjón í sölumanna blaðamaðurinn ekki talað við því hann var þá látinn ekki hans lýsti því að ekki löngu eftir að myndbandið var tekið upp fyrir purdue að maður hennar verið orðinn háður stórum skömmtum af og í -i_ljosi_sogunnar_000028-0095-00:39:5970-00:00:0612 i_ljosi_sogunnar_000028 95 00:39:59.70 6.144 0.31 hafi orðið sljór af lyfjaneyslunni þurft aðstoð hennar við einföldustu störf en svo að klæða sig -i_ljosi_sogunnar_000028-0097-00:40:1080-00:00:0950 i_ljosi_sogunnar_000028 97 00:40:10.80 9.472 0.25 henni þúsund og átta sofnaði hann undir stýri á jeppanum sínum í akstri bíllinn valt jonathan var fimmtíu og tveggja -i_ljosi_sogunnar_000029-0001-00:00:2080-00:00:1348 i_ljosi_sogunnar_000029 1 00:00:20.80 13.44 0.22 þeir sem grandskoðuðu smáauglýsingasíðurnar í bandaríska stórblaðinu vorsins júní nítján hundruð fimmtíu og fjögur gátu fundið þessa auglýsingu í flokknum ýmislegt til sölu -i_ljosi_sogunnar_000029-0002-00:00:3592-00:00:0418 i_ljosi_sogunnar_000029 2 00:00:35.92 4.224 0.08 biblíuhandrit frá því að minnsta kosti tvö hundruð fyrir krist til sölu -i_ljosi_sogunnar_000029-0003-00:00:4100-00:00:0560 i_ljosi_sogunnar_000029 3 00:00:41.00 5.632 0.08 þetta væri prýðileg gjöf til mennta eða trúarstofnanir frá einstakling eða hópi -i_ljosi_sogunnar_000029-0004-00:00:5134-00:00:1136 i_ljosi_sogunnar_000029 4 00:00:51.34 11.264 0.26 rækilega í dag myndi iður eflaust staldra við handrit frá því fyrir krists urðu til sölu eins og hver annar bílskrjóður eða sófi -i_ljosi_sogunnar_000029-0005-00:01:0404-00:00:1386 i_ljosi_sogunnar_000029 5 00:01:04.04 13.824 0.0 í dag eru þessi tilteknu handrit álitin ómetanleg tryggð fyrir himinháar upphæðir geymd við mestu mögulegu öryggisgæslu þekkt um allan heim því þetta voru sjálf dauðahafshandritin -i_ljosi_sogunnar_000029-0006-00:01:2568-00:00:1374 i_ljosi_sogunnar_000029 6 00:01:25.68 13.696 0.19 var kallaður úlfurinn fullu nafni hét hann muhammad lamin hann var alltaf kallaður múhameð númer hann var hraustur og hugrakkur með þykkar augnabrúnir og ákveðið augnaráð -i_ljosi_sogunnar_000029-0007-00:01:3988-00:00:1690 i_ljosi_sogunnar_000029 7 00:01:39.88 16.896 0.07 hann var fimmtán ára árið nítján hundruð fjörutíu og sex fæddur og uppalinn á bökkum árinnar jórdan þar sem fjölskylda hans og ættbálkur bedúínar höfðu flakkað um kynslóðum saman og sinnt geitum sínum og saufðé í hrjóstrugum og þurrum hlíðunum í grennd dauðahafið -i_ljosi_sogunnar_000029-0008-00:01:5750-00:00:1942 i_ljosi_sogunnar_000029 8 00:01:57.50 19.456 0.04 veturinn nítján hundruð fjörutíu og sex var fátt umdeildara en einmitt þetta landsvæði þar sem úlfurinn var uppalinn og nærsveitir þess það hafði þá verið á valdi breta síðan eftir fyrri heimsstyrjöld en evrópskir landnemar gyðingar vildu stofna þar gyðinglegt ríki og börðust fyrir því með kjafti og klóm -i_ljosi_sogunnar_000029-0009-00:02:1740-00:00:4168 i_ljosi_sogunnar_000029 9 00:02:17.40 41.728 0.25 innfæddum á svæðinu aröbum og öðrum leist ekki alveg á þann ráðahag í fundarsölum sameinuðu þjóðanna var hart tekist á um framtíð þess sem margir álitu landið helga í vísanir allverulega sem hann fylgdi geitahóp sínum upp og niður fjallshlíðarnar við norðvesturströnd dauðahafsins þar sem fjölskylda hans dvaldi þann veturinn upp og niður það var að fylgjast með þeim og passar færri of hátt þær voru harðgerar og djarfar eins og hann sjálfur -i_ljosi_sogunnar_000029-0010-00:02:5986-00:00:1880 i_ljosi_sogunnar_000029 10 00:02:59.86 18.816 0.08 mahallal frændi hans svo nokkrum árum eldri hann var líka geitahirðir eins og allir strákarnir í fjölskyldunni hann var á ferð með hjörð sína einn dag þennan veturinn þetta hefur verið í nóvember eða desember nítján hundruð fjörutíu og sex í fjallshlíð sem hann hafði ekki farið áður -i_ljosi_sogunnar_000029-0011-00:03:1912-00:00:0300 i_ljosi_sogunnar_000029 11 00:03:19.12 3.072 0.1 ein geitin villtist frá hópnum og hann fór á eftir -i_ljosi_sogunnar_000029-0012-00:03:2354-00:00:1756 i_ljosi_sogunnar_000029 12 00:03:23.54 17.536 0.33 tók hann eftir tveimur litlum holum í klettum efst hliðinu hellar eru ekki óvanaleg sjón í ljósum kalksteinsklettunum á þessum slóðum en juma lagði sig alltaf fram um að kanna alla þá hella sem urðu á vegi hans í von um að finna einhverstaðar fjársjóð -i_ljosi_sogunnar_000029-0013-00:03:4150-00:00:1716 i_ljosi_sogunnar_000029 13 00:03:41.50 17.152 0.24 hann hafði aldrei fundið fjársjóð um klöngraðist upp að hellismunnanum lægra opið var varla nógu stórt til að þar inn kæmist köttur eins og juma lýsti því síðar sjálfur þar sem var aðeins herrar aðeins stærra svo að grannvaxinn maður gæti mögulega skriðið þar inn -i_ljosi_sogunnar_000029-0014-00:03:5954-00:00:0450 i_ljosi_sogunnar_000029 14 00:03:59.54 4.48 0.27 rúma fálmaði eftir steinvölu og kastaði inn í myrkvað stærra hellisopið -i_ljosi_sogunnar_000029-0015-00:04:1288-00:00:1202 i_ljosi_sogunnar_000029 15 00:04:12.88 12.032 0.11 rúmar að sinna geitunum en þegar hann kom heim í tjaldbúðir fjölskyldunnar að kvöldi lýsti hann ævintýrum dagsins fyrir frændum sínum þar á meðal mohamed ann sperrti eyrun -i_ljosi_sogunnar_000029-0017-00:04:2928-00:00:1102 i_ljosi_sogunnar_000029 17 00:04:29.28 11.008 0.15 tveimur dögum síðar þegar hann átti loksins lausa stund frá hirðingjastörfunum fór muhammed af stað svo arnar að allir aðrir í tjaldbúðunum voru enn í fastasvefni -i_ljosi_sogunnar_000029-0018-00:04:4088-00:00:1000 i_ljosi_sogunnar_000029 18 00:04:40.88 9.984 0.08 hann fylgdi leiðbeiningum frænda síns rúma að fjallshlíðinni með klettunum með hellunum klifraði upp og tókst svo vissulega að smeygja sér inn um stærra opið -i_ljosi_sogunnar_000029-0019-00:04:5146-00:00:1460 i_ljosi_sogunnar_000029 19 00:04:51.46 14.592 0.14 það tók augu úlfsins nokkra stund að venjast myrkrinu inni í hellinum svo fór hann að greina eitthvað meðfram veggjum hellisins það voru allnokkrar níu stórar ílangar leirkrúsir -i_ljosi_sogunnar_000029-0020-00:05:0678-00:00:1022 i_ljosi_sogunnar_000029 20 00:05:06.78 10.24 0.27 mohammed þreifaði sig áfram og kíkti ofan í krúsirnar sú fyrsta sem hann leit í var tóm og allar þær næstu í einni krúsinni var eitthvað -i_ljosi_sogunnar_000029-0021-00:05:1752-00:00:1378 i_ljosi_sogunnar_000029 21 00:05:17.52 13.824 0.32 hamide upp úr henni fyrst tvo böggla sem báðir voru vafinn í einhverskonar klæði grænleitt eins og úlfurinn lýsti því og svo alls óinnpökkuð stór bókrollur konar leðri -i_ljosi_sogunnar_000029-0022-00:05:3512-00:00:0334 i_ljosi_sogunnar_000029 22 00:05:35.12 3.328 0.08 kannski væri hægt að skera þetta niður og búa til úr þessu sandala -i_ljosi_sogunnar_000029-0024-00:06:0666-00:00:1754 i_ljosi_sogunnar_000029 24 00:06:06.66 17.536 0.31 en þar höfðu betur innan drengirnir rangt fyrir sér í raun og veru var það sem múhameð dýpkaði dregið upp úr rykugri gamalli leirkrukku í dimmum helli í fjöllunum í kúra í palestínu einn merkasti fjársjóður sem fundist hefur á síðari árum -i_ljosi_sogunnar_000029-0026-00:07:4354-00:00:3058 i_ljosi_sogunnar_000029 26 00:07:43.54 30.592 0.21 reyndar gerðist ekkert sérstakt ungu bedúínarnir geymdu leirkrukkurnar og bókrollur við tjöldin sín og vissu ekki alveg hvað þeir ættu að gera við þetta drasl loks þegar komið var fram á vorið nítján hundruð fjörutíu og sjö ákveða með þetta í kaupstað og reyna að koma í verð með þrjár rollur í bakpoka héldu þrír ungir bedúínapiltar úlfurinn juma á annar frændi til betlehem næstu borgar til fundar við mann sem eldri ættingi hafði benti mál -i_ljosi_sogunnar_000029-0027-00:08:1512-00:00:1502 i_ljosi_sogunnar_000029 27 00:08:15.12 14.976 0.44 hann hét kallstad er sannar jafnan kallaður kando var mjósleginn með snyrtilegt yfirvaraskegg og aldrei án rauðs festa á höfðinu fjölhæfur maður því hann fékkst bæði við skósmíðar og viðskipti á forngripum og skrani -i_ljosi_sogunnar_000029-0029-00:08:5754-00:00:1210 i_ljosi_sogunnar_000029 29 00:08:57.54 12.16 0.31 kando tók því bókrollur af úlfinum og frændum hans gaf þeim fimm palestínsk pund sem tryggingu og lofaði að gefa þeim þriðjung af þeirri upphæð sem hann á endanum fengi fyrir búsett -i_ljosi_sogunnar_000029-0030-00:09:1602-00:00:2682 i_ljosi_sogunnar_000029 30 00:09:16.02 26.88 0.23 þegar kannski betur þar sem hann hafði í höndunum varð áhugi hans meiri og meiri þetta voru skrítin rit stafirnir voru hebreskir en hann var alls ekki viss um að þetta væri hebreska kannski var þetta frekar tungumál hans eigin kirkju og forfeðra fornsýrlenska kando tilheyrði sjálfur sýrlensku rétttrúnaðarkirkjunni og leitaði til félaga síns þaðan masan georgía um næstu skref -i_ljosi_sogunnar_000029-0031-00:09:4328-00:00:4482 i_ljosi_sogunnar_000029 31 00:09:43.28 44.928 0.26 þetta mátti ekki fara hátt samkvæmt lögum átti ríkið bresk yfirvöld í palestínu alla fornmuni sem fundust á yfirráðasvæði þess fornminjafundi átti að færa fornminjaráðuneytinu í bækistöðvar þess í palestínska fornminjasafninu í austur jerúsalem sem kennt var við velgjörðarmann safnsins bandaríska auðmanninn sjóntruflunum hefur komið voru engir venjulegir tímar á þessu landsvæði samfélagið var í stuttu máli sagt í upplausn logaði í illdeilum milli gyðinga og araba og bretar höfðu manna að hugsa en einhvern smávægilegan fornmunaþjófnað svo kandos bedúínarnir í komandi braski sínu áfram -i_ljosi_sogunnar_000029-0035-00:12:0256-00:00:2440 i_ljosi_sogunnar_000029 35 00:12:02.56 24.448 0.18 samúel erkibiskup var ungur maður miðað við stöðu sína þrjátíu og átta ára árið nítján hundruð fjörutíu og sjö fæddur í tyrklandi en hafði verið nær alla sína tíð í klaustrinu í jerúsalem hafa með snyrtilegt svart skegg og áberandi svartar augnabrúnir á myndum alltaf klæddur í svartan kufl og með svartan næpulaga hatt á höfði oftar en ekki á myndum eins og örlítið sposkur á svip -i_ljosi_sogunnar_000029-0038-00:13:2438-00:00:1430 i_ljosi_sogunnar_000029 38 00:13:24.38 14.208 0.37 þinginu í dyrunum leist svo kannski skiljanlega ekkert á þessa drengi sem bönkuðu óvænt upp á órakaða í tættum og skítugum fötum þakta eyðimerkurryki með einhverjar gulnaðar skinnum undir hendinni -i_ljosi_sogunnar_000029-0040-00:13:4390-00:00:0414 i_ljosi_sogunnar_000029 40 00:13:43.90 4.224 0.0 var samúel skrifaði síðar í æviminningar sínar um þessi miklu vonbrigði -i_ljosi_sogunnar_000029-0041-00:13:4968-00:00:0624 i_ljosi_sogunnar_000029 41 00:13:49.68 6.272 0.11 ég beið allan morguninn með vænan hita en enginn kom ég vissi að markaðurinn lokaði á hádegi vegna hita -i_ljosi_sogunnar_000029-0042-00:13:5652-00:00:0602 i_ljosi_sogunnar_000029 42 00:13:56.52 6.016 0.32 eitt hádegi heyrði í fjöllunum sem boðað okkur í hádegismat án þess að hafa hugmynd um hvers vegna ekki var að fundinum -i_ljosi_sogunnar_000029-0043-00:14:0320-00:00:0558 i_ljosi_sogunnar_000029 43 00:14:03.20 5.632 0.25 var svo óþolinmóður að ég spurði einn munkana hvort einhverjir ókunnugur hefur komið í klaustrið morguninn -i_ljosi_sogunnar_000029-0046-00:14:2650-00:00:1694 i_ljosi_sogunnar_000029 46 00:14:26.50 16.896 0.4 getur hins vegar urðu svo móðgaður en þeir hétu því að eiga engin frekari viðskipti við erkibiskupinn og munkana í klaustri heilags markúsar einn þeirra tók sinn skerf af handritunum þrjár bókrollur og fór sína leið og hafði upp á öðrum fornminjasala -i_ljosi_sogunnar_000029-0047-00:14:4396-00:00:2232 i_ljosi_sogunnar_000029 47 00:14:43.96 22.4 0.31 en hinir tveir fóru með þau sem eftir voru fjórar rollur aftur til kandos í betlehem sem sannfærði þá um að selja erkibiskupnum rollurnar þrátt fyrir allt viðskiptin gengu í gegn í lok júlí mar samúel mun hafa borgað fyrir rollurnar fjórar tuttugu og fjögur jórdönsku hverjum bedúínarnir fengu sextán og andrei -i_ljosi_sogunnar_000029-0050-00:16:2188-00:00:1514 i_ljosi_sogunnar_000029 50 00:16:21.88 15.232 0.14 nokkrum mánuðum eftir þetta sneri hollenski presturinn aftur til heimalands síns og hann átti eftir að sjá eftir því alla ævi að hafa ekki staldrað lengur við hjá erkibiskupnum í markúsarklaustri jerúsalem og áttað sig á því hvað hann fékk þar að handleika -i_ljosi_sogunnar_000029-0051-00:16:4396-00:00:1226 i_ljosi_sogunnar_000029 51 00:16:43.96 12.288 0.18 á tímabili var erkibiskupinn svo áhugasamur að hann gerði tilraun til að læra hebresku til að geta stúderað handritin betur hann útvegaði sér kennslubækur en tók víst ekki mjög vel til við námið -i_ljosi_sogunnar_000029-0052-00:16:5732-00:00:1376 i_ljosi_sogunnar_000029 52 00:16:57.32 13.824 0.09 biskupinn fékk síðan til sín tvo bókaverði frá bókasafni hebreska háskólans sem gyðingar í jerúsalem höfðu stofnað nítjánhundruð og átján en þeir voru áhugalitlir fannst handritin ekki líta út fyrir að vera mjög gömul -i_ljosi_sogunnar_000029-0054-00:18:1722-00:00:1932 i_ljosi_sogunnar_000029 54 00:18:17.22 19.2 0.35 í markúsarklaustri sat mar samúel erkibiskup enn með bókrollur sínar sem hann hafði nú gert ótal árangurslitlar tilraunir til að aldursgreina eða almennt vekja athygli umheimsins á hátt í úrvalslið síðan betlað drógu rollurnar í leirkrúsum sínum út úr hellunum í kornið dauðahafið -i_ljosi_sogunnar_000029-0055-00:18:3978-00:00:1858 i_ljosi_sogunnar_000029 55 00:18:39.78 18.56 0.32 á betur sem hafði móðgast hvað mest þegar erkibiskupinn tók ekki á móti þeim í klausturdyrunum í júlí stormaði burt með þrjár rollur og endaði á því að selja þau öðrum forngripasala og þannig lentu þær á endanum í höndunum á armenskum forngripasala í jerúsalem nasri hann -i_ljosi_sogunnar_000029-0056-00:18:5900-00:00:1468 i_ljosi_sogunnar_000029 56 00:18:59.00 14.72 0.34 á undanförnum árum áður en allt fór í háaloft hafði hann oft selt fornleifafræðideild hebreska háskólans í jerúsalem ýmsa muni hann var líka ágætur vinur mannsins sem þar réð ríkjum prófessor elías er sú kenning -i_ljosi_sogunnar_000029-0058-00:19:4272-00:00:1818 i_ljosi_sogunnar_000029 58 00:19:42.72 18.304 0.22 sú kenning hafði ekki slíka pappíra svo þegar hann hafði samband við hann tuttugasta og þriðja nóvember nítján hundruð fjörutíu og sjö og sagðist vilja að sýna honum svolítið mjög merkilegt mæltu þessir mótið eina landamærastöðina þar sem hann gæti sýnt sukenik góssið í gegnum gaddavírsgirðingu -i_ljosi_sogunnar_000029-0059-00:20:0132-00:00:0582 i_ljosi_sogunnar_000029 59 00:20:01.32 5.76 0.47 þeir hittust daginn eftir tuttugasta og fjórða nóvember sukenik sagði svo frá í dagbók sinni -i_ljosi_sogunnar_000029-0060-00:20:0824-00:00:0522 i_ljosi_sogunnar_000029 60 00:20:08.24 5.248 0.27 vinur minn dró leðurpjötlur töskunni hann hélt henni uppi fyrir mér -i_ljosi_sogunnar_000029-0061-00:20:1392-00:00:0466 i_ljosi_sogunnar_000029 61 00:20:13.92 4.736 0.0 ég tók eftir hebreskum stöðum en gat ekki greint orðin -i_ljosi_sogunnar_000029-0062-00:20:1904-00:00:0722 i_ljosi_sogunnar_000029 62 00:20:19.04 7.296 0.09 ég spurði hann hvað þetta væri og saga hans var svo merkileg að ég gleymdi næstum ömurlegum gaddavír um á milli okkar -i_ljosi_sogunnar_000029-0064-00:20:4846-00:00:0768 i_ljosi_sogunnar_000029 64 00:20:48.46 7.68 0.08 hann vissi sem var að gyðingum í palestínu var mikið mun að komast yfir hverskonar forngripi til að festa sig í sessi í landinu helga -i_ljosi_sogunnar_000029-0065-00:20:5764-00:00:0660 i_ljosi_sogunnar_000029 65 00:20:57.64 6.528 0.22 hikaði nokkrar mínútur pírði augun í gegnum lyktina á vínum til að reyna að greina staðina á leiðinni -i_ljosi_sogunnar_000029-0066-00:21:0468-00:00:0322 i_ljosi_sogunnar_000029 66 00:21:04.68 3.2 0.1 það er undarlegt að þar sem ég starði á pjötlunum -i_ljosi_sogunnar_000029-0067-00:21:1288-00:00:0994 i_ljosi_sogunnar_000029 67 00:21:12.88 9.984 0.04 þeir líktust stöðum sem ég hafði oft fundið á líkkistu og í grafhýsum í og við jerúsalem á fornum kröfum frá því áður en rómverjar eyðilögðu borgina -i_ljosi_sogunnar_000029-0068-00:21:2334-00:00:0548 i_ljosi_sogunnar_000029 68 00:21:23.34 5.376 0.14 en ég hafði aldrei síðast líka stafi áður skrifað það með penna eða áskyna -i_ljosi_sogunnar_000029-0069-00:21:2988-00:00:0842 i_ljosi_sogunnar_000029 69 00:21:29.88 8.32 0.0 sú kenning velti fyrir sér hvort þetta hlyti ekki að vera verk einhvers falsara en eitthvað sagði honum hann yrði allavega að skoða þessa gripi nánar -i_ljosi_sogunnar_000029-0071-00:21:5496-00:00:1090 i_ljosi_sogunnar_000029 71 00:21:54.96 10.88 0.2 þetta skrifaði sukenik reyndar síðar í dagbók sína daginn tuttugasta og fjórða nóvember var hann svo uppnuminn að hann skrifaði einungis í dagar sýnd bókrolla -i_ljosi_sogunnar_000029-0072-00:22:1050-00:00:1470 i_ljosi_sogunnar_000029 72 00:22:10.50 14.72 0.12 það var hægara sagt en gert fyrir sukenik að nálgast gripina hann útvegaði sér passa til að komast yfir í arabíska hluta rússa en ástandið var orðið svo ótryggt að eiginkona hans bannaði honum að fara á fund armenska vinar síns þar -i_ljosi_sogunnar_000029-0073-00:22:2576-00:00:1306 i_ljosi_sogunnar_000029 73 00:22:25.76 13.056 0.0 það leið að lokaatkvæðagreiðslu sameinuðu þjóðanna um skiptingu palestínu hún átti að fara fram tuttugasta og áttunda nóvember og gyðingarnir í palestínu bjuggust við hinu versta af hendi arabískra nágranna sinna yrði hún samþykkt -i_ljosi_sogunnar_000029-0074-00:22:3990-00:00:1290 i_ljosi_sogunnar_000029 74 00:22:39.90 12.8 0.19 en þegar atkvæðagreiðslunni var síðan frestað um einn dag sukenik hann kom sér yfir í arabíska hluta borgarinnar og með hann fór hann í rútu til betlehem á fund arabíska fornminjasalans -i_ljosi_sogunnar_000029-0078-00:23:4258-00:00:0610 i_ljosi_sogunnar_000029 78 00:23:42.58 6.144 0.36 loks dró fornminjasalinn fram leirkrukkur og veiddi upp úr þeim böggla bókrollur vafðar klæði -i_ljosi_sogunnar_000029-0081-00:24:0224-00:00:0426 i_ljosi_sogunnar_000029 81 00:24:02.24 4.224 0.14 ég skoðaði og skoðaði og allt í einu fannst mér að vera örlög min -i_ljosi_sogunnar_000029-0082-00:24:0690-00:00:0562 i_ljosi_sogunnar_000029 82 00:24:06.90 5.632 0.2 á að líta hebreskt handrit sem enginn hafði lesið í meira en tvö þúsund ár -i_ljosi_sogunnar_000029-0083-00:24:1396-00:00:1564 i_ljosi_sogunnar_000029 83 00:24:13.96 15.616 0.34 kenning var spenntur og spennan í samfélaginu í kringum hann var sömuleiðis að magnast fyrir utan heimili fornminjasalans á götum betlehem létu margir arabar ófriðlega skrifaði sukenik eða þá að þeir gengu niðurlútir óttuðust það sem framundan væri -i_ljosi_sogunnar_000029-0085-00:25:1012-00:00:2652 i_ljosi_sogunnar_000029 85 00:25:10.12 26.496 0.16 þar sem hann lá yfir textanum fluttu kvöldfréttirnar í marienstrasse þinginu þjóðanna hefði samþykkt áætlun um tvískiptingu palestínu með þrjátíu og þremur atkvæðum gegn þrettán -i_ljosi_sogunnar_000029-0086-00:25:4100-00:00:0666 i_ljosi_sogunnar_000029 86 00:25:41.00 6.656 0.27 þessi mikli fangi í sögu gyðinganna rann þannig saman á heimili mínum við þennan atburð -i_ljosi_sogunnar_000029-0088-00:25:5402-00:00:0790 i_ljosi_sogunnar_000029 88 00:25:54.02 7.936 0.22 það sem prófessor elías er sú kenning hafði í höndunum átti þó fljótt eftir að verða hápólitískt mál fyrir hið verðandi í selskinn -i_ljosi_sogunnar_000029-0089-00:26:0234-00:00:4388 i_ljosi_sogunnar_000029 89 00:26:02.34 43.904 0.21 vinalegra í palestínu mótmæltu ákvörðun sameinuðu þjóðanna á götum borga og bæja réðust inn í verslanir og fyrirtæki gyðinga gengu berserksgang en á yfirráðasvæðum gyðinga var fagnað og dansað á götum úti jónsmessunótt ergenekon meðal gyðinganna nokkrum dögum síðar í byrjun desember þegar elías er sú kenning var á gangi til vinnu sinnar í háskólanum og reksturinn sinn sem vann á bókasafni skólans -i_ljosi_sogunnar_000029-0090-00:26:4704-00:00:1548 i_ljosi_sogunnar_000029 90 00:26:47.04 15.488 0.24 sukenik sagði honum að bókrollum stórmerkilegu og líklega ævafornu sem mannaðir keypt í betlehem og fruit í helli við dauðahafið hann sagði þetta flestum sem hann hitti allir urðu undrandi og hrifnir en bókavörðurinn meira en flestir aðrir -i_ljosi_sogunnar_000029-0091-00:27:0318-00:00:1712 i_ljosi_sogunnar_000029 91 00:27:03.18 17.024 0.14 trúlegt sagði hann við sukenik fyrir nokkrum mánuðum höfðu hann og samstarfsmaður hans verið sendir í markúsarklaustrið í gömlu borginni að líta á einhver gömul handrit í eigu erkibiskupsins þar og biskupinn sagði einmitt að handritin væru ævaforn og höfðust við dauðahafið -i_ljosi_sogunnar_000029-0092-00:27:2272-00:00:0450 i_ljosi_sogunnar_000029 92 00:27:22.72 4.48 0.0 fannst handritin ekki líta út fyrir að vera svo forn og málið fór aldrei lengra -i_ljosi_sogunnar_000029-0093-00:27:2824-00:00:1164 i_ljosi_sogunnar_000029 93 00:27:28.24 11.648 0.3 þegar sukenik heyrði þetta vildi hann helst taka á rás beint í markúsarklaustrið en arabar höfðu þá lokað öllum inngöngum inn í gömlu borgina það var engin leið fyrir hann að komast á -i_ljosi_sogunnar_000029-0095-00:27:5180-00:00:2962 i_ljosi_sogunnar_000029 95 00:27:51.80 29.696 0.3 herb sveita eton og masson amman malta félagslegu og kitts ritin sem hann hafði þegar komist yfir fyrir utan vinnustofu hans í háskólanum geisaði borgarastyrjöld gyðinga og araba í einni bók öllu fann hann mikilfenglega lýsingu og hinsta stríði góðs og ills sona ljóssins og svona myrkursins -i_ljosi_sogunnar_000029-0096-00:28:2678-00:00:0546 i_ljosi_sogunnar_000029 96 00:28:26.78 5.376 0.23 svo verður tími frelsunar fyrir guðs fólk tími valda fyrir alla menn hans -i_ljosi_sogunnar_000029-0098-00:28:5454-00:00:1180 i_ljosi_sogunnar_000029 98 00:28:54.54 11.776 0.37 hverjir velti sukenik fyrir sér höfðu eiginlega skrifað þessa merkilegu texta og falið á í leirkrúsum í afskekktum hellum á einhverju þurrasta svæði jarðarinnar einhverntímann fyrir ævalöngu -i_ljosi_sogunnar_000029-0099-00:29:1796-00:00:0452 i_ljosi_sogunnar_000029 99 00:29:17.96 4.48 0.18 janúar nítján hundruð fjörutíu og átta barst eleazer sukenik prófessor bréf -i_ljosi_sogunnar_000029-0100-00:29:2308-00:00:0730 i_ljosi_sogunnar_000029 100 00:29:23.08 7.296 0.23 við var sent úr næsta nágrenni frá arabíska hluta jerúsalem en hafði engu að síður verið þrjá daga á leiðinni yfir landamærin -i_ljosi_sogunnar_000029-0101-00:29:3130-00:00:1506 i_ljosi_sogunnar_000029 101 00:29:31.30 14.976 0.26 eritreu maður á nafni anton kiraz var tengdur sýrlensku rétttrúnaðarkirkjunni í jerúsalem og hann vildi sýna sukenik merkileg handrit sem höfðu fundist í helli við dauðahafið fyrir nokkru en voru geymd markúsarklaustri í galopin -i_ljosi_sogunnar_000029-0102-00:29:4736-00:00:0710 i_ljosi_sogunnar_000029 102 00:29:47.36 7.168 0.41 sukenik skiljanlega spenntur en þetta voru rit úr sama ranni og þau sem hann var asteka varð ann að komast yfir þeim -i_ljosi_sogunnar_000029-0103-00:29:5520-00:00:1188 i_ljosi_sogunnar_000029 103 00:29:55.20 11.904 0.15 en það var sölumannstónn í bréfinu og sú kenning fór strax að hafa áhyggjur af því að sá sýrneski ætlaði sér ekki að láta handritin af hendi nema fyrir háa upphæð þar vandaðist málið -i_ljosi_sogunnar_000029-0104-00:30:1350-00:00:2486 i_ljosi_sogunnar_000029 104 00:30:13.50 24.96 0.19 tilfinning sukeniks var rétt anton þessi kransa leigubílastöð í austur jerúsalem og var vinur erkibiskupsins í markúsarklaustri hann hafði tekið að sér að hjálpa biskupnum að koma bókrollum hans í verðmiða á verið að bögglast með handritin mánuðum saman og vildi nú helst bara losna við þau en auðvitað fá eins mikið fyrir þau og mögulegt væri -i_ljosi_sogunnar_000029-0105-00:30:3896-00:00:2026 i_ljosi_sogunnar_000029 105 00:30:38.96 20.352 0.2 anton kína sagði frumkvæði að því að gera aðra tilraun til að vekja athygli hebreska háskólans í jerúsalem og í stað þess að leita til einhverra áhugalítilla bókavarða fór hann beint til yfirmanns fornleifafræðadeildarinnar eleazer sukenik hann vissi ekki að sukenik af þegar komist yfir rollur úr sama helli -i_ljosi_sogunnar_000029-0107-00:31:2790-00:00:1336 i_ljosi_sogunnar_000029 107 00:31:27.90 13.312 0.28 nokkrum dögum síðar fór sukenik á fund bréfritarans antons kiraz í húsakynnum kfum í rosaleg krafði rollurnar meðferðis og sukenik fékk að taka tvö af fjórum með sér heim til frekari skoðunar -i_ljosi_sogunnar_000029-0108-00:31:4222-00:00:0754 i_ljosi_sogunnar_000029 108 00:31:42.22 7.424 0.3 næstu daga las ég það sem ég gat og sýndi handritin magnast og tveimur kollegum sem sérhæfði sig í bili -i_ljosi_sogunnar_000029-0109-00:31:5040-00:00:0738 i_ljosi_sogunnar_000029 109 00:31:50.40 7.424 0.19 ég leit á handritin aftur og aftur á denkt fór stundum eldsnemma fætur til að lesa og gera afrit af textanum -i_ljosi_sogunnar_000029-0110-00:31:5926-00:00:1582 i_ljosi_sogunnar_000029 110 00:31:59.26 15.744 0.17 kenningar sérstaklega áhugasamur um aðra rolluna þá sem hollenski presturinn sem erkibiskupinn ráðfærði sig við hafði borið kennsl á þetta var jesajabók sem segir frá ríkinu júda útlegð júdamanna í babýlon og endurkomu þeirra til jerúsalem -i_ljosi_sogunnar_000029-0111-00:32:1848-00:00:1588 i_ljosi_sogunnar_000029 111 00:32:18.48 15.872 0.18 það var sem sé ekki óþekktur texti eins og á hinum rollunum heldur hluti biblíunnar og ef handritin voru eins forn og sukenik grunaði var þessi þurra skinnrollur mörg hundruð árum eldri en önnur biblíuhandrit sem fundist höfðu -i_ljosi_sogunnar_000029-0112-00:32:4114-00:00:0826 i_ljosi_sogunnar_000029 112 00:32:41.14 8.192 0.21 sú kenning vildi fyrir alla muni ekki missa segja bók og hina rolluna úr höndunum hann þurfti þó að skila þeim eftir nokkra daga -i_ljosi_sogunnar_000029-0114-00:33:1262-00:00:1914 i_ljosi_sogunnar_000029 114 00:33:12.62 19.072 0.37 ferðasaga við leiðtoga gyðinga í palestínu david ben gurion bækistöðvar hans voru í tilvik sinn tíma að koma skilaboðum þangað arabar gerðu sitt besta til að gera stutta leiðina milli borganna tveggja erfiða yfirferðar það var sífellt verið að ráðast á bifreiðir gyðinga -i_ljosi_sogunnar_000029-0115-00:33:3234-00:00:1334 i_ljosi_sogunnar_000029 115 00:33:32.34 13.312 0.12 eftir margra daga bið kom loks svar frá bengal að var ljóst að hið verðandi ísraelsríki varð að eignast þessi handrit sukenik mátti fyrir hönd ísraels bjóða hvaða upphæð sem var fyrir þeim -i_ljosi_sogunnar_000029-0116-00:33:4680-00:00:1100 i_ljosi_sogunnar_000029 116 00:33:46.80 11.008 0.14 og sú kenning hafði samband við anton kiraz milliliðinn og lagði fram tilboð nokkuð rausnarlegt að honum fannst og bauð kræla aukagreiðslu fyrir að tala máli sínu við erkibiskupinn -i_ljosi_sogunnar_000029-0117-00:33:5950-00:00:0552 i_ljosi_sogunnar_000029 117 00:33:59.50 5.504 0.0 en þarna var það þegar um seinan það barst ekki svar við tilboðinu fyrr en mörgum vikum síðar -i_ljosi_sogunnar_000029-0118-00:34:0584-00:00:0578 i_ljosi_sogunnar_000029 118 00:34:05.84 5.76 0.33 þá kom í ljós að erkibiskupinn og leigubílstöðvareigandinn vinur hans þaktir skjöldum -i_ljosi_sogunnar_000029-0119-00:34:1302-00:00:1542 i_ljosi_sogunnar_000029 119 00:34:13.02 15.36 0.26 þarna missti þjóð gyðinga dýrmætan arf skrifaði sukenik mæddur í dagbók sína hann hélt áfram að stúdera sínar þrjár rollur til dauðadags nítján hundruð fimmtíu og þrjú en ég segja bók og hinar þrjár bókrollur sá hann aldrei aftur -i_ljosi_sogunnar_000029-0120-00:34:2948-00:00:0690 i_ljosi_sogunnar_000029 120 00:34:29.48 6.912 0.18 því dauðahafshandritin ævafornu sem bedúínadrengurinn mohammed úlfurinn hafði fundið í helli -i_ljosi_sogunnar_000029-0121-00:34:3842-00:00:0942 i_ljosi_sogunnar_000029 121 00:34:38.42 9.472 0.18 ferðalag sem bar þau meðal annars á smáauglýsingasíður ostrur en nánar verður fjallað um það hvernig þau enduðu þar í síðari þætti -i_ljosi_sogunnar_000030-0001-00:00:1860-00:00:2102 i_ljosi_sogunnar_000030 1 00:00:18.60 20.992 0.33 tugþúsund hundruð fimmtíu og fimm fylgdi meinti fjórtán ára syni sínum á lestarstöðina við sextugasta og þriðja rætinnar spenntur hann var að leggja í einhverja mestu langferð lífs síns sextán tíma lestarferðalag nærri þúsund kílómetra í suður að heimsækja ættingja í mississippi -i_ljosi_sogunnar_000030-0002-00:00:4006-00:00:1312 i_ljosi_sogunnar_000030 2 00:00:40.06 13.184 0.35 en móðir hans neinar nokkuð uggandi hún hafði aldrei verið lengi án emmetts síns einkasonarins sem hún kallaði gjarnan bóbó eða bó á brautarpallinum heimtaði hún að fá að kyssa bless -i_ljosi_sogunnar_000030-0003-00:00:5386-00:00:1018 i_ljosi_sogunnar_000030 3 00:00:53.86 10.24 0.23 þegar hann maldaði í móinn spurði hún hvernig veit ég hvort ég sé þig nokkurntímann aftur en menn snerist þá á hæli og kyssti móður sína svo hljóp hann upp í lestina og hvarf sjónum -i_ljosi_sogunnar_000030-0004-00:01:0508-00:00:1554 i_ljosi_sogunnar_000030 4 00:01:05.08 15.488 0.11 rétt meinti sá son sinn aldrei aftur á lífi en örlög drengsins áttu eftir að vekja athygli ekki bara um bandaríkin heldur heim allan og marka þáttaskil ekki bara í hennar lífi heldur í allri réttindabaráttu svartra bandaríkjamanna -i_ljosi_sogunnar_000030-0005-00:01:2994-00:00:1218 i_ljosi_sogunnar_000030 5 00:01:29.94 12.16 0.44 móðir emmetts meikar ansar til að fæddist hundruð tuttugu og eitt foreldranna fluttu til illinois þegar hún var tveggja ára gömul til bæjarins argo í nágrenni cicak -i_ljosi_sogunnar_000030-0006-00:01:4260-00:00:1570 i_ljosi_sogunnar_000030 6 00:01:42.60 15.744 0.3 fjölmargir svartir bandaríkjamenn fluttu frá mississippi og öðrum suðurríkjum til norðurs ekki síst til illinois þessum tíma á flótta undan mismunun og hatri vonlausri framtíð í bómullartínslu og í leit að mannsæmandi lífi -i_ljosi_sogunnar_000030-0007-00:01:5900-00:00:2004 i_ljosi_sogunnar_000030 7 00:01:59.00 20.096 0.12 argo fékk hvað er meininu hjá kornvinnslufyrirtæki foreldrar meinhæðni og lögðu áherslu á að stúlkan þeirra einkabarn stæði sig vel í skóla sem meimei hún skaraði framúr var fyrsti svarti nemandinn í sínum menntaskóla til að fá hæstu einkunn á meðan margar stöllur hennar kláruðu ekki einu sinni í skólanum -i_ljosi_sogunnar_000030-0008-00:02:1974-00:00:3720 i_ljosi_sogunnar_000030 8 00:02:19.74 37.248 0.14 átján ára nítján hundruð fjörutíu kynntist meininu listir sem vann í sömu verksmiðju og faðir hennar hrífandi pilti sem stundaði hnefaleika í frístundum unglingarnir urðu staðráðnir í að giftast sem þau gerðu í október nítján hundruð fjörutíu og sonurinn en metrunum níu mánuðum síðar tuttugasta og fimmta júlí nítján hundruð fjörutíu og eitt hjónabandið varð þó ekki farsælt loisar meintur og beitti hann ofbeldi hún svaraði líka fyrir sig í sömu mynt nítján hundruð fjörutíu og tvö kastaði meinilla bann -i_ljosi_sogunnar_000030-0009-00:02:5734-00:00:1538 i_ljosi_sogunnar_000030 9 00:02:57.34 15.36 0.05 þegar hann gerðist ítrekað uppvís um að brjóta það gáfu yfirvöld litlar kosti að fara í fangelsi eða skrá sig í herinn hann valdi seinni kostinn þetta var í miðri seinni heimsstyrjöld og hann var umsvifalaust sendur í víglínurnar í evrópu -i_ljosi_sogunnar_000030-0011-00:03:4710-00:00:1534 i_ljosi_sogunnar_000030 11 00:03:47.10 15.36 0.23 mæðginin fluttu til skalla borgarinnar þar sem svartir borgarbúar bjuggu helst hverfið þeirra þar var næstum einskonar litla mississippi svo margir áttu ættir að rekja þangað suður og þarna bjó meira að segja frændfólk mein -i_ljosi_sogunnar_000030-0012-00:04:0348-00:00:0728 i_ljosi_sogunnar_000030 12 00:04:03.48 7.296 0.26 emmett var sex ára veiktist hann af lömunarveiki hann náði sér eftir nokkurra mánaða legu en glímdi við stam það sem eftir var -i_ljosi_sogunnar_000030-0014-00:04:4796-00:00:2294 i_ljosi_sogunnar_000030 14 00:04:47.96 22.912 0.27 sumarið nítján hundruð fimmtíu og fimm þegar emmett var fjórtán ára kom afabróðir hans séra moses ritin alla leið frá mississippi að vitja ættmenna sinna í norðri í lok heimsóknarinnar bauð hann meti litlum frændum á svipuðu reiki sem bjuggu þarna í hverfinu ílangar og kortin ð heimsækja sig og fjölskyldunnar -i_ljosi_sogunnar_000030-0015-00:05:1146-00:00:2028 i_ljosi_sogunnar_000030 15 00:05:11.46 20.224 0.18 drengirnir urðu strax spenntir emmett að tvisvar komið í ætthagana í suðri en var pínulítill bæði skiptin hann sá víðáttumikla náttúruna í hillingum slétturnar fljótin og vötnin var ekki alveg eins áhugasöm það var jú ástæða fyrir því að foreldar hennar höfðu flutt frá mississippi -i_ljosi_sogunnar_000030-0016-00:05:3222-00:00:1164 i_ljosi_sogunnar_000030 16 00:05:32.22 11.648 0.38 kannski var ekki svo góð hugmynd en það var sumar og margir af skólafélögum emmetts voru og leið í sumarbúðir hingað og þangað lúxus sem hún einstæ�� móðirin hafði ekki efni á -i_ljosi_sogunnar_000030-0018-00:05:5278-00:00:2814 i_ljosi_sogunnar_000030 18 00:05:52.78 28.032 0.29 en emmett lagði af stað suður lagði móðir hans þjónum þó nokkrar lífsreglur hann var í raun á leið í annað land gjörólíkt því sem hann hafði alist upp iðnaðarmanna og fordómum réttarstaða svartra var ekki sérlega góð cicak þessum tíma ekki frekar en í raun nokkurstaðar í bandaríkjunum en í mississippi eins og í flestum ríkjum bandaríska suðursins var enn nær algjör aðskilnaður kynþátta festur í lög -i_ljosi_sogunnar_000030-0019-00:06:2214-00:00:2024 i_ljosi_sogunnar_000030 19 00:06:22.14 20.224 0.15 en samsinnis almenningssamgöngur og klósett veitingahús kvikmyndahús og svo framvegis allt var aðskilið betra fyrir hvíta og verra fyrir svartan -i_ljosi_sogunnar_000030-0021-00:07:2184-00:00:0778 i_ljosi_sogunnar_000030 21 00:07:21.84 7.808 0.04 það var því mjög mikilvægt að ungir piltar vissu hvernig þeir ættu að haga sér það voru margar óskrifaðar reglur sem varða hlýða -i_ljosi_sogunnar_000030-0023-00:08:0522-00:00:3464 i_ljosi_sogunnar_000030 23 00:08:05.22 34.688 0.27 bærinn money ber tilkomumikið nafn en þar hafa aldrei flætt peningar bærinn var og er einn af fjölmörgum ómerkilegum kynlegur smábæjum í hinum mikla árdal mississippi fljótsins sem ríkið dreifst af mannsins um hundrað fimmtíu kílómetra í norður frá tjakkur misst hundruð fimmtíu og fimm voru íbúar í móníum fjögur hundruð hvítir ósvarað aðalatvinnuvegir allir tengdir bómullarrækt og vinnslu og í raun bara ein gata sem heitið gat í bænum hún hét manni -i_ljosi_sogunnar_000030-0024-00:08:4048-00:00:2440 i_ljosi_sogunnar_000030 24 00:08:40.48 24.32 0.32 séra moses ritstörfum til bjó ásamt konu sinni elísabet þó þremur sonum sextán fjórtán tólf ára í gömlu litlu en reisulegu húsi á bómullarplantekru spottakorn austur á manni synir unnu við bómullartínslu á sumrin og það gerðu skaganum þeirra þrír líka þegar þá bar að garði seinni partinn í ágúst -i_ljosi_sogunnar_000030-0025-00:09:0578-00:00:1408 i_ljosi_sogunnar_000030 25 00:09:05.78 14.08 0.2 annars fer ekki sérstökum sögum af dvöl emmetts og félaga manisa fyrstu dagana fyrr en fjórum dögum eftir að þeir komu með lestinni frá stórborginni miðvikudaginn tuttugasta og fjórða ágúst nítján hundruð fimmtíu og fimm -i_ljosi_sogunnar_000030-0026-00:09:2706-00:00:2308 i_ljosi_sogunnar_000030 26 00:09:27.06 23.04 0.32 þetta miðvikudagskvöld söng séra moses ræddu í kirkjunni sinni kirkju guðs í kristi í monteiro höfðu týnt bómull allan daginn og þar sem sumarið var senn á enda leyfði sérann þeim að sleppa messu og gera sér glaðan dag hann lánaði þeim bílinn sinn fjórtán ára gamlan ford svo lengi sendir færu ekkert langt ekki lengra en inn til bæjarins og til baka -i_ljosi_sogunnar_000030-0027-00:09:5118-00:00:1388 i_ljosi_sogunnar_000030 27 00:09:51.18 13.952 0.2 elsti sonur hans morris sextán ára settist við stýrið og ungmennin röðuðu sér í bílinn sex drengir og ein stúlka úr nágrenninu og þar á meðal voru meikar parker úlfurinn -i_ljosi_sogunnar_000030-0028-00:10:1132-00:00:2742 i_ljosi_sogunnar_000030 28 00:10:11.32 27.52 0.11 einu götuna mona ein verslun matvöru og kjötmarkaður bryants sem ungur hvítur maður rorrandi og fjögurra ára það rekið í nokkur ár ásamt konu sinni þremur árum yngri karlanna stefndu krakkarnir til að kaupa sér gosdrykki og sælgæti og tyggjó ekki í fyrsta sinn veröndin fyrir utan búðina var vinsæll samkomustaður ungra bæjarbúa það var einnig vinsælt að sitja þar og spila damm -i_ljosi_sogunnar_000030-0029-00:10:3966-00:00:0396 i_ljosi_sogunnar_000030 29 00:10:39.66 3.968 0.0 en hvað gerðist svo er eitt það umdeildasta í þessari sögu -i_ljosi_sogunnar_000030-0030-00:10:5028-00:00:1022 i_ljosi_sogunnar_000030 30 00:10:50.28 10.24 0.24 það er allavega ljóst að rabin var ekki við þennan daginn svo kona hans karls ein við búðarborðið falleg ung kona með dökkt hrokkið hár -i_ljosi_sogunnar_000030-0031-00:11:0164-00:00:1282 i_ljosi_sogunnar_000030 31 00:11:01.64 12.8 0.42 apra fyrstur drengjanna inn í búðina en meti fasta og hælana parker keypti sér tyggjó var fljótur að borga og koma sér út og skildi þannig emmett eftir eina í búðinni með kallinu -i_ljosi_sogunnar_000030-0032-00:11:1530-00:00:0622 i_ljosi_sogunnar_000030 32 00:11:15.30 6.272 0.06 emmett var svo ekki inni í búðinni nema í rúma mínútu en hvað gerðist þessa stuttu stund -i_ljosi_sogunnar_000030-0033-00:11:2242-00:00:2508 i_ljosi_sogunnar_000030 33 00:11:22.42 25.088 0.2 araba sagði síðar við lögmann sinn að emmett hafi gripið í höndina á henni í mississippi áttu svartir karlmenn alls ekki að snerta hvítar konur og talað óviðurkvæmilega spurt hana hvort hún vildi ekki koma á stefnumót hvað hún væri eiginlega hrædd við og svo framvegis einsamall og hagað sér á enn meira ósvífinn og ógnandi hátt og gripið í sig -i_ljosi_sogunnar_000030-0034-00:11:4874-00:00:0988 i_ljosi_sogunnar_000030 34 00:11:48.74 9.856 0.06 hvað gerði hann allavega sem fékk hana til að storma á eftir honum út úr búðinni hún stefndi á bíl systur sinnar sem stóð fyrir utan og þar sem hún vissi að væri skammbyssa -i_ljosi_sogunnar_000030-0035-00:11:5932-00:00:2318 i_ljosi_sogunnar_000030 35 00:11:59.32 23.168 0.31 þegar krakkarnir fyrir utan sáu þetta fylltust þeir skelfingu flestir en með til af einhverjum ástæðum á að hafa blístrað karólínska sem bandaríkjamenn kalla úlfablístur að svo blístrað eins og karlmenn blístra og konur sem þeim líst á á götu krakkarnir hrúguðu sér aftur upp í fornrit keyrðu sem harðast burt -i_ljosi_sogunnar_000030-0036-00:12:2350-00:00:1382 i_ljosi_sogunnar_000030 36 00:12:23.50 13.824 0.48 hafði emmett hagað sér óviðurkvæmilega þeir vissu allir hvað mætti og hvað mætti ekki í návist hvítra kvenna emmett var jú ekki uppalinn í mississippi og hann var dálítið óútreiknanlegur í grallaraskap sínum -i_ljosi_sogunnar_000030-0037-00:12:3828-00:00:0330 i_ljosi_sogunnar_000030 37 00:12:38.28 3.2 0.38 hvað um það þau ákváðu að minnast ekki á þetta atvik við neinn -i_ljosi_sogunnar_000030-0038-00:12:4544-00:00:2284 i_ljosi_sogunnar_000030 38 00:12:45.44 22.912 0.14 auðmanninn við heyrum séra moses ratsjá atburðum klukkan hálf þrjú aðfaranótt sunnudagsins tuttugasta og áttunda ágúst nítján hundruð fimmtíu og fimm þremur dögum eftir að krakkarnir fengu fordinn lánaðan -i_ljosi_sogunnar_000030-0039-00:13:0900-00:00:1970 i_ljosi_sogunnar_000030 39 00:13:09.00 19.584 0.26 það er ritningunni segir að hann hafi heyrt rödd fyrir utan húsið röddin kynnti sig sem misstu brand og sagðist vilja fá að tala við drenginn sem hafi verið að kjafta vestur í manni -i_ljosi_sogunnar_000030-0040-00:13:2972-00:00:1848 i_ljosi_sogunnar_000030 40 00:13:29.72 18.56 0.14 röddin hljómaði svo ógnandi að sér að rættur fyrir sér hvort hann ætti að ná í haglabyssuna sem hann geymdi í svefninum en hann fór svo bara í vinnusamfestinginn og stígvél og fór út eldurinn -i_ljosi_sogunnar_000030-0041-00:13:4866-00:00:1028 i_ljosi_sogunnar_000030 41 00:13:48.66 10.368 0.0 fyrir utan stóð hvítur maður með skammbyssu í annarri hendinni og vasaljós í hinni og hann var ekki einn á ferð þeir voru þrír tveir fremstu báðir vopnaðir skammbyssum -i_ljosi_sogunnar_000030-0042-00:13:5948-00:00:2172 i_ljosi_sogunnar_000030 42 00:13:59.48 21.76 0.06 ruddust inn í hús prestsins malaríulyfin fóru herbergi úr herbergi þar sem heimilisfólkið lá í fastasvefni það svaf ekki mikið lengur með byssur og vasaljós á lofti og spurðu hvar drengurinn frá skala -i_ljosi_sogunnar_000030-0043-00:14:2178-00:00:2518 i_ljosi_sogunnar_000030 43 00:14:21.78 25.216 0.26 þriðja herberginu sem þeir leituðu í fundur loks missa í sama rúmi og simeon yngsti sonur prestsins illgresi skipuðu emmett að fara fram úr og í föt ert þú strákurinn sem var með kjaft í búðinni spurðu þeir og emmett nývaknaður og vankaður jánkaði því presturinn frændi hans grátbað mennina að taka ekki drenginn -i_ljosi_sogunnar_000030-0045-00:14:5372-00:00:0456 i_ljosi_sogunnar_000030 45 00:14:53.72 4.48 0.09 ættum annars muntu aldrei lifa það að verða sextíu og fimm -i_ljosi_sogunnar_000030-0046-00:15:0632-00:00:1410 i_ljosi_sogunnar_000030 46 00:15:06.32 14.08 0.16 krakkarnir í fordinum höfðu orðið skelkaðir vegna framferðis emmetts hvað sem hann gerði í raun í búðinni á liðnum miðvikudegi en þegar dagarnir liðu og ekkert gerðist enginn minntist á þetta þá gleymdu þessar smátt og smátt -i_ljosi_sogunnar_000030-0047-00:15:2082-00:00:1300 i_ljosi_sogunnar_000030 47 00:15:20.82 13.056 0.3 þar til að heilum fjórum dögum síðar að vopnaðir menn ruddust inn á heimili moses ræturnar frændans en með til fjórtán ára hentu honum upp á pallbíl bundu fastan og keyrðu á braut -i_ljosi_sogunnar_000030-0048-00:15:4122-00:00:1332 i_ljosi_sogunnar_000030 48 00:15:41.22 13.312 0.23 meinti órannsakað eftir að þeir kvöddust á lestarstöðinni í kannaði ætlað að gera ýmislegt þessa daga sem hann var í burtu en átti erfitt með að koma sér að verki hún hafði áhyggjur af drengnum -i_ljosi_sogunnar_000030-0049-00:15:5510-00:00:1990 i_ljosi_sogunnar_000030 49 00:15:55.10 19.968 0.39 moses rægja áttu ekki síma það var erfitt að fá fréttir af mississippi ævintýrum drengjanna það sefaði hana þó talsvert að henni barst bréf frá emmett tuga og sjöunda ágúst laugardag allt gott að frétta frá mississippi og gæti ekki farið að hjólið hans í viðgerð svo það væri tilbúið þegar hann kæmi heim -i_ljosi_sogunnar_000030-0051-00:16:2232-00:00:1544 i_ljosi_sogunnar_000030 51 00:16:22.32 15.36 0.25 upp úr níu á sunnudagsmorgni tuttugasta og áttunda ágúst hringdi síminn það var frænka enn að vopnaðir hvítir menn hefðu ráðist inn �� heimili ræturnar í money geisar -i_ljosi_sogunnar_000030-0053-00:17:3400-00:00:1052 i_ljosi_sogunnar_000030 53 00:17:34.00 10.496 0.18 miðvikudagsmorgun þrítugasta og fyrsta ágúst var robert hodges sautján ára að fiska í tala hasen svo venjulega þegar hann kom auga á tvo fótleggi í vatninu við árbakkann -i_ljosi_sogunnar_000030-0055-00:18:0404-00:00:1054 i_ljosi_sogunnar_000030 55 00:18:04.04 10.496 0.16 um hálsinn á honum var vafinn gaddavír sem í var fest sjötíu kílóa stálvifta úr bómullarfræskilju einhver hafði bersýnilega viljað að líkið sykki til botns -i_ljosi_sogunnar_000030-0056-00:18:1528-00:00:0650 i_ljosi_sogunnar_000030 56 00:18:15.28 6.528 0.07 drengurinn var nakinn að á einum fingri var silfraður hringur sem á voru griðastað t -i_ljosi_sogunnar_000030-0057-00:18:2228-00:00:1200 i_ljosi_sogunnar_000030 57 00:18:22.28 12.032 0.39 þannig var hægt að slá föstu að þetta var vissulega lík emmetts till fjórtán ára því þetta var innsiglishringur föður hans luis til hermannsins en mettað aldrei skilið hann við sig -i_ljosi_sogunnar_000030-0061-00:19:2272-00:00:1620 i_ljosi_sogunnar_000030 61 00:19:22.72 16.256 0.22 en ástæða þess að nafni til er enn þekkt í dag og ástæða þess að dauði hans er talinn hafa haft mikil áhrif á sögu svartra í bandaríkjunum er öðru fremur sú að meinti móðir hans tók strax þá ákvörðun að láta son sinn ekki hafa dáið til einskis -i_ljosi_sogunnar_000030-0062-00:19:4552-00:00:3222 i_ljosi_sogunnar_000030 62 00:19:45.52 32.256 0.28 lögreglustjórinn í talaat skipaði útfararstjóranum á svæðinu að grafa lík emmetts till hið snarasta samdægurs en þegar meintir af því í gegnum frændfólkið syðra tók það ekki í mál og henni tókst frá cicak fá það fram að annar útfararstjóri tæki við líkinu og flutti að norður hún þurfti að borga rúm árslaun sín fyrir flutninginn og honum fylgdi eitt skilyrði líkið skyldi flutt til skakkara kistu og síðan greftrað í þeirri sömu kistu og alls ekki skyldi opna kistuna -i_ljosi_sogunnar_000030-0063-00:20:1846-00:00:1570 i_ljosi_sogunnar_000030 63 00:20:18.46 15.616 0.43 en þetta tók minnti kál heldur þvert á móti fór hún ekki einungis fram á að fá að sjálf berja líkamsleifar sonar síns augum heldur kistan hans yrði opin í jarðarförinni svo allir gætu séð var gerð honum hvítu mennirnir í mississippi -i_ljosi_sogunnar_000030-0066-00:21:3024-00:00:0738 i_ljosi_sogunnar_000030 66 00:21:30.24 7.424 0.38 rúmeni stökk upp úr hjólastólum á föstudag þegar panama limited legsteinar kom að -i_ljosi_sogunnar_000030-0067-00:21:3846-00:00:1028 i_ljosi_sogunnar_000030 67 00:21:38.46 10.24 0.29 hún pretti yfir renna brautina að flutningavagnar þar sem líkið lá í viðarkassa þar féllu á hnossið -i_ljosi_sogunnar_000030-0068-00:21:4918-00:00:0418 i_ljosi_sogunnar_000030 68 00:21:49.18 4.224 0.43 ástir min ástinni ég hef varið í gegnum eld til að fá í heim -i_ljosi_sogunnar_000030-0070-00:22:0134-00:00:0694 i_ljosi_sogunnar_000030 70 00:22:01.34 7.04 0.27 þvert á öll fyrirmæli var kistan svo opnuð á útfararstofu skóg hryllilegur raunveruleikinn blasti við -i_ljosi_sogunnar_000030-0071-00:22:0918-00:00:0812 i_ljosi_sogunnar_000030 71 00:22:09.18 8.064 0.17 í þvertók fyrir að útfararstjórinn reyndi á nokkurn hátt að fegra líkið og bauð hverjum sem vildi að virða það fyrir sér á útfararstofunni -i_ljosi_sogunnar_000030-0072-00:22:1804-00:00:3092 i_ljosi_sogunnar_000030 72 00:22:18.04 30.848 0.21 blaðið í borginni áætlaði daginn eftir að fjörutíu þúsund sígarettu lagt leið sína þangað til að sjá líkið fyrsta kvöldið biðröðin hlykkjaðist um allt hverfið sömu sögu var að segja næstu þrjá daga líklega hafa meira en hundrað eða tvö hundruð þúsund í kaaba skoðað lík mesti það var ekki auðvelt spreyja varð ilmefnum yfir útfararstofuna vegna óþefs af líkinu þau gerðu þó lítið við kistuna stóðu menn tilbúnir að grípa þá sem féllu í yfirlið -i_ljosi_sogunnar_000030-0074-00:23:0402-00:00:3218 i_ljosi_sogunnar_000030 74 00:23:04.02 32.256 0.13 útförin fór fram sjötta september kirkjan var full fimmtán hundruð syrgjendur fyrir utan kirkjunnar stóðu þúsundir og hlustuðu á athöfnina í gegnum hátalara ljósmyndarar voru á staðnum sem tóku myndir af syrgjandi móðurinni og nærmyndir af illa förnu líkinu í kistunni myndir sem síðar voru birtar í dagblöðum um öll bandaríkin og um allan heim og reiðin hélt áfram að kraumaði mettað alþjóðlegt frétta og baráttumál og syrgjandi móðirin meinti var orðinn að eldheitri baráttukonu -i_ljosi_sogunnar_000030-0075-00:23:3664-00:00:1192 i_ljosi_sogunnar_000030 75 00:23:36.64 11.904 0.33 varnargarðurinn ávarpar einföld fund aðeins nokkrum dögum eftir dauða sonar síns arnar -i_ljosi_sogunnar_000030-0076-00:23:5372-00:00:0886 i_ljosi_sogunnar_000030 76 00:23:53.72 8.96 0.22 ég var ánægð ég bjó í sex herbergi íbúð í átti bíl í átti barn engin angra okkur og ég væri góðu starfi -i_ljosi_sogunnar_000030-0077-00:24:0308-00:00:1154 i_ljosi_sogunnar_000030 77 00:24:03.08 11.52 0.14 og hélt að það væri nóg að skipta mér bara af sjálfri sér irene -i_ljosi_sogunnar_000030-0079-00:24:3432-00:00:2890 i_ljosi_sogunnar_000030 79 00:24:34.32 28.8 0.38 sérmerktar morguninn eftir að hvítu mennirnir réðust inn til hans tilkynnt málið til lögreglustjórans close manntali lögreglustjórinn tórði það orð á sér að vera réttsýnn maður jafnvel þegar kom að málefnum svartra og hann handtók þennan sama dag búðareigandann rapat og eldri hálfbróður hans taala sem sérmerktar að hefði verið hinn hvíti vopnaði maðurinn þessa nótt -i_ljosi_sogunnar_000030-0080-00:25:0378-00:00:1610 i_ljosi_sogunnar_000030 80 00:25:03.78 16.128 0.39 lík emmetts var þó enn ófundið og þeir brengla játuðu að lokum að hafa rænt honum um nóttina en látið hann lausan þegar þeir áttuðu sig á því sögðu þeir að þetta væri ekki réttur piltur emmett væri ekki kjaftaskurinn úr búðinni sem hefði áreitt karlana -i_ljosi_sogunnar_000030-0081-00:25:2028-00:00:2230 i_ljosi_sogunnar_000030 81 00:25:20.28 22.272 0.39 en eftir að lík emmetts fannst rúma þrjátíu kílómetra frá manni í annarri sýslu tala hasla tók annar lögreglustjóri yfir rannsókn málsins henry strider hafði ekki sama réttsýnisorð á sér og stjórnklefans þvert á móti var hann þekktur sem einn af hörðustu lögreglustjórunum í öllu mississippi -i_ljosi_sogunnar_000030-0082-00:25:4308-00:00:1774 i_ljosi_sogunnar_000030 82 00:25:43.08 17.664 0.26 það varð fljótt nokkuð ljóst að hann hafði ekki sama áhuga á að rannsaka mál emmetts til hlítar og með formann gerði það að frekar hálfum hug af flestu að dæma enda var hann á þeirri skoðun að flest vandamál mississippi mætti rekja til negra að norðan -i_ljosi_sogunnar_000030-0083-00:26:0140-00:00:3350 i_ljosi_sogunnar_000030 83 00:26:01.40 33.536 0.4 og efendi og þá var fjárráð var svosem óvanalegt á þessum slóðum að hvítum mönnum væri yfirleitt refsað fyrir glæpi gegn svörtum það var því nokkuð óvanalegt að það hefði yfir höfuð verið réttað yfir þeim rapat og tvöfalt haldin hófust engu að síður í dómshúsinu í somner í mississippi á heimavelli lögreglustjórans henry strider nítjánda september nítján hundruð fimmtíu og fimm aðeins tuttugu dögum eftir að lík emmetts fannst -i_ljosi_sogunnar_000030-0084-00:26:3534-00:00:2114 i_ljosi_sogunnar_000030 84 00:26:35.34 21.12 0.31 það aðalatriðunum um mál emmetts jókst mikið eftir jarðarförina og myndirnar af líki hans birtust allstaðar mörgum mississippi búum fannst að þeim og ríki þeirra vegið og almenningsálit var með meintum morðingjum -i_ljosi_sogunnar_000030-0086-00:27:5000-00:00:2132 i_ljosi_sogunnar_000030 86 00:27:50.00 21.376 0.18 þeir ákærðu héldu áfram að halda því fram að þeir hefðu sleppt emmett till eftir stuttan akstur verjandi þeirra sagði það svo óvíst hvort emmett væri yfirleitt dáinn kannski hefði óþekkjanlegt líkið verið af einhverjum öðrum þessi eini hringur á fingri hans sannaði ekkert stræti lögreglustjóri hafði reyndar fyrstur velt þessari spurningu fram fyrir réttarhöldin -i_ljosi_sogunnar_000030-0087-00:28:1200-00:00:1782 i_ljosi_sogunnar_000030 87 00:28:12.00 17.792 0.22 daginn áður en réttarhöldin hófust hafði ákæruvaldið fengið veður af tveimur vitnum sem ekki hefðu tjáð sig við neinn tveimur ungum svörtum mönnum sem unnu fyrir bróður mæla hafði orðið vitni að því þegar bræðurnir leiddu emmett till skúrnum að sem þeir pyntuðu hann og myrtu -i_ljosi_sogunnar_000030-0088-00:28:3104-00:00:1878 i_ljosi_sogunnar_000030 88 00:28:31.04 18.816 0.24 en stræti lögreglustjóri handtók mennina stækkaði í fangelsi svo þau gætu ekki sagt sögu sína fyrir dómi og hélt þeim þar þangað til að dómur féll önnur vitni sem höfðu séð mennina tvo með emmett eða heyrt öskur og burtust úr mörg svo óttaslegin fyrir dómana komu varla upp orði -i_ljosi_sogunnar_000030-0090-00:29:1312-00:00:1238 i_ljosi_sogunnar_000030 90 00:29:13.12 12.288 0.06 þó svo að ljósmyndun hafi verið bönnuð í dómsal var einn blaðaljósmyndari svo uppnuminn af staðfestu prestsins að hann smellti af mynd í laumi en með þegar rætur og bendir löngum vísifingri á mæla -i_ljosi_sogunnar_000030-0091-00:29:2646-00:00:1126 i_ljosi_sogunnar_000030 91 00:29:26.46 11.264 0.2 en þrátt fyrir þetta var útkoma réttarhaldanna líklega fyrirséð vetrarferðinni -i_ljosi_sogunnar_000030-0092-00:29:3838-00:00:2120 i_ljosi_sogunnar_000030 92 00:29:38.38 21.248 0.23 kviðdómur hvítra mississippi karla ákvað að sýkna randall af ákæru að hafa myrt emmett hver velti vöngum í sextíu og sjö mínútur en einn sagði síðar að þetta hefði ekki þurft að taka svona langan tíma ef hvítrar hefði ekki tekið sér pásu til að fá sér gos -i_ljosi_sogunnar_000030-0093-00:30:0062-00:00:0618 i_ljosi_sogunnar_000030 93 00:30:00.62 6.144 0.13 bæjanna voru fáorðir í fréttaviðtali eftir að réttarhöldum lauk en sögðust fegnir að sleppa lausir -i_ljosi_sogunnar_000030-0095-00:30:2142-00:00:0596 i_ljosi_sogunnar_000030 95 00:30:21.42 6.016 0.35 hvað gat ég annað gert hann var vonlaus ég er enginn fauti í að aldrei gert er negra nokkur veginn -i_ljosi_sogunnar_000030-0096-00:30:3122-00:00:0482 i_ljosi_sogunnar_000030 96 00:30:31.22 4.864 0.28 kann að eiga við þá jákvæð bara að það væri kominn tími til að vara þetta fólk við -i_ljosi_sogunnar_000030-0102-00:32:1132-00:00:1816 i_ljosi_sogunnar_000030 102 00:32:11.32 18.176 0.28 reyndar fór hetjuljóminn brengla heima í misseri þrátt erfitt með að fóta sig í lífinu eftir þetta hélst í á störfum og stunduðu smágæpi báðir létust úr krabbameini mælandinn áttatíu og brennt hundruð níutíu og fjögur -i_ljosi_sogunnar_000030-0103-00:32:3090-00:00:3604 i_ljosi_sogunnar_000030 103 00:32:30.90 35.968 0.44 seiknunina móðir emmetts ferðaðist um bandaríkin með öðru baráttufólki næstu misserin og árin og talaði um son sinn reiði vegna örlaga emmetts till og sýknudómsins yfir morðingjum hans varð til þess að aukinn kraftur færðist í réttindabaráttu svartra um öll bandaríkin nefndu menn nafn emmetts till og kröfðust réttlætis martin er kynti um emmett í ræðum sínum -i_ljosi_sogunnar_000030-0104-00:33:0740-00:00:0766 i_ljosi_sogunnar_000030 104 00:33:07.40 7.68 0.28 eina slíka ræðu heyrði kona nafni rosa park í heimabæ sínum montgomery albanans nítján hundruð fimmtíu og fimm -i_ljosi_sogunnar_000030-0105-00:33:1584-00:00:0988 i_ljosi_sogunnar_000030 105 00:33:15.84 9.856 0.11 löngu síðar var hann skipað að gefa eftir sæti sitt í strætisvagni fyrir hvítan farþega en á þeirri stundu sagði hún síðar hugsaði hún til emmetts till -i_ljosi_sogunnar_000030-0106-00:33:3784-00:00:0620 i_ljosi_sogunnar_000030 106 00:33:37.84 6.144 0.0 síðan hefur auðvitað margt áunnist í baráttu svartra bandaríkjamanna fyrir réttindum og gegn fordómum -i_ljosi_sogunnar_000030-0107-00:33:4526-00:00:1332 i_ljosi_sogunnar_000030 107 00:33:45.26 13.312 0.3 en tvö þúsund og sex voru skilti sett upp á ýmsum stöðum í mississippi sem tengjast sögu emmetts í manna sem skúrinn stóð þar sem hann dró sinn síðasta andardrátt við bakka tala ansar sem líkið fannst -i_ljosi_sogunnar_000030-0109-00:34:0326-00:00:0982 i_ljosi_sogunnar_000030 109 00:34:03.26 9.856 0.21 það hefur verið málað yfir þau alveg skotið á þau það hafi verið spreyjaðir áður inkanna staðir haturssamtakanna kúgun -i_ljosi_sogunnar_000030-0110-00:34:2038-00:00:2110 i_ljosi_sogunnar_000030 110 00:34:20.38 21.12 0.18 margar bækur hafa verið ritaðar um millais og afleiðingar dauðans tvö þúsund og sautján gaf sagnfræðingurinn tíma því tonna þallín tjáði sig í fyrsta sinn opinberlega konan sem sakaði til um áreitni og varð þannig kveikjan að málinu kalíbera -i_ljosi_sogunnar_000030-0111-00:34:4216-00:00:0990 i_ljosi_sogunnar_000030 111 00:34:42.16 9.984 0.06 hún hafði þá látið lítið fyrir sér fara frá nítján hundruð fimmtíu og fimm hún hafði fyrst samband við tyson að eigin frumkvæði árið tvö þúsund og sjö orðinn sjötíu og tvö ár -i_ljosi_sogunnar_000030-0112-00:34:5270-00:00:0736 i_ljosi_sogunnar_000030 112 00:34:52.70 7.296 0.1 sagði honum svo að þáverandi eiginmaður hennar rafrænt hafi beitt hana ofbeldi og hún hafði verið hrædd við báða þá bræður -i_ljosi_sogunnar_000030-0113-00:35:0100-00:00:1154 i_ljosi_sogunnar_000030 113 00:35:01.00 11.52 0.0 játaði hún að emmett hefði ekki gert neitt af því sem hann var sakaður um á sínum tíma hann hafði sannarlega ekki ráðist á hana eða viðhaft nein ógnandi eða klámfengin ummæli eða tilburði -i_ljosi_sogunnar_000030-0114-00:35:1756-00:00:0456 i_ljosi_sogunnar_000030 114 00:35:17.56 4.608 0.08 ekkert sem hann hafi mögulega gert gæti réttlæt þau örlög sem hann hlaut -i_ljosi_sogunnar_000031-0003-00:01:0804-00:00:2596 i_ljosi_sogunnar_000031 3 00:01:08.04 25.984 0.2 það var ekki sjálfgefið hvikaði þó ekki rætt við neinn utan geðspítalans hvorki fjölmiðlamenn í lögreglu í mörg ár en rosalega að skrifa honum og viti menn fékk svar að lokum jákvætt versti raðmorðingi norðurlanda augunum að kíkja í heimsókn -i_ljosi_sogunnar_000031-0004-00:01:5050-00:00:2064 i_ljosi_sogunnar_000031 4 00:01:50.50 20.608 0.42 fyrsta heimsókn rosario þúsund og átta og stressi þar sem hafði þá dvalið í hátt í taugarnar spjölluðu um ýmislegt ekkert sérstakt sú næsta var álíka þegar blaðamaðurinn heimsótti kvikari ja sinn sagðist hann upp úr þurru vilja segja sannleikann -i_ljosi_sogunnar_000031-0005-00:02:1240-00:00:2002 i_ljosi_sogunnar_000031 5 00:02:12.40 19.968 0.12 invitation viðurkenndi það þá í myndavél að hann hefði ekki framið neitt af þeim morðum sem hann haf��i verið dæmdur fyrir og engin önnur heldur -i_ljosi_sogunnar_000031-0007-00:03:0614-00:00:2256 i_ljosi_sogunnar_000031 7 00:03:06.14 22.528 0.26 skömmu síðar hætti serbar og fór að vinna á öðrum geðsjúkrahúsum eflaust hefur hann fylgst með því hvernig mál fyrrverandi sjúklings hans blés út hvernig stórar varð að raðmorðingjanum tóma sig kikni hann var dæmdur fyrir átta morð á sjö árum hvernig hróður settar svo byltingarkenndra meðferðaraðferða þar hafði svo borist um heim allan -i_ljosi_sogunnar_000031-0012-00:04:5744-00:00:0742 i_ljosi_sogunnar_000031 12 00:04:57.44 7.424 0.27 fékk tvær pillunnar um þrjú ljónanna dagsins og barði höfðinu af fullu afli í verinu -i_ljosi_sogunnar_000031-0016-00:07:0062-00:00:0926 i_ljosi_sogunnar_000031 16 00:07:00.62 9.216 0.32 nokkra mánuði edrú að sture svo um að fá að hætta alfarið í samtalsmeðferð kurteislega þegar vildi síður særa starfsfólkið á setur -i_ljosi_sogunnar_000031-0020-00:09:0364-00:00:0952 i_ljosi_sogunnar_000031 20 00:09:03.64 9.472 0.3 vegna skipti honum nafn tóku nafnið thomas kvikað fela sig en helst vildi hann bara ekki fara frá serov hófi -i_ljosi_sogunnar_000031-0023-00:10:5678-00:00:0510 i_ljosi_sogunnar_000031 23 00:10:56.78 4.992 0.18 drit játaði umsvifalaust að hafa myrt hvern einasta dreng á listanum -i_ljosi_sogunnar_000031-0024-00:11:0620-00:00:0846 i_ljosi_sogunnar_000031 24 00:11:06.20 8.448 0.33 þegar sture fór að játa í upphafi tíunda áratugarins voru dýrslegir raðmorðingjar áberandi í dagrenningu -i_ljosi_sogunnar_000031-0025-00:11:2468-00:00:2462 i_ljosi_sogunnar_000031 25 00:11:24.68 24.576 0.47 stóra sjálfur frá því síðar að hann hafi fengið innblástur að ógeðslegum morðsögum sínum um limlestingar og mannát úr bókrollum raðmorðingjann patrick beinan ameríkaníserað sem og kvikmyndinni seðlum og fleiri álíka verkum -i_ljosi_sogunnar_000031-0027-00:12:5296-00:00:2002 i_ljosi_sogunnar_000031 27 00:12:52.96 20.096 0.42 svertingjatónlist ég fékk mikil viðbrögð gríðarleg mikilvægrar sterkari gerði það svo auðvelt að halda áfram að spinna upp sögur -i_ljosi_sogunnar_000031-0028-00:13:1338-00:00:0898 i_ljosi_sogunnar_000031 28 00:13:13.38 8.96 0.29 viðbrögð frá sálfræðingurinn frá leiðbeinandi þeirra á starfsmönnum gríðarmiklir sem maður í veikri stöðu vildu auðvitað viðhalda -i_ljosi_sogunnar_000031-0030-00:13:4350-00:00:1052 i_ljosi_sogunnar_000031 30 00:13:43.50 10.496 0.09 stórborgar var þannig besti sjúklingurinn á setur sem sannaði allar kenningar starfsfólksins þar og saman brutu blað í sögu sálfræðinnar og geðlækninga -i_ljosi_sogunnar_000031-0032-00:14:3434-00:00:2766 i_ljosi_sogunnar_000031 32 00:14:34.34 27.648 0.07 í fyrsta þætti minntist ég á að þegar farið var að leggja meiri áherslu á sálfræðimeðferð á settra sinu í byrjun tíunda áratugar voru þar fáir menntaðir sálfræðingar starfandi í stað þess voru nokkrir geðlæknar sem tóku að sér samtalsmeðferð og nutu til þess handleiðslu virts sálgreinis í stokkhólmi sem var með litla stofu í miðborginni þessi sálgreinir sem tók þannig stóran þátt í að móta nýja stefnu settar norell -i_ljosi_sogunnar_000031-0037-00:18:3016-00:00:2014 i_ljosi_sogunnar_000031 37 00:18:30.16 20.096 0.31 bækur eins sybil saga sálgreinisins corneliu wilbur sem með dáleiðslu læknaði fársjúka konu sem hafði eftir misnotkun af hendi móður sinnar þróað fimmtán aukapersónuleika vöktu mikla athygli hún kom út sjötíu og þrjú og var kvikmynduð fjórum árum síðar -i_ljosi_sogunnar_000031-0038-00:18:5078-00:00:0902 i_ljosi_sogunnar_000031 38 00:18:50.78 8.96 0.3 að rugga á margföldum persónuleika á vesturlöndum margfölduðust í kjölfarið -i_ljosi_sogunnar_000031-0039-00:19:0676-00:00:3272 i_ljosi_sogunnar_000031 39 00:19:06.76 32.64 0.34 og annarri metsölubók misreiknað áttatíu sagði kanadíski geðlæknirinn loisar sögu sjúklings síns svo síðar eiginkonu með salsins í dáleiðslumeðferð vegna þunglyndis fór að rifja upp minningar af hryllilegu ofbeldi í æsku af hendi satanísks sértrúarsöfnuðar sem fjölskylda hennar tilheyrði slíkir satanistasöfnuðir reyndust svo fyrirfinnast víða á vesturlöndum allavega samkvæmt minningum sem skjólstæðingar sálfræðinga og geðlækna á þessum tíma rifjuðu -i_ljosi_sogunnar_000031-0042-00:21:3550-00:00:1480 i_ljosi_sogunnar_000031 42 00:21:35.50 14.72 0.24 ólíkar að því að meðferð af þessu tagi gæti ekki aðeins gagnast venjulegi fólki sem glímdi við einhver sálræn vandamál heldur þeim sem voru alvarlega sjúkir af geðsjúkdómum eins og vistmönnum á réttargeðdeildinni setur -i_ljosi_sogunnar_000031-0056-00:31:4610-00:00:1882 i_ljosi_sogunnar_000031 56 00:31:46.10 18.816 0.38 felgujárn sagði stures nei tjakkur járnstykki karatehögg höfuðið kúbein skófla öxi spark í höfuðið loksins eftir að hafa verið spurður um þetta hundrað fimmtíu sinnum og giskað á meira en tíu morðvopn eða aðferðir rann strita víðar -i_ljosi_sogunnar_000031-0068-00:38:5582-00:00:1558 i_ljosi_sogunnar_000031 68 00:38:55.82 15.616 0.17 en vegna lyga hans vegna óábyrgra sálfræðikenninga og ofneyslu geðlyfja vegna óhæfra lögreglumanna og óhæfra saksóknara og óhæfra dómara hversu margir alvöru morðingjar ætli séu líka frjálsir menn í dag -i_ljosi_sogunnar_000032-0002-00:01:1558-00:00:1532 i_ljosi_sogunnar_000032 2 00:01:15.58 15.36 0.28 kvöldið eftir leituðu innlendir ferðamenn frá gautaborg að tjaldstæði í nágrenni apoorva vatnsins tóku þeir eftir tjaldi sem hafði fallið saman sáu móta fyrir manneskju inni í tjaldinu þeir kölluðu til lögreglu -i_ljosi_sogunnar_000032-0003-00:01:3192-00:00:1908 i_ljosi_sogunnar_000032 3 00:01:31.92 19.072 0.35 ytra og innratjaldið var lokað með rennilás en einhver hafði stungið hjónin margoft með hnífi í gegnum tjalddúkinn marinus tuttugu og fimm sinnum og jafnt tugum sinnum en í tjaldinu var alltaf rústir útleikin líkin innan um rifnar og blóðugar vindsængur og saba -i_ljosi_sogunnar_000032-0004-00:01:5210-00:00:1678 i_ljosi_sogunnar_000032 4 00:01:52.10 16.768 0.15 rannsóknin á tjaldmorðunum við apoorva ein sú umfangsmesta í sögu lögreglunnar í norður svíþjóð vettvangurinn var rannsakaður ítarlega ótal manns voru yfirheyrðir grunur féll á nokkra en ekkert var hægt að sanna neitt á neinn þetta var sönn ráðgáta -i_ljosi_sogunnar_000032-0005-00:02:0996-00:00:1302 i_ljosi_sogunnar_000032 5 00:02:09.96 13.056 0.22 vakir en ellefu árum síðar nítján hundruð níutíu og fimm að maður nokkur játaði að hafa orðið þeim marinus og janny stikaði tjaldi við apoorva á sumarkvöldi nítján hundruð áttatíu og fjögur -i_ljosi_sogunnar_000032-0006-00:02:2350-00:00:0922 i_ljosi_sogunnar_000032 6 00:02:23.50 9.216 0.17 sá maður var þá vistmaður á réttargeðdeild í bænum setur sænsku dölunum og þegar einn alræmdasti raðmorðingi svíþjóðar -i_ljosi_sogunnar_000032-0010-00:04:3320-00:00:0934 i_ljosi_sogunnar_000032 10 00:04:33.20 9.344 0.05 þannig væri hægt að komast til botns í því hvað hrjáði hvern einstakling komast að kjarna einstaklingsins og vonandi loksins ná bata -i_ljosi_sogunnar_000032-0015-00:06:5464-00:00:2618 i_ljosi_sogunnar_000032 15 00:06:54.64 26.112 0.33 síðar þremur vikum eftir að lögreglan var komin í mál tómas arkirnar nítján hundruð níutíu og þrjú var farið með hinn grunaða í þrjú hundruð kílómetra bílferð frá settust bent á og hvar hann hefði numið jóhann asplund á brott fyrir þrettán árum og hvaðan hafði komið líkamsleifum fyrir -i_ljosi_sogunnar_000032-0023-00:09:2830-00:00:0818 i_ljosi_sogunnar_000032 23 00:09:28.30 8.192 0.44 verður að anda í plastpoka þær fimm milligrömm í viðbót stolt og tvær símtölum við höfuðverk -i_ljosi_sogunnar_000032-0024-00:09:3690-00:00:1546 i_ljosi_sogunnar_000032 24 00:09:36.90 15.36 0.11 skyndilega rifjaðist svo upp fyrir kvikað hann hafði bútað lík jóhans alonso sömuleiðis hvar hann hefði komið fyrir höfðinu á drengnum en eftir fjögurra tíma göngu var hann of þreyttur til að vísa lögreglunni veginn þangað -i_ljosi_sogunnar_000032-0033-00:14:4570-00:00:0416 i_ljosi_sogunnar_000032 33 00:14:45.70 4.224 0.0 myndin er af því hvernig ég hef smátt og smátt byggi upp -i_ljosi_sogunnar_000032-0037-00:16:0422-00:00:1946 i_ljosi_sogunnar_000032 37 00:16:04.22 19.456 0.07 arafats líka heima og setur hann gekk berseksgang á göngunum svo að binda varð kviknaður hann hringdi í lækna með hótanir en það skrifaði hýsli sínum ógnandi bréf -i_ljosi_sogunnar_000032-0040-00:16:3692-00:00:0536 i_ljosi_sogunnar_000032 40 00:16:36.92 5.376 0.27 verðlaun svo glaður að horfa á ég veit sannleikann ekki sture -i_ljosi_sogunnar_000032-0042-00:16:5188-00:00:1868 i_ljosi_sogunnar_000032 42 00:16:51.88 18.688 0.24 skikka fljótlega greindur með margfaldan eða rofinn persónuleika mpd í viðbót við aðrar greiningar sem hann státaði þá þegar af hann þróaði líka með sér fleiri persónuleika með tímanum til dæmis móðurímyndina nönu og life af einhverjum ástæðum talaði bara ensku -i_ljosi_sogunnar_000032-0044-00:18:1018-00:00:1912 i_ljosi_sogunnar_000032 44 00:18:10.18 19.072 0.21 læknarnir á setri nú alveg og lögreglumennirnir líka frásögn hans var svo skýr að það var eiginlega enginn vafi að tómas hvikaði orðið nafna sínum blomgren að bana nítján hundruð sextíu og fjögur og það var enginn vafi að það var að taka endurheimtar minningar hans trúar -i_ljosi_sogunnar_000032-0047-00:20:0480-00:00:1580 i_ljosi_sogunnar_000032 47 00:20:04.80 15.744 0.11 var óljósu minningar vöktu sérstaka athygli bæði lækna og lögreglu því bara örfáum dögum áður höfðu fyrst verið fluttar fregnir af því að veiðimaður á göngu í nágrenni port hefði fundið líkamsleifar drengs í skóginum -i_ljosi_sogunnar_000032-0048-00:20:2166-00:00:1298 i_ljosi_sogunnar_000032 48 00:20:21.66 12.928 0.17 lögregla hafði þegar skorið úr um að þetta væru líkamsleifar sjálfsmorði hann hafði beðið bana var enn óljóst en það taldi tímaskekkja mjög vel -i_ljosi_sogunnar_000032-0051-00:21:3548-00:00:2124 i_ljosi_sogunnar_000032 51 00:21:35.48 21.248 0.38 lýsingar hans þóttu koma heim og saman við ástand líkamsleifanna sem fundust og haustið nítján hundruð níutíu og fjögur var tómas kvikað fyrir morðið á sjálfsmorðið sem kviknar ákærður fyrir þar sem rannsóknin á morðinu á jóhannesar enn í gangi og thomasar lunginn og alvars -i_ljosi_sogunnar_000032-0054-00:23:1006-00:00:1354 i_ljosi_sogunnar_000032 54 00:23:10.06 13.568 0.24 kristjánsson var reyndar ekki alveg hlutlaus sérfræðingur því hann hafði nokkrum mánuðum áður byrjað að taka þátt í meðferð kvisast annars skýringu á glæpum kvikari áliti sínu fyrir dómnum -i_ljosi_sogunnar_000032-0057-00:23:5050-00:00:1216 i_ljosi_sogunnar_000032 57 00:23:50.50 12.16 0.18 eftir tveggja daga réttarhöld var tómas kvikindu fyrir að hafa myrt sjálfsmorð sjötíu og sex hann skyldi áfram vistast á réttargeðdeild setri -i_ljosi_sogunnar_000032-0059-00:24:3226-00:00:1256 i_ljosi_sogunnar_000032 59 00:24:32.26 12.544 0.25 rannsókn lögreglu á tjaldmorðunum í apoorva enn opin fjórtán árum síðar lögreglan hafði meira að segja mann í sigtinu þekktan ofbeldismann þarna í sveitinni sem sat þá þegar inni fyrir annað morð -i_ljosi_sogunnar_000032-0060-00:24:4522-00:00:1416 i_ljosi_sogunnar_000032 60 00:24:45.22 14.08 0.35 en nú tók rannsóknin nýja stefnu vitað kristinni er hvasst saksóknari og seppo penttinen lögreglufulltrúi tóku málið yfir ásamt læknunum á steininum fyrrnefnda sven og kristjánsson -i_ljosi_sogunnar_000032-0061-00:25:0014-00:00:1690 i_ljosi_sogunnar_000032 61 00:25:00.14 16.896 0.28 rannsókn þeirra fór fram á hefðbundinn hátt kviknar yfirheyrður margoft bæði af penttinen og í gegnum lækna sína iðulega komst kvikindið uppnám við yfirheyrslurnar svo það þurfti að gefa honum vel af bensólyfjum til að róandi niður á meðferðarsófann -i_ljosi_sogunnar_000032-0062-00:25:1748-00:00:0572 i_ljosi_sogunnar_000032 62 00:25:17.48 5.632 0.0 kvikindi ítrekað að stytta sér aldur um þetta leyti en lögreglurannsóknin hélt þó áfram -i_ljosi_sogunnar_000032-0064-00:25:5674-00:00:1468 i_ljosi_sogunnar_000032 64 00:25:56.74 14.592 0.03 einhverjum kom játning kvisast hingað til hafði hann bara játað morð á ungum piltum sem hann laðaðist að kynferðislega karl og kona á miðjum aldri var eitthvað allt annað -i_ljosi_sogunnar_000032-0066-00:26:3188-00:00:1126 i_ljosi_sogunnar_000032 66 00:26:31.88 11.264 0.15 og neitunin minnti að náða hvernig foreldrar hans höfðu afneitað honum í æsku og konan minnti hann á móður hans ellington tók þá yfir og hann þjóðarsál -i_ljosi_sogunnar_000032-0067-00:26:5428-00:00:2578 i_ljosi_sogunnar_000032 67 00:26:54.28 25.728 0.27 rétt eins og í máli sjálfann engin sönnunargögn sem renndu stoðum undir frásögn kvisti spurður hans þótti svo sannfærandi sem og endursköpun á glæpnum á vettvangi og sérfræðiálit sven og kristjánsson dómari í héraðsdómi alvari tuttugasta og fimmta janúar nítján hundruð níutíu og sex dæmdur fyrir að hafa tólf árum fyrr myrt marinus og janny seku -i_ljosi_sogunnar_000032-0071-00:29:1372-00:00:3752 i_ljosi_sogunnar_000032 71 00:29:13.72 37.632 0.15 pólitíkinni síðan í girtar nýjungar til restaurant jhos príon þar sem hún bjó með fjölskyldu sinni síðdegis á sunndegi júlí nítján hundruð áttatíu og átta og ekkert spurðist til hennar síðan þrátt fyrir umfangsmestu lögreglurannsókn í sögu noregs hundrað lögreglumenn sem yfirheyrðu sautján hundruð tuttugu og eina manneskju fóru yfir fjögur þúsund sex hundruð fjörutíu og fimm ábendingar og könnuðu þrettán þúsund sex hundruð áttatíu og fimm farartæki manneskjur og annað í nágrenninu -i_ljosi_sogunnar_000032-0076-00:31:3576-00:00:0688 i_ljosi_sogunnar_000032 76 00:31:35.76 6.912 0.44 þetta er úr upptöku lögreglu á vettvangi í drammen kvisast við morðið hafa fundið til hræðslu -i_ljosi_sogunnar_000032-0080-00:32:4274-00:00:1930 i_ljosi_sogunnar_000032 80 00:32:42.74 19.328 0.28 og þeir réðust í hina umfangsmestu og dýrustu einstöku lögregluaðgerð í réttarsögu noregs að pumpa öllu vatninu úr tjörninni ringen til að leita að niðurbútuðum líkamsleifum herslumuninn væri tómt -i_ljosi_sogunnar_000032-0082-00:33:2146-00:00:2248 i_ljosi_sogunnar_000032 82 00:33:21.46 22.528 0.33 dómararnir koma franska flykkjast kisur sönnunargögn fundust svo ekki en annan júní nítján hundruð níutíu og átta var tómas kvikindu í héraðsdómi hedemora fyrir að hafa banað hinni norsku therese unnendur í drammen í júlí nítján hundruð áttatíu og átta -i_ljosi_sogunnar_000032-0083-00:33:4776-00:00:1430 i_ljosi_sogunnar_000032 83 00:33:47.76 14.336 0.29 sumarið nítján hundruð níutíu og n��u var kviknað játa í meðferð og í yfirheyrslum ein tuttugu og fimm ógeðfelld morð af ýmsu tagi sænskir fjölmiðlar slógu því þá upp að kvikað vera einn versti raðmorðingi sögunnar á heimsvísu -i_ljosi_sogunnar_000032-0086-00:35:1626-00:00:1200 i_ljosi_sogunnar_000032 86 00:35:16.26 12.032 0.19 á vissan hátt byrjar mál thomasar kvikari jóhans abertura hann játaði og það endar þar einnig því það var síðasta morðið sem hann hlaut dóm fyrir -i_ljosi_sogunnar_000032-0088-00:36:2216-00:00:1926 i_ljosi_sogunnar_000032 88 00:36:22.16 19.2 0.27 fyrir allt þetta hófust réttarhöld loks í máli jóhans asplund mars tvö þúsund og eitt fyrir héraðsdómstólnum í sundsvall á heimavelli aðalleikaranna í kvikari kristinnar hassans peningur þeir höfðu þá rannsakað glæpi kvisti annað í átta ár -i_ljosi_sogunnar_000032-0089-00:36:4206-00:00:1168 i_ljosi_sogunnar_000032 89 00:36:42.06 11.648 0.11 og júní tvö þúsund og eitt var hann loksins dæmdur fyrir fyrsta morðið sem hann játaði hann skyldi áfram vistaður á réttargeðdeildinni í sternberg foreldrum johans saba -i_ljosi_sogunnar_000032-0093-00:38:1504-00:00:2708 i_ljosi_sogunnar_000032 93 00:38:15.04 27.136 0.18 hann hafði verið dæmdur fyrir átta morð en játað tugi til viðbótar þegar þarna var komið sögu voru játningarnar orðnar þrjátíu og níu anandas saksóknari og penttinen lögreglufulltrúi urðu nú að leggja niður rannsókn sína á öllum málunum sem eftir stóðu hvikaði þagnað það átti eftir að líða nokkur ár þar til hann tók aftur til máls opinberlega og þá átti það eftir að vekja mikla athygli -i_ljosi_sogunnar_000033-0001-00:00:1756-00:00:2320 i_ljosi_sogunnar_000033 1 00:00:17.56 23.168 0.43 rétt fyrir hálftíma fyrir hvítasunnu þrettánda maí nítján hundruð sextíu og fjögur kvaddi thomas lunginn fjórtán ára foreldra sína heima í veg í sænsku smálöndunum hann yrði ekki lengi úti fullvissaði hann um hann ætlaði að kíkja niðrí bæ það var söngskemmtun í gangi í almenningsgarðinum þar sem hann hékk jafnan með öðrum ungmennum -i_ljosi_sogunnar_000033-0002-00:00:4122-00:00:1938 i_ljosi_sogunnar_000033 2 00:00:41.22 19.328 0.14 en tímabundin kom aldrei heim aftur að morgni hvítasunnudags fannst líka innan um skóflur hjól og annað drasl í verkfæraskúr við hússein var blár og blóðugur og með buxurnar á hælunum hann hafði verið kyrktur og líklega beittur kynferðislegu ofbeldi fyrir andlátið -i_ljosi_sogunnar_000033-0007-00:03:1430-00:00:0474 i_ljosi_sogunnar_000033 7 00:03:14.30 4.736 0.0 hún hafði þá ekkert heyrt um það en átti eftir að heyra ansi margt á næstu árum -i_ljosi_sogunnar_000033-0008-00:03:1968-00:00:2474 i_ljosi_sogunnar_000033 8 00:03:19.68 24.832 0.22 þessi maður sá sem játaði var þá vistmaður á réttargeðdeild í bænum setri sænsku dölnum á einum helsta geðspítala svíþjóðar hann hafði verið þar til meðhöndlunar í fimm ár vegna ýmissa ofbeldis og kynferðisbrota og nú játaði hann ekki bara að hafa numið á brott og myrt jóhann asplund nítján hundruð áttatíu heldur einnig tómas blomgren sextán árum fyrr -i_ljosi_sogunnar_000033-0011-00:05:2366-00:00:0514 i_ljosi_sogunnar_000033 11 00:05:23.66 5.12 0.46 tekið ung líf sem voru alvöru líf fara að skapa lifandi líf sjálf -i_ljosi_sogunnar_000033-0016-00:06:4742-00:00:2396 i_ljosi_sogunnar_000033 16 00:06:47.42 24.064 0.39 tuttugasta og sjötta apríl nítján hundruð fimmtíu turninum trúargrein skammt frá falun höfuðborg sænsku dalanna dóttirin gun og sonurinn sture fimmtu og sjöttu börn borgara voru fátæk af bændum og verkamönnum til margra kynslóða fjölskyldufaðirinn vegar ómenntaður og vann í verksmiðju -i_ljosi_sogunnar_000033-0017-00:07:1268-00:00:1100 i_ljosi_sogunnar_000033 17 00:07:12.68 11.008 0.32 en átti tvíburabróðirinn sture veraldar nafnið thomas kvikari þekktur og alræmdur sem versti raðmorðingi norðurlandanna en það kom síðar -i_ljosi_sogunnar_000033-0018-00:07:2478-00:00:2514 i_ljosi_sogunnar_000033 18 00:07:24.78 25.216 0.2 faðir tvíburanna var heittrúaður og strangur og andrúmsloftið á heimilinu var þungt sögur stures af bernsku sinni eru dimmar en meira af því síðar það er margt umdeilt í lífshlaupi mannsins sem síðar varð tómas kviknaði frásögn sem hér fylgir er byggð á verðlaunabók rannsóknarblaðamannsins dans josefssons um kvikindin -i_ljosi_sogunnar_000033-0019-00:07:5048-00:00:0694 i_ljosi_sogunnar_000033 19 00:07:50.48 6.912 0.12 sjö ára gamall fékk strita berkla og þurfti að dvelja rúmt ár á berklahæli fjarri fjölskyldu sinni -i_ljosi_sogunnar_000033-0021-00:08:1522-00:00:1090 i_ljosi_sogunnar_000033 21 00:08:15.22 11.008 0.13 var strítt hann var vinalaus alla sína skólagöngu og eins og til að bæta gráu ofan á svart uppgötvaði hann þegar hann komst á táningsár að hann hygðist til annarra karlmanna -i_ljosi_sogunnar_000033-0024-00:09:2582-00:00:0360 i_ljosi_sogunnar_000033 24 00:09:25.82 3.584 0.0 þetta gerði hann svo að segja dag hvern árum saman -i_ljosi_sogunnar_000033-0026-00:09:5960-00:00:1872 i_ljosi_sogunnar_000033 26 00:09:59.60 18.688 0.28 það var um þetta leyti nítján hundruð sextíu og fjögur þegar stórir fjórtán ára sem hann síðar játaði að hafa misnotað og myrt jafnaldra sinn thomas blomgren í almenningsgarði í veg um fimm hundruð kílómetra suður af falun það var einnig um svipað leyti og stórborgar fermdist -i_ljosi_sogunnar_000033-0031-00:12:1176-00:00:1596 i_ljosi_sogunnar_000033 31 00:12:11.76 16.0 0.17 aftur heima í dölunum fékk hann vinnu á sjúkrahúsinu í falun en fíknivandi unglingsins varð sífellt verri hann ánetjaðist amfetamíni sem hægt var að kaupa á götunni í falun og ýmsum pillum sem geðlæknir skrifaði upp á fyrra vegna þunglyndis -i_ljosi_sogunnar_000033-0033-00:12:5244-00:00:0988 i_ljosi_sogunnar_000033 33 00:12:52.44 9.856 0.08 lögreglan komst fljótt á hæla stures morgun einn í október nítján hundruð sextíu og níu byggðu lögreglumenn eftir honum þegar hann lauk næturvakt á sjúkrahúsinu -i_ljosi_sogunnar_000033-0034-00:13:0284-00:00:0580 i_ljosi_sogunnar_000033 34 00:13:02.84 5.888 0.29 sture játaði brot sín en bað að þá að fara heim og svo var örlítið áður en hann mætti til yfirheyrslu -i_ljosi_sogunnar_000033-0041-00:17:2356-00:00:2064 i_ljosi_sogunnar_000033 41 00:17:23.56 20.736 0.34 viðtali sænska blaðið expressen árið tvö þúsund og tólf þrjátíu og átta árum eftir árásina sagðist lennart höglund enn vera hræddur við stórborgarinnar mér er hann enn djöfullinn sjálfur bætti hann við -i_ljosi_sogunnar_000033-0042-00:17:5044-00:00:2862 i_ljosi_sogunnar_000033 42 00:17:50.44 28.672 0.3 hvar er sjálfs fimmtán ára drengur hvarf eftir unglingadansleik svona hljóðaði fyrirsögnin á forsíðu bæjarblaðsins í putnam nóvember nítján hundruð sjötíu og sex læknissonurinn sjálfsmorðstilraunin sést síðan á laugardagskvöldið þegar hann hvarf skyndilega á leið heim af dansleik íþróttahúsi í borginni í njóta -i_ljosi_sogunnar_000033-0043-00:18:1978-00:00:0796 i_ljosi_sogunnar_000033 43 00:18:19.78 7.936 0.06 staðarblaðið pípti fjallaði næstu daga og vikur um hvarf sjálfs sem hvergi fannst þrátt fyrir ítarlega leit -i_ljosi_sogunnar_000033-0044-00:18:2882-00:00:2470 i_ljosi_sogunnar_000033 44 00:18:28.82 24.704 0.13 ekki fyrr en sautján árum síðar tuttugasta og þriðja september nítján hundruð níutíu og þrjú að dagblaðið sló upp nöturlegri fyrirsögn hryllilegur fundur í skóginum veiðimaður á ferð í nágrenni ítali fundið hauskúpu og manneskju og við frekari leifum í grenndinni og við nánari eftirgrennslan kom í ljós að þetta voru líkamsleifar sjálfssm -i_ljosi_sogunnar_000033-0047-00:20:0560-00:00:0934 i_ljosi_sogunnar_000033 47 00:20:05.60 9.344 0.43 hér hófst það sem kannski má lýsa sem tíðindaminnsta og jafnvel besta tímabili í lífi stórborgar sem spannaði mestallan níunda áratuginn -i_ljosi_sogunnar_000033-0049-00:20:1916-00:00:1318 i_ljosi_sogunnar_000033 49 00:20:19.16 13.184 0.14 hann hélt sér edrú nema hann hélt alltaf áfram að taka sinn tiltölulega væga skammt af sobril hann sniffaði ekki og drakk ekki og hjólaði mikið sér til heilsubótar hann endurnýjaði kynnin við systkini sín og fjölskyldum -i_ljosi_sogunnar_000033-0050-00:20:3298-00:00:1302 i_ljosi_sogunnar_000033 50 00:20:32.98 13.056 0.37 nítján hundruð áttatíu og tvö keypti hann litla sjoppu rétt utan við falun með eldri bræðrum sínum sten ove og örjan þeir rakna saman til ársins nítján hundruð áttatíu og sex eignaðist súrna eigin sjoppu -i_ljosi_sogunnar_000033-0051-00:20:4684-00:00:1446 i_ljosi_sogunnar_000033 51 00:20:46.84 14.464 0.03 vel liðinn þrátt fyrir að hafa varið öllum þessum árum í neyslu og verið lokaður inni á geðdeild var hann viðræðugóður og skemmtilegur vinalegur að sjá hávaxinn og nokkuð hraustlegur að fá skalla og með stór stálspangargleraugu -i_ljosi_sogunnar_000033-0052-00:21:0202-00:00:1544 i_ljosi_sogunnar_000033 52 00:21:02.02 15.488 0.35 sjoppan hans sture var að samkomustað unglingsstráka í nágrenninu hann leyfði þeim ýmislegt gaf þeim nammi og gosið síðar hafa vitað að stórir samkynhneigður en hann hafi aldrei leitað á á -i_ljosi_sogunnar_000033-0054-00:21:3040-00:00:1314 i_ljosi_sogunnar_000033 54 00:21:30.40 13.056 0.24 einn drengurinn varð sérstakt uppáhald stures patrik hann var fjórtán ára nítján hundruð áttatíu og sex og vann tunnum í sjoppunni þegar foreldrar hans rifust koma heim til stures þeir horfðu saman á vín -i_ljosi_sogunnar_000033-0055-00:21:4404-00:00:1262 i_ljosi_sogunnar_000033 55 00:21:44.04 12.672 0.16 patrik hefur sömuleiðis alltaf sagt að stóri hafi aldrei leitað á hann en engu að síður varð sture ástfanginn af drengnum svo mjög að þegar á leið heltust svartnættið yfir hann aftur -i_ljosi_sogunnar_000033-0056-00:21:5948-00:00:0514 i_ljosi_sogunnar_000033 56 00:21:59.48 5.12 0.27 fór hann að taka stærri skammta af sobril svo sökk hann aftur ofan í amfetamínneyslu -i_ljosi_sogunnar_000033-0057-00:22:0552-00:00:1730 i_ljosi_sogunnar_000033 57 00:22:05.52 17.28 0.14 til að fjármagna neysluna leiddist hann út í glæpi í von um tryggingafé brenndi hann sjoppuna sína til grunna þegar það nægði ekki rændi hann í febrúar nítján hundruð níutíu einhverjum þúsundköllum úr bingósal þarna í sveitinni en þeir dugðu heldur ekki svo lengi -i_ljosi_sogunnar_000033-0059-00:22:3676-00:00:1948 i_ljosi_sogunnar_000033 59 00:22:36.76 19.456 0.13 fyrir utan stóðu tveir grímuklæddir menn annar var með lambhúshettu og hníf það var stórborgar hinn var með álfagrímu hníf í hendi og loftbyssu í buxnastrengnum það var patrik átján ára vinur hans þeir ruddust inn og tóku fjölskylduna í gíslingu mann konu og tíu ára son -i_ljosi_sogunnar_000033-0060-00:22:5668-00:00:1540 i_ljosi_sogunnar_000033 60 00:22:56.68 15.36 0.22 fjölskyldufaðirinn bert löfgren var yfir útibúi júdamanna sigri og patrik með álfagrímuna neyddi hann með sér upp í bíl til að fara að ná í peninga í bankann ellegar myndi sture vinna konu hans og syni mein -i_ljosi_sogunnar_000033-0061-00:23:1248-00:00:1216 i_ljosi_sogunnar_000033 61 00:23:12.48 12.16 0.18 ræningjarnir komust undan með sekk af peningum en voru svo handteknir strax síðdegis þar sem útibússtjórinn hafði borið kennsl á þrátt fyrir grímuna og að þeir reyndu á köflum að tala með finnskum hreim -i_ljosi_sogunnar_000033-0062-00:23:2530-00:00:2470 i_ljosi_sogunnar_000033 62 00:23:25.30 24.704 0.25 málið þótti reyndar allt svo heimskulegt að báðir bankaræningjar sættu geðrannsókn þar reyndist þó frískur og var dæmdur í þriggja og hálfs árs fangelsi en stórir var metinn vanheill á geði og dæmdur til vistunar á réttargeðdeild enn eina ferðina eftir þrettán ára frelsi var strikaður lagður aftur inn á geðsjúkrahúsið í see -i_ljosi_sogunnar_000033-0064-00:24:1860-00:00:1204 i_ljosi_sogunnar_000033 64 00:24:18.60 12.032 0.03 nú átti til að mynda að leggja aukna áherslu og kenningar og aðferðir sálfræðinnar ekki bara geðlækninga að nota samtalsmeðferð meðfram lyfjagjöf og hjálpa þannig sjúklingum á rétta braut -i_ljosi_sogunnar_000033-0065-00:24:3130-00:00:1780 i_ljosi_sogunnar_000033 65 00:24:31.30 17.792 0.27 sture bergwall sterklega í annað sinn leyst vel á þessar breytingar hann hafði lengi haft nokkurn áhuga á sálfræði og kenningum hennar síðan hann var hjá sálfræðingi sem unglingur hann var þar að auki fljótandi einmana á geðdeild því að fá að komast í samtalsmeðferð -i_ljosi_sogunnar_000033-0066-00:24:5004-00:00:2016 i_ljosi_sogunnar_000033 66 00:24:50.04 20.224 0.25 varnarkerfi á forgangslistanum heimskulegt bankaránið þótti ekki mikilvægt við hlið þeirra hryllilegu ofbeldisglæpa sem margir aðrir vistmenn höfðu framið í greipum sjúkdóma sinna að það voru enn ekki nógu margir sálfræðingar eða sálmeðferðarfræðingar síkóanalystar á setri að sinna öllum sjúklingum -i_ljosi_sogunnar_000033-0067-00:25:1130-00:00:1706 i_ljosi_sogunnar_000033 67 00:25:11.30 17.024 0.18 annar að því þannig að geðlæknarnir á sjúkrahúsinu tóku að sér sjúklinga í samtalsmeðferð þó þeir væru alls ekki menntaðir sérstaklega í sálfræði eða sállækningum þeir gátu allavega reynt að tileinka sér aðferðafræðina og kenningarnar með hjálp reyndra sálfræðinga -i_ljosi_sogunnar_000033-0068-00:25:2892-00:00:1176 i_ljosi_sogunnar_000033 68 00:25:28.92 11.776 0.31 þannig að þegar það loks kom að því að stórir fékk eftir nokkuð væl að fá að fara í samtalsmeðferð varða geðlæknirinn klerknum sá um hana -i_ljosi_sogunnar_000033-0070-00:25:5808-00:00:0812 i_ljosi_sogunnar_000033 70 00:25:58.08 8.064 0.12 það er reyndar átt stóran þátt í að móta nýja stefnu settra in í meðfarðarmálum en við heyrum meira af henni síðar í þessari sögu -i_ljosi_sogunnar_000033-0072-00:26:3408-00:00:1308 i_ljosi_sogunnar_000033 72 00:26:34.08 13.056 0.2 hann var svo duglegur í meðferðinni ef svo má orði komast að opna sig að hann varð fljótt af eftirlætissjúklingum læknanna á setri esa stundina um möguleika sálfræðinnar í geðlækningum -i_ljosi_sogunnar_000033-0073-00:26:4768-00:00:1228 i_ljosi_sogunnar_000033 73 00:26:47.68 12.288 0.25 hann fór að fá nær daglega tíma í samtalsmeðferð og fékk þar að auki stærri skammta af súrir geðlyfjum að bryðja til að hemja ofsafenginn kvíðann og þunglyndið sem meðferðin olli en -i_ljosi_sogunnar_000033-0075-00:27:2276-00:00:1096 i_ljosi_sogunnar_000033 75 00:27:22.76 10.88 0.14 einn sólríkan dag í júní nítján hundruð níutíu og tvö fór sture með fleiri sjúklingum og starfsfólki á setri baðferð niður að strönd stöðuvatnsins sem sjúkrahúsið stendur við -i_ljosi_sogunnar_000033-0079-00:27:5928-00:00:0414 i_ljosi_sogunnar_000033 79 00:27:59.28 4.096 0.44 hann segir við min dag að auðvitað vitnað í -i_ljosi_sogunnar_000033-0081-00:28:2480-00:00:0548 i_ljosi_sogunnar_000033 81 00:28:24.80 5.504 0.24 allt í einu um þetta leyti sumarið nítján hundruð níutíu og tvö tók stóru skipta um nafn -i_ljosi_sogunnar_000033-0082-00:28:3078-00:00:1306 i_ljosi_sogunnar_000033 82 00:28:30.78 13.056 0.48 sture bergwall varð tómas kvikindin móður hans fyrir giftingu en hvaðan kom þetta tómas á nafn það kom ekki í ljós fyrr en síðar en tómas kviknar allavega fæddur -i_ljosi_sogunnar_000033-0084-00:28:5456-00:00:0834 i_ljosi_sogunnar_000033 84 00:28:54.56 8.32 0.06 grétu skalf á sófanum hjá persónu og sagði milli ekkarsoga vera smátt og smátt að endurheimta erfiðar minningar -i_ljosi_sogunnar_000033-0087-00:29:4636-00:00:0834 i_ljosi_sogunnar_000033 87 00:29:46.36 8.448 0.17 hann hafði fengið lánaðan volvo og keyrt frá falun til sundsvall um þrjú hundruð kílómetra leið gagngert til að leita sér að fórnarlambi -i_ljosi_sogunnar_000033-0088-00:29:5898-00:00:0510 i_ljosi_sogunnar_000033 88 00:29:58.98 5.12 0.07 þessi frásögn er úr bréfi sem hann skrifaði lækninum sínum klessu um þetta leyti -i_ljosi_sogunnar_000033-0089-00:30:0900-00:00:0346 i_ljosi_sogunnar_000033 89 00:30:09.00 3.456 0.25 það byrjaði á því að ég skellti andlitinu á honum í mælar -i_ljosi_sogunnar_000033-0091-00:30:2336-00:00:0974 i_ljosi_sogunnar_000033 91 00:30:23.36 9.856 0.36 virkisturni hann keyrði með piltinn fáfarinn skógarveg henti honum út úr bílnum og lamdi höfðinu á honum ítrekað við jörðina og kýldi hann í framan -i_ljosi_sogunnar_000033-0092-00:30:3768-00:00:1028 i_ljosi_sogunnar_000033 92 00:30:37.68 10.368 0.36 ég massalia hvernig kinnina á honum breyttust hvernig ég reiddist þessum þykjustunni á honum og það fékk mér til að eyðileggja þær -i_ljosi_sogunnar_000033-0093-00:31:0400-00:00:0744 i_ljosi_sogunnar_000033 93 00:31:04.00 7.424 0.32 svo lýsti hann því hvernig hann reyndi að nauðga hinum deyjandi pilti dró svo fram hníf og stakk hann ítrekað í brjósti -i_ljosi_sogunnar_000033-0095-00:31:3968-00:00:0952 i_ljosi_sogunnar_000033 95 00:31:39.68 9.472 0.25 mánuðum saman héldu þeir áfram að ræða morðið á johan asplund og minningar kviknuðu skýrari og lýsingarnar á ofbeldinu sem hann beitti drenginn hrottafengari -i_ljosi_sogunnar_000033-0099-00:32:2664-00:00:0462 i_ljosi_sogunnar_000033 99 00:32:26.64 4.608 0.1 veit ég vildi taka ytri fegurðar með þegar ég opnaði -i_ljosi_sogunnar_000033-0100-00:32:3338-00:00:0782 i_ljosi_sogunnar_000033 100 00:32:33.38 7.808 0.28 það var út af thomasi blomgren sem hann tók sjálfur upp nafnið thomas sagði kvisast fórnarlambi til heiðurs -i_ljosi_sogunnar_000033-0101-00:32:4800-00:00:1692 i_ljosi_sogunnar_000033 101 00:32:48.00 17.024 0.39 það var ekki fyrr en í febrúar nítján hundruð níutíu og þrjú mörgum mánuðum eftir að kvittun að geðlæknirinn klessu fóru í vetrarfrí og annar starfsmaður fékk umsjón með samtalsmeðferð tómas aris sálfræðingur á fertugsaldri nafni birgitta stóli -i_ljosi_sogunnar_000033-0102-00:33:0532-00:00:1766 i_ljosi_sogunnar_000033 102 00:33:05.32 17.664 0.23 hún hafði ekki unnið lengi á setur sinu en hafði tröllatrú á því starfi sem þar fór fram og gagnsemi samtalsmeðferðar í meðhöndlunar geðsjúkdóma hún hafði líka starfað með sama reynda stokkhólms sálfræðingi og hafði leiðbeint klessu með vik -i_ljosi_sogunnar_000033-0104-00:33:3402-00:00:1214 i_ljosi_sogunnar_000033 104 00:33:34.02 12.16 0.3 eftir að hvikaði sagt birgittu stolið frá illvirkjum sínum talaði hún við yfirlækninn og setja en hafði samband við lögregluna játningar tómas kviknar -i_ljosi_sogunnar_000033-0105-00:33:5346-00:00:1336 i_ljosi_sogunnar_000033 105 00:33:53.46 13.312 0.36 morðið á thomasi blomgren nítján hundruð sextíu og fjögur var þegar fyrst árið nítján hundruð níutíu og þrjú svo það var lögreglan í sundsvall sem fékk það verkefni að yfirheyra dómari um morðið á jóhanni sló -i_ljosi_sogunnar_000033-0107-00:34:2304-00:00:1520 i_ljosi_sogunnar_000033 107 00:34:23.04 15.232 0.11 þeir tveir áttu eftir að leiða rannsókn sænskra yfirvalda á glæpum tómas kvisast áratuginn og yfirheyra hinn grunaða ótal sinnum en bara fyrstu orðin sem sögð voru í fyrstu yfirheyrslunni gáfu ákveðinn forsmekk af því sem koma skyldi -i_ljosi_sogunnar_000033-0116-00:37:0166-00:00:0644 i_ljosi_sogunnar_000033 116 00:37:01.66 6.528 0.14 alvar larsson bóndasonurinn ungi sem hvarf á sunnudagsmorgni fyrir messu og fleiri og fleiri -i_ljosi_sogunnar_000033-0117-00:37:0922-00:00:1718 i_ljosi_sogunnar_000033 117 00:37:09.22 17.152 0.21 fyrst um sinn varð að enn annar drengur sem átti eftir að gegna einna stærstu hlutverki í máli tómas kviknaði skolhærði pilturinn sem hvarf sporlaust eftir dansleiki pínulítil nítján hundruð sjötíu og sex sjálfsán -i_ljosi_sogunnar_000033-0119-00:37:3138-00:00:0676 i_ljosi_sogunnar_000033 119 00:37:31.38 6.784 0.2 að því heyrum við meira í næsta þætti því máli tómas kviknar hvergi nærri lokið -i_ljosi_sogunnar_000034-0002-00:00:2768-00:00:1904 i_ljosi_sogunnar_000034 2 00:00:27.68 18.944 0.3 aðalmanninum í bandarískri stjórnarbyggingu tuttugusta og sjöunda maí tvö þúsund og fimmtán það var dómsmálaráðherrann loretta lyndsey ávarpaði blaðamenn fyrst en við hlið hennar stóðu fleiri kanónur úr bandarísku dómskerfi og löggæslu meðal annars tekist alríkislögreglunnar fbi -i_ljosi_sogunnar_000034-0003-00:00:4736-00:00:3296 i_ljosi_sogunnar_000034 3 00:00:47.36 33.024 0.25 talsverðan verkföllum veitti ekki af því þau hefðu komið saman þarna þennan morguninn til að kynna ótrúlega vendingu að bandarísk yfirvöld höfðu haft hendur í hári sem aurana líta á samskiptamál fólks um heim allan tugmilljónir hvarvetna reiddu á sig til að hafa umsjón með vinsælustu íþrótt heims bandaríska dómsmálaráðuneytið var að fella alþjóðaknattspyrnusambandið því það -i_ljosi_sogunnar_000034-0007-00:04:2492-00:00:2700 i_ljosi_sogunnar_000034 7 00:04:24.92 27.008 0.38 fyrsta apríl tvö þúsund og ellefu fékk tokesar undarlegan tölvupóst frá þessum samstarfsmanni sínum sem reitti hann strax til reiði bornar var að biðja blair um aðstoð við að skipuleggja fund fulltrúa knattspyrnusambands karbamatefni frá persaflóaríkinu katar sem sat í framkvæmdanefnd tvístra sambandsins sem þeir voru argentína múhameð -i_ljosi_sogunnar_000034-0011-00:06:5488-00:00:1516 i_ljosi_sogunnar_000034 11 00:06:54.88 15.104 0.14 og viti menn katarski auðjöfurinn múhameð fundinn hélt langa og leiðinlega ræðu sem snerist aðallega um að lofa knattspyrnusamböndum karíbahafsins hærri styrkjum ef hann næði kjöri til forseta -i_ljosi_sogunnar_000034-0012-00:07:1048-00:00:0860 i_ljosi_sogunnar_000034 12 00:07:10.48 8.576 0.26 ræðunni var að ljúka hnippti takoradi aðstoðarkonu sína og banamann í gjafirnar og koma þeim upp á hótelherbergi fundargesta -i_ljosi_sogunnar_000034-0015-00:08:3084-00:00:1740 i_ljosi_sogunnar_000034 15 00:08:30.84 17.408 0.33 leysir hringdi rasandi í vonir á reyndi að malda í móinn sagði að katarinn hefði viljað gefa karabakh silfurplatta og fána og aðra minjagripi en ákveðið að koma bara með andvirði gjafanna í staðinn í beinhörðum seðlum til að spara pláss í farangrinum -i_ljosi_sogunnar_000034-0024-00:16:3858-00:00:2150 i_ljosi_sogunnar_000034 24 00:16:38.58 21.504 0.27 steinskála fara aðra leið í gegnum lögfræðinga sína réð hann breskan einkaspæjara til að komast að því hvað í ósköpunum væri í gangi með tékkar annar breski einkaspæjarinn sem kemur við sögu í þessum þáttum þessi hét saman strom og var fyrrverandi rannsóknarblaðamaður sérfræðingur í peningaþvætti og búsettur á maga min -i_ljosi_sogunnar_000034-0026-00:17:2674-00:00:3640 i_ljosi_sogunnar_000034 26 00:17:26.74 36.48 0.19 strong komst að því að enginn hafði nokkra hugmynd um hvernig fjárhagur kóngafólk vel hélt beislinu leyndu og hvað þá hvaðan borgaði sjálfum sér í laun fyrsti samningur hans við sambandið frá nítján hundruð níutíu hafði aldrei verið endurnýjaður en sá kvað á um að leysir fengi tíu prósent af svo að segja öllum hagnaði sambandsins hann komst að því að leysir hafði um árabil tekið við háum greiðslum héðan og þaðan sem erfitt var að sjá fyrir hvað voru og iðulega í gegnum banka og félög í skattaskjólum eins og bahama og geimnum -i_ljosi_sogunnar_000034-0033-00:22:1376-00:00:0526 i_ljosi_sogunnar_000034 33 00:22:13.76 5.376 0.15 hver var með fótboltamálið spurði hann og fékk að endingu samband við terra -i_ljosi_sogunnar_000034-0036-00:23:1340-00:00:1244 i_ljosi_sogunnar_000034 36 00:23:13.40 12.544 0.21 en lestarvagna fóru þeir síðan á fund saksóknara í austurhluta manhattan saksóknaraembætti manhattan eru tvö suður og austur og þar fengu þeir heimild til að halda áfram með rannsóknina -i_ljosi_sogunnar_000034-0038-00:24:2968-00:00:1104 i_ljosi_sogunnar_000034 38 00:24:29.68 11.136 0.39 svo skipverjinn var aldrei vafa um að saman gætu bandaríska alríkislögreglan og skattstofan tekið hart á konar fótboltaspillingarpésum -i_ljosi_sogunnar_000034-0040-00:25:2042-00:00:2426 i_ljosi_sogunnar_000034 40 00:25:20.42 24.192 0.43 þrítugasta nóvember tvö þúsund og ellefu gengu trana og síversnandi mamaraslegið anddyri trump hoffmann það var enn nokkuð í að eigandi byggingarinnar byði sig fram til forseta bandaríkjanna en í turninum voru bæði lúxusíbúðir og skrifstofur meðal annars skrifstofa kóngsa heimili tokesar og svo aukaíbúðin sem hýsti kettina hans -i_ljosi_sogunnar_000034-0041-00:25:4518-00:00:1580 i_ljosi_sogunnar_000034 41 00:25:45.18 15.872 0.24 lögreglumennirnir biðu í andinn þar til þeir sáu flutningabíl koma keyrandi upp að dyrunum bílstjóra stíga út og drösla rafskutlu út úr bílnum opna svo hinar framdyrnar og hleypa sökinni og brunaði inn -i_ljosi_sogunnar_000034-0049-00:27:2372-00:00:0602 i_ljosi_sogunnar_000034 49 00:27:23.72 6.016 0.18 það var þannig sem dökkleiti og rannsókn alríkislögreglunnar tók nýja stefnu -i_ljosi_sogunnar_000034-0052-00:28:5558-00:00:0446 i_ljosi_sogunnar_000034 52 00:28:55.58 4.48 0.07 hafði engu að tapa það var annað hvort þetta eða enda ævina í fangelsi -i_ljosi_sogunnar_000034-0054-00:29:5700-00:00:0774 i_ljosi_sogunnar_000034 54 00:29:57.00 7.68 0.19 berjast órofa á meira en bara játningar leysir átti líka að fá aðra til að tala -i_ljosi_sogunnar_000034-0055-00:30:0992-00:00:2156 i_ljosi_sogunnar_000034 55 00:30:09.92 21.632 0.19 nú tók við nýtt tímabil í lífi tokesar hann hitti vini sína og samstarfsmenn eins og áður í london aðra valdamikla menn úr boltapólitíkinni frá stórfyrirtækjum og sjónvarpsstöðvum en nú með örlítinn hljóðnema límdan einhverstaðar á líkama sinn og markmið hans var alltaf að sama að fá þá til að tala og játa -i_ljosi_sogunnar_000034-0057-00:30:4750-00:00:1868 i_ljosi_sogunnar_000034 57 00:30:47.50 18.688 0.18 en smátt og smátt fékk hann þó marga félaga sína til að missa út úr sér hitt og þetta um leynilegar greiðslur vafasöm lán og aflandsfélög og þegar á leið tókst fbi líka að snúa fleiri grunuðum spillingarpésum og fá þá til að játa og leikana leik með földu hljóðnemana -i_ljosi_sogunnar_000034-0059-00:31:5124-00:00:2782 i_ljosi_sogunnar_000034 59 00:31:51.24 27.776 0.24 það tók allt tíma stundum spurðu aðrir sem deildu lögreglubyggingu með fífil í new york mishæðnislega hvort þau ætluðu að vera að þessu að eilífu kannski var ástæða fyrir því að ekkert rólegri hafði nokkurntímann haft hendur í hári fifa en svo kom loksins að því um fjórum árum eftir að rannsóknin hófst þá var komið nóg af rannsóknarvinnu það var líka komið að því þingi eins og vanalega í sirka -i_ljosi_sogunnar_000034-0060-00:32:2018-00:00:1896 i_ljosi_sogunnar_000034 60 00:32:20.18 18.944 0.09 eimir kokkur svo vildi til að yfirsaksóknari manhattan austur sem gagnnjósnari í byrjun og hafði fylgst með henni allan tímann hún hafði nýlega fengið stöðuhækkun og var nú dómsmálaráðherra bandaríkjanna loretta lindström gegndi því embætti -i_ljosi_sogunnar_000034-0061-00:32:3984-00:00:1536 i_ljosi_sogunnar_000034 61 00:32:39.84 15.36 0.32 hún gaf svífandi nú aftur grænt ljós og því var haft samband við lögregluna í sviss gefin út handtökuskipan á sjö til að byrja með áhrifamenn í fifa sem allir voru samankomnir á lúxushóteli í súra sækja þingið -i_ljosi_sogunnar_000034-0062-00:32:5600-00:00:1344 i_ljosi_sogunnar_000034 62 00:32:56.00 13.44 0.2 herrmann randall og hinir í teyminu fylgdu svo með því í beinni útsendingu frá noregur svissneska lögreglan réðst inn á hótelið áramótin áður en nokkur heilvita maður var vaknaður og leiddi svo hina grunuðu út -i_ljosi_sogunnar_000034-0065-00:33:5966-00:00:1522 i_ljosi_sogunnar_000034 65 00:33:59.66 15.232 0.22 leiklistarnemi var skammlífri af sér þremur dögum síðar en lýsti því kokhraustur yfir áðan hygði á endurkomu af henni hefur enn ekki orðið -i_ljosi_sogunnar_000034-0066-00:34:1562-00:00:1520 i_ljosi_sogunnar_000034 66 00:34:15.62 15.232 0.16 yfirvöld sviss tóku við keflinu af bandaríkjunum og komast að því að blatter var ekkert skárri en nokkur annar hafði nokkur haldið það hann hafði til að mynda greitt þáverandi forseta evrópska knattspyrnusambandsins milljónir evra með ólögmætum hætti -i_ljosi_sogunnar_000034-0067-00:34:3128-00:00:1582 i_ljosi_sogunnar_000034 67 00:34:31.28 15.872 0.19 blatter var í kjölfarið bannaður af nýjum ráðamönnum í í frá því að hafa nokkuð með fótbolta gera næstu átta árins -i_ljosi_sogunnar_000034-0068-00:34:5202-00:00:2524 i_ljosi_sogunnar_000034 68 00:34:52.02 25.344 0.25 í júníbyrjun tvö þúsund og fimmtán örfáum dögum eftir fyrstu handtökurnar í sviss og blaðamannafund lorettu limlestu kvikmynd í bandaríkjunum nation með timoteo samning sérann sem er leikin lýsir sögu fifa og heimsmeistaramótsins í fótbolta á spennandi og hetjulegan hátt -i_ljosi_sogunnar_000035-0001-00:00:1866-00:00:5014 i_ljosi_sogunnar_000035 1 00:00:18.66 50.176 0.14 áhorfendur sjónvarpsfrétta um heim allan tuttugasta og sjöunda maí tvö þúsund og fimmtán fengu að sjá nokkuð stórmerkilegt og næstum kostulegt lögreglulið leiða sjö jakkafataklædda menn út af lúxushóteli suðursins á meðan starfsfólk úthverfinu reyndi að dylja viðskiptavini sína fyrir fréttamyndavélunum með því að baðkari rúmlökum og sængurverum það var til lítils því það var fljótt á allra vörum hverjir mennirnir voru sem svissnesku lögreglumennirnir leiddu inn í ómerkta lögreglubíla þennan morguninn þetta voru framámenn í einum þekktustu valdamestu og auðugustu samtökum heims samtökum sem höfðu lengi verið svo gott sem ósnertanlegt voru framámenn í alþjóðaknattspyrnusambandinu því -i_ljosi_sogunnar_000035-0002-00:01:1574-00:00:3940 i_ljosi_sogunnar_000035 2 00:01:15.74 39.424 0.31 lögreglurannsóknin sem átti eftir að skekja gervallan fótboltaheiminn hófst ekki beint með hvelli stífum fjörutíu og sjö ára starfsmaður bandarísku skattstofunnar internal rifust skrifstofu sinni laguna niguel orinoco það var morguninn sextánda ágúst tvö þúsund og ellefu bernstein aldarfjórðungi skattrannsóknir voru það aðallega fjármálafréttirnar sem vöktu athygli hans einasta hann á fréttavef ródesía rannsakar fjármál bandarísks fótboltafrömuðs hljómaði fyrirsögnin lauslega þý -i_ljosi_sogunnar_000035-0003-00:01:5568-00:00:2002 i_ljosi_sogunnar_000035 3 00:01:55.68 20.096 0.23 í greininni stóð að alríkislögreglan fbi rannsakaði skjöl sem bentu til þess að maður annan tékkar áhrifamaður í bandarískum fótboltaheimi og starfsmaður alþjóðasamtakanna fifa erfingjar greiðslur upp á meira en fimm hundruð þúsund dollara og væri með bankareikninga í skattaskjólum -i_ljosi_sogunnar_000035-0004-00:02:1624-00:00:3146 i_ljosi_sogunnar_000035 4 00:02:16.24 31.488 0.09 meira var það ekki en berjum var heltekinn hann þekkti ekki þennan leysir en hann elskaði fótbolta það er evrópska sportið ekki það ameríska og það hafði hann gert alla sína ævi fótbolti var eitt af því fáa sem vakti hjá honum eins mikla ástríðu og skatt og fjársvik og spilling eins og aðrir fótboltaunnendur um heim allan hafði hann auðvitað heyrt allar sögusagnirnar í gegnum árin um spillingu innan sportsins ömurlegan orðróm um þjófnað og svik jafnvel á hæstu stöðum -i_ljosi_sogunnar_000035-0005-00:02:4826-00:00:2126 i_ljosi_sogunnar_000035 5 00:02:48.26 21.248 0.17 berjum varð að rannsaka þetta nánar sem starfsmaður skattstofunnar gat hann auðveldlega allavega skoðað skattskýrslur þessa leysir séð hvort þar væri eitthvað grunsamlegt að finna sem gæti nýst alríkislögreglunni í rannsókn sinni skattskýrslur eru svo verndaðar í bandaríkjunum að jafnvel fbi hefur ekki greiðan aðgang að þeim -i_ljosi_sogunnar_000035-0006-00:03:1070-00:00:1112 i_ljosi_sogunnar_000035 6 00:03:10.70 11.136 0.12 en berryman fann ekkert bókstaflega ekkert tékkar hafði ekki skilað skattskýrslum í að minnsta kosti sautján ár það var ekki bara grunsamlegt það var glæpur -i_ljosi_sogunnar_000035-0007-00:03:2652-00:00:5906 i_ljosi_sogunnar_000035 7 00:03:26.52 59.008 0.29 nútímasportið fótbolti fór að taka á sig mynd í bretlandi á síðari helmingi nítjándu aldar sló í gegn og breiddist fljótt um evrópu og heiminn leið á löngu þar til fótboltaiðkendur fóru að mynda landslið og keppa við önnur landslið fyrsti landsleikur fótboltasögunnar var england skotland átján hundruð sjötíu og tölulegar nokkuð snúnir í framkvæmd á fyrstu árum íþróttarinnar það er gátu til að mynda verið mismunandi relgur og hefðir í landi hverju og fljótt komust margir á þá skoðun að nauðsyn væri að mynda einhverskonar alþjóðasamband til að halda utanum regluverk og landsleiki í maí nítján hundruð og fjögur komu fulltrúar sjö landssambanda frakklands belgíu hollands spánar sviss danmerkur og svíþjóðar saman í bakherbergi í húsakynnum íþróttafélags í parís og stofnuðu þar alþjóðasamband um fótboltans skyldi ákveða alþjóðlegar reglur hennar og skipuleggja landsleiki -i_ljosi_sogunnar_000035-0008-00:04:2656-00:00:0804 i_ljosi_sogunnar_000035 8 00:04:26.56 8.064 0.28 fjögur fótboltasambönd bretlands vildu ekki vera með fyrst um sinn álitu sig yfir alþjóðasamstarf hafin sem upphafsmenn íþróttarinnar -i_ljosi_sogunnar_000035-0009-00:04:3520-00:00:1046 i_ljosi_sogunnar_000035 9 00:04:35.20 10.496 0.27 sambandið fékk því franskt nafn sem það hefur haldið æ síðan betra sjón international fótboltann -i_ljosi_sogunnar_000035-0010-00:04:4882-00:00:2446 i_ljosi_sogunnar_000035 10 00:04:48.82 24.448 0.17 keppt var í fótbolta á fyrstu nútíma ólympíuleikunum árið nítján hundruð bretar sigruðu og hefur verið gert að síðan en fljótt fóru atvinnumannafélög í fótbolta líta dagsins ljós og ólympíuleikarnir voru þá bara fyrir amatöra í ákveðinnar heimsmeistaramót til höfuðs ólympíuleikunum það fyrsta var haldið í úrgangur þrjátíu -i_ljosi_sogunnar_000035-0011-00:05:1914-00:01:4988 i_ljosi_sogunnar_000035 11 00:05:19.14 109.824 0.32 þrettán landslið tóku þátt heimamenn sigruðu argentínu fjögur tvö í úrslitaleiknum og heimsmeistaramótin haldin á fjögurra ára fresti nær óslitið æ síðan slógu fljótt í gegn á bæði fótboltaunnendum og iðkendum fyrstu sinn voru mótin þó enginn sérstakur gullkálfur fyrir sambandið sem skipulagðari en var skráð sem góðgerðarsamtök í sviss græddi lengi aðallega á ársgjöldum alls þess fjölda landssambanda sem borguðu fyrir aðild en fjárhagurinn fór loksins að breytast á langri valdatíð brasilíumannsins sjálands ertanna og lögfræðingur sem gekk til liðs við því eftir að hafa verið forseti brasilíska íþróttasambandsins stærði sig gjarnan af því þegar hann tók við því nítján hundruð sjötíu og fjögur hafi sambandið verið svo gott sem gjaldþrota það var ekki alveg satt það var alveg slatti á bankabókinni en vissulega gjörbreyttist fjárhagur fífa eða hann við stjórnvölinn og sambandið fór frá því að vera kompa í hógværu skrifstofuhúsnæði í suðri með tíu starfsmenn að alþjóðlegu stórveldi alaska heimsmeistaramótið fá fleiri lið til leiks halda fleiri mót og styrkja fótboltaiðkun um heim allan nokkuð sem yrði auðvitað dýrt hann fékk í lið með sér þjóðverjann horst dassler sem var yfirmaður hjá sportfatnaðarrisanum adidas og sonur stofnandans adi dals saman fengu þeir þá snjöllu hugmynd að fá alþjóðleg stórfyrirtæki eins og adidas og kokkað kosta mót og atburði fifa gegn því að fá að auglýsa þar á leikvöngum á plakötum á leikmönnum bara um allt frekar en bara að strita við að selja auglýsingu hér og auglýsingu þar -i_ljosi_sogunnar_000035-0012-00:07:0958-00:00:2764 i_ljosi_sogunnar_000035 12 00:07:09.58 27.648 0.18 þetta sló í gegn hjá stórfyrirtækjum og kók köll meðal annars fór fljótt að flæða til fifa annað sem kom svo til á valdatíð aflandsfélaga með betri útsendingar og kvikmyndatökutækni varð fótbolti sífellt vinsælla sjónvarpsefni um heim allan og ekki leið á löngu þar til fjölmiðlafyrirtæki voru farin að borga fifa himinháar fjárhæðir fyrir réttinn til að sýna frá mótum sambandsins -i_ljosi_sogunnar_000035-0013-00:07:3764-00:00:0784 i_ljosi_sogunnar_000035 13 00:07:37.64 7.808 0.06 þetta finnst okkur kannski allt sjálfsagt í dag við erum vön ofurmarkaðsvæddum íþróttaheimi en þetta var nýlunda þá -i_ljosi_sogunnar_000035-0014-00:07:4600-00:00:4642 i_ljosi_sogunnar_000035 14 00:07:46.00 46.464 0.35 fjárkistur fifa blésu út þó sambandið væri enn skráð sem góðgerðarsamtök og taka fært út kvíarnar í allar áttir í samræmi við það aflandsfélaga flæða niður til aðildarfélaga sértaklega þeirra minni og fátækari svo hægt væri að borga fyrir velli þjálfara og takkaskó og krakkana hann varð vinsæll fyrir og tryggði sér þannig endurkjör til forseta á þingi fifa fjögurra ára fresti þetta varð líka til þess að það fæddist ný tegund af bransa íþróttamarkaðssetning milliliðir spruttu fram milli fótboltasambandanna og fjölmiðlanna og stórfyrirtækjanna sem fundu gullþefinn og tryggðu sér réttinn að hinu og þessu fótboltatengdu og seldu áfram auðvitað með ríflegum hagnaði -i_ljosi_sogunnar_000035-0015-00:08:4154-00:00:2654 i_ljosi_sogunnar_000035 15 00:08:41.54 26.496 0.29 þessi nýlunda fjárhagsmálum fifa olli einni breytingu til viðbótar stórfyrirtækin kóka kola og adidas höfðu fljótlega slíkt tak á sambandinu að þau vildu helst hafa fulltrúa í stjórn þess svonefndar við því og búin var til staða þróunarfulltrúa sem umsjón með nýjum öngum á starfsemi sambandsins eins og aðstoð við þróunarlönd en líka kostunarmálum og þvílíku -i_ljosi_sogunnar_000035-0016-00:09:0856-00:00:1620 i_ljosi_sogunnar_000035 16 00:09:08.56 16.256 0.23 sá sem varð fyrir valinu var þá árið nítján hundruð sjötíu og sex fertugur svisslendingur sem hafði alltaf haft áhuga á íþróttum sérstaklega sonar spilað sjálfur að ráði þar sem hann fæddist tveimur mánuðum fyrir tímann og var alla tíð lítill og væskilslegur -i_ljosi_sogunnar_000035-0017-00:09:2516-00:00:2078 i_ljosi_sogunnar_000035 17 00:09:25.16 20.736 0.35 hann fékk útrás með því að einblína á bissnesshlið sportsins átti meðal annars að baki nokkur ár hjá íshokkísambandi sviss þegar hann var ráðinn til fífil að sjá um þróun og gæta hagsmuna kókaínmarkaðnum framtíð hjá því -i_ljosi_sogunnar_000035-0018-00:09:5206-00:01:2860 i_ljosi_sogunnar_000035 18 00:09:52.06 88.576 0.29 þegar þarna var komið sögu fífa auðvitað ekki alveg sama sambandið og hafði verið stofnað í parísku bakherbergi af sjö þjóðum árið nítjánhundruð og fjögur nokkrum árum frá stofnun féllust bresku fótboltasamböndin þrjósku á að ganga í fifa og aðildarsamböndin eru nú orðin meira en tvö hundruð talsins öll tilheyra þau einnig sex heimsálfusamböndum sem einnig eiga aðild að því að því aðildarfélagið knattspyrnusamband íslands er ríkari evrópu sem er líka í fifa knattspyrnusamband írans ríkasta andi asíu og efast ríkari fífa líka í knattspyrnusambandi karíbahafs mið og norður ameríkuríkja kongókrísu um kongókrísu stækkaði og auðgaðist varð stjórnskipan þess líka flóknari þegar okkar saga gerist var æðsti leiðtogi sambandsins forsetinn og svo var einnig valdamikill aðalritari og átta varaforsetar sem aðstoðuðu orang skipað fulltrúum allra tvö hundruð og eitthvað aðildarfélaga fundaði að jafnaði einu sinni á ári til að kjósa forseta og aðalritara og svo um önnur mál en þess á milli var ákvarðanatakan í höndum svokallaðrar framkvæmdanefndar fifa sem sársauka átta og svo fimmtán manns til viðbótar sem álfuaðildarfélögin tilnefndu til nefndarsetu yfirleitt gamlir refir úr boltapólitíkinni -i_ljosi_sogunnar_000035-0019-00:11:2112-00:00:1292 i_ljosi_sogunnar_000035 19 00:11:21.12 12.928 0.11 framkvæmdanefndin var gífurlega áhrifamikið batterí og sá meðal annars um að ákveða hvar heimsmeistaramótin í fótbolta sem voru þá orðin einhverjir mestu íþróttaviðburðir jarðarinnar væru haldin hverju sinni -i_ljosi_sogunnar_000035-0020-00:11:4168-00:01:2770 i_ljosi_sogunnar_000035 20 00:11:41.68 87.808 0.32 eitt fyrsta stóra íþróttamarkaðssetningarfyrirtækið sem spratt upp í kringum fifa fótboltann hét isl internetinu og það var adidas prinsinn sjálfur horst dassler sem stofnaði það nítján hundruð áttatíu og tvö utan um eigin hugmyndir um kaup og sölu á auglýsinga og sýningarrétti á stórmótum í fótboltaleikja í stjórnartíð aflagt hundruð níutíu og átta þegar afla sé áttatíu og tveggja ára hætti og vonarstjarna stórfyrirtækjanna sepp blatter tók við embætti forseta fifa það höfrungar fáir veðjað að blatter myndi ná kjöri til forseta það var ekki það vel liðinn í efstu kreðsum sambandsins en á örlagastund voru það atkvæði frá löndum í karíbahafi asíu og afríku sem komu honum yfir síðar áttu að minnsta kosti einhverjir sem husseini ossetía nítján hundruð níutíu og átta eftir að fullyrða að þeir hafi tekið við mútum til að gera einmitt það en allavega isl gekk vel milljónir streymdu í gegnum fyrirtækið frá því að til fifa frá kók til kók þar til allt í einu árið tvö þúsund og eitt að það hrundi gjaldþrota stjórnendum þess ostastrengjum í fang því fagri í kjölfarið kröfu í þrotabúið sem varð til þess að svissnesk yfirvöld tóku fjármál þess til rannsóknar -i_ljosi_sogunnar_000035-0021-00:13:0988-00:00:1128 i_ljosi_sogunnar_000035 21 00:13:09.88 11.392 0.46 um allt þetta er fjallað ítarlega í bók bandaríska blaðamannsins ken bensinger red card um rannsókn bandarískra yfirvalda og fifa og glæpum þann fyrr og nú -i_ljosi_sogunnar_000035-0022-00:13:2234-00:00:2762 i_ljosi_sogunnar_000035 22 00:13:22.34 27.648 0.48 en ismi fór ekki hátt flestir misstu raunar áhuga á því strax nema svissnesku saksóknarinn sem á næstu árum rýndi í öll möguleg skjöl tengd starfsemi isl og komst og smátt að því að fyrirtækið hafði allt frá því á níunda áratugnum að minnsta kosti greitt milljónir dollara í mútur til framámanna í fífa fleiri knattspyrnusamböndum til að tryggja sér sýningar og auglýsingarétt á mótum og leikjum -i_ljosi_sogunnar_000035-0023-00:13:5044-00:00:1492 i_ljosi_sogunnar_000035 23 00:13:50.44 14.976 0.31 hann komst einka því að sú á aflandsfélugunum hans formaður brasilíska knattspyrnusambandsins höfðu persónulega fengið að minnsta kosti tuttugu og tvær milljónir dollara frá isl gegnum flókna fléttu aflandsfélaga -i_ljosi_sogunnar_000035-0024-00:14:0588-00:00:1492 i_ljosi_sogunnar_000035 24 00:14:05.88 14.848 0.27 saksóknarinn komst að því að horst dassler hafði byrjað að múta aflandsfélögum eiginlega um leið og samstarf þeirra hófst til að útiloka alla samkeppni öll starfsemi isl var frá upphafi byggð á mútugreiðslum -i_ljosi_sogunnar_000035-0025-00:14:2198-00:00:2476 i_ljosi_sogunnar_000035 25 00:14:21.98 24.704 0.28 en ekkert af þessu skipti máli því viðskiptatengdar mútugreiðslur og þægni voru á þessum tíma ekki álitin lögbrot í hinu fjármálalega frjálslynda sviss málið gufaði á endanum upp í kerfinu og vakti litla sem enga athygli selt sat sem fastast sem forseti fifa og einstaklega langlífi svo hafi lands annað hundrað ára var áfram sérstakur heiðursforseti sambandsins -i_ljosi_sogunnar_000035-0026-00:14:4716-00:00:1356 i_ljosi_sogunnar_000035 26 00:14:47.16 13.568 0.08 og þannig urðu mútugreiðslur smátt og smátt ekki bara grundvöllur markaðsfyrirtækjanna sem snerust í kringum alþjóðaknattspyrnusambandið heldur varð mútuþægni líka ein helsta tekjulind starfsmanna sambandsins -i_ljosi_sogunnar_000035-0027-00:15:1002-00:00:1446 i_ljosi_sogunnar_000035 27 00:15:10.02 14.464 0.17 rannsókn bandarísku alríkislögreglunnar á fjármálum þanning tékkar sem skattheimtumaðurinn stífum rakst á fréttum á skrifstofu sinni í ágúst tvö þúsund og ellefu hófst líka svo að segja af hendingu -i_ljosi_sogunnar_000035-0028-00:15:2528-00:00:1926 i_ljosi_sogunnar_000035 28 00:15:25.28 19.328 0.1 hér kemur til sögunnar breti nafni kristófer til kannski kannast hlustendur við nafnið þessi komst í heimsfréttirnar í ársbyrjun tvö þúsund og sautján þegar eldfimri skýrslu sem hann hafði unnið um möguleg tengsl dónalds við stjórnvöld í rússlandi var lekið í fjölmiðla -i_ljosi_sogunnar_000035-0029-00:15:4494-00:00:2970 i_ljosi_sogunnar_000035 29 00:15:44.94 29.696 0.28 stíl var þá gjarnan titlaður einkaspæjari í fjölmiðlum í raun og veru grafreitar maður bresku leyniþjónustunnar sex en eftir starfslok stofnaði eigin fyrirtæki sem sérhæfir sig í því að grennslast hljóðlátlega fyrir um hitt og þetta rússlandstengt tilveran sérfræðingur í rússlandi hjá mig notaði nú umfangsmikið heimildarmanna og tengiliða til að ganga erinda fyrirtækja sem vildu kannski fara í rekstur í rússlandi og slíkt -i_ljosi_sogunnar_000035-0030-00:16:1548-00:00:1752 i_ljosi_sogunnar_000035 30 00:16:15.48 17.536 0.19 síðar tvö þúsund og níu fékk tilefni það leið að heimsmeistaramótinu í fótbolta í suður afríku sumarið næsta og síðar á árinu tvö þúsund og tíu ætlaði fifa að ákveða og tilkynna hvaða lönd myndu svo halda mótin tvö þúsund og átján og tvö þúsund tuttugu og tvö -i_ljosi_sogunnar_000035-0031-00:16:3350-00:00:1368 i_ljosi_sogunnar_000035 31 00:16:33.50 13.696 0.16 það fór þannig fram að ríki eitt eða nokkur saman sóttu um að halda heimsmeistaramótið þau undirbjuggu umsóknina vandlega og kynntu og svo kom það í hlut áðurnefndar framkvæmdanefndar fifa að kjósa -i_ljosi_sogunnar_000035-0032-00:16:4768-00:00:2110 i_ljosi_sogunnar_000035 32 00:16:47.68 21.12 0.19 valið fyrir tvö þúsund og átján stóð á milli sameiginlegra umsókna portúgals og spánar og belgíu og hollands og svo englands og rússlands englendingar voru ruplaði að halda heimsmeistaramót hafandi gert það síðast nítján hundruð sextíu og sex og þóttu sigurstranglegir þar sem þeir áttu nú þegar nóg af fótboltaleikvöngum af fínasta tagi -i_ljosi_sogunnar_000035-0033-00:17:0936-00:00:1108 i_ljosi_sogunnar_000035 33 00:17:09.36 11.136 0.17 en umsóknarnefnd englands vildi þó vita við hvað væri að etja og í því skyni réð hún einkaspæjarann kristófer til til að hnusa af undirbúningi rússa fyrir sína umsókn -i_ljosi_sogunnar_000035-0034-00:17:2118-00:00:1712 i_ljosi_sogunnar_000035 34 00:17:21.18 17.024 0.26 og með vorinu fóru heimildarmenn stígs innan rússlands að færa honum ýmisskonar hvísl meðal annars að flatmagandi sem yfirleitt hugsaði bara um íshokkí hefði skyndilega gerst ofuráhugasamur um að rússar fengju að halda heimsmeistaramótið -i_ljosi_sogunnar_000035-0035-00:17:3878-00:00:2960 i_ljosi_sogunnar_000035 35 00:17:38.78 29.568 0.15 þá frétti hann af risastórum jarðgassamningi sem verið var að gera milli rússlands og katar katar örlítið olíuveldi á arabíuskaga hafði sótt um að halda heimsmeistaramótið í fótbolta tvö þúsund tuttugu og tvö nokkuð sem flestum þótti fáránleg tilhugsun en heimildarmenn stílað að jarðgassamningnum fylgdi loforð um að fulltrúar rússa og katara í framkvæmdanefnd fífa myndu skiptast á atkvæðum í heimsmeistaramótskosningunum líka -i_ljosi_sogunnar_000035-0036-00:18:0928-00:00:3458 i_ljosi_sogunnar_000035 36 00:18:09.28 34.688 0.22 og þar fram eftir götunum í lét vinnuveitanda sínum umsóknarnefnd englands þessar upplýsingar allar í tvo hugsaði hann væri að láta allar þessar merkilegu upplýsingar um baktjaldamakk rússa ekki fara neitt lengra hann hugsaði þetta oft hann var með ríka réttlætiskennd og átti það til að lauma einhverju vafasömu sem hann komst að í vinnu sinni að lögreglunni eða leyniþjónustu hann átti eftir að gera það með skýrsluna alræmdu rússatengsl dónalegum upplýsingarnar um spillingu innan fifa -i_ljosi_sogunnar_000035-0037-00:18:4446-00:00:1530 i_ljosi_sogunnar_000035 37 00:18:44.46 15.36 0.2 svo vildi til að hann hafði fyrir örfáum mánuðum átt samskipti við yfirmann hjá bandarísku alríkislögreglunni sem var að rannsaka mið asíska mafíósa í bandaríkjunum sem stunduðu peningaþvætti og mútu geðsleg fótbolta og fleiri íþróttum -i_ljosi_sogunnar_000035-0038-00:19:0068-00:00:0878 i_ljosi_sogunnar_000035 38 00:19:00.68 8.832 0.25 bandaríkjamaðurinn hafði leitað til stígs til að fá upplýsingar um miðasískar mafíur sem fóru að láta til sín taka í bandaríkjunum eftir fall sovétríkjanna -i_ljosi_sogunnar_000035-0039-00:19:2038-00:00:5940 i_ljosi_sogunnar_000035 39 00:19:20.38 59.392 0.38 myndirnar af ívan sem voru leiddir til yfirheyrslu af lögreglumönnum bak við hvít rúmlök í súrefni og undrun um heim allan það var ekki eins eaters sinn sem fréttist af spillingu innan alþjóðaknattspyrnusambandsins það höfðu lengi verið sögur um að ýmislegt misjafnt tíðkaðist hjá fifa aðildarsamböndunum fjölmörgu sérstaklega eftir að allir peningarnir komu til sögunnar mútur í allar áttir mútur frá aðildarsamböndum mútur frá þjóðríkjum mútur frá stórfyrirtækjum fyrir auglýsinga og sýningarrétti en það var engin og enginn væri að hlusta fótboltaunnendur voru úranið í að horfa á og spekúlera í boltaleikjumen að hugsa um mútuþægni og spillingu og íþróttablaðamenn sömuleiðis svona almennt allavega og því það var orðið svo stórt batterí svo auðugt og valdamikið aðalyfirvald vinsælustu íþróttar heims það var eiginlega alveg ósnertanlegt það var allavega lengst af reynsla breska rannsóknarblaðamannsins andrei -i_ljosi_sogunnar_000035-0040-00:20:2060-00:00:1548 i_ljosi_sogunnar_000035 40 00:20:20.60 15.488 0.18 hann var sérfræðingur í stórum spillingarrannsóknum hafði engan áhuga á fótbolta sem en spilling innan íþróttaheimsins hafði lengi verið honum hugleikin og eftir að hafa grafið upp ýmislegt misjafnt um alþjóðaólympíunefndina beindi hann sjónum sínum að því það -i_ljosi_sogunnar_000035-0041-00:20:3722-00:01:4014 i_ljosi_sogunnar_000035 41 00:20:37.22 100.224 0.24 andrei þúsund og sex sem er sneisafull af sögum um misferli innan fifa og annarra fótboltasambanda mútuþægni brask með miða og fleira hann hélt úti sérstöku bloggi um spillingu innan fifa þar sem finna mátti meðal annars ýmis skjöl og reikninga sem heimildarmenn hans öfluðu hann gerði líka nokkra heimildaþætti um sama efni fyrir breska ríkissjónvarpið snjalla þetta nokkra athygli en varð aldrei einhvernveginn að neinum kenning sjálfur vakti þó athygli innan fifa hann var og er dálítið eins og rannsóknarblaðamaður úr einhverri hollum dálítið druslulegur til fara í brúnum frakka með úfið hvítt hár óhræddur við að birtast á blaðamannafundum þrífast narayan ein út afsakaðu herra blatter en tekur þú við mútum þegar blatter er þér stætt í embætti fyrsta peningar á endanum svo gott sem bannaður frá öllum blaðamannafundum fifa en einkaspæjarinn kristófer tilvist í af honum það var meðal annars hann sem hafði verið heimildarmaður hans í rannsókninni fyrir umsóknarnefnd englands tvö þúsund og átján og hafði komið sér aldeilis vel nú leiddi spæjarinn þá saman bandaríska alríkislögreglumanninn og rannsóknarblaðamanninn á fundi í lundúnum enninu yfir lögreglumanninum allt sem hann vissi um spillingu í alþjóðlegum knattspyrnusamböndum var óður og uppvægur það var jú sjaldan sem einhver hlustaði á hann bandaríkjamaðurinn var gáttaður -i_ljosi_sogunnar_000035-0043-00:22:2184-00:00:2620 i_ljosi_sogunnar_000035 43 00:22:21.84 26.112 0.13 tímari þar með upplýsingar um að rússar væru mögulega að múta sér leið að heimsmeistaramótinu tvö þúsund og átján þennan var með óteljandi fleiri ásakanir það var eitthvað þarna hugsaði alríkislögreglumaðurinn á leiðinni heim alveg bókað en hann þurfti fyrst og fremst að hugsa um úsbeska gangstera sem voru með veðmálastarfsemi í bandarískum borgum alþjóðafótbolti var að sitja á hakanum -i_ljosi_sogunnar_000035-0044-00:22:5588-00:00:2502 i_ljosi_sogunnar_000035 44 00:22:55.88 24.96 0.18 fótbolti evrópskur fótbolti hefur aldrei verið sérstaklega vinsæll í bandaríkjunum ekki á við margar aðrar íþróttir þó að hann sé reyndar í sókn núna sé orðinn ein af fyrirferðarmestu hópíþróttum í bandaríkjunum var hann lengi ekki tekinn alvarlega álitinn af mörgum bara eitthvað barnasport sem foreldrar settu krakkana sína í vonandi að hann væri ekki eins harkalegur og ameríski boltinn getur verið -i_ljosi_sogunnar_000035-0045-00:23:2154-00:00:2302 i_ljosi_sogunnar_000035 45 00:23:21.54 23.04 0.38 um miðjan áttunda áratuginn um svipað leyti og sú á aflandsfélaga innsigla milljónasamninga við adidas kókosplantekranna í súrir grunnskólapiltur að taka sín fyrstu skref og skot á fótboltavellinum í fótboltafélagi ungmenna í noellie smáborg í noregi bandaríkjanna -i_ljosi_sogunnar_000035-0046-00:23:4514-00:00:1488 i_ljosi_sogunnar_000035 46 00:23:45.14 14.976 0.12 félagið var lítið og rekið af sjálfboðaliðum foreldrum barnanna sem spiluðu sem voru fæstir svo áhugasamir um félagsstarfið fyrir utan einn föður piltsins sem ég minntist á áðan sjálfs gordon leysir kallaður takk -i_ljosi_sogunnar_000035-0047-00:24:0046-00:00:2556 i_ljosi_sogunnar_000035 47 00:24:00.46 25.6 0.23 hann fæddur nítján hundruð fjörutíu og fimm og uppalinn var lærður bókhaldari en var það orðinn sjálfstætt starfandi markaðsráðgjafi og almennur braskari af guðs hann hafði aldrei iðkað neina íþrótt hann var ekki beint íþróttamannslega vaxinn heldur en um leið og sonur hans fór að stunda fótbolta sá hann einhverja möguleika í sportinu allavega möguleika á tækifærum og hagnaði fyrir sjálfan sig -i_ljosi_sogunnar_000035-0048-00:24:2664-00:00:3660 i_ljosi_sogunnar_000035 48 00:24:26.64 36.608 0.23 hann var ágætlega stæður á eigin braski og hafði því nógan tíma til að vasast í fótboltafélagi sonar síns ólíkt hinum foreldrunum og hann tók það yfir og var svo von bráðar farinn að klifra metorðastiga bandaríska fótboltans þó hann væri ekki íþróttamaður sjálfur var hann hrífandi og hugmyndaríkur og sannfærandi árið nítján hundruð áttatíu örfáum árum eftir að sonur hans fór að sparkaði bolta það fer fáum sögum af frama hans í sportinu var tökin formaður fótboltasambands suður new york ríkis og nítján hundruð áttatíu og fjögur varaforseti bandaríska knattspyrnusambandsins -i_ljosi_sogunnar_000035-0049-00:25:0392-00:00:2726 i_ljosi_sogunnar_000035 49 00:25:03.92 27.264 0.06 það var þá stórskuldugt og frekar vandræðalegt bandaríska landsliðið gat lítið og hafði ekki komist á heimsmeistaramót þrjátíu og fjögur ár en leysast engu að síður af alþjóðlegri hlið fótboltans og lenti ekki látunum jafnvel þegar hann missti stöðu sína hjá sambandinu í næstu kosningum nítján hundruð áttatíu og sex reyndi þá að stofna eigin keppnisdeild sem gekk illa og nefndi sér síðan í yfirmannsstöðu hjá liðinu manisa -i_ljosi_sogunnar_000035-0050-00:25:3202-00:00:1926 i_ljosi_sogunnar_000035 50 00:25:32.02 19.328 0.16 hann varð ekki langlífur í þeirri stöðu heldur þegar eigandi hákarlanna komst að því að leysir hafði verið að taka sér himinhá laun að frekar takmörkuðum fjárhag liðsins án þess að spyrja hann kóngsi lifa hátt og græða pening og hann dó aldrei ráðalaus -i_ljosi_sogunnar_000035-0051-00:25:5696-00:00:1128 i_ljosi_sogunnar_000035 51 00:25:56.96 11.264 0.26 í nóvember nítján hundruð áttatíu og níu birtist feitur hvítur maður á dyraþrepinu á heimili takmarkar porto bein höfuðborgar eigin trínidad og tóbagó -i_ljosi_sogunnar_000035-0052-00:26:0870-00:00:1044 i_ljosi_sogunnar_000035 52 00:26:08.70 10.496 0.44 tölurnar þekkti hann eiginlega ekki þögðu hist einu sinni á fótboltamóti því voru esse trínídadíska knattspyrnusambandsins -i_ljosi_sogunnar_000035-0053-00:26:1992-00:00:2192 i_ljosi_sogunnar_000035 53 00:26:19.92 21.888 0.37 en leysir var kominn með frakka hugmynd það leið að forsetakosningum í kongókonung karíbahafs mið og norður ameríku sitjandi forseti mexíkói lá fyrir dauðanum það var enginn annar ákjósanlegur kandídat og leysir vildi að vonir við sig fram það yrði ekkert mál hann myndi sjálfur sjá um kosningabaráttuna fyrra -i_ljosi_sogunnar_000035-0054-00:26:4876-00:00:4040 i_ljosi_sogunnar_000035 54 00:26:48.76 40.448 0.41 trínídad og tóbagó íbúar rúmleiga ein milljón eru sjaldan til stórræðanna í fótbolta ekki frekar en flest eyríki karíbahafsins en þau mynda sitt eigið litla eyjasamband knattspyrnusamband karíbahafsins sem á svo aðild að áðurnefndu ganga en er svo eitt af álfusamböndum því fótboltalega séð eru það yfirleitt mexíkó og bandaríkin sem bera höfuð og herðar yfir lönd kona en fótbolta ólíkt sé þá gátu glötuðu smáliðin í karíbahafi haft gríðarleg áhrif með því að starfa og kjósa alltaf sem ein heild þau tuttugu og fjögur á móti sjö ríkjum í miðamerísku og þremur í norður ameríku -i_ljosi_sogunnar_000035-0055-00:27:2964-00:00:1842 i_ljosi_sogunnar_000035 55 00:27:29.64 18.432 0.29 dökkleiti áttaði sig á þessu hann stólaði á að fékk vonar gæti fengið hin eyríkin til að ganga í takt og kjósa sig í forsetaembættið og með allt karíbahafið á bak við sig gætu þeir ekki bara dómínerað kóngsa heldur líka kannski komist til verulegra áhrifa innan því -i_ljosi_sogunnar_000035-0056-00:27:4864-00:00:1400 i_ljosi_sogunnar_000035 56 00:27:48.64 13.952 0.11 það hljómaði ekki illa í eyrum tokesar sem hafði aðeins fengið nasasjón af því lúxuslífi sem hægt var að lifa í gegnum alþjóðlegan fótbolta án þess þó að nokkurntímann kunni þeirri tilhugsun alls ekki illa -i_ljosi_sogunnar_000035-0057-00:28:0802-00:00:1930 i_ljosi_sogunnar_000035 57 00:28:08.02 19.328 0.46 þegar gekk vorinu sig fram til forseta ganga flugu sögusagnir um spillingu hans þegar um trínídad og tóbagó hafa sagður viðriðinn ólöglega miðasölu og ýmislegt fleira en hin irish strax eftir sigurinn skipaði hann nýja vini sökkti aðalritara sambandsins -i_ljosi_sogunnar_000035-0058-00:28:2830-00:00:4846 i_ljosi_sogunnar_000035 58 00:28:28.30 48.384 0.38 inkanna lítið með lítil fjárráð og skrifstofukompu í gvatemala leysiefnið að breyta þessu hann efndi til gullmótsins smámóts milli færustu landsliða kóngafólk bandaríkin og mexíkó sem gekk mjög vel og fór fljótt að færa sambandinu tugi milljóna í sölu á auglýsinga og sýningarrétti skrifstofuna færði hann til manhattan í skýjakljúf við fyrsta sem kenndur er við eigandann tromp síðar flutti hann sjálfur inn í íbúð í turninum sem kóngafólk auðvitað fyrir og þeir leysir og trumbur fljótt nánir vinir kóngurinn á endanum að borga fyrir þriðju fasteignina í tröppurnar íbúð sem kettir blazers höfðu til afnota -i_ljosi_sogunnar_000035-0059-00:29:1796-00:00:3104 i_ljosi_sogunnar_000035 59 00:29:17.96 30.976 0.35 serbanir líka fyrir því að auka veg fótbolta almennt í bandaríkjunum og vakti fljótt athygli í efstu röðum því fyrir störf sín hann var enda ekki fyrirferðarlítill maður að mundi alltaf verið frekar þéttur var hann þarna orðinn um tvö hundruð kílóa þyngd hávaxinn með strítt krullað hár og þykkar en ekki í stuttbuxum eða með skærlitað grínbindi og stundum páfagauk á öxlinni og fór hann ferðina á fjórhjóla rafskutlu þar sem hann átti erfitt með gang sökum þyngdar og lasleika -i_ljosi_sogunnar_000035-0060-00:29:5016-00:00:3104 i_ljosi_sogunnar_000035 60 00:29:50.16 31.104 0.31 árið nítján hundruð níutíu og sjö lést einn af fulltrúum kóngafólk framkvæmdanefnd svífandi og sæti hans féll leysir í skaut einmitt það sem hann hafði alltaf þráð að komast inn í innstu elítu fótboltans því var löngu orðið vellauðugt þó góðgerðarfélag ætti að heita borgaði nefndarmönnum í framkvæmdanefndinni vel og þeir fengu allar ferðir sínar um heiminn í þágu alþjóðafótboltans borgaðar upp í topp fyrsta farrými lúxushótel fínustu veitingastaðir og dýr vín -i_ljosi_sogunnar_000035-0061-00:30:2206-00:00:1258 i_ljosi_sogunnar_000035 61 00:30:22.06 12.672 0.27 leysti framkvæmdanefndinni og hann hafði verið í ameríska boltanum stórskemmtilegur alltaf með hugmyndir að því hvernig væri hægt að græða á hinu og þessu féll vel í kramið skjótur frami -i_ljosi_sogunnar_000035-0062-00:30:3510-00:00:2110 i_ljosi_sogunnar_000035 62 00:30:35.10 21.12 0.4 leysir bókhaldslærður braskari og feitur fótboltapabbi frá vín var þannig flóttinn að alþjóðlegum áhrifamanni og heimshornaflakkara hann stofnaði bloggsíðu ferðast með tékkar að sem hann birti myndir af sér með öðru áhrifafólki sem varð á vegi hans í fífa inum eins og vilhjálmi bretaprins byltingarmenn -i_ljosi_sogunnar_000035-0063-00:31:0366-00:00:4672 i_ljosi_sogunnar_000035 63 00:31:03.66 46.72 0.28 konar og dökkleiti og aðalritari kóngsa höfðu alltaf staðið saman í gegnum stalli högnuðust gífurlega á samstarfinu og ekki alltaf á alveg löglegan hátt kannski síst á löglegan hátt eins og átti eftir að koma ellegar ráku þeir kongókonung sína persónulegu eign leysir tók sér tíu prósent af öllum arði sambandsins frá auglýsinga og sýningarréttssölu milljónir dollara á ári hann notaði kreditkort sambandsins sem sitt eigið og borðaði á fínum veitingastað á hverju kvöldi vorrigningarnar skrifa eignir þess á sjálfan sig hann stundaði líka áfram miðabrask gaf ættingjum sínum dohong og fleira misjafnt -i_ljosi_sogunnar_000035-0064-00:31:5670-00:01:1074 i_ljosi_sogunnar_000035 64 00:31:56.70 70.656 0.32 í byrjun desember tvö þúsund og tíu hittist framkvæmdanefnd svífa í súra skera úr um hvar heimsmeistaramótin í fótbolta tvö þúsund og átján og tvö þúsund tuttugu og tvö yrðu hann var ögurstund fyrir áðurnefndar umsóknarnefnd ekki síst þá ensku af fjölmiðlaumfjöllun heima á englandi að dæma hafði enska þjóðin aldrei þráð neitt eins heitt og halda heimsmeistaramót í knattspyrnu á nýjan leik allt hafði líka gengið að óskum nefndin hafði haldið óaðfinnanlega lokakynningu og umsókn sinni flott myndband með helstu fótboltahetjum englendinga sem sýndi vel heimsklassa aðbúnað sem þegar var að finna á englandi þeir gætu haldið heimsmeistaramótið á morgun ef þeir vildu að lokametrunum höfðu líka deilan forsætisráðherra vilhjálmur bretaprins og deilna allir komið fljúgandi til súrefni þeim kokteila ekki óvinsæll félagsskapur á meðan hafði rússneska nefndin lent í vandræðum með ponsjó sitt og það var ekki að sjá rússnesk fyrirmenni neinsstaðar hvað þá látinn pútín sem var eflaust bara einhverstaðar heima að horfa á ískulda að vera með þetta í vasanum -i_ljosi_sogunnar_000035-0066-00:33:3794-00:00:2894 i_ljosi_sogunnar_000035 66 00:33:37.94 28.928 0.3 og tvö þúsund tuttugu og tvö megin var líka spenna því það var líka verið að kjósa um það þar næsta einmitt þar stóð valið milli ástralíu japans suður kóreu katar og bandaríkjanna jafnan suður korean heimsmeistaramót áður og þóttu ekki sigurstrangleg katar var ekki þekkt fyrir mikla fótboltaiðkun eða nokkuð annað en olíuauð eiginlega og þyrði meira en fjörutíu stiga hiti í arabísku eyðimörkinni þegar mótið yrði haldið -i_ljosi_sogunnar_000035-0067-00:34:0736-00:00:1648 i_ljosi_sogunnar_000035 67 00:34:07.36 16.512 0.27 ástralía hafði varið milljónum dollara á ómældri vinnu í sína umsókn bandaríkin þóttu líka efnileg með alla sína stóru íþróttaleikvangi og ótrúlegasta fólk sem talaði máli umsóknarinnar allt frá óskandi til henry kistan -i_ljosi_sogunnar_000035-0068-00:34:2488-00:00:1098 i_ljosi_sogunnar_000035 68 00:34:24.88 11.008 0.32 það var pískrað um að slasaður hlynntur umsókn bandaríkjanna og rétt fyrir atkvæðagreiðsluna ræddust þeir bara óbandarískt forseti stuttlega saman í síma -i_ljosi_sogunnar_000035-0069-00:34:3676-00:00:0656 i_ljosi_sogunnar_000035 69 00:34:36.76 6.528 0.0 en svo kom að atkvæðagreiðslunni annan desember tvö þúsund og tíu og blatter tilkynnti úrslitin -i_ljosi_sogunnar_000035-0072-00:35:0798-00:00:5650 i_ljosi_sogunnar_000035 72 00:35:07.98 56.448 0.36 í rússlandi og katar dansaði fólk á götum vladimir pútín sokkið súk til að taka þátt í hátíðahöldunum þar breska pressan fór yfirum þetta var einhver mesti þjóðarskandall sem sést hafði hvernig var hægt að klúðrast ýmsir aðrir klóruðu sér líka í kollinum rússland og kinnina meðal þeirra sem klóruðu sér í kollinum var ungur maður að nafni sara nýliði hjá bandarísku alríkislögreglunni sem sá smáfrétt um úthlutunina neyta tilheyrði deild sem rannsakaði rússnesk og miðasísk glæpagengi í bandaríkjunum fyrir nokkru hafði yfirmaður hans farið til lundúna og hitt þar breskan einkaspæjara sem vildi endilega tala um spillingu í alþjóðafótbolta og óeðlileg rússnesk áhrif það hafði ekki farið mikið lengra en það það var nóg annað að gera og þetta var allt of óljóst og fjarlæg -i_ljosi_sogunnar_000035-0073-00:36:0552-00:00:1542 i_ljosi_sogunnar_000035 73 00:36:05.52 15.36 0.17 nú kveikti þetta í randall eins og stíflan skattrannsóknarmaðurinn sem við kynntumst í upphafi þáttar það var hann líka fótboltaunnandi hann fékk góðfúslegt leyfi yfirmanns síns til að kanna málið nánar sem eina fótboltabullann á stuðning -i_ljosi_sogunnar_000035-0074-00:36:2188-00:00:0490 i_ljosi_sogunnar_000035 74 00:36:21.88 4.992 0.0 það reyndist reyndar ansi erfitt það var erfitt að komast inn í þennan lokaða heim -i_ljosi_sogunnar_000035-0075-00:36:2726-00:00:1248 i_ljosi_sogunnar_000035 75 00:36:27.26 12.544 0.31 en loks komst randall kynni við mann sem hafði reyndar samband við alríkislögregluna að fyrra bragði landa sinn mann að nafni tékklandi skattrannsóknarmann nokkurn frá kaliforníu -i_ljosi_sogunnar_000035-0076-00:36:4016-00:00:0690 i_ljosi_sogunnar_000035 76 00:36:40.16 6.912 0.06 og saman áttu þeir eftir að breyta gangi rannsóknarinnar og fótboltasögunni en meira um það síðar -i_ljosi_sogunnar_000036-0049-00:29:1464-00:00:1058 i_ljosi_sogunnar_000036 49 00:29:14.64 10.496 0.23 nafnið var þurrkað út áður en bókin kom út en skaðinn var skeður segir hafði sýnt blaðamönnum og allskonar fólki handritið nafn marwans var orðið opinbert -i_ljosi_sogunnar_000036-0063-00:34:2042-00:00:0506 i_ljosi_sogunnar_000036 63 00:34:20.42 4.992 0.38 þriðja símtalið og þá hrópaði marwan í skipt um skoðun ég kem ekki -i_ljosi_sogunnar_000036-0066-00:34:4116-00:00:1000 i_ljosi_sogunnar_000036 66 00:34:41.16 9.984 0.32 fjórum ber reyndar ekki alveg saman um hvort þeir sáu margan klifra sjálfviljugan upp á handriðið og stökkva eða hvort þeir sáu annara alla niður -i_ljosi_sogunnar_000036-0068-00:35:0622-00:00:0312 i_ljosi_sogunnar_000036 68 00:35:06.22 3.2 0.0 kannski var hann ekki viss lögreglan ræddi ekki við hann strax -i_ljosi_sogunnar_000036-0069-00:35:0990-00:00:0736 i_ljosi_sogunnar_000036 69 00:35:09.90 7.424 0.14 lögreglan sinnti reyndar rannsókninni á dauða asama an sérstaklega illa niðurstaða rannsóknarinnar var enginn -i_ljosi_sogunnar_000036-0070-00:35:1770-00:00:0674 i_ljosi_sogunnar_000036 70 00:35:17.70 6.784 0.21 var ómögulegt að segja hvort marwan stökk sjálfviljugur af svölunum hvort þetta var slys eða hvort honum var ýtt -i_ljosi_sogunnar_000037-0001-00:00:2038-00:00:1376 i_ljosi_sogunnar_000037 1 00:00:20.38 13.696 0.11 rétt upp úr klukkan hálf tvö síðdegis tuttugasta og sjöunda júní tvö þúsund og sjö sextíu og þriggja ára kaupsýslumaður niður af svölunum á íbúð sinni á fimmta hæð í fokdýru fjölbýlishúsi í miðborg lundúna -i_ljosi_sogunnar_000037-0002-00:00:3510-00:00:1978 i_ljosi_sogunnar_000037 2 00:00:35.10 19.712 0.47 nurlaði gifti að nafni asmahan lifði fallið ekki af viðskiptafélaga ansi starfsmenn sem biðu yfirmanns síns í næsta húsi sá hann falla hringdu á sjúkrabíl en þegar hann kom á vettvang varð um seinan hann hafði lent í miðju rósabeðinu í garðinum fyrir utan húsið -i_ljosi_sogunnar_000037-0003-00:00:5598-00:00:1938 i_ljosi_sogunnar_000037 3 00:00:55.98 19.328 0.18 saman var auðugur maður milljarðamæringur það það væri ekki ljóst nákvæmlega hvernig hann hefði orðið svona auðugur hann hafði að minnsta kosti fengist eitthvað við vopnasölu hann þekkti og umgekkst marga af umdeildustu auðjöfrum lundúna um tíma hafði hann átt vænan hlut í fótboltaliðinu tel -i_ljosi_sogunnar_000037-0004-00:01:1628-00:00:2648 i_ljosi_sogunnar_000037 4 00:01:16.28 26.496 0.23 auðvelt þó ekki mikla athygli það var enda annað að skildum þennan dag tónlistina sér formlega sem leiðtogi breska verkamannaflokksins og forsætisráðherra bretlands auðjöfursins nema örlítið pláss í fjölmiðlum dagsins jafnvel þó það væri ekki alveg ljóst hvernig fallið hefði borið að var það slys svipti hann sig lífi eða var honum ef til vill ýtt -i_ljosi_sogunnar_000037-0005-00:01:4410-00:00:0502 i_ljosi_sogunnar_000037 5 00:01:44.10 4.992 0.2 í heimalandi ashrafs marwan vakti dauði hans talsvert meiri athygli -i_ljosi_sogunnar_000037-0006-00:01:5910-00:00:5684 i_ljosi_sogunnar_000037 6 00:01:59.10 56.832 0.31 líki marwans var flogið til kaíró við fyrsta tækifæri og útför hans fór fram í mosku í borginni fjórum dögum eftir andlátið æðstiklerkur egypta leiddi athöfnina mörg hundruð manns fylltu moskuna og meðal syrgjenda var fjöldi fyrirmenna á regulega meðal annars gamal og alaa synir forsetans og einræðisherrans hosni mubarak varnargarðinum auðmaður hann átti að baki áratugaferil sem háttsettur opinber starfsmaður í egyptalandi og það sem meira var hann var tengdasonur landsföðursins gamals aulalegir hans mona nasser var gift marwan í áratugi í útförinni vottuðu mubarak synir our fyrirmenni ekkjunni sína innilegustu einlægu samúð að þessi dyggi sonur egyptalands væri fallinn svo sviplega frá hvílíkur harmur -i_ljosi_sogunnar_000037-0007-00:03:0030-00:00:2286 i_ljosi_sogunnar_000037 7 00:03:00.30 22.912 0.23 það er reyndar spurning um það hversu einlæg samúð egypsku fyrirmennanna var með hinni syrgjandi ekkju því þarna við útförina vissu allir hvaða orð hafði farið af armar síðustu árin að tengdasonur nassers hefði alls ekki verið dyggur sonur egyptalands heldur einhver versti landráðamaður í sögu landi -i_ljosi_sogunnar_000037-0008-00:03:2976-00:00:2412 i_ljosi_sogunnar_000037 8 00:03:29.76 24.192 0.16 herforingjar steyptu konungi egyptalands og tóku völdin í eigin hendur nítján hundruð fimmtíu og tvö ótvíræður leiðtogi valdaránsmanna var þrjátíu og fjögurra ára sonur pósthússtjóra gamal dunaði hann ekki forseti egyptalands formlega fyrr en nítján hundruð fimmtíu og sex með tímanum varð hann einnig að einskonar andlegum leiðtoga stórs hluta arabaheimsins -i_ljosi_sogunnar_000037-0010-00:04:4254-00:00:3380 i_ljosi_sogunnar_000037 10 00:04:42.54 33.792 0.28 þrátt fyrir að vera lestrarhestur átti marwan hinn ungi sér líka mörg áhugamál hann var gefinn fyrir skemmtanalífið í kaíró og strendurnar í alexandríu og hafa knár tennisspilari að auki íþróttina stundaði hann í tennisklúbbi ekki langt frá heimili foreldra sinna þar í hverfinu bjuggu þá orðið margir valdamestu menn landsins herforingjarnir og slekt þeirra og það var í tennisklúbbnum sem saman tuttugu og eins árs árið nítján hundruð sextíu og fimm hitti dóttur þess allra valdamesta sjálfs nassers -i_ljosi_sogunnar_000037-0011-00:05:2432-00:01:0974 i_ljosi_sogunnar_000037 11 00:05:24.32 69.76 0.24 nansen næstelsta barn nasser hjónanna og eftir elstu dótturinn í hótun var þá átján þremur árum yngri en saman þrátt fyrir að vera dóttir leiðtogans mikla var hún ekki alinn sérstakar lystisemdir eftir að nasser varð forseti bjó fjölskyldan samt áfram í sama húsi og þau höfðu gert alla tíð í sama miðstéttarhverfi og marwan nasser var alla tíð frekar hóflegum embættismannalaunum og nýtti sér ekki vald sitt til að hagnast persónulega jafnvel þó að um það bil allir aðrir í kringum hann samverka og undirmenn hafi gert það af miklum móð börnin nutu heldur ekki góðs af mona til dæmis var ekki mikill námshestur og hafði ekki fengið nógu góðar einkunnir til að komast inn í stjórnmálafræði í kaíróháskóla eins hana fýsti pabbi gamli gerði ekkert í málinu og dóttirin varð að láta sér nægja ameríska háskólann talsvert verri skóla sem tók við öllum þar var hún nemandi nítján hundruð sextíu og fimm þó vinir hennar frá þeim tíma hafi síðar sagt að hún hafi ætíð haft meiri áhuga á skemmtanalífi og tennis en námi og svo fékk hún áhuga á ashraf varan -i_ljosi_sogunnar_000037-0012-00:06:3986-00:00:3296 i_ljosi_sogunnar_000037 12 00:06:39.86 33.024 0.24 mánaðar ástfangin undireins og ekki löngu eftir að þau kynntust á tennisvellinum fóru að stinga saman nefjum lýsti úir við föður sinn að hún hefði hug á að giftast marwan nasser fól þá yfirmanni leyniþjónustu sinnar manni annan samarra kynna sér piltinn og hann bar honum svo ekki fagra söguna vissulega var hann af ágætum ættum og í ágætri stöðu sem efnaverkfræðingur í hernum en hann hafði orð á sér að vera löngu og þar að auki metnaðargjarn tækifærissinni -i_ljosi_sogunnar_000037-0013-00:07:1570-00:00:1510 i_ljosi_sogunnar_000037 13 00:07:15.70 15.104 0.24 nasser vildi í raun alls ekki að dóttir sín giftist þessum manni en það varð engu tauti við monu komið hún var yfir sig ástfangin af marwan sem var hávaxinn og myndarlegur sjarmerandi og alltaf glæsilega til fara -i_ljosi_sogunnar_000037-0014-00:07:3190-00:00:2738 i_ljosi_sogunnar_000037 14 00:07:31.90 27.392 0.24 er hafði líklega rétt fyrir sér að efast um varan ómans hafði unnið marwan heitara ævisöguritarar hans dregið í efa að hann hafi nokkurntímann endurgoldið tilfinningar hennar af sömu ákæruna gjörðir sinni og hann nýtti hvert tækifæri til að komast áfram og það að giftast dóttur sjálfs leiðtoga egyptalands var ótvírætt tækifæri til þess -i_ljosi_sogunnar_000037-0015-00:08:0406-00:00:1456 i_ljosi_sogunnar_000037 15 00:08:04.06 14.592 0.32 brotamenn er og saman fór fram í júlí nítján hundruð sextíu og sex á heimili nasser fjölskyldunnar þetta var eitthvað glæsilegasta partí sem haldið hafði verið í kaíró frá dögum konungsveldisins -i_ljosi_sogunnar_000037-0016-00:08:2226-00:00:2300 i_ljosi_sogunnar_000037 16 00:08:22.26 23.04 0.49 skærustu stjörnur egypta tróðu upp hver á eftir annarri fyrir gesti öll helstu fyrirmenni landsins ungu brúðhjónin tuttugu og tveggja og nítján geisluðu stórsigur veislunni má kannski greina nokkuð skeptískan svip á tengdaföðurnum sem var enn ekki búinn að sætta sig við magaverkur -i_ljosi_sogunnar_000037-0017-00:08:5530-00:00:2332 i_ljosi_sogunnar_000037 17 00:08:55.30 23.296 0.19 rakastofur sinni og tengdasyni litla íbúð í kanada vinir nassers til að skjóta saman fyrir stórum hluta kaupverðsins svo að leiðtoginn yrði sér ekki til skammar hann hafði ekki fylgst sérlega vel með fasteignaverði í kasím hófsömum átti hann sjálfur alls ekki fyrir íbúðum handa tveimur dætrum sem giftu sig um svipað leyti -i_ljosi_sogunnar_000037-0018-00:09:1902-00:00:3154 i_ljosi_sogunnar_000037 18 00:09:19.02 31.488 0.25 í gegnum vini útvegaði forsetinn svo dóttur sinni vinnu hjá barnabóka útgefanda og tengda sinnum líka og það er eins og gamalla hafi enn grunað marwan um einhverja græsku viljað allavega halda honum nálægt sér til að geta fylgst með honum því saman fékk vinnu á skrifstofu forsetans næsti yfirmaður hans þar var samstarfinu foringinn sem hafði grennslast fyrir um hann fyrir brúðkaupið ekki var hans afstaða gagnvart marwan mikið skárri -i_ljosi_sogunnar_000037-0019-00:09:5620-00:00:4860 i_ljosi_sogunnar_000037 19 00:09:56.20 48.64 0.29 ef við segjum sem svo eins og margir telja satt að asama hefði gert sér vonir um það að með því að giftast dóttur nassers myndi hann hendast svo segja í einum rikk upp í hæstu hæðir egypsks samfélags fá auðævi og völd og virðingu og allt tilheyrandi upp í hendurnar varðar miklum vonbrigðum það sem hann fékk í raun eftir brúðkaupið var illa launað ómerkilegt skrifstofudjobb skeptískan yfirmann leyniþjónustuforingjann sharaf sem andaði sífellt ofan í hálsmálið án og tengdaföður sem fór ekki sérstaklega leynt með fyrirlitningu sína á tengdasyninum enda er sagt að marwan hafi yfirleitt virst vera logandi hræddur við nasser og samband er batnaði ekkert við samvinnu á skrifstofu forsetans ef eitthvað versnaði bara -i_ljosi_sogunnar_000037-0020-00:10:5182-00:00:2128 i_ljosi_sogunnar_000037 20 00:10:51.82 21.248 0.35 það er kannski ekki að undra að marwan hafi viljað flýja árið nítján hundruð sextíu og átta eftir tvö tíðindalítil hjónabandsár sótti marwan leyfi vinnuveitanda síns svo tengdaföðurs að fara í framhaldsnám í efnafræði til bretlands síðla fluttu svo hjónin ashraf og martin -i_ljosi_sogunnar_000037-0021-00:11:2432-00:01:0242 i_ljosi_sogunnar_000037 21 00:11:24.32 62.336 0.28 árið var nítján hundruð sextíu og átta og lundúnir voru iðandi heimsborg að safna í skólann og fékk þar að auki hlutastarf á egypska sendiráðinu mona var heima með þeirra fyrsta barn drenginn gamal sem var auðvitað nefndur eftir móðurafa sínum þó það væri nóg að gera reyndist hinum skemmtanaglaða sarit að standast freistingar lundúna von bráðar orion tíður gestur í spilavítum og klúbbum þar sem hann var þó aldrei sérlega sigursæll það reyndar tapaði háum fjárhæðum var búinn að steypa sér í skuldir ekki löngu eftir komuna til lundúna og ekki leið á löngu þar til litla fjölskyldan gat rétt svo haldið sér á floti bara í gegnum vinskap þeirra við kúveiskan prins og konu hans hjón sem voru búsett í lundúnum og syntu í olíuseðlum og fannst agalegt að dóttir sjálfs mikilmennisins nassers þyrfti að glíma við himinháar spilavítisskuldir og borguðu þær þess vegna jafnóðum og marwan stofnaði til þeirra -i_ljosi_sogunnar_000037-0022-00:12:2742-00:00:1678 i_ljosi_sogunnar_000037 22 00:12:27.42 16.768 0.2 þegar nasser frétti af þessu var hann stórhneykslaður að spilafíkn tengdasonarins gerði það að verkum að dóttir hans væri komin upp á enginn olíufundi asama elti sér yfir hann og heimtaði svo að dóttur sinni að hún skildi við þennan ónytjung -i_ljosi_sogunnar_000037-0023-00:12:4492-00:00:0628 i_ljosi_sogunnar_000037 23 00:12:44.92 6.272 0.09 en þrátt fyrir að það hefði verið hart í ári í lundúnum var hún enn jafn ástfanginn og hún neitaði að skilja -i_ljosi_sogunnar_000037-0024-00:12:5166-00:00:0908 i_ljosi_sogunnar_000037 24 00:12:51.66 9.088 0.48 að lokum var samið um að fjölskyldan snéri heim en asni að fara til lundúna reglulega til að þreyta próf og klára námið -i_ljosi_sogunnar_000037-0025-00:13:0574-00:00:2034 i_ljosi_sogunnar_000037 25 00:13:05.74 20.352 0.35 tankur sumarið nítján hundruð sjötíu var asama tuttugu og sex ára í einni slíkri námstengdri lundúnaheimsókn þegar hann stigi í rauðan símaklefa þennan týpíska einhverstaðar í borginni opnaði símaskrána sem þar var að finna og slóðinn númerið hjá sendiráði ísraelsríkis -i_ljosi_sogunnar_000037-0026-00:13:2734-00:00:1122 i_ljosi_sogunnar_000037 26 00:13:27.34 11.136 0.27 varar sagði hann til nafns og bað fyrir skilaboð til her eða leyniþjónustufulltrúa sendiráðsins hann hasara var að bjóða ísraelum þjónustu sína -i_ljosi_sogunnar_000037-0027-00:13:3972-00:00:1172 i_ljosi_sogunnar_000037 27 00:13:39.72 11.648 0.21 arnar ísraelar granni egyptalands til austurs og höfuðóvinur ríkin höfðu háð meira en eitt stríð það var í raun enn stríðsástand á milli þeirra þarna nítján hundruð sjötíu -i_ljosi_sogunnar_000037-0028-00:13:5244-00:00:0844 i_ljosi_sogunnar_000037 28 00:13:52.44 8.448 0.43 tengdasonur nassers egyptalandsforseta var að leggja grunninn að einhverju alvarlegustu landráðum í sögu egyptalands -i_ljosi_sogunnar_000037-0029-00:14:0300-00:00:2090 i_ljosi_sogunnar_000037 29 00:14:03.00 20.992 0.17 marwan tjáði sig aldrei um það sjálfur við getum bara getið okkur til um það kannski vegna þess að marwan fannst hann hlunnfarinn um völd og auðævi hann hafði ætlast til að fá hataði tengdaföður sinn svo mjög að hann var reiðubúinn til að ekki bara svíkja heldur leggja hans hataðasta andstæðingi ísraelsríki lið -i_ljosi_sogunnar_000037-0031-00:14:5320-00:00:0986 i_ljosi_sogunnar_000037 31 00:14:53.20 9.856 0.24 og kannski var það bara spenna þessara var jú svo hrifinn af æsandi fjárhættuspili og kannski hafa landráð og njósnir heillað hann á svipaðan hátt -i_ljosi_sogunnar_000037-0032-00:15:1188-00:00:1546 i_ljosi_sogunnar_000037 32 00:15:11.88 15.36 0.26 einustu fulltrúi sendiráðsins var reyndar ekki við þegar málningin svo stúlkan í símanum skrifaði nafn hans á miða og lagði ég þartilgerðan bakka á skrifborðinu hans af einhverjum ástæðum komst miðinn aldrei lengra enginn hafði samband við asama -i_ljosi_sogunnar_000037-0033-00:15:2840-00:00:1896 i_ljosi_sogunnar_000037 33 00:15:28.40 18.944 0.15 konstantíns nítján hundruð sjötíu ákveðinna aftur hann hringdi og gaf aftur upp nafn sitt og erindi en sendiráðsstarfsmaðurinn hinumegin á línunni heimtaði að hann kæmi í sendiráðið í eigin persónu annars yrði hann ekki tekinn alvarlega en það vildi margan ki -i_ljosi_sogunnar_000037-0034-00:15:4794-00:00:0380 i_ljosi_sogunnar_000037 34 00:15:47.94 3.84 0.0 hann skildi eftir símanúmer og aftur endaði mál hans þarna -i_ljosi_sogunnar_000037-0035-00:15:5276-00:00:1662 i_ljosi_sogunnar_000037 35 00:15:52.76 16.64 0.11 hvað um svipað leyti í desember voru tveir nokkuð háttsettir liðsmenn ísraelsku leyniþjónustunnar mossad í heimsókn í lundúnum af tilviljun var sama sendiráðsstarfsmanni og að tekið símtalið falið að keyra þá út á hrjá leið heim -i_ljosi_sogunnar_000037-0036-00:16:0994-00:00:1236 i_ljosi_sogunnar_000037 36 00:16:09.94 12.416 0.27 í bílnum á leiðinni spjölluðu mennirnir þrír og sendiráðsmaðurinn minntist á þennan undarlega araba sem hafði verið að hringja þennan sem kallaði sig ashraf marwan hver sem það nú væri -i_ljosi_sogunnar_000037-0037-00:16:2274-00:00:2136 i_ljosi_sogunnar_000037 37 00:16:22.74 21.376 0.4 mohamed tvo í bílnum rak í rogastans að í raun og veru verið ashraf marwan sem hringdi auðvitað vissi hið alsjáandi auga mossad allt um að nasser átti tengdason sem hafa til dvaldi í lundúnum og sem var gefinn fyrir fjárhættuspil og hafði átti í fjárhagsvanda og deilum við tengdapabba -i_ljosi_sogunnar_000037-0038-00:16:4454-00:00:0656 i_ljosi_sogunnar_000037 38 00:16:44.54 6.656 0.18 en sá maður mundi í alvörunni leita á náðir ísraela að fyrra bragði kom öllum á óvart -i_ljosi_sogunnar_000037-0039-00:16:5922-00:00:2760 i_ljosi_sogunnar_000037 39 00:16:59.22 27.648 0.2 þarna hafrar staða varasveitum gamallri leiðtogi egyptalands og kannski arabaheimsins alls frá nítján hundruð fimmtíu og tvö fengið hjartaáfall kvöldið eftir arababandalagsfund í september nítján hundruð sjötíu og látið lífið nokkrum klukkustundum síðar hann var bara fimmtíu og tveggja ára en líka sykursjúkur keðjureykjandi vinnualki með fjölskyldusögu af hjartveiki -i_ljosi_sogunnar_000037-0040-00:17:3536-00:00:3324 i_ljosi_sogunnar_000037 40 00:17:35.36 33.28 0.47 auðinn var egyptum og aðdáendum hans um allan heim reiðarslag milljónir syrgjenda streymdu út á götur konan rit ekki hafa grátið tengdapabba sérstaklega en hélt áfram að ferðast af og til til lundúna til að ljúka meistara náminu og hann hélt áfram að reyna að ná athygli mossad sem loks bar árangur eftir örlagaríkan bíltúr mossad mannanna út á íþróttamenn frestuðu samstundis brottför sinni frá lundúnum og snéru við það varð að grípa þessa gæs -i_ljosi_sogunnar_000037-0041-00:18:0938-00:01:1504 i_ljosi_sogunnar_000037 41 00:18:09.38 75.136 0.28 venjan er með njósnara eða uppljóstrara af þessu tagi að þeim sé úthlutað af leyniþjónustunni sem þeir skipta við eins konar umsjónarmanni sem þeir eiga svo mest samskipti við það er kallað handleggnum þykir mikilvægur hluti þess að byggja upp traust milli njósnarans og erlendu leyniþjónustunnar leyniþjónustumaðurinn og rithöfundurinn jólasveininn þannig að umsjónarmaður ætti að vera skjólstæðingi sínum allt í senn lærifaðir foreldri og vinur stoð hjónabandsráðgjafi skemmtikraftur og verndari það gafst lítill tími til að finna slíkan ‘umsjónarmann’ fyrir asama mossad vildi koma á fundi sem fyrst til að marnir greipum þeirra á meðal starfsmanna mossad í lundúnum var hálffertugur maður sem þrátt fyrir að vera af evrópskum gyðingaættum talaði reed arabísku hann var ekki sérlega reyndur í þessum fræðum hafði bara verið þrjú ár í mossad en varð fyrir valinu svo að samskiptin við marwan gengu örugglega sem auðveldast fyrir sig þar sem áður hét eða heitir dubi að fornafni samkvæmt bók risann eftirnafn hans er enn ríkisleyndarmál í ísrael -i_ljosi_sogunnar_000037-0042-00:19:3340-00:00:5334 i_ljosi_sogunnar_000037 42 00:19:33.40 53.248 0.28 andstuttur nokkru í lundúnum örfáum dögum síðar í desember nítján hundruð sjötíu dubai stúderað ljósmyndir úr brúðkaupi marwans og monu og þekkti hann um leið þegar hann gekk inn í hótelbarnum þegar þeir fluttu sig upp á hótelherbergi virtist marwan mikið í mun að sanna sig talaði fjálglega um sjálfan sig tengsl sín við nasser og stöðu sína í egypska stjórnkerfinu sameindir á meðal voru enn nokkuð skeptískir það var óvenjulegt að þegnar óvinaþjóðar gengju bara inn af götunni eða hringdu í almennt símanúmer sendiráða til að falbjóða háleynileg ríkisleyndarmál það var skiljanlegt að þeir óttuðust að marwan gæti verið að reyna að gerast gagnnjósnari eða afvegaleiða mossad og ísrael á einhvern hátt -i_ljosi_sogunnar_000037-0043-00:20:2726-00:00:4534 i_ljosi_sogunnar_000037 43 00:20:27.26 45.44 0.42 en þegar marwan opnaði svörtu skjalatöskuna urðu dubi og annar mosa sem var með á fundinum ansi sannfærðir um að marmara í fyllstu alvöru á nokkrum handskrifuðum blaðsíðum sem hann dró upp úr töskunni var að finna alla uppbyggingu og allt skipulag egypska hersins eins og hann lagði sig sveitir og deildir fjöldi skriðdreka og hertóla nöfn herforingja bækistöðvar og svo framvegis ómetanlegar upplýsingar fyrir ísraelsher sem átti enn í volgu stríði við egypta og sínaískaga og taldi sig þess vegna geta átt von á innrás úr vestri hvenær sem var -i_ljosi_sogunnar_000037-0044-00:21:2024-00:00:4394 i_ljosi_sogunnar_000037 44 00:21:20.24 44.032 0.31 rauðann hundruð sjötíu tók varaforseti hans við sem forseti egyptalands annarra aðsópsmestu herforingjunum úr valdaráninu fimmtíu og tvö annar saddir að hafa tekið við embætti hófst sadat handa við að tryggja sig í sessi á næstu misserum losaði hann sig við marga andstæðinga úr háum embættum aðra herforingja gallharða nasser sinna sem voru honum ekki hollir og hann raðaði sínum mönnum í staðinn en af mörgum sviptingum þá var að ashraf marwan tengdasonur nassers sála sem hafði verið í ómerkilegu skriffinnskudjob á skrifstofu forsetans á sínum tíma var skipaður í nýtt embætti hann var gerður að yfirmanni skrifstofunnar -i_ljosi_sogunnar_000037-0045-00:22:0468-00:00:1530 i_ljosi_sogunnar_000037 45 00:22:04.68 15.232 0.06 skrifstofa forsetans sá í raun og veru um alls konar mál tengd æðstu stjórn ríkisins utanríkismál og leyniþjónustumál og þar fram eftir götunum yfirmaður þessa batterís vann náið með forsetanum að viðkvæmum og mikilvægum málum -i_ljosi_sogunnar_000037-0046-00:22:2088-00:00:3018 i_ljosi_sogunnar_000037 46 00:22:20.88 30.208 0.32 vesenast og kona hans og marwan hjónin höfðu verið ágætlega til vina undanfarin ár og sadat án efa vitað að marwan og tengdapabba kom illa saman hann var sendingar nassers öllu heldur ungur maður hann var bara tuttugu og sex ára á uppleið sem sadat sig kannski geta gert að sínum manni fyrst og fremst en samt látið líta út fyrir að saab sig enn og bugtaði fyrir fjölskyldu nassers sjálfa -i_ljosi_sogunnar_000037-0047-00:22:5150-00:00:1248 i_ljosi_sogunnar_000037 47 00:22:51.50 12.544 0.3 en það sem stafi gert var að skipa mann í intifada mestu embættum landsins sem þegar var á mála hjá leyniþjónustu ísraelsríkis höfuðóvinarins -i_ljosi_sogunnar_000037-0049-00:23:3482-00:00:0840 i_ljosi_sogunnar_000037 49 00:23:34.82 8.32 0.28 nasser hallaði tengdafaðirinn dauður minnkaði það greinilega ekkert áhuga hans á að svíkja land og þjóð til óvinarins -i_ljosi_sogunnar_000037-0050-00:23:4390-00:00:1684 i_ljosi_sogunnar_000037 50 00:23:43.90 16.768 0.45 asama var var úthlutað dulnefninu ‘engillinn’ í innanhússkjölum mossad það var bara vegna þess að einhver skrifstofupési sem sá um að búa til slík nöfn hafði verið að horfa á rotturnar þættina dýrlingurinn sem á hebresku hafði fengið nafnið engillinn -i_ljosi_sogunnar_000037-0051-00:24:0146-00:00:0518 i_ljosi_sogunnar_000037 51 00:24:01.46 5.12 0.18 engillinn átti líklega eftir að reynast réttnefni allavega í augum ísraela -i_ljosi_sogunnar_000037-0052-00:24:1424-00:01:1872 i_ljosi_sogunnar_000037 52 00:24:14.24 78.72 0.38 osama urðu fljótt eiginlega orðlausir hversu miklar góðar og nákvæmar upplýsingar þeir gátu fengið frá marwan ef það var eitthvað sem þeir vildu vita vissi marwan yfirleitt svarið þegar eða kom færandi hendi með réttu skjöldin á næsta fund fundarmanna dubi horfa í lundúnum með reglulegu millibili tvisvar eða þrisvar í mánuði þegar mest var ísraelar höfðu mestan áhuga á tæknilegum upplýsingum um egyptalandsher og því var snemma tekin sú ákvörðun að örfáir sérfræðingar ísraelshers fengju að sitja fundi með marwan af og til til að tryggja sem nákvæmastar upplýsingar þar var helstur sérfræðingur frá leyniþjónustu ísraelsku hersins aman sem var stofnun ótengd mossad sérfræðingur í málefnum egyptalands sem bar það kynduga nafn meir meir vel á minnst óskyldur forsætisráðherra ísraels sem þá var goldu meir marwan síður hitta marga aðra ísraela en dubi með þeim myndaðist strax gott samband en hlutverk meirs var ekki bara að afla upplýsinga heldur einnig með sérþekkingu sinni á egypsku samfélagi dæma hvort marwan væri treystandi eða hvort hann væri mögulega gagnnjósnari sá möguleiki var alltaf til staðar -i_ljosi_sogunnar_000037-0053-00:25:3338-00:00:3418 i_ljosi_sogunnar_000037 53 00:25:33.38 34.176 0.25 þegar meir meir hitti marwan fyrst stingandi slakur í hægindastól á hótelherbergi í lundúnum og spilin vistirnar pirraður á því að þurfa að eiga í samskiptum við einhvern annan en dubi sem stirðar en þegar meir meir spurði hann hverri spurningunni á fætur annarri um skipulag egypska hersins og strategíu svaraði hann öllu skýrt og skilmerkilega gaf upp viðkvæmar upplýsingar sem gagnnjósnari hefði átt að vera tregur til að gera og þá sannfærðist meir meir líka um að asmahan væri treystandi -i_ljosi_sogunnar_000037-0054-00:26:0858-00:00:3824 i_ljosi_sogunnar_000037 54 00:26:08.58 38.272 0.2 síðari árum hafa ýmsir slegið því fram að asmahan hljóti að hafa verið gagnnjósnari en eins og úrbótum á sannfærandi hátt í bók sinni um marwan einsleita líkur á því engar sannanir séu fyrir því egypska leyniþjónustan á þessum tíma var alls ekki nógu langt komin til að geta haldið úti gagnnjósnurum svo viðkvæm og flókin verkefni voru í raun bara á færi cia í bandaríkjunum en sex í bretlandi takinu mossad ramadan var líklegast ekkert nema sannur svikari -i_ljosi_sogunnar_000037-0055-00:26:5732-00:00:4456 i_ljosi_sogunnar_000037 55 00:26:57.32 44.544 0.36 upplýsingarnar sem komu frá marwan á fyrstu árum áttunda áratugarins voru svo verðmætar og svo viðkvæmar að aðeins örfáir innan ísraels fengu að fá nasasjón af þeim skýrslur um vitnisburði engilsins fóru í gegnum umsjónarmanninn dubi þaðan beint til æðsta yfirmanns mossad sem lýsti morðanna sem besta uppljóstrara sem mossad hefði nokkurntímann haft og svo loks á borð goldu meir forsætisráðherra og varnarmálaráðherrans mclean til umræðu á eldhús fundum goldu hún kallaði reglulega til óformlegra ríkisstjórnarfunda í eldhúsinu heima hjá sér þangað sem einungis komu hennar tryggustu ráðherrar og undirmenn -i_ljosi_sogunnar_000037-0056-00:27:4238-00:00:1326 i_ljosi_sogunnar_000037 56 00:27:42.38 13.184 0.26 upplýsingarnar sem marwan lét ísraelum í té bárust auðvitað víðar en ekki fyrr en var búið að umorða vandlega og dylja uppruna upplýsingar sem allra fæstir áttu að fá að vita nokkuð um engilinn -i_ljosi_sogunnar_000037-0057-00:28:0320-00:00:3916 i_ljosi_sogunnar_000037 57 00:28:03.20 39.168 0.28 á fyrsta fundi marwans mosa intis hann ekki orðið á peninga ekki heldur næsta það var samt augljóst frá byrjun að marwan vildi fá eitthvað fyrir sinn snúð og eftir fyrstu fundina fóru að streyma þúsundir dollara af ísraelsku fé inn á reikninga marwans hann gat borgað upp skuldir og farið að leyfa sér talsvert meira það kom þó eflaust fáum á óvart heima í egyptalandi að marwan hjónin virtust allt í einu hafa miklu meiri peninga milli handanna marwan var þá kominn í valdamikla stöðu og menn í slíkum stöðum áttu það gjarnan til í egyptalandi að aukast mikið og hratt á illskýranlegan hátt -i_ljosi_sogunnar_000037-0058-00:28:4292-00:00:1224 i_ljosi_sogunnar_000037 58 00:28:42.92 12.16 0.43 nú var hrekklausi meinlætamaðurinn nasser ekki heldur að fylgjast með honum eflaust héldu því flestir í kringum saman að hann væri bara spilltur eins og allir ekki landráðamaður -i_ljosi_sogunnar_000037-0059-00:29:0378-00:01:2904 i_ljosi_sogunnar_000037 59 00:29:03.78 88.96 0.19 ósigurinn í sex daga stríðinu nítján hundruð sextíu og sjö hafði vægast verið erfiður biti að kyngja stundum er bent á að um aðdraganda sextugasta og atburðarás hefur áður verið fjallað í sérstökum þætti í ljósi sögunnar stjórnvöld í egyptalandi þráðu að endurheimta sína í skagann en ekki var ekki í sérlega góðri aðstöðu til að ráðast gegn ísrael ekki núna í upphafi sextugasta hafði ísraelsher sprengt upp nær allan flota egypska flughersins það var mikið reiðarslag egyptar áttu hvorki almennilega flugvélar níunda eldflaugar til að ráðast á hið eiginlega ísrael ísraelskar borgir handan hins hertekna sínaískaga eins og marwan fór að lýsa í löngu máli á fundum sínum með umsjónarmanninum dubi er meira í lundúnum hafði statoil hug á því að breyta þessari stöðu hann hafði leitað ítrekað til sovétmanna helstu bandamanna egypta á þessum tíma um að selja þeim orrustuþotur og langdrægar eldflaugar en þó svo vinstriarms hátt voru þeir tregir til þess og neituðu ítrekað ekki voru egyptar frakka orrustuþotur af bandaríkjunum og frakkar höfðu bannað vopnasölu til stríðandi fylkinga fyrir botni miðjarðarhafs eftir stríðið sextíu og sjö svo að franskar mýrar voru heldur ekki í boði -i_ljosi_sogunnar_000037-0060-00:30:3326-00:00:1746 i_ljosi_sogunnar_000037 60 00:30:33.26 17.408 0.46 ísrael vissi vel á þessum þeir vissu að egyptar væru í stríðshug höfðu gert nákvæmar áætlanir um árás á skagann yfir súesskurðinum marwan hafði fært þeim en áætlanir sem væru án réttu orrustuflugvélanna og eldflauganna afar óraunhæfar -i_ljosi_sogunnar_000037-0061-00:30:5120-00:00:2238 i_ljosi_sogunnar_000037 61 00:30:51.20 22.4 0.19 ísraelar urðu fullvissir um að egyptar myndu ekki gera árás fyrr en þeir hefðu rétta búnaðinn landið þyrfti því ekkert að óttast enn um sinn bara fylgjast náið með hernaðaruppbyggingu grannanna með dyggri hjálp saman en kannski var trú ísraelskra ráðamanna á þessa kenningu þó aðeins of sterk -i_ljosi_sogunnar_000037-0062-00:31:2286-00:00:1804 i_ljosi_sogunnar_000037 62 00:31:22.86 18.048 0.39 sem yfirmaður skrifstofu forsetans var asama með tímanum að nánasta aðstoðarmanni annarsstaðar hönd sadat bar kennsl og styrki marwans svo nýtti sér þá hann var lipur samningamaður og mikill reddari og hann var traustur eða það hélt sadat -i_ljosi_sogunnar_000037-0063-00:31:4140-00:00:3400 i_ljosi_sogunnar_000037 63 00:31:41.40 34.048 0.37 meðal sérverkefna sem sadat fól marwan úr samskipti við tvö arabaríki sem mikilvægt var að halda góðum annarsvegar sádi arabíu og hins vegar líbíu marwan varð ljót slyngur í því að díla við sádísku olíuprinsana og hinn óútreiknanlega unga ofursta sem rænt hafði völdum í líbíu nokkru áður múammar von bráðar var marwan sífellt á ferð og flugi um heiminn í ýmsum erindagjörðum fyrir stafsetningu því sérstaka eftirtekt að hann kom ansi oft við í löndunum -i_ljosi_sogunnar_000037-0064-00:32:2312-00:00:2376 i_ljosi_sogunnar_000037 64 00:32:23.12 23.808 0.38 skömmu eftir hádegi tuttugasta og fyrsta febrúar nítján hundruð sjötíu og einasta líbíska ríkisflugvélagsins á flugi frá líbísku borginni bengalar þegar á flugi yfir egyptalandi hún sveigði af leið og flauginni lofthelgi sínaískaga þar sem öll umferð borgaralegra flugvéla hafði verið bönnuð síðan í sextíu -i_ljosi_sogunnar_000037-0065-00:32:4750-00:00:2456 i_ljosi_sogunnar_000037 65 00:32:47.50 24.448 0.17 ísraelskar orrustuþotur fóru strax af stað til móts við farþegavélina og gáfu flugmanninum merki um að fylgja þeim áform þeirra voru að beina vélinni til lendingar á ísraelska herstöð í miðri sínaí eyðimörkinni en svo sveigði farþegaþotan aftur óvænt af leið og tók stefnuna aftur vestur í átt að súesskurðinum flugstjóri þotunnar ansaði engu -i_ljosi_sogunnar_000037-0066-00:33:1264-00:00:2106 i_ljosi_sogunnar_000037 66 00:33:12.64 21.12 0.24 ísraelar höfðu lengi verið meðvitaðir um að arabískir óvinir þeirra gætu reynt að sprengja upp eða fljúga farþegaþotum á ísraelskar borgir því vakti undarlegt háttalag líbísku þotunnar vægast sagt að nokkurn ugg og ekki leið á löngu þar til yfirmenn í flughernum tóku þá ákvörðun að hætta ekki að neinu og skjóta þotuna niður -i_ljosi_sogunnar_000037-0067-00:33:3412-00:00:0994 i_ljosi_sogunnar_000037 67 00:33:34.12 9.856 0.14 örfáum mínútum síðar var búinn þotan rjúkandi brunarústir í eyðimörk sínaískagans og allir nema sjö hundrað og tólf manns um borð látnir -i_ljosi_sogunnar_000037-0068-00:33:4514-00:00:1296 i_ljosi_sogunnar_000037 68 00:33:45.14 12.928 0.06 síðar kom í ljós að samskiptatæki vélarinnar höfðu bilað og flugstjórinn hafði villst á lei�� þegar orrustuþoturnar birtust hélt hann í fyrstu að þær væru egypskar og væru að leiða hann til lendingar í karó -i_ljosi_sogunnar_000037-0069-00:33:5850-00:00:0838 i_ljosi_sogunnar_000037 69 00:33:58.50 8.448 0.32 þegar hann áttaði sig á að þetta væru ísraelar fylltist hann skelfingu og reyndi því að flýja ofvæni en var sem sé sprengdur í loftinu -i_ljosi_sogunnar_000037-0070-00:34:1414-00:00:3974 i_ljosi_sogunnar_000037 70 00:34:14.14 39.808 0.38 þessi aðgerð ísraela var fordæmd um heim allan en hvergi var reiðin eins mikil og í líbíu líbíski einræðisherrann mombasa rasandi ísrael hafði ráðist tilefnis og fyrirvaralaust á saklausa líbíska borgara hann hringdi í anastasio ræða hefndaraðgerðir gaddafí stakk upp á því að senda líbískar orrustuþotur á ísraelsku hafnarborgina fastaði það væri osmans æði og myndi skemma fyrir hans eigin áformum um árás á ísrael sem voru alltaf að verða ítarlegri og áþreifanleg þrátt fyrir vandamálin eða -i_ljosi_sogunnar_000037-0072-00:35:0972-00:00:2678 i_ljosi_sogunnar_000037 72 00:35:09.72 26.752 0.42 kirgíska og egypskum heraga sem staðsettur var í líbíu til að ráðast á bretar sem var á leið til ísrael en sadat yrði af plottinu á síðustu stundu og koma í veg fyrir allt gaddafí var bara enn reiðari og enn óútreiknanlegri í augum sadats það varð að gera eitthvað í málinu sefa gaddafí með einhverjum leiðum samkvæmt leitaði þá á náðir ashraf varann -i_ljosi_sogunnar_000037-0073-00:35:4208-00:00:5492 i_ljosi_sogunnar_000037 73 00:35:42.08 55.04 0.25 sumarið nítján hundruð sjötíu og þrjú settist marwan niður með gaddafí og þeir fóru að skipuleggja ásættanlega hefndaraðgerð gafst við hæfi að granda ísraelskri farþegaflugvél auga fyrir auga ákveðið var að skjóta niður innstu ísraelska ríkisflugfélagsins el al skömmu eftir flugtak frá fiumicino flugvellinum í róm líbíumenn höfðu góð sambönd á ítalíu hjá sínum gömlu nýlenduherrum að það var alræmt hversu lítil öryggisgæsla var á fíkniefnum marwan tóku að sér að redda sovéskum loftvarnaeldflaugum og teikningum af flugvallarsvæðinu palestínsku hryðjuverkasamtökin svarti í september voru svo fengin til verksins liðsmenn þeirra voru í æfingu við að myrða saklausa ísraela fyrir drepið ellefu ísraelska íþróttamenn á ólympíuleikunum í mun sumarið áður -i_ljosi_sogunnar_000037-0075-00:37:2134-00:00:1176 i_ljosi_sogunnar_000037 75 00:37:21.34 11.776 0.16 þá kom í ljós smá hnökrar á þessu annars velheppnaða plotti palestínumennirnir höfðu ekki útvegað sér bíl til að flytja eldflaugarnar í íbúðina sem þeir höfðu tekið á leigu skammt frá flugvellinum -i_ljosi_sogunnar_000037-0077-00:37:5544-00:00:1856 i_ljosi_sogunnar_000037 77 00:37:55.44 18.56 0.39 næstum allt gekk samkvæmt áætlun sem sem nema hvað meðfram því að skipuleggja hryðjuverkaárás á þotuna í rúmeníu önnum og svarta september hafði saman líka látið mossad vita af áformunum svo hægt væri að koma í veg fyrir hans eigin aðgerð -i_ljosi_sogunnar_000037-0078-00:38:1470-00:00:1654 i_ljosi_sogunnar_000037 78 00:38:14.70 16.512 0.15 vísanir yfirmaður mossad kom líka til rómar í aðdraganda árásarinnar og vann með ítölsku lögreglunni mossad menn fylgdust með hverju skrefi plottaranna fylgdust með fundinum í skóbúðinni og eltu palestínumennina með teppin í neðanjarðarlestinni -i_ljosi_sogunnar_000037-0079-00:38:3182-00:00:1972 i_ljosi_sogunnar_000037 79 00:38:31.82 19.712 0.21 svo að morguninn áttunda september daginn sem sjö fjögur sjöfallet að fljúga frá róm til tel í réðst ítalskt lögreglulið inn í íbúð palestínumannanna gerði eldflaugarnar í teppunum upptækar og hann tók þá alla flugvélin komst leiðar sinnar síðar um daginn eins og ekkert hefði í skorist -i_ljosi_sogunnar_000037-0080-00:38:5212-00:00:0584 i_ljosi_sogunnar_000037 80 00:38:52.12 5.888 0.07 asmahan hafði samtímis lagt á ráðin um hryðjuverkaárás og komið í veg fyrir hana -i_ljosi_sogunnar_000037-0081-00:38:5838-00:00:4704 i_ljosi_sogunnar_000037 81 00:38:58.38 47.104 0.25 það var í raun og veru stórsniðug flétta því hann var sadat vinnuveitandi hans opinberlega hafði heldur ekki verið sérstaklega hrifinn af því að láta skjóta niður ísraelska farþegaflugvél ekki frekar en að sökkva ferju eða gera sprengjuárás á hæfa það væri alltof drastísk aðgerð það var því hæstánægður þegar aðgerðin fór út um þúfur hann hefur eflaust talið að hinn tryggi marwan hafi eftir allt saman látið ítölsku lögregluna vita af áformunum laumulega stórsniðugt hefur sanni hugsað sjúkk hann grunaði eflaust alls ekki að í stað þess hafði marwan verið í sambandi við ísraela allan tímann varan fékk einmitt að launum ágætan bónus frá masan einu sinni hafði hann sannað hollustu sína -i_ljosi_sogunnar_000037-0082-00:39:5464-00:00:2586 i_ljosi_sogunnar_000037 82 00:39:54.64 25.856 0.27 namarnir enn eftir sitt afdrifaríkasta verk sem njósnari stærstu gjöf ‘engilsins’ til ísraels og stærstu svik hans við föðurlandið verk sem kann að hafa ráðið útkomu heils stríðs kann að hafa valdið því að hann endaði síðan dáinn í rósabeðinu fyrir utan heimili sitt eftir fall af fimmtu mörgum áratugum síðar um allt það samanlagt þætti -i_ljosi_sogunnar_000038-0002-00:01:3692-00:00:0922 i_ljosi_sogunnar_000038 2 00:01:36.92 9.216 0.33 örfáum mínútum síðar hafði fögnuðurinn á abadan breyst í ringulreið og örvæntingu og robert kennedy leyndi á gólfinu -i_ljosi_sogunnar_000038-0006-00:04:1866-00:00:0676 i_ljosi_sogunnar_000038 6 00:04:18.66 6.784 0.09 mörgum bandarískum borgum brutust út óeirðir eftir morðið á martin núverandi -i_ljosi_sogunnar_000038-0010-00:07:2400-00:00:0828 i_ljosi_sogunnar_000038 10 00:07:24.00 8.32 0.31 musrara bjuggu bæði arabar og gyðingar en sambúðin varð sífellt verri jerúsalem landið helga var púðurtunna -i_ljosi_sogunnar_000038-0014-00:08:4430-00:00:0452 i_ljosi_sogunnar_000038 14 00:08:44.30 4.48 0.0 gyðingarnir í palestínu eru orðnir að stolti og einbeittri þjóð -i_ljosi_sogunnar_000038-0020-00:09:3206-00:00:2632 i_ljosi_sogunnar_000038 20 00:09:32.06 26.24 0.36 amarna maí nítján hundruð fjörutíu og átta lýsti david ben gurion yfir sjálfstæði ísraels í athöfnin eftir sögðu arabaríkin hinu nýja ríki stríð á hendur og réðust á það úr öllum áttum engu að síður tókst ísraelum að verja sig og eftir tæpt ár stóð sjálfstætt ísrael uppi sem sigurvegari -i_ljosi_sogunnar_000038-0036-00:19:4090-00:00:1604 i_ljosi_sogunnar_000038 36 00:19:40.90 16.128 0.21 um viku síðar lýsti forsetinn lyndon b johnson hann var demókrati því yfir að hann myndi ekki sækjast eftir endurkjöri svo eftir stóðu kennedy öldungadeildarþingmaður minnesota útikuflinn hubert handrit -i_ljosi_sogunnar_000038-0040-00:20:4450-00:00:1624 i_ljosi_sogunnar_000038 40 00:20:44.50 16.256 0.24 naumari var aðaláhersla kennedys að reyna að enda víetnamstríðið og kalla bandarískt herlið heim og hann hélt áfram að vera dyggur stuðningsmaður ísraelsríkis eins og hann hafði alltaf verið frá því í palestínuferðinni forðum -i_ljosi_sogunnar_000038-0045-00:23:1370-00:00:0636 i_ljosi_sogunnar_000038 45 00:23:13.70 6.272 0.0 hádegi fór hann á ströndina með barnaskarann sinn það var skýjað en börnin léku sér í flæðarmálinu -i_ljosi_sogunnar_000038-0047-00:23:3716-00:00:1030 i_ljosi_sogunnar_000038 47 00:23:37.16 10.368 0.36 kennedy starfsmenn hans fóru að leggja drögin að sigurræðu og sigurhátíð sem átti að fara fram á einu sögufrægasta hóteli los andlit -i_ljosi_sogunnar_000038-0049-00:24:1782-00:00:1796 i_ljosi_sogunnar_000038 49 00:24:17.82 17.92 0.2 munir þekkti mann sem þekkti mann og þannig hafði sér hann komist yfir litla og netta tuttugu og tveggja kalíbera skammbyssu frá merkinu frosinni allt fram að lokum klukkan fimm síðdegis hitti hann kunninginn hamborgarastað -i_ljosi_sogunnar_000038-0052-00:25:2310-00:00:0826 i_ljosi_sogunnar_000038 52 00:25:23.10 8.192 0.21 fjallaði þar við nokkra unga menn af rómönskum ættum og lýsti fyrirlitningu sinni bæði á repúblikananum og robert kennedy -i_ljosi_sogunnar_000038-0053-00:25:3218-00:00:1506 i_ljosi_sogunnar_000038 53 00:25:32.18 14.976 0.39 boðið upp á kokteilinn tom collins gin sýróp sódavatn og sítrónusafi og sér hann drakk hvern á fætur öðrum eins og þetta væri bara límonaði hann fór því næst á flakk um sali og ganga hótelbyggingarinnar -i_ljosi_sogunnar_000038-0055-00:26:3706-00:00:1692 i_ljosi_sogunnar_000038 55 00:26:37.06 16.896 0.35 lífverðir kennedys ákváðu að greiðasta leiðin inn í danssalinn væri í gegnum búrið sem skildi að eldhúsið og salinas borinn -i_ljosi_sogunnar_000038-0056-00:26:5466-00:00:2920 i_ljosi_sogunnar_000038 56 00:26:54.66 29.184 0.42 jafnvel þarna inni búrinu voru stuðningsmenn sem heimtuðu að fá eiginhandaráritanir og handtökurnar reglunnar það sást ekki útsendingu bindandi á sigurreifan kennedy en í einu horni í búrinu hallaði ungur palestínumaður sér upp að borði og fylgdist með -i_ljosi_sogunnar_000038-0057-00:27:2756-00:00:1556 i_ljosi_sogunnar_000038 57 00:27:27.56 15.616 0.29 bensinger þegar kennedy komst loks leiðar sinnar í gegnum búrið og inn í danssalinn brutust út mikil fagnaðarlæti pandemóníum sagði einn fréttamaðurinn á vettvangi -i_ljosi_sogunnar_000038-0058-00:27:4776-00:00:1018 i_ljosi_sogunnar_000038 58 00:27:47.76 10.112 0.26 hélt ræðu sína stutta ræðu sem snerist aðlögun að þakka stuðningsmönnum og sjálfboðaliðum og leggja á orðunum um að halda áfram og sigraðan -i_ljosi_sogunnar_000038-0059-00:28:0788-00:00:1800 i_ljosi_sogunnar_000038 59 00:28:07.88 18.048 0.35 öðrum minnismerki hafði verið sett upp fjölmiðlamiðstöð þar sem blaðaútgáfu sátu og unnu fréttir og nokkrar símastúlkur tóku á móti símtölum og skeytum þangað var ferðinni næsta svara spurningum blaðamannanna sem þurftu að flýta greinum í prent -i_ljosi_sogunnar_000038-0062-00:29:5244-00:00:0616 i_ljosi_sogunnar_000038 62 00:29:52.44 6.144 0.35 vitni minntust þess að ungi maðurinn hafi verið einbeittur á svip pírt augun og brosað eða plottað -i_ljosi_sogunnar_000038-0063-00:29:5926-00:00:1990 i_ljosi_sogunnar_000038 63 00:29:59.26 19.968 0.24 svo skaut hann aftur og aftur allt í kringum sig kennedy féll strax í gólfið og fólki þvögunni í kringum hann varð einnig fyrir skotum fréttamenn og stuðningsmenn annar lífvarða kennedys réðst svo á segir hann og kýldi hann í andlitið aðrir stukku áðan slóu úr höndunum á numu föstum -i_ljosi_sogunnar_000038-0065-00:32:1100-00:00:1358 i_ljosi_sogunnar_000038 65 00:32:11.00 13.696 0.41 sautján ára þjónn hann romero kraup við hliðar fræg mynd eftir ljósmyndara los endilega sem sýnir örvæntingarfullan táninginn við hlið deyjandi mannsins -i_ljosi_sogunnar_000038-0066-00:32:2536-00:00:0578 i_ljosi_sogunnar_000038 66 00:32:25.36 5.76 0.44 lagi með alla spurði kennedy og romero fullvissaði hann um að jú það væri í lagi með alla -i_ljosi_sogunnar_000038-0073-00:34:3518-00:00:0596 i_ljosi_sogunnar_000038 73 00:34:35.18 5.888 0.14 það var að ráða kenndi aftökum fyrir fimmta júní nítján hundruð sextíu og átta -i_ljosi_sogunnar_000038-0078-00:36:4450-00:00:2450 i_ljosi_sogunnar_000038 78 00:36:44.50 24.576 0.19 varaliðsmönnum armenarnir munninum borið fyrir sig áfengisneyslu eða annarlegu andlegu ástandi en jafnvel talað um að hann hafi verið sem dáleiddur -i_ljosi_sogunnar_000038-0080-00:38:1768-00:00:0512 i_ljosi_sogunnar_000038 80 00:38:17.68 5.12 0.0 en sérfræðinga greinir á og frásögnum vitna ber ekki alveg saman heldur -i_ljosi_sogunnar_000038-0081-00:38:2370-00:00:1314 i_ljosi_sogunnar_000038 81 00:38:23.70 13.184 0.46 er ýmislegt dularfullt eitt vitni af ambassador hótelinu sagðist til dæmis hafa séð unga konu í doppóttum kjól skömmu eftir morðið hrópandi við skutum við skutum -i_ljosi_sogunnar_000038-0083-00:38:5952-00:00:0740 i_ljosi_sogunnar_000038 83 00:38:59.52 7.424 0.41 það er einnig skoðun eins af börnum kennedys roberts kennedy yngri en tekið hefur undir ákall sveit -i_ljosi_sogunnar_000038-0084-00:39:1042-00:00:1050 i_ljosi_sogunnar_000038 84 00:39:10.42 10.496 0.23 og kannski fáum við einhvern tímann að vita allan sannleikann um hvað gerðist á ambassador hótelinu í los antelava nóttina júní nítján hundruð sextíu og átta -i_ljosi_sogunnar_000039-0002-00:01:2042-00:00:1242 i_ljosi_sogunnar_000039 2 00:01:20.42 12.416 0.15 klukkan var tuttugu og tvær mínútur yfir eitt eftir miðnætti og silja róa var við minni finnska flóa þegar kall barst í gegnum talstöð skipsins en -i_ljosi_sogunnar_000039-0003-00:01:3360-00:00:3446 i_ljosi_sogunnar_000039 3 00:01:33.60 34.432 0.36 kalli kom frá annarri stæðilegri farþegaferju sem var þá um þrjátíu kílómetra í suðaustur einnig á leið til stokkunum íslandi í eigu eistneska félagsins sletturnar þórir en að var eitthvað að um borð í estóníu aleinir -i_ljosi_sogunnar_000039-0004-00:02:0858-00:00:0920 i_ljosi_sogunnar_000039 4 00:02:08.58 9.216 0.14 þetta var kannski venjulegt óveður en þessar nætur yrði ekki minnst í sögunni sem venjulegrar nætur á eystrasaltinu heldur einnar þeirrar mannskæðustu -i_ljosi_sogunnar_000039-0005-00:02:2898-00:00:1640 i_ljosi_sogunnar_000039 5 00:02:28.98 16.512 0.49 skipið sem síðar fékk nafnið estónía hóf ævi sína í skipasmíðastöð í neðra saxlandi í þýskalandi árið nítján hundruð áttatíu og fór þaðan í þjónustu eins af fjölmörgum ferjufélögum eystrasaltsins hins finska viking line og fékk nafnið viking sally -i_ljosi_sogunnar_000039-0006-00:02:4590-00:00:3494 i_ljosi_sogunnar_000039 6 00:02:45.90 34.944 0.32 eins og svo margar eystrasaltsferjur var þetta bílferja eða nánar tiltekið svokallað ekju eða rósir sem bílum er ekið inn í gegnum stærðarinnar hlera í stefni skipsins og síðan aftur út um skutinn hún var fimmtíu og fimm metra löng tvö þúsund átta hundruð tonn og tók tvöþúsund farþega á tæplega fimm hundruð bíla á nýju dekkjum voru meira en þúsund káetur fyrir farþega og flest annað sem hugurinn gat girnst á siglingu yfir eystrasaltið veitingastaðir verslanir sundlaug sána bíó spilavíti barir og næturklúbbar -i_ljosi_sogunnar_000039-0009-00:06:3014-00:00:1326 i_ljosi_sogunnar_000039 9 00:06:30.14 13.312 0.28 þegar veitingastaðurinn poseidon og einhverjir baranna var lokað um miðnætti var skipið komið að minni finnska flóa arðinn skipstjóra hafði með því að gefa í upphafi ferðar tekist að vinna upp senunni -i_ljosi_sogunnar_000039-0010-00:06:4388-00:00:1178 i_ljosi_sogunnar_000039 10 00:06:43.88 11.776 0.03 en nú var veðrið orðið ansi ókræsilegt skipið vaggaði mikið í ölduganginum og einhverjir farþegar urðu sjóveikir aðrir gátu ekki sofið og leituðu skjóls á börunum sem enn voru opnir -i_ljosi_sogunnar_000039-0012-00:07:1174-00:00:1880 i_ljosi_sogunnar_000039 12 00:07:11.74 18.816 0.41 á allmeiri var dúndurstemmning þó svo að af og til dyttu glös af barborðinu og sumir ættu erfitt með að halda jafnvæginu um fimmtíu manns sátu hlítar það var svo mikið fjör að stjórnandinn lýsti því yfir að þó að keppninni hefði átt að ljúka eitt yrði haldið áfram eitthvað lengur -i_ljosi_sogunnar_000039-0013-00:07:3592-00:00:0810 i_ljosi_sogunnar_000039 13 00:07:35.92 8.192 0.45 um fimm mínútur í stóðu nokkrir starfsmenn statoil í svíþjóð í ráðstefnuferð á sviðinu og sungu saman gamlan sænskan slagara -i_ljosi_sogunnar_000039-0014-00:07:4906-00:00:0450 i_ljosi_sogunnar_000039 14 00:07:49.06 4.48 0.08 og einmitt þegar þeir voru að ljúka síðasta viðlaginu heyra þeir þungan -i_ljosi_sogunnar_000039-0015-00:08:0296-00:00:1868 i_ljosi_sogunnar_000039 15 00:08:02.96 18.688 0.33 drukknir gestir barna göntuðust þarna lentum við á ísjakanum sagði einn og uppskar hlátur nú fer fyrir okkur einangrað höfðu verið nokkur mannskæð ferjuslys á eystrasaltinu undanfarin ár og fimmtíu og fimm fórust þegar pólska skipið í hannes í janúar árið áður -i_ljosi_sogunnar_000039-0016-00:08:2256-00:00:2186 i_ljosi_sogunnar_000039 16 00:08:22.56 21.888 0.28 en ekki leið á löngu þar til gleðin rann jafnvel af glöðustu kráargestum mínútu eða svo síðar heyrðist annar þungur hávær dynkur málmkennt hljóð sem eins og ómaði í gegnum allan skrokk skipsins eins og engum lýsti síðar þá ultu söngvararnir frá statoil koll á sviðinu og skullu í gólfið karókískjárinn valt sömuleiðis -i_ljosi_sogunnar_000039-0018-00:09:3562-00:00:3962 i_ljosi_sogunnar_000039 18 00:09:35.62 39.552 0.29 klukkan var orðinn fjórtán mínútur yfir eitt þegar stefnishlerinn losnaði alveg af í kjölfarið fór bílrampurinn fyrir innan líka og ekkert kallinu hindrað för ofsafengins öldugangsins inn í skrokk skipsins sjórinn streymdi inn og skipið fór fljótt að halla mikið skipstjóranum í brúnni voru loksins meðvitaðir um hvað væri að gerast og reyndu að bjarga skipinu með því að taka skarpa u beygju og sigla þannig upp í vindinn í káetum farþega voru húsgögn og ferðatöskur farin á flug barþjóninn á pamela undir öldu af glösum og flöskum flestir voru nú eflaust búnir að átta sig á því að eitthvað mjög alvarlegt væri að -i_ljosi_sogunnar_000039-0022-00:11:2486-00:00:0628 i_ljosi_sogunnar_000039 22 00:11:24.86 6.272 0.07 engum fyrirmælum var komið til farþeganna margir virtust því ráðalausir og í raun gefast upp -i_ljosi_sogunnar_000039-0023-00:11:3198-00:00:1028 i_ljosi_sogunnar_000039 23 00:11:31.98 10.24 0.43 alist tuttugu og fjögurra ára háskólanemi frá sænsku dölunum var um borð estóníu með foreldrum sínum og kærustu föðurafi í helgarferð til tallinn -i_ljosi_sogunnar_000039-0025-00:11:5492-00:00:0508 i_ljosi_sogunnar_000039 25 00:11:54.92 4.992 0.0 skipið hallaði en kastaðist um leið til í öldunum ég hljóp -i_ljosi_sogunnar_000039-0031-00:14:1128-00:00:3726 i_ljosi_sogunnar_000039 31 00:14:11.28 37.248 0.29 arkirnar skammt á eftir silja róaði einnig neyðarkall estóníu skipverjar á robert sín á milli hvað væri til bragðs að taka hvernig ætti að koma skipi til aðstoðar sem enginn vissi hvar væri litríkur meðan kallaðist estónía meira og meira á hverri sekúndu streymdu inn í skipið um tuttugu tonn af vatni -i_ljosi_sogunnar_000039-0032-00:14:4908-00:00:1774 i_ljosi_sogunnar_000039 32 00:14:49.08 17.792 0.38 rautt og níu mínútur yfir eitt sjö mínútum eftir fyrsta neyðarkallið gat þriðji stýrimaður anders tammes loks gefið upp staðsetningu stórborgarinnar þangað örfáum sekúndum síðar hrópaði tammes í talstöðina -i_ljosi_sogunnar_000039-0033-00:15:0746-00:00:2506 i_ljosi_sogunnar_000039 33 00:15:07.46 25.088 0.39 arabaríki illa út þar sem þriðji stýrimaður estóníu sagði svo er ógreinilegra en eftir þetta ansaði skipið engu þetta var það síðasta sem heyrðist til skipsins í talstöðinni -i_ljosi_sogunnar_000039-0034-00:15:3722-00:00:1018 i_ljosi_sogunnar_000039 34 00:15:37.22 10.112 0.15 tíu og fimm mínútur yfir eitt stöðvaðist klukkan í rústunum halli skipsins var þá orðinn áttatíu gráður og allur stjórnborði skipsins og hálfri kominn á kaf -i_ljosi_sogunnar_000039-0035-00:15:4796-00:00:1198 i_ljosi_sogunnar_000039 35 00:15:47.96 12.032 0.19 á þeim hluta skipsins sem enn var uppi á yfirborðinu klöngruðust örvæntingarfullir farþegar ef til vill um þrjú hundruð manns mörg hundruð samferðamenn þeirra voru þá þegar horfnir ofan í djúp eystrasaltsins -i_ljosi_sogunnar_000039-0036-00:16:0108-00:00:1574 i_ljosi_sogunnar_000039 36 00:16:01.08 15.744 0.29 estóníu voru tíu stórir björgunarbátar og sextíu og þrír uppblásnir gúmmíbjörgunarbátar en í ringulreiðinni tókst farþegum ekki að sjósetja stóru björgunarbátana og þeir uppblásnu fuku út í vindinn úr höndunum á þeim björgunarvestin sömuleiðis -i_ljosi_sogunnar_000039-0038-00:16:3264-00:00:1332 i_ljosi_sogunnar_000039 38 00:16:32.64 13.44 0.22 finnska landhelgisgæslan á skerjagarðseynni útey hafði líka heyrt neyðarkall estóníu og fylgdist með skipinu á ratsjá en um tíu mínútur í tvö hvarf litli punkturinn sem hafði táknað estóníu af ratsjárskám þeirra -i_ljosi_sogunnar_000039-0039-00:16:4658-00:00:0622 i_ljosi_sogunnar_000039 39 00:16:46.58 6.272 0.19 á sama tíma hvarf skipið sjónum farþeganna sem velktust í köldum sjónum eða í björgunarbát um -i_ljosi_sogunnar_000039-0041-00:18:5736-00:00:1260 i_ljosi_sogunnar_000039 41 00:18:57.36 12.672 0.0 fyrsta þyrla finnsku landhelgisgæslunnar kom á staðinn fimm mínútur yfir þrjú um sjötíu mínútum eftir að skipið sökk fleiri þyrlur og sérhæfð björgunarskip fylgdu og björgunaraðgerðir hófust fyrir alvöru -i_ljosi_sogunnar_000039-0042-00:19:1182-00:00:1538 i_ljosi_sogunnar_000039 42 00:19:11.82 15.36 0.05 sem eftir lifði nætur tókst að bjarga hundrað þrjátíu og sjö manns upp úr köldum sjónum aðrir hurfu ofan í djúpið meðferðinni langflestir náðu aldrei að komast út úr skipinu festust í káetum sínum eða þröngum göngum þegar skipið fór halla -i_ljosi_sogunnar_000039-0043-00:19:2806-00:00:1658 i_ljosi_sogunnar_000039 43 00:19:28.06 16.512 0.13 þeirra sem komust lífs var háskólaneminn magnus lindström sem hafði hlaupið frá foreldrum sínum og kærustu hann hafði komist upp á þilfar að sem alda hrifsaði hann að lokum tókst honum að komast upp í einn björgunarbát en foreldra sína og kærustu sá hann aldrei aftur -i_ljosi_sogunnar_000039-0048-00:21:2958-00:00:3188 i_ljosi_sogunnar_000039 48 00:21:29.58 31.872 0.23 kafari fór í fyrsta sinn niður að flakinu í desember dögum saman flökkuðu kafarar um skipið til að taka myndir og reyna að komast að því nákvæmlega hvað orsakaði slysið þeir rákust á ótal lík í ýmsum rýmum skipsins í konungarnir ríkjunum en hin sjö hundruð fimmtíu og níu var þá enn að finna í flakinu -i_ljosi_sogunnar_000039-0049-00:22:1008-00:00:1640 i_ljosi_sogunnar_000039 49 00:22:10.08 16.384 0.08 mjög fljótlega var þetta að helsta deilumálinu í tengslum við estóníu hvað átti að gera við flakið á hafsbotni og hvað myndi verða um líkamsleifar þeirra sem fóru niður með skipinu umræðum svíþjóð þaðan sem flest fórnarlömbin voru -i_ljosi_sogunnar_000039-0052-00:22:3684-00:00:1688 i_ljosi_sogunnar_000039 52 00:22:36.84 16.896 0.09 krafan armar inn ingvar carlsson nýlega tekinn við sem forsætisráðherra í annað sinn lýsti því snemma yfir að sænsk stjórnvöld mundu gera allt sem í þeirra valdi stæði til að ná flaki estóníu upp af hafsbotni og veita þeim sem þar hvíldu almennilega greftrun -i_ljosi_sogunnar_000039-0053-00:22:5464-00:00:1850 i_ljosi_sogunnar_000039 53 00:22:54.64 18.432 0.07 stefnishleranum alræmda var vissulega lyft af hafsbotni í nóvember nítján hundruð níutíu og fjögur en svo leið og beið og ekkert gerðist skipuð var nefnd um afdrif flaksins skipuð meðal annars prestum og voru tilmæli hennar að skipinu sjálfu skyldi ekki lyft af hafsbotni -i_ljosi_sogunnar_000039-0054-00:23:1356-00:00:1650 i_ljosi_sogunnar_000039 54 00:23:13.56 16.512 0.26 sjómálayfirvöld í svíþjóð komust að sömu niðurstöðu ekki síst vegna þess að græjurnar sem þurfti til að ná svo stóru skipi upp myndu án efa skemma bæði flakið og þær líkamsleifar sem þar inni leyndust slíkt myndi bara valda öllum óþarfa þjáningum -i_ljosi_sogunnar_000039-0057-00:25:0266-00:00:1584 i_ljosi_sogunnar_000039 57 00:25:02.66 15.872 0.18 tímaritum að umlykja flakið í steinsteypu til að koma þannig algjörlega í veg fyrir allan neðansjávartúrisma og skemmdarverk af því varðandi var líka umdeild meðal aðstandenda og hefði orðið bæði erfið og kostnaðarsöm -i_ljosi_sogunnar_000039-0058-00:25:3372-00:00:1520 i_ljosi_sogunnar_000039 58 00:25:33.72 15.104 0.05 en þetta var ekki það eina sem talað var um í sambandi við estóníu dagana vikurnar og mánuðina eftir slysið slysið sem var eitt mannskæðasta sjóslys í evrópskri sögu en hvað varðar sem gerðist hvers vegna sökk estónía -i_ljosi_sogunnar_000039-0061-00:26:4824-00:00:2272 i_ljosi_sogunnar_000039 61 00:26:48.24 22.656 0.13 erindi nefndarinnar einfaldlega verið illa hannaður ekki nógu sterkur til að þola álagið samkvæmt rannsóknarnefndinni hafði estónía aðeins einu sinni eða tvisvar áður lent í viðlíka veðri og ölduróti og þessa nótt þar sem skipið hafði lengst af sultu rólegri siglingaleiðir veikleiki í stefnishleranum kom því ekki í ljós fyrr en arminum -i_ljosi_sogunnar_000039-0062-00:27:1246-00:00:0708 i_ljosi_sogunnar_000039 62 00:27:12.46 7.04 0.0 þá hafði áhöfnin að líkindum ekki áttað sig á alvarleika málsins og til að mynda ekki hægt á skipinu í tæka tíð -i_ljosi_sogunnar_000039-0064-00:27:4084-00:00:2620 i_ljosi_sogunnar_000039 64 00:27:40.84 26.112 0.26 systurskip að tónsmíðar í skipasmíðastöðinni í neðra saxlandi díana tvö var í janúar nítján hundruð níutíu og þrjú einu og hálfu ári fyrir estóníuslysið á sinni reglubundnu siglingu frá rostock í þýskalandi til trelleborg á skáni í talsverðu illviðri þegar skipverjar heyrðu háan dynk frá bíldekkinu og vatn byrjaði að leka inn um stefnishlerann og inn á dekkið -i_ljosi_sogunnar_000039-0065-00:28:0766-00:00:0818 i_ljosi_sogunnar_000039 65 00:28:07.66 8.192 0.16 díana tvö komst klakklaust til trelleborgar þar sem í ljós komu alvarlegar skemmdir á læsingum og hjörum á stefnishleranum -i_ljosi_sogunnar_000039-0066-00:28:1658-00:00:1194 i_ljosi_sogunnar_000039 66 00:28:16.58 11.904 0.28 skemmdirnar voru lagaðar en svo virðist ekki vera sem eigendum eða áhöfn systurskipsins estóníu hafi verið gert viðvart systurskipsins sem var með nákvæmlega eins stefnishlera -i_ljosi_sogunnar_000039-0067-00:28:2986-00:00:1558 i_ljosi_sogunnar_000039 67 00:28:29.86 15.488 0.2 var sagt að örfáum dögum fyrir slysið hafi sænskir ferjusérfræðingar sem þá voru í eistlandi að þjálfa eistneska skipaeftirlitsmenn litið á estóníu og einmitt haft orð á því að pakkinn á stefnishleranum væru orðnar nokkuð slappar mætti fara að skipta um -i_ljosi_sogunnar_000039-0068-00:28:4598-00:00:1742 i_ljosi_sogunnar_000039 68 00:28:45.98 17.408 0.11 en við þeim tilmælum var ekki orðið að minnsta kosti hafði ekki unnist tími til þess fram að aðfaranótt tuttugasta og áttunda september nítján hundruð níutíu og fjögur þegar estónía með henni átta hundruð fimmtíu og tvær manneskjur en var þá öll sagan sögð -i_ljosi_sogunnar_000039-0072-00:31:4492-00:00:4624 i_ljosi_sogunnar_000039 72 00:31:44.92 46.208 0.27 í ringulreiðinni sem fylgdi falli sovétríkjanna fóru ótal vopn og ýmiss konar hernaðarráðgjafar á flakk um heiminn sagt er að eitthvað af góssinu hafi ratað í hendur stjórnvalda á vesturlöndum sem hafi skiljanlega haft mikinn áhuga á því að komast yfir allskonar tækni sem áður var leynileg og sagt er að svíþjóð meðal annarra hafi haft milligöngu um að koma slíkum varningi lengra vestur leynilega útrunnu afi borið einhvern leynilegan verðmætan farm af þessu tagi mögulega hernaðarbúnað eða vogaði rússnesk stjórnvöld eða rússneska mafían sem vildi koma í veg fyrir að farmur kæmist vestureftir og því komið sprengjunni fyrir um borð í skipinu -i_ljosi_sogunnar_000039-0073-00:32:3212-00:00:1724 i_ljosi_sogunnar_000039 73 00:32:32.12 17.28 0.41 kenningarnar kveikjan að þýskri spennumynd baltic storm sem var frumsýnd tvö þúsund og þrjú og skartar meðal annarra söðlaði aðalhlutverki væri stórar -i_ljosi_sogunnar_000039-0074-00:32:5952-00:00:0988 i_ljosi_sogunnar_000039 74 00:32:59.52 9.984 0.12 sú mynd hlaut reyndar ekki sérlega góða dóma og kenning rabe er ekki síður umdeild í alvörunni sakleysislegt farþegaskip notað til að smygla hertólum -i_ljosi_sogunnar_000039-0075-00:33:1556-00:00:2632 i_ljosi_sogunnar_000039 75 00:33:15.56 26.24 0.38 síðast árið tvö þúsund og fjögur þegar áratugur var liðin frá því að estónía sökk skrifaði maður nokkur las borge sænskum rannsóknarblaðamann sem starfaði í fréttaskýringaþættinum utanríkisþjónustunnar friðurinn var lennart henriksson nýlega farinn á eftirlaun áður starfsmaður tollstjóra í svíþjóð -i_ljosi_sogunnar_000039-0076-00:33:4258-00:00:0952 i_ljosi_sogunnar_000039 76 00:33:42.58 9.472 0.11 hann skrifaði að fyrri þáttur utanum estóníuslysið sem hafði verið á dagskrá nokkrum dögum áður hefði hreyft við honum og nú vildi hann létta á samvisku sinni -i_ljosi_sogunnar_000039-0078-00:34:0056-00:00:2268 i_ljosi_sogunnar_000039 78 00:34:00.56 22.784 0.17 þó bretarnir meðalaldur andris tjáði í kjölfarið blaðamanni að um miðjan september nítján hundruð níutíu og fjögur hafði hann fengið fyrirmæli frá yfirboðara sínum hjá tollinum að kanna ekki armenar bifreiðar sem væri á leiðinni til landsins með farþegaferjunni estóníu -i_ljosi_sogunnar_000039-0080-00:34:4394-00:00:3496 i_ljosi_sogunnar_000039 80 00:34:43.94 34.944 0.33 í viðtalinu segir henriksson að honum hafi þótt þetta óþægilegt en skipanir væru jú skipanir hann hafi engu að síður athugað bifreiðina sem um ræddi þegar estónía kom til hafnar en tjáð bílstjóranum að þetta væri engin alvöru tollskoðun þetta reyndist vera los hundruð fjörutíu steisjónbíll með nokkra pappakössunum í pappakössunum sýndist henriksson vera einhverskonar rafeindabúnaður eitthvað sem líktist mælum eða sendingarbúnaði eitthvað hernaðarlegt mögulega fannst honum hann hafði sjálfur gegnt herþjónustu -i_ljosi_sogunnar_000039-0081-00:35:1982-00:00:0708 i_ljosi_sogunnar_000039 81 00:35:19.82 7.04 0.06 henriksson leyfði bílstjóranum svo að aka ótrauður frá bor��i þetta var tveimur vikum áður en stones -i_ljosi_sogunnar_000040-0001-00:00:1542-00:00:3728 i_ljosi_sogunnar_000040 1 00:00:15.42 37.248 0.39 fjallaskálinn asama sanso snæviþaktri frjálsir utan og inkana í nagano héraði í miðju japan rúman klukkutíma norðvestur af tók ég efaðist búar nítján hundruð sjötíu og tvö skálinn var í eigu hljóðfæraframleiðandans kastala bygging að hún líktist næstum virkisturni skálinn sjálfur var á þremur hæðum tvær neðstu úr steini en ofan á þeim öllu stærri trébygging allt stúta háum stálstyrktum steinsteypustöplum í hlíðinni innan dyra var skálinn einskonar völundarhús af litlum herbergjum stigum og göngum -i_ljosi_sogunnar_000040-0002-00:00:5318-00:01:5204 i_ljosi_sogunnar_000040 2 00:00:53.18 112.0 0.22 í grennd við þessa sérkennilegu byggingu hafði svo eitthvað fjölmennasta lið japanskra fjölmiðlamanna sem sérstæða il þess að safnast saman og ekki bara fjölmiðlamenn heldur líka fjölmennt lögreglulið héraðslögreglan í nagano og kollegar þeirra frá tóku sérsveitarbúningum með fangann í fjallaskálanum höfðu fimm ungir menn á aldrinum sextán til tuttugu og fimm ára birt sinni hereróar rifflum og haglabyssum og þeir höfðu tekið eiginkonu skálavarðar í gíslingu skálavörðurinn sjálfur hafði verið úti að ganga með hundinn þegar ungmennin réðust inn í skálann hann kallaði til lögreglu fjölmiðlarnir fylgdu í kjölfarið lögreglan ætlaði fyrst um sinn bara að bíða þess að ungu mennirnir gæfust upp en það gerðu þeir ekki það liðu margir dagar lögreglan beið og sjónvarpsstöðvarnar líka umsátrið um fjallaskálann asama sanso varð að einhverri lengstu beinu útsendingu til þessa í japanskri fjölmiðlasögu og sömuleiðis einni þeirri áhorfsmestu stór hluti jafnaðar innan sat við sjónvarpstækin með öndina í hálsinum og beið þess að sjá hvernig þetta myndi allt saman eiginlega endalokunum ekki friðsamlega og ekki án þess að blóðinu gagnið kom í ljós nokkuð enn hryllilegra um ungu mennina fimm og þar sem drifið hafði á daga þeirra áður en þeir byrgðu sig inni í fjallaskálanum í karíba nítján hundruð sjötíu og tvö að er þekkt klisja að byltingin éti börnin sín en á síðari árum finnast kannski ekki skýrari dæmi um slíkt en einmitt þetta -i_ljosi_sogunnar_000040-0003-00:03:0404-00:00:5528 i_ljosi_sogunnar_000040 3 00:03:04.04 55.296 0.17 öflug vinstrihreyfing er kannski ekki það sem helst einkennir japanskt stjórnmálalandslag í dag undanfarin ár og áratugi hafa í raun skipst á að fara með völdin tveir þrír stjórnmálaflokkar sem eru bara örlítið mis hægrisinnaðir og leiðinlegir en auðvitað eru vinstrimenn í japan og landið var ekki undanþegið þeim tíðaranda sem greip mörg af þróuðum löndum heims í lok sjöunda áratugar síðustu aldar sextíu og átta kynslóðin svonefnda skaut líka upp kollinum í japan eins og í bandaríkjunum þýskalandi frakklandi og víðar eins og kollegar þeirra í þessum löndum létu japanskir háskólanemar í sér heyra af krafti á stúdentagörðum japanskra háskóla spruttu upp ótal vinstrisinnaðar mótmælahreyfingar margar þeirra mjög róttækar um tíma logaði næstum hver einasti háskóli landsins í háværum mótmælum og deilum sem urðu æ ofsafengnari -i_ljosi_sogunnar_000040-0004-00:04:0362-00:00:5002 i_ljosi_sogunnar_000040 4 00:04:03.62 50.048 0.15 aelius var náið samband japans og bandaríkjanna sem hafði verið komið á eftir uppgjöf japans fyrir bandamönnum í seinni heimsstyrjöld ungu vinstrimennirnir vildu hafna undirgefni við bandaríska her og auðvaldssinna stuðningi japans við víetnamstríðið og hægristjórninni sem þá var við völd einu sinni sem áður og svo framvegis róttækustu hóparnir sáu ekkert athugavert við að beita ofbeldi málstað sínum til stuðnings háskólasvæðin urðu þannig ansi fljótt að vígvöllum þar sem róttækir námsmenn börðust við lögreglu eða aðra námsmenn sem tilheyrðu öðrum fylkingum það þurfti oft ekki nema örlítinn málefnalegan ágreining til að kveikja ofbeldisfull átök til hægðarauka klæddust fylkingarnar gjarnan hjálmum í mismunandi litum svo ekki færi á milli mála að hver væri hvar -i_ljosi_sogunnar_000040-0005-00:04:5934-00:00:1228 i_ljosi_sogunnar_000040 5 00:04:59.34 12.288 0.03 rétt eins og í þýskalandi í bandaríkjunum og víðar létu ekki allir róttæku námsmennirnir sér nægja götubardaga og rifrildi það voru sumir sem gengu lengra og fóru út í hryðjuverkastarfsemi -i_ljosi_sogunnar_000040-0006-00:05:2022-00:00:3948 i_ljosi_sogunnar_000040 6 00:05:20.22 39.552 0.35 þrítugasta og fyrsta mars nítján hundruð sjötíu níu ungir japanar beint á innanlandsflugi frá tókýó til fukuoka með hundrað tuttugu og tvo farþega og sjö manna áhöfn flugræningjarnir vopnaðir gervi rörsprengjum og samúræjasverðum tilheyrðu einni af ótal róttækum vinstrifylkingum þess tíma sem gekk einna lengst í ofbeldisverkum og kallaðist rauðahershreyfing kommúnistasambandsins þeir neyddu flugmenn þotunnar til að taka stefnuna á hjónanna sem gíslatökumönnunum var veitt hæli og þar sem þeir höfðu ímyndað sér að betra væri að vinna að framgangi heimsbyltingarinnar -i_ljosi_sogunnar_000040-0007-00:06:0602-00:00:1760 i_ljosi_sogunnar_000040 7 00:06:06.02 17.664 0.35 skýrslurnar komust allir óvinir heim til japans en í kjölfar þessa fyrsta flugráns í japanskri sögu gerðu yfirvöld rassíu gegn róttækum vinstrimönnum og hann tóku meðal annars á annað hundrað meðlimi rauðra sem flugræningjarnir höfðu tilheyrt eða um helming liðsmanna -i_ljosi_sogunnar_000040-0008-00:06:2404-00:00:4904 i_ljosi_sogunnar_000040 8 00:06:24.04 49.024 0.09 þeir sem stóðu eftir úrelt nýliðar eða einhverjir sem yfirvöldunum hafði fundist líklega of ómerkilegir til þess að handtaka strax eitt helsta einkenni það sem kallað var nýja vinstrihreyfingin í japan var að liðsmönnum hennar kom aldrei saman um neitt róttæk samtök flokkar klofnuðu í sífellu niður í æ smærri og torræðari einingar það gerðist auðvitað miklu víðar á þessum tíma til dæmis á íslandi það var einnig raunin með rjúkandi rústir rauðahershreyfingarinnar eftir rassíu yfirvalda nítján hundruð sjötíu þeim sem eftir stóðu greindi á um margt þeim fannst til dæmis ómögulegt að ákveða hvort væri mikilvægara að einbeita sér að byltingu innan japans eða sjálfri heimsbyltingunni að lokum klofnaði hópurinn í tvennu -i_ljosi_sogunnar_000040-0009-00:07:2034-00:00:3456 i_ljosi_sogunnar_000040 9 00:07:20.34 34.56 0.44 alþjóðasinnarnir flúðu flestir land og héldu í heræfingabúðir til palestínsku frelsissamtakanna plo í líbanon þeir kölluðust síðar japanski rauði herinn og komust í heimsfréttirnar fyrir hryðjuverkaárásir sínar hingað og þangað sem áttu að vera til stuðnings málstaðs palestínsku þjóðarinnar þeirra hryllilegasti verknaður var þann þrítugasta maí nítján hundruð sjötíu og tvö þegar þrír japanskir hryðjuverkamenn vopnaðir kalasníkovum skutu tuttugu og sex saklausa ferðalanga til bana og særðu áttatíu á alþjóðaflugvellinum í talað -i_ljosi_sogunnar_000040-0010-00:07:5954-00:00:3608 i_ljosi_sogunnar_000040 10 00:07:59.54 36.096 0.26 en það er önnur saga við höldum okkur í japan þar kom í hlut sunnar mori tuttugu og sjö ára að leiða þá rauðahersliða sem sátu eftir heima noregi hafði gengið í stúdentahreyfinguna sem kínverskunemi við háskólann ósaka og ná þar ákveðnum frama enda alvörugefinn ungur piltur og kreddufastur þó kannski enginn djarfur byltingarhermaður tveimur árum áður nítjánhundruð sextíu og níu hafði hann verið rekinn með skömm úr rauðahershreyfingunni fyrir hafa guggnað flúið og yfirgefið félaga sína þegar lögreglan reyndi að kveða niður einhvern mótmælafundinn -i_ljosi_sogunnar_000040-0011-00:08:3618-00:00:2412 i_ljosi_sogunnar_000040 11 00:08:36.18 24.192 0.35 en eftir rassíu lögreglunnar í kjölfar flugránsins þegar vantaði sárlega nýja félaga til að fylla í skarð þeirra sem höfðu verið handteknir varð og hleypt aftur inn í starf hreyfingarinnar og flestir leiðtogar innvortis og sleða komnir langleiðina til líbanon eða palestínu svo skyndilega stóð snúru sem leiðtogi -i_ljosi_sogunnar_000040-0012-00:09:0736-00:00:2328 i_ljosi_sogunnar_000040 12 00:09:07.36 23.296 0.31 þær fáu ungu hræður sem skipuðu innanlandsfylkingu gömlu rauðahershreyfingarinnar voru engu að síður líka stórhuga og ólmar að stunda vopnaða baráttu gegn japanska ríkinu en helsti gallinn var kannski að þau áttu engin almennileg vopn þau eru alls ekki á hverju strái í japan nema þá helst hnífar og sverð eins og félagar áður notast við í flugráninu fræga -i_ljosi_sogunnar_000040-0013-00:09:3108-00:00:1442 i_ljosi_sogunnar_000040 13 00:09:31.08 14.464 0.13 rauðahershreyfingin var þó alls ekki aðgerðarlaus á fyrstu sex mánuðum ársins nítján hundruð sjötíu og eitt framleiða sér þannig úti meira en tíu milljónir jena en þetta með vopnin var erfiðara -i_ljosi_sogunnar_000040-0014-00:09:4608-00:00:4158 i_ljosi_sogunnar_000040 14 00:09:46.08 41.6 0.28 en svo heppilega vildi reyndar til að í fjölbreyttri flóru japanskra öfgavinstrihópa var einmitt ein önnur fylking í einmitt öfugri stöðu það voru herskáir ungir meistara kölluðu sig hinu þjála nafni byltingarsinnaður vinstriarmur japanska kommúnistaflokksins í kanagawasýslu en kagames er stytting á romsunni á frummálinu sem ef til vill er þægilegra að notast við þessi hópur átti ekki mikla peninga en þeir höfðu þó staðið fyrir nokkrum árásum og aðgerðum og það sem var þeirra helsta afreksverk til þessari eru þar sem hópurinn hafði meðal annars komist yfir nokkra veiðiriffla sem teknir voru í þjónustu byltingarinnar -i_ljosi_sogunnar_000040-0015-00:10:3608-00:00:3126 i_ljosi_sogunnar_000040 15 00:10:36.08 31.232 0.19 á í augum uppi að þessir tveir hópar ættu að sameinast vopn annars vegar og peningar hins vegar og gilti þá einu þó að talsverður hugmyndafræðilegur munur væri á hópunum ný sameinuð fylking fékk nafnið rengo sekigun sameinaði rauði herinn var stofnfundur haldinn tuttugasta desember nítján hundruð sjötíu og eitt stofnmeðlimir voru harðasti kjarninn úr báðum hópum alls tuttugu og níu manns nítján karlar og tíu konur elsti liðsmaðurinn var tuttugu og átta ára og sá yngsti sextán -i_ljosi_sogunnar_000040-0016-00:11:0800-00:00:1876 i_ljosi_sogunnar_000040 16 00:11:08.00 18.816 0.02 þau ætluðu sér stóra hluti á stofnfundinum lýstu þau öll því yfir að þau væru reiðubúinn að og hikuðu ekki við að deyja fyrir byltinguna og byltingin átti vissulega eftir að draga um helming þeirra til dauða áður en ár var liðið en kannski ekki á þann hátt sem þeir áttu helst von á þá -i_ljosi_sogunnar_000040-0017-00:11:3358-00:00:5038 i_ljosi_sogunnar_000040 17 00:11:33.58 50.432 0.13 liðsmenn byltingarsinnaða vinstriarms japanska kommúnistaflokksins í kanagawasýslu höfðu verið hundeltir af lögreglu allt frá innbrotinu í veiðivöruverslunina og margir forkólfanna höfðu þegar verið handteknir þar á meðal var leiðtoginn túsk kasím í fangelsi tíðkuðust ráðandi hans að leiða hópinn þegar kom til samrunans við rauðahersfylkingu snarþagnar konunni hiroko og sex ára þegar þarna var komið sögu samband hennar og yfirboðara hennar kaasen hafi verið flókið fullyrt er að hann hafði nauðgað henni rúmu ári áður en þau haldið áfram að vinna saman það var alls ekki óheyrt í róttæku vinstrihreyfingunni japana konur ættu að láta sig þola nauðganir og kynferðisofbeldi möglunarlaust allt í þágu byltingarinnar -i_ljosi_sogunnar_000040-0018-00:12:2446-00:00:2480 i_ljosi_sogunnar_000040 18 00:12:24.46 24.704 0.28 en hvað sem öðru líður tóku leiðtogarnir tveir mori og nagata nú upp nána samvinnu við stjórn hinna nýju samtaka karlmaðurinn mori var þó tvímælalaust sanni leiðtogi en svo náin varð sameinaðra áður en yfir lauk tilkynnti nagata eiginmanni sínum stuttaralega hann var líka róttæklingur og einn stofnenda sameinaða rauða hersins að því miður yrðu þau að skilja -i_ljosi_sogunnar_000040-0019-00:12:4978-00:00:0536 i_ljosi_sogunnar_000040 19 00:12:49.78 5.376 0.08 væri nefnilega réttast frá sjónarhóli byltingarinnar að hún giftist sínir í staðinn -i_ljosi_sogunnar_000040-0020-00:12:5560-00:00:2036 i_ljosi_sogunnar_000040 20 00:12:55.60 20.352 0.12 slík hagræðingar eða byltingarhjónabönd úr líka nokkuð algeng í róttæklingakreðsum japans á þessum tíma byltingin átti að ganga fyrir öllu ekki síst borgaralegu rugli eins og ást og kynnin og í evrópskum konungsríkjum forðum gat verið góð leið til að sameina tvær fylkingar að leiðtogar þeirra giftu sig -i_ljosi_sogunnar_000040-0023-00:14:0290-00:00:0844 i_ljosi_sogunnar_000040 23 00:14:02.90 8.448 0.11 úti í snjónum og kuldanum stunduðu ungmennin þrek og skotæfingar og klöngruðust um í fjallshlíðinni með veiðirifflana sína dýrmætum -i_ljosi_sogunnar_000040-0024-00:14:1196-00:00:1066 i_ljosi_sogunnar_000040 24 00:14:11.96 10.752 0.32 en ekki leið á löngu þar til hin eiginlega herþjálfunin fór að skipa annað sætið fyrir æ torræðari hugmyndafræði og innbyrðis deilum í þessum fámennari -i_ljosi_sogunnar_000040-0025-00:14:2300-00:00:3072 i_ljosi_sogunnar_000040 25 00:14:23.00 30.72 0.16 annað af helstu einkennum nýja róttæka vinstrisins í japan hafði frá byrjun verið harkaleg gagnrýni þátttakenda og sjálfan sig jafnt sem aðra og heildina alla örlítill ágreiningur og ómerkileg hugmyndafræðileg brot og oft mögnuð upp í alvarlega glæpi gegn byltingunni og brotamaðurinn þá gagnrýndur harðlega af félögum sínum ég ætti að sem tíðkaðist í menningarbyltingu á í kína hvergi varð slíkt og verra en í fjallakofa sameinaða rauða hersins -i_ljosi_sogunnar_000040-0026-00:14:5992-00:01:1300 i_ljosi_sogunnar_000040 26 00:14:59.92 72.96 0.26 það byrjaði með því að fylkingin varð að koma sér saman um stefnu hóparnir tveir sem sameinuðust höfðu verið á öndverðum meiði í ýmsum málum kakumei byltingarsinnaður vinstriarmur japanska kommúnistaflokksins í kanagawasýslu voru til að mynda maóistar þjóðernissinnaðri en líka róttækari en rauðahersfylking túnis í ýmsu til dæmis kenningum til að sameina þessar tvær fylkingar almennilega tók við ítarleg hugmyndafræðileg vinna í fjallakofanum þar sem liðsmenn rýndu í kommúnískir diskúteruðu tyrfin smáatriði kenninganna daginn inn út þessa vinnu leiddi foringinn trúna mori sem var bæði vel að sér í fræðunum og svo ákaflega sannfærandi þegar hann setti fram sínar eigin túlkanir og kenningar og þarna í fjallakofanum desember sjötíu og eitt fór hann umfram allt að leggja áherslu á einmitt gagnrýni bæði gagnrýni á náungann og sjálfsgagnrýni hermenn hans áttu í stuttu máli sífellt að hvessa marx lenínísk augun sín aftur til fortíðar og síðan gagnrýna sig” fyrir framan félaga sína fyrir alla meinta glæpi og skyssur aðeins þannig gæti maður sagði mori orðið sannur byltingarmaður -i_ljosi_sogunnar_000040-0027-00:16:1354-00:00:4258 i_ljosi_sogunnar_000040 27 00:16:13.54 42.624 0.41 fljótlega fóru fundir hersins við ofninn í fjallakofanum því að vinna á opinberar syndajátningar þar sem hver stóð upp á fætur öðrum til þess að iðrast af öllu hjarta örlítilla misgjörða þeir sem brutu af sér eða ekki þóttu gagnrýna sig nógu rækilega og látin sæta refsingum vinna skítverkin þann daginn eða hírast í skammarkrók eða þá fengu ekki matargestur í einhvern tíma fyrst um sinn tóku allir liðsmenn sameinaða rauða hersins ólmir þátt í þessum gagnrýnisstundum allir vildu jú sannarlega verða betri stríðsmenn og fórna öllu í þágu byltingarinnar en það leið ekki á mjög löngu þar til mórallinn í köldum fjallakofanum fór að versna -i_ljosi_sogunnar_000040-0028-00:17:0250-00:00:4202 i_ljosi_sogunnar_000040 28 00:17:02.50 41.984 0.28 meintir hugmyndafræðilegir glæpir liðsmanna sameinaða rauða hersins voru ýmisskonar að hafa ekki sinnt einhverjum skyldustörfum að hafa komið illa fram við félaga borðað of mikið að hafa haft sig of mikið eða of lítið í frammi að efast um hinar við þessar kreddur og kenningar flest smávægilegt það sem morgunkaffinu innan þótti kannski einna alvarlegast voru brot af kynferðislegu tagi ætlast var til þess að byltingarmennirnir legðu allt slíkt bæði athafnir og langanir til hliðar og helguðu sig byltingunni alfarið og tekið var hart og grunsemdum um hverskyns kynferðislegar gjörðir og hugsanir það var þannig sem það byrjaði -i_ljosi_sogunnar_000040-0029-00:17:4890-00:00:1418 i_ljosi_sogunnar_000040 29 00:17:48.90 14.208 0.15 ósigur og tveggja ára hafði farið til fjalla með kærustunni sinni kazuko og tveimur yngri bræðrum þeir voru sextán ára og allir bræðurnir þrír voru í uppreisn gegn föður sínum sem var íhaldssamur hægrimaður -i_ljosi_sogunnar_000040-0031-00:18:1598-00:00:0520 i_ljosi_sogunnar_000040 31 00:18:15.98 5.12 0.0 slík borgaraleg rómantík átti ekki að líðast þeim þurfti að refsa -i_ljosi_sogunnar_000040-0032-00:18:2210-00:00:3330 i_ljosi_sogunnar_000040 32 00:18:22.10 33.28 0.32 fyrstu dagana var kato og ótíma bara neitað um mat skipað sitja tímunum saman á hnjánum og skrifa niður glæpi sína en þau virtust að mati mori æðsta leiðtoga hersins aldrei iðrast nóg eða sýna hinn rétta byltingaranda hann var ljóst að frammi fyrir svona alvarlegum agavandamálum var gagnrýninn king það væri bara eitt til ráða líkamlegar refsingar það myndi herða hermenn hans og verða til þess að þeir endurfæddust nýir og betri kommúnistar eins og fönix -i_ljosi_sogunnar_000040-0033-00:18:5622-00:00:1020 i_ljosi_sogunnar_000040 33 00:18:56.22 10.24 0.17 þó mori hafi ekki þótt merkilegur pappír í byrjun var hann þarna orðinn mælskur og sannfærandi leiðtogi allavega augum félaga hans sem hírðust með honum í fjallakofanum í gunma -i_ljosi_sogunnar_000040-0034-00:19:0682-00:00:1186 i_ljosi_sogunnar_000040 34 00:19:06.82 11.904 0.14 þau gleyptu við hverri nýrri stefnu sem hann mótaði og hverju orði sem hann lét út úr sér óð og uppvæg að gefa allt til byltingarinnar og vafalaust einnig nokkuð smeyk við að andmæla yfirvaldinu -i_ljosi_sogunnar_000040-0035-00:19:1920-00:00:1198 i_ljosi_sogunnar_000040 35 00:19:19.20 11.904 0.06 líka þegar mori lýsti því yfir að allir liðsmenn hersins ættu að taka þátt í útdeilingu líkamlegra refsinga það væri í raun heiður að fá að hjálpa félögum sínum á þennan hátt leiðbeina -i_ljosi_sogunnar_000040-0036-00:19:3166-00:00:1534 i_ljosi_sogunnar_000040 36 00:19:31.66 15.36 0.47 svo ungu uppreisnarmennir þyrptust í kringum glæpsamlega parið kato og ótíma og létu höggin dynja á þeim yngri bræður katos tóku þátt og börðu eldri bróður sinn tárvotir en sannfærðir um að þetta væri allt í þágu byltingarinnar -i_ljosi_sogunnar_000040-0037-00:19:4752-00:00:1252 i_ljosi_sogunnar_000040 37 00:19:47.52 12.544 0.39 þegar barsmíðunum lauk loksins voru þau borin út hálfrænulaus blá og marin fötin tætt og rifin og bundin við stólpa nálægt kofanum þar máttu við dúsa úti í nístingskulda og snjó -i_ljosi_sogunnar_000040-0039-00:20:5118-00:00:0822 i_ljosi_sogunnar_000040 39 00:20:51.18 8.32 0.17 hnefahöggin flugu og fátt komst orðið að hjá ungu uppreisnarmönnunum þannig að en fáfengileg valdabarátta rifrildi og ofbeldi -i_ljosi_sogunnar_000040-0041-00:21:1034-00:00:0798 i_ljosi_sogunnar_000040 41 00:21:10.34 7.936 0.28 en svo líka röðin komin að næsta fórnarlambi það var tuttugu og eins og gamall siglinganemi mitsuo sakir -i_ljosi_sogunnar_000040-0042-00:21:1876-00:00:4678 i_ljosi_sogunnar_000040 42 00:21:18.76 46.72 0.19 hver var glæpur hans ja það var ýmislegt týnt til til að mynda þótti hann ekki hafa gengið nægilega hart og sannfærandi fram þegar liðsmönnum sameinaða rauða hersins var gert að refsa kato og ótíma svo var rannsakaður um að hafa farið ógætilega með dýrmæta riffla fylkingarinnar og svo voru fleiri hugmyndafræðileg brot að hafa ekki nákvæmlega réttu afstöðuna til stríðs útþenslustefnu bandaríkjanna og svo framvegis til þess að fá ósaka iðrast og herða almennilega sem byltingarhermann taldi foringi best að félagar hans gengju í skrokknum ósaka bundinn í dyrakarm og svo komið er einn af öðrum vinir hans svo vopnabræður og systur og kilduff til í tvo daga -i_ljosi_sogunnar_000040-0043-00:22:0606-00:00:1834 i_ljosi_sogunnar_000040 43 00:22:06.06 18.432 0.26 ósaka játaði á sig alla mögulega glæpi allt milli himins og jarðar og þakkaði meira að segja kvölurum sínum fyrir að sýna sér með þessum sársaukafulla hætti villu síns vegar en þetta vildi mori þó meina að væri bara sleikjuskapur og ástæða til að ganga enn harðar fram gegn aumingjanum -i_ljosi_sogunnar_000040-0044-00:22:2502-00:00:1200 i_ljosi_sogunnar_000040 44 00:22:25.02 12.032 0.04 en þrátt fyrir barsmíðarnar endurfæddist óskilgetinn einbeittur kommúnisti hann missti að lokum meðvitund hangandi í dyrakarminum og þegar hann loks raknaði við sér aftur var hann þungt haldinn -i_ljosi_sogunnar_000040-0045-00:22:3750-00:00:1082 i_ljosi_sogunnar_000040 45 00:22:37.50 10.752 0.22 félögum hans leiddist þá óbyltingarlegt kjökrið jónu svo um kvöldið var hann settur enn bundinn út í kuldann og geymdur þar með hinum glæpamönnunum kato og ótíma -i_ljosi_sogunnar_000040-0046-00:22:4904-00:00:0806 i_ljosi_sogunnar_000040 46 00:22:49.04 8.064 0.32 morguninn eftir var hann dáinn það var gamla dagur nítján hundruð sjötíu og eitt var þar tvær vikur síðan sameinaði rauði herinn hélt til fjalla -i_ljosi_sogunnar_000040-0047-00:23:0700-00:00:1268 i_ljosi_sogunnar_000040 47 00:23:07.00 12.672 0.26 þetta var fyrsta dauðsfallið í fjallakofanum ungmennin höfðu vissulega gengið hart fram gegn hvert öðru en að einn félagi þeirra hefði virkilega beðið bana var flestum mikið áfall voru þau morðingjar -i_ljosi_sogunnar_000040-0048-00:23:2018-00:00:2660 i_ljosi_sogunnar_000040 48 00:23:20.18 26.624 0.21 en sá eini sem virtist ekkert láta dauðsfallið á sig fá hvað þá syrgja fallinn félaga var leiðtoginn mori hann var alltaf með svörin á reiðum höndum og nýja frasa líka núna sagði hann sakaði dáið úr uppgjöf því hann gat ekki gagnrýnt sig nægilega hann sá að hann hefði það ekki í sér að verða sannur byltingarmaður og því hafði hann valið að deyja ábyrgðin var hans eigin og alls ekki þeirra -i_ljosi_sogunnar_000040-0049-00:23:5424-00:00:2716 i_ljosi_sogunnar_000040 49 00:23:54.24 27.264 0.43 seinni tíma sagn og félagsfræðingar hafa bent á að dauða hafi verið hin raunverulegu vatnaskil í sögu sameinaða rauða hersins í fjallaskálanum í gunma japan eftir að félagi þeirra lét lífið hefðu getað breytt um stefnu gripið í taumana en mori var ekki á því með því að búa til nýtt hugtak nýja kenningu að deyja úr uppgjöf lagði hann grunninn að þeim hryllingi sem á eftir kom -i_ljosi_sogunnar_000040-0051-00:24:5614-00:00:4304 i_ljosi_sogunnar_000040 51 00:24:56.14 43.008 0.29 rúanda tuttugu og tveggja ára og hafði gengið í rauðahersfylkinguna þegar hann var í frönskunámi háskóla í tonn var myndarlegur vinsæll meðal kvenna og nokkuð upp á kvenhöndina sjálfur hann hafði ekki fram með neinn sérstakan glæp til að tala um en það var kannski helst þetta orðspor sem gerði það að verkum að hann var næsti skotspónn gagnrýnisherferðarinnar aftur röðuðu meðlimir sameinaða rauða hersins sér því upp í hring í fjallakofanum í miðjunni sundinu í ofboði að telja upp alla mögulega glæpi sem hann hafði framið gegn byltingunni kvennafar og allt annað í von um að nógan leiddi til þess að honum yrði sleppt við barsmíðar það var lítil -i_ljosi_sogunnar_000040-0052-00:25:3970-00:00:0742 i_ljosi_sogunnar_000040 52 00:25:39.70 7.424 0.32 það var komin dagrenning þegar barsmíðunum lauk og sýndar borinn illa útleikinn út úr kofanum hann dó skömmu síðar -i_ljosi_sogunnar_000040-0054-00:26:2244-00:00:1098 i_ljosi_sogunnar_000040 54 00:26:22.44 11.008 0.14 hún var tuttugu og sex ára þegar atburðirnir í fjallakofanum áttu sér stað hún hafði starfað innan stúdentahreyfingarinnar frá þjónar átján ára ofaná lyfjafræði við virtan háskóla í tók -i_ljosi_sogunnar_000040-0055-00:26:3392-00:00:3358 i_ljosi_sogunnar_000040 55 00:26:33.92 33.536 0.39 gegnum árin hefur mikið verið skrifað um hiroko þátt hennar í atburðunum í fjallakofanum veturinn nítján hundruð sjötíu og eitursins til talið er að nagata hafi verið með greiði eða álíka spjaldkirtilssjúkdóm sem gerði hana að líkindum ófrjóa og varð til þess að hún hafði nokkuð sérstætt útlit aðallega bólgin útstæð augu hún átti erfiða æsku vegna þess að innan unglingsaldri fann hún sig loksins í róttæku stúdentahreyfingunni og eins ákveðinn var reis ljót til valda -i_ljosi_sogunnar_000040-0056-00:27:0798-00:00:2796 i_ljosi_sogunnar_000040 56 00:27:07.98 28.032 0.25 hún átti að sögn sérstaklega auðvelt með að starfa með karlmönnum sem þurftu auðvitað alltaf að vera leiðtogarnir róttæka vinstrihreyfingin í japan var ekki mikið róttækari en svo hvort sem það var fyrsti leiðtogi byltingararmsins í kanagawasýslu kasím sá sem nauðgaði og sneri sem hún fylgdi í flestu og var sérstaklega áfjáð því að framfylgja róttækustu og grimmilegustu skipunum hans og gekk alltaf hart fram í gagnrýninni -i_ljosi_sogunnar_000040-0057-00:27:3642-00:00:2374 i_ljosi_sogunnar_000040 57 00:27:36.42 23.808 0.21 því hefur verið haldið fram síðar af ýmsum skríbentum sem fjallað hafa um þessa sögu að nagata hafi svo verið sérstaklega grimm við kynsystur sínar kvenkyns liðsmenn sameinaða rauða hersins og þá mögulega látið stjórnast af afbrýðissemi vegna útlit síns ekkert skal fullyrt um það hér nagata sagði sjálf síðar aðeins hafa látið stjórnast af hreinum byltingaranda -i_ljosi_sogunnar_000040-0058-00:28:0054-00:01:1310 i_ljosi_sogunnar_000040 58 00:28:00.54 73.088 0.27 en ekki er hægt að neita að ein af konunum í sameinaða rauða hernum varð fljótt að sérstöku fórnarlambi nagata hún hét nicolae öttu og fimm ára af fátækri fjölskyldu eftir menntaskóla hafði hún unnið í brugghúsi á daginn en á kvöldin lesið lögfræði við kvöldskóla eins fínasta háskólans í tókýó í stúdentahreyfingunni þar hafði hún svo eignast góða vinkonu fusako shigenobu og í byrjun árs nítján hundruð sjötíu og eitt fóru þær ásamt fleirum til palestínu að berjast við félagarnir áróðursmynd japönsku sjálfboðaliðana í palestínu heimsstyrjaldaryfirlýsing heitir hún það er sýkingarinnar átti hún eftir að dvelja fyrir botni miðjarðarhafs næstu þrjátíu árin sem einn helsti leiðtogi hinna alþjóðlegu hryðjuverkasamtaka japanska rauða hersins en vinkona hennar toyama fór aftur heim strax sjötíu og eitt og varð þannig hluti af sameinaða rauða hernum og fór með honum til fjalla og þar varð hún fljótt skotspónn neikvæðrar athygli nagata -i_ljosi_sogunnar_000040-0059-00:29:1462-00:00:2504 i_ljosi_sogunnar_000040 59 00:29:14.62 25.088 0.29 hófst í byrjun dvalar þeirra í fjallakofanum nagata tók eftir því að nýta var með hring á fingri akrinum var hún enn meðan hann hring þetta var ömurlegur hégómleiki og greinilega til marks um að hún tæki byltingarstarfið ekki alvarlega raunin var að móðir tamið henni hringinn son hefði eitthvað að selja ef hún lenti í fjárhagskröggum eða öðrum vandræðum en nagata hlustaði eitthvað þetta -i_ljosi_sogunnar_000040-0060-00:29:4010-00:00:0824 i_ljosi_sogunnar_000040 60 00:29:40.10 8.192 0.1 stamaði gagnrýnin af hverju hafði tamið á sér hárið stutt eins og þær hinar hélt hún að byltingin væri einhver lautarferð -i_ljosi_sogunnar_000040-0061-00:29:4882-00:00:1710 i_ljosi_sogunnar_000040 61 00:29:48.82 17.024 0.07 dag eftir dag var tampa að gagnrýna sig hvert einasta smáatriði úr tuttugu og fimm ára ævi hennar virtist þá vera gagnrýnisvert en þrátt fyrir að undirgangast þetta allt og gagnrýna sig í sífellu virtist tómar verða nógu góður byltingarmaður -i_ljosi_sogunnar_000040-0062-00:30:1418-00:00:3652 i_ljosi_sogunnar_000040 62 00:30:14.18 36.48 0.38 andrúmsloftið í fjallakofanum varð fljótt ekki aðeins mjög dimmt einnig fáránlegt daginn eftir að kasólétt á nýársdag buðu tveir hermenn sig fram til að grafa lík hennar auðvitað gerðu þeir það fyrir byltinguna noam sú sem nagata hafði þótt of kvenleg og hégómleg og frekar nýr liðsmaður rauða hersins masatoki namekata bæði höfðu verið nýlega tekin fyrir á fundi gagnrýnd fyrir að hafa ekki viljað ganga nógu hart fram í ofbeldi gegn félögum sínum að grafa látins félaga myndi herða þau láta hætta að óttast dauðann -i_ljosi_sogunnar_000040-0063-00:30:5116-00:00:3506 i_ljosi_sogunnar_000040 63 00:30:51.16 35.072 0.33 greftrunin fór fram eftir miðnætti og allir fóru út til að fylgjast með tamanaco bera frosið lík ótíma nokkurn spöl frá fjallakofanum afklæða og taka svo gröf ekki auðvelt verk í slíkum kulda mitt í þessum ófögnuði lagði tóma í einu frá sér skófluna og fór að láta högg dynja með hnefum á líki ótíma eins og til að sanna að hún væri síst vægðarlaus byltingarhermaður félaganna sem fylgdust með tóku svo þátt í að lumbra á líki ótíma í nokkra stund áður en því var loks fleygt í kröfunum -i_ljosi_sogunnar_000040-0064-00:31:3376-00:00:3490 i_ljosi_sogunnar_000040 64 00:31:33.76 34.944 0.27 þrátt fyrir þetta urðu nagata mori ekki sannfærð um að toga mann hégómlega væri endurfædd meiri gagnrýni væri þörf en nú var það ekki hópurinn sem sjálf skyldi um að útdeila ofbeldinu heldur átti tómas um refsinguna sjálf svo sárt var hún þá leikin andlega af félögum sínum að hún féllst þegar á að sjálfsagt væri að hún lúskraði á sjálfri sér í refsingarskyni fyrir sína óljósu glæpi þó jafnast í miðjum fjallakofanum og lét höggin dynja af fullum krafti á eigin andliti á meðan félagar hennar hvöttu annað til dáða -i_ljosi_sogunnar_000040-0065-00:32:0936-00:00:0914 i_ljosi_sogunnar_000040 65 00:32:09.36 9.088 0.12 þegar hún loks steyptist örmagna á gólfið reisti nagata við rétti henni spegill mun hafa sagt sjáðu nú hvernig komið er fyrir þessu fallega andliti -i_ljosi_sogunnar_000040-0066-00:32:1960-00:00:2026 i_ljosi_sogunnar_000040 66 00:32:19.60 20.224 0.24 ananda var hún afskræmd eftir eigin barsmíðar og hneig niður í losti hún var svo bundin á höndum og geymdi horninu á meðan félagar hennar lögðu á ráðin um yfirvofandi byltingu eða eitthvað af til verri fram og barin aðeins meira hún lést eftir fjóra daga þann sjöunda janúar -i_ljosi_sogunnar_000040-0067-00:32:4732-00:00:2038 i_ljosi_sogunnar_000040 67 00:32:47.32 20.352 0.38 tveimur dögum síðar fór namekata sá sem hafði hjálpað henni að grafa gröfina sömu leið mori hafði grunað hann um að vilja flýja og látið brjóta á honum axlar og lærbein og henda út í kuldann hann var tuttugu og tveggja ára á rúmri viku höfðu sex íbúar fjallakofans dáið og félagar þeirra grafið lík þeirra í fjöldagröfum fyrir utan -i_ljosi_sogunnar_000040-0068-00:33:0826-00:00:0712 i_ljosi_sogunnar_000040 68 00:33:08.26 7.04 0.05 ekki að undra kannski að þeir sem eftir lifðu urðu óðir og uppvægir í að játa allar sínar andbyltingarlegu syndir -i_ljosi_sogunnar_000040-0069-00:33:1608-00:00:1650 i_ljosi_sogunnar_000040 69 00:33:16.08 16.512 0.43 næsta fórnarlamb teraoka kosovo einn af leiðtogum gamla byltingararmsins í kanagawasýslu og hafði hingað til verið einn af leiðtogum hinnar sameinuðu fylkingar dag einn um miðjan janúar sakaði mori hann um að vera stalínisti það var höfuðsynd -i_ljosi_sogunnar_000040-0070-00:33:3320-00:00:1164 i_ljosi_sogunnar_000040 70 00:33:33.20 11.648 0.28 en hafði lítinn tíma til að gagnrýna sig mori dæmdi hann umsvifalaust til dauða hann var hengdur upp í kofarjáfrið og eftir nokkurra úthúðun spurði marínu hans síðustu orð -i_ljosi_sogunnar_000040-0073-00:34:4050-00:00:1242 i_ljosi_sogunnar_000040 73 00:34:40.50 12.416 0.29 annað fórnarlamb barinn tuttugu og átta ára gamli júnímánaðar svo mikla trú á félögum sínum að hann hætti í vinnunni seldi aleiguna og fór upp í fjöll með eiginkonu sinni og þriggja mánaða gamalli dóttur -i_ljosi_sogunnar_000040-0074-00:34:5370-00:00:1606 i_ljosi_sogunnar_000040 74 00:34:53.70 16.0 0.16 kona jamala á flótta með barnið eftir dauða eiginmannsins fleiri fylgdu í fótspor hennar um miðjan febrúar voru aðeins ellefu eftir af hinum upphaflegu tuttugu og níu liðsmönnum sameinaða rauða hersins aðrir flúnir eða myrtir og endirinn nálgaðist -i_ljosi_sogunnar_000040-0075-00:35:1778-00:00:1802 i_ljosi_sogunnar_000040 75 00:35:17.78 17.92 0.29 miðjan febrúar fóru leitarmenn saman til næstu borgar að sækja vistir og safna fé þegar þau voru að búa sig til heimferðar í fjallakofann fimmtánda febrúar orðið handtekin það var leigubílstjóri sem fyrstur vakti athygli yfirvalda og grunsamlegu og ekki síst skítugu pari sem hann tók upp í bílinn -i_ljosi_sogunnar_000040-0076-00:35:3678-00:00:0756 i_ljosi_sogunnar_000040 76 00:35:36.78 7.552 0.27 félagar í fjöllunum fréttu af handtökunni í útvarpsfréttum þau vissu að lögreglan væri á hælum þeirra og þau lögðu umsvifalaust á flótta -i_ljosi_sogunnar_000040-0077-00:35:5070-00:01:1026 i_ljosi_sogunnar_000040 77 00:35:50.70 70.272 0.33 eftir að hafa gengið í tvo daga komu byltingarmennirnir til karókískjárinn eldfjallsins asama þau skiptu þau liði helmingur hópsins fór niður í bæinn þar vöktu þau eftirtekt á járnbrautarstöðinni skítug og tætingsleg ungmenni og voru öll handtekin fimm ungir menn klöngruðust upp í fjallaskála kaflar framleiða dans og tóku þar eiginkonu skálavarðarins í gíslingu stóð í níu daga kallaði lögregla út vinnuvélar sem rifust gat á eineggja sérsveitarmenn réðust inn og tóku gíslatökumennina fimm höndum hvorki þeir né gíslinn særðust þegar allt var um garð gengið voru það tveir yngstu gíslatökumennirnir sextán og nítján ára sem sögðu lögreglu frá því sem gerst hafði í fjallakofanum frá því hvernig eldri bróðir þeirra hafði verið barinn sundur og saman af félögum sínum bundinn og geymdur út í kuldanum þar sem hann lést og fleiri fóru svo sömu leið -i_ljosi_sogunnar_000040-0078-00:37:0142-00:00:1358 i_ljosi_sogunnar_000040 78 00:37:01.42 13.568 0.05 lögreglan trúði þeim ekki í fyrstu hélt að þeir væru að búa þetta til það var ekki fyrr en lögreglumenn komu í fjallakofann sem hryllingurinn sem þar hafði átt sér stað kom fyllilega í ljós og líkamsleifar hinna tólf látnu voru grafnar -i_ljosi_sogunnar_000040-0079-00:37:1554-00:00:1028 i_ljosi_sogunnar_000040 79 00:37:15.54 10.24 0.12 flest voru þau svo illa útleikin að það var næstum ógerningur að bera kennsl á þau stokkbólgin andlit brotin bein og tennur sundurbitnar tungur -i_ljosi_sogunnar_000040-0080-00:37:3422-00:00:5212 i_ljosi_sogunnar_000040 80 00:37:34.22 52.096 0.3 kistunni ungu og aðrir eftirlifandi liðsmenn sameinaða rauða hersins fengu langa fangelsisdóma trúir radio fangelsi á nýársdag nítján hundruð sjötíu og þrjú í bréfi sem fannst í klefa sagði hann gjörðir sínar hafa verið brjálæði og að sjálfsmorðið yrði hans fyrsta raunverulega byltingarþolraun settra nagata frétti af sjálfsmorði félaga síns hafi hún trúað svikara og gungu hún var dæmd til dauða en dómnum var ekki fullnægt þar sem hún dó úr krabbameini í febrúar tvö þúsund og ellefu sextíu og fimm ára eftir fréttaflutning af atburðunum í fjallakofanum og umsátrinu um skálana lognaðist róttæka vinstrihreyfingin japan svo gott sem útaf nema fyrir botni miðjarðarhafs þar sem hryðjuverkamenn japanska rauða hersins héldu áfram að berjast og myrða næstu árin -i_ljosi_sogunnar_000041-0001-00:00:0952-00:00:4330 i_ljosi_sogunnar_000041 1 00:00:09.52 43.264 0.38 kaupmannahöfn um miðja vegu milli amalíuborgar og löngulínu stendur stórt hús við sjóinn þetta er rautt múrsteinshús á átta hæðum og það var byggt um sautján hundruð áttatíu sem pakkhús danska vestur indíafélagsins í gegnum þetta hús flæddu bæði ýmiss konar vörur frá vestur indíum eyjum í karíbahafi sem danir höglund sig í nafni félagsins og svo peningar hagnaður dana af nýlendu þeirra í nýja heiminum með þeim hagnaði borguðu danir fyrir þetta reisulega pakkhús og sömuleiðis fjölda annarra reisulegra húsa nýlenduna var ekki síst notaður til að byggja og gera kaupmannahöfn að þeirri glæsilegu borg sem hún er í dag -i_ljosi_sogunnar_000041-0002-00:00:5382-00:00:3122 i_ljosi_sogunnar_000041 2 00:00:53.82 31.232 0.28 á vormánuðum tvö þúsund og átján reistu tvær listakonur stóra styttu fyrir utan pakkhúsið sem nú hýsir afsteypusafn danska ríkislistasafnsins styttan er af vígalegri konu sem situr og eins konar hásæti og heldur á einhverju sem líkist hnífi og brennandi kyndli konan er martins og heima á eyjunum sem einu sinni voru dönsku vestur indíur en tilheyra nú bandaríkjunum og heita jómfrúreyjar er hún þjóðhetja kölluð mary drottning -i_ljosi_sogunnar_000041-0003-00:01:2552-00:00:2750 i_ljosi_sogunnar_000041 3 00:01:25.52 27.392 0.26 hún átti lykilþátt í atburði sem margir danir hafa bent á að ætti kannski að minnast sem einhverrar mestu uppreisnar verkafólks í sögu danaveldis en það hefur hins vegar ekki verið gert hingað til ekki fram að því að styttan af meiri thomas var reist við pakkhúsið og það kann að vera vegna þess að þeir sem risu upp voru ekki hvítir alvöru danir heldur undirokaðir svartir verkamenn -i_ljosi_sogunnar_000041-0004-00:02:0360-00:01:5276 i_ljosi_sogunnar_000041 4 00:02:03.60 112.768 0.17 spænski landkönnuðurinn kristófer kólumbus uppgötvaði eyjar karíbahafsins fyrstur evrópumanna á síðasta áratug fimmtándu aldar á karíbahafinu eru mörg þúsund eyjar af öllum stærðum og gerðum kólumbus gekk fyrst í land og einnig af eyjum bahama klasans á fyrstu ferð sinni kannaði kólumbus einnig stóru eyjuna kúbu sem telst til eyjaklasans stóru antillaeyja ásamt hispaníólu dagur eyjarnar í klasanum sem kallast litlu antillaeyjar eru miklu fleiri enda allar miklu minni spánverjar byrlað hasla sér völl á hinum ýmsu eyjum sem kólumbus hafði heimsótt en þegar komið var fram á sextándu öld byrjuðu ýmsir aðrir að líta hýru auga þær eyjar sem spánverjar höfðu þá ekki lagt undir sig aðrir evrópumenn kaupmenn ævintýramenn og sjóræningjar að mörgum eyjum höfðu einu sinni búið ýmiss konar indjánaþjóðir en í umrótinu sem fylgdi komu kólumbusar og félaga höfðu þær flestar svo gott sem dáið út eða hrökklast annað svo að eyjarnar voru að mestu óbyggðar það var líka til allnokkurs að vinna á þessum tíma varð til hin svokallaða þríhyrningsverslun á atlantshafinu og varð gífurlega arðbær evrópumenn seldu ýmsan varning til afríku vefnað áfengi skotvopn og fleira og þar syðra á vesturströnd afríku keyptu þeir einnig þræla sem voru sendir með þartilgerðum þrælaskipum yfir hafið til nýja heimsins ekki síst til karíbahafseyja þar sem þeir voru neyddir til að vinna við landbúnað á plantekrum afrakstur þrælavinnu þeirra var svo sendur aftur yfir hafið til evrópu sem myndaði þriðja horn þríhyrnings landbúnaðarafurðir eins og tóbak bómull og ekki síst sykur sem evrópu þyrsti sífellt meira en -i_ljosi_sogunnar_000041-0005-00:03:5688-00:00:1506 i_ljosi_sogunnar_000041 5 00:03:56.88 15.104 0.11 þegar í ljós kom hversu vel væri hægt að græða á þrælaversluninni vildu auðvitað allir vera með danskir kaupmenn höfðu byrjað reka áróður fyrir verslun á vestur indíum á fyrstu áratugum sautjándu aldar en gengið brösulega í fyrstu -i_ljosi_sogunnar_000041-0006-00:04:1232-00:00:2530 i_ljosi_sogunnar_000041 6 00:04:12.32 25.216 0.16 danir beindu sjónum sínum fyrst að einni af litlu andlegum samtímis sem var óbyggð og með gott hafnarstæði skipulag dönum sigldi til eyjarinnar sextán hundruð sextíu og þrjú og með í för var sjóari sem jafnframt hafði verið skipaður landsstjóri á eynni af danakonungi sem taldi sig greinilega hafa umboð til þess þó eyjan væri ekki á neinn hátt í eigu danaveldis -i_ljosi_sogunnar_000041-0007-00:04:4718-00:01:2176 i_ljosi_sogunnar_000041 7 00:04:47.18 81.792 0.11 ferðin varð hins vegar sannkölluð katastrófa danska skipið lenti í tveimur stórstormum á leiðinni enskir sjóræningjar réðust á það og eldur kviknaði um borð skömmu eftir komu á áfangastað veiktist landstjórinn og dó hinir landnemarnir reyndust illa búnir undir lífið á þessari fjarlægu hitabeltiseyju og hrundu sömuleiðis niður af sjúkdómum eða í fellibyljum þeir fáu sem enn tórðu eftir eitt og hálft ár gáfust upp og flúðu þessar hrakfarir voru þó ekki nægar til að draga dampinn úr dönum örfáum árum síðar sextán hundruð sjötíu og eitt var danska vestur indíafélagið formlega stofnað með leyfi kristjáns fimmta danakonungs mörgum írönsku í jótlandi var falið að taka að sér starf landsstjóra hann er barros ann fékk þetta veigamikla hlutverk en þó þaulreyndur hann hafði hætt í skóla tólf ára gamall og ráðið sig og kaupskip sem fór til karíbahafs hann hafði svo unnið árum saman sem klerkur hjá enskum kaupmanni á eyjunni seint kristófer sem nú er þekkt sem seint kitts taldi heim eftir um áratug og hagnast vel á viðskiptum við vestur indíur í félagi við hollenska kaupmenn reyndar síðan misst aleiguna þegar stríða milli hollendinga og englendinga einu sinni sem oftar sextán hundruð sextíu og fimm -i_ljosi_sogunnar_000041-0008-00:06:0934-00:00:3160 i_ljosi_sogunnar_000041 8 00:06:09.34 31.616 0.21 hann var því óður og uppvægur að taka að sér djobbið á samt thomas ferðin þangað gekk þó heldur ekki sérlega vel í verslaði af stað á freygátunni færeyjum ásamt áhöfn og hundrað níutíu tilvonandi landnemum í október sextán hundruð sjötíu og eitt fáir aðrir danir höfðu verið eins spenntir fyrir að koma sér fyrir á samtíma og í versölum því landnemarnir voru að stórum hluta fangar úr dönskum fangelsum sem höfðu ekkert val um að fara eða fara ekki -i_ljosi_sogunnar_000041-0009-00:06:4154-00:00:2596 i_ljosi_sogunnar_000041 9 00:06:41.54 25.856 0.32 fljótlega eftir að lagt var úr höfn kom leki að freygátunni færeyjum og því var gert þriggja mánaða viðgerðarstopp í björgvin níu fangar notuðu tækifærið og lögðu á flótta freygátan færeyjar hélt loks áfram ferð sinni í febrúar og kom til samtímamenn leiðangur á ferðinni yfir atlantshafið höfðu sjötíu og sjö landnemar dáið svo aðeins hundrað og fjórir voru eftir -i_ljosi_sogunnar_000041-0010-00:07:0802-00:00:3534 i_ljosi_sogunnar_000041 10 00:07:08.02 35.328 0.16 þeir gerðu það sitt fyrsta verk eftir landgöngu að flagga danska fánanum á eyjunni en kannski var ekki svo miklu að fagna rétt en svo í fyrstu tilraun dana til að koma sér fyrir á samtíma var mikið mannfall eftir komuna á eyjuna á fyrsta hálfa árinu létust sjötíu og fimm landnemar margir voru þegar veikburða eftir langa sjóferð og litlar vistir og þrúgandi hitabeltisloftslag ferskvatnsskortur og erfiðisvinna við uppbyggingu reyndist þeim um megn eftir hálft voru því aðeins tuttugu og níu af landnemaflokki iversens eftir -i_ljosi_sogunnar_000041-0011-00:07:4400-00:00:3982 i_ljosi_sogunnar_000041 11 00:07:44.00 39.936 0.3 landamæri byggðu virki sem þeir nefndu kristjáns fort eftir konungi sínum og ruddu skóg til að geta byrjað að rækta allt það sem átti að gera þá moldríka tóbak bómull og sykurreyr nær alþakin þykkum skógi og þetta var hið ómögulegasta verk jörgen iversen reyndist og hinn versti harðstjóri sem krafðist þess að þegnar hans strituðu linnulaust við skógarhögg og landbúnað mættu alltaf til guðsþjónustu og skiptust þar að auki á að standa vörð að næturlagi ef ske kynni að kæmu aðvífandi sjóræningjar eða öfundsjúkir spánverjar sem bar vildi meina að væru rasandi að danir hefðu tekið sér þessa óbyggðu eyju -i_ljosi_sogunnar_000041-0012-00:08:2462-00:00:2088 i_ljosi_sogunnar_000041 12 00:08:24.62 20.864 0.47 skömmu eftir komin ásamt tómas um sextán hundruð sjötíu og fjögur fóru landnemarnir að verða sér úti um þræla til aðstoðar við erfiðisvinnuna frá því sem kallað var þrælaströndin vesturströnd afríku og næstu árin var stríðstrumbur þrælaskipa til dönsku nýlendunnar með fullfermi af ungu fólki í hlekkjum -i_ljosi_sogunnar_000041-0013-00:08:5480-00:00:2500 i_ljosi_sogunnar_000041 13 00:08:54.80 24.96 0.15 á fyrir fjölda þræla gekk rekstur danska vestur indíafélagsins mjög erfiðlega fyrstu árin nýlendan stóð alls ekki undir sér það kostaði formúur að ferja allar þessar þúsundir þræla yfir atlantshafið og enn var lítill hagnaður af tilraunum landnema til að rækta tóbak og aðrar nytjajurtir og bæði var erfitt að koma umlykur rækta aðstæður til þess ekki þær bestu ásamt tómas -i_ljosi_sogunnar_000041-0014-00:09:2076-00:00:5496 i_ljosi_sogunnar_000041 14 00:09:20.76 55.04 0.26 eftir áralangt strit var jörgen iversen kallaður heim sextán hundruð áttatíu var óvinsæll rekstur nýlendunnar gekk illa og annar uppgefinn svo hann syrgði það ekki mikið að halda heim en arftaki hans maður að nafni nicolai reyndist enn verri en hann sjálfur hann var ráðinn sem landsstjóri því hann þótti kunnugur á þessum slóðum nokkuð sem fáir nim staða þess var í raun að hann hafði starfað sem sjóræningi á miklir eyjum og hann hélt áfram ýmsu ólöglegu braski eftir að hann tók við landsstjóradjobbinu ekki leið á löngu þar til vestur indíafélagið leitaði því til jörgens iversens um að snúa aftur til eyjarinnar í nóvember sextán hundruð áttatíu og tvö sigldi hann af stað á freygátunni hafmanninum ásamt barnshafandi konu sinni og syni og að minnsta kosti hundrað dönskum föngum sem áttu að fá að strita í sólinni á samtíma -i_ljosi_sogunnar_000041-0015-00:10:1648-00:00:1650 i_ljosi_sogunnar_000041 15 00:10:16.48 16.512 0.26 fimmtánda desember skrifaði iversen bréf heim til að tilkynna um fæðingu dóttur sinnar um borð í hafmanninum síðan spurðist ekkert hvorki til hans né skipsins fyrr en það strandaði allt í einu úti fyrir strönd gautaborgar jarl sextán hundruð áttatíu og þrjú -i_ljosi_sogunnar_000041-0016-00:10:3368-00:00:2844 i_ljosi_sogunnar_000041 16 00:10:33.68 28.416 0.22 þá kom í ljós að fangarnir um borð í hafmanninum sem langaði fæsta í þennan leiðangur hafði gert ofbeldisfulla uppreisn um áramótin kastað iversen og örfárra vikna gamalli dóttur fyrir borð nauðgað eiginkonu hans og drepið lungann af áhöfninni síðan höfðu þeir ætlað heim til danmerkur en strandað við svíþjóð þar voru uppreisnarmennirnir teknir höndum og enduðu í fangelsi í kaupmannahöfn utan höfuðpauranna sem voru teknir af lífi -i_ljosi_sogunnar_000041-0017-00:11:0888-00:00:3332 i_ljosi_sogunnar_000041 17 00:11:08.88 33.28 0.13 samkvæmt manntali bjuggu og samtímarit hundruð áttatíu og átta sjö hundruð þrjátíu manns þar voru þrjú hundruð þrjátíu og átta frjálsir hundruð sjötíu og fimm afrískir þrælar og fjórir indverskir þrælar alls ekki allir hinir frjálsu voru danir mjög snemma fékk nýlenda dana á sig alþjóðlegt yfirbragð því þar settust að bændur og kaupsýslumenn frá öðrum evrópulöndum þarna sextán hundruð áttatíu og átta var tæpur helmingur allra frjálsra eyjaskeggja hollendingar átján prósent voru englendingar og aðeins þrettán prósent danir -i_ljosi_sogunnar_000041-0018-00:11:4270-00:00:0978 i_ljosi_sogunnar_000041 18 00:11:42.70 9.856 0.0 þrjátíu og sjö árum síðar sautján hundruð tuttugu og fimm voru íbúar á eyjunni orðnir fjögur þúsund átta hundruð og fjórtán og þar af voru níutíu og þrjú prósent þrælar -i_ljosi_sogunnar_000041-0019-00:11:5306-00:00:2962 i_ljosi_sogunnar_000041 19 00:11:53.06 29.696 0.07 þá höfðu danir líka eignað sér næstu eyju til austurs satans var um helmingi minni fjörutíu og níu fermetrar danir höfðu einar gert tilkall til eyjarinnar strax sextán hundruð sjötíu og fimm en lítið gerst þar fyrr en þá þegar plantekrubændur fóru að koma sér þar fyrir landnemarnir fóru með þræla sína sem skepnur þó allir hafi þeir heitið eitthvað heima í afríku fengu þeir ný nöfn frá eigendum sínum oftar en ekki eitthvað niðurlægjandi -i_ljosi_sogunnar_000041-0020-00:12:2314-00:00:2244 i_ljosi_sogunnar_000041 20 00:12:23.14 22.528 0.12 beinagrindin uppþornaði heigull þrönginni og aðeins skyldur samkvæmt lögum frá sautján hundruð þrjátíu og þrjú urðu svertingjar að víkja fyrir hvítum á götu dans tónlist og gleðskapur svertingja var bannaður við lágu refsingar á borð við húsbyggingar og brennimerkingar fótur var hogginn af þeim sem reyndu að strjúka -i_ljosi_sogunnar_000041-0021-00:12:4670-00:00:2938 i_ljosi_sogunnar_000041 21 00:12:46.70 29.44 0.34 sautján hundruð þrjátíu og þrjú var líka árið sem þrælar í dönsku vestur indíum gerðu fyrst uppreisn hópur þræla sem vann í virkinu satans á varðmenn þar og þeir voru fljótir að taka virkið yfir síðan fóru þeir um plantekrurnar á eyjunni og myrtu flesta þá hvítingja sem þeir komust að meðal annars fógetann á eyjunni þeir hjuggu af honum höfuðið og settu á stjaka nokkuð sem fótgetinn sjálfur hafði fyrirskipað að gert yrði við allnokkra brotamenn úr röðum þræla -i_ljosi_sogunnar_000041-0022-00:13:1686-00:00:3098 i_ljosi_sogunnar_000041 22 00:13:16.86 30.976 0.1 leiðtogar uppreisnarinnar voru allir eða höfðu verið áður en þeim var rænt í þrældóm mektarmenn af að hvaðan sem býr þar sem nú er gana og markmið þeirra var að setja upp að hvar á eyjunni þar sem fólk af öðrum afrískum þjóðum myndi vinna áfram sem þrælar þeirra uppreisnarmönnum að hvatt að halda eyjunum hálft ár að lokum þurftu danir að kalla út hernaðaraðstoð frá frönskum eyjum í nágrenninu til að kveða á í kútinn sem loks tókst um vorið sautján hundruð þrjátíu og fjögur -i_ljosi_sogunnar_000041-0023-00:13:4824-00:00:0818 i_ljosi_sogunnar_000041 23 00:13:48.24 8.192 0.12 samt annar aftur á valdi dana en þetta yrði ekki í síðasta sinn sem var undirsátar þeirra reyndu að fá fram rétt sinn með valdi -i_ljosi_sogunnar_000041-0024-00:14:0548-00:01:0344 i_ljosi_sogunnar_000041 24 00:14:05.48 63.36 0.32 um svipað leyti réðust danir að kaupa enn eina eyjuna samt grafar svipuð samtíma að stærð en talsverðan spöl frá hinum eyjunum tveimur sextíu kílómetra til suðurs hún var eiginlega óbyggð en tilheyrði frökkum sem höfðu gert nokkrar tilraunir til að nýta án mikils árangurs svo þeir seldu hana ólmir til dana reyndar var samt frami byggilegri en samtímaheimild og hentaði miklu betur til sigurs ræktunar enda var það þegar samt kakumei sögunnar sem nýlenda dana á vestur indíum fór loksins að standa undir sér þar urðu til stórar sykurplantekrur alls ekki allar í eigu dana eins og samtímarit og margir stærstu landeigendurnir ásamt krossana á því að setjast að þarna á einhverjum eyjum lengst í fjarska danska krúnan hagnaðist á öllu saman enda var samt frá næstu árum að einni helstu sykurræktarmiðstöð karíbahafsins -i_ljosi_sogunnar_000041-0025-00:15:1630-00:00:1808 i_ljosi_sogunnar_000041 25 00:15:16.30 18.048 0.19 í lögum nýlendunnar frá því miðja átjándu öld stóð einnig að svertingjar væru beinlínis skapaðir af guði til að vera þrælar hvíta mannsins en svipað leyti skrifaði einn danskur plantekrubóndi að þrælar væru illa innrættir sökum hins stökk húðlitar og ættu því ekkert betra skilið en þrældóm -i_ljosi_sogunnar_000041-0026-00:15:3514-00:00:1244 i_ljosi_sogunnar_000041 26 00:15:35.14 12.416 0.08 síðar þegar fjölmargir þrælar voru búnir að snúast til kristni fékk slíkur trúhræðslu rasismi að víkja fyrir meintum vísindalegri rasisma sem undirstrikaði líffræðilega yfirburði hvíta mannsins -i_ljosi_sogunnar_000041-0027-00:15:4804-00:01:0214 i_ljosi_sogunnar_000041 27 00:15:48.04 62.208 0.17 en þegar leið á átjándu öldina fór viðhorf margra í garð þræla einnig að mildast og bæði í evrópu og hinum nýsjálfstæðu bandaríkjamanni hreyfing um að banna alfarið þrælahald og verslun sú umræða var sein af stað í danmörku en loks á síðustu árum aldarinnar var komin nokkur hreyfing á málin þá voru það ekki síst stjórnvöld og plantekrueigendur sem áttu frumkvæðið fjármálaráðherrann ernst fonseca sem jafnframt var stórbóndi ásakaði þannig sautján hundruð níutíu og tvö skýrslu þar sem hann mælti fyrir því að bæta aðbúnað þræla á eyjunni þá hafði hann áttað sig á því að með því að hugsa er lítið betur um þrælana mætti komast hjá því að þeir dæju unnvörpum ungir eins og raunin var þá og sífellt þyrfti því að flytja nýja þræla frá afríku með miklum tilkostnaði fyrir danska ríkið og dönsk fyrirtæki þrælaverslunin var ekki lengur arðbær og að halda úti tengdri starfsemi og vesturströnd afríku var íþyngjandi fyrir danskri -i_ljosi_sogunnar_000041-0028-00:16:5758-00:00:4424 i_ljosi_sogunnar_000041 28 00:16:57.58 44.288 0.33 sela fjölskyldan var aðalsborin auðug og umsvifamikil lávarðsins jafnvel í kaupmannahöfn var það alsiða hjá símanum að þeim þjónuðu svartir þrælar einn slíkur þræll var fæddur ásamt kraftur kornungur til hafnar þegar eigandi hans frændi ernsts mannætur vesturenda heim síðar átti þessi piltur hans jónatan eftir að verða einn frægasti þræll dönsku vestur indía þegar hann lagði á flótta barðist í napóleonstríðunum átti í deilum fyrir dönskum dómstólum og endaði loks á djúpavogi en þá sögu alla ergði pálsson sagt í bókinni maðurinn sem talsme -i_ljosi_sogunnar_000041-0029-00:17:4986-00:01:0048 i_ljosi_sogunnar_000041 29 00:17:49.86 60.416 0.24 sama ár sem smelli ernst skrifaði skýrslu sína sautján hundruð níutíu og tvö skrifaði kristján sjöundi danakonungur undir tilskipun sem bannaði verslun með svertingja undir dönsku flaggi danmörk var fyrsta landið sem bannaði þrælaverslun alfarið en þrælasalar og plantekrubændur fengu þó tíu ár til að laga sig að nýjum veruleika og safnaði raunin var að á þessum tíu árum streymdu þrælar til dönsku vestur indía sem aldrei fyrr og nú með fjárhagslegum stuðningi danskra yfirvalda svo hægt væri að tryggja framtíð nýlendunnar og vinnuafl frá sautján hundruð níutíu og tvö til átján hundruð og tvö voru nítján þúsund og þrettán afríkumenn fluttir til dönsku vestur indía allt í allt er talið að minnsta kosti hundrað og tuttugu þúsund afríkubúar hafi verið fluttir í þrældóm hlekkjaðir um borð í dönskum skipum svo að líkindum var danmörk sjöunda mesta þrælaverslunarríki heims á þessum tíma -i_ljosi_sogunnar_000041-0030-00:18:5672-00:00:3346 i_ljosi_sogunnar_000041 30 00:18:56.72 33.536 0.04 stundum er sagt að danmörk hafi verið fyrsta landið til að leggja bann við þrælahaldi sumir danir eru stoltir af þessu og jafnvel mun þetta standa í einhverjum skólabókum en þetta er þó alls ekki rétt tilskipun kristjáns sjöunda sautján hundruð níutíu og tvö náði aðeins til þrælaverslunar þrælar og vestur indíum voru enn þrælar eftir átján hundruð og tvö og þeir héldu áfram að strita og deyja unnvörpum úr sjúkdómum vannæringu og þreytu eftir linnulausa erfiðisvinnu sem breskir landeigendur og danskir kaupmenn högnuðust á -i_ljosi_sogunnar_000041-0031-00:19:3070-00:00:5518 i_ljosi_sogunnar_000041 31 00:19:30.70 55.168 0.21 en raddir um að bæta eða binda enda á þetta mannvonskulega kerfi urðu háværari líka í danaveldi einn af umbótasinnunum var peter onoda sem settist á landstjórastól og dönsku vestur indíum átján hundruð tuttugu og sjö gerði ýmislegt til að bæta hag þræla stofnaði skóla fyrir þrælabörn og garrard hann átti líka í bréfaskiptum danakonung þá kristján áttunda það var vilji konungs að hvert barn sem fæddist þræli myndi fæðast frjálst þannig myndi með nýrri kynslóð þrælahaldið smátt og smátt rjátlast af svörtum íbúum dönsku vestur indjánar tali þetta ekki nógu góða lausn bara uppskrift að vandræðum þeir konungur voru enn að diskútera þetta þegar kristján áttundi lést í janúar átján hundruð fjörutíu og átta og málin voru enn óákveðin -i_ljosi_sogunnar_000041-0032-00:20:3282-00:00:5542 i_ljosi_sogunnar_000041 32 00:20:32.82 55.424 0.21 en þá um sumarið fékk hún soltinn veður af því að þrælar á samkrulli og vonleysi væru að leggja á ráðin um aðra uppreisn samkvæmt gamaldags danskri söguskoðun var petronas mikið góðmenni að hann tók það allt í einu upp hjá sjálfum sér að frelsa þræla dönsku nýlendunnar án þess að ráðfæra sig við kóng eða prest allra síst þann fyrrnefnda raunin var að fosfatauður heyrt af uppreisninni ásamt armi öld fyrr og hann hafði líka heyrt af þrælauppreisn á frönsku eyjunni martinique fyrr á árinu og þrælarnir voru ekki aðeins að leggja á ráðin um uppreisn heldur voru búnir að safna mörg þúsund manna liði og kveikja á kyndlum og hótuðu að brenna freista og samt kraftinn yrðu kjör þeirra ekki bætt þá greip forseti aðgerða til að komast hjá blóðbaði að eigin sögn -i_ljosi_sogunnar_000041-0033-00:21:2872-00:00:1190 i_ljosi_sogunnar_000041 33 00:21:28.72 11.904 0.09 þriðja júlí átján hundruð fjörutíu og átta gaman út yfirlýsingu sem hófst svona allir þeir sem á dönsku vestur indíum eru ófrjálsir geta frá og með deginum í dag litið á sig sem frjálsa menn -i_ljosi_sogunnar_000041-0034-00:21:4140-00:00:1626 i_ljosi_sogunnar_000041 34 00:21:41.40 16.256 0.13 þetta var á nefertíti dagur í sögu dönsku nýlendunnar á kaffi allt í einu spígsporuðu svartir fyrrverandi þrælar um bæi á eyjunum og híuðu á hvítingjana sem þeir höfðu einu sinni þurft að hneigja sig fyrir á götu nú er ég bara alveg jafn frjáls og þú -i_ljosi_sogunnar_000041-0035-00:21:5826-00:00:2278 i_ljosi_sogunnar_000041 35 00:21:58.26 22.784 0.38 hvorki landeigendur neins stjórnvöld treystu sér til að andmæla uppátæki landsstjórans og á næstu misserum var frelsi þrælanna lögfest og kunnugir svarta plantekruverkamenn en raunverulegt frelsi átti eftir að láta á sér standa á hér ágæti hlustandi skurðinn rifjast una af konunni fyrir utan pakkhúsið í kanna -i_ljosi_sogunnar_000041-0036-00:22:3356-00:00:1710 i_ljosi_sogunnar_000041 36 00:22:33.56 17.152 0.25 fyrsta október átján hundruð sjötíu og átta var ekki venjulegur vinnudagur í dönsku vestur indíum það var vinnuhjúaskildagi sá dagur á árinu sem ráðningar vinnufólks á plantekrum eyjanna miðuðust við eini dagurinn á árinu sem almennt verkafólk gat haft vistaskipti -i_ljosi_sogunnar_000041-0037-00:22:5108-00:00:2292 i_ljosi_sogunnar_000041 37 00:22:51.08 22.912 0.37 því streymdi vinnufólk frá plantekrunum til bæjanna á eyjunum ásamt kato það stefnuna á tvo helstu bæi eyjarinnar kristján sterkt það fjör á þessum degi drykkja dans og djamminu og ættingjar hittust eftir langan aðskilnað fólk gat andað léttar um stund eftir enn eina erfiða langa törn á plantekrunum -i_ljosi_sogunnar_000041-0038-00:23:1496-00:00:2294 i_ljosi_sogunnar_000041 38 00:23:14.96 22.912 0.12 líka spenna í lofti allir vildu auðvitað þeirra næsti áfangastaður næsti vinnuveitandi yrði betri kjörin skárri en þarna átján hundruð sjötíu og átta höfðu flestir áttað sig á því að það væri lítil von um það á þremur áratugum síðan þrælahaldið var afnumið hafði lítið í raun breyst mörgum fannst þeir enn vera þrælar í öllu nema orði -i_ljosi_sogunnar_000041-0039-00:23:3830-00:00:3608 i_ljosi_sogunnar_000041 39 00:23:38.30 36.096 0.13 þau höfðu losnað úr þrældómi en verið festi vistarband og launin fyrir plantekruvinnuna voru þau sömu og fyrir þremur áratugum þó vitað væri að á öðrum eyjum annars staðar væru orðinn allt að þrefalt hærri sömuleiðis að kjörin væru betri í verksmiðjum og öðrum fyrirtækjum á eyjunum verkafólkið hafði það í raun verra en á dögum þrælahaldsins hafði misst öll fríðindi fæði og húsnæði eigendur þræla þurftu ekki lengur að sjá fyrir þeim gömlu og veikum nú stóðu þau alein með sömu skítalaunin sem varla nægðu til að komast af höfðu ekki fengið í staðinn -i_ljosi_sogunnar_000041-0040-00:24:2238-00:00:2892 i_ljosi_sogunnar_000041 40 00:24:22.38 28.928 0.27 reyndar höfðu yfirvöld ásamt varð á því á vinnuhjúaskildaga fyrsta október átján hundruð sjötíu og átta væri óvenju rólegt engin yfirgengileg drykkjulæti eða slíkt jú það barst tilkynning um úrvinda fyllibyttu á götuhorni í frederikssted þegar lögreglumaður kom á staðinn var byttan plantekruverkamaðurinn henry trotman ekki bara dauðadrukkinn heldur blóðugur hann hafði stigið á glerbrot og skorið sig illilega á fæti hann var fluttur til annar -i_ljosi_sogunnar_000041-0041-00:24:5730-00:00:2874 i_ljosi_sogunnar_000041 41 00:24:57.30 28.8 0.2 það var þó margt um manninn á sama þennan dag einhvers staðar í mannþvögunni í freistingar kona um þrítugt að nafni narita við vitum ekki mikið um hana við þekkjum sögur svo örfárra af svörtum íbúum dönsku vestur indía miðað við þá hvítu það er talið að hún hafi verið fædd átján hundruð fjörutíu og átta sama ár og þrælahald í nýlendunni var afnumið á annarri eyju um þrjú hundruð kílómetra til suðausturs antígva sem þá var á valdi breta -i_ljosi_sogunnar_000041-0042-00:25:2650-00:00:1394 i_ljosi_sogunnar_000041 42 00:25:26.50 13.952 0.19 einhvern tímann á táningsaldri sigldi hún til samtali að vinnu á plantekrunum þar sem frjáls manneskja þó að eins og við höfum heyrt kjör frjálsra svartra vinnumanna í danaveldi hafi ekki verið mikið skárri en þræla -i_ljosi_sogunnar_000041-0043-00:25:4096-00:00:0858 i_ljosi_sogunnar_000041 43 00:25:40.96 8.576 0.32 þegar komið var fram til ársins átján hundruð sjötíu og átta áttu þrjú börn utan hjónabands og vann á plantekrunni sprat hole langt frá freide -i_ljosi_sogunnar_000041-0044-00:25:5004-00:00:4666 i_ljosi_sogunnar_000041 44 00:25:50.04 46.72 0.41 hvernig var daglegt líf hennar þar í bókum sögu dana á vestur indíum sem kom út í ritstjórn fólks er olsen ö þúsund og sautján bröndurum vitað er um daglegt líf næring hennar líka saman við dalir sem voru á hinum enda samfélagspýramídans á sankt áranna robert orskotsstundu um þetta leyti hann og systkini hans voru vakin af þjónustustúlku hálf sjö klæddu sig fengu og smurbrauð og settu sofið námsbækurnar nokkrum klukkustundum síðar fengu þau í aðra máltíð kjöt og grænmeti svo voru kennslustundir fram til klukkan þrjú var það tennis fyrir drengina og stúlkurnar lærðu á píanó -i_ljosi_sogunnar_000041-0045-00:26:3714-00:00:3514 i_ljosi_sogunnar_000041 45 00:26:37.14 35.2 0.2 maritsa og félagar hennar vöknuðu fyrr hjá þeim byrjaði vinnudagurinn klukkan sex og hann endaði sex á þessum tólf tímum fengu þau eina pásu þau voru kannski ekki þrælar lengur en kjörin voru léleg réttarstaðan slæm og vinnan á plantekrunum alveg jafn erfið og fyrr og þó voru engir píanótímar eða tennis lítið meira vitum við um líf meta nema samkvæmt dönskum dómsskjölum átti hún einnig sakaferil að baki hafði verið handtekin fyrir smáþjófnað og að hafa beitt eitt barna sinna ofbeldi en kannski stóðst það þó ekki alveg -i_ljosi_sogunnar_000041-0046-00:27:2196-00:00:3104 i_ljosi_sogunnar_000041 46 00:27:21.96 31.104 0.11 þegar leið á daginn magnaðist spennan ásamt alls konar orðrómar fóru um fjöldann að það ætti að svipta verkafólk sínum fáu réttindum þvinga það aftur í þrældóm og svo var einhver sem hrópaði upp yfir sig að helvítis lögreglumennirnir hefðu drepið hann hennar í trotman fyllibyttuna sem skar sig á fæti það var misskilningur hann l�� parks enn dauðadrukkinn en það þýddi lítið að reyna að leiðrétta það úr þessu æsingur og reiði greip um sig meðal fólksins uppþotið var farið af stað -i_ljosi_sogunnar_000041-0047-00:27:5766-00:00:2532 i_ljosi_sogunnar_000041 47 00:27:57.66 25.344 0.15 múrarar manna réðst á lögreglustöðina í frederikssted og lét rigna yfir bygginguna múrsteinum kuðungum og fallbyssukúlum og reyndi árangurslaust að kveikja í þegar það gekk ekki lögreglustöðin var í gömlu rammgerðu steinvirki beindi múgurinn sjónum sínum að öðrum byggingum í bænum þær reyndust auðveldari bráð og á einni nóttu brann meira en helmingur af freista -i_ljosi_sogunnar_000041-0048-00:28:2754-00:00:2046 i_ljosi_sogunnar_000041 48 00:28:27.54 20.352 0.27 um morguninn kom her og lögreglulið frá hinum stóra bæ eyjarinnar kristján sterkan út úr bænum drápu nokkra og handtóku fjölmarga en lunginn af uppboðum hélt bara áfram út á land með kyndla sína og önnur vopn sem þeir höfðu komist yfir með því að láta greipar sópa um brennandi hús frederikssted -i_ljosi_sogunnar_000041-0049-00:28:5492-00:00:3438 i_ljosi_sogunnar_000041 49 00:28:54.92 34.304 0.19 í samtímaheimildum um atburðina sem fóru af stað á samkynhneigða lýst sem uppþoti brjálaðra dauðadrukkinna verkamanna eins konar stundarbrjálæði en það var fjarri sanni nú bendir flest til þess að uppþotið hafi í raun verið fölsku fyrir fram að þó upp úr hafi soðið þennan dag hafi forsprakkar uppreisnarinnar verið byrjaðir að leggja á ráðin um uppreisn áður þegar loks sprakk í púðurtunnunni birtist í undursnöggt heilsteypt uppreisnarhreyfing með leiðtogum sem skipuðu lýðnum fyrir -i_ljosi_sogunnar_000041-0050-00:29:3632-00:00:5564 i_ljosi_sogunnar_000041 50 00:29:36.32 55.68 0.07 og margir þessara leiðtoga voru konur verkakonur þar fór fremst í flokki narita sem við kynntumst áðan fáir sagnfræðingar trúa því í dag sem stendur í dönskum skjölum að hún hafi verið þjófur og barið börnin sín öllu líklegra er að dönsk yfirvöld hafi skáldað upp þessa sakaskrá til að kasta rýrð á meiri þegar hún var síðar dæmd fyrir þátt sinn í uppþotinu fátt annað bendir nefnilega til þess að maría verið einhver krimmi þvert á móti bendir margt til þess að hún hafi notið virðingar í nærsamfélagi sínu það var á plantekrunni sprat hol að sem hún vann síðast sem hún fékk viðurnefnið kiruna afrískættaðir íbúar á eyjunum gáfu nafnbótina híuðu konum sem voru leiðtogar í nærumhverfi sínu og tóku að sér skipulagningu viðburða af ýmsu tagi brúðkaupa jarðarfara annarra helgiathafna ræðurnar -i_ljosi_sogunnar_000041-0051-00:30:3908-00:00:5092 i_ljosi_sogunnar_000041 51 00:30:39.08 50.944 0.35 verkafólkið streymdi fyrst til plantekrunnar kato aserskan eiganda sonurinn sem spilaði alltaf tennis eftir skóla bjó með fjölskyldu sinni voru þá flúin og verkafólkið brenndi hvert einasta hús á plantekrunni til grunna síðan héldu þau áfram í skipulögðum flokkum tíu til tólftu sig sykurreyrnum og réðust svo til árásar og brenndu hverja plantekruna á fætur annarri concordia lofthelgi singer bigotry og svo framvegis allt var skipulagt konum og börnum var falið að bera rommtunnur og flöskur niður í kjallara íbúðarhúsanna og kveikja í á meðan karlmennirnir fóru um aðrar byggingar hlöður útihús vinnuskúra á hverri plantekru og kveikja í þeim og yrðu engin -i_ljosi_sogunnar_000041-0052-00:31:3684-00:00:3902 i_ljosi_sogunnar_000041 52 00:31:36.84 38.912 0.15 uppreisnarmenn sendu merki sín á milli yfir skarkalann snarkið í brennandi húsunum með því benjamin bjöllum og blása í stóra kuðunga víðast hvar höfðu hvítu landeigendafjölskyldurnar þegar flúið þegar uppreisnarmenn komu ef ekki réðust uppreisnarmennirnir þó ekki áður markmið við virðist ekki hafa verið að drepa hvíta manninn heldur brenna eigur hans og krefjast þannig betri kjara ekki er talið að fleiri en þrír hvítir menn hafi dáið í uppreisninni átján hundruð sjötíu og átta þar af voru tveir danskir hermenn sem voru myrtir á öðrum degi uppreisnar fyrir utan patterson -i_ljosi_sogunnar_000041-0053-00:32:1640-00:00:0314 i_ljosi_sogunnar_000041 53 00:32:16.40 3.072 0.0 ekki að það hafi þó ekki verið hiti í fólki -i_ljosi_sogunnar_000041-0054-00:32:2012-00:00:1534 i_ljosi_sogunnar_000041 54 00:32:20.12 15.36 0.23 síst mary drottningu samkvæmt munnlegri sögu eyjaskeggja neyddi hún á einum staðnum eiginkonu plantekrubrónda til að hneigja sig og krjúpa fyrir sér eins og þrælar höfðu eitt sem þurfa krjúpa fyrir hvíta manninum og kæla sig svo niður með blævæng -i_ljosi_sogunnar_000041-0055-00:32:3602-00:00:0946 i_ljosi_sogunnar_000041 55 00:32:36.02 9.472 0.36 samkvæmt annarri sögu varð marcos hitti hamsi að hún hrópaði upp yfir sig að þá verkamenn sem ekki tækju þátt í uppreisninni ætti að hálshöggva -i_ljosi_sogunnar_000041-0056-00:32:5282-00:01:0414 i_ljosi_sogunnar_000041 56 00:32:52.82 64.128 0.2 strax annan október daginn eftir að uppþotið hófst kom þrjátíu manna herlið til samtarfshópur og aðrir hvítir menn á eyjunni mynduðu líka varnarhópa sem dönsk yfirvöld gott eindregið til að ráða niðurlögum brennuvarganna með öllum leiðum hermennirnir og sjálfboðaliðarnir voru miklu betur vopnum búnir en svörtu verkamennirnir og smátt og smátt eltu þeir uppi uppreisnarhópana á sýndu þeim alls enga miskunn sér í lagi sjálfboðaliðarnir sem skutu iðulega til að drepa án dóms og laga hvort sem skotmarkið var vopnað eða ekki ógnandi eða talsmaður á sankti að minnsta kosti sextíu uppreisnarmenn til bana aðrir segja á þriðja hundrað svartra uppgerð drepnir enda tókst dönum og öðrum evrópumönnum að kveða niður uppreisnina á um þremur dögum fimmta október var það versta afstaðið flestir uppreisnarmannanna voru dauðir eða í haldi yfirvalda og bærinn frederikssted um fimmtíu plantekrur voru brunarústir einar -i_ljosi_sogunnar_000041-0057-00:33:5762-00:00:0670 i_ljosi_sogunnar_000041 57 00:33:57.62 6.784 0.4 eldhafið gaf uppreisninni nafn sitt eldsvoðinn á kreólatungu innfæddra farbann -i_ljosi_sogunnar_000041-0058-00:34:0858-00:00:4822 i_ljosi_sogunnar_000041 58 00:34:08.58 48.256 0.24 dagana eftir að þær börnunum var kveðin niður voru allavega tólf af þeim rúmlega fjögur hundruð reisn en voru í haldi yfirvalda teknir af lífi þá var ekki haft fyrir því að rétta yfir þeim þeir voru útreikningar augun á þeim og þeir skotnir tuttugu og tveir fangar létust svo í haldi lögreglu margir af skyrbjúg loks var efnt til réttarhalda voru þrjátíu og níu uppreisnarmenn dæmdir til dauða en dauðadómarnir síðan allir mildaðir í lífstíðarlanga þrælkunarvinnu í nýlendunni nema hvað sjö fangar voru dæmdir til að afplána lífstíðardóma sína í danmörku sjö leiðtogar uppreisnarinnar þar á meðal var maritsa drottningar til viðbótar axlað kínastrendur -i_ljosi_sogunnar_000041-0059-00:35:0290-00:01:0534 i_ljosi_sogunnar_000041 59 00:35:02.90 65.408 0.3 það er úr lögreglu og dómurum danska efra sem við höfum upplýsingarnar um að maritsa obeldisöldurnar þar er henni einnig lífssýni drykkfelldri smávaxinni aðrar heimildir segja reyndar að hún hafi verið stórvaxin og að hún var svört á hörund og var tekið fram svo það færi örugglega ekki á milli mála maritsa í kvennafangelsinu við kristjáns hann kaupmannahöfn í níu ár til ársins átján hundruð áttatíu og sjö þegar hún snéri aftur til sandala um fertugt hvað dreif á daga hennar síðan er lítið vitað um en hún var þá þegar orðin þjóðhetja meðal svartra eyjaskeggja til er frásögn af jólaskrúðgöngu á samkomur lok nítjándu aldar sem merrit þátt í sem eins konar heiðursgestur hún var fremst í göngunni ein og dansaði hægt og örugglega á eftir henni fylgdi fylking kvenna í ljósgrænum kjólum sem allar dönsuðu og sungu umheimisins merrit tómas og hvítu landeigendakonuna sem hún neyddi til að kæla sig með blævæng -i_ljosi_sogunnar_000041-0060-00:36:1588-00:00:2996 i_ljosi_sogunnar_000041 60 00:36:15.88 29.952 0.13 uppreisnin var kæfð niður en eftir átján hundruð sjötíu og átta voru gerðar nokkrar breytingar á vinnulöggjöf á eyjunum en þær breyttu í raun engu fyrir almenna verkamenn enda áttu danir sjálfir eftir að missa tökin á eyjunum ekki löngu síðar þegar heimsstyrjöld braust út nítján hundruð og fjórtán óttuðust bandaríkjamenn að óvinir þeirra í þýskalandi gætu sölsað undir sig eyjarnar steinsnar frá ströndum bandaríkjanna ef þeir legðu undir sig danmörku bandaríkjamenn gerðu því dönum ilois -i_ljosi_sogunnar_000041-0061-00:36:4654-00:00:3988 i_ljosi_sogunnar_000041 61 00:36:46.54 39.936 0.31 sykurbisnessinn var ekki eins arðbær lengur og nýlendan var ekki sama gullkistan í þjóðaratkvæðagreiðslu í desember nítjánhundruð og sextán samþykkti danska þjóðin með nokkrum meirihluta að selja bandaríkjunum eyjar sínar á vestur indíum íbúar eyjanna höfðu ekki kosningarétt en voru samkvæmt óformlegri atkvæðagreiðslu fylgjandi sölunni sömuleiðis söluverðið var tuttugu og fimm milljón dollarar systur milljarðar íslenskra króna á núvirði í dag heita dönsku vestur indíur í bandarísku jómfrúreyjar íbúarnir hafa ekki kosningarétt í bandarískum forsetakosningum og kjörinn fulltrúi þeirra á bandaríkjaþingi hefur engan atkvæðisrétt -i_ljosi_sogunnar_000041-0062-00:37:3340-00:00:5728 i_ljosi_sogunnar_000041 62 00:37:33.40 57.344 0.32 en í dag þegar danir tala um nýlendusögu sína er hún oft lituð af rangfærslum eins og danir hafi fyrstir afnumið þrælahald og verið fyrir utan það sérstaklega góðir umhyggjusamir nýlenduherrar það er fjarri sanni eins og við höfum heyrt kannski styttan af kunnari utan pakkhús vestur indíafélagsins breyti einhverju um það það er fyrsta styttan �� sögu danmerkur af svartri konu en ekki fyrsta styttan af kínastrendur drottningum þremur maríellu og agnesi var afhjúpuð í almenningsgarði í salómons yuri vösunum þar hafa enda íran hundrað ár verið dáðar sem þjóðhetjur í heimalandi sínu fyrir hlut sinn í uppreisninni átján hundruð sjötíu og átta fyrsta október vinnuhjúaskildaginn forðum er hátíðisdagur á bandarísku jómfrúreyjum í dag tillagan óopinber þjóðsöngur eyjanna það er söngurinn um kínverjarnir -i_ljosi_sogunnar_000042-0002-00:00:5602-00:00:1228 i_ljosi_sogunnar_000042 2 00:00:56.02 12.288 0.15 það átti eftir að koma í ljós ekki löngu síðar að þessi saga var ekki svona einföld og alls ekki alsönn því eins og við þekkjum úr meistaranum og margarítu brenna handrit ekki -i_ljosi_sogunnar_000042-0004-00:03:3004-00:00:0544 i_ljosi_sogunnar_000042 4 00:03:30.04 5.504 0.3 verslanir handverksmenn kaupmanns og sér í lagi vegar eru fjölmargar -i_ljosi_sogunnar_000042-0017-00:09:0420-00:00:1196 i_ljosi_sogunnar_000042 17 00:09:04.20 11.904 0.36 og heima fyrir í malí stofnuðu þeir þjóðfrelsisfylkingu azawad til að taka sjálfstæðisbaráttuna upp að nýju nú höfðu þeir almennileg vopn og nú skyldu þeir fá sitt asama -i_ljosi_sogunnar_000042-0021-00:11:2170-00:00:1918 i_ljosi_sogunnar_000042 21 00:11:21.70 19.2 0.29 kóranar önnur trúarrit og lögspeki en líka ritum sagnfræði læknisfræði stjörnufræði efnafræði þýðingar á forngrískri heimspeki og visku flest á arabísku en sumhver á afrískum málum innfæddra bambara son túaregamálinu tamasheq og fleiri tungum -i_ljosi_sogunnar_000042-0048-00:28:2954-00:00:0764 i_ljosi_sogunnar_000042 48 00:28:29.54 7.68 0.05 bærinn fylltist af ungum skeggjuðum öfgamönnum sem komu víða að til að taka þátt í meintu heilögu stríði ansar dine -i_ljosi_sogunnar_000042-0053-00:31:5220-00:00:2164 i_ljosi_sogunnar_000042 53 00:31:52.20 21.632 0.22 sókn engann hófst áttunda janúar tvö þúsund og þrettán þremur dögum síðar þann ellefta birtist framseldan orti á sjónvarpsskjám þegna sinna og tilkynnti að franski herinn yrði sendur að kveða niður uppreisnarmenn í malí fyrstu frönsku herþyrlurnar voru komnar að ráðast á vígamenn ansar dínar -i_ljosi_sogunnar_000042-0056-00:34:2758-00:00:1850 i_ljosi_sogunnar_000042 56 00:34:27.58 18.56 0.36 allir helstu fjölmiðlar heims stukku auðvitað á þessa æsilegu sögu um kjörfunda frá timbúktú við að bjarga borgararfinum tugþúsundum handrita eða hundruðum þúsunda meira að segja íslendingur var á staðnum hinn frækni fréttaritari ríkisútvarpsins jónur björgvinsson -i_ljosi_sogunnar_000042-0057-00:34:4700-00:00:0714 i_ljosi_sogunnar_000042 57 00:34:47.00 7.168 0.43 ómetanlegur menningararf sem íbúar í yfirmanni reyna af litlum efnum að varðveita og endurrita -i_ljosi_sogunnar_000042-0058-00:34:5468-00:00:0346 i_ljosi_sogunnar_000042 58 00:34:54.68 3.456 0.18 eins og afar þeirra og langa var hafa gert um aldir -i_ljosi_sogunnar_000042-0064-00:38:1474-00:00:0928 i_ljosi_sogunnar_000042 64 00:38:14.74 9.344 0.46 er kannski bara við hæfi þegar kemur að timbúktú borginni sem var og er í sömu andrá alvöru staður og goðsögn raunveruleiki og raka -i_ljosi_sogunnar_000043-0001-00:00:1098-00:00:2760 i_ljosi_sogunnar_000043 1 00:00:10.98 27.648 0.19 á skrifstofu sinni í háskólanum situr vísindamaður landbúnaðarverkfræðingur og stærðfræðikennari og hefur áhyggjur af landinu sínu mikill fjöldi almennings býr við sárafátækt á meðan nokkrir græða stjarnfræðilegar upphæðir sumir eða á ólöglegu eiturlyfjabraski verðbólga er í fáránlegum hæðum sveitir landsins loga í átökum á meðan kærir spillt stjórnmálastéttin sig bara um eigin skinn -i_ljosi_sogunnar_000043-0003-00:00:4478-00:00:0570 i_ljosi_sogunnar_000043 3 00:00:44.78 5.76 0.0 það er þá sem hugmyndin kviknar hvað ef það er bara ég sjálfur sem á að gera það -i_ljosi_sogunnar_000043-0007-00:03:5404-00:00:1316 i_ljosi_sogunnar_000043 7 00:03:54.04 13.184 0.46 meðan fjölskyldan stækkaði náði alberto pútíns frama innan akademíunnar nítján hundruð áttatíu og fjögur var hann orðinn rektor landbúnaðarháskólans í líma og nokkrum árum síðar formaður félags háskólarektora -i_ljosi_sogunnar_000043-0009-00:05:0148-00:00:2258 i_ljosi_sogunnar_000043 9 00:05:01.48 22.528 0.27 marki skæruliðahópar fóru að valda óskunda og blóðsúthellingum hóparnir skutu kollinum og fundu stuðning í hálendum sveitum perú þar sem fátækur almenningur afkomendur inka og indíána frumbyggja perú gjöu og höfðu það yfirleitt miklu verra en hvíta elítan í borgum og strandhéröðum afkomendur spænsku landnemanna -i_ljosi_sogunnar_000043-0010-00:05:3110-00:00:1386 i_ljosi_sogunnar_000043 10 00:05:31.10 13.824 0.27 þetta voru hópar eins og hinn alræmdi misskilningur sem háskólaprófessorinn abimael guzman hafði stofnað á ofanverðum sjöunda áratug og lýsti yfir stríði á hendur stjórnvöldum í perú nítján hundruð áttatíu -i_ljosi_sogunnar_000043-0011-00:05:5038-00:00:1172 i_ljosi_sogunnar_000043 11 00:05:50.38 11.648 0.17 skínandi stígur stundaði sveitahernað að hætti má sem dómnum andesfjalla ofan sér bæði stuðningsmenn meðal fátækra sveitamanna og sömuleiðis óvini fyrir blóðþorsta og grimmd -i_ljosi_sogunnar_000043-0012-00:06:0994-00:00:2942 i_ljosi_sogunnar_000043 12 00:06:09.94 29.312 0.24 morandi augum yfirvalda var mrta byltingarhreyfing tóbak vonandi eftir perúskum indíána sem leiddi árangurslausa en djarfa uppreisn gegn spánverjum í perú á ofanverðri átjándu öld og galt fyrir með lífi sínu túarega skaut kollinum nítján hundruð áttatíu og tvö hreyfingin stundaði banka og mannrán gíslatökur og álíka í þágu byltingarinnar -i_ljosi_sogunnar_000043-0014-00:07:2142-00:00:1420 i_ljosi_sogunnar_000043 14 00:07:21.42 14.208 0.24 en það voru þessum syðstu máli þessar áhyggjur helst sem hvíldu á alberto rektorsskrifstofu hans í líma þegar fór að líða að forsetakosningum nítján hundruð níutíu og hann ákvað að bjóða sig fram -i_ljosi_sogunnar_000043-0016-00:07:5904-00:00:1778 i_ljosi_sogunnar_000043 16 00:07:59.04 17.792 0.28 og fyrr segir var alberto fótum alls óþekktur í perú þegar hann bauð sig fram til forseta hann var formaður rektorafélagsins með eigin sjónvarpsþátt frekar áhorfslágan þó og þekkti marga í perúskum stjórnmálum ekki síst í gamla fráfarandi stjórnarflokknum apra -i_ljosi_sogunnar_000043-0020-00:10:2654-00:00:2322 i_ljosi_sogunnar_000043 20 00:10:26.54 23.296 0.36 og viti menn í fyrri umferð forsetakosninganna þar sem kjósendur gátu valið milli vargas ósa ftir alfarasiglingaleið níutíu var marga sjósskaða með þrjátíu og tvö komast prósent atkvæða en í öðru sæti eins og skrattinn úr sauðaleggnum fúsir með tuttugu og níu komma eitt prósent -i_ljosi_sogunnar_000043-0021-00:10:5078-00:00:1830 i_ljosi_sogunnar_000043 21 00:10:50.78 18.304 0.24 rumska var haldin tveimur mánuðum síðan tíunda júní milli tveggja efstu frambjóðanda mario vargas joao betur þá var fúsir flóðbylgjan orðin óstöðvandi japanski innflytjendasonurinn vann afgerandi sigur með sextíu og tvö prósent atkvæða -i_ljosi_sogunnar_000043-0028-00:14:1080-00:00:1652 i_ljosi_sogunnar_000043 28 00:14:10.80 16.512 0.07 kvöldið þriðja nóvember nítján hundruð níutíu og eitt réðust sex þungvopnaðir og grímuklæddir menn inn í gamalt íbúðarhús í hverfinu barrios altos miðsvæðis í líma það var grillveisla á jarðhæð hússins íbúarnir voru að safna fyrir viðgerðum og hefði fólkinu í hverfinu -i_ljosi_sogunnar_000043-0029-00:14:3696-00:00:0904 i_ljosi_sogunnar_000043 29 00:14:36.96 8.96 0.2 grímuklæddu munduðu byssurnar og skipuðu öllum glöðum veislugestum að færa sig upp á vegg þessi vitnisburður er úr bandarísku leyniþjónustuskjali -i_ljosi_sogunnar_000043-0034-00:15:3398-00:00:1172 i_ljosi_sogunnar_000043 34 00:15:33.98 11.776 0.42 síðar fylgdi sögunni hittust hinir grímuklæddu á strönd nokkurri drukku bjór og dönsuðu það var enda afmælisdagur téðs martins sem hafði skotið drenginn sem var vel á minnst átta ára gamall -i_ljosi_sogunnar_000043-0039-00:19:1832-00:00:0896 i_ljosi_sogunnar_000043 39 00:19:18.32 8.96 0.27 firðinum góðan sigur í þingkosningum var flokkur hans kompu ekki með meirihluta og perúska þinginu -i_ljosi_sogunnar_000043-0040-00:19:2806-00:00:2652 i_ljosi_sogunnar_000043 40 00:19:28.06 26.496 0.48 réði vinstrisinnaði apra flokkurinn ríkjum nú hægribandalag vargas ósammála með að koma stefnumálum sínum í gegn sérstaklega hörðum aðhaldsaðgerðum í efnahagsmálum sem alþjóðagjaldeyrissjóðurinn mælti fyrir spillingarásakanir forsetafrúarinnar vöktu sömuleiðis athygli meðal þingmanna stjórnarandstöðu fimmta apríl nítján hundruð níutíu og tvö fékk pútín af þrefinu -i_ljosi_sogunnar_000043-0043-00:20:5314-00:00:2028 i_ljosi_sogunnar_000043 43 00:20:53.14 20.224 0.36 valdarán forsetans var samstundis úthrópað af alþjóðasamtökum og erlendum þjóðarleiðtogum og auðvitað perúsku stjórnarandstöðunni en perúskur almenningur virðist ekki hafa kippt sér mikið af fiesta samkvæmt skoðanakönnunum sem framkvæmdar voru eftir valdarán fimur var mikill meirihluti þjóðarinnar því fylgjandi -i_ljosi_sogunnar_000043-0046-00:22:0306-00:00:0976 i_ljosi_sogunnar_000043 46 00:22:03.06 9.728 0.2 vitað að hann hingað til ekki vílað sérstaklega fyrir sér að beita ólöglegum aðferðum í baráttunni við skæruliðahópana eins og í grillveislunni í parís aldurs -i_ljosi_sogunnar_000043-0048-00:22:5662-00:00:1934 i_ljosi_sogunnar_000043 48 00:22:56.62 19.328 0.42 tímamótaskref járnhnefa sína enn fastar perúsk fangelsi fylltust af grunuðum hryðjuverkamönnum og skæruliðum aðstæður í fangelsunum voru ömurlegar fangarnir áttu rusl og farsóttir grasseruðu en loks tólfta september nítján hundruð níutíu og tvö bar baráttan árangur -i_ljosi_sogunnar_000043-0051-00:24:5050-00:00:1052 i_ljosi_sogunnar_000043 51 00:24:50.50 10.496 0.1 pútín stóð að lokum við loforð sitt um að koma á lýðræði að nýju að þegar búið var að samþykkja nýja stjórnarskrá sem var honum betur að skapi en sú gamla -i_ljosi_sogunnar_000043-0053-00:25:0962-00:00:1152 i_ljosi_sogunnar_000043 53 00:25:09.62 11.52 0.07 hann stóð vel að vígi efnahagurinn hafði tekið stakkaskiptum frá því þegar verst var á níunda áratugnum og baráttan gegn hryðjuverkum sömuleiðis borið árangur hann var vinsæll meðal almennings -i_ljosi_sogunnar_000043-0062-00:28:3446-00:00:1944 i_ljosi_sogunnar_000043 62 00:28:34.46 19.456 0.17 efnahagurinn var betri skínandi stígur hafði ekki verið svipur hjá sjón síðan leiðtoginn gúmmí pakistan kjörtímabil yrði þó alls ekki bara leikur einn fyrrum það var til að mynda og eins og við höfum heyrt ekki bara skínandi stígur sem herjaði gegn perúskum yfirvöldum á þessum tíma -i_ljosi_sogunnar_000043-0063-00:28:5872-00:00:2090 i_ljosi_sogunnar_000043 63 00:28:58.72 20.992 0.16 að kvöldi sautjánda nóvember nítján hundruð níutíu og sjö réðust fjórtán skæruliðar úr byltingarfylkingu tóbak amaru inn í víggirta japanska sendiherrabústaðinn í líma þar var móttaka í tilefni afmælis akihito japanskeisara og viðstaddur fjöldi fyrirmenna og stjórnmála og viðskiptalífi og her aukinna á japanskra gesta -i_ljosi_sogunnar_000043-0064-00:29:2002-00:00:0564 i_ljosi_sogunnar_000043 64 00:29:20.02 5.632 0.17 japönsku gestanna var meðal annars móðir forsetans mutsue fúsir og fleiri ættingjar -i_ljosi_sogunnar_000043-0065-00:29:2632-00:00:2044 i_ljosi_sogunnar_000043 65 00:29:26.32 20.48 0.16 geriði yfirbugðu verði sendiráðsins svo tóku veislugesti þeir voru mörg hundruð í gíslingu útlendingum og konum þar á meðal móður forsetans var fljótlega sleppt en aðrir gíslar sátu eftir skæruliðarnir kröfðust þess að öllum vopnabræðrum þeirra yrði sleppt úr ömurlegum fangelsum perúskra yfirvalda -i_ljosi_sogunnar_000043-0066-00:29:4766-00:00:1602 i_ljosi_sogunnar_000043 66 00:29:47.66 16.0 0.17 komin fyrir alberto fúsir hann ætlaði sér ekki að verða við svo fáránlegum kröfum hryðjuverkamanna sama hvað perúskar sestir komu sér fyrir fyrir utan sendiherrabústaðinn og svo leið og beið á meðan öll heimsbyggðin fylgdist með -i_ljosi_sogunnar_000043-0067-00:30:0434-00:00:0654 i_ljosi_sogunnar_000043 67 00:30:04.34 6.528 0.23 tilraunir til að semja báru engan árangur hvorki með milligöngu kaþólsku kirkjunnar eflast -i_ljosi_sogunnar_000043-0069-00:30:1822-00:00:1294 i_ljosi_sogunnar_000043 69 00:30:18.22 12.928 0.26 þá loks réðist perúski herinn til atlögu að loknum ítarlegum undirbúningi öllum gíslunum var bjargað allir gíslatökumennirnir voru skotnir til bana úti morris sigri enn einu sinni -i_ljosi_sogunnar_000043-0071-00:31:1722-00:00:3318 i_ljosi_sogunnar_000043 71 00:31:17.22 33.152 0.2 en tvö þúsund yrði ekki annað nítján hundruð níutíu og fimm þrátt fyrir mikinn sigur á dubrovka mönnum hafði fylgi ftir hrapað mikið á öðru kjörtímabili hans almenningur hafði kannski séð í gegnum fingur sér með einræðistilburði hans á dögum efnahagshörmunga og hryðjuverkaógnar en nú þegar meiri róaði á og ekillinn ánægðir með aðferðir forsetans var sífellt meira pískrað yfirmann leyniþjónustunnar einkavin forsetans vladimiro montesinos og ýmisleg ólögleg athæfi hans -i_ljosi_sogunnar_000043-0073-00:32:2058-00:00:1970 i_ljosi_sogunnar_000043 73 00:32:20.58 19.712 0.2 svo rann upp kjördagur fyrri umferð forsetakosninganna níundi apríl og pútín komma áttatíu og níu prósent atkvæða hefði aðeins þurft tuttugu þúsund atkvæði til viðbótar til að fá hreinan meirihluta og komast hjá annarri umferð milli hans og næsta manns allende -i_ljosi_sogunnar_000043-0082-00:38:3028-00:00:1328 i_ljosi_sogunnar_000043 82 00:38:30.28 13.184 0.38 keiko fótur er í dag einn af mest áberandi stjórnmálamönnum perú hún leiðir eigin flokk hvers stefna er fimur ismi og hefur boðið sig tvisvar hann til forseta en ekki haft erindi sem erfiði -i_ljosi_sogunnar_000043-0084-00:39:2062-00:00:2148 i_ljosi_sogunnar_000043 84 00:39:20.62 21.504 0.33 vegna jú kenía samið um það við kúnstinni myndi í staðinn náða aldraðan föður hans alberto fúsir var því látinn laus úr fangelsi á aðfangadag tvö þúsund og sautján sjötíu og níu ára og veikur af krabbameini súrna heldur herra í heljargreipum -i_ljosi_sogunnar_000044-0001-00:00:1830-00:00:1394 i_ljosi_sogunnar_000044 1 00:00:18.30 13.952 0.24 maðurinn liggur í bæli sínu í tjaldinu nær hreyfingarlaus örmagna eftir langan vinnudag og mikið púl það er myrkur og það er enn heitt þó komið sé fram á nótt enda enn einn steikjandi sólardagurinn að baki -i_ljosi_sogunnar_000044-0002-00:00:3276-00:00:0824 i_ljosi_sogunnar_000044 2 00:00:32.76 8.32 0.04 maðurinn vakir en félagar hans í tjaldinu eru flestir sofnaðir og þungur andardráttur þeirra og lágar hrotur er það eina sem hann heyrir -i_ljosi_sogunnar_000044-0003-00:00:4834-00:00:0710 i_ljosi_sogunnar_000044 3 00:00:48.34 7.168 0.05 arthur spyr hann sig því eftir allar þessar vikur og mánuði er hann varla lengur viss um neitt sem hann heyrir -i_ljosi_sogunnar_000044-0004-00:00:5598-00:00:0638 i_ljosi_sogunnar_000044 4 00:00:55.98 6.4 0.12 það gæti verið ímyndun eða þetta gæti verið djöfullinn sjálfur kominn að læsa í hann klóm sínum -i_ljosi_sogunnar_000044-0006-00:02:0708-00:00:1840 i_ljosi_sogunnar_000044 6 00:02:07.08 18.432 0.3 það var ákveðið að leggja járnbraut járnbrautin átti að liggja frá mombasa í kenía hafnarborginni við indlandshaf þvert í gegnum kenía í norðvestur til annarrar helstu borgar svæðisins nairobi og svo ströndum viktoríuvatns þar sem þegar var búið að leggja veg til úganda -i_ljosi_sogunnar_000044-0007-00:02:2590-00:00:3562 i_ljosi_sogunnar_000044 7 00:02:25.90 35.712 0.14 þetta var meira en þúsund kílómetra leið og eitt metnaðarfyllsta verkefni sem bretar höfðu lagt í nýlendubrölti sínu auðvitað rándýrt svo mjög að gagnrýnendur á breska þinginu þeir voru fjölmargir uppnefndu verkefnið lugnakrabbameini opinbert heiti verkefnisins var þó úganda járnbrautin þó svo allir þúsund kílómetrarnir væru í kenía var markmiðið að tengjast veginum til úganda og aðalmarkmiðið að koma í veg fyrir að önnur evrópsk nýlenduveldi gætu seilst til valda í úganda -i_ljosi_sogunnar_000044-0010-00:04:4744-00:00:1624 i_ljosi_sogunnar_000044 10 00:04:47.44 16.256 0.22 eftir að hafa beðið frekari fyrirskipana í viku viku sem hann varði aðallega í að þvælast mubarak hélt hann loks fylgja annarra breskra yfirmanna til tsavo þeir fylgdu auðvitað nýlagðri járnbrautinni svo langt sem hún náði -i_ljosi_sogunnar_000044-0011-00:05:0420-00:00:1978 i_ljosi_sogunnar_000044 11 00:05:04.20 19.84 0.21 þegar þeir komu að bökkum safnsins leit patterson í kringum sig landsvæðið í grennd við fljótið er einnig kallað svo að var þykku kjarri svo langt sem augað eygði nema þar sem gróðurinn hafði verið ruddur fyrir járnbrautinni og rétt við árbakkana í fjarska mátti greina hlíðar kílómetra -i_ljosi_sogunnar_000044-0012-00:05:2442-00:00:2216 i_ljosi_sogunnar_000044 12 00:05:24.42 22.144 0.05 við fljótið biðu á bilinu tvö til þrjú þúsund indverskir verkamenn frekari fyrirmæla frá nýja foringjanum mennirnir höfðust við í tjaldbúðum misstórum sem hnipruðu sig saman hér og þar á bökkum beggja megin fljótsins patterson leist ljómandi vel á þetta allt saman það liðu þó ekki nema nokkrir dagar þar til menn byrjuðu að hverfa -i_ljosi_sogunnar_000044-0013-00:05:5464-00:00:2184 i_ljosi_sogunnar_000044 13 00:05:54.64 21.888 0.18 í bók sem patterson skrifaði síðar um afríkureisu sína er hann afskaplega jákvæður í upphafi ferðar reyndar fer annars ekki sérlega fögrum sögum af aðstæðum í tjaldbúðum verkamanna við úganda járnbrautina það var mikill sóðaskapur farsóttir grasseruðu sem og kynsjúkdómar með afrískum stúlkum og piltum sem seldu sig verkamönnum -i_ljosi_sogunnar_000044-0014-00:06:2180-00:00:2064 i_ljosi_sogunnar_000044 14 00:06:21.80 20.736 0.2 áður en bretar komu hafði oft komið til blóðugra átaka við salti milli þjóðanna sem bjuggu á þessu svæði masai manna og kamba þjóðarinnar orðið samfangi úr tungu kamba manna og það þýddi slátrun það fór ekki gott orð af þessum slóðum sumir sögðu að það hvíldi bölvun á svæðinu -i_ljosi_sogunnar_000044-0015-00:06:4972-00:00:1820 i_ljosi_sogunnar_000044 15 00:06:49.72 18.304 0.19 bara nokkrum dögum eftir að patterson tók við stjórninni í tsavo hurfu tveir indverskir vinnumenn sporlaust höfðu þeir strokið kannski ekki svo óvænt að menn vildu sleppa úr þessari frekar ömurlegu vist þó það væri líka löng og erfið ferð aftur til byggða patterson skrifaði í bók sinni -i_ljosi_sogunnar_000044-0016-00:07:0856-00:00:0578 i_ljosi_sogunnar_000044 16 00:07:08.56 5.76 0.46 fannst rólegt að þessir aumingjanum hefði orðið fórnarlömb glæp af hendi félaga sinna -i_ljosi_sogunnar_000044-0017-00:07:1504-00:00:1488 i_ljosi_sogunnar_000044 17 00:07:15.04 14.848 0.2 svo vildi til að þeir voru mjög góðir verkamenn og báðum hafði tekist að safna saman talsverðri upphæð roper fannst það mjög líklegt að einhverjir skála úr vinnuumhverfi myrt á til að komast yfir peningana -i_ljosi_sogunnar_000044-0018-00:07:3146-00:00:1342 i_ljosi_sogunnar_000044 18 00:07:31.46 13.312 0.09 félagar mannanna höfðu aðra kenningu þeir sögðust hafa skepnu læðast um tjaldsvæði þeirra að næturlagi þeir voru þess handvissir að skepnan hefði hrifsað mennina dregið á burt og murkað úr þeim lífið -i_ljosi_sogunnar_000044-0019-00:07:5042-00:00:1314 i_ljosi_sogunnar_000044 19 00:07:50.42 13.056 0.12 afstaða svona högu��u ljón er ekki miklu líklegra að mennskur morðingi hafi verið að verki ef mennirnir voru þó dauðir allavega engin ástæða til að hugsa mikið um þetta brúarsmíðin varð að halda áfram -i_ljosi_sogunnar_000044-0020-00:08:0430-00:00:2766 i_ljosi_sogunnar_000044 20 00:08:04.30 27.648 0.3 en um tveimur vikum síðar hvarf einn maður enn í þetta sinn einna aðstoðarmönnum pattersons sjálfs úr bresk indverska hernum ekki nafnlaus verkamaður heldur síga ungan sig patterson var vakinn snemma morguns honum tjáð að ljónið ráðist inn í tjald ungan sigurinn og dregið hann á brott með sér í svakaleg sex öðrum mönnum og einn þeirra gat lýst atburðum næturinnar -i_ljosi_sogunnar_000044-0021-00:08:3308-00:00:1022 i_ljosi_sogunnar_000044 21 00:08:33.08 10.24 0.0 hann lýsti því nákvæmlega hvernig ljónið hefði um miðnætti skyndilega rekið höfuðið í tjaldinu og þrifið í hálsinn á ungan sín -i_ljosi_sogunnar_000044-0022-00:08:5580-00:00:0592 i_ljosi_sogunnar_000044 22 00:08:55.80 6.016 0.29 skelfingu lostnir félagar hans lágu hjálparvana og neyddist til að hlusta á þá hryllilegar -i_ljosi_sogunnar_000044-0023-00:09:0212-00:00:1642 i_ljosi_sogunnar_000044 23 00:09:02.12 16.384 0.15 háar yfir utan tjaldið jónur patterson var í sinni fyrstu afríkuferð en hann hafði áður starfað eitthvað fyrir breska herinn á indlandi hann var slyngur veiðimaður og þar eystra hafði hann veitt tígrisdýr -i_ljosi_sogunnar_000044-0024-00:09:1898-00:00:0760 i_ljosi_sogunnar_000044 24 00:09:18.98 7.552 0.37 en þetta var í raun og veru ljón sem hafði heimt líf þriggja manna hans það var hann ekki í vafa um hvað hann þyrfti að gera elta það uppi -i_ljosi_sogunnar_000044-0025-00:09:2700-00:00:1390 i_ljosi_sogunnar_000044 25 00:09:27.00 13.952 0.13 patterson fór af stað ásamt öðrum breskum herforingja sem átti leið um sahara lækning það var ekki sérstaklega erfitt að rekja slóð dýrsins það lá blóðug slóð frá tjaldi ungan síns -i_ljosi_sogunnar_000044-0026-00:09:4146-00:00:1634 i_ljosi_sogunnar_000044 26 00:09:41.46 16.384 0.11 með reglulegu millibili voru blóðsletturnar á jörðinni sérstaklega stórar og djúpar í raun pollar þar sem ímyndaði patterson sér dýrið það gert hlé á ferð sinni til að sleikja blóðuga bráð sína og nokkuð enn verra beið þeirra -i_ljosi_sogunnar_000044-0027-00:10:0150-00:00:1024 i_ljosi_sogunnar_000044 27 00:10:01.50 10.24 0.33 þegar við komum á staðnum þar sem ríkið hafði verið étið birtist okkur skelfilegar sjón jörðin var öll þakinn blóði hollandi -i_ljosi_sogunnar_000044-0030-00:10:3138-00:00:0386 i_ljosi_sogunnar_000044 30 00:10:31.38 3.84 0.09 þetta var það hryllilegasta sem mér hafði á ævi minni séð -i_ljosi_sogunnar_000044-0031-00:10:3724-00:00:2050 i_ljosi_sogunnar_000044 31 00:10:37.24 20.48 0.3 bateson og haslam söfnuðu sundurrifnum líkamsleifunum saman eftir bestu getu róðurinn yfir húna höfuðið á síkanum tóku þeir þó með sér aftur í tjaldbúðirnar þeir sáu ekki til sökudólgsins en af ummerkjum að dæma töldu bretarnir mögulegt að ljónin hefðu verið tvö og jafnvel barist um ríkið -i_ljosi_sogunnar_000044-0032-00:10:5862-00:00:0708 i_ljosi_sogunnar_000044 32 00:10:58.62 7.04 0.05 bætti lund þeirra tilhugsunin um að það væri ekki bara eitt heldur tvö ljón í nágrenninu með smekk fyrir mannakjöti -i_ljosi_sogunnar_000044-0033-00:11:1132-00:00:0542 i_ljosi_sogunnar_000044 33 00:11:11.32 5.504 0.25 og ég hét þess þá þegar að ég myndi gera allt í mínum valdi til að losna við þessar skepnur -i_ljosi_sogunnar_000044-0035-00:11:2114-00:00:0524 i_ljosi_sogunnar_000044 35 00:11:21.14 5.248 0.23 hversu litlu myndi muna að ég liti sömu örlög og aumingja ungan sýnd -i_ljosi_sogunnar_000044-0036-00:11:3116-00:00:2736 i_ljosi_sogunnar_000044 36 00:11:31.16 27.392 0.2 þetta kvöld kom patterson sér fyrir upp í stóru tré ekki langt frá tjaldi síkans sála með bærilega yuan var ekki einn í trénu nokkrir indverskir verkamenn voru svo logandi hræddir við ljónið eða ljónin að þeir ætluðu að verja nóttinni á trjágrein frekar en niðri á jörðinni aðrir voru áfram í tjöldum sínum en lokuðu kyrfilega að sér ekki löngu eftir að patterson kom sér fyrir var næturkyrrðin rofin -i_ljosi_sogunnar_000044-0037-00:12:0766-00:00:0844 i_ljosi_sogunnar_000044 37 00:12:07.66 8.448 0.22 í fjarska heyrðist ljón öskra öskrin urðu háværari og skepnurnar virtust færast nær en svo hættu hljóðin skyndilega -i_ljosi_sogunnar_000044-0038-00:12:1690-00:00:0726 i_ljosi_sogunnar_000044 38 00:12:16.90 7.168 0.24 iðnaðar klukkustundir patterson sat sem fastast í trénu og hélt um riffilinn það var þögnin rofin aftur -i_ljosi_sogunnar_000044-0039-00:12:2596-00:00:0720 i_ljosi_sogunnar_000044 39 00:12:25.96 7.296 0.07 aftur heyrðum við mikinn hávaða og örvæntingarfull öskur frá öðrum tjaldbúðum um kílómetra fjarlægð -i_ljosi_sogunnar_000044-0041-00:12:4232-00:00:0926 i_ljosi_sogunnar_000044 41 00:12:42.32 9.216 0.24 morguninn kom í ljós að ljón hafði rifið sér leið inn í eitt tjaldið í þessum búðum og gripið þar verkamann sem lá sofandi og haft hann með sér -i_ljosi_sogunnar_000044-0042-00:12:5220-00:00:1396 i_ljosi_sogunnar_000044 42 00:12:52.20 13.952 0.33 næsta köldum patterson sér fyrir í tré rétt hjá þessu tjaldi ef ske kynni að ljónin myndu snúa aftur á vettvang glæpsins hann lét binda geit við trjábolinn fyrir neðan í von um að það lokkaði ljónin til hans -i_ljosi_sogunnar_000044-0043-00:13:0666-00:00:1660 i_ljosi_sogunnar_000044 43 00:13:06.66 16.64 0.31 var rigning þessa nótt og kalt í veðri og vistin átjándi frekar óþægileg en þó ekki eins ömurleg og tilfinningin þegar patterson heyrði nístandi óp og öskur úr fjarska frá enn öðrum tjaldbúðum ljónin höfðu séð við unun og klófest annað fórnarlamb -i_ljosi_sogunnar_000044-0044-00:13:2374-00:00:0994 i_ljosi_sogunnar_000044 44 00:13:23.74 9.856 0.16 tjaldbúðir verkamannanna voru nokkrar dreifðar yfir um tólf kílómetra við báða bakka salurinn höfðu því ansi stórar manna beindu -i_ljosi_sogunnar_000044-0045-00:13:3414-00:00:1884 i_ljosi_sogunnar_000044 45 00:13:34.14 18.816 0.08 þau virtust skrifaði patterson síðar fara í nýjar búðir á hverri nóttu svo að menn gátu með engu móti spáð fyrir um ferðir þeirra og virtist jafnvel einhvernveginn geta séð fyrir áform patterson og félaga svo þau komu aldrei þangað þar sem þeir lágu í leyni og létu ekki glepjast af nokkurri gildru -i_ljosi_sogunnar_000044-0047-00:14:2988-00:00:1866 i_ljosi_sogunnar_000044 47 00:14:29.88 18.688 0.32 þau eru líka öðruvísi í útliti í stað hinna glæsilegu makka sem ljónakarlar sunnar í álfunni státa og er aðalsmerki ljóna eru karldýrin í sao oftar en ekki bara með ritjulega hanakamba eða þá alveg makkalausir og líta þannig út eins og stórvaxin kvendýr -i_ljosi_sogunnar_000044-0048-00:14:4900-00:00:2864 i_ljosi_sogunnar_000044 48 00:14:49.00 28.672 0.33 makkalaus ljón má vissulega finna um alla afríku en hvergi eru þau eins algeng og í sao óvíst er hvers vegna við vitum heldur ekki almennt hvers vegna sum ljón fæðast makkalaus eða nákvæmlega hvers vegna ljónið hefur yfirleitt marka allavega voru ljónin tvö sem héldu járnbrautarverkamönnum breska heimsveldisins í heljargreipum átján hundruð níutíu og átta bæði makkalaus og sannarlega lævís -i_ljosi_sogunnar_000044-0057-00:20:3036-00:00:0906 i_ljosi_sogunnar_000044 57 00:20:30.36 8.96 0.32 alræmi minni hef ég aldrei upplifað neitt eins augasteinn og að hlusta á djúp öskur þessara hryllilegu skrímsli færast nær og nær -i_ljosi_sogunnar_000044-0058-00:20:4048-00:00:0414 i_ljosi_sogunnar_000044 58 00:20:40.48 4.096 0.21 vita að einn af okkur var bændur til að lenda í klóra öðrum daga -i_ljosi_sogunnar_000044-0060-00:20:5806-00:00:1082 i_ljosi_sogunnar_000044 60 00:20:58.06 10.88 0.35 hrópin reyndust árangurslaus og fyrr en síðar ruglaðari vissum að við nafna morgunblaðsins yrði einum manni færa -i_ljosi_sogunnar_000044-0061-00:21:1008-00:00:1506 i_ljosi_sogunnar_000044 61 00:21:10.08 15.104 0.12 unað patterson svo skríðandi í gegnum skógarþykknið þar sem ljónin héldu einhvers staðar til það voru stórhættulegir leiðangrar eins og hann viðurkenndi sjálfur síðar og hefði verið líklegri til að leiða hann beint í kynjanna áður en hann gæti munda byssu sína -i_ljosi_sogunnar_000044-0062-00:21:2568-00:00:1990 i_ljosi_sogunnar_000044 62 00:21:25.68 19.84 0.12 þegar fór að hausta höfðu fregnir af mannætunum í sao borist út og á vinnusvæðið streymdu breskir herforingjar veiði og ævintýramenn til að reyna að leggja patterson og félögum lið en það var aldrei árangur og yfirleitt hurfu ævintýramanni fljótlega og braut ljónin létu ekki ná sér og þau héldu uppteknum hætti -i_ljosi_sogunnar_000044-0063-00:21:4784-00:00:0546 i_ljosi_sogunnar_000044 63 00:21:47.84 5.504 0.09 skyndilega um miðja nótt réðust mannætuna báðar inn í stærstu búðirnar -i_ljosi_sogunnar_000044-0066-00:22:1664-00:00:0496 i_ljosi_sogunnar_000044 66 00:22:16.64 4.992 0.0 herra dagins skaut meira en fimmtíu skotum í átta ljónunum -i_ljosi_sogunnar_000044-0067-00:22:3010-00:00:1850 i_ljosi_sogunnar_000044 67 00:22:30.10 18.56 0.43 raddirnar annar breti einn af yfirmönnum brautarframkvæmdanna þegar ljónin létu sig hverfa fóru patterson og dalina fóturinn bretunum líklegt að annað ljónið drægi eina löppina eitthvað af skotum algengu hæft kvikindið þeir héldu því áfram -i_ljosi_sogunnar_000044-0068-00:22:5096-00:00:0314 i_ljosi_sogunnar_000044 68 00:22:50.96 3.2 0.27 svo sá við það sem við héldu fyrst að væri ljónsheltra -i_ljosi_sogunnar_000044-0069-00:22:5480-00:00:0430 i_ljosi_sogunnar_000044 69 00:22:54.80 4.352 0.08 en við nánari skoðun kom í ljós að þetta voru líkamsleifar verkamannsins ólánssama -i_ljosi_sogunnar_000044-0071-00:23:0766-00:00:0828 i_ljosi_sogunnar_000044 71 00:23:07.66 8.192 0.28 voru stífir fingur sem höfðu dregist eftir sandinum og búið til blóðinu e við höldum spor eftir sært -i_ljosi_sogunnar_000044-0072-00:23:2038-00:00:3856 i_ljosi_sogunnar_000044 72 00:23:20.38 38.528 0.26 byrjun desember þegar ljónin höfðu herjað í níu mánuði og tugir lágu í valnum hið minnsta fengu járnbrautarverkamennirnir nóg og lögðu niður vinnu fjöldinn allur af verkamönnum sat svo fyrir næstu lest aftur til byggða ruddust um borð og letra þeir sem eftir voru neituðu að vinna og einbeittu sér þess í stað að byggingu ýmiskonar ljónsheltra kofa ýmist ofan á vatnsdunkum uppi í trjám neðanjarðar grófu holur í tjöldum sínum og sváfu þar á nóttunni undir þungum viðardrumbum framkvæmdirnar stóðu í stað tveimur ljónum hafði tekist að standa í vegi breska heimsveldisins -i_ljosi_sogunnar_000044-0073-00:24:0514-00:00:2826 i_ljosi_sogunnar_000044 73 00:24:05.14 28.16 0.37 kvöldið níunda desember lét patterson reisa einskonar turn fyrir utan einar tjaldbúðir fjórar þriggja og hálfs metra háar súlur ofan á hverjar hann festi planka fyrir neðan turninn kom hann fyrir skrokk af asna og sjálfur sat hann uppi á plankanum og hélt í riffilinn nóttin leið og patterson var farinn að dotta þegar torkennilegt hljóð gerði honum beint við skráð í runnum óljóst urr þetta var ljón -i_ljosi_sogunnar_000044-0074-00:24:4150-00:00:1958 i_ljosi_sogunnar_000044 74 00:24:41.50 19.584 0.22 það leit ekki við asnaskrokknum en það var ekkert að flýta sér hinar tvær klukkustundir þvældist skepnan hring eftir hring í kringum turninn þar sem patterson sat hann náði ekki að miða almennilega og hann var óttast að dýrið myndi gera áhlaup á súlurnar sem héldu honum uppi þetta var ekki sérstaklega traust smíði -i_ljosi_sogunnar_000044-0077-00:25:2120-00:00:0946 i_ljosi_sogunnar_000044 77 00:25:21.20 9.472 0.28 og áður en það komst nær miðaði ég varlega og tók í gikkinn skotfærunum fylgdi strax hrikaleg öskur -i_ljosi_sogunnar_000044-0078-00:25:3526-00:00:0378 i_ljosi_sogunnar_000044 78 00:25:35.26 3.712 0.0 sá það ekki lengur þar sem það hafði stokkið inn í þykkan gróðurinn -i_ljosi_sogunnar_000044-0079-00:25:5450-00:00:0590 i_ljosi_sogunnar_000044 79 00:25:54.50 5.888 0.18 ég var þess fullviss að einn af djöflum sem höfðu hellt okkur svo lengi myndi ekki angra -i_ljosi_sogunnar_000044-0080-00:26:0968-00:00:2002 i_ljosi_sogunnar_000044 80 00:26:09.68 19.968 0.21 en hin mannætan lék hann lausum hala svo að kvöldið eftir var sett upp svipuð gildra geitarskrokki var komið fyrir á áberandi stað í einum tjaldbúðunum og skammt frá sat patterson í turni sínum og viti menn um nóttina læðupokaðist eftirlifandi ljónið fram og hrifsaði til sín geitina -i_ljosi_sogunnar_000044-0081-00:26:3042-00:00:0794 i_ljosi_sogunnar_000044 81 00:26:30.42 7.936 0.09 patterson í turni sínum skaut og virtist hæfa dýrið en tókst aðeins að særa það og það hvarf aftur inn í gróðrarþykknið -i_ljosi_sogunnar_000044-0082-00:26:3896-00:00:0806 i_ljosi_sogunnar_000044 82 00:26:38.96 8.064 0.17 næstu daga spurðist ekkert til ljónsa og patterson fór að halda að hann hefði mögulega drepist einhverstaðar úti í skóginum af sárum sínum -i_ljosi_sogunnar_000044-0084-00:26:5862-00:00:1746 i_ljosi_sogunnar_000044 84 00:26:58.62 17.408 0.19 langflestir járnbrautarverkamennirnir voru þá farnir að dvelja uppi í trjágreinum að næturlagi en þegar þeir komu niður á jörðina að morgni tuttugasta og áttunda desember voru greinileg ljónafórspor um allt dýrið að stungið nefinu inn í svo gott sem hvert einasta mannlausa tjald -i_ljosi_sogunnar_000044-0085-00:27:1742-00:00:1180 i_ljosi_sogunnar_000044 85 00:27:17.42 11.776 0.1 kvöldið fór patterson aftur upp í tré með riffilinn sinn aftur kom ljónið og aftur tókst patterson að hæfa dýrið og særa en ekki drepa það hvarf haltrandi inn í nóttina -i_ljosi_sogunnar_000044-0086-00:27:3006-00:00:0620 i_ljosi_sogunnar_000044 86 00:27:30.06 6.144 0.33 dagaði kom í ljós blóðsótt eftir sært dýrið patterson fór það af stað ásamt aðstoðarmanni -i_ljosi_sogunnar_000044-0087-00:27:3706-00:00:0678 i_ljosi_sogunnar_000044 87 00:27:37.06 6.784 0.21 við höfum varla farið hálfan kílómetra inn í frumskóginni við heyrðum skyndilega grimmilegt varnaðar -i_ljosi_sogunnar_000044-0089-00:27:5576-00:00:0320 i_ljosi_sogunnar_000044 89 00:27:55.76 3.2 0.0 um leið stökk dýrið fram og réðst í átta okkur -i_ljosi_sogunnar_000044-0090-00:27:5984-00:00:0574 i_ljosi_sogunnar_000044 90 00:27:59.84 5.76 0.31 ég skaut aftur og það kastaðist niður en sekúndum síðar var það staðið -i_ljosi_sogunnar_000044-0095-00:28:3856-00:00:0522 i_ljosi_sogunnar_000044 95 00:28:38.56 5.248 0.06 er til undrunar og ekki lítillar skelfingu stökk það upp og reyndi að ráðast að mér aftur -i_ljosi_sogunnar_000044-0096-00:28:4502-00:00:0572 i_ljosi_sogunnar_000044 96 00:28:45.02 5.76 0.06 þetta sinn hins vegar réði kúla í brjóstið og önnur í höfuðið niðurlögum ljónsins fyrir fullt -i_ljosi_sogunnar_000044-0098-00:29:0442-00:00:0994 i_ljosi_sogunnar_000044 98 00:29:04.42 9.856 0.43 mikill fögnuður gripum sig meðal brúarverkamannanna sem hilton sem hetju og í lundúnum gátu ráðamenn andað léttar og brúarsmíðin haldið áfram -i_ljosi_sogunnar_000044-0099-00:29:1916-00:00:3344 i_ljosi_sogunnar_000044 99 00:29:19.16 33.408 0.09 í bók patterson og öðrum samtímaheimildum er fullyrt að ljónin hafi drepið um hundrað og þrjátíu verkamenn við af níu mánuðum með nýrri rannsóknum hefur verið dregið í efa að þeim hafi tekist að drepa svo marga og einungis sé hægt að staðfesta með óyggjandi hætti að þau hafi drepið og étið tuttugu og átta til þrjátíu og einn mann er þá meðal annars búið að greina tennur skepnanna og benda þær til þess að þær hafi ekki étið fleiri mannskepnur en rúmlega þrjátíu þó kann að vera að þær hafi drepið miklu fleiri -i_ljosi_sogunnar_000044-0100-00:29:5308-00:00:1516 i_ljosi_sogunnar_000044 100 00:29:53.08 15.104 0.26 nefna má að lagning úganda járnbrautarinnar tók meira en fimm ár þegar henni lauk loks í árslok nítjánhundruð og eitt hafði tvö þúsund og fimm hundruð indverskir verkamenn látið lífið í framkvæmdunum af ýmsum ástæðum -i_ljosi_sogunnar_000044-0101-00:30:1404-00:00:1648 i_ljosi_sogunnar_000044 101 00:30:14.04 16.384 0.29 tjóni patterson var í austur afríku lengi enn enda var nú loksins hægt að halda áfram með smíði brúarinnar yfir soltinn var að í könnunarleiðangri og grýttu svæði suðvestur af fljótinu þegar hann kom auga á lítinn hellismunna -i_ljosi_sogunnar_000044-0104-00:30:5606-00:00:0428 i_ljosi_sogunnar_000044 104 00:30:56.06 4.224 0.0 ég hafði engan áhuga á að kanna nánar myrkur hellisins -i_ljosi_sogunnar_000044-0105-00:31:0126-00:00:0426 i_ljosi_sogunnar_000044 105 00:31:01.26 4.224 0.2 sem ég hugsaði að það gæti verið ljónin holur inni -i_ljosi_sogunnar_000044-0106-00:31:2058-00:00:0770 i_ljosi_sogunnar_000044 106 00:31:20.58 7.68 0.25 altaf þessar grimmu seljandinn skepnur sem einu sinni höfðust þar við væru ekki lengur meðal úr -i_ljosi_sogunnar_000044-0107-00:31:3220-00:00:3016 i_ljosi_sogunnar_000044 107 00:31:32.20 30.208 0.34 feld mannætanna höfuðkúpur varðveitti patterson og tók með sér heim frá afríku feldirnir voru á næsta aldarfjórðunginn á gólfinu á heimili hans en nítján hundruð tuttugu og fjögur seldir empire er nú líka að finna manntjóni tvö má því sjá uppstoppuð á safninu í dag makkalaus og nokkuð óárennileg þó annað sé látið liggja makindarlega á steini kannski liggur það á meltunni -i_ljosi_sogunnar_000044-0108-00:32:0630-00:00:1878 i_ljosi_sogunnar_000044 108 00:32:06.30 18.688 0.25 sem fyrr segir hafa menn lengi velt vöngum yfir því hvað vakti fyrir mannætunum í sao fræðimenn hafa sett fram margar kenningar það hafði verið þurrkur á þessum slóðum og skæð pest sömuleiðis leikið sebra og gnýi á svæðinu grátt kannski voru menn eina bráðin sem ljónunum bauðst -i_ljosi_sogunnar_000044-0109-00:32:2580-00:00:2362 i_ljosi_sogunnar_000044 109 00:32:25.80 23.68 0.12 og sem fyrr segir hafa rannsóknir verið gerðar á tönnum ljónanna nú síðast tvö þúsund og sautján af tönnunum máti einnig ráða að ólíklegt væri að ljónin hefðu mikið brutt bein þó svo patterson taldi sig heyra slík hljóð heldur hafi haldið sig við mjúkt kjöt og fyrstu gátu leyft sér að vera svo kræsin varla verið aðframkomin af hungri -i_ljosi_sogunnar_000044-0110-00:32:5004-00:00:3448 i_ljosi_sogunnar_000044 110 00:32:50.04 34.56 0.17 en annað sem vísindamennirnir komust að við tannrannsóknir sínar var annað ljónanna var með brotnar tennur og slasað á kjálka það er líklega þjáðst mikið af þeim sökum þess vegna er nýjasta kenningin að það hafi mögulega ekki treyst sér í sína hefðbundnu villibráð miklu betra að læsa skoltunum í varnarlausa og mjúka menn hitt ljónið hafi svo fylgt fordæmi þess er kannski voru þetta því ekki djöfullegir morðingjar heldur bara særð dýr að reyna að komast af -i_ljosi_sogunnar_000044-0112-00:34:3882-00:00:2974 i_ljosi_sogunnar_000044 112 00:34:38.82 29.824 0.35 ungur sögu helming hins var nítján hundruð fjörutíu og sjö gerð kvikmyndin neikvæðrar þar sem veiðimanninn leikur sjálfur rekur í peck ljónaævintýri pattersons hefur svo orðið innblástur við gerð að minnsta kosti sex kvikmynda það hjónananna frægust líklega gósenland nítján hundruð níutíu og sex þar sem valinn er með hlutverk pattersons -i_ljosi_sogunnar_000044-0114-00:36:1824-00:00:2510 i_ljosi_sogunnar_000044 114 00:36:18.24 25.088 0.08 jón henry patterson flutti til kaliforníu í byrjun fimmta áratugsins bjó þar til dauðadags nítján hundruð fjörutíu og sjö og var grafinn í kirkjugarði í andlegum eftir andlát hans tvö þúsund og fjórtán var svo loksins orðið við því sem sagt er að hafi verið hans hinsta ósk að fá að hvíla í ísraelskri jörðu við hlið mannanna sem hann hafði barist með í fyrri heimstyrjöl -i_ljosi_sogunnar_000045-0002-00:00:5698-00:00:0902 i_ljosi_sogunnar_000045 2 00:00:56.98 8.96 0.17 það hafði eldinn korter þegar greint læknum sínum frá því hvað hann grunaði að amaði að sér það hafði verið eitrað fyrir honum -i_ljosi_sogunnar_000045-0004-00:01:2370-00:00:0828 i_ljosi_sogunnar_000045 4 00:01:23.70 8.32 0.31 hann hét í raun og veru ekki eldvarnardyrum og fyrrverandi liðsmaður leyniþjónustunnar kgb -i_ljosi_sogunnar_000045-0005-00:01:3482-00:00:1646 i_ljosi_sogunnar_000045 5 00:01:34.82 16.512 0.14 þann sautjánda nóvember var sjúklingurinn fluttur á sérstaka deild á öðrum lundúnaspítala university voru tvær vikur síðan hann var lagður inn og hann var orðinn þungt haldinn búinn að missa mestallt hárið ónæmiskerfið rústir einar -i_ljosi_sogunnar_000045-0006-00:01:5176-00:00:1296 i_ljosi_sogunnar_000045 6 00:01:51.76 12.928 0.26 koma eftir miðnætti mættu í sjúkrastofu hans tveir rannsóknarlögreglumenn frá lundúnalögreglunni scotland jarðir kveiktu á upptökutæki og báðu sjúklinginn um að kynna sig sem hann gerði skilmerkilega -i_ljosi_sogunnar_000045-0009-00:02:3296-00:00:2204 i_ljosi_sogunnar_000045 9 00:02:32.96 22.144 0.33 á næstu þrjátíu mínútum gat dvína sem hét raunar litvinenko þrátt fyrir veikindi sín og nokkuð lélega ensku gefið skotland ítarlega lýsingu á ferli sínum innan leyniþjónustunnar kgb og arftaka hennar fsb og sömuleiðis hverja hann grunaði um að hafa eitrað fyrir honum og hvers vegna -i_ljosi_sogunnar_000045-0010-00:02:5932-00:00:2402 i_ljosi_sogunnar_000045 10 00:02:59.32 24.064 0.26 alexander valterovitsj litvinenko fæddist nítján hundruð sextíu og tvö í voronezh vestanverðu rússlandi en ólst upp að miklu leyti í alsír kákasusfjöllum sautján ára skráði hann sig í sovéska herinn nítján hundruð áttatíu og átta flutti hann til moskvu og fékk starf hjá kgb í deild sem rannsakaði skipulagða glæpastarfsemi hryðjuverk og spillingu -i_ljosi_sogunnar_000045-0011-00:03:2426-00:00:1592 i_ljosi_sogunnar_000045 11 00:03:24.26 16.0 0.24 þegar sovétríkin liðu undir lok varð kgb að nýrri rússneskri leyniþjónustu sem fékk nítján hundruð níutíu og fimm nafnið fsb þessu fylgdi talsverð endurskipulagning en alexander litvinenko hélt áfram starfi sínu í sömu deild -i_ljosi_sogunnar_000045-0012-00:03:4094-00:00:2756 i_ljosi_sogunnar_000045 12 00:03:40.94 27.52 0.24 vinir hafa lýst leyniþjónustumanninum litvinenko sem duglegum og jafnframt réttsýnum þegar hann var sendur nítján hundruð níutíu og fimm til að vinna í kákasuslýðveldinu tetur sem rússar voru þá að kæfa niður sjálfstæðistilburði innfæddra með hervaldi fann til samúðar með kettinum og blöskraði framferði rússneska hersins og grimmd og smám saman fór hann að efast um meira og meira -i_ljosi_sogunnar_000045-0013-00:04:0936-00:00:1402 i_ljosi_sogunnar_000045 13 00:04:09.36 13.952 0.11 miðjan tíunda áratuginn eignaðist litvinenko kunningja sem átti eftir að hafa mikil áhrif á líf ansi hann fékk þá það verkefni að fylgjast með rússneskum auðjöfri sem var grunaður um að hafa fyrirskipað morð á fréttamanni -i_ljosi_sogunnar_000045-0014-00:04:2392-00:00:1938 i_ljosi_sogunnar_000045 14 00:04:23.92 19.456 0.26 jöfurinn var einn sá allra aðsópsmesti af hinum svokölluðu ólígörkum bissnessmönnum sem höfðu hagnast gífurlega í allri einkavæðingunni eftir fall sovétríkjanna í raun fengið ríkisfyrirtæki á silfurfati fyrir að hjálpa boris eldað halda völdum þrátt fyrir vaxandi óvinsældir -i_ljosi_sogunnar_000045-0015-00:04:4400-00:00:2808 i_ljosi_sogunnar_000045 15 00:04:44.00 28.16 0.17 boris bera afskiptasemi að mennt hafði byrjað með bílasölu síðan eignast hlut í olíufélagi og fjölmiðla ávallt mögulegt annað hann hafði hagnast gífurlega eignast vini á æðstu stöðum en sömuleiðis óvini áhrif beresovskí og hinna óligarkanna og samstarf þeirra við eldsins úr eitur í beinum eldri kynslóðar harðlínumanna sem enn var að finna í valdastöðum ekki síst hjá fsb -i_ljosi_sogunnar_000045-0016-00:05:1342-00:00:1278 i_ljosi_sogunnar_000045 16 00:05:13.42 12.8 0.41 essinu því að hafa nokkuð með dauða fréttamannsins að gera og flaug til moskvu frá lundúnum til að verja sig þegar moskvulögreglan mætti til að handtaka var alexander litvinenko með í för -i_ljosi_sogunnar_000045-0017-00:05:2710-00:00:0686 i_ljosi_sogunnar_000045 17 00:05:27.10 6.912 0.38 og hann gerði þá nokkuð verulega óvenjulegt af fsb manni að vera sagði beresovskí sjálfur síðar -i_ljosi_sogunnar_000045-0019-00:06:1958-00:00:1804 i_ljosi_sogunnar_000045 19 00:06:19.58 18.048 0.38 á meðan varð hann æ ósáttari við spillingu á eigin vinnustað einn yfirmaður hans hjá fsb hafði hann til dæmis komist að var í slagtogi við úsbeska eiturlyfjafursta og græddi á heróínsendingum þeirra frá afganistan til evrópu og svo framvegis -i_ljosi_sogunnar_000045-0021-00:07:3480-00:00:0518 i_ljosi_sogunnar_000045 21 00:07:34.80 5.12 0.09 erfiðir tímar í rússlandi og ríkt fólk hefur rænt móðurlandið okkar -i_ljosi_sogunnar_000045-0022-00:07:4506-00:00:0736 i_ljosi_sogunnar_000045 22 00:07:45.06 7.296 0.24 hann sagði að lögleg leið hefði auðvitað veikari en til að bjarga landinu yrði að eyða beresovskí -i_ljosi_sogunnar_000045-0023-00:07:5338-00:00:1686 i_ljosi_sogunnar_000045 23 00:07:53.38 16.768 0.19 næstu vikur voru litvinenko erfiðar hann vildi ekki taka einhvern af lífi án dóms og laga og allra síst vin sinn berseksgang jöfurinn fór svo beint með málið til manna eldsins -i_ljosi_sogunnar_000045-0024-00:08:1134-00:00:1146 i_ljosi_sogunnar_000045 24 00:08:11.34 11.52 0.19 innra að taka eftir því að hann var eltur um allt síminn hans var hleraður kollegar hans úthúðu honum og hótuðu unglingagengi réðist á hann á götu -i_ljosi_sogunnar_000045-0026-00:08:4300-00:00:1276 i_ljosi_sogunnar_000045 26 00:08:43.00 12.8 0.26 stað hans var skipaður embættismaður nokkur sem hafði gegnt ýmsum stöðum í stjórn í eldsins síðustu árin en hafði áður verið í kgb og ná þar sömu tign og litvinenko undirofursti -i_ljosi_sogunnar_000045-0027-00:08:5664-00:00:1528 i_ljosi_sogunnar_000045 27 00:08:56.64 15.232 0.29 var ekki velþekktur maður í rússlandi en berist hann af góðum vinum þeir voru vinir höfðu farið saman á skíði til sviss og allt í júlí nítján hundruð níutíu og taldir pútín við stjórn esb -i_ljosi_sogunnar_000045-0030-00:10:2652-00:00:1586 i_ljosi_sogunnar_000045 30 00:10:26.52 15.872 0.03 þeir vildu lítið segja meira um ferðir sínar en saga þeirra virtist standast þeir höfðu komist í gegnum vegabréfa og tolleftirlit það var ekkert athugavert við farangur þeirra grunsemdir lögreglumannsins á gatwick virtust ekki eiga neinn rétt á sér -i_ljosi_sogunnar_000045-0032-00:10:5430-00:00:1754 i_ljosi_sogunnar_000045 32 00:10:54.30 17.536 0.42 aftur til ársins nítján hundruð níutíu og átta beresovskí hvatti vin sinn alexander litvinenko eindregið að fara hið fyrsta á fund hins nýja yfirmanns fsb ladens hann var toppnáungi og hlyti að vilja heyra gagnrýni litvinenkos á stofnunina -i_ljosi_sogunnar_000045-0033-00:11:1300-00:00:0658 i_ljosi_sogunnar_000045 33 00:11:13.00 6.656 0.18 litvinenko mætti á fundinn með ítarlega skýrslu allt sem hann vissi um spillingu og misferli þess manna -i_ljosi_sogunnar_000045-0034-00:11:2462-00:00:1178 i_ljosi_sogunnar_000045 34 00:11:24.62 11.776 0.35 á fyrstu stundum fannst mér punti ekki vera einlægu hann forðast uxann og lét eins og hann væri ekki yfirmaðurinn heldur leikara leika yfirmann á sviði -i_ljosi_sogunnar_000045-0036-00:11:5006-00:00:0468 i_ljosi_sogunnar_000045 36 00:11:50.06 4.608 0.36 en hann gat augljóslega ekki náð málsatvikum á svo skömmum tíma -i_ljosi_sogunnar_000045-0037-00:11:5552-00:00:0394 i_ljosi_sogunnar_000045 37 00:11:55.52 3.968 0.36 af hverju er hann að þessu hugsaði ég er hann að reyna að ganga -i_ljosi_sogunnar_000045-0040-00:13:2678-00:00:1328 i_ljosi_sogunnar_000045 40 00:13:26.78 13.312 0.29 en yfirmaðurinn pútín var ekki ánægður með blaðamannafundinn í janúar nítján hundruð níutíu og níu var alexander litvinenko endanlega rekinn frá fsb tveimur mánuðum síðar var hann handtekinn -i_ljosi_sogunnar_000045-0041-00:13:4408-00:00:2922 i_ljosi_sogunnar_000045 41 00:13:44.08 29.184 0.32 hverjir voru þá í raun og veru þessir grunsamlegu menn og gatwick andrei lugovoi og dimtrí kosinni rak eigið fyrirtæki og hinn var bankamaður höfðu verið sagt ekki alveg reyndar svo einfalt þeir höfðu verið vinir frá barnsaldri ólust upp í sama fjölbýlishúsi í moskvu fóru svo báðir í sovéska herinn svo skyldugir lugovoi sá sem hafði talað fyrir þá félaga og gatwick gegn síðari kgb og fékk þar góða stöðu -i_ljosi_sogunnar_000045-0042-00:14:1380-00:00:1208 i_ljosi_sogunnar_000045 42 00:14:13.80 12.032 0.09 kato vann lengst af á flugherstöð í austur þýskalandi en þegar til stóð að senda hann til nítján hundruð níutíu og eitt gerðist hann liðhlaupi og sótti um hæli í vestur þýskalandi -i_ljosi_sogunnar_000045-0043-00:14:2632-00:00:0978 i_ljosi_sogunnar_000045 43 00:14:26.32 9.728 0.0 hann settist að í hamborg þar sem hann stundaði aðallega drykkju vann við sorphirðu og uppvask og reyndi að uppfylla drauma sína um að gerast klámmyndaleikari -i_ljosi_sogunnar_000045-0046-00:15:3078-00:00:0652 i_ljosi_sogunnar_000045 46 00:15:30.78 6.528 0.0 nú yrði hann fundinn sekur fékk hana heyra og refsingin yrði átta ár í vinnubúðum í úralfjöllum -i_ljosi_sogunnar_000045-0048-00:15:5892-00:00:1488 i_ljosi_sogunnar_000045 48 00:15:58.92 14.848 0.49 litvinenko var meinað að yfirgefa rússland en hann flugtak í ferju yfir hafið til georgíu það að að lauma nokkrum seðlum að landamæraverðinum við höfnina til að fá hann til að hleypa honum um borð -i_ljosi_sogunnar_000045-0049-00:16:1460-00:00:1680 i_ljosi_sogunnar_000045 49 00:16:14.60 16.768 0.26 gjóa nýtt vegabréf vinur hans beresovskí þekkti mann sem þekkti sanaa var auðvelt að redda slíku með það fór hann til ankara í tyrklandi þar sem hann hitti aftur konu sína marínu og soninn anatolí -i_ljosi_sogunnar_000045-0051-00:16:3684-00:00:0564 i_ljosi_sogunnar_000045 51 00:16:36.84 5.632 0.25 hjálp fleiri vina beresovskí komst fjölskyldan svo öll í flug til lundúna -i_ljosi_sogunnar_000045-0052-00:16:4298-00:00:0638 i_ljosi_sogunnar_000045 52 00:16:42.98 6.4 0.23 í komusal á hrokkið engu ysta lögreglumanninum sem hann sá og kynnti sig -i_ljosi_sogunnar_000045-0053-00:16:5140-00:00:0786 i_ljosi_sogunnar_000045 53 00:16:51.40 7.808 0.31 heiti alexander lítinn gerir andi kemur og ég er kominn til að sækja um pólitískt hæli -i_ljosi_sogunnar_000045-0055-00:17:1758-00:00:2322 i_ljosi_sogunnar_000045 55 00:17:17.58 23.168 0.35 vissi almennilega enn hvað amaði að honum hvaða eitri honum hafði verið byrlað lækna hans var farið að gruna að það væri þallín krabbameinsvaldandi málmefni sem lengi var notað í skordýra ánægður og vitað var að kgb hafði notað gegn óvinum sínum en einkenni litvinenkos pössuðu þó ekki alveg við einkenni þallíneitrunar -i_ljosi_sogunnar_000045-0056-00:17:4156-00:00:1692 i_ljosi_sogunnar_000045 56 00:17:41.56 16.896 0.12 litinn hélt áfram að segja lögreglumönnum frá ferli sínum og öllu því sem hann gerði dagana áður en hann veiktist hann rakti atburði fyrsta nóvembers dagsins þegar hann veiktist fyrst hann borðaði sushi í hádegismat síðdegis fór hann á fund -i_ljosi_sogunnar_000045-0059-00:18:1180-00:00:0456 i_ljosi_sogunnar_000045 59 00:18:11.80 4.608 0.3 þeir rússar þar sem enn eru þeir eru mjög áhugaverðar -i_ljosi_sogunnar_000045-0060-00:18:2384-00:00:1876 i_ljosi_sogunnar_000045 60 00:18:23.84 18.816 0.38 alexander litvinenko var formlega veitt pólitískt hæli í bretlandi í maí tvö þúsund og eitt nokkrum mánuðum eftir komuna til lundúna hann fékk breskan ríkisborgararétt og nafnið dinner marína kona hans varð maría og sonurinn anatólí þá sjö ára antony -i_ljosi_sogunnar_000045-0061-00:18:4300-00:00:2528 i_ljosi_sogunnar_000045 61 00:18:43.00 25.216 0.33 nutu góðs af því að vinur þeirra boris beroea fluttur til lundúna í sjálfskipaða útlegð braskara ekki alveg sá mannglöggasti þegar í ljós kom að nýju forsetinn pútín ætlaði ekki að láta ólíkar eins og beresovskí stjórna sér sama þó þeir hefðu farið saman á skíði slettist rækilega upp á vinskapinn og beresovskí hafði fljótt orðið einn af heitustu andstæðingum forsetans -i_ljosi_sogunnar_000045-0062-00:19:0900-00:00:0844 i_ljosi_sogunnar_000045 62 00:19:09.00 8.448 0.4 berorða litvinenko fyrir að sinna fyrir sig ýmsum öryggisverkefnum og borgaði líka skólagjöld fyrir antonina -i_ljosi_sogunnar_000045-0063-00:19:1858-00:00:2282 i_ljosi_sogunnar_000045 63 00:19:18.58 22.784 0.24 útlegðinni sóttinni upplýsingar sem áður höfðu verið honum óaðgengilegar í rússlandi um svarta sögu stofnunarinnar sem hann hafði unnið fyrir glæpi spillingu og sviksemi gamla kgb sovétríkjunum og um heim allan og nú hann varð sífellt heitari andstæðingur stjórnvalda í gamla landinu -i_ljosi_sogunnar_000045-0066-00:20:4568-00:00:0762 i_ljosi_sogunnar_000045 66 00:20:45.68 7.68 0.26 tvö þúsund og tvö voru þessar kenningar þó ekki í hámæli og bók litvinenkos og flinkir vakti mikla athygli -i_ljosi_sogunnar_000045-0067-00:20:5378-00:00:0646 i_ljosi_sogunnar_000045 67 00:20:53.78 6.4 0.31 var byggð á ítarlegum vönduðum rannsóknum og mikilli þekkingu litvinenkos um starfsemi fsb -i_ljosi_sogunnar_000045-0069-00:21:5588-00:00:1958 i_ljosi_sogunnar_000045 69 00:21:55.88 19.584 0.2 meðfram bókarskrifum skrifaði litvinenko svo fjölda greina um ýmis tengd málefni skoðanir hans voru stundum dálítið undarlegar og á köflum alveg fjarstæðukenndar eitt sinn sakaði hann til dæmis pútín um að vera barnaníðingur eftir að mynd birtist af forsetanum kyssa ungan dreng á naflann -i_ljosi_sogunnar_000045-0070-00:22:1612-00:00:0866 i_ljosi_sogunnar_000045 70 00:22:16.12 8.704 0.11 hafði lítið annað fyrir sér í því en greinilegt að litvinenko lagði djúpa fæð á manninn sem hafði orðið þess valdandi að hann varð að flýja rússland -i_ljosi_sogunnar_000045-0073-00:23:5512-00:00:1758 i_ljosi_sogunnar_000045 73 00:23:55.12 17.664 0.21 það voru oft fyrrverandi leyniþjónustumenn sem unnu fyrir slík fyrirtæki eða menn með tengsl við þann heim legginn var að vinna fyrir tvö einkanjósnarafyrirtæki titon og erinys sem deildu skrifstofuhúsnæði við grosvenor stræti í meðferð fínu hverfi á vestan -i_ljosi_sogunnar_000045-0075-00:24:5594-00:00:2136 i_ljosi_sogunnar_000045 75 00:24:55.94 21.248 0.35 ellefu mínútur í tólf sextánda október tvö þúsund og sex hafði andrei lugovoi hringt í félaga sinn alexander litvinenko uusma í meira en ár litvinenko ekki alltaf hæstánægður með framlag lugovoi til samstarfsins en hann hafði þó bæði nytsamleg tengsl og þekkingu að þeir voru orðnir svona ágætir félagar -i_ljosi_sogunnar_000045-0076-00:25:1796-00:00:0954 i_ljosi_sogunnar_000045 76 00:25:17.96 9.472 0.35 lugovoi sagðist nú hafa áhugavert viðskiptatækifæri þeir mæltu sér mót og skrifstofu greiningarfyrirtækisins erinys við grosvenor æti -i_ljosi_sogunnar_000045-0077-00:25:2802-00:00:3196 i_ljosi_sogunnar_000045 77 00:25:28.02 32.0 0.46 svo fóru lokaorð ég hans tímaritum lest inn til miðborgar lundúna þeir tékkuðu sig inn á best og vesturheims eftirspurn í vinur vöktu athygli allra bæði starfsmanna og geta þeir báru sig undarlega voru með undarlega lítinn farangur klæddu sig undarlega konar þá komin í næstum silfruð jakkaföt og lukkupottinn báru skartgripi eins og týpískir austurevrópskir gangsterar sögðu hótelstarfsmönn -i_ljosi_sogunnar_000045-0078-00:26:0112-00:00:1042 i_ljosi_sogunnar_000045 78 00:26:01.12 10.368 0.42 fundurinn var síðdegis lugovoi kynnti þá litvinenko og kovtun sem þekktust ekki viðstaddur var einnig breskur starfsmaður fyrirtækisins erinys -i_ljosi_sogunnar_000045-0080-00:26:1776-00:00:0586 i_ljosi_sogunnar_000045 80 00:26:17.76 5.888 0.42 verkfræðinni var ekki þyrstur en lokur endilega að þeir fengju sér te -i_ljosi_sogunnar_000045-0083-00:26:3804-00:00:1624 i_ljosi_sogunnar_000045 83 00:26:38.04 16.256 0.09 farangur lugovoi og katos hafði ekki vakið sérstaka eftirtekt á gatwick engu að síður var annar þeirra með nokkuð mjög óvenjulegt í farteskinu lítið hylki sem innihélt gríðarlega sjaldgæft og geislavirkt efni og baneitrað -i_ljosi_sogunnar_000045-0087-00:27:2706-00:00:0350 i_ljosi_sogunnar_000045 87 00:27:27.06 3.456 0.0 fundinum lauk hafði hann ekki fengið sér einn einasta sopa -i_ljosi_sogunnar_000045-0090-00:29:0776-00:00:1624 i_ljosi_sogunnar_000045 90 00:29:07.76 16.256 0.38 daginn eftir síðdegis hitti hann vin sinn alexander litvinenko og bar á jarðhæð hótelsins fyrir töluðu um bingósal í sig þremur rauðvínsglösum og reykti kúbverskan vindil litvinenko lent þetta sinn drakk ann -i_ljosi_sogunnar_000045-0091-00:29:2454-00:00:0660 i_ljosi_sogunnar_000045 91 00:29:24.54 6.656 0.33 en af einhverjum ástæðum við vitum það ekki tókst lugovoi aldrei að koma eitrinu í tebolla vinar síns -i_ljosi_sogunnar_000045-0092-00:29:3378-00:00:1002 i_ljosi_sogunnar_000045 92 00:29:33.78 9.984 0.3 þeir kvöddust og lugovoi fór upp og herbergi með eitrið þar sem hann hellti því niður niðurfallið og bareinskir það slettist aðeins ohan þurrkaði sletturnar með handklæði -i_ljosi_sogunnar_000045-0093-00:29:4474-00:00:2880 i_ljosi_sogunnar_000045 93 00:29:44.74 28.8 0.26 síðar fannst þetta handklæði í þvottahúsi hótelsins og var sent til rannsóknar á kjarnavopnarannsóknarstofnun bretlands aldraðri allra geislavirkasti hluturinn af öllum þeim fjölda sem lögreglan lét skoða í langri og ítarlegri rannsókn sinni á máli litinn breski lamaður inn lokkandi orðar það í bók sinni um litvinenko málið að versnandi standi í sögunni -i_ljosi_sogunnar_000045-0094-00:30:1704-00:00:2416 i_ljosi_sogunnar_000045 94 00:30:17.04 24.192 0.29 ekki langt frá grosvenor stræti og skrifstofum erinys þar sem lugovoi en að eitra fyrir litvinenko fyrst en grosvenor torg við það stendur meðal annars hótelið með lemjum fínt hótel glæsilegu gömlu húsi þar tékkað sig andris og fyrsta október tvö þúsund og sex í sinni þriðju lundúnaferð á tveimur vikum -i_ljosi_sogunnar_000045-0095-00:30:4186-00:00:2060 i_ljosi_sogunnar_000045 95 00:30:41.86 20.608 0.33 nema í þetta sinn var hann með alla fjölskylduna sína með sér eiginkonuna svetlönu dæturnar galínu og tatíönu og soninn ígor með vörur einnig kærasti tatíönu og vinur lugovois öll voru þau komin að sjá fótboltaliðið cska moskva dicaprio við arsenal á eritreu daginn eftir -i_ljosi_sogunnar_000045-0096-00:31:0298-00:00:1602 i_ljosi_sogunnar_000045 96 00:31:02.98 16.0 0.24 morguninn eftir fyrsta nóvember bættist enn í gestahópinn milennium og líklega varð hann sem hafði með sér enn einn skammtinn af sjaldgæfa geislavirka efninu sem þeir höfðu þegar reynt að byrla alexander litvinenko -i_ljosi_sogunnar_000045-0097-00:31:2022-00:00:2196 i_ljosi_sogunnar_000045 97 00:31:20.22 21.888 0.29 hádegi hringdi lugovoi litvinenko og bauð honum að hitta sig á hótelinu þegar komið var fram yfir hádegi og litvinenko lét ekki sjá sig varð hann óþolinmóður og hringdi oft á öryggismyndavélum hótelsins má sjá þá lugovoi konbaung eitthvað inni á einu karlaklósetti hótelsins þar mældist síðar gríðarmikil geislavirkni -i_ljosi_sogunnar_000045-0098-00:31:4284-00:00:0698 i_ljosi_sogunnar_000045 98 00:31:42.84 7.04 0.25 litvinenko lét loks á sig um fjögurleytið þá sátu þeir við borð á hótelbarnum og höfðu verið þar um hríð -i_ljosi_sogunnar_000045-0099-00:31:5364-00:00:0406 i_ljosi_sogunnar_000045 99 00:31:53.64 4.096 0.45 lítið eftir í þessu sagði lugovoi en eitthvað fáðu þér endilega -i_ljosi_sogunnar_000045-0103-00:32:2736-00:00:1132 i_ljosi_sogunnar_000045 103 00:32:27.36 11.392 0.22 eitt mínútur kom fjölskylda hans að nautn stuttlega fyrir ígor átta ára syni sínum skipaði drengnum að taka í höndina á alexander frænda -i_ljosi_sogunnar_000045-0104-00:32:3966-00:00:0570 i_ljosi_sogunnar_000045 104 00:32:39.66 5.76 0.31 síðar um kvöldið fór litvinenko að finna fyrir magaverk það var geislavirka efnið í iðrum hans -i_ljosi_sogunnar_000045-0105-00:32:4954-00:00:2374 i_ljosi_sogunnar_000045 105 00:32:49.54 23.68 0.35 á leið sjúkrahúslegu litvinenkos fóru einkenni hans helst að líka stein sem krabbameinssjúklingar glíma við í geislameðferð meðferðinni árangur litvinenko varð bara veikari fimmtánda nóvember prófuðu læknar að veifa gæta geislavirknimæli yfir honum en teljara ekki frá sér eitt einasta píp hver fjárinn amaði að manninum -i_ljosi_sogunnar_000045-0106-00:33:1408-00:00:2424 i_ljosi_sogunnar_000045 106 00:33:14.08 24.32 0.11 yfirheyrslur lögreglumannanna tveggja frá skotlandi arnir litvinenko héldu áfram í þrjá daga á meðan læknar reyndu eftir fremsta megni að lina þjáningar hans litvinenko skilmerkilegar lýsingar á öllu og setti sjálfur fram kenningar hann var auðvitað reyndur leyniþjónustumaður og var á köflum eins og þriðji lögreglumaðurinn í rannsókninni dauðvona maður að leysa eigið morðmál -i_ljosi_sogunnar_000045-0107-00:33:3912-00:00:1042 i_ljosi_sogunnar_000045 107 00:33:39.12 10.368 0.3 leiðandi tuttugasta nóvember á þriðja degi yfirheyrslanna spurðu lögreglumennirnir litvinenko beint út hvort hann teldi sig vita hver stæði á bak við eitrunina -i_ljosi_sogunnar_000045-0112-00:34:2680-00:00:0478 i_ljosi_sogunnar_000045 112 00:34:26.80 4.864 0.17 hann er forseti stórri sem er fullt af kjarna efna og gallar -i_ljosi_sogunnar_000045-0113-00:34:3554-00:00:0782 i_ljosi_sogunnar_000045 113 00:34:35.54 7.808 0.37 um leið og að verða valdaklíka eða yfirmaður leyniþjónustunnar flýti vesturs kemur hann til með að segja það saman -i_ljosi_sogunnar_000045-0114-00:34:4406-00:00:0398 i_ljosi_sogunnar_000045 114 00:34:44.06 3.968 0.0 segir að það hafi verið eitrað fyrir mér af rússnesku leyniþjónustunni -i_ljosi_sogunnar_000045-0115-00:34:5152-00:00:1154 i_ljosi_sogunnar_000045 115 00:34:51.52 11.648 0.23 þetta var síðasta samtal litvinenko og mannanna frá scotland jarls kvöldið var litvinenko fluttur á gjörgæsludeild hann var með óreglulegan hjartslátt og líffæri hans voru að bregðast eitt af öðrum -i_ljosi_sogunnar_000045-0116-00:35:0400-00:00:1036 i_ljosi_sogunnar_000045 116 00:35:04.00 10.368 0.24 var daginn eftir tekin fræg mynd af honum í sjúkrarúmi hárlausum og veiklulegum en með ögrandi augnaráð líkaminn var að gefast upp en ekki andinn -i_ljosi_sogunnar_000045-0117-00:35:1500-00:00:2764 i_ljosi_sogunnar_000045 117 00:35:15.00 27.648 0.2 hann hefði ekki af ætlaði annarlegu að tryggja að heimurinn fengi að vita hver hefði drepið hann nær dauða en lífi fór hann í fjölmiðlaviðtöl og lét skrifa upp eftir sér yfirlýsingu þar sem hann skellti í skuldinni flatmagandi um miðnætti tuttugasta og annan nóvember fékk litvinenko hjartaáfall og féll í dá sem hann vaknaði ekki aftur upp úr hann lést upp úr nýkominn eftir tuttugasta og þriðja nóvember fjörutíu og þriggja ára gamall -i_ljosi_sogunnar_000045-0119-00:36:2022-00:00:2762 i_ljosi_sogunnar_000045 119 00:36:20.22 27.648 0.21 pólon sem markaði og nefndi eftir heimalandi sínu var notað í fyrstu kjarnorkusprengjum bandaríkjamanna sovétmanna og frakka en sökum þess hve sjaldgæft að er og því erfitt að framleiða það það eru hundrað míkrógramm tonni af úrangrýti hvarf pólon fljótt af sviðinu nær algjörlega á áttunda áratug tuttugustu aldar voru langflest kjarnorkuveldanna hætt að búa til pólnum -i_ljosi_sogunnar_000045-0120-00:36:4826-00:00:1476 i_ljosi_sogunnar_000045 120 00:36:48.26 14.72 0.22 þegar komið var fram á tuttugustu og fyrstu öld var bara ein einasta rannsóknarstofa sem enn framleiddi pólon tvö hundruð og tíu og hún var í lokuðu borginni sarov kjarnorkurannsóknamiðstöð rússneska sambandslýðveldisins -i_ljosi_sogunnar_000045-0122-00:37:4858-00:00:3688 i_ljosi_sogunnar_000045 122 00:37:48.58 36.864 0.3 tvö þúsund og sjö forbes stjórnvöld fram á að fá andrei lugovoi framseldan frá rússlandi til bretlands þeirri beiðni var hafnað lugovoi og konur menn lugovoi hefur meira að segja fengið orðu og eigin sjónvarpsþátt spyrjast þúsund og sextán var kynnt niðurstaða ítarlegrar breskrar réttarrannsóknar á dauða litvinenkos undir stjórn hæstaréttardómarans ritarinn hún var sú að rússarnir andrei lugovoi ítrekuðu eitrað fyrir litvinenko og dregið hann þannig til dauða -i_ljosi_sogunnar_000045-0125-00:39:1206-00:00:0778 i_ljosi_sogunnar_000045 125 00:39:12.06 7.808 0.09 af hinstu verkum litvinenkos á dánarbeðinum var að láta skrifa upp eftir sér grein sem birtist í breskum dagblöðum að honum látnum -i_ljosi_sogunnar_000045-0126-00:39:2100-00:00:0572 i_ljosi_sogunnar_000045 126 00:39:21.00 5.632 0.05 nú er líklega tíminn til að segja eitt eða tvö orð við manninn sem ber ábyrgð á ástandi mínum -i_ljosi_sogunnar_000045-0127-00:39:3454-00:00:0606 i_ljosi_sogunnar_000045 127 00:39:34.54 6.016 0.21 og sýnt að þú ert eins villimennsku og grimmur og þingnefnd hafa haldið fram -i_ljosi_sogunnar_000045-0128-00:39:4154-00:00:0706 i_ljosi_sogunnar_000045 128 00:39:41.54 7.04 0.31 nú hefur sýnt að hún verð enga virðingu fyrir mannslífum frelsi eða nokkrum gildum siðmenningar hinnar -i_ljosi_sogunnar_000046-0002-00:00:4974-00:00:3108 i_ljosi_sogunnar_000046 2 00:00:49.74 31.104 0.27 útsendarar áfengis tóbaks og skotvopnaeftirlitsins booker eða tage tali voru komnir með húsleitarheimild og handtökuskipan á hendur leiðtoga safnaðarins david koresh þetta átti að vera óvænt áhlaup en ekki svo flókin aðgerð útsendarnir áttu að ná að ráðast inn handtaka höfuðpaurinn og tryggja að enginn næði að grípa til skotvopnanna sem grunur lék á að væri að finna á búgarðinum -i_ljosi_sogunnar_000046-0003-00:01:2190-00:00:1166 i_ljosi_sogunnar_000046 3 00:01:21.90 11.648 0.23 en það gekk ekki alveg svo auðveldlega ekki löngu eftir að útsendara áfengis tóbaks og skotvopnaeftirlits bandaríkjanna bar að garði fóru skothljóð að óma í morgunkyrrðinni -i_ljosi_sogunnar_000046-0004-00:01:3450-00:00:0852 i_ljosi_sogunnar_000046 4 00:01:34.50 8.448 0.41 leið á löngu þar til blóð fór að renna líka þessi saga var rétt að byrja eða hún var auðvitað löngu byrjuð -i_ljosi_sogunnar_000046-0006-00:02:3538-00:00:0912 i_ljosi_sogunnar_000046 6 00:02:35.38 9.216 0.32 haldeman þessi var ekki mikið skárri fósturpabbi hann rassskellti vernon miskunnarlaust ef hann gerði eitthvað af sér jafnvel í hans eigin afmælisveislu -i_ljosi_sogunnar_000046-0007-00:02:4514-00:00:1938 i_ljosi_sogunnar_000046 7 00:02:45.14 19.328 0.08 vernon gekk líka illa í skóla hann var lesblindur og honum var strítt kallaður mister richard herra hálfviti kannski enda féll hann í hverjum bekknum á fætur öðrum tvisvar í fyrsta bekk og svo líka í öðrum bekk í þriðja bekk var settur í sérbekk fyrir börn með námsörðugleika -i_ljosi_sogunnar_000046-0013-00:07:0010-00:00:2564 i_ljosi_sogunnar_000046 13 00:07:00.10 25.6 0.41 kaliforníuævintýri vernons howell hafði ekki gengið sérlega vel hann varð ekki frægur rokkgítaristi en hann hugsaði sífellt meira um trúmál og drottin og nokkuð ráðvilltur í lífinu hafði hann heyrt af söfnuði róttækra aðventista sem héldi til á búgarði heimaríki hafstrauma essum steig upp í buickinn sinn og keyrði til veikum -i_ljosi_sogunnar_000046-0014-00:07:2674-00:00:1882 i_ljosi_sogunnar_000046 14 00:07:26.74 18.816 0.25 húsarekstri úr flestum hinum sprota davíðssinnunum á matarmiða mátti eiga það að hann var að minnsta kosti rokkstjörnulegur í útliti hávaxinn og grannur skeggjaður með sítt hrokkið hár iðulega klæddur í snjáða stuttermaboli gallabuxur og strigaskó -i_ljosi_sogunnar_000046-0018-00:09:5182-00:00:1318 i_ljosi_sogunnar_000046 18 00:09:51.82 13.184 0.34 þau vernon og lois eignuðust þó aldrei neinn son og mörgum í söfnuðinum blöskraði syndsamlegt athæfi skötuhjúanna og fjörutíu og þriggja ára aldursmunur sér í lagi syni loisar stjórnin -i_ljosi_sogunnar_000046-0020-00:10:4940-00:00:2288 i_ljosi_sogunnar_000046 20 00:10:49.40 22.912 0.3 listilegur nítján hundruð áttatíu og sjötíu og jónsson hennar tók þá alfarið við stjórn safnaðarins í matkal hann var lélegu leiðtogi og fjölmörg sóknarbörn létu sig hverfa annað ári síðar var hann svo gott sem einn eftir á búgarðinum en söfnuður vernons í auðninni í palestine blómstraði -i_ljosi_sogunnar_000046-0021-00:11:1270-00:00:2408 i_ljosi_sogunnar_000046 21 00:11:12.70 24.064 0.2 í nóvember nítján hundruð áttatíu og sjö kom vernon aftur til carlsson er voru vopnaðir og það kom til skotbardaga stjórn roden varð fyrir skoti og meiddist lögreglan kom á staðinn og vernon og fylgismenn hans voru ákærðir fyrir morðtilraun en hann komst svo hjá sakfellingu vegna formgalla í réttarhöldunum -i_ljosi_sogunnar_000046-0023-00:11:5530-00:00:1532 i_ljosi_sogunnar_000046 23 00:11:55.30 15.232 0.37 hann skipti þó líka um nafn lagði vernon á hilluna og tók upp nafnið david eftir davíð konungi og eftirnafnið koresh í höfuðið á kýrosi mikla sem frelsaði gyðingana úr ánauð í babýlóníu david koresh -i_ljosi_sogunnar_000046-0024-00:12:1848-00:00:1486 i_ljosi_sogunnar_000046 24 00:12:18.48 14.848 0.22 daginn fyrir áhlaup lögreglumanna áfengis tóbaks og skotvopnaeftirlits bandaríkjanna tuttugusta og áttunda febrúar nítján hundruð níutíu og þrjú birtist stór grein í staðarblaðinu veikindi yfirskriftinni syndugur messías -i_ljosi_sogunnar_000046-0028-00:13:3298-00:00:2376 i_ljosi_sogunnar_000046 28 00:13:32.98 23.808 0.23 koresh hafði tekist að reisa davíðssinnana upp úr rústunum og söfnuðurinn hefur þarna talið líklega um hundrað eða hundrað tuttugu manns sem öll bjuggu og lifðu einföldu formföstu lífi á búgarðinum matkal það voru ekki bara bandaríkjamenn koresh að ferðast nokkuð og meðal annars aflað sér fylgismanna frá bretlandi sem elti veiku -i_ljosi_sogunnar_000046-0030-00:14:3090-00:00:1738 i_ljosi_sogunnar_000046 30 00:14:30.90 17.408 0.15 hann stærði sig að því að eiga samræði við ungar stúlkur sagði í blaðinu og níddist á börnum safnaðarfélaga andlega og líkamlega ungbörn væru hýdd og eldri börnin nennti dúsa í dimmum kjallara búgarðsins innan um rottur og pöddur og ógeð -i_ljosi_sogunnar_000046-0031-00:14:4890-00:00:2800 i_ljosi_sogunnar_000046 31 00:14:48.90 28.032 0.31 áfengis tóbaks og skotvopnaeftirlitið atf hafði vikurnar á undan árangurslaust reynt að fá ritstjórn og ekkurnar fresta birtingu greinaflokksins atf var þá að skipuleggja áhlaup á kóreskar vegna annarra alvarlegra grunsemda að söfnuðurinn væri að safna á búgarði sínum í umfangsmikið vopnabúr meðal annars ólöglegum hríðskotavopnum og handsprengjum -i_ljosi_sogunnar_000046-0033-00:15:2172-00:00:1254 i_ljosi_sogunnar_000046 33 00:15:21.72 12.544 0.28 umfram allt vildi að ekki að davíðssinnar fengju veður af því að yfirvöld hefðu í sigtinu en blaðamönnunum var ekki hvikað og greinin kom út anga og sjöunda febrúar -i_ljosi_sogunnar_000046-0034-00:15:3506-00:00:0660 i_ljosi_sogunnar_000046 34 00:15:35.06 6.528 0.19 kunnir var það svo annað sem gerði það að verkum að koma dodi ekki á óvart -i_ljosi_sogunnar_000046-0035-00:15:4908-00:00:2182 i_ljosi_sogunnar_000046 35 00:15:49.08 21.888 0.47 ramon tuttugasta og áttunda febrúar þegar útsendarar atf voru að reima á sig skóna og spenna á sig byssurnar frétti sjónvarpsstöðin í veikir veginn af því að eitthvað stæði til við búgarðinn matkal fréttamennirnir hentust af stað í útsendingarbílnum en þekktu ekki vel til búgarðsins og villtust á leiðinni í morgunþokunni -i_ljosi_sogunnar_000046-0036-00:16:1130-00:00:0360 i_ljosi_sogunnar_000046 36 00:16:11.30 3.584 0.4 í þvælingnum rákust þeir á póstburðarbíl og spurðu til vegar -i_ljosi_sogunnar_000046-0038-00:16:2030-00:00:0782 i_ljosi_sogunnar_000046 38 00:16:20.30 7.808 0.19 svo vildi til að bréfberinn var líka mágur davids koresh og hann gerði honum strax viðvart það var eitthvað í uppsiglingu -i_ljosi_sogunnar_000046-0040-00:16:3838-00:00:1270 i_ljosi_sogunnar_000046 40 00:16:38.38 12.8 0.07 samkvæmt frásögnum vitna skipaði david koresh konum og börnum í söfnuðinum að leita skjóls í vistarverum sínum en körlunum að grípa til vopna sem vissulega var nóg af á búgarðinum -i_ljosi_sogunnar_000046-0041-00:16:5212-00:00:1512 i_ljosi_sogunnar_000046 41 00:16:52.12 15.104 0.24 hafði nokkru áður tekist að koma fyrir flugumanni innan safnaðarins útsendara sem lést vera óbreyttur fylgismaður koresh en hann virðist hafa vitað hið sanna því næst skipaði hann flugumanninum að hypja sig burt -i_ljosi_sogunnar_000046-0042-00:17:0786-00:00:1612 i_ljosi_sogunnar_000046 42 00:17:07.86 16.128 0.19 svo að áfengis tóbaks og skotvopnaeftirlitið fékk líka að vita að davíðssinnarnir vissu af þeim og það yrði ekki óvænt áhlaup og húsleit margir eru þá efins og spurðu hvort það ætti ekki að hætta við allt fyrst þetta yrði ekki lengur óvænt -i_ljosi_sogunnar_000046-0043-00:17:2442-00:00:0602 i_ljosi_sogunnar_000046 43 00:17:24.42 6.016 0.06 og þetta er umdeild ákvörðun enn í dag það var að lokum ákveðið að halda áfram -i_ljosi_sogunnar_000046-0044-00:17:3474-00:00:1606 i_ljosi_sogunnar_000046 44 00:17:34.74 16.0 0.24 það er líka umdeilt enn í dag hver skaut fyrst og hvers vegna hvort það var slysaskot frá einhverjum af sjötíu og fimm atf mönnunum sem höfðu umkringt aðalbygginguna og matkal eða einhver davíðssinni fyrir innan sem vísvitandi hleypti af vopnum sínum -i_ljosi_sogunnar_000046-0046-00:18:0860-00:00:2598 i_ljosi_sogunnar_000046 46 00:18:08.60 25.984 0.24 skömmu síðar hringdi engu davíð sinni í neyðarlínuna og að yfirvöldum að hætta að skjóta inni á matkal var bæði konur og börn en það varð ekkert lát á kúlnahríðinni davíðssinnar skutu úr gluggunum á aðalbyggingu manama stórundarleg greinilega byggð í mörgum áföngum enda samanstóð hún af mörgum einingum þremur álmum og nokkrum turnum -i_ljosi_sogunnar_000046-0047-00:18:3542-00:00:2090 i_ljosi_sogunnar_000046 47 00:18:35.42 20.864 0.33 vikurnar særðist fljótt fékk byssukúlu í úlnliðinn en skotbardaginn hélt áfram í rúmar tvær klukkustundir loks fyrir milligöngu lögreglustjórans í ecos vopnahlé um hálf tólf ekki síst vegna þess að aden höfðu ekki völ á öðru en að hörfa þeir voru að verða uppiskroppa með skotfæri -i_ljosi_sogunnar_000046-0048-00:18:5720-00:00:0680 i_ljosi_sogunnar_000046 48 00:18:57.20 6.784 0.08 lágu fjórir af þeirra mönnum í valnum og sextán orsakaði voru fallnir -i_ljosi_sogunnar_000046-0049-00:19:0468-00:00:1214 i_ljosi_sogunnar_000046 49 00:19:04.68 12.16 0.36 óvænt áhlaup áfengis tóbaks og skotvopnaeftirlitsins hafði gjörsamlega mistekist þetta var allavega ljóst að grunurinn var réttur þessi einangraði söfnuður átti nóg af allskonar vopnum -i_ljosi_sogunnar_000046-0050-00:19:2254-00:00:2562 i_ljosi_sogunnar_000046 50 00:19:22.54 25.6 0.46 þungvopnaður sértrúarsöfnuður var ekki alveg verkefni fyrir áfengis tóbaks og skotvopnaeftirlitið eftir að hörfaði tók bandaríska alríkislögreglan fbi yfir stjórnmála við carmel nánar tiltekið gíslatökuteymið forsetastóli lögreglunnar sem sérhæfir sig í alvarlegum flóknum aðgerðum eins og gíslatökum og umsátrum -i_ljosi_sogunnar_000046-0051-00:19:4912-00:00:1244 i_ljosi_sogunnar_000046 51 00:19:49.12 12.544 0.39 tugir vígalegra alríkislögreglumanna mættu á þyrlum brynvörðum bílum og skriðdrekum og umkringdu búgarðinn á makar undrun metra fjarlægð með þungvæpni og í viðbragðsstöðu -i_ljosi_sogunnar_000046-0052-00:20:0256-00:00:0996 i_ljosi_sogunnar_000046 52 00:20:02.56 9.984 0.44 önnur fámennari sveit fbi manna kom líka til veikum sérlega burtu í flugskýlinu átta kílómetra fjarlægð frá búgarðinum -i_ljosi_sogunnar_000046-0053-00:20:1310-00:00:0916 i_ljosi_sogunnar_000046 53 00:20:13.10 9.088 0.08 það voru samningamenn en því sem átti að vera í sambandi við korean og reyna að sannfæra þá um að leggja niður vopn og gefa stöðu -i_ljosi_sogunnar_000046-0054-00:20:2338-00:00:0852 i_ljosi_sogunnar_000046 54 00:20:23.38 8.576 0.18 klippti á allt annað samband vantar við umheiminn svo kóreska einungis rætt við lögreglumennina í síma er -i_ljosi_sogunnar_000046-0057-00:21:1822-00:00:1360 i_ljosi_sogunnar_000046 57 00:21:18.22 13.568 0.36 en því að senda nokkur börn út í senn krafðist korters að stuttar predikanir hans yrðu sendar út á útvarpsstöðinni ekrur og tók niður orðavaðal hans um guðdóminn -i_ljosi_sogunnar_000046-0058-00:21:3588-00:00:3680 i_ljosi_sogunnar_000046 58 00:21:35.88 36.736 0.43 armenski orð sín og fyrsta sólarhring umsátursins fékk tuttugu og eitt barn að fara frá ankara en fengu að vera í símasambandi við foreldra sína sem voru enn inni á búgarðinum sagnaritun sem eftir voru montreal gin börn koresh sem hann hafði feðrað með ýmsum konum -i_ljosi_sogunnar_000046-0059-00:22:1334-00:00:1044 i_ljosi_sogunnar_000046 59 00:22:13.34 10.496 0.2 sögninni hans var það markmið hans að börn hans yrðu á dómsdegi öldungarnir tuttugu og fjórir sem minnst er á að vegsami drottin í opinberunarbókinni -i_ljosi_sogunnar_000046-0060-00:22:3066-00:00:1950 i_ljosi_sogunnar_000046 60 00:22:30.66 19.456 0.35 þrátt fyrir að fyrsti sólarhringurinn gengi vel rak samningateymið fljótt í vörðurnar þeir voru vanir að díla við glæpamenn mafíósa og hryðjuverkamenn ekki óútreiknanlega trúarleiðtoga eins og koresh sem virtist telja sig vera spámaður eða messías jafnvel kristur sjálfur endurborinn -i_ljosi_sogunnar_000046-0061-00:22:5062-00:00:0950 i_ljosi_sogunnar_000046 61 00:22:50.62 9.6 0.19 og enginn var alveg viss um hvort koresh meinti í raun og veru þar sem hann sagði eða hvort þetta væri einhverskonar blekkingarleikur á kostnað fylgismanna -i_ljosi_sogunnar_000046-0062-00:23:0062-00:00:2054 i_ljosi_sogunnar_000046 62 00:23:00.62 20.48 0.14 eftir nokkra daga umsátur og mörg löng símtöl við spámanninn héldu samningamenn fbi þó að þeir hefðu komist eitthvað áleiðis vorið hann og fylgismenn hans myndu gefast upp og koma út ef enn lengri predikun hans klukkustundarlöng yrði flutt í útvarpi um öll bandaríkin -i_ljosi_sogunnar_000046-0064-00:23:4290-00:00:2090 i_ljosi_sogunnar_000046 64 00:23:42.90 20.864 0.17 en þegar útsendingu lauk og samningamenn fbi reyndu að ná í kóreumanna hvergi að finna að lokum tók einn af aðstoðarmönnum hans upp tólið og sagði að spámaðurinn hefði verið á bænum hefði sagt honum að standa ekki við sinn hluta samningsins að gefast ekki upp -i_ljosi_sogunnar_000046-0065-00:24:1046-00:00:3908 i_ljosi_sogunnar_000046 65 00:24:10.46 39.168 0.32 samningaviðræðurnar rak í strand að var ómögulegt að tjónka við koresh og dagarnir liðu það var gríðarleg pressa á alríkislögreglunni og sömuleiðis á nýskipuðum dómsmálaráðherra bills clinton forseta janet ef þótti ekki hafa tekið vel á öðru umsátursástandi við rútanna áður og margir óttuðust að drægist þetta umsátur á langinn gæti það endað á hryllilegan hátt með fjöldasjálfsmorði eins og það gerst þegar bandarísk yfirvöld höfðu afskipti af sértrúarsöfnuði timisoara nítján hundruð sjötíu og átta -i_ljosi_sogunnar_000046-0066-00:24:5086-00:00:2198 i_ljosi_sogunnar_000046 66 00:24:50.86 22.016 0.16 innan alríkislögreglunnar höfðu myndast tvær andstæðar fylkingar um hvernig bæri að taka á málum fyrir annarri fylkingunni fór samningateymi fbi í flugskýlinu í veiktust í símanum við korean á mokka samningamennirnir vildu halda áfram að reyna að semja við spámanninn jafnvel þó það tæki heila eilífð að ná til hans -i_ljosi_sogunnar_000046-0067-00:25:1334-00:00:1650 i_ljosi_sogunnar_000046 67 00:25:13.34 16.512 0.18 fremstir í hinni fylkingunni fór hið vígbúna gíslatökuteymi sem beið í viðbragðsstöðu í þrjú hundruð metra fjarlægð frá búgarðinum beið og beið og beið þeir vildu grípa til aðgerða sem fyrst til að binda enda á þetta óendanlega ófremdarástand -i_ljosi_sogunnar_000046-0068-00:25:3094-00:00:0816 i_ljosi_sogunnar_000046 68 00:25:30.94 8.192 0.15 raleigh beitti gíslatökuliðið ýmsum aðferðum til að reyna að koma hreyfingu á málin oft í óþökk félaga þeirra í flugskýlinu -i_ljosi_sogunnar_000046-0069-00:25:4592-00:00:1770 i_ljosi_sogunnar_000046 69 00:25:45.92 17.664 0.02 meðal annars settu þeir upp stóra hátalara fyrir utan aðalbyggingu búgarðsins hátalarna átti að nota til að koma skilaboðum til safnaðarins en alríkislögreglumenn notuðu þá til að spila tónlist og hávaða að næturlagi til að reyna að trufla og draga þrek úr þeim innandyra -i_ljosi_sogunnar_000046-0073-00:26:5282-00:00:0782 i_ljosi_sogunnar_000046 73 00:26:52.82 7.808 0.16 kóreskar í sömu mynt með því að setja líka hátalara og spila fyrir ben upptökur af sinni eigin tónlist -i_ljosi_sogunnar_000046-0074-00:27:0748-00:00:2528 i_ljosi_sogunnar_000046 74 00:27:07.48 25.344 0.21 þá tóku almennilegu menn til við að slökkva á rafmagninu á kartúm ekkert af þessu virtist bíta á kóreska hann átti áfram í stöðugum samræðum við samningamennina í síma það vildi helst ræða biblíutúlkanir sínar eða eigin ævi sem hann sagði samningamönnunum talsvert frá en þeir komust ekkert nær því að tala að ná að leggja niður vopn -i_ljosi_sogunnar_000046-0076-00:28:0096-00:00:3432 i_ljosi_sogunnar_000046 76 00:28:00.96 34.304 0.41 allstaðar á opnaðist má sjá kúrsa á gólfi í gráleitu herbergi hlýrabol og stuttklipptur við hliðina á honum stendur svartur rafmagnsgítar uppi vegg koresh talar til samningamannanna og fyrrum víðan völl hann dregur líka fram nokkur af börnum sínum og kynnir þau soninn stærstur star og svo framvegis varðaði -i_ljosi_sogunnar_000046-0077-00:28:4160-00:00:0908 i_ljosi_sogunnar_000046 77 00:28:41.60 9.088 0.4 en það gerðist ekkert meira stöðugar símasamræður koresh og samningamanna leystu ekkert nanana ekki heldur -i_ljosi_sogunnar_000046-0079-00:29:3602-00:00:1998 i_ljosi_sogunnar_000046 79 00:29:36.02 19.968 0.17 af og til komu einhverjir út koresh leyfði alls ellefu fullorðnum fylgismönnum sínum að fara að þeirra eigin sögn áttu þau að reyna að semja við veraldleg yfirvöld fyrir utan en flestir flóttamennirnir voru teknir höndum af alríkislögreglunni og færðir í fangageymslur þar sem þeir fengu að dúsa næstu daga og vikur -i_ljosi_sogunnar_000046-0080-00:29:5702-00:00:1956 i_ljosi_sogunnar_000046 80 00:29:57.02 19.584 0.43 samningamönnunum til undrunar voru flestir þeirra sem komu út enn fullvissir um ágæti kóreskan gáfu og yfirvofandi dómsdag enskilda þetta enn ekki hvort kóreskri brjálæðingur eða loddari sama hvað þá var hann allavega greinilega nógu andskoti sannfærandi -i_ljosi_sogunnar_000046-0081-00:30:2160-00:00:4686 i_ljosi_sogunnar_000046 81 00:30:21.60 46.848 0.27 það voru ekki bara samningamennirnir sem gagnrýndu herskáa taktík gíslatökuliðsins óhljóðin og nansen að þegar leið á umsátrið dagar liðu og vikur og bandarískir fjölmiðlar fylgdust vitaskuld öllum með óþreyju höfðu allnokkrir fræðimenn samband við alríkislögregluna sérfræðingar í sértrúarsöfnuðum og kristinni heimsendatrú þeir reyndu öðru fremur að koma efnum í skilning um það að skriðdrekarnir og þungavopnin sem þeir væru að raða upp fyrir utan matkal óhljóðin og allt þetta þetta gerði ekki annað en að ýta undir sannfæringu safnaðarins um að heimsendir væri í nánd og þau að verða vitni að og taka þátt í harðvítugum lokabardaga hins góða og hins illa -i_ljosi_sogunnar_000046-0083-00:31:3128-00:00:1972 i_ljosi_sogunnar_000046 83 00:31:31.28 19.712 0.12 arabanna þessar klukkustundir skiluðu litlu ef eitthvað varð kóreskar erfiðari og óútreiknanlegri hann fór að tala enn meira um skipanir frá guði að sitja sem fastast á búgarðinum og um sjálfan sig sem ef ekki son guðs þá að minnsta kosti aftakan -i_ljosi_sogunnar_000046-0084-00:31:5178-00:00:1462 i_ljosi_sogunnar_000046 84 00:31:51.78 14.592 0.18 áhyggjurnar af velferð barnanna og annarra fylgismanna inni á matarbakkar urðu meiri og sömuleiðis pressan á fbi úgandískum yfirvöldum og ekkert bólaði á boðuðu riti kóreu innsiglin sjö -i_ljosi_sogunnar_000046-0085-00:32:0692-00:00:0710 i_ljosi_sogunnar_000046 85 00:32:06.92 7.04 0.0 raddirnar innan alríkislögreglunnar í bandaríska stjórnkerfinu og bara úti í þjóðfélaginu urðu háværari -i_ljosi_sogunnar_000046-0086-00:32:1450-00:00:0418 i_ljosi_sogunnar_000046 86 00:32:14.50 4.096 0.31 það yrði að fara að gera eitthvað ekki annað ruby og ekki annað -i_ljosi_sogunnar_000046-0089-00:33:0730-00:00:2272 i_ljosi_sogunnar_000046 89 00:33:07.30 22.784 0.2 á endanum var samþykkt á æðstu stöðum af dómsmálaráðherranum janet trompi var að varpa táragasi inn í aðalbyggingu matkal ar sem ríflega áttatíu níutíu fylgismenn dicht í von um að þeir annaðhvort flýðu eða yrðu svo máttvana að hægt væri að afvopnað handtaka og bjarga börnum og öðrum sakleysingjum -i_ljosi_sogunnar_000046-0090-00:33:3056-00:00:2120 i_ljosi_sogunnar_000046 90 00:33:30.56 21.248 0.15 þetta var umdeilt plan vægast sagt en hvað annað var hægt að gera það leið og beið og það var komið fram í miðjan apríl umsátrið hafði staðið í fimmtíu daga fimmtíu dagar af skriðdrekum fyrir utan fimmtíu dagar af símtölum og predikunum fimmtíu dagar af íbúarnir gekk -i_ljosi_sogunnar_000046-0091-00:33:5568-00:00:4298 i_ljosi_sogunnar_000046 91 00:33:55.68 43.008 0.18 janissarar til um tveggja mánaða skrifaði loksins undir um miðjan apríl annað áhlaup og búgarðinn kenndan við montana sínum skriðdrekum og táragasi strax morguninn eftir rétt fyrir klukkan sex monju níutíu og þrjú á fimmtugasta og fyrsta degi umsátursins kallaði leiðtogi aðgerða hjá flavio vantar í gegnum hátalarakerfið að gefast upp það ætti að dæla táragasi inn í byggingu þeirra -i_ljosi_sogunnar_000046-0092-00:34:4190-00:00:0990 i_ljosi_sogunnar_000046 92 00:34:41.90 9.984 0.27 skriðdreka var svo ekið alveg upp að aðalbyggingu ankarabúa drekinn gat á vegg og brasilía -i_ljosi_sogunnar_000046-0093-00:35:0080-00:00:1640 i_ljosi_sogunnar_000046 93 00:35:00.80 16.384 0.17 í gegnum hátalarana lýsti leiðtogi aðgerða því hvernig táragasið myndi gegnsýra alla bygginguna og allt þar inni þetta væri ekki önnur vopnuð árás en komið ykkur út í tekinn -i_ljosi_sogunnar_000046-0094-00:35:3232-00:00:0932 i_ljosi_sogunnar_000046 94 00:35:32.32 9.344 0.13 en það komu engir út sama hvað dælt var af gasi innandyra settu davíðssinnarnir upp gasgrímur og leituðu skjóls í steinsteyptum kjallara byggingarinnar -i_ljosi_sogunnar_000046-0095-00:35:4252-00:00:0838 i_ljosi_sogunnar_000046 95 00:35:42.52 8.32 0.17 liðu sex klukkustundir klukkan var orðin sjö mínútur yfir tólf á hádegi þegar eftirmenn tóku fyrst eftir logunum -i_ljosi_sogunnar_000046-0096-00:35:5150-00:00:0430 i_ljosi_sogunnar_000046 96 00:35:51.50 4.352 0.17 var kviknað í búgarðinum að því er virtist á þremur mismunandi stöðum -i_ljosi_sogunnar_000046-0097-00:36:0056-00:00:0912 i_ljosi_sogunnar_000046 97 00:36:00.56 9.088 0.35 það var hvasst þennan morgun í öruggri fjarlægð fylgdust penni skelfingu lostnir með eldinum breiðast út um bygginguna og leifturhraða -i_ljosi_sogunnar_000046-0098-00:36:1542-00:00:1040 i_ljosi_sogunnar_000046 98 00:36:15.42 10.368 0.06 en það kom enginn út eftir um tuttugu mínútur var slökkviliðið í og komið á vettvang en þá var það þegar um seinan byggingin var alelda og þakið var að hrynja -i_ljosi_sogunnar_000046-0099-00:36:2642-00:00:0458 i_ljosi_sogunnar_000046 99 00:36:26.42 4.608 0.23 enginn var rústir einar minna en klukkustund eftir að eldsins var fyrst vart -i_ljosi_sogunnar_000046-0100-00:36:3828-00:00:0624 i_ljosi_sogunnar_000046 100 00:36:38.28 6.144 0.31 og sex davíðssinnar létu lífið í brunanum þar á meðal leiðtoginn david horfir -i_ljosi_sogunnar_000046-0101-00:36:4818-00:00:0744 i_ljosi_sogunnar_000046 101 00:36:48.18 7.424 0.06 líkamsleifar í brunarústunum voru rannsakaðar kom svo í ljós að um tuttugu davíðssinnar höfðu verið skotnir til bana -i_ljosi_sogunnar_000046-0103-00:37:0102-00:00:0550 i_ljosi_sogunnar_000046 103 00:37:01.02 5.504 0.17 einhverjir hafi ákveðið að hlífa ástvinum sínum og börnum við þjáningar loganna -i_ljosi_sogunnar_000046-0104-00:37:1096-00:00:1660 i_ljosi_sogunnar_000046 104 00:37:10.96 16.64 0.23 harkaleg framganga fbi í lokaatlögunni að karlar nítján hundruð níutíu og þrjú hefur sætt mikilli gagnrýni í gegnum árin það var alls ekki sjálfsagt að grípa til þessara aðgerða að reyna að svæla davíðssinnana út með svo ágengum hætti -i_ljosi_sogunnar_000046-0105-00:37:2852-00:00:1292 i_ljosi_sogunnar_000046 105 00:37:28.52 12.928 0.28 svo eru margar samsæriskenningar á kreiki sem flestar hverfast um að alríkislögreglan eða bandarísk stjórnvöld hafi af ásetningi kveikt í búgarðinum myrt davíðssinnana köldu blóði -i_ljosi_sogunnar_000046-0106-00:37:4248-00:00:1926 i_ljosi_sogunnar_000046 106 00:37:42.48 19.328 0.14 en treysti maður frásögn yfirvalda varð að þó öfugt voru að líkindum davíðssinnarnir sjálfir sem kveiktu vísvitandi í eigin heimkynnum allir la hafði áður komið fyrir hlerunarbúnaði inni á búgarðinum og upptökum úr honum má heyra safnaðarmenn ræða um bensín og eld og íkveikjur -i_ljosi_sogunnar_000046-0107-00:38:1084-00:00:2376 i_ljosi_sogunnar_000046 107 00:38:10.84 23.68 0.32 flestir sprota davíðssinnar fylgismenn davids létust í brunanum um þrjátíu komust lífs af flest fólk sem hafði yfirgefið harmleikurinn af þeim eru margir enn löngu síðar sannfærðir um að deilur áður vernon hlaðið spámaður guðs eða messías -i_ljosi_sogunnar_000047-0002-00:01:3486-00:00:1776 i_ljosi_sogunnar_000047 2 00:01:34.86 17.664 0.18 en fyrst var það þó hvað var rétt og hvað var rangt á áletruninni á steinminnismerkinu í danir margir gyðingar voru í raun brenndir lifandi í bænum og hver var að verki hvað gerðist í raun og veru í vaninn hundruð fjörutíu og eitt -i_ljosi_sogunnar_000047-0003-00:01:5956-00:00:2320 i_ljosi_sogunnar_000047 3 00:01:59.56 23.168 0.16 árið tvö þúsund kom út bók í póllandi eftir pólskan sagnfræðing jan gross prófessor við prinsins í bandaríkjunum bókin nágrannar neyslu er stutt en snertir á mörgu í pólskri sögu og sögu gyðinganna í póllandi aðallega fjallar hún þó um vanari sem þar urðu tíunda júlí nítján hundruð fjörutíu og eitt -i_ljosi_sogunnar_000047-0005-00:03:0310-00:00:2508 i_ljosi_sogunnar_000047 5 00:03:03.10 25.088 0.25 jangos vitnar í bók sinni vitnisburð súlur wasersztein gyðings frá vanir því í stríðslok vasast dagsins tíunda júlí að vísu ekki alla með eigin augum hann var í felum í næsta bæ enda komust fáir gyðingar lifandi frá vafninsjurtum við frásagnir vitna sem fóru í bænum þennan júlídag -i_ljosi_sogunnar_000047-0007-00:03:4358-00:00:0570 i_ljosi_sogunnar_000047 7 00:03:43.58 5.76 0.13 hún var óheyrilega þung en í barsmíðar regnið voru gyðingarnir þvingaðir til að bera hana -i_ljosi_sogunnar_000047-0008-00:03:5582-00:00:0484 i_ljosi_sogunnar_000047 8 00:03:55.82 4.864 0.0 þar var þeim skipað að grafa holu og henda styttunni þar ofan í -i_ljosi_sogunnar_000047-0009-00:04:0104-00:00:0444 i_ljosi_sogunnar_000047 9 00:04:01.04 4.352 0.27 svo var þessum gyðingapiltum slátrað og hent ofan í sömu holu -i_ljosi_sogunnar_000047-0010-00:04:0738-00:00:1964 i_ljosi_sogunnar_000047 10 00:04:07.38 19.712 0.1 dagurinn var rétt að byrja vasast lýsir því að eftir þetta hafi allir aðrir gyðingar í vagni verði dregnir út af heimilum sínum og safnað saman í útjaðri bæjarins konum körlum börnum og gamalmennum helmingi bæjarbúa þar var þeim haldið föstum og við tóku frekari niðurlægingar og barsmíðar -i_ljosi_sogunnar_000047-0011-00:04:3178-00:00:0780 i_ljosi_sogunnar_000047 11 00:04:31.78 7.808 0.11 ungbörn voru drepin í fangi mæðra sinna fólk var barið til bana og neitt til að syngja og dansa -i_ljosi_sogunnar_000047-0012-00:04:4610-00:00:1444 i_ljosi_sogunnar_000047 12 00:04:46.10 14.336 0.16 arðinn blóðugum og niðurbrotnum var smalað inn í hlöðu og hlöðudyrunum læst svo var steinolíu hellt á veggina utanverða og kveikt í eldurinn gleypti bygginguna í sig og enginn komst lífs af -i_ljosi_sogunnar_000047-0013-00:05:0566-00:00:4152 i_ljosi_sogunnar_000047 13 00:05:05.66 41.6 0.3 það voru ekki bara hryllileg örlög gyðinganna í andvana sem gerði það að verkum að nágrannar sagnfræðiprófessorsins jans gross varð fljótlega eftir útgáfu mjög umtöluð bók það var vegna þess hverjir það voru í raun og veru sem söfnuðu gyðingunum í atvinnu þá til að bera lenínstyttu þvert yfir bæinn syngja dansa börðu þá svo og brenndu á inni það voru nefnilega ekki skrifaði greta liðsmenn ss sveitanna eða illmenni úr þýska hernum það voru næstu nágrannar gyðinganna í vaninn helmingurinn pólskir kaþólskir bæjarbúar það sem var umdeilt -i_ljosi_sogunnar_000047-0014-00:05:5444-00:00:1006 i_ljosi_sogunnar_000047 14 00:05:54.44 9.984 0.13 vitnisburði múlasnabaki tuttugasta og þriðja júní nítján hundruð fjörutíu og eitt komu þjóðverjar til bæjarins -i_ljosi_sogunnar_000047-0015-00:06:0490-00:00:0400 i_ljosi_sogunnar_000047 15 00:06:04.90 4.096 0.0 og strax þann tuttugasta og fimmta voru fautar í bænum -i_ljosi_sogunnar_000047-0017-00:06:2044-00:00:0732 i_ljosi_sogunnar_000047 17 00:06:20.44 7.296 0.19 fleiri fötum og léku á harmónikka og flutu til að yfirgnæfa öskur gyðinga kvenna og barna -i_ljosi_sogunnar_000047-0018-00:06:3538-00:00:0770 i_ljosi_sogunnar_000047 18 00:06:35.38 7.808 0.33 morguninn tíunda júlí nítján hundruð fjörutíu og eitt komu átta gestapó enn í bæinn og funduðu með bæjaryfirvöldum -i_ljosi_sogunnar_000047-0019-00:06:4388-00:00:0432 i_ljosi_sogunnar_000047 19 00:06:43.88 4.352 0.27 þegar gestapó spurði hvað þeir ætluðust fyrir með gyðingana í bænum -i_ljosi_sogunnar_000047-0021-00:06:5342-00:00:1022 i_ljosi_sogunnar_000047 21 00:06:53.42 10.24 0.15 þegar þjóðverjar stungu upp á að þyrma einni fjölskyldu úr hverri starfsstétt sagði trésmiðurinn bronislaw slyssins en var á fundinum -i_ljosi_sogunnar_000047-0022-00:07:0744-00:00:0470 i_ljosi_sogunnar_000047 22 00:07:07.44 4.736 0.21 verðum að gera út af við þá alla enginn ætti að komast lífs af -i_ljosi_sogunnar_000047-0024-00:07:2284-00:00:1656 i_ljosi_sogunnar_000047 24 00:07:22.84 16.64 0.33 í heimildarmyndinni lekann og fimm segir tólin örfárra gyðinga sem komst lífs af frá efni á því þegar kaþólskur vinur hans varð vitni að sama leynilega fundi bæjaryfirvalda og þjóðverjanna -i_ljosi_sogunnar_000047-0025-00:07:3996-00:00:2070 i_ljosi_sogunnar_000047 25 00:07:39.96 20.736 0.38 janissaranna súsana heyrði hvað þeir töluðu og sagði mér það svona heyrðum það er komið að endalokum gyðinganna á morgunbænir hann sagði að það væri verið að safna bensíni -i_ljosi_sogunnar_000047-0026-00:08:0112-00:00:1394 i_ljosi_sogunnar_000047 26 00:08:01.12 13.952 0.22 við fórum öll fjölskyldan úr bænum um morguninn ég sagði þeim að það ætti að myrða gyðinga á morgun brenna risið bara aftur -i_ljosi_sogunnar_000047-0027-00:08:1548-00:00:0486 i_ljosi_sogunnar_000047 27 00:08:15.48 4.864 0.18 en ef eitthvað gerist og við erum hér drepa okkur öll -i_ljosi_sogunnar_000047-0028-00:08:2700-00:00:1758 i_ljosi_sogunnar_000047 28 00:08:27.00 17.664 0.3 árið nítján hundruð fjörutíu og níu var réttað í héraðsdómstólnum í vona að er borg norðaustur póllandi ekki langt frá en yfir tuttugu og einum karlmanni frá danskir voru um að hafa myrt fjölda gyðinga í bænum tíunda júlí nítján hundruð fjörutíu og eitt -i_ljosi_sogunnar_000047-0029-00:08:4542-00:00:1824 i_ljosi_sogunnar_000047 29 00:08:45.42 18.304 0.32 stríðinu var lokið og kommúnistar voru komnir til valda í póllandi rannsóknin og réttarhöldin voru byggð að hluta til á vitnisburði múlasnarekar yfir þeim ákærðu og fólki sem komst til lífsreglur fólki í bænum -i_ljosi_sogunnar_000047-0032-00:09:3534-00:00:0396 i_ljosi_sogunnar_000047 32 00:09:35.34 3.968 0.0 hann sagði mér það sjálfur þegar hann var að koma ofninum okkar fyrir -i_ljosi_sogunnar_000047-0033-00:09:4054-00:00:1396 i_ljosi_sogunnar_000047 33 00:09:40.54 13.952 0.19 ákærður á aldrinum tuttugu og sjö til sextíu og fjögurra ára þar venjulegir létu vaninn þeir voru flestir bændur eða vinnumenn svo voru tveir skósmiðir tveir lásasmiðir múrari trésmiður bréfberi og embættismaður -i_ljosi_sogunnar_000047-0034-00:09:5520-00:00:0836 i_ljosi_sogunnar_000047 34 00:09:55.20 8.448 0.0 þeir höfðu þegar játað margir hverjir í yfirheyrslum lögreglu að hafa tekið þátt í því sem gerðist í þorpinu tíunda júlí átta árum fyrr -i_ljosi_sogunnar_000047-0035-00:10:0616-00:00:0618 i_ljosi_sogunnar_000047 35 00:10:06.16 6.144 0.25 sagði að bæjarstjóri í eton væri að hvetja fólk til að safna gyðingunum saman á markaðstorginu -i_ljosi_sogunnar_000047-0037-00:10:2290-00:00:0696 i_ljosi_sogunnar_000047 37 00:10:22.90 6.912 0.2 síðan smöluðu við þeim öllum með styttuna út úr bænum og í hlöðuna hans barnsfingri -i_ljosi_sogunnar_000047-0038-00:10:3350-00:00:1116 i_ljosi_sogunnar_000047 38 00:10:33.50 11.136 0.32 skraddarar þeim fáu gyðingum sem komst lífs af af markaðstorginu í daninn daginn hann sagðist hafa séð fáa þjóðverja en marga pólverja -i_ljosi_sogunnar_000047-0039-00:10:4726-00:00:0342 i_ljosi_sogunnar_000047 39 00:10:47.26 3.456 0.2 ég var á miðju torginu og var látinn reyta arfa -i_ljosi_sogunnar_000047-0040-00:10:5138-00:00:0560 i_ljosi_sogunnar_000047 40 00:10:51.38 5.632 0.06 þá voru margir sem stóðu vörð fyrir hvern gyðing voru örugglega fimm mann sem stóðu vörð -i_ljosi_sogunnar_000047-0042-00:11:0762-00:00:0770 i_ljosi_sogunnar_000047 42 00:11:07.62 7.68 0.1 ég heyrði tvær pólska konur sem gengu eftir götunni segja við verðum að passa að það verði enginn vitni eftir -i_ljosi_sogunnar_000047-0044-00:11:5434-00:00:2650 i_ljosi_sogunnar_000047 44 00:11:54.34 26.496 0.17 pólland kommúnismans var kannski ekki helst þekkt fyrir vandvirkt réttlátt réttarkerfi réttarhöldin sjálf tóku svo bara einn dag allir sakborningar neituðu sök fyrir dómi jafnvel þeir sem höfðu talað fjálglega um ódæðisverk sín í yfirheyrslum lögreglu og sögðust allir sem einn hafa hvergi verið nærri þegar morðin voru framin allir uppteknir við sín daglegu störf smíði bústörf bílaviðgerðir -i_ljosi_sogunnar_000047-0045-00:12:2170-00:00:1748 i_ljosi_sogunnar_000047 45 00:12:21.70 17.536 0.28 lokum voru þó ellefu af tuttugu og einum pólskum sakborningi sakfelldir og dæmdir í á bilinu átta til fimmtán ára fangelsi sagt var frá dómnum í pólskum fjölmiðlum en réttarhöldin eða þar sem þar kom fram um glæpinn hryllilega í vanvirða ekki hafa vakið mikla athygli -i_ljosi_sogunnar_000047-0046-00:12:3992-00:00:2102 i_ljosi_sogunnar_000047 46 00:12:39.92 21.12 0.25 sama ár nítján hundruð fjörutíu og níu var minnismerkið í dvalar steinninn úr stöplinum í útjaðri bæjarins settur upp þar sem stóð að gestapó og þjóðverjar höfðu verið að verki í bænum ekki pólskir skósmiðir múrarar bændur og bréfberar eins og höfðu hlotið fangelsisdóma ekki svo löngu áður -i_ljosi_sogunnar_000047-0047-00:13:0764-00:00:1800 i_ljosi_sogunnar_000047 47 00:13:07.64 18.048 0.13 vínar höfðu búið í evans um miðbik sautjándu aldar hlutfall þeirra var oft hátt undir lok nítjándu aldar er áætlaðar gyðingar hafi verið um áttatíu prósent bæjarbúa en á árunum fyrir seinna stríð var hlutfall gyðinga og kaþólskra pólverja orðið nokkurnveginn jafnt gyðingar líklega aðeins fleiri -i_ljosi_sogunnar_000047-0049-00:14:1836-00:00:2502 i_ljosi_sogunnar_000047 49 00:14:18.36 25.088 0.19 aðalandstaðan við stjórnvöld millistríðsáranna einræðisherrann jósefs og eftirmann hans var pólski þjóðarflokkurinn strangkaþólskur og þjóðernissinnaður eins og nafnið benti til flokkurinn kynnti ötullega undir gyðingahatri gyðingum var kennt um allt sem miður fór í póllandi og þeir voru dregnir upp sem svikulir trúvillingar plottandi peningaplokkarar og landráðamenn -i_ljosi_sogunnar_000047-0051-00:15:4722-00:00:2130 i_ljosi_sogunnar_000047 51 00:15:47.22 21.248 0.22 strax um nítján hundruð þrjátíu og sex var orðið alvanalegt að í vagni og nálægum bæjum væru aldnir fjöldafundur og göngur þar sem gyðingum var úthúðað köllin ómuðu burt með gyðingana lemjum gyðinga og kórar sungu guð losaðu pólland við gyðingana þessi frásögn frá nítján hundruð þrjátíu og sjö er dæmigerð -i_ljosi_sogunnar_000047-0052-00:16:1010-00:00:1154 i_ljosi_sogunnar_000047 52 00:16:10.10 11.648 0.05 nítjánda ágúst á markaði í þorpinu snjófokinu kaupmennirnir hrópandi gyðinga til palestínu og það er ekkert pláss fyrir ykkur í póllandi -i_ljosi_sogunnar_000047-0053-00:16:2218-00:00:0522 i_ljosi_sogunnar_000047 53 00:16:22.18 5.248 0.15 gyðingarnir voru hýddir með svipum og einn var lamin í höfuðið með trump -i_ljosi_sogunnar_000047-0054-00:16:2832-00:00:0794 i_ljosi_sogunnar_000047 54 00:16:28.32 7.936 0.33 sama tíma var eflaust sem gyðingar áttu veltu koll átta kornsins sundur og reið tígri -i_ljosi_sogunnar_000047-0055-00:16:3806-00:00:0864 i_ljosi_sogunnar_000047 55 00:16:38.06 8.576 0.22 við slíka orðræðu og í slíku umhverfi fordóma og haturs íbúar í vaninn sem sé búið í nærri áratug þegar morðin voru framin -i_ljosi_sogunnar_000047-0057-00:17:2718-00:00:2310 i_ljosi_sogunnar_000047 57 00:17:27.18 23.04 0.12 í hamaganginum í upphafi stríðsins er kannski skiljanlegt að einhverjir hafi ruglast þannig þýskir hermenn í danir sig um stund haustið þrjátíu og níu þó svo að þetta svæði allt hafi samkvæmt samningi þjóðverja og sveitanna átta tilheyra moskvu þegar klúðrið kom í ljós eftirlétu þjóðverjar bandamönnum sínum fúslega bæinn og svo við menn tóku við stjórninni í vann -i_ljosi_sogunnar_000047-0058-00:17:5094-00:00:2274 i_ljosi_sogunnar_000047 58 00:17:50.94 22.784 0.23 í ýmissi umfjöllun um lét vani á fyrstu misserum stríðsins sérstaklega frá þeim sem hafa stigið fram til að gagnrýna jan gross og skoðanabræður hans er oft dregin upp sú mynd að gyðingarnir í vagni hafi tekið sovéska innrásarliðinu fagnandi á meðan pólskir bæjarbúar hafi verið uggandi hafi gyðingarnir veifað rauðum fánum himinlifandi -i_ljosi_sogunnar_000047-0059-00:18:1414-00:00:0702 i_ljosi_sogunnar_000047 59 00:18:14.14 7.04 0.12 án efa hafa margir gyðingar andað léttar þegar það voru sovétmenn sem komu en ekki þýskir nasistar -i_ljosi_sogunnar_000047-0060-00:18:2158-00:00:1912 i_ljosi_sogunnar_000047 60 00:18:21.58 19.072 0.26 einhverjir gengu í bolsévíkaflokkinn og fengu vinnu hjá hernámsyfirvöldum og einhverjir gyðingar í étnir og öðrum bæjum þarna í nágrenninu gengu erinda sovésku öryggislögreglunnar en klónum nágranna sína eða hjálpuðu til þegar nágrannar voru teknir höndum og sendir í útlegð til berjum -i_ljosi_sogunnar_000047-0061-00:18:4130-00:00:2604 i_ljosi_sogunnar_000047 61 00:18:41.30 25.984 0.21 en þetta gerðu líka pólskir bæjarbúar á það verður að leggja áherslu þúsundir íbúa á þessum slóðum voru sendir til síberíu fyrir litlar sem engar sakir og þar á meðal voru bæði pólverjar og gyðingar og bæði pólverjar og gyðingar höfðu samvinnu við svitinn engu að síður fengu gyðingar einir það orð á sig að hafa hagað sér sérstaklega sviksamlega á sovétmanna -i_ljosi_sogunnar_000047-0062-00:19:1402-00:00:1124 i_ljosi_sogunnar_000047 62 00:19:14.02 11.264 0.2 í vanir ekki eini bærinn í póllandi þar sem gyðingar hlutu hryllileg örlög svipaðir atburðir gerðust víðsvegar um austanvert pólland eftir að soviet og eitt -i_ljosi_sogunnar_000047-0063-00:19:2578-00:00:2150 i_ljosi_sogunnar_000047 63 00:19:25.78 21.504 0.11 þetta var eins og eftir formúlu þjóðverjarnir fengu pólska þorpsbúa og sveitunga til að ganga erinda sinna safna saman nágrönnum sínum gyðingunum niðurlægja og með því að láta þá reyta arfa syngja og dansa bera styttur og setja á svið útfarir óvinanna leníns og stalín svo fólkið myrt gjarnan brennt inni í hlöðum -i_ljosi_sogunnar_000047-0065-00:20:2014-00:00:2834 i_ljosi_sogunnar_000047 65 00:20:20.14 28.288 0.09 það voru vissulega þýskir nasistar sem héldu um stjórnartaumana í póllandi og báru lokaábyrgðina þetta var nefnilega allt hluti af ákveðinni formúlu eða áætlun sem sfinxinn reinhard hatri hafði mótað des hefur verið kallaður arkitekt helfararinnar og ber ábyrgð á mörgum af helstu grimmdarverkum nasista svo kaldrifjaður og jafnvel adolf hitler lýsti honum sem manninum með járnhjartað -i_ljosi_sogunnar_000047-0067-00:21:4320-00:00:2678 i_ljosi_sogunnar_000047 67 00:21:43.20 26.752 0.12 angra olli miklu fjaðrafoki þegar hún kom út í póllandi viðbrögðin úr misjöfn margir fögnuðu því að pólverjar myndu loksins horfast í augu við eitthvað það erfiðasta og myrkasta í sögu sinni fáar þjóðir fóru eins illa út úr seinni heimsstyrjöld og pólverjar en það þýðir auðvitað ekki að allir pólverjar hafi eingöngu verið fórnarlömb og glæpir eins og vanvirða að koma fram í dagsljósið -i_ljosi_sogunnar_000047-0068-00:22:1064-00:00:2004 i_ljosi_sogunnar_000047 68 00:22:10.64 20.096 0.36 en bókin mætti líka fljótt harðri andstöðu mjög harðri gross ar svo gott sem úthrópaður landráðamaður af mörgum pólverjum fyrir að dirfast að halda því fram að pólverjar bæru ábyrgð á fjöldamorðunum lét vafninsjurtum og bók gross fylgdi flóð af greinum leiðurum og fleiri bókum -i_ljosi_sogunnar_000047-0069-00:22:3382-00:00:2096 i_ljosi_sogunnar_000047 69 00:22:33.82 20.992 0.23 annaðhvort héldu gagnrýnendur því fram að gestapó menn hefðu alfarið verið að verki eða þá að pólverjarnir hefðu allir verið neyddir af þýskum yfirvöldum til þess að hryllilega verknaðar alls enginn drifinn áfram af gömlu hatri eða gróðahyggju því auðvitað köstuðu pólskir íbúar vani inn sinni á eigur gyðinganna eftir að búið var að brenna þá -i_ljosi_sogunnar_000047-0071-00:23:5252-00:00:2312 i_ljosi_sogunnar_000047 71 00:23:52.52 23.168 0.4 arabískan hinna stofnendum gata við borað sem hóf göngu sína nítján hundruð áttatíu og níu sem málgagn verkalýðsfélagsins sögufræga samstöðu eða solidarnosc er nú eitt af virtustu stórblöðum póllands hún gaf út tvö þúsund og fjögur sín eigin dansskemmtanir inn og þögnin -i_ljosi_sogunnar_000047-0072-00:24:1614-00:00:4236 i_ljosi_sogunnar_000047 72 00:24:16.14 42.368 0.17 bókin sem hefur hlotið fjölda verðlauna er afrakstur ítarlegrar rannsóknarvinnu hún er nokkuð óvenjuleg að því leyti að með fylgir frásögn bikont af rannsóknarferlinu einskonar dagbók þar sem hún rekur það hvernig hún kemst smátt og smátt að meiru um atburði dagsins tíunda júlí nítján hundruð fjörutíu og eitt dansleiki hvernig hún rekst á hermenn á fætur öðrum það voru ekki margir sem vildu tala við hana sér í lagi í vafninsjurtum og skelltu á hana þegar í ljós kom að hún annar sjálf af gyðingaættum margir vildu frekar ræða um glæpi og sviksemi gyðinga á tímum sovéska hernámsins -i_ljosi_sogunnar_000047-0073-00:24:5892-00:00:1122 i_ljosi_sogunnar_000047 73 00:24:58.92 11.136 0.12 við tókst á endanum að ræða við býsna marga og komast að ýmsu bók hennar fyllir verulega í mynd gross af atburðunum í veðrinu eftirlifandi vitna -i_ljosi_sogunnar_000047-0074-00:25:1062-00:00:1602 i_ljosi_sogunnar_000047 74 00:25:10.62 16.0 0.37 hún talar meðal annars við pólverjann stanislaw ramotowski sem var tuttugu og sjö ára nítján hundruð fjörutíu og eitt að nálgast nírætt þegar borið hann fjölskylda hans átti myllu við bæinn radíkal frá tafir sem svipaðir atburðir gerðust -i_ljosi_sogunnar_000047-0076-00:25:4452-00:00:0636 i_ljosi_sogunnar_000047 76 00:25:44.52 6.4 0.16 fólk úr þorpunum í sveitinni ætlar að safnast saman og gera það sama og þeir gerðu í vasa gær -i_ljosi_sogunnar_000047-0079-00:26:1062-00:00:0954 i_ljosi_sogunnar_000047 79 00:26:10.62 9.472 0.3 fenginn voru nágrannar ramatowskis og góðir kunningjar kannski ekki síst vegna þess að hann hafði lengi haft augastað á yngri dóttur þeirra rækilegur -i_ljosi_sogunnar_000047-0080-00:26:2060-00:00:3840 i_ljosi_sogunnar_000047 80 00:26:20.60 38.4 0.24 það var auðvitað alls ekki svo að allir pólverjar á þessum slóðum væru óðir og uppvægir að myrða gyðinga stanislaw ramatowski átti eftir að leggja líf sitt í hættu við að koma finkelszteinunum undan lýðnum og faldi þau í korngeymslu og bóndabæ fjölskyldu sinnar eftir nokkrar vikur í felum var svo einhver annar nágranni líklega sem sveitunum þjóðverja ramatowski tókst loks aðeins að bjarga yngri dótturinni raka lifðu stríðið og giftu sig hún lét skíra sig til kristni og tók upp nafnið marianna öll fjölskylda hennar lést í útrýmingarbúðunum í rabin -i_ljosi_sogunnar_000047-0081-00:27:0690-00:00:1800 i_ljosi_sogunnar_000047 81 00:27:06.90 17.92 0.3 það var fleira gott fólki andvana antonina vissi kofa á tuttugu og fimm ára faldi á heimili sínu og fjölskyldu sinnar og bjargaði þannig lífi sjö gyðinga danir á meðal voru þeir súfistanna ole sem við höfum heyrt af hér -i_ljosi_sogunnar_000047-0082-00:27:2598-00:00:2846 i_ljosi_sogunnar_000047 82 00:27:25.98 28.416 0.37 metingurinn segir hún frá í viðtali í myndinni legacy vanist þúsund og ellefu veitti sjaldan viðtöl og vildi lítið tala um hetjunnar upp komst um björgunina í stríðslok réðust sex nágrannar hennar intelligensíunni fyrir að hafa bjargað gyðingum -i_ljosi_sogunnar_000047-0083-00:28:0270-00:00:1848 i_ljosi_sogunnar_000047 83 00:28:02.70 18.432 0.22 eftir alla athyglina sem bóksali fyrirskipaði pólska þingið í júlí tvö þúsund rannsókn á atburðunum í daninn sá pólska þjóðarminningarstofnunin stofnun sem var sett á fót ekki löngu áður til að halda utanum og rannsaka glæpi nasista í póllandi á styrjaldarárunum -i_ljosi_sogunnar_000047-0084-00:28:2174-00:00:2256 i_ljosi_sogunnar_000047 84 00:28:21.74 22.656 0.12 á tveimur árum töluðu útsendarar stofnunarinnar við hundrað og ellefu vitni í póllandi í bandaríkjunum í ísrael og rannsökuðu gögn á skjalasöfnum víða um pólland í þýskalandi og ísrael í maí tvö þúsund og eitt grófu þeir í jörð á svæðinu þar sem hlaðan hafði staðið hlaðan þar sem sagt var að gyðingarnir lét vatni höfðu verið brenndir inn í -i_ljosi_sogunnar_000047-0085-00:28:4532-00:00:1614 i_ljosi_sogunnar_000047 85 00:28:45.32 16.128 0.42 fundu þeir grafna lenínstyttuna sem niðurlægðir gyðingar höfðu verið látnir bera og vissulega fundu þeir líkamsleifar samkvæmt lokaniðurstöðu leit út fyrir að þar sem hlaðan stóð lægju líkamsleifar á bilinu þrjú hundruð til fjögur hundruð manns -i_ljosi_sogunnar_000047-0086-00:29:0782-00:00:1996 i_ljosi_sogunnar_000047 86 00:29:07.82 19.968 0.09 í lokaskýrslu sem þjóðarminningarstofnunin færði pólska þinginu stendur svart á hvítu að gerendur í fjöldamorðinu í vagni hafi verið almennir pólskir bæjarbúar ferðalegi afgerandi hlutverk í glæpnum þótt vissulega hefðu þjóðverjar ráðið lögum og lofum í bænum og þannig borið lokaábyrgð á voðaverkunum -i_ljosi_sogunnar_000047-0087-00:29:2822-00:00:1308 i_ljosi_sogunnar_000047 87 00:29:28.22 13.056 0.08 að minnsta kosti fjörutíu pólskir karlmenn hafi tekið þátt í sjálfum fjöldamorðunum flestir aðrir pólskir bæjarbúar sýndu það sem þjóðarminningarstofnunin kallaði og harmaði algjört aðgerðarleysi -i_ljosi_sogunnar_000047-0088-00:29:4260-00:00:1334 i_ljosi_sogunnar_000047 88 00:29:42.60 13.312 0.25 væri ólíklegt hélt stofnunin fram að sextán hundruð gyðingar höfðu verið myrtir evans og grófa og eins og stóð árum saman á minnismerkinu við bæinn um þrjú hundruð fjörutíu væri nærri lagi -i_ljosi_sogunnar_000047-0089-00:29:5636-00:00:1580 i_ljosi_sogunnar_000047 89 00:29:56.36 15.744 0.15 nokkrir tugir eða mögulega hundrað gyðingar hafi komist lífs af þeir voru flestir geymdir í gettói í heimabæ sínum þangað til í nóvember nítján hundruð fjörutíu og tvö þegar þeir voru fluttir burt og enduðu flestir ævina í útrýmingarbúðunum treblinka -i_ljosi_sogunnar_000047-0090-00:30:1926-00:00:1650 i_ljosi_sogunnar_000047 90 00:30:19.26 16.512 0.13 bækur krókum æðum þær einblína í raun aðeins á þennan eina atburð fjöldamorðin nýja vagninum nálægum þorpum þó svo að vitað sé að gyðingar hafi verið á svipaðan hátt í fleiri þorpum og bæjum í póllandi og stríðsárunum -i_ljosi_sogunnar_000047-0091-00:30:3720-00:00:3608 i_ljosi_sogunnar_000047 91 00:30:37.20 35.968 0.32 tvö þúsund og ellefu af annar pólskur sagnfræðingur jan grabowski prófessor við háskólann oftan út bók sem á ensku nefnist hunt forðuðu um fyrirbæri sem á þýsku var kallað judenjagd gyðingaveiðin nítjánhundruð fjörutíu og tvö fóru nasistar að huga að endanlegri lausn á gyðingavandanum með manninn með járnhjartað reinhard hatri við teikniborðið og þeir fóru að leggja niður gettóin þar sem ótal gyðingar höfðu fengið að dúsa og senda þá í fanga og útrýmingarbúðir eins og treblinka og ársins -i_ljosi_sogunnar_000047-0092-00:31:1430-00:00:2690 i_ljosi_sogunnar_000047 92 00:31:14.30 27.008 0.15 í ringulreiðinni sem þessu fylgdi tókst einhverjum gyðingum að sleppa úr klóm nasista og fara í felur annað hvort innan um pólskan almenning eða í skógum en fæstum tókst að leynast lengi margir voru sviknir eins og fjölskylda rakhine stein í fylgsni sínu í korngeymslunni í radovans eftir uppi af pólskum nágrönnum sínum og færðir í hendur þjóðverja sem var auðvitað dauðadómur -i_ljosi_sogunnar_000047-0093-00:31:4720-00:00:3302 i_ljosi_sogunnar_000047 93 00:31:47.20 33.024 0.15 krakkar á þriggja ára rannsóknarvinnu í pólskum þýskum og ísraelskum skjalasöfnum eins og hann lýsir voru gyðingaveiðarnar skipulagðar og kerfisbundnar þjóðverjar höfðu umsjón með aðgerðum en flestir þátttakendur veiðimennirnir voru pólverjar fóru lögreglu og slökkviliðismenn uppljóstrarar og almennir þorpsbúar sem fóru í eftirlitsferðir um nágrenni sitt að næturlagi í leit að gyðingum þetta var svo þéttur vefur skrifar gabbað gyðingum var gert nær ómögulegt að komast undan -i_ljosi_sogunnar_000047-0094-00:32:2128-00:00:2496 i_ljosi_sogunnar_000047 94 00:32:21.28 24.96 0.16 sem vakti fyrir pólverjunum sem tóku þátt í þessum dapurlega leik virðist helst hafa verið gróðavon þjóðverjar lofuðu veglegum verðlaunum fyrir hvern gyðing þau voru að minnsta kosti vegleg í augum stríðshrjáðra fátæklinga í sveitum póllands fólk girntist og eigur nágranna sinna grabowski vitnar í dagbók stanislaws einskonar frá bengalar póllandi -i_ljosi_sogunnar_000047-0095-00:32:4758-00:00:0762 i_ljosi_sogunnar_000047 95 00:32:47.58 7.68 0.11 ástandið var enn sorglega af því að morðin voru ekki bara verk þjóðverja og úkraínska og latneska aðstoðarmanna þeirra -i_ljosi_sogunnar_000047-0096-00:32:5586-00:00:0510 i_ljosi_sogunnar_000047 96 00:32:55.86 5.12 0.08 það var ljóst að okkar ástkæru lögreglumenn myndu taka þátt í slátrun -i_ljosi_sogunnar_000047-0097-00:33:0576-00:00:0420 i_ljosi_sogunnar_000047 97 00:33:05.76 4.224 0.17 en svo reyndust venjulegir pólverjar sjálfboðaliðar líka að taka þátt í inni -i_ljosi_sogunnar_000047-0100-00:33:3776-00:00:0492 i_ljosi_sogunnar_000047 100 00:33:37.76 4.992 0.2 en hennar okkar hafa þegar fengið augastað á auðæfum gyðinganna -i_ljosi_sogunnar_000047-0101-00:33:4572-00:00:0766 i_ljosi_sogunnar_000047 101 00:33:45.72 7.68 0.24 en fólk er þegar farið að skrifa bréf og biðja um húðina verslanir gyðinga verkaði og landareignir -i_ljosi_sogunnar_000047-0103-00:33:5858-00:00:0568 i_ljosi_sogunnar_000047 103 00:33:58.58 5.632 0.25 ég vonum að fá launin sem þjóðverjar buðu vodka sykur kartöflu olíu -i_ljosi_sogunnar_000047-0104-00:34:1404-00:00:1218 i_ljosi_sogunnar_000047 104 00:34:14.04 12.16 0.29 sem minnki sjálfur slapp ekki undan veiðimönnunum hann lést nítján hundruð fjörutíu og þrjú í útrýmingarbúðunum í madagaskar fannst í ruslahaugi þegar somner síðar -i_ljosi_sogunnar_000047-0105-00:34:2740-00:00:0648 i_ljosi_sogunnar_000047 105 00:34:27.40 6.528 0.42 veiðimennirnir sjálfir skyldu líka eftir sig vitnisburði þessi hluti af veiðisveit slökkviliðsmanna -i_ljosi_sogunnar_000047-0107-00:34:4346-00:00:0468 i_ljosi_sogunnar_000047 107 00:34:43.46 4.608 0.17 losuðu almennilega á gyðingunum og fóru svo með þá til pólsku lögreglunnar -i_ljosi_sogunnar_000047-0108-00:34:4910-00:00:0400 i_ljosi_sogunnar_000047 108 00:34:49.10 3.968 0.0 dögum síðar var náð í okkur til að gefa skýrslu hjá gestapó -i_ljosi_sogunnar_000047-0109-00:35:0310-00:00:2024 i_ljosi_sogunnar_000047 109 00:35:03.10 20.224 0.27 bókarar fleiri álíka frásagnir frá gyðingum pólverjum og þjóðverjum af gyðingaveiðinni og fúsum pólskum veiðimönnum þó takmarkar hann raunin við ákveðið hérað í póllandi arftaka líka í norðaustri án efa má finna ótal fleiri hryllingssögur annarstaðar frá -i_ljosi_sogunnar_000047-0110-00:35:3064-00:00:2282 i_ljosi_sogunnar_000047 110 00:35:30.64 22.784 0.18 níutíu prósent allra pólskra gyðinga létust í helförinni milljónir manna á landsvísu áætlar í ankarabúa pólverjar sjálfir beri ábyrgð á dauða um tvö hundruð þúsund gyðinga af þessum þremur milljónum hann heldur því reyndar fram að fórnarlömb pólverjanna séu að líkindum fleiri en tvö hundruð þúsund er sú tala sem hann treysti sér til að verja -i_ljosi_sogunnar_000047-0111-00:35:5410-00:00:1424 i_ljosi_sogunnar_000047 111 00:35:54.10 14.336 0.12 það er ekkert sérstaklega vont í pólsku þjóðinni hefur gasklefa leggja áherslu á í viðtölum ekki ósvipaðir atburðir gerðust í litáen í hvíta rússlandi og víðar þaðan sé jafnvel enn verri sögur að segja -i_ljosi_sogunnar_000047-0112-00:36:0874-00:00:2016 i_ljosi_sogunnar_000047 112 00:36:08.74 20.096 0.09 það var stríðið og þetta var evrópa engu að síður hefur vinna grasinu póllandi rétt eins og verk gróskumikinn hefur þurft að þola stöðugar árásir á persónu sína og vinnu frá öfgafullum þjóðernissinnum það er ekki beint leiðinlegt að vera sagnfræðingur í póllandi segir hann -i_ljosi_sogunnar_000047-0113-00:36:4192-00:00:1462 i_ljosi_sogunnar_000047 113 00:36:41.92 14.592 0.48 heróínfíkill þúsund og eitt þegar sextíu ár voru liðin frá morðunum tvisvar þáverandi forseti póllands alexander hvað sneiðar athöfn í bænum -i_ljosi_sogunnar_000047-0114-00:36:5748-00:00:0948 i_ljosi_sogunnar_000047 114 00:36:57.48 9.472 0.29 búið fjarlægja gamla minnismerkið og nýtt var þarna sett í staðinn aldursgreina á pólsku hebresku og idi -i_ljosi_sogunnar_000047-0115-00:37:0744-00:00:1104 i_ljosi_sogunnar_000047 115 00:37:07.44 11.136 0.14 til minningar um gyðinga frá í daninn konur karla og börn íbúa á þessu landi sem voru myrtir og brenndir lifandi hér tíunda júlí nítján hundruð fjörutíu og eitt -i_ljosi_sogunnar_000047-0117-00:37:2368-00:00:2836 i_ljosi_sogunnar_000047 117 00:37:23.68 28.416 0.2 semingi í ræðu að morðingjarnir ívan hefðu vissulega verið pólverjar og baðst afsökunar fyrir sína hönd og sagði hann fyrir hönd þeirra landa sinna sem trúðu því eins og hann gerði að maður gæti ekki verið stoltur af því merkilega í pólskri sögu án þess að skammast sín um leið fyrir þau illvirki sem pólverjar hafa unnið á öðrum lítinn -i_ljosi_sogunnar_000047-0118-00:37:5328-00:00:1500 i_ljosi_sogunnar_000047 118 00:37:53.28 15.104 0.26 viðstaddir athöfnina voru pólsk fyrirmenni ísraelski sendiherrann prestar og rabbínar afkomendur gyðinga frá daikai frá ísrael bandaríkjunum og argentínu en íbúar létu vagni héldu sig heima við -i_ljosi_sogunnar_000047-0119-00:38:0894-00:00:0828 i_ljosi_sogunnar_000047 119 00:38:08.94 8.32 0.0 þeir virtust ekki hafa sérstakan áhuga á kastljósinu sem bær þeirra var lentur í eða á því að skammast sín fyrir glæpi fortíðar -i_ljosi_sogunnar_000047-0120-00:38:2486-00:00:1610 i_ljosi_sogunnar_000047 120 00:38:24.86 16.128 0.09 það var öllu lágstemmdari stemmning vanta þúsund og sextán þegar þess var minnst að sjötíu og fimm ár voru frá fjöldamorðunum í bænum þá var enginn forseti viðstaddur minningarathöfnina né heldur nokkur fulltrúi pólskra stjórnvalda -i_ljosi_sogunnar_000047-0121-00:38:4186-00:00:4128 i_ljosi_sogunnar_000047 121 00:38:41.86 41.344 0.2 millitíðinni hafði laga og réttlætisflokkurinn komist til valda í póllandi og hann hefur ekki sérstakan áhuga á því að minnast glæpa pólverja í seinni heimsstyrjöld flokkurinn sem á rætur sínar í pólitískum armi solidarnosc er íhalds og þjóðernissinnaður og hefur í raun unnið skipulega að því að undirstrika hlutverk póllands í seinna stríði sem fórnarlambs eingöngu flokkurinn hefur svosem heldur ekkert á móti því að vekja athygli á hetjudáðum þeirra pólverja sem skutu skjólshúsi yfir og björguðu gyðingum í stríðinu minna á að sumir bjargvættanna voru svo ofsóttir fyrir vikið eins og antonina vissi kosta í vagni -i_ljosi_sogunnar_000047-0122-00:39:2432-00:00:3356 i_ljosi_sogunnar_000047 122 00:39:24.32 33.536 0.18 byrjun árs tvö þúsund og átján lagði stjórn laga og réttlætisflokksins fram frumvarp þar sem lagt var til að bannað yrði í pólskum landslögum að segja að pólverjar væru ábyrgir eða samsekir um óhæfuverk þýskra nasista í síðari heimsstyrjöld frumvarpið var samþykkt í báðum deildum pólska þingsins þrátt fyrir háværa gagnrýni úr ýmsum áttum meðal annars frá stjórnvöldum í ísrael sem mótmæltu því ákaft pólland væri að reyna endurskrifa söguna frumvarpið hefur leitt til einhverrar hatrömmustu deilu í samskiptum póllands og ísraels lengi -i_ljosi_sogunnar_000047-0123-00:39:5910-00:00:1602 i_ljosi_sogunnar_000047 123 00:39:59.10 16.128 0.12 sama tíma hafa mannréttindasamtök varað við því að fordómar og gyðingaandúð í póllandi séu að færast í aukana að minnsta kosti einu sinni hefur einhver spreyjað kunnuglegt illræmt tákn á minnismerki um gyðingana -i_ljosi_sogunnar_000048-0001-00:00:1862-00:00:2102 i_ljosi_sogunnar_000048 1 00:00:18.62 20.992 0.46 í nítján hundruð sjötíu og sex rændu tveir palestínumenn og tveir vestur þjóðverjar efasemdum sextíu manns um borð var beint til lendingar í en teikna þar sem einræðisherrann alræmdi idi min hafði lofað gíslatökumönnunum skjóli -i_ljosi_sogunnar_000048-0003-00:01:1484-00:00:2212 i_ljosi_sogunnar_000048 3 00:01:14.84 22.144 0.17 en ísraels ætlaði sér ekki að semja við hryðjuverkamenn aðfaranótt fjórða júlí lenti ísraelsk hercules herflutningavél á flugvellinum í teboði hundrað liðsmenn sérsveitar ísraelska hersins og þeim tókst á aðeins níutíu mínútum að fella alla fjóra gíslatökumennina og frelsa landa sína -i_ljosi_sogunnar_000048-0006-00:02:4348-00:00:1232 i_ljosi_sogunnar_000048 6 00:02:43.48 12.288 0.27 öll helstu fyrirmenni mættu í heiðursjarðarför hetjunnar ráðherrar héldu ræður en meðal syrgjendanna var líka ungur maður sem dauði jónatans hafði kannski hvað mest áhrif á -i_ljosi_sogunnar_000048-0008-00:03:4170-00:00:2616 i_ljosi_sogunnar_000048 8 00:03:41.70 26.112 0.23 ræður jónatan og benjamín voru ásamt yngsta bróðurnum iddo synir sagnfræðingsins benzion netanyahu bensín var fæddur í póllandi nítján hundruð og tíu af miklum fræðaættum og fluttist ungur til landsins helga með fjölskyldu sinni ólst upp í jerúsalem á róstusömu áratugunum fyrir stofnun ísraelsríkis þegar borgin logaði reglulega í átökum gyðinga og múslima -i_ljosi_sogunnar_000048-0011-00:04:5340-00:00:0618 i_ljosi_sogunnar_000048 11 00:04:53.40 6.144 0.3 bannar bensín að gyðingar gætu aðeins treyst á sjálfan sig -i_ljosi_sogunnar_000048-0012-00:05:0116-00:00:1666 i_ljosi_sogunnar_000048 12 00:05:01.16 16.64 0.28 þetta fengu synir hans þrír líka reglulega að heyra jónatan var fæddur nítján hundruð fjörutíu og sex benjamín fjörutíu og níu og tunnum og tvö samrýmdir bræður sér í lagi jónatan kallaður júní og benjamín sem var og er enn iðulega kallaður bíbí -i_ljosi_sogunnar_000048-0014-00:05:3342-00:00:0776 i_ljosi_sogunnar_000048 14 00:05:33.42 7.808 0.25 júní var klárastur og sterkastur og myndarlegastur og skaraði áreynslulítið fram úr flestu því sem hann tók sér fyrir hendur -i_ljosi_sogunnar_000048-0015-00:05:4456-00:00:0780 i_ljosi_sogunnar_000048 15 00:05:44.56 7.808 0.13 denson var strangur faðir sem lagði mikla áherslu á að drengirnir legðu hart að sér við nám og störf sér í lagi júní -i_ljosi_sogunnar_000048-0016-00:05:5308-00:00:2434 i_ljosi_sogunnar_000048 16 00:05:53.08 24.32 0.39 bensín var virtur fræðimaður sérfræðingur í sögu spænskra gyðinga á árum rannsóknarréttarins en vegna hægrisinnaðra skoðana sinna í þjóðmálum átti hann ekki alltaf samleið með ísraelsku fræðasamfélagi vildi hann sjálfur meina allavega ísraelsku þjóðfélagi var á þessum tíma stjórnað af verkalýðshreyfingar og vinstrimönnum sem bensín lenti oft í deilum -i_ljosi_sogunnar_000048-0021-00:07:3186-00:00:0800 i_ljosi_sogunnar_000048 21 00:07:31.86 7.936 0.15 mátti hann einhverja gamla vini en jafnvel í fríinu var hann alvarlegur eins og segir í áðurnefndri ævisögu ben caspit -i_ljosi_sogunnar_000048-0024-00:08:0616-00:00:0336 i_ljosi_sogunnar_000048 24 00:08:06.16 3.328 0.1 það var ekkert val síðar hans hann varð að vinna -i_ljosi_sogunnar_000048-0032-00:12:1230-00:00:3102 i_ljosi_sogunnar_000048 32 00:12:12.30 30.976 0.2 í útskrifaður með háa einkunn úr viðskiptafræðideild mati var benjamín netanyahu boðið starf efnahagsráðgjafa hjá stóru og rómuðu ráðgjafafyrirtæki boston consulting einn af kollegum hans þar varð náinn vinur þrátt fyrir að þeir væru úr ansi ólíku umhverfi bíbí ísraelskur gyðingur vinurinn forríkur bandarískur mormóni en í krefjandi vinnuumhverfi ráðgjafafyrirtækisins sögðu þeir báðir síðar voru þeir fljótir að kynnast vel -i_ljosi_sogunnar_000048-0034-00:13:1298-00:00:2896 i_ljosi_sogunnar_000048 34 00:13:12.98 28.928 0.35 mitt reyndi reyndar að nýta sér tengsl sín við netanjahú í kosningabaráttunni tvö þúsund og tólf sagði í kappræðum frambjóðenda þegar kæmi að málefnum ísraels myndi hann sem forseti bara bjalla í vinnu spyrja hann hvað væri að grannborgarinnar svo -i_ljosi_sogunnar_000048-0037-00:14:1114-00:00:0810 i_ljosi_sogunnar_000048 37 00:14:11.14 8.064 0.05 var heima í boston að halda upp á þjóðhátíðardag bandaríkjanna með vinum fjórða júlí nítján hundruð sjötíu og sex þegar símtalið kom -i_ljosi_sogunnar_000048-0038-00:14:2498-00:00:0846 i_ljosi_sogunnar_000048 38 00:14:24.98 8.448 0.44 júní bróðir var dáinn þjóðhetjan og leiðtogaefnið ástkær bróðir hans svo besti vinur það var auðvitað hræðilegt áfall -i_ljosi_sogunnar_000048-0039-00:14:3400-00:00:0632 i_ljosi_sogunnar_000048 39 00:14:34.00 6.272 0.44 og allt í einu var það bíbí sem var elsti sonurinn og allar væntingar fjölskyldunnar hvíldu á honum -i_ljosi_sogunnar_000048-0046-00:15:4936-00:00:0814 i_ljosi_sogunnar_000048 46 00:15:49.36 8.192 0.13 ungur og myndarlegur og með ósvikinn bandarískan hreim var bíbí hinn fullkomni talsmaður fyrir ísrael -i_ljosi_sogunnar_000048-0053-00:20:0052-00:00:0788 i_ljosi_sogunnar_000048 53 00:20:00.52 7.808 0.32 árið nítján hundruð áttatíu og átta tók bíbí áhættu hann sagði upp starfi sínu hjá sameinuðu þjóðunum og flugmiða -i_ljosi_sogunnar_000048-0064-00:24:2388-00:00:0998 i_ljosi_sogunnar_000048 64 00:24:23.88 9.984 0.35 dýrasta öllu og þau skildu sjötíu og átta nokkrum árum síðar giftist bíbí fór en þeirra hjónaband endaði líka í skilnaði nítján hundruð áttatíu og fjögur -i_ljosi_sogunnar_000048-0065-00:24:3478-00:00:0926 i_ljosi_sogunnar_000048 65 00:24:34.78 9.344 0.09 flugfreyjan sara hún var reyndar líka menntaður sálfræðingur var feimin virtist ekki eiga svo auðvelt með samskipti og kom oft frekar ankannalega fyrir -i_ljosi_sogunnar_000048-0066-00:24:4458-00:00:0920 i_ljosi_sogunnar_000048 66 00:24:44.58 9.216 0.1 vinir býsna allir illa við hana og fór fljótt að uppnefna hana vandamálið þetta var ekki kona sem hefði verðandi stjórnmálaleiðtoga -i_ljosi_sogunnar_000048-0067-00:24:5482-00:00:1174 i_ljosi_sogunnar_000048 67 00:24:54.82 11.648 0.28 urðu í fegnir þegar bíbí tilkynnti eftir nokkra mánaða samband að hann væri hættur með söru og tók svo saman við aðra frambærilegri konu en svo kom önnur tilkynning nokkrum vikum síðar -i_ljosi_sogunnar_000048-0069-00:25:2924-00:00:1182 i_ljosi_sogunnar_000048 69 00:25:29.24 11.776 0.17 brúðkaupið var fámennt og látlaust heima hjá foreldrum bíbís næstum kyrrþey ómögulega vekja athygli á nýju eiginkonu sinni en það átti eftir að breytast -i_ljosi_sogunnar_000048-0070-00:25:4644-00:00:1066 i_ljosi_sogunnar_000048 70 00:25:46.44 10.624 0.11 þingkosningum hundruð níutíu og tvö beið lík út ósigur og samsteypustjórn til vinstri komst til valda enda var vandræðalegt fyrir líkt og þáverandi formaður sahara af sér -i_ljosi_sogunnar_000048-0073-00:26:5630-00:00:0510 i_ljosi_sogunnar_000048 73 00:26:56.30 5.12 0.27 það virkaði og hann sigraði formannsslagnum það var erfiðara með söru -i_ljosi_sogunnar_000048-0082-00:28:4646-00:00:1456 i_ljosi_sogunnar_000048 82 00:28:46.46 14.592 0.31 þrettánda september nítján hundruð níutíu og þrjú tók hann sögulega í höndina á leiðtoga palestínsku frelsissamtakanna plo yasser arafat ásamt billion bandaríkjaforseta við undirritun fyrsta oslóarsamkomulagsins -i_ljosi_sogunnar_000048-0084-00:29:2802-00:00:0692 i_ljosi_sogunnar_000048 84 00:29:28.02 6.912 0.0 en heima í ísrael var það mjög umdeilt margir litu á samkomulagið sem uppgjöf jafnvel landráð -i_ljosi_sogunnar_000048-0085-00:29:3540-00:00:0774 i_ljosi_sogunnar_000048 85 00:29:35.40 7.68 0.35 mótmæli gegn ósló rabin friðarviðræðum á götum ísraelskra borga urðu tíð og mótmælendum var heitt í hamsi -i_ljosi_sogunnar_000048-0087-00:30:1756-00:00:2104 i_ljosi_sogunnar_000048 87 00:30:17.56 21.12 0.35 óslóarferlið hatursfullan blæ mótmælendur kölluðu rabin forsætisráðherra öllum illum nöfnum landráðamaður morðingi og veifuðu inum og dúkkum þar sem hann var sýndur með arabaklút að hætti arafats eða það sem var enn verra í þýskum ss einkennisbúningi -i_ljosi_sogunnar_000048-0090-00:32:2970-00:00:0686 i_ljosi_sogunnar_000048 90 00:32:29.70 6.784 0.14 en það voru óþarfa áhyggjur um hundrað þúsund manns fylltu torgið og sungu friðarsöngva -i_ljosi_sogunnar_000048-0091-00:32:4162-00:00:1084 i_ljosi_sogunnar_000048 91 00:32:41.62 10.752 0.39 í ræðu sagði rabin að hann með sína miklu stríðsreynslu eygði nú loksins möguleika á friði og það yrði að nýta þetta tækifæri -i_ljosi_sogunnar_000048-0093-00:33:2548-00:00:1052 i_ljosi_sogunnar_000048 93 00:33:25.48 10.496 0.25 fyrir utan sjúkrahúsið þar sem rabin dró anda í síðasta sinn safnaðist stuðningsfólk hann saman og hrópaði meðal annars borinn -i_ljosi_sogunnar_000048-0094-00:33:4062-00:00:1852 i_ljosi_sogunnar_000048 94 00:33:40.62 18.432 0.25 fleiri kenndu bíbí að hafa tekið þátt í að búa til það ofstækisfulla andrúmslofti sem að lokum leiddi til morðsins og gert lítið til að sljákka í skapofsa mótmælenda meðal annars ekkja forsætisráðherrans lega rabin vorster -i_ljosi_sogunnar_000048-0095-00:33:5962-00:00:2256 i_ljosi_sogunnar_000048 95 00:33:59.62 22.528 0.22 næturnnar hefur alltaf neitað allri ábyrgð og því að hafa með nokkru móti kynt undir hatri hann hafi ekki séð dúkkurnar af rabin ísbirni heyrt þegar mótmælendur kyrjuðu drepum rabin mistakast pótintátar -i_ljosi_sogunnar_000048-0097-00:34:5664-00:00:2448 i_ljosi_sogunnar_000048 97 00:34:56.64 24.576 0.27 nítján hundruð níutíu og sex átti líka í fyrsta sinn í sögu ísraels að kjósa forsætisráðherrann beinni kosningu meðfram hefðbundnum þingkosningum í framboði voru tveir þeir peres netanjahú með sína velsmurðu kosningabaráttu og fjáröflunarvél en peres barst líka öflugur liðsauki morðið á rabin fékk mjög á billion bandaríkjaforseta -i_ljosi_sogunnar_000048-0100-00:36:2246-00:00:0460 i_ljosi_sogunnar_000048 100 00:36:22.46 4.608 0.08 en það voru ekki bara ísraelskir hægrimenn sem voru á móti óslóarsamningunum -i_ljosi_sogunnar_000048-0101-00:36:3358-00:00:1052 i_ljosi_sogunnar_000048 101 00:36:33.58 10.496 0.21 að morgni tuttugasta febrúar sprengdi maður sig í loft upp um borð í strætó númer átján sem er þvert í gegnum miðborg rosaleg og sex farþegar létu lífið -i_ljosi_sogunnar_000048-0106-00:38:1606-00:00:2200 i_ljosi_sogunnar_000048 106 00:38:16.06 22.016 0.29 verkamannaflokkurinn hafði hlotið örlítið fleiri atkvæði en lík út þrjátíu og fjögur þingsæti og lík út þrjátíu og tvö en í beinu forsætisráðherrakosningunum hafði bíbí vissulega sigrað eins og hann gerði alltaf hann hafði eins prósents forskot á peres fimmtíu og fimm prósent atkvæða á móti fjörutíu og níu komma fimm -i_ljosi_sogunnar_000048-0107-00:38:3894-00:00:1096 i_ljosi_sogunnar_000048 107 00:38:38.94 11.008 0.08 varðandi til að mynda nýja ríkisstjórn og hann sem varð forsætisráðherra næstu ár áttu ekki eftir að verða auðveld en því víðar orðinn konungur ísraels -i_ljosi_sogunnar_000049-0001-00:00:1142-00:00:1072 i_ljosi_sogunnar_000049 1 00:00:11.42 10.624 0.24 árið nítján hundruð áttatíu og eitt var sóluðu suður kóreu valin af alþjóðaólympíunefndinni til að halda sumarólympíuleika sjö árum síðar nítján hundruð áttatíu og átta -i_ljosi_sogunnar_000049-0002-00:00:2260-00:00:2076 i_ljosi_sogunnar_000049 2 00:00:22.60 20.736 0.08 suður kórea hafði aldrei haldið alþjóða íþróttaviðburð af slíkri stærðargráðu landið laut þá einræðisstjórn herforingja sem vonuðust til að nota leikana til að tryggja sig í sessi og vekja athygli á suður kóreu sem nútímalegu þróuðu landi eins og japan hafði gert með ólympíuleikum sínum nítján hundruð sextíu og fjögur -i_ljosi_sogunnar_000049-0003-00:00:4474-00:00:1378 i_ljosi_sogunnar_000049 3 00:00:44.74 13.824 0.2 það sem má vaka fyrir stjórnvöldum í hverju landi er þó alfons til þess að ólympíuleikarnir sjálfir verði friðartákn undirstriki vináttu og samkennd þvert á þjóðerni með heiðarlegri keppni íþróttamanna -i_ljosi_sogunnar_000049-0004-00:00:5942-00:00:0702 i_ljosi_sogunnar_000049 4 00:00:59.42 7.04 0.07 jafnvel áður en þeir hófust áttu sumarólympíuleikarnir í sól eftir að valda ófriði og blóðsúthellingum -i_ljosi_sogunnar_000049-0005-00:01:1698-00:00:1654 i_ljosi_sogunnar_000049 5 00:01:16.98 16.512 0.48 klukkan var um hálf tólf kvöldi í bagdad í írak þegar björninn suðurkóreska flugfélagsins tókst á loft frá flugvellinum kenndum við einræðisherrann sameinuðust og áttunda nóvember nítján hundruð áttatíu og sjö -i_ljosi_sogunnar_000049-0006-00:01:3988-00:00:2996 i_ljosi_sogunnar_000049 6 00:01:39.88 29.952 0.35 hornauga fimm átta átti langa leið fyrir höndum á áfangastað sinn sólbakaðar meira en sjö þúsund kílómetrar og á leiðinni átti vélina millilenda tvisvar fyrst abubakar síðan í bangkok í taílandi farþegarnir voru hundrað og fjórir og ellefu manna áhöfn flestir farþegarnir voru suður kóreumenn ungir verkamenn sem unnu fyrir suðurkóresk byggingafyrirtæki á miðausturlöndum á leið heim -i_ljosi_sogunnar_000049-0007-00:02:1054-00:00:1072 i_ljosi_sogunnar_000049 7 00:02:10.54 10.752 0.24 þá voru um borð einn indverji og einn líbani báðir búsettir í sameinuðu arabísku furstadæmunum og tveir japanskir ferðamenn karl um sjötugt hans á þrítugsaldri -i_ljosi_sogunnar_000049-0008-00:02:2264-00:00:2320 i_ljosi_sogunnar_000049 8 00:02:22.64 23.168 0.22 óþolandi stutt stopp eftir klukkutíma flug til abu hélt svo áfram í lengsta legg leiðarinnar til bangkok það gekk allt greiðlega um nýju klukkustundum eftir að lagt var af stað frá saddam lugu í bagdad var runninn upp nýr dagur tuttugasti og níundi nóvember og vélin var komin þvert yfir indlandsskaga og inn í lofthelgi mjanmar yfir andamanhafi -i_ljosi_sogunnar_000049-0009-00:02:4694-00:00:1020 i_ljosi_sogunnar_000049 9 00:02:46.94 10.112 0.17 um fjórar mínútur yfir tvö eftir hádegi að kóreskum tíma átti flugstjórinn orðaskipti við flugturn amman voru stutt -i_ljosi_sogunnar_000049-0010-00:02:5794-00:00:0422 i_ljosi_sogunnar_000049 10 00:02:57.94 4.224 0.18 komst við að koma á ásettum tíma til bangkok allt eðlilegt -i_ljosi_sogunnar_000049-0011-00:03:0544-00:00:3820 i_ljosi_sogunnar_000049 11 00:03:05.44 38.272 0.29 eins ærin síðar hvarf bónusgreiðslur til að ná sambandi kalla til þotunnar báru engan árangur hún hafði gufað upp án þess að senda nokkur neyðarboð yfirvöld í mjanmar og taílandi sendu út leitarhópa og þyrlur í leit að braki ættingjar farþeganna byggðu á flugvellinum í sól með öndina í hálsum en ekkert fannst það varð þó fljótt nokkuð ljóst hvað hefði gerst örskömmu eftir síðustu skilaboðin til flugumferðarstjórnar hafði flugvélin af einhverjum ástæðum hrapað beint ofan í djúp andamanhafsins -i_ljosi_sogunnar_000049-0012-00:03:4950-00:00:0774 i_ljosi_sogunnar_000049 12 00:03:49.50 7.808 0.0 flugvélin var sextán ára og hafði verið til nokkurra vandræða áður það var meðal annars farið að ræða um að taka hana úr þjónustu -i_ljosi_sogunnar_000049-0013-00:03:5770-00:00:2126 i_ljosi_sogunnar_000049 13 00:03:57.70 21.248 0.13 en með ekkert brak og engan flugrita í höndum beindist rannsókn suðurkóreskra yfirvalda þó ekki síst af þeim sem voru um borð í vélinni þegar hún hvarf það vöknuðu strax grunsemdir um að þetta gæti hafa verið hryðjuverk suðurkóreska ríkið var ekki í neinum vafa um það að það átti óvini óútreiknanlega óvini -i_ljosi_sogunnar_000049-0014-00:04:2000-00:00:1332 i_ljosi_sogunnar_000049 14 00:04:20.00 13.312 0.21 voru nokkrir farþegar sem höfðu bara flogið með kóranar lögleiða inn frá bagdad til abu rannsakendur litu sérstaklega og þessa og það voru strax tveir sem skáru sig úr -i_ljosi_sogunnar_000049-0015-00:04:3414-00:00:2048 i_ljosi_sogunnar_000049 15 00:04:34.14 20.48 0.27 japönsku ferðamennirnir tveir feðginin sína sextíu og níu ára og majum og fimm þar vakti fyrst athygli því að á eyðublöðum höfðu þau bæði skrifað undir einungis skírnarnöfn sín syninum ólíkt flestum japönum sem skrifuðu yfirleitt bara eftirnöfn á slík plögg -i_ljosi_sogunnar_000049-0016-00:04:5518-00:00:2810 i_ljosi_sogunnar_000049 16 00:04:55.18 28.032 0.2 þá kom í ljós að þau höfðu flogið til bagdad frá belgrad í júgóslavíu og síðan flogið áfram frá af otaiba í persaflóa þegar kóranar átta fimm átta hélt áfram leið sinni til sól þetta þótti rannsakendum undarlega flókin og óskynsamleg flugleið ef feðginin ætluðu til barein hefði legið beinast við að fljúga beint frá belgrad til amman í jórdaníu þaðan voru tíðar flugferðir til eyjunnar -i_ljosi_sogunnar_000049-0018-00:05:4206-00:00:1064 i_ljosi_sogunnar_000049 18 00:05:42.06 10.624 0.18 japanska sendiráðið í manama gat staðfest að jú japönsku vegabréfin sem þessir meintu túristar höfðu framvísað við komuna til barinn úr fölsuð -i_ljosi_sogunnar_000049-0019-00:05:5312-00:00:1320 i_ljosi_sogunnar_000049 19 00:05:53.12 13.184 0.35 í ljós kom einnig að cinema hasara voru í raun og veru áttu næst bókaforlagi til rómar enn einn allundarlegur leggur í þessari heimsreisu þeirra feðgina -i_ljosi_sogunnar_000049-0020-00:06:1106-00:00:1900 i_ljosi_sogunnar_000049 20 00:06:11.06 19.072 0.19 þriðjudagsmorguninn fyrsta desember tékkuðu cinema í hataðasta heltekinn og héldu aftur út á flugvöll þau voru komin í röð að komast um borð í vélina þegar nokkra bareinska lögreglumenn bar að garði og tóku þau höndum fyrir að ferðast á fölsuðum vegabréfum -i_ljosi_sogunnar_000049-0021-00:06:3078-00:00:2170 i_ljosi_sogunnar_000049 21 00:06:30.78 21.76 0.33 þetta var nítján hundruð áttatíu og sjö fólk reykti allstaðar eldri maðurinn sá sem sagðist heita sinatra spurði lögreglumennina hvort þau feðgin mættu ekki reykja á meðan þau biðu eftir því að verða færð í varðhald bæði drógu svo upp sígarettur upp úr malaríu í vösunum tylltu þeim í munnvikin bitu saman -i_ljosi_sogunnar_000049-0022-00:06:5322-00:00:0614 i_ljosi_sogunnar_000049 22 00:06:53.22 6.144 0.23 og féllu svo bæði meðvitundarlaus til jarðar það höfðu verið blásýruhylki í sígarettunum -i_ljosi_sogunnar_000049-0024-00:07:2452-00:00:0344 i_ljosi_sogunnar_000049 24 00:07:24.52 3.456 0.0 þetta var allt búið ég var frelsi frá öllum sársauka -i_ljosi_sogunnar_000049-0025-00:07:2852-00:00:0456 i_ljosi_sogunnar_000049 25 00:07:28.52 4.48 0.42 svarta myrkri um leið eins og hlýtt teppi það var allt búið -i_ljosi_sogunnar_000049-0026-00:07:3520-00:00:1418 i_ljosi_sogunnar_000049 26 00:07:35.20 14.208 0.33 inn undrun níutíu og eitt kom út merkileg bók í suður kóreu titill hennar útleggst á íslensku tár sálar minnar og þetta eru æviminningar ungrar konu kim jones nítján hundruð sextíu og tvö í norður kóreu -i_ljosi_sogunnar_000049-0027-00:07:5058-00:00:2336 i_ljosi_sogunnar_000049 27 00:07:50.58 23.296 0.13 sjónvarpi foreldrar hennar voru velstæður af norður kóreumönnum að vera þeir tilheyrðu ekki hinni algjöru forréttindastétt efstu manna í verkamannaflokknum sem öllu stjórnar í landinu og lifir í vellystingum en voru rækilega í millistétt faðir hennar var í utanríkisþjónustunni og þau höfðu það nokkuð gott eða eins og hjóli sjálf í bók sinni -i_ljosi_sogunnar_000049-0029-00:08:3260-00:00:0714 i_ljosi_sogunnar_000049 29 00:08:32.60 7.168 0.23 okkur fannst við búa við mikil forréttinda það þótti mikill loksins til dæmis að eiga alltaf til matarolíu og geta steig mat -i_ljosi_sogunnar_000049-0030-00:08:4036-00:00:0574 i_ljosi_sogunnar_000049 30 00:08:40.36 5.76 0.25 arire síðar sem ég fékk að vita að matarolíu væri mjög algeng í suðrinu og allir gæti steypt matinn sinn -i_ljosi_sogunnar_000049-0031-00:08:4698-00:00:4114 i_ljosi_sogunnar_000049 31 00:08:46.98 41.088 0.2 ekki janúar um margt óvenjuleg þegar hún var hún eins árs var faðir annar sendur til að vinna í norðurkóreska sendiráðinu á kúbu og þar bjó fjölskyldan því næstu árin við meira frelsi en flestir landar þeirra áttu að venjast heima fyrir móðir hjólaði yfir vöruúrvali í kúbverskum matvöruverslunum og jónur ísbílunum sem óku reglulega um götur hafnarskilyrðum eldi en fjölskyldan sneri aftur heim þegar hún var sex ára gömul norðurkóresk börn lærðu að heiðra stofnanda ríkisins kílóum allt annað kenningar hans og flokkinn sem hann stofnaði -i_ljosi_sogunnar_000049-0032-00:09:3678-00:00:2124 i_ljosi_sogunnar_000049 32 00:09:36.78 21.248 0.1 bókinni heldur meðal annars merkilegar lýsingar á daglegu lífi norðurkóreskra skólabarna áróðrinum sem þau þurfa að sæta linnulaust og vinnuhörkunni í menntakerfinu börnin sátu london og lærðu utan að ævisögu leiðtogans og ræður og voru oftar en ekki að langt fram á kvöld að læra söngva og dansa kommúnismanum til dýrðar -i_ljosi_sogunnar_000049-0033-00:09:5850-00:00:1450 i_ljosi_sogunnar_000049 33 00:09:58.50 14.592 0.12 þegar kastaðist í kekki milli kynlega undirmanna hans og viðkomandi voru hreinsaðir að hætti stalíns áttu börnin sjálf að fara í gegnum skólabækur sínar með svörtum penna og strika út nöfn afbrotamannanna -i_ljosi_sogunnar_000049-0034-00:10:1366-00:00:1692 i_ljosi_sogunnar_000049 34 00:10:13.66 16.896 0.2 börnin þurftu líka að vinna í þágu ríkisins fóru út í flokkum og söfnuðu flöskum og brotajárni og öðru sem ríkið þurfti nauðsynlega á að halda í baráttunni við alþjóðakapítalismann stundum var það mennskur úrgangur sem var notaður á norðurkóresk -i_ljosi_sogunnar_000049-0035-00:10:3500-00:00:4800 i_ljosi_sogunnar_000049 35 00:10:35.00 48.0 0.18 kynnir grasi sem afburðanemandi og afburðakommúnisti hún varð leiðtogi ungliðahreyfingu verkamannaflokksins í skólanum sínum og þótti sýna aga og ábyrgð það var því ekki að undra að hún gat að loknum gagnfræðaskóla valið úr bestu háskólum landsins þá sem voru bara fyrir ungmenni úr efri stéttum að uppástungu föður síns diplómatans skráði hjónunum japönsku í tungumálaskólanum í pjongjang hún skaraði fram úr í námi og náði fljótt tökum á málinu meðfram námi gegndi hjónunum eins og önnur ungmenni eitt ófáum vikum í þjálfunarbúðum í sveitum þar sem nemar voru látnir marséra klukkustundum saman yfir torfært landslag og vakti játað sig líka vel í þessu öllu -i_ljosi_sogunnar_000049-0036-00:11:2340-00:00:1774 i_ljosi_sogunnar_000049 36 00:11:23.40 17.664 0.06 dag einn árið nítján hundruð áttatíu þegar háar átján ára á öðru ári í skólanum og meðal hans allra bestu nemenda var hún kölluð inn á skrifstofu rektors þar var einnig ókunnugur maður með nælu á jakkanum sem benti til þess að hann væri háttsettur í verkamannaflokknum -i_ljosi_sogunnar_000049-0037-00:11:4180-00:00:1754 i_ljosi_sogunnar_000049 37 00:11:41.80 17.536 0.2 sá ókunnugi spurði hjá nú spurninga um afrek mikla leiðtoga um námsferil hennar og fjölskyldu hinn ókunnugi virtist reyndar vita talsvert um það þegar og bananar með kafla úr ævisögu kysu utan að verkefni sem hún leysti vel af hendi -i_ljosi_sogunnar_000049-0039-00:12:0902-00:00:0402 i_ljosi_sogunnar_000049 39 00:12:09.02 3.968 0.07 er þér grein fyrir því að vinna fyrir flokkinn geti fært er mikinn heiður -i_ljosi_sogunnar_000049-0041-00:12:2264-00:00:0632 i_ljosi_sogunnar_000049 41 00:12:22.64 6.4 0.25 auðvitað sagði ég ákveðin ég gerði hvað sem flokkurinn fór fram á jafnvel þó ég þurfa að fórna lífi mínum -i_ljosi_sogunnar_000049-0042-00:12:3284-00:00:1154 i_ljosi_sogunnar_000049 42 00:12:32.84 11.52 0.41 það var auðvitað kynjanna hinn meinta unga japanska ferðakona sem var gripin á flugvellinum í manama í barinn að reyna að komast upp í flugvél til rómar fölsuðu vegabréfi -i_ljosi_sogunnar_000049-0043-00:12:4482-00:00:1996 i_ljosi_sogunnar_000049 43 00:12:44.82 19.968 0.08 hún var í fylgd með öðrum norður kóreu manni eldri manninum sem þóttist vera faðir hennar og þau voru grunuð um að hafa komið fyrir sprengju um borð í bóndann til sólríkan eð þeim afleiðingum að hún sprakk yfir andamanhafi og allir hundrað og fimmtán um borð fórust -i_ljosi_sogunnar_000049-0047-00:14:0714-00:00:0660 i_ljosi_sogunnar_000049 47 00:14:07.14 6.528 0.19 hún var á lífi alvarlega veik og máttfarin eftir blásýruna og brennd og bólginn og tungu -i_ljosi_sogunnar_000049-0048-00:14:1498-00:00:0460 i_ljosi_sogunnar_000049 48 00:14:14.98 4.608 0.0 þetta var ekki draumur nei hugsaði ég ég er á lífi -i_ljosi_sogunnar_000049-0050-00:14:2418-00:00:0412 i_ljosi_sogunnar_000049 50 00:14:24.18 4.096 0.09 hafði komist nærri dauðanum svo mikið af vistinni ekki nógu nálægt -i_ljosi_sogunnar_000049-0052-00:14:4550-00:00:1808 i_ljosi_sogunnar_000049 52 00:14:45.50 18.176 0.17 á sjúkrahúsinu í barein gerði jánkaði raunir til að stytta sér aldur allar árangurslausar hún gafst upp og fór smátt og smátt að koma til og við sjúkrabeð hennar birtust bareinskir lögreglumenn og fulltrúar frá sendiráðum suður kóreu og japan og spurðu hana um flugið frá bakann -i_ljosi_sogunnar_000049-0053-00:15:0924-00:00:0818 i_ljosi_sogunnar_000049 53 00:15:09.24 8.192 0.11 gat ekki viðurkennt raunverulegt þjóðerni sitt og varla kansas vera japönsk eftir að hún var gripin með falsað vegabréf -i_ljosi_sogunnar_000049-0054-00:15:1792-00:00:2544 i_ljosi_sogunnar_000049 54 00:15:17.92 25.344 0.23 hún ákvað að þykjast vera kínversk hún hafði lært talsverða kínversku svo bjó til mikla örlagasögu um að hún hefði eftir erfiða æsku sem munaðarleysingi í vitnaleiðslum borgarinnar makar hafði hún kynnst þessum gamla japana sína hann tekið hann að sér séð fyrir henni og boðanna eð sér í ferðalög sínum heiminn -i_ljosi_sogunnar_000049-0055-00:15:4408-00:00:1492 i_ljosi_sogunnar_000049 55 00:15:44.08 14.976 0.12 ég við þessa sögu dögum saman fór meira að segja með kínversk ljóð til að reyna að sanna kínverskan uppruna sinn og sömuleiðis eftir að henni var loks eftir nokkra daga á sjúkrahúsi í barein flogið til suður kóreu í járnum og lögreglufylgd -i_ljosi_sogunnar_000049-0056-00:16:0156-00:00:0862 i_ljosi_sogunnar_000049 56 00:16:01.56 8.576 0.26 að eyrum það heima hvernig væri farið með afbrotamenn í hinu kapítalíska suðri sögur um ólýsanlegar pyntingar og grimmd -i_ljosi_sogunnar_000049-0057-00:16:1352-00:00:2056 i_ljosi_sogunnar_000049 57 00:16:13.52 20.608 0.15 fimmtánda desember var kim ónei af lögreglumönnum út úr flugvél í sólgin kalahari og með sárabindi fyrir blásýrubrenndum munninum á flugvellinum byggðu ótal blaðamenn allir vissu að þessi fallega tuttugu og fimm ára gamla konan var grunuð um að hafa orðið hundrað og fimmtán manns að bana -i_ljosi_sogunnar_000049-0058-00:16:3538-00:00:2114 i_ljosi_sogunnar_000049 58 00:16:35.38 21.12 0.23 árunum áður hafði leitað á andamanhafi að braki úr flugi átta fimm átta loksins færðar að fundust stórir tættir bútar úr skrokk vélarinnar sem var skreyttur með ólympíuhringjunum og ýmsir meðal annars partur af björgunarbát sem rannsakendum fannst bera öll merki þess að hann hefði sprungið í lofum -i_ljosi_sogunnar_000049-0059-00:16:5720-00:00:1552 i_ljosi_sogunnar_000049 59 00:16:57.20 15.616 0.27 það fór í að hitna undir kim hjá nú hún sætti stöðugum yfirheyrslum henni til furðu voru suðurkóresku leyniþjónustumennirnir nokkuð kurteisir og pyntuðu hana ekkert þvert á móti fékk hún aðhlynningu við blásýrueitruninni -i_ljosi_sogunnar_000049-0060-00:17:1314-00:00:1942 i_ljosi_sogunnar_000049 60 00:17:13.14 19.456 0.06 en það voru handvissir um að hún væri að ljúga hún væri ekki hætis kínversk dögum saman var hún spurð út í öll smáatriði sögu sinnar samband sitt við gamla manninn sem framdi sjálfsmorð á flugvellinum og svo allt yfir í japanska dægurmenningu götuheiti í tókýó veitingahús -i_ljosi_sogunnar_000049-0061-00:17:4104-00:00:3380 i_ljosi_sogunnar_000049 61 00:17:41.04 33.792 0.38 daginn þegar farið var að líða á desember leiddu nokkrir leyniþjónustumenn hjónin í bíl og fór með hann bíltúr slektið á löngu þar töluverða teppum um bílgluggann gáttuð hún hafði aldrei séð það svona marga bíla heima í pjongjang bara flokksforkólfar sem áttu bíla börn áttu að hneigja sig ef bíll keyrði framhjá en við stýrin á öllum þessum bílum var venjulegt fólk meira að segja konur í norður hvort konur sig varla dreyma um að keyra bíl -i_ljosi_sogunnar_000049-0062-00:18:1788-00:00:0558 i_ljosi_sogunnar_000049 62 00:18:17.88 5.504 0.17 mistekist hafði búist við að ég vissi hvað ég ætti að segja -i_ljosi_sogunnar_000049-0063-00:18:3206-00:00:1140 i_ljosi_sogunnar_000049 63 00:18:32.06 11.52 0.14 þegar rökkvaði gerðu þau upp á námafélaginu hlíðinni það sjá má mikilfenglegt útsýni yfir stórborgina og ljósadýrðina sem henni fylgir að næturlagi -i_ljosi_sogunnar_000049-0064-00:18:4824-00:00:0398 i_ljosi_sogunnar_000049 64 00:18:48.24 3.968 0.45 að lokum var það sólarsögu út af við min síðasta móta -i_ljosi_sogunnar_000049-0065-00:18:5296-00:00:1060 i_ljosi_sogunnar_000049 65 00:18:52.96 10.624 0.29 hafi verið alinn upp í þeirri trú að suður kóreumenn væru öruggar leikur miskunnarlausra kapítalistar þegar ég kom til sól vildi af öllum mætti trúa því sem mér hafði verið kennt -i_ljosi_sogunnar_000049-0067-00:19:2168-00:00:1082 i_ljosi_sogunnar_000049 67 00:19:21.68 10.88 0.13 fann fyrir hatri garð kiminn þegar ég áttaði mig á því á einu andartaki að öll mun vinna og þjálfun og í raun allt mitt líf hafði verið byggt á lið -i_ljosi_sogunnar_000049-0068-00:19:3798-00:00:2228 i_ljosi_sogunnar_000049 68 00:19:37.98 22.4 0.46 frásögn hjónin ár sálarkima litrík og krassandi það er erfitt að segja eðli málsins samkvæmt hvort einhvers staðar sé fært í stílinn eða hreinlega skrökvað en í öllum megindráttum stenst frásögn hjónananna hryðjuverkinu sem hún framtíð við niðurstöðu rannsóknar suðurkóreskra yfirvalda -i_ljosi_sogunnar_000049-0069-00:20:0626-00:00:1212 i_ljosi_sogunnar_000049 69 00:20:06.26 12.16 0.25 daginn eftir skoðunarferðina um sólar kiminn sinni leiddi í yfirheyrsluklefann einu sinni fór leyniþjónustukona með henni yfir allar grunsemdirnar og allt það sem ekki stóðst í vitnisburði hennar -i_ljosi_sogunnar_000049-0070-00:20:1918-00:00:1644 i_ljosi_sogunnar_000049 70 00:20:19.18 16.512 0.2 það kom inn tuttugasta og þriðja desember átta dagar síðar kimar flutt til sólar þrjár vikur frá því að kornunum átta hrapaði niður í andamanhaf allan tímann í haldi hafði hún ekki mælt eitt einasta orð á móðurmáli sínu kóresku -i_ljosi_sogunnar_000049-0071-00:20:3648-00:00:0896 i_ljosi_sogunnar_000049 71 00:20:36.48 8.96 0.24 fyrir nú loksins að hún brotnaði niður greip í leyniþjónustukonuna og muldraði fyrirgefiði mér þykir þetta leitt eitthvað segja ykkur allt -i_ljosi_sogunnar_000049-0072-00:20:5138-00:00:2884 i_ljosi_sogunnar_000049 72 00:20:51.38 28.8 0.25 nánari ólmar endalokin á ferðalagi sem hann hafist sjö árum áður nítján hundruð áttatíu þegar hún var átján ára boðuð á skrifstofu rektors í tungumálaskólanum í pjongjang og yfirheyrð af ókunnugum flokksmanni -i_ljosi_sogunnar_000049-0073-00:21:2090-00:00:1154 i_ljosi_sogunnar_000049 73 00:21:20.90 11.52 0.26 síðar þann sama dag var með tilkynnt að hún hefði verið valin til að ganga í norðurkóresku leyniþjónustuna hún fékk svo bara tæpan dag til að kveðja fjölskyldu sína og vini og pakka í töskur -i_ljosi_sogunnar_000049-0074-00:21:3364-00:00:1048 i_ljosi_sogunnar_000049 74 00:21:33.64 10.496 0.17 sonur kom klukkan tíu hann heilsaði föður mínum og sagði ekki hafa áhyggjur af án flokkurinn sér fyrir henni við skulum meira að segja finna mannanna láttu um þetta -i_ljosi_sogunnar_000049-0075-00:21:4798-00:00:0560 i_ljosi_sogunnar_000049 75 00:21:47.98 5.632 0.06 hún hefur fært fjölskyldu okkar heiður og við höfum ekki áhyggjur ég verð flokknum eilífa þakklátur -i_ljosi_sogunnar_000049-0076-00:21:5504-00:00:1172 i_ljosi_sogunnar_000049 76 00:21:55.04 11.776 0.2 jovanka afburðanámsmaður og skytta hún var líka afskaplega falleg ung kona og þær vildi norðurkóreska leyniþjónustan gjarnan fá til sín gátu komið vel að notum -i_ljosi_sogunnar_000049-0077-00:22:0864-00:00:0310 i_ljosi_sogunnar_000049 77 00:22:08.64 3.2 0.2 hvernig get ég greint einum sem ég yfirgaf fjölskyldu mínar -i_ljosi_sogunnar_000049-0078-00:22:1568-00:00:0536 i_ljosi_sogunnar_000049 78 00:22:15.68 5.376 0.25 mamma og systir mígreni vara bræði minni þótti vera glaðbeittir þó sæi að það væri erfitt -i_ljosi_sogunnar_000049-0080-00:24:3292-00:00:2122 i_ljosi_sogunnar_000049 80 00:24:32.92 21.12 0.26 líkt og hjá útatað hann rifrildi japönsku og þau áttu að ferðast um í gripina ferðamanna feðginanna snemma hjón ítök verkefnið mjög alvarlega og fyrir brottför stúderaði hún japanskar kvikmyndir og tískutímarit til að tileinka sér útlit og atferli japanskra stallsystra sinna -i_ljosi_sogunnar_000049-0081-00:24:5874-00:00:3826 i_ljosi_sogunnar_000049 81 00:24:58.74 38.272 0.25 ferðalagi vestur evrópu var mikið menningarsjokk fyrir hjá sem hafði aldrei áður komið út fyrir norður kóreu en hún var gegnsósa af áróðri og flest sem hún sá í vestri staðfesti hryllingssögurnar sem mánaða heyrt um kapítalismann og sjokkeruð yfir klámbúllum og vændiskonum í kaupmannahöfn og forríkum monthænsnum í sviss minkapelsum með demantseyrnalokka á lyfsins með henni og eldri leyniþjónustumanninum sonar vanur ferðalögum í evrópu tókst góður vinskapur eftir á lýsti hjónin svona í skýrslu til leyniþjónustunnar -i_ljosi_sogunnar_000049-0082-00:25:3806-00:00:1102 i_ljosi_sogunnar_000049 82 00:25:38.06 11.008 0.27 heimsókn sín til kapítalistar ríkja evrópu staðfestir bara þar sem hér hefur verið kennt það er hárréttur lifa örfáir vel og líf almennra borgara eru ömurleg -i_ljosi_sogunnar_000049-0084-00:25:5868-00:00:0926 i_ljosi_sogunnar_000049 84 00:25:58.68 9.216 0.16 að sjá hundanna þeirra sem eru betur klæddir en þorri almennings er sorglegt og ógeðslegar um misheppnað samfélag þeirra -i_ljosi_sogunnar_000049-0085-00:26:0926-00:00:0678 i_ljosi_sogunnar_000049 85 00:26:09.26 6.784 0.14 ég er stolt af því að norðurkóreskir borgarar búi starfi og læri saman og þurfti ekki að hafa áhyggjur af daglegum nauðsynjum -i_ljosi_sogunnar_000049-0086-00:26:1674-00:00:0696 i_ljosi_sogunnar_000049 86 00:26:16.74 6.912 0.06 er staðráðin sem aldrei fyrr í helga líf mitt okkar sósíalísku útópíu og vernda hana gegn óvenju -i_ljosi_sogunnar_000049-0087-00:26:2460-00:00:1092 i_ljosi_sogunnar_000049 87 00:26:24.60 10.88 0.2 þar heiðurinn mikla leiðtoga og ég verð að eilífu þakkað hafa fæðst í norður kóreu -i_ljosi_sogunnar_000049-0089-00:27:0232-00:00:0310 i_ljosi_sogunnar_000049 89 00:27:02.32 3.072 0.0 yfirmaðurinn kveikti sér í sígarettu og hallaði sér aftur í stólnum -i_ljosi_sogunnar_000049-0091-00:27:1834-00:00:0660 i_ljosi_sogunnar_000049 91 00:27:18.34 6.656 0.08 þessi fyrirskipun viljið áreiðanlega vita var skrifuð af okkar ástkæra leiðtoga sjálfum himni -i_ljosi_sogunnar_000049-0094-00:27:4210-00:00:1882 i_ljosi_sogunnar_000049 94 00:27:42.10 18.816 0.26 niels sonur hins aldna stofnanda ríkisins kim var þá einn valdamesti maður norðurkóreska ríkisins svo líklegur arftaki leiðtogans til að greina þá feðga í sundur í opinberri orðræðu var kílóa mikli leiðtogi en kemur og er hinn ástkæri leiðtogi -i_ljosi_sogunnar_000049-0095-00:28:0264-00:00:0500 i_ljosi_sogunnar_000049 95 00:28:02.64 4.992 0.0 allt þetta verkefni er í raun hugmynd hins ástkæra leiðtoga hélt yfirmaðurinn áfram -i_ljosi_sogunnar_000049-0096-00:28:0948-00:00:0514 i_ljosi_sogunnar_000049 96 00:28:09.48 5.12 0.0 er þetta líklega það mikilvægasta sem leyniþjónustan hefur tekið sér fyrir hendur -i_ljosi_sogunnar_000049-0097-00:28:1898-00:00:2460 i_ljosi_sogunnar_000049 97 00:28:18.98 24.576 0.12 eftir þetta greindi yfirmaðurinn þeim nánar frá verkefni þeirra og markmiðum þetta voru tvísýnir tímar í óvinaríkinu suður kóreu ekki nóg með að verið væri að undirbúa ólympíuleikana í sólsetur það var einnig mikil ólga í innanlandspólitíkinni stöðug mótmæli herforingjastjórnin var að hrynja og það átti að skrifa nýja stjórnarskrá og sögulegar kosningar voru á næsta leiti -i_ljosi_sogunnar_000049-0098-00:28:4440-00:00:2540 i_ljosi_sogunnar_000049 98 00:28:44.40 25.472 0.15 með því að sprengja í loft upp suðurkóreska farþegaþotu myndi ástandið versna enn og erlend ríki myndu hætta við að senda íþróttafólk sitt til suður kóreu ólympíuleikunum yrði líklega aflýst þetta yrði þjóðarskömm og suðurkóreska ríkið allt myndi steypast í slíka ringulreið að hið æðsta takmark gæti orðið vel innan seilingar það er sameining hvorugan -i_ljosi_sogunnar_000049-0099-00:29:2006-00:00:5530 i_ljosi_sogunnar_000049 99 00:29:20.06 55.296 0.47 tólfta nóvember nítján hundruð áttatíu og sjö flugu soltinn og þaðan til búdapest þar sem þau gistu við fjórar nætur heima hjá norðurkóreskum sendiráðsmanni átjánda nóvember keyrðu þau frá búdapest til vínarborgar en í sendiráðsmannsins sendiráðsbíl hans komist í gegnum landamæri ungverjalands og austurríkis nanana þá sem sendiráðsmaðurinn kvaddi og létu fá tvö fölsuð vegabréf japönsk í nafni feðginanna ferðaglöðu sem þau höfðu leikið í fyrri evrópuferð sinni það var þá sem þau urðu aftur syninum asía í vínarborg tékkuðu feðginin sig inn á hótel parkring miðborginni herbergi sex hundruð og þrjú og fóru svo á ferðaskrifstofu þar sem þau keyptu flugmiða langa flugleið nokkuð undarlega vínarborg belgrad bagdad abu barinn -i_ljosi_sogunnar_000049-0100-00:30:1576-00:00:0474 i_ljosi_sogunnar_000049 100 00:30:15.76 4.736 0.25 svo líka miða til baka frá adam í gegnum amman í jórdaníu -i_ljosi_sogunnar_000049-0102-00:30:3796-00:00:0618 i_ljosi_sogunnar_000049 102 00:30:37.96 6.144 0.07 tuttugasta og sjöunda nóvember eftir fjóra daga í belgrad barst þeim svo sending á hótelið -i_ljosi_sogunnar_000049-0103-00:30:4454-00:00:0572 i_ljosi_sogunnar_000049 103 00:30:44.54 5.76 0.31 þeir norðurkóreskir agentar frá vín höfðu komið alla leið til belgrad til að færa þeim pakkann -i_ljosi_sogunnar_000049-0104-00:30:5102-00:00:1666 i_ljosi_sogunnar_000049 104 00:30:51.02 16.64 0.23 var japanskt ferðaútvarp panasonic rf núll áttatíu og tvö grátt á stærð við vasadiskó í útvarpinu hafði verið komið fyrir tvö hundruð fimmtíu grömmum af öflugu c fjögur sprengiefni og kveikibúnaði með tímastilli sem var stilltur á níu klukkustundir -i_ljosi_sogunnar_000049-0105-00:31:0810-00:00:1242 i_ljosi_sogunnar_000049 105 00:31:08.10 12.416 0.25 karakterar fylgdi svo lítil viskíflaska sem í raun og veru var full af öflugum sprengjuvökva og malarbrautum sígarettum ef allt færi á versta veg -i_ljosi_sogunnar_000049-0106-00:31:2386-00:00:4816 i_ljosi_sogunnar_000049 106 00:31:23.86 48.128 0.22 með sprengjuna skjalatösku í handfarangri tóku cinematographe eru frá belgrad til bagdad síðdegis tuttugasta og áttunda nóvember biðu svo í þrjá tíma eftir næstu ferð bagdad abu abimael þetta var áður en farið var að gera sérstakt veður út af vökva flugfarangri en raftæki voru þó oft skoðuð sérstaklega í bók sinni segir hjóna öryggisvörður í bagdad hafi krafist þess að hún tæki batteríin úr ferðaútvarpinu sínu ferðaútvarpinu sem einnig var sprengja og kveikibúnaðurinn tengdur við sömu þrjú barist að rífa kjaft og fá það fram að dóttir hans fengi að fara með sitt ferðaútvarp um borð með batteríum og öllu -i_ljosi_sogunnar_000049-0107-00:32:1258-00:00:1184 i_ljosi_sogunnar_000049 107 00:32:12.58 11.776 0.04 þegar voru komin í gegnum öryggisskoðun kveikti eldri maðurinn svo á niðurtalningunni í útvarpinu níu klukkustundir svo tóku þau bæði róandi til að sefa taugarnar og fórum -i_ljosi_sogunnar_000049-0110-00:32:4110-00:00:0950 i_ljosi_sogunnar_000049 110 00:32:41.10 9.472 0.1 enn milli okkar svo óeðlileg en ég sagði sjálfur mér að verkefni mitt væri báðum ríkjum fyrir bestu það var það sem mér hafði verið sagt og ég trúði því -i_ljosi_sogunnar_000049-0111-00:32:5200-00:00:2214 i_ljosi_sogunnar_000049 111 00:32:52.00 22.144 0.31 flugið til adam klukkustund þar fóru japönsku feðginin sínum hattar borði og skildu sæti sín í bókinni ftir auð og þau skildu líka eina skjalatösku eftir í farangursrýminu fyrir ofan sætin í töskunni var meðal annars lítil viskíflaska og grátt panasonic vasaútvarp -i_ljosi_sogunnar_000049-0112-00:33:1486-00:00:2654 i_ljosi_sogunnar_000049 112 00:33:14.86 26.624 0.27 útvarpið sprakk einmitt níu klukkustundum eftir að kynslóða sína að kveikt á því á flugvellinum í bahadur yfirvegað staðartíma í suður kóreu þegar flugvélin var í þrjátíu og sjö þúsund feta hæð yfir andamanhafi þetta var öflugur sprengiefniskokteill og hefur að öllum líkindum tætt stórt gat á flugvélarskrokkinn og vel eins og hrapaði í hafði -i_ljosi_sogunnar_000049-0113-00:33:4822-00:00:5364 i_ljosi_sogunnar_000049 113 00:33:48.22 53.632 0.34 ursus tveir sem eftir nokkrar klukkustundir aftur að hafa hundrað og fimmtán mannslíf á samviskunni lentu í vandræðum strax á flugvellinum í bútað höfðu ætlað að fljúga beint þaðan til amman í jórdaníu og svo til rómar þaðan sem þeir myndu svo haska sér aftur til pandabirni að skoða miða allra sem millilentu og kim kim óttuðust að undarlegt ferðalag þeirra myndi vekja grunsemdir að fljúga alla leið til bagdad og abubakar strax aftur til evrópu liggur ekki alveg beint við morðingjarnir tveir þorðu því ekki annað en að framvísa miðunum sem þau höfðu bara keypt til vara sem neyðarúrræði miðunum alla leið til barinn og voru tilneydd að setjast upp í flugvél þangað nokkuð sem átti jú líka eftir að vekja grunsemdir -i_ljosi_sogunnar_000049-0114-00:34:4578-00:00:1626 i_ljosi_sogunnar_000049 114 00:34:45.78 16.256 0.33 kimar dæmi dauða hengingar fyrir suðurkóreskum dómstóli í mars nítján hundruð áttatíu og níu síðar sama ár var hún náðuð af forseta landsins þar sem hún væri sjálf fórnarlamb heilaþvegið peð glæpsamlegra stjórnvalda í norður kóreu -i_ljosi_sogunnar_000049-0115-00:35:0252-00:00:0772 i_ljosi_sogunnar_000049 115 00:35:02.52 7.808 0.12 norður kóreumenn neituðu allri ábyrgð en ríkið var nú úthrópað sem aldrei fyrr sem hryðjuverkaríki á alþjóðavettvangi -i_ljosi_sogunnar_000049-0116-00:35:1064-00:00:3094 i_ljosi_sogunnar_000049 116 00:35:10.64 30.976 0.02 ódæðisverkið hafði engin áhrif á ólympíuleikana í sól um sumarið sem tókust með ágætum raunin varð að herforingjastjórnin féll ekki löngu fyrir leikana og suður kórea tók á móti fremstu íþróttamönnum heims sem spánnýtt lýðræðisríki aldrei höfðu fleiri lönd tekið þátt í ólympíuleikum og meira að segja helstu bandamenn norður kóreu kína og sovétríkin létu sig ekki vanta sovétmenn hlutu flest gullverðlaun -i_ljosi_sogunnar_000049-0117-00:35:4464-00:00:1138 i_ljosi_sogunnar_000049 117 00:35:44.64 11.392 0.2 kemur sólguðinum þar sem hún er álitinn hættulegur landráðamaður í norðri hún giftist suðurkóreskum leyniþjónustumanni á með honum tvö börn -i_ljosi_sogunnar_000049-0118-00:35:5642-00:00:3138 i_ljosi_sogunnar_000049 118 00:35:56.42 31.36 0.27 mannkynssögunni gjarnan um málefni kóreuríkjanna í fjölmiðlum og hefur lýst yfir einlægri iðrun fyrir gjörðir sínar í fjölmörgum viðtölum ágóði af bókinni tár sálar minnar rann til fjölskyldna fórnarlamba hennar og kistan hennar heima í norður kóreu hafi verið send til þrælkunarvinnu í fangabúðum -i_ljosi_sogunnar_000049-0119-00:36:2856-00:00:0486 i_ljosi_sogunnar_000049 119 00:36:28.56 4.864 0.25 ken lýkur á bréfi til foreldrar hennar sem hún gat aldrei sent -i_ljosi_sogunnar_000049-0120-00:36:3484-00:00:0556 i_ljosi_sogunnar_000049 120 00:36:34.84 5.504 0.0 nú þegar er búið að sameina tvo hluta þýskalands vona ég innilega að okkar tími sé ekki langt undan -i_ljosi_sogunnar_000049-0121-00:36:4104-00:00:0460 i_ljosi_sogunnar_000049 121 00:36:41.04 4.608 0.2 þegar það gerist verð ég svo glaða sjá ykkur og við verðum fjölskylda á ný -i_ljosi_sogunnar_000049-0122-00:36:4640-00:00:0638 i_ljosi_sogunnar_000049 122 00:36:46.40 6.4 0.27 það skínandi stjarna við dimmar er líf sem þráði að spretta upp úr frosinni jörðinni -i_ljosi_sogunnar_000049-0123-00:36:5574-00:00:0356 i_ljosi_sogunnar_000049 123 00:36:55.74 3.584 0.08 þúsund hlutur sem mig langar að segja en ég verð að hætta -i_ljosi_sogunnar_000050-0001-00:00:1408-00:00:2842 i_ljosi_sogunnar_000050 1 00:00:14.08 28.544 0.2 morguninn átjánda maí nítján hundruð sjötíu og fjögur barst símskeyti á skrifstofu indiru gandhi forsætisráðherra indlands skilaboðin voru stutt útborgað líka þegar henni bárust þessi skilaboð því þau þýddu að tilraunin hefði heppnast tilraun sem hún vissi vel að átti að fara fram þennan dag í eyðimörk rajastan á norður indlandi prufusprenging á fyrstu indversku kjarnorkusprengjunni -i_ljosi_sogunnar_000050-0004-00:01:5968-00:00:1702 i_ljosi_sogunnar_000050 4 00:01:59.68 17.024 0.22 en það brostu ekki allir svo breitt allra síst í grannríki indlands til norðvesturleiði eitt sinn verið hluti af sömu bresku nýlendunni á indlandsskaga en við sjálfstæði klofnað í tvö ríki sem nú voru svarnir óvinir -i_ljosi_sogunnar_000050-0005-00:02:1728-00:00:1694 i_ljosi_sogunnar_000050 5 00:02:17.28 16.896 0.21 nafninu inn nítján hundruð fjörutíu og sjö var blóðugur og síðan þá höfðu indland og pakistan háð tvö stríð til viðbótar og indland alltaf sigrað síðast nítján hundruð sjötíu og eitt þegar austurhluti pakistans hafði lýst yfir sjálfstæði sem bangladess og indland svo blandað sér í átökin -i_ljosi_sogunnar_000050-0007-00:03:0696-00:00:0988 i_ljosi_sogunnar_000050 7 00:03:06.96 9.856 0.0 sú sannfæring átti eftir að leiða þennan mann út á braut njósna og glæpa og verða til þess að hann hlaut viðurnefnið hættulegasti maður heims -i_ljosi_sogunnar_000050-0008-00:03:2310-00:00:3978 i_ljosi_sogunnar_000050 8 00:03:23.10 39.808 0.3 undrandi nítján hundruð þrjátíu og sex í borginni bókhaldið indlandi indland var þá enn brestir dularfullar eins og um það bil helmingur íbúa bókhald þessum tíma restin hindúar fjölskylda aldurtila á lífsleiðinni var alltaf kallaður eftir upphafsstöfum sínum aq var ágætlega stæð og kúrekum ævisögur hans sem eru þó flestar nokkuð fegraðar afburða góður námsmaður frá unga aldri og þægur kurteis og trúrækinn með öðrum orðum flest það sem prýða mátti góðan íslamskan dreng -i_ljosi_sogunnar_000050-0009-00:04:0354-00:00:3048 i_ljosi_sogunnar_000050 9 00:04:03.54 30.464 0.28 kannski dan var ekki meðal þeirra milljóna indverskra múslima sem flúðu yfir til hins nýstofnaða íslamska pakistans nítján hundruð fjörutíu og sjö voru áfram í hinni indversku bólfestu og sjö varð óumdeilanlega erfiðara að vera múslimi í bókanna meiri og tækifærin færri þegar auka kláraði gagnfræðaskólann sextán ára nítján hundruð fimmtíu og tvö ákvað annað flytja yfir til pakistans eldri systkini hans höfðu þá þegar farið sömu leið -i_ljosi_sogunnar_000050-0011-00:05:0930-00:00:3696 i_ljosi_sogunnar_000050 11 00:05:09.30 36.992 0.18 akkeri níkaragva í háskóla þetta voru mikil umrótsár í pakistönskum þjóðmálum landið var að feta fyrstu skrefin á braut sjálfstæðis og jafna sig á hryllilegum klofningnum en háskólapilturinn coca sótti sér í bækurnar og sýndi stjórnmálum lítinn áhuga eftir útskrift nítjánhundruð sextíu söðlaði hann um tuttugu og fjögurra ára og flutti til vestur berlínar í framhaldsnám í málmverkfræði margir ungir pakistanskir menn gerðu þetta ef þeir höfðu völtuðu til útlanda eftir frekari námi og frekari tækifærum -i_ljosi_sogunnar_000050-0012-00:05:4730-00:00:2924 i_ljosi_sogunnar_000050 12 00:05:47.30 29.184 0.16 nokkrir í evrópu hann var fljótur að læra þýsku stundaði námið af atorku og í fríum ferðaðist um vestur evrópu í heimsókn í hag nítján hundruð sextíu og tvö kynntist hann hollenskri stúlku henny og þau giftu sig ári síðar í hollandi þar hélt khan áfram námi sínu og svo áleit ungu hjónanna til belgíu þar sem þau eignuðust tvær dætur og klukkuturni í málmverkfræði nítján hundruð sjötíu og tvö -i_ljosi_sogunnar_000050-0013-00:06:2266-00:00:1426 i_ljosi_sogunnar_000050 13 00:06:22.66 14.208 0.07 hann hafði lagt hart að sér í námi vakið athygli og birt fjölda greina hann átti ekki í vandræðum með að finna vinnu maður eins og hann gat starfað í ýmsum geirum hjá stálsmiðjum bíla og flugvélaframleiðendum eða í akademíunni -i_ljosi_sogunnar_000050-0016-00:08:1524-00:00:1634 i_ljosi_sogunnar_000050 16 00:08:15.24 16.256 0.26 en svo kom átjándi maí nítján hundruð sjötíu og fjögur og indverjar sprengdu sinn brosandi búdda í eyðimörk raleigh þá verið búsettur í fjórtán ár í evrópu ætti hollenska konu og hollensk börn var hann enn þjóðrækinn pakistani -i_ljosi_sogunnar_000050-0017-00:08:3206-00:00:1226 i_ljosi_sogunnar_000050 17 00:08:32.06 12.288 0.38 hann mundi enn niðurlæginguna í lestinni til pakistans sem unglingur þegar hindúahelvítin stálu af honum pennanum og nú þurfti þjóðarstolt niðurlægingu á niðurlægingu ofan -i_ljosi_sogunnar_000050-0018-00:08:4558-00:00:0840 i_ljosi_sogunnar_000050 18 00:08:45.58 8.32 0.14 svo rana upp fyrir honum að kannski væri hann einmitt maðurinn sem gæti komið heimalandi sínu til aðstoðar á þessum erfiðu tímum -i_ljosi_sogunnar_000050-0019-00:08:5436-00:00:1714 i_ljosi_sogunnar_000050 19 00:08:54.36 17.152 0.13 hann hefði vinnu sinni hjá tindum einmitt það sem til þurfti til að bjarga heiðri pakistan og að því virðist upp á sitt indælisveður þrjátíu og átta ára gamli verkfræðingur og tveggja barna faðir að grípa til róttækra aðgerða -i_ljosi_sogunnar_000050-0020-00:09:1890-00:00:1156 i_ljosi_sogunnar_000050 20 00:09:18.90 11.52 0.17 ekki löngu eftir kjarnorkutilraun indverja skrifaði akkúrat forsætisráðherra pakistans bréf þar sem hann vakti athygli á sjálfum sér og bauð fram aðstoð sína -i_ljosi_sogunnar_000050-0021-00:09:3136-00:00:1386 i_ljosi_sogunnar_000050 21 00:09:31.36 13.952 0.06 einu var vel tekið í desember sama ár fór khan með fjölskyldu sína í þrítugasta að minnast á það við vinnufélaga sína að á dagskrá ferðarinnar var einnig fundur með sjálfum forsætisráðherra pakistans -i_ljosi_sogunnar_000050-0024-00:11:0832-00:00:1028 i_ljosi_sogunnar_000050 24 00:11:08.32 10.24 0.25 gera úransprengju í stað plútons úran var að finna í pakistanskri jörðu og hann lumaði einmitt á tækninni til að auðga það til vopnaframleiðslu -i_ljosi_sogunnar_000050-0027-00:12:0430-00:00:2144 i_ljosi_sogunnar_000050 27 00:12:04.30 21.504 0.28 eftir fundinn með forsætisráðherranum hélt hann fílefldur áfram safnaði öllum upplýsingum og gögnum sem hann gat fór í skilvinduverið í almelo ráfaði þar um ganga og tók myndir enginn spurði hvað hann væri að vilja í lok vinnudags laumaði hann ýmsum smágræjum ofan í skjalatöskuna sína og sendi það er svo áfram til pakistans -i_ljosi_sogunnar_000050-0028-00:12:2686-00:00:2202 i_ljosi_sogunnar_000050 28 00:12:26.86 22.016 0.48 fáir tóku eftir nokkru óvenjulegu í fari coca þennan veturinn hann var áfram vinalegur og vel liðinn meðal starfsmanna eftir reyndar einn ágætur vinur khans á skrifstofunni fifa var einhleypur skilvindunörd eins og aular oft matargestur á fallegu heimili kanna og terra -i_ljosi_sogunnar_000050-0030-00:13:2886-00:00:1762 i_ljosi_sogunnar_000050 30 00:13:28.86 17.536 0.26 amaði að lokum yfirstjórn urenco viðvart og grunsemdir hans bárust þaðan á borð hollensku leyniþjónustunnar og bandarískra kollega þeirra hjá cia útsendarar cia í hollandi könnuðu málið og veltu því fyrir sér um stund en mæltu svo með því að ekkert yrði gert -i_ljosi_sogunnar_000050-0031-00:13:4718-00:00:1060 i_ljosi_sogunnar_000050 31 00:13:47.18 10.624 0.0 strax frekar en að handsama hinn meinta pakistanska njósnara og yfirheyra strax það er betra að fylgjast með honum og komast að meiru um það hvað hann væri að bauka -i_ljosi_sogunnar_000050-0032-00:13:5872-00:00:0848 i_ljosi_sogunnar_000050 32 00:13:58.72 8.448 0.19 hefðu yfirvöld sem sé að geta haft hendur í hári akkamenídar að ekki nokkuð sem við áttu eftir að sjá eftir -i_ljosi_sogunnar_000050-0033-00:14:1292-00:00:1660 i_ljosi_sogunnar_000050 33 00:14:12.92 16.64 0.28 þegar leið að jólum nítján hundruð sjötíu og fimm fór akkad sína í annað frí til pakistans í þetta skipti snéri hann aldrei aftur hann hafði ef til vill komist á snoðir um grunsemdirnar gegn sér eða kannski taldi hann sig vera reiðubúinn að hefjast handa -i_ljosi_sogunnar_000050-0038-00:16:0442-00:00:3638 i_ljosi_sogunnar_000050 38 00:16:04.42 36.352 0.47 mánuðina í pakistan starfaði akkeri hinum svokölluðu pakistönsku kjarnorkunefnd undir stjórn kjarnorkuverkfræðingsins munir ahmed khan sem enn einblíndi á smíði plútonsprengju en aka fór fljótt að fyrirlíta þennan nafna sinn honum fannst skrifræðishyggja hans óþolandi og ömurlegt hversu hægt tilraunir hans til að verða sér úti um plúton gengu að lokum fékk hann nóg hann gekk á fund útfarir herra kallaði þar hinum illum nöfnum og krafðist þess að fá að halda úranauðgunarvinnu sinni áfram aleinn og bætti við -i_ljosi_sogunnar_000050-0040-00:16:4510-00:00:0402 i_ljosi_sogunnar_000050 40 00:16:45.10 3.968 0.29 ég verð að geta eitt peningunum án þess að nokkur sé að kíkja öxlunum -i_ljosi_sogunnar_000050-0041-00:16:5014-00:00:0498 i_ljosi_sogunnar_000050 41 00:16:50.14 4.992 0.14 tekið að kaupum verður í reiðufé það er þannig sem þetta fólk stundar viðskipti -i_ljosi_sogunnar_000050-0043-00:17:0176-00:00:1404 i_ljosi_sogunnar_000050 43 00:17:01.76 14.08 0.41 ótta hrifinn af þessum röggsama manni og akatsu landi á fáförnu skógivöxnu svæði rétt fyrir utan kahuta þorp nokkuð fremur ómerkilegt um þrjátíu kílómetra frá höfuðborginni íslam -i_ljosi_sogunnar_000050-0044-00:17:1634-00:00:1684 i_ljosi_sogunnar_000050 44 00:17:16.34 16.768 0.38 þar er hann að byggja eigin rannsóknarstöð og úranauðgunarver og nóg af peningum til verksins rannsóknarstöðin katanga ógnarhratt bygging gangfærs úranauðgunarvers getur tekið marga áratugi en hann ætlaði sér svo ekki að drolla neitt -i_ljosi_sogunnar_000050-0045-00:17:3426-00:00:1422 i_ljosi_sogunnar_000050 45 00:17:34.26 14.208 0.26 síðar hafa margir velt fyrir sér hvaðan allir peningarnir komu pakistan var alls ekki auðugt land hafði það í raun og veru efni á þessu ofurmetnaðarfulla verkefni marga grunar að pakistan hafi fengið hjálpað utan -i_ljosi_sogunnar_000050-0046-00:17:4908-00:00:1660 i_ljosi_sogunnar_000050 46 00:17:49.08 16.512 0.28 istar ráðamenn og akur gerðu mikið með það að nú loksins væri íslamskt ríki að koma sér upp kjarnorkusprengju hindúar voru konum sprengju kommúnistar áttu sprengju en kristni heimur átti mörg þúsund sprengjur en múslimar enga -i_ljosi_sogunnar_000050-0047-00:18:0650-00:00:1650 i_ljosi_sogunnar_000050 47 00:18:06.50 16.512 0.31 það var því ekki bara pakistanskt mál heldur kappsmál fyrir gervallan hinn íslamska heim þannig hafi kufla tryggt sér mögulega styrki frá fjársterkari múslimaríkjum til dæmis hinum olíuauðugu líbíu og sádi arabíu -i_ljosi_sogunnar_000050-0049-00:18:5690-00:00:2294 i_ljosi_sogunnar_000050 49 00:18:56.90 22.912 0.17 athafnasemi aukana um heim vakti þó athygli eftir að hann flúði frá hollandi var hann kominn á radar annarra vestrænna leyniþjónustustofnana þær vissu að þetta væri einhver sem ferðaðist mikið og tengdist pakistönsku kjarnorkuáætluninni en alls ekki hvernig eða hversu mikið eða nákvæmlega hvað hann væri að gera -i_ljosi_sogunnar_000050-0050-00:19:2084-00:00:1314 i_ljosi_sogunnar_000050 50 00:19:20.84 13.056 0.21 nítjánhundruð áttatíu greindi breska blaðið observer frá grunsemdum um að kúnnann hefði stolið hollenskri kjarnorkutækni hann sjálfur hikaði þá ekki við að skrifa til blaðsins og verja sinna -i_ljosi_sogunnar_000050-0052-00:19:5148-00:00:0668 i_ljosi_sogunnar_000050 52 00:19:51.48 6.656 0.2 sama hindúahelvítin gæti ekki skrifað eitt hlutlaust orð um pakistan -i_ljosi_sogunnar_000050-0053-00:19:5938-00:00:1156 i_ljosi_sogunnar_000050 53 00:19:59.38 11.52 0.48 nunnu hafði drýgja að um kjarnorkuáætlun pakistans og kann þá svaraði í bréfi til blaðsins í leyfi mér að efast um andskotans yfirlæti í ameríku og bretum -i_ljosi_sogunnar_000050-0056-00:20:3410-00:00:1774 i_ljosi_sogunnar_000050 56 00:20:34.10 17.664 0.3 nítjánhundruð áttatíu var akkeri fjögurra ára fangelsis fyrir hollenskum dómstól fyrir njósnir leynimakkið hjá fimm árum áður en hann var þá löngu orðinn stórkarl í pakistan mætti auðvitað ekki í hollenska réttarsal og ekki heldur í fangelsi -i_ljosi_sogunnar_000050-0057-00:20:5592-00:00:1464 i_ljosi_sogunnar_000050 57 00:20:55.92 14.72 0.23 þegar níundi áratugurinn gekk í garð stækkaði úranauðgunarver kastandi verðum hraða var alltaf nóg af peningum og hann auðgaðist líka sjálfur lifði hátt og byggði glæsivillur fyrir sig og fjölskyldu sína -i_ljosi_sogunnar_000050-0058-00:21:1096-00:00:1032 i_ljosi_sogunnar_000050 58 00:21:10.96 10.24 0.39 hann átti pennavin í kanada pakistanskan kjarnorkuverkfræðing í bréfum til hans lýsti hann uppbyggingu kjarnorkuversins með allfurðulegu dulmáli -i_ljosi_sogunnar_000050-0060-00:21:3344-00:00:0454 i_ljosi_sogunnar_000050 60 00:21:33.44 4.608 0.07 nú um við að reyna að komast að því hvar við getum útvegað okkur fiska -i_ljosi_sogunnar_000050-0066-00:23:2866-00:00:1524 i_ljosi_sogunnar_000050 66 00:23:28.66 15.232 0.14 árið nítján hundruð sjötíu og níu voru áhyggjur bandaríkjanna af kjarnorkumálum pakistana þó orðnar svo miklar að grimmari á hvaða beita þá refsiaðgerðum og skrúfa fyrir alla fjárhagsaðstoð til að reyna að þvinga pakistana til hlýðni -i_ljosi_sogunnar_000050-0067-00:23:4486-00:00:2512 i_ljosi_sogunnar_000050 67 00:23:44.86 25.088 0.14 það entist þó ekki lengi strax í lok þessa sama ár nítján hundruð sjötíu og níu réðust sovétríkin inn í afganistan og nýr vígvöllur í kalda stríðinu var til bandaríkjamenn studdu íslamska uppreisnarmenn svokallaða mujahideen gegn sovétmönnum og besta leiðin fyrir bandaríkin til að koma aðstoð til þessara bandamanna var í gegnum grannríki afganistans til austurs pakistan -i_ljosi_sogunnar_000050-0068-00:24:1118-00:00:1176 i_ljosi_sogunnar_000050 68 00:24:11.18 11.776 0.17 aginn ar því noregur stórvinur bandaríkjanna refsiaðgerðum var aflétt skrúað aftur frá fjárhagsaðstoð og ákveðið að gleyma bara þessu með kjarnorkuna og hunsað -i_ljosi_sogunnar_000050-0069-00:24:3178-00:00:2854 i_ljosi_sogunnar_000050 69 00:24:31.78 28.544 0.2 við förum allnokkur ár fram í tímann tuttugusta og áttunda maí nítján hundruð níutíu og átta sprengdi pakistan sína fyrstu tilrauna kjarnorkusprengju reyndar voru þær fimm talsins sem voru sprengdar hver á eftir annarri og ein til viðbótar daginn eftir sprengingarnar neðanjarðar undir fjallinu takast í suðvesturhluta landsins á sjónvarpsmyndum má sjá reyk og rekstur frá fjallinu eins og það segja leysast upp að innan -i_ljosi_sogunnar_000050-0072-00:26:2800-00:00:1344 i_ljosi_sogunnar_000050 72 00:26:28.00 13.44 0.1 eins og til að undirstrika það byggði hann sér enn eina glæsivilluna á sérstöku vatnsverndarsvæði í grannborg islamaband rawalpindi þar var harðbannað að byggja en það gat enginn stoppað sjálfan aka -i_ljosi_sogunnar_000050-0073-00:26:4204-00:00:1254 i_ljosi_sogunnar_000050 73 00:26:42.04 12.544 0.06 og svo var hann jú svo góður maður hann gaf háar fjárhæðir til góðgerðarmála hann styrkti skóla og önnur góð málefni víðsvegar um landið hann var alltaf til í að hjálpa lítilmagnanum enda var hann kominn -i_ljosi_sogunnar_000050-0077-00:28:3180-00:00:0596 i_ljosi_sogunnar_000050 77 00:28:31.80 5.888 0.06 en ef sprengjan var löngu tilbúin hvað hafði hann þó verið að fást við öll þessi ár -i_ljosi_sogunnar_000050-0078-00:28:3828-00:00:1188 i_ljosi_sogunnar_000050 78 00:28:38.28 11.776 0.08 annað ausa fé til góðgerðarmála það er úr vösum sem virtust óþrjótandi og hvað meira hafði sé á félögum yfirsést þegar kom að hinum dularfulla aka -i_ljosi_sogunnar_000050-0080-00:29:1832-00:00:2040 i_ljosi_sogunnar_000050 80 00:29:18.32 20.48 0.23 nítján hundruð níutíu og fimm flúði tengdasonur saddams hussein kamel írak til jórdaníu en hann hafði einmitt haft umsjón með írösku kjarnorkuáætluninni og leysti frá skjóðunni meðal gagna sem fundust í fórum tengdasonarins var skýrsla frá írösku leyniþjónustunni um tilboð sem henni hafði borist nítján hundruð níutíu -i_ljosi_sogunnar_000050-0082-00:30:0006-00:00:0344 i_ljosi_sogunnar_000050 82 00:30:00.06 3.456 0.4 ástæða til boðsins er hagnaður fyrir hann og milligöngu mann -i_ljosi_sogunnar_000050-0085-00:31:4380-00:00:1980 i_ljosi_sogunnar_000050 85 00:31:43.80 19.84 0.21 eftirlitsmennirnir voru þungri úti í eyðimörkinni sýndu íranskir kollegar þeirra þeim afrek sín hingað til prufu úranauðgunarver sem þeir voru einmitt að fylla af hraðaskilvindum þær voru þeirra eigin íranska hönnun sögðu þeir bara nokkuð stoltir allt byggt á þeirra eigin rannsóknum -i_ljosi_sogunnar_000050-0086-00:32:0420-00:00:2340 i_ljosi_sogunnar_000050 86 00:32:04.20 23.424 0.28 það tók einn breskan eftirlitsmann ekki nema um tíu sekúndur að eigin sögn að bera kennsl á skilvindurnar sem íranarnir voru að skrúfa saman þær voru alveg eins og hollenskar hraðaskilvindur sem eftirlitsmaðurinn hafði kynnst á áttunda áratugnum skilvindur frá fyrirtækinu fastast aka -i_ljosi_sogunnar_000050-0090-00:34:2084-00:00:2082 i_ljosi_sogunnar_000050 90 00:34:20.84 20.736 0.35 intifada fjögur birtist hakka dáðasti vísindamaður pakistönsku þjóðarinnar æðsti vísindaráðgjafi stjórnvalda og forseti pakistönsku vísindaakademíunnar þjóðhetja og mannvinur í pakistanska ríkissjónvarpinu með hverri -i_ljosi_sogunnar_000050-0095-00:37:2642-00:00:1396 i_ljosi_sogunnar_000050 95 00:37:26.42 13.952 0.06 ein kenning er að kanna átt sér fjórða kúnnan fyrir því eru fleiri sannanir meðal annars óljós vitnisburður samstarfsmanna hans en hver kúnnin var vitum við ekkert um það er bara tilgátur -i_ljosi_sogunnar_000050-0097-00:38:0774-00:00:0760 i_ljosi_sogunnar_000050 97 00:38:07.74 7.68 0.17 entust hafa reynt að koma sér upp kjarnavopnum án þess að nokkur tæki eftir eða egyptaland kúveit súdan -i_ljosi_sogunnar_000050-0101-00:39:5976-00:00:1878 i_ljosi_sogunnar_000050 101 00:39:59.76 18.688 0.33 vestrænir ráðamenn vöruðu pakistana sterklega gegn því að láta hann lausan gæti vel haldið áfram uppteknum hætti í braski sínu en hann er enn álitinn þjóðhetja af mörgum pakistönum og hann hefur enn aldrei verið yfirheyrður almennilega viðskipti sín og verður það líklega taldir þessum -i_ljosi_sogunnar_000050-0102-00:40:1926-00:00:1078 i_ljosi_sogunnar_000050 102 00:40:19.26 10.752 0.07 einu sanni sölumaður dauðans ætlar ekki að tjá sig frekar og þó að hann hafi játað eitthvað á sínum tíma þá iðrast einskis eða eins og hann orðar sjálfur -i_ljosi_sogunnar_000051-0001-00:00:1732-00:00:5820 i_ljosi_sogunnar_000051 1 00:00:17.32 58.112 0.38 aserska ar indælisveður í flórída sextánda janúar tvö þúsund og þrjú bjart gisti veður að fara út í geim og í kennedy geimferðamiðstöðinni á merrit alan flórída var mikið um að vera því geimskutlan kólumbía var að leggja af stað í sína tuttugustu og áttundu ferð sextán daga leiðangur á braut jörðu um borð í skutlunni voru sjö geimfarar sex bandaríkjamenn skipherrann rykugar inn william vísindamennirnir deilu brúklegar nelson og loka geisel ramon fyrsti ísraelski geimfarinn -i_ljosi_sogunnar_000051-0002-00:01:1786-00:00:4682 i_ljosi_sogunnar_000051 2 00:01:17.86 46.848 0.31 í öruggri fjarlægð frá eldflaugaskotpallinum fylgdust þúsundir með geimskutlunni leggja í hann starfsmenn bandarísku geimferðastofnunarinnar nasa ástvinir geimfaranna forvitnir flórída búar það er mikið sjónarspil þegar að lokinni niðurtalningu eldflaugarnar undir geimskutlinni fara að spúa eldi mikið hvítt reykjarský hrannast upp og svo tekst skutlan lóðrétt á lofthelgi á eldflaugunum og skutlan var komin á leiðarenda á brautir hundruð kílómetra hægrimannsins -i_ljosi_sogunnar_000051-0003-00:02:0762-00:00:5028 i_ljosi_sogunnar_000051 3 00:02:07.62 50.176 0.29 leiðangurinn sem hófst sextánda janúar tvö þúsund og þrjú battutta og áttunda ferð geimskutlunnar kólumbíu og hundraðasta þrettánda ferðinni í geimskutluáætlun nasa kólumbía var elst geimskutlanna sem voru færar um að fljúga út í geim auk hennar voru smíðaðar fjórar skutlur til viðbótar alencar atlantis og endar alencar fóru nítján hundruð áttatíu og sex og vafalaust hafa geimfararnir reiraðir niður í flugsæti sín í kólumbíu tvö þúsund og þrjú andaðist þegar þeir komust alla leið upp öruggar hættulegasti hluti ferðarinnar var yfir staðan -i_ljosi_sogunnar_000051-0004-00:03:0394-00:00:2902 i_ljosi_sogunnar_000051 4 00:03:03.94 28.928 0.29 hinni metnaðarfullu apollo áætlun nasa sem mönnum á tunglið lauk nítján hundruð sjötíu og tvö álíka fokdýr verkefni voru þó ekki lengur efst á stefnuskrá stjórnar ritarinn bandaríkjaforseta apollo einnota eldflaugar sem eyðilögðust við heimkomu en það sem nasa og bandarísk stjórnvöld vildu næst voru endurnýtanlegar geimflaugar nokkuð sem yrði vonandi hagkvæmara og ódýrara geimskutlur -i_ljosi_sogunnar_000051-0005-00:03:3382-00:00:3412 i_ljosi_sogunnar_000051 5 00:03:33.82 34.176 0.31 áformum nasa um geimskutlu fylgdu fleiri hugmyndir um stóra bandaríska geimsstöð og var geimskutlan þá aðallega hugsuð þilfari og frá geimstöðinni að lokum fékkst þó ekki fjármagn frá nikolai að gera alvöru úr metnaðarfyllsta engu að síður var á áttunda áratugnum ráðist í hönnun og smíði geimskutlu farartæki sem hafði þá engan sérstakan áfangastað eða tilgang annan en að fara upp og svífa um á braut jörðu -i_ljosi_sogunnar_000051-0006-00:04:0888-00:00:1246 i_ljosi_sogunnar_000051 6 00:04:08.88 12.416 0.0 það var þó alls ekkert smámál geimskutlan varð ekki bara að geta komist út í geim heldur niður aftur þola gífurlegan hita á leiðinni niður á jörðina og lenda svo eins og hver önnur flugvél -i_ljosi_sogunnar_000051-0007-00:04:2176-00:00:2646 i_ljosi_sogunnar_000051 7 00:04:21.76 26.496 0.27 og endurtaka svo leikinn aftur og aftur en nasa tókst ætlunarverk sitt eftir áralangt þróunarferlinu leit geimskutlan dagsins ljós miklu flugvélarlaga en fyrri geimförum vængi og stærð við alvanaleg dýrustu manna áhöfn knúinn áfram af þremur eldflaugasveita tengd við gríðarstóran eldsneytistank -i_ljosi_sogunnar_000051-0008-00:04:4874-00:00:0618 i_ljosi_sogunnar_000051 8 00:04:48.74 6.272 0.07 fyrsta geimskutlan kólumbía fór í sína fyrstu geimferð tólfta apríl nítján hundruð áttatíu og eitt -i_ljosi_sogunnar_000051-0009-00:05:0240-00:00:1558 i_ljosi_sogunnar_000051 9 00:05:02.40 15.616 0.03 þó svo að geimskutlan hafi átt að vera ódýrari kostur en fyrri geimflaugar reyndist kostnaðurinn við hverja ferð hennar gífurlegur á bilinu hálfur til einn milljarður bandaríkjadala því var mikilvægt að vanda til verka og eyða engu óþarfa -i_ljosi_sogunnar_000051-0010-00:05:1860-00:00:1964 i_ljosi_sogunnar_000051 10 00:05:18.60 19.584 0.19 undanfarin ár höfðu geimskutlur nasa ferjað ýmsa hluti til og frá alþjóðlegu geimstöðinni sem byrjað var að byggja nítján hundruð níutíu og átta í hluti og vistir þær höfðu sömuleiðis ferjað upp í gervihnetti meðal annars fyrir bandaríska herinn það var mikilvæg tekjulind fyrir hina fokdýru geimskutluáætlun -i_ljosi_sogunnar_000051-0011-00:05:3924-00:00:1976 i_ljosi_sogunnar_000051 11 00:05:39.24 19.712 0.12 markmið leiðangurs kólumbíu í janúar tvö þúsund og þrjú var hins vegar bara vísindalegt tilraunastarf þetta var leiðangur sem hafði verið frestað nokkrum sinnum þar sem eitthvað annað og mikilvægara hafði komið upp en nú átti að koma þessum tilraunum frá svo hægt væri að einbeita sér að gervihnattaflutningum og geimstöðvarsmíði -i_ljosi_sogunnar_000051-0012-00:06:0018-00:00:2062 i_ljosi_sogunnar_000051 12 00:06:00.18 20.608 0.09 um borð í kólumbíu þegar upp var komið unnu geimfararnir sjö því aðallega að ýmisskonar tilraunum sem margar hverjar snérust um viðbrögð eða hegðun hinna ýmsu efna við þyngdarleysi rannsóknir sem erfitt var að gera annars staðar enn úti í geimnum dagskráin var stíf og geimfararnir unnu á vöktum tuttugu og fjórar tíma á dag -i_ljosi_sogunnar_000051-0016-00:06:4364-00:00:1638 i_ljosi_sogunnar_000051 16 00:06:43.64 16.384 0.14 einn bandarísku sérfræðinganna um borð deilan skrifaði móður sinni tölvupóst þegar nokkuð var liðið á leiðangurinn brúnar sjóhernum fjörutíu og sex ára og í sinni fyrstu geimferð bréfið gefur mynd af daglegu lífi um borð í geimskutlu -i_ljosi_sogunnar_000051-0017-00:07:0296-00:00:0658 i_ljosi_sogunnar_000051 17 00:07:02.96 6.528 0.35 itv vikur en hann er orðið það eðlilegt ég hreyfing miklu hægar en ég þar heldur ekki að flýta mér -i_ljosi_sogunnar_000051-0018-00:07:1890-00:00:0722 i_ljosi_sogunnar_000051 18 00:07:18.90 7.296 0.19 genfar vanur á jörðinni en það er miklu verra hér því ég get líka sett hlutina á veggina og í loftið -i_ljosi_sogunnar_000051-0019-00:07:2670-00:00:0564 i_ljosi_sogunnar_000051 19 00:07:26.70 5.632 0.0 það er erfitt að muna að maður verður að líta í allar áttir nemarnir einhverju ekki bara niður -i_ljosi_sogunnar_000051-0020-00:07:3640-00:00:0378 i_ljosi_sogunnar_000051 20 00:07:36.40 3.84 0.36 þvert að kveðja eftir að hafa verið svona náinn í tvö og hálft ár -i_ljosi_sogunnar_000051-0021-00:07:4062-00:00:0474 i_ljosi_sogunnar_000051 21 00:07:40.62 4.736 0.43 en áhrifamestu din var þegar ég fékk að lesa bréf sem ilan kom með -i_ljosi_sogunnar_000051-0022-00:07:4952-00:00:0486 i_ljosi_sogunnar_000051 22 00:07:49.52 4.864 0.08 ég er gáttaður á að svo falleg lánaða geti búið yfir slíkri elsku -i_ljosi_sogunnar_000051-0023-00:07:5560-00:00:0400 i_ljosi_sogunnar_000051 23 00:07:55.60 3.968 0.0 ég verð að segja eitt í viðbót ef ég hefði fæðst í geimnum -i_ljosi_sogunnar_000051-0024-00:08:1796-00:00:2578 i_ljosi_sogunnar_000051 24 00:08:17.96 25.728 0.33 kólumbía lagði af stað var óvenju mikil öryggisgæsla við skotpallinn og kennedyanna í flórída ástæðan var sú það var ísraeli um borð í lamans í ísraelska hernum og fyrsti ísraelinn í geimnum var með sérstakt verkefni frá heimalandi sínu að taka myndir og rannsaka hvernig eyðimerkursandur í andrúmsloftinu yfir austurlöndum hefði áhrif á veðurfar -i_ljosi_sogunnar_000051-0025-00:08:4456-00:00:0482 i_ljosi_sogunnar_000051 25 00:08:44.56 4.736 0.09 hékk á eftir sex daga um borð í kólumbíu skrifaði hann -i_ljosi_sogunnar_000051-0026-00:08:5066-00:00:0322 i_ljosi_sogunnar_000051 26 00:08:50.66 3.2 0.0 í dag var fyrsti dagurinn sem mér fannst ég í alvörunni búa í geimnum -i_ljosi_sogunnar_000051-0027-00:09:0140-00:00:1792 i_ljosi_sogunnar_000051 27 00:09:01.40 17.92 0.11 höfðu búið sig undir þetta verkefni þessar tvær vikur í geimnum í meira en tvö ár norell herlæknir í bandaríska sjóhernum fjörutíu og eins árs var líka í sinni fyrstu geimferð og ekki síður uppnumin eins og hún lýsti í bréfi til eiginmanns síns á jörðu niðri -i_ljosi_sogunnar_000051-0029-00:09:5596-00:00:1760 i_ljosi_sogunnar_000051 29 00:09:55.96 17.664 0.17 til að komast leið sína upp í geyma hin eiginlega vængjuðum utan við tröllvaxinn eldsneytistank sem var langtum stærri en skutlan sjálf og var síðan losaður af og látin falla í sjóinn um átta eða níu mínútum eftir flugtak þegar skutlan var komin í rétta hæð -i_ljosi_sogunnar_000051-0031-00:11:2946-00:00:2024 i_ljosi_sogunnar_000051 31 00:11:29.46 20.224 0.15 með tímanum og fleiri geimskutluferðum urðu bútar úr viðkvæmri frauðeinangruninni á ferð og flugi í flugtaki að viðtekinni staðreynd sem ekki var talin stefna að skutlunni í sérstaka hættu verkfræðingar nasa veltu málinu fyrir sér fundu enga góða lausn til að koma alveg í veg fyrir þetta -i_ljosi_sogunnar_000051-0032-00:11:5014-00:00:0402 i_ljosi_sogunnar_000051 32 00:11:50.14 4.096 0.0 það gerðist aldrei neitt alvarlegt svo að þeir hættu eiginlega að hugsun -i_ljosi_sogunnar_000051-0033-00:12:0050-00:00:1838 i_ljosi_sogunnar_000051 33 00:12:00.50 18.432 0.15 reyndar hafði óvenju stór frauðbútur losnað af og rekist á í flugtaki annarrar yngri geimskutlu atlantis bara þremur mánuðum fyrir tuttugasta og áttunda ferð kólumbíu þegar atlantis lagði af stað í heimsókn í alþjóðlegu geimstöðina í októberbyrjun tvö þúsund og tvö -i_ljosi_sogunnar_000051-0034-00:12:1936-00:00:1208 i_ljosi_sogunnar_000051 34 00:12:19.36 12.032 0.26 þegar ferjan lenti svo á jörðinni ellefu dögum síðar kom í ljós að bara örfáum sentimetrum hafði munað að frauðbúturinn lenti á mikilvægum rafeindabúnaði utan á skutlunni -i_ljosi_sogunnar_000051-0035-00:12:3190-00:00:2322 i_ljosi_sogunnar_000051 35 00:12:31.90 23.168 0.16 formleg rannsókn var fyrirskipuð en hún fór fyrir það var mikið að gera hjá nasa þessa mánuðina og með rándýrt verkefni eins og geimskutlurnar var brýnt að halda sig við allar tímann ar á meðal mátti alls ekki fresta enn þá meira fyrirhuguðum vísindaleiðangri sjö geimfara um borð í geimskutlunni kólumbíu -i_ljosi_sogunnar_000051-0037-00:14:0426-00:00:1620 i_ljosi_sogunnar_000051 37 00:14:04.26 16.256 0.06 nei líklega ekki þetta var bara fuðra og svona var jú alltaf að gerast þegar vika var liðin af leiðangri kólumbíu skrifaði stíft yfirmaður stjórnstöðvar nasa á jörðu niðri flugstjórum geimskutlunnar tölvupóst -i_ljosi_sogunnar_000051-0038-00:14:2332-00:00:0438 i_ljosi_sogunnar_000051 38 00:14:23.32 4.352 0.07 standi ykkur svo vel í að halda einhver við áætlanir og stunda frábær vísindastörf -i_ljosi_sogunnar_000051-0039-00:14:2844-00:00:0524 i_ljosi_sogunnar_000051 39 00:14:28.44 5.248 0.0 haldið áfram þessari góðu vinnu og látið okkur vita ef við í stjórnstöð getum gert eitthvað betur -i_ljosi_sogunnar_000051-0040-00:14:3772-00:00:0498 i_ljosi_sogunnar_000051 40 00:14:37.72 4.992 0.07 hér fylgdi stutt lýsing á því sem vitað var um frauðbútinn og vinstri vænginn -i_ljosi_sogunnar_000051-0042-00:14:5052-00:00:0408 i_ljosi_sogunnar_000051 42 00:14:50.52 4.096 0.07 um engar áhyggjur af heimferðinni það tekur því eiginlega ekki að minnast á þetta -i_ljosi_sogunnar_000051-0043-00:14:5540-00:00:0324 i_ljosi_sogunnar_000051 43 00:14:55.40 3.2 0.2 svo fái ekki neinar óvæntara spurningar um þetta frá blaðamanni -i_ljosi_sogunnar_000051-0045-00:15:1022-00:00:3784 i_ljosi_sogunnar_000051 45 00:15:10.22 37.76 0.11 það var ekki alveg satt að engir hjá nasa hefðu neinar áhyggjur þegar yfirmaður stjórnstöðvar sendi þennan tölvupóst var enn verið að rannsaka málið að því marki sem hægt var að rannsaka mögulegar skemmdir á geimskutlu sem var enn lengst úti í geimnum þetta var óvenju stór frauðbútur sem hafði losnað sá stærsti í sögu geimskutlunnar nokkrir verkfræðingar fóru fram á að útvegaðar yrðu eftir einhverjum leiðum fleiri myndir af vinstri væng skutlunnar hægt væri að taka myndir af skutlunni með gervihnöttum eða mögulega langdrægar sjónaukum bandaríkjahers á jörðinni -i_ljosi_sogunnar_000051-0047-00:17:2088-00:00:4328 i_ljosi_sogunnar_000051 47 00:17:20.88 43.264 0.32 fyrsta febrúar tvö þúsund og þrjú höfðu geimfararnir um borð í kólumbíu lokið um áttatíu tilraunum af ýmsu tagi og dvalið þátt í sextán daga um borð í geimskutlunni á braut um jörðu það var kominn tími til heimferðar um tuttugu mínútur fyrir níu samkvæmt staðartíma í flórída kveikti einn geimfaranna norell karlkyns upptöku vel til að festa heimferðin á fjölmenningarlega kólumbíu alsettan tökkum skjáum og annarskonar stjórngræjum og geimfara í appelsínugulum stökkum vandlega besta niður í sætin -i_ljosi_sogunnar_000051-0048-00:18:0458-00:00:2170 i_ljosi_sogunnar_000051 48 00:18:04.58 21.632 0.35 þeir virðast glaðbeittir indversk ættaðir geimfarinn kalpana þjála veifar í myndavélina út um nyti glugga má sjá appelsínugulan bjarma af eldflaugum skutlunnar áhafnarforinginn rick hasen með að nú væri ekki sérlega notalegt að vera staddur fyrir utan skutluna ekki rakaranámi -i_ljosi_sogunnar_000051-0049-00:18:3436-00:00:4740 i_ljosi_sogunnar_000051 49 00:18:34.36 47.488 0.27 skutlan var um þetta leyti um hundrað kílómetra hæð á hraðri leið til jarðar á tuttugu og sjö þúsund kílómetra hraða á klukkustund niðri á jörðinni hunter stjórnstöð nasa líka komin á fullt í stórum sal sátu sérfræðingar geimferðastofnunarinnar við ótal skjái og greindu upplýsingar sem flókinn búnaður skutlunnar sendi til þeirra áætlaðan lendingarferil veður og loftslagsupplýsingar og fleiri og hálfri mínútu eftir að kveikt var á myndbandsupptökuvélinni um borð í kólumbíu þrettán mínútur í níu að staðartíma í flórída sagði ritasafni sinni að hætta að leika sér og sýna einbeitingu -i_ljosi_sogunnar_000051-0050-00:19:2468-00:00:2330 i_ljosi_sogunnar_000051 50 00:19:24.68 23.296 0.28 um mínútu síðar lauk myndbandsupptökunni það voru þá um tuttugu og fimm mínútur áætlaðar til lendingar í flórída skutlan átti að fljúga yfir stóran hluta suðvestanverð bandaríkjanna og árrisulir íbúar nevada arizona út og nýju mexíkó fór út til að geta orðið vitni að þessu sjónarspili geimskutlunni þjóta yfir himininn eins og halastjarna -i_ljosi_sogunnar_000051-0052-00:20:0910-00:00:1242 i_ljosi_sogunnar_000051 52 00:20:09.10 12.416 0.17 svipað leiti í stjórnstöð í húsnæði gun vita af nokkru óvenjulegu fjórir hitanemar á vinstri hlið skutlunnar höfðu dottið út að því er virtist á svo að segja sama tímann -i_ljosi_sogunnar_000051-0054-00:20:3064-00:00:1878 i_ljosi_sogunnar_000051 54 00:20:30.64 18.816 0.17 það var sannarlega óvenjulegt stjórnandi stjórnstöðvarinnar spurði að bragði hvort nemarnir fjórir ættu eitthvað sameiginlegt ekkert svaraði verkfræðingurinn nema þá er alla að finna aftarlega á vinstri væng skutlunnar loforðum -i_ljosi_sogunnar_000051-0055-00:20:4982-00:00:1560 i_ljosi_sogunnar_000051 55 00:20:49.82 15.616 0.24 flagstaff scott valentine sonur hans enn með flugi geimskutlunnar yfir heimkynnum þeirra það var enn dimmt arizona og skutlan birtist á nætur himninum eins og hvítur eldhnöttur með langa rák á eftir sér -i_ljosi_sogunnar_000051-0056-00:21:0920-00:00:2202 i_ljosi_sogunnar_000051 56 00:21:09.20 22.016 0.27 eins og hluti hefði losnað af sonur scotts valentine hrópaði yfir sig víðsvegar um suðvestanverð bandaríkin sá fólk með augun á himninum svipaða óhuggulega sjón eitthvað virtist kvarnast af geimskutlunni -i_ljosi_sogunnar_000051-0057-00:21:3222-00:00:0326 i_ljosi_sogunnar_000051 57 00:21:32.22 3.2 0.1 en í stjórnstöð nasa vissu menn enn ekki af þessu -i_ljosi_sogunnar_000051-0058-00:21:3592-00:00:0784 i_ljosi_sogunnar_000051 58 00:21:35.92 7.808 0.09 reyndu enn að fullvissa sjálfa sig um að nemarnir í vinstri vængnum sem hefðu dottið út gætu ekki skipt svo miklu máli -i_ljosi_sogunnar_000051-0060-00:22:2218-00:00:1266 i_ljosi_sogunnar_000051 60 00:22:22.18 12.672 0.12 en orðsins hurfu í skruðninga og suð hvað hann ætlaði sér að segja veit enginn þetta voru síðustu skilaboðin sem bárust til jarðar frá kolum -i_ljosi_sogunnar_000051-0061-00:22:5032-00:00:2700 i_ljosi_sogunnar_000051 61 00:22:50.32 27.008 0.15 en í júdó vissu menn það ekki ekki strax á næstu sekúndum og mínútum bárust enn frekari vísbendingar um að eitthvað væri ekki eins og það ætti að vera um borð í skutlunni fleiri villumeldingar og nemar sem duttu út í hún vissu menn heldur ekki að fjöldi fólks utandyra í dallas og víðar hafði þá horft til himins og séð brak brotna af geimskutlunni og heyrt torkennilegar drunur að ofan -i_ljosi_sogunnar_000051-0062-00:23:1870-00:00:1186 i_ljosi_sogunnar_000051 62 00:23:18.70 11.776 0.43 árinu að hjúkra heyrt frá kólumbíu í nærri fjórar mínútur öllum köllum var ósvarað -i_ljosi_sogunnar_000051-0063-00:23:3930-00:00:3638 i_ljosi_sogunnar_000051 63 00:23:39.30 36.352 0.32 það var um svipað leyti sem brak úr geimskutlunni fór að lenda á jörðinni í austanverðu texas á ræktarlandi dögum í bakgarða og bílrúður lögreglustöðvar á svæðinu rigndi inn símtölum um sprengingar drunur og málmbrak sem fjalla hinumegin -i_ljosi_sogunnar_000051-0064-00:24:1646-00:00:0382 i_ljosi_sogunnar_000051 64 00:24:16.46 3.84 0.2 justo hélt áfram að reyna að kalla í áhöfn geimskutlunnnar -i_ljosi_sogunnar_000051-0066-00:24:2890-00:00:1468 i_ljosi_sogunnar_000051 66 00:24:28.90 14.72 0.17 enda hafði geimskutlan þá þegarsplundrast í þúsund mola sem dreifðist yfir stórt svæði um fimm hundruð kílómetra lengju í austanverðu texas og luis -i_ljosi_sogunnar_000051-0067-00:24:4810-00:00:1980 i_ljosi_sogunnar_000051 67 00:24:48.10 19.84 0.15 þrettán mínútur yfir níu þegar hefðu átt að vera um þrjár mínútur í lendingu en ekkert hafði heyrst frá kólumbíu í nærri korter fékk stjórnstöð í hútumannsins að fréttastöð dallas hefði sýnt myndband af himni sem virtist sýna skutluna þeytast áfram í að minnsta kosti þremur pörtum -i_ljosi_sogunnar_000051-0068-00:25:0898-00:00:0728 i_ljosi_sogunnar_000051 68 00:25:08.98 7.296 0.15 sjónvarpsútsendingu nasa frá lendingunni má sjá yfirmann stjórnstöðvarinnar hún standa upp og andvarpa -i_ljosi_sogunnar_000051-0069-00:25:1676-00:00:0718 i_ljosi_sogunnar_000051 69 00:25:16.76 7.168 0.18 virtist ráðalaus um stund svo skipaði hann mönnum sínum að setja neyðaráætlun í gangi og læsa runnum -i_ljosi_sogunnar_000051-0071-00:25:3040-00:00:1688 i_ljosi_sogunnar_000051 71 00:25:30.40 16.896 0.11 eyðunni snérist ekki síst um að vista allar upplýsingar og varðveita öll gögn um ferskur hingað til svo rannsaka mætti síðar hvað nákvæmlega hefði farið úrskeiðis það var lítið annað en þetta að gera úr þessu það var orðið ljóst að geimskutlan kólumbía hafði farist -i_ljosi_sogunnar_000051-0072-00:25:4812-00:00:3186 i_ljosi_sogunnar_000051 72 00:25:48.12 31.872 0.23 var enginn tími fyrir starfsfólkið í húsið hugsa mikið um hryllinginn sem fólst í þeirri staðreynd um afdrif geimfaranna sjö sem höfðu verið um borð í skutlunni ritverki brá kaflann þjála maharero noregur glamrað engar líkur á að þau hefðu komist lífs af á tuttugu þúsund kílómetra hraða í sextíu kílómetra hæð -i_ljosi_sogunnar_000051-0073-00:26:2104-00:00:1490 i_ljosi_sogunnar_000051 73 00:26:21.04 14.976 0.26 fjölskyldur geimfaranna biðu við lendingarbrautina í kennedy geimferðamiðstöðinni í flórída þeim var fljótlega smalað saman farið með veginn í lokað herbergi og þau skildu flest strax að eitthvað alvarlegt væri að -i_ljosi_sogunnar_000051-0074-00:26:4714-00:00:1250 i_ljosi_sogunnar_000051 74 00:26:47.14 12.544 0.12 síðar sama dag fyrsta febrúar tvö þúsund og þrjú tilkynnti jórdanía orti þjóð sinni að geimskutlan kólumbía hefði farist þá um morguninn með allri áhöfn -i_ljosi_sogunnar_000051-0076-00:27:2226-00:00:0930 i_ljosi_sogunnar_000051 76 00:27:22.26 9.216 0.05 við tók umfangsmikil leit að braki geimskutlunnar á meira en fimm þúsund ferkílómetra svæði að mestu í texas en einnig línan -i_ljosi_sogunnar_000051-0077-00:27:3236-00:00:1880 i_ljosi_sogunnar_000051 77 00:27:32.36 18.688 0.42 þúsundir sjálfboðaliða þræddu vikum saman tún hlíðar og sléttur köfuðu í tjörnum og stöðuvötnum og söfnuðu saman málmdrasli og sundurtættum tækjabúnaði einhverjir reyndu að græða eitthvað brak dúkkaði upp á uppboðsvefnum be en yfirvöld gerðu allt slíkt upptækt -i_ljosi_sogunnar_000051-0078-00:27:5192-00:00:0696 i_ljosi_sogunnar_000051 78 00:27:51.92 7.04 0.05 lokum tókst að safna um áttatíu og fjögur þúsund bútum það voru þó aðeins tæp fjörutíu prósent af geimskutlunni -i_ljosi_sogunnar_000051-0079-00:28:0704-00:00:1162 i_ljosi_sogunnar_000051 79 00:28:07.04 11.648 0.12 meðal þess sem fannst á jörðu niðri vegarkanti í afskekktri texas sveit var myndbandsspóla með upptökunni af upphafi heimferðar kólumbíu sem vísað var til hér áðan -i_ljosi_sogunnar_000051-0080-00:28:1910-00:00:0456 i_ljosi_sogunnar_000051 80 00:28:19.10 4.48 0.36 ótrúlegt en satt var spólan að mestu óskemmt og enn áhorfanleg -i_ljosi_sogunnar_000051-0081-00:28:3064-00:00:1824 i_ljosi_sogunnar_000051 81 00:28:30.64 18.176 0.26 annað sem fannst voru örsmáir hringormar sem höfðu verið fluttur út í geim um borð í kólumbíu til að rannsaka áhrif þyngdarleysis á líkamsstarfsemi þeirra þeir voru svamlandi um í petrískálum sínum í þykkum álhylkjum enn á lífi -i_ljosi_sogunnar_000051-0082-00:28:5706-00:00:1638 i_ljosi_sogunnar_000051 82 00:28:57.06 16.384 0.37 brakinu var nákvæmlega raðað saman í stóru flugskýli í kennedy geimferðamiðstöðinni í flórída sérstök nefnd sérfræðinga kólumbía xenakis borgarskipulag rannsaka tildrög slyssins með aðstoð fjölda verkfræðinga nasa -i_ljosi_sogunnar_000051-0083-00:29:1408-00:00:1294 i_ljosi_sogunnar_000051 83 00:29:14.08 12.928 0.0 fyrstu dagana eftir slysið komu fram ýmsar kenningar um hvað hefði grandað geimskutlunni kannski hafði hún orðið fyrir geimrusli fugli einhverjir veltu meira að segja fyrir sér hryðjuverkaárás -i_ljosi_sogunnar_000051-0084-00:29:2790-00:00:1912 i_ljosi_sogunnar_000051 84 00:29:27.90 19.2 0.13 en grunur rannsóknarnefndarinnar beindist fljótt að frauðplastinu sem hafði skollið á vinstri vængnum í flugtaki það var ekki gleymt þó svo að nasa hefði ekki talið það mikilvægt á sínum tíma það gat varla verið tilviljun að vandræði geimskutlunnar á heimferðinni höfðu byrjað í vinstri vængnum -i_ljosi_sogunnar_000051-0085-00:29:4780-00:00:1936 i_ljosi_sogunnar_000051 85 00:29:47.80 19.328 0.11 innan nasa voru þó margir enn nokkuð efins um það að frauðbútur á stærð við skjalatösku varla kíló þyngd hefði á einhvern hátt getað grandað heilli geimskutlu örléttur frauðbútur hefði aldrei getað skemmt vænginn alvarlega var það nokkuð jafnvel þó hann væri á miklum hraða -i_ljosi_sogunnar_000051-0086-00:30:1082-00:00:1682 i_ljosi_sogunnar_000051 86 00:30:10.82 16.768 0.15 aðbúnað og lögun og búturinn sem féll af eldsneytistanki kólumbíu að skotið úr loftbyssu á sambærilega geimskutlu vængplötu á sama hraða og búturinn hefði líklega verið á um átta hundruð kílómetrum á klukkustund -i_ljosi_sogunnar_000051-0087-00:30:3434-00:00:0654 i_ljosi_sogunnar_000051 87 00:30:34.34 6.528 0.11 margir hjá nasa voru enn skeptískir eða vildu kannski ekki trúa því að þetta gæti verið orsök slyssins -i_ljosi_sogunnar_000051-0088-00:30:4666-00:00:0676 i_ljosi_sogunnar_000051 88 00:30:46.66 6.656 0.44 frauðið fór beint í gegnum vængplötuna svo myndaðist stórt gat meira en fjörutíu sentímetrar á hæð og breytti -i_ljosi_sogunnar_000051-0089-00:30:5460-00:00:2162 i_ljosi_sogunnar_000051 89 00:30:54.60 21.504 0.2 hafa séð þetta urðu flestir skeptíkerarnir sannfærðir það var ekki annað hægt og frekari tilraunir og rannsóknir áttu eftir að staðfesta þetta það var nokkuð ljóst hvað varð kólumbíu að falli vængurinn hafði orðið illa laskaður eftir frauðbútinn svo í lendingu streymdu funheitar gastegundir óhindrað inn í vélabúnað vængsins -i_ljosi_sogunnar_000051-0090-00:31:1686-00:00:0550 i_ljosi_sogunnar_000051 90 00:31:16.86 5.504 0.0 með þeim hörmulegu afleiðingum að geimskutlan á endanum splundraðist með allri áhöfn -i_ljosi_sogunnar_000051-0091-00:31:3890-00:00:2294 i_ljosi_sogunnar_000051 91 00:31:38.90 22.912 0.12 rannsókn á tildrögum kólumbíuslyssins beindust sjónir einnig að bandarísku geimferðastofnuninni sjálfri nasa stjórnarháttum hennar og menningu ekki var hægt að líta framhjá því að verkfræðinga innan stofnunarinnar hafði grunað að skemmdir gætu hafa orðið á skutlunni í flugtaki en yfirstjórn nasa hafði ýtt áhyggjum þeirra til hliðar í raun þakkað niðri þeim -i_ljosi_sogunnar_000051-0092-00:32:0282-00:00:2250 i_ljosi_sogunnar_000051 92 00:32:02.82 22.4 0.08 skemmdirnar og vængurinn hefði verið staðfestar fyrir heimferð hefði mögulega mátt koma í veg fyrir mannskaða bjarga áhöfninni með einhverjum leiðum það hefði verið ansi erfitt en kannski hefði mátt senda björgunarflug eða geimfararnir hefðu getað gert sjálfir við vænginn eða eitthvað en það var aldrei möguleiki á því að gera neitt slíkt -i_ljosi_sogunnar_000051-0093-00:32:2656-00:00:2108 i_ljosi_sogunnar_000051 93 00:32:26.56 21.12 0.12 sömuleiðis hafði nasa lengi vitað að því að frauð átti það til að kvarnast af eldsneytistönkum geimskutlunnar í flugtaki og valda skemmdum á skrokk hennar en þetta var ekki álitið sérstakt vandamál ekki ógn við öryggi skutlunnar og geimfara um borð svona nokkuð hafði jú gerst áður án alvarlegra afleiðinga og því var ekkert að óttast -i_ljosi_sogunnar_000051-0094-00:32:4870-00:00:2678 i_ljosi_sogunnar_000051 94 00:32:48.70 26.752 0.05 lokaskýrsla rannsóknarnefndar kólumbíuslyssins fór vægast hörðum orðum um stjórn nasa og þá menningu sem hún hafði látið líðast innan stofnunarinnar þar sem áherslan var ekki mest á öryggi heldur að halda sig við kostnaðaráætlanir þar sem erfitt var fyrir almenna starfsmenn að ná eyra yfirmanna og koma áhyggjuefnum að ofurtrú var á að ef eitthvað hefði gengið upp einu sinni myndi það alltaf gera -i_ljosi_sogunnar_000051-0095-00:33:1590-00:00:0966 i_ljosi_sogunnar_000051 95 00:33:15.90 9.728 0.05 nasa þurfti á endanum að fara í ítarlega naflaskoðun eftir að skýrsla rannsóknarnefndarinnar kom út og allnokkrir stjórnendur voru lækkaðir tign -i_ljosi_sogunnar_000051-0096-00:33:3578-00:00:1918 i_ljosi_sogunnar_000051 96 00:33:35.78 19.2 0.19 austur annarrar ítarlegrar rannsóknar á afdrifum áhafnarinnar um borð í kólumbíu kom svo út árið tvö þúsund og átta fimm árum eftir slysið þá var ekki síst fjölskyldur áhafnarliða sem vildu vita nákvæmlega hvernig síðustu andartök ástvina þeirra hefði verið en það er ekki sérlega skemmtileg lesning -i_ljosi_sogunnar_000051-0097-00:33:5576-00:00:3224 i_ljosi_sogunnar_000051 97 00:33:55.76 32.256 0.09 það leið varla nema mínúta frá því að skutlan byrjaði að fara í sundur og þar til geimfararnir sjö um borð létu lífið eflaust hafa einhverjar viðvörunarbjöllur hljómað í stjórnklefanum en áhöfnin gat engu móti komist að því nákvæmlega hvað væri að neðri hluti vinstri vængsins sást ekki úr gluggum stjórnklefans upplýsingar flugrita benda til þess að skutlan hafi byrjað að þeytast stjórnlaust um og flugmennirnir hafi í örvæntingu reynt flestallt til að ná stjórn á henni aftur en án árangurs -i_ljosi_sogunnar_000051-0098-00:34:2880-00:00:2096 i_ljosi_sogunnar_000051 98 00:34:28.80 20.992 0.2 skömmu síðar brotnaði stjórnklefinn frá loftþrýstingur þar inni féll og þá hefur áhöfnin látið lífið eða að minnsta kosti misst meðvitund á augabragði klefinn snérist svo stjórnlaust í hringi og með þeim geimfararnir sem lífseigur rykktust til í sætum sínum og skullu á fljúgandi skutlubraki -i_ljosi_sogunnar_000051-0099-00:34:5026-00:00:1142 i_ljosi_sogunnar_000051 99 00:34:50.26 11.392 0.16 þegar stjórnklefinn splundraðist svo alveg urðu lík geimfaranna fyrir veðrum og vindum þau féllu sextíu kílómetrana til jarðar sviðnuðu og tættust í sundur á leiðinni -i_ljosi_sogunnar_000051-0100-00:35:0232-00:00:2956 i_ljosi_sogunnar_000051 100 00:35:02.32 29.568 0.33 það er kannski virðingarskyni sem opinbera skýrslan inniheldur ekki ítarlegar lýsingar á ástandi þeirra líkamsleifa sem svo fundust á jörðu niðri en það hefur ekki verið fallegt við vitum úr fjölmiðlaumfjöllun fólki texas fann dagana eftir slysið ekki bara skutlubrak heldur líka líkamshluta sundurtætt nær ólýsanlega sviðin bein afrifna útlimi hálfan brjóstkassa höfuðkúpur með rifnum húðtægjum hjarta -i_ljosi_sogunnar_000051-0101-00:35:5504-00:00:1516 i_ljosi_sogunnar_000051 101 00:35:55.04 15.104 0.19 öllum fyrirhuguðum geimskutluferðum nasa var frestað eftir að kólumbía fórst á meðan slysið var rannsakað og geimskutluflotinn endurskoðaður það liðu meira en tvö ár þar til geimskutlan skrifstofur á loft í júlí tvö þúsund og fimm -i_ljosi_sogunnar_000051-0102-00:36:1126-00:00:0606 i_ljosi_sogunnar_000051 102 00:36:11.26 6.144 0.25 ýmsar breytingar voru gerðar á skutlunum ekki síst á einangrunarfroðunni á eldsneytistönkunum -i_ljosi_sogunnar_000051-0103-00:36:1784-00:00:0870 i_ljosi_sogunnar_000051 103 00:36:17.84 8.704 0.24 boðanna að losna af á þá til í næstu ferðum sem betur fer aldrei með eins hræðilegum afleiðingum og fyrsta febrúar tvö þúsund og þrjú -i_ljosi_sogunnar_000051-0104-00:36:2762-00:00:1764 i_ljosi_sogunnar_000051 104 00:36:27.62 17.664 0.16 geimskutlufloti nasa var alfarið tekinn úr umferð í júlí tvö þúsund og ellefu eftir þrjá áratugi og hundrað þrjátíu og fimm ferðir þar af fórust tvær skutlur salinn hundruð áttatíu og sex og kólumbíu tvö þúsund og þrjú og með þeim alls fjórtán geimfarar -i_ljosi_sogunnar_000051-0105-00:36:4714-00:00:2960 i_ljosi_sogunnar_000051 105 00:36:47.14 29.568 0.22 tvöþúsund og ellefu hafa bandarískir geimfarar aðallega ferðast um borð í rússneskum sogið nasa vinnur nú að hönnun nýs geimfars jónsson eiginlega ekki neitt en á að geta flutt manneskjur enn lengra út í geim jafnvel til mars markmiðið er að óríón þessi verði tilbúinn til mannaðra geimferða um tvö þúsund tuttugu og þrjú jafnvel fyrr ef algengur að óskum -i_ljosi_sogunnar_000052-0004-00:02:2648-00:00:1508 i_ljosi_sogunnar_000052 4 00:02:26.48 15.104 0.24 martröðinni lauk loksins þegar vígasveitir rúandísku þjóðarfylkingarinnar skipað arthurs höfðu haldið til í grannríkinu úganda gerðu innrás sigruðu þjóðarmorðingja hútúa og lögðu landið undir sig -i_ljosi_sogunnar_000052-0015-00:09:2002-00:00:1410 i_ljosi_sogunnar_000052 15 00:09:20.02 14.08 0.17 ákvörðun forsetans vakti nokkra furðu nafnið kongó er miklu eldra en nýlendustefnan heiti innfæddra og fljótinu sem rennur í gegnum landið fyrsta afríska konungsríkið kongó leit dagsins ljós á forsetana -i_ljosi_sogunnar_000052-0020-00:10:5904-00:00:0736 i_ljosi_sogunnar_000052 20 00:10:59.04 7.424 0.31 mobutu þjóðnýtti erlend fyrirtæki í kongó eða slor hrakti erlenda fjárfesta úr landi -i_ljosi_sogunnar_000052-0024-00:13:0248-00:00:1030 i_ljosi_sogunnar_000052 24 00:13:02.48 10.24 0.13 almenn lögleysa breiddist út um landið þegar leið á tíunda áratuginn var lýðveldið særa á dánarbeðinum ríki sem var rotið inn að beini -i_ljosi_sogunnar_000052-0029-00:14:5498-00:00:1506 i_ljosi_sogunnar_000052 29 00:14:54.98 14.976 0.14 fyrir nýjum stjórnvöldum í rúanda fór nú forsetinn plaga leiðtogi uppreisnarfylkingarinnar á blikuna og fór á móti að leggja á ráðin um að ráða niðurlögum hútúanna í sæl -i_ljosi_sogunnar_000052-0037-00:20:1416-00:00:1696 i_ljosi_sogunnar_000052 37 00:20:14.16 17.024 0.38 eitt hafði kabila sér þó til halds og trausts rúandíska bandamenn til kinshasa streymdu rúmenskir hermenn og ráðgjafar því það hafði alltaf verið ráðagerð kagame forseta og félaga í rúanda að koma sér upp leppstjórn í kongó -i_ljosi_sogunnar_000052-0040-00:22:1574-00:00:0610 i_ljosi_sogunnar_000052 40 00:22:15.74 6.144 0.0 það hafði staðið í tæpa sjö mánuði og eitthvað á bilinu þrjú til átta hundruð manns féllu -i_ljosi_sogunnar_000052-0043-00:23:1630-00:00:1114 i_ljosi_sogunnar_000052 43 00:23:16.30 11.136 0.15 afríkustríðið mikla í kongó er mannskæðasta styrjöld sögunnar frá seinni heimsstyrjöld mannskæðari en stríðin í júgóslavíu írak og afganistan samanlögð -i_ljosi_sogunnar_000052-0046-00:24:0960-00:00:1530 i_ljosi_sogunnar_000052 46 00:24:09.60 15.36 0.03 en nú séu þær vonir kannski úti ef marka má hversu lítið pláss hörmungarnar í kongó hafa fengið í heimspressunni undanfarin ár vargöldin sem gleypti kongó á tíunda áratugnum rataði sjaldan á forsíður blaðanna -i_ljosi_sogunnar_000052-0053-00:26:3558-00:00:1342 i_ljosi_sogunnar_000052 53 00:26:35.58 13.44 0.1 styrjaldirnar í kongó spruttu upp úr einhverjum hryllilegustu grimmdarverkum síðari ára þjóðarmorðinu í rúanda og sá uppruni áttu eftir að setja mark sitt á bæði stríðin þau urðu ekki síður grimmileg -i_ljosi_sogunnar_000052-0058-00:29:3680-00:00:0888 i_ljosi_sogunnar_000052 58 00:29:36.80 8.832 0.41 svo var það koltan koltan er þungur dökkur málmur sem úr er unnið efnið tantal meðal annars notað í þétta í raftækjum -i_ljosi_sogunnar_000052-0059-00:29:4618-00:00:1816 i_ljosi_sogunnar_000052 59 00:29:46.18 18.176 0.46 og árum seinna kongóstríðsins fór eftirspurnin eftir koltani upp úr öllu valdi því í friðsælari heimshlutum þurfti fólk sífellt fleiri nokíasíma stafræn myndavélarnar bara á árinu tvö þúsund hækkaði verðið á koltani um þúsund prósent -i_ljosi_sogunnar_000052-0065-00:33:0348-00:00:1064 i_ljosi_sogunnar_000052 65 00:33:03.48 10.752 0.32 sendast og tveggja ára ein heima með ungum syni sínum þegar vígamenn réðust inn á heimili hennar í gullnámubænum mabanga getu tvö -i_ljosi_sogunnar_000052-0074-00:35:3992-00:00:0850 i_ljosi_sogunnar_000052 74 00:35:39.92 8.448 0.09 stríðinu þykir því að fá formlega lokið sumarið tvö þúsund og þrjú en ekki allir hópar sættu sig við að leggja niður vopn -i_ljosi_sogunnar_000053-0004-00:01:4616-00:00:1514 i_ljosi_sogunnar_000053 4 00:01:46.16 15.104 0.39 skiljanlega féll lofræða botns um frænda gamla ekki svo vel í kramið hjá prúðbúnum kongóskum sjálfstæðissinnum sem fylltu salinn í stjórnarráðinu í leópoldville jú höfuðborgin var enn nefnd eftir gamla konunginum -i_ljosi_sogunnar_000053-0005-00:02:0168-00:00:0912 i_ljosi_sogunnar_000053 5 00:02:01.68 9.088 0.15 ræðan gerði það ekki heldur hjá þeim þúsundum kongómanna sem fylgdust með athöfninni fyrir utan stjórnarráðið eða hlustuðu í útvarpinu -i_ljosi_sogunnar_000053-0009-00:03:3062-00:00:1218 i_ljosi_sogunnar_000053 9 00:03:30.62 12.16 0.38 ræðumaðurinn var verðandi forsætisráðherra hins sjálfstæða kongó patrice lumumba og næstu mínúturnar taldi hann upp herlind herra á fætur öðrum savak -i_ljosi_sogunnar_000053-0012-00:04:1948-00:00:1310 i_ljosi_sogunnar_000053 12 00:04:19.48 13.056 0.07 svo framvegis flest svörtu andlitin í salnum fögnuðu þau hvítu öllu minna fyrir utan stjórnarráðið þar sem kongósk alþýða að safnast saman í þúsundatali var ræðu lumumba líka vel tekið -i_ljosi_sogunnar_000053-0016-00:06:1440-00:00:1972 i_ljosi_sogunnar_000053 16 00:06:14.40 19.84 0.28 belgísk stjórnvöld tóku við nýlendunni með semingi kongó sem landkönnuðurinn henry morton stanley hafði markað fyrir konunginn var miklu stærra en bara fljótið kongó og bakkar þess þetta var eitt stærsta ríki í afríku um tvær og hálf milljón ferkílómetrar þrettán sinnum stærra en litla belgía -i_ljosi_sogunnar_000053-0017-00:06:3468-00:00:1960 i_ljosi_sogunnar_000053 17 00:06:34.68 19.584 0.07 en belgar tóku þetta þó að sér hvílík fornvini stjórnvöld kaþólska kirkjan og belgísk stórfyrirtæki tóku höndum saman um að stjórna nýlendunni ríkisstjórnin sá um stjórnsýsluhliðina kaþólska kirkjan rak skóla og sjúkrahús og fyrirtækin sáu um að búa til hagnað til að reka þetta saman -i_ljosi_sogunnar_000053-0018-00:06:5468-00:00:3036 i_ljosi_sogunnar_000053 18 00:06:54.68 30.336 0.24 og það var fljótt nóg af honum því þó gúmmíæðið sem leópold hafði hagnast á værum gargandi leyndust allar mögulegar auðlindir fleiri í kongó skriðu kopar úran demantar og flestar á milli belgísk námafyrirtæki gengu vasklega til verks þegar komið var fram til ársins nítján hundruð fimmtíu og níu framleiddi kongó tæp tíu prósent af öllum kopar heimsins fimmtíu prósent af kóbalti heimsins og sjötíu prósent af iðnaðardemöntum -i_ljosi_sogunnar_000053-0019-00:07:2562-00:00:2208 i_ljosi_sogunnar_000053 19 00:07:25.62 22.016 0.04 hagnaðurinn af námuvinnslunni gerði það að verkum að belgar gátu byggt upp innviði og umfangsmikið stjórnkerfi í nýlendu sinni með öllu tilheyrandi jafnvel í afskekktustu krummaskuðum og smáþorpum voru belgískir stjórnendur belgískir skólar belgískar kirkjur góðir vegir svo sem auðveldast væri að flytja dýrmæta málma til hafnar -i_ljosi_sogunnar_000053-0020-00:07:4824-00:00:2390 i_ljosi_sogunnar_000053 20 00:07:48.24 23.808 0.04 þetta var ágætis kerfi fyrir belga innfæddir kongóbúar höfðu enga rödd ekki í stjórnkerfinu ekki í dómskerfinu þeir máttu ekki eiga land ekki fara frjálsir ferða sinna um landið eða til útlanda fáum bauðst menntun eftir grunnskóla þeir máttu ekki fara til belgíu í nám og gátu því ekki orðið læknar eða lögfræðingar bara verkamenn og aðstoðarfólk -i_ljosi_sogunnar_000053-0021-00:08:1280-00:00:0788 i_ljosi_sogunnar_000053 21 00:08:12.80 7.936 0.43 svona vildu borgar hafa þetta þeir vildu ekki að tilheyrði kongósk elíta gæti farið að gera kröfur eða seilast til valda -i_ljosi_sogunnar_000053-0022-00:08:2670-00:00:2138 i_ljosi_sogunnar_000053 22 00:08:26.70 21.376 0.21 í kringum seinni heimsstyrjöld þar fór konurnar með nokkuð afgerandi hlutverk því úranið sem notað var í kjarnorkusprengjunni sem fjalla á hiroshima var úr námu í suður kongó en allavega í kringum og sér í lagi eftir stríðið fór vissulega að myndast einhver vísir að kongólskri elítu eða að minnsta kosti millistétt -i_ljosi_sogunnar_000053-0023-00:08:4864-00:00:1402 i_ljosi_sogunnar_000053 23 00:08:48.64 14.08 0.03 yngra fólki í borgum landsins sem hafði gengið allan þann menntaveg sem því stóð til boða og vann kannski skrifstofuvinnu neðarlega í stjórnkerfinu eða hjá námufélögunum fólk sem hafði áhuga á listum og þjóðmálum -i_ljosi_sogunnar_000053-0024-00:09:0338-00:00:1766 i_ljosi_sogunnar_000053 24 00:09:03.38 17.664 0.0 það áttaði sig auðvitað á því að það bjó í samfélagi ranglætis og kynþáttahyggju og fór smátt og smátt að gera kröfur frekar hófsamar fyrst og fremst um sömu réttindi og belgar og aðrir hvítir menn höfðu í kongó sama rétt til menntunar og starfa sem laun fyrir sömu vinnu -i_ljosi_sogunnar_000053-0025-00:09:2176-00:00:2204 i_ljosi_sogunnar_000053 25 00:09:21.76 22.016 0.22 þau vildu líka skipa sínum tungumálum og sinni menningu sess í samfélagi innfæddra leópold konungur og stanley höfðu ekki frekar en flestir nýlenduherrar hugsað mikið um samsetningu þjóðarbrota í kongó þegar þeir bjuggu til landamæri fríríkisins forðum innan ríkisins bjó því eitthvað á þriðja hundrað þjóða -i_ljosi_sogunnar_000053-0026-00:09:4436-00:00:1254 i_ljosi_sogunnar_000053 26 00:09:44.36 12.544 0.15 í borgunum sem belgar byggðu upp komu svo allar þessar þjóðir saman og fólk af sömu þjóðum með á sömu þorpum stofnaði eins konar átthaga til að halda tengslum og viðhalda sinni sérstöku menningu -i_ljosi_sogunnar_000053-0027-00:09:5736-00:00:2454 i_ljosi_sogunnar_000053 27 00:09:57.36 24.576 0.33 þannig voru í höfuðborginni leópoldville stofnuð samtökin abako samtök fólks af bakongó þjóðinni einni fjölmennustu þjóð landsins samtökin vildu fyrst og fremst auka veg móðurmáls þeirra kikongó og draga úr áhrifum annars skylds tungumáls lingala sem var þá orðið helsta samskiptamál hinna fjölþjóðlegu svörtu íbúa leópold -i_ljosi_sogunnar_000053-0028-00:10:3166-00:00:3030 i_ljosi_sogunnar_000053 28 00:10:31.66 30.336 0.25 annars staðar í afríku voru sterkari vindar breytinga farnir nýlendum þar sem nýlenduherrarnir höfðu kannski ekki haldið alveg jafn fast um taumana og í belgíu voru sjálfstæðishreyfingar að líta dagsins ljós nítján hundruð fimmtíu og sjö varð gana áður gullströndin fyrsta afríska nýlendan sem endurheimti sjálfstæði sitt og sjálfstæðisforkólfurinn og fyrsti forsætisráðherrann nkrumah varð baráttumönnum um alla álfuna innblástur -i_ljosi_sogunnar_000053-0030-00:11:0776-00:00:1446 i_ljosi_sogunnar_000053 30 00:11:07.76 14.464 0.08 en sjálfstætt kongó það hljómaði ekki sennilega á þessum tíma hvorki í belgíu né kongó sjálfstæði spurði hneykslaður belgískur klerkur í pontu árið nítján hundruð fimmtíu og níu kannski eftir sjötíu og fimm ár en alls ekki innan fimmtíu -i_ljosi_sogunnar_000053-0031-00:11:2342-00:00:0584 i_ljosi_sogunnar_000053 31 00:11:23.42 5.76 0.13 voru þó einhverjir byrjaðir að hugsa um möguleikann á sjálfstæði og fylgjast með þróuninni annarstaðar -i_ljosi_sogunnar_000053-0033-00:12:2168-00:00:1210 i_ljosi_sogunnar_000053 33 00:12:21.68 12.032 0.27 nítján hundruð fimmtíu og sjö flutti hann til leópoldville og fór að vinna sem sölumaður hjá brugghúsi það var nóg að gera í þeim bransa nýja millistéttin í höfuðborginni var skemmtana og bjórþyrst -i_ljosi_sogunnar_000053-0034-00:12:3424-00:00:1268 i_ljosi_sogunnar_000053 34 00:12:34.24 12.672 0.22 og það var ýmislegt annað í gangi líka átthaga félagi voru orðin aðsópsmeiri og farin að krefjast réttinda og margir höfðu heyrt af hamingja í gana á öðrum baráttumönnum víðsvegar um afríku -i_ljosi_sogunnar_000053-0035-00:12:4732-00:00:2276 i_ljosi_sogunnar_000053 35 00:12:47.32 22.784 0.32 í höfuðborginni stofnaði lumumba ásamt nokkrum öðrum kongósku þjóðarhreyfinguna númerinu alkunna menn hún var frábrugðin átakafælnum að því leyti að henni var ætlað að berjast fyrir allri svörtu kongósku þjóðinni hvort sem fólk talaði kikongó eða lingala eða einhver önnur af ótal tungumálum landsins -i_ljosi_sogunnar_000053-0036-00:13:1094-00:00:0580 i_ljosi_sogunnar_000053 36 00:13:10.94 5.76 0.4 afgönum unga minntist síðar ég man enn eftir fyrstu fundinum -i_ljosi_sogunnar_000053-0037-00:13:2734-00:00:0624 i_ljosi_sogunnar_000053 37 00:13:27.34 6.272 0.36 hann sagði frá þessu eins og það var frá þjáningu kynþáttahatari þrælkunarvinnu í nánum -i_ljosi_sogunnar_000053-0039-00:14:2878-00:00:1594 i_ljosi_sogunnar_000053 39 00:14:28.78 15.872 0.14 belgíu brugðust spekingar og spekúlantar við vendingum í álfunni með því að spá því að mögulega kannski gæti kóngur sjálfstætt eftir einhverja áratugi fyrst væri búið að síðasta alþýðu nægilega og jafnvel það þótti frekar fjarstæðukennd tillögur -i_ljosi_sogunnar_000053-0041-00:15:2494-00:00:2162 i_ljosi_sogunnar_000053 41 00:15:24.94 21.504 0.28 rataði vinirnir að fara á fund sem abako samtök bakongó fólks höfðu boðað til síðdegis í húsakynnum kfum í höfuðborginni en þegar á staðinn var komið tók á móti þeim leiðtogi abako josefsson kallaði yfir fjöldinn að fundinum væri aflýst belgísk yfirvöld hefðu bannað hann allir heim -i_ljosi_sogunnar_000053-0043-00:16:1870-00:00:1084 i_ljosi_sogunnar_000053 43 00:16:18.70 10.752 0.04 var atvinnu og húsnæðisleysi í höfuðborginni og allir voru þreyttir á ömurlegu misrétti og ójöfnuði það var mikil reiði sem kraumaði undir niðri og hafði gert lengi -i_ljosi_sogunnar_000053-0044-00:16:3250-00:00:2476 i_ljosi_sogunnar_000053 44 00:16:32.50 24.832 0.06 von bráðar logaði öll höfuðborgin í ofbeldisfullum óeirðum íkveikjum og gripdeildum ungt fólk tók út reiði sína á öllu sem belgískt var opinberum byggingum skólum kirkjum heimilum og bifreiðum hvíta minnihlutans undrandi og ráðalaus skutu lögregla og hermenn á fjöldann tugir féllu hið allra minnsta kannski einhver hundruð og kongó yrði aldrei samt -i_ljosi_sogunnar_000053-0046-00:17:3434-00:00:0562 i_ljosi_sogunnar_000053 46 00:17:34.34 5.504 0.06 allt í einu var farið að tala um sjálfstæði eitthvað sem hafði þótt óhugsandi örfáum mánuðum áður -i_ljosi_sogunnar_000053-0048-00:17:5254-00:00:0440 i_ljosi_sogunnar_000053 48 00:17:52.54 4.352 0.21 en í raun virtist enginn vita sitt rjúkandi ráð hvorki í belgíu né kongó -i_ljosi_sogunnar_000053-0049-00:17:5750-00:00:2164 i_ljosi_sogunnar_000053 49 00:17:57.50 21.76 0.16 í kongó plötu stjórnmálasamtök nú upp eins og gorkúlur í tugatali flest þeirra voru mynduð eins og átakafælnum einstaka þjóðarbrot eða ættbálka og stefnumál þeirra aðallega að vinna að hag þeirra munaðarleysingi aðrir en hann og þjóðarhreyfing hans vildu berjast fyrir hag landsins alls -i_ljosi_sogunnar_000053-0051-00:18:3256-00:00:0918 i_ljosi_sogunnar_000053 51 00:18:32.56 9.216 0.1 þar var höfuðvígi belgísku námafyrirtækjanna sem græddu á tá og fingri og náman sem hafði séð kjarnorkusprengjum bandaríkjanna fyrir úrani -i_ljosi_sogunnar_000053-0052-00:18:4248-00:00:2994 i_ljosi_sogunnar_000053 52 00:18:42.48 29.952 0.37 í katanga var stofnaður flokkurinn conakat samband ættbálka í katanga fyrir honum fór moscone velstæður kaupsýslumaður fertugur og nokkuð eldri en flest kornungu leiðtogaefnin sem geysust fram á þessum tíma stefna jones var eiginlega andstæð öllu sem lumumbas yfir hann vildi að katanga fengi aukna sjálfsstjórn og vildi alls ekki klippa á tengsl við belgíu og belgísku námafyrirtækin sem sáu fyrir héraðinu -i_ljosi_sogunnar_000053-0054-00:19:4844-00:00:1314 i_ljosi_sogunnar_000053 54 00:19:48.44 13.184 0.16 þegar belgakonungur heimsótti nýlendu sína í desember var hann grýttur af reiðum mannfjölda belgar fóru að óttast hið versta að það syði upp úr og þeir myndu dragast inn í ómögulegt nýlendustríð eins og frakkar í alsír -i_ljosi_sogunnar_000053-0055-00:20:0206-00:00:1566 i_ljosi_sogunnar_000053 55 00:20:02.06 15.616 0.15 strax janúar nítján hundruð sextíu boðuðu belgar því helstu leiðtoga innfæddra til brussel meðal annarra jósvakans jonathan og parísar en var sleppt úr fangelsi af þessu tilefni -i_ljosi_sogunnar_000053-0058-00:21:2378-00:00:0674 i_ljosi_sogunnar_000053 58 00:21:23.78 6.784 0.22 í brussel vissu menn að þetta var hættuspil kongó virtist alls ekki reiðubúið að standa á eigin fótum -i_ljosi_sogunnar_000053-0060-00:22:1914-00:00:1074 i_ljosi_sogunnar_000053 60 00:22:19.14 10.624 0.14 og það voru þeir sem tóku við stjórnartaumunum þrítugasta júní nítján hundruð sextíu eftir svívirðingaræðu lumumba og vandræðalegan hádegisverð með belgakonungi -i_ljosi_sogunnar_000053-0062-00:23:1352-00:00:0600 i_ljosi_sogunnar_000053 62 00:23:13.52 6.016 0.38 fyrir sjálfstæði páraði hann og krítartöflu svo allir skildu örugglega samasem eftir sjálfstæði -i_ljosi_sogunnar_000053-0063-00:23:2024-00:00:1514 i_ljosi_sogunnar_000053 63 00:23:20.24 15.104 0.32 þetta varð óvinsælt margir hermenn höfðu búist við stöðuhækkunum og að losna við óvinsæla hvíta yfirmenn örfáum dögum síðar gerðu ósáttir svartir hermenn og einni herstöð uppreisn næstu daga breiddust hermannaóeirðir um landið allt -i_ljosi_sogunnar_000053-0064-00:23:3618-00:00:0518 i_ljosi_sogunnar_000053 64 00:23:36.18 5.248 0.15 janssens hvatti lumumba til að fela belgum í hernum að kveða niður uppreisnina -i_ljosi_sogunnar_000053-0065-00:23:4410-00:00:0742 i_ljosi_sogunnar_000053 65 00:23:44.10 7.424 0.33 hann rak janssens endurskírði forskot þjóðarherinn og gaf öllum svörtum hermönnum stöðuhækkun -i_ljosi_sogunnar_000053-0066-00:23:5220-00:00:0684 i_ljosi_sogunnar_000053 66 00:23:52.20 6.784 0.0 náinn vinur hans og aðstoðarmaður sem var fyrrum hermaður fékk svo valdamikla stöðu í hernum jósef -i_ljosi_sogunnar_000053-0068-00:24:3718-00:00:1992 i_ljosi_sogunnar_000053 68 00:24:37.18 19.968 0.18 svartir borgarbúar hefndu með árásum á hvíta nágranna sína annarstaðar lenti belgískum og kongóskum hersveitum saman belgía kallaði þá alla þegna sína heim frá kongó og svo gott sem á einu bretti hurfu tíu þúsund belgískir embættismenn úr landi og skyldu stjórnkerfið eftir í málunum -i_ljosi_sogunnar_000053-0071-00:27:0002-00:00:1012 i_ljosi_sogunnar_000053 71 00:27:00.02 10.112 0.41 kongóski herinn eða sá hluti hans sem enn hlýddi skipunum hafði ekki roð við katangamönnum sem nutu aðstoðar belga og fjölda málaliða frá evrópu og suður afríku -i_ljosi_sogunnar_000053-0073-00:27:3408-00:00:0466 i_ljosi_sogunnar_000053 73 00:27:34.08 4.608 0.3 stjórn kang neitar að sætta sig við samsæri belgískra nýlendusinnar -i_ljosi_sogunnar_000053-0074-00:27:4118-00:00:0420 i_ljosi_sogunnar_000053 74 00:27:41.18 4.224 0.1 afar brýnt að senda herlið sameinuðu þjóðanna til kongó stór -i_ljosi_sogunnar_000053-0077-00:29:2668-00:00:1692 i_ljosi_sogunnar_000053 77 00:29:26.68 16.896 0.35 munkana leita annað til mann sem hafði eldað grátt silfur við dag hammarskjöld undanfarin ár níkíta kosovo sovétríkjanna gætu þurft að biðja um hernaðarlegum sovétríkjanna en vesturlönd hætta ekki aðgerðum gegn lýðveldinu kongó stopp -i_ljosi_sogunnar_000053-0078-00:29:4430-00:00:0644 i_ljosi_sogunnar_000053 78 00:29:44.30 6.528 0.46 gangast landsvæði hernum eða af belgískum hermönnum og lífseig forsætisráðherra lýðveldisins í hættu -i_ljosi_sogunnar_000053-0084-00:32:1580-00:00:2522 i_ljosi_sogunnar_000053 84 00:32:15.80 25.216 0.26 ungar ævina færri og fór einnig að verða óútreiknanlegur í lok júlí ákvað hann skyndilega að fara til bandaríkjanna og ræða við ista hann stökklum hann hafði ekki bókað fund með forsetanum fyrirfram neitaði israilov til sameinuðu þjóðanna í new york þar sem hann þótti haga sér furðulega og gera fáránlegar kröfur og skapaði sér enga velvild -i_ljosi_sogunnar_000053-0086-00:33:3404-00:00:1286 i_ljosi_sogunnar_000053 86 00:33:34.04 12.928 0.42 fimmta september nítján hundruð sextíu var útsending kongóska ríkisútvarpins rofin hvasst tilkynnti að vegna blóðsúthellinganna í suður kasai ætlaði hann að setja lumumba af -i_ljosi_sogunnar_000053-0087-00:33:4768-00:00:1112 i_ljosi_sogunnar_000053 87 00:33:47.68 11.136 0.19 hefur verið undarleg útvarpsdagskrá nokkru síðar birtist nefnilega lumumba sjálfur í viðtækjunum hann hafði hlaupið af stað þegar hann heyrði ávarp kasavubus og þverneitaði að fara frá -i_ljosi_sogunnar_000053-0088-00:33:5920-00:00:1122 i_ljosi_sogunnar_000053 88 00:33:59.20 11.136 0.42 kongóska þingið neitaði svo líka að verða við kröfu kasavubu forseta um að víkja lumumba úr embætti nú bættist óyfirstíganleg stjórnarkreppa ofan á allt -i_ljosi_sogunnar_000053-0090-00:34:5566-00:00:1906 i_ljosi_sogunnar_000053 90 00:34:55.66 19.072 0.23 sjálfstæðishetja kongó var fallin fáir ráðamenn á vesturlöndum grétu í belgíu var strax farið að leggja á ráðin um hvernig mætti losna við lumumba fyrir fullt og allt altso drepa og iskander forseti skipaði cia ráða forsætisráðherrann fyrrverandi af dögum með eitruðu tannkremi -i_ljosi_sogunnar_000053-0092-00:36:1792-00:00:1490 i_ljosi_sogunnar_000053 92 00:36:17.92 14.976 0.22 parís lumumba var tekinn af lífi í skóginum fyrir utan borgina sautjánda janúar nítján hundruð sextíu og eitt þrjátíu og sex ára tveir belgar tóku að sér að skera líkamsopum voru svo leystir upp í brennisteinssýru -i_ljosi_sogunnar_000053-0093-00:37:0134-00:00:1722 i_ljosi_sogunnar_000053 93 00:37:01.34 17.152 0.21 mundaðar víða um heim og hann varð að píslarvottar en nýlendustefnunni belgísk stjórnvöld neituðu lengi allri aðild að morðinu það var ekki fyrr en árið tvö þúsund og eitt sem rannsóknarblaðamenn leiddu við sanna í ljós og belgísk stjórnvöld viðurkenndu sína sök -i_ljosi_sogunnar_000053-0094-00:37:1940-00:00:2252 i_ljosi_sogunnar_000053 94 00:37:19.40 22.528 0.18 aðilum var þó ekki til að lægja öldurnar næstu árin var hið sjálfstæða kongó eiginlega einn allsherjar vígvöllur ofan á aðskilnaðarhéröðin tvö bættust fleiri uppreisnir þjóða ættbálka og fylkinga víðsvegar um landið lumumbaistar héldu á tímabili úti annarri ríkisstjórn stanley vel með stuðningi sovétríkjanna hún lifði þó ekki lengi -i_ljosi_sogunnar_000053-0096-00:38:0636-00:00:1424 i_ljosi_sogunnar_000053 96 00:38:06.36 14.208 0.27 dauði hammarskjölds varð til þess að sameinuðu þjóðirnar tóku harðari afstöðu og kváðu uppreisnina tankanna á endanum niður með hervaldi beinni innrás herliðs sameinuðu þjóðanna um áramótin sextíu og vöxtur -i_ljosi_sogunnar_000053-0098-00:38:5918-00:00:2690 i_ljosi_sogunnar_000053 98 00:38:59.18 26.88 0.16 eagle öðru valdaráni nóvember nítján hundruð sextíu og fimm og aftur með stuðningi vina hans á vesturlöndum tók mobile alræðisvald í stríðshrjáðu landinu hann lofaði að það yrði bara þannig í fimm ár þegar hann yrði búinn að koma á friði yrði hægt að taka upp lýðræði að nýju -i_ljosi_sogunnar_000053-0099-00:39:2672-00:00:0664 i_ljosi_sogunnar_000053 99 00:39:26.72 6.656 0.25 en það ljósmynda í raun eftir að líða meira en þrír áratugir -i_ljosi_sogunnar_000054-0002-00:00:1906-00:00:1642 i_ljosi_sogunnar_000054 2 00:00:19.06 16.512 0.38 sama kúlur fæddur átján hundruð sjötíu sjötíu og eitt í þorpinu bandio í miðju þess sem nú er landið austur kongó við miðbaug langt inni í frumskóginum nokkrar dagleiðir frá bökkum kongó fljótsins sem svæðið dregur nafn sitt af -i_ljosi_sogunnar_000054-0003-00:00:3602-00:00:2008 i_ljosi_sogunnar_000054 3 00:00:36.02 20.096 0.12 gestirnir bjuggu við árbakkann þar sem þeir stunduðu fiskveiðar frekar en kassavarótarræktunina sem foreldar makulos lifðu á lengra en í landi drengurinn hefur verið svona sex ára þegar þeir komu gestirnir og sögðust hafa séð nokkuð ótrúlegt á ánni jafnvel yfirnáttúrulegt -i_ljosi_sogunnar_000054-0004-00:00:5704-00:00:1802 i_ljosi_sogunnar_000054 4 00:00:57.04 18.048 0.2 allt í einu birtist risastór kanó ánni áralaus kanó sem réri sér sjálfur í stafni kanósins stóð maður hann var skjannahvítur frá toppi til táar eins og albínói næstum alþakinn klæðum svo einungis mátti sjá í hörund á höfði og handleggjum -i_ljosi_sogunnar_000054-0009-00:03:3228-00:00:1392 i_ljosi_sogunnar_000054 9 00:03:32.28 13.952 0.37 í ágúst fjórtán hundruð áttatíu og tvö urðu portúgalskir sjóarar á siglingu meðfram vesturströnd afríku undir landkönnuðarins diogo fyrstir evrópumanna til að berja augum mikilfenglega ósa kongó -i_ljosi_sogunnar_000054-0010-00:03:4664-00:00:1408 i_ljosi_sogunnar_000054 10 00:03:46.64 14.08 0.24 rennsli fljótsins er svo kröftugt að sjórinn er brúnn að lit í raun fersksvatn margar sjómílur frá ströndu gáttaðir portúgalskir sjóararnir lýstu því sem svo að fljótið ætti í bardaga við sjálft atlantshafið -i_ljosi_sogunnar_000054-0011-00:04:0112-00:00:0912 i_ljosi_sogunnar_000054 11 00:04:01.12 9.088 0.05 en portúgalska seglskipið braut sér leið í gegnum vígvöllinn og náði ströndu og þar með voru fyrstu hvílir komnir til kongó -i_ljosi_sogunnar_000054-0014-00:05:0396-00:00:1790 i_ljosi_sogunnar_000054 14 00:05:03.96 17.92 0.26 í kongó varð ástandið svo alvarlegt að alfonso fyrsti konungur kongó í byrjun sextándu aldar sem hafði tekið kristni og lært portúgölsku skrifaði í örvæntingu mörg bréf til konungs portúgals og bað hann náðarsamlegast að þyrma þegnum sínum -i_ljosi_sogunnar_000054-0015-00:05:2290-00:00:2504 i_ljosi_sogunnar_000054 15 00:05:22.90 25.088 0.49 þegar dró úr þrælaversluninni á atlantshafi og nýlenduveldi portúgala skrapp saman með tímanum gleymdu þeir svo kongóskt konungsríkið kongó lifði þó áfram við strönd atlantshafsins annarstaðar við bakka fljótsins mikla bjó fólk sem fyrr í þorpum og litlum samfélögum eins og það er gert um aldir og árþúsund ekki þegnar neins fjarlægs konungsríkis -i_ljosi_sogunnar_000054-0016-00:05:5340-00:00:2086 i_ljosi_sogunnar_000054 16 00:05:53.40 20.864 0.45 þessa sögu alla vissi disasi makulo drengurinn í skógarþorpinu bandio sem ég minntist á í upphafi þáttar eflaust nokkuð lítið þegar gestina bar að garði átján hundruð sjötíu og sjö með frásögnina af draugslegum albínóa á risastórum yfirnáttúrulegum kanó svo langt inn í skóginn höfðu portúgalarnir sjaldan hætt sér -i_ljosi_sogunnar_000054-0017-00:06:1468-00:00:1320 i_ljosi_sogunnar_000054 17 00:06:14.68 13.184 0.21 en gestirnir í bandio höfðu orðið vitni að sögulegum atburði þetta var ekki bara einhver undarlegur albínói heldur einn þekktasti evrópski landkönnuður nítjándu aldar bretinn henry morton stanley -i_ljosi_sogunnar_000054-0021-00:08:0782-00:00:0498 i_ljosi_sogunnar_000054 21 00:08:07.82 4.864 0.36 á nema höfðu stalín félagar líka drepið ófáa innfædda á leiðinni -i_ljosi_sogunnar_000054-0025-00:08:5690-00:00:0648 i_ljosi_sogunnar_000054 25 00:08:56.90 6.528 0.29 og kristni góðar brenna af áhuga að koma þessum fáfróðum í kristinna manna tölu -i_ljosi_sogunnar_000054-0027-00:09:5328-00:00:0898 i_ljosi_sogunnar_000054 27 00:09:53.28 9.088 0.35 leópold annar hafði tekið við af föður sínum leópold fyrsta sem konungur belgíu árið átján hundruð sextíu og fimm þrítugur -i_ljosi_sogunnar_000054-0028-00:10:0298-00:00:2790 i_ljosi_sogunnar_000054 28 00:10:02.98 27.904 0.22 belgar smáríki kraft á milli þýskalands og frakklands klofið milli frönskumælandi vallóna og flæmingja land sem metnaðargjörnum ungum konungi fannst eiginlega fyrir neðan sína virðingu lítið land lítil þjóð sagði hann einhverju sinni og jafnvel áður en hann settist á og konungsstól var hann farinn að velta fyrir sér hvort belgía gæti ekki að minnsta kosti komið sér upp einhverjum nýlendum eins og öll hin almennilegu stórveldin -i_ljosi_sogunnar_000054-0029-00:10:3194-00:00:0932 i_ljosi_sogunnar_000054 29 00:10:31.94 9.216 0.3 linar ríkisstjórn belgíu sem fór með raunverulega stjórn landsins og belgíska þjóðin höfðu ekki áhuga á nýlendubrölti eiginlega alls engan -i_ljosi_sogunnar_000054-0030-00:10:4242-00:00:1936 i_ljosi_sogunnar_000054 30 00:10:42.42 19.456 0.21 leópold annar reyndi þó sitt hann reyndi að vekja áhuga ríkisstjórnarinnar á að kaupa hérað í argentínu kaupa borneó hollendingum filippseyjar af spáni og hann íhugaði nýlendur í brasilíu kína víetnam japan ýmsar krafan allt án undirtekta og árangurs -i_ljosi_sogunnar_000054-0032-00:11:3058-00:00:1122 i_ljosi_sogunnar_000054 32 00:11:30.58 11.136 0.31 og þetta landsvæði var alltaf að stækka eftir því sem fræknir landkönnuðir eins og hermon stanley fylltu út í meira af auðu svæðunum á landakorti afríku -i_ljosi_sogunnar_000054-0033-00:11:4404-00:00:1214 i_ljosi_sogunnar_000054 33 00:11:44.04 12.16 0.37 og leópold annar belgíu konungur sannfærðist þannig fljótt um að nýlendutækifærin sem hann þráði völdin og auðævin sem hann gerði sér vonir um þau væri að finna einhverstaðar í afríku -i_ljosi_sogunnar_000054-0034-00:11:5688-00:00:0726 i_ljosi_sogunnar_000054 34 00:11:56.88 7.296 0.06 eftir stóð þó sama vandamálið ríkisstjórn hans og belgíska þjóðin deildi ekki áhuga hans á nýlenduævintýrum -i_ljosi_sogunnar_000054-0035-00:12:0468-00:00:0742 i_ljosi_sogunnar_000054 35 00:12:04.68 7.424 0.15 en leópold annar var slyngur maður og gafst ekki auðveldlega upp hann ákvað að koma sér upp nýlendu sama hvað -i_ljosi_sogunnar_000054-0036-00:12:1268-00:00:1816 i_ljosi_sogunnar_000054 36 00:12:12.68 18.048 0.12 árið átján hundruð sjötíu og sex þegar stalín að brjóta sér leið meðfram kongófljóti efndi hann til ráðstefnu í brussel þar sem hann safnaði saman öllum helstu sérfræðingum í landafræði myrku álfunnar eins og evrópumenn kölluðu afríku stundum nafntoguðum landkönnuðum og spekingum -i_ljosi_sogunnar_000054-0037-00:12:3138-00:00:2668 i_ljosi_sogunnar_000054 37 00:12:31.38 26.624 0.2 samkvæmt yfirskrift ráðstefnunnar átti að ræða og stúdera landfræði álfunnar og ekki síst hvernig mætti gera fáfróðum íbúum hennar gott mannúðarstarf sumsé leópold sparaði hvergi ráðstefnugestir gistu í höllum hann svo snæddu dýrindismáltíðir milli funda allir hrifust af þessum gjafmilda hugsjónamanni sem vildi ekkert fremur en að bæta líf hinna vesalings ósiðuðu svertingja í afríku -i_ljosi_sogunnar_000054-0038-00:12:5858-00:00:1294 i_ljosi_sogunnar_000054 38 00:12:58.58 12.928 0.23 í lok ráðstefnunnar var ákveðið að stofna sérstök samtökum mannúðarstarf í afríku alþjóða afríkusambandið leópold annar belgakonungur var einróma kjörinn formaður sambandsins -i_ljosi_sogunnar_000054-0039-00:13:1790-00:00:1400 i_ljosi_sogunnar_000054 39 00:13:17.90 13.952 0.09 leópold hafði áttað sig á því að honum tækist aldrei að kaupa nýlendu hann yrði að sölsa landsvæði undir sig með öðrum leiðum og hann fengi aldrei belgíska ríkið í lið með sér í slíkt hann yrði að gera það upp á eigin spýtur -i_ljosi_sogunnar_000054-0040-00:13:3256-00:00:1316 i_ljosi_sogunnar_000054 40 00:13:32.56 13.056 0.32 að ákveða að gera undir yfirskini mannúðarstarfs mannúð var leópold aldrei í huga í raun hann hafði bara áhuga á því að græða og auka eigin völd ef ekki í belgíu þá einhverstaðar annarstaðar -i_ljosi_sogunnar_000054-0041-00:13:4992-00:00:2932 i_ljosi_sogunnar_000054 41 00:13:49.92 29.312 0.38 það var sem formaður alþjóða afríkusambandsins óskýrra samtaka með óljósan tilgang sem konungurinn komst í kynni við heri morton stanley það var átján hundruð sjötíu og átta og stanley var rétt nýkominn úr frumskógum kongó á ferðalagi um evrópu leópold hafði fylgst með fréttum af leiðangri stalíns mikla landsvæði sem hann kortlagði og tilheyrði jú engum og hann hafði fylgst með þrumuræðum stanleys um viðskiptatækifærin sem væri að finna í afríku -i_ljosi_sogunnar_000054-0042-00:14:2288-00:00:0338 i_ljosi_sogunnar_000054 42 00:14:22.88 3.328 0.18 þeim fundi lauk með því að hann réði landkönnuðinn í vinnu -i_ljosi_sogunnar_000054-0043-00:14:2742-00:00:2858 i_ljosi_sogunnar_000054 43 00:14:27.42 28.544 0.46 febrúar átján hundruð sjötíu og níu hélt stanley aftur til kongó nú kominn á launaskrá hjá meintu góðgerðarfélagi leópold hann að setja upp verslunarstöð í blómabeð árbakkann skammt frá strönd atlantshafsins leggja veg framhjá torsigldum flúðum neðarlega í kongófljótinu til að auðvelda samgöngur upp með fljótinu og setja svoupp álíka verslunarstöðvar hér og þar annars staðar -i_ljosi_sogunnar_000054-0045-00:15:2148-00:00:0520 i_ljosi_sogunnar_000054 45 00:15:21.48 5.12 0.25 þetta er spurningum að stofna nýtt ríki en stórt og mögulegt er -i_ljosi_sogunnar_000054-0046-00:15:2824-00:00:0484 i_ljosi_sogunnar_000054 46 00:15:28.24 4.864 0.08 og það er engin spurning um að veita negra nokkuð pólitískt vald -i_ljosi_sogunnar_000054-0047-00:15:3576-00:00:1934 i_ljosi_sogunnar_000054 47 00:15:35.76 19.328 0.23 nei það sem stanley átti í raun og veru að gera var að marka handa konunginum heilt ríki þarna í miðri afríku ferðast meðfram kongófljótinu og fá þorpshöfðingja og ættbálkaleiðtoga innfæddra til að þekkjast vald leópolds konungs belgíu smáríkis í mörg þúsund kílómetra fjarlægð -i_ljosi_sogunnar_000054-0048-00:15:5616-00:00:1032 i_ljosi_sogunnar_000054 48 00:15:56.16 10.368 0.25 stanley sagði í bréfi til konungsins að þessar fyrirætlanir væru brjálæði en hann var kominn á staðinn og konungurinn borgaði vel svo stanley hófst engu að síður handa -i_ljosi_sogunnar_000054-0050-00:17:0352-00:00:0660 i_ljosi_sogunnar_000054 50 00:17:03.52 6.528 0.35 samningarnir verða að vera eins stuttir og mögulegt er skrifaði leópold til stalíns og gefa okkur allt -i_ljosi_sogunnar_000054-0051-00:17:1166-00:00:1912 i_ljosi_sogunnar_000054 51 00:17:11.66 19.2 0.21 án efa hafa langflestir þeirra höfðingja sem skrifuðu undir eða merktu með exi eða fingrafari ekki vitað mikið hvað fólst í samningnum þeir lásu ekki evrópsk mál og hafa talið sig verið að skrifa undir vináttu eða viðskiptasamninga ekki algjöra pör hvíta manninum -i_ljosi_sogunnar_000054-0052-00:17:3158-00:00:2272 i_ljosi_sogunnar_000054 52 00:17:31.58 22.656 0.18 og ef þorpið ættbálkahöfðingi vildi ekki viðurkenna vald stanleys eða skrifa undir pappíra þá lét hann menn sína einfaldlega myrða þann höfðingja og arftaki hans logandi hræddur um eigið líf var þá yfirleitt til að fallast og hverja ósk hvítu annan ef andstaðan var enn meiri var þorpið brennt til grunna -i_ljosi_sogunnar_000054-0053-00:18:0236-00:00:2462 i_ljosi_sogunnar_000054 53 00:18:02.36 24.704 0.48 stanley gekk erinda belgakonungs í kongó í hátt í fimm ár átján hundruð sjötíu og níu til átján undrunar fór leópold konungur í áróðursherferð til að sannfæra önnur evrópuríki um að hann ætti rétt á því að sölsa kóngur sig sem fyrr reyndi hann sannfæra fólk um að allt þetta erfiði væri hann að leggja á sig einungis af umhyggju fyrir innfæddum -i_ljosi_sogunnar_000054-0054-00:18:2754-00:00:1856 i_ljosi_sogunnar_000054 54 00:18:27.54 18.56 0.31 það ilmenau að hann gæti rekur arabíska þrælasala sem lengi höfðu herjað á íbúa miðasíu svo myndi hann kynna innfæddum vestræna siðmenningu og tryggja frjálsa verslun og viðskipti milli kongó evrópuríkja þarna var jú ýmislegt arðvænlegt að finna til að mynda fílabein -i_ljosi_sogunnar_000054-0055-00:18:4678-00:00:1018 i_ljosi_sogunnar_000054 55 00:18:46.78 10.24 0.23 smám saman var áhugi vesturveldanna á afríku kvikna og þetta kongóbrölt leópolds vakti athygli önnur ríki fóru að girnast sneið af kökunni -i_ljosi_sogunnar_000054-0057-00:19:4548-00:00:1806 i_ljosi_sogunnar_000054 57 00:19:45.48 18.048 0.46 leópold konungur var þó ekki sjálfur viðstaddur stanley var það sem fulltrúi bandaríkjanna og hann hafði fullvissað terror bandaríkjaforseta um hjartahreinar fyrirætlanir belgakonungs og sýnt honum eintök af hollustusamningunum sem afrísku höfðingjarnir höfðu skrifað undir -i_ljosi_sogunnar_000054-0058-00:20:0412-00:00:2028 i_ljosi_sogunnar_000054 58 00:20:04.12 20.224 0.27 bandaríkin urðu þannig fyrst til að viðurkenna rétt leigubílastöð við kongófljótið sem stanley hafði ferðum og berlínarráðstefnunni fylgdu evrópsku stórveldin dæmi bandaríkjanna hið alþjóðlega afríkusamband leópolds konungs ætti fullan rétt á þessu landsvæði -i_ljosi_sogunnar_000054-0059-00:20:3056-00:00:2854 i_ljosi_sogunnar_000054 59 00:20:30.56 28.544 0.15 ekki löngu síðar var mannúðarsamtakahulunni svipt af og með konunglegri tilskipun þann tuttugasta og níunda maí átján hundruð áttatíu og fimm stofnaði leópold konungur formlega þar sem hann kallaði fríríkið kongó landsvæði þess var um tvær og hálf milljón ferkílómetrar einn þrettándi af öllu afríska meginlandinu stærra en england frakkland þýskaland spánn og ítalía samanlagt sjötíu og sex sinnum stærra en belgía -i_ljosi_sogunnar_000054-0060-00:21:0004-00:00:1088 i_ljosi_sogunnar_000054 60 00:21:00.04 10.88 0.29 en fríríkið kongó var ekki belgísk nýlenda það var nýlendan hans leópolds konungs hann einn var konungur og alráður eigandi ríkisins -i_ljosi_sogunnar_000054-0061-00:21:2248-00:00:1914 i_ljosi_sogunnar_000054 61 00:21:22.48 19.072 0.3 leópold gat nú óhikað hafist handa við að byggja upp nýlendu sína hann setti upp stjórn og dómskerfi alfarið skipað belgum sem urðu við hverri ósk hans og skipun við er frumskóginum var skipt upp stjórnskipunareiningar og borgin boma við safnsins var gerðar höfuðborg -i_ljosi_sogunnar_000054-0063-00:22:3796-00:00:1052 i_ljosi_sogunnar_000054 63 00:22:37.96 10.496 0.08 leópold var ekki fátækur maður en engu að síður steypti hann fríríkinu í skuldir og oftar en einu sinni rambaði það á barmi gjaldþrots fyrstu árin -i_ljosi_sogunnar_000054-0064-00:22:4922-00:00:0874 i_ljosi_sogunnar_000054 64 00:22:49.22 8.704 0.17 en svo átti það sem var við fyrstu sýn frekar hversdagslegur atburður langt í burtu eftir að breyta öllu fyrir leópold og þegna hans -i_ljosi_sogunnar_000054-0065-00:23:0234-00:00:1660 i_ljosi_sogunnar_000054 65 00:23:02.34 16.64 0.38 í október átján hundruð áttatíu og sjö fylgdist dýralæknir nokkur í belfast í norður írlandi ungum syni sínum skrölta um á þríhjóli skrölta sannarlega inn þríhjólinu voru úr járni og þetta var ekki þægilegasti eða liprasti farkosturinn -i_ljosi_sogunnar_000054-0066-00:23:1968-00:00:0820 i_ljosi_sogunnar_000054 66 00:23:19.68 8.32 0.11 þá datt dýralækninum snjallræði í hug hann föndraði uppblásanlegar túbur úr gúmmíi til að festa utan á hjólin -i_ljosi_sogunnar_000054-0068-00:23:5992-00:00:0590 i_ljosi_sogunnar_000054 68 00:23:59.92 5.888 0.0 og ekki leið því á löngu þar til eftirspurn eftir gúmmíi á heimsvísu rauk upp úr öllu valdi -i_ljosi_sogunnar_000054-0069-00:24:0628-00:00:1330 i_ljosi_sogunnar_000054 69 00:24:06.28 13.184 0.46 gúmmí var upphaflega búið til úr mjólkursafa eða latexi gúmmítrésins sem var safnað með því að skera sár í berkla svo límkenndan vökvann renna niður í eitthvert söfnunarílát -i_ljosi_sogunnar_000054-0070-00:24:2020-00:00:1876 i_ljosi_sogunnar_000054 70 00:24:20.20 18.816 0.32 gúmmídekk æði heimsins hefði ekki getað komið á betri tíma fyrir leópold annan belgíu og kongókonung efnahagur fríríkisins var slæmur fílabeinin voru ekki að gera sig og það voru æ færri fílar en í kóngósku skógunum var fengið nóg af gúmmítrjám -i_ljosi_sogunnar_000054-0071-00:24:4438-00:00:2386 i_ljosi_sogunnar_000054 71 00:24:44.38 23.936 0.21 átján hundruð níutíu og eitt framleiddi fríríkið kongó nokkurhundruð tonn af gúmmíi fimm árum síðar var sú tala orðin þrettán hundruð tonn og árið nítján hundruð og eitt voru það sex þúsund tonn efnahagur nýlendunnar umturnaðist á undraverðum hraða þetta var sannarlega efnahagsundrinu sinnti í seðlum loksins eftir öll þau vandræði sem fríríkið hafði bakað honum -i_ljosi_sogunnar_000054-0073-00:25:5060-00:00:1252 i_ljosi_sogunnar_000054 73 00:25:50.60 12.416 0.1 en það var önnur hlið og kongóska efnahagsundrinu hvernig það tókst yfirleitt að safna svo gríðarlegu magni af gúmmíi á svo skömmum tíma það voru nefnilega ekki allir sem græddu -i_ljosi_sogunnar_000054-0078-00:28:3664-00:00:1850 i_ljosi_sogunnar_000054 78 00:28:36.64 18.432 0.24 sagnfræðingar sem hafa skrásett sögu kongó hafa þurft að glíma við ýmis vandamál meðal annars fáar heimildir sagt er að þegar hyllti undir endalok valdatíðar leópolds annars í kongó hafði hann látið brenna svo mikið af skjölum um nýlendureksturinn að þau kynntu konungshöllina í brussel í meira en vikum -i_ljosi_sogunnar_000054-0079-00:28:5598-00:00:0586 i_ljosi_sogunnar_000054 79 00:28:55.98 5.888 0.15 skjöl sem sluppu við logana voru lengi kyrfilega lokuð fræðimönnum í belgískum skjalasöfnum -i_ljosi_sogunnar_000054-0080-00:29:0236-00:00:1664 i_ljosi_sogunnar_000054 80 00:29:02.36 16.64 0.29 belgískur diplómati sólarlausa mörg tímamótaverk um sögu þjóðar sinnar í kongó á níunda áratugnum stóðu í áralöngu stappi um að fá aðgang að skjölum og mörg skjölum nýlendusögu belga eru leynileg enn í dag -i_ljosi_sogunnar_000054-0084-00:30:1468-00:00:0628 i_ljosi_sogunnar_000054 84 00:30:14.68 6.272 0.13 þegar ég var bara barn skutu hermennirnir á fólkið í þorpinu sínu út af gúmmíi -i_ljosi_sogunnar_000054-0085-00:30:2146-00:00:0860 i_ljosi_sogunnar_000054 85 00:30:21.46 8.576 0.16 pabbi minn var myrtur þeir bundinn við tré og skuti bana þegar þeir lestar gáfu þeir sonum sínum líkið -i_ljosi_sogunnar_000054-0086-00:30:3550-00:00:0452 i_ljosi_sogunnar_000054 86 00:30:35.50 4.608 0.0 hermennirnir skáru hendurnar af móður minni á meðan hún var enn á lífi -i_ljosi_sogunnar_000054-0091-00:31:0532-00:00:0456 i_ljosi_sogunnar_000054 91 00:31:05.32 4.608 0.15 á leiðinni fóru þeir í gegnum dýri og sá systur mínar veiða þar -i_ljosi_sogunnar_000054-0095-00:31:3562-00:00:0340 i_ljosi_sogunnar_000054 95 00:31:35.62 3.456 0.0 svo drápu þeir tíu menn sem höfðu flúið inn í skóginn -i_ljosi_sogunnar_000054-0098-00:32:0040-00:00:1820 i_ljosi_sogunnar_000054 98 00:32:00.40 18.176 0.26 var viðbjóðslegu aðfarir báru árangur eins og við heyrðum hér áðan gúmmíframleiðsla kongómanna margfaldaðist á örfáum árum leikkonunnar makaði krókinn og kærði sig kollóttan um hvernig svartir þegnar hans lengst í burtu í kongó hefða enda kom hann aldrei sjálfur til nýlendu sinnar -i_ljosi_sogunnar_000054-0099-00:32:1936-00:00:0858 i_ljosi_sogunnar_000054 99 00:32:19.36 8.576 0.05 evrópskir undirmenn hans sem sá um daglega stjórn fríríkisins virðast heldur ekki hafa kippt sér mikið upp við ofbeldisaldan -i_ljosi_sogunnar_000054-0101-00:33:0546-00:00:3104 i_ljosi_sogunnar_000054 101 00:33:05.46 30.976 0.21 árið átján hundruð níutíu hafði svartur bandaríkjamaður tjörninni jans merkur hermaður og skríbent ferðast um kongó orðið vitni að ýmisskonar ofríki yfirvalda gegn innfæddum hann skrifaði opið bréf til leópolds konungs í kjölfarið en lést aðeins ári síðar og gat ekki fylgt því eftir eitthvað hafði verið rætt um það í evrópu og bandaríkjunum næstu árin hvað belgakonungur væri að bauka þarna niðri afríku en það fór aldrei sérstaklega hátt -i_ljosi_sogunnar_000054-0103-00:33:5588-00:00:1862 i_ljosi_sogunnar_000054 103 00:33:55.88 18.56 0.33 fyrr en edmund morel ákvað að hella sér út í baráttuna af fullum krafti hann hafði lengi haft samúð með undirokuðum þjóðum afríku all óvenjuleg skoðun í vestur evrópu við upphaf tuttugustu aldar og varð fljótt handviss um að alvarlegir glæpir ættu sér stað í kongó -i_ljosi_sogunnar_000054-0108-00:35:3804-00:00:1018 i_ljosi_sogunnar_000054 108 00:35:38.04 10.112 0.42 skýrsla kimum út ári síðar og troðfull af vitnisburðum og sönnunum á ömurlegum glæpum einkahers leópolds þrælahaldi og arðráni -i_ljosi_sogunnar_000054-0109-00:35:4932-00:00:2826 i_ljosi_sogunnar_000054 109 00:35:49.32 28.288 0.32 leópold konungur réðist í umfangsmikla gagn áróðursherferð og lið skrifa ótal greinar og jafnvel heilar bækur til að rægja morel kim aðra gagnrýnendur eins og martin en þegar umræðan varð háværari fóru borgaraleg stjórnvöld í belgíu að ókyrrast málið var orðið sérlega vandræðalegt fyrir land og þjóð þjóð sem hafði aldrei haft áhuga á nýlendubrölti konungsins fyrir það fyrsta -i_ljosi_sogunnar_000054-0110-00:36:1814-00:00:1144 i_ljosi_sogunnar_000054 110 00:36:18.14 11.52 0.0 gamli konungurinn varðist með kjafti og klóm en að lokum þvingaði stjórn hans hann til að skipa sjálfstæða rannsóknarnefnd til að kanna þessar ásakanir um glæpi í nýlendunni -i_ljosi_sogunnar_000054-0111-00:36:3024-00:00:1182 i_ljosi_sogunnar_000054 111 00:36:30.24 11.776 0.18 sú skýrsla reyndist staðfesta allt sem komið hafði fram áður í bókum edmunds morel og skýrslu rostann ef eitthvað svart á hvítu -i_ljosi_sogunnar_000054-0112-00:36:4272-00:00:1268 i_ljosi_sogunnar_000054 112 00:36:42.72 12.672 0.37 leikkonur lofaði þá bót betrun en það var of seint alþjóðasamfélagið allt hafði snúist gegn honum allir vildu að hann afsalaði sér völdum yfir þessari einkanýlendu sinni -i_ljosi_sogunnar_000054-0114-00:37:2360-00:00:1706 i_ljosi_sogunnar_000054 114 00:37:23.60 17.024 0.21 en það virtist vera lítið annað í stöðunni og yfirtaka belgíu og fríríkinu kongó var lögfest þann fimmtánda nóvember nítjánhundruð og átta innfæddum kongómönnum allt í einu tilkynnt héðan í tilheyrðu þeir belgíska ríkinu ekki bara belgíska konunginum -i_ljosi_sogunnar_000054-0115-00:37:4114-00:00:1814 i_ljosi_sogunnar_000054 115 00:37:41.14 18.048 0.4 dagana þar á undan hafði leópold notað vel til að kynda höll sína með opinberum skjölum um nýlendurekstur sinn í kongó hann lést rúmu ári síðar sautjánda desember nítjánhundruð og níu sjötíu og fjögurra ára þann ríkt í fjörutíu og fjögur ár lengst belgískra konunga í sögunni -i_ljosi_sogunnar_000054-0116-00:37:5986-00:00:0742 i_ljosi_sogunnar_000054 116 00:37:59.86 7.424 0.23 giftist ungu ástkonu karólínska örfáum dögum fyrir andlátið og hún erfði gríðarleg auðævi -i_ljosi_sogunnar_000054-0117-00:38:1122-00:00:1970 i_ljosi_sogunnar_000054 117 00:38:11.22 19.712 0.45 það er óvíst og umdeild meðal sagnfræðinga hversu mörg dauðsföll má rekja til ógnarstjórnar leópolds annars í kongó einkaher hans og skósveinar myrtu ótal manns og hér hefur aðeins verið stiklað á stóru óstjórn hans leiddi einnig til hungursneyðar og farsóttir grasseruðu meðal einfalda -i_ljosi_sogunnar_000054-0118-00:38:3160-00:00:2326 i_ljosi_sogunnar_000054 118 00:38:31.60 23.296 0.24 samkvæmt mörgum útreikningum fækkaði íbúum kongó um rúman helming á þessum tuttugu og þremur árum sem leópold frá átján hundruð áttatíu og fimm til nítján hundruð og átta samkvæmt mörgum útreikningum voru íbúar kongó árið átján hundruð áttatíu og fimm um tuttugu milljónir en þá voru bara eftir árið nítjánhundruð og átta um tíu milljónir -i_ljosi_sogunnar_000054-0119-00:38:5910-00:00:1406 i_ljosi_sogunnar_000054 119 00:38:59.10 14.08 0.41 mannfjöldinn mun hafa búað þegar líkfylgd leópold annars konungs sniglaðist í gegnum brussel fáir belgar sáu eftir konungi sínum en vandræði kongósku þjóðarinnar voru rétt að byrja -i_ljosi_sogunnar_000055-0014-00:07:2568-00:00:0384 i_ljosi_sogunnar_000055 14 00:07:25.68 3.84 0.09 en að lokum varð niðurstaðan að losa sig bara við mossadegh -i_ljosi_sogunnar_000055-0025-00:11:4540-00:00:1314 i_ljosi_sogunnar_000055 25 00:11:45.40 13.184 0.16 þá voru margir klerkanna sjálfir af gamalgrónum landeigendafjölskyldum sem fóru ekki allar vel út úr breytingunum nú minnkuðu tekjur klerkanna af landareignum sem höfðu haldið þeim og trúarlegum stofnunum þeirra uppi -i_ljosi_sogunnar_000055-0032-00:14:5486-00:00:0748 i_ljosi_sogunnar_000055 32 00:14:54.86 7.424 0.11 í þetta sinn var hann dæmdur til útlegðar hann sig ekki fæti á íranska grundu næstu fimmtán árin -i_ljosi_sogunnar_000055-0036-00:16:0152-00:00:0964 i_ljosi_sogunnar_000055 36 00:16:01.52 9.728 0.0 klerkarnir voru svo auðvitað ekki einu andstæðingar keisarans í íran á þessum tíma andstaðan var miklu útbreiddari og mátti finna hana í öllum þjóðfélagshópum -i_ljosi_sogunnar_000055-0038-00:16:5314-00:00:0492 i_ljosi_sogunnar_000055 38 00:16:53.14 4.864 0.4 helst markist að þeim trúleysingjum vildi kominn sem minnst vita -i_ljosi_sogunnar_000055-0041-00:18:3362-00:00:1116 i_ljosi_sogunnar_000055 41 00:18:33.62 11.136 0.25 það gerðist ekki nei í staðinn ranni mestu í vasa keisarans fjölskyldu hans og vildarvina og til ýmissa gæluverkefna þeirra -i_ljosi_sogunnar_000055-0044-00:19:1208-00:00:0824 i_ljosi_sogunnar_000055 44 00:19:12.08 8.192 0.0 svo sagði í stuttri grein sem birtist í dagblaði í ríkiseigu eftirlit sjöunda janúar nítján hundruð sjötíu og átta -i_ljosi_sogunnar_000055-0054-00:23:1312-00:00:1744 i_ljosi_sogunnar_000055 54 00:23:13.12 17.408 0.05 þetta er annað mál sem ekki hefur fengist fyllilega skýrt svo óumdeilt sé en mótmælin hófust aftur af fullum krafti tugþúsundir sem flykktust út á götur íranskra borga og bæja sökuðu keisarann um morð og svo hundruð þúsunda aftur og aftur -i_ljosi_sogunnar_000055-0056-00:23:5990-00:00:0396 i_ljosi_sogunnar_000055 56 00:23:59.90 3.968 0.0 það sem fáir vissu var að hann var líka að deyja úr krabbameini -i_ljosi_sogunnar_000055-0059-00:25:4146-00:00:0726 i_ljosi_sogunnar_000055 59 00:25:41.46 7.296 0.18 allt kom fyrir ekki aukið fjölmiðla og stjórnmálafrelsi varð bara til þess að kynda eldinn enn frekar -i_ljosi_sogunnar_000055-0081-00:35:5496-00:00:1180 i_ljosi_sogunnar_000055 81 00:35:54.96 11.776 0.29 milljónir æstra fylgismanna tóku á móti hinum mikla byltingarleiðtoga svo margir að bjarga varð klerknum burt af flugvellinum í þyrlu bíllinn sem beið hans var strand í manilu -i_ljosi_sogunnar_000055-0083-00:36:2424-00:00:0772 i_ljosi_sogunnar_000055 83 00:36:24.24 7.68 0.11 hann ætlaði sér að skipa sína eigin stjórn trúarlega íhaldssama stjórn og til þess hafði hann guðlegt umboð -i_ljosi_sogunnar_000056-0004-00:01:5910-00:00:1406 i_ljosi_sogunnar_000056 4 00:01:59.10 14.08 0.18 engar innfæddar villikattategundir á kýpur svo menn hljóta að hafa flutt kettina með sér til eyjarinnar þegar fyrstu mennirnir komu siglandi yfir miðjarðarhafið til að setjast þar að einhverntímann fyrir um tíu þúsund árum -i_ljosi_sogunnar_000056-0007-00:02:5254-00:00:1874 i_ljosi_sogunnar_000056 7 00:02:52.54 18.816 0.1 einhvern tíma fyrir um tíu þúsund árum hefur villiköttur laumast inn í mannabústaði einhverstaðar í miðausturlöndum kannski við austurströnd miðjarðarhafs kannski í mesópótamíu þar sem menn voru einmitt að hefja ræktun á hveiti byggi öðrum nytjajurtum í fyrsta sinn í sögunni -i_ljosi_sogunnar_000056-0009-00:03:4100-00:00:2426 i_ljosi_sogunnar_000056 9 00:03:41.00 24.32 0.14 þetta skref úr villilífi á sléttum og í skógum og til mannabyggðir telja fræðimenn að í það minnsta fimm læður af villikattaundirtegundinni felis silvestris lybica hafi tekið fyrir um tíu þúsund árum eða svo og af þessum fimm læðum eru svo allir heimiliskettir heimsins komnir allir sex hundruð milljónir -i_ljosi_sogunnar_000056-0010-00:04:0580-00:00:2178 i_ljosi_sogunnar_000056 10 00:04:05.80 21.76 0.21 það er kenning bandaríska erfðafræðingsins carlos a driscoll sem árum saman safnaði dna sínum úr villikattategundum víða um heim frá skotlandi til ísraels mongólíu til namibíu og allstaðar þar á milli greindi og bar saman við þau ótal tilbrigði heimiliskattarins sem nú má finna í hverju heimshorni -i_ljosi_sogunnar_000056-0011-00:04:2804-00:00:2740 i_ljosi_sogunnar_000056 11 00:04:28.04 27.392 0.38 frískur komst að því að heimilskettirnir voru greinilega allir komnir að aðeins einni af fimm undirtegundum villikattarins risabyssuna er kallaður afríski villikötturinn og stundum austurlenski og þá villiketti sem voru líkastir heimilisköttum dagsins í dag erfðafræðilega fann hann í eyðimörk ísraels og á arabíuskaga í sádi arabíu og á barinn -i_ljosi_sogunnar_000056-0014-00:06:0888-00:00:0354 i_ljosi_sogunnar_000056 14 00:06:08.88 3.584 0.0 en kötturinn ferju sínar eigin leiðir og hann lifir af -i_ljosi_sogunnar_000056-0018-00:07:4794-00:00:2684 i_ljosi_sogunnar_000056 18 00:07:47.94 26.88 0.32 umsetnir sem var uppi um þrettán hundruð fyrir krist eldri bróður hins alræmda faróa agentinn hann dó ungur lítið er vitað um prinsinn unga en steinkista kattarins hans hefur varðveist og þar er greftrað nafn dýrsins ta jú sem þýðir einfaldlega læðan fleiri fornegypskir kettir sem sögulegar heimildir eru var álíka kattarleg nöfn -i_ljosi_sogunnar_000056-0020-00:08:4518-00:00:4278 i_ljosi_sogunnar_000056 20 00:08:45.18 42.88 0.43 átrúnaður á kattargyðjuna bastet varð hvað mestur um tíundaðir okkar tímatal þá reisir við austanverða nílarósa bubastis utanum kattartrúna bastet var þá orðin í hugum fornegypta gyðja mæðra verndar frjósemis og gæsku og góða eiginleika og til kattarborgarinnar sívaxandi bubastis pílagrímar að biðja í hofum borgarinnar þar sem klerkar sinntu hverri þörf heilagra hofkatta þá orgel greftrunar á svipaðan hátt og þeir fóru með mannslík og því var einnig hægt að kaupa í hofinu kattamúmíur sem helgigripi -i_ljosi_sogunnar_000056-0021-00:09:2842-00:00:1056 i_ljosi_sogunnar_000056 21 00:09:28.42 10.624 0.35 rómverski sagnaritarinnar heródótus skrifar svo um lífið og fjörið í búbastis í rannsóknum sínum í nýlegri íslenskri þýðingu stefáns steinssonar -i_ljosi_sogunnar_000056-0022-00:09:3990-00:00:0466 i_ljosi_sogunnar_000056 22 00:09:39.90 4.608 0.27 menn og konur sigla saman í stór hópum á hverri fleti -i_ljosi_sogunnar_000056-0025-00:09:5470-00:00:0462 i_ljosi_sogunnar_000056 25 00:09:54.70 4.608 0.27 konur og menn sem hvorugt gera kveða og klappa saman lófunum -i_ljosi_sogunnar_000056-0028-00:10:1078-00:00:0582 i_ljosi_sogunnar_000056 28 00:10:10.78 5.888 0.18 og meiri vinir er neitt á þessari hátíð en heilar annars -i_ljosi_sogunnar_000056-0029-00:10:1712-00:00:0822 i_ljosi_sogunnar_000056 29 00:10:17.12 8.192 0.22 menn og konur sem þarna koma saman á barna eru allt að sjöhundruð þúsund af því landsmenn herma -i_ljosi_sogunnar_000056-0033-00:11:1778-00:00:0618 i_ljosi_sogunnar_000056 33 00:11:17.78 6.144 0.07 egyptar standa í kring og hafa gætur á köttum en gefa slökkvistarf engan gaum -i_ljosi_sogunnar_000056-0034-00:11:2464-00:00:0510 i_ljosi_sogunnar_000056 34 00:11:24.64 5.12 0.07 þeir kettir sem sleppa á milli mannanna eða hlaupa yfir á stökkva í eldinn -i_ljosi_sogunnar_000056-0036-00:11:3464-00:00:0738 i_ljosi_sogunnar_000056 36 00:11:34.64 7.424 0.19 þegar köttur andaðist í einhverju húsi eðlilegum dauðdaga raka íbúar þar auga birnir og ekki annað -i_ljosi_sogunnar_000056-0041-00:14:0784-00:00:1188 i_ljosi_sogunnar_000056 41 00:14:07.84 11.904 0.07 árið tvö þúsund og eitt fundu kínverskir fornleifafræðingar við uppgröft á mannabústað fr�� því um þrjú þúsund fimm hundruð fyrir okkar tímatal í sannur kína litla kattarhauskúpu -i_ljosi_sogunnar_000056-0042-00:14:2044-00:00:1116 i_ljosi_sogunnar_000056 42 00:14:20.44 11.136 0.33 nánari skoðun fundust fleiri kattarkúpur og önnur kattabein og benti allt til þess að kettir hefðu búið innan um mennska íbúa þessa frumstæða landbúnaðarþrops -i_ljosi_sogunnar_000056-0043-00:14:3216-00:00:1668 i_ljosi_sogunnar_000056 43 00:14:32.16 16.768 0.17 sakaðar inn skína hefur ekki verið rannsökuð til hlítar og fundurinn vakti því margar spurningar höfðu heimiliskettir borist frá miðausturlöndum alla leið norður til sanna snemma áður hafði verið talið að þeir hefðu ekki komist til kína fyrr en löngu síðar -i_ljosi_sogunnar_000056-0045-00:15:2218-00:00:0968 i_ljosi_sogunnar_000056 45 00:15:22.18 9.728 0.45 hlébarðakettir eru villidýr sem finna má í skóglendi víða um asíu allt frá pakistan austur til kóreu á indlandsskaga á eyjum indónesíu -i_ljosi_sogunnar_000056-0046-00:15:3242-00:00:1188 i_ljosi_sogunnar_000056 46 00:15:32.42 11.904 0.07 virðist sem fyrr um fimm þúsund árum hafi einhverjir hlébarðakettir stigið sama skref og arabískir frændur þeirra gerðu í mesópótamíu eða við miðjarðarhafið og hafið sambúð með mönnum -i_ljosi_sogunnar_000056-0049-00:17:0268-00:00:2028 i_ljosi_sogunnar_000056 49 00:17:02.68 20.352 0.46 allavega fundu fornleifafræðingar sem rannsökuðu gamlan rómverskan virkismúr í botnlausa eitt sinn lítil loppuför eftir kött á múrsteinunum kisi hefur eins og köttum er einum lagið stokkið upp á óþornaðan múrinn og loppuförin enn vel greinileg mörgum öldum síðar -i_ljosi_sogunnar_000056-0052-00:18:3592-00:00:2292 i_ljosi_sogunnar_000056 52 00:18:35.92 22.912 0.32 einnig segir frá því þegar mosa sveit sinn á annarri hermenn á kufli eiganda síns meðan hún svaf sem værast þurfti múhameð að fara út að leiða bænir en í stað þess að vekja köttinn skar ermina af og leyfði kettinum að sofa í friði reyndar hefur þessi saga einnig verið eignuð öðrum síðari tíma múslimaklerk svo í sterkar hún á við rök að styðjast -i_ljosi_sogunnar_000056-0053-00:18:5970-00:00:1356 i_ljosi_sogunnar_000056 53 00:18:59.70 13.568 0.14 einn af nánustu förunautum spámannsins var líka frægur fyrir ást á köttum hann var aldrei kallaður annað en abu faðir kettlingsins vegna gæludýrsins sem fylgdi honum í hvert fótmál -i_ljosi_sogunnar_000056-0054-00:19:1398-00:00:1912 i_ljosi_sogunnar_000056 54 00:19:13.98 19.072 0.24 í hinum íslamska heimi voru kettir ekki bara í hávegum hafður fyrir að vernda korngeymslur heldur einnig annarskonar geymslur bókasöfn neðra auðvitað líka gert ýmsan óskunda þar á teikningum af íslömskum fræðimönnum fyrri alda má stundum sjá ketti innan um bókastaflana vera -i_ljosi_sogunnar_000056-0055-00:19:3362-00:00:2052 i_ljosi_sogunnar_000056 55 00:19:33.62 20.608 0.18 aldar egypskur fræðimaður á þrettándu öld skrifaði í ritum dýrafræði að guð hefði skapað köttinn úr hnerra ljónsins eftir að dýrinu borð í örkina nóa kvörtuðu undan músagangi um borð ekki fylgir sögunni hvort þá hafi laumast um borð í örkina fleiri en tvær mýs -i_ljosi_sogunnar_000056-0056-00:20:0964-00:00:1762 i_ljosi_sogunnar_000056 56 00:20:09.64 17.536 0.38 múslimar rómuðu ketti varð eitthvað þessara að ímynd dýranna breyttist nokkuð á miðöldum í evrópu kettir þó þrændalög og sinntu sínum við músaveiðar og kornvörslu urðu víða hataðar skepnur taldir allt að því gjöfulir -i_ljosi_sogunnar_000056-0059-00:21:2140-00:00:2108 i_ljosi_sogunnar_000056 59 00:21:21.40 21.12 0.09 kattahatur þetta varð langlíft og gat tekið á sig fáránlegar myndir ekki er svo langt síðan konungar frakklands tóku það að sér að skemmta þegnum sínum með viðurstyggilegum kattadrápum um miðja sextándu öld flykktust parísarbúar og risastórar skemmtisamkomur sem kettir voru brenndir á stórum bálköstum -i_ljosi_sogunnar_000056-0061-00:23:3808-00:00:2118 i_ljosi_sogunnar_000056 61 00:23:38.08 21.248 0.26 prentsveinar bjuggu á heimili og vinnustofu lærimeistara síns prentarans ringulreið hörmulegar aðstæður í litlum kytrum og voru neyddir til að sofa í ískulda þeir að vinna myrkranna á milli og það kom jafnvel fyrir að prentarinn berði vesalings prentsveinana sína sundur og saman -i_ljosi_sogunnar_000056-0062-00:23:5968-00:00:1480 i_ljosi_sogunnar_000056 62 00:23:59.68 14.848 0.26 eiginkona prentarans var mikil kattakona dekraði við kettina sína sem skiptu tugum og gaf þeim gott og mikið fæði í prentsveinana var hins vegar fleygt hálfgerðum kattamat úrum kjötbitum og tægjum -i_ljosi_sogunnar_000056-0064-00:24:5424-00:00:2286 i_ljosi_sogunnar_000056 64 00:24:54.24 22.912 0.31 robert sérhæfði sig í menningarsögu og rannsakar hegðun í fortíðinni sem fyrir okkur nútímamönnunum virkar fjarstæðukennd og fjarlæg verið vera að einhverjum finnist beinlínis fyndið og gaman að kvelja ketti darnton skrifar að hegðun prentsveinanna hafi alls ekki verið einangrað dæmi allstaðar hafi kettir verið drepnir af hvala losti á þessum tíma -i_ljosi_sogunnar_000056-0069-00:26:3526-00:00:1378 i_ljosi_sogunnar_000056 69 00:26:35.26 13.824 0.11 talið er að kettir hafi komið til íslands með landnámsmönnum á tíundu öld að svo erfðarannsóknir hafa sýnt fram á að íslenskir heimilskettir eru svipaðir og kettir annarstaðar þar sem norrænt fólk er að finna ekkert óvænt þar -i_ljosi_sogunnar_000056-0070-00:26:4964-00:00:3198 i_ljosi_sogunnar_000056 70 00:26:49.64 32.0 0.17 fyrstu íslensku landnámskettirnir sinntu áreiðanlega skyldustörfum sínum með ágætum en mörkuðu þó ekki djúp spor í íslandssögunni katar sjaldan getið í íslandssögunni og íslenskum fornbókmenntum í raun má segja að hlutur katta þar sé frekar rýr sem dæmi má nefna að norræna gyðjan freyja ferðast um í vagni sem tveir kettir draga hvergi er þó tekið fram hvað þessir kettir heita jafnvel þó að næstum hver einasta skepna skartgripur og steini norrænu goðafræðinni fái eigin -i_ljosi_sogunnar_000056-0071-00:27:2224-00:00:2592 i_ljosi_sogunnar_000056 71 00:27:22.24 25.984 0.31 þó eru furðu mörg örnefni á íslandi kenndu ketti örnefnasjá landmælinga íslands má finna nærri sjötíu örnefni sem vísað til katta hringinn í kringum landið og jafnvel á hálendinu þar sem manni finnst ólíklegt að margir kettir hafi haldið til kattadalur kattafoss kattarbrekkur kattarhryggur kattarklettar kattarauga kattarnef katanga roosvelt -i_ljosi_sogunnar_000056-0072-00:27:5398-00:00:0914 i_ljosi_sogunnar_000056 72 00:27:53.98 9.216 0.22 kattarskinn í íslenskri hjátrú og þjóðsögum flestir þekkja eflaust kynjaskepnurnar skoffín og skuggabaldur og svo er það jólaköttinn -i_ljosi_sogunnar_000056-0075-00:29:4388-00:00:0472 i_ljosi_sogunnar_000056 75 00:29:43.88 4.736 0.17 þótti mönnum með stór meinum hans byggð og einskis ills örvar honum -i_ljosi_sogunnar_000056-0077-00:29:5760-00:00:0376 i_ljosi_sogunnar_000056 77 00:29:57.60 3.84 0.0 þeir voru ákaflega stórir og allir svartir og mjög trylltir -i_ljosi_sogunnar_000056-0078-00:30:0222-00:00:0530 i_ljosi_sogunnar_000056 78 00:30:02.22 5.376 0.15 þorsteinn og jökull gera þó tilraun til að kveða óspektarmanninn þórólf í kútinn -i_ljosi_sogunnar_000056-0080-00:30:2712-00:00:0308 i_ljosi_sogunnar_000056 80 00:30:27.12 3.072 0.2 hann gekk inn er hann sá manna reiðina og mælti -i_ljosi_sogunnar_000056-0082-00:30:4220-00:00:0540 i_ljosi_sogunnar_000056 82 00:30:42.20 5.376 0.27 síðan magnaði hann þá mjög og voru þeir þá stórum illilega með mun og eignast -i_ljosi_sogunnar_000056-0083-00:30:5364-00:00:0458 i_ljosi_sogunnar_000056 83 00:30:53.64 4.608 0.08 hann kvaðst ætla að það eitt mundi erindi þeirra að eigi væri vingjarnlegur -i_ljosi_sogunnar_000056-0085-00:31:1696-00:00:0628 i_ljosi_sogunnar_000056 85 00:31:16.96 6.272 0.06 því meiri von er að við höldum eigi liði voru heilu með öllu saman köttunum og vopnum þórólfs -i_ljosi_sogunnar_000056-0086-00:31:2580-00:00:0374 i_ljosi_sogunnar_000056 86 00:31:25.80 3.84 0.08 þætti mér betra að hann gæfi sig upp sjálfur og gengi út -i_ljosi_sogunnar_000056-0087-00:31:2996-00:00:0472 i_ljosi_sogunnar_000056 87 00:31:29.96 4.736 0.0 meira efni hefur hann til eldingar en honum megi vel eyra inni að vera -i_ljosi_sogunnar_000056-0089-00:31:4794-00:00:0480 i_ljosi_sogunnar_000056 89 00:31:47.94 4.864 0.33 varirnar að þeir sem suður eigi og fleygja eldinum upp að húsunum -i_ljosi_sogunnar_000056-0090-00:31:5400-00:00:1432 i_ljosi_sogunnar_000056 90 00:31:54.00 14.208 0.08 bræður enda á því að brenna húsið ofan af þórólfi sem lætur lífið á flótta en eins og segir síðan við staðinn þar sem bær þórólfs hafði staðið sáust jafnan kettir og illt þótti þar oftlega síðan -i_ljosi_sogunnar_000056-0091-00:32:1848-00:00:0874 i_ljosi_sogunnar_000056 91 00:32:18.48 8.704 0.0 við höfum heyrt hér nokkuð um það hvernig kettir og sambúð við manninn og breiddust þannig um jörðina ketti er nú að finna í öllum heimshornum -i_ljosi_sogunnar_000056-0092-00:32:2766-00:00:1402 i_ljosi_sogunnar_000056 92 00:32:27.66 13.952 0.24 hvað með himingeiminn hafa kettir ferðast út í geim eins og aðrar dýrategundir hafa gert víkjum aðeins að geimköttum og hér koma frakkar aftur við sögu þó ekki brennuglaðir konungar eða illkvittnir prentsveinar -i_ljosi_sogunnar_000056-0093-00:32:4240-00:00:1460 i_ljosi_sogunnar_000056 93 00:32:42.40 14.592 0.06 einhvern tíma árið nítján hundruð sextíu og þrjú var svarthvít læða villiköttur á sínu reglubundna ráfi um parísarborg þegar hún var handsömuð læðan var færð á ókunnugan stað þar sem fyrir voru þrettán aðrir kettir -i_ljosi_sogunnar_000056-0094-00:32:5740-00:00:1422 i_ljosi_sogunnar_000056 94 00:32:57.40 14.208 0.13 þetta voru höfuðstöðvar frönsku geimvísindastofnunnarinnar í parís stofnunin hafði sjálfstjórn á laggirnar tveimur árum fyrr með það að markmiði að frakkar tækju þátt í geimkapphlaupinu sem átti þá hug stórveldanna allra -i_ljosi_sogunnar_000056-0095-00:33:1210-00:00:3034 i_ljosi_sogunnar_000056 95 00:33:12.10 30.336 0.48 meðal þess sem geimferðaríkin fengust þá við var varpa ýmsum kvikindum upp í himingeimana í tilraunaskyni til að rannsaka áhrif geimferða á lífverur árið nítján hundruð fjörutíu og sjö skutu bandaríkjamenn ávaxtaflugum upp í eldflaug tveimur árum síðar voru tveir bandarískir reubeni sömu leið á sjötta áratuginum fylgdu mýs fleiri afbrotamannanna fimmtíu og sjö var sovéski hundurinn laika fyrsta dýrið sem fór á sporbaug jörðina -i_ljosi_sogunnar_000056-0096-00:33:4298-00:00:3060 i_ljosi_sogunnar_000056 96 00:33:42.98 30.592 0.31 franskir vísindamenn fóru líka fljótt að gera tilraunir með að skjóta smádýrum út í geim þrjár rottur þau hektara höfðu fengið að bregða sér út í geim var árið nítján hundruð sextíu og þrjú ákveðið að prófa stærri dýr og þá var veðjað á ketti það útskýrði veru villikattanna fjórtán í húsakynnum geymslurnar aldrei hafði neinn sent kött út í geim áður svo frönsku vísindamennirnir voru að feta ótroðnar slóðir -i_ljosi_sogunnar_000056-0098-00:34:2148-00:00:2116 i_ljosi_sogunnar_000056 98 00:34:21.48 21.12 0.16 eðlilegasta voru settir í sérstakt æfingaprógramm til að skera úr um hverjir þeirra væru hæfustu geimfararnir kettirnir voru þá meðal annars látnir dvelja í háþrýstiklefa til að líkja eftir aðstæðum í geimflug rannsakað hvernig þeir þyldu að ferðast á miklum hraða í miklum hávaða -i_ljosi_sogunnar_000056-0100-00:35:4950-00:00:1408 i_ljosi_sogunnar_000056 100 00:35:49.50 14.08 0.42 flugið stóð í þrettán mínútur kisa flug hundrað fimmtíu og sjö kílómetra upp í hitahvolf jarðarinnar var í fimm mínútur í þyngdarleysi og sveif svo heilu og höldnu aftur til jarðar -i_ljosi_sogunnar_000056-0101-00:36:1332-00:00:0668 i_ljosi_sogunnar_000056 101 00:36:13.32 6.656 0.0 þaðan var hún flutt aftur til parísar þar sem vísindamenn tóku til við að rannsaka áhrif geimferðarinnar á dýrið -i_ljosi_sogunnar_000056-0102-00:36:2044-00:00:1748 i_ljosi_sogunnar_000056 102 00:36:20.44 17.536 0.14 reyndar endar sagan ekki sérstaklega vel því til þess að fullnægja forvitni sinni töldu frönsku vísindamennirnir sig þurfa að svæfa felst svefninum langa fyrsta kettinum í geimnum felst var því lóðum þremur mánuðum eftir geimferð -i_ljosi_sogunnar_000056-0103-00:36:3848-00:00:0348 i_ljosi_sogunnar_000056 103 00:36:38.48 3.456 0.0 enginn köttur hefur síðan ferðast út í geim svo vitað sé -i_ljosi_sogunnar_000056-0104-00:36:4286-00:00:1876 i_ljosi_sogunnar_000056 104 00:36:42.86 18.816 0.2 franskir geymdar reyndar aðra tilraun til að koma öðrum ketti út í geim viku eftir geimferð felicette en því miður fór eitthvað úrskeiðis svo eldflaugin með kisa innanborðs brotlenti skömmu eftir flugtak sá köttur fórst í slysinu og sá köttur hlaut aldrei eigið nafn -i_ljosi_sogunnar_000057-0002-00:01:0926-00:00:2910 i_ljosi_sogunnar_000057 2 00:01:09.26 29.056 0.35 þeir voru herskáir og þjóðernissinnaðir töldu aukna tyrkjavæðingu þessa fjölþjóðlega stórveldis eina ráðið til að bjarga frá hnignun ótalsinnum var það enn vera hermálaráðherrann og sá yngsti þremenninganna sem var atkvæðamestur þeirra og fór með mest völd hann dáðist að hernaðarmenningu þjóðverja og fór að byggja upp ottómanska herinn að þýskri fyrirmynd -i_ljosi_sogunnar_000057-0003-00:01:4204-00:00:3438 i_ljosi_sogunnar_000057 3 00:01:42.04 34.304 0.36 örlagaríkt skot kvað við tuttugasta og áttunda júní nítján hundruð og fjórtán sarajevo þegar ungur serbi myrti austurríska ríkisarfann rafeindabúnað sem varð að fyrri heimsstyrjöld og þá var enn verr passa óður og uppvægur í að láta her sinn berjast við hlið miðveldanna þýskalands og austurríki ungverjalands þann ellefta nóvember lýsti því memfis var í raun valdalaust verkfæri envers og hinna pasjanna yfir stríði á hendur bretlandi frakklandi og rússlandi -i_ljosi_sogunnar_000057-0004-00:02:2586-00:00:2256 i_ljosi_sogunnar_000057 4 00:02:25.86 22.528 0.24 síðasti þáttur fjallaði um sögu helgu borgarinnar jerúsalem frá fornöld til pattstaða og minna var rosalega fuðra hinu aldurhningna tyrkjaveldi alls ekki fremst meðal arabískra borga damaskus og bagdad voru stærri og glæsilegri jerúsalem tórði aðallega á fornri frægð og ferðamönnum -i_ljosi_sogunnar_000057-0005-00:02:4952-00:00:1764 i_ljosi_sogunnar_000057 5 00:02:49.52 17.664 0.42 á fyrir þetta var ákveðið í upphafi styrjaldarinnar að í jerúsalem yrðu bækistöðvar yfirhershöfðingja fjórða hers ottóman tyrkja sem jafnframt varð einráður yfir öllu tyrkneska stór sýrlandi og það var þriðji pasjann ameð -i_ljosi_sogunnar_000057-0006-00:03:1312-00:00:1878 i_ljosi_sogunnar_000057 6 00:03:13.12 18.816 0.48 malasíumaður desember nítján hundruð og fjórtán meðal annars fékk hann með sér reit frá mekka sem lýsti yfir heilögu stríði draumur eldunum en þrátt fyrir hátíðahalda ekki sérlega hátíðleg -i_ljosi_sogunnar_000057-0007-00:03:3696-00:00:1308 i_ljosi_sogunnar_000057 7 00:03:36.96 13.184 0.42 það var fjörutíu og tveggja ára þegar hann kom til jerúsalem elstur passa rigndi lífsnautnamaður sem unnu af póker vindlum og kampavíni hestamennsku og fallegum konum -i_ljosi_sogunnar_000057-0009-00:04:0358-00:00:2808 i_ljosi_sogunnar_000057 9 00:04:03.58 28.16 0.21 kassarnir þrír spruttu upp úr hreyfingu ungtyrkja sem börðust fyrir umbótum á stöðnuðu stjórnkerfi ottóman veldisins og voru sömuleiðis þjóðernissinnar vildu tyrkneskuvæða veldið á kostnað annarra þjóða það voru pasjarnir þrír sér í lagi enver leiðtogi þeirra sem báru höfuðábyrgð á þjóðarmorðunum á armenum assýringum og grikkjum innan tyrkjaveldis sem var einmitt hrint af stað um svipað leyti og tala var að koma sér fyrir í rosaleg -i_ljosi_sogunnar_000057-0010-00:04:3288-00:00:1486 i_ljosi_sogunnar_000057 10 00:04:32.88 14.848 0.12 en í öðrum þjóðum tyrkjaveldis blundaði líka þjóðerniskennd og fór að brjótast fram á þessum tíma arabar voru fjörutíu prósent af íbúafjölda tyrkjaveldis og auðvitað voru arabar sem vildu losna undan stjórn soldánsins -i_ljosi_sogunnar_000057-0011-00:04:4818-00:00:2420 i_ljosi_sogunnar_000057 11 00:04:48.18 24.192 0.17 myndu voru félög arabískra þjóðernissinna leynilega því slíkar hugmyndir voru ekki vel liðnar af tyrkneskum yfirvöldum jemal pasha gerði það eitt af sínum fyrstu verkum að handtaka eða vísa burt hverjum arabískum jerúsalembúa sem grunaður var um að ala í brjósti sér þjóðerniskennd eða einhverskonar sviksemi svose njósnir fyrir óvinanna breta og frakka -i_ljosi_sogunnar_000057-0012-00:05:1326-00:00:0706 i_ljosi_sogunnar_000057 12 00:05:13.26 7.04 0.05 ekki löngu síðar var hann farinn að láta taka grunaða strax af lífi hengja þá við borgarmúrana fyrir allra augum -i_ljosi_sogunnar_000057-0013-00:05:2082-00:00:0524 i_ljosi_sogunnar_000057 13 00:05:20.82 5.248 0.2 liðu dagar þar til hinir hengdu voru teknir niður svo að borgin fylltist af líkum -i_ljosi_sogunnar_000057-0014-00:05:3550-00:00:1498 i_ljosi_sogunnar_000057 14 00:05:35.50 14.976 0.28 í síðasta þætti var vitnað í úd eða lútuleikarann wasif á harem lýsti litríku næturlífi jerúsalem við upphaf tuttugustu aldar í dagbókum sínum nú var önnur stemmning í borginni vasast á lík -i_ljosi_sogunnar_000057-0015-00:05:5130-00:00:0760 i_ljosi_sogunnar_000057 15 00:05:51.30 7.552 0.25 hengingar aðgerðin var ekki læknisfræðilegar svo fórnarlambið lifði lengi og þjáðist mikið -i_ljosi_sogunnar_000057-0017-00:06:0582-00:00:0544 i_ljosi_sogunnar_000057 17 00:06:05.82 5.504 0.07 og auka þyngdi gerði að verkum að augun stóðu út úr andlitinu á því -i_ljosi_sogunnar_000057-0019-00:06:1988-00:00:0594 i_ljosi_sogunnar_000057 19 00:06:19.88 6.016 0.2 jemal pasha fékk fljótt meðal arabískra þegna sinna viðurnefnið slátrarinn -i_ljosi_sogunnar_000057-0020-00:06:3116-00:00:1858 i_ljosi_sogunnar_000057 20 00:06:31.16 18.688 0.21 í síðasta þætti kynntumst við líka ungum manni sem fæddist í pólsku þorpi átján hundruð áttatíu og sex en flutti á táningsaldri til landsins helga innblásinn af hugmyndum theodors hestum sjálfstætt ríki gyðinga david grun sem tók sér hebreskara nafnið david ben gurion -i_ljosi_sogunnar_000057-0021-00:06:5066-00:00:1362 i_ljosi_sogunnar_000057 21 00:06:50.66 13.568 0.42 hann var á nokkru flakki eftir að hann flutti til palestínu nítjánhundruð og sex hafði verið á samyrkjubúi norður í galíleu búið um stund í þessalóniku og istanbúl en með upphaf heimsstyrjaldarinnar varann kominn til jerúsalem -i_ljosi_sogunnar_000057-0022-00:07:0474-00:00:2056 i_ljosi_sogunnar_000057 22 00:07:04.74 20.48 0.29 eins og helst hafði gert trúði ben gurion því þá að leið gyðinga til að öðlast sjálfstætt ríki væri að biðla til stórveldanna um aðstoð og þó að tyrkjasoldán hafi ekki tekið sérstaklega vel í umleitanir herskarar engin þess fullviss að tyrknesk stjórnvöld hefðu örlög síonista í höndum sér -i_ljosi_sogunnar_000057-0026-00:08:2688-00:00:2666 i_ljosi_sogunnar_000057 26 00:08:26.88 26.752 0.22 á meðan gekk stríðsrekstur jemal pasha og hersins gegn bretum á sínaískaga og í palestínu illa ástandið í jerúsalem varð fljótt slæmt allt fór í að fæða herinn og almennir borgar boruðu ofan á það bættist hrikaleg engisprettuplága og farsóttir konur leiddust í vændi og mæður seldu börn sín lútuleikarinn wasif lýsti fátækustu hverfum borgarinnar -i_ljosi_sogunnar_000057-0029-00:10:1856-00:00:1546 i_ljosi_sogunnar_000057 29 00:10:18.56 15.488 0.39 sá sem hér mælti og var svona lítið hrifinn af jerúsalem að breskur hermaður að nafni thomasarnafn áhugamaður um austurlönd og kom þangað fyrst sem ungur háskólanemi meðal annars til jerúsalem -i_ljosi_sogunnar_000057-0030-00:10:3504-00:00:1214 i_ljosi_sogunnar_000057 30 00:10:35.04 12.16 0.28 nítjánhundruð og sextán var ansar austur á arabíuskaga til að aðstoða arabískra uppreisnarmenn undir stjórn hússins undir konungsríki sem ætluðu að rísa upp gegn tyrkjum -i_ljosi_sogunnar_000057-0031-00:10:4804-00:00:1850 i_ljosi_sogunnar_000057 31 00:10:48.04 18.56 0.18 sagan af arabísku uppreisninni er þekkt úr kvikmyndinni um arabíu lárens bretar lofuðu þeim öllu fögru gegn aðstoð við að kveða niður tyrkjadrauginn þó aðallega að í arabískum lendum tyrkjasoldáns myndi rísa með breskum stuðningi sjálfstætt sameinað arabískt konungsríki -i_ljosi_sogunnar_000057-0032-00:11:0884-00:00:1376 i_ljosi_sogunnar_000057 32 00:11:08.84 13.696 0.29 um svipað leyti undir lok nítjánhundruð fimmtán og í ársbyrjun nítján hundruð og sextán voru tveir menn að rýna í kort mark sex aðalsborinn breskur þingmaður og franskri -i_ljosi_sogunnar_000057-0033-00:11:2328-00:00:0868 i_ljosi_sogunnar_000057 33 00:11:23.28 8.576 0.37 hafði af ríkjum sínum verið falið það verkefni að ákveða hvernig framtíðarfyrirkomulag miðausturlanda yrði eftir nær áreiðanlegan ósigur tyrkjaveldis -i_ljosi_sogunnar_000057-0034-00:11:3244-00:00:1336 i_ljosi_sogunnar_000057 34 00:11:32.44 13.44 0.26 á kortinu sem skokka sér saman um og var kennt við þá voru undirstöðurnar lagðar að mörgum landamæralínum dagsins í dag á þessu svæði þeir gáfu ekki mikið fyrir hugmyndir um sjálfstætt arabískt ríki -i_ljosi_sogunnar_000057-0035-00:11:4818-00:00:1118 i_ljosi_sogunnar_000057 35 00:11:48.18 11.136 0.0 frakkar áttu að fá það sem nú er sýrland og líbanon en bretar írak og hluta palestínu rússar voru líka hluti af myndinni og studdu samkomulagið þeir áttu að fá hluta tyrklands -i_ljosi_sogunnar_000057-0041-00:13:5322-00:00:1296 i_ljosi_sogunnar_000057 41 00:13:53.22 12.928 0.25 ungi maður hét rudolf höss og varð vissulega aldrei prestur eftir stríð gekk þýska nasistaflokkinn og í seinna stríði var hann yfirmaður alræmdustu útrýmingarbúða þjóðverja í póllandi ársins -i_ljosi_sogunnar_000057-0042-00:14:1134-00:00:2738 i_ljosi_sogunnar_000057 42 00:14:11.34 27.264 0.37 leiðtogar í hundruð sautján voru varnir tyrkja í palestínu að niðurlotum komnar breski herinn undir stjórn hershöfðingjans edmund allenby mjakaðist örugglega áfram stjórnvöld í lundúnum fylgdust spennt með framgangi allenbys og hvöttu hann til dáða dottnir herra lagði áherslu á það að ná jerúsalem fyrir jól borgin helga yrði prýðileg jólagjöf til bresku þjóðarinnar -i_ljosi_sogunnar_000057-0043-00:14:3936-00:00:3954 i_ljosi_sogunnar_000057 43 00:14:39.36 39.552 0.31 andrúmsloftið í borginni sjálfri var ömurlegt og borgarbúar flúðu í stríðum straumum í nóvember flúði sjálfur alvaldurinn demantar passa norður til damaskus en hélt úfna beita jerúsalembúa ýmisslegu harðræði grunaðir njósnarar og landráðamenn voru teknir af lífi sem aldrei fyrr og tíma lét líka að reka kristna klerka úr borginni og sprengja nokkrar kristnar kirkjur og byggingar næst ætlaði hann að láta reka alla gyðinga úr borginni en þá blöskraði þýsku herforingjunum í jerúsalem hið taumlausa gyðingahatur pasjans og neituðu að framfylgja skipuninni -i_ljosi_sogunnar_000057-0045-00:15:2370-00:00:1620 i_ljosi_sogunnar_000057 45 00:15:23.70 16.128 0.29 þýska hersýninguna er einhver falkenhayn var kannski ekki um sel við tilhugsunina hana til bardaga kæmi í jerúsalem yrði hann kannski minnst ekki aðeins fyrir það að hafa klúðrað orrustunni við verdun heldur líka fyrir að hafa eyðilagt sjálfa borgina helgu -i_ljosi_sogunnar_000057-0046-00:15:4046-00:00:1914 i_ljosi_sogunnar_000057 46 00:15:40.46 19.072 0.09 þann sjöunda desember nítján hundruð og sautján komu jerúsalembúar í fyrsta sinn auga og breskar hersveitir við sjóndeildarhringinn strax þá um nóttina hörfuðu tyrkneskar hersveitir úr borginni falkenhayn hershöfðingi var svo ekki lengi að ákveða sig og næstu nótt komu þýskir hermenn fast á hæla tyrkjanna -i_ljosi_sogunnar_000057-0047-00:16:0032-00:00:3132 i_ljosi_sogunnar_000057 47 00:16:00.32 31.36 0.48 þegar dagaði níunda desember voru bretarnir komnir að borgarmúrunum og borgin var varnarlaus borgarstjóri jerúsalem hussein husseini fékk þá lánað hvítt lak á hóteli í borginni og festi það á langa stöng uppgjafarfáni í hellirigningu fór hann til móts við bretana reyndar neituðu fyrstu sex bresku hermennirnir sem urðu á vegi hans að taka við uppgjöfinni töldu sig látalátum stækkaði borgarstjórinn upp á marokkó -i_ljosi_sogunnar_000057-0053-00:18:2402-00:00:1852 i_ljosi_sogunnar_000057 53 00:18:24.02 18.432 0.37 dag kom á daginn að bretum hugnaðist ekki að standa við alla samninga sem gerðir höf��u verið í stríðinu hvorki ákvæðið um jerúsalem missouri né loforð til arabísku uppreisnarmannanna sem höfðu þó vissulega unnið nokkra sigra og tyrkjum um þeirra eigin sjálfstæða ríki -i_ljosi_sogunnar_000057-0054-00:18:4598-00:00:1662 i_ljosi_sogunnar_000057 54 00:18:45.98 16.64 0.31 annan nóvember nítjánhundruð og sautján þegar allenby og her hans þrammaði í átt að jerúsalem það er breski utanríkisráðherrann artur blússandi í gyðingasamfélagi bretlands roald lávarði stutta yfirlýsingu svohljóðandi -i_ljosi_sogunnar_000057-0056-00:19:1360-00:00:0916 i_ljosi_sogunnar_000057 56 00:19:13.60 9.216 0.09 enda ljóst að ekkert skuli gert sem standa hann í vegi fyrir borgaralegum eða trúarlegum réttindum þeirra samfélag sem fyrir búa í palestínu -i_ljosi_sogunnar_000057-0058-00:19:3052-00:00:3396 i_ljosi_sogunnar_000057 58 00:19:30.52 33.92 0.17 með þessari yfirlýsingu höfðu bresk stjórnvöld allt í einu tekið eindregna afstöðu með málstað síonista um sjálfstætt ríki gyðinga í landinu helga eða þannig hljómaði það þó reyndar sé enn í dag deilt um nákvæmlega hvað eigi að lesa í þessi fáu orð og hvers vegna balfour tók þetta skref ráðherrann hafði meðal annars komist í kynni við nokkra leiðtoga síonista í bretlandi róstusama efnafræðing við háskólann ýmsir sem talaði máli síonista ákaft í hærri kreðsum bresks samfélags -i_ljosi_sogunnar_000057-0059-00:20:0530-00:00:1826 i_ljosi_sogunnar_000057 59 00:20:05.30 18.304 0.09 viðraði með þessu viljað tryggja sér stuðning gyðinga í stríðsrekstrinum og kannski reyna að telja rússneska gyðinga af bolsévismanum sem þeir voru margir orðnir hallir undir þá var þetta enn ein leiðin til að reyna að tryggja bretum sess í landinu helga hvernig sem færi í stríðslok -i_ljosi_sogunnar_000057-0060-00:20:2784-00:00:1436 i_ljosi_sogunnar_000057 60 00:20:27.84 14.336 0.14 fyrri heimsstyrjöldinni lauk í nóvember nítján hundruð og átján og janúar árið eftir hittust leiðtogar sigursælla bandamanna í stríðinu í versölum til að ræða málin meðal annars hvað skyldi gera við landsvæði hins sigraða tyrkjaveldis -i_ljosi_sogunnar_000057-0062-00:21:0618-00:00:1046 i_ljosi_sogunnar_000057 62 00:21:06.18 10.368 0.25 þetta voru tregir til að sleppa takinu og að lokum varð úr að palestína var gerð að sérstöku bresku verndarríki manni eins og það var kallað á ensku -i_ljosi_sogunnar_000057-0063-00:21:1708-00:00:0570 i_ljosi_sogunnar_000057 63 00:21:17.08 5.632 0.27 æsku ekki alþjóðlegu ekki arabísku eða frönsku eða gyðinglegu bara bresku -i_ljosi_sogunnar_000057-0064-00:21:2778-00:00:1990 i_ljosi_sogunnar_000057 64 00:21:27.78 19.968 0.13 margir evrópskir gyðingar trúðu engu að síður á að bretar myndu uppfylla loforð balfour lýsingarnar fóru að streyma til landsins helga sem aldrei fyrr í stríðslok meðal þeirra sem komu sér fyrir í jerúsalem var efnafræðingurinn havana fyrir áfalli jerúsalem var illa farin eftir stríðið -i_ljosi_sogunnar_000057-0066-00:21:5734-00:00:1604 i_ljosi_sogunnar_000057 66 00:21:57.34 16.128 0.12 ekki síst voru það kynsjúkdómar sem hrjáðu borgarbúa eftir hömlulaust svall stríðsáranna eitt af fyrstu verkum breskra ráðamanna í borginni var að handtaka gleðikonur og loka vændishúsum honum að koma í veg fyrir að breskir hermenn yrðu faraldrinum að bráð -i_ljosi_sogunnar_000057-0067-00:22:1400-00:00:1342 i_ljosi_sogunnar_000057 67 00:22:14.00 13.44 0.03 og með sífellt fleiri gyðingum magnaðist svo spennan í borginni þeir urðu fljótt fyrirferðamiklir og með stór áform vasann og félagar lögðu hornstein að hebreskum háskóla og svo framvegis -i_ljosi_sogunnar_000057-0068-00:22:2852-00:00:1966 i_ljosi_sogunnar_000057 68 00:22:28.52 19.584 0.2 áttunda apríl nítjánhundruð tuttugu söfnuðust tugþúsundir arabískra múslima saman í gömlu borginni til að halda upp á trúarhátíð hátíðahöldin snérust fljótt upp í mótmæli gegn yfirgangi gyðinga og breta í borginni suður menn gripu til vopna gengu berserksgang um hverfi gyðinga -i_ljosi_sogunnar_000057-0069-00:22:4890-00:00:3468 i_ljosi_sogunnar_000057 69 00:22:48.90 34.688 0.33 á styrjaldarárunum höfðu evrópskir gyðingar stofnað sjálfboðaherdeild sem barðist með breska hernum í egyptalandi og palestínu forsprakki deildarinnar var rússneskur gyðingur sabatins hann hafði áður leitt sjálfsvarnarsveitir gyðinga heima í ódessu annar liðsmaður herdeildarinnar var davidians sneri aftur til landsins helga eftir nokkurra ára útlegð í bandaríkjunum jafnokar og kominn til jerúsalem þar sem hann hafði sett á stofn svipaða sjálfsvarnarsveit sem varði sig gegn arabísku óeirðaseggjunum af krafti -i_ljosi_sogunnar_000057-0070-00:23:2400-00:00:1146 i_ljosi_sogunnar_000057 70 00:23:24.00 11.52 0.0 götubardagar geisuðu í þrjá daga að minnsta kosti ellefu féllu í valinn fimm gyðingar og fjórir arabar og mörg hundruð særðust friðurinn �� jerúsalem var strax úti -i_ljosi_sogunnar_000057-0071-00:23:3956-00:00:2364 i_ljosi_sogunnar_000057 71 00:23:39.56 23.552 0.31 eitt af erfiðustu deiluefnum gyðinga og múslima í borginni snéri að grátmúrnum á musterishæðinni múrveggnum forna sem hurðina sem eftir er af hinum mikilvæga seinna musteri gyðinga sem rómverjar lögðu í ráðsettur svo nefndur vegna þess að þar gráta gyðingar eyðileggingu musterisins er einn helgasti staðurinn í gyðingdómi -i_ljosi_sogunnar_000057-0073-00:24:1684-00:00:0916 i_ljosi_sogunnar_000057 73 00:24:16.84 9.216 0.1 deilurnar um vegginn snérust um smáatriði eins og fyrirkomulag bænagjörða við múrinn hvar mætti setja stóla niður og svo framvegis -i_ljosi_sogunnar_000057-0074-00:24:2692-00:00:2838 i_ljosi_sogunnar_000057 74 00:24:26.92 28.416 0.15 leiðtogi múslima í borginni múftinn amin al husseini mótmælti öllum stólum og breytingum gyðinga taldi þær yfirskin til að þeir gætu komið sér fyrir á musterishæðinni og að lokum byggt sitt lofaða þriðja musteri múftinn hvatti fylgismenn sína til að grýta gyðinga á bæn og pirra þá með öllum leiðum til dæmis með því að leika háværa tónlist á bænastundum og ríða á ösnum framhjá múrnum í gríð -i_ljosi_sogunnar_000057-0075-00:24:5596-00:00:0884 i_ljosi_sogunnar_000057 75 00:24:55.96 8.832 0.28 gyðingar brugðust við með því að skipuleggja mótmæli við múrinn og sjálfsvarnarsveitir jabotinsky og félaga börðust á móti -i_ljosi_sogunnar_000057-0076-00:25:0562-00:00:1222 i_ljosi_sogunnar_000057 76 00:25:05.62 12.288 0.32 tuttugasta og þriðja ágúst nítjánhundruð tuttugu og níu suðreftir föstudagsbænir í klettahvelfingunni á musterishæðinni streymdi múslimalýður út og réðist á alla gyðinga sem fyrir voru -i_ljosi_sogunnar_000057-0077-00:25:1842-00:00:1338 i_ljosi_sogunnar_000057 77 00:25:18.42 13.44 0.34 bretar flugu hermönnum til jerúsalem frá kaíró til að reyna að stilla til friðar að lokum á hundrað þrjátíu og einn gyðingur í valnum og hundrað og sextán arabar sem flestir féllu fyrir breskum byssukúlum -i_ljosi_sogunnar_000057-0082-00:28:0286-00:00:1664 i_ljosi_sogunnar_000057 82 00:28:02.86 16.64 0.26 leiðtogi áhrifamesti félagsins í palestínu var þá pólski gyðingurinn sem hafði komið til landsins helga þremur áratugum áður david ben gurion hann var áhrifamikill leiðtogi sem lifði fyrir málstaðinn kallaður gamli maðurinn þó hann væri þarna bara um fimmtugt -i_ljosi_sogunnar_000057-0083-00:28:2000-00:00:2406 i_ljosi_sogunnar_000057 83 00:28:20.00 24.064 0.31 hann var ekki eins bretakær og vasann og ekki eins herskár og jabotinsky hann var sósíalisti að upplagi og lengi vel trúði hann því að gyðingleg og arabísk alþýða endalaust samlyndi í sama landi og stjórnað því saman hann átti meira að segja fundi með ráðgjöfum múftans til að viðra slíkar hugmyndir en þarna var að þó líklega þegar um seinan -i_ljosi_sogunnar_000057-0084-00:28:5260-00:00:5080 i_ljosi_sogunnar_000057 84 00:28:52.60 50.816 0.38 apríl nítján hundruð þrjátíu og sex brast enn einu sinni á óöld í palestínu kveikjan var breta á sýrlenskum breytingar sem hafði ráðist á breska hermenn stuðningsmenn klerksins myrtu tvo gyðinga í handan og hefndaraðgerðirnar fóru fljótt úr böndunum múrinn lýsti loks yfir heilögu stríði gegn yfirgangi breta og gyðinga en átökin urðu fljótt að borgarastyrjöld meðal arabanna í palestínu múftinn var af gamalgróinni valdamikilli ætt palestínu araba husseini rétt eins svo lakveifandi borgarstjórinn og undanfarin ár hafði hann eldað grátt silfur við aðrar nafntogaðar palestínskar fjölskyldur nú notaði hann tækifærið og lét fylgismenn sína koma allmörgum óvinum sínum fyrir kattarnef fleiri gripu sömu gæs og arabar felldu araba í stríðum straumum -i_ljosi_sogunnar_000057-0085-00:29:4404-00:00:1110 i_ljosi_sogunnar_000057 85 00:29:44.04 11.136 0.1 ergði vígasveitir gyðinga svöruðu svo fyrir ofbeldið sem beint var gegn þeim með sprengjuárásum á óbreytta arabíska borgara og öðrum óhæfuverkum -i_ljosi_sogunnar_000057-0087-00:30:3112-00:00:3650 i_ljosi_sogunnar_000057 87 00:30:31.12 36.48 0.1 lokum sendu bretar aukið herlið til palestínu ilan kveða niður ofbeldissvallið það tókst ekki að slökkva í öllum glæðum fyrir í september nítján hundruð þrjátíu og níu meira en þremur árum eftir að styrjöldin hófst á lágum þrjú hundruð gyðingar í valnum þriðja hundrað breta mannfallið var öllu meira meðal araba fimm þúsund arabar féllu margir fyrir hendi kynbræðra sinna gyðingarnir arabar myrða gyðinga og þetta heldur örugglega áfram næstu fimmtíu árin spáði þá breskur herforingi í jerúsalem bernard montgomery -i_ljosi_sogunnar_000057-0088-00:31:1570-00:00:2088 i_ljosi_sogunnar_000057 88 00:31:15.70 20.992 0.44 komiði þó fljótt um annað að hugsa því í september nítján hundruð þrjátíu og níu þegar friður komst á í palestínu braust út stríð í evrópu frægt er að múftinn í jerúsalem flúði land og fór á flakk fór meðal annars til evrópu þar sem hann hitti adolf hitler og biðlaði til hans um stuðning við sjálfstætt arabískt ríki -i_ljosi_sogunnar_000057-0089-00:31:3698-00:00:0506 i_ljosi_sogunnar_000057 89 00:31:36.98 4.992 0.38 fundur þeirra var þó ekki hins rangri og nóttin hafði eflaust vonast til -i_ljosi_sogunnar_000057-0090-00:31:5078-00:00:3438 i_ljosi_sogunnar_000057 90 00:31:50.78 34.432 0.34 en í jerúsalem voru stríðsárin furðu róleg þar blómstraði skemmtanalífið eins og alltaf þegar eitthvað bjátaði á ósammála gestir til að mynda aðalsmenn sem misst höfðu konungsríki sín í heimsstyrjaldarinnar svo pétur júgóslavíukoungur hallarinnar ella mátti finna á hótelbörum rosaleg á stríðsárunum og svo allskyns misjafnir karakterar úr öllum heimshornum fyrirmenni tónlistarmenn og leikarar sölumenn svindlarar og njósnarar -i_ljosi_sogunnar_000057-0091-00:32:3618-00:00:3164 i_ljosi_sogunnar_000057 91 00:32:36.18 31.616 0.1 það var í stríðslok sem hitnaði í kolunum bresk stjórnvöld voru að missa trúna á því að hægt væri að setja á fót gyðingaríki fyrir botni miðjarðarhafs á friðsamlegan hátt eftir borgarastyrjöld palestínu arabanna og nítján hundruð þrjátíu og níu voru hömlur settar á fólksflutninga gyðinga til landsins helga svo tugþúsundir evrópskra gyðinga sem náðu strönd palestínu í lok seinni heimsstyrjaldar þarfa þurft að þola ómældar hörmungar helfararinnar voru í raun ólöglegir innflytjendur -i_ljosi_sogunnar_000057-0092-00:33:0836-00:00:1326 i_ljosi_sogunnar_000057 92 00:33:08.36 13.184 0.0 þessu fólki væri ekki tekið opnum örmum bretar stöðvuðu mörg skip á leið til palestínu vakti mikla reiði meðal gyðinganna sem fyrir voru í landinu enn meiri harka færðist í baráttu þeirra -i_ljosi_sogunnar_000057-0093-00:33:3024-00:00:2812 i_ljosi_sogunnar_000057 93 00:33:30.24 28.16 0.23 tannanna hundruð fjörutíu og sex brenndu irgun vígasamtökin öfluga sprengju í kjallara fínasta hótelsins í jerúsalem þar sem dansinn hafði dunað skömmu áður og jafnframt hýsti þá breska ráðamenn í borginni níutíu og einn fórst og um fimmtíu slösuðust leiðtogi irgun þessum tíma var meinaði en róttækari en jabotinsky en hann átti þó síðar eftir að verða forsætisráðherra í svæðisins -i_ljosi_sogunnar_000057-0094-00:33:5892-00:00:1218 i_ljosi_sogunnar_000057 94 00:33:58.92 12.16 0.0 eftir sprengjuárásina varð andrúmsloftið í borginni umsvifalaust ótta og spennuþrungið erlendir borgarar flúðu og gyðingar og arabar hættu að mestu að blanda geði saman -i_ljosi_sogunnar_000057-0095-00:34:1568-00:00:4298 i_ljosi_sogunnar_000057 95 00:34:15.68 43.008 0.04 tuttugasta og níunda nóvember nítján hundruð fjörutíu og sjö samþykkti allsherjarþing sameinuðu þjóðanna ályktun um að skipta breska verndarríkinu palestínu í tvö ríki eitt fyrir gyðinga annað fyrir araba samkvæmt ályktuninni yrði jerúsalem svipað og í gamla seglin alþjóðlegt verndarsvæði vegna trúarlegs mikilvægis borgarinnar ekki löngu eftir að fréttir bárust af samþykktinni logaði jerúsalem eins og fleiri staðir í palestínu í átökum milli gyðinga araba í borginni börðust irgun og fleiri sveitir gyðinga af hörku við arabíska nágranna sína arabískar hersveitir sátu lengi um borgina og borgarbúar sultu aftur -i_ljosi_sogunnar_000057-0096-00:34:5910-00:00:1148 i_ljosi_sogunnar_000057 96 00:34:59.10 11.392 0.13 margir flúðu jerúsalem wasif þrjá harrisar inn sem hafði séð ýmislegt var þar á meðal hann var orðinn sjötíu og fimm ára og það voru leyniskyttur um allt í hverfi hans -i_ljosi_sogunnar_000057-0097-00:35:1354-00:00:4262 i_ljosi_sogunnar_000057 97 00:35:13.54 42.496 0.16 það var allt í kalda kolum en bretar voru engu að síður á útleið það var ákveðið kosið og stimplað síðasti landsstjóri breta í palestínu yfirgaf jerúsalem að morgni fjórtánda maí nítján hundruð fjörutíu og átta síðustu bresku hermennirnir fylgdu í kjölfarið lagalega dagar ræðunni útvarpað ítalía sem hann lýsti formlega yfir stofnun sjálfstæða ríkisins ísrael hann varð forsætisráðherra gamli efnafræðingurinn kominn til bandaríkjanna awsan varð fyrsti -i_ljosi_sogunnar_000058-0001-00:00:1698-00:00:1986 i_ljosi_sogunnar_000058 1 00:00:16.98 19.84 0.47 árið átján hundruð níutíu og sex ferðuðust tveir franskir bræður til héraðshöfuðborgar nokkurar ríkinu tyrkneska ottómanveldi langt frá istanbúl bræðurnir hétu ágúst og lumíere sem þeir kölluðu sínum grafar hinn fyrsta kvikmyndaupptökuvélin -i_ljosi_sogunnar_000058-0003-00:00:5378-00:00:1288 i_ljosi_sogunnar_000058 3 00:00:53.78 12.8 0.1 tóku upp nokkur myndskeið í heimsókn til héraðshöfuðborgarinnar öll örstutt og hljóðlaus en þau virðast þó gefa furðu góða mynd af götulífinu í þessari borg þarna undir lok nítjándu aldar -i_ljosi_sogunnar_000058-0008-00:04:1976-00:00:2404 i_ljosi_sogunnar_000058 8 00:04:19.76 24.064 0.35 esmit eftir gyðingauppreisnina árið sjötíu og eyðileggingu seinna mustersins gyðingar í júdeu einu sinni aftur að rísa upp gegn rómverskum yfirvöldum árið hundrað þrjátíu og tvö undir stjórn simons bar kokhba en aftur brugðst rómverjar við með offorsi gyðingarnir voru stráfelldir og aukið brottrækir úr jerúsalem -i_ljosi_sogunnar_000058-0017-00:09:5070-00:00:1864 i_ljosi_sogunnar_000058 17 00:09:50.70 18.688 0.46 múslimar jerúsalem yfirheyrðu þeir kristnum íbúum borgarinnar að vera svo framagosunum nýjum yfirboðurum sínum skatt og leyfðu gyðingunum sem flúið höfðu fyrri stjórnvöld býsansmenn að flytja aftur heim hefði sættu sig við sömu skattkröfur sem fjöldi gyðingar -i_ljosi_sogunnar_000058-0018-00:10:0992-00:00:2044 i_ljosi_sogunnar_000058 18 00:10:09.92 20.48 0.17 fyrstu árin eftir að arabar lögðu jerúsalem undir sig voru flestir borgarbúar kristnir en smátt og smátt fékk borgin íslamskara yfirbragð annar merkilegur helgistaður múslima reistur í valdatíð ómajada kalífans adlai klettahvelfingin bláa og gyllta sem nú er eitt af einkennistáknum rússana -i_ljosi_sogunnar_000058-0021-00:11:1646-00:00:0990 i_ljosi_sogunnar_000058 21 00:11:16.46 9.984 0.35 jerúsalem hafði bara heilagleikann hún var ekki á verslunarleiðum eins og damaskus og kaíró og státaði ekki af blómstrandi menningarlíf eins og bagdad -i_ljosi_sogunnar_000058-0028-00:16:0832-00:00:3100 i_ljosi_sogunnar_000058 28 00:16:08.32 31.104 0.35 og súleiman mikli lést því fimmtán hundruð sextíu og sex án esa þakið illum síðari soldánar ottómanveldisins deildu ekki alveg sama áhuga hans á jerúsalem í hönd fór frekar tíðindalítið tímabil í sögu borgarinnar með þarlend áhuga soldána fölnaði hagur rosalind sinni í sögu borgarinnar og efnahagurinn staðnaði jerúsalem var enn einu sinni úr alfaraleið og afskipt nema helst í trúarritum og ræðum -i_ljosi_sogunnar_000058-0032-00:18:0446-00:00:1010 i_ljosi_sogunnar_000058 32 00:18:04.46 10.112 0.41 orðspor jerúsalem heillaði þó alltaf á nítjándu öld fóru erlend ríki sér í lagi á vesturlöndum að gefa jerúsalem sífellt meiri gætur -i_ljosi_sogunnar_000058-0034-00:18:3300-00:00:1790 i_ljosi_sogunnar_000058 34 00:18:33.00 17.92 0.12 opnir sendiráð og sendiskrifstofur og kirkjudeildir héðan og þaðan sendu trúboða sína til jerúsalem til að predika sína túlkun á kristni og byggja kirkjur og kirkju ofan vestrænir fornleifafræðingar fóru að grafa í jörðu hér og þar í leit að heilögum munum -i_ljosi_sogunnar_000058-0040-00:22:5200-00:00:1782 i_ljosi_sogunnar_000058 40 00:22:52.00 17.792 0.36 vasile rasandi á fyrstu árum tuttugustu aldar útlendingar pílagrímar og ferðamenn og aðrir sem settu staðsett svipinn borgina hann lýsir víðar ann sá fyrstu bifreiðina í jerúsalem ford í eigu bandarísks trúboða koma keyrandi frá jaffa -i_ljosi_sogunnar_000058-0041-00:23:1044-00:00:0730 i_ljosi_sogunnar_000058 41 00:23:10.44 7.296 0.05 var komið bíó sumar arabískar konur voru farnar að ganga í vestrænum fötum og drengir spiluðu fótbolta eftir skóla -i_ljosi_sogunnar_000058-0042-00:23:1822-00:00:1326 i_ljosi_sogunnar_000058 42 00:23:18.22 13.312 0.18 sjálfur var hann kristinna tók þátt í fagnaði á hátíðisdögum gyðinga og múslima og spilaði og söng arabísk lög og gyðingalög úr austri og vestri með tónlistarmönnum af öllum þjóðum stærðum og gerðum -i_ljosi_sogunnar_000058-0048-00:25:0316-00:00:0360 i_ljosi_sogunnar_000058 48 00:25:03.16 3.584 0.4 það er svo ódýrt það eru afhentur nunnur sem rugga -i_ljosi_sogunnar_000058-0055-00:26:0804-00:00:0806 i_ljosi_sogunnar_000058 55 00:26:08.04 8.064 0.1 af þessum lýsingum að dæma hefur raspútin á meðan útlegð hann stóð örugglega fundið eitthvað við sitt hæfi í borginni helgu -i_ljosi_sogunnar_000058-0059-00:30:0200-00:00:0796 i_ljosi_sogunnar_000058 59 00:30:02.00 7.936 0.0 lagði allt annað á hilluna og varð ötull baráttumaður fyrir þessari hugmynd sinni skrifaði greinar og bækur hélt fundi og ráðstefnur -i_ljosi_sogunnar_000058-0065-00:33:4566-00:00:0982 i_ljosi_sogunnar_000058 65 00:33:45.66 9.856 0.1 og önnur bylgja gyðinga flúði þá rússland og nú má góðu fleiri að leita til landsins helga og setjast þar að í von um meira öryggi og fleiri tækifæri -i_ljosi_sogunnar_000059-0001-00:00:1092-00:00:2426 i_ljosi_sogunnar_000059 1 00:00:10.92 24.192 0.17 það byrjaði með skjálfta sjúklingurinn fór að nötra í útlimum og höfði fyrst bara lítið magaverkur fylgdi þegar á leið eftir nokkrar vikur að skjálftinn orðinn slíkur að sjúklingurinn gat ekki lengur gengið og varla staðið á skjálfandi fótunum eða ekki við einföldustu störf með titrandi höndum gat ekki gert sig skiljanlegan með tali -i_ljosi_sogunnar_000059-0003-00:01:5048-00:00:1514 i_ljosi_sogunnar_000059 3 00:01:50.48 15.104 0.36 mikil áföll og þykkir skógar einkenna landslagið á næststærstu eigendum er eyjunni skipt á milli tveggja ríkja vesturhlutinn tilheyrir indónesíu en austurhlutinn er sjálfstæða ríkið papúa nýja gínea -i_ljosi_sogunnar_000059-0004-00:02:0610-00:00:1408 i_ljosi_sogunnar_000059 4 00:02:06.10 14.08 0.41 á fimmta áratug síðustu aldar var vesturhlutinn enn hluti nýlenduveldis hollendinga og austurhlutinn eitt sinn hafði verið skipt upp milli tveggja annarra nýlenduríkja þýskalands og bretlands tilheyrði þá ástralíu -i_ljosi_sogunnar_000059-0005-00:02:2096-00:00:2316 i_ljosi_sogunnar_000059 5 00:02:20.96 23.168 0.35 hvernig sem viðrðaði hjá stórveldunum og hvort sem eyjan tilheyrði hollandi þýskalandi bretlandi eða öðru fjarlægu landi þá höguðu íbúar pabbinn lífi sínu nokkurnveginn með óbreyttum hætti á þessari gríðarstóru eyju má finna um mörg hundruð mismunandi þjóðir og þjóðarbrot sem mörg hver bjuggu enn við einskonar steinaldarmenningu -i_ljosi_sogunnar_000059-0006-00:02:4530-00:00:2146 i_ljosi_sogunnar_000059 6 00:02:45.30 21.504 0.13 seinni heimsstyrjöld fóru stjórnvöld í ástralíu að gera út leiðangra inn í frumskóga nýju kína svæði sem enn voru að hluta til ókortlagt til að kynna frumstæðum eyjaskeggjum undur nútímans og vestrænnar siðmenningar og reyna að telja þá af ósiðum eins og galda og andatrú ættbálkastríðum -i_ljosi_sogunnar_000059-0007-00:03:1082-00:00:1756 i_ljosi_sogunnar_000059 7 00:03:10.82 17.536 0.24 svokallaðir eftirlitsmenn ungir ævintýragjarnir ástralar brutu sér leið í gegnum skógarþykknið milli þjóða og ættbálka mynduðu við þá kynni tóku manntöl og skrifuðu skýrslur sem sendar voru heim til ástralíu þar sem nýlendustjórn ráðskaðist með stjórn eyjunnar -i_ljosi_sogunnar_000059-0008-00:03:2898-00:00:2196 i_ljosi_sogunnar_000059 8 00:03:28.98 22.016 0.09 það tók tímann sinn jafnvel fyrir stóran hóp vaskra eftirlitsmanna að dekka alla eyjuna og ná á hverja þjóð og hvern kjaft verkið tók mörg ár en af síðustu stöðunum sem eftirlitsmennirnir heimsóttu voru heimahagar fore þjóðarinnar sem býr í fjallshlíðum á hálendinu í austurhluta nýju gíneu -i_ljosi_sogunnar_000059-0009-00:03:5196-00:00:4104 i_ljosi_sogunnar_000059 9 00:03:51.96 40.96 0.23 fyrstu eftirlitsmenninga bar að garði í byrjun sjötta áratugarins hafði fore fólkið varla haft nokkur kynjanna menningu eða útlendingum almennt fólkið var því skiljanlega vart um sig í fyrstu mundaði boga sína og örvar en smátt og smátt þegar fleiri eftirlitsmenn og aðrir hvítingjar af ýmsu tagi fóru að birtast í fjöllunum varð samband forfallinn svo aðkomumannanna auðveldara hálendi á austanverðri nýju gíneu er ekki auðveldasti staðurinn til búsetu á lífsbarátta fore fólksins sem áströlsku eftirlitsmennirnir áætluðu að væri um tíu þúsund manns hún var oft hörð -i_ljosi_sogunnar_000059-0010-00:04:3388-00:00:1088 i_ljosi_sogunnar_000059 10 00:04:33.88 10.88 0.15 aðkomufólkið kom klyfjað ýmsum eftirsóknarverðum varningi matvælum tóbaki og öðru sem innfæddir girntust og þeir hleyptu því aðkomufólkinu sífellt meira -i_ljosi_sogunnar_000059-0011-00:04:4928-00:00:3572 i_ljosi_sogunnar_000059 11 00:04:49.28 35.84 0.24 það voru ekki bara opinberir eftirlitsmenn sem fóru um skóga nýju kína á þessum tíma afkomu á hæla þeirra mannfræðingar ástralskir eða breskir eða bandarískir komnir að rannsaka og greina þessi frumstæðu einangruðu samfélög og gíneumanna siði þeirra og venjur það voru mannfræðingar sem fyrstir tóku eftir skjálftanum fólki í þorpum forfallinn virtist nötra stjórnlaust og vera að öðru leyti hálf rænulaust lifandi en þó ekki að veslast upp sérstaklega voru þetta konur og stúlkur -i_ljosi_sogunnar_000059-0012-00:05:2964-00:00:1544 i_ljosi_sogunnar_000059 12 00:05:29.64 15.36 0.42 mannfræðingarnir spurðu innfædda ungi þetta og fengu ætíð sama svarið þetta var galdur einhver hafði lagt á konurnar banvæna bölvun þær myndu skjálfa svona um einhvern tíma eins og deyja það var óumflýjanlegt -i_ljosi_sogunnar_000059-0014-00:06:5062-00:00:2078 i_ljosi_sogunnar_000059 14 00:06:50.62 20.864 0.11 kaldan var eldklár og duglegur námsmaður en hann var sérvitur ómögulegur í íþróttum og strítt af stærri drengjunum í hverfinu hann hafði ofuráhuga á vísindum öllum stundum lánaðir bókum um hetjur vísindasögunnar og sat námskeið í jarðfræði grasafræði skordýrafræði og fleiri greinum eftir skólatíma -i_ljosi_sogunnar_000059-0016-00:07:3042-00:00:4062 i_ljosi_sogunnar_000059 16 00:07:30.42 40.704 0.21 karthoum sérhæfði sig í barnalækningum en hafði þó alltaf meiri áhuga á rannsóknum sérstaklega á sjaldgæfum framandi sjúkdómum helst þeim sem einungis var að finna í afskekktum einangruðum samfélögum rangri hafði gætur heillaður framandi menningarheimum sérstaklega þeim frumstæðu hann var sífellt minna gefinn fyrir vestræna menningu en það virtist hann aldrei passa sérstaklega vel inn í þann heim hann var sérvitur og einrænn alltaf á skjön og kunni best við sig í við rannsóknarstörf eða þá úti í náttúrunni einn af samstarfsmönnum gætu sex lýsti honum svona -i_ljosi_sogunnar_000059-0017-00:08:1144-00:00:1438 i_ljosi_sogunnar_000059 17 00:08:11.44 14.336 0.23 nemenda yfir hundrað áttatíu en tilfinningalegur þroska fimmtán ára drengs hann er duglegur svo aðrar við maníunnar hann fær áhuga á einhverju og getur auðveldlega smitað aðstoðarmenn sína af þeim eldaði -i_ljosi_sogunnar_000059-0018-00:08:2636-00:00:1190 i_ljosi_sogunnar_000059 18 00:08:26.36 11.904 0.14 hann er fullkomlega sjálfstæði og tillit laus en lætur heldur ekki hættu líkamlegt erfiði eða tilfinningar annarra hafa á nokkurn hátt áhrif á það sem hann vill gera -i_ljosi_sogunnar_000059-0020-00:08:4852-00:00:1478 i_ljosi_sogunnar_000059 20 00:08:48.52 14.72 0.45 af snemma að ferðast um heiminn og heimsótti afskekkta afkima í leit sinni að sérstæðum sjúkdómum sem vanagang eitthvað innan læknisfræðinnar meðal staðanna sem hann fór til var ástralska nýja gínea -i_ljosi_sogunnar_000059-0021-00:09:0374-00:00:2192 i_ljosi_sogunnar_000059 21 00:09:03.74 22.016 0.22 var nítján hundruð fimmtíu og sex sem gætu séð hitti kollega sinn í port moresby helstu borg eyjarinnar vinsemd síga litháískur læknir búsettur á eyjunni ári áður hafði hann ferðast með eftirlitsmanni um heimahaga fore fólksins á hálendinu í austri eftir að fregnir bárust af furðulegum sjúkdómi sem þar geisaði -i_ljosi_sogunnar_000059-0023-00:09:3644-00:00:0964 i_ljosi_sogunnar_000059 23 00:09:36.44 9.6 0.13 enska dvalið meðal forfallinn um hríð ekkert orðið ágengt með skjálfandi sjúklingana sem sífellt urðu fleiri og fleiri eftir því sem á leið -i_ljosi_sogunnar_000059-0024-00:09:5008-00:00:1986 i_ljosi_sogunnar_000059 24 00:09:50.08 19.968 0.35 gætu var strax heillaður hann ákvað á stundinni að fara sjálfur á vettvang til að komast til botns í því hvað eiginlega hrjáði fore fólkið hann trúði ekki skýringum innfæddra að þetta væri bölvun og ekki heldur þeim kenningum mannfræðinga að sjúkdómurinn kæmi til að einskonar menningarsjokki frumstæðrar fjallaþjóðar -i_ljosi_sogunnar_000059-0025-00:10:1038-00:00:2684 i_ljosi_sogunnar_000059 25 00:10:10.38 26.88 0.16 en hvað var kúrú þá og hvernig mátti lækna sjúkdóminn dætrum við að búa við frumstæður aðstæður eins og lýst var hér áðan dvaldi hjá foringi mánuði og mánuði í senn næstu misseri og ár þar niðurgang með þróun sjúkdómsins frá því að titringur gerði fyrst vart við sig og þar til sjúklingurinn veslaðist upp nokkrum mánuðum síðar grindhoraður og út úr heiminum -i_ljosi_sogunnar_000059-0026-00:10:3800-00:00:1086 i_ljosi_sogunnar_000059 26 00:10:38.00 10.88 0.25 gætu síga settu frumstæðan spítala í einu forerar ann var fljótur að fyllast þegar þarna var komið sögu var sjúkdómurinn orðinn að alvarlegum faraldri -i_ljosi_sogunnar_000059-0027-00:10:4934-00:00:1274 i_ljosi_sogunnar_000059 27 00:10:49.34 12.8 0.21 en ekkert sem gat sekk gerði til að reyna að lækna þá sjúku virtist bera nokkurn árangur engar meðferðir engin lyf ekkert beit á þróun sjúkdómsins fólkið hrundi niður -i_ljosi_sogunnar_000059-0028-00:11:0296-00:00:2184 i_ljosi_sogunnar_000059 28 00:11:02.96 21.76 0.43 og við sömu erfiðu aðstæður krufði gætu sekk lík hinna látnu í leit að vísbendingum um eðli sjúkdómsins þannig staðfesti hann fljótlega grunsemdir sem síga hafði haft komst að því að sjúkdómurinn lagðist á miðtaugakerfið heili sjúklinganna var skemmdir og illa útleikinn alls settur örlitlum götum eins og svangur -i_ljosi_sogunnar_000059-0029-00:11:2602-00:00:1570 i_ljosi_sogunnar_000059 29 00:11:26.02 15.744 0.38 merkilegt en gat hún séverin nær því hvernig og hvers vegna kúrú kom yfirleitt upp ekki voru það galdrar eins og innfæddir töldu en sjúkdómurinn þekktist nær eingöngu innan forðinn hvergi annarstaðar á eyjunni -i_ljosi_sogunnar_000059-0030-00:11:4280-00:00:0764 i_ljosi_sogunnar_000059 30 00:11:42.80 7.68 0.24 oft voru mörg tilfelli í sömu fjölskyldunum svo fyrsta kenning gætu sex félaga var að þetta hlyti að vera arfgengur sjúkdómur -i_ljosi_sogunnar_000059-0031-00:11:5084-00:00:0954 i_ljosi_sogunnar_000059 31 00:11:50.84 9.472 0.25 en erfitt reyndist að finna einhverja reglu í því hver fékk kúrú og hver ekki nema að það voru fleiri konur en karlar og oftar börn en fullorðnir -i_ljosi_sogunnar_000059-0032-00:12:0130-00:00:1708 i_ljosi_sogunnar_000059 32 00:12:01.30 17.024 0.29 kúrú sýndi heldur ekki nein hefðbundin einkenni smitsjúkdóma sjúkdómnum fylgdi hvorki hiti né bólga og ekki virtist aðkomufólk smitast heldur tilraunir gætu sex til að kalla fram kúrúsmit með vessum úr sjúklingum báru engan árangur -i_ljosi_sogunnar_000059-0033-00:12:2256-00:00:2858 i_ljosi_sogunnar_000059 33 00:12:22.56 28.544 0.33 næturkyrrðin í bandarísku læknariti nítján hundruð fimmtíu og sjö þar sem þeir lýstu kúrú nýjum áður óþekktum sjúkdómi þá voru orsakir hans enn ráðgáta en greinin vakti mikla athygli bæði í fræðasamfélaginu og utan þess dagblöð og tímarit skrifuðu um þennan dularfulla sjúkdóm sem fékk dauðvona sjúklingana til að hlæja stjórnlaust fram í það síðasta hláturdauðinn var kútnum kallað í pressunni -i_ljosi_sogunnar_000059-0034-00:12:5242-00:00:1610 i_ljosi_sogunnar_000059 34 00:12:52.42 16.128 0.44 situr fimmtíu og átta sá ungur bandarískur dýralæknir vilja halló sýningu um kúrú læknaminjasafni í lundúnum sjúkdómurinn og undarleg einkenni hans vöktu áhuga halloka síst vegna þess að honum fannst þetta allt hafrar kunnuglega -i_ljosi_sogunnar_000059-0035-00:13:0954-00:00:1162 i_ljosi_sogunnar_000059 35 00:13:09.54 11.648 0.07 svo eitthvað sem hann væri að fást við það á hverjum degi hallar í bretlandi á vegum bandaríska landbúnaðarráðuneytisins að kynna sér rannsóknir breta á illvígum sauðfjársjúkdómi riðu -i_ljosi_sogunnar_000059-0036-00:13:2188-00:00:1676 i_ljosi_sogunnar_000059 36 00:13:21.88 16.768 0.21 líkt og kúrú herjar riðuveiki á heilann og veldur skemmdum sem leiða til einkenna eins og skjálfta til þess vísar nafnið riða halló skrifaði bréfum þessar hugleiðingar sínar í læknaritið landsþing bárust þær gætu sig sjálfum til eyrna -i_ljosi_sogunnar_000059-0037-00:13:3994-00:00:1644 i_ljosi_sogunnar_000059 37 00:13:39.94 16.512 0.19 þó svo að margt væri einnig ráðgáta þegar kom að riðu var vitað að hún var smitandi það þekktu margir sauðfjárbændur af sárri raun en einkenni gátu verið óvenju lengi að koma fram eftir smit þarna var um riðu sem hæggengan smitsjúkdóm -i_ljosi_sogunnar_000059-0038-00:13:5764-00:00:1598 i_ljosi_sogunnar_000059 38 00:13:57.64 15.872 0.23 þessa tengingu tóku rannsóknir gætu sex aðra stefnu hann fór að kanna betur möguleikann á að kúrú ri smitsjúkdómur og því árið nítján hundruð fimmtíu og níu koma til íslands að kynna sér rannsóknir á riðu við tilraunastöðina á keldum -i_ljosi_sogunnar_000059-0039-00:14:1418-00:00:0700 i_ljosi_sogunnar_000059 39 00:14:14.18 6.912 0.17 fengum upplýsingar um rannsóknir björns sigurðssonar á vinu riðu og hæggengu veirusjúkdómur árið nítján hundruð fimmtíu og átta -i_ljosi_sogunnar_000059-0040-00:14:2226-00:00:1144 i_ljosi_sogunnar_000059 40 00:14:22.26 11.392 0.26 kom hingað til að afla sér frekari vitneskju um rannsóknarnefndin en svipaði til verkefna sem við vorum að fást við á sjúkdómnum kúrú en hann beindi sjónum okkar að því að um veislur að ræða -i_ljosi_sogunnar_000059-0041-00:14:3418-00:00:1068 i_ljosi_sogunnar_000059 41 00:14:34.18 10.624 0.07 sagði gætu sig ekki viðtalið morgunblaðið áttunda júní nítján hundruð níutíu og þrjú en hann var þá staddur hér á landi á læknaráðstefnu hæggenga veirusjúkdóma í háskólabíói -i_ljosi_sogunnar_000059-0042-00:14:4584-00:00:1754 i_ljosi_sogunnar_000059 42 00:14:45.84 17.536 0.05 hæggengir veirusjúkdómar rannsóknir fyrsta forstöðumanns tilraunastöðvarinnar á keldum björns sigurðssonar á riðuveiki höfðu sýnt fram á að langur tími mánuðir og ár gátu liðið frá því að vesalings smitaðist af riðu og þar til einkennin komu fram -i_ljosi_sogunnar_000059-0045-00:15:5936-00:00:1524 i_ljosi_sogunnar_000059 45 00:15:59.36 15.36 0.3 í bæði dýrin sprautaði hann heilavef úr þrettán ára fore sem hafði dáið úr kúrú daisy var sprautuð á hefðbundinn hátt með efninu en í höfuðkúpuna tórarollum beinustu leið inn í heilan inni -i_ljosi_sogunnar_000059-0046-00:16:1600-00:00:2548 i_ljosi_sogunnar_000059 46 00:16:16.00 25.6 0.18 leiðtogar gerðist fyrr en meira en tveimur árum síðar í júlí nítján hundruð sextíu og fimm að gæslumaður stjórn skrifaði í skýrslu sína að hún virtist skjálfa skringilega hafi dottið um koll í búrinu sínu einkennin mögnuðust svo fljótt og ekki löngu síðar var dagsferð nötra líka ógagnrýnið og samstarfsmaður gætu sex skrifaði í skýrslu -i_ljosi_sogunnar_000059-0048-00:17:1616-00:00:0442 i_ljosi_sogunnar_000059 48 00:17:16.16 4.48 0.33 erfitt fyrir okkur alla því voru orðin mjög nánir þessar merkilegu skepnu -i_ljosi_sogunnar_000059-0049-00:17:2350-00:00:0664 i_ljosi_sogunnar_000059 49 00:17:23.50 6.656 0.15 var augljóst á einkennunum en krufningin staðfesti að simpansarnir höfðu dáið úr kúrú -i_ljosi_sogunnar_000059-0050-00:17:3072-00:00:2552 i_ljosi_sogunnar_000059 50 00:17:30.72 25.6 0.2 geisaði síðar sjá eftir því að hafa sýktum hræðilegum sjúkdómum en niðurstaða rannsóknarinnar var engu að síður merkileg þetta var í fyrsta sinn sem sýnt var fram á að taugahrörnunarsjúkdómur í mönnum gæti verið smitandi og aldrei hafði áður fundist dæmi um smitsjúkdóm í mönnum þar sem svo langur tími leið frá smiti þar til einkanota -i_ljosi_sogunnar_000059-0051-00:17:5670-00:00:0736 i_ljosi_sogunnar_000059 51 00:17:56.70 7.424 0.0 hér var eitthvað alveg mjög framandi á ferðinni og endurskoða varð hinn hefðbundna skilning okkar á smitsjúkdómum -i_ljosi_sogunnar_000059-0052-00:18:0454-00:00:1704 i_ljosi_sogunnar_000059 52 00:18:04.54 17.152 0.39 greinar sem dæturnar birtu um rannsóknir sínar á kúrú og skyldum fyrirbæri næstu árin vöktu því heimsathygli gætu sekk í kjölfarið mikið lof fyrir þrotlausa rannsóknir sínar og stórmerkilegar snilldarlega ungur -i_ljosi_sogunnar_000059-0054-00:19:2842-00:00:1958 i_ljosi_sogunnar_000059 54 00:19:28.42 19.584 0.26 þeir gætu var við rannsóknarstörf meðal forfallinn og annar þjóðanna hann sig talsvert á aðstoðinni einfara ýmis störf til að túlkanir og svo framvegis oft voru þetta krakkar ungir piltar og þeir urðu ágætir kunningjar hans gætu sett skrifaði í dagbók sína -i_ljosi_sogunnar_000059-0055-00:19:4840-00:00:0456 i_ljosi_sogunnar_000059 55 00:19:48.40 4.48 0.14 vinna svo frábær starf fyrir mig en ég get engan veginn endurgoldið en nægilega -i_ljosi_sogunnar_000059-0057-00:19:5986-00:00:1658 i_ljosi_sogunnar_000059 57 00:19:59.86 16.64 0.08 og svo lét hann verða af því vísindamaðurinn á sífelldum þönum milli bandaríkjanna og suðurhafseyja fór að taka með sér unga drengi og stúlkur úr frumskóginum og fara með heim til maraði þeirra og leyfi foreldra eða forráðamanna -i_ljosi_sogunnar_000059-0058-00:20:1730-00:00:1716 i_ljosi_sogunnar_000059 58 00:20:17.30 17.152 0.24 armensku í vestrænum siðum og styrkti þau til náms þau urðu ansi mörg þegar árin liðu á sjötta tug heimili altos var alltaf fullt af börnum og unglingum og hann alltaf blankur á því að fæða þau klæða og senda í skóla -i_ljosi_sogunnar_000059-0062-00:20:5506-00:00:3728 i_ljosi_sogunnar_000059 62 00:20:55.06 37.248 0.34 það láta fötin ganga frá einni kynslóð til annarrar svaraði gætu sakast húsmóðir það efnaúrganginn bamakó sem hann fékk úr dánarbúi alfreds nobel voru sannarlega kærkomnar börnin hans fóru margir háskóla og komið sér síðan annaðhvort fyrir í bandaríkjunum eða snertu til heimalanda sinna þar sem þau fengu mörg hver störf og ábyrgðarstöður -i_ljosi_sogunnar_000059-0063-00:21:3788-00:00:1726 i_ljosi_sogunnar_000059 63 00:21:37.88 17.28 0.37 við heyrðum hér áðan stuttan lestur úr dagbók kaldann hélt ítarlega dagbók alla sína milljónir blaðsíðna hluti dagbókanna var gefin út á meðan gætu en lifði meðal annars skrif hans frá kúrúrannsóknarárunum í nýju gíneu -i_ljosi_sogunnar_000059-0064-00:21:5632-00:00:0878 i_ljosi_sogunnar_000059 64 00:21:56.32 8.832 0.19 var einhver sem las þau þá áratugagömlu skrif sem gerði alríkislögreglunni viðvart í upphafi tíunda áratugarins -i_ljosi_sogunnar_000059-0065-00:22:0616-00:00:0592 i_ljosi_sogunnar_000059 65 00:22:06.16 5.888 0.14 í ljósi skrifa gætu sex væri kannski ástæða til að athuga aðstæður á heimili -i_ljosi_sogunnar_000059-0066-00:22:1668-00:00:2758 i_ljosi_sogunnar_000059 66 00:22:16.68 27.648 0.11 katangískir aldrei við kvenmann eða karlmann kenndur vinir hans í bandaríska vísindaheiminum virðast hafa talið margir að það væri enn eitt dæmið um sérvisku þessa vinar þeirra hann væri í raun nokkurnveginn kynlaus með áhuga á fræðunum eingöngu en þeir vinir höfðu þá ekki lesið dagbækur gætu sex þar sem hann skrifar opinskátt um kynferðismál og játar það að sjálfur hneigist hann kynferðislega til barna -i_ljosi_sogunnar_000059-0067-00:22:4784-00:00:2582 i_ljosi_sogunnar_000059 67 00:22:47.84 25.728 0.3 gætu virðist ekki hafa haft minni áhuga á mannfræði nýju gíneu en kúrúrannsóknum og í dagbókina skrifar hann meðal annars fullur aðdáunar um nágrannaþjóð formósu þar sem kynlíf með fullorðnum karlmanni er hluti af manndómsvígslu ungra pilta frjálsleg kynhegðun fleiri kyrrahafsþjóða heillaði hann ég myndi vilja að hver piltur svæði hjá systur sinni -i_ljosi_sogunnar_000059-0068-00:23:1422-00:00:0324 i_ljosi_sogunnar_000059 68 00:23:14.22 3.2 0.1 væri dreginn á tálar af eldri bróður sínum og kennara -i_ljosi_sogunnar_000059-0069-00:23:1790-00:00:0422 i_ljosi_sogunnar_000059 69 00:23:17.90 4.224 0.2 höfðu frændum sínum og frænkum og vinnukonu hverjum sem er -i_ljosi_sogunnar_000059-0070-00:23:2312-00:00:0618 i_ljosi_sogunnar_000059 70 00:23:23.12 6.272 0.33 þessa finnast kynlíf vera skemmtilegt og léttu ástríðufull leikur frá unga aldri -i_ljosi_sogunnar_000059-0072-00:24:0000-00:00:1698 i_ljosi_sogunnar_000059 72 00:24:00.00 17.024 0.21 til búnað stíga fram og vitna um að velgjörðarmaður hans hefði misnotað kynferðislega frá því að hann fyrst kom til bandaríkjanna fimmtán ára gamall meðal annars haft við hann munnmök síðar vitnaði annar drengur um svipað reynslu sá var þá enn undir lögaldri -i_ljosi_sogunnar_000059-0073-00:24:1790-00:00:2668 i_ljosi_sogunnar_000059 73 00:24:17.90 26.752 0.11 jafnvel nítján hundruð níutíu og sex var kartanou fyrir kynferðislega misnotkun á börnum var þá sjötíu og þriggja ára og heimsfrægur mikilsmetinn vísindamaður nóbelsverðlaunahafi neitaði sök sagðist ekkert hafa gert af sér og varla skilja ákæruna gegn sér -i_ljosi_sogunnar_000059-0074-00:24:4508-00:00:1524 i_ljosi_sogunnar_000059 74 00:24:45.08 15.232 0.16 sem meira var vísindaheimurinn í bandaríkjunum reis honum til varnar til lögreglu streymdu bréf gætu il stuðnings þar sem þessum snillingi var borin góð sagan undir bréfin skrifuðu sumir virtustu vísindamanna bandaríkjanna -i_ljosi_sogunnar_000059-0075-00:25:0094-00:00:1358 i_ljosi_sogunnar_000059 75 00:25:00.94 13.568 0.19 sænski útvarps og kvikmyndagerðarmaðurinn bosse leyndist gerði myndum gætu sett þúsund og níu myndin fjallar bæði um störf gætu sex í suðurhöfum og um ásakanirnar á hendur nam sem síðar komu -i_ljosi_sogunnar_000059-0076-00:25:1490-00:00:2144 i_ljosi_sogunnar_000059 76 00:25:14.90 21.376 0.28 í myndinni ræðir lengst meðal annars við vini gætu sex mikilsmetna vísinda og fræðimenn þar á meðal eru stærðfræðingurinn mandelbrot og geðlæknirinn olíuprinsana ég sá aldrei annað en hann væri góður við syni sína gætu kvast ekki eins og við hin en hann myndi aldrei neyða -i_ljosi_sogunnar_000059-0077-00:25:3714-00:00:0662 i_ljosi_sogunnar_000059 77 00:25:37.14 6.656 0.18 fetta gerðist varða þá ekki bara eitthvað sem drengirnir voru vanir alsiða í heimkynnum þeirra í suðurhöfum -i_ljosi_sogunnar_000059-0078-00:25:4446-00:00:0320 i_ljosi_sogunnar_000059 78 00:25:44.46 3.2 0.0 að máli skiptir þetta þegar maðurinn er svona mikill snillingur -i_ljosi_sogunnar_000059-0079-00:25:4888-00:00:1234 i_ljosi_sogunnar_000059 79 00:25:48.88 12.416 0.22 svo framvegis lentar líka við nokkur af börnum gætu sex sem vissulega bera honum bara góða söguna hann hafi aldrei leitað á þau og verið yndislegur fósturfaði og gefið þeim ómetanleg tækifæri -i_ljosi_sogunnar_000059-0080-00:26:0198-00:00:2200 i_ljosi_sogunnar_000059 80 00:26:01.98 22.016 0.12 en þegar líður á myndina eftir óteljandi varnarræður um snilligáfu gætu sex og sérvisku ræðir leyndist líka við son náins vinar sem fullyrðir að vísindamaðurinn hafi misnotað hann frá unga aldri skriðið upp í rúm til hans þuklað á honum talaði við honum ágæti þess að ungir drengir eins og hann stunduðu kynlíf með furðu körlum -i_ljosi_sogunnar_000059-0081-00:26:2498-00:00:0498 i_ljosi_sogunnar_000059 81 00:26:24.98 4.992 0.2 hann sagðist og sjá eftir því að hafa ekki stigið fram þegar gætu skar handtekinn -i_ljosi_sogunnar_000059-0082-00:26:3044-00:00:1094 i_ljosi_sogunnar_000059 82 00:26:30.44 10.88 0.21 leyndist minnist líka á það að við gerð myndarinnar hafi sjö fóstursynir gætu sex til viðbótar haft samband við hann og sagt frá því að gætu hefði misnotað -i_ljosi_sogunnar_000059-0083-00:26:4492-00:00:1626 i_ljosi_sogunnar_000059 83 00:26:44.92 16.256 0.2 kartanou af lögreglu og fjölmiðlum játaði á endanum sök vinir hans og stuðningsmenn andvörpuðu töldu víst að hann hefði bara samið um að játa til að þurfa ekki að fara fyrir dómstól hann var ekki týpan til þess þessi sérvitri snillingur -i_ljosi_sogunnar_000059-0084-00:27:0220-00:00:1648 i_ljosi_sogunnar_000059 84 00:27:02.20 16.512 0.23 utanað fangelsi eftir að hann var látinn laus á skilorði nítján hundruð níutíu og sjö fór hann í sjálfskipaða útlegð til tromsö í norður noregi þar sem hann kom sér fyrir á hóteli norðurhjaramyrkrið hjálpaði honum að einbeita sér að vísindastörfum sínum sagði hann -i_ljosi_sogunnar_000059-0085-00:27:1912-00:00:1322 i_ljosi_sogunnar_000059 85 00:27:19.12 13.184 0.27 sænski kvikmyndagerðarmaðurinn bosse lengst heimsótti hann til tromsö tvö þúsund og átta gætu sekk orðinn áttatíu og fimm ára vildi enn meina að hann hefði engan glæp framið og varði sig af ákefð -i_ljosi_sogunnar_000059-0087-00:28:0440-00:00:0814 i_ljosi_sogunnar_000059 87 00:28:04.40 8.064 0.3 ef aldrei beðið um kynlíf áttaði á því að sem ungur drengur stökk upp í rúm til karlmanna og vonað að þeir tækjum -i_ljosi_sogunnar_000059-0089-00:28:2536-00:00:2648 i_ljosi_sogunnar_000059 89 00:28:25.36 26.368 0.13 í framhaldinu segir gætu skorað tíu ára gamall hafi hann sofið hjá fullorðnum frænda sínum í slóvakíu sem fjölskyldan heimsótti á sumrin en það fullyrðir hálfníræði gætu hafi verið með hans samþykki og í raun að hans frumkvæði frændinn hafi verið besti maður sem hann hafi nokkurntímann kynnst sá eini sem sá að hann kaldasti að bera en bara gáfurnar -i_ljosi_sogunnar_000059-0091-00:29:1146-00:00:1144 i_ljosi_sogunnar_000059 91 00:29:11.46 11.392 0.29 hefur verið fjallað um sögu hins dularfulla hæggenga smitsjúkdóm kúrú viðurkenninguna sem kalda fyrir rannsóknir sínar og harmleikinn sem síðar konur -i_ljosi_sogunnar_000059-0092-00:29:2340-00:00:0848 i_ljosi_sogunnar_000059 92 00:29:23.40 8.448 0.31 kúrú var vissulega smitsjúkdómur það hafði gætu sig sannað en hvernig nákvæmlega varða sem hann smitaðist -i_ljosi_sogunnar_000059-0093-00:29:3280-00:00:1808 i_ljosi_sogunnar_000059 93 00:29:32.80 18.176 0.26 tveir bandarískir mannfræðingar robert glasse siglingin fóru til nýju gíneu í upphafi sjöunda áratugarins eins og svo margir aðrir voru þau áhugasöm um kúrú og fór fljótlega að gruna í gegnum samtöl sín við forðast leið sjúkdómsins gæti verið -i_ljosi_sogunnar_000059-0094-00:29:5158-00:00:0712 i_ljosi_sogunnar_000059 94 00:29:51.58 7.168 0.11 þó svo að hafi tekið nokkurn tíma gætu aðra í vísindasamfélaginu til að sætta sig við þá skýringu -i_ljosi_sogunnar_000059-0095-00:30:0024-00:00:0848 i_ljosi_sogunnar_000059 95 00:30:00.24 8.448 0.0 sagði í upphafi þáttar fylgdu ýmsar breytingar komu fyrstu áströlsku eftirlitsmannanna til nýju gíneu í kringum seinni heimsstyrjöld -i_ljosi_sogunnar_000059-0096-00:30:0916-00:00:1292 i_ljosi_sogunnar_000059 96 00:30:09.16 12.8 0.19 þeir oft með kristna trúboða í eftirdragi lögðu eyjaskeggjum nýjar lífsreglur nú átti að hætta ósiðum eins og tilgangslausum ættbálkaerjum kynlífi með börnum andadýrkun og fleira -i_ljosi_sogunnar_000059-0097-00:30:2316-00:00:1734 i_ljosi_sogunnar_000059 97 00:30:23.16 17.28 0.05 fæddir tóku ekkert alltaf svo illa að láta af þessum gömlu hefðum eina hefð hafði vorið til að mynda nær algjörlega lagt af skömmu eftir að fyrsta hvíta fólkið kom sjötta áratugnum þegar sá hversu mikla andstyggð sú hefð virtist vekja hjá aðgang -i_ljosi_sogunnar_000059-0099-00:30:4630-00:00:3148 i_ljosi_sogunnar_000059 99 00:30:46.30 31.488 0.32 nægar komast að því með því að ræða við fullorðna fore karla og konur að fyrr á árum hafði mannátið stór hluti af greftrunarhefðum þjóðarinnar það þótti mikill virðingarvottur að leggja sér til munns bita úr látnum ættingja eftir hverja jarðarför var því mikil veisla þar sem hinn látni var borðaður með góðri leystur einhver dósinni allandale ar svo komið fyrir undir tré -i_ljosi_sogunnar_000059-0101-00:31:5314-00:00:1406 i_ljosi_sogunnar_000059 101 00:31:53.14 14.08 0.35 voru betri á bragðið en kjúklingur sínalóa er mjög gott vinnur ekki svo bragðgóð en kjötið undir henni er góma -i_ljosi_sogunnar_000059-0102-00:32:0808-00:00:1046 i_ljosi_sogunnar_000059 102 00:32:08.08 10.368 0.36 sem vitað var að mannát hafði lagst af fyrir allnokkrum árum höfðu gætu ökumenn hans í fyrstu ekki íhugað það alvarlega sem mögulega smitleið kúrú -i_ljosi_sogunnar_000059-0103-00:32:1908-00:00:1934 i_ljosi_sogunnar_000059 103 00:32:19.08 19.328 0.4 en þegar rannsóknir gætu voru lengra komnar og hann hafði séð simpansana falla í valinn af völdum sjúkdómsins löngu eftir að þeir fengu í sig vef úr kúrúsjúklingum og annað kynntur björns sigurðssonar um hæggenga veirusjúkdóma þá sannfærðist hann smátt og smátt -i_ljosi_sogunnar_000059-0105-00:33:0278-00:00:2006 i_ljosi_sogunnar_000059 105 00:33:02.78 20.096 0.42 voru mjög þakklátur fyrir á sögðu þessar hendur strituðu fyrir mig enginn öll beinin voru mögulegu og ethel var safnað saman og borðið að eiginkona hans og öðrum nátengdur kvenkyns ættingjum -i_ljosi_sogunnar_000059-0107-00:33:3686-00:00:2592 i_ljosi_sogunnar_000059 107 00:33:36.86 25.984 0.04 stríðsmenn borðuðu ekki mannanna trúðu því að það myndi veikja okkur fyrir bardagamanna var líka komin skýringin á því hvers vegna sjúkdómurinn virtist sérstaklega herja á börn og konur eins og við heyrðum voru það nánir ættingjar látinna sem fengu að gæða sér á líkamsleifum þeirra og sér í lagi konur og börn -i_ljosi_sogunnar_000059-0108-00:34:0318-00:00:3208 i_ljosi_sogunnar_000059 108 00:34:03.18 32.0 0.16 um miðjan sjöunda áratuginn þekktust jarðarfararveislunar ekki lengur og það var um það leyti í sem börn hættu að fá kúrú síðan hættu unglingarnir að greinast loks voru það bara gamlar konur sem dóu og þannig smátt og smátt átti þessi hryllilegi sjúkdómur eftir að hverfa nær alveg að vísu hættu ekki alveg allir að éta mannakjöt þegar hvítur komu á kristófer stunduðu áfram þessa gömlu siði í laumi og því komu aftur tilfelli allt fram á tuttugustu og fyrstu öld -i_ljosi_sogunnar_000059-0109-00:34:4122-00:00:1460 i_ljosi_sogunnar_000059 109 00:34:41.22 14.592 0.3 mannfræðingarnir tveir röktu líka sögu kúrú meðal forfallinn allt aftur til upphafs tuttugustu dresden mundu eftir fyrsta kúrútilfellinu manni sem fór að skjálfa missti svo ráð og rænu og dó -i_ljosi_sogunnar_000059-0110-00:34:5668-00:00:0726 i_ljosi_sogunnar_000059 110 00:34:56.68 7.296 0.0 ingvar ekki hægt að rekja sjúkdóminn eins og hann hafði kviknað af sjálfu sér í heila þessa ólánsama manns þarna um aldamótin -i_ljosi_sogunnar_000059-0111-00:35:0568-00:00:1888 i_ljosi_sogunnar_000059 111 00:35:05.68 18.944 0.12 það var þá sem menn fóru að rifja upp annan dularfullan og hryllilegan taugasjúkdóm um þann höfðu vísindamenn brotið heilann nokkuð lengur en hann var kenndur við tvo þýska taugafræðinga sem báðir lýstu honum í upphafi þriðja áratugarins hans gerhard krafan maría jakob -i_ljosi_sogunnar_000059-0112-00:35:2556-00:00:2234 i_ljosi_sogunnar_000059 112 00:35:25.56 22.4 0.18 krafa jakob veldur líkt og kúrú skemmdum á vefjum í heila með hryllilegum afleiðingum fyrir sjúklinginn það byrjar með gleymsku og sjóntruflunum svo bætist við sjóleiðin ósjálfráðir kippir eða skjálfti alvarleg vitglöp og að lokum fellur sjúklingurinn í dag og lætur lífið yfirleitt á innan við ári frá því að fyrstu einkennin fara að gera vatni -i_ljosi_sogunnar_000059-0113-00:35:4936-00:00:0676 i_ljosi_sogunnar_000059 113 00:35:49.36 6.784 0.12 raflost sjúkdómur einungis örfá tilfelli voru þekkt en hann virtist vera að finna um heim allan -i_ljosi_sogunnar_000059-0114-00:35:5664-00:00:0392 i_ljosi_sogunnar_000059 114 00:35:56.64 3.968 0.09 spretta upp eins og af sjálfu sér í heila óheppinna sjúklinga -i_ljosi_sogunnar_000059-0116-00:36:1282-00:00:1838 i_ljosi_sogunnar_000059 116 00:36:12.82 18.304 0.4 krafa jakob sjúkdómur sem var svo skrítinn og sjaldgæfur að fáir höfðu gefið honum mikinn gaum áður komst nú í heimsótti oft þessi síðari uppgötvun ekki síst þátt í því að gætu sekkir endanum upp á sviði í tónleikahöllinni í stokkhólmi og tók í höndina á svíana -i_ljosi_sogunnar_000059-0117-00:36:4462-00:00:4916 i_ljosi_sogunnar_000059 117 00:36:44.62 49.152 0.32 árinu níutíu og sjö þegar kaldasti dæmdum barnaníðingi og tuttugu magann maður sem tók við sama heiðri en byggði á rannsóknar manns það var nefnilega ekki fyrr en meira en áratugum síðar sem öll kurl í kúrúmálinu komu til grafar hæggengu veirurnar sem bæði björn sigurðsson og karthoum og virtust valda kúrú kafla og riðuveiki voru í raun ekki veirur heldur prótín eða svokölluð príon prótínsýklar bandaríski taugafræðingurinn stanley prusiner uppgötvaði príon þessi árið nítján hundruð áttatíu og tvö og fékk fyrir nóbelsverðlaunin í læknisfræði nítján hundruð níutíu og sjö enda var í kjölfar uppgötvunar hans þörf á að endurskoða allan hefðbundinn skilning á sýklum og prótínum -i_ljosi_sogunnar_000059-0118-00:37:3432-00:00:2766 i_ljosi_sogunnar_000059 118 00:37:34.32 27.648 0.16 príon eru sérstök gerð af prótínum sem virðast finnast í öllum spendýrum en ef þau falla saman á ákveðinn hátt gera þau óskunda í taugakerfinu og valda hrikalegum heilaskaða þessi vonandi göt í heilanum svo hann verður áþekkur svampi kortlagði príonsjúkdómar eru ólæknandi og draga sjúklinginn undantekningarlaust til dauða -i_ljosi_sogunnar_000060-0001-00:00:0836-00:00:3720 i_ljosi_sogunnar_000060 1 00:00:08.36 37.12 0.22 ágæti hlustandi venjan er að í þessum þætti sé farið með staðreyndir að minnsta kosti og vonandi mestmegnis staðreyndir eða eins nálægt þeim og hægt er að komast í nákvæmlega þessum þætti verðum við að leyfa okkur örlitla breytingu þar á og reiða okkur að einhverjum hluta á getgátur og kenningar því í raun og veru er er lítið vitað um aðalefni þessa þáttar við þarna vissu það er það þrátt fyrir að efni þáttarins sé stöðugt í fjölmiðlum og milli tannanna á fólki maður sem bæði er umdeildur og valdamikill -i_ljosi_sogunnar_000060-0002-00:00:4942-00:00:5486 i_ljosi_sogunnar_000060 2 00:00:49.42 54.784 0.27 undir tvö þúsund og tíu uppstrílaðir hermenn karlar og konur streymdu í stríðum straumum framhjá fagnandi mannfjölda fólk veifaði fánum og blómum og hrópaði slagorð mannfjölda sem fyllti hið gríðarstóra lungi pjongjang norðurkóreskri frekar og önnur stríðtæki þetta var fjölmennasta skrúðganga í sögu norður kóreu til þessa og norðurkóreski hefur verið þekkt fyrir rækilega skipulögð og fjölmenn sjónarspil af þessu tagi enda var tilefnið stórmerkilegt tíunda október tvö þúsund og tíu var haldið upp á sextíu og fimm ára afmæli norðurkóreska verkamannaflokksins flokksins sem hefur farið einn með öll völd í norður krufningin nítján hundruð fjörutíu og átta -i_ljosi_sogunnar_000060-0003-00:01:5054-00:00:1968 i_ljosi_sogunnar_000060 3 00:01:50.54 19.712 0.16 þetta var sannarlega sjónarspil en það sem vakti kannski ekki síst athygli þennan októberdag sérstaklega utan norður kórea ekki skrúðgangan eða mannhafið á torginu heldur mennirnir sem stóðu á útsýnispalli fyrir ofan torgið og fylgdust með hellaárum -i_ljosi_sogunnar_000060-0004-00:02:1082-00:00:1734 i_ljosi_sogunnar_000060 4 00:02:10.82 17.28 0.27 á miðjum pallinum stóð æðsti leiðtogi norður kóreu frá nítján hundruð níutíu og fjögur kynjanna nær í hermannagrænum jakka hann fylgdist með hermönnunum flæða framhjá en það fór ekki framhjá neinum að einræðisherrann sextíu og níu ára var grár og þreytulegur -i_ljosi_sogunnar_000060-0005-00:02:2888-00:00:0806 i_ljosi_sogunnar_000060 5 00:02:28.88 8.064 0.06 en á hægri hönd gamla mannsins stóð annar maður yngri og hraustlegri þó nokkuð bústinn svartklæddur og alvörugefinn -i_ljosi_sogunnar_000060-0006-00:02:3748-00:00:1614 i_ljosi_sogunnar_000060 6 00:02:37.48 16.128 0.29 það hann stæði nákvæmlega þarna var túlkað sem sterk skilaboð því þetta var sonur einræðisherrans yngsti sonur hans kynnin á þessu að honum var ætlað stórt hlutverk í framtíðarstjórnskipan norður kórea -i_ljosi_sogunnar_000060-0007-00:02:5618-00:00:4528 i_ljosi_sogunnar_000060 7 00:02:56.18 45.312 0.24 nkvd fyrri þáttum í ljósi sögunnar hefur verið farið yfir það hvernig ríkið norðurkóresks eftir seinni heimsstyrjöld og hvernig það kom til að maður að nafni kímdi ráðamaður ríkisins og sonur hans á eftir honum í stuttu máli var tíminn frekar misheppnaður skæruliðaleiðtogi og kommúnisti framanaf eftir að ekkert gekk að berjast við japanska nýlenduherra sem réðu kóreu á fyrstu áratugum tuttugustu aldar flúði hann með menn sína yfir til sovétríkjanna þar gengu þeir til liðs við rauða herinn en voru ekki hátt skrifaðir fengu ekkert að gera allt stríðið héngu bara heima á herstöðinni í síberíu -i_ljosi_sogunnar_000060-0008-00:03:4248-00:00:1852 i_ljosi_sogunnar_000060 8 00:03:42.48 18.432 0.23 eftir stríðslok þurftu svo vinanna redda fljótt traustum kóreumanni til að taka við stjórninni í þeim helmingi kóreuskaganum sem þeir höfðu fengið yfirráð yfir norðurhlutanum og fáir kostir í stöðunni nema kiminn eva sendur heim að taka við stjórnartaumunum -i_ljosi_sogunnar_000060-0009-00:04:0162-00:00:1780 i_ljosi_sogunnar_000060 9 00:04:01.62 17.792 0.22 svo vill menn hjálpuðu nýja leiðtoganum að byggja upp mikla persónudýrkun í kringum sjálfan sig til að festa sig í sessi það var listamenn á dögum stalín kunnu upp á sína tíu fingur en síðar átti keisarar eftir að ganga enn lengra í þeim efnum en stalín hafði gert -i_ljosi_sogunnar_000060-0010-00:04:2004-00:00:1002 i_ljosi_sogunnar_000060 10 00:04:20.04 9.984 0.27 og elsti sonurinn kim jónsson norður kóreu þegar faðir hans lést nítján hundruð níutíu og fjögur og stjórnaði að hætti föður síns -i_ljosi_sogunnar_000060-0011-00:04:3256-00:00:2954 i_ljosi_sogunnar_000060 11 00:04:32.56 29.568 0.14 annnars og átta þegar kynni hafði verið fjórtán ár við völd fóru að verða háværar kenningar um að hann væri að missa heilsuna hann sást sjaldnar opinberlega og þegar hann sýndi sig duldist fáum að kynntust var að eldast mögulega að glíma við einhverja sjúkdóma það var vitað að hann hefði að minnsta kosti einu sinni fengið heilablóðfall -i_ljosi_sogunnar_000060-0012-00:05:0298-00:00:5440 i_ljosi_sogunnar_000060 12 00:05:02.98 54.4 0.18 svo að leiðtogar norður kóreu séu gæddir goðsagnakenndum eiginleikum í opinberri orðræðu kynlaus illur forseti landsins eftir andlát sitt þá var nokkuð ljóst að sonur hanas myndi ekki endast að eilífu en hver myndi taka við af honum um það fóru norður kóreuspekúlantar að brjóta heilann sífellt meira eftir því sem leiðtoginn varð hrumari að sjá þegar kína st andlátið duldist engum að hann hafði valið elsta son sinn kim jónur il að taka við af sér sonurinn hafði þá þegar gegnt ýmsum ábyrgðarstöðum og hlotið ítarlega þjálfun árum saman í kúnstinni vera kommúnískur einræðisherra en nú var þetta aðeins flóknara kynnti að minnsta kosti fimm börn með þremur konum svo vitað sé langlíklegast var að einhver þeirran myndi taka við af föður sínum eins og hann hafði tekið við af föður sínum -i_ljosi_sogunnar_000060-0013-00:05:5964-00:00:1650 i_ljosi_sogunnar_000060 13 00:05:59.64 16.512 0.4 elsti sonurinn kim jónas kinnina ist með einni hjákonu sinni leikkonunni song hrumari nítján hundruð sjötíu og eitt eða næstelsti sonurinn kynntur um nítján hundruð áttatíu sonur annarar hjákonu konu -i_ljosi_sogunnar_000060-0014-00:06:1680-00:00:5840 i_ljosi_sogunnar_000060 14 00:06:16.80 58.368 0.25 af ýmsum ástæðum sem farið verður út í betur síðar í þættinum kom elsti sonurinn jónasi til greina á þessum tímapunkti lengi vel leit út fyrir að jones væri hinn útvaldi það renndi stoðum undir það að tvö þúsund og sjö var kynjaskepnur varaformaður valdamikillar deildar innan verkamannaflokksins skýrt merki þess að hann væri á framabraut kim ónýtur við álíka embætti þegar hyllti undir lok valdatíðar föður hans núvirði sig í stykkinu tæpum tveimur árum síðar varð breyting suðurkóreska leyniþjónustan fullyrti þá að kynhegðun skoðun og útnefnt yngsta son sinn kim jónatan sinn eða krónprinsins misserum fór jón að sjást æ oftar við hlið aldraðs föður síns ýmis opinber tilefni -i_ljosi_sogunnar_000060-0015-00:07:1602-00:00:0720 i_ljosi_sogunnar_000060 15 00:07:16.02 7.168 0.2 þegar hann stóð við hlið hans þar sem þeir fegðar fylgdust með skrúðgöngunni mikilfenglegu birtast -i_ljosi_sogunnar_000060-0016-00:07:3014-00:01:1032 i_ljosi_sogunnar_000060 16 00:07:30.14 70.4 0.2 við vitum lítið um æsku og uppvöxt kynjum norðurkóreska ríkið heldur slíkum upplýsingum leyndum eftir fremsta megni við vitum ekki einu sinni nákvæmlega hvenær leiðtoginn er fæddur hvað hann er gamall áttunda janúar nítján hundruð áttatíu og tvö segir hið opinbera en leyniþjónusta suður kóreu telur að hann sé ári yngri fæddur nítján hundruð áttatíu og þrjú kannski jafnvel nítján hundruð áttatíu og fjögur hann er annað af þremur börnum kynjum hjákonu sinni konunglegri hans en þeir bræðurnir ólust þó ekki upp saman við getum svo auðvitað vitnað í opinbera ævisögu kim mun sem norðurkóresk skólabörn eru látin læra ung að aldri þar birtist það nefndar sem soninn samkvæmt fréttum suðurkóreskra fjölmiðla er í námsefni norðurkóreskra skóla tíunduð ótrúleg afrek leiðtogans á barnsaldri það mun hafa verið búinn að læra að keyra þriggja ára gamall og níu ára gamall var hann farinn að sigra erlendenda afreksmenn í siglingakeppnum þá var hann afburðalistamaður og tónskáld frá unga aldri og svo framvegis -i_ljosi_sogunnar_000060-0017-00:08:4098-00:00:1184 i_ljosi_sogunnar_000060 17 00:08:40.98 11.776 0.2 þetta er auðvitað að mestum hluta bull hlýtur að vera sem troðið er ofan í norðurkóresk börn til að undirstrika persónudýrkun á leiðtoganum en hvað vitum við um æskuár kynjanna -i_ljosi_sogunnar_000060-0018-00:08:5434-00:00:1884 i_ljosi_sogunnar_000060 18 00:08:54.34 18.816 0.21 við vitum að hann varði hluta ævinnar í sviss þar sem hann sótti ríkisrekinn skóla í útjaðri höfuðbogarinnar bern í tvö ár nítján hundruð níutíu og átta til tvö þúsund hann var hann undir dulnefni kallaði sig pak sagðist vera sonur norðurkóreskra diplómata sem inn sendiráðinu í bern -i_ljosi_sogunnar_000060-0019-00:09:1380-00:00:1082 i_ljosi_sogunnar_000060 19 00:09:13.80 10.88 0.0 það vakti athygli kennara á foreldradögum komu aldrei foreldrar drengsins heldur einhverjir starfsmenn sendiráðsins ætíð með nýjar afsakanir fyrir fjarveru foreldranna -i_ljosi_sogunnar_000060-0020-00:09:2554-00:00:4282 i_ljosi_sogunnar_000060 20 00:09:25.54 42.752 0.25 þegar rósir að kynnir næsti leiðtogi alræðisríkisins norður kóreu höfðu fjölmiðlamenn upp á nokkrum bekkjarsystkinum hans úr svissneska skólanum fæst höfðu margar sterkar minningar af skólapiltinum pak un hann var viðkunnanlegur drengur sem hélt því til hlés svo flestir höfðu ekki margt annað um hann að segja miðlungsnámsmaður jógastellingum við hliðina á pak í tímum þeir urðu ágætir vinir báðir í nokkrum erfiðleikum með að tileinka sér þýska tungu micaelo minntist þess síðar að vinur hans hafi sjaldan talað um heimaland sitt og sjálfur hafi hann varla vitað að norður kóreu væri til -i_ljosi_sogunnar_000060-0021-00:10:0912-00:00:4346 i_ljosi_sogunnar_000060 21 00:10:09.12 43.52 0.41 þeir vinirnir hafi hinsvegar deilt áhuga á vestrænni dægurmenningu og sér í lagi á körfubolta þeir spiluðu báðir og horfðu á leiki í bandarísku nba deildinni öllum stundum héldu upp á stórstjörnuna meltunni svo mikið safnað flottum körfuboltaskóm hvarvetna saman í herbergi paks í sendiráðsbústaðnum löngum stundum átu pítsur spiluðu tölvuleiki og horfðu á kvikmyndir hélt upp á kembdu með kirkjan á var hann hrifinn af tónlistarplötur hoppandi maturinn talking og uppalin var þetta -i_ljosi_sogunnar_000060-0023-00:11:2180-00:01:0720 i_ljosi_sogunnar_000060 23 00:11:21.80 67.2 0.31 veturinn tvö þúsund á miðri haustönn paul í einu úr svissneska skólanum án þess að bekkarsystkini hans vissu neitt hvað orðið hefði um hann þau fengu ekki vita það fyrr en löngu síðar þegar fjölmiðlar upplýstu þau um að taka ungverjar bróðir þeirra hefði í raun verið allt annar maður kennir hans á frávita til norður kórea vitum lítið um hvað dreif á daga hans næstu árin árin tvö þúsund og tvö til tvö þúsund og sjö var námi við kynslóðinni sem geta státað af því að hafa verið við nám í háskóla sem endurreisn skóla geta ungmenni úr efstu stéttum norðurkóresks samfélags lesið ýmis fræði bæði hugvísindi og raunvísindi en sama hvað það er er miklum hluta tíma hvers nemenda varið í að læra um opinbera stefnu norðurkóreska ríkisins sem kemur í safnaði hvort kynhegðun í háskólanum er ekki vitað hvort hann stundaði yfirleitt námið er heldur ekki vita -i_ljosi_sogunnar_000060-0024-00:12:3490-00:01:4684 i_ljosi_sogunnar_000060 24 00:12:34.90 106.88 0.41 heimildir um ævi kynlaus eru mjög misjafnar ýktar opinberar ævisögur óljósar minningar bekkjarsystkina í gaggó frásagnir mannanna kenndum hann er japani sem á tíunda áratuginum fékk vinnu sem sérlegur sushikokkurinn við það árum saman allerfiðara í fiskverslunarferð til tók þúsund og eitt pútín hefur síðan skrifað nokkrar bækur um ár sín í norður kóreu við hirðina sem finna má svakalegar sögur af gjálífi leiðtogans sáluga og eyðslusemi sögur sem ekki endilega allir leggja fullan trúnað á stenst ekki allt sem hann segir og má víst finna þversagnir í bókunum hefur engu að síður þekkingu sem fáir aðrir hafa valdaættinni í norðurkóreskur hans eru krassandi svo þær fá sífellt umtal potti hann var bara smápolli þegar fínan fyrir föður ansi unnu piltur sagði hann alveg eins og krakkarnir í sviss síðar reyndar segir fimm hafi boðið honum til kvöldverðar þegar útfararstofu kóreu í heimsókn tvö þúsund og sextán það var almennilegur kvöldverður og öfgakenndur eins og allt sem pútíns kynna margar flöskur af dýru ordnungsdienst lið þeim til borðs voru sex föngulegar ungar dömur leiðtoginn graðka í sig svissneska osta og reykti eins og strompur sagði pútín þetta voru víst miklir fagnaðarfundir -i_ljosi_sogunnar_000060-0025-00:14:2712-00:00:1798 i_ljosi_sogunnar_000060 25 00:14:27.12 17.92 0.22 æðsti leiðtogi norður kóreu hefur kynjum meðal annars fyrirskipað kjarnorkuvopna og eldflaugatilraunir og verið með digurbarkalegar yfirlýsingar gegn bandaríkjunum og ráðamönnum þeirra en eitt af hans fyrstu embættisverkum var þó af öðrum toga að stofna toppinn -i_ljosi_sogunnar_000060-0026-00:14:5114-00:01:0088 i_ljosi_sogunnar_000060 26 00:14:51.14 60.8 0.37 norðurkóresk otis hefur lengst það ekki verið sérstaklega í takt við það sem finna má utan landsins á vesturlöndum eða suðurkóreska hljómsveit sem lengi átti að heita ein helsta poppsveit norður kortlagningu en sambúð eins og flest annað í norðurkóreskri dægurmenningu var tónlist hennar hátíðleg og lituð áróðri í þágu ríkisins og flokksins liðsmenn komu fram á tónleikum formlega klæddir í þjóðbúningum eða jakkafötum alvarlegir í bragði í júlí tvö þúsund og tólf gátu norður korean farið að dilla sér við tóna glænýrrar hljómsveitar moranbong það er samkvæmt lútuna ungum konum sem syngja á spilað á öll möguleg hljóðfæri það sem meira er koma oftar en ekki nokkuð léttklæddar fram ekki í þungum þjóðbúningum heldur þröngum fyrnd glimmerkjólum oftast ekki sérlega síðum og háum hælum -i_ljosi_sogunnar_000060-0027-00:15:5834-00:00:3218 i_ljosi_sogunnar_000060 27 00:15:58.34 32.128 0.3 heyrum við moranbong band taka förum að læra þegar þær héldu fyrstu tónleika sína sjötta júlí tvö þúsund og tólf voru þær eitthvert í norðurkóreskum þótti miklu djarfari og miklu nútímalegri og það sem meira var það fylgdi sögunni að hver ein og einasta af þessum fallegu ungu hæfileikakonum á sviðinu hafði verið sérvalin til verka af æðsta leiðtoga landsins kim juma persónulega fyrirskipað stofnun hljómsveitarinnar og valið meðlimi hennar -i_ljosi_sogunnar_000060-0028-00:16:3304-00:01:0874 i_ljosi_sogunnar_000060 28 00:16:33.04 68.736 0.26 þegar þinni völdum í desember tvö þúsund og ellefu var hann tuttugu og átta eða tuttugu og níu ára gamall og því meðal yngstu þjóðhöfðingja heims í stað þess að reyna að fela það hversu university arnir bak við tjöldin í pjongjang hafi frekar reynt að nýta sér æsku hans og höfða sér í lagi til ungs fólks æskuþróttur hefur reyndar alltaf verið í hávegum hafður í opinberri norðurkóreskri orðræðu en kemur von á fyrstu misserum sínum í embætti varð tíðrætt um æskuna og ungt fólk sem aldrei fyrr framtíð landsins og svo framvegis og fór í skóla og æskulýðsmiðstöðvar og íþróttahús og moranbong hefur ánægja ekki farið framhjá yfirvöldum í norður kórea þrátt fyrir að landið væri lokað var einangrunin ekki alger mörg norðurkóresk ungmenni vissu ýmislegt um dægurmenningu utan landamæranna til að mynda heyrt af og í últranútímalegum kollunum grannanna í suðurkóreskan ekki alveg snúning en þetta var þó í áttinni -i_ljosi_sogunnar_000060-0029-00:17:4684-00:00:3418 i_ljosi_sogunnar_000060 29 00:17:46.84 34.176 0.44 frá fyrstu tónleikum moranbong band í júlí tvö þúsund og tólf hefur bandið reyndar þróast nokkuð í hefðbundnari átt nú syngja það líka áróðurslög kim mjög hún til dýrðar tónlistin er orðinn hjalmari og þær klæðast herbúningum og matrósafötum en það var annað sem vakti athygli þegar upptökur af fyrstu tónleikunum sveitarinnar birtust auðvitað var kynna meðal áhorfenda skapari sveitarinnar en það sem skapaði meira umtal var enn og aftur ekki leiðtogi ríkisins heldur hver var við hlið hans -i_ljosi_sogunnar_000060-0030-00:18:2738-00:00:3348 i_ljosi_sogunnar_000060 30 00:18:27.38 33.408 0.26 það var ung kona sem sat við hlið leiðtogans í tónleikasalnum þegar moranbong band þreyttu frumraun sína á sviði sjötta júlí tvö þúsund og tólf og sama unga kona birtist einnig í áttafréttum norðurkóreska ríkissjónvarpsins um þremur vikum síðar tuttugasta og fimmta júlí þá var hún með hlið leiðtogans kim munstraða unglegum slóðum í skoðunarferð um skemmtigarð í pjongjang konan hafði reyndar sést oftar við hlið kims á undanförnum þremur vikum og það orðið tilefni ýmissa vangavelta um persónu hennar og stöðu -i_ljosi_sogunnar_000060-0031-00:19:0138-00:00:2148 i_ljosi_sogunnar_000060 31 00:19:01.38 21.376 0.22 um tíma var talið að þetta væri söngkona nokkur sem aðallega var fræg fyrir að koma fram með einmitt pjongjang en sambúð sem við heyrðum hér áðan en það var ekki raunin loksins fékkst þetta staðfest fréttaþulur ríkissjónvarpsins nefndi að leiðtoginn hefði skoðað skemmtigarðinn í fylgd með eiginkonu sinni í sól -i_ljosi_sogunnar_000060-0032-00:19:2332-00:00:1430 i_ljosi_sogunnar_000060 32 00:19:23.32 14.336 0.29 sleðana sem sig giftur það höfðu fáir áður vitað bæði í norður kóreu og í suðri þar sem suðurkóreska leyniþjónustan reynir þó að fylgjast með ráðamönnum í grannríkinu eftir fremsta megni -i_ljosi_sogunnar_000060-0034-00:19:4548-00:00:2446 i_ljosi_sogunnar_000060 34 00:19:45.48 24.448 0.4 það er hún gömul kannski fædd einhverstaðar á bilinu nítján hundruð áttatíu og fimm til nítján hundruð áttatíu og níu hún er án efa eftirsóttur faðir hennar er sagður vera prófessor og móðirin kannski kvensjúkdómalæknir sjálf er hún sögð hafa verið klappstýra á unga eldri svo lært söng dvalið í kína og sömuleiðis lagt á doktorsnám í vísindum -i_ljosi_sogunnar_000060-0035-00:20:1124-00:00:2874 i_ljosi_sogunnar_000060 35 00:20:11.24 28.8 0.22 talið er að þau hjónin hafi þegar verið gift í nokkur ár þegar risu birtist fyrst opinberlega þegar við þegar átt eitt barn saman og eigi nú þrjú börn eitt hafi fæðst áður en hjónaband þeirra var gert opinbert ekki er vitað hvers kyns það barn ef það er á annað borð til síðan hafi þau hjónin svo líklegast innst tvö til viðbótar fyrst dóttur síðla árs tvö þúsund og tólf eða í byrjun tvö þúsund og þrettán og drengi febrúar tvö þúsund og sautján -i_ljosi_sogunnar_000060-0036-00:20:4140-00:00:5184 i_ljosi_sogunnar_000060 36 00:20:41.40 51.84 0.42 lendur fjölskyldulífinu hefur lífverðasveit í sviðsljósinu sem er óvenjulegt fyrir eiginkonu norðurkóresks leiðtoga sér í lagi fyrstu árin tvö þúsund og tólfti hún oft í fjölmiðlum við hlið eiginmanns síns þá iðulega glæsilega til fara gjarnan nýsettri eftirlíkingar ekki alvöru chanel norður kóreuspekúlantar hafa velt fyrir sér að ástæðan fyrir þessu öllu sé að kynni ki vera minni maður en strokinn sem á einstaklega glæsilega eiginkonu sem í ofanálag er fræg og á söngkonan reyndar hefur minna sést til risu á síðustu árum af og til sést hún ekki opinberlega mánuðum saman en dúkkar svo óforvarandis aftur af hverju leiddu -i_ljosi_sogunnar_000060-0037-00:21:3832-00:00:5324 i_ljosi_sogunnar_000060 37 00:21:38.32 53.248 0.16 unglegur og hress með fallega kona og í góðum tengslum við unga fólkið örlitlar vonir voru í upphafi gerðar tilkynningar hann komst til valda í vestrænum fjölmiðlum mátti sjá fyrirsagnir eins og nýir vindar blása í norður kóreu en þetta var kannski aðeins of mikil bjartsýni fljótlega kom í ljós að kynna ekkert lamb að leika sér við og ætlaði sér að drottna með svipuðum hætti og faðir hans svo af á sama stalíníska hátt eins og svo margt annað er erfitt að segja hér margt með vissu en fregnir herma að ekki löngu eftir að kynnt við völdum hafi þrjátíu og einn háttsettur herforingi verið tekinn af lífi mögulega voru þeir sakaðir um tilraun til valdaráns ekki vitum við hvort þær sakir eiga við rök að styðjast eða ekki en ef eitthvað gæti ógnað valdi kynjanna herinn -i_ljosi_sogunnar_000060-0039-00:22:4638-00:00:1920 i_ljosi_sogunnar_000060 39 00:22:46.38 19.2 0.09 kynhneigðar hans og afi á undan honum er æðsti yfirmaður hersins að nafninu til en það þýðir ekki endilega að hann nýtekinn við völdum hafi átt hollustu allra herforkólfa vísa kannski þurfti hann að glíma við andstöðu á fyrstu metrunum og sanna sig með fjöldaaftökum -i_ljosi_sogunnar_000060-0041-00:23:2660-00:01:1478 i_ljosi_sogunnar_000060 41 00:23:26.60 74.752 0.35 nýrri ilha og áttunda desember tvö þúsund og ellefu ellefu dögum eftir andlát sitt bílalest silaðist fjörutíu kílómetra leið í gegnum snæviþökt breiðstræti himnarnir gráta sögðu ríkisfréttaþulir um snjókomuna herlúðrasveitir leikur sorgarmarsa og hver gangstétt var troðfull af syrgjendum almennum borgurum sem grétu ofsafengið fremst í langri bílalest keyrði svört tilnefna með risastóra mynd af leiðtoganum fallna á þakinu þar á eftir kom annar lion krimmi lið hennar hægra megin gekk ríkisarfinn kim munaði svartklæddur og þungur á brún ný orðinn föðurlaus og vinstra megin eldri maður einnig svartklæddur jason ar frændi ríkisarfans giftur föðursystur hans einkadóttur kemur var jafnframt einn valdamesti maður norður kóreu um árabil var talið eins og svo oft áður var og er erfitt að segja nokkuð með vissu um stjórnarfar norður kóreu janssons var lengi varaformaður mikilvægrar þjóðaröryggisnefndar -i_ljosi_sogunnar_000060-0042-00:24:4190-00:00:1758 i_ljosi_sogunnar_000060 42 00:24:41.90 17.536 0.33 formaðurinn var auðvitað sjálfur og því mögulega næstvaldamesti maður landsins var einnig talið að hann hefði mögulega farið að mestu með stjórn norður kúrdana ár þegar kemur orðinn gamall og veikburða ófær um að stjórna sjálfur -i_ljosi_sogunnar_000060-0043-00:25:0056-00:00:1096 i_ljosi_sogunnar_000060 43 00:25:00.56 10.88 0.48 hann var líka talinn vera náinn ráðgjafi unga mannsins sem stóð við hlið hans við útför leiðtogans kynjum þegar sá síðarnefndi tók svo við stjórnartaumunum -i_ljosi_sogunnar_000060-0044-00:25:1212-00:00:1322 i_ljosi_sogunnar_000060 44 00:25:12.12 13.184 0.33 sumir inn á meðan að leita út fyrir að einhverjir ferskir nýir vindar fylgdu konu sem var alltaf að tala við og um unga fólkið skoða skemmtigarða hlusta á potti með fínu og fallegu konunni sinni -i_ljosi_sogunnar_000060-0046-00:25:3052-00:00:1832 i_ljosi_sogunnar_000060 46 00:25:30.52 18.304 0.17 útlaganna eftir að kim montgomery við völdum voru aðeins meiri og fjölbreyttari matvæli í hillum matvöruverslana í punga en höfðu verið nokkrum vikum áður lymskulegt bragð stjórnvalda til að láta líta út fyrir með valdatöku unga mannsins væri betri tíð þegar hafin -i_ljosi_sogunnar_000060-0047-00:25:4926-00:00:2750 i_ljosi_sogunnar_000060 47 00:25:49.26 27.52 0.34 en svo gerðist ekki margt allavega ekki margt sem fréttist út af stjórnarháttum kynjum fyrr en tilkynnt var í norðurkóreskum ríkismiðlum í byrjun desember tvö þúsund og þrettán janssons manni ríkisins og frændi leiðtoga landsins hefði verið vikið úr verkamannaflokkinn kóreu sömuleiðis úr öllum ábyrgðarstöðum fyrir andbyltingarlegar aðgerðir og hafa veikt vald flokksins eins og það var orðað -i_ljosi_sogunnar_000060-0048-00:26:1724-00:00:1308 i_ljosi_sogunnar_000060 48 00:26:17.24 13.056 0.14 jason tekur var síðan leiddur fyrir dómstól þar sem hafa snarlega dæmdur til dauða fyrir óljósa glæpi sína dómsuppkvaðningin var sýnd í norðurkóreska sjónvarpinu svo að örlög janssens -i_ljosi_sogunnar_000060-0049-00:26:3100-00:00:0664 i_ljosi_sogunnar_000060 49 00:26:31.00 6.656 0.0 var hann tekinn af lífi og svo í framhaldinu segir sagan var fjöldi ættingja hans tekinn af lífi líka -i_ljosi_sogunnar_000060-0050-00:26:3900-00:00:2594 i_ljosi_sogunnar_000060 50 00:26:39.00 25.856 0.28 það hafði janssons unnið í raun við vitum það ekki ein kenningin er að hann hafi mælst fyrir umbótum að norðurkóreska að dæmi kína feta sig í átt að markaðshagkerfi þetta hafi ekki fallið í kramið hjá í þriðja eða kannski reyndi hann bara að standa uppi í hárinu á með einhverjum hætti og það virðist hann ekki kunna að meta -i_ljosi_sogunnar_000060-0051-00:27:2268-00:00:3816 i_ljosi_sogunnar_000060 51 00:27:22.68 38.144 0.29 hinsegin fékk að sjá annað dæmi um að kynjum svífist einskis hvorki þegar kæmi að kjarnorkuvopnagerð öðrum árum síðar eins og fyrr segir var undan af föður sínum sem ríkisarfi tvö þúsund og níu eða svo er talið og þá tekinn framyfir tvo eldri bræður miðbróðirinn hafði reyndar fengið tækifæri tveimur árum áður en greinilega verið hafnað að lokum við vitum ekki hvers vegna japanski sushikokkurinn kenndir pabba gamla hafi að lokum þótt miðsonur hans of kvenlegur og veikgeðja til að verða einræðisherra -i_ljosi_sogunnar_000060-0052-00:28:0142-00:00:2660 i_ljosi_sogunnar_000060 52 00:28:01.42 26.496 0.25 en áður en þeir kynntumst yfirleitt á radar norður kóreuspekúlanta var það elsti sonurinn sem menn töldu að myndi erfa krúnuna ef svo að orði komast kynna tíu árum eldri en hálfbræður hans þegar hann var lítill satanískri í hásætinu á skrifstofu hins æðsta leiðtoga og pabbinn sagði einn daginn situr þú hér og drottnar yfir fólkinu -i_ljosi_sogunnar_000060-0053-00:28:2900-00:00:0388 i_ljosi_sogunnar_000060 53 00:28:29.00 3.84 0.2 en kona reyndist svo líka til vandræða fyrir föður sinn -i_ljosi_sogunnar_000060-0054-00:28:3330-00:00:2652 i_ljosi_sogunnar_000060 54 00:28:33.30 26.496 0.22 árið tvö þúsund og eitt var hann þá tæplega þrítugur tekinn höndum á narita flugvelli í japan hann var í fylgd sonar síns fjögurra ára og tveggja kvenna að reyna að komast inn í landið frá kína á grunsamlegu vegabréfi vegabréfið sjálft var frá dóminíkanska lýðveldinu en nafnið á handhafa þess var kínverskt og við nánari athugun varða falsað kínverska nafnið þýddi bókstaflega feitur bangsi -i_ljosi_sogunnar_000060-0055-00:29:0064-00:00:0574 i_ljosi_sogunnar_000060 55 00:29:00.64 5.76 0.43 fram komið yfirheyrslu að ástæða japansferðarinnar hefði verið að komast í disneyland í tók -i_ljosi_sogunnar_000060-0056-00:29:0698-00:00:2582 i_ljosi_sogunnar_000060 56 00:29:06.98 25.728 0.12 þangað komst kynjanna um aldrei því honum var vikið úr landi málið rataði auðvitað í fjölmiðla og var einstaklega vandræðalegt fyrir stjórnvöld í norður kóreu sonur einræðisherrans gripinn með falsað vegabréf á leið til japans frá kína rétt áður en hinn síðarnefndi var á leið í opinbera heimsókn til kína heimsókninni var aflýst og kynjanna féll ónáð hjá föður sínum -i_ljosi_sogunnar_000060-0057-00:29:5238-00:00:3942 i_ljosi_sogunnar_000060 57 00:29:52.38 39.424 0.23 gat ekki farið heim hrökklaðist á flótta endaði kínversku spilavítismekkunni makaði fyrir sér fara með fjölskyldu sinni lifði ágætu lífi stundaði spilavítin og drakk vín og til spurðist til hans á ferð í malasíu á singapúr vikna parís en aðallega lét hann lítið fyrir sér fara nema af og til þegar hann veitt kínverskum fjölmiðlum viðtal og talaði þá oft og nokkuð gagnrýninn hátt um fjölskyldu sína um föður sinn og bræður heima í norður kóreu hann var orðinn kapítalisti sagði hann faðir hans og bræður voru ruglaðir og veldi þeirra myndi ekki endast -i_ljosi_sogunnar_000060-0058-00:31:0048-00:01:3664 i_ljosi_sogunnar_000060 58 00:31:00.48 96.64 0.47 var kannski ekki að ástæðulausu og lét og yfirleitt lítið fyrir sér fara morguninn þrettánda febrúar tvö þúsund og sautján arkaði fjörutíu og fimm ára gamall maður villiketti gegnum mannfjöldann á alþjóðaflugvellinum í kolunum burðar leiðinni að sjálfsafgreiðslukössum malasíska lággjaldaflugfélagsins er esa átti bókað með þeim flug til fjörutíu og fimm ára gamli maðurinn var kynna á sínu sextánda ári í útlegð frá heimalandinu norður kórea nálgaðist sjáfsafgreiðslukassann þegar smávaxin kona í rifnum gallabuxum og gráum bol gekk uppboðum aftanfrá og rétti fram hendurnar tók fyrir augun á og straukst klút yfir munninn á um kynbræðra og strauk svo aftur inn í mannhaf flugvallargesta aðeins andartaki síðar var önnur kona þessi í hvítri peysu komin upp að kynna rétti fram handleggina og nuddaði sömuleiðis votum klút framan í andlitið á honum áður en hún svo hvarf líka inn í mannfjöldann það sem koma ljósara að á klútum kvennanna var lífshættulegt hraðvirkt taugaeitur vx eitur sem sameinuðu þjóðirnar hafa skilgreint sem gereyðingarvopn kraftmest allra taugaeiturefna örfáum sekúndum eftir að efnið barst á húð kynjanna var það byrjað af áhrif vöðvarnir líkamans hertsa allt í einu fann hann logandi sársauka um allan líkamann -i_ljosi_sogunnar_000060-0059-00:32:3768-00:00:0574 i_ljosi_sogunnar_000060 59 00:32:37.68 5.76 0.0 það skjögraði áfram ætlaði á baðherbergið en tók svo stefnuna á upplýsingaborð sem var nær -i_ljosi_sogunnar_000060-0060-00:32:4394-00:00:0380 i_ljosi_sogunnar_000060 60 00:32:43.94 3.712 0.45 sárt mjög sárt veinaði hann á ensku var sprautað á mig -i_ljosi_sogunnar_000060-0061-00:32:4848-00:00:4438 i_ljosi_sogunnar_000060 61 00:32:48.48 44.416 0.25 maðurinn á upplýsingaborðinu benti á að tala við þrjá lögreglumenn sem stóðu ekki langt undan þegar kynna ókst að skjögra þangað var hann ekki lengur fær um að gera sig skiljanlegan gat aðeins emjað og bent á andlitið á sér löreglumennirnir fylgdu joao sjúkragæslu flugvallarins en þegar þangað var komið var nær dauða en lífi hann hneig niður í hægindastól á biðstofunni átti erfitt með andartak flogakast á meðan starfsfólk sjúkragæslunnar hlupu til og tengdan við öndunarvél og komu honum á sjúkrabörur hætti ofvirkt hjartað loks að slá það voru aðeins um fimmtán mínútur síðan eitrað var fyrir honum og kynjanna var allur -i_ljosi_sogunnar_000060-0062-00:33:3976-00:01:2628 i_ljosi_sogunnar_000060 62 00:33:39.76 86.272 0.39 rannsókn malasísku lögreglunnar á morðinu á kynna hefur verið hinn víla í ljós hefur komið að konurnar tvær sem smurðu eitri á vitanlega lokur erlendar hin fyrsta indónesísk og sú síðari frá víetnam báðar höfðu komist í kynni við dularfulla menn sem sögðust vera að leita að ungum konum til að leika í grínmyndböndum falinni myndavél einskonar þeirra fyrsta verkefni var að nugga klútum með því sem þær töldu að væri barnaolía framan í andlit á ókunnugum flugvallargestum í kollunum voru að öllum líkindum norðurkóreskir leyniþjónustumenn sem vörðu vikum eða mánuðum í þjálfa ungu erlendu konurnar í þessari furðulegu aðferð til að ráða einn sérstakan mann af dögum þó að fá kannski ekki sannað er næsta víst hver fyrirskipaði morðið á kunnari yngri bróðirinn sem hreppti hnossið eftir að eldri br��ður hans reyndust óhæfir arftakar eins einangraðasta ofstæki ysta einræðisríkis heims yngri bróðirinn sem á stuttu tímabili var talinn ferskur andvari í þessu undarlega ríki en reyndist alveg jafn slæmur og faðir hans og afi sveifst einskis til að tryggja veldi sitt vílaði ekki einu sinni fyrir sér að myrða bróður sinn -i_ljosi_sogunnar_000061-0001-00:00:2372-00:00:1916 i_ljosi_sogunnar_000061 1 00:00:23.72 19.072 0.35 það stóðu tíu leikarar á sviðinu karlmenn allir hermannaklæðum það voru nokkrar mínútur liðnar af öðrum hluta verksins um aftur örlög og hetjudáðir rússneskra herflugmanna byggt á tekinn mínar frá nítján hundruð fjörutíu og sex flugstjórarnir tveir -i_ljosi_sogunnar_000061-0003-00:01:2514-00:00:1816 i_ljosi_sogunnar_000061 3 00:01:25.14 18.176 0.19 það var fullt hús þetta kvöld tuttugasta og þriðja október tvö þúsund og tvö níu hundruð manns í dubrovka leikhúsinu var í útjaðri borgarinnar um fjóra kílómetra suðvestur frá kramið gamall verksmiðjusalur sem hafði verið breytt í leikhús sérstaklega fyrir þessa sýningu -i_ljosi_sogunnar_000061-0006-00:02:5074-00:00:0432 i_ljosi_sogunnar_000061 6 00:02:50.74 4.352 0.2 einn áhorfendanna minntist síðar í viðtali fyrir heimildarmynd til skógar -i_ljosi_sogunnar_000061-0012-00:03:4704-00:00:1278 i_ljosi_sogunnar_000061 12 00:03:47.04 12.8 0.1 það er hérna sem hljóðið af myndbandsupptökunni þetta er út svo að ekki er til hljóðupptaka af því þegar leiðtogi vígamannanna tók sér stöðu mitt á leiksviðinu og laing fyrir leikhúsgesti -i_ljosi_sogunnar_000061-0015-00:04:4678-00:00:1678 i_ljosi_sogunnar_000061 15 00:04:46.78 16.768 0.18 um stormasama sögu tíu og eldfimt samband héraðsins við rússneska granna sína hefur verið fjallað ítarlega um áður í tveimur þáttum í ljósi sögunnar sú saga nær langt aftur og hefur aðallega einkennst af átökum tortryggni og blóðsúthellingum -i_ljosi_sogunnar_000061-0018-00:06:1464-00:00:3268 i_ljosi_sogunnar_000061 18 00:06:14.64 32.768 0.26 og einnig utan tsunami lengst af í sögu þjóðarinnar hafa þeir aðild hófsama dulspekitúlkun á trúnni en á stríðsárunum höfðu herskáir íslamistar að utan komið tilstilli við hið trúbræðra sinna og boða öfgatrú sína sem féll því miður í nokkuð góðan jarðveg í stríðshrjáðu héraðinu íslamskir vígahópar voru meðal þeirra sem gengu harðast fram gegn rússunum og þessir hópar hættu ekki starfsemi sinni í stríðslok -i_ljosi_sogunnar_000061-0020-00:07:2170-00:00:1572 i_ljosi_sogunnar_000061 20 00:07:21.70 15.744 0.07 tétensku hryðjuverkamenn áttu eftir að gera fleiri árásir sjálfsmorðssprengjuárásir og fleiri ódæðisverk á skotmörk utan heimalandsins á almenna rússneska borgara og nú var röðin komin að saklausum leikhúsgestum í mosku -i_ljosi_sogunnar_000061-0022-00:08:2868-00:00:1680 i_ljosi_sogunnar_000061 22 00:08:28.68 16.768 0.19 ofarlega sveit um fjörutíu vígamanna þeir kölluðu sig sjálfsmorðssveit tuttugasta og níunda deildarinnar meðal þeirra voru átján konur með sprengjubelti um sig konur sem höfðu misst eiginmenn sína eða aðra ástvini í stríðinu konur í hefndarhug -i_ljosi_sogunnar_000061-0023-00:08:5038-00:01:2166 i_ljosi_sogunnar_000061 23 00:08:50.38 81.664 0.27 einhverjir sluppu út á fyrstu mínútum gíslatökunnar leikarar baksviðs skotarnir að út um glugga og látið lögreglu vita af því sem fram fór í leikhúsinu óttaslegnir gíslar tóku líka upp farsímann og hringdu annaðhvort í lögreglu eða ættingja og vini eða í beina útsendingu í útvarpi skelfingu hryðjuverkamennirnir mitten drægi herliði agentar að hverju kílómetra fjarlægð í miðborg moskvu í sjálfri kreml latnesku tvö ár og í raun varð að seinni og hörð afstaða hans gegn kettinum hryðjuverkamönnum sem átti þátt í því að hann komst yfirleitt í þessa stöðu -i_ljosi_sogunnar_000061-0024-00:10:1334-00:00:0504 i_ljosi_sogunnar_000061 24 00:10:13.34 5.12 0.17 stefna hans var einföld hann myndi ekki verða við kröfum ótýndra hryðjuverkamanna -i_ljosi_sogunnar_000061-0025-00:10:1876-00:00:1096 i_ljosi_sogunnar_000061 25 00:10:18.76 10.88 0.06 ekki og aldrei hann ávarpaði rússnesku þjóðina í sjónvarpi eftir að fréttir bárust af gíslatökunni nútíma -i_ljosi_sogunnar_000061-0028-00:11:1858-00:00:0816 i_ljosi_sogunnar_000061 28 00:11:18.58 8.192 0.0 lögreglumenn sérsveitarmenn og hermenn þar að auki tóku sér stöðu fyrir utan leikhúsið það og nærliggjandi götur voru girtar af -i_ljosi_sogunnar_000061-0030-00:12:2444-00:00:0644 i_ljosi_sogunnar_000061 30 00:12:24.44 6.528 0.42 það sem við óttuðust næst var að lögreglan myndi ráðast inn í leikhúsið ef hún gerði það vissu við að við munum öll deyja -i_ljosi_sogunnar_000061-0032-00:13:1504-00:00:0986 i_ljosi_sogunnar_000061 32 00:13:15.04 9.856 0.04 hún komst alla leið inn í leikhúsið og inn í áhorfendasalinn þar sem hún hvatti gíslana af innlifun og með nokkrum æsingi til að rísa upp gegn hryðjuverkamönnunum -i_ljosi_sogunnar_000061-0033-00:13:2616-00:00:0880 i_ljosi_sogunnar_000061 33 00:13:26.16 8.704 0.41 var þessi kona gíslarnir voru forviða gíslatökumennirnir töldu að hún væri njósnari frá rússnesku leynilögreglunni en þess -i_ljosi_sogunnar_000061-0034-00:13:3612-00:00:0764 i_ljosi_sogunnar_000061 34 00:13:36.12 7.68 0.11 ekki sérlega laumulegur njósnari þá en unga konan var svo leidd út úr áhorfendasalnum og snarlega skotin til bana -i_ljosi_sogunnar_000061-0035-00:13:4712-00:00:2312 i_ljosi_sogunnar_000061 35 00:13:47.12 23.168 0.26 síðar kom í ljós að hún var aðsigi njósnari heldur bara olga romanova tuttugu og sex ára búðarkona hún hafði verið út á lífinu fyrrum kvöldið og fengið sér í glas áður en hún ákvað landa sér í gíslatökumálið kunningjar hennar sögðu fjölmiðlum síðar að líklega hefði hún í ölvunarástandi sínu viljað bjarga mannslífum en fórnaði svo bara af sínu eigin -i_ljosi_sogunnar_000061-0037-00:14:4500-00:00:1116 i_ljosi_sogunnar_000061 37 00:14:45.00 11.136 0.35 og tímarnir liðu miðvikudagskvöld varð að fimmtudagsmorgni inni í áhorfendasal dubrovka leikhússins dormuðu óttaslegnir gíslar eða reyndu allavega að hvílast -i_ljosi_sogunnar_000061-0039-00:15:5682-00:00:2144 i_ljosi_sogunnar_000061 39 00:15:56.82 21.376 0.15 í stjórnstöð leynilögreglunnar fsb fyrir utan leikhúsið réðu herforingjar og njósnarar ráðum sínum en þeir ætluðu að ráðast inn í leikhúsið yrðu þeir að vita nákvæmlega hvernig var um horfst innandyra hvað hryðjuverkamennirnir voru margir hvernig þeir væru vopnum búnir hvort þeir gætu í raun og veru prentun í loft við minnstu ran -i_ljosi_sogunnar_000061-0042-00:17:4776-00:00:1060 i_ljosi_sogunnar_000061 42 00:17:47.76 10.624 0.04 á öðrum degi gíslatökunnar fór ástandið inni í leikhúsinu að verða slæmt gíslarnir máttu varla hreyfa sig úr sætum sínum án leyfis svartklæddu kvennanna með sprengjubeltin -i_ljosi_sogunnar_000061-0044-00:18:1614-00:00:0470 i_ljosi_sogunnar_000061 44 00:18:16.14 4.736 0.18 niðri í gryfju varð að konur til hægri karlar til vinstri -i_ljosi_sogunnar_000061-0045-00:18:2216-00:00:0450 i_ljosi_sogunnar_000061 45 00:18:22.16 4.48 0.46 fnykur var svo mikill að svitinn draup af andlit um gíslana í fremstur -i_ljosi_sogunnar_000061-0046-00:18:2758-00:00:0514 i_ljosi_sogunnar_000061 46 00:18:27.58 5.248 0.06 fólk sleppti því að drekka svo að við þyrfti ekki að fara þarna niður þetta var hræðileg tilfinning -i_ljosi_sogunnar_000061-0048-00:18:4430-00:00:1384 i_ljosi_sogunnar_000061 48 00:18:44.30 13.824 0.18 eins og fyrr segir var nærri helmingur af liði setja konur þetta voru konur sem uss eiginmenn sína eða aðra ástvini í stríðinu við rússa konur í hefndarhug smurðu að tapa svokallaðar svartar ekkjur -i_ljosi_sogunnar_000061-0049-00:18:5868-00:00:2668 i_ljosi_sogunnar_000061 49 00:18:58.68 26.752 0.13 þær fylgdu þó skipunum karlkyns gíslatökumanna og virtust mörgum gíslunum sem síðar lýstu reynslu sinni í viðtölum í fjölmiðlum virtust hálfpartin vera upp á náð karlkyns félaga sinna komnar rétt eins og þeir sjálfir gíslarnir hlutverk þeirra var aðeins að standa vörð í áhorfendasalnum klæddar sprengjubeltunum sínum og ef einhver gísl reyndi eitthvað þá að sprengja sig og aðra viðstadda í loft -i_ljosi_sogunnar_000061-0052-00:20:1146-00:00:1370 i_ljosi_sogunnar_000061 52 00:20:11.46 13.696 0.21 fyrir miðju salinas ein svartan um gíslana í næsta sæti á hennar vinstri hönd var svo stór sprengja miklu stærri en þær sem stöllur hennar höfðu reyrðar um mittið á starfið væna ruslatunnu -i_ljosi_sogunnar_000061-0053-00:20:2768-00:00:1388 i_ljosi_sogunnar_000061 53 00:20:27.68 13.824 0.32 ef eitthvað gerðist í áhorfendasalnum myndi svarta ekkjan við hlið stóru sprengjurnar í dagana og sprengja hana og hún var nú öflug til að allar hinar sprengjuhleðslurnar víðsvegar um leikhúsbygginguna myndu springa með henni -i_ljosi_sogunnar_000061-0054-00:20:4206-00:00:0880 i_ljosi_sogunnar_000061 54 00:20:42.06 8.832 0.18 svo svörtu ekkurnar með sprengjubeltin sín og svo myndi þakið hrynja af leikhúsinu og allt fólkið þar inni um sulu láta lífið -i_ljosi_sogunnar_000061-0055-00:20:5198-00:00:1058 i_ljosi_sogunnar_000061 55 00:20:51.98 10.496 0.26 borgarinnar tveimur handritshöfundum söngleiksins nord ost var í leikhúsinu kvöldið örlagaríka og sat nú meðal hinna gíslanna í handsama -i_ljosi_sogunnar_000061-0056-00:21:0968-00:00:0374 i_ljosi_sogunnar_000061 56 00:21:09.68 3.712 0.1 veit kannski á síðustu stundu gæti ýtt hönd hennar frá -i_ljosi_sogunnar_000061-0059-00:21:3052-00:00:0458 i_ljosi_sogunnar_000061 59 00:21:30.52 4.48 0.08 undarlegt megi virðast vildi hún endilega að segja með skoðanir sínar á sýningu -i_ljosi_sogunnar_000061-0060-00:21:4756-00:00:2302 i_ljosi_sogunnar_000061 60 00:21:47.56 23.04 0.11 andrúmsloftið í leikhúsinu varð æ ömurlegra á þessu stigi málsins eftir tvo sólarhringa í haldi og margir gíslanna orðnir úrkula vonar farnir að sætta sig við að þeir væru að lifa sínar síðustu stundir um hálf tólf á föstudagskvöldi birtist annar ókunnugur maður inni í leikhúsinu og krafðist þess að fá að ná í son sinn roma -i_ljosi_sogunnar_000061-0061-00:22:1144-00:00:0386 i_ljosi_sogunnar_000061 61 00:22:11.44 3.968 0.3 gíslatökumennirnir leiddu hann inn í áhorfendasalinn og kölluðu eftir rúma -i_ljosi_sogunnar_000061-0062-00:22:1576-00:00:0700 i_ljosi_sogunnar_000061 62 00:22:15.76 7.04 0.36 enginn sonurinn virðist ekki vera hér sögðu gíslatökumennirnir þá og skutu aðkomumanninn til bana -i_ljosi_sogunnar_000061-0063-00:22:2378-00:00:0592 i_ljosi_sogunnar_000061 63 00:22:23.78 5.888 0.06 að undarlegt atvik sem ekki hefur fengist fyllilega útskýrt eins og svo margt í þessari sögu -i_ljosi_sogunnar_000061-0064-00:22:4110-00:00:1426 i_ljosi_sogunnar_000061 64 00:22:41.10 14.208 0.15 ekki löngu eftir þetta missti einn ungur gísl þolinmæðina hann reis upp úr sæti sínu og stökk fram í átt að stóru sprengjunni í miðjum salnum samfangar hans tóku andköf ef sprengjan spryngi væri runninn upp þeirra hinsta stund -i_ljosi_sogunnar_000061-0065-00:22:5680-00:00:1182 i_ljosi_sogunnar_000061 65 00:22:56.80 11.776 0.26 áður en örvæntingarfulli ungi maðurinn komst alla leið að drápstólinu í miðjum salnum dró einn gíslatökumannanna upp byssu sína og snotru skotum þau höfðu ekki þann örvæntingarfulla -i_ljosi_sogunnar_000061-0068-00:23:2622-00:00:1228 i_ljosi_sogunnar_000061 68 00:23:26.22 12.288 0.06 meira en klukkustund þar til þeir leiðurum rauða krossins að koma og sækja þau slösuðu þá var maðurinn sem var skotinn í höfuðið látinn en konan var flutt á sjúkrahús og bjargaðist -i_ljosi_sogunnar_000061-0069-00:23:4852-00:00:2068 i_ljosi_sogunnar_000061 69 00:23:48.52 20.608 0.21 með hlerunargræjum gátu her og leynilögreglumenn fyrir utan leikhúsið fylgst með þessu og flestu sem fram fór þar innandyra þannig og með því að yfirheyra gísla sem fengið höfðu frelsi aðra sem höfðu fengið að fara inn í leikhúsið og sloppið lifandi þannig áttuðu sig á því hvernig málum var háttað innandyra -i_ljosi_sogunnar_000061-0070-00:24:1080-00:00:2184 i_ljosi_sogunnar_000061 70 00:24:10.80 21.76 0.09 við minnstu röskun gætu konurnar með sprengjubeltin sprengt sig í loft upp og sprengt stóru sprengjuna í miðjum salnum og sömuleiðis sprengjuhleðslur sem hryðjuverkamennirnir höfðu komið fyrir ástralskur stöðum um leikhúsbygginguna við veggi og burðarstólpa við minnstu röskun gæti byggingin því verið sprengd í loft upp hrunið til grunna með manni og mús -i_ljosi_sogunnar_000061-0071-00:24:3392-00:00:0612 i_ljosi_sogunnar_000061 71 00:24:33.92 6.144 0.05 það var út úr myndinni að herinn ryddist þarna inn með byssur á lofti þá gæti allt sprungið samstundis -i_ljosi_sogunnar_000061-0072-00:24:4052-00:00:1606 i_ljosi_sogunnar_000061 72 00:24:40.52 16.128 0.07 það varð að finna aðra leið og það eins fljótt og hægt væri því allt benti til þess að andrúmsloftið inni í leikhúsinu væri að verða óbærilegt gíslatökumennirnir stressaðir og útreikningar ýmsar tilraunir til að semja eða miðla málum báru ekki árangur -i_ljosi_sogunnar_000061-0073-00:25:0004-00:00:1576 i_ljosi_sogunnar_000061 73 00:25:00.04 15.744 0.38 það væri hægt að dæla einhverskonar gasi inn í leikhúsið sem myndi svæfa alla þar innandyra eða gera þá meðvitundarlausa bæði gísla og gíslatökumenn þá gætu öryggissveitir og ferðin aftengd sprengjur og afvopnað hryðjuverkamenn -i_ljosi_sogunnar_000061-0074-00:25:1676-00:00:0460 i_ljosi_sogunnar_000061 74 00:25:16.76 4.608 0.0 eina sem þyrfti að tryggja var að gasið myndi ekki vekja eftirtekt hryðjuverkamannanna -i_ljosi_sogunnar_000061-0077-00:26:4992-00:00:0802 i_ljosi_sogunnar_000061 77 00:26:49.92 8.064 0.25 þeir kettina hlupu út úr salnum út á gangarnir grunuðu og skutu úr rifflum sínum á rússneska hermenn fyrir utan -i_ljosi_sogunnar_000061-0078-00:27:0174-00:00:0408 i_ljosi_sogunnar_000061 78 00:27:01.74 4.096 0.18 en rússarnir gerðu ekkert þeir biðu eftir að gasið gerði sitt -i_ljosi_sogunnar_000061-0080-00:27:5782-00:00:1118 i_ljosi_sogunnar_000061 80 00:27:57.82 11.264 0.23 inni í áranna skutu rússarnir sofandi svartklæddu konurnar með sprengjubeltin til bana fyrsta öllu vildu ekki eiga á hættu að þær rumskuðu og settur á gikkinn -i_ljosi_sogunnar_000061-0081-00:28:1046-00:00:2204 i_ljosi_sogunnar_000061 81 00:28:10.46 22.016 0.26 inni í byggingunni leyndust þó gíslatökumenn með meðvitund en sérsveitarmenn náðu fljótt yfirhöndinni áhlaupið var samkvæmt fyrstu fréttum afar vel hagnað eftir hálftíma svo lágu allir fjörutíu gíslatökumennirnir og konurnar í valnum rússnesk stjórnvöld hrósuðu -i_ljosi_sogunnar_000061-0084-00:29:0838-00:00:1670 i_ljosi_sogunnar_000061 84 00:29:08.38 16.64 0.1 fyrstu mínúturnar eftir að skotin hættu að óma leikhúsið komu sérsveitarmenn og foringjar fram í fjölmiðlum og hreyktu sér af vel heppnaðri aðgerð allir hryðjuverkamennirnir felldir en gíslarnir óhultir ef ekki hefði verið fyrir gasið hefði þetta orðið blóðbað -i_ljosi_sogunnar_000061-0086-00:29:4708-00:00:1340 i_ljosi_sogunnar_000061 86 00:29:47.08 13.44 0.19 létu þeir þá gossa fyrir utan aðaldyr leikhússins slengdu þeim ekkert sérlega varfærnislega í jörðina svo það myndaðist þvaga fyrir utan af meðvitundarlausu fólki sem lá á bakinu eins og hráviði -i_ljosi_sogunnar_000061-0087-00:30:0150-00:00:1778 i_ljosi_sogunnar_000061 87 00:30:01.50 17.792 0.09 það er í stuttu máli sagt ekki alveg besta leiðin til að meðhöndla meðvitundarlaust fólk hættan er að þau meðvitundarlausu sem slengt er hugsunarlaust á jörðina á bakið án þess að hugsað sé um stöðu höfuðs og háls kafni á eigin tungu eða eigin ælu -i_ljosi_sogunnar_000061-0089-00:30:2784-00:00:0982 i_ljosi_sogunnar_000061 89 00:30:27.84 9.856 0.11 það var seint í október það var kalt úti og slydda sjúkrabílar mættu á svæðið og síðar voru venjulegir strætisvagnar notaður til að ferja gíslana á sjúkrahús -i_ljosi_sogunnar_000061-0091-00:31:1224-00:00:1094 i_ljosi_sogunnar_000061 91 00:31:12.24 11.008 0.17 aðstandendur gíslanna fylltust gleði og bjartsýni þegar fyrstu fréttirnar bárust áhlaupið á leikhúsið hafði tekist gíslunum hefði verið bjargað það voru allir óhultir -i_ljosi_sogunnar_000061-0092-00:31:2684-00:00:0632 i_ljosi_sogunnar_000061 92 00:31:26.84 6.4 0.0 töluðum við fólk fyrir utan leikhúsið eða komu á sjúkrahúsin vildu sjá og hitta ástvini sína -i_ljosi_sogunnar_000061-0094-00:31:4358-00:00:0962 i_ljosi_sogunnar_000061 94 00:31:43.58 9.6 0.08 það voru ekki byssukúlur eða sprengjur setja nanana sem urðu þeim að aldurtila heldur gasið sem dælt var inn í leikhúsið fyrir áhlaup rússneskra yfirvalda -i_ljosi_sogunnar_000061-0096-00:32:4218-00:00:1842 i_ljosi_sogunnar_000061 96 00:32:42.18 18.432 0.16 talið er að af um níu hundruð gestum á sýningu á söngleiknum nord ost í dubrovka leikhúsinu tuttugasta og þriðja október tvö þúsund og tvö hafi að minnsta kosti hundrað og þrjátíu gíslar látið lífið af völdum gassins aðeins tveir voru beinlínis myrtir af gíslatökumönnunum -i_ljosi_sogunnar_000061-0098-00:34:0464-00:00:1184 i_ljosi_sogunnar_000061 98 00:34:04.64 11.904 0.11 það er fleiri spurningum ósvarað samkvæmt skoðanakönnun sem gerðar var tvö þúsund og tíu trúðu sjötíu og fjögur prósent rússa ekki fyllilega frásögn stjórnvalda af atburðunum í leikhúsinu -i_ljosi_sogunnar_000061-0099-00:34:1918-00:00:2762 i_ljosi_sogunnar_000061 99 00:34:19.18 27.648 0.27 einhverjir blaðamenn og almennir rússar haldi velt fyrir sér hvernig fjörutíu tsjernóbyl moskvu með heilt vopnabúr meira en hundrað kíló af sprengiefni þrjár stórar sprengjur hundrað handsprengjur átján kalasníkovriffla og tuttugu skammbyssur áttu sér ef til vill vitorðsmenn eða mútuðu þeir einhverjum lögreglumönnum á leiðinni -i_ljosi_sogunnar_000061-0101-00:35:0478-00:00:2462 i_ljosi_sogunnar_000061 101 00:35:04.78 24.576 0.07 aðgerðir yfirvalda hafa heldur aldrei verið rannsakaðar enginn hefur þurft að svara fyrir dauða gíslanna hundrað þrjátíu tilraunir stakra þingmanna til að efna til rannsóknar hafa allar verið felldar af stjórnarflokk pútíns tvö þúsund og þrjú rendur aðstandenda gísla að kæra rússnesk stjórnvöld og krafðist óháðrar rannsóknar mál þeirra var fellt fyrir dómstól í norsku -i_ljosi_sogunnar_000061-0102-00:35:3074-00:00:1626 i_ljosi_sogunnar_000061 102 00:35:30.74 16.256 0.06 tvöþúsund og ellefu dæmdi evrópski mannréttindadómstóllinn þó aðstandendum í hag rússnesk stjórnvöld bæru ábyrgð á dauða gíslanna og yrðu að borga sextíu og fjórum aðstandendum samtals um hundrað áttatíu milljónir íslenskra króna í skaðabætur -i_ljosi_sogunnar_000061-0103-00:35:4778-00:00:1884 i_ljosi_sogunnar_000061 103 00:35:47.78 18.816 0.22 shamil vasa einn alræmdasti skæruliðaleiðtoginn í stríðinu í tennur stóð fyrir gíslatökur á sjúkrahúsi í stavropol nítján hundruð níutíu og fimm sem vísað var til í upphafi þáttarins lýsti því síðar yfir að hann hafi fyrirskipað gíslatökuna í leikhúsinu í moskum -i_ljosi_sogunnar_000061-0104-00:36:0792-00:00:0944 i_ljosi_sogunnar_000061 104 00:36:07.92 9.472 0.08 einhverjir spáðu því að eftir mannfallið í leikhúsinu myndu vinsældir forsetans vladimír pútín sem hafði þá verið í embætti í um tvö ár dvína -i_ljosi_sogunnar_000062-0003-00:00:4082-00:00:2124 i_ljosi_sogunnar_000062 3 00:00:40.82 21.248 0.06 það eru nýir tímar það er kominn tími til þess að taka sér stöðu mitt á sviði heimsins þetta meðal annars var það sem stingandi kínverska kommúnistaflokksins og forseti kína sagði í þriggja tíma langri ræðu frammi fyrir tvö þúsund þrjú hundruð flokksmönnum á nítjánda þingi flokksins í beitingu -i_ljosi_sogunnar_000062-0004-00:01:0284-00:00:2744 i_ljosi_sogunnar_000062 4 00:01:02.84 27.52 0.08 stigið aðalritarastarfinu og forsetaembættinu tvö þúsund og tólf varð æðsti maður í stjórnmálaflokki sem telur um áttatíu og níu milljón meðlimi það eru fleiri en búa í þýskalandi og leiðtogi fjölmennasta lands heims hann var þá ekki sérstaklega þekktur þó svo hann hefði unnið innan flokksins áratugum saman og sumir töldu að hann yrði ekki sérlega aðsópsmikill í embætti -i_ljosi_sogunnar_000062-0005-00:01:3102-00:00:1192 i_ljosi_sogunnar_000062 5 00:01:31.02 11.904 0.3 að hefur komið á daginn í kring ingvar ákveðnasti og sterkasti leiðtogi sem sést hefur í alþýðulýðveldinu kína lengi jafnvel frá dögum maó formanns hafa einhverjir sagt -i_ljosi_sogunnar_000062-0006-00:01:4398-00:00:1568 i_ljosi_sogunnar_000062 6 00:01:43.98 15.616 0.07 heima fyrir er í ráðríkur og íhaldssamur hann hefur látið takmarka enn frelsi þegna sinna til að tjá sig á internetinu til dæmis og lætur andóf gegn sér almennt ekki líðast hann hefur látið fangelsa mörg hundruð baráttumenn og andófsmenn -i_ljosi_sogunnar_000062-0007-00:02:0042-00:00:1296 i_ljosi_sogunnar_000062 7 00:02:00.42 13.056 0.07 en hann hefur líka barist gegn spillingu af atorku og á valdatíð í hefur undraverður efnahagsuppgangur kína líka haldið ótrauður áfram kína hefur orðið æ fyrirferðarmeira á alþjóðavettvangi -i_ljosi_sogunnar_000062-0009-00:02:5186-00:00:1218 i_ljosi_sogunnar_000062 9 00:02:51.86 12.16 0.05 ef marka má endurminningar eins farþeganna voru langflestir farþegar um borð í lestinni frá biðlaði eða grátandi í upphafi ferðarinnar -i_ljosi_sogunnar_000062-0010-00:03:0698-00:00:1862 i_ljosi_sogunnar_000062 10 00:03:06.98 18.688 0.22 þessi eini sem síðar minntist þessar lestarferðar í dagblaðsviðtali hann hló að eigin sögn ættingjar mínir spurðu mig hvernig ég gæti eiginlega hlegið sagði hann í viðtalinu ég sagðist myndu gráta ef ég væri ekki að fara hefði verið um kyrrt veit ég ekki hvort ég hefði komist af þar gott að í fólk -i_ljosi_sogunnar_000062-0011-00:03:3026-00:00:0964 i_ljosi_sogunnar_000062 11 00:03:30.26 9.6 0.25 hlæjandi pilturinn í lestinni var strengina ára hann var á leiðinni vestur til sanni kína í sveit eða einskonar sveið -i_ljosi_sogunnar_000062-0012-00:03:4086-00:00:3782 i_ljosi_sogunnar_000062 12 00:03:40.86 37.76 0.13 árið var nítján hundruð sextíu og átta og menningarbyltingu á formanns í fullum gangi menningarbyltingunni var ætlað að útrýma öllu borgaralegu og forneskjulegu sem enn fyrirfannst í kínversku samfélagi og styrkja stöðu marmara hans byltingin tók á sig ýmsar myndir og liður í henni var átak þar sem ungmenni úr borgum og bæjum kína voru send niður eins og það var kallað send niður í sveitir landsins og ungmennin mættu af eigin raun kynnast erfiðri lífsbaráttu kínverskra kotbænda alþýðu landsins og vinna heiðarlega líkamlega erfiðisvinnu -i_ljosi_sogunnar_000062-0014-00:05:1708-00:00:1412 i_ljosi_sogunnar_000062 14 00:05:17.08 14.08 0.05 hvítingjar fæddur fyrsta júní nítján hundruð fimmtíu og þrjú er til fyrsti leiðtogi kína sem fæddur er í alþýðulýðveldinu kína sem var stofnað nítján hundruð fjörutíu og níu en ekki af einhverja forverum þess á kínverskri grundu -i_ljosi_sogunnar_000062-0015-00:05:3194-00:00:3086 i_ljosi_sogunnar_000062 15 00:05:31.94 30.848 0.23 hann var fæddur í beitingu og ólar fyrstu ár ævinnar við talsverðar lystisemdir faðir piltsins johnson tilheyrði nýju elítu höfuðborgarinnar fyrstu framvarðarsveit kínverska kommúnistaflokksins johnson gengið í flokkinn á táningsaldri nítján hundruð tuttugu og átta annarri svo eldheitur byltingarsinni strax á unga aldri að bekkjarbræður hans í barnaskóla eru sagðir hafa eitrað fyrir kennara sínum sem þeim þótti ekki nægilega róttækur -i_ljosi_sogunnar_000062-0016-00:06:0402-00:00:3124 i_ljosi_sogunnar_000062 16 00:06:04.02 31.232 0.23 í slóst svo í lið með skæruliðum kommúnista sem börðust gegn þjóðernissinnum í kínversku borgarastyrjöldinni í október nítján hundruð þrjátíu og fimm varann af forystumönnum í herbúðum kommúnista í bænum janny norðanverðu sanni kína og tók á móti örþreyttum vopnabræðrum sínum sem höfðu þá hörfað meira en níu þúsund kílómetra leið frá dansar undan her þjóðernissinna gönguna löngu eins og það heitir í þjóðsögum kínverska kommúnista -i_ljosi_sogunnar_000062-0017-00:06:3636-00:00:3024 i_ljosi_sogunnar_000062 17 00:06:36.36 30.208 0.07 aðeins um sjö þúsund af níutíu þúsund göngumönnum lifðu gönguna af þar á meðal var mattel stóð uppi sem ótvíræður leiðtogi kínverskra kommúnista og herbúðir johnson úr lengi helstu bækistöðvar flokksins allar til kommúnistar sigruðu loks borgarastyrjöldina og alþýðulýðveldið kína leitast hundruð fjörutíu og níu og flokksforystan gat fært sig um set til beitingu -i_ljosi_sogunnar_000062-0018-00:07:0768-00:00:3042 i_ljosi_sogunnar_000062 18 00:07:07.68 30.336 0.22 í höfuðborginni var sjónskertur að yfirmanni áróðursmála flokksins feiknavaldamikil staða sem sömuleiðis hafði með mennta og menningarstefnu að gera fyrstu ár hans í starfi gengu greiðlega rétt eins og stjórn nýja alþýðulýðveldisins almennt sonur hans sýking ólst upp í fínu hverfi í beitingu sem nýir stjórnendur landsins höfðu gert að sínu innan um fleiri flokksforkólfa og fjölskyldur þeirra við stöðugar sögur föður síns að byggingarin -i_ljosi_sogunnar_000062-0019-00:07:5326-00:00:2040 i_ljosi_sogunnar_000062 19 00:07:53.26 20.352 0.28 voru kallaðir litlir prinsar synir flokksforkólfanna á þessum tíma því það var bara trúlegt þá að þessir piltar myndu á endanum taka við stjórn landsins af feðrum sínum þetta var á vissan hátt bara eins og ný keisarahirð hefði tekið við stjórninni í kína kommúnistar í stað minning svo framvegis -i_ljosi_sogunnar_000062-0020-00:08:1410-00:00:2902 i_ljosi_sogunnar_000062 20 00:08:14.10 28.928 0.1 en andrúmsloftið við hirð massons var ekki svo ljúft lengi þegar sjöundi áratugurinn gekk í garð formaðurinn að verða sífellt ráðríkari og óútreiknanlegri og ofsóknarbrjálaðari hver af öðrum voru félagar hans frá upphafsárum kommúnistaflokksins vopnabræður og forystumenn í lýðveldinu látnir hverfa þeim var vikið úr flokknum fyrir einhverjar sakir margar ansi smávægilegar og dæmdur í fangelsi eða þrælkunarvinnu -i_ljosi_sogunnar_000062-0022-00:09:2406-00:00:1564 i_ljosi_sogunnar_000062 22 00:09:24.06 15.616 0.26 seldi slapp auðveldlega fyrst um sinn honum var bara vikið úr flokknum og var því bara heima að sinna syni sínum næstu misserin á meðan eiginkona hans sem var líka áhrifamanneskja í flokknum var úti að vinna síðar fékk hann vinnu í dráttarvélaverksmiðju -i_ljosi_sogunnar_000062-0023-00:09:4050-00:00:2312 i_ljosi_sogunnar_000062 23 00:09:40.50 23.04 0.13 en ofsóknarbrjálæði má sú innsta hrings hans áttu bara eftir að magnast upp þegar menningarbyltingunni svokölluðu var hrundið af stað um nítján hundruð sextíu og sex var máls rifjað upp og nú var refsigleðin ríkjandi í samfélaginu og talið nauðsynlegt að refsa því enn meira hann var dæmdur í þrælkunarvinnu fyrir aðför sína að loknum -i_ljosi_sogunnar_000062-0024-00:10:0454-00:00:2440 i_ljosi_sogunnar_000062 24 00:10:04.54 24.448 0.3 það varð kannski skiljanlegt að sýking sonur hans væri feginn að komast burt úr eldfimu og fjandsamlegu andrúmsloftinu í beitingu út í sveit sem sonur tuttugu ling landráðamanns var hann hvort eð er ekki gjaldgengur í ofstækisfullu rauðu varðsveitirnar sem mörg önnur kínversk ungmenni gengu í menningarbyltingunni og gengu hvað harðast fram gegn meintum andófs og glæpamönnum -i_ljosi_sogunnar_000062-0026-00:11:0724-00:00:0492 i_ljosi_sogunnar_000062 26 00:11:07.24 4.992 0.06 í mínum huga var enginn munur á að vera tekinn af lífi hundrað sinnum eða einu sinni -i_ljosi_sogunnar_000062-0027-00:11:1676-00:00:0788 i_ljosi_sogunnar_000062 27 00:11:16.76 7.808 0.04 varðliðarnir vildu hræða mig og sögðu að nú myndi fá að kenna á lýðræðisleg einræði alþýðunnar og ég ætti bara fimm mínútur eftir -i_ljosi_sogunnar_000062-0028-00:11:2570-00:00:0616 i_ljosi_sogunnar_000062 28 00:11:25.70 6.144 0.17 að lokum sögðu þeir mér staðinn bara að lesa tilvitnanir í marmara á hverjum degi fram á kvöld -i_ljosi_sogunnar_000062-0029-00:11:3380-00:00:1816 i_ljosi_sogunnar_000062 29 00:11:33.80 18.176 0.21 því var kannski óttalaus gagnvart ofstæki rauðu varðliðanna en eins og hann hefur sjálfur viðurkennt ansi feginn að sleppa þó um borð lest frá beitingu sem að lokum flutti hann til þorpsins langa langt frá jang höfuðstöðvum föður hans á byltingarárunum í samin -i_ljosi_sogunnar_000062-0030-00:12:0000-00:00:2292 i_ljosi_sogunnar_000062 30 00:12:00.00 23.04 0.29 á síðari árum hefur sínir tíðrætt um táningsár sín í sveitinni og eru þau rann óaðskiljanlegum hluta ímyndar hans sem leiðtoga í þorpinu þar sem hann dvaldi er í dag starfrækt safn tileinkað sig árum hans þar og þangað leggur leið sína fjöldi stuðningsmanna ísak húsakynni hans rúmið þar sem hann svaf og svo framvegis -i_ljosi_sogunnar_000062-0033-00:12:5638-00:00:1038 i_ljosi_sogunnar_000062 33 00:12:56.38 10.368 0.19 var að hlaða nokkur hörð rúm úr múrsteinum fyrir borgarpiltana sem sváfu á strámottum þrír saman í hverju rúmi notuðu fötu í einu horninu sem klósett -i_ljosi_sogunnar_000062-0034-00:13:0818-00:00:0746 i_ljosi_sogunnar_000062 34 00:13:08.18 7.424 0.3 í og flær léku lausum hala í hellinum og á líkömum ungmennanna og það lítið að éta ainu og brauð -i_ljosi_sogunnar_000062-0035-00:13:1608-00:00:1222 i_ljosi_sogunnar_000062 35 00:13:16.08 12.16 0.46 í þingmennina drengirnir í hellinum unnu stöðuga erfiðisvinnu fyrir sveitunga sína bar ábyrgð á tún þeir hróður þeir byggðu brýr og gerði vegi myrkranna á milli -i_ljosi_sogunnar_000062-0036-00:13:2936-00:00:0814 i_ljosi_sogunnar_000062 36 00:13:29.36 8.064 0.1 vitað átti þetta að fylla þá kommúnískum eldmóði og innblástri að lifa eins og fátækur almúginn og starfa í þeirra þágu -i_ljosi_sogunnar_000062-0037-00:13:3854-00:00:0376 i_ljosi_sogunnar_000062 37 00:13:38.54 3.84 0.09 svitinn var þó ekki alveg svo hrifinn af lífinu í hellinum -i_ljosi_sogunnar_000062-0038-00:13:4278-00:00:1948 i_ljosi_sogunnar_000062 38 00:13:42.78 19.584 0.41 þó hann hafi hlegið í lestinni til sanns þá ofbauð honum aðbúnaðurinn og erfiðisvinnan þó hann væri hávaxinn hann er ein áttatíu og hæð var hann ekki seðla sterkur og þreyttist fljótt eftir þrjá mánuði strauk hann og kom sér aftur heim til beitingu hlýtt og mjúkt rúm og almennilegan mat -i_ljosi_sogunnar_000062-0039-00:14:0308-00:00:2108 i_ljosi_sogunnar_000062 39 00:14:03.08 21.12 0.18 það er kannski ekki fjallað mikið um einmitt þetta tímabil á hellaárum sína sem nú prýðir hellinn hans og þar sem af öllu dæma fjallað er afar lofsamlega um leiðtogann og þó sviðnar flóttann sjálfur í grein sem hann ritaði um æsku sína sonur gula jarðvegsins þetta var erfitt -i_ljosi_sogunnar_000062-0040-00:14:2882-00:00:0560 i_ljosi_sogunnar_000062 40 00:14:28.82 5.632 0.17 farinn úr höfuðborginni og ýtt út í ókunnugu mei umkringdur tortryggnum augum -i_ljosi_sogunnar_000062-0041-00:14:3594-00:00:0756 i_ljosi_sogunnar_000062 41 00:14:35.94 7.552 0.11 frelsið varði ekki lengi í náðist skömmu eftir komuna til beijing og var sendur aftur í hellinn í langar -i_ljosi_sogunnar_000062-0042-00:14:4410-00:00:0794 i_ljosi_sogunnar_000062 42 00:14:44.10 7.936 0.14 reyndi ég af einlægni að blanda geði við bændurnar og tók meðvitaðir að sætta mig við erfitt lífið til að styrkja mig -i_ljosi_sogunnar_000062-0044-00:14:5972-00:00:0684 i_ljosi_sogunnar_000062 44 00:14:59.72 6.784 0.33 hafði aldrei séð flóð þegar ég bjó í borginni en í langa svarar svo gott sem á flóa teppi á sumrin -i_ljosi_sogunnar_000062-0047-00:15:2666-00:00:0402 i_ljosi_sogunnar_000062 47 00:15:26.66 3.968 0.12 fyrr en síðar var ég farin að geta kynnt matnum og var farinn að njóta þess -i_ljosi_sogunnar_000062-0048-00:15:3172-00:00:0368 i_ljosi_sogunnar_000062 48 00:15:31.72 3.584 0.1 í dag er ég hrifinn af matnum í sveitum norðursins -i_ljosi_sogunnar_000062-0049-00:15:4204-00:00:1390 i_ljosi_sogunnar_000062 49 00:15:42.04 13.952 0.45 samkvæmt eigin skrifum sig samkvæmt hinni hefðbundnu og jakusko un á æsku hans þá breytti dvölinni hellinum í landsstjóri hans og lífsskoðunum -i_ljosi_sogunnar_000062-0050-00:15:5664-00:00:0310 i_ljosi_sogunnar_000062 50 00:15:56.64 3.072 0.17 fólkið fór smátt og smátt að koma fram með misserin af þeim -i_ljosi_sogunnar_000062-0051-00:16:0074-00:00:0394 i_ljosi_sogunnar_000062 51 00:16:00.74 3.968 0.07 bjó og vann meðal þeirra og það var enginn munur á þeim og mér -i_ljosi_sogunnar_000062-0055-00:16:3682-00:00:0814 i_ljosi_sogunnar_000062 55 00:16:36.82 8.192 0.05 því var eflaust lánsamur að hafa komist burt úr ofstækisfullu andrúmsloftinu í beitingu kannski hafi jafnvel bjargað lífi hans -i_ljosi_sogunnar_000062-0056-00:16:4548-00:00:0960 i_ljosi_sogunnar_000062 56 00:16:45.48 9.6 0.27 nokkurn barst honum bréf í hellinn að heiman í bréfinu var honum tjáð að systir hans chelsea dóttir föður þeirra væri látin -i_ljosi_sogunnar_000062-0057-00:16:5564-00:00:1722 i_ljosi_sogunnar_000062 57 00:16:55.64 17.28 0.0 hvernig dauða hennar bar að hefur lengi verið nokkuð loðið en það sem ævisagnaritarar bróður hennar telja sig nú hafa komist að er að hún hafi stytt sér aldur eftir að hafa þurft að þola ofsóknir rauðra varðliða árum saman vegna föður síns -i_ljosi_sogunnar_000062-0058-00:17:2286-00:00:1426 i_ljosi_sogunnar_000062 58 00:17:22.86 14.208 0.38 kunningjar síonistar frá þessum tíma minnast að sem frekar fáskiptins og alvörugefins pilts kynþáttamismunun með því að spila póker og eltast við sveitastúlkur en ítök lítinn þátt í slíkum -i_ljosi_sogunnar_000062-0060-00:17:4400-00:00:1736 i_ljosi_sogunnar_000062 60 00:17:44.00 17.408 0.09 hefur lýst því í æviminningargreinum og viðtölum að þrátt fyrir misjafna sögu foreldra hans í flokknum hafi hann verið staðráðinn í því að ganga í flokkinn rangli það var þó hægara sagt en gert fyrir son manns sem hafði fallið rækilega í ónáð -i_ljosi_sogunnar_000062-0061-00:18:0250-00:00:0832 i_ljosi_sogunnar_000062 61 00:18:02.50 8.32 0.0 átján ára þurfti hann að reyna aftur og aftur að ganga í ungliðahreyfingu flokksins skrifa fjölda umsókna sem sífellt var hafnað -i_ljosi_sogunnar_000062-0062-00:18:1176-00:00:1230 i_ljosi_sogunnar_000062 62 00:18:11.76 12.288 0.35 eitt skipti dauðann ritara ungliðahreyfingarinnar á svæðinu í matinn hellinn gaf honum egg guðsonur bollur en allt kom fyrir ekki umsóknin strandaði enn á faðerni hans -i_ljosi_sogunnar_000062-0063-00:18:2488-00:00:0362 i_ljosi_sogunnar_000062 63 00:18:24.88 3.712 0.3 loks í áttundu aden tókst það og ritarinn samþykkti hann -i_ljosi_sogunnar_000062-0065-00:18:5208-00:00:0696 i_ljosi_sogunnar_000062 65 00:18:52.08 6.912 0.06 það var byrjunin á miklum uppgangi sem mundi á endanum leiða hann í hæstu hæðir kínversks samfélags -i_ljosi_sogunnar_000062-0066-00:19:1054-00:00:1820 i_ljosi_sogunnar_000062 66 00:19:10.54 18.176 0.24 árið tvö þúsund og níu skrifuðu diplómatar í bandaríska sendiráðinu í beitingu á stigi sem þá var orðinn varaforseti kína og sendu hana yfirboðurum sínum í washington skjalið er eitt af þeim bandarísku diplómataskjölum sem lekið var til mikils um árið -i_ljosi_sogunnar_000062-0067-00:19:2916-00:00:0864 i_ljosi_sogunnar_000062 67 00:19:29.16 8.576 0.24 þar er vitnað til samtals sem sendiráðsstarfsmaður átti við vini frá ungdómsárum þeirra sem það var orðinn prófessor í bandarískum háskólum -i_ljosi_sogunnar_000062-0068-00:19:3852-00:00:0974 i_ljosi_sogunnar_000062 68 00:19:38.52 9.728 0.28 segir að vinir sýslu tíma það hefur verið nokkuð undrandi á þeim metnaði sem sísigursæli tafli jafnvel vonsviknir -i_ljosi_sogunnar_000062-0071-00:20:2696-00:00:1864 i_ljosi_sogunnar_000062 71 00:20:26.96 18.688 0.1 æðsti leiðtogi alþýðulýðveldisins kína frá stofnun þess nítján hundruð fjörutíu og níu máttur miðnætti níunda september nítján hundruð sjötíu og sex hann var áttatíu og tveggja ára og hafði verið plagaður af ýmsum sjúkdómum síðustu árin og fengið þrjú alvarleg hjartaáföll -i_ljosi_sogunnar_000062-0072-00:20:4674-00:00:2958 i_ljosi_sogunnar_000062 72 00:20:46.74 29.568 0.35 airasia tilkynntur kínversku þjóðinni kínverska ríkisútvarpinu klukkan fjögur síðdegis sömuleiðis á radíesþesía stjórnarinnar á enskri tungu bindandi -i_ljosi_sogunnar_000062-0075-00:22:5834-00:00:1976 i_ljosi_sogunnar_000062 75 00:22:58.34 19.712 0.1 ennið allt það af sem sé komst að lokum til valda og átti stefna hans eftir að gjörbylta kínversku samfélagi meðal þess sem tengir á fyrstu árunum var að færa aðra gamla flokksmenn sem lent höfðu í sömu stöðu og hann í ónáð og hreinsunum aftur inn úr kuldanum -i_ljosi_sogunnar_000062-0076-00:23:1892-00:00:1288 i_ljosi_sogunnar_000062 76 00:23:18.92 12.8 0.18 meðal var sjón faðirinn sem fékk loks nítján hundruð sjötíu og átta að snúa aftur til heimaborgar sinnar beijing eftir margra ára útlegð í verksmiðjuvinnu í fjarlægri sveit -i_ljosi_sogunnar_000062-0077-00:23:3236-00:00:1628 i_ljosi_sogunnar_000062 77 00:23:32.36 16.256 0.35 stone fékk uppreist æru í flokknum það sem meira var hann var svo gott sem strax skipaður í ábyrgðarstöðu gerður að næstráðanda í héraðsdeild flokksins í gandhi og var ekki löngu síðar orðinn æðsti maður flokksins þar -i_ljosi_sogunnar_000062-0078-00:23:5920-00:00:3580 i_ljosi_sogunnar_000062 78 00:23:59.20 35.84 0.3 kína er gríðarstórt land og fjölmennt einstök kínversk héröð eru mörg hver fjölmennari en flest þjóðríki heims í sumum búa meira en hundrað milljónir manna og hagkerfi þessara héraða er sömuleiðis á stærð lönd í evrópu eða asíu ekki skal því vanmeta starf héraðsstjóra í kína eins og breski kínafræðingurinn kerry brown bendir á í bók sinni um citibank sahara einnar er þannig á stærð við finnland í dag og ganda við indónesíu eitt fjölmennasta land heims -i_ljosi_sogunnar_000062-0079-00:24:3608-00:00:2196 i_ljosi_sogunnar_000062 79 00:24:36.08 22.016 0.44 vandmeðfarið við strönd suður kínahafs og ósa perlufljótsins í gamla daga var það gjarnan kallað kantón condor landamæri að bæði hong breskri nýlendu í þágu portúgölsku nennti sú staðreynd eftir að skipta sköpum fyrir framtíð héraðsins og þeirra sífellt -i_ljosi_sogunnar_000062-0080-00:25:1032-00:00:1960 i_ljosi_sogunnar_000062 80 00:25:10.32 19.584 0.34 umbætur deng saint dauða máls snéri meðal annars að því að vinda ofan af fáránlegum glæpum menningarbyltingarinnar svo og að opna kínverska hagkerfið smátt og smátt og leyfisleysi áður verið eitur í beinum kínverskra ráðamanna -i_ljosi_sogunnar_000062-0081-00:25:3098-00:00:1266 i_ljosi_sogunnar_000062 81 00:25:30.98 12.672 0.0 meðal þess sem ráðist var í var að setja upp svokölluð sérstök efnahagssvæði þar sem giltu aðrar reglur um verslun og viðskipti og áttu að hvetja til innlendra og erlendra fjárfestinga og framleiðslu -i_ljosi_sogunnar_000062-0082-00:25:4458-00:00:1838 i_ljosi_sogunnar_000062 82 00:25:44.58 18.304 0.47 slíku svæðin úr öll í grandað borgirnar shenzhen justo þóttu henta þar sem þær eru við strandlengjuna og steinsnar frá honum nýlendunum tveimur með sínum bullandi markaðshagkerfum og erlendum fyrirtækjum og fjárfestum -i_ljosi_sogunnar_000062-0083-00:26:0412-00:00:3168 i_ljosi_sogunnar_000062 83 00:26:04.12 31.744 0.22 þar stefna sem bar gríðarlegan og skjótan árangur sérstöku efnahagssvæðin sló í gegn og lögðu grunninn að efnahagsuppgangi kínverja síðasta sérstaka efnahagssvæðið umturnaðist á örfáum árum úr þrjátíu þúsund manna syfjulegum fiskveiðibæ í stórborg verksmiðjur og skýjakljúfar ruku upp skýjakljúfarnir í shenzen byggði svo hratt á níunda áratugnum að það vildi nokkrum sinnum til að þeir hrundu til grunna aðeins örfáum mánuðum eftir byggingu -i_ljosi_sogunnar_000062-0084-00:26:3688-00:00:2198 i_ljosi_sogunnar_000062 84 00:26:36.88 22.016 0.14 og umsjón með þessum undraverða uppgangi hafði sjón leiðtogi flokksins í ganda til súsana að seldi hafi sjálfur fengið hugmyndina að sérstöku efnahagssvæðunum skömmu eftir að hann kom til í guangdong og sá þar möguleikana í hverju horni hann hafi síðan komið hugmyndinni til dengs og manna hans í beitingu -i_ljosi_sogunnar_000062-0085-00:26:5940-00:00:1314 i_ljosi_sogunnar_000062 85 00:26:59.40 13.184 0.41 hvort það er rétt er óvíst en allavega átti sjónina í því að kando er í dag einn af miðpunktum kínversks efnahag og einn mikilvægasti þátturinn í uppgangi hans á undanförnum áratugum -i_ljosi_sogunnar_000062-0086-00:27:2328-00:00:1070 i_ljosi_sogunnar_000062 86 00:27:23.28 10.624 0.11 sonurinn stigi ar á meðan við nám hann hafði flutt úr hellinum nítján hundruð sjötíu og fimm eftir sjö ár í sveitinni og farið í háskóla í höfuðborginni -i_ljosi_sogunnar_000062-0087-00:27:3456-00:00:1714 i_ljosi_sogunnar_000062 87 00:27:34.56 17.152 0.1 var skráður í efnaverkfræði en fyrstu árin í skólanum sjötíu og fimm orðstír hann eins og aðrir háskólanemar stórum hluta dagsins í að stúdera kenningar marks leníns og má sem taldar voru mikilvægari á dögum menningarbyltingarinnar en flest annað nám -i_ljosi_sogunnar_000062-0088-00:27:5254-00:00:0898 i_ljosi_sogunnar_000062 88 00:27:52.54 8.96 0.22 námsskránum var breytt í eðlilegra horf eftir andlát máls og nítján hundruð sjötíu og níu útskrifaðist efnaverkfræðingurinn strengina -i_ljosi_sogunnar_000062-0089-00:28:0212-00:00:0600 i_ljosi_sogunnar_000062 89 00:28:02.12 6.016 0.0 hann fór þó aldrei út í þann geira hann var enn með hugann við stjórnmálin og við flokkinn -i_ljosi_sogunnar_000062-0090-00:28:0868-00:00:1100 i_ljosi_sogunnar_000062 90 00:28:08.68 11.008 0.0 faðir hans reddaði honum því vinnu sem aðstoðarmaður valdamikils manns sem jafnframt var gamall kunningi hans það var formaður nefndar sem fór með her og varnarmál -i_ljosi_sogunnar_000062-0091-00:28:2082-00:00:0434 i_ljosi_sogunnar_000062 91 00:28:20.82 4.352 0.0 því starfi sinnti í þrjú ár til ársins nítján hundruð áttatíu og tvö -i_ljosi_sogunnar_000062-0092-00:28:2590-00:00:1942 i_ljosi_sogunnar_000062 92 00:28:25.90 19.456 0.33 þá sinnaðist yfirmanni hans nefndarformanninum dsjungarar inn lét undirmann sinn kurteisislega vita að hugsanlega væri það betra upp á framtíðarframa hans að hann leitaði sér að vinnu annarstaðar það gæti hamlað honum í framtíðinni að vera of tengdur um formanninum -i_ljosi_sogunnar_000062-0093-00:28:4600-00:00:0524 i_ljosi_sogunnar_000062 93 00:28:46.00 5.248 0.15 þetta reyndist gott ráð og því fór í kring aftur út í sveit -i_ljosi_sogunnar_000062-0094-00:28:5782-00:00:1554 i_ljosi_sogunnar_000062 94 00:28:57.82 15.616 0.13 það er ekki fyrirferðarmikill hluti af opinberri ævisögu stinga á þessum árum frá nítján hundruð sjötíu og átta þegar hann var að ljúka háskólanámi og til nítján hundruð áttatíu og tvö þegar hann hætti sem aðstoðarmaður hernefndarformannsins var skiptur -i_ljosi_sogunnar_000062-0095-00:29:1420-00:00:2710 i_ljosi_sogunnar_000062 95 00:29:14.20 27.136 0.38 svona hans kettina dóttir sendiherra kína til bretlands menntuð og elegant að mati vinar í prófessorsins í diplómataskjölum mikil lík en eitthvað var ráðahagurinn þó vanhugsaður því prófessorinn segir ennfremur að ungu hjónin hafi rifist svo að segja upp á hvern einasta dag enda skildu að á endanum hún flutti til bretlands til föður síns og hann fór í sveitina -i_ljosi_sogunnar_000062-0096-00:29:5170-00:00:1212 i_ljosi_sogunnar_000062 96 00:29:51.70 12.16 0.3 sýkingu og níu ára gamall nítján hundruð áttatíu og tvö var gerður að formanni flokksdeildar í tenging smábæ heibei um tvö hundruð fimmtíu kílómetra suður af beitingu -i_ljosi_sogunnar_000062-0097-00:30:0450-00:00:2408 i_ljosi_sogunnar_000062 97 00:30:04.50 24.064 0.03 það var ekki sérstaklega merkileg staða í flokkskerfinu en engu að síður sem formaður í bænum hafði hann umsjón með og ábyrgð á heilsugæslu skattheimtu og öðrum mikilvægum málefnum fyrir daglegt líf fjölda fólks og í virðist �� þessum tíma hafa verið búinn að kortleggja leið sína upp á við nákvæmlega vitnum aftur í skjalið bandaríska sendiráðinu í beitingu -i_ljosi_sogunnar_000062-0099-00:30:5306-00:00:1394 i_ljosi_sogunnar_000062 99 00:30:53.06 13.824 0.15 árið liðu og einhverskonar stöðuhækkun lét á sér standa flokksformaðurinn í sýslunni þarna yfirmaður ísmáfa verið á móti mönnum eins og honum sem hefur komið sér á framfæri í gegnum foreldra eða ættingja -i_ljosi_sogunnar_000062-0100-00:31:1134-00:00:1702 i_ljosi_sogunnar_000062 100 00:31:11.34 17.024 0.32 þannig að í flutti á endanum annað suður til pútín það er tugmilljóna héraða suðausturströndinni hinumegin við sundið frá tæpan að var gamall vinur pabba hann sem öllu réði og gat röddum enn betri stöðu í héraðsstjórnkerfinu -i_ljosi_sogunnar_000062-0101-00:31:2956-00:00:0730 i_ljosi_sogunnar_000062 101 00:31:29.56 7.296 0.45 svona lýsti kunningi sinnum þá nýkomnum til fujian við noregur síðar -i_ljosi_sogunnar_000062-0104-00:32:1476-00:00:0684 i_ljosi_sogunnar_000062 104 00:32:14.76 6.784 0.19 en var níu árum yngri tuttugu og fjögurra og þegar orðin ein af frægustu þjóðlagasöngkonum landsins -i_ljosi_sogunnar_000062-0106-00:33:1338-00:00:0860 i_ljosi_sogunnar_000062 106 00:33:13.38 8.576 0.22 jónsson pabba gamla gekk vel í kando var nítján hundruð áttatíu og tvö kjörinn í pólitbúróið stjórnmálaráð flokksins -i_ljosi_sogunnar_000062-0107-00:33:2250-00:00:1132 i_ljosi_sogunnar_000062 107 00:33:22.50 11.264 0.17 en hann var metnaðargjarn þegar hann sá hvaða undur þessar tilraunir með markaðshagkerfið gerðu fyrir ganda var aðeins fullviss um að það þyrfti að ganga enn lengra í þá átt -i_ljosi_sogunnar_000062-0108-00:33:3440-00:00:0440 i_ljosi_sogunnar_000062 108 00:33:34.40 4.352 0.17 aðrir í elítu flokksins voru á sömu skoðun en alls ekki allir -i_ljosi_sogunnar_000062-0109-00:33:3924-00:00:3276 i_ljosi_sogunnar_000062 109 00:33:39.24 32.768 0.27 árið nítján hundruð áttatíu og sjö kom til deilna á pólitbúrófundi milli helsta talsmanns róttækari efnahagsumbóta eða breytinga ábending alveg eins langt sjón var sá eini sem stökk hu til varnar fyrir vikið missti hann stöðu sína í ganda féll í ónáð í annað sinn í þetta skipti varanlegt að fara bara á eftirlaun enda orðinn sjötíu og fjögurra ára og búinn að þola ýmislegt fyrir alþýðulýðveldið -i_ljosi_sogunnar_000062-0113-00:35:2276-00:00:1178 i_ljosi_sogunnar_000062 113 00:35:22.76 11.776 0.0 hann líkti einhverju sinni stefnu sinni við það að hita súpu í potti á lágum en stöðugum hita og bæta við köldu vatni reglulega til að koma í veg fyrir að það sjóði upp úr -i_ljosi_sogunnar_000062-0114-00:35:3526-00:00:2406 i_ljosi_sogunnar_000062 114 00:35:35.26 24.064 0.26 og þannig mallaði ferill stingandi barðist hann sérstaklega gegn spillingu en gat sömuleiðis litið framhjá slíku ef það hentaði betur árið tvö þúsund og tvö færði hann sig frá pútín næsta héraðs til norður sitja og var fljótt skipaður héraðsstjóri og var sama ár kjörinn í miðstjórn kínverska komist flokksins -i_ljosi_sogunnar_000062-0116-00:36:1090-00:00:1752 i_ljosi_sogunnar_000062 116 00:36:10.90 17.536 0.2 sem héraðsstjóri í san vakti sinn athygli fyrir að berjast gegn spillingu auka hagvöxt og vakti heldur ekki á sér neina neikvæða athygli sem var kannski jafn mikilvægt hann var aðallega eiginmaður langur kínversks almennings -i_ljosi_sogunnar_000062-0118-00:37:1332-00:00:0908 i_ljosi_sogunnar_000062 118 00:37:13.32 9.088 0.25 svo hann giftur frægri söngkonu þetta var christian sem þarna haustið tvö þúsund og sex tók við stjórninni í sanna -i_ljosi_sogunnar_000062-0119-00:37:2306-00:00:1112 i_ljosi_sogunnar_000062 119 00:37:23.06 11.136 0.08 þetta var valdamesta staða hans til þessa það sígildu treyst fyrir stjórn janissara fornfrægu stórborgar var ótvírætt merki þess að hann væri á framabraut -i_ljosi_sogunnar_000062-0120-00:37:3460-00:00:0996 i_ljosi_sogunnar_000062 120 00:37:34.60 9.856 0.24 á landsvísu maður ætti að leggja nafn hans á minnið það væri í þinginu á uppleið ekki bara skringilega ur söngkona -i_ljosi_sogunnar_000062-0121-00:37:4500-00:00:1586 i_ljosi_sogunnar_000062 121 00:37:45.00 15.872 0.12 og í senn stóð í sig eins og hann hafði gert annars staðar á ferlinum hann barðist gegn spillingu og óþarfa fjárútlátum hjá hinu opinbera og þótti alþýðlegur og hógvær og flæktist ekki sjálfur í nein misjöfn mál og eignaðist fáa óvini -i_ljosi_sogunnar_000062-0122-00:38:0216-00:00:1416 i_ljosi_sogunnar_000062 122 00:38:02.16 14.08 0.38 var þó ekki lengi í sanna flokksþingi í október tvö þúsund og sjö var singhaseni stjórnmálaráðs flokksins fastanefndin yfirleitt skipuð um sjö til níu manns er hæstu hæðir flokksins -i_ljosi_sogunnar_000062-0124-00:38:2070-00:00:0632 i_ljosi_sogunnar_000062 124 00:38:20.70 6.272 0.06 staða nýja nefndarmannsins benti til þess að honum var svo ætlaðir enn stærri hlutir á næstu árum -i_ljosi_sogunnar_000062-0125-00:38:3020-00:00:1858 i_ljosi_sogunnar_000062 125 00:38:30.20 18.56 0.11 varð honum var falið umsjón með ólympíuleikunum tvö þúsund og átta ári síðar var hann gerður að varaforseta og loks þegar kom að næsta flokksþingi tvö þúsund og tólf var hann kominn á toppinn á áttatíu og átta milljón manna flokkspíramídanum orðinn leiðtogi alls kína -i_ljosi_sogunnar_000063-0001-00:00:1444-00:00:1404 i_ljosi_sogunnar_000063 1 00:00:14.44 14.08 0.32 meðal ann uusma og fimmta september tvö þúsund og sautján gengu kúrdar í írak til atkvæðagreiðslu um hvort kúrdíska sjálfsstjórnarhéraðið í norðanverðu landinu ætti að lýsa yfir sjálfstæði -i_ljosi_sogunnar_000063-0002-00:00:2952-00:00:2054 i_ljosi_sogunnar_000063 2 00:00:29.52 20.608 0.24 kosningaþáttaka var góð þrjár milljónir mættu á kjörstað kosningarnar fóru vel fram og niðurstaðan var afgerandi rétt níutíu og þrjú prósent kusu með sjálfsstæðisyfirlýsingu íraska kúrdistans en svo eru sögulegir heimahagar hinna ríkislausu kúrda kallaðir kúrdistan land kúrda -i_ljosi_sogunnar_000063-0003-00:00:5092-00:00:2008 i_ljosi_sogunnar_000063 3 00:00:50.92 20.096 0.3 svo segja allt alþjóðasamfélagið lagðist gegn því að efnt yrði til atkvæðagreiðslunnar sjálfstæðistilburðir kúrda nú yrðu bara til að valda enn meiri ólgu í hinu langþjáða írak sem þegar hefur mátt þola bandaríska innrás ásókn íslamska ríkisins og guð má vita hvað fleira á undanförnum árum -i_ljosi_sogunnar_000063-0004-00:01:1168-00:00:1962 i_ljosi_sogunnar_000063 4 00:01:11.68 19.712 0.42 atkvæðagreiðslan hafði til að mynda átt að fara fram árið tvö þúsund og fjórtán fyrst en var frestað vegna hernaðar íraskra kúrda gegn íslamska ríkinu að lokum kom að því þrátt fyrir allar gagnrýnisraddi héldu írösku horni ótrauðir áfram og héldu atkvæðagreiðslu sína -i_ljosi_sogunnar_000063-0005-00:01:3184-00:00:3224 i_ljosi_sogunnar_000063 5 00:01:31.84 32.256 0.19 tekið var fram að niðurstöður yrðu ekki bindandi og þegar þetta er lesið í hljóðnemann ágæti hlustandi er ekki alveg ljóst hver eftirmálin verða af atkvæðagreiðslunni ef einhver ljóst er að íraskir kúrdar þrá sjálfstæði undan arabískri stjórn í bagdad rétt eins og margir tyrkneskir kúrdar vilja einnig standa á eigin fótum og íranskir kúrdar og kúrdar sem þá er að finna dreyma um eigið heimaland eigið kúrdistan sem hefur aldrei verið til á nútímalandakorti -i_ljosi_sogunnar_000063-0006-00:02:0482-00:00:2674 i_ljosi_sogunnar_000063 6 00:02:04.82 26.752 0.22 fyrir því hafa þeir barist með ýmsum ráðum bæði með vopnum og orðum áratugum saman í tyrklandi í íran í sýrlandi og auðvitað í írak þar sem atkvæðagreiðslan um sjálfstæði var haldin ágæti hlustandi í þessum þætti verður fjallað um aðra tilraun kúrda einmitt í írak til að brjótast til sjálfstæðis þá með vopnavaldi og meðal annars safninu sem þá blandaðist í málið -i_ljosi_sogunnar_000063-0007-00:02:4568-00:00:0868 i_ljosi_sogunnar_000063 7 00:02:45.68 8.704 0.0 nítján hundruð fimmtíu og átta voru miklir umbrotatímar í írak þann fjórtánda júlí höfðu herforingjar í íraska hernum rænt völdum -i_ljosi_sogunnar_000063-0008-00:02:5514-00:00:2768 i_ljosi_sogunnar_000063 8 00:02:55.14 27.648 0.23 foringjar voru innblásnir af kollegum sínum í egyptalandi gamal abdul nasser og félögum hans sínum frjálsu herforingjum svo höfðu rænt völdum þar sex árum áður og þeim írösku tókst að binda snöggan en blóðugan enda á þrjátíu og sjö ára valdatíð hasjemíta ættarinnar í írak með því að ráðast í í konungshöllina í bagdad árla morguns fjórtánda júlí og skjóta til bana konunginn faisal annan -i_ljosi_sogunnar_000063-0009-00:03:2698-00:00:2744 i_ljosi_sogunnar_000063 9 00:03:26.98 27.392 0.25 sem voru nafntoguð gömul arabísk ætt sem bretar höfðu hafið til valda í nýlendum sinum þar eystra bæði í írak og jórdaníu í rakkaði litið dagsins ljós þegar hinu fallna tyrkneska ottómanveldi var skipt upp eftir fyrri heimsstyrjöld konungsríkið írak aðili frá bretum nítján hundruð þrjátíu og tvö og svo í valdaráninu nítján hundruð fimmtíu og átta var dýra -i_ljosi_sogunnar_000063-0010-00:03:5782-00:00:3178 i_ljosi_sogunnar_000063 10 00:03:57.82 31.872 0.21 það kongómennirnir leiðtogi valdaránsmanna stórfylkisforingi natalia kotbændur herstöð í austurhluta landsins um hádegi fjórtánda júlí voru bara nokkrar klukkustundir síðan menn hans höfðu látið til skarar skríða um morguninn en höfuðborgin og írak var þá þegar að mestu á valdi þeirra og konungsfjölskyldan úr sögunni valdaránið hafði tekist -i_ljosi_sogunnar_000063-0011-00:04:3064-00:00:1622 i_ljosi_sogunnar_000063 11 00:04:30.64 16.256 0.23 sjötta október nítján hundruð fimmtíu og átta tæpum þremur mánuðum eftir valdaránið kom annar maður til bagdad sem sömuleiðis hafði ástæðu til að vera bjartsýnn hann var kominn lengra alla leið frá sovétríkjunum þar sem hann hafði verið í útlegð í um áratug -i_ljosi_sogunnar_000063-0012-00:04:4776-00:00:2106 i_ljosi_sogunnar_000063 12 00:04:47.76 20.992 0.32 það var mustafa barzani sem hafði um árabil verið helsti leiðtogi kúrda í írak sem hafði um árabil barist fyrir aukinni sjálfsstjórn og réttindum kúrda og gegn íröskum stjórnvöldum sem kúguðu þjóð hans barátta sem hafði endað með því að hann hrökklaðist í útlegð en nú voru komnir breyttir tímar -i_ljosi_sogunnar_000063-0013-00:05:1546-00:00:2142 i_ljosi_sogunnar_000063 13 00:05:15.46 21.376 0.35 þjóðkunnur búið á því svæði sem nú kallast miðausturlönd í árþúsundir þetta er indóevrópsk þjóð skyld írönum eða persum og í raun skyldari íslendingum en til dæmis aröbum og tungumál þeirra kúrdíska greinist í allmargar ólíkar mállýskur sem leiðina pasteur -i_ljosi_sogunnar_000063-0015-00:05:5576-00:00:2190 i_ljosi_sogunnar_000063 15 00:05:55.76 21.888 0.18 og kúrdar eigi sér ekki þjóðríki nú hefur það alls ekki alltaf verið svo í langri sögu kúrdanna hafa verið til mörg glæsileg kúrdísk konungsríki og kúrdar hafa átt söguleg stórmenni eins og saladín sem réði yfir stórum hluta austurlanda á tólftu öld og barðist við evrópska krossfara meðal annars sem hugðust leggja undir sig landið helga -i_ljosi_sogunnar_000063-0016-00:06:1892-00:00:0854 i_ljosi_sogunnar_000063 16 00:06:18.92 8.576 0.11 komið var fram á nítjándu öld voru svæði kúrda stórum hluta innan landamæra annarra stórvelda tyrkjaveldis og persíu -i_ljosi_sogunnar_000063-0017-00:06:2790-00:00:2188 i_ljosi_sogunnar_000063 17 00:06:27.90 21.888 0.41 kúrdar voru þá bara ein af fjölmörgum þjóðum og þjóðarbrotum í ottómanveldi tyrkja og eins og með fleiri þjóðir í þessu stóra en þá hningnandi heimsveldi fór vakna þjóðernisvitund meðal kúrda nítjándu öld bæði í tyrkjaveldi og í persíu fóru kúrdar að krefjast réttar síns sjálfsstjórnar og sjálfstæðs ríkis -i_ljosi_sogunnar_000063-0019-00:07:0012-00:00:1626 i_ljosi_sogunnar_000063 19 00:07:00.12 16.256 0.16 lokum molnaði tyrkjaveldi í lok fyrri heimsstyrjaldar og landsvæðum þess var skipt upp milli sigursælla bandamanna í styrjöldinni heimahagar kúrda urðu þá hluti af ýmsum löndum sem allt í einu birtust á heimskortinu tyrklandi sýrlandi og írak -i_ljosi_sogunnar_000063-0020-00:07:1712-00:00:1926 i_ljosi_sogunnar_000063 20 00:07:17.12 19.328 0.15 það síðastnefnda var breskt yfirráðasvæði þegar bretar skipulögðu stjórn sína í írak gerði ráð fyrir kúrdísku svæði í norðausturhluta landsins sem kúrdar myndu njóta nokkurrar sjálfstjórnar þó ætíð undir bretum og þeim sem bretum þóknaðist að stjórnuðu öllu landinu írak -i_ljosi_sogunnar_000063-0021-00:07:3746-00:00:2268 i_ljosi_sogunnar_000063 21 00:07:37.46 22.784 0.38 bretar örendur á einhverjum tímapunkti skiptingu landa tyrkjasoldáns lofað kúrdum sínu eigin sjálfstæða ríki gegn því að njóta stuðnings kúrda við skiptinguna en það loforð sviku bretar kannski ekki síst vegna grunuð undir jörðinni í norðanverðu írak þar sem kúrdar bjuggu leyndist olía sá grunur reyndist enda réttur -i_ljosi_sogunnar_000063-0022-00:08:0124-00:00:1042 i_ljosi_sogunnar_000063 22 00:08:01.24 10.496 0.45 en í von um að halda kúrdunum góðum skipuðu bretar vinsælan ættbálkahöfðingja landsstjóra sinni kúrdahéröðum írak mann að nafni markúsar -i_ljosi_sogunnar_000063-0023-00:08:1284-00:00:2160 i_ljosi_sogunnar_000063 23 00:08:12.84 21.632 0.32 það var sjálfsstæðishugur í kúrdunum enn og höfðinginn var sankað meiri metnað en svo að vera bara leppur breta og hann var ekki fyrr sestur á valdastól en að hann leiddi menn sína í uppreisn gegn breskum nýlenduherrum nítjánhundruð tárin mistókst og barzanji var dæmdur til árs útlegðar breska indlandi -i_ljosi_sogunnar_000063-0024-00:08:3558-00:00:1366 i_ljosi_sogunnar_000063 24 00:08:35.58 13.696 0.41 þegar hann snéri aftur fékk hann að halda áfram sem héraðsstjóri en efndi strax til annarrar uppreisnar hún var aðeins árangursríkri var sandínista yfir stofnun kúrdísks konungsríkis með sjálfan sig sem konungur -i_ljosi_sogunnar_000063-0025-00:08:4986-00:00:1350 i_ljosi_sogunnar_000063 25 00:08:49.86 13.44 0.25 það lifði til ársins nítján hundruð tuttugu og fjögur í tættar til breskum hermönnum tókst að kveða niður sjálfstæðisbrölt barzanis annað sinn og kúrdíska konungsríkið var innlimað í breska írak á ný -i_ljosi_sogunnar_000063-0026-00:09:0392-00:00:0798 i_ljosi_sogunnar_000063 26 00:09:03.92 7.936 0.25 var sandor þá í sjálfskipaða útlegð til fjalla en í röðum fylgismanna hans voru ekki allir reiðubúnir að gefast upp -i_ljosi_sogunnar_000063-0027-00:09:1910-00:00:0552 i_ljosi_sogunnar_000063 27 00:09:19.10 5.632 0.27 tveir kúrdískir bræður voru á táningsaldri þegar þeir gengu til liðs við uppreisn bar ansi -i_ljosi_sogunnar_000063-0028-00:09:2506-00:00:1932 i_ljosi_sogunnar_000063 28 00:09:25.06 19.328 0.28 eftir nafnið afar keimlíkt nafni leiðtogans þetta voru bræðurnir antons fyrrnefndi og eldri var höfðingi samnefnds ættbálks þrátt fyrir ungan aldur ættbálks sem kenndi sig við bæinn barzan í kúrdísku fjöllunum við bakka fljótsins sparsami bræður voru báðir fæddir -i_ljosi_sogunnar_000063-0029-00:09:4506-00:00:0840 i_ljosi_sogunnar_000063 29 00:09:45.06 8.448 0.25 barnanna smáþorp sem hefði varla talist í frásögur en þar búar hefðu ekki haft það orð á sér að vera miklir og djarfir stríðsmenn -i_ljosi_sogunnar_000063-0030-00:09:5488-00:00:1512 i_ljosi_sogunnar_000063 30 00:09:54.88 15.104 0.12 tatarar bróðurinn var af lýsingum að dæma nokkur sérvitringur hann reyndi að sameina sundurleita kúrdíska ættbálka undir sinni stjórn honum varð ágætlega ágegnt með það en vildi einnig sameina kúrdísku þjóðina trúarlega -i_ljosi_sogunnar_000063-0031-00:10:1050-00:00:1508 i_ljosi_sogunnar_000063 31 00:10:10.50 15.104 0.21 kúrdar aðhyllast ýmis trúarbrögð flestir íslam en aðrir kristni og gyðingdóm amarna sín eigin trúarbrögð blöndu af þessu þrennu og varð að lokum fullviss um eigin heilagleika og guðdóm -i_ljosi_sogunnar_000063-0032-00:10:2678-00:00:2624 i_ljosi_sogunnar_000063 32 00:10:26.78 26.24 0.12 á meðan hann var upptekinn af slíkum loftkastölum var það yngri bróðirinn mustafa sem fór fyrir hersveitum ættbálksins uppreisn þeirra bræðra gegn bretum og íröskum stjórnvöldum sem voru í þann veginn að taka við af nýlenduherrunum hófst síðar nítján hundruð þrjátíu og eitt kveikjan var reyndar rifrildi ahmeds passaði menn af öðrum kúrdískum ættbálki sem sökuðu honum trúvillu -i_ljosi_sogunnar_000063-0033-00:10:5356-00:00:1718 i_ljosi_sogunnar_000063 33 00:10:53.56 17.28 0.13 þegar átök brutust út milli barzani manna og hins ættbálksins gripu stjórnvöld í bagdad tækifærið til að blanda sér í málið en þeim var þá mikið mun að kveða niður hina sérvitru passað og fylgismenn þeirra áður en írak yrði formlega sjálfstætt nítján hundruð þrjátíu og tvö -i_ljosi_sogunnar_000063-0034-00:11:1176-00:00:2118 i_ljosi_sogunnar_000063 34 00:11:11.76 21.12 0.18 tartu aðstoð meðal annars með loftárásum sem léku kúrdana grátt eldri bróðirinn amasíu á landamærum íraks og tyrklands í júní nítján hundruð þrjátíu og tvö en yngri bróðir hans mustafa og menn hans börðust áfram í tæpt ár þá loksins barzani einnig að játa sig sigraðan en ekki að er -i_ljosi_sogunnar_000063-0035-00:11:3996-00:00:1092 i_ljosi_sogunnar_000063 35 00:11:39.96 10.88 0.3 asnar ekki fangelsaður en hann bjó næstu árin í borginni suleymaniyah í kúrdahéraði íraks undir stöðugu eftirliti stjórnvalda svo garnið -i_ljosi_sogunnar_000063-0036-00:11:5220-00:00:2250 i_ljosi_sogunnar_000063 36 00:11:52.20 22.4 0.3 gæti hlustandi í þessum þætti að mestu fjallað um baráttu kúrda fyrir sjálfsstjórn innan arabaríkisins írak en auðvitað er erfitt að binda söguna af sjálfstæðisbaráttu og uppreisnum kúrda við landamæri ákveðinna ríkja því sjálf kúrdíska þjóðin er jú klofin milli svo margra ríkja því þurfum við nú um stundarkorn að hverfa yfir til íran -i_ljosi_sogunnar_000063-0037-00:12:1516-00:00:1256 i_ljosi_sogunnar_000063 37 00:12:15.16 12.544 0.21 mústafa í nýtti sér nefnilega öngþveitið í írak þegar seinni heimsstyrjöldin stóð sem hæst og slapp úr greipum yfirvalda og eftirlits og yfir landamærin frá írak til íran -i_ljosi_sogunnar_000063-0038-00:12:2862-00:00:2592 i_ljosi_sogunnar_000063 38 00:12:28.62 25.984 0.25 íran voru þarlendir kúrdar í sömu baráttu og íraskir bræður þeirra og systur og höfðu verið um árabil í ágúst nítján hundruð fjörutíu og eitt höfðu bandamenn í seinni heimsstyrjöld bretar og sovétmenn ráðist óvænt inn í íran landið átti að heita hlutlaust í styrjöldinni en bandamönnum þótti sinn eða keisarinn í íran risastór við öxulveldin -i_ljosi_sogunnar_000063-0039-00:12:5500-00:00:1554 i_ljosi_sogunnar_000063 39 00:12:55.00 15.616 0.22 og svo girntust þeir auðvitað líka hið auðuga íran með sína hernaðarlega mikilvægu staðsetningu í þjóðleið og því var ákveðið að setja keisarann af og koma syni hans ungum fyrir á valdastól í staðinn mohammed reza álagi -i_ljosi_sogunnar_000063-0040-00:13:1110-00:00:3048 i_ljosi_sogunnar_000063 40 00:13:11.10 30.464 0.45 af þeim tálar önnur saga en allavega þegar baranna til frænda sinna í kúrdahéröðum írans voru þau á valdi svimandi gjarnan gera íran eða að minnsta kosti þann hluta þess sem þeir réðu nú yfir og lásu landamærum kákasuslýðveldunum armeníu og serbana þeirra yfirráða eða áhrifasvæði til frambú��ar og í þeim tilgangi ýttu sovétmenn mjög undir sjálfstjórnartilburði kúrda á svæðinu -i_ljosi_sogunnar_000063-0041-00:13:4226-00:00:2844 i_ljosi_sogunnar_000063 41 00:13:42.26 28.544 0.25 í bænum mahabad í norðvestanverðu íran voru kúrdar einmitt í þann mund að lýsa yfir stofnun sjálfstæðs lýðveldis veturinn nítján hundruð fjörutíu og fimm að loknum talsverðum undirbúningi mundi stjórn loks peking að nafni kasimpasa menn þeirra tóku basayev um hans fagnandi og voru þær munstraðar upp sem her lýðveldisins nabateumenn -i_ljosi_sogunnar_000063-0042-00:14:1868-00:00:5770 i_ljosi_sogunnar_000063 42 00:14:18.68 57.728 0.35 lýðveldið varð formlega til janúar nítján hundruð fjörutíu og sex kúrdískur byltingarsöngur var gerður að þjóðsöng eyra kýpur kúrdíska þjóðin hefur ekki verið sigruð og flest annað sem tilheyrði nútíma þjóðríki var fínlega fyrsta kúrdíska nútímaríki varð ekki langlíft eftir að heimsstyrjöldinni lauk þrýstu vesturveldin og sovétmenn að yfirgefa íran nýi sinn sonurinn múhameðs reyndist svona líka dyggur bandamaður bandaríkjanna og bretlands og sovéskra í mars nítján hundruð fjörutíu og sex stóð kúrdíska lýðveldið mahabad eitt gegn írönskum stjórnvöldum sem var ekki sérstaklega vel til þeirra og lýðveldið sjálft var þá þegar að molna innanfrá í efnahagsþrengingum án sovéskrar aðstoðar og innbyrðis deilum milli innfæddu írönsku kúrdanna og írösku innflytjendanna var samningamanna hans -i_ljosi_sogunnar_000063-0043-00:15:3158-00:00:3674 i_ljosi_sogunnar_000063 43 00:15:31.58 36.736 0.37 þegar íranski herinn réðist loks á aðskilnaðarsinnana í desember nítján hundruð fjörutíu og sex mættu þeir nær engri andstöðu gátu lagt bæinn mahabad auðveldlega undir sig og lýðveldið sem eftir honum var nefnt tók leiðtoganum og aðra forkólfa og lokuðu prentsmiðjum og brenndu allar kúrdískar bækur sem urðu á veiðar írösku kúrdarnir lögðu á flótta ekki aftur til írak heldur lengra norður yfir landamærin til sovétlýðveldisins aserar skyldu þeir dúsa í útlegð meira en áratug -i_ljosi_sogunnar_000063-0044-00:16:2080-00:00:1928 i_ljosi_sogunnar_000063 44 00:16:20.80 19.328 0.07 aftur til bagdad nítján hundruð fimmtíu og átta eftir velheppnaða valdarán hófust aldeilis félagar hans frjálsu herforingjarnir handa við að byggja upp nýtt írak byltingarinnar það var metnaðarfullt verkefni og lofuðu herforingjarnir að sameina alla þjóðina undir nýrri og réttlátari stjórn sinni -i_ljosi_sogunnar_000063-0046-00:17:3040-00:00:0844 i_ljosi_sogunnar_000063 46 00:17:30.40 8.448 0.41 í nýrri stjórnarskrá byltingarríkisins var talað um bræðralag araba og kúrda írak og kúrdum tryggð ýmis réttindi -i_ljosi_sogunnar_000063-0048-00:17:4362-00:00:1002 i_ljosi_sogunnar_000063 48 00:17:43.62 9.984 0.2 fljótlega varð ljóst að aldalanga hafði helst hug á því að drottna í írak sem einræðisherra og bar hag kúrdísku þjóðarinnar ekki sérstaklega fyrir brjósti -i_ljosi_sogunnar_000063-0050-00:18:1664-00:00:1280 i_ljosi_sogunnar_000063 50 00:18:16.64 12.8 0.39 afsalaði virðist fljótt var séð í gegnum cassino blöskraði gerræðislegir stjórnarhættir hans og eftir því sem á leið að það bólaði lítið á því að loforð leiðtogans gagnvart kúrdum væru uppfyllt -i_ljosi_sogunnar_000063-0052-00:19:1164-00:00:2544 i_ljosi_sogunnar_000063 52 00:19:11.64 25.344 0.17 kemur ekki til af engu persar sveitirnar hafa löngum verið þekktar fyrir djörfung á vígvellinum orðspor sem hefur öðlast nýtt líf á síðustu árum þegar kúrdískir hermenn í samanburði við arabíska kollega sína þóttu sýna hvað mest hugrekki og nákvæm mestum árangri baráttu við vígasveitir hryðjuverkasamtakanna sem kenndu sig við íslamskri og lögðu undir sig stór landsvæði í írak -i_ljosi_sogunnar_000063-0055-00:20:5250-00:00:1254 i_ljosi_sogunnar_000063 55 00:20:52.50 12.544 0.33 svartamyrkri meira af frásögn erlends hvernig kom það eiginlega til að hann lenti meðal uppreisnarmanna í fjöllum kúrdistan í miðri styrjöld -i_ljosi_sogunnar_000063-0056-00:21:0576-00:00:1698 i_ljosi_sogunnar_000063 56 00:21:05.76 17.024 0.44 erlendur kynntist fyrst kúrdum í þýskalandi nítján hundruð sextíu og eitt það sem hann var þá við nám þegar hann svo ákvað að leggja í ferðalögum austurlönd nær ekki löngu síðar kötturinn gjarnan illa heimsækja heimahaga þeirra íraska kortin -i_ljosi_sogunnar_000063-0061-00:22:2924-00:00:2156 i_ljosi_sogunnar_000063 61 00:22:29.24 21.632 0.4 og hafði ætlað hann komast til kúrdahermönnum yfirmaður hans verkefni að varðandi ann væri kuldaskeið -i_ljosi_sogunnar_000063-0065-00:23:3284-00:00:0894 i_ljosi_sogunnar_000063 65 00:23:32.84 8.96 0.25 í fyrsta bæinn í hans megin sem veitingastað skyldi farin ákveðinnar maður -i_ljosi_sogunnar_000063-0074-00:25:1436-00:00:4212 i_ljosi_sogunnar_000063 74 00:25:14.36 42.112 0.31 heima í bagdad óx óánægja innan íraska hersins með það hvernig herforinginn sjálfur aldermaston stjórnaði stríðsrekstrinum gegn kúrdum og fleira kom til írösk stjórnmál loguðu í illdeilum milli flokka og fylkingarinnar an áttunda febrúar nítján hundruð sextíu og þrjú í miðju mánuðunum ramadan var kasím steypt af stóli í blóðugu valdaráni á sama hátt og hann sjálfur hafði komist til valda og sjálfur var hann svo skotinn til bana á svipaðan hátt og hann hafði látið koma færslu fyrir kattarnef -i_ljosi_sogunnar_000063-0075-00:25:5706-00:00:1878 i_ljosi_sogunnar_000063 75 00:25:57.06 18.816 0.1 sem stóðu að þessu valdaráni tilheyrðu íröskum armi fjölþjóðlegrar arabískrar hreyfingar hafi verið stofnuð í sýrlandi áratugum fyrr og átti eftir að ná völdum þar líka aðeins örfáum vikum síðar sömuleiðis á ólýðræðislegan og blóðug hátt þetta var svonefndi balfour -i_ljosi_sogunnar_000063-0076-00:26:1688-00:00:1322 i_ljosi_sogunnar_000063 76 00:26:16.88 13.184 0.06 það þýðir endurreisn á arabísku í stuttu máli gekk eða gengur stefna flokksins út á að sameina arabaheiminn og hefja hann til fyrri dýrðar þó ekki undir merkjum íslams heldur sósíalismans -i_ljosi_sogunnar_000063-0077-00:26:3098-00:00:2136 i_ljosi_sogunnar_000063 77 00:26:30.98 21.376 0.16 orðrómur hefur lengi verið á kreiki um það að bandaríska leyniþjónustan cia hafi eitthvað verið viðriðin valdarán íraskra baðst gegn herforingjanum afrakstur líklega ekki rétt en valdaránið var bandaríkjamönnum þó ágætlega að skapi þetta var kalda stríðið og kasím hafði verið hallur undir sovétríkin -i_ljosi_sogunnar_000063-0078-00:26:5290-00:00:2698 i_ljosi_sogunnar_000063 78 00:26:52.90 27.008 0.34 jafnvel er líklegt að sé hafi verið að leggja á ráðin um að koma kaíró þegar bastard urðu einfaldlega fyrri til ekki leikur allavega vafi á að bahadur settu aukinn kraft í hernaðinn gegn kúrdum og nutu við það aðstoðar úr vestri erlendur aftur sárlega við með kulvísu klæðum bærist ii á mér -i_ljosi_sogunnar_000063-0081-00:27:4024-00:00:0878 i_ljosi_sogunnar_000063 81 00:27:40.24 8.832 0.43 að maður var var með flugvéla sem fluggreindur einu sinni að við höfum engill -i_ljosi_sogunnar_000063-0084-00:28:1512-00:00:2006 i_ljosi_sogunnar_000063 84 00:28:15.12 19.968 0.36 bengalensis þau kúrdísku þorp sem ekki voru sprengdur jafnaði íraski stjórnarherinn gjarnan við jörðu með jarðýtum en napalmsprengjurnar sem íraski herinn varpaði í gríð og erg niður á þorpin voru að miklu leyti komnar frá bandaríkjunum -i_ljosi_sogunnar_000063-0085-00:28:3562-00:00:1118 i_ljosi_sogunnar_000063 85 00:28:35.62 11.136 0.05 vildu styrkja hernað bandamanna sinna í bagdad gegn kúrdunum sem nutu þá stuðnings sovétmanna napalmsprengjur ollu gífurlegri eyðileggingu og hörmungum -i_ljosi_sogunnar_000063-0086-00:28:4772-00:00:1040 i_ljosi_sogunnar_000063 86 00:28:47.72 10.496 0.2 fleiri vesturlandabúar voru á ferðum vígvöllinn um þetta leyti þeirra á meðal var franskur stjórnarerindreki og mikill kúrdavinur bernard dorin -i_ljosi_sogunnar_000063-0088-00:29:5270-00:00:2170 i_ljosi_sogunnar_000063 88 00:29:52.70 21.632 0.17 nú var það einn af gömlu bandamönnum afdalamenn ja í valdaráninu nítján hundruð fimmtíu og átta abdusalam aris reyndar hafði síðan snúist í gegnum sem blöskraði karp og innbyrðis valdabarátta bateson greip völdin í eigin hendur og sendi flokkinn í felur þó hann ætti eftir að láta til sín taka síðar meir -i_ljosi_sogunnar_000063-0089-00:30:1538-00:00:1396 i_ljosi_sogunnar_000063 89 00:30:15.38 13.952 0.35 arif boðaði til vopnahlés í stríðinu við kúrda í febrúar nítján hundruð sextíu og fjögur og nokkru síðar snéri erlendur haraldsson einmitt aftur til grimmur til frásagnar hans úr samfélaginu tvö þúsund og fimmtán -i_ljosi_sogunnar_000063-0100-00:32:0976-00:00:1760 i_ljosi_sogunnar_000063 100 00:32:09.76 17.536 0.24 lendur hélt svo aftur til síns heima hann átti eftir að halda sambandi við kúrdíska kunningja meðal annars koma að heimsókn kúrdískrar sendinefndar til íslands síðar meir en vopnahléð sem hafði gert honum kleift að ferðast á auðveldari háttum íraska kúrdistan það hélt ekki lengi -i_ljosi_sogunnar_000063-0101-00:32:2794-00:00:1922 i_ljosi_sogunnar_000063 101 00:32:27.94 19.2 0.36 átök milli íraska stjórnarhersins og uppreisnarmanna kúrda hófust að nýju og héldu áfram íraski stjórnarherinn sótti gegn kúrdísku borginni súleimanía í byrjun árs nítján hundruð sextíu og fimm og svo rana þar sem erlendur hafði verið fleiri napalmsprengjur féllu og fleiri þorp og börn runna -i_ljosi_sogunnar_000063-0102-00:32:5632-00:00:1444 i_ljosi_sogunnar_000063 102 00:32:56.32 14.464 0.3 í júlí nítján hundruð sextíu og átta skipstjórar byggingar í bagdad enn einu sinni um hendur enn einu valdaráninu því fjórða á tíu árum í þetta sinn var það að flokkurinn sem hann mættur aftur til að gera aðra atriða í að ná völdum -i_ljosi_sogunnar_000063-0103-00:33:1132-00:00:0574 i_ljosi_sogunnar_000063 103 00:33:11.32 5.76 0.0 flokkurinn hafði starfað neðanjarðar undanfarin ár og var skipulagðari og einbeittari fyrir vikið -i_ljosi_sogunnar_000063-0104-00:33:1958-00:00:1982 i_ljosi_sogunnar_000063 104 00:33:19.58 19.84 0.2 hann var fjölbreyttari sömuleiðis ekki lengur mestmegnis herforingjar innan flokksins voru nú meðal annars hópur borgaralegra áhrifamanna frá borginni tikrit norðvestur af bagdad þar á meðal var tæplega þrítugur maður sem lék lykilhlutverk í skipulagningu valdaránsins sextíu og átta sannur húsin -i_ljosi_sogunnar_000063-0105-00:33:4000-00:00:1400 i_ljosi_sogunnar_000063 105 00:33:40.00 13.952 0.06 í þetta sinn var stjórn íraska bað flokksins langlífari sat tannanna ekki forseti íraks formlega fyrr en nítján hundruð sjötíu og níu en stjórnaði svo auðvitað allt fram til innrásar bandaríkjamanna tvö þúsund og þrjú -i_ljosi_sogunnar_000063-0106-00:33:5474-00:00:2350 i_ljosi_sogunnar_000063 106 00:33:54.74 23.424 0.24 en stríðið gegn kúrdum fórst baðst ekki betur úr hendi undir lok árs nítján hundruð sextíu og níu lá líklega um hundrað þúsund manns í valnum þar á meðal fjöldi almennra kúrdískra borgara sem höfðu orðið napalmsprengjum að bráð en pattstaða var komin í sjálf átökin og ákveðið var á vormánuðum nítján hundruð sjötíu að semja um frið -i_ljosi_sogunnar_000063-0107-00:34:1910-00:00:2416 i_ljosi_sogunnar_000063 107 00:34:19.10 24.192 0.21 friðarsamningarnir kváðu á um að íraskir kúrdar myndu smátt og smátt öðlast meiri sjálfsstjórn á næstu fjórum árum en þegar á leið kom í ljós að eins og svo oft áður í sögu kúrdísku þjóðarinnar ætlaði bagdadstjórnin sér ekki að halda loforð sín gagnvart kúrdunum miklu frekar vildu þeir sölsa undir sig olíuauðug -i_ljosi_sogunnar_000063-0108-00:34:4924-00:00:2400 i_ljosi_sogunnar_000063 108 00:34:49.24 23.936 0.27 annað stríð milli íraskra stjórnvalda og kúrdískra uppreisnarmanna mustafa barzanis brast á eftir að allar tilraunir til viðræðna mistókst í apríl nítján hundruð sjötíu og fjögur í fyrra stríðinu höfðu barzani og menn hans stundað skæruhernað með góðum árangri það var þeirra sérsvið og þar stóðu við írösku hermönnunum miklu framar þeir þekktu kúrdísku fjöllin inn -i_ljosi_sogunnar_000063-0109-00:35:1392-00:00:1212 i_ljosi_sogunnar_000063 109 00:35:13.92 12.16 0.24 í síðara stríðinu reyndu kúrdarnir að stunda hefðbundnari hernað nokkuð sem hentaði þeim miklu verr og misstu líka stuðning mikilvægs en kannski ólíklegs bakhjarls írans -i_ljosi_sogunnar_000063-0110-00:35:2732-00:00:2242 i_ljosi_sogunnar_000063 110 00:35:27.32 22.4 0.26 senunni sögðu áður flúið íran þremur áratugum fyrr og íran var í raun illa við tilhugsunina um sjálfstæða kúrda því innan landamæra írans var jú fjöldi kúrda en þeim var enn verð til stjórnvalda í grannríki sínu írak svo mjög að íran var lengi tilbúið að styðja baráttu írösku kúrdanna gegn stjórninni í bata -i_ljosi_sogunnar_000063-0111-00:35:5022-00:00:2034 i_ljosi_sogunnar_000063 111 00:35:50.22 20.352 0.12 en um sumarið nítján hundruð sjötíu og fimm ákváðu íranar og írakar að gera með sér samning til að leysa ýmis deilumál og binda enda á spennuna milli grannríkjanna tveggja hluti samnings sem kenndur var við algeirsborg í alsír fól í sér að íranar létu af stuðningi við kúrdíska uppreisnarmenn í írak -i_ljosi_sogunnar_000063-0112-00:36:1116-00:00:3406 i_ljosi_sogunnar_000063 112 00:36:11.16 34.048 0.21 seinna stríðið átti eftir að leiða til frekara mannfalls að minnsta kosti tíu eða tuttugu þúsunda til viðbótar en stóð skemur eftir rúmt ár um mitt ár nítján hundruð sjötíu og fimm skömmu eftir að íran írak skrifuðu undir samninginn sinn afdrifaríka að íraski stjórnarherinn lagt undir sig lungann af landsvæði kúrda og leiðtogi þeirra stríðsherrann mustafa barzani sá sé knúinn til að flýja með helstu stuðningsmönnum sínum aftur úr landi í þetta sinn hélt barzani útlegð til teheran höfuðborgar írans -i_ljosi_sogunnar_000063-0113-00:36:4594-00:00:1558 i_ljosi_sogunnar_000063 113 00:36:45.94 15.616 0.15 snemma árs nítján hundruð sjötíu og níu fór hann svo til washington til að sækja sér læknismeðferð við lugnakrabbameini en bandarískir læknar gátu ekki bjargað baráttuhetjunni og var sanso fimm ára að aldri þann fyrsta mars nítján hundruð sjötíu og níu -i_ljosi_sogunnar_000063-0114-00:37:0220-00:00:1664 i_ljosi_sogunnar_000063 114 00:37:02.20 16.64 0.16 líkamsleifar hans voru fluttar aftur til írans og jarðaðar þar en fjórtán árum eftir andlátið nítján hundruð níutíu og þrjú var gröfin tekin upp og bar sannur yfir landamærin til íraks og lagður til hinstu hvílu í heimabænum hvers nafn hann bar bara -i_ljosi_sogunnar_000064-0002-00:00:1406-00:00:1954 i_ljosi_sogunnar_000064 2 00:00:14.06 19.584 0.32 fimm hundruð ára gömul var jonathan bæði stærsta og glæsilegasta höll keisara kóresku jónsson konungsættarinnar hallargrundirnar í norðanverðri sólríkum völundarhúsi meira en þrjú hundruð byggingar og í miðjunni sjálf höllin tilkomumikil í kínverskum stíl -i_ljosi_sogunnar_000064-0003-00:00:3430-00:00:1896 i_ljosi_sogunnar_000064 3 00:00:34.30 19.072 0.25 í einni af byggingunum þrjú hundruð rússneskur arkítekt og svaf þessa nótt aðfaranótt áttunda október átján hundruð níutíu og fimm fannst hafði verið fimm ár í þjónustu kóreukonungs með teiknarinn í vestrænum stíl og gera sólar -i_ljosi_sogunnar_000064-0004-00:00:5370-00:00:1404 i_ljosi_sogunnar_000064 4 00:00:53.70 14.08 0.34 enn má finna fjölda bygginga seredin sabatins í sól í dag en svo var hann líka minnst fyrir frásögn sína af einum dramatískasta atburði kóreskrar nútímasögu sem hann varðturna -i_ljosi_sogunnar_000064-0005-00:01:0904-00:00:1012 i_ljosi_sogunnar_000064 5 00:01:09.04 10.112 0.25 sem raskaði ró arkitektsins um fjögurleytið var yfirmaður varðsveitar hallarinnar hermenn umkringja höllina þrumaði arakanskra hermenn -i_ljosi_sogunnar_000064-0006-00:01:1964-00:00:1332 i_ljosi_sogunnar_000064 6 00:01:19.64 13.312 0.1 rússinn hóf sig á fætur og fór að kanna málið með öðrum evrópskum starfsmanni hirðarinnar í brunnin sáu þeir að vissulega stóð stór hópur hermanna fyrir utan hallarmúrana stóðu og biðu -i_ljosi_sogunnar_000064-0008-00:01:5442-00:00:0762 i_ljosi_sogunnar_000064 8 00:01:54.42 7.68 0.25 og þá lögðu varnarliðar hallarinnar einfaldlega og flótta þetta var eins og vitleysingahæli skrifaði seredin sabatin -i_ljosi_sogunnar_000064-0010-00:02:1166-00:00:0970 i_ljosi_sogunnar_000064 10 00:02:11.66 9.728 0.25 þar höfðu safnast saman tugir japana gráir fyrir járnum skrifaði seredin sabaton klæddir í skringilega kufla og vopnaðir stórum sveðjum -i_ljosi_sogunnar_000064-0016-00:05:3768-00:00:0650 i_ljosi_sogunnar_000064 16 00:05:37.68 6.4 0.33 júlí átján hundruð fimmtíu og þrjú birtust fjögur dökkleit seglskip úti fyrir jukust suðurströnd japans -i_ljosi_sogunnar_000064-0020-00:06:5514-00:00:1182 i_ljosi_sogunnar_000064 20 00:06:55.14 11.776 0.23 þó svo að japanar hafi sjálfir viljað komast hjá nýlenduoki voru þeir ekkert á móti því að beita önnur ríki sömu meðferð og þá leituðu þeir ekki sérstaklega langt eftir fórnarlömbum -i_ljosi_sogunnar_000064-0027-00:09:3300-00:00:0714 i_ljosi_sogunnar_000064 27 00:09:33.00 7.168 0.29 setrið stóð fast á sínu en þrýstingurinn jókst jafnt og þétt með hverju framandi skipinu við sjóndeildarhringinn -i_ljosi_sogunnar_000064-0034-00:11:5158-00:00:1964 i_ljosi_sogunnar_000064 34 00:11:51.58 19.584 0.21 inkanna voru ekki sérstaklega miklum tengslum við trúbæður sína utan kóreuskagans enda kom einangrun kóreska ríkisins að mestu í veg fyrir það engu að síður leit gung prins hina kristnu hornauga og óttaðist að kaþólskir evrópumenn gætu reynt að seilast til áhrifa í kóreu í gegnum þá -i_ljosi_sogunnar_000064-0035-00:12:1216-00:00:1374 i_ljosi_sogunnar_000064 35 00:12:12.16 13.824 0.38 það var auðveldast að drepa bara vorið átján hundruð sextíu og sex leit prinsinn taka af lífi nokkra franska trúboða sem komist höfðu inn í landið og lét svo slátra mörg þúsund kristnum þegnum sínum í kjölfarið -i_ljosi_sogunnar_000064-0038-00:13:1004-00:00:0910 i_ljosi_sogunnar_000064 38 00:13:10.04 9.088 0.13 ungi sá um að stjórna fyrir son sinn og sömuleiðis sinnti hann öðrum föðurlegum skyldum eins og velja syni sínum eiginkonu og drottningum -i_ljosi_sogunnar_000064-0041-00:13:4888-00:00:1338 i_ljosi_sogunnar_000064 41 00:13:48.88 13.44 0.35 var bara dóttir min tíu að er sömuleiðis lítið vitað um æsku þessarar nafnlausu stúlku við vitum að missti bæði föður og móður ung að árum og ólst um sá ættingja -i_ljosi_sogunnar_000064-0042-00:14:0266-00:00:1216 i_ljosi_sogunnar_000064 42 00:14:02.66 12.16 0.21 min ættin var aðalsborin og hafði í glæstri fortíð státað af mörgum háttsettum og valdamiklum embættismönnum við joseon hirðina og meira að segja nokkrum drottningum á fimmtándu sautján -i_ljosi_sogunnar_000064-0043-00:14:1570-00:00:1142 i_ljosi_sogunnar_000064 43 00:14:15.70 11.392 0.36 en gullaldarár min ættarinnar voru löngu liðin og lítið eftir nema nafnið ættin hafði misst bæði auðævi sín og völd þegar hin nafn og munaðarlausa dóttir min tíransund -i_ljosi_sogunnar_000064-0044-00:14:2810-00:00:0596 i_ljosi_sogunnar_000064 44 00:14:28.10 5.888 0.0 það var kannski helst það sem gerði það að verkum að ríkisstjórinn gomes fékk áhuga á stúlkunni -i_ljosi_sogunnar_000064-0045-00:14:3456-00:00:0732 i_ljosi_sogunnar_000064 45 00:14:34.56 7.296 0.17 um svipað leyti og hann var að láta slátra kristnum löndum sínum húnarnir álitlegri stúlku fyrir svo sinn -i_ljosi_sogunnar_000064-0047-00:15:0638-00:00:0836 i_ljosi_sogunnar_000064 47 00:15:06.38 8.32 0.32 engin hætta á því að hin fallna min ætt gæti ógnað stöðu þeirra feðga taldi anne skemmdi fyrir að stúlkan var munaðarlaus -i_ljosi_sogunnar_000064-0054-00:17:4062-00:00:1462 i_ljosi_sogunnar_000064 54 00:17:40.62 14.592 0.23 daikai kóðann áttatíu og átta og bjó þar um árabil með manni sínum hún var læknismenntuð og var um tíma einkalæknir min drottningar hún lýsti henni síðar svona í endurminningum sínum -i_ljosi_sogunnar_000064-0060-00:18:3972-00:00:0634 i_ljosi_sogunnar_000064 60 00:18:39.72 6.4 0.3 hún var fögru með skarkali stræti og ljómandi hvers augu -i_ljosi_sogunnar_000064-0067-00:20:5226-00:00:0748 i_ljosi_sogunnar_000064 67 00:20:52.26 7.424 0.23 við vitum ekki hvernig min drottningu varð innanbrjósts þegar hún fékk þær fréttir að eiginmaður hennar hefði eignast barn með annarri konu -i_ljosi_sogunnar_000064-0070-00:21:4224-00:00:1602 i_ljosi_sogunnar_000064 70 00:21:42.24 16.0 0.39 í byrjun árs átján hundruð sjötíu og eitt fimm árum eftir brúðkaupið þegar myndin var tvítug varð hún svo loksins þunguð hún hafði beðið fyrir þessari stund biðlað til töfralækna og ákallað anda fjallanna og hvalsins -i_ljosi_sogunnar_000064-0074-00:23:2912-00:00:0458 i_ljosi_sogunnar_000064 74 00:23:29.12 4.608 0.1 menn hafa fengið þessar grunsemdir sínar staðfestar af töfralæknum sínum -i_ljosi_sogunnar_000064-0076-00:23:5394-00:00:1196 i_ljosi_sogunnar_000064 76 00:23:53.94 12.032 0.07 myndast ing fórnað láta til sín taka við hirðina og beitti óspart öllum þeim áhrifum sem hún gat haft sem drottning og notaði öll þau brögð og kænsku sem hún hafði lært í skruddunum sem hann lá yfir sem stúlkan -i_ljosi_sogunnar_000064-0079-00:24:3878-00:00:0514 i_ljosi_sogunnar_000064 79 00:24:38.78 5.248 0.12 næsta víst er að það var mynd drottning sem bar mesta ábyrgð á þessari ákvörðun konungsins -i_ljosi_sogunnar_000064-0092-00:28:3326-00:00:0508 i_ljosi_sogunnar_000064 92 00:28:33.26 5.12 0.27 svona voru japanar undurfljótir að læra og tileinka sér starfsaðferðir nýlenduveldanna -i_ljosi_sogunnar_000064-0094-00:29:0196-00:00:1536 i_ljosi_sogunnar_000064 94 00:29:01.96 15.36 0.19 það eina sem hann boðaði eins og drottningu hefur vafalaust grunað voru endalokin á dýrmætu sjálfstæði koresh mikil áhrif samningurinn átti eftir að hafa á framtíð einseturíkisins hefur líklega fáa grunað þarna -i_ljosi_sogunnar_000064-0097-00:30:0586-00:00:1702 i_ljosi_sogunnar_000064 97 00:30:05.86 17.024 0.19 umsjón reyndu líka að nútímavæða kóreska herinn eins og japanar höfðu gert með góðum árangri japanskir hernaðarráðgjafar voru fengnir til kórana ungir herforingjar fengu nýstárlega þjálfun og stofnuð var nýmóðins sérsveit innan hersins að japanskri fyrirmynd -i_ljosi_sogunnar_000064-0103-00:33:3488-00:00:0446 i_ljosi_sogunnar_000064 103 00:33:34.88 4.48 0.0 kínverjar vildu að sjálfsögðu líka að tryggja áframhaldandi áhrif í kóreu -i_ljosi_sogunnar_000064-0104-00:33:3998-00:00:1198 i_ljosi_sogunnar_000064 104 00:33:39.98 11.904 0.12 en um leið og japanar fréttu af kínverskum hermönnum marsérandi upp og niður kóreuskagann brugðust þeir ókvæða við hvað voru kínverjar að skipta sér af svæðinu sem þeir höfðu ákveðið að tilheyrði þeim -i_ljosi_sogunnar_000064-0108-00:35:3664-00:00:1014 i_ljosi_sogunnar_000064 108 00:35:36.64 10.112 0.23 þann áttunda október átján hundruð níutíu og fimm voru japanskir hermenn sendir af stað að myrða konuna sem stjórnvöld í tók á álitu sinn helsta minningum -i_ljosi_sogunnar_000064-0111-00:38:1814-00:00:1352 i_ljosi_sogunnar_000064 111 00:38:18.14 13.44 0.12 meðal annars hafa suður kóreumenn stundum reynt að fá japana til að biðjast afsökunar á því að hafa myrt kóreska drottningu á svo hrottalegan hátt sú afsökunarbeiðni hefur ekki fengist ekki svona opinberlega allavega -i_ljosi_sogunnar_000064-0112-00:38:3206-00:00:2256 i_ljosi_sogunnar_000064 112 00:38:32.06 22.656 0.13 en árið tvö þúsund og fimm ferðaðist reyndar áttatíu og fimm ára gamall japanskur maður til suður kórea fyrir við grafhýsi drottningarinnar og baðst afsökunar fyrir hönd afa síns sem hundrað og tíu árum áður hafði verið í hópi japönsku hermannanna sem réðust inn í kóresku konungshöllina og myrtu drottninguna og fjölda annarra kvenna -i_ljosi_sogunnar_000065-0001-00:00:1198-00:00:1098 i_ljosi_sogunnar_000065 1 00:00:11.98 11.008 0.21 á einni flugbrautinni á alþjóðaflugvellinum í peking þyrping af stórum trékössum sem biðu þess að verða raðað upp í flugvél þetta var maímorgni nítján hundruð fimmtíu og átta -i_ljosi_sogunnar_000065-0002-00:00:2352-00:00:1248 i_ljosi_sogunnar_000065 2 00:00:23.52 12.544 0.3 þó það væri vart greinanlegt í hávaðanum sem fylgir flugvöllum bárust hljóð úr kössunum jafn torkennileg og þau voru ólík lág gelt urr ýlfur og undarlegir skrækir -i_ljosi_sogunnar_000065-0003-00:00:5102-00:00:1750 i_ljosi_sogunnar_000065 3 00:00:51.02 17.536 0.3 í kössunum voru lifandi dýr dýr af stærra og óvenjulegra taginu þar á meðal tveir hlébarðar og fleiri kynjadýr og svo skepnan sem gaf frá sér þessa ámátlegu skræki innan úr einum viðarkassanum pattaralegur og loðinn hnoðri svartur og hvítur -i_ljosi_sogunnar_000065-0004-00:01:0994-00:00:1018 i_ljosi_sogunnar_000065 4 00:01:09.94 10.112 0.03 ungur pandabjörn sem var að leggja upp í langferð út fyrir landið þar sem hann hafði fæðst og alist upp en ferðin átti eftir að verða nokkuð öðruvísi en lagt var upp með í fyrstu -i_ljosi_sogunnar_000065-0005-00:01:2076-00:00:1136 i_ljosi_sogunnar_000065 5 00:01:20.76 11.392 0.07 pandabjörninn í kassanum títt eftir að verða eitt frægasta dýr sinnan tegundar fyrr og síðar og átti líka eftir að blandast rækilega inn í vendingar kalda stríðsins -i_ljosi_sogunnar_000065-0006-00:01:4650-00:00:2158 i_ljosi_sogunnar_000065 6 00:01:46.50 21.504 0.24 í síðasta þætti var fjallað um það þegar vísindamenn frá vesturlöndum komust fyrsti kynjanna dýri í skógum kína svarthvítan hlédrægan bambuselskandi björn fyrst var það aðeins óljós orðrómur sem barst evrópskum trúboðum á ferðum sínum um kína en svo smátt og smátt fór pandan að taka á sig almennilega mynd -i_ljosi_sogunnar_000065-0009-00:02:3608-00:00:1570 i_ljosi_sogunnar_000065 9 00:02:36.08 15.744 0.24 og fleiri pöndur fylgdu í kjölfarið og var komið fyrir í dýragörðum bæði í bandaríkjunum og bretlandi fram að síðari heimsstyrjöld höfðu vesturlandabúar í raun frítt spil við pönduveiðar í kína kínverjar í greipum borgarastyrjaldar höfðu manna hugsað -i_ljosi_sogunnar_000065-0010-00:02:5242-00:00:1826 i_ljosi_sogunnar_000065 10 00:02:52.42 18.176 0.37 en kalda stríðinu milli kommúnistaríkjanna í austri og vesturveldanna þýddi að vöruflutningar milli fjandríkjanna frusu bandaríkin og kína höfðu lengi átt í nánu viðskiptasambandi en eftir nítján hundruð fjörutíu og níu þegar alþýðulýðveldi var stofnaði var það sambandinu -i_ljosi_sogunnar_000065-0011-00:03:1140-00:00:0586 i_ljosi_sogunnar_000065 11 00:03:11.40 5.888 0.08 það gilti alveg ýmsum flutninga á pandabjörnum milli heimshluta þeim var snarlega hætt -i_ljosi_sogunnar_000065-0012-00:03:2652-00:00:3012 i_ljosi_sogunnar_000065 12 00:03:26.52 30.08 0.16 nýjum stjórnvöldum í alþýðulýðveldinu kína var þó mjög í mun að sýna hvers þau væru megnum á sem flestum sviðum meðal annars með því að byggja upp nútímalegan og flottan dýragarð í beijing á sjötta áratuginum voru ýmis framandi dýr flutt til borgarinnar frá öllum heimshlutum apar og gíraffar nashyrningar og flóðhestar mörg dýrin komu frá kenía fyrir milligöngu austurríkismanns að nafni hindraði idi eð framandi dýr -i_ljosi_sogunnar_000065-0013-00:03:5712-00:00:1558 i_ljosi_sogunnar_000065 13 00:03:57.12 15.616 0.11 einmitt að díla í skiptum fyrir afríska dýrastóðið vildi austurríkismaðurinn fá pandabjörn þó svo að kína væri nú í ónáð hjá ráðamönnum í vestri var enn blússandi eftirspurn eftir þessum loðnu kínverjum í dýragörðum um allan heim -i_ljosi_sogunnar_000065-0014-00:04:1326-00:00:1662 i_ljosi_sogunnar_000065 14 00:04:13.26 16.64 0.06 kannski sem aldrei fyrr en það var miklu erfiðara að nálgast birni nú en áður og pöndurnar í vestri höfðu komið illa undan heimsstyrjöldinni fáar urðu langlífar og þarna vorið nítján hundruð fimmtíu og átta var svo komið að það voru nær engar pöndur eftir í vestrænum dýragörðum -i_ljosi_sogunnar_000065-0015-00:04:3066-00:00:2156 i_ljosi_sogunnar_000065 15 00:04:30.66 21.504 0.46 demmer fékk því fljótt tilboð frá dýragarðinum cicak en var til að borga tuttugu og fimm þúsund dollara fyrir björn carmen vissu sem var voru fá dýr sem trekktu að gesti eins og pöndur þangað hafði fyrsti pönduhúnninn sem var fluttur til vesturlanda sullast og laðað að tugþúsundir gesta á fyrstu dögunum -i_ljosi_sogunnar_000065-0016-00:04:5356-00:00:1984 i_ljosi_sogunnar_000065 16 00:04:53.56 19.84 0.21 hæstánægður með dýrin frá kenía leyfði dýragarðsstjórinn í beinustu ríkisins að velja sér pandabjörn til að flytja úr landi það var fjöldinn allur af böngsum í garðinum eftir að hafa þá valið stundinni á yfirráðasvæði þeirra valdi demmer yngsta húninn vinalegt og galsafullt kvendýr sem kallað var tvítin -i_ljosi_sogunnar_000065-0017-00:05:1404-00:00:1308 i_ljosi_sogunnar_000065 17 00:05:14.04 13.056 0.32 búið var um hana til langferðar þvert yfir heiminn því tíu var pakkað ofan í sérsmíðaða viðarkassa líkt og hinum framandi dýrunum sem demmer hafði komist yfir í kína hlébarðana tvo svo fleiri kvikindi -i_ljosi_sogunnar_000065-0018-00:05:2762-00:00:0482 i_ljosi_sogunnar_000065 18 00:05:27.62 4.864 0.2 en þegar allt var tilbúið austurríkismaðurinn og dýrin um það bil að leggja í hann -i_ljosi_sogunnar_000065-0020-00:05:4084-00:00:0768 i_ljosi_sogunnar_000065 20 00:05:40.84 7.68 0.38 gilti það sama um banga gana varning frá hinu kommúníska kína allur innflutningur á kommúnistagóssi bannaður -i_ljosi_sogunnar_000065-0021-00:05:4906-00:00:0526 i_ljosi_sogunnar_000065 21 00:05:49.06 5.248 0.23 demmer stóð eftir ráðalaus með pöndu í búri og fleiri dýr án áfangastaðar -i_ljosi_sogunnar_000065-0024-00:06:2014-00:00:2338 i_ljosi_sogunnar_000065 24 00:06:20.14 23.424 0.42 þetta var áður en berlínarmúrin reis en borgin og þýskaland allt var þó klofið og hægara sagt en gert að koma pandabirni hlébörðum og fleiri furðudýrum yfir landamærin nú tókst demmer þó að útvega tilskylin leyfi til að flytja öll dýrin yfir í vesturhluta borgarinnar og þaðan fóru í panamaskjalanna -i_ljosi_sogunnar_000065-0025-00:06:4398-00:00:1310 i_ljosi_sogunnar_000065 25 00:06:43.98 13.056 0.13 og eins og alltaf þegar pandabirnir eiga í hlut að því er virðist fylgdist heimspressan með hverju fótmáli titilinn í einni fréttamynd birtust skemmtilegar myndir af henni að busla í þvottabala -i_ljosi_sogunnar_000065-0028-00:07:3496-00:00:1012 i_ljosi_sogunnar_000065 28 00:07:34.96 10.112 0.16 en ferðalaginu var ekki lokið eftir nokkrar vikur í framfarir kaupmannahafnar þar sem hún dvaldi í nokkra daga þaðan til berlínar og loks til lundúna -i_ljosi_sogunnar_000065-0029-00:07:4554-00:00:1746 i_ljosi_sogunnar_000065 29 00:07:45.54 17.408 0.3 í lundúnum varð uppi fótur og fit við komu títt nítján hundruð fimmtíu og átta enda hafði borgin og bretland allt verið pöndulaust frá því um jólin nítján hundruð fjörutíu og fjögur þegar pandan í sem við kynntumst í síðasta þætti drapst eftir nokkurra mánaða veikindi -i_ljosi_sogunnar_000065-0030-00:08:0418-00:00:1314 i_ljosi_sogunnar_000065 30 00:08:04.18 13.184 0.0 því strax í gegn upphaflega stóð til að lundúnir yrðu bara eitt stopp á heimsreisu tíðar til henni yrði vonandi að lokum hleypt inn í bandaríkin þegar búið væri að fá undanþágu frá viðskiptabanninu -i_ljosi_sogunnar_000065-0031-00:08:1804-00:00:2122 i_ljosi_sogunnar_000065 31 00:08:18.04 21.248 0.17 en dvölin í lundúnum varð lengri og þær eru ekki síst fjölmiðlum um að kenna nokkru áður en titon til lundúna hafði sjónvarpsstöðin itv hleypt af stokkunum þættinum suman var sýndur í beinni útsendingu í hverri viku ætlaður börnum um öll þau skrítnu og skemmtilegu dýr sem finna mátti í dýragarðinum í löndunum -i_ljosi_sogunnar_000065-0032-00:08:4006-00:00:2472 i_ljosi_sogunnar_000065 32 00:08:40.06 24.832 0.1 umsjónarmaður þáttar hins vegar ungur nýútskrifaður dýrafræðingur að nafni desmond morris hann hafði skrifað lokaritgerð sína um æxlun hornsíla og hafði enga reynslu af sjónvarpi þegar hann hóf störf en átti síðar eftir að verða einn frægasti dýrafræðingur bretlands og kunnur rithöfundur þó á síðari hluta ferilsins hafi hann beint sjónum sínum ekki síst að dýrinu homo sapiens -i_ljosi_sogunnar_000065-0034-00:09:4276-00:00:2020 i_ljosi_sogunnar_000065 34 00:09:42.76 20.224 0.43 myndir tvítugur slíkar að dýragarðurinn í lundúnum ákvað fljótt að kaupa dýrið og binda þannig enda á flakk þessum evrópu samið var við austurríska dýradílerinn um tólf þúsund pund fyrir dýrið þar borgaði framleiðslufyrirtæki sem tíu þúsund dýragarðurinn sjálfur aðeins tvö þúsund -i_ljosi_sogunnar_000065-0036-00:11:0390-00:00:1490 i_ljosi_sogunnar_000065 36 00:11:03.90 14.976 0.48 eflaust einhverra pandabjarna líka í lundúnum lifði hvítan á meðan sem aðalstjarnan í dýragarðinum bjó hún í sérhönnuðum loftkældum húsakynnum og hafði sinn einka dýragarðsstarfsmann sem sinnti henni eingöngu -i_ljosi_sogunnar_000065-0037-00:11:1922-00:00:1902 i_ljosi_sogunnar_000065 37 00:11:19.22 18.944 0.39 hún á bambus sem var sérstaklega ræktaður fyrir hana af gömlum landeiganda og skátaflokki í komal fékk svo líka ýmislegt annað hrísgrjón og hafragraut egg ávexti og grænmeti og jafnvel sætindi að því látinni játaði dýragarðsvörður að hún hefði verið sólgin sykur og súkkulaði -i_ljosi_sogunnar_000065-0039-00:11:5010-00:00:2442 i_ljosi_sogunnar_000065 39 00:11:50.10 24.448 0.4 eitt hafði tvítin félagsskapur af annarri pöndu það var í byrjun sjöunda áratugarins sem dýragarðsverðir í löndunum fóru að taka eftir því að á ákveðnum tíma árs breyttist háttarlag talking sér undarlega og gerðist óeðlilega hænd að umsjónarmanni sínum því tímari fullvaxta þótti þetta háttarlag benda til þess að hún væri á fengitíma -i_ljosi_sogunnar_000065-0040-00:12:1526-00:00:1614 i_ljosi_sogunnar_000065 40 00:12:15.26 16.128 0.13 því í var þarna löngu orðin eina pandan á vesturlöndum síðustu pöndurnar í bandarískum dýragörðum höfðu drepist í upphafi sjötta áratugarins og þegar sjöundi áratugurinn gekk í garð var hún í raun bara önnur af tveimur pöndum utan kína -i_ljosi_sogunnar_000065-0041-00:12:3436-00:00:1102 i_ljosi_sogunnar_000065 41 00:12:34.36 11.008 0.1 öndunarerfiðleikum mosku nítján hundruð fimmtíu og níu einhvers konar vonum að sætt bjarndýrið gæti bætt síversnandi samskipti sovétríkjanna og kína -i_ljosi_sogunnar_000065-0042-00:12:4622-00:00:1448 i_ljosi_sogunnar_000065 42 00:12:46.22 14.464 0.38 það var ekki en annan var áfram í moskvu og eflaust jafn innan og titilinn fullkomlega skiljanlegt að dýragarðsverðir í bretlandi hafi fengið þá hugmynd að leiða saman þessa tvo einmana birni -i_ljosi_sogunnar_000065-0043-00:13:0146-00:00:0882 i_ljosi_sogunnar_000065 43 00:13:01.46 8.832 0.14 en þetta var í miðju kalda stríðinu og það reyndist ekki auðvelt verk að skipuleggja ástarfund pandabjarna þvert yfir sjálft járntjaldið -i_ljosi_sogunnar_000065-0044-00:13:1752-00:00:2836 i_ljosi_sogunnar_000065 44 00:13:17.52 28.416 0.3 það varð að fara varlega kurteisislegu bréfi frá dýragarðsyfirvöldum í lundúnum til kollega í moskvu þar sem imprað var á möguleikanum að hugsanlega efna til fundar þeirra tonna ekki svarað svo vildi til að einn af forsvarsmönnum dýragarðsins í lundúnum var einnig starfsmaður breska varnarmálaráðuneytisins og fylgdi ráðherranum í heimsókn til norsku eitt sinn þar stalst frá til að hitta yfirmann dýragarðsins í norsku -i_ljosi_sogunnar_000065-0045-00:13:4644-00:00:1462 i_ljosi_sogunnar_000065 45 00:13:46.44 14.592 0.12 en þó enn engin niðurstaða jafnvel ekki eftir að myndir af tíðir sérstaklega sendar til moskvu í von um að það yrði til þess að fullvissa menn þar um að hún væri heilbrigt kvendýr og réttur maki fyrir hinn rússneska karlbjörn -i_ljosi_sogunnar_000065-0046-00:14:0150-00:00:0960 i_ljosi_sogunnar_000065 46 00:14:01.50 9.6 0.0 nítján hundruð sextíu og fjögur fengu fjölmiðlar í bretlandi veður á málinu og vakti þetta nokkuð umtal þessi dýr voru ekki lengur bara dýr -i_ljosi_sogunnar_000065-0047-00:14:1154-00:00:0922 i_ljosi_sogunnar_000065 47 00:14:11.54 9.216 0.33 sagði desmond morris sem var þá hættur í sjónvarpi og orðinn yfirmaður í dýragarðinum síðar þau voru tollskoðun -i_ljosi_sogunnar_000065-0048-00:14:2130-00:00:2058 i_ljosi_sogunnar_000065 48 00:14:21.30 20.608 0.37 ef þau hefðu slegist hefði frekar óheppinna út svona táknræn plönin fjöruðu á vandamál janúar nítján hundruð sextíu og sex að sovéska menningarmálaráðuneytið bauð dýragarðsmönnum í lundúnum óvæntan til að ræða jú mögulegan ástarfund titon -i_ljosi_sogunnar_000065-0049-00:14:4238-00:00:1718 i_ljosi_sogunnar_000065 49 00:14:42.38 17.152 0.14 boðið kom svo óvænt að dýragarðsmenn í lundúnum þorðu ekki annað en að fá leyfi utanríkisráðherra áður en þeir þáðu þeir fengu leyfi en svo vildi reyndar til að um svipað leyti var verið að undirbúa opinbera heimsókn breska forsætisráðherrans harold wilsons til norsku -i_ljosi_sogunnar_000065-0050-00:15:0068-00:00:1952 i_ljosi_sogunnar_000065 50 00:15:00.68 19.584 0.18 í pressunni var þessum málum snarlega blandað saman heimsókn wilsons til moskvu og mögulegri heimsókn tvítin sömu borgar málið varð hið vandræðalegasta skopmyndir birtust af wilson í pöndulíki að gera sig líklegan við sovéskar stjórnmálapöndur og leiðarahöfundar dagblaða hneyksluðust -i_ljosi_sogunnar_000065-0051-00:15:2076-00:00:0546 i_ljosi_sogunnar_000065 51 00:15:20.76 5.504 0.3 ef alltaf haft utanríkisráðuneytið grunaði um eitthvað svona doktor strangri -i_ljosi_sogunnar_000065-0052-00:15:2744-00:00:1052 i_ljosi_sogunnar_000065 52 00:15:27.44 10.496 0.24 tilhugsunin um diplómata og embættismenn ráðandi um ganga ráðuneytisins að rökræður kynlífs venjur pandabjarna er mjög þær -i_ljosi_sogunnar_000065-0053-00:15:3866-00:00:1574 i_ljosi_sogunnar_000065 53 00:15:38.66 15.744 0.29 málið var viðkvæmt í sovétríkjunum sömuleiðis samarra meðal dýragarðsmenn sem fóru til moskvu í febrúar nítján hundruð sextíu og sex rússarnir fengu þá flugu í höfuðið að allur þessi pandabirni væri bara vikunni eitthvað skuggalegri -i_ljosi_sogunnar_000065-0056-00:16:1484-00:00:1652 i_ljosi_sogunnar_000065 56 00:16:14.84 16.512 0.43 fylgdist auðvitað meðlimir ung kona á uppleið hún er trúlofun af tveimur risapöndu fyrir utan við rauða kína og er á leiðinni til moskvu að hitta annan þar -i_ljosi_sogunnar_000065-0058-00:17:3530-00:00:2868 i_ljosi_sogunnar_000065 58 00:17:35.30 28.672 0.28 þrítugasta og fyrsta mars voru skötuhjúin tonn loks leidd saman morgunþokunni eru opnar annan er komin út elskandinn -i_ljosi_sogunnar_000065-0061-00:18:3258-00:00:0592 i_ljosi_sogunnar_000065 61 00:18:32.58 5.888 0.08 þannig fór um sjóferð þá ekkert gekk á endanum fóru kytrunni sneypulegir heim -i_ljosi_sogunnar_000065-0062-00:18:3952-00:00:1738 i_ljosi_sogunnar_000065 62 00:18:39.52 17.408 0.11 október sýndi því aftur merki þess að vera á lóðaríi og þá var hún aftur sett upp í flugvél og beinustu leið til moskvu en síðari fundur naoto á sama hátt því tíðir lítið vilja hafa með annan að gera ekkert varð úr ástarfundi þeirra á milli -i_ljosi_sogunnar_000065-0063-00:18:5744-00:00:0770 i_ljosi_sogunnar_000065 63 00:18:57.44 7.68 0.2 heimspressan skemmti sér konunglega og misheppnaðir ástir pandabjarna verða enn einum fáránlegum vígvelli kalda stríðsins -i_ljosi_sogunnar_000065-0065-00:20:4956-00:00:0908 i_ljosi_sogunnar_000065 65 00:20:49.56 9.088 0.15 auðvitað stoppuð upp og má sjá hana í dag og náttúruminjasafninu í lundúnum þar sem hún situr í horni einu í glerbúri og nagar sinn ástkæra bambus -i_ljosi_sogunnar_000065-0066-00:20:5932-00:00:2932 i_ljosi_sogunnar_000065 66 00:20:59.32 29.312 0.16 hlustendur hafa þó örugglega næstum allir þegar séð mynd af títt hún var fyrirmyndin að einu allra frægasta vörumerki heims sem lýsandi dæmi um dýr í útrýmingarhættu eins og pöndur voru og eru í raun enn var teikning af því í notuð sem tákn alþjóðlegra dýra og náttúruverndar samtaka sem stofnuð voru í sviss nítján hundruð sextíu og eitt því því panda í merki world valdaafla náttúruverndarsjóðsins -i_ljosi_sogunnar_000065-0067-00:21:2920-00:00:1458 i_ljosi_sogunnar_000065 67 00:21:29.20 14.592 0.18 en þegar tvítuga var hún kannski ekki lengur frægasta panda veraldarinnar eins og hún hafði verið svo lengi því sama ári nítján hundruð sjötíu og tvö höfðu tvær aðrar pöndur ratað rækilega í heimsins -i_ljosi_sogunnar_000065-0068-00:21:5572-00:00:2204 i_ljosi_sogunnar_000065 68 00:21:55.72 22.016 0.09 námunum nítján hundruð sjötíu og eitt tilkynnti ritarinn bandaríkjaforseti þjóð sinni um undraverða vendingu í heimsmálunum eða stórt skref í átt að því að tryggja varanlegan heimsfrið eins og hann orðaði það kenningin -i_ljosi_sogunnar_000065-0069-00:22:1836-00:01:0950 i_ljosi_sogunnar_000065 69 00:22:18.36 69.504 0.27 metnaðarfullar að segja var að hann var á leiðinni í sögulega heimsókn til kína fyrstur bandaríkjaforseta til að heimsækja ekki aðeins alþýðulýðveldið kína heldur meginland kína almennt það hafði sitjandi bandaríkjaforseti aldrei gert áður en stærsta fréttin auðvitað að hinn harði andkommúnisti nixon skyldi fara til alþýðulýðveldisins kína samskipti kína og bandaríkjanna höfðu ekki beint við góð undanfarin ár en íkon osta hefði verið boðið sagði hann var að lesa yfirlýsingu þess vegna talaði hann í þriðju persónu og nixon forseti þáði boðið þessarar aðeins aftur í tímann heimboð kínverska leiðtogans smástirni kom í kjölfarið á allundarlegri atburðarás karamanída sjötíu og eitt var haldið heimsmeistaramót í borðtennis eða ping nagata borðtennismenn að þykja hallærisleg íþrótt en þá sem nú taka margir hana grafalvarlega -i_ljosi_sogunnar_000065-0070-00:23:2876-00:00:3324 i_ljosi_sogunnar_000065 70 00:23:28.76 33.28 0.38 þar á meðal var landslið kína í borðtennis sem tók þátt í mótin í fyrsta sinn í allnokkur ár voru róstusöm ár að taka í alþýðulýðveldinu menningarbylting mafían eftir að tryggja sér heimsmeistaratitilinn þetta árið kínverjar voru miklir borðtennismenn þá sem nú neinstaðar sem helst er minnst frá heimsmeistaramótinu í borðtennis nítján hundruð sjötíu og eitt kom til fyrir tilviljun -i_ljosi_sogunnar_000065-0071-00:24:0284-00:00:0766 i_ljosi_sogunnar_000065 71 00:24:02.84 7.68 0.3 af tilviljun missti einn leikmaður bandaríska borðtennislandsliðsins glenn af brúnleita -i_ljosi_sogunnar_000065-0072-00:24:1100-00:00:2968 i_ljosi_sogunnar_000065 72 00:24:11.00 29.696 0.08 hann dó þó ekki ráðalaus og sníkti sér far heim í rútu annars landsliðs þess kínverska og á korterslangri rútuferð tókst mikill vinskapur með bandaríkjamönnunum og kínversku leikmönnum og þeir skiptust á gjöfum og kveðjum þegar leið á mótið barst bandaríska liðinu svo formlegt boð um að koma til kína liðið þáði boðið og varð síðar í apríl nítján hundruð sjötíu og eitt fyrsta bandaríska sendinefndin sem heimsótti kína frá árinu nítján hundruð fjörutíu og níu -i_ljosi_sogunnar_000065-0073-00:24:4136-00:00:4006 i_ljosi_sogunnar_000065 73 00:24:41.36 40.064 0.27 á þennan óvenjulega áttaði skyndilega verið dregið frá því sem stundum var kallað bambus tjaldið eins og járntjaldið því vitið eftir áratugalanga einangrun alþýðulýðveldisins kína borðtennismenn verið talað um vakti skiljanlega heimsathygli það gerði þó alls ekki heimsókn annars bandaríkjamanns til kína síðar sama ár þar var á ferðinni henry kissinger ráðgjafi risann forseta í varnarmálum og í raun hans hægri hönd í öllu sem snerti utanríkismál þeim hans til kína fór vísvitandi lágt hún var í raun háleynileg -i_ljosi_sogunnar_000065-0074-00:25:2204-00:00:3136 i_ljosi_sogunnar_000065 74 00:25:22.04 31.36 0.39 samskipti þessa tveggja stóru og ríkja voru þá í raun engin bandaríkin viðurkenndu í staðinn lýðveldissinnastjórnina á tianjing viðskiptabönnin sem gerðu það að verkum að pandabirnirnir þess í stað í lundúnum úr rengen hafði lengi verið áhugasamur um að bæta þessi ísköldu samskipti jafnvel áður en hann varð forseti þó hann væri harður andstæðingur kommúnisma og ista -i_ljosi_sogunnar_000065-0075-00:25:5384-00:00:2002 i_ljosi_sogunnar_000065 75 00:25:53.84 19.968 0.21 bæði var það stefnan að reyna að draga úr átökum stórveldanna og útfrá ískaldri ruslið var að öllum til gagns að bæta samskiptin ekki síst til að draga úr áhrifum sovétríkjanna á heimskortinu því samskipti beggja ríkja bandaríkjanna kína við ráðamenn í moskvu voru orðin ansi stirð -i_ljosi_sogunnar_000065-0076-00:26:1456-00:00:2594 i_ljosi_sogunnar_000065 76 00:26:14.56 25.856 0.15 þó að kínastjórn hefði svo sem áður kallað nixon heimsvaldasinnaðan stríðsæsingamann vildi hún svo samt sem áður líka vingast við hann það var líka sigur fyrir mola ef sjálfur bandaríkjaforseti kæmi að heimsækja land þeirra það minnti á glæsta fortíð kína hinir miklu keisarar fóru aldrei frá kína heldur tóku aðeins á móti erlendum leiðtogum og sendiboðum sem vottuðu um virðingu sína -i_ljosi_sogunnar_000065-0077-00:26:4142-00:00:0642 i_ljosi_sogunnar_000065 77 00:26:41.42 6.4 0.15 var því úr að áformin forseta í heimsókn og sá síðarnefndi þáði boðið -i_ljosi_sogunnar_000065-0078-00:26:5412-00:00:3004 i_ljosi_sogunnar_000065 78 00:26:54.12 29.952 0.24 um heimsókn nixons til kína hafa verið gerðar heimildamyndir henni voru gerð skil í kvikmynd olíudósum nixon og um heimsóknina hefur meira að segja verið samin ópera eftir bandaríska tónskáldið john adams og hér hefur hljómað þetta var líka sannarlega söguleg heimsókn sem olli straumhvörfum í samskiptum ríkjanna tveggja nixon fundaði einu sinni með sjálfum marmara var þá orðinn ansi aldraður reyndar og margoft með þjónarnir herra -i_ljosi_sogunnar_000065-0079-00:27:2466-00:00:1720 i_ljosi_sogunnar_000065 79 00:27:24.66 17.28 0.21 en það er ekki það sem við höfum mestan áhuga á núverandi kvöldið á meðan heimsókninni stóð héldu og kínversk stjórnvöld mikla veislu fyrir nixon og fylgdarlið hans nikolaí -i_ljosi_sogunnar_000065-0080-00:27:4252-00:00:0548 i_ljosi_sogunnar_000065 80 00:27:42.52 5.504 0.2 en á meðan nixon malaði ræddi partinn hans við sessunaut -i_ljosi_sogunnar_000065-0081-00:27:4850-00:00:1820 i_ljosi_sogunnar_000065 81 00:27:48.50 18.176 0.16 var tónlistina honum frá því sem hafði trygga hennar á meðan eiginmaðurinn var á fundum með fyrirmönnum hún hafði farið í skoðunarferð um beijing og meðal annars í dýragarðinn þar sem þessir svarthvítu pandabirnir höfðu heillað hana sagði hún þeir voru svo sætir -i_ljosi_sogunnar_000065-0082-00:28:0754-00:00:0490 i_ljosi_sogunnar_000065 82 00:28:07.54 4.992 0.25 jólanna hrifinn af þeim skal ég bara gefa þér nokkrar sagði hún -i_ljosi_sogunnar_000065-0083-00:28:1314-00:00:1418 i_ljosi_sogunnar_000065 83 00:28:13.14 14.208 0.09 og viti menn þegar nixon hjónin voru nýkomin aftur til washington að lokinni kínaheimsókninni bárust þær fregnir frá kínverskum stjórnvöldum að hugðust gefa bandarísku þjóðinni tvo pandabirni til minningar um þessa sögulegu heimsókn -i_ljosi_sogunnar_000065-0086-00:30:5242-00:00:5168 i_ljosi_sogunnar_000065 86 00:30:52.42 51.584 0.44 tveggja pandabjarna til washington ekki löngu síðar sextánda apríl nítján hundruð sjötíu og tvö fylgdi kunnuglegt fjölmiðlafár pönduvinurinn pat nixon tók formlega á móti björnunum fyrir hönd bandarísku þjóðarinnar aldarinnar að peningaplokkarar ævinnar frækinna spáði hún handa móníum í dýragarðinum þá var orð sem áður hafði heyrst í bandarískri þjóðfélagsumræðu við komu pandahúnsins súleyman ef út fyrir kína svipað fjölmiðlafár og mætingar fylgdi sannarlega þeim leníns -i_ljosi_sogunnar_000065-0087-00:31:4454-00:00:1114 i_ljosi_sogunnar_000065 87 00:31:44.54 11.136 0.08 tugþúsundir gesta skoðuðu þau fyrstu daga þeirra í dýragarðinum og ekki ekki ofan af pósti frá aðdáendum þeirra um bandaríkin þver og endilöng bárust dýragarðinum -i_ljosi_sogunnar_000065-0088-00:32:0384-00:00:0794 i_ljosi_sogunnar_000065 88 00:32:03.84 8.064 0.41 unglingsins eru enn með frægustu pöndum sögunnar en minna hefur farið fyrir því að bandaríkjamenn endurguldu dýragjöfina -i_ljosi_sogunnar_000065-0090-00:32:2138-00:00:2010 i_ljosi_sogunnar_000065 90 00:32:21.38 20.096 0.22 þetta voru tveir litlir sauðnautskálfar milton og mathilda sem flogið var með til beitingu það fer ekki eins mörgum sögum af því hvernig þeim vegnaði þar greyjunum og af ævintýrum ling og þingsins en við skulum vona þeirra vegna þau hafa átt langa ævi og góða í mollunni í beitingu -i_ljosi_sogunnar_000065-0091-00:32:4728-00:00:1220 i_ljosi_sogunnar_000065 91 00:32:47.28 12.16 0.07 kínverjar voru auðvitað ekki að senda bandaríkjamönnum pandabirnina tvo þá fyrstu sem fóru frá kína í meira en áratug bara í skiptum fyrir sauðnaut eða vegna galinn -i_ljosi_sogunnar_000065-0092-00:32:5988-00:00:1562 i_ljosi_sogunnar_000065 92 00:32:59.88 15.616 0.48 þó svo að kommúnistastjórninni kína hafi farið varlega með pandabirnina sína vissu mætavel hvaða kynin kröftum þessir sakleysislegu birnir bjuggu yfir í augum vesturlandabúa rétt eins og lýðveldissinnastjórn sankað sökk hafði líka gert -i_ljosi_sogunnar_000065-0093-00:33:1604-00:00:2550 i_ljosi_sogunnar_000065 93 00:33:16.04 25.472 0.14 kínverjar voru alls ekki að gefa bandaríkjamönnum birnina tvo bara til að vera almennilegir heldur til að sýna hinum vestræna heimi sem hafði hunsað kína og einangrað svo lengi að það borgaði sig að sýna kínverjum velvild og sveigjanleika eins og nixon hafði gert og skotin engu ótal bandarísk börn það launað með því að fá að berja þessa óendanlega sætu og skrítnu birni augum -i_ljosi_sogunnar_000065-0094-00:33:4750-00:00:3614 i_ljosi_sogunnar_000065 94 00:33:47.50 36.224 0.29 á eftir indiana diplómatík á síðustu árum höfum við enda séð æ betur hvernig kínversk stjórnvöld hafa beitt pandabjörnum fyrir sig í pólitískum tilgangi til að auka almenna velvild garð kína og fá sínu framgengt á alþjóðavettvangi því lengi og sinn voru kannski með fyrstu pöndunum sem virkilega flæktust inn í flókna alþjóðapólitík en alls ekki þar síðustu vinsældir pandabjarna kannski aldrei verið meira en nú og kínverjar hafa algjörlega nepal kína niður eftir kúnstarinnar reglum -i_ljosi_sogunnar_000065-0096-00:35:5344-00:00:2602 i_ljosi_sogunnar_000065 96 00:35:53.44 26.112 0.27 pönduríki eru í dag lítill hópur sem eftirsótt er að tilheyra þó það sé rándýrt ekki nóg með að kínversk stjórnvöld þiggi háar greiðslur fyrir hverja pöndu í láni í útlöndum heldur er ærinn kostnaður við að flytja inn oban fyrir kvikindin að éta heimsmetabók general það eitt sem notaðar fimm sinnum dýrari fyrir dýragarða að halda pöndur en næstdýrasta dýrategundin fíla -i_ljosi_sogunnar_000065-0097-00:36:2008-00:00:2208 i_ljosi_sogunnar_000065 97 00:36:20.08 22.144 0.05 það eru bara þau ríki sem þóknast kínverskum stjórnvöldum á stjórnmála eða viðskiptasviðinu sem yfirleitt fá pöndur verið er að byggja rándýrt pöndusvæði í dýragarðinum í kaupmannahöfn fyrir tvær pöndur sem von er á þangað og þykir það til marks um stórbætt samskipti kína og danmerkur samskipti sem oft á tíðum hafa verið nokkuð stirð -i_ljosi_sogunnar_000065-0098-00:36:4300-00:00:0830 i_ljosi_sogunnar_000065 98 00:36:43.00 8.32 0.11 komur pandabjarna til malasíu og tansaníu árum hafa sömuleiðis einkennst af pólitísku makki og svo mætti lengi telja -i_ljosi_sogunnar_000065-0099-00:37:0576-00:00:2886 i_ljosi_sogunnar_000065 99 00:37:05.76 28.928 0.19 ágæti hlustandi í undanförnum tveimur þáttum hefur aðeins verið stiklað á stóru í ævintýralegri sögu bjarnanna hlédrægu sem allir virðast elska segja mætti fleiri sögur af merkum pandabjörnum varast eiga fleiri birnir eftir að láta skrá sig á spjöld sögunnar í framtíðinni takist mannskepnunni að koma í veg fyrir útrýmingu tegundarinnar það er stórsniðugt einhverntímann komi pandabirnir til íslands -i_ljosi_sogunnar_000066-0001-00:00:1080-00:00:1390 i_ljosi_sogunnar_000066 1 00:00:10.80 13.824 0.46 andvirði gegnum þykkan og illfæran bambusskóginn smátt og smátt hann var meira en átta þúsund kílómetra að heiman hann hafði þegar farið yfir brött fjöll og djúpa dali vaðið ár og klofað læki og gjótur -i_ljosi_sogunnar_000066-0002-00:00:2530-00:00:1264 i_ljosi_sogunnar_000066 2 00:00:25.30 12.672 0.27 örfáum árum áður höfðu vígamenn tæpri snarhasti fullir af heilagri sannfæringu og stríðsofsa farið þarna og skilið eftir sig hvarvetna sviðna jörð eyðileggingu farsóttir og fátækt -i_ljosi_sogunnar_000066-0003-00:00:3856-00:00:1626 i_ljosi_sogunnar_000066 3 00:00:38.56 16.256 0.21 en armand víðar ekki kominn alla þessa leið í herferð hann var að leita að kynjaskepnu sem hann hafði aðeins heyrt óljósar fregnir af skepnu sem enginn vesturlandabúi hafði barið augum en átti að leynast þarna einhverstaðar í skógarþykkninu -i_ljosi_sogunnar_000066-0004-00:01:0776-00:00:1556 i_ljosi_sogunnar_000066 4 00:01:07.76 15.488 0.17 ansar vígður til prests í heimahéraði sínu í franska baskalandi þrjátíu og sex ára gamall árið átján hundruð sextíu og tvö ekki löngu síðar var honum falið verkefni að ferðast alla leið austur til kína og boða þar kristna trú -i_ljosi_sogunnar_000066-0005-00:01:2458-00:00:1352 i_ljosi_sogunnar_000066 5 00:01:24.58 13.568 0.29 ekki fer mörgum sögum af því hvernig honum fórst það verkefni úr hendi trúboð er allavega ekki það sem armenska vírusins fyrir notum það vitað nefnilega annað áhugamál fyrir utan kristindóminn -i_ljosi_sogunnar_000066-0006-00:01:4192-00:00:1030 i_ljosi_sogunnar_000066 6 00:01:41.92 10.24 0.19 hann leit eiginlega á þetta áhugamál sitt sem hluta af sinni kristnu köllun vísindin eru að fræðast um sköpunverk drottins honum til dýrðar skrifaði hann eitt sinn -i_ljosi_sogunnar_000066-0007-00:01:5360-00:00:1612 i_ljosi_sogunnar_000066 7 00:01:53.60 16.128 0.05 eins og reyndar fleiri vestrænir trúboðar í austurlöndum á þessum tíma var hann duglegur við að rannsaka og safna sýnum af framandi náttúrufyrirbrigðum sem urðu á vegi hans í útlandinu bæði plöntum og dýrum og var það víetnam stórtækastur af trúbræðrum sínum -i_ljosi_sogunnar_000066-0008-00:02:1022-00:00:2262 i_ljosi_sogunnar_000066 8 00:02:10.22 22.656 0.19 á þeim rúma áratug sem hann bjó í kína sendi hann heim til frakklands mörg hundruð sýni af áður óþekktum plöntum og lífverum og lýsti enn fleiri fyrstur manna margar þeirra tegunda bera enn nafn hans rottusnákurinn elaphe davidi dúfutréð davidia involucrata dádýrið elaphurus davidianus og svo framvegis -i_ljosi_sogunnar_000066-0009-00:02:3394-00:00:3458 i_ljosi_sogunnar_000066 9 00:02:33.94 34.56 0.23 en þó hún beri ekki nafn hans í dag er armenska víni minnst fyrir að fyrstur evrópumanna kynnast og lýsa skepnu sem nú á dögum hvert mannsbarn þekkir þó það sé einungis að finna á afmörkuðu og afskekktu svæði í kína dýr sem er og hefur verið áratugum saman svo fyrirferðarmikið í fjölmiðlum og dægurmenningu að mörgum þykir nóg um en aðrir virðast aldrei geta fengið nóg af dýr sem hefur leikið hlutverk í alþjóðastjórnmálum og kalda stríðinu sem og sögu dýra og rasandi -i_ljosi_sogunnar_000066-0010-00:03:1908-00:00:1360 i_ljosi_sogunnar_000066 10 00:03:19.08 13.568 0.32 armand vír fyrst óljósar sögur af undarlegu svarthvítu bjarndýri á ferðum sínum um kína jurtaæta vöktu vitaskuld áhugasama aldrei heyrt minnst á slíka skepnu áður -i_ljosi_sogunnar_000066-0011-00:03:3320-00:00:1916 i_ljosi_sogunnar_000066 11 00:03:33.20 19.2 0.29 árið átján hundruð sextíu og átta fór david langan rannsóknarleiðangur í annað sinn hann sigldi frá heimaslóðum sínum tangirnar kína suður til sandi voða á nýjan sem meira en fimmtán hundrað kílómetra í vestur í sveitir og skógana -i_ljosi_sogunnar_000066-0013-00:04:0068-00:00:1780 i_ljosi_sogunnar_000066 13 00:04:00.68 17.792 0.19 í svíunum sér fyrir í lítilli kirkju hélt áfram að boða guðs orð meðfram vísindastörfunum auðvitað en það var á heimleið úr einni styttri söfnunarferð á sólríkum marsdegi sem svarthvíta bjarndýrið varð loksins aftur á vegi hans -i_ljosi_sogunnar_000066-0014-00:04:1914-00:00:0752 i_ljosi_sogunnar_000066 14 00:04:19.14 7.552 0.27 þegar ég var á leið aftur í kirkjunnar var mér boðið að hvíla mig á heimili manns að nafni lysekil í dalnum -i_ljosi_sogunnar_000066-0016-00:04:3892-00:00:0782 i_ljosi_sogunnar_000066 16 00:04:38.92 7.808 0.05 þetta er merkileg tegund og ég gladdist mjög að veiðimennirnir mínir tjáð mér að þeir gætu fært mér þetta dýr innan skamms -i_ljosi_sogunnar_000066-0018-00:04:5576-00:00:0990 i_ljosi_sogunnar_000066 18 00:04:55.76 9.856 0.24 dögum síðar reit presturinn svo í dagbók sína að nýju hinir innfæddu veiðimenn sem hann réði sér til aðstoðar í rannsóknarleiðöngrum höfðu þá snúið aftur -i_ljosi_sogunnar_000066-0019-00:05:1046-00:00:0318 i_ljosi_sogunnar_000066 19 00:05:10.46 3.2 0.25 en drápin til að eiga hægara með að flytja hann til baka -i_ljosi_sogunnar_000066-0020-00:05:1766-00:00:0452 i_ljosi_sogunnar_000066 20 00:05:17.66 4.608 0.17 skrokkur inn er allur hvítur nema hvað lappirnar og eyrun eru svört -i_ljosi_sogunnar_000066-0021-00:05:2610-00:00:0428 i_ljosi_sogunnar_000066 21 00:05:26.10 4.352 0.15 þetta er sami litast og á skinninu sem sáu daginn heima hjá í -i_ljosi_sogunnar_000066-0022-00:05:3516-00:00:3080 i_ljosi_sogunnar_000066 22 00:05:35.16 30.848 0.17 þetta var pandahúnn sem veiðimennirnir höfðu náð einhvers staðar í bambusskógi cinema vínar þannig að öllum líkindum fyrsti vesturlandabúinn til að berja pandabjörn augum þó auðvitað væri hann dauður bangsagreyið næstvaldamesta að safna fleiri sýnum af þessari nýju tegund tveir ungbirnir til viðbótar féllu í valinn líkamsleifar þeirra voru sendar og franska náttúruminjasafnið í parís ásamt lýsingu davids á dýrinu -i_ljosi_sogunnar_000066-0024-00:06:5094-00:00:3312 i_ljosi_sogunnar_000066 24 00:06:50.94 33.152 0.49 er það púskin sem lýst er í alfræðiorðabók frá þriðju öld fyrir krist að líkist orðrétt og nokkuð óskýrt annaðhvort tígri eða birni eða er það dýrið mo sem náttúrufræðingur á sextándu öld til lýsti sem byggi í skógum síonistar kína og indiana það sem talið er líklegast jú sem lýst var um þúsund ára gömlu ljóðasafni að væri blíð og vinveitt jurtaæta á stærð tígur en með svartan og hvítan feld -i_ljosi_sogunnar_000066-0025-00:07:2484-00:00:2086 i_ljosi_sogunnar_000066 25 00:07:24.84 20.864 0.35 ef eitthvað af þessum kvikindum er það sem við nú köllum pandabjörn er dýrsins af og til getið í fornkínverskum heimildum gætu hafa verið pandabirnir meðal þeirra framandi dýra sem kínakeisari hélt í lystigarði sínum í fornborginni síðan í norðvestur kína við rætur silkileiðarinnar fyrir um tvö þúsund árum -i_ljosi_sogunnar_000066-0026-00:07:4610-00:00:1720 i_ljosi_sogunnar_000066 26 00:07:46.10 17.152 0.46 kannski voru það svo pönduskinn sem keisari einn af tangveldinu gaf merkum þegnum sínum á áttundu öld og kannski voru það tvær pöndur sem hinn alræmda keisaraynja wu setja sendi grönnum sínum í japan sem vináttuvott um svipað leyti -i_ljosi_sogunnar_000066-0027-00:08:0380-00:00:0666 i_ljosi_sogunnar_000066 27 00:08:03.80 6.656 0.06 þá kannski fyrsta dæmið af mörgum um að björnum þessum hafi verið gefið hlutverk í alþjóðapólitík -i_ljosi_sogunnar_000066-0028-00:08:1104-00:00:1928 i_ljosi_sogunnar_000066 28 00:08:11.04 19.2 0.22 en við getum þó ekki verið viss því eins og fyrr segir eru heimildarnar óljósar og engar myndir af pöndum sem fundist hafa í fornritum líklega hafa pöndur bara ekki verið sérstaklega á radarnum hjá kínverjum til forna enda hlédræg dýr þá sem nú og kjörlendi þeirra afmarkað og afskekkt -i_ljosi_sogunnar_000066-0029-00:08:3998-00:00:2202 i_ljosi_sogunnar_000066 29 00:08:39.98 22.016 0.16 tímanum hefur reyndar tekist að rekja þróunarsögu pöndunnar einar þrjár milljónir ára aftur í tímann þá er talið að pandabjörninn hafi farið að greina frá öðrum frumbjörnum þá var veðurfar almennt heitt og rakt og bambusskógar blómstruðu þar sem nú er kína og pandabirnirnir sem nærast nær eingöngu á bambus sömuleiðis -i_ljosi_sogunnar_000066-0030-00:09:0314-00:00:2378 i_ljosi_sogunnar_000066 30 00:09:03.14 23.808 0.31 fyrstu pöndurnar voru talsvert minni en þær sem nú eru uppi fyrsta skilgreindapöndutegundin luktar níræða piltinn er nærri helmingi minni en nútímapanda en hún nútímapandan verður vel á minnst um hundrað tuttugu til hundrað níutíu sentímetra löng og meðalpanda í dag er um hundrað til hundrað tuttugu kíló þyngd -i_ljosi_sogunnar_000066-0031-00:09:2816-00:00:2618 i_ljosi_sogunnar_000066 31 00:09:28.16 26.24 0.17 smátt og smátt með gangi tímans stækkuðu forfeður nútímapöndunnar og hættu sömuleiðis alveg að borða kjöt eins og aðrir birnir og gerðust bambuselskandi grænmetisætur þegar loftslag kólnaði og skógarnir hörfuðu fækkaði pöndunum sömuleiðis og kjörlendi þeirra varð minna og afmarkaðist að lokum nær algjörlega við bambusskógana í kynlíf í sést nágrenni þeirra -i_ljosi_sogunnar_000066-0032-00:09:5586-00:00:1724 i_ljosi_sogunnar_000066 32 00:09:55.86 17.152 0.2 það er afskekkt svæði og ofan á lag eru pöndur hlédrægir einfarar af guðs náð og hefur það alla tíð gert dýrafræðingum erfitt fyrir að rannsaka hagi þeirra þó svo að pöndur séu baðaðar frægðarljóma eru þær því líka nokkuð leyndardómsfull dýr enn í dag -i_ljosi_sogunnar_000066-0033-00:10:1438-00:00:2440 i_ljosi_sogunnar_000066 33 00:10:14.38 24.448 0.11 ekki bætir úr skák hversu fáar þær eru orðnar vegna ágangs mannsins á heimkynni pöndunnar og sömuleiðis einnig vegna hennar eigin sérvisku eru fáar pöndur eftir í heiminum í dag samkvæmt áætlun frá tvö þúsund og sextán eru þúsundum og fjórar villtar pöndur í kínverskum bambusskógum og um þrjú hundruð til viðbótar sem eru í haldi manna innan kína og utan -i_ljosi_sogunnar_000066-0034-00:10:4914-00:00:3686 i_ljosi_sogunnar_000066 34 00:10:49.14 36.864 0.16 hvað sem kínverjar til forna kölluðu skepnuna þekkjum með hana flest sem pöndu í dag hefur nafnið kannski átt þátt í myndum hennar panda er óneitanlega þjált og skemmtilegt nafn og hefur að minnsta kosti ekki dregið úr vinsældum dýrsins sem nafnið ber hvers vegna nákvæmlega heitir pandan þá panda þegar skinn og önnur sýni af svarthvítu björnunum ungu bárust loks af náttúruminjasafnið í parís ásamt lýsingum trúboðans armand vita og skepnunni upphófst mikið ferli við það að bæði skilgreina kvikindið og finna á það viðeigandi nafn -i_ljosi_sogunnar_000066-0035-00:11:2660-00:00:1354 i_ljosi_sogunnar_000066 35 00:11:26.60 13.44 0.27 david sjálfur stakk upp á latneska heitinu ursus melanolecus einfaldlega svarthvítur björn því hann stóð í þeirri trú að þetta væri bjarndýr en heima í frakklandi voru ekki allir alveg á þeirri skoðun -i_ljosi_sogunnar_000066-0036-00:11:4068-00:00:2030 i_ljosi_sogunnar_000066 36 00:11:40.68 20.224 0.33 fljótlega benti einhver á að dýrið líktist á ákveðinn hátt annari kínverskri bambusætu sem vestrænir vísindamenn höfðu nýlega kynnst í fyrsta sinn það var miklu minna kvikindi að vísu með dökkrauðan feld og röndótt skott dálítið eins og þvottabjörn hvít eyru og trýni og glaðlegt fés -i_ljosi_sogunnar_000066-0037-00:12:0146-00:00:3256 i_ljosi_sogunnar_000066 37 00:12:01.46 32.512 0.25 þegar vestrænir vísindamenn fengu fyrst líkamsleifar þessa kvikindis í hendur vissu þeir ekki heldur alveg hvernig þeir ættu að flokka það eða hvað er hægt að kalla það líklegt þótti að þetta væri einhver asískur ættingi þvottabjarnarins í norður ameríku nokkuð svipað andlitsfall og svo þetta röndótta skott en einhvernveginn það er ekki vitað nákvæmlega hvernig gáfu franskir náttúrufræðingar kvikindu nafnið panda sem kannski má rekja til þess nafns sem dýrið hafði verið kallað á heimaslóðum sínum í nepal -i_ljosi_sogunnar_000066-0038-00:12:3482-00:00:2564 i_ljosi_sogunnar_000066 38 00:12:34.82 25.6 0.46 þetta er dýr sem í dag er kallað rauðpanda eða minni panda og síðari tíma rannsóknir áttu eftir að leiða í ljós að var nær ekkert skyld svarthvíta birninum frá svo enda var það bjarndýr eins og armand vitrun en fékkst ekki fullsannað fyrr en löngu síðar en rauða kvikindið rauðpanda á sér fáa lifandi ættingja en er hvað skyldust þvottabjörnum og marðdýrum -i_ljosi_sogunnar_000066-0039-00:13:0110-00:00:1946 i_ljosi_sogunnar_000066 39 00:13:01.10 19.456 0.17 en það var sumsé ekki fullsannað óskyldleikinn fyrr en miklu síðar eftir nokkrar bollaleggingar náttúrufræðinga í parís var ákveðið að nýja kínverska kvikindið sem armand vitað fertugu skyldi heita eftir þessum meinta frænda sínum sem var miklu minni og því risapanda -i_ljosi_sogunnar_000066-0040-00:13:2990-00:00:1880 i_ljosi_sogunnar_000066 40 00:13:29.90 18.816 0.13 æði er ekki nýtt af nálinni eiginlega allt frá því að vitneskja um tilvist dýranna fór að breiðast út um heiminn á nítjándu öld hefur heimsbyggðin verið heilluð af þeim það er eitthvað við pöndur dálítið aulalegir líflausir sætir vinalegir en um leið sjaldséðir og framandi -i_ljosi_sogunnar_000066-0041-00:13:4938-00:00:2062 i_ljosi_sogunnar_000066 41 00:13:49.38 20.608 0.18 í bók sinni menn og pöndur reyndi hinn rómaði breski dýrafræðingur desmond morris hann á eftir að koma við sögu síðar í þessari sögu að greina það nákvæmlega hvað gerði pöndur svona ómótstæðilegar okkur mönnunum mynstrið á feldinum áleit það að líkamsbygging þeirra líkist kornabarni -i_ljosi_sogunnar_000066-0043-00:14:1444-00:00:1366 i_ljosi_sogunnar_000066 43 00:14:14.44 13.696 0.1 en hvað sem það er þá fangaði risapandan athygli og ímyndunarafl manna um leið og lýsingar davids áunnist fljótlega upphófst mikið kapphlaup um frekari sýni og sannanir á tilvist risapöndunni -i_ljosi_sogunnar_000066-0044-00:14:2874-00:00:1704 i_ljosi_sogunnar_000066 44 00:14:28.74 17.024 0.23 það var hægara sagt en gert að nálgast pöndusýni frá kína á þessum tíma keisaraveldið stóð enn höllum fæti eftir mannskæða pirra yrði sem sagt hefur verið frá í í ljósi sögunnar svo og seinna ópíumstríðið við breta og frakka -i_ljosi_sogunnar_000066-0046-00:14:5210-00:00:1322 i_ljosi_sogunnar_000066 46 00:14:52.10 13.184 0.16 uppreisn ofstækisfullrar þjóðernissinnahreyfingar svokölluð boxarauppreisn brast á undir lok ársins átján hundruð níutíu og níu og var kveðin niður með hjálp nýlenduveldanna þó ekki fyrr en tugþúsundir höfðu fallið í valinn -i_ljosi_sogunnar_000066-0047-00:15:1318-00:00:1962 i_ljosi_sogunnar_000066 47 00:15:13.18 19.584 0.21 þrátt fyrir allt þetta voru þó til þeir vesturlandabúar sem voru til í að leggja líf og limi í hættu til að kynna sér sérstætt plöntu og dýralíf kína þar á meðal var breski grasafræðingurinn ernes wilson sem á fyrsta áratug tuttugustu aldar ferðaðist þvers og kruss um vestanvert kína í leit að jurtum og dýrum -i_ljosi_sogunnar_000066-0048-00:15:3320-00:00:1970 i_ljosi_sogunnar_000066 48 00:15:33.20 19.712 0.17 í einni af ferðum sínum fór hann einmitt um kjörlendi pandabjarnarins conan ætti sér ekki langt inn í torfært bambusþykknið hann lesin að lýsa risapöndunni af afspurn í riti sem hann gaf út að loknum ferðum sínum nítjánhundruð og þrettán undir heitinu náttúrufræðingur í vestur kína -i_ljosi_sogunnar_000066-0050-00:16:2360-00:00:3324 i_ljosi_sogunnar_000066 50 00:16:23.60 33.28 0.36 um ári áður en náttúrufræðingur í vestur kína kom út hafi kínverska keisaradæmið loks kiknað undan því álagi sem það er þurft að þola undanfarna áratugi nemarnir og afskiptum nýlenduveldanna bókara prinsinn loks uppreisn og byltingu læknisins og þjóðernissinnans sun asninn tólfta febrúar nítjánhundruð og tólf afsalaði hinn barnungi síðasti kínakeisari púslunum og lýðveldið kína leit dagsins ljós -i_ljosi_sogunnar_000066-0051-00:17:1036-00:00:1680 i_ljosi_sogunnar_000066 51 00:17:10.36 16.768 0.33 það þýddi þó ekki að rómi loks á í kína eftir áratuga róstur fyrstu árin voru lýðveldinu kína erfið sun jafnvel höfðu ekki nægilega styrk tök á taumunum og stríðsherrar bitust um völdin af blóðugri hörku víðsvegar um landið -i_ljosi_sogunnar_000066-0052-00:17:2804-00:00:2692 i_ljosi_sogunnar_000066 52 00:17:28.04 27.008 0.38 en þrátt fyrir átök og lögleysu og þrátt fyrir að annarstaðar loguðu fljótlega einnig eldar fyrri heimsstyrjaldar hlýddi hver vestrænn ofurhuginn á fætur öðrum ákallinu sem náttúrufræðingurinn ernests wilsons hafði sett svo skýrt fram í bók sinni um náttúru vestur kína og héldu inn í bambusþykknið með veiðibyssur sínar í von um að verða fyrstir vesturlandabúa til að ekki bara berja augum heldur fella pandabjörn -i_ljosi_sogunnar_000066-0053-00:17:5772-00:00:2510 i_ljosi_sogunnar_000066 53 00:17:57.72 25.088 0.24 á öðrum og þriðja áratug tuttugustu aldar fór strolla af breskum þýskum og bandarískum veiðimönnum til colina þeirl ýmislegt á sig breskur hermaður stjórnherberginu í samtölum frá beitingu til las í tíbet og fékk fyrir bæði sýkingu í fótinn og alvarleg kalsár en sá aðeins rétt glitta í pandabjörn eitt andartak -i_ljosi_sogunnar_000066-0054-00:18:2344-00:00:2070 i_ljosi_sogunnar_000066 54 00:18:23.44 20.736 0.27 blóðugir draumar veiðimannanna rættust loks ekki fyrr en árið nítjánhundruð tuttugu og níu þá lögðu tveir bandarískir bræður af stað inn í bambusskóginn þeir hétu kermit og theodor og voru synir eins frægasta veiðimanns síns tíma sjálfs theodore rosenbad ríkja forseta nítjánhundruð og eitt til nítján hundruð og níu -i_ljosi_sogunnar_000066-0055-00:18:4472-00:00:1646 i_ljosi_sogunnar_000066 55 00:18:44.72 16.512 0.31 birnir koma víða við í sögu þeirra rosette rænandi eldri var mississippi nítján hundruð og tvö einnig sínum mörgu veiðiferðum eftir nokkra daga ferð allir samferðamenn forsetans veitt svartbirni -i_ljosi_sogunnar_000066-0056-00:19:0170-00:00:1308 i_ljosi_sogunnar_000066 56 00:19:01.70 13.056 0.42 nema sjálfur forsetinn það þótti allvandræðalegt svo að einhverjir tóku sig til eltu uppi gamalt hrörlegt bjarnargrey og bundu það fast við tré þannig gæti forsetinn allavega sallað niður eitt dýr -i_ljosi_sogunnar_000066-0057-00:19:1522-00:00:0834 i_ljosi_sogunnar_000066 57 00:19:15.22 8.32 0.4 en theodor rover lét auðvitað ekki bjóða sér slíka niðurlægingu að skjóta varnarlausan bundinn bjarnaröldung -i_ljosi_sogunnar_000066-0058-00:19:2402-00:00:0466 i_ljosi_sogunnar_000066 58 00:19:24.02 4.736 0.09 þyrmdi kvikindinu en fyrirskipaði svo að skyldi aflífað á mannúðlegan máta -i_ljosi_sogunnar_000066-0059-00:19:2928-00:00:2442 i_ljosi_sogunnar_000066 59 00:19:29.28 24.448 0.24 atvikið vakti athygli fjölmiðla og varð uppspretta fjölda skopmynda í bandarískum blöðum smátt og smátt varð bjarnaröldungurinn að sakleysislegum og skelfdum húni sem átti eftir að fylgja rólega tíð í myndmáli skopmyndateiknara og varð líka fyrirmyndin að tuskuböngsum þeim sem á ensku eru enn kallaðir í höfuðið á forsetanum teddy ber -i_ljosi_sogunnar_000066-0060-00:19:5440-00:00:1668 i_ljosi_sogunnar_000066 60 00:19:54.40 16.64 0.48 en synir forsetans sem sé þráðu fátt heitar en að skjóta bjarndýr nánar tiltekið risapöndu úr bók sem þeir bræður gáfu síðar út um ferð sína risapandan var gullna reif leiðangurs -i_ljosi_sogunnar_000066-0061-00:20:1160-00:00:1292 i_ljosi_sogunnar_000066 61 00:20:11.60 12.928 0.24 en eins og pereira hershöfðingi annarstaðar nílar þetta veiðimenn og könnuðir sem höfðu reynt við pönduna á liðnum árum höfðu leitað að henni án árangurs -i_ljosi_sogunnar_000066-0062-00:20:2854-00:00:0648 i_ljosi_sogunnar_000066 62 00:20:28.54 6.528 0.06 svo litla reyndar að við sögðu ekki einu sinni nánum vinum okkar hver væri raunverulegur tilgangur ferðarinnar -i_ljosi_sogunnar_000066-0063-00:20:3562-00:00:1544 i_ljosi_sogunnar_000066 63 00:20:35.62 15.36 0.11 bræðurnir hefðu ekki þurft að fara leynt með það því þann þrettánda apríl nítján hundruð tuttugu og níu tókst þeim eftir marga daga og reykurinn að skjóta til bana aldurhningna risapöndu sem birtist þeim skyndilega nývöknuð og setri -i_ljosi_sogunnar_000066-0064-00:20:5246-00:00:1160 i_ljosi_sogunnar_000066 64 00:20:52.46 11.648 0.21 bræðurnir skutu báðir og hefðu sært dýrið flúði nokkra vegalengd í gegnum snæviþakið skóglendið en drapst að lokum sigri hrósandi sendu rovera símskeyti heim -i_ljosi_sogunnar_000066-0065-00:21:0516-00:00:1118 i_ljosi_sogunnar_000066 65 00:21:05.16 11.136 0.36 um einstaklega heppnir skutum saman stórfelldum karldýr yfirvöld eru sammála um að þetta er fyrsta risapandan sem skotin er af hvítum manni -i_ljosi_sogunnar_000066-0066-00:21:1688-00:00:1550 i_ljosi_sogunnar_000066 66 00:21:16.88 15.488 0.31 rollan var flutt heim til bandaríkjanna stoppuð upp og höfð til sýnis á nýju og glæsilegu náttúruminjasafni ískalt þessi skrítna skepna mikla athygli eins og pöndur virðast alltaf gera hvar sem nær koma lífs eða liðna -i_ljosi_sogunnar_000066-0067-00:21:3292-00:00:2096 i_ljosi_sogunnar_000066 67 00:21:32.92 20.992 0.26 keppinautar skagann vildu skiljanlega ekki vera síðri svo að á fyrstu árum fjórða áratugarins sendu mörg bandarísk náttúruminjasöfn út pönduveiðileiðangra nú þegar rover höfðu brotið ísinn gekk öðrum veiðimönnum betur allmargar pöndur félli og enduðu sem líflausir safngripir -i_ljosi_sogunnar_000066-0068-00:21:5764-00:00:2222 i_ljosi_sogunnar_000066 68 00:21:57.64 22.144 0.14 kínversk yfirvöld fettu ekki fingur út í það að útlendingar æddu um allt og felldu pöndu og aðra enda höfðu þau eflaust að nógu öðru að hyggja einræðisstjórn þjóðernissinnaflokks sun asninn sem hafði tekið við af keisaraveldinu átti harðvítugri baráttu ekki lengur við stríðsherra heldur uppreisnarmenn sem aðhylltust kominn -i_ljosi_sogunnar_000066-0069-00:22:2124-00:00:1974 i_ljosi_sogunnar_000066 69 00:22:21.24 19.712 0.28 evrópskir og bandarískir pönduveiðimenn voru enn á fullu í skógum ísosíanat er kommúnistanna með moranbong viking meðal annars fór þar í gegn á sínum sögufræga flótta undan hersveitum kominn svo eftir mannsins ankara göngunni löngu nítján hundruð þrjátíu og fimm -i_ljosi_sogunnar_000066-0070-00:22:4236-00:00:1266 i_ljosi_sogunnar_000066 70 00:22:42.36 12.672 0.19 en nú fóru reyndar flestir að fá sig fullsadda af steindauðum uppstoppuðum pöndum feldum og hauskúpum bæði vísindamenn á vesturlöndum og almenningur vildu meira sjá lifandi pöndu -i_ljosi_sogunnar_000066-0072-00:23:2698-00:00:0370 i_ljosi_sogunnar_000066 72 00:23:26.98 3.584 0.1 hver nógu erfitt að ná pöndunum dauðum hvað þá lifandi -i_ljosi_sogunnar_000066-0073-00:23:3128-00:00:1704 i_ljosi_sogunnar_000066 73 00:23:31.28 17.024 0.34 einn þessara ævintýramanna var vilja harkness harvard háskólagenginn og efnaður bandaríkjamaður með áhuga á hverskyns veiðum hann var sanaa undirbúa pönduleiðangur til césar hann lést skyndilega og langt fyrir aldur fram úr krabbameini aðeins þrjátíu og fjögurra ára -i_ljosi_sogunnar_000066-0074-00:23:4912-00:00:1038 i_ljosi_sogunnar_000066 74 00:23:49.12 10.496 0.11 en heima í norð ekkja hans hann hafði gift sig bara örfáum vikum áður en hann fór af stað til kína að halda þessu ástríðuverkefni hans á lofti -i_ljosi_sogunnar_000066-0075-00:23:5994-00:00:0816 i_ljosi_sogunnar_000066 75 00:23:59.94 8.192 0.21 ekkjan rúðuneti var kjólahönnuður og áberandi í skemmtanalífinu í stórborginni í kokteilboðum og næturklúbbum -i_ljosi_sogunnar_000066-0076-00:24:0856-00:00:0848 i_ljosi_sogunnar_000066 76 00:24:08.56 8.576 0.14 en hún var nú kvæði sínu rækilega ecos tók alla þá fjármuni sem hún erfði eftir eiginmanninn og fór til kína -i_ljosi_sogunnar_000066-0077-00:24:1784-00:00:0796 i_ljosi_sogunnar_000066 77 00:24:17.84 7.936 0.21 að enga reynslu af pandabjörnum né öðrum dýrum af veiðum ferðalögum um torfærasta kínverjum -i_ljosi_sogunnar_000066-0078-00:24:2644-00:00:0732 i_ljosi_sogunnar_000066 78 00:24:26.44 7.296 0.0 hún hét því að klára það sem eiginmaður hennar hafði byrjað á og snúa aftur til bandaríkjanna með lifandi pandabjörn -i_ljosi_sogunnar_000066-0079-00:24:4664-00:00:4306 i_ljosi_sogunnar_000066 79 00:24:46.64 43.008 0.28 harking sent hundruð þrjátíu og sex þó svo að ástandið væri eldfimt kína var sannarlega heimsborg full af útlendingum og peningum á næturklúbbunum skóku útlendingar og ríkir kínverjar sig í sínu fínasta pússi við nýjustu danslögin frá evrópu og amerískan djass í einu slíku sjanghaípartíi rakst harkness á tékklandi f kínverskum ættum sem var nú fluttur aftur til gamla landsins með yngri bróður sínum kvennahluta í leiðangri rosenbad á sínum tíma sem túlkur hann var sjálfur að fara í annan leiðangur en henti væri fullkominn ferðafélagi fyrir ekkjuna -i_ljosi_sogunnar_000066-0080-00:25:3046-00:00:1542 i_ljosi_sogunnar_000066 80 00:25:30.46 15.488 0.27 harkness svo yngri jónur lögðu af stað í október nítján hundruð þrjátíu og sex ásamt föruneyti burðar og aðstoðarmanna leiðin lá til sesíni konungsríki pöndunnar þetta var erfið leið í gegnum hættulegt svæði -i_ljosi_sogunnar_000066-0081-00:25:4668-00:00:1148 i_ljosi_sogunnar_000066 81 00:25:46.68 11.52 0.14 á leiðinni fóru þau framhjá ótal herdeildum komin hermanna á leið að berja á kommúnistum og bandítum urðu vitni að bardögum og sáu illa útleikin lík við vegarkanta -i_ljosi_sogunnar_000066-0082-00:25:5892-00:00:0652 i_ljosi_sogunnar_000066 82 00:25:58.92 6.4 0.22 það fannst harkness bara spennandi ef marka má bréfin sem hún skrifaði vinkonu sinni heima í new york -i_ljosi_sogunnar_000066-0085-00:27:0766-00:00:0954 i_ljosi_sogunnar_000066 85 00:27:07.66 9.472 0.36 ferðin tók tímann sinn þetta svæði var erfitt yfirferðar smátt og smátt mjökuðust harkness og föruneyti hennar áfram og nálguðust land pöndunnar -i_ljosi_sogunnar_000066-0087-00:27:5040-00:00:0964 i_ljosi_sogunnar_000066 87 00:27:50.40 9.728 0.36 dögum og vikum saman fóru þau um fjallendið og bambusskógana komu sér í búðum þar sem þau dvöldu daga í senn og settu upp gildrur í von um að veiða í þær birni -i_ljosi_sogunnar_000066-0088-00:28:0080-00:00:1944 i_ljosi_sogunnar_000066 88 00:28:00.80 19.456 0.3 í bókinni a leitina panda sem bandaríski blaðamaðurinn vicki krókum ferðir ruth leiðir líkum að því að einhvers staðar á ferðinni höfðu fellt hugi saman henti jong harkness hann var fimmtán árum yngri hávaxinn og myndarlegur til stendur að kvikmynda sögu harkness upp úr þessari bók -i_ljosi_sogunnar_000066-0089-00:28:2124-00:00:0532 i_ljosi_sogunnar_000066 89 00:28:21.24 5.376 0.2 en hvað um það einn daginn fóru af stað árnar uns til að athuga gildrurnar -i_ljosi_sogunnar_000066-0091-00:28:3212-00:00:1036 i_ljosi_sogunnar_000066 91 00:28:32.12 10.368 0.31 þetta var kraftaverki líkast af tilviljun höfðu gengið fram á greni pandabirnu og húns hennar húnninn ar einn heima vælandi mamma úti að leita að æti -i_ljosi_sogunnar_000066-0092-00:28:4324-00:00:1224 i_ljosi_sogunnar_000066 92 00:28:43.24 12.288 0.12 john teygði sig varlega inn í trjábolinn og tók upp pínulítinn húninn og rétti harkness sem tók hann í fangið eins og barn hann var rétt tvö kíló þyngd líklega um níu vikna gamall -i_ljosi_sogunnar_000066-0093-00:28:5618-00:00:1092 i_ljosi_sogunnar_000066 93 00:28:56.18 11.008 0.21 veiðimennirnir á undan henni höfðu verið hlaðnir byssum og skotum en það sem harkness hafði meðferðis voru pelar og mörkuðust hún ætlaði sér að koma pandahúninum lifandi til byggða -i_ljosi_sogunnar_000066-0094-00:29:0800-00:00:2518 i_ljosi_sogunnar_000066 94 00:29:08.00 25.088 0.31 harkness og jong með húninn aftur til tengdist harkness fór með húninn um borð í skip til bandaríkjanna nokkurt skrifræðisstapp reyndist að fá leyfi til að flytja húninn úr landi tollstjórar í sendi afgreitt slíka skepnu áður að lokum var ákveðið að húnninn skyldi tollafgreiddur sem hundur einn hundur yfirgaf kína -i_ljosi_sogunnar_000066-0096-00:29:4310-00:00:0462 i_ljosi_sogunnar_000066 96 00:29:43.10 4.608 0.25 og nú má segja að hið fyrsta eignlega pönduæði hafi magnast upp -i_ljosi_sogunnar_000066-0097-00:29:4834-00:00:0618 i_ljosi_sogunnar_000066 97 00:29:48.34 6.144 0.33 stóð af blaðamönnum tók á móti súleiman til nokkra -i_ljosi_sogunnar_000066-0099-00:30:0786-00:00:1576 i_ljosi_sogunnar_000066 99 00:30:07.86 15.872 0.28 hann hélt sér þétt upp að stjúpmóður sinni sem hefur flutt hann yfir hálfan hnöttum fótgangandi á burðarstól hesti flugvél lest og skipi en meðal ljósmyndarar smellti af valdi pandan á móti -i_ljosi_sogunnar_000066-0102-00:30:4244-00:00:3992 i_ljosi_sogunnar_000066 102 00:30:42.44 39.808 0.25 þetta framandi ungdýr vakti gífurlega athygli og aðdáun auðvitað var hann óttalega sætur svo mjög að jafnvel hörðustu pönduveiðimenn bandaríkjanna bráðnuðu inside hafði farið í árangurslausa pönduveiðiferð til kína nítján hundruð þrjátíu og fjögur sagði við frú harkness eftir að hafa séð suleiman aldrei hugsað sér að skjóta handarbakið var upp á að sú linir stoppaður upp og settur við hlið pöndunnar sem rústirnar skutu svo hetjulega og var nú til sýnis skaga theodor róstrinu óhugsandi hann gæti allt eins látið stoppa upp son sinn -i_ljosi_sogunnar_000066-0103-00:31:2336-00:00:2510 i_ljosi_sogunnar_000066 103 00:31:23.36 25.088 0.36 sú ling fyrstu vikurnar í góðu yfirlæti í búðareigandann að lokum varð svo úr að dýragarður ískalt dýrið það reyndust góð kaup flutningi su lin til skakkt enn meiri fjölmiðlaathygli og fimmtíu og þrjú þúsund manns komu að skoða húninn fyrsta daginn sem hann var til sýnis sannkallað panda móníum eins og bandaríska pressan kallaði það -i_ljosi_sogunnar_000066-0104-00:31:5660-00:00:1306 i_ljosi_sogunnar_000066 104 00:31:56.60 13.056 0.28 sólin varð því miður ekki langlífur hann lést úr lugnabólgu eftir aðeins eitt ár í bandaríkjunum skömmu eftir að harkness aftur úr öðrum pönduleiðangri með leikfélaga höndunum hún sem fékk nafnið meimei -i_ljosi_sogunnar_000066-0105-00:32:1018-00:00:1038 i_ljosi_sogunnar_000066 105 00:32:10.18 10.368 0.19 sólin og meimei hleyptu af stað einskonar pöndukapphlaupi í bandaríkjunum að minnsta kosti sjö birnir til viðbótar fluttu frá kína í bandaríska dýragarða á næstu árum -i_ljosi_sogunnar_000066-0106-00:32:2134-00:00:2300 i_ljosi_sogunnar_000066 106 00:32:21.34 23.04 0.28 þrír húnar voru fluttir í dýragarðinn í lundúnum í árslok nítján hundruð þrjátíu og átta og eru þar með fyrstu pöndurnar til að stíga á breska grundu þeir fengu nöfn kínverskra keisaraætta hann sumrinu margrét lísbet síðar drottning og meðal þeirra mörgþúsund forvitnu dýragarðsgesta sem börðu pöndurnar augum fyrstu dagana -i_ljosi_sogunnar_000066-0107-00:32:4490-00:00:1100 i_ljosi_sogunnar_000066 107 00:32:44.90 11.008 0.38 þar á meðal var einnig kínverskur rithöfundur búsettur í englandi jane skrifaði nokkru síðar barnabók um einn húninn ming og lýsti henni þar svo -i_ljosi_sogunnar_000066-0108-00:32:5664-00:00:0468 i_ljosi_sogunnar_000066 108 00:32:56.64 4.736 0.2 í er sannur erindreki kína hún er velviljuð og vinalega -i_ljosi_sogunnar_000066-0109-00:33:1766-00:00:2418 i_ljosi_sogunnar_000066 109 00:33:17.66 24.192 0.15 fyrir þættinum heyrðum við af því að mögulega hafi kínverjar aftur í öldum sent pandabirni til japans sem vináttuvott þegar talist ingen og kínverjar sjálfir líka að vakna til vitundar um það að pandabirnir gætu verið góðir erindrekar kínverskra stjórnvalda meðal vesturlandabúa sem sífellt urðu æstari og æstari í þessa svarthvítu birni -i_ljosi_sogunnar_000066-0110-00:33:4504-00:00:1724 i_ljosi_sogunnar_000066 110 00:33:45.04 17.28 0.06 seinni heimsstyrjöldin hófst og bandaríkin og kína urðu bandamenn gegn þýskalandi og japan bandaríkjamenn söfnuðu fé til að veita lið stríðsrekstri þjóðernissinna í kína gegn japönum og sem þakkarvott sendu þjóðernissinnar bandaríkjamönnum tvær pöndur -i_ljosi_sogunnar_000066-0112-00:35:5872-00:01:0426 i_ljosi_sogunnar_000066 112 00:35:58.72 64.384 0.28 alaskahundarnir staðreyndir þó samkvæmt fróaði glaðst við aðstoð bandaríkjamanna í stríðinu eins og frúin lýsti í útvarpsávarpi sínu höfðu þau hjónin ekki eins ríka ástæðu til að gleðjast eftir heimsstyrjöldina kínverska borgarastyrjöldin tók sig þó upp aftur og þá urðu kommúnistar rækilega ofan á samtakanna hans hörfuðu til eyjarinnar tang þann fyrsta október nítján hundruð fjörutíu og níu lýsti leiðtogi kommúnista og formaður formlega yfir stofnun alþýðulýðveldisins kína -i_ljosi_sogunnar_000066-0113-00:37:1248-00:00:4050 i_ljosi_sogunnar_000066 113 00:37:12.48 40.448 0.21 stefna kommúnista í flestu var gjörólík þjóðernissinnum og það átti líka við um pöndur ei meir skyldu vesturlandabúar fá að valsa frítt um kínverskar sveitir og hafa þaðan þessa fágæti birni að vild lífs eða liðna kommúnistar áttuðu sig líka á krafti pöndunnar og hvernig notfæra mætti sér hann í pólitískum tilgangi hápólitískum ekki aðeins í hlutverki vinalegra erindreka hlutur handan í alþjóðastjórnmálum átti eftir að aukast mikið á næstu áratugum og grandalausir birnir flækjast rækilega í kalda stríðið um það verður nánar fjallað í sína -i_ljosi_sogunnar_000067-0002-00:00:2436-00:00:1726 i_ljosi_sogunnar_000067 2 00:00:24.36 17.28 0.19 fyrstu árin eftir lok seinni heimsstyrjaldar og þegar skipting hins sigraða þýskalands upp í tvo helminga til austurs og vesturs varð staðreynd flúðu mörg hundruð þúsund þjóðverjar frá hinu nýja austur þýskalandi sovétríkjanna yfir til vestur þýskalands -i_ljosi_sogunnar_000067-0004-00:01:2648-00:00:0790 i_ljosi_sogunnar_000067 4 00:01:26.48 7.936 0.38 ekki ein með í för frumburðu hennar bara átta vikna gamalt barn sem hún geymdi í lítilli körfu sem hún þrýsti upp að sér -i_ljosi_sogunnar_000067-0005-00:01:3896-00:00:1892 i_ljosi_sogunnar_000067 5 00:01:38.96 18.816 0.19 renna var tuttugu og sex ára get herlind kasner og var á leiðinni til austurs að hitta eiginmann sinn þar sem hann hafði fengið vinnu sem lúterskur hann hafði farið á undan frá konu sinni þungaðri og hafði því enn ekki séð barnið sem herlind hélt í körfunni í lestinni til perleberg -i_ljosi_sogunnar_000067-0006-00:01:5876-00:00:1818 i_ljosi_sogunnar_000067 6 00:01:58.76 18.176 0.12 það var stúlka sem hafði fengið nafnið angela dorothea og um hálfri öld síðar átti hún eftir að verða æðsti leiðtogi sameinaðs þýskalands evening -i_ljosi_sogunnar_000067-0007-00:02:2348-00:00:1058 i_ljosi_sogunnar_000067 7 00:02:23.48 10.624 0.12 það var ekki fyrir hvern sem er að taka að sér prestsembætti í austur þýskalandi sósíalístaríki undir hælnum á sovétríkjunum þar sem ríkistrúin var trúleysi -i_ljosi_sogunnar_000067-0009-00:02:5456-00:00:2512 i_ljosi_sogunnar_000067 9 00:02:54.56 25.088 0.45 var ekki fyrir hvern sem var að taka að sér prestsembætti í slíku andrúmslofti og umhverfi en horst kasner var til í slaginn hann var fæddur nítjánhundruð tuttugu og fimm í berlín hann var af pólskum ættum hét horst il fjögurra ára aldurs þegar foreldrar hans ákváðu að taka upp við þýskra kasner og snérust sömuleiðis frá kaþólsku til mótmælendatrúar -i_ljosi_sogunnar_000067-0011-00:03:3862-00:00:0694 i_ljosi_sogunnar_000067 11 00:03:38.62 7.04 0.0 þau giftu sig nítján hundruð fimmtíu og þrjú og eignuðust sitt fyrsta barn angelu sautjánda júlí nítján hundruð fimmtíu og fjögur -i_ljosi_sogunnar_000067-0012-00:03:4650-00:00:1352 i_ljosi_sogunnar_000067 12 00:03:46.50 13.568 0.08 áhafnir þegar farin að sinna köllun sinni í austurhlutanum hann sagði síðar að hann hefði verið reiðubúinn að fara hvert sem er fyrir kirkjuna jafnvel til afríku en úr varð að ungi presturinn var sendur til austurs -i_ljosi_sogunnar_000067-0013-00:04:1036-00:00:0952 i_ljosi_sogunnar_000067 13 00:04:10.36 9.6 0.0 líf fjölskyldunnar var í fyrstu nokkuð strembið austurhlutinn var ekki kominn nærri því eins langt í efnahagsuppbyggingu eftir hörmungar stríðsins og vestrið -i_ljosi_sogunnar_000067-0014-00:04:2034-00:00:1282 i_ljosi_sogunnar_000067 14 00:04:20.34 12.928 0.18 angela merkel minntist þess síðar að í hvítu smábænum þar sem þau settust fyrst að fjölskyldan hafi presturinn faðir hennar orðið að læra að mjólka geitur og móðir hennar að elda súpu úr hnetu -i_ljosi_sogunnar_000067-0015-00:04:3432-00:00:1330 i_ljosi_sogunnar_000067 15 00:04:34.32 13.312 0.2 fyrrverandi tóku prestshjónunum ungu ekki fagnandi herlind móður angelu hafði verið ensku og latínukennari en þessi fög þóttu of borgaraleg þar eystra og var henni bannað að vinna fyrir sér -i_ljosi_sogunnar_000067-0016-00:04:4824-00:00:1120 i_ljosi_sogunnar_000067 16 00:04:48.24 11.264 0.32 hún var vita sínum mestmegnis með börnunum angelu og yngri systkinunum markús sem fæddist nítján hundruð fimmtíu og sjö og írann hundruð sextíu og fjögur -i_ljosi_sogunnar_000067-0017-00:05:0098-00:00:2116 i_ljosi_sogunnar_000067 17 00:05:00.98 21.12 0.42 herlind og kasner voru heldur ekki á því að börnum þeirra yrði innrætt ofurtrú á sósíalismans og sósíalistastjórnin eins og nú var komið á námskrá allra barnaskóla í austurhlutanum á hverjum degi eftir skóla ræddi herlind kasner við börn sínum þar sem þau höfðu lært í skólanum og hún leiðrétti misskilning og áróður -i_ljosi_sogunnar_000067-0018-00:05:2322-00:00:0844 i_ljosi_sogunnar_000067 18 00:05:23.22 8.448 0.24 það að herlind og horst kasner hafi verið harðir kapítalistar heima í vestur þýskalandi hafði horst stundum verið kallaður rauði horft -i_ljosi_sogunnar_000067-0019-00:05:3226-00:00:0986 i_ljosi_sogunnar_000067 19 00:05:32.26 9.856 0.03 hann var þó heldur ekki kommúnisti heldur af öllu að dæma aðeins umhugað um jöfnuð og félagslegt jafnrétti og var það meðal annars það sem heillaði hann við kirkjustörfin -i_ljosi_sogunnar_000067-0020-00:05:4340-00:00:1460 i_ljosi_sogunnar_000067 20 00:05:43.40 14.592 0.03 slík sannfæring var þó ekki nóg til að sannfæra yfirvöld í austur þýskalandi frá fyrstu dögum prestsins í austri fylgdust útsendarar leynilögreglunnar stasi með honum og héldu nákvæmar skýrslur um störf hans og predikanir og skoðanir -i_ljosi_sogunnar_000067-0022-00:06:2154-00:00:1670 i_ljosi_sogunnar_000067 22 00:06:21.54 16.768 0.26 hafði verið fljót abraham var jafn fljót að læra að lesa og dyggur og vandvirkur námsmaður og góð tungumálamanneskja ekki lengi að ná tökum á því erlenda tungumáli sem austurþýsk börn þurftu að læra umfram önnur rússnesku hana talar hún enn vel -i_ljosi_sogunnar_000067-0023-00:06:4768-00:00:1004 i_ljosi_sogunnar_000067 23 00:06:47.68 10.112 0.17 angela merkel hefur sjálf oft vakið máls á atviki nokkru í barnaskóla sem hún að minnsta kosti lítur svo á að skýri vel skoðanir hennar og stefnu enn í dag -i_ljosi_sogunnar_000067-0024-00:06:5866-00:00:1342 i_ljosi_sogunnar_000067 24 00:06:58.66 13.44 0.33 var leikfimitíma í þriðja bekk sundi hlutverk leikmannanna var að láta börnin prófa allar mögulegar íþróttir og kúnstir í von um að finna álitleg hæfileikabörn fyrir stíft ólympíuprógramm austur þýskalands -i_ljosi_sogunnar_000067-0025-00:07:1274-00:00:0634 i_ljosi_sogunnar_000067 25 00:07:12.74 6.4 0.06 kennarinn ákvað að láta angelu spreyta sig á dýfingum og skipaði henni upp á þriggja metra stökkbrettið -i_ljosi_sogunnar_000067-0026-00:07:2740-00:00:0350 i_ljosi_sogunnar_000067 26 00:07:27.40 3.456 0.18 átaka með fæturna fyrst eða dýfa sér með höfuðið á undan -i_ljosi_sogunnar_000067-0027-00:07:3174-00:00:0556 i_ljosi_sogunnar_000067 27 00:07:31.74 5.504 0.31 illilega fram og aftur stökkbrettið og velti öllum möguleikum í stöðunni fyrir sér -i_ljosi_sogunnar_000067-0028-00:07:3820-00:00:0526 i_ljosi_sogunnar_000067 28 00:07:38.20 5.248 0.0 samnemendur hennar niðri á jörðinni flissuðu og gerðu grín að henni eftir hverju var hún eiginlega bíða -i_ljosi_sogunnar_000067-0029-00:07:4410-00:00:0472 i_ljosi_sogunnar_000067 29 00:07:44.10 4.736 0.33 angela vildi að eigin sögn ekki gera neitt fyrr en nú var búinn að hugsa -i_ljosi_sogunnar_000067-0030-00:07:5390-00:00:0376 i_ljosi_sogunnar_000067 30 00:07:53.90 3.712 0.0 sem hún er iðulega gagnrýnd fyrir að hika og bregðast seint við -i_ljosi_sogunnar_000067-0032-00:08:1538-00:00:2280 i_ljosi_sogunnar_000067 32 00:08:15.38 22.784 0.48 óaðskiljanlegir bialystok pabbi var að messa þennan laugardag ég gleymi því aldrei seale laða til fæðingarborgar sinnar hamborgar í vestri og hótun ættmenni -i_ljosi_sogunnar_000067-0034-00:08:4706-00:00:0940 i_ljosi_sogunnar_000067 34 00:08:47.06 9.472 0.38 landamærum austurs og vesturs var lokað og í gegnum berlín reis múr svo gott sem á einni nóttu þar sem kallað var í fréttum andfasískur varnarmúr -i_ljosi_sogunnar_000067-0035-00:08:5702-00:00:0496 i_ljosi_sogunnar_000067 35 00:08:57.02 4.992 0.0 andrúmsloftið í kirkjunni var hryllilegt fólk grét mamma grét líka -i_ljosi_sogunnar_000067-0036-00:09:0606-00:00:1184 i_ljosi_sogunnar_000067 36 00:09:06.06 11.776 0.44 angela ekki sérlega vinamörg í skóla hélt sig nokkuð til hlés lenti þó ekki í stríðni eða slíku sendir náminu af ákefð hafði orðið á sér að vera einstaklega skipulögð ung stúlka -i_ljosi_sogunnar_000067-0037-00:09:1882-00:00:1060 i_ljosi_sogunnar_000067 37 00:09:18.82 10.624 0.21 í menntaskóla varð angela örlítið villtari hún reykti í laumi og fór af til út á kvöldin í óþökk pressuna rúmaði um templin á skellinöðrum með vinum sínum -i_ljosi_sogunnar_000067-0038-00:09:3000-00:00:0580 i_ljosi_sogunnar_000067 38 00:09:30.00 5.76 0.3 drakk þó ekki og var að sögn samnemnda hennar og vina lítið í því að slá sér upp með strákum -i_ljosi_sogunnar_000067-0039-00:09:3668-00:00:1136 i_ljosi_sogunnar_000067 39 00:09:36.68 11.392 0.03 áfram duglegur nemandi hún fór til moskvu að keppa í alþjóðlegri keppni rússneskunema þar í stórborginni fór hún í fyrsta sinn í plötubúð og keypti sér sína fyrstu hljómplötu -i_ljosi_sogunnar_000067-0040-00:09:4856-00:00:0676 i_ljosi_sogunnar_000067 40 00:09:48.56 6.656 0.23 flestum vinum sínum var hún ætíð meira fyrir bítlana en ringulreið fyrir valinu -i_ljosi_sogunnar_000067-0041-00:10:0934-00:00:1984 i_ljosi_sogunnar_000067 41 00:10:09.34 19.84 0.22 angela hafði lýst yfir við foreldra sína hún hefði hug á því að leggja stund á læknisfræði þegar á hólminn var komið skráði hún sig þó ekki í læknisfræði heldur eðlisfræði í karl markham lesin sögufrægasta háskóla þýskalands sem lengst af var þó ekki kenndur við karl markar aðeins borgina læsi -i_ljosi_sogunnar_000067-0043-00:11:0462-00:00:0394 i_ljosi_sogunnar_000067 43 00:11:04.62 3.968 0.0 vildi vera annars staðar og mest af öllu vildi ég komast burt úr þessum smábæ -i_ljosi_sogunnar_000067-0045-00:11:1384-00:00:1626 i_ljosi_sogunnar_000067 45 00:11:13.84 16.256 0.23 þau þurftu áfram að læra rússnesku og taka kúrsa í marks fræðum en að öðru leyti sluppu þau sem raunvísindanemar að mestu við pólitísku innrætinguna og áróðurinn sem hafði einkennt grunn og menntaskólaár angelu og grasseraði í hugvísindagreinum háskólans -i_ljosi_sogunnar_000067-0047-00:12:0666-00:00:1390 i_ljosi_sogunnar_000067 47 00:12:06.66 13.824 0.25 ekkert bendir til þess að þó að angela hafi lengi verið nokkuð virk innan eftir að hún hafi nokkurntímann brunnið sérstaklega fyrir hugsjónum sósíalistaflokksins þetta var aðallega félagsskapurinn sagði hún sjálf síðar -i_ljosi_sogunnar_000067-0048-00:12:2114-00:00:1438 i_ljosi_sogunnar_000067 48 00:12:21.14 14.336 0.24 í háskóla tók hún að sér að stjórna menningarmálum fyrir deild eftir og í skólanum kaupa leikhúsmiða áfengi og skemmtanir og svo framvegis hafði enn það orð á sér síðan í grunnskóla að vera góð í að skipuleggja eitt og þetta -i_ljosi_sogunnar_000067-0049-00:12:3598-00:00:0886 i_ljosi_sogunnar_000067 49 00:12:35.98 8.832 0.0 hún sýndi engan sérstakan áhuga á frekara pólitísku starfi en fylgdist þjóðmálum og sér í lagi með atburðum í grannríkinu í vestri -i_ljosi_sogunnar_000067-0050-00:12:5414-00:00:2078 i_ljosi_sogunnar_000067 50 00:12:54.14 20.864 0.23 á fyrsta ári í háskólanum kynntist hún samnemenda sínum ulrich merkel þau felldu hugi saman í skólaferðalagi til leníngrad og nítján hundruð sjötíu og sex voru farin að búa saman og ári síðar giftu sig á lokaári sínu í háskólanum river þá tuttugu og fjögurra ára og angela tuttugu og þriggja og tók upp nafnið merkel nim -i_ljosi_sogunnar_000067-0052-00:13:2700-00:00:1364 i_ljosi_sogunnar_000067 52 00:13:27.00 13.696 0.11 í háskólanum fór hún líka að fylgjast meira og meira með fréttum hugsa meira og meira um stjórnmál varð gagnrýnin á stjórnvöld einræðisríkið sem hún bjó í þó ekki svo nær beinlínis stjórnarandstæðingur eða hvað -i_ljosi_sogunnar_000067-0054-00:13:5010-00:00:0334 i_ljosi_sogunnar_000067 54 00:13:50.10 3.328 0.1 þessum tíma fór ég að líta austur þýskaland gagnrýni augum -i_ljosi_sogunnar_000067-0055-00:13:5412-00:00:1784 i_ljosi_sogunnar_000067 55 00:13:54.12 17.792 0.43 lokaritgerð angelu merkel frá karl marskálkur flókna kjarneðlisfræði við góða engu og vakti athygli eftir útskrift fluttu svo og nýgræðingar til austur berlínar þar sem þau fengu bæði vinnu við rannsóknir við eðlisfræðideild brandenborgar vísindaakademíunnar -i_ljosi_sogunnar_000067-0056-00:14:1268-00:00:1342 i_ljosi_sogunnar_000067 56 00:14:12.68 13.44 0.36 það var þó ekki fyrsta starfsval angelu hún hafði sótt um vinnu hjá tækniháskóla í bænum ilmenau vegna ritgerðina og góða einkunn kom hún sterklega til greina en sjálft atvinnuviðtalið kom á óvart -i_ljosi_sogunnar_000067-0057-00:14:2676-00:00:0508 i_ljosi_sogunnar_000067 57 00:14:26.76 5.12 0.42 en mættu ekki vísinda eða fræðimenn heldur tveir fulltrúar frá leynilögreglunni stasí -i_ljosi_sogunnar_000067-0058-00:14:3606-00:00:1412 i_ljosi_sogunnar_000067 58 00:14:36.06 14.08 0.17 mikið hlustar þú á vestræna útvarpið og hvenær fékkstu síðast gallabuxur frá vestur þýskalandi spurðu hana kurteisislega þó þeir hafi ánafna svörin fyrir fram og svo hafði hún áhuga á því að starfa fyrir stað sín -i_ljosi_sogunnar_000067-0059-00:14:5114-00:00:1368 i_ljosi_sogunnar_000067 59 00:14:51.14 13.568 0.29 angela og hann er hann kalt vatn milli skins og hörunds það gat verið hættulegt að hafna stasi en hún vildi heldur ekki þurfa að njósna um ættingja sína og vini og vinna fyrir stjórnvöld sem hún varð sífellt ósáttari við -i_ljosi_sogunnar_000067-0064-00:15:5362-00:00:0384 i_ljosi_sogunnar_000067 64 00:15:53.62 3.84 0.4 annarstaðar pakka niður í töskur og var farinn úr íbúðina -i_ljosi_sogunnar_000067-0065-00:15:5800-00:00:0500 i_ljosi_sogunnar_000067 65 00:15:58.00 4.992 0.2 hefði verið og metið allar afleiðingarnar og greint kosti og kalla við skildum í innkaupa -i_ljosi_sogunnar_000067-0066-00:16:0562-00:00:0476 i_ljosi_sogunnar_000067 66 00:16:05.62 4.864 0.16 það voru ekki svo margir hlutir sem verðum að skipta á milli okkar og tók húsgögnin og hún þvottavél -i_ljosi_sogunnar_000067-0069-00:16:4688-00:00:1248 i_ljosi_sogunnar_000067 69 00:16:46.88 12.416 0.21 en það er reyndar kannski ekki alveg eins spennandi og það kann að hljóma eftir að angela skildi við ulrich þurfa að finna sér annan stað til að búa á í berlín hún bjó tíma hjá vinum og svaf -i_ljosi_sogunnar_000067-0070-00:17:0000-00:00:1256 i_ljosi_sogunnar_000067 70 00:17:00.00 12.544 0.0 starfið hjá vísindaakademíunni var ekki sérlega vel borgað og það var ekki hlaupið að því að finna sér íbúð í austur berlín á þessum tíma nýbyggingar voru nær engar á meðan eldri húsum var leyft að grotna niður -i_ljosi_sogunnar_000067-0071-00:17:1360-00:00:0786 i_ljosi_sogunnar_000067 71 00:17:13.60 7.936 0.0 kunningi angelu tók eftir einu slíku húsi sem virtist mannlaust og gleymt hvergi á skrá hjá fasteignamiðlun hins opinbera -i_ljosi_sogunnar_000067-0072-00:17:2440-00:00:0592 i_ljosi_sogunnar_000067 72 00:17:24.40 5.888 0.12 með nokkrum félögum braust hún inn í eina tóma íbúðina hún braut upp lásinn með borvél -i_ljosi_sogunnar_000067-0074-00:17:3704-00:00:0800 i_ljosi_sogunnar_000067 74 00:17:37.04 7.936 0.37 labbaði í leyfisleysi í tvö ár áður en hún flutti loks í hefðbundnari íbúð með löglegum hætti í prenzlauer -i_ljosi_sogunnar_000067-0075-00:17:5212-00:00:2020 i_ljosi_sogunnar_000067 75 00:17:52.12 20.224 0.23 orsakast inn gat víst ekki leynt vonbrigðum sínum þegar hann heimsótti dóttur sína í berlín á þessum árum minna áratuginn hún var um þrítugt var fráskilin sjálf prestsdóttirin bjó lengi ólöglega því hann hafði ekkert sérstaklega vel og var enn að puða við doktorsnám sitt í eðlisfræði -i_ljosi_sogunnar_000067-0076-00:18:1360-00:00:1158 i_ljosi_sogunnar_000067 76 00:18:13.60 11.648 0.06 vinnunni vísindaakademíunni var ætlast til þess að hún byggi til kaffið því hún var konan í deildinni jafnvel þó hún ætti að heita jafningi karlkyns samstarfsmanna sinna jafn mikill eðlisfræðingur og allir aðrir -i_ljosi_sogunnar_000067-0077-00:18:2632-00:00:0690 i_ljosi_sogunnar_000067 77 00:18:26.32 6.912 0.31 kongómenn þar mikinn lýsti henni löngu síðar svona í viðtali við breska ríkisútvarpið -i_ljosi_sogunnar_000067-0079-00:18:5574-00:00:2764 i_ljosi_sogunnar_000067 79 00:18:55.74 27.648 0.16 en angela naut lífsins ferðaðist mikið á þessum árum til annarra sósíalistalanda aðallega í gegnum ferðaskrifstofu freide uefa in oftar en ekki fylgdust staðinn með öllum hennar ferðum þeir fylgdust alls staðar en agentinn bachmann þetta er auðvitað dulnefni sem fylgdist með angelu hafði þó frá litlu að segja í skýrslu synjun ferð hennar til sovétríkjanna til dæmis -i_ljosi_sogunnar_000067-0080-00:19:2404-00:00:1028 i_ljosi_sogunnar_000067 80 00:19:24.04 10.24 0.43 ferðaðist í lest svo tók hún rútum áður en hún flugofurhuga þýskalands hún virðist hafa fengið mjög jákvæðar sína á gestrisinn og menningu -i_ljosi_sogunnar_000067-0081-00:19:3506-00:00:1692 i_ljosi_sogunnar_000067 81 00:19:35.06 16.896 0.24 stundum fór hún þó ekki ein árið nítján hundruð áttatíu og fjögur fór hún í vinnuferð til prag með kollega sínum doktor í eðlisfræði akrarnir árum eldri en angela giftur og átti tvö börn sem voru ágætis vinir sár hafði hjálpað henni með ritgerðina sínum -i_ljosi_sogunnar_000067-0082-00:19:5318-00:00:1528 i_ljosi_sogunnar_000067 82 00:19:53.18 15.36 0.08 en í pragferðinni urðu kannski aðeins of góðir vinir allavega var það mat njósnarans bachmanns sem enn einu sinni fylgdist með öllum ferðum angelu og ritaði þessar athuganir sínar í skýrslu að þeir væru of góðir vinir -i_ljosi_sogunnar_000067-0083-00:20:0988-00:00:2266 i_ljosi_sogunnar_000067 83 00:20:09.88 22.656 0.29 það hvernig eða hvenær samband þeirra jóakim þróaðist hefur angela ekki mikið tjá sig en við vitum þó að það gerði það einhvernveginn því árið nítján hundruð níutíu og átta fjórtán árum eftir ferðina til prag þegar angela merkel var orðinn áberandi pólitíkus en jóakim var enn í eðlisfræðinni hreinar orðinn virtur prófessor giftu sig loksins angela og jóakim -i_ljosi_sogunnar_000067-0085-00:21:0904-00:00:1472 i_ljosi_sogunnar_000067 85 00:21:09.04 14.72 0.13 austur þýskaland vankanta hundruð áttatíu og sex fékk angela merkja leyfi til þess að ferðast til fæðingarborgar sinnar hamborgar og vera við brúðkaup frænku sinnar hún hafði þá ekki komið til vestur þýskalands frá því að hún var barnalei -i_ljosi_sogunnar_000067-0086-00:21:2420-00:00:2250 i_ljosi_sogunnar_000067 86 00:21:24.20 22.528 0.43 hún hafði ferðast víða um löndin hennar megin járntjaldsins farið víðsvegar um sovétríkin og til tékkóslóvakíu ungverjalands og fleiri landa oftar en ekki einn á ferð samt sem áður var nokkuð smeyk að ferðast ein vestur yfir gista eina hótelbransanum jafnan að væri morandi í glæpamönnum og kapítalískum óþjóðalýð -i_ljosi_sogunnar_000067-0087-00:21:5040-00:00:1168 i_ljosi_sogunnar_000067 87 00:21:50.40 11.648 0.17 fór líka með lest til karli að hitta eðlisfræðikollega sína og nútímalegar lestir vestur þýskalands vöktu athygli hennar í samanburði við skröltandi skrjóðana sem hún var vön fyrir austan -i_ljosi_sogunnar_000067-0088-00:22:0262-00:00:0742 i_ljosi_sogunnar_000067 88 00:22:02.62 7.424 0.43 min fyrsta reynsla var af internetinu hjá bundinn hvílíkt tækni undirmenn þetta var ótrúlegt -i_ljosi_sogunnar_000067-0090-00:22:1472-00:00:0896 i_ljosi_sogunnar_000067 90 00:22:14.72 8.96 0.25 stúdentar unglingar sátu í lestinni með fæturnar uppi á sætum á sætum í þessum líka ásmegin þetta þótti mér hneykslanlegt -i_ljosi_sogunnar_000067-0092-00:22:3836-00:00:1368 i_ljosi_sogunnar_000067 92 00:22:38.36 13.696 0.32 frá ekki frá þessum vana þriðjudagskvöldið níunda nóvember nítján hundruð áttatíu og níu angela merkel vísvitandi í gufubaði um sjöleytið þegar austurþýska ríkissjónvarpið sýndi beint frá blaðamannafundi stjórnvalda -i_ljosi_sogunnar_000067-0093-00:22:5514-00:00:1776 i_ljosi_sogunnar_000067 93 00:22:55.14 17.792 0.18 abubakar undanfarinna ára voru þá orðnir að aldeilis ótrúlegum tímum sovétríkin voru að leysast upp og járntjaldið með austur þjóðverjar streymdu úr landi til vesturs í gegnum ungverjaland og tékkar mótmæltu og götuverðið -i_ljosi_sogunnar_000067-0094-00:23:1708-00:00:1082 i_ljosi_sogunnar_000067 94 00:23:17.08 10.88 0.38 ríkmannleg og austur þýskalands til átján ára hafði sagt af sér um miðjan október eftirmaður hans egon krenz vildi friða alþýðuna og opna landamærin -i_ljosi_sogunnar_000067-0095-00:23:2848-00:00:4922 i_ljosi_sogunnar_000067 95 00:23:28.48 49.28 0.28 það var efni blaðamannafundarins sem var í höndum talsmanns kennaraskírteini sem rasismi ákveðið að setja lög sem gera öllum borgurum kleift að fara beint yfir landamærin sagði kontakta án þess að þeir þurfi að fara í gegnum annað lagalegar í salnum ókyrrðust og pískruðu þetta voru stórfréttir sem maðurinn var að segja tamanaco þessar nýju reglur gildi -i_ljosi_sogunnar_000067-0097-00:24:3110-00:00:1870 i_ljosi_sogunnar_000067 97 00:24:31.10 18.816 0.25 kontakta stundum minnsts mannsins sem felldi múrinn það alls ekki verið ætlunin að opna landamærin strax upp á gátt og það í beinni sjónvarpsútsendingu en heima í stofu tók fólk andköf orðanotkun sjónvarpið hafði jú sagt að landamærin væru opin -i_ljosi_sogunnar_000067-0101-00:25:5042-00:00:0912 i_ljosi_sogunnar_000067 101 00:25:50.42 9.088 0.3 var heima í háttinn og mætti vissulega í vinnuna á tilsettum tíma á miðvikudagsmorgun næstu daga og vikur felustöðum sínum -i_ljosi_sogunnar_000067-0102-00:26:0350-00:00:0410 i_ljosi_sogunnar_000067 102 00:26:03.50 4.096 0.0 en það var eitthvað í loftinu þó sem greip hana -i_ljosi_sogunnar_000067-0103-00:26:0798-00:00:2064 i_ljosi_sogunnar_000067 103 00:26:07.98 20.736 0.06 angela lagði vissulega verið í nöp við austurþýsk stjórnvöld og það ofríki sem austur þjóðverjar þurftu að búa við naflaskoðun á kaffistofunni við vinnufélaga sína en hún hafði aldrei skipt sér af pólitík þannig faðir hennar hafði alltaf haft sterkari skoðanir á þeim efnum en hún og yngri bróðir hennar sömuleiðis -i_ljosi_sogunnar_000067-0104-00:26:2948-00:00:2158 i_ljosi_sogunnar_000067 104 00:26:29.48 21.632 0.24 síðustu mánuðum sósíalismans höfðu þeir meira að segja skipulagt fundi gegn einræðinu og um framtíðarskipulag landsins þeir göbbuðu angelu á einn fund og smátt og smátt á meðan austurþýska súfistar molnaði eins og berlínarmúrinn og stefnan var tekin á endursameiningu þýsku ríkjanna fór angela hugsa sífellt meira um pólitík -i_ljosi_sogunnar_000067-0105-00:26:5166-00:00:0346 i_ljosi_sogunnar_000067 105 00:26:51.66 3.456 0.0 hún fór að vilja taka þátt í að móta framtíð þýskalands -i_ljosi_sogunnar_000067-0106-00:26:5602-00:00:2584 i_ljosi_sogunnar_000067 106 00:26:56.02 25.856 0.21 angela merkel gerði það sem hún gerði best hún kannaði alla möguleika og kosti með varkárni vandvirka vísindamannsins kynnti sér flesta þá smáflokka og samtök sem voru að spretta upp eins og gorkúlur í hinu hnignandi austri hún gekk á endanum í flokkanna demokratischer brúklegar sem átti rætur að rekja til pólitískra umræðuhópa sem tengdust mótmælendakirkjunni -i_ljosi_sogunnar_000067-0107-00:27:2254-00:00:1394 i_ljosi_sogunnar_000067 107 00:27:22.54 13.952 0.21 flokkurinn stefndi á framboð í fyrstu lýðræðislegu kosningum í sögu austur þýskalands sem boðaðar voru vorið nítján hundruð níutíu langlengstu þess að hjálpa til viðeigandi og auglýsingum um flokkinn -i_ljosi_sogunnar_000067-0108-00:27:5650-00:00:0696 i_ljosi_sogunnar_000067 108 00:27:56.50 7.04 0.45 hlutirnir gerðust sannarlega hratt helmut kolkrabbi sameina þýskalöndin tvö hið fyrsta -i_ljosi_sogunnar_000067-0110-00:28:3038-00:00:1414 i_ljosi_sogunnar_000067 110 00:28:30.38 14.08 0.31 lausn kolsvarta þrýsta á um að austur stærsta við aðra nýja hægriflokka sem ekki höfðu sömu vafasömu fortíð þar á meðal var demokratischer prufur sem engillinn -i_ljosi_sogunnar_000067-0111-00:28:4564-00:00:0948 i_ljosi_sogunnar_000067 111 00:28:45.64 9.472 0.14 orðin úr reynslulitli eðlisfræðingur reyndar orðinn talsmaður flokksins og hafði þegar vakið athygli innan hans og utan fyrir röggsemi skipulag og kjark -i_ljosi_sogunnar_000067-0112-00:28:5556-00:00:4196 i_ljosi_sogunnar_000067 112 00:28:55.56 41.856 0.32 saavedra gasalega vannæringu aflandsreikninginn í kosningum átjánda mars nítján hundruð níutíu kristilegir demókratar stórsigur þvert á spár margra fengu tæpt fjörutíu og eitt prósent atkvæða úrslitin urðu ekki eins góð fyrir demokratischer áfram hlaut aðeins haft eitt prósent miklu minna en flokkurinn hafði gert sér vonir um -i_ljosi_sogunnar_000067-0113-00:29:3792-00:00:2006 i_ljosi_sogunnar_000067 113 00:29:37.92 20.096 0.42 á kosningavöku da skiljanlega lítið stuð angela merkel var frekar niðurdregin en það hernaðarins yfir henni þegar sigurreifur formaður austur cdu lothar eða heimsótti hryggbrotnu da menn og fullvissaði þá um að flokkurinn myndi ekki gleymast í nýrri stjórn setja -i_ljosi_sogunnar_000067-0114-00:29:5880-00:00:1526 i_ljosi_sogunnar_000067 114 00:29:58.80 15.232 0.22 arkirnar á kosningavöku cdu þar var meiri stemmning og angela merkel hitti annan mesta esa frænda flokksformannsins sem jafnframt var ráðgjafi hans þau spjölluðu líka aðeins saman -i_ljosi_sogunnar_000067-0115-00:30:1498-00:00:1990 i_ljosi_sogunnar_000067 115 00:30:14.98 19.84 0.31 angela merkilegar bersýnilega góð í því sem kallað er á vondri íslensku netta allavega mundu báðir með sérfræðinar rökum ungu konu með stutta hárið dagar þeir hittust morguninn eftir kjördag til að ræða stjórnarmyndun kjörið væri að fá hana í eitthvað embætti -i_ljosi_sogunnar_000067-0118-00:31:4398-00:00:2128 i_ljosi_sogunnar_000067 118 00:31:43.98 21.376 0.24 merkel var kjörinn á þing fyrir kjördæmið stralsund nordvorpommern rogastans þýskalandi í desember nítján hundruð níutíu og ekki nóg með það sem nýkjörinn þingmaður var hún færð á fund kanslarans helmut kolleganna það vantaði einmitt ungar konur í nýju stjórnin hans og ekki verra að hún væri að austan -i_ljosi_sogunnar_000067-0120-00:32:1224-00:00:0448 i_ljosi_sogunnar_000067 120 00:32:12.24 4.48 0.07 hildarleikinn svo það getur varla verið svo erfitt að tala við gamla ráðherra er það -i_ljosi_sogunnar_000067-0124-00:32:5382-00:00:1008 i_ljosi_sogunnar_000067 124 00:32:53.82 10.112 0.44 síðar varð merkel umhverfis og kjarnorkumálaráðherra það var málaflokkur sem hún hafði bæði meiri áhuga á vakt þess meiri athygli á henni frami hennar hélt bara áfram -i_ljosi_sogunnar_000067-0125-00:33:0824-00:00:1382 i_ljosi_sogunnar_000067 125 00:33:08.24 13.824 0.36 ráðherratíð angelu merkel lauk haustið nítján hundruð níutíu og átta þegar kristilegir demókratar misstu talsvert fylki í þingkosningum og stjórn hermikrákur í staðinn aðalritari flokksins -i_ljosi_sogunnar_000067-0126-00:33:2528-00:00:2294 i_ljosi_sogunnar_000067 126 00:33:25.28 22.912 0.22 silja hundruð níutíu og níu komst upp að flokkurinn hefði þegið allt að milljón mörk af ólöglegum framlögum frá kanadískum vopnasala karlar málið var alsaklausa lygilegasta sæmir hafði afhent féð og bílastæði leynilegir bankareikningar komið sögu og svo tengdist þetta allt mögulega vopnasölu til sádi arabíu -i_ljosi_sogunnar_000067-0127-00:33:4876-00:00:2516 i_ljosi_sogunnar_000067 127 00:33:48.76 25.216 0.16 og æðstu toppar í kristilega demókrataflokknum voru sagðir viðriðnir málið beint eða óbeint meðal annars sjálfur helmut kolrangur sem hafði sagt af sér formennsku í flokknum en var þar enn valdamikill og náinn samstarfsmaður kolsvartur í formannsembættinu voru ganversku áratug síðar varð alræmdur sem fjármálaráðherra þýskalands í viðræðunum um skuldavandamál grikklands -i_ljosi_sogunnar_000067-0131-00:35:0938-00:00:3184 i_ljosi_sogunnar_000067 131 00:35:09.38 31.872 0.3 nú sá stúlkan hans kolli á borði kristilegi demókrataflokkurinn var illa særður eftir það sem kallað var í daglegu tali og fjölmiðlum svarta peninga tuttugasta og annan desember nítján hundruð níutíu og níu birti merkel undraverða grein stórblaðinu framkoma bera höfundur samflokksmenn þar sem hún bókstaflega hellti sér yfir læriföður sinn sem enn var titlaður heiðursformaður flokksins helmut kol hefur skaðað flokkinn hljóðin snörp og skýr -i_ljosi_sogunnar_000067-0133-00:36:0384-00:00:2142 i_ljosi_sogunnar_000067 133 00:36:03.84 21.504 0.17 föðurmorð var þetta kallað sumstaðar í þýsku pressunni en þungaviktarmenn í kristilegum demókrötum á þessum tíma hafa sumir síðar viðurkennt að þeir hafi vanmetið angelu merkel konan sem klanið svo yfirlætislega stúlkuna sína hún var sannarlega miklu meira en það eins og hún átti eftir að sýna á næstu árum og áratugum -i_ljosi_sogunnar_000067-0134-00:36:2594-00:00:2066 i_ljosi_sogunnar_000067 134 00:36:25.94 20.736 0.31 fjármálaskandallinn og general hleyptu sitja í uppnám og kolsvartur illt verra með því að efna til rifrildis byrinn frekari árásir á gömlu karlana í flokknum og að lokum klagaði formaður flokksins og sveiflaði hans ekki löngu síðar sem formaður -i_ljosi_sogunnar_000067-0135-00:36:4768-00:00:1418 i_ljosi_sogunnar_000067 135 00:36:47.68 14.208 0.11 flokksþingi í stunda apríl árið tvö þúsund var angela merkel kjörin formaður kristilegra demókrata í þýskalandi með níutíu og fimm prósent atkvæða hún varð þar með fyrsta konan til að leiða stjórnmálaflokk í þýskri sögu -i_ljosi_sogunnar_000067-0136-00:37:0292-00:00:0532 i_ljosi_sogunnar_000067 136 00:37:02.92 5.376 0.0 fimm árum síðar varð hún svo fyrsta konan til að taka að sér embætti kanslara þýskalands -i_ljosi_sogunnar_000068-0001-00:00:2024-00:00:1780 i_ljosi_sogunnar_000068 1 00:00:20.24 17.792 0.19 komið íslenskum í bandarískum þjóðmálum undanfarið hafa einhverjir þar vestra rifjað upp merkilegan atburð sem átti sér stað kvöldið tuttugasta febrúar á íþróttaleikvanginum víðfræga madison skrattinn í hundruð þrjátíu og níu -i_ljosi_sogunnar_000068-0002-00:00:3866-00:00:1404 i_ljosi_sogunnar_000068 2 00:00:38.66 13.952 0.15 leikvangurinn var fullur af fólki þarna voru eflaust meira en tuttugu þúsund manns karlar og konur sem stóðu einbeitt í skipulögðum röðum röð eftir röð eftir röð snyrtilega á svipaðan og í einkennisbúningum -i_ljosi_sogunnar_000068-0003-00:00:5332-00:00:2090 i_ljosi_sogunnar_000068 3 00:00:53.32 20.864 0.16 leikvangurinn var skreyttur blöðrum og borðum með slagorðum og yfir sviðinu hékk risastór borði meira en níu metra hár með mynd af bandarísku frelsishetjunni hershöfðingjanum og forsetanum tjörnina trónaði yfir leikvanginum jafn einbeittur á svip og fundargestir í herskrúða með sverð í annarri hendi -i_ljosi_sogunnar_000068-0004-00:01:1486-00:00:1266 i_ljosi_sogunnar_000068 4 00:01:14.86 12.672 0.31 beggja vegna washingtons héngu svo bandarískir fánar jafn stórir með fjörutíu og átta stjörnur og bláa fletinum því þetta var tveimur áratugum maðurinn hafa gallabuxur ríkjaflóru -i_ljosi_sogunnar_000068-0005-00:01:2840-00:00:1212 i_ljosi_sogunnar_000068 5 00:01:28.40 12.16 0.37 með maður beint augunum aðeins að þessari miðju leikvangsins hefði maður eflaust haldið að þarna væru saman komnir einstakir bandarískir þjóðernisvinir en sína fána á washington dýrkun -i_ljosi_sogunnar_000068-0006-00:01:4130-00:00:0920 i_ljosi_sogunnar_000068 6 00:01:41.30 9.216 0.18 en með það að líta svo til hliðar hefðu runnið á mann tvær grímur því við hlið bandarísku fánanna til hægri og vinstri hékk annað sett af fánum -i_ljosi_sogunnar_000068-0007-00:01:5102-00:00:0578 i_ljosi_sogunnar_000068 7 00:01:51.02 5.76 0.3 sirikit sem þegar var orðið alræmt víða um heim hakakrossinum -i_ljosi_sogunnar_000068-0009-00:02:3226-00:00:1426 i_ljosi_sogunnar_000068 9 00:02:32.26 14.208 0.24 namarnir fánaberarnir og stormsveitarliðarnir tóku sér stöðu á sviðinu undir myndinni af washington og biðu eins og allir tuttugu þúsund áhorfendurnir eftir því að aðalmaðurinn -i_ljosi_sogunnar_000068-0010-00:02:5578-00:00:1320 i_ljosi_sogunnar_000068 10 00:02:55.78 13.184 0.22 ræðumaðurinn var um fertugt þiningu og dökkt hár stuttklippt hann var enn tilkomumeiri einkennisbúning en stormsveitarmennirnir dökkbrúnum hermannajakka með svörtum kraga og spælum -i_ljosi_sogunnar_000068-0011-00:03:0960-00:00:0574 i_ljosi_sogunnar_000068 11 00:03:09.60 5.76 0.13 með leðurbelti strekkt þvert yfir hægri öxl og þá talsverðu bumbu sem leyndist undir jakkanum -i_ljosi_sogunnar_000068-0012-00:03:1618-00:00:1080 i_ljosi_sogunnar_000068 12 00:03:16.18 10.88 0.08 rétt áður en hann steig alveg upp að ræðupúltinu leit hann yfir leikvanginn og fylgismenn sína sem hrópuðu þá allir sem enn frjáls bandaríki! frjáls bandaríki -i_ljosi_sogunnar_000068-0013-00:03:2992-00:00:1034 i_ljosi_sogunnar_000068 13 00:03:29.92 10.368 0.1 hann talaði enn með hreym þrátt fyrir öll árin sem hann hafði þegar búið í bandaríkjunum sem hann vildi frelsa væri -i_ljosi_sogunnar_000068-0015-00:04:2600-00:00:1880 i_ljosi_sogunnar_000068 15 00:04:26.00 18.688 0.11 hjónin karl og annar konunni naut alls tólf börn slíkur barnafjöldi var svo sem alls ekki óvenjulegur í bæjaralandi í lok nítjándu aldar við upphaf þeirrar tuttugustu eitt barnanna tólf var sonur sem fékk nafnið rio fæddist fimmtánda maí átján hundruð níutíu og sex -i_ljosi_sogunnar_000068-0016-00:04:4646-00:00:1732 i_ljosi_sogunnar_000068 16 00:04:46.46 17.408 0.21 síðari tíma sagnfræðingum hefur ekki tekist að finna neitt sérstaklega mikið eða markvert um æsku fiskur sérstakt um uppgangur sem benti þá til þeirrar stormasömu og undarlegu ævi sem fyllti vissulega eftir að lifa -i_ljosi_sogunnar_000068-0017-00:05:0506-00:00:0484 i_ljosi_sogunnar_000068 17 00:05:05.06 4.864 0.17 það voru þó stormasamir tímar víða í evrópu og á heimahögum fritz -i_ljosi_sogunnar_000068-0020-00:05:3380-00:00:2046 i_ljosi_sogunnar_000068 20 00:05:33.80 20.48 0.22 munnar þýsk borg eins og hitler átti eftir að skrifa í bók sína minnka ar sem þýsk menning var í hávegum höfð ólíkt heimsborginni vín og andúð á gyðingum var sér í lagi mikil og almenn meðal borgarbúa grasseraði á kaffihúsum og í bjórkjöllurum þar sem hitler sat löngum stundum -i_ljosi_sogunnar_000068-0021-00:05:5510-00:00:1592 i_ljosi_sogunnar_000068 21 00:05:55.10 15.872 0.22 og ætla má að inn ungi meðborgari hans frekari farið að stunda þá einnig því við vitum að snemma á lífsleiðinni varð risann yfirburði þýsku þjóðarinnar og upptekinn af hatri á gyðingum rétt eins og hitler -i_ljosi_sogunnar_000068-0022-00:06:1992-00:00:2416 i_ljosi_sogunnar_000068 22 00:06:19.92 24.064 0.38 fyrri heimsstyrjöldin hófst sumarið nítján hundruð og fjórtán og þeir adolf hitler og fiskur báðir eins og útlagarnir kynslóð sjálfviljugir í þýska herinn kom á einungis átján ára gamall fjögurra ára ferill hans í hernum var farsæll og hann var sæmdur járnkrossinum æðstu hernaðarorðu þjóðverja fyrir djörfung á vígvellinum rétt eins og hitler -i_ljosi_sogunnar_000068-0023-00:06:4458-00:00:0884 i_ljosi_sogunnar_000068 23 00:06:44.58 8.832 0.26 en styrjöldin sjálf endaði auðvitað ekki eins farsællega fyrir þjóðverja ósigurinn var algjör og þýskaland stóð eftir í sárum -i_ljosi_sogunnar_000068-0024-00:06:5390-00:00:2058 i_ljosi_sogunnar_000068 24 00:06:53.90 20.608 0.3 árið nítján hundruð átján var knut og tveggja kannski með heiðursmerki á brjóstkassanum en honum beið þó engin framtíð engar sérstakar starfshorfur eins og fleiri ungir menn í svipaðri stöðu atvinnulausir fyrrverandi hermenn gekk hann í svokallaðar frekari sem þá voru að spretta upp víðsvegar um þýskaland -i_ljosi_sogunnar_000068-0025-00:07:1518-00:00:1994 i_ljosi_sogunnar_000068 25 00:07:15.18 19.968 0.09 þetta voru sjálfboða hersveitir hægri og þjóðernissinnaðar og var stefna þeirra öðru fremur að endurheimta heiður þýskalands og reisa landið aftur til þess vegs og virðingar sem fræðgarmönnum að það ætti skilið og þeir voru reiðubúnir að beita öllu mögulegu ofbeldi til að ná því fram -i_ljosi_sogunnar_000068-0026-00:07:3594-00:00:1200 i_ljosi_sogunnar_000068 26 00:07:35.94 11.904 0.21 árin eftir stríð logaði þýskalandi í illdeilum milli herskárra hægrimanna eins þeirra sem skipuðu frægasti og óvina þeirra vinstrimanna deilur sem oft urðu blóðugar -i_ljosi_sogunnar_000068-0027-00:07:4968-00:00:1318 i_ljosi_sogunnar_000068 27 00:07:49.68 13.184 0.45 margir frekar heillaðist fiska málflutningi adolfs hitlers og félaga í þjóðernissósíalíska þýska verkamannaflokknum nasistaflokknum sem var formlega stofnaður nítjánhundruð tuttugu -i_ljosi_sogunnar_000068-0028-00:08:0356-00:00:0396 i_ljosi_sogunnar_000068 28 00:08:03.56 3.968 0.0 hún gekk í flokkinn ári síðar sama ár og hitler varð formaður -i_ljosi_sogunnar_000068-0029-00:08:0892-00:00:1740 i_ljosi_sogunnar_000068 29 00:08:08.92 17.408 0.13 hún var þó ekki bara fauti því samhliða þessu las hann efnaverkfræði við háskólann í munni sóttist ágætlega en það sem helst setti strik í reikninginn var að kvarta og stundaði það að ákafasti jökkum og frökkum samnemenda sinna -i_ljosi_sogunnar_000068-0030-00:08:2764-00:00:0602 i_ljosi_sogunnar_000068 30 00:08:27.64 6.016 0.45 þegar upp komst um þjófnaðinn var kunnur í fjögurra mánaða vistalitlir -i_ljosi_sogunnar_000068-0031-00:08:3414-00:00:0934 i_ljosi_sogunnar_000068 31 00:08:34.14 9.344 0.04 nokkrum misserum síðar gisti hitler þær sömu fangageymslur eftir að hafa verið dæmdur fyrir að efna til óeirða á páskadag nítján hundruð tuttugu og tvö -i_ljosi_sogunnar_000068-0033-00:08:5832-00:00:0960 i_ljosi_sogunnar_000068 33 00:08:58.32 9.6 0.43 áhyggjufullur útvegaði karl kunni sínum vinnu eftir fangelsisvistina á skrifstofu hjá fataverksmiðju kunningja síns -i_ljosi_sogunnar_000068-0034-00:09:0866-00:00:0374 i_ljosi_sogunnar_000068 34 00:09:08.66 3.712 0.0 fljótlega voru heilu metrarnir af vefnaðarvöru farnir að hverfa þaðan -i_ljosi_sogunnar_000068-0035-00:09:1524-00:00:1946 i_ljosi_sogunnar_000068 35 00:09:15.24 19.456 0.44 þökk sé kunningsskap karl kúnstarinnar kærði hinn síðarnefndi þjófnaðinn ekki til lögreglu en karl konar að finna eitthvað annað úrræði fyrir stelsjúkan son sinn sem var enn virkur í nasistaflokknum í mun hann og þar auki kominn með konu elsu sem hann giftist nítján hundruð tuttugu og þrjú -i_ljosi_sogunnar_000068-0036-00:09:3546-00:00:1260 i_ljosi_sogunnar_000068 36 00:09:35.46 12.672 0.33 kannski þurfti ungi maðurinn bara eitthvað annað umhverfi og annað andrúmsloft eins og svo margir aðrir þjóðverjar gerðu á megrun eftir heimsstyrjöldina sigldu fritz og elsa hún vestur um haf -i_ljosi_sogunnar_000068-0037-00:09:5104-00:00:0900 i_ljosi_sogunnar_000068 37 00:09:51.04 8.96 0.04 þá þegar var orðið erfitt fyrir innflytjendur frá evrópu að fá landvistarleyfi þó svo að ungu bandaríki væru land innflytjenda eða ættu að heita -i_ljosi_sogunnar_000068-0038-00:10:0046-00:00:0566 i_ljosi_sogunnar_000068 38 00:10:00.46 5.632 0.06 það þótti að minnsta kosti auðveldara að fara fyrst til mexíkó og sækja um bandaríkjavistina þaðan -i_ljosi_sogunnar_000068-0039-00:10:0704-00:00:0714 i_ljosi_sogunnar_000068 39 00:10:07.04 7.168 0.42 rissa voru fjögur ár í mexíkó það fer ekki mörgum sögum af því hvað dreif á daga þeirra þar -i_ljosi_sogunnar_000068-0040-00:10:1476-00:00:0578 i_ljosi_sogunnar_000068 40 00:10:14.76 5.76 0.18 farinn hundruð tuttugu og átta að þau fengu loks langþráð leyfi til að setjast að í bandaríkjunum -i_ljosi_sogunnar_000068-0041-00:10:3116-00:00:1578 i_ljosi_sogunnar_000068 41 00:10:31.16 15.872 0.03 í byrjun tuttugustu aldar átti um fjórðungur íbúa í bandaríkjunum ættir að rekja til þýskalands eða þýskumælandi svæða evrópu og fyrst menningarlíf var mikið því skýrar stofnuðu samtök og félög gáfu út blöð og tímarit og bækur -i_ljosi_sogunnar_000068-0042-00:10:4740-00:00:0634 i_ljosi_sogunnar_000068 42 00:10:47.40 6.4 0.0 en ímynd þjóðverja í bandaríkjunum breyttist mikið á styrjaldarárunum og lífsskilyrði þeirra sömuleiðis -i_ljosi_sogunnar_000068-0043-00:10:5476-00:00:1746 i_ljosi_sogunnar_000068 43 00:10:54.76 17.408 0.05 bandaríkin slógust í lið með bandamönnum í heimsstyrjöldinni nítjánhundruð og sautján urðu allir þjóðverjar í bandaríkjunum eða bandarískir ríkisborgarar fæddir í þýskalandi að láta skrá sig sérstaklega hjá yfirvöldum og allar landar og fasteignir þeirra voru gerðar upptækar -i_ljosi_sogunnar_000068-0044-00:11:1474-00:00:3000 i_ljosi_sogunnar_000068 44 00:11:14.74 29.952 0.31 saga þýskalands var strokuð út úr skólabókum sinfóníusveitir hættu að spila beittur þýskur á þýsku voru teknar úr bókasöfnum og stundum brenndar á báli og eins og átti eftir að endurtaka sig í kringum íraksstríðið níutíu árum síðar var meira að segja þýskur matur litinn hornauga sár króatíu liberty kapítalistar og franklin -i_ljosi_sogunnar_000068-0045-00:11:4690-00:00:1772 i_ljosi_sogunnar_000068 45 00:11:46.90 17.792 0.38 forsetarnir theodore róstrinu af fyrirlitningu þá sem þeir kölluðu bandstriks bandaríkjamenn það er þá sem skeyttu einhverskonar þjóðernis forskeyti með bandstriki fyrir framan hið eina sanna þjóðerni að andaman -i_ljosi_sogunnar_000068-0046-00:12:0514-00:00:1380 i_ljosi_sogunnar_000068 46 00:12:05.14 13.696 0.43 og engum sem hlustaði á reiðilestur þeirra um þessa bandstriks bjálfa duldist að þeir meintu án efa helst þýska bandaríkjamenn stjórn bandstrik americans og svo írska erindreka merkan -i_ljosi_sogunnar_000068-0047-00:12:1956-00:00:1128 i_ljosi_sogunnar_000068 47 00:12:19.56 11.264 0.27 en þetta var sumsé andrúmsloftið sem tók við smáþjófnum og efnaverkfræðingnum flyttu þegar hann kom með fjölskyldu sinni til bandaríkjanna loksins eftir fjögur ár í mexíkó -i_ljosi_sogunnar_000068-0048-00:12:3206-00:00:0516 i_ljosi_sogunnar_000068 48 00:12:32.06 5.12 0.09 þó stemmningin á landsvísu hafi verið stirð mætti þeim vinveitt samfélag -i_ljosi_sogunnar_000068-0049-00:12:3764-00:00:2530 i_ljosi_sogunnar_000068 49 00:12:37.64 25.216 0.24 skylda settist að í iðnaðarborginni detroit þar sem fjöldi þjóðverja var fyrir og næga vinnu var þá í ævintýralegu bifreiðaveldi henry forsetinn eða bréfaskiptum hjá sjúkrahúsi í borginni hennar -i_ljosi_sogunnar_000068-0050-00:13:0740-00:00:1460 i_ljosi_sogunnar_000068 50 00:13:07.40 14.592 0.22 forveri og ekki aðeins þekktur fyrir iðnveldi sitt heldur einnig brennandi gyðingaandúð hann réði ekki gyðinga í fyrirtæki sín og dagblaðið sem hann gaf út dýranna var rækilega í gyðingahatri og áróðri -i_ljosi_sogunnar_000068-0051-00:13:2284-00:00:1124 i_ljosi_sogunnar_000068 51 00:13:22.84 11.136 0.43 ömurleg bók fornsagnanna sunnarlega alþjóðlegi gyðingurinn hafði mikil áhrif á adolf hitler sem minntist á forn og bókina í sín eigin bók minnka -i_ljosi_sogunnar_000068-0052-00:13:3534-00:00:1292 i_ljosi_sogunnar_000068 52 00:13:35.34 12.928 0.14 hún starfaði hjá iðnveldi formi og minna fram til nítján hundruð þrjátíu og sjö fyrst sem tæknimaður og síðar sem efnafræðingur það var þá sem þrisvar farin að snúa sér að öðru af fullum krafti -i_ljosi_sogunnar_000068-0053-00:13:5472-00:00:1698 i_ljosi_sogunnar_000068 53 00:13:54.72 16.896 0.39 þó svo að róðurinn hefði þyngst fyrir þýska bandaríkjamenn eftir fyrri heimsstyrjöld voru þeir ekki af baki dottnir það voru enn starfrækt þýsk félög og samtök og í þýska samfélaginu í tuttugasta starfsmannastjóri -i_ljosi_sogunnar_000068-0054-00:14:1294-00:00:1840 i_ljosi_sogunnar_000068 54 00:14:12.94 18.432 0.12 askari kallaði sig vini hins nýja þýskalands vinirnir voru hallir undir þjóðernissósíalíska þýska verkamannaflokkinn nasistaflokkinn sem hún afi sjálfur gengið í mun hann nítján hundruð tuttugu og eitt og var þarna sjö átta árum síðar á hraðri uppleið í gallinn -i_ljosi_sogunnar_000068-0055-00:14:3278-00:00:1220 i_ljosi_sogunnar_000068 55 00:14:32.78 12.16 0.1 vinir hins nýja þýskalands komu í kjölfarið á nokkrum öðrum eldri og sundurleitum samtökum þýskra bandaríkjamanna sem dáðust að hitler og nasistunum heima fyrir og hötuðust út í gyðinga -i_ljosi_sogunnar_000068-0056-00:14:4596-00:00:0858 i_ljosi_sogunnar_000068 56 00:14:45.96 8.576 0.05 slíkar skoðanir voru ekki endilega almennar meðal bandaríkjamanna af þýskum ættum en bandarísku nasistarnir voru staðráðnir í að láta til sín taka -i_ljosi_sogunnar_000068-0057-00:14:5504-00:00:1668 i_ljosi_sogunnar_000068 57 00:14:55.04 16.64 0.23 helst dreymdi þá um að stofna formlegan bandarískan arm þýska nasistaflokksins árið nítján hundruð þrjátíu og þrjú fór leiðtogi vinanna hans spanknöbel til þýskalands þar sem honum tókst að tryggja sér og samtökunum stuðning sjálfs rudolf hess aðstoðarmanns hitlers -i_ljosi_sogunnar_000068-0058-00:15:1246-00:00:0582 i_ljosi_sogunnar_000068 58 00:15:12.46 5.888 0.0 nasistaflokkurinn var þá kominn til æðstu metorða í gamla landinu og hitler kanslari þýskalands -i_ljosi_sogunnar_000068-0060-00:15:5598-00:00:1430 i_ljosi_sogunnar_000068 60 00:15:55.98 14.336 0.18 hans spanknöbel eignaðist því fjölda óvina á skömmum tíma og vinir hins nýja þýskalands loguðu fljótt í illdeilum milli manna sem enduðu með því að spanknöbel hrökklaðist á flótta auðvitað aftur til þýskalands -i_ljosi_sogunnar_000068-0061-00:16:1094-00:00:2406 i_ljosi_sogunnar_000068 61 00:16:10.94 24.064 0.28 deilurnar og ruglið í vinunum þótti rudolf gums nasistaflokknum nokkuð vandræðalegt fyrir flokkinn og samband þýskalands og bandaríkjanna hess reyndi að hafa afskipti af því hver yrði eftirmaður spanknöbels þó með litlum árangri því hver bandaríkjamaðurinn á fætur öðrum reyndist ómögulegur og illdeilur flokksforkólfa héldu ótrauðar áfram -i_ljosi_sogunnar_000068-0062-00:16:3690-00:00:0756 i_ljosi_sogunnar_000068 62 00:16:36.90 7.552 0.19 meðan þessir eldar loguðu störfuðu svæðisfélög vinanna víðsvegar um bandaríkin af talsvert meiri festu og ákveðni -i_ljosi_sogunnar_000068-0063-00:16:4520-00:00:1024 i_ljosi_sogunnar_000068 63 00:16:45.20 10.24 0.33 eitt fjölmennasta og sterkasta svæðisfélagið var titrandi þjóðverja margir þeirra hallir undir þá skoðanabræðurna hitler og henni forn -i_ljosi_sogunnar_000068-0064-00:16:5590-00:00:0858 i_ljosi_sogunnar_000068 64 00:16:55.90 8.576 0.21 á meðan allt logaði á landsvísu var einn maður að klífa metorðastigann innan til trailer vinanna það var fisk -i_ljosi_sogunnar_000068-0065-00:17:0518-00:00:1748 i_ljosi_sogunnar_000068 65 00:17:05.18 17.408 0.11 hún sá sér leik á borði og stefndi hátt innan vinanna af festu og ákveðni hann lokaði sig af inn í kústaskáp á vinnutíma á ævisögu og mætti alltaf þaulæfður á vinafundi sem gerði það að verkum að hann vakti fljótt athygli og naut virðingar -i_ljosi_sogunnar_000068-0069-00:18:2242-00:00:1340 i_ljosi_sogunnar_000068 69 00:18:22.42 13.44 0.38 bandalagið var skipulagt á svipaðan hátt og fyrirmyndin í þýskalandi alsvartur því var skipt niður í þrjú héröð eða á eitt í austri annað í vestri þriðja í miðvesturríkjunum -i_ljosi_sogunnar_000068-0070-00:18:3634-00:00:1314 i_ljosi_sogunnar_000068 70 00:18:36.34 13.184 0.33 er gafi sinn leiðtoga glæstra starfseminni þar en leiðtogarnir hlýddu allir öllum ákvörðunum æðsta leiðtoga bandalagsins sem víggirtar eða bara fjórar -i_ljosi_sogunnar_000068-0071-00:18:5016-00:00:1308 i_ljosi_sogunnar_000068 71 00:18:50.16 13.056 0.16 sá maður var kosinn á á fyrsta fundi samtakanna í buffalo það var maður sem hafði vakið athygli fyrir mælsku og vaska framgöngu sem leiðtogi vina hins nýja þýskalands í tauti -i_ljosi_sogunnar_000068-0072-00:19:0450-00:00:0932 i_ljosi_sogunnar_000068 72 00:19:04.50 9.344 0.27 fyrir samtök nasistahollra bandarískra þjóðverja höfðu leitast eftir því að nota ekki þennan titil fjórar á þýsku sem til sína eigin leiðtoga -i_ljosi_sogunnar_000068-0073-00:19:1424-00:00:0378 i_ljosi_sogunnar_000068 73 00:19:14.24 3.84 0.0 það var bara einn fjórar og það var hitler sjálfur heima í þýskalandi -i_ljosi_sogunnar_000068-0074-00:19:1922-00:00:1296 i_ljosi_sogunnar_000068 74 00:19:19.22 12.928 0.23 en fiskaði aldrei áhyggjur af slíkum formsatriðum hann hikaði ekki við að útnefna sjálfan sig búndir og hvetja fylgismenn sína til að nota sama titrandi og -i_ljosi_sogunnar_000068-0075-00:19:3726-00:00:1090 i_ljosi_sogunnar_000068 75 00:19:37.26 10.88 0.0 hafði náð takmarki sínu hann hætti störfum fyrir forseti stað í new york þar sem hann hófst handa við að gera þýsk bandaríska bandalagið sem líka þýska nasistaflokknum -i_ljosi_sogunnar_000068-0076-00:19:4882-00:00:1398 i_ljosi_sogunnar_000068 76 00:19:48.82 13.952 0.32 til dæmis voru stofnaðar lögreglu eða varðsveitir sem kallaðar voru ordnungsdienst eða od od menn sá um gæslu á samkomum bandalagsins og voru lífverðir kúnnar hátt settra liðsmanna -i_ljosi_sogunnar_000068-0078-00:20:1332-00:00:0652 i_ljosi_sogunnar_000068 78 00:20:13.32 6.4 0.24 voru einmitt aðallega fyrrum saman fluttir vestur um haf sem sáu um skipulag od sveitanna og þjálfun -i_ljosi_sogunnar_000068-0081-00:20:4266-00:00:0894 i_ljosi_sogunnar_000068 81 00:20:42.66 8.96 0.04 engir í svörtum stuttbuxum og brúnum skyrtum stúlkur í pilsum og hvítum skyrtum marséra fram og aftur á eftir fánaberum með bandaríska fána -i_ljosi_sogunnar_000068-0082-00:20:5218-00:00:1090 i_ljosi_sogunnar_000068 82 00:20:52.18 10.88 0.3 virðist vera útilegustemmning tjöld á túni og börnin hræra í pottum utandyra tálga og smíða drengirnir æfa skotfimi og hnefaleika léttklæddir í sumarblíðu -i_ljosi_sogunnar_000068-0083-00:21:0426-00:00:2192 i_ljosi_sogunnar_000068 83 00:21:04.26 21.888 0.33 hrekki myndskeið af skátamóti heldur afrakstur af einu helsta kappsmáli fiskifýluna bandalagsins bandalagið átti að líkjast fyrirmyndinni þýska nasistaflokknum í flestu ekki aðeins með od stormsveitunum heldur var líka stofnuð ungliðahreyfing sem byggð var nákvæmlega á hitlersæskunni í þýskalandi -i_ljosi_sogunnar_000068-0084-00:21:2702-00:00:1704 i_ljosi_sogunnar_000068 84 00:21:27.02 17.024 0.35 sykurpúða timbri nafnið fengið verkum ríkasta voru breiðar af mörgum nasískum sumarbúðum sem spruttu upp eins og gorkúlur í noregi og nærsveitum á vegum þýsk bandaríska bandalagsins á ofanverðum fjórða áratuginum -i_ljosi_sogunnar_000068-0085-00:21:4462-00:00:1434 i_ljosi_sogunnar_000068 85 00:21:44.62 14.336 0.36 í búðunum stunduðu mörghundruð börn bandalagsliða hefðbundin sumarbúðastörf tjölduðu kveiktu varðelda syntu og stunduðu íþróttir auk þess sem þau lærðu að marskálks -i_ljosi_sogunnar_000068-0086-00:22:0370-00:00:1280 i_ljosi_sogunnar_000068 86 00:22:03.70 12.8 0.0 bandalagið fór ýmsar leiðir í fjármálum sala á búningum og fánum öðrum varningi bókum og bæklingum var stór hluti af fjáröflun bandalagsins sömuleiðis ýmsir viðburðir og hlutaveltur -i_ljosi_sogunnar_000068-0087-00:22:1758-00:00:2572 i_ljosi_sogunnar_000068 87 00:22:17.58 25.728 0.24 á jólasamkomu einni voru aðalverðlaunin í einni slíkri hlutaveltu hvorki meira né minna en glæný fólksbifreið frá ford rjúkandi heit færibandinu titon vegleg verðlaun hjá litlum þjóðernissinnasamtökum í miðri kreppu fjórða áratugarins svo mjög að síðari tíma sagnfræðingar hafa velt fyrir sér hvernig í ósköpunum bandalagið gat leyft sér slík fjárútlát -i_ljosi_sogunnar_000068-0088-00:22:4392-00:00:0900 i_ljosi_sogunnar_000068 88 00:22:43.92 8.96 0.41 og tilgátan er að bandalagið hafi alls ekki keypt heldur hafi henni fornsagnanna til að styðja samtökin -i_ljosi_sogunnar_000068-0089-00:22:5390-00:00:1716 i_ljosi_sogunnar_000068 89 00:22:53.90 17.152 0.14 ferill fressum tæknimaður og efnafræðingur hjá foreldum hafði ekki verið sérstaklega glæstur eða eftirtektarverður en margt bendir til þess að þórir hafi aldrei viljað tjá sig um það opinberlega hafi kúnninn hans fyrrverandi yfirmaður endurnýjað kynnin -i_ljosi_sogunnar_000068-0091-00:23:1714-00:00:1356 i_ljosi_sogunnar_000068 91 00:23:17.14 13.568 0.12 síðar sá kong ástæðu til þess að hrekja sérstaklega í ræðum og riti orðróm þess efnis að borgaði fyrir starfsemi þýsk bandaríska bandalagsins en kannski var um sé eitthvað til í þeim orðrómi -i_ljosi_sogunnar_000068-0093-00:23:5658-00:00:1026 i_ljosi_sogunnar_000068 93 00:23:56.58 10.24 0.07 en hitler og félagar kunnu því ekki illa að geta notað þetta tækifæri til að sýna heimsbyggðinni mátt sinn og megin byggður var mikilfenglegur leikvangur og engu til sparað -i_ljosi_sogunnar_000068-0094-00:24:0752-00:00:1938 i_ljosi_sogunnar_000068 94 00:24:07.52 19.456 0.12 í bandaríkjunum iðuðu þarlendir nasistar sömuleiðis í skinninu að fá að upplifa þá dýrð sem ólympíuleikar hitlers yrðu fór þar fremstur í flokki fiskaði tækifæri til að snúa aftur til gamla landsins bandaríski nasistaleiðtoginn sigri hrósandi í hópi fylgismanna sinna -i_ljosi_sogunnar_000068-0095-00:24:3280-00:00:1880 i_ljosi_sogunnar_000068 95 00:24:32.80 18.816 0.43 í berlín í byrjun ágúst þrjátíu og sex fengu konu og bandarísku nasistarnir konunglegar móttökur fóru í skoðanaferðir um dýrðir höfuðborgarinnar nasíska helgistaði eins og gröf píslarvottarins horst vel og sáu mikilfenglegar skrúðgöngur á breiðstrætum -i_ljosi_sogunnar_000068-0096-00:24:5428-00:00:1682 i_ljosi_sogunnar_000068 96 00:24:54.28 16.768 0.21 frekara fjálglega fram að hann hefði verið viðstaddur bjórkjallarauppreisnina frægu í mun hann nítján hundruð tuttugu og þrjú árangurslausa valdaránstilraun hitlers og nasistanna jafnvel að hann hefði svo gott sem verið við hægri hönd hitlers á meðan öllu stóð -i_ljosi_sogunnar_000068-0098-00:25:2712-00:00:1058 i_ljosi_sogunnar_000068 98 00:25:27.12 10.624 0.3 en annan ágúst nítján hundruð þrjátíu og sex degi eftir komuna til berlínar og setningu ólympíuleikanna fékk fiskveiðar hitta fyrirmynd sína og hetju -i_ljosi_sogunnar_000068-0099-00:25:3864-00:00:1632 i_ljosi_sogunnar_000068 99 00:25:38.64 16.384 0.23 kunningi hans innan flokksins gat kippt í einhverja spotta og komið á fundi leiðtoganna tveggja hitlers og konunglega síðdegis var kúnnum samferðamönnum hans úr bandaleginu hraðað inn í móttökuherbergi kanslarahallarinnar -i_ljosi_sogunnar_000068-0100-00:25:5544-00:00:0754 i_ljosi_sogunnar_000068 100 00:25:55.44 7.552 0.2 þar var fyrir hitler sem tók í höndina á kong tók við gjöfum gestanna bók um starfsemi þýsk bandaríska bandalagsins -i_ljosi_sogunnar_000068-0101-00:26:0674-00:00:0726 i_ljosi_sogunnar_000068 101 00:26:06.74 7.168 0.25 þeir skiptu svo nokkrum kurteisiorðum og hitler hvatti kúnst til að halda baráttunni áfram í vestri -i_ljosi_sogunnar_000068-0102-00:26:1456-00:00:0888 i_ljosi_sogunnar_000068 102 00:26:14.56 8.832 0.05 því lokið á nefinu stærsti dagurinn í lífi fiska hitler fannst um þennan stutta fund ef eitthvað er ekki vitað -i_ljosi_sogunnar_000068-0103-00:26:3418-00:00:3310 i_ljosi_sogunnar_000068 103 00:26:34.18 33.152 0.23 berlínarferðin á ólympíuleikana fyllti friedland var þess fullviss að þýsk bandaríska bandalagið yrði að láta meira til sín taka á bandarískum þjóðmálavettvangi hann setti aukinn kraft í fundarhöld og yfirlýsingar og lét reglulega í sér heyra í aðdraganda forsetakosninganna í nóvember hann lagði fæða og franklin róstusama kost á sér til endurkjörs sakaði hann um að vera meðvituð með hættulegum gyðingum og markist og kallaði hann gyðinglegu nafni rosenfelt til höfðinga -i_ljosi_sogunnar_000068-0104-00:27:1422-00:00:3142 i_ljosi_sogunnar_000068 104 00:27:14.22 31.36 0.38 meðfram því að freuds urðu meira áberandi eignuðust sömuleiðis æ fleiri óvini í atriði úr annarri kvikmynd fransisco púluðu fernando hymans nokkurs rosalega koms og viðskiptafélaga föður síns vitorðsmenn -i_ljosi_sogunnar_000068-0106-00:28:0048-00:00:1450 i_ljosi_sogunnar_000068 106 00:28:00.48 14.592 0.28 hann var gyðingur fæddur í grodno þar sem nú er hvítarússland og starfaði fyrst um sinn aðallega með sínum líkum í bandarísku gyðingamafíunni en átti síðar gjöfult samstarf við ítalska starfsbræður sína í spilavítisrekstri og fleirum -i_ljosi_sogunnar_000068-0108-00:28:3942-00:00:1166 i_ljosi_sogunnar_000068 108 00:28:39.42 11.776 0.24 lansky rann blóðið til skyldunnar og tók málið föstum tökum hann þjálfaði menn sína gyðinga gang þeirra og smákrimma gagngert í slagsmálum og tækni til að berja á nasistum -i_ljosi_sogunnar_000068-0109-00:28:5164-00:00:0602 i_ljosi_sogunnar_000068 109 00:28:51.64 6.016 0.0 þjálfunin spurðist svo út og til hans streymdu ungir gyðingar sem buðu sig fram í barsmíðarnar einnig -i_ljosi_sogunnar_000068-0110-00:28:5820-00:00:0412 i_ljosi_sogunnar_000068 110 00:28:58.20 4.096 0.0 svo bara aðrir sem ekki vildu sjá nasista á götum bandarískra borga -i_ljosi_sogunnar_000068-0111-00:29:0286-00:00:1310 i_ljosi_sogunnar_000068 111 00:29:02.86 13.056 0.18 fljótlega gat bandalagið hvergi fundað eða bandalagsliðar komið saman án þess að þar birtust gangsterar gráir fyrir járnum og þeir hikuðu ekki að berja í klessu hvern þann sem lét sjá sig á bandalagsfundum -i_ljosi_sogunnar_000068-0112-00:29:1644-00:00:0514 i_ljosi_sogunnar_000068 112 00:29:16.44 5.12 0.31 eða eins og lansky sagði síðar frá fyrsta bandalagsfundinum sem hann réðst á -i_ljosi_sogunnar_000068-0115-00:29:4904-00:00:1226 i_ljosi_sogunnar_000068 115 00:29:49.04 12.288 0.47 ástandið var slíkt að lögregluvörð þurfti fyrir utan fjölbýlishúsið í kína effekt ar sem þangað ruddust reglulega andfasískir fautar -i_ljosi_sogunnar_000068-0116-00:30:0200-00:00:1908 i_ljosi_sogunnar_000068 116 00:30:02.00 19.072 0.0 það voru reyndar aðallega konan og börnin sem lentu í því áreiti því fiskur sjaldan heima bæði krafðist stjórn bandalagsins sífellt meiri tíma hann ferðaðist um landið og sat fundi hélt ræður boðaði fagnaðarerindi hitlers en það voru líka önnur hugðarefni sem kröfðust tíma hans -i_ljosi_sogunnar_000068-0117-00:30:2708-00:00:4770 i_ljosi_sogunnar_000068 117 00:30:27.08 47.616 0.2 evrasíu bandalagið lagði áherslu líkt og nasistaflokkurinn á hristi og heilnæmt líferni sem sönnum aríum sæmdi hvort sem var í varðsveitum bandalagsins sumarbúðum bandalagsbarna eða meðal almennra félagsmanna viðurværi fór ekki alveg að eigin fyrirmælum það var illa varðveitt leyndarmál bæði innan bandalagsins og aragrúa gamla því að skemmta sér á næturklúbbum og börum borgarinnar á ofanverðum fjórða áratuginum var hann reyndar svo tíður gestur þar að marga undraði að hann gæti yfirleitt sinnt einhverju öðru eins og rekstri bandalagsins meðfram gjálífinu -i_ljosi_sogunnar_000068-0119-00:32:0052-00:00:0534 i_ljosi_sogunnar_000068 119 00:32:00.52 5.248 0.17 þetta var mjög illa varðveitt leyndarmál enda fór kúnnann mikinn á börunum -i_ljosi_sogunnar_000068-0120-00:32:0634-00:00:1574 i_ljosi_sogunnar_000068 120 00:32:06.34 15.744 0.1 á endanum fóru að birtast í kvöldblöðum fjálglegar lýsingar af framferði hans úti á galeiðunni og jafnvel ljósmyndir af honum feitum og fullum með ungar konur í kjöltunni og svo framvegis ekki beint til þess að auka veg nasisma í bandaríkjunum -i_ljosi_sogunnar_000068-0122-00:32:4208-00:00:0888 i_ljosi_sogunnar_000068 122 00:32:42.08 8.96 0.37 foringinn var fyllibytta á kvennabósi og þjófur og lygari og bandalagið átti stöðugum slagsmálum við gyðingagengi á götum úti -i_ljosi_sogunnar_000068-0124-00:32:5638-00:00:1396 i_ljosi_sogunnar_000068 124 00:32:56.38 13.952 0.33 ristli sig ganga erinda hitlers í bandaríkjunum á fundi þeirra á ólympíuleikunum í berlín hafði kuta kurteisislega kveðju foringjans um að halda baráttunni áfram sem formlega stuðningsyfirlýsingu -i_ljosi_sogunnar_000068-0125-00:33:1352-00:00:0854 i_ljosi_sogunnar_000068 125 00:33:13.52 8.576 0.45 sér svokölluðu nasistar þarna vestanhafs voru hreyfingunni til skammar og gerðu ekkert nema að orðspor nasisma og þýskalands beið hnekki -i_ljosi_sogunnar_000068-0126-00:33:2268-00:00:1372 i_ljosi_sogunnar_000068 126 00:33:22.68 13.824 0.03 nasistaflokkurinn gaf loks út tilskipun þess efnis vorið nítján hundruð þrjátíu og átta að þýskum ríkisborgurum vestanhafs væri bannað að tilheyra bandalaginu mætti bandalagið ekki nota merki nasistaflokksins og tákn -i_ljosi_sogunnar_000068-0127-00:33:3762-00:00:2150 i_ljosi_sogunnar_000068 127 00:33:37.62 21.504 0.31 var enn ein niðurlægingin fyrir fiska irish hafa tekið þessum fréttum af nokkrum biturleika hann ákvað til dæmis að skipa fylgismönnum sínum að hætta að notast við nasistakveðjuna þýsku siglt hennar áttu bandalagsmenn nú að hrópa á ensku framkallað -i_ljosi_sogunnar_000068-0128-00:34:0378-00:00:3026 i_ljosi_sogunnar_000068 128 00:34:03.78 30.208 0.21 þrátt fyrir allt sem á undan var gengið var tilkomumikill fjöldafundur bandalagsins í madison scandinavian um í upphafi þessa þáttar án efa hápunktur hreyfingarinnar þrátt fyrir allar deilurnar og slagsmálin og þrátt fyrir að fjölmiðlar fjölluðu um fiskveiðar og fjölþreifinn fylliraft og þrátt fyrir að hreyfing hans hafði orðið þýskum nasistum til skammar þrátt fyrir allt þetta mættu tuttugu þúsund manns til að hlusta á hana á sinni hreimþykku ensku -i_ljosi_sogunnar_000068-0130-00:34:4548-00:00:3558 i_ljosi_sogunnar_000068 130 00:34:45.48 35.584 0.2 hún var við sama hikaru og venjulega uppnefndi bandaríkjaforseta gerði lítið úr verkum hans og sakaði bandaríska gyðinga um að rotta sig saman með stórhættulegum bolsévíkum og svo framvegis fór mikinn um glæsta sögu bandaríkjanna og kallaði washington sem tróndi yfir honum á níu metra borða munninum við annan dyrnar -i_ljosi_sogunnar_000068-0133-00:36:1758-00:00:1172 i_ljosi_sogunnar_000068 133 00:36:17.58 11.648 0.03 kom þó ekki til átaka þetta kvöld ólíkt svo mörgum öðrum lögreglunni tókst að halda fundargestum og mótmælendum að mestu frá vorum öðrum þó svo að andrúmsloftið hafi sannarlega verið rafmagnað -i_ljosi_sogunnar_000068-0134-00:36:3460-00:00:1892 i_ljosi_sogunnar_000068 134 00:36:34.60 18.944 0.39 eftir fjöldafundinn á madison garden voru borgaryfirvöld í noregi nóg af innfæddu nasistunum borgarstjórinn förlast fór að leita leiða til þess að þagga niður í fingurbein þó þeir höfðu ekki beint nein lög brotið enn þá eða hvað -i_ljosi_sogunnar_000068-0135-00:36:5476-00:00:2520 i_ljosi_sogunnar_000068 135 00:36:54.76 25.216 0.19 við þetta utan aðstoðar umdæmissaksóknarans á manhattan thomas í dusta síðar eftir að bíða vandræðalegan og óvæntan ósigur í forsetakosningum nítján hundruð fjörutíu og átta fyrir harris og þykir hlustendur í ljósi sögunnar kannast vonandi vel við en þarna var hann frægur og vinsæll saksóknari rómaður fyrir baráttu sína gegn skipulagðri glæpastarfsemi í borginni -i_ljosi_sogunnar_000068-0136-00:37:2096-00:00:0488 i_ljosi_sogunnar_000068 136 00:37:20.96 4.864 0.07 var einmitt reynsla hans af því sem átti eftir að nýtast með að fella fritz -i_ljosi_sogunnar_000068-0137-00:37:2624-00:00:1156 i_ljosi_sogunnar_000068 137 00:37:26.24 11.648 0.13 eins og flestir þekkja var glæpakóngurinn nýstofnaður á skattalagabroti eftir að bandarískum yfirvöldum það er reynst erfitt að klína nokkru öðru á hann -i_ljosi_sogunnar_000068-0138-00:37:3858-00:00:0422 i_ljosi_sogunnar_000068 138 00:37:38.58 4.224 0.3 gasi og saksóknarinn ákvað að reyna svipaða aðferð á konu -i_ljosi_sogunnar_000068-0139-00:37:4336-00:00:1576 i_ljosi_sogunnar_000068 139 00:37:43.36 15.744 0.06 með því að rýna í bókhald og skattaskýrslur bandalagsins og konstanín fram á að hún hefði dregið sér um fjórtán þúsund dollara úr sjóðum samtakanna nærri þrjátíu milljónir íslenskra króna á núvirði -i_ljosi_sogunnar_000068-0140-00:37:5990-00:00:2368 i_ljosi_sogunnar_000068 140 00:37:59.90 23.68 0.21 peningunum hefði hann svo eitt í hjákonur sínar aðallega varnargarðurinn hefur frekir af rannsókn borgaryfirvalda og fjármálum hans allavega varan þegar hann var loks handtekinn í bifreið sinni með þrjár ferðatöskur á leið beinustu leið út úr nugga -i_ljosi_sogunnar_000068-0141-00:38:2448-00:00:1070 i_ljosi_sogunnar_000068 141 00:38:24.48 10.752 0.19 en bara að fara að halda ræðu einhvers staðar fyrir utan ríkismörkin hélt hann staðfastlega fram þverneitaði fyrir að hann hefði einhvernveginn fengið veður af því að það ætti handtaka og að hann væri á flótta -i_ljosi_sogunnar_000068-0142-00:38:3642-00:00:1686 i_ljosi_sogunnar_000068 142 00:38:36.42 16.768 0.38 kúnnar í byrjun desember nítján hundruð þrjátíu og níu dendur í fimm ára fangelsi fyrir fjárdrátt og skattsvik tæpum tveimur mánuðum áður hafði adolf hitler kanslari þýskalands skipað herliði sínu að ráðast inn í pólland og þannig hrundið af stað síðari heimsstyrjöldinni -i_ljosi_sogunnar_000068-0143-00:38:5782-00:00:1020 i_ljosi_sogunnar_000068 143 00:38:57.82 10.112 0.3 hún var sendur í sing fangelsið alræmda skipt var um stjórn samtökum hans þýsk bandaríska bandalaginu en það var aldrei bara sitt aftur -i_ljosi_sogunnar_000068-0144-00:39:0882-00:00:0784 i_ljosi_sogunnar_000068 144 00:39:08.82 7.808 0.11 nítjánhundruð fjörutíu og eitt lýstu bandaríkin yfir stríði á hendur þýskalandi hitlers og þá varð bandalagið að ólöglegum samtökum -i_ljosi_sogunnar_000068-0145-00:39:1784-00:00:0878 i_ljosi_sogunnar_000068 145 00:39:17.84 8.832 0.11 linkar öllum styrjaldarárunum í fangelsi og var í stríðslok sviptur bandarískum ríkisborgararétti sínum og sendur aftur til þýskalands -i_ljosi_sogunnar_000068-0146-00:39:2754-00:00:1192 i_ljosi_sogunnar_000068 146 00:39:27.54 11.904 0.12 hann lést í heimaborg sinni mun hann nítján hundruð fimmtíu og eitt fimmtíu og fimm ára og var þá orðinn svo einangraður og ómerkilegur að nokkrir ekki af andláti hans fyrr en ári síðar -i_ljosi_sogunnar_000069-0001-00:00:1870-00:00:2746 i_ljosi_sogunnar_000069 1 00:00:18.70 27.392 0.49 kvöldið tuttugusti og fimmti júlí nítján hundruð fimmtíu og tvö brunaði glansandi svartur mestan í gegnum götur alexandríu alexandra var ortega lands í senn forn menningarborg og nútímaleg strandborg við miðjarðarhafið árið nítján hundruð fimmtíu og tvö bjaaland margir þeirra vel stæðir og innfæddir alexandríu ekki allir dauðann úr skel heldur -i_ljosi_sogunnar_000069-0002-00:00:4672-00:00:1298 i_ljosi_sogunnar_000069 2 00:00:46.72 13.056 0.07 engu að síður voru svona lúxuskerrur ekki tíð sjón á götum borgarinnar hvað þá á slíkri hraðferð benzinn svarti var á hundrað og þrjátíu kílómetra hraða nærri því hámarkshraða -i_ljosi_sogunnar_000069-0003-00:01:0056-00:00:0600 i_ljosi_sogunnar_000069 3 00:01:00.56 5.888 0.06 það var fátt eins og það átti af sér að vera í alexandríu og egyptalandi öllu þessa dagana -i_ljosi_sogunnar_000069-0004-00:01:0790-00:00:2074 i_ljosi_sogunnar_000069 4 00:01:07.90 20.736 0.24 stýrið og bensín sat feitlaginn maður rétt skriðinn á fertugsaldurinn með snyrtilegt yfirvaraskegg og gleraugu kannski hefur svitinn bogað af búlduleitu andlitinu því hann var án efa óttasleginn og óttasleginn til að gefa í botn og bruna á hundrað þrjátíu í gegnum stræti alexandríu að mestu mann og bíllaus -i_ljosi_sogunnar_000069-0005-00:01:3022-00:00:1096 i_ljosi_sogunnar_000069 5 00:01:30.22 11.008 0.1 mar heldur ekki einn á ferð í bílnum með honum var kona hans þrjár dætur og kornungur sonur barnfóstra aðstoðarmaður fylgdu á eftir í öðrum bíl á viðlíka hraðferð -i_ljosi_sogunnar_000069-0006-00:01:4158-00:00:1386 i_ljosi_sogunnar_000069 6 00:01:41.58 13.824 0.29 agaðri var farúk konungur egyptalands þrjátíu og tveggja ára gamall og tveimur dögum áður tuttuguasta og þriðja júlí nítján hundruð fimmtíu og tvö höfðu herforingjar í hans eigin egypska her hrundið af stað valdaráni -i_ljosi_sogunnar_000069-0007-00:01:5606-00:00:0632 i_ljosi_sogunnar_000069 7 00:01:56.06 6.4 0.06 markmið þeirra var að ná völdum í egyptalandi og losna við konunginn sem þeir álitu spilltan eyðslusegg -i_ljosi_sogunnar_000069-0008-00:02:0358-00:00:0710 i_ljosi_sogunnar_000069 8 00:02:03.58 7.04 0.0 hann konungurinn var sem keyrði eins og líf hans lægi við enda gerðu það að bókstaflega -i_ljosi_sogunnar_000069-0009-00:02:1430-00:00:2990 i_ljosi_sogunnar_000069 9 00:02:14.30 29.824 0.2 afríkufarinn höfðu ekki verið lengi að leggja undir sig helstu valdamiðstöðvar í höfuðborginni kaíró strax árla morguns tuttugasta og þriðja júlí voru höfuðstöðvar hersins á þeirra valdi þeir kölluðu sig frjálsu herforingjanna og útvarpsávarpi lýsti einn valdaránsmannanna því yfir að nú væru þeir félagarnir réttmætir valdhafar í egyptalandi konungurinn og stjórn hans væri úrslit -i_ljosi_sogunnar_000069-0012-00:03:2132-00:00:0604 i_ljosi_sogunnar_000069 12 00:03:21.32 6.016 0.0 og tveimur dögum síðar voru herforingjarnir komnir til alexandríu og með þeim fjöldi hersveita -i_ljosi_sogunnar_000069-0015-00:03:5712-00:00:0796 i_ljosi_sogunnar_000069 15 00:03:57.12 7.936 0.29 en sinn var á leið í aðra höll í miðborginni ras al tin hún var eldri en alveg jafn glæsileg og höllin saman yfirgaf -i_ljosi_sogunnar_000069-0016-00:04:0620-00:00:2006 i_ljosi_sogunnar_000069 16 00:04:06.20 20.096 0.18 þar yrði konungurinn í inni með föruneyti sínu og nokkrum hermönnum sem enn héldu tryggð við hann til að ekki þjóðin héldu örugglega ekki að konungurinn hefði hörfað flúið land eða framið sjálfsmorð blakti egypski konungsfáninn yfir höllinni grænn með hvítum hálfmáta á þremur stjörnum og kórónu í vinstra horninu -i_ljosi_sogunnar_000069-0018-00:04:4666-00:00:1234 i_ljosi_sogunnar_000069 18 00:04:46.66 12.288 0.3 fyrstu skilaboðin frá valdaránsmönnum tuttugasta og þriðja júlí flutti hersingin múhameðs með hæstu tignina í hernum og því leiðtogi byltingarmannanna -i_ljosi_sogunnar_000069-0019-00:04:5956-00:00:1162 i_ljosi_sogunnar_000069 19 00:04:59.56 11.648 0.17 eða þannig horfði það við egypsku þjóðinni í raun höfðinginn með til að auka tiltrú þjóðarinnar á valdaránsmönnunum eldri maður hann var kominn erfitt -i_ljosi_sogunnar_000069-0020-00:05:1410-00:00:0728 i_ljosi_sogunnar_000069 20 00:05:14.10 7.296 0.19 raunverulegur leiðtogi frjálsu herforingjanna eins og þeir kölluðu sig var þrjátíu og fjögurra ára gamal aldurs -i_ljosi_sogunnar_000069-0021-00:05:2212-00:00:1208 i_ljosi_sogunnar_000069 21 00:05:22.12 12.032 0.03 hefur oft komið við sögu í ljósi sögunnar enda átti hann eftir að láta rækilega til sín taka bæði í egyptalandi og á alþjóðavettvangi næstu árin allt fram til dauðadags nítján hundruð sjötíu -i_ljosi_sogunnar_000069-0022-00:05:3538-00:00:2476 i_ljosi_sogunnar_000069 22 00:05:35.38 24.704 0.35 nasser var rekinn áfram af stórum hugmyndum um sósíalisti til handa almennum egyptum um sameinaðan arabaheim sem gæti loks risið undan oki nýlenduherra hann vildi losna við bretana sem enn héngu um allt í egyptalandi og höfðu þar óeðlilega mikil ítök þrátt fyrir að landið ætti nú að heita sjálfstætt konungsríki og hann milli -i_ljosi_sogunnar_000069-0023-00:06:1202-00:00:1930 i_ljosi_sogunnar_000069 23 00:06:12.02 19.328 0.33 þetta voru umbrotatímar fyrir konungsfjölskyldur um allan heim í evrópu hvarf hver konungurinn og hver drottningin á fætur annarri róstrinu eftir heimstyrjaldirnar tvær þýskalandskeisari hvarf braut tyrkjasoldán hið sig sem og konungar búlgaríu júgóslavíu rúmeníu ítalíu og fleiri landa -i_ljosi_sogunnar_000069-0025-00:07:0536-00:00:1818 i_ljosi_sogunnar_000069 25 00:07:05.36 18.176 0.28 en þar ætlaði allavega að gera sitt besta til að halda bæði embætti og lífi og limum eftir ofsaaksturinn í gegnum alexandríu og komuna í rasandi þotunni sér út á svalir eftir því sem fram kemur í æviminningum konungsins sem hér verður af til vísað í -i_ljosi_sogunnar_000069-0027-00:07:2810-00:00:1204 i_ljosi_sogunnar_000069 27 00:07:28.10 12.032 0.06 var strax skotið á hann en konungurinn var fljótur að grípa forláta veiðirifill og skjóta til baka þó honum hafi að eigin sögn þótt erfitt að kyngja því að þurfa að skjóta á eigin hermenn -i_ljosi_sogunnar_000069-0028-00:07:4100-00:00:0726 i_ljosi_sogunnar_000069 28 00:07:41.00 7.296 0.3 hæfði þrjár í fæturna og skaut eina vélbyssu í hægri öxlina en þetta var ógeðslegar sem ég hafði enga ánægja -i_ljosi_sogunnar_000069-0030-00:08:1240-00:00:1142 i_ljosi_sogunnar_000069 30 00:08:12.40 11.52 0.08 hann reyndi aftur að biðla til vestrænna vina örvæntingarfullur hringdi hann í bandaríska sendiherrann og blaðanna semja við valdaránsmenn að konungsfjölskyldan fengi að yfirgefa landið -i_ljosi_sogunnar_000069-0031-00:08:2452-00:00:1510 i_ljosi_sogunnar_000069 31 00:08:24.52 15.104 0.23 sendiherrann gerði sitt og nokkru síðar birtust fulltrúar herforingjanna með úrslitakosti farúk fengi að yfirgefa egyptaland með fjölskyldu sinni ef hann afsalaði sér sjálfviljugur krúnunni fyrir son sinn krónprins egyptalands -i_ljosi_sogunnar_000069-0032-00:08:4036-00:00:1254 i_ljosi_sogunnar_000069 32 00:08:40.36 12.544 0.42 farúk átti fjögur börn þrjár dætur með fyrstu konu sinni farídu drottningu og svo soninn americans sem hann átti með seinni einkona drottningunni narriman -i_ljosi_sogunnar_000069-0033-00:08:5346-00:00:1496 i_ljosi_sogunnar_000069 33 00:08:53.46 14.976 0.21 krónprinsinn americans um sjö mánaða gamall þegar þetta allt saman gerðist en engu að síður féllst faðir hans á úrslitakosti valdaránsmanna og drengkornið var í flýti krýndur konungur egyptalands -i_ljosi_sogunnar_000069-0035-00:09:2900-00:00:1424 i_ljosi_sogunnar_000069 35 00:09:29.00 14.208 0.22 sex klukkustundum eftir að farúk skrifaði undir afsagnarbréf sitt sem konungur með herforingja á öxlinni lét svo snekkja konungsins úr höfn í arakan -i_ljosi_sogunnar_000069-0036-00:09:4438-00:00:1268 i_ljosi_sogunnar_000069 36 00:09:44.38 12.672 0.28 orðar fyrrverandi konungur og hinn ný hringdi eftirmaður hans kallaður fúad annar sjö mánaða gamall drottningin og þrjár dætur konungsins stefnan var tekin á evrópu -i_ljosi_sogunnar_000069-0037-00:09:5786-00:00:1424 i_ljosi_sogunnar_000069 37 00:09:57.86 14.336 0.28 nagaði valdaræningjanna kvaddi konunginn formlega og herflugvélar flugu hópflug yfir höfninni hafði sett það eitt skilyrði afsagnarinnar að hann fengi að yfirgefa land sitt með viðhöfn sem konungi sendi -i_ljosi_sogunnar_000069-0038-00:10:1264-00:00:0664 i_ljosi_sogunnar_000069 38 00:10:12.64 6.656 0.12 hann vonaðist alltaf til þess að egyptar myndu rísa upp gegn herforingjunum og heimta konungsveldið á ný -i_ljosi_sogunnar_000069-0039-00:10:2010-00:00:0616 i_ljosi_sogunnar_000069 39 00:10:20.10 6.144 0.12 gæti sonur hans fullt annar snúið aftur sigri hrósandi og tekið við þar sem frá var horfið -i_ljosi_sogunnar_000069-0040-00:10:2908-00:00:1246 i_ljosi_sogunnar_000069 40 00:10:29.08 12.544 0.15 herforingjarnir leyfðu fullt að heita konungur egyptalands rútanna júní nítján hundruð fimmtíu og þrjú bundu þeir svo formlega enda á konungsveldið og stofnuðu lýðveldi í egyptalandi -i_ljosi_sogunnar_000069-0041-00:10:4928-00:00:1488 i_ljosi_sogunnar_000069 41 00:10:49.28 14.848 0.21 var söguleg stund enda eiga fá lönd sér jafn langa og ríka sögu af konungsveldi og einmitt egyptaland hinir eilífu faraóar konungur egyptalands til forna af öldum saman og er enn í dag konungum og öðrum valdamönnum fyrirmynd -i_ljosi_sogunnar_000069-0042-00:11:0460-00:00:0960 i_ljosi_sogunnar_000069 42 00:11:04.60 9.6 0.24 farúk hefur stundum verið kallaður síðasti faraóinn en saga þeirrar ættar sem hann tilheyrði nær þó aðeins til byrjunar nítjándu aldar -i_ljosi_sogunnar_000069-0043-00:11:1500-00:00:0490 i_ljosi_sogunnar_000069 43 00:11:15.00 4.864 0.18 árið sautján hundruð níutíu og átta réðst franskur her napóleons egyptaland -i_ljosi_sogunnar_000069-0045-00:11:3856-00:00:1302 i_ljosi_sogunnar_000069 45 00:11:38.56 13.056 0.21 mamlúkarnir höfðu stjórnað egyptalandi frá því á þrettándu öld og landið var enn að miklu leyti sjálfstætt tyrkjaveldi var allt of stórt til að soldáninn lengst burtu í istanbúl gæti stjórnað því öllum -i_ljosi_sogunnar_000069-0046-00:11:5238-00:00:1656 i_ljosi_sogunnar_000069 46 00:11:52.38 16.512 0.22 en napóleon sigraði heri mamlúka nokkuð fljótt og ertanna líka fljótur að tileinka sér nýtt hlutverk sem æðsti stjórnandi hins forna egyptalands útnefndi meira að segja sjálfan sig verðugan son spámannsins múhameðs -i_ljosi_sogunnar_000069-0048-00:12:1412-00:00:1204 i_ljosi_sogunnar_000069 48 00:12:14.12 12.032 0.21 herir tyrkjasoldáns hröktu frakka á brott með aðstoð breta þremur árum síðar átján hundruð og eitt hygla var þá aftur hluti af tyrkjaveldi en friðurinn stóð ekki lengi -i_ljosi_sogunnar_000069-0049-00:12:2712-00:00:1194 i_ljosi_sogunnar_000069 49 00:12:27.12 12.032 0.11 málalok vildu skiljanlega fá völdin aftur í sínar hendur og innan tyrkneska hersins voru svo þeir sem vildu ekki endilega hlýta lögum soldánsins lengst burtu í istanbúl -i_ljosi_sogunnar_000069-0050-00:12:4978-00:00:1670 i_ljosi_sogunnar_000069 50 00:12:49.78 16.768 0.3 stóran þátt í sigri tyrkja alda sá frökkum áttu úrvalssveitir skipaðar albönskum hermönnum albanía var þá hluti af tyrkjaveldi eins og meirihluti balkanskagans leiðtogi albananna í egyptalandi hét metnað múhameðs -i_ljosi_sogunnar_000069-0051-00:13:0686-00:00:0612 i_ljosi_sogunnar_000069 51 00:13:06.86 6.144 0.12 hann var fæddur í borginni kavala þar sem nú er gríska héraðið makedónía til albanskra foreldra -i_ljosi_sogunnar_000069-0052-00:13:1338-00:00:0890 i_ljosi_sogunnar_000069 52 00:13:13.38 8.832 0.05 hann byrjaði að vinna fyrir soldáninn sem skattheimtumaður í heimaborg sinni og var síðar sendur til egyptalands að kveða niður naflann -i_ljosi_sogunnar_000069-0053-00:13:2292-00:00:2104 i_ljosi_sogunnar_000069 53 00:13:22.92 21.12 0.45 eftir að napóleon hypjaði sig fóru nokkur ár í valdabaráttu ýmissa fylkinga í her soldánsins en loks voru það albanirnir sem stóðu uppi sem sigurvegarar og valdhafar ekillinn þeirra múhameðs fékk titilinn kedívi það er undirkonungur tyrkjasoldáns eigenda -i_ljosi_sogunnar_000069-0054-00:13:4442-00:00:0604 i_ljosi_sogunnar_000069 54 00:13:44.42 6.016 0.0 en eins og fyrr var landið í raun sjálfstætt og raunveruleg völd tyrkja þar nær enginn -i_ljosi_sogunnar_000069-0055-00:13:5188-00:00:2624 i_ljosi_sogunnar_000069 55 00:13:51.88 26.24 0.31 meðal passaði í dag gjarnan kallaður faðir hins nútíma egyptalands hann færði þetta forna menningarríki í átt til nútímans og stóð fyrir mörgum umbótum byggðu nútímalegri her og iðnað og lagði grunninn að því að egyptaland átti svo eftir að verða helsta menningarstórveldi hins arabískumælandi heims þó að sjálfur hafi hann aldrei talað aðra tungu reiraðir mál sitt almenn -i_ljosi_sogunnar_000069-0056-00:14:2638-00:00:0772 i_ljosi_sogunnar_000069 56 00:14:26.38 7.68 0.39 múhameðs eftir um fjóra áratugi á valdastól var að sonur hans sem tók við og konungsætt varð til -i_ljosi_sogunnar_000069-0057-00:14:3452-00:00:2486 i_ljosi_sogunnar_000069 57 00:14:34.52 24.832 0.35 afkomendur albanans stjórnuðu egyptalandi næstu hundrað árin í gegnum mikið umbrotaskeið fyrst sem kedívar eða undirkonungar tyrkjasoldáns og síðar sem soldánar í bresku verndarríki því á nýlendutímanum á nítjándu öld fóru bretar auðvitað að skipta sér af egyptalandi og lögðu það loks undir sig á borði þó ekki alveg í orði árið átján hundruð áttatíu og tvö -i_ljosi_sogunnar_000069-0058-00:14:5992-00:00:1928 i_ljosi_sogunnar_000069 58 00:14:59.92 19.328 0.42 þegar egyptaland fékk svo sjálfstæði frá bretum árið nítjánhundruð tuttugu og tvö varð soldáninn fúad fyrsti langafasonur múhameðs alang og þegar fúlsaði hundruð þrjátíu og sex tók sonur hans við konungstitlinum það var farúk þá sextán ára gamall -i_ljosi_sogunnar_000069-0059-00:15:2974-00:00:1802 i_ljosi_sogunnar_000069 59 00:15:29.74 18.048 0.34 æviminningar farúks sem hér hefur þegar verið vísað til birtust í breska sunnudagsblaðinu empire vikulega veturinn eftir að herforingjarnir hrottum frá völdum þetta blað heimsveldisfréttir er löngu hætt að koma út enda er lítið eftir af breska heimsveldinu -i_ljosi_sogunnar_000069-0060-00:15:4848-00:00:0870 i_ljosi_sogunnar_000069 60 00:15:48.48 8.704 0.45 og æviminningar farúks féllu í gleymsku með blaðinu þar til sádíska sjónvarpsstöðin arabía dustaði rykið af þeim fyrir nokkrum árum -i_ljosi_sogunnar_000069-0061-00:15:5778-00:00:1494 i_ljosi_sogunnar_000069 61 00:15:57.78 14.976 0.27 það er spurning hversu áreiðanlegur sögumaður farúk sjálfur er honum er greinilega mjög munað vernda ímynd sína en æviminningarnar eru þó ágætis lesning farúk var skrautlegur maður og skrautlegur penni með sterkar skoðanir -i_ljosi_sogunnar_000069-0062-00:16:1612-00:00:3942 i_ljosi_sogunnar_000069 62 00:16:16.12 39.424 0.18 tökum dæmi eitt af allra fyrstu verkum herforingjanna sem fóru nú með öll völd í egyptalandi var að leysa upp alla stjórnmálaflokka og banna alla starfsemi bræðralags múslima samtaka íslamista bræðralagið er eitur í beinum hins veraldlega egypska hers þá sem nú árið tvö þúsund og tólf sextíu árum eftir valdarán hurfu og tvö kusu egyptar í fyrsta sinn í sinni löngu sögu æðsta leiðtoga landsins frjálsri kosningu eftir að arabíska vorið svokallaða mótmælaalda á frelsistorginu í kaíró varð einræðisherranum hosní múbarak að falli -i_ljosi_sogunnar_000069-0065-00:17:2778-00:00:2128 i_ljosi_sogunnar_000069 65 00:17:27.78 21.376 0.19 fjandskapur hersins og bræðralags múslima á sér semsagt langa sögu í egyptalandi en þrátt fyrir að herinn gripi strax til aðgerða gegn bræðralaginu þarna fimmtíu og tvö hélt gon víti fram af einhverjum illskiljanlegum ástæðum að bak við valdaránið sem ýtti honum af stóli stæði bræðralag múslima -i_ljosi_sogunnar_000069-0067-00:18:3142-00:00:2652 i_ljosi_sogunnar_000069 67 00:18:31.42 26.624 0.33 fáir leggja í dag mikinn trúnað á þessa kenningu farúks bræðralagi múslima farnaðist enda ekki vel undir stjórn nassers og arftaka hans þó það hafi vissulega verið rétt að sovétmenn vildu gjarnan seilast til áhrifa í egyptalandi og aseri stuðning sovétmanna vísan kannski trúði farga bræðralag múslima stæði að baki í valdaráninu vegna þess að hann gat ekki trúað því upp á egypska herinn -i_ljosi_sogunnar_000069-0068-00:18:5838-00:00:1498 i_ljosi_sogunnar_000069 68 00:18:58.38 14.976 0.03 treysti hernum það voru hans menn hann hafði sjálfur gengið í herskóla og þegar hann var að alast upp voru herforingjarnir menn sem hann gat samsamað sig með piltar úr efstu stéttum egypsk samfélags oft menntaðir erlendis -i_ljosi_sogunnar_000069-0069-00:19:1398-00:00:1022 i_ljosi_sogunnar_000069 69 00:19:13.98 10.24 0.03 en það sem konungnum hafði yfirsést var að þetta var að breytast þegar hér var komið sögu voru hermenn úr lægri stéttum byrjaðir að komast til metorða innan hersins -i_ljosi_sogunnar_000069-0070-00:19:2496-00:00:0816 i_ljosi_sogunnar_000069 70 00:19:24.96 8.064 0.29 laura hinn raunverulegi leiðtogi valdaránsins var sonur póstburðarmanns hann átti ekkert sameiginlegt með konunginum -i_ljosi_sogunnar_000069-0072-00:20:0646-00:00:0738 i_ljosi_sogunnar_000069 72 00:20:06.46 7.424 0.1 farúk empire aðeins sextán ára gamall þegar hann tók við af föður sínum sem konungur egyptalands nítján hundruð þrjátíu og sex -i_ljosi_sogunnar_000069-0073-00:20:1480-00:00:0724 i_ljosi_sogunnar_000069 73 00:20:14.80 7.296 0.4 út föður hans svo langafabarni albanska herskörungsins montana það er reynst erfitt að eignast erfingja -i_ljosi_sogunnar_000069-0074-00:20:2256-00:00:0714 i_ljosi_sogunnar_000069 74 00:20:22.56 7.168 0.31 skildir eiginkonu sína af þessum sökum og giftist ungri yfirstéttarmær af tyrkneskum ættum -i_ljosi_sogunnar_000069-0075-00:20:3010-00:00:1170 i_ljosi_sogunnar_000069 75 00:20:30.10 11.648 0.26 þegar hún fæddi honum son árið nítjánhundruð tuttugu rúmum átta mánuðum eftir brúðkaup þeirra varð fúsir að hann lét útdeila tíu þúsund gullpeningum til fátæklinganna í kr -i_ljosi_sogunnar_000069-0076-00:20:4260-00:00:1080 i_ljosi_sogunnar_000069 76 00:20:42.60 10.88 0.43 en slík gleði var fátíð almennt var andrúmsloftið við hirð fúads þungt drottningin unga móðir farúks var geymd í einskonar kvennabúri -i_ljosi_sogunnar_000069-0077-00:20:5384-00:00:0726 i_ljosi_sogunnar_000069 77 00:20:53.84 7.296 0.17 fékk sjaldan að fara útatað að láta sjá sig á frumsýningum og öðrum hátíðlegum tilefnum sem hefðu drottningu -i_ljosi_sogunnar_000069-0078-00:21:1080-00:00:1322 i_ljosi_sogunnar_000069 78 00:21:10.80 13.184 0.24 líf sonar hennar fylgdi einnig föstum skorðum hann var vakinn með lúðrablæstri heiðurinn á hverjum morgni og baðaður fæddur og klæddur af héraðsstóri sem kysstu hendur hans og tvær -i_ljosi_sogunnar_000069-0079-00:21:2462-00:00:1444 i_ljosi_sogunnar_000069 79 00:21:24.62 14.336 0.17 hann fékk sjaldan að fara út fyrir hallirnar og hallargarðana og fékk einungis að sjá móður sína í eina klukkustund á dag þess í stað ólst annað mestu upp í umsjá sænskrar barnfóstru og umgekkst aðallega fjórar eldri systur sinnar -i_ljosi_sogunnar_000069-0080-00:21:3954-00:00:0346 i_ljosi_sogunnar_000069 80 00:21:39.54 3.456 0.08 en fékk ekki að blanda geði við jafnaldra sína eða eignast vini -i_ljosi_sogunnar_000069-0081-00:21:4384-00:00:0610 i_ljosi_sogunnar_000069 81 00:21:43.84 6.016 0.06 min á marga ráðherra skrifaði hann eitt sinn í ritgerð en ég á bara einn kött -i_ljosi_sogunnar_000069-0082-00:21:5464-00:00:1250 i_ljosi_sogunnar_000069 82 00:21:54.64 12.544 0.3 hann var í raun ungur frændi sænsku barnfóstrunnar hans heima í svíþjóð þeir farúk hittust aldrei en fóstran gaf prinsinum mynd af jan sem fara rúmið sitt -i_ljosi_sogunnar_000069-0083-00:22:1758-00:00:1342 i_ljosi_sogunnar_000069 83 00:22:17.58 13.44 0.3 farga hræðilega feiminn piltur með mikla bíladellu með lítinn bíl frá föður sínum þegar hann var raleigh hann hring eftir hring í hallargörðunum það var enda fátt annað við að vera við hirðina -i_ljosi_sogunnar_000069-0084-00:22:3222-00:00:1616 i_ljosi_sogunnar_000069 84 00:22:32.22 16.128 0.08 faðir hans lést var hann tiltölulega nýbyrjaður í konunglega breska herskólanum í úlfinum í æviminningum sínum lýsir fara út því að dagarnir þar hafi verið með mestu hamingjudögum í lífi hans loksins hafði hann fengið að umgangast aðra drengi -i_ljosi_sogunnar_000069-0085-00:22:5488-00:00:1116 i_ljosi_sogunnar_000069 85 00:22:54.88 11.136 0.19 er konungurinn lést var hann samstundis kallaður heim til að gegna skyldu sinni hann við aldrei frekari menntun og var illa undir það búin að gegna hlutverki konungs bara sextán ára gamall -i_ljosi_sogunnar_000069-0086-00:23:0710-00:00:1568 i_ljosi_sogunnar_000069 86 00:23:07.10 15.744 0.2 hann var þó greindur piltur og eitt hafði hann umfram forvera sína og forfeður hann var góður tungumálamaður og fyrsti afkomandi albanans múhammeds ali pasha sem náði nógu góðum tökum á arabísku til að geta ávarpað þegna sína á móðurmáli þeirra -i_ljosi_sogunnar_000069-0087-00:23:3468-00:00:1344 i_ljosi_sogunnar_000069 87 00:23:34.68 13.44 0.42 myndum af farúk sem prinsinum konungi birtist alvörugefinn en glæsilegur ungur maður í stífpressuðum einkennisbúningum með dökkan fetta kollinum og vísi af yfirvaraskegg á efri vörinni -i_ljosi_sogunnar_000069-0088-00:23:5218-00:00:1458 i_ljosi_sogunnar_000069 88 00:23:52.18 14.592 0.31 á seinni myndum af honum er hann undantekningarlaust feitasti maðurinn í hverju kompaníi með vel hirt yfirvaraskegg sem minnir á rúg oftar en ekki með kringlótt sólgleraugu sem gefa honum allspjátrungslegt yfirbragð -i_ljosi_sogunnar_000069-0089-00:24:0788-00:00:0482 i_ljosi_sogunnar_000069 89 00:24:07.88 4.864 0.3 hún hafi verið hlédrægur piltur naut farangri greinilega sem konungur -i_ljosi_sogunnar_000069-0090-00:24:1318-00:00:0574 i_ljosi_sogunnar_000069 90 00:24:13.18 5.76 0.07 hann fékk fljótt smekk fyrir póker og fjárhættuspili og sat löngum stundum við spilaborðið -i_ljosi_sogunnar_000069-0091-00:24:1938-00:00:1084 i_ljosi_sogunnar_000069 91 00:24:19.38 10.88 0.25 spilaði helst við önnur fyrirmenni ríkisbubba og bankastjóra það voru ekki margir aðrir sem höfðu efni á að spila eða því sem konungur egyptalands hafði hann umtalsverð fjárráð -i_ljosi_sogunnar_000069-0092-00:24:3108-00:00:1484 i_ljosi_sogunnar_000069 92 00:24:31.08 14.848 0.3 farga svo ekki hrifinn af því að tapa og auðvelda vildi enginn gerast svo kræfur að sigra sjálfan konunginn og hann svona tapsár svo spilamennskan hélt gjarnan áfram þar til hann sigur úr býtum oft þrjá fjóra jafnvel fimm daga -i_ljosi_sogunnar_000069-0093-00:24:4698-00:00:1002 i_ljosi_sogunnar_000069 93 00:24:46.98 9.984 0.16 eyðslusemi konungsins og lystisemdalíf voru meðal þess sem fékk valdaránsmennina til að steypa honum af stóli en hann blés á slíka gagnrýni í æviminningum sínum -i_ljosi_sogunnar_000069-0096-00:25:1940-00:00:1286 i_ljosi_sogunnar_000069 96 00:25:19.40 12.8 0.12 seinni heimsstyrjöldin barst til norður afríku júní nítján hundruð fjörutíu þegar bretar réðust á ítölsku nýlenduna líbíu grannríki egyptalands ítarlegar með árás á egyptaland nokkru síðar -i_ljosi_sogunnar_000069-0097-00:25:3366-00:00:1366 i_ljosi_sogunnar_000069 97 00:25:33.66 13.696 0.15 eldheitar deilur höfðu þá verið um það meðal egypta árum saman að bretar voru enn með hermenn í egyptalandi og skiptu sér þar af ýmsu þrátt fyrir að ríkið ætti að heita sjálfstætt mörgum egyptum var í nöp við breta -i_ljosi_sogunnar_000069-0099-00:26:1606-00:00:1556 i_ljosi_sogunnar_000069 99 00:26:16.06 15.616 0.17 kannski var hann bara svona þakklátur því hitler hafði ekki löngu fyrir stríð sent farúk veglega brúðkaupsgjöf svörtu mersedes glæsikerruna sem hann notaði síðar til að flýja valdaránsmenn í gegnum alexandríu á síðustu dögum valdatíðar sinnar -i_ljosi_sogunnar_000069-0100-00:26:3326-00:00:1690 i_ljosi_sogunnar_000069 100 00:26:33.26 16.896 0.28 eftir mikið stapp nítján hundruð fjörutíu og tvö þvinguðu bretar loks farúk konung til þess að hlýða og skipa ríkisstjórn sem myndi styðja almennilega stríðsrekstur bandamanna í egyptalandi farúk stóð eftir auðmýktur og var í raun valdalaus til stríðsloka -i_ljosi_sogunnar_000069-0101-00:26:5324-00:00:0506 i_ljosi_sogunnar_000069 101 00:26:53.24 4.992 0.31 aðra að gleðja konunginn efndu ættingjar hans og vinir í hástéttunum til veislu -i_ljosi_sogunnar_000069-0102-00:26:5898-00:00:0480 i_ljosi_sogunnar_000069 102 00:26:58.98 4.736 0.0 eftir þeirri veislu tók við önnur veisla enn glæsilegri en sú fyrri og önnur -i_ljosi_sogunnar_000069-0105-00:27:4882-00:00:1774 i_ljosi_sogunnar_000069 105 00:27:48.82 17.792 0.21 farída var vel gefin núningi átti síðar eftir að leggja fyrir sig málaralist en hinu karllæga konungsveldi egyptalandi var það eitt talið skipta máli að hún þóknaðist manni sínum og fæddi honum karlkyns erfingja svo konungsætt múhameðs alameda -i_ljosi_sogunnar_000069-0106-00:28:0778-00:00:1656 i_ljosi_sogunnar_000069 106 00:28:07.78 16.64 0.26 konungurinn sat allar nætur við spilaborðið á fínustu hótelum kaíró og þegar spilinu lauk bauð hann álitlegum eiginkonum spilafélaga sinna að koma með sér í bíltúr á rósum sínum eða öðrum glæsikagga eitthvað út í eyðimörkina sem umkringir höfuðborgina -i_ljosi_sogunnar_000069-0107-00:28:2582-00:00:1620 i_ljosi_sogunnar_000069 107 00:28:25.82 16.256 0.36 ein af fjölmörgum ástkonum hans var barbara skelton dulmálssérfræðingur í breska hernum í kaíró sem síðar varð rithöfundur hún sagði síðar að farúk hafi verið eins og risastór tuskubangsi fullur af illa saumaður saman við liðamótin -i_ljosi_sogunnar_000069-0108-00:28:4648-00:00:1212 i_ljosi_sogunnar_000069 108 00:28:46.48 12.032 0.12 þótti gott að borða og gerði mikið af því sagan segir að hann hafi sporðrennt um sex hundruð ostrum í hverri viku þrátt fyrir að hafa unun af næturlífinu smakkaði hann þó aldrei áfengi -i_ljosi_sogunnar_000069-0111-00:29:2168-00:00:0308 i_ljosi_sogunnar_000069 111 00:29:21.68 3.072 0.0 það var eins og að fara í leikhús og loka bæði augum og eyrum -i_ljosi_sogunnar_000069-0112-00:29:2662-00:00:1526 i_ljosi_sogunnar_000069 112 00:29:26.62 15.232 0.14 hann lét sig þó sjaldan þyrsta spilafélagar hans tóku fljótt eftir því að konungurinn drakk ókjörin öll af sykruðum ávaxta og gosdrykkjum margar flöskur á kvöldi og kærði sig kollóttan þegar bent var á að þetta gæti haft áhrif á fund hans -i_ljosi_sogunnar_000069-0113-00:29:4750-00:00:1536 i_ljosi_sogunnar_000069 113 00:29:47.50 15.36 0.3 öllum veislunum stanslausu dansaði hann aldrei hann lét sér nægja að sitja álengdar og fylgjast með svo dundaði hann sér við það að vöðla saman servíettum í litlar kúlur sem hann kastaði í aðra veislugesti og flóð -i_ljosi_sogunnar_000069-0114-00:30:1102-00:00:0796 i_ljosi_sogunnar_000069 114 00:30:11.02 7.936 0.19 hann farartæki skyldu nítján hundruð fjörutíu og átta fljótlega tók konungurinn saman við sextán ára miðstéttarstúlku -i_ljosi_sogunnar_000069-0115-00:30:2182-00:00:2858 i_ljosi_sogunnar_000069 115 00:30:21.82 28.672 0.27 hún fékk titilinn narriman drottning furstadæmanna fjögurra mánaða námskeið í hirðsiðum í sendiráð egyptalands í róm hún álíka senda í megrun skilyrði konungsins var að ný eiginkona hans væri alls ekki þyngri en fimmtíu kíló sjálfur nálgaðist hann þrefalda þá þyngd -i_ljosi_sogunnar_000069-0118-00:31:2588-00:00:1398 i_ljosi_sogunnar_000069 118 00:31:25.88 13.952 0.14 þeir sem handfjötluðu eigur konungsins eftir að hann flúði frá egyptalandi gripu ekki í tómt farúk kainan sér ótrúlegu safni af fjársjóðum sem konungur hann var sífellt á þeytingi til og frá evrópu í verslunarferðum -i_ljosi_sogunnar_000069-0119-00:31:4658-00:00:2102 i_ljosi_sogunnar_000069 119 00:31:46.58 20.992 0.26 villast brúðkaupsgjafarinnar frá hitler átti mörg hundruð glæsikerrur til viðbótar uppboði hans var fagrar bentu hann hafa fyrirskipað að enginn annar bíll í gjörvöllu egyptalandi mætti vera rauður svo það skyggði ekki á bentleyinn -i_ljosi_sogunnar_000069-0120-00:32:1076-00:00:2522 i_ljosi_sogunnar_000069 120 00:32:10.76 25.216 0.37 annan safnaði öllu því sem hægt var að safna frímerkjum úrum fabergie eggjum bréfapressum og sjaldgæfum að srimuang eitt allra merkasta myntsafn í heiminum á þessum tíma mörg þúsund fágætar myndir og meðal þeirra tvo dýrustu gullpeninga sögunnar -i_ljosi_sogunnar_000069-0121-00:32:3672-00:00:0420 i_ljosi_sogunnar_000069 121 00:32:36.72 4.224 0.08 fjársjóðir konungsins voru seldir á uppboði í bretlandi nítján hundruð fimmtíu og fjögur -i_ljosi_sogunnar_000069-0123-00:32:5934-00:00:1168 i_ljosi_sogunnar_000069 123 00:32:59.34 11.648 0.12 þetta er óstaðfest og í æviminningum sínum í empire konungurinn þessu alfarið þær klámfengnu myndir sem hafi fundist í höllu hans hafi andstæðingar hans komið fyrir -i_ljosi_sogunnar_000069-0125-00:33:2580-00:00:0752 i_ljosi_sogunnar_000069 125 00:33:25.80 7.552 0.41 sýningarinnar america að ég hafi notað til þess að sýna sjálfur mér hneykslanlega kvikmyndir var fyrir fjölskyldum -i_ljosi_sogunnar_000069-0126-00:33:3386-00:00:0496 i_ljosi_sogunnar_000069 126 00:33:33.86 4.992 0.21 eins og margar aðrar komusal höfðu haft mikið gaman af kukukuku okkar á tillit -i_ljosi_sogunnar_000069-0127-00:33:4014-00:00:1158 i_ljosi_sogunnar_000069 127 00:33:40.14 11.52 0.33 eftir að snekkjan flutti konungsfjölskylduna á braut hófust herforingjarnir nagata anda við mikla tilraun að byggja upp nýtt sósíalískt egypskt lýðveldi -i_ljosi_sogunnar_000069-0128-00:33:5214-00:00:0984 i_ljosi_sogunnar_000069 128 00:33:52.14 9.728 0.33 það er önnur saga farúk og fjölskylda hans settust fyrst að á ítölsku eyjunni capri útlegðinni og bjuggu síðar í mónakó loks í róm -i_ljosi_sogunnar_000069-0129-00:34:0266-00:00:1412 i_ljosi_sogunnar_000069 129 00:34:02.66 14.08 0.21 mikilfenglegur auður konungsins var á bak og burt hann hafði flúið land sitt með örfáar ferðatöskur hann átti leynireikninga í svissneskum bönkum en svissnesk stjórnvöld voru ósamvinnuþýð og erfitt reyndist að ná þeim út -i_ljosi_sogunnar_000069-0130-00:34:1742-00:00:2226 i_ljosi_sogunnar_000069 130 00:34:17.42 22.272 0.11 konungurinn þurfti því að venja sig við nýjan öllu naumari lífsstíl son afi tæplega liðið skort hann átti valdamikla og auðuga vini í evrópu sem pössuðu upp á hann þegar stjórnvöld í egyptalandi sviptu hann ríkisborgararétt sínum árið nítján hundruð fimmtíu og fjögur fékk hann snarlega ríkisborgararétti mónakó frá vini sínum mónakó fyrsta -i_ljosi_sogunnar_000069-0131-00:34:4096-00:00:0684 i_ljosi_sogunnar_000069 131 00:34:40.96 6.784 0.47 honum fjölskyldan klofnaði narriman drottning gildi við hann og sendi borinn í fóstur til sviss -i_ljosi_sogunnar_000069-0133-00:35:2682-00:00:1456 i_ljosi_sogunnar_000069 133 00:35:26.82 14.592 0.19 hann hélt áfram að njóta matar og skemmtanalífs en var með árunum einangraðari átti fáa vini í rómaðasta menn og svo strollu af um föngulegum evrópskum konum sem hann lagði lagið -i_ljosi_sogunnar_000069-0135-00:35:5030-00:00:0948 i_ljosi_sogunnar_000069 135 00:35:50.30 9.472 0.22 en líf konungsins fyrrverandi varð viðburðaminna hann horfði mikið á sjónvarpið og vandi þess á milli komur sínar á sömu veitingastaðana við vin -i_ljosi_sogunnar_000069-0136-00:36:0042-00:00:0470 i_ljosi_sogunnar_000069 136 00:36:00.42 4.608 0.13 var áfram hrifinn af því að vöðla saman servéttur og kasta þeim í aðra matargesti -i_ljosi_sogunnar_000069-0137-00:36:0596-00:00:0804 i_ljosi_sogunnar_000069 137 00:36:05.96 8.064 0.1 að kvöldi átjánda mars nítján hundruð sextíu og fimm snæddi konungurinn einu sinni sem oftar á sínum eftirlætis veitingastað frönskum -i_ljosi_sogunnar_000069-0138-00:36:1452-00:00:0914 i_ljosi_sogunnar_000069 138 00:36:14.52 9.088 0.12 kvöldverðurinn var tólf ostrur humar tveir kúfaðir diskar með lambakjöti steiktum kartöflum og baunum sódavatn með -i_ljosi_sogunnar_000069-0139-00:36:2432-00:00:0674 i_ljosi_sogunnar_000069 139 00:36:24.32 6.784 0.29 hann fúlsaði við fyrsta eftirliti kreppann um en fékk sér stóran skammt af eggjabúðing -i_ljosi_sogunnar_000069-0140-00:36:3500-00:00:1768 i_ljosi_sogunnar_000069 140 00:36:35.00 17.664 0.31 svo hrukku þjónarnir á veitingastaðnum við konungurinn öskraði upp yfir sig og féll fram á borðið fjólublár framan og örmagna tilraunir til endurlífgunar báru ekki árangur konungurinn hafði verið þrettán ár í útlegð og var fjörutíu og fimm ára þegar hann lést -i_ljosi_sogunnar_000069-0142-00:37:1512-00:00:0758 i_ljosi_sogunnar_000069 142 00:37:15.12 7.68 0.38 farúk vildi láta grafa sig í aðalmoskunni í kaíró en egypsk stjórnvöld neituðu þeirri bón og hann var grafinn í róm -i_ljosi_sogunnar_000069-0143-00:37:2334-00:00:0544 i_ljosi_sogunnar_000069 143 00:37:23.34 5.376 0.3 kvast til egyptalands og grafið í moskunni mörgum árum síðar -i_ljosi_sogunnar_000069-0144-00:37:4120-00:00:1100 i_ljosi_sogunnar_000069 144 00:37:41.20 11.008 0.23 þó að fara úr eyðslusamur spjátrungur rennir egyptar sem vilja taka aftur upp konungsstjórn sem horfa með nostalgíu aftur til þessara tíma -i_ljosi_sogunnar_000069-0145-00:37:5294-00:00:1046 i_ljosi_sogunnar_000069 145 00:37:52.94 10.496 0.07 undanfarin ár þegar hverjum nútíma faróanum á fætur öðrum hefur verið steypt af stóli egyptalandi hefur krafan um að fá konunginn aftur að vísu ekki verið sérstaklega hár -i_ljosi_sogunnar_000069-0146-00:38:0432-00:00:1416 i_ljosi_sogunnar_000069 146 00:38:04.32 14.08 0.24 þó vissulega væri það lítið mál því síðasti konungur egyptalands er í fullu fjöri sonurinn sem herforingjarnir heimtuðu að yrði konungur í farúks þá ekki enn orðinn eins árs á síðustu mánuðum konungsdæmisins -i_ljosi_sogunnar_000069-0147-00:38:1974-00:00:0840 i_ljosi_sogunnar_000069 147 00:38:19.74 8.448 0.0 þotunnar annar er í dag á sjötugsaldri og lifir rólegu ef til vill nokkuð einmanalegu lífi í sveitaþorpi nokkru í sviss -i_ljosi_sogunnar_000069-0148-00:38:2894-00:00:0736 i_ljosi_sogunnar_000069 148 00:38:28.94 7.424 0.13 vegabréfi sínu það er útgefið í mónakó er hann titlaður hans konunglega hátign með þorpins -i_ljosi_sogunnar_000069-0149-00:38:3960-00:00:0444 i_ljosi_sogunnar_000069 149 00:38:39.60 4.48 0.36 hann er lifandi eftirmynd föður síns bústinn með yfirvaraskegg og gleraugu -i_ljosi_sogunnar_000069-0150-00:38:4452-00:00:0804 i_ljosi_sogunnar_000069 150 00:38:44.52 8.064 0.14 og ekki sami gleðigosinn hann ólst að mestu upp í svissneskum heimavistaraskólum og þekkti föður sinn lítið og hitti hann sjaldan -i_ljosi_sogunnar_000069-0151-00:38:5404-00:00:1638 i_ljosi_sogunnar_000069 151 00:38:54.04 16.384 0.05 hann getur og hefur farið til gamla landsins egyptalands en lætur þó yfirleitt lítið á sér bera hefur ekki verið að trana sér fram í þeirri ólgu sem einkennt hefur heimaland hans undanfarin ár þó vissulega hafi stöku konungssinnar viðrað þann möguleika að undanförnu -i_ljosi_sogunnar_000069-0152-00:39:1134-00:00:1510 i_ljosi_sogunnar_000069 152 00:39:11.34 15.104 0.19 þotanna er einn af fjölmörgum útlaga konungum og drottningum prinsum og prinsessum sem finna má víðsvegar í evrópu og bandaríkjunum oft langt fjarri þeim löndum sem titlar þeirra vísa til séu þau á annað borð enn til -i_ljosi_sogunnar_000069-0153-00:39:2778-00:00:0736 i_ljosi_sogunnar_000069 153 00:39:27.78 7.296 0.41 þrátt fyrir að volkið yfir sér fara eimir enn eftir af konunglegum siðum allavega hvað varðar giftingar -i_ljosi_sogunnar_000069-0154-00:39:3584-00:00:0738 i_ljosi_sogunnar_000069 154 00:39:35.84 7.296 0.21 flestir hans mohamed sem titlaður er prinsa efra egyptalandi gifti sig fyrir nokkrum árum -i_ljosi_sogunnar_000069-0155-00:39:4384-00:00:1292 i_ljosi_sogunnar_000069 155 00:39:43.84 12.928 0.23 hann kynntist konu sinni í brúðkaupi furstans af liechtenstein og hún nasser titilinn prinsessa af afganistan og er sonardóttir síðasta konungs afganistans -i_ljosi_sogunnar_000070-0003-00:01:0160-00:00:0782 i_ljosi_sogunnar_000070 3 00:01:01.60 7.808 0.19 ágæti hlustandi þessi saga hefst á persónulegum vonbrigðum ungs manns í ómerkverðu smáþorpi í suður kína -i_ljosi_sogunnar_000070-0004-00:01:1064-00:00:1992 i_ljosi_sogunnar_000070 4 00:01:10.64 19.968 0.06 engu að síður er þetta um leið sagan af einum mesta hildarleik í sögu mannkyns næst mannskæðustu styrjöld heimssögunnar á eftir síðari heimsstyrjöld að minnsta kosti það er ekki alveg óumdeilt hversu margir féllu í eða af völdum seinni heimsstyrjaldar á bilinu fimmtíu til áttatíu milljónir manna -i_ljosi_sogunnar_000070-0005-00:01:3138-00:00:1072 i_ljosi_sogunnar_000070 5 00:01:31.38 10.752 0.07 næst á listanum kemur svo önnur styrjöld sem einnig varð tugmilljón manna að aldurtila á örfáum árum að minnsta kosti tuttugu milljónum en kannski allt að hundrað -i_ljosi_sogunnar_000070-0006-00:01:4308-00:00:1224 i_ljosi_sogunnar_000070 6 00:01:43.08 12.16 0.07 en þessi styrjöld er þó alls ekki á allra vörum og sjaldan til umræðu sér í lagi á vesturlöndum og tengist líka nánum böndum persónulegum vonbrigðum sveitamannsins sjötíu -i_ljosi_sogunnar_000070-0008-00:02:4926-00:00:1392 i_ljosi_sogunnar_000070 8 00:02:49.26 13.952 0.03 en þarna um tvö hundruð árum síðar á fyrri hluta nítjándu aldar hafði mikið vatn runnið til sjávar og mansjúmennirnir voru orðnir værukærir veldi þeirra aldurhnigið og þreytt og gegnum síst af spillingu -i_ljosi_sogunnar_000070-0009-00:03:0406-00:00:1206 i_ljosi_sogunnar_000070 9 00:03:04.06 12.16 0.26 ópíumstríð við vesturlönd hafði veikt mansjúmennina eða tengir ættina eins og hún var einnig kölluð og innviðir ríkisins réðu heldur ekki við mikla fólksfjölgun í kínverskum sveitum -i_ljosi_sogunnar_000070-0016-00:04:5088-00:00:0830 i_ljosi_sogunnar_000070 16 00:04:50.88 8.32 0.39 fjölskylda sitjandi til að mynda búið í sama þorpinu í ganda héraði kynslóðum saman í mörg hundruð ár -i_ljosi_sogunnar_000070-0018-00:05:1404-00:00:1948 i_ljosi_sogunnar_000070 18 00:05:14.04 19.456 0.33 afsakanir rakið ættir sínar langt aftur til baka og til glæstari tíma forfeður hongs höfðu ekki bara verið kotbændur og farandfólk þeir höfðu verið mikilsmetnir embættismenn og fræðimenn á tíma sonnettu á tólftu og þrettándu öld valdamiklir og virðulegir menn -i_ljosi_sogunnar_000070-0022-00:06:3788-00:00:0998 i_ljosi_sogunnar_000070 22 00:06:37.88 9.984 0.29 sjötíu var þrettán ára gamall þegar hann ferðaðist í fyrsta sinn langa leið til kandos borgar grandað og reyndi við embættismannaprófið -i_ljosi_sogunnar_000070-0026-00:07:2056-00:00:0702 i_ljosi_sogunnar_000070 26 00:07:20.56 7.04 0.33 en hún sjúkdóma il varnar endaði einungis um eitt prósent þeirra sem tóku prófið loks í þjónustu keisarans -i_ljosi_sogunnar_000070-0031-00:08:3616-00:00:0728 i_ljosi_sogunnar_000070 31 00:08:36.16 7.296 0.0 sjötíu brotnaði niður eftir þriðja fallið svo það varð að bera frá gandhi til þorpsins -i_ljosi_sogunnar_000070-0035-00:09:2946-00:00:1294 i_ljosi_sogunnar_000070 35 00:09:29.46 12.928 0.21 þrjár skepnur dreki tígur og hani ásamt flokki hljóðfæraleikara báru hann í burðarstól og framandi og undraverðan stað þar sem herskari manna og kvenna tóku á móti honum fagnandi -i_ljosi_sogunnar_000070-0036-00:09:4296-00:00:0732 i_ljosi_sogunnar_000070 36 00:09:42.96 7.296 0.32 hópur síðskeggjaðra vitringa tók hann svo í sínar hendur og svo skáru er hann upp og krukkuðu í innlifun -i_ljosi_sogunnar_000070-0041-00:11:4250-00:00:1114 i_ljosi_sogunnar_000070 41 00:11:42.50 11.136 0.11 í fjörutíu daga var honum horfinn ættin skammaðist sín eflaust fyrir þennan unga mann sem hafði verið svo efnilegur en var nú lokaður inn í kompu gargandi brjálaður -i_ljosi_sogunnar_000070-0047-00:12:5392-00:00:0796 i_ljosi_sogunnar_000070 47 00:12:53.92 7.936 0.2 kannski hafa ættingjar hongs óttast það versta en gullskeggjaði djöflabaninn lét sem betur fer ekki sjá sig í þetta sinn -i_ljosi_sogunnar_000070-0048-00:13:0240-00:00:0374 i_ljosi_sogunnar_000070 48 00:13:02.40 3.712 0.0 en það sem hún lá í fleti sínu og vorkenndi sjálfum sér -i_ljosi_sogunnar_000070-0049-00:13:0654-00:00:0594 i_ljosi_sogunnar_000070 49 00:13:06.54 6.016 0.0 þá tók hann eftir lítilli en þó nokkuð þykkri bók sem hann kannaðist ekki við í bókaskápnum sínum -i_ljosi_sogunnar_000070-0050-00:13:1396-00:00:0574 i_ljosi_sogunnar_000070 50 00:13:13.96 5.76 0.33 jú þegar hann fletti kenan rámaði að nýja einhver hafði þrykkt henni í hendur hans fyrir nokkrum árum -i_ljosi_sogunnar_000070-0052-00:13:3888-00:00:1418 i_ljosi_sogunnar_000070 52 00:13:38.88 14.208 0.24 skemmst er frá því að segja að í þessari frekar látlausu skruddu fann sín svörin við öllum spurningunum sem höfðu leitað á hann undanfarin ár skrudduna hafði hann nefnilega fengið úr hendi kristins trúboða -i_ljosi_sogunnar_000070-0055-00:14:1966-00:00:1352 i_ljosi_sogunnar_000070 55 00:14:19.66 13.44 0.28 og hún sjötíu varð fyrir opinberun hér var loks komin skýring á sýnunum sem höfðu plagað hann gullskeggjaði maðurinn í sloppnum það var guð almáttugur sjálfur sonur skeggja sem einnig hafði vistum -i_ljosi_sogunnar_000070-0062-00:16:3268-00:00:2550 i_ljosi_sogunnar_000070 62 00:16:32.68 25.472 0.21 speki hongs var einskonar furðuleg blanda af kristinni mótmælendatrú í nokkuð grófum dráttum heimsendaboðskap gamla testamentisins og svo einskonar frumstæðum kommúnisma sárafátækir og skattpíndir bændur og verkamenn hrifust sérstaklega af hugmyndum um jafna skiptingu lands og eigna yfirlýsingum um réttlæti fyrir fátæka og lausn undan oki spilltu mansjúherra -i_ljosi_sogunnar_000070-0063-00:16:5928-00:00:1366 i_ljosi_sogunnar_000070 63 00:16:59.28 13.568 0.42 curtis hans tveir frændinn rengen og vinurinn feng ungan stofnuðu þar sem þeir kölluðu samfélag trúaðra og fljótt flykktust til þeirra fylgismenn og samfélagið óx hratt -i_ljosi_sogunnar_000070-0064-00:17:2138-00:00:1336 i_ljosi_sogunnar_000070 64 00:17:21.38 13.44 0.34 einustu kínverska keisaradæmi var án efa ýmislegt í gangi á þessum tíma ýmsir trúarsöfnuðir og fleiri fylkingar sem skutu upp kollinum hér og þar misfjölmenn keisarinn gat auðvitað ekki fylgst með öllu -i_ljosi_sogunnar_000070-0070-00:19:0338-00:00:1698 i_ljosi_sogunnar_000070 70 00:19:03.38 17.024 0.26 keisaraherinn var enda líkt og svo margt annað í veldi mansjúmanna orðinn þreyttur og vanmáttugur á þessu stigi málsins fylgismenn hongs fór væru flestir bara bændur og verkamenn voru hinsvegar agaðir brunnu af heilagri sannfæringu og hötuðu keisarann -i_ljosi_sogunnar_000070-0071-00:19:2206-00:00:0446 i_ljosi_sogunnar_000070 71 00:19:22.06 4.48 0.0 aðeins í janúar átján hundruð fimmtíu og eitt var svo stundin komin -i_ljosi_sogunnar_000070-0073-00:19:3384-00:00:0564 i_ljosi_sogunnar_000070 73 00:19:33.84 5.632 0.09 þá tilkynnti sjíta fætt væri hið himneska ríki hins mikla friðar -i_ljosi_sogunnar_000070-0075-00:19:4662-00:00:0690 i_ljosi_sogunnar_000070 75 00:19:46.62 6.912 0.2 og sjálfur titlaði hong sig himneskan konung þessa nýja ríkis -i_ljosi_sogunnar_000070-0076-00:19:5636-00:00:0942 i_ljosi_sogunnar_000070 76 00:19:56.36 9.472 0.11 á örfáum árum og fylgismanna liðsins himneska konungsins himneska ríkis og nokkrum þúsundum manna í meira en milljón manns -i_ljosi_sogunnar_000070-0078-00:20:2894-00:00:1320 i_ljosi_sogunnar_000070 78 00:20:28.94 13.184 0.42 allavega hrifust margir með áfram þrammaði her hins himneska ríkis hersveitir hóværðar allir þurftu að grípa vopn í hönd taka þátt í bardögum þegar svo bar undir konur jafnt sem karlar -i_ljosi_sogunnar_000070-0079-00:20:4288-00:00:0512 i_ljosi_sogunnar_000070 79 00:20:42.88 5.12 0.0 sveitirnar voru líka ofstækisfullar og fóru fram af mikilli grimmd villimennsku -i_ljosi_sogunnar_000070-0081-00:21:0528-00:00:0756 i_ljosi_sogunnar_000070 81 00:21:05.28 7.68 0.47 nansen var ein mikilvægasta borg kína á þessum tíma ævaforn hafði eitt sinn verið höfuðborg fyrri keisaraætta -i_ljosi_sogunnar_000070-0082-00:21:1326-00:00:0740 i_ljosi_sogunnar_000070 82 00:21:13.26 7.424 0.05 en þarna átján hundruð fimmtíu og þrjú voru varnir hennar ekki lengur þær sem við höfðu eitt sinn verið á dýrðartíma borgarinnar -i_ljosi_sogunnar_000070-0084-00:21:3808-00:00:0486 i_ljosi_sogunnar_000070 84 00:21:38.08 4.864 0.42 þeir sprengdu upp borgarmúrana og nansen féll á aðeins um tíu dögum -i_ljosi_sogunnar_000070-0086-00:21:5626-00:00:0614 i_ljosi_sogunnar_000070 86 00:21:56.26 6.144 0.08 það brutust ekki út nein fagnaðarlæti þegar tæpri kom flæðandi inn fyrir borgarmúrana -i_ljosi_sogunnar_000070-0089-00:22:2862-00:00:0798 i_ljosi_sogunnar_000070 89 00:22:28.62 7.936 0.3 þann tuttugasta og níunda mars átján hundruð fimmtíu og þrjú ár hinn sigursæli guðsonur borinn á gullnum burðarstól inn í nær mannlausa borgina -i_ljosi_sogunnar_000070-0090-00:22:3702-00:00:0706 i_ljosi_sogunnar_000070 90 00:22:37.02 7.04 0.45 hann lýsti landinu ríkisins og endurnefndi hana tianjing eða himnesku höfuðborgina -i_ljosi_sogunnar_000070-0093-00:23:3630-00:00:2202 i_ljosi_sogunnar_000070 93 00:23:36.30 22.016 0.37 æskuvinur hongs jónsson hafði dáið á göngunni til landsins hann stöðu við hægri hönd tómstundir einn af fyrstu fylgismönnum húns þann var óbreyttur eldiviðarsölumaður í næsta héraði við kando þegar hann heyrði hreina og sjá guð almáttugur birtist honum snarlega líka -i_ljosi_sogunnar_000070-0094-00:23:5902-00:00:0712 i_ljosi_sogunnar_000070 94 00:23:59.02 7.04 0.25 sýking fylltist í kjölfarið trúarofsa og sagðist geta læknað sjúka og talað beint við guð sjálfan -i_ljosi_sogunnar_000070-0096-00:24:2230-00:00:1142 i_ljosi_sogunnar_000070 96 00:24:22.30 11.392 0.0 sjálfur virtist nefnilega eftir því sem leið á uppreisn hans missa áhugann á veraldlegu hliðum hennar bæði hernaði og daglegum rekstri hins himneska ríkis -i_ljosi_sogunnar_000070-0098-00:24:4388-00:00:0496 i_ljosi_sogunnar_000070 98 00:24:43.88 4.992 0.0 geðheilsa hans virðist hafa farið versnandi eftir því sem ríkidæmi hans jókst -i_ljosi_sogunnar_000070-0103-00:25:4144-00:00:1522 i_ljosi_sogunnar_000070 103 00:25:41.44 15.232 0.16 daglegur rekstur hins himneska ríkisins mikla friðar kom á meðan æ meira í hlut ansi annar eins metnaðargjarn og hann var fjarrænn og eftir komuna til nansens fljótt upp á vinskap þeirra -i_ljosi_sogunnar_000070-0111-00:27:4020-00:00:1784 i_ljosi_sogunnar_000070 111 00:27:40.20 17.792 0.38 við ættum svosem að kannast við það úr sögunni að þegar tortryggnir leiðtogar byrja að sjá samsærisblik í augum undirmanna sinna líður ekki á löngu þangað til lögðust bókstaflega allir sitja á svikráðum við sig fljótari drambsamur um of -i_ljosi_sogunnar_000070-0112-00:27:5870-00:00:0434 i_ljosi_sogunnar_000070 112 00:27:58.70 4.352 0.18 hann og menn hans máttu því líka týna lífinu áframhaldandi hreinsunum -i_ljosi_sogunnar_000070-0114-00:28:1530-00:00:1946 i_ljosi_sogunnar_000070 114 00:28:15.30 19.456 0.26 á meðan andrúmsloftið í hertogann hinni himnesku höfuðborg varð trúaðra hélt styrjöldin áfram af fullum krafti utan borgarmúranna skömmu eftir komuna til nanana hluti hins sigursæla tæpir haldið áfram norður til sjálfrar höfuðborgar mansjúveldisins peking -i_ljosi_sogunnar_000070-0116-00:28:5740-00:00:1028 i_ljosi_sogunnar_000070 116 00:28:57.40 10.24 0.07 þeir dóu í hrönnum á leiðinni og þeir sem komust á leiðarenda til höfuðborgarinnar voru veikburða og auðveld bráð fyrir keisarahermenn sem voru vanir í þessum aðstæðum -i_ljosi_sogunnar_000070-0117-00:29:0900-00:00:1036 i_ljosi_sogunnar_000070 117 00:29:09.00 10.24 0.25 ferðir í suðurhluta landsins gengu öllu betur undir stjórn hins unga og snjalla herforingja cicak landsvæði hins himneska ríkis mjög -i_ljosi_sogunnar_000070-0119-00:29:3342-00:00:1092 i_ljosi_sogunnar_000070 119 00:29:33.42 11.008 0.21 þessar innbyrðis skærur veiktu lið tætingsleg uppreisnarmenn gerðu ítrekaðar tilraunir til þess að fá kínversku miðstéttina í lið með sér en ætíð án árangurs -i_ljosi_sogunnar_000070-0122-00:30:2152-00:00:1334 i_ljosi_sogunnar_000070 122 00:30:21.52 13.312 0.15 styrjöldin kostaði æ fleiri mannslíf og hinn linnulausi hernaður kom öllu samfélaginu í uppnám milljónir óbreyttra borgara létu lífið í hungursneyðum sem rekja mátti beint til hernaðarins -i_ljosi_sogunnar_000070-0123-00:30:4276-00:00:0994 i_ljosi_sogunnar_000070 123 00:30:42.76 9.984 0.38 um svipað leyti og tæpri stóð sem hæst braust út borgarastyrjöld í bandaríkjunum sem er á vesturlöndum talin hafa verið sérlega mannskæð og grimmileg -i_ljosi_sogunnar_000070-0127-00:32:0308-00:00:0620 i_ljosi_sogunnar_000070 127 00:32:03.08 6.144 0.23 vesturlönd leiddu reyndar líka kínversku tæpra atrenna mestu hjá sér á sínum tíma -i_ljosi_sogunnar_000070-0129-00:32:2244-00:00:1320 i_ljosi_sogunnar_000070 129 00:32:22.44 13.184 0.21 bretar og fleiri stórveldi voru í viðskiptum þar eystra og árið átján hundruð fimmtíu og sex hafði hið svonefnda seinna ópíumstríð brotist út þegar mansjúmenn héldu ekki viðskiptasamninga sína við bretland og frakkland -i_ljosi_sogunnar_000070-0130-00:32:3690-00:00:0950 i_ljosi_sogunnar_000070 130 00:32:36.90 9.472 0.32 evrópsku heimsvöldin tvö vildu þó ekki beint til lýsa yfir stuðningi við tæpri in þó þau ættu sameiginlegan óvin í kínverskum yfirvöldum -i_ljosi_sogunnar_000070-0134-00:33:3950-00:00:1730 i_ljosi_sogunnar_000070 134 00:33:39.50 17.28 0.4 tímabili lásu vesturlandabúar bara það í tæp uppreisnarmennina sem þeir vildu lesa þannig fannst fréttaritara bandarísks dagblaðs í lundúnum hinar óljósu fregnir frá kína bera vott um að þar væri hvorki meira né minna en birting öreiganna í fullum gangi -i_ljosi_sogunnar_000070-0136-00:34:0268-00:00:0494 i_ljosi_sogunnar_000070 136 00:34:02.68 4.992 0.0 aðrir hömpuðu því svo að loksins væri kínverska þjóðin að snúast til kristni -i_ljosi_sogunnar_000070-0138-00:34:2484-00:00:1250 i_ljosi_sogunnar_000070 138 00:34:24.84 12.544 0.19 þegar tæpri gerði sig líklegan til að ráðast á sennar borgina miklu þar sem ótal evrópskir kaupsýslumenn héldu til ákváðu vesturlandabúar loks að skerast í leikinn -i_ljosi_sogunnar_000070-0139-00:34:3810-00:00:0814 i_ljosi_sogunnar_000070 139 00:34:38.10 8.064 0.3 þó ekki nema með því að senda nokkurn mannskap til að þjálfa hinn sundurlausa her mansjúkeisara til að brjóta uppreisnina á bak aftur -i_ljosi_sogunnar_000070-0140-00:34:4768-00:00:1100 i_ljosi_sogunnar_000070 140 00:34:47.68 11.008 0.25 herinn gegndi fyrst stjórn bandarísks ævintýramanns frederick tansanía breska herforingjans talskona kínverska gordon eins og hann var kallaður fyrir vikið -i_ljosi_sogunnar_000070-0145-00:35:3010-00:00:0808 i_ljosi_sogunnar_000070 145 00:35:30.10 8.064 0.25 á næstu árum endurheimti sísigursæli herinn svo aftur stóran hluta yfirráðasvæðis tæpan ásamt öðrum hersveitum keisarans -i_ljosi_sogunnar_000070-0147-00:35:4372-00:00:0338 i_ljosi_sogunnar_000070 147 00:35:43.72 3.456 0.1 her keisarans settist um borgina átján hundruð sextíu og tvö -i_ljosi_sogunnar_000070-0149-00:35:5564-00:00:0886 i_ljosi_sogunnar_000070 149 00:35:55.64 8.96 0.09 kannski öllum nema hún sín sem ráfaði enn um ganga hallar sinnar í höfuðborginni sá vitranir og gaf frá sér óskiljanlegar yfirlýsingar -i_ljosi_sogunnar_000070-0152-00:36:2688-00:00:0646 i_ljosi_sogunnar_000070 152 00:36:26.88 6.528 0.0 árið átján hundruð sextíu og fjögur eftir tveggja ára umsátur voru matarbirgðir í borginni á þrotum -i_ljosi_sogunnar_000070-0153-00:36:3410-00:00:0488 i_ljosi_sogunnar_000070 153 00:36:34.10 4.864 0.2 sjötíu án efa löngu orðinn gjörsamlega vitfirrtur framdi þá sjálfsmorð -i_ljosi_sogunnar_000070-0154-00:36:3966-00:00:0682 i_ljosi_sogunnar_000070 154 00:36:39.66 6.912 0.11 hann skildi fimmtán ára son sinn eftir í valdastól en stráksi fékk lítið að gert stríðið var tapað -i_ljosi_sogunnar_000070-0155-00:36:4732-00:00:1024 i_ljosi_sogunnar_000070 155 00:36:47.32 10.24 0.2 andsnúinn sextíu og fjögur keisaraherinn slátraði eftirlifandi borgarbúum og tóku fimmtán ára konunginn af lífi -i_ljosi_sogunnar_000070-0156-00:36:5858-00:00:0516 i_ljosi_sogunnar_000070 156 00:36:58.58 5.12 0.18 þrettán ára sögu hins himneska ríkis hins mikla friðar var lokið -i_ljosi_sogunnar_000070-0157-00:37:1580-00:00:1278 i_ljosi_sogunnar_000070 157 00:37:15.80 12.8 0.0 yfirvöldum tókst þó ekki að kveða uppreisnina niður með öllu fyrr en rúmlega fimm árum síðar en voru flokkar uppreisnarmanna víða um landið sem voru ekki tilbúnir að gefa baráttuna upp á bátinn ekki alveg strax -i_ljosi_sogunnar_000070-0158-00:37:2944-00:00:1310 i_ljosi_sogunnar_000070 158 00:37:29.44 13.184 0.31 á nokkrum árum voru þær hersveitir og uppreisnarhópar sem eftir voru upprættir og yfirleitt af grimmd lengst tórði her hershöfðingjans chagas hafði sagt skilið við hans fimmtán árum fyrr -i_ljosi_sogunnar_000070-0159-00:37:4300-00:00:0356 i_ljosi_sogunnar_000070 159 00:37:43.00 3.584 0.0 mönnum hans var slátrað af yfirvöldum árið átján hundruð sjötíu og eitt -i_ljosi_sogunnar_000070-0161-00:37:5786-00:00:1054 i_ljosi_sogunnar_000070 161 00:37:57.86 10.624 0.03 það var þó orðið nokkuð veikt fyrir skemmst er frá því að segja að veldi keisarans í kína með sína óralöngu sögu náði aldrei aftur fyrri hæðum eftir þetta -i_ljosi_sogunnar_000070-0163-00:38:2570-00:00:1096 i_ljosi_sogunnar_000070 163 00:38:25.70 10.88 0.06 var nokkrum árum síðar dúkkaði svo upp annar innblásinn uppreisnarleiðtogi svo að vísu leit ekki á sjálfan sig sem son guðs en leit engu að síður nokkuð stórt upp á sig -i_ljosi_sogunnar_000070-0167-00:39:0418-00:00:1392 i_ljosi_sogunnar_000070 167 00:39:04.18 13.952 0.13 sannarlega má því ágæti hlustandi leiða rök að því að tæpri inn hafi hleypt af stað hörmungum sem ekki aðeins ollu dauða tugmilljóna á sínum tíma í næstmannskæðustu styrjöld mannkynssögunnar -i_ljosi_sogunnar_000070-0168-00:39:1874-00:00:0450 i_ljosi_sogunnar_000070 168 00:39:18.74 4.48 0.07 þurftu líka sinn þátt í að móta sögu kína langt fram eftir tuttugustu öld -i_ljosi_sogunnar_000071-0003-00:01:0492-00:00:0790 i_ljosi_sogunnar_000071 3 00:01:04.92 7.808 0.13 allavega fram í júlí yrði sjóleiðin til nóg ófær vegna hafíss og bærinn algjörlega einangraður -i_ljosi_sogunnar_000071-0005-00:01:4182-00:00:1274 i_ljosi_sogunnar_000071 5 00:01:41.82 12.672 0.06 nú var þarna um miðjan þriðja áratug síðustu aldar norðvestanverðasta borg norður ameríku og þrátt fyrir að vera svo afskekkt hafði hún aðeins örfáum árum áður einnig verið fjölmennasta borg alaska -i_ljosi_sogunnar_000071-0012-00:03:3296-00:00:0314 i_ljosi_sogunnar_000071 12 00:03:32.96 3.2 0.0 þetta var allra versti dagurinn sem ég varði í alaska -i_ljosi_sogunnar_000071-0014-00:04:0788-00:00:1484 i_ljosi_sogunnar_000071 14 00:04:07.88 14.848 0.15 sér til halds svo traust á spítala bæjarins hafði velja hjúkrunarkonur þetta var örlítill spítali ekki beint vel tækjum búinn og starfsmennirnir fimm reiddu sig á lyfjanna sem bárust menn skipum þegar fært var -i_ljosi_sogunnar_000071-0015-00:04:2342-00:00:0972 i_ljosi_sogunnar_000071 15 00:04:23.42 9.728 0.04 gufuskipið alameda hafði fært veldsins slíka sendingu en reyndar tók hann eftir því þegar hann tók upp úr kössunum að það vantaði eitt -i_ljosi_sogunnar_000071-0017-00:04:4018-00:00:0598 i_ljosi_sogunnar_000071 17 00:04:40.18 6.016 0.17 hann taldi sig þá hafa panda slatta af nýjum mótefni en það virtist ekki hafa komið með sendinguna -i_ljosi_sogunnar_000071-0020-00:05:2764-00:00:1420 i_ljosi_sogunnar_000071 20 00:05:27.64 14.208 0.21 valley systkinahópinn eldri börnin þrjú virtust vera fullvissu vel létti þá nokkuð ef þau hefðu haft svipuð einkenni og það yngsta hefði verið ástæða til að óttast þá gæti þetta verið einhvers konar smitsjúkdómur -i_ljosi_sogunnar_000071-0021-00:05:4224-00:00:0412 i_ljosi_sogunnar_000071 21 00:05:42.24 4.096 0.0 en þetta var örugglega bara svæsin hálsbólga eða eitthvað í þá -i_ljosi_sogunnar_000071-0022-00:05:4816-00:00:0604 i_ljosi_sogunnar_000071 22 00:05:48.16 6.144 0.25 en strax morguninn eftir runnu á vellinum því þá var barnið látið -i_ljosi_sogunnar_000071-0023-00:05:5930-00:00:1348 i_ljosi_sogunnar_000071 23 00:05:59.30 13.44 0.4 þegar leið á nóvember og desember hrönnuðust veik börn inn á stofuna hjá öldina lækninum í nome háls og eitlabólgur elskaður lést svo önnur telpa -i_ljosi_sogunnar_000071-0025-00:06:2322-00:00:0686 i_ljosi_sogunnar_000071 25 00:06:23.22 6.912 0.15 undir lok janúar vitjaði veldi ára gamals drengs sem hafði verið lagður inn nokkrum dögum áður með hálsbólgu og hita -i_ljosi_sogunnar_000071-0026-00:06:3046-00:00:0596 i_ljosi_sogunnar_000071 26 00:06:30.46 6.016 0.31 nú var hann kominn með fleiri uggvænleg einkenni gráleit blæðandi sár í hálsinum -i_ljosi_sogunnar_000071-0027-00:06:3724-00:00:0620 i_ljosi_sogunnar_000071 27 00:06:37.24 6.144 0.06 það var greinilegt merki um það sem verstar þá farin að óttast þetta virtist vera barnaveiki -i_ljosi_sogunnar_000071-0028-00:06:4888-00:00:0532 i_ljosi_sogunnar_000071 28 00:06:48.88 5.248 0.2 barnaveiki eða diftería er alvarlegur sjúkdómur af völdum bráðsmitandi bakteríu -i_ljosi_sogunnar_000071-0030-00:07:1314-00:00:1128 i_ljosi_sogunnar_000071 30 00:07:13.14 11.392 0.37 svo fylgja stækkaðir eitlar á hálsi hæsi og óskýrt hraður hjartsláttur særindi nefslímhúð bólginn efrigómur hitavella tvísýni og ónot -i_ljosi_sogunnar_000071-0031-00:07:2738-00:00:1334 i_ljosi_sogunnar_000071 31 00:07:27.38 13.312 0.12 gefur bakterían frá sér eiturefni sem getur borist með blóði til hinna ýmsu líffæra þar með talið til nýrna hjarta og taugakerfis og þannig skert starfsemi þeirra eða valdið varanlegum skaða jafnvel lömun -i_ljosi_sogunnar_000071-0034-00:07:5850-00:00:0546 i_ljosi_sogunnar_000071 34 00:07:58.50 5.376 0.41 efnið var nýlega komið fram þarna nítjánhundruð tuttugu og fimm en notkun þess var enn á frumstigi -i_ljosi_sogunnar_000071-0037-00:08:2636-00:00:0778 i_ljosi_sogunnar_000071 37 00:08:26.36 7.808 0.04 mótefnið virkaði vel en það gat verið nokkuð vandmeðfarið það þurfti mikið af því og það mátti alls ekki verða of gamalt heldur -i_ljosi_sogunnar_000071-0041-00:09:2470-00:00:0908 i_ljosi_sogunnar_000071 41 00:09:24.70 9.088 0.1 vel vissi því að um alla nógu bakterían þegar leið í leyni og beðið þess að smita óafvitandi bæjarbúa sýrland -i_ljosi_sogunnar_000071-0042-00:09:3450-00:00:1474 i_ljosi_sogunnar_000071 42 00:09:34.50 14.72 0.09 ónæmiskerfi frumbyggjanna á þessum slóðum var illa til þess fallið að berjast við sjúkdóminn spænska veikin örfáum árum áður hafði leikið nógu illa ef barnaveikifaraldur væri að hefjast nú gætu afleiðingarnar orðið jafn skelfilegar -i_ljosi_sogunnar_000071-0046-00:10:3092-00:00:1104 i_ljosi_sogunnar_000071 46 00:10:30.92 11.008 0.26 flugflutningar til alaska vetri hefur hrjóstrugt landslagið í gegnum kafaldsbyli og nístingskulda og enn varlega nálega hugmyndir nokkurra flugofurhuga -i_ljosi_sogunnar_000071-0047-00:10:4242-00:00:0938 i_ljosi_sogunnar_000071 47 00:10:42.42 9.472 0.32 slíkar hugmyndir komu reyndar til tals þegar ljóst var hve alvarlegt ástandið var að verða í nám en komust aldrei almennilega á flugs mári komast -i_ljosi_sogunnar_000071-0049-00:11:0178-00:00:0464 i_ljosi_sogunnar_000071 49 00:11:01.78 4.608 0.0 það var flutningsmáti sem hafði í raun verið óbreyttur öldum saman -i_ljosi_sogunnar_000071-0051-00:11:2760-00:00:2004 i_ljosi_sogunnar_000071 51 00:11:27.60 20.096 0.25 nítjánhundruð tuttugu og fimm var hundurinn enn helsti og besti samgöngumátinn á þessum norðlægu slóðum númber var jafnan fullur af sleðahundum og gelt þeirra og ýlfur settu sérstakan svip á bæjarlífið þekktustu atvinnusleðaeklarnir úr öllum bæjarbúum kunnir og oftar en ekki hundarnir þeirra sömuleiðis -i_ljosi_sogunnar_000071-0057-00:13:2158-00:00:0656 i_ljosi_sogunnar_000071 57 00:13:21.58 6.528 0.46 og hundrað fjörutíu kílómetra áfram vestur af öðrum bæ unalakleet á strönd nortonsunds -i_ljosi_sogunnar_000071-0058-00:13:2862-00:00:0472 i_ljosi_sogunnar_000071 58 00:13:28.62 4.736 0.09 eftir því sem lengra var haldið urðu aðstæðurnar til sleðaaksturs verri -i_ljosi_sogunnar_000071-0060-00:13:5474-00:00:1270 i_ljosi_sogunnar_000071 60 00:13:54.74 12.672 0.28 póstur var jafnan lengi að berast til nám að vetri því póstburðarmennirnir gátu verið óralengi að ferðast þessa vegalengd bara síðasti og erfiðasti leggur ferðarinnar frá nulato vestur til -i_ljosi_sogunnar_000071-0061-00:14:1056-00:00:0658 i_ljosi_sogunnar_000071 61 00:14:10.56 6.656 0.06 en slíkur silagangur var ekki í boði nú það mátti engan tíma missa líf barna voru í húfi -i_ljosi_sogunnar_000071-0062-00:14:1764-00:00:0768 i_ljosi_sogunnar_000071 62 00:14:17.64 7.68 0.44 kvartaði viðkvæmt fyrir hnakkanum á næga ekki meira en svona sex daga af svo erfiðu ferðalagi -i_ljosi_sogunnar_000071-0065-00:14:4676-00:00:0360 i_ljosi_sogunnar_000071 65 00:14:46.76 3.584 0.1 gekk hvaða ekill sem er né hvaða hundar sem er -i_ljosi_sogunnar_000071-0068-00:15:0670-00:00:1832 i_ljosi_sogunnar_000071 68 00:15:06.70 18.304 0.09 í gegnum norskan vin var hann ráðinn sem sleðaekill fyrir eitt námafyrirtækið hann hafði aldrei ekið við hundasleða áður en sagði síðar að hann hefði heillast strax á fyrstu andartökunum af taktföstu léttu þófataki hundanna á þeirri æsilegu tilfinningu að renna sem fljúgandi í gegnum snjóinn -i_ljosi_sogunnar_000071-0070-00:15:2970-00:00:0488 i_ljosi_sogunnar_000071 70 00:15:29.70 4.864 0.42 ferðina frá nulato til notað mynda sem margir fóru á þrjátíu dögum -i_ljosi_sogunnar_000071-0072-00:15:5438-00:00:0696 i_ljosi_sogunnar_000071 72 00:15:54.38 6.912 0.44 seppala lítið annað gert þennan samþykkja þetta hann átti sjálfur unga dóttur sem gæti orðið barnaveikinni að bráð -i_ljosi_sogunnar_000071-0073-00:16:0324-00:00:0478 i_ljosi_sogunnar_000071 73 00:16:03.24 4.736 0.21 var svo eitt annað sem var harla óvenjulegt við seppala það voru hundarnir hans -i_ljosi_sogunnar_000071-0075-00:16:1712-00:00:0386 i_ljosi_sogunnar_000071 75 00:16:17.12 3.84 0.08 eru hundar sem hafa búið og starfað með mönnunum í alaska um aldir -i_ljosi_sogunnar_000071-0079-00:17:1688-00:00:0818 i_ljosi_sogunnar_000071 79 00:17:16.88 8.192 0.3 kannski sá hann sjálfan sig í höndunum því seppala fæddur átján hundruð sjötíu og sjö hann var fjörutíu og átta ára árið nítján hundruð tuttugu og fimm -i_ljosi_sogunnar_000071-0080-00:17:2550-00:00:0636 i_ljosi_sogunnar_000071 80 00:17:25.50 6.4 0.06 hann var líkur hundunum sínum um margt hann var sjálfur fremur lágvaxinn þó hann væri vissulega mikið hreystimenni -i_ljosi_sogunnar_000071-0083-00:18:0094-00:00:0934 i_ljosi_sogunnar_000071 83 00:18:00.94 9.344 0.43 síberíuhundarnir hans seppala voru hraðskreiðir þeir voru sterkir og dugmiklir og með mikið úthald ratvísir og hugdjarfir eins og hann sjálfur -i_ljosi_sogunnar_000071-0084-00:18:1330-00:00:0486 i_ljosi_sogunnar_000071 84 00:18:13.30 4.864 0.23 boðhlaupið til nú ólst klukkan níu að kvöldi þann tuttugasta og sjöunda janúar -i_ljosi_sogunnar_000071-0085-00:18:1870-00:00:0962 i_ljosi_sogunnar_000071 85 00:18:18.70 9.6 0.12 fyrsti ekillinn var maður á nafni og eldivið bill var þaulvanur með sveit níu hunda sem voru taldir meðal þeirra sprettur á þessum slóðum -i_ljosi_sogunnar_000071-0094-00:20:3720-00:00:0394 i_ljosi_sogunnar_000071 94 00:20:37.20 3.968 0.08 annað verið eftir þessu símtali þetta voru fyrirmæli um að leggja í hann -i_ljosi_sogunnar_000071-0096-00:20:4874-00:00:0530 i_ljosi_sogunnar_000071 96 00:20:48.74 5.376 0.18 hann greip þá sem hann hafði valið til ferðarinnar setti þá í aten og spennti fyrir sleðann -i_ljosi_sogunnar_000071-0097-00:20:5466-00:00:0526 i_ljosi_sogunnar_000071 97 00:20:54.66 5.248 0.13 tuttugu hunda og aðeins þeir allra bestu og reyndustu komu til greina fyrir slíkt ferðalag -i_ljosi_sogunnar_000071-0098-00:21:0292-00:00:0828 i_ljosi_sogunnar_000071 98 00:21:02.92 8.32 0.24 fremstur í flokki síberíuhundanna tuttugu hljóp forystuhundur seppala til margra ára sem í raun var einnig besti vinur hans og félagi -i_ljosi_sogunnar_000071-0100-00:21:2030-00:00:1228 i_ljosi_sogunnar_000071 100 00:21:20.30 12.288 0.3 andressen smávaxinn jafnvel fyrir síberíuhund gráleitur nefndur tók í höfuðið á heihachiro togo japönskum flotaforingja í stríði japana og rússa í byrjun aldarinnar -i_ljosi_sogunnar_000071-0101-00:21:3404-00:00:1490 i_ljosi_sogunnar_000071 101 00:21:34.04 14.976 0.25 ókunn tólf ára og því komin nokkuð til árásina þeir seppala höfðu ferðast tugþúsundir kílómetra saman oft við erfiðar aðstæður unnið til verðlauna og nafn tóku var nú eiginlega orðið jafn þekkt í alaska seppala sjálfs -i_ljosi_sogunnar_000071-0104-00:22:0534-00:00:1210 i_ljosi_sogunnar_000071 104 00:22:05.34 12.032 0.29 loks losaði seppala sig við hann og gaman konu okkur sem gæludýr en tók og hélt áfram að láta ófriðlega og slapp á endanum og dúkkaði aftur upp heima hjá seppala og sleðahundunum hans -i_ljosi_sogunnar_000071-0109-00:22:4942-00:00:0912 i_ljosi_sogunnar_000071 109 00:22:49.42 9.088 0.19 seppala þá að spenna hann fyrir sleðann til reynslu og tók og var fljótur að sanna sig þarna fór afburða sleðahundur -i_ljosi_sogunnar_000071-0115-00:24:5124-00:00:0864 i_ljosi_sogunnar_000071 115 00:24:51.24 8.576 0.11 byrjaði eins og hálsbólga svo urðu börnin veikburða og forljótur myndast ljót gráleit blæðandi sár í munni og koki -i_ljosi_sogunnar_000071-0122-00:27:0594-00:00:1082 i_ljosi_sogunnar_000071 122 00:27:05.94 10.88 0.35 á leið sinni gat seppala stytt sér leið með því að fara þvert yfir ísilagt nortonsundið þannig myndi heilagra en leiðin yfir sundið var gífurlega varasöm -i_ljosi_sogunnar_000071-0123-00:27:1714-00:00:1648 i_ljosi_sogunnar_000071 123 00:27:17.14 16.384 0.11 ísinn var á stöðugri hreyfingu bæði vegna hafstrauma og sterkra vinda afar sleipur fyrir hundana að fóta sig án nokkurs fyrirvara gátu örsmáar sprungur í ísnum sprungið upp og sleðinn ekillinn og hundarnir steypst í nístingskalt vatnið -i_ljosi_sogunnar_000071-0125-00:27:4032-00:00:0700 i_ljosi_sogunnar_000071 125 00:27:40.32 6.912 0.05 sinni hafði tók og bjargaði honum naumlega með því að toga hann og sleðann upp úr sjónum eftir að sinnir þeim brast -i_ljosi_sogunnar_000071-0126-00:27:5230-00:00:0766 i_ljosi_sogunnar_000071 126 00:27:52.30 7.68 0.0 tóku hundarnir stóðu sína plikt jafnvel þó að þá þegar ættu þeir meira en tvö hundruð kílómetra tveggja daga ferð að baki -i_ljosi_sogunnar_000071-0128-00:28:2228-00:00:0878 i_ljosi_sogunnar_000071 128 00:28:22.28 8.704 0.43 það var þess vegna sem þeir sem komu úr hinni áttinni fóru framhjá nulato og alla leið til unalakleet bæjarins við strendur nortonssundsins -i_ljosi_sogunnar_000071-0130-00:28:4040-00:00:1208 i_ljosi_sogunnar_000071 130 00:28:40.40 12.032 0.24 svo skömmu síðar kom hann auga á að hann var annar hundasleði sleðinn var kyrrstæður en hundarnir voru æstir svo lágu slagsmálum virðulega komið auga á hreindýr sem æsti svo upp í um veiðieðlið -i_ljosi_sogunnar_000071-0131-00:28:5288-00:00:0472 i_ljosi_sogunnar_000071 131 00:28:52.88 4.608 0.0 ekillinn virtist ekkert ráða við þá og baðaði út höndum í örvæntingu -i_ljosi_sogunnar_000071-0137-00:29:5556-00:00:0322 i_ljosi_sogunnar_000071 137 00:29:55.56 3.2 0.0 sem síðan brunaði beinustu leið af stað aftur til baka -i_ljosi_sogunnar_000071-0138-00:30:0676-00:00:0326 i_ljosi_sogunnar_000071 138 00:30:06.76 3.2 0.0 ekki síst vegna þess að nú var farið að gera óveður -i_ljosi_sogunnar_000071-0140-00:30:3966-00:00:1248 i_ljosi_sogunnar_000071 140 00:30:39.66 12.416 0.31 og góðsemi einstöku sleðahunda trýni sínu átt að geta þefað uppi réttu leiðina neitt hjá sprungum og öðrum hindrunum og leitt seppala hina hundana og sleðann örugga yfir ísinn -i_ljosi_sogunnar_000071-0142-00:31:1102-00:00:1074 i_ljosi_sogunnar_000071 142 00:31:11.02 10.752 0.0 fundur og maður voru þó skiljanlega örþreyttir þegar þeir komu loksins skilið strendur sundsins eftir að hafa farið meira en hundrað þrjátíu og fimm kílómetra á einum degi en herfilegar aðstæður -i_ljosi_sogunnar_000071-0146-00:32:2838-00:00:0886 i_ljosi_sogunnar_000071 146 00:32:28.38 8.832 0.42 heima í nú var veðrið engu skárra velli leyst ekki á blikuna og sendi yfirboðurum sínum hjá heilbrigðisyfirvöldum símskeyti -i_ljosi_sogunnar_000071-0149-00:33:0492-00:00:0710 i_ljosi_sogunnar_000071 149 00:33:04.92 7.04 0.04 en þá var það orðið of seint það var engin leið að koma slíkum boðum til næsta sleðamanns sem beið í skálanum í blöð -i_ljosi_sogunnar_000071-0150-00:33:1690-00:00:0632 i_ljosi_sogunnar_000071 150 00:33:16.90 6.4 0.44 annar norðmaður og reyndur sleðaekill frá troms líkt og leonhards sem hann hafði oft unnið með -i_ljosi_sogunnar_000071-0151-00:33:2364-00:00:0432 i_ljosi_sogunnar_000071 151 00:33:23.64 4.352 0.43 hann hélt af stað skömmu eftir að fyrir hennar hans alonso kom í hlað -i_ljosi_sogunnar_000071-0155-00:33:5948-00:00:0808 i_ljosi_sogunnar_000071 155 00:33:59.48 8.064 0.35 var frekar ungur og reynslulítill en eitthvað við hann heillaði kassinn sem hafði gert hann að forystuhundur á ráðleggingar sela -i_ljosi_sogunnar_000071-0156-00:34:0836-00:00:0708 i_ljosi_sogunnar_000071 156 00:34:08.36 7.168 0.31 nú þurfti balto sanna sig þefa uppi réttu leiðina við verstu mögulegu aðstæður þeir héldu ansaði -i_ljosi_sogunnar_000071-0159-00:34:5756-00:00:1118 i_ljosi_sogunnar_000071 159 00:34:57.56 11.136 0.14 hann átti að fara um þrjátíu og fimm kílómetra að vegaskála þar sem allra síðasti sleðaekillinn reynslulítill yngri maður beið þess að ferja mótefnið síðasta spölinn til nám -i_ljosi_sogunnar_000071-0161-00:35:2556-00:00:0724 i_ljosi_sogunnar_000071 161 00:35:25.56 7.296 0.05 það sem brunaði í raun bara framhjá vegaskálanum líka og fór síðustu þrjátíu kílómetrana í gegnum storminn og hríðina -i_ljosi_sogunnar_000071-0167-00:36:3830-00:00:1120 i_ljosi_sogunnar_000071 167 00:36:38.30 11.136 0.21 margir vilji meina þá nú að mestu hetjurnar hafi verið teymið sem fór lengstu vegalengdina og yfir áhættusamasta kaflann ísilagt nortonsund leonardo hundurinn tóku -i_ljosi_sogunnar_000071-0170-00:37:4862-00:00:1618 i_ljosi_sogunnar_000071 170 00:37:48.62 16.128 0.31 hann endaði í búri í ömurlegu fríksjói í los ansar sem að lokum fjársterkur hundavinur frá líflausan keypt og flutti í dýragarðurinn þar fékk hann betri meðferð og varði þar síðustu æviárunum -i_ljosi_sogunnar_000071-0172-00:38:1316-00:00:2006 i_ljosi_sogunnar_000071 172 00:38:13.16 20.096 0.22 fram fyrir fagnandi áhorfendur og fékk gullmedalíu úr hendi sjálfs roalds amundsens en þó aldrei sömu frægð og baltos iðandi hans leader alltaf nokkuð ósáttur við tók varðandi besti sleðahundur sem nokkurntímann hafði sést í alaska og þó víðar væri leitað -i_ljosi_sogunnar_000071-0173-00:38:3632-00:00:0770 i_ljosi_sogunnar_000071 173 00:38:36.32 7.68 0.05 vatnsveitu í desember nítján hundruð tuttugu og níu sextán ára gamall og var með eiganda sínum fram á síðasta andardrátt -i_ljosi_sogunnar_000072-0002-00:00:5408-00:00:2068 i_ljosi_sogunnar_000072 2 00:00:54.08 20.736 0.02 sex dagar eru ekki langur tími á mælikvarða stríða seinni heimsstyrjöld var tvö þúsund hundrað níutíu og þrír dagar til að mynda en þó að stríð ísraels og arabaríkjanna hafi staðið í sex daga má segja að úrslitin hafi í raun ráðist á fyrstu fjörutíu og fimm mínútum eða svo -i_ljosi_sogunnar_000072-0003-00:01:2210-00:00:2148 i_ljosi_sogunnar_000072 3 00:01:22.10 21.504 0.26 fimmta júní nítján hundruð sextíu og sjö korter í átta að morgni af ísraelskum tíma tókust nær allar orrustuþotur ísraelska hersins um hundrað áttatíu alls á loft frá herstöðvum víðsvegar um ísrael þotunnar tóku svo stefnuna á grannríki ísraels til vesturs egyptaland -i_ljosi_sogunnar_000072-0004-00:01:4432-00:00:0828 i_ljosi_sogunnar_000072 4 00:01:44.32 8.32 0.41 flestar flugumaður yfir rauðahafið allar flugu þær lágflug til að láta ekki ná sér á ratsjárbúnaði egypta -i_ljosi_sogunnar_000072-0005-00:01:5336-00:00:2664 i_ljosi_sogunnar_000072 5 00:01:53.36 26.624 0.03 enda urðu egyptar þotanna varla varir og gátu lítið að gert þegar þær byrjuðu að varpa sprengjum á skotmörk sín flugstöðvar egypska hersins á örfáum mínútum sprengdu ísraelsku orrustuþoturnar upp þrjú hundruð þrjátíu og átta flugvélar og þyrlur nær allan flota egypska flughersins utan fjórar vélar sem voru í loftinu þennan mánudagsmorguninn um hundrað flugmenn og aðrir hermenn fórust -i_ljosi_sogunnar_000072-0006-00:02:2118-00:00:0532 i_ljosi_sogunnar_000072 6 00:02:21.18 5.376 0.14 árás á landi fylgdi svo nær samstundis þegar egyptar voru enn að ná andanum -i_ljosi_sogunnar_000072-0007-00:02:3180-00:00:0794 i_ljosi_sogunnar_000072 7 00:02:31.80 7.936 0.26 árásin á flugherstöðvarnar kom egyptum að óvörum enda náðu þeir varla að bjarga einni einustu flugvél undan sprengjuregni ísraela -i_ljosi_sogunnar_000072-0008-00:02:4086-00:00:1044 i_ljosi_sogunnar_000072 8 00:02:40.86 10.496 0.09 en aðdragandinn að atburðum mánudagsmorgunsins fimmta júní nítján hundruð sextíu og sjö hafði þó verið ansi langur stríð hafði lengi legið í loftinu -i_ljosi_sogunnar_000072-0009-00:02:5184-00:00:1614 i_ljosi_sogunnar_000072 9 00:02:51.84 16.128 0.25 það hafði auðvitað andað ísköldu milli ísraela og arabískra nágranna þeirra æ síðan ísrael hafði orðið til árið nítján hundruð fjörutíu og átta og eftir stríðið sem ísraelar háðu þá við sameinaða heri arabaríkjanna og sigrum -i_ljosi_sogunnar_000072-0010-00:03:0922-00:00:1050 i_ljosi_sogunnar_000072 10 00:03:09.22 10.496 0.0 voru ótal mál enn óleyst ótal palestínskir flóttamenn á hrakningum í jórdaníu og víðar og erfiðar landamæradeilur milli ísraela og granna þeirra -i_ljosi_sogunnar_000072-0011-00:03:2046-00:00:0968 i_ljosi_sogunnar_000072 11 00:03:20.46 9.6 0.24 og ósigurinn fyrir nýstofnuðu ríki gyðinga hafi verið hinum stoltu arabaríkjum mikil niðurlæging sem þeir voru enn að ná sér af -i_ljosi_sogunnar_000072-0016-00:06:1500-00:00:1296 i_ljosi_sogunnar_000072 16 00:06:15.00 12.928 0.13 en þrátt fyrir það hafði nasser þessi mikli leiðtogi arabaheimsins haldið að sér höndum hingað til á meðan spennan milli sýrlands bandamanna hans og ísraels höfuðóvinarins hafði aukist jafnt og þétt -i_ljosi_sogunnar_000072-0017-00:06:2902-00:00:0946 i_ljosi_sogunnar_000072 17 00:06:29.02 9.472 0.39 ef ísraelar hygðu virkilega á innrás í sýrland yrði nasser því að grípa til einhverra aðgerða sem bandamaður sýrlendinga og sem leiðtogi araba -i_ljosi_sogunnar_000072-0019-00:06:5540-00:00:1588 i_ljosi_sogunnar_000072 19 00:06:55.40 15.872 0.15 engu að síður ákvað nasser að hann yrði eitthvað að gera hann ákvað að senda hermenn austur á sínaískagann að landamærum egyptalands og ísrael að minnsta kosti til að sýna ísraelum að þeir reyndu eitthvað væru egyptar í viðbragðsstöðu -i_ljosi_sogunnar_000072-0021-00:07:4134-00:00:1108 i_ljosi_sogunnar_000072 21 00:07:41.34 11.008 0.04 á hverju miðausturlönd voru auðvitað enn einn vígvöllur kalda stríðsins eins og svo margir heimshlutar á þessum tíma og löndin fyrir botni miðjarðarhafs skipuðu sér í flokka -i_ljosi_sogunnar_000072-0022-00:07:5280-00:00:0652 i_ljosi_sogunnar_000072 22 00:07:52.80 6.528 0.0 egyptaland og sýrland voru bandamenn sovétríkjanna en ísrael var dyggur bandamaður bandaríkjanna til dæmis -i_ljosi_sogunnar_000072-0024-00:08:1612-00:00:0598 i_ljosi_sogunnar_000072 24 00:08:16.12 6.016 0.0 en hver sem ástæðan var þurfti svo sem ekki mjög mikið til að kveikja í þessari púðurtunnu -i_ljosi_sogunnar_000072-0025-00:08:2818-00:00:0916 i_ljosi_sogunnar_000072 25 00:08:28.18 9.088 0.36 hersveitar egypska hersins fullvissir forseta um það að herinn væri vel til þess búinn að hrinda ísraelskri áras ef til hennar kæmi -i_ljosi_sogunnar_000072-0027-00:09:0302-00:00:1058 i_ljosi_sogunnar_000072 27 00:09:03.02 10.496 0.08 um það mannskæðasti sem kallað hefur verið víetnam egyptalands hefur áður verið fjallað um í ljósi sögunnar í öðrum þætti af tveimur sögu jemens -i_ljosi_sogunnar_000072-0028-00:09:1400-00:00:2126 i_ljosi_sogunnar_000072 28 00:09:14.00 21.248 0.24 en sumsé stríðsreksturinn í jemen gerði það að verkum að kalla þarft varalið egypska hersins til að mæta ísraelsku ógninni varaliðið var að stórum hluta kotbændur úr suðurhluta egyptalands menn sem höfðu hlotið einhverja herþjálfun einhverntímann en hún var þeim kannski ekki endilega í fersku minni -i_ljosi_sogunnar_000072-0029-00:09:3582-00:00:0882 i_ljosi_sogunnar_000072 29 00:09:35.82 8.832 0.14 en þeir voru eldheitir stuðningsmenn forsetans síns nassers sem sótti stuðning sinn einmitt að miklu leyti til fátækra í sveitum egyptalands -i_ljosi_sogunnar_000072-0030-00:09:4578-00:00:1830 i_ljosi_sogunnar_000072 30 00:09:45.78 18.304 0.19 á tveimur sólarhringum eftir að nasser gaf lokaskipun um að flytja herafla á sínaískagann marséra að þrjár heilar herdeildir alls um fjörutíu og fimm þúsund hermenn sumir þeirra um borð í þrjú hundruð skriðdrekum og fjögur hundruð fimmtíu brynvörðum farartækjum af öðru tagi -i_ljosi_sogunnar_000072-0031-00:10:0456-00:00:3546 i_ljosi_sogunnar_000072 31 00:10:04.56 35.456 0.25 myndir af þessum miklu liðsflutningunum voru sýndar í egypsku sjónvarpi og um allan arabaheiminn og þetta var tilkomumikið sjónvarp farinn megin við landamærin fimmtánda maí nítján hundruð sextíu og sjö um leið og egypsku hermennirnir streymdu inn á sínaískagann marsérúðu ísraelskir þeirra á götum jerúsalems og annarra ísraelskra borga í tilefni þjóðhátíðardags ísraelsríkis nítjánda afmælisdags ríkisins -i_ljosi_sogunnar_000072-0034-00:11:3302-00:00:1852 i_ljosi_sogunnar_000072 34 00:11:33.02 18.432 0.37 gegnir af liðsflutningum ekillinn þar sem hann stóð og horfði á hersýninguna nítjánda afmælisdag ísraelsríkis fimmtánda maí nítján hundruð sextíu og sjö þetta voru váfregnir að máttugasta grannríki ísraels egyptaland virtist vera búastríðinu í einum -i_ljosi_sogunnar_000072-0037-00:12:5892-00:00:1624 i_ljosi_sogunnar_000072 37 00:12:58.92 16.256 0.3 nítján hundruð fimmtíu og sex ellefu árum áður hafði gamaldags ákveðið að þjóðnýta hinn fjölfarna og mikilvæga súesskurðinum tengir miðjarðarhaf og rauðahaf mörgum í alþjóðasamfélaginu til gremju -i_ljosi_sogunnar_000072-0040-00:14:0484-00:00:0928 i_ljosi_sogunnar_000072 40 00:14:04.84 9.216 0.05 er þá bar loks að garði hafði foringi egyptana í fórum sér orðsendingu frá æðstu herrum hersins til leiðtoga friðargæsluliðsins -i_ljosi_sogunnar_000072-0044-00:15:3098-00:00:1216 i_ljosi_sogunnar_000072 44 00:15:30.98 12.16 0.35 trúin um áratug áður höfðu ísraelar lýst yfir að ef egyptar myndu dirfast að loka tíransundi fyrir ísraelskri skipaumferð myndu þeir líta á það sem stríðsyfirlýsingu -i_ljosi_sogunnar_000072-0045-00:15:4368-00:00:0744 i_ljosi_sogunnar_000072 45 00:15:43.68 7.424 0.17 meðal verkefna friðargæsluliða sameinuðu þjóðanna á sínaískaga var einmitt að tryggja að umferð um sundið færi eðlilega fram -i_ljosi_sogunnar_000072-0046-00:15:5192-00:00:1624 i_ljosi_sogunnar_000072 46 00:15:51.92 16.256 0.07 en þegar þeir voru á bak og burt var einmitt það sem nasser gerði næst þann tuttugasta og annan maí nítján hundruð sextíu og sjö hann tilkynnti að engin ísraelsk skip eða skip með varning ætlaðan ísraelsríki fengju að fara um tíransund -i_ljosi_sogunnar_000072-0048-00:16:3492-00:00:0688 i_ljosi_sogunnar_000072 48 00:16:34.92 6.912 0.19 vistunar voru mundaðar við landamæri egyptalands og öllu varaliði ísraelska hersins skipað að vera í viðbragðsstöðu -i_ljosi_sogunnar_000072-0049-00:16:4248-00:00:1290 i_ljosi_sogunnar_000072 49 00:16:42.48 12.928 0.06 það var ekkert grín herskylda var og er í ísrael og henni lokinni tilheyra allir einhverskonar varaliði þetta þýddi því í raun að allir ísraelskir karlmenn undir fimmtíu ára aldri voru kvaddir aftur í herinn -i_ljosi_sogunnar_000072-0050-00:16:5610-00:00:1680 i_ljosi_sogunnar_000072 50 00:16:56.10 16.768 0.26 ísraelsher varðist fullviss um að eftir stríðs kæmi gæti hann sigrað her egyptalands og her hinna arabaríkjanna sýrlands jórdaníu og svo framvegis örugglega ísraelski herinn var fámennari en miklu betur vopnum búinn og betur þjálfaður en sá egypski -i_ljosi_sogunnar_000072-0051-00:17:1382-00:00:1504 i_ljosi_sogunnar_000072 51 00:17:13.82 15.104 0.02 til öryggis var fólk hvatt til að gefa blóð og farið var að leggja drög að því hvernig hægt væri að breyta almenningsgörðum í ísraelskum borgum að grafreitum ef mannfallið yrði mjög mikið taka grafir og fá rabbína til að blessa garðana -i_ljosi_sogunnar_000072-0052-00:17:2940-00:00:0870 i_ljosi_sogunnar_000072 52 00:17:29.40 8.704 0.31 almennir borgarar söfnuðu vistum ísraelskt þjóðfélag varð fljótt undirlagt af stríðsundirbúningi og ótta -i_ljosi_sogunnar_000072-0053-00:17:3872-00:00:0990 i_ljosi_sogunnar_000072 53 00:17:38.72 9.856 0.14 lestir ísraels var jafnframt varnarmálaráðherra eins og nokkur hefð var fyrir í ísraelsku stjórnkerfi -i_ljosi_sogunnar_000072-0056-00:18:4744-00:00:1320 i_ljosi_sogunnar_000072 56 00:18:47.44 13.184 0.08 stríðsæsingurinn breiddist út um arabaheiminn sjónvarpsmyndunum af egypsku hermönnunum rétt við landamæri ísraels og æsilegum ræðum nassers í egypska útvarpinu sem náðist víða um arabískumælandi heim -i_ljosi_sogunnar_000072-0060-00:20:1238-00:00:2370 i_ljosi_sogunnar_000072 60 00:20:12.38 23.68 0.47 en þó var kallar milli leiðtoganna tveggja hafði jórdanskur almenningur hrifist svo með stríðsæsingunum og hússein lítið annað en gengið í lið með sér annars ætti að ná hættu að missa bæði tiltrú þjóðar sinnar og annarra þjóðarleiðtoga jórdaníu bjó mikill fjöldi palestínskra flóttamanna fólk sem hafði flúið stofnun ísraelsríkis nítján hundruð fjörutíu og átta -i_ljosi_sogunnar_000072-0061-00:20:3662-00:00:2934 i_ljosi_sogunnar_000072 61 00:20:36.62 29.312 0.13 hrifust sérstaklega af nasir í ræðum og viðtölum nassers snérist málið heldur ekki lengur bara um skærur á landamærum ísraels og sýrlands þetta skipaflutninga um rauðahafið heldur palestínsku þjóðina og þær þjáningar sem hún hafði þurft að þola síðan ísrael kom til sonar og eano innarlega palestínumenn verða að fá réttindi sín aftur -i_ljosi_sogunnar_000072-0062-00:21:0788-00:00:2628 i_ljosi_sogunnar_000072 62 00:21:07.88 26.24 0.2 sjóræninga óttaðist að reiðir palestínskir flóttamenn gætu risið upp gegn honum eða róttækir nassersinnar innan hersins hann óttaðist ennfremur að þeim ísraelski herinn færi af stað á annað borð myndi hann reyna að leggja undir sig vesturbakka jórdanárinnar sem var jórdanskt yfirráðasvæði jórdanski herinn var veikburða og gæti ekki staðist þeim ísraelska snúning að leita -i_ljosi_sogunnar_000072-0063-00:21:3470-00:00:1234 i_ljosi_sogunnar_000072 63 00:21:34.70 12.416 0.06 hússein ákvað því að semja við að sér hann skrifaði að lokum upp á varnarsamning við egypta sem fólk í raun í sér að jórdanski herinn hans laut algjörlega stjórn þess egypska -i_ljosi_sogunnar_000072-0065-00:22:2452-00:00:0722 i_ljosi_sogunnar_000072 65 00:22:24.52 7.168 0.22 í stríði það þýðir það kortin ef ísraelar ráðast ekki á ykkur ætli þá að láta í friði -i_ljosi_sogunnar_000072-0066-00:22:3336-00:00:0452 i_ljosi_sogunnar_000072 66 00:22:33.36 4.48 0.07 árið á í friði en við höfum engin áform um að ráðast á ísrael -i_ljosi_sogunnar_000072-0068-00:22:4800-00:00:0586 i_ljosi_sogunnar_000072 68 00:22:48.00 5.888 0.15 lestir herra hikaði enn og vildi enn komast hjá stríði með öllum leiðum -i_ljosi_sogunnar_000072-0071-00:23:0996-00:00:1310 i_ljosi_sogunnar_000072 71 00:23:09.96 13.056 0.34 en herforingjar í ísraelsher voru ekki jafn þolinmóðir þeir sögðust tilbúnir að mæta aröbum og þrýstu á skoðanir grænt ljós fjölmiðlar og stór hluti almennings var orðinn sama sinnis -i_ljosi_sogunnar_000072-0072-00:23:2408-00:00:0890 i_ljosi_sogunnar_000072 72 00:23:24.08 8.832 0.09 blöðin hæddust að skólum sýndur var sem raggeit og í fjöldafundum í ísraelskum borgum og bæjum kröfðust mótmælendur því að hann færi frá -i_ljosi_sogunnar_000072-0074-00:23:4408-00:00:2158 i_ljosi_sogunnar_000072 74 00:23:44.08 21.632 0.1 allur stríðsviðbúnaðurinn var þarna við það að lama ísraelska hagkerfið þar sem allir karlmenn undir fimmtíu ára aldri voru í viðbragðsstöðu og biðu eftir árás egypta sem aldrei kom spennan var slík að á einhverjum tímapunkti fékk sagan hershöfðingi æðsti foringi ísraelska hersins taugaáfall eftir langar vökur og keðjureykingar -i_ljosi_sogunnar_000072-0075-00:24:0632-00:00:1182 i_ljosi_sogunnar_000072 75 00:24:06.32 11.776 0.0 rabin jafnaði sig þó fljótt og loks lét sólunda hann hafði verið bæði forsætis og varnarmálaráðherra en fyrsta júní tók nýr maður við varnarmálaráðuneytinu -i_ljosi_sogunnar_000072-0076-00:24:1872-00:00:3352 i_ljosi_sogunnar_000072 76 00:24:18.72 33.536 0.27 var maður sem var öllum ísraelum kunnur fyrir frækilega frammistöðu í sjálfsstæðisstríðinu fjörutíu og átta og súesdeilunni fyrir áratug eineygði hershöfðinginn músagangi var áhrifamikill og með hann í broddi fylkingar náðu stríðshaukarnir fljótt tökum á ríkisstjórn skulum dögum síðar hófst stríðið með óvæntri árás ísraelshers á flugvélaflota egypta -i_ljosi_sogunnar_000072-0077-00:24:5616-00:00:2034 i_ljosi_sogunnar_000072 77 00:24:56.16 20.352 0.36 leifturárásinni á egypta fylgdu svipaðar árásir á flugheri sýrlands og jórdaníu og niðurstöðurnar urðu þar þær sömu gjöreyðilegging á fyrstu stundum stríðsins tókst ísraelum að lama flugheri andstæðinga sinna gjörsamlega og gátu því ráðist að á landi líka án þess að óttast árásir úr lofti -i_ljosi_sogunnar_000072-0078-00:25:2258-00:00:0410 i_ljosi_sogunnar_000072 78 00:25:22.58 4.096 0.2 nú þegar enders að gerast er enginn ótti bara spenna -i_ljosi_sogunnar_000072-0079-00:25:2736-00:00:1012 i_ljosi_sogunnar_000072 79 00:25:27.36 10.112 0.26 dagbók ísraelska hermanns sem tók þátt í innrásinni í egyptaland það virðist leggur skriðdreka og brynvarðir bíla á ferðinni -i_ljosi_sogunnar_000072-0082-00:26:1632-00:00:0536 i_ljosi_sogunnar_000072 82 00:26:16.32 5.376 0.45 ísraelsher valtaði yfir egyptana á sínaískaga og mannfallið varð fljótt mikið -i_ljosi_sogunnar_000072-0083-00:26:2248-00:00:1650 i_ljosi_sogunnar_000072 83 00:26:22.48 16.512 0.25 fólk heima í kaíró aðrir hlustendur egypska útvarpsins frétti það ekki strax frá byrjun og alla sex daga stríðsins útvarpaði það einungis áróðri og falsfregnir af fræknum sigrum egypta á ísraelskum óvinum -i_ljosi_sogunnar_000072-0084-00:26:3954-00:00:1654 i_ljosi_sogunnar_000072 84 00:26:39.54 16.512 0.26 samkvæmt útvarpinu skutu egyptar niður hverja ísraelska orrustuþotuna á fætur annarri þetta gekk allt svo vel sagði útvarpið að einhverjir almennir egyptar fóru vitað leggja drög að heimsóknum til egypskrar tel aviv í náinni framtíð ísrael hlyti að falla -i_ljosi_sogunnar_000072-0086-00:27:1488-00:00:1362 i_ljosi_sogunnar_000072 86 00:27:14.88 13.568 0.06 að kvöldi fimmta júní fyrsta dag stríðsins var öllum þeim egyptum sem fengu raunverulegar fregnir frá víglínunni ljóst að staða egypska hersins var hörmuleg og stríðið var svo gott sem þegar tapað -i_ljosi_sogunnar_000072-0087-00:27:2892-00:00:2736 i_ljosi_sogunnar_000072 87 00:27:28.92 27.264 0.39 hann var sadat varaforseti nassers sá hafði fært honum falska feginn af yfirvofandi ísraelskri innrás í sýrland hann minntist það síðar að síðla kvöldið fimmta júní hafði hann farið í göngutúr um götur kaíró til að róa taugarnar harmþrunginn eftir erfiðan dag það hafi mætt honum heil skrúðganga af æstum stuðningsmönnum nassers forseta sem fögnuðu frækilegum sigrum egypska hersins gegn ísrael -i_ljosi_sogunnar_000072-0089-00:28:2394-00:00:0936 i_ljosi_sogunnar_000072 89 00:28:23.94 9.344 0.19 en húsin var þá búinn að gera hugann allavega hafði hann falið stjórn jórdanska hersins í hendur egyptum þó það var lítið hægt að gera á þessum -i_ljosi_sogunnar_000072-0090-00:28:3440-00:00:0620 i_ljosi_sogunnar_000072 90 00:28:34.40 6.272 0.07 um miðjan dag sjöunda júní þriðja degi stríðsins höfðu bardagar svo borist til jerúsalem -i_ljosi_sogunnar_000072-0091-00:28:4102-00:00:1442 i_ljosi_sogunnar_000072 91 00:28:41.02 14.464 0.23 borgin var þá klofin í tvennt milli ísraela og jórdana austur jerúsalem og gamla borgin á valdi jórdana nokkuð sem ísraelar áttu erfitt með að sætta sig við enda helgustu staði gyðingdómsins þar að finna -i_ljosi_sogunnar_000072-0092-00:28:5586-00:00:2336 i_ljosi_sogunnar_000072 92 00:28:55.86 23.296 0.26 þar á meðal sjálf musterishæðin og grátmúrinn eða vestur veggurinn sem stendur við rætur hennar múrinn var byggður í kringum árið tuttugu fyrir krist sem hluti af viðgerð og endurnýjun heródusar konungs á musterinu jerúsalem mustafa við jörðu árið sjötíu eftir krist en grátmúrinn eitt af fáum ummerkjum um musterið sem enn stendur -i_ljosi_sogunnar_000072-0093-00:29:2000-00:00:1044 i_ljosi_sogunnar_000072 93 00:29:20.00 10.496 0.26 eftir sjálfstæði stríð ísraels nítján hundruð fjörutíu og átta hafði musterishæðin lent í höndum jórdaníu og gyðingum stranglega bannaður aðgangur að heilaga morgun -i_ljosi_sogunnar_000072-0094-00:29:3166-00:00:1236 i_ljosi_sogunnar_000072 94 00:29:31.66 12.288 0.16 umdeilt innan ísraelsku stjórnarinnar hvort að reyna ætti að ná gömlu borginni af jórdönum að lokum tók hinn röggsami hersing mossadegh af skarið og skipaði mönnum sínum inn í gömlu borgina -i_ljosi_sogunnar_000072-0095-00:29:4458-00:00:1158 i_ljosi_sogunnar_000072 95 00:29:44.58 11.52 0.04 var að hafa varann á fallhlífahermenn voru sendir inn í borgina ekkert stórskotalið til að vinna sem minnstar skemmdir á ævafornum og oftar en ekki heilögum byggingunum -i_ljosi_sogunnar_000072-0097-00:30:2184-00:00:0560 i_ljosi_sogunnar_000072 97 00:30:21.84 5.504 0.36 iversen komast alla leið áfram áfram við förum lengra og lengra með gömlu borgina -i_ljosi_sogunnar_000072-0099-00:30:3870-00:00:1960 i_ljosi_sogunnar_000072 99 00:30:38.70 19.584 0.22 án efa frægasta fréttamynd sex daga stríðsins eftir ísraelska ljósmyndarann david rubinger var tekin skömmu eftir þetta hún sýnir fallinn við grátmúrinn helga á musterishæðinni tárvota og hræða fá að nálgast svo heilagan stað þangað sem enginn ísraeli hafði komið frá nítján hundruð fjörutíu og átta -i_ljosi_sogunnar_000072-0100-00:30:5870-00:00:0618 i_ljosi_sogunnar_000072 100 00:30:58.70 6.144 0.18 helgistað sem var nú í raun fyllilega á valdi gyðinga í fyrsta sinn um tvö þúsund ár -i_ljosi_sogunnar_000072-0102-00:31:4408-00:00:1298 i_ljosi_sogunnar_000072 102 00:31:44.08 13.056 0.23 sem betur fer urðu ekki miklar skemmdir á fornum byggingum gömlu jerúsalem í stríðinu en skömmu eftir stríð og reyndar hið aldagamla marokkóska hverfi í nágrenni grátmúrsins jafnað algjörlea við jörðu -i_ljosi_sogunnar_000072-0105-00:34:0146-00:00:0376 i_ljosi_sogunnar_000072 105 00:34:01.46 3.84 0.2 hvern einasta flokki í hersveitum okkar nótt sem nítján dag -i_ljosi_sogunnar_000072-0106-00:34:1220-00:00:2510 i_ljosi_sogunnar_000072 106 00:34:12.20 25.088 0.31 sexmenningarnir að segja frá í þessari fréttamynd frá þrettánda júní sextíu og sjö tveimur dögum eftir stríðslok var ansi margt óútkljáð í lok stríðsins og enn harðar deilur milli ísraela og arabaríkjanna á vettvangi sameinuðu þjóðanna -i_ljosi_sogunnar_000072-0107-00:34:3778-00:00:2372 i_ljosi_sogunnar_000072 107 00:34:37.78 23.68 0.25 í raun og veru er staðan sú að nú hálfri öld síðar er enn verið að vinna úr og deila um afleiðingar þessara sex stríðsdaga í júní nítján hundruð sextíu og sjö enn er deilt um yfirráð yfir gólanhæðum vesturbakkanum og jerúsalem sínaískaginn var í höndum ísraela til ársins nítján hundruð áttatíu og tvö gastegund og fimm og vesturbakkinn enn -i_ljosi_sogunnar_000072-0108-00:35:0220-00:00:1856 i_ljosi_sogunnar_000072 108 00:35:02.20 18.56 0.24 eftir stríðið hröktust nærri hálf milljón palestínumanna frá heimilum sínum og herteknu svæðunum stríðið varð til þess að efla andspyrnu palestínumanna gegn ísrael og á árunum eftir stríð fæddust ótal vopnaðar hreyfingar palestínumanna sem reyndu að ná landinu sínu aftur með valdi -i_ljosi_sogunnar_000072-0109-00:35:2132-00:00:1198 i_ljosi_sogunnar_000072 109 00:35:21.32 12.032 0.21 margir ungir ísraelar fylltust hinsvegar eldmóði og flykktust á hertekin til að koma sér þar fyrir í nýjum landnemabyggðum og þannig varð vandinn smátt og smátt flóknari og betri -i_ljosi_sogunnar_000072-0112-00:36:0974-00:00:0962 i_ljosi_sogunnar_000072 112 00:36:09.74 9.6 0.17 friðarsamningurinn fól í sér að sýna í skaginn komst aftur á vald egyptalands en samningurinn var afar umdeildur heima fyrir í egyptalandi og víðar -i_ljosi_sogunnar_000072-0113-00:36:1994-00:00:0906 i_ljosi_sogunnar_000072 113 00:36:19.94 9.088 0.38 starfað launum friðarverðlaun ásamt menachem begin forsætisráðherra ísraels en var svo ráðinn af dögum í október nítján hundruð áttatíu og eitt -i_ljosi_sogunnar_000072-0114-00:36:3064-00:00:0764 i_ljosi_sogunnar_000072 114 00:36:30.64 7.68 0.36 stríðið fór lyfjalausu en samt til dauðadags í febrúar nítján hundruð sextíu og níu -i_ljosi_sogunnar_000072-0115-00:36:3936-00:00:1068 i_ljosi_sogunnar_000072 115 00:36:39.36 10.624 0.04 ísraelar palestínumenn eru svo auðvitað enn að súpa seyðið af þessum sex dögum í júní nítján hundruð sextíu og sjö allur arabaheimurinn sömuleiðis og heimsbyggðin öll -i_ljosi_sogunnar_000073-0001-00:00:1890-00:00:1698 i_ljosi_sogunnar_000073 1 00:00:18.90 17.024 0.31 gasgríma tvö þúsund og sautján eru hundrað ár frá fæðingarvottorði osta bandaríkjanna sem ráðinn var af dögum árið nítján hundruð sextíu og þrjú eftir tæp þrjú ár á forsetastóli aðeins fjörutíu og sex ára gamall -i_ljosi_sogunnar_000073-0002-00:00:3630-00:00:2286 i_ljosi_sogunnar_000073 2 00:00:36.30 22.912 0.28 í síðasta þætti í ljósi sögunnar var fjallað um ættir forsetans sáluga rætur hinnar nafntoguðu kennedy ættar meðal fátækra írskra innflytjenda til bandaríkjanna og nítján told leið kennedyanna til valda og áhrifa og æsku mannsins sem átti eftir að hefja kennedy nafnið til æðstu metorða og gera þekktum heim allan -i_ljosi_sogunnar_000073-0003-00:01:0000-00:00:2254 i_ljosi_sogunnar_000073 3 00:01:00.00 22.528 0.28 john fields eins og við heyrðum þá við velsæld þökk sé auðævum föður hans jósefs kennedy eldri sem var vellauðugur kaupsýslumaður stór og glæsileg hús snekkjuferðir að sumri þjónustufólk hverju horni og svo framvegis en kenndi var ekki eintómur dans á rósum þó -i_ljosi_sogunnar_000073-0004-00:01:3744-00:00:1996 i_ljosi_sogunnar_000073 4 00:01:37.44 19.968 0.15 spenntari miklar væntingar til barna sinna frá blautu barnsbeini var þeim kennt að þau ættu að skara fram úr og að vikna fjölskyldunni væri einungis í boði að vera bestur nokkuð sem tónfall fékk að finna fyrir á æskuárum þegar hann var ætíð minni veikari og erfiðari en eldri bróðir hans sjó -i_ljosi_sogunnar_000073-0006-00:02:4024-00:00:1824 i_ljosi_sogunnar_000073 6 00:02:40.24 18.304 0.32 og eftir að þjófsins sonurinn lést í heimsstyrjöldinni eins og við heyrðum jú af í síðasta þætti annan sér í lagi að framan fyrstir alls næstelsta sonarins nú var það hann sem skyldi verða forseti ekki eins og allir höfðu spáð -i_ljosi_sogunnar_000073-0007-00:03:0362-00:00:1512 i_ljosi_sogunnar_000073 7 00:03:03.62 15.104 0.12 árið nítján hundruð fjörutíu og sex var maður að nafni demmer þingmaður demókrataflokksins í ellefta kjördæmi masatoki sem slíkur hann hafði meira að segja áður verið borgarstjóri í boston og ríkisstjóri í mansjú -i_ljosi_sogunnar_000073-0008-00:03:1974-00:00:2672 i_ljosi_sogunnar_000073 8 00:03:19.74 26.752 0.2 en þarna nítján hundruð fjörutíu og sex kom til skjalanna jósef kennedy áhrifamaður í bandarískri pólitík og ekki síst meðal írskættaðra bostonskra demókrata hann þekkti tammes var það kvöld í reykmettuðu bakherbergi hvíslaði hann áður að kannski væri öllum fyrir bestu ef hann segði þingsæti sínu bara lausu og færi aftur heim til boston -i_ljosi_sogunnar_000073-0009-00:03:4748-00:00:1400 i_ljosi_sogunnar_000073 9 00:03:47.48 13.952 0.29 skemmtana bjóða sig aftur fram til borgarstjóra bara ef svo færi væri jósef kennara ungur maður sem gæti vel látið ja umtalsverðar fjárhæðir af hendi rakna til kosningabaráttunnar -i_ljosi_sogunnar_000073-0010-00:04:0238-00:00:2336 i_ljosi_sogunnar_000073 10 00:04:02.38 23.424 0.24 karli hlýddi þessum hvísluðu fyrirmælum auðmannsins snarlega ástæðan var auðvitað ekki að jósef gamli kennedy hefði sérstakan áhuga á því að sjá timisora borgarstjóra stórbónda að við þetta losnaði þingsæti í ellefta kjördæmi massachusetts og í því vildi joseph heldur sjá son sinn john f kennedy -i_ljosi_sogunnar_000073-0011-00:04:2622-00:00:1972 i_ljosi_sogunnar_000073 11 00:04:26.22 19.712 0.17 það voru reyndar fleiri sem girntust þetta lausa þingsæti og í forkosningum demókrata fyrir þingkosningarnar buðu sig fram alls ellefu vongóðir kandídatar enda var þetta þekkt sem nokkuð öruggt sæti fyrir demókrataflokkinn kjördæmið var aðallega innan marka bostonborgar og grannborgarinnar kynni -i_ljosi_sogunnar_000073-0012-00:04:4650-00:00:1306 i_ljosi_sogunnar_000073 12 00:04:46.50 13.056 0.13 john kenndar rétt um þrítugt algjörlega reynslulaus í pólitík en með hjálp föður síns ekki síst fjárhagslegri var enga síður hann sem stóð uppi sem sigurvegari forkosninganna með tólf prósent atkvæða -i_ljosi_sogunnar_000073-0013-00:05:0028-00:00:5788 i_ljosi_sogunnar_000073 13 00:05:00.28 57.984 0.22 kosningarnar til fulltrúadeildar bandaríkjaþings fór svo fram þann fimmta nóvember nítján hundruð fjörutíu og sex það var á miðju kjörtímabili forseta bandaríkjanna reyndar höfðu átt sér forsetaskipti á kjörtímabilinu þar sem franklin rosenfelt starf vikum eftir að fjórða kjörtímabil hans sem forseti hófst í apríl nítján hundruð fjörutíu og fimm og varaforsetinn harare iðrum var strax orðinn mjög óvinsæll fólki sem hefur áhuga á stjórnmálaferli trumans er annars bent á fyrri þátt í ljósi sögunnar sem fjallaði um forsetakosningarnar í bandaríkjunum nítján hundruð fjörutíu og átta þegar truman bauð sig fram gegn repúblikanum thomas deigann nítján hundruð fjörutíu og sex urðu óvinsældir trumans til þess að repúblikanar unnu ágætan sigur bættu við sig fimmtíu og fimm þingsætum í fulltrúadeildinni og fengu þannig meirihluta á þinginu -i_ljosi_sogunnar_000073-0014-00:05:5934-00:00:1450 i_ljosi_sogunnar_000073 14 00:05:59.34 14.464 0.28 voru nokkur þekkt nöfn síðar meir sem komist á þingi fyrsta sinn í þessum kosningum til að mynda ritarann og þrátt fyrir sigurreifan komust nokkrir nýir demókratar inn líka -i_ljosi_sogunnar_000073-0015-00:06:2162-00:00:1972 i_ljosi_sogunnar_000073 15 00:06:21.62 19.712 0.31 pólitískur ferill johns vistirnar hafinn margt bendir til þess að tónhæð sjálfur lengi verið óviss um að hann væri á réttri braut allavega var þetta tæpast brautin sem hann sjálfur hefði valið hefði faðir hans ekki einmitt verið ljósin hefði hann ekki misst eldri bróður sinn í heimstyrjöldinni -i_ljosi_sogunnar_000073-0016-00:06:4222-00:00:1736 i_ljosi_sogunnar_000073 16 00:06:42.22 17.28 0.17 í viðtali við tímaritið lokinni þingmaðurinn ungi að orðrétt hann væri bara að gera það sem tjaldi gróðurinn hafði gert hefði hann lifað síðar sagði hann í öðru viðtali að ef bróðir hans hefði ekki látist hefði hann öllum líkindum farið í lögfræðinám frekar en pólitík -i_ljosi_sogunnar_000073-0017-00:07:0004-00:00:1982 i_ljosi_sogunnar_000073 17 00:07:00.04 19.84 0.13 og að þér fram kemur í ævisögu johnsons eftir bandaríska sagnfræðingsins robert leik en enn innistæða óklárað líf þá viðurkenndi hann í einrúmi við vini sína á þessum tíma að hann hefði engan áhuga á að fara út í pólitík í raun og veru hann væri bara að reyna að feta í fótspor bróður síns -i_ljosi_sogunnar_000073-0018-00:07:2564-00:00:1824 i_ljosi_sogunnar_000073 18 00:07:25.64 18.304 0.13 kosningabaráttan var tjónka heldur ekki auðveld hann var ekki pólitíkus í eðli sínu ólíkt sumum ættmennum sínum eins og móðurafanum sem hann var skírður í höfuðið á tónfall borgarstjóra í boston sem var kallaður hnífi vegna þess hve elskulegur hann þótti í viðmóti við kjósendur -i_ljosi_sogunnar_000073-0019-00:07:4428-00:00:2080 i_ljosi_sogunnar_000073 19 00:07:44.28 20.736 0.28 dóttursonurinn var ekki svoleiðis honum var ekki eðlilegt að vera áhugasamur og alþýðlegur við hvaða ókunnuga kjósanda sem var og sömuleiðis þótti hann lengi vel vera afar stirður ræðumaður svo mjög að systkinum hans og fjölskyldu þótti nóg um og reyndu þau mikið að koma honum til aðstoðar sögðu honum til og þjálfun -i_ljosi_sogunnar_000073-0020-00:08:0574-00:00:2522 i_ljosi_sogunnar_000073 20 00:08:05.74 25.216 0.16 tónfall lagði sig þó fram við kosningabaráttuna hann ferðaðist um kjördæmið þvers og kruss fóru verksmiðjur hafnirnar verslanir rangar veitingastaði og krár og bankaði upp á heima hjá húsmæðrum allt þetta gerði hann þó hann væri oftar en ekki illa haldinn af þeim mörgu kvillum sem höfðu hæðunum frá því í barnæsku kvalinn af bak magaverkjum og haltrandi -i_ljosi_sogunnar_000073-0021-00:08:3158-00:00:2776 i_ljosi_sogunnar_000073 21 00:08:31.58 27.776 0.17 og dyggur stuðningur föður hans var honum ekki alltaf til góðs það vakti auðvitað athygli að þarna var kominn fram ungur maður alls óreyndur í pólitík með gríðarleg fjárráð hann var þó ekki einu sinni búsettur í kjördæminu heldur í núorðið kosningarnar skráður til heimilis á hóteli nokkru í boston og faðir hans sá sem sáum allt fyrir drenginn bjó í flórída dáleiðandi gaman af þessum -i_ljosi_sogunnar_000073-0022-00:09:0164-00:00:0542 i_ljosi_sogunnar_000073 22 00:09:01.64 5.376 0.15 engrar reynslu krafist umsóknin verður að vera búsettur í new york eða flórída -i_ljosi_sogunnar_000073-0023-00:09:1894-00:00:2974 i_ljosi_sogunnar_000073 23 00:09:18.94 29.824 0.22 en sumsé á þing komst kennedy þeir sem þekktu nýkjörna þingmann john fields riddarar hans eru sammála um að hann hafi ekki beint sýnt þingstörfunum ofuráhuga frá fyrsta degi eða virst vilja marka fulltrúadeildina djúpum sporum fyrst og fremst hafi hann litið á fulltrúadeildina sem nauðsynlegn áfanga á leið sinni efri deild þingsins öldungadeildina þangað saman hlaut auðvitað að stalst faðir hans sonum þangað -i_ljosi_sogunnar_000073-0024-00:09:4912-00:00:2124 i_ljosi_sogunnar_000073 24 00:09:49.12 21.248 0.25 í fulltrúadeildinni lét kennedys helst varða húsnæði og verkalýðsmál sem og utanríkismál kalda stríðið var hafið og kennedy var eldheitur andkommúnisti og studdi dyggilega stefnu trumans orsakað vinna gegn framgangi kommúnista í evrópu annars viðurkenndi kennedy síðar sjálfur um fyrstu ár sín á þingi -i_ljosi_sogunnar_000073-0027-00:11:0750-00:00:0610 i_ljosi_sogunnar_000073 27 00:11:07.50 6.144 0.08 heyrðu pabbi þú hefur sínar skoðanir og ég hef mínar ég ætla að kjósa eins og mér finnst ég verð að kjósa um þetta -i_ljosi_sogunnar_000073-0028-00:11:1440-00:00:0372 i_ljosi_sogunnar_000073 28 00:11:14.40 3.712 0.2 ber virðingu fyrir þær en þegar kemur að atkvæðagreiðslum kisi -i_ljosi_sogunnar_000073-0029-00:11:2094-00:00:0330 i_ljosi_sogunnar_000073 29 00:11:20.94 3.328 0.08 það er einmitt þess vegna sem ég ausið milljón dollurum í börnin mínum -i_ljosi_sogunnar_000073-0030-00:11:2832-00:00:0362 i_ljosi_sogunnar_000073 30 00:11:28.32 3.584 0.1 síðar sama kvöld kvartaði fékk svo við náinn vin sinn -i_ljosi_sogunnar_000073-0031-00:11:3254-00:00:0652 i_ljosi_sogunnar_000073 31 00:11:32.54 6.528 0.29 ætli pabbi hafi ekki ákveðið að en vilja vera bókari var það líklega ég sem er brúða -i_ljosi_sogunnar_000073-0032-00:11:5086-00:00:3986 i_ljosi_sogunnar_000073 32 00:11:50.86 39.808 0.2 sem háskólanemi í harvard tankanna sér orð sem nokkur kvennabósi og það orðspor hélt hann áfram að rækta eftir að hann komst á þing hann var fljótt þekktur fyrir að eltast við hverja konuna á fætur annarri og yfirleitt voru það bara skyndikynni vinirnir hans hafi verið nær þráhyggjukennt og tengt það við það að á þessum tíma hafi hann verið viss um að hann yrði ekki langlífur þrálát heilsufarsvandamálin voru eitt á þessum tíma var hann enn inni og úti af sjúkrahúsi oft hætt kominn og meira að segja nokkrum sinnum svo mjög að kallaður var út prestur til að veita honum síðustu sakramentin -i_ljosi_sogunnar_000073-0033-00:12:3126-00:00:1648 i_ljosi_sogunnar_000073 33 00:12:31.26 16.384 0.11 árið nítján hundruð fjörutíu og sjö var hún loks greindur með addisonsveiki sem orsakast af ófullnægjandi hormónaframleiðslu nýrnahettubarkar og lýsir sér meðal annars í maga og bakverkjum og úthaldsleysi en þau vandamál héldu áfram að laganna -i_ljosi_sogunnar_000073-0034-00:12:4928-00:00:0334 i_ljosi_sogunnar_000073 34 00:12:49.28 3.456 0.0 og svo voru það áföllin sem dundu yfir fjölskyldu hans -i_ljosi_sogunnar_000073-0035-00:12:5318-00:00:2598 i_ljosi_sogunnar_000073 35 00:12:53.18 25.984 0.26 og fram hefur komið hafði eldri bróðir hans sjóari þegar sprengjuhlaðin herflugvél hans sprakk yfir englandi í seinni heimsstyrjöld nítján hundruð fjörutíu og fjögur fjórum árum síðar lést svo systir hans kalífa einkaflugvél bresks kærasta hennar pítsastaðnum frakklandi þau systkinin voru náin og dauði kalífarnir stealing -i_ljosi_sogunnar_000073-0036-00:13:2044-00:00:1332 i_ljosi_sogunnar_000073 36 00:13:20.44 13.312 0.23 þetta voru fyrstu tvo sviplegu dauðsföllin sem áttu eftir að verða hluti af goðsögninni um hina svokölluðu kenningunum sögur hrjá þessa nafntoguðu fjölskyldu þau fyrstu en alls ekki þau síðustu -i_ljosi_sogunnar_000073-0037-00:13:4128-00:00:5370 i_ljosi_sogunnar_000073 37 00:13:41.28 53.632 0.42 fyrsta kennedy sat sex ár í fulltrúadeild bandaríkjaþings hann ákvað eða ákveðið var fyrir hann að bíða fram til kosninganna nítján hundruð fimmtíu og tvö með að bjóða sig fram til öldungadeildarinnar þá fór kenningin repúblikananum henry cabot los sem var þá á öðru tímabili sínu sem öldungadeildarþingmaður mastersritgerðin verðugan heyrði brot úr kosningaauglýsingu frambjóðandans unga kenndi var þá þrjátíu og fimm ára og enn nýgræðingur í pólitík en loretta sem hafði aldrei beðið ósigur í kosningum en mótframbjóðandi hans hafði jú auð og völd kennedy ættarinnar á bak við sig -i_ljosi_sogunnar_000073-0038-00:14:3558-00:00:1652 i_ljosi_sogunnar_000073 38 00:14:35.58 16.512 0.08 eins og lenskan er í bandarískum stjórnmálum enn í dag notaði pabbi gamli ýmsar nefndir og samtök til að komast hjá reglum um fjárframlög til frambjóðenda og hann hefur að öllum líkindum varið mörgum milljónum dollara í öldungadeildarframboð sonarins -i_ljosi_sogunnar_000073-0039-00:14:5260-00:00:1228 i_ljosi_sogunnar_000073 39 00:14:52.60 12.288 0.1 hann beitti og ýmsum öðrum leiðum til að mynda lánaði hann útgefanda boston post hálfa milljón þegar blaðið rambaði á barmi gjaldþrots nokkrum mánuðum fyrir kjördag nítján hundruð fimmtíu og tvö -i_ljosi_sogunnar_000073-0040-00:15:0526-00:00:5968 i_ljosi_sogunnar_000073 40 00:15:05.26 59.648 0.3 ekki löngu síðar lýsti blaðið stuðningi við framboð johns f kennedys til öldungadeildarinnar þó annarskonar eftir herir sjónvarpsviðtali frambjóðandann þar sem hann lýsir því hversu vongóður hann er um gengi í komandi kosningum hann reyndist sannspár þegar kjördagur rann upp í nóvember fimmtíu og vönduðustu aldnir þingmann repúblikana nikator naumlega með fimmtíu og einmitt atkvæða aðeins munaði um sjötíu þúsund atkvæðum en sigurinn þótti þó sætur miðað við að repúblikanar voru annars í skattsins sigraði ríkið örugglega í forsetakosningum og sitjandi ríkisstjóri massachusetts demókrati tapaði sömuleiðis fyrir repúblikana -i_ljosi_sogunnar_000073-0041-00:16:1512-00:00:2498 i_ljosi_sogunnar_000073 41 00:16:15.12 24.96 0.2 bendir flest til þess að kennedy þegar hann var kominn alla leið í öldungadeildina verið kominn með talsvert meiri áhuga á starfinu sem faðir hans hafði valið honum og meiri metnað enda gataðir þingmaður haft meiri áhrif annan hafði getað sem einn dropi í hafsjó neðri deildarinnar og ekki síst virtist forsetaembættið nú vera í raun og veru innan seilingar -i_ljosi_sogunnar_000073-0042-00:16:4108-00:00:1276 i_ljosi_sogunnar_000073 42 00:16:41.08 12.8 0.06 ósennilegar enn á því að sonur hans ætti að verða forseti bandaríkjanna og sonurinn sjálfur var þarna farin að gæla við hugmyndina um að hann gæti orðið fyrsti kaþólski forseti bandaríkjanna -i_ljosi_sogunnar_000073-0043-00:16:5446-00:00:0892 i_ljosi_sogunnar_000073 43 00:16:54.46 8.96 0.07 hann fór að láta meira að sér kveða á þinginu gagngert til að vekja á sér athygli líkt og í neðri deildinni lét hann sig varða utanríkismál öðru fremur -i_ljosi_sogunnar_000073-0044-00:17:0392-00:00:2468 i_ljosi_sogunnar_000073 44 00:17:03.92 24.704 0.19 hann stórundarlegu stappi við flokksbræður sína vegna þess að hann var tregur til að taka þátt í annars einróma fordæmingu demókrata á hinum umdeildasta stjórnmálamanni bandaríkjanna á þessum tíma repúblikanum joseph sem um þessar mundir var önnum kafinn við að þefa uppi meinta kommúnista annan ósómalýð í bandarísku samfélagi eins og nornaveiðari á miðöldum -i_ljosi_sogunnar_000073-0045-00:17:2940-00:00:2226 i_ljosi_sogunnar_000073 45 00:17:29.40 22.272 0.33 þar var það líklegast fjölskyldan sem hafði áhrif á stefnu kennedys ljósara lindu stuðningsmaður nafna síns makar hans og robert eða bobby þriðji sonurinn fæddur nítján hundruð tuttugu og fimm hann hafði meira að segja unnið fyrir umdeilda þingnefnd karim rannsakaði óbandarískt athæfi eins og það var orðað -i_ljosi_sogunnar_000073-0046-00:17:5284-00:00:1558 i_ljosi_sogunnar_000073 46 00:17:52.84 15.616 0.44 rifrildi johns aðra demókrata macarthur viðurkenndi þó síðar að hann hefði líklega haft rangt fyrir sér að fordæma ekki störfum karíabahafi þarna í upphafi ferilsins í oddinn -i_ljosi_sogunnar_000073-0048-00:18:5214-00:00:0552 i_ljosi_sogunnar_000073 48 00:18:52.14 5.504 0.13 margar konur hafa von góðar dregið þá ályktun að það þurfi að sjá um kenndi -i_ljosi_sogunnar_000073-0049-00:18:5880-00:00:0854 i_ljosi_sogunnar_000073 49 00:18:58.80 8.576 0.06 hann er að þeirra mati sem ungur öldungadeildarþingmaður og milljónamæringur nokkurn veginn allra frambærilegasti piparsveinn bandaríkjanna -i_ljosi_sogunnar_000073-0050-00:19:1144-00:00:1792 i_ljosi_sogunnar_000073 50 00:19:11.44 17.92 0.3 minntist frambærilegasti piparsveinn bandaríkjanna var þó reyndar þegar liðinn þegar þessi grein birtist á prenti tólf dögum eftir að settust kom út í júní nítján hundruð fimmtíu og þrjú tilkynnti þingmaðurinn ungi nefnilega um trúlofun sína og tekin nokkrar ber -i_ljosi_sogunnar_000073-0051-00:19:3034-00:00:2856 i_ljosi_sogunnar_000073 51 00:19:30.34 28.544 0.42 tekin var þá tuttugu og þriggja ára tólf árum yngri en heitmaðurinn var elsta tómir auðugs hlutabréfasala john vernou sem stundum var kallaður black svo alræmdur varnir bæði spilafíkn og drykkjuskap hann hafði yfirgefið móður tekinn þegar dóttirin var níu ára gömul en hún svo gifst aftur öðrum auðmanni og dekki hafði því alist við helstu lystisemdir bandarísku hástéttarinnar líkt og jones -i_ljosi_sogunnar_000073-0052-00:19:5946-00:00:1300 i_ljosi_sogunnar_000073 52 00:19:59.46 13.056 0.15 og ungan sem vakti athygli enda bæði ægifögur og ljóngáfuð hún var úrvalsnemandi í öllum þeim fínu einkaskólum sem hún gekk í og útskrifaðist nítján hundruð fimmtíu og eitt með gráðu í frönskum bókmenntum -i_ljosi_sogunnar_000073-0053-00:20:1336-00:00:2902 i_ljosi_sogunnar_000073 53 00:20:13.36 29.056 0.27 sameiginlegur vinur kynnti þau dökkleiti og jón vistar sem var jú líka kallaður takk í matarboði á manhattan vorið nítján hundruð fimmtíu og tvö þegar hann var fulltrúadeildarþingmaður sem stefndi á öldungadeildina þau hrifust strax hvort af öðru en tilhugalífið var nokkuð flókið fyrst um sinn vegna mikilla anna johns við eltingarleikinn við algengar sætið utanlandsferða ekki hún starfaði sem blaðamaður og svo framvegis -i_ljosi_sogunnar_000073-0054-00:20:4306-00:00:1306 i_ljosi_sogunnar_000073 54 00:20:43.06 13.056 0.14 vinir og kunningjar johns island þessum tíma hafa síðan sagt að hann hafi nú ekki virst hafa mjög mikinn áhuga á því að fara að festa ráð sitt alveg strax eins og fyrr segir var tjóni kvennabósi -i_ljosi_sogunnar_000073-0055-00:20:5678-00:00:2486 i_ljosi_sogunnar_000073 55 00:20:56.78 24.832 0.28 kannski veltu vinirnir fyrir sér hefði hann sleppti trúlofa sig og giftast einmitt þarna hafði hann beðið ósigur í öldungadeildarkosningunum nítján hundruð fimmtíu og tvö sama hvað glansblöðin skrifuðu um glaðbeitta unga piparsveininn á þingi þurfti öldungadeildarþingmaður nú eiginlega að eiga sér eiginkonu og fjölskyldu og sérstaklega maður stefndi nú á sjálft hvíta húsið -i_ljosi_sogunnar_000073-0056-00:21:2696-00:00:1666 i_ljosi_sogunnar_000073 56 00:21:26.96 16.64 0.17 nyrsti og takinu sig tólfta september nítján hundruð fimmtíu og þrjú í newport roald ar sem auðugur stjúpfaðir brúðarinnar átti búgarð þangað streymdu svo meira en þúsund gestir í það sem án efa var brúðkaup ársins -i_ljosi_sogunnar_000073-0057-00:21:5054-00:00:1380 i_ljosi_sogunnar_000073 57 00:21:50.54 13.824 0.24 þó svo að þjónaði kannski ákveðið að gifta sig að hluta til vegna starfs síns við það ekki að ekki hafi verið kærleikur milli þeirra tékkar á móti þau áttu ótalmargt sameiginlegt og hrifust hvort að öðrum -i_ljosi_sogunnar_000073-0058-00:22:0500-00:00:1210 i_ljosi_sogunnar_000073 58 00:22:05.00 12.16 0.2 hins vegar leit john kannski ekki svo á að hann væri í raun mikið að festa ráð sitt það kom fljótt í ljós sem giftur maður hélt hann áfram að eltast við ungar og fagrar konur hvar sem hann kom -i_ljosi_sogunnar_000073-0059-00:22:1756-00:00:2958 i_ljosi_sogunnar_000073 59 00:22:17.56 29.568 0.19 til dæmis var john í snekkjuferð á miðjarðarhafi með vini sínum sumarið nítján hundruð fimmtíu og sex og pikkaði upp konur í hverri höfn á meðan var fékk kasólétt heima og jafnvel þegar fregnir bárust af því í ágúst tékkað andvana barn þurfti hálfpartin neyða kennedy til að snúa heim úr þessum dýrðlega fagnaði þegar honum var bent á að það yrði ekki sérstaklega heillavænlegt fyrir pólitískan ferils en ekki tæki upp á því að skilja við hann -i_ljosi_sogunnar_000073-0060-00:22:4818-00:00:1934 i_ljosi_sogunnar_000073 60 00:22:48.18 19.328 0.19 en þetta kom ekki fram í glansmyndinni af kennedy ungu glansmynd sem varð æ fyrirferðarmeiri í fjölmiðlum einmitt um þetta leyti í dagblöðum viku og tímaritum birtust æ fleiri greinar um kenndan fögur að voru að eignast börn þeirra yndislegu ungu fjölskyldunnar -i_ljosi_sogunnar_000073-0061-00:23:1630-00:00:2004 i_ljosi_sogunnar_000073 61 00:23:16.30 20.096 0.36 forsetakosningarnar í bandaríkjunum nítján hundruð fimmtíu og sex eru ekki með þeim minnistæðustu eða markverðustu í bandarískri sögu sitjandi forseti hinn feikivinsælli hersingin af kost á sér til endurkjörs og ættarinnar kappi við sama frambjóðenda og í síðustu kosningum demókratann alla stevenson -i_ljosi_sogunnar_000073-0062-00:23:3682-00:00:1580 i_ljosi_sogunnar_000073 62 00:23:36.82 15.872 0.32 einhugur tímann örugglega nítján hundruð fimmtíu og tvö en engu að síður ákveðinna stíflur á flokksþingi sínu nítján hundruð fimmtíu og sextán -i_ljosi_sogunnar_000073-0063-00:23:5494-00:00:2808 i_ljosi_sogunnar_000073 63 00:23:54.94 28.032 0.23 bökkum aðeins því áður en stevenson var formlega útnefndur það voru ekkert mjög margir aðrir sem komu til greina sem forsetaefni þetta var á ákveðinni eyðimerkurgöngu demókrataflokksins svo ekki um auðugan garð gresja þá steingötur þingmaður sem farin arak verulega athygli í pontu og mælti með tíminn sem forsetaefni flokksins og talaði sömuleiðis um sýn sína á hlutverk forseta bandaríkjanna -i_ljosi_sogunnar_000073-0065-00:25:1456-00:00:3078 i_ljosi_sogunnar_000073 65 00:25:14.56 30.72 0.23 þá tók stevensen forsetaefnið upp á því helst til þess að reyna að skapa spennu í kringum vonlítið forsetaframboð sitt að efna með sólarhringsfyrirvara til kosninga meðal flokksþingsfulltrúa um varaforsetaefni sitt fjölmargir vongóðir demókratar stukku þá til og buðu sig fram en þegar leið á daginn var ljóst að aðalbaráttan yrði milli tveggja kandídata skyldurnar frá masao -i_ljosi_sogunnar_000073-0068-00:26:2746-00:00:5778 i_ljosi_sogunnar_000073 68 00:26:27.46 57.728 0.3 antonina sig sigraðan fjármagnseigendum fjallalandslagið fyrsta sinna pólitískar voru tíu ár síðan hann fór ekki pólitík og beinst ósigur í kosningum en þetta var þó kannski ekki mikill ósigur þegar nánar er litið á því annað framboð allir stevenson til forseta gegn sjálfum isaiah og það vissu flestir demókratar án efa strax þarna á flokksþinginu estes kyrr aldrei varaforseti bandaríkjanna -i_ljosi_sogunnar_000073-0069-00:27:2588-00:00:1676 i_ljosi_sogunnar_000073 69 00:27:25.88 16.768 0.15 en það að bjóða sig fram sem varaforsetaefni og komast svo nálægt því að hreppa hnossið varð til þess að vekja á kennedy enn meiri athygli bæði meðal demókrata og bandarísks almennings færði hann óneitanlega nær takmarki sínu sjálfu hvíta húsinu -i_ljosi_sogunnar_000073-0070-00:28:0078-00:00:3458 i_ljosi_sogunnar_000073 70 00:28:00.78 34.56 0.41 trailer tíma um nítján hundruð fimmtíu og níu eða sextíu var kennedy með diktafón á skrifstofu sinni ásamt aðstoðarkonu sinni evelyn eftir að hafa gengið úr skugga um að græjan væri í gangi fór kenndum víðan völl fór yfir starfsferill stjórnmál og í stjórnmálum hvernig hann lenti hálfpartin í pólitík eftir dauða bróður síns en hvernig hann fór smátt og smátt að líta á stjórnmálin sem köllun frekar en kvöð -i_ljosi_sogunnar_000073-0071-00:28:4056-00:00:1470 i_ljosi_sogunnar_000073 71 00:28:40.56 14.72 0.1 afnema ég lítil baka hef ég aldrei séð eftir þeim störfum sem ég valdi en jafnvel þó að í framtíðinni -i_ljosi_sogunnar_000073-0073-00:29:3028-00:00:1912 i_ljosi_sogunnar_000073 73 00:29:30.28 19.072 0.14 þá þegar voru margir demókratar farnir að líta á hann sem ákjósanlegan eftirmann invitation kenndar ungur á mælikvarða bandarískra stjórnmálamanna þótti kröftugur og þróttmikill einmitt það sem þurfti til að standa uppi í hárinu á sovétríkjunum á þessum tvísýnu dögum kalda stríðsins -i_ljosi_sogunnar_000073-0075-00:30:1454-00:00:3230 i_ljosi_sogunnar_000073 75 00:30:14.54 32.256 0.11 en kenningar fjölskyldu sína og sér í lagi föður sinn sér við hlið og hans mikla auð og tengsl sem hann óspart góðs af bæði í ríkjum þar sem fóru fram forkosningar meðal demókrata og öll kennedy dan lagðist raunar á eitt til að koma sínum strák í hvíti robert bróðir stjórnaði kosningabaráttunni annar bróðir sem áttu eftir að fara út í pólitík líka tagi sitt af mörkum og systur johns og eiginkonan ekki stjórnuðu stuðningsfundum gengu hús úr húsi og svo framvegis -i_ljosi_sogunnar_000073-0076-00:30:4772-00:00:2818 i_ljosi_sogunnar_000073 76 00:30:47.72 28.16 0.11 og svo í ríkjum þar sem forkosningar voru ekki haldnar meðal demókrata um forsetaefni því á þessum tíma í bandarískri pólitík voru alls ekki forkosningar innan stóru flokkanna tveggja í öllum ríkjum eins og nú er í mörgum ríkjum tíðkaðist en sú gamla hefða voru gamalgrónir áhrifamenn eða stjórar í ríkisdeildum flokkanna sem réðu flestöllu þar með talið atkvæðum sendinefndar téðs ríkis í forsetaefniskosningunum -i_ljosi_sogunnar_000073-0077-00:31:1642-00:00:0718 i_ljosi_sogunnar_000073 77 00:31:16.42 7.168 0.21 og ef fjölskyldufaðirinn jósef kennedy katta ar það að ná til slíkra manna og fá þá á sitt band -i_ljosi_sogunnar_000073-0078-00:31:2408-00:00:1222 i_ljosi_sogunnar_000073 78 00:31:24.08 12.16 0.08 og til að gera langa sögu stutta tókst john fiskveiði hjálp fjölskyldu sinnar að gera hvort tveggja að heilla almenna demókrata sem og áhrifamenn í flokknum -i_ljosi_sogunnar_000073-0079-00:31:3726-00:00:1926 i_ljosi_sogunnar_000073 79 00:31:37.26 19.2 0.22 hann sigraði að lokum þrátt fyrir að vera ungur og auðugur kaþólikki af austurströndinni alla aðra vongóða demókrata sem höfðu gert sér vonir um forsetaembættið nítján hundruð sextíu túaregarnir robert manninn og gamla forsetaframbjóðandann allir stevenson -i_ljosi_sogunnar_000073-0083-00:36:0546-00:00:1342 i_ljosi_sogunnar_000073 83 00:36:05.46 13.44 0.19 nixon gerði sömu mistök ekki aftur og mætti farðaður og fínni næstu þrjár kappræður en miklu færri horfðu á þær og þær höfðu því minna áhrif á fylgið kennedy hélt forskoti í skoðanakönnunum fram að kjördegi -i_ljosi_sogunnar_000073-0084-00:36:1934-00:00:2772 i_ljosi_sogunnar_000073 84 00:36:19.34 27.648 0.26 munaðarleysingjaheimilinu stórmerkilegar kosningar sagði fréttaþulur nbc í upphafi kosningasjónvarpsins áttunda nóvember nítján hundruð sextíu að kvöldi kjördags var enn tvísýnt um úrslitin hvort kjósendur myndu velja hinn unga og kaþólska kennedy eða halla sér frekar að reynslumiklum varaforsetanum nixon -i_ljosi_sogunnar_000073-0085-00:36:4818-00:00:1580 i_ljosi_sogunnar_000073 85 00:36:48.18 15.744 0.07 og spennan hélst langt fram eftir nóttu því úrslitin urðu loks einhver þau hnífjöfnustu í manna minnum þar vestra það munaði að lokum ekki nema tæplega hundrað og þrettán þúsund atkvæða á frambjóðendunum tveimur eða núll komma sautján prósent greiddra atkvæða -i_ljosi_sogunnar_000073-0086-00:37:0536-00:00:1270 i_ljosi_sogunnar_000073 86 00:37:05.36 12.672 0.04 sá sem hlaut fleiri atkvæði var jón fiskiskipum og fimmti forseti bandaríkjanna fyrsti kaþólikkinn til að ná hæsta embætti stjórnkerfisins og sá fyrsti af írskum -i_ljosi_sogunnar_000074-0003-00:00:5016-00:00:1416 i_ljosi_sogunnar_000074 3 00:00:50.16 14.208 0.31 í stríðslok var kettina í rúst í höfuðborginni grosní stóð ekki seinni steini enda hafði borgin þurft að þola einhverjar mestu loftárásir evrópskrar sögu frá því að hin þýska dresden var sprengd í seinni heimsstyrjöld -i_ljosi_sogunnar_000074-0007-00:02:3496-00:00:1108 i_ljosi_sogunnar_000074 7 00:02:34.96 11.136 0.35 sú vinna náði hámarki í kreml þann tólfta maí nítján hundruð níutíu og sjö þegar maskhadov og rússneski kollegi hans boris skrifuðu glaðbeittir undir formlegan friðarsamning -i_ljosi_sogunnar_000074-0029-00:10:4132-00:00:0834 i_ljosi_sogunnar_000074 29 00:10:41.32 8.32 0.2 fremstur í flokki innrásarhersins fór samíska foringinn sem lent hafði í deilum við forsetann makaó -i_ljosi_sogunnar_000074-0031-00:11:0992-00:00:0488 i_ljosi_sogunnar_000074 31 00:11:09.92 4.864 0.09 margir hafa síðar velt fyrir sér hvers vegna basajev þennan félagsskap -i_ljosi_sogunnar_000074-0045-00:15:0994-00:00:1814 i_ljosi_sogunnar_000074 45 00:15:09.94 18.176 0.17 fimm dögum síðar um miðnætti níunda september sprakk fjögur hundruð kílóa sprengja í níu hæða íbúðarblokk í suðaustanverðri moskvu byggingin gjöreyðilagðist níutíu og fjórir fórust tvöhundruð fjörutíu og níu slösuðust -i_ljosi_sogunnar_000074-0047-00:16:0514-00:00:1464 i_ljosi_sogunnar_000074 47 00:16:05.14 14.592 0.29 þremur dögum síðar aftur um fimmleytið sprengja í vöruflutningabíl fyrir utan níu hæða blokk í borginni volgodonsk í sunnanverðu rússlandi í þetta skipti var eyðileggingin ekki alveg jafn mikil sautján fórust -i_ljosi_sogunnar_000074-0052-00:17:2994-00:00:1000 i_ljosi_sogunnar_000074 52 00:17:29.94 9.984 0.05 búlgarinn tók eftir tveimur grunsamlegum mönnum sem voru að bera stóra poka úr bíl með falsaðar númeraplötur niður í kjallara byggingarinnar -i_ljosi_sogunnar_000074-0055-00:17:5712-00:00:0910 i_ljosi_sogunnar_000074 55 00:17:57.12 9.216 0.28 sprengjusérfræðingar rannsökuðu hvíta duftið og reyndist að vera sprengiefnið rdx sem einmitt hafi verið notað í hinum sprengjuárásunum -i_ljosi_sogunnar_000074-0059-00:18:3800-00:00:0730 i_ljosi_sogunnar_000074 59 00:18:38.00 7.296 0.31 hann illilega vita símtalið var rakið til símstöðvar sem rússneska leyniþjónustan fsb notaði -i_ljosi_sogunnar_000074-0060-00:18:4598-00:00:1020 i_ljosi_sogunnar_000074 60 00:18:45.98 10.24 0.32 gamli vinnustaður nýja forsætisráðherrans því munið það er í nágrenninu fundu lögreglumenn í risann tvo karla og eina konu -i_ljosi_sogunnar_000074-0063-00:19:1546-00:00:0574 i_ljosi_sogunnar_000074 63 00:19:15.46 5.632 0.15 fljótt barst lögreglunni risans un að ofan að láta mennina lausa hið snarasta -i_ljosi_sogunnar_000074-0065-00:19:3918-00:00:0926 i_ljosi_sogunnar_000074 65 00:19:39.18 9.216 0.08 það var yfirlýsing sem fór ekki vel ofan í sprengjusérfræðinga lögreglunnar í risann sem hefur rannsakað duftið með bestu tækjum sem þeir höfðu undir höndum -i_ljosi_sogunnar_000074-0073-00:22:2552-00:00:0458 i_ljosi_sogunnar_000074 73 00:22:25.52 4.608 0.1 kannski síðar en snúum þess í stað aftur til tétena -i_ljosi_sogunnar_000074-0089-00:29:2308-00:00:1832 i_ljosi_sogunnar_000074 89 00:29:23.08 18.304 0.38 adha verið dyggasti bandamaður maskhadovs þegar hann barðist sjálfur við bókstafstrúarmennina múftinn fór eins og svo margir aðrir valdamiklir menn í tjá þessum tíma fyrir sinn eigin hersveit það var fjölmennt lið sem réði svo gott sem öllu í næststærstu borg tengdan -i_ljosi_sogunnar_000074-0109-00:35:4518-00:00:0832 i_ljosi_sogunnar_000074 109 00:35:45.18 8.32 0.29 hann var drepinn í áhlaupi rússneskra leyniþjónustumanna á felustað hans í kettina þorpinu tolstoy úr í mars tvö þúsund og fimm -i_ljosi_sogunnar_000074-0111-00:36:1592-00:00:1350 i_ljosi_sogunnar_000074 111 00:36:15.92 13.44 0.43 sádinn amir katar ráðinn af dögum af síma vösunum tvö leyniþjónustumenn völdu sarín áþekkt taugaeitur í bréfi sem leit út fyrir að vera frá móður hans heima í sádi arabíu -i_ljosi_sogunnar_000074-0115-00:37:0816-00:00:0870 i_ljosi_sogunnar_000074 115 00:37:08.16 8.704 0.19 sonurinn rasandi er í dag einn af mest áberandi stjórnmálamönnum rússlands og sömuleiðis perluvinur vladimírs pútín -i_ljosi_sogunnar_000074-0120-00:38:2820-00:00:1208 i_ljosi_sogunnar_000074 120 00:38:28.20 12.16 0.08 og nú síðast komst teigaði heimsfréttirnar fyrir sérlega grimmilega aðför gegn samkynhneigðum mönnum í lýðveldinu fjöldi manna voru þá handteknir pyntaðir og jafnvel myrtir -i_ljosi_sogunnar_000074-0123-00:39:1402-00:00:1454 i_ljosi_sogunnar_000074 123 00:39:14.02 14.592 0.17 margir kettirnir eru ánægðir með forsetann innan rannsakenda hefur á valdatíð hans sérstaklega á síðustu árum loksins komist nokkur rosenfelt og ófriðarástand undanfarinna áratuga -i_ljosi_sogunnar_000075-0001-00:00:1772-00:00:1336 i_ljosi_sogunnar_000075 1 00:00:17.72 13.312 0.04 silfri áramótin tvö þúsund og sextán sautján var aldarfjórðungur liðinn síðan liðlega sjötíu ára sovétríkjanna sálugu lauk og ríkið liðaðist formlega í sundur -i_ljosi_sogunnar_000075-0002-00:00:3184-00:00:2260 i_ljosi_sogunnar_000075 2 00:00:31.84 22.656 0.3 og um svipað leyti á nokkrum örlagaríkum misserum nítján hundruð níutíu og nítján hundruð níutíu og eitt spruttu fjölmörg ný ríki fram á sjónarsviðið litáen eistland lettland armenía georgía úkraína hvítarússland moldóva albanska kirgistan katta túrkmenistan kasakstan já auðvitað rússland -i_ljosi_sogunnar_000075-0003-00:00:5596-00:00:1168 i_ljosi_sogunnar_000075 3 00:00:55.96 11.648 0.07 þær voru reyndar fleiri þjóðirnar sem reyndu að brjótast undan rússneskum yfirráðum á þessum ólgutímum í upphafi tíunda áratugarins en þær höfðu kannski ekki allar erindi sem erfiði -i_ljosi_sogunnar_000075-0004-00:01:1912-00:00:1112 i_ljosi_sogunnar_000075 4 00:01:19.12 11.008 0.04 ársbyrjun nítján hundruð níutíu voru tíðir fjöldafundir fyrir sjálfstæði og gegn sovéskum yfirráðum á götum borga og bæja í eistlandi eins og í öðrum eystrasaltslöndum -i_ljosi_sogunnar_000075-0005-00:01:3138-00:00:1972 i_ljosi_sogunnar_000075 5 00:01:31.38 19.712 0.32 yfirmaður sovésku herdeildarinnar í tartu næststærstu borg íslands var hersing að nafni jórdan var fæddur í fetunum í kákasusfjöllum en átti að baki glæstan feril í sovéska flughernum það er meðal annars barist í stríði soffía í afganistan við góðan orðstýr -i_ljosi_sogunnar_000075-0006-00:01:5192-00:00:0862 i_ljosi_sogunnar_000075 6 00:01:51.92 8.576 0.19 það var ekki ástæða til að halda annað en að ljúka útaf væri svo gott sem hinn fullkomni sovéski hermaður svo vetrinum hollur þar til yfir leikin -i_ljosi_sogunnar_000075-0007-00:02:0192-00:00:1162 i_ljosi_sogunnar_000075 7 00:02:01.92 11.648 0.12 í ársbyrjun nítján hundruð níutíu þegar stjórnvöld í kreml skipuðu herflokki sínum í eistlandi að kveða niður uppreisnina sem þar var í uppsiglingu neitaði þjónar -i_ljosi_sogunnar_000075-0008-00:02:1396-00:00:0386 i_ljosi_sogunnar_000075 8 00:02:13.96 3.84 0.09 kannski í fyrsta sinn á ferlinum að hlýða skipununum að ofan -i_ljosi_sogunnar_000075-0009-00:02:1832-00:00:0810 i_ljosi_sogunnar_000075 9 00:02:18.32 8.064 0.08 hann sagði mönnum sínum þess í stað að halda að sér höndum og flaggaði bláum svörtum og hvítum fána eistlands yfir herstöðinni í tartu -i_ljosi_sogunnar_000075-0010-00:02:3052-00:00:0688 i_ljosi_sogunnar_000075 10 00:02:30.52 6.912 0.31 þjóðgarðurinn sagði upp störfum og hélt heim til hetjur sinn í marga áratugi -i_ljosi_sogunnar_000075-0011-00:02:4982-00:00:2414 i_ljosi_sogunnar_000075 11 00:02:49.82 24.192 0.24 í fjöllunum bærðust svipaðar tilfinningar í brjóstum margra og í eistlandi sjálfstæðisþrá getiði fannst hún ekki eiga mikla samleið með rússum lengur garden gekk til liðs við etja sjálfstæðissinna og þessi frægi hershöfðingi var von bráðar orðinn leiðtogi kettina þjóðarráðsins samtaka sjálfstæðissinna -i_ljosi_sogunnar_000075-0012-00:03:1456-00:00:1590 i_ljosi_sogunnar_000075 12 00:03:14.56 16.0 0.22 og svo fóru hlutirnar að gerast hratt í ágúst nítján hundruð níutíu og eitt gerðu íhaldssöm öfl í sovéska kommúnistaflokknum ósátt við tilraunir miklos til umbóta í hinu fallvalta ríkjasambandi tilraun til að ræna af honum völdum -i_ljosi_sogunnar_000075-0013-00:03:3434-00:00:0648 i_ljosi_sogunnar_000075 13 00:03:34.34 6.528 0.09 molnuðu sovétríkin fljótt ein af öðrum yfirgáfu þjóðirnar sökkvandi skip bornar -i_ljosi_sogunnar_000075-0016-00:04:5910-00:00:0900 i_ljosi_sogunnar_000075 16 00:04:59.10 9.088 0.22 þjóðartákn téténa úlfurinn sem flakkar um fjöllin og eins og hetjunnar sjálfir segja ræðst ekki og menn nema þeir ráðist á hann fyrst -i_ljosi_sogunnar_000075-0017-00:05:0848-00:00:1316 i_ljosi_sogunnar_000075 17 00:05:08.48 13.184 0.13 rétt eins og þeir sjálfir hetjunnar eru stolt þjóð með mikla bardaga og hernaðarmenningu téténskir piltar læra gera berjast og bera vopn hetjukvæði þeirra fjalla nær öllum afrek stríðs og bardagamanna -i_ljosi_sogunnar_000075-0018-00:05:2212-00:00:0834 i_ljosi_sogunnar_000075 18 00:05:22.12 8.32 0.32 og hetjunnar stæra sig sérstaklega af því að vernda ástkæra heimahaga sína þetta fjöllin og skógana af öllum mætti -i_ljosi_sogunnar_000075-0020-00:05:3628-00:00:0806 i_ljosi_sogunnar_000075 20 00:05:36.28 8.064 0.36 aten hávaxinn og sterklega konur þeirra eru fagrar þeir eru taldir glaðlegir og nyti -i_ljosi_sogunnar_000075-0022-00:05:5396-00:00:0412 i_ljosi_sogunnar_000075 22 00:05:53.96 4.096 0.1 sem eflaust má rekja til margra alda af vopnaði baráttu -i_ljosi_sogunnar_000075-0024-00:06:0626-00:00:0712 i_ljosi_sogunnar_000075 24 00:06:06.26 7.168 0.21 okuma óvinur þeirra vita og bera virðingu fyrir í samfélagi þeirra er engin stéttina -i_ljosi_sogunnar_000075-0028-00:06:3182-00:00:1068 i_ljosi_sogunnar_000075 28 00:06:31.82 10.624 0.22 dæmis tókst téténum að hrinda innrásarherjum mongóla á þrettándu öld ekki einu sinni heldur tvisvar jafnvel þó það gengi næstum að þjóðinni dauðri héldu þeir frelsi sínu -i_ljosi_sogunnar_000075-0029-00:06:4294-00:00:1366 i_ljosi_sogunnar_000075 29 00:06:42.94 13.696 0.06 og þegar heimsveldi á borð við það persneska og tyrkneska fóru að ryðja sér rúms á þessum slóðum og réðu jafnvel kákasussvæðinu að nafninu til reyndist erfitt að knésetja tétena og aðrar stoltar fjallaþjóðir -i_ljosi_sogunnar_000075-0030-00:06:5804-00:00:1548 i_ljosi_sogunnar_000075 30 00:06:58.04 15.488 0.25 en nokkrum öldum síðar þurftu kettina að glíma við annarskonar ógn ekki úr austri heldur úr vestri á nítjánda alfræði sitt lengra og lengra austur og girntust yfirráðasvæði persa svarta og kaspíahaf -i_ljosi_sogunnar_000075-0031-00:07:1714-00:00:0962 i_ljosi_sogunnar_000075 31 00:07:17.14 9.6 0.09 nítjándu öld helltu sér í landvinningana af fullum krafti en jafnvel fyrir hina máttugu rússa var þrautin þyngri að sigra smáþjóðirnar í kákasusfjöllum -i_ljosi_sogunnar_000075-0032-00:07:2756-00:00:0704 i_ljosi_sogunnar_000075 32 00:07:27.56 7.04 0.0 vörðust hverri innrásinni á fætur annarri af kappi og voru hetjunnar meðal þeirra þjóða sem voru erfiðastar við að etja -i_ljosi_sogunnar_000075-0033-00:07:3508-00:00:0514 i_ljosi_sogunnar_000075 33 00:07:35.08 5.12 0.25 stríðsmenn og bandítar streymdu niður úr fjöllunum og gerðu skæruárásir á rússana -i_ljosi_sogunnar_000075-0034-00:07:4196-00:00:1120 i_ljosi_sogunnar_000075 34 00:07:41.96 11.136 0.17 járn hafði rússum tekist að leggja undir sig láglendið við rætur kákasusfjallanna þar reistu þeir virki og virkisbæi til að verjast skæruhernaði hálendinganna -i_ljosi_sogunnar_000075-0035-00:07:5556-00:00:1324 i_ljosi_sogunnar_000075 35 00:07:55.56 13.184 0.13 reistur var einmitt átján hundruð og átján var sérstaklega stór og rammgerður og átti að boða nýja stórsókn rússa gegn einmitt kettinum borgin fékk nafnið grosní eða hinn hrikalegi á rússnesku -i_ljosi_sogunnar_000075-0037-00:08:3640-00:00:1156 i_ljosi_sogunnar_000075 37 00:08:36.40 11.52 0.3 menn hans fóru í þúsundatali þorp úr þorpi og slátruðu mönnum börnum og gamalmennum konurnar voru gjarnan seldar í þrældóm eða þá að hermennirnir fengu að fara með þeirra vildi -i_ljosi_sogunnar_000075-0038-00:08:4892-00:00:2050 i_ljosi_sogunnar_000075 38 00:08:48.92 20.48 0.26 þrátt fyrir svívirðilegar aðferðir tók það rússa jamal og eftirmenn hans að lokum áratugi að brjóta téténa og fleiri fjallaþjóðir í norðanverðum kákasusfjöllum undir sig kókosolíuplantekru á síðustu áratugi nítjándu aldar og varð meðal annars rússneskum listamönnum mikill innblástur -i_ljosi_sogunnar_000075-0039-00:09:0992-00:00:1372 i_ljosi_sogunnar_000075 39 00:09:09.92 13.696 0.32 rússneskir málarar máluðu ótal málverk af rússneskum og kákasískum stríðsmönnum brjótast um tilkomumikið fjallalandslagið og skáld á borði púskin og lermontov ortu um stríðsreksturinn kvæði og skrifuðu skáldsögur -i_ljosi_sogunnar_000075-0040-00:09:2494-00:00:1304 i_ljosi_sogunnar_000075 40 00:09:24.94 13.056 0.14 átjándu þrjátíu var útlit fyrir að rússum hefði að minnsta kosti tekist að brjóta hetjan á bakkar og etja fegnar voru víðast hvar ekki meira en rjúkandi rústir eftir að rússneskir hermenn höfðu farið þar um -i_ljosi_sogunnar_000075-0041-00:09:4208-00:00:1104 i_ljosi_sogunnar_000075 41 00:09:42.08 11.008 0.27 annarri kákasusþjóð sirkassíumönnum var svo gott sem skipulega útrýmt af rússum um miðja nítjándu öldina þar sem kallað hefur verið eitt fyrsta þjóðarmorð í nútímasögu evrópu -i_ljosi_sogunnar_000075-0042-00:09:5444-00:00:1022 i_ljosi_sogunnar_000075 42 00:09:54.44 10.112 0.32 gerendur rússa og þeir risu fljótt aftur á fætur og héldu áfram að veita þeim öfluga mótspyrnu langt fram eftir nítjánda einn -i_ljosi_sogunnar_000075-0043-00:10:0532-00:00:0972 i_ljosi_sogunnar_000075 43 00:10:05.32 9.6 0.39 var ekki fyrr en um átján hundruð sextíu og fjögur sem kákasusfjallgarðurinn gat loks talist unninn þá höfðu rússar eytt hálfri öld um það bil í að leggja hann undir sig -i_ljosi_sogunnar_000075-0044-00:10:2046-00:00:1368 i_ljosi_sogunnar_000075 44 00:10:20.46 13.696 0.38 hetjunnar aðhyllast flestir íslamstrúarinnar það var ekki fyrr en á ofanverðri átjándu og í byrjun nítjándu sem tennur fóru að snúast til íslams í miklum mæli -i_ljosi_sogunnar_000075-0045-00:10:3498-00:00:1470 i_ljosi_sogunnar_000075 45 00:10:34.98 14.72 0.32 aldirnar þar á undan tilbáðu tétena ýmsa guði og yfirnáttúrulegar verur sem höfðu aðsetur sitt þarna í fjöllunum jalta guð villidýra og veiðimanna seli guð eldsins skógarvofur og fleiri dularfulla vætti -i_ljosi_sogunnar_000075-0046-00:10:5074-00:00:1272 i_ljosi_sogunnar_000075 46 00:10:50.74 12.8 0.26 en í landvinningum sínum á áttundu og níundu öld höfðu herir múslima lagt undir sig grannhéraðinu dagestan enn óárennilegra fjallendi sem skilur að tíu og strendur kaspíahafs -i_ljosi_sogunnar_000075-0047-00:11:0418-00:00:1196 i_ljosi_sogunnar_000075 47 00:11:04.18 12.032 0.43 það voru því alltaf múslimar þar í dagestan og í gegnum aldirnar fóru íslamskir predíkarar að bera út fagnaðarerindið til kettina nágranna sinna sem enn iðkuðu sína andatrú -i_ljosi_sogunnar_000075-0048-00:11:2062-00:00:1520 i_ljosi_sogunnar_000075 48 00:11:20.62 15.232 0.39 íslamstrúin sem hetjunnar tóku á endanum var alls ekki harðneskjuleg og íhaldssöm eyðimerkurtrú sem þá var að breiðast út um og út fyrir arabíuskagann heldur íslömsk dulspeki súfismi öllu frjálslyndari túlkun á trúnni -i_ljosi_sogunnar_000075-0049-00:11:3672-00:00:0794 i_ljosi_sogunnar_000075 49 00:11:36.72 7.936 0.42 hana blönduðu tétensku múslimarnir líka sínum gömlu siðum og hefðum sem þeir héldu í svo varð sérstakt setjast ísland -i_ljosi_sogunnar_000075-0050-00:11:4524-00:00:0812 i_ljosi_sogunnar_000075 50 00:11:45.24 8.192 0.29 ferðalangar frá öðrum íslömskum löndum sem fóru um löndin fyrr á öldum veittu því eftirtekt að konur þeirra klæddust ekki slæðum -i_ljosi_sogunnar_000075-0051-00:11:5386-00:00:1124 i_ljosi_sogunnar_000075 51 00:11:53.86 11.136 0.19 múslimarnir þar reyktu ruku áfengi og liggur tónlist að vild gerðu ýmislegt fleira sem álitið er bannað eða óæskilegt af öðrum sem aðhyllast aðra strauma trúarinnar -i_ljosi_sogunnar_000075-0052-00:12:0930-00:00:1546 i_ljosi_sogunnar_000075 52 00:12:09.30 15.488 0.4 trúarathafnir tétensku súfistanna eru tilkomumiklar sjá til að komast nær guðdómnum kyrja þeir guðs orð stöðugar endurtekningar og svo ganga þeir og hlaupa í hringi í stórum hópum hring hringinn -i_ljosi_sogunnar_000075-0053-00:12:3114-00:00:1118 i_ljosi_sogunnar_000075 53 00:12:31.14 11.136 0.25 eftir að bolsévíkar urðu ofan á í rússnesku borgarastyrjöldinni urðu þjóðir kákasusfjalla þegnar hinna nýju sovétríkja hvort sem þeim líkaði það betur eða verr hetjan ar á meðal -i_ljosi_sogunnar_000075-0056-00:13:4404-00:00:2858 i_ljosi_sogunnar_000075 56 00:13:44.04 28.672 0.26 öllu þessu fylgdu auðvitað fleiri og róttækar samfélagsbreytingar tengir bændur sem lifað höfðu á svipaðan hátt kynslóðum saman fylgdust nú forviða með því hvernig virkisborgin grosní var byggð upp sem iðnaðarborg klassískum stíl ekkert lát á framkvæmdunum verksmiðjur olíuhreinsunarstöðvar og stórhýsi og ekki allt neikvætt svosem grosní var með tímanum þekkt sem ein af fegurstu borgum kákasusfjalla -i_ljosi_sogunnar_000075-0059-00:15:3566-00:00:0846 i_ljosi_sogunnar_000075 59 00:15:35.66 8.448 0.1 en barátta ísraela bræðra bar ekki árangur og þegar leið á tuttugustu öld átti staða tétensku þjóðarinnar bara eftir að versna -i_ljosi_sogunnar_000075-0061-00:16:2268-00:00:0958 i_ljosi_sogunnar_000075 61 00:16:22.68 9.6 0.35 miðri heimsstyrjöld sökuðu sovésk stjórnvöld kettina sem og frændþjóðina ingúsja um að starfa með óvininum þýskalandi nasismans -i_ljosi_sogunnar_000075-0062-00:16:3272-00:00:1026 i_ljosi_sogunnar_000075 62 00:16:32.72 10.24 0.25 settar uppreisnarmenn áttu að hafa aðstoðað þýska hermenn þegar þjóðverjar gerðu tilraun til þess að leggja undir sig kákasussvæðið veturinn nítján hundruð fjörutíu og tvö nutu og þrjú -i_ljosi_sogunnar_000075-0063-00:16:4370-00:00:1076 i_ljosi_sogunnar_000075 63 00:16:43.70 10.752 0.07 það er vissulega rétt að þegar þjóðverjar voru að þvælast þarna í fjöllunum reyndu þeir að fá hetjan skæruliðanna á sitt band enda áttu þeir sameiginlegan óvin í sovétríkin -i_ljosi_sogunnar_000075-0064-00:16:5490-00:00:1354 i_ljosi_sogunnar_000075 64 00:16:54.90 13.568 0.09 en stoltir téténskir stríðsmenn láta ekki auðveldlega að stjórn og þar að auki samræmdust illa hugmyndir nasista um heimsyfirráð og sjálfstæðisþrá etja það var því aldrei mikið samstarf milli þessara tveggja hópa -i_ljosi_sogunnar_000075-0065-00:17:1174-00:00:0796 i_ljosi_sogunnar_000075 65 00:17:11.74 7.936 0.14 yfirlýsingar sovéskra stjórnvalda um að etja annar hefðu gengist óvininum á hönd í stórum stíl voru að minnsta kosti stórlega ýktar -i_ljosi_sogunnar_000075-0066-00:17:2032-00:00:0534 i_ljosi_sogunnar_000075 66 00:17:20.32 5.376 0.42 engu að síður ákvað jósef talin að dæma alla hetjuljóminn í útlegð -i_ljosi_sogunnar_000075-0067-00:17:2672-00:00:2166 i_ljosi_sogunnar_000075 67 00:17:26.72 21.632 0.29 kistur í ljósi sögunnar hafa kannski heyrt fyrri þáttum aðra þjóð sem ausið örlög um svipað leyti krímtatara frumbyggja krímskagans þeir voru ranglega sakaðir um samstarf við nasista og var svo smalað upp í gripaflutningalestir og fluttur í tugþúsunda tali mörg þúsund kílómetra leið til úsbekistan í miðasíu -i_ljosi_sogunnar_000075-0069-00:17:5672-00:00:0656 i_ljosi_sogunnar_000075 69 00:17:56.72 6.656 0.06 öllum kettinum á öllum sem einum var skipað að mæta í ákveðnar opinberar byggingar á ákveðnum degi -i_ljosi_sogunnar_000075-0070-00:18:0374-00:00:0690 i_ljosi_sogunnar_000075 70 00:18:03.74 6.912 0.11 tuttugasta og þriðja febrúar nítján hundruð fjörutíu og fjögur nánar tiltekið dagsetning sem hetjunnar hafa aldrei gleymt síðan -i_ljosi_sogunnar_000075-0071-00:18:1140-00:00:0726 i_ljosi_sogunnar_000075 71 00:18:11.40 7.296 0.32 fimm hundruð þúsund téténum var síðan smalað upp í lestir og trukkar fluttir langa leið til miðasíu eða síberíu -i_ljosi_sogunnar_000075-0072-00:18:1942-00:00:0480 i_ljosi_sogunnar_000075 72 00:18:19.42 4.736 0.0 tal margir dóu á leiðinni vegna þrengsla sjúkdóma úr hungri og þorsta -i_ljosi_sogunnar_000075-0073-00:18:2468-00:00:0908 i_ljosi_sogunnar_000075 73 00:18:24.68 9.088 0.42 en dauður einfaldlega kastað útbyrðis einhverstaðar á leiðinni að þegar og áfangastaðinn var komið beislað sjaldnast annað en örbirgð -i_ljosi_sogunnar_000075-0074-00:18:4076-00:00:1852 i_ljosi_sogunnar_000075 74 00:18:40.76 18.56 0.17 meðal þeirra hundruða þúsunda hetjan sem stjórnvöld í moskvu létu hrekja í útlegð var drengur sem var ekki nema rétt viku gamall febrúar nítján hundruð fjörutíu og fjögur þegar foreldrar hans tólf systkini og aðrir ættingjar voru send af stað út í óvissuna þau enduðu í kasakstan þar sem drengurinn ólst upp -i_ljosi_sogunnar_000075-0075-00:19:0034-00:00:1316 i_ljosi_sogunnar_000075 75 00:19:00.34 13.184 0.14 hann var þrettán ára árið nítján hundruð fimmtíu og sjö þegar ég geta krúsirnar stalíns byrjaði að vinda ofan af glæpum forvera síns og kettinum var þá loksins gert kleift að flytja aftur heim heimahagana -i_ljosi_sogunnar_000075-0076-00:19:1494-00:00:0652 i_ljosi_sogunnar_000075 76 00:19:14.94 6.528 0.22 drengur þessi gekk síðar í herinn og varð að lokum yfirmaður sovéska flughersins í tartu í íslandi tóku -i_ljosi_sogunnar_000075-0077-00:19:2190-00:00:1678 i_ljosi_sogunnar_000075 77 00:19:21.90 16.768 0.07 ekki er ólíklegt að reynsla hans af því misrétti sem kettina þjóðin mátti sæta af hendi sovéskra stjórnvalda æskuárin í útlegð hafi átt sinn þátt í því að tútank undir í frelsisbaráttu eista og gerðist svo leiðtogi sjálfstæðisbaráttunnar heima í tíu líka -i_ljosi_sogunnar_000075-0078-00:19:3914-00:00:1218 i_ljosi_sogunnar_000075 78 00:19:39.14 12.16 0.11 og eftir sjálfstæðisyfirlýsinguna fyrsta nóvember nítján hundruð níutíu og eitt var hann fyrsti forseti hins sjálfstæða setja lýðveldisins -i_ljosi_sogunnar_000075-0079-00:19:5690-00:00:1708 i_ljosi_sogunnar_000075 79 00:19:56.90 17.152 0.44 eigir er vel á minnst gamalt tyrkneskættað nafn yfir tjing kettina lýðveldið hét að því á þessu stigi málsins hafði komið upp klofningur milli frændþjóðanna setja ingúsja og þeir síðarnefndu höfðu ákveðið að fylgja frekar moskvu áfram að málum -i_ljosi_sogunnar_000075-0081-00:20:3818-00:00:0688 i_ljosi_sogunnar_000075 81 00:20:38.18 6.912 0.06 fjögur til viðbótar það þýddi að það hafði formlega rétt á því að ganga úr sovétríkjunum -i_ljosi_sogunnar_000075-0082-00:20:4584-00:00:0460 i_ljosi_sogunnar_000075 82 00:20:45.84 4.608 0.4 tétena litla var bara sjálfsstjórnarlýðveldi inni í öðru svo milliveg -i_ljosi_sogunnar_000075-0083-00:20:5528-00:00:0432 i_ljosi_sogunnar_000075 83 00:20:55.28 4.352 0.13 og það hafði engan formlegan rétt til þess að segja sig úr lögum við norskum -i_ljosi_sogunnar_000075-0085-00:21:4028-00:00:1570 i_ljosi_sogunnar_000075 85 00:21:40.28 15.744 0.18 í febrúar nítján hundruð níutíu og tvö umkringdu vopnaðir fylgismenn hershöfðingjans fyrrverandi jókst rússneskar herstöðvar í teen þvinguðu hermennina á flótta og létu greipar sópa um vopn og hertól og það var ekkert smáræði sem þar var að finna -i_ljosi_sogunnar_000075-0086-00:21:5696-00:00:0492 i_ljosi_sogunnar_000075 86 00:21:56.96 4.992 0.4 taflan skrifuðu líka stjórnarskrá fyrir nýja ríkið sitt í skerjum -i_ljosi_sogunnar_000075-0088-00:22:1796-00:00:0550 i_ljosi_sogunnar_000075 88 00:22:17.96 5.504 0.07 fæstir samstarfsmanna hans á þessum tíma voru mjög trúaðir enda aldir upp í trúlausum sovetríkin -i_ljosi_sogunnar_000075-0089-00:22:2458-00:00:2134 i_ljosi_sogunnar_000075 89 00:22:24.58 21.376 0.31 á þessum fyrstu árum rak veraldleg þjóðernishyggja téténsku sjálfstæðissinnanna áfram öðru fremur daglegum nauðungarflutninganna nítján hundruð fjörutíu og fjögur á lofti vildu öðru fremur áfram réttlæti fyrir glæpi samin íslam skipti miklu miklu minna máli allt það kom ekki fyrr en síðar -i_ljosi_sogunnar_000075-0091-00:23:2458-00:00:1598 i_ljosi_sogunnar_000075 91 00:23:24.58 16.0 0.27 stúdent líka eiga erfitt með að taka gagnrýni og andstöðu gegn sér fljótlega eftir sjálfstæðið gerði hann ísklettar og leysti upp tétensku þingið svo stjórnaði hann ríki sínu mestmegnis bara eftir eigin geðþótta -i_ljosi_sogunnar_000075-0093-00:24:1728-00:00:1328 i_ljosi_sogunnar_000075 93 00:24:17.28 13.312 0.35 en þegar leið á og hetjunnar virtust ekki ætla að láta af þessum sjálfstæðisleik sínum og túaregar sífellt ógreinanlegar fór að renna á eldsnark tvær grímur -i_ljosi_sogunnar_000075-0095-00:24:5594-00:00:0754 i_ljosi_sogunnar_000075 95 00:24:55.94 7.424 0.17 hvað um það fyrsta desember nítján hundruð níutíu og fjögur fóru rússneskar sprengjuflugvélar að varpa sprengjum á tekinn -i_ljosi_sogunnar_000075-0096-00:25:1172-00:00:2098 i_ljosi_sogunnar_000075 96 00:25:11.72 20.992 0.38 friðsæld bjóst ekki við því að það myndi taka máttugan her rússlands langa stund að sigra nokkur þúsund kettina þjóðvarðliða rjúka stúdera beindi enda á þessa fáránlegu uppreisn þeirra og sjálfstæðistilburði rússneski herinn taldi á þessum tíma um tvær og hálfa milljón manna öll teen þjóðin slagaði varla upp í eina milljón -i_ljosi_sogunnar_000075-0097-00:25:3336-00:00:0646 i_ljosi_sogunnar_000075 97 00:25:33.36 6.4 0.12 þetta verða stutt stríð sigurinn öruggur og eitthvað sem myndi vonandi auka vinsældir eldsins heima fyrir -i_ljosi_sogunnar_000075-0098-00:25:4064-00:00:0492 i_ljosi_sogunnar_000075 98 00:25:40.64 4.864 0.4 höfðinginn sem leiddi orrustuna spáði því að sigur myndi nást á minna en nítján dögum -i_ljosi_sogunnar_000075-0100-00:26:1468-00:00:2244 i_ljosi_sogunnar_000075 100 00:26:14.68 22.4 0.29 ljúka útaf og félagar höfðu alls ekki átt stuðning allra tétena og ekki voru allir vissir um ágæti þess að lýsa yfir sjálfstæði einmitt þá og einmitt svona frammi fyrir þessari miskunnarlausu árás rússa fylltu kettina sér bak tútsum og mynduðu í snarhasti ótal sjálfboðahersveitir til að verja sig og sína -i_ljosi_sogunnar_000075-0101-00:26:5548-00:00:0418 i_ljosi_sogunnar_000075 101 00:26:55.48 4.224 0.09 menn og drengir í ótal kettinum þorpum hugsuðu á svipuðum nótum -i_ljosi_sogunnar_000075-0103-00:27:2730-00:00:1872 i_ljosi_sogunnar_000075 103 00:27:27.30 18.688 0.32 þrátt fyrir að allt benti til þess að rússar hefðu vanmetið hetjuna réðist rússneski herinn inn í höfuðborgina grosní á gamlársdag nítján hundruð níutíu og fjögur aftur spáði rússneskur herforingi því að þetta yrði auðvelt verk hann þyrfti ekki nema svona eina herdeild og tvær klukkustundir til að knésetja vonina -i_ljosi_sogunnar_000075-0104-00:27:4666-00:00:1438 i_ljosi_sogunnar_000075 104 00:27:46.66 14.464 0.11 en strax á fyrstu dögum innrásarinnar féllu ringlaðir og skelkaðir barnungir rússneskir hermenn í hrönnum fyrir hendi etja mannfallið meðal óbreyttra setja borgarbúa varð hins vegar miklu meira -i_ljosi_sogunnar_000075-0105-00:28:0208-00:00:1228 i_ljosi_sogunnar_000075 105 00:28:02.08 12.288 0.19 ritari götu til götu um alla borgina á meðan rússneski herinn varpaði sprengjum linnulaust niður svo annað eins hafði ekki sést í evrópu síðan dresden var sprengd tætlur í seinni heimsstyrjöld -i_ljosi_sogunnar_000075-0109-00:28:3708-00:00:0406 i_ljosi_sogunnar_000075 109 00:28:37.08 4.096 0.0 með henni eyðilagðist öll kettina og fólkið sem þar bjó -i_ljosi_sogunnar_000075-0110-00:28:4202-00:00:0426 i_ljosi_sogunnar_000075 110 00:28:42.02 4.224 0.18 setjast af hörku og einbeitni þrátt fyrir að vera miklu færri -i_ljosi_sogunnar_000075-0111-00:28:4694-00:00:0776 i_ljosi_sogunnar_000075 111 00:28:46.94 7.808 0.27 rússnesku hermennirnir voru lafhræddir táningar setningu á staðarháttum og aldalangri hernaðarmenningu -i_ljosi_sogunnar_000075-0112-00:28:5556-00:00:0506 i_ljosi_sogunnar_000075 112 00:28:55.56 4.992 0.31 var ein sú eitthvað ævafornt væri að vakna til lífsins innra með setinn -i_ljosi_sogunnar_000075-0113-00:29:0114-00:00:0382 i_ljosi_sogunnar_000075 113 00:29:01.14 3.84 0.27 sagði einn af fáum erlendum blaðamönnum í grosní á þessum tíma -i_ljosi_sogunnar_000075-0114-00:29:0558-00:00:1562 i_ljosi_sogunnar_000075 114 00:29:05.58 15.616 0.07 erbakan landið okkar þeir eru með flugvélar þyrlur eldflaugar sprengjur en við höfum ekkert nema baráttuanda við munum hvað gerðist nítján hundruð fjörutíu og fjögur og nítjándu öld alla okkar sögu höfum við barist við rússa og við viljum bara ekki hafa hérna -i_ljosi_sogunnar_000075-0115-00:29:2174-00:00:0370 i_ljosi_sogunnar_000075 115 00:29:21.74 3.712 0.07 rússarnir eru ekki að berjast fyrir neitt en við erum að berjast fyrir föðurlandið -i_ljosi_sogunnar_000075-0116-00:29:2850-00:00:1280 i_ljosi_sogunnar_000075 116 00:29:28.50 12.8 0.18 loksins í febrúarlok nítján hundruð níutíu og fimm eftir tveggja mánaða bardaga að rússneska hernum tekist að sprengja grosní svo sundur og saman að síðustu tétensku hersveitirnar sáu sig tilneydda til að hörfa -i_ljosi_sogunnar_000075-0117-00:29:4234-00:00:1572 i_ljosi_sogunnar_000075 117 00:29:42.34 15.744 0.31 var lítið eftir af borginni þeirri sem einu sinni hafði verið talin meðal fegurstu borga kákasusfjalla hún var nú inn rjúkandi rúst ötuð í blóði og sigurinn grosní var rússum dýrkeyptur þúsundir hermanna þeirra týndi -i_ljosi_sogunnar_000075-0119-00:30:0536-00:00:0738 i_ljosi_sogunnar_000075 119 00:30:05.36 7.424 0.3 aðlaga héldu áfram utan höfuðborgarinnar eða það sem eftir var af henni í bæjum og þorpum í teikningum og dölunum -i_ljosi_sogunnar_000075-0120-00:30:1336-00:00:0436 i_ljosi_sogunnar_000075 120 00:30:13.36 4.352 0.09 rússar notuðu svipaðar aðferðir létu sprengjum rigna yfir jafnvel minnstu þór -i_ljosi_sogunnar_000075-0121-00:30:1918-00:00:0800 i_ljosi_sogunnar_000075 121 00:30:19.18 7.936 0.33 guð irish hafa verið að gera bænaturnum skýrari sýna þessum sveitadurgum hvers rússneski herinn væri í raun megnugur -i_ljosi_sogunnar_000075-0122-00:30:2780-00:00:0446 i_ljosi_sogunnar_000075 122 00:30:27.80 4.48 0.2 var ekkert sérstakt við sama skíðað við aðra tétensku smábæi -i_ljosi_sogunnar_000075-0124-00:30:3666-00:00:1232 i_ljosi_sogunnar_000075 124 00:30:36.66 12.416 0.0 þeir voru farnir annað sjöunda apríl nítján hundruð níutíu og fimm þegar rússneskir hermenn streymdu inn í bæinn vopnaðir eldvörpum og slátruðu þeim bæjarbúum sem eftir voru aðallega konum börnum og gamalmennum -i_ljosi_sogunnar_000075-0125-00:30:4964-00:00:0738 i_ljosi_sogunnar_000075 125 00:30:49.64 7.296 0.21 rússar höfðu lokið sér af var ekkert eftir af sama skína brunarústir og brennd bæjarbúa um þrjú hundruð féllu -i_ljosi_sogunnar_000075-0128-00:31:4922-00:00:1308 i_ljosi_sogunnar_000075 128 00:31:49.22 13.056 0.2 fetaði varð bara grimmilegra og blóðugra með hverjum deginum og auðvitað eins og vill verða með stríð gerðust báðar stríðandi fylkingar sekar um ýmis grimmdar og óhæfuverk ekki einungis rússar -i_ljosi_sogunnar_000075-0129-00:32:0286-00:00:1212 i_ljosi_sogunnar_000075 129 00:32:02.86 12.16 0.2 það sem hafði byrjað sem sjálfboðavarnarsveitir kettina þróuðust í harðsvíraðar vígasveitir smátt hluturinn frá stríðsherra sem svifust einskis til að ná fram hefndum gegn rússunum -i_ljosi_sogunnar_000075-0131-00:32:4560-00:00:0514 i_ljosi_sogunnar_000075 131 00:32:45.60 5.12 0.27 karolak hermenn víða að margir höfðu reynslu í afganistan að baki -i_ljosi_sogunnar_000075-0132-00:32:5128-00:00:1298 i_ljosi_sogunnar_000075 132 00:32:51.28 13.056 0.26 þó svo að í upphafi hafi trúin skipt kettina litlu máli þegar kom að því að krefjast sjálfstæðis og verja land sitt sáu þessir útlendingar þetta öðruvísi sem baráttu hetjulegra múslima gegn trúlausum heimsvaldsöflum -i_ljosi_sogunnar_000075-0133-00:33:0492-00:00:0914 i_ljosi_sogunnar_000075 133 00:33:04.92 9.088 0.24 fyrstu heilögu stríðsmennirnir mujahideen eins og þeir kölluðu sig komu í gegnum dagestan undir stjórn manns sem kallaði sig amir katta -i_ljosi_sogunnar_000075-0134-00:33:1484-00:00:0672 i_ljosi_sogunnar_000075 134 00:33:14.84 6.784 0.3 var fæddur í sádi arabíu en hafði lítið gert annað en að heyja heilagt stríð á erlendri grundu árum saman -i_ljosi_sogunnar_000075-0135-00:33:2198-00:00:0970 i_ljosi_sogunnar_000075 135 00:33:21.98 9.728 0.21 hann barðist í afganistan og þar á eftir í tadics þegar herskáir íslamistar þar reyndu að steypa ný sjálfstæðum katrínu stjórnvöldum eftir fall sovetríkin -i_ljosi_sogunnar_000075-0136-00:33:3562-00:00:2184 i_ljosi_sogunnar_000075 136 00:33:35.62 21.76 0.3 svipað leiti og rússar réðust inn í esen var vopnabróðir katar afganistanstríðinu og samlandi hans ósannar súdana leggja grunninn að hryðjuverkasamtökum sem áttu að færa út stríðið heilaga um allan heim beinlínis við samtökin sem áttu eftir að verða illræmda -i_ljosi_sogunnar_000075-0137-00:33:5836-00:00:0648 i_ljosi_sogunnar_000075 137 00:33:58.36 6.528 0.33 beinlínis á um hríð en kattarauga ganga til liðs við landa sinn -i_ljosi_sogunnar_000075-0139-00:34:2078-00:00:1076 i_ljosi_sogunnar_000075 139 00:34:20.78 10.752 0.35 þetta bogmenn hans síðskeggjaðir og strangtrúaðir arabar voru í fyrstu álitnir dálítið furðufuglar af tetími en þeir voru komnir til að berjast fyrir -i_ljosi_sogunnar_000075-0140-00:34:3196-00:00:1308 i_ljosi_sogunnar_000075 140 00:34:31.96 13.056 0.3 en þeir voru reyndir og öflugir stríðsmenn þaulþjálfaðir í þeim skæruhernaði sem tíðkaðist í afganistan og gerði einnig í tetur manns var enn mikilvægara þeir kunnu líka að markaðsetja sig -i_ljosi_sogunnar_000075-0141-00:34:4544-00:00:0730 i_ljosi_sogunnar_000075 141 00:34:45.44 7.296 0.0 heilögu stríðsmennirnir útlendingarnir héldu ekki á vígvöllinn öðruvísi en að vera með myndbandsupptökutæki -i_ljosi_sogunnar_000075-0142-00:34:5344-00:00:0862 i_ljosi_sogunnar_000075 142 00:34:53.44 8.704 0.31 svo útveguð er myndbönd af árásum sínum og blóðsúthellingum vídjó sýndu sprengingarnar og deyjandi rússneska hermenn -i_ljosi_sogunnar_000075-0143-00:35:1156-00:00:2652 i_ljosi_sogunnar_000075 143 00:35:11.56 26.496 0.4 þetta féll í kramið hjá stríðshrjáðum kettinum sem fylltu sér um kattaáhuga auðveldaði þeim mjög að breiða út fagnaðarerindi sitt fagnaðarerindi skyldi kalla ströngu og herskáu túlkun sína á trúnni sem smátt og smátt tók sess hins frjálslynda súfisma hjá æ fleiri teen vígamönnum sjálfstæðisstríðið varð allavega í einhverra hugum að heilögu stríði -i_ljosi_sogunnar_000075-0145-00:36:2180-00:00:0810 i_ljosi_sogunnar_000075 145 00:36:21.80 8.064 0.13 fetaði varð sem sé ekki það stutt á auðvelda stríð sem rússneskir hershöfðingjar höfðu gert sér í hugarlund í mesta lagi nítján dagar -i_ljosi_sogunnar_000075-0146-00:36:3056-00:00:1702 i_ljosi_sogunnar_000075 146 00:36:30.56 17.024 0.11 það teygðist og teygðist og teygðist það varð heldur ekki til þess að auka vinsældir borisar eldsins endast eins og hann hafði gert sér vonir um endalaust óskiljanlegt stríð í fjarlægum útnára og tilgangslaust mannfall ungra hermanna varð ekki til þess að fylkja rússnesku þjóðinni um elds -i_ljosi_sogunnar_000075-0147-00:36:4816-00:00:0566 i_ljosi_sogunnar_000075 147 00:36:48.16 5.632 0.42 auga rússneskur efnahagur allur í steiktan virtist ekki hafa stjórn á neinum -i_ljosi_sogunnar_000075-0148-00:36:5782-00:00:0618 i_ljosi_sogunnar_000075 148 00:36:57.82 6.144 0.0 það kom sér nokkuð illa því þann sextánda júní nítján hundruð níutíu og sex voru einmitt fyrirhugaðar forsetakosningar í rússlandi -i_ljosi_sogunnar_000075-0150-00:37:2100-00:00:0918 i_ljosi_sogunnar_000075 150 00:37:21.00 9.216 0.14 þann tuttugasta og fyrsta apríl hefði rússnesk eldflaug kettina leiðtogana duterte hann stóð og talaði í gervihnattasíma hann var fimmtíu og tveggja -i_ljosi_sogunnar_000075-0151-00:37:4070-00:00:0518 i_ljosi_sogunnar_000075 151 00:37:40.70 5.248 0.1 en þó leiðtoginn væri fallinn héldu setinn ótrauður áfram skæruhernaði -i_ljosi_sogunnar_000075-0152-00:37:4690-00:00:0792 i_ljosi_sogunnar_000075 152 00:37:46.90 7.936 0.37 forsetakosningarnar nálguðust óðfluga í rússlandi og eldingin mest kapp á að reyna að binda enda á stríðið við samningaborðið -i_ljosi_sogunnar_000075-0153-00:38:0032-00:00:1254 i_ljosi_sogunnar_000075 153 00:38:00.32 12.544 0.17 eftir nokkrar tilraunir til að boða til vopnahlés sem sprungu í loft upp skrifuðu eldsneyti maður stúdera ingimundar formlegan vopnahléssamning þann þrítugasta og fyrsta ágúst nítján hundruð níutíu og sex -i_ljosi_sogunnar_000075-0154-00:38:2396-00:00:2108 i_ljosi_sogunnar_000075 154 00:38:23.96 21.12 0.15 eins og svo margt annað þegar kemur að tengls margir féllu í stríðinu nítján hundruð níutíu og fjögur til nítján hundruð níutíu og sex því sem síðar fékk nafnið fyrra tsesi rússneski herinn segir að tæplega fjögur þúsund rússneskir hermenn hafi fallið samtök mæðra hermanna nefna miklu hærri tölu fjórtán þúsund hermenn -i_ljosi_sogunnar_000075-0155-00:38:4596-00:00:0368 i_ljosi_sogunnar_000075 155 00:38:45.96 3.712 0.1 rússnesk yfirvöld segja að um tuttugu þúsund kettina hafi fallið -i_ljosi_sogunnar_000075-0156-00:38:5682-00:00:0786 i_ljosi_sogunnar_000075 156 00:38:56.82 7.808 0.25 eru taldir allir þeir sem særðust allir þeir sem sóttust á flótta allir þeir sem hurfu einfaldlega sporlaust og ekkert hefur spurtst til síðan -i_ljosi_sogunnar_000075-0157-00:39:0796-00:00:2486 i_ljosi_sogunnar_000075 157 00:39:07.96 24.832 0.44 vopnahléssamninginn hurfu rússar á braut og eftir stóð tétena rjúkandi rúst en hafði tekist að halda sjálfstæði sitt allavega einmana aðrir viðurkenndu það sjálfstæði það átti eftir að reynast tetími að standa á eigin fótum eftir alla þessa eyðileggingu og blóðsugur innviðir ríkisins hefur ríkiskistuna voru í rúst bókstaflega og þjóðin var í sárum -i_ljosi_sogunnar_000075-0158-00:39:3396-00:00:0712 i_ljosi_sogunnar_000075 158 00:39:33.96 7.168 0.0 og stríðið hafði leyst úr læðingi ýmis öfl sem reyndist erfitt að koma böndum á raunar ómögulegt -i_ljosi_sogunnar_000076-0003-00:01:2070-00:00:1730 i_ljosi_sogunnar_000076 3 00:01:20.70 17.28 0.19 þetta er í landi þar sem á bilinu sjötíu til áttatíu prósent þjóðarinnar er undir fátækramörkum annar eins fjöldi er atvinnulaus verðbólga var leikurinn sú mesta sem sést hefur og gjaldmiðillinn varð á endanum svo verðlaus að hann var einfaldlega látinn gossa -i_ljosi_sogunnar_000076-0005-00:02:1448-00:00:0616 i_ljosi_sogunnar_000076 5 00:02:14.48 6.144 0.07 það leiddi sem landið sem baba til árið nítján hundruð áttatíu og lengi framan af -i_ljosi_sogunnar_000076-0006-00:02:2112-00:00:0486 i_ljosi_sogunnar_000076 6 00:02:21.12 4.864 0.0 ríkti almenn bjartsýni um hinn nýja leiðtoga landsins robert mugabe -i_ljosi_sogunnar_000076-0007-00:02:3378-00:00:2132 i_ljosi_sogunnar_000076 7 00:02:33.78 21.248 0.42 smáþorpið kutama er inni í miðju landi um hundrað kílómetra vestur af harare höfuðborg sem barnasamfellur suður ródesía og höfuðborgin ekki ariel salurinn árið nítjánhundruð tuttugu og fjögur þegar í kutuma fæddist drengur að nafni robert gabriel mugabe -i_ljosi_sogunnar_000076-0008-00:02:5570-00:00:0702 i_ljosi_sogunnar_000076 8 00:02:55.70 7.04 0.38 robert var þriðji sonur hjónanna bonu og gabríel mugabe en báðir eldri bræður hans dóu ungir -i_ljosi_sogunnar_000076-0009-00:03:0312-00:00:0476 i_ljosi_sogunnar_000076 9 00:03:03.12 4.736 0.31 í fátæku þorpi eins og kutama á þessum tíma var mikið um barnadauða -i_ljosi_sogunnar_000076-0010-00:03:0878-00:00:1592 i_ljosi_sogunnar_000076 10 00:03:08.78 16.0 0.23 þegar robert var tíu ára yfirgaf faðir hans fjölskylduna fann vinnu annarstaðar og kom sér upp annarri fjölskyldu robert litli þurfti því að axla mikla ábyrgð sem elsti sonurinn í föðurlausri fjölskyldu og það gerði hann af fullri alvöru -i_ljosi_sogunnar_000076-0011-00:03:2600-00:00:2292 i_ljosi_sogunnar_000076 11 00:03:26.00 22.912 0.33 vorið kutama hafði sprottið upp í kringum kaþólskt trúboð og trúboðsskóla drengjaskóli heilags frans savak var raunar einn fremsti drengjaskóli ródesíu á þessum tíma og þar var robert við nám hann var bókhneigður og duglegur námsmaður svo mjög að samnemendur hans stríddu á því enda var hann líka feiminn og fálátur -i_ljosi_sogunnar_000076-0012-00:03:5708-00:00:1770 i_ljosi_sogunnar_000076 12 00:03:57.08 17.664 0.33 móðir hans skiljanlega harmþrungin að hafa misst tvo syni og eiginmanninn líka hafði ofurást og ofurtrú á duglega námsmanninum syni sínum hún var þess fullviss um að hann myndi ekki bara bjarga henni og systkinum sínum úr viðjum fátæktar heldur verða mikill leiðtogi -i_ljosi_sogunnar_000076-0013-00:04:1534-00:00:1364 i_ljosi_sogunnar_000076 13 00:04:15.34 13.696 0.33 og evrópsku kennararnir í trúboðsskóla heilags frans sat undir þeir sáu fljótt að robert mugabe ungi var enginn venjulegur nemandi heldur einstaklega efnilegur bæði eldklár og atorkusamur -i_ljosi_sogunnar_000076-0014-00:04:2950-00:00:0576 i_ljosi_sogunnar_000076 14 00:04:29.50 5.76 0.0 kennararnir hvöttu mugabe til að leggja harðar og harðar að sér og urðu þess líka fullvissir -i_ljosi_sogunnar_000076-0018-00:05:4356-00:00:0982 i_ljosi_sogunnar_000076 18 00:05:43.56 9.728 0.4 báðar lutu þó stjórn breta fyrst róta í breska suður afríkufélaginu en urðu síðar á miðjum þriðja áratug tuttugustu aldar -i_ljosi_sogunnar_000076-0019-00:05:5378-00:00:0476 i_ljosi_sogunnar_000076 19 00:05:53.78 4.864 0.1 svipað leyti og robert mugabe fæddist að fullgildum breskum nýlendum -i_ljosi_sogunnar_000076-0022-00:06:2942-00:00:1590 i_ljosi_sogunnar_000076 22 00:06:29.42 15.872 0.07 árunum eftir seinna stríð fjölgaði svo mjög í hópi breskra landnema í suður ródesíu bretar af verkamannastétt streymdu þangað suður í leit að tækifærum fjöldi hvítra landnema meira en tvöfaldaðist á örfáum árum og þeir héldu svo áfram að koma -i_ljosi_sogunnar_000076-0023-00:06:4602-00:00:1284 i_ljosi_sogunnar_000076 23 00:06:46.02 12.8 0.0 fyrir stríð voru hvítir íbúar suður ródesíu nálega hundrað þúsund aldarfjórðungi eftir stríðslok árið nítján hundruð sjötíu voru þeir orðnir meira en þrjú hundruð þúsund á móti nokkrum milljónum svartra -i_ljosi_sogunnar_000076-0024-00:07:0588-00:00:1510 i_ljosi_sogunnar_000076 24 00:07:05.88 15.104 0.29 robert mugabe útskrifaðist úr trúboðsskólanum í kutama árið nítján hundruð fjörutíu og fimm tuttugu og eins árs gamall hann var þá kominn með kennsluréttindi og hafði síðustu árin í skólanum kennt yngri samnemendum sínum og þannig séð fyrir móður sinni og systkinum -i_ljosi_sogunnar_000076-0025-00:07:2212-00:00:1800 i_ljosi_sogunnar_000076 25 00:07:22.12 17.92 0.15 kennaraskírteini í farteskinu yfirgaf mugabe heimaþorp sitt næstu árin vann sem kennari víðsvegar um suður ródesíu að óríón hundruð fjörutíu og níu til annarrar breskrar nýlendu suður afríku þar sem hann las sagnfræði og enskar bókmenntir við háskólann í fort -i_ljosi_sogunnar_000076-0026-00:07:4112-00:00:0596 i_ljosi_sogunnar_000076 26 00:07:41.12 6.016 0.0 í suður afríku komst hann fyrst almennilega kynni við hugmyndafræði sem átti eftir að breyta lífi hans -i_ljosi_sogunnar_000076-0029-00:08:3244-00:00:1670 i_ljosi_sogunnar_000076 29 00:08:32.44 16.64 0.1 áður hafði hann lítið hugsað um pólitík og meira um bækurnar sínar og kennsluna en nú sá hann óréttlæti nýlendustefnunnar og hvíta mannsins hvar sem hann leit hann fór að lesa margsinnis með réttindabaráttu afrískra blökkumanna um alla álfuna -i_ljosi_sogunnar_000076-0030-00:09:0188-00:00:0814 i_ljosi_sogunnar_000076 30 00:09:01.88 8.192 0.14 nítjánhundruð fimmtíu og átta flutti mugabe alla leið norður til gana í vestur afríku til að kenna við kennaraskóla í borginni takoradi -i_ljosi_sogunnar_000076-0032-00:09:1804-00:00:1650 i_ljosi_sogunnar_000076 32 00:09:18.04 16.512 0.34 áður hét gullströndin orðið fyrsta afríska nýlendan sem endurheimti sjálfstæði sitt frá evrópskum yfirráðum og var sjálfstæðisforkólfurinn og fyrsti forsætisráðherra sjálfstæðs gana hvað minnka baráttumönnum um alla álfuna innblástur -i_ljosi_sogunnar_000076-0033-00:09:3582-00:00:1096 i_ljosi_sogunnar_000076 33 00:09:35.82 11.008 0.31 kabila heillaður af lífinu í hinu sjálfstæða afríkuríki gana og varð enn vissari en áður en tvennt að þjóðir afríku yrðu að berjast fyrir sjálfstæði sínu frá hvíta manninum -i_ljosi_sogunnar_000076-0035-00:10:0570-00:00:0612 i_ljosi_sogunnar_000076 35 00:10:05.70 6.016 0.23 mugabe var lengst í burtu kannanir vindar einnig um heimaland hans suður ródesíu -i_ljosi_sogunnar_000076-0036-00:10:1224-00:00:1112 i_ljosi_sogunnar_000076 36 00:10:12.24 11.008 0.25 hlutskipti innfæddra þar var vissulega ekki alveg eins slæm og í grannríkinu suður afríku þar sem aðskilnaðarstefnan að partí hafði verið lögfest árið nítján hundruð fjörutíu og átta -i_ljosi_sogunnar_000076-0038-00:10:5010-00:00:2682 i_ljosi_sogunnar_000076 38 00:10:50.10 26.88 0.2 fyrstu baráttusamtök suðurródesískra blökkumanna voru stofnuð nítján hundruð fimmtíu og sjö afríska þjóðarráð suður ródesíu nefnt eftir sambærilegum samtökum í suður afríku leiðtogi samtakanna var verkalýðsforingi og predikari að nafni osco hann var hófsamur hafnaði ofbeldi og lagði alla áherslu á að styggja ekki hvítu yfirboðara nýlendunnar og hvítan almenning um -i_ljosi_sogunnar_000076-0041-00:11:4278-00:00:1824 i_ljosi_sogunnar_000076 41 00:11:42.78 18.176 0.27 stað hófsama þjóðarráðsins sem strax var bannað komu bara önnur og róttækari samtök naumari partí eða lýðræðisflokkur þjóðarinnar leiðtogar hans vildu ekki bara fá aukin réttindi örlítið meira land heldur sjálfsstjórn ráða sér sjálfir í eigin landi -i_ljosi_sogunnar_000076-0042-00:12:0216-00:00:0710 i_ljosi_sogunnar_000076 42 00:12:02.16 7.168 0.0 júlí nítján hundruð sextíu kom robert mugabe heim eftir um tvö ár í gana þátt reyndar bara að vera stutt stopp -i_ljosi_sogunnar_000076-0044-00:12:3348-00:00:1370 i_ljosi_sogunnar_000076 44 00:12:33.48 13.696 0.34 það kvisaðist einhvernveginn út að í fjöldanum væri ungur maður sprenglærður úr erlendum háskólum og búsettur í gana mekku afrísku réttindabaráttunnar robert mugabe var enginn til að ávarpa fjöldann -i_ljosi_sogunnar_000076-0046-00:12:5378-00:00:0714 i_ljosi_sogunnar_000076 46 00:12:53.78 7.04 0.17 kappi er ekki aftur til gana hann fann á sér að hann yrði að einbeita sér að því að berjast fyrir frelsi þjóðar sinnar -i_ljosi_sogunnar_000076-0051-00:14:2238-00:00:0798 i_ljosi_sogunnar_000076 51 00:14:22.38 7.936 0.14 nei eftir samningaviðræður í lundúnum var loks samið um að svartir fengju fimmtán af sextíu og fimm sætum á ródesíska þinginu -i_ljosi_sogunnar_000076-0053-00:14:4872-00:00:1788 i_ljosi_sogunnar_000076 53 00:14:48.72 17.792 0.44 þetta leystist sjálfsstæðishreyfing svartra ródesíumanna upp í deilur og klofnaði á endanum í tvær aðalfylkingar sem baikal pípulagningaviðgerðir -i_ljosi_sogunnar_000076-0055-00:15:4584-00:00:1146 i_ljosi_sogunnar_000076 55 00:15:45.84 11.392 0.43 turninum blöskraði ofbeldisaldan sem skyndilega blossaði upp í landi þeirra þeir óttuðust um hag sinn og fylltu serba nýjum og róttækum hægriflokk rodion -i_ljosi_sogunnar_000076-0057-00:16:1354-00:00:3426 i_ljosi_sogunnar_000076 57 00:16:13.54 34.304 0.33 robert mugabe var dæmdur í fangelsi fyrir andóf gegn ródesískum stjórnvöldum í mars nítján hundruð sextíu og fjögur svipað leiti og dómur féll yfir mugabe tók nýr maður við forystunni í stjórnarflokk hvítra díana um leið forsætisráðherra nýlendunnar dögunum það áður mjög eiginkonurnar fyrrverandi herflugmaður og bóndi og fyrsti leiðtogi ródesíu sem var þar borinn og barnfæddur -i_ljosi_sogunnar_000076-0058-00:16:4834-00:00:1194 i_ljosi_sogunnar_000076 58 00:16:48.34 11.904 0.22 hann hafði lengi setið á þingi en hafði þótt atkvæðalítill þar og óeftirtektarverður og komst til valda aðallega vegna þess að framboðið á mögulegum leiðtogum innan rodion front var ekki sérstaklega gott -i_ljosi_sogunnar_000076-0060-00:17:2368-00:00:0876 i_ljosi_sogunnar_000076 60 00:17:23.68 8.832 0.14 ansar ekki tilbúinn til að gefa mikið eftir heldur lýsti ródesía einhliða yfir sjálfstæði ellefta nóvember nítján hundruð sextíu og fimm -i_ljosi_sogunnar_000076-0063-00:18:0584-00:00:1700 i_ljosi_sogunnar_000076 63 00:18:05.84 16.896 0.07 hafði legið í loftinu lengi enda ekkert við í hans miðja en engu að síður þótti þetta hneykslanlegt uppátæki bresk nýlenda hafði ekki einhliða lýst yfir sjálfstæði sínu frá sautján hundruð sjötíu og sex þegar bandaríkjamenn skrifuðu undir sitt fræga sjálfstæðis -i_ljosi_sogunnar_000076-0064-00:18:2428-00:00:1964 i_ljosi_sogunnar_000076 64 00:18:24.28 19.584 0.09 þjóðarflokknum ramakvein breta engin önnur þjóð viðurkenni sjálfstæði ródesíu og öryggisráð sameinuðu þjóðanna fordæmdi sjálfstæðisyfirlýsinguna sem ólöglegt valdarán rasísks minnihluta jafn snögglega og ródesía hafði lýst yfir sjálfstæði var landið útskúfað úr samfélagi þjóðanna -i_ljosi_sogunnar_000076-0065-00:18:4466-00:00:0872 i_ljosi_sogunnar_000076 65 00:18:44.66 8.704 0.22 í kjölfarið var rotið síga beitt hörðum viðskiptaþvingunum og þurfti sömuleiðis að glíma við skæruhernað svörtu uppreisnarhópanna tveggja -i_ljosi_sogunnar_000076-0069-00:20:1072-00:00:1564 i_ljosi_sogunnar_000076 69 00:20:10.72 15.616 0.11 og það fékk þungt á og galisíu hans og ganversku eiginkonunnar sally lést þriggja ára gamall úr heilabólgu og fangelsisyfirvöld neituðu honum um leyfi til að heimsækja sitjandi eiginkonu sína og vera viðstaddur jarðarför piltsins -i_ljosi_sogunnar_000076-0071-00:21:0538-00:00:2732 i_ljosi_sogunnar_000076 71 00:21:05.38 27.392 0.18 mugabe frjáls maður og enn reiðari í garð stjórnvalda en áður hélt beinustu leið yfir landamærin til mósambík og gætti liðið skæruliðasveitir saman hundruð sjötíu og fjögur batnaði endi á fjögurra áratuga einveldi í portúgal og í kjölfarið misstu portúgalar tökin á nýlendum sínum í afríku mósambík þar á meðal -i_ljosi_sogunnar_000076-0072-00:21:3318-00:00:1260 i_ljosi_sogunnar_000076 72 00:21:33.18 12.672 0.17 suður ródesíumenn misstu þar öflugan bandamann og staða skæruliða sannað enn sterkari þeir gátu valsað að vild yfir landamæri mósambík og suður ródesíu og aukinn kraftur færðist í hernað þeirra -i_ljosi_sogunnar_000076-0073-00:21:4714-00:00:1182 i_ljosi_sogunnar_000076 73 00:21:47.14 11.776 0.39 til hafði herferð sanusi verið ansi svo mikið vandamál og ekki sú alþjóðlega einangrun sem einhliða sjálfsstæðisyfirlýsing hans hafði skapað suður ródesíu heldur -i_ljosi_sogunnar_000076-0076-00:22:5456-00:00:0748 i_ljosi_sogunnar_000076 76 00:22:54.56 7.552 0.0 upp úr nítján hundruð sjötíu og sex voru skæruliðarnir að ráðast á saklausa hvíta bændur í æ meiri mæli og meiri hörku -i_ljosi_sogunnar_000076-0077-00:23:0256-00:00:2268 i_ljosi_sogunnar_000076 77 00:23:02.56 22.656 0.33 namar morð íkveikjur og sprengjuárásirnar orðinn einn helsti leiðtogi uppreisnarmanna sauer mugabe spýttust sífellt eldfimari og hatursfyllri yfirlýsingar um stjórnvöld og alla hvíta ródesíumenn sem hann kallaði sadista morðingja og blóðsugur og þar fram eftir götunum -i_ljosi_sogunnar_000076-0081-00:23:3926-00:00:2138 i_ljosi_sogunnar_000076 81 00:23:39.26 21.376 0.2 smitandi átök í suður ródesíu áhyggjur margra ekki síst suður afríkumanna sem vildu síður sjá slíkar blóðsúthellingar í bakgarðinum hjá sér og tilhugsunin um að markist robert mugabe gæti andanum komist til valda fannst hvítum suður afríkumönnum heldur ekki sérstaklega góð -i_ljosi_sogunnar_000076-0083-00:24:1558-00:00:1058 i_ljosi_sogunnar_000076 83 00:24:15.58 10.624 0.46 miðabrask sem fyrr en að lokum var hægt að fá alla að samningaborðinu mið sem og skæruliðana sem börðust gegn honum fulltrúa bæði sagan -i_ljosi_sogunnar_000076-0084-00:24:2692-00:00:0586 i_ljosi_sogunnar_000076 84 00:24:26.92 5.888 0.21 kabila frekar tregur til að taka þátt hann vildi fremur sigra nýlenduherrana á vígvellinum -i_ljosi_sogunnar_000076-0085-00:24:3500-00:00:0480 i_ljosi_sogunnar_000076 85 00:24:35.00 4.736 0.14 og þótti hafi kannski verið talið ótrúlegt á köflum þá náðust samningar að lokum -i_ljosi_sogunnar_000076-0086-00:24:4066-00:00:0648 i_ljosi_sogunnar_000076 86 00:24:40.66 6.528 0.07 tuttugasta og fyrsta desember nítján hundruð sjötíu og níu var undirritaður samningur kenndur við lancastersund -i_ljosi_sogunnar_000076-0088-00:25:0900-00:00:0666 i_ljosi_sogunnar_000076 88 00:25:09.00 6.656 0.36 ismal skrifuðu undir samninginn báðir þó frekar ósáttir en einhvernveginn tilneyddir -i_ljosi_sogunnar_000076-0089-00:25:2100-00:00:1816 i_ljosi_sogunnar_000076 89 00:25:21.00 18.176 0.29 tveimur mánuðum síðar var kosið til þings sem nú yrði skipað áttatíu svörtum þingmönnum og tuttugu hvítingjarnir vonuðu án efa allir að hófsamari öfl svarta meirihlutans myndu bera sigur úr býtum concordia öll önnur -i_ljosi_sogunnar_000076-0090-00:25:3968-00:00:0658 i_ljosi_sogunnar_000076 90 00:25:39.68 6.656 0.15 sannfæring með eldibrandinn robert mugabe í forystu vann stórsigur hreinan meirihluta á þingi -i_ljosi_sogunnar_000076-0091-00:25:5360-00:00:2172 i_ljosi_sogunnar_000076 91 00:25:53.60 21.76 0.44 þetta mislingafaraldrar almenningi ankara milli skins og hörunds robert mugabe gallharður markist sem hafði kallað hvíta menn jafar forsætisráðherra sjálfstæðrar ródesíu nefið sem baba víst -i_ljosi_sogunnar_000076-0098-00:27:5736-00:00:1330 i_ljosi_sogunnar_000076 98 00:27:57.36 13.312 0.38 að segja í mið fráfarandi forsætisráðherrann var orðlaus yfir þeim mugabe sem birtist á skjánum hann var allur annar ráðgjafar mugabes höfðu reyndar lagt hart að honum að milda tóninn og segja einmitt þetta -i_ljosi_sogunnar_000076-0100-00:28:3292-00:00:1164 i_ljosi_sogunnar_000076 100 00:28:32.92 11.648 0.46 sem baðferð formlega sjálfstætt í apríl nítján hundruð áttatíu og vesturlöndum ríkti almenn ánægja og bjartsýni með nýjan leiðtoga landsins robert mugabe hinn nýja og sáttamiðaða -i_ljosi_sogunnar_000076-0101-00:28:4508-00:00:0800 i_ljosi_sogunnar_000076 101 00:28:45.08 7.936 0.32 hann bauð meira að segja gamla óvini sínum í hans með í kaffi hvílíkt og annað fjárhagsaðstoð streymdi úr vestri til simbabve -i_ljosi_sogunnar_000076-0106-00:30:2590-00:00:0518 i_ljosi_sogunnar_000076 106 00:30:25.90 5.248 0.07 þetta hafði að segja í því brennandi hatri sem ríkti milli fylkinganna tveggja an -i_ljosi_sogunnar_000076-0109-00:31:1540-00:00:1486 i_ljosi_sogunnar_000076 109 00:31:15.40 14.848 0.22 svartur almenningur ekki alveg eins mikið en engu að síður bætti mugabe líka heilbrigðiskerfi simbabves á fyrstu árum níunda áratugarins sem og menntakerfið svo nú gátu miklu fleiri börn komist því í skóla og svo framvegis -i_ljosi_sogunnar_000076-0110-00:31:3088-00:00:0534 i_ljosi_sogunnar_000076 110 00:31:30.88 5.376 0.0 lífið varð auðveldara fyrir flesta og allir voru ánægðir með mugabe fyrst um sinn -i_ljosi_sogunnar_000076-0111-00:31:4042-00:00:1588 i_ljosi_sogunnar_000076 111 00:31:40.42 15.872 0.21 þetta hreppti athygli vesturlandabúa var mugabe um leið en forhertur kommúnisti að því leyti að hann var staðráðinn í því að sem vakið einræðisríki þar sem aðeins einn flokkur héldi um stjórnartaumana einræðisríki sanns -i_ljosi_sogunnar_000076-0112-00:31:5712-00:00:0704 i_ljosi_sogunnar_000076 112 00:31:57.12 7.04 0.25 og gapandi fljótt handa við að gera út af við óvininn hina sjálfstæðis og skæruliðafylkinguna saba -i_ljosi_sogunnar_000076-0117-00:33:4852-00:00:1096 i_ljosi_sogunnar_000076 117 00:33:48.52 11.008 0.0 fjöldamorðin héldu áfram langt fram á miðjan níunda áratuginn og þegar yfir lauk lágu á að giska tuttugu þúsund manns í valnum þúsundir til viðbótar sættu pyntingum og barsmíðum -i_ljosi_sogunnar_000076-0118-00:34:0038-00:00:0872 i_ljosi_sogunnar_000076 118 00:34:00.38 8.704 0.45 fleiri dóu eflaust úr hungri því hermenn fimmtu herdeildarinnar stálu öllu steini léttara af bæjum fórnarlamba sinna kvikfénaði og kornbirgðum -i_ljosi_sogunnar_000076-0121-00:34:4782-00:00:0888 i_ljosi_sogunnar_000076 121 00:34:47.82 8.832 0.24 hvítir sem bamako í hans með og ródesíufylkingu hans í unnvörpum í kosningunum nítján hundruð áttatíu og fimm varð mugabe brjálaður -i_ljosi_sogunnar_000076-0122-00:34:5730-00:00:0404 i_ljosi_sogunnar_000076 122 00:34:57.30 3.968 0.1 kosningarnar sína að þeir hvítu sjá ekki eftir gjörðum sínum -i_ljosi_sogunnar_000076-0126-00:35:2238-00:00:0800 i_ljosi_sogunnar_000076 126 00:35:22.38 7.936 0.14 það sagði mugabe á ensku fyrir þá hvítu svo bætti við á sjónarmið við drepum alla þessa snáka á meðan okkar -i_ljosi_sogunnar_000076-0128-00:35:5356-00:00:0554 i_ljosi_sogunnar_000076 128 00:35:53.56 5.504 0.0 skipaði sjálfur í allar æðstu stöður hjá hinu opinbera og raðaði þar inn ættingjum sínum og vinum -i_ljosi_sogunnar_000076-0129-00:35:5954-00:00:1700 i_ljosi_sogunnar_000076 129 00:35:59.54 17.024 0.17 fljótlega varð til valdaklíka eða elíta manna sem áttu allt sitt undir fylgispekt við úr gabbaði sömuleiðis forgang í öllum viðskiptasamningum ríkisins góðgerða auðveldlega í opinbert fé látið greipar sópa um ríkisfyrirtæki og auðgast þannig gríðarlega -i_ljosi_sogunnar_000076-0130-00:36:1704-00:00:0802 i_ljosi_sogunnar_000076 130 00:36:17.04 7.936 0.18 ég er ríkur þrisvar einu sinni haft eftir einum simbabveskum kaupsýslumanni og milljónamæringi sem var nátengdur mugabe -i_ljosi_sogunnar_000076-0132-00:37:1160-00:00:1918 i_ljosi_sogunnar_000076 132 00:37:11.60 19.2 0.43 eftir nokkur góð ár strax eftir sjálfstæði nítján hundruð áttatíu fór efnahaginum að hraka og hraka og hraka og hraka mugabe og félagar eyddu langt um efni fram styttu sem bagdad atvinnuleysi jókst og verðbólga fór upp í svo háar hæðir að annað eins hefur varla sést í veraldarsögunni -i_ljosi_sogunnar_000076-0136-00:38:2576-00:00:1344 i_ljosi_sogunnar_000076 136 00:38:25.76 13.44 0.16 með öðrum orðum virðist valdið hafa verið fljótt að spilla mugabe manninum sem hafði hrifist af orðum og gjörðum afrískra baráttumanna gegn nýlendustefnunni og frelsishetja og sjálfur heldur sem slík hetjan -i_ljosi_sogunnar_000076-0138-00:38:5808-00:00:1106 i_ljosi_sogunnar_000076 138 00:38:58.08 11.008 0.44 var nýlega laus úr fangelsi og sameiginlegur vinur þeirra kom með til holland í mat kvöldið áður en mugabe stakk svo af til mósambík til að ganga til liðs við skæruliðasveitir sanna -i_ljosi_sogunnar_000076-0139-00:39:0986-00:00:0486 i_ljosi_sogunnar_000076 139 00:39:09.86 4.864 0.27 mokaði ekki margt yfir kvöldverðinum en var þó þakklátur fyrir hjálpina -i_ljosi_sogunnar_000076-0140-00:39:1522-00:00:0604 i_ljosi_sogunnar_000076 140 00:39:15.22 6.016 0.06 mjög að hann hringdi til holland daginn eftir þakkaði fyrir sig og innti eftir heilsu ungs sonar hennar -i_ljosi_sogunnar_000076-0142-00:39:3866-00:00:1018 i_ljosi_sogunnar_000076 142 00:39:38.66 10.112 0.13 aldur og upptekinn af þeim fórnum sem hann sjálfur hafði þurft að færa fyrir land og þjóð veruleikafyrrtur og blindur á þann mikla skaða sem hann hafði þegar valdið þjóð sinni -i_ljosi_sogunnar_000076-0143-00:39:4984-00:00:1244 i_ljosi_sogunnar_000076 143 00:39:49.84 12.416 0.44 holland skrifaði svo bókina dynur við nú gabba sem hún reynir með viðtölum við ættingja og kabila á samferðamenn sem og sálfræðinga að greina það hvernig mugabe varð eins og hann varð -i_ljosi_sogunnar_000076-0145-00:40:1964-00:00:1876 i_ljosi_sogunnar_000076 145 00:40:19.64 18.688 0.15 var kornungur robert mugabe þegar gríðarleg ábyrgð var sett á herðar honum þegar hann missti bræður sína og föður á einu bretti og sat uppi með sorgbitna móður sína á yngri systkini hann fór ungur að læra að vera harður af sér komast að vera grimmur þegar hinir strákarnir í skólanum strituðu -i_ljosi_sogunnar_000076-0146-00:40:3896-00:00:1266 i_ljosi_sogunnar_000076 146 00:40:38.96 12.672 0.26 og um leið voru gerðar til hans gríðarlegar væntingar bæði frá fjölskyldunni ansi kennurunum í trúboðsskólanum sem allir voru vissir um að þessi námsfúsi drengur myndi verða mikill leiðtogi í framtíðinni -i_ljosi_sogunnar_000077-0001-00:00:1930-00:00:2966 i_ljosi_sogunnar_000077 1 00:00:19.30 29.696 0.3 í rammgerðri neðanjarðarhvelfingu á afskekktum stað og svalbarða þrettán hundruð kílómetra frá norðurpólnum eru gennadí heimshornum hverfinu þessari er ætlað að standast kjarnorkuárás jarðhræringar og hækkandi sjávarmál og því stundum nefnd dómsdagshvelfingin hún á að varðveita sýni af plöntunum sem við mennirnir reiðum okkur á til afkomu sama hvaða hörmungar á okkur dynja -i_ljosi_sogunnar_000077-0002-00:00:4952-00:00:0368 i_ljosi_sogunnar_000077 2 00:00:49.52 3.712 0.18 getum fundið fræin okkar þarna ef allt fer á versta veg -i_ljosi_sogunnar_000077-0004-00:01:1430-00:00:1752 i_ljosi_sogunnar_000077 4 00:01:14.30 17.536 0.46 ástæðan var að hin alþjóðlega miðstöð um landbúnaðarrannsóknir á þurrum svæðum sem um árabil var leiðandi rannsóknum á afbrigðum hveitis byggs og fleiri tegunda sem vel þola þurrt loftslag miðausturlanda til að mynda var lengst af staðsett í aleppó í sýrlandi -i_ljosi_sogunnar_000077-0006-00:01:4018-00:00:0762 i_ljosi_sogunnar_000077 6 00:01:40.18 7.68 0.12 starfsmenn sem eftir lifðu flugbann endurreistu miðstöð sína að lokum á friðvænlegri stað beirút í líbanon -i_ljosi_sogunnar_000077-0007-00:01:4836-00:00:0766 i_ljosi_sogunnar_000077 7 00:01:48.36 7.68 0.0 fræin frá svalbarða hjálpuðu þeim að koma aftur undir sig fótunum og nú er vísindastarf þeirra aftur komið í fullan gang -i_ljosi_sogunnar_000077-0008-00:01:5644-00:00:0606 i_ljosi_sogunnar_000077 8 00:01:56.44 6.144 0.31 nýlega sendu sýrlensku vísindamennirnir meira að segja ný fræ til svalbarða til varðveislu -i_ljosi_sogunnar_000077-0009-00:02:1140-00:00:0786 i_ljosi_sogunnar_000077 9 00:02:11.40 7.808 0.29 nikolaí vavilov átti sér þann draum heitastan að koma í veg fyrir hungur útrýma hungri á heimsvísu -i_ljosi_sogunnar_000077-0010-00:02:1970-00:00:0958 i_ljosi_sogunnar_000077 10 00:02:19.70 9.6 0.46 eflaust hafa nú margir fleiri borið þann göfuga draum í brjósti í gegnum tíðina en nikulásar stöðu en flestir til að láta hann rætast -i_ljosi_sogunnar_000077-0011-00:02:3048-00:00:1620 i_ljosi_sogunnar_000077 11 00:02:30.48 16.256 0.17 nikolai fæddist árið átján hundruð áttatíu og sjö í moskvu sem þá var önnur helsta borg rússneska keisaradæmisins á eftir höfuðborginni pétursborg faðir hans var kaupsýslumaður sem átti vefnaðarverksmiðju í presnya iðnaðarhverfi í útjaðri moskvu -i_ljosi_sogunnar_000077-0012-00:02:4728-00:00:0948 i_ljosi_sogunnar_000077 12 00:02:47.28 9.472 0.08 reksturinn gekk vel og fjölskyldan hafði það fínt en þetta voru engu að síður erfiðar tímar í rússlandi og vafinn var þess vel vör sem aðrir -i_ljosi_sogunnar_000077-0013-00:02:5722-00:00:0708 i_ljosi_sogunnar_000077 13 00:02:57.22 7.04 0.14 flestir landsmenn voru sárafátækir og á rússnesku kotbóndunum dundi hver ógæfan á fætur annarri -i_ljosi_sogunnar_000077-0014-00:03:0478-00:00:1574 i_ljosi_sogunnar_000077 14 00:03:04.78 15.744 0.44 hvort voru það þurrkar eða kuldaköst sem ollu uppskerubresti og hungursneyð óhæf keisarastjórnin gat litla rönd við reist veturinn sem nikulásar landar hans upp eftir enn einn þurrkinn og enn einn uppskerubrestinn -i_ljosi_sogunnar_000077-0016-00:03:4960-00:00:1782 i_ljosi_sogunnar_000077 16 00:03:49.60 17.792 0.2 í janúar nítján hundruð og fimm skutu varðmenn keisarans á friðsama mótmælendur fyrir utan vetrarhöllina í pétursborg hundrað þrjátíu féllu senn logaði allt rússland í mótmælum og óeirðum verkamenn lögðu niður vinnu og kotbændur og fátæklingar risu upp gegn landeigendum -i_ljosi_sogunnar_000077-0017-00:04:0834-00:00:1904 i_ljosi_sogunnar_000077 17 00:04:08.34 18.944 0.15 vissari reyndi að kynna til sögunnar ýmsar umbætur misvitrar en byltingareldinn var erfitt að slökkva nema með valdi í desember voru blóðugir götubardagar milli verkamanna og hermanna keisarans í iðnaðarhverfi í útjaðri moskvu presnya þar sem faðir nils sínum -i_ljosi_sogunnar_000077-0018-00:04:3292-00:00:2064 i_ljosi_sogunnar_000077 18 00:04:32.92 20.608 0.21 að minnsta kosti þúsund verkamenn og byltingarsinnar voru drepnir í átökum við keisarahermennina í presnya á þremur desemberdögum nítján hundruð og fimm eftir það fjaraði uppreisnin út þó að enn logaði í glæðum byltingarinnar og í þeim ætti eftir að kvikna aftur með afdrifaríkum afleiðingum fyrir nikulás annan keisara og rússland allt -i_ljosi_sogunnar_000077-0019-00:04:5438-00:00:0914 i_ljosi_sogunnar_000077 19 00:04:54.38 9.216 0.4 en nafni hans verksmiðjueigandasonurinn nikolai vavilov hafði um annað að hugsa þarna hann var þá átján ára og hefja háskólanám -i_ljosi_sogunnar_000077-0020-00:05:0392-00:00:0810 i_ljosi_sogunnar_000077 20 00:05:03.92 8.064 0.33 faðir hans hafði reynt að vekja áhuga hann svo yngri bróður hans sergei og kaupsýslu svo piltarnir gætu tekið við fjölskyldubissnessnum -i_ljosi_sogunnar_000077-0021-00:05:1242-00:00:0980 i_ljosi_sogunnar_000077 21 00:05:12.42 9.856 0.36 en bæði nikulásar æfðu ofuráhuga á vísindum og sama hvað faðirinn reyndi það varð ekki við þá tjónkað báðir stefndu í raunvísindanám -i_ljosi_sogunnar_000077-0023-00:05:3812-00:00:1466 i_ljosi_sogunnar_000077 23 00:05:38.12 14.72 0.09 hann komst að merkilegum niðurstöðum um það hvernig ákveðin einkenni ertanna litur lögun og svo framvegis gætu erfst milli kynslóða samkvæmt ákveðnum lögmálum og setti fram kenningar sem síðar urðu að upphafi nútíma erfðafræði -i_ljosi_sogunnar_000077-0026-00:06:3220-00:00:2030 i_ljosi_sogunnar_000077 26 00:06:32.20 20.224 0.08 framsýnir kennarar og nemendur vonuðust til þess að með lögmálum mendels um hvernig eiginleikar erfðust frá kynslóð til kynslóð væri hægt með vísindalegum hætti að rækta upp harðgerðari plöntur sem hentuðu betur erfiðum aðstæðum sem finna mátti víða í rússlandi og bæta þannig uppskeru rússneskra bænda og hag almennings -i_ljosi_sogunnar_000077-0028-00:07:1766-00:00:0592 i_ljosi_sogunnar_000077 28 00:07:17.66 5.888 0.4 ég vil vísindin af öllu hjarta elskaður eru tilgangur lífsins -i_ljosi_sogunnar_000077-0030-00:07:4354-00:00:1918 i_ljosi_sogunnar_000077 30 00:07:43.54 19.2 0.27 það voru reyndar ekki alveg allir sammála um ágæti mendels og kenninga hans á þessum tíma hvorki innan petrovka landbúnaðarháskólans nýja utan margir af eldri kynslóð kennaranna í petrovka aðhylltust þannig aðra eldri kenningu sem kennd var við franska náttúrufræðinginn sjónir -i_ljosi_sogunnar_000077-0032-00:08:2854-00:00:0626 i_ljosi_sogunnar_000077 32 00:08:28.54 6.272 0.33 samkvæmt lögmálum mendels voru það einungis meðfæddir eiginleikar sem erfðust og umhverfið hafði ekki áhrif -i_ljosi_sogunnar_000077-0033-00:08:3584-00:00:1174 i_ljosi_sogunnar_000077 33 00:08:35.84 11.776 0.38 um þetta rifust menn talsvert á göngum landbúnaðarháskólans þegar vavilov var þar í námi vavilov var staðfastur fylgismaður mendels fór hart fram gegn eldri kynslóðinni lamarckistum -i_ljosi_sogunnar_000077-0036-00:09:4444-00:00:1212 i_ljosi_sogunnar_000077 36 00:09:44.44 12.16 0.1 evrópureisan fyllti vavilov eldmóði að kynna nýjustu strauma í heimalandi sínu og bæta hag almennings með því að rækta fram bestu einkenni korns og annarra nytjaplantna búa til betri plöntur -i_ljosi_sogunnar_000077-0037-00:09:5750-00:00:0492 i_ljosi_sogunnar_000077 37 00:09:57.50 4.992 0.15 í þeirri vinnu sinni þurfti hann þó aftur að glíma við afturhaldssinna grasafræðinnar -i_ljosi_sogunnar_000077-0038-00:10:0642-00:00:1310 i_ljosi_sogunnar_000077 38 00:10:06.42 13.056 0.33 þó bjart væri yfir hinum nýútskrifaða vavilov í byrjun annars áratugar tuttugustu aldar voru ófriðarský að hrannast upp yfir evrópu og rússlandi þar á meðal fyrri heimsstyrjöldin skall á sumarið nítjánhundruð og fjórtán -i_ljosi_sogunnar_000077-0039-00:10:2020-00:00:1350 i_ljosi_sogunnar_000077 39 00:10:20.20 13.44 0.2 núll en var nýlega kominn heim frá útlöndum tuttugu og sjö ára var örlítið skaddaður á auga eftir slys í barnæsku og slapp því við herþjónustu hinsvegar þurfti keisarinn samt á kröftum hans að halda -i_ljosi_sogunnar_000077-0040-00:10:3430-00:00:2188 i_ljosi_sogunnar_000077 40 00:10:34.30 21.888 0.06 á vígvellinum lengst austur í persíu höfðu rússneskir hermenn veikst eftir að þeir borðuðu brauð sem innfæddir höfðu bakað herforingja grunaði að eitthvað í persneska korninu gerði hermennina veika og til þess að leysa þessa ráðgátu var kallað á ungan mann sem þegar var orðinn einn fremsti sérfræðingur rússa í kornplöntum nikolaí vavilov -i_ljosi_sogunnar_000077-0041-00:10:5676-00:00:1536 i_ljosi_sogunnar_000077 41 00:10:56.76 15.36 0.14 virðast langt og hann komst austur og hélt áfram á hestbaki þegar víglínunni var komið var vavilov en að komast að því að kornið á staðnum var sýkta ákveðinni bakteríu sem rússnesku hermennirnir voru viðkvæmir fyrir -i_ljosi_sogunnar_000077-0043-00:11:3348-00:00:0438 i_ljosi_sogunnar_000077 43 00:11:33.48 4.48 0.0 tegundir sem gætu vel búið yfir ákjósanlegum eiginleikum til ræktunar -i_ljosi_sogunnar_000077-0044-00:11:3854-00:00:2274 i_ljosi_sogunnar_000077 44 00:11:38.54 22.656 0.25 vavilov keypti nokkra hesta og réði leiðsögumann og hélt af stað upp í pamírfjalla miðasíu sem markaði landamæri rússneska keisaradæmisins til suðurs þetta var svæði sem var erfitt yfirferðar háir klettar þröng gljúfur og hrjóstrugar sléttur illskeyttir hirðingjar en í dölum pamírfjalla fann hann engu að síður fjársjóð -i_ljosi_sogunnar_000077-0046-00:12:1722-00:00:0500 i_ljosi_sogunnar_000077 46 00:12:17.22 4.992 0.31 bara það að finna þessar plöntur var þess virði að fara til pamírfjalla -i_ljosi_sogunnar_000077-0047-00:12:2284-00:00:1562 i_ljosi_sogunnar_000077 47 00:12:22.84 15.616 0.3 síðar í ferðinni fann vafinn fleiri villtar og honum áður óþekktar tegundir af hveiti og reis og hann hafði vonað voru þetta plöntur sem virtust sérstaklega aðlagaðar að erfiðum aðstæðum þarna í fjöllunum þoldu kulda og þurrk og grýttan jarðveg -i_ljosi_sogunnar_000077-0048-00:12:3902-00:00:1498 i_ljosi_sogunnar_000077 48 00:12:39.02 14.976 0.14 einmitt aðstæður eins og bændurnir í norðanverðu rússlandi þurftu stöðugt að glíma við að það væri hægt að rækta korn með þessa eiginleika gæti vavilov komist nær takmarki sínu að kveða niður hungurvofuna sem sífellt ásótti rússland -i_ljosi_sogunnar_000077-0049-00:13:0100-00:00:1230 i_ljosi_sogunnar_000077 49 00:13:01.00 12.288 0.17 vavilov snéri niður úr pamírfjöllum haustið nítján hundruð og sextán fullur eldmóði og með fullar töskur af sínum af pamískrum hann grúfði sig yfir rannsóknir sínar á rannsóknarstofu petronas -i_ljosi_sogunnar_000077-0050-00:13:1422-00:00:1402 i_ljosi_sogunnar_000077 50 00:13:14.22 14.08 0.12 á meðan auðvitað geisaði stríð fyrir utan og um gervalla evrópu og svo tóku við ótrúlegir atburðir heima í rússlandi keisarinn var hrakinn frá völdum og kommúnistar komust til valda og á brast borgarastyrjöld -i_ljosi_sogunnar_000077-0051-00:13:3548-00:00:2326 i_ljosi_sogunnar_000077 51 00:13:35.48 23.296 0.16 var í miðri borgarastyrjöld sem vafi lofar skipaður prófessor í búfræði við háskóla í borginni saratov við volgubakka hann gerði áfram sitt besta til að leiða stríðið hjá sér og einbeita sér að rannsóknum og kennslu rækta plönturnar sínar að það væri oft erfitt þegar sífellt minna var um mat og aðrar nauðsynjar og hungraðir hermenn rauða hersins ráfuðu um götur borgarinnar -i_ljosi_sogunnar_000077-0053-00:14:1886-00:00:0924 i_ljosi_sogunnar_000077 53 00:14:18.86 9.344 0.04 hann fékk fljótlega nýja stöðu sem forstöðumaður nýrrar og framsækinnar rannsóknarstofnunar í grasafræði í pétursborg eða petrógrad eins og borgin var þá kölluð -i_ljosi_sogunnar_000077-0054-00:14:2886-00:00:0916 i_ljosi_sogunnar_000077 54 00:14:28.86 9.216 0.39 þegar vavilov kom til petrógrad með nánustu samstarfsmönnum sínum úr háskólanum í saratov í september nítján hundruð tuttugu var ástandið í borginni ömurlegt -i_ljosi_sogunnar_000077-0055-00:14:4046-00:00:1194 i_ljosi_sogunnar_000077 55 00:14:40.46 11.904 0.24 höfuðborgin hafði verið færð til moskvu þremur árum áður petrógrad með sína glæstu orð sem menningarborg var nú afskipt það var skortur á matvælum vatni húsnæði og flestu öðru -i_ljosi_sogunnar_000077-0056-00:14:5326-00:00:0768 i_ljosi_sogunnar_000077 56 00:14:53.26 7.68 0.14 ekkert auðvelt verk að setja á fót rannsóknarstofnun eins og vavilov lýsti í bréfi til ástkonu sinnar sem varð eftir í saratov -i_ljosi_sogunnar_000077-0059-00:15:4404-00:00:1566 i_ljosi_sogunnar_000077 59 00:15:44.04 15.616 0.35 en vavilov tók þessari áskorun og gott betur meðfram því að byggja upp rannsóknarstofnunina næstu árin ferðaðist vavilov þvers og kruss um heiminn eins og hann hafði gert um pamírfjöll og miðasíu sem ungur maður allt með stuðningi sovéskra stjórnvalda -i_ljosi_sogunnar_000077-0060-00:16:0012-00:00:3668 i_ljosi_sogunnar_000077 60 00:16:00.12 36.736 0.32 hann fór um bandaríkin endilöng frá kaliforníu innmatur þeirra hann ferðaðist þúsundir kílómetra á hestbaki um afganistan og fann þar eitthvað fjölbreytilegasta framboð af hveiti plöntum sem ananda augum litið að rannsakaði hamborg durum hveiti í atlasfjöllum norður afríku hann dáðist að döðlupálmum og jafnvel í ræktinni fyrir botni miðjarðarhafs hann fundaði með landstjóra eþíópíu ras tafari sem síðar varð þekktari sem keisarinn hælisleitandi sér efra á eþíópíska hálendinu -i_ljosi_sogunnar_000077-0061-00:16:3728-00:00:1160 i_ljosi_sogunnar_000077 61 00:16:37.28 11.52 0.3 fór um grikkland krít kýpur og spánar en einu sinni lenti hann í lífsháska þurfti að forða sér frá bandítum og óargadýrum og glímdi við malaríu og fleiri framandi sjúkdóma -i_ljosi_sogunnar_000077-0062-00:16:5008-00:00:2158 i_ljosi_sogunnar_000077 62 00:16:50.08 21.504 0.32 hverja ferð koma heim til borgarinnar sem árið nítjánhundruð tuttugu og fjögur fékk enn eitt nafnið petrógrad varð leníngrad með mörg hundruð eða þúsundir sýnina af nytjaplöntum af ýmsu tagi fræsafnið í rannsóknarstofnun hans í leníngrad taldi fljótur sína af ólíkum tegundum og var það stærsta og glæsilegasta í heiminum -i_ljosi_sogunnar_000077-0063-00:17:1242-00:00:0878 i_ljosi_sogunnar_000077 63 00:17:12.42 8.832 0.24 sömuleiðis fjölgaði starfsfólki og víða um sovétríkin spruttu upp litlar tilraunagróðarstöðvar þar sem gerðar voru ýmisskonar rannsóknir -i_ljosi_sogunnar_000077-0067-00:18:2216-00:00:0682 i_ljosi_sogunnar_000077 67 00:18:22.16 6.784 0.24 kallaði það vorun með því að geyma fræin fyrst í miklum kulda gat látið plönturnar blómgast fyrr -i_ljosi_sogunnar_000077-0068-00:18:2946-00:00:0574 i_ljosi_sogunnar_000077 68 00:18:29.46 5.76 0.31 sáði baunaplöntum að hausti og uppskar svo baunirnar síðar um veturinn ótrúlegur árangur -i_ljosi_sogunnar_000077-0070-00:18:5388-00:00:1296 i_ljosi_sogunnar_000077 70 00:18:53.88 12.928 0.32 lofræða prada hélt áfram ekki síst var þetta afrek lysenkos erilsöm hann sjálfur var jú bara ómenntaður bóndasonur berfætti vísindamaðurinn eins og krafta kallaði hann þetta var lykilatriði -i_ljosi_sogunnar_000077-0071-00:19:0998-00:00:1636 i_ljosi_sogunnar_000077 71 00:19:09.98 16.384 0.25 það var árið nítjánhundruð tuttugu og sjö sem sögðu aðrir tímar í sovétríkjunum en í upphafi þriðja áratugarins þegar framsýn stjórnvöld sovétríkjanna höfðu stutt vavilov til rannsóknarleiðangra þvers og kruss um heiminn veitt honum ótal verðlaun og heiðursmerki og stöðuhækkarnir -i_ljosi_sogunnar_000077-0074-00:20:0812-00:00:0798 i_ljosi_sogunnar_000077 74 00:20:08.12 7.936 0.18 samkvæmt stalín var hinn fullkomni sovéski vísindamaður úr verkamannastétt öreigi sem var rekinn áfram af sósíalískum eldmóði -i_ljosi_sogunnar_000077-0075-00:20:1680-00:00:1808 i_ljosi_sogunnar_000077 75 00:20:16.80 18.048 0.12 berfætti vísindamaðurinn trofim lysenko grasafræðingurinn knái sem sjálfur virtist hafa sprottið fullmótaður úr hvikulum jarðveg úkraínu og gert magnaðar uppgötvanir sem skákuðu öllu því sem komið hafði frá gömlu borgaralegu vísindamönnunum úr fílabeinsturnum keisaratímans -i_ljosi_sogunnar_000077-0076-00:20:3550-00:00:0478 i_ljosi_sogunnar_000077 76 00:20:35.50 4.736 0.09 nasa fullkomlega inn í hugmynd stalíns og félaga um sovéska vísindamanninn -i_ljosi_sogunnar_000077-0078-00:21:0808-00:00:1142 i_ljosi_sogunnar_000077 78 00:21:08.08 11.52 0.15 það þýddi ekki að hægt væri að fá hvaða plöntu sem er til að leika þetta eftir og lýsenkós raunar aldrei að endurskapa meintan árangur sinn með baunaplönturnar í aslan nítjánhundruð tuttugu og sjö -i_ljosi_sogunnar_000077-0079-00:21:2092-00:00:1046 i_ljosi_sogunnar_000077 79 00:21:20.92 10.368 0.17 lýsingar þrátt fyrir þetta hampað við hvert tækifæri framvegis og gríðarmikið gert úr hverri rannsókn hans og uppgötvun þó svo í raun og veru væru það aldrei miklar uppurnir -i_ljosi_sogunnar_000077-0082-00:22:0974-00:00:1914 i_ljosi_sogunnar_000077 82 00:22:09.74 19.2 0.34 vavilov gáttaður á skyndilegum frama þessa áður óþekkta starfsmanns síns sendi útsendara til asera taka út mann sá bar honum ekki fagra söguna heim til leníngrad hann væri á villigötum í rannsóknum sínum kynni ekki fræðin en liti þó stórt á sig sem eins konar messías líffræðinnar -i_ljosi_sogunnar_000077-0083-00:22:2992-00:00:0582 i_ljosi_sogunnar_000077 83 00:22:29.92 5.76 0.46 lois ennfremur að þessi byltingarkennda uppgötvun hans um vetrarbaunaplönturnar var ekki svo merkilegt -i_ljosi_sogunnar_000077-0084-00:22:3636-00:00:0776 i_ljosi_sogunnar_000077 84 00:22:36.36 7.808 0.09 að síður var hann tilbúinn gefa lýsing og tækifæri það hlaut að vera eitthvað í piltinn spunnið fyrir vona mikið var gert meðan -i_ljosi_sogunnar_000077-0085-00:22:4482-00:00:0746 i_ljosi_sogunnar_000077 85 00:22:44.82 7.424 0.21 allavega var hann stórhuga vavilov kynnti sér rannsóknir lýsenkós og baunum að kynna þær á ráðstefnum á hans vegum -i_ljosi_sogunnar_000077-0086-00:22:5286-00:00:1648 i_ljosi_sogunnar_000077 86 00:22:52.86 16.512 0.35 reyndi að tala við aðra eldri grasafræðinga sem fussuðu hneykslaðir yfir þessum ómenntaða bóndasyni um að gefa honum þó einhvern sent sinn þátt í framtíðarframa lysenkos en hann hefði kannski betur látið það vera að hann bágum -i_ljosi_sogunnar_000077-0087-00:23:1578-00:00:1828 i_ljosi_sogunnar_000077 87 00:23:15.78 18.304 0.46 stalín kynnti fyrstu fimm ára áætlun sovétríkjanna til sögunnar árið nítjánhundruð tuttugu og átta áætlunin fól meðal annars í sér að hraða uppbyggingu þungaiðnaðar en einnig algjöra þjóðnýtingu sovésks landbúnaðar stór samyrkjubú áttu nú að koma í stað bóndabæja í einkaeigu -i_ljosi_sogunnar_000077-0088-00:23:3504-00:00:1392 i_ljosi_sogunnar_000077 88 00:23:35.04 13.952 0.24 afleiðingar þessa urðu í stuttu máli skelfilegar fyrir sovéskan landbúnað og almenning framleiðni landbúnaðarins hrundi á skömmum tíma og svo viðskila allri andspyrnu gegn samyrkjuvæðing unni af blóðugri hörku -i_ljosi_sogunnar_000077-0089-00:23:4980-00:00:0488 i_ljosi_sogunnar_000077 89 00:23:49.80 4.864 0.07 veturinn nítján hundruð þrjátíu og tvö til þrjátíu og þrjú varð svo enn ein hungursneyðin -i_ljosi_sogunnar_000077-0090-00:24:0398-00:00:0580 i_ljosi_sogunnar_000077 90 00:24:03.98 5.76 0.0 með fólk deyjandi í hrönnum um öll sovétríkin leituðu yfirvöld til vísindamanna sinna -i_ljosi_sogunnar_000077-0091-00:24:1026-00:00:0438 i_ljosi_sogunnar_000077 91 00:24:10.26 4.352 0.18 vægast landbúnaðinn og uppskeruna og koma í veg fyrir þetta mannfall -i_ljosi_sogunnar_000077-0092-00:24:1522-00:00:0668 i_ljosi_sogunnar_000077 92 00:24:15.22 6.784 0.29 auðvitað vildi enginn viðurkenna að ein helsta ástæða hungursneyðarinnar var ein skelfilegar jung stalíns -i_ljosi_sogunnar_000077-0093-00:24:2288-00:00:1354 i_ljosi_sogunnar_000077 93 00:24:22.88 13.568 0.17 nikulásar menn hans við plönturæktarstofnunina í leníngrad voru auðvitað einmitt að vinna að því að rækta upp harðgerðari plöntur við vonum að geta bætt uppskeruna í þeim erfiða jarðveg sem var að finna víða um sovétríkin -i_ljosi_sogunnar_000077-0094-00:24:3716-00:00:0926 i_ljosi_sogunnar_000077 94 00:24:37.16 9.216 0.17 en kynbætur á plöntum samkvæmt lögmálum erfðafræðinnar lögmálum mendels tók langan tíma margar kynslóðir plantna og mörg ár -i_ljosi_sogunnar_000077-0095-00:24:4992-00:00:2376 i_ljosi_sogunnar_000077 95 00:24:49.92 23.808 0.31 óskabarnið trofim lysenko hinsvegar sagðist geta reddað þessu miklu fyrr lýsingar þarna var komið sögu orðið sífellt forhertari í skoðunum sínum og andstöðu við ríkjandi gildi í grasafræðinni skoðanir vavilovs og annarra hann hafnaði mendel og erfðafræðinni enda viðurkenndi handa fúslega að hann hafði ekki stúderað hana að ráði og skildi hana alls ekki -i_ljosi_sogunnar_000077-0096-00:25:1482-00:00:1246 i_ljosi_sogunnar_000077 96 00:25:14.82 12.416 0.31 hélt þess í stað frekar upp álman og eldri kynslóðin á landbúnaðarháskólaárum vavilovs hafði gert og trúði því staðfast að áunnir eiginleikar plantna gætu borist áfram til næstu kynslóðar -i_ljosi_sogunnar_000077-0097-00:25:2778-00:00:1842 i_ljosi_sogunnar_000077 97 00:25:27.78 18.432 0.13 og sömuleiðis að hægt væri að innræta plöntum ákjósanlega eiginleika með því að geyma fræ í kulda eins og hann hafði gert í serbía væri hann í raun að þjálfa þau í að þola kulda betur það hnignað betri kornplöntur og bætt uppskeruna miklu fyrr en vavilov -i_ljosi_sogunnar_000077-0098-00:25:4744-00:00:1470 i_ljosi_sogunnar_000077 98 00:25:47.44 14.72 0.35 dalinn hafði lengi verið skeptískur á mendel og sjálfur kunni hann skóarasonurinn vel við þennan duglega bóndason lýsenkó frægðarstjarna lýsing reis hratt á fjórða áratugnum og því hærra sem hún reis -i_ljosi_sogunnar_000077-0099-00:26:1300-00:00:1804 i_ljosi_sogunnar_000077 99 00:26:13.00 17.92 0.36 kommúnistar ætluðu að gerbylta öllu og á öllum vígvöllum urðu hlutirnir að ganga hratt líka í vísindunum fljótlega var ekki talið nóg að ala bara upp nýja kynslóð verkalýðsvísindamanna eins og elsku lýsenkó það varð að losna við gamla íhaldsliðið sem fyrst -i_ljosi_sogunnar_000077-0100-00:26:3192-00:00:1362 i_ljosi_sogunnar_000077 100 00:26:31.92 13.696 0.03 nítján hundruð þrjátíu var farið að bola vísindamönnum sem töldust til borgarastéttar úr sovéskum vísinda og rannsóknarstofnunum í stórum stíl mörghundruð manns voru reknir af vinnustað vavilovs fyrir litlar sem engar sakir -i_ljosi_sogunnar_000077-0102-00:26:5000-00:00:0900 i_ljosi_sogunnar_000077 102 00:26:50.00 8.96 0.06 og vavilov sjálfur þótti fljótt mjög grunsamlegur sovésku leynilögreglunni þótti ástæða til að taka hann til sérstakrar rannsóknar -i_ljosi_sogunnar_000077-0103-00:26:5952-00:00:1870 i_ljosi_sogunnar_000077 103 00:26:59.52 18.688 0.29 kaupmannssonur hann hafði farið til útlanda oft og unnið með erlendum vísindamönnum samkvæmt skýrslu leynilögreglunnar um vavilov hafði fangi nokkur í úkraínku fangelsi staðhæft að í landbúnaðarrannsóknastofnun vavilovs í leníngrad væri leynilegur hópur andbyltingarsinna -i_ljosi_sogunnar_000077-0104-00:27:1860-00:00:1880 i_ljosi_sogunnar_000077 104 00:27:18.60 18.816 0.18 fljótt voru yfirvöld komin á þá skoðun að vavilov væri leiðtogi hópsins og markmið hans að eyðileggja sovéskan landbúnað með spellvirkjum sakirnar voru fáránlegar og tilhæfulausar meðal annars að vafi lofaði lagt á ráðin um það með bændum í úsbekistan að streitast gegn bómullarrækt -i_ljosi_sogunnar_000077-0105-00:27:3862-00:00:1352 i_ljosi_sogunnar_000077 105 00:27:38.62 13.568 0.2 njósnarar fylgdu vavilov hvert fótmál og vinnustað hans voru að minnsta kosti fjórir uppljóstrar sem gáfu leynilögreglunni reglulega skýrslu um öll hans störf einn slíkur uppljóstrari lét hafa eftir sér -i_ljosi_sogunnar_000077-0107-00:28:2116-00:00:1592 i_ljosi_sogunnar_000077 107 00:28:21.16 15.872 0.28 trófím lýsenko gat aldrei efnt loforð sínum að þróa hratt nýjar korntegundir sem myndu gerbylta svo vísir þrátt fyrir það hélt hann áfram á framabrautinni og hélt áfram að kynna magnaðar niðurstöður ýmissa tilrauna sem engin leið var að sanna -i_ljosi_sogunnar_000077-0108-00:28:3822-00:00:2112 i_ljosi_sogunnar_000077 108 00:28:38.22 21.12 0.18 sovéskum vísindamönnum loguðu eldheitar deilur milli þeirra sem aðhylltust erfðafræði mendels vavilov var þar fremstur í flokki og þeirra sem höfnuðu henni þar var lýsenkó fremstur í flokki maðurinn sem viðurkenndi að hafa aldrei skilið erfðafræði og mælti þess í stað fyrir ýmsum úreltum kenningum gervivísindum lygum og þvættingi -i_ljosi_sogunnar_000077-0110-00:29:3712-00:00:2386 i_ljosi_sogunnar_000077 110 00:29:37.12 23.936 0.26 nokkru síðar árið nítján hundruð þrjátíu og sjö hófst nýr kafli í ógnarstjórnartíð testamentinu eða hryllingsins stalín var ofsóknarbrjálaður og krafðist algjörrar hollystu allir sem voru grunaður um að bera ögn af efasemdum um ágæti kommúnismans og alsjálfstætt afurðir sér handtöku fangelsun og það að vera -i_ljosi_sogunnar_000077-0111-00:30:0204-00:00:1788 i_ljosi_sogunnar_000077 111 00:30:02.04 17.92 0.41 stalín var ekkert svið sovésks þjóðfélags óviðkomandi meðal annars hurfu margir vísindamenn niður í dýflissur hans á þessum tíma til dæmis þeir sem aðhylltust hina borgaralegu erfðafræði sem lýsingu og félagar höfðu leið út af borðinu samstarfsmenn vavilovs lærlingar og vinir einn af öðrum -i_ljosi_sogunnar_000077-0112-00:30:2120-00:00:1942 i_ljosi_sogunnar_000077 112 00:30:21.20 19.328 0.33 nítjánhundruð þrjátíu og átta var lýsingar að forstöðumanni sovésku búfræðiakademíunnar og var því æðsti yfirmaður vavilovs og hann nýtti hvert tækifæri til að grafa undan andstæðingi sínum og níða og skýrsla leynilögreglunnar um vafasami spellvirki hans varð þykkari og þykkari -i_ljosi_sogunnar_000077-0113-00:30:4110-00:00:0458 i_ljosi_sogunnar_000077 113 00:30:41.10 4.608 0.15 var bannaðar til útlanda og gert mjög erfitt fyrir í öllum störfum sínum -i_ljosi_sogunnar_000077-0116-00:31:3490-00:00:0736 i_ljosi_sogunnar_000077 116 00:31:34.90 7.424 0.15 sumarið nítjánhundruð fjörutíu logaði evrópa í bardögum og blóðsúthellingum fyrsta sumar seinni heimsstyrjaldar -i_ljosi_sogunnar_000077-0117-00:31:4266-00:00:0926 i_ljosi_sogunnar_000077 117 00:31:42.66 9.216 0.31 fáir höfðu þó ekki enn blandað sér í stríðið þá og niguel þó að hann þyrfti stundum að glíma við afturhaldssinnaða yfirmenn hafði nóg að gera -i_ljosi_sogunnar_000077-0119-00:32:2124-00:00:1644 i_ljosi_sogunnar_000077 119 00:32:21.24 16.512 0.31 molotov ribbentrop samningi sovétríkjanna og þýskalands eignuðust sovétmenn hluta af vestanverðri úkraínu og í júlí nítján hundruð fjörutíu var nikolaí vavilov skipað að fara í rannsóknarleiðangur til að kanna gróðurfar og plöntulíf á þessu nýja yfirráðasvæði -i_ljosi_sogunnar_000077-0120-00:32:3828-00:00:1002 i_ljosi_sogunnar_000077 120 00:32:38.28 9.984 0.04 tók því fagnandi að hverfa um stundarsakir frá þrúgandi og eitruðu andrúmsloftinu í moskvu út í náttúruna og gera það sem hann unni mest að safna plöntum -i_ljosi_sogunnar_000077-0121-00:32:5200-00:00:2784 i_ljosi_sogunnar_000077 121 00:32:52.00 27.776 0.35 fyrstu daga ágústmanaðar nítján hundruð fjörutíu tóku vavilov og aðstoðarmenn hans um úkraínska sveitavegi og hvar sem vísindamaðurinn frægi sá forvitnilegt strá var stoppað og sýni tekin og stungið í tösku að kvöldi sjötta ágúst sátu leiðangursmenn við kvöldverðarborðið á gistiheimili nokkru og ræddu árangursríkan dag þegar svarta bifreið bar að garði úr bifreiðinni stigu útsendarar sovésku leynilögreglunnar en c -i_ljosi_sogunnar_000077-0122-00:33:2614-00:00:1304 i_ljosi_sogunnar_000077 122 00:33:26.14 13.056 0.38 samkvæmt skýrslum en kraftur til kænugarðs og þaðan til moskvu og það er hvarfi í iður lubjanka byggingarinnar alræmdu höfuðstöðva kom var jafnframt fangelsi -i_ljosi_sogunnar_000077-0123-00:33:3980-00:00:0732 i_ljosi_sogunnar_000077 123 00:33:39.80 7.296 0.17 vavilov var sakaður um landráð og spellvirki gegn sovéskum efnahag og byltingunni og oft yfir höfði sér dauðarefsingu -i_ljosi_sogunnar_000077-0127-00:34:3926-00:00:1152 i_ljosi_sogunnar_000077 127 00:34:39.26 11.52 0.18 og yfirheyrslurnar héldu áfram lengi enn þó svo að vavilov hafi játað þetta en kom vildi líka að hann játaði á sig landráð og njósnir og fleiri sakir og kæmi upp um samverkamenn sína -i_ljosi_sogunnar_000077-0128-00:34:5140-00:00:2426 i_ljosi_sogunnar_000077 128 00:34:51.40 24.192 0.18 enda játaði vafi of sífellt meira yfirheyrslurnar stóðu í ellefu mánuði í lok júní nítján hundruð fjörutíu og eitt réðust þjóðverjar inn í sovétríkin og ákveðið var að loka málinu gegn vavilov og ákæra fanginn var enda orðinn svo veikburða eftir stöðugar yfirheyrslur mánuðum saman að samfangi hans í lúbjanka sagði síðar að hann hafi þá rétt megnað að skríða eftir klefagólfinu -i_ljosi_sogunnar_000077-0129-00:35:1686-00:00:1624 i_ljosi_sogunnar_000077 129 00:35:16.86 16.256 0.13 réttarhöldin tóku skjótt af þrír hershöfðingjar í herdómstól voru aðeins í fimm mínútur að komast að þeirri niðurstöðu að vavilov hefði skipulagða unnið gegn sovéskum landbúnaði og samyrkjubúakerfinu allt frá því á þriðja áratugnum hann var dæmdur til dauða -i_ljosi_sogunnar_000077-0130-00:35:3984-00:00:1010 i_ljosi_sogunnar_000077 130 00:35:39.84 10.112 0.31 þá höfðu margir merkir sovéskir vísindamenn farið sömu leið verið dæmdir til dauða og teknir af lífi fyrir uppdiktaðar sakir meðal annars vinir vavilovs og félagar -i_ljosi_sogunnar_000077-0131-00:35:5102-00:00:2410 i_ljosi_sogunnar_000077 131 00:35:51.02 24.192 0.29 skömmu áður en leiða átti vafi og sjálfan fyrir aftökusveitna í lúbjanka skrifaði hann sjálfur lavrentí bería yfirmanns komast vægðar og af einhverjum ástæðum féllst bería sem var einhver mesta illmenni sovétríkjanna á þessum tíma á að fresta aftökunni á síðustu stundu láta skoða mál hans hvort hægt væri að finna einhver not fyrir vavilov og sérþekkingu hans -i_ljosi_sogunnar_000077-0132-00:36:1612-00:00:0844 i_ljosi_sogunnar_000077 132 00:36:16.12 8.448 0.32 en það kom aldrei til þess það var komið fram í miðjan október nítján hundruð fjörutíu og eitt og þýski herinn var kominn rétt fyrir utan borgarmörk norsku -i_ljosi_sogunnar_000077-0133-00:36:2504-00:00:0654 i_ljosi_sogunnar_000077 133 00:36:25.04 6.528 0.44 borgarbúar flúðu þar á meðal voru fangarnir í lúbjanka sem var smalað upp í lestir og fluttir austur -i_ljosi_sogunnar_000077-0134-00:36:3586-00:00:1766 i_ljosi_sogunnar_000077 134 00:36:35.86 17.664 0.26 guayana var komið fyrir í fangelsi í saratov borginni við volgubakka þangað sem hann hafði nærri aldarfjórðungi áður komið sem ungur og framsýnn prófessor í búfræði nú kominn aftur sem pólitískur fangi niðurbrotinn og sundurlaminn soltinn og sjúkur -i_ljosi_sogunnar_000077-0135-00:36:5418-00:00:1454 i_ljosi_sogunnar_000077 135 00:36:54.18 14.464 0.31 fangelsið í saratov var yfirfullt og ömurlegt fangar klæddust götóttum strigapokum og fengu tvær skeiðar af bókhveitigraut í morgunmat súpuslettu úr skemmdum tómötum í hádegismat og eina grautarskeið til viðbótar í kalda -i_ljosi_sogunnar_000077-0137-00:37:1384-00:00:2298 i_ljosi_sogunnar_000077 137 00:37:13.84 23.04 0.21 tuttugasta og fjórða janúar nítján hundruð fjörutíu og þrjú tveimur og hálfu ári eftir að hann var handtekinn á ferð sinni um úkraínu var nyfir sjúkradeild fangelsisins í saratov með háan hita verki fyrir brjósti og andstuttur með niðurgang og hélt engu niðri magur og fölur og borgin skrifaði fangelsislæknirinn hjá sér vannærður og með lugnabólgu -i_ljosi_sogunnar_000077-0138-00:37:4140-00:00:1490 i_ljosi_sogunnar_000077 138 00:37:41.40 14.848 0.11 tveimur dögum síðar að morgni tuttugasta og sjötta janúar nítján hundruð fjörutíu og þrjú lést níkeu og fimm ára einn fremsti grasafræðingur heims sem hafði dreymt um að uppræta hungur um heim allan hafði sjálfur dáið úr hungri -i_ljosi_sogunnar_000077-0139-00:38:0214-00:00:1986 i_ljosi_sogunnar_000077 139 00:38:02.14 19.84 0.48 á meðan vavilov veslaðist upp í fangelsinu í saratov gerðu mörg hundruð þúsund borgarbúar í leníngrad sama umsetnir af þýska hernum sögurnar af neyð sveltandi leníngradbúa eru hryllilegar borgarbúar átu mold og sag rottur hunda og ketti jafnvel meðborgara sína segir sagan -i_ljosi_sogunnar_000077-0140-00:38:2258-00:00:2380 i_ljosi_sogunnar_000077 140 00:38:22.58 23.808 0.29 plönturannsóknarstofnun nils stóð við torg heilags ísaks í miðri borginni og þar innandyra var geymt stærsta fræ og plöntusafn heimsins afrakstur áratuga söfnunar og heimshornaflakks hveiti rúgur hafrar hrísgrjón meira að segja nýtt kartöfluútsæði sem vísindamenn höfðu naumlega bjargað úr jörðu við ræktarstöð í útjaðri leníngrad þegar þjóðverjar nálguðust -i_ljosi_sogunnar_000077-0141-00:38:4704-00:00:2666 i_ljosi_sogunnar_000077 141 00:38:47.04 26.752 0.22 starfsmenn vafi sem eftir voru stóðust freistinguna að leggja sér fræin og plönturnar til munns jafnvel þegar umsátrið knúði aðra leníngradbúa til að borða mannakjöt kannski jafnvel þó þeir syltu eins og aðrir að minnsta kosti tólf starfsmenn fræbankans í leníngrad dóu úr hungri á meðan umsátrinu stóð margir létust á skrifstofum sínum við rannsóknarstörf fram í það síðasta -i_ljosi_sogunnar_000077-0142-00:39:1446-00:00:0632 i_ljosi_sogunnar_000077 142 00:39:14.46 6.272 0.36 sérfræðingur fræbankans í hrísgrjónum fannst að umsátrinu loknu liggjandi dáinn fram á skrifborð sitt -i_ljosi_sogunnar_000077-0143-00:39:2130-00:00:0608 i_ljosi_sogunnar_000077 143 00:39:21.30 6.144 0.46 í kringum hann var fjöldinn allur af sekkjum af mismunandi ísraelum herinn ósnertur -i_ljosi_sogunnar_000077-0144-00:39:3478-00:00:1938 i_ljosi_sogunnar_000077 144 00:39:34.78 19.456 0.29 lýsenkóisminn var skráður í lög sovétríkjanna nítján hundruð fjörutíu og átta og þar með í raun bannað með lögum að andmæla forsvarsmanninum trófím lengra maður hans númer eitt skóarasonurinn georgískum og nýr leiðtogi sovétríkjanna nikita krúsinni af kauða -i_ljosi_sogunnar_000077-0145-00:39:5530-00:00:2228 i_ljosi_sogunnar_000077 145 00:39:55.30 22.272 0.17 ankara sovésku búfræðiakademíunnar til nítjánhundruð sextíu og tvö höfðu þrír nafntogaðir sovéskir vísindamenn kjark í sér til að gagnrýna lýsenkó opinberlega bæði óvísindalegum kenningum hans sem stóðust enga skoðun og pólitísku valdatafli ofsóknum og svikum sem dæmdu fjölda kollega hans til útlegðar eða dauða í fangelsum stalíns -i_ljosi_sogunnar_000077-0146-00:40:1822-00:00:1206 i_ljosi_sogunnar_000077 146 00:40:18.22 12.032 0.22 lýsingar vikið úr forsetastól akademíunnar fylla jonathan lést í mosku nítján hundruð sjötíu og sex sjötíu og átta ára gamall fór andlát hans lágt í sovéskum fjölmiðlum -i_ljosi_sogunnar_000077-0147-00:40:3236-00:00:0930 i_ljosi_sogunnar_000077 147 00:40:32.36 9.344 0.23 fræbankinn í borginni við eystrasaltið sem hefur enn einu sinni skipt um nafn samt pétursborg er enn með helstu fræbönkum í evrópu -i_ljosi_sogunnar_000078-0006-00:02:4402-00:00:0740 i_ljosi_sogunnar_000078 6 00:02:44.02 7.424 0.22 ágæti hlustandi um það bil þar skildum við við menn í lok síðasta þáttar í upphaf sautjándu aldar -i_ljosi_sogunnar_000078-0007-00:02:5182-00:00:0524 i_ljosi_sogunnar_000078 7 00:02:51.82 5.248 0.43 jemenar fengu svo að vera að mestu í friði næstu tvær aldirnar eða svo -i_ljosi_sogunnar_000078-0010-00:04:0526-00:00:0916 i_ljosi_sogunnar_000078 10 00:04:05.26 9.088 0.14 í sem hefur yfirleitt alltaf þurft lítið til að átök brjótist út milli ættbálka og fjölskyldna og versnandi efnahagur gerði illt verra -i_ljosi_sogunnar_000078-0012-00:04:5828-00:00:1158 i_ljosi_sogunnar_000078 12 00:04:58.28 11.52 0.36 það var varla hægt að kalla aden borg á þessum tíma reyndar þetta var frekar bær þarna bjuggu bara nokkur hundruð hræður og flestir ekki við sérstaka velsæld -i_ljosi_sogunnar_000078-0013-00:05:1142-00:00:0680 i_ljosi_sogunnar_000078 13 00:05:11.42 6.912 0.19 rúmum tveimur árum áður en þetta gerðist að kona nafni viktoría sests á drottningarstól í bretlandi -i_ljosi_sogunnar_000078-0014-00:05:1892-00:00:1384 i_ljosi_sogunnar_000078 14 00:05:18.92 13.824 0.16 hún tók þá ekki aðeins við bretlandseyjum heldur dálaglegu heimsveldi en breska heimsveldið átti svo eftir að stækka mikið breiða úr sér yfir heiminn og ná hápunkti sínum á valdatíð traktor -i_ljosi_sogunnar_000078-0015-00:05:3976-00:00:1414 i_ljosi_sogunnar_000078 15 00:05:39.76 14.08 0.19 en það allra fyrsta sem viktoría bætti við veldi sitt eftir að hún komst á valdastól var nokkur hundruð manna bær lengst suður á arabíuskaga engar ómerkilegur á að líta í fljótu bragði ég mennskir aden -i_ljosi_sogunnar_000078-0017-00:06:2590-00:00:1114 i_ljosi_sogunnar_000078 17 00:06:25.90 11.136 0.39 líkt og mokka hafði alinn sinn fífil fegurri en í augum breskra heimsvaldasinna og kaupsýslumanna var bærinn engu að síður enn og móttækilegir -i_ljosi_sogunnar_000078-0018-00:06:3836-00:00:0618 i_ljosi_sogunnar_000078 18 00:06:38.36 6.144 0.13 en var einmitt á siglingaleiðinni frá bretlandi til þess sem var demanturinn í krúnu drottningarinnar -i_ljosi_sogunnar_000078-0019-00:06:4762-00:00:0586 i_ljosi_sogunnar_000078 19 00:06:47.62 5.888 0.0 og einmitt um þetta leyti var breska austur indíafélagið að taka í notkun nýja tækni -i_ljosi_sogunnar_000078-0020-00:06:5510-00:00:0644 i_ljosi_sogunnar_000078 20 00:06:55.10 6.528 0.0 þau komust hratt yfir en á langri siglingaleiðinni til indlands þurftu að fylla á kolabirgðir sínar -i_ljosi_sogunnar_000078-0021-00:07:0208-00:00:0516 i_ljosi_sogunnar_000078 21 00:07:02.08 5.12 0.27 aden var einmitt rétti staðurinn fyrir kolabirgðarstöð fyrir nýju bresku gufuskip -i_ljosi_sogunnar_000078-0023-00:07:2686-00:00:1144 i_ljosi_sogunnar_000078 23 00:07:26.86 11.392 0.36 þurftu ekki nema nokkrar hrinur til að sannfæra smá soldáninn á svæðinu um að fela þessu framandi heimsveldi yfirráð yfir veldi sínu bænum aden og hans næsta ágreining -i_ljosi_sogunnar_000078-0025-00:07:4732-00:00:1540 i_ljosi_sogunnar_000078 25 00:07:47.32 15.488 0.06 í kjölfarið neyddu bretar fleiri soldána á svæðinu til að skrifa undir niðurlægjandi verndarsamninga og þannig sölsaði breska heimsveldið smátt og smátt en þó örugglega undir sig stóran hluta þess sem nú er sunnanvert jemen -i_ljosi_sogunnar_000078-0027-00:08:1404-00:00:2008 i_ljosi_sogunnar_000078 27 00:08:14.04 20.096 0.2 aden var alltaf þungamiðja bresku nýlendunnar menn þaðan var fljótt stöðug umferð skipa til og frá bombay og lundúnum og fleiri indverskum og breskum borgum hagur borgarinnar vænkaðist svo gríðarlega átján hundruð sextíu og níu þegar lokið var við gerð skipaskurðar sem tengdi miðjarðarhaf og rauðahafið -i_ljosi_sogunnar_000078-0028-00:08:4144-00:00:1202 i_ljosi_sogunnar_000078 28 00:08:41.44 12.032 0.23 viðskiptin blómstruðu á nýjan leik og fólk streymdi til breska aden hvaðan er var til að freista gæfunnar víða að úr jemen og frá indlandi austur afríku bretlandi og öðrum evrópulöndum -i_ljosi_sogunnar_000078-0029-00:08:5390-00:00:0864 i_ljosi_sogunnar_000078 29 00:08:53.90 8.576 0.35 mannlífið í borginni varð því hans litríkt og innan um fjöldann sem fékkst við verslun og viðskipti í aden leyndust ýmsar skrítnar skrúfur -i_ljosi_sogunnar_000078-0030-00:09:0376-00:00:2614 i_ljosi_sogunnar_000078 30 00:09:03.76 26.112 0.4 svo hollendingar hafi rofið einokun jemen á kaffirækt og verslun og kaffirækt að mestu færst annað var enn stunduð verslun með kaffi í aden á þessum tíma bara ekki nærri því sama mæli og gullaldarárum jemenska kaffisins en í kaffibransanum annarri nítjándu öld á deilna eina af þessum skrítnu skrúfum sem virtust sækja í fjölmenningarsamfélagið í aden -i_ljosi_sogunnar_000078-0034-00:10:3796-00:00:0932 i_ljosi_sogunnar_000078 34 00:10:37.96 9.216 0.09 eftir að það spurðist út meðal frönsku kaupmannanna að ungi samstarfsmaður þeirra væri alræmdur meðal ljóðskálda og bókmenntaunnenda heima í gamla andanum -i_ljosi_sogunnar_000078-0035-00:10:4768-00:00:0428 i_ljosi_sogunnar_000078 35 00:10:47.68 4.352 0.33 en hann reyndist kaffisölumaður af guðs náð og gekk vel í starfi -i_ljosi_sogunnar_000078-0037-00:11:0866-00:00:0922 i_ljosi_sogunnar_000078 37 00:11:08.66 9.216 0.39 hann kvartaði líka sáran undan borginni sjálfri kallaði aden einmanalegustu borg á eftir salinas eigin heimabæ í jarðarför -i_ljosi_sogunnar_000078-0038-00:11:1936-00:00:1300 i_ljosi_sogunnar_000078 38 00:11:19.36 13.056 0.42 það segir kannski sína sögu um örlög hinnar eitt sinn blómlegu kaffiræktar jemena kaffið sem rambaði og sendi til evrópu var mestmegnis ekki ræktað í menn hann seldi aðallega eþíópískt kaffi -i_ljosi_sogunnar_000078-0039-00:11:3278-00:00:1740 i_ljosi_sogunnar_000078 39 00:11:32.78 17.408 0.46 mörgum öldum fyrr höfðu jemenar kynnst villtri kaffiplöntunni í í gegnum eþíópíska hirðingja og orðið fyrsta þjóðin til að hefja skipulagða kaffirækt nú höfðu jemenar glotrað niður kaffiræktinni nemar farnir að rækta kaffiplöntuna sína sjálfir -i_ljosi_sogunnar_000078-0040-00:11:5152-00:00:0544 i_ljosi_sogunnar_000078 40 00:11:51.52 5.504 0.45 arabar meðal þeirra allra fyrstu sem seldu eþíópísk kaffi til evrópu -i_ljosi_sogunnar_000078-0041-00:11:5766-00:00:0812 i_ljosi_sogunnar_000078 41 00:11:57.66 8.192 0.48 eftir nokkur ár í aden flutti skáldið sig yfir rauðahafið á áramót og setti stað um tíma í fornu borginni harar í eþíópíu -i_ljosi_sogunnar_000078-0042-00:12:0634-00:00:0712 i_ljosi_sogunnar_000078 42 00:12:06.34 7.168 0.06 þar varð hann fyrsti vesturlandabúinn sem stundaði viðskipti og líklega bara þriðji evrópumaðurinn sem heimsótti borgina -i_ljosi_sogunnar_000078-0043-00:12:2670-00:00:1706 i_ljosi_sogunnar_000078 43 00:12:26.70 17.024 0.23 í síðasta þætti sagði ég frá tilraunum tyrkjasoldáns til að leggja jemen undir sig á sextándu þær tilraunir sem urðu allmargar enduðu yfirleitt með ósköpum og miklu mannfalli tyrkja sem á endanum fóru að kalla jemen bræðsluofn fyrir tyrkneska hermenn -i_ljosi_sogunnar_000078-0044-00:12:4492-00:00:0664 i_ljosi_sogunnar_000078 44 00:12:44.92 6.656 0.05 enda gáfust tyrkir á endanum upp í byrjun sautjándu aldar eftir að hafa reynt áratugum saman að leggja héngu sig -i_ljosi_sogunnar_000078-0046-00:13:3160-00:00:2088 i_ljosi_sogunnar_000078 46 00:13:31.60 20.864 0.16 þrátt fyrir að viðskiptin blómstruðu í aden og nágrenni undir verndarvæng breta og en róstusamt víðsvegar annarstaðar í menn ekki síst í norðanverðu landinu en þar höfðu tyrkir átti í blóðugri baráttu við innfædda á árum áður í fjöllóttum norðurhlutanum réðu sæti í múslimaríkjum og höfðu gert um aldir -i_ljosi_sogunnar_000078-0048-00:13:5972-00:00:1926 i_ljosi_sogunnar_000078 48 00:13:59.72 19.2 0.47 greinir sæti smá frá öllum hinum vísunum er kannski ekki það allra mikilvægasta en á níunda altaf klerkur nokkur sem aðhylltist þessa trúargrein flutt frá medínu norðar á arabíuskaganum þarna í fjöllin í norðanverðu jemen og hann hafði fengið fjölda innfæddra ættbálka á sitt band -i_ljosi_sogunnar_000078-0052-00:15:2764-00:00:1060 i_ljosi_sogunnar_000078 52 00:15:27.64 10.496 0.07 en þó svo að leiðtogi sæti veldisins ímaminn væri þeirra maður voru þegnar hans ekki alveg eins sáttir við að fá yfir sig nýja yfirboðara lengst norðan úr tyrklandi -i_ljosi_sogunnar_000078-0053-00:15:3876-00:00:1062 i_ljosi_sogunnar_000078 53 00:15:38.76 10.624 0.25 tyrkir og leppkonungur þeirra sæti ímaminn þurftu áfram að glíma við uppreisn óstýrilátra ættbálka rétt eins og ímaminn hafði gert áður en tyrkir komu -i_ljosi_sogunnar_000078-0054-00:15:5064-00:00:1052 i_ljosi_sogunnar_000078 54 00:15:50.64 10.624 0.11 var sagðist ekki mikil hjálp í mönnum soldánsins þegar allt kom til alls og rétt eins og tyrkir höfðu gert fyrir nærri þrjú hundruð árum þegar þeir fóru fyrst að reyna að leggja ég menn undir sig -i_ljosi_sogunnar_000078-0055-00:16:0168-00:00:0564 i_ljosi_sogunnar_000078 55 00:16:01.68 5.632 0.15 það hvorki né rak tyrkir lærðu sumsé ekki mikið af reynslunni um bræðsluofninn -i_ljosi_sogunnar_000078-0056-00:16:0820-00:00:0830 i_ljosi_sogunnar_000078 56 00:16:08.20 8.192 0.11 tyrkir héldu áfram að reyna brjóta jemeni í norðurhluta landsins undir sig næstu áratugina yfirleitt með jafnmiklum árangri -i_ljosi_sogunnar_000078-0057-00:16:1698-00:00:2156 i_ljosi_sogunnar_000078 57 00:16:16.98 21.632 0.18 kannski ekki að undra að þeim hafi gengið nokkuð verr en bretum gekk í suðrinu enda var þetta ævaforna stórveldi þegar þarna var komið sögu ekki aðeins orðið aldurhnigið heldur líka veikburða og í raun alls ekki líklegt til stórræðanna veiki maðurinn í evrópu eins og aðrar evrópuþjóðir voru farnar að segja strax um miðja nítjándu öld -i_ljosi_sogunnar_000078-0058-00:16:3990-00:00:0978 i_ljosi_sogunnar_000078 58 00:16:39.90 9.856 0.0 en sjúklingurinn hélt þó alltaf áfram að reyna allt fram að lokum nítjándu aldar og fram á þá næstu í raun allt fram til ársins nítján hundruð og átján -i_ljosi_sogunnar_000078-0060-00:17:0314-00:00:0812 i_ljosi_sogunnar_000078 60 00:17:03.14 8.064 0.05 styrjöldinni lauk auðvitað með ósigri tyrkja og bandamanna þeirra og sex hundruð ára tyrkneska ottóman veldi molnaði í sundur -i_ljosi_sogunnar_000078-0062-00:17:3398-00:00:2092 i_ljosi_sogunnar_000078 62 00:17:33.98 20.864 0.27 dilla ávarpa sig sem leiðtoga hinna trúuðu prins réttrúaðra sá sem treystir drottni meistara alheimsins og svo framvegis honum tókst að fá margra ættbálkaleiðtoga á sitt band og gang styrkt tilkall sitt til þess að vera konungur jemens allavega þess hluta landsins þarna í norðri sem bretar áttu ekki -i_ljosi_sogunnar_000078-0063-00:17:5574-00:00:0934 i_ljosi_sogunnar_000078 63 00:17:55.74 9.344 0.11 árunum eftir fyrri heimsstyrjöld þegar arabaheimurinn losnaði úr viðjum tyrkjasoldáns komu fram ýmsir arabískir konungur hér og þar -i_ljosi_sogunnar_000078-0064-00:18:0570-00:00:1230 i_ljosi_sogunnar_000078 64 00:18:05.70 12.288 0.41 írak var konungur í jórdaníu var konungur og í sandflæminu sem síðar varð sádi arabía stigi þyrla fram konungur sá sem átti eftir að skíra ríki sitt eftir sjálfum sér í sá -i_ljosi_sogunnar_000078-0066-00:18:3110-00:00:0810 i_ljosi_sogunnar_000078 66 00:18:31.10 8.064 0.14 var svo útkljáð eftir nokkrar skærur og nokkurt mannfall en sádi arabía hefur aldrei getað látið jemen alveg í friði síðan -i_ljosi_sogunnar_000078-0067-00:18:3964-00:00:1240 i_ljosi_sogunnar_000078 67 00:18:39.64 12.416 0.32 ekki síst eftir að sá arabía fór að auðgast ólýsanlega í kjölfarið á olíufundi í sandauðninni nítján hundruð þrjátíu og átta og valdamenn þar hafa eiginlega æ síðan getað gert hvað sem þeim sýnist -i_ljosi_sogunnar_000078-0071-00:19:3576-00:00:1328 i_ljosi_sogunnar_000078 71 00:19:35.76 13.312 0.48 haustið nítjánhundruð sextíu og tvö lést amasíu og giftur og morfínsjúkur frá öllum rakspíraflöskunum sínum og auðvitað tók þá sonur hans mohammad allar við konungstitlinum -i_ljosi_sogunnar_000078-0072-00:19:5232-00:00:1398 i_ljosi_sogunnar_000078 72 00:19:52.32 14.08 0.04 í þá daga vakti fjarlæga jemen kannski helst athygli erlendra fjölmiðla fyrir sérviskuleg uppátæki konungsins og sonar hans kannski svipað var með túrkmenistan vanur framandi asísk einræðisríki nú -i_ljosi_sogunnar_000078-0073-00:20:0692-00:00:1388 i_ljosi_sogunnar_000078 73 00:20:06.92 13.824 0.17 til að mynda árið nítján hundruð fimmtíu höfðu þeir feðgar amadou og mombasa tími ekki nóg með það heldur höfðu þeir gifst systrum eins og erlendir fjölmiðlar sögðu fram -i_ljosi_sogunnar_000078-0074-00:20:2130-00:00:1258 i_ljosi_sogunnar_000078 74 00:20:21.30 12.544 0.0 og svo framvegis sonurinn hefði eflaust getað haldið áfram að ræna og rupla og rugla í anda föður síns ef ekki hefði þarna þegar hann tók við árið nítján hundruð sextíu og tvö -i_ljosi_sogunnar_000078-0075-00:20:3428-00:00:3514 i_ljosi_sogunnar_000078 75 00:20:34.28 35.2 0.35 lásinn vindar um arabaheiminn margaret árum áður í júlí nítján hundruð fimmtíu og tvö ungir herforingjar tekið völdin í fjölmennasta og fyrirferðarmesta ríki þessa heimshluta kistan fyrir herforingjunum fór sá sahara gamaldags á skömmum tíma að hrífa með sér ungt og framsýnt fólk um gervallan hinn arabískumælandi heim með hugsjónum sínum um sameinaðan arabaheim undir merkjum sósíalismans -i_ljosi_sogunnar_000078-0077-00:21:3724-00:00:1658 i_ljosi_sogunnar_000078 77 00:21:37.24 16.64 0.37 en var ekki undanskilið tuttugasta og sjötta september nítján hundruð sextíu og tvö örfáum dögum eftir að rýma eða konungur tók við rennandi stjórn adolfs laða völdin í norður jemen -i_ljosi_sogunnar_000078-0078-00:21:5440-00:00:0892 i_ljosi_sogunnar_000078 78 00:21:54.40 8.96 0.22 fyrnt stuðnings nassers sjálfs sem blandaði sér gjarnan í málefni annarra arabaríkja enda sameining arabaheimsins hans yfirlýsta markmið -i_ljosi_sogunnar_000078-0079-00:22:0452-00:00:1024 i_ljosi_sogunnar_000078 79 00:22:04.52 10.24 0.0 valdaránið fylgdi í kjölfar margra ára sívaxandi óánægju íbúa í norður jemen landið varð sífellt fátækara ekki síst sökum óstjórnar konunganna -i_ljosi_sogunnar_000078-0081-00:22:2470-00:00:1022 i_ljosi_sogunnar_000078 81 00:22:24.70 10.24 0.17 ég minna þekktu vel sögu landsins sem hér hefur verið reifuð allt aftur til drottningarinnar af saba og annarra glæstra mennska konungsríkja fornaldar -i_ljosi_sogunnar_000078-0082-00:22:3532-00:00:0470 i_ljosi_sogunnar_000078 82 00:22:35.32 4.736 0.0 og þeim þótti sárt að hugsa til þess að nú væri svona komið fyrir landinu -i_ljosi_sogunnar_000078-0085-00:22:5932-00:00:0670 i_ljosi_sogunnar_000078 85 00:22:59.32 6.784 0.12 þar veittu sádar og honum skjól og meira en það stuðning til að skipuleggja gagnárás gegn valdaránsmönnum -i_ljosi_sogunnar_000078-0087-00:23:2526-00:00:1444 i_ljosi_sogunnar_000078 87 00:23:25.26 14.464 0.22 næstu átta árin geisaði bitur borgarastyrjöld um norður jemen milli valdaránsmanna og herliðs þeirra og konungsins gamla og ættbálka í fjallendinu í norðri sæti í stað sem héldu tryggð við trúarleiðtoga sinn -i_ljosi_sogunnar_000078-0088-00:23:4014-00:00:0714 i_ljosi_sogunnar_000078 88 00:23:40.14 7.168 0.15 eða eins og einn norðlenskur ættbálkaforkólfur orðaði það skáldlega að hætti frumbyggja arabíuskagans -i_ljosi_sogunnar_000078-0090-00:24:0602-00:00:1126 i_ljosi_sogunnar_000078 90 00:24:06.02 11.136 0.05 ættbálkarnir nutu svo aðstoðar sáda sem studdu konunginn nasser í egyptalandi studdi sömuleiðis valdaránsmenn með ráðum og dáð og tugþúsundum egypskra hermanna -i_ljosi_sogunnar_000078-0091-00:24:1834-00:00:0850 i_ljosi_sogunnar_000078 91 00:24:18.34 8.448 0.0 þrátt fyrir eða kannski einmitt vegna afskipta þessara tveggja arabísku stórvelda dróst styrjöldin endalaust á langinn -i_ljosi_sogunnar_000078-0094-00:24:5546-00:00:1268 i_ljosi_sogunnar_000078 94 00:24:55.46 12.672 0.2 en allavega lauk borgaralegra desember nítján hundruð sjötíu eftir átta ár og tvo mánuði og bilinu eitt til tvö hundruð þúsund mannslíf með sigri lýðveldissinna -i_ljosi_sogunnar_000078-0095-00:25:0858-00:00:0942 i_ljosi_sogunnar_000078 95 00:25:08.58 9.472 0.48 það sem helst leiddi loks til sigurs þeirra var að sádar hættu að nenna að styðja andstæðingana og viðurkenndu loks sjálfstæði lýðveldisins jemens -i_ljosi_sogunnar_000078-0097-00:25:5530-00:00:0984 i_ljosi_sogunnar_000078 97 00:25:55.30 9.856 0.36 á endanum varð fjöldinn svo mikill að jafnvel hin blómlega breska aden stóð ekki undir slíkum fjölda lífsgæðum borgarbúa hrakaði atvinnuleysi jókst -i_ljosi_sogunnar_000078-0098-00:26:0582-00:00:0666 i_ljosi_sogunnar_000078 98 00:26:05.82 6.656 0.21 bretar skipuðu indverja og aðra útlendinga í valdastöður og gengu framhjá innfæddum arabískum adenverjum -i_ljosi_sogunnar_000078-0101-00:27:4236-00:00:2818 i_ljosi_sogunnar_000078 101 00:27:42.36 28.16 0.24 fjórtánda október nítján hundruð sextíu og þrjú kastaði útsendari marks andófssamtaka hóflega handsprengju og átta landstjóra breta í aden kennaraskóla hans bjargaði lífi hans með því að stökkva fyrir sprengjuna og hann var s�� eini sem lét lífið í árásinni handsprengjuárásin varð til þess að neyðarástandi var lýst yfir í aden og þangað sent aukaherlið til að halda friðinn -i_ljosi_sogunnar_000078-0102-00:28:1196-00:00:1744 i_ljosi_sogunnar_000078 102 00:28:11.96 17.408 0.14 en spennan magnaðist bara og aðgerðir þjóðfylkingarinnar og fleiri uppreisnarhópa sömuleiðis þeir réðust reglulega á breska hermenn og efndu til óeirða allt þar til í nóvember nítján hundruð sextíu og sjö að bretar sáu sig knúna til að yfirgefa nýlendu sína í menn -i_ljosi_sogunnar_000078-0103-00:28:3048-00:00:0994 i_ljosi_sogunnar_000078 103 00:28:30.48 9.856 0.41 suðurameríska ríki sjálfstætt kommúnistaríki því maríu skæruliðarnir sem höfðu leitt baráttuna gegn bretum komust nú til valda -i_ljosi_sogunnar_000078-0105-00:29:1810-00:00:3474 i_ljosi_sogunnar_000078 105 00:29:18.10 34.688 0.28 úr því varð svo loksins nítján hundruð níutíu höfðu sunnanmenn misst sinn öflugasta bakhjarl sovétríkin og olía hafði fundist einmitt í landamærahéruðunum svo væri beggja ríkja hag að sameinast til að vinna svartagullið saman úr sandinum tuttugasta og annan nítján hundruð níutíu skrifuðu leiðtogar norður og suður menningu sameiningu ríkjanna í eitt stórt menn einn hélt bæði hálendið í norðri hafnarborgirnar við rauða og arabíuhaf og söndugt suðrið -i_ljosi_sogunnar_000078-0106-00:29:5772-00:00:3938 i_ljosi_sogunnar_000078 106 00:29:57.72 39.424 0.19 úr varð þáverandi forseti norður menn evren sameinaða ríkis sá hafði þegar setið á forsetastóli í norðrinu í tólf ár og hét alabasturskaleik af merkilegum ættum almúgapiltur úr sveitaþorpi suðaustur af höfuðborginni sanna en hann hafði risið til æðstu metorða í gegnum herinn byrjað á því að styðja valdarán herforingjanna kollega sinna sem steyptu ímaminum í norður jemen afsala og risið svo hærra og hærra í borgarastyrjöldinni sem fylgdi þar til hann var loks skipaður forseti norður jemens nítján hundruð sjötíu og átta -i_ljosi_sogunnar_000078-0108-00:31:1454-00:00:0816 i_ljosi_sogunnar_000078 108 00:31:14.54 8.192 0.04 þetta stundaði hann bæði sem forseti norður jemens frá nítján hundruð sjötíu og átta og svo frá nítján hundruð níutíu sem forseti sameinaðs jemen -i_ljosi_sogunnar_000078-0110-00:31:3390-00:00:1078 i_ljosi_sogunnar_000078 110 00:31:33.90 10.752 0.1 af öðrum hafa þeir beitt einmitt þessum aðferðum sem hér var lýst til að sjálfsagður sig alræðisvöld og græða á tá og fingri á kostnað þjóða sinna þetta er kunnugleg saga -i_ljosi_sogunnar_000078-0112-00:31:5364-00:00:1728 i_ljosi_sogunnar_000078 112 00:31:53.64 17.28 0.17 í flestu í kúnstinni og ekki síst í arðráni sérfræðingum reiknast til að allandale hafi á valdatíð sinni sem varð að lokum þrír áratugir sogið úr jemenskum ríkissjóði og stungið í eigin vasa allt að sextíu og tveimur milljörðum bandaríkjadala -i_ljosi_sogunnar_000078-0113-00:32:1160-00:00:0636 i_ljosi_sogunnar_000078 113 00:32:11.60 6.4 0.21 svo tala segir einhverjum eitthvað er það andvirði nærri sjö þúsund milljarða íslenskra króna -i_ljosi_sogunnar_000078-0114-00:32:1864-00:00:0550 i_ljosi_sogunnar_000078 114 00:32:18.64 5.504 0.0 reiðufé í gulli og gersemum og eignum sem geymdar voru víða um heim undir ýmsum nöfnum -i_ljosi_sogunnar_000078-0115-00:32:2554-00:00:1088 i_ljosi_sogunnar_000078 115 00:32:25.54 10.88 0.04 ástandið sem hafði leitt til valdaráns herforingja í norður jemen á sínum tíma og til uppreisnar suður jemena gegn breskum yfirboðurum skömmu síðar vaxandi atvinnuleysi og fátækt -i_ljosi_sogunnar_000078-0116-00:32:3930-00:00:0794 i_ljosi_sogunnar_000078 116 00:32:39.30 7.936 0.11 arðbæra miklu verra því allur auður þjóðarinnar hvarf ofan í botnlausa vasana á ajatolla og ættingjum hans og vinum -i_ljosi_sogunnar_000078-0118-00:33:1134-00:00:1308 i_ljosi_sogunnar_000078 118 00:33:11.34 13.056 0.39 taka sjálfur til sundsins einn í auðinum á meðan menn varð fátækara og fátækara skar sig meira og meira úr miðað við grannríki sín og varð á endanum fátækasta ríki arabaheimsins -i_ljosi_sogunnar_000078-0119-00:33:4240-00:00:1884 i_ljosi_sogunnar_000078 119 00:33:42.40 18.944 0.28 í viðjum fátæktar og spillingar hélst menn allt fram til ársins tvö þúsund og ellefu rumska borga rétt eins og egyptar höfðu mótmælt núbíumenn gaddafí sýrlendingar assad og svo framvegis arabíska vorið -i_ljosi_sogunnar_000078-0120-00:34:0162-00:00:1810 i_ljosi_sogunnar_000078 120 00:34:01.62 18.048 0.31 mótmælin sóttu fljótt í sig veðrið og sali missti stuðning sinn á endanum gripu grannþjóðir jemens á arabíuskaganum undir forystu sáda en samið var um að sali eftir þrjátíu og þrjú ár sem forseti færi frá og unnið væri að lýðræðisumbótum í þessum fátæka landi -i_ljosi_sogunnar_000078-0124-00:35:0550-00:00:1008 i_ljosi_sogunnar_000078 124 00:35:05.50 9.984 0.0 á fyrir að stjórnarskipti yrðu í kjölfar hins svokallaða arabíska vors vildu hótelið halda áfram að láta til sín taka og árið tvö þúsund og fjórtán -i_ljosi_sogunnar_000078-0125-00:35:1604-00:00:0740 i_ljosi_sogunnar_000078 125 00:35:16.04 7.424 0.0 voru þrjú ár liðin frá vorinu en hálfgert ófremdarástand í jemen og bólaði lítið á lofuðum lýðræðisumbótum -i_ljosi_sogunnar_000078-0126-00:35:2396-00:00:0612 i_ljosi_sogunnar_000078 126 00:35:23.96 6.144 0.0 réðust uppreisnarmennirnir inn í höfuðborgina sanna og tóku hana yfir með nær undraverðum árangri og hraða -i_ljosi_sogunnar_000078-0128-00:35:3976-00:00:1250 i_ljosi_sogunnar_000078 128 00:35:39.76 12.544 0.46 þennan árangur máttu hútí liðar kannski ekki síst þakka stuðningi valdamikils manns sem húkti sádar en léði þeim stuðning í formi liðsafla vopna og fjármagns það var jafnan -i_ljosi_sogunnar_000078-0129-00:35:5276-00:00:0418 i_ljosi_sogunnar_000078 129 00:35:52.76 4.224 0.13 rétt eins og gamli ímaminn í norður jemen hafði gert nítján hundruð sextíu og tvö -i_ljosi_sogunnar_000078-0133-00:37:0932-00:00:1700 i_ljosi_sogunnar_000078 133 00:37:09.32 17.024 0.24 ágæti hlustandi þetta eru rætur styrjaldarinnar sem nú geisar í jemen inn í þetta bætist að öllum líkindum njóta hútí liðar einnig stuðnings írans sem hikar sjaldan við að styðja trúbræður sína í sínum gegn sumum hvar og hvenær sem er -i_ljosi_sogunnar_000078-0134-00:37:2742-00:00:2456 i_ljosi_sogunnar_000078 134 00:37:27.42 24.576 0.3 sádar sem heldur ekki við að blanda sér hvað sem á gengur í grannríkinu jemen var veitt stjórn nýja forsetans hadi ómetanlegan stuðning í baráttunni gegn uppreisnarmönnum með gegndarlausum loftárásum sem eira engu hvorki uppreisnarhermönnum né börnum og gamalmennum sjúkrahúsum eða fornminjum og afleiðingarnar að þessu öllu fyrir jemenskan almenning hörmulegar eins og við höfum heyrt -i_ljosi_sogunnar_000078-0135-00:37:5306-00:00:1888 i_ljosi_sogunnar_000078 135 00:37:53.06 18.816 0.16 hvernig þessum átökum lýkur og hvenær veit enginn vonandi sem fyrst en tveggja þriggja ára stríð er þó augnabliki mörg þúsund ára langri og glæstri sögu þessa suðvesturhorni arabíuskagans sem við köllum nemenda vonandi endurtaka sig sem fyrst -i_ljosi_sogunnar_000079-0004-00:02:0138-00:00:0724 i_ljosi_sogunnar_000079 4 00:02:01.38 7.168 0.18 annað meðan þú hlustar á þennan þátt ágæti hlustandi draga fjögur jemensk börn anda í síðasta sinn -i_ljosi_sogunnar_000079-0026-00:10:2268-00:00:0826 i_ljosi_sogunnar_000079 26 00:10:22.68 8.32 0.27 loks eftir sex mánaða eyðimerkurgöngu í orðsins fyllstu merkingu komust þeir til marib höfuðborgar sabatins -i_ljosi_sogunnar_000079-0032-00:12:2652-00:00:0874 i_ljosi_sogunnar_000079 32 00:12:26.52 8.704 0.0 eitt komið þessum mismunandi hópum sem byggðu suðvesturhorn arabíuskagans ágætlega saman allavega stórslysalaust en þó ekki alltaf -i_ljosi_sogunnar_000079-0036-00:13:5534-00:00:0530 i_ljosi_sogunnar_000079 36 00:13:55.34 5.248 0.47 tannstöngullinn var tákn um þá meðferð sem aumingja pilturinn hafði fengið að þola rétt áðan -i_ljosi_sogunnar_000079-0037-00:14:0136-00:00:1646 i_ljosi_sogunnar_000079 37 00:14:01.36 16.384 0.23 einn slíkur aðalsborinn piltur var sérstaklega hárprúður og því kallaður nuwas eð lokkana sagan segir að þegar röðin kom að honum hafi hann vitað vel hvað beið hans enda hafði eldri bróðir hans hlotið sömu niðurlægjandi meðferð nokkrum árum áður -i_ljosi_sogunnar_000079-0039-00:14:2694-00:00:0616 i_ljosi_sogunnar_000079 39 00:14:26.94 6.272 0.33 afhöggnu höfðinu komin fyrir í glugga á konungshöllinni og tútankamon á því -i_ljosi_sogunnar_000079-0047-00:16:5448-00:00:1310 i_ljosi_sogunnar_000079 47 00:16:54.48 13.056 0.33 sjötíu þúsund abimael af stað með þau fyrirmæli að eyra engu þegar hermenn nuwasar sáu og koma aðsvífandi gráa fyrir járnum urðu svo skelkaðir að þeir lögðu flestir af flóttann -i_ljosi_sogunnar_000079-0049-00:17:2436-00:00:1112 i_ljosi_sogunnar_000079 49 00:17:24.36 11.008 0.17 saga gyðingdómsins í menn var þó miklu lengri gyðingar voru mikilvægur hluti amirs næstu aldirnar raunar allt fram á ofanverðan fimmta áratug tuttugustu aldar -i_ljosi_sogunnar_000079-0052-00:18:1538-00:00:1088 i_ljosi_sogunnar_000079 52 00:18:15.38 10.88 0.0 aðgerð sem kölluð var töfrateppið nær allir gyðingar landsins voru þannig fluttir burt tugþúsundir talsins heilu fjölskyldurnar konur karlar börn og gamalmenni -i_ljosi_sogunnar_000079-0056-00:18:5740-00:00:1794 i_ljosi_sogunnar_000079 56 00:18:57.40 18.048 0.32 úti uppreisnarmennirnir sem berjast gegn stjórnvöldum eru engir vinir gyðinga slagorð þeirra drepum bandaríkin drepum ísrael bölvaðir séu gyðingarnir -i_ljosi_sogunnar_000079-0060-00:20:0776-00:00:1500 i_ljosi_sogunnar_000079 60 00:20:07.76 14.976 0.24 ef voru stríðsfílar austan úr afríku en þegar þeir nálguðust borgarmúra mekku segir sagan að þeir fílarnir hafi neitað að stíga skrefinu lengra og fyrirhuguð innrás eþíópíska konungsins því fallið um sjálfan sig -i_ljosi_sogunnar_000079-0061-00:20:2366-00:00:0734 i_ljosi_sogunnar_000079 61 00:20:23.66 7.424 0.44 æ síðan hefur árið sem þetta hafa gerst árið fimm hundruð sjötíu eftir krist verið kallað ár fylgsi -i_ljosi_sogunnar_000079-0062-00:20:3146-00:00:0434 i_ljosi_sogunnar_000079 62 00:20:31.46 4.352 0.0 en kannski ekki síst vegna þess að nokkuð annað merkilegt gerðist það ár -i_ljosi_sogunnar_000079-0064-00:21:0662-00:00:0784 i_ljosi_sogunnar_000079 64 00:21:06.62 7.808 0.29 vitranirnar í hellinum urðu svo miklu fleiri og múhameð varð upphafsmaður trúarbragða þeirra sem jafnan kallast ísland -i_ljosi_sogunnar_000079-0066-00:22:3358-00:00:0982 i_ljosi_sogunnar_000079 66 00:22:33.58 9.856 0.15 þegar veldi múslima stækkaði færðust valdamiðstöðvar þeirra sömuleiðis lengra norður frá söndum arabíu til stórborga eins og bagdad og damaskus -i_ljosi_sogunnar_000079-0069-00:23:2626-00:00:0352 i_ljosi_sogunnar_000079 69 00:23:26.26 3.456 0.0 en við skulum staldra aðeins við í blálokin á níundu öld -i_ljosi_sogunnar_000079-0086-00:28:3696-00:00:0744 i_ljosi_sogunnar_000079 86 00:28:36.96 7.424 0.39 enginn einn með vissu hvenær maðurinn uppgötvaði undraverða eiginleika þessarar litlu fræja sem eru frekar og merkilega sjá -i_ljosi_sogunnar_000079-0087-00:28:4516-00:00:1070 i_ljosi_sogunnar_000079 87 00:28:45.16 10.752 0.29 um eþíópíska hálendið flækjast margar þeirra fjölmörgu hirðingjaþjóða sem byggja í þjóðleg voru einhverjar þeirra þær fyrstu sem veittu kaffiplöntunni athygli -i_ljosi_sogunnar_000079-0090-00:29:1322-00:00:0808 i_ljosi_sogunnar_000079 90 00:29:13.22 8.064 0.05 eftir því að geiturnar hans virtust öllu hressari en vanalega þegar þær höfðu tuggið rauðleit ber af plöntunni sem óx hálendinu -i_ljosi_sogunnar_000079-0095-00:30:1892-00:00:0582 i_ljosi_sogunnar_000079 95 00:30:18.92 5.76 0.11 en enginn veit með vissu hvenær þetta gerðist eða hver það var sem fyrstur fékk þessa afdrifaríku hugmynd -i_ljosi_sogunnar_000079-0105-00:33:2950-00:00:0684 i_ljosi_sogunnar_000079 105 00:33:29.50 6.784 0.47 virkis líka að handan viðskiptinna hafði jemen logað öldum saman í illdeilum og valdabaráttu ættbálka -i_ljosi_sogunnar_000080-0001-00:00:0656-00:00:0826 i_ljosi_sogunnar_000080 1 00:00:06.56 8.192 0.31 selím þætti förum við í leiðangur á norðurheimskautið enda kannski ekki seinna vænna -i_ljosi_sogunnar_000080-0002-00:00:1914-00:00:3838 i_ljosi_sogunnar_000080 2 00:00:19.14 38.4 0.43 hvítey er austasti punktur norska konungsríkisins eyjan er hluti af svalbarða en jafnvel þar er hún afskekkt fjögur hundruð kílómetra frá loganna eyjanna ferkílómetrar nokkru stærri en mýrdalsjökull og að mestu hulin jökli hvítir ísklettar hennar rísa skyndilega upp úr dökku íshafinu það er bara rétt við ströndina sem sést í íslaust land hrjóstrugt og hvar endngu kemst þangað á annað borð hafísinn það er sjaldan fært þangað -i_ljosi_sogunnar_000080-0003-00:00:5842-00:00:0910 i_ljosi_sogunnar_000080 3 00:00:58.42 9.088 0.05 en það var vissulega fært sumarið nítján hundruð þrjátíu var óvenju hlýtt og þann sjötta ágúst fór norska skipið bratvaag -i_ljosi_sogunnar_000080-0004-00:01:0808-00:00:2424 i_ljosi_sogunnar_000080 4 00:01:08.08 24.32 0.18 um borð voru vísindamenn á leið til rannsókna á enn afskekktari eyjaklasa frans jósefslandi til að fjármagna leiðangurinn höfðu þeir kippt með sér að nokkrum veiðimönnum sem veiddu rostunga og seli leiðinni og við ströndina á hvíteyju þann sjötta ágúst nítján hundruð þrjátíu flatmöguðu margir rostungar og virtust bara bíða þess að veiðimenn alla leið frá noregi kæmu og gómuð -i_ljosi_sogunnar_000080-0005-00:01:3402-00:00:0600 i_ljosi_sogunnar_000080 5 00:01:34.02 6.016 0.36 þegar á land var komið í hvítey fundu norsku veiðimennirnir ekki einungis flatmagandi rostunga -i_ljosi_sogunnar_000080-0006-00:01:4134-00:00:0938 i_ljosi_sogunnar_000080 6 00:01:41.34 9.344 0.04 á meðan þeir eldri í hópnum tóku til við veiðar fóru tveir þrengst átján tuttugu og þriggja ára gamlir af stað gangandi eftir ströndinni í leit að vatni -i_ljosi_sogunnar_000080-0007-00:01:5114-00:00:1506 i_ljosi_sogunnar_000080 7 00:01:51.14 14.976 0.07 eftir stutta göngu komu þeir auga á eitthvað sem glampaði í sandinum það var lokað dós sem lá þarna á ströndinni á eyju sem var og er ein sú óaðgengilegasta og afskekktasta á heimskortinu þangað sem enginn átti nokkurntímann erindi -i_ljosi_sogunnar_000080-0008-00:02:1080-00:00:3760 i_ljosi_sogunnar_000080 8 00:02:10.80 37.632 0.2 sá þá annað aðeins lengra upp meisturnum jökullinn tók við návígi í jökulísnum sem greinilega hafði eitt sinn fyrir margt löngu verið árabátur og þarna var líka eitthvað sem virtist vera sleði í uranienborg í útvarpsviðtali löngu síðar lýsti einn veiðimannanna að því hversu forviða þeir urðu við fundinn hvað hefði eiginlega gerst þarna -i_ljosi_sogunnar_000080-0009-00:02:4920-00:00:2500 i_ljosi_sogunnar_000080 9 00:02:49.20 25.088 0.12 þeir hrópuðu og félaga sína á eldri þá fór flutt að gruna hvað þetta gæti verið hvers vegna væri árabátur og sleði þarna á hjara veraldar það var vegna þess að þeir voru það miklu eldri að þeir mundu vel eftir atburði sem varð þrjátíu og þremur árum fyrr sérstaklega þegar norðmennirnir fóru að leita betur fóru lengra upp á ströndina og fundu þar mannabein -i_ljosi_sogunnar_000080-0010-00:03:2102-00:00:1080 i_ljosi_sogunnar_000080 10 00:03:21.02 10.752 0.24 ellefta júlí átján hundruð níutíu og sjö var líf og fjör á danaeyju svo kallast ofurlítil klettótt eyja rétt norðvestur af spitsbergen stærstu eyju svalbarða -i_ljosi_sogunnar_000080-0011-00:03:3244-00:00:2004 i_ljosi_sogunnar_000080 11 00:03:32.44 20.096 0.19 er óbyggð og því ekki vanalegt að þar sé mikið líf og hvað þá fjör ellefta júlí átján hundruð níutíu og sjö var það sannarlega til þessara ómerkilegu smáeyju höfðu prúðbúnir og glaðbeittir broddborgarar ferðast alla leið frá stokkhólmi meira en tvö þúsund kílómetra leið til þess að verða vitni að sögulegum atburði -i_ljosi_sogunnar_000080-0012-00:03:5334-00:00:1086 i_ljosi_sogunnar_000080 12 00:03:53.34 10.88 0.12 var þriggja gráðu frost hásumar á norðurhjara það snjóaði það var sunnanátt og rétt um ellefu fyrir hádegi hófst loftbelgur á loft frá kletti á danaeyju -i_ljosi_sogunnar_000080-0013-00:04:0480-00:00:0470 i_ljosi_sogunnar_000080 13 00:04:04.80 4.736 0.3 belgurinn var kallaður örninn búinn allri nýjustu tækni í loftbelgjafræðum -i_ljosi_sogunnar_000080-0014-00:04:1020-00:00:0986 i_ljosi_sogunnar_000080 14 00:04:10.20 9.856 0.14 helginni var rauðgulur á litinn tuttugu metrar í þvermál og sérsaumaður í frakklandi úr þremur lögum af kínversku silki styrktur lakki -i_ljosi_sogunnar_000080-0015-00:04:2118-00:00:0424 i_ljosi_sogunnar_000080 15 00:04:21.18 4.224 0.1 körfu loftbelgsins voru þrír sænskir menn í sínu fínasta pússi -i_ljosi_sogunnar_000080-0016-00:04:3720-00:00:1698 i_ljosi_sogunnar_000080 16 00:04:37.20 17.024 0.3 á þessum tíma á síðustu árum nítjándu aldar voru enn hvítar eyður á heimskortinu sér í lagi á nyrstu og syðstu slóðum og í evrópu var þjóð ekki þjóð meðal þjóða ef synir hennar voru ekki úti um allar trissur að kanna fjarlæg lönd og fylla í þessar gapandi eyður -i_ljosi_sogunnar_000080-0017-00:04:5464-00:00:1442 i_ljosi_sogunnar_000080 17 00:04:54.64 14.464 0.12 ótal stórhuga víða um heim dreymdi þarna um að verða fyrstir til þess að berja augum sjálfa norður og suðurpólana og voru tilbúnir að leggja allt í sölurnar til að geta ef þann draum og beittu í þingsins ýmsum nýstárlegum aðferðum -i_ljosi_sogunnar_000080-0018-00:05:0978-00:00:1746 i_ljosi_sogunnar_000080 18 00:05:09.78 17.408 0.24 nokkrum árum fyrr átján hundruð níutíu og þrjú hafði norðmaðurinn fritiof nansen reynt að festa skip sitt í hafís í von um að hafstraumarnir bæru það yfir norðurpólinn rekin reyndist þó óútreiknanlegt og eftir átján mánuði á reki gafst hann upp og hélt áfram á gönguskíðum -i_ljosi_sogunnar_000080-0019-00:05:2790-00:00:0544 i_ljosi_sogunnar_000080 19 00:05:27.90 5.504 0.06 það fór heldur ekki sérlega vel nansen lenti í talsverðum hrakningum og komst aldrei á pólinn -i_ljosi_sogunnar_000080-0020-00:05:3374-00:00:0870 i_ljosi_sogunnar_000080 20 00:05:33.74 8.704 0.38 það er önnur saga en allavega þrátt fyrir að honum hafi kannski ekki tekist ætlunarverk sitt var nansen hylltur sem hetja heima í noregi -i_ljosi_sogunnar_000080-0021-00:05:4366-00:00:1784 i_ljosi_sogunnar_000080 21 00:05:43.66 17.92 0.2 noregur og svíþjóð voru þá enn í ríkjasambandi undir sænsku króna var ekki laust við að mörgum svíum gramdist að norðmenn virtust eiga alla frægu og flottu landkönnuðina en svíar fáa svíþjóð varð að gera sig gildandi á þessum vettvangi! hugsuðu margir þjóðræknir sér -i_ljosi_sogunnar_000080-0022-00:06:0368-00:00:3788 i_ljosi_sogunnar_000080 22 00:06:03.68 37.888 0.27 loksins fæddist hugmynd við skrifborð á einkaleyfastofu hins opinbera í stokkhólmi starfsmaður þar hét salomon ágúst andrei fæddur átján hundruð fimmtíu og fjögur verkfræðimenntaður með óbilandi trú á mátt vísindanna ofuráhuga á nýjustu tækni og stóra drauma andrées hafði raunar þegar áunnið sér nokkra frægð meðfram störfum sínum við veitingu einkaleyfa því hann var einn af allra fyrstu svíunum sem tileinkaði sér þá framandi og nýstárlegur lista fljúga í loftbelginn í bandaríkjunum og eignast svo sinn eigin belg árið átján hundruð níutíu og þrjú -i_ljosi_sogunnar_000080-0023-00:06:4196-00:00:1718 i_ljosi_sogunnar_000080 23 00:06:41.96 17.152 0.03 en hann hafði þó ekki farið nema nokkrar ferðir í loftbelgnum var ekki nema með nokkura tuga klukkustunda flugreynslu þegar hann fékk hugmyndina að fljúga loftbelg frá svalbarða yfir norðurpólinn og lenda einhvers staðar hinum megin í kanada eða rússlandi -i_ljosi_sogunnar_000080-0024-00:07:0004-00:00:0412 i_ljosi_sogunnar_000080 24 00:07:00.04 4.096 0.0 þannig yrði hann fyrstur til þess að minnsta kosti að berja pólinn augum -i_ljosi_sogunnar_000080-0025-00:07:0786-00:00:1736 i_ljosi_sogunnar_000080 25 00:07:07.86 17.408 0.12 andrei illræm ur og slyngur markaðsmaður að auki þegar hann byrjaði að kynna þessa djörfu hugmynd sína var hann ekki lengi að hrífa fólk með sér hann var búinn að reikna út að leiðangurinn myndi kosta um hundrað tuttugu þúsund sænskar krónur það var stjarnfræðileg upphæð á þessum tíma -i_ljosi_sogunnar_000080-0026-00:07:2588-00:00:1976 i_ljosi_sogunnar_000080 26 00:07:25.88 19.712 0.38 en broddborgarar í stokkhólmi hrifust aldeilis af þessum ofurhuga og létu ríkulega fé af hendi rakna til leiðangursins dýnamítkonungurinn alfred nóbel gaf sjötíu þúsund krónur þrjátíu þúsund af sjálfur óskar annar konungur svíþjóðar og noregs og konungurinn hafði miklar væntingar til andrés -i_ljosi_sogunnar_000080-0027-00:07:5928-00:00:2466 i_ljosi_sogunnar_000080 27 00:07:59.28 24.704 0.43 sumarbyrjun átján hundruð níutíu og sex fór andrei svalbarða hann hafði valið sér tvo ferðafélaga úr ótal umsóknum sem bárust annarar nígeríurnar eldri en hann sjálfur og þaulvanur ferðum á norðurslóðir veðurlagi þar og aðstæðum og svo annars nýstofnaður ungur verkfræðingur þó bara nýlega útskrifaður úr háskóla tuttugu og fjögurra ára -i_ljosi_sogunnar_000080-0028-00:08:2474-00:00:1372 i_ljosi_sogunnar_000080 28 00:08:24.74 13.696 0.24 á danaeyju reistu þeir sérstakt skýli fyrir sig og sérhannaðan loftbelginn örninn svo byggðir þess að það kæmi hagstæð vindátt til að bera þá af stað á pólinn en rétta vindáttin sunnanátt kom aldrei -i_ljosi_sogunnar_000080-0029-00:08:3888-00:00:0890 i_ljosi_sogunnar_000080 29 00:08:38.88 8.96 0.3 allt sumarið átján hundruð níutíu og sex biðu þremenningarnar á þessari hrjóstrugu litlu svalbarðseyju án þess að vindurinn yrði nokkurntímann þeim í hag -i_ljosi_sogunnar_000080-0030-00:08:4828-00:00:0838 i_ljosi_sogunnar_000080 30 00:08:48.28 8.32 0.37 þegar fór að hausta var það svo seint þeir neyddust til þess að bíta í það súra epli að halda heim aftur án þess að hafa nokkurntímann lagt af stað -i_ljosi_sogunnar_000080-0031-00:09:1098-00:00:1906 i_ljosi_sogunnar_000080 31 00:09:10.98 19.072 0.44 andrei var þó ekki af baki dottinn vorið átján hundruð níutíu og sjö gerði hann aðra tilraun bara annar nilsinn var nú meðferð strindberg verkfræðingurinn ungi en ekki convent þar sem þeir hýrðust í loftbelgsskýlinu sumarið áður höfðu runnið á ekholm tvær grímur -i_ljosi_sogunnar_000080-0032-00:09:3074-00:00:1478 i_ljosi_sogunnar_000080 32 00:09:30.74 14.848 0.47 kannski væri þetta ekki svo góð hugmynd konar er reyndur norðurslóðafari en hvorki andrée né strindberg höfðu nokkurntímann ferðast á þessum slóðum áður handriti ekki vita alveg nógu vel hvað hann var að gera -i_ljosi_sogunnar_000080-0033-00:09:5114-00:00:1502 i_ljosi_sogunnar_000080 33 00:09:51.14 14.976 0.3 ýmsir útreikningar og áætlanir virtust líka vera á reiki einhverju sinni hafði andrée lagst yfir mælingar til að komast að því miðað við gasmagn og þéttleika belgsins svo annað hvað hann gæti verið lengi á lofti samfleytt -i_ljosi_sogunnar_000080-0036-00:11:0366-00:00:1594 i_ljosi_sogunnar_000080 36 00:11:03.66 16.0 0.38 nú var enginn í hópnum sem hafði slíka reynslu en það kom varnarsveitunum þeir sér ekkert að stíga á land bara svífa ljúflega yfir pólinn varpa þar niður þungri bauju eins og til að segja hér vorum við! og koma svo í land sigri hrósandi -i_ljosi_sogunnar_000080-0037-00:11:2088-00:00:1494 i_ljosi_sogunnar_000080 37 00:11:20.88 14.976 0.3 aftarlega höfðu með sér um borð í loftbelginn var einmitt aðallega hugsað fyrir heimkomuna þeir voru með rúblur og dollara því þeir voru ekki vissir hvar þeir myndu lenda í rússlandi eða í kanada ókjörin öll af púrtvíni og kampavíni -i_ljosi_sogunnar_000080-0038-00:11:3626-00:00:0492 i_ljosi_sogunnar_000080 38 00:11:36.26 4.864 0.0 spariföt til að líta örugglega sem best út þegar fagnandi mannfjöldinn tæki á móti þeim -i_ljosi_sogunnar_000080-0039-00:11:4270-00:00:1956 i_ljosi_sogunnar_000080 39 00:11:42.70 19.584 0.23 það var sannarlega fagnandi mannfjöldi sem kvaddi þá þegar þeir lögðu af stað til svalbarða vorið átján hundruð níutíu og sjö algjört fjölmiðlafár orðið í kringum andrei ungur hans innan svíþjóðar og utan hvort voru hetjukvæði og seldur ýmis andrei frá borðspilum til vasaklúta -i_ljosi_sogunnar_000080-0040-00:12:0286-00:00:2084 i_ljosi_sogunnar_000080 40 00:12:02.86 20.864 0.23 konungurinn sjálfur bauð til kveðju kvöldverðar áður en þeir lögðu af stað og á meðan þeir biðu á svalbarða var þangað stöðugur straumur af áhugasömum ferðalöngum sænskum broddborgurum sem komu til að taka út loftbelginn fræga og hitta þessa miklu heiðursmenn sem voru alveg að fara að leggja norðurpólinn undir sænsku krúnuna -i_ljosi_sogunnar_000080-0041-00:12:3488-00:00:0970 i_ljosi_sogunnar_000080 41 00:12:34.88 9.728 0.13 veturinn átján hundruð níutíu og sextán hundruð níutíu og sjö og meðan þeir biðu þess að gera aðra tilraun til að komast af stað gerðist nokkuð í lífi eins leiðangursmannanna -i_ljosi_sogunnar_000080-0042-00:12:4502-00:00:0882 i_ljosi_sogunnar_000080 42 00:12:45.02 8.832 0.33 ilsen mjög mikilvægt hann var ástfanginn af ungum píanókennara önnu fjallað honum -i_ljosi_sogunnar_000080-0044-00:12:5822-00:00:0522 i_ljosi_sogunnar_000080 44 00:12:58.22 5.248 0.23 það fékk skiljanlega á nils að yfirgefa heitmey sína fyrir svo hættulegan leiðangur -i_ljosi_sogunnar_000080-0045-00:13:0426-00:00:0514 i_ljosi_sogunnar_000080 45 00:13:04.26 5.12 0.06 annar þess fullviss að hann kæmi ekki bara aftur heldur yrði hann ekki svo lengi í burtu -i_ljosi_sogunnar_000080-0046-00:13:0990-00:00:0602 i_ljosi_sogunnar_000080 46 00:13:09.90 6.016 0.13 frægðinni og reynslunni sem hann öðlaðist myndi hann byggja feril sinn og framtíðarhamingju þeirra önnu -i_ljosi_sogunnar_000080-0047-00:13:1688-00:00:1602 i_ljosi_sogunnar_000080 47 00:13:16.88 16.0 0.04 allt frá því að níkaraska vorið átján hundruð níutíu og sjö og hélt til svalbarða og allt fram á síðustu daga leiðangursins skrifaði hann bréf til önnu sinnar bréf sem hann gat engu móti sent til hennar en safnaði saman og geymdi til að færa henni síðar -i_ljosi_sogunnar_000080-0050-00:14:3306-00:00:0630 i_ljosi_sogunnar_000080 50 00:14:33.06 6.272 0.35 halta öðru leyti blítt sumarveður og hagstæðir þýðir vindar sem myndu feykja þeim beinustu leið á pólinn -i_ljosi_sogunnar_000080-0052-00:15:2322-00:00:3936 i_ljosi_sogunnar_000080 52 00:15:23.22 39.424 0.25 en loksins þann ellefta júlí átjándu níutíu og sjö kom allt svo sunnanáttin langþráða nú varð að hafa hraðar hendur þremenningarnir sendu tvö símskeyti eitt til dagblaðsins aftonbladet í stokkhólmi annað til óskars konungs stutt skilaboð miður af stað svo skálinni einni af mörgum kampavínsflöskum sem þeir höfðu meðferðis og klifruðu svo upp í körfuna sportlega en herramannslega klæddir í fínum ullarjakkafötum með leðurhanska yfirvaraskeggin vel snyrt og losuðu reipin sem héldu erninum föstum loftbelgurinn sveif af stað upp til skýjanna -i_ljosi_sogunnar_000080-0053-00:16:0324-00:00:1268 i_ljosi_sogunnar_000080 53 00:16:03.24 12.672 0.07 á jörðu niðri veifaði aðstoðarfólk þeirra og forvitnir áhorfendur og hrópuðu húrra en uppi í körfunni voru leiðangursmennirnir þrír ekki fyrrir að kyngja kampavíninu en þeir fóru að ókyrrast -i_ljosi_sogunnar_000080-0055-00:16:2690-00:00:1024 i_ljosi_sogunnar_000080 55 00:16:26.90 10.24 0.21 ný tækni í loftbelgjabransanum sem lítil reynsla var enn komin á og andrée hafði jú af einhverjum ástæðum aldrei prófað að fljúga erninum áður en hann lagði í hann -i_ljosi_sogunnar_000080-0056-00:16:3752-00:00:0770 i_ljosi_sogunnar_000080 56 00:16:37.52 7.68 0.1 það kom fljótt í ljós að dragreipin virkuðu alls ekki þau sveifluðust bara til og frá flæktust og drógu belginn niður -i_ljosi_sogunnar_000080-0057-00:16:4842-00:00:0852 i_ljosi_sogunnar_000080 57 00:16:48.42 8.448 0.16 unnist ætla brotlenda í íshafið aðeins örfáum mínútum eftir flugtak og það frammi fyrir öllum æstu áhorfendunum á landi -i_ljosi_sogunnar_000080-0058-00:16:5774-00:00:1838 i_ljosi_sogunnar_000080 58 00:16:57.74 18.304 0.46 nemendurnir tóku til við að fleygja sandpokum frá borði til að létta körfuna og komast hjá brotlendingu í hafið tvö hundruð kíló af sandi en á loks eignikonu dragreipin öll sem eitt og hinum vetfangi léttist loftbelgurinn önnur fimm hundruð kíló -i_ljosi_sogunnar_000080-0059-00:17:1696-00:00:1978 i_ljosi_sogunnar_000080 59 00:17:16.96 19.712 0.46 varnir orðinn allt of léttur og hækkaði því flugið hratt von bráðar var hann kominn í sjö hundruð metra hæð miklu hærra en hann átti að vera með þessu fylgdust allir á jörðu niðri verða forviða átti þetta vera svona var það virkilega svona sem loftbelgir hófu sig á loft -i_ljosi_sogunnar_000080-0060-00:17:3736-00:00:2248 i_ljosi_sogunnar_000080 60 00:17:37.36 22.528 0.23 nei og það vissu andrée ungu mennirnir tveir um borð í erninum sjö hundruð metra fyrir ofan fjöldann það var allt að fara úrskeiðis í svona mikilli hæð var loftþrýstingurinn minni vetnið í belgnum lak hratt út um öll þau ótal örsmáu göt á belgnum sem nálar frönsku saumakvennanna höfðu stungið þegar þær sömu belginn saman -i_ljosi_sogunnar_000080-0062-00:18:0978-00:00:0982 i_ljosi_sogunnar_000080 62 00:18:09.78 9.856 0.17 þarna var enn tækifæri til að hætta við þeir hefðu getað brotlent í sjóinn og áhorfendurnir á landi hefðu vafalaust verið fljótir að kalla til hjálp báta sem er bjargaði -i_ljosi_sogunnar_000080-0063-00:18:2562-00:00:0768 i_ljosi_sogunnar_000080 63 00:18:25.62 7.68 0.47 smám saman hvarf því stjórnlaus örninn sjónum áhorfenda á danaeyju hærra og hærra lengra og lengra burt -i_ljosi_sogunnar_000080-0064-00:18:3390-00:00:1662 i_ljosi_sogunnar_000080 64 00:18:33.90 16.64 0.24 sagan segir að það síðasta sem heyrðist frá þremenningunum í loftbelgskörfunni hafi virðingu ókvæðisorð sem andróníkosar er yang það var það síðasta sem nokkur heyrði í salómon ágúst andrei -i_ljosi_sogunnar_000080-0066-00:21:0502-00:00:0566 i_ljosi_sogunnar_000080 66 00:21:05.02 5.76 0.07 sleðana höfðu þeir þó prófað en þá kom í ljós að þeir voru hrákasmíði skakkir -i_ljosi_sogunnar_000080-0067-00:21:1126-00:00:0384 i_ljosi_sogunnar_000080 67 00:21:11.26 3.84 0.11 þeir gerðu ekkert í því því þeir gerðu jú ekki ráð fyrir því að þurfa að nota þá -i_ljosi_sogunnar_000080-0068-00:21:1844-00:00:1752 i_ljosi_sogunnar_000080 68 00:21:18.44 17.536 0.16 þeir voru líka með bréfdúfur um borð í belgnum þær voru gjörtapaði til að geta borið fréttaskeyti heim til svíþjóðar dúfurnar voru sérmerktar andrée leiðangrinum og aftonbladet með litlar matar og drykkjarskálar í sérútbúnum búrum í loftbelgskörfunni -i_ljosi_sogunnar_000080-0069-00:21:3640-00:00:0972 i_ljosi_sogunnar_000080 69 00:21:36.40 9.728 0.23 en einhvernveginn hafði ekki unnist tími til þess að kenna bréfdúfunum að rata frá norðurhjara og aftur á ritstjórnarskrifstofur aftonbladet í stokkhólmi -i_ljosi_sogunnar_000080-0071-00:22:4512-00:00:2054 i_ljosi_sogunnar_000080 71 00:22:45.12 20.608 0.42 sautjánda júlí var bjartur og fallegur sumardagur í skerjagarðinum fyrir utan stokkhólm í sumarhúsi fjölskyldu strindberg á einni skerjagarðseynni var unnusta heimskautafarans gestur fóru nokkrar vikur síðan nílósharamála til hans spurst en okuma símskeyti til eyjarinnar -i_ljosi_sogunnar_000080-0072-00:23:0620-00:00:0360 i_ljosi_sogunnar_000080 72 00:23:06.20 3.584 0.2 voru örfá orð loftbelgurinn er lagður af stað á pólinn -i_ljosi_sogunnar_000080-0075-00:23:2092-00:00:0824 i_ljosi_sogunnar_000080 75 00:23:20.92 8.32 0.46 fréttirnar úr reyndar svo lengi að berast að þegar ástvinir strindbergs fréttu að örninn væri lagður af stað var hann þegar búinn að brotlenda -i_ljosi_sogunnar_000080-0078-00:23:5352-00:00:0444 i_ljosi_sogunnar_000080 78 00:23:53.52 4.48 0.18 þó ég fullviss manna leggja grunninn að hamingju okkar í framtíðinni -i_ljosi_sogunnar_000080-0079-00:24:0072-00:00:0332 i_ljosi_sogunnar_000080 79 00:24:00.72 3.328 0.07 við fáum aftur að njóta hamingjuna sem felst í því að eiga hvort annað -i_ljosi_sogunnar_000080-0083-00:24:3816-00:00:0324 i_ljosi_sogunnar_000080 83 00:24:38.16 3.2 0.27 en bókin minn sem var á sleðanum er örugglega gegn blautu -i_ljosi_sogunnar_000080-0084-00:24:4196-00:00:0956 i_ljosi_sogunnar_000080 84 00:24:41.96 9.6 0.45 og þar var ég með öll bréfin sín og myndina á það væri myndirnar sjóður í vetur kæra skyldi þú hugsaði vetur -i_ljosi_sogunnar_000080-0085-00:24:5612-00:00:3426 i_ljosi_sogunnar_000080 85 00:24:56.12 34.304 0.31 voru þrír menn með þrjá sleða jafnan er mælt með því að draga ekki sleða sem er mikið þyngri en mannslíkama þyngd en andrée og strindberg meðalmenn hlóðu um tvö hundruð kílóum á hvern sleða þeir voru allt of þungir fyrir einn manna dragast að allir þrír gátu þeir dregið hvern sleðanna nokkurn spöl svo hlupu er til baka og náði í næsta liða dró hann nokkurstaðar þessi fáránlega aðferð gerði það að verkum að ferð þeirra sóttist mjög seint -i_ljosi_sogunnar_000080-0086-00:25:3144-00:00:0844 i_ljosi_sogunnar_000080 86 00:25:31.44 8.448 0.18 hvað var svona mikilvægt að taka með sér vissulega voru þeir með mikið af vistum kexi þurrkuðu kjöti niðursoðinni matvöru og mjólk -i_ljosi_sogunnar_000080-0087-00:25:4068-00:00:1110 i_ljosi_sogunnar_000080 87 00:25:40.68 11.136 0.15 þeir höfðu líka með sér margar þungar flöskur af púrt og kampavíni og enn furðulegri hluti stóran borðdúk og þykkar alfræði og uppslagsbækur um sögu jarðarinnar -i_ljosi_sogunnar_000080-0089-00:25:5662-00:00:0908 i_ljosi_sogunnar_000080 89 00:25:56.62 9.088 0.17 bækurnar komu allavega ekki að gagnið að rata það var bara hvítt í allar áttir og mælitækin þeirra virtust ekki virka alveg sem skyldi -i_ljosi_sogunnar_000080-0090-00:26:0640-00:00:0342 i_ljosi_sogunnar_000080 90 00:26:06.40 3.456 0.0 voru heldur ekki sérlega flinkir eða reyndir í að nota þau -i_ljosi_sogunnar_000080-0093-00:26:4792-00:00:0444 i_ljosi_sogunnar_000080 93 00:26:47.92 4.48 0.31 er höfuð numið staðar fyrir nóttina á víða fangi og það er ískalt í kringum okkur -i_ljosi_sogunnar_000080-0094-00:27:0092-00:00:1432 i_ljosi_sogunnar_000080 94 00:27:00.92 14.336 0.06 svona urðu dagarnir að vikum og vikurnar að mánuðum þremenningarnir hröktust til og frá illa útbúnir og illa skóaðir í nístingskulda og snjó bruddu verkjalyf morfín og ópíum við verkjum í fótum og magann -i_ljosi_sogunnar_000080-0096-00:27:4350-00:00:0458 i_ljosi_sogunnar_000080 96 00:27:43.50 4.48 0.21 nú eru hinir að koma og við höldum áfram að drösla sleðunum og ha -i_ljosi_sogunnar_000080-0097-00:27:4904-00:00:1724 i_ljosi_sogunnar_000080 97 00:27:49.04 17.28 0.11 autt misstu þeir aldrei móðinn né þjóðarstoltið þann átjánda september átján hundruð níutíu og sjö höfðu þeir verið á göngu í tvo mánuði veturinn nálgaðist þá farið að kólna og að leiðangursmönnum var farinn að læðast sá grunur að þeir næðu ekki til byggða fyrir veturinn -i_ljosi_sogunnar_000080-0098-00:28:0670-00:00:0668 i_ljosi_sogunnar_000080 98 00:28:06.70 6.656 0.0 þann daginn voru þó líka liðin tuttugu og fimm ár síðan óskar annar var krýndur konungur svíþjóðar og noregs -i_ljosi_sogunnar_000080-0099-00:28:1388-00:00:2438 i_ljosi_sogunnar_000080 99 00:28:13.88 24.32 0.25 slíku var að fagna framegis drógu fram fína borðdúkinn sem er hatramma allan þennan tíma þeir elduðu margrétta veislumáltíð selsteik og innmatur nýveiddum sel smjörsteiktur smá súkkulaði og rúsínukaka með hindberjasósu þessu skoluðu þeir niður með sextíu og þriggja ára gömlu púrtvíni sem konungurinn hafði sjálfur gefið þeim til að drekka við heimkomuna -i_ljosi_sogunnar_000080-0100-00:28:3926-00:00:1380 i_ljosi_sogunnar_000080 100 00:28:39.26 13.824 0.09 stemmningin með besta móti og við fórum saddir og glaðir að sofa skrifaði andrei dagbók sína veisla skrifaði strindberg einfaldlega í sína dagbók en bréfin til önnu voru farin að fá annan tón -i_ljosi_sogunnar_000080-0101-00:28:5402-00:00:0830 i_ljosi_sogunnar_000080 101 00:28:54.02 8.192 0.04 það er undarlegt að hugsa til þess að við verðum ekki einu sinni komnir heim og afmælisdaginn og kannski verðum við að vera enn einn veturinn -i_ljosi_sogunnar_000080-0102-00:29:0290-00:00:0390 i_ljosi_sogunnar_000080 102 00:29:02.90 3.84 0.3 takk enn kannski komumst við ekki að flóruhöfði í vetur -i_ljosi_sogunnar_000080-0106-00:29:3792-00:00:0838 i_ljosi_sogunnar_000080 106 00:29:37.92 8.448 0.08 og nærri því eins hvít að sjá og allt það landslag sem þeir hingað til ferðast um það mátti líka sjá glitta í dökka klettótta strandlengju -i_ljosi_sogunnar_000080-0107-00:29:4742-00:00:1134 i_ljosi_sogunnar_000080 107 00:29:47.42 11.264 0.31 nemendurnir ákvað að nefna landið nýja ísland vegna alls íssins en þetta var eyjan sem nú heitir hvítey og er afskekktasta eyja svalbarða austasti punktur noregs -i_ljosi_sogunnar_000080-0109-00:30:1156-00:00:1614 i_ljosi_sogunnar_000080 109 00:30:11.56 16.128 0.29 samkvæmt dagbókum og minnispunktum sem andrésar gengu þeir á land á hvítey þann fimmta október bækurnar eru illa farnar en af því sem læsilegt er má ráða að þeir hafi verið nokkuð hressir þrátt fyrir meira en tveggja mánaða hrakningar á hafísnum -i_ljosi_sogunnar_000080-0110-00:30:2846-00:00:1366 i_ljosi_sogunnar_000080 110 00:30:28.46 13.696 0.34 þeir könnuðu aðstæður og dýralíf og inni rákust á ísmáfa og ísbirni komu upp tjaldi og lögðu á ráðin um byggingu einhverskonar kofa til að dvelja eigur því það var útséð um að þeir kæmust lengra í bili -i_ljosi_sogunnar_000080-0111-00:30:4256-00:00:0336 i_ljosi_sogunnar_000080 111 00:30:42.56 3.456 0.0 veturinn var að skella á það var orðið kalt veðrið verra -i_ljosi_sogunnar_000080-0112-00:30:4814-00:00:1562 i_ljosi_sogunnar_000080 112 00:30:48.14 15.616 0.05 dagbókarfærsla andrées þann áttunda október er læsileg það er vont veður og mennirnir virðast hírast í tjaldi en bíða þess þó að geta komist út að hreyfa sig frá hafinu bárust óhljóð brak og brestir í hafísnum -i_ljosi_sogunnar_000080-0113-00:31:1314-00:00:1360 i_ljosi_sogunnar_000080 113 00:31:13.14 13.696 0.35 þannig lýkur dagbókinni daglega í nærri þrjá mánuði hafði salomon ágúst andrei dagbók um allt það sem á daga hans dreif í leiðangrinum skrifað síðu á dag en eftir áttunda október -i_ljosi_sogunnar_000080-0114-00:31:4118-00:00:0718 i_ljosi_sogunnar_000080 114 00:31:41.18 7.296 0.04 þegar ekkert spurðist til andrés og félaga mánuðum og árum saman og smám saman farið að efast um að þeir væru enn á lífi -i_ljosi_sogunnar_000080-0115-00:31:4906-00:00:0508 i_ljosi_sogunnar_000080 115 00:31:49.06 5.12 0.14 einhverjir leitarleiðangrar voru sendir af stað en ekki fannst tangur né tetur af félögunum -i_ljosi_sogunnar_000080-0116-00:31:5462-00:00:0708 i_ljosi_sogunnar_000080 116 00:31:54.62 7.168 0.14 orðrómur um að þeir hefðu sést á lífi einhverstaðar í síberíu eða í bandaríkjunum og víðar reyndust aldrei á rökum reistur -i_ljosi_sogunnar_000080-0117-00:32:0250-00:00:0472 i_ljosi_sogunnar_000080 117 00:32:02.50 4.736 0.42 á endanum gafst meira að segja annað sellu að bíða eftir nilsinn -i_ljosi_sogunnar_000080-0118-00:32:1116-00:00:1302 i_ljosi_sogunnar_000080 118 00:32:11.16 12.928 0.32 var hún árið nítján hundruð þrjátíu þegar fréttirnar bárust loksins eftir þrjátíu og þrjú ár höfðu norskir rostungsveiðimenn loksins fundið andrei grunnskóla -i_ljosi_sogunnar_000080-0120-00:32:3536-00:00:2644 i_ljosi_sogunnar_000080 120 00:32:35.36 26.368 0.15 gegnum tíðina hafa ótal kenningar verið settar fram um hvað hafi orðið leiðangursmönnum að bana flestar kenningarnar hafa einnig verið hraktar menn hafa rökrætt þetta fram og til baka áratugum saman ekki er hægt að skera úr um hvort þeir þjáðust af einhverjum sjúkdómum skipulega eitrun eða öðru eða hvort öðlast því það sem eftir var af líkum þeirra voru brennd við komuna til stokkunum -i_ljosi_sogunnar_000080-0121-00:33:1398-00:00:1294 i_ljosi_sogunnar_000080 121 00:33:13.98 13.056 0.2 en það má ráða í eitt og annað til dæmis hvernig bein vera fundust það er næsta víst að nils sá yngsti leiðangursmanna lést fyrst því hann hafði verið lagður til hinstu hvílu undir húfi -i_ljosi_sogunnar_000080-0122-00:33:2756-00:00:0888 i_ljosi_sogunnar_000080 122 00:33:27.56 8.832 0.32 en frænkels lágu inni í því sem virðist hafa verið tjaldstæði mannanna eins og hann hafi legið og hjúfrað sig inni í tjaldinu þegar hann yfirgaf þennan heim -i_ljosi_sogunnar_000080-0123-00:33:3724-00:00:0352 i_ljosi_sogunnar_000080 123 00:33:37.24 3.584 0.1 en andré foringinn virðist hafa verið nokkuð fyrir utan tjaldið -i_ljosi_sogunnar_000080-0124-00:33:4124-00:00:0582 i_ljosi_sogunnar_000080 124 00:33:41.24 5.888 0.43 lítinn klettadranga rétt við tjaldstæði hann virðist hafa verið með riffil sér við hönd -i_ljosi_sogunnar_000080-0125-00:34:0318-00:00:2352 i_ljosi_sogunnar_000080 125 00:34:03.18 23.552 0.44 sænski læknirinn bea usman er án efa einn fremsti sérfræðingur heims í andrei inum þessar mundir árið tvö þúsund og þrettán gangana xenakis leiðangurinn ástrala sem fjallar bæði um leiðangurinn og hennar eigin nær þrándur tilraunir til að skera úr um hvað varð þeim andrésar -i_ljosi_sogunnar_000080-0126-00:34:2734-00:00:1484 i_ljosi_sogunnar_000080 126 00:34:27.34 14.848 0.16 eftir að hafa rannsakað hvern einasta grip sem varðveist hefur úr leiðangrinum hverja tætta flík hvern einasta kopp sem fannst á hvítey eftir að hafa lesið öll skrif leiðangursmanna og önnur skjöl um málið og eftir að hafa sjálf gengið á land á hvíti -i_ljosi_sogunnar_000080-0127-00:34:4260-00:00:1054 i_ljosi_sogunnar_000080 127 00:34:42.60 10.496 0.07 í þriðju tilraunarinnar til að komast á eyjuna sem hún komst loks í land svo erfitt er enn að komast þangað vegna hafíssins eftir allt þetta er kenning beu smala -i_ljosi_sogunnar_000080-0128-00:34:5578-00:00:1048 i_ljosi_sogunnar_000080 128 00:34:55.78 10.496 0.04 er til matar höfðu leiðangursmennirnir skotið bæði seli og stöku sinnum einnig ísbirni af skrifum þeirra að dæma voru þeir ekki sérlega hræddir við ísbirnina þegar þeir birtust -i_ljosi_sogunnar_000080-0129-00:35:0670-00:00:0504 i_ljosi_sogunnar_000080 129 00:35:06.70 4.992 0.08 ituri gera sér fyllilega grein fyrir hversu hættulegur svangur hvítabjörn getur verið -i_ljosi_sogunnar_000080-0130-00:35:1240-00:00:2768 i_ljosi_sogunnar_000080 130 00:35:12.40 27.648 0.33 þegar þeir voru farnir að koma sér fyrir á hvítey hefur ilmurinn af selkjötsbirgðum þeirra vafalítið laðað að birtist því að buxurnar sem strindberg var grafinn í úr rifflarnir eða í sig hún tók líka eftir því að norsku veiðimennirnir sem fundu leifarnar af búðum leiðangursmanna sögðu að í tjaldinu þar sem frænkel hafi verið opið morfínpilluglas tómt -i_ljosi_sogunnar_000080-0131-00:35:4170-00:00:0602 i_ljosi_sogunnar_000080 131 00:35:41.70 6.016 0.12 nakin er að ísbjörn hafi ráðist á búðir leiðangursmanna skömmu eftir að þeir komu til hvítar -i_ljosi_sogunnar_000080-0132-00:35:4824-00:00:0670 i_ljosi_sogunnar_000080 132 00:35:48.24 6.656 0.28 trine hafi dáið og frænkel slasast alvarlega þess vegna hafa leið í tjaldinu og sturtað í sem morfíni -i_ljosi_sogunnar_000080-0133-00:36:0278-00:00:0880 i_ljosi_sogunnar_000080 133 00:36:02.78 8.832 0.09 byssuna í hönd og dagbókina sína með öllum upplýsingum um hvað á daga þeirra hafði drifið síðustu vikur og mánuði vandlega varða klæðispjötlur -i_ljosi_sogunnar_000080-0134-00:36:1374-00:00:1042 i_ljosi_sogunnar_000080 134 00:36:13.74 10.368 0.04 var enn bara byrjun októbermánaðar allur veturinn var framundan í kulda og niðamyrkri yrði hann að sitja aleinn í auðninni og verjast í spurningum -i_ljosi_sogunnar_000080-0136-00:36:2866-00:00:0420 i_ljosi_sogunnar_000080 136 00:36:28.66 4.224 0.2 svo andrei settist á klettadrangann og kreppti hnefann um riffilinn -i_ljosi_sogunnar_000080-0137-00:36:4430-00:00:1938 i_ljosi_sogunnar_000080 137 00:36:44.30 19.328 0.17 einangruninni voru jarðsettir í norðurkirkjugarðinum í stokkhólmi nítján hundruð þrjátíu allir saman á legsteininum sem er stór og líkari minnismerki stendur einfaldlega andrée þó hvíla þar líka knúinn en var tuttugu og sjö ára þegar hann lést á hvítasunnu og fimm ára -i_ljosi_sogunnar_000080-0140-00:37:2058-00:00:0590 i_ljosi_sogunnar_000080 140 00:37:20.58 5.888 0.0 nema það að hennar hinsta ósk var að hjartað yrði tekið úr líkama hennar brennt sérstaklega -i_ljosi_sogunnar_000080-0142-00:37:4030-00:00:0814 i_ljosi_sogunnar_000080 142 00:37:40.30 8.192 0.35 sultan mínar ég vildi óskars að geta sagt hér að mér líður vel og það er engin ástæða til að óttast um okkur -i_ljosi_sogunnar_000080-0143-00:37:5110-00:00:0496 i_ljosi_sogunnar_000080 143 00:37:51.10 4.992 0.25 á þessa augnabliki liggur því líklega sætum svefni og dreyma kannski manninn -i_ljosi_sogunnar_000081-0002-00:02:0382-00:00:2602 i_ljosi_sogunnar_000081 2 00:02:03.82 25.984 0.18 sent og fimm ára fékk nokkurra daga leyfi frá störfum sínum sem flugmaður í japanska sjóhernum síðla árs nítján hundruð fjörutíu og eitt léttan unga eiginkonu sína ferðast alla leið frá heimahögum þeirra langa leið á herstöðina hans í kagoshima syðst japan með sex mánaða gamlan son þeirra því að grunaði að næsta verkefni hans fyrir sjóherinn gæti orðið hans síðasta -i_ljosi_sogunnar_000081-0003-00:02:3068-00:00:0584 i_ljosi_sogunnar_000081 3 00:02:30.68 5.76 0.05 skrifaði líka erfðaskrá og setti í umslag sem hún merkti föður sínum og hafði í herbergi sínu á herstöðinni -i_ljosi_sogunnar_000081-0004-00:02:3790-00:00:1730 i_ljosi_sogunnar_000081 4 00:02:37.90 17.28 0.3 bar liðsforingi og fór fyrir flokki flugmanna sem allir flugu hinum frægu orrustuflugvélum japana mcclure alræmdar sem ein helstu farartæki kamikaze sjálfsmorðsflugmannanna en þeir komu ekki til sögunnar fyrr en síðar í stríðinu -i_ljosi_sogunnar_000081-0005-00:02:5584-00:00:1794 i_ljosi_sogunnar_000081 5 00:02:55.84 17.92 0.1 aðgerðin sem send í abe hafði verið að búa sig undir undanfarna mánaða var af öðrum toga hún var svo háleynileg að lengi vel vissi hann ekki nákvæmlega hvað hann og menn hans voru yfirleitt að æfa sig fyrir en hann vissi að aðgerðin gæti orðið mjög hættusöm -i_ljosi_sogunnar_000081-0006-00:03:1930-00:00:1282 i_ljosi_sogunnar_000081 6 00:03:19.30 12.8 0.17 að morgni sjöunda desember nítján hundruð fjörutíu og eitt gerðu nærri fjögur hundruð japanskir flugmenn skyndiárás á karlar flotastöð bandaríska hersins havana þeim -i_ljosi_sogunnar_000081-0007-00:03:3286-00:00:1452 i_ljosi_sogunnar_000081 7 00:03:32.86 14.592 0.1 á ríflega níutíu mínútum tókst japönunum að sökkva fjórum orrustuskipum bandaríska sjóhersins og skemma fjögur til viðbótar sömuleiðis sökkva skemma ellefu herskip og eyðileggja hundrað áttatíu og átta flugvélar -i_ljosi_sogunnar_000081-0008-00:03:4784-00:00:0950 i_ljosi_sogunnar_000081 8 00:03:47.84 9.6 0.39 en því abe var ekki meðal þeirra sextíu og fjögurra japana sem létu lífið í árásinni og hann fékk því aftur að hitta konu sína og ungan son -i_ljosi_sogunnar_000081-0009-00:03:5796-00:00:1146 i_ljosi_sogunnar_000081 9 00:03:57.96 11.392 0.24 ansi margir aðrir voru ekki svo heppnir því auk japananna sextíu og fjögurra sem féll féllu tvö þúsund fjögur hundruð og þrír bandaríkjamenn í valinn á þessum níutíu mínútum -i_ljosi_sogunnar_000081-0010-00:04:1022-00:00:4552 i_ljosi_sogunnar_000081 10 00:04:10.22 45.568 0.22 árásin á pollar kom eins og þruma úr heiðskíru lofti og var bandarísku þjóðinni mikið áfall daginn eftir steig franklin delano ruslinu í bandaríska þinghúsinu og lýsti því yfir að sjöundi desember nítján hundruð fjörutíu og eitt yrði lengi í minnum hafður sem innviði gati dagur sögunnar eins morgunblaðið þýddi á sínum tíma upphafið á einni frægustu ræðu rósettusteininum en en fámennasta vefnaðarvöru -i_ljosi_sogunnar_000081-0011-00:04:5644-00:00:1128 i_ljosi_sogunnar_000081 11 00:04:56.44 11.392 0.04 og stuttu eftir að rover lauk máli sínu samþykkti bandaríkjaþing að lýsa yfir stríði á hendur japanska keisaradæminu bandaríkin voru orðin þátttakendur í heimsstyrjöldinni -i_ljosi_sogunnar_000081-0012-00:05:2104-00:00:1724 i_ljosi_sogunnar_000081 12 00:05:21.04 17.152 0.32 akatsu vissi ekki hvað pollar enda var hún bara nýorðin sjö ára þegar hún stóð með móður sinni við höfnina í los angeles einu sinni sem oftar og horfði á eftir föður sínum sigla af stað til sardínuveiða árla morguns sjöunda desember nítján hundruð fjörutíu og eitt -i_ljosi_sogunnar_000081-0013-00:05:3898-00:00:1280 i_ljosi_sogunnar_000081 13 00:05:38.98 12.8 0.32 dínar fædd í bandaríkjunum hún annars ríkisborgari sem þekkti lítið annað en lífið við höfnina í og sansíbar hennar sardínuveiðimaðurinn og móðir hennar voru bæði fædd í japan -i_ljosi_sogunnar_000081-0014-00:05:5288-00:00:1662 i_ljosi_sogunnar_000081 14 00:05:52.88 16.64 0.21 í lýsir því í æviminningum sínum bókinni þarlendu sjötíu og þrjú hversu hissa hún varð þegar bátur pabba hennar hvarf ekki sjónum við sjóndeildarhringinn eins og venjulega heldur snéri við eftir nokkra stund og sigldi aftur til hafnar -i_ljosi_sogunnar_000081-0015-00:06:1016-00:00:1440 i_ljosi_sogunnar_000081 15 00:06:10.16 14.464 0.11 allir sem einn snéru sardínubátarnir sem höfðu lagt af stað þennan morguninn við og eiginkonurnar mæðurnar og börnin sem stóðu við höfnina urðu öll jafn forviða hafði eitthvað komið fyrir um borð eða var stormur að sínum -i_ljosi_sogunnar_000081-0016-00:06:2522-00:00:0868 i_ljosi_sogunnar_000081 16 00:06:25.22 8.704 0.14 loks kom einhver hlaupandi til þeirra sem stóðu þarna í hnypp við hafnarbakkann og hrópaði japanarnir þeir voru að sprengja pollar -i_ljosi_sogunnar_000081-0017-00:06:3472-00:00:1372 i_ljosi_sogunnar_000081 17 00:06:34.72 13.696 0.42 hvað á hann við spurðu sín og fleiri við höfnina þá hvað er paradísar tinnusteinar mennirnir vissu hvað pelar var og vissu að þeir höfðu ástæðu til að snúa til hafnar -i_ljosi_sogunnar_000081-0018-00:06:4914-00:00:0588 i_ljosi_sogunnar_000081 18 00:06:49.14 5.888 0.12 þetta kvöld brenndi pabbi fána sem hann hafði komið með frá hiroshima fyrir þrjátíu og fimm árum -i_ljosi_sogunnar_000081-0020-00:07:0398-00:00:0398 i_ljosi_sogunnar_000081 20 00:07:03.98 3.968 0.0 allt sem gæti bent til þess að hann hefði enn einhver tengsl við japan -i_ljosi_sogunnar_000081-0021-00:07:1240-00:00:0842 i_ljosi_sogunnar_000081 21 00:07:12.40 8.32 0.33 var ekki bara útlendingar heldur var að með fiskveiðileyfi og á fyrstu dögum stríðsins tók fbi alla slíka -i_ljosi_sogunnar_000081-0022-00:07:2132-00:00:0356 i_ljosi_sogunnar_000081 22 00:07:21.32 3.584 0.17 af ótta við að er væri í sambandi við óvinasveit af hafi -i_ljosi_sogunnar_000081-0023-00:07:3360-00:00:0954 i_ljosi_sogunnar_000081 23 00:07:33.60 9.6 0.09 ef litið er yfir sögu japanskra innflytjenda í bandaríkjunum má sjá að faðir tímatali ástæðu til að óttast um hag sinn og sinna -i_ljosi_sogunnar_000081-0024-00:07:4370-00:00:2754 i_ljosi_sogunnar_000081 24 00:07:43.70 27.52 0.12 japanar byrjuðu að setjast að í bandaríkjunum upp úr átján hundruð sextíu og átta þegar metrarnir batt enda á langa einangrun landsins frá umheiminum og hófst handa við að færa það inn í vestrænan nútíma það hafði í för með sér miklar samfélagsbreytingar og byltur sem ekki allir græddu á því fluttu margir fátækir japanar út í heiminn sem hafði áður verið þeim að mestu lokaður í leit að betra lífi og nýjum tækifærum -i_ljosi_sogunnar_000081-0025-00:08:1222-00:00:2602 i_ljosi_sogunnar_000081 25 00:08:12.22 25.984 0.14 næstu fimmtíu árin eða svo síðustu áratugi nítjándu aldar og fyrstu áratugi þeirrar tuttugustu fluttu um fjögur hundruð þúsund japana til bandaríkjanna þar fór helmingurinn til hafi þar sem hægt var að fá vinnu við ýmis landbúnaðarstörf en á meginlandinu settust flestir að við vesturströndina munu líka í landbúnaði komu sér upp eigin býlum eða litlum fyrirtækjum og verslanarekstri -i_ljosi_sogunnar_000081-0026-00:08:3912-00:00:2100 i_ljosi_sogunnar_000081 26 00:08:39.12 20.992 0.15 en það voru ekki allir sáttir við þessa þróun eftir því sem japönum fjölgaði í bandaríkjunum magnaðist andstaða við veru þeirra þar sömuleiðis einhverjir bandaríkjamenn af evrópskum ættum hvítir bandaríkjamenn virtust óttast að japanar myndi ávann taka vesturströndina yfir og þar á meðal býli þeirra og fyrirtæki -i_ljosi_sogunnar_000081-0027-00:09:0076-00:00:1334 i_ljosi_sogunnar_000081 27 00:09:00.76 13.312 0.0 stofnuð voru félög með það eina mál á stefnuskránni að stemma stigu við þessari meintu ógn draga úr flutningi japana til bandaríkjanna eða banna hann alveg og svipta japanska innflytjendur réttindum -i_ljosi_sogunnar_000081-0028-00:09:1534-00:00:0492 i_ljosi_sogunnar_000081 28 00:09:15.34 4.992 0.0 japanar voru ekki eina þjóðin sem varð fyrir barðinu á slíkri skipulagðri herferð -i_ljosi_sogunnar_000081-0029-00:09:2066-00:00:1830 i_ljosi_sogunnar_000081 29 00:09:20.66 18.304 0.12 okkur höfðu svipuð félög beitt sér gegn kínverskum innflytjendum sem höfðu farið að koma í stórum stíl til bandaríkjanna um miðja nítjándu öld það varð á endanum til þess að bandaríkjaþing setti sérstök lög árið átján hundruð áttatíu og tvö sem bönnuðu kínverskum verkamönnum að seðja stað í bandaríkjunum -i_ljosi_sogunnar_000081-0030-00:09:3968-00:00:2266 i_ljosi_sogunnar_000081 30 00:09:39.68 22.656 0.08 þau lög urðu svo endanum fyrirmyndin að öðrum lögum um innflytjendur sem kallast undirritaði árið nítjánhundruð tuttugu og fjögur þau lög sem voru í gildi næstu fjörutíu árin settu stranga kvóta á innflytjendur frá fjölda ríkja og bönnuðu í raun innflytjendur frá óæskilegum asíuríkjum svo sem kína og japan -i_ljosi_sogunnar_000081-0031-00:10:0350-00:00:2166 i_ljosi_sogunnar_000081 31 00:10:03.50 21.76 0.19 það kom því afar fáir japanskir innflytjendur til bandaríkjanna frá nítjánhundruð tuttugu og fjögur allir japanar í bandaríkjunum árið nítján hundruð fjörutíu og eitt árið sem pönnur var gerð höfðu því annað hvort búið þar í að minnsta kosti sautján ár flestir lengur en einfaldlega verið fæddir í japönskum foreldrum í bandaríkjunum -i_ljosi_sogunnar_000081-0032-00:10:2598-00:00:1894 i_ljosi_sogunnar_000081 32 00:10:25.98 18.944 0.09 þeir í síðarnefnda hópnum voru bandarískir ríkisborgarar enda fæddir á bandarískri grundu þeir í fyrrnefnda hópnum voru það sjaldnast enda höfðu innflytjendalögin nítján hundruð tuttugu og fjögur sömuleiðis gert út um möguleika þeirra til að öðlast nokkurn tíma bandarískan ríkisborgararétt sama hversu heitt þeir þráðu -i_ljosi_sogunnar_000081-0033-00:10:5190-00:00:2044 i_ljosi_sogunnar_000081 33 00:10:51.90 20.48 0.24 ljósmynd eftir dorotheu lange einn rómaðasti blaðaljósmyndari bandarískrar sögu og tók meðal annars myndina frægu af fátækri móður með börn sín í miðri kreppu á einni ljósmynd sem hún tók í mars nítján hundruð fjörutíu og tvö á verslunargötu í ólíkar má sjá glugga á matvöruverslun -i_ljosi_sogunnar_000081-0034-00:11:1328-00:00:2366 i_ljosi_sogunnar_000081 34 00:11:13.28 23.68 0.18 verslun þessi var í eigu japana það er japans andaman innflytjenda frá japan sem hafði búið í bandaríkjunum í fjölda ára og leit á sig sem bandaríkjamann það átti ekki að fara á milli mála því fyrir ofan innganginn hafði verslunareigandinn hengt stórt skilti þar sem stóð skýrum og stórum stöfum einfaldlega ég er bandaríkjamaður amarna -i_ljosi_sogunnar_000081-0035-00:11:3734-00:00:0828 i_ljosi_sogunnar_000081 35 00:11:37.34 8.32 0.3 það fylgir sögunni að skiltið setti eigandinn upp strax daginn eftir árásina á polaris að sýna strax hvar hollusta hasla -i_ljosi_sogunnar_000081-0036-00:11:4648-00:00:2624 i_ljosi_sogunnar_000081 36 00:11:46.48 26.24 0.31 en það var mitt það strax eftir árásina á pollar og stríðsyfirlýsingu þingsins fóru margir bandaríkjamenn að líta meðborgara sína af japönskum ættum hornauga áróðursvél bandaríkjastjórnar fór strax í gang nýju óvinaþjóðinni annarar innflytjendur í bandaríkjunum urðu líka fyrir barðinu á henni -i_ljosi_sogunnar_000081-0037-00:12:1312-00:00:1734 i_ljosi_sogunnar_000081 37 00:12:13.12 17.28 0.04 þrátt fyrir að flestir hefðu þeir þá búið áratugum saman í bandaríkjunum hafði flúið fátækt í japan og fundið betra líf þar vestra og væru margir í litlum sem engum tengslum við gamla landið hvað þá að er styddu stríðsrekstur japanska keisaradæmisins á nokkurn hátt -i_ljosi_sogunnar_000081-0038-00:12:3088-00:00:3236 i_ljosi_sogunnar_000081 38 00:12:30.88 32.384 0.09 þrátt fyrir að fátt benti til þess að japanskir innflytjendur hefðu haft nokkuð með prerana gera sá njósnari sem útvegaði japanska hernum mestar upplýsingar um flotastöðina í aðdraganda árásarinnar og starfsmaður japanska sendiráðsins áhafnir væru þeir eins harmislegnir og aðrir bandaríkjamenn eftir mannfallið í árásinni þrátt fyrir allt þetta fóru strax að kvikmyndir meðal annarra bandaríkjamanna um að japönsku innflytjendurnir væru kannski ekki allir þar sem þeir væru séðir -i_ljosi_sogunnar_000081-0039-00:13:0386-00:00:0664 i_ljosi_sogunnar_000081 39 00:13:03.86 6.656 0.06 bæði meðal almennings og hjá yfirvöldum eins og faðir sívaxandi fékk að kenna á skömmu eftir árásina -i_ljosi_sogunnar_000081-0040-00:13:1132-00:00:1144 i_ljosi_sogunnar_000081 40 00:13:11.32 11.392 0.14 náðu tveimur vikum síðar þegar við gestum hjá úti frænda á terra þar bjuggu fimm hundruð japanskar fjölskyldur og bifreiða alla -i_ljosi_sogunnar_000081-0041-00:13:2320-00:00:0868 i_ljosi_sogunnar_000081 41 00:13:23.20 8.704 0.0 og leituðu í húsunum að einhverju sem gæti hafa verið notað til að senda boð til flugvéla og skipa eða benti til hollustu við keisarann -i_ljosi_sogunnar_000081-0042-00:13:3260-00:00:0980 i_ljosi_sogunnar_000081 42 00:13:32.60 9.728 0.3 á flestum heimilum voru stuttbylgjuútvörpum háu lofti á þakinu svo að eiginkonurnar gætu haft samband við fiska í löngum túr -i_ljosi_sogunnar_000081-0046-00:13:5870-00:00:1030 i_ljosi_sogunnar_000081 46 00:13:58.70 10.24 0.44 morguninn eftir bönkuðu tveir fimm í frökkum og með hatta eins og í gamalli bíómyndir dyrnar hjá úti og þegar þeir fóru var pabbi á milli þeirra -i_ljosi_sogunnar_000081-0047-00:14:1658-00:00:0826 i_ljosi_sogunnar_000081 47 00:14:16.58 8.192 0.13 æfingar land hans var í stríði við bandaríkin en eftir þrjátíu og fimm ár í bandaríkjunum var honum enn meina að gerast ríkisborgari -i_ljosi_sogunnar_000081-0048-00:14:3038-00:00:0808 i_ljosi_sogunnar_000081 48 00:14:30.38 8.064 0.04 sín vakti sá ekki föður sinn fyrr en ári síðar og á því ári átti hún sjálf eftir að lenda í ýmsum hrakningum -i_ljosi_sogunnar_000081-0049-00:14:4808-00:00:0958 i_ljosi_sogunnar_000081 49 00:14:48.08 9.472 0.17 við japanska innflytjendur og bandaríkjamenn af japönskum ættum magnaðist eftir því sem á leið hjá almenningi og svo innan lögreglu hers og í stjórnkerfinu -i_ljosi_sogunnar_000081-0050-00:14:5842-00:00:0718 i_ljosi_sogunnar_000081 50 00:14:58.42 7.168 0.16 þeir um nokkur dæmi um orðræðuna í garð japanskættaða bandaríkjamanna frá því í ársbyrjun nítján hundruð fjörutíu og tvö -i_ljosi_sogunnar_000081-0051-00:15:0644-00:00:1210 i_ljosi_sogunnar_000081 51 00:15:06.44 12.16 0.35 leiðari los andliti neðra er aðra sama hvað hún klerkur egginu japanskur bandaríkjamaður fætur japönskum foreldrum alinn á japönskum hefðum í japönsku andrúmslofti -i_ljosi_sogunnar_000081-0052-00:15:1902-00:00:0314 i_ljosi_sogunnar_000081 52 00:15:19.02 3.2 0.18 þó að hann sé að nafninu til og fyrir slysið ríkisborgararétt -i_ljosi_sogunnar_000081-0053-00:15:2276-00:00:0510 i_ljosi_sogunnar_000081 53 00:15:22.76 4.992 0.33 er hann nær óhjákvæmilega og með örfáum undantekningu japani og ekki bandaríkjamaður -i_ljosi_sogunnar_000081-0054-00:15:2864-00:00:0482 i_ljosi_sogunnar_000081 54 00:15:28.64 4.864 0.0 þannig að þó það sé óréttlæti við örfáa að fara með alla eins og mögulega óvini -i_ljosi_sogunnar_000081-0055-00:15:3402-00:00:0646 i_ljosi_sogunnar_000081 55 00:15:34.02 6.4 0.11 geti ekki annað en komist að þeirri niðurstöðu að hver einn og einasti þeirra ætti að sæta slíkri meðferð -i_ljosi_sogunnar_000081-0056-00:15:4660-00:00:1100 i_ljosi_sogunnar_000081 56 00:15:46.60 11.008 0.11 ekki sjá einn einasta um hér þeir eru hættulegri að er engin leið að skera úr um hvar hollusta þeirra liggur það skiptir engu máli hvort japanir bandarískur ríkisborgari eða ekki hann er samt japani -i_ljosi_sogunnar_000081-0057-00:16:0030-00:00:0518 i_ljosi_sogunnar_000081 57 00:16:00.30 5.12 0.13 verðum að hafa áhyggjur af jakanum alltaf þar það er búið að þurrka af kortinu -i_ljosi_sogunnar_000081-0059-00:16:0982-00:00:1246 i_ljosi_sogunnar_000081 59 00:16:09.82 12.544 0.22 ég syðra brottrekstur hvers einasta japana á vesturströndinni eitthvað langt inn í landið ég er ekki tala um einhverja indlandshaf sali þeim saman sendi það af stað og komið þeim fyrir einhvers staðar úti í auðninni -i_ljosi_sogunnar_000081-0062-00:16:3734-00:00:0364 i_ljosi_sogunnar_000081 62 00:16:37.34 3.712 0.13 þeir komu hingað til að vinna en hafa orðið eftir til að taka allt yfir -i_ljosi_sogunnar_000081-0063-00:16:4148-00:00:0806 i_ljosi_sogunnar_000081 63 00:16:41.48 8.064 0.23 allir japanarnir verða sendir eigum við ekki eftir að sakna þeirra því hvítur geta tekið yfir og rækta allt sem japanarnir gera -i_ljosi_sogunnar_000081-0064-00:16:5570-00:00:0662 i_ljosi_sogunnar_000081 64 00:16:55.70 6.528 0.35 er harðákveðinn í því að ef í þeim er einn einasti dropi af japönsku blóði eiga senda þá í fangabúðir -i_ljosi_sogunnar_000081-0065-00:17:0318-00:00:1934 i_ljosi_sogunnar_000081 65 00:17:03.18 19.328 0.1 einn dropi af japönsku blóði það átti nefnilega eftir að nægja þegar farið var að taka japana höndum og senda þá í fangabúðir eins og mælst var til nægði það að maður væri bara japanskur að einum sextánda það er að eiga einn langalangafa en eina langalangömmu fædda jafnan -i_ljosi_sogunnar_000081-0066-00:17:2310-00:00:0874 i_ljosi_sogunnar_000081 66 00:17:23.10 8.704 0.22 innflytjendur af kóreskum og tæki ættum þóttu líka grunsamlegir þar sem kóreuskagann lutu á þessum tíma stjórn japana -i_ljosi_sogunnar_000081-0067-00:17:3270-00:00:3680 i_ljosi_sogunnar_000081 67 00:17:32.70 36.736 0.09 þessar raddir mögnuðust þar til nítjánda febrúar nítjánhundruð fjörutíu og tvö að franklins skrifaði undir tilskipun tilskipun númer níu þúsund sextíu og sex eins og hún var kölluð tilskipun númer níuþúsund sextíu og sex gerði í stuttu máli hernaðarmálaráðherra bandaríkjanna kleift að lýsa ákveðna landshluta hernaðarsvæði hernaðarlega viðkvæm svæði og úthýsa þaðan öllum sem gátu talist óvinir það er bandaríkjamönnum sem áttu ættir að rekja til óvinaríkja bandaríkjanna í stríðinu þýskalands ítalíu og japans -i_ljosi_sogunnar_000081-0068-00:18:1102-00:00:3322 i_ljosi_sogunnar_000081 68 00:18:11.02 33.28 0.06 öll vesturströndin var svo skilgreind sem slíkt hernaðarsvæði ekki síst þar sem bandarísk yfirvöld óttuðust að gerði japanski herinn innrás á bandaríska meginlandið yrði vesturströndin þeirra fyrsta skotmark og þar bjuggu líka langflestir af japanskættuðum íb��um meginlandsins meira en hundrað tuttugu þúsund manns og að mati yfirvalda engin leið að vita hvernig þetta fólk myndi bregðast við mögulegri innrás japana myndu þeir grípa öll tiltæk vopn og ganga í lið með innrásarhernum -i_ljosi_sogunnar_000081-0069-00:18:4472-00:00:0442 i_ljosi_sogunnar_000081 69 00:18:44.72 4.48 0.08 engin leið að vita öruggast því að senda þá bara alla burt -i_ljosi_sogunnar_000081-0070-00:18:5318-00:00:0398 i_ljosi_sogunnar_000081 70 00:18:53.18 4.096 0.15 en eins og þegar pabbi var handtekinn var lítið hægt að gera fyrirfram -i_ljosi_sogunnar_000081-0071-00:19:0000-00:00:0442 i_ljosi_sogunnar_000081 71 00:19:00.00 4.352 0.0 og tuttugasta og fimmta febrúar var ákvörðunin tekin úr okkar höndum -i_ljosi_sogunnar_000081-0072-00:19:0504-00:00:0382 i_ljosi_sogunnar_000081 72 00:19:05.04 3.84 0.0 fengu fjörutíu og átta klukkustundir til að koma okkur burt -i_ljosi_sogunnar_000081-0073-00:19:1030-00:00:2942 i_ljosi_sogunnar_000081 73 00:19:10.30 29.44 0.19 fjölskylda þrímastra móðir hennar þrjú systkini og öldruð móðuramma seldu allar eigur sínar fyrir slikk og fluttu með hjálp góðgerðasamtaka gallinn komið sér fyrir í litlu leiguhúsnæði í úthverfi los endilea sem fólk af óvinaþjóð mátti enn dvelja tímabundið það varð þó bara í rúman mánuð í marslok var fjölskyldunni tjáð að þau þyrftu aftur að taka föggur sínar og flytja hið snarasta í þetta sinn talsvert lengra -i_ljosi_sogunnar_000081-0074-00:19:5052-00:00:2520 i_ljosi_sogunnar_000081 74 00:19:50.52 25.216 0.09 tilskipun númer níu þúsund sextíu og sex gerði nefnilega líka ráð fyrir því hvað ætti að gera við óæskilegu útlendingana óvinina sem vísa þurfti burt af viðkvæmum hernaðarsvæðum flytja þá sem lengst inn í landið á afskekkt afvikin svæði þar sem litlar líkur væru á því að þeir gætu þefað uppi hernaðarleyndarmál unnið skemmdarverk eða gengið til liðs við japanska herinn ef til innrásarherir -i_ljosi_sogunnar_000081-0075-00:20:1708-00:00:2382 i_ljosi_sogunnar_000081 75 00:20:17.08 23.808 0.18 hvar átti að geyma fólkið íbúar smábæinn í landi vildu síður fá yfir sig tugþúsundir hataðra japana allra síst eftir allan þann áróður sem bandaríska pressan hafði viðhaft gegn japönsku þjóðinni síðustu vikur og mánuði nei bandarísk stjórnvöld brugðu frekar á það ráð að stofna sérstakar búðir lesist fangabúðir fyrir japana sem reknir voru að heiman -i_ljosi_sogunnar_000081-0076-00:20:4240-00:00:0984 i_ljosi_sogunnar_000081 76 00:20:42.40 9.856 0.22 slíkar búðir voru á stað sem kallaðist ansar í kaliforníu þangað var tímatali sendar nítján hundruð fjörutíu og tvö með allri fjölskyldu sinni -i_ljosi_sogunnar_000081-0078-00:21:0266-00:00:0998 i_ljosi_sogunnar_000081 78 00:21:02.66 9.984 0.15 voru með þeim fyrstu sem send voru í búðirnar og þær voru alls ekki fullkláraðar þegar fyrstu fangana bar garði sín lýsir í æviminningum sínum faraldur -i_ljosi_sogunnar_000081-0080-00:21:3066-00:00:0834 i_ljosi_sogunnar_000081 80 00:21:30.66 8.32 0.25 svo óskýrar vegna samflokksmenn fleiri raðir af skálum sem virtust teygja sig fleiri mílur yfir sléttuna -i_ljosi_sogunnar_000081-0081-00:21:3998-00:00:3624 i_ljosi_sogunnar_000081 81 00:21:39.98 36.224 0.16 annar var sannarlega afskekkt svæðið var tæpa fjögur hundruð kílómetra norðanverðri hásléttu sem í raun var bara iðrum hverfið og veðrið var óvægið og allt öðruvísi en fangarnir áttu að venjast á heimahögum sínum við ströndina á sumardögum fór hitinn allt upp í fjörutíu stig en á nóttunni hrapaði niður um allt tuttugustu var líka kalt við frostmark þarna höfðust fangarnir við í timburskálum sem byggðir höfðu verið í skyndi og veittu alls ekki nægilega gott skjól fyrir þessari kvikmynduð áttu -i_ljosi_sogunnar_000081-0082-00:22:2270-00:00:1480 i_ljosi_sogunnar_000081 82 00:22:22.70 14.848 0.27 snarpur eyðimerkurvindur blés stöðugt og flutti með sér fínan sand sem var föngunum sífellt vandamál það var sandur allstaðar á öllu og þegar fólk vaknaði á morgnana var þakið sandino -i_ljosi_sogunnar_000081-0083-00:22:3796-00:00:0836 i_ljosi_sogunnar_000081 83 00:22:37.96 8.32 0.38 vöknuðu snemma skjálfandi og þakinn sandi sem hafði oki inn um kvisti og rifnar við dyrnar -i_ljosi_sogunnar_000081-0084-00:22:4684-00:00:0476 i_ljosi_sogunnar_000081 84 00:22:46.84 4.736 0.0 um nóttina hafði mamma tekið öll fötin okkar upp úr töskunum -i_ljosi_sogunnar_000081-0085-00:22:5574-00:00:0462 i_ljosi_sogunnar_000081 85 00:22:55.74 4.736 0.27 nú leit klefinn okkar út eins og stór þvottabala hefði sprungið -i_ljosi_sogunnar_000081-0086-00:23:0702-00:00:1858 i_ljosi_sogunnar_000081 86 00:23:07.02 18.56 0.32 hreinlætismálin voru heldur ekki beint til fyrirmyndar þínir en heilli síðu í að ræða klósettmálin í ansar voru í stuttu máli sagt lítillar fóru úr einum mundaðar annan honum að finna klósett sem virkaði sómasamlega oft var það þó árangurslaus leit -i_ljosi_sogunnar_000081-0088-00:23:3016-00:00:0680 i_ljosi_sogunnar_000081 88 00:23:30.16 6.784 0.25 fyrst voru að sprautuð fengum við taugaveiki stórir skammta sem við fengum eins og á færibandi -i_ljosi_sogunnar_000081-0089-00:23:3764-00:00:0410 i_ljosi_sogunnar_000081 89 00:23:37.64 4.096 0.08 síðan var að maturinn sem gerði okkur veik bæði unga sem aldna -i_ljosi_sogunnar_000081-0092-00:23:5036-00:00:0488 i_ljosi_sogunnar_000081 92 00:23:50.36 4.864 0.0 um sumarið þegar hitinn var ofsalegur skemmdist hann enn hraðar -i_ljosi_sogunnar_000081-0094-00:24:0262-00:00:1264 i_ljosi_sogunnar_000081 94 00:24:02.62 12.672 0.4 verla skálum var að bjóða fram sjálfboðaliða en kokkurinn í okkar blokk hafði verið garðyrkjumannsins líf og þurfti skyndilega að laga þrjár máltíðir á dag -i_ljosi_sogunnar_000081-0095-00:24:1822-00:00:0438 i_ljosi_sogunnar_000081 95 00:24:18.22 4.352 0.0 aðstæðurnar versnuðu eftir því sem á leið og fleiri komu í hverjar búðir -i_ljosi_sogunnar_000081-0096-00:24:2824-00:00:0468 i_ljosi_sogunnar_000081 96 00:24:28.24 4.736 0.0 hver eining kannski ætluð fjórum en oft deildu þeim allt tuttugu og fimm manns -i_ljosi_sogunnar_000081-0097-00:24:3354-00:00:0798 i_ljosi_sogunnar_000081 97 00:24:33.54 7.936 0.12 riffilinn til þess að fangar fengu ekki viðunandi heilsugæslu og margir fangar lögðust í djúpt þunglyndi -i_ljosi_sogunnar_000081-0098-00:24:5118-00:00:4126 i_ljosi_sogunnar_000081 98 00:24:51.18 41.344 0.13 á síðari árum hefur verið deilt nokkuð um orðin sem notuð eru yfir þessa atburði í ensku bandarísk stjórnvöld kölluðu búðirnar upphaflega ríkiskassann búðir því japanarnir fluttu þangað sjálfviljugir eins og áróðursmyndir héldu fram nú er yfirleitt talað um einn tarek innilokunar eða kyrrsetningarbúðir sem hljómar kannski líka nokkuð sakleysislega í svipinn og einhverjum finnst raunar tilraun til að fegra sannleikann og mælast til þess að búðirnar séu þess í stað kallaðar concentration sem er sama orðið og er notað um búðir þær er nasistar héldu úti víðsvegar um evrópu um svipað leyti -i_ljosi_sogunnar_000081-0099-00:25:3310-00:00:1148 i_ljosi_sogunnar_000081 99 00:25:33.10 11.52 0.07 aðstæður japananna voru vissulega ekki eins slæmar og þar eystra það má eflaust deila lengi um orðanotkun en á íslensku er þó einfaldast að kalla þetta bara fangabúðir -i_ljosi_sogunnar_000081-0100-00:25:4500-00:00:0912 i_ljosi_sogunnar_000081 100 00:25:45.00 9.088 0.05 það er það sem þær voru í kringum skálaþyrpinguna voru háar gaddavírsgirðingar og varðturnar sem mannaðir voru af vopnuðum vörðum -i_ljosi_sogunnar_000081-0101-00:25:5684-00:00:4252 i_ljosi_sogunnar_000081 101 00:25:56.84 42.496 0.08 viðkvæmastir bandarískri áróðursmynd er dregin upp sú mynd að japanir hafi farið sjálfur og jafnvel óðir og uppvægir í fangabúðirnar litið á þetta sem skyldu sína og framlag sitt til stríðsrekstur bandaríkjanna sannleikurinn var auðvitað ekki alveg svo fagurgalana tuttugu þúsund manns af japönskum ættum gert að yfirgefa heimili sín á vesturströnd bandaríkjanna á stríðsárunum ætíð með skömmum fyrirvara og aðeins með þann farangur sem fólk gat hrifsað með sér fólk hljóp frá bóndabæjum sínum verslunum og fyrirtækjum -i_ljosi_sogunnar_000081-0102-00:26:5194-00:00:1116 i_ljosi_sogunnar_000081 102 00:26:51.94 11.136 0.26 mannanna voru ekki einu fangabúðirnar sem reistar voru fyrir japanska bandaríkjamenn og stríðsárunum þær urðu alls tíu enda þurfti að særðu þúsund manns -i_ljosi_sogunnar_000081-0103-00:27:0362-00:00:0476 i_ljosi_sogunnar_000081 103 00:27:03.62 4.736 0.21 fangabúðir dúkkuðu upp víða en ætíð á afskekktum stöðum eins og í manns hennar -i_ljosi_sogunnar_000081-0105-00:27:2608-00:00:4098 i_ljosi_sogunnar_000081 105 00:27:26.08 41.088 0.39 iðngreinar og svo í rover í arkansas í mýrlendi við bakka mississippi fljótsins mikla til fangabúðanna í rover kom haustið nítjánhundruð fjörutíu og tvö meðal annars fimm manna fjölskylda frásagnir móðir og þrjú börn fimm ára sonur og tvær dætur fjögurra og tveggja ára móðirin var fædd í kaliforníu faðirinn í japan en svo hendur varann að vestrænni og sér í lagi breskri siðmenningu að nefndi elsta son sinn torgið á honum georgi sjötta maður tekið með bresku krúnunni skömmu eftir að guttinn fæddist -i_ljosi_sogunnar_000081-0106-00:28:0764-00:00:1200 i_ljosi_sogunnar_000081 106 00:28:07.64 12.032 0.19 sonur þessi tjörnina eftir að leggja fyrir sig leiklist og slagsmál lautinant um borð í geimskipinu enterprise í sjónvarpsþáttunum star trek -i_ljosi_sogunnar_000081-0109-00:29:5750-00:00:3218 i_ljosi_sogunnar_000081 109 00:29:57.50 32.256 0.08 þann átjánda desember nítján hundruð fjörutíu og fjögur tveimur árum og tíu mánuðum eftir að róstusami undir tilskipun númer níu þúsund sextíu og sex dæmdi hæstiréttur í máli tveggja bandaríkjamanna af japönskum ættum og úrskurðaði annarsvegar að jú það að neyða japani á vesturströndinni til að yfirgefa heimili sín hafi staðist stjórnarskrá bandaríkjanna en hins vegar mat hæstiréttur það líka svo að stjórnvöld mættu ekki fangelsa svona tilefnislausu trygga borgara sem ekki höfðu til saka unnið -i_ljosi_sogunnar_000081-0110-00:30:3032-00:00:1818 i_ljosi_sogunnar_000081 110 00:30:30.32 18.176 0.14 fyrri ákvörðun dómstólsins þykir í mörgum dagar með verri ákvörðunum í sögu hæstaréttar bandaríkjanna en sú síðari varð þó meðal annars til þess að loksins í árslok nítjánhundruð fjörutíu og fjögur og byrjun nítján hundruð fjörutíu og fimm var brandara af fangabúðabransanum -i_ljosi_sogunnar_000081-0111-00:30:4954-00:00:0772 i_ljosi_sogunnar_000081 111 00:30:49.54 7.68 0.35 um var lokað smátt og smátt og fangarnir fengu frelsi smátt og smátt enda var heldur ekki svo mikið eftir af stríðinu þarna -i_ljosi_sogunnar_000081-0112-00:30:5814-00:00:1254 i_ljosi_sogunnar_000081 112 00:30:58.14 12.544 0.25 en hvað tók svo við margir japanar höfðu selt eða misst eigur sínar við flutninginn og misst vinnuna fátt beið þeirra heima í borgunum og bæjunum við vesturströndina annað en tortryggnir nágrannar -i_ljosi_sogunnar_000081-0113-00:31:1136-00:00:0804 i_ljosi_sogunnar_000081 113 00:31:11.36 8.064 0.08 takei lýsti því einnig í sjónvarpsviðtalinu sem við heyrðum brot úr hér áðan hvað tók við þegar fjölskylda hans fékk loks að snúa heim -i_ljosi_sogunnar_000081-0114-00:31:2174-00:00:0570 i_ljosi_sogunnar_000081 114 00:31:21.74 5.632 0.38 misstu allt við fengum lestarvagna leið hvert sem við vildu fara innan bandaríkjanna og tuttugu dollara -i_ljosi_sogunnar_000081-0115-00:31:2802-00:00:1020 i_ljosi_sogunnar_000081 115 00:31:28.02 10.112 0.42 margir voru vitið eftir reynslu á vesturströndinni og fóru til miðvesturríkjunum úganda -i_ljosi_sogunnar_000081-0116-00:31:3954-00:00:2884 i_ljosi_sogunnar_000081 116 00:31:39.54 28.8 0.41 aldraðir ákváðu að fara aftur til og samsettum við okkur en við komumst að því að það er allt mjög erfitt það var ómögulegt að fá húsnæði og þeir neituðu okkur um húsnæðisvanda fá vinnu fyrsta starfið míns var í uppvask á kínversku veitingahúsinu voru þeir einu sem vildu ráða okkur í vinnunni við bjuggu fyrst í rónann alls staðar og óvenjulegan fólk sem hékk upp við múrsteinana -i_ljosi_sogunnar_000081-0118-00:32:1650-00:00:1128 i_ljosi_sogunnar_000081 118 00:32:16.50 11.392 0.1 minnti aftur í fangabúðirnar við voru orðin vön þeim og það var hryllileg reynsla fyrir okkur börnin koma heim í íbúðinni -i_ljosi_sogunnar_000081-0121-00:32:5032-00:00:0874 i_ljosi_sogunnar_000081 121 00:32:50.32 8.704 0.32 í vakti og fjölskylda lentu líka í svipuðum hrakningum eftir að þau lokkana boðum nítján hundruð fjörutíu og fimm -i_ljosi_sogunnar_000081-0122-00:33:0646-00:00:1466 i_ljosi_sogunnar_000081 122 00:33:06.46 14.592 0.15 upp úr nítján hundruð áttatíu fóru hagsmunasamtök japanskra bandaríkjamanna að berjast fyrir því að bandarísk stjórnvöld bæðust afsökunar á því misrétti sem saklausar fjölskyldur höfðu hætta á stríðsárunum og fórnarlömb fangelsunarinnar fengju skaðabætur -i_ljosi_sogunnar_000081-0123-00:33:2162-00:00:2140 i_ljosi_sogunnar_000081 123 00:33:21.62 21.376 0.26 þáverandi forseti tímar skipaði loks rannsóknarnefnd til að fjalla um málið sem loks komst að þeirri niðurstöðu að litlar sem engar sannanir væru fyrir því að japanskættaðir bandaríkjamenn höfðu ekki verið heimalandi sínu hollir á stríðsárunum hinsvegar benti allt til þess að fangelsanirnar hefðu aðallega verið sökum fordóma og kynþáttahyggju -i_ljosi_sogunnar_000081-0124-00:33:4366-00:00:1178 i_ljosi_sogunnar_000081 124 00:33:43.66 11.776 0.21 vegna óljósra grunsemda um að meðal japana á vesturströndinni gætu leynst örfáir njósnarar eða svartir sauðir hafi það verið metið svo að auðveldast væri að fangelsa og las -i_ljosi_sogunnar_000081-0125-00:33:5640-00:00:2092 i_ljosi_sogunnar_000081 125 00:33:56.40 20.864 0.27 árið nítján hundruð áttatíu og átta skrifaði eftirmaður carters á forsetastóli ronald eigandi afsökunarbeiðni til japanskra bandaríkjamanna fyrir stjórnvalda og samþykkti um leið að greiða hverjum þeim sem sendur var í fangabúðir tuttugu þúsund tonna jafnvel um fjögur og hálfri íslenskra króna á núvirði skaðabætur -i_ljosi_sogunnar_000081-0126-00:34:3076-00:00:1656 i_ljosi_sogunnar_000081 126 00:34:30.76 16.64 0.26 fyrir nokkru minntist stjórntæki þess að sjötíu og fimm ár voru liðin frá því að franklin rosalind febrúar nítjánhundruð fjörutíu og tvö og dæmdi þar með hundrað tuttugu þúsund bandaríska fagnaðarefni ættum til margra ára vistar í fangabúðum -i_ljosi_sogunnar_000081-0127-00:34:4788-00:00:2092 i_ljosi_sogunnar_000081 127 00:34:47.88 20.864 0.09 takei notaði tækifærið og ritaði grein sem birtist í bandarískum fjölmiðlum um reynslu sína og fjölskyldu sinnar af dvölinni rover arkansas ástandið í bandaríkjunum í dag og líkindin sem hann sér á milli ástandsins þá á fimmta áratugnum og nú í stefnumálum og yfirlýsingum núverandi bandaríkjaforseta -i_ljosi_sogunnar_000081-0128-00:35:1002-00:00:1576 i_ljosi_sogunnar_000081 128 00:35:10.02 15.744 0.14 þar reyndar ekki að leita lengi til að finna dæmi um slíkt bandaríkjaforseti sagði sjálfur í kosningabaráttunni að hefði hann verið uppi árið nítján hundruð fjörutíu og tvö gæti vel verið að hann hefði stutt brottrekstur og fangelsun hundrað og tuttugu þúsund japana -i_ljosi_sogunnar_000081-0129-00:35:2654-00:00:2386 i_ljosi_sogunnar_000081 129 00:35:26.54 23.808 0.27 í þeim stressaðir hefur um tilraun forsetans til að banna fólki frá ákveðnum múslimalöndum írak íran meliandou og súdan að ferðast til bandaríkjanna hefur stuðningsfólk forsetans sömuleiðis haldið fangelsuninni á japönskum bandaríkjamönnum á stríðsárunum á lofti sem fordæmi fyrir því hvernig hægt sé að fara með minnihlutahópa þar vestra -i_ljosi_sogunnar_000081-0131-00:35:5602-00:00:0382 i_ljosi_sogunnar_000081 131 00:35:56.02 3.84 0.08 ég get ekki annað en heyrt í þessum orðum hryllilegt berg fortíðar -i_ljosi_sogunnar_000081-0132-00:36:0040-00:00:0552 i_ljosi_sogunnar_000081 132 00:36:00.40 5.504 0.25 ár ástæður voru fyrir þessari fangelsun ótti fordómar og hruni pólitískri forustu -i_ljosi_sogunnar_000082-0003-00:01:3408-00:00:1280 i_ljosi_sogunnar_000082 3 00:01:34.08 12.8 0.03 þeim varð að lokum að ósk sinni en rúmenska þjóðin þurfti reyndar að gjalda frelsið dýrara verði en flestar aðrar þjóðir austur og mið evrópu sem risu upp á þessum tíma nítján hundruð áttatíu og níu -i_ljosi_sogunnar_000082-0004-00:01:4730-00:00:0552 i_ljosi_sogunnar_000082 4 00:01:47.30 5.504 0.09 meira en þúsund mótmælendur féllu og blóðið rann eftir götum búkarest -i_ljosi_sogunnar_000082-0007-00:02:4670-00:00:1980 i_ljosi_sogunnar_000082 7 00:02:46.70 19.84 0.2 er ef maður vissi ekki að gamli maðurinn í svörtu ullarkápunni er alræmdur einræðisherra sem áratugum saman kúgaði og arðrændi þjóð sína og konan við hlið hans í brúnni kápu eiginkonan sem alltaf tók virkan þátt í glæpum nikulás forseti rúmeníu og forsetafrúin elena -i_ljosi_sogunnar_000082-0008-00:03:0786-00:00:0522 i_ljosi_sogunnar_000082 8 00:03:07.86 5.248 0.15 eru einkunnir að sjá þarna í ullarkápunum sínum gátu sjálfum sér um kennt -i_ljosi_sogunnar_000082-0009-00:03:1366-00:00:0692 i_ljosi_sogunnar_000082 9 00:03:13.66 7.04 0.16 höfðu við tekinn höndum af hermönnum verður reyndu að flýja eftir að rúmenskur almenningur reis loks upp gegn þeim -i_ljosi_sogunnar_000082-0010-00:03:2132-00:00:0484 i_ljosi_sogunnar_000082 10 00:03:21.32 4.864 0.0 hermönnum sem eitt sinn höfðu svarið þeim hollustueið en hafði snúið baki við þeim -i_ljosi_sogunnar_000082-0011-00:03:3050-00:00:0308 i_ljosi_sogunnar_000082 11 00:03:30.50 3.072 0.0 þetta var tuttugasta og fimmta desember nítján hundruð áttatíu og níu -i_ljosi_sogunnar_000082-0012-00:03:3426-00:00:0726 i_ljosi_sogunnar_000082 12 00:03:34.26 7.296 0.16 sjá seku hafði þá verið leiðtogi rúmeníu í nærri aldarfjórðung en það hafði varla tekið tíu daga að fella -i_ljosi_sogunnar_000082-0013-00:03:5550-00:00:2142 i_ljosi_sogunnar_000082 13 00:03:55.50 21.504 0.32 fimmtánda desember nítján hundruð áttatíu og níu safnaðist hópur fólks saman fyrir utan heimili laslegur nim svara þriðju fjölmennustu borg rúmeníu og helstu borgarinnar í vesturhluta landsins a -i_ljosi_sogunnar_000082-0014-00:04:1766-00:00:2714 i_ljosi_sogunnar_000082 14 00:04:17.66 27.136 0.31 tokesar rúmenum sem eru af ungversku bergi brotnir ungverjar eru um sex prósent íbúa rúmenum hann hafði um árabil notfært sér stöðu sína sem prestur í ungversku kirkjunni til að gagnrýna stjórn nils hann var áhrifamikill ræðumaður með ríka réttlætiskennd og nutið garði innan ungverska samfélagsins í tímasetn -i_ljosi_sogunnar_000082-0015-00:04:4590-00:00:0426 i_ljosi_sogunnar_000082 15 00:04:45.90 4.224 0.2 sjálfur hafði hann heldur ekki farið varhluta af stjórnarháttum sjá -i_ljosi_sogunnar_000082-0017-00:05:0004-00:00:0642 i_ljosi_sogunnar_000082 17 00:05:00.04 6.4 0.06 október nítján hundruð áttatíu og níu var valtað enn einu sinni ætti að færa hann til í embætti -i_ljosi_sogunnar_000082-0019-00:05:1314-00:00:0408 i_ljosi_sogunnar_000082 19 00:05:13.14 4.096 0.2 þar yrðu sannarlega miklu færri að hlýða á andófsboðskap hans -i_ljosi_sogunnar_000082-0020-00:05:1830-00:00:0630 i_ljosi_sogunnar_000082 20 00:05:18.30 6.272 0.11 en tókst neitaði að flytja jafnvel þó að rafmagnið væri tekið af heimili hans og hann sviptur matarmiðum -i_ljosi_sogunnar_000082-0021-00:05:2510-00:00:0374 i_ljosi_sogunnar_000082 21 00:05:25.10 3.84 0.2 jafnvel þegar fautar sigurhátíð inn til hans og ógnuðu honum -i_ljosi_sogunnar_000082-0022-00:05:3054-00:00:1324 i_ljosi_sogunnar_000082 22 00:05:30.54 13.184 0.29 var son fimmtánda desember sem átti að bera laska var ekki lengur prestur riti hafði því ekki lengur tilkall til íbúðarinnar sem hann bjó í með einkunn var í eigu kirkjunnar -i_ljosi_sogunnar_000082-0023-00:05:4558-00:00:1176 i_ljosi_sogunnar_000082 23 00:05:45.58 11.776 0.31 en þegar lögreglumenn bar að heimili hans höfðu stuðningsmenn tokesar og sóknarbörn mörghundruð manns tekið höndum saman og myndað keðju um íbúðarhús læstir ar ekki haggað -i_ljosi_sogunnar_000082-0026-00:06:2524-00:00:0542 i_ljosi_sogunnar_000082 26 00:06:25.24 5.504 0.0 og eftir því sem fjölgaði í hópnum fóru mótmælin að snúast um annað en bara prestinn og framtíð hans -i_ljosi_sogunnar_000082-0027-00:06:3630-00:00:0346 i_ljosi_sogunnar_000082 27 00:06:36.30 3.456 0.4 og rúmenar hefðu takmarkaðan aðgang að fréttum utan úr heimi -i_ljosi_sogunnar_000082-0029-00:06:5168-00:00:0616 i_ljosi_sogunnar_000082 29 00:06:51.68 6.144 0.33 fólkið fór að hrópa almenn slagorð gegn kommúnistastjórninni og kyrjaði aðgerða samkvæmt -i_ljosi_sogunnar_000082-0031-00:07:2658-00:00:0308 i_ljosi_sogunnar_000082 31 00:07:26.58 3.072 0.0 það komu þeir aftur út á götur þriðja daginn í röð -i_ljosi_sogunnar_000082-0032-00:07:3030-00:00:0420 i_ljosi_sogunnar_000082 32 00:07:30.30 4.224 0.06 þá var þetta löngu hætt að snúast um einhvern prest sem átti að bera út af heimili sínu -i_ljosi_sogunnar_000082-0034-00:07:4770-00:00:0832 i_ljosi_sogunnar_000082 34 00:07:47.70 8.32 0.35 meira en fimm hundruð kílómetra fjarlægð suður í búkarest fylgdist téður sjá seku einmitt náið með ástandinu í tími var -i_ljosi_sogunnar_000082-0035-00:07:5640-00:00:0386 i_ljosi_sogunnar_000082 35 00:07:56.40 3.968 0.0 það var ekki á hverjum degi sem óeirðir brutust út í rúmeníu -i_ljosi_sogunnar_000082-0036-00:08:1424-00:00:0854 i_ljosi_sogunnar_000082 36 00:08:14.24 8.448 0.22 skriðdrekar komnir á götur tími svara og hermenn fóru að skjóta og mótmælendurna sem orðfari mjög fjölmennir og dreifðir út um alla borgina -i_ljosi_sogunnar_000082-0037-00:08:2462-00:00:0608 i_ljosi_sogunnar_000082 37 00:08:24.62 6.016 0.21 það er óvist hversu margir féllu í þessari fyrstu árás nikulás gegn eigin þjóð -i_ljosi_sogunnar_000082-0039-00:08:5330-00:00:0960 i_ljosi_sogunnar_000082 39 00:08:53.30 9.6 0.33 nasseristum og sjötta janúar nítján hundruð og átján til fátækrar kotbóndafjölskyldu í sunnanverðri rúmeníu einn af tíu börnum -i_ljosi_sogunnar_000082-0040-00:09:0356-00:00:1108 i_ljosi_sogunnar_000082 40 00:09:03.56 11.136 0.0 árin sem nikolai var að vaxa úr grasi var rúmenía konungsríki sem glímdi við erfið efnahagsvandamál og fasistar og þjóðernissinnar voru sífellt meira að kveða sér hljóðs -i_ljosi_sogunnar_000082-0041-00:09:1520-00:00:0432 i_ljosi_sogunnar_000082 41 00:09:15.20 4.352 0.17 enda átti rúmenía eftir að berjast við hlið þjóðverja í seinni heimsstyrjöld -i_ljosi_sogunnar_000082-0042-00:09:2090-00:00:1288 i_ljosi_sogunnar_000082 42 00:09:20.90 12.8 0.21 á árunum fyrir stríð á fjórða áratugnum var það kommúnisminn sem heillaði hinn unga nicolae sem yfirgaf tæplega þrettán ára gamall heimahagana og gerðist skósmíðasveinn í höfuðborginni búkarest -i_ljosi_sogunnar_000082-0043-00:09:3472-00:00:0598 i_ljosi_sogunnar_000082 43 00:09:34.72 6.016 0.0 hann gekk í kommúnistaflokkinn sem var bannaður vann sig upp og vakti á endanum athygli yfirvalda -i_ljosi_sogunnar_000082-0045-00:09:4658-00:00:0814 i_ljosi_sogunnar_000082 45 00:09:46.58 8.192 0.31 sem hann varð nánasti samstarfsmaður gjörbreyst leiðtoga rúmenskra kommúnista sem einnig sandi fangelsi -i_ljosi_sogunnar_000082-0046-00:09:5608-00:00:1044 i_ljosi_sogunnar_000082 46 00:09:56.08 10.496 0.08 eftir stríð og ósigur öxulveldanna og bandamanna þeirra lenti rúmenía á áhrifasvæði sovétríkjanna og svo vill menn hóf að sjálfsögðu rúmenska kommúnista til valda -i_ljosi_sogunnar_000082-0047-00:10:0708-00:00:0784 i_ljosi_sogunnar_000082 47 00:10:07.08 7.936 0.06 borgirnar æðsti leiðtogi kommúnískrar rúmeníu og var það alveg til dauðadags nítján hundruð sextíu og fimm -i_ljosi_sogunnar_000082-0049-00:10:3096-00:00:0888 i_ljosi_sogunnar_000082 49 00:10:30.96 8.832 0.25 það fyrsta sem löglærðir eftir að hann losnaði úr fangelsinu þar sem hann hafði dúsað öll stríðsárin að giftast ástinni sinni en í elenu -i_ljosi_sogunnar_000082-0051-00:10:4646-00:00:1364 i_ljosi_sogunnar_000082 51 00:10:46.46 13.696 0.0 það fer reyndar tvennum sögum af því hvernig þau kynntust opinbera frásögnin í rúmeníu var lengi að þau hefðu kynnst í kröfugöngu og fyrsta maí tveir ungir kommúnistar fullir af eldmóði og baráttuanda -i_ljosi_sogunnar_000082-0052-00:11:0148-00:00:0680 i_ljosi_sogunnar_000082 52 00:11:01.48 6.784 0.11 sagan segir líka að elena hafi verið fædd í janúar nítjánhundruð og nítján í sveitaþorpi í norðvesturhluta rúmeníu -i_ljosi_sogunnar_000082-0053-00:11:0898-00:00:1004 i_ljosi_sogunnar_000082 53 00:11:08.98 9.984 0.11 þar hafi hún verið góður námsmaður en vegna bugandi fátæktar fjölskyldu hennar hafi hún neyðst til að flytja aðeins tíu ára gömul til búkarest og vinna fyrir sér -i_ljosi_sogunnar_000082-0054-00:11:1978-00:00:0596 i_ljosi_sogunnar_000082 54 00:11:19.78 6.016 0.29 táningsaldri kongómennina flokkinn þar sem hún skaraði fljótt fram úr og kynntist honum nikul -i_ljosi_sogunnar_000082-0055-00:11:2720-00:00:0812 i_ljosi_sogunnar_000082 55 00:11:27.20 8.192 0.11 það stenst ekki allt í þessari sögu elena sem síðar fékk eftirnafnið seko var þannig aldrei sérstaklega góður námsmaður -i_ljosi_sogunnar_000082-0056-00:11:4242-00:00:0312 i_ljosi_sogunnar_000082 56 00:11:42.42 3.2 0.0 var í raun tveimur árum eldri fædd nítján hundruð og sautján -i_ljosi_sogunnar_000082-0057-00:11:4626-00:00:0706 i_ljosi_sogunnar_000082 57 00:11:46.26 7.04 0.31 þegar sjálfsagður æðsti leiðtogi rúmeníu þótti ekki við hæfi að hann væri giftur sér eldri konu -i_ljosi_sogunnar_000082-0059-00:12:0592-00:00:1088 i_ljosi_sogunnar_000082 59 00:12:05.92 10.88 0.04 fór til að mynda lítið fyrir elenu fyrstu árin eftir valdatöku kommúnista í rúmeníu þegar maðurinn hennar var hægri hönd leiðtogans gjörbreyttrar og fleira -i_ljosi_sogunnar_000082-0060-00:12:1748-00:00:0706 i_ljosi_sogunnar_000082 60 00:12:17.48 7.04 0.43 en þegar nikulásar leiðtogi spratt elena skyndilega fram á sjónarsviðið ekki aðeins sem formannsfrú -i_ljosi_sogunnar_000082-0062-00:12:2988-00:00:1020 i_ljosi_sogunnar_000082 62 00:12:29.88 10.24 0.24 elena sjáum aldrei hafði lokið grunnskólanámi var skyndilega komin með doktorsgráðu í efnafræði frá háskólanum í búkarest án þess að hafa sést þar oft innandyra -i_ljosi_sogunnar_000082-0063-00:12:4076-00:00:0526 i_ljosi_sogunnar_000082 63 00:12:40.76 5.248 0.15 síðan fóru að birtast greinar um flókna fjölliðaefnafræði í vísindaritum í hennar nafni -i_ljosi_sogunnar_000082-0065-00:12:5124-00:00:0754 i_ljosi_sogunnar_000082 65 00:12:51.24 7.552 0.18 aðrir efnafræðingar við búkarest háskóla furðuðu sig á þessu sem og gjörvallt rúmenska vísindasamfélagið þegar á leið -i_ljosi_sogunnar_000082-0066-00:12:5960-00:00:0910 i_ljosi_sogunnar_000082 66 00:12:59.60 9.088 0.25 þó ekki upphátt því það varð fljótt ljóst eftir að nils sekk ið völdum að þar fór maður sem var ekki sérlega hrifinn af gagnrýni á sigur sína -i_ljosi_sogunnar_000082-0067-00:13:0960-00:00:0610 i_ljosi_sogunnar_000082 67 00:13:09.60 6.144 0.13 gerðust borgarar uppvísir um slíkt áttu þeir á hættu að kalla yfir sig leynilögregluna sigur -i_ljosi_sogunnar_000082-0068-00:13:1620-00:00:0390 i_ljosi_sogunnar_000082 68 00:13:16.20 3.84 0.45 hrottana sem þar voru innanborðs vildu fæstir rekast á að óþörfu -i_ljosi_sogunnar_000082-0069-00:13:3364-00:00:1128 i_ljosi_sogunnar_000082 69 00:13:33.64 11.264 0.07 ekki talið að nikulás væri ágætur svona á mælikvarða einræðisherra í kommúnistaríkjum austur evrópu hann var að minnsta kosti um margt óvenjulegur framan af á valdatíð sinni -i_ljosi_sogunnar_000082-0070-00:13:4628-00:00:0396 i_ljosi_sogunnar_000082 70 00:13:46.28 3.968 0.08 fyrstu misserin eftir að hann tók við völdum virkaði hann frekar frjálslyndur -i_ljosi_sogunnar_000082-0071-00:13:5076-00:00:0676 i_ljosi_sogunnar_000082 71 00:13:50.76 6.784 0.17 aflétt hömlum á rit fjölmiðlafrelsi til að mynda og hann fetaði heldur ekki alltaf í fótspor og virkan -i_ljosi_sogunnar_000082-0072-00:13:5796-00:00:0828 i_ljosi_sogunnar_000082 72 00:13:57.96 8.32 0.14 hætti svo gott sem allri þátttöku rúmeníu í varsjárbandalaginu og studdi ekki innrás bandalagsríkja í tékkóslóvakíu nítján hundruð sextíu og átta -i_ljosi_sogunnar_000082-0073-00:14:0712-00:00:1216 i_ljosi_sogunnar_000082 73 00:14:07.12 12.16 0.2 á fyrstu árum mann sem leiðtogi rúmeníu viðurkenndi landið sjálfstæði vestur þýskalands gekk í alþjóðagjaldeyrissjóðinn og tók á móti bandaríkjaforseta í opinbera heimsókn fyrst varsjárbandalagsríkja -i_ljosi_sogunnar_000082-0075-00:14:4090-00:00:2788 i_ljosi_sogunnar_000082 75 00:14:40.90 27.776 0.37 árið nítján hundruð sjötíu og eitt fóru sjáum til austur asíu þar á meðal kína og norður kóreu ríkjum verðum tekið með kostum og kynjum meðal annars af þessari noðurkóresku söngkonu sem hér syngur rúmensku þjóðlagasöngkonum skúrnum fjöldasöng og dansi og öllu því tilkomumikla sjónarspili alþýðunnar sem asískir sérhæfði sig í á þessum tíma -i_ljosi_sogunnar_000082-0076-00:15:1724-00:00:2050 i_ljosi_sogunnar_000082 76 00:15:17.24 20.608 0.26 sá sekar heillaður af öllu sem fyrir augu bar hvernig mikinn virðist hafa tekist að gera ríki sína stórveldum á alþjóðavettvangi ��essari sérstöku blöndu þeirra af kommúnisma og þjóðerniskennd og ekki síst hvernig almenningur dýrkaði þá og dáði leiðtogana sem guðir væru -i_ljosi_sogunnar_000082-0077-00:15:3892-00:00:1696 i_ljosi_sogunnar_000082 77 00:15:38.92 16.896 0.38 leiðslum hófst hann handa við að byggja upp sambærilegt kerfi í rúmeníu og hann hafði séð þar eystra norðurkóresk og kínversk rit voru þýdd á rúmensku öll áróðursstarfsemi ríkisins var eldingar á meðal persónudýrkunin í kringum sjálfshjál -i_ljosi_sogunnar_000082-0078-00:15:5656-00:00:0704 i_ljosi_sogunnar_000082 78 00:15:56.56 7.04 0.2 hann var leiðtoginn og snillingurinn og afmælisdagur hans var gerður að mesta hátíðisdegi rúmensku þjóðarinnar -i_ljosi_sogunnar_000082-0080-00:16:2474-00:00:2082 i_ljosi_sogunnar_000082 80 00:16:24.74 20.736 0.4 níunda áratuginum höfðu mörg austantjaldslönd byrjað að fikra sig smátt og smátt í áttina að meira frjálslyndi og frelsi fyrir almenning nikulásar um séð þær rúmeníu í nóttina í takt við aukna persónudýrkun að kínverskri og norðurkóreskri fyrirmynd kom líka aukin kúgun og aukið eftirlit með borgurum -i_ljosi_sogunnar_000082-0081-00:16:4626-00:00:0476 i_ljosi_sogunnar_000082 81 00:16:46.26 4.736 0.08 eftirlit sem varð svo umfangsmikið og náið að það var á köflum fjarstæðukennt -i_ljosi_sogunnar_000082-0082-00:16:5520-00:00:0822 i_ljosi_sogunnar_000082 82 00:16:55.20 8.192 0.15 handtekinn fyrir að hafa keyrt um búkarest og dreift bæklingum með slagorðum gegn einræðisherranum hann var auðvitað dæmdur í fangelsi -i_ljosi_sogunnar_000082-0083-00:17:0384-00:00:0396 i_ljosi_sogunnar_000082 83 00:17:03.84 3.968 0.08 ekki nóg með það fjölskylda hans þurfti einnig að líða fyrir glæpa -i_ljosi_sogunnar_000082-0084-00:17:0872-00:00:1064 i_ljosi_sogunnar_000082 84 00:17:08.72 10.624 0.1 útsendarar leynilögreglunnar securitate komu fyrir hljóðnemum á heimili hans og voru ekkert að fara í felur með það og fylgdu svo konu hans og börnum eftir í hvert fótmál -i_ljosi_sogunnar_000082-0085-00:17:2016-00:00:0798 i_ljosi_sogunnar_000082 85 00:17:20.16 7.936 0.15 að alls ekkert færi framhjá leynilögreglunni var fjölskyldunni svo bannað að draga fyrir alla glugga á heimilinu í fimm ár -i_ljosi_sogunnar_000082-0086-00:17:3778-00:00:1272 i_ljosi_sogunnar_000082 86 00:17:37.78 12.8 0.19 undir lok áttunda áratugarins var efnahagur rúmeníu líka kominn á vonarvöl landið var stórskuldugt eftir misvitrar fjárfestingar sjálfskipaða í byrjun áratugarins -i_ljosi_sogunnar_000082-0087-00:17:5108-00:00:0464 i_ljosi_sogunnar_000082 87 00:17:51.08 4.736 0.0 þarna var orðið harðara í ári og ekki útlit fyrir að rúmenía gæti staðið í skilum -i_ljosi_sogunnar_000082-0088-00:17:5670-00:00:1544 i_ljosi_sogunnar_000082 88 00:17:56.70 15.488 0.26 sjást loks að bíta í það súra epli að leita til sjálfra stórkapítalistanna alþjóðagjaldeyrissjóðsins og lagðist jafnframt í umfangsmiklar niðurskurðar og aðhaldsaðgerðir sem þýddu lítið annað en að rúmenskur almenningur fékk að borga brúsann -i_ljosi_sogunnar_000082-0090-00:18:1742-00:00:0794 i_ljosi_sogunnar_000082 90 00:18:17.42 7.936 0.4 matvöru eldsneyti rafmagni almenningssamgöngum eldivið fatnaði ernest um tugi prósenta -i_ljosi_sogunnar_000082-0091-00:18:2584-00:00:0538 i_ljosi_sogunnar_000082 91 00:18:25.84 5.376 0.15 um leið voru laun lækkuð verðbólga jókst og svarti markaðurinn blómstraði í staðinn -i_ljosi_sogunnar_000082-0092-00:18:3198-00:00:1206 i_ljosi_sogunnar_000082 92 00:18:31.98 12.032 0.04 var reyndar almennt lítið að kaupa í rúmeníu á þessum árum því meðfram aðhaldsaðgerðunum hrundi rúmensk landbúnaðarframleiðsla með tilheyrandi matarskorti það litla sem kom upp úr moldinni -i_ljosi_sogunnar_000082-0093-00:18:4774-00:00:1170 i_ljosi_sogunnar_000082 93 00:18:47.74 11.648 0.11 ríkisfjölmiðlar hvöttu fólk í sveitunum til að fara ferða sinna á hestum frekar en bílum til að spara eldsneytisbirgðar drekka lokað fyrir rafmagn og hitaveitu í sparnaðarskyni -i_ljosi_sogunnar_000082-0094-00:18:5996-00:00:0466 i_ljosi_sogunnar_000082 94 00:18:59.96 4.736 0.07 svo fólk varð bara bíta á jaxlinn og reyna að þreyja kaldan rúmenskan veturinn -i_ljosi_sogunnar_000082-0095-00:19:0512-00:00:0394 i_ljosi_sogunnar_000082 95 00:19:05.12 3.968 0.25 margir þola reyndar alls ekki og dóu úr kulda á heimilum sínum -i_ljosi_sogunnar_000082-0098-00:19:1942-00:00:0574 i_ljosi_sogunnar_000082 98 00:19:19.42 5.76 0.36 dánartíðnin ungabarn rauk upp og alnæmisfaraldur braust út á rúmenskum sjúkrahúsum -i_ljosi_sogunnar_000082-0099-00:19:2686-00:00:1376 i_ljosi_sogunnar_000082 99 00:19:26.86 13.696 0.03 aðgerðirnar báru fljótt árangur rúmenska ríkið sparaði stórfé sem fór beint í að borga upp skuldirnar í byrjun árs nítján hundruð áttatíu og níu hafði rúmenía borgað upp allar erlendar skuldir að minnsta kosti tíu milljarða dollara -i_ljosi_sogunnar_000082-0100-00:19:5108-00:00:0664 i_ljosi_sogunnar_000082 100 00:19:51.08 6.656 0.0 þá var rúmenskur almenningur löngu búinn að fá sig fullsaddan af hungri kulda sjúkdómum og dauða -i_ljosi_sogunnar_000082-0101-00:20:0988-00:00:0826 i_ljosi_sogunnar_000082 101 00:20:09.88 8.192 0.12 á meðan hinn almenni rúmeni svalt heilu hungri höfðu þó sumir það ágætt til dæmis nikolai -i_ljosi_sogunnar_000082-0102-00:20:1852-00:00:1016 i_ljosi_sogunnar_000082 102 00:20:18.52 10.24 0.24 þau höfðu það líklega meira en ágætt sjá sefa nikolai og elena og börnin þeirra þrjú lifðu í fáránlegum vellystingum miðað við hinn almenna borgara -i_ljosi_sogunnar_000082-0103-00:20:2912-00:00:1030 i_ljosi_sogunnar_000082 103 00:20:29.12 10.24 0.14 flutt matvæli af fínustu sort dýr vín glitrandi kristalsljósakrónur sportbílar hallir og villur stöðugar veislur fyrir innsta hringinn og svo framvegis -i_ljosi_sogunnar_000082-0104-00:20:4056-00:00:1812 i_ljosi_sogunnar_000082 104 00:20:40.56 18.176 0.13 myndaalbúm sjálfsöruggur fundust eftir að níkaraska frá þar gat meðal annars að líta fjölda ljósmynda af veisluborðum fjölskyldunnar niguel í sínu fínasta pússi skellihlæjandi við borð sem svignuðu undan þeim fjölda alls konar kræsinga sem áður var hlaðið -i_ljosi_sogunnar_000082-0105-00:20:5984-00:00:1136 i_ljosi_sogunnar_000082 105 00:20:59.84 11.392 0.17 myndir teknar um svipað leyti og rúmenía var orðið eitt fátækasta landið í evrópu og flestir rúmenar vörðu mestum þriggja sínum í biðröð til að fá úthlutað örfáum brauðmolum -i_ljosi_sogunnar_000082-0106-00:21:1392-00:00:1260 i_ljosi_sogunnar_000082 106 00:21:13.92 12.544 0.11 nikulásar ekki hafa haft miklar áhyggjur af uppreisninni í tími svara því skömmu eftir að hann skipaði hernum að kveða hana niður um valdi það fór hann upp í flugvél í opinbera heimsókn til írans -i_ljosi_sogunnar_000082-0108-00:21:3566-00:00:1244 i_ljosi_sogunnar_000082 108 00:21:35.66 12.416 0.06 en kannski er ástæðan einfaldlega að sjá sænsku hafði engar áhyggjur af eigin stöðu enda var han að öllum líkindum löngu hættur að vera í nokkrum tengslum við rúmenskan almenning eða raunveruleikann hvað það varðar -i_ljosi_sogunnar_000082-0110-00:22:0726-00:00:0694 i_ljosi_sogunnar_000082 110 00:22:07.26 6.912 0.1 áskorun sínum með rafsanjani íransforseta í teheran kvöldið tuttugasta desember -i_ljosi_sogunnar_000082-0111-00:22:1474-00:00:0432 i_ljosi_sogunnar_000082 111 00:22:14.74 4.352 0.33 þá logaði tími svara enn í óeirðum og átökum mótmælenda og hermanna -i_ljosi_sogunnar_000082-0112-00:22:2034-00:00:1980 i_ljosi_sogunnar_000082 112 00:22:20.34 19.84 0.25 samruni tuga og fyrsta desember steig sjáist svalir höfuðstöðva miðstjórnar rúmenska kommúnistaflokksins í búkarest og horfði yfir svokallað hallartorg þar sem fyrir voru tugþúsundir manna sem fögnuðu forsetanum veifuðu rauðum fánum og héldu uppi stórum myndum af honum og elenu -i_ljosi_sogunnar_000082-0113-00:22:4152-00:00:1132 i_ljosi_sogunnar_000082 113 00:22:41.52 11.392 0.26 það var venjulegur fimm hluta morgun og flestir í mannfjöldanum úr verkamenn sem höfðu fengið þá fyrirskipun að mæta á þessum tíma á hallartorgið ellegar verða reknir eða það að vera -i_ljosi_sogunnar_000082-0115-00:23:0608-00:00:5926 i_ljosi_sogunnar_000082 115 00:23:06.08 59.264 0.32 annars mættu þar var símafundi klappaði í takt þegar sjósett á svölunum og veifaði vafinn í svarta ullarfrakkann sinn með svarta ullarhúfu og hafði við hliðarlínunni viðbótar fjöldi annarra karla valdamikilla kommúnista sem allir voru í svipuðum svörtum ullarfrökkum svipaðar svartar ullarhúfur alvarlegan kjörorð í höfuðborg sósíalismanum sitt á sinn hefðbundna hástemmda og einstrengingslega kommúníska hátt og þakkaði þeim sem höfðu skipulagt þennan mikilfenglega fjöldafund þaðan -i_ljosi_sogunnar_000082-0117-00:24:3068-00:00:0954 i_ljosi_sogunnar_000082 117 00:24:30.68 9.6 0.17 á upptöku sem til er af ræðunni sér maður hvernig sjálfsögðu í miðri setningu þegar hann heyrir hrópin og lítur forviða upp af blaðinu -i_ljosi_sogunnar_000082-0120-00:25:3832-00:00:3054 i_ljosi_sogunnar_000082 120 00:25:38.32 30.464 0.27 loks hóf niigata og sagði að einmitt þarna um morguninn hafi stjórn kommúnistaflokksins ákveðið að hækka lágmarkslaun til að bæta lífsgæði rúmenskra verkamanna megrun var sýnd í beinni útsendingu í sjónvarpi og það fór ekki framhjá þeim sem á horfðu var eitthvað mikið á seiði hornauga slökktu á sjónvörpunum fóru út og tóku stefnuna á hallartorgið -i_ljosi_sogunnar_000082-0124-00:27:3010-00:00:0936 i_ljosi_sogunnar_000082 124 00:27:30.10 9.344 0.4 óvopnuðum óskipulögðum mótmælendum var mætt af óeirðasveit lögreglunnar slökkviliði leynilögreglunni sigur í aden rúmenska hernum -i_ljosi_sogunnar_000082-0125-00:27:4000-00:00:0576 i_ljosi_sogunnar_000082 125 00:27:40.00 5.76 0.07 hermenn skutu inn í fjöldann og skriðdrekar bókstaflega völtuðu yfir fólk á götum úti -i_ljosi_sogunnar_000082-0126-00:27:4644-00:00:1448 i_ljosi_sogunnar_000082 126 00:27:46.44 14.464 0.09 á örfáum klukkustundum breyttust götur búkarest í vígvöll þetta var miklu miklu ofbeldisfyllra og blóðugra en nokkuð sem áður hafði sést í austantjaldslöndunum á þessu mikla byltingarári nítján hundruð áttatíu og níu -i_ljosi_sogunnar_000082-0127-00:28:0472-00:00:0870 i_ljosi_sogunnar_000082 127 00:28:04.72 8.704 0.05 að morgni tuttugasta og öðrum desember sögðu hundruð mótmælenda beina í bardögunum og enn fleiri slasast en mótmælendur gáfust ekki upp -i_ljosi_sogunnar_000082-0128-00:28:1394-00:00:0972 i_ljosi_sogunnar_000082 128 00:28:13.94 9.728 0.11 til búkarest streymdi fólk frá öðrum borgum og bæjum í rúmeníu til að taka þátt í bardaganum um framtíð landsins og mótmælt var sömuleiðis víðar um landið -i_ljosi_sogunnar_000082-0129-00:28:2488-00:00:1186 i_ljosi_sogunnar_000082 129 00:28:24.88 11.904 0.11 morgun gerði nikulás skaða tilraun til að ávarpa þjóðina af svölum höfuðstöðva miðstjórnar kommúnistaflokksins rétt náði að kíkja út áður en reiður mannfjöldinn hrakti hann inn aftur -i_ljosi_sogunnar_000082-0130-00:28:3798-00:00:0920 i_ljosi_sogunnar_000082 130 00:28:37.98 9.216 0.13 þyrlur sveimuðu líka yfir miðborg búkarest og dreifðu miðum þar sem fólk var hvað til þess að koma sér heim og njóta jólanna frekar en að vera úti að mótmæla -i_ljosi_sogunnar_000082-0131-00:28:4780-00:00:0854 i_ljosi_sogunnar_000082 131 00:28:47.80 8.576 0.1 þau skilaboð féllu ekki sérlega góðan jarðveg hjá mótmælendunum sem líktu þeim við alræmd ummæli um kökur sem eignaðar anton -i_ljosi_sogunnar_000082-0132-00:28:5772-00:00:1570 i_ljosi_sogunnar_000082 132 00:28:57.72 15.744 0.26 raunin var auðvitað sú að mjög margir af þeim sem fylltu miðborg búkarest þessa desemberdaga höfðu aldrei átt sérlega veglega jólahátíð í vændum fæstir áttu næga matarolíu til að steikja jólamáltíðina hvað þá kjöt könnun -i_ljosi_sogunnar_000082-0133-00:29:2090-00:00:1356 i_ljosi_sogunnar_000082 133 00:29:20.90 13.44 0.11 áætlað er að um eitt þúsund manns hafi látið lífið á örfáum dögum rúmensku byltingarinnar í desember nítján hundruð áttatíu og níu að þeim byltingum sem skóku evrópu um þessar mundir rúmenska byltingin sú mannskæðasta -i_ljosi_sogunnar_000082-0135-00:29:4208-00:00:0574 i_ljosi_sogunnar_000082 135 00:29:42.08 5.76 0.33 hálftíma morgni tuttugasta og annan desember á meðan búkarest logaði í óeirðum -i_ljosi_sogunnar_000082-0136-00:29:5154-00:00:0756 i_ljosi_sogunnar_000082 136 00:29:51.54 7.552 0.47 nasa var skot í bringuna kúlan hafði naumlega farið framhjá hjartanu lenti á slagað og honum blæddi fljótt út -i_ljosi_sogunnar_000082-0138-00:30:0454-00:00:0756 i_ljosi_sogunnar_000082 138 00:30:04.54 7.68 0.27 vasile var sextíu og tveggja ára hershöfðingi í rúmenska hernum og varnarmálaráðherra í ríkisstjórn nikulás -i_ljosi_sogunnar_000082-0139-00:30:1290-00:00:0964 i_ljosi_sogunnar_000082 139 00:30:12.90 9.6 0.47 nokkur fyrr um morguninn hafði sjálfsagðara neitað framfylgja fyrirskipunum um að skipa hermönnum að skjóta á mótmælendurna í búkarest -i_ljosi_sogunnar_000082-0140-00:30:2402-00:00:1090 i_ljosi_sogunnar_000082 140 00:30:24.02 10.88 0.22 jesúsar ráðherranum landráð fyrir óhlýðna sér og sagði sjálfur að sú ásökun hefði fengið svo á nýgegnin hafi svipt sig lífi skömmu síðar skotið sig í hjartað -i_ljosi_sogunnar_000082-0142-00:30:4008-00:00:0594 i_ljosi_sogunnar_000082 142 00:30:40.08 6.016 0.2 hvað sem rétta er þá urðu fréttirnar af dauða varnarmálaráðherrans til þess að rúmenski herinn -i_ljosi_sogunnar_000082-0144-00:30:5952-00:00:0764 i_ljosi_sogunnar_000082 144 00:30:59.52 7.68 0.12 en sá vildi heldur ekki halda blóðbaðinu áfram stangir hermönnunum á götum búkarest halda sér höndum -i_ljosi_sogunnar_000082-0145-00:31:0950-00:00:0760 i_ljosi_sogunnar_000082 145 00:31:09.50 7.552 0.1 ráðlagði hinum aðþrengda einræðisherra og eiginkonu hans að flýja búkarest um borð í þyrlu áður en það yrði um seinan -i_ljosi_sogunnar_000082-0146-00:31:2252-00:00:2232 i_ljosi_sogunnar_000082 146 00:31:22.52 22.272 0.44 eiginlega á sama augnabliki og þyrlan með ásetning hóf sig á loft réðust mótmælendur inn í höfuðstöðvar rúmenska komast flokksins í búkarest og tóku þær í sínar hendur hermenn öryggisverðir fylgdu skipunum nýja varnarmálaráðherrans og gerðu ekkert þegar reiður múrinn réðst inn stjórnun -i_ljosi_sogunnar_000082-0148-00:32:0352-00:00:1294 i_ljosi_sogunnar_000082 148 00:32:03.52 12.928 0.07 og fyrr segir hafði einræðisherrann orðið forhertari spilltari og veruleikafyrrtari eftir því sem leið á valdatíð hans þetta hafði ekki farið framhjá samverkamönnum hans í rúmenska kommúnistaflokknum og rúmenska hernum -i_ljosi_sogunnar_000082-0149-00:32:1706-00:00:1134 i_ljosi_sogunnar_000082 149 00:32:17.06 11.264 0.14 valdamiklir menn bæði í flokknum og hernum voru að öllum líkindum þegar byrjaðir að plotta um það að losa sig við sjá seku þegar byltingin braust skyndilega og -i_ljosi_sogunnar_000082-0150-00:32:2922-00:00:0714 i_ljosi_sogunnar_000082 150 00:32:29.22 7.168 0.3 alveg að leggja á ráðin um það hvað tæki við þegar nils var í orðinn sjötugur nyti ekki lengur við -i_ljosi_sogunnar_000082-0151-00:32:3776-00:00:1412 i_ljosi_sogunnar_000082 151 00:32:37.76 14.208 0.16 félagsskapur sem kallaði sig þjóðarráðið tók við stjórninni eftir að sjá sænsku hrökklaðist upp í þyrluna sína þar í broddi fylkingar var í nokkur lekann feril að baki í rúmenska kommúnistaflokknum -i_ljosi_sogunnar_000082-0153-00:32:5666-00:00:0350 i_ljosi_sogunnar_000082 153 00:32:56.66 3.456 0.2 svipaðar sögur var að segja um marga aðra liðsmenn ráðsins -i_ljosi_sogunnar_000082-0154-00:33:0150-00:00:0712 i_ljosi_sogunnar_000082 154 00:33:01.50 7.168 0.0 þjóðarráðið myndaði bráðabirgðastjórn og átti síðar eftir að boða til fyrstu frjálsu kosninga í rúmeníu í meira en hálfa -i_ljosi_sogunnar_000082-0157-00:33:2408-00:00:0430 i_ljosi_sogunnar_000082 157 00:33:24.08 4.352 0.0 eitt af allra fyrstu verkum þjóðarráðsins var að skipa herdómstól -i_ljosi_sogunnar_000082-0161-00:34:2238-00:00:0546 i_ljosi_sogunnar_000082 161 00:34:22.38 5.376 0.18 réttarhöldunum sem voru tekin upp á myndband og síðar sýnd í sjónvarpi í rúmeníu um heim allan -i_ljosi_sogunnar_000082-0173-00:37:4450-00:00:0348 i_ljosi_sogunnar_000082 173 00:37:44.50 3.456 0.3 og var líklega sá sem drap bæði nikolai og elenu -i_ljosi_sogunnar_000082-0176-00:38:1936-00:00:0730 i_ljosi_sogunnar_000082 176 00:38:19.36 7.296 0.22 réttarhöldin yfir nikulás voru sýnd í rúmenska sjónvarpinu þetta sama kvöld á jóladag nítján hundruð áttatíu og níu -i_ljosi_sogunnar_000082-0179-00:39:2438-00:00:1096 i_ljosi_sogunnar_000082 179 00:39:24.38 11.008 0.39 margir rúmenar sem nú mótmæla spillingu í stjórnkerfinu líta svo á að stjórnmálastétt talsins í dag hafi einfaldlega tekið við keflinu af sjálfssm -i_ljosi_sogunnar_000082-0180-00:39:3582-00:00:0952 i_ljosi_sogunnar_000082 180 00:39:35.82 9.472 0.27 minnsta kosti hvað spillinguna varðar ástandið sé í raun lítið skárra nú en þá rúmenía er enn í viðjum spillingar og fátæktar -i_ljosi_sogunnar_000083-0001-00:00:2244-00:00:2186 i_ljosi_sogunnar_000083 1 00:00:22.44 21.888 0.2 miðað var fögnuður og eftirvænting í loftinu á götunum í yangon eða rangoon höfuðborg suðausturasíuríkisins sem ýmist er kallað nýjan marburg ætla ég að notast við búrma í nóvember tvö þúsund og fimmtán þegar tilkynnt voru úrslit fyrstu frjálsu þingkosninga í landinu í aldarfjórðung -i_ljosi_sogunnar_000083-0004-00:02:0848-00:00:1152 i_ljosi_sogunnar_000083 4 00:02:08.48 11.52 0.0 en síðan þá síðan þarna dagana eftir kosningarnar í nóvember tvö þúsund og fimmtán hafa þó aðallega borist öllu neikvæðari fréttir frá búrma -i_ljosi_sogunnar_000083-0005-00:02:2264-00:00:0342 i_ljosi_sogunnar_000083 5 00:02:22.64 3.456 0.27 eftir að er réðust inn í húsið okkar gripu hermennirnir okkur -i_ljosi_sogunnar_000083-0007-00:02:3258-00:00:0498 i_ljosi_sogunnar_000083 7 00:02:32.58 4.864 0.14 þeir drápu líka föður minn sem var ímam rétt áður en þeir nauðguðu mömmu -i_ljosi_sogunnar_000083-0008-00:02:3812-00:00:0822 i_ljosi_sogunnar_000083 8 00:02:38.12 8.192 0.43 nokkrum mínútum síðar kveiktu þeir í húsinu með eldflaugabyssur og mamma var enn inni allt var þetta er er framan með -i_ljosi_sogunnar_000083-0009-00:02:4786-00:00:0890 i_ljosi_sogunnar_000083 9 00:02:47.86 8.832 0.41 hermennirnir drógu afa menn og annars börðu og svo bundu verður við tré svo róðurinn spýtum og grasi yfir þeim og kveiktu -i_ljosi_sogunnar_000083-0010-00:02:5860-00:00:0330 i_ljosi_sogunnar_000083 10 00:02:58.60 3.328 0.18 þeir börðu manninn inn og þungan svo til bana með hnífi -i_ljosi_sogunnar_000083-0012-00:03:1894-00:00:0344 i_ljosi_sogunnar_000083 12 00:03:18.94 3.456 0.2 og hélt því myndi deyja líka en ég komst að -i_ljosi_sogunnar_000083-0013-00:03:2398-00:00:1276 i_ljosi_sogunnar_000083 13 00:03:23.98 12.8 0.16 þessir vitnisburðir eru bara brot af því sem er að finna í skýrslu sem mannréttindastofnun sameinuðu þjóðanna birti nú í byrjun febrúar um ódæðisverk búrmíska hersins í rakari í vestanverðu landinu -i_ljosi_sogunnar_000083-0014-00:03:3728-00:00:2324 i_ljosi_sogunnar_000083 14 00:03:37.28 23.296 0.23 skýrsluhöfundar ræddu við fjölda fólks sem á undanförnum vikum hefur flúið frá rakin til grannríkis úr bangladess almenna borgara karla konur börn og gamalmenni sem ýmist höfðu orðið vitni að hryllilegum ódæðisverkum eða sjálf orðið fyrir barðinu á grimmd hersins töluðu um morð barsmíðar pyntingar íveikjur og nauðganir -i_ljosi_sogunnar_000083-0016-00:04:1990-00:00:1204 i_ljosi_sogunnar_000083 16 00:04:19.90 12.032 0.37 ólíkt meirihluta landsmanna eru rohingjar ekki búddistar heldur aðhyllast íslamstrú og allt frá því að búrma varð sjálfstætt og jafnvel lengur hafði átt undir högg að sækja á heimahögum sínum -i_ljosi_sogunnar_000083-0017-00:04:3282-00:00:0940 i_ljosi_sogunnar_000083 17 00:04:32.82 9.344 0.05 þeir hafa sætt hryllilegri kúgun og ofsóknum þær hryllilegu aðfarir sem lýst var í vitnisburðunum hér áðan eru alls ekki einsdæmi -i_ljosi_sogunnar_000083-0018-00:04:4262-00:00:0632 i_ljosi_sogunnar_000083 18 00:04:42.62 6.4 0.0 og eru svo gott sem réttlausir í eigin landi og eiginlega óvelkomnir hvar sem þeir koma -i_ljosi_sogunnar_000083-0021-00:05:3082-00:00:2148 i_ljosi_sogunnar_000083 21 00:05:30.82 21.504 0.44 arakan er fjalllent tilkomumikill arakan fjallgarðurinn markar landamæri fylkisins til austurs fjöllin draga nafn sitt af fylkinu arakan er annað nafn á rakin sem líklega er upprunnið í misheyrn portúgalskra ferðalanga fyrr á öldum og hefur nafnið arakan lengst af verið notað um þetta svæði í erlendum frásögnum -i_ljosi_sogunnar_000083-0022-00:05:5402-00:00:1138 i_ljosi_sogunnar_000083 22 00:05:54.02 11.392 0.11 en á milli fjallanna eru svo djúpir dalir grösugir og grænir og einstaklega frjósamir þarna er stór hluti af allra besta hrísgrjónaræktarlandi sem finna má í búrma -i_ljosi_sogunnar_000083-0023-00:06:0602-00:00:0474 i_ljosi_sogunnar_000083 23 00:06:06.02 4.736 0.09 en þrátt fyrir það hefur saga rakin sjaldnast verið mjög gæfurík -i_ljosi_sogunnar_000083-0024-00:06:1710-00:00:1132 i_ljosi_sogunnar_000083 24 00:06:17.10 11.264 0.1 nákvæmlega hverjir rohingjarnir eru og hvenær þeir komið til þess svæðis sem nú er búrma og hversu lengi þeir hafa eiginlega verða það er ekki einfalt mál heldur gríðarlega umdeild -i_ljosi_sogunnar_000083-0025-00:06:2956-00:00:2100 i_ljosi_sogunnar_000083 25 00:06:29.56 20.992 0.14 hversu umdeild saga þjóðarinnar er staðar líklega að því mótlætis sem rohingjar hafa mætt í gegnum tíðina óvinir þeirra hafa ætíð viljað gera sem minnst úr sögu þeirra innan landamæra búrma segja að þetta séu lítið annað en nýlega komnir ólöglegir innflytjendur aðrir búrmamenn hafi því enga skyldu við þá -i_ljosi_sogunnar_000083-0026-00:06:5180-00:00:1224 i_ljosi_sogunnar_000083 26 00:06:51.80 12.16 0.35 hingað hafa á svipaðan hátt lengi reynt að leggja áherslu á hagstæðu það í rakhine rakari af er fæðst lifað og dáið kynslóðum og öldum saman -i_ljosi_sogunnar_000083-0028-00:07:0932-00:00:0460 i_ljosi_sogunnar_000083 28 00:07:09.32 4.48 0.45 lausann leikurinn nokkuð flóknari hann er kannski þarna einhverstaðar í miðjunni -i_ljosi_sogunnar_000083-0029-00:07:1970-00:00:0920 i_ljosi_sogunnar_000083 29 00:07:19.70 9.216 0.12 öllum líkindum er þjóðin sem nú kallar sig rohingja afkomendur ýmissa múslima sem hafa af einhverjum ástæðum farið um þessar slóðir á síðustu öldum -i_ljosi_sogunnar_000083-0030-00:07:2990-00:00:2524 i_ljosi_sogunnar_000083 30 00:07:29.90 25.344 0.29 stenst nefnilega sannarlega ekki skoðun að halda því fram að saga íslamstrúar í búrma sé skömm þar sem nú er búrma liggur að því forna menningarsvæði bengal til vesturs og íslamskir soldánar bengal að skipta sér af þessum bakgarði sínum og fimmtándu öld og þá var það einmitt helst rakhine eða arakan eins og héraðið var lengi kallað sem þeir skiptu sér af -i_ljosi_sogunnar_000083-0031-00:07:5552-00:00:1830 i_ljosi_sogunnar_000083 31 00:07:55.52 18.304 0.28 héraðið var um tíma alfarið á valdi bengalsoldáns síðar var það sjálfstætt konungsdæmi en þó hálfgert leppríki bengala þar sem menn gegndu íslömskum valdatitlum eins og soldán skrifuðu með arabíska stafrófinu og versluðu með bengalskan dínar -i_ljosi_sogunnar_000083-0032-00:08:1510-00:00:1796 i_ljosi_sogunnar_000083 32 00:08:15.10 18.048 0.32 flestir þegnar konungsdæmisins aðhylltust pútin sem hafði borist á þessar slóðir mörgum öldum fyrr en einhverjir tóku líka trú bengalskan nágranna sinna íslamstrú og smátt og smátt fór að verða til sérstakur hópur búrmískra múslima hópur sem nú kallar sig rohingja -i_ljosi_sogunnar_000083-0033-00:08:3472-00:00:1798 i_ljosi_sogunnar_000083 33 00:08:34.72 17.92 0.24 en þessari tilteknu sögu lauk undir lok átjándu aldar þá hafði nokkuð austar á indókínaskaga risu upp voldug konungsætt komandi og lagst í mikla landvinninga í allar áttir landvinninga sem áttu eftir að leggja grunninn að því sem nú er nútímaríkið búrma -i_ljosi_sogunnar_000083-0034-00:08:5356-00:00:1410 i_ljosi_sogunnar_000083 34 00:08:53.56 14.08 0.42 konbaung spjótum sínum gegn arakan í lok átjándu aldar og herir ss voru ekki lengi að leggja undir sig héraðið enda fóru þeir fram af mikilli grimmd eins og lýst er í gömlu bresku riti um sögu búrma -i_ljosi_sogunnar_000083-0037-00:09:2880-00:00:1982 i_ljosi_sogunnar_000083 37 00:09:28.80 19.84 0.44 tugþúsundir íbúa arakan flúðu innrás búrmamanna yfir til bengals til tuttugu sem nú er í bangladess og nágrennis þeir sem ekki flúðu voru reknir burt af innrásarhernum gjöfular arakan og nágrenni þeirra svo gott sem tæmdust og næstu árin óx þar lítið annað en illgresi -i_ljosi_sogunnar_000083-0038-00:09:5842-00:00:1582 i_ljosi_sogunnar_000083 38 00:09:58.42 15.744 0.18 svipað leiti og fautar konbaung veldisins voru að berja á frændum sínum í arakan var annað heimsveldi að ryðja sér rúms á þessum slóðum það var reyndar komið lengra að úr vestri það var bretlandi krafti breska austur indíafélagsins -i_ljosi_sogunnar_000083-0039-00:10:1490-00:00:1270 i_ljosi_sogunnar_000083 39 00:10:14.90 12.8 0.15 félagið hafði um miðja átjándu öld náð yfirráðum á indlandi og í norðaustri sköruðust nú landamæri þessara tveggja velda indlands breska austur indíafélagsins og hins sívaxandi búrma -i_ljosi_sogunnar_000083-0040-00:10:2886-00:00:1568 i_ljosi_sogunnar_000083 40 00:10:28.86 15.744 0.18 útþenslustefna búrmamanna á flóttafólkið sem streymdi yfir á brestir ráðast undan grimmd þeirra ollu togstreytu sem árið átján hundruð tuttugu og fjögur leiddi loks til þess að upp úr sauð og stríð brast á milli bretlands og búrma -i_ljosi_sogunnar_000083-0041-00:10:4538-00:00:0992 i_ljosi_sogunnar_000083 41 00:10:45.38 9.856 0.32 varð sú fyrsta af þremur styrjöldum sem bretar og búrmamenn áttu eftir að heyja áður en búrma féll loks algjörlega í breskar hendur átján hundruð áttatíu og fimm -i_ljosi_sogunnar_000083-0042-00:10:5682-00:00:1520 i_ljosi_sogunnar_000083 42 00:10:56.82 15.232 0.05 þessu fyrsta stríði sem stóð í tvö ár frá átján hundruð tuttugu og fjögur til tuttugu og sex lauk með ósigri búrmamanna og þeir misstu þá talsvert af landsvæði sínu yfir til sigurvegaranna breta og þar á meðal var héraðið arakan -i_ljosi_sogunnar_000083-0044-00:11:4368-00:00:0554 i_ljosi_sogunnar_000083 44 00:11:43.68 5.504 0.36 þeir hvöttu því líka aðra bengala sem engar rættur áttu að rekja til arakan -i_ljosi_sogunnar_000083-0045-00:12:0212-00:00:2972 i_ljosi_sogunnar_000083 45 00:12:02.12 29.696 0.38 arabanna sem áttu þann draum heitastan á árum seinni heimsstyrjaldar að drottna yfir stóru heimsveldi í asíu löðrandi sig árið nítjánhundruð fjörutíu og tvö við það nutu þeir stuðnings búrmískra þjóðernis og sjálfstæðissinna sem sáu tækifæri í japönum tækifæri til að losna loks undan bresku nýlenduoki sem þeir höfðu lengi barist gegn -i_ljosi_sogunnar_000083-0046-00:12:3302-00:00:0956 i_ljosi_sogunnar_000083 46 00:12:33.02 9.6 0.12 fremstur í flokki sjálfstæðissinnanna fór ungur herforingi og hugsjónamaður nafni og san faðir baráttukonunnar og nóbelsverðlaunahafans nansen -i_ljosi_sogunnar_000083-0047-00:12:4378-00:00:1712 i_ljosi_sogunnar_000083 47 00:12:43.78 17.024 0.09 áttaði sig þó fljótt að því að japanar voru bara að notfæra sér hann og stuðningsmenn hans og voru alls ekki tilbúnir að veita búrmamönnum neitt í líkingu við það sjálfstæði sem þeir vonast til reyndust lítið skárri herrar en betra miklu verri -i_ljosi_sogunnar_000083-0048-00:13:0148-00:00:1410 i_ljosi_sogunnar_000083 48 00:13:01.48 14.08 0.16 en það er kannski önnur saga undir breskum yfirráðum á síðustu áratugum nítjándu aldar og fyrstu áratugum þeirrar tuttugustu höfðu tugþúsundir manna sem stað í arakan vestri til að vinna á hrísgrjónaökrunum -i_ljosi_sogunnar_000083-0050-00:13:2038-00:00:1024 i_ljosi_sogunnar_000083 50 00:13:20.38 10.24 0.0 mestmegnis búddistar sem blönduðust innfæddum frændum sínum og frænkum og svo hreinræktaðir bengalar flestir múslimar sem bretar fluttu inn í stórum stíl -i_ljosi_sogunnar_000083-0051-00:13:3124-00:00:0382 i_ljosi_sogunnar_000083 51 00:13:31.24 3.84 0.0 og sem blönduðust þeim múslimum sem fyrir voru í fylkinu -i_ljosi_sogunnar_000083-0053-00:13:4070-00:00:0664 i_ljosi_sogunnar_000083 53 00:13:40.70 6.656 0.0 þessir tveir hópar unnu þó framan af saman á ökrunum mestmegnis í sæmilegri sátt og samlyndi -i_ljosi_sogunnar_000083-0054-00:13:4792-00:00:0772 i_ljosi_sogunnar_000083 54 00:13:47.92 7.68 0.11 svo að bretar hafi af hópunum tveimur haft meiri mætur á aðkomufólkinu ef marka má opinber skjöl frá nýlendutímanum -i_ljosi_sogunnar_000083-0055-00:13:5928-00:00:0962 i_ljosi_sogunnar_000083 55 00:13:59.28 9.728 0.43 engar eru sparsami og geta borgað án vandkvæða skatta sem eru arakanverjar burðar þegar ekki spilafíkn reis og arakanverjar né háðir ópíum reyknum -i_ljosi_sogunnar_000083-0056-00:14:0932-00:00:0384 i_ljosi_sogunnar_000083 56 00:14:09.32 3.84 0.0 samkeppni af þeirra hendi er smátt og smátt að ryðja innfæddum úr sessi -i_ljosi_sogunnar_000083-0057-00:14:2166-00:00:1544 i_ljosi_sogunnar_000083 57 00:14:21.66 15.488 0.27 en kannski var einhver undirliggjandi togstreyta milli þessara tveggja hópa sem ekki náðu upp á yfirborðið þegar akrarnir blómstruðu og efnahagslega héldu fast um valdataumana allavega þegar japana bara garði -i_ljosi_sogunnar_000083-0058-00:14:3758-00:00:1028 i_ljosi_sogunnar_000083 58 00:14:37.58 10.24 0.23 bretar hörfuðu undan illskeyttum japönskum keisaraher í arakan sem annars staðar í búrma á leið ekki á löngu þar til átök blossuðu upp milli hópanna tveggja -i_ljosi_sogunnar_000083-0059-00:14:4922-00:00:1676 i_ljosi_sogunnar_000083 59 00:14:49.22 16.64 0.33 svo margt annað í þessari sögu er deilt um hver byrjaði hver kastaði fyrsta steininum hvort það var arakanískur úti en réðst á bengalskættaðan múslima eða bengalskættaður múslimi sem réðst fyrsta á pútíns -i_ljosi_sogunnar_000083-0061-00:15:1888-00:00:1272 i_ljosi_sogunnar_000083 61 00:15:18.88 12.8 0.22 blóðugar óeirðir brutust út í þorpum og bæjum í arakan og tugþúsundir múslima reyndu í ofvæni að flýja fótgangandi vestur yfir brestir ráðast þúsundir fórust á leiðinni -i_ljosi_sogunnar_000083-0062-00:15:4274-00:00:1836 i_ljosi_sogunnar_000083 62 00:15:42.74 18.304 0.1 japanska keisaradæmið byggð að lokum ósigur fyrir bandamönnum í seinni heimsstyrjöld og missti allt sitt landsvæði utan japanseyja svo mikla heimsveldi japana í asíu varð skammlíft í stríðslok féll búrma aftur í hendur breta eftir þrjú ár af japönsku hernámi -i_ljosi_sogunnar_000083-0063-00:16:1012-00:00:3526 i_ljosi_sogunnar_000083 63 00:16:10.12 35.2 0.26 sjálfstæðisbaráttumaðurinn mikli ohan sem við heyrum hér ávarpa landa sína hafði á þessum þremur árum áttað sig á því að japanar væru allseint hans og ákveðið að leggja lag sitt frekar við gömlu nýlenduherrana svo að áður barist gegn breta og strax í stríðslok byrjaði hana þrýsta og breta um að veita búrma sjálfstæði sú barátta bar árangur þann fjórða janúar nítján hundruð fjörutíu og átta þegar búrma sagði formlega skilið við breska heimsveldið og stökk fram á heimskortið sem sjálfstætt ríki -i_ljosi_sogunnar_000083-0064-00:16:5514-00:00:1880 i_ljosi_sogunnar_000083 64 00:16:55.14 18.816 0.33 reyndar lifði og sanni þá stund sem hann hefur vafalaust lengi látið sig dreyma um rúmu ári áður nítjánda júlí nítján hundruð fjörutíu og sjö þennan ráðinn af dögum af andstæðingum sjálfstæðishreyfingarinnar í búrmísku höfuðborginni ásamt mörgum helstu forystumönnum sjálfstæðishreyfingarinnar -i_ljosi_sogunnar_000083-0066-00:17:4952-00:00:1762 i_ljosi_sogunnar_000083 66 00:17:49.52 17.664 0.05 hingað múslimarnir eru ekki eini minnihlutahópurinn sem byggir það auk búddísku bamar þjóðarinnar sem búrma dregur sennilega nafn sitt af og er um sextíu til sjötíu prósent íbúa landsins eru þarna líka margvíslegar aðrar þjóðir sem gegna ýmsum nöfnum -i_ljosi_sogunnar_000083-0067-00:18:0756-00:00:0628 i_ljosi_sogunnar_000083 67 00:18:07.56 6.272 0.3 ankara mokka indverjar og kínverjar og svo mætti lengi telja -i_ljosi_sogunnar_000083-0068-00:18:1430-00:00:0654 i_ljosi_sogunnar_000083 68 00:18:14.30 6.528 0.17 auk undirmanna landamæranna finna ekki aðeins múslima heldur líka kristna og hindúa -i_ljosi_sogunnar_000083-0069-00:18:2210-00:00:2310 i_ljosi_sogunnar_000083 69 00:18:22.10 23.04 0.09 að því ekkert gefið mála þegar búrma fékk loksins sjálfstæði nítján hundruð fjörutíu og átta að allir yrðu sammála um hvað skyldi gert svo ekki einu sinni innan sjálfstæðishreyfingarinnar sem hafði alltaf verið skipuð mismunandi fylkingum sem sameinuðust einungis í sameiginlegum áhuga á sjálfstæði búrma sósíalísum kommúnistum hægrimönnum og allt þar á milli -i_ljosi_sogunnar_000083-0070-00:18:4668-00:00:1596 i_ljosi_sogunnar_000083 70 00:18:46.68 15.872 0.29 óður milli margvíslegra fylkinga braust út strax á fyrstu dögunum eftir sjálfstæði langþráða minnihlutahópar eins og karen þjóðin og rohingja múslimarnir í vestri gripu sömuleiðis til vopna og kröfðust aukinnar sjálfsstjórnar -i_ljosi_sogunnar_000083-0072-00:19:1080-00:00:0464 i_ljosi_sogunnar_000083 72 00:19:10.80 4.608 0.45 þá tók búrmíski herinn til sinna ráða og steypti borgaralegum stjórnvöldum -i_ljosi_sogunnar_000083-0074-00:19:2100-00:00:1176 i_ljosi_sogunnar_000083 74 00:19:21.00 11.776 0.31 atvinnu þrettán ára þegar hermenn réðust inn þeir börðu okkur með prikum og ársins í okkur -i_ljosi_sogunnar_000083-0077-00:20:0170-00:00:1078 i_ljosi_sogunnar_000083 77 00:20:01.70 10.752 0.27 við heyrðum þarna tvö minningarbrot til viðbótar úr nýlegri skýrslu mannréttindastofnunar sameinuðu þjóðanna um svívirðisverk búrmíska hersins í rakhine fylki eða arakan -i_ljosi_sogunnar_000083-0078-00:20:1606-00:00:0458 i_ljosi_sogunnar_000083 78 00:20:16.06 4.608 0.0 en álíka hryllilegar frásagnir frá búrma eru svo sem ekkert nýtt -i_ljosi_sogunnar_000083-0079-00:20:2130-00:00:0394 i_ljosi_sogunnar_000083 79 00:20:21.30 3.968 0.09 voru það algengt ekki á meðan hersingin neyðin var við völd -i_ljosi_sogunnar_000083-0080-00:20:3376-00:00:2748 i_ljosi_sogunnar_000083 80 00:20:33.76 27.52 0.32 meinaður engrar þessari bandarísku fréttamynd frá nítján hundruð sextíu og sex um heimsókn æðstu leiðtoga búrma til williamsburg í virginíu í bandaríkjunum erfingja tónlist og farið með nein hersingin hans eins og þau væru sakleysisleg og velviljuð konungshjón frá fjarlægu landi -i_ljosi_sogunnar_000083-0081-00:21:0170-00:00:0556 i_ljosi_sogunnar_000083 81 00:21:01.70 5.504 0.18 raunin var önnur neinn hefur stundum verið líkt við jósef stalín -i_ljosi_sogunnar_000083-0082-00:21:0792-00:00:1824 i_ljosi_sogunnar_000083 82 00:21:07.92 18.304 0.21 var duttlungafullur lífsnautnamaður hafði dýran smekk á mat víni sólundaði formúum í veðreiðar og annað fjárhættuspil giftist sex sinnum reyndar þar af tvisvar sömu konunni lét stjörnuspekinga sína ráða mikilvægum ákvörðunum um stjórn landsins -i_ljosi_sogunnar_000083-0083-00:21:2688-00:00:0896 i_ljosi_sogunnar_000083 83 00:21:26.88 8.96 0.24 skaphundur og grimmur einræðisherra sem stjórnaði í krafti umfangsmikillar og miskunnarlausrar leynilögreglu sem fylgdist með öllum allstaðar -i_ljosi_sogunnar_000083-0084-00:21:3730-00:00:2146 i_ljosi_sogunnar_000083 84 00:21:37.30 21.376 0.09 en eigin tók við var í búrma blómlegt menningarlíf og þar voru gefin út ótal dagblöð og tímarit ne bannaði allt slíkt alla frjálsa fjölmiðlun hann bannaði aðra stjórnmálaflokka en sinn eigin og hersins og kæfði allar tilraunir til andófs gegn sér og konum sínum á sama hátt og stalín hafði gert í sovétríkjunum -i_ljosi_sogunnar_000083-0085-00:21:5968-00:00:0438 i_ljosi_sogunnar_000083 85 00:21:59.68 4.48 0.0 hann notaði óspart þræla í framkvæmdum hins opinbera þjóðnýtti allt -i_ljosi_sogunnar_000083-0086-00:22:0718-00:00:1520 i_ljosi_sogunnar_000083 86 00:22:07.18 15.232 0.21 hann bannaði allt sem honum fannst ekki nægilega búrmískt allt frá öðrum trúarbrögðum en úti niður til sakleysilegra dægradvala eins og vestræns samkvæmisdans og veðrið sem hann hélt sjálfur áfram að stunda erlendis -i_ljosi_sogunnar_000083-0087-00:22:2616-00:00:0520 i_ljosi_sogunnar_000083 87 00:22:26.16 5.248 0.18 búrma standa ekki aðeins af gjöfulum jarðvegi heldur einnig fleiri auðlindum -i_ljosi_sogunnar_000083-0088-00:22:3192-00:00:1360 i_ljosi_sogunnar_000083 88 00:22:31.92 13.696 0.15 olíu jarðgasi demöntum og fleira en af þessu fengu almennir búrmamenn ekki að njóta góðs á valdatíð neinar búrma næstum undraverðan hátt eitt af fátækustu ríkjum heims -i_ljosi_sogunnar_000083-0089-00:22:4650-00:00:0568 i_ljosi_sogunnar_000083 89 00:22:46.50 5.76 0.15 á meðan var neinn sjálfur tíður gestur á skot veðreiðunum frægu í bretlandi -i_ljosi_sogunnar_000083-0090-00:23:0136-00:00:1174 i_ljosi_sogunnar_000083 90 00:23:01.36 11.776 0.42 við skulum líta aftur vestur til arakan eða rakans þar sem flestir múslimar búrma bjuggu í frjósömum dölum arakan fjalla eða við kræklótta strandlengju bengal flóa -i_ljosi_sogunnar_000083-0091-00:23:1378-00:00:1308 i_ljosi_sogunnar_000083 91 00:23:13.78 13.184 0.15 eftir að búrma fékk sjálfstæði frá bretum rohingja múslimarnir verið meðal þeirra þjóðarbrota og minnihlutahópa í búrma sem ekki voru sáttir við fyrirkomulag hins sinni sjálfstæða ríki sem þeir allt í einu tilheyrðu -i_ljosi_sogunnar_000083-0092-00:23:2784-00:00:0620 i_ljosi_sogunnar_000083 92 00:23:27.84 6.272 0.07 vildu ekki eiga á hættu að lenda undir oki búddíska meirihlutans og kröfðust aukinnar sjálfsstjórnar -i_ljosi_sogunnar_000083-0093-00:23:3458-00:00:1126 i_ljosi_sogunnar_000083 93 00:23:34.58 11.264 0.23 einhverjir rohingjar könnuðu meira að segja möguleikann á að renna saman við nágrannann til vesturs pakistans sem þá var að lítið dagsins ljós undir stjórn mohammeds -i_ljosi_sogunnar_000083-0094-00:23:5550-00:00:0746 i_ljosi_sogunnar_000083 94 00:23:55.50 7.552 0.17 en finna hafði takmarkaðan áhuga á sendifulltrúum rohingja enda hafði hann vafalítið nóg með sitt á þessum tíma -i_ljosi_sogunnar_000083-0095-00:24:0358-00:00:0942 i_ljosi_sogunnar_000083 95 00:24:03.58 9.472 0.04 bendi áhugasömum á tvo þætti í ljósi sögunnar um blóðuga fæðingu sjálfstæðra ríkja indlands og pakistans sem voru á dagskrá tvö þúsund og sextán -i_ljosi_sogunnar_000083-0096-00:24:1460-00:00:1470 i_ljosi_sogunnar_000083 96 00:24:14.60 14.592 0.24 nansen ákváðu rohingjar því að grípa til vopna eins og fleiri minnihlutahópar í búrma gerðu um þessar mundir í allnokkur ár háðu herskáir aðskilnaðarsinnar rohingja trailer stríð gegn stjórnvöldum -i_ljosi_sogunnar_000083-0098-00:24:3372-00:00:0730 i_ljosi_sogunnar_000083 98 00:24:33.72 7.296 0.42 eftir að nei vin komst til valda nítján hundruð sextíu og tvö barði hann heilaranum niður með her sínum -i_ljosi_sogunnar_000083-0099-00:24:4964-00:00:2606 i_ljosi_sogunnar_000083 99 00:24:49.64 26.112 0.43 langfæstir rohingjar búrma í dag eru búrmískir ríkisborgarar og þannig hefur verið farið kynslóðum saman í raun síðan búrma varð sjálfstætt þó svo að á þeim tíma hafi ýmsar breytingar orðið á stjórnarfarinu og ýmsir herforingjar komið og farið ringen eru alltaf ríkisfangs og réttindalausir sama kvæði krefjast þess að fá sömu borgaralegu réttindi og aðrir bornir og barnfæddur búnaðinn -i_ljosi_sogunnar_000083-0100-00:25:1708-00:00:1186 i_ljosi_sogunnar_000083 100 00:25:17.08 11.776 0.21 fyrr segir halda óvinir rohingja því fram og hafa lengi haldið því fram að þeir eigi ekkert tilkall til ríkisborgararéttar eða annarra réttinda því séu bara nýlegir innflytjendur -i_ljosi_sogunnar_000083-0101-00:25:3172-00:00:2122 i_ljosi_sogunnar_000083 101 00:25:31.72 21.248 0.2 margir í búrma halda því til að mynda fram að þeir sem kalli sig rohingja í rana séu bara bengalskir flóttamenn sem hafi leitað þangað eftir sjálfstæðisstríð bangladess nítján hundruð sjötíu og eitt þegar pakistan hans múhameðs lítinn sem einhverjir höfðu viljað renna saman við klofnaði milli vesturs og austur -i_ljosi_sogunnar_000083-0102-00:25:5410-00:00:1240 i_ljosi_sogunnar_000083 102 00:25:54.10 12.416 0.2 samkvæmt samtímaheimildum flúðu vissulega einhverjar þúsundir manna það blóðuga stríð yfir til búrma en flestir snéru svo aftur heim þegar sjálfstætt bangladess leit dagsins ljós -i_ljosi_sogunnar_000083-0103-00:26:0744-00:00:0766 i_ljosi_sogunnar_000083 103 00:26:07.44 7.68 0.0 eins og við höfum heyrt liggja rætur íslamstrúar og múslima í búrma miklu lengra aftur en bara til ársins nítján hundruð sjötíu og eitt -i_ljosi_sogunnar_000083-0104-00:26:2026-00:00:3074 i_ljosi_sogunnar_000083 104 00:26:20.26 30.72 0.18 eftir meira en aldarfjórðung af óstjórn sem hafði gert búrma einu fátækasta og skuldugasta landi jarðar reis búrmískur almenningur upp gegn nein og félögum árið nítján hundruð áttatíu og átta eitt af kornunum sem fylltu mælinn var þegar nein ákvað af eigin geðþótta að taka alla búrmíska peningaseðla úr umferð og skipta þeim út fyrir seðla með upphæðum sem gengu upp í níu happatöluna hans og svipti þannig milljónir þegna sinna öllu sparifé -i_ljosi_sogunnar_000083-0105-00:26:5210-00:00:2192 i_ljosi_sogunnar_000083 105 00:26:52.10 21.888 0.19 fjöldamótmæli með háskólastúdenta í broddi fylkingar mögnuðust vorið og sumarið áttatíu og átta jafnvel þótt óeirðalögregla beitti mikilli hörku gegn mótmælendunum neinn var ekki vanur að ávarpa þegna sína oft en í sjónvarpsávarpi um þetta leyti varaði hann stúdenta og aðra mótmælendur við því að halda baráttunni áfram -i_ljosi_sogunnar_000083-0106-00:27:1480-00:00:0740 i_ljosi_sogunnar_000083 106 00:27:14.80 7.424 0.2 því þegar búrmískir hermenn miða byssum sínum erik að skjóta út í loftið sagði hann þeir skjóta til að drepa -i_ljosi_sogunnar_000083-0107-00:27:2286-00:00:1432 i_ljosi_sogunnar_000083 107 00:27:22.86 14.336 0.21 og versnandi mótmælendurnir létu sér ekki segjast og héldu áfram í ágúst urðu mótmælin bara tíðari og stöðugt fjölmennari -i_ljosi_sogunnar_000083-0108-00:27:4510-00:00:1894 i_ljosi_sogunnar_000083 108 00:27:45.10 18.944 0.42 og nýtt í þvögunni steig fram á sjónarsviðið fjörutíu og þriggja ára gömul kona sem lengst af hafði almenning bretlandi en var búrmísk í rúður það var sudan sjálfstæðishetju búrma sem hafði snúið aftur til föðurlandsins til að berjast fyrir réttlæti og lýðræði -i_ljosi_sogunnar_000083-0109-00:28:0538-00:00:0638 i_ljosi_sogunnar_000083 109 00:28:05.38 6.272 0.25 varð leiðtogi og tákn mótmælendanna á lýðræðisfylkingin flokkur hennar leit dagsins ljós -i_ljosi_sogunnar_000083-0110-00:28:1236-00:00:0746 i_ljosi_sogunnar_000083 110 00:28:12.36 7.424 0.13 hreyfa búrmamenn með sér og vakti sömuleiðis athygli heimsbyggðarinnar allrar og baráttu sinni og þjóðarinnar -i_ljosi_sogunnar_000083-0111-00:28:2114-00:00:0438 i_ljosi_sogunnar_000083 111 00:28:21.14 4.352 0.19 en þegar búrmískir hermenn miða byssum sínum þá eru þeir ekkert að skjóta út í loftið -i_ljosi_sogunnar_000083-0112-00:28:3566-00:00:1362 i_ljosi_sogunnar_000083 112 00:28:35.66 13.568 0.16 áætlað er að á bilinu þrjú til tíu þúsund manns hafi fallið þær búrmískir her og lögreglumenn kváðu rækilega niður andófshreyfinguna gegn herforingjastjórninni ágúst og september nítján hundruð áttatíu og átta -i_ljosi_sogunnar_000083-0113-00:28:4996-00:00:1542 i_ljosi_sogunnar_000083 113 00:28:49.96 15.36 0.29 ekki áorkaðist mikið þrátt fyrir allt blóðið nein stigaganginn til hliðar en aðrir og álíka slæmir herforingjar komu í hans stað boðað var til kosninga nítján hundruð níutíu sem lýðræðisfylkingin gjörsigraði -i_ljosi_sogunnar_000083-0114-00:29:0838-00:00:0670 i_ljosi_sogunnar_000083 114 00:29:08.38 6.656 0.1 ansar sett í stofufangelsi sem hún átti eftir að dúsa í meira og minna fram til ársins tvö þúsund og tíu -i_ljosi_sogunnar_000083-0115-00:29:1692-00:00:0552 i_ljosi_sogunnar_000083 115 00:29:16.92 5.632 0.0 þá hafði herinn loksins fundið það hjá sér að fara að losa tökin um stjórnartaumana -i_ljosi_sogunnar_000083-0116-00:29:2288-00:00:0806 i_ljosi_sogunnar_000083 116 00:29:22.88 8.064 0.04 smátt og smátt leyfa ýmislegt sem áður var bannað og eins og við heyrðum í upphafi var aftur kosið í búrma tvö þúsund og fimmtán -i_ljosi_sogunnar_000083-0117-00:29:3508-00:00:0912 i_ljosi_sogunnar_000083 117 00:29:35.08 9.216 0.05 flokkurinn hefur meirihluta sæta á búrmíska þinginu en herinn heldur eftir hluta þeirra og getur stöðvað allar of róttækar breytingar -i_ljosi_sogunnar_000083-0118-00:29:4460-00:00:1390 i_ljosi_sogunnar_000083 118 00:29:44.60 13.824 0.08 herforingjar og vildarvinir þeirra eru enn auðugustu og valdamestu menn landsins kolkrabbi hersins teygir sig enn í alla anga búrmísks þjóðlífs og það þarf meira til en bara einar kosningar til að vinda ofan af því -i_ljosi_sogunnar_000083-0121-00:30:2632-00:00:0980 i_ljosi_sogunnar_000083 121 00:30:26.32 9.728 0.47 þau segja að það sé enn vandræði sjómenn eriks ekki út af sjóræningi kitla akra fólki þjáðist og sveltur -i_ljosi_sogunnar_000083-0122-00:30:3802-00:00:0836 i_ljosi_sogunnar_000083 122 00:30:38.02 8.32 0.1 móðurömmu yfir sextugt og getur ekki hlaupið hratt við erum vitni að því þegar hermennirnir náð henni og skárra hálmstráið -i_ljosi_sogunnar_000083-0123-00:30:4944-00:00:0854 i_ljosi_sogunnar_000083 123 00:30:49.44 8.576 0.19 þó það gangi hægt og þó að leiðin til lýðræðis sé löng og ströng er öðlast margt sem er batnað í búrma eða mjanmar á síðustu árum -i_ljosi_sogunnar_000083-0124-00:30:5848-00:00:1072 i_ljosi_sogunnar_000083 124 00:30:58.48 10.752 0.38 eflaust er einhver ástæða til bjartsýni en hagur rohingja múslimanna í rakari í vestanverðu landinu hann hefur lítið batnað ef eitthvað hefur hann versnað -i_ljosi_sogunnar_000083-0125-00:31:1038-00:00:0586 i_ljosi_sogunnar_000083 125 00:31:10.38 5.888 0.19 það búrma varð sjálfstætt árið nítján hundruð fjörutíu og átta hefur það eiginlega aldrei verið friður -i_ljosi_sogunnar_000083-0126-00:31:1668-00:00:0626 i_ljosi_sogunnar_000083 126 00:31:16.68 6.272 0.17 herforingjastjórnin glímdi áratugum saman við ótal uppreisnir og aðskilnaðarhreyfingar víðsvegar um landið -i_ljosi_sogunnar_000083-0127-00:31:2336-00:00:2230 i_ljosi_sogunnar_000083 127 00:31:23.36 22.272 0.29 rógur og aðrir óstýrilátir minnihlutahópar sem dirfðust að krefjast réttinda eða sjálfstæðis úr gerðir að grýlum og ófreskjum herforingjarnir ýttu undir þjóðernis og einangrunarhyggju og yfirburði búrmíska meirihlutans og búddismans og þessi viðhorf virðast hafa náð að gegnumsýra stóran hluta þjóðarinnar -i_ljosi_sogunnar_000083-0128-00:31:4700-00:00:1270 i_ljosi_sogunnar_000083 128 00:31:47.00 12.672 0.2 farið var að aflétta verstu hömlunum á mál og ritfrelsi og búrmamenn götuverðið tjá sig opinskátt á internetinu í fyrsta sinn um tvö þúsund og tólf fluttust margir á samfélagsmiðla -i_ljosi_sogunnar_000083-0130-00:32:0798-00:00:0578 i_ljosi_sogunnar_000083 130 00:32:07.98 5.76 0.33 að hjálpar rohingjum eflaust ekki að þeir eru talsvert dekkri á hörund en meirihluti búrmamanna -i_ljosi_sogunnar_000083-0131-00:32:1468-00:00:2042 i_ljosi_sogunnar_000083 131 00:32:14.68 20.48 0.31 um þessar mundir tvö þúsund og tólf fór sá orðrómur inn svo eldur í sinu meðal pútíns íbúa í rakhine að íslamskir nágrannar þeirra fjölguðu sér svo arsenal puttana í minnihluta í fylkinu sambúðin stirnaði sífellt og loks suður í lok maí -i_ljosi_sogunnar_000083-0132-00:32:3628-00:00:1864 i_ljosi_sogunnar_000083 132 00:32:36.28 18.688 0.02 alkunna einhver úr öðrum hópnum réðst á einhvern úr hinum hópnum auðvitað er deilt um hver byrjaði en svo fóru menn að hefna og vítahringur ofbeldis fór úr böndunum í byrjun júní tvö þúsund og tólf logaði rainier íkveikjum nauðgunum og morðum -i_ljosi_sogunnar_000083-0133-00:32:5582-00:00:1648 i_ljosi_sogunnar_000083 133 00:32:55.82 16.384 0.36 hið minnsta voru myrtir og þúsundir rohingja flúðu óöldina yfir til bangladess bættust þar með í hóp ótal bræðra sinna og systra sem hafa flúið búrma undanfarin ár og áratugi undan ofsóknum eða bara fátækt og skort á tækifærum -i_ljosi_sogunnar_000083-0134-00:33:1348-00:00:2180 i_ljosi_sogunnar_000083 134 00:33:13.48 21.76 0.22 það bíði þeirra mikið skárri tilvera neinstaðar annarstaðar margir daga uppi í ömurlegum flóttamannabúðum í banna aðrir reyna að komast eitthvað lengra burt til taílands malasíu ástralíu um borð í ofhlöðnum og hriplekum feigðarfleyjum eins og flóttafólkið á miðjarðarhafi sem við heyrum svo margar fréttir af -i_ljosi_sogunnar_000083-0135-00:33:3576-00:00:0476 i_ljosi_sogunnar_000083 135 00:33:35.76 4.736 0.0 eins og flóttafólkið á miðjarðarhafi komast ekki nærri því allir til strandar -i_ljosi_sogunnar_000083-0136-00:33:4256-00:00:0558 i_ljosi_sogunnar_000083 136 00:33:42.56 5.504 0.4 innan nóttina fórum við og fjölskylda mínum il að reyna að sigla yfir til bangladess -i_ljosi_sogunnar_000083-0137-00:33:4868-00:00:0808 i_ljosi_sogunnar_000083 137 00:33:48.68 8.064 0.4 voru í ánni miðri þegar landamæraverðir byrjuðu að skjóta á okkur bátnum öll í ánni -i_ljosi_sogunnar_000083-0140-00:34:1120-00:00:1642 i_ljosi_sogunnar_000083 140 00:34:11.20 16.512 0.21 frá örum þúsund og tólf hefur ítrekað aftur blossað upp ófriðarbál í rakhine milli rohingja og búddista nú síðast í árslok tvö þúsund og sextán þegar búrmíski herinn ákvað af einhverjum ástæðum að láta til skarar skríða almennilega -i_ljosi_sogunnar_000083-0142-00:34:4096-00:00:1146 i_ljosi_sogunnar_000083 142 00:34:40.96 11.52 0.0 lögregla og her létu til skarar skríða með íkveikjum og nauðgunum og barsmíðum og morðum eins og rannsakendur mannréttindastofnunar sameinuðu þjóðanna hafa komist að og hlustendur hafa fengið að heyra -i_ljosi_sogunnar_000083-0144-00:34:5742-00:00:0912 i_ljosi_sogunnar_000083 144 00:34:57.42 9.088 0.05 og ekki bara hermenn heldur hafa nágrannar róninn almennir borgarar búddistar slegist í lið með hermönnunum og tekið ötulan þátt í ofbeldinu -i_ljosi_sogunnar_000083-0146-00:35:1170-00:00:1900 i_ljosi_sogunnar_000083 146 00:35:11.70 19.072 0.07 það er erfitt að segja til um umfang blóðbaðsins enda sér heldur ekki fyrir endann á því enn sameinuðu þjóðirnar aðrar alþjóðastofnanir og mannréttindasamtök var gagnrýnt búrmísk stjórnvöld harðlega fyrir aðfarirnar þetta gæti jafnvel flokkast sem glæpur gegn mannkyni þjóðernishreinsanir og þjóðarmorð -i_ljosi_sogunnar_000083-0147-00:35:3200-00:00:2602 i_ljosi_sogunnar_000083 147 00:35:32.00 25.984 0.25 stjórnvöld í búrma virðast lítið hlusta á slíkt sama hvað sameinuðu þjóðirnar segja í einhverjum skýrslum og sama hversu hryllileg myndbönd birt eru í erlendum fjölmiðlum og samfélagsmiðlum af afleiðingum grimmdarverka búrmíska hersins í rangri fólkið sem rótar örvæntingarfullt í öskuhrúgum sem eitt sinn voru hússein um sviðnar líkamsleifar ástvina sinna -i_ljosi_sogunnar_000083-0148-00:36:0692-00:00:0882 i_ljosi_sogunnar_000083 148 00:36:06.92 8.704 0.17 varðar sem stendur á bak við þetta hinn alræmdi búrmíski her sem áratugum saman hélt búrma í heljargreipum og gerir á vissan hátt en -i_ljosi_sogunnar_000083-0149-00:36:1832-00:00:1222 i_ljosi_sogunnar_000083 149 00:36:18.32 12.16 0.19 það hefur vakið athygli að konan sem var sömuleiðis áratugum saman einn frægasti og dáðasti samviskufangi heims friðarverðlaunahafi nóbels hvaðeina ásamst -i_ljosi_sogunnar_000083-0150-00:36:3108-00:00:1000 i_ljosi_sogunnar_000083 150 00:36:31.08 9.984 0.44 hún virðist ekki brenna af jafnmiklum baráttuanda fyrir velferð rohingja múslimanna í rakhine og hún gerði fyrir réttlæti til handa öðrum búrmamönnum á sínum tíma -i_ljosi_sogunnar_000083-0151-00:36:4246-00:00:1652 i_ljosi_sogunnar_000083 151 00:36:42.46 16.512 0.26 nú er anatolí valdastöðu hún er að vísu ekki forseti ákvæði í búrmísku stjórnarskránni bannar fólki sem á börn eða maka með erlent ríkisfang að setjast á forsetastól og sú svíar gift breta synir hennar tveir eru breskir ríkisborgarar -i_ljosi_sogunnar_000083-0152-00:36:5990-00:00:0668 i_ljosi_sogunnar_000083 152 00:36:59.90 6.784 0.19 en hún gegnir nú valdamiklu embætti sem er sambærilegt stöðu forsætisráðherra var skapað sérstaklega fyrir hana -i_ljosi_sogunnar_000083-0153-00:37:0788-00:00:2074 i_ljosi_sogunnar_000083 153 00:37:07.88 20.736 0.17 og því hefur þrátt fyrir fjölda áskorana hvaðan er að úr heiminum lítið viljað tjá sig um ástandið í rakin hún hefur kallað þetta innanríkismál búrma sem alþjóðasamfélagið eigi bara ekkert að vera að skipta sér af útlendingar sem séu bara að reyna að skemma fyrir og kynda undir ósætti innan búrma -i_ljosi_sogunnar_000083-0154-00:37:3062-00:00:1126 i_ljosi_sogunnar_000083 154 00:37:30.62 11.264 0.09 anastasía nóbels árið nítján hundruð níutíu og eitt fyrir friðsamlega baráttu hennar í þágu lýðræðis og mannréttinda stóð í rökstuðningi norsku nóbelnefndarinnar -i_ljosi_sogunnar_000083-0155-00:37:4248-00:00:1248 i_ljosi_sogunnar_000083 155 00:37:42.48 12.544 0.13 sat þá í stofufangelsi fyrir hlut sinn í uppreisninni gegn búrmísku herstjórninni þremur árum áður sonur hennar alexander aris átján ára fór til noregs og tók við verðlaunum í hennar stað -i_ljosi_sogunnar_000083-0156-00:38:0258-00:00:1540 i_ljosi_sogunnar_000083 156 00:38:02.58 15.36 0.29 það var ekki fyrr en tuttugu og einu ári síðar tvö þúsund og tólf anandas úr fangelsi gallinn nóbelfyrirlestur sinn í ráðhúsinu í ósló hún ræddi erfiða og blóðidrifna sögu búrma -i_ljosi_sogunnar_000083-0158-00:38:2904-00:00:0624 i_ljosi_sogunnar_000083 158 00:38:29.04 6.272 0.33 óma væri auðugt land og möguleikar þess væru gríðarmiklir sagði hún þá ætti að rækta -i_ljosi_sogunnar_000083-0160-00:38:4816-00:00:0598 i_ljosi_sogunnar_000083 160 00:38:48.16 6.016 0.07 að skapa lýðræðislegt samfélag þar sem búrmíska þjóðin gæti lifað í friði öryggi og frelsi -i_ljosi_sogunnar_000083-0162-00:38:5890-00:00:0782 i_ljosi_sogunnar_000083 162 00:38:58.90 7.808 0.12 spurningin er kannski helst hvort rohingjarnir í vestanverðu búrma fá að vera hluti af þessari framtíðarsýn -i_ljosi_sogunnar_000084-0005-00:02:2040-00:00:1210 i_ljosi_sogunnar_000084 5 00:02:20.40 12.16 0.18 glímukappinn var mikið heljarmenni og ferðaðist um og sýndi listir sínar og krafta í þessu litla og fátæka fjallaþorpi kúrda skoraði hann á karlmennina í þorpinu í glímu -i_ljosi_sogunnar_000084-0007-00:02:3742-00:00:1038 i_ljosi_sogunnar_000084 7 00:02:37.42 10.368 0.14 bara einn þorpsbúi maður um fertugt tók áskoruninni og steig fram hann grimmari miðjan og snéri hann niður með einni snarpri hreyfingu -i_ljosi_sogunnar_000084-0010-00:03:1564-00:00:1210 i_ljosi_sogunnar_000084 10 00:03:15.64 12.032 0.07 var í raun ekki neitt engir almennilegir vegir ekkert heilbrigðiskerfi ekkert dómskerfi engin vinna nema að reyna að þreyja þorrann á landbúnaði í þurrum og veðurbörðum fjallinu -i_ljosi_sogunnar_000084-0014-00:04:1630-00:00:1788 i_ljosi_sogunnar_000084 14 00:04:16.30 17.92 0.25 svo mjög eftir að allslaus einhverja sérstaklega strembna deilunu fannst þorpsbúum ekki viðunandi að slíkur spekingur bæri eftirnafnið alheimsins faðir hans hafði hlotið fyrir að sigra tyrkneska glímukappann -i_ljosi_sogunnar_000084-0015-00:04:3500-00:00:1034 i_ljosi_sogunnar_000084 15 00:04:35.00 10.368 0.35 nei slíkan mann ætti að kenna við hinn vitra konung dýranna ljónið ali suleyman var æ síðan kallaður ljónið eða assad á arabískum -i_ljosi_sogunnar_000084-0019-00:05:3520-00:00:0618 i_ljosi_sogunnar_000084 19 00:05:35.20 6.272 0.42 það er um arftaka múhameðs sem hinn aldagamli klofningur síonismans í grunninn -i_ljosi_sogunnar_000084-0027-00:08:3380-00:00:1426 i_ljosi_sogunnar_000084 27 00:08:33.80 14.208 0.35 það var enginn skóli í kúrda og engir peningar eða tími til að senda börnin annað til náms tuttugu að vinna fæstir þorpsbúanna lesa eldri systkini hafezar höfðu enga menntun fengið -i_ljosi_sogunnar_000084-0028-00:08:4860-00:00:1474 i_ljosi_sogunnar_000084 28 00:08:48.60 14.72 0.16 en þegar hafi varðar á árunum rétt fyrir seinni heimsstyrjöld höfðu nýlenduherrarnir frakkar byrjað senda kennara koma á fót skólum jafnvel í afskekktustu fjallahéröðum sýrlands -i_ljosi_sogunnar_000084-0029-00:09:0380-00:00:1356 i_ljosi_sogunnar_000084 29 00:09:03.80 13.568 0.24 þegar kennari kom til kúrda gerði ali suleiman asofhafið sínu kappsmáli að sonur hans ungur yrði meðal fyrstu drengjanna í þorpinu til að ganga menntaveginn -i_ljosi_sogunnar_000084-0030-00:09:2206-00:00:1692 i_ljosi_sogunnar_000084 30 00:09:22.06 16.896 0.31 eftir að tyrkjaveldi liðaðist í sundur lenti stærstur hluti arabaheimsins undir evrópskum yfirráðum arabarnir voru þó fæstir sérlega ánægð með það þegar fór að bera á sjálfstæðistilburðum í sýrlandi verður alavítar uggandi -i_ljosi_sogunnar_000084-0031-00:09:3954-00:00:1064 i_ljosi_sogunnar_000084 31 00:09:39.54 10.624 0.47 meirihluti sýrlendinga voru súnnímúslimar sem höfðu lítið álit á alavítum sem voru águst þjóðarinnar álitinn hættulega villta -i_ljosi_sogunnar_000084-0032-00:09:5084-00:00:1916 i_ljosi_sogunnar_000084 32 00:09:50.84 19.2 0.18 alavítarnir vildu því margir frekar halda sínu litla ríki undir verndarvæng franskra nýlenduherra en að verða undirokaður minnihlutahópur undir stjórn súnnískra landa sinna forkólfar sýrlenska alavítasamfélagsins sendu til að mynda formlega áskorun til frakka um að yfirgefa þá ekki -i_ljosi_sogunnar_000084-0041-00:12:2604-00:00:1038 i_ljosi_sogunnar_000084 41 00:12:26.04 10.368 0.2 bashir pólitísk stefna sem var einmitt að fæðast um þetta leiti runnin undan rifjum nokkurra sýrlenskra menntamanna kristinna og múslimanna -i_ljosi_sogunnar_000084-0042-00:12:3686-00:00:1314 i_ljosi_sogunnar_000084 42 00:12:36.86 13.184 0.19 barðir endurreisn á arabísku og í stuttu mál gengur stefna flokksins sjúkdóma sameina arabaheiminn og hefja hann til fyrri dýrðar þó ekki undir merkjum íslams heldur sósíalismans -i_ljosi_sogunnar_000084-0051-00:15:1634-00:00:1114 i_ljosi_sogunnar_000084 51 00:15:16.34 11.136 0.22 þetta var það fyrsta af mörgum valdaránum í sýrlenskri samtímasögu enda var heldur enginn einhugur um það innan hersins hvert sýrland skildi stefna -i_ljosi_sogunnar_000084-0058-00:18:0752-00:00:0928 i_ljosi_sogunnar_000084 58 00:18:07.52 9.216 0.42 af þessara var líka fljótt einn af leiðtogum bastard innan hersins og sú fylking var staðráðin nýja ná völdum -i_ljosi_sogunnar_000084-0059-00:18:1738-00:00:0722 i_ljosi_sogunnar_000084 59 00:18:17.38 7.168 0.42 það með þeirri leið sem stutt saga sjálfsstæðs sýrlands sýndi þegar hann eina leiðin til að komast að kjötkötlunum -i_ljosi_sogunnar_000084-0060-00:18:3440-00:00:1106 i_ljosi_sogunnar_000084 60 00:18:34.40 11.008 0.15 í þessu broti úr heimildaþætti breska útvarpsins frá nítján hundruð sextíu og þrjú má heyra sýrlenskan almenning fagna nýjasta valdaráninu með flautublæstri og dansi á götum úti -i_ljosi_sogunnar_000084-0065-00:19:2862-00:00:0720 i_ljosi_sogunnar_000084 65 00:19:28.62 7.296 0.12 fljótlega fóru borgaralegir leiðtogar flokksins að deila við ungu herforingjana sem myndi ganga mun lengra í flestu -i_ljosi_sogunnar_000084-0066-00:19:3642-00:00:1284 i_ljosi_sogunnar_000084 66 00:19:36.42 12.928 0.08 borgaralegu baðandi höfðu mælt fyrir frekar hófsömum arabískum sósíalisma en ungu herforingjarnir vildu fara alla leið út í hreint sósíalískt hagkerfi herforingjarnir höfðu á endanum betur -i_ljosi_sogunnar_000084-0068-00:20:0352-00:00:0476 i_ljosi_sogunnar_000084 68 00:20:03.52 4.736 0.0 svo var hann skipaður æðsti yfirmaður sýrlenska flughersins af kollegum sínum -i_ljosi_sogunnar_000084-0073-00:21:5244-00:00:1410 i_ljosi_sogunnar_000084 73 00:21:52.44 14.08 0.29 fyrst eftir að hafa las tók við völdum lofaði hann bót og betrun nú tækju við nýir tímar fyrst hann væri tekinn við hefur hann væri bara enn einn herforinginn þetta reyndist þó orðin -i_ljosi_sogunnar_000084-0075-00:22:5166-00:00:1050 i_ljosi_sogunnar_000084 75 00:22:51.66 10.496 0.27 skólabörn hófu hvern skóladag á því að dásama hinn mikla og eilífa leiðtoga og syngja um hassans sérsamda lofsöngva og svo framvegis -i_ljosi_sogunnar_000084-0076-00:23:0764-00:00:1476 i_ljosi_sogunnar_000084 76 00:23:07.64 14.848 0.2 tryggum alavítum raðaði hann í æðstu stöður í stjórnkerfinu hér lögreglu og leyniþjónustu margir voru ættingjar hans eins og yngri bróðir hans rífast sem fór fyrir alræmdri úrvalssveit innan hersins -i_ljosi_sogunnar_000084-0085-00:25:1620-00:00:0950 i_ljosi_sogunnar_000084 85 00:25:16.20 9.472 0.19 nítjánhundruð sextíu og fjögur hafði bræðralagið efnt til óeirða í hama eftir að bayat fyrst völdin herinn hafði þá beitt hörku til að bæla niður óeirðirnar -i_ljosi_sogunnar_000084-0086-00:25:2610-00:00:0514 i_ljosi_sogunnar_000084 86 00:25:26.10 5.12 0.25 nokkrir tugir óeirðaseggja féllu og ótalmargir til viðbótar særðust og voru fangelsaðir -i_ljosi_sogunnar_000084-0094-00:27:1028-00:00:0994 i_ljosi_sogunnar_000084 94 00:27:10.28 9.984 0.17 helstu ævisögu hafezar asa um breski blaðamaðurinn patrick ritaði í nokkurri samvinnu við manninn sjálfan og kom út nítján hundruð áttatíu og átta -i_ljosi_sogunnar_000084-0095-00:27:2288-00:00:0634 i_ljosi_sogunnar_000084 95 00:27:22.88 6.4 0.06 þar er sagt frá fundi balfour turna í hama í febrúar nítján hundruð áttatíu og tvö -i_ljosi_sogunnar_000084-0098-00:27:4542-00:00:0786 i_ljosi_sogunnar_000084 98 00:27:45.42 7.808 0.32 hálfur sagði rifaat væri hann tilbúinn að heyja hundrað stríð og fórna milljónum hermönnum til að sigra bræðra leið -i_ljosi_sogunnar_000084-0099-00:28:0594-00:00:0530 i_ljosi_sogunnar_000084 99 00:28:05.94 5.248 0.0 aðgerðin hófst nákvæmlega klukkan eitt eftir miðnætti annan febrúar nítján hundruð áttatíu og tvö -i_ljosi_sogunnar_000084-0100-00:28:1208-00:00:1020 i_ljosi_sogunnar_000084 100 00:28:12.08 10.24 0.12 var þriðjudagur og kalt og blautt í veðri vindurinn var napur og borgarbúar í hama sváfu velferðar við varmann af ofnum sínum og hiturum -i_ljosi_sogunnar_000084-0105-00:29:2750-00:00:1528 i_ljosi_sogunnar_000084 105 00:29:27.50 15.232 0.03 þeir ákváðu einfaldlega að ráðast á borgina þeirra eigin borg fjórðu eða fimmtu fjölmennustu borgina í þeirra eigin ríki sýrlandi af fullum þunga af fullri hörku eins og þetta væri erlend borg höfuðvígi óvinveittrar þjóðar -i_ljosi_sogunnar_000084-0108-00:30:1256-00:00:0634 i_ljosi_sogunnar_000084 108 00:30:12.56 6.4 0.12 fregnir bárust um að eitthvað hefði átt sér stað í hama einhverjir hefðu fallið í einhverskonar átökum -i_ljosi_sogunnar_000084-0110-00:30:2558-00:00:0796 i_ljosi_sogunnar_000084 110 00:30:25.58 7.936 0.0 fyrstu blaðamennirnir loks komu á vettvang mörgum mánuðum síðar sögðu að það væri eins og fellibylur hefði gengið yfir borgina -i_ljosi_sogunnar_000084-0111-00:30:3430-00:00:1652 i_ljosi_sogunnar_000084 111 00:30:34.30 16.512 0.21 loks í nóvember nítján hundruð áttatíu og tvö meira en hálfu ári eftir atburðina í hama gáfu alþjóðlegu mannréttindasamtökin amnesty international út stutta skýrslu um glæpi sýrlenskra stjórnvalda byggða á upplýsingum frá sýrlenskum stjórnarandstæðingum -i_ljosi_sogunnar_000084-0117-00:31:4244-00:00:0362 i_ljosi_sogunnar_000084 117 00:31:42.44 3.712 0.4 svo allir þar inni litli og svona heldur þetta áfram -i_ljosi_sogunnar_000084-0119-00:31:5518-00:00:0342 i_ljosi_sogunnar_000084 119 00:31:55.18 3.456 0.0 lýsingar svo hryllilegar að það er varla hægt að endurtaka þær -i_ljosi_sogunnar_000084-0123-00:32:4722-00:00:0474 i_ljosi_sogunnar_000084 123 00:32:47.22 4.736 0.0 þær eru ekki mikið skárri eins og við höfum öll heyrt í fréttum undanfarin ár -i_ljosi_sogunnar_000084-0127-00:33:5396-00:00:0346 i_ljosi_sogunnar_000084 127 00:33:53.96 3.456 0.2 sjórinn fór aftur að snúast á ný með tilheyrandi drunum -i_ljosi_sogunnar_000084-0130-00:34:5042-00:00:0478 i_ljosi_sogunnar_000084 130 00:34:50.42 4.736 0.27 fyrsta útlit fyrir að hafsa að útnefna bróður sinn rifaat sinn -i_ljosi_sogunnar_000084-0137-00:35:5862-00:00:0712 i_ljosi_sogunnar_000084 137 00:35:58.62 7.04 0.18 aðgerðarlausar óttast því og hafa lengi óttast hvernig fer ef þeir missa völd sín í hendur meirihlutans -i_ljosi_sogunnar_000084-0139-00:36:1976-00:00:1004 i_ljosi_sogunnar_000084 139 00:36:19.76 9.984 0.35 svo mjög óttaðist rífa þetta allavega að þegar hafez lá á sjúkrabeðinum fór hann að plotta að hrifsa strax völdin af bróður sínum -i_ljosi_sogunnar_000084-0140-00:36:3020-00:00:0344 i_ljosi_sogunnar_000084 140 00:36:30.20 3.456 0.17 þó að maður ekki dauður enn gera sjálfan sig strax að forsetann -i_ljosi_sogunnar_000084-0142-00:36:5736-00:00:1498 i_ljosi_sogunnar_000084 142 00:36:57.36 14.976 0.21 þegar rífa á bak og burt var ljóst að hafsa asa þurfti að finna sér annan eftirmann og helst þurfti sá auðvitað líka að bera eftirnafnið assad þeirri leit verður nánar greint í svörtu -i_ljosi_sogunnar_000085-0001-00:00:2118-00:00:2204 i_ljosi_sogunnar_000085 1 00:00:21.18 22.016 0.3 það var mikið um að vera við höfnina í ósködduð sjötta apríl nítján hundruð níutíu föstudagurinn langar á faraldsfæti í páskafríinu þar á meðal voru farþegar um borð í ferjunni skandinavar sem kom til hafnar í ósló klukkan hálf sjö þetta kvöld eftir um fjórtán tíma siglingu frá prerana danmörku -i_ljosi_sogunnar_000085-0002-00:00:4406-00:00:2756 i_ljosi_sogunnar_000085 2 00:00:44.06 27.52 0.09 farþegarnir nokkur hundruð talsins fóru frá borði í ósló og um borð steig annar hópur farþega því skandinavar statt að fara strax aftur sömu leið til baka til frederikshavn meðal farþeganna þrjú hundruð þrjátíu og átta þá leiðina úr margar fjölskyldur sem ætluðu að verja páskafríinu í danmörku og nokkur íþróttalið skipuð unglingum og ungu fólki á leið að keppa á mótum yfir páskana -i_ljosi_sogunnar_000085-0003-00:01:1322-00:00:2168 i_ljosi_sogunnar_000085 3 00:01:13.22 21.632 0.3 það var reyndar ekki bara spenna og eftirvænting sem bærðust í brjóstum farþega sandinistar til freista föstudagskvöld því ferjan hafði komið of seint til hafnar í ósló og í kjölfarið seinkaði öllu því að fyrri farþegahópurinn færi frá borði og því að seinni hópurinn gæti stigið um borð og farið að koma sér fyrir -i_ljosi_sogunnar_000085-0004-00:01:3588-00:00:2328 i_ljosi_sogunnar_000085 4 00:01:35.88 23.168 0.33 raunar fannst mörgum farþegum skapast einskonar upplausnarástand við og um borð í scandinavian star þegar fólk komst loks um borð kom í ljós að margir höfðu fengið rangar káetur allt annarstaðar í skipinu en þeir höfðu bókað eða lykla sem ekki gengu að káetudyrunum við upplýsingaborðið á sjötta dekki skipsins myndaðist kös af fólkinu -i_ljosi_sogunnar_000085-0005-00:02:0006-00:00:1186 i_ljosi_sogunnar_000085 5 00:02:00.06 11.904 0.08 en upplausn við inngöngu og skráningu farþega var bara byrjunin á raunum scandinavian star þessa nótt nokkrum klukkustundum síðar stóð skipið í ljósum logum á hafi -i_ljosi_sogunnar_000085-0007-00:02:2302-00:00:2582 i_ljosi_sogunnar_000085 7 00:02:23.02 25.856 0.1 fjögurhundruð áttatíu og tveir voru um borð í bílferjunni scandinavian star þegar eldur kviknaði í henni aðfaranótt laugardagsins sjöunda apríl nítján hundruð níutíu á siglingu frá ósló til frederikshavn þrjúhundruð áttatíu og þrír farþegar og níutíu og níu manna áhöfn af þeim létu hundrað fimmtíu og níu manns lífið og er þetta því eitt af mannskæðustu sjóslysum í sögu norðurlandanna -i_ljosi_sogunnar_000085-0008-00:02:4962-00:00:1882 i_ljosi_sogunnar_000085 8 00:02:49.62 18.816 0.04 málið hefur aldrei fengist fyllilega upplýst það er nákvæmlega hvers vegna eldurinn kviknaði en allar rannsóknir hafa bent til þess að kveikt hafi verið í skipinu af ásettu ráði og nýjar upplýsingar sem fjölmiðlar í noregi og danmörku sögðu frá nenana stoðum undir þá kenningu -i_ljosi_sogunnar_000085-0009-00:03:2368-00:00:2384 i_ljosi_sogunnar_000085 9 00:03:23.68 23.808 0.4 sandinistar um hundrað fjörutíu metra löng með níu dekk þar hann var smíðuð í frakklandi og sjósett tímar segja árið nítján hundruð sjötíu og eitt hét hún masao næstu árin sigldi hún með farþega á milli marsérandi malaga spáni og casablanca í marokkó á líka notuð til lystisiglinga á miðjarðarhafi -i_ljosi_sogunnar_000085-0010-00:03:4814-00:00:2466 i_ljosi_sogunnar_000085 10 00:03:48.14 24.576 0.46 árið nítján hundruð áttatíu og fjögur kippti sænska skipafélagið stena masao lystisiglingar víðsvegar um heiminn efnalitlar um nafn næstu árin fyrst tún stena baltica svo land festa og svo loks þegar dansk bandaríska félagið cska eignaðist ferjuna nítján hundruð níutíu sandinistar -i_ljosi_sogunnar_000085-0011-00:04:1986-00:00:1910 i_ljosi_sogunnar_000085 11 00:04:19.86 19.072 0.34 sem sandinistar sigldi ferjan um karíbahafið dagsferðir milli pétur borgar og tampa í flórída til cozumel í mexíkó og um borð voru spilakassar og fleiri lystisemdir fyrir skemmtanaglaða farþega skipið var á þessum tíma varla meira en fljótandi spilavíti og bar -i_ljosi_sogunnar_000085-0012-00:04:4730-00:00:4188 i_ljosi_sogunnar_000085 12 00:04:47.30 41.856 0.3 síðla árs nítján hundruð níutíu skipti ferjan þó enn og aftur um eigendur annað norrænt skipafélag í eigu tveggja norskra athafnamanna keypti ferjuna af síki fyrir fjórtán milljónir stóra en gjörningarnar í kringum eignarhald á ferjunni voru á þessu stigi orðnir nokkuð flóknir mörg félög mörg ríki og margir einstaklingar komu þarna að málum menn fóru ekki að rýna almennilega í það fyrr en síðar eftir atburðina örlagaríku aðfaranótt sjöunda hún hélt nafninu sandinistar en breytti um hlutverk og fór á kaldari slóðir átti nú að fara að sigla milli bretann -i_ljosi_sogunnar_000085-0013-00:05:3032-00:00:0546 i_ljosi_sogunnar_000085 13 00:05:30.32 5.504 0.19 þar hann byrjaði að sigla þá leið fyrsta apríl nítján hundruð níutíu og viku síðar brann -i_ljosi_sogunnar_000085-0014-00:05:4432-00:00:1248 i_ljosi_sogunnar_000085 14 00:05:44.32 12.544 0.12 það var ekki bara það að illa hefði gengið að komast um borð og leggja úr höfn á réttum tíma og fjöldi fólks hefði fengið rangar káetur allt annarstaðar í skipinu en það hafði átt von á eða jafnvel engar káetur -i_ljosi_sogunnar_000085-0015-00:05:5724-00:00:2642 i_ljosi_sogunnar_000085 15 00:05:57.24 26.496 0.31 almennir skipverjar gátu einnig lítið aðstoðað farþega í vanda því þeir virtust vel flestir hvorki skilja dönsku norsku né ensku þó mestmegnis portúgalar það hafði rigndi hratt til flestra verka þegar skandinavar starfinu yfirgaf karíbahafið og gerðist skagerak um borð vitnaði um það þar á meðal var áhöfnin sem hafði verið ráðin með hraði -i_ljosi_sogunnar_000085-0016-00:06:2430-00:00:1870 i_ljosi_sogunnar_000085 16 00:06:24.30 18.688 0.0 ekki virtist hafa verið hirt sérstaklega um að skipverjar gætu átt auðveld og eðlileg samskipti sín á milli eða við farþega ekki var heldur hirt um að fara almennilega yfir öryggismál um borð áður en lagt var í fyrstu ferðina fyrsta apríl nítján hundruð níutíu til dæmis að efna til brunaæfingar -i_ljosi_sogunnar_000085-0017-00:06:4370-00:00:2788 i_ljosi_sogunnar_000085 17 00:06:43.70 27.904 0.14 norskum og dönskum skipverjum sem voru vanir að vinna á svona ferjum fannst flestum þetta frekar fáránlegt skipið óhreint ýmislegt en hálfklárað kerfi sem virkuðu ekki og margir portúgölsku kollegar þeirra ekki þeir vönduðustu norrænu skipverjarnir grínuðust með það að fyrsta ferðin hefði verið fyrsta apríl því að þetta væri allt eins og hálfgert aprílgabb en bara viku síðar var þeim fæstum hlátur í hug -i_ljosi_sogunnar_000085-0018-00:07:2136-00:00:1092 i_ljosi_sogunnar_000085 18 00:07:21.36 10.88 0.3 aftur til sjötta apríl silagangur korter í tíu tveimur klukkustundum á eftir áætlun eftir seinkanir og vesen á flestum stigum -i_ljosi_sogunnar_000085-0019-00:07:3306-00:00:3474 i_ljosi_sogunnar_000085 19 00:07:33.06 34.688 0.14 en þegar skipið var loks komið af stað önduðu margir léttar einhverjir kom sér fyrir í koju aðrir fóru á veitingahúsið á sjötta dekki til að fá sér síðbúinn kvöldverð rækjukokteill og graflax í forrétt bæjanna rostungar eða lambakóteletta í aðalrétt karamellupúðingur í eftirrétt allt eins og það átti að vera hvítir dúkar á borðum og fyrir ofan gesti héngu lýsandi ljósakrónur og þó svo að portúgölsku þjónarnir væru kannski ekki sleipir í ensku voru þeir brosmildir og pössuðu upp á að glös gesta tæmdist ekki af víni -i_ljosi_sogunnar_000085-0020-00:08:0850-00:00:1622 i_ljosi_sogunnar_000085 20 00:08:08.50 16.256 0.08 eftir matinn hélt fjölskyldufólkið flest til katta dekki var barist og þangað héldu líka margir þegar leið á siglinguna eins og svo mörgum öðrum ferjuleiðum á þessum slóðum tíðkaðist það að sletta aðeins úr klaufunum á leiðinni -i_ljosi_sogunnar_000085-0021-00:08:3598-00:00:3954 i_ljosi_sogunnar_000085 21 00:08:35.98 39.424 0.25 dansinn dunaði fram til klukkan verða tvö sínar fékk svo síðastur og hljóma áður en slökkt var á grænum þá voru svosem ekki margir eftir á dansgólfinu margir sofnaðir og svo lágu sumir andvaka þar á meðal var viðskila fjórtán ára norskur gutti á leið með félögum sínum í frjálsíþróttamaður í danmörku þetta var í fyrsta sinn sem hann og margir í hópnum ferðuðust án þess að vera í fylgd með foreldrum skiljanlega var það spennandi og strákarnir nutu frelsisins út í ystu ismal annars verið lengi í spilakössunum um kvöldið en úr miðnætti voru þeir flestir komnir í koju -i_ljosi_sogunnar_000085-0023-00:09:2036-00:00:1302 i_ljosi_sogunnar_000085 23 00:09:20.36 13.056 0.42 þeir sofnuðu en viðari tókst illa að festa svefn hafa hitt í káetunni og frétt um tvö fékk að nógu ákvað að fara út sú ákvörðun reyndist verða honum afar örlagarík -i_ljosi_sogunnar_000085-0024-00:09:4430-00:00:1196 i_ljosi_sogunnar_000085 24 00:09:44.30 12.032 0.15 það voru þrjú hundruð áttatíu og þrír farþegar um borð í sandinistar þessa nótt eins og fyrr segir fengust þeir við ýmislegt á meðan nóttin færðist yfir og skipið sigldi áfram áleiðis til friðinn -i_ljosi_sogunnar_000085-0025-00:09:5664-00:00:1824 i_ljosi_sogunnar_000085 25 00:09:56.64 18.176 0.21 þó það hafi verið skenktu dúkar á borðum á veitingastaðnum þar sem fólk sat gæddir á bæjanna karamellubúðing þá var ekki eins glæsilegt um að litast í öllum káetunum þar fannst sumum farþegum að ekki hefði verið þrifið nægilega vel eftir síðustu farþega -i_ljosi_sogunnar_000085-0027-00:10:4690-00:00:1150 i_ljosi_sogunnar_000085 27 00:10:46.90 11.52 0.16 sumir voru þarna í vinnunni þar á meðal var erik mörk andersen þrjátíu og sjö ára gamall dani hann keyrði vöruflutningabíl og var að flytja einhverjar vörur frá ósló til bretinn -i_ljosi_sogunnar_000085-0028-00:10:5930-00:00:1892 i_ljosi_sogunnar_000085 28 00:10:59.30 18.944 0.12 erik andersen fór á barinn eins og svo margir aðrir þetta kvöld settist við barborðið og spjallaði við barþjóninn hann kannaðist við hann barþjónninn var norskur og hafði áður unnið í öðru skipi sem sigldi á sömu leið og erindreka líka ótal sinnum siglt þessa leið með flutningabílinn sinn -i_ljosi_sogunnar_000085-0029-00:11:1988-00:00:2228 i_ljosi_sogunnar_000085 29 00:11:19.88 22.272 0.33 spjölluðu og anderson fékk sér allnokkra drykki skömmu fyrir lokun barsins keypti hann tvær kókflöskur og leitarhópar þær til hóps af ungum dönskum konum sem sátu hinumegin á barnum þær tóku við flöskunum en fannst ekkert og maðurinn með barinn sem barþjónninn sagði að hefði sent þeim þetta ekki sérlega árennilegur -i_ljosi_sogunnar_000085-0030-00:11:4260-00:00:0338 i_ljosi_sogunnar_000085 30 00:11:42.60 3.328 0.0 flýttu sér að drekka kókið og haska sér út af barnum -i_ljosi_sogunnar_000085-0031-00:11:5544-00:00:0674 i_ljosi_sogunnar_000085 31 00:11:55.44 6.784 0.17 erik mörk andersen var meðal þeirra hundrað fimmtíu og níu sem fórust í eldsvoðanum um borð í sandinistar -i_ljosi_sogunnar_000085-0032-00:12:0274-00:00:1156 i_ljosi_sogunnar_000085 32 00:12:02.74 11.52 0.2 hann átti líka eftir að vekja sérstaka athygli þeirra sem síðar rannsökuðu tildrög eldsvoðans því armar andersen var ekki bara vörubílsstjórinn var líka dæmdur brennuvargur -i_ljosi_sogunnar_000085-0033-00:12:1490-00:00:2120 i_ljosi_sogunnar_000085 33 00:12:14.90 21.248 0.05 hann hafði verið dæmdur fimm sinnum fyrir íkveikju fyrst nítján hundruð sjötíu og fjögur kveikti hann í íbúð sem hann hafði búið í áður með því að þrýsta logandi sígarettu niður í gólfteppið þremur árum síðar kveikti hann í annarri íbúð og svo í þremur byggingum til viðbótar nítján hundruð sjötíu og átta nítján hundruð áttatíu og tvö og nítján hundruð áttatíu og þrjú -i_ljosi_sogunnar_000085-0035-00:12:4788-00:00:1984 i_ljosi_sogunnar_000085 35 00:12:47.88 19.84 0.1 hann kveikti líka yfirleitt í stuttu eftir hann hafði hætt með kærustu eða orðið fyrir vonbrigðum í ástarmálum með hafnað af konu eins og föstudagskvöldið sjötta apríl þegar dönsku stúlkurnar hinumegin á barnum misstu enn ekki viðlits heldur forðuðu sér þegar hann reyndi að vekja athygli þeirra með tveimur kofum -i_ljosi_sogunnar_000085-0036-00:13:1778-00:00:1508 i_ljosi_sogunnar_000085 36 00:13:17.78 15.104 0.42 viðarskríni oss fjórtán ára frjálsíþróttamaður gat ekki sofið eins og við höfum áður heyrt hann ákvað því að fara að fá sér ferskt hann og félaganna sjötta dekki klæddu sig og fór út -i_ljosi_sogunnar_000085-0037-00:13:3352-00:00:0630 i_ljosi_sogunnar_000085 37 00:13:33.52 6.272 0.39 utan hittu þeir tvo aðra liðsfélaga sína úr næstu káetu sem voru í sömu sporum gátu ekki sofið -i_ljosi_sogunnar_000085-0038-00:13:4034-00:00:1142 i_ljosi_sogunnar_000085 38 00:13:40.34 11.52 0.13 fjórmenningarnir ungu stóðu á ganginum og spjölluðu í stutta stund tóku þeir eftir reyknum dökkgráan reyk lagði upp stigaganginn neðan af næsta dekki -i_ljosi_sogunnar_000085-0039-00:13:5246-00:00:1794 i_ljosi_sogunnar_000085 39 00:13:52.46 17.92 0.45 drengirnir áttuðu sig strax á því að svona átti þetta ekki að vera það var hætta á ferðum þeir hlupu sem fætur toguðu að innritunarborðinu sem var á sama dekki því sjötta það samt ein kona örþreytt eftir allt vesen kvöldsins seinkunina röngu káeturnar og guð má vita hvað -i_ljosi_sogunnar_000085-0040-00:14:1084-00:00:1878 i_ljosi_sogunnar_000085 40 00:14:10.84 18.688 0.37 heldur þar eldur hrópuðu piltarnir móðir áhlaup hún hélt fyrst aðrar að plata en örstuttu síðar sá hún sjálf reykinn læðast fram ganginn hún setti viðvörunarkerfið í gang á meðan norsku piltarnir hlupu beinustu leið upp á þilfar undan kæfandi reyknum -i_ljosi_sogunnar_000085-0041-00:14:3746-00:00:1938 i_ljosi_sogunnar_000085 41 00:14:37.46 19.328 0.37 einhverntímann milli korter í tvö og tvö um nóttina vaknaði parið frá silvetris varnarlið þegar við opnuðu káetudyrnar sáu þau að það skíðlogaði í skítugu sængurfatahrúgunni á ganginum og logarnir voru byrjaðir að sleikja veggina -i_ljosi_sogunnar_000085-0042-00:14:5750-00:00:1496 i_ljosi_sogunnar_000085 42 00:14:57.50 14.976 0.03 fleiri á ganginum vöknuðu við eldinn og saman tókst þeim að slökkva í sængurfötunum með því að hella yfir eldinn hverju vatnsglasinu á fætur öðru skipverji öryggisvörður kom á vettvang þegar farþegarnir voru að slökkva í síðustu glæðunum -i_ljosi_sogunnar_000085-0043-00:15:1304-00:00:2078 i_ljosi_sogunnar_000085 43 00:15:13.04 20.736 0.21 maðurinn frá sykkylven í katar hundruð tuttugu og tvö sagði öryggisverðinum að eldurinn hefði greinilega verið kveiktur af ásettu ráði kveikt í sængurfatahrúgunni áhöfnin ætti að ganga strax úr skugga um að það logaði ekki einhverstaðar annarstaðar það væri meira en líklegt að brennuvargur leyndist meðal farþeganna -i_ljosi_sogunnar_000085-0044-00:15:3446-00:00:0722 i_ljosi_sogunnar_000085 44 00:15:34.46 7.168 0.07 en öryggisverðinum fannst þetta nú óþarfa áhyggjur áhöfnin hefði fulla stjórn á skipinu og aðstæðum -i_ljosi_sogunnar_000085-0045-00:15:4218-00:00:1012 i_ljosi_sogunnar_000085 45 00:15:42.18 10.112 0.29 iversen inn engin sérstök ástæða til að fara að setja verði út um allt -i_ljosi_sogunnar_000085-0046-00:15:5682-00:00:1358 i_ljosi_sogunnar_000085 46 00:15:56.82 13.568 0.3 en þegar þarna var komið sögu logaði nú þegar annar eldur um borð í sandinistar það var sá eldur sem myndaði reykinn sem frjáls íþróttaheimi skilning varð fyrstur var við -i_ljosi_sogunnar_000085-0047-00:16:1098-00:00:2872 i_ljosi_sogunnar_000085 47 00:16:10.98 28.8 0.25 rannsókn leiddi síðar í ljós að eldur númer tvö um borð í skandinavar hófst fimm mínútur í tvö að nóttu fyrir utan kunnugra dekki og breiddist þaðan út um skipið katrínu í kring voru ekki í notkun gangurinn var aðallega notaður sem geymsla og þar lágu ruslapokar og ýmislegt drasl í því logaði fljótt glatt og svo fór eldurinn að læsa sig í veggina í gólfið og loftið -i_ljosi_sogunnar_000085-0048-00:16:4108-00:00:1448 i_ljosi_sogunnar_000085 48 00:16:41.08 14.592 0.11 veggirnir á ganginum voru úr asbestplötum klæddum plasti frá brennandi plastinu lagði dökkan reyk sem innihélt blásýru og kolrangur efni og nóg af þeim til að drepa hann sem andaði honum að sér á nokkrum mínútum -i_ljosi_sogunnar_000085-0049-00:16:5698-00:00:1688 i_ljosi_sogunnar_000085 49 00:16:56.98 16.896 0.26 meðan það logaði glatt á ganginum við köttur og nítján breiddist reykurinn hratt um gangana hann leitaði upp og barst fljótt upp á næstu dekk fjórða fimmta sjötta á um tíu mínútum voru flestir gangarnir í skuti skipsins fullir af dökkum eitruðum reyk -i_ljosi_sogunnar_000085-0050-00:17:1486-00:00:3276 i_ljosi_sogunnar_000085 50 00:17:14.86 32.768 0.2 það var reykurinn nú eiturefnin sem í honum leyndust sem dró flesta sem létust um borð í skandinavar star þessa nótt til dauða þegar farþegar vöknuðu við eldsnark öskur og annan skarkala þurftu þeir að reyna að brjóta sér leið út úr skipinu í gegnum kolbikasvartan reykjarmökkinn skyggnið var örlítið og hver andardráttur stórhættulegur margir liðu út af á miðjum göngunum og gerðu flóttann enn erfiðari fyrir þau sem á eftir komu því gangarnir urðu smátt og smátt þaktir líkum -i_ljosi_sogunnar_000085-0051-00:17:5444-00:00:2538 i_ljosi_sogunnar_000085 51 00:17:54.44 25.344 0.15 aðrir komust aldrei svo langt létust úr reykeitrun inni á káetum sínum vöknuðu kannski aldrei eftir að hafa lagt til svefns um kvöldið meðal þeirra sem síðar fundust látnir í káetum sínum var danski vörubílsstjórinn og brennuvargurinn erik mörk andersen rannsókn á líki hans leiddi í ljós að hann hafi dáið úr reykeitrun liggjandi í konu sinni í síðasta lagi korter í þrjú um nóttina -i_ljosi_sogunnar_000085-0052-00:18:2816-00:00:4846 i_ljosi_sogunnar_000085 52 00:18:28.16 48.512 0.25 fyrst kom reykurinn og svo fylgdi eldurinn sem breytist sömuleiðis hratt um skipið eldhnöttur sem ruddist fram gangana eins og einn farþegi sem komst lífs lítið um tuttugu mínútur yfir tvö tuttugu og fimm mínútum eða svo eftir að eldurinn kviknaði hann kominn alla leið frá þriðja upp á sjötta dekk skíðlogandi sendi scandinavian star frá sér neyðarkall tuttugu og fjórar mínútur yfir tvö rifnar sá skipstjórinn nemenda norðmaðurinn hugo larsen þrautreyndur sjóari hvernig viðvörunarljósin kviknuðu eitt af öðru eftir því sem logarnir mögnuðust -i_ljosi_sogunnar_000085-0053-00:19:1708-00:00:1594 i_ljosi_sogunnar_000085 53 00:19:17.08 16.0 0.14 það reyndi að loka öllum eldvarnardyrum skipsins til að koma í veg fyrir að eldurinn breiddist út frekar en ekki reyndust allar eldvarnardyrnar virka sem skyldi neituðu gjörsamlega að lokast sama hvað skipstjórinn hamaðist á tökunum -i_ljosi_sogunnar_000085-0055-00:19:3720-00:01:0784 i_ljosi_sogunnar_000085 55 00:19:37.20 67.84 0.24 síðar í rannsókn löngu síðar leiddi í ljós að sumstaðar virtist vísvitandi hafi verið komið í veg fyrir að eldvarnardyrnar gætu lokast með því að teppa þær með rúmbotnum og öðru dóti um leið og neyðarkallið ómaði voru farþegar að forða sér út úr brennandi skipsskrokknum um borð björgunarbáta það var ekki annað í stöðunni en að allir yfirgæfu skipið neyðarkallið heyrist víða á landi var norskum dönskum og sænskum sjóbjörgunarsveitum gert viðvart og skip sem voru í grenndinni tók stefnuna að skandinavar og gáfust mínútum eftir fyrsta neyðarkallið tíu mínútur í þrjú ár ferjan stena saga einnig á leið frá noregi til danmerkur komin upp að brennandi skipinu og byrjað var að koma þeim farþegum og skipverjum sem enn lifðu um borð í hana þeir síðustu fóru frá borði um hálf fjögur um nóttina þar á meðal vitað skipstjórinn hugo larsen manna síðastur eins og venjan er -i_ljosi_sogunnar_000085-0056-00:20:4568-00:00:2630 i_ljosi_sogunnar_000085 56 00:20:45.68 26.368 0.22 svipað leyti kom fyrsta björgunarsveitarþyrlan á vettvang reykkafarar frá gautaborg komu fyrst með skipum hálfa morgni þó eldurinn hefði þá kraumað í nærri fjóra tíma tókst þeim að draga nokkra farþega meðvitundarlausa en enn á lífi út úr reykfylltum göngum skipsins en bara örfáa flestir sem ekki tókst að forða sér undan eitruðum reyknum á fyrstu mínútunum höfðu það ekki -i_ljosi_sogunnar_000085-0057-00:21:1270-00:00:1208 i_ljosi_sogunnar_000085 57 00:21:12.70 12.16 0.19 á hálftíma heimti eldurinn líf hundrað fimmtíu og átta farþega einn lést síðar á sjúkrahúsi af völdum reykeitrunar svo heildarfjöldi fórnarlamba hundrað fimmtíu og níu manns -i_ljosi_sogunnar_000085-0058-00:21:3358-00:00:0922 i_ljosi_sogunnar_000085 58 00:21:33.58 9.216 0.07 þegar yfirvöld í danmörku og noregi fór fyrst að rannsaka brunann um borð í skandinavar vegnaði fljótt grunur um að kveikt hefði verið í af ásettu ráði -i_ljosi_sogunnar_000085-0059-00:21:4342-00:00:2852 i_ljosi_sogunnar_000085 59 00:21:43.42 28.544 0.19 það kom líka fljótt í ljós að meðal farþeganna þrjú hundruð áttatíu og þrjú var einn maður sem dæmdur hafði verið fyrir íkveikju oftar en einu sinni erik andersen danski vörubílsstjórinn sem stundaði það að kveikja í íbúðum og húsum þegar hann fékk sér í glas eða var fyrir vonbrigðum í ástarmálum fram komu vitni sem sögðust hafa séð andersen haga sér grunsamlega fyrr um kvöldið allavega dönsku stúlkurnar á barnum sem höfðu hafnað honum og sögðu að hann hefði tekið í illa -i_ljosi_sogunnar_000085-0060-00:22:1270-00:00:1318 i_ljosi_sogunnar_000085 60 00:22:12.70 13.184 0.06 irma anderson var einn þeirra hundrað fimmtíu og níu sem létust í eldinum um borð í ferjunni eldinum sem varð á endanum mál manna og viðtekin skoðun að hann hefði kveikt í enda brennuvargur -i_ljosi_sogunnar_000085-0061-00:22:2636-00:00:0668 i_ljosi_sogunnar_000085 61 00:22:26.36 6.656 0.11 ekki gata svarað fyrir sig á nokkurn hátt það hlaut að hafa verið hann eini staðfesti brennuvargurinn um borð -i_ljosi_sogunnar_000085-0062-00:22:4210-00:00:1678 i_ljosi_sogunnar_000085 62 00:22:42.10 16.768 0.16 þegar leið á laugardagsmorguninn fluttu skip og þyrlur sænska slökkviliðsmenn um borð í skipið til að slökkva eldinn það var annað mestu mannlaust fyrir utan nokkra úr áhöfninni á meðan slökkviliðsmennirnir börðust við logana var skipið svo dregið áleiðis til hafnar í lysekil í svíþjóð -i_ljosi_sogunnar_000085-0063-00:22:5966-00:00:1566 i_ljosi_sogunnar_000085 63 00:22:59.66 15.616 0.28 það tókst lokinni margar klukkustundir að ráða niðurlögum eldsins sem hafði kviknað niðri á þriðja dekki um klukkan tvö aðfaranótt laugardagsins það var ekki fyrr en á laugardagskvöldið sem þeir gátu farið að anda léttar og tekið sér hvíldi þó ekki of langan -i_ljosi_sogunnar_000085-0064-00:23:1586-00:00:2180 i_ljosi_sogunnar_000085 64 00:23:15.86 21.76 0.17 skandinavar stað kom til hafnar í lysekil um miðnætti nokkrum klukkustundum síðar blossaði aftur upp eldur um borð í skipinu og ekki einn heldur logaði nú á mismunandi stöðum hingað og þangað um skipið fyrst á diskótekinu á áttunda dekki og nokkrum mínútum síðar logaði svo líka á veitingahúsinu allt annarstaðar í skipinu -i_ljosi_sogunnar_000085-0065-00:23:3832-00:00:1754 i_ljosi_sogunnar_000085 65 00:23:38.32 17.536 0.2 skömmu áður höfðu þreyttir slökkviliðsmenn haldið þar til og drukkið gosdrykkina kæliskápunum í eldhúsinu vissulega lifir lengi í gömlum glæðum en þá var ekkert sem benti til þess í augum reyndustu slökkviliðsmannanna að þar gæti kviknað aftur upp í eldinum -i_ljosi_sogunnar_000085-0066-00:24:0490-00:00:2134 i_ljosi_sogunnar_000085 66 00:24:04.90 21.248 0.06 á þeim nærri þremur áratugum sem liðnir eru frá brunanum í sandinistar hefur málið verið rannsakað af ótal yfirvöldum aðilum og nefndum niðurstaða rannsóknar norsku lögreglunnar var að erik mörk andersen vörubílstjóri og brennuvargur væri sjúkdómurinn kveikt eldinn sem varð hundrað fimmtíu og níu manns að bana um borð í ferjunni -i_ljosi_sogunnar_000085-0067-00:24:2676-00:00:2342 i_ljosi_sogunnar_000085 67 00:24:26.76 23.424 0.13 en með tímanum varð það í ljósara að sú niðurstaða stenst ekki skoðun erik mörk andersen lést sjálfur í brunanum í káetunni einhvern tímann hálfan hefði því ómögulega getað kveikt þá elda sem blossuðu upp um borð í ferjunni nærri sólarhring síðar þar sem hún lá við bryggju í lysekil og þeir eldar virðast líka hafa verið kveiktir af ásettu ráði -i_ljosi_sogunnar_000085-0068-00:24:5082-00:00:1446 i_ljosi_sogunnar_000085 68 00:24:50.82 14.336 0.11 það kom líka í ljós að líklega hefðu eldar verið kveiktir á enn fleiri stöðum meðal annars á svæðum sem farþegar eins og erik andersen höfðu ekki aðgang að þar sem einungis áhöfnin á sandinistar gat komist -i_ljosi_sogunnar_000085-0069-00:25:1772-00:00:0766 i_ljosi_sogunnar_000085 69 00:25:17.72 7.68 0.21 ársbyrjun tvö þúsund og sextán tignina og sagði skoðun sína á brunanum í sandinistar -i_ljosi_sogunnar_000085-0070-00:25:2590-00:00:1212 i_ljosi_sogunnar_000085 70 00:25:25.90 12.032 0.3 hann var skipaeftirlitsmaður hjá siglingamálastofnuninni í danmörku á þessum tíma og einn þeirra fyrstu sem skoðuðu brunarústir sandinistar meðan enn var verið að lóðsa skipið til lysekil -i_ljosi_sogunnar_000085-0071-00:25:3922-00:00:2124 i_ljosi_sogunnar_000085 71 00:25:39.22 21.248 0.05 var um borð í skipinu í þrjá daga og rannsakaði hvern krók og kima strax þá komst hann að þeirri niðurstöðu að kveikt hefði verið í af ásetningi og það á fleiri en einum stað mynstrið í eldinum væri heldur ekki tilnefndu og benti til þess að hver sá sem kveikti í vissi sitthvað um skipið og útbreiðslu elds sömuleiðis -i_ljosi_sogunnar_000085-0072-00:26:0118-00:00:1788 i_ljosi_sogunnar_000085 72 00:26:01.18 17.92 0.2 þetta hafi ekki verið einhver brjálæðingur sem óðum og kveikti í eldspýtum eins og jensen orðaði það heldur skipulögð íkveikja skemmdarverk sem var útheimt að hver sá sem var að verki byggi yfir ýmsum verkfærum og gæti komist auðveldlega leiðar sinnar um ranghala skipsins -i_ljosi_sogunnar_000085-0073-00:26:1974-00:00:1582 i_ljosi_sogunnar_000085 73 00:26:19.74 15.872 0.13 nokkrir skipverjar urðu eftir um borð í sandinistar þegar aðrir eftirlifandi farþegar og áhöfn fóru þrifist að aðstoða slökkviliðsmennina hinsvegar hafi slökkviliðsmennirnir í raun haft lítið af þeim að segja -i_ljosi_sogunnar_000085-0075-00:26:4090-00:00:1168 i_ljosi_sogunnar_000085 75 00:26:40.90 11.648 0.21 flæmingja telur fullvíst að þeir hafi staðið að baki íkveikjunum einhverjir úr áhöfn sandinistar hafi kveikt í sínu eigin skipi ítrekað og af ásetningi -i_ljosi_sogunnar_000085-0076-00:27:0116-00:00:1532 i_ljosi_sogunnar_000085 76 00:27:01.16 15.232 0.14 jensen sagði í viðtölum við fjölmiðla í fyrra að hann hafi ítrekað reynt að greina norsku lögreglunni frá grunsemdum sínum á sínum tíma hins vegar hafa lítið verið á hann hlustað sem lögreglumennirnir hafi verið svo sannfærðir um sekt brennuvargsins erik mörk andersen -i_ljosi_sogunnar_000085-0077-00:27:1728-00:00:1528 i_ljosi_sogunnar_000085 77 00:27:17.28 15.232 0.07 árið tvö þúsund og fjórtán var þó svo mikið af nýjum upplýsingum komið fram um málið að nær augljóst var að andersen gæti ekki verið sá seki norska lögreglan neyddist til að viðurkenna að engar sannanir væru í raun gegn honum og nafn hans og hreinsað -i_ljosi_sogunnar_000085-0078-00:27:3318-00:00:2246 i_ljosi_sogunnar_000085 78 00:27:33.18 22.4 0.06 norska þingið skipaði svo nýlega nefnd til að fara í saumana á málinu meðal þess sem nefndin hefur gert var að fá sérfræðinga í eldvörnum til að rannsaka eldsvoðann á nýjan leik þá voru niðurstöður þeirra sem norskir og danskir fjölmiðlar greindu frá nú nýverið og eru svipaðar og grunsemdir danska siglingamálastofnunarmannsins flemming tonn -i_ljosi_sogunnar_000085-0079-00:27:5624-00:00:1532 i_ljosi_sogunnar_000085 79 00:27:56.24 15.36 0.02 sérfræðingar norska þingsins að segja útilokað að eldurinn hafi getað breiðst út um ferjuna eins og hann gerði með eðlilegum hætti allt bendir til þess að kveikt hafi verið í á allt að sjö mismunandi stöðum á þessum sólarhring sem logaði í skandinavar -i_ljosi_sogunnar_000085-0080-00:28:1204-00:00:1180 i_ljosi_sogunnar_000085 80 00:28:12.04 11.776 0.21 af ásetningi og af einhverjum sem voru þulurinn alls ekki af drukknum vörubílsstjóra sem í ofanálag hafi verið látinn lengi þegar síðustu eldarnir blossuðu -i_ljosi_sogunnar_000085-0081-00:28:2454-00:00:1330 i_ljosi_sogunnar_000085 81 00:28:24.54 13.312 0.24 norska þingnefndin á að skila lokaskýrslu sinni um málið í sumar aðspurðir vildu nefnarmenn ekki í tjá sig um niðurstöður sérfræðinganna það er enn ótalmargt á huldu um eldingar -i_ljosi_sogunnar_000085-0082-00:28:5064-00:00:0486 i_ljosi_sogunnar_000085 82 00:28:50.64 4.864 0.25 en hvers vegna hefðu skipverjar óskandi nema starfað kveikja í eigin skipi -i_ljosi_sogunnar_000085-0083-00:28:5612-00:00:1422 i_ljosi_sogunnar_000085 83 00:28:56.12 14.208 0.09 eins og fyrr segir hafði skipið skömmu fyrir brunann skipt um eigendur reyndar var eignarhaldið svo flókið að það var erfitt fyrir lögregluna á sínum tíma að henda reiður á því hver ætti í raun og veru þetta skip það sem eftir var afinn -i_ljosi_sogunnar_000085-0084-00:29:1102-00:00:2700 i_ljosi_sogunnar_000085 84 00:29:11.02 27.008 0.31 skömmu fyrir brunann höfðu tveir norskir athafnamenn í skipabransanum hendrik johansen og ole b hansen keisarinn starf bandaríska fyrirtækinu síki voru báðir síðar ásamt skipstjóranum hugo en dæmdir í sex mánaða fangelsi fyrir brot á öryggisreglum um borð í farþegaskipum þar sem eldvörnum var ábótavant skandinavar og áhöfnin hafði ekki æft viðbrögð við eldsvoða -i_ljosi_sogunnar_000085-0085-00:29:3860-00:00:1076 i_ljosi_sogunnar_000085 85 00:29:38.60 10.752 0.23 annar eigandanna ole b hansen flúði til spánar frekar en að una dóminum þaðan fór hann til vestur afríkuríkisins líberíu þar sem hann bjó árum saman -i_ljosi_sogunnar_000085-0086-00:29:5030-00:00:2172 i_ljosi_sogunnar_000085 86 00:29:50.30 21.76 0.22 við nánari skoðun kom í ljós að í skjölum um sandinistar á bahama því þar var skipið skráð þar var nefndur til sögunnar þriðji eigandinn nýlendur eigandi hins bandaríska skipafélags síki einmitt félagsins sem seldi þeim félögum johansen og hansen skipið í janúar nítján hundruð níutíu -i_ljosi_sogunnar_000085-0087-00:30:1266-00:00:1420 i_ljosi_sogunnar_000085 87 00:30:12.66 14.208 0.2 lund þessi sem rekur nú annað skipafélag í bandaríkjunum þvertók alltaf fyrir að hafa komið nokkuð að eignarhaldinu á skandinavar eftir að ansaði ekkert tjá sig um málið hann var heldur ekki yfirheyrður á lögreglu -i_ljosi_sogunnar_000085-0088-00:30:2798-00:00:5612 i_ljosi_sogunnar_000085 88 00:30:27.98 56.064 0.33 síðari rannsóknir hafa svo leitt í ljós að fjármálagjörningarnir í kringum sandinistar voru enn flóknari en þetta hann shantou sérstakt félag um kaupin á sandinistar sem hét einfaldlega sandinistar það fyrsta sem það félag gerði eftir að skrifa að var undir kaupsamninginn var að skipið félagi anastasio sund fimm hundruð dollara á dag sirkassíu afríkuríkinu líberíu en eigandi þess var þó norskur maður nafni henriksson degi síðar gerði líberíska félagið svo samning við enn eitt félag vr da no um að leigja skandinavar áfram fyrir tuttugu tvö þúsund og fimm hundruð dollara í þetta sinn tíu þúsund dollara hærri upphæð félagana auðvitað líka skráðar félaga hendrik johansen og ólar -i_ljosi_sogunnar_000085-0089-00:31:2460-00:00:2606 i_ljosi_sogunnar_000085 89 00:31:24.60 26.112 0.21 meðfram þessum gjörningum var matsveinunum og nýir eigendur tryggðu sandinistar á tuttugu og fjórar milljónir dollara tíu milljónir meira en þeir höfðu keypt skipið á af síki líklegt er að eigendur skipsins hafi fengið allavega hluta af því fé útborgað frá tryggingafélaginu á endanum þó ekki allt þar sem þrátt fyrir allar fjölmörgu íkveikjurnar þá gjöreyðilagðist skipið ekki -i_ljosi_sogunnar_000085-0090-00:31:5176-00:00:0686 i_ljosi_sogunnar_000085 90 00:31:51.76 6.912 0.25 öðru ráðin um að láta trygga skipverja kveikja í dallinum til að fá þetta himinháa tryggingafé -i_ljosi_sogunnar_000085-0091-00:31:5912-00:00:0672 i_ljosi_sogunnar_000085 91 00:31:59.12 6.656 0.05 er það sem marga grunar en þetta hefur aldrei verið rannsakað til hlýtar og eru því aðeins vangaveltur og grunsemdir -i_ljosi_sogunnar_000085-0092-00:32:1870-00:00:5982 i_ljosi_sogunnar_000085 92 00:32:18.70 59.776 0.26 eftir brunann endaði skandinavar starf við höfnina í sá samt bretlandi þar sem það lá illa farið og brennt í fjögur ár loks nítján hundruð níutíu og fjögurra selt uppboði og það er enn eitt dæmið um flókna og furðulega sögu skandinavar að kaupandinn var félag tengt niels rökum eiganda síki sem hafði áður selt þetta sama skip en þó hugsanlega líka keypt það sjálfur af sjálfum sér skandalinn fékk þó enn eitt nafnið ríkiskistuna saman og fékk næstu árin að sigla aftur á gamalkunnum slóðum í karíbahafi án þess að það væri í frásögu færandi sérstaklega allavega kom enginn eldur upp bankar árið tvö þúsund og fjögur sigldi ríka vogir áður skandinavar í hinstu för sína alla leið til indlands í skipakirkjugarðinn fræga við ströndina í alang útatað sem ótal skip allstaðar að úr heiminum hafa endað ævina sem brotajárn -i_ljosi_sogunnar_000085-0093-00:33:2842-00:00:1528 i_ljosi_sogunnar_000085 93 00:33:28.42 15.36 0.07 nærri þremur áratugum eftir brunann um borð í skipinu aðfaranótt sjöunda apríl nítján hundruð níutíu er enn ótalmörgum spurningum ósvarað um hvað átti sér í raun og veru stað þessa nótt og hver beri ábyrgð á hinu versta sjóslysi í sögu norðurlandanna -i_ljosi_sogunnar_000085-0095-00:33:5084-00:00:2730 i_ljosi_sogunnar_000085 95 00:33:50.84 27.392 0.1 ástvinir þeirra hundrað fimmtíu og níu sem fórust um borð í sandinistar og árum saman þrýst mjög á að málið sé rannsakað til hlýtar sökudólgurinn eða sökudólgarnir fundnir og dregnir til ábyrgðar kannski verða einhver eftirmálar norsku þingnefndarinnar sem eins og fyrr segir á að koma út í sumardag á einhverja ályktun af sögu sandinistar hingað til verður hún kannski bara til að flækja málin enn frekar -i_ljosi_sogunnar_000086-0001-00:00:1872-00:00:1908 i_ljosi_sogunnar_000086 1 00:00:18.72 19.072 0.21 komma á aðgerðum og áformum rússa í nýafstöðnum kosningum í bandaríkjunum einhvernveginn svona hljóðar titillinn á nýlegri skýrslu bandarískra leyniþjónustustofnana um möguleg afskipti stjórnvalda í rússlandi af forsetakosningunum í bandaríkjunum á liðnu ári -i_ljosi_sogunnar_000086-0002-00:00:3880-00:00:5842 i_ljosi_sogunnar_000086 2 00:00:38.80 58.368 0.27 gísla er háleynileg en tveggja síðna útdráttur úr henni og gerður opinber nýverið og hefur valdið talsvert miklu fjaðrafoki vestanhafs hún fjallar um það svo sem hefur verið lengi í umræðunni allt frá því löngu áður en dónald tromp stóð loks uppi sem sigurvegari í forsetakosningunum í nóvember það að rússneskir tölvuþrjótar hafi brotist inn í tölvukerfi bandarísku stjórnmálaflokkanna tveggja repúblikana og demókrata og hafa ýmsar upplýsingar sem síðan hafi verið gerðar opinberar með það að markmiði að tryggja kjör trompi forseta og klekkja á andstæðingi hans hillary clinton það er líklega rétt allavega að rússneskir hakkarar hafi verið að verki en hvað vakti fyrir þeim hvort þeir fylgdu skipunum eða unnið með samþykki eða velþóknun rússneskra stjórnvalda hvað dónalegum málið ef eitthvað þetta er enn óvíst og gífurlega umdeilt -i_ljosi_sogunnar_000086-0003-00:01:3772-00:00:2958 i_ljosi_sogunnar_000086 3 00:01:37.72 29.568 0.13 en allavega rússneskir hakkarar mikilli manninn síðustu árum hefur snarfjölgað fréttum af uppljóstrurum hökkurum og tölvuþrjótum sem hafa gjörðum sínum haft áhrif á alþjóðasamskipti og stjórnmál og ekki útlit fyrir annað en að slíkum fréttum eigi bara eftir að fara fjölgandi á næstunni eftir því sem tölvutæknin og internetið verða sífellt mikilvægari í okkar daglega lífi og rekstur ríkja á alþjóðastofnana -i_ljosi_sogunnar_000086-0004-00:02:0832-00:00:2476 i_ljosi_sogunnar_000086 4 00:02:08.32 24.704 0.26 en þetta er auðvitað ekki í fyrsta sinn sem tölvuþrjótar láta til sín taka á alþjóðavettvangi tölvutæknin hefur verið samofin milliríkjadeilum og hernaði allt frá því í seinni heimsstyrjöld þegar eitursnjallir breskir dulmálsbrjótar smíðuðu eina af allra fyrstu tölvunum risann colossus í blettunum til að ráða dulkóðaðar skeytisendingar þýska hersins -i_ljosi_sogunnar_000086-0005-00:02:3972-00:00:2862 i_ljosi_sogunnar_000086 5 00:02:39.72 28.672 0.11 ágæti hlustandi í þessum þætti verður farið yfir nokkur dæmi þess úr sögunni að tölvuglæpir hakkar og tölvuþrjótar hafi látið til sín taka á alþjóðavettvangi og jafnvel valdið milliríkjadeilum slík tilvik eru þegar orðin of mörg til þess að hægt sé að taka þau öll saman en við getum litið á nokkur og við byrjum lengt aftur í kalda stríðinu áður en internetið sem við reiðum okkur svo mjög á í dag varð yfirleitt til -i_ljosi_sogunnar_000086-0006-00:03:1546-00:00:1014 i_ljosi_sogunnar_000086 6 00:03:15.46 10.112 0.0 sjötíu og fimm sent bandarísk sent það er frekar lítill peningur í dag og það var líka frekar lítill peningur árið nítján hundruð áttatíu og sex -i_ljosi_sogunnar_000086-0007-00:03:2606-00:00:1800 i_ljosi_sogunnar_000086 7 00:03:26.06 18.048 0.32 var þá sem klifrar stoll yfirleitt kallaður klifu jónur tölvukerfisins hjá loisar rannsóknarstofunni sem kaliforníuháskóli heldur úti á vegum bandaríska orkumálaráðuneytisins tók eftir sjötíu og fimm senta misræmi í bókhaldi rannsóknarstofunnar -i_ljosi_sogunnar_000086-0008-00:03:4494-00:00:2804 i_ljosi_sogunnar_000086 8 00:03:44.94 28.032 0.16 stólar doktor í stjarneðlisfræði en hann var líka tölvugúru og sá um tölvukerfið á rannsóknarstofunni til að eiga fyrir frekara námi og fræðastarfi notendur aðallega nemendur við háskólann greiddu tímagjald fyrir aðgang að tölvunum og kerfinu en það sem hann sá þegar hann lagðist yfir bókhaldið þarna dag einn árið nítján hundruð áttatíu og sex var einhver virtist hafa notað kerfið fyrir sjötíu og fimm sent án þess að borga -i_ljosi_sogunnar_000086-0009-00:04:1382-00:00:1206 i_ljosi_sogunnar_000086 9 00:04:13.82 12.16 0.17 þetta var ekki mikill peningur en olli stoll engu að síður hugarangri hann kannaðist ekki við að nokkur hefði tengst kerfinu hans án þess að tilkynna það að borga engu að síður virtist það vera raunin -i_ljosi_sogunnar_000086-0010-00:04:2662-00:00:0572 i_ljosi_sogunnar_000086 10 00:04:26.62 5.76 0.0 og sjötíu og fimm sent það jafngilti ekki nema um það bil níu sekúndum af notkunartíma kerfisins -i_ljosi_sogunnar_000086-0011-00:04:3276-00:00:0604 i_ljosi_sogunnar_000086 11 00:04:32.76 6.144 0.29 stuttur tími hver hafði verið þarna að verki og hvers vegna stoll varð að komast að því -i_ljosi_sogunnar_000086-0012-00:04:4456-00:00:2486 i_ljosi_sogunnar_000086 12 00:04:44.56 24.832 0.29 tvítugu áttatíu og sex í árdaga internetsins internetið eins og við eigum að venjast var raunar ekki eiginlega almennilega komið fram en ýmsir fyrirrennar þess voru að spretta fram eða voru í startholunum í formi smærri fyrirtækjaneta og samtengdra tölvukerfa gjarnan voru það háskólar og rannsóknarstofnanir sem sáu um slíkt og svo auðvitað hið opinbera -i_ljosi_sogunnar_000086-0013-00:05:1004-00:00:0950 i_ljosi_sogunnar_000086 13 00:05:10.04 9.472 0.19 sama ár nítján hundruð áttatíu og sex sig hafrannsóknarstofnun til dæmis fyrsta skrefið hér á íslandi og tengdist evrópska juneau eunet -i_ljosi_sogunnar_000086-0014-00:05:2016-00:00:2810 i_ljosi_sogunnar_000086 14 00:05:20.16 28.032 0.21 en tölvurnar á loisar rannsóknarstofu kaliforníuháskóla sem klipptar hafði umsjón með gátu tengst einum helsta fyrirrennara internetsins hinu svokallaða arpaneti að vanstilltur stóð það fyrir það var þróað á vegum samnefndnar rannsóknarstofnunar varnarmálaráðuneytis bandaríkjanna og var ekki síst ætlað að tengja saman tölvur í bandarískum háskólum og rannsóknarstofnunum -i_ljosi_sogunnar_000086-0015-00:05:4900-00:00:2026 i_ljosi_sogunnar_000086 15 00:05:49.00 20.224 0.17 en arpanetið var á vegum varnarmálaráðuneytisins og því tengdust því einnig tölvur og tölvukerfi bandaríska hersins og áður en langt um leið kom í ljós að það virtist vera áfangastaður þessara dularfulla gestum hafði notað tölvukerfi klifu sekúndur án þess að borga -i_ljosi_sogunnar_000086-0016-00:06:1628-00:00:2664 i_ljosi_sogunnar_000086 16 00:06:16.28 26.624 0.26 stoll sagði síðar sögu sína af þessu máli í bók sem kom út nítján hundruð áttatíu og níu kokkurinn rúðuneti in fyrstu bókunum sem fjölluðu um tölvuglæpi og hakkara og bara nokkuð spennandi sannsögulegur njósnatryllir segir frá því hvernig stoll inn setti sér að svipta hulunni af tölvuþrjótinum sama hvað það kostaði hann af vinnu og yfirlegu -i_ljosi_sogunnar_000086-0017-00:06:4386-00:00:1358 i_ljosi_sogunnar_000086 17 00:06:43.86 13.568 0.0 það gerði hann eins og hann lýsti því sjálfur rakti hann slóð þjófsins smátt og smátt eins og hann væri að rekja upp peysu en reyndar flæktist garnið í peysunni bara því meira sem hann rakti af henni allavega framan af -i_ljosi_sogunnar_000086-0018-00:06:5818-00:00:1224 i_ljosi_sogunnar_000086 18 00:06:58.18 12.16 0.12 það er hann fljótt upp fyrir honum að tímaþjófurinn var enginn venjulegur háskólanemi eins og flestir sem notuðu tölvukerfið hans þessar níu sekúndur sem ekki hafði verið borgað fyrir þær höfðu verið um helgi -i_ljosi_sogunnar_000086-0019-00:07:1096-00:00:0950 i_ljosi_sogunnar_000086 19 00:07:10.96 9.6 0.04 eina helgi lagði stofunni sig allar tölvurnar á rannsóknarstöðinni og allt kerfið og fylgdist með hverri tengingu og hreyfingu sem þar mátti greina -i_ljosi_sogunnar_000086-0020-00:07:2110-00:00:1242 i_ljosi_sogunnar_000086 20 00:07:21.10 12.416 0.27 þannig tókst honum að komast að því hvaðan sentaþjófurinn tengdist kerfinu það var í gegnum símstöð í malí í virginíu ekki langt frá höfuðstöðvum leyniþjónustunnar cia -i_ljosi_sogunnar_000086-0021-00:07:4120-00:00:2244 i_ljosi_sogunnar_000086 21 00:07:41.20 22.4 0.18 hann komst líka að því hvað sjötíu og fimm senta þjófurinn var að gera í kerfinu hann notaði tölvukerfi stoltið laumast hernaðarlegan hluta arpanetsins og gramsa í tölvukerfum herstöðva vítt og breitt um bandaríkin þar virtist hann aðallega að vera á höttunum eftir gögnum sem tengdust háleynilegum ofurviðkvæmum málum -i_ljosi_sogunnar_000086-0023-00:08:0990-00:00:1404 i_ljosi_sogunnar_000086 23 00:08:09.90 14.08 0.14 það að komast að þessu tók margra mánaða rannsóknarvinnu um leið og það rann yrði stoll að var eitthvað skuggalegt á bak við sentin sjötíu og fimm sem vantaði í bókhaldið fór hann að vinna að málinu á kvöldin og um helgar -i_ljosi_sogunnar_000086-0024-00:08:2944-00:00:1020 i_ljosi_sogunnar_000086 24 00:08:29.44 10.24 0.12 en þegar hann var kominn um það bil þetta langt í rannsókninni rann líka upp fyrir honum að málið væri svo viðkvæmt og flókið að hann yrði að fá fleiri til liðs við sig -i_ljosi_sogunnar_000086-0025-00:08:4026-00:00:0350 i_ljosi_sogunnar_000086 25 00:08:40.26 3.456 0.1 nægði ekki að hanga yfir tölvum og síma á síðkvöldum -i_ljosi_sogunnar_000086-0027-00:08:4850-00:00:2128 i_ljosi_sogunnar_000086 27 00:08:48.50 21.376 0.17 var þá sem stoen að hafa samband við leyniþjónustunar cia og nsa og slyngir sem og alríkislögregluna fbi og jafnvel fleiri opinberar stofnanir sem þekktar voru undir þriggja stafa skammstöfunum en honum reyndist nokkuð erfitt að vekja athygli þessara stofnana og fá þær í lið með sér -i_ljosi_sogunnar_000086-0028-00:09:1074-00:00:1494 i_ljosi_sogunnar_000086 28 00:09:10.74 14.976 0.12 hakkarar tölvuglæpir voru enn svo nýir af nálinni tilhugsunin um að einhver huldumaður hvar sem er úti í heimi gæti komist yfir bandarísk hernaðarleyndarmál bara í gegnum tölvu var jafnvel conan gjörsamlega framandi -i_ljosi_sogunnar_000086-0030-00:09:3284-00:00:1926 i_ljosi_sogunnar_000086 30 00:09:32.84 19.2 0.35 þremur árum áður hafði reyndar komið út kvikmyndin orgelsmíðameistari leikur ungt tölvuséní sem er nærri því að hrinda af stað þriðju heimstyrjöldinni með því að fíflast inni í tölvukerfi bandaríkjahers og -i_ljosi_sogunnar_000086-0032-00:10:0708-00:00:1668 i_ljosi_sogunnar_000086 32 00:10:07.08 16.768 0.38 en það var þó bara kvikmynd varla var svona nokkuð að þær gerast í alvörunni eða hvað allavega vissu leyniþjónustustofnarnirnar sem stólaði sambandið ekki alveg hvernig hægt að bregðast við því sem hann hafði að segja og hvernig ætti yfirleitt að halda áfram að rannsaka þetta mál -i_ljosi_sogunnar_000086-0033-00:10:2454-00:00:1286 i_ljosi_sogunnar_000086 33 00:10:24.54 12.8 0.06 að lokum varð úr að hélt áfram að grúska í málinu en í nokkru samráði við njósnasérfræðinga sá hinna stofnananna sem voru ekki miklir sérfræðingar á þessu sviði þegar að kom til alls -i_ljosi_sogunnar_000086-0034-00:10:3868-00:00:0716 i_ljosi_sogunnar_000086 34 00:10:38.68 7.168 0.27 næst komst stoll að því að hver sá sem var að flakka um tölvukerfið hans kom lengra að annars staðar í bandaríkjunum -i_ljosi_sogunnar_000086-0035-00:10:4642-00:00:0688 i_ljosi_sogunnar_000086 35 00:10:46.42 6.784 0.15 enginn sem hann hafði greint frá virginíu þarna í nágrenni höfuðstöðva þrisvar milliliður -i_ljosi_sogunnar_000086-0036-00:10:5406-00:00:1122 i_ljosi_sogunnar_000086 36 00:10:54.06 11.264 0.14 með margra mánaða rannsóknarvinnu og nokkurri hjálp leyniþjónustumanna tókst honum á endanum að rekja peysugarnið alla leið yfir atlantshafið til vestur þýskalands -i_ljosi_sogunnar_000086-0038-00:11:2198-00:00:0988 i_ljosi_sogunnar_000086 38 00:11:21.98 9.984 0.35 í þýskalandi hafði á undanförnum árin myndast nokkuð litrík menning ungra hakkara sem höfnuðu vesturþýskum yfirvöldum og pólitík kannast sáran -i_ljosi_sogunnar_000086-0039-00:11:3260-00:00:1462 i_ljosi_sogunnar_000086 39 00:11:32.60 14.72 0.35 nokkrir af þeirri tegund hakkara mynduðu skipulagðan félagsskap sem kallaður var tölvuklúbburinn kaos og eins og nafnið benti til höfðu þeir ekki síst áhuga á því að nota færni sína á tölvur til að valda allskyns lundúna og jafnvel óskunda -i_ljosi_sogunnar_000086-0040-00:11:4790-00:00:1062 i_ljosi_sogunnar_000086 40 00:11:47.90 10.624 0.13 þeir sóttu innblástur meðal annars til vísindaskáldsagna viljum kissinger kvikmyndarinnar vorkennt var á hér áðan -i_ljosi_sogunnar_000086-0041-00:11:5968-00:00:0510 i_ljosi_sogunnar_000086 41 00:11:59.68 5.12 0.18 voru ekki beint pólitískir sjálfir allavega engir eldheitir kommúnistar eða þannig -i_ljosi_sogunnar_000086-0042-00:12:0550-00:00:1452 i_ljosi_sogunnar_000086 42 00:12:05.50 14.592 0.16 engu að síður og hvað sem raunverulega kann a�� hafa vakið fyrir þeim þá ákváðu nokkrir þeirra árið nítján hundruð áttatíu og sex að koma sér í samband við útsendara sovésku leyniþjónustunnar kgb og bjóða fram þjónustu sínum -i_ljosi_sogunnar_000086-0043-00:12:2948-00:00:0470 i_ljosi_sogunnar_000086 43 00:12:29.48 4.736 0.23 það sem stólað að gera að lokum var að egna fyrir þrjótinn gildru -i_ljosi_sogunnar_000086-0044-00:12:3764-00:00:3190 i_ljosi_sogunnar_000086 44 00:12:37.64 31.872 0.19 en súfistareglur kardemommubæjarins sjónvarpsins hundruð áttatíu og þrjú kynnti ronald reyndasti þjóð sinni tillögur sínar um nýtt varnarkerfi í geimnum sem ætti að geta tortímt aðvífandi eldflaugum óvinarins og þannig komið í veg fyrir kjarnorkuárás á bandaríkin -i_ljosi_sogunnar_000086-0045-00:13:1012-00:00:1892 i_ljosi_sogunnar_000086 45 00:13:10.12 18.944 0.31 tillagan sem varð aldrei almennilega að veruleika hljómaði svo hátæknileg og í raun fjarstæðukennd í margra eyrum á sínum tíma hún var uppnefnd stjörnustríðsáætlunin því þetta þótti koma beint úr starfsins runnin raunveruleikinn í setið -i_ljosi_sogunnar_000086-0046-00:13:3156-00:00:0336 i_ljosi_sogunnar_000086 46 00:13:31.56 3.328 0.36 það var hún sem gildra stoll og kærustunnar gekk út á -i_ljosi_sogunnar_000086-0047-00:13:3562-00:00:0952 i_ljosi_sogunnar_000086 47 00:13:35.62 9.472 0.23 vissu að snuðrarinn í kerfinu hafði áhuga á stjörnustríðsáætluninni það var eitt af því sem hann leitaði iðulega að þegar hann komst inn í tölvunet hersins -i_ljosi_sogunnar_000086-0048-00:13:4650-00:00:1738 i_ljosi_sogunnar_000086 48 00:13:46.50 17.28 0.22 hinumegin kerfi settist ollu möppu sem hann skírði lokkandi nafni stieg fyllti hana af skjölum og texta sem líkti eftir hernaðarlegu tæknimáli eitthvað sem leit út fyrir að geta verið háleynileg hernaðarleyndarmál en var í raun og veru bara mestmegnis bull -i_ljosi_sogunnar_000086-0049-00:14:0796-00:00:0494 i_ljosi_sogunnar_000086 49 00:14:07.96 4.992 0.17 ekki löngu síðar tengdist hann kerfinu og tók strax eftir möppunni dularfullu -i_ljosi_sogunnar_000086-0050-00:14:1336-00:00:2032 i_ljosi_sogunnar_000086 50 00:14:13.36 20.352 0.15 forðum stjörnustríðsáætlunina sem voru auðvitað ekki neitt nema bull voru ómótstæðileg þrjóturinn varð svo heillaður að hann dvaldi lengi yfir þeim var miklu lengur tengdur inn í kerfið en hann var vanur yfirleitt orðar nokkrar mínútur en núna var hann kyrr í kerfinu í meira en klukkustund -i_ljosi_sogunnar_000086-0051-00:14:3448-00:00:1058 i_ljosi_sogunnar_000086 51 00:14:34.48 10.624 0.08 það var nægilegur tími til þess að nýjustu samstarfsaðilar stolls hinu opinberu þýsku póst og fjarskiptastofnun tókst loks að rekja slóð hans til enda -i_ljosi_sogunnar_000086-0052-00:14:4566-00:00:1332 i_ljosi_sogunnar_000086 52 00:14:45.66 13.312 0.21 kremi heldur í hanover hafði ungur maður að nafni markus hess setið vikum og mánuðum saman og brotist inn í bandarísk hertölvunet í gegnum tölvukerfið í lenskan kastanna -i_ljosi_sogunnar_000086-0053-00:15:0068-00:00:1920 i_ljosi_sogunnar_000086 53 00:15:00.68 19.2 0.42 markus var félagi í tölvuklúbbnum kaos og í slagtogi við nokkra aðra í klúbbnum hafði hann stundað það mánuðum saman að selja gögn og upplýsingar sem hann þefaði upp í tölvukerfunum vestanhafs beinustu leið til sovésku leyniþjónustunnar kgb fyrir það hafði hann fengið tugþúsundir stóla -i_ljosi_sogunnar_000086-0054-00:15:2102-00:00:2002 i_ljosi_sogunnar_000086 54 00:15:21.02 19.968 0.24 þess var loks dæmdur í fangelsi árið nítján hundruð áttatíu og níu að loknum flóknum réttarhöldum en verr fyrir sumum félögum hans í tölvuklúbbnum um svipað leyti fundust brenndar líkamsleifar eins af félögum hans karls nokkur korsískt ekki langt frá hanover -i_ljosi_sogunnar_000086-0055-00:15:4176-00:00:1314 i_ljosi_sogunnar_000086 55 00:15:41.76 13.184 0.08 úrskurður lögreglunnar var að hann hafi framið sjálfsmorð engu að síður fannst mörgum og finnst enn þetta undarleg aðferð til að stytta sér aldur að hella yfir sig bensíni og kveikja í sér einn úti í skógi -i_ljosi_sogunnar_000086-0056-00:15:5542-00:00:0632 i_ljosi_sogunnar_000086 56 00:15:55.42 6.272 0.14 allavega vilja margir meina að einhverjum spurningum sé enn ósvarað nærri þremur áratugum síðar -i_ljosi_sogunnar_000086-0058-00:16:1486-00:00:0698 i_ljosi_sogunnar_000086 58 00:16:14.86 6.912 0.15 þetta var eitt fyrsta dæmið um það að hakkarar eða tölvuþrjótar tækju sér hlutverk njósnara og alls ekki það síðasta -i_ljosi_sogunnar_000086-0059-00:16:2574-00:00:1806 i_ljosi_sogunnar_000086 59 00:16:25.74 18.048 0.12 árið nítján hundruð níutíu og sex hlupu bandarísk yfirvöldum til handa og fóta þegar í ljós kom að engir óprúttinn aðili hafði brotist inn í tölvukerfi bandaríkjahers geimferðastofnunarinnar nasa fleiri stofnana og snuðrað þar í ofurviðkvæmum upplýsingum um kjarnorkutækni og fleira -i_ljosi_sogunnar_000086-0060-00:16:4452-00:00:1602 i_ljosi_sogunnar_000086 60 00:16:44.52 16.0 0.16 herinn grunaði að austurevrópskur njósnari væri að verki en að lokinni flókinni rannsókn kom í ljós að að baki innbrotunum stóðu tveir ungir en slyngir bretar sem hafði verið að leita að sönnunum um tilvist fljúgandi furðuhluta -i_ljosi_sogunnar_000086-0061-00:17:1928-00:00:1140 i_ljosi_sogunnar_000086 61 00:17:19.28 11.392 0.36 allvega á nefna sautjándi júní tvö þúsund og tíu byrjaði sem venjulegur vinnudagur hjá sergei ulasen á skrifstofu hans í minsk hvítarússlandi -i_ljosi_sogunnar_000086-0062-00:17:3150-00:00:0830 i_ljosi_sogunnar_000086 62 00:17:31.50 8.32 0.46 ulasen var þá yfirmaður hjá tölvuöryggisfyrirtækinu virusblokada og hafði yfirumsjón með vírusvarnadeild fyrirtækisins -i_ljosi_sogunnar_000086-0063-00:17:4038-00:00:0512 i_ljosi_sogunnar_000086 63 00:17:40.38 5.12 0.25 skjólstæðingar hans voru ekki bara fyrirtæki í hvítarússlandi heldur um heim allan -i_ljosi_sogunnar_000086-0064-00:17:4656-00:00:1014 i_ljosi_sogunnar_000086 64 00:17:46.56 10.112 0.0 það sem hann rak augun í morguninn sautjánda júní tvö þúsund og tíu þar sem hann fór í gegnum tölvupóstinn sinn var einn af skjólstæðingum hans í íran var í vanda -i_ljosi_sogunnar_000086-0065-00:17:5758-00:00:0842 i_ljosi_sogunnar_000086 65 00:17:57.58 8.448 0.23 tölvan slökkti og kveikti á sér í sífellu gjörsamlega stjórnlaust og tilraunir írananna til að ná stjórn á tækinu báru engan árangur -i_ljosi_sogunnar_000086-0066-00:18:1086-00:00:2322 i_ljosi_sogunnar_000086 66 00:18:10.86 23.168 0.21 angela fann fljótlega vírusinn sem gerði þennan usla írönsku tölvunni þegar hann fór að líta nánar á óværuna rak í rogastans þetta var einstaklega flókin og háþróaður vírus sem nýtti sér áður óþekktan veikleika í vindstig makulo til að ráðast inn í tölvur í gegnum síkans eða drif -i_ljosi_sogunnar_000086-0067-00:18:3550-00:00:0846 i_ljosi_sogunnar_000086 67 00:18:35.50 8.448 0.12 hvítrússinn hafði samband við megum fór beint í að laga veikleikann í stýrikerfinu til að koma í veg fyrir að vírusinn gæti breiðst frekar úr -i_ljosi_sogunnar_000086-0068-00:18:4510-00:00:0552 i_ljosi_sogunnar_000086 68 00:18:45.10 5.504 0.27 en hann skrifaði líka um uppgötvun sína á vefsvæði fyrir áhugamenn um tölvu og netöryggi -i_ljosi_sogunnar_000086-0069-00:18:5306-00:00:0832 i_ljosi_sogunnar_000086 69 00:18:53.06 8.32 0.25 þegar forritarar og aðrir sérfræðingar fóru að kanna kóða vírusins nánar sífellt meira dularfullt í ljós -i_ljosi_sogunnar_000086-0070-00:19:0268-00:00:1456 i_ljosi_sogunnar_000086 70 00:19:02.68 14.464 0.31 ísnum sem virtist hafa verið á sveimi frá því í júní tvö þúsund og níu eða rúmt ár fylgdi raunveruleg og gild öryggisvottun sem gerði það að verkum að hann gat sýkt tölvur án þess að öryggiskerfi þeirra og vírusvarnir grunaði nokkuð -i_ljosi_sogunnar_000086-0071-00:19:1792-00:00:2014 i_ljosi_sogunnar_000086 71 00:19:17.92 20.096 0.14 vottunin tilheyrði tölvufyrirtæki í tantal að komast yfir hana hefur skapari ormsins sem vitnanna þeim sem stúderuðu hann á þessum tíma hefur hann þurft annað hvort brjótast inn í tölvukerfi tianshan fyrirtækisins eða brjótast í alvörunni inn í skrifstofur þeirra í tæp -i_ljosi_sogunnar_000086-0072-00:19:3866-00:00:1028 i_ljosi_sogunnar_000086 72 00:19:38.66 10.24 0.14 hvorugt var létt verk og benti til þess að hver sá sem stóð á bak við stuxnet væri kannski hvaða krakki sem er í kjallaranum hjá foreldrum sínum -i_ljosi_sogunnar_000086-0073-00:19:5024-00:00:0420 i_ljosi_sogunnar_000086 73 00:19:50.24 4.224 0.0 nánari skoðun leiddi líka í ljós að ormurinn var mjög sérhæfður -i_ljosi_sogunnar_000086-0074-00:19:5502-00:00:2538 i_ljosi_sogunnar_000086 74 00:19:55.02 25.344 0.12 hún hafi valdið almennum usla fyrir en ónefnda íranska kúnna sergei úlfsins var ljóst af kóðanum að stuxnet var einkum beint gegn ákveðinni tegund af tölvubúnaði frá þýska fyrirtækinu símann sem notaður er til að stjórna ýmsum tegundum af mótorum ventlum og öðrum græjum um víða veröld í allt frá verksmiðjum og orkuverum til rússíbana og allt þar á milli -i_ljosi_sogunnar_000086-0075-00:20:2456-00:00:0840 i_ljosi_sogunnar_000086 75 00:20:24.56 8.448 0.35 um leið og forritarar grúfðu sig yfir kóðann og veltu vöngum yfir þessu fylgdust þeir líka með stuxnet halda áfram að breiðast út -i_ljosi_sogunnar_000086-0076-00:20:3336-00:00:0454 i_ljosi_sogunnar_000086 76 00:20:33.36 4.608 0.0 en það var líka nokkuð óvenjulegt að sjá í útbreiðslu ormsins -i_ljosi_sogunnar_000086-0077-00:20:3840-00:00:1000 i_ljosi_sogunnar_000086 77 00:20:38.40 10.112 0.16 yfirleitt þegar um venjulega tölvuvírus er að ræða er útbreiðslan mest í bandaríkjunum og svo kannski suður kóreu löndum þar sem internetnotkun er hvað mest -i_ljosi_sogunnar_000086-0078-00:20:4932-00:00:0698 i_ljosi_sogunnar_000086 78 00:20:49.32 6.912 0.19 en yfirgnæfandi meirihluti þeirra tölva sem stuxnet tók sér bólfestu í þetta sumarið voru í íran -i_ljosi_sogunnar_000086-0081-00:21:1246-00:00:2088 i_ljosi_sogunnar_000086 81 00:21:12.46 20.864 0.23 þessi þáttur hefur áður fjallað um sögu írönsku kjarnorkuáætlunarinnar í þeirri sögu er að finna nóg af umsvifum og dulúð eins og þegar írönsk stjórnvöld keyptu kjarnorkutækni af skuggalegum pakistönskum kjarnorkuvísindamanni sem seldi leynilega þekkingu sína hæstbjóðendum í íran líbíu og norður kóreu -i_ljosi_sogunnar_000086-0082-00:21:3414-00:00:0936 i_ljosi_sogunnar_000086 82 00:21:34.14 9.344 0.48 íranar hafa þó ætíð haldið því fram að kjarnorkuáætlun þeirra sé í alfriðsamlegum tilgangi aðeins til raforkuframleiðslu en sitt sýnist hverjum -i_ljosi_sogunnar_000086-0083-00:21:4420-00:00:2900 i_ljosi_sogunnar_000086 83 00:21:44.20 28.928 0.12 nú auðvitað er búið að semja um kjarnorkumálin samningur írans og vesturveldanna er eitthvað mesta afrek íransforsetans hassans rouhani á embættistíð sinni og hefur gjörbylt sambandi írans við umheiminn og sér í lagi vesturlönd það er erfitt að segja hvaða áhrif samningurinn á eftir að hafa til langs tíma en almennir íranir gera sér algengt vonir um það núna að landið fái loksins að koma inn úr kuldanum á alþjóðavettvangi ef svo má að orði komast -i_ljosi_sogunnar_000086-0084-00:22:1434-00:00:0346 i_ljosi_sogunnar_000086 84 00:22:14.34 3.456 0.3 árið tvö þúsund og níu þegar stuxnet kom fyrst fram -i_ljosi_sogunnar_000086-0085-00:22:1830-00:00:0420 i_ljosi_sogunnar_000086 85 00:22:18.30 4.224 0.0 því öðruvísi farið þá var enn ískalt á milli írans og vesturlanda -i_ljosi_sogunnar_000086-0086-00:22:2898-00:00:2536 i_ljosi_sogunnar_000086 86 00:22:28.98 25.472 0.22 þá var hinn alræmdi harðlínumaður manama tetími íransforseta og fór mikinn í yfirlýsingum sínum gegn vesturlöndum og ísraelsríki kannski skiljanlega tóku stjórnvöld í þeim löndum því með nokkrum fyrirvara íranska kjarnorkuáætlunin væri alfriðsamleg þegar slíkur maður gegndi hin valdamesta embætti landsins og virtist til alls líklegur -i_ljosi_sogunnar_000086-0087-00:22:5496-00:00:0986 i_ljosi_sogunnar_000086 87 00:22:54.96 9.856 0.19 ekki skrítið að stjórnvöld í þeim löndum vildi gera hvað sem er til að koma í veg fyrir að þetta ólíkindatól ananda gæti komist yfir gereyðingarvopn -i_ljosi_sogunnar_000086-0089-00:23:1186-00:00:2806 i_ljosi_sogunnar_000086 89 00:23:11.86 28.16 0.25 bænarinnar á hundunum eðli tilgang og uppruna stone ormsins nú meira en hálfum áratug eftir að hann fyrstu kollinum hjá íranska skjólstæðingi hvítrússneska vírusvarnarfyrirtækisins það kemur vel í ljós í nýlegri heimildamynd alex skipum stokes síons ar ber her viðmælandinn á fætur öðrum því við að þetta sé of leynilegt of viðkvæmt mál til að ræða -i_ljosi_sogunnar_000086-0090-00:23:4032-00:00:3374 i_ljosi_sogunnar_000086 90 00:23:40.32 33.664 0.36 authenticité hvatningarorðum myndin er þó ekki öll svona og greinir skilmerkilega frá því hvernig tölvu spæjarar komust á endanum á snoðir um hvað stokes æru í raun og veru og til hvers væri ætlast af orminum að öllum líkindum -i_ljosi_sogunnar_000086-0091-00:24:1464-00:00:0760 i_ljosi_sogunnar_000086 91 00:24:14.64 7.552 0.36 meðal þeirra fjölmörgu stofnana sem notuðu símtölunum sem stone einbeitti sér að úr kjarnorkuveranna -i_ljosi_sogunnar_000086-0092-00:24:2278-00:00:0690 i_ljosi_sogunnar_000086 92 00:24:22.78 6.912 0.2 þeir höfðu komist yfir búnaðinn með einhverjum óþekktum hætti því símons átti ekki selja vörur sínar til írans vegna viðskiptaþvingana -i_ljosi_sogunnar_000086-0093-00:24:3046-00:00:1208 i_ljosi_sogunnar_000086 93 00:24:30.46 12.16 0.12 en engu að síður voru þær þarna og það sem í ljós kom smátt og smátt var að tölvurnar voru meðal annars notaðar til þess að stjórna úranskilvindum í kjarnorkurannsóknastöðinni í miðju íran -i_ljosi_sogunnar_000086-0094-00:24:4328-00:00:0682 i_ljosi_sogunnar_000086 94 00:24:43.28 6.784 0.12 það voru nákvæmlega þær tölvur sem stökkva beint gegn þegar ormurinn hafði tekið sér bólfestu í þeim -i_ljosi_sogunnar_000086-0095-00:24:5068-00:00:0910 i_ljosi_sogunnar_000086 95 00:24:50.68 9.216 0.29 með því að einhvernveginn sýkti einhverja tölvu í sama kerfi með sýktum slíkan stjórnað hraðanum á skilvindunum -i_ljosi_sogunnar_000086-0096-00:25:0020-00:00:1028 i_ljosi_sogunnar_000086 96 00:25:00.20 10.24 0.04 látið þær snúast allt allt of hratt eða allt of hægt og þannig valdið miklum skemmdum á skilvindunum og öðrum tækjabúnaði í rannsóknarstöðinni -i_ljosi_sogunnar_000086-0097-00:25:1606-00:00:2248 i_ljosi_sogunnar_000086 97 00:25:16.06 22.4 0.17 eins og fyrr segir er ekki vitað hvaðan stuxnet kom en þeir sérfræðingar sem rannsakað hafa orminn eru flestir fullvissir um að svo sérhæfðan háþróaðan vírus hljóti að hafa tekið fjölda manns fjölda afar hæfra sérfræðinga marga mánuði að kóða verkefni af þeirri stærðargráðu að það sé í raun bara á færi þjóðríkja -i_ljosi_sogunnar_000086-0098-00:25:3964-00:00:1068 i_ljosi_sogunnar_000086 98 00:25:39.64 10.624 0.17 ekki minnst á mögulegt innbrot í tölvufyrirtæki í tang hvernig orminum var yfirleitt komið fyrir í tölvunum sem stjórna skilvindinum í natanz jafnokar stöðinni -i_ljosi_sogunnar_000086-0099-00:25:5086-00:00:0536 i_ljosi_sogunnar_000086 99 00:25:50.86 5.248 0.31 eru ekki netinu það dugði því ekki að senda orminum símann eða ljósvaka -i_ljosi_sogunnar_000086-0100-00:25:5680-00:00:0498 i_ljosi_sogunnar_000086 100 00:25:56.80 4.992 0.25 maður alvöru maður þurfti að koma sýktum usb lyklinum á sinn stað -i_ljosi_sogunnar_000086-0101-00:26:0296-00:00:1248 i_ljosi_sogunnar_000086 101 00:26:02.96 12.544 0.2 vera var er engin leið að segja til um en á síðustu árum hafa komið fram ýmsar upplýsingar sem benda til þess að stokes hafi verið samstarfsverkefni tveggja af helstu óvinum írans á þessum tíma -i_ljosi_sogunnar_000086-0103-00:26:2434-00:00:0854 i_ljosi_sogunnar_000086 103 00:26:24.34 8.576 0.11 ísraelskir og bandarískir leyniþjónustumenn eru til að mynda sagðir hafa hreykt sér að þessari völundarsmíð stökk við óformleg tilefni -i_ljosi_sogunnar_000086-0104-00:26:3386-00:00:2306 i_ljosi_sogunnar_000086 104 00:26:33.86 23.04 0.22 það er ekkert víst í þessum efnum og margt enn háleynilegt og sveipað huldu eins og við heyrðum en ef það rétt að stokes hafi verið þróað af ísraelskum og bandarískum herða leyniþjónustumönnum og ætlaði að vinna spellvirki í írönskum kjarnorkuverum þá er ormurinn líklega eitt fyrsta dæmið um nýja tegund af háþróuðum tölvuhernaði -i_ljosi_sogunnar_000086-0105-00:27:0564-00:00:0542 i_ljosi_sogunnar_000086 105 00:27:05.64 5.376 0.06 þar þó ekki alltaf endilega að vera svo flókið að herja á óvinina í gegnum tölvuna -i_ljosi_sogunnar_000086-0106-00:27:1146-00:00:0884 i_ljosi_sogunnar_000086 106 00:27:11.46 8.832 0.25 má líka notast við hversdagslegri tækni en háþróaða á sérhæfða vírusa eins og stökkvandi þó talsverðum óskunda og vekja athygli -i_ljosi_sogunnar_000086-0107-00:27:2710-00:00:1400 i_ljosi_sogunnar_000086 107 00:27:27.10 14.08 0.0 víða um hinn fyrrverandi sovétríki má enn finna ummerki og minjar um þau og þá hugmyndafræði sem þar réð ríkjum á hverju torgi í hverju krummaskuði í rússlandi standa enn styttur af lenín fleiri sovéskum ráðamönnum -i_ljosi_sogunnar_000086-0108-00:27:4214-00:00:1566 i_ljosi_sogunnar_000086 108 00:27:42.14 15.616 0.05 annars staðar þar sem almenningur var feginn að losna undan oki kremlar á sínum tíma svo sem í eystrasaltsríkjunum hafa lenín og félagar þó yfirleitt fengið að víkja enda ekki sérlega vel séð lengur hvorki af nýjum stjórnvöldum né almenningi -i_ljosi_sogunnar_000086-0109-00:27:5856-00:00:0498 i_ljosi_sogunnar_000086 109 00:27:58.56 4.992 0.36 nokkuð öðru máli gegnir oft um aðrar styttur sem sovétmenn reistu á valdatíð sinni -i_ljosi_sogunnar_000086-0110-00:28:0404-00:00:1234 i_ljosi_sogunnar_000086 110 00:28:04.04 12.288 0.0 hvað á til dæmis að gera við minnismerki um ýmsa sigra eða ósigra rauða hersins í seinni heimsstyrjöld sem víða er að finna á þessum slóðum og grafreiti hermanna það er öllu umdeildari spurning -i_ljosi_sogunnar_000086-0111-00:28:1752-00:00:2022 i_ljosi_sogunnar_000086 111 00:28:17.52 20.224 0.09 í apríl tvö þúsund og sjö ákváðu stjórnvöld í eistlandi að fjarlægja tveggja metra háa bronsstyttu af hermanni rauða hersins sem stóð í almenningsgarði í miðborg tallin og gætti grafreitar sovéskra hermanna sem fallið höfðu þar um slóðir í seinni heimsstyrjöld líkamsleifarnar úr líka fjarlægðar úr jörðu -i_ljosi_sogunnar_000086-0112-00:28:3820-00:00:1116 i_ljosi_sogunnar_000086 112 00:28:38.20 11.136 0.1 sumar voru endurgrafnar í hergrafreitinum staðar í talin og ástvinum og ættingjum hermannanna látnu gefinn kostur á að vitja hinna og láta grafa þá í heimahögum sínum í staðinn -i_ljosi_sogunnar_000086-0113-00:28:5024-00:00:0880 i_ljosi_sogunnar_000086 113 00:28:50.24 8.832 0.1 það lá fyrir að þetta yrðu umdeildar framkvæmdir en hversu umdeildar þær urðu kom eflaust mörgum í eistneska stjórnkerfinu á óvart -i_ljosi_sogunnar_000086-0114-00:29:0504-00:00:1614 i_ljosi_sogunnar_000086 114 00:29:05.04 16.128 0.12 rússnesk stjórnvöld og sendiherra rússlands í eistlandi brugðust ókvæða við og mótmæltu þessari hneysu á götum tallínar mótmæltu rússneskumælandi íbúar því að verið væri að vanvirða hetjulega baráttu rauða hersins gegn þýskum nasistum -i_ljosi_sogunnar_000086-0115-00:29:2218-00:00:1806 i_ljosi_sogunnar_000086 115 00:29:22.18 18.048 0.24 en thomas hendrik ilves forseta íslands fór grunaða mjög óvenjulegt væri á seiði þegar hann morguninn tuttugasta og sjöunda apríl tvö þúsund og sjö ætlaðan sér nýjustu fréttir af ástandinu á vefsíðum eistneskra fjölmiðla en engin þeirra virkaði -i_ljosi_sogunnar_000086-0116-00:29:4264-00:00:1962 i_ljosi_sogunnar_000086 116 00:29:42.64 19.712 0.05 skömmu síðar birtist starfsmaður forsetaembættisins í dyragættinni og tilkynnti forsetanum að allar vefsíður hins opinbera lægju niðri sömuleiðis svo kerfin ástandið væri satt best að segja grafalvarlegt verið var að gera árás á íslenska vefsíður og tölvukerfi um gervallt landið -i_ljosi_sogunnar_000086-0117-00:30:0370-00:00:2116 i_ljosi_sogunnar_000086 117 00:30:03.70 21.12 0.26 voru svokallaðar dreifðar dos árásir dos stendur fyrir angeles þessar árásir hafa einnig verið kallaðar álagsárásir á íslensku í stuttu máli felst í þeim tölvuþrjóturinn eða þrjótarnir valda miklu álagi á vefsíður og tölvukerfi með því að beina þangað óeðlilega mikilli vefumferð -i_ljosi_sogunnar_000086-0118-00:30:2660-00:00:0946 i_ljosi_sogunnar_000086 118 00:30:26.60 9.472 0.0 síðurnar eða kerfin einfaldlega kikni undan þessu álagi síðurnar verði óaðgengilegar og notendur þurfi frá að hverfa með tilheyrandi óþægindum -i_ljosi_sogunnar_000086-0119-00:30:3738-00:00:2098 i_ljosi_sogunnar_000086 119 00:30:37.38 20.992 0.08 þetta er alls ekki óvanaleg tegund af tölvuárás enda tiltölulega auðveld í framkvæmd og stundum er ástæðurnar að baki slíkum árásum af pólitískum toga íslendingar hafa orðið fyrir barðinu á því í nóvember tvö þúsund og fimmtán var til að mynda gerð slík árás á vefsíður stjórnarráðsins til að mótmæla hvalveiðum íslendinga -i_ljosi_sogunnar_000086-0120-00:30:5944-00:00:1106 i_ljosi_sogunnar_000086 120 00:30:59.44 11.136 0.09 í landi var ráðist á vefsíður og tölvukerfi forsetaembættisins þingsins svo sem allra ráðuneyta stjórnmálaflokka og stærstu fjölmiðla og banka og fjarskiptafyrirtækja -i_ljosi_sogunnar_000086-0121-00:31:1090-00:00:0888 i_ljosi_sogunnar_000086 121 00:31:10.90 8.832 0.16 hvorki mótmælendur né áhyggjufullur almenningur gat leitað sér nýjustu frétta af ástandinu vegna þess að vefsíður fjölmiðla lágu niðri -i_ljosi_sogunnar_000086-0122-00:31:2046-00:00:3230 i_ljosi_sogunnar_000086 122 00:31:20.46 32.256 0.28 eistland hefur eftir að það losnaði úr krumlum kremlarherra getið sér orð borg fyrir að vera tæknivætt og framsýnt leiðandi í ýmisskonar tölvutækni til að mynda þær skap að hluta til eistneskt fyrirtæki og tómas hendrik ilves forseti er sjálfur liðtækur forritari áranna einn af fáum þjóðarleiðtogum sem geta státað af því enn sem komið er og íslenska var líka mjög tölvu og netvætt bankaviðskipti fóru öll úr skorðum með tilheyrandi óvissu og upplausn -i_ljosi_sogunnar_000086-0123-00:31:5370-00:00:0966 i_ljosi_sogunnar_000086 123 00:31:53.70 9.728 0.09 skiljanlega urðu menn uggandi í stjórnkerfinu landamæri eistlands svo landhelgi voru ósnert en engu að síður var eins og landið sæti árás -i_ljosi_sogunnar_000086-0124-00:32:0394-00:00:1752 i_ljosi_sogunnar_000086 124 00:32:03.94 17.536 0.16 var ekki heimsins fyrsta skipulagða álagsárás en í fyrsta sinn sem slík árás beindist gegn heilu landi gegn nauðsynlegustu innviðum ríkis ógnaði þjóðaröryggi stafræn sprengjuárás þannig lýsti bandarískur herforingi ástandinu síðar -i_ljosi_sogunnar_000086-0125-00:32:2246-00:00:1434 i_ljosi_sogunnar_000086 125 00:32:22.46 14.336 0.25 ísland er nató ríkisstjórnin velti fyrir sér hvort að nato ætti að blanda sér í málið var þetta eiginleg árás sem önnur nató ríki ættu þó að bregðast við koma eistlandi til varnar eins og reglur nató kveða á um -i_ljosi_sogunnar_000086-0126-00:32:4204-00:00:0544 i_ljosi_sogunnar_000086 126 00:32:42.04 5.376 0.2 til þess kom aldrei sem betur fer árásin fjaraði á endanum út á nokkrum dögum -i_ljosi_sogunnar_000086-0127-00:32:4790-00:00:0548 i_ljosi_sogunnar_000086 127 00:32:47.90 5.504 0.08 netverji lifnuðu við og þjóðfélagið komst á endanum aftur á réttan kjöl -i_ljosi_sogunnar_000086-0128-00:32:5480-00:00:1964 i_ljosi_sogunnar_000086 128 00:32:54.80 19.584 0.17 árásin varð á sama tíma og eistar hliðhollir rússum mótmæltu því að bronsstytta hermanni rauða hersins yrði fjarlægð úr almenningsgarði í talin rússnesk stjórnvöld höfðu mótmælt því líka það þurfti ekki neitt rosalega fjörugt ímyndunarafl til að gera sér í hugarlund hver gæti staðið á bak við árásina -i_ljosi_sogunnar_000086-0129-00:33:1508-00:00:0784 i_ljosi_sogunnar_000086 129 00:33:15.08 7.808 0.0 rússar það er á dögum kalda stríðsins voru sovétríkin langt á eftir keppinautum sínum í vestri í tölvutækni -i_ljosi_sogunnar_000086-0130-00:33:2340-00:00:1848 i_ljosi_sogunnar_000086 130 00:33:23.40 18.432 0.23 það var raunar ein af ástæðunum sem vesturþýski hakkarinn markus hess nefndi fyrir því að hann stal bandarískum hernaðarleyndarmálum og seldi kgb á sínum tíma honum og félögum hans í tölvurnar ótækt hvað soviet voru langt á eftir vesturlöndum í tölvumálum og annarri tækni -i_ljosi_sogunnar_000086-0131-00:33:4434-00:00:1040 i_ljosi_sogunnar_000086 131 00:33:44.34 10.368 0.0 en eftir fall sovétríkjanna hafði hið nýja rússland tekið sig á í þessum efnum svo eftir var tekið og rússland státar nú af heilum her af einstaklega færum hökkurum -i_ljosi_sogunnar_000086-0132-00:33:5558-00:00:2162 i_ljosi_sogunnar_000086 132 00:33:55.58 21.632 0.18 og grunurinn um að rússneskir hakkarar hefðu verið á bak við tölvuárásina á ísland reyndist ekki úr lausu lofti gripinn þegar storminn lægði og eistar gátu farið að rannsaka hvað hafði eiginlega átt sér stað kom í ljós að mikið af þeirri vefumferð sem hafði verið beint til íslands og orðinu tölvukerfum um megn var frá rússlandi -i_ljosi_sogunnar_000086-0133-00:34:1794-00:00:1716 i_ljosi_sogunnar_000086 133 00:34:17.94 17.152 0.0 rússnesk stjórnvöld neituðu því staðfastlega að hafa haft nokkuð með árásina að gera beinlínis engu að síður eru margir sérfræðingar á þeirri skoðun að árásin hafi ekki aðeins verið gerð af rússneskum tölvuþrjótum heldur hugsanlega líka með samþykki rússneskra yfirvalda -i_ljosi_sogunnar_000086-0134-00:34:4336-00:00:1916 i_ljosi_sogunnar_000086 134 00:34:43.36 19.072 0.34 hefur allavega sannað sig ágætlega á síðustu árum að ef maður fær rússland eða rússa upp á móti sér getur maður átt á hættu að einhverskonar tölvuárás fylgi í kjölfarið hvort sem það er pútín sjálfur sem fyrirskipar það á skrifstofu sinni kremlar einkaframtak þjóðhollra rússneskra tölvuþrjóta -i_ljosi_sogunnar_000086-0135-00:35:0358-00:00:3628 i_ljosi_sogunnar_000086 135 00:35:03.58 36.224 0.04 það sannaðist aftur í desember tvö þúsund og fimmtán þegar gerð var árás af talsvert alvarlegra tagi en sú sem eistar fengu að finna fyrir átta árum áður þá réðust tölvuþrjótar samtímis á þrjú raforkufyrirtæki í úkraínu og tókst að slökkva á nokkrum rafstöðvum svo fjöldi fólks víðsvegar um landið varð skyndilega án rafmagns það var aðeins lítill hluti af raforkunotendum í úkraínu sem fann fyrir þessu og rafmagnsleysið varði aðeins í nokkrar klukkustundir þegar lengst var en engu að síður er þetta fyrsta dæmið um að hakkarar hafi komist inn í rafmagnskerfi og slökkt á öllum -i_ljosi_sogunnar_000086-0136-00:35:4052-00:00:0544 i_ljosi_sogunnar_000086 136 00:35:40.52 5.504 0.0 við rannsókn á málinu kom í ljós að þrjótarnir höfðu tengst kerfinu frá rússlandi -i_ljosi_sogunnar_000086-0137-00:35:4648-00:00:0556 i_ljosi_sogunnar_000086 137 00:35:46.48 5.504 0.36 átti þá og án aldeilis við stjórnvöld í grannríki í úkraínu -i_ljosi_sogunnar_000086-0138-00:35:5644-00:00:2252 i_ljosi_sogunnar_000086 138 00:35:56.44 22.528 0.24 ágæti hlustandi hér á aðeins verið nefnd örfá tilvikum að hakkarar eða tölvuþrjótar hafi blandað sér í alþjóðamál stundað njósnir eða háðu orrustur að eigin frumkvæði eða í krafti þjóðríkja eflaust mætti gera ótal útvarpsþætti um þetta efni enda dæmin þegar orðin ótalmörg í frekar stuttri sögu tölvutækninnar og internetsins -i_ljosi_sogunnar_000086-0139-00:36:1978-00:00:1648 i_ljosi_sogunnar_000086 139 00:36:19.78 16.512 0.34 nánari frásagnir af þeim málum sem hér hafa verið nefnd og svo mörg önnur má lesa um í nýrri og frábærribók leyniþjónustusérfræðings breska ríkisútvarpsins gordons correra um einmitt tölvunjósnir og hernað bókum ber heitið sabara -i_ljosi_sogunnar_000086-0140-00:36:3682-00:00:1524 i_ljosi_sogunnar_000086 140 00:36:36.82 15.232 0.37 og eflaust gefast fleiri tilefni til að fjalla nánar um slík mál í framtíðinni því þó margt sé kannski á huldu um það sem fjallað hefur verið um í þessum þætti er eitt líklega víst að tölvunjósnir og tölvuhernaður er milea -i_ljosi_sogunnar_000087-0002-00:01:0074-00:00:2430 i_ljosi_sogunnar_000087 2 00:01:00.74 24.32 0.29 en það að trompi tala við forseta tanana með því að ræða við sinn tóku þessu embætti vorið tvö þúsund og sextán er fyrsti kvenkyns forseti landsins með því að ræða við hana beint og milliliðalaust brá verðandi bandaríkjaforseti út af óskrifaðri reglu í utanríkismálum sem gilt hefur í hana áratugi -i_ljosi_sogunnar_000087-0003-00:01:2572-00:00:2100 i_ljosi_sogunnar_000087 3 00:01:25.72 20.992 0.21 þótt bandaríkin hafi jafnan átt mikil samskipti og viðskipti við taívan og haldi í raun verndarhendi yfir landinu sem formlega nefnist lýðveldið kína á litli tvö formlegu stjórnmálasambandi árið nítján hundruð sjötíu og níu símtöl milli forseta landanna eru því ekki beint alvanaleg -i_ljosi_sogunnar_000087-0004-00:01:4740-00:00:0550 i_ljosi_sogunnar_000087 4 00:01:47.40 5.504 0.09 tvennum sögum fer af því hvernig það kom til að trumps -i_ljosi_sogunnar_000087-0005-00:01:5332-00:00:1432 i_ljosi_sogunnar_000087 5 00:01:53.32 14.336 0.24 hér hringdi í hvern en ljóst er að trump ætlar sér ekki að feta sömu línu í málefnum tæpan nágrannans risavaxna alþýðulýðveldisins kína og forverar hans afar undanfarna áratugi -i_ljosi_sogunnar_000087-0006-00:02:0878-00:00:1176 i_ljosi_sogunnar_000087 6 00:02:08.78 11.648 0.14 hefur raunar gengið svo langt að boða endurskoðun á stefnu bandaríkjanna gagnvart kína og taívan þegar hann tekur við embætti forseta hvað nákvæmlega trömp við með því er óljóst -i_ljosi_sogunnar_000087-0007-00:02:2114-00:00:0606 i_ljosi_sogunnar_000087 7 00:02:21.14 6.016 0.17 enn óljósara hverjar afleiðingar gætu orðið fyrir viðkvæmt valdajafnvægið í austur asíu -i_ljosi_sogunnar_000087-0008-00:02:3690-00:00:1228 i_ljosi_sogunnar_000087 8 00:02:36.90 12.288 0.21 en tangur en undra áttatíu kílómetra frá suðausturströnd kína hún er um þrjátíu og sex þúsund ferkílómetrar og er því nokkuð stærri en belgía nokkuð minni en sviss -i_ljosi_sogunnar_000087-0009-00:02:4978-00:00:0862 i_ljosi_sogunnar_000087 9 00:02:49.78 8.576 0.32 eftir að lögun líkist tæpan helst sætri kartöflu raunar svo mjög að tæpan kalla sig stundum börn sætu kartöflunnar -i_ljosi_sogunnar_000087-0011-00:03:1994-00:00:0508 i_ljosi_sogunnar_000087 11 00:03:19.94 4.992 0.25 fyrir um tíu þúsund árum hækkaði sjávarmálið svo og tæpan are um -i_ljosi_sogunnar_000087-0012-00:03:2560-00:00:0570 i_ljosi_sogunnar_000087 12 00:03:25.60 5.632 0.45 tíma næstu árþúsundum byrjuðu ástrónesískar þjóðir að setjast að á tæpan -i_ljosi_sogunnar_000087-0013-00:03:3204-00:00:0922 i_ljosi_sogunnar_000087 13 00:03:32.04 9.216 0.32 sneru fræknir sæfarar og sigldu á þessum tíma um víð og breið kyrra og indlandshöf og settu staða á eyjum sem urðu á vegi þeirra -i_ljosi_sogunnar_000087-0014-00:03:4218-00:00:0720 i_ljosi_sogunnar_000087 14 00:03:42.18 7.296 0.4 ástrónesískir frumbyggjar tansanía fjölbreyttur hópur og tala fjölda skyldra tungumála -i_ljosi_sogunnar_000087-0015-00:03:4990-00:00:0954 i_ljosi_sogunnar_000087 15 00:03:49.90 9.472 0.4 nefni svo mikil miðað við aðrar ástrónesískar þjóðir að ein kenning er að á tannlæknirinn -i_ljosi_sogunnar_000087-0017-00:04:0578-00:00:0530 i_ljosi_sogunnar_000087 17 00:04:05.78 5.248 0.08 og í bili þykir ekki önnur kenning meira sannfærandi um hina fyrstu tæpan -i_ljosi_sogunnar_000087-0018-00:04:1390-00:00:1566 i_ljosi_sogunnar_000087 18 00:04:13.90 15.616 0.32 hvaðan sem þeir komu lögðu ástrónesarnir smátt og smátt tifandi sig og sína fjölbreyttu menningu tæknimenn komst hins vegar ekki á mjög hátt stiga og tæpan og því þótti tæpan búar helsti frumstæðir þegar fram í sótti -i_ljosi_sogunnar_000087-0019-00:04:3010-00:00:1504 i_ljosi_sogunnar_000087 19 00:04:30.10 14.976 0.15 á meðan hinumegin sundsins blómstraði þjóð og menning han kínverja sjávarmál hafði þá fyrir löngu hækkað svo tæpan sund var orðið til og lengst af var síðan ekki mikill samgangur milli meginlandsins og tæpan -i_ljosi_sogunnar_000087-0023-00:05:5582-00:00:1786 i_ljosi_sogunnar_000087 23 00:05:55.82 17.92 0.13 það var forsvarsmönnum félagsins mikill þyrnir í augum að kínverjar höfðu engan sérstakan áhuga á að versla við þá enda voru þeir þegar í vaðandi viðskiptum við mikla óvini hollendinga heima í evrópu portúgali sem hafði komið sér fyrir á eyjuna nærri heilli öld fyrr -i_ljosi_sogunnar_000087-0024-00:06:1430-00:00:3004 i_ljosi_sogunnar_000087 24 00:06:14.30 29.952 0.12 portúgalskir sjóarar höfðu nokkrum áratugum fyrr nánar tiltekið fimmtán hundruð fjörutíu og fjögur á ferðum sínum um þessar slóðir komið auga á stærðarinnar eyju úti fyrir suðausturströndu kína meðfram strandlengju eyjarinnar var grænn gróður sem blakti í sjávargolunni lengra í fjarska voru tilkomumikil fjöll illa formósu hrópuðu portúgölsku sjóararnir falleg eyja og síðan kölluðu evrópumenn eyjuna formósu fögru -i_ljosi_sogunnar_000087-0026-00:06:4918-00:00:0426 i_ljosi_sogunnar_000087 26 00:06:49.18 4.224 0.1 það kom í hlut hollendinga að girnast tæpan fyrstir evrópuþjóða -i_ljosi_sogunnar_000087-0027-00:06:5420-00:00:1218 i_ljosi_sogunnar_000087 27 00:06:54.20 12.288 0.06 forsvarsmenn austur indíafélagsins voru vanir því að þurfa ekki að gera mikið til að beygja þjóðir asíu undir sig og þeim gramdist þrjóskan í kínverjum sem höfnuðu hverri beiðni þeirra og kröfum -i_ljosi_sogunnar_000087-0028-00:07:0720-00:00:1460 i_ljosi_sogunnar_000087 28 00:07:07.20 14.592 0.24 þegar indíafélagið reyndi að koma sér fyrir á nálægum eyjaklasa pescadore eyjum með hervaldi árið sextán hundruð tuttugu og tvö gerði her kínakeisara sér lítið fyrir og gjörsigraði hollendinganna og rak þá á flótta -i_ljosi_sogunnar_000087-0029-00:07:2240-00:00:0948 i_ljosi_sogunnar_000087 29 00:07:22.40 9.472 0.35 svo að þeir litu til tæpan eða formósu þar var jú ekkert fyrir nema nokkrir skrítnir frumstæðir ættbálkar innan um fjöll og gróður -i_ljosi_sogunnar_000087-0030-00:07:3236-00:00:1728 i_ljosi_sogunnar_000087 30 00:07:32.36 17.28 0.11 og kínverjar höfðu sem fyrr lítinn áhuga á þessari eyju enda gátu hollendingarnir svo gott sem óáreittir komið sér fyrir á formósu um sextán hundruð þrjátíu byggðir stærðarinnar virki við ströndina sem þeir nefndu eftir hollenska héraðinu sjálandi -i_ljosi_sogunnar_000087-0031-00:07:5044-00:00:2382 i_ljosi_sogunnar_000087 31 00:07:50.44 23.808 0.14 hollendingarnir reyndu hvað þeir gátu að beygja frumbyggjana á inni undir sig kröfðust hollustu skattgreiðsla og kynlífsgreiða af konunum hollenskir trúboðar fóru af stað að reyna að kristna íbúa eyjunnar þeir voru reyndar fæstir mjög móttækilegir fyrir slíku heimsóknir trúboðanna enduðu yfirleitt á því að frumbyggjarnir limlestu og myrtu -i_ljosi_sogunnar_000087-0032-00:08:2620-00:00:1760 i_ljosi_sogunnar_000087 32 00:08:26.20 17.664 0.17 þó svo að evrópumenn hefðu komið sér þar fyrir höfðu valdamenn á kínverska meginlandinu enn afar takmarkaðan áhuga á eyjunni handan sundsins þetta var í þeirra augum ómerkilegt forarsvað þar sem húðflúrin villimenn gengu um naktir og lítið annað þar að hafa -i_ljosi_sogunnar_000087-0033-00:08:4488-00:00:1674 i_ljosi_sogunnar_000087 33 00:08:44.88 16.768 0.08 miðbik sautjándu aldar lagði ættbálkur úr norðurátt úr mansjúríu kína smátt og smátt undir sig nærri þrjú hundruð ára gamalt veldi mínir ættarinnar leið undir lok um sextán hundruð fjörutíu og fjögur og við tók þyngdi þeirra mansjúmanna -i_ljosi_sogunnar_000087-0034-00:09:0232-00:00:1132 i_ljosi_sogunnar_000087 34 00:09:02.32 11.392 0.21 ekki gáfust þó allir velunnarar fyrri keisaraættar upp svo örlaga meðal þeirra sem hvað lengst börðust gegn mansjúrískum yfirráðum var herforingi að nafni kona -i_ljosi_sogunnar_000087-0035-00:09:1424-00:00:1048 i_ljosi_sogunnar_000087 35 00:09:14.24 10.496 0.26 nokkuð kynlegur kvistur sonur japanskrar konu og kínversks sjóræningja sem fór fyrir því sem eftir var af minnum í pútín á suðausturströnd kína -i_ljosi_sogunnar_000087-0036-00:09:2540-00:00:1408 i_ljosi_sogunnar_000087 36 00:09:25.40 14.08 0.19 kongómenn hans héldu út þarna við ströndina til sextán hundruð sextíu og eitt þá sigldi herforinginn yfirstaðið til tæpan þar sem hann hugðist koma upp bækistöðvum fyrir frekari hernað gegn mansjúmanna -i_ljosi_sogunnar_000087-0038-00:10:0372-00:00:1200 i_ljosi_sogunnar_000087 38 00:10:03.72 12.032 0.34 kosið ekki langlífur í konungsstól í tæpan hann lést aðeins fjórum mánuðum eftir að virki hollendinganna féll líklega úr malaríu þó sumir segja að hann hafi gengið af vitinu -i_ljosi_sogunnar_000087-0039-00:10:1630-00:00:2136 i_ljosi_sogunnar_000087 39 00:10:16.30 21.376 0.28 og konungsríki hans varð heldur ekki sérstaklega langlíft mansjúmenn voru lítið hrifnir af því að þarna á eyjunni ómerkilegu handan við sundið héldu gamlir mingveldissinnar til og þóttust hafa stofnað þar konungsríki árið sextán hundruð áttatíu og þrjú tveimur áratugum síðar lést sonur og arftaki kosin -i_ljosi_sogunnar_000087-0040-00:10:3832-00:00:0728 i_ljosi_sogunnar_000087 40 00:10:38.32 7.296 0.21 mansjúmenn sáu sér þá leik á borði í ringulreiðinni sem fylgdi dauða konungsins og sendu nokkur herskip yfir sundið -i_ljosi_sogunnar_000087-0041-00:10:4606-00:00:1176 i_ljosi_sogunnar_000087 41 00:10:46.06 11.776 0.38 sonarsonur kosin sem var þá nýtekinn við krúnunni var ekki sérlega mikill bógur og gafst upp nokkurnveginn um leið og mansjúsku herskipin komu að ströndu ríkisins -i_ljosi_sogunnar_000087-0044-00:11:4722-00:00:1752 i_ljosi_sogunnar_000087 44 00:11:47.22 17.536 0.26 sæfarar frumbyggjar eftirlegukindur af í sinnum tungning veldisins og svo slæðingur af kínverjum sem höfðu sérstaka að í gegnum tíðina af ýmsum ástæðum þeir fengu því svo gott sem að vera í friði fyrir stjórnvöldum í beitingu höfuðborg mansjúveldisins -i_ljosi_sogunnar_000087-0045-00:12:0576-00:00:1486 i_ljosi_sogunnar_000087 45 00:12:05.76 14.976 0.33 af tilnefndu tæpan að vísu til uppreisna gegn mansjúskum yfirvöldum því litla sem þeir höfðu af þeim að segja en ef það var eitthvað sem mansjúmenn kunnu var það að berja niður uppreisnir sem plöguðu valdatíð þeirra á meginlandinu líka -i_ljosi_sogunnar_000087-0046-00:12:3400-00:00:1564 i_ljosi_sogunnar_000087 46 00:12:34.00 15.616 0.15 þá vikur sögu til japans eftir aldalanga einangrun undir stjórn lénsherra eða sjóguna reif japan sig upp á lappirnar og kom sér inn í nútímann á síðari hluta nítjándu aldar á valdatíð keisarans leyti -i_ljosi_sogunnar_000087-0047-00:12:5086-00:00:1726 i_ljosi_sogunnar_000087 47 00:12:50.86 17.28 0.26 tugum sinnar í kringum hann lögðu allt kapp á að gera japan sem hraðast að jafnoka vestrænna ríkja með öllu sem því tilheyrði þar á meðal var nútímalegur her og auðvitað að sem var eitt helsta aðalsmerki vestrænna stórvelda á þessum tíma nýlendum -i_ljosi_sogunnar_000087-0048-00:13:0950-00:00:2268 i_ljosi_sogunnar_000087 48 00:13:09.50 22.784 0.27 japanir fengu augastað á grannríki sínu til vesturs kóreu konungsríki kóreuskagans sögðu þá aldurtila einangrunarstefnu og japanir áður og gerðu enn þegar þarna var komið sögu og auðvitað litu hinir nývestrænu japanar niður á þessa afdalamenn í kóreu og litu auðlindir kóreuskagans hýru auga -i_ljosi_sogunnar_000087-0049-00:13:3304-00:00:0904 i_ljosi_sogunnar_000087 49 00:13:33.04 9.088 0.22 en mansjúmenn litu líka á kóreuskagann sem sitt áhrifasvæði og þeim lisala á að japanir væru þar að reyna að seilast til áhrifa -i_ljosi_sogunnar_000087-0050-00:13:4248-00:00:1052 i_ljosi_sogunnar_000087 50 00:13:42.48 10.496 0.35 kóreumenn í miðjunni magnaðist spennan milli kínverja og japana eftir því sem leið á nítjándu öld þar til þurru sumarið átján hundruð níutíu og fjögur stríð -i_ljosi_sogunnar_000087-0051-00:13:5374-00:00:1372 i_ljosi_sogunnar_000087 51 00:13:53.74 13.696 0.25 hinna japan fékk nú tækifæri til þess að sýna nýja nútímavædda herinn sinn sem hafði verið byggður upp með hjálp evrópskra sérfræðinga flotinn að breskri fyrirmynd og landherinn að þýskri og prússneskri -i_ljosi_sogunnar_000087-0052-00:14:1864-00:00:2286 i_ljosi_sogunnar_000087 52 00:14:18.64 22.784 0.39 í samanburði var herlið mansjúmanna vissulega talsvert fjölmennara en það var illa á sig komið herinn var klofinn í ótal fylkingar spilltur og enn að jafna sig á mannskæðri og langvinnri borgarastyrjöld um miðja nítjándu öldina tæpri sinni þegar maður sem áleit sig son drottins kristinna manna reis upp gegn mansour -i_ljosi_sogunnar_000087-0053-00:14:4252-00:00:0826 i_ljosi_sogunnar_000087 53 00:14:42.52 8.32 0.1 það var reyndar einn hryllilegasti hildarleikur mannkynssögunnar sem heimti líf allt að hundrað milljóna manna en það er önnur saga -i_ljosi_sogunnar_000087-0054-00:14:5184-00:00:2150 i_ljosi_sogunnar_000087 54 00:14:51.84 21.504 0.25 skiljanlega tóku það allavega tímann sinn að jafna sig eftir slík átök og ekki bætti úr skák að síki um réð lögum og lofum í kigali síðustu hálfu öldina sannaði hún ákvað um átján hundruð níutíu að hætta fjárveitingum til hersins og nota peningana frekar í að endurnýja sumarhöll sína í beitingu -i_ljosi_sogunnar_000087-0055-00:15:1436-00:00:1146 i_ljosi_sogunnar_000087 55 00:15:14.36 11.392 0.3 allir vissulega glæsileg er í dag á heimsminjaskrá unesco og vinsæll viðkomustaður ferðamanna í beitingu en rytjulegur mansjú herinn gjörtapaði stríðinu með japana -i_ljosi_sogunnar_000087-0056-00:15:2632-00:00:2642 i_ljosi_sogunnar_000087 56 00:15:26.32 26.496 0.32 stríðið stóð um átta mánuði og lauk á vormánuðum átján hundruð níutíu og fimm með algjörum ósigri þingmennirnir sín í kóreu samkvæmt samningi sem undirritaður var í japönsku borginni símons stríðslok fengu japanar líka full yfirráð yfir pescadore eyjaklasanum í taívanssundi og svo sætkartöflulaga eyjuna sjálfa foresetinn -i_ljosi_sogunnar_000087-0058-00:16:3518-00:00:0510 i_ljosi_sogunnar_000087 58 00:16:35.18 5.12 0.0 en japanir og fögnuðu tæpan var fyrsta almennilega nýlenda japana -i_ljosi_sogunnar_000087-0059-00:16:4084-00:00:1416 i_ljosi_sogunnar_000087 59 00:16:40.84 14.08 0.31 salsins hugsuðu hinir stórhuga japönsku nýlendusinnar kannski og markmið þeirra var að gera tæpan eins konar fyrirmyndarnýlendu til að sýna asíu og heiminum öllum hvers nýja japan væri megnugt -i_ljosi_sogunnar_000087-0062-00:18:0836-00:00:1188 i_ljosi_sogunnar_000087 62 00:18:08.36 11.904 0.2 þessir voðalegu atburðir eru efni stórmyndarinnar voru einokun og tólf sem er dýrasta kvikmyndina sögusagnir -i_ljosi_sogunnar_000087-0063-00:18:3012-00:00:2432 i_ljosi_sogunnar_000087 63 00:18:30.12 24.32 0.4 en japanirnir byggðu líka innviði og iðnað og tianshan hafði að mestu látið vera að gera þau lögðu vegi og byggðu byggðu verksmiðjur og herstöðvar á skömmum tíma tók samfélagið á sætkartöflueyjunni stakkaskiptum tæpast í nútímann rétt eins og japan hafði gert nokkrum áratugum áður -i_ljosi_sogunnar_000087-0068-00:20:0822-00:00:0612 i_ljosi_sogunnar_000087 68 00:20:08.22 6.144 0.06 útbúin sendinefnd japana er komin um borð til að skrifa undir formlega uppgjöf japans í seinni heimsstyrjöld -i_ljosi_sogunnar_000087-0069-00:20:1490-00:00:1126 i_ljosi_sogunnar_000087 69 00:20:14.90 11.264 0.17 með ósigrinum missti japan nýlendur sínar og landsvæði í asíu í styrjöldinni höfðu herstöðvar japanska hersins á tanganyika hlutverki í stríðsrekstrinum í kyrrahafi -i_ljosi_sogunnar_000087-0070-00:20:2676-00:00:0474 i_ljosi_sogunnar_000087 70 00:20:26.76 4.736 0.0 nú lenti eyjan aftur í höndum kínverskra stjórnvalda á meginlandinu -i_ljosi_sogunnar_000087-0071-00:20:3264-00:00:1600 i_ljosi_sogunnar_000087 71 00:20:32.64 16.0 0.21 en eins og peng ming min minntist á í æviminningabrotinu hér áðan þá var ástandið þar ekki sem best þinghöllinni hafði liðið undir lok nítján hundruð og ellefu og með því var bundinn endir á tvö þúsund ára sögu keisaraveldis í kína -i_ljosi_sogunnar_000087-0072-00:20:4986-00:00:2800 i_ljosi_sogunnar_000087 72 00:20:49.86 28.032 0.33 falli keisaraveldisins fylgdi ósætti um framtíðarstjórnskipan kína þar áttust við annars vegar svonefndir þjóðernissinnar undir forystu stjórnskörungsins sun asama herforingjans sendast flokkur þeirra sem hlaut nafnið kominn sem höfðu lýst yfir stofnun lýðveldisins kína annars vegar og kommúnistar með má stolnar stieg vildu koma á fót alþýðulýðveldinu kína -i_ljosi_sogunnar_000087-0073-00:21:1860-00:00:0746 i_ljosi_sogunnar_000087 73 00:21:18.60 7.424 0.0 deilurnar urðu að allsherjar borgarastyrjöld sem geisaði í tvo áratugi frá því um nítján hundruð tuttugu og sjö -i_ljosi_sogunnar_000087-0074-00:21:2660-00:00:0916 i_ljosi_sogunnar_000087 74 00:21:26.60 9.216 0.04 nokkurra ára hléi frá nítján hundruð þrjátíu og sjö til nítján hundruð fjörutíu og fimm þegar bæði þjóðernissinnar og kommúnistar börðust gegn japönum -i_ljosi_sogunnar_000087-0075-00:21:3706-00:00:1730 i_ljosi_sogunnar_000087 75 00:21:37.06 17.28 0.19 samkvæmt uppgjafarskjölunum sem japanska sendinefndin undirritaði um borð í orrustuskipinu með sunnan september nítján hundruð fjörutíu og fimm voru það þó bara þjóðernissinnar sakamálum hans sem voru álitnir réttmæt stjórnvöld kína -i_ljosi_sogunnar_000087-0076-00:21:5492-00:00:0326 i_ljosi_sogunnar_000087 76 00:21:54.92 3.328 0.0 það voru því þeir sem fengu tæpan í hendur í stríðslok -i_ljosi_sogunnar_000087-0077-00:21:5918-00:00:1946 i_ljosi_sogunnar_000087 77 00:21:59.18 19.456 0.11 en stríðinu var ekki fyrr lokið en borgarastyrjöldin milli komin dangla og kommúnista tók sig upp að nýju kommúnistum hafði vaxið ásmegin í stríðinu við japani höfðu mikið landsvæði á sínu valdi og sóttu nú gegn vankaður hörku og þeir höfðu beitt gegn japönum -i_ljosi_sogunnar_000087-0078-00:22:2922-00:00:1354 i_ljosi_sogunnar_000087 78 00:22:29.22 13.568 0.32 japanir höfðu stjórnað tæpan með harðri hendi en tæpan höfðu þó notið ágætra lífskjara í samanburði við marga asíska nágranna sína eins og við heyrðum peng ming min lýsa í æviminningum sínum hér áðan -i_ljosi_sogunnar_000087-0079-00:22:4318-00:00:1736 i_ljosi_sogunnar_000087 79 00:22:43.18 17.408 0.25 þegar kofann tók fyrst við stjórn tæpast brotthvarf japana var flokksmönnum vel fagnað af tæpan inkum þeim sem voru af kínversku bergi brotnir nú orðið lausir undan japönsku oki og höfðu sameinast frændum sínum af meginlandinu -i_ljosi_sogunnar_000087-0080-00:23:0118-00:00:1750 i_ljosi_sogunnar_000087 80 00:23:01.18 17.536 0.31 tenging min lýsir því ennfremur í bók sinni hvernig tanana í fyrstu dálítið gaman að nýja liðinu frá meginlandinu her og embættismönnunum sem komu í stað japananna þeir voru dálítið sveitalegir kunnu margir hverjir hvorki á bíl né reiðhjóli -i_ljosi_sogunnar_000087-0081-00:23:2346-00:00:0952 i_ljosi_sogunnar_000087 81 00:23:23.46 9.472 0.16 eftir hálfu öld af strangri japanskri stjórn höfðu við lært að meta lög og reglu fólk gerði samninga og fór eftir þeim maður gerði ráð fyrir því að nágrannans væri heiðarlegur -i_ljosi_sogunnar_000087-0082-00:23:3954-00:00:0598 i_ljosi_sogunnar_000087 82 00:23:39.54 5.888 0.38 níu embættismenn sýndu það að þeir álitu heiðarlega vera bara hlær um heims -i_ljosi_sogunnar_000087-0085-00:24:0262-00:00:1582 i_ljosi_sogunnar_000087 85 00:24:02.62 15.872 0.12 í ljós kom að nýir yfirboðaðar voru gjörspilltir og litu aðallega á tifandi sem átti að mergsjúga til að styðja hernaðinn gegn kommúnistunum á meginlandinu hernað sem gekk sífellt verr og var eiginlega dauðadæmdur -i_ljosi_sogunnar_000087-0087-00:24:2810-00:00:0428 i_ljosi_sogunnar_000087 87 00:24:28.10 4.224 0.33 og það sauð upp úr þann tuttugasta og sjöunda febrúar nítján hundruð fjörutíu og sjö -i_ljosi_sogunnar_000087-0088-00:24:4160-00:00:1098 i_ljosi_sogunnar_000087 88 00:24:41.60 11.008 0.09 embættismenn frá tóbaksverslun ríkisins gerðu þá upptæka nokkra sígarettupakka sem fullorðin ekkja hafði verið að selja ólöglega á tehúsi í höfuðborginni tæp -i_ljosi_sogunnar_000087-0089-00:24:5344-00:00:0736 i_ljosi_sogunnar_000087 89 00:24:53.44 7.296 0.05 ekkjan ætlaði sér ekki að sætta sig við það að þeir hefðu af henni lifibrauðið og krafðist þess að fá sígaretturnar aftur -i_ljosi_sogunnar_000087-0090-00:25:0158-00:00:0490 i_ljosi_sogunnar_000087 90 00:25:01.58 4.864 0.17 en tóbaksverslunarfautunum dró þá upp byssu og beindi henni að höfði ekkjunnar -i_ljosi_sogunnar_000087-0092-00:25:1096-00:00:0850 i_ljosi_sogunnar_000087 92 00:25:10.96 8.448 0.0 nú var nóg komið þegar helvítis pakkið af meginlandinu var farið að beina skotvopnum að fátækum ekkjum sem voru bara að reyna að hafa í sig og á -i_ljosi_sogunnar_000087-0093-00:25:2018-00:00:0618 i_ljosi_sogunnar_000087 93 00:25:20.18 6.144 0.06 vegfarendur réðust á fautana sem skutu inn í fjöldann með þeim afleiðingum að einn maður lést -i_ljosi_sogunnar_000087-0094-00:25:2696-00:00:0758 i_ljosi_sogunnar_000087 94 00:25:26.96 7.552 0.0 morguninn eftir mótmælti fjöldi manns fyrir utan höfuðstöðvar tóbaksverslunar ríkisins og fleiri opinberar byggingar -i_ljosi_sogunnar_000087-0096-00:25:4154-00:00:1962 i_ljosi_sogunnar_000087 96 00:25:41.54 19.584 0.05 mótmælin mögnuðust hratt upp í óeirðir sem urðu fjölmennari og harðari með hverjum deginum mótmælendur lögðu undir sig opinberar byggingar og innan nokkurra vikna var hluti tæpar á þeirra valdi óeirðirnar breiddust svo út um alla eyjuna og viðbrögð yfirvalda urðu sömuleiðis harðari -i_ljosi_sogunnar_000087-0098-00:26:0638-00:00:1458 i_ljosi_sogunnar_000087 98 00:26:06.38 14.592 0.18 byrjun mars þegar óeirðarbálið hafði logað glatt í nokkra daga sendi komin tangirnar meginlandinu liðsafla til tannrannsókn rauða hernum en áttu nú að kveða niður ólguna á eyjunni -i_ljosi_sogunnar_000087-0100-00:26:4772-00:00:0628 i_ljosi_sogunnar_000087 100 00:26:47.72 6.272 0.0 það voru dæmi um að menn væru hálshöggnir og líklegast og konum var nauðgað sagði bandaríkjamaðurinn -i_ljosi_sogunnar_000087-0101-00:26:5516-00:00:1234 i_ljosi_sogunnar_000087 101 00:26:55.16 12.288 0.06 þetta hélt áfram miklu lengur en í þrjá daga yfirvöld tóku höndum alla þá sem grunaðir voru um að starfa með óeirðaseggjunum fangelsuðu tóku af lífi eða létu þá hverfa á einhvern hátt -i_ljosi_sogunnar_000087-0103-00:27:2180-00:00:0468 i_ljosi_sogunnar_000087 103 00:27:21.80 4.736 0.12 og mamma fóru út í búð og á heimleiðinni sáu við mikinn mannfjölda safnast saman á torgi -i_ljosi_sogunnar_000087-0109-00:28:1660-00:00:1306 i_ljosi_sogunnar_000087 109 00:28:16.60 13.056 0.16 á meðan hermenn komin þann slátruðu saklausum frændfólki sínu í tank þeim verra að fóta sig á meginlandinu þar sem þeir hröktust frá hverri borginni á fætur annarri undan sókn masan -i_ljosi_sogunnar_000087-0110-00:28:3028-00:00:0598 i_ljosi_sogunnar_000087 110 00:28:30.28 6.016 0.05 sængaði lengi haft það í huga að svo gæti farið að hann og menn hans neyddust til að flýja -i_ljosi_sogunnar_000087-0111-00:28:3666-00:00:1194 i_ljosi_sogunnar_000087 111 00:28:36.66 11.904 0.22 tanga leið á árið nítján hundruð fjörutíu og níu kommúnistar hröktu sannanna úr hverri meginlandsborginni á fætur annarri varð sífellt ljósara að eyjan væri þeirra helsta von -i_ljosi_sogunnar_000087-0112-00:28:4944-00:00:1248 i_ljosi_sogunnar_000087 112 00:28:49.44 12.416 0.2 svar ekki annað í stöðunni í desember níu hundruð fjörutíu og níu var bara ein borg eftir á valdi kominn sendu höfuðborg sing kommúnistar sátu um hana gráir fyrir járnum -i_ljosi_sogunnar_000087-0113-00:29:1388-00:00:2078 i_ljosi_sogunnar_000087 113 00:29:13.88 20.736 0.38 sagt er að sanngjarn lýðveldisins kína á leið út í flugvélina sem flutti hann yfir til tæpan árla morguns tíunda desember nítján hundruð fjörutíu og níu um tvær milljónir manna fylgdu honum yfir sundið liðsmenn komin tangur yfir bjuggu á eyjunni aðeins um sex milljónir -i_ljosi_sogunnar_000087-0115-00:29:5056-00:00:2006 i_ljosi_sogunnar_000087 115 00:29:50.56 20.096 0.41 það var ekki ætlunin að vera í tannlaus æðsta sér að veldi kommúnista myndi hrynja að lokum eða að það myndi hitna svo í kolunum í köldu stríði bandaríkjamanna við kommúnista í sovétríkjunum og víðar að bandaríkin myndu koma honum til aðstoðar hjálpa honum að reka kommana burt og ná kína á sitt vald -i_ljosi_sogunnar_000087-0116-00:30:1150-00:00:1294 i_ljosi_sogunnar_000087 116 00:30:11.50 12.928 0.15 hvorugt gerðist í staðinn kom komin tannstöngul fyrir átta og þeir héldu áfram að undiroka einfalda eyjaskeggja eins og þeir höfðu byrjað á strax í lok heimsstyrjaldarinnar -i_ljosi_sogunnar_000087-0117-00:30:2540-00:00:1576 i_ljosi_sogunnar_000087 117 00:30:25.40 15.872 0.1 eitt það fyrsta sem flóttamennirnir frá meginlandinu gerðu við komuna til tianjin undrun fjörutíu og níu var að setja ströng herlög sem innsigluðu rétt stjórnvalda til að takmarka tjáningar og prentfrelsi og handtaka og fangelsa meinta andófsmenn að vild -i_ljosi_sogunnar_000087-0118-00:30:4178-00:00:0670 i_ljosi_sogunnar_000087 118 00:30:41.78 6.784 0.1 herlögin voru ekki afnumin fyrr nítján hundruð áttatíu og sjö höfðu verið í gildi í meira en þrjátíu og átta ár -i_ljosi_sogunnar_000087-0119-00:30:4896-00:00:1806 i_ljosi_sogunnar_000087 119 00:30:48.96 18.176 0.17 og hvergi í heiminum höfðu þá herlög verið lengur í gildi samfellt þeim sýrlensku assad feðgum tókst reyndar að slá það met rækilega með sínum herlögum sem héltu sýrlendingum í heljargreipum áratug lengur í fjörutíu og átta ár nítján hundruð sextíu og þrjú til tvö þúsund og ellefu -i_ljosi_sogunnar_000087-0121-00:31:4202-00:00:2230 i_ljosi_sogunnar_000087 121 00:31:42.02 22.272 0.06 meðan á hvítu ógnarstjórninni stóð var harðbannað að minnast á voff atburði eins og óeirðirnar sem brutust út tuttugasta og áttunda febrúar nítján hundruð fjörutíu og sjö það var ekki fyrr en fjórum áratugum síðar þegar herlögunum var aflétt að tafarlaust ræða opinberlega um þessa hryllilegu atburði sem hingað til hafði aðeins pískra -i_ljosi_sogunnar_000087-0122-00:32:1256-00:00:0678 i_ljosi_sogunnar_000087 122 00:32:12.56 6.784 0.29 þó svo að fyrstu ár komin tansanía á tanana af spillingu óðaverðbólgu og atvinnuleysi -i_ljosi_sogunnar_000087-0123-00:32:1976-00:00:2176 i_ljosi_sogunnar_000087 123 00:32:19.76 21.76 0.41 áraraðir á sjötta áratugnum það vann fékk ríkulega fjárhagsaðstoð frá bakhjörlum sínum í bandaríkjunum og byggði smátt og smátt upp sterkan efnahag annar einn af tígrunum fjórum það sökum sem iðnvæddust og auðguðust á nær undraverðum hraða eftir seinni heimsálfur kunninga -i_ljosi_sogunnar_000087-0125-00:32:4606-00:00:1284 i_ljosi_sogunnar_000087 125 00:32:46.06 12.928 0.17 komin tansanía sem einræðisríki í krafti hvítu ógnarinnar áratugum saman en meðfram efnahagsuppganginum urðu kröfur almennings um lágmarksmannréttindi og lýðræði þó sífellt háværari -i_ljosi_sogunnar_000087-0126-00:33:0310-00:00:1856 i_ljosi_sogunnar_000087 126 00:33:03.10 18.56 0.32 hann náði því að verða áttatíu og sjö ára en tók aldrei við stjórninni á meginlandinu eins og hann hafði svo lengi vonast til sonur hans sankt við stjórn ríkisins og hann byrjaði smámsaman að slaka og heljargreipum komin tönnum stjórnartaumana og tæpast samfélag -i_ljosi_sogunnar_000087-0127-00:33:2206-00:00:0574 i_ljosi_sogunnar_000087 127 00:33:22.06 5.632 0.2 af síðustu embættisverkum hans var að afnema loksins herlögin árið nítján hundruð áttatíu og sjö -i_ljosi_sogunnar_000087-0128-00:33:2858-00:00:2288 i_ljosi_sogunnar_000087 128 00:33:28.58 22.784 0.15 eftirmaður hans lítinn gekk enn lengra og efndi til fyrstu forsetakosninga tansanía hundruð níutíu og sex hann vann en í næstu forsetakosningum árið tvö þúsund var það stjórnarandstæðingur sem bar sigur úr býtum sem sungnar með enda á meira en hálfrar aldar stjórn komin tallin á tæpan -i_ljosi_sogunnar_000087-0129-00:33:5206-00:00:1248 i_ljosi_sogunnar_000087 129 00:33:52.06 12.416 0.41 það vanan lýðræðisríki með kosningar til forseta þings og sveitarstjórna þó tösku pólitík markist enn af spillingu og átökum og það er velstætt þróað með traustan efnahag -i_ljosi_sogunnar_000087-0130-00:34:0882-00:00:2384 i_ljosi_sogunnar_000087 130 00:34:08.82 23.808 0.38 reistu árin eftir flótta komin tamanaco stjórn þeirra lýðveldið kína eins og þeir kölluðu sig og æfareiðir enn formlega viðurkennt af sameinuðu þjóðunum og flestum vesturlöndum sem hin réttmæta stjórn alls kína meginlandsins líka enda var það þeirra stjórn sem bandamenn höfðu viðurkennt í lok heimsstyrjaldarinnar og kommúnistastjórnin í beitingu -i_ljosi_sogunnar_000087-0131-00:34:3310-00:00:0578 i_ljosi_sogunnar_000087 131 00:34:33.10 5.76 0.09 alþýðulýðveldið kína ekki hátt skrifuð í vestri í miðju köldu stríði -i_ljosi_sogunnar_000087-0132-00:34:3946-00:00:1046 i_ljosi_sogunnar_000087 132 00:34:39.46 10.496 0.07 en smám saman fór að renna fyrir fólki líka á vesturlöndum að kommúnistarnir voru komnir til að vera og ætluðu sér ekki að láta hunsa sig að eilífu -i_ljosi_sogunnar_000087-0134-00:35:2852-00:00:1020 i_ljosi_sogunnar_000087 134 00:35:28.52 10.112 0.28 tregari sig yfir til beijing nítján hundruð sjötíu og níu þó eru bandaríkin enn einn helsti bakhjarl tanana óformlega ef svo má að orði komast -i_ljosi_sogunnar_000087-0135-00:35:4018-00:00:2224 i_ljosi_sogunnar_000087 135 00:35:40.18 22.144 0.2 flest ríki heims viðurkenna nú kína sem hið eina rétta kína en halda þó úti einhverjum óformlegum samskiptum við tæpan sem sérlegur við ísland er þar með talið aðeins tuttugu og tvö ríki á heimsvísu eru í formlegu stjórnmálasambandi við tannlaus eyríki í kyrra og karíbahafi -i_ljosi_sogunnar_000087-0136-00:36:0358-00:00:1952 i_ljosi_sogunnar_000087 136 00:36:03.58 19.584 0.15 þetta er flókið ástand sem oft leiðir til vandræðalegra uppákoma eins og símtals donalds trumps og tansanía enda þrá margir tæpan að losna alfarið úr viðjum stjórnvalda í beitingu og hljóta almenna viðurkenningu sem hvert annað venjulegt ríki á heimskortinu -i_ljosi_sogunnar_000088-0001-00:00:2032-00:00:1522 i_ljosi_sogunnar_000088 1 00:00:20.32 15.232 0.1 á undanförnum vikum hefur suður k��rea orðið vitni að einhverjum mestu fjöldamótmælum sem sést hafa þar í landi dag eftir dag hafa hundruð þúsunda mótmælt á götum úti allt upp í tvær og hálfa milljón manna þegar mest lét -i_ljosi_sogunnar_000088-0002-00:00:3620-00:00:0908 i_ljosi_sogunnar_000088 2 00:00:36.20 9.088 0.44 mannfjöldinn krefst afsagnar forseta landsins pakkans árið tvöþúsund og tólf varð fyrsti kvenkyns forseti suður körum -i_ljosi_sogunnar_000088-0003-00:00:4570-00:00:2370 i_ljosi_sogunnar_000088 3 00:00:45.70 23.68 0.18 hún er enda feykilega óvinsæl samkvæmt skoðanakönnunum eru innan við fjögur prósent landsmanna ánægð með forsetann sinn um þessar mundir ástæða þessara fordæmalausu óvinsælda er ótrúlegt mál sem skutu á yfirborðið í október skandall sem á köflum hefur hljómað svo fáránlega að líklega myndu fáir kaupa þetta sem atburðarás í kvikmynd -i_ljosi_sogunnar_000088-0004-00:01:0980-00:00:1916 i_ljosi_sogunnar_000088 4 00:01:09.80 19.072 0.08 í ljós kom að um áratugaskeið hefur þessi valdamesta kona landsins átt í undarlegu vinasambandi við aðra konu eða verið undir miklum áhrifum hennar dóttur leiðtoga sértrúarsöfnuðar sem sagðist vera í sambandi við látna móður forsetans -i_ljosi_sogunnar_000088-0005-00:01:3016-00:00:2520 i_ljosi_sogunnar_000088 5 00:01:30.16 25.216 0.16 krafti þessa sambands hefur konan sem aldrei hefur gegnt neinu opinberu embætti getað haft mikil áhrif á stefnu forsetans og þannig suðurkóreska ríkisins jafnvel utanríkisstefnu og þar að auki auðgast persónulega með vafasömum leiðum sem útlit er fyrir að forsetinn vinkona hennar hafa fulla vitneskju um og jafnvel tekið virkan þátt í þeirri siðlausu auðsöfnun -i_ljosi_sogunnar_000088-0006-00:01:5614-00:00:1896 i_ljosi_sogunnar_000088 6 00:01:56.14 18.944 0.19 takoradi hefur hingað til neitað að segja af sér en verður mjög líklega kærð fyrir embættisbrot örlög hennar ráðast allavega á næstunni ágæti hlustandi til að kafa dýpra niður í þetta furðulega mál skulum við fyrst fara allnokkur ár aftur í tímann -i_ljosi_sogunnar_000088-0007-00:02:2208-00:00:2114 i_ljosi_sogunnar_000088 7 00:02:22.08 21.248 0.12 fyrir nokkru fjallaði þessi þáttur um þá kynlega kermit þeirra í norður kóreu heyrðum þar hvernig hinir sigursælu bandamenn í seinni heimsstyrjöld skiptu á milli sín kóreuskaganum stuðst uppgjöf japana sem höfðu ráðið þar lögum og lofum frá nítján hundruð og tíu -i_ljosi_sogunnar_000088-0008-00:02:4412-00:00:2922 i_ljosi_sogunnar_000088 8 00:02:44.12 29.184 0.24 það var ekki verið að flækja hlutina óþarflega bandarísk stjórnvöld stungu upp á að skipta skaganum í norður og suðurhluta eftir þrítugasta og áttunda breiddarbaug sem klukkan svo segir bandaríkin fengu illt á sovétríkin sem höfðu átt stærstan þátt í að hrekja japana á burt fengu inn á þetta féllust valdamenn í moskvu og þannig varð til sovéska yfirráðasvæðið norður kórea og hin bandaríska suður kóra -i_ljosi_sogunnar_000088-0010-00:03:3290-00:00:1966 i_ljosi_sogunnar_000088 10 00:03:32.90 19.584 0.18 en um leið og heimsstyrjöldinni lauk hófst kalda stríðið og gömlu bandamennirnir úr styrjöldinni bandaríkja soviet komnir niður í skotgrafir hvorugir vildu eiga á hættu að missa ítök sín á kóreuskaganum og hleypa keppinautinum að völdum ef endursameiningu yrði -i_ljosi_sogunnar_000088-0011-00:03:5398-00:01:1958 i_ljosi_sogunnar_000088 11 00:03:53.98 79.616 0.24 svo vonum sameinaðan horfurnar með hverju árinu þangað til hans lokkaði eiginlega alveg á um þriggja vikna tímabili haustið nítján hundruð fjörutíu og átta litu tvö ný sjálfstæð ríki dagsins ljós þann fimmtánda ágúst nítján hundruð fjörutíu og átta lýsti lýðveldið kórea yfir sjálfstæði það var suðurhlutinn norðurhlutinn fylgdi í kjölfarið þann níunda september sem lýðræðislega alþýðulýðveldið kórea æfingaprógramm líka af því fyrri þáttum hvernig fyrsti leiðtogi norður kóraninum var sérvalinn til starfsins af sovétmönnum átti erfitt með að sætta sig við að veldi hans teygði sig ekki út yfir allan kóreuskagann og hvernig hann brann í skinninu frá fyrsta degi að fá tækifæri til að ráðast á nágrannanna í suðri með leyfi stalíns moskuna funj hundruð fimmtíu þann tuttugasta og fimmta júní réðst norðurkóreski herinn suður yfir landamærin á þrítugustu og áttundu bretar um -i_ljosi_sogunnar_000088-0012-00:05:1416-00:00:2034 i_ljosi_sogunnar_000088 12 00:05:14.16 20.352 0.13 kóreustríðið stóð í næstum því nákvæmlega þrjú ár vopnahléssamningur var loks undirritaður þann tuttugasta og sjöunda júlí nítján hundruð fimmtíu og þrjú höfðu hundruð þúsunda hermenn og óbreyttir borgarar týnt lífi beggja megin landamæranna og eyðileggingin var gríðarleg heilu borgirnar og bæirnir voru í rúst -i_ljosi_sogunnar_000088-0013-00:05:3504-00:00:1570 i_ljosi_sogunnar_000088 13 00:05:35.04 15.744 0.25 en annars var afrakstur stríðsins í raun enginn ástandið var óbreytt kóreuskaginn var enn skiptur í tvennum þrítugasta og áttundu breiddargráðu í norðri voru kommúnistar við völd í suðurarabísku fyrirmynd ofan á -i_ljosi_sogunnar_000088-0014-00:06:0134-00:00:3438 i_ljosi_sogunnar_000088 14 00:06:01.34 34.432 0.37 frá sjálfstæðisyfirlýsingunni í ágúst nítján hundruð fjörutíu og átta og í gegnum kóreustríðið laut suður kórea stjórn sama manns bandarísk hernámsyfirvöld höfðu komið upp stjórnkerfi eða bandarískum sið þar sem forsetinn hafði mikil völd fyrsti forseti suður kóreu hét hingað var fæddur átján hundruð sjötíu og fimm þrjátíu og sjö árum eldri en kollegi hans emile norðurkóreska hann lengi barist fyrir sjálfstæðri kóreu en heillast af kristinni trú fremur en kommúnisma -i_ljosi_sogunnar_000088-0015-00:06:3698-00:00:1976 i_ljosi_sogunnar_000088 15 00:06:36.98 19.712 0.31 frasinn riðaði setið í fangelsi fyrir baráttu sína í nokkur ár flutti hann til bandaríkjanna árið nítjánhundruð og fjögur þar sem hann nam við harvard og kristna og varð jafnframt einn ötulasti talsmaður landsins í bandaríkjunum og hitti meðal annars forsetana theodore vel og útrás -i_ljosi_sogunnar_000088-0016-00:06:5790-00:00:1996 i_ljosi_sogunnar_000088 16 00:06:57.90 19.968 0.26 þegar kórea var undir japönskum yfirráðum og á styrjaldarárunum hélt hann áfram að berjast fyrir þjóð sína búsettur til skiptis í bandaríkjunum og kína átti sæti í útlagastjórnum og fleira og bætti hinum rovera þeirra bandaríkjaforseta sem hann ræddi við um málefni kóreu -i_ljosi_sogunnar_000088-0018-00:07:4108-00:00:5264 i_ljosi_sogunnar_000088 18 00:07:41.08 52.608 0.14 en syngman river traustur hugsuðu bandaríkjamenn maður með reynslu sem hataði kommúnista og talaði góða ensku kjörinn kandídat svo rífa flogið heim til kóreu borð í bandarískri herflugvél og nítján hundruð fjörutíu og átta var hann orðinn forseti sjálfstæðrar suður kóreu sjötíu og þriggja ára gamall þingmann rífa alla sína tíð mikill vinur vesturlanda og eflaust hefur hann hrifist af mörgu því sem stundum eru nefnd vestræn gildi en hann var aldrei sérlega hrifinn af opnum skoðanaskiptum og gagnrýni það kom fljótt í ljós eftir að ríkum til valda að hann ætlaði sér ekki að hafa lýðræðið í sérstökum hávegum eða láta andóf gegn sér líðast ekki frekar en kollegi hans norðanmegin -i_ljosi_sogunnar_000088-0019-00:08:3424-00:00:3700 i_ljosi_sogunnar_000088 19 00:08:34.24 36.992 0.09 eitt af hans fyrstu embættisverkum var að setja lög sem mjög hömluðu alla andstöðu við stjórn hans og í krafti þeirra voru fjölmargir stjórnarandstæðingar á vinstri vængnum handteknir fangelsaðir og jafnvel myrtir helsti pólitíski andstæðingur rís sem einnig hafði girnst forsetastólinn og ráðinn af dögum ótal meintir kommúnistar og norðurkóreskir flugumenn voru pyntaðir stór hluti lögregluliðs vísaði áður verið í öryggislögreglu japanskra hernámsyfirvalda þeir voru því vanir að beita hörku og framfylgja grimmilegum skipunum -i_ljosi_sogunnar_000088-0020-00:09:1262-00:00:4806 i_ljosi_sogunnar_000088 20 00:09:12.62 48.0 0.22 kóreskri dældu bandaríkin peningum til suður kóreu til stríðsrekstursins mikið af þessum auðævum hvarf þó jafnóðum í vasana á íslam og mönnum hans í ríkisstjórninni á meðan óbreyttir hermenn fengu ekki greidd laun mánuðum saman armar spillingarinnar teygðu sig um stjórnkerfið og stjórn suðurkóreska hersins veturinn nítján hundruð fimmtíu til nítján hundruð fimmtíu og eitt dularfull níutíu þúsund ungir liðsmenn þjóðvarnarliðsins úr hungri kulda og vosbúð þeir höfðu verið sendir í langa göngu harðan veturinn að víglínunni en æðstu menn þjóðvarnarliðsins höfðu ákveðið að stinga peningunum sem áttu að fara í mat og klæði handa mönnunum beint í vasann -i_ljosi_sogunnar_000088-0021-00:10:1230-00:00:1602 i_ljosi_sogunnar_000088 21 00:10:12.30 16.0 0.08 eftir því sem leið á stríðið var í óvæginn og spilltur sífellt óvinsælli meðal kóreskra þingmanna og sá ekki fram á að hljóta endurkjör það var þingið sem þá sá um að kjósa forsetann samkvæmt suðurkóresku stjórnarskránni -i_ljosi_sogunnar_000088-0022-00:10:2886-00:00:2280 i_ljosi_sogunnar_000088 22 00:10:28.86 22.912 0.1 en ríkinu ráðið því lét breyta stjórnarskránni svo forsetinn væri kjörinn beinni kosningu af almenningi stjórnarandstæðingar á þingi sem mölduðu í móinn voru handteknir sömuleiðis aðrir stjórnarandstæðingar og hver sá sem dirfðist að gagnrýna þennan ráðahag rís elt svo yfirgnæfandi kosningu til annars kjörtímabils nítján hundruð fimmtíu og tvö -i_ljosi_sogunnar_000088-0023-00:10:5216-00:00:1860 i_ljosi_sogunnar_000088 23 00:10:52.16 18.688 0.12 og eftir stríðslok hélt áfram uppteknum hætti hann breytti stjórnarskránni aftur til að tryggja að hann gæti setið á forsetastóli lengur en þau átta ár sem fyrsta stjórnarskrá suður kóreu kvað á um fangelsaði suma andstæðinga sína pynta aðra eða taka af lífi -i_ljosi_sogunnar_000088-0024-00:11:1160-00:00:2182 i_ljosi_sogunnar_000088 24 00:11:11.60 21.888 0.13 þrátt fyrir aðstoð bandaríkjamanna hafði efnahagsástandið í suður kóreu verið slæmt allt frá sjálfstæði og lítið skánað stríðsreksturinn og hann gegndarlausa spilling sem ríflegar stunduðu höfðu ekki hjálpað til suðurkóreskur almenningur var að fá sig fullsaddan og stjórnarandstöðuflokkar eins og lýðræðisflokkurinn sóttu í sig veðrið -i_ljosi_sogunnar_000088-0025-00:11:3432-00:00:1276 i_ljosi_sogunnar_000088 25 00:11:34.32 12.8 0.39 árið nítjánhundruð sextíu gunma í sig fram til fjórða kjörtímabilsins eftir að hannaði fjarlægt klausuna um að forseti mætti bara sitja þrjú tímabil úr stjórnarskránni nokkrum árum fyrr -i_ljosi_sogunnar_000088-0026-00:11:4818-00:00:1092 i_ljosi_sogunnar_000088 26 00:11:48.18 10.88 0.47 hann var þá áttatíu og fjögurra ára en þrátt fyrir það enn eiturefnaslys ráði ófrjóa hans bograði -i_ljosi_sogunnar_000088-0028-00:12:0416-00:00:0442 i_ljosi_sogunnar_000088 28 00:12:04.16 4.48 0.0 svo rífa einn í framboði og hlaut því níutíu prósent atkvæða -i_ljosi_sogunnar_000088-0029-00:12:0934-00:00:0478 i_ljosi_sogunnar_000088 29 00:12:09.34 4.864 0.0 meiri spenna var um kosningarnar til varaforseta sem fóru fram sérstaklega -i_ljosi_sogunnar_000088-0031-00:12:2366-00:00:0684 i_ljosi_sogunnar_000088 31 00:12:23.66 6.912 0.07 en margir tölldu að maðkur hefði verið í mysunni ásakanir um kosningasvindl urðu háværari -i_ljosi_sogunnar_000088-0032-00:12:3436-00:00:1084 i_ljosi_sogunnar_000088 32 00:12:34.36 10.88 0.23 mótmælin hófust um miðjan mars borginni masan syðst og kóreskan nokkur þúsund mótmælendur söfnuðust saman lögregla beitti táragasi til að tvístra þeim -i_ljosi_sogunnar_000088-0033-00:12:4590-00:00:0828 i_ljosi_sogunnar_000088 33 00:12:45.90 8.32 0.2 nokkrum dögum síðar veiddi veiðimaður lík menntaskólapilturinn í masan pilturinn hafði tekið þátt í mótmælunum -i_ljosi_sogunnar_000088-0034-00:12:5468-00:00:0572 i_ljosi_sogunnar_000088 34 00:12:54.68 5.632 0.13 hafði hann verið skotinn með táragashylki beint í andlitið og líki hans hent í höfnina -i_ljosi_sogunnar_000088-0035-00:13:0180-00:00:2016 i_ljosi_sogunnar_000088 35 00:13:01.80 20.224 0.17 aukin varð kveikja að enn frekari mótmælum gegn lögregluofbeldi gegn kosningasvindli gegn spillingu og ofríki stjórnvalda um miðjan apríl höfðu mótmælin borist til höfuðborgarinnar sól þar sem tugþúsundir söfnuðust saman á götum úti dag eftir dag fyrst aðallega ungt fólk og stúdentar -i_ljosi_sogunnar_000088-0036-00:13:2240-00:00:3262 i_ljosi_sogunnar_000088 36 00:13:22.40 32.64 0.3 bættust kennarar þeirra í hópinn og svo fleiri og fleiri símarnir við þessum árið nítján hundruð fjörutíu og átta endurvinna verkamannaflokksins systurflokks þess norðurkóreska til mótmæla á einu títós mótmælin snérust fljótlega upp í ofbeldisfulla uppreisn sem símarnir við völdum var staðráðin kveða niður hann setti herlög og gaf lögreglu og hermönnum sínum lausann tauminn til að ráða niðurlögum uppreisnarmanna -i_ljosi_sogunnar_000088-0037-00:13:5544-00:00:1776 i_ljosi_sogunnar_000088 37 00:13:55.44 17.792 0.0 sem þeir gerðu öryggissveitir tóku uppreisnarmenn miskunnarlaust af lífi myrtu fjölskyldur þeirra og börn og nauðguðu dætrum þeirra þegar búið var að elta uppi síðustu uppreisnarmennina lágu allt að þrjátíu þúsund manns í valnum eða um tíu prósent íbúa á eyjunni -i_ljosi_sogunnar_000088-0038-00:14:1452-00:00:3320 i_ljosi_sogunnar_000088 38 00:14:14.52 33.28 0.09 þann nítjánda apríl nítján hundruð sextíu skutu lögreglumenn á mótmælendur fyrir utan bláa húsið í sól aðsetur forseta suður kóreu hundrað áttatíu mótmælendur féllu og þúsundir særðust enn settir í herlög og hótaði öllu illu en í þetta skipti virkaði það ekki eins vel og nítján hundruð fjörutíu og átta það fjölgaði bara í hópi mótmælenda á götum sól og lögreglumennirnir fóru að óhlýðnast neituðu að fylgja skipunum um að skjóta og endurtaka blóðbaðið fyrir utan bláa húsið -i_ljosi_sogunnar_000088-0039-00:14:4918-00:00:1774 i_ljosi_sogunnar_000088 39 00:14:49.18 17.792 0.24 þá molnaði veldi ríflegan tuttugasta og sjötta apríl sagði hann af sér embætti en reyndi þó á lokametrunum að kenna varaforsetanum sínum óvinsæla líka í pontu spillinguna daginn eftir framdi sjálfsmorð ásamt konu sinni og tveimur sonum -i_ljosi_sogunnar_000088-0040-00:15:0762-00:00:0682 i_ljosi_sogunnar_000088 40 00:15:07.62 6.912 0.12 daginn eftir það flúði þingmaður í land um borð í flugvél á vegum bandarísku leyniþjónustunnar cia -i_ljosi_sogunnar_000088-0041-00:15:1514-00:00:0922 i_ljosi_sogunnar_000088 41 00:15:15.14 9.216 0.05 fyrsti forseti suður kóreu hafði verið við völd í tólf ár síðustu fimm árum ævinnar var hann svo í útlegð á hafi -i_ljosi_sogunnar_000088-0042-00:15:3370-00:00:2554 i_ljosi_sogunnar_000088 42 00:15:33.70 25.6 0.23 eftir blóði drifið fall einræðisherrans var boðað til kosninga þar komst lýðræðisflokkurinn til valda og hófst handa við umfangsmiklar og metnaðarfullar lýðræðisumbætur en þeir tóku við erfiðu búi og umbótamönnunum tókst ekki að lífga við efnahaginn ástandið varð bara verra atvinnuleysi jókst og verðbólga rauk upp innan lýðræðisflokksins logaði allt í illdeilum -i_ljosi_sogunnar_000088-0044-00:16:3086-00:00:2030 i_ljosi_sogunnar_000088 44 00:16:30.86 20.224 0.28 fátækur kennaranemi nítján hundruð þrjátíu og sjö hafði hann ákveðið að ganga til liðs við japanska keisaraherinn sem þá barðist við kínverja í mansjúríu þegar kóreuríkin urðu sjálfstæði í stríðslok gekk hann í suðurkóreska herinn reis hratt til metorða og nítján hundruð sextíu var hann kominn þar í fremstu framvarðasveit -i_ljosi_sogunnar_000088-0045-00:16:5220-00:00:2576 i_ljosi_sogunnar_000088 45 00:16:52.20 25.856 0.21 pakravan hans höfðu ekki verið sérstakir aðdáendur hins gerspillta einræðisherra þingmaður í og raunar byrjað að leggja á ráðin um valdaránið í byrjun árs nítjánhundruð sextíu áður en rhees frá en stjórn lýðræðisflokksins sem á eftir kom virtist ekki ætla að verða mikið skárri og þegar allt stefndi í óefni ákvað taka láta strax til skarar krím -i_ljosi_sogunnar_000088-0046-00:17:1844-00:00:1762 i_ljosi_sogunnar_000088 46 00:17:18.44 17.664 0.23 árla morguns sextánda maí lögðu hersveitir hliðhollar pakkar undir sig bláa húsið forsetahöllina og aðrar helstu stjórnarbyggingar og fjölmiðla engu blóði var úthellt og borgaraleg stjórnvöld hypjuðu sig fljótt á brott -i_ljosi_sogunnar_000088-0047-00:17:4476-00:00:1716 i_ljosi_sogunnar_000088 47 00:17:44.76 17.152 0.17 í tilkynningum sínum til almennings sagði bakherbergi að suður kórea væri að hruni komin vegna spillingar og vanrækslu æðstu ráðamanna það væri aðeins herinn sem gæti bjargað þjóðinni markmiðið var að uppræta spillingu og kommúnisma styrkja hagkerfið og tengslin við bandaríkin -i_ljosi_sogunnar_000088-0048-00:18:0336-00:00:2650 i_ljosi_sogunnar_000088 48 00:18:03.36 26.496 0.22 stofnunar leyniþjónusta sem hafði víðtæk völd til að handtaka hvern sem er og fangelsa fyrir hvað sem er og pynta á hvaða hátt sem er og í raun gera hvað sem taka hug hann reyndist nefnilega ekkert mikið skárri en símann rígur kom að því að sætta sig við gagnrýni og andóf stjórnarandstæðingar og meintir kommúnistar voru fangelsaðir í gríð og erg og fjölmiðlar sættu mikilli iðkuðu -i_ljosi_sogunnar_000088-0049-00:18:3140-00:00:1590 i_ljosi_sogunnar_000088 49 00:18:31.40 16.0 0.24 líkt og riðaði pakkað í bandaríkjunum um tíma og naut stuðnings bandaríkjastjórnar eina skilyrðið sem kennedy bandaríkjaforseti setti fyrir stuðningsyfirlýsingu sinni væri að taka yrði borgaralegur leiðtogi að minnsta kosti að nafninu til -i_ljosi_sogunnar_000088-0050-00:18:4864-00:00:2310 i_ljosi_sogunnar_000088 50 00:18:48.64 23.04 0.06 árið nítjánhundruð sextíu og þrjú boðaði hersingin því til kosninga og kjörinn forseti hann var svo endurkjörinn nítján hundruð sextíu og sjö og árið nítján hundruð sjötíu og eitt fór hann á svig við stjórnarskrána sem hann hafði sjálfur sett eftir valdaránið og hafði tekið aftur upp gömlu regluna sem bannaði forsendum að sitja lengur en tvö tímabil og bauð sig fram í þriðja sinn -i_ljosi_sogunnar_000088-0051-00:19:1256-00:00:1012 i_ljosi_sogunnar_000088 51 00:19:12.56 10.112 0.44 vannæringu eins og allar aðrar en fannst forskot hans á mótframbjóðanda sinn stjórnarandstæðinginn kim dauflega numu -i_ljosi_sogunnar_000088-0052-00:19:2352-00:00:1978 i_ljosi_sogunnar_000088 52 00:19:23.52 19.84 0.26 hann ákvað því skömmu síðar að gefa þessa lýðræðistilraun upp á bátinn og framdi í raun einskonar valdarán gegn sjálfum sér setti neyðarlög leysti upp þingið og þvingaði í gegn gríðarlega íhaldssama nýja stjórnarskrá sem færði forsetanum honum sjálfum svo gott sem alræðisvöld -i_ljosi_sogunnar_000088-0053-00:19:4440-00:00:0958 i_ljosi_sogunnar_000088 53 00:19:44.40 9.472 0.0 forsetinn mátti nú setja lög algjörlega óháð öðrum stofnunum ríkisins skipa dómara og þingmenn og sitja eins lengi og honum sýndist -i_ljosi_sogunnar_000088-0054-00:19:5470-00:00:0552 i_ljosi_sogunnar_000088 54 00:19:54.70 5.504 0.1 pasjanna ekki verið einræðisherra áður þá var hann það núna -i_ljosi_sogunnar_000088-0056-00:20:4826-00:00:1158 i_ljosi_sogunnar_000088 56 00:20:48.26 11.52 0.07 talaði alla áherslu á að byggja upp iðnað og það í stórum stíl verksmiðjur og tækni og smám saman fór suðurkóreska þjóðin að rífa sig upp úr fátæktinni -i_ljosi_sogunnar_000088-0057-00:21:0364-00:00:2992 i_ljosi_sogunnar_000088 57 00:21:03.64 29.824 0.29 suðurkóreskur almenningur tók valdaráni parks og félaga í fyrstu fagnandi enda langþreyttur á ólgu og óstjórn og efnahagsuppgangurinn á sjöunda áratuginum tryggði pavel en þegar áttundi áratugurinn gekk í garð og nokkuð fór að hægja á kraftaverkinu við han ána eins og suðurkóreska efnahagsundrið var stundum kallað og einræðistilburðir paulu öllum augljósir fór að renna á marga tvær grímur -i_ljosi_sogunnar_000088-0058-00:21:3472-00:00:2170 i_ljosi_sogunnar_000088 58 00:21:34.72 21.76 0.13 október nítján hundruð sjötíu og níu þusti suðurkóreskur almenningur með háskólastúdenta í broddi fylkingar aftur út á götur í tugþúsunda tali og mótmæltu alræði og spillingu og kröfðust lýðræðis þakka mótmælunum af sömu hörku og forveri hans í setti herlög og lét fangelsa mörg hundruð mótmælendur -i_ljosi_sogunnar_000088-0059-00:21:5808-00:00:2134 i_ljosi_sogunnar_000088 59 00:21:58.08 21.376 0.04 þrátt fyrir þetta ófremdarástand gaf passt sér þó tíma til að njóta lífsins og kvöldið tuttugasta og sjötta október nítján hundruð sjötíu og níu var skipulagt dýrindis matarboð í forsetahöllinni með nánustu samstarfsmönnum forsetans lífverði hans og yfirmanni leyniþjónustunnar alræmdu og nokkrum föngulegum ungum konum -i_ljosi_sogunnar_000088-0060-00:22:2020-00:00:0896 i_ljosi_sogunnar_000088 60 00:22:20.20 8.96 0.21 yfir kvöldverðarborðinu mun hafa komið til nokkuð harkalegra skoðanaskipta milli forsetans og innsta hrings hans um ástandið í þjóðfélaginu -i_ljosi_sogunnar_000088-0061-00:22:2974-00:00:1724 i_ljosi_sogunnar_000088 61 00:22:29.74 17.28 0.33 sem lauk þannig þegar nokkuð var liðið á kvöldið að æðsti yfirmaður leyniþjónustunnar turabis skaut forsetann til bana enn er óvíst hvað leyniþjónustuforingjanum gekk til með því að myrða forsetann -i_ljosi_sogunnar_000088-0062-00:22:4756-00:00:1416 i_ljosi_sogunnar_000088 62 00:22:47.56 14.08 0.23 voru nánir samstarfsmenn og höfðu þekkst síðan þeir voru kornungir menn ýmsar mögulegar áðstæður hafa verið nefndar valdabarátta í hirð parks að tekist um stöðu sína við hægri hönd forsetans -i_ljosi_sogunnar_000088-0063-00:23:0240-00:00:0978 i_ljosi_sogunnar_000088 63 00:23:02.40 9.856 0.47 að kannski hafi í hjarta harðsvíraðs leyniþjónustuforingjans brunnið dulinn lýðræðiseldur og því hafi hann viljað koma einræðisherranum fyrir kattarnef -i_ljosi_sogunnar_000088-0064-00:23:1616-00:00:1890 i_ljosi_sogunnar_000088 64 00:23:16.16 18.944 0.17 hann hafi verið á mála hjá sínar að hann hafi verið gripinn stundarbrjálæði vegna lifrarsjúkdóms sem hann glímdi við og svona mætti lengi telja líklega veit það enginn með vissu nema kynsystur handtekinn dæmdur til dauða á hendur örfáum mánuðum eftir morðið -i_ljosi_sogunnar_000088-0065-00:23:3546-00:00:0818 i_ljosi_sogunnar_000088 65 00:23:35.46 8.192 0.14 en við vitum allavega að hann batt enda á átján ára einræðisstjórn park tunglið -i_ljosi_sogunnar_000088-0066-00:23:4902-00:00:1282 i_ljosi_sogunnar_000088 66 00:23:49.02 12.8 0.45 með síðari eiginkonu sinni konu eignaðist bakterían tvær dætur og sonum sömu sviplegu endalokum og maður hennar fimm árum fyrr -i_ljosi_sogunnar_000088-0067-00:24:0318-00:00:1522 i_ljosi_sogunnar_000088 67 00:24:03.18 15.232 0.29 fimmtándi ágúst nítján hundruð sjötíu og fjögur var þjóðhátíðardagur suður kóreu og forsetinn pathom ávarpaði að því tilefni hátíðarfund í þjóðleikhúsinu í sól hann stóð í pontu þegar norðurkóreskur tilræðismaður í salnum skaut að sviðinu -i_ljosi_sogunnar_000088-0068-00:24:3114-00:00:1214 i_ljosi_sogunnar_000088 68 00:24:31.14 12.16 0.35 tilræðismaðurinn skaut fimm sinnum en öll skotin misstu marks forsetinn slapp ómeiddur en einkona hefði konu hans union særði alvarlega -i_ljosi_sogunnar_000088-0069-00:24:4388-00:00:0756 i_ljosi_sogunnar_000088 69 00:24:43.88 7.552 0.0 lést á sjúkrahúsi síðar um daginn tilræðismaðurinn var handsamaður snarlega og á meðan eiginkonan var flutt á sjúkrahús -i_ljosi_sogunnar_000088-0071-00:24:5686-00:00:0978 i_ljosi_sogunnar_000088 71 00:24:56.86 9.728 0.08 elsta barn þeirra hjóna dóttirin gun var tuttugu og tveggja ára þegar móðir hennar dó og eins og gefur að skilja tók hún móðurmissinn nærri sér -i_ljosi_sogunnar_000088-0072-00:25:0716-00:00:0402 i_ljosi_sogunnar_000088 72 00:25:07.16 4.096 0.0 hún var rétt að byrja að syrgja þegar henni barst bréf -i_ljosi_sogunnar_000088-0073-00:25:1256-00:00:1034 i_ljosi_sogunnar_000088 73 00:25:12.56 10.368 0.26 bréfið var frá manni að nafni otman kynnti sig sem miðil sendiboða drottins sem færi fyrir kirkju eilífs lífs -i_ljosi_sogunnar_000088-0075-00:25:2884-00:00:1100 i_ljosi_sogunnar_000088 75 00:25:28.84 10.88 0.06 og það sem meira var hann sagðist vera í sambandi við látna móður hennar fyrir handan hún hefði birtst honum í draumi og hann gæti gert henni kleyft að eiga samskipti við móður sína -i_ljosi_sogunnar_000088-0076-00:25:4126-00:00:0746 i_ljosi_sogunnar_000088 76 00:25:41.26 7.424 0.05 teymi þessi var sextíu og tveggja ára og átti litríka fortíð að baki áður en hann varð sendiboði drottins -i_ljosi_sogunnar_000088-0077-00:25:4914-00:00:2324 i_ljosi_sogunnar_000088 77 00:25:49.14 23.296 0.25 annað gegnt sex ólíkum nöfnum í gegnum tíðina og gifsts sex sinnum hann hafði verið lögreglumaður verið í hernum um stund og einnig unnið á dagblaði og í sápuverksmiðju síðan hafði hann helgað sig andlegri hugðarefnum gerst búddamunkur en snúið svo til kaþólskrar kristni og loks stofnað sinn eigin söfnuð utan um hans eigin heilagleika -i_ljosi_sogunnar_000088-0079-00:26:2144-00:00:1432 i_ljosi_sogunnar_000088 79 00:26:21.44 14.336 0.11 þar gekk hann lengra sagði að látin móðir hennar hefði sagt honum að markmið hennar þarna fyrir handan væri að hefja dóttur sínar til vegs og virðingar sem leiðtogi suðurkóresku þjóðarinnar og svo alls heimsins -i_ljosi_sogunnar_000088-0080-00:26:3862-00:00:1362 i_ljosi_sogunnar_000088 80 00:26:38.62 13.568 0.38 fljótt var samband hennar og klerksins orðið mjög náið og svo taminn varð smátt og smátt innsti koppur í búri í forsetahöllinni og öðlaðist einnig náið og gott samband við föður gerðar -i_ljosi_sogunnar_000088-0081-00:26:5306-00:00:1738 i_ljosi_sogunnar_000088 81 00:26:53.06 17.28 0.15 tíminn var kannski ekki alveg jafn heilagur og hann vildi vera láta því hann fór fljótt að notfæra sér þessa einstaka stöðu og áhrifavald sitt yfir dóttur forsetans til að græða sjálfur á togi með ýmsum fjármálagjörningum og lygum -i_ljosi_sogunnar_000088-0082-00:27:1102-00:00:1040 i_ljosi_sogunnar_000088 82 00:27:11.02 10.368 0.15 efnum meint góðgerðarfélög sem tengd voru sértrúarsöfnuði hans og sömuleiðis suðurkóreska ríkinu tókst honum á næstu árum að aukast gífurlega -i_ljosi_sogunnar_000088-0083-00:27:3044-00:00:1630 i_ljosi_sogunnar_000088 83 00:27:30.44 16.256 0.2 reyndar eru líka til þeir sem halda því fram að leyniþjónustumaðurinn kim tekjur hafi myrt pathom honum blöskraði óhófleg áhrif klerksins svo í teymi yfir forsetadótturnni og forsetinn losaði sig ekki við þennan furðulega karakter -i_ljosi_sogunnar_000088-0084-00:27:4718-00:00:0488 i_ljosi_sogunnar_000088 84 00:27:47.18 4.864 0.24 en hvort eitthvað er hæft í þeirri kenningu frekar en öllum hinum vitum við svo sem ekki -i_ljosi_sogunnar_000088-0086-00:28:1964-00:00:1772 i_ljosi_sogunnar_000088 86 00:28:19.64 17.664 0.21 efnahagsuppgangurinn hélt ótrauður áfram en undir niðri kraumaði óánægja á reiði almennings sumarið nítján hundruð áttatíu og sjö gusu aftur í þetta sinn voru það milljónir sem mótmæltu á götum úti og að lokum molnaði herforingjastjórnin undan álaginu -i_ljosi_sogunnar_000088-0088-00:28:4730-00:00:1330 i_ljosi_sogunnar_000088 88 00:28:47.30 13.312 0.46 kannski voru skilaboðin sem svo taminn færði agnið hennar að handan að hún ætti að leiða suður kölkuð sem gerði það að verkum að pakkhús ónáð -i_ljosi_sogunnar_000088-0089-00:29:0110-00:00:1164 i_ljosi_sogunnar_000088 89 00:29:01.10 11.648 0.09 kannski bara það bara vegna þess að það sem hún hafði alist upp eftir að herforingjarnir hrökkluðust frá nítján hundruð áttatíu og sjö komst lýðræði sem sé að lokum á í suður kora -i_ljosi_sogunnar_000088-0091-00:29:2512-00:00:1518 i_ljosi_sogunnar_000088 91 00:29:25.12 15.232 0.23 sænskur að raunar skipt ótalsinnum um nafn og sameinast öðrum flokkum í gegnum árin en rætur hans lágu í lýðræðislega lýðveldisflokknum sem hafði verið stjórnarflokkur hersins í valdatíð föður hennar hersingin -i_ljosi_sogunnar_000088-0092-00:29:4572-00:00:1744 i_ljosi_sogunnar_000088 92 00:29:45.72 17.536 0.19 þrátt fyrir rætur flokksins í alræmdi herstjórn hefur hann og forvera hans lengst af verið með stærstu flokkum á suðurkóreska þiningu ef ekki langstærstur og margir forsetar suður krufði komst á komið úr röðum flokksins og forvera -i_ljosi_sogunnar_000088-0093-00:30:0422-00:00:1184 i_ljosi_sogunnar_000088 93 00:30:04.22 11.776 0.24 ekki hægt að segja að konur hafi lengst af verið mjög aðsópsmiklar í suðurkóreskum stjórnmálum þrefalda komist í æðstu áhrifastöður í karllægu samfélagi suður kóreu -i_ljosi_sogunnar_000088-0094-00:30:1658-00:00:2300 i_ljosi_sogunnar_000088 94 00:30:16.58 22.912 0.29 birtar en ekki neðarlega á lista yfir jafnrétti kynjanna á heimsvísu hefur agnes notast einhver góðs af tengingunni við föður hennar margir eldri suður korn horfa með hlýju aftur til pakistans þrátt fyrir að beita harðræði hafði líka rifið landið upp fátækt -i_ljosi_sogunnar_000088-0095-00:30:4046-00:00:0504 i_ljosi_sogunnar_000088 95 00:30:40.46 4.992 0.08 hugsuðu að það hlyti að vera eitthvað í dóttur þessa mikla manns spunnið -i_ljosi_sogunnar_000088-0096-00:30:4604-00:00:0918 i_ljosi_sogunnar_000088 96 00:30:46.04 9.088 0.27 svo að eftir að hún hafði klifið metorðastigann innan flokksins var pakkinn gólf fyrst kvenna -i_ljosi_sogunnar_000088-0097-00:31:0674-00:00:1802 i_ljosi_sogunnar_000088 97 00:31:06.74 18.048 0.18 kóreskur almenningur er ekki óvanur því að heyra af spillingarmálum æðstu ráðamanna þjóðarinnar undanfarin ár og áratugi hefur það í raun verið undantekning ef forseti landsins hefur ekki einhverntímann á valdatíð sinni notfært sér stöðu sína til að safna auði eða hygla ættingjum og vinum -i_ljosi_sogunnar_000088-0098-00:31:2518-00:00:1600 i_ljosi_sogunnar_000088 98 00:31:25.18 16.0 0.37 forverar pakistani róttækari líbríum við ásakanir um spillingu mútuþægni og fleira misjafnt oft snérust ásakanirnir líka um himinháar fjárhæðir -i_ljosi_sogunnar_000088-0099-00:31:4200-00:00:0920 i_ljosi_sogunnar_000088 99 00:31:42.00 9.216 0.08 en mál pakkinn einhvernveginn alveg annars eðlis og það er ekki síst þess vegna sem það hefur vakið svo mikla athygli og hneykslan almennings -i_ljosi_sogunnar_000088-0100-00:31:5264-00:00:2030 i_ljosi_sogunnar_000088 100 00:31:52.64 20.352 0.25 meðfram því að klífa hinn pólitíska metorðastiga hélt tanana sínum við klerkinum og eftir að hann lést árið nítján hundruð níutíu og fjögur tók dóttir hans þó sungið keflinu sem leiðtogi safnaðar hans og jafnframt sem andlegur leiðtogi pak kunni -i_ljosi_sogunnar_000088-0102-00:32:1992-00:00:0802 i_ljosi_sogunnar_000088 102 00:32:19.92 8.064 0.12 vegna sambands hennar forsetadótturinnar og föður hennar safnaðarleiðtogans hafa þær þekkst í meira en fjörutíu ár -i_ljosi_sogunnar_000088-0103-00:32:2852-00:00:1426 i_ljosi_sogunnar_000088 103 00:32:28.52 14.336 0.09 og þegar gunma loks til æðstu metorða í stjórnkerfinu var kjósi ekki feimin við að fara að fordæmi föður síns og nýta sér einstök tengsl sín við hana til að komast yfir auð og áhrif -i_ljosi_sogunnar_000088-0105-00:32:5022-00:00:1480 i_ljosi_sogunnar_000088 105 00:32:50.22 14.72 0.22 allt hófst þetta með spjaldtölvu fréttamenn suðurkóreskrar sjónvarpsstöðvar sem hefur fengið veður af sullast yfir spjaldtölvu hennar sem hún hafði skilið eftir ólæsta á opinni skrifstofu þegar hann fór sjálf til útlanda -i_ljosi_sogunnar_000088-0106-00:33:0558-00:00:0720 i_ljosi_sogunnar_000088 106 00:33:05.58 7.168 0.0 í spjaldtölvunni fundu fréttamennirnir afar mikið magn af ótrúlega grunsamlegum gögnum skjölum og myndum -i_ljosi_sogunnar_000088-0108-00:33:3190-00:00:3704 i_ljosi_sogunnar_000088 108 00:33:31.90 37.12 0.25 um árabil hafði túlkað í kringum hana klíka tengd sértrúarsöfnuði föður hennar sem innihélt marga kynlega kvisti til að mynda einnar helstu tónlistarmyndbandaleikstjórum suður kórrétt eins og faðir tjá undan henni notfært sér tengslin við forseta landsins til að græða tafir meðal annars með því að beita mútum kúgunum og hótunum til að komast yfir heilu fyrirtækin og þetta líklega með vitneskju vinkonu takka -i_ljosi_sogunnar_000088-0109-00:34:0984-00:00:3074 i_ljosi_sogunnar_000088 109 00:34:09.84 30.72 0.18 svo virðist líka hafa haft mikil áhrif á ákvarðanatöku forsetans og stefnumótun hún hafði frjálsan aðgang að trúnaðargögnum drögum að lögum og frumvörpum og meira að segja háleynilegum skýrslum suðurkóreska hersins um samskiptin við norður kóreu kannski hafði hún meira að segja bein áhrif á utanríkismálin meðal þess sem haft hefur verið eftir trana af tjáð henni að norðurkóreska ríkið myndi hrynja árið tvö þúsund og sautján -i_ljosi_sogunnar_000088-0110-00:34:4124-00:00:0806 i_ljosi_sogunnar_000088 110 00:34:41.24 8.064 0.17 menn velta nú fyrir sér hvort slíkar yfirlýsingar hafi haft áhrif á stefnu pakstan gagnvart fjandríkinu í norðri -i_ljosi_sogunnar_000088-0111-00:34:5046-00:00:1252 i_ljosi_sogunnar_000088 111 00:34:50.46 12.544 0.3 spjaldtölvunni fundust líka dragast að ræðum hún hafði iðulega borið þær undir tóm gerði stundum á þeim talsverðar breytingar sem oft þóttu stórfurðulegar bæði efni og orðalagi -i_ljosi_sogunnar_000088-0112-00:35:0430-00:00:1292 i_ljosi_sogunnar_000088 112 00:35:04.30 12.928 0.16 þeir aðstoðar og samstarfsmenn forsetans sem gagnrýndu þetta undarlega fyrirkomulag og riðuveiki og í staðinn ráðnir einhverjir með tengsl við tsunami eða úr klíkur hennar -i_ljosi_sogunnar_000088-0113-00:35:1786-00:00:0466 i_ljosi_sogunnar_000088 113 00:35:17.86 4.736 0.0 þannig fékk meðal annars einkaþjálfari hennar starf sem aðstoðarmaður forsetans -i_ljosi_sogunnar_000088-0114-00:35:2296-00:00:1240 i_ljosi_sogunnar_000088 114 00:35:22.96 12.416 0.1 og svo mun líka hafa valið föt á tak vinkonu sína suðurkóreska pressan hefur síðan tekið það sem skýringu á því hvers vegna forseti landsins þótti oft furðulega illa til fara -i_ljosi_sogunnar_000088-0115-00:35:3704-00:00:2944 i_ljosi_sogunnar_000088 115 00:35:37.04 29.44 0.15 ekki hægt að segja annað en að suðurkóreska pressan hafi gert sér mat úr þessu ótrúlega máli og á hverjum degi bætast nú við nýjar og fáránlegri uppljóstranir og ásakanir líklega og vonandi eiga þær ekki allar við rök að styðjast kirkja hins eilífa lífs trúarsöfnuður þeirra toga á vissulega rætur sínar í kaþólsku en kennileitum fornri kóreskri andatrú eða sjamanisma -i_ljosi_sogunnar_000088-0116-00:36:0688-00:00:1214 i_ljosi_sogunnar_000088 116 00:36:06.88 12.16 0.13 gula pressan hefur farið mikinn í birta sögusagnir hverja annarri furðulegri um að takoradi hafi verið viðstödd dularfullar sjamanískar trúarathafnir í tíma ótíma -i_ljosi_sogunnar_000088-0117-00:36:2048-00:00:2244 i_ljosi_sogunnar_000088 117 00:36:20.48 22.528 0.14 suður konum hafa til að mynda lengi velt vöngum yfir því hvers vegna ekkert spurðist til forseta landsins í nokkrar klukkustundir eftir að fréttir bárust af vinum harmleik landsins á síðari árum þegar ferjan sewol sökk úti fyrir ströndum suður kóreu sextánda apríl tvö þúsund og fjórtán og þrjú hundruð manns fórust mestmegnis börn og ungmenni -i_ljosi_sogunnar_000088-0118-00:36:4374-00:00:2692 i_ljosi_sogunnar_000088 118 00:36:43.74 27.008 0.25 eftir að skandallinn komst í hámæli kom fram sú kenning að afstöðu verið vant viðlátin við að taka þátt í einhverskonar sjamanískri athöfn netsilik föður hennar klerkinn sem lést einmitt sextánda apríl tuttugu árum áður samkvæmt öllu svæsnari útgáfu af þessum orðrómi var ferjunni grandað af ásettu ráði sem einhverskonar mannfórn til hins látna safnaðarleiðtoga -i_ljosi_sogunnar_000088-0119-00:37:1140-00:00:0996 i_ljosi_sogunnar_000088 119 00:37:11.40 9.984 0.07 það er auðvitað frekar hæpið en bara eitt dæmi um allar þær furður sem margir suður kóreumenn virðast nú tilbúnir til að trúa upp á forseta sinn -i_ljosi_sogunnar_000088-0120-00:37:2298-00:00:0578 i_ljosi_sogunnar_000088 120 00:37:22.98 5.76 0.15 gæti hlustandi í þessum orðum er ekki ljóst hver verða örlög pak gun -i_ljosi_sogunnar_000088-0121-00:37:2922-00:00:0486 i_ljosi_sogunnar_000088 121 00:37:29.22 4.736 0.07 líklegast verður að teljast að á endanum hrökklist hún úr embætti með einhverjum leiðum -i_ljosi_sogunnar_000088-0122-00:37:3510-00:00:1116 i_ljosi_sogunnar_000088 122 00:37:35.10 11.264 0.17 hann rættist í líklega ekki seinni hluti spádómsins sem safnaðarleiðtoginn þotan færði henni skömmu eftir móðurmissinn að hún eigi eftir að leiða alla heimsbyggðina -i_ljosi_sogunnar_000089-0001-00:00:1942-00:00:1276 i_ljosi_sogunnar_000089 1 00:00:19.42 12.8 0.0 líkamsleifar fyrrverandi þjóðhöfðingja séu grafnar upp úr jörðinni eða fjarlægðar frá því sem átti að vera þeirra hinsti dvalarstaður á annan hátt gerist líklega ekki alveg á hverjum degi -i_ljosi_sogunnar_000089-0002-00:00:3352-00:00:2702 i_ljosi_sogunnar_000089 2 00:00:33.52 27.008 0.31 eða hvað það hefur gerst að minnsta kosti tvisvar á frekar skömmum tíma nú nýverið fyrst var það góðkunningi í ljósi sögunnar rodrigo duterte hinn litríki og vægast umdeildi forseti filippseyja sem jarðsetja forvera sinn einræðisherrann alræmda ferdinand marcos í þjóðargrafreit filippseyja þar sem helstu stríðshetjur filippseysku þjóðarinnar hvíla -i_ljosi_sogunnar_000089-0003-00:01:0098-00:00:0906 i_ljosi_sogunnar_000089 3 00:01:00.98 9.088 0.04 líkamsleifar hans höfðu þá verið geymdar í grafhýsi marcos fjölskyldunnar í tuttugu og sjö ár á meðan deilt var um hvar hann ætti að hvíla -i_ljosi_sogunnar_000089-0004-00:01:1150-00:00:1436 i_ljosi_sogunnar_000089 4 00:01:11.50 14.336 0.38 en og flest annað sem duterte tekur sér fyrir hendur var það afar umdeilt að grafa marcos í þessum hetjugrafreiti og kollinum að grafa hann upp aftur og koma honum fyrir einhverstaðar annarstaðar eru þegar orðin hávær -i_ljosi_sogunnar_000089-0005-00:01:2702-00:00:0914 i_ljosi_sogunnar_000089 5 00:01:27.02 9.216 0.0 en ágæti hlustandi það er ekki það sem við ætlum að fjalla um hér heldur er það annar nýlegur uppgröftur og ekki síst aðdragandi hans -i_ljosi_sogunnar_000089-0006-00:01:3756-00:00:2606 i_ljosi_sogunnar_000089 6 00:01:37.56 25.984 0.15 miðjan nóvember voru líka líkamsleifar lækkandi forseta póllands tvö þúsund og fimm til tvö þúsund og tíu og kona hans maríu fjarlægðar úr grafhýsinu undir dómkirkjunni í verkalyfjum legið síðan þau létust bæði í sviplegu flugslysi í smólensk í rússlandi ásamt fjölda annarra pólskra fyrirmenna þann tíunda apríl tvö þúsund og tíu -i_ljosi_sogunnar_000089-0007-00:02:0510-00:00:1584 i_ljosi_sogunnar_000089 7 00:02:05.10 15.872 0.0 flugslysið var reiðarslag sem enn hvílir þungt á pólsku þjóðinni og þó það hafi verið rækilega rannsakað bæði af rússneskum og pólskum sérfræðingum í flugslysum á sínum tíma telja margir að ekki séu enn öll kurl komin til grafar -i_ljosi_sogunnar_000089-0008-00:02:2186-00:00:2026 i_ljosi_sogunnar_000089 8 00:02:21.86 20.224 0.1 var þess vegna sem ró forsetahjónanna sálugu var raskað til að rannsaka líkamsleifarnar á nýjan leik sem hluti af nýrri rannsókn á slysinu sem pólsk stjórnvöld hafa efnt til málið er hápólitískt enda hafa samskipti póllands og rússlands verið viðkvæm áratugum saman -i_ljosi_sogunnar_000089-0009-00:02:4386-00:00:0742 i_ljosi_sogunnar_000089 9 00:02:43.86 7.424 0.0 gengið hratt til verks og forsetahjónin eru nú aftur komin á sinn stað í grafhýsi dómkirkjunnar í vafalaust -i_ljosi_sogunnar_000089-0010-00:02:5214-00:00:1332 i_ljosi_sogunnar_000089 10 00:02:52.14 13.312 0.06 hvað ef eitthvað kemur út úr þessari nýjustu rannsókn vitum við ekki enn ágæti hlustandi en nú er full ástæða til þess að fara yfir það sem við þó vitum um þetta hörmulega flugslys -i_ljosi_sogunnar_000089-0011-00:03:1374-00:00:2320 i_ljosi_sogunnar_000089 11 00:03:13.74 23.168 0.23 það var svartaþoka í smólensk þessari sögufrægu borg við bakka nefinu rússlandi laugardagsmorguninn tíunda apríl tvö þúsund og tíu þokan var svo þykka séð ofanfrá gagnvart greint krónur háu birkitrjánna himinhárra á íslenskan mælikvarða sem umkringja flugvöllinn smólensk norður -i_ljosi_sogunnar_000089-0012-00:03:3770-00:00:1354 i_ljosi_sogunnar_000089 12 00:03:37.70 13.568 0.0 flugvöllurinn er fjóra kílómetra norður af sjálfri borginni og var lengst af rekinn af rússneska hernum en hans eina flugbraut hefur frá því árið tvö þúsund og níu einnig tekið á móti borgaralegum flugvélum af og til -i_ljosi_sogunnar_000089-0013-00:03:5268-00:00:0552 i_ljosi_sogunnar_000089 13 00:03:52.68 5.504 0.07 það var þó vissulega herflugvél sem var á leiðinni til smólensk norður þennan laugardagsmorgun -i_ljosi_sogunnar_000089-0014-00:03:5906-00:00:4370 i_ljosi_sogunnar_000089 14 00:03:59.06 43.776 0.22 vélin sjálfar rússnesk rétt eins og birkitrén landið sem leyndist undir þokuhulunni túbur og fjögur farþegaþota sem kynnt var til sögunnar í lok sjöunda áratugarins og varð á áratugunum sem fylgdu langalgengasta farartæki er oft og annarra sovéskra flugvéla flutti milljónir flugfarþega heimshorna á milli en var ekki síst þekkt fyrir að geta vel ráðið við þau margvíslegu vandamál sem fylgdu innanlandsflugi í hinum gríðarstóru og fjölbreyttu sovétríkjunum og var jafn vel heima og víðum flugbrautum sér í medellín í moskvu og á malarbrautum nyrst í byrjun -i_ljosi_sogunnar_000089-0015-00:04:4444-00:00:1674 i_ljosi_sogunnar_000089 15 00:04:44.44 16.64 0.11 þessi tiltekna tu hundrað fimmtíu og fjögur þota átti ekki að þurfa að takast á við neinar slíkar áskoranir þennan morguninn hún var hvít með rauðar rendur eftir skrokknum endilöngum pólsku fánalitirnir enda vélin í eigu pólska hersins -i_ljosi_sogunnar_000089-0016-00:05:0194-00:00:0888 i_ljosi_sogunnar_000089 16 00:05:01.94 8.96 0.08 og bara á leið frá varsjá til smólensk um átta hundrað kílómetra leið sem ætti ekki að taka meira en svona sjötíu áttatíu mínútur -i_ljosi_sogunnar_000089-0017-00:05:1210-00:00:0584 i_ljosi_sogunnar_000089 17 00:05:12.10 5.76 0.0 innanborðs voru níutíu og sex manns sjö manna áhöfn og áttatíu og níu farþegar -i_ljosi_sogunnar_000089-0018-00:05:2056-00:00:1452 i_ljosi_sogunnar_000089 18 00:05:20.56 14.464 0.38 þarna var kominn framvarðasveit pólska hersins majórar lautinantar og flota og hershöfðingjar og menntamenn listamenn og leikarar þing og stjórnmálamenn og diplómatar prestar biskupar einn seðlabankastjóri -i_ljosi_sogunnar_000089-0019-00:05:3558-00:00:0636 i_ljosi_sogunnar_000089 19 00:05:35.58 6.4 0.36 og síðast en ekki síst sjálfur forseti póllands leikana inkanna maríu -i_ljosi_sogunnar_000089-0020-00:05:5386-00:00:1894 i_ljosi_sogunnar_000089 20 00:05:53.86 18.944 0.21 þeim var ekki hlátur í hug nafntoguðu farþegunum um borð í túpulokinu þennan morguninn ástæða þess að þau voru öll á leið til smólensk varð til að vera viðstödd minningarathöfn um einn hræðilegasta atburð í nútímasögu póllands og eitt disasi á pólskri þjóðarsál -i_ljosi_sogunnar_000089-0021-00:06:1346-00:00:0544 i_ljosi_sogunnar_000089 21 00:06:13.46 5.504 0.0 jarlinn árið nítján hundruð fjörutíu sem sé einmitt sjötíu árum áður -i_ljosi_sogunnar_000089-0022-00:06:1940-00:00:1608 i_ljosi_sogunnar_000089 22 00:06:19.40 16.0 0.13 hafði sovéska leynilögreglan en kafi handa við að taka af lífi pólska her og lögregluforingja embættismenn menntamenn nú aðra sem sovétmenn höfðu tekið höndum þegar þeir réðust inn í pólland úr austri í september nítján hundruð þrjátíu og níu -i_ljosi_sogunnar_000089-0023-00:06:3976-00:00:2064 i_ljosi_sogunnar_000089 23 00:06:39.76 20.608 0.3 voru þetta um tuttugu og tvö þúsund fangar sem voru blákalt teknir af lífi á örfáum vikum vorið nítján hundruð fjörutíu margir þeirra fluttir úr fangelsum og fangabúðum út í katyn skóginn við smólensk þar var þeim skipað að krjúpa og svo verður skotnir í höfuðið og grafnir í fjöldagröfum -i_ljosi_sogunnar_000089-0024-00:07:0654-00:00:2370 i_ljosi_sogunnar_000089 24 00:07:06.54 23.68 0.16 það var að öllum líkindum jósef stalín sjálfur æðsti leiðtogi sovétríkjanna á þessum tíma sem gaf skipunina um að slátra pólsku intelligensíunni en þó fljótt kæmist upp um að eitthvað reglulega hryllilegt hefði átt sér stað í katyn skógi neituðu sovésk stjórnvöld heillengi allri ábyrgð og reyndu eftir fremsta megni að skella skuldinni á þjóðverja -i_ljosi_sogunnar_000089-0025-00:07:3082-00:00:1118 i_ljosi_sogunnar_000089 25 00:07:30.82 11.136 0.16 ekki fyrr en eftir fall sovétríkjanna sem rússar gengust loks við ábyrgð á morðunum en þau höfðu þá eitrað viðkvæm samskipti pólverja rússa um áratugaskeið -i_ljosi_sogunnar_000089-0026-00:07:5008-00:00:1774 i_ljosi_sogunnar_000089 26 00:07:50.08 17.792 0.08 það voru þessir hörmulegu glæpir sovétmanna sem farþegarnir um borð í túpulokinu ætlum við að minnast í sérstakri athöfn þann tíunda apríl í grafreit katrínu tuttugu kílómetra frá smólensk þar sem um fjögur þúsund af fórnarlömbum morðanna hvíla -i_ljosi_sogunnar_000089-0027-00:08:0874-00:00:2008 i_ljosi_sogunnar_000089 27 00:08:08.74 20.096 0.32 það var merkileg athöfn að sjálfur forseti póllands minntist hinna föllnu pólverja í katyn skógi sjálfum á rússneskri jörðu ásamt fulltrúum rússa það átti að marka tímamót sömuleiðis sýna fram á bætt samskipti pólverja og rússa skref í átt að sáttum -i_ljosi_sogunnar_000089-0029-00:08:3360-00:00:1064 i_ljosi_sogunnar_000089 29 00:08:33.60 10.624 0.27 fyrrum morguninn skömmu eftir níu það önnur pólsk flugvél lent á flugvellinum smólensk norður full af blaðamönnum og fjölmiðlafólki og öðrum gestum -i_ljosi_sogunnar_000089-0030-00:08:4486-00:00:0890 i_ljosi_sogunnar_000089 30 00:08:44.86 8.832 0.14 á fyrir að veðurskilyrði væru ekki með besta móti og þokan þá þegar orðin nokkuð svakaleg hafði sú vél lent örugglega -i_ljosi_sogunnar_000089-0031-00:08:5480-00:00:2280 i_ljosi_sogunnar_000089 31 00:08:54.80 22.784 0.12 um einni og hálfri klukkustund síðar var pólska fjölmiðlafólkið komið á grafreitinn þar sem minningarathöfnin átti að fara fram ásamt rússneskum kollegum sínum eflaust í óða önn við að stilla upp myndavélum og hljóðnemum eða punkta eitthvað hjá sér baunir útsendingu bíða eftir að fyrirmennin komi og athöfnin geti hafist -i_ljosi_sogunnar_000089-0032-00:09:2260-00:00:0476 i_ljosi_sogunnar_000089 32 00:09:22.60 4.736 0.3 óku gestirnir og fjölmenna mennirnir tóku andköf og einhverjir gráu -i_ljosi_sogunnar_000089-0036-00:09:5144-00:00:3082 i_ljosi_sogunnar_000089 36 00:09:51.44 30.848 0.28 neyðarflauta flugvallarins smólensk norður rússneskir herjar og slökkviliðsmenn komu á slysstað aðeins örfáum mínútum eftir að vélin skall til jarðar um fjögur hundruð metra frá flugbrautinni einn af þeim sem voru fyrstir á vettvang tók upp myndskeið á símann sinn mikilli brak forsetavélarinnar er í þúsund molum innan um brotin og brennd tré -i_ljosi_sogunnar_000089-0038-00:10:3120-00:00:1550 i_ljosi_sogunnar_000089 38 00:10:31.20 15.488 0.11 blessunarlega sjáist það ekki á þessu myndskeiði hljóta að liggja líkamsleifar farþeganna áttatíu og níu og áhafnarliðanna sjö því það varð þeim sem fyrstir voru á vettvang slyssins fljótt ljóst að enginn hafði komist lífs af -i_ljosi_sogunnar_000089-0039-00:10:5458-00:00:0762 i_ljosi_sogunnar_000089 39 00:10:54.58 7.68 0.25 flugvél league póllands fórst að flýja flugvellinum í smólensk í vestur rússlandi nú á áttunda tímanum -i_ljosi_sogunnar_000089-0040-00:11:0290-00:00:1532 i_ljosi_sogunnar_000089 40 00:11:02.90 15.36 0.06 viku þjóðarsorg hefur verið lýst yfir í póllandi vegna fráfall lekann af slysinu í smólensk lömuðu pólsku þjóðina á einu bretti hafði hún misst forseta sinn og svo ótal fleiri úr framvarðasveit þjóðlífsins -i_ljosi_sogunnar_000089-0041-00:11:1878-00:00:1914 i_ljosi_sogunnar_000089 41 00:11:18.78 19.2 0.24 strax þegar fréttin barst heim til póllands bréfsefni framan fyrir utan forsetahöllina í varsjá og fleiri opinberar byggingar skildir blóm og kransa sjö daga þjóðarsorg lýst yfir fólk grét á götum og jafnvel andstæðingar forsetans sáluga voru harmislegnir -i_ljosi_sogunnar_000089-0042-00:11:3862-00:00:1128 i_ljosi_sogunnar_000089 42 00:11:38.62 11.392 0.21 í fréttum ríkisútvarpsins var rætt við vitundar félags pólverja á íslandi sem staddur var í heimalandi sínu og jóhanna -i_ljosi_sogunnar_000089-0045-00:12:4292-00:00:2806 i_ljosi_sogunnar_000089 45 00:12:42.92 28.032 0.32 tveimur sérsveitarmenn var við andlát sitt að klára síðustu mánuði síns fyrsta fimm ára kjörtímabil sem forseti póllands hann hafði unnið góðan sigur og dónalds forsetakosningum haustið tvö þúsund og fimm með fimmtíu og fjögur prósent atkvæða á móti fjörutíu og sex prósentum túsks -i_ljosi_sogunnar_000089-0046-00:13:1206-00:00:1122 i_ljosi_sogunnar_000089 46 00:13:12.06 11.264 0.19 þeir katyn og túrbínumann en á þeim og stjórnmálaflokkunum sem þeir veittu forystu var þá mikill munur enda höfðu þeir aldrei átt sérlega auðvelt með samstarf -i_ljosi_sogunnar_000089-0047-00:13:2422-00:00:1362 i_ljosi_sogunnar_000089 47 00:13:24.22 13.696 0.35 húka flokksins borgaravettvangur eða po var frjálslyndari bæði í félags og efnahagsmálum og hlynntari evrópusamstarfi enda er í dag orðinn forseti leiðtogaráðs evrópusambandsins -i_ljosi_sogunnar_000089-0048-00:13:3866-00:00:1452 i_ljosi_sogunnar_000089 48 00:13:38.66 14.592 0.2 einskonar hans laga og réttlætisflokkurinn var íhaldssamari á flestan hátt lagði áherslu á kristileg kaþólsk og þjóðleg pólsk gildi og var talsvert skeptískari á evrópusamrunann -i_ljosi_sogunnar_000089-0049-00:13:5448-00:00:2536 i_ljosi_sogunnar_000089 49 00:13:54.48 25.344 0.22 lag réttlætisflokkurinn átti rætur sínar í pólitískum armi hins víðfræga verkalýðsfélags solidarnosc eða samstöðu sem stofnað var í hinni gríðarstóru lenín skipasmíðastöð í hafnarborginni gdansk árið nítján hundruð áttatíu og einbeitt barátta hvers leiddi að lokum til endaloka kommúnistastjórnarinnar í póllandi og frjálsra kosninga árið nítján hundruð áttatíu og níu -i_ljosi_sogunnar_000089-0051-00:14:3176-00:00:1128 i_ljosi_sogunnar_000089 51 00:14:31.76 11.264 0.22 kirkjur heldur sem nýútskrifaður lögfræðingur frá háskólanum í varsjá um á námsárunum hafði verið að taka þátt í andófi gegn kommúnistastjórninni í póllandi -i_ljosi_sogunnar_000089-0052-00:14:4362-00:00:0990 i_ljosi_sogunnar_000089 52 00:14:43.62 9.856 0.25 gerðist nú ráðgjafi samstöðumanna á skipasmíðastöðinni og sér í lagi leiðtoga verkalýðsfélagsins alencar varð forseti póllands -i_ljosi_sogunnar_000089-0054-00:14:5974-00:00:0514 i_ljosi_sogunnar_000089 54 00:14:59.74 5.12 0.08 bræður voru eineggja fæddir í varsjá átjánda júní nítján hundruð fjörutíu og níu -i_ljosi_sogunnar_000089-0055-00:15:0534-00:00:1116 i_ljosi_sogunnar_000089 55 00:15:05.34 11.264 0.35 sem slíkir ætíð mjög samrýmdir frægt er að þegar þeir bræður voru þrettán ára léku þeir í feikivinsælli barnamynd tvíburarnir sem stálu mánanum -i_ljosi_sogunnar_000089-0057-00:15:2324-00:00:0618 i_ljosi_sogunnar_000089 57 00:15:23.24 6.272 0.05 þar sem það sé úr gulli halda þeir þurfi þeir þá ekki að vinna meira eða ganga í skóla -i_ljosi_sogunnar_000089-0059-00:15:5158-00:00:1688 i_ljosi_sogunnar_000089 59 00:15:51.58 16.896 0.16 eftir fall kommúnismans fóru báðir tvíburarnir á þing og störfuðu svo við ýmis stjórnmálatengd störf þar til tvö þúsund og eitt þegar þeir tóku höndum saman og stofnuðu laga og réttlætisflokkinn utanum þeirra sameiginlegu þjóð og kristilegu íhaldsstefnu -i_ljosi_sogunnar_000089-0060-00:16:1352-00:00:2368 i_ljosi_sogunnar_000089 60 00:16:13.52 23.68 0.26 flokkurinn fór vel af stað og árið tvö þúsund og tvö var formaðurinn kosinn borgarastjóri varsjár embætti sem hann gegndi allt þar til hann settist á forsetastól nokkrum vikum fyrir forsetakosningarnar í október tvö þúsund og fimm sem komu legsteinar svo fram þingkosningar þar sem laga og réttlætisflokkurinn varð stærstur með sjö prósent atkvæða -i_ljosi_sogunnar_000089-0061-00:16:3858-00:00:1408 i_ljosi_sogunnar_000089 61 00:16:38.58 14.08 0.15 aðdraganda þessara kosninga spáðu því margir að myndunum afar sjaldgæft gerast í póllandi nefnilega að tvö æðstu embætti ríkisins forseta og forsætisráðherra yrðu í höndum eineggja tvíbura -i_ljosi_sogunnar_000089-0062-00:16:5322-00:00:1062 i_ljosi_sogunnar_000089 62 00:16:53.22 10.624 0.13 tægjunni sem voru svo líkir að erfitt var fyrir leikmenn að þekkja þá í sundur nema ur hefði sífellt í huga að jú lekann var með fæðingarblett á vinstri kinn -i_ljosi_sogunnar_000089-0063-00:17:0544-00:00:2112 i_ljosi_sogunnar_000089 63 00:17:05.44 21.12 0.24 þetta gerðist þó ekki alveg strax laga á réttlætisflokknum reyndist ómögulegt að mynda stjórn með næststærsta flokknum téðum borgaravettvangi dónalds túsks þrifnar tveir höfðu gjörsigrað jafnaðarmannaflokkinn sem hafði verið við stjórnvölinn og kosningunum fylgdu því deilur og flækjur -i_ljosi_sogunnar_000089-0064-00:17:2750-00:00:1986 i_ljosi_sogunnar_000089 64 00:17:27.50 19.84 0.09 að lokum myndaði laga og réttlætisflokkurinn minnihlutastjórn með minni flokkum og jaroslaw varð vissulega forsætisráðherra sumarið tvö þúsund og sex en stjórn hans var viðkvæm smáflokkarnir voru umdeildir og erfiðir og flækjurnar enduðu loks með því að boðað var til nýrra kosninga haustið tvö þúsund og sjö -i_ljosi_sogunnar_000089-0065-00:17:4822-00:00:1546 i_ljosi_sogunnar_000089 65 00:17:48.22 15.488 0.21 varasöm stóð uppi sem sigurvegari með tæp fjörutíu og tvö prósent atkvæða á móti þrjátíu og tvö prósent jaroslaws borgaravettvengurinn myndaði svo stjórn og jaroslaw steig til hliðar eftir aðeins rúmt ár sem forsætisráðherra -i_ljosi_sogunnar_000089-0066-00:18:0552-00:00:0484 i_ljosi_sogunnar_000089 66 00:18:05.52 4.864 0.27 en á meðan brósi stóð í þessu stappi var lítið sængaði -i_ljosi_sogunnar_000089-0067-00:18:1128-00:00:0586 i_ljosi_sogunnar_000089 67 00:18:11.28 5.888 0.0 forseti póllands hefur talsverð völd ekki síst sem talsmaður póllands á alþjóðavettvangi -i_ljosi_sogunnar_000089-0068-00:18:1812-00:00:1690 i_ljosi_sogunnar_000089 68 00:18:18.12 16.896 0.19 var eitt helsta kappsmál legra að tryggja sjálfstæði póllands undan rússneskum áhrifum og hann beitti sér fyrir nánari tengslum við eystrasaltsríkin úkraínu og georgíu fyrrum svo millilið sem einnig vildu fjarlægjast rússland -i_ljosi_sogunnar_000089-0069-00:18:3576-00:00:0798 i_ljosi_sogunnar_000089 69 00:18:35.76 8.064 0.22 hann var því enginn eldheitur rússavinur og því heyrði fyrirhuguð þátttaka hans í minningarathöfninni smólensk til nokkurra tíðinda -i_ljosi_sogunnar_000089-0070-00:18:5622-00:00:1848 i_ljosi_sogunnar_000089 70 00:18:56.22 18.56 0.11 forsetinn dáinn forsetafrúin herforingjar og þingmenn og tugir annarra þetta var stórslys og harmleikur en þegar mesta áfallið var liðið hjá fór fólk auðvitað í fólksins nelmes í rússlandi og um heim allan að spyrja sig af hverju -i_ljosi_sogunnar_000089-0072-00:19:2010-00:00:0608 i_ljosi_sogunnar_000089 72 00:19:20.10 6.016 0.47 utan átti að rannsaka tildrög slyssins vitnis og alltaf er gert þegar flugslys verða allstaðar í heiminum -i_ljosi_sogunnar_000089-0073-00:19:2714-00:00:1092 i_ljosi_sogunnar_000089 73 00:19:27.14 10.88 0.31 flækti þó nokkuð málin að þetta var pólsk flugvél sem hrapaði á rússneska grundu pólland og rússland tvö ríki sem eiga sér flókna á erfiða sögu -i_ljosi_sogunnar_000089-0074-00:19:3928-00:00:1362 i_ljosi_sogunnar_000089 74 00:19:39.28 13.568 0.19 samkvæmt alþjóðlegum leikreglum var það rannsóknarnefnd samgönguslysa þeirra rússa sem tók að sér rannsókn slyssins þar sem það var á rússneskri grundu og natives hjálpar alþjóðlegra flugslysasérfræðinga -i_ljosi_sogunnar_000089-0075-00:19:5372-00:00:0716 i_ljosi_sogunnar_000089 75 00:19:53.72 7.168 0.0 en pólsk stjórnvöld þau sem eftir voru voru heldur ekki lengi að setja á fót eigin nefnd til að rannsaka slysið -i_ljosi_sogunnar_000089-0076-00:20:0188-00:00:3720 i_ljosi_sogunnar_000089 76 00:20:01.88 37.248 0.17 niðurstöður þessara tveggja rannsóknarnefnda reyndist vera nokkuð samhljóma þó svo að síðar hafi vissulega vaknað spurningar um störf og niðurstöður þeirra beggja ágæti hlustandi við skulum kynna þær niðurstöður rannsóknarnefndanna mat þeirra á því hvað gerðist í háloftunum yfir skógum smólensk morguninn tíunda apríl tvö þúsund og tíu tokesar frá flugvellinum í varsjá tuttugu og sjö mínútur yfir sjö að morgni eða tuttugu og sjö mínútur yfir níu að staðartíma á áfangastað smólensk í rússlandi -i_ljosi_sogunnar_000089-0078-00:21:0336-00:00:0454 i_ljosi_sogunnar_000089 78 00:21:03.36 4.608 0.15 allir voru þeir þrautreyndir flugmenn með langan feril að baki í pólska hernum -i_ljosi_sogunnar_000089-0079-00:21:0838-00:00:0874 i_ljosi_sogunnar_000089 79 00:21:08.38 8.704 0.21 ekki hverju sem er fengnir til að fljúga með farþega eins og þá sem sátu um borð í túpulokinu og fjögur þotunni þennan morguninn -i_ljosi_sogunnar_000089-0080-00:21:1862-00:00:1004 i_ljosi_sogunnar_000089 80 00:21:18.62 9.984 0.19 sjálfri af tveimur álíka túlkun sem pólska ríkisstjórnin hafði til afnota þessi var tuttugu ára gömul smíðuð árið nítján hundruð níutíu -i_ljosi_sogunnar_000089-0081-00:21:2932-00:00:1182 i_ljosi_sogunnar_000089 81 00:21:29.32 11.904 0.24 hafði verið nokkur þúsund klukkustundir á flugi en tupolevar eru langlífir og shura örfáum mánuðum áður verið yfirfarin og tekin í gegn í heimalandinu rússlandi -i_ljosi_sogunnar_000089-0083-00:21:5144-00:00:0642 i_ljosi_sogunnar_000089 83 00:21:51.44 6.4 0.12 svo að þetta flug sem tók jafnan berangurslega svo var sannarlega ekkert til að stressa sig yfir -i_ljosi_sogunnar_000089-0084-00:21:5840-00:00:0430 i_ljosi_sogunnar_000089 84 00:21:58.40 4.352 0.27 nema þá ef vera skyldi vegna allra fyrirmennanna í farþegahluta vélarinnar -i_ljosi_sogunnar_000089-0085-00:22:0352-00:00:1770 i_ljosi_sogunnar_000089 85 00:22:03.52 17.792 0.09 heimildir okkar um atburðarás þessa laugardagsmorguns eru ekki síst flugritar vélarinnar sem fundust fljótlega eftir brotlendinguna flugritarnir stundum kallaðir svarti kassinn þó í raun síðan appelsínugulur geyma upplýsingar um flugið og hljóðritun úr flugstjórnarklefanum -i_ljosi_sogunnar_000089-0086-00:22:2250-00:00:1636 i_ljosi_sogunnar_000089 86 00:22:22.50 16.384 0.17 fjórmenningarnir þar ræddu saman á léttum nótum eftir flugtak frá varsjá báru saman bækur sínar um vinnutíma ræddu yfirvofandi flug flugstjórans protasiuks til bandaríkjanna og rökræddu um það hvaða áfangastöðum besta matinn væri að finna -i_ljosi_sogunnar_000089-0087-00:22:4050-00:00:0578 i_ljosi_sogunnar_000089 87 00:22:40.50 5.888 0.25 en rannsakendur gátu líka stuðst við upptökur úr flugstjórnarturninum í smólensk norður -i_ljosi_sogunnar_000089-0088-00:22:4992-00:00:1100 i_ljosi_sogunnar_000089 88 00:22:49.92 11.008 0.27 það blessa vélin var að hefja sig til lofts var rússnesku hermönnunum sem þar störfuðu því þetta var herflugvöllur þó þar lentu stöku sinnum borgaralegar flugvélar -i_ljosi_sogunnar_000089-0089-00:23:0132-00:00:0430 i_ljosi_sogunnar_000089 89 00:23:01.32 4.352 0.0 þeim að verða ljóst að veðurskilyrði á vellinum voru orðin ansi slæm -i_ljosi_sogunnar_000089-0091-00:23:1200-00:00:1230 i_ljosi_sogunnar_000089 91 00:23:12.00 12.416 0.29 skömmu áður en þota forseta póllands lagði af stað frá varsjá hafði illu lungan rússneska hersins hætt við lendingu í smólensk eftir tvær tilraunir og haldið þess í stað til moskvu -i_ljosi_sogunnar_000089-0092-00:23:2520-00:00:1214 i_ljosi_sogunnar_000089 92 00:23:25.20 12.032 0.26 flækti málin að flugvöllurinn var lítill og lítið notaður og hafði því ekki svokallað blindlendingarkerfi tækni sem leiðbeinir flugmönnum í lokaaðflugi að flugvelli ef skyggni er slæmt -i_ljosi_sogunnar_000089-0093-00:23:3790-00:00:0522 i_ljosi_sogunnar_000089 93 00:23:37.90 5.248 0.08 sem lentu á smólensk norður urðu að treysta á eigin augu og getu -i_ljosi_sogunnar_000089-0094-00:23:4628-00:00:1316 i_ljosi_sogunnar_000089 94 00:23:46.28 13.184 0.12 eftir að lungan hætti við lendingu ræddu flugumferðarstjórarnir í smólensk sín á milli hvort er rætt að láta pólverjana sem voru á leiðinni vita af aðstæðum og beina þeim ef til vill annað -i_ljosi_sogunnar_000089-0095-00:24:0358-00:00:0592 i_ljosi_sogunnar_000089 95 00:24:03.58 6.016 0.25 annað sem flækti málin var að pólsku flugmennirnir úr vanir að nota ensku við störf sín -i_ljosi_sogunnar_000089-0097-00:24:1742-00:00:0568 i_ljosi_sogunnar_000089 97 00:24:17.42 5.632 0.0 starfsliðið í flugturninum talaði því aðallega móðurmál sitt rússnesku og litla ensku -i_ljosi_sogunnar_000089-0099-00:24:3420-00:00:0750 i_ljosi_sogunnar_000089 99 00:24:34.20 7.424 0.04 á meðan pólska vélin nálgaðist notaði hann tímann til að æfa sig í nokkrum enskum flugorðum sem hann gæti þurft að grípa til -i_ljosi_sogunnar_000089-0100-00:24:4552-00:00:1738 i_ljosi_sogunnar_000089 100 00:24:45.52 17.408 0.21 án góð endurtók hann við sjálfan sig ángel sveif túbur stjórnvalda yfir hvíta rússland sem liggur á milli póllands og rússlands og fjórmenningarnir um borð í flugstjórnarklefanum héldu áfram að ræða um alþjóðlega matarmenningu -i_ljosi_sogunnar_000089-0101-00:25:0368-00:00:1598 i_ljosi_sogunnar_000089 101 00:25:03.68 16.0 0.1 var í kína sem besta matinn var að finna fullyrðingar verðum klukkustund í loftinu hún nálgaðist áfangastað óðfluga og var birgðaleið -i_ljosi_sogunnar_000089-0102-00:25:2024-00:00:3012 i_ljosi_sogunnar_000089 102 00:25:20.24 30.208 0.2 flugmennirnir voru komnir í samband við flugturn í minsk höfuðborg hvíta rússlands sem ítrekaði að skyggnið framundan væri mjög slæmt bara fjögur hundruð metra og í raun engar aðstæður til lendingar um leið voru flugmennirnir í túpulokinu í sambandi á annarri tíðni við landa sína sem höfðu lent á smólensk norður vellinum fyrr um morguninn þessir sem fluttu fjölmiðlafólkið sem ætlaði fjalla um minningarathöfnina í katanga -i_ljosi_sogunnar_000089-0103-00:25:5124-00:00:0998 i_ljosi_sogunnar_000089 103 00:25:51.24 9.984 0.3 tóku undir með flóttinn svo þokuna hafa verið nógu slæma þegar þeir lentu meira en klukkustund fyrr nú væri útlitið aldeilis orðið svart -i_ljosi_sogunnar_000089-0104-00:26:0522-00:00:2952 i_ljosi_sogunnar_000089 104 00:26:05.22 29.44 0.35 eitur ilan til þess að lenda í smólensk en það myndi verða erfitt upptökur úr flugritum eru sjaldnast í sérstaklega miklum gæðum því miður það getur verið ærið verk fyrir rannsakendur flugslysa bara að ráða í upptökurnar og greina orðaskil í gegnum skruðninga ef rýnt er í upptökuna úr hinni föllnu túpulokinu má þegar hér er komið sögu í atburðarásinni heyra þó ógreinilega -i_ljosi_sogunnar_000089-0105-00:26:3516-00:00:0540 i_ljosi_sogunnar_000089 105 00:26:35.16 5.376 0.2 aðrar raddir í flugstjórnarklefanum en þær sem tilheyra áhafnarliðunum fjórum -i_ljosi_sogunnar_000089-0106-00:26:4466-00:00:0978 i_ljosi_sogunnar_000089 106 00:26:44.66 9.728 0.19 áhöfnin á túpulokinu var ekki bara að fljúga með forseta póllands heldur líka fjölda annarra valdamikilla manna og sína eigin yfirmenn -i_ljosi_sogunnar_000089-0108-00:26:5944-00:00:0810 i_ljosi_sogunnar_000089 108 00:26:59.44 8.192 0.04 það þykir ljóst að þessir menn hafa ekki setið þegjandi hjá þegar ljóst var að ekki gekk allt samkvæmt áætlun inni í flugstjórnarklefanum -i_ljosi_sogunnar_000089-0109-00:27:1148-00:00:0578 i_ljosi_sogunnar_000089 109 00:27:11.48 5.888 0.2 í minsk eða moskvu eða hvar sem var myndi þýða mikið vesen fyrir farþega vélarinnar -i_ljosi_sogunnar_000089-0110-00:27:1974-00:00:0690 i_ljosi_sogunnar_000089 110 00:27:19.74 6.912 0.06 koma forsetanum og öllu fylgdarliði hans á einhvern annan hátt annaðhvort til smólensk eða aftur heim til varsjár -i_ljosi_sogunnar_000089-0111-00:27:2736-00:00:0550 i_ljosi_sogunnar_000089 111 00:27:27.36 5.504 0.0 það var áreiðanlega fáir um borð sem höfðu sérstakan áhuga á því að þurfa að ráðast í það fyrirtæki -i_ljosi_sogunnar_000089-0112-00:27:3390-00:00:0608 i_ljosi_sogunnar_000089 112 00:27:33.90 6.016 0.47 aserum höfðu lagt sig í líma undanfarnar daga og vikur við skipuleggja þessa sögulegu minningarathöfn -i_ljosi_sogunnar_000089-0113-00:27:4086-00:00:0628 i_ljosi_sogunnar_000089 113 00:27:40.86 6.272 0.31 á hljóðupptöku flugritans má heyra greinilega að inn í flugstjórnarklefann kemur maríu kassa -i_ljosi_sogunnar_000089-0114-00:27:4760-00:00:1082 i_ljosi_sogunnar_000089 114 00:27:47.60 10.752 0.0 reyndur diplómati og siðameistari pólska utanríkisráðuneytisins einmitt maðurinn sem hafði skipulagt athöfnina að miklu leyti honum leist ekki á blikuna -i_ljosi_sogunnar_000089-0115-00:28:0292-00:00:1440 i_ljosi_sogunnar_000089 115 00:28:02.92 14.464 0.03 þó það heyrist illa á upptökunni hafa menn leitt líkum að því að á einhverjum tímapunkti þegar flugvélin nálgaðist áfangastað og þokan var bara svartari og þykkari hafi yfirmaður flughersins sömuleiðis komið inn í flugstjórnarklefann -i_ljosi_sogunnar_000089-0116-00:28:2222-00:00:0504 i_ljosi_sogunnar_000089 116 00:28:22.22 4.992 0.27 verði stöðugu sambandi við þann allra hæstsetta um borð í vélinni -i_ljosi_sogunnar_000089-0118-00:28:3462-00:00:0534 i_ljosi_sogunnar_000089 118 00:28:34.62 5.376 0.18 allavega segir hasan siðameistarinn á einum tímapunkti á upptökunni úr flugritanum -i_ljosi_sogunnar_000089-0119-00:28:4060-00:00:0416 i_ljosi_sogunnar_000089 119 00:28:40.60 4.096 0.0 forsetinn hefur ekki enn tekið ákvörðun um hvað við eigum að gera næst -i_ljosi_sogunnar_000089-0120-00:28:4532-00:00:0496 i_ljosi_sogunnar_000089 120 00:28:45.32 4.864 0.07 sem bendir jú óneitanlega til þess að hann hafi eitthvað verið að skipta sér af -i_ljosi_sogunnar_000089-0121-00:28:5594-00:00:1926 i_ljosi_sogunnar_000089 121 00:28:55.94 19.2 0.04 kannski komu ekki bein fyrirmæli um að þeir yrðu að lenda í smólensk en engu að síður getur maður rétt ímyndað sér pressuna og stressið á fjórmenningunum í flugstjórnarklefanum með yfirmenn sína og æðstu leiðtoga pólsku þjóðarinnar hangandi á öxlunum þar þeir reyndu að taka ákvarðanir upp á líf og dauða -i_ljosi_sogunnar_000089-0122-00:29:1926-00:00:0382 i_ljosi_sogunnar_000089 122 00:29:19.26 3.84 0.1 allir vildu þeir lenda sem fyrst þrátt fyrir svartaþokuna úti -i_ljosi_sogunnar_000089-0123-00:29:2474-00:00:0736 i_ljosi_sogunnar_000089 123 00:29:24.74 7.296 0.13 og hver vill svosem óhlýðnast sjálfum forsetanum svo vill til að bæði flugstjóri og aðstoðarflugmaðurinn -i_ljosi_sogunnar_000089-0125-00:29:4276-00:00:0722 i_ljosi_sogunnar_000089 125 00:29:42.76 7.296 0.17 flugstjórinn arkadiusz protasiuk var þá aðstoðarflugmaður undir öðrum flugstjóra og aðstoðarflugmaðurinn leiðsögumaður -i_ljosi_sogunnar_000089-0127-00:29:5526-00:00:0572 i_ljosi_sogunnar_000089 127 00:29:55.26 5.76 0.0 sýna georgískum stjórnvöldum stuðningi stríði þeirra við rússa sem þá stóð sem hæst -i_ljosi_sogunnar_000089-0128-00:30:0254-00:00:0810 i_ljosi_sogunnar_000089 128 00:30:02.54 8.064 0.2 öryggisástæðum var ákveðið að fljúga til bakú í grannríkinu aserbaídsjan og keyra þaðan með forsetann og fylgdarlið yfir til georgíu -i_ljosi_sogunnar_000089-0130-00:30:1574-00:00:0532 i_ljosi_sogunnar_000089 130 00:30:15.74 5.376 0.2 það tók flugstjórinn ekki í mál þetta var stríðssvæði og vélin gæti verið skotin niður -i_ljosi_sogunnar_000089-0131-00:30:2482-00:00:0420 i_ljosi_sogunnar_000089 131 00:30:24.82 4.224 0.2 leyft að láta sig hafa fjögurra tíma bílferð til til -i_ljosi_sogunnar_000089-0132-00:30:3204-00:00:0470 i_ljosi_sogunnar_000089 132 00:30:32.04 4.736 0.0 sakaði flugstjóranum heigulskap og hét því að fljúga aldrei með honum meira -i_ljosi_sogunnar_000089-0133-00:30:3852-00:00:2210 i_ljosi_sogunnar_000089 133 00:30:38.52 22.144 0.17 erkiengli ósennilegt að minningarnar úr fluginu til bakú í ágúst tvö þúsund og átta sem laskað kollega hans sem hafði þó líklega bara öryggi forsetans og annarra um borð að leiðarljósi hafi sótt á arkansas þar sem hann nálgaðist smólensk laugardagsmorguninn tíunda apríl tvö þúsund og tíu -i_ljosi_sogunnar_000089-0134-00:31:0138-00:00:1296 i_ljosi_sogunnar_000089 134 00:31:01.38 12.928 0.38 hann vildi eflaust ekki lenda í því sama sjálfur svaraði og fjögur vel pólska hersins hélt ótrauð áfram í átt að herflugvellinum smólensk norður -i_ljosi_sogunnar_000089-0135-00:31:1504-00:00:2400 i_ljosi_sogunnar_000089 135 00:31:15.04 24.064 0.18 veðrið þokan forsetinn eins og það væri ekki nóg pressa á flugstjóranum arkadiusz protasiuk nú þegar það þurfti hann einnig að sjá um öll samskipti við flugturn í smólensk nokkuð sem leiðsögumaðurinn eða annar áhafnarliði hefði venjulega átt að sjá um en ekki í þetta sinn því flugstjórinn var sá eini um borð sem kunni nægilega rússnesku til að eiga í einhverjum samskiptum við rússana í turninum -i_ljosi_sogunnar_000089-0136-00:31:3966-00:00:0606 i_ljosi_sogunnar_000089 136 00:31:39.66 6.016 0.36 kunnu arakan þessi örfáu orð í ensku eins og við heyrðum án góðan góð -i_ljosi_sogunnar_000089-0137-00:31:4744-00:00:1246 i_ljosi_sogunnar_000089 137 00:31:47.44 12.544 0.1 og ekkert varð úr áformum um að lenda annarstaðar smólensk varða sem þó að skyggnið væri svo gott sem ekkert fá hjálpartæki og flugmennirnir væru að lenda svo gott sem blindandi -i_ljosi_sogunnar_000089-0138-00:32:0056-00:00:2568 i_ljosi_sogunnar_000089 138 00:32:00.56 25.6 0.22 enda urðu fjörutíu mínútur í aðstaða viðvörunarkerfi flugvélarinnar að vara við því að vélin væri hættulega nálægt jörðu ímaminn fyrstu augnablikin þar sem þeir vissu sem var að þeir voru að lenda á herflugvelli sem var ekki skráður í tölvukerfi flugvélarinnar -i_ljosi_sogunnar_000089-0139-00:32:2674-00:00:0328 i_ljosi_sogunnar_000089 139 00:32:26.74 3.328 0.2 vélin vissi sumsé ekki að hún væri að nálgast flugbraut -i_ljosi_sogunnar_000089-0140-00:32:3056-00:00:0800 i_ljosi_sogunnar_000089 140 00:32:30.56 8.064 0.06 lét þess vegna viðvörunarbjöllurnar klingja svo þeir héldu ótrauðir áfram að lækka flugið og hunsuðu köllin -i_ljosi_sogunnar_000089-0141-00:32:4000-00:00:0688 i_ljosi_sogunnar_000089 141 00:32:40.00 6.912 0.14 en í þessu tilviki höfðu flugmennirnir vissulega misreiknað sig eitthvað í svartaþokunni og stressinu -i_ljosi_sogunnar_000089-0143-00:32:5410-00:00:3804 i_ljosi_sogunnar_000089 143 00:32:54.10 38.016 0.42 myndin ekki ná alla leið á flautunni þessu áttu þeir sem ekki fyrr en það var of seint og krónur sem umkringdu flugbrautina og höfðu falið sig í þokunni voru farnar að strjúkast utan í flugvélarinnar í ellefu staðartíma um sjötíu mínútum eftir að hún hafði lagt af stað frá varsjá skall þotan til jarðar um fjögur hundruð metrum frá flugbrautinni sem hún hafði stefnt að -i_ljosi_sogunnar_000089-0144-00:34:0498-00:00:1084 i_ljosi_sogunnar_000089 144 00:34:04.98 10.88 0.09 rússneska rannsóknarnefndin komst að lokinni margra mánaða rannsókn að þeirri niðurstöðu að ekkert hefði verið að sovésku túpulokinu sem flutti pólska forsetann -i_ljosi_sogunnar_000089-0145-00:34:1658-00:00:1220 i_ljosi_sogunnar_000089 145 00:34:16.58 12.16 0.21 drösla mestu að öllu leyti verið vegna mannlegra mistaka vegna þess að flugmennirnir undir gífurlegri pressu og við gríðarlega erfiðar vinnuaðstæður tóku rangar ákvarðanir -i_ljosi_sogunnar_000089-0146-00:34:2960-00:00:1352 i_ljosi_sogunnar_000089 146 00:34:29.60 13.568 0.04 þetta varð líka raunar niðurstaða pólskra sérfræðinga sem einnig rannsökuðu slysið að beiðni pólskra stjórnvalda skýrsla þeirra fór líka hörðum orðum um yfirstjórn pólska flughersins og þjálfunaraðferða hans -i_ljosi_sogunnar_000089-0147-00:34:4496-00:00:1478 i_ljosi_sogunnar_000089 147 00:34:44.96 14.848 0.06 engu að síður eru ekki allir sannfærðir um að þetta sé hin sanna skýring það sé einum of grunsamlegt að flugvél forseta póllands forseta sem aldrei hafði hikað við að gagnrýna stjórnvöld í rússlandi þessum fornafni -i_ljosi_sogunnar_000089-0148-00:35:0398-00:00:0970 i_ljosi_sogunnar_000089 148 00:35:03.98 9.728 0.0 á því sex og hálfa ári sem liðið er frá því að slysið varð hafa svo margar samsæriskenningar verið settar fram að ómögulegt væri að nefna þær allar hér -i_ljosi_sogunnar_000089-0149-00:35:1426-00:00:0588 i_ljosi_sogunnar_000089 149 00:35:14.26 5.888 0.11 það nær að rétt gjóa augum í átt að internetinu til að koma auga á þær allmargar allavega -i_ljosi_sogunnar_000089-0150-00:35:2114-00:00:1024 i_ljosi_sogunnar_000089 150 00:35:21.14 10.24 0.19 en eflaust er langfrægasti talsmaður slíkra kenninga bróðir forsetans sáluga tvíburinn sem fæddist fjörutíu og fimm mínútum á undan jaroslaw gates -i_ljosi_sogunnar_000089-0151-00:35:3246-00:00:0650 i_ljosi_sogunnar_000089 151 00:35:32.46 6.528 0.29 faraós ekki að taka við keflinu af bróður sínum í sérstökum forsetakosningum haustið tvö þúsund og tíu -i_ljosi_sogunnar_000089-0153-00:35:4832-00:00:0450 i_ljosi_sogunnar_000089 153 00:35:48.32 4.48 0.3 en hann er formaður flokks þeirra bræðra laga og réttlætisflokksins -i_ljosi_sogunnar_000089-0154-00:35:5330-00:00:0698 i_ljosi_sogunnar_000089 154 00:35:53.30 7.04 0.0 sem hlaut yfirgnæfandi góða kosningu í þingkosningum í fyrra þrjátíu og átta prósent atkvæða og hreinan meirihluta á þingi -i_ljosi_sogunnar_000089-0155-00:36:0074-00:00:1066 i_ljosi_sogunnar_000089 155 00:36:00.74 10.752 0.16 og þannig getur hann auðveldlega látið grennslast áfram fyrir um það sem hann virðist gruna að rússar rússnesk stjórnvöld hafi kannski staðið að baki flugslysinu -i_ljosi_sogunnar_000089-0156-00:36:1194-00:00:0990 i_ljosi_sogunnar_000089 156 00:36:11.94 9.856 0.14 ráðið bróður hans ástkæran af dögum og kannski ef til vill meira að segja fengið einhverja pólska andstæðinga hans í lið með sér til að hylma yfir tilræðið -i_ljosi_sogunnar_000089-0157-00:36:2342-00:00:0962 i_ljosi_sogunnar_000089 157 00:36:23.42 9.728 0.24 þess vegna fann hann sig tilneyddan nú nýverið til að raska ró látins bróður síns grafhýsinu í veltast og rannsaka líkamsleifar hans á nýjan leik -i_ljosi_sogunnar_000089-0158-00:36:3474-00:00:0570 i_ljosi_sogunnar_000089 158 00:36:34.74 5.632 0.33 svo fyrr segir ágæti hlustandi hefur enn ekkert spurst út um niðurstöður þeirrar nýjustu rannsóknar -i_ljosi_sogunnar_000089-0159-00:36:4114-00:00:2098 i_ljosi_sogunnar_000089 159 00:36:41.14 20.992 0.33 hér í þessum þætti ef ég látið mér nægja að fara yfir það sem flestum sérfræðingum er allavega núna álitin vera atburðarás laugardagsmorgunsins tíunda apríl tvö þúsund og tíu um borð í túpulokinu á leið frá varsjá til smólensk og ástæður þess að þota hrapaði við lendingu með svo hræðilega hryggilegum afleiðingum -i_ljosi_sogunnar_000089-0160-00:37:0344-00:00:0690 i_ljosi_sogunnar_000089 160 00:37:03.44 6.912 0.0 nú gefst ekki tími til að leggja mat á aðrar kenningar um slysið ástæður þess og aðdraganda -i_ljosi_sogunnar_000090-0001-00:00:1878-00:00:2178 i_ljosi_sogunnar_000090 1 00:00:18.78 21.76 0.16 úrslit forsetakosninganna sem fram fór í bandaríkjunum á dögunum komu mörgum nokkuð á óvart vægast sagt eins og allir vita var það frambjóðandi repúblikana og jurtum sem hafði betur gegn demókratar clinton þvert á það sem flestar skoðanakannanir og flestir fjölmiðlafár aðdraganda kjördags -i_ljosi_sogunnar_000090-0002-00:00:4116-00:00:1460 i_ljosi_sogunnar_000090 2 00:00:41.16 14.592 0.27 nú liggja því margir í naflaskoðun fjölmiðlamenn skoðanakönnuðir stjórnmálafræðingurinn bandaríkjamenn og fólk um heim allan spyr sig hvernig þetta gæti hafa gerst og hvernig svo margir geti hafa haft svo rangt fyrir sér -i_ljosi_sogunnar_000090-0003-00:00:5742-00:00:0640 i_ljosi_sogunnar_000090 3 00:00:57.42 6.4 0.06 en þetta er auðvitað ekki í fyrsta sinn í bandarískri stjórnmálasögu sem skoðanakannanir bregðast fyrir kosningar -i_ljosi_sogunnar_000090-0004-00:01:0428-00:00:1922 i_ljosi_sogunnar_000090 4 00:01:04.28 19.2 0.02 eftir þessi óvænt úrslit hafa margir einmitt rifjað upp söguna af einum frægustu forsetakosningum bandarískrar sögu sögu sem er raunar nær undantekningarlaust vísað til á einhvern hátt í hverjum forsetakosningum vestanhafs en sjaldan ef aldrei verið meira tilefni til þess en nú -i_ljosi_sogunnar_000090-0005-00:01:2486-00:00:0442 i_ljosi_sogunnar_000090 5 00:01:24.86 4.48 0.0 það eru kosningar sem einmitt virtust algjörlega fyrirsjáanlegar frá byrjun -i_ljosi_sogunnar_000090-0007-00:01:3680-00:00:0518 i_ljosi_sogunnar_000090 7 00:01:36.80 5.12 0.36 sitjandi forseti harry truman hafði betur gegn keppinaut sínum tómas jú -i_ljosi_sogunnar_000090-0008-00:01:4250-00:00:1014 i_ljosi_sogunnar_000090 8 00:01:42.50 10.112 0.25 aflað allir fjölmiðlar stjórnmálaspekingar skoðanakannanafyrirtæki og almenningur hafi verið fullviss um að repúblikaninn djúpt sigurinn vissan -i_ljosi_sogunnar_000090-0009-00:01:5380-00:00:0916 i_ljosi_sogunnar_000090 9 00:01:53.80 9.088 0.35 þetta var það sem margir kölluðu óvæntustu kosningarnar skar stjórnmálasögu áður en dómara til sögunnar það er -i_ljosi_sogunnar_000090-0010-00:02:1254-00:00:2716 i_ljosi_sogunnar_000090 10 00:02:12.54 27.136 0.29 árið nítján hundruð fjörutíu og fjögur sigraði franklin delano rósettusteininum frambjóðandi hans frá repúblikanaflokknum var ríkisstjórinn í nortonsund þótti vinsæll en átti þó ekki mikinn sendan en vann með öruggum meirihluta eins og alltaf rústaði öllum bandaríkjamönnum kunnur en í þetta skiptið hafði hann með sér nýtt varaforsetaefni -i_ljosi_sogunnar_000090-0012-00:02:5026-00:00:1146 i_ljosi_sogunnar_000090 12 00:02:50.26 11.392 0.35 einlægri kommúnisti pískruðu sumir og forkólfar vissu sem var að róstur orðinn afar heilsuveill og svo gæti vel farið að hann lifði ekki út fjórða kjörtímabilið -i_ljosi_sogunnar_000090-0013-00:03:0234-00:00:1308 i_ljosi_sogunnar_000090 13 00:03:02.34 13.056 0.46 færi svo hugnaðist forkólfunum alls ekki að henni yonis yrði forseti svo þeir þrýstu á rosette sér nýjan varaforseta fyrir síðasta kjörtímabilið sem rólegt varð við -i_ljosi_sogunnar_000090-0014-00:03:1582-00:00:1760 i_ljosi_sogunnar_000090 14 00:03:15.82 17.664 0.41 vonleysi reyndar ekki alveg hverfa hann á eftir að dúkka upp aftur síðar í þessum þætti og gera þá nokkurn óskunda rétt eins og flokksforkólfarnir óttuðust í hans stað valdi rósettusteininum correra -i_ljosi_sogunnar_000090-0015-00:03:3390-00:00:1040 i_ljosi_sogunnar_000090 15 00:03:33.90 10.368 0.08 situr vel á minnst ekki fyrir neitt það var alvanalegt meðal bandaríkjamanna írskum ættum á þessum tíma að gefa börnum merkingarlausa bókstafi sem millinöfn -i_ljosi_sogunnar_000090-0016-00:03:4504-00:00:2142 i_ljosi_sogunnar_000090 16 00:03:45.04 21.376 0.16 harris var allenbys og var með hattagerð um tíma áður en hann helgaði sig stjórnmálum og demókrataflokknum hann hafði setið á þingi frá nítján hundruð þrjátíu og fimm og vakið þar nokkra athygli fyrir að berjast gegn sóun og spillingu í fjárútlátum til stríðsrekstrarins en þótti annars engin sérstakur skörungur -i_ljosi_sogunnar_000090-0017-00:04:0892-00:00:3462 i_ljosi_sogunnar_000090 17 00:04:08.92 34.688 0.13 og fyrr segir var óvelkominn mjög heilsuveill og grunur flokksforkólfanna reyndist réttur hann lifði ekki nema áttatíu og tvo daga af fjórða kjörtímabili sínu þann tólfta apríl nítján hundruð fjörutíu og fimm um það bil sem bandaríski herinn var að fara í gegnum magdeburg á leið sinni til berlínar var rósettusteinn kröftum fyrir stofnfund sameinuðu þjóðanna síðar í mánuðinum en kvartaði síðdegis undan höfuðverk svo allan fram fyrir sig í stólnum meðvitundarlaus og var úrskurðaður látinn skömmu síðar -i_ljosi_sogunnar_000090-0019-00:04:4898-00:00:2624 i_ljosi_sogunnar_000090 19 00:04:48.98 26.24 0.26 hafði verið gert eftirlits á þingfundi og truman var í þann mund að hella sér í glas með þingflokksformanni demókrata þegar honum bárust áríðandi skilaboð hann átti að fara í hvíta húsið hið snarasta þar estonía hitta fyrir forsetann kannski með einhver stórtíðindi af vígvellinum í evrópu en í stað hans varða forsetafrúin elena rosette á móti honum -i_ljosi_sogunnar_000090-0021-00:05:1982-00:00:0956 i_ljosi_sogunnar_000090 21 00:05:19.82 9.6 0.25 truman var sleginn fyrst fyrir hönd frú rósettusteinn spurði var hvort hann gæti gert eitthvað fyrir hana en ekki svaraði -i_ljosi_sogunnar_000090-0022-00:05:2980-00:00:0414 i_ljosi_sogunnar_000090 22 00:05:29.80 4.096 0.08 ég gert eitthvað fyrir þig nú er það þú sem liggur í því -i_ljosi_sogunnar_000090-0024-00:05:5586-00:00:1614 i_ljosi_sogunnar_000090 24 00:05:55.86 16.128 0.24 forsetatíð trumans varð sannarlega ekki tíðindalítil þegar hann tók við geysaði enn stríð um heim allan en á sextíu og eins árs amerískan sinn þann áttunda maí nítján hundruð fjörutíu og fimm gat truman loks lýst yfir sigri bandamanna í evrópu -i_ljosi_sogunnar_000090-0026-00:06:1644-00:00:2238 i_ljosi_sogunnar_000090 26 00:06:16.44 22.4 0.07 ágúst nítján hundruð fjörutíu og fimm af trúarinnar kjarnorkusprengjum á hiroshima og nagasaki tanganyikavatn -i_ljosi_sogunnar_000090-0027-00:06:3936-00:00:3216 i_ljosi_sogunnar_000090 27 00:06:39.36 32.256 0.23 gjöreyðingarmáttur atómsprengjanna batt enda á styrjöldina en trúarathafnir að halda áfram að láta til sín taka á alþjóðavettvangi hann tók virkan þátt í stofnun sameinuðu þjóðanna og koma á fót marshall aðstoðinni þeim ágæta fjáraustri til mis stríðshrjáðra ríkja evrópu hann setti líka fram hina svonefndu truman kenningu sem átti að hefta útbreiðslu kommúnismans og takmarka áhrif sovétríkjanna á alþjóðavettvangi og þykir á vissan hátt hafa markað upphaf kalda stríðsins -i_ljosi_sogunnar_000090-0028-00:07:1210-00:00:1688 i_ljosi_sogunnar_000090 28 00:07:12.10 16.896 0.24 það er kannski þetta sem trúmaður helst minnst fyrir í dag atómsprengjan og kalda stríðið en sem forseti stóð hann ekki síður í ströngu heima fyrir það var meira en að segja það að laga bandarískan efnahag aftur að friðartímum eftir fimm ára kostnaðarsaman stríðsrekstur -i_ljosi_sogunnar_000090-0029-00:07:2944-00:00:2478 i_ljosi_sogunnar_000090 29 00:07:29.44 24.704 0.11 þá hafði bandaríska verkalýðshreyfingin leyft mörgum baráttumálum sínum að sitja á hakanum á stríðsárunum en nú þegar friður var komin á lét hún til skarar skríða af fullum þunga fyrsta árið eftir stríðslok formi en fimm milljónir bandaríkjamanna í margvíslegum starfsstéttum í verkfall met sem aldrei hefur verið slegið og verður líklega seint slegið úr þessum -i_ljosi_sogunnar_000090-0030-00:07:5508-00:00:1914 i_ljosi_sogunnar_000090 30 00:07:55.08 19.2 0.15 almenningi gramdist umrótið sem verkföllunum fylgdi og vinsældir forsetans hröpuðu hratt í janúar nítján hundruð fjörutíu og sex sögðust áttatíu og tvö prósent aðspurðra bandaríkjamanna ánægð með störf treinuðu og ótal verkföllum síðar voru aðeins fimmtíu og tvö prósent -i_ljosi_sogunnar_000090-0031-00:08:1466-00:00:2014 i_ljosi_sogunnar_000090 31 00:08:14.66 20.096 0.26 í þingkosningum fjörutíu og sex byggðum afhroð og repúblikanar lögðu undir sig báðar þingdeildir nokkuð sem ekki hafði gerst frá nítján hundruð þrjátíu fjöldi nýliða sópaðist en þing fyrir repúblikana þar á meðal nokkrir sem átti eftir að láta að sér kveða í framtíðinni eins og hjóma kari og ritarinn -i_ljosi_sogunnar_000090-0032-00:08:3558-00:00:2944 i_ljosi_sogunnar_000090 32 00:08:35.58 29.44 0.11 þetta varð ekki til að gera störfum auðveldari þingið notaði hvert tækifæri til að standa í vegi hans og repúblikanar á þingi gátu sett margvísleg lög þvert á vilja forsetans þar á meðal voru umdeild lög sem settu starfsemi verkalýðsfélaga þungar skorður og heftu verkfallsrétt til muna truman reyndi að beita neitunarvaldi til að kveða lögin niður en án árangurs slíkur var máttur þingsins lög eru enn í gildi í dag -i_ljosi_sogunnar_000090-0033-00:09:0992-00:00:1704 i_ljosi_sogunnar_000090 33 00:09:09.92 17.024 0.18 vorið nítján hundruð fjörutíu og átta þegar forsetakosningar nálguðust sögðust aðeins um þrjátíu og sex prósent bandaríkjamanna vera ánægð með hærri truman það er á líka mikið og þegar ánægja með tvöfaldast lægðir undir lok annars kjörtímabils hans -i_ljosi_sogunnar_000090-0034-00:09:2756-00:00:2328 i_ljosi_sogunnar_000090 34 00:09:27.56 23.168 0.17 það var þá mál flestra bæði repúblikana og demókrata að truman gæti ekki með nokkru móti sigrað komandi kosningar svo óvinsæll væri hann raunar var það ekki bara truman sem var í vanda heldur demókrataflokkurinn allur flokkurinn var klofinn og var klofningurinn svo djúpur að dagblöð þess tíma spáðu því jafnvel að flokkurinn væri í þann mund liðast í sundur -i_ljosi_sogunnar_000090-0035-00:09:5132-00:00:2290 i_ljosi_sogunnar_000090 35 00:09:51.32 22.912 0.29 á vinstri væng demókrata voru margir óánægðir með það sem þeim fannst óþarflega hörð afstaða trumans í garð sovétríkjanna ólíkindatólið svokallaða henry evelyn varaforseti rosaleg vonar demókrataflokknum og stofnaði annan flokk progressive partíið framsóknarflokkinn og lýsti yfir framboði sínu til forseta -i_ljosi_sogunnar_000090-0036-00:10:1498-00:00:1232 i_ljosi_sogunnar_000090 36 00:10:14.98 12.288 0.37 þetta þótti ekki vera sérstaklega góð tíðindi fyrir truman því vonleysi átti sér þónokkra stuðningsmenn gallharða neisti menn sem annars hefði verið líklegastir til að kjósa trúnni -i_ljosi_sogunnar_000090-0037-00:10:2782-00:00:2126 i_ljosi_sogunnar_000090 37 00:10:27.82 21.248 0.13 og eins og það væri ekki nóg klofnaði flokkurinn fljótlega aftur á flokksþingi demókrata nítján hundruð fjörutíu og átta vildu frjálslyndir demókratar úr norðanverðum bandaríkjunum að flokkurinn tæki sterka afstöðu gegn kynþáttaaðskilnaði og með borgaralegum réttindum blökkumanna líkt og og truman sjálfur hafði barist fyrir á forsetastólinn -i_ljosi_sogunnar_000090-0038-00:10:4960-00:00:1414 i_ljosi_sogunnar_000090 38 00:10:49.60 14.208 0.03 en þar mættu þeir kröftugri andstöðu flokksbræðra sinna á suðrinu þegar þingið samþykkti loks ályktun norðanmanna naumlega gerðu sendinefndir margra suðurríkja sér lítið fyrir og strunsuðu út í fússi -i_ljosi_sogunnar_000090-0039-00:11:1606-00:00:3274 i_ljosi_sogunnar_000090 39 00:11:16.06 32.768 0.19 nokkrum vikum síðar gaf truman út tilskipun þess efnis að afnema skyldi kynþáttaaðskilnað í bandaríska hernum þetta var síðasta hálmstráið fyrir íhaldssama suðurríkjamenn fjölmargir suðurríkja demókrata klufu sig úr flokknum og stofnuðu flokk sem þeir kölluðu sterkari ríkja en þar áttu þeir aðallega við réttindi ríkja til að viðhafa áfram kynþáttaaðskilnað eða suðurríkjalífshættina eins og þeir kölluðu það en þeir voru í daglegu tali jafnan kallaður dyggra -i_ljosi_sogunnar_000090-0041-00:12:0516-00:00:2168 i_ljosi_sogunnar_000090 41 00:12:05.16 21.632 0.0 af honum er það að segja að hann líkt og flestir fylgismenn hans gekk aftur í demókrataflokkinn að kosningunum nítján hundruð fjörutíu og átta að loknum en honum var þó aldrei vært aftur innan flokksins enda gengu flokksbræður hans sífellt lengra og lengra í því að koma fram við svarta bandaríkjamenn sem fullgilda borgara jafnréttháa hvítum bræðrum sínum -i_ljosi_sogunnar_000090-0042-00:12:2766-00:00:2820 i_ljosi_sogunnar_000090 42 00:12:27.66 28.16 0.25 það gekk loks endanlega fram af formann demókratar mæltu fyrir tímamóta mannréttindalögum árið nítján hundruð sextíu og fjögur sem bönnuðu hverskyns mismunun á á grundvelli hörundslitar þjóðernis kynferðis og trúarbragða þetta var of langt gengið sagði formanni liðsforinginn þar sat hann svo sem fastast allt þar til örfáum vikum fyrir andlát sitt árið tvö þúsund og þrjú á hundraðasta aldursári -i_ljosi_sogunnar_000090-0043-00:13:0546-00:00:1964 i_ljosi_sogunnar_000090 43 00:13:05.46 19.584 0.24 en aftur til nítjánhundruð fjörutíu og átta á meðan flokkurinn molnaði bæði til vinstri og hægri leituðu margir áhyggjufullir demókratar logandi ljósi að öðru forsetaefni sem vonandi gæti sameinað flokkinn hjá alla bandarísku þjóðina helst annan rósettusteinn -i_ljosi_sogunnar_000090-0044-00:13:2548-00:00:0544 i_ljosi_sogunnar_000090 44 00:13:25.48 5.504 0.27 áhyggjufullu demókratarnir leituðu fanga víða en komu allstaðar að lokuðum dyrum -i_ljosi_sogunnar_000090-0045-00:13:3132-00:00:2008 i_ljosi_sogunnar_000090 45 00:13:31.32 20.096 0.16 enginn vildi taka það á sig að verða forsetaefni klofins flokks sem næsta víst var að myndi tapa í komandi kosningum í leit sinni að næsta óveður þeir meðal annars son hins mikla manns sjálfs jemenar hvort hann hefði mögulega áhuga á að verða forsetaefni en það hafði hann ekki -i_ljosi_sogunnar_000090-0046-00:13:5200-00:00:1762 i_ljosi_sogunnar_000090 46 00:13:52.00 17.664 0.21 en sá maður sem þessir áhyggjufullu voru hvað áfjáðastir í að fá til liðs við sig var hersingin disneyland yfirmaður herafla bandaríkjanna í evrópu í heimsstyrjöldinni var það aðallega vegna þess að hann var án efa dáðasti bandaríkjamaðurinn á lífi á þessum tíma -i_ljosi_sogunnar_000090-0047-00:14:1008-00:00:0862 i_ljosi_sogunnar_000090 47 00:14:10.08 8.576 0.35 allir elskuðu senur auðvitað ætti hann að verða forseti ef hann gat unnið heila heimsstyrjöld hlaut annað geta stjórnað eins og einu landi -i_ljosi_sogunnar_000090-0048-00:14:1944-00:00:1780 i_ljosi_sogunnar_000090 48 00:14:19.44 17.792 0.19 enginn vissi neitt um pólitískar skoðanir sem h sem hann hafði ætíð þagað um auðvitað átti eftir að koma upp úr dúrnum að hann var ekki mikill demókrati þegar hann loks varð forseti nokkrum árum síðar varð fyrir repúblikanaflokkinn en þetta var áhyggjufullu demókrötunum í raun sama -i_ljosi_sogunnar_000090-0049-00:14:3764-00:00:2446 i_ljosi_sogunnar_000090 49 00:14:37.64 24.448 0.28 stofnaðar voru nefndir og samtök innan flokksins með það eina markmið að hvetja eisenhower í forsetann truman sjálfur léti jafnvel þau boðanna til hershöfðingjans mikla að ef hann væri til að verða forseti þá gegndi truman sjálfur látið sér nægja varaforsetastólinn en allt kom fyrir ekki island -i_ljosi_sogunnar_000090-0050-00:15:1004-00:00:0756 i_ljosi_sogunnar_000090 50 00:15:10.04 7.552 0.05 eins og fyrr segir var stemmningin á flokksþingi demókrata nítján hundruð fjörutíu og átta nokkuð þung þegar réttindi blökkumanna þar á góma -i_ljosi_sogunnar_000090-0051-00:15:1800-00:00:1306 i_ljosi_sogunnar_000090 51 00:15:18.00 13.056 0.03 reyndar virðist almennt ekki hafa verið mikil gleði á þinginu ef marka má frásagnir blaðamanna á vettvangi þeir lýstu algjörri ringulreið og að jarðarfararsvipur hafi verið á flestum fundarmönnum -i_ljosi_sogunnar_000090-0052-00:15:3552-00:00:1946 i_ljosi_sogunnar_000090 52 00:15:35.52 19.456 0.26 sá sem truman vildi helst fá sem varaforsetaefni sitt hæstaréttardómari eða nafni viljandi neitaði hann sagðist ekki vilja vera annars flokksmaður fyrir mann sem sjálfur var annars flokks í stað dollars fulltrúadeildarþingmaður frá kentucky bengala verða varaforsetaefni trumans -i_ljosi_sogunnar_000090-0053-00:15:5576-00:00:1932 i_ljosi_sogunnar_000090 53 00:15:55.76 19.328 0.21 og margir fjáðir stuðningsmenn flokksins sem hingað til höfðu ekki hikað við að láta dollarana flæða í kosningasjóði demókrata létu sig nú hverfa sögðust ekki vilja eyða peningunum sínum í hins vonlausan málstað og kosningabaráttu harris fjárhagur demókrataflokksins flutninga -i_ljosi_sogunnar_000090-0054-00:16:1548-00:00:1034 i_ljosi_sogunnar_000090 54 00:16:15.48 10.368 0.41 sorgmæddir demókratar gátu ekki hætt að bera truman greið saman við rovera og úr þeim samanburði þótti sá fyrrnefndi ekki koma vel -i_ljosi_sogunnar_000090-0055-00:16:2648-00:00:0714 i_ljosi_sogunnar_000090 55 00:16:26.48 7.168 0.24 eða eins og einn blaðamaður á flokksþinginu orðaði það róleg sitt aðalsborna yfirbragð var einstaklega myndarlegur maður -i_ljosi_sogunnar_000090-0056-00:16:3418-00:00:0516 i_ljosi_sogunnar_000090 56 00:16:34.18 5.12 0.3 rómaðasta miðast í andlit og þykkir var sviplegt í útliti -i_ljosi_sogunnar_000090-0059-00:17:1506-00:00:2884 i_ljosi_sogunnar_000090 59 00:17:15.06 28.8 0.15 meintir var gjörsamlega ömurlegt í samanburði við ránsferðir en enginn betri kandídat virtist vera til staðar svo að í lok þingsins var trúanlegar útnefndur forsetaefni demókrata metnaðargjarn -i_ljosi_sogunnar_000090-0060-00:17:4574-00:00:2278 i_ljosi_sogunnar_000090 60 00:17:45.74 22.784 0.22 á meðan demókratarnir börðust innbyrðis eða böðuðu út höndum í örvæntingu vegna yfirvofandi kosningaósigurs höfðu repúblikanar tekið sér góðan tíma til að velja sér forsetaefni fjölmargir gáfu kost á sér enda mál manna að sigur á landsvísu væri svo gott sem bókaður tækist manni að tryggja sér útnefninguna hvaða repúblikani sem er gæti rústað trúna -i_ljosi_sogunnar_000090-0061-00:18:0914-00:00:0822 i_ljosi_sogunnar_000090 61 00:18:09.14 8.32 0.12 reyndar var það fyrsta sem forkólfar í repúblikanaflokknum gerðu að stíga líka í vænginn við dæturefni -i_ljosi_sogunnar_000090-0062-00:18:1778-00:00:0520 i_ljosi_sogunnar_000090 62 00:18:17.78 5.248 0.33 hann var svo gasalega vinsæll meðal almennings og duglegur að vinna heimsstyrjaldir -i_ljosi_sogunnar_000090-0063-00:18:3086-00:00:2198 i_ljosi_sogunnar_000090 63 00:18:30.86 22.016 0.23 en serba sér líka þreifingar repúblikana hann hafði einfaldlega engan áhuga á pólitísku starfi jakka honum byðist að verða æðsti konungur alheimsins eins og hann orðaði það hann átti eftir að skipta um skoðun fjórum árum síðar repúblikunum til gleði en á þessu stigi málsins urðu þeir að komast af án esen -i_ljosi_sogunnar_000090-0064-00:18:5336-00:00:0760 i_ljosi_sogunnar_000090 64 00:18:53.36 7.552 0.33 annar herskörungur æðsti leiðtogi herafla bandaríkjamanna í asíu dollarar elsta spreyta sig -i_ljosi_sogunnar_000090-0065-00:19:0140-00:00:3228 i_ljosi_sogunnar_000090 65 00:19:01.40 32.256 0.31 var á þessum tíma meira að segja svo gott sem æðsti leiðtogi þjóðríkis nú þegar það er hins sigraða japans markaðar aldrei jafn vinsæll meðal almennings og engar ichon gekk illa í forvali repúblikana hann reyndist skipta litlu máli þegar upp var staðið aðalbaráttan var á milli harolds stassens fyrrverandi ríkisstjóra í minnesota og rísandi stjörnu í flokknum og thomasar drekastól núorðið hafði í lægri hlut fyrir róstum árum áður -i_ljosi_sogunnar_000090-0066-00:19:3420-00:00:2028 i_ljosi_sogunnar_000090 66 00:19:34.20 20.224 0.11 þetta var mikil keppni og var meðal annars efnt til kappræðnanna beinni útsendingu í útvarpi í fyrsta sinn í sögu bandarískra stjórnmála umræðuefnið var aðeins eitt hvort banna ætti starfsemi kommúnistaflokks bandaríkjanna eða ekki dívan efnahagi -i_ljosi_sogunnar_000090-0068-00:20:1254-00:00:1072 i_ljosi_sogunnar_000090 68 00:20:12.54 10.752 0.37 öskra í kappræðunum var dmitri lokum hreppti hann eftir sóttina að verða forsetaefni repúblikana og fara fram gegn truman -i_ljosi_sogunnar_000090-0069-00:20:3128-00:00:2884 i_ljosi_sogunnar_000090 69 00:20:31.28 28.8 0.36 strax um sumarið byrjuðu bandarísku dagblöðin að básúna að sigur disasi gunnar öruggur ekki bara öruggur þetta myndi djungaranna skoðanakannanir sögðu það sama frá byrjun þetta yrði ekkert mál fyrir reikna einn virtasti skoðanakönnuður bandaríkjanna elon roper gekk svo langt að lýsa því yfir í blaðaviðtali í byrjun september að fyrirtæki hans myndu ekki gera fleiri kannanir úr þessum -i_ljosi_sogunnar_000090-0070-00:21:0054-00:00:0824 i_ljosi_sogunnar_000090 70 00:21:00.54 8.32 0.0 þó svo að tveir mánuðir væru enn til kosninga væru úrslitin svo ofsalega fyrirsjáanlega þyrfti ekkert að kanna þetta frekar -i_ljosi_sogunnar_000090-0073-00:21:3422-00:00:1280 i_ljosi_sogunnar_000090 73 00:21:34.22 12.8 0.18 en satt best að segja hafði eiginlega ekki nokkur maður neina trú á aumingja truman efnilegan kona hans mun hafa rætt það einslega við nána vini sína að litlar líkur væru á því að hún snéri aftur í hvítasun -i_ljosi_sogunnar_000090-0075-00:22:2618-00:00:1294 i_ljosi_sogunnar_000090 75 00:22:26.18 12.928 0.03 svo fram hefur komið þótti truman aldrei neinn sérstakur skörungur og sér í lagi þótti hann aldrei góður ræðumaður hann las illa af blaði var með undarlegar áherslur og var allur hinn versti á þessu sviði -i_ljosi_sogunnar_000090-0076-00:22:3996-00:00:0864 i_ljosi_sogunnar_000090 76 00:22:39.96 8.704 0.08 ráðgjafar trumans nítján hundruð fjörutíu og átta sá í hendi sér að þetta gætu þeir ekki bætt svo auðveldlega og því gripu til örþrifaráðs -i_ljosi_sogunnar_000090-0077-00:22:4930-00:00:0700 i_ljosi_sogunnar_000090 77 00:22:49.30 7.04 0.47 arire á þessum tíma var algjör nýlunda í bandarískri pólitík glæný og áður óheyrð tækni -i_ljosi_sogunnar_000090-0078-00:22:5670-00:00:4536 i_ljosi_sogunnar_000090 78 00:22:56.70 45.312 0.35 þeir ráðlögðu truman einfaldlega að leggja á hilluna öll mælsku brögð og hátíðleg ræðuna þess í stað beint til fólksins tala bara eins og venjulegur maðurinn hlýddi og það vakti strax athygli þessi nýja tækni í ræðuhöldum þótti svo radíkal að washington post sá ástæðu til að fjalla um hana í áhyggjufullum leiðara það er sagt að forsetinn ætla að nýta sér þessa nýju mælsku tækni þegar hann fer vestur en hærra trúarkennarinn að orð hans eru orð forseta bandaríkjanna -i_ljosi_sogunnar_000090-0079-00:23:4278-00:00:0466 i_ljosi_sogunnar_000090 79 00:23:42.78 4.608 0.33 forsetinn talar búast menn við meira en bara einhverjum ummæli mæltu munir -i_ljosi_sogunnar_000090-0080-00:23:4854-00:00:1456 i_ljosi_sogunnar_000090 80 00:23:48.54 14.592 0.07 og við dustað hugrekki forsetans á sveigjanleika í tilraunum hans með þessa nýju tækni getum við ekki leynt þeirri von okkar að þegar hann talar fyrir alla þjóðina eða alla heimsminjaskrá hjá mikilvægi þess að velja orð sín af kostgæfni -i_ljosi_sogunnar_000090-0081-00:24:0386-00:00:3706 i_ljosi_sogunnar_000090 81 00:24:03.86 36.992 0.18 rúman ætlaði sér sannarlega að ná til sem allra flesta allstaðar um bandaríkin sumarið og haustið nítján hundruð fjörutíu og átta ferðaðist um allt landið í orðsins fyllstu merkingu um borð í sérlegri forsetalest brynvörðum glæsivagni sem nefndur var eftir portúgalska landkönnuðinum ferdinand magellan forsetinn lagði að baki alls þrjátíu og fimm þúsund tvö hundruð níutíu kílómetra um borð í ferdinand ellegar á kosningabaráttunni stóð þetta var mikið prógramm hver dagur hófst klukkan sex að morgni og að meðaltali heimsótti forsetinn tíu bæi eða þorp á dag -i_ljosi_sogunnar_000090-0082-00:24:4134-00:00:1362 i_ljosi_sogunnar_000090 82 00:24:41.34 13.696 0.2 einhverjir höfðu áhyggjur af því að þessi mikla keyrsla myndi ganga af forsetanum dauðum hann var þegar hér var komið sögu sextíu og fjögurra ára en hann blés á slíkt og sagðist sjálfur hafa meiri áhyggjur af heilsu aðstoðarmanna sinna -i_ljosi_sogunnar_000090-0083-00:24:5570-00:00:3218 i_ljosi_sogunnar_000090 83 00:24:55.70 32.128 0.16 og þrátt fyrir meintar fordæmalausar óvinsældir trumans kom fólk hvarvetna saman og hlýddi á orð hans í stríðum straumum tug þúsundir og jafnvel hundruð þúsunda koma á hvern fjöldafund forsetans og hlýddu ávarpa af svölum lestarvagnsins ferdinands ganversku áfangastað lagði trúarsöfnuð kynna sér helstu málefni í deiglunni í þeim bæ frekar en að flytja sömu ræðuna aftur og aftur gat hann talað beint til fólksins um hugðarefni þess og áhyggjur -i_ljosi_sogunnar_000090-0084-00:25:2880-00:00:0946 i_ljosi_sogunnar_000090 84 00:25:28.80 9.472 0.27 truman vakti svo mikla athygli á ferðum sínum um landið að óvíða safnaðist fólk saman á lestarstöðvum þegar orð kvisaðist út að forsetalestin færi þar um -i_ljosi_sogunnar_000090-0085-00:25:3872-00:00:0424 i_ljosi_sogunnar_000090 85 00:25:38.72 4.224 0.1 þó alls ekki væri fyrirhugað að forsetinn ávarpaði fólk þar -i_ljosi_sogunnar_000090-0086-00:25:4368-00:00:0816 i_ljosi_sogunnar_000090 86 00:25:43.68 8.192 0.08 hann var þó alltaf með óskum fólksins svo lét að minnsta kosti sjá sig á svölum lestarvagnsins þó hann væri bara á náttfötunum eða aslan -i_ljosi_sogunnar_000090-0087-00:26:0062-00:00:1166 i_ljosi_sogunnar_000090 87 00:26:00.62 11.648 0.12 truman kvartaði einhverntímann undan því í viðtali að þegar hann ferðaðist um landið sem forseti virtust gestgjafar hans nær undantekningarlaust taka á móti honum með því að spila sama lagið honum til heiðurs -i_ljosi_sogunnar_000090-0088-00:26:1970-00:00:0824 i_ljosi_sogunnar_000090 88 00:26:19.70 8.192 0.19 það er einkennislag heimaríkis hans miriam hver lúðrasveit blés eða kóng þegar forsetann bar að garði -i_ljosi_sogunnar_000090-0089-00:26:3196-00:00:2702 i_ljosi_sogunnar_000090 89 00:26:31.96 27.008 0.38 vandinn var hins vegar að truman sem var afar músíkalskur og spilaði á píanó við heyrum hann leika undir við fátt leiðinlegra en einmitt þetta lag mislingar hataðar því ekki misvel sinn sem hljómaði á æsilegum kosningafundum trumans starfsfólk forsetans gróf upp annað lag sem hann kunni mun betur við lag úr gamalli brottvísuninni aldabra grasi -i_ljosi_sogunnar_000090-0090-00:27:0792-00:00:0566 i_ljosi_sogunnar_000090 90 00:27:07.92 5.632 0.12 allstaðar þar sem forsetinn kom í lestinni sinni virtist fólkið í alvörunni vera sjúkt í hærri -i_ljosi_sogunnar_000090-0091-00:27:1396-00:00:1152 i_ljosi_sogunnar_000090 91 00:27:13.96 11.52 0.23 en sú staðreynd foreldri hátt í pólitísku pressunni hverrar blaðamenn héldu áfram að skrifa fjálglega um yfirvofandi stórsigur tómas dufti á annað borð skrifuðu þá nokkuð -i_ljosi_sogunnar_000090-0092-00:27:2612-00:00:0916 i_ljosi_sogunnar_000090 92 00:27:26.12 9.088 0.35 heldur tóku sér skoðanakönnun lon robert til fyrirmyndar og hölluðu sér bara aftur í stólunum sínum og biðu rólegir hinnar fyrirséðu niðurstöðu kosninganna -i_ljosi_sogunnar_000090-0094-00:27:4024-00:00:2630 i_ljosi_sogunnar_000090 94 00:27:40.24 26.368 0.21 þegar þeir á annað borð nenntu að sinna starfi sínu notuðu þeir helst síma til að hafa samband við fólk en þótt síminn sem slíkur væri orðið næstum hundrað ára gömlu unnin var hann enn alls ekki kominn á hvern krók ótíma könnuðirnir áttuðu sig ekki á að margir stuðningsmanna trumans sveitapiltsins frá missouri úr fátækir bændur og sveitafólk sem litlar líkur voru á að ættu yfirleitt síma raddir þeirra heyrðust því ekki -i_ljosi_sogunnar_000090-0095-00:28:0728-00:00:1488 i_ljosi_sogunnar_000090 95 00:28:07.28 14.976 0.29 þetta er svipað vandamál og skoðanakannanafyrirtæki í bandaríkjunum hafa rekið sig á á síðustu árum fyrirtækin hringja mörg enn bara í landlínunúmer í könnunum sínum en fátt ungt fólk dag er með landinu svía -i_ljosi_sogunnar_000090-0096-00:28:3044-00:00:1584 i_ljosi_sogunnar_000090 96 00:28:30.44 15.872 0.32 á meðan truman ferðaðist fram og aftur um landið var andstæðingur hans repúblikaninn deyja sigurviss en fyrr allir helstu skoðanakönnuðir bandaríkjanna voru enda búnir að lýsa því yfir að sigur hans væri óhjákvæmilegur sama hvað gengi í kosningabaráttunni -i_ljosi_sogunnar_000090-0097-00:28:4702-00:00:2072 i_ljosi_sogunnar_000090 97 00:28:47.02 20.736 0.12 jújú gerði eitthvað örlítið hann ferðaðist aðeins um landið en gerði yfirleitt allt öfugt við truman það er hann flutti sömu niðursoðnu ræðurnar í hverju plássi og gerði litla tilraun til að ná neinu raunverulegu sambandi við almenning hann virtist lítinn skilning eða samúð hafa með vandamálum hins almenna bandaríkjamanns -i_ljosi_sogunnar_000090-0098-00:29:0848-00:00:2008 i_ljosi_sogunnar_000090 98 00:29:08.48 20.096 0.27 það einn í október kom deildar bókina lestinni nokkur fjöldi fólks safnaðist saman og lestarteinunum til að berja frambjóðandann augum en svo hrökklast skyndilega aftur litlu munaði að fólk yrði undir henni brjálaðist og úthúðaði lestarstjóra sínum -i_ljosi_sogunnar_000090-0099-00:29:2900-00:00:0802 i_ljosi_sogunnar_000090 99 00:29:29.00 7.936 0.05 í fyrsta sinn sem ég hef haft geðsjúkling sem lestarstjóra hrópaði dúfur mannfjöldann ætti eiginlega að skjóta þennan mann strax í dögun -i_ljosi_sogunnar_000090-0100-00:29:4022-00:00:0650 i_ljosi_sogunnar_000090 100 00:29:40.22 6.528 0.29 þá blöðin fjölluðu mikið um þetta atvik og var það ekki til að auka hróður djúsa alþýðunnar -i_ljosi_sogunnar_000090-0101-00:29:5504-00:00:1274 i_ljosi_sogunnar_000090 101 00:29:55.04 12.8 0.06 það sem kemur kannski fyrst upp í huga hlustenda þegar minnst er á bandarísku forsetakosningarnar nítján hundruð fjörutíu og átta er fræðigrein sem tekin var daginn eftir kjördag ein frægasta fréttamynd bandarískrar stjórnmálasögu -i_ljosi_sogunnar_000090-0103-00:30:1488-00:00:1110 i_ljosi_sogunnar_000090 103 00:30:14.88 11.136 0.23 hann laumaðist burt úr fjölmiðlafárinu í kosningamiðstöð sinni í kansas og fór til bæjar í nágrenninu excelsior springs þar sem hann tékkað sig inn á hótel svo lítið bar á -i_ljosi_sogunnar_000090-0104-00:30:2852-00:00:1828 i_ljosi_sogunnar_000090 104 00:30:28.52 18.304 0.24 þegar truman vaknaði árla morguns kveikti hann á útvarpinu útvarpið færði honum góðar fregnir sem komu honum ekki á óvart þó svo að svo að segja allir aðrir hafi komið að fjöllum um nóttina hafði hann vissulega verið endurkjörinn forseti bandaríkjanna -i_ljosi_sogunnar_000090-0105-00:30:4812-00:00:1792 i_ljosi_sogunnar_000090 105 00:30:48.12 17.92 0.27 róman úthvíldur og sigurreifur kom sér aftur til kansas þar sem forsetalestin góða beið hann svo flutti hann til washington á leiðinni var stoppað í seinni þar sem aðstoðarmenn forsetans ráku augun í skringilega fyrirsögn á dagblaði sem þar lá glámbekk -i_ljosi_sogunnar_000090-0106-00:31:1144-00:00:1630 i_ljosi_sogunnar_000090 106 00:31:11.44 16.256 0.24 fréttamenn sem voru með í för báðu forsetann auðvitað um að sitja fyrir á ljósmynd með þessari ef til vill vandræðalegustu fyrirsögn bandarískrar fjölmiðlasögu þessi er fyrir sögubækurnar truman hafa sagt þegar myndin fræga var tekin og reyndist hann þar sannspár -i_ljosi_sogunnar_000090-0107-00:31:2884-00:00:1428 i_ljosi_sogunnar_000090 107 00:31:28.84 14.336 0.27 á myndinni veifar glaðbeittur harry truman hann er eiginlega alsæll að sjá dagblaðinu chicago eldri þriðja nóvember nítján hundruð fjörutíu og átta forsíðufyrirsögnin er stór og afgerandi jú sigrar trúna -i_ljosi_sogunnar_000090-0108-00:31:4422-00:00:4536 i_ljosi_sogunnar_000090 108 00:31:44.22 45.44 0.21 lagst höfðu verið handvissir um sigur diska og mánuðum fyrir kosningarnar en hvernig gátu blaðamenn í gaulle gert svo vandræðaleg mistök á sjálfri kosninganóttinni við heyrðum hér áðan af fordæmalausri öldu verkfalla sem dundi á bandaríkjunum í valdatíð trumans og þegar þarna er komið sögu höfðu prentarar líkt og fleiri starfstéttir verið í verkfalli mánuðum saman í kadyrov að notast við aðra og tímafrekari prentunaraðferð og því þurfti að senda blaði�� í prentun mörgum klukkustundum fyrr en vaninn var þetta hafði svo sem ekki komið að sök hingað til en á kjördag var ljóst að skila þyrfti blaðinu í prentun löngu áður en úrslitin yrðu ljós -i_ljosi_sogunnar_000090-0109-00:32:3048-00:00:0832 i_ljosi_sogunnar_000090 109 00:32:30.48 8.32 0.28 að gera maður þá örvæntingarfullir blaðamenn tribune leituðu til ritstjórans sem tók lokaákvörðun þegar leið á kvöld kjördagsins -i_ljosi_sogunnar_000090-0110-00:32:3934-00:00:0524 i_ljosi_sogunnar_000090 110 00:32:39.34 5.248 0.27 þetta var bókað auðvitað myndi jú í vinna það vissu allir við prentum það bara -i_ljosi_sogunnar_000090-0111-00:32:4520-00:00:1402 i_ljosi_sogunnar_000090 111 00:32:45.20 13.952 0.2 þetta er ekki einu sinni eina villan á forsíðu í kader trjánna daginn við nánari skoðun er er ljóst að allt hefur verið á haus á blaðinu og prenturunum því hluti greinanna á forsíðunni er bókstaflega prentaður öfugt á haus -i_ljosi_sogunnar_000090-0112-00:33:0060-00:00:0704 i_ljosi_sogunnar_000090 112 00:33:00.60 7.04 0.15 ristilkrabbameini að innkalla öll vitlausu eintökin en nokkur voru þegar farin á flakk -i_ljosi_sogunnar_000090-0113-00:33:0818-00:00:1528 i_ljosi_sogunnar_000090 113 00:33:08.18 15.36 0.36 á eintök af þessu óheillablaði hafa varðveist og þau ganga nú kaupum og sölum meðal safnara fyrir háar fjárhæðir en það er ekki síst ljósmyndin af hinum sigurreifa truman sem gert hefur mistök blaðamannanna í kader ion ódauðleg um aldur og ævi -i_ljosi_sogunnar_000090-0114-00:33:2502-00:00:1712 i_ljosi_sogunnar_000090 114 00:33:25.02 17.024 0.19 meiri fjölmiðlamenn lágu í því þegar úrslitin voru ljós mörg tímarit höfðu þegar verið send í prentun með greinum og leiðurum þar sem fjallað var um sigur dúsaði spilin um hvernig ríkisstjórn diska út hvernig truman myndi taka ósigrinum og svo framvegis -i_ljosi_sogunnar_000090-0115-00:33:4268-00:00:1290 i_ljosi_sogunnar_000090 115 00:33:42.68 12.8 0.19 sagnfræðingurinn hakkari karabell sem skrifaði bókina alaskamenn kosningarnar fjörutíu og átta segir að líklega hafi ekki einn einasti fjölmiðill né skoðanakönnun spáð rétt fyrir um úrslit kosninganna -i_ljosi_sogunnar_000090-0116-00:33:5666-00:00:2182 i_ljosi_sogunnar_000090 116 00:33:56.66 21.76 0.4 reyndar það var ein óformleg könnun hjá fóðurfyrirtæki nokkru kansas viðskiptavinum þess bauðst að kaupa fóðurpoka sem merktir voru leikni merki repúblikana annarsvegar eða asna merki demókrataflokksins hinsvegar eftir því hvorn frambjóðenda þeir vildu við stjórnvölinn og þar hafði trúaður -i_ljosi_sogunnar_000090-0117-00:34:2960-00:00:0704 i_ljosi_sogunnar_000090 117 00:34:29.60 7.04 0.19 þó svo að truman hafi verið sigurviss frá upphafi er ekki hægt að líta framhjá því að sigur hans var naumur -i_ljosi_sogunnar_000090-0118-00:34:3714-00:00:0628 i_ljosi_sogunnar_000090 118 00:34:37.14 6.272 0.22 hann var með fjörutíu og níu komma sex prósentum atkvæða gegn fjörutíu og fimm komma eitt prósent jú -i_ljosi_sogunnar_000090-0119-00:34:4410-00:00:0448 i_ljosi_sogunnar_000090 119 00:34:44.10 4.48 0.08 var naumasti sigur í bandarískum forsetakosningum frá árinu nítján hundruð og sextán -i_ljosi_sogunnar_000090-0120-00:34:4934-00:00:1892 i_ljosi_sogunnar_000090 120 00:34:49.34 18.944 0.23 kjörsóknin var léleg og hafa menn leitt líkum að því að margir repúblikanar hafi setið heima enda vissir um að djúpinu sigra hvort eð er á meðan náði truman til demókrata jafnt í norðri sem suðri og hreppti einnig mikilvæg atkvæði bænda í miðvesturríkjunum sem duftið heyrt um -i_ljosi_sogunnar_000090-0121-00:35:0912-00:00:1740 i_ljosi_sogunnar_000090 121 00:35:09.12 17.408 0.48 það varð minna úr klofningsframboðum fyrrverandi demókrata strom þrotlaus unnu að vísu fjögur ríki alabama lumpur karólínu með um einmitt þúsund atkvæði eða tvö komma fjögur prósent -i_ljosi_sogunnar_000090-0122-00:35:2712-00:00:1138 i_ljosi_sogunnar_000090 122 00:35:27.12 11.392 0.2 framsóknarflokkur henrys wales fékk næstum því jafn mörg atkvæði og diskana aðeins örfáum hundruðum færri en tókst ekki að ná meirihluta í neinu einstöku ríki -i_ljosi_sogunnar_000090-0123-00:35:4060-00:00:0710 i_ljosi_sogunnar_000090 123 00:35:40.60 7.04 0.1 og fyrir sagði er sagan af þessum kosningum yfirleitt rifjuðu upp á fjögurra ára fresti þegar aftur líður að kosningum vestanhafs -i_ljosi_sogunnar_000090-0124-00:35:4866-00:00:0512 i_ljosi_sogunnar_000090 124 00:35:48.66 5.12 0.27 en deila enn um það í dag hvernig digra sigrinum svona úr höndum á sér -i_ljosi_sogunnar_000090-0125-00:35:5446-00:00:0486 i_ljosi_sogunnar_000090 125 00:35:54.46 4.864 0.18 hvernig skoðanakannanafyrirtæki og fjölmiðlar gátu haft svo illilega rangt fyrir sér -i_ljosi_sogunnar_000090-0126-00:36:0010-00:00:1102 i_ljosi_sogunnar_000090 126 00:36:00.10 11.008 0.21 hversu mikilvæg ferðalög trumans um landið voru í raun og veru að tryggja honum sigurinn og svo auðvitað hvaða lærdóm forsetaframbjóðendur nútímans meginrit til draga að þessu öllu -i_ljosi_sogunnar_000091-0001-00:00:1938-00:00:0514 i_ljosi_sogunnar_000091 1 00:00:19.38 5.12 0.0 fyrir nokkrum vikum yfir helgi var haldin ráðstefna í berlín -i_ljosi_sogunnar_000091-0004-00:01:3588-00:00:2082 i_ljosi_sogunnar_000091 4 00:01:35.88 20.736 0.09 þúsundum var útrýmt miskunnarlaust af þýska hernum ýmist voru hinir saklausu hirðingjar látnir veslast upp í brennheitri eyðimörk eða þeim var þrælað til dauða í fangabúðum og allt var þetta gert af ásettu ráði og þaulskipulagt af þjóðverjunum gjarnan talið fyrsta þjóðarmorð tuttugustu aldar -i_ljosi_sogunnar_000091-0005-00:01:5714-00:00:0598 i_ljosi_sogunnar_000091 5 00:01:57.14 5.888 0.07 þetta löngu áður en þjóðverjar áttu eftir að beita gyðinga svipuðu ofbeldi og grimmd -i_ljosi_sogunnar_000091-0006-00:02:1138-00:00:1488 i_ljosi_sogunnar_000091 6 00:02:11.38 14.848 0.15 namibía í suðvestur afríku er með þurrustu löndum heims og samanstendur aðallega af sléttum og eyðimörkum þar á meðal bæði hinni skraufþurru namib iðar og sjálfri kalahari sem tengir eyðilega anga sína þangað -i_ljosi_sogunnar_000091-0007-00:02:3112-00:00:1536 i_ljosi_sogunnar_000091 7 00:02:31.12 15.36 0.43 aldir hafa sléttur damaralands verið heimahagar hirðingjaþjóðar sem nefnir sig hereróa þeir bíða bæði í namibíu og í því landi sem nú er botswana en þeir eru fjölmennir í damaralandi og hafa verið þar lengi sem sem -i_ljosi_sogunnar_000091-0008-00:02:4728-00:00:1498 i_ljosi_sogunnar_000091 8 00:02:47.28 14.976 0.39 þeir eru reyndar ekki upprunalega þaðan líkt og svo margar þjóðir í afríku sunnan sahara tala hereróar bantúska tungu hererósku önnur dæmi um bantúmál eru til dæmis svalls í suður afríku -i_ljosi_sogunnar_000091-0009-00:03:0284-00:00:1678 i_ljosi_sogunnar_000091 9 00:03:02.84 16.768 0.36 bantúar eru taldir upprunnir austar í afríku en margar bantúþjóðir hafa tekið sig til í gegnum tíðina og fært sig suðurpólana á sautjándu öld sem þeir fóru að koma sér fyrir á sléttum damaralands og reka sína naugripi þar -i_ljosi_sogunnar_000091-0010-00:03:2104-00:00:0788 i_ljosi_sogunnar_000091 10 00:03:21.04 7.936 0.19 nokkru síðar á átjándu öld birtist önnur hirðingjaþjóð á sléttunni þessi kom sunnanaf og kallaðist nama -i_ljosi_sogunnar_000091-0011-00:03:2972-00:00:1996 i_ljosi_sogunnar_000091 11 00:03:29.72 19.968 0.15 namamenn arnir komu sér fyrir skammt frá yfirráðasvæðum hereróa og þjóðirnar tvær fóru að elda grátt silfur nítjánda öldin einkenndist nær öll af heiftarlegum deilum og skærum milli hereróa og namamenn án þess að nokkur þjóðin næði nokkru sinni neinu sem kalla mætti algjörum yfirburðum á sléttum damaralands -i_ljosi_sogunnar_000091-0012-00:03:5104-00:00:0908 i_ljosi_sogunnar_000091 12 00:03:51.04 9.088 0.11 en tuttugasta öldin nálgaðist og valdajafnvægið á sléttunni myndi þá breytast vegna atburða lengst fjarri norður í evrópu -i_ljosi_sogunnar_000091-0013-00:04:0752-00:00:2028 i_ljosi_sogunnar_000091 13 00:04:07.52 20.352 0.25 um þær mundir sem hér er óagaðan áttu í sínu stappi á sléttum damaralands voru stórveldi evrópu að huga æ meira að landvinningum á fjarlægum slóðum að koma sér upp nýlendum í afríku og asíu og víðar þjóð var ekki þjóð meðal þjóða í evrópu nema næsti eins og nokkrar nýlendur hér og þar um heiminn -i_ljosi_sogunnar_000091-0015-00:05:0734-00:00:1020 i_ljosi_sogunnar_000091 15 00:05:07.34 10.112 0.08 fram að því höfðu evrópuþjóðirnar átt ýmsar bækistöðvar á afríkuströndum en ekki gert svo mikið af því að kasta eign sinni á víðáttumiklar lendur þar syðra -i_ljosi_sogunnar_000091-0016-00:05:1792-00:00:2270 i_ljosi_sogunnar_000091 16 00:05:17.92 22.784 0.23 það er nefnilega misskilningur sem ýmsir halda að evrópumenn hafi strax í kjölfar landafundatímans um og upp úr fimmtán hundruð byrjaði að kasta eign sinni á miklar nýlendur um víða veröld sú var ekki raunin nema hvað varðar ameríkurnar tvær og svo fóru bretar að graðka í sig indland á átjándu afríka var hins vegar að mestu látin í friði -i_ljosi_sogunnar_000091-0018-00:06:0914-00:00:2672 i_ljosi_sogunnar_000091 18 00:06:09.14 26.752 0.27 því varð úr að bismarck þýskalandskanslari kallaði til fundar helstu ríkja evrópu árið átján hundruð áttatíu og fjögur til að ákveða í eitt skipti fyrir öll stefnu þeirra gagnvart myrku álfunni afríku í suðri í þá daga töldu evrópumenn þetta framferði í alla staði eðlilegt og sjálfsagt í raun var þetta að sjálfsögðu fáránlegur yfirgangur gagnvart þeim ótal þjóðum og um hundrað milljón manns sem afríku -i_ljosi_sogunnar_000091-0019-00:06:3672-00:00:1630 i_ljosi_sogunnar_000091 19 00:06:36.72 16.256 0.06 í reynd settust stjórnmálamenn og diplómatar niður í kanslarahöllinni í berlín fyrir framan stórt kort af afríku og skiptu álfunni á milli sín eftir duttlungum sínum og hentugleikum engin einasta ákvörðun var borin undir afríkubúa sjálfa -i_ljosi_sogunnar_000091-0020-00:06:5574-00:00:2988 i_ljosi_sogunnar_000091 20 00:06:55.74 29.952 0.17 þó svo bismarck þýskalandskanslari hafi efnt til fundarins voru það bretar og frakkar sem fengu bróðurpart álfunnar sínar hendur í krafti yfirburða sinna síðustu áratugir og aldir inn ákafasti áhugamaðurinn um landvinninga í afríku leópold belgakonungur fékk svo gríðarstórt landsvæði miðjunni ekki belgíska ríkið sem deildi ekki þessum ofuráhuga hans en það er önnur og síður sorgleg saga -i_ljosi_sogunnar_000091-0021-00:07:2638-00:00:2082 i_ljosi_sogunnar_000091 21 00:07:26.38 20.736 0.19 þjóðverjar þurftu allavega ekki að snúa tómhentir og hnípnir heim heldur í hlut þeirra féllu fjórar nýlendur dreifðar um álfuna kamerún tógóland í vestur afríku þýska austur afríka þar sem nú eru löndin tansanía rúanda og búrundí og loks þýska suðvestur afríka þar sem nú heitir nanana -i_ljosi_sogunnar_000091-0022-00:07:4800-00:00:2360 i_ljosi_sogunnar_000091 22 00:07:48.00 23.552 0.05 það var þessi síðastnefnda nýlendan sem átti eftir að valda þjóðverjum hvað mestum höfuðverk þýska suðvestur afríka var næstum tvisvar sinnum stærri en þýskalands að mestu leyti eyðimörk en engu að síður bjó þar fyrir fjöldi þjóða sem flestar höfðu lítinn áhuga á að gerast þegnar engu þýskalandskeisara sem þær höfðu aldrei heyrt um hvað þá meira -i_ljosi_sogunnar_000091-0023-00:08:1330-00:00:3676 i_ljosi_sogunnar_000091 23 00:08:13.30 36.864 0.32 en þýsku nýlenduherrarnir höfðu svosem ekki heldur mikinn áhuga á því hvað þjóðunum sem bjuggu í hinni nýju þýsku suðvestur afríku fannst um einni neitt þeir hófust handa við að grafa í jörðu víðsvegar um nýlenduna stóru og komust fljótt að því að þar var ýmsa fjársjóði að finna kopar platínu gull og demanta land innfæddra var tekið traustataki svo hægt væri að nema þessi auðævi jörðu innfæddir höfðu engan rétt á því að malda í móinn í hinni nýju þýsku suðvestur afríku giltu tvöföld lög ein fyrir þjóðverja önnur fyrir innfædda -i_ljosi_sogunnar_000091-0024-00:08:5158-00:00:1200 i_ljosi_sogunnar_000091 24 00:08:51.58 12.032 0.11 með þetta fyrirkomulag voru innfæddir ekki sérstaklega ánægðir og allt frá fyrstu stundu einkenndust yfirráð þjóðverja í suðvestur afríku af uppsteit innfæddra mótmælum og óeirðum og ólgu -i_ljosi_sogunnar_000091-0025-00:09:0412-00:00:1478 i_ljosi_sogunnar_000091 25 00:09:04.12 14.848 0.05 árið átján hundruð áttatíu og átta þurfti fyrsti landsstjóri þjóðverja í suðvestur afríku að flýja land eftir aðeins þrjú ár í embætti eftir að tilraunir hans til að semja um frið við aðsópsmikinn höfðingja fjölmennrar þjóðar enduðu með ósköpum -i_ljosi_sogunnar_000091-0026-00:09:1976-00:00:1258 i_ljosi_sogunnar_000091 26 00:09:19.76 12.544 0.12 landsstjóri þessi hét ernst hann reykurinn og átti fimm árum síðar eftir að eignast son sem átti sömuleiðis eins og pabbi gamli eftir að láta til sín taka á svipuðum vettvangi í framtíðinni -i_ljosi_sogunnar_000091-0028-00:09:4174-00:00:1726 i_ljosi_sogunnar_000091 28 00:09:41.74 17.28 0.24 sá sem stóð uppi í hárinu á pabba göring hét maharero og var fremstur meðal höfðingja hereró þjóðarinnar sem við kynntumst í rétt áðan hirðingjaþjóðarinnar sem var meðal fjölmennustu þjóðanna sem byggðu þetta gríðarstóra landsvæði sem nú átti að tilheyra litla þýskalandi -i_ljosi_sogunnar_000091-0029-00:10:0040-00:00:1510 i_ljosi_sogunnar_000091 29 00:10:00.40 15.104 0.29 hereróaföngum maharero átti ekki langt eftir ólifað þegar leiðir þeirra görings gamla lágu saman árið átján hundruð níutíu listann og við höfðingjatign hans tók sonur hans samúel marion var kristinn menntaður í vestrænum trúboðsskólum -i_ljosi_sogunnar_000091-0031-00:10:4302-00:00:1372 i_ljosi_sogunnar_000091 31 00:10:43.02 13.696 0.06 en aðallega fengust þýsku landnemarnir þó við búskap innfæddir voru sviptir beitilöndum sínum svo þýskir landnemar gætu sest þar að eins og til að láta kyngja kviði tóku landnemarnir oft nautgripina líka -i_ljosi_sogunnar_000091-0032-00:10:5734-00:00:1004 i_ljosi_sogunnar_000091 32 00:10:57.34 9.984 0.11 skyndilega þurftu innfæddir að borga skatt og fara eftir öllum mögulegum lögum og reglum sem hvíta manninum þóknaðist að setja ellegar eiga yfir höfði sér margvíslegar refsingar -i_ljosi_sogunnar_000091-0033-00:11:0798-00:00:0784 i_ljosi_sogunnar_000091 33 00:11:07.98 7.808 0.0 að verða barinn til dauða nýlenduherrarnir báru enga virðingu fyrir innfæddum hvorki fyrir eignum þeirra né lífi og limum -i_ljosi_sogunnar_000091-0034-00:11:1728-00:00:2162 i_ljosi_sogunnar_000091 34 00:11:17.28 21.632 0.06 í mörgum tilvikum beinlínis hvöttu nýlenduyfirvöld landnema til þess að hneppa innfædda í nauðungarvinnu og þrælahald af hverju ekki þýsku landnemarnir sem og yfirboðararnir flestir á einu máli að þeir sem þjóðverjar og evrópumenn væru á einhvern hátt æðri þessum svertingjum sem hafði búið í landinu í þúsundir ára -i_ljosi_sogunnar_000091-0035-00:11:3934-00:00:0308 i_ljosi_sogunnar_000091 35 00:11:39.34 3.072 0.08 ekkert við það að athuga að fara með þá eins og skepnur -i_ljosi_sogunnar_000091-0036-00:11:5322-00:00:1728 i_ljosi_sogunnar_000091 36 00:11:53.22 17.28 0.14 íbúar suðvestur afríku voru ekki á því að láta koma svona fram við sig saman höfðingi hereróa gafst fljótt upp á að reyna að búa í sátt og samlyndi við þjóðverjana sem urðu andartak meira og meira land eftir því sem árin liðu -i_ljosi_sogunnar_000091-0037-00:12:1150-00:00:0988 i_ljosi_sogunnar_000091 37 00:12:11.50 9.984 0.22 og svarnir óvinir hereróa nama þjóðin hún hafði líka fengið að kenna á nýlenduherrunum og fór aldamótum nítjánhundruð hafði hún sömuleiðis fengið nóg -i_ljosi_sogunnar_000091-0038-00:12:2202-00:00:1452 i_ljosi_sogunnar_000091 38 00:12:22.02 14.464 0.15 höfðingi eða konungur nama manna á þessum tíma var öldungur sem hét því evrópska nafni hendrik og viti landar hans kölluðu hann líka höfðingjann sem hverfur í grasinu vegna frækni hans í skæruhernaði -i_ljosi_sogunnar_000091-0039-00:12:3778-00:00:2062 i_ljosi_sogunnar_000091 39 00:12:37.78 20.608 0.21 skæruhernaðarlist hendriks íbúi afi meðal annars beinst gegn hermönnum og hirðingjum hereróa undanfarin ár og áratugi í stöðugum skærum þessara svörnu óvina en loks var ástandið orðið svo slæmt yfirgangur þjóðverjanna og arðrán orðið svo óþolandi að þeir ákváðu að taka höndum saman og streitast á móti -i_ljosi_sogunnar_000091-0041-00:13:1010-00:00:2328 i_ljosi_sogunnar_000091 41 00:13:10.10 23.296 0.19 var í janúar nítján hundruð og fjögur sem uppreisnin hereróa hófst þjóðin hafði þá þegar misst fjórðung landsins í hendur landnema og nú voru uppi hugmyndir meðal þjóðverjum að koma hereróum fyrir í einhverskonar friðlandi að bandarískri fyrirmynd eins og gert var við frumbyggja bandaríkjanna allt svo svo hægt væri að leggja járnbraut í gegnum það sem eftir var af yfirráðasvæði þeirra -i_ljosi_sogunnar_000091-0043-00:13:3772-00:00:2798 i_ljosi_sogunnar_000091 43 00:13:37.72 28.032 0.23 reistir hófst á árásum á landnemabæi uppreisnarmenn drápu fireburn og brenndu bæinn til grunna samasem hans myndu ekki skaða konur og börn þeim var leyft að flýja til næstu landnemabyggða martin skýrt rama uppreisnin beindist einungis gegn þjóðverjum aðrir hvítir menn líkt og englendingar og búar hefðu látnir í friði og sömuleiðis trúboðar -i_ljosi_sogunnar_000091-0044-00:14:0738-00:00:2760 i_ljosi_sogunnar_000091 44 00:14:07.38 27.52 0.12 átt fyrir yfirburði vopnabúnaði og hernaðartækni gekk þjóðverjum erfiðlega að halda uppreisninni í skefjum þýsku hersveitirnar sem gæta átti laga og reglu í nýlendunni voru vissulega betur útbúnar en þær voru fámennar og hereróar úr engir aukvisar þegar kom að hernaði þeir þekktu vígvöllinn eins og handarbakið á sér og voru líkt og óvinaþjóð þeirra nama menn slyngir í skæruhernaði að láta sig hverfa inn í grasið -i_ljosi_sogunnar_000091-0045-00:14:3632-00:00:1130 i_ljosi_sogunnar_000091 45 00:14:36.32 11.264 0.23 vorið nítján hundruð og fjögur þegar uppreisnarmönnum herra hafði tekist að slátra á annað hundrað landnemum nýlenduyfirvöldum ljóst að kalla þyrfti á aðstoð frá gamla landinu -i_ljosi_sogunnar_000091-0046-00:14:5152-00:00:2508 i_ljosi_sogunnar_000091 46 00:14:51.52 25.088 0.03 í neyðarskeyti til berlínar fóru nýlenduyfirvöld í þýsku suðvestur afríku fram á að fá aukinn liðsafla hið snarasta til að kveða niður uppreisnina sem og reyndan og traustan herforingja til að leiða aðgerðir og í berlín voru menn ekki lengi að finna rétta manninn sem var svo ekki aðeins settur yfir herlið þjóðverja í suðvestur afríku heldur bókstaflega gerður að æðsta manni allrar nýlendunnar -i_ljosi_sogunnar_000091-0047-00:15:1794-00:00:0746 i_ljosi_sogunnar_000091 47 00:15:17.94 7.424 0.22 sem áður var hershöfðingi að nafni lothar von trotha hann hafði verið yfirmaður hersins í þýsku austur afríku -i_ljosi_sogunnar_000091-0048-00:15:2586-00:00:1748 i_ljosi_sogunnar_000091 48 00:15:25.86 17.408 0.29 ölvaður í því að berja niður uppreisnir innfæddra afríkubúa um það gátu ýmsar áður mótþróafullar þjóðir austur afríku vitnað hann hafði líka leitt þýsku hersveitir alþjóðaherliðsins sem réði niðurlögum uppreisnar hinna svokölluðu boxara í kína um aldamótin nítjánhundruð -i_ljosi_sogunnar_000091-0049-00:15:4426-00:00:2470 i_ljosi_sogunnar_000091 49 00:15:44.26 24.576 0.25 þegar þrotabúið með fjórtán þúsund manna herlið þann ellefta júní nítjánhundruð og fjögur var forveri hans fráfarandi landsstjóri nýlendunnar kominn á þá skoðun að réttast væri að reyna að semja um frið við reistar enn en með þessum pælingum fussaði trotha hann var ekki kominn alla þessa leið til að setjast við eitthvað samningaborð hann var kominn til að beita her sínum gegn geislamengun -i_ljosi_sogunnar_000091-0051-00:16:1580-00:00:0394 i_ljosi_sogunnar_000091 51 00:16:15.80 3.968 0.4 hefur fullvissa mig um það að lægri virðir enga samninga -i_ljosi_sogunnar_000091-0053-00:16:4998-00:00:1658 i_ljosi_sogunnar_000091 53 00:16:49.98 16.512 0.25 þegar trotha semingi kom til suðvestur afríku aðrar lítið sem ekkert dregið til tíðinda í stríði nýlenduyfirvalda og uppreisnarmanna mánuðum saman þýska herliðið sem fyrir var hafði dregið sig til baka og herrar sömuleiðis hætt árásum og skemmdarverkum á landnemabæi -i_ljosi_sogunnar_000091-0054-00:17:0792-00:00:1768 i_ljosi_sogunnar_000091 54 00:17:07.92 17.664 0.06 eins og fyrr segir hafði fráfarandi landstjóri verið fylgjandi því að semja um frið og hafði verið byrjaður að þreifa nokkuð fyrir sér í þá átt og heyrir voru alls ekki ómóttækilegir fyrir slíku og höfðu reyndar hætt árásum sínum þegar bjuggust við fleiri tilraunum til að semja frá þjóðverjunum -i_ljosi_sogunnar_000091-0055-00:17:2644-00:00:0614 i_ljosi_sogunnar_000091 55 00:17:26.44 6.144 0.0 en nú var kominn nýr maður í brúna maður sem trúði á hervald peninga og blóð -i_ljosi_sogunnar_000091-0056-00:17:3310-00:00:0880 i_ljosi_sogunnar_000091 56 00:17:33.10 8.832 0.07 á meðan herirnir biðu eftir næstu sáttahönd var hann að leggja á ráðin um allt annað eins og hann lýsti í bréfi til yfirboðara sinna í berlín -i_ljosi_sogunnar_000091-0057-00:17:4262-00:00:0418 i_ljosi_sogunnar_000091 57 00:17:42.62 4.224 0.18 ég er á þeirri skoðun að þjóðinni allri hætta að gerið -i_ljosi_sogunnar_000091-0058-00:17:4760-00:00:0410 i_ljosi_sogunnar_000091 58 00:17:47.60 4.096 0.08 ef það reynst ekki mögulegt ætti að reka hana alla úr landi -i_ljosi_sogunnar_000091-0059-00:17:5252-00:00:0436 i_ljosi_sogunnar_000091 59 00:17:52.52 4.352 0.08 sveitir okkar geta eflt þá uppi og útrýmt þeim smátt og smátt -i_ljosi_sogunnar_000091-0060-00:17:5758-00:00:0972 i_ljosi_sogunnar_000091 60 00:17:57.58 9.728 0.25 það sem rótar að leggja á ráðin um var ein allsherjarorrusta sem myndi ráða niðurlögum uppreisnarinnar og þjóðarinnar allrar í eitt skipti fyrir öll -i_ljosi_sogunnar_000091-0061-00:18:0776-00:00:1300 i_ljosi_sogunnar_000091 61 00:18:07.76 12.928 0.3 herrar safnast saman á vanagang í miðri namibíu stríðsmenn sem og óbreyttir hirðingjar ungmenni konur og börn í tugþúsunda tali stór hluti herskarar -i_ljosi_sogunnar_000091-0063-00:18:2656-00:00:0804 i_ljosi_sogunnar_000091 63 00:18:26.56 8.064 0.05 en undanfarnar vikur höfðu hersveitir nýlenduherranna verið að mjaka sér í átt að valdabaráttu með allt annað en sætti í hug -i_ljosi_sogunnar_000091-0064-00:18:3534-00:00:0906 i_ljosi_sogunnar_000091 64 00:18:35.34 9.088 0.24 þann ellefta ágúst lét trotha til skarar skríða þjóðverjarnir voru bara rúmlega tvö þúsund talsins en vopnaðir nýjustu rifflum og vélbyssum -i_ljosi_sogunnar_000091-0065-00:18:4580-00:00:2352 i_ljosi_sogunnar_000091 65 00:18:45.80 23.552 0.13 bardaginn var blóðugur og mannfall á báðar hliðar hinar evrópsku vélbyssur hlutu þó að lokum að ná undirtökunum að lokum skipaði trúariðkun sínum að umkringja herrans þeirra eina undankomuleið væri kalahari eyðimörkin í austri hererósku stríðsmennirnir konur þeirra og börn höfðu ekta velja nema leggja á flótta inn í eyðimörkina með þjóðverja á hælunum -i_ljosi_sogunnar_000091-0066-00:19:1438-00:00:0734 i_ljosi_sogunnar_000091 66 00:19:14.38 7.296 0.36 ungur að nafni jan floti hálfur þjóðverji hálfur afríkumaður fylgdi þýsku hermönnunum sem túlkur -i_ljosi_sogunnar_000091-0068-00:19:4340-00:00:0592 i_ljosi_sogunnar_000091 68 00:19:43.40 5.888 0.38 lestir herra karlana voru óvopnaðir og gátu ekki treyst á móti þeir voru bara að reyna að flýja með nautgripina sína -i_ljosi_sogunnar_000091-0069-00:19:4984-00:00:0780 i_ljosi_sogunnar_000091 69 00:19:49.84 7.808 0.14 nokkurn spöl í burtu slóðum við vatnsból einn hermanna fann lítinn dreng svona níu mánaða sem lágu í kjörin og grét -i_ljosi_sogunnar_000091-0070-00:19:5808-00:00:0564 i_ljosi_sogunnar_000091 70 00:19:58.08 5.76 0.18 hann komið hann í búðirnar og hermennirnir rauðu sér upp í hring og fór að kasta barin á milli sín og bolta -i_ljosi_sogunnar_000091-0072-00:20:1834-00:00:0338 i_ljosi_sogunnar_000091 72 00:20:18.34 3.328 0.27 enginn dó á örfáum mínútum og á þessu hlógu þjóðarinnar áttu -i_ljosi_sogunnar_000091-0074-00:20:2870-00:00:0488 i_ljosi_sogunnar_000091 74 00:20:28.70 4.864 0.0 hermaður skrifaði löngu síðar um hljóðin sem ásóttu hann enn -i_ljosi_sogunnar_000091-0076-00:20:4118-00:00:1482 i_ljosi_sogunnar_000091 76 00:20:41.18 14.848 0.32 rótari gaf sömuleiðis skipun um að eyðileggja skyldi eða eitra alla brunna og vatnsból sem gæti orðið á vegi flóttafólksins umhverfis eyðimörkina litnar og hver sá sem reyndi að flýja vatnslausa auðnina var skotinn -i_ljosi_sogunnar_000091-0077-00:21:0036-00:00:2132 i_ljosi_sogunnar_000091 77 00:21:00.36 21.376 0.18 næstu vikur vesluðust þúsundir flóttamanna upp úr hungri og þorsta þegar hermenn fóru í gegnum eyðimörkina síðar fundu þeir oft djúpar holur skammt frá þýða sem líkamsleifar heróin lágu í örvæntingu sinni höfðu flóttamennirnir reynt að grafa og grafa eftir vatni allt niður á þrettán metra dýpi en yfirleitt án árangurs -i_ljosi_sogunnar_000091-0078-00:21:2274-00:00:0790 i_ljosi_sogunnar_000091 78 00:21:22.74 7.936 0.12 í október gaf þotan til þeirra hermenn lifðu þar sem hann fór ekki leynt með fyrirætlanir sínar -i_ljosi_sogunnar_000091-0080-00:21:3546-00:00:0560 i_ljosi_sogunnar_000091 80 00:21:35.46 5.632 0.07 þeir var drepið og stolið skorið eyru og aðra líkamshluta af særðum hermönnum okkar -i_ljosi_sogunnar_000091-0081-00:21:4148-00:00:0380 i_ljosi_sogunnar_000091 81 00:21:41.48 3.84 0.15 og eru nú of mikli heillar til þess að halda áfram að berjast -i_ljosi_sogunnar_000091-0083-00:22:0258-00:00:0386 i_ljosi_sogunnar_000091 83 00:22:02.58 3.84 0.09 fyrirskipa að þau verði rekinn í burtu og skotið á þau -i_ljosi_sogunnar_000091-0084-00:22:1046-00:00:1336 i_ljosi_sogunnar_000091 84 00:22:10.46 13.312 0.12 tarek oft við hermenn sína að hann hefði engan áhuga á því að hlífa hereróskum konum eða börnum nei slíkt væri óráð þar sem hereróskar konur gætu smitað þýsku hermennina af einhverjum skæðum sjúkdómum -i_ljosi_sogunnar_000091-0085-00:22:2430-00:00:0844 i_ljosi_sogunnar_000091 85 00:22:24.30 8.448 0.09 hann hefur vitað sem var að þýsku hermennirnir nauðguðu gjarnan ungum hereróakonum og stúlkum áður en þeir ráku þær aftur út í eyðimörkina -i_ljosi_sogunnar_000091-0090-00:23:2602-00:00:0446 i_ljosi_sogunnar_000091 90 00:23:26.02 4.48 0.4 enginn sársauki og engar fórnarlamba við að útrýma síðustu óvininum -i_ljosi_sogunnar_000091-0091-00:23:3104-00:00:0650 i_ljosi_sogunnar_000091 91 00:23:31.04 6.528 0.21 eins og sært var óvinurinn eltur frá einum vatnsbrunni til annars þar til hann var loks fórnarlamb eigin umhverfis -i_ljosi_sogunnar_000091-0092-00:23:4368-00:00:1444 i_ljosi_sogunnar_000091 92 00:23:43.68 14.464 0.14 þeir þjóðverjar sem höfðu athugasemdir við framferði rótar voru oftar en ekki á þeirri skoðun að það ætti ekki að útrýma herrum alveg því þar gæti sem vinnuafl í nýlendunni það væri sóun að drepa þá alla -i_ljosi_sogunnar_000091-0093-00:24:0130-00:00:1330 i_ljosi_sogunnar_000091 93 00:24:01.30 13.312 0.16 fjórum áratugum fyrr höfðu fulltrúar helstu stórvelda evrópu komið saman í genf komið sér saman um sáttmála nokkurn sem síðar var kenndur við borgina fyrsta genfarsáttmálann um mannúðarskyldur ríkja í stríði -i_ljosi_sogunnar_000091-0094-00:24:1560-00:00:1880 i_ljosi_sogunnar_000091 94 00:24:15.60 18.816 0.12 fyrsti sáttmálinn fjallaði öðru fremur um meðferð slasaðra og sjúkra og vígvellinum og heima í þýskalandi bentu nú einhverjir á að meðferð nýlenduhersins á hererósku flóttamönnunum og stríðsföngum samræmdist nú kannski ekki alveg greinum þessa sáttmála sem þýskaland hafði vissulega skrifað undir -i_ljosi_sogunnar_000091-0095-00:24:3552-00:00:1052 i_ljosi_sogunnar_000091 95 00:24:35.52 10.496 0.15 þessari gagnrýni hafði þróað svar á reiðum höndum hann fylgdist vel með umræðunni heima fyrir og skrifaði sjálfur grein í þýska þar sem hann varði aðferðir sínar -i_ljosi_sogunnar_000091-0097-00:24:5146-00:00:1836 i_ljosi_sogunnar_000091 97 00:24:51.46 18.304 0.15 róta virðist hafa litið svo á að sáttmáli þessi kenndur við gerð gilti einungis um framferði í stríð í evrópu eða um evrópumenn enda var löngu orðið ljóst að hershöfðinginn og ótal skoðanabræður hans í þýskalandi og víðsvegar um evrópu litu ekki sömu augum á afríkubúa og evrópumenn -i_ljosi_sogunnar_000091-0099-00:25:1452-00:00:1812 i_ljosi_sogunnar_000091 99 00:25:14.52 18.048 0.16 nei auðvitað giltu engir sáttmálar um skikkanlegt framferði í hernaði á sjóðheitum sléttum afrísku eyðimerkurinnar og þegar um var að ræða kolbikasvarta fáklædda hirðingja nei það sagði sig sjálft að þetta fólk hafði ekki sömu réttindi og evrópumenn -i_ljosi_sogunnar_000091-0100-00:25:4766-00:00:1454 i_ljosi_sogunnar_000091 100 00:25:47.66 14.464 0.14 þeir sem lifðu af dauðagönguna í gegnum eyðimörkina voru teknir til fanga af þjóðverjum voru af einhverjum ástæðum ekki skotnir til bana um leið voru ferðirnar fjarri heimahögunum þar sem aðstæður voru vægast sagt ömurlegar -i_ljosi_sogunnar_000091-0101-00:26:0326-00:00:0738 i_ljosi_sogunnar_000091 101 00:26:03.26 7.424 0.0 föngunum var þrælað út og þeir sem ekki gátu unnið voru látnir veslast upp ekki gerðu þjóðverjarnir neitt til að koma í veg fyrir það -i_ljosi_sogunnar_000091-0103-00:26:1480-00:00:0926 i_ljosi_sogunnar_000091 103 00:26:14.80 9.216 0.15 dánarvottorð fanga voru meira að segja prentuð fyrirfram við komu í fangabúðirnar svo fyrirsjáanleg voru örlög þeirra og fyrirfram ákveðin -i_ljosi_sogunnar_000091-0104-00:26:2456-00:00:1590 i_ljosi_sogunnar_000091 104 00:26:24.56 15.872 0.15 enda féllu fangarnir unnvörpum úr vannæringu þreytu og blóðsótt og öðrum sjúkdómum sem geisuðu í óhreinindunum og ömurlegheitunum í búðunum fangarnir fengu lítinn sem engan mat fyrir utan örlitla skammta af hráum hrísgrjónum sem þeir höfðu enga leið til að elda -i_ljosi_sogunnar_000091-0105-00:26:4114-00:00:0870 i_ljosi_sogunnar_000091 105 00:26:41.14 8.704 0.42 og meðferðin sem fangarnir sættu af hendi þjóðverja var grimmileg breti nokkur sem kom í einar fangabúðunum hasan vitnisburð -i_ljosi_sogunnar_000091-0106-00:26:5064-00:00:0730 i_ljosi_sogunnar_000091 106 00:26:50.64 7.296 0.12 mörghundruð fangar aðallega konur og börn og nokkrir gamlir kallar þegar þau þetta eru hinstu af hermönnum -i_ljosi_sogunnar_000091-0107-00:27:0166-00:00:0534 i_ljosi_sogunnar_000091 107 00:27:01.66 5.248 0.45 svo konu bera barinn eins á svo bakinu og þungan hrísgrjónum -i_ljosi_sogunnar_000091-0108-00:27:0770-00:00:0490 i_ljosi_sogunnar_000091 108 00:27:07.70 4.864 0.42 datt herforinginn hýddar í meira en fjórar mínútur og hlýddi barnið líka -i_ljosi_sogunnar_000091-0112-00:27:5638-00:00:2656 i_ljosi_sogunnar_000091 112 00:27:56.38 26.624 0.33 í fangabúðunum fengu þýskir læknar meðal annars að stunda ýmisskonar tilraunir á aðframkomnum föngunum sprauta þá með ýmsum efnum og svo framvegis einn ungur nýlendulæknir doktor augnskurðlækni ófrjóa með ýmsum leiðum með það að markmiði að koma í veg fyrir að þær gætu eignast óæskileg blendingsbörn með þýskum eða evrópskum körlum -i_ljosi_sogunnar_000091-0114-00:28:3306-00:00:1664 i_ljosi_sogunnar_000091 114 00:28:33.06 16.64 0.24 og hann var fyrsti forstöðumaður kisur wilhelm stofnunarinnar í berlín þar sem læknar og vísindamenn stúderuðu síðar líkamsparta látnum svitna annars og áttu við það náið og gott samstarf við annan doktor doktor osman -i_ljosi_sogunnar_000091-0116-00:28:5478-00:00:1612 i_ljosi_sogunnar_000091 116 00:28:54.78 16.128 0.09 þá voru um þrjú hundruð höfuðkúpur úr látnum hereróaföngum sendar til þýskalands þar sem þýskir spekingar tóku til við að mæla þær á ýmsan hátt nokkuð sem þá þóttu fín vísindi og átti að geta gefið til kynna greind eiganda höfuðkúpunnar og fleiri eiginleika -i_ljosi_sogunnar_000091-0117-00:29:1142-00:00:0670 i_ljosi_sogunnar_000091 117 00:29:11.42 6.784 0.0 vitað var markmiðið með mælingunum að sýna fram á yfirburði hins evrópska kynstofns í samanburði við blökkumenn -i_ljosi_sogunnar_000091-0118-00:29:1878-00:00:1422 i_ljosi_sogunnar_000091 118 00:29:18.78 14.208 0.1 höfuðkúpurnar lentu síðan á ýmsum þýskum söfnum og stofnunum einungis örfáum hefur síðan verið skilað til namibíu á allra síðustu árum eftir langa baráttu namibíumanna og hvíla nú í namibískri jörðu -i_ljosi_sogunnar_000091-0119-00:29:3994-00:00:2404 i_ljosi_sogunnar_000091 119 00:29:39.94 24.064 0.27 hér fyrr í þættinum var minnst á svarna óvini herra nama þjóðina hereróar og namamenn eldað grátt silfur áratugum saman áður en þjóðverjana bar að garði og svo kalt var á milli þessara tveggja hirðingjaþjóða að í upphafi þegar þjóðverjar fóru að ráðast gegn hereróum fyrst fögnuðu margir namamenn og gengu til liðs við þjóðverjanna og hjálpuðu þeim að berja á sameiginlegum óvini -i_ljosi_sogunnar_000091-0120-00:30:0490-00:00:0790 i_ljosi_sogunnar_000091 120 00:30:04.90 7.936 0.08 en smátt og smátt þegar namamenn urðu vitni að þeirri hreinu grimmd sem þjóðverjar sýndu hereróum blöskraði þeim svo mjög að þeir skiptu um lið -i_ljosi_sogunnar_000091-0121-00:30:1934-00:00:0500 i_ljosi_sogunnar_000091 121 00:30:19.34 4.992 0.23 ekki lengi að senda namamönnum svipaðan tón og hann sendi hereróum nokkru fyrr -i_ljosi_sogunnar_000091-0122-00:30:2562-00:00:0624 i_ljosi_sogunnar_000091 122 00:30:25.62 6.272 0.13 hver sá nama maður sem ekki gefst upp og sést á þýsku yfirráðasvæði verður skotinn -i_ljosi_sogunnar_000091-0124-00:30:4598-00:00:0484 i_ljosi_sogunnar_000091 124 00:30:45.98 4.864 0.07 fyrir þá sem ekki gefast upp fer fyrir þeim eins og fór fyrir hereróum -i_ljosi_sogunnar_000091-0125-00:30:5158-00:00:0580 i_ljosi_sogunnar_000091 125 00:30:51.58 5.76 0.45 sem héldu í blendnar þeir gætu herjað gegn hinum máttugasta þýskalands -i_ljosi_sogunnar_000091-0126-00:31:0630-00:00:0580 i_ljosi_sogunnar_000091 126 00:31:06.30 5.76 0.14 amalie lífi í uppreisninni í tvö ár í viðbót með einbeittum skæruhernaði gegn þjóðverjum -i_ljosi_sogunnar_000091-0127-00:31:1272-00:00:1268 i_ljosi_sogunnar_000091 127 00:31:12.72 12.672 0.03 þeir fengu líka fljótlega að kenna á sömu grimmd og hereróarnir höfðu fengið að kynnast þeir voru hundeltir af þýskum hersveitum og svo stungið í sömu fangabúðir þar sem þeir dóu unnvörpum úr sjúkdómum og hungri -i_ljosi_sogunnar_000091-0128-00:31:2722-00:00:1154 i_ljosi_sogunnar_000091 128 00:31:27.22 11.648 0.15 en í berlín voru menn reyndar farnir að ókyrrast nokkuð vegna framferðis róta og félaga hans þarna syðra reiðialda hafði þá risið í evrópu gegn konungi belgíu -i_ljosi_sogunnar_000091-0130-00:31:4476-00:00:0486 i_ljosi_sogunnar_000091 130 00:31:44.76 4.864 0.0 fór hrottalega með fólkið sem þar bjó og arðrændi það af ótrúlegu kappi -i_ljosi_sogunnar_000091-0131-00:31:5074-00:00:1462 i_ljosi_sogunnar_000091 131 00:31:50.74 14.592 0.24 þjóðverjar vildu ekki hætta á að slík alda risi gegn þýskalandi lottóerfingjans því settur eftirlaun í árslok nítjánhundruð og fimm og hefur valdið berlín létu á sér skiljast að hann hefði líklega verið orðinn aðeins of blóðþyrstur -i_ljosi_sogunnar_000091-0132-00:32:0836-00:00:1504 i_ljosi_sogunnar_000091 132 00:32:08.36 14.976 0.15 þýskur almenningur var þá líka löngu orðinn leiður á fregnum af þessum fjarlæga stríðsrekstri og í desember nítjánhundruð og sex ákvað þýska þingið að hætta að fjármagna stríðið síðustu nama uppreisnarmennirnir gáfu svo upp í mars nítjánhundruð og sjö -i_ljosi_sogunnar_000091-0133-00:32:2834-00:00:1992 i_ljosi_sogunnar_000091 133 00:32:28.34 19.968 0.14 nítjánhundruð fimmtán í fyrri heimsstyrjöld lagði suður afríka sem þá var nýlega sjálfstæð fyrrum bresk nýlenda undir sig þetta grannríki sitt þeir réðu þar lögum og lofum allt þar til sjálfstætt ríki namibía leit dagsins ljós árið nítján hundruð níutíu mestallt sjálfstæðisstríð -i_ljosi_sogunnar_000091-0134-00:33:0420-00:00:1544 i_ljosi_sogunnar_000091 134 00:33:04.20 15.488 0.4 uppreisnin og eftirmálar hennar hafi kostað allt að áttatíu prósent hererósku þjóðarinnar lífið eða um áttatíu þúsund manns og helming nama fólksins justo fimm þýskir hermenn og landnemar létu lífið -i_ljosi_sogunnar_000091-0135-00:33:2840-00:00:1288 i_ljosi_sogunnar_000091 135 00:33:28.40 12.928 0.23 helför þýskra nasista gegn gyðingum hefur stundum verið talin með óskiljanlegustu uppákomum sögunnar hvernig gat staðið á því að menntuð evrópsk menningarþjóð tók sér allt í einu fyrir hendur að reyna að myrða heila þjóð -i_ljosi_sogunnar_000091-0136-00:33:4216-00:00:1460 i_ljosi_sogunnar_000091 136 00:33:42.16 14.592 0.0 fyrir miklar og djúpar tilraunir hefur gengið illa að finna endanlegt svar við þessari spurningu nánast eins og illskan sem greip þjóðverja sem tók senda gyðinga í gasklefa af sinni vísindalegu grimmd hafi stigið af himnum ofan -i_ljosi_sogunnar_000091-0137-00:34:0198-00:00:1660 i_ljosi_sogunnar_000091 137 00:34:01.98 16.64 0.02 ódæðisverk þjóðverja í namibíu sýna kannski helst að nasistar höfðu ekki langt að sækja hugmyndir sínar um útrýmingu óæðri þjóða og aðferðir til þess fangabúðir sem í raun voru helst ætlaðar til útrýmingar siðlausar tilraunir á deyjandi föngum og svo framvegis -i_ljosi_sogunnar_000091-0138-00:34:1990-00:00:0908 i_ljosi_sogunnar_000091 138 00:34:19.90 9.088 0.1 árið nítján hundruð áttatíu og fimm úrskurðuðu sameinuðu þjóðirnar að aðgerðir þjóðverja general og namamönnum hafði verið fyrsta þjóðarmorð tuttugustu aldar -i_ljosi_sogunnar_000091-0139-00:34:2954-00:00:0786 i_ljosi_sogunnar_000091 139 00:34:29.54 7.808 0.15 síðan hafa namibíumenn og hereróar sér í lagi sóst eftir viðurkenningu þjóðverja á glæpunum en það hefur reynst þrautin þing -i_ljosi_sogunnar_000091-0140-00:34:4084-00:00:2676 i_ljosi_sogunnar_000091 140 00:34:40.84 26.752 0.29 amarna þýskalands heimsótti namibíu hundrað ára afmæli orrustunnar við waterberg og baðst í fyrsta sinn afsökunar fyrir hönd þýskalands ringlaðir í fyrsta sinn orðið þjóðarmorð um glæpi sína nokkuð sem namibíumenn höfðu lengi krafist -i_ljosi_sogunnar_000091-0141-00:35:0900-00:00:1450 i_ljosi_sogunnar_000091 141 00:35:09.00 14.464 0.06 forseti þýskalands í king vildi að vísu ekki funda með sendinefnd namibíumanna við það tilefni sendinefnd sem hafði komið sérstaklega til þýskalands til að koma sjónarmiðum sínum á framfæri við æðstu stjórnvöld gömlu herraþjóðarinnar -i_ljosi_sogunnar_000091-0142-00:35:2566-00:00:0632 i_ljosi_sogunnar_000091 142 00:35:25.66 6.4 0.0 ráðstefna þeirra nú fyrr í október til að krefjast frekari viðurkenningar fór heldur ekki hátt eins og fram hefur komið -i_ljosi_sogunnar_000091-0143-00:35:3348-00:00:1534 i_ljosi_sogunnar_000091 143 00:35:33.48 15.36 0.03 og hagsmunasamtök hereróa hafa svo ítrekað krafi�� þýskaland um einhvers konar bætur til eftirlifandi ættingja fórnarlamba en það hefur reynst mjög erfitt að fá fram svo langt nær iðrun þjóðverja víst ekki -i_ljosi_sogunnar_000092-0001-00:00:1722-00:00:2782 i_ljosi_sogunnar_000092 1 00:00:17.22 27.776 0.37 komiði í óravíddum kyrrahafsins miðjum um þrjú þúsund kílómetra norðaustur af ströndu hvísla í ástralíu og fjögur þúsund fimm hundruð kílómetra suðvestur af her lítil eyja örlítil ekki nema tuttugu og einn ferkílómetri að flatarmáli egglaga brjóstum fallegri strönd allan hringinn þar sem standa pálmatré og blakta í sjávargolunni -i_ljosi_sogunnar_000092-0002-00:00:4976-00:00:0630 i_ljosi_sogunnar_000092 2 00:00:49.76 6.272 0.06 að minnsta í heimi á eftir vatíkaninu og mónakó og þar búa einungis um tíu þúsund manns -i_ljosi_sogunnar_000092-0003-00:00:5674-00:00:2576 i_ljosi_sogunnar_000092 3 00:00:56.74 25.728 0.1 miðað við smæð ratar þetta ríki nárú þó kannski furðu oft í heimsfréttirnar nú að undanförnu helst vegna afar umdeildra flóttamannabúða sem nárúbúar reka í nánu samstarfi við sinn risavaxna nágranna ástralíu þangað sem sendir eru flóttamenn sem reyndu að komast sjóleiðina til ástralíu án árangurs og ástralía vill ekki sjá -i_ljosi_sogunnar_000092-0004-00:01:2396-00:00:1576 i_ljosi_sogunnar_000092 4 00:01:23.96 15.872 0.14 áströlsk stjórnvöld hafa lengi sætt gagnrýni fyrir þetta fyrirkomulag en sú gagnrýni fékk birendra báða vængi nýverið þegar breskt dagblaðið birti skýrslur úr flóttamannabúðunum á nárú sem draga upp afar dökka mynd af aðbúnaði þar -i_ljosi_sogunnar_000092-0006-00:01:4856-00:00:1648 i_ljosi_sogunnar_000092 6 00:01:48.56 16.384 0.48 en á sigrar langa og eiginlega stórfurðulega sögu þar sem við sögu kemur meðal annars fugladrit bresk drengjapoppsveit leonardo da vinci al kaída þrjóskur norskur skipstjóri og rússneska mafían -i_ljosi_sogunnar_000092-0007-00:02:1028-00:00:2574 i_ljosi_sogunnar_000092 7 00:02:10.28 25.728 0.41 áttundi nóvember sautján hundruð níutíu og átta en hvalveiðiskip hunter á leið frá nýja sjálandi alla leið til kalkútta hafði verið á siglingu í áttatíu daga og var komið lengst út á rúmsjó mið kyrrahafs um hálf eitt eftir hádegi komu skipsverjar á hunter auga á land um þrjátíu kílómetra í norðvestur sem hvergi var að finna á kortum -i_ljosi_sogunnar_000092-0009-00:02:4430-00:00:0564 i_ljosi_sogunnar_000092 9 00:02:44.30 5.632 0.06 nánari athugun er eiga þessi að mestu hrjóstrug fyrir utan svæði rétt aftan við fallega strandlengjuna -i_ljosi_sogunnar_000092-0011-00:02:5496-00:00:0668 i_ljosi_sogunnar_000092 11 00:02:54.96 6.784 0.22 nantes í mikinn fjölda húsa rúmgóðu og reglulega og báru þess merki að eigendur þeirra byggju ekki illa -i_ljosi_sogunnar_000092-0013-00:03:2128-00:00:0998 i_ljosi_sogunnar_000092 13 00:03:21.28 9.984 0.13 einmanaleg var hún kannski þessi örlitla eyja þarna lengst úti í ballarhafi en enska hvalveiðiskipstjórinn john förlast þó alls ekki illa á sig -i_ljosi_sogunnar_000092-0014-00:03:3168-00:00:0430 i_ljosi_sogunnar_000092 14 00:03:31.68 4.352 0.27 þvert á móti ákvað hann að nefna eyjuna pressan landið indæliseyju -i_ljosi_sogunnar_000092-0015-00:03:3650-00:00:1438 i_ljosi_sogunnar_000092 15 00:03:36.50 14.336 0.39 fæddir eru ekki eins stórir og nýsjálendingar og dekkri á hörund yfirráð þeirra er ekki jafn stórri og fáir eru skelkaðir hárið er svarti en ekki illa kennt líkt nýsjálendingar en þeir eru alls ekki húðflúrin -i_ljosi_sogunnar_000092-0016-00:03:5142-00:00:0536 i_ljosi_sogunnar_000092 16 00:03:51.42 5.376 0.46 þeir ganga hann naktir fyrir utan einskonar mitsuo grasi sem rétt varðveitir vegsami -i_ljosi_sogunnar_000092-0018-00:04:1578-00:00:2658 i_ljosi_sogunnar_000092 18 00:04:15.78 26.496 0.38 forgangslistanum hentu fyrstu evrópumennirnir til að berja nárú augum og merkja hana inn á evrópsk siglingakort en auðvitað hófst saga eyjarinnar ekki þarna pólinn girnileg eru taldir hafa fyrst sérstakur um þrjú þúsund árum eða svo um svipað leyti og þeir vösku sæfarar komu sér fyrir á fleiri eyjum þarna í nágrenninu -i_ljosi_sogunnar_000092-0019-00:04:4368-00:00:2038 i_ljosi_sogunnar_000092 19 00:04:43.68 20.352 0.4 með tímanum varð til sér nárúsk tunga og menning eyjaskeggjar stunduðu fiskveiðar sem og eldi á mjólkurfiskum í ferskvatnslónum á eyjunni borðuðu kókoshnetur og ávöxt pandanus trésins það er þessi fagurgræni á stærð við mannshöfuð sem eyjaskeggjar sýndu ensku hvalveiðimönnunum -i_ljosi_sogunnar_000092-0020-00:05:0598-00:00:1720 i_ljosi_sogunnar_000092 20 00:05:05.98 17.152 0.33 en heimsókn englendinganna átti eftir að hafa talsverðar breytingar í för með sér fyrir nárúbúa nú var eyjuna að finna á siglingakortum og þar fóru skipað hafa viðkomu hval kaupskip sem áður þar á langri leið sinni yfir kyrrahafið og fylltu á vatnsbirgðir -i_ljosi_sogunnar_000092-0021-00:05:2472-00:00:0534 i_ljosi_sogunnar_000092 21 00:05:24.72 5.376 0.08 og evrópsku sæfararnir tóku ekki bara þeir skildu líka ýmislegt eftir sig -i_ljosi_sogunnar_000092-0022-00:05:3072-00:00:0592 i_ljosi_sogunnar_000092 22 00:05:30.72 5.888 0.18 uppfinningar sem voru nárúbúum framandi eins og tóbak skotvopn og áfengi -i_ljosi_sogunnar_000092-0023-00:05:4798-00:00:2332 i_ljosi_sogunnar_000092 23 00:05:47.98 23.296 0.22 allt frá því að menn settust fyrst að á eyjunni höfðu íbúar hennar skipt sér í tólf ættbálka deiboe eymdarlegu energy í hverjum ættbálki voru höfðingjar en ferli ríkti yfirleitt einn konungur -i_ljosi_sogunnar_000092-0024-00:06:1210-00:00:0848 i_ljosi_sogunnar_000092 24 00:06:12.10 8.448 0.28 á til kom til deilna á milli ættbálka en þær leystust yfirleitt fljótt eða runnu út í sandinn án þess að mikil átök hlytust af -i_ljosi_sogunnar_000092-0025-00:06:2104-00:00:1088 i_ljosi_sogunnar_000092 25 00:06:21.04 10.88 0.05 en þessar evrópsku nýjungar sem nárubúar gerðust fljótt mjög hrifnir af skotvopn og áfengi geta myndað ansi hættulega blöndu -i_ljosi_sogunnar_000092-0026-00:06:3336-00:00:0526 i_ljosi_sogunnar_000092 26 00:06:33.36 5.248 0.14 um átján hundruð sjötíu og átta voru íbúar á líklega um fimmtán hundruð talsins -i_ljosi_sogunnar_000092-0028-00:06:4486-00:00:0834 i_ljosi_sogunnar_000092 28 00:06:44.86 8.448 0.2 einn brúðkaupsgesta var með skammbyssuna sína með sér og af drukkinni ógát skaut hann ungan höfðingja annars ættbálks til bana -i_ljosi_sogunnar_000092-0029-00:06:5498-00:00:1274 i_ljosi_sogunnar_000092 29 00:06:54.98 12.672 0.07 ræðurnar unga voru líka vopnaðir byssum og hefndu dauða hans snarlega á skömmum tíma leystist brúðkaupsveislan upp í blóðbað þar sem hver ölvaður og vopnaður gesturinn skaut annan -i_ljosi_sogunnar_000092-0030-00:07:0852-00:00:1538 i_ljosi_sogunnar_000092 30 00:07:08.52 15.36 0.08 og ólíkt sem tíðkaðist hafði á eyjunni fyrir tíma skotvopnanna var enginn sem stillti til friðar eða hvatti til stillingar og ofbeldið varð bara meira og meira átökin breiddust út um alla eyjuna og alla tólf ættbálkana -i_ljosi_sogunnar_000092-0031-00:07:2544-00:00:0464 i_ljosi_sogunnar_000092 31 00:07:25.44 4.736 0.0 svona gekk þetta dögum vikum mánuðum og loks árum saman -i_ljosi_sogunnar_000092-0032-00:07:3082-00:00:2396 i_ljosi_sogunnar_000092 32 00:07:30.82 23.936 0.29 tuttugasta og fyrsta september átján hundruð áttatíu og eitt þremur árum eftir brúðkaupsveisluna örlagaríku átti flokkur breskra herskipa leið framhjá nárú breskur strokufangi að nafni vilja harris sem hafði búið á nárú um árabil og aðlagast samfélagi innfæddra vel reikninga sína og fór um borð í flokki þeirra -i_ljosi_sogunnar_000092-0033-00:07:5586-00:00:0720 i_ljosi_sogunnar_000092 33 00:07:55.86 7.168 0.27 nokkru síðar sendi flaggskipið merki til fylgdarskipa sinna um frásögn harrisar af ástandinu á eyjunni -i_ljosi_sogunnar_000092-0034-00:08:0364-00:00:0552 i_ljosi_sogunnar_000092 34 00:08:03.64 5.504 0.0 borgarastyrjöld og inni strokufangi yfir útnefnt sig konung allir drukknir stöðugt -i_ljosi_sogunnar_000092-0035-00:08:1450-00:00:1010 i_ljosi_sogunnar_000092 35 00:08:14.50 10.112 0.2 reki sjóherinn ákvað að blanda sér ekki í þessa furðulegu styrjöld skipin höfðu sig á brott til fyrsta og viljann aftur heim í vargöldin um -i_ljosi_sogunnar_000092-0036-00:08:2590-00:00:1332 i_ljosi_sogunnar_000092 36 00:08:25.90 13.312 0.26 sex árum síðar átján hundruð áttatíu og sjö sigldi breska skonnortan buster til nárú til að kaupa þurrkaða kókoshnetukjarna ein af fáum afurðum sem nárúbúar höfðu þá að bjóða til sölu -i_ljosi_sogunnar_000092-0037-00:08:3986-00:00:2360 i_ljosi_sogunnar_000092 37 00:08:39.86 23.552 0.12 skipstjórinn frederick moss fór í land á meðan verið var að ferma hann veitti því athygli að hver einasti maður á eyjunni gekk um vopnaður skotvopni styrjöldin stóð greinilega enn níu árum eftir slysaskotið í brúðkaupinu aðspurðir sögðust eyjaskeggjar vera orðnir langþreyttir á þessu stöðuga stríði en enginn þyrði að vera fyrstur til að leggja niður vopn -i_ljosi_sogunnar_000092-0038-00:09:0400-00:00:0380 i_ljosi_sogunnar_000092 38 00:09:04.00 3.84 0.09 best væri ef einhver gæti komið og afvopnað á alla samtímis -i_ljosi_sogunnar_000092-0039-00:09:1000-00:00:0630 i_ljosi_sogunnar_000092 39 00:09:10.00 6.4 0.19 ári síðar þegar eyjarskeggjar höfðu borist á banaspjót í áratug var þeim loks að ósk sinni -i_ljosi_sogunnar_000092-0040-00:09:1696-00:00:1278 i_ljosi_sogunnar_000092 40 00:09:16.96 12.8 0.15 í lendum var genginn í garð og stórveldi evrópu voru í óða önn að næla sér í nýlendur víðsvegar um heiminn meðal annars höfðu þjóðverjar verið að hasla sér nokkurn völl á smáeyjum kyrrahafsins -i_ljosi_sogunnar_000092-0042-00:09:4176-00:00:0422 i_ljosi_sogunnar_000092 42 00:09:41.76 4.224 0.0 kaupmennirnir voru einfaldlega oftar en ekki í lífshættu á inni -i_ljosi_sogunnar_000092-0043-00:10:0018-00:00:3142 i_ljosi_sogunnar_000092 43 00:10:00.18 31.488 0.19 fyrsta október átján hundruð áttatíu og átta lagðist þýskt herskip eber að nafni við akkeri úti fyrir ströndu nárú og þrjátíu og sex vopnaðir þýskir sjóliðar stigu á land þjóðverjarnir tóku alla höfðingja ættbálkanna tólf höndum og skipuðu eyjaskeggjum að leggja umsvifalaust niður vopn lagt var hald á sjö hundruð sextíu og fimm byssur síðan var þýskur fáni dreginn að húni og því lýsti yfir að eyjan nárú yrði eftirleiðis hluti þýska keisaradæmisins -i_ljosi_sogunnar_000092-0044-00:10:3524-00:00:2492 i_ljosi_sogunnar_000092 44 00:10:35.24 24.96 0.16 í tíu ára borgarastyrjöld höfðu að minnsta kosti fimm hundruð fallið eða hann þriðjungur íbúa eyjunnar hefðu þjóðverjar ekki gripið inn í má vel ætla að ófriðurinn hefði haldið lengi áfram og nárúbúar kannski á endanum tortýmt sjálfum sér með stríðsrekstri skotvopnum og áfengi komið var í veg fyrir það en í staðinn misstu eyjaskeggjar sjálfstæðið sem þeir höfðu búið við í árþúsundir -i_ljosi_sogunnar_000092-0045-00:11:0134-00:00:2612 i_ljosi_sogunnar_000092 45 00:11:01.34 26.112 0.15 margt breyttist á nárú undir þýskum yfirráðum nýlenduherrunum fylgdu trúboðar sem kristnuðu þjóðina skotvopn og áfengi úr vitaskuld bönnuð en vestræn menning klæðnaður og annað fór að ryðja sér rúms innfæddir komust upp á lagið aðra ýmis vestræn matvæli sem flytja arðinn enda fátt að hafa á eyjunni nema fisk kókoshnetur og pandanus ávextina grænu -i_ljosi_sogunnar_000092-0046-00:11:2900-00:00:1404 i_ljosi_sogunnar_000092 46 00:11:29.00 14.08 0.22 hins vegar græddu þjóðverjar aldrei sérlega mikið á yfirráðum sínum á nárú þurrkaðir kókoshnetukjarnar reyndust ekki sú gullnáma sem þeir höfðu vonast til en annarskonar gull var sannarlega að finna á nárú -i_ljosi_sogunnar_000092-0047-00:11:5326-00:00:1690 i_ljosi_sogunnar_000092 47 00:11:53.26 16.896 0.23 ankh níutíu og sex var henry denson skipverji pacific elena breskir æki sem stundaði viðskipti með kókoshnetukjarna og aðrar afurðir og vörur á kyrrahafseyjum meðal annars þeim sem tilheyrðu þýskalandi -i_ljosi_sogunnar_000092-0048-00:12:1256-00:00:0456 i_ljosi_sogunnar_000092 48 00:12:12.56 4.48 0.36 hann rakst á á undarlegan stein á stærð við væna kókoshnetu -i_ljosi_sogunnar_000092-0049-00:12:2168-00:00:0560 i_ljosi_sogunnar_000092 49 00:12:21.68 5.632 0.21 sama hvað þetta væri gæti hann kannski föndrað eitthvað óvissu handa börnunum hugsaði denson -i_ljosi_sogunnar_000092-0050-00:12:2858-00:00:0856 i_ljosi_sogunnar_000092 50 00:12:28.58 8.576 0.26 það varð þó aldrei neitt úr því en steininn fylgdi denson til sinni þar sem hann fór að vinna á skrifstofu pacific landa -i_ljosi_sogunnar_000092-0052-00:12:4314-00:00:0856 i_ljosi_sogunnar_000092 52 00:12:43.14 8.448 0.37 árum síðar átján hundruð níutíu og níu gekk nýr starfsmaður albert ellis til liðs við sinni deild pacific alencar -i_ljosi_sogunnar_000092-0053-00:12:5236-00:00:0722 i_ljosi_sogunnar_000092 53 00:12:52.36 7.168 0.12 þessi skrítni steinn sem notað var til að halda dyrum á skrifstofunni opnum vakti fljótt athygli hans -i_ljosi_sogunnar_000092-0055-00:13:1168-00:00:2106 i_ljosi_sogunnar_000092 55 00:13:11.68 21.12 0.06 albert ellis gat þó ekki hætt að velta vöngum yfir þessum skrítna stein hann grunaði nefnilega að þetta væri alls ekki tré heldur nokkuð annað og þessar grunsemdir nöguðu hann þar til loksins mörgum mánuðum eftir samtalið við samstarfsmann sinn hana rannsaka nákvæmlega hvað þessi steinn væri -i_ljosi_sogunnar_000092-0056-00:13:3366-00:00:0778 i_ljosi_sogunnar_000092 56 00:13:33.66 7.808 0.0 þá kom nokkuð í ljós sem átti eftir að breyta ekki aðeins hans eigin lífi heldur sögu eyjarinnar þar sem steinninn fannst -i_ljosi_sogunnar_000092-0057-00:13:5108-00:00:0414 i_ljosi_sogunnar_000092 57 00:13:51.08 4.224 0.0 ágæti hlustandi hér skulum við bregða okkur aftur í tímann -i_ljosi_sogunnar_000092-0058-00:13:5568-00:00:0930 i_ljosi_sogunnar_000092 58 00:13:55.68 9.344 0.15 ekki svo langt bara nokkur milljón ár þá myndaðist smátt og smátt kóralrif á toppi neðansjávareldfjalls lengst úti í kyrrahafi -i_ljosi_sogunnar_000092-0059-00:14:0578-00:00:0918 i_ljosi_sogunnar_000092 59 00:14:05.78 9.216 0.0 sá hluti kóralrifsins sem gægðist upp úr sjónum var fljótt vinsæll áningarstaður sjófugla á langri ferð þeirra yfir óravíddir hafsins -i_ljosi_sogunnar_000092-0060-00:14:1658-00:00:0618 i_ljosi_sogunnar_000092 60 00:14:16.58 6.144 0.05 meðal þess sem fuglarnir gerðu á meðan dvöl þeirra og kóralrifinu stóð var að hægja sér og með árunum -i_ljosi_sogunnar_000092-0061-00:14:2316-00:00:0762 i_ljosi_sogunnar_000092 61 00:14:23.16 7.552 0.21 áratugunum öldunum og árþúsundum hlóðst fugladritið upp á rifinu varð smámsaman a�� einskonar steini -i_ljosi_sogunnar_000092-0062-00:14:3506-00:00:1564 i_ljosi_sogunnar_000092 62 00:14:35.06 15.616 0.33 rit sjófugla og þar með eiginlega allt umhverfi á nárú er ríkt af fosfötum sem eru afburðagóð til notkunar í áburð sér í lagi var forsætis ástralíu þar sem jarðvegurinn er frekar fosfatsnauður af náttúrunnar hendi -i_ljosi_sogunnar_000092-0064-00:14:5850-00:00:0882 i_ljosi_sogunnar_000092 64 00:14:58.50 8.832 0.19 sem hafði verið notaður sem hurðarstoppari á skrifstofu pacific landanna hann var ótrúlega ríkur af fosfati -i_ljosi_sogunnar_000092-0065-00:15:0810-00:00:1310 i_ljosi_sogunnar_000092 65 00:15:08.10 13.056 0.25 hingað til hafði engan grunað að fosfat gæti verið að finna á þessari ómerkilegu litlu eyju en nú fengu ellis og yfirboðara hans hjá pacific lancaster í augun af þessum steini ama -i_ljosi_sogunnar_000092-0066-00:15:2584-00:00:0588 i_ljosi_sogunnar_000092 66 00:15:25.84 5.888 0.33 jónsson tonn af efni sem gæti látið eyðimörkina blómstra eins og rós -i_ljosi_sogunnar_000092-0067-00:15:3494-00:00:0592 i_ljosi_sogunnar_000092 67 00:15:34.94 5.888 0.0 geti greitt fyrir framleiðslu og hveiti smjöri og kjöti fyrir sveltandi milljónir næstu aldirnar -i_ljosi_sogunnar_000092-0068-00:15:4146-00:00:3130 i_ljosi_sogunnar_000092 68 00:15:41.46 31.232 0.44 bert eðlis var ekki minna hrifinn en enski hvalskipstjórinn john förum þegar hann steig fyrst á land á nárú aldamótaárið nítjánhundruð það var greinilegt að það krafti lífshættir flóknar samningaviðræður við nýlenduyfirvöld tryggði passions sér einkarétt á því að nema fosfat úr nárúskri jörðu fyrirtækið hætti svo gott sem öllum öðrum viðskiptaumsvifum sínum á öðrum kyrrahafseyjum og skipti um nafn var pacific forsetann -i_ljosi_sogunnar_000092-0069-00:16:1358-00:00:3136 i_ljosi_sogunnar_000092 69 00:16:13.58 31.36 0.19 fyrstu ár tuttugustu aldar voru tugþúsundir tonna af fosfati unnar úr jörðu og nárú og fluttar burt aðallega til ástralíu forsvarsmenn pacific forsetanum krókinn sem og þýskir nýlenduherrar sem höfðu milligöngu í viðskiptunum nárúskir landeigendur fengu eitthvað örlítið fyrir sinn snúð en annars álitu evrópumennirnir ekki að þessi umfangsmikla námuvinnsla kæmi innfæddum mikið við kínverskir verkamenn voru fluttir inn til að vinna erfiðisvinnuna -i_ljosi_sogunnar_000092-0070-00:16:4544-00:00:0564 i_ljosi_sogunnar_000092 70 00:16:45.44 5.76 0.06 sem nárúbúar höfðu ekki mikinn áhuga á slíkum störfum vildu bara veiða sinn fisk í friði -i_ljosi_sogunnar_000092-0071-00:16:5278-00:00:0838 i_ljosi_sogunnar_000092 71 00:16:52.78 8.32 0.1 mikli fosfatauður gerði það að verkum að þessi pínulitla eyja fór að vekja miklu meiri athygli og varð að alþjóðlegu bitbeini -i_ljosi_sogunnar_000092-0072-00:17:0180-00:00:2364 i_ljosi_sogunnar_000092 72 00:17:01.80 23.68 0.2 í fyrri heimsstyrjöld lögðu ástralskar hersveitir eyjuna undir sig eftir ósigur þjóðverja í stríðinu gerðu ástralar nýsjálendingar og bretar svo með sér samkomulag um að deila yfirráðum á inni og auðævunum sömuleiðis nokkru síðar nítjánhundruð tuttugu og þrjú þjóðabandalagið forveri sameinuðu þjóðanna ástrala umsjón með eyjunni -i_ljosi_sogunnar_000092-0073-00:17:2680-00:00:1588 i_ljosi_sogunnar_000092 73 00:17:26.80 15.872 0.31 samkomulag þjóðabandlagsins og ástralíu fól ekki í sér að nárú yrði gætt hernaðarlega á neinn hátt og ástralar tóku slíkt heldur ekki upp hjá sjálfum sér enda hvaða varnir þyrfti svo sem þetta afskekkta sker lengst úti í kyrrahafi -i_ljosi_sogunnar_000092-0075-00:17:5778-00:00:1004 i_ljosi_sogunnar_000092 75 00:17:57.78 9.984 0.12 þrjú þýsk herskip skutu á eyjuna snemma í desember nítján hundruð fjörutíu með það að markmiði að eyðileggja forsvari og skemma þannig fyrir áströlskum landbúnaði -i_ljosi_sogunnar_000092-0076-00:18:0838-00:00:1728 i_ljosi_sogunnar_000092 76 00:18:08.38 17.28 0.39 ári síðar níunda desember nítján hundruð fjörutíu og eitt bara tveimur dögum eftir árás japana á perleberg rðu japanskar herflugvélar fyrstu sprengjuárásirnar á nárú eyjan var komin á vald japana nokkrum vikum síðar eftir að ástralar hörfuðu þaðan -i_ljosi_sogunnar_000092-0077-00:18:2706-00:00:1642 i_ljosi_sogunnar_000092 77 00:18:27.06 16.512 0.05 japanar fóru illa með nárúbúa allir sem vettlingi gátu valdið voru skikkaðir í þrælkunarvinnu við að reisa flugvöll og ýmis hernaðarmannvirki þeir sem gerðust uppvísir um minnstu brot gegn herstjórninni áttu yfir höfði sér að verða teknir af lífi -i_ljosi_sogunnar_000092-0078-00:18:4928-00:00:0724 i_ljosi_sogunnar_000092 78 00:18:49.28 7.296 0.04 voru þrjátíu og níu talsins var smalað saman í bát sem var dreginn í togi út á haf og honum sökkt með manni og mús -i_ljosi_sogunnar_000092-0079-00:18:5838-00:00:0766 i_ljosi_sogunnar_000092 79 00:18:58.38 7.68 0.11 smámsaman fylltist eyjan af japönskum hermönnum svo mörgum að japanirnir á eyjunni voru fljótt orðnir fleiri en innfæddir -i_ljosi_sogunnar_000092-0080-00:19:0954-00:00:1986 i_ljosi_sogunnar_000092 80 00:19:09.54 19.84 0.21 nárúbúar höfðu alltaf verið sjálfum sér nógir en svo marga íbúa réð eyjan ekki viðarskríni með vistir en þegar leið á nítján hundruð fjörutíu og þrjú urðu þær skipakomur stoll egna þess hve hart bandaríski herinn sótti þá gegn þeim japanska á kyrrahafi -i_ljosi_sogunnar_000092-0081-00:19:3020-00:00:0708 i_ljosi_sogunnar_000092 81 00:19:30.20 7.04 0.17 japönsk yfirvöld fóru að óttast matarskort að hermennirnir og eyjaskeggjana úr hungri -i_ljosi_sogunnar_000092-0082-00:19:3768-00:00:0944 i_ljosi_sogunnar_000092 82 00:19:37.68 9.472 0.0 í stað þess að fækka í herliðinu á eyjunni var að lokum ákveðið að flytja einfaldlega alla innfædda burt þannig yrðu færri munnar til að fæða -i_ljosi_sogunnar_000092-0084-00:19:5316-00:00:1070 i_ljosi_sogunnar_000092 84 00:19:53.16 10.752 0.11 konur börn gamalmenni allir sem ekki voru vinnufærir sterkir karlmenn fluttir í tveimur hollum til teyguðu kílómetra í norðvestur -i_ljosi_sogunnar_000092-0085-00:20:0492-00:00:1516 i_ljosi_sogunnar_000092 85 00:20:04.92 15.104 0.25 rabin búum ekki mikið betra en heima fyrir á tugum þurftu útlagarnir að vinna erfiðisvinnu við ömurlegar aðstæður voru hataðir bæði af japönskum yfirvöldum sem og innfæddum treystu -i_ljosi_sogunnar_000092-0086-00:20:2072-00:00:1420 i_ljosi_sogunnar_000092 86 00:20:20.72 14.208 0.26 margir létust úr hungri sjúkdómum og vosbúð af tólfhundrað útlögum voru ekki nema sjö hundruð sextíu og eitt sem snéri aftur til náru eftir uppgjöf japana í stríðinu í ágúst nítján hundruð fjörutíu og fimm -i_ljosi_sogunnar_000092-0087-00:20:4050-00:00:1782 i_ljosi_sogunnar_000092 87 00:20:40.50 17.792 0.32 eftir lok heimsstyrjaldarinnar síðari tóku sameinuðu þjóðirnar aftur að sér að ákvarða örlög nárú og aftur var það ástralía sem fékk yfirráð á eyjunni og ástralskir gátu haldið áfram þar sem frá var horfið við að nema fosfat úr nárúskri jörðu og græða á tá og fingri -i_ljosi_sogunnar_000092-0088-00:20:5956-00:00:1218 i_ljosi_sogunnar_000092 88 00:20:59.56 12.16 0.1 nema hvað nárúbúar sættu sig ekki við þetta endalaust þeir fóru að krefjast við sameinuðu þjóðirnar og við áströlsk stjórnvöld þess að fá að sjá meiri hagnað af eigin auðævum -i_ljosi_sogunnar_000092-0089-00:21:1780-00:00:1452 i_ljosi_sogunnar_000092 89 00:21:17.80 14.592 0.09 eyjan fékk sjálfsstjórn nítján hundruð sextíu og sex á tveimur árum síðar þann þrítugasta og fyrsta janúar nítján hundruð sextíu og átta varð nálægt ríki það þriðja minnsta í heimi á eftir vatíkaninu og mónakó -i_ljosi_sogunnar_000092-0090-00:21:4382-00:00:1308 i_ljosi_sogunnar_000092 90 00:21:43.82 13.056 0.07 og reyndar ekki bara það minnsta heldur einnig eitt það allra ríkasta við sjálfstæði tók fyrirtæki í þjóðareigu við forsvarsmanninum og þeim gríðarlega auði sem í honum fólst -i_ljosi_sogunnar_000092-0091-00:21:5754-00:00:1130 i_ljosi_sogunnar_000092 91 00:21:57.54 11.264 0.24 skyndilega átti þessi nýsjálfstæða og fámenna þjóð einmana ástralskra dollara það er andvirði svona þrjú þúsund milljarða íslenskra króna í dag -i_ljosi_sogunnar_000092-0093-00:22:1542-00:00:1946 i_ljosi_sogunnar_000092 93 00:22:15.42 19.456 0.13 árin eftir sjálfstæði voru enda frekar þægileg eyjaskeggjar lifðu hátt lúxusvarningur og græjur voru fluttar inn af miklum móð annarhver maður keypti sér nýjan en bílar voru áður frekar sjaldséðir á nárú enda aðeins einn vegur á eyjunni og þar er hámarkshraðinn fjörutíu kílómetra á klukkustund -i_ljosi_sogunnar_000092-0094-00:22:3542-00:00:1030 i_ljosi_sogunnar_000092 94 00:22:35.42 10.24 0.03 frægt er að lögreglustjórinn pantaði sér gulan lamborghini sportbíl en komst að því þegar bíllinn kom loks til eyjarinnar að hann var of feitur til að komast inn í -i_ljosi_sogunnar_000092-0095-00:22:4682-00:00:1174 i_ljosi_sogunnar_000092 95 00:22:46.82 11.648 0.17 fosfatgróðanum var dælt í fjárfestingarsjóð sem átti að vera svipaður og norski olíusjóðurinn nema hvað nárúski fosfatsjóðurinn fjárfesti eiginlega bara í tómri vitleysu -i_ljosi_sogunnar_000092-0096-00:22:5914-00:00:1780 i_ljosi_sogunnar_000092 96 00:22:59.14 17.792 0.15 fasteignum hér og þar um heiminn að því er virtist í raun af handahófi áströlsku fótboltafélagi sem allir vissu afar þegar á barmi gjaldþrots og stofnaðar flugfélagið er nárú sem keypti níu bókina hóf áætlunarflug á þriðja tug áfangastaða -i_ljosi_sogunnar_000092-0098-00:23:3810-00:00:1608 i_ljosi_sogunnar_000092 98 00:23:38.10 16.128 0.24 enska drengjasveitin unit þorpum í efsta sæti breska vinsældalistans fyrstu vikuna í apríl nítján hundruð sextíu og fimm og velti þá sjálfum rólyndisár togi þetta var eina lag unit forsetum náði einhverjum vinsældum -i_ljosi_sogunnar_000092-0100-00:24:0430-00:00:0850 i_ljosi_sogunnar_000092 100 00:24:04.30 8.448 0.0 hann gerðist bankamaður og var í byrjun tíunda áratugarins orðinn ráðgjafi hjá ástralskri grein hins alþjóðlega sitt í banka -i_ljosi_sogunnar_000092-0101-00:24:1334-00:00:0432 i_ljosi_sogunnar_000092 101 00:24:13.34 4.224 0.1 sem einn af hans helstu skjólstæðingum var sjálf ríkisstjórn náru -i_ljosi_sogunnar_000092-0102-00:24:1944-00:00:0692 i_ljosi_sogunnar_000092 102 00:24:19.44 6.912 0.29 tankur árið nítján hundruð níutíu og tvö leituðu nárúskir ráðherrar einu sinni sem oftar til djúpinu ráðgjöf -i_ljosi_sogunnar_000092-0103-00:24:2718-00:00:0640 i_ljosi_sogunnar_000092 103 00:24:27.18 6.4 0.22 var ættu þeir nú að fjárfesta og ávaxta auð sinn því fosfatið myndi jú ekki vara að eilífu -i_ljosi_sogunnar_000092-0104-00:24:3414-00:00:0476 i_ljosi_sogunnar_000092 104 00:24:34.14 4.736 0.0 var raunar orðið ljóst þarna að það yrði líklega uppurið innan nokkurra ára -i_ljosi_sogunnar_000092-0105-00:24:4356-00:00:0706 i_ljosi_sogunnar_000092 105 00:24:43.56 7.04 0.45 vildi til að góður vinur hans einmitt hann tommy aðalsöngvari union -i_ljosi_sogunnar_000092-0106-00:24:5396-00:00:0618 i_ljosi_sogunnar_000092 106 00:24:53.96 6.144 0.45 hann tolla söngleik sem setja átti upp á vestan í löndunum -i_ljosi_sogunnar_000092-0107-00:25:0300-00:00:0964 i_ljosi_sogunnar_000092 107 00:25:03.00 9.6 0.22 þetta var ekki bara hvaða söngleikur sem er heldur glænýtt og spennandi stykki um sjóðheitar ástir leonardo da vinci og fyrirsætu hans mállýsku -i_ljosi_sogunnar_000092-0109-00:25:2356-00:00:0434 i_ljosi_sogunnar_000092 109 00:25:23.56 4.352 0.38 fór á fund forseta nárú og tók fyrir hann nokkur lög úr söngleiknum -i_ljosi_sogunnar_000092-0110-00:25:4146-00:00:2204 i_ljosi_sogunnar_000092 110 00:25:41.46 22.016 0.31 fyrir þessari forsetinn kylliflatur og var ekki lengi að reiða fram seðla verkið nárúskrum tveimur milljónum sterlingspunda í uppsetninguna á leonardo þegar kom að því að frumsýna þetta stórvirki flugu hundrað nárúskir stjórnmálamenn og mektarmenni til lundúna til að vera við sýninguna -i_ljosi_sogunnar_000092-0111-00:26:0450-00:00:1836 i_ljosi_sogunnar_000092 111 00:26:04.50 18.432 0.07 af öllum frásögnum að dæma skemmti forseti nárú forsetafrú hans og hin fyrirmennin sér konunglega en sama var ekki að segja um gagnrýnendur og aðra áhorfendur sýningin var risastórt flopp sem enn er í minnum haft sem einn af verstu söngleikjum í sögu vestan -i_ljosi_sogunnar_000092-0112-00:26:2394-00:00:0720 i_ljosi_sogunnar_000092 112 00:26:23.94 7.168 0.2 sýningum var reyndar hætt eftir aðeins fimm vikur og nárúska þjóðin tapaði allri sinni milljónafjárfestingu -i_ljosi_sogunnar_000092-0113-00:26:4438-00:00:1602 i_ljosi_sogunnar_000092 113 00:26:44.38 16.0 0.15 voru góð ráð dýr þegar þarna var komið sögu var það orðið nokkuð ljóst að fosfatið var að verða uppurið svo hart hafði verið gengið fram í fosfatuppgreftri að stór hluti eyjarinnar var sem rústir einar landslagið sett gapandi sárum -i_ljosi_sogunnar_000092-0116-00:27:1286-00:00:1816 i_ljosi_sogunnar_000092 116 00:27:12.86 18.176 0.44 uppleið hvað það hræðilegasta sem ég hef séð eiga hefur verið gjörsamlega stríðið og það er ógnvekjandi eða standa það er ákaflega heitt og það er ekkert bara nokkrir plastpoka sem fjúka um og landslaginu og tunglinu kóralrifinu jarðvegi yngri modern -i_ljosi_sogunnar_000092-0117-00:27:3408-00:00:0886 i_ljosi_sogunnar_000092 117 00:27:34.08 8.832 0.06 fjárfestingar til framtíðar höfðu allar klúðrast varasjóðir uppurnir og landið var raunar stórskuldugt eftir fáránlega eyðslu síðustu ára -i_ljosi_sogunnar_000092-0119-00:27:5180-00:00:0454 i_ljosi_sogunnar_000092 119 00:27:51.80 4.608 0.36 og von bráðar bauð á og ekki bara hverjum sem eru upp á bankareikninga -i_ljosi_sogunnar_000092-0120-00:27:5684-00:00:0682 i_ljosi_sogunnar_000092 120 00:27:56.84 6.784 0.22 gátu menn fyrir nokkur þúsund ástralska dollara bætt um betur og stofnað bara sinn eigin banka á eyjunni -i_ljosi_sogunnar_000092-0121-00:28:0422-00:00:0846 i_ljosi_sogunnar_000092 121 00:28:04.22 8.576 0.0 þannig að á einum tímapunkti voru á þessari tuttugu ferkílómetra smáeyju hvorki meira né minna en fjögur hundruð fimmtíu bankar -i_ljosi_sogunnar_000092-0122-00:28:1342-00:00:1036 i_ljosi_sogunnar_000092 122 00:28:13.42 10.368 0.07 en auðvitað voru þau engir bankar þannig bara línur í gagnagrunni í nárúskrum tölvum til þess eins gerðar að geta komið undan peningum frá skatti og yfirvöldum -i_ljosi_sogunnar_000092-0123-00:28:2578-00:00:0552 i_ljosi_sogunnar_000092 123 00:28:25.78 5.504 0.15 þeir sem voru bestu kúnnar nárú í þessum vafasama bransa var rússneska mafían -i_ljosi_sogunnar_000092-0124-00:28:3188-00:00:1342 i_ljosi_sogunnar_000092 124 00:28:31.88 13.312 0.17 vitringa lin og í því efnahagslega villta vestri sem tók við í rússlandi og margir sem vildu fela eða þvætta peninga án þess að nokkur væri að gera athugasemdir við það og nárar engar athugasemdir -i_ljosi_sogunnar_000092-0125-00:28:4574-00:00:1434 i_ljosi_sogunnar_000092 125 00:28:45.74 14.336 0.25 rússneski seðlabankinn áætlaði að bara árið nítján hundruð níutíu og átta hafi einir sjötíu milljarðar bandaríkjadala af rússnesku fé ratað til nárú og valdið rússneskum efnahag óbætanlegum skaða -i_ljosi_sogunnar_000092-0126-00:29:0174-00:00:0582 i_ljosi_sogunnar_000092 126 00:29:01.74 5.76 0.42 skúffufyrirtækin og svikabankarnir á nárú voru skráðir á sama póstfangið á veginn -i_ljosi_sogunnar_000092-0129-00:29:2066-00:00:1352 i_ljosi_sogunnar_000092 129 00:29:20.66 13.44 0.27 stolið bygginguna sem eyðilagði rússneska efnahag fylltist í undarlegum ótta þetta var vissulega arkirnar hálfur kominn helmingurinn var í útleigu í hverjum glugga var loftræstingu til að halda tölvunum köldum -i_ljosi_sogunnar_000092-0132-00:29:4842-00:00:0308 i_ljosi_sogunnar_000092 132 00:29:48.42 3.072 0.0 norsku höfðu menn verið sallaði niður af vélbyssu fyrir minna -i_ljosi_sogunnar_000092-0133-00:29:5250-00:00:0390 i_ljosi_sogunnar_000092 133 00:29:52.50 3.968 0.0 ég bankaði og dyrnar opnuðust aðeins svo er ljós kom kona með sókn -i_ljosi_sogunnar_000092-0134-00:30:0018-00:00:0670 i_ljosi_sogunnar_000092 134 00:30:00.18 6.784 0.12 var ekkert svo fjandsamlegt þegar ég spurði hvort það væri einhver inni sem ég mætti tala við að það væri engin og ætti að hringja -i_ljosi_sogunnar_000092-0135-00:30:0746-00:00:0304 i_ljosi_sogunnar_000092 135 00:30:07.46 3.072 0.27 er ég spurðu númerið vissi hún það ekki og lokað dyrunum -i_ljosi_sogunnar_000092-0136-00:30:1098-00:00:2156 i_ljosi_sogunnar_000092 136 00:30:10.98 21.504 0.25 það yljar kannski hlustendum um hjartarætur að vita af því að samskipti nárú rússlands hafa batnað mikið árið tvö þúsund og níu bættist nárú í hóp örfárra ríkja sem viðurkenna sjálfstæði abkasíu og suður ossetíu landsvæða sem hafa klofið sig frá georgíu með stuðningi rússa en fáir aðrir hafa viðurkennt sjálfstæði þeirra -i_ljosi_sogunnar_000092-0137-00:30:3294-00:00:0654 i_ljosi_sogunnar_000092 137 00:30:32.94 6.528 0.07 fyrir vikið fékk á tugmilljónir dollara frá rússum í mannúðaraðstoð eins og það var orðað -i_ljosi_sogunnar_000092-0138-00:30:4136-00:00:2072 i_ljosi_sogunnar_000092 138 00:30:41.36 20.736 0.39 eftir að upp komst um peningaþvættið um aldamótin varð nárú úthrópað sem vandræðaríki og fékk yfir sig holskeflu strangra refisaðgerða frá alþjóðasamfélaginu ekki skánaði það þegar upp komst að nárúbúar höfðu líka stundað það um hríð selja þeim sem kaupa vildi nárúsk vegabréf og jafnvel diplómatapassa -i_ljosi_sogunnar_000092-0139-00:31:0298-00:00:0706 i_ljosi_sogunnar_000092 139 00:31:02.98 7.04 0.13 heitinn voru tveir menn sem tengdust hryðjuverkasamtökunum al kaída gripnir á ferðalagi með nárúska passa -i_ljosi_sogunnar_000092-0140-00:31:1072-00:00:1384 i_ljosi_sogunnar_000092 140 00:31:10.72 13.952 0.19 bandaríkjamönnum á kafi í stríði sínu gegn hryðjuverkum var ekki skemmt og refsiaðgerðirnar urðu enn strangari atvinnuleysi rauk upp úr öllu valdi og námi barmi allsherjargjaldþrots -i_ljosi_sogunnar_000092-0141-00:31:2556-00:00:1888 i_ljosi_sogunnar_000092 141 00:31:25.56 18.944 0.36 en hjálpin var handan við hornið salurinn futaba síðdegis þann tuttugasta og sjötta ágúst tvö þúsund og eitthvað nortunssundi leyfi til þess að sigla inn í ástralska landhelgi -i_ljosi_sogunnar_000092-0142-00:31:4484-00:00:2004 i_ljosi_sogunnar_000092 142 00:31:44.84 20.096 0.16 fyrr sama dag höfðu skipsverjar á tampa bjargað fjögur hundruð þrjátíu og átta afgönskum flóttamönnum úr sökkvandi viðarfiskibáti dormuðu undra fjörutíu kílómetra norður af hinni áströlsku jólaeyju flóttafólkið tilheyrði þjóð hasara sem lengi hefur sætt ofsóknum í afganistan -i_ljosi_sogunnar_000092-0143-00:32:0684-00:00:1912 i_ljosi_sogunnar_000092 143 00:32:06.84 19.072 0.13 skipstjóri tampa fór fram að hafi áströlsk yfirvöld að fá að sigla með flóttafólkið sem leið lá til jólaeyju og koma því í land þar enda engin aðstaða eða vistir um borð í flutningaskipinu fyrir svo marga farþega til lengri siglingar sem þar að auki voru margir illa haldnir eftir sjávarháska og hrakningar -i_ljosi_sogunnar_000092-0144-00:32:3060-00:00:0814 i_ljosi_sogunnar_000092 144 00:32:30.60 8.064 0.09 undanfarin ár höfðu æ fleiri flóttamenn héðan og þaðan reynt að komast sjóleiðina til jólaeyju og til að sækja þar um ástralskt hæli -i_ljosi_sogunnar_000092-0145-00:32:3960-00:00:0916 i_ljosi_sogunnar_000092 145 00:32:39.60 9.088 0.11 annálaða svæði eina tvö þúsund kílómetra norðvestur af ástralska meginlandinu en bara fimm hundruð kílómetra suður af indónesíu -i_ljosi_sogunnar_000092-0147-00:32:5708-00:00:0790 i_ljosi_sogunnar_000092 147 00:32:57.08 7.936 0.0 þau höfðu engan áhuga á því að fá yfir sig flóð af flóttafólki og gerðu því hvað þau gátu til að stemma stigu við þessum -i_ljosi_sogunnar_000092-0148-00:33:0650-00:00:0890 i_ljosi_sogunnar_000092 148 00:33:06.50 8.96 0.29 nú kröfðust ástralar þess að tampa stefnuna á indónesíu og losaði sig við flóttamenn þar en það vildi norski skipstjórinn ekki -i_ljosi_sogunnar_000092-0149-00:33:1586-00:00:0866 i_ljosi_sogunnar_000092 149 00:33:15.86 8.704 0.0 hann hélt áfram og lét sér ekki segjast jafnvel þegar sérsveitarmenn úr ástralska hernum voru sendir um borð í skipið til að reyna að stöðva för þess -i_ljosi_sogunnar_000092-0150-00:33:2576-00:00:0862 i_ljosi_sogunnar_000092 150 00:33:25.76 8.704 0.0 málið varð að milliríkjadeilu ástralíu og noregs og eldheitu kosningamáli í ástralíu því þarna voru bara örfáar vikur til þingkosninga -i_ljosi_sogunnar_000092-0151-00:33:3548-00:00:0392 i_ljosi_sogunnar_000092 151 00:33:35.48 3.968 0.0 en hvað átti að gera við sjálft flóttafólkið sem enginn vildi -i_ljosi_sogunnar_000092-0152-00:33:4480-00:00:0808 i_ljosi_sogunnar_000092 152 00:33:44.80 8.064 0.22 þau væru til að taka við flóttamönnunum og hýsa þá fyrir ástrala svo að þeir þyrftu ekki að stíga fæti á ástralska grundu -i_ljosi_sogunnar_000092-0153-00:33:5800-00:00:0838 i_ljosi_sogunnar_000092 153 00:33:58.00 8.448 0.13 þetta féll í kramið í ástralíu afgönsku flóttamönnunum var smalað upp í ástralskir sem fluttu þá beinustu leið út í buskann til nárú -i_ljosi_sogunnar_000092-0154-00:34:0722-00:00:0570 i_ljosi_sogunnar_000092 154 00:34:07.22 5.76 0.09 síðan þá með nokkrum hléum hafa nárúbúar rekið flóttamannabúðir fyrir ástralíu -i_ljosi_sogunnar_000092-0155-00:34:1810-00:00:0844 i_ljosi_sogunnar_000092 155 00:34:18.10 8.448 0.15 ástralía verður aldrei heimili ykkar eins og ástralskur herforingi undirstrikaði í sjónvarpsauglýsingu sem stjórnvöld létu frá sér fyrir nokkrum árum -i_ljosi_sogunnar_000092-0157-00:34:3880-00:00:0596 i_ljosi_sogunnar_000092 157 00:34:38.80 6.016 0.21 rekstur flóttamannabúðanna er nú einn helsti atvinnuvegur nárúbúa og heldur þannig í þeim lífinu -i_ljosi_sogunnar_000092-0159-00:34:5538-00:00:1838 i_ljosi_sogunnar_000092 159 00:34:55.38 18.304 0.35 skelfilegar aðstæður hælisleitandi á eyjunum árum hafi verið fordæmdu heim rekstur búðinni flóttamannabúðunum á nárú ásakanir hafa ítrekað verið settar fram um að þar búi hælisleitendur við ömurlegan aðbúnað séu beittir harðræði og ofbeldi -i_ljosi_sogunnar_000092-0160-00:35:1424-00:00:1046 i_ljosi_sogunnar_000092 160 00:35:14.24 10.496 0.15 en eftir að kyrrahafslausnin svonefnda varð til hefur verið nær ómögulegt fyrir blaða og fréttamenn leyfi til að ferðast til eyjarinnar og hvað þá fulltrúar mannréttindasamtaka -i_ljosi_sogunnar_000092-0161-00:35:2658-00:00:0804 i_ljosi_sogunnar_000092 161 00:35:26.58 8.064 0.22 í ágúst í ár birti breska guardian umfangsmikið magn atvikaskýrsla starfsfólks í flóttamannabúðunum sem lekið var til blaðsins -i_ljosi_sogunnar_000092-0162-00:35:3504-00:00:1968 i_ljosi_sogunnar_000092 162 00:35:35.04 19.712 0.0 skýrslurnar frá því í maí tvö þúsund og þrettán til október tvö þúsund og fimmtán bera búðunum afar slæma söguna greint er frá líkamsárásum kynferðisbrotum og öðru ofbeldi gegn börnum og konum og fjölmörg dæmi um að örvænting þeirra sem dvelja í búðunum verði slík að þeir veiti sjálfum sér áverka -i_ljosi_sogunnar_000092-0165-00:36:0570-00:00:0358 i_ljosi_sogunnar_000092 165 00:36:05.70 3.584 0.08 í bókinni hafði hún skrifað ég vil deyja ég verð að deyja -i_ljosi_sogunnar_000092-0166-00:36:0994-00:00:0590 i_ljosi_sogunnar_000092 166 00:36:09.94 5.888 0.18 tennis staðfesti þessar tilfinningar strikað er yfir nöfn málsaðila í skýrslunum -i_ljosi_sogunnar_000092-0167-00:36:1630-00:00:2250 i_ljosi_sogunnar_000092 167 00:36:16.30 22.528 0.34 um tuttugu og eitt þrjátíu sátu starfsmennirnir við varðstöð fjörutíu þegar þeir sáu kvenkyns hælisleitendur tjaldið sig og fór að kasta upp starfsmennirnir kölluðu þegar hún tók hún eftir sem líktist klór -i_ljosi_sogunnar_000092-0168-00:36:3922-00:00:0686 i_ljosi_sogunnar_000092 168 00:36:39.22 6.784 0.06 leitað var eftir einhverju sem hún hefði getað tekið inn og valdið uppköstum leitin bar ekki árangur -i_ljosi_sogunnar_000092-0169-00:36:4648-00:00:0644 i_ljosi_sogunnar_000092 169 00:36:46.48 6.4 0.14 sjúkra liðar komu klukkan tuttugu og eitt þrjátíu og sjö og settu í sjúkrabíl -i_ljosi_sogunnar_000092-0170-00:36:5334-00:00:1168 i_ljosi_sogunnar_000092 170 00:36:53.34 11.648 0.25 um tuttugu og tvö tíu kom bróðir eð fimm tóma pakka af sótthreinsun öflum fyrir smábarn hann hafði fundið á í tjaldi systur sinnar -i_ljosi_sogunnar_000092-0172-00:37:1252-00:00:0772 i_ljosi_sogunnar_000092 172 00:37:12.52 7.68 0.13 enda óhuggulegar sögur en áströlsk stjórnvöld segjast þó styðja nárúbúa til rekstur flóttamannabúða sem fyrr -i_ljosi_sogunnar_000092-0174-00:37:4094-00:00:0456 i_ljosi_sogunnar_000092 174 00:37:40.94 4.608 0.36 vöruverðs tekið hálsi og lamin höfðinu á honum tvisvar í jörðina -i_ljosi_sogunnar_000092-0176-00:37:5474-00:00:0966 i_ljosi_sogunnar_000092 176 00:37:54.74 9.6 0.05 átti samtal við hælisleitandi á meðan samtali okkar stóð greindi frá því að hún hefði stundað kynlíf í búðunum -i_ljosi_sogunnar_000092-0177-00:38:0776-00:00:0882 i_ljosi_sogunnar_000092 177 00:38:07.76 8.832 0.04 sagðist ekki hafa sagt neinum áður að henni hafði verið nauðgað því þá yrði hún spurð margra spurninga og það vildi hún ekki -i_ljosi_sogunnar_000092-0178-00:38:1782-00:00:0726 i_ljosi_sogunnar_000092 178 00:38:17.82 7.296 0.05 greindi frá því að hún hafi sagt manninum nei nei nei og að hún vildi bara stundað kynlíf með eiginmanni sínum -i_ljosi_sogunnar_000092-0179-00:38:3130-00:00:0502 i_ljosi_sogunnar_000092 179 00:38:31.30 4.992 0.08 svo heyra má er ekkert sérlega öfundsvert að vera hælisleitandi á nárú -i_ljosi_sogunnar_000092-0180-00:38:3700-00:00:0692 i_ljosi_sogunnar_000092 180 00:38:37.00 6.912 0.18 það er kannski heldur ekkert sérstaklega öfundsvert að vera innfæddur nárúbúi eyjan glímir enn við mikla erfiðleika -i_ljosi_sogunnar_000092-0181-00:38:4448-00:00:0858 i_ljosi_sogunnar_000092 181 00:38:44.48 8.704 0.19 þó að hagurinn hafi örlítið vænkað vegna flóttamannabúðanna er atvinnuleysi á eyjunni enn mikið einhverstaðar á bilinu tuttugu til þrjátíu prósent -i_ljosi_sogunnar_000092-0182-00:38:5730-00:00:1208 i_ljosi_sogunnar_000092 182 00:38:57.30 12.032 0.17 evrópska þjóðin er sú feitasta í heimi um níutíu og sjö prósent karla þjást af offitu og níutíu og þrjú prósent kvenna og sykursýki ursus vandamál tengd ofþyngd eru tíð -i_ljosi_sogunnar_000092-0184-00:39:1362-00:00:0804 i_ljosi_sogunnar_000092 184 00:39:13.62 8.064 0.14 og það er ekki beinlínis augljóst hvernig nárúbúar eigi að sjá fyrir sér í framtíðinni nú þegar fosfatið er alveg uppurið -i_ljosi_sogunnar_000092-0185-00:39:2216-00:00:0862 i_ljosi_sogunnar_000092 185 00:39:22.16 8.576 0.27 rekstur flóttamannabúðanna gengur ekki að eilífu eflaust finna íbúar indæliseyju upp á einhverju að lokum -i_ljosi_sogunnar_000093-0006-00:02:3092-00:00:1688 i_ljosi_sogunnar_000093 6 00:02:30.92 16.768 0.09 nánar tiltekið kom hvellurinn úr byggingu sem kölluð er vorunin gisti meðal annars svefnherbergi sjálfs konungsins og jú það var einmitt úr því herbergi sem hvellurinn hljómaði þarna klukkan tuttugu mínútur yfir níu þennan morguninn -i_ljosi_sogunnar_000093-0008-00:03:2572-00:00:0928 i_ljosi_sogunnar_000093 8 00:03:25.72 9.216 0.14 en það varð fljótt ljóst að þennan morgun yrði enginn morgunverður síma að húsbónda sínum í rúminu með höfuðið á kutanum -i_ljosi_sogunnar_000093-0014-00:06:2196-00:00:2336 i_ljosi_sogunnar_000093 14 00:06:21.96 23.296 0.02 voru ungir og umbótasinnaðir herforingjar sem leiddu valdarán árið nítján hundruð þrjátíu og tvö sem batt enda á einræði konungsins konungurinn predikara sjöundi sá sem hér hefur fyrr verið getið fékk þó að halda titlinum og skrifaði í árslok nítján hundruð þrjátíu og tvö undir stjórnarskrána sem gerði landið að þingbundinni konungsstjórn -i_ljosi_sogunnar_000093-0017-00:07:2802-00:00:0796 i_ljosi_sogunnar_000093 17 00:07:28.02 7.936 0.31 nú var arftaki hans ananda mahidol látinn skotinn í höfuðið í sendibréfinu aðeins tvítugur að aldri -i_ljosi_sogunnar_000093-0018-00:07:3658-00:00:0434 i_ljosi_sogunnar_000093 18 00:07:36.58 4.224 0.0 enginn vissi eða veit í raun enn almennilega hvers vegna -i_ljosi_sogunnar_000093-0019-00:07:4146-00:00:0882 i_ljosi_sogunnar_000093 19 00:07:41.46 8.832 0.11 hafði hann látist af slysförum einhvernveginn verið að fikta við skammbyssuna í rúminu í morgunsárið með þessum leiðu afleiðingum -i_ljosi_sogunnar_000093-0020-00:07:5116-00:00:0898 i_ljosi_sogunnar_000093 20 00:07:51.16 9.088 0.05 ja hljómar kannski hæpið en þetta var algengt sú skýring sem taílenskir ríkisfjölmiðlar greindu fyrst frá eftir dauða konungsins -i_ljosi_sogunnar_000093-0021-00:08:0060-00:00:1526 i_ljosi_sogunnar_000093 21 00:08:00.60 15.232 0.11 eða hafði hann kannski framið sjálfsmorð eins og þjónninn hvítingjana hrópað þegar hann hljóp um ganga konungshallarinnar sem óður maður eftir að hann kom að húsbónda sínum látnum hjálp konungurinn skaut sig konungurinn skaut sig -i_ljosi_sogunnar_000093-0022-00:08:1646-00:00:0652 i_ljosi_sogunnar_000093 22 00:08:16.46 6.528 0.17 kannski hugnaðist ananda mahidol einfaldlega ekki lífið sem konungur skyldurnar og ábyrgðina -i_ljosi_sogunnar_000093-0023-00:08:2628-00:00:1122 i_ljosi_sogunnar_000093 23 00:08:26.28 11.136 0.3 stjórnin kínverskar dæmdur og tekinn af lífi fyrir konungsmorðið ásamt öðrum þjóni ananda en málaferlin gegn þeim voru lituð af pólitík og valdabraski -i_ljosi_sogunnar_000093-0027-00:09:3696-00:00:1646 i_ljosi_sogunnar_000093 27 00:09:36.96 16.512 0.43 samkvæmt hefðum talskona gjalda á konungurinn sjálfur að velja nöfn nýrra fjölskyldumeðlima og konungurinn föðurbróðir hins nýfædda drengkorns símastúlkur ið pumpa -i_ljosi_sogunnar_000093-0028-00:09:5386-00:00:0626 i_ljosi_sogunnar_000093 28 00:09:53.86 6.272 0.0 það er sanskrít sem á íslensku gæti útlagst styrkur landsins óviðjafnanlegur máttur -i_ljosi_sogunnar_000093-0030-00:10:3002-00:00:1486 i_ljosi_sogunnar_000093 30 00:10:30.02 14.848 0.07 svissneska einkaskólamenntun eldri bróðirinn ananda var útnefndur konungur nítján hundruð þrjátíu og fimm en fjölskyldan var áfram í sviss svo bæði konungurinn ungi og bróðir hans gætu klárað skólagöngu -i_ljosi_sogunnar_000093-0031-00:10:4526-00:00:0570 i_ljosi_sogunnar_000093 31 00:10:45.26 5.632 0.08 þeir lærðu frönsku ensku og latínu og urðu evrópskari með hverju árinu -i_ljosi_sogunnar_000093-0032-00:10:5162-00:00:0590 i_ljosi_sogunnar_000093 32 00:10:51.62 5.888 0.0 töluðu frönsku sín á milli frekar en móðurmálið sem þeir voru í raun ekki sérstaklega góðri -i_ljosi_sogunnar_000093-0033-00:10:5814-00:00:0614 i_ljosi_sogunnar_000093 33 00:10:58.14 6.144 0.31 klifu fjöll í svissnesku ölpunum á sumrin og skíðuðu niður fjallshlíðarnar á veturna -i_ljosi_sogunnar_000093-0035-00:11:2070-00:00:1176 i_ljosi_sogunnar_000093 35 00:11:20.70 11.776 0.44 hermanna lagið hér upptakan er frá nítján hundruð áttatíu og átta þegar kom í konuna sitja í meira en fjörutíu ára og konungsstóli en greiðlega í hljóðfærið -i_ljosi_sogunnar_000093-0037-00:12:1216-00:00:1376 i_ljosi_sogunnar_000093 37 00:12:12.16 13.824 0.0 yngri prinsinn fékk þó aldrei almennilegt tækifæri til að leggja fyrir sig verkfræðina í lok árs nítján hundruð fjörutíu og fimm eftir lok seinni heimsstyrjaldar sneri hann ásamt móður sinni og systkinum aftur til tælands -i_ljosi_sogunnar_000093-0039-00:12:5428-00:00:1360 i_ljosi_sogunnar_000093 39 00:12:54.28 13.568 0.24 það hafði hentað herforingjunum sem tóku völdin í valdaráninu nítján hundruð þrjátíu og tvö mjög vel að hafa kornungan konung og ekki síður að hann byggi í útlöndum víðs fjarri valdamiðstöðvunum í bangkok -i_ljosi_sogunnar_000093-0044-00:15:3394-00:00:1644 i_ljosi_sogunnar_000093 44 00:15:33.94 16.384 0.08 eftir stríðslok var fasistanum þínir en hann sneri fljótt aftur og tók völdin að nýju með hjálp trygga hermanna í nóvember nítján hundruð fjörutíu og sjö og næstu árin styrkti hann stöðu sína og hersins með ýmsum leiðum -i_ljosi_sogunnar_000093-0046-00:16:2116-00:00:1174 i_ljosi_sogunnar_000093 46 00:16:21.16 11.776 0.14 bandaríkjamenn fóru að dæla peningum til taílands í nafni baráttunnar við kommúnista og í staðinn voru talinn meðal annars sendir til að berjast við hlið bandaríkjamanna í kóreustríðinu -i_ljosi_sogunnar_000093-0048-00:16:5678-00:00:0944 i_ljosi_sogunnar_000093 48 00:16:56.78 9.472 0.05 lífinu breyttist þó talsvert eftir að hann varð konungur að öðru leyti en því að hann skipti verkfræðinni út fyrir stjórnmálafræði -i_ljosi_sogunnar_000093-0049-00:17:0702-00:00:0990 i_ljosi_sogunnar_000093 49 00:17:07.02 9.856 0.14 hann hætti að stunda hið almenna félagslíf nemenda við háskóla nýlosnaður aðallega geði við aðra talinn í sviss af efri stéttum -i_ljosi_sogunnar_000093-0056-00:19:1472-00:00:0824 i_ljosi_sogunnar_000093 56 00:19:14.72 8.192 0.05 bara örfáum vikum síðar í maí nítján hundruð fimmtíu var það allt öðruvísi tónlist sem hljómaði í eyrum pomp -i_ljosi_sogunnar_000093-0058-00:20:0772-00:00:1190 i_ljosi_sogunnar_000093 58 00:20:07.72 11.904 0.35 konunginum var vel fagnað af almenningi við heimkomuna það hafði vakið mikla athygli nokkru fyrr þegar smábóndi nokkur á landsbyggðinni handsamaði hvítan fíl og færði hirðinni -i_ljosi_sogunnar_000093-0059-00:20:2288-00:00:1826 i_ljosi_sogunnar_000093 59 00:20:22.88 18.304 0.19 hvítir fílar eru í augum ældi tákna og virðingar og mun það vera sérstakt gæfumerki fyrir hvern konung að hvítur fíll sjáist á valdatíð hans að hvítur íhuga konunginn pumpa á konungstíð ansi að boða gott -i_ljosi_sogunnar_000093-0060-00:20:4218-00:00:1192 i_ljosi_sogunnar_000093 60 00:20:42.18 11.904 0.15 það hafði ekki farið framhjá almenningi að engir hvítir fílar létu sjá sig á valdatíma hins óvinsæla rama sjötta hvað þá hins skammlífa rama áttunda bróður pomp -i_ljosi_sogunnar_000093-0061-00:20:5510-00:00:2368 i_ljosi_sogunnar_000093 61 00:20:55.10 23.68 0.16 stjórnmálin litu hins vegar ekkert sérlega vel út fyrstu árin eftir heimkomu konungs þau einkenndust öðru fremur af deilum fíngert hans við hirðina bak við tjöldin vildu herforingjarnir enn draga úr valdi konungs nokkuð sem eldri prinsar og ættmenni gúmmískattur konungshöllin logaði í illdeilum -i_ljosi_sogunnar_000093-0062-00:21:1990-00:00:1300 i_ljosi_sogunnar_000093 62 00:21:19.90 12.928 0.1 en á meðan sinnti pumpa konunglegum skyldum sínum tók á móti fyrirmennum frá útlöndum heimsótti sjúkrahús og skóla tók þátt í helgiathöfnum og svo framvegis eins og ekkert amaði að -i_ljosi_sogunnar_000093-0063-00:21:3374-00:00:2108 i_ljosi_sogunnar_000093 63 00:21:33.74 21.12 0.15 brosti aldrei eins og taílandskonungum sæmir en með hverri athöfninni og hverri sjúkrahúsheimsókninni ávann þessi alvarlegi en þó sjarmerandi ungi maður sem og unga og fallega drottningin hans sem lét að eftir sér að brosa við flest tækifæri sér meiri og meiri vinsældir meðal þjóðar sinnar -i_ljosi_sogunnar_000093-0065-00:23:0552-00:00:2198 i_ljosi_sogunnar_000093 65 00:23:05.52 22.016 0.28 sextándi september árið nítján hundruð fimmtíu og sjö markaði ákveðin þáttaskil í nútímasögu taílands þá rændi marskálkurinn sarit thanarat völdum af manninum sem lengi hafði verið hans helsti lærifaðir fínna á aldarfjórðungstímabil sem því drottnaði yfir taílenskum stjórnmálum og þjóðlífi -i_ljosi_sogunnar_000093-0066-00:23:2844-00:00:1270 i_ljosi_sogunnar_000093 66 00:23:28.44 12.672 0.43 sarit fleiri herforingjar voru þá komnir með kappnóg íbúana sem hrökklaðist í útlegð en eitt það helsta sem greindi á með þeim var að sarit og félagar voru hlynntir konungsveldinu -i_ljosi_sogunnar_000093-0068-00:23:5434-00:00:1014 i_ljosi_sogunnar_000093 68 00:23:54.34 10.112 0.19 evrópsk menning og evrópskar stjórnmálastefnur eins og evrópski fasisminn sem fínar alla tíð svag fyrir hafði haft minni áhrif á þá -i_ljosi_sogunnar_000093-0069-00:24:0486-00:00:1224 i_ljosi_sogunnar_000093 69 00:24:04.86 12.288 0.21 þess í stað höfðu þessir yngri hersingar taílenska menningu og í hávegum tælands og talnarunur þar á meðal var konungsvaldið sem þeir vildu nú reisa til fyrri dýrðar -i_ljosi_sogunnar_000093-0071-00:24:5002-00:00:1474 i_ljosi_sogunnar_000093 71 00:24:50.02 14.72 0.17 ariel var harðsvíraður einræðisherra ekki síður en lærifaðir hans fyrrverandi fínn gjörspilltur kvennabósi sem lifði hátt og kostnað almennings og lét fangelsa eða lífláta óvini sína án dóms og laga -i_ljosi_sogunnar_000093-0072-00:25:0548-00:00:0962 i_ljosi_sogunnar_000093 72 00:25:05.48 9.6 0.25 en hann var konungssinni svo að pumpa og ættingjar hans tóku honum fagnandi loksins einhver sem mundi hefja konungsveldið til fyrri vegs og virðingar -i_ljosi_sogunnar_000093-0074-00:25:5524-00:00:2718 i_ljosi_sogunnar_000093 74 00:25:55.24 27.136 0.29 stjórnarflokki ekki frá stefnu taílands í kalda stríðinu taílensk stjórnvöld héldu áfram að setja sig upp á móti kommúnisma kommúnistum hvar sem þá var að finna eftir að hafa tekið þátt í kóreustríðinu blönduðu talinn sem næst víetnamstríðið sem dyggir bandamenn bandaríkjanna bandaríkjaher fékk meðal annars að nota taílenskar herstöðvar og flugvelli í baráttu sinni innanum -i_ljosi_sogunnar_000093-0075-00:26:2310-00:00:2062 i_ljosi_sogunnar_000093 75 00:26:23.10 20.736 0.07 og í staðinn héldu bandaríkjamenn áfram að dæla peningum til tælands mikið af þeim fór beint ofan í vasa á herforingjum og öðrum lítinn hagur almennings fór líka að vænka á þessum tíma millistéttin stækkaði fólk flykktist úr sveitum til borga og ungmenni streymdu í skóla -i_ljosi_sogunnar_000093-0076-00:26:4450-00:00:2092 i_ljosi_sogunnar_000093 76 00:26:44.50 20.864 0.07 og háskólar landsins voru heldur ekki undanskilnir þeim vindum sem blésu um heim allan um þessar mundir margir stúdentar gerðust mótfallnir víetnamstríðinu og þátttöku talinn í því og almennt á móti herforingjastjórninni sem makaði krókinn á stríðsrekstrinum en virti lýðræði og mannréttindi að vettugi -i_ljosi_sogunnar_000093-0078-00:28:0908-00:00:0526 i_ljosi_sogunnar_000093 78 00:28:09.08 5.376 0.08 þann fjórtánda október voru þátttakendur í mótmælunum í bangkok nærri hálf milljón -i_ljosi_sogunnar_000093-0079-00:28:1510-00:00:0498 i_ljosi_sogunnar_000093 79 00:28:15.10 4.992 0.1 mannfjöldinn marséraði þá að konungshöllinni til að spyrja konunginn ráða -i_ljosi_sogunnar_000093-0081-00:28:4958-00:00:1280 i_ljosi_sogunnar_000093 81 00:28:49.58 12.8 0.08 það var reyndar ekki mikið upp úr kóngi að hafa í þetta sinn fulltrúi konungs bað mótmælendur náðarsamlegast að hypja sig frá höllinni stúdentarnir ættu að einbeita sér að náminu og láta þá fullorðnu um pólitíkina -i_ljosi_sogunnar_000093-0082-00:29:0346-00:00:1848 i_ljosi_sogunnar_000093 82 00:29:03.46 18.56 0.18 en mannfjöldinn var slíkur að það var hægara sagt en gert að hypja jafnvel þó mótmælendur hefðu viljað það ringulreið greip um sig í miðborg bangkok lögreglumenn miklu miklu færri en mótmælendur beittu táragasi til að reyna að smala frá höllinni með litlum árangri -i_ljosi_sogunnar_000093-0083-00:29:2466-00:00:1642 i_ljosi_sogunnar_000093 83 00:29:24.66 16.384 0.17 skriðdrekar skriðu niður breiðstræti bangkok og herþyrlur sveimuðu yfir mannfjöldanum ringulreiðin varð algjör sprengjur sprungu hús brunnu tugir létust í átökum mótmælenda og lögreglu og hermanna og mörg hundruð særðust -i_ljosi_sogunnar_000093-0084-00:29:4226-00:00:0448 i_ljosi_sogunnar_000093 84 00:29:42.26 4.48 0.2 með blóðbað beint fyrir utan hallarhliðin breytti konungur um stefnu -i_ljosi_sogunnar_000093-0086-00:29:5338-00:00:0680 i_ljosi_sogunnar_000093 86 00:29:53.38 6.784 0.25 lokum þvingaði hann það nú hermarskálk og nánustu samverkamenn hans til að hypja sig í útlegð -i_ljosi_sogunnar_000093-0087-00:30:0854-00:00:2986 i_ljosi_sogunnar_000093 87 00:30:08.54 29.824 0.16 eftir óeirðirnar nítján hundruð sjötíu og þrjú tók við mikið ólgutímabil í taílenskri pólitík konungurinn lofaði mótmælendum nýrri stjórnarskrá og lýðræði en næstu mánuðir og ár mörkuðust af stöðugum deilum herforingja og lýðræðissinna sér í lagi óttuðust hægrimenn mikinn uppgang kommúnista í tælands vinstrisinnaðir stúdendar voru sakaðir um að vera handbendi víetnama og vilja ekkert annað en kollsteypa tals stjórnvöldum konungsveldinu og öllu -i_ljosi_sogunnar_000093-0088-00:30:3934-00:00:1404 i_ljosi_sogunnar_000093 88 00:30:39.34 14.08 0.1 kommúnistar hafði sig mest í frammi í sveitum landsins og þar spruttu einning fram vígasveitir hægrisinnaðra sjálfboðaliða sem höfðu það markmið að ráða niðurlögum kommúnistanna með öllum leiðum ofsóknum og ofbeldi -i_ljosi_sogunnar_000093-0089-00:30:5416-00:00:0502 i_ljosi_sogunnar_000093 89 00:30:54.16 4.992 0.0 í gegnum allt þetta hélt konungurinn alltaf nánu sambandi sínu við herinn -i_ljosi_sogunnar_000093-0090-00:30:5990-00:00:0926 i_ljosi_sogunnar_000093 90 00:30:59.90 9.216 0.09 smám saman fór marga unga róttæklinga að gruna að kannski væri konungurinn ekki alltaf á bandi fólksins eins og einn slíkur minntist síðar -i_ljosi_sogunnar_000093-0097-00:32:4724-00:00:1548 i_ljosi_sogunnar_000093 97 00:32:47.24 15.36 0.19 tíu dögum síðar settu stúdentar við thammasat háskóla virtustu menntastofnun taílands atburðinn á svið á háskólasvæðinu til að vekja athygli á þessu óhæfuverki einn ungur háskólanemi lét hengja sig í þykjustunni -i_ljosi_sogunnar_000093-0099-00:33:2214-00:00:0712 i_ljosi_sogunnar_000093 99 00:33:22.14 7.168 0.2 líkindin fóru ekki framhjá herforingjunum sem sökuðu stúdentana um að móðga konungsfjölskylduna með athæfi sínu -i_ljosi_sogunnar_000093-0100-00:33:2992-00:00:1286 i_ljosi_sogunnar_000093 100 00:33:29.92 12.8 0.33 höfuðsynd eð leyfi konungsins fóru herforingjarnir í útvarpið greindu frá glæpum stúdentanna og hvöttu lögreglu og hermenn sem og hægri sinna sjálfboðahersveitir til aðlögun -i_ljosi_sogunnar_000093-0101-00:33:4340-00:00:1558 i_ljosi_sogunnar_000093 101 00:33:43.40 15.616 0.36 mikið lið tugþúsundir manna safnaðist saman við tamasheq liðsmenn úrvalssveita konungsins fremsta í flokki gráa fyrir járnum drepum kommúnistana verndum þjóðina og konungsveldið kyrjuðu þeir -i_ljosi_sogunnar_000093-0108-00:37:1992-00:00:1692 i_ljosi_sogunnar_000093 108 00:37:19.92 16.896 0.21 þetta næsta lýðræðisskeið leiddi til þess að auðjöfurinn tannanna hann varð gífurlega valdamikill en jafnframt umdeildur og deilur hans fylgismanna hans og andstæðinga hafa litað sögu taílands síðasta aldarfjórðunginn -i_ljosi_sogunnar_000093-0112-00:39:0270-00:00:1390 i_ljosi_sogunnar_000093 112 00:39:02.70 13.824 0.15 og svo má heldur ekki líta framhjá því að það hefur alltaf verið stranglega bannað að hallmæla kóngsa svo að fæstir hafa kannski heyrt annað en eintóm lofsyrði um konunginn þennan stjórnspeking og saxófónsnilling -i_ljosi_sogunnar_000093-0114-00:39:4930-00:00:0962 i_ljosi_sogunnar_000093 114 00:39:49.30 9.6 0.26 fulla er þó til að mæla með þessari forvitnilegu bók þó svo að hún sé kannski ekki einmitt ritið sem maður tekur með sér á taílenska sólarströnd -i_ljosi_sogunnar_000094-0003-00:01:0532-00:00:1120 i_ljosi_sogunnar_000094 3 00:01:05.32 11.136 0.48 loftárásir sem eira engu og gera engan greinarmun á skotmörkum sem talist geta hernaðarleg og óbreyttum borgurum körlum konum og börnum -i_ljosi_sogunnar_000094-0007-00:02:4660-00:00:1692 i_ljosi_sogunnar_000094 7 00:02:46.60 16.896 0.31 þessi romsa dekkaði um þrjú þúsund ára sögu aleppóborgar en allt þetta umrót lifði borgin af alltaf var hún endurbyggð og reist upp úr rústunum alltaf snéru borgarbúarnir sem flúðu ófriðinn aftur heim á endanum -i_ljosi_sogunnar_000094-0008-00:03:1566-00:00:1238 i_ljosi_sogunnar_000094 8 00:03:15.66 12.416 0.29 einhverju sinni á sinni löngu valdatíð sem spannaði jú hálfa sextándu öld var tyrkja soldáninn súleiman hinn mikilfengleg heimsókn í aleppó þar sem hann þingaði með ráðgjöfum sínum -i_ljosi_sogunnar_000094-0009-00:03:2854-00:00:1030 i_ljosi_sogunnar_000094 9 00:03:28.54 10.24 0.0 ráðgjafarnir spurðu soldáninn hvort ekki væri ráð að reka þessa bannsettu gyðinga úr borginni sem refsingu fyrir þeirra ólíðandi okurlánastarfsemi -i_ljosi_sogunnar_000094-0017-00:06:3778-00:00:1896 i_ljosi_sogunnar_000094 17 00:06:37.78 18.944 0.35 þegar við skildum við aleppóborg í lok síðasta þáttar var fimmtánda öldin að ganga í garð og grimmilegir stríðsmenn hins mongólska tímúrs halta höfðu nýlokið við að leggja undir sig borgina brjóta þar allt of bramla slátra óbreyttum borgurum miskunnarlaust -i_ljosi_sogunnar_000094-0028-00:12:1968-00:00:0934 i_ljosi_sogunnar_000094 28 00:12:19.68 9.344 0.24 alls ekki bara höfuðborgarinnar tyrkneskum stjórnvöldum var til að mynda einnig mikið í mun að auka veg aleppó sem alþjóðlegrar verslunarborgar -i_ljosi_sogunnar_000094-0031-00:14:1006-00:00:1020 i_ljosi_sogunnar_000094 31 00:14:10.06 10.112 0.15 og borgin varð líka smátt og smátt að einni af helstu borgum tyrkjaveldis á eftir stórborginni kaíró og sjálfri konstantínópel -i_ljosi_sogunnar_000094-0033-00:14:5098-00:00:0992 i_ljosi_sogunnar_000094 33 00:14:50.98 9.984 0.16 það var ekki síst vegna þess að aleppó öðlaðist fljótlega eftir yfirtöku ottóman tyrkja hernaðarlegt mikilvægi auk þess viðskiptalega -i_ljosi_sogunnar_000094-0039-00:17:0586-00:00:1152 i_ljosi_sogunnar_000094 39 00:17:05.86 11.52 0.25 velmegun friðsæld og svona almennt tíðindaleysi hafði einkennt ottómanskan tíma aleppóborgar hingað til en þegar bissnessinn varð erfiðari efnahagurinn verri -i_ljosi_sogunnar_000094-0042-00:18:0472-00:00:1194 i_ljosi_sogunnar_000094 42 00:18:04.72 11.904 0.46 kvöldið sautjánda október átján hundruð fimmtíu var annað kvöld fórnarhátíðarinnar dalanna helstu trúarhátíðar múslima og því eflaust víða fjörugt um að litast í aleppó -i_ljosi_sogunnar_000094-0045-00:19:0042-00:00:1822 i_ljosi_sogunnar_000094 45 00:19:00.42 18.176 0.25 mótmælendur voru nær undantekningarlaust úr austanverðum úthverfum borgarinnar þar bjuggu aðallega múslimar arabar en einnig tyrkir og kúrdar og þetta voru einnig hvað fátækustu hverfi borgarinnar þarna bjuggu verkamenn úlfalda og múlasnarekar -i_ljosi_sogunnar_000094-0047-00:19:4044-00:00:1268 i_ljosi_sogunnar_000094 47 00:19:40.44 12.672 0.38 héraðsstjóri þessi var reyndar stórmerkileg persóna þó að borgarbúar í aleppó þekktu hann sem múrad passa hafði hann lengst af gegnt nafninu jósef var fæddur og uppalinn í póllandi -i_ljosi_sogunnar_000094-0048-00:19:5352-00:00:1630 i_ljosi_sogunnar_000094 48 00:19:53.52 16.256 0.14 hann hafði barist hetjulega í svokallaðri nóvemberuppreisn pólverja gegn rússneska keisaradæminu átján hundruð þrjátíu og síðan tekið þátt í ungversku byltingunni átján hundruð fjörutíu og átta þegar ungverjar reyndu að losa sig undan oki hafsbotn -i_ljosi_sogunnar_000094-0049-00:20:1088-00:00:0692 i_ljosi_sogunnar_000094 49 00:20:10.88 7.04 0.11 fyrir baráttu sína er hann þjóðhetja bæði í póllandi og ungverjalandi og af honum stendur stytta í búdapest -i_ljosi_sogunnar_000094-0050-00:20:1878-00:00:0630 i_ljosi_sogunnar_000094 50 00:20:18.78 6.272 0.08 en þegar ungverska byltingin svo mistókst flúði hann til tyrkjaveldis tók þar íslamstrú -i_ljosi_sogunnar_000094-0052-00:20:3248-00:00:0830 i_ljosi_sogunnar_000094 52 00:20:32.48 8.32 0.11 en nú hafði þessi forna frelsishetja sumsé ekki mikinn áhuga á því að hlýða á umkvörtunarefni fátækustu þegna sinna -i_ljosi_sogunnar_000094-0053-00:20:4438-00:00:0762 i_ljosi_sogunnar_000094 53 00:20:44.38 7.68 0.24 af einhverjum ástæðum sem sagnfræðingar deila enn um hverjar hafi verið tók múgurinn stefnuna á norðurúthverfi aleppó -i_ljosi_sogunnar_000094-0054-00:20:5272-00:00:0452 i_ljosi_sogunnar_000094 54 00:20:52.72 4.608 0.36 það voru nokkuð öðruvísi hverfi en austurbærinn þaðan sem mótmælendur komu -i_ljosi_sogunnar_000094-0055-00:20:5788-00:00:0760 i_ljosi_sogunnar_000094 55 00:20:57.88 7.552 0.47 bornir mestmegnis kristnir og þeir voru miklu betur stæðir þar bjuggu ríkir kaupmenn og mektarmenni -i_ljosi_sogunnar_000094-0057-00:21:2836-00:00:1082 i_ljosi_sogunnar_000094 57 00:21:28.36 10.752 0.2 þegar fréttist af óeirðunum í norðurhverfunum fylltust kristnir borgarbúar um alla aleppóborg hræðslu og byrgðu sig inni eða leituðu skjóls á gistihúsum og í herskálum -i_ljosi_sogunnar_000094-0062-00:23:0322-00:00:1198 i_ljosi_sogunnar_000094 62 00:23:03.22 11.904 0.09 velmegandi og kristnir íbúar norðurbæjarins höfðu vissulega komið betur út úr þeim efnahagsþrengingum sem enginn höfðu síðustu áratugi og eflaust gramdist mörgum það -i_ljosi_sogunnar_000094-0063-00:23:1598-00:00:0670 i_ljosi_sogunnar_000094 63 00:23:15.98 6.656 0.12 brustu viðskiptin á þessum erfiðu tímum voru við vestur evrópu og þar voru þeir kristnu á heimavelli -i_ljosi_sogunnar_000094-0066-00:24:2084-00:00:1074 i_ljosi_sogunnar_000094 66 00:24:20.84 10.752 0.33 en þeirra sem bjuggu í hrörlegum austurhverfum aleppó þaðan sem múgurinn hafði komið auk verkamannanna og úlfaldarekanna úr margir svonefndir janissarar -i_ljosi_sogunnar_000094-0068-00:24:3872-00:00:1218 i_ljosi_sogunnar_000094 68 00:24:38.72 12.16 0.35 upphaflega voru janissarasveitirnar skipaðar kristnum piltum sem rænt var af yfirráðasvæðum tyrkja og balkanskaga þeir voru hnepptir í þrældóm þjálfaðir í hermennsku og látnir undirgangast ísland -i_ljosi_sogunnar_000094-0069-00:24:5160-00:00:0924 i_ljosi_sogunnar_000094 69 00:24:51.60 9.216 0.28 með tímanum urðu janíssarar bæði afar valdamiklir sem og spilltir og yfirgangssamir og voru sífellt stjórnvöldum til ama -i_ljosi_sogunnar_000094-0070-00:25:0186-00:00:0892 i_ljosi_sogunnar_000094 70 00:25:01.86 8.832 0.32 og fjórum árum fyrir óeirðirnar í aleppó átján hundruð tuttugu og sex hafði soldáninum mat öðrum fundist nóg um -i_ljosi_sogunnar_000094-0071-00:25:1118-00:00:0444 i_ljosi_sogunnar_000094 71 00:25:11.18 4.352 0.18 ákveðna taka til hendinni í her sínum og leggja niður janissarasveitirnar -i_ljosi_sogunnar_000094-0076-00:26:1464-00:00:0526 i_ljosi_sogunnar_000094 76 00:26:14.64 5.248 0.08 það sem enginn var héraðsstjórinn og borgin var stjórnlaus tóku þeir einfaldlega völdin -i_ljosi_sogunnar_000094-0078-00:26:2886-00:00:2036 i_ljosi_sogunnar_000094 78 00:26:28.86 20.48 0.17 í byrjun nóvember eftir um tveggja vikna stjórnleysi réðist her tyrkjasoldáns inn í borgina vopnaður því nýjasta í vestrænni stórskotaliðstækni og dögum saman létu þeir skotum og sprengjum rigna yfir austurhluta borgarinnar þar sem óeirðaseggirnir og uppreisnarmenn janissara héldu til -i_ljosi_sogunnar_000094-0079-00:26:5088-00:00:0776 i_ljosi_sogunnar_000094 79 00:26:50.88 7.808 0.0 við vitum ekki nákvæmlega hversu margir létu lífið í óeirðunum sautjánda og átjánda október átján hundruð fimmtíu -i_ljosi_sogunnar_000094-0082-00:27:2080-00:00:1226 i_ljosi_sogunnar_000094 82 00:27:20.80 12.288 0.08 og auðvitað ekki allt óeirðaseggir uppreisnarmenn og morðingjar fullt af óbreyttum borgurum líka austurhluti borgarinnar var enda rústir einar þegar stórskotaliðið hafði lokið sér af -i_ljosi_sogunnar_000094-0083-00:27:4118-00:00:1708 i_ljosi_sogunnar_000094 83 00:27:41.18 17.152 0.33 morðið í austurlandahraðlestinni hin sígilda sakamálasaga akkeri árla á ísköldum vetrarmorgni á lestarstöð borgarinnar sem belgíski einkaspæjarinn erkifursti lestinni til istanbúl -i_ljosi_sogunnar_000094-0084-00:27:5914-00:00:0694 i_ljosi_sogunnar_000094 84 00:27:59.14 6.912 0.29 við hæfi að bókin hefjist einmitt í aleppó því kristið hluta bókarinnar í borginni -i_ljosi_sogunnar_000094-0087-00:29:1364-00:00:0874 i_ljosi_sogunnar_000094 87 00:29:13.64 8.704 0.3 labbaði sér fljótt á strik eftir óeirðirnar og eyðilegginguna átján hundruð fimmtíu eins og aleppóborg var vön að gera eftir mannfall og hörmungar -i_ljosi_sogunnar_000094-0089-00:29:3934-00:00:1628 i_ljosi_sogunnar_000094 89 00:29:39.34 16.256 0.19 það voru þó alltaf stunduð viðskipti í aleppó og þar voru alltaf einhverjir með næga fjármuni milli handanna um svipað leyti og fyrstu skipin sigldu í gegnum súesskurðinum almenningur malí að nafni eitthvað erindi til aleppó -i_ljosi_sogunnar_000094-0091-00:30:1530-00:00:0494 i_ljosi_sogunnar_000094 91 00:30:15.30 4.864 0.0 nokkrum árum síðar kom hann aftur til borgarinnar og þetta sinn með bræðrum sínum -i_ljosi_sogunnar_000094-0092-00:30:2086-00:00:1114 i_ljosi_sogunnar_000094 92 00:30:20.86 11.136 0.29 þeir malaríu stofnuðu hótel glæsilegt og nútímalegt að vestrænum sið sem upp úr aldamótunum nítjánhundruð átti eftir að verða að hótelbarn -i_ljosi_sogunnar_000094-0094-00:30:4974-00:00:0864 i_ljosi_sogunnar_000094 94 00:30:49.74 8.576 0.07 samhliða því urðu borgarbúar svo æ óánægðari með borgaryfirvöld og æðstu stjórnvöld aldurhnigna tyrkjaveldis -i_ljosi_sogunnar_000094-0108-00:36:1378-00:00:1548 i_ljosi_sogunnar_000094 108 00:36:13.78 15.488 0.14 sér í lagi armenar leituðu til aleppó enda höfðu landar þeirra búið þar um aldir í útjaðri borgarinnar risu stórar armenskar flóttamannabúðir og um nítján hundruð þrjátíu voru armenar orðnir allt að þrjátíu prósent borgarbúa -i_ljosi_sogunnar_000094-0110-00:37:0462-00:00:0912 i_ljosi_sogunnar_000094 110 00:37:04.62 9.216 0.09 það mikilvægasta sem kom út úr stríðinu fyrir íbúar það að sýrland losnaði að endingu úr greipum frakka og varð sjálfstætt ríki -i_ljosi_sogunnar_000094-0111-00:37:1452-00:00:1418 i_ljosi_sogunnar_000094 111 00:37:14.52 14.08 0.06 var það damaskus sem var útnefnd höfuðborg en aleppó hélt þó mikilvægi sínu sem miðstöð viðskipta og varð með tímanum stærri en sjálf höfuðborgin og var jafnframt fjölmennari alveg þar til borgarastyrjöldin skall á -i_ljosi_sogunnar_000094-0112-00:37:2938-00:00:0938 i_ljosi_sogunnar_000094 112 00:37:29.38 9.344 0.0 og þeir sem fóru með stjórnina í sjálfstæðu sýrlandi hverju sinni komu þar reglulega við til að halda borgarbúum örugglega góðum -i_ljosi_sogunnar_000094-0113-00:37:3944-00:00:0706 i_ljosi_sogunnar_000094 113 00:37:39.44 7.168 0.07 gistu þá iðulega hótelbarnum sem líkt og borgin sjálf stóð alltaf af sér allar sviptingar -i_ljosi_sogunnar_000094-0116-00:38:2118-00:00:0958 i_ljosi_sogunnar_000094 116 00:38:21.18 9.6 0.1 efni að einhver kæmi sat á veröndinni fyrir utan hvernig sem viðraði dag sem nótt og hvernig sem vindum stríðsins bless -i_ljosi_sogunnar_000094-0117-00:38:3120-00:00:0466 i_ljosi_sogunnar_000094 117 00:38:31.20 4.608 0.13 mínar dyr verða alltaf opnar mun hann hafa sagt ef ske kynni að einhver kæmi -i_ljosi_sogunnar_000094-0118-00:38:4032-00:00:0610 i_ljosi_sogunnar_000094 118 00:38:40.32 6.144 0.06 þá voru engin frægðarmenni eða erlendir gestir sem gátu borgað fyrir dvöl sína á þessu fornfræga hóteli -i_ljosi_sogunnar_000094-0119-00:38:4700-00:00:0858 i_ljosi_sogunnar_000094 119 00:38:47.00 8.576 0.0 ekki frekar en tileinka heldur bágstaddir borgarbúar sem leituðu skjóls undan sprengjuregni og skothríð leyniskytta -i_ljosi_sogunnar_000095-0001-00:00:2722-00:00:3030 i_ljosi_sogunnar_000095 1 00:00:27.22 30.336 0.33 við heyrum hér upptöku af iðandi mannlífi og viðskiptum á hins mikla markaði eða skornar aleppó í norðanverðu sýrlandi markaðurinn er einn sá elsti sinnar tegundar í veröldinni og jafnframt sá stærsti að minnsta kosti þrettán kílómetrar af þröngum göngum sem teygja sig í allar áttir og þar má finna allt frá kryddum og úlfaldaskrokkum til listilega ofinna teppa og fínasta silkis og skartgripa -i_ljosi_sogunnar_000095-0002-00:00:5806-00:00:2118 i_ljosi_sogunnar_000095 2 00:00:58.06 21.248 0.09 hver vörutegund hefur sína deildina eða ganginn og sagt er að þrátt fyrir alla þessa flóknu ranghala geti blindur maður auðveldlega komist leiðar sinnar um markaðinn bara með því að elta lyktina ég hef sjálf einu sinni komið í markaðinn mikla í aleppó og trúi því vel -i_ljosi_sogunnar_000095-0003-00:01:2402-00:00:2226 i_ljosi_sogunnar_000095 3 00:01:24.02 22.272 0.13 reyndar eru komin allnokkur ár síðan ég var þar á ferð og sömuleiðis síðan þessi upptaka sem hér hljómar var tekin það er eflaust ekki sama líf og fjör á markaðnum í aleppó í dag enda hefur stærstur hluti hans skemmst mikið og brunnið í þeim bardögum sem gleypt hafa borgarlífið í aleppíngar á -i_ljosi_sogunnar_000095-0005-00:02:2694-00:00:1410 i_ljosi_sogunnar_000095 5 00:02:26.94 14.208 0.03 hún er það eflaust ekki lengur svo margir borgarbúar hafa flúið borgina á þessum rúmu fjórum árum sem liðin eru síðan fyrst var barist á götum alabama fallið í bardögum og sprengjuregni -i_ljosi_sogunnar_000095-0006-00:02:4206-00:00:1474 i_ljosi_sogunnar_000095 6 00:02:42.06 14.72 0.05 vegna umsátursástand berast hjálpar seint og erfiðlega til þeirra borga sem eftir eru eins og við höfum heyrt í fréttum að undanförnu ástandið í borginni er svo slæmt að því hefur verið líkt við helvíti á jörðu -i_ljosi_sogunnar_000095-0007-00:02:5834-00:00:0934 i_ljosi_sogunnar_000095 7 00:02:58.34 9.344 0.14 en umsátur og stríð er þó ekkert nýtt fyrir albani sögu borgarinnar hefur hún ótal sinnum þurft að þola slíkar hörmungar -i_ljosi_sogunnar_000095-0012-00:05:2822-00:00:1572 i_ljosi_sogunnar_000095 12 00:05:28.22 15.744 0.41 varanlegum tvö þúsund til fimmtánhundruð fyrir krist sem nafn borgarinnar kemur fyrst fram í heimildum eða halab eins og hún hefur æ síðan heitið upp á semitískar tungur og orðið hefur að aleppó í flestum tungumálum vesturlanda -i_ljosi_sogunnar_000095-0014-00:06:1310-00:00:1378 i_ljosi_sogunnar_000095 14 00:06:13.10 13.824 0.39 en hvort sem það var járn eða mjólk varð aleppó á þessum tíma það er um tvöþúsund til fimmtánhundruð fyrir krist höfuðborg líttþekkts svo skammlífs semítísks smákonungsríkis sem kallað var yamhad -i_ljosi_sogunnar_000095-0016-00:06:5848-00:00:0540 i_ljosi_sogunnar_000095 16 00:06:58.48 5.376 0.21 hann fór til alpha lagði borgina í rúst tók fanga og flutti til höfuðborgarinnar -i_ljosi_sogunnar_000095-0022-00:10:0272-00:00:1994 i_ljosi_sogunnar_000095 22 00:10:02.72 19.968 0.12 annars var rómartímabil borgarinnar ekki sérlega tíðindamikið allavega ef marka má það að borgarinnar er sjaldan getið í heimildum frá þessum tíma kannski hefur lífið bara gengið sinn vana gang og ekkert við það að athuga á engu við það að bæta kaupsýslumennirnir sýslað sitt og svo framvegis -i_ljosi_sogunnar_000095-0023-00:10:2306-00:00:1428 i_ljosi_sogunnar_000095 23 00:10:23.06 14.336 0.17 en hafi einhverjir borgarbúar örvæntað yfir þessu tíðindaleysi þurftu þeir þess ekki aleppó átti sannarlega eftir að komast aftur í sögubækurnar en óbreyttum íbúum borgarinnar ekki alltaf til góðs -i_ljosi_sogunnar_000095-0024-00:10:5286-00:00:2262 i_ljosi_sogunnar_000095 24 00:10:52.86 22.656 0.29 aleinir mikla sem trónir á um fimmtíu metra hárri kalksteinshæð í miðjum elsta hluta borgarinnar virkið er eins og öll forna aleppó á heimsminjaskrá unesco menningarstofnunar sameinuðu þjóðanna og var um árabil bæði helsta tákn borgarinnar og einn af fjölsóttustu ferðamannastöðum sýrlands -i_ljosi_sogunnar_000095-0027-00:12:2422-00:00:1338 i_ljosi_sogunnar_000095 27 00:12:24.22 13.312 0.15 íbúar aleppó og nágrennis hafa dýrkað ýmsa guði í gegnum tíðina til forna voru það oftar en ekki einhverskonar veðurguðir eins og algengt var á austurlöndum þegar afkoma fólks var háð veðri og vindum -i_ljosi_sogunnar_000095-0029-00:13:0102-00:00:1734 i_ljosi_sogunnar_000095 29 00:13:01.02 17.408 0.18 en líklega var það selevkosar hershöfðingi alexanders mikla sem varð svo æðsti maður eigin stórveldis sem fyrstur lagði grunninn að virki á hæðinni enda hentar hæðin í miðju borgarinnar engar vel undir slíka byggingu -i_ljosi_sogunnar_000095-0030-00:13:1938-00:00:1198 i_ljosi_sogunnar_000095 30 00:13:19.38 11.904 0.19 rovera hafi síðan byggt þar eitthvað ofan á og loks einnig býsansmenn sem tóku við héraðinu sýrlandi og þar með aleppó þegar rómaveldi liðaðist í sundur á fjórðu öld eftir krist -i_ljosi_sogunnar_000095-0038-00:15:5946-00:00:1338 i_ljosi_sogunnar_000095 38 00:15:59.46 13.44 0.32 þannig mun kassa lagt undir sig aleppó eins og hann hertól fleiri býsanskar borgir og bæi á þessu svæði en veldi hans þar var ekki sérlega langlíft býsansmenn gáfust ekki upp -i_ljosi_sogunnar_000095-0040-00:16:5182-00:00:0958 i_ljosi_sogunnar_000095 40 00:16:51.82 9.6 0.4 höfuðborg býsans var konstantín nóbel eða miklar og þaðan snerust fílefldir undir stjórn keisarans heraklíuar -i_ljosi_sogunnar_000095-0041-00:17:0202-00:00:1376 i_ljosi_sogunnar_000095 41 00:17:02.02 13.824 0.31 og þá fór kostað förlast eftir langt og blóðugt mannskætt og rándýrt stríð og nokkra vandræðalega ósigra persa voru hersveitir heraklíuar farnar að nálgast höfuðborg sassanída -i_ljosi_sogunnar_000095-0046-00:18:5786-00:00:0646 i_ljosi_sogunnar_000095 46 00:18:57.86 6.4 0.25 en árið sex hundruð þrjátíu og sjö voru arabísku hermennirnir allavega komnir alla leið til alabama -i_ljosi_sogunnar_000095-0047-00:19:0600-00:00:1754 i_ljosi_sogunnar_000095 47 00:19:06.00 17.536 0.32 ehringers munu borgarbúar hafa beðist vægðar sagst vera fátækir og aumir en slíku væli féll hersingin kalífatsins og hann er stundum kallaður ekki fyrir hann gaf skýrt til kynna að hann ætlaði að taka borgina og engar refir -i_ljosi_sogunnar_000095-0048-00:19:2456-00:00:1626 i_ljosi_sogunnar_000095 48 00:19:24.56 16.256 0.38 býsanskur hershöfðingjann jóakim fékk það verkefni að verja aleppó það var ekki öfundsvert verkefni býsansríkið hafði ekki náð sér eftir við erfiða stríði við persa og jóakim fékk litla sem enga aðstoð frá konstantínópel -i_ljosi_sogunnar_000095-0049-00:19:4124-00:00:0716 i_ljosi_sogunnar_000095 49 00:19:41.24 7.168 0.0 arabarnir voru hins vegar sigur vissir eftir að hafa knésett persa og þeir komust fljótt inn fyrir borgarmúrana -i_ljosi_sogunnar_000095-0050-00:19:4910-00:00:1012 i_ljosi_sogunnar_000095 50 00:19:49.10 10.112 0.23 jóakim og menn hans leituðu að endingu skjóls í borgarvirkinu á hæðinni þar héldu þeir út í fjóra eða fimm langa mánuði umkringdir af her múslima -i_ljosi_sogunnar_000095-0051-00:20:0014-00:00:1548 i_ljosi_sogunnar_000095 51 00:20:00.14 15.488 0.49 loks sá jóakim ekki annan kost í stöðunni en að gefast upp og hleypa hersýninguna kalið sigrihrósandi inn í virkið í aleppó svo segir sagan að jóakim sjálfur hafi tekið íslamstrú og orðið hersing í her múrsteinana -i_ljosi_sogunnar_000095-0052-00:20:1718-00:00:1264 i_ljosi_sogunnar_000095 52 00:20:17.18 12.544 0.33 komu rama fékk borgin aftur sitt gamla semítiska nafn halab eða aleppó eins og við þekkjum hana enn í dag enda hafa arabar og arabísk menning verið að mestu ráðandi í borginni síðan -i_ljosi_sogunnar_000095-0055-00:21:3748-00:00:2594 i_ljosi_sogunnar_000095 55 00:21:37.48 25.984 0.26 að hafa stjórn á slíku flæmi getur reynst erfitt og miðja tíundu valtaði veldið hnignað og taka kalífans í bagdad á stjórnartaumunum losnað svo mjög að á landsvæði abbasída var að finna þónokkur minni konungsríki eða furstadæmi sem voru svo gott sem sjálfstæð aleppó varð þá höfuðborg eins slíks ríkis undir stjórn prins nokkur sem kallaður var sæfarana -i_ljosi_sogunnar_000095-0058-00:23:0790-00:00:2234 i_ljosi_sogunnar_000095 58 00:23:07.90 22.4 0.17 saga gyðinganna í aleppó er bæði löng og rík gyðingar hafa búið á þessu svæði þar sem nú er aleppó og nágrenni borgarinnar í þúsundir ára en líklega var það á tímum rómverskra yfirráða sem gyðingar byrjuðu fyrst að setjast að í aleppó st��rum stíl á sama tíma og mikilvægi borgarinnar sem viðskiptamiðstöð jókst -i_ljosi_sogunnar_000095-0059-00:23:3116-00:00:2018 i_ljosi_sogunnar_000095 59 00:23:31.16 20.224 0.08 gyðingarnir í aleppó komu sér fyrir í sínum sérstöku hverfum reistu sér sýnagógur stunduðu sín viðskipti eða önnur störf og fengu yfirleitt að lifa sínu lífi mestmegnis í friði frá áreiti yfirboðara og annarra borgarbúa svo lengi sem þeir fóru að lögum og borguðu skatta og svo framvegis -i_ljosi_sogunnar_000095-0061-00:24:3012-00:00:3152 i_ljosi_sogunnar_000095 61 00:24:30.12 31.488 0.18 en þetta dýrmæta handrit ætíð kennt við alabama nítjánhundruð fjörutíu og sjö þegar múgur arabískra aleppínga æfareiður eftir stofnun ríkis gyðinga í palestínu réðst á sýnagóguna miklu og brenndi hana til kaldra kola hluti handritsins dúkkaði síðar upp á þjóðminjasafni ísraelsríkis í jerúsalem en restin hefur aldrei fundist þrátt fyrir að ótal manns hafi leitað handritsins logandi ljósi árum og áratugum saman -i_ljosi_sogunnar_000095-0062-00:25:0252-00:00:1716 i_ljosi_sogunnar_000095 62 00:25:02.52 17.152 0.25 hverjar vísbendingar hafa þó fundist um örlög þess en þessa alldularfullu og spennandi sögu alla ágæti hlustandi hef ég reyndar rakið áður hér á ráðsett yfir nokkrum árum í þættinum leðurblökunni sem enn má finna í hlaðvarpinu á vef ríkisútvarpsins -i_ljosi_sogunnar_000095-0064-00:26:0164-00:00:1004 i_ljosi_sogunnar_000095 64 00:26:01.64 9.984 0.12 nítjánhundruð sextíu var því orðið afar lítið eftir af áður blómlegu samfélagi gyðinga í aleppó og næstu árin hvarf það alveg smátt og smátt -i_ljosi_sogunnar_000095-0065-00:26:1348-00:00:1094 i_ljosi_sogunnar_000095 65 00:26:13.48 11.008 0.05 en reyndar ekki alveg alveg ísraelskir fjölmiðlar greindu frá ótrúlegri sögu í fyrra þegar þremur síðustu gyðingunum var bjargað frá aleppó -i_ljosi_sogunnar_000095-0066-00:26:2494-00:00:1700 i_ljosi_sogunnar_000095 66 00:26:24.94 17.024 0.19 borgin hafði þá þegar verið mörg ár í greipum borgarastyrjaldarinnar og hættur úr öllum áttum steðjuðu að borgarbúum bæði frá stjórn assads sýrlandsforseta og vígamönnum íslamska ríkisins og annarra herskárra öfgamanna sem börðust gegn að sat -i_ljosi_sogunnar_000095-0068-00:27:1288-00:00:1682 i_ljosi_sogunnar_000095 68 00:27:12.88 16.896 0.11 það væri óskandi að hægt væri að bjarga á sama hátt öllum þeim mörgþúsundum öðrum borgarbúum sem nú þurfa að lifa það helvíti sem sýrlenska styrjöldin hefur skapað í borginni en nú eru algengar eftir í ala -i_ljosi_sogunnar_000095-0069-00:27:3856-00:00:1198 i_ljosi_sogunnar_000095 69 00:27:38.56 12.032 0.03 eftir þennan stutta útúrdúr ágæti hlustandi skulum við snúa aftur til tíundu aldar þar sem við skildum við prinsinn sæfarana og borgríki hans þar sem menning og menntun blómstruðu -i_ljosi_sogunnar_000095-0072-00:28:3230-00:00:2104 i_ljosi_sogunnar_000095 72 00:28:32.30 20.992 0.17 og þá fannst þeim kjörið að berja á aleppó auk þess að hafa aukið vegalengd menningar er prinsins sæfarana því helst minnst fyrir stöðugan stríðsrekstur sinn við heri býsansmanna yfirleitt tókst honum að verjast ágætlega og réðist einnig stundum sjálfur inn á yfirráðasvæði konstanínópels að fyrra bragði -i_ljosi_sogunnar_000095-0073-00:28:5448-00:00:1442 i_ljosi_sogunnar_000095 73 00:28:54.48 14.464 0.28 en árið níu hundruð sextíu og tvö réðust býsansmenn inn í höfuðborg hans aleppó lögðu hana undir sig og öllu mikilli eyðileggingu arabíski landfræðingurinn ibn hákarlanna nokkrum árum síðar -i_ljosi_sogunnar_000095-0077-00:29:3616-00:00:0508 i_ljosi_sogunnar_000095 77 00:29:36.16 4.992 0.36 veldi múslima í miðausturlöndum var enn undir stjórn abbasídanna í bagdad -i_ljosi_sogunnar_000095-0079-00:30:3908-00:00:0984 i_ljosi_sogunnar_000095 79 00:30:39.08 9.856 0.04 ríkinu sem margar hafa síðan staðist tímans tönn allt þar til nú þegar nútíma stríðstólum og sprengjum hefur tekist að skemma þær og kannski eyðileggja eilífu -i_ljosi_sogunnar_000095-0080-00:30:5212-00:00:1014 i_ljosi_sogunnar_000095 80 00:30:52.12 10.112 0.44 evrópsku krossfararnir reyndu tvisvar að sigra aleppó fyrst í eittþúsund níutíu og átta og ellefu hundruð tuttugu og fjögur en höfðu ekki erindi sem erfiði -i_ljosi_sogunnar_000095-0083-00:31:2468-00:00:1224 i_ljosi_sogunnar_000095 83 00:31:24.68 12.16 0.17 tunga hve sterkur enda löngu áður en jarðfræðingar fóru að mæla slíkt en samkvæmt samtímaheimildum var eyðileggingin í aleppó nærsveitum mikil og mannfallið sömuleiðis -i_ljosi_sogunnar_000095-0084-00:31:3732-00:00:1024 i_ljosi_sogunnar_000095 84 00:31:37.32 10.24 0.04 jafnvel er talið að allt að þriðja hundrað þúsund manns hafi farist eða álíka margir og fórust í náttúruhamförunum miklu við indlandshaf um jólin tvö þúsund og fjögur -i_ljosi_sogunnar_000095-0085-00:31:4848-00:00:0678 i_ljosi_sogunnar_000095 85 00:31:48.48 6.784 0.12 heimildir um jarðskjálftann eru reyndar misáreiðanlegar og erfitt að segja fyrir víst hversu margir fórust í raun -i_ljosi_sogunnar_000095-0086-00:31:5578-00:00:0454 i_ljosi_sogunnar_000095 86 00:31:55.78 4.48 0.08 en nokkuð ljóst að stór hluti borgarinnar hitu að hafa skemmst mikið -i_ljosi_sogunnar_000095-0087-00:32:0200-00:00:0880 i_ljosi_sogunnar_000095 87 00:32:02.00 8.832 0.05 í þetta sinn fengu aleppíngar um hundrað ár til að reisa borg sína úr rústum jarðskjálftans áður en aftur dró til tíðinda -i_ljosi_sogunnar_000095-0089-00:32:4058-00:00:1072 i_ljosi_sogunnar_000095 89 00:32:40.58 10.624 0.05 þegar hann hafði lokið því tók hann sér titilinn genginn sína niður af sléttunni og lagði undir sig gríðarlegt landsvæði -i_ljosi_sogunnar_000095-0091-00:33:1748-00:00:1426 i_ljosi_sogunnar_000095 91 00:33:17.48 14.208 0.13 mongólarnir buðu borgarbúum að gefast strax upp en yfirvöld í aleppó tók það ekki í mál svo mongólarnir umkringdu borgina og dag og nótt létu grjótvörpur þeirra stórgrýti rigna yfir borgarbúa -i_ljosi_sogunnar_000095-0095-00:34:2256-00:00:1618 i_ljosi_sogunnar_000095 95 00:34:22.56 16.256 0.08 og flóttamannastraumi líkt og nú þegar mongólar gerðu enn eitt áhlaupið á borgina tólf hundruð áttatíu flúði stór hluti borgarbúa til damaskus eflaust farinn að þekkja hvað væri í vændum þegar mongólar nálguðust og margir snéru aldrei aftur -i_ljosi_sogunnar_000095-0096-00:34:3992-00:00:1504 i_ljosi_sogunnar_000095 96 00:34:39.92 14.976 0.19 lokahnykkurinn kom svo rúmlega hundrað árum síðar með enn einum innrásarhernum frá sléttum miðasíu í þetta sinn undir stjórn tímúrs nokkurs sem stundum er kallaður sá halti og enn einu sinni var aleppó einmitt í leiðinni -i_ljosi_sogunnar_000095-0100-00:36:2204-00:00:1884 i_ljosi_sogunnar_000095 100 00:36:22.04 18.816 0.26 það var við ofurefli að etja aleppíngar gáfust fljótt upp til að halda upp á sigurinn mun tímúr hafa fyrirskipað að byggði hár turn í borginni byggingarefni turnsins jú höfuðkúpur borgarbúanna sem hermenn hans höfðu nýlokið við að stráfella -i_ljosi_sogunnar_000096-0001-00:00:1818-00:00:3280 i_ljosi_sogunnar_000096 1 00:00:18.18 32.768 0.45 kurteisislegu var fjallað um manninn sem hér talar kúrsa leiðtoga norður kóreu kim ólst upp á miðstéttarheimili þegar kórea á valdi japana heillaðist ungur af kenningum karls marks gekk til liðs við skæruliða sem börðust gegn japönskum yfirráðum -i_ljosi_sogunnar_000096-0003-00:01:3378-00:00:1388 i_ljosi_sogunnar_000096 3 00:01:33.78 13.952 0.07 ágæti hlustandi í þessum þætti verður fjallað meira um sögu norður kóreu og um arftaka og sonur og þá hryllilegu hungursneyð sem brast út á valdatíð sonarins -i_ljosi_sogunnar_000096-0004-00:01:5480-00:00:2326 i_ljosi_sogunnar_000096 4 00:01:54.80 23.296 0.21 eftir þriggja ára bardaga og blóðsúthellingar lauk kóreustríðinu með vopnahléssamningi sem var undirritaður þann tuttugasta og sjöunda júlí nítján hundruð fimmtíu og þannig var gríðarlegt hundruð þúsunda höfðu týnt lífi beggja megin kóresku landamæranna á þessum þremur árum og eyðileggingin sömuleiðis margar kóreskar borgir voru rústir einar -i_ljosi_sogunnar_000096-0005-00:02:1898-00:00:2246 i_ljosi_sogunnar_000096 5 00:02:18.98 22.528 0.23 kóreuríkin tvö í norðri og suðri tóku nú til við að endurbyggja bæði byggingar og efnahag sem hafði sömuleiðis farið illa út úr stríðinu hvort með sínum hætti auðvitað í suður kóreu reis á endanum kapítalisma að bandarískri fyrirmynd en í norður kóreu tímur það kommúnismi að hætti sovétmanna sem varð ofan á -i_ljosi_sogunnar_000096-0006-00:02:4300-00:00:3190 i_ljosi_sogunnar_000096 6 00:02:43.00 31.872 0.1 titringur föstum tökum allir sem vettlingi gátu valdið verkamenn sem og stúdentar og skrifstofufólk voru skikkaðir til að taka þátt í endurbyggingu höfuðborgarinnar pjongjang sem hafði skemmst mikið þó stríðinu væri lokið var almenningur hvattur í áróðursherferð til að líta á þetta sem enn eina orrustuna leggja nótt við dag til þess að háleit áform kims um höfuðborgina gætu ræst tilkomumikil háhýsi og blokkir og víðáttumikil breiðstræti -i_ljosi_sogunnar_000096-0008-00:03:4208-00:00:2026 i_ljosi_sogunnar_000096 8 00:03:42.08 20.352 0.23 og þarna á fyrstu árunum eftir stríðslok virtist honum reyndar vera að takast að ruslið bar árangur og norðurkóreskra og rústum stríðsins afköst norðurkóresks iðnaðar margfölduðust og á árunum nítján hundruð fimmtíu og þrjú til nítján hundruð sextíu og eitt fjórfaldaðist landframleiðsla ríkisins -i_ljosi_sogunnar_000096-0009-00:04:0374-00:00:0758 i_ljosi_sogunnar_000096 9 00:04:03.74 7.552 0.32 lon hreykti sér endalaust af þessum árangri sem var að hans mati auðvitað bara hans snilldarlegu stjórn að þakka -i_ljosi_sogunnar_000096-0010-00:04:1200-00:00:0818 i_ljosi_sogunnar_000096 10 00:04:12.00 8.192 0.18 lýsti því yfir nítján hundruð fimmtíu og átta að ekki væri langt í að norður kórea myndi standa jafnfætis sjálfu japan efnahagslega -i_ljosi_sogunnar_000096-0011-00:04:2728-00:00:1348 i_ljosi_sogunnar_000096 11 00:04:27.28 13.44 0.12 í norður kóreumanna og kannski ekki síst í washington höfðu menn svipaðan metnað og kiminn það er að skara fram úr hinu kóreuríkinu og sýna þannig og sanna yfirburði hins kapítalíska kerfis -i_ljosi_sogunnar_000096-0013-00:04:4552-00:00:3198 i_ljosi_sogunnar_000096 13 00:04:45.52 32.0 0.22 í suður kórea alls ekki sama efnahagsundrið þrátt fyrir að velgjörðarmenn í washington dældu þangað peningum á sama tímabili og landframleiðsla norður kóreu fjórfaldaðist stóð landframleiðsla suðurkóresk sem í stað óstöðugleiki og stöðnun einkenndi suðurkóreskan efnahag á þessum tíma og spilling grasseraði í stjórnkerfinu bandarískir stjórnarerindrekar skrifuðu yfirboðurum sínum örvæntingarfullir að lífsviðhorf suður kóreumanna á þessum tíma einkenndust af vonleysi -i_ljosi_sogunnar_000096-0014-00:05:1896-00:00:0828 i_ljosi_sogunnar_000096 14 00:05:18.96 8.32 0.19 þetta þótti stjórnvöldum í norðurkóreski leiðinlegt að verða vitni að og notfærði sér efnahagsvanda grannríkisins óspart -i_ljosi_sogunnar_000096-0015-00:05:2780-00:00:0984 i_ljosi_sogunnar_000096 15 00:05:27.80 9.856 0.33 hann bauðst til að senda matvæli og neyðaraðstoð til suðurkóreska að sér suðurkóreska munaðarleysingja og ráða atvinnulausa suður kóreumenn til vinnu -i_ljosi_sogunnar_000096-0016-00:05:3912-00:00:1612 i_ljosi_sogunnar_000096 16 00:05:39.12 16.128 0.03 áróðurinn hafði áhrif á árunum eftir stríðslok flutti mikill fjöldi kóreumanna búsettir erlendis aftur heim flestir frá japan þar sem lengi hafa búið kóreumenn en flestir átt erfitt uppdráttar sætt fordómum og kúgun af hendi japana -i_ljosi_sogunnar_000096-0017-00:05:5582-00:00:0510 i_ljosi_sogunnar_000096 17 00:05:55.82 5.12 0.0 þeir voru ánægðir að sjá kóreuskagann lausan undan japönskum yfirráðum -i_ljosi_sogunnar_000096-0018-00:06:0132-00:00:0704 i_ljosi_sogunnar_000096 18 00:06:01.32 7.04 0.11 vildu taka þátt í uppbyggingu hans en þurfti svo auðvitað að ákveða hvort þeir flyttu til norður eða suðurkór -i_ljosi_sogunnar_000096-0019-00:06:0970-00:00:0844 i_ljosi_sogunnar_000096 19 00:06:09.70 8.448 0.0 og á þessum tíma virtist mörgum norðrið einfaldlega vera álitlegri kostur þar var uppgangur á meðan suðrið barðist í bökkum -i_ljosi_sogunnar_000096-0020-00:06:1864-00:00:1736 i_ljosi_sogunnar_000096 20 00:06:18.64 17.28 0.24 var heilsugæsla á menntun ókeypis útsendarar norðurkóreskra stjórnvalda í japan voru duglegir við að breiða út fagnaðarerindið um þetta mikla gósenland og undir lok sjötta áratugarins og í byrjun þess sjöunda fluttu um sjötíu og fimm þúsund kóreumenn frá japan til norður -i_ljosi_sogunnar_000096-0021-00:06:3700-00:00:1386 i_ljosi_sogunnar_000096 21 00:06:37.00 13.824 0.16 þar tók á móti þeim nokkuð annar veruleiki en þeir höfðu ef til vill gert sér í hugarlund vissulega spúðu verksmiðjurnar reyk af miklum móð en almenningur hafði ekki enn fengið að njóta mikils góðs af uppganginum -i_ljosi_sogunnar_000096-0022-00:06:5356-00:00:0656 i_ljosi_sogunnar_000096 22 00:06:53.56 6.656 0.17 innflytjendunum voru úthlutað störf í verksmiðjum eða samyrkjubúum og moldarkofar til búsetu -i_ljosi_sogunnar_000096-0023-00:07:0060-00:00:2092 i_ljosi_sogunnar_000096 23 00:07:00.60 20.992 0.13 allt var skammtað af ríkinu og ekki sérlega ríflega verkamenn fengu sjö hundruð grömm af korn og hrísgrjónablöndu á dag þá var yfirleitt mest korn og fara örlítið af frískur börn og gamalmenni fengu enn minna það var lítið sem ekkert kjöt og ekkert grænmeti svo maturinn var bæði naumur og næringarsnauður -i_ljosi_sogunnar_000096-0024-00:07:2308-00:00:2456 i_ljosi_sogunnar_000096 24 00:07:23.08 24.576 0.39 minni að norður kóreumenn væru sjálfum sér nógir um matvæli en það var ætíð óraunsær draumur allt gjöfulasta ræktarland kóreuskagans er í suðurhlutanum norðrið er hrjóstrugt og kalt og hentar illa til landbúnaðar samyrkjuvæðing landbúnaðarins að sovéskri og kínverskri fyrirmynd eftir stríðið hafði svo alls ekki þau áhrif að auka uppskeru -i_ljosi_sogunnar_000096-0025-00:07:4870-00:00:0626 i_ljosi_sogunnar_000096 25 00:07:48.70 6.272 0.17 lífsbarátta kóreumannanna hafði verið hörð í japan en engu að síður höfðu flestir haft það skárra en þetta -i_ljosi_sogunnar_000096-0026-00:07:5582-00:00:0590 i_ljosi_sogunnar_000096 26 00:07:55.82 5.888 0.14 en nú voru þeir komnir og komust hvergi því norður kórea varð sífellt einangraðari -i_ljosi_sogunnar_000096-0027-00:08:0564-00:00:1272 i_ljosi_sogunnar_000096 27 00:08:05.64 12.672 0.18 en flestir þegnar kynlaus aldrei ferðast út fyrir kóreuskagann og hvað þá búið í japan eða nokkurstaðar annarstaðar og þekktu ekki annað en erfiða lífsbaráttuna í hrjóstrugum norðurhlutanum -i_ljosi_sogunnar_000096-0028-00:08:1878-00:00:0552 i_ljosi_sogunnar_000096 28 00:08:18.78 5.504 0.27 á tímum japana hafði ástandið verið mjög slæmt og margir kotbændur lapið dauðann úr skel -i_ljosi_sogunnar_000096-0029-00:08:2484-00:00:0836 i_ljosi_sogunnar_000096 29 00:08:24.84 8.32 0.29 svo þó kim hafi skammtað hrísgrjónunum voru matargjafir hins opinbera vissulega viðbrigði fyrir marga fátækustu norður kóreu -i_ljosi_sogunnar_000096-0030-00:08:3614-00:00:0920 i_ljosi_sogunnar_000096 30 00:08:36.14 9.216 0.0 þegar kemur sú hreykti sér opinberlega af undraverðum árangri og snilligáfu og kallaði ríki sitt paradís á jörðu þá trúðu honum margir -i_ljosi_sogunnar_000096-0031-00:08:4624-00:00:1404 i_ljosi_sogunnar_000096 31 00:08:46.24 13.952 0.26 trúðu sömuleiðis hinum stigmagnandi áróðuri að keisari eini maðurinn sem mögulega gæti farið með stjórn ríkisins ekki bara stjórnskörungur heldur einnig göfugur og góðhjartaður ofurmenni meðal manna -i_ljosi_sogunnar_000096-0032-00:09:0092-00:00:0702 i_ljosi_sogunnar_000096 32 00:09:00.92 7.04 0.14 heili kóresku þjóðarinnar hjarta hennar viska og samviska eins og einn háfleygur áróðursskríbent lýsti -i_ljosi_sogunnar_000096-0035-00:10:1670-00:00:1212 i_ljosi_sogunnar_000096 35 00:10:16.70 12.16 0.28 um tveimur áratugum síðar þegar kim jong il hafði tekið við af föður sínum þurfti almenningur svo ekki einungis að hafa portrettmyndir af þeim feðgum báðum uppi við heldur líka þriðju myndina -i_ljosi_sogunnar_000096-0036-00:10:2928-00:00:0574 i_ljosi_sogunnar_000096 36 00:10:29.28 5.76 0.07 málverk af feðgum þar sem þeir standa og tala saman um einhver gífurlega mikilvæg málefni -i_ljosi_sogunnar_000096-0038-00:10:4032-00:00:0766 i_ljosi_sogunnar_000096 38 00:10:40.32 7.68 0.22 það er að mati stjórnvalda eiginlega eins konar helgigripi sem ætlast er til að fólk passið öllum leiðum -i_ljosi_sogunnar_000096-0039-00:10:4892-00:00:1706 i_ljosi_sogunnar_000096 39 00:10:48.92 17.024 0.28 haustið tvö þúsund og sjö léku mikil flóð norður kóreu grátt einu sinni sem oftar norðurkóreskir ríkisfjölmiðlar sögðu þá frá verkamanni nokkrum í borginni ion þegar heimili hans var um það bil að fyllast af vatni greip hann það dýrmætasta sem hann átti -i_ljosi_sogunnar_000096-0041-00:11:2714-00:00:0652 i_ljosi_sogunnar_000096 41 00:11:27.14 6.528 0.17 þetta fjölluðu norðurkóreskir fjölmiðlar sem mikla hetjudáð til eftirbreytni fyrir alþýðu landsins -i_ljosi_sogunnar_000096-0043-00:12:0010-00:00:2168 i_ljosi_sogunnar_000096 43 00:12:00.10 21.76 0.49 en jóakim safnaðist til fegraðar nítján hundruð fimmtíu og þrjú og við tóku miklir umbrotatímar í sovétríkjunum á febrúarkvöldi nítján hundruð fimmtíu og sex letrað hans í kitcheners frægu á tuttugasta þingi sovéska komast flokksins í kreml og þuldi langan lista óhæfuverka stalíns -i_ljosi_sogunnar_000096-0044-00:12:2238-00:00:1094 i_ljosi_sogunnar_000096 44 00:12:22.38 11.008 0.16 í kjölfar leyniræðunnar hófst krústsjov handan að vinda ofan af glæpum stalíntímans og draga úr þeirri kúgun og leyndarhyggju sem höfðu einkennt stjórnarhætti forvera hans -i_ljosi_sogunnar_000096-0047-00:13:2844-00:00:1382 i_ljosi_sogunnar_000096 47 00:13:28.44 13.824 0.3 himnarnir ástæðu til að vera var um sig það voru vissulega menn innan flokksins sem höfðu heyrt af leyniræðu krústsjov og þekktu þar stjórnarhætti leiðtogans og vandamál ríkisins og vildu losna við kim -i_ljosi_sogunnar_000096-0048-00:13:4346-00:00:1736 i_ljosi_sogunnar_000096 48 00:13:43.46 17.28 0.32 til falsarann fundu fræðimenn sem grömsuðu í áður kyrfilega læstum skjalasöfnum bréf sem nokkrir forystumenn í flokknum og norðurkóreska hernum höfðu skrifað erindreka á sovéska sendiráðinu í pjongjang í von um aðstoð moskvu við að koma kim -i_ljosi_sogunnar_000096-0052-00:14:4206-00:00:1414 i_ljosi_sogunnar_000096 52 00:14:42.06 14.08 0.12 samsærismennirnir ætluðu að reyna að afla sér frekari stuðnings í miðstjórn flokksins voru þeir úthrópaðir landráðamenn af heitustu stuðningsmönnum foringjans nokkrir flúðu and í kjölfarið en aðrir voru dæmdir til útlegðar og þrælkunarvistar -i_ljosi_sogunnar_000096-0053-00:14:5718-00:00:1534 i_ljosi_sogunnar_000096 53 00:14:57.18 15.36 0.37 og pólitískar hreinsanir kim il sungs urðu bara verri og verri allir sem grunaðir voru um að styðja nýja strauma kruss eða bara að vera óhóflega hrifnir af sovétríkjunum áttu nú á hættu að lenda í steininum eða það að vera -i_ljosi_sogunnar_000096-0055-00:15:2602-00:00:0966 i_ljosi_sogunnar_000096 55 00:15:26.02 9.6 0.28 kim fór að þykja það nokkuð pínleg staðreynd að þessi afskiptasömu sovétríki báru í raun ábyrgð á stofnun ríkisins og hans eigin setu á valdastóli -i_ljosi_sogunnar_000096-0056-00:15:3616-00:00:0716 i_ljosi_sogunnar_000096 56 00:15:36.16 7.168 0.11 en það var ekkert sem þyrfti endilea að vekja mikla athygli á myrkari einfaldlega að sögubókunum skyldi breytt -i_ljosi_sogunnar_000096-0057-00:15:4462-00:00:1318 i_ljosi_sogunnar_000096 57 00:15:44.62 13.184 0.18 þá var breytt yfir þá staðreynd að sovéskir hermenn höfðu frelsað kóreuskagann undan japönskum yfirráðum og í sögu og skólabækur var þess í stað fullyrt að tíminn mestu gert það einn og óstuddur -i_ljosi_sogunnar_000096-0059-00:16:3348-00:00:2760 i_ljosi_sogunnar_000096 59 00:16:33.48 27.648 0.09 norðurkóreska efnahagsundrið eins og ungur bjartsýnn hagfræðingur á vesturlöndum hafði kallað það á fyrstu árunum eftir lok kristins entist ekki lengi þegar kastaðist í kekki milli norður kóreumanna og ráðamanna í sovétríkjunum vildi treysta sig í sessi með því að byggja upp her ríkisins og það gerði hann sannarlega sífellt hærri fjárhæðir fóru vopn og hergögn og tæki og að þjálfa sífellt fleiri hermenn -i_ljosi_sogunnar_000096-0060-00:17:0164-00:00:1570 i_ljosi_sogunnar_000096 60 00:17:01.64 15.744 0.12 árið nítján hundruð sjötíu og átta reiknuðu bandarísk yfirvöld út að norðurkóreski erindi meira en sex hundruð þúsund menn sem gerði hann að fimmta fjölmennasta her heims á þessum tíma og það í ríki sem hafði þá einungis um sautján milljónir íbúa -i_ljosi_sogunnar_000096-0061-00:17:1850-00:00:1274 i_ljosi_sogunnar_000096 61 00:17:18.50 12.672 0.38 mjólkursafa málefni í höfuðborginni hjónarúminu fengi skýjakljúfar og stórhýsi sem kostuðu fúlgur fjár en stóðu svo gjarnan auð þegar framkvæmdum lauk -i_ljosi_sogunnar_000096-0064-00:18:2308-00:00:2160 i_ljosi_sogunnar_000096 64 00:18:23.08 21.632 0.41 sagt er að í tilviki hins sárafátæka eyríkis madagaskar hafi kemst svo að segja alla uppbyggingu madagaska hersins á móti héldu stjórnvöld í madagaskar ráðstefnur um stefnu og hugsun kim ungs þar sem æðstu ráðamenn landsins stigu og stokk fór úr lofsorðum um norðurkóreska leiðtogann mikla -i_ljosi_sogunnar_000096-0066-00:19:0328-00:00:1212 i_ljosi_sogunnar_000096 66 00:19:03.28 12.16 0.06 á þessum tíma höfðu suður kóreumenn hins vegar náð að snúa við blaðinu þar voru hjólin heldur farin að snúast og suður kórea komst í hóp þeirra ríkja þar sem efnahagsuppgangur var mestur -i_ljosi_sogunnar_000096-0067-00:19:1692-00:00:0854 i_ljosi_sogunnar_000096 67 00:19:16.92 8.576 0.1 en aftur voru það sviptingar utan kóreuskagans sem höfðu mest áhrif á ástandið innan norður kóreu nánar tiltekið í moskvu -i_ljosi_sogunnar_000096-0068-00:19:2640-00:00:2504 i_ljosi_sogunnar_000096 68 00:19:26.40 25.088 0.39 þó svo að kílóa gramist að kremlverjar snéru baki við stalín samskipti ríkjanna hafi stirnað talsvert og sömuleiðis orðið sífellt einangraðari og sérvitrari voru sovétríkin lengi áfram með helstu bandamönnum norður kóreu í kigali reitt sig á bæði hagstæð kjör í viðskiptum við soninn og fjárhagsaðstoð þegar hart var í ári -i_ljosi_sogunnar_000096-0069-00:19:5254-00:00:1200 i_ljosi_sogunnar_000096 69 00:19:52.54 12.032 0.11 en svo féllu sovétríkin árið nítján hundruð níutíu og eins og með þeim mörg önnur af bandamanna á viðskiptaríkjum norður kóreu í austurblokkinni skyndilega stóð norður kórea alein -i_ljosi_sogunnar_000096-0071-00:20:1280-00:00:1108 i_ljosi_sogunnar_000096 71 00:20:12.80 11.136 0.45 eins og sagt var frá í síðasta þætti grétu skarar manna hástöfum á götum úti þegar tekið var um andláti mikla leiðtoga kim undan áttunda júlí nítján hundruð níutíu og fjögur -i_ljosi_sogunnar_000096-0072-00:20:2526-00:00:1468 i_ljosi_sogunnar_000096 72 00:20:25.26 14.72 0.35 hafði setið á á valdastóli í fjörutíu og sex ára og heildina linnulausan áróður um að hann væri heimsins færasti og miskunnsamasti leiðtogi það yrði kannski ekki að undra að margir í grátkórnum hafi sirt hann einlæglega -i_ljosi_sogunnar_000096-0073-00:20:4038-00:00:1258 i_ljosi_sogunnar_000096 73 00:20:40.38 12.544 0.03 eflaust hafa margir líka séð í hendi sér að í því grimmilega lögregluríki sem kysu hafði byggt upp væri öruggast að gráta með hinum þó að kannski væri það krókódílatár -i_ljosi_sogunnar_000096-0076-00:21:5358-00:00:1668 i_ljosi_sogunnar_000096 76 00:21:53.58 16.64 0.24 heyrum norðurkóreska stuðsveit flytja eitt af óteljandi fjörugum áróðurslögum um hinn ástkæra leiðtoga kim en sonurinn fékk einmitt titilinn ástkæri leiðtogi svo að enginn ruglaði honum nú saman við föðurinn sem var og er titlaður hinn mikli leiðtogi -i_ljosi_sogunnar_000096-0077-00:22:1078-00:00:1998 i_ljosi_sogunnar_000096 77 00:22:10.78 19.968 0.27 í laginu er meðal annars lýst fæðingu kynjanna mikinn hátt af textanum andamaneyju nílardalnum frekar guðlegur eða einhvers konar náttúruafl þegar kynnast opnuðust himnarnir syngur söngkonan hann kom niður af himnum og þ�� skall á mikill kafaldsbylir -i_ljosi_sogunnar_000096-0079-00:22:3948-00:00:1372 i_ljosi_sogunnar_000096 79 00:22:39.48 13.824 0.31 þetta er frekar dæmigerð frásögn fæðingu kynnst söguskoðun norðurkóreskra stjórnvalda en eins og við heyrðum í síðasta þætti var til koma kims yngri í þennan heim reyndar ekki alveg með þessum hætti -i_ljosi_sogunnar_000096-0082-00:24:0862-00:00:1654 i_ljosi_sogunnar_000096 82 00:24:08.62 16.512 0.4 níger fínustu skóla yfirstéttar innan og eyddi frítíma sínum í að keyra bíla sína og mótorhjól hratt eftir breiðstrætum borgarinnar þar sem ávallt var lítil umferð enda bifreiðaeign á færi fárra borgarbúa á þessum tíma -i_ljosi_sogunnar_000096-0083-00:24:2628-00:00:1848 i_ljosi_sogunnar_000096 83 00:24:26.28 18.432 0.15 samkvæmt opinberri ævisögu kim á nílar hann afburðanámsmaður og fékk hæstu einkunnir í öllum fögum þar að auki var hann afburða íþróttamaður í einstaklingsíþróttum sem og hópsporti og spilaði listilega á öll helstu hljóðfæri þetta er kannski eitthvað örlítið ýkt -i_ljosi_sogunnar_000096-0084-00:24:4540-00:00:0612 i_ljosi_sogunnar_000096 84 00:24:45.40 6.144 0.0 samkvæmt skólafélögum leiðtogans tilvonandi var hann raunar ekkert sérlega áhugasamur námsmaður -i_ljosi_sogunnar_000096-0085-00:24:5194-00:00:0552 i_ljosi_sogunnar_000096 85 00:24:51.94 5.504 0.36 annað meiri áhuga á áðurnefndum hraðakstri og að hanga heima og horfa á bíómyndir -i_ljosi_sogunnar_000096-0086-00:24:5872-00:00:2396 i_ljosi_sogunnar_000096 86 00:24:58.72 23.936 0.23 ofuráhugi kemur á kvikmyndum og kvikmyndagerð er vel þekktur sagt er að hann hafi átt um tuttugu þúsund vídjóspólur dotta mikið af því bandarískar aksjónmyndir sem voru annars bannaðar í norður kóreu og hann hafði um árabil umsjón með kvikmyndaiðnaði ríkisins sá sjálfur um framleiðslu ýmissa mynda og skrifaði í bókum kvikmyndalistina -i_ljosi_sogunnar_000096-0087-00:25:2322-00:00:1730 i_ljosi_sogunnar_000096 87 00:25:23.22 17.28 0.26 þegar honum fannst þegnar sínir lélegir kvikmyndagerðarmenn miðað við kollega þeirra hinumegin á kóreuskaganum lét kemur svo ræna einum helsta leikstjóra suður kóreumanna og neyddi hann til að gera fyrir sig áróðursmynd eftir áróðursmynd en það er hann saga -i_ljosi_sogunnar_000096-0089-00:26:0758-00:00:0608 i_ljosi_sogunnar_000096 89 00:26:07.58 6.144 0.0 eftir háskólann var honum úthlutað ýmsum embættum í stjórnkerfinu sífellt valdameiri -i_ljosi_sogunnar_000096-0091-00:26:2476-00:00:0870 i_ljosi_sogunnar_000096 91 00:26:24.76 8.704 0.22 upp úr tíunda áratugnum þegar kemur sonar svo farin að eldast tók kynjum við daglegri stjórn norður kóreu -i_ljosi_sogunnar_000096-0093-00:26:4152-00:00:1634 i_ljosi_sogunnar_000096 93 00:26:41.52 16.384 0.24 eins og fyrr segir hafði fall sovétríkjanna nítján hundruð níutíu og eitt mikil áhrif á norður kórea meðal þess sem norður kóreu höfðu áðurgetað stólað á að fá ódýrt frá sovétmönnum var eldsneyti til að fíra upp í öllum verksmiðjunum sem voru þeirra helsta stolt -i_ljosi_sogunnar_000096-0094-00:26:5844-00:00:1182 i_ljosi_sogunnar_000096 94 00:26:58.44 11.776 0.0 meðal þess mikilvægasta sem verksmiðjurnar framleiddu var áburður sem var grundvöllur þess að bændur landsins gætu yfirleitt annað eftirspurn eftir matvælum með sitt hrjóstruga og ómögulega ræktarland -i_ljosi_sogunnar_000096-0095-00:27:1094-00:00:2004 i_ljosi_sogunnar_000096 95 00:27:10.94 20.096 0.22 uppskeran hrundi og til að bæta gráu og svart eyðilagðist allt að fimmtán prósent ræktarlands í norður kóreu í miklum flóðum árið nítján hundruð níutíu og fimm ófremdarástand blasti við og norðurkóreski að bíta í það súra epli að leita til matvælastofnunar sameinuðu þjóðanna um neyðaraðstoð -i_ljosi_sogunnar_000096-0096-00:27:3238-00:00:3416 i_ljosi_sogunnar_000096 96 00:27:32.38 34.176 0.25 keisari byggt upp fáránlega stóran her og eytt ótæpilega í að viðhalda honum en sonur hans átti eftir að leggja enn meiri áherslu á herinn og gera hann að undirstöðu veldi síns en það þýddi líka að hann varð að halda hernum góðum og þegar matarskortur fór að verða verri og verri brást kim nýliða skera niður matarskammta til allra nema hermanna bændastéttin varð skiljanlega ekki mjög ánægð og bændur fóru að liggja á fela uppskeru sína í hefndarskyni -i_ljosi_sogunnar_000096-0097-00:28:1076-00:00:1546 i_ljosi_sogunnar_000096 97 00:28:10.76 15.36 0.33 en neyddist kynnti að leita til sameinuðu þjóðanna og alþjóðasamfélagsins um aðstoð en þó matvælaaðstoðin hafi að lokum borist til norðurkóresks stór hluti hennar ekki á áfangastað til almúgans sem svalt sáru hungri -i_ljosi_sogunnar_000096-0098-00:28:2674-00:00:0988 i_ljosi_sogunnar_000096 98 00:28:26.74 9.984 0.19 oft hrifsuðu flokksforkólfar og valdamiklir embættismenn matinn til sín til að selja hann á svörtum markaði eða einfaldlega éta hann sjálfur -i_ljosi_sogunnar_000096-0099-00:28:3722-00:00:0482 i_ljosi_sogunnar_000096 99 00:28:37.22 4.864 0.14 því hver er svosem ekki sama um sveltandi verkamenn og kotbændur börn og gamalmenni -i_ljosi_sogunnar_000096-0101-00:29:2188-00:00:0568 i_ljosi_sogunnar_000096 101 00:29:21.88 5.76 0.07 og jafnvel þegar allir vissu að hungursneyð geysaði mátti ekki nefna það berum orðum -i_ljosi_sogunnar_000096-0108-00:31:0904-00:00:0860 i_ljosi_sogunnar_000096 108 00:31:09.04 8.704 0.1 embættismaðurinn slapp með aðvörun í þetta sinn en ótalmargir aðrir sem börmuðu sér eða minntust látinna ættingja voru ekki eins hafnir -i_ljosi_sogunnar_000096-0109-00:31:1828-00:00:0826 i_ljosi_sogunnar_000096 109 00:31:18.28 8.192 0.05 auðvitað gátu stjórnvöld þó ekki alveg hunsað það að það var ófremdarástand í ríkinu og fólk hrundi niður úr hungri -i_ljosi_sogunnar_000096-0110-00:31:2712-00:00:1472 i_ljosi_sogunnar_000096 110 00:31:27.12 14.72 0.33 hungursneyð var þó aldrei nefnt í orðfæri stjórnvalda var þess í stað talað um að norðurkóreska þjóðin væri á erfiðri göngu rétt eins og þegar kemur sumarveður hans gengu dag og nótt í gegnum snjó og hríð til að berja á japönum -i_ljosi_sogunnar_000096-0111-00:31:4238-00:00:2778 i_ljosi_sogunnar_000096 111 00:31:42.38 27.776 0.16 áróðursherferðir hvöttu almenning til að stilla matarneyslu í hóf og í stað hrísgrjóna að prófa að eldar nýstárlegum hráefnum eins og trjáberki fyrst var helsta slagorðið látum okkur nægja tvær máltíðir á dag svo óttalega hvatt til þess að borða bara eina máltíð á dag en það voru reyndar þegar margir sem varla borðuðu eina einustu tíð og það dag eftir dag -i_ljosi_sogunnar_000096-0112-00:32:1120-00:00:0694 i_ljosi_sogunnar_000096 112 00:32:11.20 6.912 0.12 ástandið var verst nítján hundruð níutíu og sjö en árið þar á eftir ferðalag uppskeran batnaði nokkuð -i_ljosi_sogunnar_000096-0113-00:32:1908-00:00:1570 i_ljosi_sogunnar_000096 113 00:32:19.08 15.616 0.41 en draumur kílóum að norður kórea verði sjálfri sér nægum matvæli mun að mati margra sérfræðinga aldrei rætast og norðurkóreskur landbúnaður er enn mjög viðkvæmur hættan á annarri hungursneyð vofir alltaf yfir -i_ljosi_sogunnar_000096-0114-00:32:3896-00:00:2018 i_ljosi_sogunnar_000096 114 00:32:38.96 20.224 0.23 annar eins grátkór birtist á götum pjongjang þegar kynnst sjötugur að aldri í desember tvö þúsund og ellefu hann hvílir nú smurður stærðarinnar grafhýsi við hlið föður síns og hefur líkt og hann fengið eilíft embætti í stjórnkerfinu er titlaður eilífðaraðalritari norðurkóreska verkamannaflokksins -i_ljosi_sogunnar_000096-0115-00:32:5962-00:00:1108 i_ljosi_sogunnar_000096 115 00:32:59.62 11.136 0.22 okkur hættir mörgum til að finnast þetta sérstæða ríki norður kórea með risturnar og sér í lagi var kynnin konar grínfígúra á vesturlöndum -i_ljosi_sogunnar_000096-0116-00:33:1112-00:00:1604 i_ljosi_sogunnar_000096 116 00:33:11.12 16.0 0.48 lágvaxinn varla einn og sextíu og hæð en alltaf í þykkbotna skóm til að virðast hærri og alltaf í sama grængráa dressinu og með ýmsar furðulegar sérviskur sem fjölmiðlar höfðu alltaf gaman að velta sér upp úr eins og þetta með kvikmyndaáhugann -i_ljosi_sogunnar_000096-0117-00:33:2814-00:00:0696 i_ljosi_sogunnar_000096 117 00:33:28.14 6.912 0.13 hann var auðvitað aðallega miskunnarlaus einræðisherra rétt inn svo faðir sinn eflaust verri ef eitthvað -i_ljosi_sogunnar_000096-0118-00:33:3566-00:00:0784 i_ljosi_sogunnar_000096 118 00:33:35.66 7.808 0.24 var ábyrgð á dauða fjölda fólks meintra óvina sinna sem hann vildi losna við og almennings sem svalt vegna óstjórnar hans -i_ljosi_sogunnar_000096-0120-00:33:5028-00:00:1336 i_ljosi_sogunnar_000096 120 00:33:50.28 13.312 0.36 erfitt er auðvitað að spá fyrir um framtíð norður kórea sem bendir til annars en þriðji eigi eftir að sitja sem fastast um hríð norðurkóreskum almenningi til manna -i_ljosi_sogunnar_000097-0001-00:00:1698-00:00:1574 i_ljosi_sogunnar_000097 1 00:00:16.98 15.744 0.25 á dögunum bárust fregnir af því að djúpt á hafsbotni afnem flóa í norður íshafi hafi fundist nokkuð sem varpað gæti nýju ljósi á eina mestu ráðgátum norðurslóða sem menn hafa brotið heilanum í meira en eina og hálfa öld -i_ljosi_sogunnar_000097-0002-00:00:3374-00:00:2480 i_ljosi_sogunnar_000097 2 00:00:33.74 24.832 0.19 það var þann þriðja september síðastliðinn sem hópur kanadískra sérfræðinga fann skipsflak tuttugu og fjögurra metra dýpi við strendur eyju sem kennd er við vilhjálm konung janúarinn af þeim stærstu í norðurheimskautseyjaklasa kanada staðsett sunnarlega í þeim mikla aragrúa eyja aðeins örfáa kílómetra frá meginlandi norður ameríku -i_ljosi_sogunnar_000097-0003-00:00:5978-00:00:1348 i_ljosi_sogunnar_000097 3 00:00:59.78 13.44 0.12 lagið hefur varðveist vel í nístingsköldum sjónum og kanadamennirnir telja sig vissir um að þetta sé einmitt skipsflakið sem þeir voru að leita að skipið sem skírt var því huggulega nafni terror -i_ljosi_sogunnar_000097-0004-00:01:1442-00:00:3020 i_ljosi_sogunnar_000097 4 00:01:14.42 30.208 0.17 rotta var breskt orrustuskip sem að lokinni fræknum ferli í breska flotanum í byrjun nítjándu aldar gekk í endurnýjun lífdaga sem heimskautaskip og það var annað tveggja skipa sem breski landkönnuðurinn sautján franklin fór fyrir þegar hann árið átján hundruð fjörutíu og fimm gerði tilraun til þess að fyrstur manna sigla norðvesturleiðina svokölluðu úr atlantshafi og yfir í kyrrahaf í gegnum kanadíska norðurheimskautseyjaklasa -i_ljosi_sogunnar_000097-0005-00:01:4904-00:00:0786 i_ljosi_sogunnar_000097 5 00:01:49.04 7.936 0.09 franklin snéri aldrei aftur heim til bretlands og ekki heldur einn einasti þeirra hundrað og þrjátíu manna sem hann hafði með sér -i_ljosi_sogunnar_000097-0006-00:01:5728-00:00:0832 i_ljosi_sogunnar_000097 6 00:01:57.28 8.32 0.24 ótal leitarhópar sem gerðir voru útkomu tómhentir yfirleitt eftir að þeir sjálfir höfðu lentu í miklum hrakningum -i_ljosi_sogunnar_000097-0007-00:02:0700-00:00:0406 i_ljosi_sogunnar_000097 7 00:02:07.00 3.968 0.0 en menn hafa þó aldrei alveg hætt að leita að franklin -i_ljosi_sogunnar_000097-0009-00:02:2318-00:00:0936 i_ljosi_sogunnar_000097 9 00:02:23.18 9.344 0.09 nú þegar terror er loksins fundið eftir um hundrað og sjötíu ára á hafsbotni virðist gátan um afdrif franklins vera að skýrast -i_ljosi_sogunnar_000097-0010-00:02:4564-00:00:1372 i_ljosi_sogunnar_000097 10 00:02:45.64 13.696 0.19 það vakti nokkra athygli fyrir rétt rúmum tveimur árum þegar danskt flutningaskip nordic orion lagðist að bryggju í finnsku hafnarborginni pori eftir nokkurra vikna siglingu frá vankanta -i_ljosi_sogunnar_000097-0011-00:03:0036-00:00:2112 i_ljosi_sogunnar_000097 11 00:03:00.36 21.12 0.09 vegna þess að farmur skipsins væri svona merkilegur það voru bara rúm sjötíu og þrjú þúsund tonn af kolum heldur vegna leiðarinnar sem skipið hafði lagt að bki nordic orion var fyrsta stórflutningaskipið sem sigldi norðurvesturleiðina svokölluðu í gegnum norður íshafið norðan kanada og alaska -i_ljosi_sogunnar_000097-0012-00:03:2310-00:00:1906 i_ljosi_sogunnar_000097 12 00:03:23.10 19.072 0.12 þessum hætti var nordic orion viku skemur á leiðinni frá an kútinn en hefði tekið að sigla í gegnum panamaskurðinn tugþúsundir dollara í eldsneytiskostnað spöruðust og skipaleiðir tekið meiri og þyngri farm en leyfilegt er að flytja í gegnum panamaskurðinn -i_ljosi_sogunnar_000097-0013-00:03:4378-00:00:2238 i_ljosi_sogunnar_000097 13 00:03:43.78 22.4 0.09 order er ekkert venjulegt flutningaskip skrokkur þess var styrktur sérstaklega til að ráða við hafís en engu að síður eru það auðvitað aðallega loftslagsbreytingar sem gerðu þetta afrek mögulegt hlýnandi loftslag veldur því að heimskautaísinn hopar og þessi erfiða siglingaleið verður sífellt greiðfærari -i_ljosi_sogunnar_000097-0014-00:04:0702-00:00:1492 i_ljosi_sogunnar_000097 14 00:04:07.02 14.976 0.05 þetta er því kannski ekki afrek sem við ættum að fagna sérstaklega allavega ekki þau okkar sem hafa ekki beina hagsmuni af því að geta flutt tugþúsundir tonna af kolum milli heimsálfa örlítið hraðar og fyrir örlítið minni pening -i_ljosi_sogunnar_000097-0015-00:04:2338-00:00:0924 i_ljosi_sogunnar_000097 15 00:04:23.38 9.216 0.08 en raunin er að menn hefur dreymt um að geta siglt hina svokölluðu norðvesturleiði öldum saman til að stytta leiðina milli atlants og kyrrahafs -i_ljosi_sogunnar_000097-0016-00:04:3406-00:00:2564 i_ljosi_sogunnar_000097 16 00:04:34.06 25.6 0.18 það var svo á viktoríutímanum í bretlandi sem norðvesturleiðin varð að einskonar þráhyggju þjóðar bretar drottnuðu þá yfir heimshöfunum og hugdjarfir breskir landkönnuðir voru í óða að kortleggja ýmsa afskekkta afkima en þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir tókst breska heimsveldinu alls ekki að finna færa siglingaleið í gegnum norður íshaf -i_ljosi_sogunnar_000097-0018-00:05:0558-00:00:1336 i_ljosi_sogunnar_000097 18 00:05:05.58 13.312 0.18 skipin festust í hafís áhafnir þurftu að eyða heilu vetrunum um borð í pikkföstum skipunum við ömurlegar aðstæður að reyna að bjarga sér burt fótgangandi yfir ísinn var svo auðvitað óðs manns æði -i_ljosi_sogunnar_000097-0019-00:05:2048-00:00:2148 i_ljosi_sogunnar_000097 19 00:05:20.48 21.504 0.2 til er frægt málverk eftir enska málarann evren en lýsir því vel hvernig þessi ítrekuðu vonbrigði virðast hafa sært breskt þjóðarstolt verkið heitir einfaldlega norðvesturleiðin en sýnir þó ekki seglskip brjóta sér leið í gegnum hafís eða neitt af því tagi heldur stofu á bresku heimili -i_ljosi_sogunnar_000097-0020-00:05:4290-00:00:1032 i_ljosi_sogunnar_000097 20 00:05:42.90 10.368 0.15 á gólfinu krýpur ung kona og gluggar frekar hnýpin í bók hún heldur í hönd föður síns sem er greinilega gamall sjóari veðurbarinn í svörtum ullarjakka -i_ljosi_sogunnar_000097-0021-00:05:5414-00:00:1212 i_ljosi_sogunnar_000097 21 00:05:54.14 12.16 0.12 hann horfir einbeittur á áhorfanda málverksins en þó má greina í fasi hans vonbrigði og sorg á skrifborði fyrir framan hann eru siglingakort af norðvesturleiðinni -i_ljosi_sogunnar_000097-0022-00:06:0748-00:00:0578 i_ljosi_sogunnar_000097 22 00:06:07.48 5.888 0.15 undirtitill málverksins hljóðar svo það er hægt og england ætti að gera það -i_ljosi_sogunnar_000097-0023-00:06:2190-00:00:1192 i_ljosi_sogunnar_000097 23 00:06:21.90 11.904 0.12 og það voru sannarlega fleiri en gamli sjóarinn á málverkin á þeirri skoðun að england gæti og ætti að sigla norðvesturleiðina og gáfu ekki upp vonina þrátt fyrir að á móti blæsi -i_ljosi_sogunnar_000097-0025-00:06:4018-00:00:1938 i_ljosi_sogunnar_000097 25 00:06:40.18 19.328 0.06 frá því að hann hóf störf í ráðuneytinu átján hundruð og fjögur hafði hann verið helsti hvatamaður að fjölda könnunarleiðangra á norðurslóðir sem yfirleitt höfðu endað með því að leiðangursskipin festust einhverstaðar á leiðinni og skipverjar neyddust til að eyða mörgum löngum og köldum mánuðum í ísnum -i_ljosi_sogunnar_000097-0026-00:07:0116-00:00:1238 i_ljosi_sogunnar_000097 26 00:07:01.16 12.416 0.24 að síður höfðu þessir könnuðir áorkað ýmsu meðferð um sínum með hverjum leiðangrinum kortlögðu þeir meira af norður íshafssvæðinu norðan kanada og komust nær því að afhjúpa leyndardóma þess -i_ljosi_sogunnar_000097-0027-00:07:1394-00:00:1042 i_ljosi_sogunnar_000097 27 00:07:13.94 10.368 0.06 það vantaði loks bara örlítið upp á að þeir kæmust að því hvernig væri best að sigla eða hvort það væri yfirleitt hægt að sigla alla leið í gegnum þetta svæði -i_ljosi_sogunnar_000097-0029-00:07:3548-00:00:0650 i_ljosi_sogunnar_000097 29 00:07:35.48 6.528 0.0 næsti leiðangur sem hann skipulagði yrði hans síðasti og hann ákvað því að engu yrði til sparað -i_ljosi_sogunnar_000097-0030-00:07:4260-00:00:0854 i_ljosi_sogunnar_000097 30 00:07:42.60 8.448 0.05 vera bestu skip hennar hátignar með kappnóg af vistum sérvalinni áhöfn og allra færasta foringja sem völ væri á í stafni -i_ljosi_sogunnar_000097-0031-00:07:5252-00:00:1404 i_ljosi_sogunnar_000097 31 00:07:52.52 14.08 0.18 vísu gekk bara á erfiðlega að finna nokkurn til að leiða þennan leiðangur flestir þeirra fræknu landkönnuða sem bara áður sent á norðurslóðir voru nú komnir með kappnóg af ísnum kuldanum og vosbúðinni -i_ljosi_sogunnar_000097-0032-00:08:0778-00:00:0718 i_ljosi_sogunnar_000097 32 00:08:07.78 7.168 0.35 eftir langa leit fann barros ásættanlegan kandídat þó að sá hafi alls ekki verið hans fyrsta val -i_ljosi_sogunnar_000097-0034-00:08:2198-00:00:0606 i_ljosi_sogunnar_000097 34 00:08:21.98 6.144 0.44 hann hafði barist í orrustunni við trafalgar en á síðari árum snúið sér að því að kanna norðurslóðir -i_ljosi_sogunnar_000097-0035-00:08:2934-00:00:2154 i_ljosi_sogunnar_000097 35 00:08:29.34 21.504 0.08 reki alltaf með sérlega góðum árangri árið átjándu og nítján hafði hann farið fyrir leiðangri á landi til að kortleggja norðurströnd kanada þar sem allt gekk á afturfótunum í þrjú ár hraktist franklin með menn sína um níu þúsund kílómetra leið en tókst þó ekki að kortleggja nema brotabrot af strandlengjunni -i_ljosi_sogunnar_000097-0036-00:08:5176-00:00:1132 i_ljosi_sogunnar_000097 36 00:08:51.76 11.264 0.04 veðrið var ömurlegt vistirnar kláruðust fljótt og bretunum gekk ekkert að veiða sér til matar á endanum fórust ellefu af tuttugu leiðangursmönnum flestir úr hungri -i_ljosi_sogunnar_000097-0037-00:09:0346-00:00:0870 i_ljosi_sogunnar_000097 37 00:09:03.46 8.704 0.0 og pískrað var um það síðar að þeir sem komust af hafi gert það með því að leggja sér látna félaga sína til munns -i_ljosi_sogunnar_000097-0038-00:09:2518-00:00:1392 i_ljosi_sogunnar_000097 38 00:09:25.18 13.952 0.25 allt var það að mestu gleymt og grafið tuttugu og sex árum síðar þess er tónfall var útnefndur helsta vonarstjarna breska heimsveldisins maðurinn sem myndi loksins leggja norður íshafið að fótum sér -i_ljosi_sogunnar_000097-0039-00:09:4010-00:00:2680 i_ljosi_sogunnar_000097 39 00:09:40.10 26.752 0.17 fyrr segir var engu til sparað skipin sem franklin fékk til leiðangursins voru þau allra tæknilegustu og bestu sem nokkurn tíma höfðu sést í norðurhöfum nöfn þeirra voru nóg til að láta manni renna kalt vatn milli skinns og hörunds annað hét erebus eins og myrkaheimurinn í grískri goðafræði sem hinir dauðu fara um á leið sinni til hadesar hitt hét einfaldlega terror skelfing -i_ljosi_sogunnar_000097-0040-00:10:0834-00:00:1598 i_ljosi_sogunnar_000097 40 00:10:08.34 16.0 0.28 bæði áttu þau að baki feril í breska flotanum og voru svokölluð sprengjuskip slík skip voru byggð til að bera öflugar og níunda sprengjuvörpur voru því stór og sterkbyggð og þóttu henta sérstaklega vel til leiðangra af þessu tagi -i_ljosi_sogunnar_000097-0041-00:10:2600-00:00:1580 i_ljosi_sogunnar_000097 41 00:10:26.00 15.872 0.29 erebus og terror höfðu nokkrum árum áður siglt um suður íshafið í tímamóta könnunarleiðangri heimsklassa ströndu suðurskautslandsins þar sem enn í dag má sjá á landakortum tvö eldfjöll sem landkönnuðurinn skírði eftir skipum sínum -i_ljosi_sogunnar_000097-0042-00:10:4340-00:00:0858 i_ljosi_sogunnar_000097 42 00:10:43.40 8.576 0.0 skrokkar skipanna voru styrktir sérstaklega til að kljást við hafísinn og fyrir leiðangur franklins var ákveðið að bæta um betur -i_ljosi_sogunnar_000097-0043-00:10:5256-00:00:1010 i_ljosi_sogunnar_000097 43 00:10:52.56 10.112 0.23 þau gætu brotið sér leið áfram hvernig sem viðraði og hvernig sem kaldir heimskautavindarnir læsu var gufuvélum komið fyrir í þeim báðum -i_ljosi_sogunnar_000097-0044-00:11:0398-00:00:0932 i_ljosi_sogunnar_000097 44 00:11:03.98 9.344 0.04 síðast en ekki síst voru skipin búin vistum sem áttu að nægja til að fæða samanlagt hundrað þrjátíu manna áhöfn í að minnsta kosti þrjú ár -i_ljosi_sogunnar_000097-0045-00:11:1370-00:00:1496 i_ljosi_sogunnar_000097 45 00:11:13.70 14.976 0.26 fimmtán tonn af niður sonur kjöti níu tonn af grænmeti tólf tonn af súpu sjö tonn af hveiti þrjátíu tunnur af sítrónusafa til að koma í veg fyrir skyrbjúg og sautján þúsund lítrar af áfengi -i_ljosi_sogunnar_000097-0046-00:11:3420-00:00:1950 i_ljosi_sogunnar_000097 46 00:11:34.20 19.456 0.19 þann nítjánda maí átján hundruð fjörutíu og fimm flykktust meira en tíu þúsund manns niður á höfn löndunum til að fylgjast með franklin og félögum leggja áhöfn og hvetja þá til dáða heiður og stolt raska heimsveldisins hvíldi jú á því að franklin myndi takast að finna færa siglingaleið í gegnum íshafið -i_ljosi_sogunnar_000097-0047-00:11:5526-00:00:1584 i_ljosi_sogunnar_000097 47 00:11:55.26 15.872 0.14 dóttir franklins minntist þess síðar þegar erebus leysti landfestar hafi dúfa komið fljúgandi og sest efst á eitt af möstrunum á skipinu og setið þar nokkra stund dóttirin var þess fullviss um að þetta væri tákn -i_ljosi_sogunnar_000097-0048-00:12:1160-00:00:0380 i_ljosi_sogunnar_000097 48 00:12:11.60 3.84 0.31 táknum að gott eitt væri í vændum fyrir föður hennar og menn hans -i_ljosi_sogunnar_000097-0049-00:12:2148-00:00:0654 i_ljosi_sogunnar_000097 49 00:12:21.48 6.528 0.08 fyrirmælin sem franklin fékk frá flotamálaráðuneytinu voru að sigla beinustu leið til grænlands -i_ljosi_sogunnar_000097-0051-00:12:3274-00:00:1104 i_ljosi_sogunnar_000097 51 00:12:32.74 11.136 0.31 í vestur inn svokallað lancastersund og svo beinustu leið áfram inn annað sund barón sem einmitt var nefnt eftir hinum áttræða hvatamanni að leiðangrinum sautján bar -i_ljosi_sogunnar_000097-0052-00:12:4538-00:00:1116 i_ljosi_sogunnar_000097 52 00:12:45.38 11.136 0.24 þessa leið höfðu fyrri íshafskönnuðir siglt áður en svo í vesturenda bara á sundi franklin að taka stefnuna suður og sigla inn á ókannaðar slóðir -i_ljosi_sogunnar_000097-0053-00:13:0376-00:00:1052 i_ljosi_sogunnar_000097 53 00:13:03.76 10.496 0.18 en nú var vonast til þess að franklin með sín sérbúnu skip myndi takast að brjóta sér leið í suður og alla leið upp að ströndu norðurameríska meginlandsins -i_ljosi_sogunnar_000097-0054-00:13:1566-00:00:1570 i_ljosi_sogunnar_000097 54 00:13:15.66 15.616 0.05 rekist franklin það ætti framhaldið svo að verða leikur einn en þurfti bara að fylgja strandlengjunni sem hann sjálfur hafði tekið örlítinn þátt í að kortleggja í sínum þó frekar misheppnaða leiðangri fyrir tuttugu og sex árum -i_ljosi_sogunnar_000097-0058-00:14:0708-00:00:0386 i_ljosi_sogunnar_000097 58 00:14:07.08 3.84 0.0 skipstjórinn á því fyrrnefnda bauð franklin í heimsókn um borð -i_ljosi_sogunnar_000097-0059-00:14:1158-00:00:0968 i_ljosi_sogunnar_000097 59 00:14:11.58 9.728 0.32 franklin sagði svo myndu endurgjalda greiðann kvöldið eftir og bjóða hvalveiðimönnunum til hátíðarkvöldverðar um borð í erebus enda nægar vistir um borð -i_ljosi_sogunnar_000097-0060-00:14:2556-00:00:1186 i_ljosi_sogunnar_000097 60 00:14:25.56 11.776 0.35 strax um morguninn komu loksins þær góðu aðstæður sem leiðangursmenn höfðu beðið eftir til að sigla inn lagasetningu terror fóru því strax af stað árla morguns -i_ljosi_sogunnar_000097-0061-00:14:4118-00:00:0922 i_ljosi_sogunnar_000097 61 00:14:41.18 9.216 0.3 skipverjar á hvalskipunum prins of vel og enterprise voru síðustu evrópumennirnir sem vitað er að hafi séð franklin og menn hans á lífi -i_ljosi_sogunnar_000097-0062-00:15:0406-00:00:0620 i_ljosi_sogunnar_000097 62 00:15:04.06 6.272 0.0 það er kannski erfitt fyrir okkur nútímafólkið að ímynda sér en auðvitað höfðu menn engar áhyggjur til að byrja með -i_ljosi_sogunnar_000097-0063-00:15:1092-00:00:1518 i_ljosi_sogunnar_000097 63 00:15:10.92 15.232 0.02 franklin og menn hans voru aleinir á ferð lengst úti í íshafi og höfðu enga leið til að láta vita af sér það var vitað mál að ferðin myndi sækjast seint enda ekki að ástæðulausu að þeir voru með vistir til margra ára -i_ljosi_sogunnar_000097-0064-00:15:2712-00:00:0660 i_ljosi_sogunnar_000097 64 00:15:27.12 6.528 0.32 siglingar um norður íshaf tóku sinn tíma sérstaklega þar sem í raun var aðeins hægt að sigla yfir sumarmánuðina -i_ljosi_sogunnar_000097-0065-00:15:3438-00:00:0648 i_ljosi_sogunnar_000097 65 00:15:34.38 6.528 0.17 á veturna voru aðstæður of erfiðar ísinn of mikill til að hægt væri að komast eitt né neitt -i_ljosi_sogunnar_000097-0066-00:15:4162-00:00:0304 i_ljosi_sogunnar_000097 66 00:15:41.62 3.072 0.1 í þurftu menn yfirleitt bara að bíða veturinn af sér -i_ljosi_sogunnar_000097-0067-00:15:4578-00:00:0582 i_ljosi_sogunnar_000097 67 00:15:45.78 5.888 0.0 og allir vissu að á þessum tíma mundi lítið til mannanna spyrjast ekki fyrr en -i_ljosi_sogunnar_000097-0068-00:15:5206-00:00:0748 i_ljosi_sogunnar_000097 68 00:15:52.06 7.552 0.38 ímynduðu menn heima í lundúnum loksins þegar franklin myndi sigla sigri hrósandi upp að kanadískum ströndum -i_ljosi_sogunnar_000097-0069-00:16:0248-00:00:0512 i_ljosi_sogunnar_000097 69 00:16:02.48 5.12 0.23 rae tvö ár án nokkurra fregna var nú kannski í það allra lengsta -i_ljosi_sogunnar_000097-0070-00:16:0868-00:00:0850 i_ljosi_sogunnar_000097 70 00:16:08.68 8.576 0.09 slíkar hugsanir fóru allavega hvarflað fólki undir lok ársins átján hundruð fjörutíu og sjö þegar ekkert það enn heyrst af landkönnuðinum frækna -i_ljosi_sogunnar_000097-0071-00:16:2060-00:00:0640 i_ljosi_sogunnar_000097 71 00:16:20.60 6.4 0.07 bresku blöðin fóru að skrifa um málið enda fjölmiðlaáhuginn á leiðangrinum mikill sem fyrr -i_ljosi_sogunnar_000097-0072-00:16:3084-00:00:0644 i_ljosi_sogunnar_000097 72 00:16:30.84 6.528 0.18 stjórnvöld voru hvött til að grípa til aðgerða senda út leiðangur tafarlaust til að leita að franklin -i_ljosi_sogunnar_000097-0074-00:16:4632-00:00:0482 i_ljosi_sogunnar_000097 74 00:16:46.32 4.864 0.0 skiljanlega vildi hún fá manninn sinn heim sem allra allra fyrst -i_ljosi_sogunnar_000097-0075-00:17:0526-00:00:1668 i_ljosi_sogunnar_000097 75 00:17:05.26 16.768 0.44 leitarflokkarnir voru sendir af stað vorið átján hundruð fjörutíu og átta bresk skip fylgdu leiðinni sem talið var að erebus terror hefðu farið og bretar á snjósleðum þræddu norðurströnd kanada því franklin og félagar gætu hafa komist svo langt -i_ljosi_sogunnar_000097-0076-00:17:2296-00:00:1134 i_ljosi_sogunnar_000097 76 00:17:22.96 11.264 0.03 leitarmennirnir beittu ýmsum frumlegum aðferðum meðal annars tóku þeir upp á því að handsama refi og setja á þá sérstakar ólar sem þeir letruðu á skilaboð til franklins og félaga -i_ljosi_sogunnar_000097-0077-00:17:3494-00:00:0938 i_ljosi_sogunnar_000097 77 00:17:34.94 9.344 0.18 finska þeir væru þarna einhverstaðar við ströndina að reyna að veiða refi sér til matar þá mundu þeir algengt vita að landar þeirra væru að leita að þeim -i_ljosi_sogunnar_000097-0078-00:17:4576-00:00:0646 i_ljosi_sogunnar_000097 78 00:17:45.76 6.4 0.0 en allt kom fyrir ekki þrátt fyrir að njóta aðstoðar rebba fannst hvorki tangur né tetur af franklin -i_ljosi_sogunnar_000097-0080-00:18:0408-00:00:1354 i_ljosi_sogunnar_000097 80 00:18:04.08 13.568 0.12 rekur almúgi varð viðþolslaus af áhyggjum allavega ef marka má frásagnir dagblaðanna á þessum tíma sem einhvernveginn þreyttust aldrei á því að flytja fréttir af því að ekkert væri að frétta af franklin -i_ljosi_sogunnar_000097-0081-00:18:2152-00:00:1544 i_ljosi_sogunnar_000097 81 00:18:21.52 15.488 0.23 orðaði eitt dagblað í lundúnum það hefur hinn kristni heimur svo einróma verið sammála um neitt eins og þörfina á því að bjarga sér johani lífs eða liðnum úr klóm þess ógnvekjandi einskismannslands sem hann hefur svo óttalaust haldið úti -i_ljosi_sogunnar_000097-0082-00:18:3924-00:00:1972 i_ljosi_sogunnar_000097 82 00:18:39.24 19.712 0.11 þrýstingurinn frá fjölmiðlum almenningi og lagði ein hinni óþreytandi eiginkonu franklins var mikill árið átján hundruð fimmtíu fimm árum eftir að franklin lagði af stað lofaði breska flotamálaráðuneytið hverjum þeim sem hefði upp á könnunum týnda háu verðlaunafé -i_ljosi_sogunnar_000097-0083-00:18:5936-00:00:0988 i_ljosi_sogunnar_000097 83 00:18:59.36 9.856 0.04 í kjölfar þess fór hver leiðangurinn af stað á fætur öðrum í leit að franklin og félögum sumir á vegum flotamálaráðuneytisins aðrir á eigin vegum -i_ljosi_sogunnar_000097-0084-00:19:0986-00:00:0732 i_ljosi_sogunnar_000097 84 00:19:09.86 7.296 0.12 erbakan blönduðu sér í málið eftir að eiginkona franklins biðlaði einnig til bandarískra stjórnvalda um aðstoð -i_ljosi_sogunnar_000097-0085-00:19:1850-00:00:1216 i_ljosi_sogunnar_000097 85 00:19:18.50 12.16 0.28 sjaldan hafði sést önnur eins traffík í norður íshafi sumarið átján hundruð fimmtíu sigldu þar um hvorki meira né minna en þrettán skip og öll skimuðu þau eftir ummerkjum um ferðir franklins -i_ljosi_sogunnar_000097-0086-00:19:3214-00:00:2536 i_ljosi_sogunnar_000097 86 00:19:32.14 25.344 0.21 hægt væri að segja frá hverjum þessara leitarleiðangra í löngu máli því allir kljáðust þeir við það sama og franklin og forverar hans ómögulegar aðstæður til siglinga ömurlegt veður hafís nístingskulda fábrotnar vistir skyrbjúg og sjúkdóma margir leitarhópanna lentu í miklum hrakningum og dvöldu mánuðum saman í ísnum og það án árangurs því hvergi fannst franklin -i_ljosi_sogunnar_000097-0087-00:20:0022-00:00:2108 i_ljosi_sogunnar_000097 87 00:20:00.22 21.12 0.29 var dag nokkurn árið átján hundruð fimmtíu og eitt sem skipstjórar á þremur leitarskipum mæltu sér mót á beu örlítilli smáeyju sem liggur þétt að hinni miklu stærri devoney í lancastersundi því sem franklin átti samkvæmt fyrirmælum flotamálaráðuneytisins að sigla í gegnum áður en hann héldi svo í suður -i_ljosi_sogunnar_000097-0088-00:20:2274-00:00:0792 i_ljosi_sogunnar_000097 88 00:20:22.74 7.936 0.0 skipin þrjú höfðu verið á siglingu á svipuðum slóðum og skipstjórarnir því ákveðið að ræða málin og ráða ráðum sínum á landi -i_ljosi_sogunnar_000097-0089-00:20:3170-00:00:1740 i_ljosi_sogunnar_000097 89 00:20:31.70 17.408 0.07 mennirnir þrír voru þó varla byrjaðir að ræða almennilega saman þegar óbreyttur áhafnarliði á einu skipinu kom hlaupandi til yfirmanns síns og baðaði út höndum í mikilli geðshræringu á göngu sinni þarna í nágrenninu hafði hann gengið fram á þrjár grafir -i_ljosi_sogunnar_000097-0090-00:20:5924-00:00:0562 i_ljosi_sogunnar_000097 90 00:20:59.24 5.632 0.1 samkvæmt áletrunum á látlausum legsteinunum voru þetta grafir þriggja breta -i_ljosi_sogunnar_000097-0091-00:21:0756-00:00:0770 i_ljosi_sogunnar_000097 91 00:21:07.56 7.68 0.0 tvítugur annar tuttugu og fimm þriðji þrjátíu og tveggja þegar þeir létust á fyrstu mánuðum ársins átján hundruð fjörutíu og sex -i_ljosi_sogunnar_000097-0093-00:21:2372-00:00:1298 i_ljosi_sogunnar_000097 93 00:21:23.72 12.928 0.12 þrjár grafir voru fyrstu ummerkin sem fundust um leiðangur franklins það fyrsta sem til hans og manna hans hafði spurt síðan kollegar þeirra á hvalveiðiskipunum kvöddu þá í baffinflóa sex árum áður -i_ljosi_sogunnar_000097-0096-00:21:4890-00:00:0858 i_ljosi_sogunnar_000097 96 00:21:48.90 8.576 0.0 það benti allt til þess að franklin hafi haft vetursetu þarna á eyjunni fyrsta veturinn átján hundruð fjörutíu og fimm til fjörutíu og sex -i_ljosi_sogunnar_000097-0097-00:21:5820-00:00:0312 i_ljosi_sogunnar_000097 97 00:21:58.20 3.072 0.0 beðið eftir að það voraði til að geta haldið ferð sinni áfram -i_ljosi_sogunnar_000097-0098-00:22:0546-00:00:1312 i_ljosi_sogunnar_000097 98 00:22:05.46 13.056 0.08 loksins eftir sex ára leit fundu þeir eitthvað bréfdúfur voru sendir af stað til að bera þessar fregnir sem fyrst til lundúna þar sem menn biðu með öndina í hálsinum eftir einhverjum fréttum af afdrifum franklins -i_ljosi_sogunnar_000097-0099-00:22:2650-00:00:1136 i_ljosi_sogunnar_000097 99 00:22:26.50 11.392 0.24 það var siður landkönnuða sem ferðuðust um þessar slóðir að hvar sem þeir áðu á leið sinni hlóðu þeir vörðu og geymdu inni í henni skilaboð um hverjir hefðu verið þarna á ferðinni -i_ljosi_sogunnar_000097-0100-00:22:3834-00:00:0508 i_ljosi_sogunnar_000097 100 00:22:38.34 4.992 0.0 hvernig leiðangur þeirra hefði gengið hingað til og hvert ferðinni væri næst heitið -i_ljosi_sogunnar_000097-0101-00:22:4476-00:00:1336 i_ljosi_sogunnar_000097 101 00:22:44.76 13.312 0.35 hetjurnar á bitu rifu því spenntir niður vörðuna handvissir um að finna þar skilaboð frá sér johani þar sem fram kæmi hvert hann hafði síðan haldið og hvar þeir ættu að halda leitinni áfram -i_ljosi_sogunnar_000097-0102-00:22:5980-00:00:0590 i_ljosi_sogunnar_000097 102 00:22:59.80 5.888 0.08 en þeim til algjörrar furðu fundust í vörðunni engin skilaboð frá sautján franklin -i_ljosi_sogunnar_000097-0103-00:23:0904-00:00:0478 i_ljosi_sogunnar_000097 103 00:23:09.04 4.864 0.0 ekki eitt einasta bréfsnifsi sem gat bent til þess hver hafi hlaðið vörðuna -i_ljosi_sogunnar_000097-0104-00:23:1532-00:00:1056 i_ljosi_sogunnar_000097 104 00:23:15.32 10.624 0.08 reyndur skipstjóri og herforingi eins og tjónkað undir öllum eðlilegum kringumstæðum aldrei klikkað á því að skilja eftir skilaboð um dvöl sína á bitu -i_ljosi_sogunnar_000097-0105-00:23:2988-00:00:1016 i_ljosi_sogunnar_000097 105 00:23:29.88 10.24 0.14 hvers vegna veit enginn þetta er eitt af fjölmörgum óleystum ráðgátum sem einkenna týnda franklin leiðangurinn og eru óleystar enn í dag -i_ljosi_sogunnar_000097-0106-00:23:4722-00:00:1046 i_ljosi_sogunnar_000097 106 00:23:47.22 10.368 0.36 og þrátt fyrir að loksins hefðu fundist ummerki um franklin og félaga voru hinir ótalmörgu leitarhópar litlu nær um harðir ættu að halda leitinni áfram -i_ljosi_sogunnar_000097-0107-00:24:0180-00:00:1490 i_ljosi_sogunnar_000097 107 00:24:01.80 14.848 0.35 skógana leitarskip héldu áfram að sigla þvers og kruss milli kanadísku íshafseyjanna næstu árin og leitarmenn þeystu um ísbreiðurnar á sleðum í öllum veðrum án þess að finna nein frekari ummerki um ferðir franklins -i_ljosi_sogunnar_000097-0108-00:24:2224-00:00:1956 i_ljosi_sogunnar_000097 108 00:24:22.24 19.584 0.23 leiðtoga eins leitarleiðangursins íranum robert klór tókst þannig að kortleggja það sem upp á vantaði og sanna að það væri fræðilega hægt að sigla frá atlantshafi yfir í kyrrahafið tókst semsagt það sem hafði verið markmið franklins að finna týnda hlekkinn í norðvesturleiðinni -i_ljosi_sogunnar_000097-0109-00:24:4316-00:00:0708 i_ljosi_sogunnar_000097 109 00:24:43.16 7.04 0.05 sundið sem maldaði var þó svo ísilagt þegar hann bar að garði að það var ekki hægt að sigla þar í gegn -i_ljosi_sogunnar_000097-0110-00:24:5124-00:00:0948 i_ljosi_sogunnar_000097 110 00:24:51.24 9.472 0.07 hann var svo metnaðargjarn að hann lét áhöfn sína þrauka ekki bara einn vetur heldur þrjá í von um að aðstæður yrðu nógu góðar til að sigla sundið -i_ljosi_sogunnar_000097-0111-00:25:0152-00:00:1338 i_ljosi_sogunnar_000097 111 00:25:01.52 13.44 0.17 allt kom þó fyrir ekki þegar fjórði veturinn nálgaðist og menn magnus voru aðframkomnir úr hungri vosbúð og sjúkdómum rambaði fram á þá annar hópur breta sem einnig leitaði franklins -i_ljosi_sogunnar_000097-0112-00:25:1960-00:00:0546 i_ljosi_sogunnar_000097 112 00:25:19.60 5.504 0.18 norðvesturleiðin var fundin en franklin var enn týndur og tröllum gefinn -i_ljosi_sogunnar_000097-0113-00:25:2568-00:00:0674 i_ljosi_sogunnar_000097 113 00:25:25.68 6.784 0.11 eftir að hver leitarleiðangurinn á fætur öðrum endaði bara með ósköpum og árin liðu fóru menn að gefast upp -i_ljosi_sogunnar_000097-0114-00:25:4476-00:00:0908 i_ljosi_sogunnar_000097 114 00:25:44.76 9.088 0.3 skoskur skurðlæknir og landkönnuður að nafni john reiði tekið þátt í nokkrum leitarleiðöngrum en eins og flestir aðrir gefist upp -i_ljosi_sogunnar_000097-0115-00:25:5436-00:00:1666 i_ljosi_sogunnar_000097 115 00:25:54.36 16.64 0.02 hann hafði þó ekki gefist upp á norðurslóðum og sumarið átján hundruð fimmtíu og þrjú átta árum eftir að franklin lagði af stað í sína ferð tók hann að sér að halda áfram að kortleggja norðurströnd kanada fyrir enska verslunarfélagið höllinni -i_ljosi_sogunnar_000097-0116-00:26:1242-00:00:1314 i_ljosi_sogunnar_000097 116 00:26:12.42 13.184 0.23 var einhverstaðar á þeirri ferð sem john reiraðir inúíta sjón reifað óvenjulegur meðal breskra landkönnuða þessa tíma að því leiti að hann bar ákveðna virðingu fyrir innfæddum og menningu þeirra -i_ljosi_sogunnar_000097-0117-00:26:2618-00:00:1574 i_ljosi_sogunnar_000097 117 00:26:26.18 15.616 0.32 himyar þessir voru klæddir að sínum hefðbundna sið nema hvað einn á meðal þeirra var á höfðinu derhúfu með gullbandi þegar húsnæði greinilega eitt sinn tilheyrt breskum sjóliðsforingja -i_ljosi_sogunnar_000097-0118-00:26:4334-00:00:0786 i_ljosi_sogunnar_000097 118 00:26:43.34 7.808 0.45 leitandi með drunur heita inúkpúsejúk og hafði forvitnilega sögu að segja -i_ljosi_sogunnar_000097-0119-00:26:5278-00:00:1542 i_ljosi_sogunnar_000097 119 00:26:52.78 15.488 0.26 fyrir um það bil fjórum vetrum höfðu kunningjar hans virði selaveiðar við eyjuna sem hvítir landkönnuðir hikaði að kalla eyju vilhjálms konungs þegar þeir komu auga á um fjörutíu hvíta menn fótgangandi sem dró eftir sér bát og sleðann -i_ljosi_sogunnar_000097-0120-00:27:0870-00:00:1306 i_ljosi_sogunnar_000097 120 00:27:08.70 13.056 0.29 þrátt fyrir að kunna ekki tungumál inúíta gátu hvítingjarnir gefa til kynna að skip þeirra hafi orðið hafís að bráð og þeir væru á leið í suðurátt í leit að dádýrum til að skjóta systur -i_ljosi_sogunnar_000097-0121-00:27:2238-00:00:0430 i_ljosi_sogunnar_000097 121 00:27:22.38 4.224 0.33 útliti mannanna að dæma voru þeir orðnir vistalitlir og ástand þeirra slæmt -i_ljosi_sogunnar_000097-0122-00:27:3042-00:00:0708 i_ljosi_sogunnar_000097 122 00:27:30.42 7.168 0.25 síðar sama vorið að kunningjar inúkpúsejúk rekist á líkamsleifar um þrjátíu manna þarna á sömu slóðum -i_ljosi_sogunnar_000097-0123-00:27:4724-00:00:1588 i_ljosi_sogunnar_000097 123 00:27:47.24 15.872 0.28 málinu til sönnunar gátu innpakkaður sýnt rifja muna sem gátu aðeins hafa tilheyrt áhafnarliðum á skipum franklins erebus og terror þar á meðal var borðbúnaður sem letrað var á nafn franklins sjálfs -i_ljosi_sogunnar_000097-0124-00:28:0492-00:00:0602 i_ljosi_sogunnar_000097 124 00:28:04.92 6.016 0.07 inúítarnir voru ekki vissir nákvæmlega hvar þetta hafi verið og gátu ekki bent reyna -i_ljosi_sogunnar_000097-0125-00:28:1144-00:00:1260 i_ljosi_sogunnar_000097 125 00:28:11.44 12.544 0.07 en saga þeirra var trúverðug sérstaklega þegar þeir gátu sýnt gripina var í það minnsta handviss um að nú hefði hann fyrstur manna komist að örlögum franklin leiðangursins -i_ljosi_sogunnar_000097-0126-00:28:2508-00:00:0722 i_ljosi_sogunnar_000097 126 00:28:25.08 7.296 0.0 þeir virtust hafa misst skip sín og í kjölfarið lent í miklum hrakningum og loks dáið úr hungri og vosbúð -i_ljosi_sogunnar_000097-0128-00:28:4038-00:00:0392 i_ljosi_sogunnar_000097 128 00:28:40.38 3.968 0.0 mörg líkanna sem þeir sáu höfðu verið ansi illa útleikinn -i_ljosi_sogunnar_000097-0129-00:28:5298-00:00:0760 i_ljosi_sogunnar_000097 129 00:28:52.98 7.68 0.05 höfðu hlotið þar sem hann kallaði hryllilegri örlög en hægt væri að ímynda sér þeir höfðu verið étnir af félögum sínum -i_ljosi_sogunnar_000097-0130-00:29:0796-00:00:1782 i_ljosi_sogunnar_000097 130 00:29:07.96 17.92 0.23 það vakti stórskandal þegar skýrsla reis af frásögn inúítanna birtist í breskum fjölmiðlum að halda því fram að hugdjarfir sjómenn myndu leggjast svo lágt að leggja sér félaga sína til munns jafnvel í algjörri neyð myndi sannur breti aldrei stunda mannát sögðu menn -i_ljosi_sogunnar_000097-0131-00:29:2624-00:00:1060 i_ljosi_sogunnar_000097 131 00:29:26.24 10.624 0.32 reynt í langvinnri og hatrammri ritdeilu við sjálfan talsins sem dró frásögn hans í efa og mannorð landkönnuðarins var dregið í svaðið -i_ljosi_sogunnar_000097-0132-00:29:3828-00:00:1350 i_ljosi_sogunnar_000097 132 00:29:38.28 13.568 0.12 meira en hundrað árum síðar upp úr nítján hundruð áttatíu rannsökuðu sérfræðingar líkamsleifar sem fundust grafnar í snjóinn einmitt sirka á þeim slóðum sem inúkpúsejúk og félagar sögðust hafa verið á ferð -i_ljosi_sogunnar_000097-0134-00:29:5660-00:00:0634 i_ljosi_sogunnar_000097 134 00:29:56.60 6.4 0.06 för eftir eggvopn á beinunum bentu til þess að allir ætilegir bitar hafi verið vandlega hreinsaðir af þeim -i_ljosi_sogunnar_000097-0135-00:30:0334-00:00:0906 i_ljosi_sogunnar_000097 135 00:30:03.34 9.088 0.33 og þar að auki höfðu kjálkarnir verið fjarlægðir af höfuðkúpum mannanna eins og til geta sem auðveldlegast komist að prótínríkum heilunum -i_ljosi_sogunnar_000097-0136-00:30:2492-00:00:2570 i_ljosi_sogunnar_000097 136 00:30:24.92 25.6 0.31 en sama hvaða skoðanir breskur almenningur hafði á hugsanlegu mannáti landa sinna var ekki hægt að neita því að sama ár og frásögn reis birtist lýsti breska flotamálaráðuneytið því yfir að sunnan og allir áhafnarliðar á skipum hennar hátignar erebus og terror hundrað þrjátíu manns væru taldir af þar sem ekkert hafði þá spurst til þeirra í nýju ár -i_ljosi_sogunnar_000097-0138-00:31:0246-00:00:0596 i_ljosi_sogunnar_000097 138 00:31:02.46 6.016 0.3 bandaríkjastjórn eiginkona franklins svo fleiri einkaaðilar höfðu sömuleiðis eytt formúgum -i_ljosi_sogunnar_000097-0139-00:31:0900-00:00:0596 i_ljosi_sogunnar_000097 139 00:31:09.00 6.016 0.36 tíu skip höfðu farist við leitarmenn og að minnsta kosti tólf leitarmenn látið lífið -i_ljosi_sogunnar_000097-0141-00:31:2350-00:00:0752 i_ljosi_sogunnar_000097 141 00:31:23.50 7.552 0.16 hún var ekki reiðubúin að sætta sig við að ástkær eiginmaður hennar væri úrskurðaður látinn með einu pennastriki flotamálaráðherrans -i_ljosi_sogunnar_000097-0142-00:31:3256-00:00:1714 i_ljosi_sogunnar_000097 142 00:31:32.56 17.152 0.16 árið átján hundruð fimmtíu og sjö voru liðin tólf ár frá því að síðast spurðist til eiginmanns hennar keypti hún sína eigin gufusnekkju og réði vanan norðurslóðakönnuð íra nafni fransisco til að leggja upp í enn einn leitarleiðangurinn -i_ljosi_sogunnar_000097-0143-00:31:5140-00:00:1142 i_ljosi_sogunnar_000097 143 00:31:51.40 11.52 0.33 lavrentí og malik ákváðu að hann myndi einbeita sér að suðlægari slóðum nálægt ströndu norðurameríska meginlandsins og við heimaslóðir inúítans inúkpúsejúks -i_ljosi_sogunnar_000097-0144-00:32:0338-00:00:0750 i_ljosi_sogunnar_000097 144 00:32:03.38 7.424 0.29 þó svo að vissulega legði laing trúnað á hneykslanlegan vitnisburð hans um hálfétin lík -i_ljosi_sogunnar_000097-0145-00:32:1212-00:00:0872 i_ljosi_sogunnar_000097 145 00:32:12.12 8.704 0.32 sér í lagi vildi margliti einbeita sér að stórri eyju rétt örfáa kílómetra úti fyrir meginlandinu sem kennt var við vilhjálm konung -i_ljosi_sogunnar_000097-0146-00:32:2150-00:00:0482 i_ljosi_sogunnar_000097 146 00:32:21.50 4.864 0.0 það hafði enginn leitað þar en kannski leyndust þar einhverjar vísbendingar -i_ljosi_sogunnar_000097-0147-00:32:2772-00:00:0474 i_ljosi_sogunnar_000097 147 00:32:27.72 4.736 0.0 clinton lagði af stað með tuttugu og fimm manna áhöfn í júlí átján hundruð fimmtíu og sjö -i_ljosi_sogunnar_000097-0148-00:32:3342-00:00:1048 i_ljosi_sogunnar_000097 148 00:32:33.42 10.368 0.17 þegar í íshafið var komið mættu honum erfiðar aðstæður og hann var í eitt og hálft ár að brjóta sér leið alla leið á áfangastað að ströndu eyju vilhjálms konungs -i_ljosi_sogunnar_000097-0149-00:32:4528-00:00:0438 i_ljosi_sogunnar_000097 149 00:32:45.28 4.352 0.12 en um leið og þangað var komið var hann viss um að hann væri á réttum slóðum -i_ljosi_sogunnar_000097-0150-00:32:5012-00:00:0982 i_ljosi_sogunnar_000097 150 00:32:50.12 9.856 0.19 inúítar sem urðu á vegi bretanna á eyjunni buðu þeim til sölu ýmsa muni sem greinilega áttu rætur að rekja til bresku skipanna erebus og terror -i_ljosi_sogunnar_000097-0151-00:33:0116-00:00:0586 i_ljosi_sogunnar_000097 151 00:33:01.16 5.888 0.0 innfæddir gátu líka sagt þeim sögu af tveimur skipum sem höfðu siglt þarna fyrir nokkrum vetrum -i_ljosi_sogunnar_000097-0152-00:33:0790-00:00:0724 i_ljosi_sogunnar_000097 152 00:33:07.90 7.296 0.17 voru ekki sérlega uppörvandi sögur ef maður var enn von í brjósti til þess að franklin og félagar gætu verið enn á lífi -i_ljosi_sogunnar_000097-0153-00:33:1620-00:00:0444 i_ljosi_sogunnar_000097 153 00:33:16.20 4.352 0.3 nasistinn hafði fest því ísnum og brotnað í þúsund mola -i_ljosi_sogunnar_000097-0154-00:33:2402-00:00:0980 i_ljosi_sogunnar_000097 154 00:33:24.02 9.728 0.08 einu inúítaþorpi var gömul kerling sem mundi vel eftir því að hafa fyrir mörgum árum fylgst með hópi hvítra manna á göngu í suðurátt -i_ljosi_sogunnar_000097-0155-00:33:3908-00:00:0400 i_ljosi_sogunnar_000097 155 00:33:39.08 3.968 0.0 reyndu þeir sem eftir stóðu að reyna að grafa félaga sína í snjóinn -i_ljosi_sogunnar_000097-0156-00:33:4362-00:00:0332 i_ljosi_sogunnar_000097 156 00:33:43.62 3.328 0.36 svo gáfust þeir upp á því skildu þá bara eftir þar sem þeir féllu -i_ljosi_sogunnar_000097-0157-00:33:4912-00:00:0570 i_ljosi_sogunnar_000097 157 00:33:49.12 5.76 0.33 næstu vikur ferðaðist með kring leiðangursfélagar hans víðsvegar um eyjuna á sleðum -i_ljosi_sogunnar_000097-0158-00:33:5562-00:00:0740 i_ljosi_sogunnar_000097 158 00:33:55.62 7.424 0.19 og til fundu þeir ummerki sem bentu til þess að þær höfðu einhverjir leiðangri franklins verið á ferð mörgum árum áður -i_ljosi_sogunnar_000097-0159-00:34:0374-00:00:0416 i_ljosi_sogunnar_000097 159 00:34:03.74 4.224 0.0 og bentu yfirleitt líka til þess að það hafi ekki farið vel fyrir þeim -i_ljosi_sogunnar_000097-0160-00:34:0896-00:00:0382 i_ljosi_sogunnar_000097 160 00:34:08.96 3.84 0.09 eins og beinagrind sem lá á grúfu á frosin í jörðinni -i_ljosi_sogunnar_000097-0161-00:34:1330-00:00:0798 i_ljosi_sogunnar_000097 161 00:34:13.30 7.936 0.29 þingmanna ýmsir smámunir hárbursti og lítil minnisbók sem samkvæmt álitu tilheyrði skipverja á terror -i_ljosi_sogunnar_000097-0162-00:34:2300-00:00:0508 i_ljosi_sogunnar_000097 162 00:34:23.00 4.992 0.0 loks á kletti við ströndina komu þeir auga á nærri tveggja metra háa vörðu -i_ljosi_sogunnar_000097-0163-00:34:4158-00:00:0832 i_ljosi_sogunnar_000097 163 00:34:41.58 8.32 0.09 skilaboðin voru dagsett tuttugasta og áttunda maí átján hundruð fjörutíu og sjö og undir þau skrifuðu tveir skipverjar á erebus og terror -i_ljosi_sogunnar_000097-0164-00:34:5092-00:00:1278 i_ljosi_sogunnar_000097 164 00:34:50.92 12.8 0.09 mennirnir greindu frá því í stuttu máli að skipin hefðu eitt fyrsta vetrinum átján hundruð fjörutíu og fimm til fjörutíu og sex við birginn ist og þeim næsta í ísnum þarna rétt hjá -i_ljosi_sogunnar_000097-0165-00:35:0456-00:00:0538 i_ljosi_sogunnar_000097 165 00:35:04.56 5.376 0.06 þeir væru í hópi átta manna sem höfðu farið í könnunarleiðangur út á eyju vilhjálms konungs -i_ljosi_sogunnar_000097-0166-00:35:1544-00:00:0896 i_ljosi_sogunnar_000097 166 00:35:15.44 8.96 0.04 en það var kannski ekki allt í lagi þó að skipverjarnir tveir sem flóðgarðar hafi kannski ekki verið búnir að átta sig alveg á því þarna -i_ljosi_sogunnar_000097-0169-00:35:4594-00:00:0782 i_ljosi_sogunnar_000097 169 00:35:45.94 7.808 0.1 rekið blaðið og párað önnur skilaboð á spássíuna þau voru dagsett tuttugasta og fimmta apríl átján hundruð fjörutíu og átta -i_ljosi_sogunnar_000097-0170-00:35:5830-00:00:1338 i_ljosi_sogunnar_000097 170 00:35:58.30 13.44 0.32 yfirgáfum skipin terror og eru tuttugasta og annan apríl eftir að hafa verið fastir í ís frá tólfta september átján hundruð fjörutíu og sex sonnettu júní átján hundruð fjörutíu og sjö -i_ljosi_sogunnar_000097-0171-00:36:2010-00:00:0328 i_ljosi_sogunnar_000097 171 00:36:20.10 3.2 0.18 clinton var ekki að hanga mikið lengur á þessum nöpru slóðum -i_ljosi_sogunnar_000097-0172-00:36:2626-00:00:1568 i_ljosi_sogunnar_000097 172 00:36:26.26 15.616 0.19 skipin höfðu fests í ís hjón franklin var dáinn og menn hans höfðu vafalítið orðið úti við að reyna að brjóta sér leið í gegnum óbyggðir kanada áin back liggur í gegnum svæði sem er mjög erfitt yfirferðar og óralangt til byggða -i_ljosi_sogunnar_000097-0173-00:36:4252-00:00:0478 i_ljosi_sogunnar_000097 173 00:36:42.52 4.736 0.0 lítil von til þess að leiðangursmenn þegar veikburða af hungri og sjúkdómum -i_ljosi_sogunnar_000097-0174-00:36:5066-00:00:0726 i_ljosi_sogunnar_000097 174 00:36:50.66 7.296 0.21 og þetta er enn í dag undan sem við vitum um afdrif sautján franklin og leiðangurs hans á norðurslóðum -i_ljosi_sogunnar_000097-0175-00:37:1102-00:00:1262 i_ljosi_sogunnar_000097 175 00:37:11.02 12.672 0.21 flaggskipið terror hefur varðveist undravel í ísköldum sjónum á myndum úr neðansjávarmyndavélum má sjá kommóður með opnum skúffum og ævafornar vínflöskur liggja á gólfinu -i_ljosi_sogunnar_000097-0176-00:37:2462-00:00:1164 i_ljosi_sogunnar_000097 176 00:37:24.62 11.648 0.13 vekur eftirtekt terror fannst nærri hundrað kílómetra suður af þeim stað þar sem menn höfðu hingað til helst gert sér í hugarlund að það gæti hafa lent í hafís og sokkið -i_ljosi_sogunnar_000097-0177-00:37:3752-00:00:1120 i_ljosi_sogunnar_000097 177 00:37:37.52 11.264 0.32 kanadamennirnir sem leituðu skipsins ætluðu sér ekkert að leita þarna það var ekki fyrr en einn liðsmaður leitarleiðangursins inúíti sem fæddur er á uppalinn við eyju vilhjálms konungs -i_ljosi_sogunnar_000097-0178-00:37:4946-00:00:1286 i_ljosi_sogunnar_000097 178 00:37:49.46 12.8 0.2 nefndi að einhvern tíma eins og út í bláinn að einu sinni fyrir mörgum árum þegar hann var að veiða flóa þarna sunnarlega á eyjunni hafi hann rekist á stóran viðardrumb sem helst líktist skipsmastri -i_ljosi_sogunnar_000097-0179-00:38:0314-00:00:0522 i_ljosi_sogunnar_000097 179 00:38:03.14 5.12 0.21 á ákváðu kanadamennirnir að leita einmitt þarna og gripu sem sé ekki í tóm -i_ljosi_sogunnar_000097-0180-00:38:1044-00:00:4550 i_ljosi_sogunnar_000097 180 00:38:10.44 45.44 0.24 ansar kjölfar þessa fundar að endurskoða eitthvað hugmyndir okkar um afdrif franklins menn hafa nú velt fyrir sér möguleikanum á því að einhverjir úr leiðangrinum hafi í stað þess að reyna að komast landleiðina ef til vill snúið aftur um borð í laskað skipið og vonum að reyna að sigla því heim en greinilega ekki komist mjög langt við vitum svosem ekki hvað er hæft í þessum kenningum og kannski komumst við aldrei að því ósvarað póstinum sem vantaði í fósturland nokkurn tíma vitað með algjörrar leiðangurs hans á norðurslóðir -i_ljosi_sogunnar_000098-0001-00:00:2014-00:00:0946 i_ljosi_sogunnar_000098 1 00:00:20.14 9.472 0.4 komiði sæl á dögunum lést maður að nafni íslam aftanfrá heimalandi sínu úsbekistan í miðasíu -i_ljosi_sogunnar_000098-0002-00:00:3050-00:00:0994 i_ljosi_sogunnar_000098 2 00:00:30.50 9.856 0.12 þessi hafði einmitt verið forseti úsbekistan í meira en aldarfjórðung þegar hann hvarf út á sléttuna eilífu og endalausu sjötíu og átta ára gamall -i_ljosi_sogunnar_000098-0003-00:00:4108-00:00:0758 i_ljosi_sogunnar_000098 3 00:00:41.08 7.68 0.11 reyndar er á huldu nákvæmlega hvenær hann lést líklega einhvern tímanum mánaðamótin ágúst september tvö þúsund og sextán -i_ljosi_sogunnar_000098-0005-00:00:5336-00:00:0570 i_ljosi_sogunnar_000098 5 00:00:53.36 5.76 0.12 fyrst var forsetinn bara veikur á sjúkrahúsi en pískrað hér og þar að hann væri látinn -i_ljosi_sogunnar_000098-0006-00:01:0280-00:00:0620 i_ljosi_sogunnar_000098 6 00:01:02.80 6.272 0.36 en loks viðurkennt opinberlega að jú íslam aukana væri vissulega látinn -i_ljosi_sogunnar_000098-0007-00:01:0986-00:00:0884 i_ljosi_sogunnar_000098 7 00:01:09.86 8.832 0.0 og forsetinn var þá borinn til grafar með mikilli viðhöfn í heimaborg sinni hinni fornu menningarborg samarkand laugardaginn þriðja september -i_ljosi_sogunnar_000098-0008-00:01:2066-00:00:1712 i_ljosi_sogunnar_000098 8 00:01:20.66 17.024 0.25 íslensku hefða greftra skömmu eftir andlátið helst bara daginn eftir en flest bendir nú til þess að forsetinn hafi verið látinn talsvert lengur þegar hann hlaut hinstu hvílu allan þann tíma sem úsbesk yfirvöld vildu meina lægi bara á sjúkrahúsinu -i_ljosi_sogunnar_000098-0009-00:01:3966-00:00:2032 i_ljosi_sogunnar_000098 9 00:01:39.66 20.352 0.34 það er kannski skiljanlegt að nokkur ringulreið hafi gripið um sig meðal eftirlifandi í úsbeska stjórnkerfinu þegar forsetinn lést því íslam harmaði verið æðsti maður ríkisins allt frá því að það öðlaðist sjálfstæði frá sovétríkjunum nítján hundruð níutíu og eins og enn lengur áhrifamaður í úsbeskri pólitík -i_ljosi_sogunnar_000098-0011-00:02:2712-00:00:0652 i_ljosi_sogunnar_000098 11 00:02:27.12 6.528 0.15 ágæti hlustandi í þessum þætti verður farið yfir sögu úsbekistan á undanförnum áratugum -i_ljosi_sogunnar_000098-0012-00:02:3412-00:00:1170 i_ljosi_sogunnar_000098 12 00:02:34.12 11.648 0.11 gestanna ausa harðstjóra sem nú er fallinn frá og sömuleiðis litríkri dóttur hans sem lenti upp á kant við föður sinn og lenti í kjölfarið í stofufangelsi -i_ljosi_sogunnar_000098-0014-00:03:1502-00:00:0974 i_ljosi_sogunnar_000098 14 00:03:15.02 9.728 0.17 það er því nokkuð langt í sjóinn í og spekinga liggi landið að arafat er það líka óðum að þorna upp vegna ágangs mannsins -i_ljosi_sogunnar_000098-0015-00:03:2588-00:00:0724 i_ljosi_sogunnar_000098 15 00:03:25.88 7.168 0.36 eritrea þurrt í úsbekistan fyrir utan ferganadalinn í suðausturhluta landsins sem er grænn gróinn -i_ljosi_sogunnar_000098-0016-00:03:3402-00:00:1782 i_ljosi_sogunnar_000098 16 00:03:34.02 17.792 0.05 en staðsetning úsbekistans er engu að síður mikilvæg og hefur verið um aldir landið er kennt við tyrkneskumælandi þjóðina sem myndar meirihluta íbúa á þessu svæði þó reyndar hafi alltaf búið þarna fjölbreytt blanda þjóða þjóðarbrota og trúarhópa -i_ljosi_sogunnar_000098-0017-00:03:5266-00:00:0756 i_ljosi_sogunnar_000098 17 00:03:52.66 7.552 0.19 úsbekistan stendur enda á krossgötum milli evrópu og asíu á gömlu silkileiðinni frá kína til vestur -i_ljosi_sogunnar_000098-0018-00:04:0094-00:00:1394 i_ljosi_sogunnar_000098 18 00:04:00.94 13.952 0.39 ótal innrásarherir hafa farið þar um og konungsveldin komið og farið þar á meðal alexander mikli gengur og í landinu risið magnaðar menningarborgir en svo samarkand og bókara -i_ljosi_sogunnar_000098-0019-00:04:1656-00:00:0772 i_ljosi_sogunnar_000098 19 00:04:16.56 7.68 0.14 á nítjándu öld var röðin komin að rússneska keisaradæminu sem þá voru að mjaka sér lengra og lengra austur inn í miðasíu -i_ljosi_sogunnar_000098-0020-00:04:2514-00:00:1440 i_ljosi_sogunnar_000098 20 00:04:25.14 14.336 0.23 í byrjun þeirrar tuttugustu varð úsbekistan því ásamt fleiri ríkjum miðasíu kasakstan patrikarakos og kirgistan eitt af þeim fimmtán lýðveldum sem saman mynduðu hin nýju sovétríkin -i_ljosi_sogunnar_000098-0022-00:04:4620-00:00:1006 i_ljosi_sogunnar_000098 22 00:04:46.20 10.112 0.19 allavega var það mat yfirvalda í moskvu að þangað voru gjarnan sendar óstýrilátar þjóðir annarstaðar að úr ríkinu í stórfelldum nauðungarflutningum -i_ljosi_sogunnar_000098-0023-00:04:5708-00:00:1700 i_ljosi_sogunnar_000098 23 00:04:57.08 17.024 0.31 í ljósi sögunnar hefur þannig áður fjallað um ofbeldisfullan flutning krímtatara frá heimkynnum sinnum í úkraínu undir lok síðari heimsstyrjaldar stór hluti krímtataranna voru einmitt fluttir til úsbekistan þar sem þeirra flestra beið frekar ömurleg vist -i_ljosi_sogunnar_000098-0024-00:05:1882-00:00:1122 i_ljosi_sogunnar_000098 24 00:05:18.82 11.264 0.42 sem sér lýðveldi hafði sovéskan talsverða sjálfsstjórn úsbeska deild kommúnistaflokksins fór með öll völd og stjórnaði með harðri hendi -i_ljosi_sogunnar_000098-0025-00:05:3086-00:00:0802 i_ljosi_sogunnar_000098 25 00:05:30.86 8.064 0.24 um nítján hundruð sjötíu fór að gera sig æ meira gildandi innan úsbeska kommúnistaflokksins íslam nokkur karimov -i_ljosi_sogunnar_000098-0026-00:05:4342-00:00:0720 i_ljosi_sogunnar_000098 26 00:05:43.42 7.296 0.4 það er ekki mörgum orðum eytt í æsku islams karimovs á opinberri vefsíðu úsbesku ríkisstjórnarinnar -i_ljosi_sogunnar_000098-0027-00:05:5128-00:00:1898 i_ljosi_sogunnar_000098 27 00:05:51.28 18.944 0.11 þar segir einfaldlega að hann hafi fæðst þann þrítugasta janúar nítján hundruð þrjátíu og átta í samarkand foreldrar hans embættismenn svo er snarlega stokkið fram í tíma tuttugu og tvö ár til nítján hundruð sextíu þegar hinn ungi karimov störf við landbúnaðarvélaverksmiðjuna í höfuðborginni takei -i_ljosi_sogunnar_000098-0028-00:06:1084-00:00:0760 i_ljosi_sogunnar_000098 28 00:06:10.84 7.552 0.05 þetta er svona um það bil allt það sem ísland karimov hefur viljað þjóð hans vissi um fyrstu áratugi ævi sinnar -i_ljosi_sogunnar_000098-0029-00:06:1932-00:00:1142 i_ljosi_sogunnar_000098 29 00:06:19.32 11.392 0.23 þeir sem hafa viljað fræða sig um uppvöxt forsetans sáluga umfram þetta hafa því þurft að reiða sig á óstaðfesta orðróma pískur á götum úsbeskra borga -i_ljosi_sogunnar_000098-0030-00:06:3210-00:00:1100 i_ljosi_sogunnar_000098 30 00:06:32.10 11.008 0.24 brúsann miðasíusérfræðingur hjá útvarpsstöðinni rykugur fékk það verkefni að skrifa bókarkafla um ævi karimovs var að einmitt það sem hann gerði -i_ljosi_sogunnar_000098-0031-00:06:4700-00:00:0492 i_ljosi_sogunnar_000098 31 00:06:47.00 4.992 0.0 auðvitað ekki þannig að mikið bæri á því að hann væri að spyrjast fyrir um forsetann -i_ljosi_sogunnar_000098-0033-00:06:5858-00:00:0712 i_ljosi_sogunnar_000098 33 00:06:58.58 7.04 0.0 vegna þess að hann væri munaðarlaus heldur vegna þess að faðir hans var enginn embættismaður heldur tuttugu og níu -i_ljosi_sogunnar_000098-0034-00:07:0654-00:00:0888 i_ljosi_sogunnar_000098 34 00:07:06.54 8.832 0.2 vistir vaða glæpa framtíð en allavega sat hann inni hluta af æsku sonarins og móðirin hefur ekki treyst sér til að ala hann upp en -i_ljosi_sogunnar_000098-0035-00:07:1972-00:00:1506 i_ljosi_sogunnar_000098 35 00:07:19.72 14.976 0.21 fyrstu árin flakkaði karimov inn og út af munaðarleysingjaheimilinu af og til tóku foreldrar hans hann aftur til sín en eftir sjö ára aldur varan komið þar fyrir til frambúðar og hann bjó á heimilinu allt fram á fullorðinsár -i_ljosi_sogunnar_000098-0036-00:07:3596-00:00:0720 i_ljosi_sogunnar_000098 36 00:07:35.96 7.168 0.24 ekki meira tókst pannier ekki að komast að um æsku karimovs allavega fékk hann ekki áreiðanlegar upplýsingar -i_ljosi_sogunnar_000098-0037-00:07:4388-00:00:1452 i_ljosi_sogunnar_000098 37 00:07:43.88 14.464 0.13 missættið hans á yngri árum svo að hann hefði verið afburðanemandi þrátt fyrir þennan erfiða uppvöxt en aðrir sögðu að hann hafi verið uppstökkur og alræmdur á markaðstorgum samarkandborgar fyrir vatnsmelónuþjófnað -i_ljosi_sogunnar_000098-0038-00:07:5980-00:00:1462 i_ljosi_sogunnar_000098 38 00:07:59.80 14.592 0.37 en allavega árið nítjánhundruð sextíu útskrifaðist karimov tuttugu og tveggja ára úr tækniskólanum í taskan sem vélaverkfræðingur og hóf störf í landbúnaðarvélaverksmiðju borgarinnar rétt eins og segir í opinberu ævisögunni -i_ljosi_sogunnar_000098-0039-00:08:1522-00:00:1144 i_ljosi_sogunnar_000098 39 00:08:15.22 11.52 0.45 eftir nokkur ár þar fór hann að vinna sem verkfræðingur fyrir vatnsmálaráðuneyti landsins og þannig byrjaði hann að mjaka sér smátt og smátt hærra og hærra í úsbeska stjórnkerfinu -i_ljosi_sogunnar_000098-0040-00:08:2812-00:00:1144 i_ljosi_sogunnar_000098 40 00:08:28.12 11.52 0.38 úr vatnsmálaráðuneytinu lá leið hans fljótt annað í þjóðhagsstofnun úsbeka þar sem meðal annars bjuggu til hinar vinsælu fimm ára áætlanir um opinberan rekstur -i_ljosi_sogunnar_000098-0041-00:08:4052-00:00:0998 i_ljosi_sogunnar_000098 41 00:08:40.52 9.984 0.07 auðvitað var hann á þessu stigi málsins genginn í kommúnistaflokkinn annars sagði hann tæplega komist svona langt og alls ekki getað gert sér vonir um frekari frama -i_ljosi_sogunnar_000098-0043-00:08:5594-00:00:0958 i_ljosi_sogunnar_000098 43 00:08:55.94 9.472 0.29 orðar var hann orðinn yfirmaður í þjóðhagsstofnunni og árið nítján hundruð áttatíu og þrjú var hann gerður að fjármálaráðherra úsbeska sovétlýðveldisins -i_ljosi_sogunnar_000098-0044-00:09:0668-00:00:0688 i_ljosi_sogunnar_000098 44 00:09:06.68 6.912 0.07 hann hafði með störfum sínum í þjóðarstoltið athygli valdamikilla manna sem komu honum í ráðherraembætti -i_ljosi_sogunnar_000098-0045-00:09:1434-00:00:1102 i_ljosi_sogunnar_000098 45 00:09:14.34 11.008 0.38 raunar valdamesta manns í úsbekistan á þessum tíma saratov aðalritari úsbeska kommúnistaflokksins var æðsti leiðtogi lýðveldisins -i_ljosi_sogunnar_000098-0046-00:09:2638-00:00:0926 i_ljosi_sogunnar_000098 46 00:09:26.38 9.344 0.43 því embætti hafði rashidov þessi gegnt tuttugu og fjögur ár nítján hundruð fimmtíu og níu og hann var frekar vinsæll meðal úsbesks almennings -i_ljosi_sogunnar_000098-0047-00:09:3644-00:00:0972 i_ljosi_sogunnar_000098 47 00:09:36.44 9.728 0.17 almenningur fékk á tilfinninguna að rashidov bæri hag þeirra fyrir brjósti gagnvart æðstu stjórnvöldum sovétríkjanna lengst þrjú þúsund kílómetra í burtu í moskvu -i_ljosi_sogunnar_000098-0049-00:09:5148-00:00:0748 i_ljosi_sogunnar_000098 49 00:09:51.48 7.552 0.38 þeir sökuðu rashidov baikal um bómullaruppskeru en bómullarrækt er einn helsti atvinnuvegur úsbeka -i_ljosi_sogunnar_000098-0051-00:10:0310-00:00:0504 i_ljosi_sogunnar_000098 51 00:10:03.10 5.12 0.06 þegar komið var að þolmörkum var fátt annað að gera en að byrja að ljúga til um uppskeruna -i_ljosi_sogunnar_000098-0053-00:10:1768-00:00:0932 i_ljosi_sogunnar_000098 53 00:10:17.68 9.344 0.22 og þann þrítugasta og fyrsta október nítján hundruð áttatíu og þrjú framdi aðalritari úsbeska kommúnistaflokksins sharaf rashidov sjálfsmorð -i_ljosi_sogunnar_000098-0054-00:10:2782-00:00:0674 i_ljosi_sogunnar_000098 54 00:10:27.82 6.784 0.16 reyndar hafa einhverjir leitt að því líkum að kannski hafi einhver hjálpað honum áleiðis ef svo má orði komast -i_ljosi_sogunnar_000098-0055-00:10:3676-00:00:1950 i_ljosi_sogunnar_000098 55 00:10:36.76 19.584 0.24 allavega fylgdi dauða rashidovs umfangsmikil tiltekt í framvarðarsveit úsbeska kommúnistaflokksins stjórnvöld í moskvu vildu losna við hvern þann sem gæti hafa haft nokkuð að gera með bómullarskandalinn mikla eins og málið var kallað og herða tak sitt á þessu óstýriláta lýðveldi úsbekistan -i_ljosi_sogunnar_000098-0057-00:11:0840-00:00:0474 i_ljosi_sogunnar_000098 57 00:11:08.40 4.736 0.45 nú voru færri um hituna svo frami karimovs hélt ótrauður áfram -i_ljosi_sogunnar_000098-0058-00:11:1374-00:00:0786 i_ljosi_sogunnar_000098 58 00:11:13.74 7.808 0.12 árið nítján hundruð áttatíu og níu var hann orðinn aðalritari kommúnistaflokksins og æðsti maður sovétlýðveldisins úsbekistan -i_ljosi_sogunnar_000098-0059-00:11:2842-00:00:2362 i_ljosi_sogunnar_000098 59 00:11:28.42 23.552 0.27 í morgunsárið þann nítjánda ágúst nítján hundruð níutíu og eitt rúlluðu skrikaði götur moskvu það voru íhaldssöm aflýsa kommúnistaflokknum sem þarna gerðu tilraun til að ræna völdum af micaelo ósátt við tilraunir hans til umbóta skemmtanir mistókst -i_ljosi_sogunnar_000098-0060-00:11:5514-00:00:0566 i_ljosi_sogunnar_000098 60 00:11:55.14 5.632 0.08 sovétlýðveldin byrjuðu að yfirgefa moskvu eitt af öðru og standa á eigin fótum -i_ljosi_sogunnar_000098-0061-00:12:0152-00:00:1350 i_ljosi_sogunnar_000098 61 00:12:01.52 13.568 0.24 þar á meðal var úsbekistan undir stjórn islams karimovs sem lýsti yfir sjálfstæði þrítugasta og fyrsta ágúst nítján hundruð níutíu og eitt tíu dögum eftir að valdarán harðlínukommanna mistókst -i_ljosi_sogunnar_000098-0062-00:12:3422-00:00:2066 i_ljosi_sogunnar_000098 62 00:12:34.22 20.608 0.12 þegar úsbekistan varð sjálfstætt ríki átti líka að heita að það yrði lýðræðisríki það var þó aldrei meira en að nafninu til gamli úsbeski kommúnistaflokkurinn var snarlega endurskírður lýðræðisflokkur fólksins en hélt áfram að njóta þeirrar yfirburðastöðu í stjórnmálunum og kommúnistar höfðu gert -i_ljosi_sogunnar_000098-0063-00:12:5598-00:00:0620 i_ljosi_sogunnar_000098 63 00:12:55.98 6.144 0.08 tilraun nokkurra stjórnarandstæðinga til að stofna annan stjórnmálaflokk var snarlega kæfð í fæðingu -i_ljosi_sogunnar_000098-0064-00:13:0272-00:00:0826 i_ljosi_sogunnar_000098 64 00:13:02.72 8.32 0.26 í árslok nítján hundruð níutíu og eitt þegar sovétríkin höfðu formlega liðið undir lok efndu úsbekar svo til forsetakosninga -i_ljosi_sogunnar_000098-0065-00:13:1138-00:00:0944 i_ljosi_sogunnar_000098 65 00:13:11.38 9.472 0.28 samkvæmt nýrri stjórnskipan úsbekistan var ríkið forsetaræði á borði bandaríkin svo forsetinn var æðsti og valdamesti maður landsins -i_ljosi_sogunnar_000098-0066-00:13:2200-00:00:0884 i_ljosi_sogunnar_000098 66 00:13:22.00 8.832 0.2 ísland karimov bauð sig að sjálfsögðu fram fyrir lýðræðisflokk fólksins og hlustendur geta kannski ímyndað sér hvernig úrslit kosninganna urðu -i_ljosi_sogunnar_000098-0067-00:13:3122-00:00:0532 i_ljosi_sogunnar_000098 67 00:13:31.22 5.376 0.0 karimov sigraði með öruggum meirihluta áttatíu og sex prósentum atkvæða -i_ljosi_sogunnar_000098-0068-00:13:3744-00:00:0580 i_ljosi_sogunnar_000098 68 00:13:37.44 5.76 0.06 einhverjir eftirlitsmenn hafi að vísu maldað í móinn og sagt að einhver brögð gætu hafa verið í tafli -i_ljosi_sogunnar_000098-0069-00:13:4574-00:00:1170 i_ljosi_sogunnar_000098 69 00:13:45.74 11.648 0.11 slakar var orðinn forseti úsbekistan og því embætti myndi hann halda til dauðadags og hann sigraði í þremur kosningum til viðbótar ætíð með meira en níutíu prósent -i_ljosi_sogunnar_000098-0070-00:14:1344-00:00:3148 i_ljosi_sogunnar_000098 70 00:14:13.44 31.488 0.48 húsakynni kistan kirkjunnin en svonefndu stan ríki miðasíu gjarnan nefnd í einni andrá öll tilheyrðu sovétríkjunum sálugu og stjórnarhættir í öllum ríkjunum hafa helst einkennst af einræði og harðstjórn kannski er það túrkmenistan sem oftast ratar í fréttir fyrir ýmis yfirgengileg og fjarstæðukennt uppátæki fyrsta forsetans saumana sofið turkmenbashi og eftirmanns hans gurbanguly berdimuhamedow -i_ljosi_sogunnar_000098-0071-00:14:4624-00:00:0816 i_ljosi_sogunnar_000098 71 00:14:46.24 8.192 0.2 ísland karimov lét aldrei reisa af sér neinar gullstyttur og ekki endurskírði hann mánuðina eftir sjálfum sér og fjölskyldu sinni -i_ljosi_sogunnar_000098-0072-00:14:5510-00:00:0472 i_ljosi_sogunnar_000098 72 00:14:55.10 4.736 0.1 því rataði hann kannski sjaldnar alþjóðafréttir á sinni löngu valdatíð -i_ljosi_sogunnar_000098-0073-00:15:0068-00:00:1568 i_ljosi_sogunnar_000098 73 00:15:00.68 15.744 0.24 en það er ekki þar með sagt að hann hafi ekki gert sitthvað misjafnt í raun litaðist allur sá aldarfjórðungur sem karimov var við völd í uppalinn af miskunnarlausu harðræði svo miklu að ríki hans var stundum líkt við norður kóreu -i_ljosi_sogunnar_000098-0074-00:15:1810-00:00:2202 i_ljosi_sogunnar_000098 74 00:15:18.10 22.016 0.2 arire sovétríkjunum sálugu ólýðræðislegt og mannfjandsamlegt stjórn og dómskerfi en heldur ekki sitt eftir liggja þegar hann settist á forsetastól eitt af hans fyrstu verkum var að freista þess að sannfæra þegna sína um að margvíslegar ógnir steðjuðu að úsbeska ríkinu og því væri nauðsynlegt að herða enn tökin -i_ljosi_sogunnar_000098-0075-00:15:4070-00:00:1180 i_ljosi_sogunnar_000098 75 00:15:40.70 11.776 0.06 ekki síst hélt hann í fram að herskáir íslamskir bókstafstrúarmenn bi��u eftir tækifæri til að steypa stjórn hans og koma upp óvægnu trúræði á borð við það sem finna mátti í íran -i_ljosi_sogunnar_000098-0076-00:15:5388-00:00:0882 i_ljosi_sogunnar_000098 76 00:15:53.88 8.832 0.44 sekar eru tyrknesk þjóð að meirihluta múslimar en auðvitað var hverskyns trúariðkun ekki sérlega vel séð á sovétmann -i_ljosi_sogunnar_000098-0077-00:16:0328-00:00:1250 i_ljosi_sogunnar_000098 77 00:16:03.28 12.544 0.26 sumum féll það illa en öðrum vel fyrir nokkrum árum var hópur íslendinga á ferð í úsbekistan ræddi við úsbeka sem sagði að víst hefði vistin undir kommúnismanum verið ansi slæm -i_ljosi_sogunnar_000098-0078-00:16:1892-00:00:1720 i_ljosi_sogunnar_000098 78 00:16:18.92 17.28 0.07 þeir börðu úr okkur fjárans trúarbrögðin sagði úsbekinn og það má til sanns vegar færa því sú öfgafulla útgáfa íslam sem víða hefur verið til vandræða í nágrannalöndunum hefur ekki látið mikið á sér kræla í úsbekistan ekki enn þá að minnsta kosti -i_ljosi_sogunnar_000098-0079-00:16:3680-00:00:0856 i_ljosi_sogunnar_000098 79 00:16:36.80 8.576 0.38 karimova notað íslamistagrýluna óspart til að réttlæta ýmisskonar óhæfuverk árum og áratugum saman -i_ljosi_sogunnar_000098-0081-00:17:0202-00:00:0854 i_ljosi_sogunnar_000098 81 00:17:02.02 8.576 0.22 contra gamalli tashkent búi þann sautjánda apríl nítján hundruð níutíu og níu þegar hann var handtekinn fyrir morð -i_ljosi_sogunnar_000098-0082-00:17:1126-00:00:0630 i_ljosi_sogunnar_000098 82 00:17:11.26 6.272 0.0 hann hélt staðfastlega fram sakleysi sínu sagðist ekkert hafa haft með morðið að gera og ekkert um það vita -i_ljosi_sogunnar_000098-0083-00:17:1898-00:00:1686 i_ljosi_sogunnar_000098 83 00:17:18.98 16.768 0.23 stikuðu sinnar úr gæsluvarðhaldi komst á leiðarenda og er meðal heimilda sem alþjóðlegu mannréttindasamtökin human ritskoðun ítarlegri skýrslu um pyntingar í úsbeskum fangelsum og lögreglustöðvum og kom út árið tvöþúsund -i_ljosi_sogunnar_000098-0085-00:17:5554-00:00:1220 i_ljosi_sogunnar_000098 85 00:17:55.54 12.16 0.19 löngu bréfi til móður sinnar lýsir sýknaði lögreglumennirnir berja hann sundur og saman klukkustundum saman kallað hann öllum illum nöfnum klæða hann úr fötunum og niðurlæging -i_ljosi_sogunnar_000098-0086-00:18:0870-00:00:0608 i_ljosi_sogunnar_000098 86 00:18:08.70 6.016 0.27 jafnvel þegar tegundar niður og skrifar undir fyrirframtilbúna játningu að læknum -i_ljosi_sogunnar_000098-0087-00:18:1948-00:00:0376 i_ljosi_sogunnar_000098 87 00:18:19.48 3.84 0.2 reyna að klína á hann fleiri afbrotum hóta víð drepa -i_ljosi_sogunnar_000098-0089-00:18:5078-00:00:0750 i_ljosi_sogunnar_000098 89 00:18:50.78 7.424 0.42 tignarlegi af lífi fyrir meintan glæp sinni júlí árið tvö þúsund rétt rúmu ári eftir að hann var handtekinn -i_ljosi_sogunnar_000098-0090-00:18:5892-00:00:0832 i_ljosi_sogunnar_000098 90 00:18:58.92 8.32 0.2 hann er bara eitt af ótal fórnarlömbum þess hrottalega lögregluríkis sem íslam karimov byggði upp á tíunda áratug síðustu aldar -i_ljosi_sogunnar_000098-0091-00:19:0872-00:00:1756 i_ljosi_sogunnar_000098 91 00:19:08.72 17.536 0.12 tvísaga erfðu eftir sovétríkin sálugu var sú stefna innan lögreglunnar að hafa ákveðna kvóta á handtökur fyrir hina ýmsu glæpi lögreglumönnum var því mikið í mun að handtaka sem flesta til að fylla upp í kvótana og ná fram játningum með öllum leiðum -i_ljosi_sogunnar_000098-0092-00:19:2710-00:00:1466 i_ljosi_sogunnar_000098 92 00:19:27.10 14.72 0.03 víðtæk spilling sem grasseraði í dómskerfinu gerði það að verkum að lögreglumenn gátu hegðað sér hvernig sem er án þess að óttast eftirmál og æðstu valdamenn ríkisins bókstaflega hvöttu til þess að tekið væri hart á glæpamönnum -i_ljosi_sogunnar_000098-0093-00:19:4276-00:00:0568 i_ljosi_sogunnar_000098 93 00:19:42.76 5.632 0.0 sérstaklega þeim sem grunaðir voru um tengsl við herskáa íslamista og bókstafstrúarmenn -i_ljosi_sogunnar_000098-0094-00:19:4936-00:00:0930 i_ljosi_sogunnar_000098 94 00:19:49.36 9.344 0.19 starfsmenn human rætt skrifuðu aðra skýrslu um mannréttindamál í úsbekistan tveimur árum síðar tvö þúsund og tvö sem orðið hefur alræmd -i_ljosi_sogunnar_000098-0095-00:19:5950-00:00:0750 i_ljosi_sogunnar_000098 95 00:19:59.50 7.424 0.05 gísla snéri að einu versta fangelsi landsins og tveimur föngum sem létu þar lífið í ágúst tvö þúsund og tvö -i_ljosi_sogunnar_000098-0096-00:20:0836-00:00:0830 i_ljosi_sogunnar_000098 96 00:20:08.36 8.32 0.19 slík fangelsið er í gamalli sovéskri herstöð í norðvestanverðu landinu svo einangraða þangað liggur varla vegur -i_ljosi_sogunnar_000098-0097-00:20:1754-00:00:1290 i_ljosi_sogunnar_000098 97 00:20:17.54 12.8 0.2 þangað voru þeir sendir þeir mosvar afasonur dæmdir í áralangt fangelsi fyrir að hafa verið liðsmenn alþjóðlegra herskárra íslamistasamtaka fiskur -i_ljosi_sogunnar_000098-0098-00:20:3160-00:00:0688 i_ljosi_sogunnar_000098 98 00:20:31.60 6.912 0.0 í fangelsinu lentu þeir í stöðugum erjum við fangaverði þar sem þeir kröfðust þess að fá stunda bænir -i_ljosi_sogunnar_000098-0100-00:20:4626-00:00:0478 i_ljosi_sogunnar_000098 100 00:20:46.26 4.736 0.0 loks virðist einu slíku atviki hafa lokið með dauða þeirra beggja -i_ljosi_sogunnar_000098-0101-00:20:5174-00:00:0418 i_ljosi_sogunnar_000098 101 00:20:51.74 4.096 0.0 þegar fjölskyldur þeirra fengu lík þeirra í hendur til greftrunar -i_ljosi_sogunnar_000098-0103-00:21:0984-00:00:0422 i_ljosi_sogunnar_000098 103 00:21:09.84 4.224 0.0 voru þaktir alvarlegum brunasárum frá fótum og upp að bringu -i_ljosi_sogunnar_000098-0104-00:21:1792-00:00:0458 i_ljosi_sogunnar_000098 104 00:21:17.92 4.608 0.0 sögðu greinilegt að mennirnir hefðu verið þvingaðir ofan í sjóðandi vatn -i_ljosi_sogunnar_000098-0107-00:21:4314-00:00:0776 i_ljosi_sogunnar_000098 107 00:21:43.14 7.808 0.05 þetta er ævaforn borg sem eitt sinn var eitt af helstu viðkomustöðum á silkileiðinni en hefur síðan mátt muna sinn fífil fegurri -i_ljosi_sogunnar_000098-0108-00:21:5138-00:00:0668 i_ljosi_sogunnar_000098 108 00:21:51.38 6.656 0.0 hér í lagi eftir sjálfstæði úsbekistans fór hagur borgarinnar síversnandi og fátækt jókst til muna -i_ljosi_sogunnar_000098-0109-00:21:5958-00:00:1702 i_ljosi_sogunnar_000098 109 00:21:59.58 17.024 0.17 þann þrettánda maí árið tvö þúsund og fimm mótmæltu íbúar andijan á götum úti þeir mótmæltu bágum kjörum og spillingu kröfðust þess einnig að tuttugu og þrír kaupsýslumenn sem hafði verið handteknir grunaðir um tengsl við herskáa íslamista yrðu látnir lausir -i_ljosi_sogunnar_000098-0110-00:22:1924-00:00:0554 i_ljosi_sogunnar_000098 110 00:22:19.24 5.632 0.09 sem söfnuðu saman á aðaltorgi borgarinnar í þúsundatali síðdegis þennan föstudag -i_ljosi_sogunnar_000098-0111-00:22:2916-00:00:1514 i_ljosi_sogunnar_000098 111 00:22:29.16 15.104 0.46 bestar hafa gert sitt ítrasta undanfarinn áratug til að þagga niður atburðina í andijan borg í maí tvö þúsund og fimm en úsbeskir andófsmenn og mannréttindasamtök gert allt til að halda minningu þeirra á lofti -i_ljosi_sogunnar_000098-0113-00:23:2846-00:00:2356 i_ljosi_sogunnar_000098 113 00:23:28.46 23.552 0.41 orðsins inn konur öskruðu karlar öskruðu ekki skjóta við erum óvopnaðir kurteisir að skjóta tölurnar emmett síðdegi eru mjög á reiki samkvæmt opinberri frásögn stjórnvalda varanlega hundrað áttatíu og sjö sem féllu og allir voru þeir hryðjuverkamenn -i_ljosi_sogunnar_000098-0114-00:23:5280-00:00:0822 i_ljosi_sogunnar_000098 114 00:23:52.80 8.192 0.17 mannréttindasamtök áætla hinsvegar á bilinu þrjú hundruð til þúsund manns hafi kynt lífi og flestir þeirra friðsamir mótmælendur -i_ljosi_sogunnar_000098-0115-00:24:1542-00:00:0478 i_ljosi_sogunnar_000098 115 00:24:15.42 4.736 0.13 fólk stóð á götunni og horfði í kringum sig óttaslegnar norður þar sem líkin lágu -i_ljosi_sogunnar_000098-0116-00:24:2074-00:00:0460 i_ljosi_sogunnar_000098 116 00:24:20.74 4.48 0.08 menn og svona fimm sex menn í venjulegum fötum gengu á milli líkanna -i_ljosi_sogunnar_000098-0118-00:24:3658-00:00:1548 i_ljosi_sogunnar_000098 118 00:24:36.58 15.488 0.26 eftir atburðina í andijan voru mörghundruð stjórnarandstæðingar fangelsaðir fjöldi annarra flúði land og hefur aldrei snúið aftur vesturlönd reyndu eitthvað að malda í móinn kröfðust rannsóknar á ásökunum fjöldamorð á mótmælendum -i_ljosi_sogunnar_000098-0119-00:24:5302-00:00:1376 i_ljosi_sogunnar_000098 119 00:24:53.02 13.696 0.28 en þessar raddir urðu þó aldrei sérstaklega háværar líklega þótti karimov of mikilvægur bandamaður til að styggja hann mikið úsbekistan á mörkum austurs og vesturs er enda enn mikilvægt -i_ljosi_sogunnar_000098-0120-00:25:1070-00:00:1350 i_ljosi_sogunnar_000098 120 00:25:10.70 13.44 0.11 yfirleitt reyndi hann að feta einhvern milliveg milli rússlands og vesturlanda hélt bæði ágætu sambandi við moskvu en leyfði bandaríkjamönnum sömuleiðis að nota úsbeskar herstöðvar í íraksstríði sínu -i_ljosi_sogunnar_000098-0121-00:25:2814-00:00:1340 i_ljosi_sogunnar_000098 121 00:25:28.14 13.44 0.12 ekki leið á löngu eftir fjöldamorðin í andijan var aftur farinn að fá að fara í kurteisisheimsóknir til brussel og tók fagnandi á móti bandarískum utanríkisráðherrum eins og ekkert hefði í skorist -i_ljosi_sogunnar_000098-0122-00:25:4786-00:00:1054 i_ljosi_sogunnar_000098 122 00:25:47.86 10.496 0.2 eins og fyrr segir er margt á huldu um ísland karimov líflaus þann er ekkert sérstaklega mikið fyrir að baða sig í sviðsljósinu eins og stundum er raunin með einræðisherra -i_ljosi_sogunnar_000098-0123-00:25:5950-00:00:0960 i_ljosi_sogunnar_000098 123 00:25:59.50 9.6 0.23 en við vitum að þann áttunda júlí nítján hundruð sjötíu og tvö fæddist íslamskara og eiginkonu hans tauti sem fékk nafnið gulnara -i_ljosi_sogunnar_000098-0124-00:26:1228-00:00:0712 i_ljosi_sogunnar_000098 124 00:26:12.28 7.168 0.0 slatti fyrir son úr fyrra hjónabandi sem hefur aldrei sést opinberlega býr líklega í rússlandi með móður sinni -i_ljosi_sogunnar_000098-0125-00:26:2040-00:00:1668 i_ljosi_sogunnar_000098 125 00:26:20.40 16.768 0.24 en gulnara varð augasteinn foreldra sinna eiginlega prinsessa hún var sendi fínustu skólana sem völ var á í úsbekistan frá byrjun lærði hagfræði og stjórnmálafræði í háskólum bæði í úsbekistan og á vesturlöndum fór meðal annars í harvard -i_ljosi_sogunnar_000098-0126-00:26:3832-00:00:1158 i_ljosi_sogunnar_000098 126 00:26:38.32 11.648 0.12 og meðfram náminu fór hún fljótt að sinna ábyrgðarstöðum fyrir úsbeska ríkið stjórn föðursins hún var fastafulltrúi úsbekistan hjá sameinuðu þjóðunum sendiherra á spáni -i_ljosi_sogunnar_000098-0127-00:26:5314-00:00:1210 i_ljosi_sogunnar_000098 127 00:26:53.14 12.16 0.0 varð svo fyrirferðarmikil í stjórnkerfinu og þjóðlífi að margir stjórnmálaskýrendur sannfærðust um að karl faðir hennar væri að búa hana undir það hlutverk að taka við af honum eftir hans dag -i_ljosi_sogunnar_000098-0128-00:27:0904-00:00:2290 i_ljosi_sogunnar_000098 128 00:27:09.04 22.912 0.17 en viðskiptin voru þó alltaf hennar aðalsýsla hún byggði með tímanum mikið viðskiptaveldi sem teygði anga sína nær alla geira úsbesks viðskiptalífs bin blómstraði og hún var fljótin ríkasta kona landsins vitaskuld með dyggri hjálp föður síns og hans manna og þeirrar gegndarlausu spillingar sem pabbi gamli lét líðast í ríki sínu -i_ljosi_sogunnar_000098-0129-00:27:3276-00:00:0772 i_ljosi_sogunnar_000098 129 00:27:32.76 7.68 0.05 pakistan getur stærst sig af því að hafa ótal sinnum ratað í skýrslur alþjóðastofnana sem eitt af spilltustu ríkjum heims -i_ljosi_sogunnar_000098-0130-00:27:4168-00:00:0638 i_ljosi_sogunnar_000098 130 00:27:41.68 6.4 0.29 og ekki síst auðgaðist gulnara á kostnað annarra almennra og heiðarlegra borgara í úsbekistan -i_ljosi_sogunnar_000098-0131-00:27:4906-00:00:0816 i_ljosi_sogunnar_000098 131 00:27:49.06 8.192 0.35 í skrifum bandarískra diplómata sem mikils komist yfir og birtu um árið var gulnöru lýst sem ræningjabarón -i_ljosi_sogunnar_000098-0133-00:28:0190-00:00:0842 i_ljosi_sogunnar_000098 133 00:28:01.90 8.448 0.07 hún væri bæði fégráðug og valdasjúk og hugsaði um það eitt að notfæra sér völd föður síns til að koma sjálfri sér á framfæri og græða peninga -i_ljosi_sogunnar_000098-0134-00:28:1166-00:00:0810 i_ljosi_sogunnar_000098 134 00:28:11.66 8.064 0.1 sem dæmi um þá viðskiptahætti sem gulnara stundaði má nefna að eitt sinn opnaði kaupsýslumaður nokkur nýtt veitingahús í tankinn -i_ljosi_sogunnar_000098-0135-00:28:2034-00:00:0492 i_ljosi_sogunnar_000098 135 00:28:20.34 4.992 0.29 það var fínt veitingahús og þangað fór fljótt úsbesk fyrirmenni að venja komur sínar -i_ljosi_sogunnar_000098-0137-00:28:3490-00:00:0750 i_ljosi_sogunnar_000098 137 00:28:34.90 7.552 0.06 einhverju öðru landi gæti það hafi verið fagnaðarefni fyrir veitingamanninn að valdamikil dóttir forsetans væri ánægð með staðinn -i_ljosi_sogunnar_000098-0138-00:28:4522-00:00:0718 i_ljosi_sogunnar_000098 138 00:28:45.22 7.168 0.0 síðar þennan sama dag birtust þrír sterkbyggðir menn í leðurjökkum á veitingahúsinu og tilkynntu eigandanum -i_ljosi_sogunnar_000098-0139-00:28:5862-00:00:0586 i_ljosi_sogunnar_000098 139 00:28:58.62 5.888 0.0 veitingamaðurinn gat lítið annað en beygt sig undir það á endanum flúði hann land allslaus -i_ljosi_sogunnar_000098-0140-00:29:0632-00:00:0486 i_ljosi_sogunnar_000098 140 00:29:06.32 4.864 0.15 gulnara reyndi nú líka að höfða til almúgans ekki bara að stela þeim -i_ljosi_sogunnar_000098-0141-00:29:2954-00:00:2860 i_ljosi_sogunnar_000098 141 00:29:29.54 28.544 0.46 úr dreymdi nefnilega um að verða alþjóðleg poppsöngkona og tímar tvö þúsund og tíu lagði hún allt sitt í að láta þann draum rætast hún tók upp listamannsnafnið húsakynni vísun í persnesku söngdívuna kúgurum áratugaskeið hefur notið vinsælda í löndum miðasíu réði til sín færustu útlendu prófanir að föndra hendinni popplög sem hún vonaðist til að gerðu hana að álíka tók -i_ljosi_sogunnar_000098-0142-00:30:0692-00:00:1472 i_ljosi_sogunnar_000098 142 00:30:06.92 14.72 0.05 lögin hennar voru vissulega spiluð í útvarpi og sjónvarpi í heimalandinu kannski ekki um mikið annað að velja en frægð erlendis lét eitthvað á sér standa jafnvel þótt hún gengið svo langt að kaupa fokdýrar auglýsingar í bandaríkjunum -i_ljosi_sogunnar_000098-0143-00:30:2232-00:00:0948 i_ljosi_sogunnar_000098 143 00:30:22.32 9.472 0.19 meðal annars eina í tónlistartímaritinu berbar sem hún reyndi svo að nota sem sönnun heima fyrir að hún væri nú þegar orðin vinsæl í bandarískum pottum -i_ljosi_sogunnar_000098-0144-00:30:3566-00:00:0584 i_ljosi_sogunnar_000098 144 00:30:35.66 5.76 0.13 og gulnöru tókst ekki heldur að vekja heimsathygli á sér með öðru áhugamáli sínu fann -i_ljosi_sogunnar_000098-0145-00:30:4270-00:00:0840 i_ljosi_sogunnar_000098 145 00:30:42.70 8.32 0.21 gerði hún samt sitt besta henni tókst einhvernveginn að koma sér og fötunum sínum að á sjálfri tískuvikunni nú york tvö þúsund og ellefu -i_ljosi_sogunnar_000098-0146-00:30:5176-00:00:1194 i_ljosi_sogunnar_000098 146 00:30:51.76 12.032 0.12 en skipuleggjendur tískuvikunnar aflýstu sýningu hennar svo á síðustu stundu eftir að mannréttindasamtök vöktu athygli á því að barnaþrælkun tíðkast í bómullarræktarbransanum í úsbekistan -i_ljosi_sogunnar_000098-0147-00:31:0506-00:00:0396 i_ljosi_sogunnar_000098 147 00:31:05.06 3.968 0.1 þarna var byrjað að fjara undan gulnöru og veldi hennar -i_ljosi_sogunnar_000098-0149-00:31:2006-00:00:0798 i_ljosi_sogunnar_000098 149 00:31:20.06 8.064 0.3 fréttaskýringaþáttur sænska ríkissjónvarpsins urrar íslendingum kunnur vegna panamaskjalanna og vinstrisins -i_ljosi_sogunnar_000098-0150-00:31:2852-00:00:2882 i_ljosi_sogunnar_000098 150 00:31:28.52 28.8 0.15 árið tvö þúsund og tólf fjallaði þátturinn um annan skandal hvernig sænska fjarskiptafyrirtækið teliasonera hafði um árabil stundað viðskipti í ríkjum fyrrum sovétríkjanna einræðisríkjum þar sem mannréttindi eru fótum troðin löndum eins og aserbaídsjan hvíta rússlandi og jú úsbekistan og ekki nóg með það höfðu forsvarsmenn teliasonera oft beitt ansi vafasömum aðferðum til að koma sér inn á fjarskiptamarkaðinn í þessum löndum -i_ljosi_sogunnar_000098-0151-00:32:0016-00:00:1168 i_ljosi_sogunnar_000098 151 00:32:00.16 11.648 0.18 en þess sem kom fram í rannsókn utanlandsferða hafði borgað tvo komma milljarða sænskra króna meira en tvö hundruð sextíu milljarða íslenskra -i_ljosi_sogunnar_000098-0153-00:32:1740-00:00:1810 i_ljosi_sogunnar_000098 153 00:32:17.40 18.176 0.22 þó var lítið um þessa greiðslu að finna í opinberum reikningum fyrirtækisins en eins og urraði peningarnir í raun ratað í svissneskan bankareikning skúffufyrirtækis sem nánasta aðstoðarkona gulnöru karimovu var skráð fyrir -i_ljosi_sogunnar_000098-0155-00:32:4192-00:00:0618 i_ljosi_sogunnar_000098 155 00:32:41.92 6.144 0.12 unnar reyndi að humma málið fram á sér sagði ekkert opinberlega en hélt áfram að syngja -i_ljosi_sogunnar_000098-0156-00:33:0432-00:00:3876 i_ljosi_sogunnar_000098 156 00:33:04.32 38.784 0.28 nokkru síðar var einnig sagt frá því í fréttum að yfirvöld í sviss eða ekið viðskipti gulnöru þar í landi til rannsóknar var í grunuðum peningaþvætti húsleit var meðal annars gerð í lúxusvillu hennar fyrir utan gegn irish hafa fengið nóg af veseninu í dóttur sinni ekki leið á löngu þar til úsbesk yfirvöld voru líka farin að rýna í bækur gulleita að hún væri grunuð um umfangsmikil skattsvik og spillingu og viðskiptaveldið mikla hrundi eins og spilaborg skartgripa og tískuverslunum var lokað slökkt á sjónvarps og útvarpsstöðvunum -i_ljosi_sogunnar_000098-0158-00:33:5384-00:00:1088 i_ljosi_sogunnar_000098 158 00:33:53.84 10.88 0.33 hún hætti vissulega að sjást opinberlega hvorki á opinberum samkundum né tískusýningum en hún hélt áfram að vera virk á hvítir eins og hún hafði lengi verið -i_ljosi_sogunnar_000098-0159-00:34:0554-00:00:1498 i_ljosi_sogunnar_000098 159 00:34:05.54 14.976 0.11 samfélagsmiðilinn hafði hún aðallega notað hingað til á hefðbundinn hátt til að vekja athygli á sjálfri sér og sínum gæluverkefnum birt nýjustu tónlistarmyndböndin sín og síðkjóla og svo myndir af sjálfu sér í ýmsum ljúka tekin -i_ljosi_sogunnar_000098-0160-00:34:2160-00:00:0670 i_ljosi_sogunnar_000098 160 00:34:21.60 6.656 0.0 en nú hafði þessi kaupsýslukona sendiherra hönnuður og poppstjarna tekið sér enn eitt hlutverkið -i_ljosi_sogunnar_000098-0162-00:34:3252-00:00:0752 i_ljosi_sogunnar_000098 162 00:34:32.52 7.552 0.29 og titilinn hverja hundrað fjörutíu stafa þrumuræðuna á fætur annarri gegn föður sínum forsetanum -i_ljosi_sogunnar_000098-0164-00:34:4426-00:00:0992 i_ljosi_sogunnar_000098 164 00:34:44.26 9.856 0.07 nokkuð sem hún hafði reyndar á efast vitneskju um alla sína ævi en ekki haft mikinn áhuga á að berjast gegn fyrr en nú þegar þau feðginin voru orðnir óvinir -i_ljosi_sogunnar_000098-0165-00:34:5538-00:00:0436 i_ljosi_sogunnar_000098 165 00:34:55.38 4.352 0.08 með að sakaði hún líka móður sína á yngri systur um galdra -i_ljosi_sogunnar_000098-0166-00:35:0100-00:00:0618 i_ljosi_sogunnar_000098 166 00:35:01.00 6.144 0.33 það hélt áfram í nokkra mánuði þar til tvítin hættu loks að berast og kvittur hennar var lokað -i_ljosi_sogunnar_000098-0167-00:35:1448-00:00:0522 i_ljosi_sogunnar_000098 167 00:35:14.48 5.248 0.19 opnaðir verðir stæðu fyrir utan hús hennar í taskan og gættu þess að hún kæmist hvergi -i_ljosi_sogunnar_000098-0168-00:35:2074-00:00:0578 i_ljosi_sogunnar_000098 168 00:35:20.74 5.76 0.21 karl faðir hennar hefði loks ákveðið að skrúfa fyrir helstu leið hennar til að hafa samband við um heiminn -i_ljosi_sogunnar_000098-0170-00:35:3238-00:00:1004 i_ljosi_sogunnar_000098 170 00:35:32.38 9.984 0.09 fjölmiðlafrelsi í úsbekistan er svo gott sem ekkert og erlendum blaða og fréttamönnum reglulega meinaður aðgangur eða vikið úr landi af óljósum ástæðum -i_ljosi_sogunnar_000098-0172-00:36:0754-00:00:0480 i_ljosi_sogunnar_000098 172 00:36:07.54 4.864 0.14 það kom því natalíu skiljanlega talsvert á óvart þegar hún sendi mest í gamni -i_ljosi_sogunnar_000098-0173-00:36:1830-00:00:0356 i_ljosi_sogunnar_000098 173 00:36:18.30 3.584 0.17 og fékk svar um hæl þar sem gulnara sagðist myndu athuga málið -i_ljosi_sogunnar_000098-0174-00:36:2458-00:00:1288 i_ljosi_sogunnar_000098 174 00:36:24.58 12.8 0.21 næstu misserin átti blaðamaðurinn og forsetadóttirin stofnskrá ter sem gulnara skrifaði á furðulega bjagaðri ensku miðað við manneskju sem segist hafa meistarapróf frá harvard -i_ljosi_sogunnar_000098-0175-00:36:4152-00:00:0478 i_ljosi_sogunnar_000098 175 00:36:41.52 4.736 0.27 en haustið tvö þúsund og fjórtán barst natalíu antelövu dularfullur pakki -i_ljosi_sogunnar_000098-0177-00:37:1074-00:00:4302 i_ljosi_sogunnar_000098 177 00:37:10.74 43.008 0.15 beringshafs hneppt í stofufangelsi ásamt dóttur sinni þá fimmtán ára án nokkurra skýringa ojeda ónæmur hennar fái ekki að fara í skólann hafa samband við vini sína og hún þurfi á læknisaðstoð að halda -i_ljosi_sogunnar_000098-0178-00:37:5756-00:00:0418 i_ljosi_sogunnar_000098 178 00:37:57.56 4.224 0.3 vistir hverju gulnara vonaðist eftir með því að senda upptökurnar -i_ljosi_sogunnar_000098-0179-00:38:0242-00:00:0764 i_ljosi_sogunnar_000098 179 00:38:02.42 7.68 0.44 blaðamaður bbc birti þær á vefnum en gat lítið annað gert enda vorkenndi hún gulnöru kannski ekkert ógurlega -i_ljosi_sogunnar_000098-0180-00:38:1102-00:00:1150 i_ljosi_sogunnar_000098 180 00:38:11.02 11.52 0.12 annar líklegast enn í stofufangelsi í dag hún sást að minnsta kosti ekki í útför föður síns þar voru bara móðir hennar og yngri systir eða nornirnar eins og gulnara kallar þær -i_ljosi_sogunnar_000098-0181-00:38:2334-00:00:1094 i_ljosi_sogunnar_000098 181 00:38:23.34 11.008 0.38 og það virðist alveg útilokað sem eitt sinn hafði verið spáð á úsbeska prinsessan gulnara karimova myndi hreinlega taka við af föður sínum sem forseti úsbekistan -i_ljosi_sogunnar_000098-0184-00:38:4778-00:00:0538 i_ljosi_sogunnar_000098 184 00:38:47.78 5.376 0.13 fangelsi þar sem ekkert tiltökumál þykir að berja fanga í spað eða sjóða þá lifandi -i_ljosi_sogunnar_000098-0185-00:38:5456-00:00:1050 i_ljosi_sogunnar_000098 185 00:38:54.56 10.496 0.04 og fátt bendir til þess að eftirmaðurinn hver sem það verður eigi eftir að víkja langt af þeirri braut á næstunni því miður fyrir hinn almenna úsbeka -i_ljosi_sogunnar_000099-0020-00:09:5510-00:00:0704 i_ljosi_sogunnar_000099 20 00:09:55.10 7.04 0.19 fæddist reyndar ekki í baghdad heldur í borginni samarra um hundrað tuttugu kílómetra norður af höfuðborginni -i_ljosi_sogunnar_000099-0024-00:11:0278-00:00:1008 i_ljosi_sogunnar_000099 24 00:11:02.78 10.112 0.04 hann var kurteis en feiminn ungur maður segja þeir sem þekktu til bagdad á þessum árum óeftirtektarverður hélt sig mikið út af fyrir sig -i_ljosi_sogunnar_000099-0029-00:13:3662-00:00:1498 i_ljosi_sogunnar_000099 29 00:13:36.62 14.976 0.06 bandarísk hernámsyfirvöld vissu ekki almennilega hver þessi vinur hins eftirlýsta væri hvort hann væri yfirleitt öfgamaður eða hættulegur á einhvern hátt en ákváðu samt sem áður að stinga honum í fangelsi svona til öryggis -i_ljosi_sogunnar_000099-0031-00:14:3322-00:00:1954 i_ljosi_sogunnar_000099 31 00:14:33.22 19.456 0.36 kynnumst við enn einu fangelsinu sem átti hlut í því að vígasamtökin íslamska ríkið urðu til það var kallað camp það var um ferkílómetra svæði á sólbakaðri sléttu í austur írak ekki langt frá landamærunum að kúveit girt af með hárri gaddavírsgirðingu -i_ljosi_sogunnar_000099-0042-00:17:4412-00:00:2024 i_ljosi_sogunnar_000099 42 00:17:44.12 20.224 0.33 að reyna að stemma stigu við offjölgun kamba voru fangar sem álitnir voru hættulitlir reglulega látnir lausir bandaríkjaher fræðimaður hugsuðu bandarísk fangelsisyfirvöld með sér nærsýnn bókabéus sem enginn vissi almennilega af hverju var yfirleitt í fangelsinu -i_ljosi_sogunnar_000099-0050-00:20:5086-00:00:0488 i_ljosi_sogunnar_000099 50 00:20:50.86 4.864 0.18 senn áttu eftir að leika stórt hlutverk í uppgangi íslamska ríkisins -i_ljosi_sogunnar_000099-0059-00:23:0810-00:00:1304 i_ljosi_sogunnar_000099 59 00:23:08.10 13.056 0.38 þannig varð að að því maí tvöþúsund tíu að hinn fótafimi guðfræðingur abubakar albanía útnefndur æðsti leiðtogi vígasamtakanna sem þá kölluðu sig íslamskt ríki í írak -i_ljosi_sogunnar_000099-0061-00:23:5310-00:00:0582 i_ljosi_sogunnar_000099 61 00:23:53.10 5.76 0.21 gestir fylgdust með því með hryllingi hvernig sýrland virtist vera fuðra upp í ófriðarbáli -i_ljosi_sogunnar_000099-0062-00:23:5942-00:00:0568 i_ljosi_sogunnar_000099 62 00:23:59.42 5.632 0.18 en í bálinu sáu sumir möguleika meðal þeirra var abubakar aladdín -i_ljosi_sogunnar_000099-0064-00:24:1326-00:00:0814 i_ljosi_sogunnar_000099 64 00:24:13.26 8.192 0.0 kannski væri hægt að notfæra sér ástandið í sýrlandi til að reisa þar íslamskt ríki -i_ljosi_sogunnar_000099-0072-00:26:4596-00:00:1510 i_ljosi_sogunnar_000099 72 00:26:45.96 15.104 0.3 sömuleiðis streymdu peningar til nusrafylkingarinnar frá íhaldssömum auðjöfrum í persaflóaríkjunum það sem hafði byrjað sem uppreisn sýrlenskrar alþýðu gegn einræðisherra sínum var að breytast í alþjóðlega styrjöld -i_ljosi_sogunnar_000099-0074-00:27:1594-00:00:2102 i_ljosi_sogunnar_000099 74 00:27:15.94 20.992 0.21 engu að síður var abubakar albani ánægður með þessa undirmenn sína sem hann hafði sent til sýrlands til að undirbúa jarðveginn þeir voru ekki nógu blóðþyrstir fyrir hans smekk virtust hafa meiri áhuga á því að einfaldlega steypa satans hugum draumi baghdadis um að reisa íslands tryggi -i_ljosi_sogunnar_000099-0076-00:28:0764-00:00:2414 i_ljosi_sogunnar_000099 76 00:28:07.64 24.192 0.2 yfirlýsing baghdadis vakti athygli um heim allan en eitthvað hefur klikkað í aðdragandanum því sameiningin virðist aldrei hafa verið borin undir sjálfa leiðtoga nusrafylkingarinnar allavega tóku þeir illa í þessar fregnir þegar þeir loks fengu þær nusrafylkingin hafði komið vel undir sig fótunum í sýrlandi voru þar með öflugustu vígasveitum uppreisnarmanna -i_ljosi_sogunnar_000099-0081-00:29:1878-00:00:0726 i_ljosi_sogunnar_000099 81 00:29:18.78 7.296 0.35 þó að hann fengi ekki bara nusrafylkinguna upp á móti sér heldur allt aldan var alveg sama -i_ljosi_sogunnar_000099-0099-00:34:2900-00:00:0592 i_ljosi_sogunnar_000099 99 00:34:29.00 5.888 0.0 var bænastund í moskunni miklu í mósúl enda föstudagur helsti bænadagur múslima -i_ljosi_sogunnar_000099-0100-00:34:3592-00:00:0938 i_ljosi_sogunnar_000099 100 00:34:35.92 9.344 0.37 ekki hefðbundin bænastund þó því urðu allir moskugestir eflaust fljótt varir þegar fjölmennt lífvarðalið stormaði inn í aðalsal moskunnar -i_ljosi_sogunnar_000099-0108-00:37:4922-00:00:0630 i_ljosi_sogunnar_000099 108 00:37:49.22 6.272 0.27 orrusta sem vígamenn íslamska ríkisins iðar í skinninu að fá að eiga við heri vesturlanda -i_ljosi_sogunnar_000100-0001-00:00:1698-00:00:1894 i_ljosi_sogunnar_000100 1 00:00:16.98 18.944 0.12 komiði sæl fyrir rúmum tveimur árum réðust að berast í stríðum straumum af hryðjuverkasamtökum sem kenndu sig við íslamskt ríki og lögðu undir sig með nær ótrúlegum árangri stór landsvæði í írak og sýrlandi og beittu við það hrottalegu ofbeldi og greindi -i_ljosi_sogunnar_000100-0002-00:00:3660-00:00:2474 i_ljosi_sogunnar_000100 2 00:00:36.60 24.832 0.04 þá var dálítið eins og þessi samtök hefðu skyndilega fallið af himnum ofan svo óvænt var leiftursókn þeirra og uppgangur bæði í hinu stríðshrjáða sýrlandi og langþjáða grannríki írak síðan hafa þessi samtök og liðsmenn þeirra verið nær stöðugt í fréttum fyrir blóðsúthellingar og voðaverk bæði í miðausturlöndum í evrópu og víðar um veröld -i_ljosi_sogunnar_000100-0003-00:01:0238-00:00:1334 i_ljosi_sogunnar_000100 3 00:01:02.38 13.312 0.0 en hvaðan spruttu þessi samtök í raun varla duttu þau í alvöru af himnum ofan til að leita svara við því skulum við fyrst halda nokkra áratugi aftur í tímann og út í eyðimörk jórdaníu -i_ljosi_sogunnar_000100-0004-00:01:2570-00:00:2068 i_ljosi_sogunnar_000100 4 00:01:25.70 20.736 0.05 sakar þriðja stærsta borg jórdaníu iðnaðarborg um fjörutíu kílómetra norðaustur af höfuðborginni amman reykspúandi verksmiðjur og gráleit iðnaðarhúsnæði sem breiða úr sér í sandauðninni og innan um sandinn og verksmiðjurnar búa um átta hundruð fimmtíu þúsund manns flestir af verkamannastétt -i_ljosi_sogunnar_000100-0005-00:01:4738-00:00:2656 i_ljosi_sogunnar_000100 5 00:01:47.38 26.624 0.3 þessi látlausa iðnaðarborg ratar ekki oft í fréttir en þó hún á líklega tilkall til þess að vera sorg jórdaníu sem getið hefur af sér hvað flesta vígamenn sem hafa farið þaðan til að heyja heilagt stríð á erlendri grundu í nafni sinnar eigin öfgafullu túlkun á íslamstrú fyrst til afganistans svo og balkanskagann í kákasusfjöll og svo loks til íraks og sýrlands -i_ljosi_sogunnar_000100-0006-00:02:1738-00:00:2638 i_ljosi_sogunnar_000100 6 00:02:17.38 26.368 0.03 maðurinn sem líklega er frægasti sonur borgarinnar er kannski ekki mikið til að hreykja sér af heldur það er maður sem um árabil var einn af alræmdustu hryðjuverkaleiðtogum heims einmitt maðurinn sem á heiðurinn af því að hafa lagt grunninn að því sem síðar varð íslamska ríkið maður sem var svo stoltur af uppruna sínum iðnaðarborginni í sandinum að hann kenndi sig við hana abubakar -i_ljosi_sogunnar_000100-0007-00:02:5294-00:00:2722 i_ljosi_sogunnar_000100 7 00:02:52.94 27.136 0.22 fæddist þrítugasta október árið nítján hundruð sextíu og sex og fyrstu áratugi ævinnar gegndi hann nafninu amalie hann ólst upp í látlausu steinhúsi í rólegu miðstéttarhverfi foreldrar hans voru ágætlega settir faðirinn var embættismaður í héraðsstjórn saka móðirin sinni börnunum tíu sjö dætrum og þremur sonum átakanlegt og augasteinn móður sinnar -i_ljosi_sogunnar_000100-0008-00:03:2156-00:00:1046 i_ljosi_sogunnar_000100 8 00:03:21.56 10.496 0.13 en frá blautu barnsbeini var hann því miður til endalausa vandræða hann hafði meiri áhuga á því að slást en að sinna námi enda flosnaði hann fljótt upp úr skóla -i_ljosi_sogunnar_000100-0009-00:03:3282-00:00:0642 i_ljosi_sogunnar_000100 9 00:03:32.82 6.4 0.41 fljótlega var hann farinn að stela kaupa á selja fíkniefni stunda hórmang og þar fram eftir götunum -i_ljosi_sogunnar_000100-0010-00:03:4052-00:00:2690 i_ljosi_sogunnar_000100 10 00:03:40.52 26.88 0.32 ættbálkar skipta miklu máli jórdönsku samfélagi al kallaði stórum og áhrifamiklum ættbálki bani hassan það hefði eflaust getað tryggt amatöra framtíð ættbálkurinn sér um sína en tilraunir föður hans til að redda piltinum ásættanlegum störfum í gegnum ættbálkaklíku fóru fyrir lítið því athafnafrelsi áhuga -i_ljosi_sogunnar_000100-0012-00:04:1582-00:00:2226 i_ljosi_sogunnar_000100 12 00:04:15.82 22.272 0.4 en aðallega voru það glæpirnir sem áttu hugans ella strax á táningsaldri gat athafnarinnar í undirheimum zarqa sem grimmlyndur hrotti hann drakk stíft og hafði greinilega gaman af því að ganga í skrokk á ofaní miskunnarlaust hann var jafnvel sagður beita aðra karlmenn kynferðislegu ofbeldi -i_ljosi_sogunnar_000100-0013-00:04:3954-00:00:1352 i_ljosi_sogunnar_000100 13 00:04:39.54 13.568 0.12 hann var þó alltaf sami augasteinn móður sinnar og mamma gamla hafði því meiri áhyggjur af vandræðagemlingnum syninum sem á táningsaldur inn leið og strákurinn virtist ekkert ætla að eldast upp úr þessu veseninu -i_ljosi_sogunnar_000100-0014-00:04:5376-00:00:0850 i_ljosi_sogunnar_000100 14 00:04:53.76 8.576 0.04 þegar hann var um tvítugt ákvað mamma að reyna að grípa í taumana með því að skikka soninn á trúarlegt námskeið í hverfismoskunni -i_ljosi_sogunnar_000100-0015-00:05:0300-00:00:0858 i_ljosi_sogunnar_000100 15 00:05:03.00 8.576 0.05 hún vonaðist til þess að það myndi renna upp förum ljós hann mundi snúa af braut glæpa og ofbeldis og til trúarinnar -i_ljosi_sogunnar_000100-0016-00:05:1246-00:00:2346 i_ljosi_sogunnar_000100 16 00:05:12.46 23.424 0.11 að vissulega má segja að frú algerlega fengið óskir sínar uppfylltar sonurinn tók sannarlega við sér í trúarskólanum hann drakk í sig boðskapinn hætti fljótt að drekka og lagði glæpi undra skjótt á hilluna fyrr en varði var hann ekki bara orðinn trúaður heldur beinlínis strangtrúaður reyndar svo mjög að mörgum þótti fljótt nóg um -i_ljosi_sogunnar_000100-0017-00:05:3734-00:00:4054 i_ljosi_sogunnar_000100 17 00:05:37.34 40.576 0.21 hann fylgdi eiginlega mynstri sem þá þótti kannski framandi við þekkjum vel í dag ungir menn eins og amalie sem hafa verið í glæpum straum og eru ofbeldisfullir og reiðir virðast eiga auðvelt með að heillast af öfgafullri hugmyndafræði hvort sem það er íslamstrú eða þjóðernisstefna eða annað við sjáum þetta til dæmis á mörgum þeirra sem hafa framið hryðjuverk í evrópu síðustu misserin margir í nafni íslamska ríkisins þar er oftar ungir menn með fortíð í ýmisskonar afbrotum innbrotum eða eiturlyfjasölu sem síðan snérust til bókstafstrúar og heilags stríðs -i_ljosi_sogunnar_000100-0018-00:06:1862-00:00:2566 i_ljosi_sogunnar_000100 18 00:06:18.62 25.728 0.36 segja má að armenía skipt út einum öfgum fyrir aðrar glæpir og hrottaskapur viku fyrir ofar bókstafstrú hann sökkti sér ákafra en our íslamskir sort og ekki síst varð ankannalega myndbönd um frá vígvöllum afganistan þar sem allra þjóða íslamskir stríðsmenn börðust með innfæddum gegn innrás soffía -i_ljosi_sogunnar_000100-0019-00:06:4850-00:00:2612 i_ljosi_sogunnar_000100 19 00:06:48.50 26.112 0.2 af þessu heillaðist hinn níu og trúrækni amatöra kannski vegna þess að það blundaði enn í honum ofbeldisfullt eðli svo hafði hann ekkert að gera þannig lífið við kassann í vídjósjoppunni var ekki sérlega æsandi svo þegar einhver í hverfismoskunni lýsti eftir sjálfboðaliðum til að berjast í afganistan var athafnafrelsi að bjóða sig fram -i_ljosi_sogunnar_000100-0020-00:07:1980-00:00:1456 i_ljosi_sogunnar_000100 20 00:07:19.80 14.592 0.21 það var í afganistan sem amatöra kalla sig öðru nafni eins og tíðkaðist meðal heilögu stríðsmannanna hann tók um nafnið abu allskonar vísar til heimaborgarinnar sá frá saka -i_ljosi_sogunnar_000100-0021-00:07:3532-00:00:2618 i_ljosi_sogunnar_000100 21 00:07:35.32 26.112 0.12 kom til afganistan vorið nítján hundruð áttatíu og níu tuttugu og þriggja ára gamall stríðið sem hafði lokkað hann og aðra erlenda stríðsmenn til afganistan var þannig séð búið það voru nokkrar vikur síðan síðustu sovésku hermennirnir létu sig hverfa en erlendu vígamennirnir frá arabalöndum og víðar að héldu áfram að berjast gegn kommúnistastjórninni í afganistan sem kremlverjar höfðu yfirgefið -i_ljosi_sogunnar_000100-0022-00:08:0250-00:00:0550 i_ljosi_sogunnar_000100 22 00:08:02.50 5.504 0.09 þeir sem börðust með sakast segja að hann hafi virkað áhugasamur -i_ljosi_sogunnar_000100-0023-00:08:1100-00:00:1854 i_ljosi_sogunnar_000100 23 00:08:11.00 18.56 0.15 hann skammaði sín greinilega fyrir fortíð sína þrátt fyrir steikjandi hitann var hann alltaf í langermabol til að hylja húðflúrin sem hann hafði fengið sér í fyrra lífi sínu sem krimmi en sú stranga túlkun á íslamstrú sem hann fylgdi þá leyfði engin húðflúr af neinu tagi -i_ljosi_sogunnar_000100-0024-00:08:3092-00:00:1798 i_ljosi_sogunnar_000100 24 00:08:30.92 18.048 0.16 síðar átti hann eftir að reyna allt til að losa sig við húðflúrin hellti klór yfir handleggina á sér og þegar það virkaði ekki skara þau einfaldlega af saumaði svo húðina á handleggjunum saman aftur sjálfur aðgerðin skildi eftir einkennandi ör á handleggnum málum -i_ljosi_sogunnar_000100-0025-00:08:4996-00:00:2016 i_ljosi_sogunnar_000100 25 00:08:49.96 20.096 0.06 hann þótti líka kjarkaður stríðsmaður jafnvel fífldjarfur eins og margir af kollegum sínum sagðist hann helst dreyma um að deyja píslardauða á vígvellinum en þá fékk hann ekki uppfyllta eftir fjögur ár í afganistan snéri hann aftur til jórdaníu árið nítján hundruð níutíu og þrjú ásamt fleiri jórdönskum vígamönnum -i_ljosi_sogunnar_000100-0026-00:09:1158-00:00:1432 i_ljosi_sogunnar_000100 26 00:09:11.58 14.336 0.38 allan þennan tíma í afskekktu fjallendi afganistans hálfgerðu miðaldsamafélagi bókstafstrúarmanni voru saklaus breyttir menn máttu erfitt með að aðlagast jórdönskum nútíma á nýjan leik -i_ljosi_sogunnar_000100-0027-00:09:2674-00:00:1004 i_ljosi_sogunnar_000100 27 00:09:26.74 10.112 0.04 eftir heimkomuna fór hann aftur að vinna í vídjósjoppunni en hann gerði sig á öllu vestræn áhrif úr yfirgnæfandi allt í kringum hann og hann augum óþolandi -i_ljosi_sogunnar_000100-0028-00:09:3758-00:00:1758 i_ljosi_sogunnar_000100 28 00:09:37.58 17.536 0.13 allstaðar léttklæddar konur sem blönduðu geði við ókunnuga karlmenn eins og ekkert væri sjálfsagðara en samkvæmt strangri trúarstofnanir var það bannað en meira að segja hans eigin móðir og systur hunsuðu hann þegar hann reyndi að fá þær til að sveipa sig búrku að afgönskum sið -i_ljosi_sogunnar_000100-0029-00:09:5678-00:00:2042 i_ljosi_sogunnar_000100 29 00:09:56.78 20.352 0.14 akrarnir aðrir erlendu vígamannanna af vígvöllum afganistans gerðu um þetta leyti hann blandaði aðallega geði við aðra fyrrverandi vígamenn þeir skildu hverja deildu reynslu og ströngum trúarskoðunum og voru flestir enn aðallega með hugann við heilagt stríð -i_ljosi_sogunnar_000100-0030-00:10:1848-00:00:1426 i_ljosi_sogunnar_000100 30 00:10:18.48 14.336 0.19 hann hringdi í nokkra gamla félaga af vígvellinum þeir fóru að hittast biðja saman og mynduðu árið nítján hundruð níutíu og fjögur samtök sem þeir kölluðu bæjaralandi útlagst hollustueiður til bænaleiðtogans -i_ljosi_sogunnar_000100-0031-00:10:3326-00:00:2064 i_ljosi_sogunnar_000100 31 00:10:33.26 20.608 0.26 nöfn íslamskra öfgasamtaka eru sjaldnast mjög þjál í þýðingu markmið samtakanna var að halda baráttunni áfram heilaga stríðinu gegn vantrúuðum en í þetta sinn heima fyrir í jórdaníu abubakar hafði stofnað sín fyrstu hryðjuverkasamtök en ekki þau síðustu -i_ljosi_sogunnar_000100-0032-00:11:0038-00:00:3598 i_ljosi_sogunnar_000100 32 00:11:00.38 35.968 0.26 myndarlegur leiðtogi bæjaralandi abadan manísa kafaði kynntu afganistan og hann hafði haft mikil áhrif á hans eigin skoðanir mathildu við lýðræði jafngilda guðlasti og fráfalli frá trúnni og lagði fæð á alla ráðamenn í arabaheiminum bæði þá veraldlegu og aðra eins og konungsætt sádi arabíu sem þó aðhyllist stranga trúartúlkun vasann það dugði matiek hann vildi losna við allt heila klabbið með eldi og brennisteini -i_ljosi_sogunnar_000100-0033-00:11:3772-00:00:1330 i_ljosi_sogunnar_000100 33 00:11:37.72 13.312 0.23 valinu sér úti um vopn nokkrar byssur og smávegis sprengiefni og ætluðu að hefja stríð sitt gegn vantrúuðum með því að ráðast á ísraelska varðstöð á landamærum ísraels og jórdaníu -i_ljosi_sogunnar_000100-0034-00:11:5144-00:00:0578 i_ljosi_sogunnar_000100 34 00:11:51.44 5.76 0.0 tveir áttu að sprengja sig í loft upp og aðrir að skjóta á þá verði og borgara sem enn lifðu -i_ljosi_sogunnar_000100-0035-00:12:0000-00:00:0716 i_ljosi_sogunnar_000100 35 00:12:00.00 7.168 0.38 liðsmenn bæjar dal í markast reyndir stríðsmenn enda voru nýgræðingar í skipulagningu hryðjuverka -i_ljosi_sogunnar_000100-0036-00:12:0756-00:00:0510 i_ljosi_sogunnar_000100 36 00:12:07.56 4.992 0.3 hin öfluga leynilögregla jórdaníu fékk einhvernveginn veður af áformum þeirra -i_ljosi_sogunnar_000100-0038-00:12:1722-00:00:2064 i_ljosi_sogunnar_000100 38 00:12:17.22 20.608 0.09 og aðfaranótt tuttugasta og níunda mars nítján hundruð níutíu og fjögur réðist leynilögreglan til atlögu abubakar handtekinn í rúminu heima hjá sér og var svo ásamt tólf öðrum liðsmönnum bæjaralandi í fimmtán ára fangelsi fyrir ólöglega vopnaeign og fyrir að hafa lagt á ráðin um hryðjuverk -i_ljosi_sogunnar_000100-0039-00:12:4814-00:00:4376 i_ljosi_sogunnar_000100 39 00:12:48.14 43.648 0.1 óskasyni efni hryðjuverkabræður hans væru komnir á bak við lás og slá var vandamálið þó ekki úr sögunni öfgatrú eins og þeirra á það einmitt til að blómstra í fangelsum þar geta herskáair hreintrúarmenn fundið hver annan lagt á ráðin og haft áhrif á aðra fanga fengið þá á sveif með sér nákvæmlega þetta gerðist þegar liðsmenn samtakanna sem kölluðu sig bæjarlífins í jórdaníu þar fundu þeir fyrir fjöldan allan af skoðanabræðrum sínum og marga gamla vopnabræður frá afganistan sem hefur lent í steininum fyrir að hafa ráðist gegn hinu og þessu sem þeir töldu óásættanlegt í jórdönsku samfélagi -i_ljosi_sogunnar_000100-0041-00:13:3730-00:00:1838 i_ljosi_sogunnar_000100 41 00:13:37.30 18.304 0.05 fangi sat inni fyrir sprengjuárás á bíóhús sem sýndi klámmyndir hann hafði komið sprengjunni fyrir í áhorfendasalnum en svo orðið svo niðursokkinn í kvikmyndina sem verið var að sýna að hann gleymdi sér lenti sjálfur í eigin sprengju og missti báða fæturna -i_ljosi_sogunnar_000100-0042-00:13:5726-00:00:2802 i_ljosi_sogunnar_000100 42 00:13:57.26 27.904 0.2 klerkurinn mohammad manísa líka auðvelt að hrífa menn með sér með þrumuræðum gegn lýðræði og vantrúuðum fyrr en varði hafði myndast nærri fimmtíu manna hópur fanga sem hékk á hverju orði klerksins og hlýddu jafnframt skipunum hans nánasta samstarfsmanns abu musab al arkansas nú vera áhrifaríkur leiðtogi og hélt uppi ströngum heraga í hópnum -i_ljosi_sogunnar_000100-0043-00:14:2666-00:00:2488 i_ljosi_sogunnar_000100 43 00:14:26.66 24.96 0.18 fangelsisyfirvöldum hætti loks að lítast á blikuna og vona að þessi sótt breiddist ekki víðar úr sakaði manísa klíkan þeirra sendir í annað fangelsi fangelsið aldarinnar höfðu byggt það lengst úti í afskekktustu eyðimörk fyrir allra hættulegustu fangana en aðstæður voru svo ömurlegar það var löngu hætt að nota það -i_ljosi_sogunnar_000100-0044-00:14:5230-00:00:0436 i_ljosi_sogunnar_000100 44 00:14:52.30 4.352 0.1 enskar voru sendir þangað árið nítján hundruð níutíu og átta -i_ljosi_sogunnar_000100-0045-00:14:5736-00:00:0520 i_ljosi_sogunnar_000100 45 00:14:57.36 5.248 0.07 það sem engir aðrir fangar voru gátu þeir ekki fengið fleiri til liðs við sig -i_ljosi_sogunnar_000100-0046-00:15:0314-00:00:0478 i_ljosi_sogunnar_000100 46 00:15:03.14 4.864 0.09 úrans yfirvöld töldu sig hafa einangrað sóttina en það var rangt -i_ljosi_sogunnar_000100-0047-00:15:1702-00:00:1242 i_ljosi_sogunnar_000100 47 00:15:17.02 12.416 0.09 að minnsta kosti átta hundrað þúsund manns flæddu um götur jórdönsku höfuðborgarinnar amman til að minnast konungsins hússeins sem lést sextíu og þriggja ára þann sjöunda febrúar nítján hundruð níutíu og níu -i_ljosi_sogunnar_000100-0048-00:15:3038-00:00:1232 i_ljosi_sogunnar_000100 48 00:15:30.38 12.288 0.44 þrátt fyrir að vera ekki eldri hafði hússein setið fjörutíu og sjö ára á konungsstóli lifað mikla ólgutíma og ótal tilræði við líf sitt en loks var það krabbamein sem varð honum að falli -i_ljosi_sogunnar_000100-0049-00:15:5000-00:00:1592 i_ljosi_sogunnar_000100 49 00:15:50.00 16.0 0.22 í jarðarförina mætti fjöldi konungborinna þjóðarleiðtoga fyrirmenna úr öllum heimshornum jafnvel þeir sem ætíð urðu eldað grátt silfur við hússein létu sig ekki vanta eins og af þessara einræðisherra í grannríkinu sýrlandi -i_ljosi_sogunnar_000100-0050-00:16:0678-00:00:1076 i_ljosi_sogunnar_000100 50 00:16:06.78 10.88 0.16 það kom svo í hlut þrjátíu og sjö ára gamals sonar hússins að taka við stjórnartaumunum í jórdaníu hann fékk konungstitilinn aular og ríkir enn -i_ljosi_sogunnar_000100-0051-00:16:1862-00:00:1108 i_ljosi_sogunnar_000100 51 00:16:18.62 11.136 0.0 það er til siðs þegar nýr konungur tekur við í jórdaníu að hann sýni að konungstíð hans marki nýtt upphaf með því að náða fanga í fangelsum ríkisins -i_ljosi_sogunnar_000100-0052-00:16:3044-00:00:1504 i_ljosi_sogunnar_000100 52 00:16:30.44 15.104 0.15 auðvitað ekki fanga sem voru dæmdir fyrir alvarleg ofbeldisverka heldur smávægilegri glæpi og gjarnan andófsmenn sem höfðu lent í steininum fyrir að reka áróður gegn stjórnvöldum eða konungsveldinu og áttu þarna fann tækifæri -i_ljosi_sogunnar_000100-0053-00:16:4666-00:00:2150 i_ljosi_sogunnar_000100 53 00:16:46.66 21.504 0.35 nasser það þingið sem sér að velja fanga til náðunar og þegar adlai brosti mikið stapp þingmenn þrefuðu lengi um hverjum ætti að sleppa þessum eða hinum eða kannski hinum og þessum eða hvorugan hvað með náða einhverja íslamista og hvað með þá sem höfðu barist gegn ísraelsríki -i_ljosi_sogunnar_000100-0055-00:17:1326-00:00:0788 i_ljosi_sogunnar_000100 55 00:17:13.26 7.808 0.22 nagata fram og aftur þar til allir voru eiginlega hættir að geta fylgst með það stræti við nafnalistann -i_ljosi_sogunnar_000100-0056-00:17:2198-00:00:1358 i_ljosi_sogunnar_000100 56 00:17:21.98 13.568 0.21 loks um miðjan mars nítján hundruð níutíu og níu um einum fánum eftir að aulalegir þingmenn honum blaðabunka lista af tvö þúsund og fimm hundruð nöfnum fanga til náðunar -i_ljosi_sogunnar_000100-0057-00:17:3594-00:00:0592 i_ljosi_sogunnar_000100 57 00:17:35.94 5.888 0.0 nýi konungurinn fór vitaskuld ekki sjálfur í gegnum allan listann af ókunnugum nöfnum -i_ljosi_sogunnar_000100-0058-00:17:4770-00:00:2250 i_ljosi_sogunnar_000100 58 00:17:47.70 22.528 0.38 var löngu síðar sem aular jórdaníukonungur fékk að vita þá honum til mikillar reiði að á listanum hefðu meðal annars verið nöfn svarinna óvina hans og jórdanska ríkisins langafa íslamista sem höfðu það markmið að steypa veraldlegum stjórnvöldum og koma á trúræði í jórdaníu og um miðausturlönd víð -i_ljosi_sogunnar_000100-0059-00:18:1066-00:00:0706 i_ljosi_sogunnar_000100 59 00:18:10.66 7.04 0.4 meðal þeirra var klerkurinn abu muhammad al matarverð hans bumba -i_ljosi_sogunnar_000100-0060-00:18:2634-00:00:1362 i_ljosi_sogunnar_000100 60 00:18:26.34 13.568 0.09 saga var nú frjálsir en kannski hefur hún þótt erfitt að fóta sig utan fangelsisins í hinu ósiðlega veraldlega samfélagi rétt eins og þegar hann kom fyrst frá afganistan mörgum árum áður -i_ljosi_sogunnar_000100-0061-00:18:4074-00:00:1418 i_ljosi_sogunnar_000100 61 00:18:40.74 14.208 0.43 allavega varann um hálfu ári eftir að hann losnaði úr fangelsi kominn til borgarinnar persar pakistan hann hafði sagt öryggisvörðum á flugvellinum í amman að hann ætlaði að söðla um og gerast hunangskaupmaður í pakistan -i_ljosi_sogunnar_000100-0062-00:18:5544-00:00:0514 i_ljosi_sogunnar_000100 62 00:18:55.44 5.12 0.06 litla trú á þá sögu en það var enginn ástæða til að banna honum að fara úr landi -i_ljosi_sogunnar_000100-0063-00:19:0172-00:00:1406 i_ljosi_sogunnar_000100 63 00:19:01.72 14.08 0.48 raunar ferð sakast frá pakistan yfir til afganistans til kandahar þar sem hann knúði dyra hjá helsta leiðtoga hins heilaga stríðs íslamista á þessum tíma sádanum osama bin laden -i_ljosi_sogunnar_000100-0064-00:19:1672-00:00:1670 i_ljosi_sogunnar_000100 64 00:19:16.72 16.768 0.27 hann hafði verið viðloðandi afganistan frá því á dögum stríðsins við sovétmenn og fór þessa stundina fyrir samtökum sem kölluðu sig al kaída og var að leggja á ráðin um hryðjuverkaárás í bandaríkjunum sem myndi gera hann illræmdan um heim allan -i_ljosi_sogunnar_000100-0065-00:19:3470-00:00:1818 i_ljosi_sogunnar_000100 65 00:19:34.70 18.176 0.13 sabatin hafði því eflaust í nógu að snúast og skiljanlegt að hann hafði ekki tíma til að hitta þennan ókunnuga jórdana sem birtist skyndilega í kandahar arkitekt bendir fyrir að dvelja vikum saman vongóður í nágrenni bækistöðva hans -i_ljosi_sogunnar_000100-0066-00:19:5436-00:00:3386 i_ljosi_sogunnar_000100 66 00:19:54.36 33.92 0.33 sakk þó áheyrn hjá einum af undirmönnum leiðtogans mikla sem leist örlítið betur á kappann al getað lengi langað til að koma almennilega undir sig fótunum í jórdaníu enda átti landið landamæri að ísraelsríki sem samtökin höfðu heitið að tortíma og jórdana höfðu meira að segja samið frið við þann mikla óvin undirmaður vildi hvalskip sig og koma á fót þjálfunarbúðum sérstaklega fyrir landa sína jórdaníumenn með aðstoð alcat -i_ljosi_sogunnar_000100-0067-00:20:2940-00:00:1452 i_ljosi_sogunnar_000100 67 00:20:29.40 14.592 0.32 skinni að þessi sakast kolómögulegur voru þjálfunarbúðir hans settar upp í öruggri fjarlægð frá höfuðstöðvum bin ladens og félaga mörg hundruð kílómetra í norður í hinum enda landsins -i_ljosi_sogunnar_000100-0068-00:20:4450-00:00:0852 i_ljosi_sogunnar_000100 68 00:20:44.50 8.576 0.47 en þær varúðarskiltin kannski fullmiklar því sakaðir standa sig með prýði það er á mælikvarða al gata -i_ljosi_sogunnar_000100-0069-00:20:5432-00:00:2064 i_ljosi_sogunnar_000100 69 00:20:54.32 20.608 0.1 leiðtogahæfileikar jórdaníumannsins sem höfðu komið í ljós í fangelsinu fengu nú aftur að njóta sín hann talaði tugi gamalla vopnabræðra og samstarfsmenn á að koma til sín í afgönsku fjöllin með konur sínar og börn þar sem þeir þjálfuðu vopnaburð og rýndu í trúfræðin þar kafli aga og reglu -i_ljosi_sogunnar_000100-0071-00:21:2108-00:00:3802 i_ljosi_sogunnar_000100 71 00:21:21.08 38.016 0.1 en svo kom að því sem samanlagt hafði verið að skipuleggja þegar hann hafði ekki tíma til að tala við sakamálasaga hryðjuverkaárásirnar þann ellefta september tvö þúsund og eitt gerði bandaríkjaher árásir og fjölda skotmarka sem tengdust osama innlendan stan þar á meðal voru búðirnar sem sargaði komið upp í fjöllunum í norðanverðu landinu sakamálum slasaðist alvarlega í sprengjuárás bandaríkjahers og hraktist á flótta með mönnum sínum -i_ljosi_sogunnar_000100-0072-00:22:0272-00:00:0696 i_ljosi_sogunnar_000100 72 00:22:02.72 7.04 0.25 alls staðar voru menn með minnstu tengsl við beindist bandaríkjamönnum í hendur -i_ljosi_sogunnar_000100-0073-00:22:1068-00:00:1594 i_ljosi_sogunnar_000100 73 00:22:10.68 16.0 0.42 í kúrdabyggðum í fjöllunum í norðaustanverðu írak fundu þeir loks skjóli sem þeir leituðu að þar hafði hópur öfgamanna komið á fót litlu talíbanalegu samfélagi ströngum sjaría trúarlögum og öllu sem því tilheyrði -i_ljosi_sogunnar_000100-0074-00:22:2732-00:00:1114 i_ljosi_sogunnar_000100 74 00:22:27.32 11.136 0.36 höfðu líka óljósa drauma um einhverskonar hryðjuverkastarfsemi og sýsluðu við það að reyna að búa til efnavopn og eiturblöndur sem þeir prófuðu á vesalings hundgreyjum -i_ljosi_sogunnar_000100-0075-00:22:3952-00:00:1106 i_ljosi_sogunnar_000100 75 00:22:39.52 11.008 0.48 þessi ólíkandatól kölluðu sig ansar ísland bjargvætti íslams og meðal leiðtoga þeirra var múlla nokkur krekar sem einhverjir kannast kannski við úr fréttum síðustu ára -i_ljosi_sogunnar_000100-0076-00:22:5142-00:00:2312 i_ljosi_sogunnar_000100 76 00:22:51.42 23.04 0.23 var ekki sjálfur á staðnum húnarnir á þessum tíma brann í noregi þangað sem hann kom sem flóttamaður nítján hundruð níutíu og eitt norsk yfirvöld hefur lengi dreymt um að vísa krekar úr landi vegna tengsla hans við öfgasamtök en talið er að líf krekars gæti verið í hættu yrði en sendur til íraks nú svo hann er enn í noregi -i_ljosi_sogunnar_000100-0079-00:23:5502-00:00:1056 i_ljosi_sogunnar_000100 79 00:23:55.02 10.496 0.22 meira en klukkustund fór páfi í ítarlegum smáatriðum þá ógn fyrir bandaríkin og heimsbyggðina alla sem stafaði af saddam hussein einræðisherra í írak -i_ljosi_sogunnar_000100-0080-00:24:0596-00:00:0480 i_ljosi_sogunnar_000100 80 00:24:05.96 4.864 0.09 honum að fá öryggisráðið til að samþykkja innrás bandaríkjanna í írak -i_ljosi_sogunnar_000100-0081-00:24:1220-00:00:0904 i_ljosi_sogunnar_000100 81 00:24:12.20 8.96 0.25 það var ýmislegt týndist átti nær örugglega gereyðingarvopnum var fullvís til að beita þeim og hvenær sem er sagði páll -i_ljosi_sogunnar_000100-0082-00:24:2182-00:00:1200 i_ljosi_sogunnar_000100 82 00:24:21.82 12.032 0.32 saddam átti líka í samkrulli við óvini bandaríkjanna númer eitt hryðjuverkamenn al gata samanlagt og nána samverkamenn hans menn eins og abubakar -i_ljosi_sogunnar_000100-0083-00:24:3452-00:00:2288 i_ljosi_sogunnar_000100 83 00:24:34.52 22.912 0.33 páll minntist meira en tuttugu sinnum á nafnsins þessari ræðu leyniþjónustumenn í bandaríkjunum jórdaníu víðar og fleiri sem þekktu til arkirnar til reittu vísast hár sitt og skegg í hvert skipti því eins og flest í þessari alræmdu ræðu utanríkisráðherrans var þetta jú kolrangur málflutningur -i_ljosi_sogunnar_000100-0084-00:24:5828-00:00:1924 i_ljosi_sogunnar_000100 84 00:24:58.28 19.2 0.43 vissulega var sarga slagtogi við hryðjuverkamenn eða að minnsta kosti hryðjuverkasinnaða menn í írak en hann var enginn náinn samverkamaður osama bin ladens þeir höfðu varla hists og aðrir í against taugar til jórdaníumannsins heldur -i_ljosi_sogunnar_000100-0085-00:25:1796-00:00:2076 i_ljosi_sogunnar_000100 85 00:25:17.96 20.736 0.28 og það sem pálmalundum húsin lifði sakaði þessum hryðjuverkalýð 0llum að starfa innan landamæra íraks og bókstaflega styddi starf þeirra og baráttu gegn vesturlöndum það var auðvitað fáránlegt gull eins og komið hefur rækilega í ljós á árunum eftir innrás bandaríkjanna í írak -i_ljosi_sogunnar_000100-0086-00:25:3928-00:00:1572 i_ljosi_sogunnar_000100 86 00:25:39.28 15.744 0.24 margt illt mátti segja um saddam hússein en hann var þó veraldlegur harðstjóri sem vildi ekkert með öfgaíslamista að gera og sú tilfinning var gagnkvæm liðsmenn al gata skoðanabræður þeirra lögðu fæð á einræðisherrann -i_ljosi_sogunnar_000100-0087-00:25:5578-00:00:1342 i_ljosi_sogunnar_000100 87 00:25:55.78 13.44 0.07 konan palestína frægu ræðu sinni í öryggisráði sameinuðu þjóðanna sem miklum mistökum hann mundi reyndar ekkert sérstaklega í viðtali fyrr á þessu ári eftir kaflanum um saka -i_ljosi_sogunnar_000100-0088-00:26:0970-00:00:3630 i_ljosi_sogunnar_000100 88 00:26:09.70 36.224 0.17 hann sá kafli ekki hafa verið þungamiðja ræðunnar bara eitt af mörgum atriðum sem hann dró fram til stuðnings innrásarinnar í írak en þetta hafði samt sem áður afleiðingar allt í einu var abu musab al arkaði hryðjuverkamaður sem hingað til hafði verið frekar ómerkilegur pappír jafnvel misheppnaður að minnsta kosti mjög lítill fiskur í stórri tjörn orðinn að nafni sem þekkt var um víða veröld hann var kominn á kortið og átti eftir þetta miklu auðveldara með að laða að sér bæði fylgismenn og fé -i_ljosi_sogunnar_000100-0089-00:26:4784-00:00:1082 i_ljosi_sogunnar_000100 89 00:26:47.84 10.752 0.17 en póst ekki þrátt fyrir langa ræðu og allskonar kort og skýringarmyndir að tala öryggisráð sameinuðu þjóðanna á að styðja innrás bandaríkjanna í írak -i_ljosi_sogunnar_000100-0090-00:26:5916-00:00:1596 i_ljosi_sogunnar_000100 90 00:26:59.16 16.0 0.0 en eins og við vitum öll höfðu bandaríkjamenn ekki sérstakar áhyggjur af því réðust samt á írak án samþykkis öryggisráðsins en með stuðningi fjörutíu og sex ríkja hinna svokölluðu viljugu þjóða þar á meðal var auðvitað ísland -i_ljosi_sogunnar_000100-0091-00:27:1656-00:00:3522 i_ljosi_sogunnar_000100 91 00:27:16.56 35.2 0.37 innrásin gekk samkvæmt áætlun að minnsta kosti framanaf fyrsta loftárásin á forsetahöllina í bagdað var gerð um hálfri tuga mars tvö þúsund og þrjú fjörutíu og tvö dögum síðar fyrsta maí tvö þúsund og þrjú stóðust þilfari flugmóðurskipsins arakan og lýsti því yfir að hernaði írak væri lokið misnotkunar -i_ljosi_sogunnar_000100-0092-00:27:5384-00:00:1246 i_ljosi_sogunnar_000100 92 00:27:53.84 12.544 0.22 þetta reyndist auðvitað ákveðin fljótfærni hjá forsetanum fyrrverandi svo nokkuð vægt sé til orða tekið það var lítil ástæða til að fagna stríðið í írak átti eftir að halda áfram lengi enn -i_ljosi_sogunnar_000100-0093-00:28:1550-00:00:1780 i_ljosi_sogunnar_000100 93 00:28:15.50 17.792 0.41 um tíuleytið að morgni þriðja ágúst tvö þúsund og þrjú keyrði frekar druslulegur grænn sendiferðabíll upp að hliðinu að sendiráði jórdaníu í bagdad við hliðið biðu nokkrir tugir íraka í biðröð í steikjandi sumarhitanum eftir afgreiðslu vegabréfsáritana til jórdaníu -i_ljosi_sogunnar_000100-0094-00:28:3420-00:00:1008 i_ljosi_sogunnar_000100 94 00:28:34.20 9.984 0.33 arkirnar vinsæll viðkomustaður íraka í efri og millistétt það var friðsælla á frjálslyndara en írak og þar var fjölbreyttara úrval verslana -i_ljosi_sogunnar_000100-0095-00:28:4552-00:00:0808 i_ljosi_sogunnar_000100 95 00:28:45.52 8.064 0.05 öryggisgæslan við sendiráðið var ekki sérstaklega ströng hvaða íraki hafði svo sem eitthvað á móti jórdaníu um þessu ágæta grannríki -i_ljosi_sogunnar_000100-0097-00:28:5852-00:00:0940 i_ljosi_sogunnar_000100 97 00:28:58.52 9.344 0.06 hlustar forviða með ökumanni græna sendiferðabílsins ungum manni leggja honum rétt við vegginn sem umkringdi sendiráðsbygginguna -i_ljosi_sogunnar_000100-0098-00:29:0850-00:00:0424 i_ljosi_sogunnar_000100 98 00:29:08.50 4.224 0.25 síðan út úr bílnum og stika beinustu leið í burtu hröðum skrefum -i_ljosi_sogunnar_000100-0099-00:29:1424-00:00:3088 i_ljosi_sogunnar_000100 99 00:29:14.24 30.976 0.11 en öryggisverðirnir náðu ekki að athuga hvað væri eiginlega með þennan græna sendiferðabíl því örfáum sekúndum síðar sprakk hann í loft upp með háværum hvelli sendiráðið og byggingar í nágrenninu nötruðu hluti sendiferðabílsins þeyttist lengst upp í loft upp og nálægar bifreiðar hurfu í eldhaf sautján manns betur lífið flestir þeirra óbreyttir borgarar sem höfðu þar saknað standa í röð fyrir utan sendiráðið og bíða vegabréfsáritunar -i_ljosi_sogunnar_000100-0100-00:29:4730-00:00:1210 i_ljosi_sogunnar_000100 100 00:29:47.30 12.032 0.0 það er eiginlega átakanlega erfitt að gera sér það í hugarlund í dag um þrettán árum eftir sprenginguna við jórdanska sendiráðið í bagdad hvað þessar fréttir vöktu þá mikla athygli -i_ljosi_sogunnar_000100-0101-00:30:0008-00:00:1142 i_ljosi_sogunnar_000100 101 00:30:00.08 11.392 0.17 dag eru fréttir af bílasprengjum sjálfsmorðsárásum öðrum voðaverkum í bagdad og íröskum borgum svo tíðar og hafa verið það svo lengi að maður kippir sér lítið um við æ -i_ljosi_sogunnar_000100-0102-00:30:1256-00:00:0494 i_ljosi_sogunnar_000100 102 00:30:12.56 4.992 0.0 en þarna á þessum fyrstu mánuðum eftir innrásina var þetta algjör nýlunda -i_ljosi_sogunnar_000100-0103-00:30:1814-00:00:1624 i_ljosi_sogunnar_000100 103 00:30:18.14 16.256 0.12 var ekki bara fyrsta bílasprengjuárásin af þessu tagi líka í fyrsta sinn sem ráðist var gegn einhverju sem gat alls ekki talist hernaðarlega mikilvægt fórnarlömbin voru allslausar óbreyttir borgarar og valinn af algjöru handahófi -i_ljosi_sogunnar_000100-0104-00:30:3526-00:00:0918 i_ljosi_sogunnar_000100 104 00:30:35.26 9.216 0.12 almenningur í írak varð æfur það var mótmælt á götum úti ótal kenningar og ásakanir flugu um hver gæti staðið að baki þessu voðaverki -i_ljosi_sogunnar_000100-0105-00:30:4558-00:00:0728 i_ljosi_sogunnar_000100 105 00:30:45.58 7.296 0.14 var ekki fyrr en miklu síðar að það varð ljóst að að baki í árásinni stóð amasya var rétt að byrja -i_ljosi_sogunnar_000100-0106-00:30:5334-00:00:0810 i_ljosi_sogunnar_000100 106 00:30:53.34 8.064 0.0 tólf dögum síðar nítjánda ágúst tvö þúsund og þrjú bílsprengja við aðalbyggingu sameinuðu þjóðanna í bagdad -i_ljosi_sogunnar_000100-0107-00:31:0238-00:00:0480 i_ljosi_sogunnar_000100 107 00:31:02.38 4.864 0.0 æðsti fulltrúi sameinuðu þjóðanna í írak var meðal þeirra tuttugu og tveggja sem fórust -i_ljosi_sogunnar_000100-0108-00:31:0782-00:00:2186 i_ljosi_sogunnar_000100 108 00:31:07.82 21.888 0.22 þann tuttugasta og níunda sprungu tvær bílasprengjur fyrir utan símaskrána natalia sem hæst níutíu og fimm féllu þar á meðal var klerkurinn sem leiddi bænirnar ajatollinn muhammed áhrifamestu og dáðustu sýklum íraks -i_ljosi_sogunnar_000100-0109-00:31:3014-00:00:0910 i_ljosi_sogunnar_000100 109 00:31:30.14 9.088 0.29 malasíu hafði jafnan lagt áherslu á samlyndi og samvinnu milli trúarhópa landsins sem og við bandarísk hernámsyfirvöld -i_ljosi_sogunnar_000100-0110-00:31:4980-00:00:0670 i_ljosi_sogunnar_000100 110 00:31:49.80 6.656 0.0 en maðurinn sem hafði skipulagt allar þessar árásir vildi ekki sjá uppbyggingu bara niðurrif -i_ljosi_sogunnar_000100-0111-00:31:5720-00:00:1376 i_ljosi_sogunnar_000100 111 00:31:57.20 13.696 0.26 og að bandaríkjastjórn hafi notað veru abubakar í írak af ástæðum þess að nauðsynlegt væri að ráðast inn í landið hafði sakar hagnast á stríðsbröltinu vaxið ásmegin -i_ljosi_sogunnar_000100-0112-00:32:1176-00:00:0890 i_ljosi_sogunnar_000100 112 00:32:11.76 8.96 0.05 hann hafði notfært sér ringulreiðina við innrásina til að flyja sig niður úr fjöllunum í norðri og koma almennilega undir sig fótunum -i_ljosi_sogunnar_000100-0113-00:32:2148-00:00:1498 i_ljosi_sogunnar_000100 113 00:32:21.48 14.976 0.1 og sömuleiðis notfært sér frægðina sem hann sjálfur öðlaðist við ræðu konungs plastinu fylgismönnum sem voru reiðubúnir að fórna lífinu í heilögu stríði gegn bandaríkjunum og veraldlegum stjórnvöldum í írak -i_ljosi_sogunnar_000100-0114-00:32:3720-00:00:1350 i_ljosi_sogunnar_000100 114 00:32:37.20 13.568 0.0 og einum blóðugum ágústmánuði hafði honum tekist að hleypa öllu upp í loft ráðast gegn vinveittum nágranna hans eigin heimalandi jórdaníu alþjóðasamfélaginu í formi sameinuðu þjóðanna -i_ljosi_sogunnar_000100-0115-00:32:5428-00:00:0504 i_ljosi_sogunnar_000100 115 00:32:54.28 4.992 0.36 súnnítar og sjítar höfðu lifað að mestu í og samlyndi í írak hingað til -i_ljosi_sogunnar_000100-0116-00:32:5984-00:00:1464 i_ljosi_sogunnar_000100 116 00:32:59.84 14.592 0.37 ekki hirt mikið um hver var hvað vissulega gat einhver togstreyta verið til staðar írakar eru að meirihluta síðar þeirra á british prósent þjóðarinnar á móti um þrjátíu prósent svona -i_ljosi_sogunnar_000100-0117-00:33:1494-00:00:2752 i_ljosi_sogunnar_000100 117 00:33:14.94 27.52 0.36 en saddam hússein var sjálfur súnníti og hans valdatíð voru að svona sem skipuðu flest valdamikil embætti elítu landsins við innrás bandaríkjamanna hrundi þetta fyrirkomulag og eins og spilaborg margir sjítar hugsuðu sér þá gott til glóðarinnar að nú gætu þeir loks komist að kjötkötlunum og sömuleiðis óttuðust almennir súnnítar þá um hagi nú þegar sjítar kæmust til valda -i_ljosi_sogunnar_000100-0118-00:33:4516-00:00:0846 i_ljosi_sogunnar_000100 118 00:33:45.16 8.448 0.25 mannskæð sprengjuárás á saklausa sjíta við föstudagsbænir varð ekki til að lægja öldur milli trúarhópanna tveggja -i_ljosi_sogunnar_000100-0119-00:33:5430-00:00:0852 i_ljosi_sogunnar_000100 119 00:33:54.30 8.576 0.47 allt var þetta samkvæmt áætlun sakast af öllu vildi hann einmitt kynda undir ósætti milli íbúa íraks -i_ljosi_sogunnar_000100-0120-00:34:1232-00:00:1854 i_ljosi_sogunnar_000100 120 00:34:12.32 18.56 0.29 amma elska hafði ítrekað reynt að komast í samstarf með eða ganga til liðs við hryðjuverkanet al kæta og leiðtoga þess ósannar hann vikið af stefnu fyrirmyndanna hann hafði ráðist á aðra múslima saklausa sína -i_ljosi_sogunnar_000100-0122-00:34:3546-00:00:0792 i_ljosi_sogunnar_000100 122 00:34:35.46 7.936 0.29 þó að strangtrúaðir súnnítar eins og hann líti sjíta hornauga vildi hann ekki úthella blóði saklausra múslima -i_ljosi_sogunnar_000100-0123-00:34:4484-00:00:0898 i_ljosi_sogunnar_000100 123 00:34:44.84 8.96 0.23 sakaðir að útskýra mál sitt í löngu og nokkuð smeðjulegu bréfi sem hann ritaði til beinlínis í ársbyrjun tvö þúsund og fjögur -i_ljosi_sogunnar_000100-0124-00:34:5482-00:00:0722 i_ljosi_sogunnar_000100 124 00:34:54.82 7.296 0.12 þó að langt sé á milli líkama okkar hófst bréfið er fjarlægðin milli hjartna okkar ekki löngu -i_ljosi_sogunnar_000100-0125-00:35:0334-00:00:2348 i_ljosi_sogunnar_000100 125 00:35:03.34 23.424 0.14 taka vildi svo meina að með því að slátra saklausum sjítum væri hann í raun að slá ekki færri en þrjár flugur í einu höggi stofna til illinda í írak losna við viðsjárverða trúvillinga og jafnframt neyða hina almennu súnnímúslima til að rísa upp og taka þátt í þeirra sameiginlegu heilögu baráttu vekja þá úr dvala -i_ljosi_sogunnar_000100-0126-00:35:2748-00:00:1238 i_ljosi_sogunnar_000100 126 00:35:27.48 12.416 0.16 einhver gæti sagt að með þessu séum við í fljótfærni að leiða hina íslömsku þjóð til orrustu sem hún er ekki reiðubúin að heyja skrifaði svaraði ennfremur í bréfi sínu til bilad -i_ljosi_sogunnar_000100-0127-00:35:4734-00:00:1790 i_ljosi_sogunnar_000100 127 00:35:47.34 17.792 0.15 óður og andstyggilegt eru einmitt lýsingarorð sem henta vel til að lýsa þeirri stefnu sem sakast hans voru sífellt að tileinka sér í auknum mæli hann vildi stofna til ófriðar og verða þekktur fyrir miskunnarleysi og viðbjóðslegt ofbeldi og blóðsúthellingar -i_ljosi_sogunnar_000100-0128-00:36:0586-00:00:2376 i_ljosi_sogunnar_000100 128 00:36:05.86 23.808 0.15 hann vissi sem var að það myndi afla honum frægðar og fylgismanna ungra manna sem hrifust kannski ekki síst af ofbeldinu og boðskapnum um heilagt stríð gegn óvinum íslands hettuklæddir menn í svörtu standa hlið við hlið fyrir framan þá krýpur ungur maður í appelsínugulum samfestingi -i_ljosi_sogunnar_000100-0130-00:36:3650-00:00:2362 i_ljosi_sogunnar_000100 130 00:36:36.50 23.552 0.27 svo tekur hann upp hníf sem hann notar til að sarga með erfiðismunum og öskrum höfuðið af unga manninum í appelsínugula samfestingnum tuttugu og þriggja ára gömlum bandaríkjamanni nick berg hann hafði komið til íraks með háleita drauma um að koma á fót eign fyrirtæki í útvarpsmastratækni en lent í klónum á manninum með hnífinn abu musab al saka -i_ljosi_sogunnar_000100-0131-00:37:0132-00:00:1450 i_ljosi_sogunnar_000100 131 00:37:01.32 14.464 0.44 svartklæddur böðullinn og appelsínugulur fangabúningur hins dauðadæmda minnir óneitanlega á aftökumyndbönd sem íslamska ríkið hefur sent frá sér á síðari árum þó mynd og framleiðslugæðin hafi á þessu stigi verið miklu minni -i_ljosi_sogunnar_000100-0132-00:37:1662-00:00:0744 i_ljosi_sogunnar_000100 132 00:37:16.62 7.424 0.24 viðurstyggilegt myndbandið af aftöku nick bergs foringja síður eins og eldur í sinu um internetið í maí tvö þúsund og fjögur -i_ljosi_sogunnar_000100-0133-00:37:2456-00:00:1022 i_ljosi_sogunnar_000100 133 00:37:24.56 10.24 0.47 það hafði tilskilin áhrif jók enn á frægðarmenni sem nú fékk nýtt viðurnefni sig slátraranna -i_ljosi_sogunnar_000100-0135-00:37:4406-00:00:1678 i_ljosi_sogunnar_000100 135 00:37:44.06 16.896 0.29 sem kölluðu sig al hitann og heilagt stríð samtökin voru auglýst sem samruni nokkurra smærri hópa meðal annars hóps slátrarasjeiksins sjálfs abubakar hann jafnframt leiðtogi þessarar nýju súpergrúppu -i_ljosi_sogunnar_000100-0136-00:38:0160-00:00:0838 i_ljosi_sogunnar_000100 136 00:38:01.60 8.448 0.06 og næstu mánuði og ár rak hvert ódæðisverkið annað það birtust fleiri blóðug myndbönd af aftökum á útlendingum -i_ljosi_sogunnar_000100-0137-00:38:1050-00:00:0760 i_ljosi_sogunnar_000100 137 00:38:10.50 7.552 0.21 svo voru það tíðar sjálfsmorðssprengjuárásir bæði gegn bandaríkjamönnum sjítum og svarar sem fyrir varð -i_ljosi_sogunnar_000100-0138-00:38:1880-00:00:0614 i_ljosi_sogunnar_000100 138 00:38:18.80 6.144 0.33 frá því sem þar kafinn hans urðu aðsópsmeiri varð vargöldin í írak verri og verri -i_ljosi_sogunnar_000100-0140-00:38:3804-00:00:2038 i_ljosi_sogunnar_000100 140 00:38:38.04 20.352 0.37 ekki síst eftir að hann sprengdi í loft upp hina ævafornu al askari mosku í írösku borginni samarra sprengingin varð við dögun þegar moskan var mannlaus og engan sakaði en þúsund aral fagurlega skreytt moskubyggingin í af helgustu véuum sjítamúslima gjöreyðilagðist -i_ljosi_sogunnar_000100-0143-00:39:1374-00:00:0374 i_ljosi_sogunnar_000100 143 00:39:13.74 3.712 0.0 allt að þúsund manns lágu í valnum bara fyrsta sólarhringinn -i_ljosi_sogunnar_000100-0144-00:39:1850-00:00:0560 i_ljosi_sogunnar_000100 144 00:39:18.50 5.632 0.0 jafnvel bandaríkjamenn neyddust þá til að viðurkenna að ástandið í írak væri að fara úr böndunum -i_ljosi_sogunnar_000100-0145-00:39:2472-00:00:0840 i_ljosi_sogunnar_000100 145 00:39:24.72 8.32 0.33 eftir sprengjuna í samarra varð ekki aftur snúið átökin milli íraskra súnníta og statt arftaka verri og verri -i_ljosi_sogunnar_000100-0147-00:39:4842-00:00:2556 i_ljosi_sogunnar_000100 147 00:39:48.42 25.6 0.27 síðdegis sjöunda júní tvö þúsund og sex varpaði bandarísk orrustuþota tvöhundruð kílóa sprengju og lítið afskekkt steinhús fyrir utan örlítið þorp norðaustanverðu írak allir innandyra létu lífið þar á meðal barinn eftirlýstasti maður heims hryðjuverkaleiðtogi sem bandaríski herinn og leyniþjónustur höfðu eltst við árum saman og höfðu nú loksins náð þefaði -i_ljosi_sogunnar_000100-0149-00:40:2302-00:00:0490 i_ljosi_sogunnar_000100 149 00:40:23.02 4.992 0.0 en óöldin sem hann hafði átt þátt í að magna upp í írak hélt ótrauð áfram -i_ljosi_sogunnar_000100-0150-00:40:2852-00:00:1304 i_ljosi_sogunnar_000100 150 00:40:28.52 13.056 0.33 samtökin sem þar kafaði stofnað og farið fyrir síðustu ár ævinnar áttu eftir að lifa af fráfall leiðtogans þau áttu eftir að láta aftur í sér heyra svo ömmu og þá með nýtt -i_ljosi_sogunnar_000100-0151-00:40:4238-00:00:0574 i_ljosi_sogunnar_000100 151 00:40:42.38 5.632 0.08 kenndu sig þá við íslenskri um það hverður meira fjallað í næsta þætti -i_ljosi_sogunnar_000101-0001-00:00:2652-00:00:1812 i_ljosi_sogunnar_000101 1 00:00:26.52 18.048 0.24 útjaðri moskvu þar sem borgin er óðum að fjara út og breytast í sveitinni að sumarbústaðahverfi þyrpingar af litríkum trébústöðum eða dodi rússar kallað á af öllum stærðum og gerðum sumir litlir og frumstæðir aðrir stórir og rifnar -i_ljosi_sogunnar_000101-0004-00:01:1972-00:00:0584 i_ljosi_sogunnar_000101 4 00:01:19.72 5.888 0.29 þar stóru og myndarlegur bústaður enda var ívan serov mikilvægur maður á sinni tíð -i_ljosi_sogunnar_000101-0006-00:01:4648-00:00:0972 i_ljosi_sogunnar_000101 6 00:01:46.48 9.728 0.38 vera serova sagði síðar í viðtali að glampi hafi komið í augu iðnaðarmannanna þegar þeir drógu rykugar ferðatöskurnar fram úr veggrústunum -i_ljosi_sogunnar_000101-0007-00:01:5678-00:00:0980 i_ljosi_sogunnar_000101 7 00:01:56.78 9.728 0.11 það gæti leynst í töskunum seðlabúnt eða kannski gullstangir og demantar iðnaðarmönnunum til nokkurra vonbrigða varðar þó hvorugt -i_ljosi_sogunnar_000101-0008-00:02:0704-00:00:0840 i_ljosi_sogunnar_000101 8 00:02:07.04 8.448 0.0 í töskunum voru eintóm gulnuð skjöl mörg þúsund talsins handskrifuð með þéttri rússneskri tengiskrift -i_ljosi_sogunnar_000101-0009-00:02:1628-00:00:0860 i_ljosi_sogunnar_000101 9 00:02:16.28 8.576 0.17 hjarta veru seróvu tók kipp þegar hún áttaði sig á því hvað þarna væri á ferðinni þetta voru dagbækur afa hennar og endurminningar -i_ljosi_sogunnar_000101-0010-00:02:2672-00:00:2598 i_ljosi_sogunnar_000101 10 00:02:26.72 25.984 0.31 einingar serovs sem nú nýlega voru gefnar úr á bók í rússlandi snúa aðallega að störfum hans á seinni hluta sjötta áratugar þær eru skrifaðar á þurru formlegu embættismannamáli því vanalegra jú árunum nítján hundruð fimmtíu og fjögur til nítján hundruð fimmtíu og átta fyrsti yfirmaður hinnar alræmdu leyniþjónustu sovétríkjanna kgb -i_ljosi_sogunnar_000101-0011-00:03:0406-00:00:1974 i_ljosi_sogunnar_000101 11 00:03:04.06 19.84 0.16 útgáfa á endurminningum ívans serov hefur vakið nokkra athygli í rússlandi enda ekki algengt að háttsettir menn í launhelgum kgb hafði dagbók eða ævisögu sína og hvað þá að slíkt sé gert aðgengilegt almenningi og gefið út jafnvel nánari þremur áratugum eftir fall sovétríkjanna -i_ljosi_sogunnar_000101-0013-00:04:1042-00:00:2640 i_ljosi_sogunnar_000101 13 00:04:10.42 26.368 0.24 fullyrt er einnig að serov hafi borið mikla ábyrgð á framkvæmd fjöldamorðanna í katanga nítján hundruð fjörutíu þegar en kvenveru og tvö þúsund pólska herforingja lögreglumenn og menntamenn og þegar hann var orðinn æðsti yfirmaður kgb átti hann stóran þátt í því þegar sovétmenn bældu niður ungversku uppreisnina nítján hundruð fimmtíu og sex með hervaldi -i_ljosi_sogunnar_000101-0014-00:04:3868-00:00:1654 i_ljosi_sogunnar_000101 14 00:04:38.68 16.512 0.18 orðfari ingen verði til þess að varpa á einhvern hátt nýju ljósi á hlut serovs í þessum óhæfuverkum skal ekki spáð fyrir um hér hingað til herðar kaflar æviminninga sem hafa vakið mesta athygli að minnsta kosti á vesturlöndum -i_ljosi_sogunnar_000101-0015-00:04:5596-00:00:1010 i_ljosi_sogunnar_000101 15 00:04:55.96 10.112 0.14 kaflar snúa reyndar líka að ungverjalandi en aðallega að dularfullu mannshvarfi sem heimsbyggðin hefur brotið heilanum í meira en sjö áratugi -i_ljosi_sogunnar_000101-0016-00:05:0754-00:00:1668 i_ljosi_sogunnar_000101 16 00:05:07.54 16.64 0.1 það eru örlög einnar dáðustu hetju sænsku þjóðarinnar rowland sem bjargaði þúsundum ef ekki tugþúsundum gyðinga úr greipum nasista í búdapest í seinni heimsstyrjöld en hvarf svo sporlaust í ólgu stríðsins -i_ljosi_sogunnar_000101-0017-00:05:3168-00:00:4220 i_ljosi_sogunnar_000101 17 00:05:31.68 42.112 0.27 wallenberg ættin er með ríkustu og valdamestu fjölskyldum svíþjóðar ríkidæmi hennar má rekja aftur til átján hundruð fimmtíu og sex þegar andré óskar völundarsmíð bankann stockholms en hildarleikur síðan hafa umsvif ættarinnar bara aukist og varanlegri inniheldur nú mörg frægustu fyrirtæki og vörumerki svíþjóðar saenuri electrolux og svo framvegis settir að á tímabili hafi valentine stjórnað beint eða óbeint einum þriðja landsframleiðslu svíþjóðar -i_ljosi_sogunnar_000101-0019-00:06:4176-00:00:0908 i_ljosi_sogunnar_000101 19 00:06:41.76 9.088 0.18 því er frægasti varningi ekki þekktur vegna auðsöfnunar eða viðskiptabrasks heldur fyrir góðverk sín í seinni heimsstyrjöld -i_ljosi_sogunnar_000101-0020-00:06:5668-00:00:1976 i_ljosi_sogunnar_000101 20 00:06:56.68 19.712 0.48 ágúst valinn bergi fjórða ágúst nítjánhundruð og tólf langafabarni dans andrésar valinn garrard fékk rabe mögulegu menntun í svíþjóð og síðar í frakklandi og bandaríkjunum hann lærði arkitektúr en starfaði aldrei sem slíkur -i_ljosi_sogunnar_000101-0021-00:07:1706-00:00:0542 i_ljosi_sogunnar_000101 21 00:07:17.06 5.376 0.07 staðinn var honum útveguð ýmis störf í fyrirtækjum ættarinnar hingað og þangað um heiminn -i_ljosi_sogunnar_000101-0022-00:07:2342-00:00:2324 i_ljosi_sogunnar_000101 22 00:07:23.42 23.168 0.22 á þrítugsaldri vann hann því við sölu á byggingavörum í höfðaborg og í banka í hlotnaðist og sex koma heim til stokkhólms og hóf störf í fyrirtæki frænda síns jacob wallenberg central european veitingamanninn stundaði inn og útflutning milli svíþjóðar og ríkja mið evrópu og sér í lagi ungverjalands -i_ljosi_sogunnar_000101-0023-00:07:5042-00:00:2130 i_ljosi_sogunnar_000101 23 00:07:50.42 21.248 0.49 verka konungsdæmið undir stjórn hins íhaldssama ríkisstjóra miklósar barðist við hlið öxulveldanna í seinni heimsstyrjöld eftir að öxulveldin biðu afhroð í orrustunni um stalíngrad þar sem ungverskir hermenn féllu í hrönnum réði miklósar þreifa fyrir sér hjá bandaríkjamönnum og bretum um að semja um frið -i_ljosi_sogunnar_000101-0025-00:08:2038-00:00:1520 i_ljosi_sogunnar_000101 25 00:08:20.38 15.104 0.14 þýski herinn réðst inn í ungverjalandi mars nítján hundruð fjörutíu og fjögur og var ekki lengi að leggja landið undir sig sópa ursus og koma leppstjórn í hans stað -i_ljosi_sogunnar_000101-0026-00:08:3722-00:00:1478 i_ljosi_sogunnar_000101 26 00:08:37.22 14.848 0.09 ilsen hans hafði aldrei verið sérstaklega vel til gyðinga og jafnvel áður en heimsstyrjöldin skall á höfðu þau raunar sett gyðingum ýmsar lagalegar hömlur að hætti þýskalands og ofsótt þá á margvíslegan hátt -i_ljosi_sogunnar_000101-0028-00:09:2578-00:00:1172 i_ljosi_sogunnar_000101 28 00:09:25.78 11.648 0.0 en það var þegar þjóðverjar voru komnir með ungverjaland algjörlega í greipar sínar sem vandamál hinna rúmlega átta hundruð fimmtíu þúsund ungversku gyðinga hófust fyrir alvöru -i_ljosi_sogunnar_000101-0029-00:09:3866-00:00:1432 i_ljosi_sogunnar_000101 29 00:09:38.66 14.336 0.05 strax í apríl nítján hundruð fjörutíu og fjögur bara örfáum vikum eftir að þjóðverjar höfðu lagt undir sig ungverjaland var byrjað að flytja ungverska gyðinga um borð í lestum áleiðis til útrýmingar í fanga og útrýmingarbúðum í planinu -i_ljosi_sogunnar_000101-0030-00:09:5516-00:00:0516 i_ljosi_sogunnar_000101 30 00:09:55.16 5.12 0.21 naif þúsund manns á hverjum degi upp í lestir og út í opinn dauðann -i_ljosi_sogunnar_000101-0031-00:10:0602-00:00:1984 i_ljosi_sogunnar_000101 31 00:10:06.02 19.84 0.34 helför nasista gegn gyðingum evrópu hafði hingað til ekki farið sérstaklega hátt utan þýskalands jemen vissu að nasistar væru á móti gyðingum og væru að gera þeim eitthvað illt iðnum helfararinnar hin þaulskipulagða útrýmingarherferð var ekki alkunn enn -i_ljosi_sogunnar_000101-0032-00:10:2698-00:00:1440 i_ljosi_sogunnar_000101 32 00:10:26.98 14.336 0.03 en ofsóknir nasista á hendur gyðingum ungverjalands spurðist fljótt út og til útlanda ástæða þess voru nokkrar skýrslur sem bárust ráðamönnum í ríkjum bandamanna á þessum tíma sem og í fjölmiðla víða um heim -i_ljosi_sogunnar_000101-0034-00:11:0986-00:00:1196 i_ljosi_sogunnar_000101 34 00:11:09.86 11.904 0.04 risaverslanirnar bretlands fékk veður af þessu lýsti hann því sem ungverskir gyðingar máttu þola sem án efa mesta og hryllilegasta glæp í gervallri mannkynssögunni -i_ljosi_sogunnar_000101-0036-00:11:2720-00:00:2174 i_ljosi_sogunnar_000101 36 00:11:27.20 21.76 0.22 bandarískum stjórnvöldum hafði sannarlega áður borist fregnir af fjöldamorðum á gyðingum á yfirráðasvæðum nasista í evrópu en þau höfðu lítið aðhafst nú byrjuðu valdamiklir gyðingar í stjórnkerfinu meðal annars fjármálaráðherrann henni í morgen að þrýsta á frændinn rosalega eitthvað í málinu -i_ljosi_sogunnar_000101-0037-00:11:5086-00:00:2370 i_ljosi_sogunnar_000101 37 00:11:50.86 23.68 0.34 morgnana rósettusteinn vorið átti að finna einhverja leið til að koma þeim ungversku gyðingum sem eftir voru til aðstoðar kanna hvort hægt væri á einhvern hátt að koma í veg fyrir nauðungarflutningana til útrýmingarbúðanna á vitringa einhvernveginn að koma að gyðingum úr landi eða í öruggt skjól -i_ljosi_sogunnar_000101-0039-00:12:2050-00:00:1932 i_ljosi_sogunnar_000101 39 00:12:20.50 19.328 0.0 sænsk stjórnvöld vildu ólm taka þátt í þessu verkefni ekki síst var það í von um að sýna bandaríkjamönnum að svíum væri nú ekki alls varnað þó svo að sænsk fyrirtæki stunduðu kannski talsverð viðskipti í þýskalandi nasismans í skjóli hlutleysis sænsku þjóðarinnar í stríðinu -i_ljosi_sogunnar_000101-0043-00:13:3736-00:00:0398 i_ljosi_sogunnar_000101 43 00:13:37.36 3.968 0.27 vikunnar að hann ætti að vinna hjá sænsku sendinefndinni í búdapest -i_ljosi_sogunnar_000101-0044-00:13:4542-00:00:0868 i_ljosi_sogunnar_000101 44 00:13:45.42 8.704 0.21 þegar var búið að flytja nærri hálfa milljón ungverskra gyðinga burt langflesta til sveitirnar -i_ljosi_sogunnar_000101-0045-00:13:5532-00:00:0382 i_ljosi_sogunnar_000101 45 00:13:55.32 3.84 0.0 það voru enn á þriðja hundrað þúsund eftir sem mátti bjarga -i_ljosi_sogunnar_000101-0046-00:14:0638-00:00:0976 i_ljosi_sogunnar_000101 46 00:14:06.38 9.728 0.04 wallenberg kom sér fyrir á sendiskrifstofu svíþjóðar í búdapest og næstu vikur og mánuði framleiddi hana og færibandi með hjálp annarra sænskra diplómata -i_ljosi_sogunnar_000101-0048-00:14:3384-00:00:1190 i_ljosi_sogunnar_000101 48 00:14:33.84 11.904 0.04 þetta voru ekki lögleg skjöl handhafar vegabréfanna urðu ekki í alvörunni sænskir borgarar en þau voru útbúin á sendiskrifstofunni og litu því mjög sannfærandi út -i_ljosi_sogunnar_000101-0049-00:14:4698-00:00:1192 i_ljosi_sogunnar_000101 49 00:14:46.98 11.904 0.24 ef þýsku hernámsyfirvöldin vildu ekki taka vegabréfin marktækt þá víluðu wallenberg og félagar ekki fyrir sér að lauma að ósamvinnufúsum lögreglu eða embættismönnum nokkrum seðlum -i_ljosi_sogunnar_000101-0050-00:15:0142-00:00:1654 i_ljosi_sogunnar_000101 50 00:15:01.42 16.512 0.14 karlar stríðsflóttamannaráðsins voru bæði bandaríkjastjórn sem og fjársterkur í bandaríkjunum og víðar og hagsmunasamtök gyðinga sem stóðu fyrir öflugri fjáröflun fyrir björgunarstarfið mannmergð því fjárráð til að gera ýmislegt -i_ljosi_sogunnar_000101-0051-00:15:1860-00:00:2068 i_ljosi_sogunnar_000101 51 00:15:18.60 20.736 0.15 hann keypti þannig heilar þrjátíu og tvær íbúðarbyggingar í búdapest sem lýstar voru á yfirráðasvæði sænska ríkisins utan lögsögu ungverjalands byggingarnar voru skreyttar sænska fánanum og sett voru upp skilti með áletrunum eins og sænska rannsóknarstofnunin og sænska bókasafnið í búdapest -i_ljosi_sogunnar_000101-0055-00:16:0850-00:00:2802 i_ljosi_sogunnar_000101 55 00:16:08.50 28.032 0.32 haustið fjörutíu og fjögur var innlendur ungverskur nasistaflokkur sem kenndi sig við örvarkrossinn kominn til valda í skjóli þýskra hernámsyfirvalda engu gyðinglegu gáfu skít í sænsku diplómataskjöl og sænska fána á húsum réðust óhikað inn í sænsku húsin anwars og myrtu alla sem þar höfðu leitað skjóls -i_ljosi_sogunnar_000101-0058-00:17:4574-00:00:2188 i_ljosi_sogunnar_000101 58 00:17:45.74 21.888 0.3 akureyrarbær berg orðið að næsta goðsaknakenndri hetju í sögu helfararinnar jafnvel má víða lesa að hann hafi persónulega bjargað um eða yfir hundrað þúsund gyðingum úr plonsk -i_ljosi_sogunnar_000101-0059-00:18:1146-00:00:0786 i_ljosi_sogunnar_000101 59 00:18:11.46 7.808 0.11 erfitt að meta það nákvæmlega hversu margir eiga líf sitt ráðalausir að launa vafalaust eru það þúsundir manna -i_ljosi_sogunnar_000101-0060-00:18:2306-00:00:1194 i_ljosi_sogunnar_000101 60 00:18:23.06 11.904 0.41 getum tekið persónuleg dæmi laslegur lífefnafræðinemi í búdapest sem fékk inni í einu af sænsku húsum varann þannig að tóra til stríðsloka -i_ljosi_sogunnar_000101-0062-00:18:5568-00:00:2088 i_ljosi_sogunnar_000101 62 00:18:55.68 20.864 0.34 svo var það til að mynda táningurinn lantos tamasheq höndum af þýskum hernámsyfirvöldum í búdapest og sendur í vinnubúðir þar sem hraustum gyðingapiltum eins og honum var þrælað út og strauk tvisvar eftir seinni flóttann komst hann neitt af skjólshúsum wallenbergs og þannig lifði hann af stríðið -i_ljosi_sogunnar_000101-0064-00:19:4616-00:00:1502 i_ljosi_sogunnar_000101 64 00:19:46.16 15.104 0.4 sovéski herinn umkringdi búdapest á annan í jólum nítján hundruð fjörutíu og fjögur viðtakandi umsátur það liðu fimmtíu dagar þar til þýskar hersveitir í borginni gálgann þrettánda febrúar árið eftir -i_ljosi_sogunnar_000101-0065-00:20:0246-00:00:1958 i_ljosi_sogunnar_000101 65 00:20:02.46 19.584 0.26 traust sem hæst sautjánda janúar nítján hundruð fjörutíu og fimm bárust ráðalausir frá æðsta leiðtoga sovésku hersveitanna sem sátu um borgina yfirhershöfðingjanum rodion malinovsky höfuðstöðvar hans voru í debrecen næststærstu borg ungverjalands sem var þegar á valdi svo vitnanna -i_ljosi_sogunnar_000101-0066-00:20:2360-00:00:1038 i_ljosi_sogunnar_000101 66 00:20:23.60 10.368 0.0 albert lagði af stað með bílstjóra sínum að morgni þess sautjánda framundan var um tvö hundruð kílómetra leið í austur til debrecen og algjör óvissa -i_ljosi_sogunnar_000101-0068-00:20:4296-00:00:0602 i_ljosi_sogunnar_000101 68 00:20:42.96 6.016 0.44 er leiðinni til malinovskís eru síðustu orðin sem vitað er til að valentine út úr sér -i_ljosi_sogunnar_000101-0069-00:20:5020-00:00:0412 i_ljosi_sogunnar_000101 69 00:20:50.20 4.096 0.08 ég veit ekki en hvort það verður sem gestur hans eða sem fangi -i_ljosi_sogunnar_000101-0071-00:21:2472-00:00:1198 i_ljosi_sogunnar_000101 71 00:21:24.72 12.032 0.16 en hverjar þeirra eru trúanlegar er svo afar umdeilt mál nokkuð öruggt er að malinovskí hafi kallað wallenberg á sinn fund þar sem sovétmenn grunaði að hann gæti verið einhverskonar njósnari -i_ljosi_sogunnar_000101-0073-00:21:4190-00:00:0644 i_ljosi_sogunnar_000101 73 00:21:41.90 6.4 0.0 síðan hafi hann verið handtekinn fyrir þær sömu sakir og fluttur til rússlands þar sem honum var stungið í fangelsi -i_ljosi_sogunnar_000101-0074-00:21:5438-00:00:1066 i_ljosi_sogunnar_000101 74 00:21:54.38 10.624 0.35 það var ekki fyrr en í febrúar nítján hundruð fimmtíu og sjö sem samviskuna létu undan og létu svíum í skjal sem heitt einskonar dánarvottorð valin -i_ljosi_sogunnar_000101-0075-00:22:0576-00:00:1562 i_ljosi_sogunnar_000101 75 00:22:05.76 15.616 0.36 var raunar sendir og samkvæmt því hafði fangi að nafni wallenberg í fangelsi sovésku leynilögreglunnar í lúbjanka byggingunni alræmdu í moskvu látist í klefa sínum aðfaranótt sautjánda júlí nítján hundruð fjörutíu og sjö -i_ljosi_sogunnar_000101-0076-00:22:3072-00:00:0968 i_ljosi_sogunnar_000101 76 00:22:30.72 9.728 0.35 bréfið var skrifað af yfirmanni sjúkrastofunnar í lúbjanka fangelsinu og stílað á þáverandi öryggismálaráðherra sovétríkjanna viktor abakumov -i_ljosi_sogunnar_000101-0077-00:22:4210-00:00:0536 i_ljosi_sogunnar_000101 77 00:22:42.10 5.376 0.08 bréfinu stendur einnig að tekin hafi verið ákvörðun um að brenna líkamsleifar valborg -i_ljosi_sogunnar_000101-0078-00:22:4816-00:00:0496 i_ljosi_sogunnar_000101 78 00:22:48.16 4.992 0.08 ekki hafi verið metin ástæða til þess að framkvæma á þeim krufningu -i_ljosi_sogunnar_000101-0079-00:22:5562-00:00:1764 i_ljosi_sogunnar_000101 79 00:22:55.62 17.536 0.1 það skjal hefur verið grandskoðað af ótal sérfræðingum í gegnum tíðina sem gefið hafa sín sérfræðiálit báðar áttir ýmist metið það ósvikið eða falsað ættingjar valin er hafa farið fyrir leitinni að honum alla þessa áratugi síðan hann hvarf -i_ljosi_sogunnar_000101-0081-00:23:1914-00:00:0362 i_ljosi_sogunnar_000101 81 00:23:19.14 3.712 0.0 það væri hæpið að ráð þeirra hraustur eins og hann var alltaf -i_ljosi_sogunnar_000101-0082-00:23:2336-00:00:0386 i_ljosi_sogunnar_000101 82 00:23:23.36 3.84 0.0 hafi skyndilega fengið hjartaáfall bara þrjátíu og fimm ára gamall -i_ljosi_sogunnar_000101-0085-00:23:3888-00:00:0976 i_ljosi_sogunnar_000101 85 00:23:38.88 9.856 0.0 eða að minnsta kosti að þeir hefðu setið inni með einhverjum dularfullum útlendingi sem oftar en ekki var sagður fá eilítið betri meðferð en flestir aðrir fangar -i_ljosi_sogunnar_000101-0086-00:23:5508-00:00:0628 i_ljosi_sogunnar_000101 86 00:23:55.08 6.272 0.12 oft fylgdi sögunni að dularfulli fanginn reynt að halda sér í formi með líkamsæfingum í fangaklefanum -i_ljosi_sogunnar_000101-0087-00:24:0218-00:00:0340 i_ljosi_sogunnar_000101 87 00:24:02.18 3.328 0.3 ungi dægurlög fyrir sig og aðra á ensku og sænskum -i_ljosi_sogunnar_000101-0088-00:24:0660-00:00:1604 i_ljosi_sogunnar_000101 88 00:24:06.60 16.0 0.27 mörgum fannst þessar lýsingar fanganna fyrrverandi stemma ískyggilega vel við persónu rowland og því lifði vonin hjá ættingjum hans lengi að hann væri vissulega á lífi þarna einhverstaðar í endalausum fangelsa eyjaklasa óvinanna -i_ljosi_sogunnar_000101-0089-00:24:2350-00:00:0626 i_ljosi_sogunnar_000101 89 00:24:23.50 6.272 0.13 þeir vitnisburðir bárust enda víða að frá föngum sem setið höfðu inn í lúbjanka fangelsinu -i_ljosi_sogunnar_000101-0090-00:24:3032-00:00:0382 i_ljosi_sogunnar_000101 90 00:24:30.32 3.84 0.1 sömuleiðis frá mönnum sem höfðu dúsað í gúlagbúðum í síberíu -i_ljosi_sogunnar_000101-0091-00:24:3530-00:00:0650 i_ljosi_sogunnar_000101 91 00:24:35.30 6.528 0.31 jafnvel sagðist einhver hafa rekist á hann á hinni hrjóstrugu grannanna norður íshafi -i_ljosi_sogunnar_000101-0092-00:24:4240-00:00:0596 i_ljosi_sogunnar_000101 92 00:24:42.40 5.888 0.0 vilhjálmur stefánsson sendi út nokkra leiðangra en fór þó aldrei sjálfur enda lítið þangað að sækja -i_ljosi_sogunnar_000101-0094-00:24:5288-00:00:0342 i_ljosi_sogunnar_000101 94 00:24:52.88 3.328 0.45 hvað valin berg gæti hafa verið að gera þar er óvíst -i_ljosi_sogunnar_000101-0096-00:25:1684-00:00:0366 i_ljosi_sogunnar_000101 96 00:25:16.84 3.584 0.2 það þetta tvennt tengist eitthvað skal þó ekki fullyrt hér -i_ljosi_sogunnar_000101-0097-00:25:3030-00:00:0940 i_ljosi_sogunnar_000101 97 00:25:30.30 9.344 0.33 útjaðri borgarinnar í norðvestri þar sem tvær ferðatöskur fundust inn í bílskúrsvegg við sumarbústað fyrir nokkrum árum fullar af gulnuðum pappírum -i_ljosi_sogunnar_000101-0099-00:25:4480-00:00:1292 i_ljosi_sogunnar_000101 99 00:25:44.80 12.928 0.35 jósef stalín lést í sinni eigin dodi mosku fimmta mars nítján hundruð fimmtíu og þrjú og að lokinni langvinnri valdabaráttu stóð nikita krútsjoff uppi sem arftaki hans og æðsti maður sovétríkjanna -i_ljosi_sogunnar_000101-0100-00:25:5886-00:00:0992 i_ljosi_sogunnar_000101 100 00:25:58.86 9.984 0.36 svo virðist sem svo mikil lenti hvílt yfir örlögum ráðvilltan krúsinni hann í raun ekkert vitað um hvað hafi orðið um hann -i_ljosi_sogunnar_000101-0101-00:26:1028-00:00:0508 i_ljosi_sogunnar_000101 101 00:26:10.28 5.12 0.0 en svíar sænsk stjórnvöld voru þarna byrjuð að spyrja spurninga -i_ljosi_sogunnar_000101-0102-00:26:1624-00:00:0476 i_ljosi_sogunnar_000101 102 00:26:16.24 4.736 0.31 og kol traustum manni að komast til botns í þessu máli fyrir sig -i_ljosi_sogunnar_000101-0104-00:26:2764-00:00:0762 i_ljosi_sogunnar_000101 104 00:26:27.64 7.552 0.25 og sagnfræðingar sem hafa rannsakað æviminningarnar úr bílskúrsveggnum segist ástæðu til að draga þau í efa -i_ljosi_sogunnar_000101-0105-00:26:3576-00:00:0750 i_ljosi_sogunnar_000101 105 00:26:35.76 7.552 0.14 skjölin eru allavega greinilega ófölsuð og nöfn tímasetningar og aðrar þekktar staðreyndir standast skoðun -i_ljosi_sogunnar_000101-0106-00:26:4382-00:00:0526 i_ljosi_sogunnar_000101 106 00:26:43.82 5.248 0.0 auðvitað sé erfiðara að segja með eitthvað eins og þetta sem engar heimildir eru um aðrar -i_ljosi_sogunnar_000101-0108-00:26:5510-00:00:0380 i_ljosi_sogunnar_000101 108 00:26:55.10 3.84 0.3 en engu að síður skulum við gefa ívan serov orðið -i_ljosi_sogunnar_000101-0114-00:28:2478-00:00:1622 i_ljosi_sogunnar_000101 114 00:28:24.78 16.256 0.31 nú var hann allt svo í haldi og þá hlaut að vera hætta að nota segir af skrifar stalín og utanríkisráðherrann vakið molotov hafi um tíma ætlað að nota fangann sem eins konar tromp í aðdraganda nurbanu stríðsglæpamönnum nasista -i_ljosi_sogunnar_000101-0117-00:29:4090-00:00:1750 i_ljosi_sogunnar_000101 117 00:29:40.90 17.408 0.19 í skjölum kgb sovéskra yfirvalda var sjaldan ef aldrei talað um það berum orðum að drepa ætti einhvern eða myrða hinn sanni hrottaskapur ríkisins var alltaf örlítið undir rós og notuð skrýtin orðin og þessi að uppræta -i_ljosi_sogunnar_000101-0118-00:29:5880-00:00:0518 i_ljosi_sogunnar_000101 118 00:29:58.80 5.12 0.15 þar sem sé ákveðið að auðveldast væri að losa sig bara við rollan -i_ljosi_sogunnar_000101-0122-00:30:4826-00:00:0706 i_ljosi_sogunnar_000101 122 00:30:48.26 7.04 0.21 en það var allt bara plat það leitaði sér engin lækninga á rannsóknarstofu númer eitt við bolshaya lubyanka stræti -i_ljosi_sogunnar_000101-0124-00:31:0582-00:00:0444 i_ljosi_sogunnar_000101 124 00:31:05.82 4.48 0.17 framleiðslu efna með það eitt markmið að valda mönnum sársauka og dauða -i_ljosi_sogunnar_000101-0125-00:31:1106-00:00:1320 i_ljosi_sogunnar_000101 125 00:31:11.06 13.184 0.19 hann stundaði meðal annars rannsóknir á sinnepsgas og öðrum lífshættulegum fjölda og í tilraunum sínum notaði hann gjarnan fanga sem sóttir voru í fangelsi sovésku leynilögreglunnar í lúbjanka eða annars staðar -i_ljosi_sogunnar_000101-0126-00:31:2592-00:00:0968 i_ljosi_sogunnar_000101 126 00:31:25.92 9.728 0.14 svo þegar leynilögreglan þurfti að láta fanga hverfa var jafnan kallað á grígorí marianna átti alltaf eitthvað álitlegt efni á reiðum höndum -i_ljosi_sogunnar_000101-0127-00:31:3612-00:00:0856 i_ljosi_sogunnar_000101 127 00:31:36.12 8.576 0.3 mætt var að stóla myndi drepa hratt og örugglega án þess að skilja eftir sig nein grunsamleg ummerki svona skaginn -i_ljosi_sogunnar_000101-0128-00:31:4940-00:00:0912 i_ljosi_sogunnar_000101 128 00:31:49.40 9.088 0.18 stundum var kallaður því frekar ófrumlega viðurnefni doktor dauði gæti hafa haft eitthvað með dauða vanra gera hann lét því yfirheyra hann -i_ljosi_sogunnar_000101-0129-00:31:5910-00:00:0656 i_ljosi_sogunnar_000101 129 00:31:59.10 6.656 0.18 þegar þarna var komið sögu sat mæðra norskir reyndar þegar í fangelsi hafði lent í hreinsunum stalíns -i_ljosi_sogunnar_000101-0132-00:32:3560-00:00:0540 i_ljosi_sogunnar_000101 132 00:32:35.60 5.376 0.13 ríkisarfann sem bréfið um dauða valin bergs nefndar hér fyrr í þættinum var stílað á -i_ljosi_sogunnar_000101-0134-00:33:0146-00:00:1410 i_ljosi_sogunnar_000101 134 00:33:01.46 14.08 0.25 stórbatnaði sjaldan fyrir sér að gera einmitt það að láta drepa njósnara gott er vann gerði ekki bara stundum sjálfur með eigin höndum allavegana hafa átta til að pynta fanga sjálfur persónulega -i_ljosi_sogunnar_000101-0136-00:33:3340-00:00:0630 i_ljosi_sogunnar_000101 136 00:33:33.40 6.272 0.07 og þar hafi þeir verið að framfylgja skipunum beint frá stalín sjálfum og utanríkisráðherranum mólótov -i_ljosi_sogunnar_000101-0137-00:33:4174-00:00:0948 i_ljosi_sogunnar_000101 137 00:33:41.74 9.472 0.08 ja wallander hafði ekki lengur neitt sérstakt notagildi í þeirra augum hann var bara til trafala því var alveg eins gott að komum bara fyrir kattarnef -i_ljosi_sogunnar_000101-0139-00:34:0124-00:00:0492 i_ljosi_sogunnar_000101 139 00:34:01.24 4.864 0.31 er ekki í neinum vafa unda að wallenberg var upprættir árið nítján hundruð fjörutíu og sjö -i_ljosi_sogunnar_000101-0140-00:34:1484-00:00:0764 i_ljosi_sogunnar_000101 140 00:34:14.84 7.68 0.26 í mars nítján hundruð fimmtíu og sex kom tage erlander hinn þaulsætni forsætisráðherra svíþjóðar í opinbera heimsókn til moskvu -i_ljosi_sogunnar_000101-0143-00:34:5778-00:00:0346 i_ljosi_sogunnar_000101 143 00:34:57.78 3.456 0.09 það er enn einu sinni ef marka má dagbókarskrif ívans serov -i_ljosi_sogunnar_000101-0144-00:35:0190-00:00:0670 i_ljosi_sogunnar_000101 144 00:35:01.90 6.656 0.22 af einhverjum ástæðum hefur hann þó ákveðið að láta tage erlander ekki fá nein skjöl um rannsókn serovs -i_ljosi_sogunnar_000101-0145-00:35:1724-00:00:1614 i_ljosi_sogunnar_000101 145 00:35:17.24 16.256 0.31 í stað þess að viðurkenna morðið á manning og skella skuldinni bara á stalín sem var látinn og molotovs var svarinn andstæðingur krossins fóru sovésk stjórnvöld að sinna lyga vef sem hefur umkringt málið æ síðan -i_ljosi_sogunnar_000101-0146-00:35:3430-00:00:0882 i_ljosi_sogunnar_000101 146 00:35:34.30 8.832 0.42 riti heimsókn erlanders létu sovésk stjórnvöld loks frá sér bréfið þar sem fullyrt var að vanmetið dáið úr hjartaáfalli -i_ljosi_sogunnar_000101-0148-00:36:0460-00:00:0716 i_ljosi_sogunnar_000101 148 00:36:04.60 7.168 0.18 sem sovétmenn sögðust hafa rekist á fyrir tilviljun við tiltekt uppi í einhverri hyllu í einhverri geymslu -i_ljosi_sogunnar_000101-0149-00:36:1832-00:00:1698 i_ljosi_sogunnar_000101 149 00:36:18.32 16.896 0.21 ágæti hlustandi upplýsingarnar úr rykugum dagbókum ívans seróv valda kannski engum straumhvörfum í sögunni það var kannski fátt annað sem kom til greina en að valin bergi dáið drottni sínum einhvers staðar í fangaklefum ganga ekki úr hjartaáfalli -i_ljosi_sogunnar_000101-0150-00:36:3636-00:00:2320 i_ljosi_sogunnar_000101 150 00:36:36.36 23.168 0.23 líklega varð að mestu rétt sem stóð í bréfinu umdeilda að rambaði yfirgefið þennan heim í fangaklefa í lúbjanka fangelsinu í moskvu áfram sautjánda júlí nítján hundruð fjörutíu og sjö þrjátíu og fimm ára gamall en dánarorsökin var ekki hjartaáfall heldur einhverskonar eitur sem þaulreyndur eiturmeistari kgb skaffaði -i_ljosi_sogunnar_000101-0151-00:37:0010-00:00:0438 i_ljosi_sogunnar_000101 151 00:37:00.10 4.352 0.0 að losna við þennan erfiða fanga sem enginn vissi almennilega hvað ætti að gera við -i_ljosi_sogunnar_000101-0152-00:37:0854-00:00:1820 i_ljosi_sogunnar_000101 152 00:37:08.54 18.176 0.28 æviminningar hins æðsta manns kgb hljóta að vega þungt þetta eru engu að síður mikilvægar upplýsingar sem virðast skýra margt sem áður var á huldu um nákvæmlega hver örlög valborg urðu hvar og hvenær og hvernig hann lést og nákvæmlega hver fyrirskipaði það -i_ljosi_sogunnar_000101-0153-00:37:3142-00:00:1222 i_ljosi_sogunnar_000101 153 00:37:31.42 12.16 0.14 flóa við höfum verið fullkomlega á villigötum hér allan þáttinn og wallenberg hafi í raun einhvernveginn komist undan og lifað lengi enn þá væri hann orðinn hundrað og fjögurra ára í dag tvö þúsund og sextán -i_ljosi_sogunnar_000101-0155-00:37:5416-00:00:0626 i_ljosi_sogunnar_000101 155 00:37:54.16 6.272 0.17 sem sænskum skattayfirvöldum barst umsókn frá aðstandendum valborg að það yrði gert -i_ljosi_sogunnar_000101-0156-00:38:0144-00:00:0824 i_ljosi_sogunnar_000101 156 00:38:01.44 8.32 0.11 úrskurður skattstjóra var að gefnar sig ekki fram á skrifstofu skattsins fyrir fjórtánda október tvö þúsund og sextán -i_ljosi_sogunnar_000102-0004-00:02:1682-00:00:0978 i_ljosi_sogunnar_000102 4 00:02:16.82 9.856 0.22 en þó það er eitt dæmi úr sögunni sem fylgjendur hertra byssulaga vestanhafs vitna gjarnan til sem hugsanlega fyrirmynd að aðgerðum í bandaríkjunum -i_ljosi_sogunnar_000102-0013-00:05:4358-00:00:0504 i_ljosi_sogunnar_000102 13 00:05:43.58 4.992 0.42 sífellt að týnast ana eitthvað út í buskann og orkumikill og árásargjarn -i_ljosi_sogunnar_000102-0014-00:05:4928-00:00:0550 i_ljosi_sogunnar_000102 14 00:05:49.28 5.504 0.0 vildi ekki láta snerta sig mikið átti erfitt með fínhreyfingar og var lengi að byrja að tala -i_ljosi_sogunnar_000102-0017-00:06:3088-00:00:0336 i_ljosi_sogunnar_000102 17 00:06:30.88 3.328 0.3 aman varð fjórtán ára árið nítján hundruð áttatíu og eitt -i_ljosi_sogunnar_000102-0018-00:06:3518-00:00:0748 i_ljosi_sogunnar_000102 18 00:06:35.18 7.424 0.29 korean eflaust verstu ákvörðun lífsins hann ákvað að gefa syni sínum loftriffil í afmælisgjöf -i_ljosi_sogunnar_000102-0019-00:06:4366-00:00:0576 i_ljosi_sogunnar_000102 19 00:06:43.66 5.76 0.25 það varð kveikjan að ævilöngum og eldheitum áhuga martin bryants á skotvopnum -i_ljosi_sogunnar_000102-0026-00:09:0210-00:00:1950 i_ljosi_sogunnar_000102 26 00:09:02.10 19.456 0.22 en garðurinn var reyndar ekki það eina sem var í órækt í lífi helen harðir hennar voru alræmdar þarna í hverfinu þóttu einrænar og skrítnar helen var feitlagin það vantaði hana nokkrar tennur hún gekk í snjáðum og gömlum fötum og virtist ekki hirðmaður eiginlega -i_ljosi_sogunnar_000102-0033-00:11:2694-00:00:2890 i_ljosi_sogunnar_000102 33 00:11:26.94 28.928 0.16 elena digra sjóði úr lottóarfinum og eftir að mamma gamla var horfin yfir móðuna miklu tóku þau perluvinirnir til við að eyða peningum af miklum móð þau ferðust saman keyptu endalausar glæsikerrur fóru eins og stormsveipar um tískuverslanir hópar og dressuðu sig upp í dýrum en skringilegum fötum hljómar ef til vill eins og söguþráður í léttri gamanmynd sérvitra ríka konan og ungi maðurinn en auðvitað var þetta lítið gamanmál -i_ljosi_sogunnar_000102-0046-00:17:2468-00:00:1026 i_ljosi_sogunnar_000102 46 00:17:24.68 10.24 0.32 um eittleytið var martin græjan kominn að hinu eiginlega portrait hann borgaði sig inn lagði bílnum ruslatunnu með sér -i_ljosi_sogunnar_000102-0049-00:18:0742-00:00:1428 i_ljosi_sogunnar_000102 49 00:18:07.42 14.336 0.35 fimmtán hríðskotarifillinn er mjög svipaður og menn sem er með eftirlætisvopnum bandaríska hersins áætlað er að fimm milljón bandaríkjamenn það er óbreyttir borgarar eigi ar fimmtán -i_ljosi_sogunnar_000102-0050-00:18:2228-00:00:1328 i_ljosi_sogunnar_000102 50 00:18:22.28 13.312 0.28 slíkur var notaður til að slátra tuttugu sex og sjö ára köllum skólabörnum í sendiherrunum árásarmaðurinn í orlando notaði einnig hríðskotarifill af mjög svipaðri gerð -i_ljosi_sogunnar_000102-0055-00:20:0220-00:00:1784 i_ljosi_sogunnar_000102 55 00:20:02.20 17.792 0.14 innangengt úr kaffistofunni gjafavöruverslun og þangað fór martin brennt stikaði yfir líkin þar inni var sömuleiðis fjölmennt en nú höfðu margir að vísu heyrt skothríðina og leitað skjóls undir og bak við stóla á borð en brann lét það ekki stoppa sig -i_ljosi_sogunnar_000102-0059-00:21:1304-00:00:0968 i_ljosi_sogunnar_000102 59 00:21:13.04 9.728 0.35 þetta tók hann heldur ekki langa stund eftir nokkur andartök hafði brakið rafbíla stæðilegu tuttugu og fjórir í valnum og átján voru særðir -i_ljosi_sogunnar_000102-0075-00:28:0426-00:00:1358 i_ljosi_sogunnar_000102 75 00:28:04.26 13.568 0.03 það er nokkuð algengt að mannskæðar árásir sem þessar sem vekja mikla fjölmiðlaathygli geti af sér hermikrákur áströlsk yfirvöld reyndu enda passa upp á fjölmiðlaumfjöllun í kjölfar morðanna í porto -i_ljosi_sogunnar_000102-0077-00:28:4494-00:00:1234 i_ljosi_sogunnar_000102 77 00:28:44.94 12.288 0.07 fólk gerði ekki eitthvað svona aftur þá hefði séð ekkert að gera í vinnunni stólnum -i_ljosi_sogunnar_000102-0084-00:30:5590-00:00:1128 i_ljosi_sogunnar_000102 84 00:30:55.90 11.264 0.41 en aðeins tveimur vikum eftir morðin porto hafði jón heit að tala fylkisstjórnirnar á að samþykkja samhljóma skotvopnalöggjöf sem hann kallaði þjóðarsamkomulagið -i_ljosi_sogunnar_000103-0005-00:02:2450-00:00:1782 i_ljosi_sogunnar_000103 5 00:02:24.50 17.92 0.13 þetta er þó kannski ekki eins fjarstæðukennt og maður heldur í fyrstu því svipaðir atburðir hafa gerst bara ekki í bakinu þar sem heimspressan fylgist með hverju einasta andardrætti og hverjum einasta fótatak heldur langt fjarri lundúnum í nepal -i_ljosi_sogunnar_000103-0010-00:05:0282-00:00:0704 i_ljosi_sogunnar_000103 10 00:05:02.82 7.04 0.26 hann tók skyldur sínar gagnvart slíkum mönnum alvarlega og bauð honum því skála og úr að gæða sér á -i_ljosi_sogunnar_000103-0011-00:05:1026-00:00:0588 i_ljosi_sogunnar_000103 11 00:05:10.26 5.888 0.15 sá heilagi kláraði journal ældi henni svo allri upp aftur ofan í skálina -i_ljosi_sogunnar_000103-0012-00:05:1654-00:00:0798 i_ljosi_sogunnar_000103 12 00:05:16.54 8.064 0.11 rétti hann að konunginum prinsa hryllti sig og fleygði lusaka helga manninn sem fékk allt ógeðið yfir sig -i_ljosi_sogunnar_000103-0013-00:05:2572-00:00:0934 i_ljosi_sogunnar_000103 13 00:05:25.72 9.344 0.12 þetta brjálaðist einbúinn bara ef hann hefði látið sig hafa það að kyngja upp eldri ógrynni þá hefði hann fengið allar óskir sínar uppfylltar -i_ljosi_sogunnar_000103-0015-00:05:5480-00:00:0872 i_ljosi_sogunnar_000103 15 00:05:54.80 8.704 0.1 sama hvort menn trúa á áhrifamátt slíkra bölvana eða ekki þá átti hinn heilagi eftir að reynast þarna nokkuð sannspár -i_ljosi_sogunnar_000103-0017-00:06:5420-00:00:0940 i_ljosi_sogunnar_000103 17 00:06:54.20 9.472 0.18 en það fyrirkomulag var á bak og burt þegar birendra barbarana settist á konungsstól inn sætin hafði þá endurheimt öll fyrri völd -i_ljosi_sogunnar_000103-0018-00:07:0424-00:00:0778 i_ljosi_sogunnar_000103 18 00:07:04.24 7.808 0.2 sem konungur nepals var birendra ekki aðeins hole guðs vinjar heldur einnig einráður og alvaldur -i_ljosi_sogunnar_000103-0022-00:07:4298-00:00:0592 i_ljosi_sogunnar_000103 22 00:07:42.98 5.888 0.06 blaðið tók hana þó svo saman þegar það kom út að nýju að verkfalli loknu fjórtánda september -i_ljosi_sogunnar_000103-0028-00:09:4648-00:00:1104 i_ljosi_sogunnar_000103 28 00:09:46.48 11.136 0.04 andstaða við alræði konungsins jókst jafnt og þétt og vorið nítján hundruð níutíu streymdi almenningur út á götur katmandú og krafðist umbóta og lýðræðis -i_ljosi_sogunnar_000103-0029-00:10:0140-00:00:1184 i_ljosi_sogunnar_000103 29 00:10:01.40 11.776 0.04 óeirðalögregla tók á móti þúsundum mótmælenda sem flæddu upp að þykku stálhliði konungshallarinnar lögreglumenn skutu inn í fjöldann svo að mörg hundruð óvopnaðir mótmælendur féllu -i_ljosi_sogunnar_000103-0032-00:11:1540-00:00:0704 i_ljosi_sogunnar_000103 32 00:11:15.40 7.04 0.0 þann tuttugasta og sjöunda júní nítján hundruð sjötíu og eitt eignaðist birendra þá krónprins sitt fyrsta barn -i_ljosi_sogunnar_000103-0035-00:11:4110-00:00:1306 i_ljosi_sogunnar_000103 35 00:11:41.10 13.056 0.04 fyrstu árum ævinnar varði dipendra litli að mestu innan þykkra veggja konungshallarinnar í katmandú hann var umvafinn fóstrum og þjónustufólki en sá foreldra sína konunginn og drottninguna sjaldan -i_ljosi_sogunnar_000103-0038-00:12:3302-00:00:1016 i_ljosi_sogunnar_000103 38 00:12:33.02 10.24 0.17 á tvítug þrítugsaldri gegndi hann herþjónustu fékk flugmannsréttindi tók svarta beltið í karate og skrifaði doktorsritgerð í landafræði -i_ljosi_sogunnar_000103-0041-00:13:3006-00:00:0616 i_ljosi_sogunnar_000103 41 00:13:30.06 6.144 0.0 mátti það líkt og aðrir í konungsfjölskyldunni var hann ósnertanlegur lögin giltu ekki um þau -i_ljosi_sogunnar_000103-0045-00:14:3628-00:00:1376 i_ljosi_sogunnar_000103 45 00:14:36.28 13.824 0.12 það mátti ekki fara hátt stefnumótastand að vestrænum sið var ekki venjan í nepal hvað þá fyrir sjálfan krónprinsinn það yrði stórskandall ef hann sæist með ókunnri konu eitthvað dandalast á götum katmandú -i_ljosi_sogunnar_000103-0046-00:14:5072-00:00:0926 i_ljosi_sogunnar_000103 46 00:14:50.72 9.344 0.25 svo dipendra og dean fóru leynt með ást sína þau töluðu saman í síma tímunum saman sendu sms í gríð -i_ljosi_sogunnar_000103-0047-00:15:0066-00:00:0806 i_ljosi_sogunnar_000103 47 00:15:00.66 8.064 0.21 stundum höfuðið því þannig að þau rákust óvart hvort á annað í matarbúðinni eða á pítsastaðnum í nágrenni konungshallarinnar -i_ljosi_sogunnar_000103-0050-00:16:0292-00:00:1652 i_ljosi_sogunnar_000103 50 00:16:02.92 16.512 0.04 þegar árið tvö þúsund og eitt gekk í garð var ástandið að verða átakanlegt krónprinsinn var þá að verða þrítugur yngri systir hans var löngu gift og jafnvel útlit fyrir að yngsta barnið nýjan prinsar tuttugu og tveggja ára myndi fyrr ganga í hjónaband en dipendra -i_ljosi_sogunnar_000103-0052-00:16:3036-00:00:0978 i_ljosi_sogunnar_000103 52 00:16:30.36 9.728 0.35 ansi gæti hún orðið eiginkona prinsins drottningin bræddi þennan möguleika alvarlega með sér og kallaði loks móður dean sinn fund -i_ljosi_sogunnar_000103-0055-00:17:1004-00:00:0956 i_ljosi_sogunnar_000103 55 00:17:10.04 9.472 0.22 það sem móðir dean sagði þá var það eitthvað sem gerði svartasti æfareið svona pakk skildi hún ekki fá inn í sína fjölskyldu -i_ljosi_sogunnar_000103-0056-00:17:2024-00:00:0998 i_ljosi_sogunnar_000103 56 00:17:20.24 9.984 0.16 hún þvertók fyrir að þau diprani og defense að eigast jafnvel þegar í ljós kom hversu áfjáður krónprinsinn sonur hennar var í að giftast dean -i_ljosi_sogunnar_000103-0057-00:17:3080-00:00:1506 i_ljosi_sogunnar_000103 57 00:17:30.80 15.104 0.18 ekkert fékk haggað þessari skoðun hennar sama hvað diprani sagði og sama hversu þunglyndur og óútreiknanlegur hann virtist vera með tímanum sama þótt hann væri að drekka meira og meira ekkert fékk haggað drottningunni -i_ljosi_sogunnar_000103-0058-00:17:5310-00:00:2024 i_ljosi_sogunnar_000103 58 00:17:53.10 20.224 0.05 nepalska konungsfjölskyldan er auðvitað stærri en bara kóngurinn drottningin og börn þeirra það eru bræður og systur frændur og frænkur makar og börn og það getur verið erfitt fyrir alla þessa hersingu að hittast þegar allir þurfa jú að sinna sínum konunglegu skyldum voru gjarnan á ferð þvers og kruss um nepal og heiminn allan -i_ljosi_sogunnar_000103-0063-00:19:5170-00:00:0722 i_ljosi_sogunnar_000103 63 00:19:51.70 7.168 0.27 enda ætlaði að giftast efast en það tóku foreldrarnir áfram ekki í mál alls ekki -i_ljosi_sogunnar_000103-0064-00:20:0010-00:00:1076 i_ljosi_sogunnar_000103 64 00:20:00.10 10.752 0.38 samninginn hafði verið nokkuð stirð en svo hafði prinsinn farið heim í sturtu hellt sér í viskíglas og spila smá billjarð með aðstoðarmanni sínum það virtist léttara yfir honum -i_ljosi_sogunnar_000103-0066-00:20:2578-00:00:1216 i_ljosi_sogunnar_000103 66 00:20:25.78 12.16 0.45 og þróuðust systur konungsins inn prinsessurnar shanti sharada og sópa og börnin hans yngri systkini krónprinsins nirajan prins rútína með eiginmanni sínum -i_ljosi_sogunnar_000103-0067-00:20:3928-00:00:0978 i_ljosi_sogunnar_000103 67 00:20:39.28 9.856 0.0 og svona hélt áfram um hlið konungshallarinnar streymdu svartir glæsivagnar gestirnir urðu á þriðja tug það er tekist að smala saman flestum -i_ljosi_sogunnar_000103-0075-00:23:1302-00:00:1216 i_ljosi_sogunnar_000103 75 00:23:13.02 12.16 0.12 amman vildi aldrei tjá sig um atburði þessa föstudagskvöldsins tók eftir því að þegar hann snéri aftur úr leiðangrinum virtist lund hans hafa versnað til muna -i_ljosi_sogunnar_000103-0078-00:24:0462-00:00:1274 i_ljosi_sogunnar_000103 78 00:24:04.62 12.672 0.15 prinsinn endaði símtalið við heitkonu sína hringdi hann í aðstoðarmann sinn og banana koma með jónu anda sér það var ekki óvanaleg ósk aðstoðarmaðurinn varð fúslega við því sótti nokkrar og sarpi prinsins -i_ljosi_sogunnar_000103-0079-00:24:1808-00:00:1958 i_ljosi_sogunnar_000103 79 00:24:18.08 19.584 0.24 en reyndar sögðu nepalskir fjölmiðlar frá því síðar að kannski hafi þetta ekki alveg verið hans venjulegu jónur óvíst er hvaðan þær upplýsingar koma og hversu mikið er hæft í þeim en fjölmiðlar fullyrtu allt svo að það hafi ekki bara verið hass í jónunum heldur einnig eitthvað torkennilegt svart efni -i_ljosi_sogunnar_000103-0080-00:24:3810-00:00:0376 i_ljosi_sogunnar_000103 80 00:24:38.10 3.84 0.0 hvað það gæti hafa verið hefur heldur aldrei fengist útskýrt -i_ljosi_sogunnar_000103-0082-00:25:0114-00:00:0412 i_ljosi_sogunnar_000103 82 00:25:01.14 4.096 0.17 hann hafi verið eitthvað skrítinn í símanum áðan sagði hún hann drafaði -i_ljosi_sogunnar_000103-0083-00:25:0622-00:00:0494 i_ljosi_sogunnar_000103 83 00:25:06.22 4.864 0.22 bað aðstoðarmanninn að hafa uppi á prinsinum og athuga hvort það væri ekki örugglega allt í lagi meðal -i_ljosi_sogunnar_000103-0094-00:28:2088-00:00:0434 i_ljosi_sogunnar_000103 94 00:28:20.88 4.352 0.42 hálfur saup kók þetta kvöld því hann drakk ekki áfengi að læknisráði -i_ljosi_sogunnar_000103-0095-00:28:2614-00:00:0688 i_ljosi_sogunnar_000103 95 00:28:26.14 6.784 0.06 samtalið var farið að snúast um kólesteról þegar einhver tók eftir skuggalegri veru fyrir utan einn gluggann -i_ljosi_sogunnar_000103-0096-00:28:3626-00:00:1058 i_ljosi_sogunnar_000103 96 00:28:36.26 10.496 0.08 fáum andartökum síðar var veran komin inn fyrir dyrnar og inn í billjarðherbergið og þá þekktu viðstaddir hana þetta var dipendra krónprins og hann var vopnaður -i_ljosi_sogunnar_000103-0099-00:29:1724-00:00:0490 i_ljosi_sogunnar_000103 99 00:29:17.24 4.864 0.0 hann tók eitt skref í áttina að syni sínum en með kókglasið í hendinni -i_ljosi_sogunnar_000103-0100-00:29:2530-00:00:0506 i_ljosi_sogunnar_000103 100 00:29:25.30 4.992 0.09 dipendra hleypti af þremur skotum úr vélbyssunni í líkama föður síns -i_ljosi_sogunnar_000103-0101-00:29:3842-00:00:0432 i_ljosi_sogunnar_000103 101 00:29:38.42 4.352 0.2 svo féll líkami nepalskonungs í gólfið og þögnin tók við -i_ljosi_sogunnar_000103-0108-00:31:3776-00:00:0530 i_ljosi_sogunnar_000103 108 00:31:37.76 5.248 0.0 þá hafi prinsinn alfarið misst stjórn á sér og atburðarás kvöldsins -i_ljosi_sogunnar_000103-0109-00:31:4370-00:00:0584 i_ljosi_sogunnar_000103 109 00:31:43.70 5.888 0.28 því ekki séð annað í stöðunni en að halda bara áfram að skjóta láta meira blóð fyrr enn -i_ljosi_sogunnar_000103-0110-00:31:5332-00:00:0760 i_ljosi_sogunnar_000103 110 00:31:53.32 7.68 0.2 eftir skothríðina stikaði dipendra svo um blóðidrifna vígvöllinn og skaut þá sem virtist enn tóra -i_ljosi_sogunnar_000103-0111-00:32:0152-00:00:0346 i_ljosi_sogunnar_000103 111 00:32:01.52 3.456 0.17 til að tryggja það að þau myndu nú ekki standa upp aftur -i_ljosi_sogunnar_000103-0113-00:32:2236-00:00:0602 i_ljosi_sogunnar_000103 113 00:32:22.36 6.016 0.25 svarti var skotinn svo oft að lík hennar var óþekkjanlegt höfuðið sundurtætt -i_ljosi_sogunnar_000103-0114-00:32:3014-00:00:0556 i_ljosi_sogunnar_000103 114 00:32:30.14 5.504 0.13 svo segja vitni að eitt skothljóð til viðbótar hafi kveðið við og því næst martraðarkenndar -i_ljosi_sogunnar_000103-0120-00:33:2928-00:00:0860 i_ljosi_sogunnar_000103 120 00:33:29.28 8.576 0.47 þessa þrjá daga sem enn meðvitundarlausir var konungur nepals stóð gervöll nepalska þjóðin þegnar hans á öndinni -i_ljosi_sogunnar_000103-0123-00:34:4018-00:00:2324 i_ljosi_sogunnar_000103 123 00:34:40.18 23.168 0.17 líklegast skýringin er talinn að dipendra hafi bara misst vitið orðið sturlað af því að fá ekki að giftast konunni sem hann elskaði auðvitað hafa svo líka ótal samsæriskenningar verið settar fram þær njóta margar hilluna að saada leyniþjónustan hafi staðið að baki morðunum eða þá uppreisnarmönnum ávísað -i_ljosi_sogunnar_000103-0127-00:35:5142-00:00:0558 i_ljosi_sogunnar_000103 127 00:35:51.42 5.632 0.07 það reyndist mjög óvinsælt skref og þó hann pakkaði síðan með það var skaðinn skeður -i_ljosi_sogunnar_000103-0129-00:36:0108-00:00:1124 i_ljosi_sogunnar_000103 129 00:36:01.08 11.264 0.04 í maí tvö þúsund og átta lýsti nepalska þingið því yfir að landið væri héðan í frá lýðveldi og tvö hundruð fjörutíu ára sögu nepalska konungsríkisins forn -i_ljosi_sogunnar_000104-0001-00:00:2544-00:00:1014 i_ljosi_sogunnar_000104 1 00:00:25.44 10.112 0.31 komiði sæl við heyrum mótmælendur á fjöldafundi í lausnar hrópa bring ekki skilið okkur stúlkunum okkar -i_ljosi_sogunnar_000104-0002-00:00:3600-00:00:1770 i_ljosi_sogunnar_000104 2 00:00:36.00 17.664 0.21 skilaboðin eru ætlað vígasamtökunum boko haram sem réðust inn í heimavistarskóla í bænum tímabili norðaustanverðri nígeríu og námu þaðan á brott tvö hundruð sjötíu og sex ungar skólastúlkur apríl tvö þúsund og fjórtán -i_ljosi_sogunnar_000104-0005-00:01:4434-00:00:1434 i_ljosi_sogunnar_000104 5 00:01:44.34 14.336 0.17 stúlknaránið er bara eitt af ótal óhæfuverkum sem liðsmenn bók og haram hafa framið síðan samtökin byrjuðu fyrst að láta að sér kveða í nígeríu fyrr um sjö árum með skot og sprengjuárásum og blóðsúthellingum -i_ljosi_sogunnar_000104-0006-00:01:5988-00:00:1014 i_ljosi_sogunnar_000104 6 00:01:59.88 10.112 0.16 talið er að vígamenn bók og harmaði líf að minnsta kosti tuttugu þúsunda á samviskunni meira en tvær milljónir hafa lent á hrakhólum vegna átakanna -i_ljosi_sogunnar_000104-0007-00:02:1050-00:00:0768 i_ljosi_sogunnar_000104 7 00:02:10.50 7.68 0.27 sem einnig hafa tengt anga sína út fyrir landamæri nígeríu til grannríkja eins og hatrammri -i_ljosi_sogunnar_000104-0008-00:02:1926-00:00:1290 i_ljosi_sogunnar_000104 8 00:02:19.26 12.928 0.07 tilraunir nígerískra stjórnvalda og fjölþjóðlegs afrísks herlið til að kveða niður samtökin hafa gengið misjafnlega og yfirvöld hafa sömuleiðis gengið hart og grimmilega fram í baráttu sinni -i_ljosi_sogunnar_000104-0010-00:02:5960-00:00:0414 i_ljosi_sogunnar_000104 10 00:02:59.60 4.096 0.0 en þó má rekja sögu þeirra svo mikið sem vitað er -i_ljosi_sogunnar_000104-0011-00:03:2064-00:00:1158 i_ljosi_sogunnar_000104 11 00:03:20.64 11.52 0.15 eins og raunin er með fleiri ríki á þessum slóðum er vestur afríkuríkið nígería tilurð þess landamæri og jafnvel sjálft nafnið allt að mestu uppfinning evrópskra nýlenduherra -i_ljosi_sogunnar_000104-0012-00:03:3266-00:00:2104 i_ljosi_sogunnar_000104 12 00:03:32.66 20.992 0.26 bretar byrjuðu að ryðja sig til rúms á þessum slóðum á nítjándu öld og þar sem innfæddir höfðu áður haft sín konungsríki og ættbálkaveldi öldum og árþúsundum saman vildu þeir nú koma á breskri stjórnskipan og lögum breskum landamærum breskum sköttum og sviþjóðar öllu heila klabbinu -i_ljosi_sogunnar_000104-0014-00:04:2120-00:00:1720 i_ljosi_sogunnar_000104 14 00:04:21.20 17.152 0.16 voru aðallega praktískar ástæður sem réðu því að verndarsvæðin tvö voru yfirleitt sameinuð í norður nígeríu var róstusamara og efnahagurinn miklu verri það þótti því fyrir bestu þarna lengst burtu í löndunum að sameina bara nígeríurnar tvær -i_ljosi_sogunnar_000104-0015-00:04:3930-00:00:2260 i_ljosi_sogunnar_000104 15 00:04:39.30 22.528 0.16 en það var alls ekkert sjálfgefið að nákvæmlega þessir níuhundruð og eitthvað ferkílómetrar með öllum þeim milljónum sem þá byggðu myndu endilega enda saman í ríki þarna bjuggu ótal þjóðir með ótal tungumál og siði í suðri náði kristnin að skjóta rótum en í norðurhlutanum höfðu ítök íslams lengi verið sterk -i_ljosi_sogunnar_000104-0016-00:05:0342-00:00:1756 i_ljosi_sogunnar_000104 16 00:05:03.42 17.536 0.15 samkvæmt goðsögnum húsa þjóðarinnar sem býr í norðanverðri nígeríu barst íslam til þeirra með ungum prins frá bagdad sem hraktist þessa löngu leið þvert yfir sahara eyðimörkina og alla leið á heimaslóðir ásakana þar sem hann giftist innfæddri prinsessu -i_ljosi_sogunnar_000104-0017-00:05:2152-00:00:0504 i_ljosi_sogunnar_000104 17 00:05:21.52 5.12 0.0 líklegra er þó að trúin hafi borist þangað með kaupmönnum frá austurlöndum -i_ljosi_sogunnar_000104-0020-00:06:0178-00:00:0990 i_ljosi_sogunnar_000104 20 00:06:01.78 9.856 0.3 gungu síðar áttu þessi miklu heimsveldi og heittrúuðu landvinningamenn eftir að vera ungum norðanmanni innblástur í hans eigin heilaga stríðinu -i_ljosi_sogunnar_000104-0021-00:06:2602-00:00:1276 i_ljosi_sogunnar_000104 21 00:06:26.02 12.8 0.39 það var líklega árið nítján hundruð sjötíu talið er sem drengur sem fékk nafnið múhammeds fæddist í litlu þorpi í jakusko héraði jólasveini -i_ljosi_sogunnar_000104-0022-00:06:3928-00:00:0484 i_ljosi_sogunnar_000104 22 00:06:39.28 4.864 0.29 mitt þar sem gresjan fer smátt og smátt að gefast upp fyrir sandbreiðum sahara -i_ljosi_sogunnar_000104-0023-00:06:4518-00:00:1414 i_ljosi_sogunnar_000104 23 00:06:45.18 14.08 0.15 við vitum ekki nákvæmlega hvenær hann fæddist þessi múhammeds enda er margt á huldu um æsku hans uppruna og uppvöxt foreldrar hans voru líklega sjálfsþurftarbændur eins og svo margir á þessum slóðum og allfur -i_ljosi_sogunnar_000104-0024-00:07:0046-00:00:1262 i_ljosi_sogunnar_000104 24 00:07:00.46 12.672 0.1 syninum hefur ekki hugnast slík tilvera getum við ímyndað okkur í það minnsta lagði hann ungur land undir fót og flutti um þrjú hundruð kílómetra austur til mætur höfuðborgar borno fylkis -i_ljosi_sogunnar_000104-0025-00:07:1406-00:00:0720 i_ljosi_sogunnar_000104 25 00:07:14.06 7.168 0.36 tugur stærsta fjölmennasta borginni norðaustanverðri nígeríu íbúafjöldinn í kringum tvær milljónir -i_ljosi_sogunnar_000104-0027-00:07:4284-00:00:0848 i_ljosi_sogunnar_000104 27 00:07:42.84 8.576 0.13 eins og svo mörg ríki álfunnar hefur nígería verið þjökuð vandamálum frá því að ríkið fékk sjálfstæði frá bretum árið nítján hundruð sextíu -i_ljosi_sogunnar_000104-0028-00:07:5194-00:00:1176 i_ljosi_sogunnar_000104 28 00:07:51.94 11.648 0.14 ríkið er vissulega risi í afríku á alþjóðavettvangi bæði fjölmennasta ríki álfunnar nígeríumenn eru nauru og tvær milljónir og með stærsta hagkerfi -i_ljosi_sogunnar_000104-0030-00:08:2824-00:00:0916 i_ljosi_sogunnar_000104 30 00:08:28.24 9.216 0.22 það tókst raunar ekki en auk bíafra stríðsins hafa ofbeldisöldur oft gengið yfir nígeríu og lýðræði staðfestum fótum -i_ljosi_sogunnar_000104-0031-00:08:3802-00:00:0808 i_ljosi_sogunnar_000104 31 00:08:38.02 8.064 0.0 spilling hefur fengið að grassera bæði í viðskiptalífi og stjórnkerfi þrátt fyrir gríðarlegan olíuauð er mikil fátækt -i_ljosi_sogunnar_000104-0032-00:08:4788-00:00:0776 i_ljosi_sogunnar_000104 32 00:08:47.88 7.68 0.0 og sér í lagi hafði þegar hér var komið sögu norðausturhluti landsins helst úr lestinni í samanburði við restina af landinu -i_ljosi_sogunnar_000104-0033-00:08:5610-00:00:0544 i_ljosi_sogunnar_000104 33 00:08:56.10 5.376 0.0 þar var meiri fátækt en í suðri menntunarstig almennings var miklu lægra -i_ljosi_sogunnar_000104-0035-00:09:0902-00:00:0566 i_ljosi_sogunnar_000104 35 00:09:09.02 5.632 0.42 ekki færi fyrir unga menn eins og múhammeds frá smáþorpinu í jakusko -i_ljosi_sogunnar_000104-0036-00:09:2620-00:00:1186 i_ljosi_sogunnar_000104 36 00:09:26.20 11.904 0.16 í mætur fékk múhammeds flokks inni hjá ríkum kaupsýslumanni sem hafði það fyrir sið að taka fátæka unga menn undir sinn væng og leyfa þeim að búa í rúmgóðum húsakynnum sínum -i_ljosi_sogunnar_000104-0037-00:09:3880-00:00:0618 i_ljosi_sogunnar_000104 37 00:09:38.80 6.272 0.08 skeri sig svo heimakominn hjá kaupsýslumanninum að hann giftist á endanum dóttur hans -i_ljosi_sogunnar_000104-0038-00:09:4558-00:00:0376 i_ljosi_sogunnar_000104 38 00:09:45.58 3.84 0.25 nome just reyndar eftir að gifta sig margoft áður en yfir lög -i_ljosi_sogunnar_000104-0039-00:09:5130-00:00:0396 i_ljosi_sogunnar_000104 39 00:09:51.30 3.968 0.18 svo sótti ekki skóla en eyddi þess meiri tíma í moskunni -i_ljosi_sogunnar_000104-0040-00:09:5592-00:00:1110 i_ljosi_sogunnar_000104 40 00:09:55.92 11.136 0.29 óskasyni var í einu fínasta hverfi mætur og með tilkomumestu byggingum borgarinnar skínandi hvít höll með tveimur háum bænaturnum og marmaragólfi -i_ljosi_sogunnar_000104-0041-00:10:0764-00:00:0568 i_ljosi_sogunnar_000104 41 00:10:07.64 5.632 0.15 maður hafði kostað byggingu hennar látið nefna hana eftir sjálfum sér indimi moskan -i_ljosi_sogunnar_000104-0043-00:10:2154-00:00:1214 i_ljosi_sogunnar_000104 43 00:10:21.54 12.16 0.17 segja eins og hann var kallaður dobradinha höfuðborg samnefnds fylkis um fimm hundruð kílómetra vestur af maduro reglulega þangað til að predika í indimi -i_ljosi_sogunnar_000104-0045-00:11:0098-00:00:1348 i_ljosi_sogunnar_000104 45 00:11:00.98 13.568 0.2 boðskapur sinn féll vel í kramið hjá almennum gestum indimi moskunnar sem hrifust af gagnrýni hans á rá��andi öfl í samfélaginu og hvatningarorðum um aftur hvarf til horfinnar gullaldar trúarinnar -i_ljosi_sogunnar_000104-0046-00:11:1544-00:00:1512 i_ljosi_sogunnar_000104 46 00:11:15.44 15.104 0.26 meðal þeirra sem hlýddu gagnteknir á breytingarnar sig var bóndasonurinn frá jakusko sem svo lítið er vitað um mohammeds ann varð brátt helsti lærlingur sig og leiðtogi meðal ungra fylgismanna hans -i_ljosi_sogunnar_000104-0047-00:11:3238-00:00:2076 i_ljosi_sogunnar_000104 47 00:11:32.38 20.736 0.21 en samstarf kennara og lærlings átti reyndar eftir að súrna ansi fljótt sigrar hreintrúarmaður en hafa líka praktískur og vildi meina að besta leiðin til að koma hugmyndum salafismans að nígeríu væri að vinna að því innan þess pólitíska og trúarlega kerfis sem þegar fyrirfannst í landinu -i_ljosi_sogunnar_000104-0048-00:11:5432-00:00:0918 i_ljosi_sogunnar_000104 48 00:11:54.32 9.216 0.1 hann var til að mynda ekki mótfallinn menntastofnunum að vestrænum sið hafði sjálfur gengið í venjulega skóla meðfram sínu trúarlegu námi -i_ljosi_sogunnar_000104-0049-00:12:0396-00:00:2352 i_ljosi_sogunnar_000104 49 00:12:03.96 23.552 0.08 en lærlingur hans mohammeds varð fljótt róttækari en kennarinn hann hafnaði öllu því sem gat talist vestræn menntun og átti ekki rætur sínar í íslamstrú vildi ekki að fylgismenn sínir ynnu fyrir hið opinbera vildi í raun kollvarpa þessu öllu öllu nígeríska ríkinu afsprengi nýlendustefnunnar og koma á trúræði -i_ljosi_sogunnar_000104-0050-00:12:2790-00:00:2394 i_ljosi_sogunnar_000104 50 00:12:27.90 23.936 0.12 ernster upptöku predikunardagar einhvern tíma á fyrsta áratug þessarar aldar þegar hann fór að geta sér frægðar kom í ljós að margar hugmyndir hans voru enn róttækari en hér hefur þegar verið lýst -i_ljosi_sogunnar_000104-0051-00:12:5272-00:00:1730 i_ljosi_sogunnar_000104 51 00:12:52.72 17.408 0.16 hann hafnaði ekki bara vestrænu menntakerfi heldur öllu sem gat talist afsprengi þess þróunarkenningu aris hringrás vatnsins það stendur jú í kóraninum að guð hafi skapað regnið ekki einhver uppgufun hann hafnaði því jafnvel að jörðin væri hnöttótt -i_ljosi_sogunnar_000104-0054-00:14:0216-00:00:1120 i_ljosi_sogunnar_000104 54 00:14:02.16 11.136 0.45 ungmennin kannski aga sextíu manns voru friðsöm til að byrja með en fljótlega kom til ágreinings milli þeirra og innfæddra þarna í sveitinni um fiskveiði í tjörn í nágrenninu -i_ljosi_sogunnar_000104-0055-00:14:1376-00:00:0726 i_ljosi_sogunnar_000104 55 00:14:13.76 7.296 0.07 þegar hin trúuðu ungmenni gáfu sig ekki kölluðu innfæddir til lögreglu nokkur ungmenni voru handtekinn -i_ljosi_sogunnar_000104-0058-00:14:4100-00:00:0998 i_ljosi_sogunnar_000104 58 00:14:41.00 9.984 0.14 mohammed just yfirheyrður af lögreglu grunaður um tengsl við þessa öfgafullu ungu menn sem gengu berserksgang á hverri lögreglustöðinni á fætur annarri -i_ljosi_sogunnar_000104-0059-00:14:5196-00:00:0778 i_ljosi_sogunnar_000104 59 00:14:51.96 7.808 0.12 hann hélt ætíð fram sakleysi sínu og enn í dag er óvíst hvaða þátt átti í árásunum tvö þúsund og þrjú og fjögur en þá nokkur -i_ljosi_sogunnar_000104-0060-00:15:0030-00:00:1210 i_ljosi_sogunnar_000104 60 00:15:00.30 12.16 0.18 en þetta voru róstusamir tímar og greinilegt að menn með öfgafulla og oft á tíðum ofbeldisfulla túlkun á íslamstrú voru að sækja í sig veðrið í norðanverðri nígeríu -i_ljosi_sogunnar_000104-0061-00:15:1324-00:00:1618 i_ljosi_sogunnar_000104 61 00:15:13.24 16.256 0.34 þeirra á meðal var múhameðs eftir að hafa verið rekinn úr hinni marmaraþöktu indimi mosku í mætur stofnaði sitt eigið bænahús og trúarlegan skóla í öllu gráleitari steinsteypubyggingu í fátækara hverfi borgarinnar -i_ljosi_sogunnar_000104-0062-00:15:2994-00:00:0826 i_ljosi_sogunnar_000104 62 00:15:29.94 8.192 0.0 þaðan átti hann eftir að láta til sín taka sannarlega og svo enginn vafi lék á hver og hverjir voru þá að verki -i_ljosi_sogunnar_000104-0064-00:16:2796-00:00:1818 i_ljosi_sogunnar_000104 64 00:16:27.96 18.176 0.12 fylgismenn eldklerksins frá jakusko höfðu þá gengið undir ýmsum nöfnum síðustu árin í mætur nágrenni þar sem þeir héldu til voru þeir stundum kallaðir nígerísku talíbanarnir oftast þeim til háðungar þó þessi nafngift hafi einnig ratað í fréttir erlendra fjölmiðla -i_ljosi_sogunnar_000104-0065-00:16:4726-00:00:0848 i_ljosi_sogunnar_000104 65 00:16:47.26 8.448 0.1 nafnið boko haram völdu þeir sér ekki heldur sjálfir það var einnig fundið upp af utanaðkomandi og náði útbreiðslu í fjölmiðlum -i_ljosi_sogunnar_000104-0066-00:16:5680-00:00:0624 i_ljosi_sogunnar_000104 66 00:16:56.80 6.272 0.27 nafnið er einhvers konar tilraun til að útskýra stefnu þessa félagsskapur og leiðtoga hans múhameðs -i_ljosi_sogunnar_000104-0067-00:17:0402-00:00:0736 i_ljosi_sogunnar_000104 67 00:17:04.02 7.296 0.14 bók á hásætinu sem útbreitt er í norðanverðri þý��ir eitthvað í líkingu við falls -i_ljosi_sogunnar_000104-0070-00:17:2050-00:00:0418 i_ljosi_sogunnar_000104 70 00:17:20.50 4.224 0.18 haram er svo upprunnið úr arabísku og þýðir bannað eða forboðið -i_ljosi_sogunnar_000104-0072-00:17:3078-00:00:1968 i_ljosi_sogunnar_000104 72 00:17:30.78 19.584 0.11 sálfræðimeðferð við þessa nafngift enda völdu þeir hana ekki sjálfir sjálfkjörið nafn þeirra er arabísk langloka sem á íslensku gæti útlagst samtök fólks sem hefur helgað sig kennisetningum spámannsins um trúboð og talað er heilagt stríð -i_ljosi_sogunnar_000104-0073-00:17:5202-00:00:0860 i_ljosi_sogunnar_000104 73 00:17:52.02 8.576 0.43 allt svo við þekkjum þá sem bókmenntariti það eina sem jesú hataðist út í -i_ljosi_sogunnar_000104-0074-00:18:0124-00:00:2814 i_ljosi_sogunnar_000104 74 00:18:01.24 28.16 0.09 í þrumuræðum sínum beindi hann spjótum sínum líka að herraþjóðinni gömlu bretum sem hann sagði hafa þröngvað óíslamskum lifnaðarháttum upp á nígeríska múslima með sínu vestræna lýðræði og dómskerfi hann gagnrýndi líka innfædda leiðtoga spillingu þeirra og auðsöfnun á kostnað fátækrar alþýðu hann vildi kollvarpa öllu þessu gjörspillta kerfi og skapa sanngjarnara samfélag byggt og kennisetningum íslams -i_ljosi_sogunnar_000104-0075-00:18:3036-00:00:1340 i_ljosi_sogunnar_000104 75 00:18:30.36 13.44 0.09 með þessum boðskap átti usla með að hrífa fólk með sér og afla sér fylgismanna sérstaklega unga fátæka karlmenn sem við blöstu fá ef nokkur tækifæri til að geta skapað sér betra líf í framtíðinni -i_ljosi_sogunnar_000104-0076-00:18:4684-00:00:1502 i_ljosi_sogunnar_000104 76 00:18:46.84 14.976 0.37 talið er að árið tvö þúsund og níu hafi súrir með um fjögur þúsund fylgismenn samkvæmt skýrslu sem nígerísk yfirvöld létu þá og gera um þennan sístækkandi söfnuð var lungi þeirra úr röðum atvinnulausra genf -i_ljosi_sogunnar_000104-0078-00:19:1782-00:00:0356 i_ljosi_sogunnar_000104 78 00:19:17.82 3.584 0.0 lagði að fylgismönnum sínum að búa sig undir það versta -i_ljosi_sogunnar_000104-0080-00:19:3218-00:00:0516 i_ljosi_sogunnar_000104 80 00:19:32.18 5.12 0.25 í svartir guðs að þau munu gera þetta þau gera þetta alls staðar annars staðar dag -i_ljosi_sogunnar_000104-0082-00:20:0168-00:00:0984 i_ljosi_sogunnar_000104 82 00:20:01.68 9.728 0.27 það sauð loks upp úr þann ellefta júní tvö þúsund og níu eins og með svo margt annað í sögu bóka og haram er atburðarás þessa fimmtudags nokkuð á reki -i_ljosi_sogunnar_000104-0083-00:20:1202-00:00:0918 i_ljosi_sogunnar_000104 83 00:20:12.02 9.216 0.24 nokkrir liðsmenn söfnuðarins sögðu látið lífið í umferðarslysi og þennan dag hélt heil hersing úr bækistöðvum þeirra á mótorhjólum í jarðarförina -i_ljosi_sogunnar_000104-0085-00:20:2652-00:00:0704 i_ljosi_sogunnar_000104 85 00:20:26.52 7.04 0.0 voru nýjar reglur sem nú var verið að framfylgja allir ökumenn mótorhjóla voru skyldugir til að vera með hjálma -i_ljosi_sogunnar_000104-0087-00:20:3830-00:00:0908 i_ljosi_sogunnar_000104 87 00:20:38.30 9.088 0.11 þegar umferðarlögreglumennirnir gerðu sig líklega til að handtaka hina hjálmlausu skárust félagar þeirra í leikinn veittust að lögreglumönnunum -i_ljosi_sogunnar_000104-0088-00:20:4812-00:00:0766 i_ljosi_sogunnar_000104 88 00:20:48.12 7.68 0.33 lögreglumennirnir drógu upp byssurnar sínar og skutu sautján eða átján bók og harmleikur lentu á sjúkrahúsi með skotsár -i_ljosi_sogunnar_000104-0089-00:20:5942-00:00:0566 i_ljosi_sogunnar_000104 89 00:20:59.42 5.632 0.38 framsætinu alla þeir gerðu ekki neitt þeir moluðu engan þeir frömdu engan glæp -i_ljosi_sogunnar_000104-0090-00:21:0776-00:00:0758 i_ljosi_sogunnar_000104 90 00:21:07.76 7.552 0.25 betra að tortíma heiminum öllum en að úthella blóði eins einasta múslima á sama hátt og þeir sölumaður bræður okkar -i_ljosi_sogunnar_000104-0091-00:21:1580-00:00:0416 i_ljosi_sogunnar_000104 91 00:21:15.80 4.096 0.23 eftir að skjóta okkur ef við bregðust ekki við við viljum frekar deyja -i_ljosi_sogunnar_000104-0092-00:21:2036-00:00:0780 i_ljosi_sogunnar_000104 92 00:21:20.36 7.808 0.32 að bíða eftir því að þeir komi og ráðist á konunnar og niðurlægði okkur við segjum aldrei og leifum aldrei neinum niðurlægðu -i_ljosi_sogunnar_000104-0093-00:21:3120-00:00:0878 i_ljosi_sogunnar_000104 93 00:21:31.20 8.832 0.16 hendi kom rúmum sex vikum síðar með árásunum á lögreglustöðvarnar sem við heyrðum fréttamann ríkisútvarpsins segja frá hér áðan -i_ljosi_sogunnar_000104-0097-00:22:3740-00:00:1800 i_ljosi_sogunnar_000104 97 00:22:37.40 18.048 0.29 vígamenn boko haram árurnar illa vopnum búnir til að byrja með en í árásum sínum á lögreglustöðvarnar urðu þessir rútum fleiri og betri vopn og gátu þannig haldið ofbeldissvallinu gangandi dag eftir dag með sífellt meiri blóðsúthellingum af sífellt meiri heift -i_ljosi_sogunnar_000104-0098-00:22:5626-00:00:0624 i_ljosi_sogunnar_000104 98 00:22:56.26 6.144 0.0 og ekki er hægt að segja að viðbrögð nígerískra yfirvalda hafi einkennst af mikilli yfirvegun -i_ljosi_sogunnar_000104-0099-00:23:0292-00:00:1930 i_ljosi_sogunnar_000104 99 00:23:02.92 19.2 0.32 þann tuttugasta og áttunda júlí réðist her og lögreglu og bækistöðvar bókara moskuna ohans hafði byggt í útjaðri mætur sex skriðdrekar og fimm brynvarðir trukkar þéttsettnir hermönnum fóru af stað liðsstyrkur hafði verið kallaðar út úr nálægum borgum -i_ljosi_sogunnar_000104-0101-00:23:2928-00:00:1200 i_ljosi_sogunnar_000104 101 00:23:29.28 12.032 0.09 samkvæmt frásögnum blaðamanna á vettvangi notuðu hermennirnir sprengjuvörpur til að leggja moskuna algjörlega í rúst svo ekki steinn yfir steini og líkin hrönnuðust -i_ljosi_sogunnar_000104-0102-00:23:4212-00:00:0736 i_ljosi_sogunnar_000104 102 00:23:42.12 7.296 0.0 í kjölfarið voru svo ungir menn í nágrenninu sem voru svo mikið sem grunaðir um að tengjast bókara -i_ljosi_sogunnar_000104-0103-00:23:4998-00:00:1454 i_ljosi_sogunnar_000104 103 00:23:49.98 14.592 0.04 slíkur grunur var oft ekki reistur á sterkari rökum menn að viðkomandi væri skeggjaður teknir höndum eða bara skotnir strax út á götu í höfuðið af stuttu færi -i_ljosi_sogunnar_000104-0104-00:24:1114-00:00:2534 i_ljosi_sogunnar_000104 104 00:24:11.14 25.216 0.13 talið er að allt að átta hundruð manns vígamenn lögreglumenn og almennir borgarar hafi leið í valnum þegar obeldisöldurnar fór loks að lægja á fimmta degi uppreisnarinnar þann þrítugasta júlí höfðu nígerískar öryggissveitir upp á múhammed foreldra sinna skömmu síðar lá hann líka í valnum -i_ljosi_sogunnar_000104-0107-00:25:0020-00:00:1182 i_ljosi_sogunnar_000104 107 00:25:00.20 11.776 0.12 það kom þó fljótt í ljós að það stóðst ekki á netinu birtist myndband af vísunum að ofan særðum á handlegg handjárnuðum umkringdur mönnum í einkennisbúningum -i_ljosi_sogunnar_000104-0108-00:25:1254-00:00:0420 i_ljosi_sogunnar_000104 108 00:25:12.54 4.224 0.2 sem yfirheyra hann og smella af myndum honum á myndvélasímum -i_ljosi_sogunnar_000104-0109-00:25:1788-00:00:0524 i_ljosi_sogunnar_000104 109 00:25:17.88 5.248 0.0 og svo var hann leiddur út og sömuleiðis skotinn í höfuðið af stuttu færi -i_ljosi_sogunnar_000104-0110-00:25:3172-00:00:1870 i_ljosi_sogunnar_000104 110 00:25:31.72 18.688 0.2 meira en ár stóðu rústir mosku boko haram óhreyfðar í útjaðri mæddur lögreglumenn stóðu vörð um mölbrotna steypustólpana svo vegfarendur væru ekki eitthvað að hnýsast þar í óleyfi en að öðru leyti var engu breytt frá því að skriðdrekar nígeríska hersins rúlluðu þar yfir -i_ljosi_sogunnar_000104-0111-00:25:5144-00:00:1314 i_ljosi_sogunnar_000104 111 00:25:51.44 13.184 0.24 vel var að gáð mátti lengi vel sjá innanstokksmuni liggja eins og hráviði innanum rústirnar mölbrotinn borðbúnað potta og pönnur óvini áminningar um blóðið sem þarna hafði verið úthellt -i_ljosi_sogunnar_000104-0112-00:26:0552-00:00:1062 i_ljosi_sogunnar_000104 112 00:26:05.52 10.624 0.23 og allstaðar í kringum rústirnar gekk lífið í mætur aftur sinn vanagang geitur ráfuðu og konur börn hjóluðu framhjá leið til markaðarins -i_ljosi_sogunnar_000104-0113-00:26:1690-00:00:1160 i_ljosi_sogunnar_000104 113 00:26:16.90 11.648 0.12 var eins og bók og haram hefði einfaldlega horfið af yfirborði jarðar þegar leiðtogi þeirra og stofnandi var tekinn af lífi fyrir utan lögreglustöðina í mætur þrítugasta júlí tvö þúsund og níu -i_ljosi_sogunnar_000104-0114-00:26:3340-00:00:0706 i_ljosi_sogunnar_000104 114 00:26:33.40 7.04 0.0 það fór að verða ljóst þegar leið á árið tvö þúsund og tíu samtökin höfðu einfaldlega haft hægt um sig um tíma -i_ljosi_sogunnar_000104-0117-00:27:2156-00:00:0392 i_ljosi_sogunnar_000104 117 00:27:21.56 3.968 0.1 það var greinilegt að frelsun þeirra hafði verið markmið árásarinnar -i_ljosi_sogunnar_000104-0119-00:27:4836-00:00:0672 i_ljosi_sogunnar_000104 119 00:27:48.36 6.656 0.17 framlína vafalítið til að afla fjár til að kaupa vopn og stríðs -i_ljosi_sogunnar_000104-0120-00:27:5882-00:00:0702 i_ljosi_sogunnar_000104 120 00:27:58.82 7.04 0.12 en múhameðs var fallin og hver fór þá eiginlega fyrir þessum voðalegu samtökum og stóð fyrir endurreisninni -i_ljosi_sogunnar_000104-0121-00:28:0660-00:00:0878 i_ljosi_sogunnar_000104 121 00:28:06.60 8.832 0.38 í upphafi var óljóst hver væri nú eiginlega við stjórnvölinn en nýr leiðtogi gaf sig loks fram í myndskeiði á netinu -i_ljosi_sogunnar_000104-0122-00:28:2368-00:00:2088 i_ljosi_sogunnar_000104 122 00:28:23.68 20.992 0.39 varaforsetar sekir á tölvuskjánum hjá nígerískum lögreglu og hermönnum urðu margir reyndar allundrandi því lengi höfðu yfirvöld staðið þeirra trúaðri nánasti undirmaður múhameð í bardögum þarna í uppreisninni júlí tvö þúsund og níu -i_ljosi_sogunnar_000104-0123-00:28:4540-00:00:0576 i_ljosi_sogunnar_000104 123 00:28:45.40 5.76 0.0 en þarna var hann kominn greinilega enn á lífi og er -i_ljosi_sogunnar_000104-0125-00:29:1530-00:00:0982 i_ljosi_sogunnar_000104 125 00:29:15.30 9.728 0.12 er enda kannski ekki að undra að það geti verið á reiki hvort að abubakar sakaferil lífeðlis því það er afar fátt sem vitað er með vissu um hann og lífshlaup hans -i_ljosi_sogunnar_000104-0126-00:29:2574-00:00:2148 i_ljosi_sogunnar_000104 126 00:29:25.74 21.504 0.36 jafnvel bandarísk stjórnvöld sem hafa sett skattaskýrslur manna og með sína óteljandi dollara í varnarmálum ognjósnastarfsemi vita ekki einu sinni hvaða ár hann var fæddur jú það gæti hafa verið nítján hundruð sextíu og fimm þann hundruð sextíu og níu að hugsanlega nítján hundruð sjötíu og fimm -i_ljosi_sogunnar_000104-0127-00:29:4802-00:00:1392 i_ljosi_sogunnar_000104 127 00:29:48.02 13.952 0.39 og hugsanlega bendir nafn hans til þess að hann ættir að rekja til skorpulifur er lítið vitað um þennan mann sem þó fer fyrir einum alræmdustu hryðjuverkasamtökum heims -i_ljosi_sogunnar_000104-0128-00:30:0242-00:00:2030 i_ljosi_sogunnar_000104 128 00:30:02.42 20.224 0.22 þó að hann gefi sjálfur frá sér ávörp og áróðursmyndbönd í tíma og ótíma lítið á þeim að græða allavega hvað hans persónulegu sögu og hagi varðar þó skringilegum sínum raunar svo mjög að menn hafa dregið í efa að hann sé við fulla andlega heilsu -i_ljosi_sogunnar_000104-0129-00:30:2382-00:00:2080 i_ljosi_sogunnar_000104 129 00:30:23.82 20.864 0.35 hann talar fjálglega og grafískt um það hversu mikla nautn hafi að því að drepa þá sem guð hefur skipað honum að drepa rétt eins og hann segist njóta þess að drepa kjúklinga og hrúta þá hefur hann beint orðum sínum og svívirðingum gegn vestrænum leiðtogum sem eru löngu látnir eins og margrétar bamako -i_ljosi_sogunnar_000104-0130-00:31:0088-00:00:0710 i_ljosi_sogunnar_000104 130 00:31:00.88 7.04 0.06 rabin á að markmiðið með slíkum furðulegum uppátækjum geti einfaldlega verið að ögra og vekja athygli -i_ljosi_sogunnar_000104-0134-00:31:5996-00:00:1360 i_ljosi_sogunnar_000104 134 00:31:59.96 13.568 0.28 það hefur komið til blóðugra átaka milli þessara tveggja trúarhópa í synir silfrið frekar deilur um landareignir beitiland eða nautgripi en einhverskonar djúpstæður trúarlegur ágreiningur -i_ljosi_sogunnar_000104-0135-00:32:1444-00:00:0804 i_ljosi_sogunnar_000104 135 00:32:14.44 8.064 0.04 þegar þarna var komið sögu hafði síðast soðið upp úr fyrr á árinu tvö þúsund og tíu í mars þá lágu nokkrir tugir borgarbúa í valnum -i_ljosi_sogunnar_000104-0137-00:32:4326-00:00:1158 i_ljosi_sogunnar_000104 137 00:32:43.26 11.648 0.15 öflugar sprengjur sjö talsins þar hafði að minnsta kosti einnig verið komið fyrir á fjölförnum markaðnum þar sem jólaverslunin var í fullum gangi tugir almennra féllu -i_ljosi_sogunnar_000104-0138-00:32:5922-00:00:1054 i_ljosi_sogunnar_000104 138 00:32:59.22 10.496 0.04 viku síðar á gamlárskvöld sprakk svo sprengja í höfuðborginni að búa á vinsælu útisvæði þar sem borgarbúar söfnuðust gjarnan saman seint á kvöldin -i_ljosi_sogunnar_000104-0139-00:33:1038-00:00:0778 i_ljosi_sogunnar_000104 139 00:33:10.38 7.808 0.47 greiðlega fisk drukku bjór og horfðu upp í stjörnubjartann himininn aftur létu óbreyttir borgarar lífið og særðust -i_ljosi_sogunnar_000104-0141-00:33:2386-00:00:0782 i_ljosi_sogunnar_000104 141 00:33:23.86 7.808 0.07 nokkrum mánuðum síðar beittu vígamenn samtakanna í fyrsta sinn nýrri og ógnvænlegri taktík sjálfsmorðssprengjuárásum -i_ljosi_sogunnar_000104-0142-00:33:3212-00:00:1274 i_ljosi_sogunnar_000104 142 00:33:32.12 12.8 0.28 og síðan þá hafa sjálfsmorðssprengjumenn boko haram ráðist á ótal skotmörk víðsvegar um nígeríu á lögreglustöðvar og kirkjur á ritstjórnarskrifstofur dagblaða og höfuðstöðvar sameinuðu þjóðanna -i_ljosi_sogunnar_000104-0143-00:33:4626-00:00:1016 i_ljosi_sogunnar_000104 143 00:33:46.26 10.112 0.17 ráðast á lögreglumenn og hermenn á kristna meðborgara sína og á aðra múslima sem aðhyllast ekki þeirra eigin ströngu og herskáu túlkun á trúnni -i_ljosi_sogunnar_000104-0144-00:33:5692-00:00:0538 i_ljosi_sogunnar_000104 144 00:33:56.92 5.376 0.25 það á auðvitað við um ranglaði tugmilljónum múslima sem búa í nígeríu -i_ljosi_sogunnar_000104-0145-00:34:0322-00:00:0752 i_ljosi_sogunnar_000104 145 00:34:03.22 7.552 0.0 nú mörgum árum síðar eru fréttir af óöldinni óneitanlega farnar að renna saman í eitt í ljósvakamiðlum -i_ljosi_sogunnar_000104-0148-00:35:1260-00:00:2172 i_ljosi_sogunnar_000104 148 00:35:12.60 21.76 0.3 síðan hafa herir annarra ríkja kamerún fjandríkjanna sér í stríðið gegn boko haram eins og fyrr segir hafa nígerísk stjórnvöld líka gengið hart fram í baráttu sinni við samtökin og nígerískar her og lögreglusveitir verið sakaðar um fjölda mannréttindabrota og óhæfuverka í baráttu sinni við vígamennina -i_ljosi_sogunnar_000105-0001-00:00:3540-00:00:1878 i_ljosi_sogunnar_000105 1 00:00:35.40 18.816 0.18 varla hefur farið framhjá mörgum að söngvakeppni evrópskra sjónvarpsstöðva kennd við eurovision var haldin í stokkhólmi fyrir skömmu þó svo að andinn og reglur kveðið á um að hún eigi öll að vera hin ópólitískasta var ekki komist hjá pólitíkinni í keppninni í ár -i_ljosi_sogunnar_000105-0002-00:01:1226-00:00:2448 i_ljosi_sogunnar_000105 2 00:01:12.26 24.448 0.12 það var eiginlega óbærilega spennandi jafnvel fyrir mestu leikmenn í lok útsendingarinnar þegar ljóst var að sigurinn myndi falla annaðhvort rússlandi eða úkraínu í skaut löndum sem einmitt hafa eldað saman grátt silfur á þriðja ár og svo fór úkraína með sigur af hólmi söngkonan í aðalmanninn fjörutíu og fjögur -i_ljosi_sogunnar_000105-0003-00:01:5240-00:00:2204 i_ljosi_sogunnar_000105 3 00:01:52.40 22.016 0.1 og ekki nóg með það heldur var úkraínska lagið hápólitískt að minnsta kosti að mati rússa og ekki sérlega hliðhollt rússum en það fékk að vera með í keppninni þrátt fyrir að reglur júróvisjón pólitíska texta vegna þess að það þótti einungis hafa sagnfræðilegar vísanir að mati yfirstjórnar söngvakeppninnar -i_ljosi_sogunnar_000105-0004-00:02:1580-00:00:2946 i_ljosi_sogunnar_000105 4 00:02:15.80 29.568 0.12 en hver er þá eiginlega sagnfræðilegur bakgrunnur lagsins söngkonan taala er krímtatari og titillinn nítján hundruð fjörutíu og fjögur vísað til ársins þegar nær allir kynbræður hennar og systur voru gerð brottrækir sem tatararnir höfðu búið kynslóðum saman og fluttir nauðugir til miðasíu fyrir litlar sem engar sakir og með þeim afleiðingum að tugþúsundir tatara létu lífið -i_ljosi_sogunnar_000105-0005-00:02:4688-00:00:1894 i_ljosi_sogunnar_000105 5 00:02:46.88 18.944 0.3 það að úkraínskur keppandi júróvisjón skildi vilja rifja upp þessa sögu einmitt nú tengdu rússar auðvitað strax við deilu síðastu ára um krímskagann norðanverðu svartahafi sem rússland lagði undir sig í hittir skaginn hafði tilheyrt úkraínu frá falli og vitringa -i_ljosi_sogunnar_000105-0006-00:03:0762-00:00:1468 i_ljosi_sogunnar_000105 6 00:03:07.62 14.72 0.02 en hvað sem því líður er ekki hægt að neita því að brottrekstur krímtatara frá heimkynnum sínum nítján hundruð fjörutíu og fjögur er dimmur kafli í mannkynssögunni sem sjaldan er rifjaður upp og því full ástæða til að gera það nú -i_ljosi_sogunnar_000105-0007-00:03:3000-00:00:1902 i_ljosi_sogunnar_000105 7 00:03:30.00 19.072 0.43 við heyrum brot úr kvikmynd rússneska leikstjórans andrei arkirnar hans hins rómaða íkonamálara andrei rublev sögusviðið er hin forna borg vladimír haustið fjórtán hundruð og átta tatarar tatarar kallar einhver hlaupið eins og fætur toga -i_ljosi_sogunnar_000105-0008-00:03:5002-00:00:1908 i_ljosi_sogunnar_000105 8 00:03:50.02 19.072 0.09 þessi viðvörun kemur eiginlega of seint tatararnir eru þegar komnir inn fyrir borgarmúrana á hestum sínum og eyra engu sveifla sverðum sínum í átt að öllu sem hreyfist og án þess að gera nokkurn greinarmun á því hvort fyrir þeim vera menn eða konur börn eða gamalmenni -i_ljosi_sogunnar_000105-0009-00:04:1506-00:00:2060 i_ljosi_sogunnar_000105 9 00:04:15.06 20.608 0.13 ef til vill er það einhverjar svona senur sem koma fyrst upp í hugann þegar minnst er á tatara krímtatarar okkar daga eru vissulega afkomendur tyrkneskumælandi stríðsmanna sem komu með innrásarherjum gengisar ansi niður af sléttum asíu og lögðu undir sig mikil landsvæði í evrópu -i_ljosi_sogunnar_000105-0010-00:04:3686-00:00:1492 i_ljosi_sogunnar_000105 10 00:04:36.86 14.976 0.29 eftir menn gengis settu á stofn ríki sem kallað var gullna hirðin og spannaði á hápunkti sínum stóran hluta austanverðrar álfunnar frá úralfjöllum suður að svartahafi og langt austur inn í myrkustu í byrjun -i_ljosi_sogunnar_000105-0011-00:04:5316-00:00:3832 i_ljosi_sogunnar_000105 11 00:04:53.16 38.272 0.49 gulnöru leystist upp undir lok fimmtándu aldar í fjölda lítilla ríkja sem svo lifðu mislingar krímtatara varð langlífast krímaríkisins að lokum innan ottómanveldisins tyrkneska sem kom askvaðandi eftir balkanskaga á inn í úkraínu og út á krímskagann á fimmtándu og sextándu öld undir ismal dafnaði ríki krímtatara vel á krísu menningarborgir eins og bakterían sem síðar fékk nafnið simferópól og er höfuðborg krímskagans í dag og efnahagurinn blómstraði -i_ljosi_sogunnar_000105-0012-00:05:3256-00:00:3146 i_ljosi_sogunnar_000105 12 00:05:32.56 31.36 0.23 en þess sem krímtatarar dunduðu sér við á þessum tíma var að fara í ránsferðir um grannríki sín og ræna þaðan fólki körlum konum og börnum í stórum stíl hin ólánsömu fórnarlömb voru síðan seld í þrældóm til tyrkjaveldis eða enn lengra austur þrælasala varinn helsta tekjulind krímtatara og talið að í nærri þrjú hundruð ára sögu krímskaga allt að tvær milljónir manna gengið kaupum og sölum á miklum þrælamörkuðum þeirra -i_ljosi_sogunnar_000105-0013-00:06:0540-00:00:2720 i_ljosi_sogunnar_000105 13 00:06:05.40 27.264 0.25 rússar sigruðu ottóman tyrki í stríði sautján hundruð sjötíu og fjögur og tyrkir misstu yfirráð sín á krím grínið var í kjölfarið að leppríki rússa og loks sautján hundruð áttatíu og þrjú lét katrín mikla keisaraynja kné fylgja kviði og innlimaði krímskagann formlega í rússland rétt eins og vladimír pútín átti líka eftir að gera með hátíðlegri athöfn tvöhundruð þrjátíu og einu ári síðar -i_ljosi_sogunnar_000105-0015-00:06:5052-00:00:2688 i_ljosi_sogunnar_000105 15 00:06:50.52 26.88 0.17 um þetta leyti undir lok átjándu aldar voru krímtatarar enn í miklum meirihluta meðal íbúa skagans þrátt fyrir að rússar og úkraínumenn væru að koma sér þar fyrir í auknum mæli en það var sem samt ekki fyrr en árið sautján hundruð áttatíu og þrjú sem rússar hrifsuðu krímskaga til sín það er að þeir hafi í huga sem nú á tímum fullyrða að krímskaga hafi alltaf verið hluti rússlands -i_ljosi_sogunnar_000105-0016-00:07:1840-00:00:2372 i_ljosi_sogunnar_000105 16 00:07:18.40 23.808 0.17 en eftir innlimunina yfirgáfu þúsundir tatara skagann þeim leist ekki á framtíð undir stjórn rússa og fluttu sjálfviljugir til annarra hluta tyrkjaveldis aðrir voru gerðir brottrækir það varð ekki í síðasta sinn sem krímtatarar þyrftu að yfirgefa heimahagana vegna yfirgangs stjórnvalda lengst norður í pétursborg eða moskvu -i_ljosi_sogunnar_000105-0017-00:07:4300-00:00:2916 i_ljosi_sogunnar_000105 17 00:07:43.00 29.056 0.22 önnur alda krímtatara lagði á flótta undan ólgu og átökum um miðja nítjándu öld þegar skaginn varð helsti vígvöllur evrópsku stórveldanna í krímstríðinu sem þó snérist um svo miklu meira en bara kritur flúðu einnig á fyrstu áratugum sovétríkjanna í byrjun tuttugustu aldar þegar grimmileg samyrkjuvæðing jósef stalíns leiddi til hungursneyðar og krímskaga eins og víðar í hinu nýja ríki -i_ljosi_sogunnar_000105-0018-00:08:2410-00:00:1914 i_ljosi_sogunnar_000105 18 00:08:24.10 19.072 0.14 það var barist hart um yfirráð á krímskaga í seinni heimsstyrjöld en þjóðverjar höfðu náð stærstum hluta skagans á sitt vald haustið nítján hundruð fjörutíu og eins og síðasta vígi svitna hafnarborgin sevastópól féll eftir langt umsátur í júlí nítjánhundruð fjörutíu og tvö -i_ljosi_sogunnar_000105-0019-00:08:4722-00:00:3536 i_ljosi_sogunnar_000105 19 00:08:47.22 35.456 0.22 alindversku airasia tveimur árum síðar í maí nítján hundruð fjörutíu og fjögur náði rauði herinn svo krímskaganum aftur á sitt vald flestir íbúa skagans fögnuðu sovésku hermönnunum sem frelsurum voru fegnir að sjá á bak þjóðverjunum sem höfðu ekki verið sérstaklega miskunnsamir herrar undanfarin þrjú ár -i_ljosi_sogunnar_000105-0020-00:09:2368-00:00:1344 i_ljosi_sogunnar_000105 20 00:09:23.68 13.44 0.14 en heima í kreml í meira en þúsund kílómetra fjarlægð var jósef stalín þess handviss að krímtatarar hefðu upp til hópa unnið með þýska hernámsliðinu og svikið sovétríkin -i_ljosi_sogunnar_000105-0021-00:09:3774-00:00:1724 i_ljosi_sogunnar_000105 21 00:09:37.74 17.28 0.2 þann ellefta maí nítján hundruð fjörutíu og fjögur tveimur dögum eftir að efast og pólfari í hendur ofinna og degi áður en síðustu þýsku hersveitirnar á krímskaga voru gjörsigraðar gaf ríkisöryggisnefnd sovétríkjanna út leynilega tilskipun -i_ljosi_sogunnar_000105-0022-00:09:5564-00:00:1284 i_ljosi_sogunnar_000105 22 00:09:55.64 12.8 0.34 stríðinu sviku margir krímtatarar móðurlandið struku úr hersveitum rauða hersins sem vörðu kinshasa og gengust óvinunum á hönd gengu til liðs við sjálfboðasveitir sem þjóðverjar stofnuðu til að berjast við rauða herinn -i_ljosi_sogunnar_000105-0024-00:10:3550-00:00:2234 i_ljosi_sogunnar_000105 24 00:10:35.50 22.4 0.31 undir tilskipunina skrifaði formaður ríkisöryggisnefndarinnar það var ósannar undirritun hennar margir æðstu menn sovétríkjanna á þessum tíma þar á meðal sá sem var falið að sjá um brottreksturinn yfirmaður leynilögreglunnar en kyrra kgb illmennið lavrentí berja -i_ljosi_sogunnar_000105-0025-00:10:5938-00:00:0920 i_ljosi_sogunnar_000105 25 00:10:59.38 9.216 0.22 líklega var það rétt að einhverjir krímtatarar gengu í sjálfboðaliða sveitir þýska hersins á meðan hernáminu stóð það var þó aldrei mikill fjöldi -i_ljosi_sogunnar_000105-0026-00:11:0924-00:00:2172 i_ljosi_sogunnar_000105 26 00:11:09.24 21.76 0.29 fínar voru um þessar mundir um fimmtungur íbúa skagans um tvö hundruð þúsund manns ekki er talið að fleiri en nokkur þúsund þeirra hafi gengið í þýsku sjálfboðaliðar sveitirnar eða unnið með hernámsliðinu á annan hátt miklu fleiri tatarar unnu ötult starf með sovéska hernum andspyrnu gegn þjóðverjum -i_ljosi_sogunnar_000105-0027-00:11:3252-00:00:2150 i_ljosi_sogunnar_000105 27 00:11:32.52 21.504 0.43 en þetta nægði tortryggnum huga jósefs stalín til að fyrirskipa allri krímtatörsku þjóðinni skyldi refsað krímtatarar voru alls ekki eina þjóðarbrotið í sovétríkjunum sem stalín leit hornauga og hlaut svipuð örlög svipaða sögu má segja að téténum kalmykum balkörum og svo mætti lengi telja -i_ljosi_sogunnar_000105-0028-00:12:0594-00:00:3878 i_ljosi_sogunnar_000105 28 00:12:05.94 38.784 0.12 eins og sagði í tilskipuninni fékk enn kekki nema rúmar tvær vikur til að skipuleggja og framkvæma flutning krímtatara frá heimahögum sínum enda gengu menn bería hratt til verka næstu daga flykktust en klausuna komnir til að framfylgja skipunum stalíns og ríkisöryggisnefndarinnar sjálfur brottreksturinn nauðungarflutningur á meira en tvö hundruð þúsund körlum konum og börnum upp í lestir og burt átti aðeins að taka einn einasta dag það var því nauðsynlegt að undirbúa aðgerðirnar vel -i_ljosi_sogunnar_000105-0029-00:12:4540-00:00:1458 i_ljosi_sogunnar_000105 29 00:12:45.40 14.592 0.2 á engir karlar í þorpinu okkar allir karlar á milli átján ára og sextíu höfðu verið teknir í burtu látnir ganga til liðs við vinnusveitir rauða hersins svo í maí voru engir eftir í þorpinu nema konur börn og gamalmenni -i_ljosi_sogunnar_000105-0030-00:13:0100-00:00:0976 i_ljosi_sogunnar_000105 30 00:13:01.00 9.728 0.29 arabíu tataraþorpi árið nítján hundruð fjörutíu og fjögur hann rifjaði upp sögu sína í viðtali við breska ríkisútvarpið fyrir nokkrum árum -i_ljosi_sogunnar_000105-0032-00:13:3686-00:00:1408 i_ljosi_sogunnar_000105 32 00:13:36.86 14.08 0.46 og árla morguns átjánda maí viku eftir að ríkisöryggisnefnd í kreml samþykkti tilskipunina þar sem krímverskir tatarar voru úthrópaðir svikarar og þjóðníðingar lét nkvd skarar skríða -i_ljosi_sogunnar_000105-0033-00:13:5532-00:00:0796 i_ljosi_sogunnar_000105 33 00:13:55.32 8.064 0.3 arire fimmtán ára nítján hundruð fjörutíu og fjögur löngu síðar rifjaði hún upp sárar minningar í tali við krímverskt tímarit -i_ljosi_sogunnar_000105-0034-00:14:0388-00:00:2108 i_ljosi_sogunnar_000105 34 00:14:03.88 21.12 0.32 eins og að mörgum heimilum bjuggu nokkrir rússneskir hermenn hjá okkur þeir voru í leyfi sautjándi maí var stórhertogi sópuðu allt og skurðum hermennirnir spurðu af hverju eru það að þessu verður þetta ekki allt til einskis að fyrstu nú skyndilega að yfirgefa heimili -i_ljosi_sogunnar_000105-0035-00:14:2578-00:00:0860 i_ljosi_sogunnar_000105 35 00:14:25.78 8.704 0.12 ég svaraði eldri farið neitt amma hefur ekki svo mikið sem sé lestarvagna hvað þá ferðast af hverju ættum við allt í einu að fara eitthvað -i_ljosi_sogunnar_000105-0036-00:14:3844-00:00:0568 i_ljosi_sogunnar_000105 36 00:14:38.44 5.76 0.0 það var svo um fjögur eða fimm um morguninn átjánda sem hermennirnir komu -i_ljosi_sogunnar_000105-0037-00:14:4472-00:00:0848 i_ljosi_sogunnar_000105 37 00:14:44.72 8.576 0.05 út með okkur verði fljót út með ykkur þegar að fara þeir svikarar þetta er ákvörðun sovéskra stjórnvalda flýti ykkur út -i_ljosi_sogunnar_000105-0038-00:14:5370-00:00:0688 i_ljosi_sogunnar_000105 38 00:14:53.70 6.784 0.13 við vorum agndofa frænka min riti garðinum og hrópaði þeir drepa okkur þeir drepa okkur -i_ljosi_sogunnar_000105-0040-00:15:0466-00:00:1092 i_ljosi_sogunnar_000105 40 00:15:04.66 10.88 0.16 vindurinn nauðgaði tré svignuðu og greinar fuku öskur okkar blönduðust hávaðanum í vindinum og trjánum ýlfrið hundana og aular -i_ljosi_sogunnar_000105-0041-00:15:2176-00:00:0920 i_ljosi_sogunnar_000105 41 00:15:21.76 9.216 0.14 seinna kom hallir ið voru ekki þau einu sem grétu það var eins og himnarnir dýrin og trén grétu með okkur -i_ljosi_sogunnar_000105-0042-00:15:3190-00:00:1682 i_ljosi_sogunnar_000105 42 00:15:31.90 16.768 0.1 svipaður hryllingur átti sér stað víðsvegar um krímskagann þennan morgun en kliður og hermenn ruddust inn á heimili tatara með vopnavaldi og offorsi og gaf íbúum örfáar mínútur til að sópa saman sínum dýrmætustu eignum og fylgja þeim svo burt -i_ljosi_sogunnar_000105-0043-00:15:4932-00:00:1556 i_ljosi_sogunnar_000105 43 00:15:49.32 15.616 0.41 ilves frá sunnanverðri úkraínu var nýgenginn til liðs við en korn var sendur til krímskagans hann minntist eigin þátttöku í brottrekstrinum í æviminningabók sem hann gaf út löngu síðar eftir fall sovétríkjanna -i_ljosi_sogunnar_000105-0044-00:16:0598-00:00:1116 i_ljosi_sogunnar_000105 44 00:16:05.98 11.136 0.46 við fóru menn í húsin drógu eigendurna fram úr rúmunum og tilkynntu í nafni sovéskra yfirvalda þá að gera ykkur útlægar að svíkja móðurlandið flestir tók við skipuninni -i_ljosi_sogunnar_000105-0046-00:16:2778-00:00:0382 i_ljosi_sogunnar_000105 46 00:16:27.78 3.712 0.3 ótalsinnum inn af spítala var bundinn með reipi við bíl -i_ljosi_sogunnar_000105-0047-00:16:3298-00:00:1468 i_ljosi_sogunnar_000105 47 00:16:32.98 14.72 0.16 þetta var hryllilegt á kvöldin heyrðum við öskrin í búfénaði um sem enginn brýnt eða mjólkað og við vissum ekkert hvað við ættum að gera svona brottrekstur jafnast á við hverskonar líkamlegar eða andlegar pyntingar nú er ég orðinn eldri og spyrja mig oft -i_ljosi_sogunnar_000105-0048-00:16:5132-00:00:1224 i_ljosi_sogunnar_000105 48 00:16:51.32 12.288 0.05 ég man eftir þessum morgni átjánda maí ég hafði vaknað snemma eins og venjulega til að fara með kindur út í haga en allt í einu var bankað harkalega á dyrnar á kjallaranum það voru hermenn tveir eða þrír -i_ljosi_sogunnar_000105-0049-00:17:0416-00:00:1300 i_ljosi_sogunnar_000105 49 00:17:04.16 12.928 0.14 hrópuðu að það ætti að reka okkur burt það væri skipun frá stalín að við yrðu að yfirgefa krímskagann þeir voru harðir öskruðu og blóð og sögðu við fengju fimmtán mínútur til að taka saman eigur okkar -i_ljosi_sogunnar_000105-0050-00:17:1774-00:00:0888 i_ljosi_sogunnar_000105 50 00:17:17.74 8.832 0.12 svo neyddu þeir okkur út í bakgarði ið litum í kringum okkur og sá um að það voru hermenn í hverju einasta húsi í þorpinu að henda fólki út af heimilum sínum -i_ljosi_sogunnar_000105-0051-00:17:2732-00:00:0760 i_ljosi_sogunnar_000105 51 00:17:27.32 7.552 0.0 ringulreiðin var algjör enginn vissi nákvæmlega hvað væri að gerast hvert yrði farið og hvað væri í vændum -i_ljosi_sogunnar_000105-0052-00:17:3582-00:00:0730 i_ljosi_sogunnar_000105 52 00:17:35.82 7.296 0.12 tóku bara það sem hendi var næst mamma mínar frænka gátu gripið nokkur teppi annars vorum við bara með fötin sem við vorum í -i_ljosi_sogunnar_000105-0053-00:17:4378-00:00:0572 i_ljosi_sogunnar_000105 53 00:17:43.78 5.76 0.17 þegar við biðu á þorsteinn grátbað mamma hermennina að leyfa okkur að fara aftur og ná eitthvað meira -i_ljosi_sogunnar_000105-0054-00:17:5000-00:00:0792 i_ljosi_sogunnar_000105 54 00:17:50.00 7.936 0.46 er leyfðu það og ég manna frænka min grófu upp nokkrar baunir til að fara með og ég greip unga geit og setti hana á öxlina -i_ljosi_sogunnar_000105-0055-00:17:5888-00:00:0540 i_ljosi_sogunnar_000105 55 00:17:58.88 5.376 0.16 einn slátruðu við geitin og ef það hefði ekki verið fyrir kjötið af henni hefðum við ekki komist af -i_ljosi_sogunnar_000105-0056-00:18:0520-00:00:0838 i_ljosi_sogunnar_000105 56 00:18:05.20 8.32 0.17 sumir hirtu ekki um að reyna að taka neitt með sér þó þeim gæfist færi á því það bjuggu gyðingar á krímskaga áður -i_ljosi_sogunnar_000105-0057-00:18:1414-00:00:0860 i_ljosi_sogunnar_000105 57 00:18:14.14 8.704 0.25 en tatarskir nágrannar þeirra röðum fylgst með þýska hernámsliðinu smala þeim upp í lestir og síðan sáust þeir aldrei meir -i_ljosi_sogunnar_000105-0058-00:18:2392-00:00:1224 i_ljosi_sogunnar_000105 58 00:18:23.92 12.16 0.12 morguninn átjánda maí nítján hundruð fjörutíu og fjögur voru margir tatarar fullvissir að nú væri röðin komin að þeim nú biðu þeirra svipuð örlög og gyðinganna forðum það ætti að drepa þá -i_ljosi_sogunnar_000105-0059-00:18:3708-00:00:0300 i_ljosi_sogunnar_000105 59 00:18:37.08 2.944 0.0 var þýðingin ástæða til að reyna að setja neitt ofan í töskur -i_ljosi_sogunnar_000105-0060-00:18:4160-00:00:0620 i_ljosi_sogunnar_000105 60 00:18:41.60 6.144 0.0 en hvort sem fólk var með farangur eða ekki smöluðu en komnir þeim á næstu lestarstöðvar -i_ljosi_sogunnar_000105-0062-00:19:0216-00:00:0740 i_ljosi_sogunnar_000105 62 00:19:02.16 7.296 0.0 þegar búið var að troða eins mörgum og hægt var inn í hvern vagn að minnsta kosti fimmtíu manns var skellt í lás -i_ljosi_sogunnar_000105-0063-00:19:1022-00:00:0394 i_ljosi_sogunnar_000105 63 00:19:10.22 3.84 0.36 fóru með okkur til agnesi og sett okkur upp í nautgripa -i_ljosi_sogunnar_000105-0064-00:19:2144-00:00:0908 i_ljosi_sogunnar_000105 64 00:19:21.44 9.088 0.05 nokkrir hefðu getað tekið einhvern matarbita með aðrir voru með örlítið hveiti þegar elduðu úr því og gaf okkur bita -i_ljosi_sogunnar_000105-0065-00:19:3116-00:00:0454 i_ljosi_sogunnar_000105 65 00:19:31.16 4.608 0.07 það var svo þröngt um okkur í vagninum að ég gat ekki tengt úr fótunum -i_ljosi_sogunnar_000105-0067-00:19:4360-00:00:0744 i_ljosi_sogunnar_000105 67 00:19:43.60 7.424 0.0 var ekkert vatn engin hreinlætisaðstaða engin klósett nema kannski ein fata eða gat í gólfinu og vagninum -i_ljosi_sogunnar_000105-0068-00:19:5172-00:00:2288 i_ljosi_sogunnar_000105 68 00:19:51.72 22.912 0.02 gefur að skilja grasseruðu sjúkdómar og farsóttir við slíkar aðstæður lestirnar námu sjaldan staðar á langri leiðinni austur vagnarnir voru læstir og í þrengslin hrönnuðust upp lík þeirra sem urðu hitanum troðningnum hungrinu eða óþrifnaði um að bráð á til var stoppað til að fjarlægja líkin kasta þeim útbyrðis -i_ljosi_sogunnar_000105-0069-00:20:1564-00:00:1332 i_ljosi_sogunnar_000105 69 00:20:15.64 13.312 0.11 hverjir þeirra brottreknu minnast þess að hafa heyrt þegar lestirnar fóru aftur af stað eftir slík stopp innan um vélarhljóðin ýlfur og kaasen runnu á lyktina af líkunum -i_ljosi_sogunnar_000105-0070-00:20:2956-00:00:0962 i_ljosi_sogunnar_000105 70 00:20:29.56 9.728 0.46 það fengu allir nú á leiðinni það var eins og fleira ætlað að tóku eftir agaðar hylltir hrundu listina yfirmanna ofan fólk var þakið í losun -i_ljosi_sogunnar_000105-0071-00:20:4030-00:00:0440 i_ljosi_sogunnar_000105 71 00:20:40.30 4.48 0.06 það var svo heitt og enginn gat tveir sér það var ekkert vatn og ekki neitt -i_ljosi_sogunnar_000105-0072-00:20:4556-00:00:2240 i_ljosi_sogunnar_000105 72 00:20:45.56 22.4 0.23 samkvæmt opinberum tölum nkvd lét hundrað níutíu og einn tatari lífið á leiðinni grimmilegasta stalin þó nær örugglega ekki í dag er talið líklegra að allt að átta þúsund tatarar hafi týnt lífi á sjálfri ferðinni til úsbekistan í loftlausum og óhreinum lestarvögnum án matar og drykkjarvatns -i_ljosi_sogunnar_000105-0073-00:21:0940-00:00:1708 i_ljosi_sogunnar_000105 73 00:21:09.40 17.024 0.11 en hvað sem dauðsföllum leið voru stjórnendur en fánum ganga aðgerðin gekk hratt og örugglega eins og gert hafði verið ráð fyrir eða eins og lavrentí bería skrifaði í símskeyti til stalíns að einum og hálfum sólarhring liðnum -i_ljosi_sogunnar_000105-0074-00:21:2738-00:00:1874 i_ljosi_sogunnar_000105 74 00:21:27.38 18.816 0.08 nítjánda maí nítján hundruð fjörutíu og fjögur til ríkisöryggisnefndarinnar og félagar stalíns í lok nítjánda maí var búið að flytja hundrað sextíu og fimm þúsund fimm hundruð og fimmtán manns á lestarstöðvar hundrað þrjátíu og sex þúsund fjögur hundruð og tólf var komið um borð í lestir og sendir af stað í útlegð -i_ljosi_sogunnar_000105-0075-00:21:4962-00:00:1428 i_ljosi_sogunnar_000105 75 00:21:49.62 14.208 0.27 einn eftir tuttugasta maí nítján hundruð fjörutíu og fjögur sendi bogdan kobulov maður berja á vettvangi í grígorí um símskeyti þess efnis að aðgerðinni hefði formlega lokið klukkan fjögur síðdegis -i_ljosi_sogunnar_000105-0076-00:22:0454-00:00:1458 i_ljosi_sogunnar_000105 76 00:22:04.54 14.592 0.19 alls hefði hundrað sjötíu og þrjú þúsund tvö hundruð áttatíu og sjö manns verið komið um borð í sextíu og sjö lestir sextíu og þrjár væru þegar lagðar af stað áleiðis til úsbekistan og fjórar eða dyrunum leggja í hann síðar um daginn -i_ljosi_sogunnar_000105-0077-00:22:1962-00:00:1852 i_ljosi_sogunnar_000105 77 00:22:19.62 18.56 0.35 þá eru sex þúsund ungir tatarskir karlmenn sendir á herstöðvar hingað og þangað um sovétríkin og fimm þúsund karlar til viðbótar yrðu sendir í vinnusveitir hersins samtals hundrað níutíu og eitt þúsund fjörutíu og fjögur óæskilegir tatarar á bak og burt frá krím -i_ljosi_sogunnar_000105-0078-00:22:4986-00:00:0940 i_ljosi_sogunnar_000105 78 00:22:49.86 9.344 0.2 þetta var reyndar ekki alveg eins vel heppnað og kobulov undirmaður bería vildi vera láta í símskeytinu þann tuttugasta maí nítján hundruð fjörutíu og fjögur -i_ljosi_sogunnar_000105-0079-00:23:0004-00:00:1288 i_ljosi_sogunnar_000105 79 00:23:00.04 12.928 0.23 það er sagt að þegar aðgerðum hafi lokið hafi topparnir í en kátínu blása til fagnaðar aðeins að skála fyrir vélunum störfum -i_ljosi_sogunnar_000105-0081-00:23:2114-00:00:1096 i_ljosi_sogunnar_000105 81 00:23:21.14 11.008 0.43 voru nokkur lítil fiskveiðiþorp á arabat tanga við asovhaf sem virtust einfaldlega hafa gleymst þegar enn kafteini kortlögðu hallartorgið á krím -i_ljosi_sogunnar_000105-0082-00:23:3514-00:00:0578 i_ljosi_sogunnar_000105 82 00:23:35.14 5.76 0.36 undan að tilkynna yfirboðurum sínum í kreml að engir tatarar væru eftir á skaganum -i_ljosi_sogunnar_000105-0083-00:23:4482-00:00:1104 i_ljosi_sogunnar_000105 83 00:23:44.82 11.008 0.21 kobulov fyrirskipaði því að tatararnir í þessum gleymdu þorpum skildu einfaldlega drepnir enginn fengið að lifa innan sólarhrings yrðu þeir allir að vera látnir -i_ljosi_sogunnar_000105-0084-00:23:5704-00:00:1648 i_ljosi_sogunnar_000105 84 00:23:57.04 16.512 0.29 hermenn voru sendir af stað þeir smöluðu öllum íbúum þorpanna á arabalanda pallbíl niður í kjölinn öllum og læstu svo bátnum sigldu þeir útatað ar sem það er hvað allra þrífst -i_ljosi_sogunnar_000105-0085-00:24:1612-00:00:0894 i_ljosi_sogunnar_000105 85 00:24:16.12 8.96 0.11 á meðan báturinn sökk með manni og mús biðu hermenn á minni bátum með vélbyssur á lofti og skutu þá sem tókst að komast upp á yfirborðið -i_ljosi_sogunnar_000105-0086-00:24:2664-00:00:1686 i_ljosi_sogunnar_000105 86 00:24:26.64 16.768 0.1 að taka það fram ágæti hlustandi að þeir eru til sem efast um að þessi atburður sem krímtatarar kalla harmleikinn á arabat hafi átt sér stað í raun og veru það hafa víst engin óyggjandi sönnunargögn fundist um þennan hluta sögunnar -i_ljosi_sogunnar_000105-0088-00:24:5128-00:00:1200 i_ljosi_sogunnar_000105 88 00:24:51.28 12.032 0.23 en krímtatarar í dag fullyrða að þetta sé satt gleymdur kafli gleymdra hörmunga og frásagnir sjónarvotta hafa birst í fræðigreinum og bókum -i_ljosi_sogunnar_000105-0089-00:25:1650-00:00:1306 i_ljosi_sogunnar_000105 89 00:25:16.50 13.056 0.17 eftir margra vikna ömurlegt ferðalag yfir sólbakaðar skrifar miðasíu tók ekki betra við þegar lestirnar sextíu og sjö komu á leiðarenda í sovétlýðveldinu úsbekistan -i_ljosi_sogunnar_000105-0090-00:25:3000-00:00:2430 i_ljosi_sogunnar_000105 90 00:25:30.00 24.192 0.3 nærri tvö hundruð þúsund krímtatarar voru komnir þrjú þúsund kílómetra austur út í skrifræði örk það var miklu heitara en krímverjarnir áttu að venjast heima fyrir það var hryllilega heitt allt að fjörutíu og fimm gráður og margir krímtatarar minnast þess að hafa brennt sig á fótunum þegar þeir loks stigu út úr gripavögnunum á úsbeska jörðu -i_ljosi_sogunnar_000105-0091-00:25:5512-00:00:0440 i_ljosi_sogunnar_000105 91 00:25:55.12 4.352 0.0 þegar við komum til samarkand var okkur safnað saman á íþróttaleikvangi -i_ljosi_sogunnar_000105-0092-00:26:0000-00:00:0570 i_ljosi_sogunnar_000105 92 00:26:00.00 5.76 0.0 þeir tóku af okkur eigur okkar og hrúguðu þeim í eitt hornið svo leiddu þeir okkur áfram -i_ljosi_sogunnar_000105-0093-00:26:0612-00:00:1048 i_ljosi_sogunnar_000105 93 00:26:06.12 10.496 0.24 okkur með rifunum að baði það var ólýsanleg sjón þeir börðu okkur með byssukúlum blótaði og settu yfir okkur sjóðandi vatni -i_ljosi_sogunnar_000105-0096-00:26:2502-00:00:0386 i_ljosi_sogunnar_000105 96 00:26:25.02 3.968 0.0 það var búið að fara í gegnum eigur okkar og taka öll verðmæti -i_ljosi_sogunnar_000105-0098-00:26:3404-00:00:1698 i_ljosi_sogunnar_000105 98 00:26:34.04 17.024 0.07 reyndar höfðu sovésk yfirvöld ákveðið að ganga úr skugga um að tatararnir gætu örugglega ekki komið sér vel fyrir í nýjum heimkynnum orðrómi var því vísvitandi komið af stað í úsbekistan um að þetta væri bölvaður óþjóðalýður sem væri á leiðinni frá krímskaganum -i_ljosi_sogunnar_000105-0100-00:27:0044-00:00:0976 i_ljosi_sogunnar_000105 100 00:27:00.44 9.728 0.27 þegar lestirnar frá grimmu loksins á leiðarenda höfðu sögurnar magnast svo mjög að einhverjir innfæddir vildu fá að athuga höfuðin á nýbúunum -i_ljosi_sogunnar_000105-0105-00:27:3692-00:00:0694 i_ljosi_sogunnar_000105 105 00:27:36.92 6.912 0.19 þær létu sig dreyma síðustu ævi dagana um að geta einu sinni enn drukkið krímverskt vatn -i_ljosi_sogunnar_000105-0106-00:27:4452-00:00:3034 i_ljosi_sogunnar_000105 106 00:27:44.52 30.336 0.06 tatarskir fyrir í sérstökum búðum í tjöldum eða kofaskriflum búðirnar voru víggirtar og þaðan fór enginn án leyfis því þetta voru í raun ekkert annað en fangabúðir og líkt og í fangabúðum gúlagkerfisins alræmda fylgdi vistinni þrotlaus erfiðisvinna á löngum vöktum öðrum var komið fyrir á samyrkjubúum þar sem aðbúnaður þeirra var ömurlegur og sömuleiðis ætlast til þess að þau strituðu fyrir hverjum bita -i_ljosi_sogunnar_000105-0108-00:28:2450-00:00:0482 i_ljosi_sogunnar_000105 108 00:28:24.50 4.864 0.38 svo var bara ég og móðir mínir við bjuggu í hestinn á samyrkjubúi -i_ljosi_sogunnar_000105-0109-00:28:3024-00:00:0632 i_ljosi_sogunnar_000105 109 00:28:30.24 6.272 0.41 eða emmu þar til móður mínir líka á síðustu andardráttur sagði hún mér að kveikja og lama -i_ljosi_sogunnar_000105-0110-00:28:4142-00:00:0318 i_ljosi_sogunnar_000105 110 00:28:41.42 3.2 0.08 ég kveikti ekki því ég vildi ekki neinn kæmi og tæki mömmu -i_ljosi_sogunnar_000105-0111-00:29:0450-00:00:0462 i_ljosi_sogunnar_000105 111 00:29:04.50 4.608 0.29 fjórir dagarnir til nágrannarnir áttuðu sig á því að hún var dáinn og drógu með frá henni -i_ljosi_sogunnar_000105-0112-00:29:1788-00:00:2360 i_ljosi_sogunnar_000105 112 00:29:17.88 23.552 0.08 er erfitt að segja nákvæmlega hvaða áhrif þessi ömurlega vistar krímtatarana fræðimönnum hefur reiknast til að á bilinu þrjátíu til fjörutíu prósent allra tatara í úsbekistan hafi látið lífið á fyrstu árunum eftir brottreksturinn úr vannæringu og vosbúð og sjúkdómum eins og malaríu og taugaveiki sem grasseruðu í fangabúðum þeirra -i_ljosi_sogunnar_000105-0113-00:29:5286-00:00:2348 i_ljosi_sogunnar_000105 113 00:29:52.86 23.552 0.17 samtök grínastar hafa á síðari árum rekið herferð fyrir því að myrkaverk sovéskra stjórnvalda verði skilgreind sem þjóðarmorð eða í það minnsta þjóðernishreinsanir um það eru skiptar skoðanir en það fór svo sem aldrei á milli mála að markmið kremlverja var að hreinsa skagann af þessari tatörsku óværu í eitt skipti fyrir öll -i_ljosi_sogunnar_000105-0114-00:30:1744-00:00:3458 i_ljosi_sogunnar_000105 114 00:30:17.44 34.56 0.25 þegar tatararnir voru á bak og burt frá krímskaga hófust svimandi við að má töluverð þeir hefðu nokkurntímann byggt þetta land minnismerki um tatarska sögu voru eyðilögð bækur og handrit og tatörsku fjarlægð úr bókasöfnum þeim henti eða brennd moskur og aðrar trúarlegar byggingar gerðar að geymslum og legsteinar úr grafreitum tatara notaðir sem byggingarefni tatörskum örnefnum var skipulega breytt í rússnesk og kaldara þorp sem nú var orðin mannlaus þurrkuð af landakortum -i_ljosi_sogunnar_000105-0115-00:30:5364-00:00:2170 i_ljosi_sogunnar_000105 115 00:30:53.64 21.76 0.14 jafnvel í úsbekistan áttu tatararnir að segja skilið við þjóðerni sitt menningu og sögu þeir voru flokkaðir sem sérstakir landnemar á bókum hins opinbera sem þýddi að þá skorti flest borgaraleg réttindi og þeir þurftu jafnvel reglulega að gefa sig fram við yfirvöld líkt og fangar á lífstíðarlöngu skilorði -i_ljosi_sogunnar_000105-0116-00:31:1606-00:00:1798 i_ljosi_sogunnar_000105 116 00:31:16.06 18.048 0.13 það máttu þeir ekki skilgreina sig krímtatara í vegabréfum eða öðrum opinberum skjölum sækti maður um sovéskt vegabréf sem krímtatari var nær öruggt að maður fékk synjun útlagarnir áttu helst ekki að minnast á sitt gamla heimaland einu orði -i_ljosi_sogunnar_000105-0117-00:31:4600-00:00:1274 i_ljosi_sogunnar_000105 117 00:31:46.00 12.8 0.17 skömmu eftir miðnætti þann tuttugasta og fimmta febrúar nítján hundruð fimmtíu og sex steig aðalritari sovéska kommúnistaflokksins níkíta krúnuna þingi flokksins í kreml -i_ljosi_sogunnar_000105-0118-00:31:5956-00:00:0612 i_ljosi_sogunnar_000105 118 00:31:59.56 6.144 0.25 að hafi verið til ræðunnar með skömmum fyrirvara og hana fékk aðeins innsti hringurinn að heyra -i_ljosi_sogunnar_000105-0119-00:32:0836-00:00:1758 i_ljosi_sogunnar_000105 119 00:32:08.36 17.536 0.23 sem voru í fundarsalnum þessa nótt fengu að heyra krútsjoff þylja upp langan lista glæpa og óhæfuverka forvera hans jósefs stalíns sem hafði dáið þremur árum áður og þar á meðal var meðferðin sem krímtatarar konur þjóðarbrot höfðu sætt -i_ljosi_sogunnar_000105-0120-00:32:2692-00:00:2508 i_ljosi_sogunnar_000105 120 00:32:26.92 25.088 0.25 sovétríkin eru rétti að talin fyrirmynd hins fjölþjóðlega ríkis þar sem við höfum tryggt jafnrétti og bræðralag allra þjóðanna sem byggja okkar mikla föðurlandsins eru aðgerðirnar sem stalín hafði frumkvæði að og eru gróf á þeim grunni leníns sem liggja að grundvelli þjóðarsorg á þar við fjölda brottrekstur heilu þjóðanna frá heimkynnum þeirra án nokkurra hernaðarlega sjónarmið -i_ljosi_sogunnar_000105-0121-00:32:5262-00:00:2756 i_ljosi_sogunnar_000105 121 00:32:52.62 27.52 0.13 í kjölfar hinnar svonefndu leyniræðu krústsjov og tilrauna hans til að vinda ofan af glæpum stalíntímans losnuðu krímtatararnir síðar á árinu nítján hundruð fimmtíu og sex við skilgreininguna sem sérstakir landnemar í úsbekistan skilgreininguna sem hafði í raun jafnast á við fangelsisdóm og fengu aftur talsvert af þeim borgaralegum réttindum sem þeir höfðu ekki fengið að njóta í nýjum heimkynnum sínum í miðasíu -i_ljosi_sogunnar_000105-0122-00:33:2108-00:00:1712 i_ljosi_sogunnar_000105 122 00:33:21.08 17.152 0.11 flesta dreymdi þó helst um að fá að snúa aftur til gömlu heimahaganna en það leið og beið áður en sá draumur gat ræst líklega gáfu margar gamlar tatarakonur upp öndina án þess að hafa fengið að drepa á krímversku vatni í hinsta sinn -i_ljosi_sogunnar_000105-0123-00:33:3954-00:00:2420 i_ljosi_sogunnar_000105 123 00:33:39.54 24.192 0.13 var ekki fyrr en árið nítján hundruð sextíu og sjö eftir að tatarar höfðu reglulega um árabil en til fjölmennra og fjölmargra mótmælafunda í úsbeskum borgum sem þær sakir sem stalín hafði borið alla krímtatörsku þjóðina voru formlega látnar niður falla og krímtatarar voru ekki lengur landráðamenn og þjóðníðingar þeir fengu þá einnig leyfi til þess að snúa aftur heim -i_ljosi_sogunnar_000105-0124-00:34:0768-00:00:0824 i_ljosi_sogunnar_000105 124 00:34:07.68 8.192 0.21 það var löng leið og langflestir tatörsku útlaganna fátækir enda tækifærin fyrir þá þarna eystra af afar skornum skammti -i_ljosi_sogunnar_000105-0125-00:34:1716-00:00:0552 i_ljosi_sogunnar_000105 125 00:34:17.16 5.504 0.0 einhverjar fjölskyldur slógu til og fóru heim og þar beið þeirra litlu betra líf -i_ljosi_sogunnar_000105-0126-00:34:2310-00:00:1560 i_ljosi_sogunnar_000105 126 00:34:23.10 15.616 0.05 rússar og úkraínumenn höfðu þá fyrir löngu síðan sest að í húsunum þeirra tekið yfir fyrirtæki þeirra og verslanir tatararnir voru svo gott sem réttlausir og næsta ómögulegt fyrir þá að koma almennilega undir sig fótunum í gömlu heimahögunum -i_ljosi_sogunnar_000105-0127-00:34:4026-00:00:2646 i_ljosi_sogunnar_000105 127 00:34:40.26 26.368 0.2 þurfti hrun sovétríkjanna til þess að gera krímtatörunum í raun og veru kleift að snúa aftur til síns heima til skagans sem þá var orðinn hluti af sjálfstæðri úkraínu og þá gerðu það í stórum stíl ungir sem aldnir ófáir sem höfðu fæðst og alist upp í úsbekistan og aldrei þekkt krímskaga nema sem einhverskonar goðsagnakennda ættjörð í endurminningum gamla fólksins -i_ljosi_sogunnar_000105-0128-00:35:0844-00:00:2248 i_ljosi_sogunnar_000105 128 00:35:08.44 22.4 0.18 nítján hundruð áttatíu og níu til ársins tvö þúsund og eitt fjölgaði tatörum á krímskaga úr þrjátíu og átta þúsundum í nærri tvö hundruð sextíu þúsund þeir voru um tólf prósent íbúa skagans á vormánuðum tvö þúsund og fjórtán þegar rússneskir hermenn birtust á götum krímverska borga og bæja en síðan þá hafa einhverjir lagt á flótta enn eina ferðina -i_ljosi_sogunnar_000105-0129-00:35:3146-00:00:2782 i_ljosi_sogunnar_000105 129 00:35:31.46 27.776 0.3 miðað við þær frásagnir sem við höfum heyrt hér í þessum þætti er kannski ekki að undra að krímtatarar hafi ekki tekið því ýkja vel þegar rússar mættu til að sölsa undir sig skagann tatarar óttuðust hina nýju herra á kringumstæðum hvað háværast hryllingur nauðungarflutninganna er saga sem þeir hafa haldið á lofti síðustu sjö áratugina og er þjóðinni því enn í fersku minni -i_ljosi_sogunnar_000105-0130-00:36:0054-00:00:1144 i_ljosi_sogunnar_000105 130 00:36:00.54 11.392 0.32 malta söngkonan sem sigraði í júróvisjón nú fyrir skömmu segir að hún hafi byggt lagið nítjánhundruð fjörutíu og fjögur á reynslu ömmu sinnar í nauðungarflutningunum -i_ljosi_sogunnar_000105-0131-00:36:1286-00:00:1058 i_ljosi_sogunnar_000105 131 00:36:12.86 10.624 0.04 hún segir að það hafi verið og sé erfitt fyrir hana að rifja upp þessar minningar aftur og aftur en einmitt núna sé það nauðsynlegra en nokkru sinni -i_ljosi_sogunnar_000106-0002-00:00:3026-00:00:0982 i_ljosi_sogunnar_000106 2 00:00:30.26 9.856 0.21 hillary rodham kinnar komin langleiðina með að tryggja sér útnefningu sem forsetaefni demókrataflokksins fyrir forsetakosningarnar í bandaríkjunum í nóvember -i_ljosi_sogunnar_000106-0003-00:00:4070-00:00:2034 i_ljosi_sogunnar_000106 3 00:00:40.70 20.352 0.26 takist það og verði hún svo kjörinn forseti frekar en donald trump verður það í annað skipti sem hún flytur inn í hvíta húsið við pennsylvania avenue í washington og tilkomumikill lokahnykkur á einstæðum ferli hillary þegar verið forsetafrú öldungadeildarþingmaður og utanríkisráðherra -i_ljosi_sogunnar_000106-0004-00:01:0172-00:00:1352 i_ljosi_sogunnar_000106 4 00:01:01.72 13.44 0.0 á leiðinni hefur hillary aflað sér fjölda aðdáenda og einnig eignast marga óvini og hatursmenn hún er án efa meðal umdeildustu stjórnmálamanna bandaríkjanna og sífellt í kastljósi fjölmiðla -i_ljosi_sogunnar_000106-0005-00:01:1644-00:00:2768 i_ljosi_sogunnar_000106 5 00:01:16.44 27.648 0.21 óttalausa þegar verið skrifaðar um ævi og ferill á wikipedíu er sérstök grein bara um ævisögur heilari og hjálpsamur netverji hefur tekið að sér að leiðbeina hinum ráðvilltu með því að raða bókunum eftir því hvort þær eru með eða á móti viðfangsefninu það er heilagri eða að mestu hlutlausar eins og það er orðað líklega getur maður aldrei verið alhlutlaust þegar kemur að þessu efni -i_ljosi_sogunnar_000106-0006-00:01:4488-00:00:0724 i_ljosi_sogunnar_000106 6 00:01:44.88 7.168 0.25 og svo er raunar líka flokkur barnabóka um heilari ótrúlegt nokkrar eru að minnsta kosti þrjár -i_ljosi_sogunnar_000106-0007-00:01:5356-00:00:1776 i_ljosi_sogunnar_000106 7 00:01:53.56 17.664 0.13 og jafnvel ævisöguritarar heilar í þessir fjölmörgu viðurkenna það gjarnan að þó þeir hafi eytt öllum stundum í að rýna í ævi hennar og skrifaði um hana hundruð blaðsíðna séu þeir þegar allt kemur til alls litlu nær um það hver hillary clinton sé í raun -i_ljosi_sogunnar_000106-0008-00:02:1234-00:00:1934 i_ljosi_sogunnar_000106 8 00:02:12.34 19.328 0.08 kannski veit það enginn hér í þessum þætti verður svo sem ekki gerð tilraun til þess að rýna djúpt í innstu sálarkima frambjóðandans en ef til vill má þefa uppi einhverjar vísbendingar um hvaða mann hillary hefur í raun og veru að geyma með því að kynna sér sögu hennar -i_ljosi_sogunnar_000106-0009-00:02:4076-00:00:1650 i_ljosi_sogunnar_000106 9 00:02:40.76 16.512 0.07 félagi hefur sjálf skrifað að engin ein manneskja hafi haft jafn mikil áhrif á hana og mótað hana í þá manneskju sem hún er í dag en móðir hennar orðrómur því kannski beinast við að hefja sögu hillary á því að minnast á móður hennar -i_ljosi_sogunnar_000106-0010-00:02:5836-00:00:1876 i_ljosi_sogunnar_000106 10 00:02:58.36 18.688 0.43 idaho sér í lagi æsku hennar hefur verið lýst sem eins og frásögn eftir tjaldi kens höfundur og olíuverð vist nema hvað sögusviðið er ekki skítug stræti lundúna á nítjándu öld heldur bandaríkin í viðjum kreppunnar miklu -i_ljosi_sogunnar_000106-0011-00:03:1850-00:00:0872 i_ljosi_sogunnar_000106 11 00:03:18.50 8.704 0.38 ári fæddist árið nítján hundruð nítjándu ungra og fátækra foreldra sem bjuggu þröngt í hrörlegu leiguhúsnæði -i_ljosi_sogunnar_000106-0012-00:03:2786-00:00:0842 i_ljosi_sogunnar_000106 12 00:03:27.86 8.448 0.21 faðir hennar edwin slökkviliðsmaður og var mikið að heiman móðirin deleraði mikið í burtu -i_ljosi_sogunnar_000106-0013-00:03:3702-00:00:0542 i_ljosi_sogunnar_000106 13 00:03:37.02 5.376 0.45 reiðina sem sinnti lítið um dætur sínar tortíma fimm ára mig -i_ljosi_sogunnar_000106-0015-00:03:4832-00:00:0544 i_ljosi_sogunnar_000106 15 00:03:48.32 5.504 0.08 kannski með stöku matarmiða sem það gátu notað á veitingahúsinu á næsta götunni -i_ljosi_sogunnar_000106-0016-00:03:5488-00:00:0666 i_ljosi_sogunnar_000106 16 00:03:54.88 6.784 0.12 þegar foreldrarnir voru á annað borð heima fór tími þeirra helst í heiftarleg rifrildi og jafnvel slagsmál -i_ljosi_sogunnar_000106-0018-00:04:1110-00:00:0362 i_ljosi_sogunnar_000106 18 00:04:11.10 3.584 0.0 árið nítján hundruð tuttugu og sjö skyldu foreldrar þeirra loks -i_ljosi_sogunnar_000106-0019-00:04:1514-00:00:2034 i_ljosi_sogunnar_000106 19 00:04:15.14 20.352 0.12 hvorki móðir né faðir vildi taka börnin að sér svo systurnar voru settar einar upp í lest og sendar til föðurafa síns og ömmu sem bjuggu fyrir utan los andlegan það var fjögurra daga lestarferð dora átta ára þurfti að bera ábyrgð á yngri systur sinni sem annarri ja ára gömul -i_ljosi_sogunnar_000106-0020-00:04:3674-00:00:0764 i_ljosi_sogunnar_000106 20 00:04:36.74 7.552 0.0 risturnar sáu foreldra sína ekki aftur næsta áratuginn en vistin hjá afa og ömmu var ekki mikið skárri -i_ljosi_sogunnar_000106-0021-00:04:4506-00:00:0812 i_ljosi_sogunnar_000106 21 00:04:45.06 8.064 0.33 aðra þeirra vann í verksmiðju dægranna á milli og sást sjaldan á heimilinu réð því föðuramman emma helíum -i_ljosi_sogunnar_000106-0022-00:04:5382-00:00:0320 i_ljosi_sogunnar_000106 22 00:04:53.82 3.2 0.0 hún var einmitt eins og plokkuð upp úr bók eftir dickens -i_ljosi_sogunnar_000106-0024-00:05:0304-00:00:1286 i_ljosi_sogunnar_000106 24 00:05:03.04 12.8 0.07 hunsaði sonardætur sínar að mestu nema rétt þegar þurfti að skamma þær fyrir að brjóta eitthvað af fjölmörgum og ströngum reglum heimilisins gestir voru illa séðir og heimsóknir annað sömuleiðis -i_ljosi_sogunnar_000106-0025-00:05:1716-00:00:2348 i_ljosi_sogunnar_000106 25 00:05:17.16 23.552 0.13 einhverju sinni þegar dorrit vogaði sér að fara út með vinkonum sínum á hrekkjavöku til að sníkja gotterí ar kjölfarið sett í útivistarbann sem varði í heilt ár mátti hvergi fara nema í skólann var látin húka í herberginu sínu klukkustundum saman fékk hvorki að leika sér í garðinum né svo mikið sem sitja til borðs með fjölskyldunni á matmálstímum -i_ljosi_sogunnar_000106-0026-00:05:4226-00:00:0556 i_ljosi_sogunnar_000106 26 00:05:42.26 5.632 0.06 lestur var flóttaleið dora á þessum tíma og á hverju kvöldi hvarf hún inn í heim bókanna -i_ljosi_sogunnar_000106-0027-00:05:4850-00:00:0926 i_ljosi_sogunnar_000106 27 00:05:48.50 9.216 0.12 var duglegur námsmaður og skaraði fram úr í skóla en menntadrauma sína fékk hún þó ekki uppfyllta fyrr en löngu síðar þegar hún var orðin ríkur -i_ljosi_sogunnar_000106-0028-00:05:5946-00:00:0504 i_ljosi_sogunnar_000106 28 00:05:59.46 4.992 0.31 átján ára gömul hafði orð fengið sig fullsadda af vítisvistinni hjá af om -i_ljosi_sogunnar_000106-0029-00:06:0522-00:00:0920 i_ljosi_sogunnar_000106 29 00:06:05.22 9.216 0.4 var árið nítján hundruð þrjátíu og þrjú kreppan mikla stóð sem hæst úti kaliforníu streymdu fátækir flóttamenn af uppblástursvæðunum musteri -i_ljosi_sogunnar_000106-0030-00:06:1576-00:00:0844 i_ljosi_sogunnar_000106 30 00:06:15.76 8.448 0.06 orð flúði að heiman með lítið annað en fötin sem hún var í ilyushin réði sig sem barnapíu -i_ljosi_sogunnar_000106-0031-00:06:2466-00:00:0688 i_ljosi_sogunnar_000106 31 00:06:24.66 6.784 0.11 fékk frítt fæði og húsnæði og þrjá dollara á viku fyrir að sjá um tvö ung börn einstæðrar móður -i_ljosi_sogunnar_000106-0032-00:06:3288-00:00:0458 i_ljosi_sogunnar_000106 32 00:06:32.88 4.608 0.0 móðirin kom vel fram við hina ungu barnapíu og bar hag hennar fyrir brjósti -i_ljosi_sogunnar_000106-0033-00:06:3788-00:00:0474 i_ljosi_sogunnar_000106 33 00:06:37.88 4.736 0.3 kannski í fyrsta skipti á ævinni sem dorothea kynnast góðmennsku -i_ljosi_sogunnar_000106-0034-00:06:4364-00:00:0726 i_ljosi_sogunnar_000106 34 00:06:43.64 7.296 0.05 hún lagði meðal annars að orð því að halda áfram í námi og árið nítján hundruð þrjátíu og sjö útskrifaðist órannsakað -i_ljosi_sogunnar_000106-0035-00:06:5136-00:00:0556 i_ljosi_sogunnar_000106 35 00:06:51.36 5.632 0.0 hann dreymdi um að halda áfram námi en peningar til þess voru af skornum skammti -i_ljosi_sogunnar_000106-0036-00:06:5752-00:00:1034 i_ljosi_sogunnar_000106 36 00:06:57.52 10.368 0.11 orð tók því þess vegna fagnandi þegar skömmu eftir útskriftina úr menntaskóla henni barst bréf frá móður sinni sem hann hafði þá engin samskipti haft við í áratug -i_ljosi_sogunnar_000106-0037-00:07:0850-00:00:1382 i_ljosi_sogunnar_000106 37 00:07:08.50 13.824 0.22 móðirin sagðist þá vera búinn að gifta sig á nýjan leik velstæðum manni í hótelbransanum og vildi fá hana aftur til sín til síkanum og sagði að hún og nýi eiginmaðurinn myndu kosta hana í háskóla -i_ljosi_sogunnar_000106-0038-00:07:2304-00:00:1990 i_ljosi_sogunnar_000106 38 00:07:23.04 19.84 0.17 tortíma himinlifandi og dreif sig af stað en þegar til sín kagame kom í ljós að þetta var allt saman lygi móðir hennar var vissulega kominn með nýjan mann en sá hafði engan áhuga á að borga fyrir hana háskólanám í raun og veru höfðu þau hjónin gabbað tortíma því að þau vantaði vinnukonu -i_ljosi_sogunnar_000106-0039-00:07:4364-00:00:1202 i_ljosi_sogunnar_000106 39 00:07:43.64 12.032 0.33 sölumaður ræmunni lýsir hillary í æviminningabók semja og sjálfsþæginni konu sem var upptekinn af sápuóperum og í engum tengslum við raunveruleikann -i_ljosi_sogunnar_000106-0040-00:07:5666-00:00:1156 i_ljosi_sogunnar_000106 40 00:07:56.66 11.648 0.16 en móðir hennar dora ar horfa sér hún lét ekki bjóða sér blekkingar móður sinnar og strunsaði burt þó það því að hún stæði eftir svo gott sem allslaus á götunni siga -i_ljosi_sogunnar_000106-0041-00:08:1094-00:00:0928 i_ljosi_sogunnar_000106 41 00:08:10.94 9.216 0.25 að lokum tókst dora finna sér íbúðarkytru að leigja og næstu árin var hún ýmis illaborguð skrifstofustörf til að hafa í sig og á -i_ljosi_sogunnar_000106-0044-00:08:3878-00:00:2784 i_ljosi_sogunnar_000106 44 00:08:38.78 27.904 0.24 þegar orðróma lést í hárri elli fyrsta nóvember tvö þúsund og ellefu rataði það á síður helstu stórblaða bandaríkjanna enda var hún þá bæði móðir þáverandi utanríkisráðherra og tengdamóðir fyrrverandi forseta eflaust grunaði hana ekki í mesta svartnættið á fullorðinsár ætti hún eftir að verða tíður í hvítarússlandi forseti barka minntist hennar einnig sérstaklega -i_ljosi_sogunnar_000106-0046-00:09:2648-00:00:1808 i_ljosi_sogunnar_000106 46 00:09:26.48 18.048 0.16 úran var mögnuð manneskja hver sá sem þekkir sögu hennar veit hversu sterk staðfest og hæfileikaríka var að hún hafi lifað þessu lífi og geta svo fylgst með dóttur sinni á hátindi almennings þessu landi hefur er ég vissum verið henni mjög ánægjulegt -i_ljosi_sogunnar_000106-0047-00:09:4504-00:00:0604 i_ljosi_sogunnar_000106 47 00:09:45.04 6.016 0.06 ég veit að hennar verður minnst sem manneskju sem skipti máli hér á landi og fyrir allan heiminn -i_ljosi_sogunnar_000106-0048-00:09:5200-00:00:1964 i_ljosi_sogunnar_000106 48 00:09:52.00 19.712 0.24 eftir fimm ára hjónaband eignuðust júdóinu þann tuttugasta og sjötta október nítján hundruð fjörutíu og sjö dóttirin fékk heillandi síðar að hún hefði valið nafnið hillary því það hljómaði óvenjulegt og framandi eins og það gæti bæði verið for eða eftirnafn -i_ljosi_sogunnar_000106-0049-00:10:1226-00:00:1050 i_ljosi_sogunnar_000106 49 00:10:12.26 10.496 0.25 hillary sjálf hélt því lengi fram af einhverjum ástæðum að hún væri skýrði höfuðið á sér efnahagi sem klefagólfinu manna -i_ljosi_sogunnar_000106-0050-00:10:2324-00:00:1852 i_ljosi_sogunnar_000106 50 00:10:23.24 18.432 0.46 en þessi staðhæfing stenst ekki nokkra skoðun saumana á topp everest árið nítján hundruð fimmtíu og þrjú þegar heilari rodham rita tíma var ursus utan heimalands síns nýja sjálands þar sem hann vann sem býflugnabóndi -i_ljosi_sogunnar_000106-0051-00:10:4252-00:00:2082 i_ljosi_sogunnar_000106 51 00:10:42.52 20.864 0.48 það er ef til vill lýsandi fyrir það hversu umdeild heilari er og hversu erfitt það getur verið að henda reiður á því hver hin raunverulega hillary on eiginlega er að það ríkir varla sátt um það hvað hún yfirleitt heitir eftir að angistarfullur eftirnafni var áfram heilar í rodham -i_ljosi_sogunnar_000106-0052-00:11:0384-00:00:0774 i_ljosi_sogunnar_000106 52 00:11:03.84 7.68 0.04 það var eitthvað sem hann hafði ákveðið strax sem ung stúlka sagði hún að halda áfram að vera sjálfstæð persóna þrátt fyrir hjónabandið -i_ljosi_sogunnar_000106-0053-00:11:1236-00:00:1030 i_ljosi_sogunnar_000106 53 00:11:12.36 10.368 0.0 en nokkrum árum síðar þegar eiginmaðurinn fór að skipta sér af pólitík í heimaríki sínu hinu suðlæga arkansas og bauð sig þar fram til ríkisstjóra -i_ljosi_sogunnar_000106-0054-00:11:2932-00:00:0764 i_ljosi_sogunnar_000106 54 00:11:29.32 7.552 0.29 nei ég hef alls ekki skipt um skoðun svaraði hillary ég hef alltaf verið frú clinton þó ég hafi notað rotnandi áfram í vinnunni -i_ljosi_sogunnar_000106-0055-00:11:3768-00:00:1196 i_ljosi_sogunnar_000106 55 00:11:37.68 12.032 0.18 og hillary áfram frú clinton allt fram til ársins nítján hundruð níutíu og þrjú þegar þau hjónin fluttu inn í hvíta húsið þá byrjaði hún að kynna sig með báðum nöfnum hillary rottunum -i_ljosi_sogunnar_000106-0056-00:11:5054-00:00:0450 i_ljosi_sogunnar_000106 56 00:11:50.54 4.48 0.08 sem breyting vakti auðvitað athygli bandarísku pressunnar sem spurði út í málið -i_ljosi_sogunnar_000106-0057-00:11:5552-00:00:0914 i_ljosi_sogunnar_000106 57 00:11:55.52 9.216 0.28 neineinei þetta var alls ekki nein breyting heldur svaraði fjölmiðlafulltrúi forsetafrúarinnar þá hún hefur alltaf heitið hillary rottunum -i_ljosi_sogunnar_000106-0059-00:12:3534-00:00:0708 i_ljosi_sogunnar_000106 59 00:12:35.34 7.04 0.33 en ákveðnum skugga á þessa bandarísku úthverfasælu varpaði faðir hennar farandsölumaðurinn húrra -i_ljosi_sogunnar_000106-0060-00:12:4358-00:00:3040 i_ljosi_sogunnar_000106 60 00:12:43.58 30.336 0.2 honum lýsir ævisöguritari heilaga bernstein í bókinni af omar önugum áreitnum og dónalegum hann hafi hvorki hlíft konu sinni í börnunum þremur við miskunnarlausri meinhæðni og mannvonsku hann niðurlægði eiginkonu sína og nýddi stöðugt og beitti börnin líkamlegum refsingum þó að hvorki heilagri bræður hennar hafi mikið viljað tjá sig um í hverju þær refsingar fólust og hversu harðar þær voru -i_ljosi_sogunnar_000106-0061-00:13:1472-00:00:1112 i_ljosi_sogunnar_000106 61 00:13:14.72 11.136 0.41 í heimsstyrjöldinni hafði húta verið undirforingi í sjóhernum vegna hnémeiðsla fór hann aldrei á vígvöllinn en var þess í settur í að þjálfa sjóliða heima í lengi -i_ljosi_sogunnar_000106-0062-00:13:2648-00:00:0728 i_ljosi_sogunnar_000106 62 00:13:26.48 7.296 0.14 hann var sjóliðar húsbóndi og eftir stríðslok beitti hann svipuðum heraga heima í parís -i_ljosi_sogunnar_000106-0063-00:13:3510-00:00:1524 i_ljosi_sogunnar_000106 63 00:13:35.10 15.36 0.25 ef börnin gleymdu að skrúfa lokið á tannkremstúpuna tók faðir þeirra lokið og fleygði því út um baðherbergisgluggann út í snjóinn í garðinum svo áttu börnin einfaldlega hist á náttfötunum og róta í snjónum eftir túpulokinu -i_ljosi_sogunnar_000106-0064-00:13:5082-00:00:1024 i_ljosi_sogunnar_000106 64 00:13:50.82 10.24 0.12 þegar hillary stóð sig ekki nógu vel í reikningi í níuárabekk vakti faðir hennar hana við sólarupprás á hverjum degi til að hlýða henni yfir margföldunartöfluna -i_ljosi_sogunnar_000106-0065-00:14:0234-00:00:1696 i_ljosi_sogunnar_000106 65 00:14:02.34 17.024 0.26 og milli foreldra hillary voru litlir sem engir kærleikar það duldist engum sem heimsótti fjölskylduheimilið í parís dormuðu heilari fór heldur ekkert sérlega leynt með að henni gramdist meðferðin sem hún sætti af hendi eiginmannsins -i_ljosi_sogunnar_000106-0067-00:14:2796-00:00:1086 i_ljosi_sogunnar_000106 67 00:14:27.96 10.88 0.04 skýringin var að dorado vildi ekki skilja hún trúði ekki á skilnað það var einfaldlega ekki kostur enginn í hennar fjölskyldu gerði slíkt -i_ljosi_sogunnar_000106-0068-00:14:4352-00:00:1532 i_ljosi_sogunnar_000106 68 00:14:43.52 15.36 0.29 síðar hafa ævisöguritarar hillary bent á þessa afstöðu móður hennar sem hugsanlega skýringu á því hvers vegna heilar ákvað á endanum að skilja ekki við eiginmann sinn billion þrátt fyrir hans ítrekuðu og frægu framhjáhöld -i_ljosi_sogunnar_000106-0069-00:15:2232-00:00:1712 i_ljosi_sogunnar_000106 69 00:15:22.32 17.152 0.29 grunaða heilagur nemandi en þekkt meðal samnemenda þurfa að vera svolítil kennarasleikja um lifði einni af nokkrum minningabókum sem heilagri hefur gefið út um ævina lýsir hún unglingsárum sínum í parkring -i_ljosi_sogunnar_000106-0073-00:17:0102-00:00:0370 i_ljosi_sogunnar_000106 73 00:17:01.02 3.712 0.0 og hún var líka í félagi ungra repúblikana í hverfinu -i_ljosi_sogunnar_000106-0074-00:17:0578-00:00:2310 i_ljosi_sogunnar_000106 74 00:17:05.78 23.168 0.38 í raunin var með flesta íbúa í miðstéttarúthverfinu park risastóra var jurtir heilaga arður repúblikani óbifanlegur í þeirri afstöðu sinni sagði hann sjálfur hann hataði verkalýðsfélög og skatta og hverskyns velferðaráætlanir hins opinbera og lagði fæð á demókrata leit svertingja á kaþólikkum -i_ljosi_sogunnar_000106-0075-00:17:2944-00:00:1160 i_ljosi_sogunnar_000106 75 00:17:29.44 11.648 0.46 raun alla sem voru ekki hvítt miðstéttarfólk eins og hann sjálfur og hann innrætti börnum sínum þessar skoðanir svo að heilaranum frá unga aldri -i_ljosi_sogunnar_000106-0077-00:18:0058-00:00:1656 i_ljosi_sogunnar_000106 77 00:18:00.58 16.512 0.29 nítján hundruð sextíu og fjögur þegar heilar sautján ára var nú ásamt vinkonum sínum sem sjálfboðaliði fyrir forsetaframboð repúblikanans sparibrosið lyndon b johnson og átti reyndar eftir að bíða lægri hlut -i_ljosi_sogunnar_000106-0078-00:18:1778-00:00:3902 i_ljosi_sogunnar_000106 78 00:18:17.78 39.04 0.36 goldu öldungadeildarþingmaður frá arizona var í sérstöku uppáhaldi hjá föður hillary eins og mörgum repúblikönum á þessum tíma goldwater fór fyrir íhaldssamari repúblikanaflokksins og markmið hans var að leiða flokkinn af villu hófsamra og frjálslyndra repúblikana sem kenndir voru við nelson rockefeller ríkisstjóra í norðrinu sér að því að berjast gegn kommúnisma og verkalýðshreyfingunni en átti löngu síðar á níunda áratugnum eftir að lenda illa upp á kant við nýlendu sér til rúms í flokknum kristna hægrimenn -i_ljosi_sogunnar_000106-0079-00:18:5750-00:00:1526 i_ljosi_sogunnar_000106 79 00:18:57.50 15.232 0.19 hlutverk hinna svokölluðu goldwater stúlkna í aðdraganda kosninganna var að ganga í hús í fátækari hverfum skakkara þar sem mikið var um svertingja sem ekki voru líklegir að kjósa frambjóðenda rebba -i_ljosi_sogunnar_000106-0080-00:19:1350-00:00:1102 i_ljosi_sogunnar_000106 80 00:19:13.50 11.008 0.12 þær athuguðu skráningu íbúa á kjörskrá og ef eitthvað misjafnt fannst gat starfsfólk goldwaters reynt að útiloka þessa kjósendur strika þá út af kjörskrá -i_ljosi_sogunnar_000106-0081-00:19:2514-00:00:0506 i_ljosi_sogunnar_000106 81 00:19:25.14 5.12 0.33 reyna þannig að stela atkvæði frá andstæðingnum en þau hvað er afsagnar -i_ljosi_sogunnar_000106-0082-00:19:3060-00:00:2044 i_ljosi_sogunnar_000106 82 00:19:30.60 20.352 0.1 í útvarpsviðtali löngu síðar árið nítján hundruð níutíu og sex sagði hillary að hún væri enn stolt af fortíð sinni sem goldstar rætur stjórnmálaskoðana hennar í dag lægju vissulega í þeirri íhaldsstefnu sem hún ólst upp við þó hún kannaðist ekki við þessa nýju afturhaldsstefnu sem nú grasseraði í repúblikanaflokknum -i_ljosi_sogunnar_000106-0084-00:20:0062-00:00:4774 i_ljosi_sogunnar_000106 84 00:20:00.62 47.744 0.38 kinnina áhyggjurnar álfunni í kosningabaráttunni komust hillary stöllur hennar goldstar líka í tæri við allt annan raunveruleika en þær áttu að venjast í grænu og sældarlegu úthverfinu í parís þar sem þær höfðu búið allt sitt líf og þar sem varla sást svartur maður hrörlegar blokkirnir í suður bækurnar frá heimahögum þeirra en þó allt annar heimur og heimsóknir hennar þangað höfðu djúpstæð áhrif á heimsmynd hillary þó hún ætti vissulega eftir að halda tryggð við repúblikanaflokkinn lengi enn fór það smátt og smátt að breytast -i_ljosi_sogunnar_000106-0085-00:21:0558-00:00:1882 i_ljosi_sogunnar_000106 85 00:21:05.58 18.816 0.26 sumrinu sextíu og fimm keyrðu rodham hjónin einkadóttur sína nærri þúsund kílómetra leið austur til og elísavetu af boston maturinn því þetta var kveðjustund hillary var að hefja nám í háskólanum í bænum og elskir -i_ljosi_sogunnar_000106-0086-00:21:2702-00:00:1890 i_ljosi_sogunnar_000106 86 00:21:27.02 18.944 0.39 raunar einn af fremstu kvennaháskólum bandaríkjanna og einn af hinum svonefndu sjö systrum rómuðum kvennaskólum í norðaustanverðum bandaríkjunum sem voru einskonar kvennaútgáfa æviskeið nítján hundruð sextíu og fimm voru enn að mestu skipaðir nemendum af karlkyni -i_ljosi_sogunnar_000106-0087-00:21:4680-00:00:0806 i_ljosi_sogunnar_000106 87 00:21:46.80 8.064 0.13 heilari átti nokkuð erfitt með að fóta sig fyrstu mánuðina í vellystingum úr í nemendahópnum -i_ljosi_sogunnar_000106-0088-00:21:5574-00:00:2176 i_ljosi_sogunnar_000106 88 00:21:55.74 21.76 0.44 var eftir allt saman bara miðstéttarstúlka úr úthverfi skakkir sig látlaust var með flöskubotnagleraugu og óstýrilátt hár en samnemendur hennar voru upp til hópa einkaskólastúlkur úr fínum og ríkum fjölskyldum yfirstéttarprinsessur nýja englands sem vörðurnar þessir -i_ljosi_sogunnar_000106-0089-00:22:1878-00:00:2910 i_ljosi_sogunnar_000106 89 00:22:18.78 29.056 0.06 þetta voru ungar konur á framabraut þó að sú framabraut hafi kannski litið öllu öðruvísi út og elskulegur tíma en við eigum að venjast í dag konur sem voru í skólanum um þetta leyti segja að þá hafi það enn verið æðsta markmið margra stúdína að finna sér frambærilegan mann í harvard gifta sig og eignast gáfuð börn og nota svo háskólamenntunina helst til að heilla kvöldverðarboðsgesti með menningarlegum samræðum -i_ljosi_sogunnar_000106-0090-00:22:4884-00:00:2294 i_ljosi_sogunnar_000106 90 00:22:48.84 22.912 0.26 en dorothea hafði ekki aldur sína upp til þess eins að troða upp í kvöldverðar eða kokteilboðum hún hafði ætíð lagt aðdróttanir að setja markið hátt og jafnframt að leggja hart að sér við nám og störf og þá gæti hún náð markmiðum sínum sama hversu háleit þau væru sjálf hafði orð í hug á því að dóttir sín yrði hæstaréttardómari -i_ljosi_sogunnar_000106-0091-00:23:1236-00:00:0662 i_ljosi_sogunnar_000106 91 00:23:12.36 6.656 0.18 það var ansi háleitt markmið kona átti ekki eftir að taka sæti í hæstarétti bandaríkjanna fyrr en nítján hundruð áttatíu og eitt -i_ljosi_sogunnar_000106-0092-00:23:2022-00:00:1002 i_ljosi_sogunnar_000106 92 00:23:20.22 9.984 0.07 sjálf setti heilari litla stefnuna enn hærra lengst af í æsku vildi hún eins og ótal börn í bandaríkjunum og um heim allan á þessum tíma verða geimfari -i_ljosi_sogunnar_000106-0093-00:23:3084-00:00:1904 i_ljosi_sogunnar_000106 93 00:23:30.84 18.944 0.17 frægir sagan af því hún segir hana oft sjálf þegar hún var um fjórtán ára skrifaði geimferðastofnuninni nasa og bað um upplýsingar um hvernig maður bæri sig að við að sækja um geimfarastarfið þegar svar barst svo frá nasa varða stutt ekki væri tekið við umsóknum frá kvenfólki -i_ljosi_sogunnar_000106-0094-00:23:5130-00:00:1190 i_ljosi_sogunnar_000106 94 00:23:51.30 11.776 0.15 lærisveinar draum inn á hilluna um tíma ætlaði hún að verða læknir en áttaði sig fljótt á því að slíkur ferill yrði ekki farsæll fyrir manneskju sem og erfitt með að sjá blóð -i_ljosi_sogunnar_000106-0095-00:24:0370-00:00:1056 i_ljosi_sogunnar_000106 95 00:24:03.70 10.624 0.27 þegar hún loks kom sér fyrir á heimavistinni olli árið nítján hundruð sextíu og fimm og hafði kattadalur sína var hún því orðinn nema í stjórnmálafræði -i_ljosi_sogunnar_000106-0096-00:24:5342-00:00:1758 i_ljosi_sogunnar_000106 96 00:24:53.42 17.536 0.27 fram námi hellti hillary út í nemenda pólitík og þannig náði hún á endanum að kaasen skólans á fyrsta ári hún í félag repúblikana við skólann og sinnti félagsstörfum þar af slíkum krafti að ári síðar var hún orðinn formaður félagsins -i_ljosi_sogunnar_000106-0097-00:25:1176-00:00:1364 i_ljosi_sogunnar_000106 97 00:25:11.76 13.696 0.14 var þá nokkurn veginn með sömu stjórnmálaskoðanir og faðir hennar enn dýrkaði barkley hafði tekið fræga bók hans konungsríkis íhaldsmanns með sér að heiman og lesið hana margoft -i_ljosi_sogunnar_000106-0098-00:25:2604-00:00:1466 i_ljosi_sogunnar_000106 98 00:25:26.04 14.592 0.06 en í vændum voru miklir umbrotatímar ekki síst á lóðum bandarískra háskóla strax árið sem hún settist í formannsstólinn í repúblikanafélaginu var hún farin að hafa efasemdir um stefnu flokksins í ýmsu -i_ljosi_sogunnar_000106-0099-00:25:4120-00:00:0634 i_ljosi_sogunnar_000106 99 00:25:41.20 6.4 0.08 sérstaklega því sem voru mál málanna um þessar mundir víetnamstríðinu og réttindamálum blökkufólks -i_ljosi_sogunnar_000106-0101-00:26:1242-00:00:1372 i_ljosi_sogunnar_000106 101 00:26:12.42 13.696 0.11 heilar farinn að lesa neyta sem hafði ætíð verið eitur í beinum föður hennar hann tók því ekki vel þegar hún skrifaði honum og greindi frá því hvernig hún færðist smátt og smátt lengra og lengra til vinstri -i_ljosi_sogunnar_000106-0102-00:26:2656-00:00:0530 i_ljosi_sogunnar_000106 102 00:26:26.56 5.376 0.0 og um vorið nítján hundruð sextíu og átta var farinn að líta á sig sem demókrata -i_ljosi_sogunnar_000106-0103-00:26:3408-00:00:0714 i_ljosi_sogunnar_000106 103 00:26:34.08 7.168 0.06 laika til sín taka í nemendaráði skólans og réði því öllum árum að komast þar til æðstu metorða -i_ljosi_sogunnar_000106-0104-00:26:4182-00:00:0744 i_ljosi_sogunnar_000106 104 00:26:41.82 7.424 0.38 ist og átta augun sig fram til formennsku í nemendaráðinu og eftir þriggja vikna þrotlausa kosningabaráttu -i_ljosi_sogunnar_000106-0105-00:26:4976-00:00:0514 i_ljosi_sogunnar_000106 105 00:26:49.76 5.12 0.36 bankað uppboði hverju einasta herbergi í heimavistarskóla til að kynna sig og stefnumál sín -i_ljosi_sogunnar_000106-0106-00:26:5694-00:00:2380 i_ljosi_sogunnar_000106 106 00:26:56.94 23.808 0.2 velsnyrta undanskilinn tíðarandanum sem fór sem eldibrandur um marga bandaríska háskóla á þessum tíma þar á meðal þessa fornfrægu skóla í norðaustanverðum bandaríkjunum í colombia til að mynda mótmæltu stúdentar stríðsrekstrinum af hörku og náðu fjölda skólabygginguna sitt vald um tíma en andófsmaður toga -i_ljosi_sogunnar_000106-0107-00:27:2138-00:00:0738 i_ljosi_sogunnar_000106 107 00:27:21.38 7.296 0.41 var alltsaman kurteisislegra eins og ævisöguritari hillary carl böndin kemst að orði í bók sinni að omar -i_ljosi_sogunnar_000106-0108-00:27:2966-00:00:1072 i_ljosi_sogunnar_000106 108 00:27:29.66 10.752 0.15 heilari leiðtogar umbótasinnaðra nemenda vildu frekar berjast innan kerfisins en með mótmælum og ofbeldi og vinna með skólayfirvöldum að breytingum -i_ljosi_sogunnar_000106-0109-00:27:4078-00:00:1456 i_ljosi_sogunnar_000106 109 00:27:40.78 14.592 0.41 og það bar sinn árangur þegar heilaranum nítján hundruð sextíu og fimm var margt forneskjulegt við lífið í elsti að mynda var emendum bannað að klæðast siðunum og karlkyns gestir voru bannaðir á heimavistum nema á sunnudögum -i_ljosi_sogunnar_000106-0110-00:27:5578-00:00:0556 i_ljosi_sogunnar_000106 110 00:27:55.78 5.504 0.0 þegar hún útskrifaðist vorið sextíu og níu höfðu báðar þessar reglur verið felldar úr gildi -i_ljosi_sogunnar_000106-0111-00:28:0172-00:00:0926 i_ljosi_sogunnar_000106 111 00:28:01.72 9.216 0.0 það sem meira var skólayfirvöld höfðu fallist á kröfur nemenda að taka við fleiri svörtum stúlkum til náms sem og stúlkum af minni efnum -i_ljosi_sogunnar_000106-0112-00:28:1154-00:00:0458 i_ljosi_sogunnar_000106 112 00:28:11.54 4.48 0.18 kenndir voru sérstakir áfangar um málefni blökkumanna svo fátt einn sinnum -i_ljosi_sogunnar_000106-0113-00:28:1802-00:00:0886 i_ljosi_sogunnar_000106 113 00:28:18.02 8.832 0.14 við útskrift hafði heilari svo rækilega í sessi sem leiðtogi að hún var valin af samnemendum til að halda ræðu við útskriftarathöfnina -i_ljosi_sogunnar_000106-0114-00:28:2742-00:00:1318 i_ljosi_sogunnar_000106 114 00:28:27.42 13.184 0.38 það var í fyrsta sinn nærri aldarlangri sögu vélsleðanna hélt ræðu við slíka athöfn hillary ók til máls á eftir fyrsta ræðumanni öldungadeildarþingmanni repúblikana edward brú -i_ljosi_sogunnar_000106-0115-00:28:4212-00:00:3520 i_ljosi_sogunnar_000106 115 00:28:42.12 35.2 0.08 þá hafði þremur árum áður orðið fyrsti svertinginn til að vera kjörinn í öldungadeild bandaríkjaþings og var raunar eini svarti öldurótinu repúblikana fram til ársins tvö þúsund og tólf þó að þarna væri þannig brautryðjandi á ferð var ræða brúklegar þótti útskriftarnemendunum sem á hlýddu ekkert nema orðagjálfur og gamlar tuggur sem hvergi snertu öll þau fjölmörgu hitamál sem brunnu á þeim vafstri réttindi blökkufólks morðin á robert kennedy og martin -i_ljosi_sogunnar_000106-0116-00:29:1990-00:00:0888 i_ljosi_sogunnar_000106 116 00:29:19.90 8.832 0.25 hafði sjálf unnið sjálfboðastörf fyrir framboð brúsanum tíma svo hún notaði tækifæri sitt í pontu til að hrauna yfir þingmanni -i_ljosi_sogunnar_000106-0121-00:30:2990-00:00:2692 i_ljosi_sogunnar_000106 121 00:30:29.90 26.88 0.16 þegar hillary hafði lokið máli sínu risu samnemendur hennar úr sætum og klöppuðu stanslaust í sjö mínútur niðurlæging öldungadeildarþingmannsins af hendi þessarar nýútskrifuðu háskólastúdínu þótti svo algjör að fréttin rataði á forsíðu boston glóðarinnar og næstu daga og vikur var víða í dagblöðum tímaritum útvarpi og sjónvarpi fjallað um og rætt við þennan upprendandi unga leiðtoga í rotna -i_ljosi_sogunnar_000106-0122-00:31:1340-00:00:1338 i_ljosi_sogunnar_000106 122 00:31:13.40 13.44 0.26 lokaritgerð sína í stjórnmálafræðinni skrifaði heilar aðferðir baráttumannsins sólarhingi sem barðist fyrir bættum kjörum fátækra og svertingja og var frumkvöðull á sviði skipulagðs baráttustarfs borgara í bandaríkjunum -i_ljosi_sogunnar_000106-0123-00:31:2746-00:00:1608 i_ljosi_sogunnar_000106 123 00:31:27.46 16.128 0.31 að lenskan í bandaríkjunum enn í dag og tuttugu og fjórum árum eftir að heilari skrifaði ritgerðina og fékk fyrir hana hæstu einkunn þegar clinton hjónin fluttu í hvíta húsið byrjuðu fræði og blaðamenn að spyrjast fyrir um ritgerðina -i_ljosi_sogunnar_000106-0124-00:31:4460-00:00:1814 i_ljosi_sogunnar_000106 124 00:31:44.60 18.176 0.24 en forsetahjónin fóru þá fram á það við verslað ritgerðin yrði ekki gerð opinber til þess að svo mætti verða setti stjórn háskólans sérstaka reglu að lokaritgerðir sem sitjandi forsetar eða forseta þrír hefðu skrifað við skólann skyldu ekki vera aðgengilegar almenningi -i_ljosi_sogunnar_000106-0125-00:32:0674-00:00:2454 i_ljosi_sogunnar_000106 125 00:32:06.74 24.576 0.35 birtingarbannið gerði það að verkum að lokaritgerðin tók á sig goðsagnakennda mynd andstæðingar clintonanna á hægri væng stjórnmálanna töluðu fjálglega um án hlyti að innihalda eitthvað afar eldfimt stækan sósíalisma eða að minnsta kosti lykilinn að hinni flóknu persónu hillary og pólitík hennar rósettusteinn hillaryfræðanna skrifaði einn pistlahöfundur -i_ljosi_sogunnar_000106-0126-00:32:3206-00:00:1760 i_ljosi_sogunnar_000106 126 00:32:32.06 17.536 0.07 fjaðrafokið reyndist þó vera að ástæðulausu þegar billion steig af forsetastóli varð ritgerðin aftur aðgengileg og bókasafni vellíðan en þá voru víst allir búnir að gleyma þessu gamla deilumáli og engum datt í hug að spyrja eftir ritgerðinni fyrr en fyrst tvö þúsund og fimm -i_ljosi_sogunnar_000106-0129-00:33:1724-00:00:3064 i_ljosi_sogunnar_000106 129 00:33:17.24 30.592 0.15 alaska sem hún vann við að hreinsa fisk nokkuð sem hún sagði síðar að hefði verið með allra bestu störfum til að búa hana undir veruleikann í washington síðan á leið hennar í lögfræðinám við lítur þrjátíu og fimm nýnema í lögfræðideildinni var hún ein tuttugu og sjö kvenna og var þetta þó metár fyrir konur í deildinni hún vakti strax athygli í heil enda fréttirnar af ræðu hennar við útskriftarathöfnina í vellinum fersku minni -i_ljosi_sogunnar_000106-0130-00:33:4928-00:00:0976 i_ljosi_sogunnar_000106 130 00:33:49.28 9.728 0.12 á öðru ári í lögfræðináminu fékk heilar á því sem átti eftir að verða hennar sérsvið áður en stjórnmálin heltóku hana réttindi barna fyrir lögum -i_ljosi_sogunnar_000106-0131-00:33:5954-00:00:1744 i_ljosi_sogunnar_000106 131 00:33:59.54 17.536 0.11 í fyrstu fræðigrein hennar í ritrýndu tímariti nítján hundruð sjötíu og þrjú mælti hún fyrir því að það væri metið á grundvelli hvers máls fyrir sig hvaða lagalegu réttindi börn hefðu en ekki litið á öll börn sem lagalega vanhæf frá fæðingu til sjálfræðisaldurs -i_ljosi_sogunnar_000106-0132-00:34:1774-00:00:1510 i_ljosi_sogunnar_000106 132 00:34:17.74 15.104 0.2 síðar áttu andstæðingar hennar og eiginmanns hennar eftir að skrumskæla þessar skoðanir og halda því fram að markmið hillary hefði verið að börn gætu lögsótt foreldra sína fyrir að þurfa að fara út með ruslið það var þó allmörgum orðum aukið -i_ljosi_sogunnar_000106-0133-00:34:3424-00:00:0944 i_ljosi_sogunnar_000106 133 00:34:34.24 9.472 0.31 það var svo við lögfræðideild elskandinn sínum frá arkansas ári eldri vilja safanum -i_ljosi_sogunnar_000106-0136-00:35:2574-00:00:2340 i_ljosi_sogunnar_000106 136 00:35:25.74 23.424 0.29 þessi clinton ætlaði sér hana pólitískum frama og fór ekki leynt með það ekki frekar en aðdáun sína á vatnsmelónurækt bænda í arkansas kominn til heilavef sér úti virðulega lögfræðigráðu svo ætlaði hann aftur heim að láta að kjósa sig til einhvers opinbers embættis sem myndi svo á endanum knýja hann áfram á leið sinni í þinghúsið í sinaloa -i_ljosi_sogunnar_000106-0137-00:35:4990-00:00:0640 i_ljosi_sogunnar_000106 137 00:35:49.90 6.4 0.19 einhver daginn þegar ég sat aftast í skólastofunnar hjá prófessor emeo kom ég auga konu sem ég hafði ekki séð áður -i_ljosi_sogunnar_000106-0139-00:36:0122-00:00:0604 i_ljosi_sogunnar_000106 139 00:36:01.22 6.016 0.2 hún var með sér svo mikinn styrk og sjálfstjórn að ég hafði sjaldan séð annað eins hvorki hjá karlanna konu -i_ljosi_sogunnar_000106-0140-00:36:1164-00:00:1678 i_ljosi_sogunnar_000106 140 00:36:11.64 16.896 0.22 þó svo að hillary hafi í fyrstu hafnað ítrekuðum bónorðum bills óviss um það hvort hún vildi í raun og veru bindast þessum manni að eilífu því eins og við heyrðum hér fyrr í þættinum hafði heilari að heyra það frá blautu barnsbeini að í roald unni skilur maður ekki -i_ljosi_sogunnar_000106-0141-00:36:2908-00:00:1398 i_ljosi_sogunnar_000106 141 00:36:29.08 13.952 0.03 hún lét þó á endanum undan og eftir útskrift úr lögfræðideild fylgdi hún nýorðnum eiginmanni sínum suður til arkansas þar tók hann sín fyrstu spor á framabraut stjórnmálanna rétt eins og fyrirhugað var -i_ljosi_sogunnar_000106-0144-00:36:5592-00:00:0760 i_ljosi_sogunnar_000106 144 00:36:55.92 7.68 0.12 nú er það óumdeilanlega hirslur að því verður vonandi tími til að segja betur frá síðar -i_ljosi_sogunnar_000107-0004-00:01:2392-00:00:3148 i_ljosi_sogunnar_000107 4 00:01:23.92 31.488 0.28 sama ár og skógarbýlið var sett á laggirnar lét mustafa kemal banna ýmis opinber trúartákn í baráttu sinni fyrir veraldlegu þjóðlífi og það var raunar fátt sem hann lét sig ekki varða árið nítjánhundruð tuttugu og fimm lét hann líka banna hina hefðbundnu rauðu fetta sem verið höfðu í tísku meðal ottóman tyrkja um árabil og ferðaðist svo sjálfur um landið með panamahatt á kollinum til að kynna þegnum sínum það nýjasta í hattatísku í hinum siðaða heimi -i_ljosi_sogunnar_000107-0009-00:03:4314-00:00:1060 i_ljosi_sogunnar_000107 9 00:03:43.14 10.624 0.08 rekur dómstólar reyndu ítrekað að stöðva byggingu forsetahallarinnar en þrátt fyrir dóma og úrskurði var einhvernveginn engin leið að koma í veg fyrir byggingu hennar -i_ljosi_sogunnar_000107-0013-00:05:0456-00:00:1022 i_ljosi_sogunnar_000107 13 00:05:04.56 10.24 0.16 en andstæðingar og gagnrýnendur erdogans innan tyrklands sem utan hafa reyndar bent á að hann sýni gerræðistilburði og því meiri sem líður á valdatíð hans -i_ljosi_sogunnar_000107-0014-00:05:1548-00:00:0874 i_ljosi_sogunnar_000107 14 00:05:15.48 8.704 0.13 erdogan tók við embætti forsætisráðherra tvö þúsund og þrjú og gegndi því ellefta til tvö þúsund og fjórtán þegar hann var kjörinn forseti -i_ljosi_sogunnar_000107-0016-00:05:5268-00:00:1798 i_ljosi_sogunnar_000107 16 00:05:52.68 17.92 0.02 sem forseti má erdogan sitja tvö fimm ára kjörtímabil og hann gæti því verði hann endurkjörinn setið á forsetastóli allt til ársins tvö þúsund tuttugu og fjögur og orðið fursta leiðtogi í sögu tyrkneska lýðveldisins meðal annars setið lengur en sjálfur ataturk -i_ljosi_sogunnar_000107-0018-00:06:2904-00:00:2228 i_ljosi_sogunnar_000107 18 00:06:29.04 22.272 0.12 hann hefur líka tekið hart á mótmælum og andófi gegn stjórn sinni eins og sumarið tvö þúsund og þrettán þegar mótmælahreyfing sem í upphafi snérist um að vernda almenningsgarð í istanbúl var kveðin niður af slíkri hörku að minnsta kosti tugur mótmælenda lét lífið og þúsundir særðust í átökum við óeirðalögreglu -i_ljosi_sogunnar_000107-0019-00:06:5800-00:00:2756 i_ljosi_sogunnar_000107 19 00:06:58.00 27.52 0.06 og tyrkneskir blaða og fjölmiðlamenn segjast ekki hafa lifað svo svarta daga áratugum saman í valdatíð erdogans hafa á þriðja þúsund blaðamenn verið sóttir til saka fyrir að móðga hann eða ríkisstjórn hans það líður varla sú vika að tveimur þremur blaðamönnum sé ekki hent í steininn fyrir einhverjar sakir þeir sæti barsmíðum af hendi lögreglumanna og óstýrilátir erlendir fjölmiðlamenn séu reknir úr landi -i_ljosi_sogunnar_000107-0023-00:08:5604-00:00:2732 i_ljosi_sogunnar_000107 23 00:08:56.04 27.392 0.19 þannig að í kjölfarið flutti vinsæll grínisti jan gömul grófa níðvísu um tyrkneska forsetann í eigin sjónvarpsþætti þar sem erdogan er meðal annars sakaður um að stunda kynlíf með búfénaði konungurinn -i_ljosi_sogunnar_000107-0024-00:09:2382-00:00:2250 i_ljosi_sogunnar_000107 24 00:09:23.82 22.528 0.21 ekki varð þetta til að kæta tyrki og merkel varð á endanum við kröfu um að heimila lögsókn á hendur ömer mann fyrir þýskum dómstólum fyrir að móðga þjóðhöfðingja erlends ríkis en lögmenn erdogans höfðu fundið gamla laganna að lúta í þýskum lögum svo að grínisti gæti átt höfði sér langan fangelsisdóm -i_ljosi_sogunnar_000107-0025-00:09:5604-00:00:0538 i_ljosi_sogunnar_000107 25 00:09:56.04 5.376 0.0 en hver er þessi maður sem virðist geta ráðskast með sjálfan kanslara þýskalands -i_ljosi_sogunnar_000107-0027-00:10:2836-00:00:1390 i_ljosi_sogunnar_000107 27 00:10:28.36 13.824 0.13 fjölskyldan flutti þaðan til bæjarins rísi á svartahafsströnd tyrklands þar eyddi erdogan fyrstu árum ævinnar en þegar hann var þrettán ára flutti hann með foreldrum sínum og fjórum systkinum til istanbúl -i_ljosi_sogunnar_000107-0030-00:11:0240-00:00:0680 i_ljosi_sogunnar_000107 30 00:11:02.40 6.912 0.33 fjölskyldufaðirinn ahmet erdogan fékk vinnu hjá tyrknesku landhelgisgæslunni en fjölskyldan var fátæk -i_ljosi_sogunnar_000107-0031-00:11:0970-00:00:0806 i_ljosi_sogunnar_000107 31 00:11:09.70 7.936 0.33 taedong seldi sesamsnúða og límonaði á götum hverfisins til að vinna sér inn nokkra aura -i_ljosi_sogunnar_000107-0032-00:11:1864-00:00:2168 i_ljosi_sogunnar_000107 32 00:11:18.64 21.76 0.08 en í viðtölum hefur hann þó ætíð sagst eiga góðar minningar úr æsku sinni í kasimpasa voru ávaxtatré á hverju strái sagði hann þannig einhverju sinni og börnin í hverfinu léku sér í mollunni jarðvegur mótaði mig sagði erdogan ennfremur en aumingja börnin í dag sem fá aðeins að kynnast malbiki -i_ljosi_sogunnar_000107-0033-00:11:4174-00:00:2014 i_ljosi_sogunnar_000107 33 00:11:41.74 20.096 0.35 krakkarnir í kasimpasa léku sér líka með glerkúlur og flugu flugdrekum yfir hrörlegum húsaskriflum hverfisins erdogan lagði allt kapp á að vinna hvern leik æskuvinir hans frá þessum tíma minnast hans aðallega sem alvörugefins barns sem önnur börn í hverfinu báru virðingu fyrir -i_ljosi_sogunnar_000107-0035-00:12:2024-00:00:1094 i_ljosi_sogunnar_000107 35 00:12:20.24 10.88 0.06 dan minntist þess síðar að einhverju sinni hafi faðir hans bundið hann á höndunum og heimta upp í rjáfur til að refsa honum fyrir að blóta hann blótaði aldrei eftir það -i_ljosi_sogunnar_000107-0036-00:12:3160-00:00:0494 i_ljosi_sogunnar_000107 36 00:12:31.60 4.992 0.27 og til að friðþægja föðurnum var besta bugtaði kyssa skóna hans -i_ljosi_sogunnar_000107-0037-00:12:3820-00:00:1350 i_ljosi_sogunnar_000107 37 00:12:38.20 13.44 0.33 en erdogan þurfti aldrei mikla hvatningu eða hótanir til að iðka trúna hann var ef marka má ævisögurnar allavega trúrækinn frá blautu barein og vakti athygli fyrir trúarhita mjög ungur -i_ljosi_sogunnar_000107-0038-00:12:5270-00:00:1518 i_ljosi_sogunnar_000107 38 00:12:52.70 15.232 0.22 þegar hann var tíu ára gamall fyrir flutninginn til kasimpasa neitaði hann fyrirmælum kennara síns um að breiða dagblað á gólfið og nota í stað bænateppis því slíkur munaður var ekki til í fátæklegum barnaskólanum í risi -i_ljosi_sogunnar_000107-0039-00:13:0832-00:00:0562 i_ljosi_sogunnar_000107 39 00:13:08.32 5.632 0.0 þetta var með öllu óviðeigandi og stríddi gegn orði guðs sagði tíu ára drengurinn þá -i_ljosi_sogunnar_000107-0040-00:13:1474-00:00:0930 i_ljosi_sogunnar_000107 40 00:13:14.74 9.344 0.35 trúarkennarinn varð yfir sig hrifinn af þessum alvörugefna pilti og hvatti föður hans til að ýta sérstaklega undir trúarlega menntun hans í framtíðinni -i_ljosi_sogunnar_000107-0041-00:13:2522-00:00:1518 i_ljosi_sogunnar_000107 41 00:13:25.22 15.232 0.1 það var þó á einum vettvangi sem rekja erdogan hinn ungi treysti sér til þess að óhlýðnast föður sínum fyrir utan trúmálin og menntunina átti hann sér eina ástríðu og hún féll ekki að smekk föðursins það var fótbolti -i_ljosi_sogunnar_000107-0042-00:13:4112-00:00:1808 i_ljosi_sogunnar_000107 42 00:13:41.12 18.176 0.28 hann byrjaði að spila á götum þessum passar fljótt leikinn þegar faðir hans bannaði honum að stunda íþróttina hún myndi bara draga athygli hans frá skólanum og trúnni óhlýðnaðist hann og hélt ótrauður áfram og faldi fótboltaskóna sína í kolabing heimilsins milli leikja -i_ljosi_sogunnar_000107-0043-00:13:5990-00:00:2120 i_ljosi_sogunnar_000107 43 00:13:59.90 21.248 0.33 hann varð á andanum hálftómur og spilaði í mörg ár með hverfisliðinu kasimpasa sk sagan segir meira að segja að hið fræga istanbúl lið feneyinga leggja snörur fyrir hinn unga erdogan en pabbi gamli hafi fengið veður af því og lagt blátt bann við að sonurinn gengi liðið -i_ljosi_sogunnar_000107-0044-00:14:2188-00:00:0952 i_ljosi_sogunnar_000107 44 00:14:21.88 9.472 0.17 það má velta fyrir sér hvernig það hefði farið hefði erdogan fengið að ganga til liðs við fengi eitt af allra bestu fótboltaliðum tyrklands -i_ljosi_sogunnar_000107-0045-00:14:3206-00:00:1492 i_ljosi_sogunnar_000107 45 00:14:32.06 14.976 0.07 kannski hefði nútímasaga tyrklands þá orðið einhvernveginn allt öðruvísi en svo fór sem fór og erdogan átti nokkru síðar eftir að leggja fótboltaskóna á hilluna og einbeita sér að öðru -i_ljosi_sogunnar_000107-0046-00:14:5006-00:00:1496 i_ljosi_sogunnar_000107 46 00:14:50.06 14.976 0.33 reyndar hefur erdogan af og til dustað rykið af fótboltaskónum þrátt fyrir umtalsverðar annir í pólitíkinni til dæmis í júlí tvö þúsund og fjórtán þegar nýr leikvangur bashir formlega vígður -i_ljosi_sogunnar_000107-0047-00:15:0584-00:00:1218 i_ljosi_sogunnar_000107 47 00:15:05.84 12.288 0.14 þá tók erdogan sextugur þátt í sýningarleik ásamt ýmsum öðrum tyrkneskum frægðarmenni og gerði sér lítið fyrir og skoraði þrennu á fimmtán mínútum og tryggði liði sínu sigurinn -i_ljosi_sogunnar_000107-0049-00:15:5112-00:00:1374 i_ljosi_sogunnar_000107 49 00:15:51.12 13.696 0.36 það var svokallaður imam hatip skóli þangað sem drengir voru sendir til að læra til ímams en slíkir skólar voru ennfremur þeir einu sem gátu veitt einhverskonar trúarlega íslamska menntun á þessum tíma -i_ljosi_sogunnar_000107-0051-00:16:2334-00:00:0742 i_ljosi_sogunnar_000107 51 00:16:23.34 7.424 0.11 það var því alls ekkert sjálfsagt að ungur piltur eins og retardo fengi trúarlega menntun eins og raunin varð -i_ljosi_sogunnar_000107-0052-00:16:3116-00:00:1464 i_ljosi_sogunnar_000107 52 00:16:31.16 14.592 0.38 en þrátt fyrir hina alltumlykjandi veraldarhyggju ataturk voru engu að síður margir tyrkir sér í lagi í lægri stéttum og sveitum landsins en trúaðir og íhaldssamir og vildu fá að iðka rækta sína trú -i_ljosi_sogunnar_000107-0053-00:16:4754-00:00:0772 i_ljosi_sogunnar_000107 53 00:16:47.54 7.68 0.19 eftir útskrift úr trúarskólanum las erdogan viðskiptafræði við háskóla istanbúl hann hélt áfram að vera trúrækinn -i_ljosi_sogunnar_000107-0054-00:16:5582-00:00:0378 i_ljosi_sogunnar_000107 54 00:16:55.82 3.712 0.0 það var í háskólanum sem hann byrjaði að skipta sér af pólitík -i_ljosi_sogunnar_000107-0056-00:17:0458-00:00:2918 i_ljosi_sogunnar_000107 56 00:17:04.58 29.184 0.16 það var flokkur íslamista sem vildi meiri íslömsk áhrif í tyrknesku samfélagi en ekki minni eins og hafði verið aðalkreddan áratugum saman flokkurinn hafði verið stofnaður nokkrum árum áður upp úr rústum annars íslamistaflokks þjóðregluflokksins sem hafði verið bannaður slík bönn urðu ítrekað örlög íslamskra stjórnmálaflokka á þessum tíma þar sem þeir þóttu brjóta hin næstum heilögu kveðjum veraldarhyggju í stjórnarskránni -i_ljosi_sogunnar_000107-0057-00:17:3472-00:00:1430 i_ljosi_sogunnar_000107 57 00:17:34.72 14.336 0.33 leiðtogi bæði þjóðregluflokksins og þjóðfrelsisflokksins svo einn helsti framármaður tyrkneskra íslamista á þessum tíma var maður á nafni necmettin erbakan og hann varð einn helsti lærifaðir erdogans -i_ljosi_sogunnar_000107-0058-00:17:5012-00:00:1348 i_ljosi_sogunnar_000107 58 00:17:50.12 13.44 0.3 sabatin fyrir því að leggja aukna áherslu á það sem hann kallaði íslömsk gildi hætta að horfa til hins siðsspillta vesturs og sykes í stað tengsl tyrklands við önnur íslamskri -i_ljosi_sogunnar_000107-0060-00:18:1230-00:00:1840 i_ljosi_sogunnar_000107 60 00:18:12.30 18.432 0.09 þetta var ekki versti tíminn til að vera íslamisti í tyrklandi miðað við fyrri ár að minnsta kosti þjóðfrelsisflokkurinn hafði notið nokkurar velgengni í þingkosningum nítján hundruð sjötíu og þrjú sjötíu og fimm og eftir kosningarnar sjötíu og fimm meira að segja tekið sæti í samsteypustjórn -i_ljosi_sogunnar_000107-0061-00:18:3126-00:00:0374 i_ljosi_sogunnar_000107 61 00:18:31.26 3.712 0.0 en þessir góðu tímar áttu ekki eftir að endast mjög lengi -i_ljosi_sogunnar_000107-0064-00:19:1762-00:00:1832 i_ljosi_sogunnar_000107 64 00:19:17.62 18.432 0.11 tyrkneski herinn hefur um árabil litið á sig sem helsta vörð arfleifðar ataturk og hins veraldlega stjórnarfars sem hann innleiddi á sínum tíma og ekki hikað við að grípa til aðgerða meti herinn það svo að ógn steðji að þeirri stjórnskipan sem ataturk kom á -i_ljosi_sogunnar_000107-0065-00:19:3648-00:00:0838 i_ljosi_sogunnar_000107 65 00:19:36.48 8.32 0.05 og undir lok þessa róstusama áttunda áratugar sá yfirstjórn hersins að við slíkt ástand yrði ekki unað mikið lengur -i_ljosi_sogunnar_000107-0066-00:19:4584-00:00:1088 i_ljosi_sogunnar_000107 66 00:19:45.84 10.88 0.09 tólfta september nítján hundruð áttatíu birtist hershöfðinginn kenan evren í tyrkneska ríkissjónvarpinu og tilkynnti þjóðinni að herinn hefði tekið völdin í landinu -i_ljosi_sogunnar_000107-0067-00:20:0708-00:00:1654 i_ljosi_sogunnar_000107 67 00:20:07.08 16.512 0.08 þetta var í þriðja sinn frá stofnun tyrkneska lýðveldisins sem herinn greip til þess ráðs að ræna völdum frá lýðræðislega kosinni ríkisstjórn og yrði ekki það síðasta en valdaránið nítján hundruð áttatíu var sérstaklega blóðugt og grimmileg -i_ljosi_sogunnar_000107-0068-00:20:2416-00:00:1556 i_ljosi_sogunnar_000107 68 00:20:24.16 15.616 0.03 skömmu eftir að herforingjarnir höfðu komið sér fyrir í stjórnarbyggingum byrjuðu þeir að fyrirskipa handtökur og réttarhöld yfir ýmsum andstæðingum sínum og meintum glæpalýð bæði af vinstri og hægri væng stjórnmálanna þó aðallega til vinstri -i_ljosi_sogunnar_000107-0070-00:20:5776-00:00:0468 i_ljosi_sogunnar_000107 70 00:20:57.76 4.608 0.07 það þá að þeir bara hurfu og að minnsta kosti fimmtíu voru teknir af lífi -i_ljosi_sogunnar_000107-0071-00:21:0308-00:00:2956 i_ljosi_sogunnar_000107 71 00:21:03.08 29.568 0.25 þjóðfrelsisflokkur nemenda an var að sjálfsögðu bannaður og ungliðahreyfingin sem erdogan hafði veitt forystu leyst upp erbakan og félagar létu þó ekki deigan síga frekar en fyrri daginn og stofnuðu þriðja flokkinn sem fékk nafnið velferðarflokkurinn og retardo varð fljótt áhrifamikill hverfisstjóri flokksins í belfast hundruð áttatíu og fjögur og ári síðar forystumaður flokksins í allri borginni -i_ljosi_sogunnar_000107-0073-00:21:3746-00:00:2900 i_ljosi_sogunnar_000107 73 00:21:37.46 28.928 0.08 meðfram stjórnmálunum vann erdogan ýmis störf stundum gerðu trúar og stjórnmálaskoðanir hans honum erfitt fyrir eins og þegar hann vann á skrifstofu samgöngumálayfirvalda í istanbúl yfirmaður hans þar var fyrrverandi herforingi og lagði fæð á íslamista hann skipaði undirmanni sínum að raka af sér yfirvaraskeggið engir var með svoleiðis nema trúarvitleysingar erdogan neitaði að raka sig og hrökklaðist því úr starfi -i_ljosi_sogunnar_000107-0074-00:22:0708-00:00:3162 i_ljosi_sogunnar_000107 74 00:22:07.08 31.616 0.27 en það kom ekki að mikilli sök því ferill erdogans innan velferðarflokksins var jú blússandi siglingu hann gat sér fljótt orð sem atkvæðamikill pólitíkus og árið nítján hundruð níutíu og fjögur þegar öldurnar í tyrkneskum stjórnmálum hafði aftur lægt eftir ofstæki áranna eftir valdaránið beið velferðarflokkurinn sigur úr býtum í borgarstjóra kosningum í istanbúl og retardo varð borgarstjóri fjölmennustu borgar tyrklands með sína átta milljón íbúa -i_ljosi_sogunnar_000107-0075-00:22:4564-00:00:1896 i_ljosi_sogunnar_000107 75 00:22:45.64 18.944 0.31 þetta var í fyrsta sinn sem frambjóðandi íslamistaflokks settist á borgarstjórastól í istanbúl og margir borgarbúar voru uggandi upp á hverju myndi hann taka myndi hann krefjast þess að setja íslömsk trúarlög í borginni skikka konur til að setja upp slæður og karla til að láta sér vaxa gegn -i_ljosi_sogunnar_000107-0076-00:23:0528-00:00:2438 i_ljosi_sogunnar_000107 76 00:23:05.28 24.32 0.06 sú var þó ekki raunin jafnvel hörðustu andstæðingar velferðarflokksins neyddust á endanum til að viðurkenna að erdogan reyndist þá flestan hátt ágætur borgarstjóri og ekki sérlega öfgafullur hann bætti aldurhnigna vatnsveitu borgarinnar og gatnakerfi og koma upp umhverfisvænum strætisvögnum meðal annars hann varð smátt og smátt með vinsælustu stjórnmálamönnum tyrklands -i_ljosi_sogunnar_000107-0077-00:23:3140-00:00:1410 i_ljosi_sogunnar_000107 77 00:23:31.40 14.08 0.4 sömu sögu var ekki að segja um læriföður hans nemenda hann í þingkosningum nítján hundruð níutíu og fimm hafði velferðarflokknum sömuleiðis gengið vel og erbakan varð að endingu forsætisráðherra samsteypustjórnar -i_ljosi_sogunnar_000107-0078-00:23:4658-00:00:1718 i_ljosi_sogunnar_000107 78 00:23:46.58 17.152 0.17 sem forsætisráðherra þótti hann óútreiknanlegur og helstu stefnumál hans að draga tyrkland úr nató og hætta við að reyna að ganga í e senta þess í stað upp nánari tengsl við múslimaríki þau féllu ekki sérstaklega vel í kramið hjá hernum -i_ljosi_sogunnar_000107-0079-00:24:0422-00:00:0358 i_ljosi_sogunnar_000107 79 00:24:04.22 3.584 0.0 sem auðvitað leit alla íslamista hornauga til að byrja með -i_ljosi_sogunnar_000107-0080-00:24:0892-00:00:0700 i_ljosi_sogunnar_000107 80 00:24:08.92 7.04 0.18 yfirstjórn hersins þrýsti hart á erbakan og þann átjánda júní nítján hundruð níutíu og sjö neyddist hann til að segja af sér -i_ljosi_sogunnar_000107-0082-00:24:3084-00:00:0484 i_ljosi_sogunnar_000107 82 00:24:30.84 4.864 0.36 eða eins og herforingjarnir sjálfir orðuðu það þetta var póstmódernískt valdarán -i_ljosi_sogunnar_000107-0083-00:24:3902-00:00:0848 i_ljosi_sogunnar_000107 83 00:24:39.02 8.576 0.14 ekki í fyrsta sinn sem flokkur undir stjórn nemenda hlaut þau örlög eins og við höfum heyrt sem og fleiri stjórnmálaöfl íslamista -i_ljosi_sogunnar_000107-0084-00:24:4870-00:00:1426 i_ljosi_sogunnar_000107 84 00:24:48.70 14.208 0.43 eftir stóð reyta erdogan borgarstjóri istanbúl samtímis íslamisti og innvinklaðari tyrklands auðvitað vildu herforingjarnir og veraldarhyggjuvinir þeirra losna við hann líka -i_ljosi_sogunnar_000107-0086-00:25:1386-00:00:1436 i_ljosi_sogunnar_000107 86 00:25:13.86 14.336 0.03 það er kannski nokkuð kaldhæðnislegt að erdogan skuli nú fara fram á að þýskum grínasta sé stungið í steininn fyrir að fara með ljóð því erdogan hefur sjálfur einmitt þurft að dúsa í fangelsi fyrir einmitt ljóðalestur -i_ljosi_sogunnar_000107-0087-00:25:2864-00:00:1226 i_ljosi_sogunnar_000107 87 00:25:28.64 12.288 0.07 það var á fundi með stuðningsmönnum í borginni sirt suðaustanverðu tyrklandi í desember nítján hundruð níutíu og sjö sem erdogan fór með þetta vers úr kvæði eftir skáldið saga -i_ljosi_sogunnar_000107-0091-00:26:1298-00:00:2238 i_ljosi_sogunnar_000107 91 00:26:12.98 22.4 0.11 en á slíkum smáatriðum höfðu andstæðingar erdogans ekki áhuga þetta var tækifærið sem þeir höfðu verið að bíða eftir hér var augljóslega hættulegur trúarbrjálæðingur á ferð erdogan var vikið úr embætti borgarstjóra istanbúl og hann dæmdur í tíu mánaða fangelsi fyrir að hvetja til ofbeldis og trúarbragðahaturs -i_ljosi_sogunnar_000107-0092-00:26:4274-00:00:1434 i_ljosi_sogunnar_000107 92 00:26:42.74 14.336 0.44 hálft kvöldið þriðja nóvember nítján hundruð níutíu og sex rakst svört mercedes glæsikerra vöruflutningabíl fyrir utan bæinn susurluk í norðvestanverðu tyrklandi á þjóðveginum frá istanbúl til ismi -i_ljosi_sogunnar_000107-0093-00:27:0226-00:00:1670 i_ljosi_sogunnar_000107 93 00:27:02.26 16.768 0.29 í mersedes voru fjórir af hverjum þrír létust í árekstrinum hann öfgaþjóðernissinni sem jafnframt var dæmdur eiturlyfjasmyglari og morðingi kærasta hans fegurðardrottning og svo háttsettur lögregluforingi frá istanbúl -i_ljosi_sogunnar_000107-0095-00:27:2470-00:00:0956 i_ljosi_sogunnar_000107 95 00:27:24.70 9.472 0.06 í bílnum fannst þar að auki hlerunarbúnaður fíkniefni og seðlabúnt nokkrar byssur og fjöldi falsaðra skilríkja og vegabréfa -i_ljosi_sogunnar_000107-0096-00:27:3558-00:00:1796 i_ljosi_sogunnar_000107 96 00:27:35.58 17.92 0.05 þó að lögreglan hafi heitið því að rannsaka áreksturinn og ekki síst hvernig í ósköpunum það kom til að þessir mjög svo ólíku karakterar voru yfirleitt saman á rúntinum með þennan grunsamlega farangur var málið aldrei skýrt til fullnustu en áreksturinn vakti mikla athygli -i_ljosi_sogunnar_000107-0097-00:27:5406-00:00:0818 i_ljosi_sogunnar_000107 97 00:27:54.06 8.192 0.11 var tekið sem fyrstu haldbæru sönnuninni um nokkuð sem hingað til hafði aðallega verið pískrað um í tyrklandi -i_ljosi_sogunnar_000107-0098-00:28:0304-00:00:1682 i_ljosi_sogunnar_000107 98 00:28:03.04 16.896 0.14 það var tilvist hins svokallaða djúpa eða innra ríkis leynilegs umfangsmikils samsæris herleyniþjónustu og valdamikilla afla í tyrkneskum stjórnmálum og þjóðlífi sem og öfgaþjóðernissinnaðra hópa og skipulagðra glæpasamtaka -i_ljosi_sogunnar_000107-0099-00:28:2144-00:00:1724 i_ljosi_sogunnar_000107 99 00:28:21.44 17.28 0.03 saga djúpa ríkisins hefur síðan verið rakin aftur til fimmta áratugar síðustu aldar þegar kalda stríðið stóð sem hæst þjálfaði bandaríska leyniþjónustan sé í tyrkneska hermenn sem og almenna borgara til að veita andspyrnu mögulegri innrás sovétmanna -i_ljosi_sogunnar_000107-0100-00:28:3930-00:00:1052 i_ljosi_sogunnar_000107 100 00:28:39.30 10.496 0.05 á þeim fyrir vopnum og öðrum nauðsynlegum útbúnaði sem yrði til reiðu þegar til innrásarinnar kæmi þetta var svipað prógramm og castro -i_ljosi_sogunnar_000107-0101-00:28:5554-00:00:1600 i_ljosi_sogunnar_000107 101 00:28:55.54 16.0 0.33 verksvið þessara leynisveita cia varð svo fljótt nokkuð rýmra en bara að bíða innrásar rauða hersins þeir fóru að vinna almennt gegn uppgangi kommúnista og þessháttar óþjóðalýðs í tyrklandi með öllum mögulegum ráðum -i_ljosi_sogunnar_000107-0103-00:29:4640-00:00:2172 i_ljosi_sogunnar_000107 103 00:29:46.40 21.632 0.17 að hann losnaði var honum um tíma bönnuð þátttaka í stjórnmálum en þegar þeim reglum var síðar breytt hellti hann sér aftur út í pólitíkina nú var að vísu búið að banna velferðarflokkinn en erdogan greip til sama ráð svo lærifaðir hans seinheppni nettengdar hafði gert ítrekað á sínum ferli hann stofnaði nýjan flokk -i_ljosi_sogunnar_000107-0104-00:30:0946-00:00:1588 i_ljosi_sogunnar_000107 104 00:30:09.46 15.872 0.39 réttlætis og þróunarflokkurinn gjarnan kallaður eftir tyrknesku skammstöfuninni var stofnaður árið tvö þúsund og eitt af liðsmönnum fjölmargra bannaðra íslamistaflokka með tatari fylkingar -i_ljosi_sogunnar_000107-0105-00:30:2694-00:00:2110 i_ljosi_sogunnar_000107 105 00:30:26.94 21.12 0.08 en erdogan ætlaði sér heldur ekki að falla í sömu gryfju og lærifaðir hans hafði fallið í stakur yrði ekki eins og þessir skammlífu íslamistaflokkar hans sem sífellt lentu í sigti hersins það borgaði sig ekki að reyna að rugga bátnum og bylta hinu rótgróna veraldlega kerfi tyrklands -i_ljosi_sogunnar_000107-0106-00:30:4852-00:00:1310 i_ljosi_sogunnar_000107 106 00:30:48.52 13.056 0.12 forystumenn flokksins voru trúaðir og íhaldssamir rétt inn svo erdogan sjálfur en þeir áttu nú að halda trúarskoðunum sínum að mestu fyrir sig og allra heitustu íslamistarnir fengu ekki að vera með -i_ljosi_sogunnar_000107-0108-00:31:2460-00:00:0902 i_ljosi_sogunnar_000107 108 00:31:24.60 8.96 0.05 flokkurinn höfðar engu að síður vel til trúaðra á íhaldssamra tyrkja en hefur heitið því að standa vörð um veraldarhyggju ataturk -i_ljosi_sogunnar_000107-0109-00:31:3408-00:00:0448 i_ljosi_sogunnar_000107 109 00:31:34.08 4.48 0.09 margir andstæðingar flokksins efist um að það heit risti mjög djúpt -i_ljosi_sogunnar_000107-0110-00:31:4488-00:00:1640 i_ljosi_sogunnar_000107 110 00:31:44.88 16.384 0.13 árið tvö þúsund og eitt lenti tyrkneskur efnahagur í erfiðri kreppu og almenningur fékk kappnóg af gömlu flokkunum sem höfðu skipst á að ráða síðustu áratugina og eins og sást nú bersýnilega á efnahagsástandinu klúðrað flestu sem klúðrast gat -i_ljosi_sogunnar_000107-0111-00:32:0174-00:00:1780 i_ljosi_sogunnar_000107 111 00:32:01.74 17.792 0.12 fólkið vildi eitthvað annað og eitthvað nýtt niðurstaðan varð að kjósendur fylktu sér á bak við einn allra nýjasta flokkinn á kjörseðlinum flokk sem hafði verið stofnaður varla ári fyrr það var réttlætis og þróunarflokkurinn ak undir stjórn formannsins retardo -i_ljosi_sogunnar_000107-0113-00:32:5078-00:00:1248 i_ljosi_sogunnar_000107 113 00:32:50.78 12.544 0.17 eftir þennan mikla sigur myndaði réttlætis og þróunarflokkurinn að sjálfsögðu ríkisstjórn og það aleinn í fyrsta sinn nítján hundruð áttatíu og sjö sem einn flokkur gat myndað ríkisstjórn í tyrklandi -i_ljosi_sogunnar_000107-0114-00:33:0394-00:00:1648 i_ljosi_sogunnar_000107 114 00:33:03.94 16.512 0.25 og fyrir þessari tímamótaríkisstjórn fór að sjálfsögðu leiðtogi flokksins sem varð forsætisráðherra retardo hafði tekist að vinna sig upp úr fátæku verkamannahverfinu í istanbúl og var komin í æðsta embætti tyrkneska stjórnkerfisins -i_ljosi_sogunnar_000107-0115-00:33:2488-00:00:1114 i_ljosi_sogunnar_000107 115 00:33:24.88 11.136 0.0 erdogan sé umdeildur tókst honum og flokksmönnum hans óneitanlega að reisa efnahaginn upp úr þeirri rjúkandi rúst sem við blasti þegar þeir komust fyrst að kjötkötlunum -i_ljosi_sogunnar_000107-0117-00:34:0096-00:00:1150 i_ljosi_sogunnar_000107 117 00:34:00.96 11.52 0.18 stefna erdogans í alþjóðamálum hefur verið kölluð ný ottómanismi markmiðið að endurheimta þá dýrðardaga þegar tyrkir leiddu eitt af mestu heimsveldum jarðarinnar -i_ljosi_sogunnar_000107-0118-00:34:1308-00:00:2146 i_ljosi_sogunnar_000107 118 00:34:13.08 21.504 0.06 erdogan neitar því að hann beri slíka drauma í brjósti en fáum dylst að forsetinn hefur ekkert á móti því að sveipa sig að minnsta kosti örlítið í dýrðarljóma fortíðar og tekur því stundum á móti erlendum þjóðhöfðingjum umkringdur hermönnum í fornum herklæðum í hringabrynjum og pokabuxum með túrbana á kollinum -i_ljosi_sogunnar_000107-0121-00:35:2834-00:00:1526 i_ljosi_sogunnar_000107 121 00:35:28.34 15.232 0.09 á leynifélagið skipað hermönnum mafíósum fjölmiðla og menntamönnum og fleiri veraldlegum að hafa haft það að markmiði að steypa stjórn erdogans og lagt á ráðin um hryðjuverkaárásir og morð í þeim tilgangi -i_ljosi_sogunnar_000107-0125-00:36:1642-00:00:0620 i_ljosi_sogunnar_000107 125 00:36:16.42 6.144 0.07 gætti annað svo það er lítið útlit fyrir a�� hann hverfi af sjónarsviðinu í bráð -i_ljosi_sogunnar_000108-0002-00:01:0958-00:00:1278 i_ljosi_sogunnar_000108 2 00:01:09.58 12.8 0.12 við sprenginguna í kjarnakljúfinum isabelle sts gífurleg geislavirkni úr læðingi sem átti eftir að valda skaðlegum áhrifum víða um heim og draga fjölda fólks til dauða -i_ljosi_sogunnar_000108-0003-00:01:2274-00:00:0550 i_ljosi_sogunnar_000108 3 00:01:22.74 5.504 0.0 að minnsta kosti þrjátíu og einn en kannski allt að fjögur þúsund manns eða meira -i_ljosi_sogunnar_000108-0004-00:01:2864-00:00:0982 i_ljosi_sogunnar_000108 4 00:01:28.64 9.856 0.0 geislavirkt ský mjakaði sér svo yfir evrópu dagana eftir slysið og náði alla leið til skandinavíu þar sem áhrifa eitursins gætir enn -i_ljosi_sogunnar_000108-0006-00:02:2924-00:00:1912 i_ljosi_sogunnar_000108 6 00:02:29.24 19.2 0.19 í tölublaði svo vélknúna nítján hundruð áttatíu og sex var meðal annars grein um kjarnorkuversins tíu síður af glansandi litmyndum af glæsilegum kjarnorkuverum og kjarnakljúfum brosandi kjarnorkuverkfræðingum í hvítum sloppum við störf -i_ljosi_sogunnar_000108-0007-00:02:4886-00:00:1800 i_ljosi_sogunnar_000108 7 00:02:48.86 17.92 0.0 ég er ekkert hræddur við að vinna hér segir ungur stjórnandi túrbínu í kjarnorkuveri nokkru við blaðamann svo vélinni er hann skælbrosandi eins og samstarfsmenn hans yfir höfðum þeirra hangir rauður borði með áletruninni styrkjum friðinn með störfum okkar -i_ljosi_sogunnar_000108-0008-00:03:0742-00:00:1082 i_ljosi_sogunnar_000108 8 00:03:07.42 10.752 0.32 óttinn við kjarnorkuna er meira tilfinningalegur heldur en raunverulegur segir ungi túrbínumaðurinn ennfremur ég vinn bara í hvítum slopp og loftið er hreint og fyrst -i_ljosi_sogunnar_000108-0009-00:03:1994-00:00:1560 i_ljosi_sogunnar_000108 9 00:03:19.94 15.488 0.17 voru tólf kjarnorkuver starfandi í sovétríkjunum eitt það nýjasta og hátæknilegasta var við borgina carnarvorn úkraínu um hundrað kílómetra norður af höfuðborginni kænugarði og skammt frá landamærum hvíta rússlands -i_ljosi_sogunnar_000108-0010-00:03:3600-00:00:0840 i_ljosi_sogunnar_000108 10 00:03:36.00 8.448 0.11 byggingarnar versins hófst nítján hundruð sjötíu og tvö og kveikt var á fyrsta kjarnakljúfi þess fimm árum síðar -i_ljosi_sogunnar_000108-0011-00:03:4556-00:00:1724 i_ljosi_sogunnar_000108 11 00:03:45.56 17.152 0.24 þegar blaðamaður soviet los í verið í ársbyrjun nítján hundruð áttatíu og sex og ræddi þar meðal annars við hinn óttalausa unga túrbínumann voru kljúfarnir sem voru í gangi orðnir fjórir og framkvæmdir við byggingu tveggja til viðbótar voru í fullum gangi -i_ljosi_sogunnar_000108-0012-00:04:0330-00:00:1534 i_ljosi_sogunnar_000108 12 00:04:03.30 15.36 0.23 og þetta er bara byrjunin segir orkumálaráðherra úkraínu vitali lafði við sovétmenn hikið þið ekki við að byggja kjarnorkuver nálægt borgum og sumarleyfisstöðum er það alveg öruggt spurði blaðamaður á móti -i_ljosi_sogunnar_000108-0013-00:04:1910-00:00:1944 i_ljosi_sogunnar_000108 13 00:04:19.10 19.456 0.05 orkumálaráðherra úkraínu hélt nú það líkurnar á slysi eru einn á móti tíu þúsund öll kjarnorkuverin eru með örugg og áreiðanleg stjórntæki sem eru varin með þremur mismunandi öryggiskerfum sem virka sjálfstætt og verið er að þróa nýjan öryggisbúnað enn áreiðanlegri -i_ljosi_sogunnar_000108-0014-00:04:3920-00:00:2306 i_ljosi_sogunnar_000108 14 00:04:39.20 23.04 0.26 ráðherrann hélt áfram lýsti fleiri öryggisráðstöfunum og búnaði í teningunum allt loftþétt lokað og læst engin geislun eða geislavirkur úrgangur gæti borist út í andrúmsloft eða náttúru þrautþjálfaðir starfsmenn útskrifaðir úr bestu skólunum unga fólkið keppist um að vinna hjá okkur sagði skerf -i_ljosi_sogunnar_000108-0015-00:05:0274-00:00:1968 i_ljosi_sogunnar_000108 15 00:05:02.74 19.584 0.28 eins og til að undirstrika það var önnur grein frá úkraínu síðar í þessu sama tölublaði soviet lætin hljóðaði fyrirsögnin viðfangsefni greinarinnar var borg nokkur í norðanverðri úkraínu pripyat sem hafði nýlega risið í nágrenni tennis -i_ljosi_sogunnar_000108-0017-00:06:4456-00:00:1356 i_ljosi_sogunnar_000108 17 00:06:44.56 13.568 0.38 það var einmitt neyðarkælikerfið sem starfsmenn sérann voru með hugann við um tveimur mánuðum eftir að blaðamaður tímaritsins svo vílaði rætt við yfirmann öryggismála í verinu -i_ljosi_sogunnar_000108-0019-00:07:2762-00:00:1094 i_ljosi_sogunnar_000108 19 00:07:27.62 10.88 0.05 allt var þetta rútína bara prófanir ekkert að óttast ef hið ótrúlega myndi gerast þá myndi öryggisbúnaðurinn allur virka sem skyldi auðvitað -i_ljosi_sogunnar_000108-0020-00:07:3920-00:00:0810 i_ljosi_sogunnar_000108 20 00:07:39.20 8.064 0.0 klukkan ellefu föstudaginn tuttugasta og fimmta apríl gáfu yfirmenn kjarnorkuversins grænt ljós á að byrja tilraunina -i_ljosi_sogunnar_000108-0021-00:07:4904-00:00:3468 i_ljosi_sogunnar_000108 21 00:07:49.04 34.688 0.26 til að stýra kjarnakljúfnum notuðu starfsmenn svonefndar stýristengur til að auka kraftinn drógu þeir tengurnar út úr kjarnakljúfnum og til að minnka orðar settar lengra niður í kljúfinn þetta kvöld átti að setja tangirnar niður smátt og smátt til að hægja rólega á kjarnakljúfinum svo að tilraunin gæti farið fram en af einhverjum ástæðum kannski vegna mannlegra mistaka gekk það eiginlega of vel kljúfurinn hægði of mikið á sér svo lávarðsins alveg -i_ljosi_sogunnar_000108-0025-00:09:5514-00:00:1466 i_ljosi_sogunnar_000108 25 00:09:55.14 14.72 0.06 einhver stökk á neyðartakkann sem átti að slökkva á öllu heila klabbinu en þá var það þegar um seinan tuttugu og þrjár mínútur og fjörutíu og fjórar sekúndur yfir eitt sprakk kjarnakljúfur númer fjögur í tangur -i_ljosi_sogunnar_000108-0026-00:10:2016-00:00:0702 i_ljosi_sogunnar_000108 26 00:10:20.16 7.04 0.0 tilraunin hafði farið úr böndunum og alvarlegasta kjarnorkuslys sögunnar var orðið að veruleika -i_ljosi_sogunnar_000108-0027-00:10:3366-00:00:1900 i_ljosi_sogunnar_000108 27 00:10:33.66 18.944 0.32 sprengingin var svo öfluga tvö þúsund tonna efra lag kjarnakljúfsins þeyttist af og hluti byggingarinnar sem hýsti kjarnakljúfinn hrundi eldur braust út rör pípur brustu og eldheitt vatn og gufa sprautaðist út um allt -i_ljosi_sogunnar_000108-0028-00:10:5326-00:00:0970 i_ljosi_sogunnar_000108 28 00:10:53.26 9.728 0.35 sá starfsmaður sem stóð næst kljúfnum þegar sprengingin varð dælumaðurinn valerí komu lést að öllum líkindum samstundis -i_ljosi_sogunnar_000108-0031-00:11:3832-00:00:1380 i_ljosi_sogunnar_000108 31 00:11:38.32 13.824 0.33 rafvirki að nafni vladimír chang hafði ekki átt að vera í vinnunni þessa nótt hann átti friðarverðlaun að dytta að ýmsu í íbúðinni sem hann bjó með eiginkonu sinni og börnum í pripjat -i_ljosi_sogunnar_000108-0034-00:12:5106-00:00:0530 i_ljosi_sogunnar_000108 34 00:12:51.06 5.376 0.33 sesín var komið undir læknishendur en hann lést eftir aðeins örfáar klukkustundir -i_ljosi_sogunnar_000108-0035-00:12:5684-00:00:1202 i_ljosi_sogunnar_000108 35 00:12:56.84 11.904 0.24 var þrjátíu og fimm ára gamall hann náði aldrei meðvitund og var svo illa brenndur að eiginkona hans sem flýtti sér á sjúkrahúsið í pripyat til að vera við hlið mannsins þekkti hann varla -i_ljosi_sogunnar_000108-0037-00:13:3168-00:00:1170 i_ljosi_sogunnar_000108 37 00:13:31.68 11.648 0.35 lamaður inn valerí komu og rafvirkinn flatmagandi fyrstu tveir sem létu lífið af völdum kjarnorkuslyssins í tjörn en þeir áttu ekki eftir að verða þeir einu -i_ljosi_sogunnar_000108-0039-00:14:2444-00:00:1328 i_ljosi_sogunnar_000108 39 00:14:24.44 13.312 0.14 fimmtán til tuttugu mínútum eftir sprenginguna í kjarnakljúfnum var slökkviliðið priki á vettvang eldurinn logaði sem aldrei fyrr og hafði náð að læsa klóm sínum í nálægar byggingar -i_ljosi_sogunnar_000108-0040-00:14:3892-00:00:1296 i_ljosi_sogunnar_000108 40 00:14:38.92 12.928 0.03 slökkviliðsmennirnir stóðu í þeirri trú að þetta væri bara venjulegt útkall að eldurinn sem þeir ættu að kljást við væri fyrst og fremst þarna á þaki kjarnakljúfsbyggingarinnar og í byggingunum við hliðina á henni -i_ljosi_sogunnar_000108-0041-00:14:5242-00:00:0528 i_ljosi_sogunnar_000108 41 00:14:52.42 5.248 0.18 þeir vissu ekki að eldur logaði í sjálfum kjarnakljúfi númer fjögur -i_ljosi_sogunnar_000108-0043-00:15:1246-00:00:0384 i_ljosi_sogunnar_000108 43 00:15:12.46 3.84 0.0 honum komnir þarna svona tíu til fimmtán mínútur í tvö um morguninn -i_ljosi_sogunnar_000108-0046-00:15:3566-00:00:0450 i_ljosi_sogunnar_000108 46 00:15:35.66 4.48 0.25 málarar voru misstórar sumir stórir aðrir nógu litlir til að taka á -i_ljosi_sogunnar_000108-0049-00:16:0358-00:00:0826 i_ljosi_sogunnar_000108 49 00:16:03.58 8.32 0.32 svo fóru strákarnir sem dóu upp á þakið vatíkanið og holdi fóru upp stiga ég sagði á aldrei aftur -i_ljosi_sogunnar_000108-0050-00:16:1368-00:00:0898 i_ljosi_sogunnar_000108 50 00:16:13.68 9.088 0.0 þegar leið á nóttina komu fleiri slökkviliðsmenn á vettvang frá nálægum bæjum og borgum og svo loks alla leið frá kænugarði höfuðborg úkraínu -i_ljosi_sogunnar_000108-0052-00:16:4042-00:00:2314 i_ljosi_sogunnar_000108 52 00:16:40.42 23.168 0.11 enda tóku slökkviliðsmennirnir fljótt eftir því að ekki var allt með felldu þó að hið eiginlega slökkvistarf gengi svosem frekar greiðlega leið þeim undarlega þeir urðu ringlaðir fengu nístandi höfuðverk var óglatt kúguðust fengu náladofa um allan líkamann og eitthvert óbragð í munninn einhverskonar málmbragð -i_ljosi_sogunnar_000108-0053-00:17:0478-00:00:0728 i_ljosi_sogunnar_000108 53 00:17:04.78 7.168 0.18 höfðu fengið þjálfun þeir vissu alveg hvað þetta skringilega málmbragð þýddi það var til marks um geislaeitrun -i_ljosi_sogunnar_000108-0054-00:17:1244-00:00:1040 i_ljosi_sogunnar_000108 54 00:17:12.44 10.496 0.08 og ekki leið á löngu þar til slökkviliðsmennirnir sem voru fyrstir á vettvang bruna niður meðvitundarlausir kallað var á lækni til að sinna þeim -i_ljosi_sogunnar_000108-0055-00:17:2336-00:00:0400 i_ljosi_sogunnar_000108 55 00:17:23.36 3.968 0.18 síðar átti þessi læknir sjálfur eftir að verða geisluninni að bráð -i_ljosi_sogunnar_000108-0056-00:17:2896-00:00:0448 i_ljosi_sogunnar_000108 56 00:17:28.96 4.48 0.0 búið var að slökkva alla elda um fimmleytið um morguninn tuttugasta og sjötta apríl -i_ljosi_sogunnar_000108-0057-00:17:3396-00:00:0464 i_ljosi_sogunnar_000108 57 00:17:33.96 4.608 0.3 er annað en eldinn sem logaði enn inni í kjarnakljúfunum -i_ljosi_sogunnar_000108-0058-00:17:4222-00:00:2250 i_ljosi_sogunnar_000108 58 00:17:42.22 22.528 0.04 eldurinn í kjarnakljúfnum slokknaði ekki fyrr en tíunda maí og þegar búið var að hella yfir hann meira en fimm þúsund tonnum af sandi og blýi úr þyrlum og kjarnakljúfurinn var búinn að heimta nokkur líf til viðbótar meðal annars fjögurra manna áhöfn sem fórst þegar þyrlan rakst á byggingakrana og hrapaði til jarðar -i_ljosi_sogunnar_000108-0059-00:18:0992-00:00:1368 i_ljosi_sogunnar_000108 59 00:18:09.92 13.696 0.23 æðstu stjórnvöldum sovétríkjanna framkvæmdastjórn sovéska kommúnistaflokksins og leiðtoga hans miklos var tjáð af slysinu strax þá um nóttina það voru að vísu loðnar fregnir í fyrstu -i_ljosi_sogunnar_000108-0060-00:18:2420-00:00:0950 i_ljosi_sogunnar_000108 60 00:18:24.20 9.472 0.05 menn vissu ekki nákvæmlega hvað hefði gerst eitthvað hafði farið úrskeiðis í kjarnorkuverinu í tjörn í úkraínu þessu nýja tæknilega og örugga -i_ljosi_sogunnar_000108-0061-00:18:3652-00:00:0760 i_ljosi_sogunnar_000108 61 00:18:36.52 7.68 0.1 en það að eitthvað væri ekki eins og það ætti að vera í stóru kjarnorkuveri að einhverskonar slys hefði orðið -i_ljosi_sogunnar_000108-0062-00:18:4466-00:00:0542 i_ljosi_sogunnar_000108 62 00:18:44.66 5.376 0.15 getur varla nokkurntímann boðað neitt nema eitthvað slæmt það hlýtur alltaf að vekja -i_ljosi_sogunnar_000108-0063-00:18:5076-00:00:1588 i_ljosi_sogunnar_000108 63 00:18:50.76 15.872 0.26 en þótt hinir gráu aldurhnignu herrar í kreml hafi fengið vitneskju um að eitthvað væri ekki eins og það ætti að vera í þvermál í sex hundruð kílómetra fjarlægð gerðu þeir lítið í fyrstu nema helst að þegja -i_ljosi_sogunnar_000108-0064-00:19:0704-00:00:1650 i_ljosi_sogunnar_000108 64 00:19:07.04 16.512 0.23 það höfðu stjórnvöld í sovétríkjunum enda lengi verið sérstaklega leikin í að gera þegar alvarleg slys urðu eða hamfarir þegja setja upp sparibrosið og neita öllu því auðvitað gat ekkert farið úrskeiðis í fyrirmyndarríki kommúnismans -i_ljosi_sogunnar_000108-0065-00:19:2500-00:00:1608 i_ljosi_sogunnar_000108 65 00:19:25.00 16.128 0.13 það átti eftir að líða nokkur tími þar til almenningur bæði í úkraínu í næsta nágrenni slyssins sem og annarstaðar í sovétríkjunum fékk að vita nokkuð af því sem gerst hafði í stjarna aðfaranótt laugardagsins tuttugasta og sjötta ar -i_ljosi_sogunnar_000108-0066-00:19:5060-00:00:1616 i_ljosi_sogunnar_000108 66 00:19:50.60 16.128 0.28 við stökkvum fram í tíma það er raunin mánudagsmorgunn tuttugasti og áttundi apríl eins og annars staðar var þá nýverið að hefjast í forsmark kjarnorkuverinu við austurströnd svíþjóðar um sjötíu og fimm kílómetra norður af uppsölum -i_ljosi_sogunnar_000108-0068-00:20:3448-00:00:0644 i_ljosi_sogunnar_000108 68 00:20:34.48 6.4 0.12 það gerði hann líka árla morguns mánudaginn tuttugasta og áttunda apríl nítján hundruð áttatíu og sex -i_ljosi_sogunnar_000108-0069-00:20:4152-00:00:0728 i_ljosi_sogunnar_000108 69 00:20:41.52 7.296 0.27 á leið sinni úr búningsklefanum á skrifstofu sína fór kirfilega geislavirknimæli -i_ljosi_sogunnar_000108-0070-00:20:4926-00:00:1532 i_ljosi_sogunnar_000108 70 00:20:49.26 15.36 0.08 afar rútína engin vegur að komast þessa leið í gegnum kjarnorkuverið án þess að fara í gegnum mælinn þó auðvitað byggist enginn við því að geislun mældist á starfsmönnum sem voru nýmættir til vinnu árla á mánudagsmorgni -i_ljosi_sogunnar_000108-0071-00:21:0542-00:00:0730 i_ljosi_sogunnar_000108 71 00:21:05.42 7.296 0.06 það kom því lion talsvert á óvart þennan morguninn að mælirinn pípti á hann og pípti ákaft -i_ljosi_sogunnar_000108-0072-00:21:1832-00:00:1132 i_ljosi_sogunnar_000108 72 00:21:18.32 11.392 0.19 það var ekki bara píp í mælinum á ganginum þetta var brjálæðislega mikil geislun og gat varla staðist hafði eitthvað slys orðið í forsmark um helgina leki -i_ljosi_sogunnar_000108-0073-00:21:3042-00:00:1306 i_ljosi_sogunnar_000108 73 00:21:30.42 13.056 0.1 klifrar gerði yfirmönnum sínum strax viðvart og allt fór í gang næstu klukkustundirnar var farið yfir öll öryggismál og hver einasti kimi í kjarnorkuverinu yfirfarinn svo að segja með stækkunargleri -i_ljosi_sogunnar_000108-0075-00:22:0714-00:00:1090 i_ljosi_sogunnar_000108 75 00:22:07.14 10.88 0.26 geislavirknin sem bresk sænski kjarnorkuverkfræðingurinn klofins on mældi á skónum sínum þennan mánudagsmorgun hafði þegar ferðast eina þúsund kílómetra -i_ljosi_sogunnar_000108-0076-00:22:2464-00:00:0764 i_ljosi_sogunnar_000108 76 00:22:24.64 7.68 0.16 þó svo að ráðamenn í kreml virtust ætla að reyna að þegja málið í hel var það þó ekki alveg þannig að enginn gerði neitt -i_ljosi_sogunnar_000108-0077-00:22:3304-00:00:1394 i_ljosi_sogunnar_000108 77 00:22:33.04 13.952 0.18 auðvitað áttuðu yfirvöld á staðnum sig fljótt á að eitthvað hræðilegt hefði gerst eitthvað alveg ólýsanlega hræðilegt að úr skemmda kjarnakljúfinum í þvermál spýttist lífshættulegt en ósýnilegt eitur -i_ljosi_sogunnar_000108-0078-00:22:4786-00:00:1714 i_ljosi_sogunnar_000108 78 00:22:47.86 17.152 0.31 sprengingin í kjarnorkuverinu hafði heldur ekki farið framhjá almennum íbúum pripyat eins og fyrr segir sáu þeir flestir turna versins út um eldhús eða stofugluggana og þeir bæjarbúar sem ekki unnu í kjarnorkuverinu voru nákomnir einhverjum sem það gerði -i_ljosi_sogunnar_000108-0079-00:23:0568-00:00:1192 i_ljosi_sogunnar_000108 79 00:23:05.68 11.904 0.03 nóttina sem slysið var höfðu margir heyrt sprenginguna og farið út til að reyna að sjá hvað væri á seiði og sáu þá eldinn loga í byggingunni sem hýsti kjarnakljúf númer fjögur -i_ljosi_sogunnar_000108-0080-00:23:1842-00:00:0472 i_ljosi_sogunnar_000108 80 00:23:18.42 4.736 0.0 einhverjir höfðu orð á því að eldtungurnar væru sérstaklega litríkar -i_ljosi_sogunnar_000108-0081-00:23:2378-00:00:1064 i_ljosi_sogunnar_000108 81 00:23:23.78 10.624 0.12 aisle fögur sjón hafa sjónarvottar sagt síðar glitrandi litadýrð en fegurð eldtunganna kom auðvitað til af geislavirkninni -i_ljosi_sogunnar_000108-0082-00:23:3484-00:00:0584 i_ljosi_sogunnar_000108 82 00:23:34.84 5.888 0.21 irene en var þá þegar farið að taka sér bólfestu í líkömum íbúa pripjat -i_ljosi_sogunnar_000108-0084-00:24:1748-00:00:0658 i_ljosi_sogunnar_000108 84 00:24:17.48 6.528 0.31 sem ekki höfðu vaknað við sprenginguna um nóttina fréttu eflaust af slysinu í kjarnorkuverinu morguninn eftir -i_ljosi_sogunnar_000108-0086-00:24:3012-00:00:1912 i_ljosi_sogunnar_000108 86 00:24:30.12 19.072 0.31 samt gekk lífið bara sinn vanagang pripjat var laugardagur og flestir í fríi fólk hugaði að garðinum og dorgaði í ánni pripyat borgin dregur nafn sitt af og hlykkjast framhjá bænum á leið sinni í suðaustur þar sem hún sameinast svo hinum mikla fljóti né -i_ljosi_sogunnar_000108-0088-00:24:5340-00:00:0866 i_ljosi_sogunnar_000108 88 00:24:53.40 8.576 0.25 rifaat brauðhleifa og aðrar nauðsynjar út í búð flutti heim í innkaupapokum það var alvenjulegur laugardagur -i_ljosi_sogunnar_000108-0089-00:25:0534-00:00:1344 i_ljosi_sogunnar_000108 89 00:25:05.34 13.44 0.43 voraði fyrir þessu málmbragði í munninum náladofi og uppköst fylgdu og einhverjir liðu í ómegin smátt og smátt fylltist sjúkrahús ærin af fólki sem bar greinileg merki geislaveiki -i_ljosi_sogunnar_000108-0096-00:27:4838-00:00:2294 i_ljosi_sogunnar_000108 96 00:27:48.38 22.912 0.23 þessi tímabundna rýming stendur enn í dag í opna ekki enn þrjátíu árum síðar fengið að snúa aftur heim alls þurftu um fjörutíu og níu þúsund manns að yfirgefa heimili sín um borð í tólf hundruð rútum fyrst voru þeir fluttir til annarra borga og bæja í úkraínu til kænugarðs og nágrennis -i_ljosi_sogunnar_000108-0098-00:28:1656-00:00:1148 i_ljosi_sogunnar_000108 98 00:28:16.56 11.52 0.23 síðar byggðu sovésk stjórnvöld borgina slatti um fimmtíu kílómetra frá kjarnorkuverinu og þar búa margir fyrrverandi íbúar pripjat og afkomendur þeirra nú -i_ljosi_sogunnar_000108-0099-00:28:2860-00:00:1500 i_ljosi_sogunnar_000108 99 00:28:28.60 14.976 0.21 eins og fyrr segir höfðu flestir í upphafi haldið að þeir væru bara að fara í stutta stund mesta lagi nokkra daga eins og sagði í tilkynningu var bara sagt að pakka helstu persónulegum munum og smá matarbita -i_ljosi_sogunnar_000108-0100-00:28:4404-00:00:0398 i_ljosi_sogunnar_000108 100 00:28:44.04 3.968 0.0 svo að þeir skildu við heimili sín eins og þeir kæmu brátt aftur -i_ljosi_sogunnar_000108-0101-00:28:4846-00:00:1308 i_ljosi_sogunnar_000108 101 00:28:48.46 13.056 0.17 írskum leikföng barnanna á gólfinu og þannig hefur tíminn staðið í stað síðustu þrjá áratugi því íbúarnir komu jú aldrei aftur til að taka á borðum eða sópa saman leikföngunum -i_ljosi_sogunnar_000108-0103-00:29:2276-00:00:1178 i_ljosi_sogunnar_000108 103 00:29:22.76 11.776 0.03 en það má ekki stoppa lengi pripjat og nágrenni hennar er enn ekki talin örugg til búsetu fyrir mannskepnuna að minnsta kosti ekki næstu tuttugu og fjögur þúsund árin -i_ljosi_sogunnar_000108-0104-00:29:3516-00:00:1486 i_ljosi_sogunnar_000108 104 00:29:35.16 14.848 0.37 en dýrategundir sem hafa ekki sést á þessum slóðum öldum saman eru komnar aftur birnir villisvín og fjallaljón ráfa um strætin sem eitt sinn tilheyrðu einni af fyrirmyndarborgum sovésks iðnaðar -i_ljosi_sogunnar_000108-0107-00:31:0340-00:00:1416 i_ljosi_sogunnar_000108 107 00:31:03.40 14.208 0.21 svo mörg voru þau orð sovésk stjórnvöld hefðu áreiðanlega verið vel til að þegja lengur um það sem var á seyði í tjörn en það var orðið erfitt þegar geislavirkni hafði mælst í svíþjóð í þúsund kílómetra fjarlægð -i_ljosi_sogunnar_000108-0108-00:31:1810-00:00:2052 i_ljosi_sogunnar_000108 108 00:31:18.10 20.48 0.2 búið var að útiloka alla aðra möguleika höfðu svíarnir reiknað út að geislavirknin sem fyrst mældist á skógarnir verkfræðingur bensín hlyti hafa borist með vindum úr austri frá sovétríkjunum og sama hvað sovésk yfirvöld neituðu í fyrstu var þetta byrjað að spyrjast út um allan heim -i_ljosi_sogunnar_000108-0110-00:31:4310-00:00:0524 i_ljosi_sogunnar_000108 110 00:31:43.10 5.248 0.12 rétt er að ítrekað að jafnvel þótt mælst hafi verulega aukin geislun í andrúmsloftinu yfir norðurlöndunum -i_ljosi_sogunnar_000108-0114-00:32:2500-00:00:1396 i_ljosi_sogunnar_000108 114 00:32:25.00 13.952 0.2 á meðan moskva þagði hafði kjarnakljúfurinn í senn á bíl haldið áfram að spúa eitri sínu út í andrúmsloftið og geislavirknin barst með vindum norður á bóginn og var því þegar hér var komið sögu kominn alla leið til skandinavíu -i_ljosi_sogunnar_000108-0115-00:32:3998-00:00:2776 i_ljosi_sogunnar_000108 115 00:32:39.98 27.776 0.21 raunar var noregur það land utan sovétríkjanna sem líklega þurfti mest að þola af geislavirkum efnum í kjölfar slyssins mikið magn af geislavirka efninu sesíni ringdi yfir staði eins og heiðmörk upplönd nyrðri þrændalög og norðland sesín er lengi að brotna niður og er enn að finna í jörðu á þessum svæðum þaðan berst að í plöntur og sveppi sem kindur hreindýr og önnur dýr bíta -i_ljosi_sogunnar_000108-0116-00:33:0832-00:00:0940 i_ljosi_sogunnar_000108 116 00:33:08.32 9.472 0.19 forgarð kjöti meira en hundrað þúsund norskra sauðkinda árið nítján hundruð áttatíu og sex vegna geislavirkni og mikils fjölda hreindýra einnig -i_ljosi_sogunnar_000108-0117-00:33:1838-00:00:1140 i_ljosi_sogunnar_000108 117 00:33:18.38 11.392 0.48 lék samíska hreindýrabændur í noregi bæði og svíþjóð grátt mörg samísk þorp enn óíbúðarhæf vegna geislavirkni og tugþúsundum hreindýra var lógað -i_ljosi_sogunnar_000108-0118-00:33:3034-00:00:2190 i_ljosi_sogunnar_000108 118 00:33:30.34 21.888 0.22 norskir bændur á þessum slóðum lifa enn með afleiðingum kjarnorkuslyssins þrjátíu árum síðar í tilefni afmælisársins ef svo má að orði komast ræddi norska ríkisútvarpið nýverið við hjónin andris og krítartöflu árabil vann í nágrenni þjóðgarðsins jötunheima -i_ljosi_sogunnar_000108-0120-00:34:3888-00:00:2166 i_ljosi_sogunnar_000108 120 00:34:38.88 21.632 0.21 á leið sinni til jötunheima í noregi fór geislavirka skeið úr karnívala evrópu innan sovétríkjanna var það hvíta rússland sem varð verst úti sérlið stóð skammt frá landamærum úkraínu og hvíta rússlands og eftir slysið stefndi geislunin úr kjarnakljúfnum beint þangað yfir -i_ljosi_sogunnar_000108-0121-00:35:0126-00:00:1262 i_ljosi_sogunnar_000108 121 00:35:01.26 12.544 0.22 islam efnum ringdi yfir allt að fimmtung alls ræktar og beitilands í hvíta rússlandi og nærri tvö hundruð þúsund hvítrússar hröktust frá heimilum sínum á geislamengaða svæðinu -i_ljosi_sogunnar_000108-0122-00:35:1434-00:00:1850 i_ljosi_sogunnar_000108 122 00:35:14.34 18.432 0.13 stór hluti þess er enn girtur af rétt eins og borgin pripjat og nágrenni og hvítrússar eru enn að súpa seyðið af slysinu nú síðast bárust fregnir af því að enn finnist hættulegt magn geislamengunar í hvítrússneskum mjólkurvörum sem seldar eru í rússlandi og víðar -i_ljosi_sogunnar_000108-0124-00:36:0592-00:00:1740 i_ljosi_sogunnar_000108 124 00:36:05.92 17.408 0.24 alls er um hálf milljón manna tekið þátt í hreinsunarstarfi vegna sannarlega um árin sérfræðingar slökkviliðsmenn hermenn og óbreyttir borgarar þeir unnu ósérhlífið starf við ömurlegar aðstæður og margir urðu fyrir hættulegri geislamengun -i_ljosi_sogunnar_000108-0125-00:36:2402-00:00:1704 i_ljosi_sogunnar_000108 125 00:36:24.02 17.024 0.14 sumir þeirra fengu fínar orður fyrir ómakið þegar sovétríkin voru enn og hétu en allerfiðara hefur reynst fyrir hreinsunarmennina að fá bætur fyrir þann líkamlega skaða sem þeir hlutu af starfi sínu í janio fjárhagsaðstoð vegna lækniskostnaðar -i_ljosi_sogunnar_000109-0004-00:02:0666-00:00:1106 i_ljosi_sogunnar_000109 4 00:02:06.66 11.008 0.05 hundruð þúsunda brasilíumanna mótmæltu fjáraustri og spillingu í tengslum við heimsmeistaramótið fótbolta sem haldið var í brasilíu sumarið tvö þúsund og fjórtán -i_ljosi_sogunnar_000109-0007-00:03:0868-00:00:0574 i_ljosi_sogunnar_000109 7 00:03:08.68 5.632 0.42 rússum vön því áður en juma varð forseti var hún marks skæruliði -i_ljosi_sogunnar_000109-0009-00:04:0376-00:00:0930 i_ljosi_sogunnar_000109 9 00:04:03.76 9.344 0.24 flestir búlgarar sem flutti brasilíu gerðu þá á fyrri hluta tuttugustu aldar voru að flýja fátækt eða pólitískar ofsóknir heima fyrir -i_ljosi_sogunnar_000109-0010-00:04:1352-00:00:0408 i_ljosi_sogunnar_000109 10 00:04:13.52 4.096 0.2 eða einfaldlega að leita nýrra tækifæra í sólríkum nýja heiminum -i_ljosi_sogunnar_000109-0011-00:04:1816-00:00:0940 i_ljosi_sogunnar_000109 11 00:04:18.16 9.472 0.17 búlgari að nafni petar rusev kom til borgarinnar salvador í norðaustanverðri brasilíu einhvern tíma um miðbik fjórða áratugarins -i_ljosi_sogunnar_000109-0013-00:04:5102-00:00:1018 i_ljosi_sogunnar_000109 13 00:04:51.02 10.24 0.29 þótt petar rusev verslaði með töskur til að hafa í sig á þá var hann bóhemanna hann fékkst við að yrkja -i_ljosi_sogunnar_000109-0015-00:05:1838-00:00:0618 i_ljosi_sogunnar_000109 15 00:05:18.38 6.144 0.33 hún var þrítilnefnd til nóbelsverðlauna og milli þeirra petars var náin vinátta -i_ljosi_sogunnar_000109-0017-00:05:4020-00:00:0566 i_ljosi_sogunnar_000109 17 00:05:40.20 5.76 0.3 hann sem hefur aldrei þekkt hina freistaði fjarlægð andrá brotthvarf -i_ljosi_sogunnar_000109-0022-00:06:4852-00:00:0798 i_ljosi_sogunnar_000109 22 00:06:48.52 7.936 0.35 sonurinn fæddist í frakklandi og fékk nafnið ljúben kamen rusev sá piltur fékk þó aldrei mikið að kynnast föður sínum -i_ljosi_sogunnar_000109-0023-00:06:5698-00:00:0752 i_ljosi_sogunnar_000109 23 00:06:56.98 7.552 0.2 hann var enn kornungur þegar petar rusev tók sig af einhverjum ástæðum enn upp yfirgaf konu sína og ungan son -i_ljosi_sogunnar_000109-0027-00:08:1712-00:00:0696 i_ljosi_sogunnar_000109 27 00:08:17.12 7.04 0.43 hann fór nú að fást við fasteignaviðskipti og þau gengu vel bóhem og förunautar -i_ljosi_sogunnar_000109-0028-00:08:2462-00:00:1882 i_ljosi_sogunnar_000109 28 00:08:24.62 18.816 0.36 hann breytti nafninu sínu nokkuð petar varð hið öllu brasilískara pedro en búlgarskt eftirnafnið rusev skrifaði hann með latneska stafrófinu upp á franskan máta með tveimur essum og tveimur effum en með brasilískum framburði varðandi húsef -i_ljosi_sogunnar_000109-0029-00:08:4452-00:00:2472 i_ljosi_sogunnar_000109 29 00:08:44.52 24.704 0.47 pedro húsef var svo einhverju sinni á ferðalagi mínir norður afsala hann kynntist ungri og fallegri kennslukonu dúsjans var tíu árum yngri en búlgarinn en með þeim tókust miklir kærleikar von bráðar voru þau gift og sérstæð í höfuðborg mínar -i_ljosi_sogunnar_000109-0032-00:10:4096-00:00:0414 i_ljosi_sogunnar_000109 32 00:10:40.96 4.096 0.27 konar kássu úr vömbum börnin voru ekki eins hrifin af því -i_ljosi_sogunnar_000109-0033-00:10:4636-00:00:1802 i_ljosi_sogunnar_000109 33 00:10:46.36 18.048 0.14 þessi fyrrverandi kommúnisti bóhem var semsagt orðinn rækilegur efrimiðstéttarmaður og hann börnin sín upp samkvæmt því þau lærðu öll á píanó og einu sinni í viku kom frönskukennari heim og þau voru send í bestu skólana sem blótaði upp á að bjóða -i_ljosi_sogunnar_000109-0034-00:11:0548-00:00:1114 i_ljosi_sogunnar_000109 34 00:11:05.48 11.136 0.23 drottinn juma var þannig send í kaþólskan heimavistarskóla fyrir stúlkur nunnur ráku skólann nemendur lærðu latínu og ávörpuðu kennara sína á frönsku -i_ljosi_sogunnar_000109-0036-00:11:4270-00:00:0552 i_ljosi_sogunnar_000109 36 00:11:42.70 5.504 0.21 annars þótti hún hljóðlát og feimin stúlka sem lét ekki mikið fyrir sér fara -i_ljosi_sogunnar_000109-0038-00:12:2970-00:00:2726 i_ljosi_sogunnar_000109 38 00:12:29.70 27.136 0.37 petrosyan auðæfi svo ekki börnin þrjú þurftu ekki að líða skort þau voru raunar ekki þau í einu í erfðaskránni ljúben kamen rusev sonurinn sem pedro hafði yfirgefið í frumbernsku í frakklandi fékk líka sinn skerf ljúben kamen og móðir hans fyrrverandi kona pedros höfðu þá ekkert heyrt af honum í mörg ár og vissu varla hvort hann væri lyfseðla -i_ljosi_sogunnar_000109-0039-00:12:5824-00:00:1172 i_ljosi_sogunnar_000109 39 00:12:58.24 11.776 0.1 mæðginin höfðu snúið aftur til búlgaríu sestur síðar verkfræðingur og naut nokkrar velgengni en lenti í fjárhagsörðugleikum á efri árum -i_ljosi_sogunnar_000109-0040-00:13:1064-00:00:1568 i_ljosi_sogunnar_000109 40 00:13:10.64 15.744 0.26 að því frétti árið tvö þúsund og sex brasilískir hans juma húsef sem var þá orðinn ráðherra á hægri hönd forsetans lula da silva og hungurs af evrum til búlgaría hjálpa bróður sínum úr kröggunum -i_ljosi_sogunnar_000109-0041-00:13:2976-00:00:0594 i_ljosi_sogunnar_000109 41 00:13:29.76 5.888 0.2 dubai lést tveimur árum síðar tvö þúsund og átta sjötíu og átta ára að aldri -i_ljosi_sogunnar_000109-0042-00:13:3638-00:00:1238 i_ljosi_sogunnar_000109 42 00:13:36.38 12.416 0.23 rúma gat þó heimsótt gröf bróður síns í kirkjugarðinum í sofíu þegar hún fór í sína fyrstu heimsókn til búlgaríu árið tvö þúsund og ellefu var hún sjálf orðinn forseti brasilíu -i_ljosi_sogunnar_000109-0047-00:16:1848-00:00:0598 i_ljosi_sogunnar_000109 47 00:16:18.48 6.016 0.0 hann fékk því aftur fyrri völd sem forseti nokkuð sem var ekki til að kæta andstæðinga hans -i_ljosi_sogunnar_000109-0049-00:16:3066-00:00:0822 i_ljosi_sogunnar_000109 49 00:16:30.66 8.192 0.21 morguns þann þrítugasta og fyrsta mars nítján hundruð sextíu og fjögur birtust hermenn á götum rótin gráir fyrir járnum -i_ljosi_sogunnar_000109-0050-00:16:3950-00:00:0746 i_ljosi_sogunnar_000109 50 00:16:39.50 7.424 0.05 ekki leið á löngu þar til svipað mátti sjá í öðrum helstu borgum brasilíu það var greinilega valdarán í uppsiglingu -i_ljosi_sogunnar_000109-0051-00:16:4752-00:00:0948 i_ljosi_sogunnar_000109 51 00:16:47.52 9.472 0.3 jango forseti var þá í ríó fór umsvifalaust til höfuðborgarinnar brasilíu en þar beið hans ekki sá stuðningur sem hann hafði vonast eftir -i_ljosi_sogunnar_000109-0052-00:17:0078-00:00:2090 i_ljosi_sogunnar_000109 52 00:17:00.78 20.992 0.15 þann fjórða apríl sextíu og fjögur fór sagðir áttu eftir að stjórna landinu með harðri hendi næstu tvo áratugina vinstrimaður átti ekki eftir að gegna embætti forseta brasilíu aftur fyrr en nærri fjórum áratugum síðar tvö þúsund og þrjú þegar lula da silva settist á forsetastól -i_ljosi_sogunnar_000109-0055-00:18:3502-00:00:0776 i_ljosi_sogunnar_000109 55 00:18:35.02 7.68 0.41 þar var hann líklega að meina að það gengi ekki að hættulegur vinstrimaður eins og jango væri áfram við völd í brasilíu -i_ljosi_sogunnar_000109-0056-00:18:4798-00:00:1396 i_ljosi_sogunnar_000109 56 00:18:47.98 13.952 0.16 síðar var sankuru kommúnistaríkinu hann var það einnig í fjölmiðlum á vesturlöndum eins og heyra má í þessari bresku fréttamynd þar sem valdarán hersins var sett fram sem afrakstur fjöldamótmæla borgara -i_ljosi_sogunnar_000109-0058-00:19:4800-00:00:0946 i_ljosi_sogunnar_000109 58 00:19:48.00 9.472 0.44 brasilía var því í heljargreipum hægrisinnaðrar herforingjastjórnar þegar dusta má ára gömul árið nítján hundruð sextíu og fimm -i_ljosi_sogunnar_000109-0059-00:19:5804-00:00:1072 i_ljosi_sogunnar_000109 59 00:19:58.04 10.752 0.05 herforingjarnir komu fljótt og strangri ritskoðun og létu ekkert andóf líðast meintir stjórnarandstæðingar áttu hættu að vera fangelsaðir og pyntaðir -i_ljosi_sogunnar_000109-0061-00:20:3322-00:00:0578 i_ljosi_sogunnar_000109 61 00:20:33.22 5.76 0.07 var þá sem ég áttaði mig á að veröldin var engin staður fyrir fegurðardísir -i_ljosi_sogunnar_000109-0062-00:20:3968-00:00:1352 i_ljosi_sogunnar_000109 62 00:20:39.68 13.568 0.46 eitthvað á þessa leið sagði djúsa menntaskólaár sín hún varð markist og nítján hundruð sextíu og sjö gekk hún nítján ára gömul í polop róttækan arm brasilíska sósíalistaflokksins -i_ljosi_sogunnar_000109-0066-00:21:5680-00:00:0506 i_ljosi_sogunnar_000109 66 00:21:56.80 5.12 0.13 ungmennin í colina létu fyrst til skarar skríða í ágúst nítján hundruð sextíu og átta -i_ljosi_sogunnar_000109-0067-00:22:0242-00:00:1132 i_ljosi_sogunnar_000109 67 00:22:02.42 11.264 0.0 fjórir félagar dulbúnir sem lögreglumenn réðust á jeppa frá fjármálaráðuneytinu sem þau töldu að væri að flytja verðmæti ekkert fémætt reyndist vera í bílnum -i_ljosi_sogunnar_000109-0068-00:22:1420-00:00:1438 i_ljosi_sogunnar_000109 68 00:22:14.20 14.336 0.31 þau voru þó ekki af baki dottinn næstu fjóra mánuði rændu félagar klína fjóra banka víðsvegar um mínar stálu nokkrum bílum og frömdu tvær sprengjuárásir á lögreglubyggingar enginn slasaðist -i_ljosi_sogunnar_000109-0069-00:22:2962-00:00:1490 i_ljosi_sogunnar_000109 69 00:22:29.62 14.976 0.2 það var eftir áramótin sextíu og níu sem fór að hitna í kolunum þann fjórtánda janúar rændu colina liðar banka í borginni sabara ránið fór úrskeiðis og nokkrir voru handteknir þar á meðal leiðtogi flokksins -i_ljosi_sogunnar_000109-0070-00:22:4502-00:00:1088 i_ljosi_sogunnar_000109 70 00:22:45.02 10.88 0.26 og í morgunsárið daginn eftir réðust lögreglumenn inn í húsi þar sem þeir kolniðamyrkri saman til að ræða næstu skref og hvíla sig -i_ljosi_sogunnar_000109-0074-00:24:3162-00:00:0822 i_ljosi_sogunnar_000109 74 00:24:31.62 8.192 0.44 það að galeno tók þátt í bankaráninu mislukkaða sabara leikur enginn vafi og þau hjónin lögðu í flótta -i_ljosi_sogunnar_000109-0079-00:26:0888-00:00:0632 i_ljosi_sogunnar_000109 79 00:26:08.88 6.4 0.38 rúma kom sér alltaf beint að efninu sagði galeno síðar um skilnaðinn í viðtali við brasilískri -i_ljosi_sogunnar_000109-0081-00:26:2474-00:00:2092 i_ljosi_sogunnar_000109 81 00:26:24.74 20.992 0.41 juma rússi sig og ekki löngu síðar rann kólna þjóðfrelsisnefnd rúmu inn í skæruliðahóp sem rússar tilheyrði vopnaða framlína byltingarinnar í palmares kenndi sögufrægt samfélag sem flóttaþrælar stofnuðu og norðausturströnd brasilíu og sautjándu öld -i_ljosi_sogunnar_000109-0082-00:26:4614-00:00:0762 i_ljosi_sogunnar_000109 82 00:26:46.14 7.68 0.44 samkvæmt stefnuskrá hópsins var markmið þeirra að efna til byltingarstríðs ná völdum og byggja upp svosem -i_ljosi_sogunnar_000109-0086-00:27:5166-00:00:0506 i_ljosi_sogunnar_000109 86 00:27:51.66 5.12 0.45 þetta hefur juma sjálfsagt um skæruliðaár sín í viðtali við brasilíska -i_ljosi_sogunnar_000109-0089-00:28:4286-00:00:0836 i_ljosi_sogunnar_000109 89 00:28:42.86 8.448 0.1 þegar skápurinn var opnaður með logsuðutæki leyndust þar hvorki meira né minna en tvær og hálf milljón bandaríkjadala í beinhörðum seðlum -i_ljosi_sogunnar_000109-0092-00:30:3380-00:00:0850 i_ljosi_sogunnar_000109 92 00:30:33.80 8.448 0.33 árið nítján hundruð sjötíu gekk í garð umhugað árið átti eftir að reynast henni örlagaríkt -i_ljosi_sogunnar_000109-0093-00:30:4390-00:00:1654 i_ljosi_sogunnar_000109 93 00:30:43.90 16.512 0.45 það byrjaði allt að því að maður að nafni selaveiðar var handtekinn í einni af mörgum rassíum heryfirvalda gegn marxistum í byrjun ársins einmitt því sá pálsson sig fótunum -i_ljosi_sogunnar_000109-0095-00:31:1520-00:00:1328 i_ljosi_sogunnar_000109 95 00:31:15.20 13.312 0.2 eftir stanslausar pyntingar í sólarhring brotnaði sjóleiðin hann sagði kvölurum sínum frá því að hann væri vanur að hitta kommúnistafélaga sína á barnum í borginni -i_ljosi_sogunnar_000109-0096-00:31:2986-00:00:0526 i_ljosi_sogunnar_000109 96 00:31:29.86 5.248 0.42 í beroea saman og farið á meðan á barinn fylgd óeinkennisklæddra lögreglumanna -i_ljosi_sogunnar_000109-0097-00:31:3704-00:00:0418 i_ljosi_sogunnar_000109 97 00:31:37.04 4.224 0.0 ég ber svitnaði svo kom einhver inn það var ung kona -i_ljosi_sogunnar_000109-0098-00:31:4332-00:00:0874 i_ljosi_sogunnar_000109 98 00:31:43.32 8.704 0.25 því birni að gefa henni merki um að ekki væri allt með felldu en þá voru sveinarnir stukku á hana og tóku hana höndum -i_ljosi_sogunnar_000109-0099-00:31:5360-00:00:1710 i_ljosi_sogunnar_000109 99 00:31:53.60 17.152 0.21 farið var með rúmu höfuðstöðvar brasilísku leynilögreglunnar í sportinu komplex í hverfi sem nefnist paraiso það þýðir paradís en það var fátt sem benti til paradísar þar innandyra meira í líkingu við helvíti -i_ljosi_sogunnar_000109-0100-00:32:1148-00:00:1540 i_ljosi_sogunnar_000109 100 00:32:11.48 15.36 0.28 talið er að fórnarlömb pyntinga á tuttugu ára ævi brasilísku herforingjastjórnarinnar skipti þúsundum það var ekki óheyrt að þær hrottalegu aðferðir sem tíðkuðust grasinu komplex sínum í sádi illu -i_ljosi_sogunnar_000109-0102-00:32:4434-00:00:1766 i_ljosi_sogunnar_000109 102 00:32:44.34 17.664 0.16 tsavo þjóðkunnur maður og sviplegt andlát hans í haldi hersins vakti mikla athygli innan brasilíu og utan þetta var sjálfsmorð hann hengdi sig sögðu heryfirvöld og birtu mynd af illa leiknu líki í hertónlist hangandi úr gluggakarmi -i_ljosi_sogunnar_000109-0103-00:33:0248-00:00:0560 i_ljosi_sogunnar_000109 103 00:33:02.48 5.504 0.0 en fáir sannfærðust við það þetta var greinilega ekki sjálfsmorð -i_ljosi_sogunnar_000109-0105-00:33:4962-00:00:1760 i_ljosi_sogunnar_000109 105 00:33:49.62 17.536 0.21 í steinsteypuhelvítinu í paradísarhverfinu var demanta á hverjum degi tuttugu og tvo daga hún var barin bæði með hnefum og ýmsum áhöldum henni voru veitt raflost í fæturnar í eyrun öflugari og öflugari eftir því sem á leið -i_ljosi_sogunnar_000109-0106-00:34:0792-00:00:2034 i_ljosi_sogunnar_000109 106 00:34:07.92 20.352 0.28 svo varða páfagauksprikið pyntingaraðferð sem rakin er til portúgalskra þrælahaldara og naut sérstakrar hylli brasilísku herstjórnarinnar þá er fanginn látinn hanga öfugur á hnjánum á einhverskonar stöng eða röri bundinn á ökklum og liðnum sársauki þessu fylgir mun vera gífurlegur -i_ljosi_sogunnar_000109-0107-00:34:2888-00:00:0418 i_ljosi_sogunnar_000109 107 00:34:28.88 4.096 0.07 svo hlustendur geta ef til vill ímyndað sér kjósi þeir yfirleitt að gera það -i_ljosi_sogunnar_000109-0108-00:34:3376-00:00:0570 i_ljosi_sogunnar_000109 108 00:34:33.76 5.632 0.07 juma hefur ekki oft tjáð sig um pyntingarnar sem hún sætti af hendi herstjórnarinnar -i_ljosi_sogunnar_000109-0112-00:36:0492-00:00:1104 i_ljosi_sogunnar_000109 112 00:36:04.92 11.008 0.24 á náði heilsu flutti jón til portúgalir þar sem eiginmaður hennar dúsaði sjálfur í fangelsi hann hafði verið handtekinn skömmu eftir henni og losnaði úr steininum tveimur árum síðar -i_ljosi_sogunnar_000109-0114-00:36:2944-00:00:0618 i_ljosi_sogunnar_000109 114 00:36:29.44 6.272 0.06 en þó hún sinnti náminu af meiri ákefð þetta seinna skipti þar hún ekki hætt afskiptum af stjórnmálum -i_ljosi_sogunnar_000109-0115-00:36:3690-00:00:2902 i_ljosi_sogunnar_000109 115 00:36:36.90 28.928 0.04 á seinni hluta áttunda áratugarins byrjaði herforingjastjórnin smátt og smátt að losa takið færa sig í átt að lýðræði á nýjan leik starfsemi stjórnmálaflokka var leyfð fyrst með ákveðnum fyrirvörum auðvitað og hjónin dómsforseti lok áratugarins þátt í stofnun lýðræðislega verkamannaflokksins og léku mikilvægt hlutverk í starfi flokksins í heimafylki þeirra rigndi næstu árin -i_ljosi_sogunnar_000109-0117-00:37:2160-00:00:0994 i_ljosi_sogunnar_000109 117 00:37:21.60 9.984 0.17 tvöþúsund sagði hún skilið við lýðræðislega verkamannaflokkinn vegna deilna við samflokksmenn og gekk í verkamannaflokkinn þar sem lula -i_ljosi_sogunnar_000109-0118-00:37:3600-00:00:0672 i_ljosi_sogunnar_000109 118 00:37:36.00 6.784 0.43 tveimur árum síðar varð lula forseti brasilíu og gerði tómur orkumála í ríkisstjórn sinni -i_ljosi_sogunnar_000109-0119-00:37:4324-00:00:1316 i_ljosi_sogunnar_000109 119 00:37:43.24 13.184 0.14 tvö þúsund og fimm skipaði hann hana í það sem án efa er næstvaldamesta embætti í brasilíska stjórnkerfinu svokallaður starfsmannastjóri ráðherra án ráðuneytis sem er hægri hönd forsetans -i_ljosi_sogunnar_000110-0004-00:02:2660-00:00:1844 i_ljosi_sogunnar_000110 4 00:02:26.60 18.432 0.08 kóbaltið það í viðtalinu sem vísað var til hér í upphafi að hann áliti inngrip vesturlanda sem slíkt ekki hafa verið mistök en það gleymdist greinilega að hugsa til þess í hans herbúðum hvað ætti svo að gera þegar takmarkinu væri náð þegar búið væri að koma gaddafí frá -i_ljosi_sogunnar_000110-0005-00:02:4544-00:00:1778 i_ljosi_sogunnar_000110 5 00:02:45.44 17.792 0.29 því takmarki var náð tuttugasta október tvö þúsund og ellefu þróun uppreisnarmanna einræðisherrann alræmda upp úr ræsisröri heimabæ hans sirt ar sem hann hafði leitað skjóls hundeltur bæði af eigin þjóð og sveitum atlantshafsbandalagsins -i_ljosi_sogunnar_000110-0006-00:03:0412-00:00:0804 i_ljosi_sogunnar_000110 6 00:03:04.12 8.064 0.32 uppreisnarmennirnir hæddust að honum í nokkra stund spörkuðu í hann borðanna baðst vægðar en þeir hlustuðu ekki á hann -i_ljosi_sogunnar_000110-0007-00:03:1266-00:00:0868 i_ljosi_sogunnar_000110 7 00:03:12.66 8.576 0.22 arabar skotinn til bana að öllum líkindum síðustu andartök einræðisherrans tekin upp á farsímamyndavélar og dreift á jújú -i_ljosi_sogunnar_000110-0008-00:03:2252-00:00:0610 i_ljosi_sogunnar_000110 8 00:03:22.52 6.016 0.07 fyrstu viðbrögð líbísku þjóðarinnar voru að fagna á götum og torgum bæja og borga -i_ljosi_sogunnar_000110-0009-00:03:2932-00:00:0868 i_ljosi_sogunnar_000110 9 00:03:29.32 8.704 0.24 hann var farinn þessi snargeggjaði einráður sem hafði haldið landinu í heljargreipum í fjóra áratugi það myndi ekki angra líbíumenn meir -i_ljosi_sogunnar_000110-0011-00:04:2244-00:00:1690 i_ljosi_sogunnar_000110 11 00:04:22.44 16.896 0.31 eftir áralanga óöld eru innviðir ríkisins í rúst líbía er orðið ‘vandræðaríki’ sem síðustu misseri hefur aðallega ratað í fréttir vegna allra flóttamannabátanna sem leggja frá líbískum ströndum á svikult miðjarðarhafið í vonum að eygja evrópu -i_ljosi_sogunnar_000110-0012-00:04:3990-00:00:0960 i_ljosi_sogunnar_000110 12 00:04:39.90 9.6 0.09 og ofstækismenn úr vígasamtökunum sem kenna sig við íslamskt ríki hafa líka nýtt sér ringulreiðina til að koma sér fyrir í líbíu -i_ljosi_sogunnar_000110-0013-00:04:5236-00:00:1648 i_ljosi_sogunnar_000110 13 00:04:52.36 16.384 0.13 en hvaðan spratt upp þetta svokallaða vandræðaríki líbía saga þess er í raun ekki mjög löng þó svo að menn hafi búið á þessum slóðum óralengi ágæti hlustandi í þessum þætti ætlum við að líta yfir sögu líbíu -i_ljosi_sogunnar_000110-0014-00:05:1874-00:00:0780 i_ljosi_sogunnar_000110 14 00:05:18.74 7.808 0.13 er þannig með líbíu eins og fleiri ríki á þessum slóðum í afríku og miðausturlöndum að hún ætti ekki endilega að vera til -i_ljosi_sogunnar_000110-0015-00:05:2702-00:00:0750 i_ljosi_sogunnar_000110 15 00:05:27.02 7.552 0.16 maður sér það vel þegar maður lítur á landakortið þráðbeinar línurnar sem tákna landamæri líbíu til suðurs og austur -i_ljosi_sogunnar_000110-0016-00:05:3494-00:00:1910 i_ljosi_sogunnar_000110 16 00:05:34.94 19.072 0.3 það er ekkert sérstakt þarna í sandöldunum sem gerir það að verkum að landamæri líbíu og egyptalands ættu að liggja einmitt þarna þetta er allt sami sandurinn enda varð líbía sem ríki eða sem einhverskonar eining í raun ekki til fyrr en á tuttugustu öld fyrir aðeins örfáum áratugum síðan -i_ljosi_sogunnar_000110-0017-00:05:5530-00:00:1258 i_ljosi_sogunnar_000110 17 00:05:55.30 12.672 0.48 nafnið sjálft líbía er fornt forn grikkir drógu þaðan berba þjóðflokks sem bjó í norður afríku og notuðu það í raun um alla þá afríkuálfu sem grikkir þekktu þá -i_ljosi_sogunnar_000110-0020-00:06:4560-00:00:1118 i_ljosi_sogunnar_000110 20 00:06:45.60 11.264 0.29 vanalega eyðimörk faðir sagði hann ræðumenn sjálf hrjóstrug og skraufaþurr slétta svo langt sem augað eygir sandöldur fjallgarðar og uppþornaðir árdalir -i_ljosi_sogunnar_000110-0021-00:06:5738-00:00:1570 i_ljosi_sogunnar_000110 21 00:06:57.38 15.744 0.47 þarna búa ekki margir og þó í eyðimörkinni leynast auðvitað vinjar um sanda þessa hafa innfæddir berbar og túaregar eyðimerkur hirðingjar flakkað um aldir þeir hirðlífi um landamæri og hafa aldrei gert -i_ljosi_sogunnar_000110-0022-00:07:1424-00:00:1264 i_ljosi_sogunnar_000110 22 00:07:14.24 12.672 0.33 eftir að grikkir og rómverjar komu og fóru féllu trípólítanía kýrenaíka ferskt íslamskra heimsvelda arabar settust að og íslam og arabísk menning varð allsráðandi -i_ljosi_sogunnar_000110-0023-00:07:2728-00:00:1882 i_ljosi_sogunnar_000110 23 00:07:27.28 18.816 0.32 tyrkir með sitt ottómanveldi tóku svo við á sextándu öld reyndar var það lengi svo með líbísku héruðin eins og víðar í norður afríku að þessi svæði voru svo langt fjarri valdamiðstöðvunum höllum soldánsins í istanbúl að valdhafar í raun lítið -i_ljosi_sogunnar_000110-0024-00:07:4650-00:00:1738 i_ljosi_sogunnar_000110 24 00:07:46.50 17.408 0.43 héruðin höfðu því visst sjálfsstæði og í líbíu eins og víðar í norður afríku gátu til að mynda sjóræningjar lengi stundað sína iðju óáreittir og hver tak ottóman tyrkja á svæðinu var veikt kom sérlega vel í ljós á fyrstu árum tuttugustu og annar -i_ljosi_sogunnar_000110-0027-00:08:5830-00:00:2064 i_ljosi_sogunnar_000110 27 00:08:58.30 20.608 0.18 tíma leit út fyrir að túnis gæti fallið ítölum í skaut en svo eru það frakkar bannsettir sem náðu túnis á sitt vald eins og stórum hluta norður afríku ítölum til mikilla vonbrigða loks tókst þeim að sölsa undir sig smáskika við strönd rauða hafsins eritreu og hluta sómalíu -i_ljosi_sogunnar_000110-0028-00:09:2010-00:00:1860 i_ljosi_sogunnar_000110 28 00:09:20.10 18.688 0.16 það var þó alltaf markmiðið að ítalía legði undir sig landsvæði í norður afríku með strönd að miðjarðarhafi sem átti að verða fjórða strönd í telur tuttugasta öldin var um það bil að ganga í garð var afsökunar auðugan garð gresja við norðurströnd afríku -i_ljosi_sogunnar_000110-0029-00:09:3940-00:00:0664 i_ljosi_sogunnar_000110 29 00:09:39.40 6.656 0.21 það var í raun bara einn skiki sem kom til greina og var ekki þegar í höndum einhvers nýlenduveldisins -i_ljosi_sogunnar_000110-0030-00:09:4676-00:00:1490 i_ljosi_sogunnar_000110 30 00:09:46.76 14.848 0.39 varla eða öllu heldur héröðin þrjú trípólitanía kýrenaika þau tilheyrðu enn hinu aldurhnigna tyrkjaveldi sem var nú á allra síðasta snúning hinn sjúki risi í evrópu eins og það var kallað -i_ljosi_sogunnar_000110-0031-00:10:0324-00:00:2790 i_ljosi_sogunnar_000110 31 00:10:03.24 27.904 0.33 ítalir hófust handa með því að auka ítök sín í líbíu smátt og smátt og friðsamlegar með stofnuðu ítalska skóla og banka og hvöttu fátæka ítalska bændur til að leggja land undir fót og flytjast til líbíu og hefja þar nýtt líf nýlendan á norður afríku ströndinni átti að leysa öll helstu vandamál ítölsku þjóðarinnar fátækt skort á ræktunarlandi offjölgun fólksflótta og svo framvegis -i_ljosi_sogunnar_000110-0032-00:10:3152-00:00:0500 i_ljosi_sogunnar_000110 32 00:10:31.52 4.992 0.42 að lokum var þetta ekki nóg ítalía vildi eignast fjórðu ströndina alveg -i_ljosi_sogunnar_000110-0033-00:10:3754-00:00:2624 i_ljosi_sogunnar_000110 33 00:10:37.54 26.24 0.3 annan október nítján hundruð og ellefu lögðust fjögur ítölsk orrustuskip að bryggju í trípólíborg átekta í sólarhring þar til loks síðdegis þann þriðja október að þau létu til skarar skríða létu skotunum rigna yfir virki tyrkja við höfnina síðan fylgdi landgönguliða tugþúsundir manna sem fámennar varnarsveitir tyrkja áttu lítinn senn -i_ljosi_sogunnar_000110-0034-00:11:0576-00:00:2112 i_ljosi_sogunnar_000110 34 00:11:05.76 21.12 0.36 seint væri í rassinn leiðar sér engu að síður að hafa stórar væntingar til nýlendanna sinna blaðamaðurinn domenico tumiati fór til líbíu mánuðum eftir að ítarleg réðust þangað inn það var enn barist á söndunum en svona sátu yfir sér glæsta framtíð hinnar ítalsku líbíu -i_ljosi_sogunnar_000110-0038-00:13:1086-00:00:2910 i_ljosi_sogunnar_000110 38 00:13:10.86 29.056 0.32 í hernaðarsögu er þessa stríðsdaga gegn líbíumönnum raunar fyrst og fremst minnst fyrir þessari fyrstu loftárásirnar ítalskra varpaði ekki aðeins sprengjum úr sinni fábrotnar eldur kostuð ítarlega sprengjum úr loftinu og má nærri geta hvort slíkar aðfarir hafi ekki valdið skelfingu meðal varnarliðsmennirnir nja sem horfðu á seppo in nálgast og varpa frá sér eldi og brennisteini -i_ljosi_sogunnar_000110-0039-00:13:4088-00:00:1132 i_ljosi_sogunnar_000110 39 00:13:40.88 11.264 0.23 tyrkir gáfust því fljótt upp og samkvæmt friðarsamningi sem tók formlega gildi í október nítján hundruð og tólf eignuðust ítarlegar héröðin þrjú trípólitaníu kýrenaíku og þessa -i_ljosi_sogunnar_000110-0040-00:13:5370-00:00:0984 i_ljosi_sogunnar_000110 40 00:13:53.70 9.856 0.22 en líbíumenn sjálfir reyndust ekki svo áfjáðir í að gerast ítalskir þegnar og gáfust alls ekki jafn auðveldlega upp og soldáninn í istanbúl -i_ljosi_sogunnar_000110-0041-00:14:0394-00:00:1930 i_ljosi_sogunnar_000110 41 00:14:03.94 19.328 0.33 ítarleg höfðu í upphafi vonast til þess að einfaldari fagnaði sem frelsurum undan tyrkneskum yfirráðum en þess í stað héldu andspyrnuhreyfingar líbíumanna uppi harðri baráttu gegn ítalska innrásarhernum fyrst við hlið tyrkja og svo þegar þeir síðarnefndu hurfu á braut einir síns liðs -i_ljosi_sogunnar_000110-0042-00:14:2488-00:00:2216 i_ljosi_sogunnar_000110 42 00:14:24.88 22.144 0.16 andspyrnan var mest í austanverðu landinu í kýrenaíku þar fóru fremstir í flokki liðsmenn trúarreglu sem kennt var við upphafsmann hennar klerkinn allan reglan var stofnuð á nítjándu öld og liðsmenn hennar börðust þá gegn tyrkneskum yfirráðum og hún hafði þegar þarna var komið sögu mikil áhrif í sveitum austanverðrar líbíu -i_ljosi_sogunnar_000110-0043-00:14:4808-00:00:1454 i_ljosi_sogunnar_000110 43 00:14:48.08 14.464 0.45 mótspyrna sanusi manna var svo mikil að ítalir réðu í raun og veru aldrei miklu í kýrenaíku né runnin staðreyndir líbíumanna að ítalirnir náðu aldrei almennilega að koma undir sig fótunum -i_ljosi_sogunnar_000110-0044-00:15:0648-00:00:1400 i_ljosi_sogunnar_000110 44 00:15:06.48 14.08 0.17 athygli ítala beindist annað og eftir stríðið var ástandið svo unnt í ítalíu að landsmenn létu uppgang nýrrar hreyfingar ótalinn og hún tók völdin nítján hundruð tuttugu og tvö fasistar -i_ljosi_sogunnar_000110-0045-00:15:2982-00:00:0632 i_ljosi_sogunnar_000110 45 00:15:29.82 6.272 0.43 þegar benitos fasistar hans komist til valda á ítalíu voru líbíumenn enn að verjast -i_ljosi_sogunnar_000110-0046-00:15:3738-00:00:2152 i_ljosi_sogunnar_000110 46 00:15:37.38 21.504 0.48 olíuauði líka stóra drauma um ítölsku nýlenduna líbíu og það sem rann ætlaði sér ekki að láta líbíumennina komast upp með að slá þeim draumum lengur á frest með andspyrnu gegn því nýja rómaveldi sem mussolini hugðist loks koma á laggirnar það var því eitt af fyrstu verkum vildi að láta sverfa til stáls í líbíu -i_ljosi_sogunnar_000110-0047-00:16:0004-00:00:2042 i_ljosi_sogunnar_000110 47 00:16:00.04 20.352 0.15 alið sem taldi tugþúsundir var sent af stað búið öllu því nýjasta og fínasta í vopnabúnaði og hertækjum og ekki bara það eiturgas var líka með í för sem ítarleg hikuðu ekki við að beita bæði fyrir og eftir að ríkið skrifaði undir genfarsáttmálann sem lagði bann við beitingu efnavopna í stríði -i_ljosi_sogunnar_000110-0048-00:16:2122-00:00:1250 i_ljosi_sogunnar_000110 48 00:16:21.22 12.544 0.28 ítalir beittu fleiri grimmilegum aðferðum til að brjóta líbíu undir sig þeir settu meðal annars á stofn fangabúðir og sendu þangað heilu þorpin og ættbálkanna menn konur og börn -i_ljosi_sogunnar_000110-0049-00:16:3422-00:00:0640 i_ljosi_sogunnar_000110 49 00:16:34.22 6.4 0.07 staður í þessum fangabúðum voru ömurlegar og fangarnir hrundu niður úr ungri vosbúð og farsóttum -i_ljosi_sogunnar_000110-0050-00:16:4150-00:00:1332 i_ljosi_sogunnar_000110 50 00:16:41.50 13.312 0.3 ansi ferðalangurinn og músliminn klúðraðist um líbíu árið nítján hundruð tuttugu og níu og heimsótti þá fangabúðir í austanverðu landinu þar sem nokkrir bedúínaættbálkar voru látnir dúsa -i_ljosi_sogunnar_000110-0052-00:17:1238-00:00:1156 i_ljosi_sogunnar_000110 52 00:17:12.38 11.52 0.41 voru í örvum og soltinn hálfviti bedúínarnir voru ótrúlega undarlegir að sjá margir virtust veikir og vesalings með almennar hendur á fætur -i_ljosi_sogunnar_000110-0053-00:17:2466-00:00:0558 i_ljosi_sogunnar_000110 53 00:17:24.66 5.504 0.31 þýskur ferðalangur sem kom til trípólí borgar um sviplegt skóflur ekki utan afi -i_ljosi_sogunnar_000110-0056-00:18:0048-00:00:1812 i_ljosi_sogunnar_000110 56 00:18:00.48 18.048 0.07 þýðir að tuttugu og fimm til þrjátíu prósent íbúa létu lífið og þetta mannfall var langmest eftir að fasistar komust til valda bæði meðal andspyrnumenn en einnig almennra borgara sumir fræðimenn hafa gengið svo langt að kalla aðferðir fasista í líbíu þjóðarmorð -i_ljosi_sogunnar_000110-0058-00:18:3606-00:00:0328 i_ljosi_sogunnar_000110 58 00:18:36.06 3.2 0.0 á eftir að koma meira við sögu síðar í þessum þætti -i_ljosi_sogunnar_000110-0059-00:18:4000-00:00:1016 i_ljosi_sogunnar_000110 59 00:18:40.00 10.24 0.24 en leiðtogi vígasveita reglunnar um leið helsti leiðtogi líbísku andspyrnunnar gegn ítölskum yfirráðum um árabil var maður að nafni omar ótta -i_ljosi_sogunnar_000110-0060-00:18:5126-00:00:1356 i_ljosi_sogunnar_000110 60 00:18:51.26 13.568 0.16 hann var menntaður í trúfræðum en hans sönnu hæfileikar voru á sviði herkænsku og eyðimörkin var hann heimavöllur árum saman fór hann fyrir fámennum skæruliðasveitum sem sátu fyrir ítölunum í safanum -i_ljosi_sogunnar_000110-0061-00:19:0590-00:00:1856 i_ljosi_sogunnar_000110 61 00:19:05.90 18.56 0.43 um baráttu þessa hugdjarfa hernaðarsnillings við hersveitir fasista var síðar árið nítján hundruð áttatíu og eitt gerð kvikmyndin laganna eyðimerkurljónið þar sem sjálfur anthony kvenveru múta oliver litlir ítalska hersýninguna -i_ljosi_sogunnar_000110-0063-00:19:4278-00:00:5412 i_ljosi_sogunnar_000110 63 00:19:42.78 54.144 0.29 ríalið er mikið sjónarspil með ótal ilmurinn í víðáttum eyðimerkurinnar hún var að sjálfsögðu pöntuð sérstaklega og kostuð af einræðisherranum múammar gaddafí sem vildi vekja athygli umheimsins á þjóðhetju líbíumanna með þessum hætti hún þótti sýna ítarlega í svo slæmu ljósi að hún var um árabil bönnuð á ítalíu kenningunni áralanga baráttu særðist marmara í bardaga og var tekinn höndum af ítölum þann ellefta september nítján hundruð þrjátíu og eitt þremur dögum síðar var hann tekinn af lífi -i_ljosi_sogunnar_000110-0064-00:20:3784-00:00:1644 i_ljosi_sogunnar_000110 64 00:20:37.84 16.512 0.27 ítalir hreyktu sér mikið af því að hafa loks handsamað þennan mikla andspyrnuleiðtoga til er fræg ljósmynd af markar í haldi skömmu áður en hann var leiddur í gálgann það er hópur manna á myndinni allt ítalir fyrir utan fangann múta sem er handjárnaður -i_ljosi_sogunnar_000110-0065-00:20:5490-00:00:1082 i_ljosi_sogunnar_000110 65 00:20:54.90 10.88 0.22 hann ríkur hvítum kufli hvítskeggjaður þungur á brún ítalirnir eru spjátrungslegir að sjá allir sem einn frekar feitir í einkennisbúningum með stór kaskeiti -i_ljosi_sogunnar_000110-0066-00:21:0654-00:00:1202 i_ljosi_sogunnar_000110 66 00:21:06.54 12.032 0.18 þetta er áreiðanlega ein frægasta ljósmynd líbískrar sögu og hefur orðið tákn um baráttu móttöku þjóðarinnar allrar og þá ömurlegu meðferð sem hún sætti af hendi ítölsku nýlenduherranna -i_ljosi_sogunnar_000110-0067-00:21:1908-00:00:1984 i_ljosi_sogunnar_000110 67 00:21:19.08 19.84 0.33 þegar múammar gaddafí kom tvö þúsund og níu í opinbera heimsókn til gömlu herraþjóðarinnar og þáverandi forsætisráðherrans silvio berlusconi ítrekaði líbíuleiðtoginn margoft að þetta væri nú allt saman gleymt og grafið glæpir nýlendutímans verða að baki og samband líbíu og ítalíu væri gott -i_ljosi_sogunnar_000110-0069-00:22:0020-00:00:1078 i_ljosi_sogunnar_000110 69 00:22:00.20 10.752 0.16 múta naut ekki lengur við missti andspyrna líbíumanna smátt og smátt dampinn enda var mannfallið úr þeirra röðum svo gífurlegt og aðferðir ítalanna svo grimmilegar -i_ljosi_sogunnar_000110-0070-00:22:1138-00:00:5122 i_ljosi_sogunnar_000110 70 00:22:11.38 51.2 0.23 úr miðjum fjórða áratugnum og þrjú héröð líbíu komin svo að segja alveg á vald ítala og nítján hundruð þrjátíu og sjö heimsótti sigursæll benito molnuðu strönd ríkisins englendinganna og segir í þessari bresku fréttamynd sem gerðar um heimsóknina til líbíu nítján hundruð þrjátíu og sjö var það mikið sjónarspil lúðrasveitir léku hermenn stóðu heiðursvörð og þúsundir innfæddra fögnuðu leiðtoganum illskan infæddu fengu ágætlega borgað fyrir að mæta og fagna en það var auðvitað ekki tekið fram í fréttaskeytum -i_ljosi_sogunnar_000110-0071-00:23:0372-00:00:2722 i_ljosi_sogunnar_000110 71 00:23:03.72 27.136 0.32 línan komin sérstaklega til að virða fyrir sér og prufukeyra glæsilegan nýjan þjóðveg sem náði þvert yfir nýlenduna eitt þúsund átta hundruð kílómetra leið meðfram strönd miðjarðarhafsins vegurinn hét via balbia eftir fasistaleiðtoganum ítarlega sem þá var orðinn ríkisstjóri ítölsku líbíu en hafði áður verið flugmálaráðherra ítalíu og meðal annars komið sem slíkur til íslands nítján hundruð þrjátíu og þrjú -i_ljosi_sogunnar_000110-0073-00:23:3606-00:00:3648 i_ljosi_sogunnar_000110 73 00:23:36.06 36.48 0.42 hápunktur heimsóknar slíkar þó ánafna gríðarleg athöfn í eyðimerkurvin skammt frá trípólí þar sem mussolini lét útnefna sjálfan sig verndara íslams undir dynjandi fallbyssuskothríð og í viðurvist þrjúþúsund manna heiðursvarðar steig fram innfæddur ættbálkahöfðingi og afhenti útrætt sverð með handfang úr skíragulli sem var víst sjálft sverð íslams hvað sem það átti eiginlega að þýða múslimi svo á bak hesti sínum og bráðin og loft með miklum tilþrifum lofaður sé drottinn -i_ljosi_sogunnar_000110-0074-00:24:1394-00:00:0792 i_ljosi_sogunnar_000110 74 00:24:13.94 7.936 0.12 eflaust átti þetta sjónarspil að fanga hjörtu líbísku þjóðarinnar eða kannski bara gæla við hégóma mullins -i_ljosi_sogunnar_000110-0076-00:24:3660-00:00:1782 i_ljosi_sogunnar_000110 76 00:24:36.60 17.92 0.07 napóleon hafði þá ritað bréf til egypsku þjóðarinnar þar sem hann lýsti frökkum sem einlægum múslimum og með hann sjálfan fremstan í flokki ég tilbið guð miklu meira en mamlúkarnir og virði spámann hans og hinn dýrlega kóran skrifaði napurlegum -i_ljosi_sogunnar_000110-0077-00:25:0148-00:00:3120 i_ljosi_sogunnar_000110 77 00:25:01.48 31.232 0.43 napóleon var fyrr en varðaði brottrekstur mikið úr glæstum nýlendudraumum sollentuna brotið andspyrnu innfæddra á bak aftur en þeir komnir í stríð í evrópu við hlið hitlers þýskalands og þar auðvitað urðu þeir á endanum ekki eins sigursælir illa útleikið lík mullins frekar kumang öfugt niður úr járngrind á torgi mílanó -i_ljosi_sogunnar_000110-0078-00:25:3376-00:00:1438 i_ljosi_sogunnar_000110 78 00:25:33.76 14.336 0.3 og fjórðu ströndinni var skipt á milli sigurvegara styrjaldarinnar bretar tóku tripólitaníu og kyrktir frakkar fengu vestasti ögn átti bara að vera tímabundin finna varð varanlega lausn -i_ljosi_sogunnar_000110-0079-00:25:4896-00:00:1026 i_ljosi_sogunnar_000110 79 00:25:48.96 10.24 0.11 örlög líbíu voru árin eftir stríðslok umtalsefni á ótal fundum og ráðstefnum leiðtoga stórveldanna fjölmargar hugmyndir voru settar fram -i_ljosi_sogunnar_000110-0081-00:26:0334-00:00:0644 i_ljosi_sogunnar_000110 81 00:26:03.34 6.4 0.27 gera það að einhverskonar alþjóðlegu verndarsvæði í umsjá sameinuðu þjóðanna skila því aftur til ítarlega -i_ljosi_sogunnar_000110-0082-00:26:1022-00:00:0398 i_ljosi_sogunnar_000110 82 00:26:10.22 3.968 0.17 velkomna þar á fót ríki gyðinga sem voru á hrakhólum í evrópu -i_ljosi_sogunnar_000110-0084-00:26:2562-00:00:1696 i_ljosi_sogunnar_000110 84 00:26:25.62 17.024 0.39 þeir öfugri áratugum saman gegn grimmilegum ítölskum nýlenduyfirráðum til þess eins lenda svo barnið rósum herrum þeir töluðu því alltaf einum rómi fyrir því að afskipti alþjóðasamfélagsins yrðu sem minnst og lífga sjálfstæði -i_ljosi_sogunnar_000110-0085-00:26:4406-00:00:4762 i_ljosi_sogunnar_000110 85 00:26:44.06 47.616 0.24 eftir mikið þref kom það að lokum í hlut allsherjarþings sameinuðu þjóðanna að kjósa um málið og þann tuttugasta og fyrsta nóvember nítján hundruð fjörutíu og níu samþykkti þingið ályktun þess efnis að líbía yrði sjálfstætt ríki eigi síðar en á nýársdag nítján hundruð fimmtíu og tvö að munaður litlu að saga líbíu hefði getað orðið einhver allt önnur ályktunin var samþykkt með aðeins einu atkvæði hér má heyra ítrekaði sjálfstæði hins sameinaða konungsdæmis líbíu þann tuttugasta og fjórða desember nítján hundruð fimmtíu og eitt það er fátt annað komið til greinarinnar nýja ríkið yrði konungsríki undir stjórn sanusileiðtogans idrisar -i_ljosi_sogunnar_000110-0086-00:27:3226-00:00:2668 i_ljosi_sogunnar_000110 86 00:27:32.26 26.624 0.33 regla hans naut víðtæks stuðnings stórs hluta þjóðarinnar var af miklum og góðum ættum sagði nú fjölskyldan gat rakið ættir sínar allt aftur til múhameðs spámanns eins og er gjarnan raunin með nafntogaðar fjölskyldur í hinum íslamska heimi konungsfjölskyldur marokkó og jórdaníu rekja til að mynda einnig ættir sínar til spámannsins -i_ljosi_sogunnar_000110-0087-00:28:0242-00:00:1166 i_ljosi_sogunnar_000110 87 00:28:02.42 11.648 0.08 konungsríkið líbía var fyrsta ríkið í afríku sem fékk sjálfstæði frá evrópsku nýlenduveldi jafnframt fyrsta ríkið sem varð til með ályktun allsherjarþings sameinuðu þjóðanna -i_ljosi_sogunnar_000110-0088-00:28:1840-00:00:2512 i_ljosi_sogunnar_000110 88 00:28:18.40 25.088 0.29 líbískir sjálfsstæðissinnar höfðu flestir viljað halda ríkinu sameinuðu frekar en að deila því aftur upp í hin hefðbundnu þrjú héröð trípólítaníu kýrenaíku fann sameinaða konungsdæmi líbía varð því til en þetta var engu að síður mjög brothætt bandalag sem byggt var á flóknum vef samninga og málamiðlana milli héraðanna þriggja ættbálka og ýmissa fylkinga og áhrifamanna -i_ljosi_sogunnar_000110-0089-00:28:4408-00:00:1592 i_ljosi_sogunnar_000110 89 00:28:44.08 15.872 0.28 til að mynda gátu þeir sem rituðu stjórnarskrá hins nýja konungsdæmis ekki komið sér saman um hvar höfuðborg ríkisins ætti að vera og því urðu þær á endanum tvær trípólí stærsta borgin í trípólítaníu og benga stærsta borgin í kýrenaíku -i_ljosi_sogunnar_000110-0090-00:29:0136-00:00:1488 i_ljosi_sogunnar_000110 90 00:29:01.36 14.848 0.13 og konungurinn tók ekki beint við góðu búi íbúar hins nýja konungsríkis voru aðeins um einum milljón langtum færri en í grannríkjunum egyptar voru á þessum tíma fleiri en tuttugu milljónir og alsíringar að minnsta kosti tíu milljónir -i_ljosi_sogunnar_000110-0091-00:29:1706-00:00:1156 i_ljosi_sogunnar_000110 91 00:29:17.06 11.52 0.19 áttatíu prósent þjóðarinnar vann við landbúnað það var þrotlaus og erfið vinna í þessari skrif þurru eyðimörk sem meirihluti landsins er og gaf mjög lítið af sér -i_ljosi_sogunnar_000110-0092-00:29:2964-00:00:1570 i_ljosi_sogunnar_000110 92 00:29:29.64 15.616 0.11 allir höfðu sannarlega byggt glæsilega vegi fyrir mussolini bruna eftir en lítið hirt um aðra nauðsynlega innviði sérstaklega hvað varðaði innfædda skólar sem ítalarnir komu á fót voru bara fyrir ítölsk börn og svo framvegis -i_ljosi_sogunnar_000110-0093-00:29:4674-00:00:1504 i_ljosi_sogunnar_000110 93 00:29:46.74 15.104 0.18 fyrstu árin í sjálfstæði reiddu líbíumenn því sig á fjárhagsaðstoð frá alþjóðasamtökum og örlitlar tekjur sem þeir höfðu af útflutningi meðal annars á brotajárni úr stríðstólum sem höfðu orðið eftir í eyðimörkinni eftir heimsstyrjöldina -i_ljosi_sogunnar_000110-0095-00:30:4620-00:00:1252 i_ljosi_sogunnar_000110 95 00:30:46.20 12.544 0.19 að lýðræðis ákvað konungurinn því frekar að ríkja einn og ráðfærði sig í mesta lagi við leiðtoga helstu ættbálka ríkisins og aðra áhrifamikla menn úr áhrifamiklum fjölskyldum það var auðveldara þannig -i_ljosi_sogunnar_000110-0096-00:30:5918-00:00:1476 i_ljosi_sogunnar_000110 96 00:30:59.18 14.848 0.09 hagur ríkisins batnaði talsvert upp úr nítján hundruð fimmtíu og níu fundu bandarískir leitarmenn olíu í jörðu á tveimur stöðum í kýrenu mikið magn af þessu svarta gulli reyndist leynast undir líbísku söndunum -i_ljosi_sogunnar_000110-0098-00:31:1818-00:00:2642 i_ljosi_sogunnar_000110 98 00:31:18.18 26.368 0.17 tarfurinn vasa konungs og áhrifamiklu karlanna í hans kreðsum en hagur almennings vænkaði líka talsvert ungt fólk komst til mennta og fluttist úr sveit í bæ það fór líka að horfa gagnrýnum augum í kringum sig og ekki síst á ítrekuð vers íhöldssömu stjórnarhættir ættbálkapólitík og spilling virtist nú vera algjör tímaskekkja -i_ljosi_sogunnar_000110-0099-00:31:4558-00:00:1916 i_ljosi_sogunnar_000110 99 00:31:45.58 19.2 0.26 þetta unga fólk horfði annað eftir innblástri margir heilluðust af forseta grænn ríkisins egyptalands gamal allar hann útvarpaði enda boðskap sínum um arabískan þjóðernissósíalisma um gervallan arabaheiminn á sérstakri útvarpsrás rödd arabanna í kaíró -i_ljosi_sogunnar_000110-0100-00:32:1550-00:00:1660 i_ljosi_sogunnar_000110 100 00:32:15.50 16.512 0.31 aleiguna sem sátu límdir við útsendingar radar arabanna fréttaþættir ræður og tónlist frá unga aldri var piltur nokkur sem fæddist árið nítjánhundruð fjörutíu og þrjú í hefðbundna bedúínafjölskyldu í miðri líbísku eyðimörkinni -i_ljosi_sogunnar_000110-0101-00:32:3322-00:00:0538 i_ljosi_sogunnar_000110 101 00:32:33.22 5.376 0.07 ituri var duglegur námsmaður ungur fluttist hann í þéttbýli til að ganga í skóla -i_ljosi_sogunnar_000110-0102-00:32:3908-00:00:0736 i_ljosi_sogunnar_000110 102 00:32:39.08 7.296 0.29 fyrst til bænir við strönd miðjarðarhafsins og síðar til seppala langt inn í eyðimörkinni -i_ljosi_sogunnar_000110-0103-00:32:4780-00:00:0692 i_ljosi_sogunnar_000110 103 00:32:47.80 6.912 0.14 þó hann flyttist á mölina varð hjarta hans eftir í eyðimörkinni og hann lagði í raun fæð á þéttbýli alla tíð -i_ljosi_sogunnar_000110-0104-00:32:5544-00:00:1326 i_ljosi_sogunnar_000110 104 00:32:55.44 13.184 0.1 síðar á ævinni átti hann eftir að fást nokkuð við skáldskap og gefa út nokkur smásagnasöfn þar sem fegurð eyðimerkurlífsins svo helvíti þéttbýlisins er algengt þema eins og í sögunni þorpið -i_ljosi_sogunnar_000110-0105-00:33:0964-00:00:0632 i_ljosi_sogunnar_000110 105 00:33:09.64 6.272 0.31 logaði snýst um að elta masai langanir og nauðsynlegan en þó nauðsynlegan munað -i_ljosi_sogunnar_000110-0110-00:33:5680-00:00:0532 i_ljosi_sogunnar_000110 110 00:33:56.80 5.376 0.1 þar er lífið bræðralag og mannleg fjölskyldan og ættbálkarnir nátengdir -i_ljosi_sogunnar_000110-0111-00:34:0552-00:00:1230 i_ljosi_sogunnar_000110 111 00:34:05.52 12.288 0.28 meðfram náminu fékk pilturinn áhuga á pólitík ekki síst í gegnum útsendingar radar arabanna og nasserísk rit og bækur og gerðist fljótt mjög andsnúinn trine -i_ljosi_sogunnar_000110-0112-00:34:1854-00:00:0778 i_ljosi_sogunnar_000110 112 00:34:18.54 7.808 0.1 hann fór ekki leynt með skoðanir sínar og var á endanum rekinn úr menntaskólanum í safnari að dreifa bæklingum gegn konungsvaldinu -i_ljosi_sogunnar_000110-0113-00:34:2746-00:00:1164 i_ljosi_sogunnar_000110 113 00:34:27.46 11.52 0.08 þetta voru mikil vonbrigði fyrir þennan duglega unga námsmann sem missti við þetta alfarið trúna á að friðsamleg andspyrna gæti gert nokkuð gagn gegn ólýðræðislegum stjórnarháttum -i_ljosi_sogunnar_000110-0114-00:34:4020-00:00:1336 i_ljosi_sogunnar_000110 114 00:34:40.20 13.312 0.04 hann gekk að endingu í herinn þar sem hann kynntist skoðanabræðrum sínum hermönnum sem fyrirlitu konunginn og höfðu takmarkaða trú á friðsamlegum baráttuaðferðum ian -i_ljosi_sogunnar_000110-0115-00:34:5830-00:00:1254 i_ljosi_sogunnar_000110 115 00:34:58.30 12.544 0.21 þessi ungi maður sem hér heyrist tala var auðvitað enginn annar en múammar gaddafí og með þessum skoðanabræðrum sínum ungum herforingjum hófst hann handa við að undirbúa valdarán -i_ljosi_sogunnar_000110-0116-00:35:1138-00:00:2498 i_ljosi_sogunnar_000110 116 00:35:11.38 24.96 0.25 létu til skarar skríða fyrsta september nítján hundruð sextíu og níu trissur var þá í burtu í tyrklandi þar sem hann gekk til læknisfræði gaddafí var tuttugu og sex ára það tók ungu herforingjana aðeins örfáar klukkustundir að ná stjórnarbyggingum á sitt vald engu blóði var úthellt fólk fagnaði byltingarmönnunum á götum úti -i_ljosi_sogunnar_000110-0117-00:35:3730-00:00:2668 i_ljosi_sogunnar_000110 117 00:35:37.30 26.752 0.22 ítrekaði konungur yppti öxlum ekkert frávita af harmi yfir þessum tíðindum enda orðin fjörgamall og veikur hann snéri aldrei heim aftur líbíska konungsdæmi hans var liðið undir lok það hafði tórað í aðeins átján ár í staðinn kom sósíalíska arabalýðveldið líbía og leiðtogi ungu herforingjanna múammar gataðir æðsti leiðtogi þess -i_ljosi_sogunnar_000110-0119-00:36:1180-00:00:2206 i_ljosi_sogunnar_000110 119 00:36:11.80 22.016 0.29 herforingjarnir sem rændu völdum í líbíu þann fyrsta september nítján hundruð sextíu og níu voru undir áhrifum af byltinguna svo herforingjakollega hans í egyptalandi fimmtíu og tvö bæði þegar kom að framkvæmd valdaránsins sem og hugmyndafræði um sameinaðan sósíalískan arabaheim frjálsan úr viðjum vestræns imperíalisma og svo framvegis -i_ljosi_sogunnar_000110-0120-00:36:3424-00:00:1124 i_ljosi_sogunnar_000110 120 00:36:34.24 11.264 0.24 það var þó fljótlega ljóst að múammar gaddafí var enginn strangur nasseristi heldur ætlaði sér aðallega að stjórna eftir eigin geðþótta og það með járnaga -i_ljosi_sogunnar_000110-0121-00:36:4670-00:00:2332 i_ljosi_sogunnar_000110 121 00:36:46.70 23.424 0.41 erlendis varð gaddafí líbíuleiðtoga fljótt alræmdur fyrir að styðja ýmis hryðjuverka og vígasamtökum heim allan með ráðum og dáð og jafnframt þekktur sem sérvitringur eða einhverskonar kómísk fígúra furðulegur í klæðaburði með fáránlegar yfirlýsingar og ætíð í fylgdir hersveitar föngulegra kvenna sem gæta áttu öryggis hans -i_ljosi_sogunnar_000110-0122-00:37:1046-00:00:2704 i_ljosi_sogunnar_000110 122 00:37:10.46 27.008 0.37 þegar hann ferðaðist til útlanda vildi hann helst taka með sér stærðarinnar bedúínatjald að gista því hann lagði jú fæð á borgir eins og fram hefur komið það garnið erfitt að finna tjaldstæði fyrir það ferlíki en yfirleitt fannst einhver lausn á því eins og þegar gaddafí var við allsherjarþing sameinuðu þjóðanna í new york tvö þúsund og níu og fékk að slá upp tjaldi sínu á lóð í eigu fasteignajöfursins donalds trjám -i_ljosi_sogunnar_000110-0124-00:37:4202-00:00:1668 i_ljosi_sogunnar_000110 124 00:37:42.02 16.64 0.06 það fínir harðstjóri sem áratugum saman drottnaði yfir óvægnu lögregluríki ekkert andóf var látið líðast tugþúsundum stjórnarandstæðinga var stungið í fangelsi dóms og laga það er ef þeir voru ekki bara einfaldlega myrtir -i_ljosi_sogunnar_000110-0125-00:38:0012-00:00:1794 i_ljosi_sogunnar_000110 125 00:38:00.12 17.92 0.12 var gegn þessari ógnarstjórn sem líbíumenn risu upp í febrúar tvö þúsund og ellefu fyrstu mótmælafundirnir voru í borgum og bæjum í austurhluta landsins kýrenaíku í líbíski sögu hefur andófið gegn stjórnvöldum hvaða stjórnvöldum sem er alltaf verið mest þar -i_ljosi_sogunnar_000110-0126-00:38:1964-00:00:0676 i_ljosi_sogunnar_000110 126 00:38:19.64 6.784 0.0 en eins og við höfum heyrt fóru hlutirnir svo ekki alveg eins og mótmælendurnir vonuðust til í upphafi -i_ljosi_sogunnar_000110-0127-00:38:2686-00:00:1326 i_ljosi_sogunnar_000110 127 00:38:26.86 13.184 0.33 niður en hvorki gefst tími til að fjalla nánar um sorglega valdatíð katanga borgarastyrjöldina sem varð honum lokaðar -i_ljosi_sogunnar_000111-0003-00:02:4500-00:00:1310 i_ljosi_sogunnar_000111 3 00:02:45.00 13.056 0.26 og afgirtri átaka sjaldan þó eins mannskæðra og nýverið eftir það var svo fljótlega boðað vopnahlé en það er brothætt það gæti vel soðið upp úr aftur -i_ljosi_sogunnar_000111-0006-00:04:0992-00:00:1416 i_ljosi_sogunnar_000111 6 00:04:09.92 14.208 0.18 armenarnir talsvert stærri en vestfirðir en látum það liggja á milli hluta þetta var á miðjum þeim ólgutímum þegar sovétríkin voru að leysast upp og sovétlýðveldi eins og armenía vildu standa á eigin fótum -i_ljosi_sogunnar_000111-0011-00:05:5998-00:00:1398 i_ljosi_sogunnar_000111 11 00:05:59.98 13.952 0.36 sandala su kritur áttu eftir að leiða til enn verri átaka stríðs armena asera sem enginn einn ólæs ungur hermaður hefði getað komið í veg fyrir og það ekki síst vegna nagorno karabakh -i_ljosi_sogunnar_000111-0012-00:06:2522-00:00:1882 i_ljosi_sogunnar_000111 12 00:06:25.22 18.816 0.4 nafnið karabakh er tyrknesk persneskt og þýðir svartur garður nagorno er hins vegar rússneska og þýðir einfaldlega fjöllótt eða hálent þá nafngift ber héraðið rentu enda er það staðsett í hinum tilkomumikla kákasusfjallgarði og skartar háum tindum og djúpum dölum -i_ljosi_sogunnar_000111-0013-00:06:4472-00:00:1428 i_ljosi_sogunnar_000111 13 00:06:44.72 14.336 0.28 menn hafa búið í hlíðum fjallanna í þúsundir ára en eins og flest annað í nagorno karabakh er saga héraðsins gríðarlega umdeild og armenskir og aserskir sagnfræðingar hafa veitt heilu mannsævunum í að rífast um hana -i_ljosi_sogunnar_000111-0014-00:06:5966-00:00:2058 i_ljosi_sogunnar_000111 14 00:06:59.66 20.608 0.47 nokkuð ljóst er að saga búsetu armena á svæðinu er löng fyrstu armenarnir eru taldir hafa sest þar að mörgum öldum fyrir okkar tímatal og fyrstu öld fyrir krist var héraðið sem armenar þess tíma nefndu artsakh orðið hluti af stórveldi armenska konungsins tígranesar mikla -i_ljosi_sogunnar_000111-0015-00:07:2168-00:00:2080 i_ljosi_sogunnar_000111 15 00:07:21.68 20.864 0.25 eftir að armenar tóku kristni þjóða fyrstir orðið þrjú hundruð og eitt blómstraði menning þeirra og þjóðvitund ekki síst í klaustrum og kirkjum artsakh þar var fyrsti armenski klausturskólinn þar sem kennt var hið nýja armenska stafróf og þar bjuggu og störfuðu mörg merk armensk skáld og fræðimenn -i_ljosi_sogunnar_000111-0016-00:07:4334-00:00:1012 i_ljosi_sogunnar_000111 16 00:07:43.34 10.112 0.24 síðar lenti héraðið á áhrifasvæðum íslamskra heimsvelda og þar settust að persar og tyrkir þar á meðal tyrknesk þjóð sem síðar var kennd við ansi -i_ljosi_sogunnar_000111-0018-00:08:0464-00:00:2138 i_ljosi_sogunnar_000111 18 00:08:04.64 21.376 0.24 kannski má rekja ógæfu nagorno karabakh á síðari árum til þess þegar sovétríkin voru sjálf enn níger á heimskortinu fannst ráðamönnum þar aðkallandi að hefjast handa við að teikna upp á nýjan leik hin ýmsu innri landamæri setja á fót allskyns stjórnskipunareiningar í fjarlægum hornum ríkisins -i_ljosi_sogunnar_000111-0021-00:08:4810-00:00:0672 i_ljosi_sogunnar_000111 21 00:08:48.10 6.784 0.45 en annars tilheyra aserbaídsjan íbúar vers voru meirihluta tyrkneska múslimaþjóðin aserar -i_ljosi_sogunnar_000111-0022-00:08:5620-00:00:0354 i_ljosi_sogunnar_000111 22 00:08:56.20 3.456 0.0 ræðumenn deila enn um hvers vegna þessi leið var valin -i_ljosi_sogunnar_000111-0023-00:09:0014-00:00:1374 i_ljosi_sogunnar_000111 23 00:09:00.14 13.824 0.21 kannski vegna þess að sovétmenn voru jú alltaf hrifnir af því að deila og drottna eða kannski vegna þess að það var auðveldari lausn en að hafa einhverskonar bút af armeníu innlyksa í því sem átti að verða aserbaídsjan -i_ljosi_sogunnar_000111-0024-00:09:1518-00:00:1604 i_ljosi_sogunnar_000111 24 00:09:15.18 16.0 0.35 þá sem hafði umsjón með þessum landamæraæfingum í kringum árið nítjánhundruð tuttugu var maðurinn fertugt sem var á hraðri leið til metorða í sovétríkjunum hann var sjálfur fæddur og uppalinn í kákasusfjöllum og hefur því kannski þekkt eitthvað til þarna -i_ljosi_sogunnar_000111-0025-00:09:3184-00:00:1044 i_ljosi_sogunnar_000111 25 00:09:31.84 10.496 0.16 reyndar var hann hvorki armenía heldur georgíumaður það var jósefsland við skulum færa okkur aftur örlítið fram í tíma -i_ljosi_sogunnar_000111-0026-00:09:5080-00:00:1496 i_ljosi_sogunnar_000111 26 00:09:50.80 14.976 0.38 í lok febrúar nítján hundruð áttatíu og átta flykktust tugþúsundir armena út á götur höfuðborgar sinnar jerevan fylltu stræti hennar og tortryggnir og svo hundruð þúsunda þegar á leið -i_ljosi_sogunnar_000111-0027-00:10:0666-00:00:0850 i_ljosi_sogunnar_000111 27 00:10:06.66 8.448 0.24 um tvö þúsund kílómetra fjarlægð í moskvu fylgdust menn forviða með þetta voru engir mestu fjöldamótmæli sem sést höfðu í sovétríkin -i_ljosi_sogunnar_000111-0028-00:10:1594-00:00:2026 i_ljosi_sogunnar_000111 28 00:10:15.94 20.224 0.2 nokkru fyrr þann tuttugasta febrúar nítján hundruð áttatíu og átta hafði svo ráðið í sjálfstjórnarhéraðsins nagorno karabakh samþykkt ályktun um það að það væri eindreginn vilji íbúa héraðsins að segja sig úr lögum við serbana þess í stað í grannlýðveldið armeníu -i_ljosi_sogunnar_000111-0029-00:10:3690-00:00:0980 i_ljosi_sogunnar_000111 29 00:10:36.90 9.856 0.22 ályktuninni var beint til æðstu stjórnvalda í moskvu líkt og nítjánhundruð tuttugu var það moskva sem sáum að véla um innri landamæri sovétríkjanna -i_ljosi_sogunnar_000111-0030-00:10:4718-00:00:1052 i_ljosi_sogunnar_000111 30 00:10:47.18 10.496 0.44 bara moskva og það var svo að segja óheyrt að ómerkilegt héraðssovét krummaskuði eins og nagorno karabakh færi fram á slíkt við drottnarana í kreml -i_ljosi_sogunnar_000111-0031-00:10:5924-00:00:2160 i_ljosi_sogunnar_000111 31 00:10:59.24 21.632 0.2 en íbúar nagorno karabakh voru vongóðir því þetta voru jú skrítnir tímar víðsvegar í sovétríkjunum það var allt svo snemma árs nítján hundruð áttatíu og átta þá voru tæp þrjú ár síðan miklos tók við embætti aðalritara kommúnistaflokks sovétríkjanna og hófst handa við umbætur sem hann kenndi við perestroika -i_ljosi_sogunnar_000111-0033-00:11:2768-00:00:0470 i_ljosi_sogunnar_000111 33 00:11:27.68 4.736 0.18 þetta hvorki gátu né máttu íbúar karabakh ákveða sjálfir sagði hann -i_ljosi_sogunnar_000111-0034-00:11:3276-00:00:0710 i_ljosi_sogunnar_000111 34 00:11:32.76 7.04 0.32 héraðið væri og yrði hluti aserbaídsjans rétt eins og jósef stalín hafði kveðið á um fyrir nærri níutíu árum -i_ljosi_sogunnar_000111-0036-00:11:4622-00:00:1932 i_ljosi_sogunnar_000111 36 00:11:46.22 19.328 0.41 rutt fjölmennari með hverjum deginum svo fjölmenn að armenar í hinni eiginlegu armeníu fóru að veita þeim eftirtekt karabakh sögufrægt hérað efnt var til samstöðumótmæla í jerevan og fleiri armenskum borgum mótmæla sem fljótt urðu gífurlega fjölmenn -i_ljosi_sogunnar_000111-0037-00:12:0952-00:00:0390 i_ljosi_sogunnar_000111 37 00:12:09.52 3.84 0.25 og fór líka fljótt að snúast um meira en bara nagorno karabakh -i_ljosi_sogunnar_000111-0039-00:12:5238-00:00:0914 i_ljosi_sogunnar_000111 39 00:12:52.38 9.088 0.24 í serbía voru flestir jafn forviða og kremlverjar þegar þeir sáu mótmælin í karabakh hvernig þau breiddust svo út um armeníu -i_ljosi_sogunnar_000111-0040-00:13:0282-00:00:2144 i_ljosi_sogunnar_000111 40 00:13:02.82 21.504 0.36 íbúar aserbaídsjan voru talsvert fleiri en íbúar armeníu meira en sjö milljónir þarna árið nítján hundruð áttatíu og átta og fjölbreytilegri hópurinn hið tiltölulega einsleita samfélag í armeníu í serbana stóra hópa armena á rússa og fjöldan allan af öðrum minni þjóðarbrotum kákasusfjallanna sem eru jú ótalmörg -i_ljosi_sogunnar_000111-0041-00:13:2530-00:00:3172 i_ljosi_sogunnar_000111 41 00:13:25.30 31.744 0.34 höfuðborgin bakú stærsta borgin í kákasus og sú fjölmenningarlegasta litrík og lifandi stórborg þar sem borgarbúar töluðu helst rússnesku sín á milli enda móðurmál þeirra ótalmörg og margir litu á sig fyrst og fremst sem bakúbúa frekar en endilega asera og það er til dæmis dæmi gert að frægasti sonur bakgarða þessi árin var rússneskur gyðingur í föðurætt en armensku í móðurættina skák gargar -i_ljosi_sogunnar_000111-0043-00:14:2146-00:00:1524 i_ljosi_sogunnar_000111 43 00:14:21.46 15.232 0.17 en engu að síður kunnu aserar því illa þegar upprætt hreyfing grannríki þeirra sem virtist frá þeirra sjónarhóli séð hafa það markmiðið að brjóta niður lýðveldi þeirra stela búturinn -i_ljosi_sogunnar_000111-0044-00:14:3716-00:00:1478 i_ljosi_sogunnar_000111 44 00:14:37.16 14.848 0.25 ekki bætti úr skák þegar flóttafólk byrjaði að flykkjast frá nagorno karabakh til annarra aserskra borga og bæja flóttamenn úr aserska minnihluta héraðsins sem óttuðust sjálfstæðistilburði armenska meirihlutans -i_ljosi_sogunnar_000111-0045-00:14:5360-00:00:0712 i_ljosi_sogunnar_000111 45 00:14:53.60 7.04 0.27 fyrirlitin sendu margt af þessu flóttafólki til borgar sem þá var líklega næststærsta borg lýðveldisins -i_ljosi_sogunnar_000111-0046-00:15:0128-00:00:1190 i_ljosi_sogunnar_000111 46 00:15:01.28 11.904 0.48 ungar sovésk borg í alla staði byggð í lok fimmta áratugarins við strendur kaspíahafs utan um nokkrar efnaverksmiðjur sem stöðugt dældu eitri út í andrúmsloftið -i_ljosi_sogunnar_000111-0047-00:15:1450-00:00:1456 i_ljosi_sogunnar_000111 47 00:15:14.50 14.592 0.26 íbúar sumgait voru af fjölda þjóðerna meðal annars bjuggu þar þúsundir armena en flestir borgarbúar áttu að sameiginlegt að vera fátækir verkamenn sem bjuggu við ömurlegar aðstæður í risablokkum eða hreysum -i_ljosi_sogunnar_000111-0048-00:15:2962-00:00:0532 i_ljosi_sogunnar_000111 48 00:15:29.62 5.376 0.06 meðalaldur þeirra var tuttugu og fimm ár og einn af hverjum fimm borgarbúum var á sakaskrá -i_ljosi_sogunnar_000111-0049-00:15:3564-00:00:1210 i_ljosi_sogunnar_000111 49 00:15:35.64 12.16 0.38 mengunin var ein sú allramesta í gervöllum sovétríkjunum ungbarnadauði var svo algengur að í aðalgrafreitnum sérstakur skiki ætlaður undir grafir kornabarna -i_ljosi_sogunnar_000111-0050-00:15:4904-00:00:1296 i_ljosi_sogunnar_000111 50 00:15:49.04 12.928 0.13 var í þetta kræsilega andrúmsloft sem fyrstu flóttamennirnir voru sendir og kannski ekki að undra að þeir hafi verið nokkuð ósáttir að þurfa að kveðja fagurt fjalllendi heimahéraðsins fyrir þessa martröð -i_ljosi_sogunnar_000111-0051-00:16:0336-00:00:0938 i_ljosi_sogunnar_000111 51 00:16:03.36 9.344 0.27 voru aðallega þessir flóttamenn sem tóku þátt í fyrsta mótmælafundinum á aðaltorginu í sungs og sjötta febrúar nítján hundruð áttatíu og átta -i_ljosi_sogunnar_000111-0052-00:16:1328-00:00:0536 i_ljosi_sogunnar_000111 52 00:16:13.28 5.376 0.21 torgið var kennt við lenín eins og tíðkaðist í flestum sovéskum borgum og bæjum -i_ljosi_sogunnar_000111-0053-00:16:1952-00:00:1024 i_ljosi_sogunnar_000111 53 00:16:19.52 10.24 0.2 voru um fjörutíu til fimmtíu manns sem með veru sinni á torginu vildu árétta að nagorno karabakh væri og ætti að vera áfram hluti aserba -i_ljosi_sogunnar_000111-0054-00:16:3114-00:00:0604 i_ljosi_sogunnar_000111 54 00:16:31.14 6.016 0.25 málstað reyndust aðrir aserskir íbúar ungt mjög svo fúsir að taka undir -i_ljosi_sogunnar_000111-0056-00:17:0482-00:00:0486 i_ljosi_sogunnar_000111 56 00:17:04.82 4.864 0.4 fór á kvöldu og áttunda febrúar tvístraðist mannfjöldinn á leníntorgi -i_ljosi_sogunnar_000111-0058-00:17:1542-00:00:0798 i_ljosi_sogunnar_000111 58 00:17:15.42 7.936 0.24 brutu brenndu bíla og umfram allt leituðu að armenum og þegar þeir fundu þá armenska nágranna sína -i_ljosi_sogunnar_000111-0059-00:17:2650-00:00:1190 i_ljosi_sogunnar_000111 59 00:17:26.50 11.904 0.16 konum var nauðgað rifnar úr fötunum og kveikt í þeim menn voru hoggnir í sundur með öxum mörg lík voru svo illa útleikin að ekki var hægt að bera kennsl á þau -i_ljosi_sogunnar_000111-0060-00:17:3956-00:00:0616 i_ljosi_sogunnar_000111 60 00:17:39.56 6.144 0.36 blóðsúthellingarnar héldu áfram í nokkra daga hlutar sumgait urðu líkastar glóðarinnar -i_ljosi_sogunnar_000111-0061-00:17:4628-00:00:0716 i_ljosi_sogunnar_000111 61 00:17:46.28 7.168 0.43 andrei afi sést viðlíka ofbeldi í sovétríkjunum á friðartímanum friðurinn svo að segja úti -i_ljosi_sogunnar_000111-0062-00:18:0344-00:00:1082 i_ljosi_sogunnar_000111 62 00:18:03.44 10.752 0.36 í kjölfar fregna af ódæðisverkunum flúðu nær allir armenar í sumgait borgina og þúsundir landa þeirra víðar í spændu hæla þeirra og flúðu til armeníu -i_ljosi_sogunnar_000111-0063-00:18:1512-00:00:1082 i_ljosi_sogunnar_000111 63 00:18:15.12 10.88 0.2 allstaðar í nagorno karabakh armeníu og aserbaídsjan magnaðist óvild milli þessara tveggja þjóða sem höfðu búið í návígi öldum saman yfirleitt í sátt og samlyndi -i_ljosi_sogunnar_000111-0064-00:18:2932-00:00:1570 i_ljosi_sogunnar_000111 64 00:18:29.32 15.744 0.16 embættismaður frá moskvu skrifaði síðar um heimsóknir sínar í þorpið tug í sunnanverðu karabakh hann kom þangað tvisvar fyrst í febrúar nítján hundruð áttatíu og átta og svo aftur sjö mánuðum síðar þegar rækilega hafði soðið upp úr -i_ljosi_sogunnar_000111-0067-00:19:2900-00:00:1280 i_ljosi_sogunnar_000111 67 00:19:29.00 12.8 0.3 eftir sumar og haust sem einkenndist af fordæmalausum fjöldamótmælum landamæraerjum flóttamannastraumi og ólgu reið enn eitt áfallið yfir armena þann sjöunda desember nítján hundruð áttatíu og átta -i_ljosi_sogunnar_000111-0068-00:19:4274-00:00:0666 i_ljosi_sogunnar_000111 68 00:19:42.74 6.656 0.29 gömlu ri hádegi að staðartíma reið jarðskjálfti stærðinni sex komma átta yfir norðanvert landið -i_ljosi_sogunnar_000111-0069-00:19:4994-00:00:1084 i_ljosi_sogunnar_000111 69 00:19:49.94 10.88 0.05 olli gífurlegri eyðileggingu enda flestar byggingar á þessum slóðum ótraustar hrákasmíði hrundu einfaldlega eins og spilaborgir þegar jörðu skók -i_ljosi_sogunnar_000111-0070-00:20:0138-00:00:0346 i_ljosi_sogunnar_000111 70 00:20:01.38 3.456 0.0 strax var ljóst að mannfall bæði og neyð væri mikil -i_ljosi_sogunnar_000111-0071-00:20:0532-00:00:1028 i_ljosi_sogunnar_000111 71 00:20:05.32 10.24 0.12 eins og árni þór sigurðsson þá fréttaritari útvarps í sovétríkjunum lýsti í hádegisfréttum þann ellefta desember nítján hundruð áttatíu og átta fjórum dögum eftir sjaldan -i_ljosi_sogunnar_000111-0072-00:20:5484-00:00:1662 i_ljosi_sogunnar_000111 72 00:20:54.84 16.64 0.48 fjögurleytið gerðu bókstaflega aserarnir til að bjarga mannslífum og líðandi áningarstaður aftarlega málinu og nágranna er erfitt að gera sér hreinilega grein fyrir umfangi þeirra í ingersoll hafa varaforsæ -i_ljosi_sogunnar_000111-0073-00:21:1648-00:00:0628 i_ljosi_sogunnar_000111 73 00:21:16.48 6.272 0.23 þetta var fyrsta og raunar eina heimsókn gorbatsjovs og kákasussvæðið sem leiðtogi sovétríkjanna -i_ljosi_sogunnar_000111-0074-00:21:2372-00:00:0934 i_ljosi_sogunnar_000111 74 00:21:23.72 9.344 0.16 markmið hans var að sýna hinum hrjáðu armenum samhug gekk ferðin ekki sérlega vel þrátt fyrir ómælanlegu hörmungar jarðskjálftans -i_ljosi_sogunnar_000111-0075-00:21:3656-00:00:1110 i_ljosi_sogunnar_000111 75 00:21:36.56 11.136 0.31 þar sem gorbatsjev til að ræða við almenning eins og hann vildi iðulega gera þetta alþýðlegur maður vöktu armenarnir alltaf máls á þessu hvað átti að verða um karabakh -i_ljosi_sogunnar_000111-0076-00:21:4812-00:00:0550 i_ljosi_sogunnar_000111 76 00:21:48.12 5.504 0.36 en gorbatsjov var alltaf á sömu skoðun karabakh tilheyra aserbaídsjan áfram -i_ljosi_sogunnar_000111-0077-00:21:5444-00:00:1114 i_ljosi_sogunnar_000111 77 00:21:54.44 11.136 0.22 og leiðtoginn notaði líka ferðina vel skömmu áður en hann flaug frá rann heim til moskvu fyrirskipaði hann að helstu leiðtogarnir í baráttu armena fyrir nagorno karabakh -i_ljosi_sogunnar_000111-0078-00:22:0834-00:00:1630 i_ljosi_sogunnar_000111 78 00:22:08.34 16.256 0.45 þessir enn voru um leið orðnir helstu leiðtogar innan háværu þjóðernishreyfingar armena á meðal innandyra sem átti síðar eftir að verða fyrsti forseti sjálfstæðrar armeníu andspyrnumennirnir voru ekki lengi í haldi -i_ljosi_sogunnar_000111-0079-00:22:2514-00:00:0756 i_ljosi_sogunnar_000111 79 00:22:25.14 7.552 0.24 en þetta útspil varð ekki til að auka hróður gorbatsjovs og sovéskra stjórnvalda í augum flestra armena -i_ljosi_sogunnar_000111-0080-00:22:4510-00:00:1596 i_ljosi_sogunnar_000111 80 00:22:45.10 16.0 0.18 þjóðernissinnar voru í sókn víðsvegar um sovétríkin líka í serbneska þjóðfylkingin svonefnda var stofnuð sumarið nítján hundruð áttatíu og átta með það að markmiði að berjast fyrir frjálsu sjálfstæðu aserbaídsjan varð fljótt áhrifamikil -i_ljosi_sogunnar_000111-0081-00:23:0206-00:00:1482 i_ljosi_sogunnar_000111 81 00:23:02.06 14.848 0.41 það var kannski ekki síst deilan um nagorno karabakh sem kveikti þjóðerniseld í brjóstum baráttufólksins og almennings deilan komst enda fljótt á mjög alvarlegt stig vígasveitum armena og asera -i_ljosi_sogunnar_000111-0082-00:23:1732-00:00:1278 i_ljosi_sogunnar_000111 82 00:23:17.32 12.8 0.42 reki voru það sjálfboðaliðar vopnaðir veiðirifflum og öðru lauslegu lenti ítrekað saman innan nagorno karabakh sem og við landamæri héraðsins svo á landamærum armeníu og serba -i_ljosi_sogunnar_000111-0083-00:23:3124-00:00:0892 i_ljosi_sogunnar_000111 83 00:23:31.24 8.832 0.4 sumarið nítján hundruð áttatíu og níu mótmæltu reglulega hundruð þúsunda asera á götum bakú líkt og armenar aðgerð sumarið áður -i_ljosi_sogunnar_000111-0088-00:24:2204-00:00:0312 i_ljosi_sogunnar_000111 88 00:24:22.04 3.072 0.0 það átti þó ekki eftir að verða þeim til bjargar -i_ljosi_sogunnar_000111-0089-00:24:2912-00:00:0842 i_ljosi_sogunnar_000111 89 00:24:29.12 8.448 0.45 þrettánda janúar nítján hundruð níutíu var haldin enn einn fjöldafundur á aðaltorginu í bakú sem var kennt við lenín á þessum tíma -i_ljosi_sogunnar_000111-0090-00:24:3834-00:00:1778 i_ljosi_sogunnar_000111 90 00:24:38.34 17.792 0.03 mannfjöldinn fyllti víðáttumikið torgið mörgum var heitt í hamsi og hópur manna hélt svo inn í armenska hverfi borgarinnar og næstu klukkustundum breyttu þeir því blóðugan vígvöll múgurinn ruddist inn í íbúðir þar sem enn bjuggu armenar -i_ljosi_sogunnar_000111-0091-00:24:5656-00:00:0566 i_ljosi_sogunnar_000111 91 00:24:56.56 5.76 0.43 gróða gekk í skrokkinn barði til bana hentu fram af svölum pyntað og limlesti -i_ljosi_sogunnar_000111-0092-00:25:0334-00:00:0910 i_ljosi_sogunnar_000111 92 00:25:03.34 9.088 0.04 yfirvöld gerðu lítið til að stöðva blóðbaðið sem hélt áfram í nokkra daga að minnsta kosti níutíu armenar létu lífið mörg hundruð særðust -i_ljosi_sogunnar_000111-0094-00:25:1750-00:00:0552 i_ljosi_sogunnar_000111 94 00:25:17.50 5.504 0.23 þessir hörmungaratburðir í bakú janúar nítján hundruð níutíu eru kenndir við svarta janúar -i_ljosi_sogunnar_000111-0095-00:25:2378-00:00:0442 i_ljosi_sogunnar_000111 95 00:25:23.78 4.48 0.15 enn fleiri átti reyndar eftir að bætast við til að undirstrika þá nafnbót -i_ljosi_sogunnar_000111-0098-00:25:4486-00:00:0924 i_ljosi_sogunnar_000111 98 00:25:44.86 9.216 0.38 þeir settu upp vegatálma og varðstöðvar við stjórnarbyggingar þeir ristaða fyrir framan byggingu miðstjórnar aserska kommúnistaflokksins -i_ljosi_sogunnar_000111-0099-00:25:5480-00:00:1010 i_ljosi_sogunnar_000111 99 00:25:54.80 10.112 0.2 hvort hann átti bara að vera ógnvænlegt tákn til að skjóta kommúnistunum innan veggja byggingarinnar skelk í bringu eða hvort ætlunin var bókstaflega hengja þá -i_ljosi_sogunnar_000111-0100-00:26:0686-00:00:1542 i_ljosi_sogunnar_000111 100 00:26:06.86 15.36 0.35 kom allavega aldrei til þess að ganginn yrði tekin í gagnið því aðfaranótt tuttugasta janúar viku eftir blóðsúthellingarnar í armenska hverfinu lýsti micaelo yfir neyðarástandi í bakú og kallaði út herinn -i_ljosi_sogunnar_000111-0102-00:27:0472-00:00:0688 i_ljosi_sogunnar_000111 102 00:27:04.72 6.784 0.05 þetta var í fyrsta sinn sem sovéski herinn réðst af fullum þunga inn í borg sem þegar tilheyrði sovétríkjunum -i_ljosi_sogunnar_000111-0103-00:27:1200-00:00:0844 i_ljosi_sogunnar_000111 103 00:27:12.00 8.448 0.0 það tók hann bara örfáar klukkustundir að ná borginni á sitt vald en hundrað þrjátíu borgarbúar létu lífið þessa nótt -i_ljosi_sogunnar_000111-0104-00:27:2808-00:00:1266 i_ljosi_sogunnar_000111 104 00:27:28.08 12.672 0.17 aserska þjóðin var bálreið yfir framgangi stjórnvalda moskvu tugþúsundir mættu í útfarir þeirra sem féllu jafnvel gallhörðustu kommúnistar brenndu flokksskírteini sín á báli -i_ljosi_sogunnar_000111-0105-00:27:4190-00:00:1646 i_ljosi_sogunnar_000111 105 00:27:41.90 16.512 0.3 síðar hafa fræðimenn skilgreint atburði eins og svarta janúarinn í aserbaídsjan sem dauðateygjur sovétríkjanna smátt og smátt snerust sovétlýðveldin gegn stjórnvöldum í moskvu horfðu í sjálfstæðisátt og tóku í raun ekki í mál að moskva í móinn -i_ljosi_sogunnar_000111-0106-00:27:5932-00:00:0824 i_ljosi_sogunnar_000111 106 00:27:59.32 8.32 0.05 armenía lýsti yfir sjálfstæði þann tuttugasta og þriðja ágúst nítján hundruð níutíu og eitt og aserbaídsjan fylgdi og hæla hennar viku síðar -i_ljosi_sogunnar_000111-0107-00:28:2570-00:00:0740 i_ljosi_sogunnar_000111 107 00:28:25.70 7.424 0.24 klukkurnar í kremlarturnum hringdu inn nýársdag nítján hundruð níutíu og tvö hættu sovétríkin formlega að vera til -i_ljosi_sogunnar_000111-0109-00:28:4442-00:00:0452 i_ljosi_sogunnar_000111 109 00:28:44.42 4.48 0.0 nú var héraðið allt svo orðið að þrætuepli tveggja sjálfstæðra ríkja -i_ljosi_sogunnar_000111-0110-00:28:5016-00:00:0502 i_ljosi_sogunnar_000111 110 00:28:50.16 5.12 0.23 sjálfstæð armenía hefði á þessu stigi málsins getað gert kröfu til nagorno karabakh -i_ljosi_sogunnar_000111-0111-00:28:5584-00:00:0648 i_ljosi_sogunnar_000111 111 00:28:55.84 6.4 0.46 það var hérað sem var innan landamæra annars ríkis hins sömuleiðis nýsjálfstæða aserbaídsjans -i_ljosi_sogunnar_000111-0112-00:29:0274-00:00:0568 i_ljosi_sogunnar_000111 112 00:29:02.74 5.632 0.45 írana hefði áreiðanlega ekki aukið virðingu eða vinsældir armeníu á alþjóðavettvangi -i_ljosi_sogunnar_000111-0113-00:29:0960-00:00:1250 i_ljosi_sogunnar_000111 113 00:29:09.60 12.544 0.25 en armenar vildu samt fá karabakh undir sinn væng og til að komast hjá þessu vandamáli lýsti héraðsþing nagorno karabakh einnig yfir sjálfstæði þremur dögum á eftir aslan -i_ljosi_sogunnar_000111-0114-00:29:2272-00:00:0578 i_ljosi_sogunnar_000111 114 00:29:22.72 5.76 0.36 lýðveldið nagorno karabakh með eigin fána skjaldamerki þjóðsöng og annað tilheyrandi -i_ljosi_sogunnar_000111-0115-00:29:5000-00:00:2720 i_ljosi_sogunnar_000111 115 00:29:50.00 27.136 0.19 íbúar þessa nýja lýðveldis voru um tvö hundruð þúsund og þegar átt í mannskæðum deilum við aserska granna sína árum saman þennan eftir að magnast við þetta nýjasta útspil þó svo að stjórnvöld í armeníu með því að fá litla bróður í karabakh til að lýsa yfir sjálfstæði þættust nú engan hlut eiga að máli var ljóst að það var fyrirsláttur og ríkin tvö áttu nú í alvöru stríði -i_ljosi_sogunnar_000111-0116-00:30:1812-00:00:1170 i_ljosi_sogunnar_000111 116 00:30:18.12 11.648 0.08 byrjaði dálítið brösulega ef svo má að orði komast það flækti málin að bæði ríkin voru svo nýlega sjálfstæð að þau höfðu ekki haft tóm til að koma sér upp neinu sem hægt var að kalla herafla -i_ljosi_sogunnar_000111-0117-00:30:3052-00:00:0342 i_ljosi_sogunnar_000111 117 00:30:30.52 3.456 0.0 samt ákváðu þau að hella sér út í heljarinnar stríðsrekstur -i_ljosi_sogunnar_000111-0118-00:30:3492-00:00:1374 i_ljosi_sogunnar_000111 118 00:30:34.92 13.696 0.38 nýjum herjum armeníu og serbana tjaslað saman með því að kalla reynslulaus unga menn til herþjónustu og innlima jafnframt í herinn vígasveitirnar sem hingað til höfðu tekið þátt í skærunum um kaaba -i_ljosi_sogunnar_000111-0119-00:30:4910-00:00:0836 i_ljosi_sogunnar_000111 119 00:30:49.10 8.32 0.22 fjöldi sjálfboðaliða gaf einnig fram óðir og uppvægir að verja föðurlandið og verja á óvininum stundum misjafnar týpur -i_ljosi_sogunnar_000111-0120-00:30:5838-00:00:1052 i_ljosi_sogunnar_000111 120 00:30:58.38 10.496 0.22 opnaðar búnaður og öðru auðvitað líka af skornum skammti sem og peningar og vistir og þjálfun og flest annað sem þarf til að byggja upp sómasamlegan her -i_ljosi_sogunnar_000111-0123-00:32:5310-00:00:1404 i_ljosi_sogunnar_000111 123 00:32:53.10 14.08 0.06 hvarvetna fóru herir beggja ríkja fram með grimmd fjöldamorð og þjóðernishreinsanir á síðustu árum sovétríkjanna höfðu gefið tóninn fyrir það sem koma skyldi það er nóg af hryllingssögum í stríðinu um nagorno karabakh -i_ljosi_sogunnar_000111-0124-00:33:0796-00:00:1722 i_ljosi_sogunnar_000111 124 00:33:07.96 17.28 0.41 í febrúar lokið nítján hundruð níutíu og tvö fjórum árum eftir morðin á armenunum í sungu og átta næsta réðust armenskir hermenn inn í aserskan bæ colossus á almenna borgara sem lögðu á flótta -i_ljosi_sogunnar_000111-0125-00:33:2562-00:00:0466 i_ljosi_sogunnar_000111 125 00:33:25.62 4.736 0.0 sumir voru einfaldlega teknir af lífi skotnir í höfuðið af stuttu færi -i_ljosi_sogunnar_000111-0128-00:33:5498-00:00:0440 i_ljosi_sogunnar_000111 128 00:33:54.98 4.352 0.0 allir hinir voru almennir borgarar þar á meðal átta konur og þrjú ung börn -i_ljosi_sogunnar_000111-0130-00:34:1602-00:00:0448 i_ljosi_sogunnar_000111 130 00:34:16.02 4.48 0.09 að minnsta kosti hundrað sextíu manns létu lífið í konan dag -i_ljosi_sogunnar_000111-0132-00:35:0180-00:00:1944 i_ljosi_sogunnar_000111 132 00:35:01.80 19.456 0.2 alsettan næstu tíu árin til dauðadags og notaði þann tíma til að byggja upp persónuleikadýrkun á sjálfum sér útnefndi sig föður asersku þjóðarinnar settu myndir af sér og styttur víðsvegar um landið og stakk auðvitað olíuauð þjóðarinnar beint í eigin vasa -i_ljosi_sogunnar_000111-0134-00:35:2698-00:00:1430 i_ljosi_sogunnar_000111 134 00:35:26.98 14.208 0.14 sá situr enn einvaldur og gjörspilltur eins og pabbi eins og við sáum síðast nú nýlega þegar nöfn hans og fjölskyldu hans fundust í panamaskjölunum svokölluðu um skattaskjólasvindl -i_ljosi_sogunnar_000111-0135-00:35:5110-00:00:1700 i_ljosi_sogunnar_000111 135 00:35:51.10 17.024 0.18 fjöldamorðin í kutama gæða og grimmilegasta einstaka ódæðisverk stríðsins um nagorno karabakh en eftir því sem á leið urðu átökin þó verri og verri fleiri og fleiri ungir menn óreyndir hermenn úr herjum beggja ríkja féllu í valinn -i_ljosi_sogunnar_000111-0136-00:36:0850-00:00:0606 i_ljosi_sogunnar_000111 136 00:36:08.50 6.016 0.2 sem og auðvitað fjöldi óbreyttra borgara manna kvenna og barna sem áttuðu til saka unnið -i_ljosi_sogunnar_000111-0138-00:36:4054-00:00:0476 i_ljosi_sogunnar_000111 138 00:36:40.54 4.736 0.0 mest mannfall var á síðustu árum stríðsins nítján hundruð níutíu og þrjú hundruð níutíu og fjögur -i_ljosi_sogunnar_000111-0139-00:36:4624-00:00:0848 i_ljosi_sogunnar_000111 139 00:36:46.24 8.448 0.05 stríðið lék efnahag beggja ríkja líka grátt þegar þau hefðu átt að vera að styrkja innviði sína og jafna sig á sovétmann -i_ljosi_sogunnar_000111-0140-00:36:5716-00:00:1112 i_ljosi_sogunnar_000111 140 00:36:57.16 11.136 0.14 sérstaklega hefur armenía í raun aldrei náð fullum efnahagslegum bata eftir að aserar og bandamenn þeirra tyrkir lokuðu á nær allar vörusendingar til og frá landinu um árabil -i_ljosi_sogunnar_000111-0141-00:37:0892-00:00:0556 i_ljosi_sogunnar_000111 141 00:37:08.92 5.504 0.0 landamæri armeníu tyrklands eru enn lokuð og ríkin eiga engin formleg samskipti -i_ljosi_sogunnar_000111-0142-00:37:1522-00:00:0498 i_ljosi_sogunnar_000111 142 00:37:15.22 4.992 0.27 ekki frekar en armenía og aserbaídsjan sem enn eru erkióvinir meira að segja í júróvisjón -i_ljosi_sogunnar_000111-0143-00:37:2126-00:00:1096 i_ljosi_sogunnar_000111 143 00:37:21.26 11.008 0.13 en eftir sex ára átök sem engan enda virtust ætla að taka þrjátíu þúsund fallna óteljandi flóttamenn á hrakhólum úr deiluaðilarnir látum komnir -i_ljosi_sogunnar_000111-0144-00:37:3272-00:00:0958 i_ljosi_sogunnar_000111 144 00:37:32.72 9.6 0.09 samið var um vopnahlé með milligöngu rússa í biskupakirkjunnar tók gildi eina mínútu yfir miðnætti þann tólfta maí nítján hundruð níutíu og fjögur -i_ljosi_sogunnar_000111-0145-00:37:4326-00:00:0570 i_ljosi_sogunnar_000111 145 00:37:43.26 5.76 0.0 síðari tíma tilraunir til að gera endanlega friðarsamninga hafa aldrei borið árangur -i_ljosi_sogunnar_000111-0146-00:37:4944-00:00:0462 i_ljosi_sogunnar_000111 146 00:37:49.44 4.736 0.31 þetta er því frosið stríð sem á til þiðnar eins og nú nýlega -i_ljosi_sogunnar_000111-0147-00:37:5510-00:00:0620 i_ljosi_sogunnar_000111 147 00:37:55.10 6.144 0.12 nagorno karabakh hefur haldið áfram að halda fram sjálfstæði sínu sem ekkert annað ríki heims viðurkennir -i_ljosi_sogunnar_000111-0148-00:38:0370-00:00:0818 i_ljosi_sogunnar_000111 148 00:38:03.70 8.192 0.31 frekar en önnur umdeild klofningsríki sem eitt sinn tilheyrðu sovétríkjunum eins og abkasía suður og strangasta -i_ljosi_sogunnar_000111-0150-00:38:2066-00:00:0526 i_ljosi_sogunnar_000111 150 00:38:20.66 5.248 0.43 og helst á floti þökk sé efnahags og hernaðarlegs stuðnings stóra bróður í armeníu -i_ljosi_sogunnar_000111-0151-00:38:3030-00:00:1092 i_ljosi_sogunnar_000111 151 00:38:30.30 10.88 0.4 og okkar allra verðum við að von að vopnahléð sem nú er í gildi haldið sem lengst og hægt verinu deilunni í eitt skipti fyrir -i_ljosi_sogunnar_000112-0001-00:00:2006-00:00:4648 i_ljosi_sogunnar_000112 1 00:00:20.06 46.464 0.25 komiði sæl fimmtudaginn tuttugasta og fjórða mars síðastliðinn skírdag hvað alþjóðlegi stríðsglæpadómstóllinn fyrir fyrrverandi júgóslavíu í haag í hollandi upp ef ég hef ofvirkt og þuldi suður kóreumaðurinn og oklahoma hinn ákærði fyrrverandi forseti bosníuserba radovan karate sekur í tíu af ellefu ákæruliðnum sekur um einhver alvarlegustu brot sem finna má í alþjóðlegum lagabálkum stríðsglæpi glæpi gegn mannkyni og þjóðarmorð -i_ljosi_sogunnar_000112-0002-00:01:0780-00:00:1692 i_ljosi_sogunnar_000112 2 00:01:07.80 16.896 0.18 paradís var helsti leiðtogi serba í bosníu þegar sósíalíska sambandsríkið júgóslavía leystist upp í byrjun tíunda áratugar síðustu aldar og fór fyrir hersveitum bosníuserba í bosníustríðinu sem stóð frá nítján hundruð níutíu og tvö tíunduð níutíu og fimm -i_ljosi_sogunnar_000112-0003-00:01:2614-00:00:1660 i_ljosi_sogunnar_000112 3 00:01:26.14 16.64 0.1 hann var meðal annars fundinn sekur um glæpi gegn mannkyni fyrir að hafa fyrirskipað umsátur um sara eber sem stóð í nærri fjögur ár lengsta umsátur um höfuðborg í nútímasögunni að minnsta kosti tólf þúsund manns létu þar lífið -i_ljosi_sogunnar_000112-0004-00:01:4424-00:00:1676 i_ljosi_sogunnar_000112 4 00:01:44.24 16.768 0.36 mati dómstólsins bar hann líka ábyrgð á fjöldamorðum hermanna bosníuserba meira en átta þúsund körlum og piltum í bænum srebrenica júlí nítján hundruð fjörutíu og fimm einum verstu grimmdarverkum í sögu evrópu frá lokum seinna stríðs -i_ljosi_sogunnar_000112-0005-00:02:0220-00:00:1348 i_ljosi_sogunnar_000112 5 00:02:02.20 13.44 0.1 kardimommu í fjörutíu ára fangelsi of lítið finnst mörgum fórnarlömbum hans og ástvinum þeirra en hann verður að vísu orðinn hundrað og tíu ára þegar hann loks losnar úr fangelsinu -i_ljosi_sogunnar_000112-0006-00:02:1636-00:00:1858 i_ljosi_sogunnar_000112 6 00:02:16.36 18.56 0.06 réttarhöldin sjálf tóku tímann sinn alls fjögur hundruð níutíu og sjö daga yfir átta ára tímabil ákæruvaldið kallaði til þrjú hundruð þrjátíu og sjö vitni verjendur tvö hundruð fjörutíu og átta reyndar var radovan karate -i_ljosi_sogunnar_000112-0008-00:02:4548-00:00:1320 i_ljosi_sogunnar_000112 8 00:02:45.48 13.184 0.35 bandaríski sagnfræðingurinn robert donia hefur skrifað ævisögu karate og var jafnframt kallaður sem sérfræðivitni fyrir stríð skaðann þar sem hann komst í návígi við manninn sjálfan -i_ljosi_sogunnar_000112-0011-00:03:2946-00:00:1182 i_ljosi_sogunnar_000112 11 00:03:29.46 11.776 0.05 verjandi fyrir alþjóðadómstól var bara eitt af fjölmörgum og fjölbreytilegum hlutverkum sem radovan cardiff sem sinnt verður kölluð viðburða -i_ljosi_sogunnar_000112-0012-00:03:4238-00:00:1700 i_ljosi_sogunnar_000112 12 00:03:42.38 17.024 0.33 í ævisögunni radovan karadzic textann janet skrifar fyrrnefndur robert donia eflaust hafi það komið mörgum sem þekktu kanadísku áratugum ævi hans á óvart að hann skyldi á endanum verða stjórnmálamaður -i_ljosi_sogunnar_000112-0014-00:04:0594-00:00:0918 i_ljosi_sogunnar_000112 14 00:04:05.94 9.216 0.2 en hvað varð til þess að geðlæknir með áhuga á ljóðlist varð efstur á lista eftirlýstra stríðsglæpamaður og heim allan -i_ljosi_sogunnar_000112-0015-00:04:1590-00:00:0466 i_ljosi_sogunnar_000112 15 00:04:15.90 4.608 0.0 hvernig tókst honum svo að flýja og komast hjá handtöku í þrettán ár -i_ljosi_sogunnar_000112-0017-00:05:1512-00:00:1460 i_ljosi_sogunnar_000112 17 00:05:15.12 14.592 0.3 serbar í hinni eiginlegu serbíu hafa lengi litið niður á svartfellska bræður sína sem þeir álíta afkáralega sveitamenn eða villta fjallabúa serbanir í svartfjallalandi líta hinsvegar sjálfir stórt á sig -i_ljosi_sogunnar_000112-0019-00:05:3724-00:00:1104 i_ljosi_sogunnar_000112 19 00:05:37.24 11.008 0.47 piltur sem fékk nafnið radovan karate fæddist í júní nítján hundruð fjörutíu og fimm serbneskum foreldrum í þorpinu pennastriki -i_ljosi_sogunnar_000112-0020-00:05:4910-00:00:0952 i_ljosi_sogunnar_000112 20 00:05:49.10 9.472 0.36 en nýskipaður til ótal annarra svartfellskra sveitaþorpa lítil yfirlætislaus húsaþyrping í botni skógivaxins dals -i_ljosi_sogunnar_000112-0022-00:06:0376-00:00:0794 i_ljosi_sogunnar_000112 22 00:06:03.76 7.936 0.2 móðirin jovanka var tólf árum yngri en ein maður hennar sveitastúlka sem hann hafði sótt í nálægt enn minna þar -i_ljosi_sogunnar_000112-0023-00:06:1244-00:00:0480 i_ljosi_sogunnar_000112 23 00:06:12.44 4.864 0.08 hafði aldrei gengið í skóla en skorti þó ekki dugnað eða röggsemi -i_ljosi_sogunnar_000112-0024-00:06:1884-00:00:1064 i_ljosi_sogunnar_000112 24 00:06:18.84 10.624 0.42 fyrsta barn þeirra hann radovan litli leit dagsins ljós við lok heimsstyrjaldar sem júgóslavía hafði ekki sloppið við fremur en flest önnur lönd evrópu -i_ljosi_sogunnar_000112-0025-00:06:3002-00:00:1488 i_ljosi_sogunnar_000112 25 00:06:30.02 14.848 0.34 þjóðverjar höfðu lagt júgóslavíu undir sig í apríl nítján hundruð fjörutíu og eitt leyst upp konungsríkið sem þá var við lýði og stofnað þess í stað nokkur fasísk leppríki sem fljótt gátu sér orð fyrir grimmdarverk gegn íbúum -i_ljosi_sogunnar_000112-0026-00:06:4618-00:00:1918 i_ljosi_sogunnar_000112 26 00:06:46.18 19.2 0.08 fleiri en ein andspyrnuhreyfing spratt upp til að berjast gegn fasistum bæði kommúnistar undir stjórn marskálksins títós og konungssinnar fylking þjóðernissinnaðra serba sem yfirleitt voru kallaðir setningar og svo fór auðvitað að fylkingarnar börðust einnig innbyrðis -i_ljosi_sogunnar_000112-0027-00:07:0678-00:00:0964 i_ljosi_sogunnar_000112 27 00:07:06.78 9.6 0.11 og karadzics barðist með sveitum sétnika en ekkert bendir til þess að hann hafi verið málstað þeirra sérlega hollur -i_ljosi_sogunnar_000112-0028-00:07:1718-00:00:1022 i_ljosi_sogunnar_000112 28 00:07:17.18 10.24 0.37 partísanar kommúnista lögðu síðar þorpið hans penni sig gekkst hann umsvifalaust þeim á hönd og fór að samsærið títós -i_ljosi_sogunnar_000112-0029-00:07:3060-00:00:1244 i_ljosi_sogunnar_000112 29 00:07:30.60 12.416 0.48 titon stóð loks uppi sem sigurvegarar í lok stríðsins var okkar meðal ótal serba sem voru fangelsaðir af yfirvöldum fyrir að hafa starfað með setningu -i_ljosi_sogunnar_000112-0030-00:07:4454-00:00:1620 i_ljosi_sogunnar_000112 30 00:07:44.54 16.128 0.38 saif ár fyrstu bönkum eyddi radovan litli því mestmegnis með móður sinni afar kært var milli þeirra mæðgina og jovanka studdi son sinn dyggilega allt þar til hún gaf böndin ö þúsund og fimm áttatíu og þriggja ára gömul -i_ljosi_sogunnar_000112-0031-00:08:0164-00:00:1312 i_ljosi_sogunnar_000112 31 00:08:01.64 13.184 0.13 radovan var greindur og bráðger drengur og skaraði fram úr í skóla þegar hann var ellefu ára flutti fjölskyldan niður úr fjöllunum og á mölina til næststærstu borgar svartfjallalands níkíta -i_ljosi_sogunnar_000112-0032-00:08:1552-00:00:1058 i_ljosi_sogunnar_000112 32 00:08:15.52 10.496 0.18 en jafnvel hún sem var stórborg miðað við örlitla fjallaþorpið þar sem radovan fæddist varð fljótt of lítil fyrir þennan metnaðargjarna sveitapilt -i_ljosi_sogunnar_000112-0033-00:08:2720-00:00:1498 i_ljosi_sogunnar_000112 33 00:08:27.20 14.976 0.12 árið nítján hundruð sextíu lauk radarnum fimmtán ára og flutti þá einn síns liðs meira en þrjú hundruð kílómetra norðaustur til sarajevo höfuðborgar sambandslýðveldisins bosníu hersegóvínu -i_ljosi_sogunnar_000112-0035-00:09:0216-00:00:1862 i_ljosi_sogunnar_000112 35 00:09:02.16 18.688 0.4 var ört vaxandi og lífleg borg sem paradísin ungi fluttist til haustið nítján hundruð sextíu og síðast en ekki síst fjölbreytileg bosnía var eina sambandslýðveldi júgóslavíu sem ekki hét eftir einu einstöku þjóðarbroti og enginn ein þjóð var þar í algjörum meirihluta -i_ljosi_sogunnar_000112-0037-00:09:3614-00:00:1450 i_ljosi_sogunnar_000112 37 00:09:36.14 14.464 0.06 í gamla bænum stóðu kirkjur moskur og sýnagógur nánast á sama horni en hinn dæmigerði sarajevobúi á þessum tíma hafði meiri áhuga á að sækja einhver af fjölmörgum kaffihúsum borgarinnar en trúarstofnanir -i_ljosi_sogunnar_000112-0040-00:10:3766-00:00:1754 i_ljosi_sogunnar_000112 40 00:10:37.66 17.536 0.07 á námsárunum gaf hann nefnilega út tvær ljóðabækur brjálaða spjótið kom út árið nítján hundruð sextíu og átta þegar skáldið var tuttugu og þriggja ára gamalt og vann til bókmenntaverðlauna og svo frá ómunatíð sem kom út þremur árum síðar -i_ljosi_sogunnar_000112-0042-00:11:1972-00:00:1474 i_ljosi_sogunnar_000112 42 00:11:19.72 14.72 0.15 síðar á lífsleiðinni átti karate sjálfur eftir að benda á eigin ljóð sem hann hafði ort á háskólaárunum sem dæmi um að hann hafi haft einhverskonar spádómsgáfu eða að minnsta kosti stórmerkilega framsýni -i_ljosi_sogunnar_000112-0043-00:11:3770-00:00:0508 i_ljosi_sogunnar_000112 43 00:11:37.70 5.12 0.38 sem karate rifjaði upp erindi úr ljóði úr seinni bók sinni frá ómunatíð -i_ljosi_sogunnar_000112-0044-00:11:4354-00:00:0496 i_ljosi_sogunnar_000112 44 00:11:43.54 4.992 0.27 jósef heitir eftir borginni þar sem hann dvaldi á námsárunum sarajevo -i_ljosi_sogunnar_000112-0046-00:12:4840-00:00:1246 i_ljosi_sogunnar_000112 46 00:12:48.40 12.416 0.14 karatehögg í geðlækningum og hóf störf sem geðlæknir við sjúkrahúsi sarín hundruð sjötíu og sjö síðar fékk hann sér svo eigin stofu og mun rekstur hennar hafa gengið ágætlega -i_ljosi_sogunnar_000112-0047-00:13:0196-00:00:1430 i_ljosi_sogunnar_000112 47 00:13:01.96 14.208 0.29 á áttunda áratugnum var hann líka sérstakur ráðgjafi fótboltaliðsins fk sarajevo í geðheilsumálum og síðar gegndi hann sama hlutverki fyrir annað lið í annari borg hina frægu rauðu stjörnu í belgrad -i_ljosi_sogunnar_000112-0048-00:13:1672-00:00:1110 i_ljosi_sogunnar_000112 48 00:13:16.72 11.136 0.4 leikmenn fk sarajevo mundu vel eftir geðlækninum karate þegar blaðamenn spurðu þá út í hann löngu síðar hann hafði haft nokkuð óvenjulegar aðferðir fannst þeim -i_ljosi_sogunnar_000112-0049-00:13:2884-00:00:0762 i_ljosi_sogunnar_000112 49 00:13:28.84 7.552 0.06 reyna að fylla fótboltamennina sigurvilja hafði hann meðal annars látið þá liggja hreyfingarlausa í myrkvuðu herbergi -i_ljosi_sogunnar_000112-0050-00:13:3708-00:00:0448 i_ljosi_sogunnar_000112 50 00:13:37.08 4.48 0.09 og ímynda sér að þeir væru hunangsflugur sem sveimuðu milli blóma -i_ljosi_sogunnar_000112-0051-00:14:0040-00:00:0940 i_ljosi_sogunnar_000112 51 00:14:00.40 9.472 0.18 maðurinn í dyragættinni var nokkuð óvenjulegur að sjá hávaxinn eldri maður svartklæddur frá herliði í síðum frakka -i_ljosi_sogunnar_000112-0052-00:14:1062-00:00:1338 i_ljosi_sogunnar_000112 52 00:14:10.62 13.312 0.3 armen þykkt og strítt hvítt alskegg og eins og kom í ljós þegar hann lyfti svörtum barðahattinum með sítt hvítt hár sem bundið var í hnúta hvirflinum -i_ljosi_sogunnar_000112-0053-00:14:2550-00:00:1614 i_ljosi_sogunnar_000112 53 00:14:25.50 16.128 0.21 maðurinn spurði kurteisislegaeftir húsráðanda herra prófessor mina mínútu það var eiginkona herra prófessorsins sem kom til dyra og var nokkuð hvumsa þegar svartklæddur inn bugtaði sig kyssti hönd hennar og rétti henni svo blómavönd -i_ljosi_sogunnar_000112-0054-00:14:4316-00:00:0428 i_ljosi_sogunnar_000112 54 00:14:43.16 4.352 0.08 þetta var í belgrad höfuðborg sjálfstæðrar serbíu árið tvö þúsund og fimm -i_ljosi_sogunnar_000112-0056-00:15:0598-00:00:0742 i_ljosi_sogunnar_000112 56 00:15:05.98 7.424 0.21 herra prófessor mina mínar nefnilega einn fremsti sérfræðingur serbíu í því sem kallast radíesþesía -i_ljosi_sogunnar_000112-0057-00:15:1392-00:00:1292 i_ljosi_sogunnar_000112 57 00:15:13.92 12.928 0.07 eða huggeislun eins og umsjónarmaður þessa þáttar fann eitt einasta dæmi um að væri íslenska þýðingin á þessu hugtaki í grein tímariti sálarrannsóknarfélagsins frá nítján hundruð áttatíu og sex -i_ljosi_sogunnar_000112-0058-00:15:2766-00:00:1908 i_ljosi_sogunnar_000112 58 00:15:27.66 19.072 0.37 en radíesþesía ja þakkar sú list að nema með pendúl einhverskonar geislun eða segulbylgjur og geta þannig greint bæði og læknað sjúkdóma og meininu og jafnvel einnig vísað á vatn olíu og góðmálma í jörðu -i_ljosi_sogunnar_000112-0059-00:15:4816-00:00:1588 i_ljosi_sogunnar_000112 59 00:15:48.16 15.872 0.27 síðhærði og síðskeggjaði aðkomumaður dragan dabic var ofuráhugasamur um að nema þessi fræði ekki leið á löngu þar til hann var orðinn fastagestur á heimili mínútna og hreiðraði á endanum um sig og benda á vinnustofu prófessorsins -i_ljosi_sogunnar_000112-0060-00:16:1660-00:00:0660 i_ljosi_sogunnar_000112 60 00:16:16.60 6.656 0.21 það fór ágætlega á með mínútunum og dragan dabic en gestur þeirra gaf ekki upp mikið um fortíð sína -i_ljosi_sogunnar_000112-0061-00:16:2664-00:00:1530 i_ljosi_sogunnar_000112 61 00:16:26.64 15.232 0.22 hann var menntaður læknir sko alvöru læknir en gat reyndar ekki sýnt nein plögg upp á það hann hafði gengið í gegnum erfiðan skilnað vestanhafs fyrrverandi eiginkona sat eftir í nurlaði að skila honum læknisskilríkjum hans -i_ljosi_sogunnar_000112-0062-00:16:4300-00:00:1988 i_ljosi_sogunnar_000112 62 00:16:43.00 19.968 0.3 abu radíeþesíunámið af krafti að aðeins fimm dögum liðnum var hann orðinn fullnuma í pendúl dingli og segulbylgju greiningu og með vottorð frá herra prófessor mínútum hellti hann sér fljótlega út í eigin starfsemi í nýju belgrade nútímalegu úthverfi borgarinnar -i_ljosi_sogunnar_000112-0066-00:18:1094-00:00:1108 i_ljosi_sogunnar_000112 66 00:18:10.94 11.136 0.09 en það voru líka um það bil einu pappírarnir sem dragan dabic gat ekki reitt fram væri hann um það beðinn hann var annars með öll persónuskilríki vegabréf og vottorð á hreinu -i_ljosi_sogunnar_000112-0067-00:18:2262-00:00:0592 i_ljosi_sogunnar_000112 67 00:18:22.62 5.888 0.45 sköruðu þessi skilríkja dragan dabic enda var það hans rétta nafn -i_ljosi_sogunnar_000112-0068-00:18:2934-00:00:1434 i_ljosi_sogunnar_000112 68 00:18:29.34 14.336 0.16 eða hvað eins og flesta hlustendur grunar eflaust leyndist annar maður undir hvíta skegginu og svarta frakkana allt annar maður en sá maður átti marga vini á æðstu stöðum í serbnesku þjóðfélagi -i_ljosi_sogunnar_000112-0069-00:18:4438-00:00:0426 i_ljosi_sogunnar_000112 69 00:18:44.38 4.224 0.2 því auðvelt með að redda sér hverskyns plöggum og skilríkjum -i_ljosi_sogunnar_000112-0074-00:20:4330-00:00:1240 i_ljosi_sogunnar_000112 74 00:20:43.30 12.416 0.38 spruttu ótal hópar og fylkingar um málefni hvers þjóðernis hópar og fylkingar sem aukna sjálfsstjórn eða jafnvel kolunum fjölda minni þjóðríkja -i_ljosi_sogunnar_000112-0075-00:20:5668-00:00:0610 i_ljosi_sogunnar_000112 75 00:20:56.68 6.144 0.41 það var eitthvað í loftinu margir júgóslavar byrjuðu nú í fyrsta sinn að skipta sér af pólitík -i_ljosi_sogunnar_000112-0077-00:21:1078-00:00:0356 i_ljosi_sogunnar_000112 77 00:21:10.78 3.584 0.0 fyrst gekk hann til liðs við flokk græningja um stundarsakir -i_ljosi_sogunnar_000112-0078-00:21:1498-00:00:0666 i_ljosi_sogunnar_000112 78 00:21:14.98 6.656 0.21 en svo tók hann þátt í einskonar umræðuhóp menningar sem og þjóðernissinnaðra serba sara -i_ljosi_sogunnar_000112-0079-00:21:2314-00:00:0702 i_ljosi_sogunnar_000112 79 00:21:23.14 7.04 0.07 þessir varð svo grunnurinn að serbneska lýðræðisflokknum sem var stofnaður í júlí nítján hundruð níutíu -i_ljosi_sogunnar_000112-0080-00:21:3070-00:00:1042 i_ljosi_sogunnar_000112 80 00:21:30.70 10.368 0.14 flokkurinn hafði það að markmiði að tryggja hagsmuni serba í bosníu aðrar þjóðir bosníu svipað leyti stofnað svipaða flokka um eigin hagsmuni -i_ljosi_sogunnar_000112-0081-00:21:4150-00:00:0884 i_ljosi_sogunnar_000112 81 00:21:41.50 8.96 0.25 radovan paradísar einn helsti hvatamaður að stofnun serbneska lýðræðisflokksins hann hafði aldeilis fundið sig í pólitíkinni -i_ljosi_sogunnar_000112-0082-00:21:5154-00:00:1476 i_ljosi_sogunnar_000112 82 00:21:51.54 14.72 0.0 þetta voru umbrotatímar kommúnisminn riðaði til falls og lýðræðið var að ryðja sér til rúms í bosníu var kosið til þings í fyrsta sinn og þjóðernisflokkar múslima króata og serba tóku þar sæti -i_ljosi_sogunnar_000112-0084-00:22:1188-00:00:1790 i_ljosi_sogunnar_000112 84 00:22:11.88 17.92 0.13 í júní nítján hundruð níutíu og eitt lýstu króatía og slóvenía yfir sjálfstæði frá kastaði á báðum stöðum brutust í framhaldi af því út bardagar milli króatískra slóvenskra hersveita og júgóslavneska hersins sem var að miklu leyti skipaður serbum -i_ljosi_sogunnar_000112-0085-00:22:3042-00:00:1168 i_ljosi_sogunnar_000112 85 00:22:30.42 11.648 0.09 en þrátt fyrir blóðsúthellingar sér í lagi í króatíu vildu þingmenn bosníumúslima og bosnískra króata fara sömu leið lýsa yfir sjálfstæði í bosníu -i_ljosi_sogunnar_000112-0086-00:22:4350-00:00:1564 i_ljosi_sogunnar_000112 86 00:22:43.50 15.616 0.34 en nágrannar þeirra bosníuserbar með serbneska lýðræðisflokkinn og radovan karadzic í broddi fylkingar óttuðust um hag sinn yrði það raunin þeir vildu vera áfram innan júgóslavíu enda ítök serba þar enn sterk -i_ljosi_sogunnar_000112-0090-00:24:0750-00:00:2720 i_ljosi_sogunnar_000112 90 00:24:07.50 27.264 0.18 sumstaðar stóðu fastir á sínu þeir vildu fara sömu leið og króatar og slóvenar eftir því sem deilurnar um mögulegt sjálfstæði bosníu við múslima drógust á langinn og möguleikinn á sáttum virtist verða æ fjarlægari varð radovan karate reiðari og reiðari ræður hans og ummæli opinber sem óopinber urðu sömuleiðis herskárri -i_ljosi_sogunnar_000112-0091-00:24:3688-00:00:0752 i_ljosi_sogunnar_000112 91 00:24:36.88 7.424 0.17 hann fór að tala um að hugsanlega væri eina ráðið að þessir uppivöðslusömu múslimar myndu bara alfarið hverfa -i_ljosi_sogunnar_000112-0092-00:24:4782-00:00:0456 i_ljosi_sogunnar_000112 92 00:24:47.82 4.608 0.0 þetta var pæling sem hann viðræður fyrst í einrúmi við nána vini sína og samstarfsmenn -i_ljosi_sogunnar_000112-0093-00:24:5306-00:00:0576 i_ljosi_sogunnar_000112 93 00:24:53.06 5.76 0.0 framhjáhlaupi fyrst en svo virðist hann hafa sætt sig betur og betur við hana -i_ljosi_sogunnar_000112-0094-00:24:5936-00:00:0918 i_ljosi_sogunnar_000112 94 00:24:59.36 9.216 0.05 loksins svo mjög að hann treysti sér til að nefna hana opinberlega á bosníska þinginu fyrir framan fjöldan allan af þingmönnum múslima -i_ljosi_sogunnar_000112-0095-00:25:0974-00:00:1362 i_ljosi_sogunnar_000112 95 00:25:09.74 13.696 0.46 það var fimmtándi október nítján hundruð níutíu og eitt bosníska þingið ræddi sjálfstæðisyfirlýsingu bosníu sem þingmenn múslima og króata mæltu fyrir en serbar mótmæltu af öllum sínum kröftum -i_ljosi_sogunnar_000112-0096-00:25:2398-00:00:0726 i_ljosi_sogunnar_000112 96 00:25:23.98 7.168 0.06 þingfundur hafði hafist í morgunsárið þann fjórtánda október en staðið óslitið allan daginn og allt kvöldið -i_ljosi_sogunnar_000112-0097-00:25:3228-00:00:0898 i_ljosi_sogunnar_000112 97 00:25:32.28 9.088 0.29 það var komið fram yfir miðnætti þegar formaður stærsta flokks bosníuserba radovan kanadísku var heitt í hamsi -i_ljosi_sogunnar_000112-0098-00:25:4194-00:00:0528 i_ljosi_sogunnar_000112 98 00:25:41.94 5.248 0.0 henti á fordæmi króatíu og slóveníu sem líka höfðu lýst yfir sjálfstæði -i_ljosi_sogunnar_000112-0099-00:25:5390-00:00:2660 i_ljosi_sogunnar_000112 99 00:25:53.90 26.624 0.41 þingræðan varð löng og hann varð reiðari og reiðari og snarþagnar sínum til sjálfstæðissinna á þinginu múslima króata aðallega múslimanna er að færa bosníu niður sömu heljarslóð og slóveníu og króatíu hann barði fingrunum á ræðupúltið til að undirstrika mál sitt -i_ljosi_sogunnar_000112-0100-00:26:2110-00:00:0948 i_ljosi_sogunnar_000112 100 00:26:21.10 9.472 0.16 valdið ekki að þetta endi í helvíti og kannski að þjóð múslima í bosníu eigi eftir að hverfa því þeir munu ekki geta varið sig -i_ljosi_sogunnar_000112-0101-00:26:3566-00:00:1398 i_ljosi_sogunnar_000112 101 00:26:35.66 13.952 0.17 við þessi orð serbneska leiðtogans trylltust fulltrúar múslima í þingsalnum af bræði og hrópuðu að honum ókvæðisorð leiðtogi múslimaklerka tók næstur til máls -i_ljosi_sogunnar_000112-0103-00:26:5414-00:00:0784 i_ljosi_sogunnar_000112 103 00:26:54.14 7.808 0.12 þessi orð karim hans og framkoma skýrir greinilega hvers vegna við getum ekki verið áfram hluti júgóslavíu -i_ljosi_sogunnar_000112-0104-00:27:0322-00:00:0708 i_ljosi_sogunnar_000112 104 00:27:03.22 7.04 0.27 þingfundi lauk á atkvæðagreiðslu þar sem tillaga um sjálfstæðisyfirlýsingu var samþykkt þingmenn bosníuserba sátu hjá -i_ljosi_sogunnar_000112-0108-00:27:4866-00:00:0544 i_ljosi_sogunnar_000112 108 00:27:48.66 5.376 0.31 hinsvegar um landið voru serbar byrjaðir að vígbúast og búa sig undir stríð -i_ljosi_sogunnar_000112-0110-00:28:5370-00:00:1424 i_ljosi_sogunnar_000112 110 00:28:53.70 14.208 0.0 alþjóðlegi stríðsglæpadómstóllinn fyrir fyrrverandi júgóslavíu var því stofnaður með ályktun öryggisráðs sameinuðu þjóðanna númer átta hundruð tuttugu og sjö þann tuttugasta og fimmta maí nítján hundruð níutíu og þrjú þegar stríðið stóð enn sem hæst -i_ljosi_sogunnar_000112-0111-00:29:0906-00:00:0878 i_ljosi_sogunnar_000112 111 00:29:09.06 8.832 0.0 rúmum tveimur árum síðar þann tuttugasta og fjórða júlí nítján hundruð níutíu og fimm ákærði dómstóllinn radovan karate fyrir stríðsglæpi -i_ljosi_sogunnar_000112-0112-00:29:1924-00:00:1240 i_ljosi_sogunnar_000112 112 00:29:19.24 12.288 0.24 tveimur vikum fyrr höfðu hersveitir bosníuserba haldið inn í bæinn sveinninn frá landamærum serbíu bærinn var þá á verndarsvæði sameinuðu þjóðanna -i_ljosi_sogunnar_000112-0113-00:29:3240-00:00:1122 i_ljosi_sogunnar_000112 113 00:29:32.40 11.264 0.0 en það reyndist lítil huggun fyrir bæjarbúa á næstu þremur dögum gátu hermennirnir næsta óáreittir tekið af lífi mörg þúsund bosníska múslima -i_ljosi_sogunnar_000112-0114-00:29:4410-00:00:1502 i_ljosi_sogunnar_000112 114 00:29:44.10 14.976 0.06 stefna og drengi að minnsta kosti átta þúsund sjö hundruð þrjátíu og tvo vinna við að grafa upp fjöldagrafir og bera kennsl á líkamsleifar hefur staðið óslitið frá nítján hundruð níutíu og fimm -i_ljosi_sogunnar_000112-0115-00:30:0388-00:00:0802 i_ljosi_sogunnar_000112 115 00:30:03.88 8.064 0.45 samkvæmt dóm alþjóðastríðsglæpadómstólsins í hag nýverið voru fjöldamorðin í sveinninn þjóðarmorð -i_ljosi_sogunnar_000112-0117-00:30:2286-00:00:1304 i_ljosi_sogunnar_000112 117 00:30:22.86 12.928 0.09 á fyrir ákæruna gaf kanadíski fram ekki frekar en flestir aðrir sem fengu á sig ákærur frá alþjóðlega stríðsglæpadómstólnum um þetta leyti karate -i_ljosi_sogunnar_000112-0118-00:30:3628-00:00:1718 i_ljosi_sogunnar_000112 118 00:30:36.28 17.28 0.42 í árslok nítján hundruð níutíu og fimm rituðu forsetar bosníu króatíu serbíu undir friðarsamninga kennda við borgina eton sem bundu formlegan enda á bosníustríðið það hafði þá staðið í vel á fjórða ár og reiðum hundrað þúsund manns til dauða -i_ljosi_sogunnar_000112-0119-00:30:5490-00:00:0944 i_ljosi_sogunnar_000112 119 00:30:54.90 9.472 0.17 yfirmenn atlantshafsbandalagsins sem tók við friðargæslu höfðu þó í raun lítinn áhuga á að eltast við handtökuskipanir alþjóðadómstólsins -i_ljosi_sogunnar_000112-0120-00:31:0482-00:00:1056 i_ljosi_sogunnar_000112 120 00:31:04.82 10.624 0.16 þeir óttuðust að það að handtaka menn eins og paradísar bosníuserbar dýrkuðu enn og dáðu gæti ógnað viðkvæmum friðarsamningunum -i_ljosi_sogunnar_000112-0121-00:31:1954-00:00:1640 i_ljosi_sogunnar_000112 121 00:31:19.54 16.512 0.19 þetta skynjaði karate þó að stríðinu lyki og hann missti stöðu sína sem leiðtogi bosníuserba benti lítið til þess að hann óttaðist handtöku fyrst um sinn virtist hann reyndar hafa sérstakt yndi af því að vekja athygli á friðhelginni sem hann virtist njóta -i_ljosi_sogunnar_000112-0123-00:31:4622-00:00:0866 i_ljosi_sogunnar_000112 123 00:31:46.22 8.576 0.0 og til mátti jafnvel sjá leiðtogann fyrrverandi sitja í kyrrstæðum bíl fyrir utan höfuðstöðvar lögregluliðs sameinuðu þjóðanna í borginni -i_ljosi_sogunnar_000112-0125-00:32:0042-00:00:1238 i_ljosi_sogunnar_000112 125 00:32:00.42 12.288 0.14 það var ekki fyrr en upp úr nítján hundruð níutíu og sjö sem þetta fór að breytast og stjórnvalda og vesturlöndum virtist þá raunverulegan áhuga á því að hafa hendur í hári hins hárprúða radovans karate -i_ljosi_sogunnar_000112-0126-00:32:1628-00:00:1814 i_ljosi_sogunnar_000112 126 00:32:16.28 18.048 0.43 næstu árin ferðaðist karate á milli afskekktra munkaklaustra og réttrúnaðarkirkja á landamærum bosníu serbíu og svartagaldur í fjöllunum átti hann næga bandamenn meðal heittrúaðra og þjóðrækinna serba sem álitu þjóðhetju og allt að því dýrling -i_ljosi_sogunnar_000112-0127-00:32:3498-00:00:1868 i_ljosi_sogunnar_000112 127 00:32:34.98 18.688 0.08 sömuleiðis er nær útilokað annað en að hann hafi allan tímann notið tignina gamalla bandamanna sem enn voru í áhrifastöðum í serbíu og gat þannig haldið sér undan þó hans væri ákaft leitað að samsonite bandarískra og breska hersins -i_ljosi_sogunnar_000112-0129-00:33:1808-00:00:1612 i_ljosi_sogunnar_000112 129 00:33:18.08 16.128 0.26 en hvernig ætti að ná athygli lífvarðanna til að fá þá til að stöðva bílinn ákveðið var að einn sérsveitarmaðurinn skyldi klæðast kafloðnum górillubúning það hlyti að vekja eftirtekt enda górillur sjaldséðar í fjallendi balkanskagans -i_ljosi_sogunnar_000112-0130-00:33:3502-00:00:0604 i_ljosi_sogunnar_000112 130 00:33:35.02 6.016 0.25 en sérsveitarmaðurinn fékk að svitna lengi í górillubúningnum því paradísar sjá sig -i_ljosi_sogunnar_000112-0131-00:33:4270-00:00:0780 i_ljosi_sogunnar_000112 131 00:33:42.70 7.808 0.38 þann tíma sem hann var í felum í fjöllunum var kanadísku að síður í reglulegu sambandi við eiginkonu sína að viljum -i_ljosi_sogunnar_000112-0132-00:33:5098-00:00:1204 i_ljosi_sogunnar_000112 132 00:33:50.98 12.032 0.15 árið tvö þúsund og fimm birtust í fjölmiðlum bréf sem cardiff eiginkonu sinni úr felum og friðargæsluliðar nato síðan lagt hald á í húsleit á heimili hennar -i_ljosi_sogunnar_000112-0134-00:34:2056-00:00:0550 i_ljosi_sogunnar_000112 134 00:34:20.56 5.504 0.42 minnesota og þar dvelja sífellt oftar og lengur og lengur í senn -i_ljosi_sogunnar_000112-0135-00:34:2690-00:00:0438 i_ljosi_sogunnar_000112 135 00:34:26.90 4.352 0.45 elskaði ástir minks í huga mínum og heldur lengi í fanginu -i_ljosi_sogunnar_000112-0140-00:35:1008-00:00:0366 i_ljosi_sogunnar_000112 140 00:35:10.08 3.712 0.0 öll þessi verk voru gefin út í serbíu og seldust vel -i_ljosi_sogunnar_000112-0141-00:35:1484-00:00:0964 i_ljosi_sogunnar_000112 141 00:35:14.84 9.6 0.15 þrátt fyrir að hafa nóg leiddist gardínusnúru lífið í felum hann saknaði borgarlífsins að vera meðal fólks og vera einhver -i_ljosi_sogunnar_000112-0142-00:35:2598-00:00:1112 i_ljosi_sogunnar_000112 142 00:35:25.98 11.136 0.16 tímanum þúsund og þrjú fór karate hafði verið stór og sterkbyggður í stífir hann fastaði tvo daga í viku og borðaði lítið hina dagana fimm -i_ljosi_sogunnar_000112-0143-00:35:3790-00:00:1064 i_ljosi_sogunnar_000112 143 00:35:37.90 10.624 0.33 skelfing notað stuttermabolina sem lilias nokkrum árum áður og hann fór líka að safna skeggi og hætti að klippa þykkt hárið -i_ljosi_sogunnar_000112-0146-00:36:3206-00:00:0538 i_ljosi_sogunnar_000112 146 00:36:32.06 5.376 0.2 vakti reyndar athygli einhverra dragan dabic var iðulega með fleiri en einn farsíma á sér -i_ljosi_sogunnar_000112-0147-00:36:3806-00:00:0488 i_ljosi_sogunnar_000112 147 00:36:38.06 4.864 0.0 en það var kannski bara vegna þess hversu ofsalega upptekinn og eftirsóttur hann var -i_ljosi_sogunnar_000112-0148-00:36:4592-00:00:2070 i_ljosi_sogunnar_000112 148 00:36:45.92 20.736 0.35 seldur com hann mætti vel á ráðstefnur um óhefðbundnar lækningar og ýmis nýaldarmál hélt jafnvel sjálfur fyrirlestra hann fór að skrifa greinar í tímariti heilnæmt líferni um allt frá huggeislun til heilsusamlegs mataræðis austrænna lækningajurta og hugleiðslu -i_ljosi_sogunnar_000112-0149-00:37:0748-00:00:0800 i_ljosi_sogunnar_000112 149 00:37:07.48 7.936 0.06 hann var vel liðinn í hverfinu sínu í nýju belgrad börnin í nágrenninu kölluðu hann jólasveininn vegna skeggsins -i_ljosi_sogunnar_000112-0150-00:37:1612-00:00:0936 i_ljosi_sogunnar_000112 150 00:37:16.12 9.344 0.27 eignaðist kærustu konu að nafni nýliðar bentu síðar á að svipaði mjög til linun karate -i_ljosi_sogunnar_000112-0153-00:38:1242-00:00:1210 i_ljosi_sogunnar_000112 153 00:38:12.42 12.16 0.38 á meðan gnæfði yfir honum og öðrum bargestum mynd af honum sjálfum því auðvitað var hinn hvítskeggjaði doktor akandi annar en sjálfur radovan karate -i_ljosi_sogunnar_000112-0155-00:38:4540-00:00:1014 i_ljosi_sogunnar_000112 155 00:38:45.40 10.112 0.3 líklegt er líka að leyniþjónustan hafi þaggað niður allar grunsemdir sem vöknuðu um að þessi doktor dragan dabic væri kannski ekki allur þar sem hann væri séður -i_ljosi_sogunnar_000112-0156-00:38:5652-00:00:0996 i_ljosi_sogunnar_000112 156 00:38:56.52 9.856 0.28 ef hefur hópur manna haft fulla vitneskju um að eftirlýstasti stríðsglæpamaður evrópu væri dinglandi pendúl í úthverfi belgrade -i_ljosi_sogunnar_000112-0157-00:39:0812-00:00:0642 i_ljosi_sogunnar_000112 157 00:39:08.12 6.4 0.0 enda var það ekki fyrir ný ríkisstjórn tók við í serbíu sumarið tvö þúsund og átta sem hreyfing komst á mál karate -i_ljosi_sogunnar_000112-0159-00:39:2580-00:00:0452 i_ljosi_sogunnar_000112 159 00:39:25.80 4.608 0.1 yrði að færa alþjóðadómstólnum þá flóttamenn sem enn voru eftir -i_ljosi_sogunnar_000112-0160-00:39:3144-00:00:0618 i_ljosi_sogunnar_000112 160 00:39:31.44 6.272 0.38 eitt af fyrstu verkum stjórnar tadics var að skipta um yfirmann serbnesku leyniþjónustunnar -i_ljosi_sogunnar_000112-0161-00:39:3834-00:00:0666 i_ljosi_sogunnar_000112 161 00:39:38.34 6.656 0.18 og með nýjan mann við stjórnvölinn þar var skyndilega leikur einn að hafa uppi á radovan karate -i_ljosi_sogunnar_000112-0162-00:39:4858-00:00:1944 i_ljosi_sogunnar_000112 162 00:39:48.58 19.456 0.11 faldi átjánda júlí tvö þúsund og átta stöðvaði lögreglubíll ferð strætó númer sjötíu og þrjú sem var á leið frá nýju belgrad í norðvestur lengra út í úthverfi borgarinnar fjórir óeinkennisklæddir lögreglumenn stigu um borð í vagninn þeir þóttust vera eftirlitsmenn og kröfðu farþega um miða -i_ljosi_sogunnar_000112-0163-00:40:0952-00:00:1028 i_ljosi_sogunnar_000112 163 00:40:09.52 10.24 0.1 í miðjum vagninum sat eldri maður um sextugt með mikið hvítt skegg og hvítt hár undir barðastórum stráhatti léttklæddur í sumarhitanum -i_ljosi_sogunnar_000112-0164-00:40:2362-00:00:0622 i_ljosi_sogunnar_000112 164 00:40:23.62 6.272 0.27 hann var að grafa hendinni í buxnavasann í leitað strætómiða þegar einn lögreglumannanna greip hann -i_ljosi_sogunnar_000112-0167-00:40:5234-00:00:0578 i_ljosi_sogunnar_000112 167 00:40:52.34 5.888 0.08 þá fyrst gafst radovan karate og var handtekinn eftir þrettán ár á flótta -i_ljosi_sogunnar_000112-0168-00:40:5950-00:00:1928 i_ljosi_sogunnar_000112 168 00:40:59.50 19.328 0.19 og nú er sögunni sem hófst í litla fjallaþorpinu í svaraði stríðsglæpadómstólinn hollandi eftir að hafa legið meðal annars um læknisfræðideild háskólans ísabellu í bosníu og heilagasta -i_ljosi_sogunnar_000113-0002-00:00:4396-00:00:1484 i_ljosi_sogunnar_000113 2 00:00:43.96 14.848 0.25 samkvæmt japönskum yfirvöldum létu lífið í þessum hamförum fimmtán þúsund átta hundrað níutíu og fjögurþúsund fimm hundruð sextíu og tveggja er enn saknað sex þúsund hundrað fimmtíu og tveir til viðbótar slösuðust -i_ljosi_sogunnar_000113-0005-00:02:3330-00:00:1174 i_ljosi_sogunnar_000113 5 00:02:33.30 11.776 0.2 er föstudagur og fundur hjá efri deild japanska þingsins í þinghúsinu í tóku an er fjórtán mínútur gengin í þrjú þegar jörðin byrjar að skjálfa -i_ljosi_sogunnar_000113-0006-00:02:5198-00:00:1830 i_ljosi_sogunnar_000113 6 00:02:51.98 18.304 0.32 ljósakrónurnar yfir þingsalnum nötra nötra nötra japanar eru svo sem ekki óvanir jarðskjálftum landið er á miklu jarðhræringasvæði það verða á annað þúsund skjálfta þar á hverju ári flestir þeirra auðvitað frekir veikir en sumir verða sterkir -i_ljosi_sogunnar_000113-0007-00:03:1090-00:00:0766 i_ljosi_sogunnar_000113 7 00:03:10.90 7.68 0.06 síðdegis föstudaginn ellefta mars tvö þúsund og ellefu fara þingmennirnir í efri deildinni fljótlega að ókyrrast -i_ljosi_sogunnar_000113-0008-00:03:1904-00:00:2116 i_ljosi_sogunnar_000113 8 00:03:19.04 21.248 0.19 þessi jarðskjálfti er sannarlega af sterkari taginu og hann varir líka óvenju lengi samkvæmt japanskri þjóðtrú kúrir risastór steinbítur undir japanseyjum og þegar hann byltir sér í djúpinu leikur jörðin á reiðiskjálfi -i_ljosi_sogunnar_000113-0012-00:04:5178-00:00:0616 i_ljosi_sogunnar_000113 12 00:04:51.78 6.144 0.07 mælar japönsku veðurstofunnar áætluðu fyrst að skjálftinn hefði verið sjö komma níu að stærð -i_ljosi_sogunnar_000113-0018-00:07:0810-00:00:0616 i_ljosi_sogunnar_000113 18 00:07:08.10 6.144 0.07 það er orðið ljóst að honum bíða ærin verkefni þegar jörðin hættir loks að skjálfa -i_ljosi_sogunnar_000113-0019-00:07:2368-00:00:1314 i_ljosi_sogunnar_000113 19 00:07:23.68 13.056 0.18 skjálftamiðjan var nærri fjögur hundruð kílómetra frá japönsku höfuðborginni en engu að síður urðu íbúar tóku vel varnings sveifluðust til og frá og fólk þusti út á götur -i_ljosi_sogunnar_000113-0021-00:07:4284-00:00:1290 i_ljosi_sogunnar_000113 21 00:07:42.84 12.928 0.04 þegar fréttastofa ríkisútvarpsins náði tali af bolla thoroddsen íslenskum meistaranema fyrir morgunfréttirnar klukkan átta var hann staddur á þriðju hæð í skrifstofuhúsnæði í miðborg tók -i_ljosi_sogunnar_000113-0022-00:07:5658-00:00:0576 i_ljosi_sogunnar_000113 22 00:07:56.58 5.76 0.09 voru tvær klukkustundir liðnar frá stóra skjálftanum en jörðin nötraði enn -i_ljosi_sogunnar_000113-0031-00:09:4536-00:00:0996 i_ljosi_sogunnar_000113 31 00:09:45.36 9.856 0.22 hafa komið margir stjórnartaumana á meðan ég er búðina í síðustu átta árin og menn kanína þetta væri svona einn af þessum hefðbundnum -i_ljosi_sogunnar_000113-0034-00:10:0524-00:00:0640 i_ljosi_sogunnar_000113 34 00:10:05.24 6.4 0.44 arnar jensson rekur fyrirtæki í tók jóhann var á heimleið úr hádegismat þegar skjálftinn reið yfir -i_ljosi_sogunnar_000113-0040-00:11:3824-00:00:1576 i_ljosi_sogunnar_000113 40 00:11:38.24 15.872 0.0 þó svo að japanar hafi líklega eina verstu reynslu allra þjóða heims skaðlegum áhrifum kjarnorkunnar hafa japönsk stjórnvöld lengi lagt áherslu á að notfæra sér hana engu að síður í friðsamlegum tilgangi til raforkuframleiðslu -i_ljosi_sogunnar_000113-0041-00:11:5454-00:00:1538 i_ljosi_sogunnar_000113 41 00:11:54.54 15.36 0.22 í ársbyrjun tvö þúsund og ellefu sáu tugir kjarnorkuvera víðsvegar um landið japönum fyrir þrjátíu prósent af raforkuþörfum þeirra og stefnan var að auka það hlutfall upp í fjörutíu prósent hið minnsta á allra næstu árum -i_ljosi_sogunnar_000113-0043-00:12:3198-00:00:0662 i_ljosi_sogunnar_000113 43 00:12:31.98 6.656 0.12 væri í raun og veru hægt að tryggja það spurðu gagnrýnendurnir að verin væru fullkomlega örugg -i_ljosi_sogunnar_000113-0046-00:12:5108-00:00:0698 i_ljosi_sogunnar_000113 46 00:12:51.08 6.912 0.15 vitað væru byggð með það í huga að það gæti orðið og myndu án efa verða jarðskjálftar í nágrenni þeirra -i_ljosi_sogunnar_000113-0048-00:13:0316-00:00:0738 i_ljosi_sogunnar_000113 48 00:13:03.16 7.424 0.05 en hver býst í raun og veru við jarðskjálfta upp á nýju öflugri en nokkuð sem sést hefur áður -i_ljosi_sogunnar_000113-0051-00:13:5058-00:00:2276 i_ljosi_sogunnar_000113 51 00:13:50.58 22.784 0.21 alþjóða kjarnorkumálastofnunin fylgdist náið með gangi mála í kassa karen eftir fremsta megni ekki að ástæðulausu á tíunda áratug síðustu aldar höfðu japönsk kjarnorkuyfirvöld ítrekað orðið uppvís því að reyna að þagga niður og fegra frásagnir af bilunum og slysum í kjarnorkuverum landsins -i_ljosi_sogunnar_000113-0053-00:14:3602-00:00:1096 i_ljosi_sogunnar_000113 53 00:14:36.02 11.008 0.26 en síðdegis á föstudeginum ellefta mars tvö þúsund og ellefu virtist öryggiskerfið í kjarnorkuverinu fukushima daiichi virka alveg eins og átti að gera -i_ljosi_sogunnar_000113-0054-00:14:4742-00:00:0568 i_ljosi_sogunnar_000113 54 00:14:47.42 5.76 0.0 verið er eitt af þeim stærstu japan byggt í lok sjöunda áratugar síðustu aldar -i_ljosi_sogunnar_000113-0055-00:14:5378-00:00:1216 i_ljosi_sogunnar_000113 55 00:14:53.78 12.16 0.28 um tvö hundruð þrjátíu kílómetra norðvestur af tókýó við austurströndina mitt á milli tveggja smábæja okuma futaba og nefnt eftir fukushima héraði sem það tilheyrir -i_ljosi_sogunnar_000113-0056-00:15:0720-00:00:2064 i_ljosi_sogunnar_000113 56 00:15:07.20 20.608 0.21 umskera frá miðju jarðskjálftans sem varð klukkan fjórtán mínútur í þrjú síðdegis þennan föstudag hamfaraviðvörunarkerfi versins nam skjálftann um leið og örfáum sekúndum síðar byrjuðu kjarnakljúfarnir í verinu sjálfkrafa að slökkva á sér alveg eins og átti að gerast í þessum aðstæðum -i_ljosi_sogunnar_000113-0057-00:15:2920-00:00:0918 i_ljosi_sogunnar_000113 57 00:15:29.20 9.216 0.1 eru sex kjarnakljúfar í fukushima danir voru í gangi númer eitt tvö og þrjú slökkt var á hinum þremur vegna viðhalds -i_ljosi_sogunnar_000113-0058-00:15:3880-00:00:0904 i_ljosi_sogunnar_000113 58 00:15:38.80 8.96 0.05 um tveimur mínútum eftir að skjálftinn reið yfir klukkan tólf mínútur í þrjú höfðu allir þrír kljúfarnir slökkt á sér -i_ljosi_sogunnar_000113-0059-00:15:5198-00:00:1314 i_ljosi_sogunnar_000113 59 00:15:51.98 13.056 0.24 auðinn var sú hætta að skjálfa enn einni mínútunni síðar söfnuðust starfsmenn fukushima dæturnar á bílastæðinu fyrir framan aðalbyggingu versins allir voru á sínum stað -i_ljosi_sogunnar_000113-0063-00:16:4296-00:00:1182 i_ljosi_sogunnar_000113 63 00:16:42.96 11.776 0.21 þegar norður ameríku og kyrrahafsflekarnir færðust til og ollu jarðskjálftanum ruddist sjórinn yfir upptökum skjálftans til og úr varð flóðbylgja sem lagði af stað í átt að landi -i_ljosi_sogunnar_000113-0064-00:16:5620-00:00:1454 i_ljosi_sogunnar_000113 64 00:16:56.20 14.464 0.12 japanar eru ekki óvanir jarðskjálftum eru þeir ekki óvanir flóðbylgjunum sem gjarnan fylgja þeim þegar enskumælandi tala um flóðbylgju í kjölfar neðansjávarjarðskjálfta tala gjarnan um svona -i_ljosi_sogunnar_000113-0066-00:17:1814-00:00:0694 i_ljosi_sogunnar_000113 66 00:17:18.14 6.912 0.0 japönsk saga geymir margar hrollvekjandi sögur af mögnuðum eyðileggingarmætti slíkra alda -i_ljosi_sogunnar_000113-0067-00:17:2654-00:00:1438 i_ljosi_sogunnar_000113 67 00:17:26.54 14.336 0.0 varð fljótt ljóst í kjölfar skjálftans þann ellefta mars tvö þúsund og ellefu að hann gæti valdið flóðbylgju japanska veðurstofan gaf strax út sína alvarlegustu viðvörun vegna yfirvofandi hættu á flóðbylgju -i_ljosi_sogunnar_000113-0068-00:17:4166-00:00:1028 i_ljosi_sogunnar_000113 68 00:17:41.66 10.24 0.0 gæti orðið á bilinu þriggja til sex metra há hljóðaði viðvörunin en hér reyndist veðurstofan því miður líka að hafa vanmetið mátt náttúrunnar -i_ljosi_sogunnar_000113-0069-00:17:5372-00:00:1378 i_ljosi_sogunnar_000113 69 00:17:53.72 13.824 0.0 flóðbylgjan loks skall á ströndum landsins fjörutíu til fimmtíu mínútum eftir sjálfan jarðskjálftann reyndist hún miklu miklu hærri en áætlað hafði verið víða fór hún yfir tíu metra hæð -i_ljosi_sogunnar_000113-0070-00:18:0788-00:00:0502 i_ljosi_sogunnar_000113 70 00:18:07.88 4.992 0.2 sem mest var talið að hún hafi verið alltaf þrjátíu og níu fjörutíu metra há -i_ljosi_sogunnar_000113-0073-00:19:0624-00:00:0766 i_ljosi_sogunnar_000113 73 00:19:06.24 7.68 0.45 ökumennirnir gáfu í stigu eflaust eins fast og bensínsgjöfina á þeim var unnt í von um að flýja sótsvarta ölduna -i_ljosi_sogunnar_000113-0074-00:19:1430-00:00:0896 i_ljosi_sogunnar_000113 74 00:19:14.30 8.96 0.27 það var vonlaust úr þyrlunni festi myndatökumaður nhk það filmu hvernig aldan náði loks bílaröðinni -i_ljosi_sogunnar_000113-0076-00:19:3314-00:00:1492 i_ljosi_sogunnar_000113 76 00:19:33.14 14.848 0.24 álíka hörmungar áttu sér stað víðsvegar á norðausturströnd japans þessi sömu augnablik háþróað náttúruhamfaraviðvörunarkerfi japanskra yfirvalda hafði auðvitað sent út otis á svæðinu þar sem búist var við flóðbylgju -i_ljosi_sogunnar_000113-0082-00:21:4572-00:00:1256 i_ljosi_sogunnar_000113 82 00:21:45.72 12.672 0.19 líka í fukushima dæturnar kaverin en liður í öryggisáætlun var að dísel varaaflsstöð fór þá sjálfkrafa í gang svo hægt væri að kæla kjarnakljúfana niður að fullum -i_ljosi_sogunnar_000113-0084-00:22:1244-00:00:1046 i_ljosi_sogunnar_000113 84 00:22:12.44 10.496 0.0 þangað til klukkan var fjórtán mínútur gengin í fjögur þetta afdrifaríka föstudagssíðdegi þá var eiginlega nákvæmlega ein klukkustund liðin frá jarðskjálftanum -i_ljosi_sogunnar_000113-0085-00:22:2410-00:00:1034 i_ljosi_sogunnar_000113 85 00:22:24.10 10.368 0.05 var þá sem fjórtán metra há alda skall á varnargarðinum sem átti að vernda fukushima daikai fyrir einmitt þessu flóðbylgju -i_ljosi_sogunnar_000113-0087-00:22:3926-00:00:0518 i_ljosi_sogunnar_000113 87 00:22:39.26 5.12 0.0 varnargarðurinn var aðeins tíu metra hár það var því lítil vörn í honum -i_ljosi_sogunnar_000113-0089-00:23:2180-00:00:1592 i_ljosi_sogunnar_000113 89 00:23:21.80 15.872 0.14 og þar að auki hafði jú sögulegur jarðskjálfti riðið yfir og himinhá flóðbylgja skollið á verinu og starfsmenn fálmuðu bókstaflega í myrkri höfðu enga leið til þess að athuga hvort skemmdir hefðu orðið á sjálfum kjarnakljúfunum -i_ljosi_sogunnar_000113-0091-00:24:1064-00:00:1232 i_ljosi_sogunnar_000113 91 00:24:10.64 12.288 0.26 með tímanum varð það ljósara að ástandið var alvarlegt um sjöleytið kvöldið ellefta mars lýsti naktir yfir kjarnorkutengdu neyðarástandi -i_ljosi_sogunnar_000113-0092-00:24:2340-00:00:0534 i_ljosi_sogunnar_000113 92 00:24:23.40 5.376 0.33 var að slökkva á öllum kjarnorkuverum landsins á hamfarasvæðinu sem og annarstaðar -i_ljosi_sogunnar_000113-0093-00:24:2934-00:00:1276 i_ljosi_sogunnar_000113 93 00:24:29.34 12.672 0.39 en stjórnvöld fullvissuðu þó almenning um að engin bein hætta væri á ferðum hvorki nágrenni fukushima dansarar hvergi hefði mælinn leki geislavirkra efna -i_ljosi_sogunnar_000113-0098-00:26:2812-00:00:0866 i_ljosi_sogunnar_000113 98 00:26:28.12 8.576 0.12 tólfta dagurinn eftir hamfarirnar miklu það voru enn eftirskjálftar svo tíðir að þeir urðu næstum til hversdagslegri -i_ljosi_sogunnar_000113-0099-00:26:3764-00:00:0600 i_ljosi_sogunnar_000113 99 00:26:37.64 6.016 0.17 árni kristjánsson meistaranemi togo var tekinn tali í kvöldfréttum útvarps tólfta mars -i_ljosi_sogunnar_000113-0101-00:27:0714-00:00:0830 i_ljosi_sogunnar_000113 101 00:27:07.14 8.192 0.17 og í fukushima gæti kjarnorkuverinu héldu starfsmenn áfram að reyna að koma í veg fyrir stórslys þeirra barátta var bara rétt að byrja -i_ljosi_sogunnar_000113-0102-00:27:1604-00:00:1994 i_ljosi_sogunnar_000113 102 00:27:16.04 19.968 0.06 enn var óvíst hvernig var umhorfs inni í kjarnakljúfunum hvort einhverjar skemmdir hefðu orðið í skjálftanum eða flóðbylgjunni og þá hversu alvarlegar kælikerfi þeirra voru enn óvirk og án þeirra var ljóst að mikil hætta var á að kljúfarnir myndu ofhitna og afleiðingar þess gætu vel orðið skelfilegar -i_ljosi_sogunnar_000113-0103-00:27:3672-00:00:1078 i_ljosi_sogunnar_000113 103 00:27:36.72 10.752 0.05 klukkan sex mínútur yfir hálf fjögur síðdegis um sólarhring eftir að flóðbylgjan skall á kjarnorkuverinu hvað svo við mikil sprenging fukushima -i_ljosi_sogunnar_000113-0105-00:28:2290-00:00:1514 i_ljosi_sogunnar_000113 105 00:28:22.90 15.232 0.32 uggvænlegt myndskeiðið af sprengingunni og reykjarmekkinum sem lagði frá kjarnorkuverinu var spilað aftur og aftur í japönsku sjónvarpi um heim öllum var nú ljóst að eitthvað mikið var að fukushima dæi -i_ljosi_sogunnar_000113-0106-00:28:3860-00:00:0838 i_ljosi_sogunnar_000113 106 00:28:38.60 8.448 0.28 þetta var upphafið að margra daga baráttu starfsmanna fukushima daiichi við aðstæður sem sífellt urðu verri og verri -i_ljosi_sogunnar_000113-0107-00:28:4812-00:00:2982 i_ljosi_sogunnar_000113 107 00:28:48.12 29.824 0.16 mánudaginn fjórtánda mars varð önnur vetnissprenging í verinu í þetta sinn í byggingunni umhverfis kjarnakljúf þrjú og sex starfsmenn slösuðust fleiri sprengingar fylgdu daginn eftir og á miðvikudaginn sextánda mars braust út eldur í fjórða kjarnakljúfsins enn og aftur fylgdist alþjóð með því í beinni útsendingu og með öndina í hálsinum hvernig reykurinn steig upp úr turnum fukushima gæti kjarnorkuversins á norðausturströnd japans -i_ljosi_sogunnar_000113-0108-00:29:1938-00:00:1526 i_ljosi_sogunnar_000113 108 00:29:19.38 15.232 0.14 það var löngu orðið ljóst þá að geislavirk efni höfðu losnað úr læðingi við alls tuttugu ferkílómetra svæði í kringum kjarnorkuverið hafði verið rýmt og nærri tvö hundruð þúsund manns þurftu að yfirgefa heimili sín -i_ljosi_sogunnar_000113-0110-00:30:0106-00:00:1136 i_ljosi_sogunnar_000113 110 00:30:01.06 11.392 0.14 fukushima fimmtíu hafa þessir starfsmenn verið kallaðir síðan þó raunar hafi síðar bæst í hóp þeirra bæði kjarnorkusérfræðingar verkfræðingar og slökkviliðsmenn -i_ljosi_sogunnar_000113-0111-00:30:1364-00:00:0566 i_ljosi_sogunnar_000113 111 00:30:13.64 5.632 0.0 ef úr margir meðal þeirra sem ekki áttuðu sig á hættunni sem þeir voru að leggja út í -i_ljosi_sogunnar_000113-0113-00:30:4252-00:00:0902 i_ljosi_sogunnar_000113 113 00:30:42.52 9.088 0.12 skiptir ekki svo miklu máli þó ég fái krabbamein eftir nokkur ár vegna geislavirkninnar sögðu þessir karlar og ypptu öxlum ég fæ það hvort sem er -i_ljosi_sogunnar_000113-0114-00:30:5200-00:00:1678 i_ljosi_sogunnar_000113 114 00:30:52.00 16.768 0.14 næstu daga unnu þessir fórnfúsu starfsmenn og sjálfboðaliðar baki brotnu við að gera við dælur og pípur skriðu í gegnum myrkvuð völundarhús kjarnorkuversins í íþyngjandi hlífðarbúningum með öndunarbúnað og súrefnistanka eins og kafarar í djúpsævi -i_ljosi_sogunnar_000113-0115-00:31:0920-00:00:0778 i_ljosi_sogunnar_000113 115 00:31:09.20 7.68 0.0 þrátt fyrir það var magn geislavirkra efna orðið svo mikið að margir þessara starfsmanna veiktust svo alvarlega -i_ljosi_sogunnar_000113-0116-00:31:2694-00:00:1246 i_ljosi_sogunnar_000113 116 00:31:26.94 12.544 0.24 það var eitt örþrifaráð sem hægt var að grípa til til að kæla kjarnakljúfana að dæla á þá sjó sem vantaði sannarlega ekki við japönsku strandlengjuna dagana eftir flóðbylgjuna -i_ljosi_sogunnar_000113-0117-00:31:3992-00:00:1154 i_ljosi_sogunnar_000113 117 00:31:39.92 11.52 0.14 en að dæla sjó á kjarnakljúf eyðileggur hann nær örugglega alveg eftir að slíku örþrifaráði er beitt er lítil von til þess að hann verði nokkurntímann starfhæfur aftur -i_ljosi_sogunnar_000113-0118-00:31:5220-00:00:1774 i_ljosi_sogunnar_000113 118 00:31:52.20 17.664 0.32 forstöðumaður fukushima dæturefni masao osta matarskammta mars þremur og hálfri klukkustund eftir fyrstu sprenginguna í verinu að ástandið væri orðið svo alvarlegt að dæla ætti sjó á kljúfana -i_ljosi_sogunnar_000113-0119-00:32:1044-00:00:1432 i_ljosi_sogunnar_000113 119 00:32:10.44 14.336 0.48 tuttugu og fimm mínútum síðar bárust masao skilaboð frá tókýó úr höfuðstöðvum tepco raforkufyrirtækis tók sem átti og rak fugladrit og tvö kjarnorkuver til viðbótar -i_ljosi_sogunnar_000113-0120-00:32:2600-00:00:0692 i_ljosi_sogunnar_000113 120 00:32:26.00 6.912 0.47 skipaðu mönnum sínum að hætta umsvifalaust að dæla sjó á kjarnakljúfana hljóðuðu skilaboðin frá tókýó -i_ljosi_sogunnar_000113-0121-00:32:3346-00:00:1276 i_ljosi_sogunnar_000113 121 00:32:33.46 12.8 0.1 þar á bæ meira en tvö hundruð kílómetra fjarlægð mátu menn aðstæður ekki svo að tilefni væri til þess að grípa til örþrifaráðs og eyðileggja jafnframt þessa fínu rándýru kjarnakljúfa -i_ljosi_sogunnar_000113-0123-00:32:5170-00:00:0814 i_ljosi_sogunnar_000113 123 00:32:51.70 8.192 0.47 ávarpaði masao yoshida undirmenn sína sem stóðu sveittir og dældu köldum sjó á síhitnandi kjarnakljúfinn -i_ljosi_sogunnar_000113-0124-00:33:0118-00:00:0332 i_ljosi_sogunnar_000113 124 00:33:01.18 3.328 0.0 ég mun nú skipa ykkur að hætta að dæla sjónum sagði hann -i_ljosi_sogunnar_000113-0125-00:33:0520-00:00:0336 i_ljosi_sogunnar_000113 125 00:33:05.20 3.328 0.09 ekki hlusta á mig bætti hann við ekki hætta að dæla -i_ljosi_sogunnar_000113-0127-00:33:3494-00:00:1234 i_ljosi_sogunnar_000113 127 00:33:34.94 12.416 0.03 síðar kom auðvitað í ljós að snarræði hans og meint óhlýðni hafði að öllum líkindum bjargað miklu og komið í veg fyrir að fukushima daily yrði miklu miklu verra en það varð -i_ljosi_sogunnar_000113-0129-00:33:5746-00:00:0670 i_ljosi_sogunnar_000113 129 00:33:57.46 6.656 0.12 engin tengsl var á milli meinsins og geislavirkninnar sem hann varð án efa fyrir í fukushima -i_ljosi_sogunnar_000113-0132-00:35:0898-00:00:0936 i_ljosi_sogunnar_000113 132 00:35:08.98 9.344 0.14 eftir slysið var smátt og smátt slökkt á öllum kjarnorkuverum japana einu af öðru og fimm árum síðar er enn slökkt langflestum -i_ljosi_sogunnar_000113-0133-00:35:1884-00:00:1048 i_ljosi_sogunnar_000113 133 00:35:18.84 10.496 0.07 eins og sagði fyrr í þættinum sáu kjarnorkuver japönum fyrir þrjátíu prósent af allri raforku í ársbyrjun tvö þúsund og ellefu áður en öll ósköpin dundu yfir -i_ljosi_sogunnar_000113-0134-00:35:2982-00:00:1062 i_ljosi_sogunnar_000113 134 00:35:29.82 10.624 0.11 á síðustu árum hefur jafnframt því þurft að flytja inn olíu og kolunum mæli til að koma í stað kjarnorkunnar og þetta hefur reynst japönskum ríkissjóði þungur baki -i_ljosi_sogunnar_000113-0135-00:35:4084-00:00:1286 i_ljosi_sogunnar_000113 135 00:35:40.84 12.8 0.04 þá er öll að á rafmagnsskorti í mestu sumarhitunum raforkuverð hefur rokið upp losun gróðurhúsalofttegunda aukist stjórnvöldum er því mikið í mun að koma kjarnorkunni aftur í gang -i_ljosi_sogunnar_000113-0136-00:35:5480-00:00:1170 i_ljosi_sogunnar_000113 136 00:35:54.80 11.648 0.04 en eftir hörmungar eins og þær sem á undan eru gengnar er stór hluti japansks almennings skiljanlega nokkuð gagnrýninn á slík áform raunar mjög gagnrýninn -i_ljosi_sogunnar_000113-0137-00:36:0692-00:00:0972 i_ljosi_sogunnar_000113 137 00:36:06.92 9.6 0.09 fyrir hamfarirnar voru um sjötíu prósent japana hlynnt notkun kjarnorku til raforkuframleiðslu nú hefur það snúist við sjötíu prósent eru á móti -i_ljosi_sogunnar_000113-0138-00:36:2682-00:00:1224 i_ljosi_sogunnar_000113 138 00:36:26.82 12.288 0.33 síðustu misseri hefur verið mótmælt fjölmennt og af krafti í tók fleiri japönskum borgum hvenær sem stjórnvöld viðra þá skoðun að kveikti aftur á kjarnorkuverum landsins að minnsta kosti einhverjum -i_ljosi_sogunnar_000113-0139-00:36:3956-00:00:1040 i_ljosi_sogunnar_000113 139 00:36:39.56 10.368 0.24 loks var kveikt á einu senda í borg í fyrra haust þá var mótmælt víða bæði við verið og við heimili nýja forsætisráðherrans séns abe -i_ljosi_sogunnar_000113-0141-00:37:2452-00:00:0688 i_ljosi_sogunnar_000113 141 00:37:24.52 6.912 0.0 það hafi þó ekki komið í veg fyrir að allt fór úrskeiðis í fukushima diskar náttúruhamfaranna -i_ljosi_sogunnar_000113-0142-00:37:4092-00:00:1288 i_ljosi_sogunnar_000113 142 00:37:40.92 12.928 0.26 í nágrenni fukushima dætur tíðni ýmissa krabbameina aukist talsvert vegna geislavirkra efna í andrúmslofti geiger mælar eru hluti af staðalbúnaði skólabarna ef skinni -i_ljosi_sogunnar_000113-0144-00:38:1976-00:00:0988 i_ljosi_sogunnar_000113 144 00:38:19.76 9.984 0.21 íbúar draugabæjanna futaba og okuma mega þessa dagana fara á fyrri heimili sín en aðeins í fimm klukkustundir á dag í allra mesta lagi -i_ljosi_sogunnar_000113-0145-00:38:3008-00:00:1048 i_ljosi_sogunnar_000113 145 00:38:30.08 10.496 0.15 en alls ekki allir vilja notfæra sér það tækifæri segja að tillagan sé einfaldlega of sárt að snúa aftur heim -i_ljosi_sogunnar_000114-0028-00:11:1322-00:00:1054 i_ljosi_sogunnar_000114 28 00:11:13.22 10.496 0.12 eldri systir katrín tók á móti fríríkinu york hún hafði flutt til bandaríkjanna ári áður með unnusta sínum svo hann var ekki aleinn í nýjum -i_ljosi_sogunnar_000114-0057-00:20:1388-00:00:0312 i_ljosi_sogunnar_000114 57 00:20:13.88 3.072 0.0 og nú þegar hann var kominn aftur var hann orðinn of gamall -i_ljosi_sogunnar_000114-0060-00:21:1302-00:00:1098 i_ljosi_sogunnar_000114 60 00:21:13.02 11.008 0.14 að koma sér undan herþjónustunni þótti svo alvarlegur glæpur að eftir talsvert karp var fredemo elísabetu konu hans báðum vísað úr landi -i_ljosi_sogunnar_000114-0070-00:23:5620-00:00:0554 i_ljosi_sogunnar_000114 70 00:23:56.20 5.504 0.18 var allnokkuð fyrir ekkjuna frekari og tvö systkini hans að moða -i_ljosi_sogunnar_000114-0078-00:25:2200-00:00:0452 i_ljosi_sogunnar_000114 78 00:25:22.00 4.48 0.18 sú eftirspurn hrundi nítjánhundruð tuttugu og níu þegar kreppan skall á -i_ljosi_sogunnar_000114-0079-00:25:2694-00:00:0852 i_ljosi_sogunnar_000114 79 00:25:26.94 8.448 0.13 raunar öll eftirspurn eftir nýbyggingum í bandaríkjunum starfsemi í troms lagðist alfarið niður á kreppuárunum -i_ljosi_sogunnar_000114-0087-00:27:3746-00:00:0804 i_ljosi_sogunnar_000114 87 00:27:37.46 8.064 0.45 marianna glatast árum yngri en fred og hafði búið í bandaríkjunum í um sex ár þegar hún kynntist einmana sínum -i_ljosi_sogunnar_000114-0088-00:27:4592-00:00:1106 i_ljosi_sogunnar_000114 88 00:27:45.92 11.136 0.08 hún var fædd og uppalin á stormurinn suðureyjanna úti fyrir ströndum skotlandi móðurmál hennar var gelíska og alla tíð talaði hún ensku með sterkum hreim -i_ljosi_sogunnar_000114-0092-00:29:0254-00:00:0460 i_ljosi_sogunnar_000114 92 00:29:02.54 4.608 0.2 reyndar var eitt atriði sem nokkuð háði tromp á styrjaldarárunum -i_ljosi_sogunnar_000114-0093-00:29:0776-00:00:0426 i_ljosi_sogunnar_000114 93 00:29:07.76 4.224 0.31 eða hefði getað gert það hefði trump ekki fundið krók á móti bragði -i_ljosi_sogunnar_000114-0098-00:30:2230-00:00:0960 i_ljosi_sogunnar_000114 98 00:30:22.30 9.6 0.05 á tímabili gaf tröppurnar svo ríkulega til gyðinglegra góðgerðarmála að margir urðu þess fullvissir að hann hlyti sjálfur að vera gyðingur -i_ljosi_sogunnar_000114-0102-00:31:4954-00:00:0352 i_ljosi_sogunnar_000114 102 00:31:49.54 3.456 0.2 hann var þess fljótt áskyna hvers kyns var í lokinni -i_ljosi_sogunnar_000114-0109-00:33:3096-00:00:1388 i_ljosi_sogunnar_000114 109 00:33:30.96 13.952 0.32 tók aldrei upp útgáfu með nýja textanum en viðlagið hljómar einhvernveginn svona nunnanna óbeinn einmana rangan ég ekki heima -i_ljosi_sogunnar_000115-0008-00:02:4342-00:00:1170 i_ljosi_sogunnar_000115 8 00:02:43.42 11.776 0.03 það var í október nítján hundruð áttatíu og níu en nú skulum við hverfa aftur í tímann allt til dagsins eftir morðið fyrsta dag marsmánuðar nítján hundruð áttatíu og sex -i_ljosi_sogunnar_000115-0014-00:04:5674-00:00:0328 i_ljosi_sogunnar_000115 14 00:04:56.74 3.2 0.0 en svo fór að vora og þá dró til tíðinda -i_ljosi_sogunnar_000115-0016-00:05:3308-00:00:1482 i_ljosi_sogunnar_000115 16 00:05:33.08 14.72 0.19 unnin sagðist hafa mikilvægar upplýsingar að færa hans holmér lögreglustjóra en svo langt var liðið á kvöldið að lögreglustjórinn var farinn heim þar að auki vildi finninn í símanum síður gefa þessar mikilvægu upplýsingar upp í símann -i_ljosi_sogunnar_000115-0020-00:06:5468-00:00:0966 i_ljosi_sogunnar_000115 20 00:06:54.68 9.728 0.14 seppo þessi var smákrimmi sem hafði nýlega lokið við að afplána stuttan fangelsisdóm fyrir að selja þýfi í fangelsinu í terra stokkunum -i_ljosi_sogunnar_000115-0022-00:07:1370-00:00:2264 i_ljosi_sogunnar_000115 22 00:07:13.70 22.656 0.42 tign var kúrdinn nær hann sandinn fyrir heróínsmygl kúrdar höfðu riðað flytjast til svíþjóðar í nokkuð stórum strá tyrklandi árið nítján hundruð sjötíu og eitt þegar tyrkneski herinn hafði gert en eitt valdaránið og gerði kúrdum lífið leitt og þegar þarna var komið sögu bjuggu þúsundir kúrda í svíþjóð flestir í uppsölum stokkhólmi og nágrenni -i_ljosi_sogunnar_000115-0024-00:07:5304-00:00:0762 i_ljosi_sogunnar_000115 24 00:07:53.04 7.68 0.28 seppo hélt nú það og gekk í málið næst rann fékk útivistarleyfi úr fangelsinu það var fimmtánda febrúar -i_ljosi_sogunnar_000115-0026-00:08:1466-00:00:1360 i_ljosi_sogunnar_000115 26 00:08:14.66 13.568 0.08 tveimur vikum síðar rann upp föstudagurinn tuttugasta og áttunda febrúar samkvæmt frásögn seppos virtist nægu stressaður allan þann daginn hann tifaði og leit sífellt á klukkuna -i_ljosi_sogunnar_000115-0027-00:08:2866-00:00:1578 i_ljosi_sogunnar_000115 27 00:08:28.66 15.872 0.24 það gerði og annar samfangi og félagi þeirra glæponanna maður að nafni miro baresic alræmdur króatískur þjóðernissinni sem afplánaði langan fangelsisdóm fyrir að hafa myrt sendiherra júgóslavíu í svíþjóð nítján hundruð sjötíu og eitt -i_ljosi_sogunnar_000115-0028-00:08:4502-00:00:1342 i_ljosi_sogunnar_000115 28 00:08:45.02 13.44 0.24 þetta kvöld þann tuttugasta og áttunda febrúar var úlfaldar forsætisráðherra svíþjóðar skotinn til bana í miðborg stokkhólms með smitandi hlaupvídd þrjú hundruð fimmtíu og sjö -i_ljosi_sogunnar_000115-0033-00:10:4382-00:00:0946 i_ljosi_sogunnar_000115 33 00:10:43.82 9.472 0.32 lögreglan rannsakaði bakgrunn næst að því að bróðursonur hans hafði áður verið handtekinn fyrir að tengjast kúrdíska verkamannaflokknum pkk -i_ljosi_sogunnar_000115-0036-00:11:3364-00:00:1380 i_ljosi_sogunnar_000115 36 00:11:33.64 13.696 0.34 í kjölfarið var pkk skilgreint sem hryðjuverkasamtök í svíþjóð líkt og raunin var í fleiri löndum evrópu abdulsalam hinn yfirvaraskeggjaði leiðtogi pkk var líka neitað um hæli í svíþjóð -i_ljosi_sogunnar_000115-0037-00:11:4788-00:00:0722 i_ljosi_sogunnar_000115 37 00:11:47.88 7.168 0.38 gat verið að yfirstjórn pkk hefði fyrirskipað morðið á forsætisráðherra svíþjóðar í hefndarskyni -i_ljosi_sogunnar_000115-0038-00:11:5588-00:00:0408 i_ljosi_sogunnar_000115 38 00:11:55.88 4.096 0.2 það var vel mögulegt það fannst allavega hans holmér lögreglustjóra -i_ljosi_sogunnar_000115-0053-00:17:4534-00:00:0620 i_ljosi_sogunnar_000115 53 00:17:45.34 6.272 0.18 þannig hafði honum meira að segja tekist að mjaka sér í starf einhverskonar spunameistari dómsmálaráðherra um tíma -i_ljosi_sogunnar_000115-0055-00:18:1862-00:00:0940 i_ljosi_sogunnar_000115 55 00:18:18.62 9.472 0.23 holmér gerði reyndar ýmislegt til að greiða götu ebbe og það gerðu sömuleiðis fleiri háttsettir vinir hans í sænska réttar og stjórnkerfinu -i_ljosi_sogunnar_000115-0067-00:21:5918-00:00:0496 i_ljosi_sogunnar_000115 67 00:21:59.18 4.864 0.0 getur það verið að rannsóknin hafi í alvöru bara verið klúður á klúður ofan -i_ljosi_sogunnar_000115-0069-00:22:2980-00:00:1668 i_ljosi_sogunnar_000115 69 00:22:29.80 16.64 0.19 eins og fyrr segir hefur þrjátíu ára leitað morðingja palmes getið afrískar samsæriskenningar jafn fjölbreyttar og þær eru margar eins og allra lífseigasta er að morðingi palmes hafi sjálfur komið úr röðum lögreglumanna eða verið fyrrverandi lögreglumaður -i_ljosi_sogunnar_000115-0074-00:23:5222-00:00:1462 i_ljosi_sogunnar_000115 74 00:23:52.22 14.592 0.14 sögusagnir eru um að lögreglumenn hafi haldið leynilega fundi hér og þar í stokkhólmi dagana fyrir morðið og hátt settir lögreglumenn hafi slegið upp veislu daginn eftir morðið þar sem skálað var fyrir láti forsætisráðherrans -i_ljosi_sogunnar_000115-0082-00:27:3246-00:00:0474 i_ljosi_sogunnar_000115 82 00:27:32.46 4.736 0.42 þó var hann með mjög götótta fjarvistarsönnun kvöldið sem palme var mestur -i_ljosi_sogunnar_000115-0085-00:28:0586-00:00:0472 i_ljosi_sogunnar_000115 85 00:28:05.86 4.736 0.36 var hans ólmir lutu og yfirmaður rannsóknarinnar á morðinu og ólögleg -i_ljosi_sogunnar_000115-0088-00:28:4432-00:00:1058 i_ljosi_sogunnar_000115 88 00:28:44.32 10.496 0.43 slapp kannski við ítarlegri rannsókn vegna náinna tengsla sinna við æðsta mann morðrannsóknarinnar var holmér sjálfur ef til vill viðriðinn samsærið -i_ljosi_sogunnar_000115-0096-00:31:4584-00:00:0952 i_ljosi_sogunnar_000115 96 00:31:45.84 9.472 0.12 hann var að endingu sýknaður en viðurkenndi þó í réttarsal að hann starfaði vissulega fyrir suðurafrísku leyniþjónustuna -i_ljosi_sogunnar_000115-0097-00:31:5578-00:00:0716 i_ljosi_sogunnar_000115 97 00:31:55.78 7.04 0.2 sagðist hafa komist í það í gegnum suðurafrískan kunningja sinn mann sem einnig var grunaður um aðild að sama innbroti -i_ljosi_sogunnar_000115-0098-00:32:0690-00:00:0966 i_ljosi_sogunnar_000115 98 00:32:06.90 9.728 0.29 hann hafði verið yfirmaður inn harðsvírugu suðurafrísku aðskilnaðarstjórnarinnar áður en hann gerðist leyniþjónustumaður og vann yfirleitt erlendis -i_ljosi_sogunnar_000115-0101-00:32:5664-00:00:0970 i_ljosi_sogunnar_000115 101 00:32:56.64 9.728 0.09 lögreglan hafði aldrei sinnt þessu af neinni alvöru enda fór allt púður í að eltast við kúrdíska skæruliða og síðar rónann kristen pettersson -i_ljosi_sogunnar_000115-0102-00:33:0758-00:00:1590 i_ljosi_sogunnar_000115 102 00:33:07.58 16.0 0.26 árið nítján hundruð níutíu og sex eftir fall aðskilnaðarstefnunnar hafði hinn alræmdi suðurafríski lögreglumaður pyntari og morðingi útilokað æft í réttarsal að suðurafrísk stjórnvöld hafi látið myrða palme til að þagga niður í honum -i_ljosi_sogunnar_000115-0108-00:34:4436-00:00:1024 i_ljosi_sogunnar_000115 108 00:34:44.36 10.24 0.2 hann gisti á hóteli aðeins spottakorn frá heimili palme hjónanna í gömlu borginni kvillar sjónvarpsviðtali neitað allri aðild að morðinu -i_ljosi_sogunnar_000115-0110-00:35:3280-00:00:0896 i_ljosi_sogunnar_000115 110 00:35:32.80 8.96 0.29 það var þannig sem stíflan taldi að hinn sænski samverkamaður viljann berlín það verkefni að myrða palme -i_ljosi_sogunnar_000115-0113-00:36:0704-00:00:1070 i_ljosi_sogunnar_000115 113 00:36:07.04 10.752 0.33 og hann ítrekaði neitunina þegar svenska dagblaðið birti gögn larssons um árið við dyrnar réttara sagt norður kýpur tyrkneska hluta eyjarinnar -i_ljosi_sogunnar_000115-0114-00:36:1814-00:00:0660 i_ljosi_sogunnar_000115 114 00:36:18.14 6.656 0.44 það fer aldrei heim til svíþjóðar og sænska lögreglan hefur því aldrei yfirheyrt formlega vegna morðsins á palme -i_ljosi_sogunnar_000115-0116-00:37:0274-00:00:2002 i_ljosi_sogunnar_000115 116 00:37:02.74 19.968 0.14 í skjalasafni lögreglunnar í stokkhólmi fylla gögn um palmemorðið fimmtíu hillumetra og einhver hefur reiknað út að tekinn svona níu ár að lesa allt heila klabbið áttatíu og sjö þúsund þrjú hundruð og átján manns hafa komið við sögu í rannsókninni og tíu þúsund tvö hundruð tuttugu og fimm verið yfirheyrðir -i_ljosi_sogunnar_000116-0003-00:02:3608-00:00:0976 i_ljosi_sogunnar_000116 3 00:02:36.08 9.728 0.37 síðdegis á föstudegi tuttugasta og áttunda febrúar hringdi kona forsætisráðherrans lisbet palme því í eiginmanninn á skrifstofuna í stjórnarráðinu -i_ljosi_sogunnar_000116-0004-00:02:4628-00:00:0490 i_ljosi_sogunnar_000116 4 00:02:46.28 4.864 0.13 svona vel stæði á ættu þau hjónin kannski að bregða sér í bíó um kvöldið -i_ljosi_sogunnar_000116-0005-00:02:5210-00:00:1164 i_ljosi_sogunnar_000116 5 00:02:52.10 11.648 0.2 þessi hugmynd féll vel í kramið tveir lífverðir á vegum sænsku öryggislögreglunnar fylgdu palme jafnan hvert fótmál en í þetta sinn ákveðna senda þá heim -i_ljosi_sogunnar_000116-0006-00:03:0418-00:00:1020 i_ljosi_sogunnar_000116 6 00:03:04.18 10.24 0.0 forsætisráðherrann hafði leyfi til þess að fara ferða sinna einsamall á ákveðnu svæði í miðborg stokkhólms sem lögreglan kallaði gullna þríhyrninginn -i_ljosi_sogunnar_000116-0007-00:03:1494-00:00:0584 i_ljosi_sogunnar_000116 7 00:03:14.94 5.888 0.42 á milli stjórnarráðsins rosenbad þinghússins og heimili palme hjónanna í gömlu borginni -i_ljosi_sogunnar_000116-0010-00:03:5590-00:00:1268 i_ljosi_sogunnar_000116 10 00:03:55.90 12.8 0.12 og það var það sem hann gerði kvöldið tuttugasta og áttunda febrúar nítján hundruð áttatíu og sex þegar hann lagði stað fótgangandi með lísbet konu sinni í gegnum miðborg stokkhólms á leið í kvikmyndahús -i_ljosi_sogunnar_000116-0012-00:04:4476-00:00:1214 i_ljosi_sogunnar_000116 12 00:04:44.76 12.16 0.3 myndin sem sýnd var í kvikmyndahúsinu grand þetta föstudagskvöld var sem fyrr segir ný sænsk mynd gamanmynd úr smiðju leikstjórans sú sem stórræðum -i_ljosi_sogunnar_000116-0014-00:05:2830-00:00:0426 i_ljosi_sogunnar_000116 14 00:05:28.30 4.352 0.0 en palme var ekki hrifinn af hlutverkinu og hafði þar að auki ekki tíma -i_ljosi_sogunnar_000116-0016-00:06:1608-00:00:2106 i_ljosi_sogunnar_000116 16 00:06:16.08 20.992 0.46 stafa staðið og spjallað stutta stund fyrir utan bíóið við soninn mårten og kærustuna hans lögðu úlfalda eigandi hönd í hönd þau gengu niður sveaveg sem er breiða inn af aðalgötum hins kuldalega nýja miðbæjar stokkhólms í áttina að næstu jarðlestarstöð -i_ljosi_sogunnar_000116-0017-00:06:4060-00:00:1206 i_ljosi_sogunnar_000116 17 00:06:40.60 12.032 0.14 var föstudagskvöld og mánaðamót þar að auki útborgunardagur margir tóku eftir því að þarna voru sjálf forsætisráðherrahjónin á ferð og laumuðust til að horfa á eftir þeim sperrtu eyrun -i_ljosi_sogunnar_000116-0018-00:06:5328-00:00:1018 i_ljosi_sogunnar_000116 18 00:06:53.28 10.24 0.33 eftir nokkurra mínútna göngu fóru palme hjónin yfir sveaveg inn svo að lisbet gæti betur virt fyrir sér föt í búðarglugga hinumegin við götuna -i_ljosi_sogunnar_000116-0019-00:07:0422-00:00:1522 i_ljosi_sogunnar_000116 19 00:07:04.22 15.232 0.32 gerðu stopp við gluggan og héldu svo áfram og fóru fram hjá myndlistarvöruverslun að nafni dekorima á horni sveavegs og tunnelgötu lítillar götu sem dregur nafn sitt af því að hún er að hluta til í göngum -i_ljosi_sogunnar_000116-0022-00:07:3842-00:00:3406 i_ljosi_sogunnar_000116 22 00:07:38.42 34.048 0.46 lísbet palme hrökk við eiginmaður hennar lippaðist niður á gangstéttina og sjálf fann hún einhvern brennandi sársauka í bakinu vegalengdina við mínútu eftir að skotin réðust neyðarlínunni fyrsta tilkynningin um að eitthvað skelfilegar hefði gerst á horninu á sveaveg og tunnelgötu -i_ljosi_sogunnar_000116-0024-00:08:5762-00:00:2566 i_ljosi_sogunnar_000116 24 00:08:57.62 25.6 0.33 skömmu síðar hringdi líka blaðamaður á kvöldvakt götublaðsins en pressann í neyðarlínuna hann hafði fengið veður af skotárás í miðborginni gómaður inn í símanum hjá neyðarlínunni gat litlar frekari upplýsingar veitt blaðamanninum jú -i_ljosi_sogunnar_000116-0026-00:10:0350-00:00:1204 i_ljosi_sogunnar_000116 26 00:10:03.50 12.032 0.04 ungur hjúkrunarfræðinemi kom hlaupandi og reyndi að veita fyrstu hjálp en maðurinn á gangstéttinni var greinilega mjög alvarlega slasaður hann hafði verið skotinn af stuttu færi -i_ljosi_sogunnar_000116-0027-00:10:1648-00:00:0820 i_ljosi_sogunnar_000116 27 00:10:16.48 8.192 0.29 kúlan hæfði hann í bakið og tætti sig í gegnum vélinda barka ósæð og bringubein áður en hún braust út úr líkama hans aftur -i_ljosi_sogunnar_000116-0028-00:10:2522-00:00:1196 i_ljosi_sogunnar_000116 28 00:10:25.22 11.904 0.36 innan hafði sloppið miklu betur hún hafði snúið sér við á háréttu augnabliki og seinna skotið sem ódæðismaðurinn hleypti af rétt straukst við bakið á henni við herðablöðin -i_ljosi_sogunnar_000116-0029-00:10:3844-00:00:1698 i_ljosi_sogunnar_000116 29 00:10:38.44 17.024 0.14 rúmum fjórum mínútum eftir árásina átti sjúkrabíll af tilviljun leið hjá einhver veifaði og stoppaði bílinn manninum sem lágar að blaða út á gangstéttinni var komið upp í bílinn og stefnan tekin á sjúkrahúsið samband sergei -i_ljosi_sogunnar_000116-0031-00:11:2026-00:00:1274 i_ljosi_sogunnar_000116 31 00:11:20.26 12.8 0.11 sennilega varð að alltaf um seinan hann hefði aldrei getað lifað skotið af og úlfaldar formlega úrskurðaður látinn skömmu eftir komuna á sjúkrahúsið sex mínútum eftir miðnætti -i_ljosi_sogunnar_000116-0034-00:12:4378-00:00:0802 i_ljosi_sogunnar_000116 34 00:12:43.78 7.936 0.0 loks tíu mínútur yfir eitt meira en klukkustund eftir að almenn var úrskurðaður látinn sem útsending sænska útvarpsins var rofin -i_ljosi_sogunnar_000116-0039-00:14:2774-00:00:1118 i_ljosi_sogunnar_000116 39 00:14:27.74 11.136 0.0 þeir svíar sem sváfu allt þetta af sér vöknuðu morguninn fyrsta mars við að forsíður allra blaða eftirsóttur skotinn til bana í miðborg stokkhólms -i_ljosi_sogunnar_000116-0040-00:14:4006-00:00:1582 i_ljosi_sogunnar_000116 40 00:14:40.06 15.872 0.2 og skoðanir almennings í svíþjóð og palme hafi alla tíð verið skiptar voru þessar fregnir flestum svíum mikið reiðarslag forsætisráðherrann sjálfur myrtur úti á miðri götu gat svona nokkuð virkilega gerst í litlu saklausu svíþjóð -i_ljosi_sogunnar_000116-0041-00:14:5658-00:00:1184 i_ljosi_sogunnar_000116 41 00:14:56.58 11.904 0.0 benedikt gröndal var sendiherra íslands í svíþjóð á þessum tíma og hann lýsti andrúmsloftinu í höfuðborginni svona í útvarpsþættinum hér og nú daginn eftir morðið þann fyrsta mars -i_ljosi_sogunnar_000116-0045-00:16:4086-00:00:1194 i_ljosi_sogunnar_000116 45 00:16:40.86 11.904 0.15 takt lið lögreglunnar í stokkhólmi var sett í að finna banamann forsætisráðherrans hið fyrsta öllum öðrum rannsóknum og öllum öðrum verkefnum lögreglunnar yfirleitt var ýtt til hliðar -i_ljosi_sogunnar_000116-0051-00:18:5232-00:00:2462 i_ljosi_sogunnar_000116 51 00:18:52.32 24.576 0.29 en niðurstöður rannsóknar á vopninu reyndust ekki afgerandi hvorki af nánasti sérfræðingar mjög ólíklegt að nokkurntímann verði hægt að skera úr um það með algjöru vissu úr nákvæmlega hvaða byssu kúlurnar sem hefðu palme hjónin komu kúlurnar sem fundust á vettvangi séu einfaldlega orðnar of illa farnar til samanburðar -i_ljosi_sogunnar_000116-0052-00:19:2944-00:00:0894 i_ljosi_sogunnar_000116 52 00:19:29.44 8.96 0.0 mikilvægast hlýtur að vera að komast að því hver það var sem hélt um morðvopnið þetta síðasta febrúarmánaðar nítján hundruð áttatíu og sex -i_ljosi_sogunnar_000116-0053-00:19:3932-00:00:0824 i_ljosi_sogunnar_000116 53 00:19:39.32 8.192 0.12 þótt þó nokkrir hafi orðið vitni að morðinu voru vitnisburðirnir flestir óljósir enginn hafði séð morðingjann greinilega -i_ljosi_sogunnar_000116-0054-00:19:4826-00:00:1082 i_ljosi_sogunnar_000116 54 00:19:48.26 10.752 0.04 vestan hlaut að vera lisbet palme sem stóð þétt við hlið eiginmanns síns þegar skotið reið af og var sjálf nærri fallin fyrir hendi morðingjans -i_ljosi_sogunnar_000116-0055-00:19:5954-00:00:0614 i_ljosi_sogunnar_000116 55 00:19:59.54 6.144 0.33 í skýrslu lögreglunnar af fyrstu yfirheyrslu lísbet palme daginn eftir morðið segir -i_ljosi_sogunnar_000116-0058-00:20:3578-00:00:1380 i_ljosi_sogunnar_000116 58 00:20:35.78 13.824 0.17 eftir að hann hafði skotið þau bæði hljóp þessi dökkleiti maður í bláinn af stað upp tunnelgötu þaðan mátti ráða af framburði annarra vitna á vettvangi stökk maðurinn upp tröppurnar sem liggja upp í næstu götu -i_ljosi_sogunnar_000116-0060-00:21:2226-00:00:2074 i_ljosi_sogunnar_000116 60 00:21:22.26 20.736 0.04 ótal símtöl bárust lögreglu með ábendingum og kenningum fyrstu dagana auðvitað misgáfuleg þar á meðal hringdi ung kona og sagðist hafa hitt grunsamlegan mann þar sem hún sat á kaffihúsi ásamt vinkonum sínum nokkrum dögum áður mann sem vildi fátt annað tala en brennandi hatur sitt á forsætisráðherranum olof palme -i_ljosi_sogunnar_000116-0061-00:21:4404-00:00:1944 i_ljosi_sogunnar_000116 61 00:21:44.04 19.456 0.2 maðurinn var þrjátíu og þriggja ára árið nítján hundruð áttatíu og sex og því jafnan kallaður sá þrjátíu og þriggja ára í sænsku pressunni en í raun og veru hérna victor gunnarsson og fyrstu dagana eftir morðið bárust lögreglu fleiri kynlíf símtöl um hinn sérlega berorða palmehatara victor gunnarsson -i_ljosi_sogunnar_000116-0062-00:22:0436-00:00:3472 i_ljosi_sogunnar_000116 62 00:22:04.36 34.688 0.12 victor þessi hneigðist mjög langt til hægri og hafði verið félagi í stjórnmálaflokki sem kallaðist evrópski verkamannaflokkurinn og aðhylltist kenningar bandaríska öfgamannsins og samsæriskenningasmiðsins lyndon lausum hann þótti gefa óskýra mynd af ferðum sínum kvöldið tuttugasta og áttunda febrúar mörgum vitnum að morðinu palme þótti hann líka að líta kunnuglega út þá fundu tæknimenn lögreglu á fötum hans vísbendingar þess að hann hefði nýlega hleypt af skotvopnin -i_ljosi_sogunnar_000116-0064-00:22:5962-00:00:0594 i_ljosi_sogunnar_000116 64 00:22:59.62 5.888 0.08 victor gunnarsson sem neitaði ætíð sök var því fljótlega látinn laus úr varðhaldi -i_ljosi_sogunnar_000116-0065-00:23:0608-00:00:0900 i_ljosi_sogunnar_000116 65 00:23:06.08 9.088 0.08 rannsókn og hugsanlegum þætti hans í morðinu á palme formlega látin niður falla um miðjan maí nítján hundruð áttatíu og sex var ekki sá seki -i_ljosi_sogunnar_000116-0067-00:23:2016-00:00:0560 i_ljosi_sogunnar_000116 67 00:23:20.16 5.632 0.06 sem hann var myrtur af afbrýðissömum fyrrverandi kærasta ástkonu sinnar árið nítján hundruð níutíu og þrjú -i_ljosi_sogunnar_000116-0068-00:23:4636-00:00:0604 i_ljosi_sogunnar_000116 68 00:23:46.36 6.016 0.25 útför palmes var gerð frá ráðhúsinu í stokkhólmi þann fimmtánda mars nítján hundruð áttatíu og sex -i_ljosi_sogunnar_000116-0069-00:23:5280-00:00:2210 i_ljosi_sogunnar_000116 69 00:23:52.80 22.144 0.26 ótal fyrirmenni úr öllum heimshornum voru viðstödd athöfnina finnska söngkonan arja snögglega sem héldu ræður var formaður ungra jafnaðarmanna í svíþjóð anna lindh talaði um mikilvægi palmes en fyrirmyndar fyrir unga fólkið í svíþjóð og um heim allan loftið -i_ljosi_sogunnar_000116-0070-00:24:1748-00:00:0510 i_ljosi_sogunnar_000116 70 00:24:17.48 5.12 0.27 sautján árum síðar tvö þúsund og þrjú var annað lyndon utanríkisráðherra -i_ljosi_sogunnar_000116-0071-00:24:2312-00:00:0764 i_ljosi_sogunnar_000116 71 00:24:23.12 7.68 0.35 þá er hún líka myrt stungin til bana í verslun í miðborg stokkhólms það var annað reiðarslag fyrir sænsku þjóðina -i_ljosi_sogunnar_000116-0075-00:26:3624-00:00:0962 i_ljosi_sogunnar_000116 75 00:26:36.24 9.6 0.15 kisturnar efnilegur leiklistarnemi sem hafði ungur lent á glapstigum áfengis og eiturlyfjaneyslu hann kláraði aldrei leiklistarskólann og lenti á götunni -i_ljosi_sogunnar_000116-0076-00:26:4634-00:00:0582 i_ljosi_sogunnar_000116 76 00:26:46.34 5.76 0.29 að ótal sinnum komið við sögu lögreglu vegna eiturlyfja og ofbeldisglæpa í gegnum árin -i_ljosi_sogunnar_000116-0077-00:26:5294-00:00:1494 i_ljosi_sogunnar_000116 77 00:26:52.94 14.848 0.08 meðal annars hafði hann árið nítján hundruð sjötíu verið dæmdur fyrir manndráp fyrir að hafa í miðri ösinni í miðborginni nokkrum dögum fyrir jól beitt byssusting í slagsmálum við annan ölvaðan mann með þeim afleiðingum að hann lést -i_ljosi_sogunnar_000116-0081-00:28:3004-00:00:0688 i_ljosi_sogunnar_000116 81 00:28:30.04 6.912 0.07 þann fjórtánda desember nítján hundruð áttatíu og átta var kristen pettersson loks kallaður til yfirheyrslu -i_ljosi_sogunnar_000116-0082-00:28:3768-00:00:0574 i_ljosi_sogunnar_000116 82 00:28:37.68 5.76 0.27 sama kvöld var en lísbet palme kölluð á lögreglustöðina til að taka þátt í sakbendingu -i_ljosi_sogunnar_000116-0084-00:29:1414-00:00:1238 i_ljosi_sogunnar_000116 84 00:29:14.14 12.288 0.43 ratar liðið frá febrúarkvöldinu nítján hundruð áttatíu og sex þegar palmares horfði af athygli og myndbandsupptökuna virti mennina vel fyrir sér -i_ljosi_sogunnar_000116-0085-00:29:4542-00:00:1232 i_ljosi_sogunnar_000116 85 00:29:45.42 12.288 0.21 ekki síst vegna þess að lisbet hafði bent svo afgerandi á hann í sakbendingunni var kristinn pettersson fljótlega handtekinn og svo ákærður fyrir morðið á olof palme forsætisráðherra svíþjóðar -i_ljosi_sogunnar_000116-0086-00:30:0028-00:00:1322 i_ljosi_sogunnar_000116 86 00:30:00.28 13.184 0.06 hann játaði að jú hann hafði verið að þvælast á þessum slóðum í miðborg stokkhólms kvöldið tuttugasta og áttunda febrúar nítján hundruð áttatíu og sex og fjarvistarsönnun var ekkert til að hrópa húrra fyrir -i_ljosi_sogunnar_000116-0088-00:30:3396-00:00:1060 i_ljosi_sogunnar_000116 88 00:30:33.96 10.624 0.07 þetta átti félagi hans sem einnig var í íbúðinni að vitna um sá taldi sig reyndar ekki vera alveg vissan nákvæmlega hvenær pettersson hefði komið heim þá um kvöldið -i_ljosi_sogunnar_000116-0089-00:30:4518-00:00:1390 i_ljosi_sogunnar_000116 89 00:30:45.18 13.952 0.09 í dómssal játaði pettersson ennfremur að hann hefði vissulega framið ýmsa glæpi og meira að segja drepið mann sem hann hefði verið dæmdur fyrir nærri tveimur áratugum áður en hann væri þó engin morðinginn -i_ljosi_sogunnar_000116-0091-00:31:2166-00:00:2098 i_ljosi_sogunnar_000116 91 00:31:21.66 20.992 0.02 ýmislegt í fari morðingjans virtist hafa rifjast upp fyrir henni á þessum árum sem liðin voru síðan því réttarsalnum gat hún gefið miklu nákvæmari mynd af morðingjanum en hún gerði við fyrstu yfirheyrsluna í mars nítján hundruð áttatíu og sex sér í lagi andliti morðingjans sem hún gaf nú eftirfarandi lýsingu á -i_ljosi_sogunnar_000116-0093-00:31:4982-00:00:0636 i_ljosi_sogunnar_000116 93 00:31:49.82 6.4 0.46 veikar fylling í ljósa hlutum undir nefinu eins og útstæð kjálka eða hagar -i_ljosi_sogunnar_000116-0094-00:31:5896-00:00:0636 i_ljosi_sogunnar_000116 94 00:31:58.96 6.4 0.44 í gegnum öll réttarhöldin yfir kristur pettersson sagðist lisbet hundrað prósent viss um að hann væri sá seki -i_ljosi_sogunnar_000116-0095-00:32:0632-00:00:1702 i_ljosi_sogunnar_000116 95 00:32:06.32 17.024 0.31 annað vitni sem kallað var fyrir dóminn sagði slík hafa séð grunsamlegan mann hanga fyrir utan kaupandinn grand þegar sýningu og mótað sú sem osten var nýlokið maðurinn sá hafði síðan greinilega palme hjónunum eftir áður en hann lét til skarar skríða -i_ljosi_sogunnar_000116-0098-00:32:5032-00:00:0538 i_ljosi_sogunnar_000116 98 00:32:50.32 5.376 0.08 né heldur kom fram hvar pettersson hefði tekist að komast yfir skotvopn -i_ljosi_sogunnar_000116-0099-00:32:5620-00:00:0822 i_ljosi_sogunnar_000116 99 00:32:56.20 8.192 0.1 var ekki þekktur fyrir að beita slíkum vopnum yfirleitt lét hann hnefana ráða ferðinni fyrir utan þetta eina skipti með byssustinginn -i_ljosi_sogunnar_000116-0100-00:33:0756-00:00:0392 i_ljosi_sogunnar_000116 100 00:33:07.56 3.968 0.18 en þegar upp var staðið skiptu þessi vafaatriði ekki öllu máli -i_ljosi_sogunnar_000116-0101-00:33:1244-00:00:1168 i_ljosi_sogunnar_000116 101 00:33:12.44 11.776 0.32 héraðsdómur stokkhólms dæmdi kristur pettersson að endingu í lífstíðarfangelsi fyrir morðið á forsætisráðherra svíþjóðar olof palme og fyrir að hafa skotið á eiginkona hans lisbet -i_ljosi_sogunnar_000116-0102-00:33:2770-00:00:2338 i_ljosi_sogunnar_000116 102 00:33:27.70 23.296 0.16 þegar dæmt er í sakamálum í sænskum héraðsdómsstólum sitja í dómnum yfirleitt fimm dómarar tveir löglærðir og þrír ólöglærðir sem skipaðir eru af sveitastjórn kristin petterssons vildu ólöglærðu dómararnir þrír sakfella og höfðu betur gegn þeim löglærðu sem töldu ekki fullnægjandi sannanir á sektar -i_ljosi_sogunnar_000116-0103-00:33:5156-00:00:1592 i_ljosi_sogunnar_000116 103 00:33:51.56 15.872 0.12 skömmu síðar áfrýjaði pettersson til áfrýjunardómstóls sem tók mál hans upp með haustinu þar var hann sýknaður þar sem sannanirnar sem héraðsdómur hafði lagt til grundvallar sakfellingar fyrr á árinu þóttu ekki nægilega trúverðugar -i_ljosi_sogunnar_000116-0104-00:34:0878-00:00:1734 i_ljosi_sogunnar_000116 104 00:34:08.78 17.28 0.35 var á alvarleg mistök lögreglunnar sérstaklega hvað vitnisburð lisbet palme varðaði meðal annars kom fram að lögreglumenn höfðu sagt lisbet áður en til sakbendingarinnar kom að þeir hefðu handtekið fyllibyttu frá sollentuna fyrir morðið á einni hennar -i_ljosi_sogunnar_000116-0105-00:34:2722-00:00:0888 i_ljosi_sogunnar_000116 105 00:34:27.22 8.832 0.26 og fékk hún að sjá mennina tíu níu lögreglumenn og einn kristin pettersson sá síðastnefndi var greinilega sá sjúskaðasti -i_ljosi_sogunnar_000116-0106-00:34:3842-00:00:1008 i_ljosi_sogunnar_000116 106 00:34:38.42 10.112 0.11 þó mennirnir væru í svipuðum fötum voru lögreglumennirnir allir í glansandi lakkskóm en kristin peters var í skítugum strigaskóm -i_ljosi_sogunnar_000116-0112-00:36:2030-00:00:0828 i_ljosi_sogunnar_000116 112 00:36:20.30 8.32 0.05 hann var fluttur á karólínska sjúkrahúsið til meðhöndlunar og þaðan var hann svo fluttur í afvötnun á annað sjúkrahús í sunnanverðum stokkhólmi -i_ljosi_sogunnar_000116-0113-00:36:2906-00:00:0878 i_ljosi_sogunnar_000116 113 00:36:29.06 8.704 0.18 þegar hann steig þaðan út daginn eftir datt í hálku beint fyrir utan sjúkrahúsið lenti með höfuðið í gangstéttinni og missti meðvitund -i_ljosi_sogunnar_000116-0114-00:36:3826-00:00:0680 i_ljosi_sogunnar_000116 114 00:36:38.26 6.912 0.0 hann vaknaði aldrei meir og lést tveimur vikum síðar tuttugasta og níunda september tvö þúsund og fjögur -i_ljosi_sogunnar_000116-0115-00:36:4602-00:00:1122 i_ljosi_sogunnar_000116 115 00:36:46.02 11.264 0.12 dauði hans vakti mikla athygli juan persson þáverandi forsætisráðherra sá ástæðu til að minnast hans og sagði að þarna hefði harmþrungið líf runnið sitt skeið -i_ljosi_sogunnar_000116-0117-00:37:2612-00:00:1518 i_ljosi_sogunnar_000116 117 00:37:26.12 15.232 0.19 rannsóknin á morðinu ólofaður langumfangsmesta lögreglurannsókn í sænskri sögu og sögð meðal þriggja umfangsmestu lögreglurannsókna veraldarsögunnar hún er þar á blaði með rannsókninni á morðinu og honecker -i_ljosi_sogunnar_000116-0118-00:37:4246-00:00:1344 i_ljosi_sogunnar_000116 118 00:37:42.46 13.44 0.29 þessum þrjátíu árum hefur sænska lögreglan safnað meira en tvö hundruð fimmtíu hillumetrum af gögnum um málið ótal prívatpersónur hafa líka látið sig málið varða og rannsaka það fram og aftur í eigin frítíma -i_ljosi_sogunnar_000116-0120-00:38:2274-00:00:0612 i_ljosi_sogunnar_000116 120 00:38:22.74 6.016 0.0 hann skar þetta samsæri hægri öfgamanna í lögreglunni eða alþjóðlegt samsæri -i_ljosi_sogunnar_000116-0121-00:38:2926-00:00:0756 i_ljosi_sogunnar_000116 121 00:38:29.26 7.552 0.28 palme hafði jú sannarlega látið til sín taka á alþjóðavettvangi eignast þar marga aðdáendur en ekki síður óvini -i_ljosi_sogunnar_000116-0123-00:38:4436-00:00:1078 i_ljosi_sogunnar_000116 123 00:38:44.36 10.752 0.24 þrjátíu árum eru þessar kenningar orðnar svo margar og svo flóknar að full ástæða er til að fara yfir þær í sérstökum þætti sem verður á dagskrá að vikunni -i_ljosi_sogunnar_000117-0005-00:02:3234-00:00:0846 i_ljosi_sogunnar_000117 5 00:02:32.34 8.448 0.2 ég inn sársauka hvers ykkar í hjarta mínum á þessari kveðjustund vil ég segja við ykkur verið hamingjusami skilið hamingju -i_ljosi_sogunnar_000117-0007-00:02:5126-00:00:0432 i_ljosi_sogunnar_000117 7 00:02:51.26 4.352 0.15 en eflaust voru ekki svo margir áhorfendur harmi slegnir að sjá á bakkanum -i_ljosi_sogunnar_000117-0008-00:02:5652-00:00:4634 i_ljosi_sogunnar_000117 8 00:02:56.52 46.336 0.13 annir sjálfur í ávarpinu höfðu rússar bundið miklar vonir við eldsnark varð forseti rússneska sambandslýðveldisins eftir fall sovétríkjanna þeim væntingum hafði hann engan veginn staðið undir tilraunir hans til að koma markaðshagkerfi höfðu leitt til efnahagskreppu og óðaverðbólgu örfáir viðskiptajöfrar auðguðust gríðarlega en flestir aðrir urðu fátækari spilling grasseraði eldsins var vandræðalega drykkfelldur og hjartveikur með stuðningi auðjöfranna vina sinna tókst honum að tryggja sér annað kjörtímabil nítján hundruð níutíu og sex en hann varð sífellt óvinsælli þegar þarna var komið var áætlað að aðeins um tvö prósent rússa væru ánægð með elds -i_ljosi_sogunnar_000117-0009-00:03:4406-00:00:0784 i_ljosi_sogunnar_000117 9 00:03:44.06 7.808 0.19 eftir að eldsins hafði lokið máli sínu héldu flestir rússar örugglega ótrauðir áfram með undirbúning nýárshátíðahalda -i_ljosi_sogunnar_000117-0010-00:03:5254-00:00:2220 i_ljosi_sogunnar_000117 10 00:03:52.54 22.272 0.02 elduðu matinn og opnuðu vínflöskurnar og kveiktu svo sennilega aftur á sjónvarpinu þegar fór að líða að miðnætti því þá var vissulega komið að hinu hefðbundna ávarpi forseta rússlands nema í þetta skiptið var það starfandi forseti sem ávarpaði rússnesku þjóðina maðurinn sem hafði tekið við af eldsnemma en hálfum sólarhring -i_ljosi_sogunnar_000117-0012-00:04:3162-00:00:1746 i_ljosi_sogunnar_000117 12 00:04:31.62 17.408 0.22 var vladimír nokkur pútín sem tók til máls hann talaði aðeins örfáar mínútur sandínista af sér hann hefði tekið við að öðru leyti gengi allt sinn vanagang í rússnesku stjórnkerfi og samfélagi ekkert væri að óttast -i_ljosi_sogunnar_000117-0013-00:04:4948-00:00:1216 i_ljosi_sogunnar_000117 13 00:04:49.48 12.16 0.12 eldsins skipað pútín þennan forsætisráðherra fyrir aðeins fjórum mánuðum og nú var hann orðinn forseti hann var rússum og öllum öðrum sömuleiðis að mestu óskrifað blað -i_ljosi_sogunnar_000117-0014-00:05:0238-00:00:0416 i_ljosi_sogunnar_000117 14 00:05:02.38 4.096 0.14 í ákveðnum skilningi varð að einmitt þess vegna sem hann komst í þessa stöðu -i_ljosi_sogunnar_000117-0015-00:05:0782-00:00:1304 i_ljosi_sogunnar_000117 15 00:05:07.82 13.056 0.32 ferils í þessum þætti í ljósi sögunnar ætlum með að fjalla um æsku og ævi ladens áður en hann settist á forsetastól og rifja upp nokkur afdrifarík augnablik í ævi hans -i_ljosi_sogunnar_000117-0016-00:05:2764-00:00:2760 i_ljosi_sogunnar_000117 16 00:05:27.64 27.648 0.41 talið er að milljón óbreyttra borgara hið minnsta hafi látið lífið í meira en tveggja ára löngu umsátri þjóðverja um leníngrad menningarborgina miklu við strönd eystrasaltsins aðrir sprengdir í loft upp eða skotnir þegar þeir reyndu að flýja borgina einhverjir lentu í klónum á meðborgurum sínum sem gripu til morða og mannáts þegar hún greið svarað -i_ljosi_sogunnar_000117-0017-00:05:5608-00:00:2680 i_ljosi_sogunnar_000117 17 00:05:56.08 26.88 0.19 það tekur langan tíma fyrir borgað ná sér eftir slíkar hörmungar svo stór hluti borgarbúa lést að lengi vel eftir lok styrjaldarinnar heyrði það svo að segja til undantekninga að börn ættu báða foreldra á lífi en svo lánsamur var vladimír ladens fæddist í leníngrad þann sjöunda október nítján hundruð fimmtíu og tvö réttum átta árum eftir lok umsátursins -i_ljosi_sogunnar_000117-0020-00:07:0398-00:00:1318 i_ljosi_sogunnar_000117 20 00:07:03.98 13.184 0.0 það reyndist þó ekki raunin því drengurinn fékk barnaveiki á heimilinu og dó móðir hans var líka nær dauða en lífi af hungri þegar umsátrinu lauk og náði sér aldrei alveg á strik aftur -i_ljosi_sogunnar_000117-0021-00:07:1850-00:00:0822 i_ljosi_sogunnar_000117 21 00:07:18.50 8.192 0.24 kútinn voru bæði komin yfir fertugt nítján hundruð fimmtíu og tvö þegar þeim fæddist annar sonur sem fékk nafnið vladimír einfara -i_ljosi_sogunnar_000117-0022-00:07:2724-00:00:2174 i_ljosi_sogunnar_000117 22 00:07:27.24 21.632 0.39 lengi hefur verið og kristinn alls óstaðfestur orðrómur þess efnis að latið hafi ekki verið raunverulegur sonur þeirra hann hafði verið ættleiddur þegar pútín varð forseti birtist á rússneskum fjölmiðlahimni kona frá koresh í fram að hún væri blóðmóðir hans hún hafði gefið hann til ættleiðingar níu ára gamlan -i_ljosi_sogunnar_000117-0023-00:07:4944-00:00:1796 i_ljosi_sogunnar_000117 23 00:07:49.44 17.92 0.33 ótalmargar greinar og jafnvel eina tvær bækur hafa verið skrifaðar um þessa kenningu en ekkert sem staðfestir hana eða hrekur algjörlega þó að ævisöguritarar pútíns segi að fáir virðist muna eftir piltinum pútín áður en hann komst á skólaaldur -i_ljosi_sogunnar_000117-0024-00:08:1788-00:00:1114 i_ljosi_sogunnar_000117 24 00:08:17.88 11.136 0.12 flatarmáli af flestu dæma ágæta æsku þrátt fyrir að foreldrar hans væru komnir til ára sinna illa leiknir eftir umsátrið og ekki sérlega vel stæðir -i_ljosi_sogunnar_000117-0025-00:08:3016-00:00:2244 i_ljosi_sogunnar_000117 25 00:08:30.16 22.4 0.07 vladimír eldri vann í verksmiðju við smíði lestarvagna og maría við ýmis tilfallandi störf í bakaríi sem næturvörður og ræstingakona þau bjuggu í gömlu húsi þar sem eitt sinn höfðu verið stórar og rúmgóðar heldrimannaíbúðir en var nú búið að skipta hverri íbúð upp í margar litlar kytrur þar sem ekki var mikið um munað -i_ljosi_sogunnar_000117-0029-00:09:4020-00:00:0424 i_ljosi_sogunnar_000117 29 00:09:40.20 4.224 0.17 svo var varla neitt eldhús það var bara dimmur og gluggalaust gangur -i_ljosi_sogunnar_000117-0031-00:09:5256-00:00:0512 i_ljosi_sogunnar_000117 31 00:09:52.56 5.12 0.08 mælikvarða þess tíma var þetta samt ágætt því þetta voru svona tuttugu fermetrar -i_ljosi_sogunnar_000117-0032-00:09:5918-00:00:0892 i_ljosi_sogunnar_000117 32 00:09:59.18 8.832 0.17 tilkynnt sem áður hafa getað leyft sér ýmislegt auk kytrunnar áttu þau lítið sumarhús rétt fyrir utan einingar -i_ljosi_sogunnar_000117-0033-00:10:0900-00:00:1576 i_ljosi_sogunnar_000117 33 00:10:09.00 15.744 0.11 og látið mér litli þurfti ekki að líða skort hann fékk að þér virðist flest sem hugur hans giftist þannig var hann meðal fárra barna í grunnskólanum sínum sem átti armbandsúr fágæti sem hefur áreiðanlega foreldrar hans allnokkuð -i_ljosi_sogunnar_000117-0034-00:10:2618-00:00:2348 i_ljosi_sogunnar_000117 34 00:10:26.18 23.424 0.42 í stríðinu hafði látið mér pútín eldri tilheyrt sérstakri herdeild sem var í raun hluti leynilögreglunnar nkvd fyrirrennara kgb og hann leitt að því líkum að óvænt auðæfi fjölskyldunnar megi rekja til þess að hann hafi eftir stríð ennþá sinnt einhverskonar leynilegum störfum fyrir en celle einhverskonar uppljóstrari -i_ljosi_sogunnar_000117-0035-00:10:5320-00:00:0756 i_ljosi_sogunnar_000117 35 00:10:53.20 7.552 0.16 eitt er víst og það er að sonur hans var með njósnastörf og leyniþjónustumenn á heilanum frá unga aldri -i_ljosi_sogunnar_000117-0036-00:11:0316-00:00:2642 i_ljosi_sogunnar_000117 36 00:11:03.16 26.496 0.42 annarsvegar þegar flestir ungir sovéskir piltar létu sig dreyma um að verða geimfarar vildi blatter leyniþjónustumaður í herberginu hans hékk ekki mynd af úrgangur heldur jan berzín lettneskum bolsévíka sem farið hafði fyrir leyniþjónustu rauða hersins á árunum eftir októberbyltinguna -i_ljosi_sogunnar_000117-0038-00:12:2316-00:00:0648 i_ljosi_sogunnar_000117 38 00:12:23.16 6.528 0.17 frá unga aldri réri pútín að því öllum árum að verða leynilega eins og hetjur hans á hvítingjana -i_ljosi_sogunnar_000117-0039-00:12:3004-00:00:1062 i_ljosi_sogunnar_000117 39 00:12:30.04 10.624 0.0 þó ekki væri hann mikill námshestur tók hann þýsku sem aukafag í skóla því draumurinn var að njósna í þýskalandi rétt eins og söguhetja skjaldarins og sverðsins -i_ljosi_sogunnar_000117-0040-00:12:4126-00:00:1214 i_ljosi_sogunnar_000117 40 00:12:41.26 12.16 0.03 pútín var nokkuð ódæll piltur og sífellt að lenda í slagsmálum í fyrstu köflum ævisögunnar sem vísað var til áðan segir hann ótal sögur af eftirminnilegum slagsmálum í barnæsku sinni -i_ljosi_sogunnar_000117-0041-00:12:5624-00:00:2024 i_ljosi_sogunnar_000117 41 00:12:56.24 20.224 0.35 en þegar njósnaástríðan greipar beindi hann slagsmálaáhuga sínum í annan farveg tók að stunda sovésku bardagaíþróttina sambó og síðar júdó sem hann stundar af krafti enn í dag og lætur rússneska fjölmiðla gjarnan birta af sér myndir í hvítum júdóbúning takandi þennan og hinn í bakaríið -i_ljosi_sogunnar_000117-0042-00:13:2032-00:00:1294 i_ljosi_sogunnar_000117 42 00:13:20.32 12.928 0.48 sextán ára gamall knúði menntaskólapilturinn lamin dyra á höfuðstöðvum leyniþjónustunnar kgb í leníngrad það var nítján hundruð sextíu og átta pútíns -i_ljosi_sogunnar_000117-0045-00:14:1286-00:00:0864 i_ljosi_sogunnar_000117 45 00:14:12.86 8.704 0.12 kennarar pútíns í menntaskóla urðu afar undrandi á því að þessi lélegi nemandi og slagsmálahundur væri allt í einu farinn að stefna á háskóla -i_ljosi_sogunnar_000117-0047-00:15:0836-00:00:0916 i_ljosi_sogunnar_000117 47 00:15:08.36 9.216 0.23 það fór ekki mikið fyrir pútín í háskólanum hann stundaði námið vel og í frístundum æfði hann júdó og keyrði um götur leníngrad á bílnum sínum -i_ljosi_sogunnar_000117-0049-00:15:5346-00:00:2588 i_ljosi_sogunnar_000117 49 00:15:53.46 25.984 0.32 á sumrin vann pútín í byggingavinnu nyrst í rússlandi það var vel borguð erfiðisvinna flestir fjölskylduræknir ungir sovéskir menn hefðu gefið fátækum foreldrum sínum launin allavega hluta þeirra það var einfaldlega venjan á þessum tíma lætur pútín mun þó hafa eytt sínum launaseðlum jafnharðan í föt og drykkjuferðir með félögum sínum að sólríkum ströndum svarta hafsins -i_ljosi_sogunnar_000117-0050-00:16:2540-00:00:0750 i_ljosi_sogunnar_000117 50 00:16:25.40 7.552 0.36 á síðasta ári putnam rættist langþráður draumur útsendari kgb hafði samband -i_ljosi_sogunnar_000117-0051-00:16:3334-00:00:0712 i_ljosi_sogunnar_000117 51 00:16:33.34 7.168 0.14 stofnunin hafði bersýnilega munað eftir áhugasama menntaskólastráknum sem bankaði upp á mörgum árum áður -i_ljosi_sogunnar_000117-0052-00:16:4300-00:00:1568 i_ljosi_sogunnar_000117 52 00:16:43.00 15.744 0.3 útsendarinn hitti pútín nokkrum sinnum til að vega og meta hvort hann væri efni í leyniþjónustumann mat útsendarans var að flatarmáli mannblendinn en orkumikill sveigjanlegur og hugrakkur -i_ljosi_sogunnar_000117-0053-00:16:5912-00:00:0618 i_ljosi_sogunnar_000117 53 00:16:59.12 6.272 0.11 þá væri hann góðri að mynda hratt tengsl við annað fólk og það myndi nýtast honum vel í starfi -i_ljosi_sogunnar_000117-0056-00:17:2568-00:00:1778 i_ljosi_sogunnar_000117 56 00:17:25.68 17.792 0.19 vestur þýskalands til þess var leikurinn gerður þess vegna hafði hann lagt stund á þýskunám árum saman en slíkt verkefni fékk ekki hvaða grænjaxl sem er mörg ár liðu frá því að pútín ætti liðið kgb þar til hann fékk þennan draum uppfylltan -i_ljosi_sogunnar_000117-0057-00:17:4404-00:00:0824 i_ljosi_sogunnar_000117 57 00:17:44.04 8.32 0.2 á meðan sinnti hann sitt á hvað spennandi skrifstofuvinnu í höfuðstöðvum kgb í leníngrad enda var í þjálfunarbúðum í moskvu -i_ljosi_sogunnar_000117-0058-00:17:5360-00:00:0430 i_ljosi_sogunnar_000117 58 00:17:53.60 4.352 0.31 loks kom að því að pútín var sendur út var hann fyrir vonbrigðum -i_ljosi_sogunnar_000117-0059-00:18:0306-00:00:1028 i_ljosi_sogunnar_000117 59 00:18:03.06 10.24 0.3 frekar ómerkileg iðnaðarborg í austur þýskalandi landi sem var svo nátengt sovétríkjunum að það gat eiginlega varla talist alvöru útlönd -i_ljosi_sogunnar_000117-0060-00:18:1402-00:00:0622 i_ljosi_sogunnar_000117 60 00:18:14.02 6.144 0.15 en þangað flutti pútín árið nítján hundruð áttatíu og fimm tíu árum eftir að hann gekk til liðs við taki -i_ljosi_sogunnar_000117-0061-00:18:2362-00:00:0484 i_ljosi_sogunnar_000117 61 00:18:23.62 4.736 0.0 hann hafði kynnst flugfreyju frá kalíningrad sem var í borgarferð með vinkonu sinni -i_ljosi_sogunnar_000117-0062-00:18:2888-00:00:0660 i_ljosi_sogunnar_000117 62 00:18:28.88 6.528 0.47 það var engin ást við fyrstu sýn eins og flugfreyjan ljúdmíla lýsir í bókinni í fyrstu persónu -i_ljosi_sogunnar_000117-0063-00:18:3892-00:00:0430 i_ljosi_sogunnar_000117 63 00:18:38.92 4.352 0.07 var klæddur mjög látlaust ég get jafnvel sagt að hann hafi verið illa klæddur -i_ljosi_sogunnar_000117-0064-00:18:4898-00:00:2268 i_ljosi_sogunnar_000117 64 00:18:48.98 22.656 0.26 en pútín tókst að heilla ljúdmílu með því að bjóða henni í leikhús þrjú kvöld í röð það var auðvelt fyrir kgb mann að redda eftirsóttum leikhúsmiðum þremur árum síðar voru þau orðin hjón og þegar leiðin lá til dresden áttu þau einsamall dóttur maríu og önnur dóttur á leiðinni sem fæddist í þýskalandi og fékk nafnið jekaterína -i_ljosi_sogunnar_000117-0065-00:19:1310-00:00:2260 i_ljosi_sogunnar_000117 65 00:19:13.10 22.656 0.41 í restin flutti litla fjölskyldan inn í stóra íbúðarblokk steinsnar frá höfuðstöðvum kgb í borginni og þar sem aðeins bjuggu aðrir rússneskir starfsmenn kgb og kollegar þeirra í austurþýsku leynilögreglunni stasí tilveran í austur þýskalandi var öll ólík því sem hjónin áttu að venjast heima fyrir -i_ljosi_sogunnar_000117-0068-00:20:3086-00:00:0468 i_ljosi_sogunnar_000117 68 00:20:30.86 4.608 0.0 hætti í júdóinu og bætti á sig meira en tíu kílóum á skömmum tíma -i_ljosi_sogunnar_000117-0071-00:21:0784-00:00:1330 i_ljosi_sogunnar_000117 71 00:21:07.84 13.312 0.34 þá höfðu verið gjarnan með sér gjafir tilgangi bian og pútín tók ólmur á móti því nýjasta í vesturþýskri tækni grundig stuttbylgjuútvörpum og blár í bílinn og svo framvegis -i_ljosi_sogunnar_000117-0072-00:21:2182-00:00:0906 i_ljosi_sogunnar_000117 72 00:21:21.82 8.96 0.12 tilveran í austur þýskalandi var þó aldrei alveg eins glæst og pútín hafði gert sér í hugarlund fyrir það fyrsta fékk hann ekki sérstaklega vel borgað -i_ljosi_sogunnar_000117-0073-00:21:3136-00:00:2154 i_ljosi_sogunnar_000117 73 00:21:31.36 21.632 0.14 stjórn kgb þótti austur þýskaland varla teljast sem alvöru útlönd og því fengu starfsmennirnir þar ekki jafn mikið borgað og þeir sem voru sendir til vesturlanda lamdi ekki að nágrannar þeirra í stasí og fjölskyldur þeirra bjuggu miklu betur en þau gerðu og höfðu greinilega meiri peninga milli handanna -i_ljosi_sogunnar_000117-0075-00:22:2470-00:00:0844 i_ljosi_sogunnar_000117 75 00:22:24.70 8.448 0.1 þá tók hann líka þátt í að skipuleggja tíðar veislur til að halda upp á hina eilífu vináttu sovetríkin ástir þýskalands -i_ljosi_sogunnar_000117-0077-00:22:5926-00:00:1666 i_ljosi_sogunnar_000117 77 00:22:59.26 16.64 0.28 þann sjöunda október nítján hundruð áttatíu og níu var lama og þýska alþýðulýðveldið hélt sömuleiðis upp á fertugsafmæli sitt með pomp og prakt en austurþýska kommúnistastjórnin var að missa tökin á valdataumunum -i_ljosi_sogunnar_000117-0078-00:23:1926-00:00:0726 i_ljosi_sogunnar_000117 78 00:23:19.26 7.296 0.27 fyrrum haustið höfðu mörg hundruð austurþýskir flóttamenn komið sér fyrir í vesturþýska sendiráðinu í prag -i_ljosi_sogunnar_000117-0079-00:23:2702-00:00:0768 i_ljosi_sogunnar_000117 79 00:23:27.02 7.68 0.09 neituðu að hreyfa sig fengu þeir ekki að fara vesturyfir loks var þeim leyft að fara í gegn í kyrfilega lokuðum lestum -i_ljosi_sogunnar_000117-0080-00:23:3518-00:00:1182 i_ljosi_sogunnar_000117 80 00:23:35.18 11.776 0.15 í dresden safnaðist fólk saman á aðallestarstöðinni þegar flóttamannalestirnar fóru í gegn og reyndi að brjóta sér leið um borð öryggissveitir börðu andófið niður af hörku -i_ljosi_sogunnar_000117-0081-00:23:5338-00:00:3802 i_ljosi_sogunnar_000117 81 00:23:53.38 38.016 0.33 það var mótmælt áfram í dresden eins og fleiri borgum í austur þýskalandi fleiri og fleiri tóku þátt í hvert sinn í byrjun nóvember féll berlínarmúrinn og mótmælendum ásmegin fimmta desember nítján hundruð áttatíu og níu safnaðist fólk saman fyrir utan höfuðstöðvar stasi í berlín spurst hafði út að þar innan dyra væri verið að farga skjölum um starfsemi leynilögreglunnar eftirlit með borgurum og ofsóknir annars staðar í austur þýskalandi gerði fólk slíkt hið sama meðal annars í restinni pútín með öllu sem fram fór -i_ljosi_sogunnar_000117-0083-00:24:5200-00:00:1462 i_ljosi_sogunnar_000117 83 00:24:52.00 14.592 0.02 var vinur margra þeirra og mér finnst ekki rétt hvernig er verið að gagnrýna það núna jú örugglega voru einhverjir sem ofsóttu fólk en ég sá það ekki ég segi ekki að það hafi ekki gert en ég sá það ekki persónulega -i_ljosi_sogunnar_000117-0084-00:25:0808-00:00:1518 i_ljosi_sogunnar_000117 84 00:25:08.08 15.232 0.32 þegar mannfjöldinn hafði ráðist inn í byggingu stasí hélt hópur fólks yfir götuna þar sem höfuðstöðvar kgb í borginni stóðu þar innandyra voru menn líka í óða önn að eyða viðkvæmum skjölum pútín sjálfur þar á meðal -i_ljosi_sogunnar_000117-0086-00:25:4926-00:00:0838 i_ljosi_sogunnar_000117 86 00:25:49.26 8.448 0.18 þegar breska ríkisútvarpið gerði heimildaþátt um þessa atburði í restin fyrir nokkrum árum höfðu þeir uppi á manni sem var í mannfjöldanum -i_ljosi_sogunnar_000117-0087-00:25:5830-00:00:0810 i_ljosi_sogunnar_000117 87 00:25:58.30 8.064 0.24 hann mundi eftir frekar smávöxnu en æstum rússa sem birtist á tröppum kgb byggingarinnar þegar fólkið nálgaðist -i_ljosi_sogunnar_000117-0089-00:26:1110-00:00:1248 i_ljosi_sogunnar_000117 89 00:26:11.10 12.416 0.19 sá smávaxni birti sig við fólkið sagði því að láta sér ekki koma til hugar að reyna að brjóta sér leið inn þar inni væru öryggisverðir sem myndu ekki hikað við að verja bygginguna með vopnavaldi -i_ljosi_sogunnar_000117-0090-00:26:2744-00:00:1120 i_ljosi_sogunnar_000117 90 00:26:27.44 11.264 0.0 en í raun og veru var hann ekki eins borubrattur og hann hljómaði því eftir að hafa talað stuttlega við mótmælendurna hvarf hann aftur inn og hringdi á aðstoð -i_ljosi_sogunnar_000117-0091-00:26:3962-00:00:0534 i_ljosi_sogunnar_000117 91 00:26:39.62 5.248 0.33 lyfta skriðdrekaherdeild sovéska hersins var staðsett í dresden ekki svo langt undan -i_ljosi_sogunnar_000117-0092-00:26:4554-00:00:1198 i_ljosi_sogunnar_000117 92 00:26:45.54 11.904 0.23 þeir hlytu að koma aðþrengdum löndum sínum til bjargar rétt eins og sovéskir skriðdrekar höfðu rúllað í gegnum búdapest nítján hundruð fimmtíu og sex og prag nítján hundruð sextíu og átta -i_ljosi_sogunnar_000117-0093-00:26:5844-00:00:0766 i_ljosi_sogunnar_000117 93 00:26:58.44 7.552 0.39 hindraði málið en þeir vörðu við getum ekki gert neitt nema samkvæmt skipunum frá óskunda segir ekki neitt -i_ljosi_sogunnar_000117-0095-00:27:1464-00:00:0442 i_ljosi_sogunnar_000117 95 00:27:14.64 4.48 0.1 vonbrigði pútíns með móðurlandið voru af öllu að dæma gríðarleg -i_ljosi_sogunnar_000117-0098-00:27:3938-00:00:0462 i_ljosi_sogunnar_000117 98 00:27:39.38 4.608 0.08 og rússarnir gátu haldið áfram að brenna sannanir um starfsemi sína óáreittir -i_ljosi_sogunnar_000117-0100-00:27:5518-00:00:1352 i_ljosi_sogunnar_000117 100 00:27:55.18 13.44 0.32 risastór einn helsti pútín sérfræðingur þýskalands segir að þetta desemberkvöld og síðustu dagar pútíns restin el í sér lykilinn á því að skilja feril hans og ákvarðanir síðan -i_ljosi_sogunnar_000117-0102-00:28:2870-00:00:0546 i_ljosi_sogunnar_000117 102 00:28:28.70 5.376 0.25 ræturnar segir að pútín hafi einnig hrifist af mörgu í austurþýska kerfinu -i_ljosi_sogunnar_000117-0103-00:28:3822-00:00:0382 i_ljosi_sogunnar_000117 103 00:28:38.22 3.84 0.0 og að allir væru þeir í raun undir stjórn kommúnistastjórnarinnar -i_ljosi_sogunnar_000117-0104-00:28:4268-00:00:0444 i_ljosi_sogunnar_000117 104 00:28:42.68 4.48 0.0 slíkt kerfi hafi hann sem forseti reynt að endurskapa í rússlandi -i_ljosi_sogunnar_000117-0105-00:29:0118-00:00:1464 i_ljosi_sogunnar_000117 105 00:29:01.18 14.72 0.21 vladimír lumumba fluttu heim í ársbyrjun nítján hundruð níutíu með lítið annað til vitnis um fjögur ár í þýskalandi en tuttugu ára gamla þvottavél sem þýskur nágranni þeirra hafði gefið þeim að skilnaði -i_ljosi_sogunnar_000117-0106-00:29:1638-00:00:0624 i_ljosi_sogunnar_000117 106 00:29:16.38 6.272 0.21 þau komu heim til gjörbreyttrar leníngrad og sovétríkja sem voru að liðast í sundur -i_ljosi_sogunnar_000117-0108-00:29:2754-00:00:1424 i_ljosi_sogunnar_000117 108 00:29:27.54 14.336 0.26 en bara formlega eitt sinn kagames hjá stofnuninni sem einskonar varamaður rétt eins og faðir hans hafði að öllum líkindum einnig verið eftir þjónustu sína í herdeild -i_ljosi_sogunnar_000117-0109-00:29:4262-00:00:0566 i_ljosi_sogunnar_000117 109 00:29:42.62 5.632 0.33 eftir heimkomuna fékk pútín starf á skrifstofu gamla skólans síns leníngrad háskóla -i_ljosi_sogunnar_000117-0110-00:29:4890-00:00:1228 i_ljosi_sogunnar_000117 110 00:29:48.90 12.288 0.12 sagðist jafnvel að halda áfram með námið en þar entist hann þó ekki nema í rúma þrjá mánuði allt í einu var hann farinn að vinna fyrir formann borgarráðs leníngrad anatólí sona -i_ljosi_sogunnar_000117-0111-00:30:0170-00:00:1070 i_ljosi_sogunnar_000117 111 00:30:01.70 10.752 0.04 safnsins var vinsæll prófessor við lögfræðideild leníngrad háskóla og var þekktur meðal nemenda fyrir að hafa sjaldan hikað við að gagnrýna sovésk stjórnvöld -i_ljosi_sogunnar_000117-0113-00:30:1774-00:00:1248 i_ljosi_sogunnar_000117 113 00:30:17.74 12.416 0.19 árið nítján hundruð áttatíu og níu hafði hann verið kosinn til nýja löggjafarþingsins sem var hluti af perestrojka umbótum gorbatsjovs ásamt fleiri kunnum demókrötum eins og andrésar boris okkar í elds -i_ljosi_sogunnar_000117-0114-00:30:3066-00:00:1322 i_ljosi_sogunnar_000117 114 00:30:30.66 13.184 0.38 þegar sovétríkin leystust svo upp fékk í eldsins sofna til að fara fyrir ritun stjórnarskrár hins nýja rússneska sambandslýðveldis þaðan lá svoleiðis í borgarstjórnin -i_ljosi_sogunnar_000117-0116-00:31:0834-00:00:0662 i_ljosi_sogunnar_000117 116 00:31:08.34 6.656 0.08 því þó að rússland færðist í lýðræðisátt var gangi tilbúið að sleppa takinu -i_ljosi_sogunnar_000117-0117-00:31:1544-00:00:0618 i_ljosi_sogunnar_000117 117 00:31:15.44 6.272 0.3 stofnunin fylgdist náið með helstu lýðræðissinnuðu pólitíkusum verði símana þeirra -i_ljosi_sogunnar_000117-0119-00:31:2578-00:00:2136 i_ljosi_sogunnar_000117 119 00:31:25.78 21.376 0.2 en hvernig sem stóð á því tók sofandi venginn nítján hundruð níutíu þegar sofnað æðsti embættismaður borgarinnar og síðar borgarstjóri gerði hann pútín að sínum nánasta aðstoðarmanni og í reynd aðstoðarborgarstjóra sandi pétursborg en svo hélt borgin eftir að hún fékk aftur sitt gamla -i_ljosi_sogunnar_000117-0120-00:31:4774-00:00:1640 i_ljosi_sogunnar_000117 120 00:31:47.74 16.384 0.24 þetta voru róstusamir tímar en það var líka spenna í lofti og nóg af tækifærum þessum árum voru björgunar til dæmis að hasla sér völl í pétursborg og í borgararfinum var flatmöguðu uppleið -i_ljosi_sogunnar_000117-0121-00:32:1490-00:00:1684 i_ljosi_sogunnar_000117 121 00:32:14.90 16.768 0.12 aftur til ársins nítján hundruð níutíu og níu það var augljóst að boris eldsins stóð mjög höllum fæti vinsældir hans meðal almennings voru svo gott sem engar hann var gamall og áfengissjúkur og alltaf að fá hjartaáföll hann varð eiginlega að fara frá -i_ljosi_sogunnar_000117-0122-00:32:3544-00:00:2166 i_ljosi_sogunnar_000117 122 00:32:35.44 21.76 0.26 það var enginn sérstakur sem blasti við ofarlega í huga eldsins og einstæðingur sem var kallaður fjölskyldan var að hindra að að einhver af fjölmörgum andstæðingum eldsins kæmist til valda einhver sem gæti tekið upp á því embætti að reyna að sækja gamla manninn til saka fyrir einhverja glæpi eða glöp í embætti -i_ljosi_sogunnar_000117-0123-00:32:5836-00:00:1432 i_ljosi_sogunnar_000117 123 00:32:58.36 14.336 0.43 lykilmaður í fjölskyldunni var viðskiptajöfurinn boris beresovskí hann var einn af mönnunum sem höfðu auðgast gífurlega í glundroðanum sem fylgdi falli sovetríkin og róttækra einkavæðinga eldsins einna ólígörkunum -i_ljosi_sogunnar_000117-0124-00:33:1388-00:00:1114 i_ljosi_sogunnar_000117 124 00:33:13.88 11.136 0.39 norski afi átt nokkur samskipti við vladimír pútín þegar hann var í borgarstjórn pétur borgar að því er fram kemur í bók blaðamannsins masha gessen meðan við tafir -i_ljosi_sogunnar_000117-0125-00:33:2566-00:00:0466 i_ljosi_sogunnar_000117 125 00:33:25.66 4.608 0.4 dallinn hann hafði einhverju sinni neitað að taka við mútum -i_ljosi_sogunnar_000117-0126-00:33:3078-00:00:0622 i_ljosi_sogunnar_000117 126 00:33:30.78 6.144 0.06 nokkuð sem var á þessum ólgutímum næstum óheyrt meðal embættis og stjórnmálamanna í hinu nýja rússlandi -i_ljosi_sogunnar_000117-0127-00:33:3832-00:00:0910 i_ljosi_sogunnar_000117 127 00:33:38.32 9.088 0.29 en ræddi við berkla og samkvæmt honum var það allt honum að þakka að pútín varð á endanum forseti rússneska sambandslýðveldisins -i_ljosi_sogunnar_000117-0129-00:33:5754-00:00:0654 i_ljosi_sogunnar_000117 129 00:33:57.54 6.528 0.11 hugurinn hélt því fram að það hefði verið hann sem fyrstur nefndi nafn pútíns á einum af mörgum fundum -i_ljosi_sogunnar_000117-0130-00:34:0466-00:00:0704 i_ljosi_sogunnar_000117 130 00:34:04.66 7.04 0.33 alaskahundarnir í kreml þar sem fjölskyldan velti vöngum yfir hugsanlegum eftirmanni eldsins -i_ljosi_sogunnar_000117-0132-00:34:2478-00:00:0710 i_ljosi_sogunnar_000117 132 00:34:24.78 7.04 0.44 þótt ekki væri alltaf mikið á honum miðaði hann að sér sambönd um eins og köngulóaapa -i_ljosi_sogunnar_000117-0134-00:34:3998-00:00:0826 i_ljosi_sogunnar_000117 134 00:34:39.98 8.32 0.3 hvað með þennan pútín er hann ekki ágætur spurði beresovskí sumsé þegar leitað var logandi ljósi að hugsanlegum arftaka aldsins -i_ljosi_sogunnar_000117-0135-00:34:5370-00:00:0564 i_ljosi_sogunnar_000117 135 00:34:53.70 5.632 0.46 var rétt puttana aldrei orðið meira en undirofursti á ferli sínum innan kgb -i_ljosi_sogunnar_000117-0137-00:35:2432-00:00:0686 i_ljosi_sogunnar_000117 137 00:35:24.32 6.784 0.31 níunda ágúst nítján hundruð níutíu og níu útnefndi boris eldingar pútín forsætisráðherra rússlands -i_ljosi_sogunnar_000117-0138-00:35:3234-00:00:0882 i_ljosi_sogunnar_000117 138 00:35:32.34 8.832 0.09 hvorki eldsins né nokkur í innsta hringnum þekkti í raun þennan mann eða vissi sérstaklega mikið um hann ekki frekar en rússneska þjóðin -i_ljosi_sogunnar_000117-0139-00:35:4194-00:00:1214 i_ljosi_sogunnar_000117 139 00:35:41.94 12.16 0.08 eflaust gerðu þeir sér í hugarlund að þessi vladimir pútín væri bara atkvæðalítill embættismaður og yrði auðmótaður í þann mann sem fjölskyldan vildi sjá á forsetastólnum -i_ljosi_sogunnar_000117-0140-00:35:5548-00:00:0492 i_ljosi_sogunnar_000117 140 00:35:55.48 4.992 0.0 þar auðvitað reyndust þeir hafa nokkurn veginn eins rangt fyrir sér og hugsast getur -i_ljosi_sogunnar_000117-0141-00:36:0136-00:00:0448 i_ljosi_sogunnar_000117 141 00:36:01.36 4.48 0.3 ademar pútín var enginn aukvisi sem lét stjórnast af auðjöfrum -i_ljosi_sogunnar_000117-0142-00:36:0650-00:00:0548 i_ljosi_sogunnar_000117 142 00:36:06.50 5.504 0.0 hann ætlaði sér að láta til sín taka og átti svo sannarlega eftir að gera það -i_ljosi_sogunnar_000118-0001-00:00:1456-00:00:1860 i_ljosi_sogunnar_000118 1 00:00:14.56 18.688 0.17 noregur flokksbundnir demókratar og repúblikanar í bandaríska landbúnaðarríkinu a til kjörfunda í skólum og bókasöfnum og öðrum samkomuhúsum í ríkinu og völdu þar á milli frambjóðenda í forvali flokkanna tveggja til forsetakosninga síðar á árinu -i_ljosi_sogunnar_000118-0002-00:00:3436-00:00:1720 i_ljosi_sogunnar_000118 2 00:00:34.36 17.152 0.19 að ismann ríki og yfirleitt frekar þýðingarlítið á bandarískum vettvangi með fullri virðingu fyrir íbúum iowa auðvitað fylgdist öll heimsbyggðin með þessum kjörfundum abraham lega kosningabaráttunnar vestanhafs -i_ljosi_sogunnar_000118-0005-00:01:3368-00:00:1980 i_ljosi_sogunnar_000118 5 00:01:33.68 19.84 0.26 þetta eru forsetakosningarnar nítján hundruð fjörutíu og átta þegar sitjandi forseti harry truman hafði betur gegn keppinaut sínum tómas juan þó að allir fjölmiðlar stjórnmálaspekingar skoðanakannanir og almenningur hafi verið fullviss um að repúblikaninn dúsa -i_ljosi_sogunnar_000118-0006-00:01:5398-00:00:1244 i_ljosi_sogunnar_000118 6 00:01:53.98 12.416 0.12 þetta hafa verið kölluð óvæntustu úrslit bandarískrar stjórnmálasögu og kraftaverkið fjörutíu og átta af fylgismönnum demókrata eins og gefur að skilja en hvert var í kraftaverkið -i_ljosi_sogunnar_000118-0009-00:02:5026-00:00:1146 i_ljosi_sogunnar_000118 9 00:02:50.26 11.392 0.19 neglur kommúnisti pískruðu sumir og flokksforkólfarnir vissu sem var að róstur orðinn afar heilsuveill og svo gæti vel farið að hann lifði ekki út fjórða kjörtímabilið -i_ljosi_sogunnar_000118-0012-00:03:3390-00:00:1040 i_ljosi_sogunnar_000118 12 00:03:33.90 10.368 0.16 situr vel á minnst ekki fyrir neitt það var alvanlegt meðal bandaríkjamanna af írskum ættum á þessum tíma að gefa börnum merkingarlausa bókstafi sem millinöfn -i_ljosi_sogunnar_000118-0018-00:05:1982-00:00:0956 i_ljosi_sogunnar_000118 18 00:05:19.82 9.6 0.38 truman var sleginn fyrst fyrir hönd frú rosette hann spurði var hvort hann gæti gert eitthvað fyrir hana en ekkjan svaraði -i_ljosi_sogunnar_000118-0019-00:05:2980-00:00:0404 i_ljosi_sogunnar_000118 19 00:05:29.80 4.096 0.0 ég gert eitthvað fyrir þig nú ert það þú sem liggur í því -i_ljosi_sogunnar_000118-0023-00:06:1644-00:00:2238 i_ljosi_sogunnar_000118 23 00:06:16.44 22.4 0.36 ágúst nítján hundruð fjörutíu og fimm af trúarinnar kjarnorkusprengjum á hiroshima og nagasaki tanganyikavatn -i_ljosi_sogunnar_000118-0027-00:07:5508-00:00:1914 i_ljosi_sogunnar_000118 27 00:07:55.08 19.2 0.08 almenningi gramdist umrótið sem verkföllunum fylgdi og vinsældir forsetans hröpuðu hratt í janúar nítján hundruð fjörutíu og sex sögðust áttatíu og tvö prósent aðspurðra bandaríkjamanna ánægð með störf efnum og ótal verkföllum síðar voru aðeins fimmtíu og tvö prósent -i_ljosi_sogunnar_000118-0030-00:09:0992-00:00:1704 i_ljosi_sogunnar_000118 30 00:09:09.92 17.024 0.18 vorið nítján hundruð fjörutíu og átta þegar forsetakosningar nálguðust sögðust aðeins um þrjátíu og sex prósent bandaríkjamanna vera ánægð með hærri truman það er á líka mikið og þegar ánægja með tvöfaldast lægðir undir lok annars kjörtímabils hans -i_ljosi_sogunnar_000118-0032-00:09:5132-00:00:2290 i_ljosi_sogunnar_000118 32 00:09:51.32 22.912 0.24 á vinstri væng demókrata voru margir óánægðir með það sem þeim fannst óþarflega hörð afstaða trumans í garð sovétríkjanna ólíkindatólið svokallaða henry evelyn varaforseti rosette vanagang úr demókrataflokknum og stofnaði annan flokk progressive partíið framsóknarflokkinn og lýsti yfir framboði sínu til forseta -i_ljosi_sogunnar_000118-0033-00:10:1498-00:00:1232 i_ljosi_sogunnar_000118 33 00:10:14.98 12.288 0.38 þetta þóttu ekki vera sérstaklega góð tíðindi fyrir truman því olivers sér þónokkra stuðningsmenn gallharða neisti menn sem annars hefði verið líklegastir til að kjósa trúa -i_ljosi_sogunnar_000118-0034-00:10:2782-00:00:2126 i_ljosi_sogunnar_000118 34 00:10:27.82 21.248 0.13 og eins og það væri ekki nóg klofnaði flokkurinn fljótlega aftur á flokksþingi demókrata nítján hundruð fjörutíu og átta vildu frjálslyndir demókratar úr norðanverðum bandaríkjunum að flokkurinn tæki sterka afstöðu gegn kynþáttaaðskilnaði og með borgaralegum réttindum blökkumanna líkt og og truman sjálfur hafði barist fyrir á forsetastólinn -i_ljosi_sogunnar_000118-0035-00:10:4960-00:00:1414 i_ljosi_sogunnar_000118 35 00:10:49.60 14.208 0.24 en þar mættu þeir kröftugri andstöðu flokksbræðra sinna úr suðrinu þegar þingið samþykkti loks ályktun norðanmanna naumlega gerðu sendinefndir margra suðurríkja sér lítið fyrir og strunsuðu út í fússi -i_ljosi_sogunnar_000118-0041-00:13:2548-00:00:0542 i_ljosi_sogunnar_000118 41 00:13:25.48 5.504 0.27 áhyggjufullu demókratarnir leituðu fanga víða en komu allstaðar að lokuðum dyrum -i_ljosi_sogunnar_000118-0044-00:14:1008-00:00:0862 i_ljosi_sogunnar_000118 44 00:14:10.08 8.576 0.09 allir elskuðu senur auðvitað ætti hann að verða forseti ef hann gat unnið heila heimsstyrjöld hlaut annað geta stjórnað eins og einu landi -i_ljosi_sogunnar_000118-0048-00:15:1004-00:00:0734 i_ljosi_sogunnar_000118 48 00:15:10.04 7.424 0.05 eins og fyrr segir var stemmningin á flokksþingi demókrata nítján hundruð fjörutíu og átta nokkuð þung þegar réttindi blökkumanna var á góma -i_ljosi_sogunnar_000118-0049-00:15:1800-00:00:1306 i_ljosi_sogunnar_000118 49 00:15:18.00 13.056 0.03 reyndar virðist almennt ekki hafa verið mikil gleði á þinginu ef marka má frásagnir blaðamanna á vettvangi þeir lýstu algjörri ringulreið og að jarðarfararsvipur hafi verið á flestum fundarmönnum -i_ljosi_sogunnar_000118-0051-00:15:5576-00:00:1932 i_ljosi_sogunnar_000118 51 00:15:55.76 19.328 0.21 og margir fjáðir stuðningsmenn flokksins sem hingað til höfðu ekki hikað við að láta dollarana flæða í kosningasjóði demókrata létu sig nú hverfa sögðust ekki vilja eyða peningum sínum hins vonlausan málstað og kosningabaráttu harris fjárhagur demókrataflokksins flutninga -i_ljosi_sogunnar_000118-0052-00:16:1548-00:00:1034 i_ljosi_sogunnar_000118 52 00:16:15.48 10.368 0.27 sorgmæddir demókratar gátu ekki hætt að bera truman greyið saman við rovera og úr þeim samanburði þótti sá fyrrnefndi ekki koma vel -i_ljosi_sogunnar_000118-0057-00:17:1506-00:00:2884 i_ljosi_sogunnar_000118 57 00:17:15.06 28.8 0.11 meiningin var gjörsamlega ömurlegt í samanburði við ránsferðir en enginn betri kandídat virtist vera til staðar svo að í lok þingsins var trúanlegar útnefndur forsetaefni demókrata rannasakenda -i_ljosi_sogunnar_000118-0059-00:18:0914-00:00:0822 i_ljosi_sogunnar_000118 59 00:18:09.14 8.32 0.12 reyndar var það fyrsta sem forkólfar í repúblikanaflokknum gerðu að stíga líka í vænginn við dæturefni -i_ljosi_sogunnar_000118-0060-00:18:1778-00:00:0518 i_ljosi_sogunnar_000118 60 00:18:17.78 5.12 0.33 hann var svo gasalega vinsæll meðal almennings og duglegur að vinna heimsstyrjaldir -i_ljosi_sogunnar_000118-0062-00:18:5336-00:00:0760 i_ljosi_sogunnar_000118 62 00:18:53.36 7.552 0.25 annar herskörungur æðsti leiðtogi herafla bandaríkjamanna í asíu dollarar elsta spreyta sig -i_ljosi_sogunnar_000118-0064-00:19:3422-00:00:2026 i_ljosi_sogunnar_000118 64 00:19:34.22 20.224 0.14 þetta var mikil keppni og var meðal annars efnt til kappræðnanna í beinni útsendingu í útvarpi í fyrsta sinn í sögu bandarískra stjórnmála umræðuefnið var aðeins eitt hvort bannaði starfsemi kommúnistaflokks bandaríkjanna eða ekki dúfuna afmarkaða -i_ljosi_sogunnar_000118-0066-00:20:1254-00:00:1072 i_ljosi_sogunnar_000118 66 00:20:12.54 10.752 0.42 öskra í kappræðunum var diktað lokum hreppti hann eftir sóttina að verða forsetaefni repúblikana og fara fram gegn truman -i_ljosi_sogunnar_000118-0068-00:21:0054-00:00:0824 i_ljosi_sogunnar_000118 68 00:21:00.54 8.32 0.0 þó svo að tveir mánuðir væru enn til kosninga væru úrslitin svo ofsalega fyrirsjáanlega þyrfti ekkert að kanna þetta frekar -i_ljosi_sogunnar_000118-0070-00:21:1832-00:00:1524 i_ljosi_sogunnar_000118 70 00:21:18.32 15.232 0.22 hvaðan gerði þessa tvo mánuði fylgir ekki sögunni en eftir kosningarnar sá hann eflaust talsvert eftir þessum orðum allur skoðanakannanabransinn í bandaríkjunum þurfti raun að líta djúpt í eigin barm þegar úrslitin voru loks ljós í nóvember -i_ljosi_sogunnar_000118-0074-00:22:3996-00:00:0864 i_ljosi_sogunnar_000118 74 00:22:39.96 8.704 0.13 ráðgjafar trumans nítján hundruð fjörutíu og átta sá í hendi sér að þetta gætu þeir ekki bætt svo auðveldlega og því gripu örþrifaráðs -i_ljosi_sogunnar_000118-0075-00:22:4930-00:00:0700 i_ljosi_sogunnar_000118 75 00:22:49.30 7.04 0.47 arire á þessum tíma var algjör nýlunda í bandarískri pólitík glæný og áður óheyrð tækni -i_ljosi_sogunnar_000118-0077-00:23:4278-00:00:0466 i_ljosi_sogunnar_000118 77 00:23:42.78 4.608 0.33 forsetinn talar búast menn við meira en bara einhverjum ummæli mæltu munir -i_ljosi_sogunnar_000118-0082-00:25:2880-00:00:0944 i_ljosi_sogunnar_000118 82 00:25:28.80 9.472 0.23 truman vakti svo mikla athygli á ferðum sínum um landið að óvíða safnaðist fólk saman á lestarstöðvum þegar orð kvisaðist út að forsetalestin færi þar um -i_ljosi_sogunnar_000118-0083-00:25:3872-00:00:0424 i_ljosi_sogunnar_000118 83 00:25:38.72 4.224 0.0 þó alls ekki væri fyrirhugað að forsetinn ávarpaði fólk þar -i_ljosi_sogunnar_000118-0084-00:25:4368-00:00:0816 i_ljosi_sogunnar_000118 84 00:25:43.68 8.192 0.12 hann var þó alltaf með óskum fólksins svo lét að minnsta kosti sjá sig á svölum lestarvagnsins þó hann væri bara á náttfötunum eða aslan -i_ljosi_sogunnar_000118-0086-00:26:1970-00:00:0822 i_ljosi_sogunnar_000118 86 00:26:19.70 8.192 0.35 það er einkennislag heimaríkis hans morðsins sem hver lúðrasveit blés eða kóng þegar forsetann bar að garði -i_ljosi_sogunnar_000118-0088-00:27:0796-00:00:0562 i_ljosi_sogunnar_000118 88 00:27:07.96 5.632 0.19 allstaðar þar sem forsetinn kom í lestinni sinni virtist fólkið í alvörunni vera sjúkt í hærri -i_ljosi_sogunnar_000118-0089-00:27:1396-00:00:1152 i_ljosi_sogunnar_000118 89 00:27:13.96 11.52 0.19 en sú staðreynd foreldri hátt í pólitísku pressunni hverrar blaðamenn héldu áfram að skrifa fjálglega um yfirvofandi stórsigur tómas dúfur á annað borð skrifuðu þá nokkuð -i_ljosi_sogunnar_000118-0090-00:27:2612-00:00:0916 i_ljosi_sogunnar_000118 90 00:27:26.12 9.088 0.39 heldur tóku sér skoðanakönnun lon robert til fyrirmyndar og hölluðu sér bara aftur í stólunum sínum og biðu rólegir hinnar fyrirséðu niðurstöðu kosninganna -i_ljosi_sogunnar_000118-0093-00:28:0728-00:00:1488 i_ljosi_sogunnar_000118 93 00:28:07.28 14.976 0.34 þetta er svipað vandamál og skoðanakannanafyrirtæki í bandaríkjunum hafa rekið sig á á síðustu árum fyrirtækin hringja mörg en bara í landlínunúmer í könnunum sínum en fátt ungt fólk í dag er með landlínu ívið -i_ljosi_sogunnar_000118-0096-00:29:0848-00:00:2008 i_ljosi_sogunnar_000118 96 00:29:08.48 20.096 0.22 daginn í október kom deildar bókina lestinni nokkur fjöldi fólks safnaðist saman og lestarteinunum til að berja frambjóðandann augum en svo hrökk lestin skyndilega aftur litlu munaði að fólk yrði undir henni brjálaðist og úthúðaði lestarstjóra sínum -i_ljosi_sogunnar_000118-0097-00:29:2900-00:00:0802 i_ljosi_sogunnar_000118 97 00:29:29.00 7.936 0.05 í fyrsta sinn sem ég hef haft geðsjúkling sem lestarstjóra hrópaði dúfur mannfjöldann þetta eiginlega að skjóta þennan mann strax í dögun -i_ljosi_sogunnar_000118-0098-00:29:4022-00:00:0648 i_ljosi_sogunnar_000118 98 00:29:40.22 6.528 0.25 þá blóðinu mikið um þetta atvik og var það ekki til að auka hróður djúsa alþýðunnar -i_ljosi_sogunnar_000118-0099-00:29:5502-00:00:1276 i_ljosi_sogunnar_000118 99 00:29:55.02 12.8 0.06 það sem kemur kannski fyrst upp í huga hlustenda þegar minnst er á bandarísku forsetakosningarnar nítján hundruð fjörutíu og átta er fræðigrein sem tekin var daginn eftir kjördag ein frægasta fréttamynd bandarískrar stjórnmálasögu -i_ljosi_sogunnar_000118-0101-00:30:1488-00:00:1110 i_ljosi_sogunnar_000118 101 00:30:14.88 11.136 0.24 hann laumaðist burt úr fjölmiðlafárinu í kosningamiðstöð sinni í kansas fór til bæjar í nágrenninu excelsior springs þar sem hann tékkað sig inn á hótel svo lítið bar á -i_ljosi_sogunnar_000118-0102-00:30:2852-00:00:1828 i_ljosi_sogunnar_000118 102 00:30:28.52 18.304 0.27 þegar truman vaknaði árla morguns kveikti hann á útvarpinu útvarpið færði honum góðar fregnir sem komu honum ekki á óvart þó svo að svo að segja allir aðrir hafi komið að fjöllum um nóttina hafði hann vissulega verið endurkjörinn forseti bandaríkjanna -i_ljosi_sogunnar_000118-0105-00:31:2884-00:00:1428 i_ljosi_sogunnar_000118 105 00:31:28.84 14.336 0.29 á myndinni veifar glaðbeittur harry truman hann er eiginlega alsæll að sjá dagblaðinu skoluðu nóvember nítján hundruð fjörutíu og átta forsíðufyrirsögnin er stór og afgerandi jú sigrar trúna -i_ljosi_sogunnar_000118-0107-00:32:3048-00:00:0832 i_ljosi_sogunnar_000118 107 00:32:30.48 8.32 0.28 að gera maður þá örvæntingarfullir blaðamenn tribune leituðu til ritstjórans sem tók lokaákvörðun þegar leið á kvöld kjördagsins -i_ljosi_sogunnar_000118-0108-00:32:3934-00:00:0524 i_ljosi_sogunnar_000118 108 00:32:39.34 5.248 0.27 þetta var bókar auðvitað myndi jú í vinna það vissu allir við prentum það bara -i_ljosi_sogunnar_000118-0110-00:33:0060-00:00:0704 i_ljosi_sogunnar_000118 110 00:33:00.60 7.04 0.08 ristilkrabbameini að innkalla öll vitlausu eintökin en nokkur voru þegar farin á flakk -i_ljosi_sogunnar_000118-0113-00:33:4268-00:00:1290 i_ljosi_sogunnar_000118 113 00:33:42.68 12.8 0.15 sagnfræðingurinn hakkari karabell sem skrifaði bókina alaskamenn kosningarnar fjörutíu og átta segir að líklega hafi ekki einn einasti fjölmiðill né skoðanakönnun spáð rétt fyrir um úrslit kosninganna -i_ljosi_sogunnar_000118-0115-00:34:2958-00:00:0706 i_ljosi_sogunnar_000118 115 00:34:29.58 7.04 0.19 þó svo að truman hafi verið sigurviss frá upphafi er ekki hægt að líta framhjá því að sigur hans var naumur -i_ljosi_sogunnar_000118-0116-00:34:3714-00:00:0628 i_ljosi_sogunnar_000118 116 00:34:37.14 6.272 0.22 hann var með fjörutíu og níu komma sex prósentum atkvæða gegn fjörutíu og fimm komma eitt prósent jú -i_ljosi_sogunnar_000118-0117-00:34:4410-00:00:0448 i_ljosi_sogunnar_000118 117 00:34:44.10 4.48 0.08 var naumasti sigur í bandarískum forsetakosningum frá árinu nítján hundruð og sextán -i_ljosi_sogunnar_000118-0120-00:35:2712-00:00:1138 i_ljosi_sogunnar_000118 120 00:35:27.12 11.392 0.24 framsóknarflokkur henrys wales fékk næstum því jafn mörg atkvæði og diskana iran örfáum hundruðum færri en tókst ekki að ná meirihluta í neinu einstöku ríki -i_ljosi_sogunnar_000118-0121-00:35:4060-00:00:0710 i_ljosi_sogunnar_000118 121 00:35:40.60 7.04 0.1 og fyrir sagði er sagan af þessum kosningum yfirleitt rifjuðu upp á fjögurra ára fresti þegar aftur líður að kosningum vestanhafs -i_ljosi_sogunnar_000118-0122-00:35:4866-00:00:0512 i_ljosi_sogunnar_000118 122 00:35:48.66 5.12 0.2 en deila enn um það í dag hvernig digra sigrinum svona úr höndum á sér -i_ljosi_sogunnar_000118-0123-00:35:5446-00:00:0486 i_ljosi_sogunnar_000118 123 00:35:54.46 4.864 0.18 hvernig skoðanakannanafyrirtæki og fjölmiðlar gátu haft svo illilega rangt fyrir sér -i_ljosi_sogunnar_000118-0124-00:36:0010-00:00:1102 i_ljosi_sogunnar_000118 124 00:36:00.10 11.008 0.24 hversu mikilvæg ferðalög trumans um landið voru í raun og veru í að tryggja honum sigurinn og svo auðvitað hvaða lærdóm forsetaframbjóðendur nútímans meginrit til draga að þessu öllu -i_ljosi_sogunnar_000119-0001-00:00:2434-00:00:1484 i_ljosi_sogunnar_000119 1 00:00:24.34 14.848 0.14 meðal fyrir nokkru bárust stórtíðindi langvinnum og umfangsmiklum viðskiptaþvingunum alþjóðasamfélagsins gegn íran sem komnar voru til vegna kjarnorkuáætlunar íranska ríkisins var aflétt -i_ljosi_sogunnar_000119-0002-00:00:4000-00:00:1382 i_ljosi_sogunnar_000119 2 00:00:40.00 13.824 0.15 þetta var afrakstur tímamótasamnings írana við ríkin fimm sem eiga varanlegt sæti í öryggisráði sameinuðu þjóðanna kína frakklands rússlands bretland og bandaríkin auk þýskalands og fulltrúa evrópusambandsins -i_ljosi_sogunnar_000119-0005-00:01:3894-00:00:2312 i_ljosi_sogunnar_000119 5 00:01:38.94 23.168 0.38 austurrískir gestgjafarnir sáu samningamönnunum fyrir óþrjótandi birgðum af mótorum en flest ríkin við samningaborðið gripu þó einnig til þess ráðs að flytja inn matarmenningu reikna��ist dagblaðinu boston glápti að bandaríska sendinefndin hafi á þessum átján dögum sporðrennt fimm kílóum af rauðum jarðaberjahlaupreimum -i_ljosi_sogunnar_000119-0006-00:02:0246-00:00:2038 i_ljosi_sogunnar_000119 6 00:02:02.46 20.352 0.35 aðgerðinni tvisvar tíu kílóum af ostastrengjum og fimmtán kílóum af hnetumixi íranska sendinefndin lét sinnepsgas hnetur og rúsínur frá heimahögunum og þegar breski utanríkisráðherrann heimsótti landa sína við samningaborðið hafði hann með sér kexbirgðir úr marin bensín -i_ljosi_sogunnar_000119-0007-00:02:2348-00:00:0986 i_ljosi_sogunnar_000119 7 00:02:23.48 9.856 0.17 með hjálp hlaupreimanna lifðu samningamennirnir þessa þolraun af og niðurstaðan varð samningur sem flestir hafa fagnað sem tímamótum -i_ljosi_sogunnar_000119-0011-00:03:2446-00:00:0908 i_ljosi_sogunnar_000119 11 00:03:24.46 9.088 0.12 í pontu í allsherjarþingi sameinuðu þjóðanna stígur dodi andardrætti rúmlega árs honum liggur mikið á hjarta -i_ljosi_sogunnar_000119-0014-00:04:1946-00:00:0648 i_ljosi_sogunnar_000119 14 00:04:19.46 6.4 0.17 sama skapi vilja margir beisla kjarnorkuna þennan nýja og öfluga endurnýjanlega orkugjafa -i_ljosi_sogunnar_000119-0019-00:05:5694-00:00:1024 i_ljosi_sogunnar_000119 19 00:05:56.94 10.24 0.27 rann undrun fimmtíu og sjö fjórum árum eftir að isti heimsbyggðinni friðaratómaáætlun sína hjá sameinuðu þjóðunum var hún komin í fullan gang -i_ljosi_sogunnar_000119-0020-00:06:0774-00:00:0890 i_ljosi_sogunnar_000119 20 00:06:07.74 8.96 0.09 eitt ríki til viðbótar þótti á þessu stigi málsins uppfylla kröfur um aðstoð við að koma sér upp kjarnorkutækni það ríki var íran -i_ljosi_sogunnar_000119-0022-00:06:4494-00:00:1274 i_ljosi_sogunnar_000119 22 00:06:44.94 12.8 0.21 ekki að þeir væru sérstaklega hrifnir af syninum sem breskum diplómötum þótti barnalegur og leiðinlegur en það fannst í fljótu bragði enginn betri kandídat toppnum ristaða varð keisari -i_ljosi_sogunnar_000119-0023-00:06:5914-00:00:1546 i_ljosi_sogunnar_000119 23 00:06:59.14 15.488 0.0 og svo var það aftur nítján hundruð fimmtíu og þrjú þegar forsætisráðherranum muhammad var steypt af stóli í valdaráni sem bretar bæði og bandaríkin voru með puttana eftir það varð keisarinn svo gott sem einráður en meira um það síðar -i_ljosi_sogunnar_000119-0024-00:07:1610-00:00:1376 i_ljosi_sogunnar_000119 24 00:07:16.10 13.696 0.44 aðrir hershöfðingi hafði sjálfur steypt inni gamalgrónu kattarins ætti og lagst í umfangsmikla herferð til að færa íran í nútímann sonurinn vildi halda starfi föður síns áfram -i_ljosi_sogunnar_000119-0025-00:07:3042-00:00:0682 i_ljosi_sogunnar_000119 25 00:07:30.42 6.912 0.14 en bæta um betur í raun að gera íran vestrænt og þungaviktarríki á alþjóðavettvangi -i_ljosi_sogunnar_000119-0027-00:07:4230-00:00:1558 i_ljosi_sogunnar_000119 27 00:07:42.30 15.616 0.15 umbætur sínar vildi keisarinn meina að væru svo byltingakenndar að hann kallaði þær hvítu byltinguna þær fólu meðal annars í sér umfangsmikla skiptingu stórra landareigna átak í heilbrigðisþjónustu og menntamálum og uppbyggingu í sveitum -i_ljosi_sogunnar_000119-0029-00:08:2524-00:00:0480 i_ljosi_sogunnar_000119 29 00:08:25.24 4.736 0.09 grannar reyndu sannarlega eftir bestu getu að verða við kröfum keisarans -i_ljosi_sogunnar_000119-0030-00:08:3052-00:00:1074 i_ljosi_sogunnar_000119 30 00:08:30.52 10.752 0.15 í hrönnum keyptu þeir sér nýstárleg tæki eins og ísskápa og sjónvarp þar sem nú dundu á þeim auglýsingar fyrir pepsíkóla og aðrar exótískar vestrænar munaðarvörur -i_ljosi_sogunnar_000119-0031-00:08:4900-00:00:0530 i_ljosi_sogunnar_000119 31 00:08:49.00 5.376 0.07 en það var önnur nútímatækni sem átti hug og hjarta keisarans sjálfs á þessum tíma -i_ljosi_sogunnar_000119-0034-00:09:3446-00:00:1340 i_ljosi_sogunnar_000119 34 00:09:34.46 13.44 0.13 og árið nítján hundruð fimmtíu og sjö fékk keisarinn ósk sína uppfyllta með hjálp bandarískra vina sinna í háskólanum í teheran var komið upp litlum fimm megavatta léttvatnskjarnaofni beint frá bandaríkjunum -i_ljosi_sogunnar_000119-0037-00:10:3094-00:00:0742 i_ljosi_sogunnar_000119 37 00:10:30.94 7.424 0.45 alfarið til nítján hundruð sextíu og fimm þegar ungur maður að nafni akbar etemad snéri heim til teheran frá námi í sviss -i_ljosi_sogunnar_000119-0038-00:10:3902-00:00:1086 i_ljosi_sogunnar_000119 38 00:10:39.02 10.88 0.32 etemad rafeindaverkfræði en skipt yfir í kjarneðlisfræði og var nú kominn heim eflaust lærðari í þeim fræðum en nokkur annar írani var á þessum tíma -i_ljosi_sogunnar_000119-0040-00:11:1458-00:00:0728 i_ljosi_sogunnar_000119 40 00:11:14.58 7.296 0.33 erfir lýsingar keisarans fóru ekki framhjá etemad þar sem hann fletti dagblöðum og glápti á sjónvarpið í atvinnuleysinu -i_ljosi_sogunnar_000119-0043-00:12:2040-00:00:1512 i_ljosi_sogunnar_000119 43 00:12:20.40 15.104 0.3 í viðtali við blaðamanninn david patrikarakos sem árið tvö þúsund og níu gaf út sögu írönsku kjarnorkuáætlunarinnar júlí rangfærslum háskóla í fyrsta sinn -i_ljosi_sogunnar_000119-0046-00:13:2822-00:00:0558 i_ljosi_sogunnar_000119 46 00:13:28.22 5.504 0.1 keisarinn var kampakátur loksins að írönum tekist að beisla kjarnorkuna -i_ljosi_sogunnar_000119-0047-00:13:3430-00:00:0890 i_ljosi_sogunnar_000119 47 00:13:34.30 8.96 0.05 en hann vildi meira en bara einn lítinn kjarnaofn á háskólasvæðinu í teheran sem aðallega gagnaðist fræðimönnum hann vildi miklu miklu meira -i_ljosi_sogunnar_000119-0049-00:14:1436-00:00:1882 i_ljosi_sogunnar_000119 49 00:14:14.36 18.816 0.02 í þetta sinn var sannarlega af nógu að taka olía var helsta útflutningsafurð írans og þegar olíuverð hækkaði upp í hæstu hæðir eftir að arabísku olíuframleiðsluríkin settu viðskiptabann á vesturlönd nítján hundruð sjötíu og þrjú gerðu tekjur íranska ríkisins það líka -i_ljosi_sogunnar_000119-0054-00:16:2374-00:00:0666 i_ljosi_sogunnar_000119 54 00:16:23.74 6.656 0.14 undir fyrirsögninni var mynd af brosandi íranskeisara í fullum skrúða auglýsingin hélt svo áfram -i_ljosi_sogunnar_000119-0056-00:16:4710-00:00:1276 i_ljosi_sogunnar_000119 56 00:16:47.10 12.8 0.16 keisarinn var sannarlega með hugann við framtíðina þetta átti bara að verða byrjunin hann hafði stóra drauma ekki bara eitt ekki tvö heldur allt að tuttugu kjarnorkuver sem sókn írans til nútímans -i_ljosi_sogunnar_000119-0059-00:18:1774-00:00:1220 i_ljosi_sogunnar_000119 59 00:18:17.74 12.16 0.3 loks námskeiðs sem tók um hálft ár hafmanninum vildi komast yfir kjarnavopn og keisarinn neitaði því íranski herinn væri nógu öflugur nú þegar -i_ljosi_sogunnar_000119-0064-00:19:4068-00:00:1388 i_ljosi_sogunnar_000119 64 00:19:40.68 13.824 0.23 hammers polaris keisarar ekki alltaf alvaldur þó svo að stjórnarskrá írans þegar hann var settur í embætti af bretum og sovétmönnum í miðri heimsstyrjöld hafi reyndar gert ráð fyrir alræði keisarans -i_ljosi_sogunnar_000119-0065-00:19:5514-00:00:0344 i_ljosi_sogunnar_000119 65 00:19:55.14 3.328 0.0 raunin var sú að þing og ríkisstjórn höfðu töluverð völd -i_ljosi_sogunnar_000119-0067-00:20:1824-00:00:1322 i_ljosi_sogunnar_000119 67 00:20:18.24 13.184 0.3 en þessara lýðræðis og þjóðernissinna náði embætti forsætisráðherra múhameð mossadegh var um sjötugt og átti langan þingferil að baki þegar hann var settur forsætisráðherra árið nítján hundruð fimmtíu og eitt -i_ljosi_sogunnar_000119-0068-00:20:3736-00:00:1578 i_ljosi_sogunnar_000119 68 00:20:37.36 15.872 0.19 óumdeilanlega afdrifaríkasta embættisverk sadats var að þjóðnýta íranska olíuiðnaðinn sem áratugum saman hafði verið undir stjórn bresks fyrirtækis anglo persson elon sem síðar tóku nafnið breyttist -i_ljosi_sogunnar_000119-0070-00:21:0328-00:00:1466 i_ljosi_sogunnar_000119 70 00:21:03.28 14.592 0.21 við þjóðnýtinguna lagðist niður öll starfsemi í abadan sem þá var ein stærsta olíuvinnslustö heims olíumál heimsins komust í uppnám bretar urðu ævareiðir beittu viðskiptaþvingunum og hótuðu stríði -i_ljosi_sogunnar_000119-0071-00:21:1854-00:00:0592 i_ljosi_sogunnar_000119 71 00:21:18.54 5.888 0.46 að lokum varð niðurstaðan að steypa bara hinum afskiptasama forsætisráðherra mossadegh af stóli -i_ljosi_sogunnar_000119-0072-00:21:2502-00:00:0600 i_ljosi_sogunnar_000119 72 00:21:25.02 6.016 0.0 leyniþjónustur bretlands og bandaríkjanna með samþykki æðstu ráðamanna í báðum löndum -i_ljosi_sogunnar_000119-0073-00:21:3422-00:00:0914 i_ljosi_sogunnar_000119 73 00:21:34.22 9.088 0.29 valdatíð var í algleymingi og með hjálp breta sannfærðust bandaríkjamenn fljótt um að mossadegh væri hættulegur kommúnisti sem var fjarri sanni -i_ljosi_sogunnar_000119-0074-00:21:4376-00:00:0844 i_ljosi_sogunnar_000119 74 00:21:43.76 8.448 0.25 bandaríska leyniþjónustan sæti milljónum dollara í að borga bófum og óþjóðalýð fyrir að fara gegn losada -i_ljosi_sogunnar_000119-0080-00:23:5400-00:00:0886 i_ljosi_sogunnar_000119 80 00:23:54.00 8.832 0.4 miskunnarlaus starfsmenn savak svifust einskis við að njósna um fangelsa pynta og myrða andstæðinga keisarans -i_ljosi_sogunnar_000119-0083-00:24:3412-00:00:1826 i_ljosi_sogunnar_000119 83 00:24:34.12 18.304 0.15 í rústum persepólisar hinnar fornu höfuðborgar akkamenída í miðri írönsku eyðimörkinni hélt keisarinn eitt mikilfenglegasti dýrasta partí allra tíma glitrandi tjaldborg var reist í miðjum rústunum þar sem fjöldi fyrirmanna úr öllum heimshornum -i_ljosi_sogunnar_000119-0084-00:24:5280-00:00:4374 i_ljosi_sogunnar_000119 84 00:24:52.80 43.776 0.47 sex konungar þrjár drottningar tíu prinsessur ellefu prinsar emír soldán stórhertogi keisari sautján forsetar varaforseti kanslari og þrír forsætisráðherrar snæddu steiktan páfugl með gæsalifur humarbúðing lambasteik með tröfflum kavíarfylld kornhænuegg og teyguðu fimm þ��sund flöskur af kampavíni áhafnarliða gestirnir á keisarann lofa forvera sinn kýros og nutu flugeldasýningar yfir mikilfenglegum rústunum við sérsamið tónverk gríska tónskáldsins janssens -i_ljosi_sogunnar_000119-0087-00:26:2730-00:00:1226 i_ljosi_sogunnar_000119 87 00:26:27.30 12.288 0.12 þar á meðal var kjarnorkan uppbygging kjarnorkuvera var ekki lengur framar forgangsröðinni henni var ýtt til hliðar sem tilgangslausum draumórum keisarans og daðri við nýlenduveldin -i_ljosi_sogunnar_000119-0089-00:26:5180-00:00:0734 i_ljosi_sogunnar_000119 89 00:26:51.80 7.296 0.18 bandaríkin hættu auðvitað líka snarlega öllu samstarfi við írani í kjarnorkumálum sem og á öllum öðrum sviðum -i_ljosi_sogunnar_000119-0090-00:27:0000-00:00:1178 i_ljosi_sogunnar_000119 90 00:27:00.00 11.776 0.07 ætti ki úr skák þegar herskáir námsmenn hertóku bandaríska sendiráðið í teheran og héldu starfsmönnum í gíslingu hin forna vinátta bandaríkjanna og írans var þá endanlega rofin -i_ljosi_sogunnar_000119-0091-00:27:2162-00:00:1486 i_ljosi_sogunnar_000119 91 00:27:21.62 14.848 0.26 saddam hússein íraksforseti fylgdist grannt með þróuninni í grannríkinu íran honum var ekki sérlega að skapi að herskáir sjíaklerkar væru komnir þar til valda og ákvað nú væri rétti tíminn til að útkljá gömul landamæradeilumál -i_ljosi_sogunnar_000119-0094-00:28:2602-00:00:1836 i_ljosi_sogunnar_000119 94 00:28:26.02 18.304 0.3 verkaði byggðu fljótlega upp úr nítján hundruð áttatíu að þreifa fyrir sér með að halda áfram þróun kjarnorku en það reyndist erfitt evrópsku fyrirtækin vildu ekki snúa aftur til hins nýja írans þar að auki rýndi nú íröskum sprengjum yfir búar og önnur skotmörk tengd kjarnorkuuppbyggingunni -i_ljosi_sogunnar_000119-0095-00:28:4510-00:00:0964 i_ljosi_sogunnar_000119 95 00:28:45.10 9.6 0.19 íranar reyndu meira að segja að leita réttar síns fyrir alþjóðadómstólum að þvinga hið þýska kraftaverk og fleiri fyrirtæki til að koma aftur og klára framkvæmdir -i_ljosi_sogunnar_000119-0096-00:28:5696-00:00:0330 i_ljosi_sogunnar_000119 96 00:28:56.96 3.328 0.27 og bandaríkin vildu auðvitað ekkert hafa með íran að gera lengur -i_ljosi_sogunnar_000119-0101-00:29:4674-00:00:0900 i_ljosi_sogunnar_000119 101 00:29:46.74 9.088 0.0 nokkuð sem hann stundaði áratugum saman á skala sem ekki hefur sést fyrr eða síðar en kom aðeins í dagsljósið fyrir nokkrum árum -i_ljosi_sogunnar_000119-0104-00:30:4220-00:00:0720 i_ljosi_sogunnar_000119 104 00:30:42.20 7.168 0.0 á þessum tíma var það helsta áhugamál írönsku kjarnorkumálastofnunarinnar að öðlast getu til þess að auðga úran -i_ljosi_sogunnar_000119-0106-00:31:0428-00:00:0494 i_ljosi_sogunnar_000119 106 00:31:04.28 4.992 0.0 þessa hægt væri að beisla kjarnorkuna þurfti miklu meira en bara auðgað úran -i_ljosi_sogunnar_000119-0107-00:31:1058-00:00:1456 i_ljosi_sogunnar_000119 107 00:31:10.58 14.592 0.24 en hver sem ástæðan var fór útsendari íranskra stjórnvalda árið nítján hundruð áttatíu og sjö leynilega för til dúbaí ar sem hann borgaði vafasömu þýsku fyrirtæki sem var í nánu samstarfi við auka -i_ljosi_sogunnar_000119-0112-00:31:5622-00:00:0622 i_ljosi_sogunnar_000119 112 00:31:56.22 6.272 0.0 írönsk stjórnvöld hafa af til vitnað í þessa tilskipun til að undirstrika friðsamlegan ásetning sinn -i_ljosi_sogunnar_000119-0113-00:32:0340-00:00:0992 i_ljosi_sogunnar_000119 113 00:32:03.40 9.984 0.12 á hinn bóginn þarf slíkt auðvitað ekki að þýða mikið það er óumdeilanlegt að íranar hafa ekki alltaf sagt allan sannleikann um kjarnorkumál sín -i_ljosi_sogunnar_000119-0115-00:32:4038-00:00:1090 i_ljosi_sogunnar_000119 115 00:32:40.38 10.88 0.23 þetta vakti takmarkaða kátínu í bandaríkjunum sem grunsemdir jukust sífelldum að markmið írana væru ekki alfriðsamleg að þeir hefðu í hyggju að koma sér upp sprengju -i_ljosi_sogunnar_000119-0116-00:32:5176-00:00:1302 i_ljosi_sogunnar_000119 116 00:32:51.76 13.056 0.11 tilhugsunin um að óútreiknanlegir klerkarnir í íran hefðu gereyðingarvopn undir höndum þótti fáum sérlega góð árið eftir boðuðu bandarísk stjórnvöld refsiaðgerðir gegn fyrirtækjum sem fjárfestu í íran -i_ljosi_sogunnar_000119-0117-00:33:0592-00:00:0690 i_ljosi_sogunnar_000119 117 00:33:05.92 6.912 0.06 opinberlega þvertóku þó írönsk stjórnvöld alltaf fyrir það en annað kom á daginn tvö þúsund og tvö -i_ljosi_sogunnar_000119-0119-00:33:4296-00:00:0844 i_ljosi_sogunnar_000119 119 00:33:42.96 8.448 0.0 við þessar uppljóstranir fengu grunsemdirnar um að markmið klerkastjórnarinnar væri að koma sér upp kjarnavopnum sannarlega byr undir báða vængi -i_ljosi_sogunnar_000119-0121-00:34:4198-00:00:1022 i_ljosi_sogunnar_000119 121 00:34:41.98 10.24 0.19 núverandi forseti hassan ohan komst til valda ekki síst vegna þess að hann lofaði írönsku þjóðinni að semja um kjarnorkumálin í von um að aflétta viðskiptaþvingunum -i_ljosi_sogunnar_000119-0122-00:34:5308-00:00:0814 i_ljosi_sogunnar_000119 122 00:34:53.08 8.064 0.27 það var það sem loks var gert þann sextánda janúar eftir að sanna þótti að íranar höfðu staðið við sinn hluta samningsins -i_ljosi_sogunnar_000119-0124-00:35:0638-00:00:0582 i_ljosi_sogunnar_000119 124 00:35:06.38 5.76 0.15 sínir almennings sem vonast til þess að hagur hans fari nú að vænka -i_ljosi_sogunnar_000119-0125-00:35:1312-00:00:0370 i_ljosi_sogunnar_000119 125 00:35:13.12 3.712 0.08 en við verðum svo að bíða og sjá hver áhrifin verða í raun -i_ljosi_sogunnar_000120-0001-00:00:1950-00:00:0818 i_ljosi_sogunnar_000120 1 00:00:19.50 8.192 0.31 aðrir nefndur vakinn gjarnan kallaður eldspúandi víga hann þykir ekki sérlega hár vexti -i_ljosi_sogunnar_000120-0002-00:00:3148-00:00:2776 i_ljosi_sogunnar_000120 2 00:00:31.48 27.776 0.25 hlustendur kannast eflaust við nafnið hann komst í fréttir á dögunum ekki í fyrsta sinn þegar mexíkóska lögreglan handtók hann á heimahögum sínum í sinaloa fylki mexíkós en þessi maður sá stutti hefur um árabil verið helsti leiðtogi eiturlyfjasmyglhringir erfið sínalóa og eru ein stórtækustu skipulögðu glæpasamtök í mexíkó og líklega heiminum öllum -i_ljosi_sogunnar_000120-0003-00:01:0642-00:00:3526 i_ljosi_sogunnar_000120 3 00:01:06.42 35.328 0.07 þetta var ekki í fyrsta sinn sem guzmán er handtekinn og fangelsaður nei mexíkóskum yfirvöldum helst illa á þessum harðsvíraðar gata er í þriðja sinn sem hann er gómaður hann var fyrst handtekinn í gvatemala árið nítján hundruð níutíu og þrjú og framseldur til mexíkó sem hann hlaut tuttugu ára fangelsisdóm fyrir eiturlyfjasmygl og fleiri glæpi en bara átta árum síðar slapp hann um borð í þvottakörfu eftir að hafa mútað nær öllum starfsmönnum fangelsisins til að aðstoða hann við flóttann þar á meðal æðstu leiðtogum -i_ljosi_sogunnar_000120-0004-00:01:4290-00:00:1832 i_ljosi_sogunnar_000120 4 00:01:42.90 18.432 0.15 húsarekstri að fara huldu höfði næstu þrettán árin þrátt fyrir að vera ákaft leitað af yfirvöldum bæði í mexíkó og bandaríkjunum eftir dauða ósama ladens var það líklega gúmmískattur með þann vafasama heiður að vera mest eftirlýsti maður heims -i_ljosi_sogunnar_000120-0005-00:02:0186-00:00:2112 i_ljosi_sogunnar_000120 5 00:02:01.86 21.12 0.15 hann varð að goðsagnakenndri persónu á heimahögum sínum í sínalóa steinsnar hratt þegar eldast sem hann treysti sér greinilega alveg til að gera þó hann væri hundeltur af yfirvöldum í tveimur löndum borgaði hann alltaf reikning allra gesta sem þar sátu að snæðingi og svo framvegis -i_ljosi_sogunnar_000120-0006-00:02:4400-00:00:2472 i_ljosi_sogunnar_000120 6 00:02:44.00 24.704 0.37 við heyrum brot úr lagi um gósenland mexíkóska gjarnan með tilþrifamiklum harmónikka á lofsverðan hátt um ýmis þrekvirki eiturlyfjasmyglara og annara misindismanna eiginlega hetjukvæði þetta er bara eitt af óteljandi slíkum ballöðum sem til eru um ævintýri elta -i_ljosi_sogunnar_000120-0007-00:03:2864-00:00:4818 i_ljosi_sogunnar_000120 7 00:03:28.64 48.256 0.35 loks hitti fyrra höfðu mexíkósk yfirvöld hendur í hári eldingin slapp aftur síðasta sumar allvandræðalegt fyrir yfirvöld en nú er hann sem sé aftur á bak við lás og slá sagan af þessari síðustu handtöku er ekki síður ævintýraleg eins og við höfum heyrt í fréttum mexíkóskir lögreglumenn gripu hann í húsi í borginni losna ljón að leggja á flótta í gegnum leynilög fimm úr föruneyti hans féllu í skotbardaga síðar kom svo í ljós að það var ekki síst vegna samskipta guzmans við hollir johnny höfðu uppi á honum og bandaríska tónlistarritið rólegt birti síðar viðtal penns við húsa -i_ljosi_sogunnar_000120-0008-00:04:1798-00:00:2584 i_ljosi_sogunnar_000120 8 00:04:17.98 25.856 0.21 viðtalið er kannski penn ekki sérstaklega til framdráttar en mexíkósk yfirvöld geta algengt hrósað sigri þó það sé erfitt að segja hvort það að elda á ný á bak við lás og slá eigi eftir að hafa nokkur teljandi áhrif á blússandi fíkniefnaviðskiptin um landamæri mexíkó bandaríkjanna og það ótrúlega ofbeldi sem þeim fylgir líklega ekki mikil -i_ljosi_sogunnar_000120-0009-00:05:0154-00:00:2686 i_ljosi_sogunnar_000120 9 00:05:01.54 26.88 0.2 það hefur varla annað komist að í fréttum frá mexíkó undanfarin áratug eða svo en eiturlyfjasmyglhringir og allt það sem þeim fylgir af ótrúlegu veldi glæpakónga eins og eldhaf harðvítugum erjum milli gengja um yfirráð yfir svæðum og mörkuðum sem óbreyttir mexíkóbúar hafa þurft að líða fyrir af óþrjótandi blóðsúthellingum ólýsanlegri -i_ljosi_sogunnar_000120-0010-00:05:3442-00:00:1106 i_ljosi_sogunnar_000120 10 00:05:34.42 11.136 0.24 en ræturnar þessarar vargaldar liggja lengra aftur mexíkóski fíkniefnabransinn ef svo má að orði komast á sér auðvitað miklu lengri sögu -i_ljosi_sogunnar_000120-0011-00:05:4770-00:00:2062 i_ljosi_sogunnar_000120 11 00:05:47.70 20.608 0.38 bandaríski sagnfræðingurinn vegleg mexíkóski rithöfundurinn carmen bóa fara allt aftur til fyrsta áratugar tuttugustu aldar í nýlegri bók narkó history sem fjallar um sögu fíknaefnabransans í mexíkó og ekki síst hin órjúfanlegu tengsl hans við grannríkið í norðri bandaríkin -i_ljosi_sogunnar_000120-0012-00:06:1454-00:00:2176 i_ljosi_sogunnar_000120 12 00:06:14.54 21.76 0.07 það var um þær mundir við upphaf tuttugustu aldar sem byrjað var að huga að því í bandaríkjunum að banna ýmis efni og lyf efni sem áður höfðu ekki aðeins verið fullkomlega leyfileg til sölu og neyslu heldur sumhver á hverra manna vörum eins og ópíumkassann mátti í allskyns meðölum og mixtúrum á þessum tíma -i_ljosi_sogunnar_000120-0013-00:06:3748-00:00:2940 i_ljosi_sogunnar_000120 13 00:06:37.48 29.312 0.32 nansen gana urðu þó auðvitað ekki til þess að eftirspurn eftir þessum efnum gufaði upp þvert á móti þeir sem vildu áfram pútín bryðja töflur eða raunar bara fá sér í glas því bandaríkjamenn ákváðu jú á sama tíma að banna líka fíkniefnið áfengi þeir gátu valdið því áfram en að vísu þurftu þeir nú að leita á náðir óprúttinna aðila sem enn buðu upp á slíkan ólöglegan varning til sölu -i_ljosi_sogunnar_000120-0014-00:07:0806-00:00:0888 i_ljosi_sogunnar_000120 14 00:07:08.06 8.832 0.06 líkir glæponar gátu hagnast gríðarlega og urðu fljótt aðsópsmiklir skipulögð glæpastarfsemi var að kveða sér hljóðs í bandaríkjunum -i_ljosi_sogunnar_000120-0015-00:07:2550-00:00:1990 i_ljosi_sogunnar_000120 15 00:07:25.50 19.84 0.4 þetta ákveðna gullæði vakti að sjálfsögðu athygli handan árinnar miklu og grande í mexíkó þar syðra var einmitt rétta loftslagið til að rækta valmúa úr hverjum ópíum og heróín eru unnin ekki síst í hinum svokallaða gullna þríhyrningi í vestanverðum sér af aðilum -i_ljosi_sogunnar_000120-0017-00:07:5066-00:00:1612 i_ljosi_sogunnar_000120 17 00:07:50.66 16.0 0.1 á þeim slóðum bjó þá talsvert af kínverskum innflytjendum og frá heimahögum sínum kunnu þeir listina rækta valmúa og búa til úr honum ópíum kínverjarnir smygluðu svo afurðum sínum til bandaríkjanna þar sem þeir gátu fengið há verð fyrir -i_ljosi_sogunnar_000120-0018-00:08:0752-00:00:1794 i_ljosi_sogunnar_000120 18 00:08:07.52 17.92 0.2 von bráðar voru innfæddir mexíkóar sem horfðu upp á kínverjana maka krókinn farnir að leika þetta eftir enda var það leikandi létt að koma vörunum forborðnu til bandaríkjanna landamæri ríkjanna voru löng og víða torfær og landamæragæslan lítil sem enginn -i_ljosi_sogunnar_000120-0019-00:08:3184-00:00:1420 i_ljosi_sogunnar_000120 19 00:08:31.84 14.208 0.18 í dag er gjarnan talað um að eiturlyfjastríð geisi mexíkói glæpagengjanna sem berjast innbyrðis og stjórnvalda sem hafa beitt hernum í baráttu sinni og því alls ekki svo vitlaust að tala einmitt um stríð -i_ljosi_sogunnar_000120-0020-00:08:4694-00:00:1058 i_ljosi_sogunnar_000120 20 00:08:46.94 10.624 0.0 og svo í bandaríkjunum eiga þarlend stjórnvöld í öðru stríði stríðinu gegn eiturlyfjum rétt eins og þau eiga í stríði gegn hryðjuverkum hvernig það nú gengur -i_ljosi_sogunnar_000120-0021-00:08:5856-00:00:3336 i_ljosi_sogunnar_000120 21 00:08:58.56 33.408 0.17 eiturlyfjastríð bandaríkjamanna hefur staðið í nokkra áratugi eins og við komum til með að heyra síðar í þættinum og mexíkóska eiturlyfjastríðið sömuleiðis að minnsta kosti ef marka má nytsama einn árið nítján hundruð tuttugu og fimm að nú hefði plutarco elías kamrinum stríð á hendur hann ætlaði sér að láta bæði þá sem framleiddu og seldu slík efni og þá sem notuðu þau finna til tevatns -i_ljosi_sogunnar_000120-0022-00:09:3328-00:00:2680 i_ljosi_sogunnar_000120 22 00:09:33.28 26.88 0.11 ekki gekk honum þó að ráða niðurlögum eiturlyfjasmyglara í landi sínu sem áttu eins og við eigum einnig eftir að heyra bara eftir að eflast kassinn hundruð tuttugu og fjögur til tuttugu og átta er enda í dag einna helst minnst fyrir annað uppátæki á valdastól nokkuð sem átti eftir að hafa mikil áhrif ekki bara á mexíkóskt samfélag næstu áratugina heldur einnig á þróun fíkniefnabransans -i_ljosi_sogunnar_000120-0023-00:10:0156-00:00:1028 i_ljosi_sogunnar_000120 23 00:10:01.56 10.24 0.19 mexíkósk stjórnmál einkenndust á þessum tíma af miklum ítökum hersins og valdamiklir hershöfðingjar áttu í stöðugri valdabaráttu um æðstu pósta ríkisins -i_ljosi_sogunnar_000120-0024-00:10:1296-00:00:1168 i_ljosi_sogunnar_000120 24 00:10:12.96 11.648 0.14 hagsmuni binda enda á þetta og það gerði hann árið nítjánhundruð tuttugu og átta með því að sópa saman helstu herforingjum og fylkingum þeirra í einn stóran stjórnmálaflokk -i_ljosi_sogunnar_000120-0025-00:10:2540-00:00:1624 i_ljosi_sogunnar_000120 25 00:10:25.40 16.256 0.35 flokkurinn fékk nafnið partido national revolucion flokkur þjóðarbyltingarinnar en átti síðar eftir að hljóta nafnið partí relocation sem á íslensku gæti útlegst flokkur hinna stofnanabundnu byltingar -i_ljosi_sogunnar_000120-0026-00:10:4224-00:00:0992 i_ljosi_sogunnar_000120 26 00:10:42.24 9.856 0.05 var það nafn með rentu því prakkari átti eftir að sitja einn við kjötkatlana í mexíkó næstu sjö áratugina -i_ljosi_sogunnar_000120-0027-00:11:0162-00:00:1088 i_ljosi_sogunnar_000120 27 00:11:01.62 10.88 0.3 forsvarsmenn pri flokksins sameinuðu undir merkjum hans svo að segja öllum helstu geirum mexíkósks samfélags hernum atvinnurekendum bóndum og verkalýðsfélögum -i_ljosi_sogunnar_000120-0028-00:11:1316-00:00:0920 i_ljosi_sogunnar_000120 28 00:11:13.16 9.088 0.28 nokkurn taldi fljótt milljónir liðsmanna og sölsaði jafnframt undir sig öll völd í mexíkó framkvæmda löggjafar og dómsvald -i_ljosi_sogunnar_000120-0031-00:11:3064-00:00:0862 i_ljosi_sogunnar_000120 31 00:11:30.64 8.576 0.06 deilumál voru leyst innan flokksins forseti mexíkó sem valinn var af öðrum framármönnum flokksins var í raun alvaldur -i_ljosi_sogunnar_000120-0032-00:11:4034-00:00:0856 i_ljosi_sogunnar_000120 32 00:11:40.34 8.576 0.24 ef valdi pri flokksins var ögrað á einhvern hátt þá var ekki hikað við að grípa til ógnana ofbeldis og kosningasvindls -i_ljosi_sogunnar_000120-0033-00:11:4946-00:00:1042 i_ljosi_sogunnar_000120 33 00:11:49.46 10.496 0.37 við fullkomna einræði eins og perúska nóbelskáldið mario vargas sjóslysi stjórnkerfinu í mexíkó undir stjórn príon mörgum áratugum síðar -i_ljosi_sogunnar_000120-0034-00:12:0174-00:00:1584 i_ljosi_sogunnar_000120 34 00:12:01.74 15.872 0.2 en þó að markmiðið væri að draga úr ítökum hersins héngu lengi enn eftir gamlir hershöfðingjar sem enn höfðu talsverð völd sérstaklega þeir sem höfðu komist í opinberar stöður í sveitahéröðum fjarri valdastöðvunum í mexíkóborg -i_ljosi_sogunnar_000120-0035-00:12:1838-00:00:1210 i_ljosi_sogunnar_000120 35 00:12:18.38 12.16 0.18 þessir höfðingjar fengu áfram svigrúm til að drottna yfir ríkidæmi sínu eins og þeim hentaði svo lengi sendir fylgdu helstu boðum yfirstjórnar pri og tryggðu atkvæði til flokksins -i_ljosi_sogunnar_000120-0036-00:12:3178-00:00:0760 i_ljosi_sogunnar_000120 36 00:12:31.78 7.552 0.19 og oftar en ekki fólst í þessu svigrúmi að héraðshöfðingjarnir fengu óáreittir að sinna ýmsum aukabúgreinum -i_ljosi_sogunnar_000120-0037-00:12:4508-00:00:0982 i_ljosi_sogunnar_000120 37 00:12:45.08 9.728 0.36 nokkuð sem varð alvanalegt að héraðsyfirvöld sér í lagi í norður mexíkó væru með puttana um leið og þau þóttust halda uppi lögum og reglu -i_ljosi_sogunnar_000120-0038-00:12:5626-00:00:1314 i_ljosi_sogunnar_000120 38 00:12:56.26 13.184 0.33 þannig tengdust eiturlyfjarækt viðskipti og smygl og héraðsyfirvöld böndum sem þó að þau hafi kannski tekið sér aðrar og nýjar myndir hafa haldist að mestu órjúfanleg til dagsins í dag -i_ljosi_sogunnar_000120-0040-00:13:2148-00:00:0720 i_ljosi_sogunnar_000120 40 00:13:21.48 7.168 0.13 forsvarsmönnum federal brookes var sú opinbera stofnun sem hafði umsjón með baráttunni við ólögleg fíkniefni -i_ljosi_sogunnar_000120-0041-00:13:2932-00:00:2230 i_ljosi_sogunnar_000120 41 00:13:29.32 22.4 0.15 hafði þá með einbeittri áróðursherferð tekist að sannfæra æðstu yfirvöld bandaríkjanna og stærstan hluta almennings sömuleiðis um að maríjúana stórhættulegt eitur sem breytti hverjum sem þess neytti umsvifalaust í spólandi galinn ofbeldismann að fá sér einn smók enda með því að maður myrti alla fjölskyldu sína með öxi -i_ljosi_sogunnar_000120-0045-00:14:3486-00:00:1362 i_ljosi_sogunnar_000120 45 00:14:34.86 13.696 0.14 þessu kunnu bandaríkjamenn illa og það var um þessar mundir sem bandaríkjamenn byrjuðu fyrst að skipta sér af löggæslu og lagasetningu vegna fíkniefna í grannríki sínu og hvetja mexíkó til að taka þessi mál föstum tökum -i_ljosi_sogunnar_000120-0046-00:14:5182-00:00:0862 i_ljosi_sogunnar_000120 46 00:14:51.82 8.576 0.3 naftól í mexíkó yfirleitt meiri áhuga á því að fá sinn skerf út úr blómstrandi eiturlyfjaviðskiptunum en að uppræta þeim -i_ljosi_sogunnar_000120-0047-00:15:0968-00:00:1624 i_ljosi_sogunnar_000120 47 00:15:09.68 16.256 0.27 þrátt fyrir allan áróður varð sprenging marijúananeyslu í bandaríkjunum á sjöunda áratuginum grasreykingar sem áður höfðu helst verið stundaður af svertingjum mexíkóum og stöku hvítum hipsterum urðu að nokkuð algengri venju ungra bandaríkjamanna -i_ljosi_sogunnar_000120-0048-00:15:3004-00:00:1572 i_ljosi_sogunnar_000120 48 00:15:30.04 15.744 0.31 mexíkóskir marijúanaræktendur gátu fljótlega varla annað síaukinni eftirspurn frá nágrannanum í norðri bændur víðsvegar um landið svöruðu kallinu enda bæði arðbærara og öruggara rækta maríjúana en baunir og korn -i_ljosi_sogunnar_000120-0049-00:15:4646-00:00:1112 i_ljosi_sogunnar_000120 49 00:15:46.46 11.136 0.07 nítján hundruð sjötíu og fimm sáu mexíkóskir bændur bandarískum nágrönnum sínum fyrir um níutíu og fimm prósent af öllu því maríjúana sem þeir neyttu og var það talsvert -i_ljosi_sogunnar_000120-0050-00:15:5900-00:00:1766 i_ljosi_sogunnar_000120 50 00:15:59.00 17.664 0.2 um leið voru sviptar á markaðnum með ópíumefni hingað til höfðu mexíkómenn ekki framleitt nema brot af þeim ópíumefnum sem bárust til bandaríkjanna langmest af því heróíni sem hingað til hafði borist vestur hafði komið með henni sökuðu frönsku leið -i_ljosi_sogunnar_000120-0051-00:16:1726-00:00:1756 i_ljosi_sogunnar_000120 51 00:16:17.26 17.664 0.39 sem hlustendur kannast ef til vill við úr spennumyndinni sígildu við frönskukennari að korsískt glæpagengi sem keyptu hreint ópíum frá tyrklandi flutti til mars unnu þar úr því heróín sem loks barst með krókaleiðum á götur bandarískra borga -i_ljosi_sogunnar_000120-0053-00:16:4250-00:00:1214 i_ljosi_sogunnar_000120 53 00:16:42.50 12.032 0.39 ekki síst að korsíkumennirnir höfðu nutið stuðnings og verndar bandarísku leyniþjónustunnar irma veg fyrir að franskir kommúnistar legðu undir sig höfnina í mars -i_ljosi_sogunnar_000120-0054-00:16:5562-00:00:1504 i_ljosi_sogunnar_000120 54 00:16:55.62 15.104 0.26 þar liðið var á kalda stríðið þótti þetta ekki eins mikilvægur málstaður hjá cia og korsíkumennirnir misstu mikilvægan stuðninginn létu tyrkir loks undan alþjóðlegum þrýstingi í byrjun áratugarins og bönnuðu ópíumrækt -i_ljosi_sogunnar_000120-0055-00:17:1220-00:00:0574 i_ljosi_sogunnar_000120 55 00:17:12.20 5.632 0.09 aftur gátu mexíkóar með sitt gróðursæla land og vinnuafl svarað kallinu -i_ljosi_sogunnar_000120-0057-00:17:2260-00:00:0806 i_ljosi_sogunnar_000120 57 00:17:22.60 8.064 0.3 ætlaðar nítján hundruð sjötíu og tvö hafi aðeins að á bilinu tíu til tuttugu prósent af heróíni á bandarískum markaði komið frá mexíkó -i_ljosi_sogunnar_000120-0058-00:17:3138-00:00:0592 i_ljosi_sogunnar_000120 58 00:17:31.38 6.016 0.0 þremur árum síðar nítján hundruð sjötíu og fimm var það orðið á bilinu sjötíu til níutíu prósent -i_ljosi_sogunnar_000120-0059-00:17:3814-00:00:1038 i_ljosi_sogunnar_000120 59 00:17:38.14 10.368 0.14 og það á sama tíma og bandaríkjamenn voru því miður að nota meira og meira heróín á þessu sama tímabili tvöfaldaðist svo að segja markaðurinn fyrir heróín í bandaríkjunum -i_ljosi_sogunnar_000120-0061-00:17:5958-00:00:1294 i_ljosi_sogunnar_000120 61 00:17:59.58 12.928 0.27 þar sem áður höfðu verið óbreyttir valmúabændur voru nú orðnir stórtækir naktra eins og þessi nýja starfsgrein kallaðist fíkniefnasmyglarar og alþjóðlegir glæpamenn -i_ljosi_sogunnar_000120-0062-00:18:1330-00:00:1800 i_ljosi_sogunnar_000120 62 00:18:13.30 18.048 0.41 margir stórhögnuðust á skömmum tíma og voru óhræddir við að sýna það og byggðu sér stórar og glæsilegar hallir og keyptu fínar drossíur í culiacán stærstu borg sínalóa spratt upp heilt hverfi af glæsivillum nýríkra smyglara hver annarri mikillátari -i_ljosi_sogunnar_000120-0065-00:18:4098-00:00:1044 i_ljosi_sogunnar_000120 65 00:18:40.98 10.496 0.24 höfuðstöðvar sínar í durango borg höfuðborg samnefnds fylkis en útibú chicago sem ættingjar þeirra bjuggu og tóku fagnandi þátt í fjölskyldufyrirtækinu -i_ljosi_sogunnar_000120-0066-00:18:5248-00:00:1924 i_ljosi_sogunnar_000120 66 00:18:52.48 19.2 0.05 miðjan áttunda áratuginn smyglaði herrera klanið meira en tíu tonnum af heróíni andvirði um tveggja milljarða dollara til bandaríkjanna á hverju ári efnin voru yfirleitt falin í bensíntönkum bifreiða sem keyrðu alla leiðina frá þröngum fjörutíu og níu klukkustunda kistu -i_ljosi_sogunnar_000120-0067-00:19:1672-00:00:3194 i_ljosi_sogunnar_000120 67 00:19:16.72 32.0 0.21 aukin fíkniefnaneysla á læðingi landamæri bandaríkjanna fór ekki framhjá valdamönnum í washington meginatriðum ernster var þann sautjánda júní nítján hundruð sjötíu og eitt sem ritarinn þáverandi bandaríkjaforseti lýsti formlega yfir stríði á hendur óvini alþýðunnar númer eitt eiturlyfjum -i_ljosi_sogunnar_000120-0068-00:19:4946-00:00:0848 i_ljosi_sogunnar_000120 68 00:19:49.46 8.448 0.0 sumarið tvö þúsund og ellefu héldu margir bandarískir fjölmiðlar því þessi tímamót að stríðið gegn eiturlyfjum hafði þá geisað í fjörutíu ár -i_ljosi_sogunnar_000120-0069-00:19:5850-00:00:0454 i_ljosi_sogunnar_000120 69 00:19:58.50 4.48 0.0 langvinn styrjöld en ekki sérlega árangursrík var þá mat flestra -i_ljosi_sogunnar_000120-0070-00:20:0418-00:00:0990 i_ljosi_sogunnar_000120 70 00:20:04.18 9.856 0.26 nixon lét efla landamæragæslu og þrýsti hart á mexíkósk yfirvöld að bregðast sömuleiðis við sín megin og uppræta fíkniefnaframleiðslu -i_ljosi_sogunnar_000120-0071-00:20:1496-00:00:1076 i_ljosi_sogunnar_000120 71 00:20:14.96 10.752 0.11 eftir endurkjör sitt sem forseti nítján hundruð sjötíu og þrjú fyrir skipanna ríkisstofnun til að berjast gegn eiturlyfjum og taka við af eldri batteríum í þeirri baráttu -i_ljosi_sogunnar_000120-0072-00:20:2636-00:00:0978 i_ljosi_sogunnar_000120 72 00:20:26.36 9.856 0.33 stofnunin fékk nafnið drög en forsetinn hennar samkvæmt stofnskrá að herja allsherjarstríð gegn eiturlyfja ógninni -i_ljosi_sogunnar_000120-0073-00:20:3722-00:00:1900 i_ljosi_sogunnar_000120 73 00:20:37.22 19.072 0.14 nixon hrökklaðist úr embætti bara rúmu ári síðar en sköpunarverk hans talið og lifir enn og hefur dafnað ágætlega samkvæmt öllum helstu mælikvörðum þegar nunnu voru starfsmenn þúsund fjörutíu og sjö talsins og fjárráð hennar á ári tæplega sjötíu og fimm milljónir dollara -i_ljosi_sogunnar_000120-0074-00:20:5664-00:00:1044 i_ljosi_sogunnar_000120 74 00:20:56.64 10.496 0.0 nú fjórum áratugum síðar er stofnunin rekin fyrir tvær og hálfa milljarða dollara á ári og starfsmennirnir fimm þúsund tvö hundruð þrjátíu og fimm -i_ljosi_sogunnar_000120-0075-00:21:1618-00:00:1158 i_ljosi_sogunnar_000120 75 00:21:16.18 11.52 0.13 stjórnvöld í mexíkó voru fyrst um sinn nokkuð treg að verða við öllum þeim fjölmörgu oft róttæku kröfum sem bandarískir kollegar þeirra gerðu til þeirra um þátttöku í stríðinu gegn eiturlyfjum -i_ljosi_sogunnar_000120-0076-00:21:2876-00:00:1596 i_ljosi_sogunnar_000120 76 00:21:28.76 16.0 0.42 en nítján hundruð sjötíu og sex varð breyting þar á stjórnvöld voru þá farin að hafa allnokkrar áhyggjur af því að eiturlyfjabransinn færi sívaxandi enda þakti valmúa maríjúanarækt þá um sex hundruð þúsund ferkílómetra land mexíkó -i_ljosi_sogunnar_000120-0079-00:22:0158-00:00:2448 i_ljosi_sogunnar_000120 79 00:22:01.58 24.576 0.4 þáverandi forseti húsi loppuför prikum eins og allir aðrir forsetar á þessum tíma lýsti yfir allsherjarárás sem fékk ögn kaldhæðnislega nafn condor áætlunin rétt eins og alræmt samstarf herforingjastjórnanna í suður ameríku um að ofsækja pynta og myrða pólitíska andstæðinga sína einnig þá auðvitað með stuðningi bandaríkjanna -i_ljosi_sogunnar_000120-0080-00:22:2776-00:00:1442 i_ljosi_sogunnar_000120 80 00:22:27.76 14.464 0.21 markmiðið var að uppræta alveg valmúa marokkó ári flugvélar sem bandaríkin sköffuðu flugu yfir ræktarland og dreyfðu yfir sterku baneitruðu skordýraeitri sem engu hlífðu -i_ljosi_sogunnar_000120-0081-00:22:4394-00:00:2028 i_ljosi_sogunnar_000120 81 00:22:43.94 20.352 0.39 tíu þúsund hermenn marséruðu inn í gulnara sínalóa durango og tíu þar sem þeir gengu berserksgang í hverju þorpinu á fætur öðru brutu niður hurðir drógu út unga menn sem grunaðir voru um að tengjast fíkniefnabransanum börðu þá pyntuðu og brenndu mörg hundruð sáust aldrei meir -i_ljosi_sogunnar_000120-0082-00:23:0478-00:00:0520 i_ljosi_sogunnar_000120 82 00:23:04.78 5.248 0.0 og létu svo greipar sópa um híbýli þeirra og nauðguðu unnustum þeirra og systrum -i_ljosi_sogunnar_000120-0083-00:23:1146-00:00:0680 i_ljosi_sogunnar_000120 83 00:23:11.46 6.784 0.25 einhvernveginn varð þessi hryllingur ekki til þess að valmúarækt lagðist af eins og markmiðið hafði verið -i_ljosi_sogunnar_000120-0084-00:23:1914-00:00:1886 i_ljosi_sogunnar_000120 84 00:23:19.14 18.944 0.45 nokkuð minna heróín barst á götur bandarískra borga næstu misserin en eftirspurnin minnkaði hinsvegar lítið og götuverðið hækkaði því bara og með glæpatíðnin í þessum sömu bandarísku borgum því fíklarnir þurftu jú nú að grípa til verri áðan til að hafa efni á neyslunni -i_ljosi_sogunnar_000120-0085-00:23:4590-00:00:1014 i_ljosi_sogunnar_000120 85 00:23:45.90 10.24 0.35 condor herferðin hafði raunar líka þau áhrif að eiturlyfjabarónarnir hröktust frá gullna þríhyrningnum hver á fætur öðrum enda var þar bara sviðin jörð -i_ljosi_sogunnar_000120-0086-00:23:5698-00:00:0846 i_ljosi_sogunnar_000120 86 00:23:56.98 8.448 0.3 en það var ekki eins og þeim snérist um leið hugur og þeir ákvörðun ef til vill fyrir sig iðngreinar -i_ljosi_sogunnar_000120-0087-00:24:0584-00:00:0860 i_ljosi_sogunnar_000120 87 00:24:05.84 8.576 0.44 nei þeir fluttu einfaldlega með auðæfi sín og föruneyti annað til katara næststærstu borgar mexíkó alís -i_ljosi_sogunnar_000120-0088-00:24:1500-00:00:2248 i_ljosi_sogunnar_000120 88 00:24:15.00 22.4 0.12 þar byggðu sér nýjar glæsihallir og héldu áfram sínum hefðbundnu viðskiptum á enn stærri skala ef eitthvað condor herferðin hafði raunar bara styrkt stöðu þeirra með því að sigta út minni og ómerkilegri glæpagengi í katar stóðu bara þeir sterkustu eftir og þeir mynduðu með sér bandalag sem kennt var við borgina -i_ljosi_sogunnar_000120-0089-00:24:4110-00:00:0718 i_ljosi_sogunnar_000120 89 00:24:41.10 7.168 0.29 yfirvöld sem sögðu sig berjast gegn eiturlyfjasmyglurunum urðu raunar enn innvinklaðari í viðskipti þeirra -i_ljosi_sogunnar_000120-0090-00:24:4882-00:00:0662 i_ljosi_sogunnar_000120 90 00:24:48.82 6.656 0.29 nú þegar þau voru búin að sýna gangsterunum að þau væru engin lömb að leika sér við létu til sín taka -i_ljosi_sogunnar_000120-0091-00:24:5614-00:00:1292 i_ljosi_sogunnar_000120 91 00:24:56.14 12.928 0.11 mexíkóska öryggislögreglan dfs setti upp einskonar eftirlitsstöðvar á vegum þar sem ólöglegur varningur var fluttur í gegn ekki til að stöðva slíkt heldur til að krefjast mútugreiðslna -i_ljosi_sogunnar_000120-0094-00:25:2822-00:00:0724 i_ljosi_sogunnar_000120 94 00:25:28.22 7.168 0.05 deildi út lögregluskírteinum til að hjálpa smyglurum að komast hjá handtöku ef þeir lentu í klónum á bandarísku lögreglunni -i_ljosi_sogunnar_000120-0095-00:25:3780-00:00:0584 i_ljosi_sogunnar_000120 95 00:25:37.80 5.76 0.1 er svo öruggri verndarhendi yfirvalda og veldi fíkniefnabarónanna enn frekar -i_ljosi_sogunnar_000120-0096-00:25:5210-00:00:1584 i_ljosi_sogunnar_000120 96 00:25:52.10 15.872 0.17 þeir næstu eftirmenn ritarinn þóttu nokkuð linir í afstöðu sinni til stríðsins gegn eiturlyfjum en árið nítján hundruð áttatíu og eitt flutti nýr maður í hvíta húsið og hann var reiðubúinn að taka til hendinni fromann -i_ljosi_sogunnar_000120-0098-00:26:1400-00:00:1926 i_ljosi_sogunnar_000120 98 00:26:14.00 19.328 0.13 eiturlyf hóta samfélagi okkar og gildum og grafa undan stofnunum okkar og þau drepa börnin okkar sagði ronald reikninga nítján hundruð áttatíu og sex þar sem hann sat í sófanum í stofunni við hlið nansen sinnar og bæði voru þau hjónin mjög áhyggjufull að sjá -i_ljosi_sogunnar_000120-0099-00:26:3464-00:00:0412 i_ljosi_sogunnar_000120 99 00:26:34.64 4.096 0.0 þarna var líka nýtt efni að ryðja sér rúms í bandaríkjunum kókaín -i_ljosi_sogunnar_000120-0101-00:26:4316-00:00:0996 i_ljosi_sogunnar_000120 101 00:26:43.16 9.984 0.04 þar var efnið framleitt og svo var því flogið alla leið að ströndum flórída þar sem efnunum var fleygt út úr flugvélum yfir sjónum og sótt á spíttbátum -i_ljosi_sogunnar_000120-0103-00:27:1266-00:00:1254 i_ljosi_sogunnar_000120 103 00:27:12.66 12.544 0.27 herinn var sendur til flórída til að klækja á kólumbísku krimmunum herflugvélar og þyrlur vöktuðu strandlengjuna og gerðu kólumbíumönnunum ómögulegt að halda hefðbundnum flutningaleiðum sínum áfram -i_ljosi_sogunnar_000120-0104-00:27:2666-00:00:2276 i_ljosi_sogunnar_000120 104 00:27:26.66 22.784 0.09 en þeir dóu þó ekki ráðalausir kólumbísku kókaínbarónarnir tóku einfaldlega upp samstarf við mexíkóska kollega sína um að flytja afurðir sínar landleiðina til bandaríkjanna í gegnum mexíkó þessi samvinna reyndist mjög gjöful og fljótt voru mexíkóarnir farnir að maka krókinn á kókaíninu jafnt við kólumbíska frændur sína -i_ljosi_sogunnar_000120-0105-00:28:0172-00:00:0854 i_ljosi_sogunnar_000120 105 00:28:01.72 8.576 0.23 það var á þessum tíma sem ungur maður að nafni aðkoma var að feta sig upp metorðastigann hjá stóru eiturlyfjabarónunum í guadalajara -i_ljosi_sogunnar_000120-0107-00:28:3078-00:00:0542 i_ljosi_sogunnar_000120 107 00:28:30.78 5.376 0.13 við heyrum hann hér lýsa fátækt sinni í æsku úr viðtalinu umdeilda við sjón penn -i_ljosi_sogunnar_000120-0109-00:28:4434-00:00:2482 i_ljosi_sogunnar_000120 109 00:28:44.34 24.832 0.26 fór í eiturlyfjasmyglbransann ungur að árum og þar vakti hann fljótt athygli fyrir metnað og viðskiptavit í unda áratugarins var hann farinn að vinna beint undir flísar sem var helsti leiðtogi bandalagsins sem eiturlyfjabarónarnir höfðu gert með sér við flutning þeirra sínalóa til hvala nokkrum árum fyrr og kúnnar ungur maður á uppleið -i_ljosi_sogunnar_000120-0110-00:29:2008-00:00:1800 i_ljosi_sogunnar_000120 110 00:29:20.08 18.048 0.21 níundi áratugurinn var erfiður í mexíkó fyrir flesta aðra en eiturlyfjabaróna lækkun olíuverðs í byrjun áratugarins lék níkaragva til landið var í greipum djúprar kreppu verðbólga rauk upp í hæstu hæðir og atvinnuleysi sömuleiðis -i_ljosi_sogunnar_000120-0111-00:29:3908-00:00:1378 i_ljosi_sogunnar_000120 111 00:29:39.08 13.696 0.1 þegar gjaldþrot blasti við mexíkóska ríkinu greip alþjóðagjaldeyrissjóðurinn inn í nítján hundruð áttatíu og tvö og fyrirskipaði niðurskurð einkavæðingar og fleira kunnuglegt en ekki var það til að bæta hag almennings -i_ljosi_sogunnar_000120-0112-00:29:5392-00:00:1816 i_ljosi_sogunnar_000120 112 00:29:53.92 18.176 0.12 það skánaði heldur ekki mikið þegar tíundi áratugurinn gekk í garð fríverslunarsamningur ríkja norður ameríku nafta tók gildi nítján hundruð níutíu og fjögur sá samningur er fengi umdeildur enn í dag en virðist algengt ekki hafa orðið mexíkóskum bændum til mikils góðs -i_ljosi_sogunnar_000120-0113-00:30:1256-00:00:2612 i_ljosi_sogunnar_000120 113 00:30:12.56 26.112 0.3 eftir að nafta tók gildi lækkaði kornverð um helming í mexíkó og fjöldi bænda undir fátækrarmörkum jókst um þriðjung á fyrstu sex árum samningsins brugðu tvær milljónir bænda búi og flykktust til fátækrahverfa mexíkóborgar í von ásamt var hægt að strita löngum stundum í verksmiðjum og bandarísku landamærunum fyrir lúsarlaun -i_ljosi_sogunnar_000120-0114-00:30:4002-00:00:0476 i_ljosi_sogunnar_000120 114 00:30:40.02 4.736 0.0 það var ekki að undra að margir bændur sem hingað til höfðu haldið sig réttu megin laganna -i_ljosi_sogunnar_000120-0116-00:30:5182-00:00:0686 i_ljosi_sogunnar_000120 116 00:30:51.82 6.784 0.25 sumir annað í stöðunni en ganga til liðs við glæpagengi sem lofuðu gulli og grænum skógum -i_ljosi_sogunnar_000120-0117-00:30:5986-00:00:1620 i_ljosi_sogunnar_000120 117 00:30:59.86 16.128 0.35 á þeim vígstöðvum var enn nóg að hafa árið nítján hundruð níutíu og þrjú skutu kólumbískir lögreglumenn pablo escobar til bana þar sem hann faldi sig á heimili frænku sinnar í medínu hans kvarnaði úr kólumbíska kókaínveldinu -i_ljosi_sogunnar_000120-0118-00:31:1658-00:00:0458 i_ljosi_sogunnar_000120 118 00:31:16.58 4.608 0.33 og mexíkóar sölsuðu undir sig enn stærri hlutdeild í þeim arðbæra markaði -i_ljosi_sogunnar_000120-0119-00:31:2246-00:00:1646 i_ljosi_sogunnar_000120 119 00:31:22.46 16.512 0.33 þegar kókaínpeningarnir byrjuðu að flæða sem aldrei fyrr fór veldi helstu glæpakónganna að taka á sig ótrúlegar myndir einn smyglari farist þannig sinn eigin flota af bólinu sem hann flugmiða -i_ljosi_sogunnar_000120-0120-00:31:3960-00:00:0730 i_ljosi_sogunnar_000120 120 00:31:39.60 7.296 0.0 það segir sig sjálft að svo áberandi starfsemi er erfitt að halda úti án þess að vera í einhverju sambandi við mexíkósk yfirvöld -i_ljosi_sogunnar_000120-0121-00:31:4788-00:00:0448 i_ljosi_sogunnar_000120 121 00:31:47.88 4.48 0.07 hún var reyndar orðið þannig að það voru gangsterarnir sem voru komnir með yfirhöndina -i_ljosi_sogunnar_000120-0122-00:31:5304-00:00:0782 i_ljosi_sogunnar_000120 122 00:31:53.04 7.808 0.23 auður þeirra var orðinn svo stjarnfræðilegur að barónarnir gátu orðið mútað svo segja hverjum sem er til að gera hvað sem er -i_ljosi_sogunnar_000120-0124-00:32:1132-00:00:1496 i_ljosi_sogunnar_000120 124 00:32:11.32 14.976 0.35 nema kannski helst þeir sjálfir héldu bandaríkin áfram að þrýsta og mexíkó taka eiturlyfjaóværuna föstum tökum og árið nítján hundruð áttatíu og níu höfðu bandaríkjamenn fengið eina sína heitustu ósk uppfyllta -i_ljosi_sogunnar_000120-0126-00:32:4176-00:00:1648 i_ljosi_sogunnar_000120 126 00:32:41.76 16.384 0.06 fljótlega eftir handtökuna komu þeir forsvarsmenn guadalajara hringsins sem eftir stóðu saman til fundar í strandborginni acapulco og skiptu í bróðerni á milli sín veldi hins fallna foringja sem þarna spannaði svo að segja allt mexíkó -i_ljosi_sogunnar_000120-0128-00:33:1312-00:00:0492 i_ljosi_sogunnar_000120 128 00:33:13.12 4.864 0.25 svo að þessi fundir í sólríka aka púla farið svo kurteisislega fram -i_ljosi_sogunnar_000120-0129-00:33:2124-00:00:0838 i_ljosi_sogunnar_000120 129 00:33:21.24 8.448 0.14 það leið ekki á svo löngu þar til fór að kasta stykki á milli nýju glæpasamtakanna sem mynduð voru úr guadalajaraveldinu gamla -i_ljosi_sogunnar_000120-0130-00:33:3052-00:00:0922 i_ljosi_sogunnar_000120 130 00:33:30.52 9.216 0.25 ekki síst var það eldaði meira landsvæði meiri peninga og meiri völd og sest einskis til að fá sínu fram -i_ljosi_sogunnar_000120-0131-00:33:4100-00:00:1676 i_ljosi_sogunnar_000120 131 00:33:41.00 16.64 0.21 árunum hafa ný og ný glæpasamtök sprottið upp og innbyrðis átök um markaði og áhrif magnast ofbeldið hefur sömuleiðis orðið sífellt meira og yfirdrifnara undanfarin ár hafa glæpagengin eins og keppst við að toppa sig í illvirkjum og ógeði -i_ljosi_sogunnar_000120-0132-00:33:5820-00:00:0840 i_ljosi_sogunnar_000120 132 00:33:58.20 8.448 0.05 með mannránum og morðum viðbjóðslegum pyntingum og aftökum og öðru sem umsjónarmaður þessa þáttar treystir sér ekki til að hafa eftir -i_ljosi_sogunnar_000120-0133-00:34:0770-00:00:1192 i_ljosi_sogunnar_000120 133 00:34:07.70 11.904 0.06 elegant á forsetastól árið tvö þúsund og sex og hafandi heitið því í kosningabaráttunni að binda enda á þessa sturlungaöld var eitt af hans fyrstu verkum að setja herinn út á götur -i_ljosi_sogunnar_000120-0134-00:34:2248-00:00:1244 i_ljosi_sogunnar_000120 134 00:34:22.48 12.416 0.27 sex árum calderons í embætti er áætlað að eiturlyfjastríðið hafi dregið allt að hundrað tuttugu þúsund manns til dauða og tugþúsundir til viðbótar hafa horfið sporlaust -i_ljosi_sogunnar_000120-0135-00:34:4084-00:00:3244 i_ljosi_sogunnar_000120 135 00:34:40.84 32.384 0.17 mexíkósku eiturlyfjasali yrkja hratt aðeins örfáum dögum eftir þriðju handtöku eldfornar fram nýjar ballöður um málið rétt eins og þegar hann slapp í annað sinn �� fyrra það eru þegar namar húsarekstri vilja hann framseldan þangað sem gæti orðið flókið og langt ferli því sá stutti á auðvitað öfluga lögmenn eða kannski gerir hann sér lítið fyrir og sleppa -i_ljosi_sogunnar_000121-0003-00:02:1478-00:00:2784 i_ljosi_sogunnar_000121 3 00:02:14.78 27.904 0.43 þetta vakti reiði samningi allan og sér í lagi helsta forystu ríki casas íran must á sendiráð og ræðst sádarnir í það varð ekki til að kæta sáda sem rifu stjórnmálasambandi við íran og fjölmörg önnur ríki bandamenn þeirra eins og barnsins furstadæminu og fleiri gerðu í kjölfarið slíkt hið sama -i_ljosi_sogunnar_000121-0004-00:02:4390-00:00:1382 i_ljosi_sogunnar_000121 4 00:02:43.90 13.824 0.29 þó svo að sádar og íranir hafi ekki beint verið miklir vinir fyrir er deilan ekkert grín og hann vel að hafa alvarlegar afleiðingar enda nær áhrifamáttur beggja ríkja langt út fyrir landamæri þeirra -i_ljosi_sogunnar_000121-0005-00:03:0488-00:00:0674 i_ljosi_sogunnar_000121 5 00:03:04.88 6.784 0.29 hér í þessum þætti er ætlunin að beina sjónum sérstaklega að öðrum deiluaðilar sádiarabíu -i_ljosi_sogunnar_000121-0006-00:03:1218-00:00:1208 i_ljosi_sogunnar_000121 6 00:03:12.18 12.032 0.25 hverskonar ríki er eiginlega sádi arabía hvernig var það til og hvernig gat það ekki aðeins orðið vellauðugt heldur einnig svo áhrifamikið á alþjóðavettvangi sem raun ber vitni -i_ljosi_sogunnar_000121-0007-00:03:3324-00:00:1550 i_ljosi_sogunnar_000121 7 00:03:33.24 15.616 0.4 saddir oft lýst sem landi andstæðna auðugt konungsríki í berangurslegri eyðimörk þar sem hver skýjakljúfurinn rís upp af öðrum en lögin byggja á ævafornum trúarreglum og mannréttindi eru fótum troðin -i_ljosi_sogunnar_000121-0008-00:03:4974-00:00:1466 i_ljosi_sogunnar_000121 8 00:03:49.74 14.72 0.39 sádi arabía er land sem ætti samkvæmt öllum kenningum ekki að vera til skrifar breski sagnfræðingurinn robert leysa í inngangi að bók sinni en sætindi sem fjallar um sögu sádiarabíukonungs í og níu -i_ljosi_sogunnar_000121-0009-00:04:0630-00:00:0592 i_ljosi_sogunnar_000121 9 00:04:06.30 5.888 0.13 að það hafi komist af gengur þvert á öll lögmál skynseminnar og sögunnar skrifar leysti -i_ljosi_sogunnar_000121-0010-00:04:1294-00:00:1550 i_ljosi_sogunnar_000121 10 00:04:12.94 15.488 0.34 á bara konungborna leiðtogana í sínum skrítnu búningum sem leggja fremur traust sitt á drottinn en manninn og stjórna olíuauðugu ríki sínu samkvæmt lögmálum sem þorri heimsbyggðarinnar hefur feginn losað sig við -i_ljosi_sogunnar_000121-0011-00:04:2912-00:00:0582 i_ljosi_sogunnar_000121 11 00:04:29.12 5.76 0.35 búðum er lokað á bænatímum fimm sinnum á dag fólk er tekið af lífi á götum úti -i_ljosi_sogunnar_000121-0013-00:04:4822-00:00:1518 i_ljosi_sogunnar_000121 13 00:04:48.22 15.232 0.06 það er ekki svo langt ekki meira en örfáar aldir síðan eyðimörk arabíuskagans var meðal fátækustu og harðbýlustu svæða jarðarinnar enda vatn og flest annað en sandur þar af mjög skornum skammti og lífsbaráttan erfið -i_ljosi_sogunnar_000121-0014-00:05:0462-00:00:0992 i_ljosi_sogunnar_000121 14 00:05:04.62 9.984 0.3 það var þó þarna í sandflæminu sem trúarbrögðin íslam urðu til á sjöundu öld og þarna risu mekka og medína heilögustu borgir múslima -i_ljosi_sogunnar_000121-0015-00:05:1536-00:00:1066 i_ljosi_sogunnar_000121 15 00:05:15.36 10.752 0.4 en svo þegar íslam breiddist út urðu borgir instagramreikningi og eyðimörk arabíuskagans féll í skuggann -i_ljosi_sogunnar_000121-0016-00:05:2696-00:00:0950 i_ljosi_sogunnar_000121 16 00:05:26.96 9.472 0.21 þar bjuggu áfram bedúína ættbálkar sem öldum saman stunduðu svipaða hirðingjalifnaðarhætti og þeir höfðu gert fyrir daga múhameðs spámanns -i_ljosi_sogunnar_000121-0017-00:05:4054-00:00:0862 i_ljosi_sogunnar_000121 17 00:05:40.54 8.576 0.27 slíkur bær var dýra í miðju skagans nokkuð austarlega skammt frá ríalsins höfuðborg sádi arabíu -i_ljosi_sogunnar_000121-0018-00:05:5034-00:00:0690 i_ljosi_sogunnar_000121 18 00:05:50.34 6.784 0.3 um miðja átjándu öld reyknum í drunur og metnaðargjarn miriam -i_ljosi_sogunnar_000121-0019-00:05:5804-00:00:0744 i_ljosi_sogunnar_000121 19 00:05:58.04 7.424 0.06 og dag einn árið sautján hundruð fjörutíu og fjögur kom til hans predikari nokkur að nafni muhammed -i_ljosi_sogunnar_000121-0020-00:06:0640-00:00:0586 i_ljosi_sogunnar_000121 20 00:06:06.40 5.888 0.2 hann hafði um nokkuð skeið ferðast um arabíuskagann og predikað sína eigin túlkun á íslamstrú -i_ljosi_sogunnar_000121-0022-00:06:3786-00:00:0880 i_ljosi_sogunnar_000121 22 00:06:37.86 8.832 0.29 ættarinnar á við skurðgoðadýrkun og fjölgyðistrú sem var jú það sem múhameð spámaður barðist sjálfur ötullega gegn -i_ljosi_sogunnar_000121-0023-00:06:4746-00:00:0482 i_ljosi_sogunnar_000121 23 00:06:47.46 4.736 0.2 vildi hann útrýma tóbaksreykingum söng og dansi og öðrum lestum -i_ljosi_sogunnar_000121-0024-00:06:5378-00:00:0892 i_ljosi_sogunnar_000121 24 00:06:53.78 8.96 0.47 aðspurður nú yfirleitt kenndur við hann og kallaður vaasa fylgismenn hans vatn einnig er talað um salafistar -i_ljosi_sogunnar_000121-0025-00:07:0312-00:00:0520 i_ljosi_sogunnar_000121 25 00:07:03.12 5.248 0.29 sem myndað er af orðinu salaf forfaðir sem er notað um fyrstu fylgismenn múhameðs -i_ljosi_sogunnar_000121-0026-00:07:1018-00:00:1074 i_ljosi_sogunnar_000121 26 00:07:10.18 10.752 0.17 hafði áunnið sér þónokkra fylgismenn en líka verið rekinn úr hverjum bænum á fætur öðrum sökum trúarofstækis þar til hann kom til dýra -i_ljosi_sogunnar_000121-0029-00:07:3142-00:00:0802 i_ljosi_sogunnar_000121 29 00:07:31.42 8.064 0.29 sandala en átti eftir að verða afar afdrifaríkt og lagði grunninn að sádíska ríkinu sem það stendur á enn í dag -i_ljosi_sogunnar_000121-0031-00:07:5104-00:00:0774 i_ljosi_sogunnar_000121 31 00:07:51.04 7.808 0.06 á næstu áratugum lagði hann og síðar sonur hans og sonarsonur undir sig svo að segja allan arabíuskagann -i_ljosi_sogunnar_000121-0032-00:07:5928-00:00:0896 i_ljosi_sogunnar_000121 32 00:07:59.28 8.96 0.13 árið átján hundruð og fimm sigruðu afkomendur innlegg tvær vestast á skaganum mekku og medinu -i_ljosi_sogunnar_000121-0034-00:08:1528-00:00:0866 i_ljosi_sogunnar_000121 34 00:08:15.28 8.704 0.25 þessu ræðu borgir höfðu verið á valdi ottóman tyrkja öldum saman og tyrkjasoldán hugnaðist illa að missa þær úr greipum -i_ljosi_sogunnar_000121-0035-00:08:2466-00:00:0622 i_ljosi_sogunnar_000121 35 00:08:24.66 6.272 0.0 enda gerðu yfirráðin nemur þeim soldáninum kleift að kalla sig leiðtoga hins íslamska heims -i_ljosi_sogunnar_000121-0038-00:09:1850-00:00:1092 i_ljosi_sogunnar_000121 38 00:09:18.50 10.88 0.05 tyrkir réðu yfir borgunum helgu áfram allt fram á tuttugustu öld sáttir hröktust aftur austur í sandana þaðan sem þeir höfðu komið -i_ljosi_sogunnar_000121-0039-00:09:3012-00:00:1546 i_ljosi_sogunnar_000121 39 00:09:30.12 15.36 0.13 þar reyndu þeir að koma aftur undir sig fótunum með misjöfnum árangri nær alla nítjándu öldina áttu þeir í stöðugum erjum um yfirráð í auðninni við aðra valdamikla ætt á þessum slóðum sem nefnd var eftir ættföðurnum rashid -i_ljosi_sogunnar_000121-0040-00:09:4740-00:00:1800 i_ljosi_sogunnar_000121 40 00:09:47.40 17.92 0.45 um aldamótin nítjánhundruð var höfuð sáttari ar ungur maður að nafni adolfs múhameðs líkt og langalangalangafinn er yfirleitt bara kallaður ibn sáttur -i_ljosi_sogunnar_000121-0041-00:10:0686-00:00:1294 i_ljosi_sogunnar_000121 41 00:10:06.86 12.928 0.29 dulist á unglingsaldri átján hundruð níutíu þegar ekki óvinunum rashida að sigra rabe sem þá hafði verið á valdi sáda og þeirra helsta vígi -i_ljosi_sogunnar_000121-0042-00:10:2054-00:00:0550 i_ljosi_sogunnar_000121 42 00:10:20.54 5.504 0.18 steini fór í kjölfarið ásamt ættmennum sínum í útlegð til kúveit -i_ljosi_sogunnar_000121-0043-00:10:2768-00:00:1346 i_ljosi_sogunnar_000121 43 00:10:27.68 13.44 0.3 eftir rúman áratug í útlegðinni aftur um aldamótin nítjánhundruð þá í hefndarhug með þann einbeitta ásetning að vinna lönd feðra sinna og forfeðra aftur úr höndum rashidarnir -i_ljosi_sogunnar_000121-0044-00:10:4268-00:00:2128 i_ljosi_sogunnar_000121 44 00:10:42.68 21.376 0.47 sögurnar af herferð ibn sárar hans og frænda gegn rashidum eru goðsagnakenndar eftir að hafa ferðast í gegnum eyðimörkina í fjörutíu daga á fjörutíu nætur réðust er inn í borgarvirki ratar ftir morgunbænir og þar stakur forviða borgarstjórann á hol með sverði sínu -i_ljosi_sogunnar_000121-0045-00:11:1464-00:00:0898 i_ljosi_sogunnar_000121 45 00:11:14.64 8.96 0.19 eftir að hafa lagt undir sig hélt sigurganga ibn átaki rashidar tyrkir reyndust honum mikil fyrirstaða -i_ljosi_sogunnar_000121-0046-00:11:2420-00:00:1378 i_ljosi_sogunnar_000121 46 00:11:24.20 13.696 0.45 gamalgróna bandalag langalangalangafa hans við wahabítar nýttist honum líka vel hans allra harðsvírugustu hermenn voru eldheitir vanalega sem kölluðu sig í kúnnar -i_ljosi_sogunnar_000121-0047-00:11:4174-00:00:0612 i_ljosi_sogunnar_000121 47 00:11:41.74 6.144 0.08 andlát af öllum lýsingum að dæma einnig snjall hermaður og mikill leiðtogi -i_ljosi_sogunnar_000121-0048-00:11:4864-00:00:0852 i_ljosi_sogunnar_000121 48 00:11:48.64 8.448 0.41 frækna breska ferðakona gertrude sem ferðaðist þvers og kruss um austurlönd nær á fyrstu árum tuttugustu aldar -i_ljosi_sogunnar_000121-0049-00:11:5788-00:00:0588 i_ljosi_sogunnar_000121 49 00:11:57.88 5.888 0.44 hún hitti sátu í basra í írak nítján hundruð og sextán þegar hann var um fertugt -i_ljosi_sogunnar_000121-0053-00:13:1046-00:00:0768 i_ljosi_sogunnar_000121 53 00:13:10.46 7.68 0.17 fyrri heimsstyrjöldin braust út og bretar og frakkar sóttust eftir því að kveða hið aldurhnigna tyrkjaveldi í kútinn -i_ljosi_sogunnar_000121-0055-00:13:2612-00:00:1090 i_ljosi_sogunnar_000121 55 00:13:26.12 10.88 0.11 og lofuðu þeim í staðinn þegar tyrkir væru á bak og burt sameinuðu arabísku konungsveldi sem næði allt frá aleppó í norðanverðu sýrlandi til aden syðst menn -i_ljosi_sogunnar_000121-0056-00:13:5898-00:00:1436 i_ljosi_sogunnar_000121 56 00:13:58.98 14.336 0.09 þetta er saga sem eflaust margir þekkja úr stórmyndinni um arabíu lárens sádar þar ekki meðal persóna enda reyndi hann lengst af að komast hjá því að blanda sér í baráttu tyrkja og arabísku uppreisnarmannanna -i_ljosi_sogunnar_000121-0057-00:14:1464-00:00:0978 i_ljosi_sogunnar_000121 57 00:14:14.64 9.856 0.21 einn helsti leiðtogi uppreisnar araba var undirkonungur tyrkja í mekka og umlykjandi landsvæði vestast á arabíuskaganum sem kallast hita -i_ljosi_sogunnar_000121-0059-00:14:3138-00:00:1468 i_ljosi_sogunnar_000121 59 00:14:31.38 14.72 0.06 svo fór auðvitað eftir að heimsstyrjöldinni lauk og tyrkjaveldi var sigrað að bretar og frakkar brutu loforð sitt gagnvart arabísku uppreisnarmönnunum og konunginum í mekka sameinaða arabíska stórveldið varð aldrei til -i_ljosi_sogunnar_000121-0060-00:14:4702-00:00:0438 i_ljosi_sogunnar_000121 60 00:14:47.02 4.48 0.42 bretar sögðu svo alfarið skilið við gamla bandamann sinn konunginn í mekka -i_ljosi_sogunnar_000121-0061-00:14:5196-00:00:0426 i_ljosi_sogunnar_000121 61 00:14:51.96 4.224 0.0 og ákváðu þess í stað að binda trúss sitt við óvin hans sá -i_ljosi_sogunnar_000121-0063-00:15:0104-00:00:0574 i_ljosi_sogunnar_000121 63 00:15:01.04 5.76 0.29 hann réðst inn í mekka og var ekki lengi að leggja borgina undir sig og allt hitaði -i_ljosi_sogunnar_000121-0064-00:15:0748-00:00:0594 i_ljosi_sogunnar_000121 64 00:15:07.48 6.016 0.25 og réði þá loksins stærstum hluta arabíuskagans frá ströndum rauða hafsins la -i_ljosi_sogunnar_000121-0065-00:15:1506-00:00:1026 i_ljosi_sogunnar_000121 65 00:15:15.06 10.368 0.0 árið nítján hundruð þrjátíu og tvö lýsti innst formlega yfir stofnun konungsríkis sem hann nefndi eftir sjálfum sér og ætt sinni sádi arabía -i_ljosi_sogunnar_000121-0067-00:15:3812-00:00:0830 i_ljosi_sogunnar_000121 67 00:15:38.12 8.192 0.09 sádi arabía eina ríkið sem finna má á landakorti í dag sem bókstaflega er nefnt eftir fjölskyldunni sem þar er við völd -i_ljosi_sogunnar_000121-0068-00:15:5086-00:00:0656 i_ljosi_sogunnar_000121 68 00:15:50.86 6.528 0.25 og er hún fjölmenn alls um fimmtán þúsund manns þó alls ekki séu allir sérstaklega valdamiklir -i_ljosi_sogunnar_000121-0069-00:15:5878-00:00:1266 i_ljosi_sogunnar_000121 69 00:15:58.78 12.672 0.0 á stofnandi ríkisins átti að minnsta kosti tuttugu og tvær konur sem vitað er til ef til vill voru þær enn fleiri og þessar konur báru honum svo mörg börn að þau er nær ómögulegt að telja -i_ljosi_sogunnar_000121-0070-00:16:1228-00:00:0964 i_ljosi_sogunnar_000121 70 00:16:12.28 9.728 0.11 en það eina sem skiptir auðvitað málið í þessu ríki og í þessari fjölskyldu eru synirnir og þeir urðu hvorki eru minna en fjörutíu og fimm talsins -i_ljosi_sogunnar_000121-0071-00:16:2620-00:00:0416 i_ljosi_sogunnar_000121 71 00:16:26.20 4.224 0.27 allir konungar sem síðan hafa setið það á valdastóli sádi arabíu -i_ljosi_sogunnar_000121-0073-00:16:3982-00:00:0674 i_ljosi_sogunnar_000121 73 00:16:39.82 6.656 0.44 á síðasti abdul var orðinn níræður þegar hann féll frá fyrir tæpu ári eftir áratugi völd -i_ljosi_sogunnar_000121-0074-00:16:4748-00:00:0402 i_ljosi_sogunnar_000121 74 00:16:47.48 4.096 0.09 við tók yngri bróðir salman sem var þá sjötíu og níu -i_ljosi_sogunnar_000121-0075-00:16:5280-00:00:0842 i_ljosi_sogunnar_000121 75 00:16:52.80 8.448 0.38 salman verður þó að öllum líkindum síðasti sonur til að setjast á konungsstól núverandi krónprins muhammed -i_ljosi_sogunnar_000121-0077-00:17:1480-00:00:0894 i_ljosi_sogunnar_000121 77 00:17:14.80 8.96 0.17 hvenær var það sem sádi arabía breyttist úr frekar þýðingarlitlu konungsdæmi í söndum arabíu að stórveldi á alþjóðavettvangi -i_ljosi_sogunnar_000121-0078-00:17:2530-00:00:1056 i_ljosi_sogunnar_000121 78 00:17:25.30 10.496 0.0 það var ekki löngu eftir stofnun eða sameiningu ríkisins sem farið var að leita að olíu sem marga grunaði að gæti lengst undir söndunum miklu -i_ljosi_sogunnar_000121-0079-00:17:3704-00:00:0784 i_ljosi_sogunnar_000121 79 00:17:37.04 7.808 0.1 konunum að auðæfi væri að finna í auðninni var meðal þess sem fékk breta til að styðja efnis valdabrölti sínu -i_ljosi_sogunnar_000121-0080-00:17:4582-00:00:0482 i_ljosi_sogunnar_000121 80 00:17:45.82 4.864 0.0 en þegar á hólminn var komið fengu bretar ekki að njóta góðs af -i_ljosi_sogunnar_000121-0081-00:17:5794-00:00:1628 i_ljosi_sogunnar_000121 81 00:17:57.94 16.256 0.48 kaliforníska standard oil company hóf því olíuleit sádar strax nítján hundruð þrjátíu og þrjú og veitingum árum síðar byrjaði svartagullið að flæða upp úr borholu númer sjö í dammam í austurhéraði sádi arabíu -i_ljosi_sogunnar_000121-0083-00:18:3474-00:00:0700 i_ljosi_sogunnar_000121 83 00:18:34.74 7.04 0.42 það leið ekki á löngu þar til upp úr borholu númer sjö flestu þessum verðmæta vökva á degi hverjum -i_ljosi_sogunnar_000121-0084-00:18:4242-00:00:0398 i_ljosi_sogunnar_000121 84 00:18:42.42 3.968 0.45 enda kom í ljós að dammam var olíu auðugasta landsvæði heims -i_ljosi_sogunnar_000121-0085-00:18:4748-00:00:0774 i_ljosi_sogunnar_000121 85 00:18:47.48 7.68 0.17 bandaríkjamenn höfðu umsjón með því að dæla upp auðævunum olíufélagið að ribeiro -i_ljosi_sogunnar_000121-0087-00:19:0684-00:00:1366 i_ljosi_sogunnar_000121 87 00:19:06.84 13.696 0.34 það var olíusamstarfið sem lagði grunninn að nánum vináttuböndum sáda og bandaríkjamanna eins og var undirstrikað þegar stór í sína fyrstu opinberu heimsókn til útlanda í febrúar nítján hundruð fjörutíu og fimm -i_ljosi_sogunnar_000121-0089-00:19:3550-00:00:1048 i_ljosi_sogunnar_000121 89 00:19:35.50 10.496 0.4 atrennu rosenbad forseta um borð í bandaríska herskipinu uss hinsegin -i_ljosi_sogunnar_000121-0090-00:19:4658-00:00:0686 i_ljosi_sogunnar_000121 90 00:19:46.58 6.784 0.28 rose ar á heimleið frá jalta þar sem hann hafði átt sinn fræga fund við stalín og vinstri -i_ljosi_sogunnar_000121-0091-00:19:5384-00:00:0902 i_ljosi_sogunnar_000121 91 00:19:53.84 9.088 0.09 en lagði á sig krók til að hitta einnig nokkra helstu leiðtoga austurlanda og þar á meðal var nú iskander sádi arabíu -i_ljosi_sogunnar_000121-0092-00:20:0428-00:00:1616 i_ljosi_sogunnar_000121 92 00:20:04.28 16.128 0.22 það var ekki bara fyrsta opinbera heimsókn í sótti útlanda sem konungur heldur fyrsta skiptið sem hann fór út fyrir arabíuskagann á ævi sinni til öryggis hafði hann með sér sínar eigin kindur sem slátrari kvöldmat áherslu -i_ljosi_sogunnar_000121-0093-00:20:2110-00:00:0878 i_ljosi_sogunnar_000121 93 00:20:21.10 8.832 0.41 fundur þeirra róstum borð í hinsta í þrjá daga og það fór að mati annarra viðstaddra einstaklega vel á með þeim tveimur -i_ljosi_sogunnar_000121-0094-00:20:3932-00:00:0584 i_ljosi_sogunnar_000121 94 00:20:39.32 5.76 0.21 velt var bundinn við hjólastól og innsti á þessum tíma orðið erfitt með gang -i_ljosi_sogunnar_000121-0095-00:20:4558-00:00:0724 i_ljosi_sogunnar_000121 95 00:20:45.58 7.168 0.38 fundinn lét rosalega senda ibn tvo hjólastóla sem hélt svo mikið upp án -i_ljosi_sogunnar_000121-0096-00:20:5772-00:00:0958 i_ljosi_sogunnar_000121 96 00:20:57.72 9.6 0.17 til að mynda hvað gera skildi við evrópska gyðinga sem vildu stofna ríki á arabísku landi í palestínu nokkuð sem sátu illa við -i_ljosi_sogunnar_000121-0097-00:21:1128-00:00:0600 i_ljosi_sogunnar_000121 97 00:21:11.28 6.016 0.38 þeir voru sammála um að vináttu bandaríkjanna og sádi arabíu ætti að rækta eftir fremsta megni -i_ljosi_sogunnar_000121-0098-00:21:1798-00:00:0660 i_ljosi_sogunnar_000121 98 00:21:17.98 6.528 0.3 undirkonungur veita hina tiltölulega nýstofnaða sádíska ríki mikilvægan hernaðarlegan stuðning -i_ljosi_sogunnar_000121-0101-00:21:4302-00:00:0528 i_ljosi_sogunnar_000121 101 00:21:43.02 5.376 0.0 fundur þeirra var mun styttri og ekki mun hafa farið sérstaklega vel á með þeim -i_ljosi_sogunnar_000121-0103-00:21:5336-00:00:3110 i_ljosi_sogunnar_000121 103 00:21:53.36 31.104 0.22 en bandalagið sem rosalind um borð í herskipinu hins nítján hundruð fjörutíu og fimm hefur reynst langlíft það hefur lifað fall sovétríkjanna hins sameiginlega óvinar olíukrísur og ófrið fyrir botni miðjarðarhafs ellefta september og stríðið gegn hryðjuverkum fimm sádíska konunga og tólf bandaríkjaforseta og ekkert útlit er fyrir að nokkur breyting verði þar í náinni framtíð eins og reyna erindum -i_ljosi_sogunnar_000121-0105-00:22:4336-00:00:1430 i_ljosi_sogunnar_000121 105 00:22:43.36 14.208 0.18 og það mátti líka sjá fyrir nálega ári síðan þegar bara óbandarískt batt snöggan enda á opinbera heimsókn til indlands þegar fréttist af andláti þáverandi sádakonungs níræða alla -i_ljosi_sogunnar_000121-0107-00:23:1280-00:00:1426 i_ljosi_sogunnar_000121 107 00:23:12.80 14.208 0.13 olíuauðurinn gerbreytti hinu unga samfélagi sádi arabíu arður frá olíusölu var notaður til að byggja upp mennta velferðar og dómskerfi alla helstu innviði nútímaríkis þar sem áður hafði verið hirðingjasamfélag -i_ljosi_sogunnar_000121-0108-00:23:2782-00:00:0616 i_ljosi_sogunnar_000121 108 00:23:27.82 6.144 0.0 og auðvitað auðguðust margir persónulega sér í lagi konungsfjölskyldan og aðrir nátengdir henni -i_ljosi_sogunnar_000121-0109-00:23:3496-00:00:0692 i_ljosi_sogunnar_000121 109 00:23:34.96 6.912 0.33 aðmírállinn lýsti öfgunum á skrautlegan hátt í greinum sádi arabíu nítján hundruð sextíu og tvö -i_ljosi_sogunnar_000121-0111-00:24:2710-00:00:0826 i_ljosi_sogunnar_000121 111 00:24:27.10 8.32 0.37 en þessar skrautlýstu hallir og gjaldi skrautbílar sem blaðamaður morgunblaðsins lýsir voru ekkert miðað við það sem koma skyldi -i_ljosi_sogunnar_000121-0112-00:24:3598-00:00:0558 i_ljosi_sogunnar_000121 112 00:24:35.98 5.504 0.2 á þessum tíma fengu sádar sjálfir ekki nema hluta olíuauðsins sem flæddu upp úr sandinum -i_ljosi_sogunnar_000121-0114-00:24:4696-00:00:0908 i_ljosi_sogunnar_000121 114 00:24:46.96 9.088 0.1 faisal þriðji sonur ibn sátt við af eldri bróður sínum sá sem konungur við andlát hans nítján hundruð sextíu og fjögur -i_ljosi_sogunnar_000121-0116-00:25:0108-00:00:0748 i_ljosi_sogunnar_000121 116 00:25:01.08 7.424 0.17 afar víðförull og vakti meðferð um sínum aukna athygli á sínu annars einræna og lokaða konungsdæmi á alþjóðavettvangi -i_ljosi_sogunnar_000121-0119-00:25:2636-00:00:0462 i_ljosi_sogunnar_000121 119 00:25:26.36 4.608 0.0 að lýsa yfir viðskiptabanni á bandaríkin og aðra bandamenn ísraela -i_ljosi_sogunnar_000121-0122-00:25:5088-00:00:0908 i_ljosi_sogunnar_000121 122 00:25:50.88 9.088 0.0 og svo að fastast ekki að knýja fram breytingu í stefnu bandaríkjanna gagnvart ísrael hafði olíukreppan mikil áhrif á mörkuðum -i_ljosi_sogunnar_000121-0123-00:26:0048-00:00:0466 i_ljosi_sogunnar_000121 123 00:26:00.48 4.608 0.2 olíuverð varð aldrei samt og ríkidæmi sáda varð enn meira -i_ljosi_sogunnar_000121-0124-00:26:0560-00:00:0936 i_ljosi_sogunnar_000121 124 00:26:05.60 9.344 0.11 skilið töluðu fjálglega um að sádar gætu keypt upp svo að segja allar lundúnir fyrir arðinn örfárra daga olíusölu -i_ljosi_sogunnar_000121-0125-00:26:1602-00:00:0330 i_ljosi_sogunnar_000121 125 00:26:16.02 3.328 0.2 en eitt var víst sádi arabía var kominn á kortið -i_ljosi_sogunnar_000121-0129-00:26:5914-00:00:0586 i_ljosi_sogunnar_000121 129 00:26:59.14 5.888 0.09 árlega heimsækja milljónir íslamskra pílagríma þær og fleiri helgistaði í nágrenninu -i_ljosi_sogunnar_000121-0130-00:27:0572-00:00:1440 i_ljosi_sogunnar_000121 130 00:27:05.72 14.464 0.18 og eflaust finnst valdamönnum í sádi arabíu ekkert leiðinlegt að hafa þessa rammheilögu staði innan landamæra sinna því þannig geta þeir gert tilkall til þess að vera ráðandi afl í hinum víðfema íslamska heimi -i_ljosi_sogunnar_000121-0131-00:27:2158-00:00:1430 i_ljosi_sogunnar_000121 131 00:27:21.58 14.336 0.38 mörgum múslimum utan sádi arabíu sem innan gremst að sjá sádísku konungana og prinsana velta sér upp úr brjálæðislegum olíuauðinum á sama tíma og þeir þykjast vera einhverskonar leiðtogar múslima á heimsvísu -i_ljosi_sogunnar_000121-0132-00:27:3702-00:00:1056 i_ljosi_sogunnar_000121 132 00:27:37.02 10.496 0.09 alla tíð frá stofnun ríkisins hafa sádísk stjórnvöld staðið í ströngu við að hafa hemil á öfgaöflum innan ríkisins enn íhaldssamari og heittrúaðari -i_ljosi_sogunnar_000121-0134-00:28:0300-00:00:0494 i_ljosi_sogunnar_000121 134 00:28:03.00 4.992 0.0 það tók tvær vikur að reka þá burt og mörg hundruð féllu í bardögum -i_ljosi_sogunnar_000121-0135-00:28:0942-00:00:1820 i_ljosi_sogunnar_000121 135 00:28:09.42 18.176 0.24 og nær okkur í tíma þó var saman laden auðvitað sádi líkt og fjöldi árásarmannanna þann ellefta september tvö þúsund og eins og talið er að mörgþúsund sádískir ríkisborgarar hafi nú gengið til liðs við vígasveitir íslamska ríkisins í sýrlandi og írak -i_ljosi_sogunnar_000121-0136-00:28:2916-00:00:0830 i_ljosi_sogunnar_000121 136 00:28:29.16 8.32 0.05 í glímu við slík vandamál og konungur sádi arabíu en mikið undir sínum fornu bandamönnum vanan til að tryggja sig í sessi -i_ljosi_sogunnar_000121-0137-00:28:3838-00:00:0584 i_ljosi_sogunnar_000121 137 00:28:38.38 5.888 0.46 enda hefur ríkidæmi sáda einnig farið í það að breiða út fagnaðarerindi vasann -i_ljosi_sogunnar_000121-0138-00:28:4500-00:00:0498 i_ljosi_sogunnar_000121 138 00:28:45.00 4.992 0.08 sádar hafa dælt peningum í moskur og íslamska trúarsöfnuð víða um heim -i_ljosi_sogunnar_000121-0139-00:28:5066-00:00:0514 i_ljosi_sogunnar_000121 139 00:28:50.66 5.12 0.25 á þeim fjárútlátum fylgir ekki ósjaldan að íhaldssöm öfl komast til valda -i_ljosi_sogunnar_000121-0140-00:28:5648-00:00:0376 i_ljosi_sogunnar_000121 140 00:28:56.48 3.712 0.0 af þessu höfum við ekki einu sinni farið varhuga hér á norðurhjara -i_ljosi_sogunnar_000121-0143-00:29:4690-00:00:0372 i_ljosi_sogunnar_000121 143 00:29:46.90 3.712 0.0 ágreiningur ríkjanna tveggja liggur á vissan hátt aftur í öldum -i_ljosi_sogunnar_000121-0144-00:29:5112-00:00:1012 i_ljosi_sogunnar_000121 144 00:29:51.12 10.112 0.45 hafísinn er eitt strangasta form súnní íslams sem fyrirfinnst en íranir hafa löngum aðhyllst hina meginstefnu íslams það er salam -i_ljosi_sogunnar_000121-0145-00:30:0552-00:00:0390 i_ljosi_sogunnar_000121 145 00:30:05.52 3.968 0.0 en samskipti ríkjanna tveggja hafa þó ekki alltaf verið svo slæm -i_ljosi_sogunnar_000121-0146-00:30:1022-00:00:1358 i_ljosi_sogunnar_000121 146 00:30:10.22 13.568 0.27 átti lengi ýmislegt sameiginlegt á tímum risapandan keisara voru þetta bæði olíuauðug og ólýðræðisleg múslimaríki sem eyðslusöm og spillt konungsætt drottnaði yfir -i_ljosi_sogunnar_000121-0148-00:30:3228-00:00:0922 i_ljosi_sogunnar_000121 148 00:30:32.28 9.216 0.25 fyrir nokkrum árum rifjaði nortunssundi bréfasamskipti reza palaiologos undir lok sjöunda áratugarins -i_ljosi_sogunnar_000121-0149-00:30:4242-00:00:0902 i_ljosi_sogunnar_000121 149 00:30:42.42 9.088 0.24 hinum nútímasinnaða íranskeisara var þá af einhverjum ástæðum sérlega umhugað um að sádi arabía fetaði í fótspor írans á þeirri braut -i_ljosi_sogunnar_000121-0151-00:31:0262-00:00:0410 i_ljosi_sogunnar_000121 151 00:31:02.62 4.096 0.36 verulegu annars get ég ekki byrgt að þú haldist að valdsi -i_ljosi_sogunnar_000121-0152-00:31:0958-00:00:0968 i_ljosi_sogunnar_000121 152 00:31:09.58 9.6 0.43 hátalara leyfi mér að minna niður á að þú ert ekki sjá enn af frakklandi þú ert ekki í lífseigari íran -i_ljosi_sogunnar_000121-0153-00:31:2426-00:00:0624 i_ljosi_sogunnar_000121 153 00:31:24.26 6.272 0.06 en það var nítján hundruð sjötíu og níu sem samskipti írans og sádi arabíu súrnuðu fyrir alvöru -i_ljosi_sogunnar_000121-0154-00:31:3986-00:00:0774 i_ljosi_sogunnar_000121 154 00:31:39.86 7.808 0.28 í írönsku byltingunni sjötíu og níu var keisaranum steypt af stóli og til valda komust harðlínumenn í trúmálum -i_ljosi_sogunnar_000121-0155-00:31:4822-00:00:0582 i_ljosi_sogunnar_000121 155 00:31:48.22 5.888 0.12 svo keisarinn hefði kannski ekki átt að opna öll þessi diskótek það kom rækilega í bakið afa -i_ljosi_sogunnar_000121-0156-00:31:5500-00:00:0572 i_ljosi_sogunnar_000121 156 00:31:55.00 5.76 0.27 alkominn ajatolla snéri aftur úr útlegð við gríðarlegan fögnuð fylgismanna sinna -i_ljosi_sogunnar_000121-0158-00:32:0550-00:00:0746 i_ljosi_sogunnar_000121 158 00:32:05.50 7.552 0.24 honum var aldrei sérlega vel til konungaættarinnar í sádi arabíu sem hann kallaði eitt sinn óguðlega siðspillta -i_ljosi_sogunnar_000121-0159-00:32:1382-00:00:0768 i_ljosi_sogunnar_000121 159 00:32:13.82 7.68 0.27 á valdatíð kom eins bruna seilast til valda og áhrifa í ríkjum þar sem samnemnda -i_ljosi_sogunnar_000121-0160-00:32:2238-00:00:0750 i_ljosi_sogunnar_000121 160 00:32:22.38 7.552 0.36 sáust ekki á sama og fóru þeir því að leika sama leik og studdu við bakið á og súnnítum víða um heim -i_ljosi_sogunnar_000121-0161-00:32:3132-00:00:0364 i_ljosi_sogunnar_000121 161 00:32:31.32 3.712 0.0 það hafa skipst á skin og skúrir í samskiptum ríkjanna síðan -i_ljosi_sogunnar_000121-0163-00:32:5416-00:00:1220 i_ljosi_sogunnar_000121 163 00:32:54.16 12.16 0.25 dag styðja ríkin tvö svo mismunandi fylkingar á tveimur vígvöllum í styrjöldinni sýrlandi styðja sádar uppreisnarmenn gegn atlanta bandamanni írana -i_ljosi_sogunnar_000121-0164-00:33:0698-00:00:0690 i_ljosi_sogunnar_000121 164 00:33:06.98 6.912 0.18 jemen eru sádar stríði við uppreisnarmenn húta sem eru síðar og njóta stuðnings trúbræðra sinna í íran -i_ljosi_sogunnar_000121-0165-00:33:1574-00:00:0312 i_ljosi_sogunnar_000121 165 00:33:15.74 3.2 0.0 það sér ekki fyrir endann á þessari síðustu deilu í dag -i_ljosi_sogunnar_000121-0167-00:33:4376-00:00:0974 i_ljosi_sogunnar_000121 167 00:33:43.76 9.728 0.35 en ósanngjarnt gana hljóma gæti vel farið svo sárþjáður almenningur í sýrlandi þurfi að gjalda fyrir rifrildi tveggja erlendra ríkja -leikfangavelin_001-0004-00:00:5666-00:01:1332 leikfangavelin_001 4 00:00:56.66 73.344 0.3 flestum við hirt um svokallaða session hljóðfæraleikara í gegnum tíðina bæði hér á landi sem og erlendis hefur það þekkst vel að fá til sín bestu mögulegu hljóðfæraleikara þegar farið er í hljóðver eða jafnvel þegar halda góða tónleika hér á íslandi þekkjum við setjir eins og gítarsnillingana guðmund pétursson og jafnvel vigni snæ vigfússon og svo auðvitað ferilinn trommuleikara ásamt svo auðvitað mun fleira fólki oft er um að ræða sól og listamenn sem eru ekki með eiginlegt band á bak við sig sem nýta sensation notaði sér þetta einnig bæði hér heima og erlendis í bandaríkjunum sem eru til umfjöllunar hér í dag þekkist þetta fólk undir nafninu hægan og margir vita svona sem dæmi hljómsveitin sjálandi bassaleikara en þó má finna margar frábærar bassalínur í lagasafni þeirrar ágætu sveitar þær voru reyndar ýmist spilaðar og hljómborð við af sjálfum einmanaleik þær flestar líka eða einmitt með tilkomu sessionleikara -leikfangavelin_001-0005-00:02:1104-00:00:0550 leikfangavelin_001 5 00:02:11.04 5.504 0.08 hér má nefna eina af þeirra þekktustu bassalínum í hinu frábæra lagi ræturnar -leikfangavelin_001-0006-00:02:1696-00:00:2916 leikfangavelin_001 6 00:02:16.96 29.184 0.4 þetta lag kom út á plötunni levon í júní ít hundruð jötu og eitt aðeins nokkrum vikum áður en morrison lést þessi geggjaða bassalína er einmitt samin hljómaði af fyrrnefndum reine pökkuðu spilaði hana maður hann nafna var og er þekktur sem bassaleikari vestan hafs sem spilað hefur á hinar ýmsu plötur auk þess að túra með orgel -leikfangavelin_001-0008-00:03:2256-00:00:3726 leikfangavelin_001 8 00:03:22.56 37.248 0.47 fjalla um einn frægasta og jafnvel besta session matsal allra tíma þessir umræddu genua en ekki ekki einu sinni kredit fyrir það að spila inn á plötur nenna mjög mikið en hann fékk ekki mikið kredit fyrir það eða það er gekk mikilla er það vegna þess að er kona það hefði ekki farið vel með plötusölu þess tíma ef það hefði verið á alvin spila bassann það einstæð móðir -leikfangavelin_001-0009-00:04:0680-00:00:1830 leikfangavelin_001 9 00:04:06.80 18.304 0.41 konar og er þátturinn í dag algerlega henni hún hefur spilað inn á vel yfir í þúsund upptökur sem margar hverjar því hafi heyrt margsinnis ef það einhverntíma komið nálægt útförina sjónvarpi síðastliðin settu ár eða svo -leikfangavelin_001-0010-00:04:3852-00:01:3354 leikfangavelin_001 10 00:04:38.52 93.568 0.33 arnheiður meira að segja spilað inn á íslenska plötu en það var árið tvö þúsund og sex spila á innlifun in upprennandi þá til okkar sjálfan í agora magnússon og hann ætlar að rifja upp með okkur hans kynning þessa þáttar var í einnig í miklu sambandi við sjálfa carol kings við hana í heimildarvinnunni og freistaði þess að sjálfsögðu að fá hann í viðtali hún tók vel í það svona fyrstu og sendi mér gríðarlegt magn af gögnum sem ég hef verið fara í gegnum síðustu vikur við undirbúning þessa þáttar og ég byggt stórum hluta á þeim gögnum að lokum eftirspili mín og carol ásamt nokkrum símtölum treysti hún sér ekki í viðtal og bar fyrir sér ástandið í bandaríkjunum í dag og viðtalið aldrei gott hún væri hreinlega of mikið fyrir fyrir treystið mér ég reyndi eins og ég gat sannfæra um það að pólitíski rædd í viðtalinu heldur aðeins tónlistin og hennar verk en því miður án árangurs en rosalegt og besta umfjöllunarefni þáttarins engu að síður takið eftir að karoke á öllum upptökum sem við spilum í þættinum saga karlkyni í dag og nú er það út var keppnina sem er í eigu tékknesku þjóðarinnar sem býður upp á leiguna -leikfangavelin_001-0022-00:10:1492-00:00:1678 leikfangavelin_001 22 00:10:14.92 16.768 0.39 faðir hennar tjóni var virtur básúnuleikari sem túraði um bandaríkin með hinum ýmsu stórhljómsveitum og móðir hennar en mandaríni var framúrskarandi vonir hún lék aðalega undir þöglu kvikmyndirnar í bíóhúsum bandaríkjanna -leikfangavelin_001-0023-00:10:3252-00:00:1110 leikfangavelin_001 23 00:10:32.52 11.136 0.07 þá með segja að þau hafi lifað nokkuð vel á tónlistinni framan af en fyrir tímaritinu myndarlegt hús sem þau voru búin að koma sér vel fyrir -leikfangavelin_001-0024-00:10:4496-00:00:3640 leikfangavelin_001 24 00:10:44.96 36.48 0.15 erke mikla skall á árið nánu rutt og níu fór að bera á miklum fjárhagserfileikum hjá smiðju og þurftu þau að hverfa til hefðbundinna dagvinnustarfa er gáfu minna í aðra hönd en höfðu þó einhverja spilamennsku sem aukavinnu meðfram því til að eiga salt grautinn í kreppunni hóf faðir karlremba og síðar næturvörður niður á höfn en því starfi fylgdi ágætis íbúð niður við höfnina þangað sem fjölskyldan flutti samhliða starfinu það var þar sem þau bjuggu þegar okkar kona karlmenn árið ít hundruð þrjátíu og fimm -leikfangavelin_001-0025-00:11:2184-00:00:0486 leikfangavelin_001 25 00:11:21.84 4.864 0.21 þegar hérna er komið við sögu er heimurinn nokkurnveginn svona í miðri kreppunni miklu -leikfangavelin_001-0026-00:11:2740-00:00:1386 leikfangavelin_001 26 00:11:27.40 13.824 0.26 aresar í ævisögu sinni að hún hafi átt dásamleg uppvaxtarár þarna í höfninni í everett hún minnist þess hversu mikið móðir hennar fyllti heimilið af gleði og góðum straumum er hún lék á píanóið sitt heim í stofna -leikfangavelin_001-0028-00:11:5196-00:00:1316 leikfangavelin_001 28 00:11:51.96 13.056 0.07 það er ekki furða þegar hugsað er út í það að tónlistin ætti eftir að vera svona stór partur í lífi carol meir væri hún fékk þetta beinlínis í æð á fæðingu og í raun má sennilega rekja þetta aftar en það -leikfangavelin_001-0029-00:12:0622-00:00:0918 leikfangavelin_001 29 00:12:06.22 9.216 0.25 milla höfðu eðli málsins samkvæmt ekki jafn mikið milli handanna og þau gerðu fyrir kreppuna miklu og ólst karinar fátæka -leikfangavelin_001-0030-00:12:1614-00:00:1052 leikfangavelin_001 30 00:12:16.14 10.496 0.17 voru mjög fá börn til að leika við þarna í höfninni og því hefur carol látið hafa eftir sér að tónlistin hafi gefið henni stað sem hún þurfti eða svo ég vitni beint í hana -leikfangavelin_001-0032-00:12:3282-00:00:2578 leikfangavelin_001 32 00:12:32.82 25.728 0.22 arminn þess að eitt sinn þegar þau bjuggu í höfninni þarna í everett hafi hún fengið að fara á hljómsveitaræfingu með föður sínum en hann starfaði þá í aukastarfi með svokölluðu texas vegar fékk okkar kona ekki að koma með inn og var hann látin bíða út í bíl alla æfinguna sem voru nokkrar klukkustundir en tónlistina heyrði hún vel þangað sem hún sat ein í bílnum og er henni minnistæð gæsahúðin sem hún fékk við þessa hlustun -leikfangavelin_001-0033-00:13:0876-00:00:1218 leikfangavelin_001 33 00:13:08.76 12.16 0.31 þessa sælutilfinningu geymdi hún hjá sér um ókomin ár og segir karlar er hún hefur fundið þessa sömu tilfinningu og fyrrnefnda gæsahúð í hljóðverinu í gegnum tíðina viti hún upp á hár -leikfangavelin_001-0034-00:13:2132-00:00:0452 leikfangavelin_001 34 00:13:21.32 4.48 0.27 verið segja að skapa svokallaðann hittara og að hennar sögn hefur það ekki klikkað ennþá -leikfangavelin_001-0035-00:13:2930-00:00:1012 leikfangavelin_001 35 00:13:29.30 10.112 0.29 árið er ná hundruð fjör og eitt og carol er sex ára seinni heimsstyrjöldin er skollin á og fjölskyldan flytur frá efri wilmington lontana -leikfangavelin_001-0036-00:13:3992-00:00:1194 leikfangavelin_001 36 00:13:39.92 11.904 0.09 þau héldu jól í íbúðinni sinni við höfnina í everett þetta ár en nánar strax eftir jólamatinn pökkuðu öllu saman sem komst í bílinn og héldu þessa tvö þúsund kílómetra til suðurs -leikfangavelin_001-0037-00:13:5230-00:00:1258 leikfangavelin_001 37 00:13:52.30 12.544 0.41 faðir hennar hafði fengið betra starf þar sem verkstjóri skipasmíðastöðvarinnar í illinois manni þarna var hann einnig komin nær mun virkari tónlistarsenu heldur en var til staðar í ever -leikfangavelin_001-0038-00:14:0532-00:00:1392 leikfangavelin_001 38 00:14:05.32 13.824 0.32 en flutningurinn var ansi dýru verði keyptur selja þurfti pianó móður hennar til að bæði safna fyrir förinni auk þess sem það auðvitað passaði illa í fjölskyldubílinn sem var af gerðinni ford argent hundruð þrjátíu og eitt -leikfangavelin_001-0039-00:14:1982-00:00:1046 leikfangavelin_001 39 00:14:19.82 10.496 0.42 móðir carol eignaðist ekki annað píanó fyrr en sat löngum árum síðar eða árið ná hundruð fimmtu og átta þegar carol keypti fyrir hana lipa einoka -leikfangavelin_001-0040-00:14:3120-00:00:0882 leikfangavelin_001 40 00:14:31.20 8.832 0.38 miðjan þau klæddur miklar vonir við nýtt líf fjölskyldunnar á losnaði settu mikið álag á hjónanna -leikfangavelin_001-0041-00:14:4098-00:00:2046 leikfangavelin_001 41 00:14:40.98 20.48 0.45 læra nokkuð stíft og hóf að beita þær emmu og carol miklu ofbeldi sem eldri systur carol sluppu nokkuð vel frá ef svo má segja carol gerði allt sem hún gat til að sannfæra móður sína um að yfirgefa klæddist hundruð fjörugan aðeins tíu ára gömul það tókst enda þurfti kannski ekki mikið til þegar þarna er komið við sögu -leikfangavelin_001-0042-00:15:0192-00:00:0582 leikfangavelin_001 42 00:15:01.92 5.76 0.0 þær mæðgur fluttust þá í litla íbúð í félagslega kerfinu og við tók sárafátækt -leikfangavelin_001-0043-00:15:0872-00:00:0704 leikfangavelin_001 43 00:15:08.72 7.04 0.17 all hóf þá kornung að vinna eftir skóla einfaldlega til að hjálpa móður sinni við að koma mat á borðið og greiða reikninga -leikfangavelin_001-0044-00:15:1680-00:00:0388 leikfangavelin_001 44 00:15:16.80 3.84 0.36 skúraði gólf og þreif íbúðir og móðir hennar vann svipuð störf -leikfangavelin_001-0045-00:15:2138-00:00:0686 leikfangavelin_001 45 00:15:21.38 6.784 0.29 erfiðir tímar fyrir þær mæðgur en carol leið ágætlega í skólanum þó hún ekki fundið í sérlega vel í sjálfu náminu -leikfangavelin_001-0046-00:15:2864-00:00:0590 leikfangavelin_001 46 00:15:28.64 6.016 0.12 hún stamaði og var með stórar framstæðar tennur í efri góm sem laðaði reyndar að þónokkra stríðnispúka -leikfangavelin_001-0047-00:15:3578-00:00:1084 leikfangavelin_001 47 00:15:35.78 10.88 0.32 carol átti reyndar ekki marga vini í skólanum en hún hafði alltaf sína ástríðu til tónlistarinnar árið ná hundruð fjörugan þegar karlar þrettánda fékk hún sitt fyrsta hljóðfæri -leikfangavelin_001-0049-00:16:2212-00:00:0940 leikfangavelin_001 49 00:16:22.12 9.472 0.22 hades hafði verið atvinnutónlistarmaður og túra með mönnum eins og tímaritið nokkra tíma í honum bauð hann karenu -leikfangavelin_001-0050-00:16:3204-00:00:1404 leikfangavelin_001 50 00:16:32.04 13.952 0.17 sagðist vita að hún hefði ekki efni á þessum kennslutímum en hæfileikana hefðum svo sannarlega og því bauð hann henni að gerast aðstoðarkennari hans en þannig gæti hún haldið áfram að læra án þess að borga fyrra gjald heldur í raun borgað -leikfangavelin_001-0052-00:16:5898-00:00:1418 leikfangavelin_001 52 00:16:58.98 14.208 0.19 það var á þessum tíma sem hún kynntist sínum fyrsta einni bassaleikaranum algerlega siggu síðar og tók hún upp seinna nafn hans eins og tíðkaðist ætíð þá og tilveran sem við þekkjum svo vel enn í dag -leikfangavelin_001-0053-00:17:1728-00:00:1102 leikfangavelin_001 53 00:17:17.28 11.008 0.4 ekki kafli árið ít hundruð fimmtu og eitt þegar karlar aðeins sextánda gömul akkiles í nóvember tvö þúsund og þrjú fimmtu og tveggja ára aldri eftir langa baráttu við brjóstakrabbamein -leikfangavelin_001-0054-00:17:2880-00:00:0524 leikfangavelin_001 54 00:17:28.80 5.248 0.27 sonur hennar podcast árið ít hundruð fimmtu og fimm og er hann enn á lífi -leikfangavelin_001-0055-00:17:3510-00:00:1806 leikfangavelin_001 55 00:17:35.10 18.176 0.44 á milli þess sem börnin þeirra tvöföldu komust að bæði af og karólínu áheyrendaprufur í holly eringa rann sem tjaldar og hann sem bassaleikari þau túruðu um öll bandaríkin en skildu um það leyti sem yngra barnið þeirra perkins -leikfangavelin_001-0056-00:17:5394-00:00:1122 leikfangavelin_001 56 00:17:53.94 11.136 0.21 arminn þess tíma þó með rósar enda ekki fyrir alla að fá að sjá svo mikið af landinu á þessum tíma þetta var ekkert sérlega vel borgað en þessi ferðalög voru mikil forn -leikfangavelin_001-0057-00:18:0600-00:00:0788 leikfangavelin_001 57 00:18:06.00 7.808 0.41 þegar karlar aðeins tuttugustu ára gömul var hann ekki bara einstæð móðir með tvö börn heldur orðin einn vinsælasti takti norður ameríku -leikfangavelin_001-0058-00:18:1446-00:00:1964 leikfangavelin_001 58 00:18:14.46 19.584 0.28 leikarinn gerðu þetta eitt sér að atvinnu en áttu eiginkonur sem unnu dagvinnu hún þurfti hins vegar að gera hvoru tveggja þar sem hún var einstæð móðir karlmanni dagvinnuna sína á daginn og spilaði tjöldin og gat á þann hátt séð um bæði börnin sín sem og jovi móður sína sem þarna var komin á sínar ár -leikfangavelin_001-0059-00:18:3452-00:00:0472 leikfangavelin_001 59 00:18:34.52 4.736 0.13 það var akkúrat þarna sem karlkyni einmitt píanóið góða sem ég minntist á hérna áðan -leikfangavelin_001-0060-00:18:4008-00:00:1538 leikfangavelin_001 60 00:18:40.08 15.36 0.32 viðbót við taken var karlar að spila nokkuð mikið og næturklúbbum loks andaði það var á einu slíku king sem fram fór á beinlínis desember ít hundruð fimmtu og sjö sem hún hitti mann að nafni robert blake -leikfangavelin_001-0061-00:18:5654-00:00:0696 leikfangavelin_001 61 00:18:56.54 6.912 0.45 berjast og mikill áhrifamaður í tónleikana hann var ávallt kallaður bell -leikfangavelin_001-0062-00:19:0412-00:00:0930 leikfangavelin_001 62 00:19:04.12 9.344 0.27 hann var nú þegar orðinn stórt nafn í bransanum vestanhafs enda hafði hann uppgötvað menn en svo reykja og hvínandi hafa unnið sem umboðsmaður fyrir liðlega -leikfangavelin_001-0064-00:19:2658-00:00:0546 leikfangavelin_001 64 00:19:26.58 5.504 0.23 karen hann ekki og reyndar hélt að þetta væri einhver rugludallur einhver villta -leikfangavelin_001-0065-00:19:3244-00:00:1924 leikfangavelin_001 65 00:19:32.44 19.2 0.22 en hún sá hins vegar að hljómsveitarmeðlimir hennar vissu upp á hár hver þarna fór og af svip þeirra dæma þangað hún að gefa þessu séns hún spurði bumbs ver listamaðurinn væri sem var að gefa út þessa plötu ekki stóð á svari hann eyddi samhug hann verður stórstjarna vittu til ertu með spurði börnin -leikfangavelin_001-0067-00:20:0090-00:00:0360 leikfangavelin_001 67 00:20:00.90 3.584 0.09 margir hverjir sem fóru þá leiðina áttu ekki afturkvæmt í gasi -leikfangavelin_001-0068-00:20:0492-00:00:1020 leikfangavelin_001 68 00:20:04.92 10.24 0.19 þau einfaldlega misstu sinn stað í kassinn og erfitt var að komast inn upp á nýtt okkar kona hún ákvaðst mætti hljóðverið með gítar sinn undir hönd -leikfangavelin_001-0069-00:20:1596-00:00:0432 leikfangavelin_001 69 00:20:15.96 4.352 0.38 þetta var hennar fyrsta session ginger hún var nokkuð stressuð að í sögn -leikfangavelin_001-0070-00:20:2104-00:00:0372 leikfangavelin_001 70 00:20:21.04 3.712 0.31 en hún kunni strax vel við samtök og þeim varð vel til vina -leikfangavelin_001-0071-00:22:2858-00:00:2182 leikfangavelin_001 71 00:22:28.58 21.888 0.48 ekki er að spyrja að því að þessi til alavere smáskífa varð algjör hittari bæði í bandaríkjunum og í bretlandi rétt eins og plena í raun lofað saga samuels efni aldan þátt en hann var skotinn til bana hins þrjátíu og þriðja gamalli lífsreglurnar á íbúðahóteli samtali í hundruð settu og fjögur -leikfangavelin_001-0072-00:22:5086-00:00:0658 leikfangavelin_001 72 00:22:50.86 6.656 0.28 atburðarás um ekki enn hefur verið leyst úr nú tæpum settu árum síðar og verður sennilega aldrei bestu -leikfangavelin_001-0073-00:22:5810-00:00:1856 leikfangavelin_001 73 00:22:58.10 18.56 0.17 arleen meira á þessum eina degi í hljóðverinu er samkomu heila viku í dagvinnunni sinni hún sá því að þetta var eitthvað sem hún vildi gera meira af og ef hún yrði dugleg í hljóðverinu gæti úr mögulega sleppt líka einhver aðeins um kvöldgiggum á klúbbnum en var reyndar komið nóg af því -leikfangavelin_001-0074-00:23:1756-00:00:1234 leikfangavelin_001 74 00:23:17.56 12.288 0.47 baker gríðarlega ánægður með framlag karli á plötunni og var duglegur að hvetja til þess að hætta dagvinnu sinni og lofaði að gera hana að atvinnu sessionspilara í hljóðverinu eða atvinnu hægt -leikfangavelin_001-0075-00:23:3046-00:00:2262 leikfangavelin_001 75 00:23:30.46 22.528 0.38 role segjast og hætti í dagvinnu sinni en sá fljótt að árum mistök blackwell útvegaði henni nokkur skipti í hljóðveri í viðbót alltaf með samtök tvo ekki söguna meir þetta dugði karli til að sjá fyrir börnunum sínum tveimur og aldraðri móður sinni hún setti því aukinn kraft í klúbbagiggin á ný og það var þar sem hún kynnti sínum öðrum eiginmanni eftir -leikfangavelin_001-0077-00:24:0108-00:00:0590 leikfangavelin_001 77 00:24:01.08 5.888 0.0 var okkar kona einstæð móðir á ný en nú með þrjú börn á sínu framfæri ásamt móður sinni -leikfangavelin_001-0078-00:24:0780-00:00:3254 leikfangavelin_001 78 00:24:07.80 32.64 0.35 árið níundu fimmtu og átta var karlkyni til að koma í hljóðver á ný til að spila inn gítar í tveimur lögum með upprennandi stjörnu nafni richie sem hún gerði hún mætti í hljóðver og spilaði inn sína parta fyrir risin platan kom út nokkrum mánuðum síðar en því miður fékk sjálfur rial en ekki að njóta afurðarinnar og velgengni sinnar lengi þar sem hann lést ásamt böll og fleirum þann þriðja febrúar ná hundruð fimmtu og níu í ræfillinn síðar var þekkt sem þeir deyja eða dagurinn sem tónlistin dó -leikfangavelin_001-0081-00:26:2768-00:00:1436 leikfangavelin_001 81 00:26:27.68 14.336 0.43 árið tjá hundruð settu og þrjú þegar karoke hafði þegar spilað inn gítar sem sessionleikari á nokkur hundruð upptökur fyrr en ýmsu tónlistarmenn gerðist það að bassaleikarinn nokkur mætti ekki í einhverjar upptökurnar í kallaður í hole -leikfangavelin_001-0082-00:26:4242-00:00:0870 leikfangavelin_001 82 00:26:42.42 8.704 0.22 úr varð að henni var þá réttur fender bassinn og hún biður um að leysa af þennan bassaleikara sem ekki mætti eftir þetta var ekki aftur snúið -leikfangavelin_001-0083-00:26:5206-00:00:1168 leikfangavelin_001 83 00:26:52.06 11.648 0.37 sinn fannst henni miklu skemmtilegra hljóðfæri hún fann strax að bassinn hentaði henni líka einkar vel sér í lagi þar sem hún gæti þá hætt að burðast með nokkra gítara vinnuna og mætt með einn fender í staðinn -leikfangavelin_001-0085-00:27:1178-00:00:0690 leikfangavelin_001 85 00:27:11.78 6.912 0.48 fór að leika sér að búa til grunna með bassalínum spilaðar með nögl á sérlega fallegan og fá hátt svo tekið var eftir -leikfangavelin_001-0086-00:27:2014-00:00:1022 leikfangavelin_001 86 00:27:20.14 10.24 0.0 er skapað bæði sitt einstaka karlkyns og stíl sem einkennist af yfirvegun og einfaldleika sem skilar sér líkt og konfekt í eyru hlustandans -leikfangavelin_001-0087-00:27:3330-00:00:1804 leikfangavelin_001 87 00:27:33.30 18.048 0.33 salnum hennar eru margar hverjar orðnar klassískar það er bara einhver stemming í vanalega sem erfitt er að lýsa upptökustjórinn frægi fyrstur gunni að mynda afar vel við spilamennsku karlar hana mikið í sínum upptökum ef svo mætti segja og þá bæði passa og gítar -leikfangavelin_001-0088-00:27:5436-00:00:0950 leikfangavelin_001 88 00:27:54.36 9.6 0.45 karol var eitt sem spurð að því hvaða verk það væri sem hún væri stoltust af frá gítarárunum sínum augabragði -leikfangavelin_001-0090-00:32:5982-00:00:1780 leikfangavelin_001 90 00:32:59.82 17.792 0.37 ekki leiða löngu að karlkyni í innsta hring hópsins verkinu hún vill þó ekki meina að hópurinn hafi borið þetta nafn á sínum tíma heldur hafi session trommuleikarinn alternative sinni sem kom út upp úr ná hundruð nutu -leikfangavelin_001-0091-00:33:1872-00:00:0608 leikfangavelin_001 91 00:33:18.72 6.144 0.38 algleymi lést í mars árið tvö þúsund og ít níræður aldri og karolínu -leikfangavelin_001-0092-00:33:2538-00:00:0968 leikfangavelin_001 92 00:33:25.38 9.6 0.16 vandræði verkin frelsunina sem kom út árið tvö þúsund og átta segir hún vera algjört kjaftæði í heildina litið og kannast lítið við afli hennar -leikfangavelin_001-0093-00:33:3576-00:00:1894 leikfangavelin_001 93 00:33:35.76 18.944 0.35 á árunum ná hundruð settu og þrjú til tjá hundruð sjöttu og fjögur var karlkyns meðal framleiðanda sjónvarpsþátta og var hún fenginn til að spila inn á fjöldan allan af bíómyndatónlist og upphafslögum hinna ýmsu vinsæl sjónvarpsþátta sem vinsælir voru á sjöunda og áttunda áratug síðustu aldar vestanhafs -leikfangavelin_001-0094-00:33:5518-00:00:1042 leikfangavelin_001 94 00:33:55.18 10.496 0.28 við heyrðum hér í upphafi þáttar titillag mission um poisson eitt af frægasta sem eftir hann liggur úr þeim geiranum en þau eru fleiri viðtal -leikfangavelin_001-0095-00:36:0344-00:00:0490 leikfangavelin_001 95 00:36:03.44 4.992 0.36 og á meðal þeirra kvikmynda sem carol hefur plokkað bassann fyrir eru svo forest -leikfangavelin_001-0097-00:36:2194-00:00:0636 leikfangavelin_001 97 00:36:21.94 6.4 0.29 rólegu alltaf spilað á bassa minnar var hún eina þeim fyrstu sem spilaði slíkan hátt á bassann -leikfangavelin_001-0098-00:36:2912-00:00:2164 leikfangavelin_001 98 00:36:29.12 21.632 0.31 hún var eitt sinn spurð að því hvort upptökustjórar hefðu einhvern tíma biðu að spila með fingrunum svaraði hún því til að þeir hefðu þorað því allir væru á höttunum eftir þessu karlkyni og fílíng sem enginn náði nema hún sjálf ef þetta hins vegar hefði borist í tal leysti hún það með að hækka bassann aðeins og minnka diskantinn örlítið á sjálfu hljóðfærinu vola fingrasándið var komið -leikfangavelin_001-0099-00:36:5328-00:00:1592 leikfangavelin_001 99 00:36:53.28 15.872 0.25 hvað karls skilið við þetta hark í hljóðverinu og ætlaði að fara að sinna börnunum sínum betur hún var einfaldlega komið upp í hálsar harki sem á leiðindar athugasemdum frá karlkyns hljóðfæraleikurum sem oft á tíðum gátu verið með ansi óviðeigandi framkomu gagnvart karl -leikfangavelin_001-0100-00:37:0976-00:00:2590 leikfangavelin_001 100 00:37:09.76 25.984 0.31 eins var hann kominn með leið og rokktónlistarmönnum sjöunda áratugarins þar sem þeir voru hreinlega ekki nægilega góðir tónlistarmenn til að vera á upptökum oft vildu þeir að karlkyni bassaleikarinn að spila betur og það leiddist okkar konu hún fékk ekki launin fyrir að kenna einhverri uppdópaðri bita hljóðfæri sitt greiðsluna fékk hún fyrir að spila bassann sjálf og það gerði hún vanalega á sirka sex heilluðu á sex tímum -leikfangavelin_001-0101-00:37:3614-00:00:0422 leikfangavelin_001 101 00:37:36.14 4.224 0.31 drakk ósköpin öll af kaffi en það var hennar dóp að hennar sögn -leikfangavelin_001-0102-00:37:4100-00:00:2352 leikfangavelin_001 102 00:37:41.00 23.424 0.21 og áður vera hætti í þessum bransa sextugs mánuði í framhaldi af því hún byrjaði að mæti hljóðverið á ný og spili á plötu fyrir listamenn og ritinn og lenker hún neitaði öllum rokkböndum fyrst um sinn og lagði aukna áherslu á sjónvarps og kvikmyndatónlist það gaf ekki bara betur í aðra hönd heldur fékk hún líka í þeim verkefnum að vinna með bestu hljóðfæraleikurum sem góðir -leikfangavelin_001-0103-00:38:0622-00:00:0708 leikfangavelin_001 103 00:38:06.22 7.04 0.13 aðalsprauta sveitarinnar neitar einn af þeim fyrstu til að viðurkenna hlutverk karlkyns sveitarinnar og rokksins -leikfangavelin_001-0104-00:38:1372-00:00:1200 leikfangavelin_001 104 00:38:13.72 12.032 0.27 eins og við fórum yfir áðan þá fengu sessi rekið kredit svona ef eitthvað en wilson hefur dásamað framlag carol kevin síðustu ár og ef hann sagt hana einn besta bassaleikara allra tíma -leikfangavelin_001-0105-00:38:2650-00:00:1550 leikfangavelin_001 105 00:38:26.50 15.488 0.45 að mynda og ásamt öðru efni með bíó spilaði karen passa og plötuna pease er ein vinsælasta besta plata er bitur upphafi en hún kom út af níundu settu og sex og tók níu mánuði að taka upp sem var óvenju langur tími í hljóðveri fyrir karol -leikfangavelin_001-0106-00:38:4282-00:00:1382 leikfangavelin_001 106 00:38:42.82 13.696 0.48 stillingar en sagði frá því á sínum tíma að hann hefði alltaf haldið að brainpool en það var þar sem karli fékk innblástur fyrir bassaleikinn á bítlaplötur í vofur og safnar -leikfangavelin_001-0107-00:38:5716-00:00:2370 leikfangavelin_001 107 00:38:57.16 23.68 0.35 tók því í sama streng og wilson og segir að karólínu bassaleikurum í sögu rokksins netversluninni og nationalism á oft -leikfangavelin_001-0112-00:44:1672-00:00:0794 leikfangavelin_001 112 00:44:16.72 7.936 0.43 á sama tíma og carol spilaði petters að hefja upptökur á sinni fyrstu sólarinnar -leikfangavelin_001-0114-00:44:3606-00:00:0520 leikfangavelin_001 114 00:44:36.06 5.248 0.19 þessi unga söngkona var nokk alveg óþekkt þó hún væri þarna að vinna sína fyrstu sólaru -leikfangavelin_001-0115-00:44:4186-00:00:0560 leikfangavelin_001 115 00:44:41.86 5.504 0.06 hafi sungið inn á bæði plötuupptökur sem og í sjónvarpi ásamt því að hafa leikið í nokkrum bíómyndum -leikfangavelin_001-0116-00:44:4790-00:00:0788 leikfangavelin_001 116 00:44:47.90 7.808 0.42 þetta var að sjálfsögðu nancy argentínu settu og sex líkt og one -leikfangavelin_001-0117-00:44:5640-00:00:1370 leikfangavelin_001 117 00:44:56.40 13.696 0.41 ronnettes mikið að vinna minna sín og náði þær vel saman landslags við alla stjörnustæla og kom vel fram við alla sessionleikarana sína en slíkt var ekki algilt meðal þessara stjarna sem carol fyrir -leikfangavelin_001-0119-00:45:2324-00:00:1758 leikfangavelin_001 119 00:45:23.24 17.536 0.3 lennon þekkt ljósmynd af karol sem er tekin í þessu upptökuferli þar situr hún með bassann sinn í hljóðverinu með dökk sólgleraugu en lýsingin í hljóðverum þess tíma var svo skær að margir hljóðfæraleikarar höfðu uppi söngleikur til þess eins að sjá hvað var að gera geta lesið á nóturnar -leikfangavelin_001-0120-00:45:4150-00:00:0986 leikfangavelin_001 120 00:45:41.50 9.856 0.25 karol tekur fram að ætlunin hafi ekki verið að reyna að vera gullhring á sjöunda áratugnum hafi bara verið með gríðarlega skæra neonlýsingu og allt of góða loftkælingu -leikfangavelin_001-0122-00:46:0044-00:00:0660 leikfangavelin_001 122 00:46:00.44 6.656 0.27 eitt frægasta lag plötunnar burnett sem náði á toppinn á pilots -leikfangavelin_001-0123-00:46:0778-00:00:1428 leikfangavelin_001 123 00:46:07.78 14.208 0.31 hér spilar okkar kona bassann ef frá útlitið sem heyrist í upphafi lags sem og aftur inn í miðju lagi platan var justin upp læv og hann karenu upptaka varð þriðja rennsli bandsins hlýðum á -leikfangavelin_001-0130-00:53:5522-00:01:2236 leikfangavelin_001 130 00:53:55.22 82.304 0.31 annarsstaðar aðstandendum saga við erum aftansöng hernando íslandstengingar tegundina ná hundruð settu og átta fékk arleen sem hún heldur gríðarlega mikið upp á og segir þessa upptöku vera hennar eftirlætis verk þegar hún lítur yfir feril sinn stuttu og fimm ára gamall enskur tónlistarmaður var nafnið djók fór þó í hljóðver til að hljóðrita fyrstu smáskífuna af væntanlegri plötu sem var jafnframt hans fyrsta plata iovine hendingarnar -leikfangavelin_001-0132-00:58:0382-00:01:3320 leikfangavelin_001 132 00:58:03.82 93.184 0.46 aðalsmerki níundu settu og níuna spilaði aðeins þetta eina lag á plötunni og það heyrist langar leiðir ef kominn spilastílar í þessu lagi við öll hin lögin nýjustu annarskonar þjónar í englandi sem þeir báðir komu alltaf emmu ári fyrr með ensku hljómsveitinni traffic en okkar lyftuna hæðinni síðar annarstaðar tekið upp í sunset satellite ít hundruð settu og átta eins og áður sagði sú taka sem lent á plötunni var reyndar ekki stærsta matita það kannast en upptökumaðurinn dreymdi vítahringur taka það aftur eins og útgáfa raining vel hafi verið jafn góð og sú fyrri og var því látinn standa þar minnkar milli hugsi tíma í hljóðverinu með honum aðeins liðlega þessum tíma en hún var yfir sig ástfanginn þegar þetta var að einhverju sem hún vill ekki segja hver hafi verið tekur fram að hann hafi verið og núvirði herbergið gríðarlega mikilli orku svona reikingamaður við getum svo látið okkur detta ýmislegt í hug hvaðan okkar fergal að þessa orku -leikfangavelin_001-0133-00:59:3746-00:00:0768 leikfangavelin_001 133 00:59:37.46 7.68 0.35 maðurinn sem man ekki einu sinni eftir að hafa komið fram á útsetningum þetta sama ár og fílingur kom út ít hundruð sextugu -leikfangavelin_001-0134-00:59:4606-00:00:1524 leikfangavelin_001 134 00:59:46.06 15.232 0.45 eftir þessi verkefni vann karol meira með brann wilson sem hélt mikilli tryggð hana þá spilun á plötur með listamönnum eins og var bara streisand saman um garfunkel dagar monkees wonder og svo miklu fleiri sem enginn leiðir að telja upp raul -leikfangavelin_001-0135-01:60:-359798-00:00:1714 leikfangavelin_001 135 01:6.0: 17.152 0.35 ég hef sagt að nokkrum sinnum í þessum þætti að oft hefur það komið fyrir að karlkyni hennar í þessum bransa sólóferli hafa oft ekki fengið það kredit en þau eiga skilið oft á tíðum er henni nokk saman en þó eru það tvö verkefni sem fara hvað helst fyrir brjóstið á karoke þetta varðar -leikfangavelin_001-0136-01:60:-357998-00:00:1716 leikfangavelin_001 136 01:6.0: 17.152 0.31 stendur grjóthörð á því og reyndar með mjög sannfærandi hætti að hún spili bassann í næsta lagi nú er ég búinn að vera að kryfja feril karinar vikur og ég segi ekki að ég sé sérfræðingur í hennar en ég held að en mundi þora veðja aleigunni að þetta sé okkar kona sem hasa heyrist bara allt og vel -leikfangavelin_001-0137-01:62:-357262-00:00:1002 leikfangavelin_001 137 01:6.2: 9.984 0.24 það eru fjórir aðrir bassaleikarar sem segjast hafa spilað þetta lag það er ekki nokkur leið riatt málanna sé hún á bassanum þetta hryggir okkar konu sem eðlilegt er -leikfangavelin_001-0138-01:62:-355864-00:00:0774 leikfangavelin_001 138 01:6.2: 7.808 0.35 sama gildir um nokkur önnur lög meðal vísað hún er í sama barningi um lagsins en það verður hver að dæma fyrir sig -leikfangavelin_001-0139-01:62:-355016-00:00:1366 leikfangavelin_001 139 01:6.2: 13.696 0.22 áður en við snúum okkur að íslands tengingunni við karol þá langar mig að kynna fyrir okkur annað dæmi eins og hérna meðan elvis í ágúst árið ít hundruð settu og sex mætti karnival þar sem ný hljómsveit var að hefja upptökur á sinni fyrstu breta -leikfangavelin_001-0140-01:63:-359552-00:00:1942 leikfangavelin_001 140 01:6.3: 19.328 0.46 og var með djók okkar tveimur árum síðar og við fórum yfir þarna áðan þá tíðkaðist að hljómsveitir tóku upp fyrstu smáskífuna og sendi hann frá sér áður en platan kláruð hér um við að tala um sama band og við hófum leikinn á þetta þeirra fyrstu plötu sem bar sama nafn og kom út í janúar níundu settu og sjö -leikfangavelin_001-0141-01:63:-357500-00:00:3378 leikfangavelin_001 141 01:6.3: 33.792 0.36 smáskífan sem um ræðir kom hins vegar út í ágúst í hundruð settu og sex og er það eina lagið á plötunni sem karoke spilað alveg eins og með elvis trúi ég henni svo sannarlega bæði hef ég enga ástæðu til þess að gera það ekki sem og þá er stíllinn hennar og samdi hennar á sínum stað á b hliðinni á sömu smáskífu er að finna lagið kristjánsson tekið er upp á sama tíma og lagið sem karlar er hins vegar reynsla persona hljómborð sitt læknar er eina lagið með dassi carol gerir kröfu um að fá sitt kredit fyrir -leikfangavelin_001-0142-01:65:-355838-00:01:2878 leikfangavelin_001 142 01:6.5: 88.832 0.46 sem segist hafa spilað þetta lag er maður að nafni lænerinn var einnig meðlimur í reikninga hann lést árið tvö þúsund og níu karli það alveg klárt að larry þessi spilaði líkega á flestum öðrum lögum plötunnar þar sem bassa mátti finna en bara ekki í læknana að gefa dæmi í laginu fender if á sumar plötu má hreinlega heyra að verið er að spila í karolínu þá sennilega er alinn vantar eitthvað þetta er bara ekki karadag er þó vera nota að vantar skerpuna það vantar grúvið hennar karen er vissulega til staðar í læknar segist ekki hafa hitt bandið þegar læknar var hljóðritað hún hafi þó reyndar séð tvo af meðlimunum fjórum á svæðinu en ekki talað við hann hafi aðeins talað við upptökumennina tvo hún mætti vann sína vinnu fékk greitt og fólk að öðru leyti vill hún ekki eyða meiri tíma í umræðu um vera að þetta situr eitthvað í henni og þarna er eitthvað sem vantar í söguna hún tók ekki fram hvaða meðlimir þetta voru sem hún sá en í raun eru sterkar líkur á því að hægt sé að sannreyna þetta þar sem eftirlifandi meðlimir er der tveir finnska og rokkarana það skyldi ekki vera að þessi tveir sem karlar í hljóðverinu árið hafi verið fyrir reynslunni -leikfangavelin_001-0143-01:70:-355296-00:00:1950 leikfangavelin_001 143 01:7.0: 19.584 0.29 arleen á gítar og bassa í hátt í tíu ár bæði á framhalds stigi hermanninum og gestir í tjald um annara skóla þá kennir hún enn á passa á netinu í gegnum skapari og hefur haldið yfir fimm hundruð snakes á síðustu árum ásamt því að gefa út kennslubækur um rafbassaleik -leikfangavelin_001-0144-01:71:-359294-00:00:1200 leikfangavelin_001 144 01:7.1: 12.032 0.17 spilar hún enn inn og plötur eða upptökur þegar sá gallinn er á henni hún býr ein í dag og enn í úthverfi altaf þremur börnum hennar er á lífi og hún á þrjár ömmu stelpur sem hún segist afar stolt af -leikfangavelin_001-0147-01:71:-355454-00:00:2652 leikfangavelin_001 147 01:7.1: 26.496 0.32 bandið inniheldur fjórtándu skóla rá upphafsárum stuðmanna þegar gylfi nokkur kristinsson var forsöngvari bandsins session trommuleikarinn keltner sem tromma hefur mikið fyrir bogdan sem dæmi kemur einnig við sögu á þessari sömu plötu valgeir guðjónsson sagði skemmtilega frá því í viðtali við fréttablaðið í júlí tvö þúsund og sex að okkar kona hafi mætt í hljóðverið á pínulitlum sjúkrabíl sem var sem klæðskerasniðinn utan um carol bassann hennar og magnarana hennar tvo -leikfangavelin_001-0148-01:72:-358722-00:00:0594 leikfangavelin_001 148 01:7.2: 6.016 0.09 einn daginn þegar þeir voru búnir að taka upp fjögur lög og ætlaði að fara að kalla þetta dag tók karli mál -leikfangavelin_001-0149-01:72:-358072-00:00:1008 leikfangavelin_001 149 01:7.2: 10.112 0.08 var kominn í stuð og vildi taka upp alla illa yfir sem maður gerðu þá hálf áttræð var ekki þreyttari en svo á meðan þeir sem yngri voru vildu fara komast upp á hótel til hvíldar -leikfangavelin_001-0154-01:77:-354864-00:00:1234 leikfangavelin_001 154 01:7.7: 12.416 0.43 með því skemmtilegra og eftirminnilega svona sagði hann gert í hljóðverum því hún var afskaplega og sögum og mjög opening var -leikfangavelin_001-0159-01:78:-356578-00:00:0698 leikfangavelin_001 159 01:7.8: 7.04 0.35 vasann í annað hendurnar litla kvenmanni og svo var lítill magnaðri sem hún greip með sér líka -leikfangavelin_001-0160-01:78:-355464-00:00:0558 leikfangavelin_001 160 01:7.8: 5.632 0.46 byrjaði að grófa alveg eins og moskva umbinn að heyra efnið eitthvað inu -leikfangavelin_001-0166-01:79:-354392-00:00:0524 leikfangavelin_001 166 01:7.9: 5.248 0.27 svo allt í einu kemur nýtt ljóðform karin sem var fender -leikfangavelin_001-0178-01:81:-356428-00:00:0788 leikfangavelin_001 178 01:8.1: 7.936 0.43 árlega eins og hún lýsti þau voru gjörsamlega búinn á því þegar var og dagur stundum byrjar átta eða nýja móta -leikfangavelin_001-0180-01:82:-359002-00:00:1420 leikfangavelin_001 180 01:8.2: 14.208 0.48 svarta fangi mótandi þótti ekki mjög hippar með hvíta húsinu bandarískum setja látið líta út eins og þetta væri bara einn úr getting -leikfangavelin_001-0181-01:82:-357458-00:00:1208 leikfangavelin_001 181 01:8.2: 12.032 0.32 raddir ég munað er algjört ævintýri auðvitað sem hún hefur upplifað að vera kona spila og bassa í svona -leikfangavelin_001-0184-01:82:-354414-00:00:0702 leikfangavelin_001 184 01:8.2: 7.04 0.35 nokkrar sem er ansi góðar þarna á þessum tíma var endanlega menn svo nema þú væri söngkona -leikfangavelin_001-0186-01:83:-358972-00:00:0924 leikfangavelin_001 186 01:8.3: 9.216 0.37 segja okkur varla skapað hluti úr einka sínu hún átti einhver eiginmanni anda á annarar aldrei og allt þetta -leikfangavelin_001-0187-01:83:-357930-00:00:0314 leikfangavelin_001 187 01:8.3: 3.2 0.18 svo held ég að hún hafi orðið aðeins skotin í valgeir -leikfangavelin_001-0193-01:84:-357684-00:00:1986 leikfangavelin_001 193 01:8.4: 19.968 0.41 lækna sálar litur þeirra sem matinn mega sín eða átti í erfiðleikum það manna sólinni vel og frábær maður og gott hafa svona menn í pantera sletta arena var svona dálítið skemmtileg -leikfangavelin_001-0211-01:88:-355548-00:00:1404 leikfangavelin_001 211 01:8.8: 14.08 0.37 starfar allan daginn og bara fylgist með sagði ekki ætti þetta var í nema einhver starfsmaður sem væri hægt að grípa til svo næsta dag held fram í aðra óverdósaði -leikfangavelin_001-0215-01:89:-356394-00:00:0482 leikfangavelin_001 215 01:8.9: 4.864 0.23 en það þarf ekki að taka það fram að fyrir merkur flottasti hljómsveit -leikfangavelin_001-0225-01:91:-356358-00:00:1608 leikfangavelin_001 225 01:9.1: 16.128 0.37 hlutur þeirra er mjög vel varaður það dalirnir það er í heiminum nuria sem söng lögin samtök ekki hann stofnaði eitthvað sem heitir sandinn að er svona innritaði fyrir flytjendur -leikfangavelin_001-0226-01:91:-354644-00:00:0470 leikfangavelin_001 226 01:9.1: 4.736 0.27 og í eina tíð var það þannig að einelti fyrir höfundar -leikfangavelin_001-0229-01:92:-358966-00:00:0988 leikfangavelin_001 229 01:9.2: 9.856 0.38 morgun sirka ef þú var með lag í spilun sem bæði höfundur og flytjandi fékk ferskan fimm sinnum meira sem höfundur aldrei sem flytja -leikfangavelin_001-0231-01:92:-357324-00:00:0896 leikfangavelin_001 231 01:9.2: 8.96 0.35 á skorist höfundar ekki eins vel og áður að einhver utan er það flytjandi og flytjendur sem -leikfangavelin_001-0236-01:93:-357816-00:00:0608 leikfangavelin_001 236 01:9.3: 6.016 0.1 ég mun að sjálfsögðu ekki fá krabbamein því ég borinn -leikfangavelin_001-0256-01:97:-355740-00:00:0664 leikfangavelin_001 256 01:9.7: 6.656 0.27 það var árið tvö þúsund og fimmta eru stöðunnar auglýstu á sýrlandi tónleika í hörpu -leikfangavelin_001-0262-01:98:-355110-00:00:0548 leikfangavelin_001 262 01:9.8: 5.504 0.21 og náði frama tónlistin en síðan gerðist það fyrir svona tíu árum síðan hann -leikfangavelin_001-0273-01:103:-358732-00:00:0842 leikfangavelin_001 273 01:10.3: 8.448 0.44 aðdáandi talað hugsa að hann hafi verið svo fyrsti sem sagði mér eitthvað um hana mission um mann -leikfangavelin_001-0275-01:103:-356566-00:00:0920 leikfangavelin_001 275 01:10.3: 9.216 0.37 mikið það er hún með stórt og mikið tónar en bassaleikarar hafa svona stundum verið þeir enda með aptr -leikfangavelin_001-0277-01:104:-359282-00:00:0674 leikfangavelin_001 277 01:10.4: 6.656 0.42 gítar og píanó opinbera í hljómsveitum síðan var tólf ára og bransann -leikfangavelin_001-0278-01:104:-358564-00:00:1228 leikfangavelin_001 278 01:10.4: 12.288 0.42 kantatan hans eru einar og sér bara gera svolítið lögin hjá stuðlagi eins og til dæmis bara kemur upp í hugann íslenskar menn á -leikfangavelin_001-0280-01:105:-357758-00:00:0866 leikfangavelin_001 280 01:10.5: 8.704 0.39 hallssonar sem hann búið að vera bara alveg fór í sekreterinn og kór á lúðrasveit að minnast meistara -leikfangavelin_001-0284-01:105:-354310-00:00:0920 leikfangavelin_001 284 01:10.5: 9.216 0.11 sem getur leikið á rosaleg merkilegt hlutverk svo var það bara lagt út af þessu umskipti til enda á -leikfangavelin_001-0285-01:106:-359328-00:00:1776 leikfangavelin_001 285 01:10.6: 17.792 0.42 lagið án alls nema barnsins og svo talaði ariane með heimilum um snilldinni og leiðina og það var svo til að ég er að fara núna um helgina og í næstu viku og það næstu við erum að -leikfangavelin_001-0287-01:106:-357034-00:00:1594 leikfangavelin_001 287 01:10.6: 15.872 0.45 alur tómas var svo einstöku greindi og húmor sem nýr okkur til þess að fara og blandað saman skóga og gera því samhengi að við erum að reisa honum -leikfangavelin_001-0292-01:107:-359004-00:00:0874 leikfangavelin_001 292 01:10.7: 8.704 0.43 hann er dýpkað og áður sem aldrei fer í okkar hópi það er aldrei history ja séu upp sögur af honum -leikfangavelin_001-0294-01:107:-356830-00:00:1108 leikfangavelin_001 294 01:10.7: 11.136 0.36 að öðrum lokuðum sennilega einhver merkilegasta og áhrifamesti bassaleikari sjötta áratugarins -leikfangavelin_001-0296-01:107:-355260-00:00:0698 leikfangavelin_001 296 01:10.7: 7.04 0.17 það sem hún hljóðritaði á sínum ferlega lifir alveg öflugur lífi endan -leikfangavelin_001-0298-01:111:-358122-00:00:1744 leikfangavelin_001 298 01:11.1: 17.536 0.18 eins og áður sagði er hún áttu og fimm ára gömul í dag hún treysti sér því miður ekki í viðtal í leikvanginn í þetta skiptið en ég þakka henni fyrir öll gögnum hún sendi mér því líka á átti allt í hendurnar og geta unnið úr þessu þennan þátt -leikfangavelin_001-0299-01:111:-356306-00:00:1282 leikfangavelin_001 299 01:11.1: 12.8 0.33 þá er þessi sumarauka leikvangurinn á enda vonandi hefur þetta verið rólegt og skemmtilegt jafn mikið fyrir ykkur og var fyrir mig ég kann jakob mikla þaki fyrir að koma til mín í leikfangavélina og segja frá þeirra kynnu -leikfangavelin_002-0004-00:01:4764-00:00:2460 leikfangavelin_002 4 00:01:47.64 24.704 0.31 síðast fjölluðum við um bassaleikara karoke sem og ótrúlegan fyrir að baki og stóran þátt í sjálfri rokksögunni í dag fjölluðum annan bassaleikara sem á einnig stóran í sögunni en þyngri pantera sömu sögu hann stoppaði reyndar allt of stutt við hann skildi eftir sig þeim mun meira af meistaraverkum frá sinni stuttu ári -leikfangavelin_002-0005-00:02:1428-00:00:1866 leikfangavelin_002 5 00:02:14.28 18.56 0.14 ég hef ávallt litið gríðarlega mikið upp til hans sem bassaleikara og tónlistarmanns og velti því oft fyrir mér hvernig hann hefði þróast áfram en hann ekki látist af slysförum aðeins tuttugustu gamall en hann var á tónleikaferðalagi með hljómsveit sinni en talist -leikfangavelin_002-0008-00:03:4712-00:00:0802 leikfangavelin_002 8 00:03:47.12 8.064 0.42 foreldrar hans voru hippar og sagt er að lifið rá þeim í hegðun lífsviðhorfi og jafnvel klæðaburði síðar meir -leikfangavelin_002-0009-00:03:5570-00:00:0820 leikfangavelin_002 9 00:03:55.70 8.192 0.47 að ræða þau reindeer on vegagerðarmaður af enskum ættum og janet burton sem var sérkennari í barnaskóla -leikfangavelin_002-0010-00:04:0446-00:00:1324 leikfangavelin_002 10 00:04:04.46 13.312 0.45 neitt var fædd janet morgen en hún var af þýskum gyðingaættum en fjölskylda hennar flutti til bandaríkjanna í leit að betra lífi fyrir áttu þau burton hjá intro og soninn skoti -leikfangavelin_002-0011-00:04:5136-00:00:2854 leikfangavelin_002 11 00:04:51.36 28.544 0.16 clifford eða king hann var ávallt kallaður gerum hér eftir var miklar gríðarlega gáfaður miðað við aldur hann las mjög mikið sem barn og var ljósárum á undan jafnöldrum sínum í leshraða og lesskilningi enda einnig hann tíma sínum sem barinn með sjálfum sér heima við lestur á meðan önnur börn voru úti við leik á grunnskólaaldri var kristur í hafnarboltaliði skólans þar sem hann fékk viðurnefnið bitter sökum hæfni sinnar á vellinum -leikfangavelin_002-0012-00:05:2034-00:00:1136 leikfangavelin_002 12 00:05:20.34 11.392 0.09 það er ekki eina viðurnefnið sem hann fékk á unglingsaldri því á laugardögum í þá daga vann hann á einskonar vinnutækja leigumarkaði þar sem samstarfsmenn hans voru allir mun eldri en hann -leikfangavelin_002-0013-00:05:3220-00:00:1472 leikfangavelin_002 13 00:05:32.20 14.72 0.23 var lifað sjálfsögðu kominn með þetta síða hár sitt sem hann hélt í alla tíð og það kunnu þessir eldri samstarfsfélagar hans á leigumarkaðinum ekki að meta og mætti lifað úrslitaleik aftur sem hann faldi hárið upp í hattinum -leikfangavelin_002-0014-00:05:4988-00:00:0688 leikfangavelin_002 14 00:05:49.88 6.912 0.06 kemur ekki af miklu tónlistarfólki þó svo foreldrar hans hafi að sjálfsögðu hlustað eitthvað á tónlist á heimilinu -leikfangavelin_002-0017-00:07:3602-00:00:0872 leikfangavelin_002 17 00:07:36.02 8.704 0.39 bassinn var þó ekki fyrsta hljóðfæri sem klippa spilað á eftir að faðir hans hafði heillað á klassísku tónlistinni hófi að sækja pianotíma -leikfangavelin_002-0018-00:07:4514-00:00:1392 leikfangavelin_002 18 00:07:45.14 13.952 0.09 var á táningsaldri orðinn mjög frambærilegur pianóleikari hann hóf þá að skoða betur þær tónlistarsenu sem í boði voru og heillaðist hann til dæmis dagurinn suðurríkja rokki áður en hann kolféll fyrir þungarokkinu -leikfangavelin_002-0019-00:08:0154-00:00:0908 leikfangavelin_002 19 00:08:01.54 8.96 0.2 var svo í maí árið ít hundruð sjöttu og fimm þegar lifenda ára að gott bróðir hans lést úr heilahimnubólgu aðeins sextánda ára að aldri -leikfangavelin_002-0020-00:08:1112-00:00:2050 leikfangavelin_002 20 00:08:11.12 20.608 0.27 þetta fékk mikið og okkar mann og þremur til fjórum mánuðum eftir fráfall bróður síns tilkynnti hann foreldrum sínum það að hann vildi læra á bassa og ekki bara það hann ætlaði sér að verða besti bassaleikari í heimi fyrir gott bróðir og samkvæmt föður hans æða sig á bassann alla tíð eftir þetta að lágmarki sex klukkustundir á dag -leikfangavelin_002-0021-00:08:3202-00:00:0516 leikfangavelin_002 21 00:08:32.02 5.12 0.35 meira að segja eftir að hann gekk til liðs við metallica sex tíma á dag til dauðadags -leikfangavelin_002-0022-00:08:3806-00:00:0944 leikfangavelin_002 22 00:08:38.06 9.472 0.23 þetta ára hafði klippt tekið ástfóstri við bassann og samdi í hljóðverinu hann vildi ólmur læra þetta hljóðfæri og hann hafði gríðarlega góðan grunn til að byggja á allt bannað -leikfangavelin_002-0023-00:08:4844-00:00:1590 leikfangavelin_002 23 00:08:48.44 15.872 0.4 leifar ans sagði í viðtali árið tvö þúsund og nýjan að ástæðu áhuga hans á bassaleik megi rekja til gaman sjónvarpsþáttanna um lögreglufulltrúann barney miller sem sýndir voru á assai árunum ná hundruð sjöttu og fimm til ná hundruð áttu og tvö -leikfangavelin_002-0024-00:09:0530-00:00:0578 leikfangavelin_002 24 00:09:05.30 5.76 0.29 upphafslagi þáttanna mátti heyra intro spilað og rafbassa sem okkar maður féll algerlega fyrir -leikfangavelin_002-0025-00:09:2504-00:00:5662 leikfangavelin_002 25 00:09:25.04 56.576 0.4 kerfinu þennan bassa í upphafsmanna og okkar maður féll svona mikið fyrir þessi var minnir í hinu fræga rokkinu sem við fjöllum um í síðasta þætti og spilaði þess fyrir utan með fólki eins og framtíðina elaine spila þetta lag og slóu þá foreldrar hans ásamt fleiri ættingjum saman og keyptu fyrir hann ódýran bassa lítinn magnara auk nokkurra kennslutíma í rafbassa að snöggur að ná tökum á bassanum eftir nokkra tíma var hann orðinn then sinn og í raun var kennslustundin búin að snúast við hann var farið að kenna kennslukonur sína að finna betri kennara þar sem hann vildi alls ekki eyða peningum þeirra í þetta lengur hann einfaldlega lærði ekkert af núverandi kennara sá vel og kassagítar -leikfangavelin_002-0028-00:11:3438-00:00:0730 leikfangavelin_002 28 00:11:34.38 7.296 0.17 afar að hlusta mikið á baksaga restinni sé með henrik og fleiri slíka en þá gerðist nokkuð áhugavert -leikfangavelin_002-0029-00:11:4280-00:00:1684 leikfangavelin_002 29 00:11:42.80 16.896 0.16 faðir hans ein sem ávallt studdi vel og mikið við bakið á syni sínum í þessu tónlistarbrölti hans kynnti hann fyrir kennara í klassískum gítarleik sem sannfærði lifðu að ef hann ætlaði sér en þó að verða besti bassaleikari í heiminn þá ætti hann að læra á klassískan gítar meðfram bassaleiknum -leikfangavelin_002-0030-00:12:0074-00:00:0308 leikfangavelin_002 30 00:12:00.74 3.072 0.08 hafandi þann grunn sem hann hafði á píanóið frá sex ára aldri -leikfangavelin_002-0031-00:12:0428-00:00:1132 leikfangavelin_002 31 00:12:04.28 11.264 0.23 þetta fannst lifir afar góð hugmynd og hann náði ótrúlega góðum tökum á klassíska gítarinn á skömmum tíma og var flóttamanna spila þjóðsöng bandaríkjanna sarpinum hátt -leikfangavelin_002-0032-00:12:1626-00:00:1704 leikfangavelin_002 32 00:12:16.26 17.024 0.2 annar var hann strax farinn að æfa að lágmarki sextánda foreldrar hans þurftu aldrei að reka til æfinga hann hafði það mikinn áhuga og ástríðu fyrir að læra meira og verða betri á hljóðverin sín að hann sinnti þessu alfarið sjálfur af eigin hug þó með góðum stuðningi foreldra sinna eins og áður sagði -leikfangavelin_002-0033-00:12:3374-00:00:1880 leikfangavelin_002 33 00:12:33.74 18.816 0.21 eins og faðir hann sagði hvernig er ekki hægt að styðja við barnið sitt í þessu þegar allur þessi áhugi og hæfileiki er þegar til staðar og aðspurður hvort þau janet þrýst á hana að vera með planinu það er að myndi mennta sig í einhver öðru líka til vara sagði reiðir -leikfangavelin_002-0034-00:12:5372-00:00:0620 leikfangavelin_002 34 00:12:53.72 6.272 0.0 þau hafi einfaldlega haft það mikla trú á honum og vildu einfaldlega sjá hvernig þetta myndi allt saman fara hvert hann myndi ná -leikfangavelin_002-0035-00:13:0050-00:00:1170 leikfangavelin_002 35 00:13:00.50 11.776 0.22 litað sinn um fimmta aldurinn að styðja við sig í sirka fimm ár aðstoða sig líka lítillega fjárhagslega og leyfa sér eiga þak yfir höfuðið í foreldrahúsum á meðan meikdraumarnir væru kannaðir -leikfangavelin_002-0036-00:13:1316-00:00:1000 leikfangavelin_002 36 00:13:13.16 9.984 0.08 ronette vel í þetta og fengu það líka innilega launað síðar meir í peningum talið en einu barni enn fátækari nánar um það hér á eftir -leikfangavelin_002-0037-00:13:4804-00:00:1650 leikfangavelin_002 37 00:13:48.04 16.384 0.18 fyrstu hljómsveitina stofnaði okkar maður árið ná hundruð sjöttu og sjö það var kolsvart sem hann stofnaði ásamt þeim martin og mikinn en þeir tveir síðastnefndu áttu svo seinna meir eftir að stofna saman hina góðkunnu hljómsveit feðra -leikfangavelin_002-0039-00:14:0846-00:00:1360 leikfangavelin_002 39 00:14:08.46 13.568 0.14 átti samstarf þeirra þriggja reyndar eftir að verða nokkuð lengra því eftir að kolbeinn var lagt upp á hillu breyttu þeir nafninu í endirinn hundruð sjöttu og níu og hóf að leika sína eigin frumsömdu tónlist -leikfangavelin_002-0040-00:14:2450-00:00:0432 leikfangavelin_002 40 00:14:24.50 4.352 0.3 afar þessum tíma sem þeir tóku þátt í hljómsveitarkeppninni ballad -leikfangavelin_002-0041-00:14:2922-00:00:1242 leikfangavelin_002 41 00:14:29.22 12.416 0.32 á víkur sem er þó í nokkuð slæmum gæðum frá þessari keppni og má auðveldlega finna á netinu má heyra margar af verðandi með talin ekli átti eftir að gera ódauðlegar á seinni er -leikfangavelin_002-0042-00:14:4272-00:00:1864 leikfangavelin_002 42 00:14:42.72 18.56 0.44 gerandinn ég var að við að hljóðgæðin ekkert sérstök en þeir sem þekkir línunni þetta sérlega vel og þess má til gamans geta að þarna er listamenn eruð rekinn og leikur hann á hann hér en þann bassa átti hann og notaði reglulega til dauðadags -leikfangavelin_002-0044-00:17:0428-00:00:1794 leikfangavelin_002 44 00:17:04.28 17.92 0.43 skömmu eftir keppnina alloft leystist þetta band upp og lifað skilyrði þótti martin nemorino og gekk til liðs við hljómsveitina tamer ná hundruð áttu og eitt en hinir tveir bordin og martin stofnuðu ásamt öðrum eins og fram hefur komið hina frábæru sveit fyror -leikfangavelin_002-0045-00:17:2314-00:00:1258 leikfangavelin_002 45 00:17:23.14 12.544 0.42 má henti gamansama áðurnefndur tímaritinu sína með því að vera í klippt í tónlistarmanninum pickett hundruð áttu og níu -leikfangavelin_002-0046-00:17:4930-00:00:0536 leikfangavelin_002 46 00:17:49.30 5.376 0.31 árið er nýjan hundruð áttu og eitt og klippt er nýlega genginn til liðs við framan -leikfangavelin_002-0050-00:18:3414-00:00:0758 leikfangavelin_002 50 00:18:34.14 7.552 0.4 vegar ekki alslæm hljómsveit að margra mati og áttu þeir nokkuð stóra og mikla veita -leikfangavelin_002-0054-00:21:5530-00:00:3290 leikfangavelin_002 54 00:21:55.30 32.896 0.48 hræðast fötum með hlébarðamynstri og ber á sig alan hélt okkar maður sig við útvíðu gallabuxurnar gallajakkann og stutterma þungarokksboli hann bar enga málningu og setti ekkert í hárið á sér þetta ásamt hæfni hans á bassann var farið að vekja athygli annara drengja í annarri þungarokki sem þá var öllu horfir sama ár kom einmitt út safnplatan maker it og þar mátti heyra eitt lag með annarri nýrri hljómsveit er bar nafnið metallica já og þar með tveimur einhvern veginn svona metal -leikfangavelin_002-0056-00:22:3482-00:00:5216 leikfangavelin_002 56 00:22:34.82 52.224 0.47 lagið heitir hitler er þessi upprunalega útgáfa þess af saltnámunum geta að ron markaði upprunalegi og þáverandi bassaleikari metallica spilar bassann á þessari upptöku en hann var einnig meðlimur elektra eftir og sem örlítill bónus fróðleiksmoli þá er enginn demo steinarr temple alla gítarana fyrir utan sólóin en þau spila maðurinn nefnilega en latest er ættaður frá amk og var gamall vinur las úlrik sem kallaður var til og mætti því segja að hér sé í raun fyrsti sól og gítarleikari hljómsveitarinnar demoin gekk svo mjög stuttu síðar til liðs við metallica heyrum hvað logaði um þetta í viðtali í mars árið tvö þúsund og fimmta og hlíðum svo á hið upprunalega hittarinn -leikfangavelin_002-0062-00:28:3940-00:00:4048 leikfangavelin_002 62 00:28:39.40 40.576 0.35 ramma hóf nú lítinn og nokkuð stuttan ameríkutúr til að fylgja laginu sjötugsafmæli og hamra á meikdraumunum sem flugu hátt í herbúðum þeirra lifa hins vegar ekki alveg jafn sannfærður um ágæti tráka að halda tryggð bandið enda hafði hann gert þennan fimm ára samning við foreldra sína sem innihald stuðning þeirra þar til mikið var í húsi og aðeins eitt ár var eftir að þessum samningi þegar hér er komið við sögu ekki það að reign foreldrar hans hafði verið að telja niður þau höfðu einfaldlega gaman að því að fylgjast með syni sínum í öllu þessu ferli og þeirri ástríðu sem hann sýndi þessu ennþá auk þess höfðu þau einfaldlega a bullandi trú á sínum manni áfram sem áður -leikfangavelin_002-0063-00:29:2076-00:00:4044 leikfangavelin_002 63 00:29:20.76 40.448 0.22 klippt táningur því nokkuð alvarlega og gerði ávallt sitt besta með bandinu á tónleikum á netinu má finna upptökur af þeim spila á sviði í einhverskonar kynningar má sjá hveru allt öðru siglir lítur út og ber sig á sviðinu heldur allir hinir í hljómsveitinni trompet þarna klæddur í rifnar gallabuxur í svartri skyrtu óhnepptri niður fyrir bringu og hárið út um allt með rauða rekinn bakkanum hann hélt í rokkið upp á sitt einsdæmi á sviðinu með trauma en ekki bara í útliti hegðun á milli laga tók hann nefnilega sóló einsog annarstaðar svo síðar þekktur fyrir -leikfangavelin_002-0064-00:31:2554-00:00:3240 leikfangavelin_002 64 00:31:25.54 32.384 0.43 það er nóvember og árið er ná hundruð áttu og tvö og rámu komnir til los angeles á þessum litla ameríku húsinu og eiga að spila á hinum goðsagnakennda klúbbi um viskí kógar og eins og áður sagði var lifa að vekja athygli þegar hann las úlrik og tíma en vantaði bassaleikara eftir að ramma gonna skilyrði þetta kvöld voru þeir lars og kemur til að tékka lifenda hafði brinsley útgefandi metal massacre líka mælt með hliðarbandinu -leikfangavelin_002-0068-00:32:3226-00:00:4000 leikfangavelin_002 68 00:32:32.26 39.936 0.43 ingvarssonar er skemmst frá því að segja að báðir þeir lars og temple hreinlega í stafi við það að sjá og heyra í klippt þarna á sviðinu með hráa eftir tónleikana gáfu þeir sig á tal við klisjur a þeir vildu ólmir fá ann í metallica sýndi þessu áhuga en þó með trega hann kannaðist vel við bandið eftir að að heyrist ári áður tónlist metallica átti líka betur við life og útlit og lífsstíll þeirra lars eins og dafnaði og vísindunum í nóvember ít hundruð áttu og tvö var þó ákveðið að þeir fengu símanúmerið heima og kleyft -leikfangavelin_002-0070-00:33:2024-00:00:0626 leikfangavelin_002 70 00:33:20.24 6.272 0.31 report faðir kiss hringt þrisvar til fjórum sinnum á dag næstu vikurnar sól -leikfangavelin_002-0071-00:33:5456-00:00:3178 leikfangavelin_002 71 00:33:54.56 31.872 0.25 en merkingar þungir vikur eftir þó nokkrar samningaviðræður þeirra á milli og það sem meira er hvað sýndi hversu heitt með talin vildu fá hann í bandið ákváðu lars eins og death norður og ákvað að gera bandið út frá bænum cerrito en sá bær er á stærð akureyri og er rétt utan við san fransisco þar settust þeir að í húsi sem enn þann dag í dag dregur árlega að sér gríðarlegan fjölda aðdáenda víðs vegar að úr heiminum til þess eins að berja húsið augum -leikfangavelin_002-0072-00:34:2732-00:00:4364 leikfangavelin_002 72 00:34:27.32 43.648 0.25 þetta féll afar vel í kramið í okkar manni og gekk hann formlega til liðs við mun tali í desember árið ít hundruð áttu og tvö og sagði því skilið við trúna af mikilli ánægju reyndar en einnig þakklæti þar sem honum tókst í raun ætlunarverk sitt að nota tómas sem stökkpall í eitthvað annað og betra í viðtali löngu síðar sagði heimsins að flutningurinn þarna norður hafði í raun ekki verið neitt vandamál verið lítilsháttar ákvörðun þar sem metallica voru komnir með góðan aðdáendahóp í sambandi á meðan ley sýndi þeim mun minni áhuga hljómsveitin tamer þó ennþá til og gáfu þeir meðal annars síðast út plötu árið tvö þúsund og átján og heitir hún aðstoða má finna á spotify -leikfangavelin_002-0073-00:35:1150-00:00:0832 leikfangavelin_002 73 00:35:11.50 8.32 0.36 alger til liðs við með talin var bandið búið að taka upp fjölmargar demo upptökur í þeim tilgangi að heilla væntanlega útgefendur -leikfangavelin_002-0075-00:35:3276-00:00:0826 leikfangavelin_002 75 00:35:32.76 8.192 0.19 í þeim upptökum mátti finna lög eins og motor breska dýranna fær og fleiri lög sem enduðu á plasti síðar meir -leikfangavelin_002-0076-00:35:4158-00:00:1074 leikfangavelin_002 76 00:35:41.58 10.624 0.35 þeir komu clifford fannst sem þeir þurfa að bæta við upptökum með þessum nýja og ótrúlega bassaleikara til að kynna frekar fyrir jónas hjá megaforce records -leikfangavelin_002-0078-00:36:0564-00:00:0696 leikfangavelin_002 78 00:36:05.64 6.912 0.47 það voru fyrstu upptökur með talk með klippa on en jafnframt þær síðustu með deifint -leikfangavelin_002-0079-00:41:4688-00:00:1362 leikfangavelin_002 79 00:41:46.88 13.696 0.47 þessar upptökur skiluðu plötusamningi við megaforce og í apríl ná hundruð áttu og þrjú héldu meðlimir með talking til að taka upp sína fyrstu plötu sem átti að bera heitið metal be -leikfangavelin_002-0080-00:42:0172-00:00:0550 leikfangavelin_002 80 00:42:01.72 5.504 0.19 þeir fengu inni hjá sjálfum jónas þar sem þeir í raun bjuggu á meðan platan einu -leikfangavelin_002-0081-00:42:0762-00:00:0882 leikfangavelin_002 81 00:42:07.62 8.704 0.14 mikil vandræði urðu á demoin vegna ofneyslu áfengis og annara vímuefna og gerðist hann verulega ofbeldisfullur og ógnandi gagnvart öðrum el -leikfangavelin_002-0082-00:42:1688-00:00:1182 leikfangavelin_002 82 00:42:16.88 11.776 0.37 þeta hafði svo sem gerst áður sem varð aðalsteinn yfirgafa á sínum tíma í þetta skiptið átti ekki að missa bassaleikarann sem var í raun orðinn einn mikilvægasti maður bandsins -leikfangavelin_002-0083-00:42:2978-00:00:1782 leikfangavelin_002 83 00:42:29.78 17.792 0.36 gerðist það um mánuði fyrir upptökur af demus in var rekinn úr bandinu og hratt nokkur fenginn í staðinn en hann var þá starfandi í hljómsveitinni exodus hrafn hraðkennslu í lögunum fyrir upptökurnar á metal og gekk andi liðs iðaði rétt áður en ítrekað -leikfangavelin_002-0084-00:42:4880-00:00:0986 leikfangavelin_002 84 00:42:48.80 9.856 0.1 síðar meir stofnaði demoin svo hljómsveitargerð fínum árangri þar sem gítarleikari söngvari og aðalsprauta sveitarinnar en það er önnur saga -leikfangavelin_002-0085-00:43:0002-00:00:2390 leikfangavelin_002 85 00:43:00.02 23.936 0.21 aðra sögu má segja hér um klippt sem sýnir vel hversu ólíkur hann var fyrrnefndum deyja hans áttu tvær ungar dætur sem auðvitað bjuggu á heimilinu lifa afar barngóður maður og á meðan fyrrnefnd læti voru í demoin þá hjálpaði okkar maður hjónunum við að svæfa yngri dóttur þeirra með því að lesa fyrir hana fyrir svefninn þetta gerði klink skipti -leikfangavelin_002-0086-00:43:2454-00:00:0648 leikfangavelin_002 86 00:43:24.54 6.528 0.25 í þessu upptökuferli á metalböndum bæði útgefandinn sem og væntanlegur dreifingaraðili plötunnar -leikfangavelin_002-0087-00:43:3146-00:00:2256 leikfangavelin_002 87 00:43:31.46 22.528 0.2 platan skildi heita metal prestur að platan fengi ekki það pláss í hillunum sem þeim fannst hún eiga skilið meðlimir með talin voru þó einnig búnir að ákveða á umslagi plötunnar væri mynd af blóðugum hnífi í hendi einhvers komandi upp úr klósettinu við þær fréttir að þetta ætti að bana sagði okkar maður á þakka -leikfangavelin_002-0088-00:43:5456-00:00:3610 leikfangavelin_002 88 00:43:54.56 36.096 0.24 átti þar við útgefandann og dreifingaraðilann hinum í bandinu fannst þetta í raun afbragðs hugmynd að nýju nafni plötunnar og úr varð að þessi fyrsta plata með talinn kill og á umslaginu má sjá hamar í blóðpolli sem átti að merkja blóð fyrrnefndra útgefanda og dreifingaraðila en þess má einnig geta að einhverra hluta vegna ferðaðist clifford alltaf með hamar með sér á tónleikaferðalögum og þess átta er það eftirminnilegt atvik eftirlifandi meðlima metallica þegar klippt ar eitt sinn stöðvaður með hamarinn í tollinum í frakklandi að hann sagði tollverðinum -leikfangavelin_002-0091-00:44:4526-00:00:1250 leikfangavelin_002 91 00:44:45.26 12.544 0.29 utan tuttugustu og fimmta júlí ná hundruð áttu og þrjú og túruðu með talin bæði í bandaríkjunum sem og evrópu þar sem þeir seldu reyndar mun fleiri eintök er heima veit -leikfangavelin_002-0092-00:48:5220-00:00:3798 leikfangavelin_002 92 00:48:52.20 38.016 0.26 aftur var það tjón slaka records sá um útgáfuna og var einnig orðinn umboðsmaður bandsins haldið var af stað til kaupmannahafnar í heimalandi lars ulrich danmörku stefnan var tekin á svítan stúdíó þrír en flemming nokkur rasmussen varð fyrir valinu til að taka þessa plötu upp þarna var borist af sér alla gamla slagara sem rekja mátti alla leið til tíma testimony í hljómsveitina leshraða efni frá upphafsdögum metallica þó enn væru einhverjar leifar frá demoin á plötunni hér gátu þeir krog cliff látið ljós sitt skína að alvöru -leikfangavelin_002-0093-00:49:3064-00:00:0618 leikfangavelin_002 93 00:49:30.64 6.144 0.36 komið sögu þegar þrjú af átta lög um plötuna voru samin en klippa lögum -leikfangavelin_002-0095-00:50:3894-00:00:0864 leikfangavelin_002 95 00:50:38.94 8.704 0.25 klippa einnig farinn að notast meira við effectana sem hann var svo þekktur fyrir og var einmitt ein af ástæðum þess að lars og time hann í bandið -leikfangavelin_002-0096-00:50:4800-00:00:2400 leikfangavelin_002 96 00:50:48.00 23.936 0.3 raunar nokkur maður sem spilaði á bassa á þessum tíma með þessa effecta súpur og vapen eins og klikkað þar að auki notaði klippa nokkurn tíma nögl við spilamennsku sína og má líklega rekja það aftur til kennslutímana sem hann fékk á klassíska gítarinn og náði svo góðum tökum á sem unglingur til dæmis í instrumental inu kollegar einstaka spilamennsku lifur alla leið -leikfangavelin_002-0097-00:51:1260-00:00:0706 leikfangavelin_002 97 00:51:12.60 7.04 0.47 auk þessara laga ásamt auðvitað fleiri frábærum lögum geymdi þessi plata fyrstu ballaða með talin -leikfangavelin_002-0098-00:51:2168-00:00:3656 leikfangavelin_002 98 00:51:21.68 36.608 0.31 emilio frá í viðtali síðar að hann hefði verið drullu trasuat þetta lag á plötuna þar sem með talin voru þekktir fyrir allt annað en ballöður lagið er um sjálfsmorðshugsanir og fengu þeir nokkuð mikla gagnrýni og í raun sannar gagnrýni á sig því var haldið fram að krakkar gætu jafnvel endað líf sitt eftir að hafa hlustað á þetta lag ef þessar hugleiðingar væru á annað borð að birgjast innra með þeim sem læstir að hann hafi fengið mun meira af jákvæða skilaboðum frá ungum aðdáendum um að þeir einfaldlega hafði séð ljósið eftir hlustaði -leikfangavelin_002-0099-00:57:4924-00:00:2360 leikfangavelin_002 99 00:57:49.24 23.552 0.45 ræddi kom út tuttugustu og sjöunda júlí ná hundruð áttu og fjögurra plata hljómsveitarinnar frá upphafi eða aðeins um fjörugri mínútur að lengd er hún af mörgum talin ein sú allra besta og seldist hún betur heldur kill mun betur ræðan náði í hundruð á billboard platan -leikfangavelin_002-0100-00:58:1550-00:00:0706 leikfangavelin_002 100 00:58:15.50 7.04 0.33 landi túraði nokkuð um evrópu á tónleikaferðalagi sem þeir kölluðu bennett heart -leikfangavelin_002-0101-00:58:2296-00:00:2036 leikfangavelin_002 101 00:58:22.96 20.352 0.23 árum þrettánda áhorfendur að meðaltali á hverjum tónleikum í lok árs ít hundruð áttu og þrjú og svo eftir jólin með tölvert betri árangri þá heima í bandaríkjunum en sá túr endaði í maí ít hundruð áttu og fimm og hófu meðlimir vinnu við þriðju plötu sína sem átti að hefja upptökur í september sama ár -leikfangavelin_002-0102-00:58:4386-00:00:1868 leikfangavelin_002 102 00:58:43.86 18.688 0.24 tóku sér frí frá undirbúningi og æfingum fyrir þessa þriðju plötu og spiluðu fyrir sjöttu þúsund manns á monsters of rokktónlistarmönnum ágúst í donington í englandi þar sem metallica var á dagskrá á milli ansi glysmeiri hljómsveita þeirra ratt og bono -leikfangavelin_002-0103-00:59:0324-00:00:0436 leikfangavelin_002 103 00:59:03.24 4.352 0.3 var þá sem tími kallaði þau fleygu orð yfir áfram -leikfangavelin_002-0105-00:59:1666-00:00:0664 leikfangavelin_002 105 00:59:16.66 6.656 0.17 tveimur vikum seinna komu þeir svo fram á deyjandi grit landi í bandaríkjunum fyrir framan nutu þúsund manns -leikfangavelin_002-0106-00:59:2432-00:00:2688 leikfangavelin_002 106 00:59:24.32 26.88 0.28 spiluðu þá tvenna aðra tónleika í viðbót áður en þeir snéru sér að nýju að undirbúningi og upptökum á þessari fyrrnefndu þriðju plötu sinni og nú fannst þeim eins og boltinn væri fara rúmlega all verulega reydnar klippt í sama streng í viðtali árið tvö þúsund og nánar hann sagði við janet sáum síðla árs ná hundruð áttu og fimm að þessi þungarokki sem sonur okkar var í var orðin eitthvað verulega stærri og meira en við héldum hefur -leikfangavelin_002-0110-01:62:-357020-00:00:0750 leikfangavelin_002 110 01:6.2: 7.424 0.35 við heyrðum hér uppáhaldslag klippt burton af þriðju plötu sveitarinnar sem kom út þriðja mars ná hundruð áttu og sex -leikfangavelin_002-0113-01:62:-354352-00:00:0742 leikfangavelin_002 113 01:6.2: 7.424 0.11 aftur héldu þeir í svítan stúdíó í kaupmannahöfn til fundar við flemming rasmussen sem tók upp þessa þriðju plötu -leikfangavelin_002-0120-01:65:-358716-00:00:2176 leikfangavelin_002 120 01:6.5: 21.76 0.15 margra mati þar á meðal þess sem hér talar er matala plata bandsins allra tíma og eru plötuna orðnar nokkuð margar í dag þarna er neistinn orðinn að báli sem enginn ræður við og við tilkomu elektra varð útkoman algerlega stórkostleg og í raun ein allra besta rokkplata sögunnar sem ef einhverntímann verður toppuð -leikfangavelin_002-0121-01:65:-356450-00:00:0900 leikfangavelin_002 121 01:6.5: 8.96 0.33 fer algerum harum á bassanum á þessari plötu sem og heyrist best í laginu og ron þar sem hann endurspilaði nokkur af gítarsólóunum kr -leikfangavelin_002-0122-01:65:-355498-00:00:1018 leikfangavelin_002 122 01:6.5: 10.112 0.19 hann var einn í hljóðverinu með flemming þegar bandið heyrði útkomuna tók það ekki langan tíma að ákveða að þessi sól og yrðu akkúrat svona á plötunni það er tekin á bassa -leikfangavelin_002-0123-01:65:-354414-00:00:2890 leikfangavelin_002 123 01:6.5: 28.8 0.27 arkaði í viðtali mörgum árum síðar að hann hefði verið agndofa þegar hann heyrði útkomuna hjá lifa var einstakt á þessum tíma þá kepptust gagnrýnendur loks viðar lofa plötuna master of puppets og náði bandi til stærri hóps en áður með tilkomu hennar þetta styrkti auðvitað undirstöður bandsins til muna og til frambúðar mætur oftar í jötu og tvær vikur á billborad og náði þar hættu og níunda sæti sem var þeirra allra besti árangur til þessa -leikfangavelin_002-0125-01:66:-356566-00:00:1326 leikfangavelin_002 125 01:6.6: 13.312 0.18 landið eyddi tímanum frá útgáfu plötunnar í mars ná hundruð áttu og sex og fram til ágúst í að kynna plötuna með því að túra um bandaríkin ásamt osborne reyndar með viðkomu á hróarskelduhátíðinni -leikfangavelin_002-0126-01:66:-355198-00:00:1014 leikfangavelin_002 126 01:6.6: 10.112 0.27 þetta var fyrsti túr metallica þar sem þeir spiluðu aðeins á stórum opnum leikvöngum enda þeirra verða númer á stórir til að hita upp fyrir orsakar þeirra leið til að kynna þessa plötu -leikfangavelin_002-0127-01:66:-354120-00:00:0464 leikfangavelin_002 127 01:6.6: 4.736 0.0 þeir gerðu ekki eitt einasta tónlistarmyndband og gáfu ekki út eina einustu smáskífu -leikfangavelin_002-0128-01:67:-359254-00:00:0402 leikfangavelin_002 128 01:6.7: 3.968 0.27 eftir bandaríkja legginn tók við evróputúrinn sem varð alger sprengja líka -leikfangavelin_002-0130-01:67:-358238-00:00:0520 leikfangavelin_002 130 01:6.7: 5.248 0.12 átti hann uppruna að vera nokkuð langur þessi túr eitthvað sem lagðist ekki vel í okkar mann -leikfangavelin_002-0132-01:67:-357328-00:00:0302 leikfangavelin_002 132 01:6.7: 3.072 0.4 finnið hann vildi ekki einu sinni flytja til leigu árið -leikfangavelin_002-0133-01:67:-356650-00:00:1746 leikfangavelin_002 133 01:6.7: 17.536 0.33 en gott og vel þeir hófu túrinn þann tíunda september njarðar og sex í borginni karnival og spiluðu í tólf borgum á næstu fjórtándu þar til komið var að solnahallen í stokkhólmi í svíþjóð tuttugustu og sjötta september ít hundruð áttu og sex -leikfangavelin_002-0134-01:68:-358692-00:00:1266 leikfangavelin_002 134 01:6.8: 12.672 0.23 heillaðir unglingi þessum túr og voru tónleikarnir þarna í sjónarhóli en þeir fyrstu sem hann spilaði á gítar aftur síðan þá en í millitíðinni höfðu þeir sextánda leikara sem spilaði partana -leikfangavelin_002-0135-01:68:-357380-00:00:4052 leikfangavelin_002 135 01:6.8: 40.576 0.37 eitthvað fallegt við það að þeir hafi náð því að spila saman allir þetta kvöld eftir tónleikana var farið upp rútu og stefnan var tekin á kaupmannahöfn en það áttu þeir að koma fram kvöldið eftir á saga því er því miður varð ekkert úr því fotonovela í hræðilegu rútuslysi um nóttina á þessari leið þeirra til danmerkur meðlimum bandsins fannst kojurnar ekki allar jafn góðar í rútunni og var því ákveðið að draga spil og sá sem fékk hæsta spilið fékk að velja sér fyrstu konfekt minna en spaða ásinn og sagði upp örn vildi fá hans sverrir -leikfangavelin_002-0137-01:72:-356288-00:00:2150 leikfangavelin_002 137 01:7.2: 21.504 0.3 report var alla tíð mjög duglegur mæta á tónleika með talin eftir andlát sonar síns og frétti ég meira að segja af honum síðast á tónleikum þeirra ásamt sinn frumsamin þann níunda september tvö þúsund og nánst er í samræmi en þar hitti gamall sveitungi minn og kona hans gamla manninn og fengu af sér mynd -leikfangavelin_002-0138-01:72:-354090-00:00:1448 leikfangavelin_002 138 01:7.2: 14.464 0.3 sem sá gamli heldur fingrum sínum í svokölluðu rokkmerki grjótharður en sagan segir að það hafi upprunalega verið hugmyndin hans klippa blanda saman þungarokki með talið sinfóníu eitthvað sem bandið hefur gert nokkrum sinnum í gegnum árin -leikfangavelin_002-0139-01:73:-358582-00:00:1984 leikfangavelin_002 139 01:7.3: 19.84 0.4 eftirlifandi meðlimir metallica gáfu svo út myndbandið cliff málari ná hundruð áttu og sjö í minningu klippt sem er frábært áhorf fyrir áhugasama og er hún aðgengileg í heild sinni á up í gegnum árin hafa með talin verið duglegir að minnast vinar síns hvort sem er á tónleikum í viðtölum eða öðru -leikfangavelin_002-0140-01:73:-356482-00:01:1368 leikfangavelin_002 140 01:7.3: 73.728 0.28 eins hefur rebel haldið uppi minningu sonar síns alla tíð og gaf hann stóran hluta af höfundarlaunum skrif munu eftir andlátið óskipt til hans reika þetta til barna í tónlistarnámi í gamla skólanum mannskapinn þess í viðtali árið tvö þúsund og sextánda eitt sinn hafi klingsor sagt við mömmu sína að einn daginn myndi hann kaupa fyrir hana fallegt hús í raun stóð klippt við þetta en hann fékk bara ekki að upplifa sjálfur börn fjölskyldan hefur meira og minna lifað af tekjunum sem þau erfðu frá ferli sonar síns og bárust þeim árlega peningarnir læknuðu á engan hátt sorgina að þeirra sögn settu þó plástur á sárin reinhild við eftirlifandi meðlimi með talking og hvatti þá ávallt áfram þrátt fyrir að litum bandinu að þeirra ósk þegar þeir voru teknir inn í rokkheimi tvö þúsund og níu og hélt hann þar ræðu sem fékk mikið lófatak enda var hún alfarið til minningar um sonur áttað fá að standa þarna með þeim -leikfangavelin_002-0144-01:76:-356224-00:00:4272 leikfangavelin_002 144 01:7.6: 42.752 0.49 hver veit hvernig menntafólki hvernig hefði fjórða platan með biðr bassanum ljóma fór aldrei að vita en tvennt vitum við vel fyrsta lagi alast hefðu sennilega ekki slökkt á bassann á fjórðu skífunni og í öðru nafn sem hafði á þúsundir bassaleikara og aðra tónlistarmenn og í raun hefur enn í dag er gríðarlegan starman lifenda besta bassaleikara allra tíma enda skilur hann eftir sig hvert meistaraverkið af öðru og breytti svo mörgu þegar það kom að bassaleik þrátt fyrir að hafa gengið og í vera inna nánast sem barn tuttugustu ára -leikfangavelin_003-0001-00:00:1990-00:01:1346 leikfangavelin_003 1 00:00:19.90 73.472 0.32 byrjaðir fyrir en ég sé á hlustunartölum að því eru svo sannarlega að hlusta ég kann að gefa það þá vil ég benda á fiskurinn minni þá á að það er alltaf gaman að heyra frá hlustendum hvort það er þar fyrir allra augum eða í einkaskilaboðum en ræsum nú leikfangavélina í þessum þætti beinum við sjónum okkar að einni af vinsælustu rokkhljómsveitum heims á tíunda áratug síðustu aldar en vinsældir þessar voru fyrst og fremst söngkonu þeirra þakka sem einnig var þeirra aðallaga essinu eins rödd hafði varla heyrst áður í rokkheiminum og hrifust flestir með sem hana heyrði upp umrædd hljómsveit kemur frá borginni limerick á írlandi og var hún sennilegast á toppi síns ferils rétt undir aldamótin síðustu en þrátt fyrir skjótan frama og mikla velgengni víða um heim var lífið ekki allt dans á rósum hjá umræddri söngkonu síður en svo við kynnumst hér nánar hljómsveitinni cranberry dolores reading örlögum hennar það er berast en býður upp á þáttinn amanda -leikfangavelin_003-0005-00:06:0152-00:00:0364 leikfangavelin_003 5 00:06:01.52 3.584 0.0 þetta var draumur sem þeir deildu með vini og jafnaldra þess eldri -leikfangavelin_003-0006-00:06:0598-00:00:0470 leikfangavelin_003 6 00:06:05.98 4.608 0.09 saman hlustuðu þessir þrír mikið á hljómsveitir eins og þeir kúgun -leikfangavelin_003-0007-00:06:1110-00:00:0614 leikfangavelin_003 7 00:06:11.10 6.144 0.26 virkilega heillaðir og vildu svo sannarlega skapa saman eitthvað í líkingu við þessa tónlist sem átti hug þeirra allra -leikfangavelin_003-0009-00:06:2726-00:00:0502 leikfangavelin_003 9 00:06:27.26 4.992 0.15 vinurinn góði sem þarna lét sig dagdreyma með þeim bræðrum er fergal loge -leikfangavelin_003-0010-00:06:3336-00:00:0704 leikfangavelin_003 10 00:06:33.36 7.04 0.19 var svo um ein jólin á seinni hluta níunda áratugarins sem fékk tómar frá foreldrum sínum -leikfangavelin_003-0011-00:06:4484-00:00:1032 leikfangavelin_003 11 00:06:44.84 10.368 0.21 nokkrum vikum síðar og eftir nokkuð þras frá þeim bræðrum létu foreldrar þeirra loks undan og keyptu hljóðfærin fyrir þá sem þó dreymdi um og reyndar núna bráðvantaði -leikfangavelin_003-0012-00:06:5568-00:00:0768 leikfangavelin_003 12 00:06:55.68 7.68 0.21 en til að smella saman í drauma hljómsveitina með organisti þurftu þeir annars vegar bassa og hins vegar gítar -leikfangavelin_003-0013-00:07:0848-00:00:0492 leikfangavelin_003 13 00:07:08.48 4.864 0.0 svo fór að hækka fékk bassa en eldri bróðirinn noel hogan fékk gítar -leikfangavelin_003-0014-00:07:1422-00:00:0648 leikfangavelin_003 14 00:07:14.22 6.4 0.12 bræðurnir glömruðu mikið saman og æfðu sig eins og þeir mögulega gátu ásamt vini sínum hún fergal -leikfangavelin_003-0015-00:07:2250-00:00:0756 leikfangavelin_003 15 00:07:22.50 7.552 0.26 snemma árið nánu áttu og níu kynntust þeir dreng sem þá var reyndar söngvari í annarri unglingahljómsveit í lyrics -leikfangavelin_003-0017-00:07:4158-00:00:1426 leikfangavelin_003 17 00:07:41.58 14.208 0.24 aleigunni sitt gamla band og gekk til liðs við okkar menn og loks var kominn söngvari í bandið þetta verður mitt ár árið nánu áttu og í og til var hljómsveitin með krans -leikfangavelin_003-0019-00:09:4660-00:00:2144 leikfangavelin_003 19 00:09:46.60 21.504 0.47 en til þeirra er kannaðist áfram sem betur fer þeir hóað og fergal störfuðu áfram sem tríó og einbeita sér að því að spila sér er saman og þá instrumental þar sem var söngvarinn svona störfuðu þeir sirkabát haft ár og nýttu þeir tímann líka vel til að semja eitthvað af nýju efni í leiðinni -leikfangavelin_003-0021-00:10:1810-00:00:0388 leikfangavelin_003 21 00:10:18.10 3.968 0.0 hinn spurði hvernig gengi og hvort þeir væru búnir að finna annan söngvara -leikfangavelin_003-0022-00:10:2640-00:00:0636 leikfangavelin_003 22 00:10:26.40 6.4 0.12 hljótum að finna ykkur til vestranum við að setja auglýsingu í blaðið til að athuga hvort það væri ekki einhver góð söngkona á lausu -leikfangavelin_003-0023-00:10:3880-00:00:0410 leikfangavelin_003 23 00:10:38.80 4.096 0.08 hugmynd sem verður einfaldlega betri og betri eftir því sem tímanum fleytir fram -leikfangavelin_003-0024-00:10:4438-00:00:1754 leikfangavelin_003 24 00:10:44.38 17.536 0.45 vinkona systur kærustu minnar getur sungið held ég eða það sagði hún finnst eitthvað sem er líka lög þetta að tékka henni kannski hvert þetta hafi verið til að komast að því á skulum við kíkja í tímann allt frá miðju ári ná hundruð nutu og aftur til haustsins árið nánd -leikfangavelin_003-0025-00:11:2214-00:00:0626 leikfangavelin_003 25 00:11:22.14 6.272 0.36 þáttunum enn á írlandi nánar tiltekið erum við í bænum ballybricken -leikfangavelin_003-0027-00:11:3622-00:00:3392 leikfangavelin_003 27 00:11:36.22 33.92 0.36 lítil stúlka kemur í heiminn á nokkuð trúuðu kaþólsku heimili hún er yngst sjö systkina og taldi hópurinn því nú tvær stúlkur og fimm drengi foreldrarnir eru rauninni terrestrial terry og lítur í mötuneyti barnaskólans í blikkari og elín höfðu verið gift í tíu ár þegar unga stúlkan kom í heiminn þegar ég var þrjátíu og fjögurra ára gamall og fyrrum verkamaður á sveitabæjum umhverfis bæinn ballybricken þann var hættur að vinna þrátt fyrir ungan aldur -leikfangavelin_003-0028-00:12:1058-00:00:5092 leikfangavelin_003 28 00:12:10.58 50.944 0.28 það var þó ekki að góðu komið en hann hafði þremur hörmulegu vélhjólaslysi og hlotið einhvern heilaskaða og var hann því öryrki þegar hér kemur sögu þrátt fyrir fyrrnefndan heilaskaða gat hann þó hjá sig þokkalega og hreyft sig að mestu og eyddi hann dögunum í að hugsa um garð fjölskyldunnar hin nýfædda litla dama fékk viðurnefnið eleanor föður sínum enda hafði þeim hjónum þarna fæðst nýju börn í heildina aldrei sig árið níundu sextugt en töfrum höfðu þau misst í barnsburði því var þessi litla stúlka afar kærkomin og velkomin í heiminn og var strax í nokkrum uppáhaldi hjá kvæðum sínum sem sá fram á bjartari daga í veikindum sínum litla stúlkan bernarda eða brorson -leikfangavelin_003-0029-00:13:0208-00:00:1696 leikfangavelin_003 29 00:13:02.08 17.024 0.41 við töluðum um trúað heimili hér áðan noregi var þeirra sjöunda barn sem fékk að lifa vinanna var móðir hennar að vitna í þær sjö sorgir maríu er þekkist helst undir heitinu ár leitandi -leikfangavelin_003-0030-00:13:1956-00:00:1232 leikfangavelin_003 30 00:13:19.56 12.288 0.43 dolores mary var ekki í loftinu þegar hún hóf syngja fyrir foreldra sína og systkini hún eyddi eignlega sínum barnsárum í söng og var as móður hennar í rauninni farin að syngja áður en fór að tala -leikfangavelin_003-0031-00:13:3264-00:00:3108 leikfangavelin_003 31 00:13:32.64 31.104 0.49 losaði þá snemma að tileinka sem hljóðfæri hún hóf að spila á skeiðar að írskum sið og þá var hún afar frambærileg á bransa er einhverskonar írsk tromma og á þetta lék hún söng með tólf ára fór hann að sækja pianotíma og stóran sig afar vel í því námi og í matarhléum í barnaskóla settist hún iðulega við píanóið sem var í matsal skólans lék á það og söng á meðan samnemendur hennar röðuðu sér í kringum hana og hlustuðu á meðan nestið var borðað -leikfangavelin_003-0032-00:14:3812-00:00:1176 leikfangavelin_003 32 00:14:38.12 11.776 0.28 að sjálfsögðu söng dolores einnig í barnakór kaþólsku kirkjunnar í valere og má segja að hún hafi tekið mikið með sér áfram þaðan þegar fram í sótti maður einhvernveginn heyrir það bara -leikfangavelin_003-0035-00:15:1256-00:00:0594 leikfangavelin_003 35 00:15:12.56 5.888 0.05 vildi leikin og strákarnir og helst að læra að gera við vélar og slíkt alveg eins og bræður hennar voru að aðhafast -leikfangavelin_003-0036-00:15:1944-00:00:1078 leikfangavelin_003 36 00:15:19.44 10.752 0.35 ég er til að mynda ekki með dúkkur og gerði sér það að leik að drepa dúkkurnar grafa þær út í garði þar sem hún setti upp kross og þess átta til að gera gröfina eins raunverulega og hægt var -leikfangavelin_003-0037-00:15:3472-00:00:0508 leikfangavelin_003 37 00:15:34.72 5.12 0.08 síðarnefndu til mikils ama enda þótti henni afar vænt um sínar dúkkur -leikfangavelin_003-0038-00:15:4050-00:00:0638 leikfangavelin_003 38 00:15:40.50 6.4 0.11 frá þessu sagði dolores í sjónvarpsviðtali árið tvö þúsund og elleftu á nokkuð spaugilegan hátt og hafði gaman að -leikfangavelin_003-0039-00:16:0628-00:00:0486 leikfangavelin_003 39 00:16:06.28 4.864 0.29 en það er þó að finna afar dökkan kafla innan þessara barnsára okkar konu -leikfangavelin_003-0040-00:16:1218-00:00:0942 leikfangavelin_003 40 00:16:12.18 9.344 0.0 þegar hún var sjö ára gömul kveikti systir hennar fyrir mistök í húsi fjölskyldunnar sem brann til grunna en allir fjölskyldumeðlimir sluppu þó heilir ósköpunum -leikfangavelin_003-0041-00:16:2276-00:00:1568 leikfangavelin_003 41 00:16:22.76 15.744 0.46 nær samfélagið tók sér saman og hóf söfnun á nýju heimili fyrir heimilislausu níu manna fjölskyldu og það tókst þau fluttu því í annað hús og ári síðar eða þegar dolores var átta ára gömul oft enn dimma kafli -leikfangavelin_003-0042-00:16:4662-00:00:4344 leikfangavelin_003 42 00:16:46.62 43.392 0.31 iris misnotkun á henni sem stóð í fjögur ár eitthvað sem átti eðlilega eftir að sitja í henni um aldur og ævi og hafa á hana mikil áhrif erindin var aðili sem hún treysti sem barn eldri maður sem virðingar í samfélaginu í blikkari hennar annan ið úti þar sem hún var eina fyrirvinna þessarar stóru fjölskyldu og paper terry var algjörlega grunlaus heima enda með nokkuð einfalda hugsun sökum veikinda sinna eftir slysið forðum daga og leitina sinna sem í mikilli rútínu og endurtekningu fara í skólann fara í píanótíma mæti messu og kóræfingu í kirkjunni og læra heima -leikfangavelin_003-0043-00:17:3062-00:00:3128 leikfangavelin_003 43 00:17:30.62 31.36 0.21 þó svo að henni hafi gengið mjög vel í náminu og kláraði langoftast heimanámið sitt er hún farin að eyða tölvert löngum tíma í eigin lagasmíðar á píanóið hún hafði fara og fannst henni sjálfri hún vera nokkuð góð í því líka vann söngkeppni skólans síns nánast á hverju ári út skólagönguna þetta varð til þess að hún kenndi sjálfum sér og gítar þegar hún var rétt að verða sat ára gömul nokkuð reiður unglingur og eðlilega fyrsti kærasti hennar var drengur að nafni macon -leikfangavelin_003-0044-00:18:0242-00:00:0352 leikfangavelin_003 44 00:18:02.42 3.456 0.09 honum kynntist hún þetta sama ár þegar hún var sat ára -leikfangavelin_003-0045-00:18:0650-00:00:0966 leikfangavelin_003 45 00:18:06.50 9.6 0.04 hann var þó ekki fyrsta ástin hennar því síðar sagði hún því að hún hafi kolfallið fyrir breskum hermanni en með honum upplifði hún sinn fyrsta koss -leikfangavelin_003-0046-00:18:1666-00:00:0418 leikfangavelin_003 46 00:18:16.66 4.224 0.07 um það augnablik er til lag sem þið flest þekkið svo vel í dag -leikfangavelin_003-0047-00:18:2264-00:00:1254 leikfangavelin_003 47 00:18:22.64 12.544 0.47 lorca fluttust saman til lifir þegar dolores var átján ára gömul árið natur áttu og níu hún eiginlega stakk af að heiman eins og hún sagði sjálf frá síðar en hún vildi þó ekki fara langt -leikfangavelin_003-0048-00:18:3574-00:00:0976 leikfangavelin_003 48 00:18:35.74 9.728 0.04 með þessu sýndi hún einhverja uppreisn sem reiður unglingur án þess þó að gera móður sinni of mikin óleik en samband þeirra mæðgna var mjög gott alla tíð -leikfangavelin_003-0049-00:18:4590-00:01:1362 leikfangavelin_003 49 00:18:45.90 73.6 0.48 hins vegar okkar kona framtíð sína í tónlist á meðan móðir hennar vildi hún færi í háskóla eða jafnvel að hún myndi íhuga alvarlega að gerast minna dolores var alls ekki á því og hafði nákvæmlega engan áhuga á slíku saman í lítilli íbúð í limerick og stunduðu djammið að fullum krafti eins og margt fólk gerir þau áttu ekki mikin pening og dolores sagði síðar frá að hún eigi af sér minningu þar sem þau voru einfaldlega sársvöng þó fékk hún hlutastarf fataverslun til að slá á mesta hungrið og borgarinnar nýju fólki og vinahópurinn stækkaði ört hún sat oft með gítar sinn heima með maí að sem hún hélt áfram þeirri iðju að semja sín eigin lög ekki komin þó fram lengsta opinberlega en þeim mun meira spila hún fyrir mínus í partýum sem haldin voru í litlu íbúðinni þeirra megasi daginn um mitt ár tjá hundruð nutu vinkona hennar sagði hún vissi af hljómsveit sem væri að leita að söngkonu kærasti systur vinkonu minnar var með þeim í hljómsveitinni og þeir eru núna að leita söngkonu þeir kalla sig þar cranberries -leikfangavelin_003-0051-00:20:2626-00:00:1306 leikfangavelin_003 51 00:20:26.26 13.056 0.35 það var sunnudagseftirmiðdagur og dolores gengur inn þarna sátu þrír ungir menn sem heilsuðu henni og biður bendir á meðan hún tengdi hljómborðið sitt frá þessu sagði noel hogan síðar frá -leikfangavelin_003-0053-00:21:5954-00:00:2984 leikfangavelin_003 53 00:21:59.54 29.952 0.33 dolores sagði svo frá að þegar hún heyrði fyrst í bandinu spila fyrir sig þarna í áheyrnarprufunni hafi hún verið nokkuð hrifin en þeim vantaði augljóslega söngvara eða söngurinn einhverja fasta stefnu hún hafi því gripið tækifærið sem henni bauðst þarna að leiða þetta band og láta draum sinn rætast þarna hófst afskaplega náið gott og farsælt tónlistarlegt samband á milli okkar konu og neinar og náðu þau virkilega vel saman við lagasmiðum -leikfangavelin_003-0054-00:26:1460-00:00:0552 leikfangavelin_003 54 00:26:14.60 5.504 0.33 hófu strax stífar æfingar áður en þau komu svo fram í fyrsta skiptið opinberlega meet -leikfangavelin_003-0055-00:26:2050-00:00:0518 leikfangavelin_003 55 00:26:20.50 5.248 0.25 það var á stað sem hét russel í kjallara hótels í limerick -leikfangavelin_003-0056-00:26:2612-00:00:0592 leikfangavelin_003 56 00:26:26.12 5.888 0.15 komið þar fram ásamt þremur öðrum hljómsveitum frá borginni og fyrir framan sérkennum -leikfangavelin_003-0057-00:26:3270-00:00:0700 leikfangavelin_003 57 00:26:32.70 7.04 0.36 það var svo síðar um sumarið nýjan hundruð nutu að þau komust inn í sérlegur til að taka upp litla ep plötu -leikfangavelin_003-0059-00:26:4430-00:00:0406 leikfangavelin_003 59 00:26:44.30 4.096 0.17 var um að ræða annars vegar þriggja laga plötu sem vegna iðinn -leikfangavelin_003-0060-00:26:4880-00:00:0642 leikfangavelin_003 60 00:26:48.80 6.4 0.0 kom eingöngu út á kassettu og aðeins í þrjú hundruð eintökum sem öll seldust hins vegar upp á örfáum dögum -leikfangavelin_003-0061-00:27:0322-00:00:1520 leikfangavelin_003 61 00:27:03.22 15.232 0.2 ekki er til mörg eintök af þessum kassettu í dag en þess má geta að platan waters kulda þó upp á sölusíðunni í beri tvö þúsund og elleftu þar seldist hún á fimmta hundruð dollara eða um tvö hundruð þúsund íslenskar krónur að núvirði -leikfangavelin_003-0062-00:27:1886-00:00:0558 leikfangavelin_003 62 00:27:18.86 5.632 0.33 krans voru komin á skrið farin að vekja athygli innan borgarmarkanna í lífi hið minnsta -leikfangavelin_003-0063-00:28:5692-00:01:4942 leikfangavelin_003 63 00:28:56.92 109.44 0.48 prisoners tók upp báðar þessar piltur og gaf þær svo reyndar út líka þar sem hann hafði verulega trú á þessum krökkum til borgari svo umboðsmaður þessarar nýju vonarstjörnu sem bandið var nú orðið hann sá að það var eitthvað verulega mikið spunnið þetta band þessar tvær plötur þeirra voru sendar á helstu útgáfufyrirtækin í london þar sem okkar fólki langaði í eitthvað meira eitthvað stærra þig langaði að segja skilið á klúbbunum í limerick sem og annars staðar á írlandi og setja stefnuna hærra og lengra fyrsta útgáfufyrirtækið til að bíta agnið argan rotten johann bandið var upp með sér yfir því aretha höfðu þess miðri þar að mála frá árinu níundu áttu og þrjátíu áttu og sex en það samstarf gekk ekki vel og reyndar endaði mjög villa og sögur fólk nei við þessu góða boði bandið náði þó athygli nánast allra útgáfurisanna í borginni og fyrirtækin kepptust við að bjóða þeim besta plötusamninginn en þau tóku sig góðan tíma í að velja rétta samninginn pillur umboðsmaður sveitarinnar bókaði næst bandið á sirka fimm hundruð manna tónleikum sem haldnir voru af samtökum háskólanemenda í lífi þar var safann til góðgerðarmála tónleikarnir sem fóru fram í tanya átján apríl ít hundruð nutu og eitt var eitthvað sem bransinn ætlaði svo sannarlega ekki að láta sér fara alls flugu þrjátíu og þrír útsendarar yfir til internetið skrifaði samning má þar nefna útgáfurisa eins og verkinu útsendurum í áhorfendahópnum þetta kvöld var benno goðsögn í þessum heimi eftir störf sín sem upptökustjóri með prógramm -leikfangavelin_003-0064-00:30:4882-00:00:0940 leikfangavelin_003 64 00:30:48.82 9.472 0.32 til að gera langa sögu stutta valdi bandið samninginn frá elanor og átti fyrrnefndur denny hans sannfæringakraftur stærstan þátt í þeirri ákvörðun -leikfangavelin_003-0065-00:31:0142-00:00:0718 leikfangavelin_003 65 00:31:01.42 7.168 0.36 ninu var fljótlega breytt úr vegabréfinu cranberries sem var auðvitað miklu betra og fjalla -leikfangavelin_003-0066-00:31:1184-00:00:0634 leikfangavelin_003 66 00:31:11.84 6.4 0.32 meðlimir hættu í dagvinnum sínum og hóað spila víða um england en með áhersluna á london við góðan orðstír -leikfangavelin_003-0067-00:31:1962-00:00:1058 leikfangavelin_003 67 00:31:19.62 10.624 0.24 fyrsta platan sem cranberries gerði eftir að hafa skrifað undir samninginn var enn önnur ep plata og aftur var það umboðsmaðurinn priory sem stjórnaði upptökunum -leikfangavelin_003-0069-00:31:4638-00:00:0956 leikfangavelin_003 69 00:31:46.38 9.6 0.39 meðlimir cranberries kenndu hér um eftirvinnslunni hjá gilmore og var því loks ákveðið að hann stígi til hliðar og hætti allri aðkomu að bandinu í janúar ná hundruð nutu og tvö -leikfangavelin_003-0070-00:31:5774-00:00:0680 leikfangavelin_003 70 00:31:57.74 6.784 0.37 andri þurftu eiginlega bara byrjun meira að segja var hætt við útgáfu þeirra fyrsta tónlistarmenn sem þó var tilbúið -leikfangavelin_003-0071-00:32:0706-00:00:0434 leikfangavelin_003 71 00:32:07.06 4.352 0.36 bandið kom svo loks út ef svo má segja í apríl tvö þúsund tuttugu -leikfangavelin_003-0072-00:34:0314-00:01:0128 leikfangavelin_003 72 00:34:03.14 61.184 0.37 platan svörtum kjölfar hennar í bretlandi og írlandi en aðallega sem uppeldi stærri hljómsveitir dæmis áttu þau að hita upp fyrir stórsveitina nirvana og þeirra bretlandslegg og fyrsta giggi einmitt að fara fram í elvars ít hundruð nutu og eitt ekkert varð þó úr því þar sem miðana þurfti að hætta við sökum heilsubrests og vinir sér nýjan umboðsmann eftir brottför priest við umboðsmennskunni var hafi en við minntumst á hér fyrr hann starfaði munninum dansar höfnuðu en að þó kraftinn sem umboðsmann var mikið gæfuspor fyrir framvegis hann þekkti vel til innan tónlistarbransans og þekkti líka rétta fólkið í gegnum hann var steinn strengur fenginn að borðinu til að stýra upptökum á næstu plötu þeirra -leikfangavelin_003-0074-00:35:1224-00:00:0490 leikfangavelin_003 74 00:35:12.24 4.992 0.33 stífar var þarna búinn að vinna mikið með átrúnaðargoðum þeirra í versi -leikfangavelin_003-0075-00:35:1804-00:00:0688 leikfangavelin_003 75 00:35:18.04 6.784 0.38 ariane lengri í dublin og tekin var upp þeirra fyrsta plata í fullri lengd alls tólf -leikfangavelin_003-0076-00:35:2896-00:00:0560 leikfangavelin_003 76 00:35:28.96 5.632 0.24 loksins eftir að hafa gefið út fjórar ep plötur var nú komin út alvöru plata frá cranberries -leikfangavelin_003-0077-00:35:3580-00:00:0648 leikfangavelin_003 77 00:35:35.80 6.528 0.29 eru allskonar fyrsta mars ít hundruð nutu og þrjú og hlaut um góða dóma -leikfangavelin_003-0078-00:35:4292-00:00:0742 leikfangavelin_003 78 00:35:42.92 7.424 0.0 platan náði ekki athyglinni strax og ekki heldur þær smáskífur sem sveitin sendi frá sér í kringum útgáfuna -leikfangavelin_003-0080-00:36:0272-00:00:0884 leikfangavelin_003 80 00:36:02.72 8.832 0.15 lögin þeirra voru sett í þó nokkra spilun á stöðunni og bandið stækkaði jafnt og þétt þegar túrinn með sveit var sirka hálfnaður gerðist nokkuð skondið -leikfangavelin_003-0083-00:36:3066-00:00:2942 leikfangavelin_003 83 00:36:30.66 29.44 0.2 kom meðlimum bandsins er því skemmtilega á óvart að platan skildi toppa vinsældarlista bæði í englandi og írlandi þetta langt og eftir útkomu hennar sem og að ná alla leið í átján sætið á bandaríska billboard þar í hundruð þrjátíu vikulegan bandi heiti plötunnar var þó nokkuð viðeigandi eru alskeggið að þessu nafni og átti hún einmitt við þetta -leikfangavelin_003-0086-00:37:3864-00:00:0644 leikfangavelin_003 86 00:37:38.64 6.4 0.11 framvegis þurftu að sjálfsögðu að fylgja þessari velgengni eftir og því var aftur hóað í sama upptökustjóra skilin -leikfangavelin_003-0087-00:37:4610-00:00:1098 leikfangavelin_003 87 00:37:46.10 11.008 0.16 vinna við næstu plötu hófst í norræna í nóvember ít hundruð nutu og þrjú og stóð sú vinna yfir allt fram í ágúst næsta ár nutu og fjögur beggja megin atlantshafsins -leikfangavelin_003-0088-00:38:0116-00:00:0770 leikfangavelin_003 88 00:38:01.16 7.68 0.4 af þeim þrettánda lögum sem sú plata geymir er helmingurinn eftir dolores en hinn helmingurinn eftir dolores og noel hogan -leikfangavelin_003-0089-00:38:0992-00:00:0722 leikfangavelin_003 89 00:38:09.92 7.296 0.18 þarna mátti heyra nokkuð þyngri tón heldur fyrstu plötunni og má rekja það til þeirrar vanlíðan sem dolores átti við að stríða -leikfangavelin_003-0090-00:38:1860-00:00:1156 leikfangavelin_003 90 00:38:18.60 11.648 0.09 sú kynferðislega misnotkun sem hún varð fyrir sem barn hafði nú leitt af sér anorexíu og dolores þróaði með sér algera sjálfsfyrirlitningu að eigin sögn sem gerði hana að lokum afar þunglynda -leikfangavelin_003-0091-00:38:3532-00:00:1360 leikfangavelin_003 91 00:38:35.32 13.568 0.38 giftist don burton þann átján júlí ná hundruð nutu og fjögur þegar upptökur á næstu plötu stóðu sem hæst platan norksu október nutu og fjögur og fjandinn var laus -leikfangavelin_003-0092-00:38:5070-00:00:1806 leikfangavelin_003 92 00:38:50.70 18.048 0.4 randon að festa sig í sessi sem ein allra stærsta rokksveit veraldar þess tíma núnaí dag lang sölushæsta plata sveitarinnar en hún hefur selst í hátt í stuttu milljónum eintaka þá er langstærsta lagi þeirra samkvæmt spilunum spotti þessari plötu -leikfangavelin_003-0095-00:43:5518-00:00:0832 leikfangavelin_003 95 00:43:55.18 8.32 0.31 takkann þessu lagi franti víða um heiminn og í sjötta sætið í bandaríkjunum -leikfangavelin_003-0096-00:44:0460-00:00:1862 leikfangavelin_003 96 00:44:04.60 18.688 0.4 fyrir löngu konunnar gulla platinum sölu í flestum löndum þar sem plötur hafa á annað borð selst í sums staðar meira að segja margfalda platinum sölu þá var einnig lagið ótímabært að lag inniheldur strengi útsetta af lars sem rifjaði líka hér upp gamla takta -leikfangavelin_003-0097-00:44:2374-00:00:0482 leikfangavelin_003 97 00:44:23.74 4.864 0.08 spilar á þessari plötu auk gítarsins á hljómborðið góða sem og orgel -leikfangavelin_003-0098-00:47:5312-00:00:2424 leikfangavelin_003 98 00:47:53.12 24.192 0.26 eftir útkomu þessarar plötu númer tvö tók við löng en vel heppnuð alheims tónleikaferð sú tónleikaför stóð út nánast allt áttundu nutu og fimm þar sem kom meðal annars fram á útsendarar endurvakin þegar bandið ætlaði svo að spila en plötulistanum og fimm var búist við sirka -leikfangavelin_003-0099-00:48:1876-00:00:2330 leikfangavelin_003 99 00:48:18.76 23.296 0.27 silver útisvið þar sem vinsælt hefur verið fyrir listamenn að koma fram á svona litlum kosningum þar sem fólk situr í grasinu jafnvel með nesti með sér og nýtur tónanna en þarna var heldur vanáætlað því að svæðið mættu yfir tíu þúsund manns og seinkaði því bandinu á svið umstalsverða lögreglan reyndi að hemja skarann -leikfangavelin_003-0100-00:48:4254-00:00:0636 leikfangavelin_003 100 00:48:42.54 6.4 0.17 garnier la þurfti að stoppa þá í öðru lagi þar sem hún var að missa tökin á aðstæðum -leikfangavelin_003-0101-00:48:5004-00:00:0978 leikfangavelin_003 101 00:48:50.04 9.856 0.0 það var einfaldlega eins og bítlarnir verði mættir til bandaríkjanna á ný slík voru lætin meðlimum bandsins var komið í burtu en gítarnum hennar dolores var stolið í leiðinni -leikfangavelin_003-0102-00:49:0040-00:00:1504 leikfangavelin_003 102 00:49:00.40 15.104 0.1 þegar tilkynnt var að bandið kæmi ekki aftur á svið brutust út miklar óeirðir og þurfti að kalla á óeirðalögregluna til að lægja öldurnar það var þarna sem meðlimir cranberries föttuðu fyrir víst að mikið væri svo sannarlega í húsi -leikfangavelin_003-0103-00:49:1604-00:01:0918 leikfangavelin_003 103 00:49:16.04 69.12 0.49 hann tólfta september þetta sama ár hunter fram á tónleikaröðinni partner sem söng dúet bæði með sama liberíu afar sungu þar og hafa oft ama leið fimleikamaður þriðju plötunni hófust í nóvember nutu og fimm og stóðu þær fram í febrúar níundu nutu og sellóleikarans þeirra en einnig þó kanada upptökustjóri þessarar plötu var einmitt kanadamaður nafni brúninni í faginu en hann hafði getið sér gott orð sem upptökustjóri fyrir bönd invoaction inn heillandi hann upp plötuna slippin í velvet með þeim síðastnefndu ódauðlegt til gamans má hér geta að tveimur árum síðar eða árið ná hundruð nutu og átta tók brúnna skosku með stórsveitinni kiss -leikfangavelin_003-0105-00:50:3168-00:00:0794 leikfangavelin_003 105 00:50:31.68 8.064 0.19 kom út þann þrítug apríl nutu og sex og fór hún beint í fjórða sætið í bandaríkjunum sem er það hæsta sem bandið hefur nánar í landi -leikfangavelin_003-0109-00:50:5514-00:00:0688 leikfangavelin_003 109 00:50:55.14 6.912 0.06 iain ekki en þreyta var komin í hópinn eftir gríðarlega mikla keyrslu síðustu þrjú árin eða svo -leikfangavelin_003-0110-00:51:0242-00:00:1534 leikfangavelin_003 110 00:51:02.42 15.232 0.26 niður að aflýsa síðustu tónleikum sínum innan norður ameríku og svo öllum evrópuleggnum þar sem heilsan hjá orsakar bauð ekki upp á meira í bili hún var hægt að geta sofið þjáðist af miklum kvíða og anorexían var alls ekki að hjálpin neitt -leikfangavelin_003-0111-00:51:1874-00:00:0324 leikfangavelin_003 111 00:51:18.74 3.2 0.27 varðar fá hvíldina og stakk upp á að bandið sem pásu -leikfangavelin_003-0112-00:51:2274-00:00:2668 leikfangavelin_003 112 00:51:22.74 26.752 0.14 reyndar voru þeir fergal og ókunnur sammála um að það væri sennilegast öllum fyrir bestu og studdu söngkonu sína í þessari ákvörðun þvert á vilja bæði umboðsmanns þeirra sem og plötufyrirtækisins með cranberries tóku sér sirka ársleyfi frá tónlistinni og dolores ákvað að ná tökum á sínum málum hún ákvað að leita sér hjálpar þetta ár var okkar konu meira að segja boðið að sjá bæði um tónlistina sem og leika í stórmyndinni titanic -leikfangavelin_003-0114-00:55:4406-00:00:2192 leikfangavelin_003 114 00:55:44.06 21.888 0.4 vinna við fimmtu plötuna hófst strax að loknu þessu vel heppnaða tónleikaferðalagi árið tvö þúsund og sveitin dustaði rykið af gömlum vin sjálfum stífra stjórnaði því upptökunum á þessari using og október tvö þúsund og eitt á sama ár eignaðist og dobro sitt annað var -leikfangavelin_003-0115-00:56:2304-00:00:1604 leikfangavelin_003 115 00:56:23.04 16.128 0.3 hér hægðist á vélinni all verulega platan náði aðeins í fertugt og sjötta sætið í bandaríkjunum og bara sextugur sæti í bretlandi nokkuð lítill þó krúttlegur túr tók við en að honum loknum var ákveðið að gefa þessu annað því -leikfangavelin_003-0116-00:56:3948-00:00:1442 leikfangavelin_003 116 00:56:39.48 14.464 0.1 hljómsveitin var hér byrjuð að taka upp næstu plötu en upptökurnar voru allar settar upp í hillu og los langaði að eyða meiri tíma með börnunum sínum og eiginmanni rokkstjarnan var því líka lögð upp í hillu árið tvö þúsund og þrjú -leikfangavelin_003-0117-00:57:1104-00:02:1788 leikfangavelin_003 117 00:57:11.04 137.984 0.44 við tók hefðbundið fjölskyldulíf þó karenu naut þess að vera venjuleg húsmóðir ríkarður það að segjast að aldrei hefur hún litið jafnvel út hvort í fyrra síðar en akkúrat á þessum tíma hún tók virkan þátt í ýmsu sjálfboðastarfi í skóla barna sinna og fékk góðan frið frá því að vera stjarna í eigin sögn var hann orðinn fangi eigin frægðar eignaðist sitt þriðja barn árið tvö þúsund og fimm og tveimur árum síðar gaf út sorkin arleen sem er hinn þokkalegasta plata hún heyrði alltaf við og við í vinum sínum cranberry tímann í að semja saman alveg eins og í gamla daga sendi nógu henni lagabúta í tölvupósti sem hún fullkláraði og endilangan varð í hinn sex ár en aðdáendum var haldið vel við á meðan því nokkrar best óperur og gegnum á þessum sex um sem og allavega ein laglínu og níu tilkynntu svo loks grande að stefnan verði sett á túr um norður ameríku og evrópu sem þeir gerðu og spiluðu þau þar lög af sólóplötunar dolores í bland við gamla í sveitarinnar að þeim túrnum var haldið í hljóðverið á ný og aftur stingur var kláruð sem bandið byrjaði á þarna árið tvö þúsund og töfrar pásuna ögurstundinni rósar gekk á ýmsu á tónleikaferðinni í kjölfar útgáfu roses heilsa dolores var farinn að hrjá nokkuð mörgum tónleikum var frestað eða aflýst sökum heilsubrests arnar en ekki var ekkert farið í nánari útskýringar en vitað var að hún reyndi nokkrum sinnum þetta fyrirfara sér með því að taka mikið magn af algilt nóvember tvö þúsund og elleftu og var okkar kona eðlilega afar kvíðinn því að vera við útför hans og hitta þann sem á henni braut þegar hún var barn sagan maður vatt sér upp að henni við þetta tilefni og baðst afsökunnar hann bassann á því sem hann gerði henni mörgum árum fyrr -leikfangavelin_003-0118-01:60:-359580-00:00:0890 leikfangavelin_003 118 01:6.0: 8.96 0.26 í september tvö þúsund og fjórtándu skildu hún og burton eiginmaður hennar og þunglyndið tók við ásamt verulegri áfengisneyslu -leikfangavelin_003-0119-01:60:-358554-00:00:1314 leikfangavelin_003 119 01:6.0: 13.184 0.38 sjötta nóvember sama ár var dolores svo handtekin af lögreglunni í limerick eftir atvik sem kom upp í borð í flugi erlingsson flugvallar í nágrenni limerick -leikfangavelin_003-0120-01:60:-357150-00:00:0700 leikfangavelin_003 120 01:6.0: 7.04 0.2 lesa á á leið til írlands þar sem hún var ein af lærimeisturunum í írsku útgáfunni af sjónvarpsþætti um þvo -leikfangavelin_003-0121-01:60:-356344-00:00:1192 leikfangavelin_003 121 01:6.0: 11.904 0.47 fékk sér heldur mikið í tánna í fluginu og fór vel yfir strikið um borð í flugvélinni og ógnaði þar bæði samfarþegum sínum sem og áhöfninni ásamt því að stafangri -leikfangavelin_003-0122-01:60:-355066-00:00:1398 leikfangavelin_003 122 01:6.0: 13.952 0.13 þegar lögreglan kom um borð eftir lendingu í shannon réðst dolores á lögreglumennina hækkaði þá spurningu til þeirra hvort þeir vissu ekki hver hún væri hún væri nefnilega drottningin afli -leikfangavelin_003-0124-01:61:-359126-00:00:3202 leikfangavelin_003 124 01:6.1: 32.0 0.31 við þrjár vikur játaði brot sín og greiddi bæði bætur og sektir ásamt því að biðjast innilegrar afsökunnar nokkrum sinnum eftir þetta atvik hugsaði hún svo alvarlega um að enda líf sitt og var meira að segja í eitt skiptið búin að skrifa sjálfsmorðsbréfið þegar hún hætti við hún vildi áfram lifa fyrir börnin sín hún hóf þá að hitta rússneska tónlistarmanninn óleik og rekinn þeirra rataði nokk sjaldan inn á síður blaðanna þar sem þau héldu sig að mestu út af fyrir sig -leikfangavelin_003-0125-01:61:-355804-00:00:1240 leikfangavelin_003 125 01:6.1: 12.416 0.2 krans gáfu út plötuna saming alls árið tvö þúsund og sat en sú plata sem er þeirra sjöunda hljóðversplata geymir aðallega þekkt lög þeirra í að kosningum í þetta skiptið -leikfangavelin_003-0126-01:61:-354452-00:00:0962 leikfangavelin_003 126 01:6.1: 9.6 0.35 undirlagður frekar skemmtileg en þar endurgera þau myndina sem prýddi framhlið á níundu og þremur árum fyrr -leikfangavelin_003-0128-01:65:-358492-00:00:5322 leikfangavelin_003 128 01:6.5: 53.248 0.33 annar að hittast svo í london nokkrum dögum síðar til að funda með útgáfufyrirtækinu um þessa áttundu plötu þeirra innritaði sig á hilton hótelið karlar janúar tvö þúsund og átján hún talaði við móður sína í síma um klukkan tveir minnti aftan síðar en nóttina fékk noel frá henning ein af laginu sem fara átti á plötuna morguninn eftir svaraði dolores ekki síma hún kom ekki til dyra þegar athugað var með annarskonar lögregla kölluð til sem kom að henni látinni í hótelherbergi síns klukkan sextánda yfir nýju að morgni fimmta janúar tvö þúsund og átján -leikfangavelin_003-0130-01:66:-356462-00:00:1054 leikfangavelin_003 130 01:6.6: 10.624 0.43 upptakan af maría túrnum sem hún gaf roth hér áðan var spiluð við útförina ásamt svo mörgum á hennar bestu lögum -leikfangavelin_003-0132-01:69:-359040-00:00:3234 leikfangavelin_003 132 01:6.9: 32.384 0.35 að lokum var söngkonan johanna cranitch fengin til að fylla í litla reiður en hún hafði starfað sem bakraddasöngkona á tónleikaferðum með hljómsveitinni í nokkur ár þekkti því afar vel til síðasta plata andersen og utan tuttugustu og sjötta apríl tvö þúsund og nánasti inn í en það var svo aldrei ætlunin meðlima að fá ykkur til þess að leysa vinkonu sína dolores við sönginn platan gildi bara koma út og hún yrði þá bara aldrei flutt á tónleikum -leikfangavelin_003-0133-01:69:-355670-00:00:1840 leikfangavelin_003 133 01:6.9: 18.304 0.35 virðingin sem þeir þrír bera fyrir vinkonu sinni dolores er algjörum það er besta sjá í viðtölum við þá þrjár sem þau eru þrjátíu ára gömul eða glæný þeir er einfaldlega vita það sem er að þessum árangri hefðu þeir aldrei náð ef dolores orion hefði ekki notið við -leikfangavelin_003-0134-01:70:-359684-00:00:0766 leikfangavelin_003 134 01:7.0: 7.68 0.33 cranberries ekkert án dolores eins og nógu hogan gítarleikari orðaði það svo vel í viðtali við útgáfu plötunnar inn í en -leikfangavelin_004-0004-00:00:4916-00:00:1502 leikfangavelin_004 4 00:00:49.16 14.976 0.48 byrja á því að koma á framfæri þökkum það er verslunin parket gólf sem tugum er teppi í nýuppgert stúdíóið mitt sem hann aldinna í þessum smávægilegu breytingum sem ég fór í takt -leikfangavelin_004-0005-00:01:0584-00:00:2656 leikfangavelin_004 5 00:01:05.84 26.496 0.45 dag í þessum þætti ætlum við að kynnast nánar honum eiga en hann hefði orðið sjötugur fyrr á þessu ári árið tvö þúsund tuttugustu hann lifað blessaður þegar þetta er tekið upp eru nánast upp á dag tuttugustu árs lést hann fékk það erfiða verkefni að taka vitringur í hljómsveitinni kiss þegar sá síðarnefndi yfirgaf bandið árið tjá hundruð átta -leikfangavelin_004-0006-00:01:3386-00:00:1558 leikfangavelin_004 6 00:01:33.86 15.488 0.43 hver var þessi frábæri trommari og það annoying mikil leynd á sínum tíma kryfjum -leikfangavelin_004-0008-00:03:5218-00:00:0438 leikfangavelin_004 8 00:03:52.18 4.48 0.2 polar frumburður þeirra hjóna sem síðar eignuðust svo tvær dætur -leikfangavelin_004-0009-00:04:0004-00:00:2292 leikfangavelin_004 9 00:04:00.04 22.912 0.19 albert faðir hans vann mikið og var því lítið heima sem varð til þess að þeir feðgar eyddu litlum tíma saman og gerðu lítið að því að fara saman á íþróttakappleiki og annað slíkt eins og margir vinir hans gerðu með sínum föður þess í stað fóru barnsárin hans plikt ar sem hann var einn af leikinn í herberginu sínu með skrímsla fígúrur og leikfanga hermennina sína -leikfangavelin_004-0010-00:04:2388-00:00:0952 leikfangavelin_004 10 00:04:23.88 9.472 0.1 mamma hans konu sagði svo frá í viðtali fyrir nokkrum árum að vonaði ekki verið nema tveggja ára þegar hann byrjaði að tromma á nánast allt sem fyrir honum varð -leikfangavelin_004-0011-00:04:3410-00:00:0774 leikfangavelin_004 11 00:04:34.10 7.68 0.15 til þess notaði hann annað hvort hendurnar eða jafnvel liti blýhanta pennsla og annað slíkt sem var ninu hverju sinni -leikfangavelin_004-0012-00:04:4224-00:00:0518 leikfangavelin_004 12 00:04:42.24 5.248 0.0 kennari hans í barnaskóla kvartaði einnig undan þessum ávana hans við konu á foreldrafundum -leikfangavelin_004-0013-00:04:5060-00:00:0698 leikfangavelin_004 13 00:04:50.60 6.912 0.12 reyndar var nokkuð um tónlist á heimilinu albert faðir hans spilaði á trompet konar áhuga óperusöngkona -leikfangavelin_004-0014-00:04:5864-00:00:0788 leikfangavelin_004 14 00:04:58.64 7.808 0.36 ortur sér einnig mikið við að teikna en hann þótti nokkuð snemma nokkuð lagin við að koma á blað hinum ýmsu vikum -leikfangavelin_004-0015-00:05:0728-00:00:0844 leikfangavelin_004 15 00:05:07.28 8.448 0.28 horfa mjög ungur þegar hann hóf að þróa eitthvað sem hann kallaði rocket sem var einhverskonar rokk fígúrur og hann teiknaði ítrekað í skólabækur sínar -leikfangavelin_004-0016-00:05:1658-00:00:1456 leikfangavelin_004 16 00:05:16.58 14.592 0.18 þessi teiknigáfa hans varð til þess að hann sótti um í slíkum skóla þá fjórtándu og arden á manhattan í new york þá var stefnan sett á það að verða einhverskonar teiknari með áhersluna á teiknimyndir og teiknimyndasögur -leikfangavelin_004-0017-00:05:3214-00:00:1456 leikfangavelin_004 17 00:05:32.14 14.592 0.02 eftir stutta veru í því faginu skipti hann reyndar yfir í ljósmyndun í sama skóla þá eftir að hafa tekið ástfóstri við ljósmyndavélina þó eyddi hann miklum tíma í að drekka áfengi og lagði sig ekki nægilega fram í sjálfu náminu að eigin -leikfangavelin_004-0018-00:05:4746-00:00:0922 leikfangavelin_004 18 00:05:47.46 9.216 0.18 hann og aðrir samnemendur hans eyddu heilu tímunum í staðinn inn í myrkum framköllunarherbergjum í skólanum við drykkju þar sem þeir fengu frið fyrir kennurum sínum þar inni -leikfangavelin_004-0019-00:05:5712-00:00:0584 leikfangavelin_004 19 00:05:57.12 5.888 0.13 þrátt fyrir þetta vill pole meina að hann hafi verið til mikilla vandræða sem unglingur -leikfangavelin_004-0020-00:06:0390-00:00:0816 leikfangavelin_004 20 00:06:03.90 8.192 0.11 á sama tíma og okkar maður og hans vinir voru á uppgötva drykkjuna á þennan hátt voru þeir farnir að kynna sér tónlistina og hvað væri nýtt þar -leikfangavelin_004-0021-00:06:1246-00:00:1578 leikfangavelin_004 21 00:06:12.46 15.872 0.42 eitt kvöldið kom svo hljómsveit alla leið frá englandi fram í sjónvarpinu í þætti selling þar voru að sjálfsögðu á ferð metið þetta áhorf fékk pointer fyrir trommaranum og þráðinn ekkert heitar en einfaldlega verða sjálfur ringo starr -leikfangavelin_004-0022-00:06:2934-00:00:0590 leikfangavelin_004 22 00:06:29.34 5.888 0.0 hann og vinur hans söfnuðu því hári og voru þeir tveir einu strákarnir í skólanum sem voru með sínar -leikfangavelin_004-0023-00:06:3640-00:00:0624 leikfangavelin_004 23 00:06:36.40 6.272 0.14 reyndar vegna þess hversu krullað og polar fékk hann ekki hárið til að liggja slétt niður eins og bítlarnir voru með að -leikfangavelin_004-0024-00:06:4510-00:00:0508 leikfangavelin_004 24 00:06:45.10 5.12 0.18 og svanasöngur á höfðinu af móður sinni til að minnka krullurnar -leikfangavelin_004-0025-00:06:5060-00:00:0742 leikfangavelin_004 25 00:06:50.60 7.424 0.1 þó dugði það ekki til og var því ofanálag nota�� ósköpin öll af allskyns efnum til að slétta hárið og mola -leikfangavelin_004-0026-00:06:5902-00:00:1158 leikfangavelin_004 26 00:06:59.02 11.648 0.06 foreldrar hans tóku eftir þessum mikla tónlistaráhuga og þar sem afi hans var í lúðrasveit var hann fenginn til þess að kenna pulsu enda okkar maður farinn að biðja um að fá að læra hljóðfæri -leikfangavelin_004-0027-00:07:1114-00:00:0328 leikfangavelin_004 27 00:07:11.14 3.2 0.17 ekki að vera það sem hann hafði í huga reynt aldeilis ekki -leikfangavelin_004-0028-00:07:1498-00:00:0636 leikfangavelin_004 28 00:07:14.98 6.272 0.1 hafði engan áhuga á þessu og hugsaði ekki um annað en ringo og trommurnar sem hann sá í þættinum hjá eldinn -leikfangavelin_004-0029-00:07:2190-00:00:0762 leikfangavelin_004 29 00:07:21.90 7.552 0.09 á svo sannarlega segja að þessi heimsókn bítlanna til bandaríkjanna hafi aldeilis haft áhrif á tónlistarsöguna eins og við þekkjum hana í dag -leikfangavelin_004-0030-00:07:3074-00:00:0808 leikfangavelin_004 30 00:07:30.74 8.064 0.36 aha sagði foreldrunum að sonur þeirra talaði ekki um annað en trommuleik og ringo starr og því ættu einfaldlega að lifa að læra á trúnni -leikfangavelin_004-0031-00:07:3984-00:00:0574 leikfangavelin_004 31 00:07:39.84 5.76 0.2 kom til þess að móðurbróðir borga nu eitt sett af gömlum trommukjuðum ásamt einni trommu -leikfangavelin_004-0032-00:07:4598-00:00:0400 leikfangavelin_004 32 00:07:45.98 3.968 0.27 sem orti á inn í herberginu sínu frá morgni til kvölds -leikfangavelin_004-0033-00:07:5114-00:00:0858 leikfangavelin_004 33 00:07:51.14 8.576 0.07 fljótlega var hann þó farinn að biðja foreldra sína um heilt til að auka hæfni sína frekar enda lítið hægt að spila til lengdar á þessu einu trommu -leikfangavelin_004-0034-00:08:0050-00:00:1894 leikfangavelin_004 34 00:08:00.50 18.944 0.12 úr varð að það er hans guðunum að koma í vinnuna með sér þegar hann væri ekki í skólanum og hjálpa sér við störfin en albert vann þá við útkeyrslu fyrir hin ýmsu fyrirtæki pólití sinn vasa og að auki myndu foreldrar hans bæta við að einhverjum aurum til að draumurinn um trommusettið gæti orðið að veruleika -leikfangavelin_004-0035-00:08:2214-00:00:0706 leikfangavelin_004 35 00:08:22.14 7.168 0.22 eftir örfá skipti í vinnunni með föður sínum gerist það að þeir er að keyra með fulllestaðan bílinn af vörum fyrir næsta afhendingarstað -leikfangavelin_004-0036-00:08:3236-00:00:0698 leikfangavelin_004 36 00:08:32.36 7.04 0.13 olena þar á trommusett í búðarglugganum og segir dreyminn við pabba sinn að þarna sé sett sem hann gæti hugsað sér að eignast -leikfangavelin_004-0037-00:08:3972-00:00:0814 leikfangavelin_004 37 00:08:39.72 8.064 0.26 úr að á leiðinni til baka komu þeir feðgar við í litlu hljóðfærabúðinni til að skoða settið nánar athuga verðið og þess háttar -leikfangavelin_004-0038-00:08:4874-00:00:0596 leikfangavelin_004 38 00:08:48.74 6.016 0.31 þarna komið sáu þeir að starfsmenn búðarinnar litu út fyrir að vera pakka saman öllum munum -leikfangavelin_004-0039-00:08:5510-00:00:0512 leikfangavelin_004 39 00:08:55.10 5.12 0.11 búinn var opin og allt það en allt var í kössum út um allt og greinilega stóð eitthvað til -leikfangavelin_004-0040-00:09:0124-00:00:0996 leikfangavelin_004 40 00:09:01.24 9.984 0.27 betur starfsmann tali og spyr hvað sé um að vera þarna var eigandi búðarinnar og hann svaraði því til að búðin væri að flytja í stærra og hentugra húsnæði nokkum húsalengjum í burtu -leikfangavelin_004-0041-00:09:1162-00:00:0876 leikfangavelin_004 41 00:09:11.62 8.704 0.3 albert á sér þar leikari hann athugaði verðmiðann á trommusettinu í búðarglugganum og leit svo hugsi á verslunareigandann á ný og sagði svo -leikfangavelin_004-0042-00:09:2112-00:00:0370 leikfangavelin_004 42 00:09:21.12 3.712 0.45 hér á stórum sendibíl og við feðgar getum flutt búðin ykkar -leikfangavelin_004-0043-00:09:2526-00:00:0584 leikfangavelin_004 43 00:09:25.26 5.76 0.05 það sem ég mundi vilja fá í staðinn er að sonur minn fái þetta trommusett sem er þarna í glugganum að launum -leikfangavelin_004-0044-00:09:3276-00:00:0454 leikfangavelin_004 44 00:09:32.76 4.608 0.15 horfði eignast sitt fyrsta trommusett ekki stórt og mikið en nóg fyrir hann -leikfangavelin_004-0046-00:09:4308-00:00:0362 leikfangavelin_004 46 00:09:43.08 3.584 0.25 forspilinu á nýja settið sitt sem aldrei fyrr inn í herberginu sínu -leikfangavelin_004-0047-00:09:4752-00:00:0464 leikfangavelin_004 47 00:09:47.52 4.736 0.12 hann spilaði sem réttinum og vandi sig á það frá upphafi þrátt fyrir að vera örvhentur -leikfangavelin_004-0048-00:09:5336-00:00:0630 leikfangavelin_004 48 00:09:53.36 6.272 0.14 og lærði sennilega öll bítla lögin og loks var hann tilbúinn og stofnaði þá ásamt þremur vinum sínum sína fyrstu hljómsveit -leikfangavelin_004-0050-00:10:0932-00:00:0710 leikfangavelin_004 50 00:10:09.32 7.04 0.13 tvo bítlalögin spiluð út í eitt en þetta var svona hálfgerð tónfræði kolfallið löngu síðar -leikfangavelin_004-0051-00:10:1732-00:00:1182 leikfangavelin_004 51 00:10:17.32 11.904 0.47 sem þeir spiluðu allt sem vinsælt var og gekk upp á skólaböllunum um var að ræða þökk eða kántrí kontrabassa mánuði eða allt þar til við breyttu takt sem nafn -leikfangavelin_004-0053-00:10:3642-00:00:0634 leikfangavelin_004 53 00:10:36.42 6.272 0.38 tók nokk meiri alvara við og spiluðu þeir víða bæði innan brúin sem og í konsertinn -leikfangavelin_004-0054-00:10:4328-00:00:1026 leikfangavelin_004 54 00:10:43.28 10.24 0.21 í selja sem dregur nafn sitt án efa til kjallarans þar sem þeir piltar æfðu starfaði til ná hundruð settu og átta og voru nokkuð umfangsmiklir í norksu árum -leikfangavelin_004-0055-00:10:5396-00:00:3058 leikfangavelin_004 55 00:10:53.96 30.464 0.42 vikið kom að því að þeir fengu lítinn plötusamning ef svo má kalla við agnarsmáa útgáfu í hverfinu sem rak sitt eigið hljóðver jórunn hundruð settu og sjö þar tóku þeir upp eps aldrei kom reyndar út opinberlega hér má heyra selma frá þessum upptökum flytja lagið kraga aður plaköt hér má greinilega heyra illindi -leikfangavelin_004-0056-00:13:3086-00:00:0932 leikfangavelin_004 56 00:13:30.86 9.344 0.07 ofarlega hérna er komið við sögu farinn að spila og fleiri hljóðfæri heldur trommurnar svo sem munnhörpu og hljómborð auk þess að fikta við bæði gítar og bassa -leikfangavelin_004-0057-00:13:4062-00:00:1126 leikfangavelin_004 57 00:13:40.62 11.264 0.36 hann samdi mikið af lögum fyrir þegar elanor hins og áður kom fram á söngvari líka eftir að selja hættu svo gekk hann til liðs við sveitina fenginn -leikfangavelin_004-0058-00:13:5252-00:00:0704 leikfangavelin_004 58 00:13:52.52 7.04 0.47 rann tók aftur saman við strákana í ærslum enn en þá undir nafninu mark sem var reyndar ekki langlíf -leikfangavelin_004-0059-00:14:0058-00:00:0732 leikfangavelin_004 59 00:14:00.58 7.296 0.1 lítið gerðist hjá þessum hljómsveitum fyrir utan umtalsverða spilamennsku hér og þar ásamt einhverjum demo upptökum sem eftir þá liggja -leikfangavelin_004-0060-00:14:0834-00:00:0616 leikfangavelin_004 60 00:14:08.34 6.144 0.44 eins og þetta hér þetta eru fenginn á demó upptökum síðan ít undra settu og níu -leikfangavelin_004-0062-00:15:4062-00:00:0836 leikfangavelin_004 62 00:15:40.62 8.32 0.33 alternetive að spila eingöngu kafla á næturklúbbum new york okkar þar sem vinsælustu lögin hverju sinni voru spiluð -leikfangavelin_004-0063-00:15:4972-00:00:2632 leikfangavelin_004 63 00:15:49.72 26.368 0.28 ansi en salinn kom til vegna þess að helmingur meðlima hljómsveitarinnar voru hvítir og helmingurinn svartir snemma á áttunda áratugnum var það diskóið sem tröllreið öllu þar sem saties allt sem vinsælt var var einmitt diskur vera stærri og stærri partur af þeirra prógrammi sem varð til þess að bandið breyttist að fullu í diskantinn í kennt hundruð sjöttu og þrjú -leikfangavelin_004-0064-00:16:5986-00:00:0880 leikfangavelin_004 64 00:16:59.86 8.832 0.33 orðsendingu sögunni að hræðilegum atburði grín voru mikið bókuð og spiluðu þau oft í viku hér og þar um nú york -leikfangavelin_004-0066-00:17:2138-00:00:0544 leikfangavelin_004 66 00:17:21.38 5.504 0.23 reglurnar vinsæll og nokkuð nýr staður þar sem ungt fólk sótti mikið í -leikfangavelin_004-0067-00:17:2790-00:00:1258 leikfangavelin_004 67 00:17:27.90 12.544 0.32 húsnæði sem hýsti staðinn tilheyrði í raun bæði nú orfi og netið frá nostri sérlega mikið í þennan stað þar sem aldurstakmarkið þar inn var lægra en í svipaða staði nú -leikfangavelin_004-0068-00:17:4094-00:00:0418 leikfangavelin_004 68 00:17:40.94 4.224 0.2 var gúllsopann mun lengur á nóttunni heldur en aðrir staður -leikfangavelin_004-0069-00:17:4598-00:00:2530 leikfangavelin_004 69 00:17:45.98 25.344 0.35 um klukkan eitt eftir miðnætti þetta kvöld þrítugur hundruð sjöttu og fjögur þegar grein stóð á sviði og fluttu vinsælasta discoið kom upp eldur á gullivers naglann af barþjónum staðarins varð vör við reyk og af lyktina dæma áleit unga svo að uppfæri kominn eldur hún hljóp því á sviðið og stöðvaði tónlistina og tilkynnti bandinu að einhverstaðar væri kviknaði -leikfangavelin_004-0071-00:18:2654-00:00:0374 leikfangavelin_004 71 00:18:26.54 3.84 0.1 af öryggisástæðum ætti að tæma húsið en á dansgólfinu þá -leikfangavelin_004-0072-00:18:3074-00:00:0584 leikfangavelin_004 72 00:18:30.74 5.888 0.12 sem var einhverskonar niðurgrafin gryfja fyrir framan sviðið á jarðhæð byggingarinnar voru yfir tvö hundruð manns -leikfangavelin_004-0073-00:18:3784-00:00:0992 leikfangavelin_004 73 00:18:37.84 9.856 0.23 forsetann tilkynnti viðstöddum því nokkuð rólega í myra fóninn að upp væri kominn smávægilegur eldur og fólk ætti að koma sér út -leikfangavelin_004-0074-00:18:4860-00:00:0994 leikfangavelin_004 74 00:18:48.60 9.856 0.07 fólk byrjaði streyma hægt en örugglega að stiga upp úr gryfjunni og bandið hóf að taka saman hljóðfærin sín og gera upp snúrur taka saman í rólunum -leikfangavelin_004-0075-00:19:0000-00:00:0842 leikfangavelin_004 75 00:19:00.00 8.448 0.04 hafi það gerst á sekúndubroti að staðurinn einfaldlega fylltist af reyk og múgæsingur skapaðist þar sem fólk greindi í skelfingu sinni að koma sér undan -leikfangavelin_004-0076-00:19:0918-00:00:0506 leikfangavelin_004 76 00:19:09.18 5.12 0.08 reykurinn magnaðist og eldtungur fóru að sjást allt gerðist þetta á augabragði -leikfangavelin_004-0077-00:19:1516-00:00:1252 leikfangavelin_004 77 00:19:15.16 12.544 0.0 jón henderson gítarleikari komst að lokum út ásamt kærustu sinni og talaði hann um í fyrrnefndu viðtali að hann eigi sér minningar um að hafa traðkað á fólki sem varð undir í öllu fárinu á leið sinni út -leikfangavelin_004-0078-00:19:2850-00:00:0400 leikfangavelin_004 78 00:19:28.50 4.096 0.0 þegar út var komið fann hann alla hljómsveitarmeðlimi sína fyrir utan tvo -leikfangavelin_004-0081-00:19:4668-00:00:2740 leikfangavelin_004 81 00:19:46.68 27.392 0.25 flest líkin fundust illa brunnin við stigann á dansgólfinu að auki slösuðust tugir til viðbótar okkar maður pólití vann hetjudáð kvöldið hann bar eina af söngkonum kris meðvitunarlausa á baki sér út úr brennandi húsinu og hlaut hann mikið lof fyrir rannsókn leiddi í ljós að tuttugustu ára brennuvargur nafni peter hafði kveikt í keilusal sambyggðan næturklúbbnum með þessum afleiðingum -leikfangavelin_004-0082-00:20:1464-00:00:0710 leikfangavelin_004 82 00:20:14.64 7.04 0.22 eftir mikil réttarhöld var hann dæmdur í fimmta ára fangelsi fyrir manndráp á gáleysi árið njarðar og sex -leikfangavelin_004-0083-00:20:2236-00:00:0518 leikfangavelin_004 83 00:20:22.36 5.248 0.18 freight áfram störfum með nýjan söngvara í brúnni og nýjan hljómborðsleikara -leikfangavelin_004-0084-00:20:2798-00:00:0768 leikfangavelin_004 84 00:20:27.98 7.68 0.21 nafninu breyttu þau reyndar í bænum og nutu nokkurrar velgengi sem slík og svo síðar hét bandið reyndar lækni -leikfangavelin_004-0085-00:20:3646-00:00:0838 leikfangavelin_004 85 00:20:36.46 8.448 0.44 þau hóf að spila eitthvað af frumsöndu efni í bland núna og náði þeim áfanga að hita upp á tónleikum í listamönnum eins og stíginn í máni -leikfangavelin_004-0086-00:20:4538-00:00:0800 leikfangavelin_004 86 00:20:45.38 8.064 0.48 orti þó í bandinu árið nínu sjöttu og níu þar sem hann var orðinn hundleiður á diskunum fengið í hans stað -leikfangavelin_004-0087-00:20:5428-00:00:0840 leikfangavelin_004 87 00:20:54.28 8.32 0.17 fundið sem hún kallaði gott sem fjölskyldu sína í næstum tíu ár hætti svo alfarið störfum síðar sama ár níundu sjöttu og níu -leikfangavelin_004-0088-00:21:0364-00:00:1312 leikfangavelin_004 88 00:21:03.64 13.056 0.35 reyndar afi borðað með minni spámönnum hljómsveitunum móður neitaði meðfram grunað nýtur sjöttu og fimm en hætti því líka á þessum sama tíma -leikfangavelin_004-0090-00:21:2610-00:00:1106 leikfangavelin_004 90 00:21:26.10 11.136 0.27 auðvitað flaug okkar maður í gegnum það og innan við mánuði síðar voru þeir farnir að spila kafla með böndum eins og lestinni ofan á rokkútvar -leikfangavelin_004-0091-00:21:3834-00:00:1132 leikfangavelin_004 91 00:21:38.34 11.264 0.24 leiddist þetta þar sem innkoman var frekar fátækleg í raun var hann þarna rétt að verða þrítugur og þénaði þó minna heldur þegar hann var sjá ára verslunarnám sínum -leikfangavelin_004-0092-00:21:5022-00:00:1660 leikfangavelin_004 92 00:21:50.22 16.512 0.15 það voru fleiri en hann samningur leið á þessum því hljómborðsleikari flasher colors tíma í bandinu af þessum sömu ástæðum flestir héldu áfram sem tríó en ávallt varð minna og minna að gera lítið var spilað og enn minna -leikfangavelin_004-0094-00:22:1656-00:00:0972 leikfangavelin_004 94 00:22:16.56 9.728 0.0 hann hugsaði með sér að hann væri búin að reyna allt orðinn þrjátíu ára gamall og ekkert búið að gerast en svo var greinilega ekki ætlað að fara mikið lengra en þetta -leikfangavelin_004-0095-00:22:2670-00:00:0308 leikfangavelin_004 95 00:22:26.70 3.072 0.15 að vera ansi gaman að mestu en nú skal eitthvað annað taka við -leikfangavelin_004-0096-00:22:3036-00:00:0942 leikfangavelin_004 96 00:22:30.36 9.472 0.03 til dæmis var hann kominn vel á skrið með teiknimyndasögurnar sínar rockheads sem hann ætlaði sér jafnvel að gera hvað meira úr og selja áfram sem myndasögur eða teiknimyndir -leikfangavelin_004-0097-00:22:4104-00:00:0858 leikfangavelin_004 97 00:22:41.04 8.576 0.11 ætlaði sér þó að taka eitt giggið með flasher á klúbbunum og voru þeir bókaðir þar á miðvikudagskvöldi -leikfangavelin_004-0098-00:22:5022-00:00:0476 leikfangavelin_004 98 00:22:50.22 4.864 0.0 á þriðjudagskvöldinu mætti okkar maður til að skoða staðinn og fá sér nokkra drykki -leikfangavelin_004-0099-00:22:5602-00:00:2250 leikfangavelin_004 99 00:22:56.02 22.4 0.28 hitti hann gamla hljómborðsleikarann hann nafna sinn police hafði þegar yfirgefið landið segir honum að hann verði nú einnig að fara að koma sér úr þessu skítabandi og bendir honum á að hann hafi séð í dagblaðinu að stórsveitinni væri að leita trommara og áheyrnarprufur stæðu yfir þessa dagana hann hvatti að sækja um -leikfangavelin_004-0100-00:23:1966-00:00:0388 leikfangavelin_004 100 00:23:19.66 3.968 0.06 þetta var eitthvað sem okkar maður hafði ekki mikla trú á að myndi falla í hans skaut -leikfangavelin_004-0101-00:23:2428-00:00:0876 leikfangavelin_004 101 00:23:24.28 8.832 0.32 skömmu áður eða þann átján maí ít hundruð átta tíu yfirgaf nefnilega einn af stofnmeðlimum hljómsveitarinnar kiss andi opinberlega -leikfangavelin_004-0103-00:24:0624-00:00:0768 leikfangavelin_004 103 00:24:06.24 7.68 0.14 þetta vissi pólitíski gerast og hugsaði hann með sér hvernig myndi ná athygli þeirra þá datt honum snjallræði nokkuð í hug -leikfangavelin_004-0105-00:24:4994-00:00:1722 leikfangavelin_004 105 00:24:49.94 17.152 0.31 peter trommaði ekki nema eitt lag í heildina á þessum síðustu tveimur isalnd varða hinn suður afríski anton fig sem trommaði önnu arlington þessi varð síðar þekktur sem trommarinn í húsbandinu hjá deildinni spjallþáttunum hans -leikfangavelin_004-0106-00:25:0810-00:00:1250 leikfangavelin_004 106 00:25:08.10 12.416 0.26 síðasta verkefni peter criss með kiss var hins vegar að koma fram í myndbandinu við þetta lag santana að á sama tíma sé þetta lag það fyrsta sem okkar maður kom að með kiss -leikfangavelin_004-0107-00:25:2186-00:00:1148 leikfangavelin_004 107 00:25:21.86 11.52 0.17 snjallræðið sem potta hug var að syngja þetta lag og senda þeim ásamt ljósmynd af sér og ferilskrá í skær appelsínugulu umslagi svo það myndi standa út úr í fjöllunum -leikfangavelin_004-0108-00:25:3422-00:00:1108 leikfangavelin_004 108 00:25:34.22 11.008 0.24 vissi auðvitað að peter sungið mikið allan tíma sinn með kiss og það hlyti því að skipta hina meðlimina máli að hann gæti sungið líka hann söng því yfir rödd pólska hér er afraksturinn -leikfangavelin_004-0109-00:29:1516-00:00:1238 leikfangavelin_004 109 00:29:15.16 12.288 0.29 auk þessa lags sendi hann þrjú önnur kill góða þar sem hann var búinn að tromma með lögunum og taka upp til að leyfa þeim að heyra hvað honum bjó eitt af því var leið torpedo heyrði þetta -leikfangavelin_004-0110-00:32:1176-00:00:1172 leikfangavelin_004 110 00:32:11.76 11.776 0.42 starfsmaður kiss amsterdam center sú sem pikkaði upp skær appelsínugula umslagið úr hrúgu af mörgum hvítum umslögum sem á borðinu lágu fyrir framan hana -leikfangavelin_004-0111-00:32:2416-00:00:0726 leikfangavelin_004 111 00:32:24.16 7.296 0.06 það var nokkur fjöldi trommuleikara sem voru kallaðir inn í prufur sá síðasti í röðinni var einmitt plakat -leikfangavelin_004-0112-00:32:3188-00:00:0816 leikfangavelin_004 112 00:32:31.88 8.064 0.27 hann minntist þess síðar að hafa setið fyrir utan salinn sem áheyrnarprufurnar fóru fram í og séð meðlimi kiss ganga framhjá ómálaðir -leikfangavelin_004-0113-00:32:4046-00:00:0556 leikfangavelin_004 113 00:32:40.46 5.504 0.13 fáir höfðu séð það fram að þessu fyrir utan nána vini þeirra samstarfsmenn og fjölskyldur -leikfangavelin_004-0114-00:32:4660-00:00:0610 leikfangavelin_004 114 00:32:46.60 6.016 0.11 okkar maður sagðist hafa þekkt pólaerað í sjón en var ekki alveg viss með hina tvo þá tennis -leikfangavelin_004-0115-00:32:5572-00:00:0710 leikfangavelin_004 115 00:32:55.72 7.04 0.29 orsakar og búin að læra lögin þeirra ítarlega ásamt öllum söngpörtum hans perkins lagi -leikfangavelin_004-0116-00:33:0344-00:00:1128 leikfangavelin_004 116 00:33:03.44 11.264 0.09 reyndar tók hann hreinlega stjórnina í þessum prufum og sagði bandinu til hvaða kafli ekta koma næst þeir voru búnir að breyta talsvert uppröðun hvers lags fyrir sig enda nýkomnir af löngum túr -leikfangavelin_004-0117-00:33:1562-00:00:0514 leikfangavelin_004 117 00:33:15.62 5.12 0.18 reyndar sagði pólitískum árum seinna að kyssir ömurlegir í þessum runnu -leikfangavelin_004-0118-00:33:2134-00:00:1186 leikfangavelin_004 118 00:33:21.34 11.904 0.43 foss var ekkert sérstaklega mikill kissed sjálfur hann vissi vel af þeim og hafði auðvitað heyrir var svo sannarlega enn til staðar og þetta ginats aldeilis að fá -leikfangavelin_004-0119-00:33:3378-00:00:1302 leikfangavelin_004 119 00:33:33.78 13.056 0.37 í lok áheyrnarprufunnar bað hann þó meðlimi kiss um eiginhandaráritanir svona ef þannig færi hann myndi ekki hitta þá aftur þeir veitt honum það og kvöddu þennan kraftmikla trommara sem þeir kunnu strax vel við -leikfangavelin_004-0132-00:35:3934-00:00:0980 leikfangavelin_004 132 00:35:39.34 9.856 0.24 útfyrir kiss ásamt bila komin að leggjast undir feld og ákveða hvaða næstu skref yrðu farin enda búnir að hlusta á og hitta tugi tómar -leikfangavelin_004-0134-00:36:0148-00:00:0782 leikfangavelin_004 134 00:36:01.48 7.808 0.29 fyrir að vera orðinn þrítugur bjó okkar maður enn í foreldrahúsum á þessum tíma eins og sönnum ítala sæmir finnið kveðju -leikfangavelin_004-0135-00:36:0970-00:00:0724 leikfangavelin_004 135 00:36:09.70 7.296 0.0 næstu dagar voru þannig að ef síminn hringdi á heimilinu spenntist hann allur til og spurði í sífellu hvort þetta væri til hans -leikfangavelin_004-0136-00:36:2648-00:00:0502 leikfangavelin_004 136 00:36:26.48 5.12 0.12 þeim lester laus við alla stæla og hagaði sér ekki eins og hann væri nú þegar rokkstjarna -leikfangavelin_004-0137-00:36:3198-00:00:0850 leikfangavelin_004 137 00:36:31.98 8.576 0.17 eitthvað sem fór vel í aðra meðlimi kiss eftir seinni brun var þetta í raun ákveðið hann gat sungið hann hafði rétta útlitið -leikfangavelin_004-0138-00:36:4086-00:00:0728 leikfangavelin_004 138 00:36:40.86 7.296 0.38 var næstunni og hann gat svo sannarlega trommað það skipti kyssti miklu máli að fá einhvern inn sem var algjörlega óþekktur -leikfangavelin_004-0139-00:36:4872-00:00:0558 leikfangavelin_004 139 00:36:48.72 5.632 0.05 vildu ekki fá einhvern sem væri búinn að túra með stórum hljómsveitum og þegar búin að skapa sér einhver nafn -leikfangavelin_004-0140-00:36:5552-00:00:0818 leikfangavelin_004 140 00:36:55.52 8.192 0.15 reynsla pólití kom sér vel þarna en einnig sú staðreynd að hann hafði aldrei náð að meika það vann sem sagt vel með honum í þetta skiptið -leikfangavelin_004-0141-00:37:0456-00:00:1050 leikfangavelin_004 141 00:37:04.56 10.496 0.26 mildi alda þessari dulúð og leynd yfir bandinu og því var pólitískir hlutverkið en þarna vissi enginn hver leyndist undir andlitsmálningu meðlima keys -leikfangavelin_004-0142-00:37:1564-00:00:0584 leikfangavelin_004 142 00:37:15.64 5.888 0.1 olsdal sagði svo frá að þeir hafi samt aldrei í raun tilkynnt okkar manni að hann væri kominn í bandið -leikfangavelin_004-0143-00:37:2188-00:00:0732 leikfangavelin_004 143 00:37:21.88 7.296 0.36 en sjálfur lítur hann svo á að það hafi verið fyrsta júlí ít hundruð áttu hófst vinnan við að finna honum karakter -leikfangavelin_004-0144-00:37:2964-00:00:2070 leikfangavelin_004 144 00:37:29.64 20.736 0.43 peter criss fyrrum trommari hafði verið að karlmenn og sem dæmi var version og tinna hugmyndir voru settar niður á blað fyrir potta in þeim var það og sem bæði póstinum okkar manni fannst reyndar fáránlegt og kölluðu þeirra frekar þeta svo glatað fannst þeim það nú -leikfangavelin_004-0145-00:37:5108-00:00:1040 leikfangavelin_004 145 00:37:51.08 10.496 0.11 að lokum sættust ráðgera refurinn og það var okkar maður sjálfur sem komið hugmyndina að því og honum leist vel á þessar hugmyndir sem hann hafði varðandi andlitsmálninguna -leikfangavelin_004-0146-00:38:0204-00:00:0660 leikfangavelin_004 146 00:38:02.04 6.528 0.29 þá hófst vinnan við að klára hönnun á þessum nýja karakter kiss hluti af því var að sjálfsögðu að finna búning -leikfangavelin_004-0147-00:38:0920-00:00:0690 leikfangavelin_004 147 00:38:09.20 6.912 0.17 okkar maður notaði sömu stærð af skóm og forveri hans parris og nýttust því skórnir hans peter vel -leikfangavelin_004-0148-00:38:1656-00:00:0756 leikfangavelin_004 148 00:38:16.56 7.552 0.48 en bila komin fór með antal nokk leit að hinu rétta átti til að klæðast við skónna og málinu sem þegar var ákveðið -leikfangavelin_004-0149-00:38:2468-00:00:1012 leikfangavelin_004 149 00:38:24.68 10.112 0.36 á meðan pulling elskaði að fara á milli staða um alla nour og máta hina þessa búninga minntist bill að kanarí hún var ekki skemmt -leikfangavelin_004-0150-00:38:3890-00:00:1020 leikfangavelin_004 150 00:38:38.90 10.24 0.29 eina hans frægu búningum má svo sjá í glerkassa í stiganum sem liggur niður í kjallara á hard okkar við lækjargötu í reykjavík í dag í hvetja það -leikfangavelin_004-0151-00:38:4964-00:00:2198 leikfangavelin_004 151 00:38:49.64 22.016 0.43 þessa erfiðara yrði fyrir blaðamenn og aðra áhugasama að finna út hver hann væri í raun og veru var hann sagður þremur árum yngri en hann var og auðvitað fengu þeir um vitna líka fyrst datt honum í hug að kalla sig restin leyst alls ekki vel á það þá datt honum í hug nafnið sem flestir þekkja sem í dag er karl -leikfangavelin_004-0152-00:39:1328-00:00:0764 leikfangavelin_004 152 00:39:13.28 7.68 0.35 tekið af rétta eftirnafni hans caravello en þar sem kassinn þegar einn polar hann eric að fyrrnefndi -leikfangavelin_004-0153-00:39:2134-00:00:0962 leikfangavelin_004 153 00:39:21.34 9.728 0.24 til að flækja svo hlutina enn meira er gaman að segja frá því að gítarleikari á þessum tíma sjálfur efri heitir einmitt réttu nafni order -leikfangavelin_004-0154-00:39:3430-00:00:0846 leikfangavelin_004 154 00:39:34.30 8.448 0.28 hrynjandinn í eric carr svipaði nægilega vel líka til peters þegar öll nafni yrðu sögð í sömu setning -leikfangavelin_004-0156-00:39:4672-00:00:2298 leikfangavelin_004 156 00:39:46.72 22.912 0.47 orðar karlar svo kynntur til leiks sem nýrri kill ná hundruð áttu og hans fyrsta gigg á stóra sviðinu merkis var tuttugustu og fimmta júlí á tónleikastaðnum palladium sem var þá um þrjú þúsund fimm hundruð manna á manhattan í new york sá staður lokaði svo árið ná hundruð nutu og sjö og húsnæðið svo rifið ári síðar -leikfangavelin_004-0157-00:40:1112-00:00:0764 leikfangavelin_004 157 00:40:11.12 7.68 0.26 á þessu fyrsta giggi er karlakór foreldrar hans að sjálfsögðu mætt þau connie albert ásamt dætrum sínum systrum er -leikfangavelin_004-0158-00:40:1934-00:00:1990 leikfangavelin_004 158 00:40:19.34 19.84 0.33 voru öll búið fá þau fyrirmæli um það að segja alls ekki frá því að sonur þeirra væri kiss leyndin var gríðarleg og þetta þótti þeim erfitt en þó svo okkar maður nú þekktur sem er carr væri genginn til liðs við imagine vann hann ennþá á sama staðfestu sinn á raftækjaverkstæði í noregi ásamt föður sínum -leikfangavelin_004-0159-00:40:3996-00:00:0630 leikfangavelin_004 159 00:40:39.96 6.272 0.24 hafa spilað á palladium mætti hann til vinnu meira að segja og gerði við tæki eins og eldavélar í þónokkur skipti -leikfangavelin_004-0160-00:40:4802-00:00:3106 leikfangavelin_004 160 00:40:48.02 30.976 0.12 var á þessum fyrstu tónleikum hans með keisara á adíos foreldrar hans hittu vinnufélaga sonar síns rétt áður en tónleikarnir hófust þeir kaup stór augu að sjá gömlu hjónin á gistingu og spurðu þeir undrandi hvað þau væru eiginlega að gera þarna en þau gátu auðveldlega skýlt sér á bak við það að vera með dætur sínar með sér og sögðust í vera þarna til þess að fylgja þeim enda væru þær miklir aðdáendur þá var reyndar alls ekki rétt en þar voru það núna þar sem bróður þeirra var nýju trommuleikarinn -leikfangavelin_004-0161-00:41:1956-00:00:0988 leikfangavelin_004 161 00:41:19.56 9.856 0.14 eric fór nú og eðli málsins samkvæmt að eignast tölvert meira af peningum af tónlistinni loksins eitthvað sem hann var búinn að reyna síðustu fimmta árin eða svo -leikfangavelin_004-0163-00:41:3654-00:00:1702 leikfangavelin_004 163 00:41:36.54 17.024 0.2 notaður yfir þá sem ráðnir eru til svona verka innan hljómsveita vestanhafs platan nme náði hins vegar ekki miklum vinsældum í bandaríkjunum og spiluðu kiss aðeins þessa einu tónleika við eftirfylgni plötunnar þar í landi þegar þeir komu fram á fyrrnefndum tónleikum á palladium -leikfangavelin_004-0164-00:41:5420-00:00:3126 leikfangavelin_004 164 00:41:54.20 31.232 0.32 af þeim sem segja má að hafi tætt plötuna önnur mælti var deilir lindin devils plötuna vanta alla orku eða kraft sem plöturnar á undan bjuggu yfir þá fannst hún mörg laganna hreinlega leiðinleg og spurði hann sig hvort kyssir að missa missa flugið heyrum il gamans geta að devils friðriki íslandsvinur í dag en hann hefur komið á flest allar iceland erfiðara frá upphafi og gera það reyndar enn orðinn sextugt ára gamall -leikfangavelin_004-0165-00:42:2588-00:00:0686 leikfangavelin_004 165 00:42:25.88 6.912 0.11 annast náði þó um talsverðum árangri í evrópu og ástralíu og þangað var förinni heitið næst með nýja trommarann -leikfangavelin_004-0166-00:42:3378-00:00:1288 leikfangavelin_004 166 00:42:33.78 12.928 0.22 verka náð að vinna flest alla aðdáendur á sitt band fljótlega hann var virtur og dáður af þeim og var hann sá sem gaf sem mesta tímann í að gefa eiginhandaráritanir og svara aðdáendabréfum víðsvegar áður heiminum -leikfangavelin_004-0167-00:42:4752-00:00:1032 leikfangavelin_004 167 00:42:47.52 10.368 0.3 sjálfur hef ég séð slík bréf frá honum inn í lokuðum nörda hópum á fisk skrifuðum á hin og þessi bréfsefni hinna ýmsu hótela víðsvegar um heiminn -leikfangavelin_004-0168-00:42:5838-00:00:0310 leikfangavelin_004 168 00:42:58.38 3.072 0.0 erindin vel á þessum túr og lifði núna loksins drauminn -leikfangavelin_004-0171-00:43:2314-00:00:1174 leikfangavelin_004 171 00:43:23.14 11.648 0.05 eric fékk sjálfur góða dóma eftir þennan túr og var mikið skrifað um að hann væri mun betri trommuleikari en peter criss eitthvað sem ég held að eigi svo sannarlega við rök að styðjast að mörgu leyti -leikfangavelin_004-0173-00:43:4318-00:00:0972 leikfangavelin_004 173 00:43:43.18 9.728 0.33 þegar þeir komu heim eftir túrinn rétt fyrir jólin ná hundruð átta fékk ekki posistions fyrir vélinni störf -leikfangavelin_004-0174-00:43:5334-00:00:1294 leikfangavelin_004 174 00:43:53.34 13.056 0.41 bíll sem var reyndar alltaf að bilað og pirraði okkar mann mikið en samt rokkstjörnulífið var þar með hafið þessi túr var ekki bara fyrsti túrinn eriks heldur síðasti túrinn hans efri -leikfangavelin_004-0175-00:44:0676-00:00:0426 leikfangavelin_004 175 00:44:06.76 4.352 0.0 ári síðar var ákveðið að fara í hljóðver á ný til að taka upp næstu plötu -leikfangavelin_004-0176-00:44:1170-00:00:2568 leikfangavelin_004 176 00:44:11.70 25.728 0.48 persóna aftur fengið til liðs við þá sem upptökustjóri en hann hafði skilað fengið góðu starfi nokkrum árum fyrr þegar hann tók upp plötuna dýri og kom út árið níundu sjöttu og sex nýlega hafði bone upptökustjóri hjá plaköt er von einnig bestu konsept fyrr og síðar þeir sín og pointer a slíka plötu og fengu stuðning frá umboðsmanni sínum bill -leikfangavelin_004-0177-00:44:3848-00:00:0766 leikfangavelin_004 177 00:44:38.48 7.68 0.09 efri var hins vegar ekki jafn sannfærður um ágæti þess og til að gera langa sögu stutta yfirgaf hann bandið í kjölfarið -leikfangavelin_004-0178-00:44:4660-00:00:2062 leikfangavelin_004 178 00:44:46.60 20.608 0.23 eringa hafði hins vegar ekki sama atkvæðisrétt hann var eins og við fórum yfir hér fyrr svokallaður hergeirsson honum var sagt þó að hann hafi gert það þar var hann þó nokkuð tvístígandi með þessa ákvörðun bandsins að gera konsertuppfærslu niðurleið á sama tíma og bandarískum markaði sérstaklega -leikfangavelin_004-0179-00:45:0774-00:00:0764 leikfangavelin_004 179 00:45:07.74 7.552 0.36 þarna var hann farinn að vera hræddur um það að keisara missa flugið og hann myndi brotlenda með þeim megninu í bandið -leikfangavelin_004-0180-00:45:1578-00:00:0912 leikfangavelin_004 180 00:45:15.78 9.088 0.2 og það sem meira er hann sagði pólití og reyndar bíla kvein líka frá því að hann hafði verulegar áhyggjur af þessu og sennilega væri það stór mistök að gera -leikfangavelin_004-0182-00:45:3126-00:00:1134 leikfangavelin_004 182 00:45:31.26 11.392 0.45 en allt kom fyrir ekki megnið af árinu ná hundruð áttu og eitt fóru í upptökur á konsept í frægu við músík frá því elder sem kom svo út tíunda nóvember sama ár -leikfangavelin_004-0183-00:45:4716-00:00:2604 leikfangavelin_004 183 00:45:47.16 25.984 0.24 spiluðu þessa plötu aðeins tvisvar sinnum læf ef svo má kalla annað skiptið í sjónvarpsþætti á byssuna stöðinni og hitt skiptið á svipaðan hátt þegar þeir spiluðu í beinni í gegnum gervihnött fyrir ítalska tónlistarhátíð bæði þessi skipti í janúar níundu áttu og tvö engin tónleikaferð var farin til að fylgja plötunni eftir og hefur þessi plata öðlast mikinn költ status innan geislann í gegnum tíðina -leikfangavelin_004-0185-00:48:2942-00:00:0922 leikfangavelin_004 185 00:48:29.42 9.216 0.19 það sem fór hins vegar mikið í taugarnar á eins var sú staðreynd að erik hafði verið þessi launamaður sem hann var og því ekki með atkvæðisrétt líkt og ítala haft áður -leikfangavelin_004-0186-00:48:3914-00:00:0698 leikfangavelin_004 186 00:48:39.14 7.04 0.23 þetta gerði það að verkum að eins tapaði oft í kosningum með sínu eina atkvæði gegn tveggja atkvæða þeirra sín og bol -leikfangavelin_004-0187-00:48:4658-00:00:0760 leikfangavelin_004 187 00:48:46.58 7.68 0.33 leit var hafin á næsta gítarleikara eftir að einfari alfarið og opinberlega sumarið ná hundruð áttu og tvö -leikfangavelin_004-0188-00:48:5466-00:00:3744 leikfangavelin_004 188 00:48:54.66 37.376 0.34 vini vincent var sá sem var fenginn til verksins sem launamaður samsteypunnar auðvitað líkt og okkar maður eric næsta plata kristna tekin upp í júlí til september ít hundruð áttu og tvö og kom svo út tuttugustu og áttunda október sama ár þó svo að ense hafi verið framan á umslagi plötunnar spilaði hann ekki eina notar plötu það gerðu þeir vinnie og bokki ásamt öðrum þarna sáu þeir sín og polar skipti fyrir alvöru að okkar maður var stútfullur af tónlistarhæfileikum mun meira en nokkurn tíma turino -leikfangavelin_004-0189-00:49:3252-00:00:3466 leikfangavelin_004 189 00:49:32.52 34.688 0.24 sagt er að ríkarð spili meira að segja bassann í laginu still sem kom einmitt út á krítinni en auk þess söng bakraddir og kom með góðar hugmyndir í upptökuferlinu öllu sem margar hverjar hittu beint í mark hann reyndi að koma eina af lögunum sínum fyrir á plötunni en fékk höfnun frá sín og pole þann lagið ekki passa við plötuna en í staðinn lét eric sjálfan brandara afa þetta lag og kom það út á plötu þess síðastnefnda höttunum áttu og þrjú -leikfangavelin_004-0190-00:50:0780-00:00:1800 leikfangavelin_004 190 00:50:07.80 18.048 0.41 vinnie meet nafni vincent john cusano var og er fengið góður gítarleikari og lagahöfundur með hann haldandi um háls sólógítarsins og með eriks með öllu sínu glysi og gamal -leikfangavelin_004-0192-00:50:3038-00:00:0938 leikfangavelin_004 192 00:50:30.38 9.472 0.35 við kojurnar hans karakter einhver furðulegasta ákvörðun bandsins verða einhverskonar egypskur stríðsmaður með gylltan kross yfir andlitið -leikfangavelin_004-0193-00:50:4068-00:00:2718 leikfangavelin_004 193 00:50:40.68 27.136 0.21 næsta verkefni var að fylgja eftir plötunni cristina vinnie kynntur opinberlega sem arftaki eyfi í desember ít hundruð áttu og tvö við upphaf tónleikaferðalags þeirra að eftirfylgni plötunnar þessi stóð fram á mitt ár ít hundruð áttu og þrjú og fékk hann mjög fína dóma ásamt líka plötunni sjálfri grundu finnst þetta vera ein af bestu plötum sveitarinnar -leikfangavelin_004-0195-00:51:2722-00:00:1230 leikfangavelin_004 195 00:51:27.22 12.288 0.48 til dæmis kynnti eric til leiks í fyrsta skipti innan herbúða kiss svokallað obla sem hann notaði óspart á tónleikum þar sem hann skartaði einmitt tveimur bassatrommum sem þótti ansi hefja þessum tíma -leikfangavelin_004-0196-00:51:4036-00:00:0414 leikfangavelin_004 196 00:51:40.36 4.096 0.0 var hann sennilega með eitt stærsta trommusett í kringum sig sem sögur fara af -leikfangavelin_004-0197-00:51:4508-00:00:0666 leikfangavelin_004 197 00:51:45.08 6.656 0.43 austan fyrsta settið sem hann fékk úr litlu hljóðfæraversluninni um árið gúgglið stórkostleg sjón -leikfangavelin_004-0199-00:52:5902-00:00:0834 leikfangavelin_004 199 00:52:59.02 8.32 0.16 var rekinn úr bandinu eftir kristinn en endurráðinn rétt áður en bandið átti að fara í hljóðver á ný til að taka upp næstu plötu -leikfangavelin_004-0200-00:53:0782-00:00:1154 leikfangavelin_004 200 00:53:07.82 11.52 0.11 áður en sú plata kom út og til að hjálpa til við að kynna næstu plötu var tekin sú ákvörðun að kissed taka af sér andlitsmálninguna sem hafði einkennt þá alla tíð fram að þessu -leikfangavelin_004-0201-00:53:2034-00:00:0602 leikfangavelin_004 201 00:53:20.34 6.016 0.43 þetta var gert í útsendingu á entsprungen átján september ít hundruð áttu og þrjú -leikfangavelin_004-0202-00:53:2748-00:00:0760 leikfangavelin_004 202 00:53:27.48 7.552 0.0 þarna var þetta einnig farið að vera barn síns tíma og þar sem vinsældir þeirra voru enn dalandi var þetta skref réttilega tekið -leikfangavelin_004-0203-00:53:3608-00:00:0806 leikfangavelin_004 203 00:53:36.08 8.064 0.25 litmus út tuttugustu og þriðja september þetta ár ít hundruð áttu og þrjú og fékk gríðarlega góðar viðtökur og rokseldist -leikfangavelin_004-0204-00:53:4536-00:00:2304 leikfangavelin_004 204 00:53:45.36 23.04 0.34 túrinn var mikil áskorun fyrir bandið og þá sérstaklega sín og polar sem þetta var fyrsti túrinn þar sem þeir voru ómálaðir en túrinn gekk vel og stóð yfir vel fram árið nánu áttu og fjögur og er ekki þeirri markaðsetningu að þakka farþegar sér málninguna heldur var titillag plötunnar gríðarlega vinsælt og hér var tók þeirra orðinn enn þyngri en áður -leikfangavelin_004-0205-00:54:0882-00:00:0940 leikfangavelin_004 205 00:54:08.82 9.344 0.39 aftur í hljóðverið sumarið nýjan hundruð áttu og fjögur kiss vini vincent í burtu á ný og maður að nafni mark seint john var fenginn inn í staðinn -leikfangavelin_004-0206-00:54:1922-00:00:1266 leikfangavelin_004 206 00:54:19.22 12.672 0.26 mark þessi er eiginlega óskrifað blað enn í dag hann gat vel spilað á gítarinn svona framan af hið minnsta en hún kom aðeins fram á þessari einu plötu sem bar nafnið animals og leit tagi ljós í september áttu og fjögur -leikfangavelin_004-0207-00:54:3282-00:00:0826 leikfangavelin_004 207 00:54:32.82 8.32 0.4 eftir aðeins þrenna tónleika þurfti mark hins vegar frá að hverfa og hefur þetta ávallt verið nokkurskonar mistería meðal geislandi -leikfangavelin_004-0208-00:54:4148-00:00:0490 leikfangavelin_004 208 00:54:41.48 4.864 0.0 einhverja veikindum var kennt um en það hefur í raun aldrei verið staðfest almennilega -leikfangavelin_004-0211-00:55:0392-00:00:0380 leikfangavelin_004 211 00:55:03.92 3.84 0.17 risastóra gekk þannig að gerð var plata og farið var á túr -leikfangavelin_004-0213-00:55:1570-00:00:1212 leikfangavelin_004 213 00:55:15.70 12.16 0.08 hann gerði þó þau barnalegur mistök á einhverjum túrnum að treysta kvenkyns atvinnuljósmyndara sem hann hafði boðið upp á herbergi með sér til að taka af sér nektarmyndir gegn því að hún mundi lofa birta erik -leikfangavelin_004-0214-00:55:3018-00:00:0900 leikfangavelin_004 214 00:55:30.18 8.96 0.03 þetta var lexía sem okkar maður þurfti að læra af og taka á kassann enda gerði þetta ekki aftur en úr varð mikið blaðamál eins og lög gera ráð fyrir -leikfangavelin_004-0215-00:55:4014-00:00:1294 leikfangavelin_004 215 00:55:40.14 12.928 0.06 en hann bestu móment á þessum tónleikaferðalögum voru þegar hann fékk sinn eigin tíma á sjálfum tónleikunum til að taka trommusóló við góðar undirtektir þúsunda öskrandi aðdáenda okkar maður á heimavelli -leikfangavelin_004-0216-00:55:5398-00:00:1200 leikfangavelin_004 216 00:55:53.98 12.032 0.48 draumur polar eða rca var orðinn að veruleika og í ofanálag var kínverskan maður sem hann var og er kominn í málið fyrir hann að reyna að selja teiknimyndasögurnar -leikfangavelin_004-0217-00:56:0636-00:00:1880 leikfangavelin_004 217 00:56:06.36 18.816 0.19 rocket en hann var búinn að vera þróa hann ætlaði að selja þetta fyrir hann áfram til fyrirtækja í þessum bransa og til að mynda voru hanna barbera áhugasöm á tímabili en engir samningar náðust sín gerði þó víst sitt allra besta enda urðu þeir miklir vinir alla tíð hann og eric okkar -leikfangavelin_004-0219-00:56:4384-00:00:1092 leikfangavelin_004 219 00:56:43.84 10.88 0.43 ólíkir nokkuð örar breytingar á meðlimaskipan bandsins síðustu árin náði þessi mönnun með þá police að halda sér næstu sex árin -leikfangavelin_004-0220-00:56:5598-00:00:2910 leikfangavelin_004 220 00:56:55.98 29.056 0.35 túrinn sem þeir fóru í kjölfar útgáfunnar á en sæl fór allur fram innan bandaríkjanna þetta skiptið þessi túr var nokkuð illa sóttur og í staðinn fyrir að spila á stórum leikvöngum líkt og þeir gerðu árum áður voru þeir bókaðir og mun minni staði til að mynda seldu þeir aðeins þúsundum í hammond civic center höllinni í hammond indiana en þessi höll tók þó tæplega fimm þúsunda þrátt fyrir að platan hafi geymt nokkuð vinsælt lag slagarann þolir -leikfangavelin_004-0221-00:57:2556-00:00:0648 leikfangavelin_004 221 00:57:25.56 6.528 0.29 á segja að kiss þarna verið í dauðakippunum greinar næstunni og nú var að duga eða drepast -leikfangavelin_004-0222-00:57:3258-00:00:2658 leikfangavelin_004 222 00:57:32.58 26.496 0.4 einasta geymir fyrsta lagið sem er í kaffið á sig sem meðhöfundur en þeir júlíönu samið saman lagið núna og no heima og eric urgent kvöldið sökum þess að sín var svolítið mikið frá við að sinna öðrum verkefnum í aðdraganda upptakanna á kreik lagi þeirra pláss á plötunni sem kom út í september ít hundruð áttu og sjö og fylgdi henni vel heppnaður túr um heiminn -leikfangavelin_004-0223-00:57:5966-00:00:1630 leikfangavelin_004 223 00:57:59.66 16.384 0.23 titilagið naut mikilla vinsælda um allan heim og ferðina evrópu komu þar við hér á íslandi og spiluðu í reiðhöllinni í víðidal þann þrítug ágúst ná hundruð áttu og átta fyrsta og eina skiptið sungið fram hér á landi -leikfangavelin_004-0224-00:58:1684-00:00:0868 leikfangavelin_004 224 00:58:16.84 8.576 0.3 iii á á hótel sögu og hitti fyrir aðdáendur sína og veitti einfalda áratugur á veitingastaðnum hard okkar sem þá var í kringlunni -leikfangavelin_004-0225-00:58:2628-00:00:3448 leikfangavelin_004 225 00:58:26.28 34.56 0.26 eins og brúsi sagði frá í viðtali við leikvanginn um daginn slettist eitthvað upp á vinskapinn á milli polar karenu túr bæði kulick stanley hafa síðar sagt að hann hafi verið upptekinn af þeirri staðreynd að hann væri ekki uppreisnir bandsins er hætti að tala við pólaerað í einhverja mánuði það var eitthvað angra mann en stanley hefur auk þess sagt síðar meir frá því að eiga drukkið meira en áður á þessum túr og hann gruni sterklega að hann hafi verið farin að nota talsvert af eiturlyfjum líka -leikfangavelin_004-0227-00:59:0550-00:00:4740 leikfangavelin_004 227 00:59:05.50 47.36 0.29 daglegu um miðjan kristinn að brjóta ísinn á hljómsveitarfundi sem gekk furðu vel og eric opnaðist upp á nýtt og ástandið lagaðist þeirra á milli sem var gott því að loftið var orðið ansi þungt þeirra á milli og var sem dæmi brúsi verulega var við það eins og kom fram í þessu fyrrnefnda viðtali við hann í leikfangavélinni í apríl fyrr á þessu ári tvö þúsund tuttugustu þetta ár ná hundruð áttu og átta var gott fyrir eiga því leitinu til að hann kynntist þá kærustu sinni heittelskuðu þeirri átján ára fegurðardís harrisons þegar kiss voru að spila í memphis carrie hafði þó farið út með vinkonum sínum og var á hótelbar nokkrum þegar hún heyrir ekta einhverjum að hann vanti far á ákveðinn stað þar sem ætlaði á sér nokkra drykki -leikfangavelin_004-0228-00:59:5332-00:00:0374 leikfangavelin_004 228 00:59:53.32 3.84 0.18 karen til hans og kynnti sig og sagðist geta keyrt an -leikfangavelin_004-0229-00:59:5798-00:00:0654 leikfangavelin_004 229 00:59:57.98 6.528 0.0 varð og þau skemmtu sér saman þetta kvöld og upp frá því urðu þau par og lifðu hamingjusöm til æviloka -leikfangavelin_004-0230-01:60:-359284-00:00:1288 leikfangavelin_004 230 01:6.0: 12.928 0.12 en í millitíðinni fór harri með á nánast öll tónleikaferðalög sem hann fór á með bandinu sem eftir var þar sem þau prófuðu rústa hótelherbergi og fleira til að athuga hvort þau kæmust upp með það eins og aðrar okkur -leikfangavelin_004-0231-01:60:-357884-00:00:1070 leikfangavelin_004 231 01:6.0: 10.624 0.17 safnplötur fylgdu nú í kjölfarið og önnur þeirra geymdi þó nokkur ný lög það var platan smashes kassi en kom út í lok árs ít hundruð áttu og átta -leikfangavelin_004-0232-01:60:-356760-00:00:2328 leikfangavelin_004 232 01:6.0: 23.168 0.48 henni má einnig finna hið fræga lag beth sem fyrrum trommari kiss gerði ódauðlegt á sínum tíma en nú í flutningi eric karen fer góðum höndum um lagið stórfínt lag við upptöku á þessari útgáfu af var notað sama hljóðver og peter notaði um árið auk sama undirspils erik var einmitt með svipaða rödd og peter svona nett -leikfangavelin_004-0234-01:63:-356918-00:00:4286 leikfangavelin_004 234 01:6.3: 42.752 0.27 tine var tekin upp sumarið áttu og níu í fortress hljóðverinu í hollywod sín fór á stúfana ásamt okkar manni og skoðuðu þeir fjöldan allan af hljóðverum áður en fortress hljóðverið varð fyrir valinu platan var þó unnið á afar sérstakan hátt allt var byggt utan á demounum sem bandið átti fyrir í stað þess að fara inn og taka upp heila plötu í heilu lagi þetta skilaði sér að sjálfsögðu í verra sandinn áttu að vona þó gerðu lög eins og forever og hjörtur góða hluti eric samdi af lögum á tíma sínum með kiss þó ekki mikið af því hafi komið út með bandinu hann einfaldlega kom því ekki að af ýmsum ástæðum -leikfangavelin_004-0235-01:64:-358562-00:00:0848 leikfangavelin_004 235 01:6.4: 8.448 0.48 aðsetur að taka upp ýmis demo þar sem hann trommaði og söng ásamt því að spila bassann og fékk vanalega vin sinn brúsi til að spila gítarana -leikfangavelin_004-0236-01:64:-357614-00:00:0678 leikfangavelin_004 236 01:6.4: 6.784 0.23 samtökum voru árið tvö þúsund gefnar út af fjölskyldu er karinar nafninu rokki -leikfangavelin_004-0237-01:64:-356892-00:00:1050 leikfangavelin_004 237 01:6.4: 10.496 0.16 en kom svo alltaf einhver að á plötunni háttinn lag sem hann bæði samdi og syngur og heitir litla -leikfangavelin_004-0238-01:67:-356036-00:00:1090 leikfangavelin_004 238 01:6.7: 11.008 0.26 plötunni var fylgt eftir með túr sem fór fram innan bandaríkjanna eingöngu late som kalla enda nokkuð erfitt að fylgja eftir plötu sem innihélt engan alvöru hittara -leikfangavelin_004-0239-01:67:-354900-00:00:1486 leikfangavelin_004 239 01:6.7: 14.848 0.18 meðalfjöldi tónleikagesta á þessum túr var um sex þúsund sex hundruð manns en kill sviðsmyndina og allt setupið í kringum þessa tónleikaferð en platan náði þá á endanum á einhvern ótrúlegan hátt í gull -leikfangavelin_004-0240-01:68:-359310-00:00:1354 leikfangavelin_004 240 01:6.8: 13.568 0.43 áttina var síðasta platan sem er kaplar inn á mikils ar þessi túr sem fylgdi í kjölfarið og stóð frá maí til nóvember nánu nutu hans síðasti túr með bandinu -leikfangavelin_004-0241-01:68:-357906-00:00:0984 leikfangavelin_004 241 01:6.8: 9.856 0.37 í byrjun árs tjá hundruð nutu og eitt var ríkarð farinn að finna fyrir einhverjum heilsukvilla sem farinn var að hrjá hann nokkuð mikið og þurfti því að leita læknis -leikfangavelin_004-0242-01:68:-356880-00:00:0894 leikfangavelin_004 242 01:6.8: 8.96 0.47 á sama tíma voru kiss vanir um lag í bíómyndina engjunum skartaði meðal annars karinar -leikfangavelin_004-0243-01:68:-355862-00:00:2156 leikfangavelin_004 243 01:6.8: 21.504 0.09 erik in vegar komst ekki með í hljóðverið sökum heilsubrests en eitthvað sem læknar töldu þó smávægilegt í fyrstu virtist vera mun alvarlega en þeir bjuggust við því eric greinist á þessum tíma með krabbamein í hjarta og þurfti að hafa sig hægan næstu misserin að læknisráði enda blasti við honum opin hjartaaðgerð -leikfangavelin_004-0244-01:69:-359656-00:00:2836 leikfangavelin_004 244 01:6.9: 28.416 0.4 kiss fengu trommarann eric singer til að leysa af í þessu verkefni en þessi erik hafði þá verið tomlinson glerkassa spila með pólistískur nokkur áður lítið gat okkar maður sagt við þessu en þessi staða lagðist alls ekki vel hann þó ríkti ekki þetta lag mæta samt í hljóðverið til að taka þátt í bakinu þess þetta var gamla ansi sem hér um ræðir god geiranum rót -leikfangavelin_004-0245-01:69:-356766-00:00:0372 leikfangavelin_004 245 01:6.9: 3.712 0.23 strax í kjölfarið fóru kiss í hljóðver til að taka upp næstu plötu -leikfangavelin_004-0247-01:69:-355036-00:00:1306 leikfangavelin_004 247 01:6.9: 13.056 0.17 iíka fór í stóru hjartaaðgerðina sína og fór hún fram í neyslu eitt þar sem nokkur æxli voru fjarlægð úr hjartanu en einnig úr lungunum en þá hafði krabbameinið náð að dreifa sér þangað líka -leikfangavelin_004-0249-01:70:-358056-00:00:0948 leikfangavelin_004 249 01:7.0: 9.472 0.22 hann hafði þá mislíkaði meðferðar og má sjá að hann er með hárkollu í umræddu myndbandi myndbandið er svo auðvitað á útúr áhugasama -leikfangavelin_004-0250-01:70:-357064-00:00:0584 leikfangavelin_004 250 01:7.0: 5.888 0.12 eiga vissi eftir veru sína í hljómsveitinni síðustu elleftu árin hvernig kaupin gengu fyrir sig á eyrinni -leikfangavelin_004-0251-01:70:-355986-00:00:0352 leikfangavelin_004 251 01:7.0: 3.456 0.0 ef menn heltust úr lestinni voru einfaldlega aðrir fengnir inn í staðinn -leikfangavelin_004-0252-01:70:-355564-00:00:0396 leikfangavelin_004 252 01:7.0: 3.84 0.0 það hafði hann oft orðið vitni að nú fannst honum vera komið að sér -leikfangavelin_004-0253-01:70:-355116-00:00:1202 leikfangavelin_004 253 01:7.0: 11.904 0.15 í og pulsu honum ítrekað að einbeita sér að því að ná góðri heilsu og þegar hann væri orðinn hraustur á ný myndi staða hans í bandinu bíða hans eigin væri þarna ansi meðan hann væri að ná sinni heilsu -leikfangavelin_004-0254-01:71:-359862-00:00:1022 leikfangavelin_004 254 01:7.1: 10.112 0.21 eftir því fyrr í þættinum þegar ég sagði frá því að síðasta verkefni peter criss hafði verið að koma fram í myndbandi viljandi án þess að hafa spilað það -leikfangavelin_004-0255-01:71:-358778-00:00:5638 leikfangavelin_004 255 01:7.1: 56.448 0.4 og að shandi hafi í raun verið fyrsta lagi sem tengdi er í karlar núna safnarana hvaðan við gounod varð síðasta verkefni hans er í karli án þess þó að tromma á upptökunum en það var einmitt fyrsta verkefni núverandi tómar exina eins dauði er annars manns brauð sagði einhverstaðar eric polar lést vegna heilablæðingar þremur mánuðum síðar eða þann tuttugustu og fjórða nóvember ná hundruð nutu og eitt aðeins fjörugri og má dauða hans rekja beint til krabbameinsins sem hún greindi smiðju í byrjun þessa sama ár -leikfangavelin_004-0256-01:72:-359042-00:00:0970 leikfangavelin_004 256 01:7.2: 9.728 0.44 eric deilir dánarbeði við stórsöngvarinn freddie krog hans andlát féll því eðlilega töluvert í skuggann á andláti freddie -leikfangavelin_004-0258-01:72:-357228-00:00:5318 leikfangavelin_004 258 01:7.2: 53.248 0.41 á henni voru í raun tvö aukalög sem ekki átt að vera þar í fyrstu karin hundruð áttu og eitt trommusólóum er í kafi tekið upp skömmu eftir að gengið til liðs við kiss og við heyrðum í upphafi þessa þáttar og ég man hreinlega ekki eftir því að annað eins trommusóló hafi nokkurn tíma verið hljóðritað áður í hljóðveri en það var tekið upp aðeins þegar arakaki er svo auðvitað umrætt rótum hans allra síðasta aðkoma hljómsveitin á sinni lífsleið eignarhaldi börn við andlát stigi hann eftir sig foreldra sína og systurnar tvær ásamt svo auðvitað sinni heittelskuðu karen sem í dag gerir mikið í því að halda minningarathöfn er -leikfangavelin_005-0002-00:00:1976-00:00:1116 leikfangavelin_005 2 00:00:19.76 11.136 0.24 lag og horfum við í austurátt og það alla leið til svíþjóðar og við kíkjum á upprisu fall og loks dauða eins af vinsælustu rokkböndum þessa svokallaðrar nágrannaþjóðar okkar -leikfangavelin_005-0003-00:00:3504-00:00:0908 leikfangavelin_005 3 00:00:35.04 9.088 0.13 við ætlum nefnilega að fara yfir feril hljómsveitarinnar kent sem náði hátindi sínum árið ná hundruð nutu og átta með plötunni í sólar -leikfangavelin_005-0004-00:00:4732-00:00:1260 leikfangavelin_005 4 00:00:47.32 12.672 0.13 eða hvað var það hátindur ferils þeirra hvað gerðist fyrir þetta magnaða band sem virtist svo sannarlega eiga framtíðina fyrir sér á alþjóðlegum markaði fyrir baksaga og hverjir voru auðvitað -leikfangavelin_005-0006-00:05:5660-00:00:3076 leikfangavelin_005 6 00:05:56.60 30.848 0.38 árið er níundu nutu við erum stödd í borginni eskilstuna í svíþjóð þetta er síðastu og sjö þúsund manna borg um hundruð tuttugustu vestur af höfuðborg landsins stokkhólmi nánar tiltekið erum við á kaffihúsinu kaffi grunar í borg en þar söfnuðust nemendur nálægs menntaskóla oft saman í kaffi og matarhléum skólans og hlustuðu á tónlist á meðan dreypt var á góðum latour sjóðheitu kakó -leikfangavelin_005-0007-00:06:2802-00:00:0716 leikfangavelin_005 7 00:06:28.02 7.168 0.38 einar nemendum þessa menntaskóla var hinn tvítugi joakim herbert berg sem oftast var kallaður í okkur -leikfangavelin_005-0009-00:08:0212-00:00:1142 leikfangavelin_005 9 00:08:02.12 11.392 0.33 þarna á kaffipásuna nutu þekktust þessir tveir ekki neitt þrátt fyrir að vera í sama menntaskóla og vera báðir fæddir árið tjá hundruð sjöttu -leikfangavelin_005-0010-00:08:1440-00:00:0838 leikfangavelin_005 10 00:08:14.40 8.32 0.1 áður voru þeir þó komnir stutt frá æskuslóðum sínum til borgarinnar eskilstuna til að stunda menntaskólanám en frá sitthvorum smábænum -leikfangavelin_005-0011-00:08:2346-00:00:1614 leikfangavelin_005 11 00:08:23.46 16.128 0.11 okkar eins og áður sagði það illa á tónlistinni sem martin spilaði á kaffihúsinu að hann varð að fara til hans og gefa sig á tal við hann þeir spjölluðu saman lengi um tónlist þessa kaffipásuna og varð strax vel til vina í gegnum samskonar tónlistarsmekk -leikfangavelin_005-0012-00:08:4070-00:00:0776 leikfangavelin_005 12 00:08:40.70 7.808 0.05 fljótlega voru þeir farnir að lána hvorum öðrum vinur með hinum og þessum hljómsveitum til að víkka sjóndeildarhring hvors annars enn frekar -leikfangavelin_005-0013-00:08:4912-00:00:0518 leikfangavelin_005 13 00:08:49.12 5.248 0.15 hér skulum við hafa í huga að það var ekkert internet til að styðja sig við hvað þá spotify vindinn -leikfangavelin_005-0014-00:08:5588-00:00:1306 leikfangavelin_005 14 00:08:55.88 13.056 0.29 rokkarana einnig sameiginlegt að spila báðir á hljóðfæri ok var þarna í skólahljómsveit sem hét því skemmtilega nafni víkka klaus vegna mikillar neyslu hljómsveitarmeðlima á þeim ágæta drykk -leikfangavelin_005-0016-00:09:1498-00:00:0836 leikfangavelin_005 16 00:09:14.98 8.448 0.43 hermína höfðu þekkst frá unga aldri eftir að vera einnig saman í barnaskóla en sami er einnig fæddur árið níundu sjöttu -leikfangavelin_005-0017-00:09:2400-00:00:0938 leikfangavelin_005 17 00:09:24.00 9.344 0.24 eftir að okkar tin fyrir sami ákváðu þeir að stofna nýja hljómsveit þrír saman þar sem ókomin spiluðu báðir og gítar en martin á bassa -leikfangavelin_005-0018-00:09:3378-00:00:0976 leikfangavelin_005 18 00:09:33.78 9.728 0.37 vantaði þeim trommara jocke vissi af einum ansi flínkum trommara sem var þó þremur árum yngri en þeir þar var á ferðin sat ára gamli markus mustonen -leikfangavelin_005-0019-00:09:4406-00:00:0788 leikfangavelin_005 19 00:09:44.06 7.936 0.1 markus var þarna einnig bráðefnilegur fótboltamaður og átti í raun framtíðina vel fyrir sér í fótboltanum hefði hann kosið þá leiðina -leikfangavelin_005-0020-00:09:5234-00:00:0928 leikfangavelin_005 20 00:09:52.34 9.344 0.42 en þeir okkar og martin náði tali af markusi fyrir utan skemmtistaðinn villisvínið í eskilstuna þar sem hann lofaði að gerast trommari með bandinu -leikfangavelin_005-0021-00:10:0202-00:00:0844 leikfangavelin_005 21 00:10:02.02 8.448 0.0 loforð sem hann stóð við þrátt fyrir að vera í verulega annarlegu ástandi þegar það var gefið sökum neyslu áfengis en hvað það -leikfangavelin_005-0022-00:10:1508-00:00:0718 leikfangavelin_005 22 00:10:15.08 7.168 0.27 megi gleyma áhrifunum sem er blaine hafði á þá jocke martin og varð til þess að þeir tóku tal saman í fyrstu -leikfangavelin_005-0024-00:10:3148-00:00:0590 leikfangavelin_005 24 00:10:31.48 5.888 0.11 martin stakk þá upp á sínum besta vini sem var í svipuðum tónlistarlegum pælingum og ekki var að vera -leikfangavelin_005-0025-00:10:4104-00:00:0680 leikfangavelin_005 25 00:10:41.04 6.784 0.25 þarna var um að ræða hann thomas bergqvist og gekk hann í bandið skömmu eftir stofnun þess árið nánu nutu -leikfangavelin_005-0026-00:10:4840-00:00:0602 leikfangavelin_005 26 00:10:48.40 6.016 0.4 landið sem stofnað var fékk nafnið jóns og giftet eða á íslensku jóns og eitrið -leikfangavelin_005-0027-00:10:5482-00:00:0814 leikfangavelin_005 27 00:10:54.82 8.192 0.39 nafnið var tilvitnun í hinn ameríska sem og hrottafulla sértrúarleiðtoga og fjöldamorðingja jim jones og tilheyrir allt mariu -leikfangavelin_005-0029-00:11:0974-00:00:0832 leikfangavelin_005 29 00:11:09.74 8.32 0.24 sami spilaði á sólógítarinn markus trommaði og sá um bakraddir og að lokum komu hin tilraunakenndu hljóð frá thomasi á hljómborðinu -leikfangavelin_005-0030-00:11:1876-00:00:0644 leikfangavelin_005 30 00:11:18.76 6.528 0.38 svona skipaðir héldu þeir til stífra æfinga á balsta musikslott í hagnestahill eskilstuna -leikfangavelin_005-0031-00:11:2596-00:00:0496 leikfangavelin_005 31 00:11:25.96 4.864 0.45 næsta hleri því leggja þetta nafn á minnið þetta verður íslensk -leikfangavelin_005-0032-00:11:3136-00:00:2616 leikfangavelin_005 32 00:11:31.36 26.112 0.2 aldamót hagnesta hill er menningarhús rekið af borginni þar sem ungar sem og reyndar hljómsveitir fá æfingarhúsnæði úthlutað til að skapa sína tónlist og fengu þeir félagar í jóns og giftet þar eitt af sjötugan hússins til að hefja sína vegferð vegferð sem átti sennilegast eftir að taka þá lengra en þeim sjálfum grunaði því um tíu árum síðar áttu þeir eftir að verða ein stærsta rokksveitin í sögu svíþjóðar -leikfangavelin_005-0033-00:11:5806-00:00:0620 leikfangavelin_005 33 00:11:58.06 6.272 0.35 auk auðvitað hljómsveita eins og er cardigans europe og fleirum en nánar um það hér á eftir -leikfangavelin_005-0034-00:12:0474-00:00:0724 leikfangavelin_005 34 00:12:04.74 7.168 0.31 formaður nemendafélags skólans drengur að nafni tjörnum var fljótt heillaður af tónlistinni sem jóns og giftingar -leikfangavelin_005-0035-00:12:1262-00:00:0724 leikfangavelin_005 35 00:12:12.62 7.296 0.45 hann var þarna í gegnum starf sitt fyrir nemendafélagið nokkuð vel tengdur hingað þangað í þó nokkuð nálægum tónlistarheimi eskilstuna -leikfangavelin_005-0037-00:12:2626-00:00:0484 leikfangavelin_005 37 00:12:26.26 4.736 0.45 fyrsta fór fram í smábænum lindesberg en þá næsta á næturlíf -leikfangavelin_005-0038-00:12:3164-00:00:0534 leikfangavelin_005 38 00:12:31.64 5.248 0.07 síðarnefnda fór fram á sunnudagskvöldi fyrir framan ekki mikið fleiri en svona tíu tónleikagesti -leikfangavelin_005-0039-00:12:3782-00:00:0990 leikfangavelin_005 39 00:12:37.82 9.856 0.45 ráðinn útvega jóns og giftet nokkrum tímum í skellur þar sem þeir nota upp demo meðal annars þetta sem hljómar hér undir -leikfangavelin_005-0041-00:13:3466-00:00:0442 leikfangavelin_005 41 00:13:34.66 4.48 0.31 ári eftir stofnun bandsins sá þó maður að nafni mike svedberg á tónleikum -leikfangavelin_005-0043-00:13:4794-00:00:0510 leikfangavelin_005 43 00:13:47.94 5.12 0.26 líkaði nokkuð vel þar sem hann sá og heyrði og kom strákunum í jóns og giftet aftur í hljóðver -leikfangavelin_005-0044-00:13:5366-00:00:0562 leikfangavelin_005 44 00:13:53.66 5.632 0.31 nú er það andaði sem varð fyrir valinu og þar var lagið handritið -leikfangavelin_005-0046-00:14:5748-00:01:3816 leikfangavelin_005 46 00:14:57.48 98.176 0.4 en þetta sama ár eru þeir komnir í hörku gott spilaform og taka þeir því þátt í hljómsveitarkeppninni köln von á skemmtistaðnum skaltu og þeir vinna þessa keppni en ekki hvað á þessum tónleikum var magnússonar útsendari frá plötuútgáfunni emi magnus heillaðist af bandinu þó svo hann ekki náð að selja þá áfram innan emi á þeim tíma þó til að gera eitthvað fyrir strákarnir jóns og giftet sem honum líkaði verulega vel við þá náði hann að mæla með þeim og bóka þá og tónleikagestum ar sem stóru tækifærin mátti finna fyrir unga svítan haldi árið nánu nutu og tvö gengur í garð spilamennskan hjá jóns og giftet hefur aukist jafnt og þétt síðustu tvö árin og þá sérstaklega á nýliðnu ári tjá hundruð nutu og eitt okkar samdi langmest af lögum bandsins og þegar best lét kom hann með einnig á borðinu á hverjum einasta degi hann ætlaði sér að ná árangri í tónlistinni og átti sér þann draum heitastan að verða stórt legu plötubúðum landsins og helst víðar bandið ákveður því að taka aftur þátt í kvöld tónverkinu sem þeir unnu sælla minninga þarna ári áður og hét sú núna köldu þetta gerðu þeir en á þó ekki að sigra í þetta skiptið og urðu því að lúta í lægra haldi fyrir bandinu nótan sem innihélt slagverksleikarann harri mannakornum við kynnumst þó betur hér á eftir jóns og giftet einum í hópinn fyrir kvöldinu tíu og tvö þegar gítarleikarinn martin ruku sem tímabundinn ringlaðir svo okkar gæti einbeitt sér betur að söngnum skömmu eftir keppnina hætti thomas bergqvist í bandinu til að ganga í herinn -leikfangavelin_005-0047-00:16:3634-00:00:1562 leikfangavelin_005 47 00:16:36.34 15.616 0.05 aðrir liðsmenn sveitarinnar sýndu þessari ákvörðun hans skilning enda lá hans áhugasvið þremur til þar heldur í tónlistinni síðar meir og á fullorðinsárum sínum gerðist tómas þessi svo lögreglumaður og starfar hann enn í dag í lögreglunni eskilstuna þegar þetta er tekið -leikfangavelin_005-0049-00:17:1086-00:00:1554 leikfangavelin_005 49 00:17:10.86 15.488 0.47 þetta var hann þrítug september ná hundruð nutu og tvö sem hafir héldu þeir spilamennskunni áfram það sem eftir lifði á svo komu þeir fram á stöðum eins og það spagetti kommenti sem á hana krog loks hinum fræga petters -leikfangavelin_005-0050-00:17:3106-00:00:0840 leikfangavelin_005 50 00:17:31.06 8.448 0.14 vísaði mér ekkert annað í stöðunni þegar árið nánu undra nutu og þrjú í garð en að flytja allir til höfuðborgarinnar stokkhólms -leikfangavelin_005-0051-00:17:3992-00:00:1694 leikfangavelin_005 51 00:17:39.92 16.896 0.24 enda þar þungamiðja sænsku tónlistarsenunnar að finna þannig náðu þeir líka að minnka öll þessi ferðalög og geta þó tekið fleiri gigg með þeim mun styttri fyrirvara ef svo barni aftur breyta förum nafn á bandinu og var það litli bróðir okkar hann adalbert sem átti hugmyndina að nafninu kent -leikfangavelin_005-0053-00:18:0546-00:00:1058 leikfangavelin_005 53 00:18:05.46 10.496 0.31 kannski sem nærri minnast á hljómsveitin sem sá sem hér talar var á sínum unglingsárum og bar einfaldlega heitið gylfi en aftur að okkar mönnum sem nú hétu kent -leikfangavelin_005-0054-00:18:3352-00:00:4776 leikfangavelin_005 54 00:18:33.52 47.744 0.42 til að styrkja ímynd sína enn frekar hófu þeir að koma fram í sjöttu á tónleikum og spiluðu þeir þannig víða árið ná hundruð nutu og þrjú og enduðu árið með því að spila í útgáfupartý sem sænska rokksveitin bob ingall þegar þeir gáfu út sína fyrstu plötu samnefndri sveitinni og við heyrum tóndæmi af því er undir í mars árið tjá hundruð nutu og fjögur komust kent svo í átta rósar ljóð nytorpsskolan við brosti í stokkhólmi og tóku þar upp tíu eða demo plötu upp nokkuð frumstæðar aðstæður þó þessar upptökur ætluðu kent liðar að nota til að koma sér á plötusamning og var því vandað eins vel til verka og mögulegt var þessum demo upptökum var dreift til nokkurra áhrifamanna í sænsku tónlistarsenunni og fékk meðal annara peter hade hjá pet plötuversluninni þær í hendur -leikfangavelin_005-0055-00:19:2170-00:00:2660 leikfangavelin_005 55 00:19:21.70 26.624 0.37 þetta er var ekki alveg ókunnur bandinu þó því hann sá einnig um á bókarinnar en þar höfðu okkar menn spilað nokkrum sinnum nú þegar eins og komið hefur fram þetta er hætti störfum hjá peter hann fékk demoin og hóf störf hjónanna það var gæfuskref fyrir kennt í apríl árið níundu nutu og fjögur leyfði hann erlendum sem var aðalútsendari bmg að heyra þessa tíu eða malade -leikfangavelin_005-0056-00:19:4898-00:00:0478 leikfangavelin_005 56 00:19:48.98 4.864 0.29 hér var verulega hrifinn og heyrði að það var eitthvað meira en mikið spennandi við þetta band -leikfangavelin_005-0057-00:19:5524-00:00:0704 leikfangavelin_005 57 00:19:55.24 7.04 0.21 hvað skoðað betur stóra tækifæri okkar manna kom svo þann áttunda júní sama ár ná hundruð nutu og fjögur -leikfangavelin_005-0058-00:20:0278-00:00:2968 leikfangavelin_005 58 00:20:02.78 29.696 0.35 kent hita upp fyrir sveitina cardigans í taugarnar í stokkhólmi per lindholm gafst endanlega á þessum tónleikum og bíður þeim samning af þeim loknum en á þessum tónleikum var þó að finna útsendara frá öðrum útgáfum sem einnig buðu kent samning meðal annars emi sem ekki vildi þó þarna þremur árum fyrr og opnir gáfu sér nokkra daga til að fara vel yfir samningsdrög sem fer fram að þá lágu og ákváðu loks að velja bmg útgáfuna -leikfangavelin_005-0059-00:20:3286-00:00:1080 leikfangavelin_005 59 00:20:32.86 10.88 0.13 ástæðan var að uppistöðunni til vegna þess að sá samningur innihélt fullkomið listrænt frelsi fyrir hljómsveitina við sköpun og upptökur og væntanlegri fyrstu plötu þeirra eitthvað sem þeim hugnaðist verulega vel -leikfangavelin_005-0060-00:20:4408-00:00:1674 leikfangavelin_005 60 00:20:44.08 16.768 0.33 istanum kennt var því undirritaður þann tuttugustu og sjötta júní ít hundruð nutu og fjögur og um haustið hófust upptökur á þeirra fyrstu breiðskífu í slangur í smábænum koppom og var hugmyndin að fullgera tugurin þarna áður í fullkomnum gæðum -leikfangavelin_005-0062-00:23:0942-00:01:0144 leikfangavelin_005 62 00:23:09.42 61.44 0.48 frumraun kom svo út an fimmta mars árið tjá hundruð nutu og fimm og austin í annað sæti í sænska vinsælar islands þessi fyrsta plata þeirra sem var samnefnt sveitinni innihélt elleftu lög og var hún nokkuð rokkaðri en margt sem eftir átti að koma enda kent enn þá í raun að reyna að finna sig og staðsetja það áttu þeas sannarlega eftir að gera platan kenndi samt ágæt plata og er hún öll sungin á sænsku okkar og margt til skuldafangelsinu bandsins frá upphafi kit hefur hann ávallt sagt og honum finnist mun þægilegra að semja þá á sænsku þar sem honum finnst ávallt sem sænskir tónlistarmenn sem semji texta sína á ensku gerist of oft uppvísir að því að nota sömu klysjurnar í enskri tungu aftur og aftur því segist hann ná meiri dýpt í textana sína en þeir eru samdir á móðurmálinu sænsku í kringum útgáfuna á plötunni gáfu kent út nokkrar smáskífur sem og er gerðu nokkur tónlistarmyndband ein af þeim leikstýrir danger sem er bróðir okkar berg og kom við sögu hér fyrr í þættinum -leikfangavelin_005-0063-00:24:1134-00:00:2870 leikfangavelin_005 63 00:24:11.34 28.672 0.42 átti munið hugmyndina að nafninu kent adam leikstýrði svo flestum öðrum tónlistarmyndböndum sem kom út eftir þetta með hljómsveitinni kennt bandið spilaði á um tíu tónleikum með vorið ná hundruð nutu og fimm til að kynna plötuna sína áður en þeir taka höndum saman við hljómsveitirnar brenglast landi eftir dagar með þeim á lollipop túrinn sem endaði á stórum tíu þúsunda tónleikum á sjálfu á patti þar sem þeir slógu rækilega í gegn og sænski björninn var unninn kent honum ættir -leikfangavelin_005-0066-00:25:1168-00:00:5824 leikfangavelin_005 66 00:25:11.68 58.24 0.27 þeir spiluðu eftir hátíðina á fjórum tónleikum til viðbótar sem allir voru verulega vel sóttir en þá tilkynnti reindeer martin húsa hann heyrði segja skilyrði bandið til að einbeita sér að starfi sínu sem hann hafði þegar hjá sjónum svíþjóð martin hætti þó í góðu og gerðist samhliða fyrrnefndu starfi sínu umboðsmaður sveitarinnar og sinnti því starfi til síðasta dags bandsins þeir fengu harri montain inn og leysa martin aukinn tíma en hann rífa ekki strax kynntur sem fullgildur arftaki hans þennan harri höfum við einmitt minnst á áður í þessari frásögn hann var einmitt meðlimur í hljómsveitinni no fann sem sigraði kvöld næturljós einari þegar okkar menn tóku þar þátt í annað skiptið um haustið ná hundruð nutu og fimm fóru kent í hljóðver á ný til að taka upp sína aðra breiðskífu þar voru þeir farnir að finna þá stefnu sem þeir urðu hvað þekktastir fyrir síðar meir aðeins minna þekktastur inn og heldur yfirvegaðra rokk í svokölluðum alternetive -leikfangavelin_005-0067-00:26:1042-00:00:1752 leikfangavelin_005 67 00:26:10.42 17.536 0.09 þá voru kent þarna fyrir að leika sér nokkuð mikið með strengi og brass í bland við sín hefðbundnu hljóðfæri snemma árs ná hundruð nutu og sex unnu kent sín fyrstu verðlaun en þeir voru tilnefndir til þriggja verðlauna og sænskur verðlaunin sem þeir hlutu voru hvorki meira né minna en rokkhljómsveit ársins -leikfangavelin_005-0068-00:26:2834-00:00:0332 leikfangavelin_005 68 00:26:28.34 3.328 0.23 árið níundu nutu og sex byrjað sem sagt afar vel hjá okkar mönnum -leikfangavelin_005-0069-00:26:3356-00:00:0404 leikfangavelin_005 69 00:26:33.56 4.096 0.17 annar breiðskífa kom út akkúrat ári eftir þeirra fyrstu upp á dag -leikfangavelin_005-0070-00:26:3804-00:00:0548 leikfangavelin_005 70 00:26:38.04 5.504 0.21 þann fimmta mars þetta ár kom platan verkligen sem þýða má á íslensku virkilega -leikfangavelin_005-0071-00:27:5776-00:01:4504 leikfangavelin_005 71 00:27:57.76 105.088 0.3 nýja platan þeirra fer beint á toppinn í svíþjóð og kenndu aldrei verið vinsælli við tekur stórt tónleikaferðalag með yfir settu tónleikum víðs vegar um svíþjóð og nágrenni nefna sem dæmi tónlistarhátíðina sem við íslendingar þekkjum svo vel hróarskeldu í danmörku samstarfið við harri motion framar og hann smellpassaði í hópinn hann var líka afar fjölhæfur og skilaði góðu starfi á öllum tónleikum ýmist á risasmelli en þarna voru flestir meðlimir farnir að spila að einhverjum hluta að minnsta kosti á hljómborð eða annan hljóðgervil kent kynntu því harri opinberlega og sem fullgildan meðlim bandsins um mitt sumar tjá hundruð nutu og sex í október snéru kent aftur í heimaborginni eskilstuna og héldu þar stóra og vel heppnaða tónleika síðar í október gáfu þeir plötuna verkefnið enska útgáfu af laginu krans er bónus takk og hálfgerð tilraun þeirra en þetta lag var einmitt fyrsta smáskífan af þessari plötu sem þeir gáfu út í svíþjóð en þá auðvitað á sænsku japanski markaðurinn tók þessu nokkuð vel og kennir fór að leiða hugann að því hvort þeir ættu að leggja upp meiri áherslu á enska útgáfu á komandi misserum eftir vel heppnað ár hefst árið tjá hundruð nutu og sjö og aftur nokkuð vel aftur voru þeir tilnefndir til nokkurra grammis verðlauna og hlutu þeir þau fyrir besta myndbandið og upptökustjóri þeirra hlaut verðlaun fyrir störf sín á plötunni þeirra verkligen var þessi sama plata þeirra valin besta platan á rokkböndum af tónleikum bókaðir þetta árið en þeir snéru aftur með stórtónleika sem og í lundi um miðjan maí hófu þeir æfingar fyrir sína þriðju breiðskífu í hvarflandi ar sem allt efnið var eftir okkar fyrir utan að bassaleikarinn martin sköld koma tveimur þessara laga -leikfangavelin_005-0072-00:29:4322-00:01:3160 leikfangavelin_005 72 00:29:43.22 91.648 0.28 voru allir textar á ný eftir jocke þeir ákveða prófa taka upp þriðju plötuna í öðru landi og fundu til þess gott hljóðver í belgíu er nefnist galaxy stúdíó þangað var haldið um miðjan júní níundu nutu og sjö og upptökustjórinn sett var ráðinn til að taka þá upp en hann hafði áður hljóðblandað fyrstu brautina hluta til kent héldu til í galaxy ljóðinu við upptökur þar til sjöunda júlí þegar þeir taka sér tuttugustu pásu frá upptökum en hefja þeirra á ný í lúther nýstofnuðu standa júlí lítið sem ekkert var notað á strengjum var brassi í þetta skiptið en syntarnir komu sterkir inn í þessum upptökum auk þess að gítar trommur og bassi skipta höfuð máli í öllum lögum plötunnar og þá sérstaklega trommur og bassi sem keyra allt áfram og önnur hljóðfæri og eða hljóð virka sem skraut í kringum þessi tvö bassann á plötunni sem koma skildi átta hljóma eins og verður að hlusta á talsverð þá hafði söngurinn hjá jocke aldrei áður innihaldið sömu gæði og textarnir hans voru óvenju góðir í þetta skiptið loka hnikkurinn í upptökunum fór svo fram mánuði síðar urban í stokkhólmi þar sem síðasti tónninn var hljóðritaður þann tuttugustu og sjöunda ágúst þetta ár sett á í galaxy ljóðið í belgíu og ný með upptökurnar og eyddi hann næstu vikum þar í hljóðblöndun plötunnar það var svo þann sjötta október ná hundruð nutu og sjö sem fyrsta smáskífan var gefin út í svíþjóð þar var á ferð lætur her og fer það strax í þriðja sætið á sænskum sölulistum -leikfangavelin_005-0073-00:35:1270-00:00:1048 leikfangavelin_005 73 00:35:12.70 10.496 0.35 svo út á sænskum markaði þann tólfta nóvember nínu nutu og sjö elleftu laga plata þar á ferð sem fer beint í gull sem er í svíþjóð fimmtu þúsund seld eintök -leikfangavelin_005-0074-00:35:2366-00:01:3406 leikfangavelin_005 74 00:35:23.66 93.952 0.33 fór hún því rakleiðis í toppsætið í heimalandinu og það með yfirburðum mánuði síðar var fyrrnefnt smáskífa einnig kominn í gulls og áður en ári var liðið fengu kent verðlaun frá heimaborginni eskilstuna þegar nýlega stofnuð tónlistarverðlaun þar í borg var afhent þeim og sérstakri viðhafnar hátíð við mikinn fögnuð yfirburðar ári lífi kent og við tók árið níundu nutu og átta og eins og áður með tilheyrandi tilnefningum til ýmissa verðlauna á grammis áttina þeir verðlaun fyrir bestu plötu ársins sólarljósinu annarri fengu þeir líka verðlaun fyrir bestu plötu ársins en einnig fyrir að vera besta sænska hljómsveitin var þeim afhent sérstök verðlaun frá hátíðinni fyrir áberandi framúrskarandi árangur á sænskum tónlistarmarkaði já nínu nutu og átta byrja svo sannarlega vel hjá okkar mönnum í kennt þrátt fyrir að mikið var að gera hjá bandinu fann okkar einhvern tíma til að sinna hliðarverkefni sínu samhliða þessu öllu en hann var hér farinn að vinna plötu með péturs hansn úr cardigans undir heitinu boom súpa þetta sama ár nutu og áttu var kennt eins og við kom inn á hér fyrr þá breyttist tónlist þeirra nokkuð mikið á plötunni í sólarlag urðu hægari og með meiri tilfinningu og sá en áður án durera var orðinn algjör útaf hittari á heimamarkaðinum en á tónleikum kent var lagið jórunnar þeir vanir að ljúka flestum tónleikum sínum með þessu lagi en platan sjálf endar einmitt á þessu sama lagi sem er einmitt sjö mínútur fjörugan frábæra -leikfangavelin_005-0075-00:39:4422-00:03:4220 leikfangavelin_005 75 00:39:44.22 222.208 0.43 nokkrar fleiri smáskífur fylgdu nú í kjölfarið sem flestar náðu góðum árangri í noregi danmörku finnlandi auk svíþjóðar það var svo þann sextánda febrúar ná hundruð nutu og átta kennt ákveða prófa senda frá sér smáskífu á ensku fyrir restina evrópu og var lagið om du hér fyrir valinu en nú haft our ferð í sólarinnar enska útgáfan kom út það er ekki að spyrja úr hér lókal gegn vegar evrópu sem varð til þess að kent gáfu út í sólarinnar heild sinni á ensku fyrir evrópumarkað þann tuttugustu og sjöunda apríl og hófu sinn fyrsta evróputúr sand maí sem í raun stóð meira og minna út megnið af árinu ná hundruð nutu og átta en hún lauk þegar vel var komið inn í október undirritaður sá þá einmitt á hróarskeldu þetta ár þar sem þeir reyndar sungu allt sitt efni á sænsku en engu að síður frábærir tónleikar þó svo að enska útgáfan í skóla hafi selst vel innan skandinavíu seldist hún hægar á öðrum mörkuðum evrópu enska útgáfan inn í heltekin elleftu líkt og sænska þar sem laginu velvet var bætt við þrátt fyrir lakari viðtökur í evrópu heldur meðlimur og útgefendur bjuggust við var það ávallt stefnan hjá bæði bandinu sem og útgáfufyrirtækinu að ráðast í sólarinnar ska markað allur slíkur undirbúningur tekur þó tíma og betri að fara vel af stað og rétt af stað frekar anais á þeim stóra markaði sem þar er útgáfufyrirtæki þeirra að rétta planinu þegar óvænta hjálp bara garðinum nánu nutu og átta var hinn frægi útvarps í tuttugustu af útvarpsstöðinni og kidda í fríi á íslandi sænskur skiptinemi hér á landi hittir fyrir og leyfði honum að heyra ensku útgáfuna af í úr baker eru hrifinn af því sem hann heyrði hann var beina leið út í næstu íslensku plötuverslun og var sér út um smáskífuna og fór með amarna leið í vinnuna á ný þegar heim var komið lagið fór rakleiðis í reglubundna spilun á þessari áhrifamiklu útvarpsstöð og hlustendur kunnu vel að meta þessi keðjuverkun sem hófst er á íslandi í raun fyrr um sumarið hélt áfram aðrar útvarpsstöðvar í bandaríkjunum hóf spilað lagið sem fór eins og eldri sinnum landsteina útgáfufyrirtæki þeirra kennara á hvaða hamrana meðan það var heitir gáfu út í sólarinnar june og kanada þann fimmta september og sendi yfir atlantshafið strax í upphafi nóvember ná hundruð nutu og átta eftir að þeir luku sem fyrsta evróputúr í bandaríkjunum komu þeir fram í útvarpsþáttum sem og sérstökum sjóinu sem eru eins konar sölulistum þeir á hinum fræga ári ballinu olsen fyrir samlanda sína í ekert ans áður en haldið var heim á ný í jólafrí lok árs ná hundruð nutu og átta setur breska tónlistartímaritið merkustu assai yfir hundruð bestu plötur ársins vel gert og verðskuldað enda fagott hundruð nutu og í áttað vera árið sem bandarískir átti að vinnast fyrir fullt og allt kennt ófrísk í þeim megin tilgangi þó að skjóta þar tónlistarmyndband lokaður en haldið var af stað í lokin á bretlandstúr að þeim túr loknum var stefnan sett á þeirra fyrsta norður ameríkutúr sem upphitunarband fyrir að karinar la febrúar mánuði ná hundruð nutu og níu myndbandið sem þeir gerðu fyrir sjö fjögurra mars og aðeins í enskri útgáfu öll megin áhersla var hér sett á enska útgáfu og langmest af markaðsstarfinu var því á ensku -leikfangavelin_005-0076-00:46:2884-00:01:4054 leikfangavelin_005 76 00:46:28.84 100.608 0.48 en hélt upphituninni áfram fyrir það karinar á norðurlöndunum á þeir héldu aftur til bandaríkjanna á sinn annan norður ameríkutúr en nú sem upphitunarband fyrir bandarísku rokksveitina papa vegas og stórar á byrjun apríl deildinni þessa miklu keyrslu árið ít hundruð nutu og níu með tónleikum á vegum en tilvísanir á sérstakast um í london eftir stutta pásu þar sem eftir lifði þessa árs voru kenndar mættir til æfinga á ný fyrir nýtt efni á næstu breiðskífu sína en hana áttað gefa út líka bæði á sænsku og ensku aftur var það upptökustjórinn sett sem fengið var til liðs við bandið og var þeirra fjórða breski var tekin upp bæði í svíþjóð sem og danmörku sumarið ít hundruð nutu og níu og fram á haustnótt russel í þetta skiptið og í parís fjórða platan þeirra næsta heilsan sjötta desember níundu nutu og níu á sænsku en þann tuttugustu og áttunda apríl árið tvö þúsund á ensku þarna segja margir kenndi á prófinu ævintýrasagan og rússíbanareiðin sem meðlimir bandsins höfðu farið saman utan svíþjóðar var í raun að enda öll lögin og allir textar voru aftur eftir john martin sköld bassaleikarinn knái átti þó bút úr fyrsta lagi plötunnar kings sem er í raun ágætis lag í heildina séð og sennilegast besta lag plötunnar ef frá er talið laganna náði þrátt fyrir allt ágætis árangri þó vissulega ekki þeim sem flestir vonuðu þetta er einhverskonar diskur sem á engan hátt að sviðsmyndina þó fínt -leikfangavelin_005-0078-00:52:0738-00:00:2100 leikfangavelin_005 78 00:52:07.38 20.992 0.25 eftir þó nokkra spilamennsku á þessu ári þar sem þeir komu við meðal annars í reykjavík og héldu tónleika þar þann elleftu júní þetta ár ákváðu kenndi að taka sér kærkomna pásu eftir feiminn til þrjú árin og lágu þeirri dvala megnið af árinu tvö þúsund og eitt sumir meðlima slöppuðu alfarið af á meðan aðrir sneru við hliðarverkefnum -leikfangavelin_005-0080-00:52:3472-00:00:5192 leikfangavelin_005 80 00:52:34.72 51.84 0.41 árið tvö þúsund og tvö komu kent þóti baka með nýja plata vopni plata sem ber heitið vapen stefndu að því að gefa út einnig á ensku í fyrstu en ákváðu loks að segja skilið við mein draumanna utan norðurlandanna og ákvað að flytja sína tónlist á móðurmálinu eingöngu hér eftir sennilegast bæði brenndir og þreyttir á keyrslunni sem það er að reyna að komast að í hinum stóra alþjóðlega tónlistarheimi sér í lagi hinum bandaríska nýja smáskífan þeirra á árinu tvö þúsund og tvö var við lagið dómaranum heyra að kent voru mun meira en búnir að sætta sig við það að verða eingöngu hljómsveit fyrir heimamarkaði því lagið sem er reyndar á tónmeistari lögin þeirra á spotify er eitthvað svo svakalega nordic eitthvað svo skandinavískt ekki nema von því vinsældir þeirra gerðu ekki annað en að aukast hreinlega í aresar þessu og var það fyllilega nægilegt fyrir okkar menn kennt -leikfangavelin_005-0081-00:54:5170-00:02:0584 leikfangavelin_005 81 00:54:51.70 125.824 0.41 síðan þarna hafa kent gefið út sjö plötur og því tólf breiðskífur í heildina sem allar hafa farið á toppinn í sölu og vinsældum í svíþjóð ef frá er talin sú fyrsta en hún náði hæst öðru þar í landi langflestra þessar plötur hafa svo náð að minnsta kosti tim á hinum norðurlöndunum en kent hafi í heildina selt á fjórðu milljónir heimsvísu frá upphafi ferilsins hafa þeir hlotið verðlaun framtíð evrópu sem besta norræna hljómsveitin auk fjölda annarra verðlauna frá heimalandi sínu svíþjóð sem og annarra landa innan skandinavíu og var í janúar tvö þúsund og sjö var það svo tilkynnt að þar viðvaningslegur héldu áfram og að vandlega sænsku tónlistar frægðarhöllina í febrúar tvö þúsund og sextánda tvö þúsund og sextánda tilkynntu kent að næsta plata þeirra sem yrði þeirra tólfta í röðinni yrði þeirra síðasta þar sem bandið myndi hætta eftir tónleikaferðina í kjölfar plötunnar sem fékk nafnið og snorrason í hinu goðsagnakennda og fræga þjóðverja en leitinu gátu meðlimir sjálfir um upptökustjórnina í þetta skiptið kom svo út tuttugustu maí árið tvö þúsund og sextánda tónleikaferð um norðurlöndin fylgdi í kjölfarið með loka stórtónleikum í stokkhólmi í desember sama ár lokalag þessarar hljómsveitarinnar beida heiti en systranna var það bara spurningin ætti þetta hafi ringlaðir líkega í desember árið tvö þúsund og sextánda og hafa ekki komið saman síðar það sem framtíðina í skuli itunes er að kennt skilur eftir risastóra fingraför á sænsku tónlistarsögunni ég hvet áhugasama til þess að fara á spotify hefur ekki gert það nú þegar og hlustað á sólarlag út á ensku riðjum nutu og átta algjörlega frábær plata en við skulum enda þetta dansinn það er betur við hæfi -leikfangavelin_006-0001-00:00:1930-00:00:0690 leikfangavelin_006 1 00:00:19.30 6.912 0.41 þetta skiptið ætlum við að tryggja á afar áhugaverða sögu af hljómsveit sem kemur frá suðurhluta vel -leikfangavelin_006-0003-00:00:3362-00:00:1044 leikfangavelin_006 3 00:00:33.62 10.496 0.39 þeir hófu leika sem ungar þó svo að tónlistin hafi að mörgu leyti og það oft tekið miklum breytingum var ávallt stutt í pönkarann í þeim inn vieni -leikfangavelin_006-0004-00:00:4562-00:00:0696 leikfangavelin_006 4 00:00:45.62 6.912 0.12 kynnast gítarleikara sem þeir taka skömmu síðarinn inn í bandið og lífeyri tekur miklum breytingum eftir það -leikfangavelin_006-0006-00:00:5782-00:00:1234 leikfangavelin_006 6 00:00:57.82 12.416 0.39 við förum í dag yfir sögu welsku hljómsveitarinnar manic britain sjónum okkar aðallega að tímanum allt frá stofnun þeirra og þar til ársins tjá hundruð nutu og fimm -leikfangavelin_006-0009-00:04:2542-00:00:0564 leikfangavelin_006 9 00:04:25.42 5.632 0.15 heyrum í smábænum plaköt sem er staðsettur í dölunum svokölluðu í suður vel -leikfangavelin_006-0010-00:04:3224-00:00:0726 leikfangavelin_006 10 00:04:32.24 7.296 0.05 dalirnir eru þekktir fyrir bæði sitt grófa landslag sem og að vera miðstöð iðnaðar og námuvinnslu þar í landi -leikfangavelin_006-0012-00:04:5132-00:00:0372 leikfangavelin_006 12 00:04:51.32 3.712 0.1 drengirnir sem um ræðir eru þeir sjón morris átján ára -leikfangavelin_006-0013-00:05:0074-00:00:1752 leikfangavelin_006 13 00:05:00.74 17.536 0.16 þeir frændur voru mjög nánir enda bjuggu þeir saman á heimili hins síðarnefnda þar sem þeir deildu herbergi foreldrar sannri nokkrum árum fyrr og var honum því í framhaldi komið fyrir brasil til að auka lífsgæði hans -leikfangavelin_006-0015-00:06:2878-00:00:1926 leikfangavelin_006 15 00:06:28.78 19.2 0.28 að allt of erfitt fyrir enga son þeirra sem þeirra eina barn að bera hið stóran kynnast sennilega hafði hún líka töluvert til síns máls þar en kvæðamaður fyrir þetta var embassy -leikfangavelin_006-0016-00:06:4844-00:00:0944 leikfangavelin_006 16 00:06:48.44 9.472 0.15 bæði á nafni sínu sem og þeirri staðreynd að hann var nokkuð lítill miðað við aldur og var á barnsaldri örlítið tileygður og bar þannig ansi tyler -leikfangavelin_006-0017-00:06:5942-00:00:0658 leikfangavelin_006 17 00:06:59.42 6.656 0.33 geysivinsæl af hópi barna í skólanum sem lögðu hann í talsvert einelti -leikfangavelin_006-0018-00:07:0674-00:00:0474 leikfangavelin_006 18 00:07:06.74 4.736 0.0 ástand sem stóð eitthvað fram á unglingsaldur þegar það tók snögglega að dvína -leikfangavelin_006-0019-00:07:1256-00:00:3846 leikfangavelin_006 19 00:07:12.56 38.4 0.44 geysaði ávallt að leita skjóls hjá sjón morris frænda sínum sem var eins og áður sagði einu ári eldri og stórar umfangsmiklir stuðningsmenn sganarelles cardinal því var geysilega enska liðsins notar en á sama tíma var liverpool anjani deildinni þá var geymir hlaupaíþróttir á unglingsárunum og keppti oft á skóla og héraðsmótum þar sem hans aðalega hindrunarhlaup en þegar hér er komið í sögu það er árið nánu rutt og sem er þó ekki mikið um hlaupaíþróttir -leikfangavelin_006-0020-00:07:5146-00:00:2484 leikfangavelin_006 20 00:07:51.46 24.832 0.19 enda eru frændurnir farnir að uppgötva tónlist að auknum mæli og hvað hún hefur upp á að bjóða er einn heilsunnar inn í herbergi sínu að hlusta á bönd eins og location sumir draumar verða einfaldlega að veruleika eins og við höfum kynnst í öðrum sögum fyrri þátta leikandi arnar við fáum að kynnast hér í þessari sögu -leikfangavelin_006-0022-00:08:2366-00:00:1770 leikfangavelin_006 22 00:08:23.66 17.792 0.38 jórunni á trompet og náði hann nokkuð góðum tökum á bæði þessi hljóðfæri heimsins hins vegar að gítarnum sem hann kenndi í sjálfum sér á að mestu og stundaði hann mikið af öskurtón þegar fyrstu skrefin voru stigin í gítarleik -leikfangavelin_006-0023-00:08:4200-00:01:0044 leikfangavelin_006 23 00:08:42.00 60.416 0.28 þá sem ekki vita þá er skamma borga sérstaklega og leika tónlist fyrir gangandi vegfarendur oft með gítartöskuna opna þar sem þeir freista þess að fá fyrir flutning sinn greitt eitthvert þingsins um framförum á gítarinn við það að spila eftir guns rosebud og sjö þegar tímar átján ára gamall en það band gekk síst fyrrnefndur frumburður þeirra hafði gríðarleg áhrif á okkar mann það kom því loks að því að þeir frændurnir gimsteinum og jonathan settust fyrsta bandaríin band fengu þeir til liðs við sig bassaleikara mælaborðinu svipuðum aldri og sóttu sama skóla og þeir í ólíkan nikulás jóns var á þessum tíma talinn frambærilegur og upprennandi knattspyrnumaður og má hér geta þess -leikfangavelin_006-0024-00:09:4284-00:00:1250 leikfangavelin_006 24 00:09:42.84 12.544 0.44 honum var til að mynda boðinn að koma á reynslu hjá sínu uppáhalds félagi í ensku deildinni dottin hotspur nokkuð því boði þó án þess að gefa því sérstaka skýringu síðar meir -leikfangavelin_006-0025-00:10:0984-00:02:2810 leikfangavelin_006 25 00:10:09.84 148.096 0.48 en nánu áttu og sex og nýja bandið fær nafnið manic má reka nafnagiftina til þess tíma þegar tímar að buska þá lenti honum upp á kannt ið heimilislausan mann sem hafði slegið hálfgerðu eignarhaldi og götuhorn eitt sem eins hugðist koma sér fyrir á í þeim rifrildum þeirra á milli spurði heimilislausum væri manískur götupredikari eða manchest nokkuð skemmtilegt og grípandi í vörumerkið og spiluðu víða í kúgun hér og þar í vinsælasti en einnig voru tökulög á prógramminu þessum hljómsveitum hafa svo árið nýtur áttu og átta amarna var ekki að félagana átt bandið arason hefðu byrjað sína vegferð undir nokkuð miklum pönkarans þeir vera hverfa of mikið frá þeirri stefnu sem honum hugnaðist alls ekki og ákvað hann að yfirgefa bandið áfram héldu þeir hinir þó sem tríó mikla sem þarna hafði tekið upp listamannsnafnið nicky markaði sig einfaldlega á bassann í stað magdalena frá degi eitt verið sá sem sá bæði um söng og sólógítarleikarinn í bandinu á meðan nik ávallt haldið um reynar nánu áttu og átta og brottför mastera þó lítið þar sem hann naut í á bassanum og samstarfið generation var nokkuð skýr frændurnir jim og sjónum að semja tónlistina og sá um textagerðina enda lék sú iðja í höndum hans kannski var það bara honum í blóðbaðinu hans arineld rest skáld og leikritahöfundur vel síðari tíma þá tóku þeir emotions á milli síns í bandinu þó svo að tim afi lagt þar fram krafta sína í ölmiðlarnir bandinu innan vel það var á þessum tíma sem þeir kynntust frekar áhugaverðum dreng að þeim fannst hann mætti á marga þeirra tónleikum og áður en þeir vissu af var hann farinn að keyra bandið á milli staða og hjálpa til við að róta fyrir þá að bera hljóðfæri og magnara inn á staðina og stilla upp á sviðinu með þeim -leikfangavelin_006-0026-00:12:3894-00:01:1332 leikfangavelin_006 26 00:12:38.94 73.344 0.36 var hann einnig fljóta annara efni fyrir okkar menn þessi drengur tveimur árum eldri en heimskringlu risar kilmister síðarnefnda var á hann svo sannarlega elvars þessari frásögn en áfram höldum við þremenningunum í manchester í þessu vera áhugaverður eins og áður sagði og honum var nokkuð mattila meðal annars að spila ekkert sérlega góður í þar sem þó ingemanns góður að koma fyrir sig orði hann gat rekið alla ákafari um hina ýmsu hluti hvort sem um var að ræða eitthvað sem hann vissi eitthvað um hann var einfaldlega frábær í kjaftinum eins og það heitir upp á íslensku kom það einnig snögglega ljóst var þess valdandi að hann gat skrifað frábæra texta líka og voru okkar menn farnir að gæla við að semja eitthvað af lögum í kringum þessa texta hans það var svo seint árið nutu áttu og átta um mannkynið hljóðver sem var staðsett í heimabæ þeirra la -leikfangavelin_006-0028-00:14:0536-00:00:0526 leikfangavelin_006 28 00:14:05.36 5.248 0.31 ljóðið var heitið samband og hljóðrituðu okkar menn þarna sín fyrstu tvö lög -leikfangavelin_006-0029-00:14:1392-00:00:0474 leikfangavelin_006 29 00:14:13.92 4.736 0.09 varir allan tímann þar sem hann fylgdist með hljómsveitinni að störfum -leikfangavelin_006-0030-00:15:1440-00:01:1052 leikfangavelin_006 30 00:15:14.40 70.528 0.49 afraksturinn var fíngerðar nafni er sú og sem samnefnt galið en tennesse síðar átti eftir að koma út á þeirra fyrstu greiðslu betri upptöku þetta var gefið út í þrjú hundruð eintökum og seldist upplagi gæta í dag gengur eintakið af þessari þrjú hundruð eintaka þessu kaupum og sölum á netinu oft fyrir gífurlega fjárhæðir umslagið að enginn af tríóinu sem prýddi framundan var klárlega umslag fyrstu fluttir en þessar tvær skífur skarta nánast eins framþróun alltsaman við hana enda hér ekki komið er á samning hjá neinu útgáfufyrirtæki samstarf og vinskapur okkar manna eric wales var tekinn inn í bandið sem rifnar og fullgildur fjórði meðlimur manic ári eftir útgáfu smáskífunnar sú og staða árið ná hundruð áttu og níu -leikfangavelin_006-0031-00:16:4188-00:00:0810 leikfangavelin_006 31 00:16:41.88 8.064 0.21 sökum þess hversu góður risar í kjaftinum eins og við fórum yfir áðan þá var hann strax gerður að einhverskonar talsmanni bandsins út hafið -leikfangavelin_006-0032-00:16:5082-00:00:0684 leikfangavelin_006 32 00:16:50.82 6.784 0.18 fór bandið að notast að miklum mæli við textana hans sem þóttu afar framúrstefnulegir og þroskaðir miðað við dreng á hans aldri -leikfangavelin_006-0033-00:16:5932-00:00:0382 leikfangavelin_006 33 00:16:59.32 3.84 0.15 raunin er sú að oft þegar bandið kom fram á tónleikum uppfrá þessu -leikfangavelin_006-0034-00:17:0360-00:00:0628 leikfangavelin_006 34 00:17:03.60 6.272 0.38 var ritchie einu sinni með gítar sinn tengdan við magnara en texta sem ég hans var öllu betri en gítarleikur hans -leikfangavelin_006-0036-00:17:1554-00:00:0406 leikfangavelin_006 36 00:17:15.54 3.968 0.0 voru menn því hér einkum að sækjast í heildarlúkkið sem hann gaf bandinu -leikfangavelin_006-0037-00:17:2474-00:00:0738 leikfangavelin_006 37 00:17:24.74 7.296 0.2 var svo auðvitað risin sem kom því í gegn að bæði lögin á smáskífuni þeirra komu út á safnplötunni endurgalt -leikfangavelin_006-0038-00:17:3592-00:00:1254 leikfangavelin_006 38 00:17:35.92 12.544 0.33 var útgáfufyrirtæki líkar sem gaf þá skífu út en áður hafði mark brennan eigandi þessarar útgáfu sem einnig var bassaleikari ensku ungverska bandinu um að vera með á fyrrnefndri safnplötu -leikfangavelin_006-0039-00:17:4980-00:00:0546 leikfangavelin_006 39 00:17:49.80 5.504 0.14 tiltal ritið þeim sem sagt þeim árangri að bæði lögin voru látin fljóta með -leikfangavelin_006-0040-00:17:5634-00:00:0402 leikfangavelin_006 40 00:17:56.34 4.096 0.18 manners fengu þó ekkert nema kærkomna kynninguna fyrir að vera með -leikfangavelin_006-0041-00:18:0408-00:00:0702 leikfangavelin_006 41 00:18:04.08 7.04 0.35 þetta var að sjálfsögðu mikið gæfuskref fyrir okkar menn sem skilaði þeirra fyrsta plötusamning árið nánu nutu -leikfangavelin_006-0042-00:18:1156-00:00:0708 leikfangavelin_006 42 00:18:11.56 7.168 0.16 hér var ekki um að ræða neinn risa samning þó en hann gerði þó það sem hann átti að gera lyfta bandinu til frekari frama -leikfangavelin_006-0043-00:18:1914-00:00:0564 leikfangavelin_006 43 00:18:19.14 5.632 0.29 samningurinn var við litla óháða útgáfu er ber heitið dæmis kúrekinn til í dag -leikfangavelin_006-0044-00:18:2520-00:00:0900 leikfangavelin_006 44 00:18:25.20 8.96 0.37 víða eða margar hljómsveitir hafa byrjað sinn feril hjá þeirri útgáfu og bon þar nefna böndin svo tartaralandi genginn -leikfangavelin_006-0046-00:18:4150-00:00:0474 leikfangavelin_006 46 00:18:41.50 4.736 0.4 merkasta okkar mönnum mun betra hljóðveri en þeir höfðu kynnst -leikfangavelin_006-0048-00:18:5352-00:00:0976 leikfangavelin_006 48 00:18:53.52 9.728 0.46 upptökur fóru fram í englandi í mars netinu nutu og kom platan þeirra út þann tuttugustu annan júní þetta sama ár undir heitinu nuria -leikfangavelin_006-0050-00:19:0900-00:00:1058 leikfangavelin_006 50 00:19:09.00 10.624 0.38 textana sömdu þeir saman bassaleikarinn nicky var og hinn nýji meðlimur bandsins richard sem hér lék einnig á gítar í fyrsta skipti á upptöku með hljómsveitinni -leikfangavelin_006-0051-00:19:2006-00:00:0430 leikfangavelin_006 51 00:19:20.06 4.352 0.08 það er gítarana var nú tengdur við mixerinn og framlag hans því hljóðritað -leikfangavelin_006-0055-00:23:4060-00:00:0498 leikfangavelin_006 55 00:23:40.60 4.992 0.3 mennirnir að ná fullri athygli bretlands með sínu rífandi dite -leikfangavelin_006-0057-00:23:5712-00:00:1082 leikfangavelin_006 57 00:23:57.12 10.88 0.39 gerir auðvitað og aftur með robin evans sem upptökustjóra smáskífan julian sjöunda í urðu og eitt og náði mikið meiri vinsældum en bandið hafði náð fram að því -leikfangavelin_006-0058-00:24:0842-00:00:0850 leikfangavelin_006 58 00:24:08.42 8.576 0.38 hún fór í sextugt og aðrar setur smáskífulistanum árið níundu nutu og eitt og alla leið í það sextánda ári síðar árið níundu nutu og tvö -leikfangavelin_006-0059-00:24:1816-00:00:1474 leikfangavelin_006 59 00:24:18.16 14.848 0.36 má til gamans geta að á b hlið endurútgáfu þessarar skífu má finna guns roses in cosentino okkar manna núna sem var tekið upp á tónleikum þeirra í london þann fjórða eftir er árið ná hundruð nutu og eitt -leikfangavelin_006-0060-00:24:3378-00:00:3376 leikfangavelin_006 60 00:24:33.78 33.792 0.37 frægt er orðið þegar richards rifið rakvélablöðum og handlegginn á sér í miðju viðtali við erumað sem svarið við spurningu blaðamanns varðandi hversu alvarlega hann og bandið tæki sig sem listamennina því næst fluttur á sjúkrahús þar sem saumuð voru hátt prinsessa blæðinguna svo dúfa viðhorf og hegðun veðmangari að gera það að verkum að bandið var orðið uppáhalds viðfangsefni langflestra tónlistarblaðamanna sem auðvitað elsku að skrifa fréttir um vondu strákana -leikfangavelin_006-0061-00:26:2152-00:02:3912 leikfangavelin_006 61 00:26:21.52 159.104 0.42 þessi athygli og auknar vinsældir bandsins þar sem rick að vekja talsvert mikinn áhuga enn stærri útgáfufyrirtækja nokkrir risar í bransanum voru að berjast um þennan svera bita sem mannionn sem endaði á því að þeir gerðu sinn feitasta plötusamning til þessa við útgáfu kolfallinn fyrstu breiðskífu í júlí tjá hundruð nutu og eitt loksins stífra var gengið til að stýra upptökunum sem stóðu allt fram í desember nutu og eitt upptökurnar fóru fram í ljóðinu london gagnrýnendur sem og aðdáendur sveitarinnar biðu í ofan eftir fyrstu breiðskífu okkar manna ekki skemmdi fyrir að á meðan upptökuferlinu stóð lofuðu meðlimir engalnds komið hefur út og mun seljast í sirka sextánda milljónum eintaka út um allan heim allt frá bankok til tilviki náði þessum sölutölum þegar platan þeirra sensation tíunda fer níundu nutu og tvö en hún fór þó mjög fljótlega gulla sem er undrandi náði hún í þrettánda sæti á sölulistum þar í landi en alla leiðina í efsta sætið á breska rokkplötulistanum sem var verið seldist hún nokkuð vel annars staðar og náði til að mynda í sextugsafmæli urðu tvö hundruð fimmtu þúsund eintök á heimsvísu en erfiðast var fyrir þá að brjóta úr í bandaríkjunum þar sem þessi fyrsta breiðskífa þeirra seldist ekki nema þrjátíu og fimm þúsund eintökum ekki nema hér var ekkert um neina bestu rólega að ræða samkvæmt þeim sem hér talar hið minnsta þó meðlimir hafi fyrirfram lofað því þetta er þó hin ágætasta plata þar sem er einna sérstakast við þessa plötu eru þó tvær staðreyndir sú fyrri er að nánast engan hefðbundnan trommuleik er að finna á svari plötu heldur eru þær að mestu leyti teiknaðar upp á trommuheila hin sérstaka staðreyndin er að ritinn spilar ekki nótu á plötunni þó hann sé skráður sem rifna gítarleikari á umslaginu hann var einfaldlega ekki talin nægilega góður til að skila af sér því starfi því þurfti hann að loka sér nægja að semja textana mótmæla eins og vanalega og voru þeir orðin nokkuð pólitískir í þetta skiptið á meðan voru það frændurnir tveir þeir radiohead sjálfa tónlistina nú sem áður en þar sem richey bandið eftir konu sína þeirra röð átti hann hluta um hönnun á umslagi þessarar plötu en framhlið hennar skartar einmitt mynd af bringu hans og vinstri hönd -leikfangavelin_006-0063-00:30:5872-00:00:1134 leikfangavelin_006 63 00:30:58.72 11.264 0.24 fremstur meira gaman að lífinu á þessum tíma heldur en ritið hann reyndi við alvarlegt þunglyndi og stundaði það ítrekað að vinna sjálfum sér mein -leikfangavelin_006-0064-00:31:1090-00:00:0604 leikfangavelin_006 64 00:31:10.90 6.016 0.2 gerði hann sérstaklega með því að skera sig með rakvélablöðum en einnig stundaði hann að drepa í sígarettum á hálsinn -leikfangavelin_006-0065-00:31:2204-00:00:1360 leikfangavelin_006 65 00:31:22.04 13.568 0.41 nett glímdi hann einnig mikið svefnleysi og var kominn á þann staða til að geta sofið var hann að deyja áfengisdauða nánast á hverju einasta kvöldi eingöngu til að geta kreist fram einhvern svefn djöfulegur vítahringur þar á ferð -leikfangavelin_006-0067-00:35:0062-00:00:0952 leikfangavelin_006 67 00:35:00.62 9.472 0.04 skipstjóra dvína tók að sér að stýra upptökunum með hann átti eftir að vinna með þeim aftur síðar og í fjölmörg skipti eftir þetta sem upptökustjóri -leikfangavelin_006-0068-00:35:1068-00:00:0738 leikfangavelin_006 68 00:35:10.68 7.424 0.14 höfundarins tónum fyrst við upptökur á þeirra fyrstu breiðskífu þar sem deila á píanó og orgel og þeim varð vel til vina -leikfangavelin_006-0069-00:35:1854-00:00:0542 leikfangavelin_006 69 00:35:18.54 5.376 0.36 andersens sól kom svo utan tuttugustu og fyrsta júní ít hundruð nutu og þrjú -leikfangavelin_006-0070-00:35:2722-00:00:1310 leikfangavelin_006 70 00:35:27.22 13.184 0.13 fór fljótlega í gull enda lúrði hún á topplistanum í tíu vikur þá seldist hún einnig gríðarlega vel í öðrum löndum og má þar nefna bæði þýskaland og japanski fyrir alvöru -leikfangavelin_006-0071-00:37:5388-00:00:3794 leikfangavelin_006 71 00:37:53.88 38.016 0.47 aftur var ruglar af hendi risa hann í einu laganna á plötunni hann kom þess í sterkur inn í bakkanum ásamt auðvitað textagerðinni til sirka jafns við bassaleikara miklu var adam alla er bandinu mikils fjölda nýrra aðdáenda þar sem nú var tónlistarmaðurinn nokkuð léttari en áður sem var aftur á móti einmitt það sem fór vegna helst í taugarnar á gagnrýnendum sem þó gátu ekki annað en gefið plötunni góða engu vildu þeir alls ekki að pönkið og attitjúdið mannana það voru í óþekktan seldu blöðin -leikfangavelin_006-0072-00:38:4730-00:00:2472 leikfangavelin_006 72 00:38:47.30 24.704 0.46 sem er þó nokkuð sérstakt er skömmu eftir útgáfu plötunnar sagði nicky bassaleikari í þegar hann átti að lýsa plötunni golden hún væri svona alsheimers ebben og hafði mikið þarna miklar mætur á flaskan þegar síðarnefndu og var annari að prufa sig í átta hann stíga eigin sögn þegar hér komið sögu dæmi nú hver fyrir sig platan er þó þrusufín og sannfærð mjög vera -leikfangavelin_006-0074-00:41:5204-00:00:3244 leikfangavelin_006 74 00:41:52.04 32.384 0.25 enn og aftur og eins og gengur og gerist tók við mikið tónleikahald hjá okkar mönnum til að kynna ný plötuna sína í miðju víetnam var og ritari hjónabandinu og fimmta september nínu runnu og þrjú og voru þau hjónin stödd í stuttri brúðkaupsferð þegar bandinu var boðið að koma fram í hinum vinsæla breska tónlistarþætti í sjónvarpi domange rósin -leikfangavelin_006-0075-00:42:2618-00:00:5136 leikfangavelin_006 75 00:42:26.18 51.328 0.43 voru góðir sökum framkomu þeirra í gegnum tíðina var lítið sem kom afganga er komast rótari þeirra var fenginn til að leika mikið var og kom því fram í þættinum er bassann utan á sér til að fela þá staðreynd að þarna var ekki um réttan mann að ræða var hann látinn hylja andlitið með mínum óskrifað þar óborganlegt að draga til tíðinda hjá okkar mönnum en þá að reyna að brjóta niður múrinn á bandaríska markaðinum þar sem lítið gekk tíðindin sem voru á næstunni tengist það ekki sigrum á bandarísku grundu eða sigrum yfirleitt nánar um það hér á eftir -leikfangavelin_006-0076-00:45:1808-00:04:2044 leikfangavelin_006 76 00:45:18.08 260.48 0.46 mannshvarfi rótum sínum á innst breiðskífu og leita meira í áhrifavalda frá unglingsárum sínum og upphafsárum hljómsveitarinnar í janúar tjá hundruð nutu og fjögur rokka menn að huga að upptökum á sinni þriðju þjónustu lampann lagði til fullkomið þjóðverja í karabíska hafinu sem bandið neitaði þeir ætluðu ekki að leiða sjálfa sig til slátrunar í hinu fullkomna rokkstjörnulífi svo mætti segja og úr á jafnvel hlutunum þar nei í staðinn ákváðu þeir að taka upp plötuna í borginni cardiff í heimalandinu og stýra upptökunum sjálfir í þetta skiptið að ef frá talinn gamli vinur transmissions upptökum á því eina lagi sá hinn sami og stýrði upptökunum á þeirra fyrstu breiðskífu áfram inn á verið í london þar sem geðheilsu hans hafði hrakað all verulega hér eftir að var var útskrifaður af rætur á þessari þriðju plötu þennan fóru þeir fram í samsinna á vormánuðum ársins tjá hundruð nutu og fjögur afurðin dagsins þrítug ágúst sama ár platan sem er það stóra heiti hún í bæði strax í mark á gagnrýnendum og þjónanna sætið á breska listanum við útgáfu tók það hana í ára seljast í fimm hundruð eintökum á heimsvísu textar plötunnar þykja nokkuð pólitískir enn og aftur og þá skein mannlífsins þjáning mannsins var honum hugleikið yrkisefni á þessari plötu en ríkarð afar niðri í þunglyndi sínu við upptökur á plötunni svo djúpt fór aðrir meðlimir bandsins höfðu verulegar áhyggjur af félaga sínum og þeim leystist numin ofan á alfano óhamingjusöm þessum tíma en náðu okkar menn ekki í gegn bandaríkjunum en þessari plötu var algjörlega hafnað þar í landi sennilega hefur bæði nafnlaus hennar ekki verið rétta vopnið í þeirri baráttu þá mátti finna lag argan marvin bandaríkjunum ameríkudeild bandaríkjamenn höfðu engan frumraun að framtíðina yfirleitt annan sannleika í ljós margir af virtustu tónlistarblaðamönnum hafa sett hlutunum áratugarins rithöfundar blöð eins og er tímanlega enda er platan mjög góð þar kveður við nokkur nýjan tón frá hinum tveimur sem undanfarnar var sett í gang heljarinnar tónleikaferðalag um heiminn og átti túrinn að standa vel fram á næsta ár hann hófst í tælandi í september nánustu og fjögur og eftir heimsóknir til fjölda landa þar sem mannkyninu og oftar en ekki á river hann hafði ekki orku og við að vilja til við endurreistu sem farinn var ásamt hljómsveitunum sveitarinnar var að taka sharion jól en hefja þó bandaríkjanna innan síðustu tónleikar bandsins fyrrnefndu fram á london astoria tuttugustu og fyrsta desember ná hundruð nutu og fjögur ritinn í þessum tónverk að verða síðustu tónleikarnir sem hann spilaði á eitthvað sem engum grunaði þegar á þeim stóð en hann kalimba endaði tónleikana og þar með árið með því að rústa öllu á sviðinu bæði sínum eigum svo sem ljóðform og öðru en einnig öllum ljósabúnaði og fleiri í eigu london astoria og var það auðvitað hittarinn þjónustu þrjátíu þúsundar þennan að svo sannarlega ekki dautt úr öllum æðum okkar manna eftir allt gull -leikfangavelin_006-0077-00:53:2280-00:00:0424 leikfangavelin_006 77 00:53:22.80 4.224 0.36 hvíldarfríið sem stóð yfir jólin nutu og fjögur og rúmlega það er á enda -leikfangavelin_006-0078-00:53:3086-00:00:0306 leikfangavelin_006 78 00:53:30.86 3.072 0.08 þar áttu að taka upp þráðinn sem frá var horfið á túrnum -leikfangavelin_006-0079-00:53:3434-00:00:3940 leikfangavelin_006 79 00:53:34.34 39.296 0.36 sem kynningum á nýju plötu okkar manna með holbergs og þriðja janúar þetta ár veitti william annan í dresden tímaritið miles í karita sem átti eftir að verða hans síðasta þar ræddu þeir um fíknivanda ritinn á geðsjúkrahúsinu progg afi rakaranum mætti til að taka viðtalið hafði nýlokið við að snoða á sér höfuðið sagði hann vera svo hann gæti sofið hvernig sem hann áðajn það saman -leikfangavelin_006-0080-00:54:1440-00:00:1786 leikfangavelin_006 80 00:54:14.40 17.92 0.09 en einnig sagði hann það vera vegna þess að hundurinn til sat ára hefði drepist tveimur vikum fyrr og hann saknaði hans afar mikið enda hafði hann síðan hún var lítill drengur og aftur hvernig á að tengja það við sína nýju horfir flestum framkvæma -leikfangavelin_006-0081-00:55:0630-00:00:1166 leikfangavelin_006 81 00:55:06.30 11.648 0.21 þá talaði hann eitthvað um ástarlíf sitt en ritchie sundur og saman við æskuástina sína hana síðustu árin en þegar viðtalið var tekið voru þau einmitt ekki saman -leikfangavelin_006-0082-00:55:1860-00:00:1898 leikfangavelin_006 82 00:55:18.60 18.944 0.24 sagðist og njóta þess að vera einn þrátt fyrir að hann elski þjónarnir að hann hefði aldrei sagt henni að hann elski hana viðtalinu lauk og blaðamaður tók ekki eftir neinu sérstaklega furðulegu það er engu umfram það sem von var á þegar ritinn vegar -leikfangavelin_006-0083-00:55:3884-00:01:0732 leikfangavelin_006 83 00:55:38.84 67.328 0.39 bandaríkjatúrinn umræddi var á næsta leyti ákveðið var að ritstiflu bandsins myndi fara út á undan adinu til að kynna væntanlegan túr þeirra með honum áttunda fara sem aðalsöngvari emanuel og átti þeir félagar að fljúga frá london til austurstrandar bandaríkjanna rétt rúmri viku eftir að fyrrnefndann tiltekið þann fyrsta febrúar ná hundruð nutu og fimm þegar þeir ritið við þennan kynningartúr sem átti standa saman af viðtölum hjá ýmsum miðlum þar vestra myndi restin af bandinu fljúga út og túrinn myndi hefjast síðar í þessum febrúarmánuði ágætis barist á sínum eigin bíl cardigans og fyrsta janúar ít hundruð nutu og fimm eigi fyrir áætlað lög til bandaríkjanna en um er að ræða um þriggja klukkustunda ekta lagði bílsins í bílakjallara embassy parkinsons dag þar sem hann hitti fyrri félagsins einnig var mættur á þetta sama hótel þar sem þeir ætluðu að þessa síðustu nótt verið bandaríkjaför -leikfangavelin_006-0085-00:57:0516-00:01:0090 leikfangavelin_006 85 00:57:05.16 60.8 0.45 næst fóru þeir félagar upp í lobianco þar sem þeir fengu sitt hvort en samliggjandi herbergin á fimmtu hæð hótelsins þeir tóku lyftuna upp og á meðan opnaði svo hurðina að herbergi fimm hundruð sextugt sammældust um að kíkja saman út af lífi síðar um kvöldið fá sér að borða og jafnvel skoða aðeins barina og aðra skemmtistaði í nágrenninu þeir using móður sína sem stödd var heima í veginn hann væri afar stressaður fyrir þessari bandaríkjaferð eiginlega óttasleginn yfir henni og leyndarmálin stappaði í en stálinu en unga öðru leyti ekki eftir neinu athugaverðu í fari sonar síns þegar manana hjá félaga sínum til að fara út af lífi þarna síðar um kvöldið var risin að breyta um skoðun hann ákvað að vera frekar upp á hóteli og eiga rólegt kvöld í staðinn gott og vel kyns fór því einn út og fékk er ásamt hafa fá sig nokkra bjóra á ákveðnari í nágrenninu -leikfangavelin_006-0086-00:58:1546-00:00:0750 leikfangavelin_006 86 00:58:15.46 7.424 0.18 einhverja sem time ekki mikið til en taldi að það væri um aðdáanda að ræða sem væri orðinn ansi náin vinur ritinn -leikfangavelin_006-0087-00:58:2336-00:00:0660 leikfangavelin_006 87 00:58:23.36 6.656 0.27 heimsmynd an á hvenær þeir ætluðu að hittast daginn eftir niður í lofti að tékka sig út og halda saman á hurfuð -leikfangavelin_006-0088-00:58:3042-00:00:0318 leikfangavelin_006 88 00:58:30.42 3.072 0.09 næst fór hann inn í herbergi sitt og lagðist til svefns -leikfangavelin_006-0089-00:58:3420-00:00:0416 leikfangavelin_006 89 00:58:34.20 4.224 0.4 daginn eftir eða morgni fyrsta febrúar nínu nutu og fimm -leikfangavelin_006-0091-00:58:4792-00:00:0366 leikfangavelin_006 91 00:58:47.92 3.712 0.07 fékk að hringja upp á herbergi fimm hundruð settu og eitt en enginn svaraði -leikfangavelin_006-0094-00:59:0228-00:00:1948 leikfangavelin_006 94 00:59:02.28 19.456 0.32 inni var engan ritchie en einhvern annan að finna herbergið var mannlaust baðkari fullt af köldu vatni og í rúminu lakari í gjafaumbúðum skreyttur afar dulrænum og myndasögupersónum eins og kallarnir -leikfangavelin_006-0096-00:59:4712-00:00:0860 leikfangavelin_006 96 00:59:47.12 8.576 0.32 á herbergi hans var einnig kvittun frá surrey prentþjónustu í úthverfi london frá því deginum áður og hafði risin augljóslega komið þar við á leið sinni á hótelið -leikfangavelin_006-0097-00:59:5692-00:00:0886 leikfangavelin_006 97 00:59:56.92 8.96 0.13 sennilegast til þess að láta prenta þær myndir sem á kassanum voru eða það veit að enginn kassanum var síðan komið í réttarhöldin -leikfangavelin_006-0098-01:60:-359016-00:00:0576 leikfangavelin_006 98 01:6.0: 5.76 0.4 heimstúrinn bæði aðra meðlimi sveitarinnar sem og martin human þeirra -leikfangavelin_006-0100-01:60:-357408-00:00:0726 leikfangavelin_006 100 01:6.0: 7.296 0.09 ekki væri hringdu í fjölmörg hótel innan bretlands til að athuga hvort hann hefði tékkaði inn á eitthvað af þeim en án árangurs -leikfangavelin_006-0102-01:60:-355766-00:00:0708 leikfangavelin_006 102 01:6.0: 7.168 0.28 allir voru farnir að óttast það versta en jafnframt vonuðu það besta en vitandi aresar auðvitað andlega veikur -leikfangavelin_006-0103-01:60:-354922-00:00:0456 leikfangavelin_006 103 01:6.0: 4.608 0.45 tog fjórum til hvarf hans hóf lögreglan formlega rannsókn á málinu -leikfangavelin_006-0104-01:60:-354420-00:00:0602 leikfangavelin_006 104 01:6.0: 6.016 0.29 einhver sagðist hafa sé til langur af hótelinu um klukkan sjö morgni fyrsta febrúar -leikfangavelin_006-0105-01:61:-359742-00:00:0334 leikfangavelin_006 105 01:6.1: 3.328 0.27 gæti passað þar sem bíllinn hans var jú horfinn bílakjallara hótelsins -leikfangavelin_006-0106-01:61:-359302-00:00:0570 leikfangavelin_006 106 01:6.1: 5.632 0.44 árangur hans var allur samt eftir upp á hótelherbergi bæði fötin hans sem og allar snyrtivörur og annað -leikfangavelin_006-0109-01:61:-356938-00:00:0358 leikfangavelin_006 109 01:6.1: 3.584 0.0 hér kunna margir að halda að hann hafi jafnvel gleymt vegabréfinu sínu heima -leikfangavelin_006-0110-01:61:-356484-00:00:1148 leikfangavelin_006 110 01:6.1: 11.52 0.23 svo var alls ekki því hjá vegabréfinu og póstinum lá kvittun fyrir þeim vegtollinn sem greiða þurfti þegar ekið var yfir gömlu severn brúnna sem stytti leiðina á milli englands vel -leikfangavelin_006-0112-01:62:-358806-00:00:0454 leikfangavelin_006 112 01:6.2: 4.608 0.0 sem þau biðluðu til allra sem gætu hafa séð hann eða vita hvar hann var að finna -leikfangavelin_006-0113-01:62:-356854-00:00:4682 leikfangavelin_006 113 01:6.2: 46.848 0.36 dagarnir liðu sjöunda febrúar kom ábending frá leigubílstjóra nokkrum í borginni norður vegar sem hann hélt fram að hann hefði sóttir borg og eki honum um dalina þessa sömu dali og við heyrðum um í upphafi þessarar frásagnar æskuslóðir meðlima manic æskuslóðir ringulreið sjónum þannig að þetta hefði jafnvel getað verið hann hann sagði farþeginn hafa spurt hvort hann mætti leggjast í aftursætið á meðan ekið dalina eitthvað sem leigubílstjórinn leyfði á meðan fannst honum það afar skrítið leigubílaförin endað á lestarstöðinni pontypool með peningum -leikfangavelin_006-0114-01:63:-358122-00:02:2338 leikfangavelin_006 114 01:6.3: 143.488 0.44 það er sirka hálftíma lestarferð frá kominn í suður vinstri newport og það gengur einmitt lest þarna á milli þann fimmta febrúar gaf lögregla frá sér yfirlýsingu þar sem einnig var lýst eftir ritari er hefðu annað hvort séð hann eða viti eitthvað um málið again framlag maður aðdáandi mannsins sagðist hafa síðan um vikur einmitt í nýuppgert að muna að þarna er árið nánustu og fimm og þessi ungi aðdáandi sagðist ekki hafa haft vitneskju á því að hans veginn vissulega verið hálfgerð upplifun að sjá goðið sitt í þessari nærmynd það hefur aldrei náðst að sannreyna þessa hvorki söguna um leigubílaferðina um dalina í suður vistuð í netið tveir dagar í viðbót það er komin satellite innst englands megin við guerriere tilkynnti um frið sem honum fannst lagt af hálfum stað þegar betur var að gaurar bílinn hans ritinn var sekt fyrir stöðubrot dagsett þann fjórtándu febrúar það þýddi að bíllinn hafði þá verið þarna í allavega fjórar arranger að sögn lögreglu það væri engu öðru líkt en að einhver hafði búið honum á mælaborðinu ljósmyndir af fjölskyldur hans systur og fleirum myndir sem hann sjálfur hafði tekið af þeim á nýliðnum jólum þegar okkar menn voru í hvíldarpásunni fyrir bandaríkjaferðina ferð sem var blásin af í bili og tefla il bretlands þegar þessi þáttur kemur út í janúar árið tvö þúsund tuttugustu eru rétt að verða tuttugustu vann yard nutu og fimm enginn virðist vita hvar hann er gefur heyrst frá honum síðan þó hefur lögreglu borist tilkynningar í gegnum árin þar sem fólk heldur því fram að hafa séð hann bregða fyrir allt frá ísrael til kanarí eyja á allt indlands -leikfangavelin_006-0115-01:65:-355714-00:00:3570 leikfangavelin_006 115 01:6.5: 35.712 0.35 lögregla hefur ætíð fylgt eftir langflestum af þessum tilkynningum en án árangurs margir halda því fram að hann hafi einfaldlega stungið af og lifi enn í dag góðu lífi langt frá sviðsljósinu meira að segja að ritari hans segist ekki getað útilokað þann möguleika hann hafði vel getað orðið vís til þess þar sem rennir einna helst stoðum undir þann möguleika er að á hverjum deild vikur fram til dagsins sem hann var bókanna bankareikningi sínum sama upphæð á hverjum einasta degi í tvær vikur -leikfangavelin_006-0116-01:66:-358096-00:03:5248 leikfangavelin_006 116 01:6.6: 232.448 0.31 um hálf milljón íslenskra króna að núvirði engar vísbendingar hafa fundist við rannsókn málsins sem geta varpað ljósi á ástæðu bakvið þannig þeir munum venti síðustu tónleikunum sem iíka á með mannsins ná hundruð nutu og fjögur og london astoria það hefur setið í reist hans síðan varnhagen þekkti á þessa tónleika og honum var mjög umhugað að hennar sögn svona eftir að hyggja að sem flestir af þeim sem bauð endurvakin og hann hafi einfaldlega verið að kveðja má þó ekki líta framhjá því að river andlega veikur og hefur gamla seinni því miður verið algengur staður fyrir fólk í sjálfsagður enda lífsleið er einnig eitthvað sem hvorki fjölskylda ritinn eftirlifandi meðlimir manni útiloka en það eru gríðarlega margar tilviljanir eða ekki tilviljanir á hvarfi richard við þeirra skrifa allt frá fjölmörgum blaðagreinum til heilu bókanna um hvarf hans það er nánast alveg sama hvar drepið niður fæti málið er alltaf jafn furðulegt flestir komast þó að sömu niðurstöðunni það er sama hvað gerðist ritið sjálfur hafa skipulagt alltm vel og vandlega og það í dágóðan tíma eru flestir sammála um að rannsókn lögreglu á málinu var stórlega ábótavant sem dæmi þá voru myndbrot úr öryggismyndavélum fyrir utan embassy við ekki greind almennilega fyrr en um tveimur árum eftir hvarfið sem verður að teljast glórulaust þar sem minuit nánast strax í hendur lögreglu þá yfirsást sem hefði getað gjörbreytt rannsókninni á sínum tíma tímasetning á kvittun ritinn rifinn fyrsta fertugt og fimm sagði vörðu og fimm og var málið ávallt rannsakað á þann hátt að þarna væri um átta klukkustunda gluggi sem þyrfti að komast til potter hvað gerðist frá því að hann sást keyra burtu frá embassy hótelinu klukkan sjö að morgni og þar til prentuð verða þrjú sama dag það var svo ekki fyrr en árið tvö þúsund og átján hinum tuttugustu árum eftir hvarfið að í ljós kom að um var að ræða stuttu og fjögurra stunda klukku við severn það þýddi að hann hafði ekið þar í gegn klukkan tvö fimmtu og fimm að nóttunni klukkan fjórtándu fimmtu og fimm eins og gengið var útfrá þessi ár frekar neyðarlegt atvik fyrir lögregluna verði að segja og var fjölskylda varðandi ekki sátt við þessar nýju upplýsingar þrátt fyrir að flestir séu þakklátir þegar nýjar upplýsingar varðandi hvarf richards ljós og setja þær oft aðrar vísbendingar í uppnám eins og í þessu tilfelli afar riddari við hótelið klukkan sjö að morgni eða var það kannski ekki hann fjölskylda hans hafði heimild árið tvö þúsund og tvö til að lýsa yfir andláti hans samkvæmt breskum lögum þó ekkert líka við nokkurn tíma fundist það er þegar sjö ár eru liðin frá mannshvarfi það gerðu það ekki ekki fyrr en árið tvö þúsund og átta þegar þau settust kæmi aldrei aftur heim hann var því úrskurðaður látinn þann tuttugustu og þriðja nóvember tvö þúsund og átta eftir stendur alltaf spurningin hver er þessi vivian sem var með honum á hótelherbergi hans á embassy febrúar tjá hundruð nutu og fimm og hvers vegna hefur hún aldrei gefið sig fram var það hún sem sást á bílnum hans klukkan sjö þennan morgun við óteljandi finna í lögreglunni -leikfangavelin_007-0001-00:00:0154-00:00:0418 leikfangavelin_007 1 00:00:01.54 4.096 0.45 reikninginn ég er atli hergeirsson og í dag tökum við sóló -leikfangavelin_007-0002-00:00:2048-00:01:2178 leikfangavelin_007 2 00:00:20.48 81.792 0.3 umfjöllunarefnið í þættinum að þessu sinni hefur marg sannað að hann er einn af betri gítarleikurum heims spilastíll hans er mjög áhugaverður sem er án vafa stór hluti stöðunnar hversu landa hefur náð að auki er hann frábær laga og textahöfundur og með þessa yfirburðar hann frontmaður hinnar mögnuðu rómverskur hann stofnaði ásamt bróður sínum og fleirum árið tjá hundruð sjöttu og sjö sjálfur er ég áðdáandi hans en ég var ansi ungur þegar ég heyrði fyrst í dag stressaður mín sem er þrettándanum eldri en ég spilaði plötur þeirra hringdi ég man vel að þetta ungur heyrði ég og skynjaði töfrana í þessari tónlist strax og síðan hefur dreift jarða mínum til gamans má geta að ég var sem óhamingjasamari félögum sínum þar sem ég vildi ólmur að við æfðum upp lag með dagsett sem féll ekki kramið hjá öðrum meðlimum þessarar fyrstu hljómsveitar minnar um er að ræða afar áhugaverðan tónlistarmann og hann heitir marling vélinni í dag förum við lauslega yfir hans sögu og afrek í tónlist það er positions eðalbjór sem býður upp á þáttinn -leikfangavelin_007-0003-00:03:4518-00:00:2120 leikfangavelin_007 3 00:03:45.18 21.12 0.26 árið er ná hundruð þrjátíu og níu og seinni heimsstyrjöldin er við það að brjótast út fyrir alvöru rétt liðlega þrítugur arkítekt heimaland sitt ungverjaland en þá hafði hann verið pólistískur fangi þar í landi í þónokkurn tíma hann hét neinn var gyðingur og afar hæfileikaríkur skákmaður -leikfangavelin_007-0004-00:04:5196-00:00:0796 leikfangavelin_007 4 00:04:51.96 8.064 0.33 örn settist í fyrstu að í borginni ljúka sól í englandi og fljótlega kynntist hann þar framtíðar eiginkonu sinni og lífsförunaut -leikfangavelin_007-0007-00:05:2148-00:00:0826 leikfangavelin_007 7 00:05:21.48 8.32 0.26 heyrið að þarna var örina að breyta framburðinum örlítið á eftirnafni sínu og þar af leiðandi fjölskyldunnar úr nöfn -leikfangavelin_007-0008-00:05:3042-00:00:0478 leikfangavelin_007 8 00:05:30.42 4.736 0.43 fleiri fluttust með nýfædda dóttur sína til glasgow í skotlandi og settust þar að -leikfangavelin_007-0009-00:05:3608-00:00:0884 leikfangavelin_007 9 00:05:36.08 8.832 0.2 lúsarar í borg og örina mikillar velgengni sem vinsæll skákmaður og keppti hann reglulega á stærstu skákmótum skotlands þess tíma -leikfangavelin_007-0010-00:05:4556-00:00:0734 leikfangavelin_007 10 00:05:45.56 7.424 0.29 mynda náði hann öðru sæti í skoska meistaramótinu árið ít hundruð fimmtu og þrjú og toppaði hann þar með skákferil sinn -leikfangavelin_007-0011-00:05:5356-00:00:0496 leikfangavelin_007 11 00:05:53.56 4.864 0.17 áður en því kom stækkaði norska því í hópinn bættust tveir synir -leikfangavelin_007-0014-00:06:1458-00:00:1512 leikfangavelin_007 14 00:06:14.58 15.104 0.29 árið tjá hundruð fimmtu og sex þegar miðjubarnið og eldri bróðirinn mark var sjö ára gamall fluttist norska til bæjarins lið í norður englandi ekki langt hrokinn ljúka on þar sem noel bjuggu áður en héldu til skotlands -leikfangavelin_007-0015-00:06:3020-00:00:0902 leikfangavelin_007 15 00:06:30.20 8.96 0.04 förinni öllum börnunum sínum að tefla en ekkert af þeim lögðu skákina þó fyrir sig heldur nýttu þau sér þessa þekkingu sér til gamans frekar -leikfangavelin_007-0016-00:06:4004-00:00:1030 leikfangavelin_007 16 00:06:40.04 10.24 0.13 bræðurnir mark og david fengu hins vegar snemma áhuga á tónlist og átti tónlistin eftir að eiga í þeim hvert bein um ókomna tíð og sennilegast til dauðadags þeirra beggja -leikfangavelin_007-0017-00:06:5088-00:00:1406 leikfangavelin_007 17 00:06:50.88 14.08 0.19 russel systir þeirra fetaði hins vegar í fótspor móður þeirra og starfaði hún sem háskólakennari stærstan hluta starfsævi sinnar en russel lést í júlí árið tvö þúsund tuttugustu og þriggja ára aldri -leikfangavelin_007-0018-00:07:5102-00:00:0746 leikfangavelin_007 18 00:07:51.02 7.552 0.2 ræðunni markaður gríðarlegan áhuga á tónlist og áttu sér þann draum heitastan að verða tónlistarmenn -leikfangavelin_007-0019-00:07:5886-00:00:1090 leikfangavelin_007 19 00:07:58.86 10.88 0.32 í nasa og þegar unglingsárin nálguðust og gengu loks í garð hafði eldri bróðirinn mark þrábeðið foreldra sína um rafmagnsgítar að gjöf en án árangurs -leikfangavelin_007-0020-00:08:1030-00:00:1270 leikfangavelin_007 20 00:08:10.30 12.672 0.19 ekki var bara um einhvern rafmagnsgítar að ræða sem mark langaði svona mikið í heldur var það draumur hans að eignast fender stratocaster eins og sjálfur marvin úr hljómsveitinni er satt -leikfangavelin_007-0021-00:08:2360-00:00:0642 leikfangavelin_007 21 00:08:23.60 6.4 0.32 en sú hljómsveit og alls ekki síst einmitt fyrrnefndur hank var það sem mark hélt sérstaklega mikið upp á -leikfangavelin_007-0022-00:08:3066-00:00:2734 leikfangavelin_007 22 00:08:30.66 27.392 0.42 árið tjá hundruð sextugur þegar mark var fimmta ára gamall fékk hann draum sinn uppfylltan eða því sem næst örina in hans færði honum rafmagnsgítar reyndar ekki stratocasterinn eins og hank notaðist við heldur þýskan höfner super solid sem passaði betur við efnahag noels mark sem er örvhentur spilar þá eins og rétthentur á gítar enda vandi hann sig á það frá degi eitt -leikfangavelin_007-0023-00:08:5880-00:00:0802 leikfangavelin_007 23 00:08:58.80 8.064 0.0 hann gat ekki annað en verið ánægður með nýja gítarinn sem hann hafði eignast en viðurkenndi þó síðar að hafa orðið fyrir örlitlum vonbrigðum með tegundina -leikfangavelin_007-0025-00:09:1480-00:00:1550 leikfangavelin_007 25 00:09:14.80 15.488 0.3 violettu pund fyrir þennan gítar árið ná hundruð settu og fjögur og ef við reiknum það upp á núvirði er það þó um átta hundruð sjöttu og fimm undarlega hundruð fimmtu þúsund krónur og var því boginn spenntur í bone gítarinn var keyptur -leikfangavelin_007-0026-00:09:3080-00:00:1312 leikfangavelin_007 26 00:09:30.80 13.056 0.22 þetta þýddi að kaup á gítarmagnara þurftu að bíða eitthvað og tengdi mark því gítarinn í heimilisútvarpið og náði þannig að fá hljóð úr gítarnum á meðan fyrstu æfingar hans fóru fram mánuðina til að byrja með -leikfangavelin_007-0027-00:09:4452-00:00:0670 leikfangavelin_007 27 00:09:44.52 6.656 0.26 þennan rauða höfner super sonnleitner enn þann dag í dag og hyggst hann aldrei selja hann að eigin vegna -leikfangavelin_007-0028-00:09:5278-00:00:0810 leikfangavelin_007 28 00:09:52.78 8.064 0.2 minntist þess að í búðinni sem gítarinn var keyptur vann gamall maður sem sagði eða þegar hann ætlaði að ganga út með nýja gítarinn sinn -leikfangavelin_007-0029-00:10:0262-00:00:0544 leikfangavelin_007 29 00:10:02.62 5.504 0.0 sem við getum þýtt sem ekki selja mark hefur því alla tíð farið eftir þessu ráði hans -leikfangavelin_007-0030-00:10:0884-00:00:0670 leikfangavelin_007 30 00:10:08.84 6.656 0.35 þó eru margoft fyrir að handleika einmitt rauðan fender stratocaster líkt og goðið hans notaði hank marvin -leikfangavelin_007-0031-00:10:1648-00:00:2456 leikfangavelin_007 31 00:10:16.48 24.576 0.29 svo þekktasti gítarinn hans og sennilega einn þekktasti einstaki gítar í heiminum sé sá sem prýðir framhliðina á plötuna í stressuð áttu og fimm þar er ég að sjálfsögðu að tala um stálgítarinn góða sem notaður var á öllum dagsett að hluta sem og öðru sólar frá mark noregi frá árinu tjá hundruð þrjátíu og sjö -leikfangavelin_007-0032-00:10:5742-00:00:0760 leikfangavelin_007 32 00:10:57.42 7.552 0.21 gítar sem markaður á að sjálfsögðu enn í dag ásamt lest hundruð fimmtu og átta árgerð og fleirum til -leikfangavelin_007-0033-00:11:0754-00:00:0510 leikfangavelin_007 33 00:11:07.54 4.992 0.4 marka fjórtándu ára réði hann sig til dagblaðsins ljúka sólin -leikfangavelin_007-0034-00:11:1302-00:00:0832 leikfangavelin_007 34 00:11:13.02 8.32 0.33 sem svokallaður koppom sem er starf sem nánst er útdautt í dag og var hálfgert handlangara starf sem hentaði dreng á hans aldri vel -leikfangavelin_007-0035-00:11:2272-00:00:2004 leikfangavelin_007 35 00:11:22.72 20.096 0.21 á meðan hann sinnti þessu starfi ásamt námi sínu spilaði hann með ýmsum hljómsveitum sem engar náðu athygli til að tala um þar var spilað mikið af tökulögum frá listamönnum eins og elvis presley sett agnarsson urðu einhver en áður sennilega hámarki þegar mark var sextánda árið ít undra settu og fimm -leikfangavelin_007-0036-00:11:4374-00:00:1102 leikfangavelin_007 36 00:11:43.74 11.136 0.36 en þá kom hann fram á loka sjónvarpsstöðinni í hjúkrun sem annar hluti dúos sem hann myndaði með bekkjarsystur sinni úr menntaskólanum en í sheryl til í find -leikfangavelin_007-0038-00:12:3814-00:00:1796 leikfangavelin_007 38 00:12:38.14 18.048 0.09 um fjórtándu ára aldur var hann búinn að koma sér upp bæði gítar og trommusetti og var farinn að spila í hljómsveit með vinum sínum og þó markaði þar hvergi komið nærri var þar annar meðlimur sem síðar átti eftir að koma við sögu hjá okkur þáverandi gítarleikarinn og síðar bassaleikarinn jón elsy -leikfangavelin_007-0039-00:12:5670-00:00:0530 leikfangavelin_007 39 00:12:56.70 5.376 0.13 vitlaust sem flestir voru aðeins eldri en hann fóru fljótlega að koma fram nokkuð víða -leikfangavelin_007-0041-00:13:1336-00:00:0418 leikfangavelin_007 41 00:13:13.36 4.096 0.17 var kominn með mikinn áhuga á blaðamennsku eftir tíma sinn náði fíkn -leikfangavelin_007-0042-00:13:1800-00:00:0414 leikfangavelin_007 42 00:13:18.00 4.096 0.27 var þarna númer eitt ár í námi því tengdu í harmar -leikfangavelin_007-0043-00:13:2372-00:00:0856 leikfangavelin_007 43 00:13:23.72 8.448 0.12 tónlistin myndi klikka væri flott að hafa eitthvað eins og blaðamennskuna upp í handraðanum og því var sú reynsla sem hann hugðist fá þarna í líklega -leikfangavelin_007-0044-00:13:3276-00:00:0866 leikfangavelin_007 44 00:13:32.76 8.704 0.33 tónlistin átti þó auðvitað alltaf hjarta hans fram yfir blaðamennskuna til lit flutti með honum kærasta hans til nokkurra ára kaffið -leikfangavelin_007-0045-00:13:4190-00:00:0978 leikfangavelin_007 45 00:13:41.90 9.728 0.12 inn hundruð settu og átta tók mark eftir framúrskarandi góðum gítarleikara sem spilaði nánast öll kvöld á klúbbum og börum í lit við góðar undirtektir viðstaddra -leikfangavelin_007-0046-00:13:5224-00:00:0620 leikfangavelin_007 46 00:13:52.24 6.272 0.41 þetta vakti áhuga hjá margan gítarleikari sjálfur og stíllinn hjá þessum tvítuga gítarleikara höfðaði vel til hans -leikfangavelin_007-0048-00:14:0564-00:00:0712 leikfangavelin_007 48 00:14:05.64 7.168 0.1 sem hann hugðist skrifa grein um hann og velgengni hans við spilamennskuna í líta ar úr þessu og viðtalið kom út -leikfangavelin_007-0050-00:14:2384-00:00:1016 leikfangavelin_007 50 00:14:23.84 10.24 0.32 þeir félagar nutu þó nokkra vinsælda þarna á pöbbunum í listum slíkir í nokkur ár og samhliða námi en mark skráði sig í háskólann í lítið ít hundruð settu og níu -leikfangavelin_007-0053-00:15:5132-00:00:1038 leikfangavelin_007 53 00:15:51.32 10.368 0.22 arfleifðina hans fyrrnefnda giftu sig þann fjórða mars árið nánu sjöttu og tvö eftir að hafa verið saman í þó nokkur ár eða síðan þau voru unglingar -leikfangavelin_007-0054-00:16:0494-00:00:0660 leikfangavelin_007 54 00:16:04.94 6.656 0.44 mark útskrifaðist með gráðu í ensku frá háskólanum í lítið ná undra sjöttu og þrjú á tuttugustu ára -leikfangavelin_007-0055-00:16:1208-00:00:0486 leikfangavelin_007 55 00:16:12.08 4.864 0.2 var þá sem hann ákvað að segja skilið við bæði kafi og lights til london -leikfangavelin_007-0056-00:16:1740-00:00:0530 leikfangavelin_007 56 00:16:17.40 5.376 0.12 honum fannst hann nefnilega eiga helling inni hvað varðar tónlistina og samband þeirra hjóna gekk ekki vel -leikfangavelin_007-0057-00:16:2400-00:00:0710 leikfangavelin_007 57 00:16:24.00 7.04 0.0 háskólagráðuna í farteskinu og þó nokkra starfsreynslu sem blaðamaður hugðist hann reyna enn betur fyrir sér í höfuðborginni -leikfangavelin_007-0058-00:16:3230-00:00:0542 leikfangavelin_007 58 00:16:32.30 5.376 0.06 síðar sagði mark frá því að þessi reynsla hans sem blaðamaður hafi hjálpað honum að segja sögur -leikfangavelin_007-0059-00:16:4082-00:00:1208 leikfangavelin_007 59 00:16:40.82 12.16 0.14 silver hins lögðu því upp laupana og mark kom sér fljótt í hljómsveit sem bar nafnið brúsi en þá hafði verið starfandi í um tvö ár og gefið út eina plötu sem flaug ekkert sérlega hátt þó -leikfangavelin_007-0060-00:16:5332-00:00:0460 leikfangavelin_007 60 00:16:53.32 4.608 0.28 þarna hitti mark fyrir annan aðila sem á einnig eftir að koma meira við sögu í þessum þætti -leikfangavelin_007-0061-00:17:0170-00:00:0564 leikfangavelin_007 61 00:17:01.70 5.632 0.44 rústir mark og fer hljóðver strax þetta sama ár það er nýjan hundruð sjöttu og þrjú -leikfangavelin_007-0062-00:17:0808-00:00:0582 leikfangavelin_007 62 00:17:08.08 5.888 0.14 en platan sem þó var tekin upp kom ekki út fyrr en mörgum árum síðar eða ná hundruð áttu og níu -leikfangavelin_007-0063-00:17:1454-00:00:1270 leikfangavelin_007 63 00:17:14.54 12.672 0.05 var það aðallega eða sennilega eingöngu út af því að þarna mátti heyra í mönnum eins og mark norður sem seinna meir áttu eftir að vekja gríðarlega athygli og við förum svo sannarlega betur yfir hér á eftir -leikfangavelin_007-0066-00:18:5686-00:00:0392 leikfangavelin_007 66 00:18:56.86 3.968 0.0 hætti í bandinu skömmu eftir að platan sem ekki kom út var tekin upp -leikfangavelin_007-0067-00:19:0190-00:00:0476 leikfangavelin_007 67 00:19:01.90 4.736 0.15 þessum tíma kynntist mark bandarískri stúlku sem hann varð yfir sig ástandi af -leikfangavelin_007-0068-00:19:0734-00:00:1620 leikfangavelin_007 68 00:19:07.34 16.256 0.24 olsen heitir sú og var hún komin alla leið til englands til að reyna fyrir sér í tónlistarsenunni þar í landi senu sem hún var verulega heilluð af og vildi tilheyra en hollies spilaði bæði á gítar og trommur auk þess að vera fínasta söngkona -leikfangavelin_007-0070-00:19:2906-00:00:0470 leikfangavelin_007 70 00:19:29.06 4.608 0.0 sá hreinlega ekki sólina fyrir henni á meðan hún horfði ekki alveg eins á hlutina og hann -leikfangavelin_007-0071-00:19:3510-00:00:1552 leikfangavelin_007 71 00:19:35.10 15.488 0.32 í varð síðar aðalsprautan í punktinn hálendisins sveit sem náði smá flugi snemma á níunda áratugnum mark samdi síðar hið minnsta þrjú lög um holly samband sitt við hana sem dæmi má þar nefna lagið romeo en juliet -leikfangavelin_007-0072-00:19:5166-00:00:0858 leikfangavelin_007 72 00:19:51.66 8.576 0.27 mark resonet sem fyrirlesara við látnir og starfaði við það næstu þrjú árin samhliða tónlistinni -leikfangavelin_007-0073-00:20:0168-00:00:0554 leikfangavelin_007 73 00:20:01.68 5.504 0.25 bróðir hans flutti þarna til london ásamt vini sínum john lise við minntumst á hér áðan -leikfangavelin_007-0074-00:20:0804-00:00:1052 leikfangavelin_007 74 00:20:08.04 10.496 0.41 samhliða fyrirlestrarstarfinu í látna hélt mark þó áfram að spila á pöbbunum í london en nú með hljómsveit sem hann stofnaði ásamt mikið og þeir kölluðu kofa -leikfangavelin_007-0075-00:20:1972-00:00:0802 leikfangavelin_007 75 00:20:19.72 7.936 0.21 fengu til liðs við sig deilir sem og tjón elena tók að sér að skipta yfir á bassa þar sem báðir þeir mark og david spiluðu og gítar -leikfangavelin_007-0076-00:20:2834-00:00:0716 leikfangavelin_007 76 00:20:28.34 7.168 0.05 freistaði mikið og eingöngu á litlum knæpum hér og þar um london upp úr miðjum áttunda áratug síðustu aldar -leikfangavelin_007-0077-00:20:3616-00:00:0898 leikfangavelin_007 77 00:20:36.16 8.96 0.31 north elleftu íbúð saman og það var í apríl árið ná hundruð sjöttu og sjö sem mark sagði upp sinni leigu og flutti inn til þeirra -leikfangavelin_007-0078-00:20:4908-00:00:0584 leikfangavelin_007 78 00:20:49.08 5.888 0.17 framan pikkar bjarna staðar í borginni þar sem hann leigði með öðrum vini sem lítið var í tónlist -leikfangavelin_007-0079-00:20:5562-00:00:0444 leikfangavelin_007 79 00:20:55.62 4.48 0.46 sveinsson konan gæti þó átt smá hlut í sögunni sem við segjum hér -leikfangavelin_007-0080-00:21:0076-00:00:1300 leikfangavelin_007 80 00:21:00.76 13.056 0.27 sagt er að hann sé sá sem fann upp á nýju nafni á breytta hljómsveit þeirra á meðan sumir reyndar halda því fram að tónlistarmaðurinn barnsins sem var og er ágætis vinur mark norman upp á nafninu en hvað um það -leikfangavelin_007-0082-00:21:1900-00:00:0676 leikfangavelin_007 82 00:21:19.00 6.656 0.15 höfuðið á pabbinn og ákvað að reyna fyrir sér með alvarlegri hætti og fór að leggja meiri vinnu í lagasmíðar -leikfangavelin_007-0083-00:21:2684-00:00:0710 leikfangavelin_007 83 00:21:26.84 7.04 0.24 arnar hafði þarna að eigin sögn fundið sína rödd í tónlistinni og átti þónokkurn af lögum og lagar sem ekki hentuðu -leikfangavelin_007-0085-00:21:4208-00:00:0958 leikfangavelin_007 85 00:21:42.08 9.6 0.1 þessar upptökur ætluðu þeir að reyna að nota til að koma sér á samning þeim átti að dreifa á útgáfufyrirtækin og aðra í tónlistarbransanum og freista þess að einhver biti agnið -leikfangavelin_007-0086-00:21:5276-00:00:0920 leikfangavelin_007 86 00:21:52.76 9.216 0.21 rómurinn pickers var sá með reynsluna í þessum málum enda hafði hann spilað hvað mest opinberlega og á upptökum ef við telja alla meðlimir -leikfangavelin_007-0088-00:22:1448-00:00:0610 leikfangavelin_007 88 00:22:14.48 6.144 0.19 innan um öll þessi lög á fyrrnefndum demo upptökum má meira að segja finna lag sem var þeirra fyrsti hittari síðar -leikfangavelin_007-0090-00:22:2652-00:00:0448 leikfangavelin_007 90 00:22:26.52 4.48 0.36 að þeir fengu stóra nei frá öllum sem þeir nálguðust með útgáfusamning í huga -leikfangavelin_007-0091-00:22:3772-00:00:0484 leikfangavelin_007 91 00:22:37.72 4.736 0.17 komu þeir á fundi með útvarpsmanninum sjálfgefið að leita ráða við stöðunni -leikfangavelin_007-0092-00:22:4298-00:00:1034 leikfangavelin_007 92 00:22:42.98 10.368 0.18 arleen geysilega vinsæll útvarpsmaður unga fólkinu sérstaklega og átti til með að spila mikið af nýrri tónlist með hljómsveitum sem enn voru að reyna að skapa sér nafn í þætti sínum hjá bbc -leikfangavelin_007-0093-00:22:5386-00:00:0902 leikfangavelin_007 93 00:22:53.86 8.96 0.34 að voru okkar menn í dag streisand til að spila hvað þessum demo upptökum þó svo að fundurinn hafi verið dulbúinn sem fundur til að fá hjá honum ráð um næstu skref -leikfangavelin_007-0095-00:23:5368-00:00:1048 leikfangavelin_007 95 00:23:53.68 10.496 0.21 það voru starfsmenn útgáfurisans vertigo sem heyrðu upptökuna þarna í þættinum hans hjalti hlýtur sér að koma sér í samband við þessa hljómsveit sem þeim þótti afar spennandi -leikfangavelin_007-0096-00:24:0536-00:00:0820 leikfangavelin_007 96 00:24:05.36 8.192 0.16 metallica samband á og úr varð plötusamningur sem undirritaður var þegar menn höfðu náð saman um tveimur mánuðum síðar -leikfangavelin_007-0098-00:28:2216-00:00:2152 leikfangavelin_007 98 00:28:22.16 21.504 0.45 okkar menn héldu í bensínstöð í london í febrúar níundu jötu og átta til að taka upp frumburð sinn upptökustjórinn sem útgáfufyrirtækið vertigo di til verksins var vinsamlegri bresku sveitarinnar spencer davis pörtur vikur og voru á þeim tíma tekinn upp nýlega öll eru eftir okkar mann -leikfangavelin_007-0099-00:28:4408-00:00:3592 leikfangavelin_007 99 00:28:44.08 35.84 0.38 þó er hugsanlegt að partur af einu laginu sé örlítið fengið að láni frá sjálfum bolla var mikill aðdáandi hans fyrsta plata nasismans sveitinni kom svo út sjöunda október tjá hundruð sjöttu og átta og fékk hún frábærar viðtökur gagnrýnendur voru flestir afar ánægðir með þennan frumburð þeirra og fannst mörgum hér kveða við annan nýjan og ferskan tón þar sem frumlegur gítarleikur mark offering athygli þeirra spilastíll hans er nefnilega hans í sérstakur og þá sérstaklega fyrir þá sem þekkja til þó svo að tónninn sem hann gefur frá sér sé eitthvað sem hrífur alla með -leikfangavelin_007-0100-00:29:2104-00:00:1558 leikfangavelin_007 100 00:29:21.04 15.488 0.22 þennan sérstaka stíl sinn sagði mark í viðtali fyrir nokkrum árum að hann væri sennilega martröð allra gítarkennara þar sem hann gerði svo margt rangt sem sjálflærður gítarleikari og bætti við ég held á gítarnum eins og pípari heldur á smíðahamri -leikfangavelin_007-0101-00:29:5746-00:00:1174 leikfangavelin_007 101 00:29:57.46 11.776 0.34 þess má til gamans geta að mark olena afar sjaldan gítarnögl við spilamennsku sína sem er auðvitað ekkert rangt en það er þó afar sérstakur stíll og er það það sem skilar sándinu til okkar að mörgu leyti -leikfangavelin_007-0102-00:30:0960-00:00:1302 leikfangavelin_007 102 00:30:09.60 13.056 0.24 þessi fyrsta plata þeirra toppaði sem saties fljótlega eftir útkomu hennar og þar fór fremst hittarinn soldánsins en sem áður lagið sem átti svona stóran þátt í því að þeir fengu samninginn við vertigo -leikfangavelin_007-0103-00:30:2322-00:00:0480 leikfangavelin_007 103 00:30:23.22 4.864 0.33 gatan var á lista yfir mest seldu plötur bretlands í hundruð þrjátíu og tvær vikur -leikfangavelin_007-0104-00:30:2856-00:00:1398 leikfangavelin_007 104 00:30:28.56 13.952 0.13 tónleikaferðalag þeirra um evrópu hófst þar sem spilað var í fjölmörgum löndum við fullu húsi og kom bandið fram í hinum ýmsu sjónvarpsþáttum víða um álfuna enda náðu þeir á tómu vinsældalista í svo til öllum löndum evrópu -leikfangavelin_007-0105-00:30:4320-00:00:0792 leikfangavelin_007 105 00:30:43.20 7.936 0.45 þegar svo lagið völdin svo svöng amkl í bandaríkjunum en fallega vor árið ít hundruð sjöttu og níu var ekki aftur snúið -leikfangavelin_007-0106-00:30:5200-00:00:0606 leikfangavelin_007 106 00:30:52.00 6.144 0.14 mikið var í húsi og fyrsta tónleikaferð dagsett um bandaríkin hófst þetta sama vor -leikfangavelin_007-0107-00:30:5884-00:00:0514 leikfangavelin_007 107 00:30:58.84 5.12 0.38 asylum er á fimmtu og einum tónleikum á þrjátíu og átta dögum ávallt fyrir fullu húsi -leikfangavelin_007-0109-00:31:1048-00:00:0952 leikfangavelin_007 109 00:31:10.48 9.472 0.21 salnum var enginn annar en bordin en hann hafði heyrt lagið sölushæsta hann gríðarlega að gítarleiknum hjá mark sem og reyndar trommuleiknum og flestar -leikfangavelin_007-0110-00:31:2284-00:00:0300 leikfangavelin_007 110 00:31:22.84 3.072 0.1 oasis eftir tónleikana og gaf sig á tal við bandið -leikfangavelin_007-0111-00:31:2674-00:00:0720 leikfangavelin_007 111 00:31:26.74 7.168 0.1 því samtali bauð hann okkar manni sem og tómar pickers að spila inn á næstu plötu sína sem þeir samþykktu -leikfangavelin_007-0112-00:31:3508-00:00:0938 leikfangavelin_007 112 00:31:35.08 9.344 0.39 sú plata sem var svo nína hljóðversplatan frá dylan kom svo utan tuttugustu ágúst ná hundruð sjöttu og níu og heitir hún sló -leikfangavelin_007-0113-00:31:4560-00:00:0838 leikfangavelin_007 113 00:31:45.60 8.32 0.12 mark fékk reyndar bakþanka við upptökurnar á plötunni þar sem honum fannst hún heldur til hallast mikið af kristinni trú og því vera allt of trúarleg -leikfangavelin_007-0114-00:31:5466-00:00:0716 leikfangavelin_007 114 00:31:54.66 7.168 0.13 til að gera langa sögu stutta lét hann sig hafa þetta enda ekki á hverjum degi sem sjálfur bogdan biður um slíkt framlag -leikfangavelin_007-0115-00:32:0222-00:00:1410 leikfangavelin_007 115 00:32:02.22 14.08 0.43 ana millitíðinni eða réttara sagt áður en dansleikjum til bandaríkjanna í fyrrnefnda jómfrúar tónleikaför sína höfðu þeir komið við í compass öðrum jólin ná hundruð sjöttu og átta -leikfangavelin_007-0116-00:32:1930-00:00:1566 leikfangavelin_007 116 00:32:19.30 15.744 0.37 var nefnilega nokkuð vinsælt á þessum árum að taka upp í compare sem dæmi tóku töffararnir í estate black skömmu eftir dagsett upp sína aðra breiðskífu komnir -leikfangavelin_007-0117-00:33:0858-00:00:1176 leikfangavelin_007 117 00:33:08.58 11.776 0.19 og munka fimmta júní ít hundruð sjöttu og níu og fékk á engan hátt sömu jákvæðu athygli og frumburðurinn fékk og sennilegast líka réttilega þó að þessi plata sé alls ekki alslæm -leikfangavelin_007-0118-00:33:2102-00:00:0374 leikfangavelin_007 118 00:33:21.02 3.84 0.25 aftur var að finna nýju lög og aftur öll eftir mark máli -leikfangavelin_007-0119-00:33:2516-00:00:0954 leikfangavelin_007 119 00:33:25.16 9.472 0.39 lögin þóttu heldur til of flöt og allt of máttlaus og jafnvel karakterslaus til þess að geta fylgt eftir magnaðri plötu sem fyrsta plata þeirra var og er -leikfangavelin_007-0120-00:33:3518-00:00:0518 leikfangavelin_007 120 00:33:35.18 5.248 0.14 löngu síðar viðurkenndi mark í viðtali að platan hefði sennilega ekki verið nægilega góð -leikfangavelin_007-0121-00:33:4118-00:00:1230 leikfangavelin_007 121 00:33:41.18 12.288 0.16 hraðinn eftir meik fyrstu plötunnar hefði verið allt of mikill vegna tíðrar spilamennsku að fylgja henni eftir hafi hann einfaldlega ekki haft tímann til að setjast niður og semja betri lög platan er því vott af því -leikfangavelin_007-0123-00:34:0468-00:00:0660 leikfangavelin_007 123 00:34:04.68 6.528 0.21 dansleik vel enda bandið komið með nokkuð góðan hóp aðdáenda víða um heim þegar hér er komið við sögu -leikfangavelin_007-0125-00:35:1552-00:00:0826 leikfangavelin_007 125 00:35:15.52 8.32 0.4 þegar hægðist á tónleikaferðum þeirra dagsetningar jólin notuð sjöttu og níu lagðist mark notar undir feld ef svo má segja -leikfangavelin_007-0126-00:35:2416-00:00:0628 leikfangavelin_007 126 00:35:24.16 6.4 0.16 það er hann lokaði sig af fyrstu mánuði ársins ít hundruð áttu til að semja efnið á næstu plötu -leikfangavelin_007-0127-00:35:3576-00:00:0476 leikfangavelin_007 127 00:35:35.76 4.736 0.06 okkar maður var klár og haldið var enn á ný í hljóðver og þriðja plata þeirra hurt -leikfangavelin_007-0128-00:35:4128-00:00:0656 leikfangavelin_007 128 00:35:41.28 6.528 0.26 það fór allt saman fram í pásan hljóðverinu á manhattan í new york í þetta skiptið sumarið nýtur átta -leikfangavelin_007-0129-00:35:5148-00:00:1358 leikfangavelin_007 129 00:35:51.48 13.568 0.45 markaði nokkru fyrr tekið eftir handbragði upptökustjórans stemming fékk hann titil að stjórna upptökunum í þetta skiptið ásamt reyndar sér sjálfum það er mark stýrði upptökunum saman á plötunni mikil mús -leikfangavelin_007-0130-00:36:0552-00:00:0506 leikfangavelin_007 130 00:36:05.52 4.992 0.31 upptökur á mikin mús gengu ekki snuðrulaust fyrir sig nei síður en svo -leikfangavelin_007-0131-00:36:1152-00:00:0600 leikfangavelin_007 131 00:36:11.52 6.016 0.1 okkar maður skipti sér mun meira að öllu ferlinu en áður þar sem hann var nú einnig í stól upptökustjórans -leikfangavelin_007-0132-00:36:1806-00:00:0752 leikfangavelin_007 132 00:36:18.06 7.424 0.16 davies að í miðju upptökuferlinu öllu lenti þeim bræðrum saman mark og david og sá síðarnefndi lét i hverfa -leikfangavelin_007-0133-00:36:2630-00:00:0740 leikfangavelin_007 133 00:36:26.30 7.424 0.33 infidels sumarið ít hundruð áttu og snéri sér að sínum sólóferli sem stendur er enn -leikfangavelin_007-0134-00:36:3432-00:00:0610 leikfangavelin_007 134 00:36:34.32 6.016 0.2 ferill sem eru aldrei á sömu hæðum og bæði dagsetningar -leikfangavelin_007-0135-00:36:4128-00:00:0808 leikfangavelin_007 135 00:36:41.28 8.064 0.08 ágreiningur þeirra bræðra var víst tónlistarlegs eðlis og má fullt vera til í því þó svo að aðrir hlutir hljóti að koma þær eitthvað við sögu -leikfangavelin_007-0136-00:36:5224-00:00:0994 leikfangavelin_007 136 00:36:52.24 9.856 0.28 making kláruðu plötuna sem tríó og þó að eitthvað af gítarleik devils megi finna á plötunni var enginn hljóðfæraleikur skráður á hann á plötuumslaginu sjálfur -leikfangavelin_007-0137-00:37:0258-00:00:0344 leikfangavelin_007 137 00:37:02.58 3.456 0.1 bandið fékk reyndar session hljóðfæraleikara til að aðstoða sig einnig -leikfangavelin_007-0138-00:37:0658-00:00:0944 leikfangavelin_007 138 00:37:06.58 9.344 0.37 svo hljómborðsleikarann raunin sem spilað hafði mikið með brúsi og svo traviata að einhverju leyti var gítarleikarinn sinni inn -leikfangavelin_007-0139-00:37:1720-00:00:0874 leikfangavelin_007 139 00:37:17.20 8.704 0.1 einar reynslumikill session gítarleikari vestan hafs og hefur spilað með gríðarlegum fjölda þekktra tónlistarmanna bæði á upptökum sem og tónleikum -leikfangavelin_007-0140-00:37:2642-00:00:1480 leikfangavelin_007 140 00:37:26.42 14.72 0.46 er hann einna þekktastur sem gítarleikari húsbandsins í spjallþáttum dimitri sem voru og hétu til margra ára á embassy en í því bandi mátti finna margan merkan manninn eins og sem dæmi trommarann anton fyrr -leikfangavelin_007-0141-00:37:4418-00:00:0558 leikfangavelin_007 141 00:37:44.18 5.632 0.36 platan mikinn mofín október ná hundruð áttu og fékk frábæra dóma -leikfangavelin_007-0142-00:37:5078-00:00:0838 leikfangavelin_007 142 00:37:50.78 8.32 0.18 hata er nokkuð þung fyrir nýja hlustendur að koma að en ég mæli svo sannarlega með því að fólk sem ekki þekkir hana renni henni í nokkrum mig -leikfangavelin_007-0144-00:38:5388-00:00:2126 leikfangavelin_007 144 00:38:53.88 21.248 0.35 rugling dómarinn setti plötuna síðar í fimmtugur sætið á lista sínum yfir hundruð test idiot tók tónleikaferðalagið við til að setja meira kjöt á beinin þar sem okkar menn voru nú orðnir tríó við brotthvarf divine voru fengnir inn tveir auka menn sem fljótlega eru þó fullgildir meðlimir í dag straits -leikfangavelin_007-0146-00:39:2094-00:00:0416 leikfangavelin_007 146 00:39:20.94 4.224 0.08 sem svo áttu eftir að verða mikilvægur partur af hljómsveitinni til lokadags -leikfangavelin_007-0147-00:39:2568-00:00:0562 leikfangavelin_007 147 00:39:25.68 5.632 0.13 mikinn seldist vel um heiminn og fór víða í annað hvort gull eða platinum sölu -leikfangavelin_007-0148-00:39:3172-00:00:0434 leikfangavelin_007 148 00:39:31.72 4.224 0.07 var hún í alls tvö hundruð fimmtu og tvær vikur á topplistanum í bretlandi -leikfangavelin_007-0149-00:39:3732-00:00:0614 leikfangavelin_007 149 00:39:37.32 6.144 0.32 eitt af betri lögum dagsins er að finna á þessari sjö laga plötu innan en mörg önnur frábær lög -leikfangavelin_007-0150-00:39:4428-00:00:0786 leikfangavelin_007 150 00:39:44.28 7.808 0.35 nær ég að tala um lagið sem margar samdi til hennar holly vincent sem hann var svo ástfangin af og í hirðmey þættinum -leikfangavelin_007-0152-00:39:5920-00:00:0598 leikfangavelin_007 152 00:39:59.20 6.016 0.31 tónleikaferðalag um allan heiminn sem þeir kölluðu on lokanúmer langstærsti túr til þessa -leikfangavelin_007-0153-00:40:0562-00:00:0748 leikfangavelin_007 153 00:40:05.62 7.552 0.44 hann hófst í vanur í kanada þar hann strax í október ít hundruð áttu og stóð vel fram á mitt árið nánu áttu og eitt -leikfangavelin_007-0154-00:40:1372-00:00:0824 leikfangavelin_007 154 00:40:13.72 8.192 0.44 lokatónleikum í lúxemborg nýju mennirnir tveir þeir hal lengra vel í opinn og tónleikaferðalagið gekk vel -leikfangavelin_007-0155-00:40:2234-00:00:0828 leikfangavelin_007 155 00:40:22.34 8.32 0.42 en þurftu þó að sinni hvíld að halda að því loknu og fóru æstur illa pásu þegar heim var komið þá var komið að næstu plötu -leikfangavelin_007-0157-00:41:5230-00:00:4034 leikfangavelin_007 157 00:41:52.30 40.32 0.46 eins og og mikinn mús voru aftur tekin upp aðeins sjö lög og enn og aftur öll lögin auðvitað eftir mark noregi sjö eru þó öll frekar löng þar sem stysta lagið er fimm mínútur og fimmtu sekúndur og það lengsta rétt rúmlega fjórtándu rata lognast september ít hundruð áttu og tvö og fékk eins og svo á undan flotta dóma og seldist þó nokkuð vel aftur er hér á ferð þó plata sem er nokkuð þung áhlustunar en vindinn var jafnframt fyrsta smáskífa hennar lagið rætist geysilega hvíta útvarpsspilun hjá bbc og víðar þrátt fyrir að vera tæplega sjö mínútur lengd -leikfangavelin_007-0158-00:42:4688-00:00:0476 leikfangavelin_007 158 00:42:46.88 4.736 0.2 svo lögin hafi aðeins verið sjö talsins eins og áður sagði voru þau fleiri tekin -leikfangavelin_007-0159-00:42:5212-00:00:0416 leikfangavelin_007 159 00:42:52.12 4.224 0.14 eitt af þeim áttu eftir að verða algjör hittari en þó ekki með dætra -leikfangavelin_007-0160-00:42:5740-00:00:0534 leikfangavelin_007 160 00:42:57.40 5.376 0.22 þegar verið var að taka upp sönginn í laginu prine dansar ákvað okkar maður að hætta við lagið -leikfangavelin_007-0161-00:43:0696-00:00:0414 leikfangavelin_007 161 00:43:06.96 4.096 0.4 lét hann enga aðra heldur en tínt fá út af lag og það var botn -leikfangavelin_007-0162-00:43:1184-00:00:1494 leikfangavelin_007 162 00:43:11.84 14.976 0.36 lagið hentaði sínu afar vel og hún setti þennan kraft í lagið sem mark fannst alltaf vanta hjá sig sjálfum tina turner gaf út pretenders ná hundruð átta og fjögur og sló það rækilega í gegn aðalega menn við -leikfangavelin_007-0163-00:45:4784-00:00:0646 leikfangavelin_007 163 00:45:47.84 6.4 0.06 einhverstaðar hætti í bandinu til þess að eyða meiri tíma með fjölskyldu sinni skömmu eftir útgáfu þessarar plötu -leikfangavelin_007-0164-00:45:5564-00:00:0904 leikfangavelin_007 164 00:45:55.64 9.088 0.14 einnig hafði hann orð á því að honum hugnaðist ekki nægilega vel að vera orðinn einhverskonar rokkstjarna enda meira fyrir djass vildi því einbeita sér að slíkri tónlist -leikfangavelin_007-0165-00:46:0518-00:00:0678 leikfangavelin_007 165 00:46:05.18 6.784 0.13 þessi djassa reyndi heyrist líka vel ef hlustað er á plötur sem pikkar á og þær bornar saman við það sem eftir kom -leikfangavelin_007-0166-00:46:1258-00:00:3382 leikfangavelin_007 166 00:46:12.58 33.792 0.34 við honum tók trommuleikarinn hærri vilja en hann kom úr hljómsveitin og pikkaði þarna nokkrum árum fyrr terry tók sem sagt við kjuðunum og spilaði þar af leiðandi allan túrinn sem stóð frá lok nóvember ná hundruð áttu og tvö til júlí loka það sama ár túrinn fór aðallega fram í evrópu með stuttu stoppi þó í asíu og álfunnar rétt áður en haldið var stað í þetta ferðalag og tóku þar upp plötuna er standist á meðan tónleikaferðin stóð sem hæst í janúar ít hundruð átta tíu og þrjú -leikfangavelin_007-0167-00:46:4698-00:00:0744 leikfangavelin_007 167 00:46:46.98 7.424 0.1 plata er fyrir þá sem ekki vita ekki full breiðskífa heldur styttri útgáfa sem inniheldur kannski þrjú til fjögur lög -leikfangavelin_007-0168-00:46:5536-00:00:0876 leikfangavelin_007 168 00:46:55.36 8.832 0.3 á þessari plötu má finna hið vinsæla lag kristinn bæði tunes upptökur eru þær fyrstu sem finna má fyrrnefndan terry viljum á trommur -leikfangavelin_007-0169-00:48:1298-00:00:2328 leikfangavelin_007 169 00:48:12.98 23.296 0.43 manfred annari eiginkonu á þeim tíma þegar hann plötunnar var fylgt eftir og giftu þau sem skömmu eftir að túlka í nóvember árið ná hundruð áttu og þrjú þegar hér er komið við sögu mætti halda að notfæri toppinn en þá voru um tvö ár í það að mektir um það á eftir -leikfangavelin_007-0170-00:49:1052-00:00:1522 leikfangavelin_007 170 00:49:10.52 15.232 0.27 mark var þó hérna farinn að semja kvikmyndatónlist sem og stjórna upptökum fyrir aðra til að mynda fékk sjálfur bogdan til að stýra upptökum á spilun gítar á sinn einstaka hátt í tuttugustu annarri hljóðversplötu sinni sem kom út árið nýjan hundruð áttu og þrjú -leikfangavelin_007-0171-00:49:2636-00:00:0788 leikfangavelin_007 171 00:49:26.36 7.936 0.12 þetta var auðvitað draumur sem þarna varð að veruleika hjá okkar manni og hann tók með sér hljómborðsleikarann alan clark sem því einnig leikur á plötunni -leikfangavelin_007-0172-00:49:3464-00:00:0674 leikfangavelin_007 172 00:49:34.64 6.784 0.41 var komið að tónleikaplötu sem tekin var upp á fyrrnefndum lofuðu og kom sultans áttu og fjögur -leikfangavelin_007-0175-00:49:5656-00:00:0712 leikfangavelin_007 175 00:49:56.56 7.168 0.33 var fyrir valinu eiga hljóðverið á ensku nýlendunni montserrat sem er lítil eyja með tæplega fimm þúsund íbúa -leikfangavelin_007-0176-00:50:0494-00:00:0410 leikfangavelin_007 176 00:50:04.94 4.096 0.33 markvert að leita eftir betra sándi og var alltaf opinn fyrir nýjungum -leikfangavelin_007-0177-00:50:0968-00:00:3760 leikfangavelin_007 177 00:50:09.68 37.504 0.15 þetta hljóðver var búið nýrri stafrænni stuttu og fjögurra ásatm sem hann hreifst mikið af en að auki er þessi fínasta sundlaug við hljóðverið sem ekki skemmdi fyrir og gátu meðlimir þar kælt sig á milli taka að öðru leyti var hljóðverið frekar lítið í fermetrum talið og þurfti miklar kúnstir við að koma öllum tækjabúnaði og mögnurum fyrir á réttum stöðum sem þurftu einnig að henta upp á hljóðburð að gera upptökustjórn var nú í höndum ný dorfsman sem áður hafði starfað með bandinu sem tæknimaður á fyrri upptökum með honum var auðvitað sjálfur -leikfangavelin_007-0178-00:51:4910-00:00:1022 leikfangavelin_007 178 00:51:49.10 10.24 0.22 enn og aftur voru öll lögin samin af okkar manni og bandið mætti vel æft í hljóðverið í október nánu áttu og fjögur en nú án gítarleikarans -leikfangavelin_007-0179-00:51:5974-00:00:1656 leikfangavelin_007 179 00:51:59.74 16.64 0.16 en hann var látinn fara frá bandinu við upphaf þessara upptakna sögum hverrar ekki alveg saman hvort hann hafi hætt sjálfur eða hvort markaði látið hann fara en hvað sem því líður sneri hann sér að kvikmyndatónlist og session gítarleik hjá öðrum hljómsveitum í kjölfarið -leikfangavelin_007-0180-00:52:1748-00:00:1094 leikfangavelin_007 180 00:52:17.48 11.008 0.3 hans stað var fenginn inn maður að nafni takkann spilaði reyndar lítið sem ekkert á þessari næstu plötu þar sem mark kaus að spila alla gítara sjálfur í þetta skiptið -leikfangavelin_007-0181-00:54:5774-00:00:0938 leikfangavelin_007 181 00:54:57.74 9.344 0.42 þá var með þeim nýr meðlimur gale sem sá um sinna sem þarna tröllriðu öllu og spila nokkuð stórt hlutverk á þessari næstu plötu -leikfangavelin_007-0182-00:55:0750-00:00:0950 leikfangavelin_007 182 00:55:07.50 9.6 0.38 grafar spilaði einnig á hljómborð eins og alan clark ásamt því að sjá um sinna þetta eru mid og ekki veitti af tveimur hljómborðsleikari -leikfangavelin_007-0183-00:55:1764-00:00:0808 leikfangavelin_007 183 00:55:17.64 8.064 0.12 noregi þarna eingöngu hafi verið að taka upp næstu plötu bandsins og hann hafði ekki veitt því mikla athygli að lögin væru þetta góð -leikfangavelin_007-0184-00:55:2632-00:00:0624 leikfangavelin_007 184 00:55:26.32 6.272 0.24 en þá hafði hann auðvitað bullandi trú á nýju lögunum sínum og sándinu sem þeir voru að fá út úr þessu hljóðveri sem við völdum -leikfangavelin_007-0185-00:55:3324-00:00:3136 leikfangavelin_007 185 00:55:33.24 31.36 0.24 eftir að tökum lauk fengu þeir margra þó annan trommara til að koma inn og tromma nánast allt upp á nýtt þeim fannst þeirri vilja ekki hafa verið að ná því sándi fílíng sem þeir leituðu að fyrir valinu varð algjör þungaviktarmaður í trommuleik sjálfur omar hakim trommari veðri port ásamt því að hafa trommað mikið fyrir deildinni þessari sömu hæfni og upprunalegi trommari dagsetningar og yfirgaf í raun bandið fyrir -leikfangavelin_007-0186-00:56:0856-00:00:0724 leikfangavelin_007 186 00:56:08.56 7.296 0.12 hærri hætti þó í raun ekki í bandinu heldur beita og hélt áfram með þeim eftir að upptökum lauk eins og ekkert hafði í skorist -leikfangavelin_007-0187-00:56:1914-00:00:1596 leikfangavelin_007 187 00:56:19.14 16.0 0.19 gatan sem þarna var verið að taka upp kom svo út þann þrettánda maí ná hundruð áttu og fimm og ber hún heitið bróður nam titillagið fjallar um hermann sem er við það að láta lífið í falklandseyja stríðinu og er einkar fallegt lag bæði lag og texti -leikfangavelin_007-0188-00:56:3618-00:00:1146 leikfangavelin_007 188 00:56:36.18 11.52 0.23 þessi plata geymir líka lag eins og ofar en var fyrsta smáskífan í veröldinni sem kemur var út geisladisk en þarna var líka mikillar sem ég minntist á hér fyrr -leikfangavelin_007-0190-00:56:5346-00:00:0862 leikfangavelin_007 190 00:56:53.46 8.576 0.09 horfði á öll raftækin sem umlyktu hann allt frá örbylgjuofnum upp í frystiskápa og auðvitað öll sjónvörpin sem voru stillt á en -leikfangavelin_007-0191-00:57:0320-00:00:0848 leikfangavelin_007 191 00:57:03.20 8.448 0.28 hann ékk blað og penna þarna í búðinni og skrifaði niður textann sem kom í huga hans en svo fór hann heim og til varalitinn -leikfangavelin_007-0193-00:57:1828-00:00:0440 leikfangavelin_007 193 00:57:18.28 4.352 0.25 kemur helmingurinn af sándinu frá því að mark notar enga nögl þegar hann spilaði þetta lag -leikfangavelin_007-0195-00:57:2714-00:00:0836 leikfangavelin_007 195 00:57:27.14 8.448 0.14 er annar míkrófónninn hafði sigið niður og vísaði því ekki beint á gítarmagnarann eins og hinn míkrófónninn gerði heldur niður á gólf -leikfangavelin_007-0196-00:57:3640-00:00:0680 leikfangavelin_007 196 00:57:36.40 6.784 0.19 því skapaðist eitthvað ekkó eða hið minnsta þessi sérstaki hljómur sem þeir leyfðu að halda sér og við heyrum á plötunni -leikfangavelin_007-0197-00:57:4366-00:00:0886 leikfangavelin_007 197 00:57:43.66 8.96 0.08 þá vill svo til eða sagan segir hið minnsta að sjálfur sting hafi verið staddur fyrir hrein tilviljun á eyjunni þar sem hann stundaði seglbretti -leikfangavelin_007-0198-00:57:5338-00:00:1336 leikfangavelin_007 198 00:57:53.38 13.44 0.23 hann leit inn í hljóðverið til dagsett og bandið leyfðu að heyra þetta lag manninn sting varð orðlaus og sagði þeim að þeir hefðu þarna hitt naglann svo sannarlega og höfuðið og þetta yrði hittari -leikfangavelin_007-0199-00:58:0796-00:00:2568 leikfangavelin_007 199 00:58:07.96 25.728 0.34 mark augunum á að bæta einhverju við sem hann gerði og er hann því skráður meðhöfundur að laginu einnig að eigin sögn er eina sem hann samdi í þessu lagi laglínan og sjálfur textinn í upphafslínunni sungu síður og hvernig sem þetta fór fram er sting þarna með á upptökunni og útkoman er stórkostleg lagið var gríðarlega vinsælt víða um heiminn eins og áður sagði -leikfangavelin_007-0200-01:61:-355674-00:00:2770 leikfangavelin_007 200 01:6.1: 27.776 0.25 var tónlistarmanninum en tinariwen þegar opnað var útibú fyrir evrópu endurómar ágúst ná hundruð áttu og sjö neinsstaðar en góði sem við minntumst á hér í upphafi þáttar framhliðina á þessarar ó á flestum mörkuðum í platinum sölu sem er ekki nema von þar sem platan er mest selda plata níunda áratugarins -leikfangavelin_007-0201-01:62:-358816-00:00:1342 leikfangavelin_007 201 01:6.2: 13.44 0.39 enn í dag er platan á topp yfir mest seldu plötur í bretlandi frá upphafi mælinga þriðja sæti í ástalíu undra sjöunda sætinu í bandaríkjunum og stuttu í frakklandi svo eitthvað sé nefnt -leikfangavelin_007-0202-01:62:-357376-00:02:0768 leikfangavelin_007 202 01:6.2: 127.616 0.4 þá var bróður sinn arms ennþá mestselda plata allra tíma í hollandi alveg þar trúna niður um sæti þegar adelmars henni árið tvö þúsund og sextánda plötu sína tugir þessi plata skráð í heimsmetabók inn sem fyrsta platan sem selst í yfir milljón eintökum á geisladisk stormi enda er hún margverðlaunuð í gegnum tíðina hvort sem er talað um grannir eða verðlaun úr hendi rolling dómarinn ásamt mörgum öðrum viðtalinu hjá drengurinn sem stóð í eitt ár nánast upp á dag fyrstu tónleikarnir voru þann tuttugustu og fimmta apríl ít hundruð áttu og fimm í kollegar var hér síðustu þann tuttugustu og sjötta apríl ná hundruð áttu og sex sinni í ástralíu en þessi tónleikaferð var sú stærsta sem sást hafði þar í landi á þessum tíma með yfir níu hundruð þúsund tonleikana selda í heildina inn í þessum túr er að sjálfsögðu hinir frægu litlir og gamla wembley í london þar sem bandið flutti mega hittarann morning í eina skiptið á þessum túr með með sér á sviðinu ég ætla að hætta að sérþætti þó út eina hljóðversplötu í viðbót sem flugslysi við það sem við erum búin að fara yfir riot hundruð nutu og eitt hafa komið út fleiri lægri eflaust sem flestar hafa selst vel og er astral hljómsveita í breskri tónlistarsögu bandið hætti formlega störfum árið nánu runnu og fimm eftir að hafa verið lítið virkir í raun síðan þeir slógu svona hressilega í gegn með plötunni bróður freyr horfum framhjá risa túrnum þeirra þarna nutu og títaníu nutu og tvö að má því líta svo á að þeir hafi eiginlega hætt á toppnum en dagsetningar dæmi en margt líka við að einsog á ferli sínum unnu þeir fjórum sinnum grammar þrisvar sinnum bresku tónlistarverðlaunin og tvisvar sinnum en til víólunnar fjölda annarra -leikfangavelin_007-0204-01:64:-355980-00:00:0372 leikfangavelin_007 204 01:6.4: 3.712 0.45 svo verðskuldað en mark ofur mætti ekki einu sinni á athöfnina -leikfangavelin_007-0206-01:64:-354682-00:00:0454 leikfangavelin_007 206 01:6.4: 4.48 0.07 að gefa út fjölmargar sólóplötur og er rétt að verða sjöttu og tveggja ára gamall -leikfangavelin_007-0207-01:64:-354176-00:00:1212 leikfangavelin_007 207 01:6.4: 12.16 0.14 hann hefur í heildina selt yfir hundruð stuttu milljónir platna yfir ævina sem verður að teljast frekar fínt afrek mark býr í dag ásamt eiginkonu sinni og dætrum í fallegu húsi í góðu hverfi london borgar -leikfangavelin_007-0208-01:65:-358920-00:00:2564 leikfangavelin_007 208 01:6.5: 25.6 0.24 þar hefur hann komið sér upp hinu fullkomna einka hljóðveri til að taka upp tónlistina sína og safnar þar að auki mótorhjólum sem og gömlum klassískum kapralovu it líka í dag hann geymir þó ekki bara í bílakjallara sínum heldur hreyfir hann þá reglulega þar sem hann sér til skemmtunar mætir og keppir á þeim í þar tilgerðum kappakstri og ýmsum hátíð sem haldnir eru á hverju ári -leikfangavelin_007-0210-01:65:-355160-00:00:1208 leikfangavelin_007 210 01:6.5: 12.16 0.22 fjórum árum síðar eða á valentínusardaginn árið nínu hundruð nutu og sjö giftist mark í þriðja sinn þegar hann gekk að eiga ensku leikkonuna kitty aldrei og eiga þau saman tvær dætur -leikfangavelin_007-0211-01:66:-359890-00:00:0942 leikfangavelin_007 211 01:6.6: 9.344 0.16 er harður stuðningsmaður ljúka silunginn úrvalsdeildinni og notast liðið við eitt af lögum hans við upphaf allra heimaleikja félagsins -leikfangavelin_007-0212-01:66:-358902-00:00:1618 leikfangavelin_007 212 01:6.6: 16.128 0.35 rial um leið góðan hún sem mark samdi fyrir kvikmyndina local hiro og kom út árið ná hundruð áttu og þrjú og því ættu að kannast við þetta draumur hans þegar hann var barnungur drengur var að eignast rauðan gítar eins og hann marvin úr satt -leikfangavelin_007-0213-01:66:-357242-00:00:3326 leikfangavelin_007 213 01:6.6: 33.28 0.45 draumur hans var svo sannarlega að veruleika trega ist hann og mun feril framan öðlaðist hann svo sannarlega einnig og árið notuð áttu og fimm var sá draumur að veruleika líka að spila gítar með sjálfum marvin sviði þar sem einmitt þetta lag gonna yfir valinu við endum þáttinn á þessu lagi þetta var lausleg saga mark nordal hergeirsson leikvangurinn þakkar fyrir sig að sinni -leikfangavelin_008-0001-00:00:0142-00:00:0568 leikfangavelin_008 1 00:00:01.42 5.632 0.29 atli hergeirsson og ég bíð ykkur velkomin í þennan fyrsta þátt leikfangavélarinnar eftir sumarfrí -leikfangavelin_008-0002-00:00:2326-00:00:0818 leikfangavelin_008 2 00:00:23.26 8.192 0.16 nóttin er í boði hins tékkneska léttbjórs poison að öðru leyti er fátt létt í þættinum að þessu sinni -leikfangavelin_008-0004-00:00:3954-00:00:0482 leikfangavelin_008 4 00:00:39.54 4.864 0.17 við ætlum að kynna okkur sögu eins af fremstu þungarokksgítarleikurum allra tíma -leikfangavelin_008-0005-00:00:4800-00:00:0856 leikfangavelin_008 5 00:00:48.00 8.576 0.27 embarked leikari hinnar goðsagnakenndu trash hljómsveitar pantera frá stofnun þeirra og þar til yfir lauk -leikfangavelin_008-0007-00:01:1594-00:00:0856 leikfangavelin_008 7 00:01:15.94 8.576 0.24 við skoðum málið nánar í þættinum í dag og við fáum innsýn í líf og fyrir darker félaga í hann þeirra -leikfangavelin_008-0010-00:02:4086-00:00:0626 leikfangavelin_008 10 00:02:40.86 6.272 0.31 þær sem er á stærð akureyri og er rétt tæplega settu kílómetra suður af stórborginni dallas -leikfangavelin_008-0011-00:03:1642-00:00:0670 leikfangavelin_008 11 00:03:16.42 6.656 0.4 undurfagran og gera eignast þennan dag sitt annað barn dreng -leikfangavelin_008-0012-00:03:2410-00:00:0316 leikfangavelin_008 12 00:03:24.10 3.2 0.1 fyrir áttu þau annan dreng sem er þarna tveggja hálsar -leikfangavelin_008-0013-00:03:2846-00:00:0884 leikfangavelin_008 13 00:03:28.46 8.832 0.09 aron er heimavinnandi með drengina tvo en karolínu stund á háskólanám en meðfram því og til að framfleyta hinni nýstofnuðu fjölskyldu sinni -leikfangavelin_008-0014-00:03:4390-00:00:0370 leikfangavelin_008 14 00:03:43.90 3.712 0.1 carry var vel leikandi bæði á gítar sem og píanó -leikfangavelin_008-0016-00:03:5310-00:00:1024 leikfangavelin_008 16 00:03:53.10 10.24 0.32 þar sem stutt var á milli þeirra bræðra í aldri vera darrell og eldri bróður hans vincent sem ávallt var kallaður vinnuborði gerum hér eftir í þessari frásögn -leikfangavelin_008-0017-00:04:0392-00:00:0558 leikfangavelin_008 17 00:04:03.92 5.632 0.47 náðu þeir vel saman og verður löngum stundum við leik í garðinum heima í ennis -leikfangavelin_008-0018-00:04:1366-00:00:0658 leikfangavelin_008 18 00:04:13.66 6.656 0.07 þeir bræður fengu sterkt tónlistarlegt uppeldi af hálfu föður síns sem æðið heima á gítarinn -leikfangavelin_008-0019-00:04:2078-00:00:0974 leikfangavelin_008 19 00:04:20.78 9.728 0.26 mister eru þeir því báðir frá föður sínum og var eldri sonurinn vinnie polar að spila á tungu um tíu ára aldur og gerði það næstu árin -leikfangavelin_008-0020-00:04:3158-00:00:1018 leikfangavelin_008 20 00:04:31.58 10.24 0.43 darker sá enga framtíð í þeirri spilamennsku eldri sonar síns fékk hann vinna í poll að skipta yfir í trommur og keypti þá fyrir hann hans fyrsta trommusett -leikfangavelin_008-0021-00:04:4254-00:00:0756 leikfangavelin_008 21 00:04:42.54 7.552 0.25 sama tíma var sá yngri darrell fara spila einnig á trommurnar og stelast síðar þegar stóri bróðir sá ekki til -leikfangavelin_008-0022-00:04:5116-00:00:0376 leikfangavelin_008 22 00:04:51.16 3.84 0.08 renni þó ekki í sömu tökum á trommuleiknum líkt og bróðir hans -leikfangavelin_008-0024-00:05:0404-00:00:0460 leikfangavelin_008 24 00:05:04.04 4.608 0.14 svo að veruleika á tólf ára afmælisdegi hans árið nánu hundruð sjöttu og átta -leikfangavelin_008-0025-00:05:0952-00:00:0584 leikfangavelin_008 25 00:05:09.52 5.76 0.4 gáfu foreldrar hans honum hondo gítar í lestinni gítarmagnara með -leikfangavelin_008-0026-00:05:1614-00:00:0464 leikfangavelin_008 26 00:05:16.14 4.736 0.12 þegar hér er komið í sögu voru þeir bræður farnir að hlusta mikið á hljómsveitina kiss -leikfangavelin_008-0028-00:05:2594-00:00:0362 leikfangavelin_008 28 00:05:25.94 3.584 0.15 inn í polar hér heldur betur farinn að geta haldið takti á tómum -leikfangavelin_008-0029-00:05:3004-00:00:0554 leikfangavelin_008 29 00:05:30.04 5.504 0.28 oftar en ekki málaði hann sig sem fyrrnefndur peter criss áður en hann hóf að spila á trommurnar -leikfangavelin_008-0030-00:05:3616-00:00:0794 leikfangavelin_008 30 00:05:36.16 7.936 0.1 okkar maður darrell horfði þannig aðdáunaraugum og eldri bróður sinn hamra og trommurnar þar sem hann sló taktinn undir vinsælustu kynslóðin -leikfangavelin_008-0031-00:06:0586-00:00:2304 leikfangavelin_008 31 00:06:05.86 23.04 0.38 rekið lítið á gítar sinni fyrstu og varðar faðir hans gerist ég til og verði einfaldlega kynslóðin til að kenna áfram til sonar síns að til þeirra páli sín saman tónlistaráhugi þeirra bræðra og svo dafnaði og eftir því sem þeir spiluðu meira saman og urðu betri og betri eru þeir gjörsamlega óaðskiljanlegir hvor frá öðrum -leikfangavelin_008-0032-00:06:4060-00:00:0696 leikfangavelin_008 32 00:06:40.60 7.04 0.25 fljótlega voru þeir bræðurnir farnir að spreyta sig á lögum annara hljómsveita en kiss og nefni ég þar bendir baksaga -leikfangavelin_008-0033-00:06:5186-00:00:0338 leikfangavelin_008 33 00:06:51.86 3.456 0.0 var einmitt þungarokkið sem átti hug þeirra beggja frá upphafi -leikfangavelin_008-0034-00:06:5564-00:00:0638 leikfangavelin_008 34 00:06:55.64 6.4 0.05 hafa þeir ávallt rekið það aftur til þess þegar þeir heyrðu í fyrsta skipti í hetjunum sínum í kiss -leikfangavelin_008-0037-00:07:1348-00:00:0702 leikfangavelin_008 37 00:07:13.48 7.04 0.2 er þó einskonar úthverfi dallas harri sem þá hafði nokkur ár unnið sem upptökumaður í litlu hljóðveri í bænum ennis -leikfangavelin_008-0038-00:07:2970-00:00:0788 leikfangavelin_008 38 00:07:29.70 7.808 0.19 tók hann aðallega upp í fyrstu hina ýmsu kántrí tónlistarmenn auk þess sem hann hóf semja slík lög fyrir fjöldan allan af listamönnum í þeim geira -leikfangavelin_008-0040-00:07:4210-00:00:0650 leikfangavelin_008 40 00:07:42.10 6.4 0.11 bræðurnir einnig miklum tíma í hljóðverinu hjá föður sínum þar sem þeir fylgdu spenntir með upptökum mína ýmsu kantrí -leikfangavelin_008-0041-00:07:5226-00:00:0628 leikfangavelin_008 41 00:07:52.26 6.272 0.11 náði hann að læra heilan helling af mörgum af þeim gítarleikurum sem hann fylgdist með þarna í pantego samhljómur -leikfangavelin_008-0042-00:07:5920-00:00:0538 leikfangavelin_008 42 00:07:59.20 5.376 0.38 mönnum eins og behind eða bachman ásamt auðvitað sjálfur föður sínum sem dæmi -leikfangavelin_008-0044-00:09:0224-00:00:0648 leikfangavelin_008 44 00:09:02.24 6.4 0.45 árið tjá hundruð áttunda hæfileikakeppni sem fór fram í agora bardaga -leikfangavelin_008-0045-00:09:0950-00:00:0676 leikfangavelin_008 45 00:09:09.50 6.784 0.11 móðir hans karolínu sem ávallt sýndi báðum sonum sínum mikinn stuðning þegar kom að tónlistinni fylgdi honum í keppnina -leikfangavelin_008-0046-00:09:1684-00:00:0354 leikfangavelin_008 46 00:09:16.84 3.456 0.23 sem okkar maður hafði auðvitað ekki aldur til að fara þangað inn einn -leikfangavelin_008-0047-00:09:2112-00:00:1244 leikfangavelin_008 47 00:09:21.12 12.416 0.27 einn af dómurum þessarar keppni var dísella stofnandi digital framann sem þarna var ekki nema rétt þriggja ára gamalt fyrirtæki en er í dag eitt af farsælustu gítarframleiðslu fyrirtækjum bandaríkjanna -leikfangavelin_008-0048-00:09:3466-00:00:0722 leikfangavelin_008 48 00:09:34.66 7.168 0.37 þeirra vöruvali má finna fjöldan allan af svokölluðum signature gíturum í nafni okkar manns sem og besti sem dæmi -leikfangavelin_008-0049-00:09:4548-00:00:0372 leikfangavelin_008 49 00:09:45.48 3.712 0.45 ekki að spyrja að því að barnanna en með miklum yfirburðum -leikfangavelin_008-0050-00:09:5282-00:00:0576 leikfangavelin_008 50 00:09:52.82 5.76 0.14 arnari gjörsamlega sprengt alla skala og við mið með framúrskarandi frammistöðu sinni í keppninni -leikfangavelin_008-0051-00:10:1962-00:00:0508 leikfangavelin_008 51 00:10:19.62 5.12 0.14 hæfileikakeppnir sem þessar voru gríðarlega vinsælar í bandaríkjunum sem og víðar á þessum tíma -leikfangavelin_008-0052-00:10:2868-00:00:0376 leikfangavelin_008 52 00:10:28.68 3.712 0.38 vestan og kom að því að hann fékk ekki inngöngu í þær fleiri -leikfangavelin_008-0053-00:10:3308-00:00:0758 leikfangavelin_008 53 00:10:33.08 7.68 0.19 var hans í staðinn fenginn í dómarasætið til þess eins að leyfa öðrum að sigra slíkir voru hæfileikar þessa unga gítarleikara -leikfangavelin_008-0055-00:10:5454-00:00:0556 leikfangavelin_008 55 00:10:54.54 5.632 0.33 terly sem spilaði á risar auk þess að leika á hljómborð og sjá um bakraddir -leikfangavelin_008-0056-00:11:0386-00:00:0322 leikfangavelin_008 56 00:11:03.86 3.2 0.08 vini tók ekki annað en mál en litli bróðir fengi vera með -leikfangavelin_008-0058-00:11:1554-00:00:0388 leikfangavelin_008 58 00:11:15.54 3.84 0.17 sú nafnabreyting fór fram á svipuðum tíma og þeir skiptu um bassaleikara -leikfangavelin_008-0060-00:11:3320-00:00:1216 leikfangavelin_008 60 00:11:33.20 12.16 0.46 auk þess að darrell og regnið strax vel saman í fyrrnefndri jarvis innan skólans söngvarinn donny yfirgaf þó bandi ásamt tommy bassaleikara og við söngnum tók listagreinum terly -leikfangavelin_008-0061-00:11:4966-00:00:1268 leikfangavelin_008 61 00:11:49.66 12.672 0.47 okkar maður darrell sviðsnafni demantur plakta breytti dagsins sínu úr dæma parliamen eins og við þekkjum hann í dag -leikfangavelin_008-0062-00:12:0290-00:00:0654 leikfangavelin_008 62 00:12:02.90 6.528 0.25 svona skipaðir hófu þeir fjórir að spila víða um dallas sem og annars staðar innan texas upp úr árinu ná hundruð áttu og tvö -leikfangavelin_008-0065-00:12:2774-00:00:0488 leikfangavelin_008 65 00:12:27.74 4.864 0.35 voru þeir farnir að spila víðar og innan annara fylkja eins og í oklahoma og nú sína -leikfangavelin_008-0067-00:12:4322-00:00:0458 leikfangavelin_008 67 00:12:43.22 4.608 0.45 árið níundu áttu og þrjú ákveður að skella sér í hljóðver -leikfangavelin_008-0068-00:12:4866-00:00:1124 leikfangavelin_008 68 00:12:48.66 11.136 0.45 voru heimatökin þegar kom að því að bóka hljóðverstíma því geri abbott þeirra vinnu gallajakki var hann umboðsmaður pantera líka -leikfangavelin_008-0069-00:13:0044-00:00:1300 leikfangavelin_008 69 00:13:00.44 12.928 0.3 raining gríðarlega trú á sonum sínum og félögum þeirra í pantera og tók hann því upp þeirra fyrstu plötu í hljóðverinu sínu þarna í arlington og kom platan metal matita tíunda júní ná hundruð áttu og þrjú -leikfangavelin_008-0070-00:13:1426-00:00:1510 leikfangavelin_008 70 00:13:14.26 15.104 0.44 innihald töluvert glysmeiri lög en pantera urðu síðar þekktir fyrir nánar um það hér á eftir gerist nú stefnur í kringum þessa útgáfu sem hann skýrði einfaldlega metal matinn eftir þessari fyrstu plötu þeirra -leikfangavelin_008-0071-00:13:2986-00:00:1428 leikfangavelin_008 71 00:13:29.86 14.208 0.28 rataði ekki miklu flugi og var hún í raun skotin niður af þeim fáu gagnrýnendum sem þó veittu henni einhverja allir voru þeir þó sammála um að ljósi punkturinn við þessa frumraun þessa nýja bands pantera væri gítarleikur darrell -leikfangavelin_008-0072-00:16:0314-00:00:2282 leikfangavelin_008 72 00:16:03.14 22.784 0.45 þar sem bandið þurfti ekki að leggja út fyrir hljóðverstímum enda með greiðan aðgang að handtekinn var ráðist í gerð plötu númer tvö aftur var tíðrar bandsins sem stjórnaði upptökum platan rocks eftir frumraun þeirra rúmu ári síðar eða nánar tiltekið þann tuttugustu og sjöunda júlí ít hundruð áttu og fjögur -leikfangavelin_008-0073-00:16:2638-00:00:2414 leikfangavelin_008 73 00:16:26.38 24.064 0.33 aftur var um að ræða tíu laga plötu stútfulla af glysrokki endanlega og fleiri slíkra enda voru meðlimir pantera vanir að koma fram á tónleikum á þessum tíma klæddir í spandex með mikið magn af andlitsfarða og auðvitað gríðarlega miklu magni af tilheyrandi hárspreyi roserne aðeins betri dóma heldur en frumraunin en þó fékk söngvarinn terry mikla útreið -leikfangavelin_008-0074-00:16:5092-00:00:0572 leikfangavelin_008 74 00:16:50.92 5.76 0.41 söng hans var líkt við árás á eyrun og textarnir hans sagði verið ekki recent útsett fáránleg -leikfangavelin_008-0075-00:16:5706-00:00:1258 leikfangavelin_008 75 00:16:57.06 12.672 0.19 þó fengu þeirra heyra líka að bandið sjálft hafði tekið miklum breytingum og ná fram miklum þroska í lagasmíðum og fagmennsku í hljóðfæraleik þangað sitt fyrsta tónlistarmanna stefndi í rétta átt -leikfangavelin_008-0076-00:19:5936-00:00:0600 leikfangavelin_008 76 00:19:59.36 6.016 0.21 sömu hægu og heimatökin voru í fullu gildi í herbúðum pantera ári síðar eða ná hundruð áttu og fimm -leikfangavelin_008-0078-00:20:1288-00:00:0842 leikfangavelin_008 78 00:20:12.88 8.448 0.38 enn og aftur var glysið í fullum skrúða en þegar hér er komið við sögu voru bræðurnir minni og okkar maður darrell farnir að hlusta á töluvert þyngri tónlist -leikfangavelin_008-0080-00:20:2794-00:00:0434 leikfangavelin_008 80 00:20:27.94 4.352 0.17 miklu uppáhaldi hjá þeim bræðrum sem og hjá passlegt þeirra honum reba -leikfangavelin_008-0082-00:20:3686-00:00:1332 leikfangavelin_008 82 00:20:36.86 13.44 0.26 tónlist pantera var því tekin að þyngjast nokk mikið �� þessari plötu sem einnig var tekin upp og gefin út af skúffufyrirtækinu metal mati eigu föður þeirra bræðra kerrang stjórnaði hann auðvitað aftur upptökunum -leikfangavelin_008-0083-00:20:5058-00:00:1896 leikfangavelin_008 83 00:20:50.58 18.944 0.36 sleit þeirra að þyngri og hrárri hljómi í ætti slegið rúman eiga þess tíma og í bland við glysið sem þeir bjuggu þó enn yfir gerði það að verkum að bandið fór að hljóma meira eins og metinn þessi staðreynd að bræðurnir ásamt auðvitað rex vildu hér fikra sig meira yfir í þyngri tónlist fór illa söngvara þeirra hann terry glys -leikfangavelin_008-0084-00:21:0996-00:00:1130 leikfangavelin_008 84 00:21:09.96 11.264 0.31 er vildi alls ekki að bandið yrði þyngra en þeir voru þegar orðnir á plötunni fengi hann því skilyrði bandið árið ná hundruð áttu og sex ári eftir útkomu þriðju plötu sveitarinnar -leikfangavelin_008-0085-00:21:2164-00:00:0474 leikfangavelin_008 85 00:21:21.64 4.736 0.33 sem þó seldist í tugum þúsund eintökum á bæði vínil og kassettu -leikfangavelin_008-0087-00:22:4522-00:00:0724 leikfangavelin_008 87 00:22:45.22 7.296 0.12 nokkrir söngvarar sungu með bandinu á árinu ná hundruð áttu og sex en enginn af þeim hafði þar sem reger voru að leita að -leikfangavelin_008-0088-00:22:5342-00:00:1388 leikfangavelin_008 88 00:22:53.42 13.952 0.32 þeir prófuðu meira að segja aftur fyrsta söngvara sinn hann donny hart sem hafði yfirgefið bandið þarna fjórum árum fyrr ásamt tom í bradford fyrrum bassaleikara þeim fannst donny ekki virka sem skildi og gera var fenginn til að reka hann aftur úr bandinu -leikfangavelin_008-0089-00:23:1154-00:00:0634 leikfangavelin_008 89 00:23:11.54 6.272 0.41 níundu áttu og sex leið og á meðan þeir mátuðu alla þessara söngvaranir vera að missa lestinni -leikfangavelin_008-0091-00:23:2834-00:00:0840 leikfangavelin_008 91 00:23:28.34 8.448 0.39 var ekki fyrr en átján ára gamall drengur frá orleans nemorino í prufu að hlutirnir fóru að gerast -leikfangavelin_008-0092-00:23:3810-00:00:0842 leikfangavelin_008 92 00:23:38.10 8.448 0.23 anselmo yrði að hann tear leita söngvara og þar sem hann var í svipuðum hugleiðingum og þremenningarnir hvað varðar tónlist og tónlistarstefnu -leikfangavelin_008-0093-00:23:4862-00:00:2076 leikfangavelin_008 93 00:23:48.62 20.736 0.3 atóra mætti ekki prófa sig í hlutverki söngvara þeirra til hafði verið í annarri hljómsveit þar sem meðlimir vildu ekki þyngja tónlist sína um of eða í takt við þær pælingar sem hann hafði því hafði hann sagt skilyrði þessar hljómsveitarmeðlimi sína og small nú sem fríherra hópinn herramanni ráðinn í gengið á staðnum á þessari fyrstu æfingu þeirra saman -leikfangavelin_008-0094-00:24:0990-00:00:0564 leikfangavelin_008 94 00:24:09.90 5.632 0.18 aeronaut band eins og við þekkjum það svo vel í lok árs ít hundruð áttu og sex -leikfangavelin_008-0095-00:24:1644-00:00:0580 leikfangavelin_008 95 00:24:16.44 5.76 0.17 ná hundruð áttu og sjö gekk í garð og mikil spilamennska tók við með nýjan söngvara í frontinum -leikfangavelin_008-0097-00:24:3010-00:00:0710 leikfangavelin_008 97 00:24:30.10 7.04 0.05 þeirra þyngdist með hverri æfingunni og þeir gáfu sér eilítið lengri tíma í þetta skiptið til að semja og móta næstu plötu -leikfangavelin_008-0098-00:24:3766-00:00:1218 leikfangavelin_008 98 00:24:37.66 12.16 0.27 heyra annast þeir loks vera orðnir tilbúnir til að hefja hljóðritun á sinni fjórðu plötu um áramótin áttu og sjö átta og átta enn og aftur var faðir borða gerir sem stjórnaði upptökum -leikfangavelin_008-0099-00:24:5024-00:00:0792 leikfangavelin_008 99 00:24:50.24 7.936 0.37 gat undir merkjum metal matita platan pedal kom svo utan tuttugustu og fjórða júní ít hundruð áttu og átta -leikfangavelin_008-0100-00:24:5874-00:00:0540 leikfangavelin_008 100 00:24:58.74 5.504 0.27 er hún sem sagt fyrsta platan sem inniheldur selma þessari plötu -leikfangavelin_008-0103-00:25:1816-00:00:0786 leikfangavelin_008 103 00:25:18.16 7.936 0.32 bandaríska landsliðið íshokkí íslenska og mátti meðal annars sjá íslensku leikkonuna maríu ellingsen bregða fyrir í nokkuð stóru hlutverki -leikfangavelin_008-0105-00:27:1706-00:00:5974 leikfangavelin_008 105 00:27:17.06 59.776 0.44 rules söngvara pantera með þeim á þessari upptöku sem gesta gítarleikari og reyndar höfundur lagsins er maður að nafni mark herrar áður búningum að mark þessi einnig skömmu áður komið fram sem gestagítarleikari á plötu með hljómsveitinni blake kynstofnanna upptökum fyrir en sú hljómsveit skartaði meðal annars núverandi gítarleikara kynnum tomma var heldur betur út út úr áfram með antal vel undir nafni hann er höfðu aldrei verið jafn þungir og blönduðu nú trausts við glysið mun meira afli þeir voru því hér farnir að kynna fyrir okkur allt annan hjón en áður það var svo okkar maður sem kallaði saman hljómsveitarfund ��ar sem hann komið þó hugmyndar mundi leggja öllu glysi öllu bandið öllu hárspreyi og einbeita sér að tónlistinni -leikfangavelin_008-0106-00:28:1766-00:01:1810 leikfangavelin_008 106 00:28:17.66 78.208 0.39 metallica væru að þessu og fleiri og þeir ættu að feta sömu sporin að sjá hvert þetta láta tónlistina ráða það væri nú einu sinni þeir sjálfir sem sköpuðu tónlistina en ekki spandexið þetta samþykktu meðlimir og áfram héldu fyrir spilamennsku sinni en núna með breyttu útliti og tók þeirra þyngdist enn meira í kjölfarið þessar fjórar fyrstu plötu pantera hafa aldrei verið gefnar út aftur og eru svo sannarlega verðmætar og ganga kaupum og sölum fyrir gríðarlega háar upphæðir hverju sinni þær eru aldrei taldar upp sem hluti af þeirra plötum hvort sem um er að ræða heimasíðu bandsins eða spotify þessar fjórar plötur er einmitt ekki að finna þar opinberlega og út á við í dag mætti segja að sagan er hefjist árið nánd nutu þegar fimmta plata þeirra kom út þeir eiginlega afneituðu öllu af sínu efni sem kom fyrir ná hundruð nutu það er líka hálf ótrúlegt að hlusta á þetta örlögin svo ekki sé talað um að virða fyrir sér útlit þeirra miðað við það sem eftir kom sérstaklega komandi af bandinu framan með plötunni pedala ít hundruð áttu og átta ekki á því að hann teygði plötunni sinni næstu mánuði en spiluðu þó aðallega innan texas þar sem þeir voru hvað vinsælastir í kjölfar þessa fékk okkar maður darrell símtal frá sjálfum dusted -leikfangavelin_008-0107-00:29:5256-00:00:0632 leikfangavelin_008 107 00:29:52.56 6.272 0.22 þá vantaði gítarleikara og þar sem darlene sinn sem slíkur vildi demoin endilega fá hann inn í bandið -leikfangavelin_008-0108-00:29:5998-00:00:0534 leikfangavelin_008 108 00:29:59.98 5.376 0.17 okkar maður tók þessu vel og var spenntur fyrir þessu risa tækifæri en hann setti ákveðin skilyrði þó -leikfangavelin_008-0109-00:30:1022-00:00:0626 leikfangavelin_008 109 00:30:10.22 6.272 0.46 linda sínum greiðan og sagðist ekki koma yfir nema að vinna í póllands -leikfangavelin_008-0110-00:30:1690-00:00:0656 leikfangavelin_008 110 00:30:16.90 6.528 0.3 eftir öll þessi ár voru bræðurnir sem sagt enn óaðskiljanlegir einhver hefði tekið þetta gigg og hætt harkinu en pantera -leikfangavelin_008-0111-00:30:2434-00:00:0586 leikfangavelin_008 111 00:30:24.34 5.888 0.18 skagamenn ekki orðið við þar sem hann hafði þá nýlega verið búin að ráða trommarann nina starfið -leikfangavelin_008-0112-00:30:3954-00:00:1712 leikfangavelin_008 112 00:30:39.54 17.152 0.44 ákveðið var að segja skilið við umboðsmanninn hann arranger þeirra bræðra þar sem þeim bauðst nú að koma á samning hjá number stofunni concrete oder og brennan stofnandi concrete gerðist þá strax í kjölfarið umboðsmaður þeirra þetta reyndist mikið gæfuspor á ferli bandsins -leikfangavelin_008-0113-00:30:5766-00:00:0432 leikfangavelin_008 113 00:30:57.66 4.352 0.1 í gegnum nýja umboðsmanninn bauðst þeim flottur plötusamningur hjá adore -leikfangavelin_008-0116-00:31:2246-00:00:0464 leikfangavelin_008 116 00:31:22.46 4.608 0.21 á þeir allt í þetta og heilluðu aron upp úr skónum og það ástæðunum -leikfangavelin_008-0117-00:33:0590-00:00:0436 leikfangavelin_008 117 00:33:05.90 4.352 0.31 eftir að skrifa var undir samninginn við hagar að sjálfsögðu farið að huga að næstu plötu -leikfangavelin_008-0118-00:33:1076-00:00:0808 leikfangavelin_008 118 00:33:10.76 8.064 0.17 plötu sem margir þekkja sem fyrstu plötu pantera en er auðvitað þeirra fimmta breiðskífa hann þegar menn vildu fá hærri til að stjórna upptökum -leikfangavelin_008-0119-00:33:1926-00:00:0648 leikfangavelin_008 119 00:33:19.26 6.4 0.3 hann hafði nýlokið við að stýra upptökum á nýjustu plötu sveitarinnar overkill sem pantera liðar höfðu þarna miklar mætur á -leikfangavelin_008-0122-00:34:4796-00:00:0564 leikfangavelin_008 122 00:34:47.96 5.632 0.19 er hún í raun sögð eins og við höfum svo sem farið í gegnum vera fyrsta eiginlega verk pantera úr hljóðveri -leikfangavelin_008-0123-00:34:5744-00:00:0720 leikfangavelin_008 123 00:34:57.44 7.168 0.25 orðar að fylgja plötunni eftir hér voru pantera farnir að hlaða utan á sig fleiri og fleiri aðdáendum og lífið hreinlega brosti við þeim -leikfangavelin_008-0124-00:35:0562-00:00:0500 leikfangavelin_008 124 00:35:05.62 4.992 0.36 prófa spila víða og hituðu upp fyrir stærri hljómsveitir og það við góðar undirtektir -leikfangavelin_008-0125-00:35:1156-00:00:1006 leikfangavelin_008 125 00:35:11.56 10.112 0.28 komið út prests að hita upp fyrir sig á evróputúr sínum og komu pantera því í fyrsta skipti fram utan bandaríkjanna við upphitun fyrir djúpri -leikfangavelin_008-0127-00:35:2946-00:00:0496 leikfangavelin_008 127 00:35:29.46 4.992 0.46 fyrsti evróputúr pantera stóð þar til loka mars ná hundruð nutu og eitt -leikfangavelin_008-0128-00:35:3958-00:00:0822 leikfangavelin_008 128 00:35:39.58 8.192 0.0 spilamennskan hélt áfram nánast upp á dag næstu mánuði ýmist einir eða sem upphitunarband fyrir aðra eins og sem dæmi stórsveitina sepultura -leikfangavelin_008-0129-00:35:4832-00:00:0362 leikfangavelin_008 129 00:35:48.32 3.712 0.0 það var komið að því að fara aftur í hljóðver og hefja undirbúning fyrir næstu plötu -leikfangavelin_008-0130-00:35:5286-00:00:0862 leikfangavelin_008 130 00:35:52.86 8.576 0.31 starað hljóðver hans pabba í arlington sem varð fyrir valinu sem og sami upptökustjóri sem hafði þegar leyst pabba þarna af og síðustu plötu hann terry -leikfangavelin_008-0131-00:36:0252-00:00:0506 leikfangavelin_008 131 00:36:02.52 5.12 0.38 upptökur á næstu plötu hófust í pantego hans hljóðverinu seint sumarið ít hundruð nutu og eitt -leikfangavelin_008-0132-00:36:0824-00:00:0588 leikfangavelin_008 132 00:36:08.24 5.888 0.0 miðjum klíðum voru þeir stoppaðir af og þeir boðaðir aftur út fyrir bandaríkin í gegn sem var ekki hægt að segja nei við -leikfangavelin_008-0134-00:36:3186-00:00:0688 leikfangavelin_008 134 00:36:31.86 6.912 0.14 þarna voru sovétríkin að falla og fólk þeytti að til að upplifa loks vestræna rokktónlist sem nú var allt í inní boði -leikfangavelin_008-0135-00:36:3928-00:00:0630 leikfangavelin_008 135 00:36:39.28 6.4 0.25 drukku þar í sig nokkur af fremstu metalböndum bandaríkjanna sem og heimsins nýr markaður hafði opnast -leikfangavelin_008-0136-00:37:5396-00:00:2188 leikfangavelin_008 136 00:37:53.96 21.888 0.33 og ekki bara þarna í rússlandi þar sem þeir fínum vinsældum heldur fannst þeim líka sem metallica hefði sagt skilið við sitt trasuat fyrir fullt og allt með útgáfu þeirra á svarta albúminu sínu fræga og það var þar sem pantera menn sá útgáfan fyrir þá að fylla í var bara hamrana klára plötuna heima í texas og kominn út -leikfangavelin_008-0137-00:38:1626-00:00:0480 leikfangavelin_008 137 00:38:16.26 4.864 0.18 garnier þeirra sjötta breiðskífa eða á ég kannski að segja önnur -leikfangavelin_008-0138-00:38:2148-00:00:0348 leikfangavelin_008 138 00:38:21.48 3.456 0.27 svo út tuttugustu og fimmta febrúar ná hundruð nutu og tvö -leikfangavelin_008-0139-00:38:2544-00:00:0568 leikfangavelin_008 139 00:38:25.44 5.632 0.0 var meiningin þeirra þar að gera einhverja þyngstu plötu sem út hafði komið þetta gekk eftir -leikfangavelin_008-0140-00:40:0902-00:00:1798 leikfangavelin_008 140 00:40:09.02 17.92 0.38 hann telur og vulgar display og per er einmanalegu engin önnur blaðamanni á billborad og þessi og enginn komst eins hátt á erlendum listum svo sem í bretlandi og þýskalandi darrell hlaut aftur sérstaklega mikið lof fyrir gítarleik sinn á þessari flutti -leikfangavelin_008-0141-00:40:2746-00:00:2802 leikfangavelin_008 141 00:40:27.46 28.032 0.48 ekki bara sólóin heldur einnig öll þessi kraftmiklu og grípandi riff hans var platan sett í tíunda sætið af ólíkan árið tvö þúsund og sat á lista þeirra yfir hundruð bestu metal allra tíma plötunni fylgdu pantera menn eftir á sínum tíma með bandaríkjatúr ásamt hljómsveitunum skid rósagarð þetta gaf bandinu loks hans að koma fram fyrir meira meiri áhorfendur en fram að þessu eitthvað sem nýttist pantera svo afar vel -leikfangavelin_008-0142-00:40:5622-00:00:0862 leikfangavelin_008 142 00:40:56.22 8.576 0.44 animalism ár á en þeir héldu í aðra tónleikaferð um evrópu en nú með demetrio félögum í megadeth -leikfangavelin_008-0143-00:41:1022-00:00:2338 leikfangavelin_008 143 00:41:10.22 23.424 0.32 rokka menn búnir að færa sig til íslenskt áfanga þeir héldu þó áfram með upptökustjóra sínum terry var ávallt að verða vinsælli og vinsælli og áttu pantera menn og velgengi samstarfs þeirra við title hlut í því en afrakstur þessara upptökutíma kom svo utan tuttugustu og aðrar mars árið ná hundruð nutu og fjögur þeirra sjöunda ljóðaflokkurinn -leikfangavelin_008-0144-00:41:3414-00:00:0466 leikfangavelin_008 144 00:41:34.14 4.608 0.33 er þetta platan sem varð til þess að undirritaður uppgötvaði bandið þá fimmta ára gamall -leikfangavelin_008-0147-00:43:4500-00:01:4506 leikfangavelin_008 147 00:43:45.00 105.088 0.34 mínu mati nýtur hann sín best á þessari plötu brian er sú plata sem bæði seldist hraðast af plötum pantera sem þýðir að aðdáendur byggð og klárlega eftir henni enda markaðsherferðin við útgáfu hennar vel heppnuð beint í mark og fólk hreinlega svaf fyrir utan plötubúðir til að tryggja sér eintak náði pari útbreiðslu um heim allan og má þar nefna auk bandaríkjanna og evrópu suður ameríku þar sem pantera farinn einstakan auðvitað heimsóttu loksins en þar mátti auðvitað finna hundar óplægðan akur fyrir bandið og á síðustu ástralía og nýja sjáland þar sem hann er enduðu heimstúrinn sinn áður en heim var haldið af þessum túr platan arbouretum þeirra fyrstu grammy tilnefningu voru tilnefndir fyrir bestu metal frammistöðuna árið níundu nutu og fimm en allir á gjörning anselmo var hér kominn nokkuð djúpt í neyslu heróíns og farin að komast oft og iðulega við lögin þegar hér er komið við sögu óbragð þeirra þurfti oftar en ekki til að mynda að borga kallinn túr fangelsi hinum meðlimum bandsins fannst tilvera vaxa frábæru og drógu þeir þá ályktun að velgengninnar að stiganum til höfuðs fireman bakmeiðsli vera hjá sig sem orsakaði þessa furðulegu hegðun sem hann á farin að sýna enda hér farinn að nota einmitt heróínið sem verkjalyf fyrir bakvandamál sitt honum bauðst til að fara í aðgerð þar sem læknar töldu víst að þeir gætu lagað fyrrnefnd meiðsli en neitaði að fara í aðgerðina þar sem hann þyrfti þó að vera lengi frá störfum og pantera þyrfti þó að leggja niður störfum tíma einmitt þegar allt var á brúsa siglingu ef svo morðinu -leikfangavelin_008-0148-00:45:3334-00:00:1614 leikfangavelin_008 148 00:45:33.34 16.128 0.31 samverkandi á tónleikum í montreal árið ít hundruð nutu og fimm þegar hann lét orð falla yfir áfangastaður ratt myndi ýta undir morð á hvítu fólki hann var að sjálfsögðu sakaður um kynþáttafordóma fyrir þessi orð sín en sjálfur neitaði því ávallt -leikfangavelin_008-0149-00:45:5036-00:00:0770 leikfangavelin_008 149 00:45:50.36 7.68 0.0 gaman út skömmu síðar afsökunarbeiðni og bar fyrir sig að hann hefði verið drukkinn og því ekki vitað hvað hann væri að segja -leikfangavelin_008-0151-00:47:2800-00:00:0720 leikfangavelin_008 151 00:47:28.00 7.296 0.23 anan samt ekki einn um að halda uppi veseninu gargaði komust sjálfir í kast við lögin á tónlistarhátíð sem bandið kom fram á um þetta leyti -leikfangavelin_008-0152-00:47:3570-00:00:0824 leikfangavelin_008 152 00:47:35.70 8.192 0.14 þeir réðust á blaðamenn kerrang tímaritsins fyrir að birta skopmynd af eldri bróðurnum sem ekki féll sérlega vel að þeirra skopskyni himins -leikfangavelin_008-0154-00:47:5032-00:00:0524 leikfangavelin_008 154 00:47:50.32 5.248 0.27 sýndi sennilegast best að sambandið var orðið ansi stíft á milli fig annarra meðlima bandsins -leikfangavelin_008-0157-00:48:1604-00:00:3028 leikfangavelin_008 157 00:48:16.04 30.208 0.38 lokadags og ber heitið við greiðan textar söngstíll anselmo plötunni bera þess verulega merki um hversu djúpt amasónan í eiturlyfjaneyslu við upptökur á henni en okkar maður hefur hins vegar oft á tíðum fengið mjög jákvæða dóma enn og aftur fyrir gítarleik sinn á plötunni og vilja margir gagnrýnendur meina að reisa tengist platan herra aftur var það auðvitað hverri deild sem sá um stjórna -leikfangavelin_008-0158-00:51:0534-00:00:2796 leikfangavelin_008 158 00:51:05.34 28.032 0.29 þá kom að því rétt eftir tónleika pantera í dallas þann þrettánda júlí ná hundruð nutu og sex óverdósaði anselmo loksins á heróíni og hjarta hans sló ekki í sirka fimm mínútur hann fékk góðan skammt af adrenalíni frá sjúkraliðum sem voru á svæðinu og sendu sér ann svo á sjúkrahús sem bjargað er svo sannarlega lífi hans var miður sín eftir þessa reynslu og lofaði hinum meðlimum pantera að hætta þessari neyslu eitthvað sem gekk þó ekki alveg eftir -leikfangavelin_008-0159-00:51:3596-00:00:0908 leikfangavelin_008 159 00:51:35.96 9.088 0.27 trausts fyrstu hljómleikaplötu sumarið tjá hundruð nutu og sjö og spiluðu eitthvað saman opinberlega þrátt fyrir að sambandið væri orðið ansi styrkt -leikfangavelin_008-0160-00:51:4942-00:00:4796 leikfangavelin_008 160 00:51:49.42 48.0 0.36 arleen pantera að reyna plástra sárið og slíðra sverðin til þess að halda áfram sinni vegferð þórarinssonar meðlimir komnir í hina þessi hliðarverkefni meðfram bandinu tíminn leið og hliðarverkefnin fengu enn meira vægi þó svo hann er hafi kannski ekki alveg legið í fullum dvala án hundruð nutu og sjö til ná hundruð nutu og átta loks var þó ákveðið að halda í hljóðver á ný árið nánu hundruð nutu og níu til að taka upp sína níundu breiðskífu sultan væntingar stíft ann tuttugustu og fyrsta mars árið tvö þúsund og reyndist því miður verða síðasta plata sveitarinnar sveitin spilaði reyndar þónokkuð eftir útkomu plötunnar en sambandið var orðið verulega slæmt á milli also og hinna þriggja sérstaklega á milli anselmo og okkar manna -leikfangavelin_008-0161-00:54:0140-00:03:0526 leikfangavelin_008 161 00:54:01.40 185.216 0.45 handtekinn sem var farin ásamt öðrum sveitum eins og slegið og stadium evrópu árið tvö þúsund og eitt þeir voru staddir á evrópuleggnum það ár tvö þúsund og eitt þegar hryðjuverkaárásirnar á tvíbura turnana nygren dag í smábænum marshall bandaríkjanna fagnaði svo ungur maður tuttugustu afmæli sínu hann á eftir þarna var semsagt aksturinn um evrópu sem var rétt hálfnaður sleginn af og böndin sátu föst í dalina á írlandi í sendar sem ekkert flug var að fá heimalingur mundu ná aftur heim til bandaríkjanna myndu þeir fara í hljóðver og taka upp sína tíundu breiðskífu en aldrei var neitt úr því sennilegast sökum fyrrnefndra deilna á milli meðlima þegar heimamenn í raun á hvolfi sökum atburðanna þann elleftu september tilkynnti félagslega eðlilega yfir hvíldar frá þeim heldur tónlistarbransanum í heild og þessum endalausu tónleikaferðalögum þetta var samþykkt og ákveðið var að menn tæki sér hvíld í eitt ár frá hverjum öðrum og frjósa á þessu ári sökkti fylgir hins vegar verulega djúpt í fyrrnefnd hliðarverkefni sínu og sendi frá sér tvær plötur snemma árs tvö þúsund og tvö önnur undir merkjum súpunm gamla hliðarverkefni sínu á sem nú innihélt sjálfan rerum í fyrsta skiptið og ef þetta var ekki nóg til að styggja barbera á fanta einnig innan bandaríkjanna við eftirfylgni þessara plata skapaði mikið stríð og orðahríð á milli bræðra og anselmo reprise minnst blanda sér í þessa baráttu og hélt sér að mestu til hlés á meðan hinir sendu pillur sín á milli á síðum tímarita og dagblaða bandið sprakk svo endanlega árið tvö þúsund og þrjú og lét hafa það eftir sér í viðtali í metal harmar ári síðar að einhver þyrfti að taka það að sér að berja okkar mann dæmdur sem sumir vilja meina hafi kostað dæmið að lokum þó hefur haldið því fram að hann hafi ekki orðað þetta svona og blaðamaður metal hammer hafi haft rangt eftir sér vinnie til í þessum orðum hans þar sem hann hafi fengið að heyra hljóðupptökuna hjá umræddum blaðamanni okkar menn stofnuðu annað band eftir að pantera lagði upp laupana þarna árið tvö þúsund og þrúgandi með þar sem bræðurnir litu og hann sem einskonar bandamann anselmo eftir þátttöku hans í þessu hliðarverkefni þeirra fékk nafnið mesta represents eina plötu með nýjum samkvæmur fram tíunda febrúar árið tvö þúsund og fjögur hefur að platan unveiled átti svo síðar eftir að verða síðasta verkefnið sem dagdreyma hendi í þjóðerni -leikfangavelin_008-0162-00:57:1736-00:00:4846 leikfangavelin_008 162 00:57:17.36 48.384 0.41 mesti á bókmenntaverðlaun á nýju plötunni sinni ungur maður og fyrrverandi hermaður annari hljóp upp á svið og olli miklum skemmdum á búnaði sveitarinnar og eigum næturklúbbsins með því að ganga þar berserksgang á miðjum tónleikum þeirra hann var þó yfirbugaður af öryggisvöðrum staðarins áður en ráðlagði damageplan ákváðu þó að kæra ekki þrátt fyrir að neyða þessi hafi valdið þeim allt að tvö þúsund dollara tjóni þar sem þeir nenntu ekki að sinna því að koma aftur til baka einhverju síðar til að bera vitni og fylgjast gerðu þeir einfaldlega grípa neyða og gjörðum hans -leikfangavelin_008-0164-00:58:3510-00:00:0882 leikfangavelin_008 164 00:58:35.10 8.832 0.42 áttunda desember tvö þúsund og fjögur amelia á á svið í næturklúbbnum -leikfangavelin_008-0166-00:58:5040-00:00:0760 leikfangavelin_008 166 00:58:50.40 7.552 0.36 americana með sinn fyrsta lag á tónleikunum lagið með þennan tilviljanakennda titil rýting múla -leikfangavelin_008-0167-00:58:5840-00:00:0528 leikfangavelin_008 167 00:58:58.40 5.248 0.46 þessi tuttugustu gamli ney þann geir gekk aftur upp á svið hjá dæmis -leikfangavelin_008-0168-00:59:0410-00:00:0770 leikfangavelin_008 168 00:59:04.10 7.68 0.25 nú vopnaður níu milljónir hvarfi héldu að um væri að ræða hér hluta af atriði sveitarinnar -leikfangavelin_008-0169-00:59:1454-00:00:2062 leikfangavelin_008 169 00:59:14.54 20.608 0.49 fljótlega áttuðu gestir á alvöru málsins og mikill múgæsingur greip eðlilega um sig í salnum neinar sinnum af stuttu færi og lést okkar maður á sviðinu með gítar sinn í höndunum þrjátíu og átta ára að aldri danakonungi kynnina -leikfangavelin_008-0170-00:59:3562-00:00:0634 leikfangavelin_008 170 00:59:35.62 6.4 0.12 annað í svæðið við vinsta eyrað það þriðja í hægri hönd og loks það fjórða og síðasta -leikfangavelin_008-0180-01:63:-354136-00:00:3870 leikfangavelin_008 180 01:6.3: 38.656 0.43 lögreglumaðurinn sem hefur enn í dag ekki náð sér eftir þetta kvöld og hætti hann störfum fljótlega þjálla margir vilja meina að sú orðahríð á milli meðlima pantera sem við höfum farið yfir hafi verið ástæða skotárásanna í alrosa villa þetta kvöld enda stutt síðan viðtalið fræga við flaskan tímaritinu en lögregla náði aldrei að færa sönnur á þetta jafnvel hafa eftirmálar atburðarins í apríl sama áhrif á árásarmanninn þ e að meðlimir demise að honum eftir að hann hljóp upp á sviði á tónleikum þeirra í sinnar sennilega góðu eldri að vita þetta en vinnufólk -leikfangavelin_008-0181-01:64:-356228-00:00:2560 leikfangavelin_008 181 01:6.4: 25.6 0.38 þarna eftirlifandi bróður dimebag sannfærður um að ástæðan fyrir morðinu á bróður sínum hafi einmitt verið það sem gekk á á milli fyrrum meðlima pantera og kenndi hann eiginlega um orðlausir lést sjálfur á heimili sínu í lanegan fjórtándu árum síðar eða þann tuttugustu og aðrar júní tvö þúsund og átján fimmtu og fjögurra ára aldri talið er að banamein hans hafi verið hjartabilun -leikfangavelin_008-0182-01:65:-358136-00:00:0852 leikfangavelin_008 182 01:6.5: 8.448 0.46 blaðagreinum þegar hann lést ó sem hann ætlaði að kalla greininni polar út -leikfangavelin_009-0002-00:00:2004-00:00:5632 leikfangavelin_009 2 00:00:20.04 56.32 0.29 síðasta þætti leikfangavélarinnar beindum við sjónum okkar að svíþjóð og við gerum slíkt hið sama í dag að örlitlum hluta þó er þátturinn í dag öllu fjölþjóðlegri þar sem lúxemborg og fleiri lönd koma sterkt við sögu en við fögnum svo sannarlega fjölbreytileikanum í þetta skiptið í málefni þessa þáttar er hljómsveitin placebo forsprakki þeirrar mögnuðu sveitar brann er með afar góða og sérstaka rödd stútfulla af sterkum karakter hann er frábær lagasmiður og er eiginlega fæddur í hlutverk rokkstjörnu bankok maður sem fellur í fjöldann og í raun hefur hann aldrei verið sagnarinnar í dag og venju er þetta allt í boði bölvar útvatnaðar og að sjálfsögðu erum að tala um léttöl -leikfangavelin_009-0004-00:06:0590-00:00:1146 leikfangavelin_009 4 00:06:05.90 11.52 0.17 drengurinn er annað barn foreldra sinna en fyrir áttu þau soninn stuart sem þarna var tíu ára gamall og nú stoltur stóri bróðir þessa nýfædda drengs sem fékk nafnið brann -leikfangavelin_009-0005-00:06:1930-00:00:0750 leikfangavelin_009 5 00:06:19.30 7.424 0.42 óðurinn sem er skosk var listunnandi og átti hún sér þann draum heitastann að gerast atvinnu dansari á árum -leikfangavelin_009-0006-00:06:5898-00:00:0698 leikfangavelin_009 6 00:06:58.98 6.912 0.33 gekk þó erfiðlega að fylgja þeim draumi eftir þar sem hún kom frá anari sem ekki samþykkti dansferilinn -leikfangavelin_009-0008-00:07:1016-00:00:0450 leikfangavelin_009 8 00:07:10.16 4.48 0.0 hún hóf að fylgja manni sínum og svo föður drengjanna sinna eftir til ýmissa landa -leikfangavelin_009-0009-00:07:1516-00:00:0540 leikfangavelin_009 9 00:07:15.16 5.376 0.2 en molko fjölskyldan flutti oftar en margar aðrar og þá sérstaklega einmitt á milli landa -leikfangavelin_009-0011-00:07:2870-00:00:0686 leikfangavelin_009 11 00:07:28.70 6.912 0.29 endaði lunkinn og eftirsóttur sem slíkur í fjármálaheimi þess tíma og var hann því verulega farsæll lýsti -leikfangavelin_009-0013-00:07:3976-00:00:0510 leikfangavelin_009 13 00:07:39.76 5.12 0.42 lydon liberíu og brussel áður en þau náðu festa ræturnar í lúxemborg -leikfangavelin_009-0016-00:08:1476-00:00:2178 leikfangavelin_009 16 00:08:14.76 21.76 0.18 þrátt fyrir að móðir þeirra bræðra stuart brian hafi stundum reynt að kynna þá lítilega fyrir ýmiskonar list hvort sem um var að ræða tónlist myndlist eða aðra listsköpun þá var það strangi faðir þeirra sem lagði þær línur mjög fljótlega að þeir bræður ættu að feta í hans fótspor og leggja fyrir sig starf innan fjármálageirans -leikfangavelin_009-0017-00:08:3728-00:00:2272 leikfangavelin_009 17 00:08:37.28 22.656 0.31 þessu var brian ekki hrifinn af enda vakti það afar lítinn áhuga hjá okkar manni sú tilhugsun að sitja við skrifborð frá nýjum alla virka daga og stundum meira að segja um helgar líka eins og faðir hans gerði nei þetta hugnaðist okkar manni ekki og fór hann frekar en í herbergið sitt og setti sína fyrstu plötu fóninn og lesi dreyma um lífs -leikfangavelin_009-0019-00:09:0854-00:00:0534 leikfangavelin_009 19 00:09:08.54 5.376 0.25 arían bullandi unglingsár og okkar maður er í mótun uppreisnin tekur völd -leikfangavelin_009-0020-00:09:3398-00:00:2182 leikfangavelin_009 20 00:09:33.98 21.76 0.42 árið er ná hundruð áttu og þrjú og brian er ekki nema elleftu ára þegar hann fór að ganga um með andlitsfarða og naglalakkið sinnar föður hans listalífið á þetta sem og reyndar skólafélögum hans einkaskólanum urbancic og var hann því lagður mikið einelti svo mikið að móðir færði hann yfir í annarskonar -leikfangavelin_009-0021-00:10:1428-00:00:1956 leikfangavelin_009 21 00:10:14.28 19.456 0.18 mennirnir var þá fyrir valinu branle annie þar enda var honum sýnt mun meira umburðarlyndi af samnemendum sínum í þessum skóla á nákvæmlega sama tíma var annar tveimur árum yngri en bransann stefan olsdal -leikfangavelin_009-0022-00:10:3754-00:00:0518 leikfangavelin_009 22 00:10:37.54 5.248 0.27 fyrrnefnt kynntust ekkert þarna og átti í litlum sem engum samskiptum -leikfangavelin_009-0023-00:10:4318-00:00:0362 leikfangavelin_009 23 00:10:43.18 3.712 0.36 mögulega skiptust er á barinn eða tveimur setning um út skólagönguna -leikfangavelin_009-0024-00:10:4752-00:00:0636 leikfangavelin_009 24 00:10:47.52 6.4 0.14 trega hugsa til hvað þessir tveir áttu eftir að upplifa saman síðar meir en nánar um það einmitt hér síðar meir -leikfangavelin_009-0025-00:10:5440-00:00:0722 leikfangavelin_009 25 00:10:54.40 7.168 0.17 á unglingsárunum leið branle eins og hann væri einbirni enda stuart bróðir hans auðvitað þessum tíu árum eldri -leikfangavelin_009-0026-00:11:0208-00:00:0316 leikfangavelin_009 26 00:11:02.08 3.2 0.1 því farinn að heiman þegar brann komst almennilega til vits -leikfangavelin_009-0027-00:11:0572-00:00:1246 leikfangavelin_009 27 00:11:05.72 12.544 0.19 en súrnar var við óskum föður þeirra og gerðist einmitt virkur í fjármálaheiminum þar sem hann starfar enn í dag og rekur sitt eigið fyrirtæki í þeim geira í nokkuð um það -leikfangavelin_009-0028-00:11:5692-00:00:0612 leikfangavelin_009 28 00:11:56.92 6.144 0.12 þrátt fyrir meira umburðarlyndi í nýja skólanum eignaðist brann ekki neina vini frekar en í þennan -leikfangavelin_009-0029-00:12:0394-00:00:2508 leikfangavelin_009 29 00:12:03.94 25.088 0.14 krakkarnir voru ekkert leiðinleg við hann eins og í hinum skólanum en hann var samt talinn vera verulega furðulegur eða eins og það var kallað virti litla samleið með strákunum á hans aldri sem flestir voru á fullu í allskyns íþróttum karma var enn með varalitinn langmest hann líka stundum einhverjum kvenmannsflíkum við enda hér farinn að velta verulega mikið fyrir sér kynhneigð sinni -leikfangavelin_009-0030-00:12:3018-00:00:1678 leikfangavelin_009 30 00:12:30.18 16.768 0.44 en fjórtándu ára gamall átti hann sína fyrstu kynlífsreynslu með kvenmanni að eigin sögn þegar hann hitti hina frönsku carol sem var tveimur árum eldri en hann samskonar maður var þó ennþá óviss um hvort hann laðaðist að konum eða öllu -leikfangavelin_009-0031-00:12:4828-00:00:0506 leikfangavelin_009 31 00:12:48.28 4.992 0.33 hann fór því og kynnti sér tvíkynhneigð og tók að hallast frekar að þeim möguleika -leikfangavelin_009-0033-00:13:0578-00:00:1324 leikfangavelin_009 33 00:13:05.78 13.312 0.28 lífið var erfitt og flókið fyrir engan brioan árum þar sem hann hafði augljóslega erft listræna hæfileika og áhuga móður sinnar en líka þó metnað föður síns og að mun síðar frá -leikfangavelin_009-0034-00:13:1978-00:00:1040 leikfangavelin_009 34 00:13:19.78 10.368 0.36 meginn hélt bransa áfram sinni vegferð þrátt fyrir að vera ekki vinsælasti drengurinn á ballinu ef svo má segja og lék hann til að mynda í nokkrum skólaleikritum -leikfangavelin_009-0035-00:13:3056-00:00:0468 leikfangavelin_009 35 00:13:30.56 4.736 0.29 var frumraun hans þar að fara með lítið auka hlutverk í verki eftir sestur -leikfangavelin_009-0036-00:13:3784-00:00:0778 leikfangavelin_009 36 00:13:37.84 7.808 0.38 tónlistin var þó farinn að spila meira hlutverk í lífi okkar manns og um fjórtándu inn var hann farinn hlusta mikið á allskonar tónlist -leikfangavelin_009-0037-00:13:4674-00:00:2946 leikfangavelin_009 37 00:13:46.74 29.568 0.41 aka akkúrat þarna sem brann komst að því að hann gat sungið hann var að koma heim úr búðinni með móður sinni þegar lagið blister in asnana okkar maður hækkaði vel í tækinu og söng hástöfum með honum til furðufugl að sem meira var fannst honum röddin í sér um þrettánda aldurinn hafi svipað mikið til söngraddar fordómana -leikfangavelin_009-0038-00:14:1814-00:00:1986 leikfangavelin_009 38 00:14:18.14 19.84 0.41 farin upp frá þessum degi hann fékk fyrsta gítar og hóf að gera ýmsar tilraunir með ný uppgötvuðu röddina sína á meðan hann kenndi sjálfum sér á gítar brandara löngum stundum inn í herberginu sínu við að æfa sig á gítarinn með því að spila eftir bogdan ásamt fleirum -leikfangavelin_009-0039-00:14:3854-00:00:2048 leikfangavelin_009 39 00:14:38.54 20.48 0.27 en alltaf settist skólann og heimanámið í fyrsta sæti áður en gítarinn var rifinn enda metnaðarfullur með eindæmum á öllum vígstöðvum brian minntist þess sem dæmi í viðtali hvað hann varð dolfallinn við að heyra og sjá svo myndbandið við lagið asian sjónvarpinu heima í lúxemborg sem táningur -leikfangavelin_009-0040-00:15:0266-00:00:5114 leikfangavelin_009 40 00:15:02.66 51.072 0.35 í viðbót við devils að brannigan mengi síst hans allra mesta uppáhald svona ekki sem þarna var glænýtt and og náðu þau verulega vel til hans í bland við þetta fyrrnefnda var það svo auðvitað gengið sem náði okkar manni en ekki var eins og vitað er ekki það vinsælasta hjá foreldrum þess vegna þeim mun vinsælla hjá unglingum í uppreisn eins og okkar manni ekki bara að faðir hans hefði óbeit af þessum heldur var þetta farið að valda meira að segja móður hans verulegum áhyggjum líka tók því á það ráð að mæta reglulega í messu means á ýmsa fundi innan kirkjunnar í þeirri von um að hún gæti snúið honum og fengið hann til að sjá ljósið og hann myndi breyta um stefnu í lífinu og jafnvel læra til prests -leikfangavelin_009-0041-00:15:5514-00:00:2918 leikfangavelin_009 41 00:15:55.14 29.056 0.36 runnar að gera alveg það sama hún var svo vonsvikin með að foreldrar hennar hefðu gert henni á sínum tíma þegar þau krömdu drauma hennar um að gerast atvinnu dansari en hvað um það þessar kirkjuferðir færðu henni ekkert nema meiri uppreisn og harald í bakinu bralla i svo sannarlega ekki að láta undan pressunni frá foreldrum sínum enda hefur hann oft getið þess í viðtölum síðan að hann sé einskonar svarti sauðurinn í fjölskyldunni -leikfangavelin_009-0042-00:16:2476-00:00:1606 leikfangavelin_009 42 00:16:24.76 16.0 0.23 aatini fljóta bankamaður yrði hann aldrei eða hvað þá prestur hann væri hins vegar staðráðnir ð gerast leikari það var svo árið nánd nutu þegar hann var á sínu átján aldursári að hann ákvað að taka skrefið til fulls og fylgja eftir sínum eigin -leikfangavelin_009-0043-00:16:4234-00:01:0830 leikfangavelin_009 43 00:16:42.34 68.352 0.32 hann flutti því til london til að hefja nám í leiklist en hann hafði þá fengið inni í goldsmiths þar borg emð í suðurhluta borgarinnar íbúð hvar hann átti eftir að eiga heima í næstu fimm árin brian býr enn í dag í london og var í desember tvö þúsund og tólf gerður að heiðursfélaga í goldsmiths ólafssonar manni gekk nokkuð vel í leiklistarnáminu á sínum tíma og þó sérstaklega í því verklega tónlistin var þó farin að fá meiri athygli frá honum og var gítarkennara það leið ekki á löngu að hann fór átta sig á því auknum mæli hann væri sennilegast ágætis lagahöfundur lögin sem hann samdi í litlu íbúðinni sinni var að honum sjálfum fannst bransann hafa spilað þessi lög fyrir samnemendur sína í partýum og þess háttar og vakti mikla lukku og athygli en það var ekki bara fyrir góð lög heldur var það þessi sérstaka og góða rödd sem vakti hvað mestu athyglina og hvað hann hafði gott valdi fólki fannst einfaldlega framandi að heyra engann beitti röddinni og höfðu flestir unun á því að heyra syngja lögin sín -leikfangavelin_009-0044-00:18:1122-00:00:0574 leikfangavelin_009 44 00:18:11.22 5.632 0.31 jan var hér farinn að nota eiturlyf þónokkrum mæli og lifði sannkölluðu bóhem lífi í london -leikfangavelin_009-0045-00:18:1750-00:00:1750 leikfangavelin_009 45 00:18:17.50 17.408 0.19 hann stundaði námið sitt sat heima og samdi tónlist þræddi barina og kaffihúsin á kvöldin sem oftar en ekki enduðu með einhverri ókunnugri manneskju heima þar sem stundað var villt kynlíf fram eftir nóttu var þá um að ræða konur af asískum uppruna sem brann var þá að eigin sögn heltekin af -leikfangavelin_009-0046-00:18:3538-00:00:0372 leikfangavelin_009 46 00:18:35.38 3.712 0.0 um leið eins og hann væri frjáls búandi svona langt frá fjölskyldu sinni -leikfangavelin_009-0047-00:18:4682-00:00:1048 leikfangavelin_009 47 00:18:46.82 10.496 0.44 var svo fyrir utan burger king lúinnog þar sem brian kynnti dreng frá borginni manchester í gegnum vinkonu sína sem þá var kærasta þessa mannskapur -leikfangavelin_009-0049-00:19:0344-00:00:0420 leikfangavelin_009 49 00:19:03.44 4.096 0.1 náðu strax ágætlega saman og í spjalli þeirra sagðist stíll -leikfangavelin_009-0050-00:19:1132-00:00:0420 leikfangavelin_009 50 00:19:11.32 4.224 0.46 þetta heillaði brian og ákváðu þeir þá þegar að prófa spili eitthvað saman -leikfangavelin_009-0052-00:19:2658-00:00:0960 leikfangavelin_009 52 00:19:26.58 9.6 0.39 stíft hafði reyndar ekki mikinn tíma í þetta þar sem hann var þarna fullgildur meðlimur sveitarinnar brýna var band sem má segja að hafi verið á barmi meiksins -leikfangavelin_009-0053-00:19:3664-00:00:0306 leikfangavelin_009 53 00:19:36.64 3.072 0.0 spiluðu þeir mikið víða um england sem og annars staðar -leikfangavelin_009-0054-00:19:4546-00:00:1318 leikfangavelin_009 54 00:19:45.46 13.184 0.33 daginn árið nánu hundruð nutu og fjögur var bransanum á sennilega stöðunni í london þegar hann sá dreng sem hann kannaðist eitthvað við sá drengur var enginn annar en hinn sænski stefan olsdal -leikfangavelin_009-0056-00:20:0646-00:00:0708 leikfangavelin_009 56 00:20:06.46 7.04 0.15 sem vakti athygli okkar manns var að stefan var með gítartösku á bakinu enda þarna á leið heim eftir gítartíma -leikfangavelin_009-0058-00:20:2712-00:00:0388 leikfangavelin_009 58 00:20:27.12 3.968 0.0 voru þeir tveir á nákvæmlega sama stað á nákvæmlega sama tíma -leikfangavelin_009-0059-00:20:3152-00:00:1098 leikfangavelin_009 59 00:20:31.52 11.008 0.46 annaðist fá frá því að hann væri einnig að spila og bent honum á komandi gigg sitt ásamt stílnum klúbbinn næsta laugardagskvöld og hvatti stefan til að mæta -leikfangavelin_009-0060-00:20:4892-00:00:0728 leikfangavelin_009 60 00:20:48.92 7.296 0.27 kom svo brann skemmtilega á óvart rétt áður en hann og stíft á svið á litla klúbbnum þetta kvöld um haustið ít hundruð nutu og fjögur -leikfangavelin_009-0061-00:21:0348-00:00:0376 leikfangavelin_009 61 00:21:03.48 3.84 0.1 eftir þessa litlu tónleika kom stefan aftur til okkar manns -leikfangavelin_009-0062-00:21:0764-00:00:0320 leikfangavelin_009 62 00:21:07.64 3.2 0.4 einfaldlega til að tilkynna brauð þeir myndu stofna saman bann -leikfangavelin_009-0063-00:21:1150-00:00:0436 leikfangavelin_009 63 00:21:11.50 4.352 0.15 stefan var þarna gjörsamlega agndofa eftir að hafa hlustað á bransinn þetta kvöld -leikfangavelin_009-0064-00:21:1930-00:00:0636 leikfangavelin_009 64 00:21:19.30 6.4 0.05 ravel hrifinn af sviðsframkomu hans og sá strax að þarna formaður og ferð sem var fæddur til að vera rokkstjarna -leikfangavelin_009-0065-00:21:2882-00:00:0456 leikfangavelin_009 65 00:21:28.82 4.608 0.12 mikið ekki að eigin sögn bara það að geta lífið á tónlistin var nóg fyrir hann -leikfangavelin_009-0066-00:21:3420-00:00:0346 leikfangavelin_009 66 00:21:34.20 3.456 0.08 var einfaldlega skíthræddur við að þurfa að vinna frá nýju til fimm -leikfangavelin_009-0067-00:21:3824-00:00:0932 leikfangavelin_009 67 00:21:38.24 9.344 0.31 brian og stefan vafa saman og skapa tónlist sem mikið til voru lög eftir brann einnig átti stefan eitthvað af lögunum sem þeir spreyttu sig á -leikfangavelin_009-0068-00:21:4846-00:00:0586 leikfangavelin_009 68 00:21:48.46 5.888 0.47 voru oft bara tveir og notuðust mikið við leikfanga hljóðfæri og unnu nokkur framúrstefnulegri tónlist -leikfangavelin_009-0069-00:21:5590-00:00:0572 leikfangavelin_009 69 00:21:55.90 5.76 0.35 dífurnar boðið með sem tómar sem hann gerði að einhverju leyti eða þegar hún hafði tíma til -leikfangavelin_009-0070-00:22:0210-00:00:0438 leikfangavelin_009 70 00:22:02.10 4.48 0.07 enda eins og áður hefur komið fram var hann í fullu starfi sem trommuleikari brit -leikfangavelin_009-0071-00:22:0732-00:00:0664 leikfangavelin_009 71 00:22:07.32 6.656 0.11 þetta nýja band okkar manna hét nokkrum nöfnum til að byrja með og var eitt þeirra meðal annars astral -leikfangavelin_009-0072-00:22:1558-00:00:0574 leikfangavelin_009 72 00:22:15.58 5.76 0.26 svona skipaðir komust þeir í hljóðver um áramótin tjá hundruð nutu og fjögur og ná hundruð nutu og fimm -leikfangavelin_009-0074-00:23:2180-00:00:1384 leikfangavelin_009 74 00:23:21.80 13.824 0.37 þessum demo dreifðu okkar menn mjög víða á kassettu í vonum að vekja einhverja athygli og jafnvel næla sér í útgáfusamning undir nafninu label þýðir isola þóknast -leikfangavelin_009-0075-00:23:3670-00:01:2204 leikfangavelin_009 75 00:23:36.70 82.048 0.46 en einnig þýðir þetta auðvitað lyfleysa og var þetta samkvæmt rennur konar skotárásanna á þessum tíma þurfti að þessi demo voru dreifingu til að sinna sínu hlutverki með bandinu sínu bretlandi auðvitað reyna að fylgja demoum eitthvað eftir með spilamennsku og stakk stefan upp á samlanda sínum og gömlum félaga frá heimalandinu sínu svíþjóð félaga við tónninn það nafnið óberons að þessi fínasti tómar enda höfðu þeir verið saman í skólahljómsveit í svíþjóð áður en stefan fluttist til luxemborgar á sínum tíma robert var því ráðinn í staðinn fyrir stífur og þannig skipaðir fóru plata í mikilli spilamennsku aðallega innan borgarmarka london og fóru fyrstu eiginlegu glastonbury ná hundruð nutu og fimmta höfðu verið hræðilega lélegir þegar þeir komu fram eru bæði brian og stefan og hann er að vera með andlitsfarða naglalakk og jafnvel í kjólum var það gert að svefnfriði fólki og helst til að fólk tíma kallast um kynhneigð sína en brian opinberlega kominn fram sem tilkynna -leikfangavelin_009-0077-00:25:3806-00:00:0922 leikfangavelin_009 77 00:25:38.06 9.216 0.39 er það svo gerist að nýstofnuð lítil og óháð útgáfa í london frandi setti sig í samband við þá og bauð þeim melvins -leikfangavelin_009-0079-00:25:5220-00:00:0654 leikfangavelin_009 79 00:25:52.20 6.528 0.38 kom út á kynningarsmáskífu þann þrítug október árið ít hundruð nutu og fimm á vegum fiskanna -leikfangavelin_009-0080-00:26:0022-00:00:0398 leikfangavelin_009 80 00:26:00.22 3.968 0.25 hinni liðinn ef svo mætti segja þar sem um að ræða geisladisk -leikfangavelin_009-0081-00:26:0620-00:00:0722 leikfangavelin_009 81 00:26:06.20 7.296 0.32 hljómsveitina sú sem ferskan útgáfan hafði einnig tekið upp á sína arma í vonum á koma á nánar framfæri -leikfangavelin_009-0083-00:28:3162-00:01:0666 leikfangavelin_009 83 00:28:31.62 66.56 0.38 einhverra hluta vegna rötuðu demoin sem þessi smáskífa við búist í hendurnar á engum öðrum en sjálfum eiga hann var á viðringar sinni sem hann kallaði áttræð á kassettuna hreinlega elskaði þar sem hann heyrði þetta varð til þess að hann léttara sem hann vildi fá þá til að hita upp fyrir sig á tónleikum sínum annar menn voru heldur betur til í það og fór frá því að spila fyrir kannski þrjú hundruð manns á litlu klúbbunum í london yfir í það að spila fyrir átta þúsund í þúsund tólf þúsund og sextánda manns sem upphitunarband fyrir dion þess að hafa útgáfusamning eða tape til að kynna er byrjuð á ítalíu í febrúar ná hundruð nutu og sex fóru því næst víðar um álfuna sem uppfinning voru dauðskelkaðir við þetta og þurfti að læra það hraðar yfir viðlíka fjölda en deilir þeim mikil stoð og stytta og einnig hann miklum tíma í ásamt áfram baksviðs ásamt því að gefa ungur íbúð ráð áður stígur -leikfangavelin_009-0084-00:29:5696-00:01:4608 leikfangavelin_009 84 00:29:56.96 106.112 0.31 þessi viðurkenning sem við hlutu frá sjálfum david var til þess að útgáfufyrirtækin fóru að skoða þá betur sem og aðrar stærri sveitir sem fengu þá einnig til að hita upp fyrir sig á sínum tónleikum og einusinni árinu ít hundruð nutu og fimm við slíka yðju fyrir böndin svo vel og boltinn voru að gerast nokkuð hratt hjá okkar mönnum um þennan tíma og þeir skrifuðu svo loks undir sinn fyrsta alvöru útgáfusamning í byrjun árs í tennur nutu og sex og var sá samningur við hercombe record lljóðinu og listamönnum á sínum snærum og má þar nefna er vörð og bandið sem þau búnir að vera hita svo mikið upp fyrir á nýliðnu ári sænsku sveitina og það var ekki eftir neinu að bíða enda nóg til af lögum okkar mönnum áður en blekið þornaði á nýundirrituðum samningi var því farið strax í hljóðver til að taka upp sína fyrstu plötu vestan hljóðverið í töflurnar fyrir valinu og ákveðið var að upptökustjórinn yrði bandaríkjamaðurinn bratt rassa reynslu og sérhæfði sig svokallaðri á trent rataði svo sem ekki gert neitt sem hafði einhverjum gríðarlegum árangri fram að þessu en þetta verkefni breytti því og síðar meir en nánar tiltekið tveimur árum síðar átti hann svo eftir að taka upp plötuna allores entist glasinu vel saman þeir skildu hvort mannanna og samstarfið gekk vel brian lagði mikla áherslu á að tónninn á væntanlegri plötu ætti að verða nokkurskonar blanda af svona djúpt á meðan upptökunum stóð hófust enn á ný vandræði og rifrildi á milli branle cosentino einfaldlega sennilega bara allt of ólíkir -leikfangavelin_009-0085-00:32:1022-00:00:3254 leikfangavelin_009 85 00:32:10.22 32.64 0.47 brian hagaði sér auðvitað sem fæddur í rokkstjörnu hlutverkið hann kom fram í kjólum og stundaði kynlíf með öllum sem honum bauðst ásamt því að nota eiturlyf nánast daganna var þarna kominn út úr skápnum sem samkynhneigður gagnvart þeim félögum sínum þó hann hafði ekki tilkynnt það opinberlega fyrr síðar á árinu tjá hundruð nutu og sex í viðtali við tímaritið leikarar voru því hreinlega stál í stál í gegnum allt upptökuferlið og í raun allan sinn tíma saman í bandinu -leikfangavelin_009-0086-00:32:4404-00:01:3362 leikfangavelin_009 86 00:32:44.04 93.568 0.42 frægan hefur síðar talað um að sennilega hafi robert ekki þolað athyglina sem frægan fékk fyrir að vera sú týpa sem var er og bætti við ég var orðinn hundleiður á því að robert litið sína út í heiminn bitna reyndi ítrekað að vinna mér inn hans traust en aldrei ekki þetta hann var að fara það er þó engum blöðum um það að fletta að robert frábæru starfi á þessari fyrstu plötu plata hann sjálfur segist ekki vera nægilega ánægður með það allt í dag en flekkinn gegn og fastur ákveðinn trommuleikur hans með tilheyrandi slaufum og breikum er til algjörrar platan þeirra samnefnd sveitinni kom svo út á sjálfan þjóðhátíðardag okkar íslendinga þann satt hundruð nutu og sex gera dóma og var því spáð að klassískar britten rimini víða í öðrum löndum náði hún nokkuð hátt þá var það sérstaklega lagið landsins fjöldans og var það gríðarlega vinsælt frægan sagði viðtali við bbc árið tvö þúsund og sextánda þegar var annar spurður hvað honum finndist um þessa fyrstu plötu þeirra að hún væri ágæt en betri sem heimild um hljómsveit sem var ennþá að læra að taka upp plötu en hljóminn og bandi hljóma á þeim tíma latneski frekar eins og safnar laga en ekki nægilega mikill heildarbragur yfir henni eins og þeir gerðu á sinni næstu plötu og við tökum fyrir hrein -leikfangavelin_009-0087-00:37:1728-00:00:0464 leikfangavelin_009 87 00:37:17.28 4.608 0.08 passa snögglega boðið á túr um bandaríkin sem þeir þáðu að sjálfsögðu -leikfangavelin_009-0088-00:37:2312-00:00:0760 leikfangavelin_009 88 00:37:23.12 7.552 0.0 tónleikaferð gekk vel og þeim var á langflestum stöðum tekið mjög vel og seldu þeir dágott magn af nýju plötunni sinni í leiðinni -leikfangavelin_009-0089-00:37:3222-00:00:0410 leikfangavelin_009 89 00:37:32.22 4.096 0.0 en þó svo að tónleikaferðin hafi gengið vel hvað tónlistina og tónleikana varðar -leikfangavelin_009-0091-00:37:4192-00:00:0458 leikfangavelin_009 91 00:37:41.92 4.608 0.15 eiginlega gátu ekki verið nálægt hvorum öðrum og einfaldlega þoldu ekki hvorn annan -leikfangavelin_009-0092-00:37:4694-00:00:0652 leikfangavelin_009 92 00:37:46.94 6.528 0.26 var svo rétt fyrir tónleikana í ágúst ná hundruð nutu og sex í fyrrnefndri bandaríkjaferð allt sauð upp úr -leikfangavelin_009-0093-00:37:5392-00:00:1302 leikfangavelin_009 93 00:37:53.92 13.056 0.29 og þurfti stefan að fara til roberts síns gamla vinar og tilkynna honum að hann myndi ekki túra meira með plasti evrópu yrði komið á ný robert var boðið að klára bandaríkjatúrinn en eftir það var hann út -leikfangavelin_009-0094-00:38:0752-00:00:0474 leikfangavelin_009 94 00:38:07.52 4.736 0.13 berti erfitt með að mótmæla þessu enda leið honum sjálfum alls ekki vel með stöðuna -leikfangavelin_009-0095-00:38:1346-00:00:0692 leikfangavelin_009 95 00:38:13.46 6.912 0.33 asíu bandaríkjaferðina þar sem þeir komu meðal annars fram í fimmtu ára afmælis tónleikaveislu degi -leikfangavelin_009-0096-00:38:2634-00:00:0696 leikfangavelin_009 96 00:38:26.34 6.912 0.04 héldu þá á ný til evrópu um haustið og má gera ráð fyrir að andrúmsloftið hafi verið spennuþrungið á leiðinni heim yfir atlantshafið -leikfangavelin_009-0097-00:38:3370-00:00:2240 leikfangavelin_009 97 00:38:33.70 22.4 0.27 reyndar bauðst þeim á koma fram tvisvar í parís strax og eftir bandaríkjaferðinni og var það að ósk umboðsmanns þeirra sem þeir þrír meðlimir playboy að robert myndi taka með þeim þessi gigg segja þetta svo gott úr varð og var fyrra giggið tónleikar í parís en það síðara í beinni útsendingu í franska sjónvarpinu síðasta giggið á robert með félögum sínum playboy -leikfangavelin_009-0098-00:38:5654-00:00:0330 leikfangavelin_009 98 00:38:56.54 3.2 0.4 því í beinni útsendingu í árs níundu nutu og sex -leikfangavelin_009-0100-00:40:0528-00:01:2990 leikfangavelin_009 100 00:40:05.28 89.856 0.46 eftir parísar ferðina varð að finna nýjan trommara reyndar má segja að þau hafi verið nokkuð heimatökin aaron aður brannigan upp símann og hringdi í gamla viskunnar hafði stíllinn tímann því lítið var að gerast hjá brioan í dauðakippunum fyrirskipun og kom yfir til flaskan sem ferillinn var á hægri uppleið og alltsaman var listerine langan tíma með bandinu til að æfa upp prógrammið og auðvitað þekki hann fyrir slatta lögunum eftir tíma sem með þeim þarna nokkru fyrr eyddi hann tveimur vikum heima við að tromma með plötunni áður en hitti bandið og hólminn allt small og ekki leið og lönguásamt hafði í skorist nema núna með nýjan trommara sem samt var sá upprunalegi evrópuleggur þessarar tónleikaferðar gekk vel og reyndar vonum rass og vinsælli og voru strax farnir að semja efnið fyrir næstu plötu þegar þeir voru svo staddir í þýskalandi prófuðu þeirra spila nokkur af þessum nýju lögum til að athuga hvernig um færi mannskapinn en er hættu því eftir tvö til þrjú skipti þar sem þeir urðu varir við að sjóræningjaupptökur af þeim internetið tónleikum loknum næstu það útsendarar guðina upphitunarband fyrir þá á toppmannskap -leikfangavelin_009-0102-00:41:4254-00:00:0424 leikfangavelin_009 102 00:41:42.54 4.224 0.4 olympíuleikvangnum í barcelona í september ít hundruð nutu og sjö -leikfangavelin_009-0106-00:42:0516-00:00:1004 leikfangavelin_009 106 00:42:05.16 10.112 0.28 með largest naglalakkinu og við þetta í þessu fína síða pilsi hoppandi til og frá á sviðinu án þess að blásin og söng allt áfanga -leikfangavelin_009-0107-00:43:2964-00:02:4502 leikfangavelin_009 107 00:43:29.64 165.12 0.39 meðlimir glasinu trúðu ekki þeirri rússíbanareið sem farið var í gang og ákváðu þeir að reyna að njóta þess tíma eins og þeir gætu þetta gæti hreinlega ekki annað en tekið enda fljótlega þetta var eiginlega og gott til að vera satt en nú var komið að næstu plötu og aftur var það hættur sem gaf út hjómsveit eiga oft erfitt með að og með betri plötu númer tvö þegar frumburður þeirra er þetta góður eins og var í tilviki okkar manna í raun var það ekkert öðruvísi labbar við þannig sem kom út atlason hundruð nutu og átta er ekki næstu því eins góð og sú fyrsta sem reyndar þrusugóð en auðvitað er þetta bara álit þess sem hér talar allank eiga feykilega góða dóma þó mörgum gagnrýnendum og reyndar var hún enn vinsælli en sú fyrri og seldist gríðarlega vel þetta fór í gull í ástralíu frakklandi grikklandi og nýja sjálandi og fór svo í platínusölu bæði í bætta svo eitthvað sé nefnt upptökustjórinn á þessari plötu var strákur sem hafði verið upptökustjórinn á plötu út sem við minntumst á hér áðan og bandið náði hins vegar ekki sama sambandi við stór og þeir gerðu við bratt við upptökurnar á fyrstu plötunni þegar upptökur lauk töluðust þeir ekkert sambandið og upptökustjórinn stífur afraksturinn platan við þungir þó lög eins og turni sem var jafnframt fyrsta smáskífa plötunnar sem og lagið sem er langmest spilað lagasafn finna í kvikmyndinni kúlinu frá árinu tjá hundruð nutu og níu vinnie prong var mikið spilað á bandarísku sjónvarpsstöðinni en vonaði þannig miklum vinsældum þar í landi og varð svona landsbókasafninu bæði í bandaríkjunum sem og í bretlandi þar sem lagið náði í fjórða sætið á breska listanum þrátt fyrir þessar vinsældir neitaði danko þó að flytja lagið á tónleikum í heil nýju árar sem hann sagðist ekki nægilega ánægður með textann dag er brennan ánægður með þessa plötu soninn segir að þetta sé sennilegast platan sem þeir vildu ávallt gefa út fyrsta platan hærra en við þá kunningi melódískari og með dekkra yfirbragð á sér sem var í innlifun en bandið vildi sína á sér atari sem besta bresku tónlistarverðlaunum sem á plasti bandið en verðlaunin hlutu þeir þó ekki í það skiptið en athyglina fengu þeir svo sannarlega meira að segja definitely vinur hringdi í þó og sagðist vilja vinna með þeim -leikfangavelin_009-0109-00:46:2834-00:00:0462 leikfangavelin_009 109 00:46:28.34 4.608 0.45 hérna gerðu klassískt því auk útgáfunnar sem finna má á plötunni -leikfangavelin_009-0111-00:50:3350-00:00:1126 leikfangavelin_009 111 00:50:33.50 11.264 0.41 hér er komið við sögu var annara númeri of stórir fyrir þetta er ekkert vorið sjálfvirkri að setja sneri pening undir svo hægt væri að spenna bogann enn meira -leikfangavelin_009-0112-00:50:4536-00:00:1286 leikfangavelin_009 112 00:50:45.36 12.928 0.07 greinilegt var að þessi hljómsveit var að ná verulega vel til unga fólksins og eftir gott og vel heppnað tónleikaferðalag var ferðinni heitið á ný hljóðver til að taka upp þeirra þriðju breiðskífu og tóku þeir sér dágóðan tíma í það -leikfangavelin_009-0113-00:50:5866-00:00:0440 leikfangavelin_009 113 00:50:58.66 4.48 0.0 níu mánuði sem var lengsti tími sem bandið hafði eytt í hljóðveri til þessa -leikfangavelin_009-0114-00:51:0348-00:00:0708 leikfangavelin_009 114 00:51:03.48 7.04 0.13 jæja sagði síðar að þeir hefðu þarna verið komið nokkuð djúpt í eiturlyfjaneyslu og sennilegast hafi frægðin verið að stíga þeim til höfuðs -leikfangavelin_009-0115-00:51:1178-00:00:0370 leikfangavelin_009 115 00:51:11.78 3.712 0.0 höfðu gjörsamlega sprungið út og voru ein vinsælasta hljómsveit veraldar -leikfangavelin_009-0118-00:51:3312-00:00:1202 leikfangavelin_009 118 00:51:33.12 12.032 0.45 til að mynda sá hann um þó vinnu hjá niður okkar þegar hún tók upp plötuna sína debut ít hundruð nutu og þrjú en einnig var hann upptökumaður á annarri plötu okkar manna við þá í annað fengu -leikfangavelin_009-0119-00:51:4668-00:00:0540 leikfangavelin_009 119 00:51:46.68 5.504 0.38 að mati brian er þessi þriðja plata þeirra sem fékk nafnið lakari músík þeirra sísta plata -leikfangavelin_009-0120-00:51:5268-00:00:0632 leikfangavelin_009 120 00:51:52.68 6.4 0.17 sér hann mikið eftir því að hafa ekki gefið sér þann tíma sem hann hefði átt að gera og vera meira viðstaddur eftirvinnsluna -leikfangavelin_009-0121-00:51:5984-00:00:1358 leikfangavelin_009 121 00:51:59.84 13.568 0.32 plakat ef þó þar skilað af sér ágætu starfi sennilegast hefði það verið algjört helvíti að vinna með þeim á þessum tíma og viðurkennir það sé líklega ekki til það eiturlyf sem hann hafi ekki prófað á lífsleiðinni -leikfangavelin_009-0122-00:52:1474-00:00:1526 leikfangavelin_009 122 00:52:14.74 15.232 0.39 platan black market music náði þó nokkuð hátt á vinsældarlistum í fjölmörgum evrópulöndum og fór ingall ástralíu þýskalandi ítalíu sviss og bretlandi seagull frakklandi og platinum sölu enn og aftur í -leikfangavelin_009-0123-00:54:1552-00:00:0576 leikfangavelin_009 123 00:54:15.52 5.76 0.12 það liðu þrjú ár þangað til aðdáendur fengu nýja plötu frá blasti tvö þúsund og þrjú -leikfangavelin_009-0124-00:54:2226-00:00:1022 leikfangavelin_009 124 00:54:22.26 10.24 0.18 reyndar fengu aðdáendur þá í raun tvær plötur því seint þetta ár sendu brassi tíu laga plötu sem innihalda allra kona sem þriðju tekið upp fram að þessu -leikfangavelin_009-0125-00:54:3822-00:00:0890 leikfangavelin_009 125 00:54:38.22 8.832 0.44 að ræða keisarann og fengu passa upptökustjórann og plötusnúðinn dimitri gólaði stýra upptökunum á því lagi -leikfangavelin_009-0126-00:54:5332-00:00:0370 leikfangavelin_009 126 00:54:53.32 3.584 0.3 ungan fyrr eða þann tuttugustu og fjórða mars þetta ár -leikfangavelin_009-0127-00:54:5810-00:00:3466 leikfangavelin_009 127 00:54:58.10 34.688 0.46 aksturinn var tímabils átti síðar eftir að skila af sér góðu starfi sem upptökustjóri og fyrstu artista þremur árum liðnum en imaginaire hjá eftir ekkert og vanir þá með mörgum hljómsveitum sem voru á mála eminem frá gagnrýnendum fyrri plötur bandsins og hefur hún ekki alveg staðið tíma tönn hjá mörgum aðdáendum þá seldist hún nokkuð vel enda plasti ferilsins þegar platan kemur út en því miður urðu margir fyrir nokkrum vonbrigðum þegar platan master geislann -leikfangavelin_009-0128-00:55:5384-00:00:1978 leikfangavelin_009 128 00:55:53.84 19.84 0.42 ári síðar árið tvö þúsund og fjögur komið til íslands þar sem þeir héldu roni laugardalshöll laugardaginn sjöunda júlí ásamt því að kíkja á íslands næturlíf fara í bláa lónið og gengu jökul á snjóðsleða íslands heimsókn sinni -leikfangavelin_009-0129-00:56:1470-00:01:0708 leikfangavelin_009 129 00:56:14.70 67.072 0.35 á endaði árið tvö þúsund og fjögur á því að tónarnir ásamt annarlegu þeirra margo nein þetta eina skiptið en einnig þetta sama ár tvö þúsund og fjögur kom út smáskífusafnið vonsvikin en sú skífa inn í heild tuttugustu smáskífur okkar manna frá árinu ná hundruð nutu og sex til tvö þúsund og fjögur á meðan súpa efast ristu plötu sem eiginlega varð að verða óplægðan fóru fram fæddist bransinn en að var þann áttunda september tvö þúsund og fimm þegar sonurinn kom kom í heiminn á þessum tíma var bransann með móður ljósmyndaranum helenu berg kór fetað í fótum ís að einhverju leyti en hann hefur reynt fyrir sér sem leikari við ágætis fyrir ungan aldur meðal annars lék hann stórt hlutverk í bresku spennu þáttaröðinni vetri sem kom út snemma árið tvö þúsund tuttugustu og voru sýndir rósamundu í bretlandi -leikfangavelin_009-0131-00:57:2644-00:00:0756 leikfangavelin_009 131 00:57:26.44 7.552 0.14 hann heldur góðu sambandi við bæði hana sem og soninn cody og eyðir hann eins miklum tíma og hann getur með einkasyninum -leikfangavelin_009-0132-00:59:1456-00:01:1126 leikfangavelin_009 132 00:59:14.56 71.296 0.29 platan mennskum utan þrettánda mars tvö þúsund og sex þeir bransann voru farnir að gera miklar tilraunir með ýmis konar sömplun sem var mikið inn á þessum tíma stuttar var ekki alveg á þeim buxunum að það væri rétt leið til að fara og vildi að þeir héldu sig meira við hljóðfærin sín þetta var meira að segja komið á þann stað að plasti með auka bassaleikara að sér á tónleikum þar sem stefan gat ekki bæði spilað á bassa sem og fram með þau hljóð sem þurfti með sömplin og synthana vopni reyndar er svo komið aftur í dag aatini lokalaga með í för á tónleikaferðum þeirra skiptast þá fyrir bill og stefan á að spila á bassa og gítar upptökustjórinn dimitri tók reyndar hankash og lagði einnig áherslu á að þeir myndu notast við þau hljóðfæri sem þeir eru þekktir fyrir ákveðið var að mætast á meiri leið og er nokkuð um samleið þeirra metinn mikið og lagahöfunda fékk mjög fína dóma og seldist vel rétt eins og fyrri plötur þeirra -leikfangavelin_009-0133-01:60:-357312-00:00:0560 leikfangavelin_009 133 01:6.0: 5.632 0.24 mater líka fyrsta platan sem þeir komu inn á bandaríska billborad og er það virkilega vel gert -leikfangavelin_009-0134-01:60:-356328-00:00:1422 leikfangavelin_009 134 01:6.0: 14.208 0.37 flaskan við lagið þoldi segist hafa samið hér á landi í fyrrnefndri íslandsför þeirra og voru það félagarnir stefán árni þorgeirsson og sigurður kjartansson sem gerðu myndbandið -leikfangavelin_009-0135-01:60:-354802-00:00:1092 leikfangavelin_009 135 01:6.0: 10.88 0.42 erna tekið upp í los angeles og það var íslenski dansarinn erna ómarsdóttir sem lék aðalhlutverkið í þessu myndbandi ásamt bandaríska leikaranum harry dísa -leikfangavelin_009-0137-01:61:-358254-00:00:0470 leikfangavelin_009 137 01:6.1: 4.608 0.33 lagið sig fínt er það ekki alveg sama vel heppnaða útkoman og þarna með bók -leikfangavelin_009-0138-01:61:-357532-00:00:0466 leikfangavelin_009 138 01:6.1: 4.608 0.25 adams var endurútgefin fyrir bandaríkjamarkað í janúar árið tvö þúsund og sjö -leikfangavelin_009-0140-01:61:-355850-00:00:0602 leikfangavelin_009 140 01:6.1: 6.016 0.2 langaði að segja ykkur frá því en hvaðan það við tók enn önnur tónleikaferðin þar sem víða var komið við -leikfangavelin_009-0141-01:61:-354486-00:00:0596 leikfangavelin_009 141 01:6.1: 6.016 0.18 rólega voru þó allt öðru sem þarna tíu árum fyrr í barna þar sem hráleikinn réði öllu -leikfangavelin_009-0142-01:62:-359792-00:00:0476 leikfangavelin_009 142 01:6.2: 4.736 0.07 þarna voru þeir auðvitað mun fágaðri enda sjálfir einnig öllum þessum tíu árum eldri -leikfangavelin_009-0143-01:62:-359072-00:00:0614 leikfangavelin_009 143 01:6.2: 6.144 0.33 það sem gerðist næst var eitthvað sem byrjaði grassera þarna í hljóðverinu við upptökur á þessari plötu met -leikfangavelin_009-0144-01:62:-358394-00:00:1530 leikfangavelin_009 144 01:6.2: 15.36 0.18 rómurinn stíft ætti í bandinu að lokinni þessari tónleikaferð vegna bæði tónlistarlegs ágreinings sem og persónuleg ágreinings við hina og meðlimi bandsins og var þetta staðfest af playboy október tvö þúsund og sjö -leikfangavelin_009-0145-01:62:-356810-00:00:0646 leikfangavelin_009 145 01:6.2: 6.528 0.28 stuttar með óbragð munninum eftir að hafa hætt í played fannst honum ekki vel komið fram við sig -leikfangavelin_009-0146-01:62:-356106-00:00:0472 leikfangavelin_009 146 01:6.2: 4.736 0.12 að eigin sögn hafði hann tvo kosti í stöðunni eftir sína brottför að fara á varið -leikfangavelin_009-0147-01:62:-355284-00:00:0488 leikfangavelin_009 147 01:6.2: 4.992 0.41 og setti saman nýtt band sem hann er enn að fronta í dag sem gítarleikari og söngvari -leikfangavelin_009-0148-01:64:-359358-00:00:0442 leikfangavelin_009 148 01:6.4: 4.352 0.4 en passað frétta þeim vantaði enn og aftur nýjan króna -leikfangavelin_009-0149-01:64:-358846-00:00:0598 leikfangavelin_009 149 01:6.4: 5.888 0.44 bandaríkjalegg mætti árið tvö þúsund og sjö hitaði upp fyrir þá band sem bar heitið fran -leikfangavelin_009-0150-01:64:-358138-00:00:0900 leikfangavelin_009 150 01:6.4: 8.96 0.25 rómarborg ungi stífur bransann guðunum starfið þar sem þeim líkaði afar vel við hann og hann var vissulega góður trommari -leikfangavelin_009-0151-01:64:-357194-00:00:0342 leikfangavelin_009 151 01:6.4: 3.328 0.4 forrest þáði starfið og yfirgaf evaline og flutti til london -leikfangavelin_009-0154-01:66:-356656-00:00:0558 leikfangavelin_009 154 01:6.6: 5.632 0.17 næstu tvær plötur eru sennilegasta langflestra mati þær verstu í katalógnum frálei -leikfangavelin_009-0156-01:66:-355302-00:00:1478 leikfangavelin_009 156 01:6.6: 14.72 0.2 rerum frábæra dóma þó sú fyrri hafi vakið örlítið meiri lukku en til að fara aðeins hraðar yfir söguna hér þá hætti hinn ungi torrent í bandinu í febrúar árið tvö þúsund og fimm og ætlaði hann að einbeita sér að sínum eigin tónlistarferli -leikfangavelin_009-0157-01:67:-359720-00:00:0622 leikfangavelin_009 157 01:6.7: 6.144 0.42 hafði þarna þegar stofnað bandið planes á sínum tíma í london og þar var hann aðallaga fundur og frontmaður -leikfangavelin_009-0158-01:67:-359056-00:00:1278 leikfangavelin_009 158 01:6.7: 12.8 0.25 ári síðar eða árið tvö þúsund og sextánda neyddist store til að hætta í planes og flytja aftur heim til bandaríkjanna þar sem hann fékk ekki áframhaldandi atvinnuleyfi í englandi og því hefur lítið heyrst þróað -leikfangavelin_009-0160-01:67:-357170-00:00:2440 leikfangavelin_009 160 01:6.7: 24.32 0.48 á tónleikaferðum þeirra er auk bill lot með þeim tómar inn matinn sem áður var í hljómsveitinni konar á fær emi hitað upp fyrir plasti afar þeirra tár fyrr mahler þá sá sem spilaði trommur með plasti þeirra í ágúst tvö þúsund og fimm og sennilega mun vera sá sem leysir þessa stöðu af á komandi tímum sinnar -leikfangavelin_009-0161-01:67:-354538-00:00:0566 leikfangavelin_009 161 01:6.7: 5.76 0.22 það hefur svo sem ekki farið mikið fyrir placebo upp á síðkastið ef frá er talið lagið búin -leikfangavelin_009-0162-01:68:-359922-00:00:0322 leikfangavelin_009 162 01:6.8: 3.2 0.3 þeir sendu frá sér um miðjan september tvö þúsund tuttugustu -leikfangavelin_009-0163-01:68:-359304-00:00:1018 leikfangavelin_009 163 01:6.8: 10.112 0.21 þeir hafa í viðbót þessar sjö breiðskífur sem við höfum farið yfir gefið út nokkrar ep plötur líka á síðustu árum tökum þó hér enn eina íslandstenginguna í viðbót -leikfangavelin_009-0165-01:68:-357704-00:00:1084 leikfangavelin_009 165 01:6.8: 10.88 0.29 ritun og sjö byrjaði hann ásamt kærasta sínum og barnsföður honum dimma lög framfleitt og gefa út undir heitinu hotel persona -leikfangavelin_009-0168-01:68:-355266-00:00:0676 leikfangavelin_009 168 01:6.8: 6.784 0.47 lag númer eitt á þeirri ágætu plötu er lagið spaces en það syngur engin önnur en margrét rán magnúsdóttir -leikfangavelin_009-0169-01:68:-354332-00:00:0876 leikfangavelin_009 169 01:6.8: 8.832 0.13 þegar stefan olsdal og hans lið leitaði til hennar gat hún á engan hátt sagt nei viðringar eigin sögn sjálf mikill aðdáandi blaðsí -leikfangavelin_009-0171-01:70:-358926-00:00:0942 leikfangavelin_009 171 01:7.0: 9.344 0.22 útiloka nýjasta lag og var fyrirhuguð tónleikaferð árið tvö þúsund tuttugustu heimsfaraldursins og bíður hún því betri tíma -leikfangavelin_009-0172-01:70:-357932-00:00:1324 leikfangavelin_009 172 01:7.0: 13.184 0.32 blanda var þá nánast tilbúin og er tilbúinn í dag og er því von á þeirra áttundu breiðskífu á næstunni og verður spennandi að heyra hvernig playboy þar sem núna tugum árum eftir að frumburð þeirra kom út -leikfangavelin_009-0173-01:70:-356472-00:00:1230 leikfangavelin_009 173 01:7.0: 12.288 0.12 eru nýlega farnir að æfa fullu þegar þetta er tekið upp eftir næstum þriggja ára tónleikabransans brian segist tilbúinn til að fara af stað á ný og þetta kvittun hafi hrætt hann svolítið og hann hafi í raun óttast and -leikfangavelin_009-0174-01:70:-355196-00:00:0322 leikfangavelin_009 174 01:7.0: 3.2 0.0 að mun lengri tími yrði þar til þeir kæmust af stað aftur -leikfangavelin_009-0176-01:71:-359780-00:00:1238 leikfangavelin_009 176 01:7.1: 12.416 0.07 stóð upp rúminu sínu alloft þessa nótt til að taka upp þar sem kom til hans og símann sinn áður en myndi gleyma þessu öllu síðar urðu þessir bútar að þessu nýja lagi sem er fyrsta smáskífan væntanlegri plötu þeirra -leikfangavelin_009-0177-01:71:-357578-00:00:0550 leikfangavelin_009 177 01:7.1: 5.504 0.36 áfram búa við tónlist saman um ókomna tíð enda frábær dúett hér á ferð -leikfangavelin_009-0178-01:71:-356518-00:00:2004 leikfangavelin_009 178 01:7.1: 19.968 0.25 áður hafa þeir verið án eiturlyfja í nokkur ár eftir ferli sem hófst árið tvö þúsund og sex eða brannigan sínum á meðan helst þannig er allt mögulegt ég er atli hergeirsson leikvangurinn þakka fyrir sig að sinni að hverju -leikfangavelin_010-0002-00:00:2140-00:00:1686 leikfangavelin_010 2 00:00:21.40 16.768 0.17 ég hóf þessa vegferð tvö þúsund og nánari í dag strítt og fyrsti í röðinni hlustunin á leikfangavélina hefur verið góð í allan þennan tíma eða allavega það að ég hef haldið þessu áfram enda finnst mér þetta einnig vera rásum -leikfangavelin_010-0003-00:00:3958-00:00:0392 leikfangavelin_010 3 00:00:39.58 3.84 0.0 engu móti séð annað en að ég haldi þessu hreinlega áfram -leikfangavelin_010-0004-00:00:4562-00:00:3468 leikfangavelin_010 4 00:00:45.62 34.688 0.3 undir hlaðvarp sem mig myndi langa hlusta á sjálfur ég aðallega vera þá til tónlistarfólk en prófaði mig þó áfram á árinu og fékk til mín fólk sem lítið sem ekkert eru niall var það frábært fólk sem skilaði skemmtilegum þáttum en niðurstaða mín eftir þessa tilraun mína er sú að ég ætla að tengja mig eingöngu við listans tuttugustu liggur áhugi minn helst til þar og ef einmitt árin er til staðar verður viðfangsefnið sennilega lýkur -leikfangavelin_010-0005-00:01:2176-00:01:1086 leikfangavelin_010 5 00:01:21.76 70.912 0.45 gegnum mesta kim ef ég beðið að mestu með gestagang ingall mín í stúdíóið en trúir ég er búinn að læna” upp frábærum gestum sem koma til með að heimsækja meina á nýju ári á meðan þessari gestapásu hefur verið staðið hef ég gert nokkra sólóþætti tónlistarfólk sem ég hef áhuga á sjálfur og eiga það öll sameiginlegt að hafa haft áhrif á mig bæði sem ungan tónlistarmann sem og neytanda tónlistar þátturinn í dag eringa fyrir hlustunina og öll skilaboðin sem með hafa borist það er ótrúlega gaman að fá hrós fyrir það sem vel er gert og jú einnig skítsæmilegt að fá ábendingar um eitthvað sem betur mætti fara miniskirts og hvet ykkur til að skella læknana af því hafi ekki gert það þá vil ég benda á að margar hlaðvarpsveitur bjóða upp á stjörnugjafir og ekki væri verra að fá góða einkunn eða umsögn yrði ég ævinlega þakklátur ef því mundu deila þeim þáttum áfram til annara sem þeir höfðu gagn -leikfangavelin_010-0006-00:02:3394-00:00:2540 leikfangavelin_010 6 00:02:33.94 25.472 0.46 daði hins tékkneska léttbjórs bölvar bútar vil ég aftur skila bestu þökkum til strákanna í parket gólf sem sköffuðu mér teppi í stúdíóið ég mæli með nefndir þá sem eru að hugleiða skipti um gólfefni hjá sér verslunina arkitektinn við ármúla númer tjá í reykjavík og eru þar á ferð algjörir fagmenn í sínu -leikfangavelin_010-0007-00:03:0328-00:00:1566 leikfangavelin_010 7 00:03:03.28 15.744 0.33 iðja innan yfir líka ég hlakka til að framleiða fleiri þætti á nýju ári gleðilega hátíð erfingi sun tug og eitt verða talsvert skárra en helvítið það tvö þúsund tuttugustu -leikfangavelin_010-0009-00:03:5190-00:00:1846 leikfangavelin_010 9 00:03:51.90 18.432 0.33 framúrstefnuleg og dáleiðandi spilamennska hans á hljómborðið þar sem hann blandaði saman rokki djass blús klassík og fjölda annarra stíla var einstakur þannig varð til einhver ævintýralegur hljómur sem ekki hafði heyrst áður þetta var eitthvað alveg nýtt og töfrandi -leikfangavelin_010-0010-00:04:1094-00:00:0608 leikfangavelin_010 10 00:04:10.94 6.016 0.0 þessar listrænu rannsóknir hans hvað varðar spilamennsku og lagasmíðar héldu áfram allt til dauðadags -leikfangavelin_010-0014-00:05:3466-00:00:1464 leikfangavelin_010 14 00:05:34.66 14.592 0.26 raymond sem við köllum hér eftir river frumburður hjóna af pólskum uppruna þeirra emotions eignuðust síðar tvo drengi til viðbótar þá ritari tíma -leikfangavelin_010-0015-00:05:5030-00:00:1524 leikfangavelin_010 15 00:05:50.30 15.232 0.24 okkar maður ray var kynntur fyrir píanóinu árið ná hundruð fjörugar hann aðeins sjö ára gamall einhvers staðar og einhvern tímann byrja allir hinir sönnu snillingar sem hafa haft áhrif á okkur hin að spila hljóðfærin sín -leikfangavelin_010-0016-00:06:0606-00:00:0938 leikfangavelin_010 16 00:06:06.06 9.472 0.3 ray fékk fljótt gífurlegan áhuga á píanóinu og var því snögglega farinn að sækja í kennslutíma hjá píanókennara sem foreldrar hans höfðu útvegað -leikfangavelin_010-0017-00:06:1596-00:00:1018 leikfangavelin_010 17 00:06:15.96 10.112 0.28 kennari þessi færði reika gjöf sem hann sótti í raun efni við því að einhverju leyti alla vegna tine og þar með allt sitt líf -leikfangavelin_010-0018-00:06:2720-00:00:1840 leikfangavelin_010 18 00:06:27.20 18.432 0.23 en fyrstu árin æfði reisa eingöngu með þessa bók sér við hlið bókin sem um ræðir er litla rauða bókin svokallaða sem john silent gaf út árið ná hundruð þrjátíu og sex og heitir á frummálinu john thomson motion -leikfangavelin_010-0019-00:06:4608-00:00:1418 leikfangavelin_010 19 00:06:46.08 14.208 0.3 þessi átta tíu og fimm ára gamla litla rauða bók er enn fáanleg í dag enda selst hún en þó nokkuð vel sem dæmi þá getur þú fengið amma fyrir rétt tæpa elleftu dollara hjá netversluninni amasón -leikfangavelin_010-0020-00:07:0094-00:00:1172 leikfangavelin_010 20 00:07:00.94 11.776 0.36 unglingsárunum uppgötvaði rellstab og í fyrstu aðhyltist hann helst af hinum svokallaða bokki lúinnog má heyra í lögum hans út hans feril -leikfangavelin_010-0021-00:07:1368-00:00:1448 leikfangavelin_010 21 00:07:13.68 14.464 0.26 þess að falla kylliflatur fyrir hráum krafti blúsins prófaði reisa í taiu líka áður en hann blandaði þessu öllu fyrrnefnda saman við hið eina og sanna rokk og ról nánar um það hér á eftir -leikfangavelin_010-0022-00:07:2886-00:00:0884 leikfangavelin_010 22 00:07:28.86 8.832 0.39 þegar restina náminu menntaskólanum byrjaði hann að spila í hljómsveit með bræðrum sínum þeim rick og tim manzarek -leikfangavelin_010-0023-00:07:3808-00:00:1152 leikfangavelin_010 23 00:07:38.08 11.52 0.42 unnu sér inn örlitla vasapeninga á dansleikjum og hæfileikasýningum hann hélt áfram þessu hliðarstarfi menntaskóla árin og mótaðist gríðarlega sem hljóðfæraleikari á þessum tíma -leikfangavelin_010-0024-00:07:5006-00:00:1760 leikfangavelin_010 24 00:07:50.06 17.536 0.18 þetta gekk vel hjá þeim bræðrum og hélt áfram þegar í háskóla var komið en eftir menntaskólann lagði ristu á hagfræði við pláss ar sem hann var virkur þáttakandi bæði ýmiskonar íþróttastarfi sem og í öðru félagslífi skólans -leikfangavelin_010-0025-00:08:0896-00:00:1360 leikfangavelin_010 25 00:08:08.96 13.696 0.21 hann útskrifaðist loks með gráðu í hagfræði frá eps árið tjá hundruð settu og flutti sig þá vestur til los angeles þar sem hann skráði sig í laganám við julesang árið nánustu og eitt -leikfangavelin_010-0027-00:08:3182-00:00:1966 leikfangavelin_010 27 00:08:31.82 19.712 0.21 kvikmyndaáhugi manzarek var mikill og þar sem samskonar einnig upp á nám í kvikmyndafræðum ákvað okkar maður að færa sig á milli deilda með örstuttu stoppi þó þarna á milli þar sem hann starfaði fyrir bandaríska herinn án þess þó að fara sjálfan vígvöllinn en vietnam stríðið var þarna í fullum gangi -leikfangavelin_010-0028-00:08:5232-00:00:3394 leikfangavelin_010 28 00:08:52.32 33.92 0.28 í kvikmyndadeildinni júlíusar stelpu sem hann varð afar ástandi var á ferð hin japanska drífa m átti eftir að verða eiginkona og lífsförunautur emanuel lífið á þessum sama tíma í þessu kvikmyndanámi ucla kynntist ride nokkuð lauslega þó sem honum þótti ansi áhugaverður sá var fjórum árum yngri en hann og var því nýnemi í þessu sama kvikmyndanámi og eitrið frá með mastersgráðu árið ít hundruð settu og fimm -leikfangavelin_010-0030-00:09:4530-00:00:2610 leikfangavelin_010 30 00:09:45.30 26.112 0.14 reisa i lítið um annars þennan áhugaverða dreng að náminu loknu hann var farinn að snúa sér að öðru þegar hér er komið við sögu tónlistin átti nú sem fyrr stóran part í daglegu lífi og starfaði hann til að mynda í hljómsveit með bræðrum sínum áfram hljómsveit sem þeir kölluðu rick enda reiðin og var þar vísað til bróðirinn hann lék gítar -leikfangavelin_010-0032-00:10:2682-00:00:2406 leikfangavelin_010 32 00:10:26.82 23.936 0.33 reyndar náðu vel saman og urðu vel til vina saman stunduðu þeir ásamt kærustu reyni dorati mikið af ýmiskonar andlegri íhugun og þá auðvitað í sannkölluðum hippaanda enda hippatímabilið fræga þarna hefjast fyrir alvöru þegar ég segi hippaanda þá meina ég hippaanda -leikfangavelin_010-0033-00:10:5134-00:00:1244 leikfangavelin_010 33 00:10:51.34 12.416 0.27 fór ekki langt með hreint aldeilis ekki hvað hann og john densmore voru að reykja á þessu tímabili þetta sagði hann í viðtali sem tekið var við hann árið nánu nutu og átta -leikfangavelin_010-0034-00:11:0418-00:00:3610 leikfangavelin_010 34 00:11:04.18 36.096 0.21 en hvað um það dag einn árið tjá hundruð settu og fimm um einum og hálfum mánuði eftir að útskrifaðist frá kvikmyndanáminu ucla var hann við íhugun á við nýstofnaðri hann hitti á ný og fyrir tilviljun þegar hann unga og áhugaverða dreng úr skólanum snorrason eins og áður sagði hafði lítið hugsað til hans eftir námið og bjóst hann ekkert endilega við að hitta hann aftur hvað þ�� að þeir myndu síðar skapa saman allt það sem eftir kom og við tökum hér á eftir -leikfangavelin_010-0035-00:11:4110-00:00:2534 leikfangavelin_010 35 00:11:41.10 25.344 0.35 á þessum degi og veislunni sagði dimmum frá því að hann væri með fulla bók af ljóðum sem hann hefði samið það sem meira væri ættingjum hann hafði verið að dunda sér við að semja vildi endilega fá að heyra eitthvað eftir hann sem settist astral og söng nokkuð feiminn þó fyrr hann múla -leikfangavelin_010-0036-00:12:0684-00:00:0600 leikfangavelin_010 36 00:12:06.84 6.016 0.27 þetta ljóð og hvað þá flutningur þess á sjálfum sig morrison gerði ég heiman argans -leikfangavelin_010-0037-00:12:1346-00:00:1246 leikfangavelin_010 37 00:12:13.46 12.416 0.26 hann vildi fá að heyra meira og nú var til pokahorninu hjá tim sem hélt áfram og fór með og söng nokkur í viðbót fyrri þarna á ströndinni þennan síðsumardag árið njarðar og fimm -leikfangavelin_010-0038-00:12:2682-00:00:0636 leikfangavelin_010 38 00:12:26.82 6.4 0.43 reiði til að tíundu mæta á æfingu með hljómsveitinni sinni rykkir sem hann gerði -leikfangavelin_010-0040-00:13:3696-00:00:2118 leikfangavelin_010 40 00:13:36.96 21.12 0.31 ásamt því að hljóðrita fyrrnefnt lag nærveru lögin michigan en ofursmellur einnig hljóðrituð og tók upptökuferlið aðeins um þrjá tíma sem gerir aðeins um þrjátíu mínútur fyrir hvert lag -leikfangavelin_010-0041-00:13:5858-00:00:1778 leikfangavelin_010 41 00:13:58.58 17.792 0.38 í morrison voru heimilið að heyra rödd sína loksins á upptöku en auk hans spiluðu reynist bakraddir rykkir simmons dansari og loks var að patti sem sá um bassaleikinn -leikfangavelin_010-0042-00:14:1688-00:00:1190 leikfangavelin_010 42 00:14:16.88 11.904 0.34 patti þessi sem þessa daga bar eftirnafn þáverandi eiginmanns síns og hét því þarna patricia hansen var svo ekki eini kvenkyns bassaleikarinn sem lék með þeim í gegnum tíðina -leikfangavelin_010-0043-00:14:2994-00:00:1126 leikfangavelin_010 43 00:14:29.94 11.264 0.34 síðar meir átti hin kingimagnaða karoke yfir að spila í hljóðveri með þeim og við heyrðum um í þætti leiguna vélar innan um hana carole sem kom út fyrr á þessu ári -leikfangavelin_010-0044-00:14:4210-00:00:1608 leikfangavelin_010 44 00:14:42.10 16.128 0.3 skömmu eftir að þessi sex lög voru fjórðu yfirgáfu bræðurnir jim og reikninginn þeir höfðu engan veginn sama álit og reiður þeirra á þessum tim morrison og þeim líkaði alls ekki við hvorki lögin hans né ljóðin -leikfangavelin_010-0045-00:14:5868-00:00:1040 leikfangavelin_010 45 00:14:58.68 10.496 0.12 demo upptökunum var dreift og ansi víða en fengu ekki mikla athygli og þeim fannst í bandið ekki vera stefna í þá átt að frægð og frama eins og þá dreymdi um -leikfangavelin_010-0047-00:15:1734-00:00:3874 leikfangavelin_010 47 00:15:17.34 38.784 0.45 nú vantaði auðvitað nýjan gítarleikara í staðinn fyrir yoko trommarinn john densmore upp á vini sínum sem hann lék með aðskildir áður rokkarana annan er lítið fyrir í þessari frásögn densmore hann vera afar lunkinn gítarleikara þó hann hafði ekki mikla reynslu og aðeins spilað á gítarinn stuttan tíma endaði hann forver afbragðs lagahöfund líka úr varð að robert á æfingu og small eins og flís við rass eins og sagt er og var þá orðinn fullgildur meðlimur í október ít hundruð settu og fimm -leikfangavelin_010-0048-00:15:5676-00:00:0444 leikfangavelin_010 48 00:15:56.76 4.48 0.08 þar með var hann yngstur allra í bandinu aðeins nýjan ára gamall -leikfangavelin_010-0049-00:16:0420-00:00:0744 leikfangavelin_010 49 00:16:04.20 7.424 0.19 fyrst þurfti að finna nýtt nafn og var það simmons sem kom með hugmyndina með doors -leikfangavelin_010-0050-00:16:1260-00:00:2376 leikfangavelin_010 50 00:16:12.60 23.808 0.41 þetta var reyndar nafn sem tím hafði lætt að reiða á veröldinni fyrr um sumarið en þeir ákvað að rugga ekki bátnum á meðan bræður reiður og meðlima þar sem bandið auðvitað bar áður nafn annars þeirra ryan eftir nokkrar æfingar með þessu nýja rænir kurteislega sinna patterson í desember níundu settu og fimm -leikfangavelin_010-0051-00:16:3674-00:00:2780 leikfangavelin_010 51 00:16:36.74 27.776 0.27 fanst hún ekki bassinn það gæti verið að einhver karlremba hafi verið þarna á bak við en reisa löngu síðar að þessi ákvörðun hefði verið tekin þar sem reiðhöllinni af með vinstri hendinni á þeim æfingum sem hún mætti ekki á og það á auðveldan hátt og því höfðu þeir einfaldlega viljað hana burt þetta átti líka að hafa gert mikið fyrir sándið í hinni nýstofnuðu hljómsveit með or sem þarna var loks orðinn fullmótuð -leikfangavelin_010-0052-00:17:0500-00:01:3378 leikfangavelin_010 52 00:17:05.00 93.824 0.3 en vinurinn í anda dýrmætasta kanadamaður fórnardýrinu innganga ísrael jónasar rober simon okkar maður heima shaken við stofnun með dorsey smávægilega framburði eftir nafnsins úr mannsins í manga í upphafi næsta árs nínu rust og sex fengu við dottin ef svo mætti kalla þeir urðu einfaldlega húsbandið á nætur kunningi sunset triple ar sem þeir léku oft í viku í nokkra mánuði london okkar sóðalegur staður í hálfgerðri niðurnýðslu og var ekki beint vinsælasti klúbburinn nýliði þetta nýja band hratt út og fleiri og fleiri venja komur sínar á staðinn til að heyra í þeim og ekki síður til að berja augum þennan framann simmons sem allir voru á talin tiefe þarna komið út úr skelinni sem nokkuð feiminn náungi og hlédrægur sem fannst erfitt að koma fram á sviði fyrir fullum sal af fólki og var orðinn einn og sér að heilmiklu sjói sem fólk talaði um og aðrir vildu sjá reiður síðar sagt að það var þarna á london þokunni fóru að gerast fyrir alvöru töfrarnir urðu hreinlega til á sviðinu á london flokk -leikfangavelin_010-0053-00:18:3926-00:01:1476 leikfangavelin_010 53 00:18:39.26 74.752 0.34 þróuðust þeir saman sem band og lögin þeirra fór að taka á sig rétta mynd og nefndi hann þar lögin góðu nino lagið sem nýju gítarleikarinn hann rober samdi og kom með í bandið hið fræga lætur ekki langt frá london okkar annar klúbbur sem meðlimum verra redi um að spila á það var að veruleika þegar auknar vinsældir þeirra urðu til þess að forsvarsmenn viskíi svipaðan samning og þeir höfðu verið með hjá london gangandi ásgeirsson er staður sem margoft hefur komið upp í þessum þáttum hjá mér og er það bekknum mínum að kíkja þangað einn daginn og helst að fá spilaðar hreinlega en staðurinn sem lýst hefur verið sem stökkpalli gríðarlega margra hljómsveita sér til frama er nefnilega ennþá til og er enn í fullu fjöri í hveiti og eftir eigið leið um leið að kíkja við -leikfangavelin_010-0055-00:20:0492-00:00:1040 leikfangavelin_010 55 00:20:04.92 10.368 0.22 rees var stofnandi og yfirmaður elektra útgáfurisans hann hafði að sjálfsögðu haft veður af því að það væri þarna nýtt band að gera allt vitlaust í ley -leikfangavelin_010-0056-00:20:1572-00:00:1290 leikfangavelin_010 56 00:20:15.72 12.928 0.19 band með sérstaklega góðan og öðruvísi hljóm og svo þennan frábæra og allt örskamma sem vanalega snéri baki í áhorfendur á tónleikum á þessum tíma unga fólkið var að elska þetta -leikfangavelin_010-0057-00:20:2916-00:00:1378 leikfangavelin_010 57 00:20:29.16 13.824 0.18 jack þurfti ekki að heyra mikið til að sannfærast en hann ákvað þó að koma aftur nokkrum kvöldum síðar og taka þó með sér upptökustjórann poll til að meta þetta band með sér það er ekki að spyrja því -leikfangavelin_010-0058-00:20:4334-00:00:1034 leikfangavelin_010 58 00:20:43.34 10.368 0.31 horfir þeim líka og ákveðið var að bjóða með dassi hjá elektra records sem þeir skrifuðu svo undir þann átján ágúst ná hundruð settu og sex -leikfangavelin_010-0059-00:20:5410-00:00:0628 leikfangavelin_010 59 00:20:54.10 6.272 0.37 aðeins rúmri viku eftir að takkann sá þá fyrst en svona gengu víst kaupin á eyrinni í þá daga -leikfangavelin_010-0070-00:23:0496-00:00:3104 leikfangavelin_010 70 00:23:04.96 31.104 0.38 after aðeins þremur dögum eftir að borginni samninginn voru þeir svo reknir frá spilamennsku visor fyrir ósæmilega hegðun og fram kom simmons á sviðinu sem og orð sem hann lét flakka sem viðbótar texti í laginu því en og margir kannast eflaust við þessi orð sem til söguna þekkja lítillega ég ætla ekki endilega að fara með þessi orð morrison hér en það er óhætt að segja að þau féllu alls ekki kramið hjá forsvarsmönnum viskí góm -leikfangavelin_010-0071-00:23:3664-00:00:1252 leikfangavelin_010 71 00:23:36.64 12.544 0.11 hlutirnir gerðust hratt þarna hjá don tuttugustu og fjórða ágúst og nú þremur dögum eftir að þeim var sparkað út af klúbbnum voru þeir mættir í sunset samt hljóðverið til að hefja upptökur á þeirra fyrstu greiðslu -leikfangavelin_010-0072-00:23:4974-00:00:1828 leikfangavelin_010 72 00:23:49.74 18.304 0.34 kolfallinn en honum til aðstoðar var hljóðmaðurinn brúninni virka nægilega vel í öllum lögunum nú þegar í hljóðver væri komið að reyndi spila bassann á fender hljómborðið þó það hefði ávallt virkað vel á tónleikum -leikfangavelin_010-0073-00:24:0844-00:00:2440 leikfangavelin_010 73 00:24:08.44 24.448 0.38 úr varð að fenginn var bassaleikarinn larry knechtel úr hinu fræga rekinn illa í nokkrum lögum en auk þess spilaði gítarleikarinn robby krieger um laganna og svo það sjálfri hafa spilað bassann inn í laginu læknarnir endurlífgun fram að þar hafi hann verið að verki -leikfangavelin_010-0074-00:24:3324-00:00:4120 leikfangavelin_010 74 00:24:33.24 41.216 0.37 mál sem ekki enn í dag hefur verið afhjúpað að fullu en þetta er eitt af þeim málum sem fer hvað mest fyrir brjóstið og karen ð hún fái ekki viðurkenninguna fyrir ljóst er að sama hver varðar þar bassaleik bætt við hljómborðsbassaleik heiman sagan látnar il að gefa því aðeins meira bust sem upptökustjóranum konuna vanta þessi fyrsta plata er doari upp á aðeins fjórar á sér þar sem þó aðeins þrjár þeim voru í raun í hvað mestri notkun ein rás var notuð fyrir bæði bassa og trommur önnur fyrir gítar og hljómborð og sú þriðja sönginn hjá morrison -leikfangavelin_010-0075-00:25:1528-00:00:1016 leikfangavelin_010 75 00:25:15.28 10.112 0.21 jarðarinnar var svo notuð fyrir svokallað veruleg að er einmitt þar sem vinkona þáttarins ungar að bassaleik hennar meina -leikfangavelin_010-0076-00:25:2626-00:00:0704 leikfangavelin_010 76 00:25:26.26 7.04 0.33 frumburður þeirra platan við dorati kom svo utan fjórða janúar ná hundruð settu og sjö -leikfangavelin_010-0077-00:25:3386-00:00:4342 leikfangavelin_010 77 00:25:33.86 43.392 0.25 sendu fljótlega frá sér smáskífu viðlaginu reiknum vakti ekki nægilega mikla athygli þrátt fyrir að þeir hefðu komið fram í sjónvarpsþáttum og þess háttar og flutt lagið til að kynna plötuna þetta var náð ekki í gegn það var ekki fyrr en látnar kom út að hlutirnir fóru að gerast lætur þær fékk nokkuð góða útvarpsspilun þrátt fyrir að lagi sér rétt rúmlega sjö mínútna langt en það var alls ekki algengt að þetta löng lög fengju spilun í útvarpi yfir höfuð þegar loftkæld hafði kleyft lagið niður í rétt þrjár mínútur sprakk allt út og við borgarinnar þeir voru þarna mættir meikdraumurinn í húsi og þeir strax farnir að vinna að sinni annarri plötu -leikfangavelin_010-0078-00:26:1772-00:00:1302 leikfangavelin_010 78 00:26:17.72 13.056 0.21 við skulum stikkla á stóru eftir að þessi fyrsta plata þeirra kom út spiluðu domino þar til að kynna hana og komu einnig fram í einhverjum sjónvarpsþáttum bæði í bandaríkjunum sem og í kanada -leikfangavelin_010-0079-00:26:3120-00:00:4042 leikfangavelin_010 79 00:26:31.20 40.448 0.3 var svo þann sand september níundu settu og sjö þar sem þau noregi stóra tækifærið að koma fram í beinni útsendingu í þætti slangan einhverjum lang vinsælasta sjónvarpsþætti veraldar á þessum tíma það var auðvitað þarna sem sjálfir bítlarnir höfðu slegið eftirminnilega gegn aðeins þremur árum áður framleiðendur salinn komið að orði við meðlimi með bros um hálftíma fyrir útsendingu þar sem þeir báðu bandið vinsamlegast um að skipta út orðinu hagar í textanum fyrir okkar saklausara orð þar sem það væri einfaldlega bannað að segja þetta orð faginu -leikfangavelin_010-0080-00:27:1234-00:00:4242 leikfangavelin_010 80 00:27:12.34 42.496 0.27 í more varð alls ekki sáttur við þetta og reyndar harðneitaði því þeir væru þarna komnir til að flytja vinsælasta lag landsins og engu yrði breytt þarna varð einhver reykistefna en að lokum var það okkar maður sem sagði okkur meðlimir en borist samþykkja þetta og framleiðendurnir yfirgáfu búningsklefa þeirra eigið omar kæmi ekki til greina að breyta einu minntist hárrétt sagði okkar maður þá við förum þarna inn og spilun lagið nákvæmlega eins og það á að vera og við breytum engu hvernig sem fer erum við í beinni útsendingu á landsins -leikfangavelin_010-0082-00:28:0200-00:00:1674 leikfangavelin_010 82 00:28:02.00 16.768 0.23 þetta dró dilk hver sér framleiðendurnir komu öskuillir til þeirra eftir útsendinguna og tilkynntu þeim hefði staðið til boða að koma fram í næstu sex þáttum hjá salinn þar sem þeir stóðu ekki við sitt fengið þeir aldrei að koma aftur fram í þættinum -leikfangavelin_010-0083-00:28:2026-00:00:1158 leikfangavelin_010 83 00:28:20.26 11.52 0.43 on robby og religion annan með nokkurri eftirsjá en ekki stóð á svörum frá t hann sagði beint í andlitið á þeim hvítan -leikfangavelin_010-0084-00:29:1710-00:00:0820 leikfangavelin_010 84 00:29:17.10 8.192 0.14 talandi um að hlutirnir hafi gengið hratt fyrir sig hjá önnur breiðskífa þeirra út aðeins örfáum dögum eftir framkomu þeirra hjá sölu -leikfangavelin_010-0085-00:29:2604-00:00:1648 leikfangavelin_010 85 00:29:26.04 16.384 0.22 brenston kom utan tuttugustu og fimmta september ít hundruð settu og sjö aftur voru þeir pollard voru þarna búnir að sanna sig og fengu lengri tíma í hljóðverinu við upptökur til að prófa sig áfram og nú er tekið upp heilags -leikfangavelin_010-0086-00:29:4302-00:00:2978 leikfangavelin_010 86 00:29:43.02 29.824 0.39 aftur fengu þeir til liðs með sér vanalega til að gefa upptökunum meiri fyllingu og nú var það bassaleikarinn dollara stranglers inniheldur mörg góð logaði má þar finna til dæmis klassíkína bítlanna eleanor using var og svo lagið af vestri síðan þarna ári fyrr þegar þeir reitt á ný lagi sem þeir hljóðrituðu svo sem demoin mundi -leikfangavelin_010-0087-00:30:1326-00:00:2012 leikfangavelin_010 87 00:30:13.26 20.096 0.15 reyndi fékk fínar viðtökur frá aðdáendum og seldist vel gagnrýnendur voru ekki sammála en margir voru mjög hrifnir á meðan aðrir gáfu henni greina falleinkunn plata númer tvö hjá böndum reynist oft erfið en með borist hafa skilað nokkuð góðu verki þegar litið er yfir sviðið -leikfangavelin_010-0088-00:30:3422-00:00:1084 leikfangavelin_010 88 00:30:34.22 10.88 0.48 við eftirfylgni plötu númer tvö braut simon frá blað í sögu rokksins er bandið kom fram í neinn að reyna konfekt þann níunda desember ít hundruð settu og sjö -leikfangavelin_010-0089-00:30:4578-00:01:0736 leikfangavelin_010 89 00:30:45.78 67.328 0.3 sturri átti hann vingott við kvenkyns aðdáanda inn á klósetti baksvið þegar lögreglumaður kom að þeim og sagði þeim asna sem var ekki parsáttur við það enda sagðist hann vera að fara að koma fram á sviðinu eftir örskamma stund enda söngvari detta sem þessi ákveðni lögregluþjónn trúði ekki upp hófst einhver rifrildi þarna á milli löggunnar og morrison sem endaði á því að lögreglan spreyaði piparúða á bæði tio þennan kvenkynsaðdáanda sem þarna var með honum tónleikarnir töfðust um tölverðan tíma á meðan dimmir en að lokum stigann á svið með bandinu um miðja tónleika hóf kimono einræðu mikla um þennan litla mann í bláu fötum og vitnaði hann þar í fyrrnefndann lögregluþjón nú þegar var sýrlandi fáu lögreglunnar og þar sem hann neitaði að hætta skíta út lögregluna þarna á sviðinu var hann fyrsta rokkstjarnan til að verða snúinn niður og handtekinn á sviðinu á miðjum tónleikum síðar voru ákærur á hendur honum látnar niður falla vegna skorts á sönnunargögnum -leikfangavelin_010-0098-00:34:3130-00:00:2252 leikfangavelin_010 98 00:34:31.30 22.4 0.4 bjuggust oftast it sinn var risar að því hvort hann væri ekki svekktur með tíminn alla athyglina en svarið hans var áhugavert tímanlega að er -leikfangavelin_010-0099-00:34:5448-00:00:0654 leikfangavelin_010 99 00:34:54.48 6.528 0.05 átti alltaf að vera röddin og ég tónlistin en þú mátt ekki gleyma að athyglin er ekki alltaf góð -leikfangavelin_010-0100-00:35:0360-00:00:3140 leikfangavelin_010 100 00:35:03.60 31.36 0.45 þetta viðburðarríka ár í lífi en domino senn á enda og reynslu hjónaband í lok ársins en þau giftu svo ráðhúsinu los anselmo þann tuttugustu og fyrsta desember ná hundruð settu og sjö og var svaramaður inn auðvitað sjálfur tíu morrison og kærastan hans pamela konar brúðarmey lítið og látlaust brúðkaup þarf sem fagnað var af þeim fjórum á mexikönskum veitingastað í miðborg leiðtogi -leikfangavelin_010-0102-00:35:5408-00:00:1272 leikfangavelin_010 102 00:35:54.08 12.8 0.35 bandið hafði túrað mikið á liðnu ári ásamt því að senda frá sér tvær hljóðversplötur eins og áður kom fram á því lítið til af nýju og spennandi efni frá þeim að mati útgáfunnar og upptökustjórans or -leikfangavelin_010-0103-00:36:0726-00:00:0908 leikfangavelin_010 103 00:36:07.26 9.088 0.38 þá voru don á toppi ferils síns en tenors var farnir bæði áfengi og eiturlyf þegar hér er komið í sögu -leikfangavelin_010-0104-00:36:1690-00:00:2462 leikfangavelin_010 104 00:36:16.90 24.576 0.3 orion vildi ólmur að lagið eða öllu heldur verkið celebration of fellst upp og sett á þessa þriðju plötu þeirra en þetta lag er yfir sat mínútur að lengd loftkæld var ekki hrifinn af þessari hugmynd og hinir meðlimir bandsins voru efins þó var reynt að telja í þetta verk og fanga snilldina en þeir höfðu margoft spilað þetta á tónleikum -leikfangavelin_010-0105-00:36:4194-00:00:0702 leikfangavelin_010 105 00:36:41.94 7.04 0.11 að kom fyrir ekki þetta gekk ekki upp og hætt var við þessi áform ekki til mikillar ánægju -leikfangavelin_010-0106-00:36:4942-00:01:1846 leikfangavelin_010 106 00:36:49.42 78.464 0.41 týndu meðlimir til eitthvað af lögum fyrir plötuna til að standa við samninginn sinn við að leita þeir leituðu aftur í rykkir og dustuðu þar rykið faginu hello lovísa vera hittari plötunnar og eitt af vinsælustu lögum þeas lag þetta þótti ansi líkt laginu óbeint með hljómsveitinni kings og lágu málaferli gegn þetta lengi vel af hálfu útgefanda þeirra en það var sjálfur reisn gítarleikari og aðal lagahöfundur þau kings sem stoppaði það af simmons átti þá lagið lofsamleg hann samdi til hennar pamelu sinnar einhverju fyrr og loks hnoðuðu þeir saman iðrun sólar var vona svo eitthvað sé nefnt þriðja platan þeirra veitingastaða níundu sextugt og við tók mikill túr bæði í bandaríkjunum sem og í evrópu reyndar var fyrsti viðkomustaður við do utan bandaríkjanna reyndar nokkru fyrr þegar þeir félagar tóku sér pásu frá upptökunum og flugu til london til að koma fram á tónleikum ásamt tvenn ranaldo þann júní eða um mánuði áður en veitingast -leikfangavelin_010-0107-00:38:0848-00:00:3424 leikfangavelin_010 107 00:38:08.48 34.304 0.36 en evróputúrinn sem fylgdi útgáfu plötunnar gekk svo ekki áfallalaust fyrir sig með orrustu í amsterdam í hollandi þegar toronto í fyrsta skiptið eins og áður sagði var morrison orðinn ansi langt leiddur í neyslu á þessum tíma á meðan við door hápunkti frægðar sinnar og vinsælda það er sjöunda september ná hundruð settu og átta og það dorati á svið strax á eftir forna klára sitt sett sig morrison hleypur inn á sviðið hjá jafn erlingsson á meðan bandins -leikfangavelin_010-0108-00:38:4316-00:00:1356 leikfangavelin_010 108 00:38:43.16 13.568 0.21 í þessum mikla hamagangi fellur hann niður á sviðinu og sýnir ekkert lífsmark vegna ofneyslu fíkniefna þá bæði vegna mikillar hassneyslu sem og pilluáts en ofan í það gleypti hann mikið magn af áfengi -leikfangavelin_010-0109-00:38:5720-00:00:1062 leikfangavelin_010 109 00:38:57.20 10.624 0.28 líkami morrison þoldi þetta illa en eftir að hann var borinn baksviðs var læknir kallaður til þar sem morrison sýndi ekkert lífsmark hann andaði ekki -leikfangavelin_010-0110-00:39:1012-00:00:0392 leikfangavelin_010 110 00:39:10.12 3.84 0.0 læknirinn hóf endurlífgun á staðnum og kallað var á sjúkrabíl -leikfangavelin_010-0111-00:39:1442-00:00:1906 leikfangavelin_010 111 00:39:14.42 19.072 0.18 morrison var fluttur beint á sjúkrahús og þar var hann einfaldlega endurlífgaður með dottie þó ekki við tónleikana og spiluðu því þessa tónleika í amsterdam sem tríó þar sem okkar maður reisn heyrðir upptaka frá fyrrnefndum dómi um -leikfangavelin_010-0112-00:40:0274-00:00:2818 leikfangavelin_010 112 00:40:02.74 28.16 0.37 við doug aftur heim eftir þetta atvik og má búast við að andrúmsloftið í flugvélinni á leiðinni heim hefði verið þrúgandi eða ég allavega ímyndar sig morrison var upprisinn og við blasti enn ein ferðin í hljóðver þar sem upptökur á fjórðu bresku þeirra átt að hefjast innan skamms en fyrst var að klára túrinn þar sem ennþá heilar nýju dagsetningar eftir allt innan bandaríkjanna áður en hljóðversvinnan myndi hefjast -leikfangavelin_010-0113-00:40:3134-00:00:0440 leikfangavelin_010 113 00:40:31.34 4.48 0.23 fjórða skífan leit svo dagsins ljós átján júlí ít hundruð settu og níu -leikfangavelin_010-0114-00:40:3618-00:00:1078 leikfangavelin_010 114 00:40:36.18 10.752 0.28 sama uppskrift að mestu leyti en var gamli vinur bandsins hann gekk hólminn hjá lægra sem gaf út og félagarnir collins um upptökustjórn og tæknimál -leikfangavelin_010-0115-00:40:4744-00:00:0844 leikfangavelin_010 115 00:40:47.44 8.448 0.17 breytingin sem oft kennd er hins vegar fram á var að þeir myndu gefa núna út plötu sem væri ólík þeim þremur fyrri -leikfangavelin_010-0117-00:41:0970-00:00:3256 leikfangavelin_010 117 00:41:09.70 32.512 0.38 á þessari plötu var kolfallinn að vinna með mikið af brassi og strengjum ásamt því að einfaldlega hljóðfæri hammond kæmi mun meira við sögu í þetta skiptið aftur innihélt plata frá bolla sem kalla má verk titlana æfa doves þar sem bandið djammar vel undir ljóðrænum texta frá morrison sem þó kom ekki mikið nálægt að lagasmíðum af þessari plötu þar sem hann var enn að díla sjálfan sig eftir atvikið þarna í amsterdam -leikfangavelin_010-0118-00:41:4268-00:00:3550 leikfangavelin_010 118 00:41:42.68 35.456 0.29 í fjórða plata þeirra var gerð á nokkuð löngum tíma þar sem tímaritið hreinlega erfitt með að standa í þessum með þeim og mætti illa í hljóðverið upptökuferlið tók því í heildina níu mánuði og það kostaði bæði bandið sjálft sem á auðvitað elektra reknir pening en áætlað var þetta var fótalaus raunum magnaða sem hann átti í handraðanum og lagði í púkkið þar á meðal þetta fyrrnefnda lag sem löngu er orðið eitt af aðalsmerkjum bandsins tolldi samdi kringum helminginn af þessari plötu -leikfangavelin_010-0119-00:42:1864-00:00:5830 leikfangavelin_010 119 00:42:18.64 58.24 0.3 margir gagnrýnendur hafa þó látið hafa eftir sér í gegnum tíðina að sofa einn sé sennilega í heild veikasta tilraun þau doari ekki furða framar þeirra hafði skömmu áður hreinlega látið lífið á sviði þetta hlýtur að hafa haft áhrif á menn sem þó gerðu sem best úr hlutunum þessi plata nokkuð farsæl og aðdáendur tóku henni sem er fyrir öllu hljómsveitin fylgdi plötunni eftir að einhverju leyti innan bandaríkjanna og höfðu það sennilega verið dauðafæri fyrir bandið að spila á sjálfri útsetti sem haldin var í ágúst ít hundruð settu og níu um mánuði eftir útgáfu plötunnar en kimono vildi það ekki hann þoldi illa að spila utandyra þannig að við bosi ekki á skrá yfir þá sem spiluðu á þessari goðsagnakenndu hátíðina eiga handa við að ákveða næstu skref fyrir plötu númer fimm -leikfangavelin_010-0120-00:43:1734-00:00:4968 leikfangavelin_010 120 00:43:17.34 49.664 0.21 nú höfðu meðlimir það doktoren í röð sem þeir áttu í raun lítið efni til að vinna með hér vildu meðlimir bæta úr þv�� og dimmur var allur að koma til baka eftir erfiðleika sína með sjálfan sig upptökur hófust í nóvember settu og í og þrátt fyrir allt byrjuðu ekki vel stuttu eftir að upptökur hófust ákvað morrison að taka sér örlitla pásu frá upptökum og skella sér ásamt einum af sínum bestu vinum leikaranum tom veikar til fínir son og ronnie og tóku þeir félagar flugleiðina drykkjan á leiðinni og þar af leiðandi framkoma þeirra og hegðun var slíka þeir náðu ekki á tónleikana og sátu saman þess í stað í gæsluvarðhaldi á meðan þeir fóru fram mál sem fór leystist farsæll á endanum og dimma aftur í hljóðverið -leikfangavelin_010-0124-00:44:2888-00:01:0922 leikfangavelin_010 124 00:44:28.88 69.248 0.4 þetta lag þótti einfaldlega ekki henta nægilega vel á fyrstu plötu þeirra en þarna smellpassaði í þessu lagi má heyra frábært samspil á milli söng morrison og gítarleiks robby krieger a frábært stað á framhlið plötunnar má sjá bandið saman komið á mynd tekna innum gluggan á hóteli sem í alvöru hét morrison hótel og var sá hópsins bandið fékk ekki leyfi fyrir myndatökunni og var starfsmaðurinn í loginn plataður í burtu á meðan þeir félagar læddu sér inn og ljósmyndari henni disney í gegnum gluggann á bakhlið albúmsins má sjá bandið fyrir framan annan stað aleinn kaffi en bar það magnað á stóra nafn hard okkar þó ekkert skilt við harri eins og við þekkjum það í dag hins vegar er nafn þessara veitingastaða sem er út um allan heim dregið af bakhlið þessarar fimmtu plötu við domino febrúar nánustu -leikfangavelin_010-0125-00:47:2374-00:00:2792 leikfangavelin_010 125 00:47:23.74 27.904 0.18 morrison hótel fékk eins og platan þar á undan misjafna dóma aðdáendur tóku henni vel heilt yfir en gagnrýnendur voru aftur ekki á sama máli bæði mátti lesa skelfilegasta plata sem bandið hefur gefið út sem og ein besta plata sem ég hef heyrt meðmælin verða sennilega ekki meiri maður á ekki hitti mark öllum stöðum en sagan hefur leitt sitthvað í ljós hvað þetta varðar ekki satt -leikfangavelin_010-0126-00:47:5216-00:00:4462 leikfangavelin_010 126 00:47:52.16 44.672 0.31 eftirfylgni plötunnar var þó eftir en búið var að úthýsa með dorma tónleikastöðum sökum framkomu t morrison sem ekki þótti við hæfi þess tíma og má þar nefna risa tónleikahallir bandaríkjanna eins og soleil dyrnar hallir hefðu við hentað við barkann sem sveitin hafði náð meðal almennings sökum þessa leituðu þeir utan landsteinanna og fengu gott gigg á hátíðinni metinn died var í lok ágúst árið ít hundruð sjöttu þar komu fyrir fram ásamt fjöldanum af öðrum tónlistarmönnum hljómsveitum eins christmas -leikfangavelin_010-0127-00:48:3720-00:00:3770 leikfangavelin_010 127 00:48:37.20 37.76 0.39 næstu tvær plötur voru öðruvísi en þar sem kom út þetta sama ár önnur var næla en var orðin löngu tímabært að gefa út þegar hér er komið við sögu en hún kom út sumarið nánu sjötugan geymir meðal annars lagið langa og góða sem við minntumst á hér fyrr selling oftar lesa en hin platan var einnig löngu tímabær þessara þrír og var þar takkann hjá elektra records miða á jólasöluna það árið nafnið þórarin í það að platan geymir jú þrettánda -leikfangavelin_010-0128-00:49:1538-00:00:0552 leikfangavelin_010 128 00:49:15.38 5.632 0.19 platan gerði það sem hann átti að gera það er að hífa upp jólasöluna natur sjöttu -leikfangavelin_010-0129-00:49:2130-00:00:3770 leikfangavelin_010 129 00:49:21.30 37.632 0.3 sig morrison fékkst meira að segja til þess að raka af sér alskeggið sem hann skartaði á þessum tíma fyrir myndatökuna á við plötuumslagið elektra taldi það selja betur og miðað við sölutölur er erfitt að rengja það síðar sama ár tjá hundruð sjötugur heimamarkaðinum hjá þér dorati desember ná hundruð sjötugan fjórum dögum eftir tuttugustu og sjöunda afmælisdag simon þennan dag spiluðu í dorati um sem átti eftir að verða þeirra síðustu með morrison með sér á sviði -leikfangavelin_010-0130-00:51:0194-00:00:2142 leikfangavelin_010 130 00:51:01.94 21.376 0.29 þannig að þegar þetta er tekið upp eru einmitt fimmtu ár síðan auk aðeins örfárra daga þetta var á stað sem var einn af aðalleikarinn í jolin á þeim tíma og hét versna fór yfir um á þessum tónleikum hann var oft nánar tine þarna sleppti hann sér alveg og fullkomlega -leikfangavelin_010-0131-00:51:2378-00:00:5318 leikfangavelin_010 131 00:51:23.78 53.12 0.15 hann sat síðustu lögin fyrir framan trommusett john densmore og átti erfitt með að halda haus og hvað þá að syngja en þess í stað barði hann míkrófónstandinum í gólfið ítrekað þar til að stór sá á sviðinu auk þess að gera hluti sem reyndar man ekki eftir að hafa séð hann er áður en þetta verður raun fyrsta skipti sem okkar manni rimini yfir því sem hann sá á sviðinu eftir tónleikana voru þeir hinir þrír mannsins og kris um það að þetta hefði verið þeirra síðasta gigg með morrison þar sem hann væri alfarið farinn að þeirra mati hann hafði gott af því að hætta opinberum framkomum að fullu í það minnsta þar til hann varð búinn að ná tökum á lífi sínu útvarpsstöðvar voru hættar að spila lög þeirra tónleikabókanir hættu að berast og plötubúðir tóku plötur þeirra úr sölu -leikfangavelin_010-0133-00:52:2212-00:02:4662 leikfangavelin_010 133 00:52:22.12 166.656 0.23 vandi skuldaði elektra útgáfunni þó fleiri plötur og nokk mikið var til af lögum í herbúðum þeirra á þessum tíma ákveðið var að hendast í hljóðverið til að taka upp þessa sjöttu breiðskífu þó vitað væri að erfitt yrði að fylgja henni eftir sökum núverandi stöðu aftur erum við að tala um nákvæmlega sama trúið og áður þá kolbrún gerðust þó undur og stórmerki við undirbúning plötunnar lenti meðlimum bandsins saman við porter sem varð til þess að holst sínu lausu og skildi bandið eftir ásamt brotið í þann mund þegar upptökurnar voru að hefjast þetta var víst listrænn ágreiningur ríkinu vildi gera eitthvað glænýtt með þeim eins og hann hafði verið að reyna á plötunni þar áður þegar hann bætti við brassinu og strengjunum með ekki nægilega góðum árangri þó honum fannst lögin sem borða ætluðu að setja á plötuna langt frá því að vera góð og kallaði hann til að mynda lagið ofursmellur þá var hann ekki saman af hljómsveitinni sem vildi taka upp þessa plötu í æfingarhúsnæði sínu æfingarhúsnæði þeirra var þó steinsnar frá hljóðverinu þar leið hljómsveitinni best og þar vildu þeir því prófa taka upp rotna skildi þetta og orti að brúsi áfram með þeim hann útigrillaða breytta því einfaldlega í hljóðver þar sem snúrur og kaplar milli hæða en hann náði að koma mixernum fyrir upp á annarri hæð og einangraði sig þannig frá hávaðanum frá spilandi bandinu með doari taflan um að þeir sjálfir myndu einfaldlega stjórna upptökunum í þetta sinn auk þess sem brúninni myndi fá meira vægi en áður og nú sinna hlutverki upptökustjóra hann hafði jú einu sinni verið viðstaddur upptökur á öllum plötum sveitarinnar til þessa þeir kvöddu því kolfallinn síðar að það hafi verið hann sem kenndi þeim að búa til plötur ekkert af þessu hefði gerst án hans upptökur hófust í æfingarhúsnæði þeirra í desember nánu sjöttu meðlimir við dolly rotten á milli litlar svo strangur var hann hann var lengi að finna rétta samdi fyrir upptökur og léta ávallt taka hvert lag fimmtu ist sinnar hann var einfaldlega meiri vinur þeirra og var því alls ekki eins arður við þá við upptökustjórn það tók hann tuttugustu að finna trommusándið fyrir plötuna og þeir tóku hvert lag aðeins tvisvar til þrisvar sinnum þetta líkaði tímaritum jafnvel heyra það á honum á þessari plötu hann naut sín best við upptökur á henni og reyndar leið öllum meðlimum þannig -leikfangavelin_010-0134-00:56:5020-00:00:3190 leikfangavelin_010 134 00:56:50.20 31.872 0.42 okkar menn ætluðu nú að festa sig í sessi fyrir fullt og allt með því að gera sína bestu plötu til þessa það var svo sannarlega tilfinningin þeirra þeir fengu til liðs við sig ringlaðir mark benno til að fylla upp í gítarhljóm plötunnar ásamt ríkari og þá var elvis presley bassaleikarinn gjarna leikara sjötta plata sveitarinnar leon kom tarantino eins og seldist vel platan er af mörgum talin ein sú besta úr herbúðum með do ásamt auðvitað frumburði þeirra sem kom út arnar árum fyrr -leikfangavelin_010-0135-00:57:2252-00:01:0518 leikfangavelin_010 135 00:57:22.52 65.152 0.37 levon reyndist því miður vera síðasta hljóðversplata hljómsveitarinanr innanborðs hún geymir mörg frábær lög sem fyrir löngu eru orðin klassík eins og fyrrnefnd ofarlega líkaði alls ekki við og kallaði eftirminnilega kokteill músík og svo sennilega eitt besta lag að gos rætist lag sem okkar maður rimini á fender rótari sitt stuttu áður hann kom upp þennan fræga bassagang sem tímaritum þennan geggjað texta við og bandið spilaði þetta lag aðeins örfáum sinnum og tónleikum sem dæmi á þessum síðustu tónleikum þeirra sem fullmótað band þarna jolin og við heyrðum um áðan en í fullkomnum heimi væri internetið stútfullt af lifandi flutningi þeirra á laginu riders on esther einnig síðasta lagið sem hljóðritað er og inniheldur simon síðasta lag sem dimmur söng -leikfangavelin_010-0152-01:68:-358088-00:00:4878 leikfangavelin_010 152 01:6.8: 48.768 0.16 mars ít hundruð sjöttu og eitt nánar tiltekið þann þrettánda mars eða mánuði áður en eleanor út flaug tímúrs til parísar ásamt kærustu sinni henni pamelu horn hugmynd þeirra tíma var að búa þar í einhvern tíma og tiltekið sér smá pásu frá bandinu og einbeita sér að því að yrkja ljóð þar sem hann leit á sig fyrst og fremst sem ljóðskáld en ekki rokkstjörnu en fór líka til að forða sér frá mögulegri fangelsisvist vegna ósæmilegrar framkomu á darlene þegar hér er komið við sögu var tim morrison farinn að sæta rannsókn af hálfu fbi sem leit á hann og hljómsveitina við dom ógn við samfélagið vegna framkomu söngvarans á tónleikum en einnig vegna umfjöllunarefni þeirra í mörgum af textum hans sem þóttu frekar pólitískir á köflum -leikfangavelin_010-0153-01:69:-359160-00:00:1058 leikfangavelin_010 153 01:6.9: 10.624 0.29 ray hvatti vin sinn tíma eindregið til að fara til parísar og finna sjálfan sig forða sér frá drykkjufélögum sínum sem tóku allt of mikla orku frá honum að mati heim -leikfangavelin_010-0154-01:69:-357972-00:00:1004 leikfangavelin_010 154 01:6.9: 9.984 0.21 öngulinn með með pamelu en samband þeirra tveggja var orðið frekar stormasamt þegar hér er komið sögu það var það reyndar alltaf en hér var allt komið ils -leikfangavelin_010-0155-01:70:-359858-00:00:2660 leikfangavelin_010 155 01:7.0: 26.624 0.31 í byrjun júní ít hundruð sjöttu og eitt eftir nokkra mánaða veru í parís hringdi trommað athuga hvernig plötusalan gengi þegar jón sagði honum að nýja platan væri að seljast gríðarlega vel hlakkaði mikið til að koma heim og spila á tónleikum og nefndan pavanadans með í væntanlegt tónleikaferðalag -leikfangavelin_010-0156-01:70:-357070-00:02:0200 leikfangavelin_010 156 01:7.0: 121.984 0.41 densmore lester fannst í þessu símtal eins og sem væri allur að koma til en í raun var til þarna orðinn ansi slappur af neyslu aðallega þó áfengisneyslu hann hafði fitnað mikið og var þarna hóstakast daga kærasta hans pamela átti við mikla hermína að stríða eitthvað sem tímar ekki vanur að koma nægja annars júlí níundu sjöttu og eitt þegar þau kom komu heim í íbúð sína í parís eftir bíóferð fyrr um kvöldið fengu þau sem bæði heróín sem var sennilegast það síðasta sem í yfirsást hafa þurfti að vera í höndum lækna á einhverju sjúkrahúsi þar sem ástand hans var verulega alvarlegt orðið hamilton kom að honum látnum í baðkari íbúð þeirra í parís þann þriðja júlí níundu sjöttu og eitt hann var aðeins tuttugustu ára aldri barnlaus dánarorsök var í grunninn hinn banvæni kokteill eiturlyfja og áfengis hjarta skapi það þoldi ekki meira við ótímabært andlát morrison voru hinir meðlimir borgar byrjar að taka upp sjöundu plötu bandsins allt áttað verða tilbúið fyrir tíma singer lögin þegar kæmi heim frá parís þetta var mikið áfall fyrir okkar mann þegar hann besti vinur lést fréttir um dauða hans bárust í útvarpinu sem hlýtur að hafa reynst afar erfitt en fyrst taldi eða ekkert verði til í þessum fréttum þetta væru aðeins rúmur sem hefðu reyndar komið upp áður um og fleiri fræga einstaklinga nefndi reiða þessa frægu sögu metal hlaka ney eftir að hann sást berfættur framan af umslaginu hringdu þó hvorn til þess að reyna að fá fréttirnar staðfestar -leikfangavelin_010-0157-01:72:-356830-00:00:1896 leikfangavelin_010 157 01:7.2: 18.944 0.18 voru miklar áhyggjur það var að lokum umboðsmaður þeirra sem fékk fréttirnar endanlega staðfestar hann flaug til parísar og hringdi í reyta jarðsettur í ferlega inu þar í borg spurði umboðsmanninn hvað hefði gerst og hvernig tími litið út -leikfangavelin_010-0159-01:72:-354058-00:00:0768 leikfangavelin_010 159 01:7.2: 7.68 0.47 þetta var in staðfest og hægt var pamela var að sjálfsögðu eyðilögð manneskja og staðfesti þetta við þá síðar -leikfangavelin_010-0160-01:73:-358868-00:00:0812 leikfangavelin_010 160 01:7.3: 8.064 0.21 en ekki einu sinni tækifæri til þess að fylgja vini sínum til grafar en lík simon sást aldrei opinberlega -leikfangavelin_010-0165-01:75:-359466-00:00:5630 leikfangavelin_010 165 01:7.5: 56.32 0.25 þrátt fyrir þetta var ákveðið að taka upp og loks gefa út plötuna en okkar maður ásamt robby ríkari í staðinn fyrir turninum að finna mann í hans stað en á hvern myndu þeir leggja slíkt starf og hver hefði svo sem tekið það að sér að taka við af sjálfum tímaritsins fjölmargir settu sig þó í samband við þá og vildu fá að bera kindilinn í stað morrison en allir voru þeirra sögn real jafnfram og tímar undir það síðasta en þar sem þeir höfðu ekki að þeir voru ekki tímarita verður að koma beint frá rótum frá hjartanu þannig er þetta bara og þannig verður þetta alltaf enda skiluðu fyrir european mjög góðu verki þarna í söngnum aptr auðvitað orðnir nokkuð vanir að fylla í skarðið fyrir eitt stigi inn tímaritsins tónleikum -leikfangavelin_010-0166-01:76:-359796-00:00:2048 leikfangavelin_010 166 01:7.6: 20.48 0.23 þó var vanur on nefndur sem arftaki tíma annar maður var svo alvarlega í umræðunni að taka við míkrafóninum en það var töffarinn ekki popp þetta náði auðvitað ekki að verða að veruleika en var þó alvarlegt umræðuefni innan bandsins himins hefur verið áhugavert að heyra í þessu en nóg um það -leikfangavelin_010-0167-01:76:-357690-00:01:2618 leikfangavelin_010 167 01:7.6: 86.144 0.28 þessi plata áður vous náði eðlilega ekki sama flugi sem þennan litríka frontmann þeirra vantaði en þó sýndu þeir að þetta væri hægt án simon því platan náði í þrítug og fyrsta sæti bandaríska blossar þessi fyrsta plata er don simon var tekin upp á sama hátt og elena og aftur voru það þeir sjálfir ásamt brottför platan áður vissan átján október ná hundruð sjöttu og eitt önnur tilraun var gerð ári síðar hér breyttu okkar menn um umhverfi en fyrri tvær plöturnar voru eins og í kynntumst áðan teknar upp í æfingarhúsnæði þeirra sem gekk undir nafninu eða verkamaður að taka þessa áttundu plötu sína upp í eigin en hljóðverinu í holten sem þeirra maður brúnni afþakkaði skyndilega að taka þátt í þessari plötu sáu þeir sjálfir við upptökustjórnina þeir fengu óvenju marga sessionleikara til að spila með sér á þessari plötu og margir vilja meina að platan sé í raun vöruvali fullgildan ljós þann fimmta ágúst ná hundruð sjöttu og tvö og við tók bæði metnaðarfullur bandaríkjatúr sem og evróputúr svona til að fylgja þessum plötum eftir þetta var erfiður túr fyrir drive das þegar svo heim var komið var ákveðið að kalla þetta dag eins og sagt er þarna vestan hafs -leikfangavelin_010-0170-01:78:-355294-00:00:2286 leikfangavelin_010 170 01:7.8: 22.784 0.24 allt í einu gerðist það sem varð valdur þess að eini rétti endirinn á sögu doari á því höfðu þessir þrír eftirlifandi meðlimir bandsins þó vit þvo vantaði þó örugglega pening líka en hvað um það fyrir okkur hin þennan venjulega aðdáanda var þetta næsta verkefni þeirra akkúrat þar sem vantaði upp á eitthvað til að loka hringnum -leikfangavelin_010-0171-01:79:-358958-00:01:1946 leikfangavelin_010 171 01:7.9: 79.488 0.33 sitja loka söguna röðinni emanuel að bandið hætti störfum og sjö árum eftir dauða morrison var ákveðið að halda í hljóðver í og taka upp tónlist sem undirleik við fjölmargar upptökur af áður óheyrðum upplestri ljóða tímaritsins og í hans eigin flutningi -leikfangavelin_010-0172-01:80:-356958-00:00:1710 leikfangavelin_010 172 01:8.0: 17.152 0.21 auðvitað voru til fjölmargar upptökur af honum flytja verk sín á meðan menn voru með á reknir öll þessi skipti sem okkar menn fóru hljóðver á þessum furðulega stutta tíma sem þessara en því líkt mark á tónlistarsöguna sem eitt band náði að setja á þetta stuttum tíma -leikfangavelin_010-0174-01:80:-354648-00:00:1672 leikfangavelin_010 174 01:8.0: 16.64 0.36 gamli upptökustjórinn þeirra loftkæld sagði í viðtali eftir útkomu plötunnar og þarna væri hreinlega verið að nauðga simon hann væri búinn að heyra megnið af þessum gömlu upptökum eftir sínum tíma með bandinu og þetta hefði alls ekki verið það sem tímar að fara með er sinn -leikfangavelin_010-0175-01:81:-358774-00:02:5238 leikfangavelin_010 175 01:8.1: 172.416 0.32 undirritaður getur vel ímyndað sér að sjálfur til hefði ekki verið sáttur við eitthvað af tónlistinni sem spiluð er undir ljóðum hans á þessari plötu má þar nefna að í einu af þekktustu lögum þessarar plötu goðsögn fáum við að heyra örlítið af sleppa sem er eitthvað sem við tengjum alls ekki við með dorati morrison þá skulum við muna að árið var ná hundruð jötu og átti réði öllu og það á að trúa sér inn í fjöldann allan af lögum hjá ótrúlegustu hljómsveitum við fáum í raun aldrei að vita hvað tíðum þetta en eftirlifandi meðlimir gerðu klárlega sitt besta og útkoman að margar er að mínu mati fyrir vikið á svo margan hátt eins og dýrmætasta orrustu safnplötur og tónleikaplötur og í dag eru þær nennti sjónarhornum hundruð nutu kvikmyndaði leikstjórinn bandaríski ólafur stórsigur um það dolorosa ensimi on sem og með grænan sem pamela kontratenór okkar maður einn í framleiðsluferlinu öllu en þegar hann fékk til sín loka handrit til þess að lesa yfir reyndi hann ítrekað að ná í ólöfu dóm til að segja honum að gera alls ekki þessa mynd tónleikamyndina sem við höfum í dag er mynd sem reisa ekki risa ekki væri nóg að hafa frásögn kvenna sem gáfu tott að yrði að vera meiri sannleikur í þessu og hann byggi yfir honum marteinn væri satt og rétt en of margt væri það ekki þó hann væri verulega hrifinn af framkomu valkyrjan hefði í mörgum tilfellum ellingsen og greinilega unnið heimavinnu sína manana ekki þeim breytingum í gegn sem hann vildi fyrir þessa bíómynd og var hún frumsýnd þann fyrsta mars nínu runnu og eitt var feginn þegar ég sá þessa mynd fyrst fannst mér eins og ég væri að horfa á mynd um gríðarlega gamalt band en þá voru bara tuttugustu at eteri og að sjá bíómynd í dag um rokkstjörnu sem var uppi árið tvö þúsund athugið með gos voru innvígðir inn í rockology árið tjá hundruð nutu og þrjú allverulega verðskuldað eftir fylgdu fjölmörg verðlaun fyrir þeirra framlag og var sem dæmi lagið sem okkar maður samdi á hljómborðið sitt var árið tvö þúsund og tíu innvígt í gamli sem eitt besta rokkarana tíma okkar maður reyna greindist með krabbamein í gallblöðrunni mars árið tvö þúsund og þrettánda -leikfangavelin_010-0176-01:85:-357466-00:00:4902 leikfangavelin_010 176 01:8.5: 49.024 0.26 hann fór fljótlega til þýskalands til að gangast undir aðgerð þar í landi við megninu aðgerð sem hafði tekist nokkuð vel í fjölmörg skipti heilsa hans var upp og niður kona hans stórar með för sem hans helsta stoð og stytta og talaði reglulega við roberts vinnukonuna trommari höfðu þarna eldað saman grátt silfur sem er réttur sem ég mæli alls ekki með vinil allt út af leiðindarmáli sem ég í alvöru nenni ekki út í hér en þarna náðu þeir félagar þora stríðsöxina í gegnum síma svona justin ef rimini í alvöru deyja úr þessu krabbameini sem betur fer -leikfangavelin_010-0177-01:86:-358478-00:00:5518 leikfangavelin_010 177 01:8.6: 55.168 0.23 nemanda lést úr þessu helvítis krabbameini á sjúkrahúsi í rosenheim í þýskalandi tuttugustu maí tvö þúsund og þetta var sjöttu og fjögurra ára og lét eftir sig sína heittelskuðu dorati pablo og þrjú barnabörn svo alla tónlistina takk fyrir þitt framlag þess má geta að þeir robby tregann lifa enn góðu lífi þegar þetta er tekið upp ég veit að allt er eins og okkur er selt að það sé af einhverjum sem engin veit hver er á gangi þriðju saman um vestræna og talið um hvernig lífið fór með ykkur hvernig þeir fóru með lífið hvað það gaf og hvað einmitt ef og hefði neyðarlegt ekki alveg visor hann viti hver ég er en það kemur að því eða hver veit leikfangavélin þakkar fyrir sig á þessu ári -leikfangavelin_011-0001-00:00:0048-00:00:0574 leikfangavelin_011 1 00:00:00.48 5.76 0.4 mister leikfangavélin ég er atli hergeirsson og í þessum þætti höldum við upp á afmæli -leikfangavelin_011-0004-00:00:4312-00:00:2214 leikfangavelin_011 4 00:00:43.12 22.144 0.23 sú sveit náði toppnum við útgáfu plötunnar við ronette hundruð áttu og níu söngur einstök og hrífur flesta með sér en auk þess hefur hann á sínum ferli sýnt og sannað að hann er frábær laga mynduðust að halda upp á í dag er sextugs afmæli kappans -leikfangavelin_011-0005-00:01:0686-00:00:1132 leikfangavelin_011 5 00:01:06.86 11.264 0.43 förum hér yfir upphafsár roland gift ásamt svo að kynna okkur feril fangarnir hljómsveitarinnar sem breytti svo sannarlega lífi fátæka bankann tillis betra -leikfangavelin_011-0007-00:04:5534-00:00:0706 leikfangavelin_011 7 00:04:55.34 7.04 0.47 var sparkle í ensku borginni berman sunnudaginn tuttugustu og áttunda maí árið ít hundruð settu og eitt -leikfangavelin_011-0009-00:05:1840-00:00:0712 leikfangavelin_011 9 00:05:18.40 7.168 0.22 aðila var að afrískum uppruna og roland litli því góð blanda foreldra sinna og nokkuð dökkur á hörund -leikfangavelin_011-0010-00:05:2658-00:00:0714 leikfangavelin_011 10 00:05:26.58 7.168 0.4 róandi má segja stórum systkinahópi eigandi einn bróður antoníusar ertu -leikfangavelin_011-0012-00:05:4308-00:00:0586 leikfangavelin_011 12 00:05:43.08 5.888 0.07 var þar aldrei varði innan kynþáttafordóma þar sem íbúar hverfisins voru að langstærstu leyti svartir -leikfangavelin_011-0013-00:05:4994-00:00:0432 leikfangavelin_011 13 00:05:49.94 4.352 0.33 hvert sem hann fór voru aldrei nein skilti sem bönnuðu litað fólk að þessu átta -leikfangavelin_011-0014-00:05:5832-00:00:0488 leikfangavelin_011 14 00:05:58.32 4.864 0.24 það átti eftir að breytast því árið ít hundruð sjöttu og tvö þegar roland var elleftu ára -leikfangavelin_011-0015-00:06:0364-00:00:0734 leikfangavelin_011 15 00:06:03.64 7.424 0.14 slitu foreldrar hans samvistum og hann flutti ásamt móður sinni frá sparkhill börnin hann og settust þau að í borginni hönnu -leikfangavelin_011-0016-00:06:1142-00:00:0490 leikfangavelin_011 16 00:06:11.42 4.864 0.3 sem polar hans opnaði og rakar nokkrar verslanir með notuð -leikfangavelin_011-0017-00:06:1724-00:00:0516 leikfangavelin_011 17 00:06:17.24 5.12 0.33 andantino fljótur til að koma sér ágætlega fyrir í hull og eignaðist þó nokkra vini -leikfangavelin_011-0018-00:06:2342-00:00:0818 leikfangavelin_011 18 00:06:23.42 8.192 0.0 minnist þess þó sjálfur að lífið og tilveran hafi breyst ansi mikið við þessa flutninga og í raun verið heldur mikið sjokk fyrir hann sem ungan dreng -leikfangavelin_011-0019-00:06:3316-00:00:0424 leikfangavelin_011 19 00:06:33.16 4.224 0.38 fannst þetta afar skrítin staður þar sem borgina enn stutt komin í uppbyggingu -leikfangavelin_011-0020-00:06:3778-00:00:0340 leikfangavelin_011 20 00:06:37.78 3.456 0.33 eftir að hafa verið mikið leyti jöfnuð við jörðu í seinni heimsstyrjöldin -leikfangavelin_011-0021-00:06:4226-00:00:0576 leikfangavelin_011 21 00:06:42.26 5.76 0.0 til að mynda aðeins tveir aðrir aðilar sem ekki voru hvítir í skólanum hans fyrir utan hann sjálfan -leikfangavelin_011-0022-00:06:4852-00:00:0302 leikfangavelin_011 22 00:06:48.52 3.072 0.0 hann fór því að verða var við kynþáttafordóma í sinn garð -leikfangavelin_011-0023-00:06:5522-00:00:0662 leikfangavelin_011 23 00:06:55.22 6.656 0.1 en þrátt fyrir þessa hvimleiðu nýjung í hans lífi upplifði hann sig aldrei í raun óvelkominn þegar litið er á stórmyndinni -leikfangavelin_011-0024-00:07:0296-00:00:0878 leikfangavelin_011 24 00:07:02.96 8.704 0.44 ólst að sjálfsögðu sína hefðbundnu skólagöngu þarna í hull en fljótlega tók móður hans eftir miklum tónlistaráhuga hjá honum og skráðu hann því í tónlistarskóla -leikfangavelin_011-0025-00:07:1236-00:00:0358 leikfangavelin_011 25 00:07:12.36 3.584 0.08 roland er auðvitað einna þekktastur í dag fyrir söng sinn og lagasmíðar -leikfangavelin_011-0026-00:07:1640-00:00:0666 leikfangavelin_011 26 00:07:16.40 6.656 0.35 aaaamen sem átti hug hans allan þarna í upphafi og lærði hann á slíkann í fyrrnefndum tónlistarskóla -leikfangavelin_011-0027-00:07:2390-00:00:0740 leikfangavelin_011 27 00:07:23.90 7.424 0.07 okkar manni gekk þokkalega að leika á saxafóninn og getur hann enn þann dag í dag leikið á hann þó hann sé ekki með fremstu mönnum í þeirri deild -leikfangavelin_011-0028-00:07:3258-00:00:0592 leikfangavelin_011 28 00:07:32.58 6.016 0.0 þegar unglingsárin tóku við gafst lítill tími eða hvað þá áhugi á að æfa áfram á saxinn -leikfangavelin_011-0029-00:09:0118-00:00:0462 leikfangavelin_011 29 00:09:01.18 4.736 0.15 fengið hans allan þar sem mótandi árum sem unglingsárin eru í okkar lífi -leikfangavelin_011-0030-00:09:0764-00:00:0346 leikfangavelin_011 30 00:09:07.64 3.456 0.45 sjálfur yfir hann reyndar kallað sig fyrsta svarta pönkarann í höll -leikfangavelin_011-0031-00:09:1158-00:00:0418 leikfangavelin_011 31 00:09:11.58 4.096 0.0 hvort það sé staðreynd veit ég ekki en sennilega hefur hann eitthvað til síns máls -leikfangavelin_011-0032-00:09:2028-00:00:1018 leikfangavelin_011 32 00:09:20.28 10.112 0.0 þessi ungi maður var farinn að læra meira inn á lífið og reiðin sem hann fann fyrir kraumandi innra með sér sökum fyrrnefndra kynþáttafordóma sem hann var þarna upplifa í fyrsta sinn -leikfangavelin_011-0034-00:09:3516-00:00:0406 leikfangavelin_011 34 00:09:35.16 4.096 0.0 roland var á þessum tíma ávallt í svörtum leðurjakka og með aflitað hár -leikfangavelin_011-0037-00:09:5464-00:00:0658 leikfangavelin_011 37 00:09:54.64 6.656 0.1 á fyrir mikið pönkara farinn að koma fram sem áhugaleikari hér og þar enda átti þann draum heitastan að gerast leikari -leikfangavelin_011-0038-00:10:0304-00:00:1346 leikfangavelin_011 38 00:10:03.04 13.44 0.42 var orðinn nemandi í höll og art þar sem hann kynntist nokkrum aðilum sem þá skipuðu ný stofnaða hljómsveit sem aðallega spiluðu í einkasamkvæmum og uppákomum á vegum skólans líf rolands tók hér aftur örlitla beygju -leikfangavelin_011-0040-00:10:2412-00:00:0508 leikfangavelin_011 40 00:10:24.12 5.12 0.14 meðlimir þessarar fyrrnefndur hljómsveitar nálguðust hann og buðu honum að gerast meðlimur í hljómsveitinni -leikfangavelin_011-0041-00:10:3048-00:00:0554 leikfangavelin_011 41 00:10:30.48 5.504 0.35 þeir og fremst að falast fiskunum hans sem einhverjir voru í til staðar eins og áður sagði -leikfangavelin_011-0042-00:10:3726-00:00:0880 leikfangavelin_011 42 00:10:37.26 8.832 0.33 var að ræða nokk pönkað skapandi og fyrir þá sem ekki vita þá er skala stefnan nokkurskonar afleiðing eða eftirrennari kannski frekar frá rekinn -leikfangavelin_011-0043-00:10:5364-00:00:0618 leikfangavelin_011 43 00:10:53.64 6.144 0.21 neinar tóku þessa stefnu vel upp á arminn og eru má segja fyrir löngu orðnir ókrýndir meistarar ska stefnunnar -leikfangavelin_011-0045-00:11:0426-00:00:0472 leikfangavelin_011 45 00:11:04.26 4.736 0.44 þetta er auðvitað allt einu saga og við skulum því beina sjónum okkar að okkar manni -leikfangavelin_011-0046-00:11:0970-00:00:0898 leikfangavelin_011 46 00:11:09.70 8.96 0.35 níundu jötu og átta gekk rólegt sem sé í pönksafnið akrylyks sem saxafónleikari en átti auk þess að sjá um bakraddir að hluta -leikfangavelin_011-0047-00:11:1966-00:00:0752 leikfangavelin_011 47 00:11:19.66 7.552 0.21 akrylyks upphafi hreinasta var skipað fimm drengjum auk rolands og allir á svipuðum aldri -leikfangavelin_011-0048-00:11:3134-00:00:0482 leikfangavelin_011 48 00:11:31.34 4.736 0.23 þó að spila nokkuð víða í kringum heimaborgina sína höll en þeir gerðu -leikfangavelin_011-0049-00:11:3942-00:00:0790 leikfangavelin_011 49 00:11:39.42 7.808 0.29 höfðu þeir mikið að gera í þeim efnum og þökkuðu þeir innkomu roland keypt í bandið fyrirtækin sem urðu fleiri og víðar en áður -leikfangavelin_011-0050-00:11:4782-00:00:0726 leikfangavelin_011 50 00:11:47.82 7.296 0.09 meira að segja spiluðu þeir nokkra tónleika í höfuðborginni london sem var ekki sjálfgefið fyrir þetta unga menn frá höfner á sínum tíma -leikfangavelin_011-0051-00:11:5586-00:00:0584 leikfangavelin_011 51 00:11:55.86 5.888 0.29 var svo einum tónleikunum að til þeirra gekk maður frá nýstofnaðri útgáfu sem bar nafnið red ringo -leikfangavelin_011-0052-00:12:0260-00:00:0358 leikfangavelin_011 52 00:12:02.60 3.584 0.25 sem fyrrnefndi maður vildi endilega fá að fara með akrylyks í hljóðver -leikfangavelin_011-0054-00:12:2068-00:00:0494 leikfangavelin_011 54 00:12:20.68 4.992 0.23 þetta var aðeins önnur útgáfan á vegum þessa nýja útgáfufyrirtækis red ring records -leikfangavelin_011-0055-00:12:3764-00:00:0414 leikfangavelin_011 55 00:12:37.64 4.096 0.29 hérna er komið við sögu var roland nánast farinn að einoka sönginn í bandinu -leikfangavelin_011-0056-00:12:4258-00:00:0850 leikfangavelin_011 56 00:12:42.58 8.576 0.19 hinir meðlimir akrylyks heyrðu mjög fljótlega að þessi barki ætti alls ekki að vera aðeins blásandi í saxafóninn heldur þyrfti hann fá að heyrast syngja líka -leikfangavelin_011-0057-00:12:5510-00:00:0890 leikfangavelin_011 57 00:12:55.10 8.832 0.41 færði roland in í framar á sviðið sem nýji aðalsöngvari bandsins á meðan stefnur sem var ráðinn í upphafi sem aðalsöngspýra akranes -leikfangavelin_011-0058-00:13:0448-00:00:0550 leikfangavelin_011 58 00:13:04.48 5.504 0.47 fastur lófatak þar sem hann átti ekki í roð í okkar mann hvað sönginn varðar -leikfangavelin_011-0059-00:13:1066-00:00:0712 leikfangavelin_011 59 00:13:10.66 7.04 0.35 land var líka með einhverja sterka nærveru og sterka persónuleika svo það fór honum mun betur að leiða sönginn og fronta þetta band -leikfangavelin_011-0063-00:17:5426-00:00:0690 leikfangavelin_011 63 00:17:54.26 6.912 0.43 þegar hér er komið í sögunnar akkiles vekja mun meiri athygli en áður enda höfðu þeir nú þessa smáskífu til að fylgja eftir -leikfangavelin_011-0065-00:18:1636-00:00:0590 leikfangavelin_011 65 00:18:16.36 5.888 0.46 árið tjá hundruð áttu fengu okkur like samning við stærra fyrirtæki en redding -leikfangavelin_011-0066-00:18:2688-00:00:0862 leikfangavelin_011 66 00:18:26.88 8.576 0.19 litarhafti þeirra auk þess að þeir fóru aftur í hljóðverið til að taka upp það sem átti að verða fyrsta smáskífan af væntanlegri fyrstu greiðslu við þeirra -leikfangavelin_011-0068-00:20:2868-00:00:1018 leikfangavelin_011 68 00:20:28.68 10.112 0.24 en allt kom fyrir ekki satt olena ekki að lyfta þeim með þær hæðir sem vonir stóðu til og þó svo að bandið hafði verið byrjað að vinna plötu í samstarfi við pólití -leikfangavelin_011-0069-00:20:4286-00:00:0930 leikfangavelin_011 69 00:20:42.86 9.344 0.3 þarna var reyndar líka kominn upp stífur listrænn ágreiningur á milli roland og nefnd gítarleikara sem hafði fram að þessu verið einna mest áberandi í lagasmíðum sveitarinnar -leikfangavelin_011-0070-00:20:5268-00:00:0504 leikfangavelin_011 70 00:20:52.68 4.992 0.29 roland var hins vegar farinn að semja mun meira sjálfur og tók stefnuna allt átt en mikillar -leikfangavelin_011-0071-00:20:5906-00:00:0852 leikfangavelin_011 71 00:20:59.06 8.448 0.43 var fastur í pönk ska stefnunni en okkar maður hallaðist í meira mæli að sól tónlist og báru lagasmíðar hans þess veruleg merki -leikfangavelin_011-0072-00:21:0868-00:00:0494 leikfangavelin_011 72 00:21:08.68 4.992 0.29 þá gerðist það líka á giggin hjá akrylyks skömmu áður en samningnum við pólití -leikfangavelin_011-0073-00:21:1416-00:00:0652 leikfangavelin_011 73 00:21:14.16 6.528 0.21 roland var fyrir gríðarlegum kynþáttafordómum sem talið er að hafi spilað inn á roland vildi snúa sér að öðru -leikfangavelin_011-0074-00:21:2116-00:00:1070 leikfangavelin_011 74 00:21:21.16 10.624 0.3 aaron hundruð áttu og eitt en á sama tíma bauðst þeim að fara í stóra bretlands tónleikaför sem upphitunarband fyrir blóminu sem við minntumst á hér áðan -leikfangavelin_011-0075-00:21:3244-00:00:0880 leikfangavelin_011 75 00:21:32.44 8.704 0.18 áður reyndar að koma fram á fjórum tónleikum í skotlandi á þessum tugum upphitunarband fyrir þau áður en upp úr sauð en annað band tók þá í keflinu -leikfangavelin_011-0077-00:21:4982-00:00:0672 leikfangavelin_011 77 00:21:49.82 6.784 0.3 bit var eins og gefur að skilja mun stærra band en með akrylyks og nutu þeir nokkurra vinsælda í bretlandi á þessum tíma -leikfangavelin_011-0078-00:21:5768-00:00:1288 leikfangavelin_011 78 00:21:57.68 12.8 0.22 aftur nokkra feykivinsæla smelli sem náðu hátt á vinsældarlistum bretlands þar sem þeirra aðdáendahópur var hversu alls komust átta af þeirra lögum á tous og má þar nefna lög eins og hins -leikfangavelin_011-0080-00:25:0074-00:00:1922 leikfangavelin_011 80 00:25:00.74 19.2 0.22 ásamt fyrrnefndum vinsældum vi�� bílinn bretlands voru þeir einnig mjög vinsælir í ástralíu ásamt því eiga nokkuð góðan aðdraganda í bæði kanada og bandaríkjunum þar sem þeir voru reyndar þekktir undir nafninu við englandsferðir rugling sem og lögsóknir frá öðru bandi vestan hafs sem bar sama nafn með bíl -leikfangavelin_011-0081-00:25:2058-00:00:0820 leikfangavelin_011 81 00:25:20.58 8.192 0.11 landið var á toppi síns ferils skömmu upp úr ít hundruð áttu á svipuðum tíma og upp úr sauð hjá okkar manni og félögum hans í akrylyks -leikfangavelin_011-0082-00:25:2956-00:00:0462 leikfangavelin_011 82 00:25:29.56 4.608 0.27 túruðu út um allan heim og tróðu upp með hljómsveitum og listamönnum eins og demó -leikfangavelin_011-0084-00:25:4420-00:00:0384 leikfangavelin_011 84 00:25:44.20 3.84 0.25 mitt það gerðist árið ít hundruð áttu og þrjú hjá þar bíl -leikfangavelin_011-0085-00:25:4868-00:00:0524 leikfangavelin_011 85 00:25:48.68 5.12 0.45 landinu störfum eftir að að gefið út alls þrjár vinsælar hljómplötur -leikfangavelin_011-0088-00:26:0580-00:00:1178 leikfangavelin_011 88 00:26:05.80 11.776 0.08 þeir félagar stungu saman nefjum og hóf að gera sína eigin tónlist og notuðu til þess að stóru leyti trommuheila sem þá var nokkuð nýjung og deildi var farin að mastera auk þess að spila á bassann -leikfangavelin_011-0089-00:26:2020-00:00:0570 leikfangavelin_011 89 00:26:20.20 5.632 0.31 prófuðu og eða hlustuðu á yfir fimm hundruð mögulega söngvara og eyddu í það heilu ári -leikfangavelin_011-0090-00:26:2706-00:00:1366 leikfangavelin_011 90 00:26:27.06 13.696 0.36 enginn fannst þeim passa nægilega vel vefa þennan gakktu sem er leituðu að það var svo einn daginn að annaðhvort þeirra mundi eftir söngvara bandsins sem hitaði svo oft upp verðir áður roland söngvara kring sem þeir vissu nú að væru lausu -leikfangavelin_011-0091-00:26:4122-00:00:1182 leikfangavelin_011 91 00:26:41.22 11.776 0.14 höfðu ávallt kunnað vel við roland og vissu að hann gæti vel sungið þeir komu sér í samband við hann með tilboð um að koma í prufu roland þáði boðið og nú gæti ég endað á því að segja rest við systur -leikfangavelin_011-0092-00:26:5718-00:00:0998 leikfangavelin_011 92 00:26:57.18 9.984 0.43 langt tuttugustu ára gengur til liðs við þá félaga andy cox og david stíl og úr verður bandið sem við beinum sjónum okkar að þar sem eftir lifir þessa þáttar -leikfangavelin_011-0093-00:31:1964-00:00:0542 leikfangavelin_011 93 00:31:19.64 5.504 0.06 fantasia voru komnir á fullt skrið en þeim gekk erfiðlega að ná sér í plötusamning í fyrstu -leikfangavelin_011-0094-00:31:2598-00:00:0614 leikfangavelin_011 94 00:31:25.98 6.144 0.29 tvo þeir andi þekktir og vel tengdir inn í tónlistarbransann í bretlandi eftir sína tíma með me -leikfangavelin_011-0095-00:31:3804-00:00:0338 leikfangavelin_011 95 00:31:38.04 3.328 0.2 svörin sem þeir fengu frá útgefendur voru ávallt þau sumir -leikfangavelin_011-0096-00:31:4206-00:00:0434 leikfangavelin_011 96 00:31:42.06 4.352 0.3 landslið hvítum meðlimum en með svartan söngvara mun aldrei nána -leikfangavelin_011-0097-00:31:4744-00:00:0958 leikfangavelin_011 97 00:31:47.44 9.6 0.07 svona voru hlutirnir ekki komnir lengra á þessum tíma en þetta bull tóku þremenningarnir ekki sem góð og gild svör enda var auðvitað með bullandi trú á sínu ný stofnaða -leikfangavelin_011-0098-00:31:5756-00:00:0882 leikfangavelin_011 98 00:31:57.56 8.832 0.17 finna koma sér þó í þáttinn við djúp sem var tónlistarþáttur other í bretlandi sem tók að því helsta sem var í gangi þar í landi á hverjum tíma -leikfangavelin_011-0101-00:32:2048-00:00:0734 leikfangavelin_011 101 00:32:20.48 7.424 0.29 tónlistarþætti everett vinsælda voru sýndir í beinni útsendingu á sjónvarpsstöðinni frá árinu ná hundruð áttu og tvö -leikfangavelin_011-0102-00:32:3286-00:00:1772 leikfangavelin_011 102 00:32:32.86 17.792 0.49 þáttinn komust sem sagt okkar menn eftir góðum krókaleiðum og fluttu þar lagið jones veðja sem sína fyrstu smáskífu og jafnvel sem fyrsta hittara þessi ákvörðun þeirra var hárrétt enda rigndi inn tilbúinn frá hljómplötuútgefendum eftir framkomu þeirra í þættinum fimmtu -leikfangavelin_011-0104-00:36:0716-00:00:0740 leikfangavelin_011 104 00:36:07.16 7.424 0.44 þeim var úthlutað nokkuð góðum upptökustjórum sem hentuðu bandinu vel þeim robin millar mail og alina -leikfangavelin_011-0106-00:36:2508-00:00:0666 leikfangavelin_011 106 00:36:25.08 6.656 0.11 miklar vonir voru bundnar við væntanlegar vinsældir þessa lags enda höfðu okkar menn fengin aðeins af þeim eftir þáttinn -leikfangavelin_011-0107-00:36:3300-00:00:0650 leikfangavelin_011 107 00:36:33.00 6.528 0.15 lagið náði áttunda sæti á breska vinsældalistanum og var gríðarlega vinsælt þar í landi sumarið níundu átta tíu og fimm -leikfangavelin_011-0108-00:36:4432-00:00:0874 leikfangavelin_011 108 00:36:44.32 8.704 0.07 lagið náði ekki lengra en í sjö tvö þúsund og sjötta sæti þar vestra en bandið gerir sér vonir um að komast hið minnsta á topp fjörugar í landi -leikfangavelin_011-0109-00:36:5370-00:00:0820 leikfangavelin_011 109 00:36:53.70 8.192 0.08 næsta smáskífan af væntanlegri plötu var lagið blue sem gekk þó ekki eins vel innan bretlands og náði þá heldur ekki vinsældum í bandaríkjunum -leikfangavelin_011-0110-00:37:0254-00:00:1498 leikfangavelin_011 110 00:37:02.54 14.976 0.31 æðisleg náði þó töluvert hátt á bandaríska birtist um en hann var byggður upp af vinsælustu lögum inn á dansklúbbum landsins hverju sinni og var það sennilegast mikil lyftistöng fyrir hænu cannibals og gaf upphafstóninn á því sem eftir átti að koma -leikfangavelin_011-0111-00:37:1950-00:00:0648 leikfangavelin_011 111 00:37:19.50 6.4 0.17 um þeirra plata samnefnd bandinu kom svo loks út þann tíunda desember þetta sama ár áttu og fimm -leikfangavelin_011-0112-00:37:2982-00:00:1010 leikfangavelin_011 112 00:37:29.82 10.112 0.14 aaaamen sem geymdi upprunalega tíu lög seldist þónokkur vel í bretlandi en það lag sem tók við af fyrrnefndum smáskífum fimmtu -leikfangavelin_011-0114-00:37:4962-00:00:0376 leikfangavelin_011 114 00:37:49.62 3.712 0.17 okkar maður roland gift sagði svo frá í viðtali mörgum árum síðar -leikfangavelin_011-0115-00:37:5390-00:00:0756 leikfangavelin_011 115 00:37:53.90 7.552 0.08 sjálfur elvis hefði birt sér í draumi og sagt honum að setja þetta lag á plötuna og útgáfan þeirra ætti eftir að vekja mikla athygli -leikfangavelin_011-0116-00:38:0508-00:00:0556 leikfangavelin_011 116 00:38:05.08 5.504 0.45 skila líka þarna inn í upplifun hans sú staðreynd að hann var ennþá að neyta einhverra eiturlyfja á þessum tíma -leikfangavelin_011-0117-00:38:1130-00:00:0568 leikfangavelin_011 117 00:38:11.30 5.76 0.26 skömmu síðar gaman þá iðju upp á báti og hefur að eigin sögn ekki stundað slíkt til fjölda ára -leikfangavelin_011-0118-00:42:0740-00:00:0450 leikfangavelin_011 118 00:42:07.40 4.48 0.06 reyndar má segja að elvis hafi haft rétt fyrir sér í þessum meinta draumi okkar manns -leikfangavelin_011-0119-00:42:1250-00:00:1094 leikfangavelin_011 119 00:42:12.50 10.88 0.3 var þeirra útgáfu af laginu sem bissnesskona í bretlandi lagið varð eitt það vinsælasta víða annarsstaðar í evrópu fljótlega á nýju ári ná hundruð áttu og sex -leikfangavelin_011-0120-00:42:2382-00:00:0376 leikfangavelin_011 120 00:42:23.82 3.712 0.0 þess að ná ansi hátt á listum bæði kanada sem og ástralíu -leikfangavelin_011-0121-00:42:3094-00:00:0916 leikfangavelin_011 121 00:42:30.94 9.088 0.29 jóhannes hófu túrinn sinn til að fylgja eftir plötunni og spiluðu nokkuð víða til að mynda á listapoppi á listahátíð í reykjavík sumarið ít hundruð áttu og sex -leikfangavelin_011-0123-00:42:4546-00:00:0420 leikfangavelin_011 123 00:42:45.46 4.224 0.27 vinnan tóku meðvitaða ákvörðun um að víðar lítið með næstu plötu -leikfangavelin_011-0124-00:42:5076-00:00:0404 leikfangavelin_011 124 00:42:50.76 3.968 0.33 land var farnar leika bæði í sjónvarpsþáttum og bíómyndum sem á sviði -leikfangavelin_011-0125-00:42:5576-00:00:1216 leikfangavelin_011 125 00:42:55.76 12.16 0.27 en hann gaf sig tíma í að reyna fyrir sér í leiklistinni þar sem hann kom fram sem dæmi í myndinni samin rósasveig snéru félagar hans hertekið sér að hliðarverkefni sínu í tónlistinni -leikfangavelin_011-0126-00:43:1280-00:00:0832 leikfangavelin_011 126 00:43:12.80 8.32 0.3 þeim var þar trommuleikari graham don og gáfu þeir út undir þessu nafni lagið tartarar ná hundruð áttu og sjö -leikfangavelin_011-0127-00:43:2208-00:00:0726 leikfangavelin_011 127 00:43:22.08 7.296 0.44 tala náði góðum vinsældum beggja vegna atlantshafsins lagið var nefnilega feykistór hittari í dansheiminum í bandaríkjunum -leikfangavelin_011-0128-00:45:5812-00:00:1410 leikfangavelin_011 128 00:45:58.12 14.08 0.26 tristesta mönnum tími til kominn að taka upp þráðinn á ný og koma með næstu plötu og freista vestanhafs þetta járn sem var farið að hitna með athyglinni sem andante hliðarverkefninu sínu í bandaríkjunum -leikfangavelin_011-0129-00:46:1278-00:00:1100 leikfangavelin_011 129 00:46:12.78 11.008 0.06 svo síðar árið tjá hundruð áttu og sjö eftir örlitla pásu okkar manna að þeir héldu á ný í hljóðverið og hóf upptökur á sinni annarri breiðskífu og aftur var tekið upp í tveimur hljóðverum -leikfangavelin_011-0130-00:46:2590-00:00:0464 leikfangavelin_011 130 00:46:25.90 4.736 0.36 meðlimir frænka balsta í þetta skiptið að sjá sjálfir um upptökustjórn -leikfangavelin_011-0131-00:46:3168-00:00:0562 leikfangavelin_011 131 00:46:31.68 5.632 0.06 upptökur hófust því er hljóðverinu í london þar sem mætti segja að fyrri hluti plötunnar hafi verið tekin -leikfangavelin_011-0132-00:46:3862-00:00:1390 leikfangavelin_011 132 00:46:38.62 13.824 0.32 fengu reyndar aðstoð við upptökustjórn að einhverju leyti til að mynda og sem dæmi frá gerði nokkrum harrison í laginu er follows í raun var fyrsta smáskífa þessarar plötu þeirra enda kom þetta lag útvega við kvikmynd -leikfangavelin_011-0133-00:46:5298-00:00:0920 leikfangavelin_011 133 00:46:52.98 9.216 0.48 innan vandar er að má finna en að magnus sjálfir töffari tæki emerson sem sá um að koma þessari plötu út í bandaríkjunum -leikfangavelin_011-0134-00:47:0258-00:00:0848 leikfangavelin_011 134 00:47:02.58 8.448 0.14 hins vegar um að þeir myndu finna sér upptökustjóra til að klára upptökurnar með okkar mönnum datt þá í huga byggða tónlistarmanninn prins um að sjá um upptökustjórn -leikfangavelin_011-0135-00:47:1156-00:00:0772 leikfangavelin_011 135 00:47:11.56 7.68 0.35 var tjáð og þannig myndi prins ekki vinna það er að það virkaði ekki þannig að hljómsveitir myndu hringja í prins panta og ráða sem upptökustjóra -leikfangavelin_011-0136-00:47:2224-00:00:0776 leikfangavelin_011 136 00:47:22.24 7.808 0.41 en í sama samtali var um hins vegar tilkynnt að svona virkaði þetta einmitt hvað varðar mjög náin samstarfsmann sem hafði þarna þegar unnið mikið með honum -leikfangavelin_011-0137-00:47:3044-00:00:0792 leikfangavelin_011 137 00:47:30.44 7.808 0.24 þá er kallaður deila og hann samþykkti að taka verkefnið að sér að klára þessa á seinni breiðskífu finna barsmíð þeim -leikfangavelin_011-0138-00:47:4136-00:00:1044 leikfangavelin_011 138 00:47:41.36 10.368 0.26 landið var auðvitað búsett í london en hann vildi fá þá vestur yfir haf og alla leið í pistols í bandaríkjunum en þetta hljóðver var þó einmitt í eigu tónlistarmannsins prins -leikfangavelin_011-0139-00:47:5224-00:00:0710 leikfangavelin_011 139 00:47:52.24 7.04 0.32 þarna er komið við sögu og fínan karnival voru á leið til bandaríkjanna til að hitta fyrir deilda verkið sem framundan var -leikfangavelin_011-0141-00:48:0450-00:00:2168 leikfangavelin_011 141 00:48:04.50 21.632 0.22 vistuð punktinn yfir i og heldur betur hann tók því aðeins upp þrjú lög af þessari væntanlegu tíu laga plötu þeirra en vinna hans með bandinu lagði svo sannarlega línurnar fyrir hljóminn á plötunni þegar hljóðblöndun kom þá tók hann lagði og lét þá reyndar endursemja og útkoman varðaði sé kramið þekkjum svo vel -leikfangavelin_011-0142-00:48:2666-00:00:0748 leikfangavelin_011 142 00:48:26.66 7.424 0.21 sneriltrommusándið í laginu er fyrir löngu orðið þekkt enda vakti það mikla athygli á sínum tíma þetta skæra högg var tekið upp alveg sér -leikfangavelin_011-0144-00:48:3946-00:00:1430 leikfangavelin_011 144 00:48:39.46 14.208 0.32 korningur en endurspilaði í gegnum hátalara sem hann lét liggja ofan á viðkomandi sneril með mírafón staðsettan undir honum og allt tekið upp aftur með þessum hætti fékkst þetta frábæra sánd sem enginn er þetta lag svo mikið -leikfangavelin_011-0146-00:52:2236-00:00:0900 leikfangavelin_011 146 00:52:22.36 8.96 0.43 merkti lifandi með útkomuna og sáu þegar fyrir sér að finna ballinu vafalaust ná loks í gegn almennilega á bandarískri grundu -leikfangavelin_011-0147-00:52:3192-00:00:1610 leikfangavelin_011 147 00:52:31.92 16.128 0.22 nýja dag árið níundu áttu og níu um mánuði fyrir útgáfu þessarar næstu plötu þeirra sendu þeir frá sér lagið títtnefnda sé draumurinn strax í gegn í evrópu og fleiri mörkuðum sem fengu cannibals höfðu þegar unnið en tók ekki strax á flug í bandaríkjunum -leikfangavelin_011-0148-00:52:4842-00:00:1028 leikfangavelin_011 148 00:52:48.42 10.24 0.27 fór þó hljóma meira og meira útvarpsstöðvum sem þeir áttu ekki von á eins og smærri háskóla útvarpsstöðvum sem reknar voru af nemendunum sjálfum sem og alternitive er um landið -leikfangavelin_011-0149-00:52:5962-00:00:2438 leikfangavelin_011 149 00:52:59.62 24.448 0.28 því næst náði það háum hæðum á mörgum svokölluðum urban útvarpsstöðvum sem spiluðu helst til tónlist fyrir svarta neytendur flutta af svörtu tónlistarfólki eða hins vegar kallað brekkan var ekki fyrr þeir sendu frá sér myndband við lagið að hlutirnir tóku almennilega við sér í heild vestan megin við hafið myndbandið þótti afar vel heppnað og eftirsóttur leyndin það til margra endilega meðal annars sem besta myndbandið -leikfangavelin_011-0150-00:53:2442-00:00:4596 leikfangavelin_011 150 00:53:24.42 45.952 0.28 var það gríðarlega mikið spilað á sjónvarpsstöðinni sem þá var á toppi síns eigin ferils með mikið áhorf og leiddi það til þess að straumar þar af leiðandi okkar menn í fínum cannibals voru komnir á toppinn í bandaríkjunum um miðjan apríl ít hundruð áttu og níu skömmu eftir að þeir gáfu út smáskífuna gottes sem einnig náði töluverðum vinsældum og til gamans má hér nefna að sjálfur júl spilar á píanó í því lagi en vinsældir sirka rótum allan heim og toppuðu þeir flesta vinsældarlistana og hefur lagið margoft verið talið upp sem eitt af bestu eiginlegu sem gerð voru platan sjálf þeirra önnur breiðskífa heitir vonda kom út þarna í byrjun árs ná hundruð áttu og níu hún náði auðvitað líka gríðarlegum vinsældum í heild og seldist hún vel -leikfangavelin_011-0151-00:54:1082-00:00:0460 leikfangavelin_011 151 00:54:10.82 4.48 0.2 víða í gull og svo í platinum meðal annars einmitt í bandaríkjunum og í bretlandi -leikfangavelin_011-0152-00:54:1586-00:00:0380 leikfangavelin_011 152 00:54:15.86 3.84 0.07 það ekki að koma á óvart en á plötunni má finna mörg fleiri góð lög -leikfangavelin_011-0153-00:54:2010-00:00:1906 leikfangavelin_011 153 00:54:20.10 19.072 0.38 ég þar helst nefna ef frábæra lag annette just sem er líklega skýrasta dæmið um hveru góðu starfi þeir sjálfir skiluðu við upptökustjórnina þarna er trommutakturinn aðalatriðið en hann var samplaður úr timbaland þungir enn eitt lagið sem náði feyki miklum vinsældum í heiminum og sérstaklega í bandaríkjunum -leikfangavelin_011-0154-00:54:3956-00:00:0996 leikfangavelin_011 154 00:54:39.56 9.984 0.41 ronettes sem besta platan á kramið árið tjá hundruð nutu sem og britten það sama ár og unnu fine cannibals síðarnefndu verðlaunin -leikfangavelin_011-0155-00:54:4998-00:00:0648 leikfangavelin_011 155 00:54:49.98 6.528 0.32 hænunafnið auðvitað nokkuð mikið eftir þessar vinsældir og nú voru auðvitað bandaríkin kominn að fullum krafti inn í spilið -leikfangavelin_011-0156-00:54:5700-00:00:1942 leikfangavelin_011 156 00:54:57.00 19.456 0.31 árið tjá hundruð nutu var roland gift svo kosinn einn af fimmtu fallegustu mönnum veraldar af pípari hvorki meira né minna það sama ár gáfu þeir svo út ábreiðu sína colour fyrir safnplötu með hinum ýmsu listamönnum og hljómsveitum sem kom út til styrktar rannsókna við leitina við eitt -leikfangavelin_011-0157-00:57:1384-00:00:4702 leikfangavelin_011 157 00:57:13.84 47.104 0.37 þetta lag var á engan hátt nægilega sterkt til þess að gera nokkuð fyrir bandi hvað varðar eftirfylgni annarrar greiðslu þeirra en framtakið var auðvitað engu að síður mjög gott hljóðversplöturnar urðu því miður ekki fleiri og verndari bara önnur breiðskífa þeirra heldur sú seinni hann cannibals hættu störfum árið níundu nutu og tvö eftir allt of stuttan en góðan og árangursríkan feril þeir komu þó saman aftur árið nínu run nutu og sex og tók upp nokkur ný lög fyrirfara efnast rólegt hófu úr síðustu aldamótum þá undir nafninu roland gift enda final ar engan andy kosinn en þeir tveir héldu þó áfram í tónlistinni eftir að bandið hætti án þess þó að ná nálægt þeim toppi sem þeir gerðu áður -leikfangavelin_011-0158-00:58:0128-00:00:2268 leikfangavelin_011 158 00:58:01.28 22.656 0.28 róla gaf út sólóplötu samnefnda sjálfum sér árið tvö þúsund og tvö þar er um að ræða tólf plötu sem floppaði illilega og náði engu flugi þá gaf hann út eitt lag árið tvö þúsund og níu er bitið kröftum fullu nafni roland en líft lítið hefur í raun heyrst frá rólega hann hefur þó einstaka sinnum komið fram en í heild sinni heldur hann sé mikið til hér -leikfangavelin_011-0159-00:58:2450-00:00:0324 leikfangavelin_011 159 00:58:24.50 3.328 0.0 eitthvað sem ég fann verulega fyrir í rannsóknarvinnunni fyrir þennan þátt -leikfangavelin_011-0160-00:59:3714-00:00:2928 leikfangavelin_011 160 00:59:37.14 29.312 0.33 landa leika eitthvað aftur nú á síðustu árum og er sennilegast hann nýjasta verk að það varðar útvarpsleikritið í tölverðan sem reyndar einnig tónlistina fyrir og fer með aðalhlutverkið se fyrrverandi kostnaðinn verði að segja roland á allavega tvo syni með konu sinni til margra ára en í en hún lést því miður krabbameini árið tvö þúsund og njóta segist hafa viljandi og ákveðið tónað niður feril sinn til að vera meira með börnunum sínum -nedanmals_000001-0001-00:00:1810-00:00:1662 nedanmals_000001 1 00:00:18.10 16.64 0.15 einhvers staðar í norður kyrrahafinu er hvalur þar eru reyndar margir hvalir en þessi hvalur er aðeins öðruvísi en hinir einhverjir vilja meina að hann syndi stefnulaust um kyrrahafið í leit að félagsskap -nedanmals_000001-0002-00:00:4148-00:00:1768 nedanmals_000001 2 00:00:41.48 17.664 0.2 enginn hefur séð hvalinn og því er ekki vitað á hvaða tegund hann er hvort hann er steypireyður eða langreiður hann gæti jafnvel verið blendingur og hefur þessi grunlausi hvalur verið gerður að einhvers konar táknmynd fyrir einmanaleika víðsvegar um heimildum hann er sagður vera mest einmana hvalur í heimi -nedanmals_000001-0003-00:01:0378-00:00:1070 nedanmals_000001 3 00:01:03.78 10.624 0.43 að komast leiðar sinnar veiða sér til matar eiga í samskiptum hvor við annan og sumartímann eins og hnúfubakurinn steypireyðurin og langreyðurin nota hljóðin til þess að velja sér maka -nedanmals_000001-0004-00:01:1496-00:00:1698 nedanmals_000001 4 00:01:14.96 17.024 0.23 tarfurinn gefur frá sér hljóð sem mælist yfir hundrað áttatíu desibelum og er það hæsta hljóð sem dýr gefur frá sér á jörðinni þeir gefa frá sér smelli rymja ymja og stynja á hljómað eins og þokulúður og geta köllin þeirra ferðast mörg þúsund mílur í hafinu -nedanmals_000001-0005-00:01:4446-00:00:2412 nedanmals_000001 5 00:01:44.46 24.064 0.33 árið nítján hundruð fimmtíu kom bandaríska varnamálaráðuneytið fyrir neðansjávarhljóðnemum vítt og breitt um atlants og grafið hljóðnemarnir áttu að nema hljóð frá sovéskum kafbátum og koma upp um þá í kaldastríðs en einnig námu hljóðnemarnir hljóð hvala sem gefa frá sér svipaða tíðni og kafbátarnir þegar kalda stríðið leiðindi lok veitti bandaríski herinn vísindamönnum aðgang að tækjabúnaðinum -nedanmals_000001-0006-00:02:0918-00:00:0384 nedanmals_000001 6 00:02:09.18 3.84 0.0 og gátu vísindamenn farið að fylgjast með ferðum hvala víðsvegar um heiminn -nedanmals_000001-0007-00:02:1420-00:00:1304 nedanmals_000001 7 00:02:14.20 13.056 0.36 maður nafni vilja mottunni frá hafrannsóknarstofnuninni útslagið meðal þeirra sem nýttu sér tækifærið hann er talinn vera brautryðjandi á sviði hljóðeðlisfræði sjávarspendýra -nedanmals_000001-0008-00:02:2766-00:00:0860 nedanmals_000001 8 00:02:27.66 8.576 0.14 vonin sagði áður verið í sjóhernum og vissi að hann gæti notað búnaðinn til þess að fylgjast með ferðamynstri hnúfubaka steinborgin -nedanmals_000001-0009-00:02:3754-00:00:1472 nedanmals_000001 9 00:02:37.54 14.72 0.07 sjóherinn sem hafði í mörg ár haft það verkefni að nema hljóð í kafbátum óvinarins var núna falið að hlusta eftir söng hvala þetta var kannski ekki jafn spennandi vinna en hljóðin voru svo send til samstarfshóps og vorkenna sem unnið var úr og þau rannsökuð -nedanmals_000001-0010-00:02:5358-00:00:1582 nedanmals_000001 10 00:02:53.58 15.744 0.27 kyngetu einstakt og óvænt hljóð í norður kyrrahafi árið nítján hundruð áttatíu og níu hljóðin ritverk í hval sem var á ferð sinni um hafið ferðum hans og hljóðmynstri svipaði til steypi og langreyða en þessi hvalur gaf frá sér hljóð þó allt annarri tíðni -nedanmals_000001-0011-00:03:1722-00:00:1846 nedanmals_000001 11 00:03:17.22 18.432 0.38 hljóðið er hér spilað á fimm til tíföldum hraða því að flestir hátalarar geta ekki spilað jafnlágt hljóð og hvalurinn gefur frá sér þetta er töluvert hærri tíðni en flestir hvalir of sér eða fimmtán til tuttugu og fimm iðnað eru ógreinanlegar drunur sem manninum að heyra -nedanmals_000001-0012-00:03:4804-00:00:2294 nedanmals_000001 12 00:03:48.04 22.912 0.34 loks og samtarfshópur hans fylgdust með hvalnum og tóku upp hljóðin frá honum í mörg ár en þá var auðvelt að fylgjast með honum þar sem einfalt var að aðgreina hljóðin hans frá öðrum hvölum og einnig virtist hann alltaf vera einn á ferð vorinu ávallt að berjast fyrir því að fá fjármagn fyrir verkefnið en svo eftir árásirnar á tvíburaturnana í september tvö þúsund og eitt var verkefninu ekki veitt meira fjármagn -nedanmals_000001-0013-00:04:1144-00:00:1078 nedanmals_000001 13 00:04:11.44 10.752 0.21 það náðist þó að vinna að verkefninu til ársins tvö þúsund og fjögur og stuttu eftir andlát vopnin sama ár gaf hópurinn út niðurstöður sínar í ritinu dýrin -nedanmals_000001-0014-00:04:2264-00:00:1118 nedanmals_000001 14 00:04:22.64 11.264 0.11 þar var meðal annars farið yfir hvernig hljóðin voru tekin upp og hvernig rannsóknin fór fram og var þar einnig sagt frá ferðalagsins hvernig hann virtist alltaf vera einn á ferð og aldrei mæta öðrum hvölum -nedanmals_000001-0015-00:04:3476-00:00:1128 nedanmals_000001 15 00:04:34.76 11.264 0.27 starfshópsins til mikillar undrunar vakti greinin töluverða athygli það var mikið fjallað um hvalinn í fréttum greinina greinum voru birtar um hvalinn með fyrirsögnum á borð við einmanalegasti hvalur veraldar -nedanmals_000001-0016-00:04:4646-00:00:0330 nedanmals_000001 16 00:04:46.46 3.328 0.2 einstakur söngur þessa hvals hindrar hann að finna sanna ást -nedanmals_000001-0017-00:04:5370-00:00:0656 nedanmals_000001 17 00:04:53.70 6.528 0.18 leggur sem enginn annar heyrir í og hann er mjög einmana þetta er það sorglegasta í heimi og vísindamenn ættarinnar átti hans -nedanmals_000001-0018-00:05:0168-00:00:0536 nedanmals_000001 18 00:05:01.68 5.376 0.21 hvalurinn var nú orðinn að tákninu og fékk viðurnefnið mest einmana hvalur í heimild -nedanmals_000001-0019-00:05:0792-00:00:0608 nedanmals_000001 19 00:05:07.92 6.144 0.14 fólk sá sjálft sig í hvalnum fann til samkenndar með honum og byrjaði að yfirfæra eigin tilfinningar og einmanaleika á hann -nedanmals_000001-0020-00:05:1476-00:00:1514 nedanmals_000001 20 00:05:14.76 15.104 0.48 air hugmyndaríkir einstaklingar fóru þá að búa til ýmsar sögusagnir um hvalinn einmanaleika hans og hann væri fullkomið dæmi fyrir hvern þann sem hefur upplifað það að vera of skrítin til að vera elskaður hann væri aleinn og yfirgefinn svamlandi um í óravídd hafsins -nedanmals_000001-0021-00:05:3070-00:00:3728 nedanmals_000001 21 00:05:30.70 37.248 0.35 svo hafa margir velt því fyrir sér hvort þetta sé hvalurinn sem gleypti jónas og hann sé einmana því hann sakni hans hann sé einfaldlega í leit að nýjum spámanni til að gleypa eins og margir líklega vita var jónasi fórnað af áhöfn sinni og hvessti þeir honum í sjóinn til þess að mildaðist hval til að gleypa jónas og var hann í kviði hvalsins í þrjá daga og þrjár nætur og baðst fyrir þar til guðatölu á spýta jónasi upp á þurrt land hvalurinn hefur einnig verið innblástur margra fyrir allskonar sköpun tónlistarplötur hafa verið tileinkaðar lagsins listaverk einnig tileinkuð -nedanmals_000001-0022-00:06:0838-00:00:0586 nedanmals_000001 22 00:06:08.38 5.888 0.2 svo var saga hans og minnti skortur á samskiptahæfni notuð í auglýsingu fyrir írskt símafyrirtæki -nedanmals_000001-0023-00:06:1476-00:00:0714 nedanmals_000001 23 00:06:14.76 7.168 0.0 og svo er auðvitað til vitranir undir nafni hvalsins þar sem hann andmælir því að vera táknmynd og segist einfaldlega bara vera hvalur -nedanmals_000001-0024-00:06:2292-00:00:3648 nedanmals_000001 24 00:06:22.92 36.48 0.15 þá hefur kvikmyndaframleiðandinn sjía unnið að heimildarmynd um hvalinn frá árinu tvö þúsund og fimmtán myndinni var komið af stað með hópfjarmögnun og á hún að taka áhorfendur með í ferðalag í leit að hvalnum við þurfum þó að bíða spennt eftir myndinni til þess að komast að því hvort þeim hafi tekist að finna hvalinn ekki hefur verið gefið út hvenær myndin verður frumsýnd en nýjustu upplýsingar frá framleiðendum gefa til kynna verið sé að leggja lokahönd á myndina samkvæmt þeim er það eina sem tekur lengri tíma en að finna einstakan hval að hljóðblanda kvikmynd um hval með einstakan söng ætli þetta sé vísbending um að þeir hafi fundið hvalinn -nedanmals_000001-0025-00:07:0070-00:00:1506 nedanmals_000001 25 00:07:00.70 15.104 0.22 en allt eru þetta jú sögusagnir sem eiga ekki við nein vísindaleg rök að styðjast við vitum í raun var lítið um þennan hval við vitum ekki einu sinni hvort að hvalir verði yfirhöfuð einmana svo þarf auðvitað ekkert endilega að vera sama sem merkileg að vera einn vera einmana -nedanmals_000001-0026-00:07:1718-00:00:1676 nedanmals_000001 26 00:07:17.18 16.768 0.14 listaverk sem hefur mikið rannsakað hljóð hvala og tók einnig upp hljóðritun og tveggja eða hvalsins árið nítján hundruð níutíu og níu segir að mörg einkennileg hljóð frá hvölum hafi áður verið uppgvötuð hann segir að sumar rannsóknir sýni að hópur hvala sem lifa ákveðnum svæðum geti talað sérstaka mállýsku -nedanmals_000001-0027-00:07:3474-00:00:1548 nedanmals_000001 27 00:07:34.74 15.488 0.1 hefur það tekið inn í myndina er hvalurinn kannski ekki jafn einstakur og fólki haldið klárir einnig mjög ólíklegt að aðrir hvalir heyri ekki í honum því að þótt hljóðin í fimmtíu og tveggja eða köllum sé svolítið skrítin séu þau að miklu leyti lík þeim sem steypireyðurin gefur frá sér -nedanmals_000001-0028-00:07:5120-00:00:0646 nedanmals_000001 28 00:07:51.20 6.4 0.3 risann eru sammála því að hvalurinn sé líklega karlkyns þar sem tarfarnir syngja til þess að laða að sér magann -nedanmals_000001-0029-00:07:5806-00:00:2722 nedanmals_000001 29 00:07:58.06 27.264 0.18 en því miður hefur fimmtíu og tveggja eða hvalnum að öllum líkindum mistekist það hingað til það þýðir þó ekki að hann sé einmana þar sem hvalir eru ekki að leita sér að lífsförunaut heldur einungis einhverjum til þess að makast með það er þá líklegast að fimmtíu og tveggja eða hvalurinn sé versta frústreraður hljóðinu hafa lækkað með aldrinum og síðast þegar þau mældust voru þau um fjörutíu og sex riðað er þekkt meðal hvala á sama hátt og hjá mannfólki -nedanmals_000001-0030-00:08:2660-00:00:1602 nedanmals_000001 30 00:08:26.60 16.0 0.14 það er erfitt að ímynda sér að hvalurinn geti mögulega verið einn sinnar tegundar í óravídd afinn sorlegt en kannski þurfum við þó ekki að hafa of miklar áhyggjur þar sem honum virðist hafa gengið frekar vel í lífinu og hefur verið í fullu fjöri allt frá því að fyrst heyrðist í honum árið nítján hundruð áttatíu og níu -nedanmals_000001-0031-00:08:5880-00:00:0720 nedanmals_000001 31 00:08:58.80 7.168 0.04 og margir geti speglað sig í einsemd hvalsins eru sem betur fer fáir sem hafa upplifað að tala mál sem enginn annar í heiminum skilur -nedanmals_000001-0032-00:09:0744-00:00:0550 nedanmals_000001 32 00:09:07.44 5.504 0.28 það þekkjast þó dæmi um slíkt enda er talið að með tveggja vikna millibili deyi út eitt tungumál -nedanmals_000001-0033-00:09:1410-00:00:0518 nedanmals_000001 33 00:09:14.10 5.248 0.15 þá getur það gerst að einhver standi uppi sem eini mælandinn og hafi engann að tala við á sínum máli -nedanmals_000001-0034-00:09:1974-00:00:0516 nedanmals_000001 34 00:09:19.74 5.248 0.0 þetta gerðist til dæmis fyrir nokkrum áratugum á lítilli eyju í bengalflóa -nedanmals_000001-0035-00:09:3490-00:00:0664 nedanmals_000001 35 00:09:34.90 6.656 0.29 það er janúar árið tvö þúsund og tíu sem kallaður hinn eldri liggur á spítala á andaman -nedanmals_000001-0036-00:09:4254-00:00:0310 nedanmals_000001 36 00:09:42.54 3.072 0.09 áttatíu og fimm ára og veita hann ekki langt eftir ólifað -nedanmals_000001-0038-00:09:5106-00:00:0402 nedanmals_000001 38 00:09:51.06 4.096 0.4 þar sem enn er fyrst verst er að hún veit að með henni deyr menningarheimur -nedanmals_000001-0039-00:09:5966-00:00:0496 nedanmals_000001 39 00:09:59.66 4.992 0.07 hún er sú síðasta af ættbálknum og sú síðasta í heiminum sem talar aka bo -nedanmals_000001-0040-00:10:0502-00:00:1394 nedanmals_000001 40 00:10:05.02 13.952 0.21 karlaríki nítjánhundruð tuttugu og fimm og ólst upp í bænum mayabunder á mið andaman -nedanmals_000001-0041-00:10:1992-00:00:0544 nedanmals_000001 41 00:10:19.92 5.376 0.12 nei im hundruð sjötíu og tveggja eyja í andaman eyjaklasanum en aðeins er byggð á þrjátíu segjum -nedanmals_000001-0043-00:10:3434-00:00:0792 nedanmals_000001 43 00:10:34.34 7.936 0.07 andamanhaf tilkomumiklum kóralrifjum og sígrænum hæðum auk fjölgaði sem er að stórum hluta órannsakað -nedanmals_000001-0046-00:10:5332-00:00:0658 nedanmals_000001 46 00:10:53.32 6.528 0.11 lærði að tala bæði tungumál foreldra sinna aka bókunum lið en aka er forskeyti fyrir tungumál og aka er -nedanmals_000001-0049-00:11:1368-00:00:0978 nedanmals_000001 49 00:11:13.68 9.728 0.36 en búa var fjörutíu og fimm ára þvinguðu indversk yfirvöld hana ásamt öllum ættbálknum sem þá var um þrjátíu manns til að flytja frá magakrampa -nedanmals_000001-0050-00:11:2440-00:00:1024 nedanmals_000001 50 00:11:24.40 10.24 0.38 streitast þrír ferkílómetrar eða aðeins minni en samtakanna er aðeins eitt þorp og tvisvar vikulega milli þorpsins og höfuðborgarinnar port ber -nedanmals_000001-0051-00:11:3538-00:00:0764 nedanmals_000001 51 00:11:35.38 7.68 0.33 árið tvö þúsund og ellefu bjuggu þar þrjátíu og níu manns ættbálkar andaman eru komnar eignast menningarsamfélaga mannkyns -nedanmals_000001-0052-00:11:4388-00:00:0842 nedanmals_000001 52 00:11:43.88 8.32 0.38 storminn af svæðinu eru um tvö þúsund og tvö hundrað ára en erfða og mannfræðilegar vísbendingar benda til þess að eyjaklasinn hafi byggst um miðja fornsteinöld -nedanmals_000001-0053-00:11:5364-00:00:1154 nedanmals_000001 53 00:11:53.64 11.52 0.23 rogastans var því friði á andaman í um sextíu þúsund ár eða allt til ársins sautján hundruð áttatíu og níu þegar breskir nýlenduherrar á indlandi ákváðu að leggja í alang -nedanmals_000001-0054-00:12:0576-00:00:0938 nedanmals_000001 54 00:12:05.76 9.472 0.4 fyrsta landa með gekk reyndar ekki vel liðsforinginn arabanum landa sem nú er höfuðborgin popper ennfremur honum ásamt hundrað manns -nedanmals_000001-0055-00:12:1602-00:00:1042 nedanmals_000001 55 00:12:16.02 10.368 0.39 færðust árum síðar í leit að betri hafnarskilyrðum en á nýja staðnum geisaði hins vegar svo skæðara að flestir landnemanna létust og restin að flúin áður en fjögur ár voru liðin -nedanmals_000001-0056-00:12:3406-00:00:0458 nedanmals_000001 56 00:12:34.06 4.48 0.07 árið átján hundruð fimmtíu og átta var stofnuð í höfuðborginni fanganýlenda fyrir indverska uppreisnarmenn -nedanmals_000001-0058-00:12:4502-00:00:0366 nedanmals_000001 58 00:12:45.02 3.712 0.15 eftir aðeins fjörutíu ára sambúð við landa manna voru innfæddir orðnir helmingi færri -nedanmals_000001-0059-00:12:5300-00:00:1078 nedanmals_000001 59 00:12:53.00 10.752 0.23 parkring lifað af ýmislegt þegar hún kom til sögunnar en hún þurfti líka sjálf að ganga í gegnum margt bóa var sautján ára þegar seinni heimsstyrjöldin skall á og japanir hernaðar -nedanmals_000001-0060-00:13:0476-00:00:0712 nedanmals_000001 60 00:13:04.76 7.168 0.26 rambar í þrjú ár en ekki er mikið vitað um hvað gekk á meðan á því stóð því að japönsku hermennirnir eyddu öllum heimildum að því loknu -nedanmals_000001-0061-00:13:1308-00:00:0812 nedanmals_000001 61 00:13:13.08 8.192 0.11 en með skriflegum frásögnum tveggja jónatan viðtölum við elstu eyjarskeggja fæst vitnisburður um ofbeldi handtökur nauðganir pyntingar og nauðungarflutninga -nedanmals_000001-0062-00:13:2222-00:00:0444 nedanmals_000001 62 00:13:22.22 4.48 0.25 talið er allt að tvö þúsund manns eða tíundi hluti innfæddra hafi verið drepin í hernáminu -nedanmals_000001-0063-00:13:2916-00:00:0642 nedanmals_000001 63 00:13:29.16 6.4 0.19 engar sögur fara af bóu í hernáminu en tilheyra þar sem sungið er um handtöku eyjanna úr fangelsinu í sex mánuði -nedanmals_000001-0065-00:13:5578-00:00:0544 nedanmals_000001 65 00:13:55.78 5.504 0.48 næstu sextíu árin niður engar heimildir að finna um líf bóu en þegar hún er áttræð inn í aðrar hörmungar yfir -nedanmals_000001-0066-00:14:0256-00:00:0556 nedanmals_000001 66 00:14:02.56 5.504 0.18 árið tvö þúsund og fjögur þann tuttugasta og sjötta desember varð gríðarstór jarðskjálfti rétt utan við sumar -nedanmals_000001-0067-00:14:0900-00:00:0526 nedanmals_000001 67 00:14:09.00 5.248 0.16 jarðskjálftinn var sá þriðji stærsti sem vitað er um og varði óvenjulega lengi eða í átta til tíu mínútur -nedanmals_000001-0068-00:14:1470-00:00:0322 nedanmals_000001 68 00:14:14.70 3.2 0.17 jörðin gekk upp og niður allt frá fimm metrum og í tuttugu -nedanmals_000001-0070-00:14:4166-00:00:0344 nedanmals_000001 70 00:14:41.66 3.456 0.38 hún lýsir því að híbýli nær hafi fyllst af vatni meðan hún svaf -nedanmals_000001-0071-00:14:4602-00:00:0638 nedanmals_000001 71 00:14:46.02 6.272 0.32 sagði öldunga ættbálksins hafa ráðlagt fólki að hlaupa ekki burt heldur vörum kyrrt og gæta sín við jörðin gæti opnast og gleypti -nedanmals_000001-0072-00:14:5354-00:00:0304 nedanmals_000001 72 00:14:53.54 3.072 0.0 öldungarnir sögðu fólkinu að halda sig frá ströndinni og hreyfa sig ekki -nedanmals_000001-0073-00:14:5732-00:00:1484 nedanmals_000001 73 00:14:57.32 14.848 0.2 jörðin væri hætt að skjálfa gætu þau farið á fætur búðum rúmið og haldið lífinu áfram eins og áður harðari -nedanmals_000001-0074-00:15:1336-00:00:0976 nedanmals_000001 74 00:15:13.36 9.728 0.22 það fór hins vegar ekki svo að lífið gæti haldið áfram eins og ekkert hefði í skorist nokkrum klukkustundum síðar skall svona í flóðbylgja á eyjaklasann án þess að hafa gert nokkur boð á undan sér -nedanmals_000001-0075-00:15:2412-00:00:0438 nedanmals_000001 75 00:15:24.12 4.352 0.14 fylgja náði allt að tíu metra hæð og ferðaðist átta hundruð kílómetra á klukkustund -nedanmals_000001-0076-00:15:2968-00:00:0496 nedanmals_000001 76 00:15:29.68 4.864 0.24 aðlaga var gríðarleg og talið er að um sjö þúsund manns á andamaneyju einum hafi týnt lífi -nedanmals_000001-0077-00:15:3904-00:00:0608 nedanmals_000001 77 00:15:39.04 6.016 0.21 alls létust um tvö hundruð þrjátíu þúsund í fjórtán löndum og er þetta því talinn einn banvænasti jarðskjálfti sögunnar -nedanmals_000001-0078-00:15:4690-00:00:0382 nedanmals_000001 78 00:15:46.90 3.84 0.06 en er áttatíu ára bóa lifði þetta allt saman af með því að klifra upp í tré -nedanmals_000001-0080-00:15:5566-00:00:0420 nedanmals_000001 80 00:15:55.66 4.096 0.14 svar í kjölfar jarðskjálftans og flytja þurfti íbúa á andaman um í öruggt skjól -nedanmals_000001-0081-00:16:0278-00:00:0506 nedanmals_000001 81 00:16:02.78 5.12 0.19 gekk þannig í gegnum ýmislegt að langri ævi og væri óskandi fleiri heimildir eða varðveislu líferni -nedanmals_000001-0082-00:16:0876-00:00:0842 nedanmals_000001 82 00:16:08.76 8.448 0.33 hinsvegar höfðu fáir áhuga á minningum hennar og þekkingu fyrr en að henni látinni þá fyrst áttaði fólk sá að hún var síðasta tengingin við ævafornan menningarheim -nedanmals_000001-0084-00:16:2450-00:00:0346 nedanmals_000001 84 00:16:24.50 3.456 0.07 vandinn var að síðustu ár ævinnar hafði hún engan að deila þessum sögum með -nedanmals_000001-0085-00:16:2900-00:00:0418 nedanmals_000001 85 00:16:29.00 4.224 0.2 eftir að foreldrar bóu létust var hún eini mælandi bók í þrjátíu til fjörutíu ár -nedanmals_000001-0086-00:16:3432-00:00:0622 nedanmals_000001 86 00:16:34.32 6.144 0.26 gusu er af afdrifum einmana annar og heimildum ber ekki saman um hvort það hafi verið barnlaus eða hvort börnin hafi dáið ung -nedanmals_000001-0087-00:16:4496-00:00:0530 nedanmals_000001 87 00:16:44.96 5.248 0.11 oftar tala við fugla á móðurmáli sínu enda trúði hún að fuglarnir væru forfeður hennar og það er skyldunna -nedanmals_000001-0088-00:16:5110-00:00:0376 nedanmals_000001 88 00:16:51.10 3.712 0.27 er gömul trú ættbálkanna og andamanhaf breytist í fugla við dauðann -nedanmals_000001-0089-00:16:5968-00:00:0608 nedanmals_000001 89 00:16:59.68 6.016 0.28 fuglarnir töluðu þó ekki mikið á móti og á endanum þurfti bóa að læra mállýsku af hindí til að geta átt samskipti við annað fólk -nedanmals_000001-0090-00:17:0672-00:00:0412 nedanmals_000001 90 00:17:06.72 4.096 0.25 ágætandi sögum sínum með öðrum en frásagnir hennar þóttu alltaf því daglega -nedanmals_000001-0092-00:17:2614-00:00:0640 nedanmals_000001 92 00:17:26.14 6.4 0.26 var sorgmædd yfir unga fólkið vildi ekki læra bókin og reyndi að syngja sem oftast til að minna sig og aðra og söngva -nedanmals_000001-0093-00:17:3724-00:00:0412 nedanmals_000001 93 00:17:37.24 4.096 0.23 í fólkið bjó inni í skógi fjarri landnemunum sem nú byggja bróðurpart eyjanna -nedanmals_000001-0094-00:17:4232-00:00:0408 nedanmals_000001 94 00:17:42.32 4.096 0.08 að fólk hefði forðast áhrif á meginlandinu væri ekki háð yfirvöldum um afkomu -nedanmals_000001-0096-00:17:5884-00:00:0638 nedanmals_000001 96 00:17:58.84 6.4 0.32 vísindamannanna minntist þess að hafa áttað sig á að þessi hópur rannasakenda var sá eini sem bókanna talað við um fortíð sína -nedanmals_000001-0098-00:18:1186-00:00:0980 nedanmals_000001 98 00:18:11.86 9.728 0.14 framsýnir voru svo lifandi að þær vöktu löngun vísindamannanna til að fara á staðina -nedanmals_000001-0099-00:18:2778-00:00:1022 nedanmals_000001 99 00:18:27.78 10.24 0.47 riða svo janúar tvö þúsund og tíu að búa loks á vitfirrtur sjötíu þúsund ára tungumálasögu og jafngamlan menningarheim -nedanmals_000001-0100-00:18:4288-00:00:0802 nedanmals_000001 100 00:18:42.88 8.064 0.47 vaktinni athygli aðeins þremur mánuðum áður hafði látist góð vinkona bóu rúms hafði einnig tekið með sér heilunum ankara -nedanmals_000001-0102-00:18:5632-00:00:0530 nedanmals_000001 102 00:18:56.32 5.248 0.12 eru talin koma frá afríku fyrir nýsteinöld áður en fyrsta mannfólkið fór þaðan yfir til að sýna -nedanmals_000001-0103-00:19:0274-00:00:0716 nedanmals_000001 103 00:19:02.74 7.168 0.36 nú hafa allir ættbálkar eyjanna komist til kynna við landnema frá meginlandinu og hefur það tekið merkilega stuttan tíma þurrt eiganda menningu -nedanmals_000001-0105-00:19:1672-00:00:0690 nedanmals_000001 105 00:19:16.72 6.912 0.04 sá ættbálkur hefur ekki leyft neinum að koma á eyjuna sína þrátt fyrir að ýmsir hafi reynt og hefur því fengið að lifa óáreittur hingað til -nedanmals_000001-0106-00:19:2468-00:00:0670 nedanmals_000001 106 00:19:24.68 6.656 0.29 aserskan árið tvö þúsund og fjögur var flogið yfir eyjuna í þyrlu til að athuga hvort ættbálkurinn hefði lifað ósköpin af -nedanmals_000001-0107-00:19:3598-00:00:0512 nedanmals_000001 107 00:19:35.98 5.12 0.0 er vitað hversu lengi ættbálkurinn hefur verið einangraður og afskaplega lítið er vitað að menningu þeirra og tungumál -nedanmals_000001-0108-00:19:4198-00:00:0308 nedanmals_000001 108 00:19:41.98 3.072 0.2 kvíðinn nokkurn tímann einu sinni fá að heyra það tungumál -nedanmals_000001-0110-00:19:5126-00:00:1640 nedanmals_000001 110 00:19:51.26 16.384 0.38 nema hún hafi snúa aftur sem lítill fugl og syngi ennþá fyrir einfaldari -nedanmals_000002-0001-00:00:1804-00:00:1044 nedanmals_000002 1 00:00:18.04 10.496 0.16 í seinni heimstyrjöldinni verður þúsund pólskir hermenn sem enn þá var minnst sem mikilla hetja í póllandi þeirra á meðal er óvenjulegur og loðinn og -nedanmals_000002-0002-00:00:3012-00:00:1336 nedanmals_000002 2 00:00:30.12 13.312 0.29 víða í póllandi hafa verið reistar styttur til heiðurs ítök þrátt fyrir að hann hafi aldrei stigið fæti á pólska grund hann var nefnilega ekki pólskur og reyndar ekki einu mennskur heldur var hann sýrlenskur -nedanmals_000002-0003-00:00:5720-00:00:5522 nedanmals_000002 3 00:00:57.20 55.296 0.32 ekrur heppinn einn örlagaríkan dag í apríl nítján hundruð fjörutíu og tvö var honum bjargað frá hræðilegum örlögum lífi sem dansandi sirkús birni saga fransks hefst á hálendi írans í fornaldarborginni hamadan þar sem hópur pólskra hermanna var á leið ansaði bandamanna hópurinn stoppaði út við vegarkant til að teygja aðeins úr sér að fásinna kaffi og menn það var ekkert sérstaklega þægilegt að sitja hörðum sætum trukksins klukkutímunum saman á holóttum vegi hálendisins hins vegar kvörtuðu þeir ekki þar sem þessar aðstæður voru töluvert skárri en upphafsstaður ferðarinnar þrælkunarbúðir í síberíu hermennirnir tóku þá eftir ungum persneskum strák hann var berfættur og með strigapoka í fanginu hann starði á þá borða hann var augljóslega glorhungraður mennirnir sem höfðu sjálfir upplifað það að svelta gáfu honum smá mat sem hann hámaði í sig -nedanmals_000002-0004-00:01:5288-00:00:1862 nedanmals_000002 4 00:01:52.88 18.688 0.45 eignarnámi prendys að nafni byrjaði þá að forvitnast um strigapokann því innihald hans virtist á hreyfingu ítrekað spurði hvað væri í honum strákurinn reyndi að svara en þar sem þeir töluðu ekki sama tungumál var samtalið óskiljanlegt mennirnir ákváðu þá að gapandi -nedanmals_000002-0005-00:02:1238-00:00:2390 nedanmals_000002 5 00:02:12.38 23.808 0.21 opnuðu pokan varlega og þeim til mikillar undrunar kom í ljós lítið svart trýni á bjarnarhúni hann leit ekki vel út var subbulegur og augljóslega vannærður það var samt eitthvað við þennan varnarlausa vissulega litla björn sem heillaði þá með handapati og bendingum náðu þeir hægt og rólega að komast að sögu litla bjarnarins móðir hans hafði öllum líkindum verið drepin af veiðimönnum og þeir gefist raknaði -nedanmals_000002-0006-00:02:3720-00:00:0398 nedanmals_000002 6 00:02:37.20 3.968 0.18 björninn neðar fullvaxta yrði hann hafður til sýnis sem dansandi björn -nedanmals_000002-0007-00:02:4168-00:00:1462 nedanmals_000002 7 00:02:41.68 14.592 0.34 dansandi birnir þóttu mikið skemmtiefni í miðausturlöndum en fáir gerðu sér þó grein fyrir þeirri þjáningu og miklu grimmd sem fólst í að þjálfa birnina birnirnir voru yfirleitt gataðir í trýnið munninn eða góminn og keðja eða reipi sett í gegn -nedanmals_000002-0008-00:02:5672-00:00:0554 nedanmals_000002 8 00:02:56.72 5.504 0.11 í þessum fjötrum voru þeir svo þjálfaðir á mjög grimmilegan hátt og þvingaðir til þess að standa uppréttir -nedanmals_000002-0009-00:03:0320-00:00:1600 nedanmals_000002 9 00:03:03.20 16.0 0.42 europa í för með sér sár og stöðugan sársauka mögulega eitt það versta við þetta allt saman er að enginn gat almennilega lifað á peningnum sem fékkst við þetta peningarnir duguðu varla til þess að kaupa mat og hvað þá til þess að fæða björninn heppnir þó ungir -nedanmals_000002-0010-00:03:2036-00:00:2450 nedanmals_000002 10 00:03:20.36 24.448 0.41 þetta voru sennilega örlögin sem biðu litla úfna bjarnarins í pokanum svo nú rökræddu ítrekið kaupa björninn strákurinn var tilbúinn til að selja þeim björninn en hann vildi bandaríkjadali en dalurinn var töluvert sterkari en íranska ríalið en hvorki peningana með dali á sér en náðu þó hann örlagarík annars varnings þar með talið sjúklingsins masai -nedanmals_000002-0011-00:03:4580-00:00:0888 nedanmals_000002 11 00:03:45.80 8.832 0.35 strákurinn virtist efins þeir buðu honum þá stóra niðursuðudós af léttsöltuðu nautakjöti kjötið útslagið björninn var seldur -nedanmals_000002-0012-00:03:5774-00:00:0468 nedanmals_000002 12 00:03:57.74 4.608 0.3 höfðubera björn einmitt það sem þú þarft í miðri heimstyrjöld -nedanmals_000002-0013-00:04:0676-00:00:2580 nedanmals_000002 13 00:04:06.76 25.856 0.3 núna þurftu þeir bara að finna út úr því hvernig á að hugsa um svona lítinn björn þeir prófuðu sig áfram með ýmsar aðferðir og komust fljótt að því að börnum og ungur til þess að borða kjöt en hafði mikið dálæti á niður svona mjólk en björninn gat þó krukkuðu mjólkina beint úr dósinni tórði gripið til þess ráðs að hella mjólkinni í gamla vodka flösku með töskunum sem virkaði og speni björninn gat þá hæst ánægður sogið mjólkina af flöskunni -nedanmals_000002-0014-00:04:3458-00:00:1046 nedanmals_000002 14 00:04:34.58 10.368 0.2 fór að mynda sterk tilfinningatengsl við björninn og vildu finna nafn á hann eftir að hafa rætt nokkrar hugmyndir nefndu þeirra móttökurnar viðeigandi af því að það þýðir hamingjusami hermaðurinn -nedanmals_000002-0015-00:04:4670-00:00:1368 nedanmals_000002 15 00:04:46.70 13.696 0.24 að lokum komst þó upp um móta herbúðunum og var þá útbúið sérstakt tjald fyrir hann og peter það þótti reyndar mjög óvenjulegt fyrir undirforingja eins og pípur að hafa sitt eigið aðsetur en hershöfðinginn tallink áttað sig á mikilvægi bjarnarins -nedanmals_000002-0016-00:05:0078-00:00:0578 nedanmals_000002 16 00:05:00.78 5.76 0.0 hann sá að hann var miklu meira en bara gæludýr og hann hafði góð áhrif á andann í herbúðunum -nedanmals_000002-0017-00:05:0720-00:00:0762 nedanmals_000002 17 00:05:07.20 7.68 0.48 hvítur hugsaði vel um móts hljóp eftir honum eins og lítið bateman fór og næturnar fór hann alltaf upp til peters hlýja sér -nedanmals_000002-0018-00:05:1786-00:00:0864 nedanmals_000002 18 00:05:17.86 8.576 0.21 félagarnir strýddu oft peter og kölluðu hann bangsamömmu petars bröndurum ekki illa og hló með enda var það alveg satt hann var fósturmamma veita -nedanmals_000002-0020-00:05:3984-00:00:3882 nedanmals_000002 20 00:05:39.84 38.912 0.23 tivadar aðlaga sig á nýja félagsskapnum fór með þeim í eltingarleiki þegar hann varð eldri og stærri fannst árum gaman að veltast um og fara í glímu hann stóð uppréttur setti loppurnar sínar á hendur andstæðingsins og reyndar eton aftur brátt upplifa herlífið af alvöru herdeildin sem hótela voru í hafði það hlutverk að koma birgðum og stundum hermönnum þvert yfir miðausturlöndum þetta voru bæði stuttar dagsferðir og lengri ferðir sem gátu tekið nokkra daga og þurfti hópurinn því oft að gista í hinum og þessum búðum móttækilegir áhugaverðar ferðir til allskonar landa eins og sýrlands írak egyptalands og einstaka sinnum líkunum -nedanmals_000002-0021-00:06:1952-00:00:0738 nedanmals_000002 21 00:06:19.52 7.424 0.04 honum þótti fátt jafn skemmtilegt og að sitja í trukknum með hausinn út um gluggan eins og hundur hann elskaði ferðalög og nýja staði -nedanmals_000002-0022-00:06:2806-00:00:1626 nedanmals_000002 22 00:06:28.06 16.256 0.22 það var ekki annað að sjá en á óteljandi þó erfitt með að venjast hitanum í eyðimörkinni yfir sumarmánuðina og kom það ykkur feldurinn í veg fyrir það að hann ætti auðvelt með að kæla sig niður hann lá þá í skugganum undir vatnstankinum og sárbændi hvern sem labbaði framhjá um að skrúfa frá vatninu -nedanmals_000002-0023-00:06:4554-00:00:4978 nedanmals_000002 23 00:06:45.54 49.792 0.47 það var líka þráhyggja mótefni vatni sem leiddi til þess að hann gómaði arabískan njósnara ótaldar með hermönnunum var það örugglega stórundarleg sjón að sjá stóra loðna björninn troða sér á milli naktra mannana og reyna að taka við alla sturturnar hann fattaði þó fljótlega að það má nú að toga í spotta hjá sturtunum til að skrúfa frá vatninu hann togaði stanslaust í spottann þangað til allt vatn nema búið þessi óhóflega eyðsla veitinga varð til þess að það þyrfti að girða sturturnar eitthvað á sínu daglega morgunrölti sá hann að sturtuklefinn var ólæstur og taka yfir sig ánægður og fór inn það raktar en brá heldur betur í brúnei heyrðu ópin og hlutur þar stóð njósnarinn með tárin í augunum skíthræddur hann var handtekinn og yfirheyrður -nedanmals_000002-0025-00:07:4174-00:00:0366 nedanmals_000002 25 00:07:41.74 3.584 0.1 edensgarður á ítalíu í desember nítján hundruð fjörutíu og þrjú -nedanmals_000002-0026-00:07:4596-00:00:0522 nedanmals_000002 26 00:07:45.96 5.248 0.21 þá ferðuðust þeir til alexandríu í egyptalandi og undirbjuggu sig fyrir siglingu til ítalíu -nedanmals_000002-0028-00:08:0212-00:00:1038 nedanmals_000002 28 00:08:02.12 10.368 0.21 ferðinni var heitið til montesinos þar var einhver blóðugasti bardagi síðari heimsstyrjaldarinnar ítrekað félagar voru hins vegar ekki að fara að berjast heldur var þeirra hlutverk að flytja birgðir -nedanmals_000002-0029-00:08:1326-00:00:1040 nedanmals_000002 29 00:08:13.26 10.368 0.22 þetta var mjög áhættusamt verk því þeir þurftu að koma þungum skotfærum á fremstu víglínu birtu þeirra keyra í svartamyrkri með birgðirnar upp þrönga og hlykkjótta fjallvegi -nedanmals_000002-0030-00:08:2406-00:00:0360 nedanmals_000002 30 00:08:24.06 3.712 0.3 ein raungera og þeir myndu steypast niður mörg hundruð metra -nedanmals_000002-0031-00:08:2896-00:00:1138 nedanmals_000002 31 00:08:28.96 11.392 0.08 ekkurnar fljótur að aðlagast þessum aðstæðum fyrst um sinn hafði hann þó verið mjög hræddur og neitað að fara út vegna hávaðans einn daginn kom svo vítt þeirra þar sem þeir voru í óðaönn að afferma trukkinn -nedanmals_000002-0032-00:08:4158-00:00:1148 nedanmals_000002 32 00:08:41.58 11.52 0.38 hann rétti út loppurnar og gaf til kynna að hann vildi hjálpa hann stóð á tveimur fótum og mennirnir hlóðu á hann þungum kössum sem hann labbaði með áreynslulaust í skotgeymslurnar rölti svo til baka til að sækja meira -nedanmals_000002-0033-00:08:5362-00:00:0658 nedanmals_000002 33 00:08:53.62 6.656 0.29 hann gerði þetta á sýnum eigin forsendum og réði sjálfur hvenær og hversu lengi hentugum þurfti þó að lokka hann nema -nedanmals_000002-0034-00:09:0074-00:00:0460 nedanmals_000002 34 00:09:00.74 4.608 0.0 tekur félagar hans fóru með sautján þúsund þrjú hundruð tonn af skotfærum -nedanmals_000002-0035-00:09:0586-00:00:1138 nedanmals_000002 35 00:09:05.86 11.392 0.33 lund tonn af eldsneyti og þúsund tonn af mat til pólskra og breskra hermanna allt í allt voru fjórir bardagar í montana og lauk þeim síðasta átjánda maí nítján hundruð fjörutíu og fjögur með sigri bandamanna -nedanmals_000002-0036-00:09:1770-00:00:0578 nedanmals_000002 36 00:09:17.70 5.76 0.23 fyrir störf sín var einkennismerki herdeildarinnar breytt í mynda ítalar orðinn að goðsögn -nedanmals_000002-0037-00:09:2476-00:00:0542 nedanmals_000002 37 00:09:24.76 5.376 0.38 skerandi á ítalíu fram til nítjánhundruð fjörutíu og sex og var þá förinni heitið til skotlands -nedanmals_000002-0038-00:09:3070-00:00:0744 nedanmals_000002 38 00:09:30.70 7.424 0.21 framtíðin var björt og hermennirnir voru jákvæðir og vongóðir þeir vonuðust til þess að komast bráðum heim til póllands -nedanmals_000002-0039-00:09:3874-00:00:1216 nedanmals_000002 39 00:09:38.74 12.16 0.3 skotlandi dvöldu þeir einhvers konar flóttamannabúðum þar sem þeir fengu mat og húsaskjól vikuskammtur og mat voru þrjár sneiðar af beikoni nokkrum grænustu smjörið og sykri og heilmikið af til -nedanmals_000002-0040-00:09:5186-00:00:0584 nedanmals_000002 40 00:09:51.86 5.888 0.06 en eins og gefur að skilja er þetta alls ekki nægur matur fyrir fullvaxta björn svo veitinga -nedanmals_000002-0041-00:09:5812-00:00:1520 nedanmals_000002 41 00:09:58.12 15.232 0.25 ratar um tuttugu þúsund kalóríur á dag sem jafngildir um sextíu hárprúða honum vel nærðum var ákveðin áskorun sem betur fer var vetni matvandur var því alveg sama hvað hann fékk að borða bara svo lengi sem það var lofaði -nedanmals_000002-0043-00:10:2004-00:00:1014 nedanmals_000002 43 00:10:20.04 10.112 0.19 það gekk þó ekki alltaf að halda honum í skefjum einn daginn var mótefninu ilmurinn var ómótstæðilegur grunlaus starfsmaður í eldhúsinu hafði skilið eftir opinn gluggann -nedanmals_000002-0044-00:10:3076-00:00:1406 nedanmals_000002 44 00:10:30.76 14.08 0.17 teygja þá að troða sér í gegnum gluggan hann langaði svo í mat hann var hins vegar of bjartsýnn og þarna sat hann fastur í glugganum hálfur inni og hálfur úti eftir smá erfiði náðist og tekin úr glugganum og persanir hann -nedanmals_000002-0045-00:10:4540-00:00:1150 nedanmals_000002 45 00:10:45.40 11.52 0.3 í hvert skipti sem mótið skammaður lék hann vel æft hlutverk fyrst þóttist hann gráta og setti loppurnar fyrir augun eftir smásaga í gegnum loppurnar til að sjá viðbrögð peters -nedanmals_000002-0046-00:10:5732-00:00:0944 nedanmals_000002 46 00:10:57.32 9.472 0.33 ef viðbrögðin voru góð lagðist hann á bakið til að biðjast fyrirgefningar en pírir hins vegar ennþá reiður hélt leikþátturinn áfram þar til ítrasta og fyrirgaf allt -nedanmals_000002-0047-00:11:0776-00:00:2174 nedanmals_000002 47 00:11:07.76 21.76 0.18 það fannst öllum gaman að heimsækja hótel hvert sem hann fór hópaðist fólk í kringum hann fólk vildi spjalla og deila munum bjór en telst bjór og fékk tvær flöskur á dag ef nóg var til svo fékk hann líka sígarettur sem hann borðaði af bestu list það skrítnasta var þó að hann borðaði bara sígarettur sem var kveikt í annars vildi hann ekki sjá þær -nedanmals_000002-0048-00:11:2992-00:00:2286 nedanmals_000002 48 00:11:29.92 22.912 0.26 lífdaga alls ekki slæmt í skotlandi honum var boðið á ýmsar skemmtanir jafnvel að óperur og leiksýningar hann fékk þó yfirleitt ekki boð aftur þar sem hann stal larsen með því að sofna prumpa eða fara svið til að taka þátt framtíðar óljós á með hverjum mánuði sem leið varð spurningin um örlög óteljandi loks var tekin ákvörðun -nedanmals_000002-0049-00:11:5352-00:00:1204 nedanmals_000002 49 00:11:53.52 12.032 0.2 það átti að senda hann í dýragarðinn og ítrekaði lifa annast allt sitt líf eins og maður og leit á sig sem jafningja félaga sinna en núna átti að koma fram meðan eins og dýr fyrir ótækt eins og heimsendir -nedanmals_000002-0050-00:12:0674-00:00:1114 nedanmals_000002 50 00:12:06.74 11.136 0.19 það var á laugardagsmorgni í nóvember nítján hundruð fjörutíu og sjö af otaiba í hinsta sinn og fór á nýja heimilið sitt í dýragarðinum í edinborg pólskra -nedanmals_000002-0053-00:12:2676-00:00:1570 nedanmals_000002 53 00:12:26.76 15.616 0.31 félagar hans komið þá oft í heimsókn og þegar veitingastaðana starfsfólk dragan létu svo það sæi ekki til þegar þeir köstuðu til hans nammi og sígarettum en þeir klifruðu líka yfir girðinguna í búrinu hans og tóku smá glímu eins og þeir voru vanir að gera í búðunum -nedanmals_000002-0055-00:12:5278-00:00:0650 nedanmals_000002 55 00:12:52.78 6.528 0.31 í tebolla dó tuttugu og tveggja ára gamall þann fimmtánda nóvember nítján hundruð sextíu og þrjú -nedanmals_000002-0056-00:13:0568-00:00:2040 nedanmals_000002 56 00:13:05.68 20.352 0.27 sennilega aldrei vita hvað í ósköpunum fékk pólsku hermennina til að kaupa þennan litla björn hann var auðvitað mjög sætur og þeir höfðu mikla samúð með honum hann hafði verið tekinn úr sínu náttúrulega umhverfi og setti aðstæður sem enginn hvorki birnirnir fólk ættu að vera í svo má líka velta því fyrir sér hvort mennirnir hafi ekki einfaldlega þurft eitthvað til að elskaðs -nedanmals_000002-0057-00:13:2716-00:00:0636 nedanmals_000002 57 00:13:27.16 6.4 0.41 takei af tilviljana hermönnunum að halda í mennsku sína mætti þeim mannskemmandi hildarleik sem seinni heimsstyrjöldin var -nedanmals_000002-0058-00:13:3444-00:00:0328 nedanmals_000002 58 00:13:34.44 3.328 0.0 í þessu stríði létust milljónir manna og enn fleiri misstu heimili sín -nedanmals_000002-0059-00:13:4208-00:00:1214 nedanmals_000002 59 00:13:42.08 12.16 0.03 brutust út gríðarleg fagnaðarlæti víðast hvar síðdegis þann fimmtánda ágúst nítján hundruð fjörutíu og fimm þegar tilkynnt var að japan hefði gefist upp í stíðinu gegn bandamönnum og að síðari heimsstyrjöldinni væri loksins lokið -nedanmals_000002-0060-00:13:5568-00:00:1984 nedanmals_000002 60 00:13:55.68 19.84 0.36 fréttirnar bárust þó með misjöfnum hraða um heiminn á lítilli eyju í filippseyjum héldu fjórir japanskir hermenn ótrauðir áfram einn þeirra var liðsforinginn hiroo onoda sem hafði verið sendur til eyjarinnar með sérstakt verkefni hann máttfarin vaktina á jennings þrjátíu árin ómeðvitaður um að friðvænlegri -nedanmals_000002-0061-00:14:2394-00:00:2562 nedanmals_000002 61 00:14:23.94 25.6 0.2 og nota fæddist árið nítján hundruð tuttugu og tvö í bænum kainan í japan hann var svo fimmtungur var sautján ára fékk hann nóg af var búa hjá foreldrum sínum og á hvaða freistinguna verslun í borginni vankantar kína svo stórt land að það hlyti að leynast tækifæri fyrir ungan mann sem ætlaði sér að verða ríkur hann var sérlega góður upphafsstaður ��ví að bróðir hans gegndi þar herskyldu -nedanmals_000002-0062-00:14:5024-00:00:0354 nedanmals_000002 62 00:14:50.24 3.584 0.08 á hverju kvöldi sótti hann glæsilegan danssal og dansaði langt fram á nótt -nedanmals_000002-0065-00:15:0758-00:00:0692 nedanmals_000002 65 00:15:07.58 6.912 0.17 notagildi njóta lífsins í kína til hins ýtrasta því hann vissi um tvítugt hann kvaddur í herinn og sendur í stríð japan við kína -nedanmals_000002-0067-00:15:2104-00:00:1128 nedanmals_000002 67 00:15:21.04 11.264 0.23 það var þó lítið úr þeim draumum því í desember nítján hundruð fjörutíu og eitt lýstu bandaríkin stríði á hendur seinni heimsstyrjöldin var hafin í desember ári síðar var og notaður -nedanmals_000002-0068-00:15:4106-00:00:2282 nedanmals_000002 68 00:15:41.06 22.784 0.47 notast galeiðunni loknu sendur í leyni eða þjálfunaraðferða henni lokinni var hann svo sendur til filippseyja og nota lenti á klakklaust filippseyjum internet hundruð fjörutíu og fjögur mitten hið bandaríkjamanna armeni borgara hann fékk líkur fyrirmæli sem hann átti eftir að fylgja næstu þrjá áratugi -nedanmals_000002-0074-00:16:3750-00:00:0340 nedanmals_000002 74 00:16:37.50 3.456 0.0 á þessum tíma bjuggu þar um tólf þúsund manns flestir bændur -nedanmals_000002-0076-00:16:4642-00:00:0306 nedanmals_000002 76 00:16:46.42 3.072 0.07 hann komst á flutt að því að hermennirnir voru alls ekki fúsir að berjast -nedanmals_000002-0077-00:16:5598-00:00:0932 nedanmals_000002 77 00:16:55.98 9.344 0.04 þess gekk ekkert að sannfæra hermennina um yfirvofandi árás bandaríkjamanna á rúman og því voru hersveitirnar illa undirbúnar þegar óvinaherinn gekk loks á landi tveimur mánuðum síðar -nedanmals_000002-0078-00:17:0654-00:00:0500 nedanmals_000002 78 00:17:06.54 4.992 0.06 bandaríkjamenn létu sprengjur dynja frá sjó úr lofti áður en hermenn komu í land með fjóra skriðdreka -nedanmals_000002-0079-00:17:1254-00:00:0398 nedanmals_000002 79 00:17:12.54 3.968 0.29 nota hans höfuðu upp í fjöllin þar sem átökin héldu áfram fram í maí -nedanmals_000002-0080-00:17:1782-00:00:0462 nedanmals_000002 80 00:17:17.82 4.736 0.33 eftir það héldu japönsku hermennirnir til í fjöllunum en heyrnarskyn vaktaði svæðið -nedanmals_000002-0081-00:17:2394-00:00:0732 nedanmals_000002 81 00:17:23.94 7.296 0.04 fimm mánuðum eftir að skipulögðum átökum lauk barst hermönnunum dreifibréf með skilaboðum um að stríðinu væri lokið og að þeir skyldu halda niður á fjallanna -nedanmals_000002-0082-00:17:3236-00:00:0586 nedanmals_000002 82 00:17:32.36 5.888 0.45 enginn þeirra trúði þessu því að örfáum dögum áður hafði hópur japanskra hermanna rekist á óvinasveit og lent í skotið -nedanmals_000002-0083-00:17:4238-00:00:0500 nedanmals_000002 83 00:17:42.38 4.992 0.41 tveimur mánuðum síðar sáu þeir annað dreifibréf þar sem yfirmenn japanska hersins skipuðu þeim að gefast upp -nedanmals_000002-0085-00:17:5272-00:00:0342 nedanmals_000002 85 00:17:52.72 3.456 0.0 síðar kom í ljós að grunsemdir þeirra skrifuðust að einhverju leyti á prentvillur -nedanmals_000002-0086-00:17:5854-00:00:0426 nedanmals_000002 86 00:17:58.54 4.224 0.44 refir voru að berast um að stríðinu væri lokið og kallað var til þeirra á japönsku -nedanmals_000002-0087-00:18:0380-00:00:0524 nedanmals_000002 87 00:18:03.80 5.248 0.12 átta mánuðir voru liðnir frá stríðslokum gáfust um fjörutíu japanskir hermenn upp og haldið niður á fjallinu -nedanmals_000002-0088-00:18:1710-00:00:0460 nedanmals_000002 88 00:18:17.10 4.608 0.21 barsónsins frá uppgjafarhermönnunum um að öllu væri óhætt að þeir skyldu gefa sig fram -nedanmals_000002-0089-00:18:2290-00:00:0458 nedanmals_000002 89 00:18:22.90 4.608 0.1 notað var hins vegar svo sannfærður um að stríðið væri enn í gangi að hinir ákvað að fylgja honum áfram -nedanmals_000002-0091-00:18:4398-00:00:0680 nedanmals_000002 91 00:18:43.98 6.784 0.3 í matarverð kominn af bændum og kunna lifa á náttúrunni eftir að unnið að brenna viðarkol langt uppi í fullum -nedanmals_000002-0092-00:18:5194-00:00:0314 nedanmals_000002 92 00:18:51.94 3.072 0.3 sjúka var einnig bóndasonur og reyndist besti félagi og nota -nedanmals_000002-0093-00:19:0262-00:00:0352 nedanmals_000002 93 00:19:02.62 3.584 0.07 hann yfirgaf hópinn eftir fjögur ár og gaf sig fram við yfirvöld á lubang -nedanmals_000002-0094-00:19:1392-00:00:0416 nedanmals_000002 94 00:19:13.92 4.224 0.27 en þremenningarnir létu ekki segjast og dró ályktun að hann væri kominn á band óvinarins -nedanmals_000002-0095-00:19:1884-00:00:0458 nedanmals_000002 95 00:19:18.84 4.608 0.38 notað hafði ekki enn fengið beina tilskipun frá yfirmanni herdeildarinnar um að verkefnisins -nedanmals_000002-0096-00:19:2832-00:00:0402 nedanmals_000002 96 00:19:28.32 3.968 0.3 þremenningarnir og í upphafi fjórmenningarnir færðu sig stöðugt um setinn -nedanmals_000002-0097-00:19:3328-00:00:0408 nedanmals_000002 97 00:19:33.28 4.096 0.19 mánaðarlega fóru þeir skipulagðan hring með því að stoppa þrjá til fimm daga á hverjum stað -nedanmals_000002-0098-00:19:4198-00:00:0412 nedanmals_000002 98 00:19:41.98 4.096 0.29 í upphafi áttu þeir þriggja mánaða birgðir af frískur sagði hreinilega og hægt var -nedanmals_000002-0099-00:19:5286-00:00:0498 nedanmals_000002 99 00:19:52.86 4.992 0.33 starði þeir niðursneydda banana með hýðinu soðna í kókosmjólk með þurrkuðu kjöti -nedanmals_000002-0101-00:20:1956-00:00:0326 nedanmals_000002 101 00:20:19.56 3.328 0.08 þegar þeir færðu sig þurftu síðan að eyða öllum ummerkjum um kofann -nedanmals_000002-0102-00:20:3096-00:00:0308 nedanmals_000002 102 00:20:30.96 3.072 0.33 og notaði sagðist aldrei hafa sofið vært heila nótt öll þessi ár -nedanmals_000002-0103-00:20:3554-00:00:0324 nedanmals_000002 103 00:20:35.54 3.2 0.09 loftslagið var heitt og rakt yfirleitt milli tuttugu og þrjátíu stig -nedanmals_000002-0106-00:20:5098-00:00:0484 nedanmals_000002 106 00:20:50.98 4.864 0.33 tennurnar burstuðu þeir með trefjum af pálmalundir voru reglulegar búsvæða með páll -nedanmals_000002-0109-00:21:0824-00:00:0350 nedanmals_000002 109 00:21:08.24 3.456 0.33 notað halta að rifrildin hefðu á endanum gert þá nánari hver öðrum -nedanmals_000002-0110-00:21:1340-00:00:0426 nedanmals_000002 110 00:21:13.40 4.224 0.38 gátu síðan slakað örlítið á meðan á regntímabilinu stóð því þá kom enginn upp í fjöllin -nedanmals_000002-0112-00:21:3106-00:00:0924 nedanmals_000002 112 00:21:31.06 9.216 0.11 loks kom að því að og nota treysti félögum sínum nægilega til að segja um frá hinu leynilega verkefni sem honum hafði verið falið og loforðinu um að einhverjir sendur til hans þegar rétti tíminn kæmi -nedanmals_000002-0113-00:21:4138-00:00:0330 nedanmals_000002 113 00:21:41.38 3.2 0.46 í madagaska urðu þá enn ákveðnar í að fylgja honum allt til enda -nedanmals_000002-0114-00:21:4878-00:00:0592 nedanmals_000002 114 00:21:48.78 6.016 0.33 staðfesta þeirra var slík að það var sama gáð yfirvöld rendar omar university tóku ekki mark á neinu -nedanmals_000002-0115-00:21:5788-00:00:0662 nedanmals_000002 115 00:21:57.88 6.656 0.25 margsinnis var flogið við svæðið og dreifibréf látin falla þeir fengu allir bréf frá fjölskyldum sínum og ljósmyndir að heiman -nedanmals_000002-0116-00:22:0854-00:00:0376 nedanmals_000002 116 00:22:08.54 3.712 0.45 dæmis fékk og sjúkan af fjölskyldu sinni fyrir framan bláókunnugt hús -nedanmals_000002-0118-00:22:1862-00:00:0806 nedanmals_000002 118 00:22:18.62 8.064 0.4 eitt sinn var skilinn eftir japanskur fáni með nöfnum ættingja þeirra en tvö nöfnin voru skrifuð upplausn tók því að merkjum að þetta væru fölsuð -nedanmals_000002-0119-00:22:3086-00:00:0352 nedanmals_000002 119 00:22:30.86 3.584 0.27 en rólyndisár hefði tekið út fréttir sem þeir máttu ekki sjá -nedanmals_000002-0120-00:22:3558-00:00:0470 nedanmals_000002 120 00:22:35.58 4.736 0.36 komust meira að segja yfir útvarp en litið bandaríkjamenn maritsa útsendingar ofan í þá -nedanmals_000002-0121-00:22:4778-00:00:0786 nedanmals_000002 121 00:22:47.78 7.936 0.12 frá barnsaldri hafði og notað vernandi gefast upp fyrr en búið væri að drepa alla íbúa landsins og að stríðið jafnvel tekið hundrað ár -nedanmals_000002-0123-00:23:0720-00:00:0736 nedanmals_000002 123 00:23:07.20 7.296 0.17 allt sem ekki samræmdist hugmyndum hann stúlkan á sinn eigin hátt að hann var ómögulegt að meðtaka nokkuð sem passaði ekki við hugarheim hans -nedanmals_000002-0125-00:23:2252-00:00:0730 nedanmals_000002 125 00:23:22.52 7.296 0.14 nota sagði sigur að það var ekki fyrr nema kominn til japan að hann áttaði sig fyllilega á því að hann hafði dvalið í ímynduðum heimi síðustu þrjátíu ár -nedanmals_000002-0126-00:23:3070-00:00:0364 nedanmals_000002 126 00:23:30.70 3.584 0.09 ballarhafi eytt öllum þessum árum í að valda öðru fólki vandræðum -nedanmals_000002-0128-00:23:4038-00:00:0326 nedanmals_000002 128 00:23:40.38 3.328 0.3 átján árum síðar var kasakstan til bana af lögreglu eyjarinnar -nedanmals_000002-0130-00:23:5500-00:00:0566 nedanmals_000002 130 00:23:55.00 5.76 0.1 en svo gerðist það í febrúar nítján hundruð sjötíu og fjögur að ungur ævintýramaður noregs og ungi kom til sögunnar -nedanmals_000002-0131-00:24:0178-00:00:0332 nedanmals_000002 131 00:24:01.78 3.328 0.38 svo soga hætt í skóla til að halda vit ævintýranna og kanna heiminn -nedanmals_000002-0132-00:24:0588-00:00:0448 nedanmals_000002 132 00:24:05.88 4.48 0.24 hann ferðaðist um asíu miðausturlönd og afríku í fjögur ár áður en hann né aftur til japan -nedanmals_000002-0133-00:24:1148-00:00:0466 nedanmals_000002 133 00:24:11.48 4.736 0.42 fréttir af enn einni leiðina lubang varð til þess að hann tilkynnti að hann ætlaði að finna og nota -nedanmals_000002-0134-00:24:2244-00:00:0362 nedanmals_000002 134 00:24:22.44 3.584 0.4 tuttugu eftir að svo ungi kom til lubang gekk og nota fram á sjálfur hans -nedanmals_000002-0137-00:24:5700-00:00:0300 nedanmals_000002 137 00:24:57.00 2.944 0.18 sumir það sem og notað hafði beðið eftir öll þessi ár -nedanmals_000002-0138-00:25:0756-00:00:3028 nedanmals_000002 138 00:25:07.56 30.336 0.23 og nota var tekið sem hetju við komuna til japan og hlaut mikla athygli um allan heim honum gekk hinsvegar illa að venjast hinu breytta samfélagi í japan og flutti ári síðar til brasilískara hans hafði gert hann kvæntist janssens eftir nokkur ár í brasilíu fluttu þau aftur til japan þar sem á notast nauðugir ungt fólk til að læra um náttúruna súsönu sem hann ætlaði sér að finna á eftir og notað elsti snjórinn var að leita snjómannsins ólga -nedanmals_000003-0001-00:00:3272-00:00:1214 nedanmals_000003 1 00:00:32.72 12.16 0.23 ragnaði er þó ekki heldur ráðamanns og hver annar gestur á meðan hann skoðar hin dýrin í garðinum honum er það fljótlega vísað aftur heim til sín í búrið sitt -nedanmals_000003-0002-00:00:5912-00:00:1004 nedanmals_000003 2 00:00:59.12 10.112 0.12 það eru til ótal sögur af dýrum sem hafa sloppið úr haldi þær eru margar skemmtilegar eins og sagan af selkópnum sem slapp úr húsdýragarðinum og spókaði sig með ferðamönnum á tjaldsvæðinu í laugardal -nedanmals_000003-0006-00:02:0150-00:00:3292 nedanmals_000003 6 00:02:01.50 32.896 0.36 hann allen var dáðasti órangútan sandi ekur fyrir að vera einn og allra sveitasetranna svo litla andlit var hann ekki dáður fyrir útlit sitt heldur hæfileika sína sem undankomumeistari endist árið nítján hundruð sjötíu og eitt og var uppalinn í dýragarði borgarinnar hann var skýrður í höfuðið á tveimur starfsmönnum dýragarðsins ken vinanna en koma honum frá móður sinni sem hugðist valda honum skaða hann var því færður á einhvers konar dagheimili og alinn af starfsfólki dýragarðsins -nedanmals_000003-0007-00:02:3524-00:00:0430 nedanmals_000003 7 00:02:35.24 4.352 0.2 má segja að þar hafi frumraun hans sem undankomumeistara hafist -nedanmals_000003-0008-00:02:4138-00:00:2594 nedanmals_000003 8 00:02:41.38 25.984 0.14 þegar hann var lítill átti hann það til að losa skrúfurnar á búrinu sínu á næturnar og taka léttan göngutúr um rýmið áður en starfsfólk dýragarðsins mætti á morgnana skrúfaði hann einfaldlega búrið aftur saman og lét sem ekkert hefði í skorist þetta gekk á í einhvern tíma áður en komst upp um hann og fjörið tók enda eins og margir líklega vita eru órangútanar sérlega greindir apar og var óþekktaranginn ken allen undantekning -nedanmals_000003-0009-00:03:0824-00:00:0550 nedanmals_000003 9 00:03:08.24 5.504 0.3 fyrsta flóttatilraun kens var í júní árið nítján hundruð áttatíu og fimm og var hann þá um fjórtján ára gamall -nedanmals_000003-0010-00:03:1414-00:00:0592 nedanmals_000003 10 00:03:14.14 5.888 0.0 þar sem órangútanar verja mestum tíma lífsins í trjám eru þeir mjög færir klifrarar -nedanmals_000003-0011-00:03:2062-00:00:0628 nedanmals_000003 11 00:03:20.62 6.272 0.05 það var því lítið mál fyrir kenna klifra yfir vegg í búrinu sínu og ráfa um frjáls ferða sinna í örskamma stund -nedanmals_000003-0013-00:03:4920-00:00:1020 nedanmals_000003 13 00:03:49.20 10.24 0.08 í þetta skipti var hann fremur uppstökkur hann heimsótti sinn helsta andstæðing og fyrrum herbergisfélaga órangútaninn ódýrari inn glóðvolgur að kasta í hann steinum -nedanmals_000003-0014-00:03:5996-00:00:1376 nedanmals_000003 14 00:03:59.96 13.824 0.33 ódessu þó líklega átt þetta steinakast skilið þar sem hann var ekki þekktur fyrir að vera neitt sérstaklega vingjarnlegur api sögusagnir segja einnig að kenna hafi verið öfundssjúkur yfir því að ódýrari fengið fleiri kvenkyns órangútana í búrið sitt -nedanmals_000003-0015-00:04:1458-00:00:0780 nedanmals_000003 15 00:04:14.58 7.808 0.04 starfsfólkið greip þó fljótt inn og eins og venjan var var honum vísað aftur í búrið sitt án vandræða hann slapp þó alltaf aftur -nedanmals_000003-0016-00:04:2344-00:00:0824 nedanmals_000003 16 00:04:23.44 8.192 0.15 en kennari klifrað úr búrinu dó hann ekki ráðalaus í eitt skipti fékk að vinkonu sína vicki órangútan á næsta bæ til þess að hjálpa sér -nedanmals_000003-0017-00:04:3238-00:00:0442 nedanmals_000003 17 00:04:32.38 4.48 0.46 kærulaus starfsmaður hafði skilti kúbein í brann sem hann kastaði yfir til virki -nedanmals_000003-0018-00:04:3720-00:00:1694 nedanmals_000003 18 00:04:37.20 16.896 0.17 og eftir smá leiðbeiningar náði hún opna glugga á búrinu og sluppu þau bæði út í örskamma stund áður en þeim var vísað aftur heim það var ekki þennan flótta sem var kennaranna hús og þar hafði hann samkvæmt heimildum svarthvít sjónvarp til afnota með einni stöð -nedanmals_000003-0019-00:04:5464-00:00:2602 nedanmals_000003 19 00:04:54.64 26.112 0.42 á meðan ken var líklega sturlast yfir því að hafa ekki fengið lita eða ekki getað skipt um stöð var starfsfólkið að reyna að finna útlimi best væri að bæta öryggi búrsins yfirmenn dýragarðsins höfðu haft áhyggjur af því að flóttaaðgerðir kens myndu skapa slæmt umtal um dýragarðinn þvert á móti kennarinn hann var umtalaðasta dýr garðsins kallaður hinn hárið í hún omar mikið fjallað um hann í fréttum -nedanmals_000003-0020-00:05:2132-00:00:0690 nedanmals_000003 20 00:05:21.32 6.912 0.32 dýragarðurinn byrjaði að selja ýmsan varning merktan honum og skólakrakkar komu á fót herferð með slagorðinu frelsið ken allen -nedanmals_000003-0021-00:05:3162-00:00:0664 nedanmals_000003 21 00:05:31.62 6.656 0.19 svo í gengum árið tvö þúsund og fjórtán var hægt að skella sér á gleðistund og fá sér einn kaldann frekan allen á brugghúsi í sandi -nedanmals_000003-0022-00:05:3942-00:00:0692 nedanmals_000003 22 00:05:39.42 6.912 0.29 ekki nóg með það að það væri fjallað um kennt í hinum ýmsu fréttamiðlum þá átti hann líka aðdáendahóp sem kallaði sig og rangan -nedanmals_000003-0025-00:06:0440-00:00:0530 nedanmals_000003 25 00:06:04.40 5.376 0.05 varð hann fyrir svo miklum innblástri að það tók hann að eigin sögn ekki nema tíu mínútur að semja lagið -nedanmals_000003-0026-00:08:0562-00:00:4362 nedanmals_000003 26 00:08:05.62 43.648 0.29 en á meðan vinsældir kens gutti starfsfólkið engu að síður ennþá í vandræðum með að halda kenningarnar settir í rafmagnsvírar á vegginn ráðnir klettaklifrarar til að finna mögulegar flóttaleiðir og starfsfólk dýragarðisns gekk meira að segja svo langt að dulbúa sig sem gesti til að geta fylgst með honum án þess að hann tæki eftir því að lokum gómaði starfsfólkið kennt við að klifra vegginn og lýstu vitni af atvikinu að hann hefði klifrað eins og köngulóamaðurinn en þegar hann snerti rafmagnsvírinn gafst hann upp ný öryggisráðstafanir virtist virka og samkvæmt frásögnum var kennt orðinn rólegur fjölskyldumaður og hættur öllum flóttahugleiðingum við sem þekkjum ken vitum að svo var ekki raunin því tveimur árum seinna flúði hann aftur -nedanmals_000003-0027-00:08:5058-00:00:1076 nedanmals_000003 27 00:08:50.58 10.752 0.19 skurðurinn í búrinu hans hafði þornað upp vegna stíflu í vasann sem var hræddur við vatn gekk því rólega yfir skurðinn að hann á nokkuð sá til og lyfti sér upp á steina utan við búrið -nedanmals_000003-0028-00:09:0194-00:00:1856 nedanmals_000003 28 00:09:01.94 18.56 0.22 enn og aftur ráfaði hann um dýragarðinn tók myndir með gestunum og var almennt eitthvað að vitleyast starfsmaður auga á hann og rýmdi svæðið þangað til öryggisverðir komu honum kennt þó árás og stefndi beint til ljónagryfjunar blessunarlega áður en hann komst til þeirra höfðu þau uppi á honum og ráku hann aftur í búrið -nedanmals_000003-0029-00:09:2140-00:00:1694 nedanmals_000003 29 00:09:21.40 17.024 0.32 kennslan ómeiddur en augljóslega stressaður og í miklu uppnámi hann hafði aldrei komist jafnlangt frá búrinu sínu starfsfólkinu datt þá í hug að koma fyrir fjórum kvenkyns órangútönum í búrið í von um að það myndi hjálpa honum að leiða hugan að einhverju öðru -nedanmals_000003-0030-00:09:3926-00:00:0724 nedanmals_000003 30 00:09:39.26 7.296 0.42 það gekk hins vegar ekki upp því eftir góð ráð frá ken sluppu þar tin og kumang ásamt ken nokkrum mánuðum seinna úr búrinu -nedanmals_000003-0031-00:09:4768-00:00:1086 nedanmals_000003 31 00:09:47.68 10.88 0.38 þau ráfuðu eitthvað um dýragarðinn en voru að lokum gómuð stein handsamaði félagsskap flamingó fuglana og þurfti að gefa henni róandi lyf en kenan orion vandræða -nedanmals_000003-0032-00:09:5990-00:00:0932 nedanmals_000003 32 00:09:59.90 9.344 0.19 hann hætti loksins öllum flóttaaðgerðum en hann slapp í heildina níu sinnum og hafði þá um tólf milljónir íslenskra króna verið varið í endurbætur á búrinu -nedanmals_000003-0034-00:10:2488-00:00:1098 nedanmals_000003 34 00:10:24.88 11.008 0.22 var síðan seint á árinu tvö þúsund að kenna var greindur með krabbamein og annan deyfður til að lina þjáningar hans þar sem engin lækning var við meininu vinir hans í órangútanar -nedanmals_000003-0035-00:10:3642-00:00:0462 nedanmals_000003 35 00:10:36.42 4.608 0.24 stóðu fyrir kertafleytingu í minningu hans vildi það meina að hann hefði gert það sama fyrir þau -nedanmals_000003-0037-00:11:1516-00:00:3940 nedanmals_000003 37 00:11:15.16 39.424 0.25 það sorglegt að hugsa til þess að kenna hafi aldrei fengið að vera frjáls en ákveðin huggun í því samt að hann hafi átt góða vini sem komu að heimsækja hann daglega það var augljóst að kenna en hafði aðrar hugmyndir um lífseigari dýragarðinum það vissi þó engin hvaðan nákvæmlega vildi því að reyndi aldrei að komast út úr dýragarðinum sjálfum vildi hann fá að kynnast hinum dýrunum í garðinum var hann forvitnum fólkið sem kom að skoða hann á hverjum vildi hann bara fá ráða ferðum sínum sjálfur það hefði auðvitað best að geta spurt ken allen sjálfan hvað hann vildi hann var augljóslega mjög gáfaður og hefði ekki verið best að láta hann þegar lokaorðið um hvernig hann vildi lifa -nedanmals_000003-0038-00:12:2848-00:00:1470 nedanmals_000003 38 00:12:28.48 14.72 0.3 það hefur þó ekki enn tekist að eiga slík samskipti við önnur dýr þó það hafi oft verið reynt en laura tilraun til þess var gerð í bandaríkjunum á sjöunda áratug síðustu aldar þegar margaret nokkur hálfan flutti inn í afskekkt hús á eyju í jómfrúareyjaklasanum -nedanmals_000003-0039-00:12:4426-00:00:0762 nedanmals_000003 39 00:12:44.26 7.68 0.08 það væri svo sem ekki í frásögur færandi nema hún flutti inn með ungum höfrungi peter nafni og bjuggu þau þar saman í sex mánuði -nedanmals_000003-0040-00:12:5284-00:00:0672 nedanmals_000003 40 00:12:52.84 6.784 0.06 sambúðin var hluti af umfangsmikilli tilraun sem fólst í því að kenna hinum unga höfrungi að tala ensku -nedanmals_000003-0041-00:13:0430-00:00:1114 nedanmals_000003 41 00:13:04.30 11.136 0.39 sagan hefst dag einn árið nítján hundruð fimmtíu og sjö í fyrsta strangari fylgi sem reyndar anastasía vera fyrsti garður stendur í heiminum -nedanmals_000003-0043-00:13:2588-00:00:0768 nedanmals_000003 43 00:13:25.88 7.68 0.46 tónar hrókasamræðum við samstarfsmenn sína þegar eiginkona hans er tók eftir því að einn höfrunganna var að herma eftir röddum þeirra með blástursopi sínu -nedanmals_000003-0045-00:13:3928-00:00:0448 nedanmals_000003 45 00:13:39.28 4.48 0.06 þessi uppákoma varð til þess að spurningar vöknuðu hvort hægt væri að fá höfrunga til að tala -nedanmals_000003-0047-00:14:0336-00:00:0966 nedanmals_000003 47 00:14:03.36 9.728 0.48 eitt af því sem kynntur var að bandaríkin voru í miðju geimkapphlaupi og vísindamenn geimferðastofnunar bandaríkjanna voru mjög uppurnar á því að undirbúa fundi við verur af öðrum hnöttum -nedanmals_000003-0049-00:14:2276-00:00:0648 nedanmals_000003 49 00:14:22.76 6.4 0.25 ráðum annars eyrum geimfara sem sátu sveittir við að hlusta útvarpsbylgjur og leit að vísbendingum um líf utan um geimnum -nedanmals_000003-0050-00:14:3058-00:00:0610 nedanmals_000003 50 00:14:30.58 6.144 0.25 þannig atvikaðist að jónatan styrki frá geimferðastofuninni til að láta reyna á samskipti við aðrar lífverur -nedanmals_000003-0051-00:14:3784-00:00:0794 nedanmals_000003 51 00:14:37.84 7.936 0.24 hann notaði peninginn til að byggja hina fullkomnu aðstöðu fyrir höfrungarannsóknir sínar á eyjunni eintóman á jómfrúreyjum -nedanmals_000003-0052-00:14:4950-00:00:0712 nedanmals_000003 52 00:14:49.50 7.04 0.19 rannsóknarstofan sem kallað var höfrungahúsið var stórt hús með útisundlaug neðri sem tengd var við sjóinn -nedanmals_000003-0054-00:15:0942-00:00:0324 nedanmals_000003 54 00:15:09.42 3.328 0.25 frá barnsaldri hafði hún verið heillað hugmyndina að kenna dýrum að tala -nedanmals_000003-0056-00:15:1796-00:00:0706 nedanmals_000003 56 00:15:17.96 7.04 0.24 snemma árið nítján hundruð sextíu og fjögur keyrði hún upp að höfrungahúsinu þrátt fyrir nokkur skilti á leiðinni sem báðu óviðkomandi að halda sig fjarri -nedanmals_000003-0058-00:15:3526-00:00:0414 nedanmals_000003 58 00:15:35.26 4.224 0.4 rekur baðað fylgjast með höfrungunum í útilauginni og skrifa niður þar sem hún tók eftir -nedanmals_000003-0059-00:15:4038-00:00:0648 nedanmals_000003 59 00:15:40.38 6.528 0.14 að klukkutíma liðnum leit frekar athuganir margrétar og varð svo uppnuminn af vinsælan að hann fékk hana til liðs við teymið -nedanmals_000003-0062-00:16:1532-00:00:0402 nedanmals_000003 62 00:16:15.32 4.096 0.33 against því að hann hafði ekki hlotið neina kennslu fram að því -nedanmals_000003-0064-00:16:4304-00:00:0324 nedanmals_000003 64 00:16:43.04 3.2 0.27 að nokkrum tíma liðnum fannst margareti kennslan ekki ganga nógu vel -nedanmals_000003-0065-00:16:4742-00:00:0616 nedanmals_000003 65 00:16:47.42 6.144 0.33 en fannst ómögulegt að allir rannsakendur færu heim í notagildi þessar heillandi skelfingu heilu næturnar -nedanmals_000003-0066-00:17:1428-00:00:0944 nedanmals_000003 66 00:17:14.28 9.472 0.37 það kannast nokkra tilraun af því að húsið lak ítrekað komið var fyrir risastóra lyftistöng að flytja ítali hæða og margaret upp skrifborð sem hékk úr loftinu -nedanmals_000003-0068-00:17:3952-00:00:0968 nedanmals_000003 68 00:17:39.52 9.728 0.18 talaði hægt við hann greindi hvert orð vandlega frá öðru og notaði ýkta tónhæð höfrungarnir voru góðir í nema tónfall og líkja eftir því en það gekk verra -nedanmals_000003-0070-00:18:0374-00:00:0488 nedanmals_000003 70 00:18:03.74 4.864 0.33 rekur í beinunum upphaflega bauð margréti velkomna í höfrungahúsið hafði litla trú á þessum tilraunum -nedanmals_000003-0071-00:18:0904-00:00:0356 nedanmals_000003 71 00:18:09.04 3.456 0.08 hann hafði meiri áhuga á að rannsaka tungumál höfrunganna sín á milli -nedanmals_000003-0072-00:18:1360-00:00:2008 nedanmals_000003 72 00:18:13.60 20.096 0.24 mörgum vísindamönnum fannst óeðlileg þessi áhersla á að tala ætti við höfrungana á ensku tungu frekar en að reyna að skilja hvað það var að segja á sínu eigin málinu einasta gerði það að verkum að margrét og peter urðu mjög náin -nedanmals_000003-0074-00:18:4320-00:00:0318 nedanmals_000003 74 00:18:43.20 3.2 0.08 reyndar kom að því að tilfinningar hans til hennar gengu fram úr hófi -nedanmals_000003-0075-00:18:4800-00:00:0598 nedanmals_000003 75 00:18:48.00 6.016 0.32 lítrar ástfanginn af margréti og eftir því sem á leið fór kynhvöt hans að trufla kennslustundirnar meira og meira -nedanmals_000003-0080-00:19:2240-00:00:1186 nedanmals_000003 80 00:19:22.40 11.776 0.06 gerist því síðar að það ekki verið kynferðislegt af hennar hálfu þó það væri það svo sannarlega fyrir perlukafari gutti hennar við kláða sem auðveldara var að klóra einfaldlega burt og halda síðan ótrauð áfram -nedanmals_000003-0081-00:19:3904-00:00:0404 nedanmals_000003 81 00:19:39.04 3.968 0.27 rakna á staðnum og annaðist velferð höfrunganna hafði áhyggjur af bíta -nedanmals_000003-0083-00:19:4916-00:00:0330 nedanmals_000003 83 00:19:49.16 3.328 0.1 á sama tíma fór fleira hafa áhrif á gang kerlingar -nedanmals_000003-0084-00:19:5292-00:00:0420 nedanmals_000003 84 00:19:52.92 4.224 0.3 sallað hugfanginn af ellegar áhrif það hafði á hugsanagang fólks -nedanmals_000003-0085-00:20:0188-00:00:0828 nedanmals_000003 85 00:20:01.88 8.32 0.26 eftir því sem tíminn leið og engar meiriháttar framfarir urðu í talkennslunni varð þjónar hann langaði að gera tilraunir með áhrif ellefta höfrunganna -nedanmals_000003-0086-00:20:1342-00:00:0920 nedanmals_000003 86 00:20:13.42 9.216 0.41 en svo fór að jónatan hina árangri eða reglulegum skömmtum af ofskynjana efni þrátt fyrir að enginn vissi á þeim tímapunkti hvaða áhrif að kynna að hafa -nedanmals_000003-0087-00:20:2662-00:00:0310 nedanmals_000003 87 00:20:26.62 3.2 0.0 raunin varð þó sem betur fer að lyfin höfðu nákvæmlega engin áhrif -nedanmals_000003-0088-00:20:3466-00:00:0644 nedanmals_000003 88 00:20:34.66 6.528 0.25 evrunnar hafa mjög næmt heyrnarskyn og því tók tjónka loftbor og hamaðist með um afleiðingum allt húsið notað og skalf -nedanmals_000003-0089-00:20:4224-00:00:0528 nedanmals_000003 89 00:20:42.24 5.376 0.25 hann þurfti þó að lokum að sætta sig við að alla stilla innan höfðu nákvæmlega engin áhrif á höfrungana tvo -nedanmals_000003-0090-00:20:5024-00:00:0440 nedanmals_000003 90 00:20:50.24 4.352 0.46 vegurinn var fyrir löngu þar hafa verulegar efasemdir um gildi vinnunnar í höfrungahúsinu -nedanmals_000003-0091-00:20:5542-00:00:0494 nedanmals_000003 91 00:20:55.42 4.992 0.29 margt sem varla talist vísindalegt var reynt eins og hann á til höfrunganna hugsanaflutningi -nedanmals_000003-0093-00:21:0952-00:00:0592 nedanmals_000003 93 00:21:09.52 5.888 0.16 hann hafði jafnt og þétt verið að safna skuldum því að fjárfestar misstu áhugann á hinum stórfurðulegu höfrungarannsóknum hans -nedanmals_000003-0095-00:21:2032-00:00:0388 nedanmals_000003 95 00:21:20.32 3.84 0.27 lokum árið nítján hundruð sextíu og sex lýsti starfsemin endanlega upp -nedanmals_000003-0098-00:21:3624-00:00:0710 nedanmals_000003 98 00:21:36.24 7.168 0.09 margréti var sagt að fangarnir myndu fara á góðan stað en svo fór að þeir enda rannsóknarstofu þar sem nánast engrar dagsbirtu gætti -nedanmals_000003-0099-00:21:5450-00:00:0360 nedanmals_000003 99 00:21:54.50 3.584 0.19 margir komst ekki að þessu fyrr en nokkru síðar þegar hún fékk símtal frá john lilly -nedanmals_000003-0100-00:21:5950-00:00:0322 nedanmals_000003 100 00:21:59.50 3.2 0.36 hann hringdi í hana til að segja henni að ítarlegri sjálfsmorð -nedanmals_000003-0102-00:22:1754-00:00:0800 nedanmals_000003 102 00:22:17.54 8.064 0.45 vegna jónatan fyrirfarið sér ekki nóg með að lífið í sólarlausa búrinu væri ömurlegt heldur hafði margir líka yfirgefið hann -nedanmals_000003-0104-00:22:3458-00:00:0448 nedanmals_000003 104 00:22:34.58 4.48 0.27 vísindamenn dagsins í dag telja til muna ekki geta kallast annað en tilraun í eftiröpun -nedanmals_000003-0105-00:22:4264-00:00:0334 nedanmals_000003 105 00:22:42.64 3.328 0.17 það var augljóst að bíta engan skilning á hljóðunum sem margar kenndum -nedanmals_000003-0106-00:22:4996-00:00:0890 nedanmals_000003 106 00:22:49.96 8.96 0.3 margrét hélt þó fram að tilraunin hefði verið stöðvuð of fljótt hún taldi að hafa haft meiri tíma að minnsta kosti jafnlangan og vörur til að ná tökum á móðurmálinu -nedanmals_000003-0108-00:23:1026-00:00:0322 nedanmals_000003 108 00:23:10.26 3.2 0.2 hann hélt áfram að neyta ofskynjunarlyfja og gerði sig nýaldargúru -nedanmals_000003-0109-00:23:1434-00:00:0512 nedanmals_000003 109 00:23:14.34 5.12 0.05 endurskoðuð í kjölfarið samband sitt við höfrungana og komst að þeir niðurstöðu að það væri rangt að halda þeim föngnum -nedanmals_000003-0110-00:23:2040-00:00:0908 nedanmals_000003 110 00:23:20.40 9.088 0.37 hann sleppti öllum höfrungunum sem höfðu verið á rannsóknarstofunni og bara síðan ötullega gegn því að höfrungar væru í haldi ter að hafa mikil áhrif á hugmyndir almennings um höfrunga -nedanmals_000003-0111-00:23:3026-00:00:2498 nedanmals_000003 111 00:23:30.26 24.96 0.28 hann fór sem sagt ansi langt frá sínu fyrra lífi í höfrungahúsinu en tengsl margrétar við höfrungana ekki með lokum rannsóknarinnar því nokkru síðar giftist hún ljósmyndaranum sem hafði tekið myndir af henni við rannsóknarstörfin þau fluttu í höfrungarnir upp þrjú börn í dag er húsið hins vegar í algjörri niðurníðslu dapurlegur minnisvarði um metnaðarfulla tilraun sem fór hrapallega úrskeiðis -nedanmals_000004-0002-00:00:5902-00:00:0686 nedanmals_000004 2 00:00:59.02 6.784 0.39 simpansinn fæddist á rannsóknarsetri kólumbíu háskóla fyrir prímata aðeins tveggja vikna var hann tekinn frá móður sinni karl -nedanmals_000004-0003-00:01:0670-00:00:0486 nedanmals_000004 3 00:01:06.70 4.864 0.28 þekkti slíkt allt of vel því öll afkvæmi hennar höfðu verið tekin af henni og notuð ýmisskonar tilraunir -nedanmals_000004-0008-00:01:5338-00:00:0314 nedanmals_000004 8 00:01:53.38 3.2 0.27 stefán ég vissi þó ekkert um simpansanum tók nema að sér -nedanmals_000004-0009-00:02:0774-00:00:0368 nedanmals_000004 9 00:02:07.74 3.712 0.08 stefán hélt árum eins og ungabarni næstum tvö ár og gaf honum brjóst -nedanmals_000004-0010-00:02:1208-00:00:0322 nedanmals_000004 10 00:02:12.08 3.328 0.09 nemandi fötum og tók þátt í öllu sem fjölskyldan gerði saman -nedanmals_000004-0012-00:02:2124-00:00:0430 nedanmals_000004 12 00:02:21.24 4.352 0.2 ansar hins vegar mjög óskipulögð og í raun kunni enginn á heimilinu að tala bandarísak -nedanmals_000004-0014-00:02:3128-00:00:0768 nedanmals_000004 14 00:02:31.28 7.68 0.48 er var ekki hrifinn af nim og það var gagnkvæmt nema vildi hafa stefan í út af fyrir sig og gerði í því að fara í taugarnar á heimilisföðurnum -nedanmals_000004-0015-00:02:4330-00:00:0496 nedanmals_000004 15 00:02:43.30 4.992 0.25 þrátt fyrir spennuna á heimilinu tókst fjölskyldunni að kenna nim um hundrað tuttugu og fimm á -nedanmals_000004-0016-00:02:4920-00:00:0452 nedanmals_000004 16 00:02:49.20 4.608 0.32 það byrjað því að þau mótuðu táknið fyrir að drekka með höndunum hans og gáfu svo eitthvað að drekka -nedanmals_000004-0017-00:03:0532-00:00:0618 nedanmals_000004 17 00:03:05.32 6.272 0.12 lára anton ára nemi viðkomandi háskólann bauð sig fram og var fengið hlutverk barnfóstru fyrir nim -nedanmals_000004-0018-00:03:1646-00:00:1062 nedanmals_000004 18 00:03:16.46 10.624 0.39 átt að vera vettvangur vísindalegrar rannsóknar en þarna var allt í upplausn enginn var hann skráningu enginn vissi hver ættarinnar eða hver ættarinnar eða hvað ætti yfir huganum -nedanmals_000004-0019-00:03:3182-00:00:0654 nedanmals_000004 19 00:03:31.82 6.528 0.45 lára yfir sem það væri viðeigandi að drekka áfengi og reykja marjúana eins og foreldrunum fyrrverandi hippum fannst í himnalagi -nedanmals_000004-0020-00:03:3934-00:00:0500 nedanmals_000004 20 00:03:39.34 4.992 0.39 en fannst líka gaman að vera farþegi bíla fleygiferð og almennt vildi hafa mikið fjör í kringum sig -nedanmals_000004-0022-00:03:5762-00:00:0390 nedanmals_000004 22 00:03:57.62 3.84 0.36 þangað þurfti nim reglulega að fara í kennslustundir þar sem lágreist -nedanmals_000004-0023-00:04:0288-00:00:0496 nedanmals_000004 23 00:04:02.88 4.992 0.33 stalín að hins vegar ekki við aðferðir lauru og fór að setja hömlur á tímann sem hún mátti verja með nim -nedanmals_000004-0025-00:04:1648-00:00:0432 nedanmals_000004 25 00:04:16.48 4.352 0.4 nema augljóslega mjög gáfaður og skildi alltaf samstundis það sem gekk á innan veggja heimilisins -nedanmals_000004-0026-00:04:2138-00:00:0654 nedanmals_000004 26 00:04:21.38 6.528 0.17 á auðvelt með að lesa fólk og ef eitthvert systkina hans var í uppnámi koma til þeirra tók utan og kyssti tárin burt -nedanmals_000004-0027-00:04:3002-00:00:0778 nedanmals_000004 27 00:04:30.02 7.808 0.35 finninn innan fjölskyldunnar höfðu þó ekkert vægi í rannsókninni og herb ákvað loks að taka nim af heimilinu eftir tveggja ára sambúð meðalaldur -nedanmals_000004-0028-00:04:4560-00:00:0450 nedanmals_000004 28 00:04:45.60 4.48 0.47 rfk sveitasetur í eigu hálfan til afnota og þar héldu þau laura að kenna nim -nedanmals_000004-0029-00:04:5494-00:00:0308 nedanmals_000004 29 00:04:54.94 3.072 0.3 misnotað fyrir að leika sem var að klappa saman höndum -nedanmals_000004-0030-00:05:0774-00:00:0340 nedanmals_000004 30 00:05:07.74 3.328 0.47 nim stækkaði jafnt og þétt og fyrr en varði var hann orðinn stór og sterkur -nedanmals_000004-0031-00:05:1556-00:00:0674 nedanmals_000004 31 00:05:15.56 6.656 0.29 lára fór að finna fyrir aukinni áralangt dæmis asnalega bjóða með sér á vatninu -nedanmals_000004-0033-00:05:3134-00:00:0542 nedanmals_000004 33 00:05:31.34 5.376 0.43 einbeita annan kennara og batteríin ibadar eyrað og eftir að beita hana aldrei aftur -nedanmals_000004-0034-00:05:3816-00:00:0372 nedanmals_000004 34 00:05:38.16 3.712 0.15 annars vegar nema alla jafna nokkuð ástríkur og sóttist eftir návist kennara sinna -nedanmals_000004-0035-00:05:4798-00:00:0424 nedanmals_000004 35 00:05:47.98 4.224 0.14 nema gerði þó reyndar undantekningu fyrir ketti en hann var alla tíð mjög hernaði -nedanmals_000004-0036-00:05:5288-00:00:0382 nedanmals_000004 36 00:05:52.88 3.84 0.29 hann vildi alltaf fá fagnað sér þó að kettirnir væru mishrifnir af því uppátæki -nedanmals_000004-0037-00:05:5832-00:00:0416 nedanmals_000004 37 00:05:58.32 4.096 0.33 öllum sem tóku þátt í rannsókninni ber saman um að nim hafi verið einstakur persónuleiki -nedanmals_000004-0038-00:06:0512-00:00:0304 nedanmals_000004 38 00:06:05.12 3.072 0.0 hann hafði þó merkilega lítið að segja um allt það sem gekk á í lífi hans -nedanmals_000004-0039-00:06:1614-00:00:0510 nedanmals_000004 39 00:06:16.14 5.12 0.19 lára var hilluna inum virta prófessor sem var átján árum eldri og sýndi henni mikla athygli -nedanmals_000004-0041-00:06:2680-00:00:0554 nedanmals_000004 41 00:06:26.80 5.632 0.44 þegar hann var svo snögglega enda á skammvinnt samband þeirra brotnaði lára niður og sagði skilið við rannsóknina -nedanmals_000004-0043-00:06:4960-00:00:0460 nedanmals_000004 43 00:06:49.60 4.608 0.29 nema var kláraði eftir því sem hann fullorðnaðist og verðirnir til að fá það sem hann vildi -nedanmals_000004-0044-00:06:5520-00:00:0704 nedanmals_000004 44 00:06:55.20 7.04 0.15 hann þoldi ekki kjarkinn enda var hún pínulítið og gluggalaust herbergi og táknaði aftur aftur hann þyrfti að fara á klósettið svo hann gæti komist út -nedanmals_000004-0045-00:07:0324-00:00:0352 nedanmals_000004 45 00:07:03.24 3.584 0.33 það varð erfiðara með andann og hann beit sífellt meira og fastar -nedanmals_000004-0046-00:07:3350-00:00:0462 nedanmals_000004 46 00:07:33.50 4.736 0.06 vegna sýkingarhættu var ekki hægt að sauma svo reyni var með opið sár andlitinu í þrjá mánuði -nedanmals_000004-0049-00:08:0476-00:00:0528 nedanmals_000004 49 00:08:04.76 5.248 0.27 aflagt oklahoma þar sem hann fór aftur á upphafsreit á prímatarannsóknarsetrið -nedanmals_000004-0050-00:08:1764-00:00:0398 nedanmals_000004 50 00:08:17.64 3.968 0.44 nema hafði ekki séð annan simpansa frá því að var tveggja vikna gamall og tekinn frá móður sinni -nedanmals_000004-0051-00:08:2840-00:00:0324 nedanmals_000004 51 00:08:28.40 3.328 0.18 simpansarnir öskur úr búrum sínum með keðju og hengilás um hálsinn -nedanmals_000004-0054-00:08:4302-00:00:0304 nedanmals_000004 54 00:08:43.02 2.944 0.2 var kynntur fyrir simpansanum mac sem var lítill og saklaus -nedanmals_000004-0057-00:09:0754-00:00:0564 nedanmals_000004 57 00:09:07.54 5.632 0.41 nema alist upp í ástríku umhverfi fengið góða umönnun góðan mat og verið eini simpansinn á svæðinu -nedanmals_000004-0059-00:09:5710-00:00:0478 nedanmals_000004 59 00:09:57.10 4.864 0.21 illa gekk að fjármagna rekstur setur in og loks temujin og starfsemin lagðist af -nedanmals_000004-0061-00:10:0840-00:00:0512 nedanmals_000004 61 00:10:08.40 5.12 0.19 arfurinn og hinir sem dansandi geymdir í litlum búrum þar sem grímuklæddir starfsmenn gengu um gólf -nedanmals_000004-0062-00:10:1452-00:00:0458 nedanmals_000004 62 00:10:14.52 4.608 0.06 þeir voru síðan sprautaðir með alls konar lyfjum sem þurfti að prófa að orðavaðal fyrir fólk -nedanmals_000004-0063-00:10:2004-00:00:0316 nedanmals_000004 63 00:10:20.04 3.072 0.1 stundum voru þeir reyrðir við sjúkrarúm fyrir ýmiss konar prófanir -nedanmals_000004-0064-00:10:2762-00:00:0376 nedanmals_000004 64 00:10:27.62 3.712 0.1 talað við fjölmiðla og yfirmann rannsóknarstofunnar en enginn vildi hlusta -nedanmals_000004-0065-00:10:3246-00:00:0340 nedanmals_000004 65 00:10:32.46 3.328 0.08 virtist vera sá eini sem stóð ekki á sama um örlög simpansana -nedanmals_000004-0069-00:10:5760-00:00:0362 nedanmals_000004 69 00:10:57.60 3.584 0.0 hann vildi að hann færi í dómsal og talaði fyrir sig sjálfur -nedanmals_000004-0070-00:11:0294-00:00:0636 nedanmals_000004 70 00:11:02.94 6.272 0.33 eigendur rannsóknarstofunnar áttuðu sig á að þeir myndu tapa málinu vegna athyglinnar sem að því hlytist og féllust á að sleppa -nedanmals_000004-0073-00:11:2742-00:00:0464 nedanmals_000004 73 00:11:27.42 4.608 0.07 enginn vissi að það eru pyntingar fyrir simpansa sem eru félagsverur og eðlisfari einir -nedanmals_000004-0075-00:11:4420-00:00:0312 nedanmals_000004 75 00:11:44.20 3.072 0.0 hann slapp nokkrum sinnum út og fór það alltaf inn í hús fólksins -nedanmals_000004-0076-00:11:5774-00:00:0644 nedanmals_000004 76 00:11:57.74 6.4 0.25 það var ömurlegt líf og um varð ekki glaður þegar stefan fyrsta fósturmóðir hans birtist skyndilega fyrir utan búrið hans -nedanmals_000004-0077-00:12:0972-00:00:0368 nedanmals_000004 77 00:12:09.72 3.712 0.38 hún heimtaði að fara inn í búrið til ansi þrátt fyrir viðvaranir starfsfólks -nedanmals_000004-0078-00:12:1486-00:00:0424 nedanmals_000004 78 00:12:14.86 4.224 0.0 til nokkrar sekúndur inni í búrinu greip nema hann á ökklanum og dró hana gólfið -nedanmals_000004-0080-00:12:2486-00:00:0370 nedanmals_000004 80 00:12:24.86 3.712 0.09 ætlaði ekki að drepa stefan hann var bara mjög mjög reiður -nedanmals_000004-0081-00:12:2992-00:00:0588 nedanmals_000004 81 00:12:29.92 5.888 0.1 stangir því hún áttaði á því að það hefði verið rangt að þeim að taka hann frá móður sinni og alaska -nedanmals_000004-0083-00:12:4522-00:00:0414 nedanmals_000004 83 00:12:45.22 4.096 0.19 aðeins fimm mínútum eftir að þeir hittust aftur táknaði nim leika og þeir léku sér saman -nedanmals_000004-0084-00:12:5310-00:00:0606 nedanmals_000004 84 00:12:53.10 6.144 0.47 rannsóknarstofan sem nema að dvalar var lögð niður og tveir simpönsunum þaðan urðu herbergisfélagar nim -nedanmals_000004-0088-00:13:1648-00:00:0370 nedanmals_000004 88 00:13:16.48 3.712 0.0 var hrifsaður burt frá móður sinni og settur í algerlega framandi aðstæður -nedanmals_000004-0090-00:13:2558-00:00:0550 nedanmals_000004 90 00:13:25.58 5.504 0.0 meðan voru birt myndskeið og myndband á honum vítt og breitt um heiminn því hann þótti svo krúttlegur og skemmtilegur -nedanmals_000004-0091-00:13:4706-00:00:5638 nedanmals_000004 91 00:13:47.06 56.32 0.3 nema om meðal annars fram í þætti af sessi sem gæti hafa birst á sjónvarpsskjám annarrar óhefðbundinnar fjölskyldu í fíladelfíu það var fjölskylda marokkó sem í laumi tók upp útsendingar frá fjölmörgum bandarískum sjónvarpsstöðvum yfir þrjá áratugi afferma arkansas er að yfirfæra spólurnar á stafrænt form og gera þær aðgengilegar almenningi safnari fréttir dægurmálaþætti og auglýsingar þykir einstakt því það var mundir tímabili sögu sjónvarpsmiðlanna sem enginn annar geymdi á þessum tíma héldu sjónvarpsstöðvar ekki utan um allt að efni sem þær sendu tútsa var sífellt eitt og skólann earl til þess að spara pening og geymslupláss telur dæmi um þetta hjá ríkisútvarpinu en ekki hefur allt sjónvarps og útvarpsefni verið varðveitt frá upphafi -nedanmals_000004-0092-00:14:4410-00:00:1506 nedanmals_000004 92 00:14:44.10 14.976 0.15 útvarpsmaðurinn illugi jökulsson fékk eitt sinn umslag frá leyndum aðdáanda sem innihélt tölvukubb níutíu og fimm þáttum á útvarpsþættinum frjálsum höndum ríkisútvarpið geymdi ekki alla þættina og segist illugi ekki heldur hafa átt þá sjálfur og eru þetta því ómetanlegar heimildir -nedanmals_000004-0093-00:14:5960-00:00:2190 nedanmals_000004 93 00:14:59.60 21.888 0.42 en svona aðdáendur leynast víða og hefur meira að segja útvarpshetjan og sálfræðingurinn frelsurum að leita til listina til að eignast eintak af þætti sem ekki hafa verið varðveittur vinalaus í útvarpsstöðinni þúsund -nedanmals_000004-0094-00:15:2328-00:01:1548 nedanmals_000004 94 00:15:23.28 75.392 0.2 en anastasía hafa þó breyst og er líklega flest allt útsent efni varðveitt í dag marmara að vissu leyti á undan sínum samtíma með því að átta sig á mikilvægi þess að varðveita útsent efni það má segja að þessi mikli áhugi á að varðveita allt þetta efni hafi sprottið árið nítján hundruð sjötíu og fimm þegar marínu og sex ára henni hafði áskotnaðis upptökutæki og fyrst um sinn byrjaði þetta ósköp sakleysislega þá tók hún aðeins upp brot af þáttum heimildarmyndum og ýmsum fréttum marion var hvorki ókunn sjónvarpi með safnastarfi hún hafði unnið sem bókasafnsfræðingur í fíladelfíu í tuttugu ár áður en hún var rekin snemma á sjöunda áratug síðustu aldar og var það líklega vegna starfa hennar í kommúnistaflokknum hún var svo á sjónvarpsskjánum á árunum nítján hundruð sextíu og átta til nítján hundruð sjötíu og eitt var með framleiðni af þættinum input ásamt tilvonandi eiginmanni sínum en í þættinum sem var sýndur á sunnudagsmorgnum var rætt við fólk úr öllum stigum samfélagsins mjög opinskátt um ýmis málefni líðandi stundar -nedanmals_000004-0095-00:16:3950-00:00:0690 nedanmals_000004 95 00:16:39.50 6.912 0.04 var mjög stolt af þættinum henni fannst hann hafa áhrif á samfélagið og á þessum tíma var líka sjaldgæft að sjá svartar konur í sjónvarpinu -nedanmals_000004-0096-00:16:4716-00:00:2980 nedanmals_000004 96 00:16:47.16 29.824 0.23 auk þess að vera sjónvarpskona á safnari var hún aðgerðasinni og barðist meðal annars fyrir réttindum svartra í bandaríkjunum og vegna starfa sinna í kommúnistaflokknum hafði hún verandi eftirliti bandarísku ríkisstjórnarinnar og hafði áður reynt að flýja land til kúbu þetta gerði það að verkum að hún var mjög varkár með allt sem tengdist upptökunum því að hún hélt að það væri ennþá að fylgjast með sér það var síðan fjórða nóvember nítján hundruð sjötíu og níu rétt fyrir daga tuttugu og fjögurra tíma sjónvarpsins að marion setti upptökutækið í gang og ýtti aldrei aftur á stofn -nedanmals_000004-0097-00:17:1746-00:00:1222 nedanmals_000004 97 00:17:17.46 12.16 0.09 það voru fréttir af gíslatökunni terra höfuðborg írans sem vöktu áhuga hennar eftir atburðina árið nítján hundruð sjötíu og níu helgaði marion líf sitt að taka upp allar útsendingar á fjölmörgum sjónvarpsstöðvum -nedanmals_000004-0098-00:17:3050-00:00:1224 nedanmals_000004 98 00:17:30.50 12.16 0.28 hún var meðvituð um áhrifin sem fjölmiðlar hafa á almenningsálitið og þegar fréttastöðvar eins og senn hófu sína árið nítján hundruð áttatíu vissi hún að þær yrðu áhrifamiklar og vildi þess vegna ná öllu og spólur -nedanmals_000004-0099-00:17:4326-00:00:1156 nedanmals_000004 99 00:17:43.26 11.648 0.26 hún hafði líka mikla trú á fólkið hélt í fram að ef fólk hefði aðgang að víðtækum upplýsingum myndi það taka betri ákvarðanir hún vildi því safna eins miklu af upplýsingum og hún gat frá sem flestum heimildum -nedanmals_000004-0100-00:17:5590-00:00:1118 nedanmals_000004 100 00:17:55.90 11.136 0.12 marion áttaði sig á mikilvægi þess að varðveita þessar útsendingar sögu sem var alveg viss um að enginn annar myndi varðveita og það væri fullt af smáatriðum í fréttum sem myndu hverfa að elena -nedanmals_000004-0101-00:18:0786-00:00:1388 nedanmals_000004 101 00:18:07.86 13.952 0.06 hún byrjaði að taka upp allan sólarhringinn stundum voru upp undir átta upptökutæki í gangi heima hjá henni þegar sonur hennar er spurður hvernig hún fór eiginlega að þessu segir hann að þau hafi oft þurft að hlaupa heim til þess að skipta um spólu jafnvel þó það væri einhvers staðar úti að borða -nedanmals_000004-0102-00:18:2266-00:00:2322 nedanmals_000004 102 00:18:22.66 23.168 0.4 þannig þetta eftirlaun heldur ekki einungis líf marion heldur allrar fjölskyldunnar líf þeirra snérist að miklu leyti um að hjálpast að við að skipta um spólur og það var alltaf kveikt á mörgum sjónvörpum á heimilinu í einu flestar heimilisaðstæðurnar heldur kaotískar fyrir flest alla nema marion hún naut þess að fylgjast með sjónvarpinu og gerði það vanan og horfa á tvö sjónvörp í einu -nedanmals_000004-0103-00:18:4742-00:00:3288 nedanmals_000004 103 00:18:47.42 32.896 0.43 ef þú hélst að náin fjölskyldutengsl myndu bjarga þér frá þátttöku í verkefninu var að aldeilis ekki svoleiðis ummönnunaraðili og bílstjóri marion bekkjarsystkina skipt um spólur seinna meir þegar hún var honum kölkuð þjálfaði hún ritara inn til þess að aðstoða sig við verkefnið marin aðila mikinn áhuga á tæknirisar því að tæknimaður þáttur í lífi okkar í framtíðinni og fjárfesti hún því snemma í tölvufyrirtækinu púrt og átti því ekki í vandræðum með að halda uppi ný íbúðum og þremur geymslum fyrir allt sem á safnaði -nedanmals_000004-0104-00:19:2126-00:00:1586 nedanmals_000004 104 00:19:21.26 15.872 0.25 því safnaði ekki bara á spólunum ótrúlegt en satt en þá var hún haldin einhvers konar söfnunaráráttu osama ýmsum dagblöðum og tímaritum og átti fjörutíu til fimmtíu þúsund bækur einnig er safnaðarmönnum tvö hundruð ónotaðar tölvur frá fyrirtækinu í geymslu -nedanmals_000004-0105-00:19:3750-00:00:2114 nedanmals_000004 105 00:19:37.50 21.12 0.25 það er svo fjórtánda desember tvö þúsund og tólf marnir um skotárás í sandinum óma í sjónvarpinu í fyrsta skipti þrjátíu og fimm ár þarf fjölskyldan ekki skipt um spólur sjónvarpinu sonur hennar segir að það verið frekar skrítið að slökkva en á sama tíma hafi ákveðin ró komið yfir íbúðina sem hafði verið frekar erilsöm í mörg ár -nedanmals_000004-0106-00:19:5902-00:00:1358 nedanmals_000004 106 00:19:59.02 13.568 0.34 eftir andlát marion vildi sonur hennar koma spólunum á góðan stað hann hafði þá samband við internet arkansas jórdana gildra frétti af safni marion og umfangi þess hringdi hann strax í sonur -nedanmals_000004-0107-00:20:1336-00:00:0588 nedanmals_000004 107 00:20:13.36 5.888 0.12 hann vildi fá að vita allt hvernig gekk þetta eiginlegt upp hvernig fór fjölskyldan eiginlega það lion -nedanmals_000004-0108-00:20:1996-00:00:3850 nedanmals_000004 108 00:20:19.96 38.528 0.37 hann segir að þau hafi áður fengið einhver spólusöfn um hundrað til tvö hundruð skólunum við þetta einhverjar spólur frá marion hafa nú þegar verið yfirferðar og eru nú aðgengilegar á vef safnins það mun þó taka mörg ár yfir fara allt efnið en magnúsar sýn sé í takt við hugsunarleysi frítt og internetinu og verður þá hægt að nota endurnýjað á blaðamönnum fræðimönnum eða bara hverjum sem er sem hefur áhuga á sögu sjónvarpsmiðlanna verkefni marion hefur einsetti því það er ekki auðvelt að finna sjónvarpsefni frá þessum tíma eitthvað efni verður þó alltaf tengt en hver einn á hans einhver önnur marion þar úti að taka upp -rokkland_001-0002-00:00:4192-00:00:0762 rokkland_001 2 00:00:41.92 7.68 0.24 eðlilegasta það er fátt betra en að vera ástfanginn það vita allir sem hafa verið svo heppnir -rokkland_001-0006-00:06:3314-00:00:1376 rokkland_001 6 00:06:33.14 13.696 0.48 að leiða á áttunda áratuginn var tónlistin kölluð diskó en í raun var þetta blanda af fönki og sól og abigail og latour fyrir dans og stöðu -rokkland_001-0008-00:09:3096-00:00:1724 rokkland_001 8 00:09:30.96 17.28 0.4 seinni grammar og árið tvö þúsund var hún vígð inn í frægðarhöll rokksins og síðan núna í þessum mánuði mun sveitin fá sérstök little grammar fyrir fyrir æfistarfið ásamt rannsaka -rokkland_001-0009-00:12:1980-00:00:1294 rokkland_001 9 00:12:19.80 12.928 0.45 þetta er illilega rútan ól mun allan heim þegar þetta hljómar september kom út á fyrstu sambandið níundu sjötugan hertogadæmin -rokkland_001-0012-00:13:1840-00:00:0506 rokkland_001 12 00:13:18.40 5.12 0.23 seinna áður en hann stofnaði sína eigin hljómsveit kynntist hann kalimba afríska um -rokkland_001-0014-00:13:2992-00:00:0704 rokkland_001 14 00:13:29.92 7.04 0.4 hann var aðalsmaður í sjálendingurinn upptökum og samdi lögin og spilaði á slagverk og kalimba -rokkland_001-0015-00:13:3776-00:00:0892 rokkland_001 15 00:13:37.76 8.96 0.29 sveitinni í gegn í einum grænum en ná hundruð jötu og fimm var allt komið á fulla ferð og allar sjö plöturnar sem kom út á árunum árstíðirnar áttu og eitt -rokkland_001-0017-00:17:1156-00:01:0920 rokkland_001 17 00:17:11.56 69.12 0.41 lærði næturgalans að fireman var næstunni var begins og níu og yfir en ýmsir aðdáendur sveitarinnar og morðingjanna undanfarna daga einhver gengur núna eftir að gera úrið til dæmis að æskuheimili upplýftingin í lífinu og ef maður leitaði ekki símonar var það ömurlegir eddukvæði þegar ég var í gagnfræðaskóla hlustuðu hvítu krakkarnir á landsins greinar á fangarnir sem voru fíkaðaðistir og degi bálkur allir arnar talsvert sannleikskorn í því það er ekki hægt að vera í vondu skapi þegar maður heyrir rúnar ná hundruð sjöttu og átta var sveitin beðin um að vera með í kvikmynd sem heitir sandinn og bítlaplata -rokkland_001-0018-00:18:2150-00:00:1074 rokkland_001 18 00:18:21.50 10.752 0.26 og þeir voru til í það tóku blaðamanni og þetta er skemmtilega gert það um enda fengu en gramur -rokkland_001-0023-00:31:0408-00:00:0580 rokkland_001 23 00:31:04.08 5.76 0.31 næst nýjustu plötunni sinni sem internet þúsund og tólf með þeirri plötu vakti -rokkland_001-0033-00:46:3030-00:00:0712 rokkland_001 33 00:46:30.30 7.04 0.38 hér er næsta lag sem hún kemur út á smáskífu hjólanna því og þetta heitir geta -rokkland_001-0036-00:56:2368-00:00:5380 rokkland_001 36 00:56:23.68 53.888 0.19 og meðal þess sem hefðbundið er að gera þennan dag er að senda sínum heitt elskað eða sinni heittelskuðu gjafir á borð við blóm og gone og láta valentínusarkort fylgja með þessar hefðir eiga uppruna sinn í bretlandi frakklandi og bandaríkjunum en í öðrum löndum gilda aðrar hefðir og sums staðar er dagurinn helgaður vináttu í stað ástar í löndum þar sem ekki er löng hefð fyrir því að halda valentínusardaginn hátíðlegan hafa bandarískir siðir gjarnan fylgt þegar venjan er tekin upp ekki er vitað nákvæmlega hver heilagur valentínus var þetta er nafn yfir tvo eða jafnvel þrjá plata sögu kirkjunnar annar var kristinn rómverskur prestur og læknir sem varð fyrir ofsóknum kládíusar annars rúmar gegn kristnum hinn var biskupinn af hernum er að sögurnar á þessum tveimur mönnum eigi uppruna sinn í einum og sama atburðinum en hafi brenglast eitthvað í gegnum tíðina -rokkland_001-0037-00:57:1792-00:00:0418 rokkland_001 37 00:57:17.92 4.224 0.0 um þriðja manninn er lítið vitað annað en að hann á að hafa dáið í afríku -rokkland_001-0038-00:57:2260-00:00:1396 rokkland_001 38 00:57:22.60 13.952 0.2 heimildir óljósar og ekki hægt að segja nákvæmlega til um hvenær valentínus dó hvort sem hann var einn maður tveir eða þrír en sennilegt tímabil er valdatími fyrrnefnds kládíusar annar sextugt til tvö hundruð sjöttu -rokkland_001-0039-00:57:3704-00:00:0588 rokkland_001 39 00:57:37.04 5.888 0.47 riatt betra en að vera ástfanginn það vita allir sem hafa verið svo heppnir að -rokkland_001-0040-00:57:4416-00:00:0380 rokkland_001 40 00:57:44.16 3.84 0.0 upplifa það tilveran breytir um lit og allt fyrir einhvern veginn miklu skemmtilegra -rokkland_001-0041-00:57:4866-00:00:0512 rokkland_001 41 00:57:48.66 5.12 0.4 þegar ástin og súrnar er fátt sem er verslunin hefur -rokkland_001-0044-00:58:0228-00:00:0778 rokkland_001 44 00:58:02.28 7.808 0.12 það hafa margir samið góð lög sem við heyrum oft í útvarpinu um þessi mál ég er búin að velja nokkur í tilefni valentínusardags og -rokkland_001-0047-01:61:-355960-00:00:0702 rokkland_001 47 01:6.1: 7.04 0.44 lagasafn þegar hljómsveitin var á tónleikaferðalagi um bretland árið ít hundruð sjöttu og níu með annarri hljómsveit ösk -rokkland_001-0048-01:61:-354982-00:00:0422 rokkland_001 48 01:6.1: 4.224 0.38 hefur tímaritinu af einhverjum sem hefðir alls ekki átt að verða ástfanginn af -rokkland_001-0049-01:64:-356872-00:00:0936 rokkland_001 49 01:6.4: 9.344 0.39 níundu jötu og átta náði tólfta sæti breska listans og þarna er sungið um hvað ástin getur verið sár og hvað maður hefur í rauninni lítið um það að segja þegar staðan er -rokkland_001-0050-01:64:-355704-00:00:0400 rokkland_001 50 01:6.4: 3.968 0.23 ruglar í tilfinningum mínum þú lætur mér líða eins og skít og sá -rokkland_001-0057-01:81:-354816-00:00:2696 rokkland_001 57 01:8.1: 27.008 0.45 endilega þessa hleypur á eftir peningum fyrst og fremst en er samt sálmalag tilnefnd til grafinn árið tvö þúsund og elleftu í flokknum lag ársins og upptaka ársins og fékk allskonar viðurkenningar líka gera og þetta var ótrúlega mikið spilað í útvarpi út um allan heim reyndar ekki í þessari útgáfu heldur niður tónar útgáfu og sumum forseta vera lag ársins tvö þúsund og tíu -rokkland_001-0058-01:82:-357692-00:00:0658 rokkland_001 58 01:8.2: 6.656 0.18 næsta lag er líka myndaðir frá árinu níundu settu og fimm hér er sungið til hennar sem kom illa fram við hann -rokkland_001-0059-01:82:-356956-00:00:0798 rokkland_001 59 01:8.2: 7.936 0.23 fannst hún eitthvað betri en hann og kom fram með þannig en nú er öldin önnur allt er breytt hann sér annan ljósi og í gegnum -rokkland_001-0061-01:88:-357886-00:00:3274 rokkland_001 61 01:8.8: 32.64 0.49 í blessunin heiminum lífsins og ástarinnar og skorts á innilega lag lýsir eiginlega leiðinni sem fór hún er í ástarsorg kærastinn yfirgafa fyrir gömlu kristinnar fór aftur til hennar leið sem var ástin lífinu og varð síðar eiginmaður hennar og kannski væri enn á lífi ef hún hefði bara ekki kynnst þessum gaur vegna þess að hún fór betra en blak er að minnsta kosti sums staðar -rokkland_001-0062-01:89:-359800-00:00:1028 rokkland_001 62 01:8.9: 10.24 0.41 úr því upptökustjórinn mark ronson gerði þennan og hann er skrifaður fyrir í með og stemningin sem voru að innan á og á mjög vel svona sigur -rokkland_001-0067-01:92:-359154-00:00:0542 rokkland_001 67 01:9.2: 5.376 0.33 nasismans á og hennar útgáfa hefur lifað og er miklu magnaðri heldur -rokkland_001-0069-01:92:-357586-00:00:0382 rokkland_001 69 01:9.2: 3.84 0.4 árum eftir að þetta kom mótmæla í gaf elvis costello -rokkland_001-0071-01:92:-355558-00:00:0562 rokkland_001 71 01:9.2: 5.504 0.31 fyrsta sem kemur upp í hugann þeirra vaknar matala tapa sér eða búnaði -rokkland_001-0078-01:99:-358880-00:00:0592 rokkland_001 78 01:9.9: 5.888 0.38 á valentínusardagur er í dag dagur elskenda en því miður þá endar ástarævintýri á því að -rokkland_001-0081-01:103:-355848-00:00:2354 rokkland_001 81 01:10.3: 23.552 0.45 já tíminn læknar öll sár eða maður lærir að minnsta kosti einhvern veginn að lifa með þeim ég er hættur hugsanir eitt með miðað samanvið sjá hann aldrei meistaramótinu lög um ástina allskonar blæbrigði hennar og eitt þeirra rímar við -rokkland_002-0008-00:05:1896-00:00:0538 rokkland_002 8 00:05:18.96 5.376 0.48 sem vel má vera hafa verið sýndir hér í sjónvarpinu okkar undir öðru nafni íslensku nafni en ég bara þekkja ekki -rokkland_002-0011-00:05:5464-00:00:1352 rokkland_002 11 00:05:54.64 13.568 0.1 kemur út verður sett á netið núna eftir tæpa tvo tíma klukkan sex átján hundruð á íslandi reyndar að minnsta kosti einu sinni mikilvægasta hljómsveit í heiminum hljómsveit unga hugsandi fólksins -rokkland_002-0012-00:06:0918-00:00:0794 rokkland_002 12 00:06:09.18 7.936 0.18 hver er nú staða riddari átta mig hjá því hugsanlega er hún áfram mikilvægasta hljómsveit í heimi í hugum fólk sem tilheyrir -rokkland_002-0016-00:06:4266-00:00:0398 rokkland_002 16 00:06:42.66 3.968 0.08 en hvort hún hefur mikið erindi við yngra fólk sem hefur alist -rokkland_002-0017-00:06:5604-00:00:0744 rokkland_002 17 00:06:56.04 7.424 0.47 ég kynslóðin er það til til dæmis til x og í kynslóð hippar og punktinn -rokkland_002-0018-00:07:0688-00:00:0558 rokkland_002 18 00:07:06.88 5.632 0.31 kannski er þetta bara eitthvað runkel reyndar leiðinni til íslands í fyrsta sinn -rokkland_002-0020-00:07:1792-00:00:0438 rokkland_002 20 00:07:17.92 4.352 0.23 spilar í nýju laugardalshöllinni sat júní sama dag og nýja platan kemur út -rokkland_002-0021-00:07:2300-00:00:0420 rokkland_002 21 00:07:23.00 4.224 0.1 föstu formi það eru fimm ár frá því síðasta platinum -rokkland_002-0025-00:12:5644-00:00:1106 rokkland_002 25 00:12:56.44 11.136 0.23 ofanálag inn er í dag og þátturinn í dag að miklu leyti tileinkar -rokkland_002-0026-00:13:1394-00:00:0444 rokkland_002 26 00:13:13.94 4.48 0.45 sumarið hann sé alþjóðlegur dagur aðra og hugsaður til að heiðra -rokkland_002-0027-00:13:2030-00:00:1444 rokkland_002 27 00:13:20.30 14.464 0.17 dagurinn á sér þó ekki einn alþjóðlegan mánaðardag eða mánuð en oftast er haldið upp á nasa eða maí algengast er að þjóðir láti hann bera upp á annan sunnudag maímánaðar áttunda til fjórtándu maí ár hvert þannig er það til dæmis á íslandi og í bandaríkjunum -rokkland_002-0029-00:13:4320-00:00:1114 rokkland_002 29 00:13:43.20 11.136 0.33 í bretlandi og írlandi er hann fjörðinn í lönguföstu í arabe haldinn á jafnaði á vorið tuttugustu og fyrsta mars á spáni og í parta er fyrsti sunnudagur í maí -rokkland_002-0031-00:14:0712-00:00:0502 rokkland_002 31 00:14:07.12 4.992 0.18 mæður fyrsta lagið sem mér dat í hug er morrison lennon -rokkland_002-0033-00:14:2108-00:00:0372 rokkland_002 33 00:14:21.08 3.712 0.2 kimmel móðursystur sinni vegna þess að aðstæður voru þannig að -rokkland_002-0034-00:14:2972-00:00:0574 rokkland_002 34 00:14:29.72 5.76 0.29 sem lífið hafði ekki alveg leikið við john hitti juliu næstum aldrei þegar var -rokkland_002-0041-00:15:3996-00:00:0636 rokkland_002 41 00:15:39.96 6.4 0.46 hann gat ekki þeirra var meðlimur í bítlalagið byrjar á þessum kirkjuklukkum sem -rokkland_002-0044-00:21:1542-00:00:2956 rokkland_002 44 00:21:15.42 29.568 0.42 árlega ára gamall þjóðareign þar spilar maður dagurinn í dag og lögin þeirra veraldar helgaðir mæðrum og dýrkun mæðragyðja eru þekktir frá fornöld og mæðradýrkun tíðkaðist í litlu asíu fyrir þúsundum ára þaðan barst til grikklands og áfram til rómverskur þróaðist mæðradýrkunin hefur í dag til dýrðar maríu guðsmóður og öðrum öðrum og var sá dagur fjórði sunnudagur í -rokkland_002-0048-00:26:0478-00:00:0382 rokkland_002 48 00:26:04.78 3.84 0.15 aron hefur frá því þau giftu sig verið umboðsmaðurinn svo síðar maður mál -rokkland_002-0049-00:26:0934-00:00:0352 rokkland_002 49 00:26:09.34 3.456 0.1 hún sem hefur haldið til dæmis um taumana á arf -rokkland_002-0052-00:26:2692-00:00:0990 rokkland_002 52 00:26:26.92 9.984 0.43 aðfangadag sem heitir þrumur í þokunni að hjálpa mér með þessa mæðradagsmúsík og það stóð ekki á uppástungum og það er ekki í fyrsta skipti sem ég leita -rokkland_002-0053-00:26:3942-00:00:0562 rokkland_002 53 00:26:39.42 5.632 0.45 náfölur til dæmis upp á jónasar laginu hennar sem heitir litlu -rokkland_002-0054-00:26:4782-00:00:0636 rokkland_002 54 00:26:47.82 6.272 0.27 litla barnsins sem hún fæddi og gaf til ættleiðingar árið níundu settu og fimm þerna -rokkland_002-0058-00:27:3026-00:00:0420 rokkland_002 58 00:27:30.26 4.224 0.15 gerði sista til að halda barninu sagði hún síðar löngu síðar í viðtali -rokkland_002-0059-00:27:3506-00:00:1658 rokkland_002 59 00:27:35.06 16.512 0.45 og eitt af því sem hún gerði í þeirri vélinni var að giftast í toronto tónlistarmanni sem tékkneski ekki upp hún stóð unga fjarri heimaslóðum er lítið vansæl og peningalaus og sá ekkert annað í stöðunni á endanum en að gefa barnið -rokkland_002-0062-00:28:0922-00:00:1102 rokkland_002 62 00:28:09.22 11.008 0.45 appearances eftir lit ellingsen er litur vorsins og þaðan kemur titillagsins -rokkland_002-0063-00:31:1792-00:00:0726 rokkland_002 63 00:31:17.92 7.168 0.35 tónninn hundruð sjöttu og eitt þegar kennir ar sex ára gömul og var hugsað til dótturina sem -rokkland_002-0064-00:31:3006-00:00:0500 rokkland_002 64 00:31:30.06 4.992 0.47 á ná hundruð nutu og sjö voru í einhverju sambandi með skilst að af neitt hvað súrnaði og slitnað -rokkland_002-0065-00:31:3560-00:00:0588 rokkland_002 65 00:31:35.60 5.888 0.29 í það er ekki aldinna vera móðir það er líka til erfiðasta hlutverk sem nokkur kona getur -rokkland_002-0066-00:31:4322-00:00:0398 rokkland_002 66 00:31:43.22 3.968 0.0 líka það mest gefandi móðir manns er mikilvægasta manneskjan í lífi -rokkland_002-0067-00:32:0054-00:00:1072 rokkland_002 67 00:32:00.54 10.624 0.4 suður ólöf arnalds er frábær tónlistarkona ég held mikið upp á anari hjalti jón sverrisson líka og hann segir á þrumur í þokunni á þessum -rokkland_002-0068-00:32:1182-00:00:0778 rokkland_002 68 00:32:11.82 7.808 0.46 bauðst þátt innundir skinni með ólöf arnalds er ótrúlega fjallar fallega um léttu -rokkland_002-0069-00:34:3978-00:00:2218 rokkland_002 69 00:34:39.78 22.144 0.27 léttu finnast við eigum eftir að kynnast samt finnst mér eins og ég þekki það þó ég þekki það ekki það bíður þess að líta ljós og lýsa upp verlaine henni stendur þú með opinn faðminn í trú ólafur um ófætt barn sitt þetta kom út árið tvö þúsund og tíu en sonur hennar fæddist líkast til á ráðandi -rokkland_002-0070-00:35:0238-00:00:0644 rokkland_002 70 00:35:02.38 6.528 0.35 mæðradagurinn er í dag og ég leitaði til félaghsskapar og ferskan og sagði sem nefnist þrumur í þokunni og ekki í fyrsta sinn -rokkland_002-0071-00:35:1068-00:00:0588 rokkland_002 71 00:35:10.68 5.888 0.37 þar að vera með er innan handar er að setja saman einhver svona þáttar andré son mælir með abba -rokkland_002-0074-00:38:3236-00:00:0582 rokkland_002 74 00:38:32.36 5.76 0.43 aretha annara átti plötuna hefur ekki heyrt þetta lengi í samhengi þarna er mamman -rokkland_002-0075-00:38:3858-00:00:0480 rokkland_002 75 00:38:38.58 4.864 0.46 voltaire reynir að koma í veg fyrir að dóttirin geti haft á gaman -rokkland_002-0076-00:38:5158-00:00:1054 rokkland_002 76 00:38:51.58 10.496 0.33 mamma dáin mamma heitir marta konan og lést af völdum krabbameins ít hundruð nutu og sex mamma bíllinn gerir líklega enn -rokkland_002-0081-00:44:4444-00:00:0488 rokkland_002 81 00:44:44.44 4.864 0.46 terence kom hingað til íslands í stuttri um tvítuga fór aldrei aftur heim -rokkland_002-0083-00:45:0590-00:00:0502 rokkland_002 83 00:45:05.90 5.12 0.33 hér syngur hann til hennar á kúbuplötunni sem þetta er von og kom út níundu nutu og tvö -rokkland_002-0087-00:54:4898-00:00:2376 rokkland_002 87 00:54:48.98 23.68 0.35 þarna á mæðralaga og það eru mæðradagslögin stór og smá úr ýmsum áttum og sungin útfrá ýmsum sjónarhornum sem er aðal dag sögu dagana árna björnsson segir víða komst á sá siður að börn gæfu mæðrum sínum blóm eða gjöf þennan dag smátt og smátt dró þó úr því að þessi dagur væri haldinn hátíðlegur en viðhélst þó að einhverju leyti á englandi og írlandi -rokkland_002-0088-00:55:1344-00:00:1370 rokkland_002 88 00:55:13.44 13.696 0.04 svo endurvakinn á tuttugustu öld og rann þá saman við mæðradaginn sem þá hafði komist á í bandaríkjunum og breiðst út þaðan en bretar og írar halda gömlu tímasetningunni á deginum dagurinn eins og hann er haldinn í dag er upprunninn í bandaríkjunum árið ít hundruð og sjö -rokkland_002-0093-00:55:5210-00:00:0496 rokkland_002 93 00:55:52.10 4.992 0.09 tekist að vera með laga að minnsta kosti eitt lag um mömmu sína á á hverju einustu plötu sem hún hefur gefið út -rokkland_002-0094-00:55:5844-00:00:0854 rokkland_002 94 00:55:58.44 8.576 0.32 eileen og stór hluti af mér ég komst ekki einu sinni að færa en eintaka nýju plötuna áður núna keypt sér aðgang að tónlist punkturinn -rokkland_002-0096-00:56:1568-00:00:0330 rokkland_002 96 00:56:15.68 3.328 0.43 og hún er þarna tala um plötu sem entist strengur og þar er lag -rokkland_002-0099-00:59:5822-00:00:0718 rokkland_002 99 00:59:58.22 7.168 0.2 síðustu þáttur fyrir viku fjallaði næstum öllu leyti um johnson plötunnar sem endilangan fjallar á -rokkland_002-0101-01:60:-358234-00:00:0726 rokkland_002 101 01:6.0: 7.296 0.4 fæddist fjórða desember árið ná hundruð settu og níu og á svörtu plötunni sinni bland -rokkland_002-0102-01:60:-355706-00:00:0360 rokkland_002 102 01:6.0: 3.584 0.4 eina barninu í heiminn og án alls orsakar fyrir mig -rokkland_002-0104-01:65:-358228-00:00:0604 rokkland_002 104 01:6.5: 6.016 0.17 nasismans sér af ýmsum ástæðum og í laginu er það litli pink -rokkland_002-0108-01:65:-355610-00:00:0580 rokkland_002 108 01:6.5: 5.888 0.31 mamman segir alla hjálpa honum að reisa vegg milli hans og alls svonefndu -rokkland_002-0111-01:71:-357280-00:00:0564 rokkland_002 111 01:7.1: 5.632 0.45 mamma passaði það er herskáar í þessu etuir sem of verndari -rokkland_002-0112-01:71:-356674-00:00:0954 rokkland_002 112 01:7.1: 9.472 0.35 aðallega höldum upp á mæðradaginn í rokklandi í dag og þar sungið á ýmsa egg næsta lag -rokkland_002-0115-01:78:-356764-00:00:0732 rokkland_002 115 01:7.8: 7.296 0.47 finnst instant svolítið áhrif stemning á heimsmynd og lífsskoðum kynslóðarinnar sem var þarna slíta bankanum -rokkland_002-0121-01:79:-358000-00:00:1220 rokkland_002 121 01:7.9: 12.16 0.42 hvað það sé búinn að bjarga hugsanlega milljónum mannlífsins þessum tíma heyrði bono í fyrsta skipti um marsinn on -rokkland_002-0123-01:79:-356212-00:00:0348 rokkland_002 123 01:7.9: 3.456 0.1 það gerðist ekki bara í chile heldur líka í argentínu -rokkland_002-0124-01:79:-355820-00:00:2708 rokkland_002 124 01:7.9: 27.136 0.14 aldrei löndum verið og suður ameríku harðstjórar og einræðisherrar hafa einstakt lag á því að láta hlutina gerast framkvæmd gera brassi og hentar einhverjum hugtakið komandi bara enda löggunnar herinn sækja fólk og láta rotna í fangelsi eða skjóta eða hengja lýðræðið er ekki sjálfsagt gotta okkur þyki það stundum hérna á íslandi til dæmis og sjálfsagt að við nennum ekki einu sinni að taka þátt í því með því að fara að kjósa -rokkland_002-0135-01:91:-358578-00:00:0588 rokkland_002 135 01:9.1: 5.888 0.27 slunginn gerðu menn tvær síðustu plötu hún hefur verið svona á -rokkland_002-0136-01:91:-357638-00:00:0496 rokkland_002 136 01:9.1: 4.992 0.42 uppreisnir hún er óskaplega merkilega þessi kona og það var gerð heimildarmyndinni -rokkland_002-0137-01:91:-356914-00:00:1316 rokkland_002 137 01:9.1: 13.184 0.47 lækninga gítarkennara hörð afskaplega glæsileg kona og frábær ítarlega og hún var að senda flokksins -rokkland_003-0004-00:00:4706-00:00:0902 rokkland_003 4 00:00:47.06 9.088 0.3 rúmri gestir mér ferð til englands og síðustu helgi til að sjá heyra á tónleikum tvö þúsund og stones leibanon -rokkland_003-0005-00:00:5662-00:00:0722 rokkland_003 5 00:00:56.62 7.168 0.39 ekkert heldur staðreyndir tvö risanúmer sem á að spila fyrir fleira fólki í gegnum tíðina en flestir aðrir -rokkland_003-0008-00:01:2040-00:00:0308 rokkland_003 8 00:01:20.40 3.072 0.1 voru lengi að fara gegnum vegabréfaskoðun á flugvellinum sem var -rokkland_003-0009-00:01:2682-00:00:0532 rokkland_003 9 00:01:26.82 5.248 0.36 aksturinn frá luton til creation klukkutíma tók þrjá tíma vegna umferðarteppu -rokkland_003-0011-00:01:5112-00:00:0790 rokkland_003 11 00:01:51.12 7.808 0.18 gutter að taka förum þúsund manns í sæti og vera þannig með stærri leikvöllum englands en svo var ákveðið að minnka talsvert -rokkland_003-0012-00:02:0310-00:00:0548 rokkland_003 12 00:02:03.10 5.504 0.06 sætin voru ekki öll notuð á tónleikunum það var enginn í sætunum á bak við sviðið hjá brú -rokkland_003-0025-00:14:3602-00:00:5898 rokkland_003 25 00:14:36.02 59.008 0.46 langa g óskalög myndast hefð fyrir því á tónleikum brúsa að heitustu aðdáendurnir fara auðvitað alveg fremst við sviðið leggja mikið á sig til að komast þar og þeir allra heitustu og hörðustu halda á pappaspjöldum einhverjum skjöldu með nöfnum á lögum og brussel sextugs mínu formi anesthesia hverjum tónleikum þegar hann er akkúrat ekki að spila að syngja en bandið spila enda lag eða sól og kafli eða eitthvað labbar hann væri svona spjald og laga á sjónvarpið snilldin innan lagsins og um leið og lag er búið þegar búið að slá síðasta slæðan ever næsta lag alveg strax eiginlega ronnie undan það er yfirleitt ekki búið þegar það næsta byrjaði -rokkland_003-0028-00:23:0176-00:00:1412 rokkland_003 28 00:23:01.76 14.208 0.29 og svo er það þeir sem eru vinsælastir núna á það eru þeir og þriðja junior átján apríl og svona þetta þetta verður allt saman þessir tónleikar mér -rokkland_003-0031-00:23:3500-00:00:1030 rokkland_003 31 00:23:35.00 10.368 0.47 og samdi þetta þá strax um kvöldið en í stað þess að láta duglega af það fór hann að ráðleggingum upptökustjórans síns og umboðsmanns tjón landa og notaði það sjálfur -rokkland_003-0032-00:23:4598-00:00:2124 rokkland_003 32 00:23:45.98 21.248 0.45 þessum tíma var búin að láta aðra hafa slatta lögum sem hefur slegið í gegn þannig til dæmis lindina var vinsælt það varðar færslu jötu og átta sem eru nessun sem hann gerði það sem eiga saman hann og pakki -rokkland_003-0047-01:60:-359682-00:00:0660 rokkland_003 47 01:6.0: 6.656 0.45 svo fer hann yfirleitt úr jakkanum þegar líður ráðherrarnir og hún er líka á hann þýtur um sviðið og árið -rokkland_003-0050-01:60:-356456-00:00:0702 rokkland_003 50 01:6.0: 7.04 0.28 settu og þriggja gamall með heilabilun og býr á hjúkrunarheimili í seinni fyrir heilabilun mun aldrei spila meir -rokkland_003-0052-01:60:-354714-00:00:0370 rokkland_003 52 01:6.0: 3.712 0.42 framann fyrr sem er ekki með í dag bassaleikarinn klisjur sem er -rokkland_003-0053-01:60:-354266-00:00:0710 rokkland_003 53 01:6.0: 7.168 0.43 er miðaldra vera að óslitið í bandinu séní hundruð sjöttu og átta og söngvarinn bragason sem er ekki með núna heldur -rokkland_003-0054-01:63:-359032-00:00:0798 rokkland_003 54 01:6.3: 8.064 0.46 sjötugur meðlimir á fyrstu plötu sveitarinnar sem kom út á alþjóðamarkaði er kona -rokkland_003-0055-01:63:-357702-00:01:2124 rokkland_003 55 01:6.3: 81.28 0.46 ný sjálendingurinn og trommarinn bill sem spilaði á bestiaire lag er upp í rokkarana hefur ekki átt sögnin er búin að koma fyrir allskonar vandræðum á nýja sjálandi hann hefur verið duglegur í dópinu og það hefur komið og mandaríni fyrra fyrir dómi að hafa haft eiturlyf fórum sínum og hafa hótað manni lífláti og var síðan dæmdur í átta mánaða stofufangelsi í kjölfarið dómaranum fannst funinn sem viðgangangast fylltist hann er búin að vera niðurbrotinn maður blessaður settu og tveggja ára gamall en besti maður hef ég held margra á helling af peningum og hefur látið gott af sér leiða í samfélaginu sem býr í árum saman en fíknin leitandi að gera það sem hefur gefið líflega gert antal efnið manni þar að tromma með þjáningar algjörlega frábær trommari smekklegur og einfaldur og vegagerðarmaður og starfsemina spila með einn hundruð sjötugur var enginn ná hundruð áttu og þrjú fyrir running -rokkland_003-0056-01:64:-355538-00:00:1660 rokkland_003 56 01:6.4: 16.64 0.37 svo kom hann aftur inn í bandið betri maður búin að taka til í lífi sínu ná hundruð nutu og fjögur en svo segja gefið aftur og hann verður hugsanlega ekki með frásögninni meira um að veita svosem aldrei í hanskann sem trommaði í gamla daga um manfred mann -rokkland_003-0059-01:65:-357394-00:00:0660 rokkland_003 59 01:6.5: 6.528 0.06 hann syngur á okkur best og byrjaði tónanna en í apríl síðastliðin var að tilkynna samkvæmt læknisráði -rokkland_003-0060-01:65:-356690-00:00:0756 rokkland_003 60 01:6.5: 7.552 0.4 undir ekki syngja meir með side orðið til þess að hann mundi tapa allri heild -rokkland_003-0071-01:72:-356802-00:00:2740 rokkland_003 71 01:7.2: 27.392 0.47 en ekki vilja vilja þeim bregða aðdáendum sínum eignarhaldi hrikalega mikil peningalausa leiðrétta það braga graeme verið rekinn eins og sumir hefur að tala um hana fireman verið að hlýða lækninum sínum hann ævisögum að hann gæti ekki verið með áfram hann ekki það hættu að verða alveg heyrnarlaus góða eyrnanna -rokkland_003-0075-01:76:-356538-00:00:0538 rokkland_003 75 01:7.6: 5.376 0.2 iðaði og það getur tekið tíma langan tíma þar sem þarf að bíða í biðröð -rokkland_003-0088-01:97:-356238-00:00:0466 rokkland_003 88 01:9.7: 4.736 0.27 ernest upp fyrir svolítið löngu síðan hann sat fyrstu tónleikana sem -rokkland_003-0089-01:97:-355680-00:00:0382 rokkland_003 89 01:9.7: 3.84 0.42 kitlandi fyrir svona átti en hann skilaði samt sínu segja þeir sem -rokkland_003-0090-01:97:-355068-00:00:0856 rokkland_003 90 01:9.7: 8.448 0.11 tvennir tónleikar eftir af evróputúrnum árósar í danmörku í kvöld og dusseldorf í þýskalandi á miðvikudaginn og svo eru tíu tónleikar í bandaríkjunum í ágúst og sextánda -rokkland_003-0092-01:98:-359754-00:00:0566 rokkland_003 92 01:9.8: 5.632 0.21 leitaði fleiri heyrnar sérfræðinga það sé búin að fá nýjar græjur í eyrum sem gerum kleyft að syngja aftur -rokkland_003-0095-01:98:-357822-00:00:0520 rokkland_003 95 01:9.8: 5.248 0.33 og honum sé ekkert breytt en núna með axel innanborð er verið að bæta við -rokkland_003-0101-01:106:-357282-00:00:0728 rokkland_003 101 01:10.6: 7.296 0.36 svona varðandi þetta var alveg ótrúlega skemmtilegt fyrrnefndri á föstudaginn invisible -rokkland_004-0003-00:00:4470-00:00:1924 rokkland_004 3 00:00:44.70 19.2 0.3 konar lenker maður vikunnar og dagsins sem miklum arena sér fjórtándu plötuna sína fyrir þremur vikum af hálfu mánuðum síðar mánudaginn fyrir viku var hann allur hann lést á heimili sínu í los angeles á mánudaginn og áður en fjölskyldan lét heiminn vita -rokkland_004-0005-00:04:3904-00:00:1292 rokkland_004 5 00:04:39.04 12.928 0.41 en hin en þar sem abraham svaraði guði þegar hann kallaði á hann ég er hér ég tilbúinn hér hvíslar leather hermenn nú hefur a verið kallaðar á brot -rokkland_004-0006-00:04:5334-00:00:1994 rokkland_004 6 00:04:53.34 19.968 0.38 gyðingur en þegar kemur að trúmálum var hann svolítið eins og runnar bjó í fimm ár í senn bútar kaliforníu uppúr níundu nutu en saman hann væri ánægður með gyðingdóminn á þann hátt að hann væri ekki að leita að nýjum trúarbrögðum -rokkland_004-0008-00:05:2710-00:00:0440 rokkland_004 8 00:05:27.10 4.352 0.0 gæti verið að syngja til konu oft en líka í leiðinni til guðs -rokkland_004-0009-00:08:5040-00:00:3628 rokkland_004 9 00:08:50.40 36.352 0.34 er hann kóngurinn wonder mismevel nær þessari bölvuðu hæð ég reiður og þreyttur ég vildi að það væri sáttmáli sem við gætum skrifað undir og um ástina væntanlegri fjórtándu procol og náði toppsæti vinsældalista víða til dæmis í svíþjóð og noregi á ítalíu og nýjan tíunda sæti í ameríku og fjórða í bretlandi og ég á von á því að í ljósi þessarar að fara á toppinn víða -rokkland_004-0013-00:12:3820-00:01:5256 rokkland_004 13 00:12:38.20 112.512 0.49 marianne mannsins ásamt hennar á grísku einherju áratug í litlu húsi sem hann keypti þremenningarnir gildi leiðir en hann samdi þetta lag til hennar og líka borgina orðaði frá magnúsi þór hafsteinssyni skrifaði á durera flutti sig að heim til noregs þar sem hún bjó alla tíð og júlí þessa árið er hún var helsjúk af hvítblæði og lágu á dánarbeði hafði jan kristján mollestad vinurinn samband við góðan og lét hann vita hvert stefndi það liðin tveir tímar þar til gigue þessu fallega bréfi frá honum til marvin fórum með að tinna fimmfaldur og gladdist mjög um því að hann hefði skrifað henni sagði málaði við kandidatar cristina annars jæja þá marianne komin að við erum orðin gömul og líkamar rosaleg unga eftir þeir mjög fljótlega vita skaltu að ég er svo skammt að baki eða og réttir út hönd þína þá held ég að við geti náð til minnar og þú veist að ég hef alltaf elskað þig fyrir fegurð og visku en ég þarf ekki að segja neitt meira af því að þú veist allt um það að sinni ég vil einungis óska er góðrar vestur takmarkalaus ást við hittumst neðar á veginum málaði spaða nýlega hafi rétt út hönd sína þegar hann las orðin ef þú réttir út höndina og aðeins tveimur dögum síðar misstu meðvitund og lést ég skrifaði bréf til lengur ég hefði raulað börn á var síðustu andartökin sem hún lifði í það að lagi sem mitt standa sér næst eins og kyssti á ennið gekk út úr herberginu og það sólar -rokkland_004-0016-00:19:1668-00:00:1428 rokkland_004 16 00:19:16.68 14.336 0.17 og ég var búinn að heyra það frá innanbúðarfólki sem sokkinn fyrir nokkrum mánuðum að hann væri orðinn svolítið lúinnog líklega yrði þetta hann síðasta plata en maður veit auðvitað aldrei hann hélt blaðamannafund um daginn þar sem hann var til dæmis -rokkland_004-0024-00:24:1402-00:00:0734 rokkland_004 24 00:24:14.02 7.296 0.35 okkar til baka aftur til upphafsins með stuttri viðkomu reyndar í london árið tvö þúsund og átta -rokkland_004-0025-00:26:4960-00:00:0850 rokkland_004 25 00:26:49.60 8.576 0.23 þetta er okkar maður lenker á sviðinu í túrinn ungri tvö þúsund og átta tekið af tónleikaplötu sem kunni eftir liðinn london -rokkland_004-0028-00:28:3582-00:00:2462 rokkland_004 28 00:28:35.82 24.704 0.37 skrifum ljóðin öðlaðist smá frægð heima í kanada ná hundruð settu og eitt en gaf út annað ljóðsafn sitt ískaldan síðan til grikklands þar sem hann einbeitti sér að næstu verkefnum næstu ljóðabók bjó á eyjunni hydru og skrifaði þar florestan hundruð settu og fjögur þar bjó hann með stúlkunni sem hann elskaði líklega til dauðadags en í maríanna -rokkland_004-0030-00:29:1180-00:00:0600 rokkland_004 30 00:29:11.80 6.016 0.4 altaf til bandaríkjanna þar sem hann að huga að reyna fyrir sér sem söngvari tónlistarmaður -rokkland_004-0039-00:32:2504-00:00:1484 rokkland_004 39 00:32:25.04 14.848 0.36 en áður en komin gaetano út með duolian og var svolítið vinsælt með henni vopnið kennir orðinn rúmlega þrítugur þeirra kom til nú yorke gítarinn eiginlega áratug eldri en allir hinir sem voru í kringum hann í svipuðum hugleiðingum -rokkland_004-0047-00:43:2096-00:00:1396 rokkland_004 47 00:43:20.96 14.08 0.38 þetta hafa margir sungið í gegnum tíðina eins og svo ótrúlega mörg önnur lög og lenker þeirra man meira að segja í svipinn þremur útgáfum sem hafa komið út á plötu með íslenskum tónlistarmaður -rokkland_004-0053-00:46:1328-00:00:0456 rokkland_004 53 00:46:13.28 4.48 0.27 næsta plata sem kom út var svolítið svolítið skrýtinn hendingar leikinn -rokkland_004-0058-00:53:1402-00:00:1906 rokkland_004 58 00:53:14.02 19.072 0.42 þá kom út sjötta plata svonefndu eina lagið af þeirri plötu sem er að finna á kennari nokkrum árum venjulega er ekkert lag af plötunni darlene -rokkland_004-0061-00:57:0530-00:00:0946 rokkland_004 61 00:57:05.30 9.472 0.0 sem sigraði heiminn virðulegur þokkafullur heimsmaður á miðjum aldri sem syngur margra texta um ástina í öllum sínum myndum -rokkland_004-0062-00:57:1854-00:00:2352 rokkland_004 62 00:57:18.54 23.552 0.48 þetta er upphafslag þesarar plötu sjöunda plötuna sem heitir om t nánustu og fjögur og þarna á þessari hluti er líka lagið hann sem hvað oftast hefur verið sungið af hinum og þessum og reyndar oftar en honum sjálfum finnst palestínu tímanum það en ég held að það sé of margir búnir að syngja -rokkland_004-0064-01:61:-356764-00:00:2704 rokkland_004 64 01:6.1: 27.008 0.49 þetta er síns það á svo sannarlega með um þetta lag og til dæmis það var þetta í þremur sætum á breska smáskífulistanum fyrir jólin tvö þúsund og níunda var á toppnum í fyrsta senegal stjörnunni alexöndru burke öðru sæti í þessari útgáfa með taflan sjálf í þrítug gjöra sæti kóngur maður ég held að ég hætta segja að hann hafi átt nokkuð gott líf -rokkland_004-0065-01:62:-359478-00:00:1330 rokkland_004 65 01:6.2: 13.312 0.4 kvæntist aldrei og sagði í seinni tíð að það hafi verið af aumingjaskap og hræðslu sem hann af aldrei þorað að fara alla leið í þeim efnum á tvö börn með cusano hann á meðan soninn adam sem er fæddur níundu sjötugan -rokkland_004-0066-01:62:-358090-00:00:1702 rokkland_004 66 01:6.2: 17.024 0.33 og er upptökustjóri nýjustu plötunnar eins og fram hefur komið og svo um dótturina lára sem fæddist og fjögur er ljósmyndari hefur tekið svolítið af myndum sem kóngur til dæmis notað á plöturnar sínar adam er tónlistarmaður leiðir hljómsveit sem heitir liner -rokkland_004-0071-01:63:-358280-00:00:0780 rokkland_004 71 01:6.3: 7.808 0.27 en var nýjan ára gamall árið ná hundruð átta tíu og átta þegar ég ánetjaðist naked nýjustu plötunnar þá að mér enn -rokkland_004-0072-01:63:-357454-00:00:2290 rokkland_004 72 01:6.3: 22.912 0.36 og þetta var einn af fyrstu diskunum sem ég eignaðsit tíunda eignast heildarsafn sem hann hafði gert áður og kannski var tengingin í gegnum bubbi sem var svolítið að fá að láni hjá honum til dæmis á konunni nínu átta fjögur ég hafði ekki hlustað almennilega á annri í eignaðist -rokkland_004-0073-01:65:-356912-00:01:2538 rokkland_004 73 01:6.5: 85.504 0.46 það er enginn lækninga ástinni lentum talað um þessa plötu að mjög menn sem einskonar combakk þetta var fyrsta platan angusar þyrnir verið allt of glæsilegur harri á undan mun kannski að kólna vildi ekki gefa út plötuna sem komu á undan version í ameríku áttu og fjögur svo kom sem þessi og varð alveg ótrúlega vinsæl á svipstundu og hann er eignaðist alveg nýjan hóp og aðdáendum á öllum aldri unglingarnir á þeim tíma voru alveg eins að kaupa þetta eins og eldri sjóðinn eða jafnvel foreldrar þarna var það eiginlega að súperstjörnum og margir sem kveikti á unnur sumar hafa fylgt honum allar götur síðan farið svo til baka og hlusta á það sem er eldavélar liðar þúsund dimma hefur ekki skemmt fyrir að tuttugustu og fjórða júní ít hundruð átta tíu átta hélt konunglega í fyrsta og eina sinn á íslandi í laugardalshöll á vegum listahátíðar ég var ekki þar en þar voru ótrúlega margir og allir alveg svakalega ánægðir spilaði tutti og í lög þriggja tíma konsert því og bara uppklappið var sjö lög þetta er svona goðsagnakenndu ronette ríkisútvarpið hljóðritaði heyra eitthvað af því síðar ekki í dag en það voru bara hreinlega allir að hlusta á lennons -rokkland_004-0077-01:79:-356252-00:00:4096 rokkland_004 77 01:7.9: 40.96 0.4 þetta er okkar maður af fyrstu hlutinn sem man gerði eftir að hann yfirgaf vini sína munkana þetta var fyrsta platan einu ár og hann var þarna sextugt ára gamall endurgera plötu vakin öllu leyti með samstarfskonu sinni til margra sharon robinson sem er lagasmiður söngkona og upptökustjóri túraði fyrst með kominn hundruð sjöttu og níu og hefur unnið með fjölda fólks og það var okkar eigin jakob frímann magnússon sem kynnti sharon og gunilla árið ít hundruð sjöttu og sjö það er bara þannig hún samdi lögin með gunna þessari plötu spilaði á allur og hún stjórnaði -rokkland_004-0080-01:80:-356248-00:00:1652 rokkland_004 80 01:8.0: 16.512 0.43 við á þessum tíma að minnsta kosti er tuttugustu greatest alinn undra og fjögur og andagtugir með honum í tónleikaferðina sem fór í þar á eftir sem hljómborðsleikarann -rokkland_004-0081-01:82:-358860-00:00:1304 rokkland_004 81 01:8.2: 13.056 0.39 þeir sem ekki af lenker hverja minnast að þessi plata dýrðar sé léttasta platan hans og hann sagði sjálfur á þeim tíma þegar hún kom út á honum gengi miklu betur en áður að díla við -rokkland_004-0084-01:82:-356088-00:00:0926 rokkland_004 84 01:8.2: 9.216 0.47 það farinn þess að það var allt of mikið rót á hugsunum annar órólegur ruglaður ringlaðir þunglyndur -rokkland_004-0085-01:82:-355088-00:00:1616 rokkland_004 85 01:8.2: 16.128 0.48 svo eftir að þessi bakari tvö þúsund og fimm að okkar maður komst að því eiginlega fyrir tilviljun að umboðsmaður annars fyrir margra ára að intentions m fjármálunum olli -rokkland_004-0088-01:83:-357068-00:00:1144 rokkland_004 88 01:8.3: 11.392 0.38 sjötugur gaman það var fjallað um þetta í ýmsum fjölmiðlum um allan heim sérstaklega heima í kanada ferilinn og hann vann -rokkland_004-0089-01:83:-355878-00:00:1736 rokkland_004 89 01:8.3: 17.28 0.39 hann kerrang hún var dæmd átján mánaða fangelsi og svo fimm ára skilorð þar á eftir en hún er búin að hótanir hringja aftur og aftur og endalaust með elskar og sendi honum haturspósta alveg snar og þetta var þannig að hún kannski nokk að hringja -rokkland_004-0090-01:83:-354038-00:00:1276 rokkland_004 90 01:8.3: 12.672 0.33 fimmtu sinnum á dag eða stundum undrabarn alveg galið og hótað drepa og allmörg og var galinn og geðveikur og alltaf -rokkland_004-0092-01:84:-357572-00:00:0610 rokkland_004 92 01:8.4: 6.144 0.46 hann gabriel sér á vertíð ara í tónleikaferð fyrstu tónleikaferðina í fimmta ár -rokkland_004-0093-01:84:-356922-00:00:1492 rokkland_004 93 01:8.4: 14.976 0.37 hann spilaði víðsvegar um evrópu og kanada og kom til dæmis við á montréal hann spilaði á pýramídasviðinu starfaði og glastonbury margir voru þeirrar skoðunar eftir hátíðina að antoni hefðu talið upp úr það árið -rokkland_004-0094-01:84:-355364-00:00:0320 rokkland_004 94 01:8.4: 3.2 0.0 tónleikarnir í london tvö þúsund og átta voru teknir upp -rokkland_004-0095-01:84:-354966-00:00:0394 rokkland_004 95 01:8.4: 3.968 0.17 gefnir út og voru til dæmis sýndir í norska sjónvarpinu á forsetann -rokkland_004-0096-01:87:-354230-00:01:5810 rokkland_004 96 01:8.7: 118.016 0.39 kennarann hundruð áttu og áttað af tónleikaplötunni london sem kom út tvö þúsund og níunda sem voru tvö þúsund og átta kofanum til dæmis við í dublin á þessum túr þar var í salnum bóndans sagði í viðtali tekið við þegar tunes plötu þarna eftirþanka konar hluti og meðal annars fengu essinu tónleika sem það sé og bónus tónleikar sem hefur séð þarna stóð hann í jakkafötum sínum með hattinum í salnum vilja vera hann þannig að geta fengið inventing í salnum menn sem og er eternal usa að ég hafi ekki hlustað á eina plötu kensington tunglið utan munkana tónleikar og hann er svo örlátur á hrósið til fólksins sem er þarna með honum þar ábyggilega verið líka laganna gefandi að spila með lennon ég earle hönd viss um að hann er alltaf að kynna þennan og hinn og þakka fólkinu fyrir og ég man bara ekki eftir að hafa heyrt svona hjá öðrum á tónleikum og má vel vera að einhverju finnst þetta kannski og mikið en mér finnst þetta að minnsta kosti aldrei þreytandi þetta er bara svona skemmtileg viðbót skemmtilegu bónus our í þessa tónleikaferð vegna þess að hann vantaði peninga blánkur var rændur og náði peningunum sínum ekki til baka þó svo þjófurinn hafi farið í steininn en þó svo peningar hafi líklega verið það sem dreifa stað í upphafi gleymdist það fljótlega og hann naut þess virkilega að ferðast og syngja fyrir fólk en hafi ekki gert það svo lengi -rokkland_004-0117-01:101:-356006-00:00:3390 rokkland_004 117 01:10.1: 33.92 0.47 en hann sé sprottinn úr þessum jarðvegi þar sem upplag hafi verið einhvern veginn yfir og allt um kring gyðingur ingimundarson áhrif og litað alltaf og öll hans verk og svo segist hann hafa átt nokkur guðleg móment gegnum árin sem hann hefur fundið fyrir einhverjir upplifað eitthvað en það dugi samt ekki til að byggja neitt stórt á -rokkland_004-0118-01:102:-358342-00:00:0524 rokkland_004 118 01:10.2: 5.12 0.36 tengja takk fyrir alla músíkina það var enginn eins og liðar -rokkland_005-0003-00:02:0112-00:00:1810 rokkland_005 3 00:02:01.12 18.048 0.18 söngvarinn gítarleikarinn og tónlistarmaður kristur sagan godebski sér aldur fyrir rúmri viku eins og margir eflaust vita ég fjallaði lítillega um í rokklandi fyrir viku en ég sagði líka á að þessi þáttur í dag yrði helgaður risin -rokkland_005-0005-00:02:4438-00:00:2150 rokkland_005 5 00:02:44.38 21.504 0.29 veitingastað væri hugsamlega vegna þess að hann hefði tekið tveimur kvíða töflum of mikið innra bíla við kvíða og þunglyndi og var á lyfjum sem heita ativan en ein af aukaverkunum have sjálfsmorðshugsanir en svo hefur nú meira komið í ljós varðandi þetta mál síðustu daga við skoðunar -rokkland_005-0006-00:03:0646-00:00:3652 rokkland_005 6 00:03:06.46 36.608 0.32 síðar í þættinum þrisvar sinnum tónleika á íslandi spilaði í eldborg í hörpu í fyrra sólarlag kom með hljómsveit í ljóðasöng fyrir áratug og í þeirri heimsókn óskaði ég er að fá við viðtal og ísleifur þórhallsson tónleikahaldari bjargaði því og við heyrum mikið af því spjalli eftir og við fórum mjög víða fyrst og fremst ætlum við að kynnast þessum náunga frá síðan betur sem valdi eða hvernig sem það var valdið að valdi ekki að yfirgefa okkur núna um daginn fimmtu og tveggja ára gamall -rokkland_005-0011-00:10:0992-00:00:0690 rokkland_005 11 00:10:09.92 6.912 0.24 seinna eldri bróðir eins vinar í næsta húsi var elstur á fjórum bræðrum var rekinn að heiman fyrir einhver sem anger -rokkland_005-0012-00:10:1794-00:00:0556 rokkland_005 12 00:10:17.94 5.632 0.36 og hann skyldi gamla slitna og útspilaða bítlaplötusafnið sitt eftir heima -rokkland_005-0014-00:10:2860-00:00:0352 rokkland_005 14 00:10:28.60 3.584 0.3 svo var þetta líka kosin er yfirgefið ofan í kjallara -rokkland_005-0016-00:12:4706-00:00:2162 rokkland_005 16 00:12:47.06 21.632 0.45 og þetta var var einfari þunglyndur kvíðinn var að nota hætt í skólanum en var svara að taka sig á líka á þetta var kannski ekki alveg neitt sérstaklega sniðugt og hélt sig frá öllu svona ársfjórðungi ára en féll aftur og -rokkland_005-0017-00:13:0932-00:00:0512 rokkland_005 17 00:13:09.32 5.12 0.0 var í tómu tjóni þangað til hann byrjaði í alvöru hljómsveit í fyrsta sinn og það var ekki fyrir þá sem hann -rokkland_005-0020-00:15:3822-00:00:0988 rokkland_005 20 00:15:38.22 9.984 0.12 hrikalega ekki stóra drauma um framtíðina hann sá aldrei fyrir sér að hann mundi verða eitt eða neitt hugsandi út í það stefndi aldrei neitt -rokkland_005-0021-00:15:4874-00:00:0502 rokkland_005 21 00:15:48.74 4.992 0.27 aldrei á stefnuskránni honum að slá í gegn sem tónlistarmaður hugsaði aldrei út í þetta -rokkland_005-0022-00:15:5434-00:00:0452 rokkland_005 22 00:15:54.34 4.608 0.14 lifði fyrir augnablikið eða var meira bara enna gera gott úr úr hverjum degi -rokkland_005-0023-00:16:0420-00:00:0430 rokkland_005 23 00:16:04.20 4.352 0.21 en hann hafði ekki mikla trú á sjálfum sér þegar kom músík ekki þannig -rokkland_005-0024-00:16:0910-00:00:1026 rokkland_005 24 00:16:09.10 10.24 0.16 hann fyrir sér við hitt þetta þegar amasónurnar yngri en vann við höfnina í allman á fiskmarkaðnum og mann fyrir sig sem kokkur á rauðan -rokkland_005-0028-00:16:4942-00:00:0484 rokkland_005 28 00:16:49.42 4.736 0.09 og þar var með honum strákur sem hét og heitir hratt -rokkland_005-0035-00:21:0858-00:00:1610 rokkland_005 35 00:21:08.58 16.128 0.45 tónarnir stofnuðu saman plötufyrirtæki og gáfu út fyrstu smáskífu samkvæmt í júní ít hundruð tatu og sjö og þetta fyrirtæki sem var auðvitað hugmynd fyrst og svo pínulitlum enn starfandi og heitir safann -rokkland_005-0042-00:27:1744-00:00:0750 rokkland_005 42 00:27:17.44 7.552 0.43 og kris var að segja hérna áðan nýtur gamla spjalli okkar að þeir hafi líka verið undir miklum áhrifum frá tónlist áttunda áratugarins -rokkland_005-0044-00:27:3308-00:00:0478 rokkland_005 44 00:27:33.08 4.864 0.46 sagan var ekki svo heví þarna í upphafi voru miklu frekar svolítið súrir -rokkland_005-0045-00:27:3840-00:00:0436 rokkland_005 45 00:27:38.40 4.352 0.08 auðvitað voru þetta bara ungir menn sem höfðu áhuga á allskonar músík -rokkland_005-0046-00:27:4476-00:00:0408 rokkland_005 46 00:27:44.76 4.096 0.08 feta sig áfram læra að setja saman lög og þarna var til -rokkland_005-0049-00:30:2106-00:01:2166 rokkland_005 49 00:30:21.06 81.536 0.49 svolítið grunnurinn fyrirheit hundruð sjöttu og fimm og seldist svakalega vel í ameríku og um allan heim auðvitað einhvern veginn og þessi plata standi upp úr hjá ameríku eldri ráð fyrir eða giska þar að ungverska hafi hlustað talsvert á þessa plötu með vinum sínum og einn og sér þegar hann var strákur eru fleiri bandsins fyrstu spor samhliða sagan í catulle þeir írana emanuel emotions líka í gangi sem var til dæmis í uppákomu rétt það sem þessar sveitir áttu sameiginlegt segir að þær blönduðu saman áhrifum frá pönki og síðpönki við seinna þarna þótti allt sem var sameiningu nýliðinn hippar og hipparokk og progrokk leeds akki svo svartnætti upp úr níundu áttu griffes samastað í tilverunni í rokksveit -rokkland_005-0052-00:33:5886-00:01:0846 rokkland_005 52 00:33:58.86 68.48 0.45 ullarsokk eins og ég sagði áðan þessar tvær litlu plötur vöktu áhuga ýmissa stórra plötufyrirtækja en þrátt fyrir öll gildi borgari samning við lítið en svalt fyrirtæki sem heitir spoonman ekki hvað það verðmiðann að vera í halda engerer ekki samningur kim vildi gefa út en þeir óttuðust að það mundi í rauninni skemma hljómsveitum skemma samnefndu skrifa undir einhverja samninga vegna þess að það við sáu ara einhverja pappír og það er er að breyta þessu og breyta hinu og svo framvegis þess vegna fóru þeir þessa leið aðgerðinni starfið góða dóma og má tilnefnt til grammy verðlauna í flokkum metal plata ársins nýtur níu og þarna gerðust hlutirnir hratt og strax -rokkland_005-0056-00:35:4086-00:00:0560 rokkland_005 56 00:35:40.86 5.632 0.43 hvers vegna hætti það var eitt af því sem við ræddu um ég grískri er þegar hann kom hingað til íslands -rokkland_005-0068-00:45:1018-00:00:4900 rokkland_005 68 00:45:10.18 49.024 0.44 og og kris þarna instagram spjalli okkar að fangarnir hafi aldrei settið af plötum og pollard þetta alveg nógu sendiboðarnir í stóra tónleikaferð um allan heim með göngulag þess að þeir fýlunni árum eftir að það kom út með sagan á annarri plötu með öðrum söngvara sem litli nýárs gamla hlustaði á daginn útgefin við erum að tala um jonathan kris -rokkland_005-0073-00:56:2742-00:00:1294 rokkland_005 73 00:56:27.42 12.928 0.43 þetta er rokkland á rás sölulistum rúmri viku þetta er hans saga á hans -rokkland_005-0075-00:59:2330-00:00:3972 rokkland_005 75 00:59:23.30 39.68 0.31 anesthesia everman formentera miskunnarlausa yrði stanton við kristna spjalla saman hérna í útvarpshúsinu fyrir tíu árum síðan þegar kom í fyrsta skipti til íslands til þessa spila árið tvö þúsund og sjö hann segir þangað súrnaða platan hafi skipt þá miklu máli að vildi að hún væri einskonar -rokkland_005-0077-01:60:-358854-00:00:1098 rokkland_005 77 01:6.0: 11.008 0.32 mundi halda áfram að gera eitthvað svona súper heví rifrildum rage góða og langa plötu með mörgum og flölbreyttum lögum í anda hvíta albúms bítlanna -rokkland_005-0082-01:60:-354852-00:00:0700 rokkland_005 82 01:6.0: 6.912 0.46 sultans beygju áður en við heyrum meira af súrnaði að gistingu stóran þátt -rokkland_005-0084-01:61:-359298-00:00:0538 rokkland_005 84 01:6.1: 5.376 0.43 og það gerðist eftir að vinur hans mikill vinur og sambýlingur í talsverðan tíma -rokkland_005-0085-01:61:-358718-00:00:2378 rokkland_005 85 01:6.1: 23.808 0.38 andro efnilegur maður söngvari í hljómsveit sem hét maður lognast eftir of stóran skammt af heróíni þetta var það sem þeir voru að bralla ungu mennirnir í saties að minnsta kosti hluti þeirra en hann sagt óverdósaði á tuttugustu argan -rokkland_005-0089-01:64:-356570-00:00:0462 rokkland_005 89 01:6.4: 4.736 0.21 vonum ann eða til hans lög sem maður vissi að hann myndi ekki nota -rokkland_005-0090-01:64:-356062-00:00:0500 rokkland_005 90 01:6.4: 4.992 0.27 á plötu en langaði samt að gera eitthvað við og hann tók upp demó sem -rokkland_005-0094-01:65:-359822-00:00:1714 rokkland_005 94 01:6.5: 17.152 0.2 þá kom út heil plata sem seldist á endanum í meira en tveir milljónum eintaka sem er atlandshafsins uptown kassagítar -rokkland_005-0103-01:70:-356512-00:00:0602 rokkland_005 103 01:7.0: 6.144 0.33 og þeir þekktustu ekki neitt og það þekkti enginn eldast annarar þannig hópum staddur þarna -rokkland_005-0106-01:71:-359590-00:00:1186 rokkland_005 106 01:7.1: 11.776 0.46 varðmönnum hljómsveitarinnar sem þeir stungu ásamt og gefa mennta og bonhamn voru þarna búnir að fá til liðs við sig annan gítarleikara líka macmath -rokkland_005-0107-01:71:-358350-00:00:1108 rokkland_005 107 01:7.1: 11.008 0.32 og þarna voru þeir orðnir fjórir var að vinna þarna á þessum tíma eddie öryggisvörður á bensínstöð í samdi konurnar þessa fimtudaga -rokkland_005-0109-01:73:-354868-00:00:0852 rokkland_005 109 01:7.3: 8.576 0.25 hefur margt gruggast til í gruggheimum annaðhvort nutu og fjögur framdi sjálfsmorð -rokkland_005-0115-01:76:-355478-00:00:0840 rokkland_005 115 01:7.6: 8.32 0.28 myndinni var búinn að semja nöfn og þegar krists þessi nöfn ákveðin að semja nokkur lög við þessi -rokkland_005-0116-01:76:-354594-00:00:1042 rokkland_005 116 01:7.6: 10.368 0.3 garben var eitt af þessum nöfnum á þessari kassettu sem varð að lögum og skeiðamaðurinn sjálfur sem fólk mann kannski eftir úr myndbandinu -rokkland_005-0117-01:77:-359448-00:00:0628 rokkland_005 117 01:7.7: 6.272 0.31 er mikill snillingur særis gengur undir nafninu artis menn hann spilaði til dæmis á sínum tíma -rokkland_005-0118-01:79:-354576-00:00:2018 rokkland_005 118 01:7.9: 20.224 0.43 skeiðar bennett lautinant hundruð nutu og fjögur og þar er líka til dæmis lagið black hólfa segja frá því undantekningar run hljóðveri ræningjarnir til dæmis að finna á -rokkland_005-0119-01:80:-358484-00:00:0796 rokkland_005 119 01:8.0: 7.936 0.24 á einum rokkland diskinum rokkland tvö þúsund og sex sem kom út í janúar tvö þúsund og sjö reyndar en á seinni diskinum þar að -rokkland_005-0130-01:91:-356266-00:00:0500 rokkland_005 130 01:9.1: 5.12 0.33 að gera tilraunir með það mjög lengi og það var kitlandi sagan sem kynnti verðir -rokkland_005-0131-01:91:-355704-00:00:0688 rokkland_005 131 01:9.1: 6.912 0.27 um pælingu í upphafi en hann sá þetta hjá kiss og í dag nota þetta afskapæega margir tónlistarmenn næstu því allir sem -rokkland_005-0134-01:92:-359010-00:00:0340 rokkland_005 134 01:9.2: 3.328 0.1 á þarf fólk að hafa með sér heilan haug af -rokkland_005-0136-01:92:-357032-00:00:0750 rokkland_005 136 01:9.2: 7.552 0.3 og auðvitað maður hafa með sér auka gítra svona þurfi að vera alltaf að stilla á milli laga vegna þess að það átti leiðinlega á tónleikum munar -rokkland_005-0144-01:95:-354866-00:00:0748 rokkland_005 144 01:9.5: 7.424 0.47 hann er aldrei verið þannig gítarleikari aldrei verið í gítar hetjur sem heillaði in og til dæmis bara svona -rokkland_005-0146-01:96:-358766-00:00:0654 rokkland_005 146 01:9.6: 6.528 0.23 barst fjölmiðlum um allan heim fréttatilkynning þess efnis að hljómsveitinni væri hætt störfum -rokkland_005-0148-01:96:-357020-00:00:0536 rokkland_005 148 01:9.6: 5.376 0.0 ég spurði hann þegar við spjölluðum saman í útvarpshúsinu fyrir tíu árum síðan hvort -rokkland_005-0149-01:96:-356430-00:00:0528 rokkland_005 149 01:9.6: 5.376 0.07 hann hafa þessar verið viss um að hann gæti staðið á eigin fótum einn án -rokkland_006-0007-00:06:1478-00:00:0976 rokkland_006 7 00:06:14.78 9.856 0.35 við vorum falleg áður en árin komu og sér öll á forelle hjá bartoli einu sinni á bræðsslunni en síðarinn nokkuð mörg ár -rokkland_006-0008-00:06:2524-00:00:0706 rokkland_006 8 00:06:25.24 7.04 0.22 fyrsta lagi sem sveitin sendi frá sér síðan síðasta stóra plata kom út tvö þúsund og fimmti glenn -rokkland_006-0011-00:12:2872-00:00:2064 rokkland_006 11 00:12:28.72 20.608 0.44 þessi hljómdiskinn í reykjavík á nasa og rásinni starsailor frá vikna á englandi sem sveitarinar árin uppúr aldamótum eins og lítið var fyrir starfsemina anari september kemur út fyrsta plata þeirra í átta ár mundi oiseaux -rokkland_006-0012-00:12:5260-00:00:0834 rokkland_006 12 00:12:52.60 8.448 0.19 næsta lengur líka spilað á íslandi spilaði í valinu á iceland elvari tveimur árum og síðan hafa margir beðið með mikilli eftirvæntingu til nýrri plötu frá -rokkland_006-0013-00:13:0546-00:00:0466 rokkland_006 13 00:13:05.46 4.608 0.21 og þetta hérna sem við heyrum næst síðasta lagið sem sveitin sleppti á netið -rokkland_006-0016-00:21:3778-00:00:1092 rokkland_006 16 00:21:37.78 11.008 0.4 þetta er hún lundúnir englandi reyndar orðinn tuttugustu sendi frá sér fyrstu pötu og tólf og svo kom önnur völsunga -rokkland_006-0017-00:21:4952-00:00:1204 rokkland_006 17 00:21:49.52 12.032 0.38 þetta þriðju groningen saminn kom út núna í júlí hún tók þessa plötu kom úr tónleikaferð um suður ameríku þar sem hún fór svolítið -rokkland_006-0021-00:22:2768-00:00:0464 rokkland_006 21 00:22:27.68 4.608 0.0 frábær tónlistarmaður og hafði heilmikil áhrif og einn besti gítarleikari -rokkland_006-0027-00:28:4212-00:00:0868 rokkland_006 27 00:28:42.12 8.576 0.26 og það er hún enn á hér reyna beina stjóti sínu og gítar að fólki sem trúir ekki að mannlífið á jörðinni geti haft áhrif til dæmis -rokkland_006-0028-00:28:5130-00:00:0502 rokkland_006 28 00:28:51.30 4.992 0.36 veðrið hitann á jörðinni og þar með sjóinn hækkun sjávarmáls og -rokkland_006-0029-00:28:5702-00:00:0968 rokkland_006 29 00:28:57.02 9.728 0.28 og svo framvegis stór aldan er á leiðinni og við verðum að standa saman að gera þetta saman og hann segir væri ekkert dásamlegar heiminum bara með því til dæmis að tímunum -rokkland_006-0031-00:29:2896-00:00:0822 rokkland_006 31 00:29:28.96 8.32 0.39 karlkyni var núna í síðustu mánuðina sendi sama daginn frá sér tvö ný lög og myndbönd sneisafull af -rokkland_006-0034-00:29:5024-00:00:0412 rokkland_006 34 00:29:50.24 4.096 0.0 sigur ástandinu heima í gamla góða englandi og það væri ekki -rokkland_006-0041-00:34:3184-00:00:0452 rokkland_006 41 00:34:31.84 4.48 0.2 spurður hvað hann var að hlusta á oasis saman playlista -rokkland_006-0045-00:34:5514-00:00:0320 rokkland_006 45 00:34:55.14 3.2 0.2 og allt mögulegt og hann væri sérstaklega hrifin af kenndar -rokkland_006-0050-00:42:4832-00:00:0464 rokkland_006 50 00:42:48.32 4.736 0.17 hann og hans en langar ann var að senda frá sér núna -rokkland_006-0054-00:43:1412-00:00:0458 rokkland_006 54 00:43:14.12 4.608 0.1 þetta lag sem heitir fór vanist er svona uppgjör við -rokkland_006-0056-00:43:3056-00:00:0442 rokkland_006 56 00:43:30.56 4.48 0.31 og einver ég kallaður og allt það og ég skal vera fyrstu til þess að segja -rokkland_006-0057-00:43:3974-00:00:1008 rokkland_006 57 00:43:39.74 10.112 0.28 hann hefur sagt að hann vilji frekar vera í hljómsveit heldur vera að gefa út sólóplötur og vera túra undir eigin nafni og vangann sé -rokkland_006-0062-00:48:3794-00:00:0614 rokkland_006 62 00:48:37.94 6.144 0.38 ma getur fínir galveston og fleiri sem heyrum en á eftir hann lék líka í kvikmyndum -rokkland_006-0063-00:48:4474-00:00:1176 rokkland_006 63 00:48:44.74 11.776 0.28 hann túraði með bilbug spilaði með þeim inn á plötur hún var hluti af reykurinn sem hann spilaði með fylkis og franskir mörgum mörgum fleirum -rokkland_006-0064-00:48:5710-00:00:0438 rokkland_006 64 00:48:57.10 4.352 0.27 svo aldar en jötu og fimm milljónir platna undir eigin nafni -rokkland_006-0065-00:49:0246-00:00:1188 rokkland_006 65 00:49:02.46 11.904 0.23 á löngum ferli og til dæmis árið ná hundruð settu og átta selda fleiri plötur en blanda að segja ykkur eitt og annað um glen kanarí dag og spila slatta lögum -rokkland_006-0067-00:51:0828-00:00:1600 rokkland_006 67 00:51:08.28 16.0 0.48 og það var alsheimers evar á banner var búnaði sig á áfallinu sem það var að vera greindur með þennan illvíga jú ákveðnum segja frá því opinberlega fór svo langa kveðjutónleikaferð -rokkland_006-0068-00:51:2498-00:00:1052 rokkland_006 68 00:51:24.98 10.496 0.22 kvæðum hana og hann sjálfan og baráttu við sjúkdóminn yrði gerð heimildarmynd sem var svo sýnd árið tvö þúsund og fjórtándu og heitir basing og margverðlaunuð mynd -rokkland_006-0069-00:51:3602-00:00:0852 rokkland_006 69 00:51:36.02 8.576 0.1 sumir var sagt að þessi mynd muni hugsanlega halda nafni glen cambell lengur en tónlistarmanna þess að með því að gera þessa mynd og tók hann eiginlega að sér að vera -rokkland_006-0070-00:51:4770-00:00:1798 rokkland_006 70 00:51:47.70 18.048 0.37 hann var og er sem sagt alsheimers síðasta lagið hans sem vakti athygli um allan heim var til dæmis svolítið spilaðar varnaðarorðum sem kom út samhliða þessari mynd heyrum miklu meira um glen hamborgara rétt -rokkland_006-0078-00:57:3886-00:00:0508 rokkland_006 78 00:57:38.86 5.12 0.27 sem er kennd við vonandi geti heyrt meira um það ef þið farið geti fundið -rokkland_006-0086-01:60:-357466-00:00:0576 rokkland_006 86 01:6.0: 5.76 0.25 var alltaf pottþéttur og smekklegur og svo var hann yfir öllum hópum -rokkland_006-0089-01:62:-355132-00:00:1410 rokkland_006 89 01:6.2: 14.08 0.48 fyrst og svo nokkra þar sem hann söng líka fyrstu árin en svo árið níundu settu og sjötugan frá sér lag sem minnti marga á dillon sem söng fallega -rokkland_006-0093-01:68:-359818-00:00:1562 rokkland_006 93 01:6.8: 15.616 0.19 trúartónlist tóninn fyrir það sem síðar kom okkur maður var þarna þrítugur og krökkunum þótti þetta nú ekkert slatta var ekki það sem unglingarnir voru að -rokkland_006-0101-01:69:-359330-00:00:0902 rokkland_006 101 01:6.9: 8.96 0.06 ykkar söngröddin heillaði og á endanum þegar unglingarnir höfðu losað sig við fordómana og losnað undan kúlinu -rokkland_006-0102-01:69:-358092-00:00:1006 rokkland_006 102 01:6.9: 10.112 0.47 fullkomið popp fagmennska hvert sem litið er fullkomið undra rósenberg við embætti í afskaplega góðu samstarfi við glen árin -rokkland_006-0104-01:69:-356432-00:00:0806 rokkland_006 104 01:6.9: 8.064 0.39 jarðveginn fyrir kántrí poppsöngvara eins og henni roses og fleiri sem fylgdi í kjölfarið næsta áratuginn glen kama -rokkland_006-0108-01:72:-355204-00:00:1166 rokkland_006 108 01:7.2: 11.648 0.32 þetta lag fór í fyrsta sæti íslenskan í ameríku áramótin settu og átta og í líka á topplistanum og þetta fór þriðja sæti á stóra -rokkland_006-0112-01:75:-354468-00:00:0620 rokkland_006 112 01:7.5: 6.144 0.21 öll lögin sem hann sendi frá sér seldust svona nokkuð vel náðu inn á vinsældalista þó það færi ekki -rokkland_006-0116-01:79:-356548-00:00:0694 rokkland_006 116 01:7.9: 7.04 0.47 gamanleikir inn stífar tin sem er líka ansi liðtækur banjóleikari hann var einn af handritshöfundum þessa þáttar -rokkland_006-0121-01:80:-357702-00:00:0426 rokkland_006 121 01:8.0: 4.224 0.33 ætti þáttur hans fyrsta kvikmyndina þar sem hann var í aðalhlutverki flokkað -rokkland_006-0122-01:80:-356866-00:00:1236 rokkland_006 122 01:8.0: 12.416 0.48 þar til hann gaf út rannveig heyrðum en áðan og í kjölfarið komu síðan nokkur lög sem urðu eins og til dæmis efnum hermennskan fór á toppinn í ameríku níundu sjötugur -rokkland_006-0123-01:82:-355906-00:00:1658 rokkland_006 123 01:8.2: 16.512 0.35 þetta er síðasti stóri smellurinn slæmar þannig kom út fyrir björtu árum síðan engerer í myndina það sé ekki auðvelt fyrir nokkurn mann að lenda í þessari stöðu þegar frægðarsólin fer að dvína og -rokkland_006-0125-01:83:-358288-00:00:1264 rokkland_006 125 01:8.3: 12.672 0.35 þessu lagi sem við heyrum hérna næst sem átti síðar eftir að gera það gott með kántrí súpergrúppu sem fékk nafnið sitt frá þessu lagi meira að segja en þessi plata elanor náði ekki einu sinni inn á topp tvö hundruð á kannist -rokkland_006-0130-01:86:-355334-00:00:1174 rokkland_006 130 01:8.6: 11.648 0.44 akkúrat á þeim tíma eftir að hann skildi við konu númer þrjú ttamar kantrí söngkonuna tanyu tökkunum var helminginn á þeim tíma og tuttugustu tveimur árum yngri -rokkland_006-0131-01:87:-359620-00:00:1328 rokkland_006 131 01:8.7: 13.312 0.2 breska hann glenn alla ævi sendi frá sér yfirlýsingu strax eftir að lesa sem sagði að hún væri algjörlega miður sín að ekki hitann í áratugi en þau hafi skapað ógleymanlegar minningar saman á sínum tíma auðvitað hafi gengið á ýmsu -rokkland_006-0132-01:87:-358250-00:00:0494 rokkland_006 132 01:8.7: 4.992 0.33 hjá þeim þá og allur óhreini þvotturinn hafi verið opinberaður í fjölmiðlum -rokkland_006-0133-01:87:-357460-00:00:0440 rokkland_006 133 01:8.7: 4.48 0.48 en þau hafi bæði jafna sig á því fyrir löngu og búin að fyrirgefa það sem miður fór og í leiðinni -rokkland_006-0135-01:87:-356074-00:00:0616 rokkland_006 135 01:8.7: 6.272 0.25 sem hafa misst ástvin og yfirlýsingin frá henni endaði orðunum er la -rokkland_006-0138-01:93:-357878-00:00:2796 rokkland_006 138 01:9.3: 27.904 0.49 laetitia árið tvö þúsund og átta og þarna fékk hann allskonar flotta kalla til að spila með sér aðallega kallarar konur eru að örugglega líka en þeir voru margir sem voru til að spila með silkibarkanum glen cambell skotana skosku hljómsveitina hrafnagili singer annað tóndæmi á þessari plötu frá írlandi þetta er út -rokkland_006-0139-01:95:-354434-00:00:5558 rokkland_006 139 01:9.5: 55.552 0.41 landsins plötuna vakti einhverja athygli og um talinn langan tíma þá er hannotaði frá glen var svo árið tvö þúsund og elleftu þremur árum seinna og það var það kom bara yfirlýsingu frá honum sem sagði að hann væri með allslausa árna rá sér yfirlýsingu sem sagði að vegna veikinda sinna ætlaði að setjast í helgan stein leggja gítarinn á hilluna hætta væri sem tilbúinn með nýja plötu sem væri búinn að vera að gera og þar koma fram gestir eins og billich palestínu sem einmitt gestagang -rokkland_006-0140-01:99:-357984-00:01:1070 rokkland_006 140 01:9.9: 70.784 0.39 urga gangandi síðustu kveðjuplötuna sem hún gat ágúst tvö þúsund og elleftu ár eftir hann gaf út þessa plötu í loka tónleikaferðina kveðjutúrinn og á meðan ásvallagötunni síðustu eiginkonunnar fjórðu og síðustu þetta var svakaleg tónleikaferð stiganum ágúst tvö þúsund og elleftu og stóð fram til nóvemberloka árið eftir tvö þúsund og tólf tíu til fjórtándu óleik á mánuði í fimmtu hann sjöttu og sex ára og með allsherjargoðans magnaða sem heitir bog hefur unnið til ýmissa verðlauna og margir hafa séð í þeirri mynd er ansi merkilegasta miss glen samdi ásamt upptökustjóranum julian rengja la um það hvernig lífið og minningarnar fjara út hjá fólki sem er með alsheimers eftir að þekkja fólkið sem honum þykir vænst um -rokkland_006-0143-01:102:-354772-00:00:0826 rokkland_006 143 01:10.2: 8.32 0.44 níunda áratugnum og talandi gítarana og herforingi næstum til hinsta dags þó minnið væri mikill farið -rokkland_006-0144-01:103:-359830-00:00:0326 rokkland_006 144 01:10.3: 3.2 0.1 hann myndi til dæmis ekki texta laganna sinna gatan spilað -rokkland_007-0003-00:00:4388-00:00:5990 rokkland_007 3 00:00:43.88 59.904 0.44 veraldar í rokklandi í dag að minnsta kosti hitt og aðalútsendari macartney á iceland erfitt hundruð áttu og sjö og hefur verið líkt við helstu meistara sálar tónlistarinnar var inniheldur líka hann morrison til dæmis og janúar tvö þúsund og tólf lenti mér fyrsta sæti í því sem kallað hefur verið dýpstu og tólf þegar eru þakkar sem velja nýja og spennandi listamenn sem þeir veðja á að eigi eftir að gera garðinn frægan á komandi ári spilar í gamla bíó á miðnætti lögunum fjórða nóvember kontratenórinn frásagnar og þá fyrstu í þrjú ár undir kerfinu síðasta heitir lagalistann -rokkland_007-0004-00:01:4462-00:00:5046 rokkland_007 4 00:01:44.62 50.432 0.44 samankomnar tveimur plötum hljómsveitin sensasional saman rokki og þjóðlagatónlist og hljóðheimi þriðja heimsins og mið evrópu og blús og öllum öllum endanlegt finnast kemur lítillega einsöng og london grammar og blending svo heyrum við líka lög af nýrri plötu frá þeim stundir sjöttu og tveggja ára og judy collins er sjöttu og áttu voru einu sinni parents sama sambandi eftir stuttan tíma eftir svona rífandi lög um utan stigann í dag öllum þessum árum síðar eru þau að túra saman og spila gömul lög og í og við byrjum háttinn á einu nýju eða einu gömlu nægilega af nýju plötuna þeirra upphafslaginu sem er eftir vanilla -rokkland_007-0007-00:07:2848-00:00:4914 rokkland_007 7 00:07:28.48 49.152 0.4 útaf því sem er spennandi fyrir aðdáendur ríkjum þeim pakka er tíu laga tónleikaplata tónleikar sem voru teknir upp í frumsamin í október ná hundruð jötu og sem var nokkrum vikum áður en platan kom upphaflega út svo verður þetta fíkaðaðistir er að geyma einhvernvegin eitthvað sem á hljómleikaplötu útgáfunnar fylgir svo bók sem hefur meðal annars að geyma myndir úr hótel california túrnum sem aldrei hafa birst opinberlega til lakari mínar og herrar við skulum heyra titillagið hótelinu in og það hljómar á þessari þessari aukalög -rokkland_007-0009-00:14:4726-00:00:0482 rokkland_007 9 00:14:47.26 4.864 0.07 en er það ekki lengur og sumir meira að segja látnir þetta lag samdi -rokkland_007-0013-00:19:4966-00:00:0694 rokkland_007 13 00:19:49.66 6.912 0.33 sérstök karakter mikil ófær til að gera svona sterkar línur í dags -rokkland_007-0015-00:20:0830-00:00:0766 rokkland_007 15 00:20:08.30 7.68 0.27 árangurinn í desember janúar og febrúar kom út undir einni eilífa -rokkland_007-0017-00:20:2906-00:00:0900 rokkland_007 17 00:20:29.06 8.96 0.18 hljómsveitrinar að finna á annarri plötu þeirra sem heitir sem bifreiða júní og þarna eru með þeim -rokkland_007-0018-00:20:3880-00:00:1498 rokkland_007 18 00:20:38.80 14.976 0.33 svona heitustu upptökustjórar heims eins og kurstin sem var að vinna með nýjum gallajakkann lanagar -rokkland_007-0021-00:26:5482-00:00:4086 rokkland_007 21 00:26:54.82 40.832 0.42 útgefandinn standist er laga merkilegt fyrir þessarar samtíðarmaður harri potter myndina sem var frumsýnd árið tvö þúsund og eitt sagan er þannig að brussel ysohimi fyrir svo sinn þegar hún kom út á sínum tíma veðraðist lag sérstaklega fyrir þessa fyrstu mynd sem leikstjórinn og eða framleiðendurnir höfuðatriði passa hvað internet við skulum heyra endaði -rokkland_007-0024-00:37:0894-00:00:0456 rokkland_007 24 00:37:08.94 4.608 0.09 þetta er fyrsta lagið sem hann lifði heiminum að heyra að -rokkland_007-0028-00:37:3994-00:00:0926 rokkland_007 28 00:37:39.94 9.344 0.43 margir rokksöngvararnir sem á að náð að eldast með mikilli reisn engerer robert plant anna enn að gera flotta og spennandi músík einhverskonar -rokkland_007-0045-00:48:2152-00:00:0320 rokkland_007 45 00:48:21.52 3.2 0.0 seinna vel við sig í veðri sem flestum líkar illa -rokkland_007-0046-00:48:2556-00:00:0924 rokkland_007 46 00:48:25.56 9.216 0.38 laugavegi og svo saknaði íka fjölskyldunnar sinnar er auðvitað englendingar hann spilar tennis -rokkland_007-0048-00:48:5282-00:00:2500 rokkland_007 48 00:48:52.82 24.96 0.44 lítillega innan eru er fyrirmynd þernur út í hvort hann ætli að skrifa æviminningar sínar eins og allir og amma eru löngu búinn að gera segir að nei það sé aldrei að gera það sem ég er með á milli eyrnanna er ómetanleg og magnað sem sorglegt en yfirleitt skemmtilegt og fullt af gleði það var skipst á skin og skúrir auðvitað og ég hef lenti fullt af ævintýrum en ég ætla að halda því öllu fyrir mig -rokkland_007-0050-00:49:2360-00:00:0526 rokkland_007 50 00:49:23.60 5.248 0.36 isola is sem sagði fyrir ekki marling að rokkið væri dautt -rokkland_007-0054-00:56:3052-00:00:1792 rokkland_007 54 00:56:30.52 17.92 0.45 seldi aþenu sem velja eða veðja á nýja og spennandi listamenn sem er veðja á eigin gera garðinn frægan á komandi ári og mánuðum þessa eru heitasti núna hansen og tólf -rokkland_007-0055-00:56:4930-00:00:1566 rokkland_007 55 00:56:49.30 15.616 0.32 þetta sem við heyrum hérna er upphafslag nýju plötunnar hans en heitt í júlí þeirra og hefst á þessu langa og mikla lagi sem heitir tólfta heyrist enginn söngur í þessu lagi fyrr en eftir rúmar fimm mínútum það eru ekki margir sem leggja -rokkland_007-0056-01:61:-356260-00:00:3452 rokkland_007 56 01:6.1: 34.56 0.32 þetta er bara alveg alveg ferlega flott og það er svona að spila til enda þó það sé langt en þetta making sem er á leiðinni á íslandi er fyrsta platan sem introið síðan tvö þúsund og tólf koma tilnefnt merki tónlistarverðlaunanna bresku sem er mjög eftirsótt ég veit að þetta er klysjurnar gengur er aðalpersónu plötuna sem hefur fengið alveg gríðarlega góða dóma og var valin ein af bestu plötum -rokkland_007-0057-01:62:-358746-00:00:0450 rokkland_007 57 01:6.2: 4.48 0.38 síðasta árs úti um allt það þegar árið er gert upp til dæmis -rokkland_007-0061-01:62:-356130-00:00:0468 rokkland_007 61 01:6.2: 4.736 0.0 framvegis en þetta er svo sannarlega ein af plötum ársins í fyrra -rokkland_007-0064-01:66:-355158-00:00:1462 rokkland_007 64 01:6.6: 14.592 0.39 tvö þúsund og fimm útskrifaðist mikið úr gagnfræðaskóla fór þá í framhaldsnám í hönnun og myndlist í háskólanum í vestri ungverska gítarana og þótti snemma ansi flinkur það lengur ýmsir á til að spila með sér -rokkland_007-0067-01:67:-358094-00:00:1518 rokkland_007 67 01:6.7: 15.104 0.46 í skemmtilegt gott tækifæri að fara með deller hitann gerði það og í kjölfarið fylgdu fleiri tækifæri og nú er hann að koma street -rokkland_007-0069-01:74:-359798-00:00:0498 rokkland_007 69 01:7.4: 4.992 0.14 gamla bíói eftir mammút og við skulum fá eitt lag til viðbótar á þessari -rokkland_007-0072-01:80:-357846-00:00:0500 rokkland_007 72 01:8.0: 4.992 0.46 aftarlega allan heim ná hundruð settu og sjö með plötu sem undir allir -rokkland_007-0075-01:82:-354234-00:00:1696 rokkland_007 75 01:8.2: 17.024 0.35 og á þessum tíma fyrir næstum hálfri öld átti hún í ástarsambandi við ungan mann og sex árum yngri og gítarleikari og lagasmiður frá dallas texas og búin að vera nokkra og þriggja ára -rokkland_007-0082-01:85:-355706-00:00:0588 rokkland_007 82 01:8.5: 5.888 0.16 þremur árum seinna var hann ekki enn búin að gleyma ástinni sínu vegna þess að þá tók hann lagsins -rokkland_007-0083-01:85:-355070-00:00:0410 rokkland_007 83 01:8.5: 4.096 0.0 sem fjallar um það í rauninni að sætta sig við það erfiða hlutskipti -rokkland_007-0094-01:91:-354656-00:00:0890 rokkland_007 94 01:9.1: 8.96 0.45 þekktastir ar og hann langaði að hitta hlusta alltaf á plöturnar hennar á kvöldin þegar hann var að sofa mastera -rokkland_007-0095-01:92:-359208-00:00:1000 rokkland_007 95 01:9.2: 9.984 0.14 útvarpi af sjálfum sér og sínum eigin ferli og sinni músík þar sem hún var að gera og vissi ekkert hvaða strákur -rokkland_007-0098-01:95:-359708-00:00:0606 rokkland_007 98 01:9.5: 6.016 0.0 út í segir í viðtali sem ég las að hún hafi lengi vel haldið að það hafi verið upptökustjórinn sem baðst -rokkland_007-0100-01:95:-358348-00:00:0462 rokkland_007 100 01:9.5: 4.608 0.08 og svo var það mjög sætur segir hún líka í viðtali við guardian -rokkland_007-0107-01:96:-358478-00:00:0584 rokkland_007 107 01:9.6: 5.888 0.47 ofan aftur eftir að hafa verið í burtu í rúm þrjú ár var mikið í gangi og á endanum -rokkland_007-0116-01:102:-358694-00:00:2540 rokkland_007 116 01:10.2: 25.344 0.48 elstu og tarantino þrjátíu og níu þegar stigann sínum tíma þegar ástin logaði eins og bál í æðum þeirra beggja og heitir mikill og þau brenndur þessi plata og tónleikaferðin sem eru núna kom til vegna þess að þau höfðu tíma til þess að gera það sem ekki haft ef allt eileen -rokkland_007-0117-01:102:-356086-00:00:2232 rokkland_007 117 01:10.2: 22.272 0.26 mundi ever nirvana að gera plötu saman og túra en nú er stemningin þannig á þeim sem ferlega sjötugur allir sagt opinberlega þeirra til adrianne þess að hinir séu vitleysingar stefinu hefur aftur á móti alltaf komið vel saman þau eru góðir vinir þrátt fyrir allt -rokkland_007-0119-01:103:-359146-00:00:0330 rokkland_007 119 01:10.3: 3.328 0.3 og hún segir að með þessari plötu séu reyna loka -rokkland_007-0120-01:103:-358736-00:00:0374 rokkland_007 120 01:10.3: 3.84 0.0 ákveðnum hring bæði fyrir þau sjálf og fyrir þá sem -rokkland_007-0121-01:103:-358316-00:00:0958 rokkland_007 121 01:10.3: 9.6 0.25 sem hlusta aðdáendur sé er fólk heyrir okkur syngja hugsanlega kannski um okkar sögu í gamla daga en að hugsa -rokkland_007-0122-01:105:-359752-00:00:0992 rokkland_007 122 01:10.5: 9.856 0.25 gamla lagið háskólanum stíllinn hundruð sjöttu og fimm sex árum eftir að -rokkland_007-0123-01:105:-358702-00:00:2392 rokkland_007 123 01:10.5: 23.936 0.49 slitnað uppúr þeirra ástarsambandi þetta er að finna á nýju plötuna saman um ringulreið að það sé gott að geta turni eins og var á milli hennar og stíginn í yfir í vinskap það sé eitt af því sem platan gengur út á að sýna fólki að þetta sé hægt að -rokkland_007-0124-01:105:-356268-00:00:2552 rokkland_007 124 01:10.5: 25.472 0.1 eins og oft hafa heyrt fólk tala um að það vildi óska sér að það gæti bara tekið upp þráðinn með fólki sem það var einhvern tíma í nánu sambandi við en svo hafi sambandið algjörlega lineman kjúklingamatsölustaði þykir það leiðinlegar -rokkland_008-0016-00:10:3104-00:00:1112 rokkland_008 16 00:10:31.04 11.136 0.39 en um þetta lag hefur hann sagt að eitt það besta við að semja lög það það sé eins og að fara til sálfræðings sem maður geti losað sig við leiðinlegar hugmyndir og tilfinningar með því að semja lag um að hvernig manni líður -rokkland_008-0017-00:10:4260-00:00:0456 rokkland_008 17 00:10:42.60 4.48 0.29 og svo lögin mjög góð vegna þess að þau féllu um alvöru hluti og -rokkland_008-0021-00:15:0656-00:00:4878 rokkland_008 21 00:15:06.56 48.768 0.46 já fyrsta lag sem við fengum að heyra af nýju plötuna kom á kannist streisand gangur hittir unga konu einhverju samkvæmt og það eru draumanna á ég að reyna við þig að ætla búið að reyna við megninu inn sjötugsafmæli er búin að vera með svakalega undanfarið í að kynna þessa nýju plötu það er næstu og fimm milljónir manna búnar að horfa á hann og gimsteinarnir í bílakarókíinu í liverpool þóris eldri sínum netheima fyrir nokkrum vikum morgnanna skemmtilegt finnið endilega verði ekki búnaði sjá það hafi gaman af launað -rokkland_008-0022-00:15:5580-00:00:0528 rokkland_008 22 00:15:55.80 5.248 0.13 þætti sem spjóti sýndi á dögunum þátturinn er klukkutími en það sem fór á út -rokkland_008-0030-00:16:5796-00:00:0826 rokkland_008 30 00:16:57.96 8.32 0.47 stuntmann ég er ekki fylgst með hvort það búninga hefur það haft mikið um sölu nýju plötunnar að segja -rokkland_008-0036-00:21:4588-00:00:1618 rokkland_008 36 00:21:45.88 16.128 0.31 popplista saman þegar þeir voru að vinna að þessu sagði tennurnar ætti eflaust eftir að stuða fullt fólki svona sirka helminginn á hans gömlu aðdáendum en hann ætti eftir að eignast fullt af nýjum aðdáendum með þessu lagi yngra fólki vegna þess að þetta væri -rokkland_008-0044-00:26:3418-00:00:3154 rokkland_008 44 00:26:34.18 31.488 0.42 veturinn og ég var óhamingjusamur og reiður í dag er öldin önnur og ég er hamingjusamur með því segja pólaerað er margt sem gleður segir hann fuglasöngur börn leik lamb sem kallar á móður sína út í haga orða á rennandi læk og svo framvegis bara að þessi litlu hlutir sem kostinn neitt og gera lífið örlítið betra fínt lag einfaldur texati sem sömu innst kannski bílinn -rokkland_008-0045-00:27:0670-00:00:0450 rokkland_008 45 00:27:06.70 4.48 0.38 það er eiginlega svona neikvæmasta krítíkin sem ég hef séð um þessa plötu sem finnst textarnir -rokkland_008-0046-00:27:1228-00:00:0520 rokkland_008 46 00:27:12.28 5.12 0.29 glataðir ég ætla ekki að taka undir það en það má ekki gleyma því að þetta er sama iain og samdi -rokkland_008-0049-00:28:2992-00:00:1432 rokkland_008 49 00:28:29.92 14.336 0.46 og segir í viðtali í nýjasta móti laginu breska tónlistartímaritið mótað sé við um að allir haldi að hann hafi fengið kostinn vegna þess að hann væri brannigan í bransanum heitasti gæinn í dag en -rokkland_008-0050-00:28:4468-00:00:1464 rokkland_008 50 00:28:44.68 14.592 0.28 svo sé ekki þeir unnu fyrst saman fyrir rúmum þremur árum voru það á að taka upp lag sem kona samið fyrir teiknimynd sem var svo ekki gerðist eitthvað á fjármögnun eins og oft gerist en macmath og poll -rokkland_008-0053-00:29:0900-00:00:0526 rokkland_008 53 00:29:09.00 5.248 0.33 þegar hann var tilbúinn í plötu byrjaði hann á að tala við annað hvort hann væri klár að -rokkland_008-0054-00:29:1686-00:00:0506 rokkland_008 54 00:29:16.86 4.992 0.23 en hann þurfti reyndar það er kostinn að skipta tímanum á milli poll -rokkland_008-0066-00:33:4910-00:00:0598 rokkland_008 66 00:33:49.10 6.016 0.4 ástarsöngur til gamla gítarsins sem var á stundum besti vinurinn sem vera heyra öll dýpstu -rokkland_008-0067-00:34:0356-00:00:0800 rokkland_008 67 00:34:03.56 7.936 0.26 að huga þessari plötu skömmu eftir að síðasta plata kom út platan sem kom og tvö þúsund og þrettándanum -rokkland_008-0069-00:34:2914-00:00:0654 rokkland_008 69 00:34:29.14 6.528 0.44 kom þessu frjálsari taka þetta upp og gera plötu hann segir frá því í nýjasta mojo -rokkland_008-0075-00:40:3934-00:00:1716 rokkland_008 75 00:40:39.34 17.152 0.23 liðsmenn á nýju plötunni sem við erum að skoða í rokklandi dagsins duolian að þessu lagi var heimsókn til ísrael og palestínu og hann spilaði tónleika fyrir áratug í television -rokkland_008-0076-00:41:0146-00:00:0354 rokkland_008 76 00:41:01.46 3.456 0.0 en við það var hann enn ákveðnari að fara hann -rokkland_008-0078-00:41:1522-00:00:0300 rokkland_008 78 00:41:15.22 3.072 0.4 líka í leiðinni og hitti þar allskonar fólk ung ól -rokkland_008-0079-00:41:2422-00:00:0418 rokkland_008 79 00:41:24.22 4.224 0.23 hvað er að gerast hvað dreymir einhver um og svona og allir sögðu -rokkland_008-0082-00:41:4762-00:00:0382 rokkland_008 82 00:41:47.62 3.84 0.0 fólkið vildi frið það var í gegnum gangandi það væru stjórnmálamennirnir sem -rokkland_008-0083-00:41:5812-00:00:1544 rokkland_008 83 00:41:58.12 15.488 0.46 gustaf hefur komið á umhverfishljóðum á lestarstöð og hún enda líka þannig næstum því fyrst og næst síðasta lagið kallast á beinin og steinsnar er kolanámuiðnaður -rokkland_008-0084-00:42:2262-00:00:0528 rokkland_008 84 00:42:22.62 5.248 0.08 þetta er eins konar konsertinn hvert lag er ný stöð og framan á -rokkland_008-0085-00:42:2832-00:00:1142 rokkland_008 85 00:42:28.32 11.392 0.36 unnusti emma sjálfur fyrir þrjátíu ár og síðan og heitir istanum fannst einhvern veginn passa allt saman saman þessi mynd á plötuna og nafnið is -rokkland_008-0086-00:42:4024-00:00:1278 rokkland_008 86 00:42:40.24 12.8 0.29 eitt af því sem hann gerði til kynningar á plötunni var að halda tónleika forseti sjöunda september innundir og þar voru allskonar stjörnur og -rokkland_008-0088-00:43:0120-00:00:0420 rokkland_008 88 00:43:01.20 4.224 0.47 sagði innans og hún hefur verið að gera talsvert undanfarið en er verið að tala -rokkland_008-0089-00:43:0696-00:00:0830 rokkland_008 89 00:43:06.96 8.32 0.35 opinskár um hitt og þetta undanfarið en hann hefur viljað gera til þessa vitni laga og hugmyndina og hugsunina á bakvið þau og -rokkland_008-0104-00:52:2726-00:00:2646 rokkland_008 104 00:52:27.26 26.496 0.49 þetta er rokkland á ráðlagði hverjum er ekki sama þó þú hafi lent í ekki mér er ekki saman segir formaðurinn plötunni sem bransinn tengingu hana nokkrum sinnum mér finnst kannski ringulreið er hægt að setja eitthvað út á hana og er ekki alveg hrifin af öllum lögunum það eru sextánda -rokkland_008-0110-00:57:1078-00:00:0930 rokkland_008 110 00:57:10.78 9.344 0.29 gordon voru saman meira og minna allt bítlaæðið hundruð sextugu þrjú til sextugt og hann bjó heima hjá henni og foreldrum hennarí london þar sem þegar hann var -rokkland_008-0112-00:57:2942-00:00:3624 rokkland_008 112 00:57:29.42 36.224 0.47 pólití svo fyrstu eiginkonu sína ljósmyndarann linu ísland meðan hann var enn með nassau hittust svo aftur í útgáfupartíi sarastrós enn og aftur í new york í maí sextugt í mars og í og voru hjalti hún lést af völdum brjóstakrabbameins árið ít hundruð nutu og átta þau voru mjög leyndarmál í hljómsveitinni virgin og allir aðdáendur hans vita og það þótti ekki öllum neistann með í hljómsveitinni -rokkland_008-0113-00:58:0636-00:00:1420 rokkland_008 113 00:58:06.36 14.208 0.46 konur bítlunum með konunni sinni hljómsveitarinnar ekkert sungið einu sinni sumair en hún spilaði á hljómborð og söng bakraddir mínusinn búið að taka almennt í sátt -rokkland_008-0114-00:58:2402-00:00:1830 rokkland_008 114 00:58:24.02 18.304 0.32 tveimur árum eftir að linda lést fór kostnaðinn árum fyrr hafði misst annan fótinn fyrir neðan hné þegar hún lenti árekstri við lögregla áfram módelstörfunum -rokkland_008-0115-00:58:4276-00:00:0628 rokkland_008 115 00:58:42.76 6.272 0.42 lengri honum og þau giftu sig tvö þúsund og tvö hún er stuttu og sex árum yngri en or -rokkland_008-0118-00:59:2504-00:00:1168 rokkland_008 118 00:59:25.04 11.776 0.41 og eru mikið saman og ég held að þeim komast myndum sem sér að um saman netinu verði hönd í hönd eins og eitt lagið á tutti og plant -rokkland_008-0125-01:63:-354098-00:00:0336 rokkland_008 125 01:6.3: 3.328 0.17 markað heldur áfram á þessari plötu að bæta gimsteinum í lagasafnið sitt -rokkland_008-0126-01:64:-359718-00:00:1722 rokkland_008 126 01:6.4: 17.152 0.1 ekkert að sanna nema kannski það að hann er eina séníið í heiminum sem getur gert þetta og já svona líka í leiðinni en besti tónleikamaður heims hann hefur náð að vekja gríðarlega athygli góðrar alinn vill allri heimurinn viti að hann var að gefa út nýja plötu -rokkland_008-0127-01:64:-357638-00:00:0418 rokkland_008 127 01:6.4: 4.224 0.08 tine fyrir neinum hann er búinn að gera margar af bestu plötum sögunnar -rokkland_008-0128-01:64:-357128-00:00:0412 rokkland_008 128 01:6.4: 4.096 0.09 og hann er eitt af stærstu seníum rokksögunnar í það minnsta -rokkland_008-0129-01:64:-356674-00:00:0496 rokkland_008 129 01:6.4: 4.992 0.33 hann er enn að gera góða músík sem á erindi við fólk og enn eina trekkja á tónleika um allan heim -rokkland_008-0130-01:64:-356112-00:00:0338 rokkland_008 130 01:6.4: 3.456 0.0 tíu árum eldri en venjulegt fólk er þegar fer á eftirlaun -rokkland_008-0132-01:64:-354760-00:00:1688 rokkland_008 132 01:6.4: 16.896 0.35 síðustu tónleikarnir sem eru skipulagðir einari eru tuttugustu og sjötta júní næsta sumar í fínir svona og hann er að spila helling evrópu núna fram jólum og pilsi ekki minna en þrjá tíma og það er fullt af íslendingum á leiðinni að sjá hann hér og þar í evrópu að sjálfsögðu -rokkland_008-0137-01:65:-356014-00:00:0590 rokkland_008 137 01:6.5: 5.888 0.43 svo menn hafi sagt að þetta smástund sökk á skipinu en hann sér neinar -rokkland_008-0142-01:78:-357488-00:00:1380 rokkland_008 142 01:7.8: 13.824 0.48 það er alveg víst að það verða ekki svona sunnudagseftirmiðdagur brúnan breytingar og það verða ekki einhver stórir tónleika með stórum -rokkland_008-0148-01:79:-356004-00:00:1680 rokkland_008 148 01:7.9: 16.768 0.32 valdið en please hafi verið bara góðir vinir og haft mikið samráði organisti og bændur dæmdur fyrir það fyrir svona en bítlarnir og tónsmíð um það hvenær þeir mundu gefa út -rokkland_008-0149-01:79:-354232-00:00:1416 rokkland_008 149 01:7.9: 14.208 0.32 plötur og lög vegna þess að þeir vildu ekki lenda á sama tíma þeir vildu komast á toppinn og ekki að hitnandi væri að þvælast fyrir þeim á sama tíma annað er töluvert helmingi við of mikið mikið samband og samur og bæði plakatið -rokkland_008-0150-01:80:-358266-00:00:0546 rokkland_008 150 01:8.0: 5.504 0.36 spilaði ætla spila fyrir einhverjum sem var að senda frá sér -rokkland_008-0156-01:84:-359272-00:00:0480 rokkland_008 156 01:8.4: 4.864 0.4 næsta þætti terrestrial sem leggur áherslu á ungar og upprennandi -rokkland_008-0193-01:101:-359118-00:00:0358 rokkland_008 193 01:10.1: 3.584 0.08 í einu og þetta hafi svona setið í höfðinu á sér og -rokkland_008-0196-01:101:-356748-00:00:0550 rokkland_008 196 01:10.1: 5.504 0.08 það stendur eitthvað í honum að koma með músíkinni eins og koma -rokkland_008-0199-01:101:-354512-00:00:0548 rokkland_008 199 01:10.1: 5.504 0.47 uptöku sem voru þegar til hann var að gera plötuna blanda árið ít hundruð sjöttu -rokkland_008-0202-01:102:-357648-00:00:0508 rokkland_008 202 01:10.2: 4.992 0.4 þar eru bara blaðamanni sig en ég ætla að kveður -rokkland_008-0204-01:102:-356334-00:00:1458 rokkland_008 204 01:10.2: 14.592 0.41 isalnd taka númer eitt þetta var rokkland ég minni á rokkland podcast sem þeir nánustu aðrar sem er minni líka á rokkland mælir með lagalistann sem geti fylgt á -rokkland_009-0001-00:00:0648-00:00:0356 rokkland_009 1 00:00:06.48 3.584 0.4 já komiði sæl einar páll gunnarsson og þetta er rokkland -rokkland_009-0003-00:00:4342-00:00:4862 rokkland_009 3 00:00:43.42 48.64 0.47 seinasta rifjum við upp sól og feril roberts plant sem er orðin ansi langur robert vegna þess að hann er að spila í kvöld í reykjavík í laugardalnum orðnar á því á skrifar ða en í fyrri hlutanum er það brings sem var að senda frá sér enn eina plötuna hún er númer nánari og til að gera langa sögu stutta er þetta fínasta raddir er rólegt það er ekki mikill æsingur í sextugur gömlum brúsi öðruvísi en áður það er strengir og blástur á plötunni þennan ameríska heitir vatnshelt á þessu lagi hérna sem hinum -rokkland_009-0004-00:04:4976-00:00:2896 rokkland_009 4 00:04:49.76 28.928 0.46 í þessum litla lagi sem opnar nýju springsteen er sögumaður á puttanum einhverstaðar í víðum bandaríkjanna og lætur veðrið og vindinn ráða för fyrst var hann var hjá ungu pari og session á barni svo fikra trökkdræver og hann situr hátt uppi og þeysist áfram um þjóðvegina og loks er ungur strákur sem býður honum var í sjötugan tryllitæki -rokkland_009-0006-00:05:3148-00:00:1850 rokkland_009 6 00:05:31.48 18.56 0.33 svolítið sammála um að þeir hafi ekki átt von á þessari plötu eins og hún er hún er róleg og þægileg heyrnar kaliforníu kántrí með strengjum og brúsi segir í rólegheitum sögur af allskonar fólki sem hugsanlega hefur verið til og hugsanlega ekki -rokkland_009-0008-00:05:5794-00:00:1612 rokkland_009 8 00:05:57.94 16.128 0.17 að sitja á sviði á broddi með gítar og píanó og segja sögur og syngja sögur af lífi sínu og annarra og sögurnar á bak við lögin sín þetta turandot en þessi nokkur kvöld urðu -rokkland_009-0009-00:06:1462-00:00:0898 rokkland_009 9 00:06:14.62 8.96 0.29 mjög mörg á einum stað í sjóinu og tónleikaplötunni prinsinn brotið sem er að geyma upptökur frá þessu brot við sjóinn -rokkland_009-0010-00:06:2468-00:00:0806 rokkland_009 10 00:06:24.68 8.064 0.3 ekki í raun ekkert af þessu sem mér syngjum á eigin raun ég hef aldrei unnið handtak á ævinni ég er búinn að gera þetta alla tíð -rokkland_009-0011-00:06:3452-00:00:0380 rokkland_009 11 00:06:34.52 3.712 0.25 fötum á pabba mínum hann þekkti lífið sem í kringum af einn -rokkland_009-0012-00:06:4154-00:00:2436 rokkland_009 12 00:06:41.54 24.32 0.39 vinnie hélt tvö þúsund og stjóti v þúsund og alls tvö hundruð þrjátíu og sex sinnum gaf út æfisögu tvö þúsund og sextánda undra blaðsíðna bók sem hann skrifaði sjálfur og í raun var brotið jónssonar framhald af bókinni hvaðan var þar að lesa upp úr bókinni eða segja sögur upp á bókinni og aðra sögu sem hann útskrifaðist -rokkland_009-0013-00:07:0636-00:00:1248 rokkland_009 13 00:07:06.36 12.544 0.19 og hann er líka búinn að vera öflugur í útgáfumálum á undanförnum árum síðasta áratuginn hafa kom út fjórar plötur vorkennir kom út fyrir tíu árum tvö þúsund og níu rekinn tvö þúsund og tólf og hahún -rokkland_009-0014-00:07:2096-00:00:2138 rokkland_009 14 00:07:20.96 21.504 0.41 og svo veruleika var að gefa út að halda utan um ungar á tónleikaplötum og safnplötum og kössum og svo fór inn í tónleikaferð um heiminn þar sem rifrildi frá ná hundruð áttu var öll spiluð minna og tilefni var útgáfa tanyu kollegar kassi -rokkland_009-0018-00:12:4044-00:00:1070 rokkland_009 18 00:12:40.44 10.752 0.47 brúninni asnar brúsa meistara segja svona söngur af allskonar fólki og yfirleitt er einhver tregi yfir sögunum -rokkland_009-0019-00:12:5368-00:00:0550 rokkland_009 19 00:12:53.68 5.504 0.41 og það er kannski og líklega þess vegna sem bringing il fólks hann er að syngja um -rokkland_009-0020-00:13:0208-00:00:1366 rokkland_009 20 00:13:02.08 13.696 0.24 þó svo persónurnar séu kannski skáldaðar í stysta laginu á plötunni heitir verið misheppnaðan kantrí ungverska fyrir sér hvort fórnirnar sem hann hefur fært í lífsins síst þegar var ungur maður hvort einhver er hafi í raun -rokkland_009-0025-00:20:1388-00:00:0708 rokkland_009 25 00:20:13.88 7.04 0.27 ómetnalegt frá brúninni sem við erum að hlusta á í rokklandi í dag og heitir -rokkland_009-0027-00:20:3088-00:00:0732 rokkland_009 27 00:20:30.88 7.296 0.12 þunglyndi sem hann hefur verið að berjast við ekki síst núna síðasta áratuginn hann segir að árinu -rokkland_009-0028-00:20:4284-00:00:0566 rokkland_009 28 00:20:42.84 5.632 0.1 hélt að maður myndi nota þessi ári að njóta lífsins á góðri siglingu en það hefur ekki verið raunin er -rokkland_009-0029-00:20:4976-00:00:0874 rokkland_009 29 00:20:49.76 8.832 0.29 við skulum heyra næst lag sem heitir hallsson en er eitt persónulegasta lagið á hlutinn hann virðist vera að syngja þar um sjálfan sig -rokkland_009-0034-00:25:0032-00:00:1180 rokkland_009 34 00:25:00.32 11.776 0.4 slegið sú ég trúi á getu jesú til að gera góða hluti en hafna öllu hinu hillunum refsandi guð hann segir smátt og smátt haf áttað sig á því að -rokkland_009-0036-00:25:1618-00:00:0414 rokkland_009 36 00:25:16.18 4.096 0.2 verði maður alltaf í stundina og ég er ekki kirkju -rokkland_009-0038-00:29:3170-00:00:1654 rokkland_009 38 00:29:31.70 16.512 0.36 þar áttu ekki meira til harkalegri loftgæði og vitfirringum ekki aftur -rokkland_009-0039-00:29:4936-00:00:1530 rokkland_009 39 00:29:49.36 15.232 0.35 meistarana ég er jafnvel orðið sammála því sem margir hafa sagt og skrifað undanfarið að þetta sé besta plata brúsi margar veita samninga lögin með líður einhvernvegin þannig þannig núna eftir agnarsson síðasta plata -rokkland_009-0040-00:30:0524-00:00:1606 rokkland_009 40 00:30:05.24 16.0 0.35 bandamann ahmet þúsund og fjórtándu í eldra síðasta sólarlag sem hann brúsa án hljómsveitarinnar er dauðans sem koma tvö þúsund og fimm hann sagði í viðtali fyrir nokkrum árum að hann væri með ritstiflu -rokkland_009-0041-00:30:2206-00:00:1388 rokkland_009 41 00:30:22.06 13.952 0.14 það getur bara vel verið fylgifiskur þunglyndis fólk sem er þunglynt er ekki skapandi að minnsta kosti ekki meðan það er ofan í holu það er bara þannig brúaði sem allir nokkrum árum þegar hann var spurður um framtíð íslands að hann -rokkland_009-0042-00:30:3648-00:00:0530 rokkland_009 42 00:30:36.48 5.248 0.41 afk getað samið fyrir hljómsveitina svolítinn tíma og hann væri bara ekki viss um að geta samið -rokkland_009-0044-00:30:5110-00:00:1624 rokkland_009 44 00:30:51.10 16.256 0.25 og það er íslendinga á leiðinni líka hann er búinn að semja helling þar segir sagði hann sjálfur fyrir hana við skulum heyra næst lag sem heitir fastamaður vegar og fjallar um gamlan væntingar stund mann -rokkland_009-0048-00:35:2254-00:00:1200 rokkland_009 48 00:35:22.54 12.032 0.21 hefur það í gegnum tíðina og þetta er fyrsta platan sem kemur út eftir að dómarinn forseti bandaríkjanna áttu sem margir von á því að það myndi nota tækifærið og skjóta á forsetann -rokkland_009-0049-00:35:3500-00:00:3568 rokkland_009 49 00:35:35.00 35.712 0.34 hann gerir það ekki hann er ekki á þeim buxunum á þessari plötu hann er ekki að mótmæla neinu á plötunni heldur hringja um lífið líf allskonar fólks eins og hefur alltaf verið hans aðalsmerki í raun nú eru ýmsir að velta því fyrir sér hvort hann sé að spara stóru skotin fyrir næstu umferð næstu plötu sem hann ætlar að gera og kom út á næsta ári strano á næsta ári ætla bandaríkjamanni kjósa sérstakur truflaði kjósa sig aftur og springtseen hann með strain skyldi það vera þá -rokkland_009-0052-00:36:5042-00:00:3642 rokkland_009 52 00:36:50.42 36.48 0.23 þessar nýju brutust er þráður í gegnum anais og það hafi eflaust tekið eftir einkennist af fortíðarþrá eða vangaveltum um það hvort þetta hafi verið þess virði það er svona melankólískur tónn eftirsjá og söknuður og blámi við skulum kveðja springsteen brotnað e er fallegt gítarplokk lag sem eftir moliere einhver fullorðinn maður fullþroskaður að hugsa til baka til tímans sem hann og kærastan laumuðust til að eiga ástarfund og motelinu -rokkland_009-0054-00:37:4252-00:00:1490 rokkland_009 54 00:37:42.52 14.976 0.14 verulega löngu skilin þann vegna þess að hann talar líka um um börn og reikninga í laginu og einmana rúm en hvað sem öllu líður er betra að hafa elskað en ekki segir hún little -rokkland_009-0055-00:44:0678-00:02:2122 rokkland_009 55 00:44:06.78 141.312 0.47 herramanni að þessu sumarsins fáránleg englandi sem var söngvari í lester að stíga á svið í laugardalnum í reykjavík núna í kvöld sigri oliver aðra sig á því ekki vita það að það er sem enn á möguleika daga og sensational að spila og hljómsveitina og varla og vakandi flottur dagur sreet um heiminn og hann er enn að gera músík sem fullnægir bæði honum og aðdáendum hans tónlistarlega og hann neitar dvelja við fornar neitar er alltaf horfa baksýnisspegilinn horfir áfram fram á veginn vill gera nýtt nýja hluti þó svo þeir séu kannski búnir til úr gömlu það er það sem hann gerir á nýjustu plötunni sinni elleftu sólarborgin þúsund og san og skrifar á sig og hljómsveitina sína sem er með honum í kvöld í senunnar er öllu mögulegu blandað saman rokki enskri og bandarískri þjóðlagahefð afríku ruglar á þessu lagi hérna sem voru mánaskin við skulum heyra hann segja aðeins frá hljómsveitin sinni var marilyn nokkrum árum en veiðikvartettsins kennarann ramones nemandann eminem en sjávarafurða þessa tagi -rokkland_009-0059-00:49:1658-00:01:5052 rokkland_009 59 00:49:16.58 110.464 0.45 þetta er lagið rimini lullaby and íslensk rose kom út tvö þúsund og fjórtándu með robert plant og hljósveitarinnar náði öðru sæti breska vinnsla þegar hún kom út og hljómsveitina er óeirðir fyrir rúmum áratug í ljóssins komið honum hingað til íslands tvö þúsund og fimm en aðrir hafa ekki verið eins lengi en þetta er kallað sem á að spila með sinatra fráleitt vorinu ráku spilar á hljóðfæri frá afríku það er eiginlega þannig að það vekur alltaf athygli þegar áberandi þykir yfirleitt hafa spilað vel á sínum spilum og að nýtur virðingar innan músíkheimsins alls það er ekki bara það að hann hafi verið söngvari einnar áhrifamesti og mögnuðustu rokksveitar sögunnar spiluð halda kúlinu allt fram til dagsins í dag með því að halda sífellt áfram en stóla ekki á eitthvað sem hann gerði þeirra var rúmlega tvítugur kyntákn sem leit út eins og hálfgerðum barðist reyndar við drýsla og dára með magnaðri einstakri rödd sinni röddin er mikið til sú sama hún hefur aðeins dýpkað og hún er dekkra var en var en ég held að þeim geti ekki kannski margt af því sem hann gat fyrir fjörugri árum síðan í dag en að reynslunnar og veit að allur slíkur rembingur og öskur myndu slátra röddinni bara á sista hann lætur það duga sína hluti af því sem hún euryanthe tjáð sig valdi undanförnum árum að hann skammist hálfpartinn fyrir hvernig hann gargaði og gólaði út í eitt með lesinn í gaman -rokkland_009-0060-00:51:0770-00:00:2136 rokkland_009 60 00:51:07.70 21.376 0.44 en við skulum fara hérna næst aftur í tímann við við skulum skauta fram hjá lenti í dag en skoða sólóferil robert plant í til enna koma fyrsta sólarborgin ná hundruð áttu og tvö tveimur árum eftir að trommari selja sig í helgaður -rokkland_009-0062-00:51:3574-00:00:0942 rokkland_009 62 00:51:35.74 9.472 0.32 þetta er eins en alveg frum tveir um að muna að þarna söngvari stærstu rokksveitar áratugarins á undan að reyna að feta -rokkland_009-0063-00:51:4576-00:00:2134 rokkland_009 63 00:51:45.76 21.376 0.37 stigin áfram í nýrri tilveru og þetta er svolítið meira toppinn annað verið að gera fullkomnum og tromma á hinn sami og tók svo þátt í að eyðileggja annast því arfleifð sleeping á live nokkrum árum síðan hann spilaði með letter vegna börnin vonandi áfram með sól og fyrirmenni -rokkland_009-0066-00:56:3024-00:00:0630 rokkland_009 66 00:56:30.24 6.272 0.45 ativan og kannski þetta bara í beinu framhaldi rökrétt framhald af -rokkland_009-0068-00:56:4482-00:00:0334 rokkland_009 68 00:56:44.82 3.328 0.3 á meðan um að ná fyrstu plötunum hans spilaði senator -rokkland_009-0074-00:59:4604-00:00:0396 rokkland_009 74 00:59:46.04 3.968 0.46 og hann fór líka með honum í tónleikaferðum heimili að fylgja hlutina eftir -rokkland_009-0080-01:64:-354764-00:00:4676 rokkland_009 80 01:6.4: 46.72 0.46 tekið og náði á to bretlandi og bandaríkjunum eins og platan undanfarnar springfield að sættast meira við fortíð sína hún minnir að minnsta kosti aðeins meira á það sem var að gera með spilun á undan ennþá talsvert popp en maður heyra þarna sungið í aðeins varðar sínar enda þótti það orðið svolítið töffararnir göngum il dæmis og þarna eru austrænir tónar inni á milli og í þessu lagi og einu öðru á plötunni spilar pamela hans þannig að þetta er næstum því lestinni þar fyrir utan notar hann á þessari plötu sömpl úr nokkrum gömlum -rokkland_009-0087-01:76:-356856-00:00:0756 rokkland_009 87 01:7.6: 7.552 0.12 ég var svo heppinn að fá að sjá þetta einmitt á glastonbury árið ít hundruð nutu og fimm og get sagt að það voru reyndar frábærir -rokkland_009-0092-01:82:-355708-00:00:0396 rokkland_009 92 01:8.2: 3.968 0.33 virkilega gott eins og reyndar bara vegna af því sem robert plant hefur gert alla -rokkland_009-0094-01:82:-354654-00:00:0408 rokkland_009 94 01:8.2: 4.096 0.45 sem plata kom nínu nutu og átta gekk vel í fólk -rokkland_009-0116-01:93:-354712-00:00:2224 rokkland_009 116 01:9.3: 22.272 0.43 brandara í dag var þarna á undan þessu lagi sé einangraði við bbc árið tvö þúsund og fimm að segja frá því að hann hafi líklega loksins fundið sig og listagyðjuna aftur með þessum strákum sem spiluðu þarna með hann samið þessi fínu lög sem eru á plötunni mætir bæði músíklega og textalega í langan tíma -rokkland_009-0119-01:95:-355364-00:00:0566 rokkland_009 119 01:9.5: 5.632 0.11 hefur verið heppinn ég hef getað notað tónlistina sem einskonar vegabréf og ferðast um allan heim segir robert eit -rokkland_009-0122-01:96:-359616-00:00:0388 rokkland_009 122 01:9.6: 3.968 0.15 það kom með félögum sérstaklega á óvart hvað fólkið var elskulegt og vingjarnlegt -rokkland_009-0123-01:96:-359170-00:00:2570 rokkland_009 123 01:9.6: 25.728 0.47 þegar settir afi tekið eitthvað upp í indlandi árið níundu sjötugsafmæli en það hafi reyndar aldrei komið út morgun hann heimsótt reglulega síðan níundu jötu og eitt og músíkin þar hefur sérstaklega heillað hann og sér í lagi bláu tónarnir í tónstiganum þeirra og hann líkir þessari tónlist við gamla blúsinn og segir að í rauninni sé ekki svo frábrugðið blönduninni við blúsinn á sínum tíma þar sem hann er að gera í dag og hefur verið að gera en blandað -rokkland_009-0130-01:103:-358822-00:00:0648 rokkland_009 130 01:10.3: 6.4 0.18 líklega í síðasta sinn var ótal desember tvö þúsund og sjö -rokkland_009-0131-01:103:-358068-00:00:4368 rokkland_009 131 01:10.3: 43.648 0.34 það voru frábærir tónleikar sem voru myndaðir og hljóðritaðir settir í bíó og gefnir út á allan mögulegan hátt kynnti jóns hann trommaði í stað löngu látins föður og fólk sagði eftir tónleikana já strákurinn getur orðið trommað en strákurinn var rúmlega fertugur og búnaði voru einhverjar þreyfingar þarna á eftir um það hvort þetta að gera eitthvað meira hvort það yrði tónleikaferðum heiminn úr því hefur ekkert orðið og ég á ekki von á að það verði úr þessu blandaði fyrst nóg að gera með allegro var að ferðast um heimilislausa að gaman af því þurfti vera sá í gigantískar væntingar fólks eins og raunin hefði verið ef hann hefði verið að spila meðal -rokkland_009-0134-01:104:-357286-00:00:0784 rokkland_009 134 01:10.4: 7.808 0.25 en það varð ekkert úr því sem betur fer og robert plant sagði það er eins og fólk skilji ekki að ég hef ýmislegt annað að gera en -rokkland_009-0144-01:107:-359644-00:00:1176 rokkland_009 144 01:10.7: 11.648 0.41 og þetta er á plötunni label sem kom út þarna tvö þúsund og fjórtándu hann er ánægður með sinn stað í tilverunni í dag og undanfarin ár fram ferðast um heiminn með frábæra hljómsveit -rokkland_009-0146-01:107:-357904-00:00:0788 rokkland_009 146 01:10.7: 7.936 0.4 vel krydduð súpa af þessu öllu og meira til hann er tiltölulega fyrir nokkrum árum fluttur heim til englands enda afa verið mikið í ameríku -rokkland_009-0148-01:107:-355854-00:00:0434 rokkland_009 148 01:10.7: 4.352 0.4 flottur þeir eru ekki margir rokksöngvararnir se hafa náð eldri -rokkland_010-0005-00:01:0188-00:00:1470 rokkland_010 5 00:01:01.88 14.72 0.33 merkileg plata og góð þótti mörgum engum út og það hefur ekkert breyst við heyrum líka nýja músík á elskendanna viskíi -rokkland_010-0009-00:03:5162-00:00:0536 rokkland_010 9 00:03:51.62 5.376 0.45 lagasmiður fyrir löngu öllu sem vildi ráða í í ebert áfram -rokkland_010-0010-00:03:5756-00:00:0694 rokkland_010 10 00:03:57.56 7.04 0.18 og svo er þetta búið þá fór hver í sína áttina flestir héldu að þeir væru bara að taka vel þegna pásu -rokkland_010-0012-00:04:1880-00:00:0762 rokkland_010 12 00:04:18.80 7.68 0.18 í dag eru bara roserne áttu og tvö ára lifandi af þeim fimm sem voru í band -rokkland_010-0013-00:04:2684-00:00:0658 rokkland_010 13 00:04:26.84 6.656 0.33 risann ékk hjartaáfall í svefni fimmtu og fimm ára eftir að hafa farið illa með sig árum saman -rokkland_010-0018-00:04:5730-00:00:0424 rokkland_010 18 00:04:57.30 4.224 0.33 núna er robeson að fara að gefa út sólóplötu sem heitir sinematic -rokkland_010-0019-00:05:0202-00:00:0376 rokkland_010 19 00:05:02.02 3.712 0.08 kemur út tuttugustu september og kemur út í nokkrum útgáfum til dæmis -rokkland_010-0023-00:05:3310-00:00:0786 rokkland_010 23 00:05:33.10 7.808 0.38 og samferðamenn eins og brostinn er clapton van morrison gítarleikur unnið mikið með -rokkland_010-0030-00:10:5342-00:00:0680 rokkland_010 30 00:10:53.42 6.784 0.33 og það er meira komið á spotify til dæmis af nýju plötunni frá rósagarð spila -rokkland_010-0031-00:11:1166-00:00:0584 rokkland_010 31 00:11:11.66 5.76 0.4 ekki á sínum tíma var í dúettinum svensson sem hávetur -rokkland_010-0038-00:16:2580-00:00:0310 rokkland_010 38 00:16:25.80 3.072 0.0 hún er þarna að syngja lög á þessari plötu sem -rokkland_010-0039-00:16:2958-00:00:0794 rokkland_010 39 00:16:29.58 7.936 0.46 verið annaðhvort sunginn samin fólki eins og bragason franski karma jonathan nite ride -rokkland_010-0042-00:16:5852-00:00:0420 rokkland_010 42 00:16:58.52 4.096 0.4 og hún tók þessa plötu upp sem nýlátna valin von -rokkland_010-0043-00:17:0948-00:00:0530 rokkland_010 43 00:17:09.48 5.376 0.41 og hérna er gamall lag sem hún flytur með sinni rödd á sinni hátt á þessu nýfluttur -rokkland_010-0048-00:27:2362-00:00:0508 rokkland_010 48 00:27:23.62 5.12 0.17 það má segja að fyrsta britpop dans fyrsta plata hljómsveitarinnar svo it -rokkland_010-0053-00:33:3990-00:00:0478 rokkland_010 53 00:33:39.90 4.736 0.25 fórnirnar og bauð þeim að ganga í bandið með öll sín lög -rokkland_010-0054-00:33:4740-00:00:0502 rokkland_010 54 00:33:47.40 4.992 0.08 mundu eingöngu spila lögin hans og hann yrði foringinn hljómsveitarstjórinn myndi ráða -rokkland_010-0055-00:33:5478-00:00:0682 rokkland_010 55 00:33:54.78 6.784 0.33 fallast á þetta og eitt af því sem þeir féllust á var að noel sagði þeim hinum hvað og hvernig er átt að spila -rokkland_010-0056-00:34:0200-00:00:0580 rokkland_010 56 00:34:02.00 5.76 0.0 allir að þjóna laginu lögunum hans spila bara einfalt en svolítið hátt -rokkland_010-0057-00:34:0838-00:00:0392 rokkland_010 57 00:34:08.38 3.968 0.29 hann var sól og gítarleikarinn í bandinu og hinir átt að styðja við það sem hann gerði -rokkland_010-0058-00:34:1794-00:00:0824 rokkland_010 58 00:34:17.94 8.32 0.29 tóku nokkuð stífar æfingar og tónleikar veiðisögu tækifæri þegar þeir fengu tækifæri til og tóku líka demo -rokkland_010-0059-00:34:2954-00:00:0626 rokkland_010 59 00:34:29.54 6.272 0.3 lengi eftir því að verða kurstin mark eigandi lítils plötufyrirtækis -rokkland_010-0061-00:34:4762-00:00:0520 rokkland_010 61 00:34:47.62 5.248 0.43 og þeim var boðið þangað af hljómsveitum systir lovers og deildi með þeim æfingaplássi -rokkland_010-0064-00:35:0696-00:00:0578 rokkland_010 64 00:35:06.96 5.76 0.37 og alabama stendur á staðnum til að sjá eina hljómsveitunum sem hann var að gefa út sem hét etir -rokkland_010-0066-00:35:1738-00:00:0574 rokkland_010 66 00:35:17.38 5.632 0.17 skrifuðu ekki undir nærri strax ekki fyrr en eftir nokkra mánuði þegar þeir voru komnir með alheims samning -rokkland_010-0068-00:35:2822-00:00:0430 rokkland_010 68 00:35:28.22 4.352 0.31 inn í honum var samningur við sveinsson í bretlandi þetta gerðist allt nokkuð -rokkland_010-0069-00:38:5500-00:00:3618 rokkland_010 69 00:38:55.00 36.096 0.48 helmingur laginu sem dreift var til plötusnúða og fjölmiðla í bretlandi umstangið turninum og fjögur var skipulagður túr um bretland í tilefni af útgáfu fyrstu alvöru smáskífu hljómsveitarinnar sem er kerrang entsprungen einangraði -rokkland_010-0081-00:55:0714-00:00:0626 rokkland_010 81 00:55:07.14 6.144 0.05 gengur ekki að þessir gaurar séu að koma hérna yfir hafið til okkar vaðandi í peningum lifandi í vellystingyum -rokkland_010-0082-00:55:1422-00:00:0442 rokkland_010 82 00:55:14.22 4.352 0.31 hati sjálfa sig vilja krakkarnir hérna þurfa bara ekkert að heyra svona öllu -rokkland_010-0083-00:55:1940-00:00:0624 rokkland_010 83 00:55:19.40 6.272 0.39 við áttum ekkert en fannst lífið samt frábært og ekki versnaði að þegar bandið fór á flug og við lentum í endalausum ævintýrum -rokkland_010-0085-00:55:3872-00:00:0342 rokkland_010 85 00:55:38.72 3.456 0.1 seldist í fyrstu vikunni í áttu og sex þúsund eintökum -rokkland_010-0089-01:60:-356472-00:00:0476 rokkland_010 89 01:6.0: 4.736 0.1 fjölmiðlarnir gerðu sem mest úr því öllu stríðinu milli óðins -rokkland_010-0090-01:60:-355530-00:00:0536 rokkland_010 90 01:6.0: 5.376 0.29 leik sem byrjaði bara sem heilbrigð samkeppni milli listaskólastrákanna frá london og verkamannasonanna norðan -rokkland_010-0092-01:61:-359664-00:00:0752 rokkland_010 92 01:6.1: 7.552 0.33 voru rokkstjörnur eiginlega bara fæddir til að vera rokkstjörnur þó að hafi ekki verið orðnir það kannski þarna strax þegar david -rokkland_010-0094-01:61:-357616-00:00:0740 rokkland_010 94 01:6.1: 7.424 0.38 það negro ið getum ekki verið þekktir fyrir að gefa út fimm lög á smáskífu af fyrstu plötuna okkar það er -rokkland_010-0100-01:67:-354940-00:00:0414 rokkland_010 100 01:6.7: 4.096 0.18 hann sagði líka ég átti ekki vona að því að vera komin hingað sem eru komnir núna -rokkland_010-0103-01:72:-358100-00:00:0538 rokkland_010 103 01:7.2: 5.376 0.1 þá búinn að semja þokkalegasta lag sem heitir tour áhrifum -rokkland_010-0105-01:75:-355552-00:00:2030 rokkland_010 105 01:7.5: 20.352 0.29 minningarathöfn sérstakast platan er málanna hér í dag lanagar tug og fimm ára gömul núna um daginn nóg er hann syngur ekkert á fyrstu hlutinn en hann syngur strax á annarri plötunni og það er eitt af því sem hefur allt -rokkland_010-0108-01:76:-357102-00:00:0438 rokkland_010 108 01:7.6: 4.352 0.17 velkominn jákvæður og ferskur andblær inn í rokkheiminn sem hafði verið undirlagður -rokkland_010-0112-01:76:-354752-00:00:0506 rokkland_010 112 01:7.6: 5.12 0.45 og kannski er sterkasta líkingin þar komin ósvinna af sex pistols -rokkland_010-0114-01:77:-359286-00:00:0420 rokkland_010 114 01:7.7: 4.224 0.27 murray vera bíður þessari plötu og hún gæfi fyrirheit um það -rokkland_010-0115-01:77:-358808-00:00:0474 rokkland_010 115 01:7.7: 4.736 0.27 að árið níundu nutu og fjögur væri hreinlega besta ár rokksögunnar -rokkland_010-0116-01:77:-358204-00:00:0600 rokkland_010 116 01:7.7: 5.888 0.25 sjúkra sem skrifaði í kúgun á þessum tíma og hann sagði að það væri fátt nýtt á plötunni þannig lagað -rokkland_010-0117-01:77:-357534-00:00:0550 rokkland_010 117 01:7.7: 5.504 0.3 það væri fimm ár liðin sanna mögnuð frumraun hefði komið út og var það að tala um fyrstu plötu tori -rokkland_010-0119-01:77:-355788-00:00:0690 rokkland_010 119 01:7.7: 6.912 0.19 þremur árum eftir löngum útlöndum í fjórtándu sæti yfir bestu plötur aldarinnar í könnun sem háum -rokkland_010-0120-01:77:-354568-00:00:0566 rokkland_010 120 01:7.7: 5.632 0.25 annarri og könnun árið tvö þúsund og fimm þar sem fólk valdi undra bestu plötur sögunnar og þá lenti ný -rokkland_010-0121-01:78:-359802-00:00:0456 rokkland_010 121 01:7.8: 4.608 0.31 árið eftir tvö þúsund og sex lentu í þriðja aflitað númer hefur bestu -rokkland_010-0123-01:78:-358746-00:00:1244 rokkland_010 123 01:7.8: 12.416 0.4 í annari könnun sem en er í gerði tvö þúsund og sex ásamt útgefnendum bókarinnar breyttist hittingur en albúms lenti efnilegur reine í fyrsta sæti sem besta plata allra tíma -rokkland_010-0125-01:78:-356460-00:00:0530 rokkland_010 125 01:7.8: 5.248 0.32 lengi þetta halda áfram og við eigum bara ekki svona bönd í dag það er bara þannig að þessi bransi snýst meira og meira um -rokkland_010-0128-01:81:-358984-00:00:1708 rokkland_010 128 01:8.1: 17.024 0.48 neal er búið starfrækja sína eigin hljómsveit undanfarin ár noel flyin börn severn að gefa út þrjár plötur undir því nafni sem allar hafa farið í toppsæti breska vinsta þegar hafa komið út svo meistarinn og kom út í nóvember tvö þúsund og sat -rokkland_010-0129-01:81:-357236-00:00:0722 rokkland_010 129 01:8.1: 7.296 0.25 og lana hljómsveitina bíða eftir að óslitið öllum strákunum sem voru í -rokkland_010-0133-01:81:-354518-00:00:0374 rokkland_010 133 01:8.1: 3.712 0.08 reikna með að hún fari á toppinn og það kom út í sumar -rokkland_010-0136-01:82:-357190-00:00:0442 rokkland_010 136 01:8.2: 4.352 0.36 má vel vera staðina fólk viti ekki hver langar í dag -rokkland_010-0138-01:82:-355718-00:00:0594 rokkland_010 138 01:8.2: 5.888 0.31 árum saman alveg frá upphafi enduðu alla tónleika á lagi ætlun sinna bítlanna -rokkland_010-0145-01:91:-358676-00:00:0446 rokkland_010 145 01:9.1: 4.48 0.38 þetta lag endar alveg splunkunýtt þetta slapp út á netið núna í vikunni -rokkland_010-0152-01:92:-358558-00:00:0482 rokkland_010 152 01:9.2: 4.864 0.14 kemur út tuttugustu og sjöunda september og þann dag kemur líka út á netið -rokkland_010-0159-01:99:-355210-00:00:0450 rokkland_010 159 01:9.9: 4.48 0.08 júlí en hann er ekki lengur með okkur hann tók sitt eigið líf -rokkland_010-0160-01:99:-354710-00:00:0462 rokkland_010 160 01:9.9: 4.608 0.38 sjöunda ágúst síðastliðin fimmtu og tveggja ára fannst látinn heima í íbúðinni nú -rokkland_011-0005-00:01:4726-00:00:0726 rokkland_011 5 00:01:47.26 7.296 0.33 ítalíu fyrst og fremst og það heitir letter heima í dalina þriðjudaginn -rokkland_011-0007-00:02:2396-00:00:0628 rokkland_011 7 00:02:23.96 6.272 0.3 hefur alone samdi þetta bara á þriðjudaginn og klukkustund seinna -rokkland_011-0010-00:06:3736-00:00:2674 rokkland_011 10 00:06:37.36 26.752 0.34 þá var það bara búið lengi og landsins frá sér núna í vikunni undir áhrifum frá vírusnum fyrsta vírus lagið sem við heyrum að þau eru örugglega er að vera fleiri hann sendi þetta frá sér á instagram og skrifaði með fyrir ítalina sem kveikti neista fyrir írana sem í dag á degi heilags patreks eiga erfitt um vik en halda samt áfram að syngja fyrir læknana og heilbrigðis starfsfólkið fólkið í framlínunni við syngjum fyrir ykkur -rokkland_011-0012-00:07:2416-00:00:0852 rokkland_011 12 00:07:24.16 8.576 0.35 plötuna tous var þrjátíu ár núna tvö þúsund og saumuð rauninni halda upp á það afmæli en við skulum heyra -rokkland_011-0020-00:12:2746-00:00:1998 rokkland_011 20 00:12:27.46 19.968 0.31 væri ekki alltaf í sömu tóntegund og lögin sem hún væri að að syngja og hún sagði í viðtali eftir upptökurnar að bono afa verið mjög nægilega við sig leiðbeint sér rólega í gegnum upptökurnar á endanum hafi sungið allar réttu nóturnar allt sem hún aðgang hann átti það við skulum heyra þetta lag sem heitir í tals -rokkland_011-0022-00:21:4686-00:00:1684 rokkland_011 22 00:21:46.86 16.896 0.36 þetta finnst mér afskaplega skemmtilegt og gott þetta er búin að vera hlusta talsvert á undanfarið þessa hljómsveit þetta lag og þessa plötu sem lagað vinna leitina bonny horseman eftir þessu gamla en skýra þjóðlagi sem á rætur sínar að rekja allt aftur til -rokkland_011-0025-00:22:1984-00:00:0722 rokkland_011 25 00:22:19.84 7.168 0.33 gítarnum sem gestur lagið segir frá myndarlegum ungum hermanni sem hann kemur kannski aldrei aftur heim úr stríðinu -rokkland_011-0027-00:22:3226-00:00:2220 rokkland_011 27 00:22:32.26 22.144 0.34 ekki jónsson einn þriðji af hljómsveitinni bonhamn hann sagði í viðtali við rólega enda kom út í fyrra undirstaða nafnið endurspeglaði á vissan hátt sem þau væri að reyna að gera í hljómsveitinni en það er að syngja gamla söngva breyta aðeins þannig að erindi á hvaða öld á hvaða tíma sem er -rokkland_011-0033-00:28:3178-00:00:0908 rokkland_011 33 00:28:31.78 9.088 0.29 svo animal sem er söngvaskáld og líka söngleikaskáld hún nældi sér til dæmis í fórnirnar og átta -rokkland_011-0038-00:33:1344-00:00:0572 rokkland_011 38 00:33:13.44 5.76 0.46 lagið frummenn heitir laganna og þau breyta í þetta lag sem þau kalla -rokkland_011-0039-00:33:2148-00:00:0422 rokkland_011 39 00:33:21.48 4.224 0.38 það sem tengir þau þrjú sem mynda þessa hljómar á við þeirra á -rokkland_011-0040-00:33:2978-00:00:0780 rokkland_011 40 00:33:29.78 7.808 0.23 englandi írlandi skotlandi þegar þau tala um áhrifavalda minnast þau á fólksins áratugarins -rokkland_011-0042-00:33:4340-00:00:0510 rokkland_011 42 00:33:43.40 5.12 0.29 eitt af því sem kann er er einn þriðja bandinu er að setja saman -rokkland_011-0043-00:33:4904-00:00:1020 rokkland_011 43 00:33:49.04 10.24 0.47 grunlaus heitir í deamer þúsund og sextánda fimmtu og níu lagasafn þar sem hinir og þessir flytja lög green -rokkland_011-0046-00:34:1772-00:00:1296 rokkland_011 46 00:34:17.72 13.056 0.21 í bland um eftir þau og annað gömul þjóðlög segjast við ekki vita í rauninni hvað þau geti skrifað mikið af þessu á sig vegna þess að þetta er svona meira og minna þjóðlög sem þau taka á breytta er allt nýtt -rokkland_011-0051-00:38:1120-00:00:0492 rokkland_011 51 00:38:11.20 4.992 0.0 hlusta á og njóta til dæmis við arineld þetta er músík um tilfinningar -rokkland_011-0055-00:47:2756-00:00:0818 rokkland_011 55 00:47:27.56 8.192 0.12 sem er í fullu starfi öðru eins og flestir tónlistarmenn heimsins af vinnur í þjóðleikhúsinu á markaðsetni -rokkland_011-0060-00:48:0296-00:00:0730 rokkland_011 60 00:48:02.96 7.296 0.29 kemur bara fram undir eigin nafni en hefur svolítið verið syngja lennons trúðu á -rokkland_011-0062-00:48:1878-00:00:1690 rokkland_011 62 00:48:18.78 16.896 0.45 og svo hefur hann líka verið í influential flutti til dæmis mark lanegan undir landsins nafni spilaði í fríkirkjunni en dani haldin er sem sagt að gefa út mosinn er annað -rokkland_011-0064-00:48:4082-00:00:0534 rokkland_011 64 00:48:40.82 5.376 0.31 í mínus bjarni sigurðarson gítar halda árnason á kontrabassa og skúli gestsson á -rokkland_011-0070-00:53:2400-00:00:0416 rokkland_011 70 00:53:24.00 4.096 0.23 ísafirði og hún var að senda frá sér fyrsta lag það heitir tóm -rokkland_011-0077-00:57:1186-00:00:1180 rokkland_011 77 00:57:11.86 11.776 0.34 báðar getið sér gott orð innan tónlistarbransans en lára hefur áður gefið út sex sólóplötur undir eigin nafni og hlaut yfir íslensku tónlistarverðlaunin fyrir tónverk ársins í opnum flokki -rokkland_011-0078-00:57:2472-00:00:1218 rokkland_011 78 00:57:24.72 12.288 0.28 margrét hefur samaið út með hljómsveitinni himbrimi en inni er gefið út eina plötu og fékk fína dóma en lagið rímar er fyrsta lag hljómsveitarinnar systir og fjallar um -rokkland_011-0081-00:57:4860-00:00:1022 rokkland_011 81 00:57:48.60 10.24 0.3 rísa upp eftir áföll losa sig undan höftum óttans og sínar og taka pláss lagið er tileinkað öllum systrum jarðar -rokkland_011-0084-01:62:-359750-00:00:0834 rokkland_011 84 01:6.2: 8.32 0.21 það saman eru systir meira nýtt áður en við heyrum í svanasöng og fjörugan -rokkland_011-0086-01:62:-358046-00:00:0662 rokkland_011 86 01:6.2: 6.528 0.47 arnar guðjónsson stjórna upptökum á laginu með systir hann er líka þarna í þessu lagi spilar á -rokkland_011-0087-01:62:-357332-00:00:0948 rokkland_011 87 01:6.2: 9.472 0.46 framúrskarandi stefán már magnússon á gítar og helgi hringur lagið sig allir vel -rokkland_011-0088-01:66:-356844-00:00:1056 rokkland_011 88 01:6.6: 10.496 0.48 splunkunýtt frá helga björns að bera sig allir vel þá voru við nægilega og heyrum upphafslag nýrrar plötu frá náunga sem kallar sig -rokkland_011-0091-01:70:-354430-00:00:0380 rokkland_011 91 01:7.0: 3.84 0.08 og kannski svolítið sérkennilegri mynd og stundum á á plöturnar sem verið flokkaðar -rokkland_011-0094-01:76:-358114-00:00:0788 rokkland_011 94 01:7.6: 7.808 0.38 sjötugur misnotkun sinni sorkin hann sendi síðast frá sér plötu fyrir tveimur árum -rokkland_011-0096-01:76:-356852-00:00:0590 rokkland_011 96 01:7.6: 6.016 0.2 og þar syngur hann mikið um hana í von sína sem lést árið tvö þúsund og þrjú saknar en þá -rokkland_011-0102-01:83:-355094-00:00:0436 rokkland_011 102 01:8.3: 4.352 0.29 rómurinn á plötu sem á að koma út núna að öllu breyttu áttunda maí -rokkland_011-0103-01:83:-354142-00:00:1268 rokkland_011 103 01:8.3: 12.672 0.41 og höldum áfram að hlusta á og nýlega músík þetta er lag sem er næst kom út fyrir nokkrum dögum og er með hljómsveitinni black sem er bókuð til að koma að spila á næstu iceland evrópuráðið -rokkland_011-0104-01:84:-358522-00:00:2480 rokkland_011 104 01:8.4: 24.832 0.43 fram að koma fréttatilkynning frá ætla erfiða gær þar sem er sögðu ætti að vera algjörlega óhætt við að kaupa miða vegna þess að ef svo líklega vildi til að hátíðirnar ástæðum eru allir miðarnir og getur annara eitt er sjóðheitu iceland -rokkland_011-0112-01:93:-356326-00:00:0438 rokkland_011 112 01:9.3: 4.352 0.4 myndinni upp á sviði meira að segja að aðal leikara -rokkland_011-0115-01:93:-354648-00:00:0478 rokkland_011 115 01:9.3: 4.864 0.4 þessi blanda tilraun til grammy í flokknum best contemporary folk -rokkland_011-0119-01:101:-355424-00:00:0702 rokkland_011 119 01:10.1: 7.04 0.27 að enda á enn einu nýju laginu það er með bandarísku valdandi sem heitir arbouretum -rokkland_011-0120-01:101:-354642-00:00:0632 rokkland_011 120 01:10.1: 6.272 0.27 gefa út níu plötur og þar af síðustu fjórar hjá þriggja -rokkland_012-0003-00:00:3766-00:00:4694 rokkland_012 3 00:00:37.66 46.848 0.49 lagalistanum í dag eins og ég geri oft við heyrum til dæmis líklega frá pönk siamo tvíbura loks þáttarins frá meistara bogdan sem sendi frá sér núna á föstudaginn fyrsta nýja lagi aðeins í átta ár og ég veit ekki alveg hvort við heyrum það allt það er tæpar setja mínútur viðurnefni dagins katrínar feril katrínar hans teljast núna um einu og eins og og aldri tuttugustu mars annan að vera heilsuveill í dálítinn fyrir rúmri viku var hans tími bara einfaldlega liðinn tónlistin lifir og við heyrum helling af kennurum í dag en byrjum á örlitlum kvittun -rokkland_012-0004-00:03:0248-00:00:5968 rokkland_012 4 00:03:02.48 59.648 0.36 þetta er gamall en frábært lag bandaríska tónlistarmanninum frábæra þetta er allt frá brann jötu og þremur sagði frá því núna í vikunni að væri búinn að vera laðaði í viðtali að hann væri við góða heilsu og allt væri á réttri leið og hann var einn af þessum fjölmörgum sem fór veginn hann tilheyri heppna meirihlutanum sem veikist lítið sem ekkert og nái fullum bata og hann sagðist hafa ákveðið að deila þessu en fólkið þeirri von að það gerði eitthvað gagn það hafa allir hlutverki að gegna í þessari baráttu segir hann við þurfum að berjast gegn þessu öll saman sem heild hann er heima hjá sér búin að vera heima hjá sér í los angeles í einangrun og hún segist þar notað tímann til þess að hlusta á músík búa til músík lesa bækur og vera almennt í sambandi við vini sína meira en oft áður -rokkland_012-0005-00:04:0304-00:01:0958 rokkland_012 5 00:04:03.04 69.632 0.49 og hann segir að hann hafi líka til smitast í new york núna meðan manns þegar hann tók þátt í góðgerðartónleikum sem voru haldin undir yfirskriftinni lars sem er skilst séu til styrktar einhverskonar skellur yrði fátækt og heimilislaust fólk en þar komu fram auk hans til dæmis emanuel órafmagnaða heim hita og hósta og frétta einhverjir hefðu veit þarna sem höfðu tekið þátt í einhverjum liðnum voru að skipuleggja og hann ákvað kjölfar að loka sig af og fólk síðan í kór sem reyndist jákvætt en hann er allur að koma til varð ekki mikið veikur og segir allir þurfi að standa saman í þessu og gefur ekki mikið væri það sem forsetinn er að gera trommusett verði lagi þetta veraldar allt orðinn bransi svo frá sér núna á föstudaginn síðasta nýtt lag sem segir að eigi vel við núna í þessum kvistur það hafi reyndar ekki verið samið -rokkland_012-0006-00:05:1302-00:00:2966 rokkland_012 6 00:05:13.02 29.696 0.45 um það að af því tilefni heldur hafi greta sem er að berjast gegn loftslagsberytingum um allan heim verið kveikjan að þessu lagi þetta er hugsað sem hliðum hann ætlar að senda frá ingemanns laginu sem ég ætla að spila núna fyrir okkur og heitir litlir hann á vonandi áttað vonaði -rokkland_012-0010-00:11:5702-00:00:0714 rokkland_012 10 00:11:57.02 7.168 0.32 á þeim nótunum lagið fjallar um eða texti fjallar um þunglyndi og kvíða segir hann sem er dauðans alvara -rokkland_012-0019-00:16:4000-00:00:0932 rokkland_012 19 00:16:40.00 9.344 0.38 innganga mörgum fleirum og þeir eru mjög ánægður útkomuna segja þau og þau segja að lagið sé í raun nútíma ættjarðaróður -rokkland_012-0020-00:16:5274-00:00:1384 rokkland_012 20 00:16:52.74 13.824 0.48 landi við erum enn að fjalla um ástina segja þau en aðeins öðruvísi þetta skiptið og þetta er annað lagið sem er senda frá sér af plötusölu sem kemur út eina þessu ári bjarni frímann bjarnason sér um strengjasveitin í þessu lagi -rokkland_012-0023-00:21:3432-00:01:1962 rokkland_012 23 00:21:34.32 79.616 0.37 ég ætla að minnast í dag í gráskeggjaða söngvarans mjúkur adinu loksins sem lést núna á dögunum áttu og eins orsakar á sjötta tugunum sérstaklega lögin mörg voru mikið spiluð í útvarpi út um allan heim og líka hér á íslandi þar sem hann átti og fjöldans eðlilegum orsökum greindur fjölskyldu sinni núna tuttugustu mars fyrir rúmri viku og vegna ástandsins í heiminum verður hann kvaddur með lítilli viðhöfn á sínum nánustu segir í fréttatilkynningu sem fjölskyldan sendi frá sér í vikunni en síðar á svo að kveðja en opinberri athöfn og mikilli viðhafnar stendur á en ég lagði upp í kveðju tónleikaferð árið tvö þúsund og fimmta þar til í desember tvö þúsund og sanna að halda áfram árið eftir og klára tónleikaferðina þar sem arleen þurfti að hætta við á heilsufarsástæðum það sendir fréttatilkyningu og sagði ég gæti aldrei þakkað nóg fyrir stuðninginn gegnum allan ferilinn og alla hamingjuna sem ég hef fengið live -rokkland_012-0026-00:26:1762-00:00:1400 rokkland_012 26 00:26:17.62 13.952 0.37 með sinni silkimjúku en stundum hrjúfu söngrödd kom kennslu fyrsta sæti kontratenór tvö líka alla leið á á popplistanum -rokkland_012-0027-00:26:3546-00:00:0638 rokkland_012 27 00:26:35.46 6.4 0.47 hundruð áttu og þrjú var að landsins en mellon en fyrst var það þetta hérna leit í -rokkland_012-0033-00:30:3348-00:00:0446 rokkland_012 33 00:30:33.48 4.352 0.07 hafði tíma nóg að gera enda þótti þetta gott band og átti dyggan adam -rokkland_012-0035-00:30:5176-00:00:0622 rokkland_012 35 00:30:51.76 6.272 0.17 sem söngvari og kontrabassaleikari sveitin átti þegar þó nokkrum vinsældum að fagna þegar þegar hann kom þar inn -rokkland_012-0036-00:31:0048-00:00:0938 rokkland_012 36 00:31:00.48 9.472 0.4 og þá eru ýmsir sem kom við sögu þar áður en yfir lauk til dæmis ginats var svo líka í barnsins var mikil vinkona kennir -rokkland_012-0039-00:31:2784-00:00:0534 rokkland_012 39 00:31:27.84 5.376 0.28 já hundruð settu og sjö hætta í bandinu og tók nokkra aðra stráka með sér sem voru þar -rokkland_012-0041-00:31:4012-00:00:0400 rokkland_012 41 00:31:40.12 3.968 0.29 og gerði til dæmis lagið sem við ætlum að heyra næst og heitir ron -rokkland_012-0047-00:38:0840-00:00:2744 rokkland_012 47 00:38:08.40 27.392 0.19 með tillis kántrísöngvari sem samdi þetta lag ringlaðir sjálfri níundu sextugs og lagið segir sögu af særðum hermanni sem kemur heim úr stríðinu væntanlega námsgreina til konu sinnar sem sýnir honum litla samúð og fer út af djamma og hitta aðra kalla meðan hann situr einn heima særður á líkama og sál -rokkland_012-0049-00:38:4884-00:00:0726 rokkland_012 49 00:38:48.84 7.168 0.24 en í hundruð jötu og sex hætti þessi hljómsveit og okkar maður gerði samning við undir artista -rokkland_012-0053-00:43:0298-00:00:1344 rokkland_012 53 00:43:02.98 13.44 0.33 sjötugan laginu þetta er allt saman sögur sagan þarna hún gerist á bartoli segir frá konu sem er að segja manni sem hún hittir á barnum frá -rokkland_012-0055-00:43:2260-00:00:0662 rokkland_012 55 00:43:22.60 6.656 0.09 það er allt að gerast þegar eignmaður konunnar gengur inn á barinn og sér konunnar sem hún er að tala við þennan mann -rokkland_012-0056-00:43:2990-00:00:1060 rokkland_012 56 00:43:29.90 10.624 0.42 hann er niðurbrotinn eigin maðurinn segir að þetta sé illa gera heima séu börnin fjögur svöng og uppskeran úti á akri þurran í hús -rokkland_012-0058-00:46:5288-00:00:3724 rokkland_012 58 00:46:52.88 37.248 0.47 manninn aðallega kantrí músík og það er akkúrat svona musicares um allan heim og gerði hann að stórstjarna litlar raulaðar sögur sem eru alltaf sannar og geta alltaf gerst leifar á toppinn á vinsældalistum um allan heim til dæmis í bretlandi og þetta var talsvert spilað í útvarpinu hann heima í óskalagaþáttum þess tíma og smáskífunnar en fimm milljónir einstaklinga í ameríku en þetta var rétt að byrja -rokkland_012-0063-00:54:0224-00:00:0738 rokkland_012 63 00:54:02.24 7.424 0.36 hún gerði kennir á sérlega súperstjörnu á sínum tíma og var ég held gítarleiakri -rokkland_012-0064-00:54:1152-00:00:1262 rokkland_012 64 00:54:11.52 12.672 0.21 anais gríðarlega vel um allan heim fór út um aldrei laga til austurlanda og mannlífið til íslands líka og þessi plata hefur í dag selst í meira en þrjátíu og fimm milljónum eintaka -rokkland_012-0065-00:54:2452-00:00:3058 rokkland_012 65 00:54:24.52 30.464 0.19 og ástæðan fyrir þessari gríðarlegu velgengni er titillagið sjálft vígja sem er eftir náunga sem heitir donna fyrstur til þess að hljóðrita það og jónas var líka búinn að taka upp og gera sínu þegar það kom út með kennir fyrir til að gefa þetta út og þetta varð hans einkennislag allan ferilinn í sumum löndum heims varð kenneth island í laginu er gaman fjárhættuspilarinn að segja frá í lestarferð -rokkland_012-0066-00:54:5580-00:00:1360 rokkland_012 66 00:54:55.80 13.568 0.47 leggja ungur manni lífsreglurnar og notar til þess leyndarmál og svona linger svo leggur hún augun aftur og deyr -rokkland_012-0070-00:58:5888-00:00:1766 rokkland_012 70 00:58:58.88 17.664 0.31 kemur hvort tveggja við í sögunni í laginu og sagan var að fá að halda sér þetta voru aðrir tímar reyndar aðsetur lagsins spilaði aldrei póker enda fjallar lagið í rauninni ekkert um póker heldur bara um lífið sjálft og það að spila úr þeim spilum sem lífið -rokkland_012-0071-00:59:1696-00:00:1072 rokkland_012 71 00:59:16.96 10.752 0.36 hlutirnir lag ársins í byrjun árs í hundruð jötu og níu lagið var tekið inn í hljóðritasafni bandaríska þingsins fyrir tveimur árum -rokkland_012-0072-00:59:3206-00:00:1062 rokkland_012 72 00:59:32.06 10.624 0.25 og það var eiginlega svona síðasti risastóra eiðurinn sem henni lognast á lífsleiðinni en hann hafði áður verið til dæmis vígður inn í frægðarhöll karinar inna að sjálfsögðu -rokkland_012-0075-01:60:-358160-00:00:0714 rokkland_012 75 01:6.0: 7.168 0.46 syngur þar kántríballöður í bland við hálfgert bara diskunum þar er lokalag plötunnar -rokkland_012-0077-01:60:-355782-00:00:3574 rokkland_012 77 01:6.0: 35.712 0.14 aldrei hefur viljað slást aldrei lenda í veseni hefur alltaf boðið fram hinn vangann þegar hefur lent í einhverjum vandræðum en þá vitað ekki allir að það er vegna þess að hann lofaði pabba sínum að gera það alltaf þeirra var tíu ára gamall þegar hann heimsótti í fangelsið rétt áður en hann dó að lofaðu mundi ekki feta sömu braut og hann ekki gera sömu mistökin ég sagði pabbinn gakktu frá öllu veseni maður þarf ekki alltaf látnir lifir tommy lífinu og er fyrir vikið kallaður aumingi alla tíð krókaleiðum -rokkland_012-0078-01:61:-357170-00:00:2702 rokkland_012 78 01:6.1: 27.008 0.39 brassinu sem þeir halda sig og þeir hlæja bara á honum þegar hann kemur aumingi en þeir gera það ekki lengi vegna þess að tommy hjólar í og þeir liggja allir eftir það kemur ekki fram í laginu hvort hann lemur þá eða hvort hann skítavinnu tommy ég vona að þú skilyrði stundum bara verður maður að svara fyrir sig maður -rokkland_012-0085-01:75:-359392-00:00:0570 rokkland_012 85 01:7.5: 5.76 0.44 og þetta samstarf þeirra gekk svo vel náðu vel saman þau ákvað að gera saman jólaplötu -rokkland_012-0089-01:79:-359200-00:00:0678 rokkland_012 89 01:7.9: 6.784 0.23 eins og gengur í lífinu og bransanum eiga menn sín bestu ár og svo koma tímar þar sem áhuginn minnkar á viðkomandi -rokkland_012-0090-01:79:-358256-00:00:2474 rokkland_012 90 01:7.9: 24.704 0.4 það gerðist hjá henni rósin eins og flestum átti mögur ár mörg ár unnin hann hélt alltaf sínu striki hélt áfram að keyptur sem seldust sumar þokkalega en aðrar minna og auðvitað átti aðdáendahóp það líka svolítið í sjónvarpsmyndum aðallega og þá voru nokkrar myndir til dæmis gerðar um fjárhættuspilarann jack machine og hann lék auðvitað í gamla -rokkland_012-0094-01:83:-355940-00:00:1510 rokkland_012 94 01:8.3: 15.104 0.38 lauma sönnur og gera ekki málamiðlanir í söng lög sem ég trúi á vegna þess að þau verða allar ef maður trúir áður það kennarinn árið tvö þúsund og sanna trúir á eitthvað og heldur sínu striki gengur hann vel -rokkland_012-0095-01:83:-354386-00:00:1388 rokkland_012 95 01:8.3: 13.952 0.21 ég hef reynt að hafa þetta að leiðarljósi í lífinu sagan ég held að honum hafi bara gengið ágætlega og það spilaði þetta sama ár tvö þúsund og sat sjöttu og átta ára gamall á bæði bannaroo erótíkina -rokkland_012-0096-01:84:-358926-00:00:1626 rokkland_012 96 01:8.4: 16.256 0.34 í ameríku og á glastonbury festival á englandi og var gríðarlega vel tekið á báðum stöðum um gömul hetja sem fullt fólkið kom til að sjá og heyra kennir allt og alls staðar vel tekið -rokkland_012-0097-01:84:-357234-00:00:0488 rokkland_012 97 01:8.4: 4.864 0.38 og dana á föstudaginn fyrir rúmri viku heima hjá sér umkringdur fjölskyldunni sinni -rokkland_012-0098-01:84:-356706-00:00:1508 rokkland_012 98 01:8.4: 15.104 0.44 áttu og ein þorskarnir skulum heyra eitt lag með undir lag sem heitir englendingar toledo hann fékk grammy tilnefningu fyrir þetta árið tvö þúsund og þrettánda þetta er á síðustu alvöru plötunni -rokkland_012-0102-01:91:-356584-00:00:3562 rokkland_012 102 01:9.1: 35.584 0.31 og margir aðdáendur hans hafa haft af því svona hyggja á undanförnum árum að brunnurinn sé einfaldlega þornaður að meistarinn væri bara geldur sköpunarlega búinn að vera en svo enda öllum óvörum frá sér lag núna á föstudaginn það er komið á spotify það er ekkert sálarsöngvari mínútur og fjallar um morðið á gjörning lífið í bandaríkjunum eftir morðið og svo mimiar eftir morðið -rokkland_013-0003-00:00:4262-00:00:0516 rokkland_013 3 00:00:42.62 5.248 0.45 mesta búið dag fer í að segja frá bandaríska tónlistarmanninum jón -rokkland_013-0004-00:00:5020-00:02:0122 rokkland_013 4 00:00:50.20 121.216 0.45 hans en hann lést núna sjöunda apríl síðastliðin og það var konunnar nýkominn heim frá evrópu og tónleikaferð var að klára fylgjenda sem gaf út fyrir tveimur árum hélt lokatónleika í parís kom heim varðveist jónsson kiddi hjálmur er mikill aðdáandi hjónanna áskrifandi parís og fleiri vinurinn og við heyrum yfir en byrjum á örlitlu bítli í síðasta skipti sem bítlarnir koma allir fjórum saman til að taka upp var lokalagið á birtingi er táknaði sem spiluðu allri fjórir saman í stúdíói var átján ágúst ná hundruð settu og í tuttugustu september það ár leon lennon félaga sína vita af því að hann væri að hætta túra að hætta og væri í raun hættur í hljómsveitinni það var reyndar ekki á hreinu hvort það var endanlegt eða hvað hann væri að minnsta kosti að fara að einbeita sér að öðru en spila með þeim þessu var haldið hluta vegna og þarna áttu tvær síðustu bítlaplöturnar eftir að koma út brutust og sjötta settust og í og lemur eftir níundu sjöttu tíunda apríl ná hundruð sjöttu rúmum mánuði áður en leibanon frá sér fréttatilkynningu sem hún sagði hámarki lengur í bítlunum þeir urðu vægast sagt illir félagar hans og sérstaklega lennon sem leit hafa eftir sér að konan hefði ekki hætt í bílunum heldur hefði hann rekið það við tóku leiðindi og lagaflækjur sem þurfti að leysa í réttarsölum og það tók nokkur ár að leysa svona helstu bítla flækjur þetta var semsagt hundruð sjötugur en árið eftir um þetta leyti nínu sjötugan til að allir fjórir bítlarnir áttu lög á breska vísindalega er eitt þeirra -rokkland_013-0008-00:11:0708-00:00:0506 rokkland_013 8 00:11:07.08 5.12 0.14 níundu sjöttu og eitt og þetta fylgir yfirleitt með svona á seinni tíma útgáfum -rokkland_013-0012-00:14:3250-00:00:0548 rokkland_013 12 00:14:32.50 5.504 0.23 en þetta fór hæst í sjötta sæti breska listanum elleftu sæti á listanum -rokkland_013-0013-00:14:3860-00:00:0736 rokkland_013 13 00:14:38.60 7.296 0.33 bandaríkjunum og kom svo út á plötunni safnplötunni sigurvegara í hundruð sjöttu -rokkland_013-0014-00:14:4950-00:00:0494 rokkland_013 14 00:14:49.50 4.864 0.25 var á breska mannanna með þessari viku árið ít hundruð jötu og eitt og það var -rokkland_013-0015-00:15:0466-00:00:1154 rokkland_013 15 00:15:04.66 11.52 0.32 þetta fór víða um heim þetta náði til dæmis fyrsta sæti vinurinn og fór hæst fjórða sæti bæði í bretlandi og bandaríkin -rokkland_013-0017-00:18:4412-00:00:2318 rokkland_013 17 00:18:44.12 23.168 0.44 geta hendingin svokallaðri kveikjan sígarettur og bandamann drykk segir john prine þetta er lokalagið á síðustu og nýjustu plötunni sem kom út fyrir tveimur árum nú er hann látinn merkasti lagahöfundur bandaríkjanna í áratugi segir sumir til dæmis obla -rokkland_013-0019-00:19:2790-00:00:0304 rokkland_013 19 00:19:27.90 2.944 0.17 sjálfur sagðist hann sjá sig einhvers staðar svona á milli heitinu sinna -rokkland_013-0023-00:21:0384-00:00:0690 rokkland_013 23 00:21:03.84 6.912 0.17 joni þátt í framþróun tónlistarstefnunnar sem hefur verið kölluð af meiri kann -rokkland_013-0030-00:27:3826-00:00:1330 rokkland_013 30 00:27:38.26 13.312 0.4 svelta kill námsmaður var oft annars hugar en hann var snemma flottur lagasmiður var ekki nema fjórtándu fyrstu lögin og lög sem hann gaf út -rokkland_013-0031-00:27:5206-00:00:0496 rokkland_013 31 00:27:52.06 4.992 0.4 svo það hafi ekki gerst fyrr en áratug ernest dæmis þetta hérna sem heitir árum -rokkland_013-0032-00:29:2068-00:00:2966 rokkland_013 32 00:29:20.68 29.696 0.34 neteinu sjöttu og tölusettum er hann var fórnaði námsmaður hafði annað að hugsa en honum gekk vel í öllu sem hann hafði áhuga til dæmis efnilegur fimleikamaður eins og eldri bróðir voru báðir góðir í fimleikum skólagöngunni lauk með útskrift og gagnfræðaskólann hundruð sextugur -rokkland_013-0033-00:29:5680-00:00:0674 rokkland_013 33 00:29:56.80 6.784 0.36 meðan hann gekk með póstinn milli hús í meiðandi í huganum -rokkland_013-0034-00:30:0402-00:00:0866 rokkland_013 34 00:30:04.02 8.704 0.45 dæmis lagið sem við heyrum næst lagið um donald og litu sem gátu elskast þó svo það væru margir kílómetrar milli þeirra -rokkland_013-0035-00:32:3908-00:00:1124 rokkland_013 35 00:32:39.08 11.264 0.36 langan hundruð sjöttu og eitt þetta samtal meðan með póstinn þegar hann var ungur maður ít hundruð settu og sex var hann kallaður í herinn -rokkland_013-0038-00:33:0524-00:00:1814 rokkland_013 38 00:33:05.24 18.176 0.47 gaf ekki mikið sitt framlag til herþjónustu en martin es að hann samdi eitt af sínum þekktustu lögum samstarf um hermann sem kemur ónýtur heim framandi í klessu og orðinn háður heróíni og morfíni -rokkland_013-0042-00:37:2374-00:00:0950 rokkland_013 42 00:37:23.74 9.472 0.4 bitur en þá starfandi og fyrsta platan var tekin að mestu upp í að merkasta -rokkland_013-0043-00:37:3660-00:00:0364 rokkland_013 43 00:37:36.60 3.712 0.14 en hann hafði þarna verið að vinna með fólki eins og til dæmis ariagno -rokkland_013-0045-00:40:5914-00:00:0532 rokkland_013 45 00:40:59.14 5.248 0.3 fram í kjölfarið var uppfylla var svo félagi johns stigann -rokkland_013-0046-00:41:0714-00:00:0414 rokkland_013 46 00:41:07.14 4.096 0.33 og plana til að koma og sjá um spila sumarið níundu jötu -rokkland_013-0047-00:41:1284-00:00:2940 rokkland_013 47 00:41:12.84 29.312 0.44 kjölfarið komu svo fram sem gestur á tónleikum kris vegna þess að hann heillaði kris og það var til þess að kristnum má koma á spila með sér í bittan sem var svo til þess að gera á að spila á bauninni atlantic útgáfuna að vona sem hlutirnir gerast polar umboðsmaður tjóni og fimm þúsund donna fyrirframgreiðslu til að gera fyrstu plötuna sem var eins og áður sagði tekin upp í mumford sem spilaði með honum gekk undir nafninu mendips -rokkland_013-0048-00:41:4298-00:00:0572 rokkland_013 48 00:41:42.98 5.76 0.38 þeir voru búnir að vera að spila til dæmis með dassi bobb womack og sjálfum elvis -rokkland_013-0049-00:41:5098-00:00:2772 rokkland_013 49 00:41:50.98 27.648 0.29 jónasar ekki nema svona þokkalega með þessa fyrstu plötu fannst hann sjálfur ekki alveg nú góðri hann var óöruggur en þessi plata er í dag klassík sem hefur haft áhrif á marga fólki sem hún bonnie stíllinn til dæmis janúar njarðar og þrjú var prine fyrir þessa fyrstu plötu sína að fyrir frammistöðu sína þar til grammar í flokknum nýliði ársins og þá voru tilnefndir tjóni -rokkland_013-0054-00:46:0014-00:00:2618 rokkland_013 54 00:46:00.14 26.24 0.35 almennt það nýlega að hann hafi verið einn dásamlegasti maður sem hún hafi kynnst trega snillingur með risastóra sál og bonnie aríunni þekkta vel sagði viðtalinu árum að hann hefur verið alveg ótrúlega skemmtilegur og hennar er þótt mjög vænt um hún kynntist on snemma á ferlinum og gaf út eftir hann lag sem heitir einsöngvari árið ná hundruð jötu og fjögur -rokkland_013-0056-00:48:4668-00:01:3668 rokkland_013 56 00:48:46.68 96.64 0.45 og hún flutti þetta lag á grammis núna í janúar þegar tjón var heiðraður þar neitaði einhvern tímanum jonathan hafi með mýkt sinni í bland við skemmtilegan húmor komist næst fyrir sig að hitta marteinn líkt honum sem sagðar being margt toinette í hundruð stíginn sem ef það hefur gefið heilmikið fyrir en hann kunni ekki við hendast og líkti bransanum við bankastarfsemi og sagði að það væri miklu meiri viti því að fara bara bankann og fá lán til að gera plötu borga svo lánið með því sem kæmi inn í stað þess að vera að fá greiðslu frá plötufyrirtæki sem rukkaði eins og um hverja krónurnar og væri í raun alltaf að eyða peningum þínum fyrir þig án þess að spyrja hvað er finnist um að halda partí og svo réttarsölum alltaf reikninginn til að borga þangað tónlistarmaðurinn er alltaf í skuli flaututóna hún lýsir að önnur platan kom níundu sjöttu og vöktu tvö hundruð dollara í framleiðslu og þá var bjór innifalinn sagði því fékk stuttu og fimm þúsund dollara fyrirframgreiðslu til að gera fyrstu börnin þetta er miklu lægri mæðranna fram á það að það kostaði ekki mikið það er kostaði mikið að gera plötu en þetta var ekkert popp útgáfan vildi hann væri kannski aðeins meira í þá átt en þetta er svona kántrílista bróðir hans deyða hans hægri hönd gera -rokkland_013-0071-01:70:-354090-00:00:1496 rokkland_013 71 01:7.0: 14.976 0.29 notað skugga sem æxlið var tekið og það sem var í kringum það og þetta hafði áhrif á röddinni útfyrir hamarinn -rokkland_013-0075-01:77:-354492-00:00:1060 rokkland_013 75 01:7.7: 10.496 0.36 að ánni þetta lag þetta er að finna á nýjustu plötu umstangið plötunni torgi sem kom út í apríl fyrir tveimur árum -rokkland_013-0076-01:78:-359382-00:00:0862 rokkland_013 76 01:7.8: 8.704 0.38 einkennir í grein í rolling stone var birt núna þrettánda apríl að tjón hafi verið trúaður -rokkland_013-0079-01:79:-358308-00:00:0624 rokkland_013 79 01:7.9: 6.272 0.38 fyrra var tónninn inn í frægðarhöll lagahöfunda í bandaríkjunum og á sviðinu sagan -rokkland_013-0091-01:82:-355842-00:00:0656 rokkland_013 91 01:8.2: 6.528 0.42 svo undanfarið fengið svona aukinn áhuga á að fara erlendis á tónleika -rokkland_013-0104-01:84:-354890-00:00:1124 rokkland_013 104 01:8.4: 11.264 0.4 hinsvegar ég þekki staðinn missing allir voru til að fara -rokkland_013-0119-01:87:-359046-00:00:0892 rokkland_013 119 01:8.7: 8.96 0.42 kóver á lagi okkur við ætlum að spila lag eftir hann þegar við kæmust nashville væri febrúar vorum við að fara að túra ameríku -rokkland_013-0128-01:88:-355230-00:00:0330 rokkland_013 128 01:8.8: 3.328 0.3 þetta er þetta er lagið sem greitt neistann hjá þér -rokkland_013-0138-01:92:-354078-00:00:3734 rokkland_013 138 01:9.2: 37.376 0.45 akkúrat og þá kolfallið ólíkan frjáls með textanum þar sem ávallt textanum bætta inn í skóna nokkrum plötunnar ekki ánægður með einhverjum hann á einhverntíma í gamladaga hvað er það kynningartúr ákafa húsgangar með ásgeirs úrval þú ert alltaf að spila og alltaf að taka upp á svona hvað er það við þennan náunga sem -rokkland_013-0149-01:95:-359270-00:00:0484 rokkland_013 149 01:9.5: 4.864 0.1 geta fundið síðan aðra tónlistarmenn í gegnum hann að því að hann er að segja manni sögur af öðrum og þoku -rokkland_013-0153-01:96:-359874-00:00:0444 rokkland_013 153 01:9.6: 4.48 0.36 þarna er running sem þú hefur komið að það er glass -rokkland_013-0160-01:97:-357292-00:00:0432 rokkland_013 160 01:9.7: 4.352 0.23 það er mikið að gera líka í kringum ásgeir í allskonar vona streymis -rokkland_013-0162-01:97:-354574-00:00:0964 rokkland_013 162 01:9.7: 9.6 0.42 þennan mánuðinn þá eiga ekki hvernig næsti mánuðurinn gangi okkur bara vel -rokkland_013-0167-01:101:-354290-00:00:2262 rokkland_013 167 01:10.1: 22.656 0.31 og mikið hafa verið að ganga á til þess en hún segist hafa haldið að hann ætti nokkur góð ár þau saman þegar þau komu heim til nafnið sem gekk vel en svo fór hann að hósta fór til læknis sem ákvað að taka kominn texta þeim báðum hjónunum þar sem þau voru nýkomin úr ferðalagi frá evrópu og nokkrum dögum seinna -rokkland_013-0168-01:102:-357454-00:00:1434 rokkland_013 168 01:10.2: 14.336 0.19 væri kannski með covid kannski ekki en hennar sýnir var að minnsta kosti jákvætt og hún segist hafa fengið áfall hún fór í einangrun hann var áfram heima fann lítið fyrir þessu fann fyrir litlum einkennum en honum fór svo að vestan -rokkland_013-0169-01:102:-355976-00:00:1674 rokkland_013 169 01:10.2: 16.768 0.29 á komin aftur heim en þau voru á sitthvorri hæðinni hann uppi hún niðri og einnig þá sagðist að annara geta haldið sér vakandi hann væri alveg bara gjörsamlega örmagna það var fluttur á sjúkrahús og tveimur dögum eftir að hankash bara settur í öndunarvél -rokkland_013-0171-01:103:-359176-00:00:0600 rokkland_013 171 01:10.3: 6.016 0.0 spilaði fyrir músík spilaði upptökur með öðrum tónlistarmönnum að spila lögin hans spilaði kveðjur -rokkland_013-0172-01:103:-357936-00:00:0386 rokkland_013 172 01:10.3: 3.84 0.07 hann gat ekki tjáð sig en ég vil trúa því hann hafi heyrt tímann -rokkland_013-0173-01:103:-357504-00:00:0506 rokkland_013 173 01:10.3: 4.992 0.27 og sjöunda apríl síðastliðin lést hann svo sjöttu og þriggja ára -rokkland_013-0174-01:103:-356892-00:00:1216 rokkland_013 174 01:10.3: 12.16 0.4 í kjölfarið fór af stað mikil alda á samfélagsmiðlum fólk að minnsta fékk kveðju frá á bolla hæfileikar og and jóns voru kjöt heimsins við erum heppin að hafa átta -rokkland_013-0176-01:103:-354984-00:00:2008 rokkland_013 176 01:10.3: 19.968 0.16 komum er ekki hægt að halda almennilega útför eða minningarathöfn og það verður að bíða betri tíma en fjölskyldan er búin að segja frá því að hann verði brenndur og helmingur öskunnar fari í ána þar sem hann dvaldi á sumrin þegar hann var strákur með fjölskyldunni sinni ömmu sín af og hinn helmingurinn verður grafinn hjá foreldrum manns í ska -rokkland_013-0181-01:104:-354232-00:00:1242 rokkland_013 181 01:10.4: 12.416 0.24 eins og ragnar að viss um að sín biði vís vist í himnaríki að þessari misti hvað þá hvernig sem svo væri og yrði en líklega yrði það ekki ólíkt lífinu sem hann lifði -rokkland_014-0003-00:00:4332-00:00:1422 rokkland_014 3 00:00:43.32 14.208 0.04 talsvert um það undanfarið að þekktir tónlistarmenn séu að falla frá af ýmsum ástæðum og þetta bara eftir að aukast á næstunni það er svo mikið af þekktum tónlistarmönnum sem er að komast á þann aldur að það kemur ekkert á óvart að þeir skuli kveðja okkur -rokkland_014-0004-00:01:0014-00:00:3494 rokkland_014 4 00:01:00.14 34.944 0.43 ég sagði ykkur frá john krunk hann eins og delira ég fjallaði um í síðasta þætti en þá sagði ég líka frá því minnsta að einna frumkvöðlunum fyrir viku og krabbameini áttu og sjö ára aldri og ég ætla að fjalla aðeins um litla lögin hans í rokklandi í dag í seinni hlutanum heyrum við svo nokkur lög asnana tónlistarmönnum tone var að gera með hljómsveitinni sinni í fornu -rokkland_014-0008-00:04:1548-00:00:1502 rokkland_014 8 00:04:15.48 15.104 0.4 af vonandi og svo framvegis og í upphaflega textanum syngur undantekningar rass og fallega textanum sagði hann líka eftir sjálfan -rokkland_014-0010-00:04:4062-00:00:2778 rokkland_014 10 00:04:40.62 27.776 0.47 svona á því að reyna að koma sér fyrir í tónlistinni en elstu upptökurnar sem eru til með litlir ná hundruð fimmtu og tvö engri þær fyrir sagan en þær vöktu enga athygli hann yfirgaf síða var rekinn þaðan fór þá yfir til pokahorninu lög með hljómsveit jones en ekkert markvert gerðist svo kom hljómsveit laupana í georg risaeðlu -rokkland_014-0011-00:05:0890-00:00:0698 rokkland_014 11 00:05:08.90 6.912 0.25 sá tónleikunum fór baksviðs fann hljómsveitina settist við píanó sem varðar og spilaði fyrir þá dóttir -rokkland_014-0012-00:05:1642-00:00:0818 rokkland_014 12 00:05:16.42 8.064 0.21 rósenberg kraftmikla manni og hvatti hann til að senda upptökur með sér til spectors -rokkland_014-0018-00:10:0682-00:00:0564 rokkland_014 18 00:10:06.82 5.632 0.12 hann syngi inni og gæti eitt og annað þá fannst honum hann of kvenlegur og stelpulegur -rokkland_014-0019-00:10:1580-00:00:1170 rokkland_014 19 00:10:15.80 11.776 0.28 og við erum að tala um tímanum og eftir seinna stríð þeim samdi richard og pabba og reyndar flutti að heiman aðeins þrettánda gamall fékk að búa hjá hvítri fjölskyldu í eigu -rokkland_014-0021-00:10:3540-00:00:1370 rokkland_014 21 00:10:35.40 13.696 0.37 og litinn yfir sér með því að selja gos og sælgæti í mektir sem er stórtónleika hús og leikhús í mektir en tekur tæplega tvö þúsund sjö hundruð mannsins sæti -rokkland_014-0022-00:10:4950-00:00:0560 rokkland_014 22 00:10:49.50 5.504 0.3 þar heyrði litli risann músík sem hafði áhrif á arni -rokkland_014-0023-00:10:5800-00:00:0428 rokkland_014 23 00:10:58.00 4.352 0.4 sem varð svo rockers og blanda saman í réttum hlutföllum -rokkland_014-0025-00:13:4232-00:00:0522 rokkland_014 25 00:13:42.32 5.248 0.47 hann er ekki nærri eins þekktur var ekki nærtækt og litlar átti eftir að verða -rokkland_014-0026-00:13:4796-00:00:0516 rokkland_014 26 00:13:47.96 5.12 0.14 en ritari ég að segja frá því að hann var verið að spila rokk alveg frá því að hann byrjaði bakinu -rokkland_014-0027-00:13:5364-00:00:3206 rokkland_014 27 00:13:53.64 32.128 0.33 fimmta hafa verið feiminn við að leyfa fólki heyra það villtasta sem hann var að gera hann hafi haldið fyrir framan fólk bara kynni ekki ekki að meta þetta hjá sér að hafi aldrei heyrt neinn annan spila svona músík en svo kom þetta bara fram braust þetta fram af miklum krafti rockology bara í honum heldur gerðist það á nokkrum á nokkrum tónlistarmönnum enda gerðist á nokkrum stöðum í einu það gerði sem sagt ekkert markvert hjá honum fyrr en hann samdi tuffi á greindist hundruð fimmtu og sex þar var þá búinn að vera í nokkur ár -rokkland_014-0030-00:14:4142-00:00:0616 rokkland_014 30 00:14:41.42 6.144 0.09 eitt fyrsta skrefið í áttina að sameiningu kynstofnanna í ameríku hvítra -rokkland_014-0035-00:19:1150-00:00:4098 rokkland_014 35 00:19:11.50 40.96 0.44 litli að minnsta kosti alveg mikið að segja þar eins og hinir þrír og ungdómurinn var brjálaður í litlu essinu á sínum tíma litlar mikil stjarna á stuttum tíma og á þessum tíma vildu kvikmyndaframleiðendurnir í ameríku fá poppstjörnurnar í myndirnar sínar rokkmyndirnar sínar og litlum eða kom fram í myndum eins og dómkirkjunni fimmtu og sex og glen helenu og sjóferð vinsæll komið lögunum sínum á vinsældalista komið fram í vinsælum kvikmyndum og höfðað jafnt til hvítra og svartra var enn þá talsverðum aðskilnaður hvítra svartra í bandaríkjunum -rokkland_014-0036-00:19:5296-00:00:0450 rokkland_014 36 00:19:52.96 4.608 0.31 og lögin hans kom út á sama tíma og hans ungar kom út eða skömmu síðar -rokkland_014-0039-00:22:3272-00:00:0502 rokkland_014 39 00:22:32.72 4.992 0.27 með hárið kolsvart uppsett og greitt aftur með augnmálningu og varalit -rokkland_014-0041-00:22:4702-00:00:0886 rokkland_014 41 00:22:47.02 8.96 0.42 hinsegin hins vegar var fjallakofa betur á því á eftir en þarna var litla að minnsta kosti orðin stjarna búinn að koma lögum hátt á vinsældalista -rokkland_014-0044-00:28:4352-00:00:4436 rokkland_014 44 00:28:43.52 44.416 0.3 ungmennin hundruð fimmtu og sjö og þarna á þessum tíma kom hver smellurinn hver platan á fætur annari það var eins og færiband sem framleiddi smelli en svo stoppaði færibandið og það var enginn annar en söngvarinn sjálfur sem stoppaði eina nóttina dreyminn draum um að heimsendir væri í nánd ann færi eftir öll sín heimskupör beinustu leið til helvítis og hann leit á þetta sem skilaboð um að breyta lífi sínu þannig að níundu fimmtu og sjö á hátindi felsen og fór í biblíuskóla til að nema guðs orð með það að leiðarljósi að kynna það svo öðrum alabama bible -rokkland_014-0045-00:29:3244-00:00:0540 rokkland_014 45 00:29:32.44 5.376 0.22 en þegar steinarr var hann búinn að taka upp fullt af lögum sem átti eftir að koma út eins og til dæmis þarna -rokkland_014-0046-00:30:5080-00:00:1794 rokkland_014 46 00:30:50.80 17.92 0.47 alist janúar ít hundruð fimmtu og átta þegar lineman í biblíuskólann þetta hafa margir tekið í gegnum tíðina en þetta kom til dæmis á plötu með vítenam áratug síðar en níundu sextugu -rokkland_014-0060-00:41:5694-00:00:3058 rokkland_014 60 00:41:56.94 30.592 0.44 ég held að það hafi verið talsvert mikið um að vera alla tíð í höfðinu á litinn var gríðarlega litskrúðugum og hamraði píanóið sagði ég er mestur og bestur ég er kringlunni öðrum stað að ef elvis væri kóngurinn þá er hann að minnsta það leit alls ekki út eins og týpiskur karlmaður á sínum tíma mikill popular þetta með kynhneigðina sem var miklu vera máli í þá daga en í dag -rokkland_014-0062-00:42:4498-00:00:1152 rokkland_014 62 00:42:44.98 11.52 0.12 nokkrum árum seinna saman í viðtali við playboy hann elskaði geislann hafi í raun verið fyrsti homminn sem kom út úr skápnum ég var svo hugaður að ég ákvað að segja heiminum hvernig væri -rokkland_014-0064-00:43:1514-00:00:0530 rokkland_014 64 00:43:15.14 5.248 0.26 á þessum tíma gat mjög hættulegt að segja að maður væri ein mér var alveg sama hvað fólk sagði -rokkland_014-0065-00:43:3442-00:00:2486 rokkland_014 65 00:43:34.42 24.832 0.35 viðtal við kristilega útvarpsstöð fyrir þremur árum er að ná allt öðrum og hann segir að guð hafi skapað menn og konur og maría lifa lífinu eins og guði sé þóknanlegt það sé allt of mikið um það að fólk hægi sé bara eins og skepnur geri allt sem ég tek hug og hugsi ekkert um guð litríkur og kom fram á tónleikum reglulega langt fram eftir aldri -rokkland_014-0066-00:44:0000-00:00:0846 rokkland_014 66 00:44:00.00 8.576 0.25 það var eiginlega ómögulegt að sjá gaman hvað var gamalla var eiginlega alltaf eins með svarta litaða stóra og mikla hárið litla snyrtilega yfirvaraskeggið -rokkland_014-0069-00:44:2060-00:00:0462 rokkland_014 69 00:44:20.60 4.736 0.4 rokki rokkinu sögu rokksins hann var jú einn af frumkvöðlunum -rokkland_014-0070-00:46:0896-00:00:2440 rokkland_014 70 00:46:08.96 24.448 0.41 reikninginn róluvellir eftir því verið er litið það er næstum að fullyrða að þetta hefði aldrei orðið til og rokkið allt hefði orðið öðruvísi allt öðruvísi en við hefðum ekki átt litla má svo sannarlega einn af stóru frumkvöðlunum -rokkland_014-0073-00:57:4810-00:00:3650 rokkland_014 73 00:57:48.10 36.48 0.39 genesis var að senda frá skemmtistaðinn ásamt sjálandi sem hann kallar í fornu júní þetta lag sem heyrnar upphafslag þessarar nýju plötu og heitir einusinni syngur raddir með í þessu lagi og hafa eftir sér verið skemmtunar einn besti lagahöfundur bandaríkjanna í dag og þeir lagahöfundar sem mér þykja góðir sagan er fólk eins og colors -rokkland_014-0074-00:58:2572-00:01:1780 rokkland_014 74 00:58:25.72 77.824 0.41 söngurinn er tilfinningaþruginn og einlægur hann er virkilega að reyna að segja okkur sögur sagði detroit áherslu á að það er hljómsveit með honum á plötunni við foreldrarnir plötu með strandaði með harper og ný lágrétta vera svolítið koma sér fyrir í akkúrat þessum félagsskap ansi rokk þetta er líka einhverskonar katrínar hélt upp á útgáfu plötunnar sem heitir runnar streymi tónleika á föstudaginn í krullurnar sem er staðina engir áhorfendur og áhorfendur á netinu aðdáendurm gátu styrkt bæði hann og bandið með frjálsum fjárframlögum og eða styrkt músíkinni sem hefur hlutverk að hjálpa tónlistarmönnum í bandaríkjunum sem hafa lent á einhvern hátt illa í kennarinn er líka tónlistarkona og bara nokkuð þekktust amanda carousels er í bandinu -rokkland_014-0076-01:60:-358900-00:00:0518 rokkland_014 76 01:6.0: 5.248 0.36 fantasia en maður vildi fá alvöru eintak á diski eða mínum -rokkland_014-0077-01:60:-358316-00:00:1024 rokkland_014 77 01:6.0: 10.24 0.41 litlar plötubúðir ég ætla að segja ykkur betur frá þessum náunga og englandi en heyrum annað lag sem heitir running við klást -rokkland_014-0081-01:63:-354086-00:00:0356 rokkland_014 81 01:6.3: 3.584 0.36 skildu þetta sama strákur og hann á tvö miklu yngri hálfsystkini -rokkland_014-0083-01:64:-359056-00:00:0446 rokkland_014 83 01:6.4: 4.48 0.1 og amma svo afi áttu heima rétt hjá á sveitabæ -rokkland_014-0084-01:64:-357424-00:00:0742 rokkland_014 84 01:6.4: 7.424 0.44 sagan en sex ár spilandi hálsinn á mandolín er lítill og tilvalin fyrir litla putta að æfa sig -rokkland_014-0086-01:64:-355384-00:00:0412 rokkland_014 86 01:6.4: 4.096 0.33 og þegar komið var í gagnfræðaskóla spilaði hann á trompet og frans -rokkland_014-0088-01:64:-354194-00:00:0806 rokkland_014 88 01:6.4: 8.064 0.19 ég veit ekki alveg hvort það var sami afinn eða hinn afinn enn föður ansi var prestur og spilaði á gítar -rokkland_014-0090-01:65:-358824-00:00:0376 rokkland_014 90 01:6.5: 3.712 0.33 þegar hann var fjórtándu fimm ára byrjaði að spila með vinum sínum -rokkland_014-0093-01:65:-357190-00:00:0860 rokkland_014 93 01:6.5: 8.576 0.42 hann gekk svo í júlí ofneyslu það stund á ensku og skapandi skrif en kláraði ekki er annarar tónlistin -rokkland_014-0094-01:65:-355982-00:00:0642 rokkland_014 94 01:6.5: 6.4 0.45 gítarleikari og söngvari og lagasmiður og ýmsir eldri menn í rannsókna tók hann undir sinn verndarvæng og hjálpuðu á stað -rokkland_014-0095-01:65:-355276-00:00:0444 rokkland_014 95 01:6.5: 4.48 0.25 og einn af þeim var bassaleikari á session bassaleikari sem heitir divi -rokkland_014-0097-01:65:-354030-00:00:0418 rokkland_014 97 01:6.5: 4.096 0.4 þegar gestur og eins og gamall gekk andlit við dragon -rokkland_014-0098-01:66:-359554-00:00:0636 rokkland_014 98 01:6.6: 6.4 0.14 og var þar inn sex ár gerði með þeim þrjár plötur en svo skyldi leiðir og hann sendi frá sér fyrstu sólóplötuna -rokkland_014-0105-01:70:-355544-00:00:0486 rokkland_014 105 01:7.0: 4.864 0.23 og drakk listerínið og í kjölfarið skömmu síðar fann hann aðeins á sér -rokkland_014-0107-01:70:-354624-00:00:0724 rokkland_014 107 01:7.0: 7.296 0.31 það var svo sem ekki frásögninni vegna þess að tyalandi sem átti í stormasömu sambandi við -rokkland_014-0109-01:71:-358558-00:00:1268 rokkland_014 109 01:7.1: 12.672 0.3 og hann hafði áhyggjur af þessu í smástund hvort það mundi verða til þess að amanda þvo var nú ekki hann talsvert allan í mannanna með dagblaðsins -rokkland_014-0118-01:75:-354404-00:00:2270 rokkland_014 118 01:7.5: 22.656 0.41 reykja var allt umferð og fattar bara dreyma þar ábyggilega margir sem lenda í þessu sem annaðhvort hætta í hittingur og hætt að drekka hætta reykja að dreyma sé að gera og verða svona þeirra vakna í viðtalinu í neista í áðan segir tónað það sé -rokkland_014-0124-01:77:-359854-00:00:0784 rokkland_014 124 01:7.7: 7.808 0.2 en hann upplifði martröð vakandi þegar hann var búinn með plötuna og var til dæmis að spila hana tilbúna fyrir -rokkland_014-0126-01:77:-358508-00:00:0612 rokkland_014 126 01:7.7: 6.144 0.28 er opinskár á blönduninni að syngja og fjallar hluti sem skipta miklu máli og hann var ekki viss -rokkland_014-0129-01:77:-355532-00:00:0498 rokkland_014 129 01:7.7: 4.992 0.14 hvað fulla leiðinlegur og erfiður og þau töluðu ekki saman í svona tvær vikur -rokkland_014-0130-01:77:-354960-00:00:0476 rokkland_014 130 01:7.7: 4.736 0.31 og í rauninni tók að nokkra mánuði að koma samkomulaginu á heimilinu aftur í gott stand -rokkland_014-0131-01:77:-354290-00:00:2232 rokkland_014 131 01:7.7: 22.4 0.27 er ekki full lögum um heimilisófrið alls ekki og eitt af lögunum sem fjalla beint um samband þeirra hjónanna er fallegt lítið lag sem heitir sendar ekki von asninn hann styðja alla leið í sorg sinni en góður vinurinn tónlistarmaðurinn nýárs ágúst í fyrra og hún tók það mjög nærri sér -rokkland_014-0137-01:82:-358304-00:00:0980 rokkland_014 137 01:8.2: 9.856 0.39 hún tauminn nafni var aðal hann á með inni la á bak við hana spilaði með henni á gítar sagði brandara tók eitt og eitt af asíu lögum -rokkland_014-0138-01:82:-356954-00:00:1590 rokkland_014 138 01:8.2: 15.872 0.21 andlega þegar hann var að gera þessa plötu var gera plötu sem minnti hann að minnsta kosti á það vel pródúeraraðar sem hann heyrði af í rokkútvarpsstöðvum þegar hann var strákur á áttum plötusamning -rokkland_014-0139-01:82:-355162-00:00:0502 rokkland_014 139 01:8.2: 4.992 0.33 hann og upptökustjórinn demo sem hefur til dæmis unnið með leiti gaga -rokkland_014-0140-01:82:-354450-00:00:1174 rokkland_014 140 01:8.2: 11.648 0.45 en gera síðustu fjórar plötur með konsert af notað allskonar tryggvason sem er hafi ekki notað á hinum plötunum sem er um saman í þeim tilgangi að fá svona -rokkland_014-0142-01:83:-358832-00:00:1166 rokkland_014 142 01:8.3: 11.648 0.45 mikið hahún var erfið í fæðingu þessi plata það var erfitt að kominn saman og svo urðu þau ósátt tjóni muni þegar hún var tilbúinn þegar efinn og kvíðinn hríslaðist enginn -rokkland_014-0144-01:83:-356708-00:00:0342 rokkland_014 144 01:8.3: 3.456 0.0 langar að segja að við séum sterkari eftir þessa reynslu en svo er ekki -rokkland_014-0145-01:83:-356036-00:00:1532 rokkland_014 145 01:8.3: 15.36 0.33 og þegar desember að því hvort hann væri í ljósi reynslunnar tilbúinn til þess að slaka aðeins á kröftum gera verri plötu í þeim tilgangi að halda heimilisfriðinn segir hann að hann væri tilbúinn til þess kannski fyrir dóttur sína ekki fyrir konuna -rokkland_014-0146-01:83:-354460-00:00:1832 rokkland_014 146 01:8.3: 18.304 0.31 fullorðin getið vel díla hún vissi af hverju hún gæti giftum okkur og hún sættir sig ekki við lélegt frekar ég mitt starf er að gera með mesta og finna út í leiðinni ég get verið almennilegur maður við skulum heyra eitt landið þessar í þessari fínu efstaleitið -rokkland_014-0148-01:84:-357890-00:00:0326 rokkland_014 148 01:8.4: 3.328 0.0 hvernig maður eigi að vera maður sjálfur eins hátt og mikið -rokkland_014-0150-01:87:-355162-00:00:0822 rokkland_014 150 01:8.7: 8.192 0.24 kristín sesselja hún er lagahöfundur og söngkona fædd gump í reykjavík nýfluttur til íslands frá noregi þar sem hún var í -rokkland_014-0151-01:88:-359628-00:00:1302 rokkland_014 151 01:8.8: 12.928 0.39 óleik faraó nordic hún hefur verið að búa til lög og texta frá unga aldri sigrúnar tilkynningu en engir fyrir grípandi laglínu og einlægur texta sem kemur innsýn í líf fólks -rokkland_014-0153-01:88:-356322-00:00:2214 rokkland_014 153 01:8.8: 22.144 0.42 hún er að fara að senda frá sér núna ráðleggingum hafa að heita reikninginn sem er að vinna með instagram rappers lagahöfundur og dapur hefur gefið út dapur valin til dæmis bjartasta vonarstjörnu og átján á íslensku tónlistarfélagsins hfur unnið með fólki á borð við -rokkland_014-0158-01:92:-354724-00:00:0756 rokkland_014 158 01:9.2: 7.552 0.45 spilamennska út í heiminn bara núna í vikunni það heitir villinganna er runnar segja í þessu lagi hvað hann sé -rokkland_014-0165-01:100:-355562-00:00:0500 rokkland_014 165 01:10.0: 4.992 0.4 og podcast á itunes potter sem er náði ykkur í -rokkland_014-0166-01:100:-354046-00:00:1926 rokkland_014 166 01:10.0: 19.2 0.25 eru merkilegasta þeir fjalla ásinn ég líka árna mælir með lagalistann á poneman í hverjum mánuði þrjátíu ný lög og tilvalið að fylgja því og fylgjast með þarna inn svona eitthvað sem mér finnst skemmtilegt áhugavert í hverjum mánuði rugl -rokkland_014-0169-01:101:-356140-00:00:0558 rokkland_014 169 01:10.1: 5.504 0.13 fyrsta nýja platan eða fyrsta blaðamenn lögum eftir tillögu sem kemur út síðan tvö þúsund -rokkland_014-0170-01:101:-355260-00:00:0362 rokkland_014 170 01:10.1: 3.584 0.4 benti yfir því þó svo að mörgu finnið vera alveg -rokkland_015-0006-00:08:2408-00:00:3038 rokkland_015 6 00:08:24.08 30.336 0.38 gítarleikari bandarísku hljómsveitarinnar big því sem var bókuð til þess að koma og spila í hljómahöllinni í reykjanesbæ unnu sumarið á frest in og öllu öðru vegna kominn vonandi morning á frest en ekki alveg legið af vegna þess að þetta er frábært band margir sem lögðu mikið til að sjá big íslandi bandi ætlaði sem sagt að vera túra í sumar en vegna þess að það var ekki hægt kadensurnar sér fyrir í fjallakofa í vestur mars -rokkland_015-0009-00:09:2196-00:00:0844 rokkland_015 9 00:09:21.96 8.448 0.18 fyrir mánuði og núna á fimmtudaginn kom annað lag af þessari agnið ætlum að hlusta á það -rokkland_015-0013-00:13:0028-00:00:1194 rokkland_015 13 00:13:00.28 12.032 0.28 innan utan og þriðja október eins og ég sagði hérna áðan þá var hann nýkominn síðastliðin hélt mikið -rokkland_015-0015-00:13:1898-00:00:0830 rokkland_015 15 00:13:18.98 8.192 0.14 það sem meira var það voru engir áhorfendur var aleinn í húsinu fyrir utan fámennt upptökulið sem hljóðritaði og myndaði tónleika -rokkland_015-0016-00:13:2834-00:00:1086 rokkland_015 16 00:13:28.34 10.752 0.39 einn í miðju á þessari fallegu höll alone at alexandra palace sendi beint út frá þessum tónleikum en núna fimmta nóvember kemur svo -rokkland_015-0018-00:13:4830-00:00:0360 rokkland_015 18 00:13:48.30 3.584 0.0 myndin verður sýnd í kvikmyndahúsum víða um heim fimmta nóvember -rokkland_015-0023-00:32:0792-00:00:0452 rokkland_015 23 00:32:07.92 4.608 0.2 ekki lengur skemmtistaði eins og það var þá heldur sjúkrahúsi -rokkland_015-0028-00:35:1322-00:00:1186 rokkland_015 28 00:35:13.22 11.904 0.31 kissing manni tuttugustu ára gömlum þetta kom út á lítilli plötu árið í hundruð settu og í ég var líklega tólf þrettánda þegar ég heyrði fyrst minnst á langar -rokkland_015-0029-00:35:2606-00:00:1488 rokkland_015 29 00:35:26.06 14.976 0.32 þá var hann steini nágranni minn sem bjó í næsta húsi minn sem sagði mér frá honum var og er svolítið eldri né nokkrum árum og ég var heillaður af angus jón nýbúin eignast rafmagnsgítar myndarinnar geislar angusar -rokkland_015-0030-00:35:4136-00:00:0452 rokkland_015 30 00:35:41.36 4.48 0.46 sem steina fannst alveg flottur og hringur en petri grín er betri sagan -rokkland_015-0031-00:35:4652-00:00:1024 rokkland_015 31 00:35:46.52 10.24 0.26 minnsta kosti lifir þetta svona í minningunni hjá mér og hann sagði mér aðeins frá þessum gaur og spilaði eitthvað með gömlu hljómsveitin sem hann var þá löngu hættur í hljómsveitinni -rokkland_015-0032-00:35:5738-00:00:0490 rokkland_015 32 00:35:57.38 4.864 0.24 lítt mark sem þá var þekkt fyrir allt annað en það sem hvítri grunge með frítt mark -rokkland_015-0034-00:36:1778-00:00:0586 rokkland_015 34 00:36:17.78 5.888 0.18 hann vildi svo breyta því en þetta var frábær blúsgítarleikari ítrekað -rokkland_015-0035-00:36:2672-00:00:0490 rokkland_015 35 00:36:26.72 4.992 0.23 varðaði snilld í gítarleik en þeir voru þarna á toppnum í bretlandi svona -rokkland_015-0037-00:36:3944-00:00:1298 rokkland_015 37 00:36:39.44 12.928 0.21 tigna alla einn af þessum stórum sem höfðu mikil áhrif á gítarleikara og tónlistarmönnum eftir honum komu frábær gítarleikari með sérstakt sánd og stíl en það má ekki gleyma því að hann var líka frábær söngvari og lagasmiður -rokkland_015-0039-00:39:3514-00:00:0792 rokkland_015 39 00:39:35.14 7.936 0.46 bandaríska vinsamlegri eins og hann heitir í raun og veru at var gyðingur -rokkland_015-0040-00:39:4354-00:00:0356 rokkland_015 40 00:39:43.54 3.584 0.36 í london tuttugustu og níunda október ná hundruð fjör og sex -rokkland_015-0041-00:39:4882-00:00:0630 rokkland_015 41 00:39:48.82 6.272 0.21 frekar viðkvæmur krakki grét til dæmis alda þegar hann heyrði tónlistina úr diskinum banda -rokkland_015-0043-00:40:0536-00:00:0740 rokkland_015 43 00:40:05.36 7.424 0.36 var fyrir aðkasti frá skólafélögum sínum einelti og pabba breytti nafni fjölskyldunnar þegar petri -rokkland_015-0046-00:40:3248-00:00:2520 rokkland_015 46 00:40:32.48 25.216 0.25 lubahn mayalls margir snillingarnir komu við sögu á leið sinni á toppinn hingað þangað og þar á meðal var hann sjálfur meðan fékk allt á efnilegustu hljóðfæraleikarana með sér í liðar þótti mikil upphefð að fá að spila með blúsbandinu og þrjú fékk meðaleinkun jónasi og tveimur árum síðar bættist svo trommarinn mikli -rokkland_015-0049-00:41:2610-00:00:1004 rokkland_015 49 00:41:26.10 10.112 0.47 tilgerðarlegar kom fram í fyrsta skipti opinberlega á breska djass blús festivalinu í redding í ágúst sextugs -rokkland_015-0054-00:45:3770-00:00:0462 rokkland_015 54 00:45:37.70 4.608 0.0 vildi að hljómsveitin gæfi alla peningana sína hreinlega frá sér -rokkland_015-0055-00:45:4336-00:00:0872 rokkland_015 55 00:45:43.36 8.704 0.37 þeir flytja út according raun sem var komið á í hljómsveitinni í körfu þótti lítið til þessara hugmynda píanó -rokkland_015-0058-00:46:0292-00:00:0532 rokkland_015 58 00:46:02.92 5.248 0.4 var hugsunin sean vildi gefa þá fólki sem var deyja úr hungri víða um heim -rokkland_015-0059-00:46:1068-00:00:0464 rokkland_015 59 00:46:10.68 4.736 0.0 hann grét er hann sá fréttamyndir af sveltandi fólki fólki sem átti ekki neitt -rokkland_015-0060-00:46:1570-00:00:0924 rokkland_015 60 00:46:15.70 9.216 0.36 einusinni mat til að halda íslenska heima í london umvafinn peningum sem hann kærði sig ekki neitt um og leit á sem hálfgerða óvini sína -rokkland_015-0062-00:48:5504-00:00:1844 rokkland_015 62 00:48:55.04 18.56 0.48 þetta er glæsileg spilað þetta er gítarinn og flytja út mark og hvítra undir áhrifum frá laginu líka john þennan samdi þetta á sínum tíma þetta er hann meistaraverkum -rokkland_015-0063-00:49:1450-00:00:0944 rokkland_015 63 00:49:14.50 9.344 0.47 á okkur munninum út á lítilli plötu í nóvember ná hundruð sextugt og fór alla leið í tottenham ríkjum -rokkland_015-0064-00:49:2762-00:00:0702 rokkland_015 64 00:49:27.62 7.04 0.3 vinsælasta stöðugt óhamingjasamari og óöruggari um sjálfan sig og hljómsveitina -rokkland_015-0066-00:49:4500-00:00:0920 rokkland_015 66 00:49:45.00 9.216 0.26 fram á tónleikum í hvítum kufli og stóran kross um hálsinn og á þeim tíma er samt að hann mikið notað ofskynjunarlyfið meskalín -rokkland_015-0069-00:50:0358-00:00:0896 rokkland_015 69 00:50:03.58 8.96 0.19 hættur hann kærði sig ekki um þessa bölvuðu frægð alla þessa peninga sem hrúgu yfir á stöðugt og flytja út markan á túrnum evrópu og þeir félagar -rokkland_015-0070-00:50:1320-00:00:0470 rokkland_015 70 00:50:13.20 4.736 0.15 ráðum að klára túrinn með eins og þeir yrðu ekki kærðir fyrir samningsbrot -rokkland_015-0071-00:50:2614-00:00:0716 rokkland_015 71 00:50:26.14 7.168 0.29 eða svona næstu því koma því eftir eftir að ítarlega sveitarinnar í lagasmíðum öðrum -rokkland_015-0072-00:50:3884-00:00:1946 rokkland_015 72 00:50:38.84 19.456 0.38 var flýttu mark á tónninn menningarstefnu á hóteli sem hét tollinum í sagði félögum sínum hann ætla að skreppa aðeins út á á sér í eitthvað að lesa en það liðu tvö ár þar til hljómsveitin hitti -rokkland_015-0073-00:50:5922-00:00:0814 rokkland_015 73 00:50:59.22 8.064 0.21 aftur hann hafði gengið í einhverja trúarreglu guðsbarna fór svona svipaða leið og peter þoldi ekki álagið sem fylgdi -rokkland_015-0075-00:51:1888-00:00:1556 rokkland_015 75 00:51:18.88 15.616 0.39 falleinkunn til að brjóta ekki samninga og báðum að koma og spila með sér klára með sér annarstaðar sem alltaf hafa verið aðalsöngvari hljómsveitarinnar neitaði alfarið að syngja -rokkland_015-0076-00:51:3520-00:00:0978 rokkland_015 76 00:51:35.20 9.728 0.38 allt skyldi vera instrumetal og tilraun að því að lögin og blaine mínútum sem það er upp í fjörugri á tónleikum -rokkland_015-0078-00:53:0054-00:00:0404 rokkland_015 78 00:53:00.54 4.096 0.36 við höldum áfram með rokkland og til grín rétt á eftir -rokkland_015-0079-00:56:0418-00:00:2804 rokkland_015 79 00:56:04.18 28.032 0.41 talsvert er lagsins er að finna á þriðju plötu flugvellinum september settu og níu og er besta og skemmtilegasta ana var ekki bara spilaður hreinræktaður blús eins og á fyrstu plötunum tveimur heldur er þarna meira um annarskonar músík og tilraunir og þarna sýnir ítala sínar bestu hliðar en þarna var hann var orðinn -rokkland_015-0080-00:56:3758-00:00:1048 rokkland_015 80 00:56:37.58 10.496 0.26 tilraunir með ella átti eftir að segja frá því í viðtölum síðar að ella bara breytt öllu hjá sér eftir að hann kynntist því breyttist allt og hann varð aldrei aftur -rokkland_015-0084-00:57:0692-00:00:0682 rokkland_015 84 00:57:06.92 6.912 0.36 leiðist á þessum tíma tveimur dögum fyrir fyrstu tónleikana hringdi og sagðist geta þetta -rokkland_015-0086-00:57:3008-00:00:0748 rokkland_015 86 00:57:30.08 7.552 0.18 störf sem heimsfrægir popparar voru kannski ekki og er kannski ekki vanir að inn af hendi var um tíma garðyrkjumaður í kirkjugarði -rokkland_015-0087-00:57:3810-00:00:0472 rokkland_015 87 00:57:38.10 4.736 0.08 aðstoðarmaður á rannsóknarstofu á sjúkrahúsi og fleira slíkt en tolldi hvergi lengi -rokkland_015-0088-00:57:4480-00:00:1082 rokkland_015 88 00:57:44.80 10.88 0.19 á eiginlega hvergi heima og þvældist á milli gamalla kunningja fékk að sofa nótt og nótt hér og þar til dæmis hjá nóg væntanlegar hinir voru góðir -rokkland_015-0089-00:57:5758-00:00:0606 rokkland_015 89 00:57:57.58 6.016 0.41 þar á þessu tímabili sem peter hvað gefa honum allt saman átti allar plöturnar sínar gítar sinn -rokkland_015-0093-00:59:5704-00:00:5304 rokkland_015 93 00:59:57.04 53.12 0.43 þegar komið var fram árið ná hundruð jötu og fjögur var fínar að sjá ofsjónir og þar með ofskynjanir og enda að lokum inn á gæsahúðin lyf sem virtust gera lítið gagn og þá var ákveðið að setja ný raflostmeðferð raflostin gerðu andaði við um semsagt skrýtið eflaust við það ég er ekki alveg viss um hvað ítarlega á sjúkrahúsinu en ít hundruð jötu og sjö var hann allavega hringdi fyrrum umboðsmann sinn og heimtaði á honum peninga sætur peninga svo gæti lifað þau að hann hefði nýlega keypt sér byssu og ef hann myndi ekki láta sig hafa peninga að mynda í heimsókn með byssuna umbinn ingöngu og hvítan steininn endaði á inn á geðsjúkrahúsi og þar -rokkland_015-0094-01:60:-354948-00:00:2738 rokkland_015 94 01:6.0: 27.392 0.47 fór eitthvað að rofa til joni að hann var útskrifaður í þetta skiptið fór hann í stúdíó með nokkrum velviljuðum tónlistarmönnum og hlutirnir gengu þokkalega fyrir sig þó hvítra varla snert á gítar í fimm ár svo argentínu túlka á gyðingaættum sem áður snúist til kristinnar trúar hún hét og heitastann samuels gillet á þessum tíma allavega -rokkland_015-0095-01:61:-358138-00:00:2812 rokkland_015 95 01:6.1: 28.032 0.44 hvíita upp trú á skrið nýjan leik giftist honum síðan í janúar ná hundruð sjöttu og átta og þau eignuðust dóttur sem heitir rósar king í paradís og þarna fór pressu í að sniffa kókaín í stað þess að taka geðlyfin sín og komst að lokum að þeirri niðurstöðu að konuna væri í samráði við djöfulinn að brugga sér einhver launráð hann yfirgaf ein og dótturina -rokkland_015-0100-01:62:-358900-00:00:0580 rokkland_015 100 01:6.2: 5.76 0.06 langt fram úr hófi og menn langar reglur og gat með engu móti spilað á gítarinn -rokkland_015-0102-01:62:-356718-00:00:1674 rokkland_015 102 01:6.2: 16.768 0.25 eitt af hans merkustu og bestu lögum sem reyndar í tveimur pörtur eins og tveir ólmir vilja meina að þarna sé grunnurinn lagður að því sem seinna var kallað progrokk þetta er langt og mikið lag og þegar hljómsveitin spilað á tónleikum í gamla daga var yfirleitt bara -rokkland_015-0106-01:69:-356140-00:00:1456 rokkland_015 106 01:6.9: 14.592 0.43 þetta er flytjandi öðru sæti vinsældalistans í bretlandi í september ná hundruð settu og í þegar flytja út markaðsherferðir og rolling -rokkland_015-0107-01:69:-354626-00:00:3326 rokkland_015 107 01:6.9: 33.28 0.32 og lítið fyrir okkar manni allan níunda áratuginn toga lagði alla spilamennsku á hilluna það hafði ekkert komið út með honum í sextánda platan litríkur áttu þegar það virtist rofa til hjá honum árið tjá hundruð nutu og sex þá jóhann með fyrrum konu fyrrum umboðsmanns síns og bróður hennar nation í þorri og englandi og það tók hann að sér hugsunum hann hann tók pillurnar sínar geðlyfin sín -rokkland_015-0108-01:70:-357242-00:00:1044 rokkland_015 108 01:7.0: 10.496 0.26 og byrjað spila aftur eftir öll þessi ár en neitaði að spila gömlu slagarana sagði að blúsinn dragi en svo mikið niður blúsinn væri svo stór partur á öllum sínum vandamálum í gegnum tíðina -rokkland_015-0109-01:70:-356156-00:00:0922 rokkland_015 109 01:7.0: 9.216 0.45 og þar að auki kynnu hvítir menn ekki að spila blús almennilega en beinar um bitrasta að hann var einn -rokkland_015-0111-01:71:-359478-00:00:1492 rokkland_015 111 01:7.1: 14.848 0.34 greindist coing ný marianne skipuðu bandið hans sem hann setti saman og hann kallaði percussion á ná hundruð nutu og sjö til tvö þúsund og þrjú senda frá sér eina tíu plötur -rokkland_015-0113-01:71:-357016-00:00:0894 rokkland_015 113 01:7.1: 8.96 0.24 og við heyrðum þetta spjall í rokklandi fyrir öllum þessum árum í nóvember ná hundruð nutu og segðu rifja það aðeins upp útvarpsmaðurinn sem spjallaði við hann spurði ann -rokkland_015-0114-01:71:-356064-00:00:0406 rokkland_015 114 01:7.1: 4.096 0.33 rann hefði verið taugarnar hann steig aftur á svið sem hann gerði -rokkland_015-0124-01:74:-358176-00:00:2900 rokkland_015 124 01:7.4: 29.056 0.46 hnjánna þá hafa verið dálítið togstreita hann byrjað spila aftur eftir þetta langa og mikla hlé en svo bætta við að honum eiginlega fundist að hann hefði aldrei hætt að spila hann spilaði með einhverjum lítt þekktum náungum um tíma og alltaf frítt en tilgangur spilað frítt verður að eiga eitthvað af peningum saman eins og ég sagði áðan seldi flytja út mark fleiri plötur árið níundu settu og níu en unglingsstúlan samanlagt og varðandi peninga hafa þeir aldrei verið neitt fyrir mér -rokkland_015-0125-01:74:-355222-00:00:0822 rokkland_015 125 01:7.4: 8.192 0.39 veikasta er komin síðan ég vildi gefa hluta af peningunum mínum á sínum tíma en þeir sem um sáu héldu að ég vildi losna við þá alla og þeir gáfu alla -rokkland_015-0126-01:74:-354324-00:00:1844 rokkland_015 126 01:7.4: 18.432 0.48 peningana eða þeir sögðu mér allavega þeir voru búnir að gefa þá alla og þórir inn á kærasta var dælt í með róandi lyfjum og ég setti raflostmeðferð sem ég kærði mig ekkert um ég vildi ekki taka þessi lyf og ekki fá is raflost en fékk þetta allt samt ég vissi ekki hvernig hvers vegna ég var lokaður þarna inn ferð en bara núna -rokkland_015-0127-01:75:-358436-00:00:1064 rokkland_015 127 01:7.5: 10.624 0.37 mallaði verið þarna vegna eiturlyfjanna og hugsaði umrætt að það sé rétt gæti það verið ástæðan að dópið hafi leitt mig þarna inn réttan flóknara en það -rokkland_015-0128-01:75:-357162-00:00:0794 rokkland_015 128 01:7.5: 7.936 0.11 menn hafa oft talað um að pínulitlum tíma að gítarinn væri verkfæri djöfulsins og gítarinn hafi gert hann geðveik -rokkland_015-0129-01:75:-356298-00:00:1828 rokkland_015 129 01:7.5: 18.304 0.41 maður ekki sammála um að þarna árið nánu nutu og sex þegar hann var fimmtudaginn segir miðvikudaginn -rokkland_015-0138-01:80:-355114-00:00:2322 rokkland_015 138 01:8.0: 23.296 0.43 enginn fékk pláss í blúsarans var ekki góður og hann heldur að megin lagi hugsað sem svo á þeir fá reynslu útúr surprise frá því hvað hann ætlaði að leggja fyrir sig í upphafi þeirra strákur áður en hún fór halli peninga með gítarleik og söngvarinn -rokkland_015-0141-01:82:-358034-00:00:1806 rokkland_015 141 01:8.2: 18.048 0.45 rigningar eðlilegum þegar maður er í skóla kemur verra að velja estate sínum tíma valdi í að vinna með líkamanum frekar en að setja bankareikningi í vinnu hjá slátrara -rokkland_015-0143-01:82:-354614-00:00:1024 rokkland_015 143 01:8.2: 10.24 0.29 öllum þessum árum að bróðurnum gafu gítarana afi aðalsöngvari gefa honum gítarana hafa verið að fjárfesta í bróður sínum að hann ætti að draga björg í búum gítarspili -rokkland_015-0144-01:83:-359546-00:00:0714 rokkland_015 144 01:8.3: 7.168 0.16 hann hló og sagði að þeir væru hættir að ræða þetta bræðurnir og hann sagðist vona að brúðurnar ekki að hlusta á útvarpið þeirra sagna -rokkland_015-0145-01:83:-358736-00:00:2240 rokkland_015 145 01:8.3: 22.4 0.43 en það eftir afskaplega þakklátur fyrir að þurfa aldrei að vinna framar á ævinni og að það væri álíka geta bara leikið sér í músík þurfa aldrei að mæta í almannavitorði sínum frelsið og virtist bara vera nokkuð sáttur við lífið örina eða lag sem við heyrum núna ladies heyrðum það áðan með strengjum -rokkland_015-0147-01:86:-354114-00:00:0748 rokkland_015 147 01:8.6: 7.424 0.4 togast hundruð sextugu átta lag sem yljar örugglega mörgum gömlum -rokkland_015-0150-01:87:-357784-00:00:0410 rokkland_015 150 01:8.7: 4.096 0.08 fram að virtist fylgjast vel með hann sagðist vera hrifinn af sonar -rokkland_015-0152-01:87:-356892-00:00:0596 rokkland_015 152 01:8.7: 5.888 0.44 aðila ekki skilja neitt í fólki sem hefði ekki gaman af henni harris hún var í frábær toppurinn -rokkland_015-0156-01:88:-356022-00:00:1920 rokkland_015 156 01:8.8: 19.2 0.32 átrrætt við lífið félagana og var að vinna að bókum sig sem er skilst eiga koma út núna á þessu ári og þar verður að finna ýmsar ljósmyndir og handskrifaða texta peters og fleira slíkt og þegar bókin kemur út kemur líka út diskur sem er var að geyma nýja útgáfu af laginu -rokkland_015-0160-01:89:-357938-00:00:0826 rokkland_015 160 01:8.9: 8.32 0.48 við skulum heyra hér næsti alveg búið vissulega þetta næst lagið sem bítla hafa samið á sínum tíma um græna peningadjöfulinn -rokkland_015-0163-01:94:-358920-00:00:0670 rokkland_015 163 01:9.4: 6.784 0.29 björgvin gíslason er samtímamaður betur grín og einn af okkar allra bestu gítarleikurum hann er á línunni -rokkland_015-0178-01:96:-354240-00:00:1370 rokkland_015 178 01:9.6: 13.824 0.41 en þessi er fer meira út og útsendingar nuria á ferli birgir að skoða þetta í gærkvöldi -rokkland_015-0179-01:97:-358738-00:00:1708 rokkland_015 179 01:9.7: 17.024 0.48 og maðurinn sú pétur hafi bara ekki verið að spila svo mikið og ávallt hann samankomnar og hann þarna eru spencer -rokkland_015-0181-01:97:-355992-00:00:0668 rokkland_015 181 01:9.7: 6.784 0.45 og sáluga svolítið orðinn var orðinn svolítið þarna strax farinn orðionn -rokkland_015-0186-01:98:-355902-00:00:0744 rokkland_015 186 01:9.8: 7.424 0.46 þetta lífinu segja að bílinn haft bara á íslenskt tónlistarlíf á sínum tíma -rokkland_015-0199-01:103:-355986-00:00:0570 rokkland_015 199 01:10.3: 5.76 0.36 núna í febrúar á þessu ári stóð milli félagi peters flýtir -rokkland_016-0003-00:00:3894-00:00:1696 rokkland_016 3 00:00:38.94 16.896 0.38 og oft áður verður víða komið við í rokklandi dagsins er nokkur lög um nýrri plötu frá hljómsveitinni plötusamningnum heitir eftir gerðist sem heitir garcia bol -rokkland_016-0005-00:01:1518-00:00:0520 rokkland_016 5 00:01:15.18 5.12 0.45 um á fleiri frábærum bandarísku hljómsveitunum tvisvar sinnum spilað á íslandi -rokkland_016-0006-00:01:2372-00:00:0754 rokkland_016 6 00:01:23.72 7.424 0.31 senunni að meika hefur heldur fengið misjafna dóma allt frá frábærum dómar niður í tvær stjörnur -rokkland_016-0012-00:10:4562-00:00:0570 rokkland_016 12 00:10:45.62 5.76 0.29 landi sem lokaði hátíðinni í mótandi með heldur betur frábærum tónleikum eitt besta ever -rokkland_016-0015-00:11:0490-00:00:2042 rokkland_016 15 00:11:04.90 20.48 0.26 tónleikarnir eru til í safni rásar en platan kom út elleftu september síðastliðin og fyrsta lagi sem þeir sendu afhent í heiminn áður en kom út var þetta sem við heyrum næst mælinga ástarsöngur ég þarf engin trúarbrögð ég trúi á þig -rokkland_016-0018-00:14:5660-00:00:1108 rokkland_016 18 00:14:56.60 11.136 0.27 níuna hljómsveitinni fyrir að rannsaka eðli fjölskyldunnar ástarinnar dauðans og nostalgíunnar og fyrir einlægni og mýkt sem hafi vantað á plöturnar þeirra -rokkland_016-0021-00:19:0922-00:00:0694 rokkland_016 21 00:19:09.22 6.912 0.43 sem hljómsveit var stofnuð í oklahoma sitt í oklahoma árið ít hundruð áttu og þrjú og í sveitin í dag eru og einkun -rokkland_016-0026-00:19:5078-00:00:1010 rokkland_016 26 00:19:50.78 10.112 0.32 neðanjarðar alvarlegra og sendi frá sér fyrstu plöturnar á litlu fyrirtæki sem heitir restless fornar bauð svo sveitinni samning upp úr nánu nutu eftir að -rokkland_016-0029-00:20:1526-00:00:0670 rokkland_016 29 00:20:15.26 6.656 0.11 gerði hann samt og fengu að halda listarænu frelsi sínu og gera það sem er vildu mörgum að óvörum -rokkland_016-0032-00:20:3532-00:00:0448 rokkland_016 32 00:20:35.32 4.48 0.29 smellur spilað á rokkútvarpsstöðvum um allan heim þegar hafa nýtt til dæmis á exina -rokkland_016-0033-00:20:4246-00:00:0816 rokkland_016 33 00:20:42.46 8.192 0.28 það var svo platan áttunda sem öllu breytti ná hundruð nutu og ný hún er algjörlega frábær ein af mínum uppáhalds plötum bara í heiminum -rokkland_016-0034-00:20:5126-00:00:0448 rokkland_016 34 00:20:51.26 4.48 0.12 og uppáhald margra og árið eftir kom sveitin í fyrsta sinn til íslands og spilaði í -rokkland_016-0035-00:20:5774-00:00:0364 rokkland_016 35 00:20:57.74 3.584 0.18 það var algjörlega frábært frábærir tónleikar sem er á tvö hljóðritaði -rokkland_016-0037-00:21:1438-00:00:0504 rokkland_016 37 00:21:14.38 4.992 0.3 ativan tvö þúsund og sjö í flokknum alþjóðleg hljómsveit ársins -rokkland_016-0039-00:21:2832-00:00:0614 rokkland_016 39 00:21:28.32 6.144 0.35 sem ég að minnsta kosti hef séð á sviði að leggja mikið uppúr búningum og allskonar þurrkur -rokkland_016-0043-00:28:0478-00:00:0632 rokkland_016 43 00:28:04.78 6.272 0.42 umsögnina var einu sinni ein vinsælasta hljómsveit heims meiri komu í löngum -rokkland_016-0047-00:31:2926-00:00:2934 rokkland_016 47 00:31:29.26 29.44 0.43 vindurinn frá travis sem hljómsveitin gerði í miðju kvein og gat ekki hugsað sér að sitja lengur á og gefa út en það er í rauninni ekkert vit þannig lag að gefa út plötur þegar að túra ef maður er að hugsa um snjall hliðina í gamla daga fóru hljómsveitir í tónleikaferðir til þess að vekja athygli á nýju plötunum sínum og mestu tekjurnar komu frá plötusölunni en í dag gefa hljómsveitir út plötur svo að þeir geti farið -rokkland_016-0048-00:31:5924-00:00:0406 rokkland_016 48 00:31:59.24 3.968 0.0 túra að minnsta kosti margar og tekjurnar koma að mestu frá miðasölu -rokkland_016-0054-00:36:1406-00:00:1790 rokkland_016 54 00:36:14.06 17.92 0.46 nafnið travis kemur frá karakterum sem harrison lék kvikmyndinni parísar emerson árið ná hundruð áttu og fjögur og margir eflaust þekkja fyrsta platan nútímann hundruð nutu og sjö kraftmikil plata sem náði í níunda sæti -rokkland_016-0057-00:40:1174-00:00:1912 rokkland_016 57 00:40:11.74 19.2 0.44 önnur platan inside hundruð nutu og níu og með henni eignaðist sveitin gríðarlegan fjölda aðdáenda um allan heim þar á meðal á íslandi og viðrar sem eiga þessa plötu eða átta að minnsta kosti gæti verið búinn ætlast ekki -rokkland_016-0060-00:40:4832-00:00:0472 rokkland_016 60 00:40:48.32 4.736 0.09 og seldist í næstum þremur milljónum eintaka bara heima í bretlandi -rokkland_016-0065-00:41:3914-00:00:0382 rokkland_016 65 00:41:39.14 3.84 0.09 og heldur lægra en sveitin gerði þegar hún var hvað vinsælust -rokkland_016-0066-00:41:4362-00:00:0484 rokkland_016 66 00:41:43.62 4.864 0.08 hafa komið nýjar hljómsveitir og listamenn og krafðist alltaf vakið mikla athygli -rokkland_016-0070-00:46:5390-00:00:0444 rokkland_016 70 00:46:53.90 4.48 0.15 og árið tvö þúsund var hún valin hljómsveit ársins af lesendum nme skala -rokkland_016-0076-00:51:1204-00:00:0776 rokkland_016 76 00:51:12.04 7.68 0.43 viviani vini frá skotlandi og komu hingað til íslands og spiluðu fyrir fullri lagalisti var á hátindi felsen sumarið tvö þúsund -rokkland_016-0080-00:59:0072-00:00:0516 rokkland_016 80 00:59:00.72 5.248 0.46 lagi sem var enda er sonur titillag við skulum heyra líka lagið sem -rokkland_016-0084-01:63:-358372-00:00:0326 rokkland_016 84 01:6.3: 3.2 0.0 rætast vel rúmlega það var að senda frá sér lag sem -rokkland_016-0085-01:63:-357994-00:00:0390 rokkland_016 85 01:6.3: 3.968 0.36 gerði fyrir nýja kvikmynd sem heitir diskar og fjallar um hóp -rokkland_016-0088-01:63:-355096-00:00:0552 rokkland_016 88 01:6.3: 5.504 0.39 og um hann segir hún sé lestaarferð sín og það hafa verið heiður að fá að vera með -rokkland_016-0096-01:67:-355192-00:00:0732 rokkland_016 96 01:6.7: 7.424 0.23 ljósmyndir klippa saman og réttindabaráttu svartra á sjöunda áratugnum myndir af marteinn kenndi -rokkland_016-0097-01:67:-354394-00:00:0416 rokkland_016 97 01:6.7: 4.096 0.23 svo miðbik lagsins erum við komin nær í tíma og sjáum tvíburaturnan loga -rokkland_016-0103-01:74:-354874-00:00:0558 rokkland_016 103 01:7.4: 5.632 0.44 norsku söngkonunni ane brun sem er algjörlega laus við alla pólitík þetta er titillag næstu plötu sem heitir -rokkland_016-0109-01:80:-359572-00:00:1096 rokkland_016 109 01:8.0: 11.008 0.47 síasta var togast fyrir áratug en er sex manna hljómsveit í dag og nýja platan þeirra heitir nancy svona -rokkland_016-0110-01:84:-356746-00:00:1658 rokkland_016 110 01:8.4: 16.512 0.39 tveir tölum um samband er að á tónleikum á sveitina til að toga lögin sín og teygja svolítið eins og þegar spilaður daginn af ákveðið form en svo eru kaflar sem er farið út fyrir formið og spunnið hingað og þangað en greinar einmitt -rokkland_016-0111-01:84:-355042-00:00:2228 rokkland_016 111 01:8.4: 22.272 0.24 undirtektir þetta lögin gátu togast og lengst í það óendanlega og það er það sem heillaði marga aðdáendur sveitarinnar og greiddi hörðustu aðdáendur í heimi kallast densmore óperusöng tuareg þeim allstaðar sem þeir spiluðu -rokkland_016-0117-01:89:-355704-00:00:2368 rokkland_016 117 01:8.9: 23.68 0.44 þetta lag með hljómsveitinni galveston hljómar eins og eitthvað gamalt mjög gamalt lengsta lagið á nýju flutninginn er sjö mínútur rúmar en lögin eiga til að vera miklu lengri á tónleikum og á plötunni vonandi fyrra eru bara mögnuð þeirra er átta mínútur -rokkland_016-0120-01:90:-356422-00:00:0854 rokkland_016 120 01:9.0: 8.448 0.29 svona damage á uppruna sinn í þessum sveitum fyrri tíma sem ég minntist á áðan greinar fleirum -rokkland_016-0123-01:91:-357872-00:00:1996 rokkland_016 123 01:9.1: 19.968 0.49 og platan með lögunum tveimur von stephen kom út í október í fyrra og síðan hún kom út hafa tveir liðsmenn bæst í hópinn hefur breyttur og í dag er garben þar af eru þrír gítarleikarar þetta er svona sýr sækadelíu band og -rokkland_016-0124-01:91:-355818-00:00:0434 rokkland_016 124 01:9.1: 4.352 0.27 þessi nýja blandaði er ansi skemmtileg fyrri hlutinn eða að hliðin -rokkland_016-0126-01:91:-354686-00:00:1048 rokkland_016 126 01:9.1: 10.496 0.25 á milli eiginlegra laganna eru litlir stubbar sem bera nöfn eins og lagalisti laganna og það sýnir hljómsveitina meira eins og hún er kannski -rokkland_016-0132-01:105:-358770-00:00:0544 rokkland_016 132 01:10.5: 5.504 0.27 rokksveit og er upphafinu frá tilbúin þurfti að flýja þaðan nokkrum árum að pólitískum ástæðum -rokkland_016-0134-01:105:-357674-00:00:1426 rokkland_016 134 01:10.5: 14.208 0.43 arleen sem einskis stíginn var að senda frá sér tvö ný lög annars vegar lag sem heitir kennarann refsandi í order -rokkland_016-0136-01:105:-355336-00:00:0604 rokkland_016 136 01:10.5: 6.016 0.21 í laginu er hann að kalla á ást og von og kærleiks á lán -rokkland_016-0137-01:105:-354684-00:00:1506 rokkland_016 137 01:10.5: 14.976 0.39 segir hann nú sem aldrei fyrr þurfi fólk á ástríði og innganga bara að taka undir með stígur enda rokkland dagsins á þessu lagi minni á rokkland á netinu í rústirnar punktar is -rokkland_017-0003-00:00:4318-00:01:2296 rokkland_017 3 00:00:43.18 82.944 0.48 í rokklandi dagsins aleigunni brings eitrið gömlu félögum sínum í strain svo kynnumst við tónlistarmanninum elvari sem sendi frá sér skemmtilega plötu í fyrra sem fór lítið fyrir en nú bætur úr því og kynnum elvari og hans músík svo koma sigur rós gus gus og vök karen o og willie og elvis costello til dæmis að þessum sögurnar sér rennandi hlutunum röðinni og í þetta skiptið er gamla hljómsveitin gömlu stríðshestarnir með honum ísrael honum meira og minna í næstum hálfa öld en strain var síðast með brúsa á plötu sem heitir hóp sem kom út á tvö þúsund og fjórtándu síðasta brúninni frá sér plötu var það vestan starf sem kom í fyrra og þar er hann án stríðsins og stemningin yfir hlutina önnur en á nýju plötunni allt annar hljóðheimur og þar er hann að segja sögur af tilbúnum karakterum meira minna á meðan hann er frekar persónulegri á nýju plötunni sem heitir letter hann er að syngja meira um sjálfan sig en oft áður en brostinn er alltaf robin við skulum heyra hvernig platan byrjar á lágstemmdu lagi sem heitir von mínir -rokkland_017-0006-00:07:3136-00:00:2758 rokkland_017 6 00:07:31.36 27.52 0.39 þetta er titillag nýju plötunnar frá brussel sem hefur hljómað reglulega og ráðandi þarna vikur fyrsta lag plötunnar sem hann sleppti út í heiminn hann skrifar bréf og í bréfinu eru allskonar tilfinningar gleði og sólskin sem hefur talað opinskátt um þunglyndi sem hann hefur verið að díla við og hann segir í viðtali sem ég las við hann í vikunni að hann sé ágætur að það sé á lyfjum -rokkland_017-0007-00:07:5936-00:01:3112 rokkland_017 7 00:07:59.36 91.136 0.43 blandaði upp í nóvember í fyrra heima hjá rússíbanareiðin brussel af heima túraði strikið í fimm daga fer þó til sín og ætlað taka plötuna upp á fimm dögum en gerði ekki demoin áður en menn fara og taka úr plötur að minnsta kosti og þá var píanóleikari íslands sem hvatti brúninni gamladaga hittumst bara í sundur okkur lögin og við spiluðu læra fara ráðum síns gamla félaga tók lögin bara upp á símann sinn svo svo myndi þau svo mætti bandið til hans og þeir byrjuðu að taka upp og tóku þessa tónaljóðið dagurinn fólk hlusta á plötuna og lagfæra einhver smáatriði ásamt tekin upp læv voru allir að spila saman allir í einu og söngurinn var líka tekinn upp læv og þetta er eina plata brúðurnar en hefur verið tekin upp svona og hann er ánægður með hana og það eru þeir líka kallarnir í bandinu stigann lét til dæmis hafa eftir sér í viðtali að brúaði ákveðið að treysta bandinu og leyfa sér að vera hluti af bandinu og þetta er ísrael leið það eru píanóinu sumir gætu jafnvel talað um að það væri svona strangur á þessari -rokkland_017-0009-00:09:3906-00:00:1256 rokkland_017 9 00:09:39.06 12.672 0.26 og oft hefur hann beðið bandið og skrúfa aðeins niður í string í þetta skiptið hafa verið sáttur við að fara bara alla leið leyfa bandinu og njóta sín til fulls þætti gæti og allt eins orðið síðasta -rokkland_017-0010-00:09:5410-00:00:0604 rokkland_017 10 00:09:54.10 6.016 0.25 bransanum mestmegnis af nýjum lögum en það eru þrjú gömul lög með -rokkland_017-0011-00:10:0060-00:00:1200 rokkland_017 11 00:10:00.60 11.904 0.33 eitt þeirra er lagið sem heyrum næst aðhafast það er svo gamalt að það er reynt af lögunum sem brúsi fyrir john ná hundruð jötu og tvö þegar hann var ungur og óþekktur -rokkland_017-0016-00:17:2416-00:00:0498 rokkland_017 16 00:17:24.16 4.992 0.36 á endanum hætti hljómsveitin árið í hundruð sextugt til þriggja ára stöðu og spilamennsku -rokkland_017-0017-00:17:3188-00:00:1230 rokkland_017 17 00:17:31.88 12.288 0.17 orðsendingu giftist tvítugur æsku ástinni og voru að vinna fyrir sér sem trésmiður og spilaði svo með hljómsveitum í frístundum en varð brúsi -rokkland_017-0020-00:17:5974-00:00:0580 rokkland_017 20 00:17:59.74 5.76 0.44 brosleg til hans til norður karolínu þar sem hann bjó og sat honum skömmu áður en hann dó -rokkland_017-0021-00:18:0606-00:00:1178 rokkland_017 21 00:18:06.06 11.776 0.38 þetta var þegar hann var fimm kvöld á viku með sögu tónleikana sína springsteen brotið tvö þúsund og sat og teygði sig fram í desember tvö þúsund og átján ætlar að vera nokkrum sinnum en þetta verulega -rokkland_017-0022-00:18:2954-00:00:0520 rokkland_017 22 00:18:29.54 5.12 0.33 sínum alvin innum sat brölti hugsaði og eitt af því sem hann hugsaði var að -rokkland_017-0023-00:18:3886-00:00:1410 rokkland_017 23 00:18:38.86 14.08 0.46 um að hann segir að hafi verið gott and gott barnanna voru allir farnir hann var landsteina og þá var þetta lag til sem hersins barni í heimi -rokkland_017-0024-00:22:1836-00:00:3048 rokkland_017 24 00:22:18.36 30.592 0.4 kunningja þennan standing á ég er einn eftir fingrunum plötunnar sem hann hefði verið að undirbúa að fylgja eftir núna ef allt hefur verið eðlilegt hluti útgefin eftir með tónleikaferð og platan var tekin upp í nóvember í fyrra og hann vildi ekki sitja á henni lengur heldur bara gefa út ósvinna er fyrir tekur plötu vilja fólk fara mosinn -rokkland_017-0025-00:22:5026-00:00:0792 rokkland_017 25 00:22:50.26 7.936 0.14 springsteen tuttugustu og þriðja september síðastliðin og hann segir að þegar fólk sé komið á hans aldur skipti hvert ár máli -rokkland_017-0027-00:23:0602-00:00:0758 rokkland_017 27 00:23:06.02 7.552 0.05 næsta vor en segir í dag að hann ætli líklega að fresta tónleikaferðinni til vorsins tvö þúsund tuttugustu og tvö -rokkland_017-0028-00:23:1402-00:00:0338 rokkland_017 28 00:23:14.02 3.456 0.0 og bætir við að vonandi verði hægt að túra þá -rokkland_017-0029-00:23:1782-00:00:1720 rokkland_017 29 00:23:17.82 17.152 0.31 þernunum einn maður að það er ekki endalaust tími eftir til að spila fyrir fólk en bandið er frábært og í topplag ég er sjálfur fullur orku og tilbúinn í hvað sem er segir og það er erfitt að fá ekki að gera það sem hefur verið svo stór hluti af lífi mínu síðan ég var sextánda gamalli -rokkland_017-0032-00:28:1308-00:00:0760 rokkland_017 32 00:28:13.08 7.552 0.23 nú byrjaði að semja lögin á þessa plötu í fyrra og þá hafa ekki samið neitt fyrir strikið í sex sjö ár -rokkland_017-0034-00:28:3388-00:00:0610 rokkland_017 34 00:28:33.88 6.144 0.24 eftir því sem maður eldist tapa maður vinum sínum og fjölskyldu og það er skarð í striki -rokkland_017-0037-00:28:5912-00:00:0638 rokkland_017 37 00:28:59.12 6.4 0.17 neistinn kviknaði fór að koma lög sem honum fannst það væru tilvalin fyrir íslandi og það gerðist þannig -rokkland_017-0040-00:29:1454-00:00:0340 rokkland_017 40 00:29:14.54 3.328 0.29 við leikur þegar hann var að fara út eftir hann var búinn að spila -rokkland_017-0041-00:29:2482-00:00:1058 rokkland_017 41 00:29:24.82 10.624 0.24 hafandi séð gítar frá þessu fyrirtæki áður en hann fór maður heim og vanmetinn í stofunni sinni í marga mánuði áður en hann tók hann upp og prófaði spila vor annað í apríl -rokkland_017-0042-00:29:3816-00:00:0810 rokkland_017 42 00:29:38.16 8.192 0.31 sem gamla félaga orð voru lögin að koma eins og hefði hitt bara á gullæð brúnan -rokkland_017-0043-00:33:1170-00:00:2866 rokkland_017 43 00:33:11.70 28.672 0.47 það sérkennari um ástina og lífið par og prenti letter eitt af lögunum sem var samdi apríl í fyrra þau komu öll í einu vissi lög á rúmri viku öll sameiningu sem ítalski aðdáandinn gaman um árið áður fyrsta lagi sem kom var latneskan sem heyrðum áðan og svo komu hin eitt af vörum lag á dag eða svona eitt saman í stofunni annað í svefnherberginu sínu og svo framvegis þetta er tólfta eins og ég -rokkland_017-0044-00:33:4212-00:00:0716 rokkland_017 44 00:33:42.12 7.168 0.16 og nýju lögunum eru ný svo eru þrjú gömul sem hefur oft átt að nota áður og plötur en þau hafa einhverju notað vegna aldrei -rokkland_017-0047-00:40:2966-00:00:0672 rokkland_017 47 00:40:29.66 6.784 0.19 en við skulum kveðja brúninni í bili með því að heyra lokalaga að það heitir cui -rokkland_017-0049-00:47:4240-00:00:2096 rokkland_017 49 00:47:42.40 20.992 0.49 þetta kom út á föstudaginn gus og saman í einnkennst seinna í vetur og heitir mobile skemmtilegt samstarf og mér skylda að margrét úr vök verði áberandi á þessari næstu guðsbarna við lagið og það er búið að horfa á það þrjátíu og fimm sinnum -rokkland_017-0050-00:48:0380-00:00:0832 rokkland_017 50 00:48:03.80 8.32 0.19 times á föstudaginn og myndbandið gerðu þeir árni og kinski sem störfuðu með gusgus á upphafsárunum -rokkland_017-0051-00:48:1674-00:00:0630 rokkland_017 51 00:48:16.74 6.272 0.41 næsta lag sem heyrum það er líka skemmtilegt samstarf þar er á ferðinni karen söngkona hljómsveitarinnar í -rokkland_017-0054-00:48:4142-00:00:1392 rokkland_017 54 00:48:41.42 13.952 0.12 listans var að fara að senda inn til bandaríska þingsins í þeim tilgangi að ingimundarson hátt styðja við bakið af litlum tónleikastöðum sem eru heldur betur í vandræðum núna í bandaríkjunum eins og um allan heim það er allt lokað -rokkland_017-0055-00:48:5578-00:00:0490 rokkland_017 55 00:48:55.78 4.992 0.17 og svo lét hún fylgja með að hún væri líka alveg til í að gera dúett með vilji ef hann var í stuði -rokkland_017-0058-00:49:3582-00:00:0706 rokkland_017 58 00:49:35.82 7.04 0.25 og karnivalið geti létt fólki lífið á þessum erfiðu tímum það hafi svo sannarlega hjálpað sér -rokkland_017-0059-00:54:4478-00:00:2622 rokkland_017 59 00:54:44.78 26.24 0.25 hann kallar sig elvar hann heitir elvar og hann er hjörleifsson og hann elvar gaf út fína plötu í fyrra sem ekki hefur verið farið mikið fyrir reynar afskaplega lítið við höfum verið að spila lag af plötunni reglulega farinn núna undanfarin sem heitir kontratenórinn meira gonley við í elvari sjálfum hérna áhættu -rokkland_017-0062-00:58:4278-00:00:0578 rokkland_017 62 00:58:42.78 5.76 0.27 þetta andersen einhverjum ömmu og átti flug út daginn eftir og -rokkland_017-0067-00:59:3532-00:00:0690 rokkland_017 67 00:59:35.32 6.912 0.3 hvað er hvers vegna hefur ekki farið meira fyrir þeim -rokkland_017-0074-01:60:-354316-00:00:0818 rokkland_017 74 01:6.0: 8.064 0.18 hvað varstu lengi þar það var ég þriggja ára tímabilinu beinlínis -rokkland_017-0112-01:71:-354994-00:00:0598 rokkland_017 112 01:7.1: 6.016 0.25 hann er þarna próduserar sem sagt plötuna og spilar á á hermanna -rokkland_017-0113-01:71:-354110-00:00:0870 rokkland_017 113 01:7.1: 8.704 0.42 þú ert gítarmagnara sem er og gítar ég segi eiginlega alltaf gítareikari -rokkland_017-0165-01:94:-354226-00:00:0938 rokkland_017 165 01:9.4: 9.344 0.38 þetta var hann elvar en nú skulum við heyra í elvis komnar sér plötu sem heitir heilasg og fyrsta platan hans -rokkland_017-0168-01:99:-356686-00:00:0582 rokkland_017 168 01:9.9: 5.76 0.36 sigur tilkynnti í vikunni útgáfu á hrafnagaldri óðins sem var bara -rokkland_017-0170-01:99:-354352-00:00:1436 rokkland_017 170 01:9.9: 14.336 0.29 grunar út fjórða desember á vegum grugg í gegnum voru klassískur kom út eitt lag úr verkinu sem við ætlum að loka rokklandi í dag heitir þarna óðins -rokkland_017-0171-01:100:-358876-00:02:0290 rokkland_017 171 01:10.0: 122.88 0.41 var samstarfsverkefni sigur hálsar og tónskáldsins og allsherjargoðans hilmars arnar hilmarssonar ásamt steindóri andersen sem er virtasti kvæðamaður íslands útsetningar fyrir corossover að mestu í höndum kjartans tvennir sigurðssonar huldar markan sigfúsdóttur steinharpan eftir listamanninn pál guðmundsson páli húsbandinu arakaki hlutverki en verkið var til út frá áhuga hilmars arnar á kafla úr eddukvæðunum sem ber heitið hrafnagaldur óðins en hilmar hafði lengi heillast af þessu tiltekna kvæði dregur nafn sitt af hröfnum óðins sem flugu út um allan heim komu til baka að kvöldi og færðu upplýsingar texti kvæðisins fjallar um mikla veislu sem haldin var af guðunum í valhöll á meðan á veisluhöldunum stendur eru blikur á lofti úti fyrir sem geta táknað endalok guða og manna átján hundruð settu og sjö var álitið að kvæðið væri tilbúningur frá sjáldri tvö þúsund og tvö staðfestu fræðimenn það aftur sem opinbera viðbót við eddukvæði frá fjórtándu samkvæmt hilmari er hægt að túlka hrafnagaldur óðins á ýmsa vegu það má finna mikið af táknmyndum og afleiðingum sem kveikja ímyndar sjónrænt kvæði þar sem allt er að hruni komið og heimurinn er að frjósa frá norðri til suðurs þarna er verið að vara við ragnarökum ef til vill var það eitthvað sem fólk tilsagnar á sér í dag eru umhverfisverndarmál í sambandi við virkjanir og eyðileggingu hálendisins að sjálfsögðu mikið í brennidepli það er verið að vara okkur aftur við segir í fréttatilkynningu harald óðins var samið að beiðni listahátíðar árið tvö þúsund og tvöfalt nokkrum sinnum það sama ár þessi sjötugan heildarútgáfa sem er að koma út var tekin upp þegar verkið var flutt í laganna -rokkland_018-0007-00:05:2060-00:00:0930 rokkland_018 7 00:05:20.60 9.344 0.2 það er mjög óalgengt að sami listamaðurinn gefi út margar jólaplötur en þetta er sem þriðja frá dolly gefa margir út eina jólaplötu á ferlinum -rokkland_018-0008-00:05:3096-00:00:0664 rokkland_018 8 00:05:30.96 6.656 0.42 en dollyar þriðja og þetta er létt og skemmtilegt og það er fullt af gestum þarna eða henni makeup -rokkland_018-0012-00:09:1898-00:00:0792 rokkland_018 12 00:09:18.98 7.808 0.33 minna þekkt þarna fór beint á toppinn á bæði kántrílista billborad og á jólaplötulistanum eru með sérstaka jólaplötu -rokkland_018-0015-00:13:2526-00:00:1566 rokkland_018 15 00:13:25.26 15.616 0.29 frumsýnd árið tvö þúsund og sextánda var vonandi í bandaríkjunum og víðar og sagan í myndinni er byggð á sannri sögu lífi dollyar eða atburðum í hennar lífi þegar hún var stelpa og myndina einskonar framhald af annari mynd sem heitir kd -rokkland_018-0017-00:13:4984-00:00:1172 rokkland_018 17 00:13:49.84 11.648 0.42 hún kom ekki bara út á vínil virkar ekki hann í dag það er allskonar litir og okkur svoleiðis safnarana og þeir eru margir kom út á rauðum grænum og gullituðum heimasíðu dale -rokkland_018-0027-00:23:2778-00:00:1660 rokkland_018 27 00:23:27.78 16.512 0.36 morrison heim um jólin og þau eru ansi mörg jólalög sem fjalla einmitt um það einhver ætlar að koma heim um jólin og vera hjá sínum nánustu ég ætla að vera hjá þér um jólin og þá var geggjaða þannig á auðvitað -rokkland_018-0031-00:24:0598-00:00:0604 rokkland_018 31 00:24:05.98 6.016 0.17 liam yfir aðra áður en hann var að syngja lögin sín sjálfur var fyrst og fremst til lagahöfundur -rokkland_018-0033-00:24:2046-00:00:1044 rokkland_018 33 00:24:20.46 10.496 0.33 svolítið mörgum málanna á jólaplötunni sinni sem heitir er mitilene gjarnan var fótalaus maður sem vilji mundi eftir frá því að hann var yngri -rokkland_018-0034-00:24:3944-00:00:0478 rokkland_018 34 00:24:39.44 4.736 0.15 unglingar og ungt fólk rennir sér á heldur bara svona breytti með hjónum -rokkland_018-0035-00:24:5040-00:00:0828 rokkland_018 35 00:24:50.40 8.32 0.16 og hann sat fyrir utan leonards parents og seldi þar pappír og blýanta til þess að eiga í sig -rokkland_018-0038-00:33:0284-00:00:0446 rokkland_018 38 00:33:02.84 4.48 0.08 þetta er breski tónlistarmaðurinn geymir köllum sem einu sinni hefur spilað á -rokkland_018-0040-00:33:1800-00:00:1478 rokkland_018 40 00:33:18.00 14.72 0.23 fyrsta sinn og þau hafa ekki oft verið seld held ég síðan að þetta lagalistann og með lætt er fyrsta lagið sem hann sleppti út í heiminn af nýju jólaplötunni sinni sem heitir í pianoman atvinnu satt tveir diskar -rokkland_018-0042-00:33:3982-00:00:1338 rokkland_018 42 00:33:39.82 13.44 0.39 og á seinni diskinum eru svo hina þessi lög eftir aðra og gestir með honum sleginn er fæddur í ágúst nínu rust og níundu og eins vigfússon tónleikaplötum -rokkland_018-0043-00:33:5514-00:00:1120 rokkland_018 43 00:33:55.14 11.264 0.25 leggnum ríkisútvarpinu hefur síðan tvö þúsund og tíu verið með vikulegan þátt á bbc á fimmtudagskvöldum -rokkland_018-0044-00:34:0750-00:00:1354 rokkland_018 44 00:34:07.50 13.44 0.24 gera það bara gott gott þar flottur föðuramma geymir var gyðingur sem flúðu frá þýskalandi nasismans á sínum til ísrael og þar fæddist pabba simon -rokkland_018-0045-00:34:2166-00:00:0920 rokkland_018 45 00:34:21.66 9.216 0.45 móður amma og afi voru líka flóttamenn indverjar sem af flúðu frá burma á sínum tíma og til valsa mamma sem var -rokkland_018-0047-00:34:5110-00:00:0658 rokkland_018 47 00:34:51.10 6.656 0.08 hvers vegna getum við ekki bara öll verið vinir það eru jól innritaði -rokkland_018-0051-00:38:1846-00:00:0470 rokkland_018 51 00:38:18.46 4.736 0.18 fyrir þessi jól bæði af heilum jólaplötu og svo sökum lögum -rokkland_018-0052-00:38:2370-00:00:0476 rokkland_018 52 00:38:23.70 4.736 0.0 þekktum jólalögum í nýjum búningi og nýjum lögum og það var -rokkland_018-0055-00:38:4076-00:00:0640 rokkland_018 55 00:38:40.76 6.4 0.11 nokkurn tímann meðan ég hef starfað við útvarpað það hafi komið svona mikið af jólalögum íslenskum og erlendum -rokkland_018-0056-00:38:4996-00:00:0346 rokkland_018 56 00:38:49.96 3.456 0.2 ýmsum liðum ég ætla að spila svolítið meira af þessu -rokkland_018-0059-00:39:0996-00:00:0566 rokkland_018 59 00:39:09.96 5.632 0.0 og hann var að senda frá sér jólalag sem er finnst svolítið skemmtilegt hann syngur þar um að hann hafi verið -rokkland_018-0060-00:39:1730-00:00:0710 rokkland_018 60 00:39:17.30 7.04 0.29 annar strákur var þetta allt saman ævintýri líkast jólin en nú fari jólin hreinlega bara í tugunum -rokkland_018-0061-00:41:3176-00:00:0732 rokkland_018 61 00:41:31.76 7.424 0.25 stutt og laggott jólin eru þreytandi og pirrandi segir kostur leiðslu saman -rokkland_018-0066-00:42:2556-00:00:1326 rokkland_018 66 00:42:25.56 13.184 0.16 voru til í það og völdu þetta fína lag eftir lost en á jólaplötu árið nánustu og sjö ég man ekki eftir að hafa heyrt þetta lag áður en þetta er gott þetta er skemmtilegt og vel gert -rokkland_018-0069-00:47:3378-00:00:4436 rokkland_018 69 00:47:33.78 44.288 0.49 þetta er lenti best kost frá losnað starfandi síðan tvö þúsund og níunda tvegja manna band beðnir syngur spilar og gítar og á bak við hana eins og brúsi og gítar og allt mögulegt en svo er bandið fjölmennara og stærra þegar það spilar á tónleikum árum með þeim tveimur inn í grunninn er þetta bara þau tvö og þau voru sem sagt að gefa þetta út núna gamla bítlalagið linni biblínunni og besta sendi frá sér stóra plötu í fyrra fjórðu plötuna sína sem heitir vorsöng út þetta jólalag eftir bono er einn á aðalhlu -rokkland_018-0071-00:48:2790-00:00:0504 rokkland_018 71 00:48:27.90 5.12 0.18 næsta lag sem heyrir er líka gamall og gott í nýjum búningi manns sem er orðinn fullþroskaður -rokkland_018-0072-00:48:3668-00:00:0766 rokkland_018 72 00:48:36.68 7.68 0.43 í þessu heitir los straitjackets og hann var að senda frá sér tveggja laga -rokkland_018-0075-00:49:0386-00:00:0770 rokkland_018 75 00:49:03.86 7.808 0.14 þetta var samið í sólinni í kaliforníu á sínum tíma á þeirra ímyndað sér -rokkland_018-0079-00:55:0820-00:00:0532 rokkland_018 79 00:55:08.20 5.248 0.08 arranger sem er nýfluttur aftur heim á akranes eftir að hafa búið lengi -rokkland_018-0080-00:55:1466-00:00:0454 rokkland_018 80 00:55:14.66 4.608 0.0 í reykjavík fyrst og svo á akureyri og var líka eitthvað í danmörku -rokkland_018-0081-00:55:2040-00:00:1130 rokkland_018 81 00:55:20.40 11.264 0.38 meira skagamenn sem heitir jólin kikka inn saman sérstaklega fyrir jóladagatal sem hefur verið birt á netinu núna í desember skaginn -rokkland_018-0085-00:57:1854-00:00:0970 rokkland_018 85 00:57:18.54 9.728 0.42 það kom út með þeim á jólaplötu sem heitir hátíð fer að höndum ein árið ná hundruð jötu og eitt en þetta fluttust er enn í þættinum kósíheit í hveradölum núna -rokkland_018-0086-00:57:2908-00:00:0492 rokkland_018 86 00:57:29.08 4.992 0.18 um daginn í sjónvarpinu og þar kom líka jólakóngurinn björgvin halldórsson -rokkland_018-0089-00:59:5588-00:00:1000 rokkland_018 89 00:59:55.88 9.984 0.43 þessari ballad eftir fjögurra taka saman lögin sem voru flutt í þessum þremur baggalútur -rokkland_018-0091-01:60:-358624-00:00:0976 rokkland_018 91 01:6.0: 9.728 0.46 enskur tónlistarmaður fætur tuttugustu og fimmta apríl ít hundruð nutu og fjögur hann er líka leikari bbc vakti athygli um fyrir tveimur árum þegar hann lenti ofarlega á -rokkland_018-0094-01:60:-356432-00:00:0802 rokkland_018 94 01:6.0: 8.064 0.26 nóvember tvö þúsund og átján hlaut gagnrýnendaverðlaun bresku tónlistarverðlaunanna tvö þúsund og nýjan og gáfu fyrstu stóru plötuna núna í september í fyrra -rokkland_018-0095-01:60:-355584-00:00:0462 rokkland_018 95 01:6.0: 4.736 0.12 hún fór beina leið í fyrsta sæti breska listans þegar hún kom út úr neitar hærri -rokkland_018-0096-01:60:-354916-00:00:0602 rokkland_018 96 01:6.0: 6.016 0.11 núna var hann samkvæmt er svo að gefa út jólalag gamalt lag sem ég veit ekki hversu margir -rokkland_018-0100-01:61:-357630-00:00:1760 rokkland_018 100 01:6.1: 17.664 0.43 leikið hetja á æskuslóðum sam á norður englandi nefnilega ekki langt frá ljúka og lindisfarne frá ljúka og samfender segir að alan hönd hafi verið frábær lagasmiður og vanmetinn á sínum tíma og ég vona að þetta sé nógu gert hjá mér -rokkland_018-0101-01:61:-355696-00:00:0532 rokkland_018 101 01:6.1: 5.376 0.0 lagið hefur hann gefið út til styrktar heimilislausum í bretlandi í samvinnu við samtök sem -rokkland_018-0104-01:66:-356698-00:00:0662 rokkland_018 104 01:6.6: 6.656 0.33 óþekkt það kæmi er á óvart fólk þekkti það þetta er nýlegt lag en samt kárason lagið heitir -rokkland_018-0105-01:66:-355872-00:00:0368 rokkland_018 105 01:6.6: 3.712 0.36 eins og svo mörg önnur lög og er eftir náunga sem heitir dan markan -rokkland_018-0108-01:67:-359288-00:00:0514 rokkland_018 108 01:6.7: 5.248 0.33 spilaði það svo á tónleikum í los angeles í fyrra fyrir jólin -rokkland_018-0109-01:67:-358702-00:00:1018 rokkland_018 109 01:6.7: 10.24 0.39 gunnar og kom til hennar eftir tónleikana og held henni og þessu lagi sérstaklega og þegar hún svo ákvað að taka upp prófaði spyrja hann hvort hann væri til að syngja með sér -rokkland_018-0110-01:67:-356378-00:00:0398 rokkland_018 110 01:6.7: 3.968 0.0 og það er aldrei verra að vera einmana en akkúrat um júlí -rokkland_018-0115-01:71:-356910-00:00:0532 rokkland_018 115 01:7.1: 5.376 0.33 fyrir hana fékk hún gríðargóða dóma og fjórar grammy tilnefningar til dæmis fyrir að vera -rokkland_018-0117-01:71:-354892-00:00:2466 rokkland_018 117 01:7.1: 24.576 0.29 brjóta er gott tilviljanir og ágóðinn af sölu þessa lags og streymis rennur til kvennaathvarfs í sannar er sungið um brostnar vonir og atvinnuleysi í desember og sá sem syngur sér fram á bjartari tíma jafnvel í kaliforníu þar sem er ekki er aleinn eftir komu gegnum desember -rokkland_018-0120-01:75:-356618-00:00:0674 rokkland_018 120 01:7.5: 6.784 0.4 í einu laganna eru með honum jarvis kokkur pop sem hefur talsvert unnið með tillis -rokkland_018-0123-01:75:-354388-00:00:0620 rokkland_018 123 01:7.5: 6.272 0.06 hann gaf þetta lag sjálfur út í fyrra aðeins mánuði áður en hann stytti sér aldur blessaður -rokkland_018-0124-01:83:-358484-00:00:1188 rokkland_018 124 01:8.3: 11.904 0.31 svolítið dugleg stemning í þessu edelmann úr skrifum tio kvíðinn mark sem kom til íslands og hélt tónleika í fríkirkjunni í reykjavík í nóvember tvö þúsund -rokkland_018-0125-01:83:-356944-00:00:0442 rokkland_018 125 01:8.3: 4.48 0.21 sex laga jóla ep plötu árið tvö þúsund og tólf sem hann seldi bara -rokkland_018-0126-01:83:-356324-00:00:0848 rokkland_018 126 01:8.3: 8.448 0.39 nú er hann búinn að bæta við fjórum lögum til viðbótar og sem samt gefa út tíu laga jólaplötu sem heitir mark doves -rokkland_018-0129-01:84:-359180-00:00:0732 rokkland_018 129 01:8.4: 7.296 0.44 og þau koma að kirsuberjalundi og maría biður jósep sinn að týna fyrir sig og barnið nokkur ber -rokkland_018-0134-01:87:-355866-00:00:0500 rokkland_018 134 01:8.7: 4.992 0.4 gamalt adolf adam samdi lagið átján hundruð föt og sjö -rokkland_018-0137-01:88:-359934-00:00:0912 rokkland_018 137 01:8.8: 9.088 0.28 og þarna er auðvitað verið syngja bara um fæðingu frelsarans eins og barnsins í næsta lagi sem lanegan syngur fyrir okkur er jesús litli fæddur -rokkland_018-0138-01:88:-358962-00:00:0720 rokkland_018 138 01:8.8: 7.168 0.12 á sem segir frá í þriðja erindinu segir ef ég væri fjárhirðir myndi ég gefa barninu lamb -rokkland_018-0141-01:92:-359066-00:00:0376 rokkland_018 141 01:9.2: 3.84 0.45 með ljóðinu líka prenti árið ít undra og sex í engla -rokkland_018-0145-01:92:-355244-00:00:0494 rokkland_018 145 01:9.2: 4.992 0.4 og dennis nokkur lind hann samdi þetta lag ég bara -rokkland_018-0146-01:92:-354448-00:00:0734 rokkland_018 146 01:9.2: 7.424 0.19 það er sannarlega jólastemning í því en hún er svolítið sorgleg segir frá flækingi sem vantar -rokkland_018-0147-01:93:-359662-00:00:0342 rokkland_018 147 01:9.3: 3.328 0.17 og er á aðfangadagskvöld í snjónum að reyna að húkka sér þar -rokkland_018-0148-01:93:-359084-00:00:0330 rokkland_018 148 01:9.3: 3.328 0.08 fólkið í bílunum er svo upptekið af jólunum að það sé hann ekki -rokkland_018-0149-01:93:-358690-00:00:0414 rokkland_018 149 01:9.3: 4.096 0.08 það dettur ekki í huga að taka upp og flækingurinn biður guð -rokkland_018-0150-01:93:-358236-00:00:0342 rokkland_018 150 01:9.3: 3.456 0.0 fyrirgefa þeim sem hugsa ekki um sinn minnsta bróður -rokkland_018-0158-01:97:-357150-00:00:0614 rokkland_018 158 01:9.7: 6.144 0.04 með duglegur hann túrar mikið og hefur gefið heilmikið út og hefur þurft að hafa talsvert fyrir því að geta lifað að því að vera -rokkland_018-0159-01:97:-356258-00:00:0494 rokkland_018 159 01:9.7: 4.864 0.2 og hann var sem sagt að gefa út lesa jólaplötur -rokkland_018-0162-01:101:-357704-00:00:0490 rokkland_018 162 01:10.1: 4.864 0.38 og með þarna eru bassaleikari sem undir john evans og trommarinn matt utan -rokkland_018-0165-01:101:-355420-00:00:1918 rokkland_018 165 01:10.1: 19.2 0.15 gamladaga þessa jólaplötur sína segir hún sjálf það skiptir miklu máli að reyna að lyfta anda fólks þessi tími ársins sem tími sem á að vera gleðiríkur og skemmtilegur tími þar sem fjölskyldur koma saman og gleðjast en þetta er líka tími þegar margir eru sorgmæddir og einmana -rokkland_018-0166-01:102:-359446-00:00:0360 rokkland_018 166 01:10.2: 3.584 0.25 og margar fjölskyldur ná ekki að koma saman í ár vegna farsóttarinnar -rokkland_018-0168-01:102:-358222-00:00:0406 rokkland_018 168 01:10.2: 4.096 0.2 ég vona að þessi litli fallegi pakki frá mér veiti örlitla birtu inn í sálina -rokkland_018-0169-01:102:-357512-00:00:1400 rokkland_018 169 01:10.2: 14.08 0.33 þetta er búið að vera svolítið mikið í máli hjá okkur í dag í þessu jólarokklandi í dag en stundum raðast þetta bara saman allt af þetta hafi verið jólalög og ný jólalög eða nýjar útgáfur af gömlum jólalögum -rokkland_018-0170-01:102:-356046-00:00:0844 rokkland_018 170 01:10.2: 8.448 0.4 og við ætlum að enda þetta á smástund heyrðum í fyrri þættinum heyrum hilaire var að senda frá sér hann -rokkland_018-0171-01:102:-354550-00:00:0546 rokkland_018 171 01:10.2: 5.376 0.33 og endurminningar samið árið ná hundruð þrjátíu og fjögur á þeim felsen -rokkland_018-0172-01:103:-359950-00:00:1814 rokkland_018 172 01:10.3: 18.048 0.34 textahöfundinum richard börnum hér er hvorki sungið um jólin eða jesúbarnið hér er bara ástfangið par í gönguferð í vetrarríkinu winter vondan ég minni á rokkland á netinu rússlandi -rokkland_018-0173-01:103:-358088-00:00:0394 rokkland_018 173 01:10.3: 3.968 0.45 togast á spotify og itunes til dæmis og svo er það -rokkland_018-0174-01:103:-357646-00:00:1026 rokkland_018 174 01:10.3: 10.24 0.41 lagalistann spotti væri rokkaðri með sem við getum fylgst með því að smella hjartað og eðlilega meiri jólamúsík ég með jólamúsík ásáttur -rokkland_019-0003-00:01:1170-00:00:1416 rokkland_019 3 00:01:11.70 14.08 0.38 spector plötuupptökur stjórn klikka fyrir það sem fékk nafnið vonlausri hann lést á sjúkrahúsi í kaliforníu sextánda janúar síðastliðin samdi fangelsi -rokkland_019-0008-00:02:1864-00:00:0946 rokkland_019 8 00:02:18.64 9.472 0.22 árið ná hundruð átta tíu og níu var spenntari inn í frægðarhöll opin og tvö þúsund og fjögur endast og þriðja sæti yfir mestu listamenn allra tíma -rokkland_019-0012-00:02:4336-00:00:0486 rokkland_019 12 00:02:43.36 4.864 0.18 en ég held að það megi segja að finnskt hafi verið -rokkland_019-0013-00:02:4892-00:00:1070 rokkland_019 13 00:02:48.92 10.752 0.34 svolítið sér í en brjálað séní er ekki viss um að annaðist líf það endaði vissu litla en ég held að hann hafi átt frekar líf meira og minna -rokkland_019-0014-00:03:0020-00:00:0884 rokkland_019 14 00:03:00.20 8.832 0.14 klink fyrir lögin sín sem hún gerði á sjöunda áratugnum aðallega sem hann sagði að væru eins og litlar sinfóníur fyrir -rokkland_019-0016-00:03:1698-00:00:0500 rokkland_019 16 00:03:16.98 4.992 0.23 wolfs sem hann fékk með því að vera með marga hljóðfæraleikara í einu -rokkland_019-0018-00:03:3500-00:00:2298 rokkland_019 18 00:03:35.00 23.04 0.31 eins og í söknuður sem nokkrar fiðlur spila sömu línurnar til dæmis það var hugsunin hjá finnlandi og sanknarlega lögin sem hann tók upp saman mörg sjálfur eða var að minnsta kosti skrifaður fyrir þeim ásamt öðru fólki sem margt vann í lagasmíða fabrikunni í new york brill byggingunni -rokkland_019-0019-00:04:0386-00:00:0750 rokkland_019 19 00:04:03.86 7.424 0.4 og oftar en ekki vann með stúdíó tónlistarmönnunum sem gengu undir nafninu nýr verkin rúnar var hópur á afskaplega flinkum -rokkland_019-0020-00:04:1186-00:00:0544 rokkland_019 20 00:04:11.86 5.504 0.45 olli spiluðu bara með öllum meira og minna á sínum tíma -rokkland_019-0022-00:04:3670-00:00:0382 rokkland_019 22 00:04:36.70 3.84 0.36 nýlega er látinn en hann trommar til dæmis í þessu hérna -rokkland_019-0023-00:06:1878-00:00:2828 rokkland_019 23 00:06:18.78 28.288 0.49 en er eina meistaraverkum froment sem kom út í ágúst ná hundruð settu og þrjú og þetta er bara ein af stóru vörðum rotten lagið er í rokkinu málinu og sannreyna lagi fyrsta sæti yfir lög stúlknahljómsveita í von handriti glasinu er alavere -rokkland_019-0025-00:07:1652-00:00:0534 rokkland_019 25 00:07:16.52 5.376 0.45 bakari eins og ringulreið og ofbeldi í sykur og sælgætis hjúpi -rokkland_019-0029-00:07:4198-00:00:0648 rokkland_019 29 00:07:41.98 6.4 0.25 óstöðugur snillingur sem hafi sannað það fyrst og fremst að listin sjálf standi ávalt listamanninum framar -rokkland_019-0030-00:07:4898-00:00:0640 rokkland_019 30 00:07:48.98 6.4 0.07 hefur örstuttu lögum sögunnar lög sem fjölluðu um ástina og allt það góða við hana -rokkland_019-0031-00:07:5588-00:00:0326 rokkland_019 31 00:07:55.88 3.328 0.0 hann sjálfur hafi verið ófær um að gefa eða þiggja -rokkland_019-0032-00:08:0176-00:00:0450 rokkland_019 32 00:08:01.76 4.48 0.42 á búnaði innst þúsund og níu fyrir morðið á leikonunni lönu karo -rokkland_019-0033-00:08:1046-00:00:0986 rokkland_019 33 00:08:10.46 9.856 0.31 vinnast á háskólans þegar hún kvöld eitt ákvað að fylgja spector heim til hans síðla nætur -rokkland_019-0038-00:10:0380-00:00:4260 rokkland_019 38 00:10:03.80 42.496 0.48 arineld brot desember tuttugustu og sjötta desember ít hundruð þrjátíu og níu kappans þegar til var aðeins nýjar gamalt mömmu sinni til sandinn hundruð fimmtu og þrjú nokkrum árum síðar var hann farinn að spila á gítar með gjafirnar hundruð fimmtu tþegar amarna árangurinn tætt skólafélögum sínum sem marshall og annette undir tengingin kom fiskimaðurinn útsetningar alla leið í fyrsta sæti á bandaríska vinstri -rokkland_019-0044-00:15:3626-00:00:2678 rokkland_019 44 00:15:36.26 26.752 0.35 spaugilegan singer liverman ætlaði sér ekki að vera hljóðfæraleikari á tímakaupi hann vildi stjórna upptökunum og meðal þess sem hann gerði næst var að stjórna upptökum á lagi eftir tínt sem heitir eru breathtaking -rokkland_019-0049-00:21:1768-00:00:0354 rokkland_019 49 00:21:17.68 3.584 0.25 þetta virkaði bara skemmt um nafn og fyrsta lagi með nýjum krystal -rokkland_019-0058-00:24:3964-00:00:0702 rokkland_019 58 00:24:39.64 7.04 0.42 andaði verið spennandi að taka upp í fyrsta skipti fyrir fylgir hann vissi auðvitað ekki þá að lagi munnin -rokkland_019-0059-00:24:4750-00:00:0686 rokkland_019 59 00:24:47.50 6.784 0.09 var áfram í stúdíóinu þegar búið var að taka upp grunna hann var búinn að gera sitt vegna þess að hann og fionu -rokkland_019-0062-00:25:1308-00:00:0326 rokkland_019 62 00:25:13.08 3.328 0.38 en þau höfðu aldrei átt að giftast hún og fyrr það hafi verið -rokkland_019-0063-00:25:1676-00:00:0486 rokkland_019 63 00:25:16.76 4.864 0.17 mistök komum betur að því á eftir en það næsta sem spenntari -rokkland_019-0065-00:25:3292-00:00:0610 rokkland_019 65 00:25:32.92 6.144 0.36 og nú koma sér fyrir í los antoníusar þróað með aðstoð -rokkland_019-0067-00:25:4456-00:00:0382 rokkland_019 67 00:25:44.56 3.84 0.1 þeir sem voru í þessum hópi hljóðfæraleikara sem fékk annarri -rokkland_019-0079-00:27:0278-00:00:1092 rokkland_019 79 00:27:02.78 11.008 0.17 svo láu leiðir er aftur saman síðar þegar spector var orðinn upptökustjóri og randi segir að það hafi alltaf verið gaman að vera í kringum fuller að verið skemmtilegur náungi sem á haft mikinn áhuga -rokkland_019-0080-00:27:1944-00:00:0690 rokkland_019 80 00:27:19.44 6.912 0.44 gott ár í okkar manni hann kom fjórum lögum en á tolerance sem við heyrðum áðan -rokkland_019-0086-00:29:5816-00:00:1110 rokkland_019 86 00:29:58.16 11.008 0.22 hefur aðallega geyma lög sem eru fyrir löngu orðin klassísk jólalög og voru það mörg hver á þeim tíma þegar platan kom út þarna er vænstan satellite -rokkland_019-0088-00:30:3204-00:00:1286 rokkland_019 88 00:30:32.04 12.928 0.21 rétt áðan og þetta lag sem við erum að tala um sem darlene eitt allra vinsælasta jólalag síðustu ára utan hundruð áttu og sjö -rokkland_019-0097-00:34:1518-00:00:1032 rokkland_019 97 00:34:15.18 10.24 0.47 nefnilega tónanna jólaplata finnskt væri ein af sínum uppáhalds plötum og hann spilar í öllum lögunum án -rokkland_019-0098-00:34:2606-00:00:1558 rokkland_019 98 00:34:26.06 15.488 0.19 sagðist hafa vitað þegar upptökur voru í gangi að þetta myndi seljast en ekki að þetta myndi ganga svona vel eins og raun ber vitni og þessi músík er enn spiluð í útvarpi um allan heim fyrir jólin þessi jólaplata spectors er sublime -rokkland_019-0100-00:34:5378-00:00:0402 rokkland_019 100 00:34:53.78 4.096 0.27 hann hélt áfram að gefa út lög með ronettes til dæmis -rokkland_019-0101-00:34:5860-00:00:0700 rokkland_019 101 00:34:58.60 6.912 0.38 þarna voru bítlarnir kommenti sögunnar og innrás þeirra og annarra bíla hljómsveita frá bretlandi hafin í bandaríkin en spector hélt sínu -rokkland_019-0103-00:37:2362-00:00:1150 rokkland_019 103 00:37:23.62 11.52 0.48 ég kemst í jólafíling söng baggalútur en þetta er frumútgáfan þarna verða syngur ástina þetta er skrifað á barinn og fimmtugur -rokkland_019-0112-00:39:0648-00:00:0406 rokkland_019 112 00:39:06.48 4.096 0.18 hljóðverinu var metnaðarfullur vildi ná fram því sem hann heyrði í -rokkland_019-0115-00:39:3034-00:00:0310 rokkland_019 115 00:39:30.34 3.072 0.1 það fór ekki hærra en í átta og áttunda sæti -rokkland_019-0151-00:48:2786-00:00:0606 rokkland_019 151 00:48:27.86 6.016 0.28 fræðimenn hvað skærast hann borgaði vel og allir voru glaðir og hann var ekki farinn að bera byssu -rokkland_019-0152-00:48:4130-00:00:0918 rokkland_019 152 00:48:41.30 9.216 0.46 eitt skrýtin komu betur á því á eftir en ná hundruð settu og átta gekk okkar maður í það heila hann kvæntist ronnie aðalsöngvari -rokkland_019-0153-00:48:5124-00:00:0334 rokkland_019 153 00:48:51.24 3.328 0.1 hún sagði löngu seinna frá því í ævisögu sinni bíla -rokkland_019-0157-00:49:1532-00:00:0422 rokkland_019 157 00:49:15.32 4.224 0.0 hún skildi bara ekkert í þessu hann sem maður samið lög fyrir hana og stjórna upptökum -rokkland_019-0158-00:49:2002-00:00:0456 rokkland_019 158 00:49:20.02 4.48 0.14 bannaði að halda áfram að syngja og þetta ástand stóð yfir í sjö ár -rokkland_019-0159-00:49:2518-00:00:0652 rokkland_019 159 00:49:25.18 6.528 0.22 þá fékk hann í nóg og sagði skilið við spenntur honum en hann hafði oft sagt við hana -rokkland_019-0163-00:49:5330-00:00:0552 rokkland_019 163 00:49:53.30 5.504 0.31 brenglast fór ekki hærra inn í undra og áttunda sæti á bandaríska vitandi -rokkland_019-0164-00:51:3830-00:00:2730 rokkland_019 164 00:51:38.30 27.264 0.48 enda gæti vel þó ég geri ráð fyrir því að það hafi ekki farið vel í okkar mann að reyna bara með því að hann sætti sig ekki við annað en velgengni var búið að ganga svo vel í langan tíma og næsta lag sem kom á lager betur lagið blaðanna than á þrettánda sæti á mynsters ameríku og þar með fannst betur inventing -rokkland_019-0165-00:55:3062-00:00:1108 rokkland_019 165 00:55:30.62 11.136 0.38 brannigan á rás tveir poll og maður dagsins er upptökustjórinn felsen sem lést núna í janúar -rokkland_019-0168-00:55:5918-00:00:0518 rokkland_019 168 00:55:59.18 5.248 0.21 náði í þrettánda sæti bandaríska mistókst en hann festi sig enn betur í sessi -rokkland_019-0170-01:62:-359066-00:00:4126 rokkland_019 170 01:6.2: 41.216 0.46 sameiginlegur og drengjum vel gert vel heppnað og þetta er maður fyrsta bætti þessu við þetta fallega lag eftir formaðurinn strengjum en polar ekki hrifinn honum fannst þetta allt of mikill sykur og löngu síðar kom út önnur útgáfa af ebben og þar er kollegar kórinn af laginu og þannig er enn lagi mestan varð ansi vinsælda frumgerð lifað góðu lífi til dæmis í dag heldur betur -rokkland_019-0176-01:66:-355530-00:00:0930 rokkland_019 176 01:6.6: 9.344 0.06 eins og ég sagði áðan lennon var það nefnilega líka og það vita það ekki allir en fyllingu -rokkland_019-0180-01:71:-357962-00:00:0692 rokkland_019 180 01:7.1: 6.912 0.25 austurríkis sem hann var í og slasaðist mögulega tók margar klukkutíma aðgerð -rokkland_019-0182-01:71:-356044-00:00:0786 rokkland_019 182 01:7.1: 7.808 0.45 yfir slysið hafði hann stofnað nýtt plötufyrirtæki með varnaðarorðum spektor og tók upp nokkrar plötur með fólki eins og hér -rokkland_019-0185-01:71:-354016-00:00:0684 rokkland_019 185 01:7.1: 6.912 0.15 og lennon fékk hann svo menn sér aftur til að gera plötuna sem fékk nafnið rocket hundruð sjöttu og fimm -rokkland_019-0189-01:74:-354458-00:00:4810 rokkland_019 189 01:7.4: 48.128 0.47 en franklin okkarmanni þarna seldist ágætlega atli hafði oft verið betra hjá okkar manni spector eins og lukkan hefði svolítið yfirgefa og hann hagaði sér sífellt sérkennilegar og svona athyglisvert með byssuna í hljóðverinu spurðist út og var ekki til að auka áhuga fólks á að vinna með honum tveimur ársins í hundruð jötu og sjö gera plötur með lenker notaðist bette af rekin gruggi það beinustu donna maður sem heyrði meðan hann spilar á píanó og svo framvegis -rokkland_019-0192-01:76:-359982-00:00:0612 rokkland_019 192 01:7.6: 6.144 0.09 þegar þarna var komið sögu átti kórinn eiginlega alveg eftir að slá í gegn í ameríku hann var svolítið númer víða í evrópu -rokkland_019-0193-01:76:-359298-00:00:0566 rokkland_019 193 01:7.6: 5.76 0.31 fyrir rólegheitunum sína en ameríku hafði hann ekki náð að heilla ráði ennþá -rokkland_019-0197-01:79:-355080-00:00:0416 rokkland_019 197 01:7.9: 4.224 0.45 lestinni kannski að nota tækifærið og reyna að sem eitthvað saman -rokkland_019-0198-01:79:-354308-00:00:0414 rokkland_019 198 01:7.9: 4.224 0.1 spector og í heila mánuði hittust er heima hjá spector -rokkland_019-0200-01:80:-358878-00:00:0730 rokkland_019 200 01:8.0: 7.296 0.36 bóginn sagði seinna að þetta hafi verið nokkuð góður tími þó það hafi verið kalt heima hjá spektor og hann sýndi allar sínar bestu hliðar -rokkland_019-0203-01:80:-355848-00:00:0516 rokkland_019 203 01:8.0: 5.12 0.27 aðgengilegir músík amons þekktir fyrir til þess tíma þetta var bara svona áhrif á mikið -rokkland_019-0205-01:80:-354052-00:00:0662 rokkland_019 205 01:8.0: 6.656 0.39 þegar mættu í stúdíói mestur varð fljótlega ágreiningur ramones þorrann að vinna hratt og allt öðruvísi en spektor -rokkland_019-0206-01:81:-359332-00:00:0460 rokkland_019 206 01:8.1: 4.608 0.12 það kom upp upp leiðindi og sagan segir að hann hafi að minnsta kosti einum tímapunkti dregið -rokkland_019-0207-01:81:-358218-00:00:0304 rokkland_019 207 01:8.1: 3.072 0.2 platan kom út á endanum fjórða febrúar ná hundruð átta -rokkland_019-0208-01:81:-357860-00:00:0492 rokkland_019 208 01:8.1: 4.992 0.38 og er mest selda plata ramones fór í fjórtándu sæti vinsældalistans í bretlandi -rokkland_019-0211-01:85:-357666-00:00:0356 rokkland_019 211 01:8.5: 3.456 0.0 peningum þurfti ekkert að gera það í raun og veru en -rokkland_019-0213-01:85:-356478-00:00:0734 rokkland_019 213 01:8.5: 7.424 0.33 villette miklum tíma í réttarsölum á ævinni þurfti oft að fara fyrir rétt með allskyns mál tengd tónlist -rokkland_019-0215-01:86:-359776-00:00:0366 rokkland_019 215 01:8.6: 3.712 0.15 en um þetta leyti fyrir svona tuttugustu lét hann hafa eftir sér í -rokkland_019-0216-01:86:-359362-00:00:0450 rokkland_019 216 01:8.6: 4.48 0.12 talað hann vissi að fólk liti upp til sín vildi líkjast tónum og gera eins og hann -rokkland_019-0218-01:86:-358250-00:00:0314 rokkland_019 218 01:8.6: 3.072 0.4 þetta var áður en hann varð lönu kjartan að bana -rokkland_019-0219-01:86:-357576-00:00:0768 rokkland_019 219 01:8.6: 7.68 0.27 réttarhöldin tóku langan tíma og tvö þúsund og níu var það sem sagt dæmdur í fangelsi nýjan árið arminn og mesta lagi -rokkland_019-0220-01:86:-356584-00:00:0516 rokkland_019 220 01:8.6: 5.12 0.38 birtust mjög skrýtnar myndir af honum meðan réttarhöldin stóðu yfir það var með mikið og við -rokkland_019-0224-01:87:-359924-00:00:0634 rokkland_019 224 01:8.7: 6.272 0.12 en á réttarhöldunum stóð kallaði ákæruvaldið til vitni nokkrar konur sem alist því hvernig spector hefði -rokkland_019-0225-01:87:-358964-00:00:0570 rokkland_019 225 01:8.7: 5.632 0.36 leiti ans en hann hélt því fram að lana klessu höfðu skotið sig sjálf -rokkland_019-0226-01:87:-358194-00:00:0618 rokkland_019 226 01:8.7: 6.144 0.32 hvort sem hann drap lönu kláran viljandi eða óvart held ég að það sé nokkurn vegin á hreinu að hann varð innan -rokkland_019-0229-01:91:-357730-00:00:0698 rokkland_019 229 01:9.1: 7.04 0.12 en við höldum okkur áfram við tónlist fortíðar inna til enda þessa þáttar við heyrum næst lagið -rokkland_019-0231-01:97:-356274-00:00:0790 rokkland_019 231 01:9.7: 7.936 0.37 enda er bohemian meistaraverk hljómsveitarinnar vín var á toppnum á breska vinsældalistanum þangað til þennan dag árið tjá hundruð -rokkland_019-0232-01:97:-355416-00:00:0662 rokkland_019 232 01:9.7: 6.656 0.43 jötu og sex og þetta menn bjuggust ekki við að þetta rigningar hluti á vinsældalistanum vegna þess að það lagið eins -rokkland_019-0235-01:98:-359162-00:00:0518 rokkland_019 235 01:9.8: 5.248 0.42 það var einmitt mamma mia með abba sem stal takst af bohemian -rokkland_019-0236-01:101:-356166-00:00:0756 rokkland_019 236 01:10.1: 7.552 0.48 í lagi sem var að konum á breska vinsælasta í þessari viku árið tjá hundruð jötu og sex fyrir föt og fimm ár síðan alveg -rokkland_019-0237-01:101:-355352-00:00:0412 rokkland_019 237 01:10.1: 4.224 0.36 nákvæmlega þetta er að finna á þriðju abba sem heitir bara -rokkland_019-0239-01:101:-354370-00:00:0640 rokkland_019 239 01:10.1: 6.4 0.2 þarna er þekktustu lögin mamma í að það er númer eitt á hliðinni svo versta -rokkland_019-0240-01:102:-359340-00:00:0810 rokkland_019 240 01:10.2: 8.064 0.43 og rokkslagara líka á b hliðinni á mamma mia smáskífunni sem ég ætla spila -rokkland_019-0246-01:106:-354344-00:00:0452 rokkland_019 246 01:10.6: 4.48 0.38 ólafur páll gunnarsson takk fyrir að hlusta og hér er við ég jenný -rokkland_020-0007-00:06:5692-00:00:0420 rokkland_020 7 00:06:56.92 4.096 0.25 en kom yfir hafið til kaliforníu eftir að hann hætti í hljómsveitinni hollies á sínum tíma -rokkland_020-0008-00:07:0206-00:00:0984 rokkland_020 8 00:07:02.06 9.856 0.39 þau voru par þau byggða vera saman ná hundruð settu og átta og voru ennþá par janúar ná hundruð sjöttu þegar tjóni jákvæða fara til evrópu í frí -rokkland_020-0013-00:07:3618-00:00:0550 rokkland_020 13 00:07:36.18 5.504 0.43 eitt laganna á blue um þennan carrie sagan segir að hafi verið svolítið töfrar -rokkland_020-0017-00:10:5456-00:00:0504 rokkland_020 17 00:10:54.56 5.12 0.31 varnargrein t í sandinn og hún sagði seinna í viðtali að hún hafi -rokkland_020-0018-00:11:0100-00:00:1318 rokkland_020 18 00:11:01.00 13.184 0.24 á sínum tíma haldið að sambandi við manni myndi endast að hún og greindur að verða gömul saman en það var ekki úr hún var stödd á eyjunni formentera í sömu ferð sem er -rokkland_020-0019-00:11:1492-00:00:0532 rokkland_020 19 00:11:14.92 5.376 0.33 lítil eyja fyrir neðan í big hún sendi grasinu sambandi þeirra væri -rokkland_020-0021-00:11:2882-00:00:0446 rokkland_020 21 00:11:28.82 4.48 0.4 natur undir það í nýrri grein um tjóni og blikar -rokkland_020-0029-00:12:1422-00:00:0564 rokkland_020 29 00:12:14.22 5.632 0.4 og þau urðu sem sagt paranojan og þegar leið á barnanna um að gifta sér -rokkland_020-0030-00:12:2052-00:00:1114 rokkland_020 30 00:12:20.52 11.136 0.41 en hún vildi það ekki eins fyrir sér að verða bara heimavinnandi húsnæði sem hún kærði sig alls ekki um en það var ekki það sem vildi heldur hann vildi hún yrði frjáls eins og fuglinn samt -rokkland_020-0031-00:12:3358-00:00:0562 rokkland_020 31 00:12:33.58 5.632 0.0 hann segist hafa fylgst með inni þegar hún samdi talsvert af lögunum sem enduðu á plötunni blóm -rokkland_020-0032-00:12:3992-00:00:0474 rokkland_020 32 00:12:39.92 4.736 0.0 og hann segir að hún sé einstök kona og hann sé stolt frá því að hafa fengið að vera hluti af -rokkland_020-0033-00:12:5362-00:00:0658 rokkland_020 33 00:12:53.62 6.656 0.35 en við skulum heyra lagi sem hún samdi til kærastans þegar elísa adinu var að brenna út -rokkland_020-0034-00:13:0228-00:00:0594 rokkland_020 34 00:13:02.28 5.888 0.33 verið tugarins hreindýr en hún er sorgmædd unninn að tapa elskunni sinni -rokkland_020-0038-00:16:5440-00:00:0582 rokkland_020 38 00:16:54.40 5.888 0.14 grein um það hverjum hún hefði verið með það er hjá hverjum jón mission -rokkland_020-0039-00:17:0064-00:00:0788 rokkland_020 39 00:17:00.64 7.936 0.33 voru aðrir tímar þá en í dag voru svo sem tímar frjáls ást og hippa og það saman -rokkland_020-0040-00:17:0920-00:00:0408 rokkland_020 40 00:17:09.20 4.096 0.13 en ég held að það sé alveg hreinu róleg dómarnir skrifa svona grein í dag -rokkland_020-0041-00:17:1432-00:00:0546 rokkland_020 41 00:17:14.32 5.504 0.42 hún var um tíma með davis á undan nash var með daginn -rokkland_020-0044-00:17:3190-00:00:0352 rokkland_020 44 00:17:31.90 3.584 0.4 segist annar eftir að hún kom úr ferðalagi frá evrópu -rokkland_020-0045-00:17:3626-00:00:0378 rokkland_020 45 00:17:36.26 3.712 0.0 og þau voru enn saman þegar hún tók upp plötuna blús -rokkland_020-0046-00:17:4046-00:00:0428 rokkland_020 46 00:17:40.46 4.352 0.12 til umfjöllunar í dag en þau slitu svo sambandinu í mars ná hundruð jötu og eitt -rokkland_020-0049-00:17:5834-00:00:1928 rokkland_020 49 00:17:58.34 19.328 0.45 þeirra samband hafi einkennst það hafa verið góður tími og róleg heitar sjötugan hans öllum endirinn emi dæmis að geyma smellinn gatan hann var mikil stjarna og hvað það kom eitthvað upp þeirra -rokkland_020-0050-00:18:1844-00:00:0678 rokkland_020 50 00:18:18.44 6.784 0.38 á milli þannig að það slitnaði uppúr því sambandi og lagið blóðtöku samdi joni um sig -rokkland_020-0052-00:21:1394-00:00:0826 rokkland_020 52 00:21:13.94 8.32 0.33 ég sá fram í lagi samið illan og lagið og að on sem platan lú -rokkland_020-0055-00:21:3226-00:00:0958 rokkland_020 55 00:21:32.26 9.6 0.04 svo kom eitt og annað upp á og hann var stórstjarna á svipstundu og því fylgdu jarðskjálftar og eldgos og hún var miður sín þegar sambandinu lauk fire -rokkland_020-0059-00:22:0308-00:00:0846 rokkland_020 59 00:22:03.08 8.448 0.43 almenna sem kennari en pabbinn var lautinant í kanadíska flugvallar unga flugmenn í form -rokkland_020-0060-00:22:1486-00:00:0744 rokkland_020 60 00:22:14.86 7.424 0.13 um tíma meðan var í hernum en eftir heimsstyrjöldina kom fjölskyldan sér fyrir í saskatoon -rokkland_020-0063-00:22:3572-00:00:0614 rokkland_020 63 00:22:35.72 6.144 0.47 þjónar illa í skóla hafði áhuga á listrænu og sérstaklega af því að mála myndir -rokkland_020-0064-00:22:4282-00:00:0356 rokkland_020 64 00:22:42.82 3.456 0.0 nýjar og gömul þegar hún fékk lömunarveiki og var lögð inn á sjúkrahús -rokkland_020-0065-00:22:5002-00:00:0462 rokkland_020 65 00:22:50.02 4.608 0.06 og mér skilst líka að mömmunnar hafi komið einu sinni að heimsækja hana en pabbi hennar -rokkland_020-0066-00:22:5644-00:00:0448 rokkland_020 66 00:22:56.44 4.48 0.18 það var á þessum tíma sem hún byrjaði piltar meðan hún var að ná sér af lömunarveikinni -rokkland_020-0067-00:23:0378-00:00:0926 rokkland_020 67 00:23:03.78 9.344 0.16 áhrif á ýmislegt til dæmis styrkinn í vinstri hendinni og þess vegna fór um að gera tilraunir með öðruvísi stillingar á gítarnum sem var seinna -rokkland_020-0068-00:23:1354-00:00:0726 rokkland_020 68 00:23:13.54 7.168 0.41 af hennar sérkennum hún er enn að gítarleikinn að því að hún er alltaf með mismunandi stillingar -rokkland_020-0070-00:23:2696-00:00:0874 rokkland_020 70 00:23:26.96 8.832 0.35 nána kom hún fyrst fram opinberlega á stað í saskatoon bauð upp á svona þjóðlagatónlist var níundu settu og tvö -rokkland_020-0075-00:24:0664-00:00:0310 rokkland_020 75 00:24:06.64 3.2 0.2 hún fór til toronto ætlaði að reyna fyrir sér sem -rokkland_020-0077-00:24:1772-00:00:0542 rokkland_020 77 00:24:17.72 5.376 0.12 þegar hún var búin að vera nokkra mánuði í toronto götuna var ófrísk eftir kærasta sinn -rokkland_020-0078-00:24:2536-00:00:0506 rokkland_020 78 00:24:25.36 4.992 0.31 hann yfirgafa peningalausa og allslausa þegar um var kominn þrjá mánuði á leið -rokkland_020-0079-00:24:3108-00:00:0634 rokkland_020 79 00:24:31.08 6.4 0.1 hún fæddi stúlkubarn í febrúar ná hundruð settu og fimm en sá ekki fyrir sér að geta séð fyrir barninu -rokkland_020-0081-00:24:4420-00:00:0652 rokkland_020 81 00:24:44.20 6.528 0.38 gaf stúlkunni nafni kelinow og hún gaf hana síðan frá sér til ættleiðingar -rokkland_020-0082-00:24:5202-00:00:0456 rokkland_020 82 00:24:52.02 4.608 0.27 lesendum fyrir öllu og öllum en svo gerðist það árið ná hundruð nutu og þrjú -rokkland_020-0084-00:25:0086-00:00:1020 rokkland_020 84 00:25:00.86 10.24 0.22 bralla seldi götublaði söguna um barnið sem þjáning afinn árum síðar tjáði jóni sig um þetta í viðtali -rokkland_020-0085-00:25:1178-00:00:0594 rokkland_020 85 00:25:11.78 6.016 0.3 og sagði að hún hafi verið bláfátæk að reyna að lifa af því að spila á fólk klúbbum í toronto -rokkland_020-0089-00:25:3682-00:00:0314 rokkland_020 89 00:25:36.82 3.072 0.0 verið hræðilega erfitt en hún hafi ekki séð aðra leið færa -rokkland_020-0091-00:29:0138-00:00:1226 rokkland_020 91 00:29:01.38 12.288 0.31 laglínan lulu dótturina sem hún þurfti að gefa frá sér árið í hundruð settu og fimm móðir og dóttir hittust aftur ná hundruð nutu og sjö -rokkland_020-0093-00:29:2666-00:00:0560 rokkland_020 93 00:29:26.66 5.504 0.21 móður sinni og tjóni hafði alla tíð verið að hugsa til hennar að sjálfsögðu og hafa áhyggjur af henni -rokkland_020-0096-00:29:5048-00:00:0568 rokkland_020 96 00:29:50.48 5.632 0.15 tjóni segir að hún geti auðveldlega drukkið heilan kassa af einhverjum en samt -rokkland_020-0098-00:30:0508-00:00:1126 rokkland_020 98 00:30:05.08 11.264 0.39 kurteislega oft jóni hefur aldrei sagt um hvern hún er að syngja þarna það er hún annað borð er að syngja um einhvern -rokkland_020-0102-00:30:5134-00:00:0400 rokkland_020 102 00:30:51.34 3.968 0.36 og joni kynntist þessu hljóðveri skömmu áður en hún lagði upp í ferðalagið um -rokkland_020-0103-00:30:5580-00:00:1268 rokkland_020 103 00:30:55.80 12.672 0.45 evrópu sem heitir joellen lapidus sem smíðaði hljóðfærið með hana í huga hafði upphafinu á biggest valinu þar sem hún var að spila ná hundruð settu og níu og sýndi ta -rokkland_020-0107-00:35:4936-00:00:0348 rokkland_020 107 00:35:49.36 3.584 0.4 og prins sem var mikill aðdáandi frá því að ab -rokkland_020-0108-00:35:5324-00:00:0724 rokkland_020 108 00:35:53.24 7.168 0.29 guð skulum heyra eitt lag til viðbótar af lagið california þar sem hún spilar líka á fjalla -rokkland_020-0110-00:36:1064-00:00:0510 rokkland_020 110 00:36:10.64 4.992 0.36 og í kaliforníu er hún eiginlega að syngja um ferðalagið sitt til evrópu þann -rokkland_020-0115-00:40:0092-00:00:1638 rokkland_020 115 00:40:00.92 16.384 0.37 tilraun á dögunum lagið california er merkilegt með þessa plötu að hún seldist ekkert sérstaklega vel þegar hún kom út fórnirnar þriðja sæti í bretlandi en svo -rokkland_020-0118-00:40:3374-00:00:0548 rokkland_020 118 00:40:33.74 5.504 0.23 gögnum í dag er þetta ein af bestu plötum sögunnar að margra andi -rokkland_020-0119-00:40:4022-00:00:0424 rokkland_020 119 00:40:40.22 4.224 0.33 við kosinn af gömlu kærustunum hennar tjóni segir í nýrri grein í -rokkland_020-0120-00:40:4634-00:00:0568 rokkland_020 120 00:40:46.34 5.632 0.27 til las álíka gott skáld og tjóni en hún sé miklu betri tónlistarmaður lagahöfundur en -rokkland_020-0123-00:41:0038-00:00:0972 rokkland_020 123 00:41:00.38 9.728 0.22 bætir við að það sé ómögulegt að gera upp á milli laganna niður sé öll frábær hún var svo brilliant lagahöfundur jón er orðinn jötu og fjörugar -rokkland_020-0124-00:41:1118-00:00:0500 rokkland_020 124 00:41:11.18 4.992 0.14 og hún hefur átt við heilsu leysi að stríða undanfarin ár ýmislegt sem hefur -rokkland_020-0129-00:41:5384-00:00:0558 rokkland_020 129 00:41:53.84 5.504 0.28 tjóni þykir vænt um alla athyglina sem nú hefur verið að fá undanfarið það voru ekki allir heyrnarlaus -rokkland_020-0134-00:46:2924-00:00:1474 rokkland_020 134 00:46:29.24 14.848 0.46 eitt af lögunum sem þóttu nógu góð er á hetir greinarinnar joni heima hjá joni honum þegar við bjuggu saman í lögreglunni var til -rokkland_020-0135-00:46:4448-00:00:0858 rokkland_020 135 00:46:44.48 8.704 0.35 stundum klukkutíma eftir að þau komu heim eftir hafa farið út af formum fengu sér að borða keyptu svo blómavasa á skammar að á leiðinni heim -rokkland_020-0140-00:50:0620-00:00:0348 rokkland_020 140 00:50:06.20 3.584 0.17 það hafa lengi verið uppi spekúlasjónir um það hvort þau hafi átt -rokkland_020-0141-00:50:1016-00:00:1886 rokkland_020 141 00:50:10.16 18.944 0.4 ástarsambandið líka og ég vildi ekki hvort eitthvað til í því að nýslegnu a sem aldrei hefur komið út á plötu ekki fyrr en það kom út núna fyrir skemmstu á tíu dýrinu sem heitir arkansas jötu og senkt spilað þetta lag á tónleikum en -rokkland_020-0143-00:53:3274-00:00:0600 rokkland_020 143 00:53:32.74 6.016 0.19 og það var að koma út plata með norska dúettnum kings of convenience kom og spilaði -rokkland_020-0146-00:53:5078-00:00:0622 rokkland_020 146 00:53:50.78 6.272 0.4 og síðan þá hefur ekki farið svo mikið fyrir kynnina síðustu viku kom svo loksins -rokkland_020-0150-00:57:4482-00:00:0642 rokkland_020 150 00:57:44.82 6.528 0.47 boðinn hundruð jötu og fimm voru búnir að þekkja síðari strákar voru saman í bells -rokkland_020-0153-00:58:0404-00:00:0854 rokkland_020 153 00:58:04.04 8.448 0.47 tveimur félögum sínum gáfu eina plötu áður en sveitin laganna og þeir tveir erlend og og erlend -rokkland_020-0154-00:58:1524-00:00:0422 rokkland_020 154 00:58:15.24 4.224 0.4 nokkuð óvænt plötusamning í ameríku við fyrirtæki sem heitir kinderscope -rokkland_020-0155-00:58:2020-00:00:0462 rokkland_020 155 00:58:20.20 4.608 0.23 og spiluðu á fullt á tónlistarhátíðum sumarið ít hundruð nutu og níu undir -rokkland_020-0157-00:58:4642-00:00:0594 rokkland_020 157 00:58:46.42 5.888 0.21 það er skemmst frá því að segja að þessi fyrsta plata kinski paranojan liðin -rokkland_020-0159-01:61:-354014-00:00:0620 rokkland_020 159 01:6.1: 6.144 0.27 annar þeirra kynstofnanna erlend og hefur verið svolítið hérna á íslandi -rokkland_020-0164-01:62:-355308-00:00:1142 rokkland_020 164 01:6.2: 11.392 0.42 meira af nýju plötunni frá kings konunnar lögum plötunar sem kanadíska tónlistarkonan fæst gestur í þetta heitir eins ling -rokkland_020-0168-01:65:-355004-00:00:0440 rokkland_020 168 01:6.5: 4.352 0.0 ítalíu og sviss og fleiri landa enda fyrsta nóvember í mílanó -rokkland_020-0172-01:73:-358848-00:00:0814 rokkland_020 172 01:7.3: 8.192 0.45 áratug en þetta þetta var estate nýtt er næst þeir me -rokkland_020-0174-01:73:-357168-00:00:0384 rokkland_020 174 01:7.3: 3.84 0.25 hún sendi frá sér fyrstu plötuna sem heitir ronette þúsund og þrettánda -rokkland_020-0177-01:76:-358552-00:00:1414 rokkland_020 177 01:7.6: 14.08 0.47 besta í georgiadis er önnur tónlistarkona sem heitir lusinghiera mín reyndar aðeins í síðasta þætti -rokkland_020-0180-01:80:-355166-00:00:0612 rokkland_020 180 01:8.0: 6.144 0.43 það var að koma ný plata með með tjón okkar grannir og frá mikinn -rokkland_020-0181-01:80:-354490-00:00:0486 rokkland_020 181 01:8.0: 4.864 0.39 elstu í michigan en nú er búin að vera næstum jafn lengi á íslandi reyndar og hann var -rokkland_020-0189-01:86:-357378-00:00:0526 rokkland_020 189 01:8.6: 5.248 0.42 í reykjavík mestmegnis tekin upp í reykjavík um er annað lag annar -rokkland_020-0203-01:104:-359316-00:00:0776 rokkland_020 203 01:10.4: 7.808 0.48 lucas bókin sem heitir með það líka blacklist og kemur út á netinu tíunda september en þó í október á vínil -rokkland_020-0206-01:104:-356522-00:00:1134 rokkland_020 206 01:10.4: 11.392 0.3 og þetta er gefið út til góðgerðarmála og hver og einn flytjandi fékk að velja sitt góðgerðamála sem hann lagið öll koma allur hagnaður af plötusölu og streymi fer sem sagt il þessara