Index
int64 1
5.05k
| Unnamed: 0
int64 2
5.18k
| city
stringclasses 293
values | attraction
stringlengths 3
60
| address
stringlengths 2
189
| article
stringlengths 77
18.1k
|
|---|---|---|---|---|---|
5,001 | 5,138 | بجنورد | تپه قلعه خان | ایران، استان خراسان شمالی، ۲۵ کیلومتری غرب شهر آشخانه، ۳ کیلومتری شهر قاضی | تپه قلعه خان در مرکز روستای رسالت (قلعه خان سابق) در ۲۵ کیلومتری غرب شهر آشخانه و ۳ کیلومتری شهر قاضی از توابع شهرستان مانه و سملقان واقع‌شده است. این اثر که ازمکان‌های دیدنی بجنوردبه شمار می‌رود، در سال ۱۳۸۶ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید. پس از اینکه تپه قلعه خان سال ۸۵ مورد کاوش قرار گرفت مشخص شد این تپه حاصل انباشته شدن لایه‌های باستانی از دوره نوسنگی (حدود هشت هزار سال قبل) تا پایان دوره ساسانی است و پس از آن نیز در مقاطع مختلف دوره اسلامی تا عصر حاضر نیز در بخش‌های فوقانی آن زندگی تداوم داشته است. عمده‌ترین آثاری که در این تپه تاریخی شناسایی‌شده دیوارهای منقوشی است که مربوط به دوره مس و سنگ است و در همه اطراف تپه پراکنده‌اند. |
5,002 | 5,139 | بجنورد | قبرستان باغلق | استان خراسان شمالی، شهرستان راز و جرگلان، بخش مرکزی، دهستان باغلق، روستای باغلق | روستاها همیشه خواستگاه زندگی بشر بوده‌اند. در ایران بیش از ۴۵ هزار روستا وجود دارد که در این میان بعضی از آنها به خاطر ویژگی‌های خاص و مثال‌زدنی خود، شناخته‌شده‌تر از سایر روستاها هستند. روستای باغلق در استان خراسان شمالی یکی از متفاوت‌ترین گورستان‌هایی را که تابه‌حال دیده‌ایم، در خود جای داده است. مردم این روستای ترکمن‌نشین آداب‌ورسوم بسیار خاصی برای خاکسپاری فرد متوفی دارند. با ما همراه باشید تا بیشتر درباره قبرستان باغلق بخوانیم. هرآنچه باید درباره قبرستان باغلق بدانید: قبرستان باغلق کجاست؟ درباره قبرستان باغلقشرایط بازدید از قبرستان باغلقبهترین زمان بازدید از قبرستان باغلقدیدنی‌های اطراف قبرستان باغلققبرستان باغلق کجاست؟ آدرس: استان خراسان شمالی، شهرستان راز و جرگلان، بخش مرکزی، دهستان باغلق، روستای باغلق (مشاهده روی نقشه) قبرستان باغلق در روستایی به همین نام قرار دارد. باغلق روستایی کوچک از توابع بخش مرکزی در شهرستان راز و جرگلان در شمال غربی استان خراسان شمالی است. بر اساس آخرین سرشماری (سال ۱۳۸۵ هجری شمسی) جمعیت این روستا ۴۰۳ خانوار برآورد شد. فاصله این روستا از بجنورد و اسفراین به‌ترتیب ۱۱۶ و ۱۸۳ کیلومتر است. منبع عکس: گوگل‌مپ؛ عکاس: عثمان افشینمسیر دسترسیبرای دسترسی به این قبرستان تاریخی از مبدا بجنورد باید مسیر جاده بجنورد- گرگان را در پیش بگیرید. برای این منظور باید از میدان دولت بجنورد وارد بلوار ولایت شوید و در ادامه، مسیر جاده بجنورد-گرگان را تا کیلومتر ۳۵ آن ادامه دهید. با رسیدن به دوراهی باید سمت راست بپیچید و وارد جاده‌ای شوید که در نهایت شما را به روستای باغلق و قبرستان تاریخی این روستا می‌رساند. طی کردن این مسیر حدود دو ساعت زمان خواهد برد. درباره قبرستان باغلقروستای ترکمن‌نشین باغلق یکی از روستاهای دیدنی شهرستان راز و جرگلان در استان خراسان شمالی است. قبرستان باغلق در این روستا یکی از قدیمی‌ترین و خاص‌ترین قبرستان‌های استان و کل کشور به شمار می‌آید. این قبرستان یکی ازجاذبه‌های گردشگری استان خراسان شمالیاست. در قبرستان باغلق خبری از سنگ‌قبر نیست؛ بلکه اطلاعات افراد فوت‌شده روی چوب نوشته می‌شوند. به همین دلیل در اولین نگاه به این قبرستان، تصویر یک باغ که درختان آن قطع شده‌اند، در ذهن شما تداعی می‌شود. منبع عکس: گوگل‌مپ؛ عکاس: پیام شجریانقبرستان باغلق کمی آن‌طرف‌تر از روستا و روی یک تپه رسی قرار دارد. محلی‌ها بر اساس این باور که مرده‌ها حرمت دارند و کسی نباید از روی خانه ابدی آنها عبور کند، قبرستان را خارج از روستا بنا کردهاند. مردم ترکمن شرکت در مراسم تشییع جنازه و خواندن نماز میت بر مرده را وظیفه خود می‌دانند؛ بنابراین آنها چه متوفی را بشناسند چه نشناسند، در مراسم شرکت می‌کنند. زمانی که یکی از اهالی ترکمن روستا دار فانی را وداع می‌گوید، صاحبان عزا لباسش را درمی‌آورند و چشم‌ها و دهانش را می‌بندند. سپس دست‌ها را به‌وسیله یک شال یا پارچه روی سینه و انگشتان شصت پا را نیز با استفاده از یک نخ یا پارچه به هم می‌بندند. هم‌زمان تعدادی از افراد به قبرستان باغلق می‌روند و قبر را برای تدفین آماد می‌کنند. جنازه را روی «آتاآقاچی» که از چوب درست شده و مانند تختخواب است، رو به قبله می‌خوابانند. دلیل انجام این کارها این است که متوفی زمانی که بدنش سرد شد، جمود نعشی به او دست می‌دهد و دیگر نمی‌توان اعضای بدنش را جمع کرد. سپس صاحبان عزا خبر فوت را پخش می‌کنند و این خبر به روستاهای نزدیک هم می‌رسد. در روستاها، موذن مسجد وظیفه این کار را بر عهده دارد که بعد از «بسم‌الله»، دو سه بار خبر را چنین اعلام کند: مردم عزیز روستای … فلان کس از اهالی روستای … از دنیا رفته است. ساعت … بر جنازه نماز میت خوانده خواهد شد. البته اگر بزرگان روستا بخواهند به یکدیگر خبر بدهند، از عبارت‌های زیبایی استفاده می‌کنند؛ به‌عنوان مثال: «فلانی آماناتینی تاپشیردی» (فلانی امانتش را تحویل داد) «حقینگ رحمتینه قووشدی» (به رحمت حق رسید) «فلانی إیه سینه قووشدی» (فلانی به صاحبش واصل شد) شرایط بازدید از قبرستان باغلقبازدید از قبرستان باغلق کاملا رایگان است. بهتر است برای آرامش و راحتی بیشتر، روز را برای بازدید از این قبرستان دیدنی انتخاب کنید. برای بازدید کامل از قبرستان باغلق به حدود یک ساعت زمان احتیاج خواهید داشت. حین بازدید می‌توانید برای شادی روح اموات فاتحه بفرستید. منبع عکس: گوگل‌مپ؛ عکاس: mahila hبهترین زمان بازدید از قبرستان باغلقروستای باغلق در یک منطقه کاملا کوهستانی قرار دارد و باید شرایط آب و هوایی کمی متفاوت با بجنورد را در اینجا انتظار داشته باشید؛ پس طبیعی است که سرمای پاییز و زمستان سفر به این روستا و بازدید از قبرستان باغلق را دشوار می‌کند. فصل بهار برای بازدید از قبرستان باغلق بسیار خوب و مناسب است؛ اما به‌دلیل شرایط آب و هوایی باید هرلحظه انتظار بارش‌های پراکنده یا رگباری را داشته باشید. بنابراین میتوان گفت که فصل تابستان بهترین زمان برای بازدید از قبرستان باغلق در استان خراسان شمالی است. دیدنی‌های اطراف قبرستان باغلقگردشگاه بش قارداشآدرس: استان خراسان شمالی، شهرستان بجنورد، بخش گرمخان، ۱۰ کیلومتری جاده بجنورد-اسفراین (مشاهده روی نقشه) هزینه بازدید: ۴۰۰۰ تومان برای هر خودرو (سال ۱۴۰۱) فاصله از قبرستان باغلق: حدود ۱۲۵ کیلومتر (دو ساعت با ماشین) گردشگاه بش قارداش در فاصله ۱۰ کیلومتری از بجنورد و در مسیر جاده بجنورد-اسفراین قرار دارد. آب چشمه‌های بش قارداش دارای خواص درمانی فراوان است و از آن برای درمان مشکلات گوارشی، کبدی، صفرایی و ناراحتی‌های دستگاه ادراری استفاده می‌شود. این گردشگاه استخرهای آب و محوطه‌ای زیبا دارد و با توجه به قدمت تاریخی‌اش، یکی از محبوب‌ترین مناطق نمونه گردشگری محسوب می‌شود. گردشگاه بش قارداش در تاریخ ۱۱ دی ۱۳۸۰ هجری شمسی به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. منبع عکس: گوگل‌مپ؛ عکاس: ناصر ناصریگردشگاه بابا امانآدرس: استان خراسان شمالی، شهرستان بجنورد، بخش مرکزی، کیلومتر ۱۰ جاده بجنورد-شیروان، گردشگاه بابا امان (مشاهده روی نقشه) هزینه بازدید: رایگانفاصله از قبرستان باغلق: حدود ۱۳۰ کیلومتر (دو ساعت و ۱۰ دقیقه با ماشین) گردشگاه بابا امان یکی از قدیمی‌ترین و زیباترین پارک‌های گردشگری ایران و از جاهای دیدنی استان خراسان شمالی محسوب می‌شود که هرساله محل استراحت و گردش میلیون‌ها گردشگر و زائر مشهد مقدس است. این گردشگاه با وجود ۲۵۰ هکتار پوشش گیاهی و استخرهایی که با آب چشمه پر شده‌اند، به یکی ازجاهای دیدنی بجنورددر استان خراسان شمالی تبدیل‌شده است. از دیدنی‌های این گردشگاه می‌توانیم به چشمه بابا امان، امامزاده بابا امان، حیات‌وحش و رودخانه اترک در نزدیکی آن اشاره کنیم. منبع عکس: گوگل‌مپ؛ عکاس: حسین یزدانیپرسش‌های متداولقبرستان باغلق کجاست؟ قبرستان باغلق در روستایی به همین نام قرار دارد. باغلق روستایی کوچک از توابع بخش مرکزی در شهرستان راز و جرگلان در شمال غربی استان خراسان شمالی است. چرا قبرستان باغلق خاص و دیدنی است؟ در قبرستان باغلق خبری از سنگ‌قبر نیست؛ بلکه اطلاعات افراد فوت‌شده روی چوب نوشته می‌شوند. هزینه بازدید از قبرستان باغلق چقدر است؟ بازدید از قبرستان باغلق کاملا رایگان است. بهترین زمان برای بازدید از قبرستان باغلق چه زمانی است؟ فصل تابستان بهترین زمان برای بازدید از قبرستان باغلق در استان خراسان شمالی است. نویسنده: زهرا صالح نژاد / بازنویسی: محمدرضا قاسم شیرازی |
5,003 | 5,140 | بجنورد | دره بازخانه | خراسان شمالی، بجنورد | دره بازخانه یکی ازجاذبه‌های گردشگری بجنوردو از آبادترین و زیباترین دره‌های اطراف این شهر است که از روستای درصوفیان واقع در جنوب شرقی بجنورد آغاز می‌گردد. چشمه‌های متعدد آب و باغ‌های میوه و درختان گردو از مشخصات اصلی این مسیر است. از جاذبه‌های این دره میتوان به مسیر‌های کوتاه سنگنوردی و آرامگاهی زیارتی معروف به خاتون قیامت اشاره کرد. |
5,004 | 5,141 | بجنورد | منطقه حفاظت‌شده قرخود | ایران، خراسان شمالی، شرق بجنورد، مجاور پارک ملی گلستان | منطقه حفاظت‌شده قرخود که با نام قره خود نیز شناخته می‌شود، در شمال غربی استان خراسان، غرب شهرستان بجنورد و در مجاور پارک ملی گلستان قرار دارد. این منطقه با مساحت ۴۳ , ۷۷۸ هکتار در حوزه شهرستان مانه و سملقان در شمال غربی استان خراسان شمالی و در حاشیه رشته‌کوه تکلان معروف به قرخود قرار گرفته و به علت واقع‌شدن در شرق پارک ملی گلستان از نظر بوم‌شناسی گیاهی و جانوری و داشتن شرایط زیستگاهی نادر دارای ارزش فراوانی است. قرخود کوهی در شرق منطقه مذکور که به زبان محلی به معنای ترسناک است به علت ارتفاع زیاد و صخره‌ای و صعب‌العبور بودن، مردم از رفتن به آن کوه وحشت داشتند و به این نام خوانده‌شده است. مرتفع‌ترین نقطه آن یکی از قلل کوه قرخود با دو هزار و ۶۷۹ متر ارتفاع از سطح دریا و کم ارتفاع‌ترین نقطه، در دشت میرزا بایلو با هزار و ۲۵۰ متر ارتفاع از سطح دریا است. منطقه حفاظت‌شده قرخود ازجاهای دیدنی بجنوردبه شمار می‌رود که برای طبیعت‌دوستان جذابیت دارد. |
5,005 | 5,142 | بجنورد | منطقه حفاظت‌شده قرخود | ایران، خراسان شمالی، شرق بجنورد، مجاور پارک ملی گلستان | منطقه حفاظت‌شده قرخود که با نام قره خود نیز شناخته می‌شود، در شمال غربی استان خراسان، غرب شهرستان بجنورد و در مجاور پارک ملی گلستان قرار دارد. این منطقه با مساحت ۴۳ , ۷۷۸ هکتار در حوزه شهرستان مانه و سملقان در شمال غربی استان خراسان شمالی و در حاشیه رشته‌کوه تکلان معروف به قرخود قرار گرفته و به علت واقع‌شدن در شرق پارک ملی گلستان از نظر بوم‌شناسی گیاهی و جانوری و داشتن شرایط زیستگاهی نادر دارای ارزش فراوانی است. قرخود کوهی در شرق منطقه مذکور که به زبان محلی به معنای ترسناک است به علت ارتفاع زیاد و صخره‌ای و صعب‌العبور بودن، مردم از رفتن به آن کوه وحشت داشتند و به این نام خوانده‌شده است. مرتفع‌ترین نقطه آن یکی از قلل کوه قرخود با دو هزار و ۶۷۹ متر ارتفاع از سطح دریا و کم ارتفاع‌ترین نقطه، در دشت میرزا بایلو با هزار و ۲۵۰ متر ارتفاع از سطح دریا است. منطقه حفاظت‌شده قرخود ازجاهای دیدنی بجنوردبه شمار می‌رود که برای طبیعت‌دوستان جذابیت دارد. |
5,006 | 5,143 | بجنورد | کوشک علی‌آباد | ایران، خراسان شمالی، سه کیلومتری شمال شرقی بجنورد، روستای علی‌آباد | کوشک علی‌آباد ازجاهای دیدنی بجنوردمحسوب می‌شود و در سه کیلومتری شمال شرقی بجنورد، در روستای علی‌آباد و در دل باغی بزرگ واقع‌شده است. این ساختمان متعلق به حکمرانان شادلو بوده و مهم‌ترین الگوی باغ ایرانی در خراسان شمالی به شمار می‌رود. درباره معماری ساختمان آن باید گفت این کوشک چهار ورودی دارد که هر ورودی در یکی از جهت‌های اصلی قرار دارد. طرح کلی آن در طبقه همکف شامل یک حوضخانه با سقف گنبدی در مرکز می‌شود که دو اتاق در ضلع شرقی و غربی دارد. پایه‌های آن از آجر و سنگ و سقف با استفاده از تیرهای چوبی ساخته‌شده است. بنا دربرگیرنده اتاق‌های مسکونی و حوضخانه‌ای بوده است که ساکنان از آنها استفاده می‌کرده‌اند. در زیر سقف حوضخانه، رسمی‌بندی و کاربندی‌های زیبایی گچی دیده می‌شود که گویای هنر معماری ایرانی است. در زمان حکمرانی سردار مفخم، حاکم بجنورد، این کوشک تفرجگاهی برای گذران وقت و شکار حکمرانان بوده است. کوشک باغ علی‌آباد در تاریخ ۱۳۸۰ توسط کارشناسان میراث فرهنگی شناسایی و با شماره ۴۹۵۳ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. |
5,007 | 5,144 | بجنورد | غار سوله قواق | ایران، استان خراسان شمالی، بجنورد، حوالی روستای اسپاخو | غار سوله قواق ازدیدنی‌های بجنورددر استان خراسان شمالی محسوب می‌شود و در حوالی روستای تاریخی اسپاخو، از توابع شهرستان بجنورد واقع‌شده است. به دلیل چشمه جوشانی که از دهانه آن خارج می‌شود، این غار یکی از غارهای جالب‌توجه و دیدنی منطقه به شمار می‌رود. |
5,008 | 5,145 | بجنورد | امامزاده دلاور | ایران، استان خراسان شمالی، ۲ کیلومتری شمال شهر آشخانه | امامزاده دلاور از آثار قدیمی و تاریخی شهرستان مانه و سملقان است که در ۲ کیلومتری شمال شهر آشخانه بر روی تپه بلندی که مشرف به شهر است، قرار دارد. این امامزاده که به امامزاده دیباج نیز معروف است و جزوجاذبه‌های گردشگری بجنوردبه شمار می‌رود، از نوادگان امام رضا (ع) است. این مکان از ۶۰ سال پیش تاکنون، محل دفن درگذشتگان شهر آشخانه است. |
5,009 | 5,146 | بجنورد | مقبره کشته شدگان واقعه لهاک خان | ایران، خراسان شمالی، بجنورد، میدان سرخ | مقبره کشته‌شدگان واقعه لهاک خان از عمارت‌های قاجاری ومکان‌های دیدنی بجنورداست. این مکان آرامگاه پنج افسر و دو استوار از مأموران لشکر شرق خراسان بودند که به خاطر مخالفت با شورش لهاک‌خان، در میدان سرخ بجنورد تیرباران شدند و بعد در این آرامگاه دفن شدند. میدان سرخ، مکانی در مجاورت باغی است که کشته شدگان واقعه لهاک‌خان در آن دفن شده‌اند. در زمان رضا خان نیز ۱۴ نفر به دستور او در این میدان تیرباران شدند. اطراف و محوطه بوستان نیز طی سالیان دراز، به عنوان گورستان مورد استفاده اهالی بجنورد قرار گرفته است. در سالهای پیش از انقلاب اسلامی، نظامیانی که در طی مأموریت‌ها کشته شده‌اند، در این مکان مدفون هستند. این اثر در تاریخ ۲۴ تیر ۱۳۸۲ با شماره ثبت ۹۲۴۱ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. |
5,010 | 5,147 | بجنورد | کاروانسرای سبزه‌میدان | خراسان شمالی، بجنورد، میدان شهدا | کاروانسرای سبزه‌میدان با قدمتی که به عهد ناصری بازمی‌گردد، ازدیدنی‌های بجنورداست. کاروانسرای سبزه‌میدان یک حیاط مرکزی دارد با ۳۴ حجره در اطرافش. حمام سبزه‌میدان هم یک حمام سنتی است که می‌شود در آن شیوه استحمام را در ۱۰۰ سال پیش دید. این کاروانسرا در میدان شهدا قرار گرفته و چون در اختیار کسبه محل است، با اجازه آنها می‌توانید به تماشا بروید. |
5,011 | 5,148 | بجنورد | آبگرم گرمه جو | خراسان شمالی، کیلومتر ۱ جاده قراجه | آبگرم گرکه جو از مقاصد گردشگری ودیدنی‌های استان خراسان شمالیاست و در حاشیه جاده جدید بجنورد به استان گلستان، حد فاصل روستای بدرانلو و روستای قراجه قرار دارد. |
5,012 | 5,149 | بجنورد | زیارتگاه حضرت ایوب | The tomb of the Prophet Job, Iran | زیارتگاه حضرت ایوب متعلق به دوران قبل از اسلام است و از مقاصد مذهبی ودیدنی‌های بجنوردبه شمار می‌آید. در سال ۱۳۳۴ جهت قبر حضرت ایوب را به سمت قبله تغییر دادند. گردشگرانی که به قصد چشمه‌های آب گرم به این روستا سفر می‌کنند، می‌توانند پس از شنا در استخر، برای زیارت به این مقبره نیز سری بزنند. |
5,013 | 5,150 | بجنورد | چشمه آب معدنی مهمانک | خراسان شمالی، بجنورد، روستای مهمانک | چشمه آب معدنی مهمانک در فاصله حدود ۵ / ۱ کیلومتری از شرق روستای مهمانک قرار دارد. این چشمه که ازمکان‌های دیدنی بجنوردبه حساب می‌آید، از زیر یک کوه آهکی و از چندین نقطه خارج می‌شود. چشمه در نام محلی به گرموک مشهور است. داخل چشمه ماهی‌هایی کوچک و خاکستری دیده می‌شوند. آب چشمه زلال است و به خاطر سنگ‌هایی که در آن وجود دارد به رنگ تقریبا آبی دیده می‌شود. آب چشمه پس از عبور از مسیر اصلی ۲ شاخه شده و به سمت زمین‌های زراعی اطراف کشیده می‌شود. |
5,014 | 5,151 | بجنورد | فرودگاه بجنورد | Khorasan, Bojnurd, Airport Boulevard, Bojnurd International Airport (BJB) , Iran | فرودگاه بجنورد یک فرودگاه در شهر بجنورد استان خراسان شمالی است که دارای کد یاتا BJB است. این فرودگاه دارای باندی به طول ۴۴۲۰ متر و عرض ۴۵ متر برای فرود هواپیماه‌های عظیم‌جثه است. در سال ۲۰۱۶ این فرودگاه دارای ۵۷۹ نشست و برخاست بوده است. |
5,015 | 5,152 | اسفراین | پارک ملی ساریگل | استان خراسان شمالی، شهرستان اسفراین، هشت کیلومتری شرق اسفراین | مناطق طبیعی تحت حفاظت در حقیقت بخش‌های بکر و باارزشی هستند که به‌منظور حفظ تنوع زیستی و ادامه روند تکاملی گونه‌ها در شرایط کاملا طبیعی تحت کنترل قرار می‌گیرند. بهره‌برداری از این‌گونه مناطق صرفا در صورتی که مجاز باشد، باید به‌گونه‌ای اعمال شود تا خدشه‌ای بر روند تکاملی جانداران وارد نشود و اصول پایداری اکوسیستم‌ها کاملا لحاظ شود. منطقه حفاظت‌شده و پارک ملی ساریگل در استان خراسان شمالی مجموعه‌ای شاخص از این نمونه مناطق و یکی از مهم‌ترینپارک‌های ملی ایراناست. با کجارو همراه باشید تا اطلاعات بیشتری درباره این پارک ملی کسب کنید. هرآنچه باید درباره پارک ملی ساریگل بدانید: پارک ملی ساریگل کجاست؟ درباره پارک ملی ساریگلشرایط بازدید از پارک ملی ساریگلبخش‌های مختلف پارک ملی ساریگلجاهای دیدنی پارک ملی ساریگلپوشش گیاهی و جانوری پارک ملی ساریگلدیدنی‌های اطراف پارک ملی ساریگلپارک ملی ساریگل کجاست؟ آدرس: استان خراسان شمالی، شهرستان اسفراین، شرق اسفراین (مشاهده روی نقشه) منطقه ساریگل با موقعیت E ۵۷۰۰ تا E ۵۷۴۷ طول شرقی و N ۳۶۵۵ تا N ۳۷۵۰ عرض شمالی ازجاهای دیدنی اسفراینبه شمار می‌رود و در شرق آن واقع‌شده است. حداقل فاصله آن با نزدیک‌ترین شهر یعنی اسفراین هشت کیلومتر و حداکثر آن حدود ۳۵ کیلومتر است. بجنورد با ۹۰ کیلومتر و سبزوار با ۱۰۵ کیلومتر در رتبه‌های بعدی از نظر نزدیکی به این منطقه قرار دارند. منبع عکس: گوگل‌مپ؛ عکاس: حمزه فکوریمسیر دسترسیبرای دسترسی به پارک ملی ساریگل با استفاده از خودروی شخصی باید از طریق کمربندی اسفراین وارد جاده اسفراین-سبزوار شوید. پس از طی کردن ۱۸ کیلومتر از مسیر باید به‌سمت جاده بام تغییر مسیر و تا روستای دهنه اجاق به رانندگی ادامه دهید. از روستای دهنه اجاق مسیر جاده منتهی به پارک ملی ساریگل را که از کنار گلزار شهدای روستا می‌گذرد، در پیش بگیرید. درباره پارک ملی ساریگلساریگل با وسعتی معادل ۲۸ , ۰۰۰ هکتار (پارک ملی ساریگل حدود ۶ , ۰۰۰ هکتار و منطقه حفاظت‌شده حدود ۲۲ , ۰۰۰ هکتار) نه‌تنها یکی از مناطق شاخص در استان خراسان شمالی بلکه در سطح کشور است. از شاخص‌ترین جاذبه‌های طبیعی و جاهای دیدنی استان خراسان شمالی که در این منطقه قرار گرفته‌اند میتوان به آبشار ایزی، رودخانه و دره اردغان، روستای سرچشمه و چشم‌انداز پشت سد اسفراین اشاره کرد. منبع عکس: گوگل‌مپ؛ عکاس: Na Serمنطقه ساریگل در تاریخ ۲۰ شهریورماه سال ۱۳۵۳ هجری شمسی با نام منطقه حفاظت‌شده شاه‌جهان رسما تحت حفاظت سازمان حفاظت محیط‌زیست قرار گرفت. بعد از انقلاب نام منطقه حفاظت‌شده شاه‌جهان به منطقه حفاظت‌شده ساریگل تغییر پیدا کرد. از آذرماه سال ۱۳۸۱ هجری شمسی شورای عالی حفاظت محیط‌زیست محدوده امن منطقه حفاظت‌شده ساریگل را به پارک ملی ارتقا داد. این منطقه به دو بخش پارک ملی ساریگل با وسعت ۷ , ۰۳۷ هکتار و منطقه محافظت‌شده ساریگل با وسعت ۲۱ , ۳۰۹ هکتار تقسیم شد. شرایط بازدید از پارک ملی ساریگلپارک ملی ساریگل یکی از جاذبه‌های طبیعی و بسیار دیدنی استان خراسان شمالی محسوب می‌شود. طبیعت زیبا و پوشش گیاهی و جانوری خاص این منطقه باعث علاقه زیاد گردشگران به بازدید از آن شده است. برای بازدید از پارک ملی ساریگل احتیاج به مجوز معتبر خواهید داشت. برای دریافت مجوز کتبی می‌توانید به اداره حفاظت محیط‌زیست خراسان شمالی، واحد اسفراین مراجعه کنید. در بازدید از این منطقه حفاظت‌شده باید به قوانین طبیعت‌گردی احترام ویژه گذاشت و از تخریب این پارک ملی و زیستگاه گونه‌های جانوری خاص خودداری کرد. شما برای بازدید از پارک ملی ساریگل به سه تا چهار ساعت زمان احتیاج خواهید داشت. بخش‌های مختلف پارک ملی ساریگلارتفاعات کوهستانی سردپارک ملی ساریگل شامل ارتفاعات آلبلاغ و ترکان از رویشگاه‌های عمده گیاهان دارویی و صنعتی باریجه، تالاری چشمه پولاد، گنجدان، حوض امام وردی، قره طوقی، بیل باقلی، کلنگاه و لوشی بینی است. این ارتفاعات که در برخی از نواحی با جنگل‌های ارس و زرشک و به‌طور پراکنده بید وحشی پوشیده شده‌اند، از زیستگاه‌های مهم قوچ، میش، کل، بز و پلنگ محسوب می‌شوند. منبع عکس: گوگل‌مپ؛ عکاس: Hajplusتپه ماهورهاتپه ماهورها بیشترین سطح مراتع ساریگل را تشکیل می‌دهند و از بهترین مناطق و زیستگاه‌های میش و قوچ اوریال و پلنگ هستند. منبع عکس: گوگل‌مپ؛ عکاس: مهدی دولتیمنطقه دشتیمنطقه دشتی شامل دامنه ایزی و ریشی است و سطح کمی از مساحت کل منطقه (حدود ۲ , ۰۰۰ هکتار) را در بر گرفته است. این منطقه زیستگاه حدود ۲۵ راس آهو به شمار می‌رود. اختلاف ارتفاع بین پست‌ترین نقطه این منطقه در دشت جنوبی (۱ , ۲۵۰ متر) و مرتفع‌ترین نقطه در کوهستان‌های جنوب (۳ , ۰۵۰ متر) حدود ۱ , ۸۰۰ متر برآورد می‌شود. این اختلاف ارتفاع اکوسیستم‌های متنوعی را در این منطقه ایجاد کرده و به تبع آن بر تنوع زیستی منطقه افزوده‌شده است. امروزه بسیاری از گونه‌های گیاهی مناطق گرم و سرد را میتوان در ساریگل مشاهده کرد. کف دره‌های منطقه دشتی گونه‌های درختی و درختچه‌هایی مثل زرشک، بید، انجیر و گردو و در مناطق مرتفع گونه‌های ارس به‌صورت پراکنده و انبوه دیده می‌شوند. جاهای دیدنی پارک ملی ساریگلآبشار ایزیآبشار ایزی در پنج کیلومتری روستای ایزی در دامنه‌های غربی کوه‌های شاه‌جهان و در ۱۵ کیلومتری جنوب شرق اسفراین قرار دارد. در کنار این آبشار میتوان سرخس داروی پرسیاوشان را یافت. رودخانه ایزی سر منشا آب آبشار است. این رودخانه از لوشی بینی در جهت جنوب شروع می‌شود و پس از عبور از آبشار ایزی مقداری از اراضی کشاورزی ایزی را نیز آبیاری می‌کند. منبع عکس: گوگل‌مپ؛ عکاس: سید محمد هادویروستای ایزی از جاده اصلی هفت کیلومتر فاصله دارد. آبشار این روستا سه کیلومتر بالاتر از روستای قاسم‌آباد قرار گرفته است و از صخره‌ای به ارتفاع ۳۰ متر به پایین می‌ریزد. مسیر روستا تا کنار آبشار با موتورسیکلت قابل‌دسترسی است؛ اما با اتومبیل تنها میتوان تا ۳۰۰ متری آن نزدیک شد. دره کاویاندره کاویان یکی دیگر از جاهای دیدنی پارک ملی ساریگل است که از چهل مرغ شروع می‌شود و در جهت غرب تا روستای دنج امتداد پیدا می‌کند. این دره در نهایت به رودخانه اردغان وصل می‌شود. روستای گنجدانروستای زیبا و دیدنی گنجدان در منطقه حفاظت‌شده ساریگل قرار دارد و در کنار دو روستای دیگر این منطقه، رویین و اردغان، روستاهای باستانی شهرستان اسفراین محسوب می‌شوند. مردم این روستای ۲۳ خانواری (بر اساس سرشماری سال ۱۳۸۵ هجری شمسی) به زبان کرمانجی صحبت می‌کنند. رودخانه گنجدان که یکی از منابع آبی مهم پارک ملی ساریگل به شمار می‌آید، از روستای گنجدان آغاز می‌شود و در جهت شمال تا روستای قلعه سفید امتداد پیدا می‌کند. این رودخانه در نهایت به رودخانه اردغان می‌پیوندد. مردم روستای گنجدان و روستاهای اطراف رودخانه از آب این رودخانه برای کشاورزی استفاده می‌کنند. قللشهرستان اسفراین از دو بخش کوهستانی و کم ارتفاع به وجود آمده است. ارتفاعات کلنگاه، قزل‌قلعه و دره گاویان تنها زیستگاه‌های کل و بز در منطقه حفاظت‌شده ساریگل هستند و سایر نقاط این ناحیه خصوصا ارتفاعات صیاد، کلوخی و زول زیستگاه‌های مهم قوچ اوریال محسوب می‌شوند. منبع عکس: گوگل‌مپ؛ عکاس: Hajplusاسامی بلندترین قله‌های این ناحیه به شرح زیر است: قله کلنگاه:۲ , ۷۹۷ متر ارتفاع از سطح دریاقله بیل باقلی:۲ , ۹۱۶ متر ارتفاع از سطح دریاقله صیاد:۲ , ۴۱۹ متر ارتفاع از سطح دریاقله کرکزو: شرقی‌ترین و مرتفع‌ترین قله ساریگل با ۲ , ۸۹۳ متر ارتفاع از سطح دریاقله قوچ قلاقی:۲ , ۴۴۱ متر ارتفاع از سطح دریاقله قره داش:۱ , ۷۷۵ متر ارتفاع از سطح دریاچشمه‌هاآق چشمه (حاشیه شمال غرب منطقه)، چشمه پولاد (غرب منطقه)، چشمه چهل مرغ (مرکزی غربی)، چشمه ترکال (مرکزی شرق)، چشمه آلبلاغ (مرکز منطقه)، گاو ارکی (شمال شرق)، چشمه یاق (جنوب شرق)، شفتا لستان (شرق منطقه) و چشمه کلوخی (جنوب شرق) شناخته‌شده‌ترین چشمه‌های پارک ملی ساریگل محسوب می‌شوند. در منطقه ساریگل علاوه بر فراوانی چشمه‌ها که از توزیع نسبتا خوبی برخوردار هستند، در تعدادی از دره‌ها نیز آب به‌طور دائم جریان دارد. خوشبختانه این منطقه با توجه به بارش خوب سالانه و نوع بارش‌ها که خصوصا طی فصل زمستان به‌صورت برف است، از نظر منابع آبی با محدودیت مواجه نیست. پوشش گیاهی و جانوری پارک ملی ساریگلپوشش گیاهی منطقه ساریگلپارک ملی و منطقه حفاظت‌شده ساریگل با بیش از ۲۰۰ گونه گیاهی از تنوع گیاهی نسبتا مطلوبی برخوردار است. بخش عمده گیاهان منطقه را گونه‌های گل‌دار تشکیل می‌دهند. ارس از گیاهان شاخص در این منطقه است که از ارتفاع حدود ۱۶۰۰ متر به بالا در سراسر منطقه مشاهده می‌شود. منطقه ساریگل از نظر جغرافیای گیاهی و بر اساس تقسیم‌بندی‌ها در منطقه رویشی تورانی واقع‌شده است. بخش عمده‌ای از منطقه خصوصیات اقلیم استپی سرد را دارد. باریجه با اسم علمیFerula gamosa، مهم‌ترین گیاه منطقه ساریگل محسوب می‌شود و مهم‌ترین رویشگاه آن آلبلاغ ترکان مهرگه در قسمت شمالی منطقه است. منبع عکس: گوگل‌مپ؛ عکاس: حمزه فکوریگیاه غالب پارک ملی و منطقه حفاظت‌شده ساریگل درمنه است که به‌صورت درمنه دشتی در قسمت جنوبی و درمنه کوهی در کوهستان‌های این منطقه دیده می‌شود. پس از درمنه، کلاه میرحسن و گون در رتبه‌های بعدی قرار دارند. این دو گونه گیاهی عمدتا در کوهستان‌های شمالی منطقه دیده می‌شوند. سوابق حاکی از آن است که در گذشته منطقه حفاظت‌شده ساریگل از جنگل‌های انبوه ارس و زالزالک پوشیده بود. این جنگل‌ها برای مصارف خانه‌سازی، سوخت و علوفه توسط انسان تخریب شده‌اند. جالب است بدانید که سقف ۷۵ درصد خانه‌های قدیمی روستاهای اطراف این منطقه با چوب ارس ساخته‌شده بود. در حال حاضر حدود ۲۰۰۰ هکتار از اراضی منطقه را جنگل‌های ارس پوشانده است. بعد از ارس گونه‌های زرشک و بید وحشی بیشترین میزان پوشش جنگلی را به خود اختصاص می‌دهند. گیاهان داروییاسفند، پونه، تلخه، گل گندم، خارشتر و گیاهان سمی همچون تلخه، زنبق، آلاله، ارزان، چوبک و لوبیای وحشی از جمله گیاهان دارویی منطقه ساریگل هستند. تنوع جانوری منطقه ساریگلدر سالهای اخیر ناحیه دشتی پارک ملی و منطقه حفاظت‌شده ساریگل که در جنوب آن قرار دارد تبدیل به زیستگاه گونه حمایت‌شده آهو شده‌اند. جمعیت زیادی از این‌گونه جانوری در گله‌های متعدد پراکنده شده‌اند؛ اما متاسفانه طی سالهای اخیر به‌دلیل گسترش روستاها و چرای زیاد دام این زیستگاه و جمعیت آهو تقریبا از بین رفته است. منبع عکس: خبرگزاری ایرنا؛ عکاس: نامشخصقوچ و میش منطقه از نژاد اوریال هستند. این‌گونه‌های خاص که زیستگاه آنها محدود به نواحی شمال شرق کشور و عمدتا خراسان است، در این ناحیه جمعیت نسبتا پایداری دارند. قسمت اعظم بی‌مهرگان پارک ملی ساریگل را بندپایان تشکیل می‌دهند. در میان بندپایان گونه‌هایی از عنکبوتیان و عقرب‌ها و از رده حشرات گونه‌هایی از راسته‌های دوبالان، راست‌بالان، پروانگان و بال پوشان به‌وضوح و فراوانی قابل‌مشاهده هستند. پستاندارانمهم‌ترین پستانداران پارک ملی ساریگل عبارت‌اند از پلنگ، کفتار، گرگ، کاراکال، روباه معمولی، گربه وحشی، قوچ اوریال، کل و بز، آهو، گراز، سمور، رودک، خارپشت، موش، دوپا، هامستر، تشی، سنجاب و خرگوش. منبع عکس: خبرگزاری ایرنا؛ عکاس: نامشخصخزندگانمارها از معروف‌ترین خزندگان پارک ملی ساریگل هستند و کور مارشنی، مارآتش (مار سرجه)، آلوسر، مار جعفری و افعی تنها بخشی از جمعیت این خزندگان را تشکیل می‌دهند. پرندگاناز ۵۰۲ گونه پرنده شناخته‌شده در کشور هفت گونه در این منطقه قابل‌مشاهده هستند. پرندگان این منطقه عبارت‌اند از پیغوی کوچک، سنقر سفید و خاکستری، عقاب پریا، عقاب دوبرادر، عقاب طلایی، هما، کرکس، لیل، دلیجه، شاه بوف، مرغ حق جنوبی، بحری، بالابان، کبک، تیهو، قرقاول، چاخلق، کوکرشکم سیاه، قمری معمولی، شبگرد معمولی، بادخورک معمولی، زنبورخور، سبزقبا، هدهد، چلچله رودخانه‌ای، چلچله کوهی، چکاوک، دم جنبانک زرد و ابلق، سنگ چشم دم سرخ، سنگ چشم خاکستری، سار، زاغی، زاغ نوک سرخ، صعوه کوهی، صعوه ابرو سفید، سسک باغی، مگس‌گیر سینه‌سرخ، دم سرخ کوهی، کمرکلی بزرگ، سهره یال سرخ، زردپره گونه سفید، زردپره مزرعه، گنجشک سینه سیاه و تعدادی گونه بومی دیگر. ماهیانبعضی از انواع ماهی‌ها از جمله خانواده کپور ماهیان در آب‌های منطقه دیده می‌شوند. دیدنی‌های اطراف پارک ملی ساریگلشهر تاریخی بلقیسآدرس: استان خراسان شمالی، شهرستان اسفراین، پنج کیلومتری جنوب غربی اسفراین، شهر تاریخی بلقیس (مشاهده روی نقشه) هزینه بازدید: رایگانفاصله از پارک ملی ساریگل: حدود ۴۰ کیلومتر (۴۵ دقیقه با ماشین) شهر تاریخی بلقیس که با نام اسفراین کهن نیز شناخته می‌شود از جاهای دیدنی استان خراسان شمالی و اسفراین است. این شهر تاریخی حدود ۴۰۰۰ سال قدمت دارد و در طول قرن‌های متمادی محلی برای زندگی افراد و تمدن‌های مختلف بوده است. این شهر تاریخی در طول تاریخ پرفراز و نشیب خود بارها تخریب و از نو ساخته شد. شهر تاریخی بلقیس در سال ۱۳۸۰ هجری شمسی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. منبع عکس: گوگل‌مپ؛ عکاس: مجتبی رمضانی سرخیپارک ملی سالوکآدرس: استان خراسان شمالی، شهرستان بجنورد، ۲۰ کیلومتری شمال غربی اسفراین (مشاهده روی نقشه) هزینه بازدید: رایگانفاصله از پارک ملی ساریگل: حدود ۷۰ کیلومتر (یک ساعت و ۱۰ دقیقه با ماشین) منطقه حفاظت‌شده و پارک ملی سالوک ازجاهای دیدنی استان خراسان شمالیدر شمال غربی اسفراین است. این پارک ملی با تنوع کم‌نظیری از گونه‌های گیاهی و جانوری در سال ۱۳۸۱ هجری شمسی به‌عنوان پارک ملی شناخته شد. وسعت پارک ملی سالوک حدود ۸۲۳۱ هکتار و وسعت منطقه حفاظت‌شده آن حدود ۱۱۶۷۷ هکتار است. این منطقه زیستگاهی امن برای گونه‌های ارزشمند حیوانی مثل آهو، میش، قوچ و انواعی از پرندگان محسوب می‌شود. پوشش گیاهی پارک ملی سالوک نیز در نوع خود یک نمونه ارزشمند به شمار می‌آید. منبع عکس: گوگل‌مپ؛ عکاس: نیما گریوانیپرسش‌های متداولپارک ملی ساریگل کجاست؟ منطقه ساریگل از جاهای دیدنی اسفراین به شمار می‌رود و در شرق آن واقع‌شده است. شرایط بازدید از پارک ملی ساریگل چگونه است؟ برای بازدید از پارک ملی ساریگل احتیاج به مجوز معتبر خواهید داشت. برای دریافت مجوز کتبی می‌توانید به اداره حفاظت محیط‌زیست خراسان شمالی، واحد اسفراین مراجعه کنید. برای بازدید کامل از پارک ملی ساریگل به چقدر زمان احتیاج خواهیم داشت؟ شما برای بازدید از پارک ملی ساریگل به سه تا چهار ساعت زمان احتیاج خواهید داشت. فاصله پارک ملی ساریگل از بجنورد و سبزوار چقدر است؟ بجنورد با ۹۰ کیلومتر و سبزوار با ۱۰۵ کیلومتر بعد از اسفراین در رتبه‌های بعدی از نظر نزدیکی به این منطقه قرار گرفته‌اند. نویسنده: بهنام شکوری / بازنویسی: محمدرضا قاسم شیرازی |
5,016 | 5,153 | اسفراین | شهر تاریخی بلقیس | استان خراسان شمالی، شهرستان اسفراین، پنج کیلومتری جنوب غربی اسفراین، شهر تاریخی بلقیس | کشور ما با وجود تاریخ چند هزار سالهای که پشت سر گذاشته است، باید کوله باری از آثار تاریخی و تجربه‌های تلخ و شیرین را با خود به‌همراه داشته باشد. به هر نقطه از ایران که سفر می‌کنیم، ردپایی از سکونت اجدادمان پیدا می‌کنیم که گاه این سابقه سکونت به چندین هزار سال قبل باز می‌گردد. استان خراسان شمالی در زمینه آثار تاریخی حرفهای زیادی برای گفتن دارد. این استان زیبا و شمالی کشورمان با طبیعت زیبا و پیشینه تاریخی‌اش، ترکیب باشکوهی از آثار تاریخی و دیدنی‌های طبیعی را خلق کرده است. شهر تاریخی بلقیس شاید مهم‌ترین جاذبه تاریخی خراسان شمالی و یکی از درخور توجه‌ترین شهرهای تاریخی ایران باشد. با ما همراه باشید تا سفری به این یادگار تاریخ داشته باشیم. هرآنچه باید درباره شهر تاریخی بلقیس بدانید: شهر تاریخی بلقیس کجاست؟ درباره شهر تاریخی بلقیسشرایط بازدید از شهر تاریخی بلقیستاریخچه شهر تاریخی بلقیسوجه تسمیه شهر تاریخی بلقیسجاهای دیدنی شهر تاریخی بلقیسهنر در شهر تاریخی بلقیسآلبوم عکس شهر بلقیسدیدنی‌های اطراف شهر تاریخی بلقیسشهر تاریخی بلقیس کجاست؟ آدرس: استان خراسان شمالی، شهرستان اسفراین، پنج کیلومتری جنوب غربی اسفراین، شهر تاریخی بلقیس (مشاهده روی نقشه) شهر تاریخی بلقیس در جنوب غربی اسفراین و در حاشیه شرقی روستای جوشقان قرار دارد. ارتفاع این شهر از سطح دریا ۱ , ۲۰۲ متر است. منبع عکس: ویکی مدیا؛ عکاس: Arghiyanمسیر دسترسیدسترسی به شهر تاریخی بلقیس کار مشکلی نیست. برای رفتن به این جاذبه تاریخی با استفاده از خودروی شخصی باید از اسفراین به‌سمت روستای جوشقان حرکت کنید. به این منظور باید خود را به میدان شورا در غرب شهر اسفراین برسانید و از طریق زیرگذر، وارد مسیر جاده روستای جوشقان شوید. زمانی که به روستای جوشقان رسیدید، مسیر جاده شهر بلقیس را تا انتها طی کنید تا به مقصد نهایی برسید. درباره شهر تاریخی بلقیسمجموعه شهر تاریخی بلقیس که به‌عنوان اسفراین کهن نیز شناخته می‌شود، حدود ۴ , ۰۰۰ سال قدمت دارد. در طول قرن‌های متمادی همواره افراد و تمدن‌ها در این منطقه زندگی کردهاند. این شهر بارها بر اثر هجوم و تجاوز اقوام دیگر کاملا تخریب شد؛ اما پس از مدتی دوباره به‌شکل شهری نو روی ویرانه‌های شهر قبلی به شکوه گذشته خود بازگشت. یافته‌های جدید تاریخی نشان می‌دهند که قدمت این شهر تاریخی به قرن دوم اسلامی می‌رسد. منبع عکس: ویکی مدیا؛ عکاس: Alireza. heydearمجموعه شهر تاریخی بلقیس که ازجاهای دیدنی اسفرایندر خراسان شمالی به شمار می‌آید، در سال ۱۳۸۰ هجری شمسی با شماره ۴۴۹۷ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. لازم به ذکر است آثار به‌دست‌آمده از شهر بلقیس در کاوش‌های ده‌ساله اخیر در موزه بزرگ باستان‌شناسی این استان در بجنورد به نمایش درآمده‌اند. شرایط بازدید از شهر تاریخی بلقیساقدامات مناسبی برای تبدیل شهر تاریخی بلقیس به یک منطقه گردشگری در حال انجام است و امیدواریم سالهای آینده جلوه زیباتری از این شهر ۴ , ۰۰۰ ساله را شاهد باشیم. در حال حاضر (سال ۱۴۰۲) بازدید از این شهر تاریخی رایگان است. برای تماشای همه قسمت‌های این شهر تاریخی احتمالا به دو تا سه ساعت زمان احتیاج خواهید داشت. منبع عکس: ویکی مدیا؛ عکاس: Arghiyanتاریخچه شهر تاریخی بلقیسبا نگاهی به اسناد تاریخی که در آنها از شهر تاریخی بلقیس یاد شده است، خواهیم دید که این شهر پیش از اسلام کاملا آباد و شناخته‌شده بود و زندگی در آن جریان داشت. مورخان و جغرافی‌دانان اسلامی اسفندیار، پسر گشتاسب، را به‌عنوان بنیان‌گذار این شهر معرفی کردهاند. به گفته این منابع زندگی در شهر تاریخی بلقیس تا پایان دوره صفویه ادامه داشته است. سرانجام در اواخر دوران حکومت طهماسب دوم و ابتدای حکومت نادرشاه افشار یعنی سال ۱۱۳۱ هجری قمری، با حمله افغان‌ها به کشورمان این شهر کاملا ویران می‌شود. ویرانه‌های شهر تاریخی بلقیس که تا پیش از این همواره بازسازی می‌شد، بعد از حمله افغان‌ها هرگز شکوه گذشته خود را باز نیافت. این شهر تاریخی به‌مرور زمان اسم افسانه‌ای بلقیس را به خود گرفت و سال‌ها بعد در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. وجه تسمیه شهر تاریخی بلقیسدرباره وجه‌تسمیه شهر کهن اسفراین در منابع مختلف اشاره‌های گسترده‌ای شده است. در کتاب تاریخ نیشابور نوشته الحاکم به این موضوع اشاره‌شده است که قباد (کواذ) ساسانی، اسفراین را «مهرجان» خطاب می‌کرد. ابوالقاسم بیهقی در کتاب تاریخ بیهقی ریشه کلمه اسفراین را اسپراین معرفی می‌کند که اسپر به معنی سپر و آیین به معنی روش است. او در ادامه به این موضوع اشاره می‌کند که گویا مردم اسپراین به برداشتن سپر عادت داشتند و به همین دلیل در گذر زمان شهرشان این لقب را به خود گرفت. به‌طور کلی نام این شهر در چند مورد از متون تاریخی به‌صورت سبراین (حدودالعالم)، سفراین (تاریخ سیستان)، اسپراین (تاریخ بیهقی)، اسپرایین (برهان قاطع) و اسفرائین (ثعالبی، یتیمه الدهر، یاقوت و قزوینی) آورده شده است؛ اما گویاترین و موثق‌ترین سند که بدون دخل‌وتصرف نام این شهر را ذکر می‌کند، سکه‌های آن دوران هستند. روی سکه‌های موجود از زمان حمله مغولان تا اواخر دوره حکومت صفویان، نام اسفراین ضرب شده است. بنابراین قابل‌اعتمادترین نام برای این شهر بر اساس اسناد به‌جا مانده اسفراین است و بقیه نام‌ها چندان قابل‌اعتماد نیستند. داستان شهر بلقیسدر مورد گذاشتن نام بلقیس روی این شهر تاریخی، باورها و عقیده‌های مختلفی وجود دارد. برخی بر این باور هستند که پس از فتح ایران توسط سپاه اسلام در سال ۳۱ هجری قمری به‌دلیل شباهت زیاد این منطقه به بلقیس، سرزمین ملکه سبا، نام این شهر را نیز بلقیس گذاشتند. عده‌ای دیگر بر این باور هستند که چون بلقیس خاتون، مادر تیمور گورکانی، دستور مرمت شهر را صادر کرد، اینجا را به نام او گذاشتند. بد نیست به این موضوع اشاره کنیم که نام بلقیس در هیچ‌یک از متون تاریخی پیش از دوره قاجار مشاهده نشده است. منبع عکس: ویکی مدیا؛ عکاس: Arghiyanگنج‌های شهر بلقیس اسفراینشاید جالب‌ترین روایت درباره نام‌گذاری شهر تاریخی بلقیس ماجرای گنج و گنج‌یابی در عهد ناصری باشد. در این دوره از تاریخ مردم به‌دلیل اسرارآمیز بودن شهر، فراوانی اشیای عتیقه، فرا انسانی بودن شیوه ساخت این شهر و داستان بلقیس خاتون و حضرت سلیمان که در قرآن مطرح‌شده است، نام بلقیس را برای شهر انتخاب کردند. پیام. سایکس، افسر انگلیسی، که در سال ۱۸۹۳ میلادی از منطقه اسفراین دیدن کرده بود و نخستین کسی محسوب می‌شد که شهر تاریخی بلقیس را نقشه‌برداری کرد، نظر متفاوتی دارد. او باور دارد که این نام را جویندگان و قاچاقچیان عتیقه به‌دلیل فراوانی گنجینه‌ها در این شهر به آن نسبت داده‌اند. جاهای دیدنی شهر تاریخی بلقیسارگ تاریخی بلقیسیکی از مهم‌ترین آثار به‌جامانده در مجموعه شهر تاریخی بلقیس، ارگی با قدمت ۱ , ۲۰۰ سال است که به آن نارین قلعه هم می‌گویند. اولین دوره استقرار در این قلعه مربوط به زمان بعد از حمله مغول است. البته آثار ساخت‌وساز و مرمت در پیکره این ارگ دیده می‌شود. این ارگ آخرین بار به تصرف افغان‌ها درآمد و کاملا تخریب شد؛ اما تا اواخر دوران قاجار خانواده‌هایی به‌شکل مستقل در آن زندگی می‌کرده‌اند. منبع عکس: گوگل‌مپ؛ عکاس: مهدی سبحانیارگ بلقیس اسفراین بعد ازارگ بم، دومین بنای گلی ایران است که بر اساس اصول معماری ساسانی ساخته شد و مهم‌ترین مصالح به‌کاررفته در آن خشت و گل هستند. این دژ قدیمی دارای ۲۹ برج با ارتفاع حدود ۱۱ متر بوده است. این برج‌ها از اطراف با خندق احاطه شده‌اند. در جریان کاوش‌های سال ۱۳۸۶ هجری شمسی، سفال‌هایی در این منطقه یافت شد که به سفال‌های مرو، سمرقند و نیشابور قدیم شباهت داشت. همین مسئله سبب قوت بخشیدن به احتمال وجود تمدن در این منطقه در قرن دوم هجری شد. فضای داخلی قلعه به‌دلیل حفاری‌های غیرقانونی کاملا تخریب‌شده و تنها پوسته‌ای گلی از آن باقی‌مانده است. این ارگ تاریخی در زمینی پهناور با مساحتی بالغ‌بر ۵۱ هزار متر مربع قرار دارد. مصالح اصلی به‌کاررفته در ساخت ارگ گل چینه است و در بعضی از قسمت‌ها از خشت، آجر و چوب برای استحکام بیشتر استفاده کردهاند. طبق شواهد تاریخی این قلعه برخلاف سایر قلعه‌ها که معمولا در ارتفاع احداث می‌شوند، روی سطح هموار دشت ساخته‌شده است و در عوض اطراف آن خندقی ایجاد کردهاند. شارستان (محدوده عمومی شهر) این قسمت در واقع محله‌های مختلف شهر را در برگرفته است که با دیوار خشت و گلی احاطه شده‌اند. در این محدوده بناهایی همچون تپه منار، بازار، محدوده صنعتی و کارگاهی، قبرستان و… قرار دارند. منبع عکس: ویکی مدیا؛ عکاس: Arghiyanتپه منار (مسجد جامع شهر) تپه منار مهم‌ترین بخش شارستان شهر تاریخی بلقیس محسوب می‌شود و کتاب‌های جغرافیایی و سفرنامه‌ها وجود این مسجد و مناره‌های آن را ثابت می‌کنند. منبع عکس: گوگل‌مپ؛ عکاس: علیرضا کوهستانی کوشکیکوره سفالگری شهر بلقیسیکی از مهم‌ترین نتایج به دست آمده از سومین فصل کاوش در شارستان شهر بلقیس، کشف یک کوره سفالگری متعلق به نیمه دوم قرن ششم هجری قمری است که بخش‌های مختلفی همچون آتشدان در بخش پایینی، طاقچه‌ها به‌منظور گذاشتن سفال، سکوی پخت برای آماده‌سازی و چیدن سفال برای پخت و یک گنبد دارد. منبع عکس: ویکی مدیا؛ عکاس: احمد نیک گفتارآب‌انبارهای شهر بلقیسدر شهر تاریخی بلقیس دو آب‌انبار در قسمت‌های شمالی و جنوبی شارستان قرار دارند. هردو آب‌انبار شاکل بخش‌هایی نظیر سر در ورودی، پلکان، پاشیر و مخزن می‌شود. برخلاف آب‌انبار شمالی که نسبتا سالم و بدون تخریب باقی‌مانده است، آب‌انبار جنوبی وضعیت چندان مناسبی ندارد. منبع عکس: ویکی مدیا؛ عکاس: Arghiyanتونل شهر بلقیسدر سالهای اخیر یک پروژه راه‌سازی در نزدیکی اسفراین به کشف یک شبکه گسترده از تونل‌های زیرزمینی منجر شد. بعد از بررسی‌ها مشخص شد که این تونل حیرت‌انگیز ۱ , ۸۰۰ ساله متعلق به شهر تاریخی بلقیس است. طول این تونل زیرزمینی به ۱۸ کیلومتر می‌رسد. منبع عکس: سایت دنیای سفر؛ عکاس: نامشخصجالب است بدانید که در این شبکه تونل یک دستشویی و یک آسیاب نیز وجود دارد. باستان‌شناسان باور دارند که این شبکه گسترده تونل برای فرار از گرمای تابستان یا محافظت از زنان، کودکان و افراد سال‌خورده در زمان جنگ ساخته‌شده است. مقبره شیخ آذریشیخ فخرالدین حمزه (فرزند علی ملک) طوسی اسفراینی بیهقی متخلص به «آذری» از عارفان و شاعران مشهور قرن هشتم هجری قمری است که بخشی از زندگی خود را در هند و بیشتر ایام عمرش را در ایران سپری کرد. مقبره این شاعر اکنون ازدیدنی‌های خراسان شمالیبه‌حساب می‌آید و با شماره ۴۴۹۷ به‌عنوان بخشی از مجموعه شهر تاریخی بلقیس اسفراین در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. منبع عکس: ویکی مدیا؛ عکاس: Arghiyanاین بنا از دو فضای معماری تشکیل‌شده است که ابعاد متفاوتی دارند. بخش جنوبی در واقع به‌عنوان نمازخانه و بخش شمالی آن محل دفن و آرامگاه شیخ آذری محسوب می‌شود. هنر در شهر تاریخی بلقیسگچبریمنار تپه در بخش شارستان، تنها نقطه در محدوده شهر تاریخی بلقیس است که در جریان کاوش‌های باستان‌شناسی، قطعه‌های گچ‌بری شده در آنجا کشف شدند. منبع عکس: ویکی مدیا؛ عکاس: Arghiyanکاشی‌کاریطی کاوش‌های باستان‌شناسی در شهر تاریخی اسفراین، آثار زیادی از قطعات کاشی به دست آمده است. این آثار نشان می‌دهد که هنر کاشی‌کاری در این شهر از شکوفایی و رونق بالایی برخوردار بوده است و از این هنر در تزیین بناهای شاخص استفاده می‌شده است. سفال‌گریسفال‌گری و ظروف سفالی یکی از مهم‌ترین دستاوردهای انسان است که هم زندگی روزمره و هم هنر یک سرزمین را به نمایش می‌گذارد. در شهر تاریخی بلقیس سفالینه‌های لعاب‌دار و یک‌رنگ فراوانی بیشتری نسبت به سایر ظروف سفالی دارند. مطالعات انجام‌شده روی آثار سفالی به‌دست‌آمده از شهر تاریخی بلقیس نشان می‌دهد که ساخت ظروف سفالی یک‌رنگ در ابتدای دوره اسلامی محبوبیت بیشتری پیدا کرده بود. موزاییک‌سازییافته‌ها نشان می‌دهند که در شهر تاریخی بلقیس هنر موزاییک‌سازی نیز رواج داشته است. طی کاوش‌های باستان‌شناسی در این محوطه، علاوه بر ظروف سفالی یک قطعه موزاییک سفالی مربع شکل با ابعاد ۹ سانتی‌متر در ۹ سانتی‌متر نیز کشف شد. این موزاییک به‌رغم اندازه کوچک، با نقوش برجسته قالبی تزیین شده است. فلزکاریکاوش‌گران و باستان‌شناسان در نتیجه کاوش‌هایی که در شهر تاریخی بلقیس انجام دادند، به این موضوع اذعان کردند که ساکنان شهر تاریخی اسفراین در دوران اسلامی به‌ویژه دوره سلجوقیان و ایلخانیان در زمینه فلزکاری و صنعت فلزگری دانش و مهارت بالایی داشته‌اند. ظروف فلزی با امضای استادان اسفراینی که متاسفانه بسیاری از آنها در موزه‌های خارجی نگهداری می‌شوند، مهر تاییدی بر این ادعا هستند. نساجیبر اساس اکتشافات انجام‌شده در شهر تاریخی بلقیس هنر نساجی نیز در این شهر رواج داشته است. بعد از کاوش‌ها، یک شی سفالی از جنس گل پخته در ضلع شمالی ارگ شهر بلقیس کشف شد. با توجه به‌شکل و نقوش روی این شی سفالی میتوان گفت که از آن برای نقش‌اندازی روی پارچه‌های قلمکار استفاده می‌شده است. آلبوم عکس شهر بلقیسمنابع عکس‌ها: ویکی‌مدیا، گوگل‌مپ، ایرنا؛ عکاسان (از راست به چپ): Arghiyan، حمید خورشیدی، پیمان حمید پور، نامشخص، سید محمد هادویدیدنی‌های اطراف شهر تاریخی بلقیسآبشار ایزیآدرس: استان خراسان شمالی، شهرستان بجنورد، بخش گرمخان، ۱۰ کیلومتری جاده بجنورد- اسفراین (مشاهده روی نقشه) هزینه بازدید: رایگانفاصله از شهر تاریخی بلقیس: حدود ۲۲ کیلومتر (۳۰ دقیقه با ماشین) آبشار ایزی در ۱۵ کیلومتری جنوب شرق اسفراین و در پنج کیلومتری روستای ایزی، در دامنه‌های غربی کوه‌های شاه‌جهان قرار دارد. رودخانه ایزی سرچشمه این آبشار به‌حساب می‌آید. این رودخانه از لوشی بینی در جهت جنوب شروع می‌شود و در طول مسیر خود مقداری از اراضی کشاورزی ایزی را نیز آبیاری می‌کند. این آبشار زیبا و بکر سه کیلومتر بالاتر از روستای قاسم‌آباد قرار دارد و از صخره‌ای به ارتفاع ۳۰ متر پایین می‌ریزد. منبع عکس: گوگل‌مپ؛ عکاس: Seyyed Mohammad Hadaviپارک ملی ساریگلآدرس: استان خراسان شمالی، شهرستان اسفراین، شرق شهر اسفراین (مشاهده روی نقشه) هزینه بازدید: رایگانفاصله از شهر تاریخی بلقیس: حدود ۵۴ کیلومتر (یک ساعت و ۱۵ دقیقه با ماشین) پارک ملی ساریگل یکی از مناطق حفاظت‌شده در استان خراسان شمالی است و در شرق اسفراین قرار دارد. این منطقه ۲۸ , ۰۰۰ هکتار وسعت دارد و شامل دو بخش پارک ملی ساریگل با وسعت ۶ , ۰۰۰ هکتار و منطقه حفاظت‌شده ساریگل با وسعت ۲۲ , ۰۰۰ هکتار است. پارک ملی ساریگل و پارک ملی سالوک که هر دو از پارک‌های ملی مهم کشورمان محسوب می‌شوند و در استان خراسان شمالی قرار گرفته‌اند، خصوصیات مشترک بسیاری با یکدیگر دارند. از جاذبه‌های این پارک ملی تماشایی می‌توانیم به رودخانه‌ها، آبشارها، دره‌ها و روستاهای زیبا و تاریخی اشاره کنیم. منبع عکس: گوگل‌مپ؛ عکاس: Na Serپرسش‌های متداولشهر تاریخی بلقیس کجاست؟ شهر تاریخی بلقیس در جنوب غربی اسفراین و در حاشیه شرقی روستای جوشقان قرار دارد. شهر تاریخی بلقیس چقدر قدمت دارد؟ مجموعه شهر تاریخی بلقیس که به‌عنوان اسفراین کهن نیز شناخته می‌شود، حدود ۴ , ۰۰۰ سال قدمت دارد. برای بازدید از تمامی بخش‌های شهر تاریخی بلقیس چقدر زمان نیاز است؟ برای تماشای همه قسمت‌های این شهر تاریخی احتمالا به دو تا سه ساعت زمان احتیاج خواهید داشت. هزینه بازدید از شهر تاریخی بلقیس چقدر است؟ در حال حاضر (سال ۱۴۰۲) بازدید از این شهر تاریخی رایگان است. نویسنده: حمیده کریمی / بازنویسی: محمدرضا قاسم شیرازی |
5,017 | 5,154 | اسفراین | پارک ملی سالوک | استان خراسان شمالی، شمال غربی شهر اسفراین | یکی از جذابیت‌های غیرقابل انکار استان خراسان شمالی حضور طیف وسیعی از جاذبه‌های طبیعی و تاریخی در گوشه و کنار این استان است. شما به‌عنوان یک گردشگر زمانی که به این استان سفر می‌کنید، به طیف وسیعی از جاذبه‌های طبیعی و تاریخی دسترسی خواهید داشت. پارک ملی سالوک از جاهای دیدنی خراسان شمالی و یکی ازپارک‌های ملی ایراناست که علاوه بر دیدنی‌های طبیعی جذابیت‌های تاریخی را نیز در دل خود جای داده است. برای آشنایی بیشتر با پارک ملی سالوک با کجارو همراه باشید. هرآنچه باید درباره پارک ملی سالوک بدانید: پارک ملی سالوک کجاست؟ درباره پارک ملی سالوکتاریخچه پارک ملی سالوکمعنی سالوک چیست؟ جاهای دیدنی پارک ملی سالوکشرایط بازدید از پارک ملی سالوکبخش‌های مختلف پارک ملی سالوکپوشش گیاهی و جانوری پارک ملی سالوکدیدنی‌های اطراف پارک ملی سالوکپارک ملی سالوک کجاست؟ آدرس: استان خراسان شمالی، شمال غربی شهر اسفراین (مشاهده روی نقشه) پارک ملی سالوک در استان خراسان شمالی و حدودا ۲۰ کیلومتری شمال غربی اسفراین واقع‌شده است. بجنورد در فاصله ۳۰ کیلومتری شمال شرقی این پارک قرار دارد. منبع عکس: گوگل‌مپ؛ عکاس: مصطفی رضایی جوشقانمسیر دسترسیبرای دسترسی به پارک ملی سالوک از مبدا اسفراین و با استفاده از خودروی شخصی باید از طریق بلوار مدرس و میدان پهلوان تختی وارد مسیر جاده اسفراین- بجنورد شوید. با طی کردن حدود ۱۲ کیلومتر از مسیر به جاده بجنورد- گرمه- جاجرم نزدیک می‌شوید و باید مسیر این جاده را در پیش بگیرید. در مسیر این جاده با گذشتن از روستای گرمه خوش و نرسیده به روستای سامران، باید وارد جاده باغی شوید و این جاده را تا رسیدن به مقصد، یعنی پارک ملی سالوک ادامه دهید. درباره پارک ملی سالوکپارک ملی سالوک که ازجاذبه‌های گردشگری استان خراسان شمالیاست، در شمال غربی اسفراین قرار دارد. در این منطقه دره‌های زاری، جوزی، چهار برج و جنگل‌های پراکنده مشهود است. این منطقه زیستگاه پرندگان و حیوانات بسیاری همچون آهو، قوچ، میش و گیاهانی مانند گلابی و آلوچه وحشی، زرشک، قره‌میغ، ریخوک، زالزالک، نسترن وحشی، افرا کرکو، گز انجیر و گردو به شمار می‌آید. دره «توی» سالوک با طول حدود ۱۵ کیلومتر دارای ۱۵ چشمه دائمی به‌صورت نهر است. درمجموع وسعت پارک ملی سالوک ۸ , ۲۳۱ هکتار و وسعت منطقه حفاظت‌شده سالوک ۱۱ , ۶۷۷ برآورد می‌شود. منبع عکس: گوگل‌مپ؛ عکاس: نیما گریوانیتاریخچه پارک ملی سالوکمنطقه سالوک با تنوع مطلوبی در گونه‌های گیاهی و جانوری پس از شناسایی و معرفی به‌عنوان منطقه حفاظت‌شده سالوک، در سال ۱۳۵۷ هجری شمسی به‌عنوان منطقه امن سالوک انتخاب شد. پس از ۱۳ سال قرق و حفاظت کامل از منطقه که سبب رشد و غنای طبیعت آن شد، در سال ۱۳۸۱ هجری شمسی این منطقه به خاطر ویژگی‌های باارزش اکولوژیکی به سطح پارک ملی ارتقا یافت و در حال حاضر نیز با همین نام تحت کنترل و مدیریت است. معنی سالوک چیست؟ بر اساس فرهنگ لغت فارسی سالوک از کلمه صعلوک به معنی فقیر گرفته‌شده است. واژه صعلوک که در منابع تاریخی وجود دارد احتمالا معرب واژه سالوک محسوب می‌شود. جاهای دیدنی پارک ملی سالوکآبشاره دره زاریآبشار دره راضی معروف‌ترین آبشار پارک ملی سالوک است و در درهای به همین نام قرار دارد. این آبشار فصلی و تماشایی در ۶ کیلومتری شمال روستای چهار مادران واقع‌شده است و آب آن از ارتفاع ۳۰ متری پایین می‌ریزد. تماشای این آبشار زیبا و شنیدن صدای برخورد آب با صخره‌های پایین‌دست آبشار می‌تواند زیبایی‌های سفر به این پارک ملی را دوچندان کند. منبع عکس: سایت قطره؛ عکاس: نامشخصقلعه سالوکبنای تاریخی قلعه سالوک یا صعلوک دژی استوار در جبهه جنوبی ارتفاعات سالوک است که قدمت آن به قرن‌های شش تا هفت هجری می‌رسد و در متون تاریخی مختلف از آن یاد کردهاند. این قلعه بر فراز یک صخره منفرد با دیواره‌های پرتگاهی بنا شده و همین موضوع تسخیر آن را توسط دشمن بسیار دشوار ساخته است. داخل قلعه بقایای تاسیسات مختلف مانند انبار آذوقه و غلات، حمام، آسیاب، زندان و محل سکونت فرمانده قلعه و افراد دیگر وجود دارد که روی‌هم‌رفته مساحت قلعه را به بیش از یک هکتار می‌رساند. قلعه صعلوک از نظر وسعت و موقعیت بسیار صعب‌العبور، یکی از برجسته‌ترین قلعه‌های نظامی دوره اسلامی در شمال خراسان و ازجاهای دیدنی اسفرایناست. منبع عکس: گوگل‌مپ؛ عکاس: مجتبی رمضانی سرخیآبشار تویدره توی سالوک حدود ۱۵ کیلومتر طول دارد و نزدیک به ۱۵ چشمه دائمی را در خود جای داده است. آبشار توی یکی دیگر از جاهای دیدنی پارک ملی سالوک به شمار می‌آید که در نزدیکی روستای توی قرار دارد. رودخانه‌ای که از دره و کوه‌های پارک ملی سالوک سرچشمه می‌گیرد، در طول مسیر خود چندین آبشار زیبا را تشکیل می‌دهد. در فاصله پنج کیلومتری شمال روستای توی سه آبشار زیبا قرار دارند که آبشار توی یکی از آنها است. این آبشار زیبا قطعا ارزش دیدن دارد؛ اما در فصل بهار به‌دلیل سیلاب‌های احتمالی از رفتن به نزدیکی آن خودداری کنید. منبع عکس: گوگل‌مپ؛ عکاس: مصطفی رضایی جوشقانقله سالوکیکی دیگر از دیدنی‌های پارک ملی سالوک قله سالوک است. این قله در امتداد رشته‌کوه البرز قرار دارد و ارتفاع آن حدود ۲ , ۶۰۰ متر برآورد می‌شود. این ارتفاع قله سالوک را به یکی از بلندترین قله‌های استان خراسان شمالی تبدیل کرده است. این قله علاوه بر ارتفاع مناسب کلکسیونی از جاذبه‌های طبیعی شامل چشمه‌سارها، آبشارهای دیدنی، دیواره‌های بلند و البته مناظر حیرت‌انگیز از پارک ملی سالوک را پیش چشم شما خواهد گذاشت. قله سالوک هرساله هزاران کوهنورد و گردشگر را از سراسر کشور میزبانی می‌کند. منبع عکس: سایت کوه بیست؛ عکاس: نامشخصشرایط بازدید از پارک ملی سالوکبرای بازدید از پارک ملی سالوک احتیاج به مجوز معتبر خواهید داشت. برای دریافت مجوز کتبی می‌توانید به اداره حفاظت محیط‌زیست خراسان شمالی، واحد اسفراین مراجعه کنید. میانگین دمای سالانه در این پارک و محیط حفاظت‌شده حدود ۱۲ درجه سانتی‌گراد برآورد می‌شود. با این اوصاف میتوان گفت که نیمه اول سال، خصوصا فصل بهار بهترین زمان برای سفر به این پارک ملی خواهد بود. بخش‌های مختلف پارک ملی سالوکاقلیمپارک ملی و منطقه حفاظت‌شده سالوک از نظر ژئومورفولوژی به دو بخش کوهستانی و دشت تقسیم می‌شود. دوسوم وسعت منطقه را مناطق کوهستانی و حدود یک‌سوم آن را دشت فرا گرفته است. اختلاف ارتفاع بین پست‌ترین نقطه منطقه در دشت جنوبی (۱ , ۲۱۰ متر) و مرتفع‌ترین نقطه در کوهستان‌های جنوب (۲ , ۷۲۰ متر) به حدود ۱ , ۵۱۰ متر می‌رسد. این اختلاف ارتفاع اکوسیستم‌های متنوعی را در این منطقه ایجاد کرده که به تبع آن بر تنوع زیستی منطقه افزوده‌شده است. منبع عکس: گوگل‌مپ؛ عکاس: الیاس طالبیمنابع آبیپارک ملی و منطقه حفاظت‌شده سالوک از نظر منابع آب نسبتا غنی است و علاوه بر تعداد زیادی چشمه در سطح منطقه، بعضی از دره‌ها از جریان ثابت آب در طول سال برخوردار هستند. منابع تامین آب این جریانات اکثرا در ارتفاعات شمالی منطقه قرار گرفته‌اند که با جهت جنوبی به ناحیه دشت وارد می‌شوند و در آبرفت‌های دشت فرو می‌روند. منبع عکس: گوگل‌مپ؛ عکاس: قاسم میلانلوییپوشش گیاهی و جانوری پارک ملی سالوکپوشش گیاهیپارک ملی و منطقه حفاظت‌شده سالوک از نظر پوشش گیاهی بسیار غنی است. درمنه گونه گیاهی غالب در سالوک محسوب می‌شود و به‌صورت درمنه دشتی در قسمت جنوبی و درمنه کوهی در کوهستان‌های منطقه قابل‌مشاهده است. کلاه میرحسن و گون پس از درمنه، گونه‌های گیاهی غالب منطقه هستند. این دو گونه گیاهی عمدتا در کوهستان‌های شمالی منطقه مشاهده می‌شوند. در برخی از دره‌های منطقه سالوک از جمله دره توی، زاری، دره جوزی و دره چهار برج جنگل‌های پراکنده مشاهده می‌شوند. ارس درخت غالب در این جنگل‌ها به شمار می‌آید و در گذشته‌های دور به‌صورت جنگل‌های انبوه در این منطقه وجود داشته است. منبع عکس: گوگل‌مپ؛ عکاس: مصطفی رضایی جوشقانعلاوه بر ارس، زالزالک، زرشک و نسترن وحشی نیز جزو درختچه‌های جنگلی منطقه محسوب می‌شوند. مطالعه آثار به‌جامانده در سالوک حاکی از این است که در ابتدا منطقه دارای جنگل‌های انبوه از نوع ارس بوده و با تخریب جنگل‌های ارس، درخت زالزالک جایگزین آنها شده است. با تخریب زالزالک‌ها، درختچه‌های نسترن وحشی و زرشک و در نتیجه تخریب بوته‌های زرشک و نسترن وحشی، گون و کلاه میرحسن جایگزین آنها شده‌اند. در نهایت تمام این گیاهان تخریب شدند و امروزه در بیشتر نقاط جای خود را به درمنه داده‌اند. علت اصلی تخریب جنگل‌های منطقه در گذشته الگوی ساختمان‌سازی در روستاهای اطراف، مصرف چوب درختان به‌عنوان سوخت و چرای بی‌رویه دام بوده است. از جمله گیاهان سمی سالوک میتوان تلخه، افدرا، فرفیون، گل راعی و زنبق کوهی را نام برد. از نظر تعداد، گونه زرشک با حدود ۶۵۰ , ۰۰۰ اصله، ارس با حدود ۵۰۰ , ۵۵۱ اصله و شیر خشت با حدود ۳۲۵ , ۰۰۰ بیشترین تراکم گیاهی را دارند. پوشش جانوریتا امروز بیش از ۱۰۰ گونه جانوری در پارک ملی و منطقه حفاظت‌شده سالوک شناسایی‌شده است. پستاندارانمیش و قوچ اوریال با جمعیت نسبتا زیاد، آهو، کل و بز، پلنگ، گربه وحشی و سمور از گونه‌های کمیاب پارک ملی سالوک به شمار می‌آیند. محدوده پارک ملی سالوک نسبت به منطقه حفاظت‌شده سالوک از جمعیت جانوری بیشتری برخوردار است. هرچه از محدوده پارک ملی دور می‌شویم، تعداد جانوران منطقه نیز کمتر می‌شود. منبع عکس: گوگل‌مپ؛ عکاس: نوید توحیدیخرس‌ها در گذشته‌ای نه‌چندان دور که هنوز پوشش جنگلی انبوه منطقه دستخوش تخریب نشده بود، از ساکنان ارزشمند این ناحیه بودند. در حال حاضر اگرچه گزارش‌های تایید نشده‌ای مبنی بر مشاهده خرس در منطقه وجود دارند، نمی‌توان به‌طور قاطع از حضور این حیوان در منطقه صحبت کرد. گرازهای وحشی در کوهستان‌های شمالی از ریشه بوته‌ها و درختچه‌های منطقه تغذیه می‌کنند. این گرازها مکان ثابتی ندارند و گاهی از اوقات تا مسافت‌های طولانی محل زندگی خود را تغییر می‌دهند. گرگ، شغال و روباه از حیواناتی هستند که امکان مشاهده آنها در تمامی قسمت‌های پارک ملی سالوک وجود دارد. کفتارها فقط در تپه ماهورهای جنوبی منطقه دیده می‌شوند. پارک ملی و منطقه حفاظت‌شده سالوک مهم‌ترین زیستگاه آهو در خراسان شمالی به شمار می‌آید. نزدیک به ۷۰ درصد از کل جمعیت آهوهای استان خراسان شمالی در این منطقه زندگی می‌کنند. آهوها اکثرا در درمنه زارهای دشت جنوب منطقه سالوک مشاهده می‌شوند. جمعیت آهوها در این منطقه حدود ۲۰۰ راس است. منبع عکس: باشگاه خبرنگاران جوان؛ عکاس: نامشخصخارپشت ایرانی، خارپشت بیابانی، سنجاب، همستر خاکستری، دوپای خراسانی، تشی، خرگوش، شغال، روباه، راسو و سمور از دیگر پستانداران سالوک به شمار می‌روند. پرندگانمنطقه سالوک به‌دلیل برخورداری از اکوسیستم‌های کوهستانی و دشتی، زیستگاه بسیار مناسبی برای انواع پرندگان به شمار می‌رود. پرندگان پارک ملی سالوک عبارت‌اند از پیغوی کوچک، سنقر سفید، سارگپه پابلند، سارگپه معمولی، کوکر شکم سیاه، کوکر شکم سفید، کوکر گندمی، کبوتر چاهی، قمری معمولی، دودوک، شبگرد معمولی، باد خورک کوچک، باد خورک معمولی، باد خورک کوهی، زنبورخور معمولی، زنبورخور گلوآبی، سبزقبا، هدهد، چلچله بیابانی، پرستو، چکاوک سنگلاخ، چکاوک سردم سیاه، چکاوک هدهد، دم جنبانک زرد، دم جنبانک ابلق، سنگ چشم دم سرخ، سار، زاغی، کلاغ سیاه، غراب، چک، چکچک پشت سفید، طرقه بنفش، توکای سیاه، کمرکلی بزرگ، سسک ابروسفید، سسک تالابی معمولی، سسک جنبان، مگس گیرخالدار، گنجشک خاکی، گنجشک کوهی، سهره جنگلی، سهره معمولی، زردپره مزرعه، زرد پره گونه سفید و…. دیدنی‌های اطراف پارک ملی سالوکشهر تاریخی بلقیسآدرس: استان خراسان شمالی، شهرستان اسفراین، پنج کیلومتری جنوب غربی اسفراین، شهر تاریخی بلقیس (مشاهده روی نقشه) هزینه بازدید: رایگانفاصله از پارک ملی سالوک: حدود ۳۶ کیلومتر (۴۰ دقیقه با ماشین) شهر تاریخی بلقیس یا اسفراین کهن از جاهای دیدنی استان خراسان شمالی و اسفراین محسوب می‌شود. این شهر تاریخی با ۴ , ۰۰۰ سال قدمت، در طول قرن‌ها محل زندگی افراد و تمدن‌های مختلف بوده است. شهر تاریخی بلقیس در طول تاریخ پرفرازونشیب خود بارها تخریب و از نو ساخته شد. این جاذبه دیدنی و تاریخی در سال ۱۳۸۰ هجری شمسی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. منبع عکس: گوگل‌مپ؛ عکاس: محمد جهانبخشیپارک ملی ساریگلآدرس: استان خراسان شمالی، شهرستان اسفراین، شرق اسفراین (مشاهده روی نقشه) هزینه بازدید: رایگانفاصله از پارک ملی سالوک: حدود ۸۵ کیلومتر (یک ساعت و ۳۵ دقیقه با ماشین) پارک ملی ساریگل یکی دیگر از مناطق طبیعی و تحت حفاظت در استان خراسان شمالی است که در شرق اسفراین قرار دارد. این منطقه ۲۸ , ۰۰۰ هکتار وسعت دارد و شامل دو بخش پارک ملی ساریگل با وسعت ۶ , ۰۰۰ هکتار و منطقه حفاظت‌شده با وسعت ۲۲ , ۰۰۰ هکتار است. پارک ملی ساریگل و پارک ملی سالوک خصوصیات مشترک بسیاری با یکدیگر دارند. از جاذبه‌های این پارک ملی می‌توانیم به رودخانه‌ها، آبشارها، دره‌ها و روستاهای زیبا و تاریخی اشاره کنیم. منبع عکس: گوگل‌مپ؛ عکاس: Na Serپرسش‌های متداولپارک ملی سالوک کجاست؟ پارک ملی سالوک در استان خراسان شمالی و ۲۰ کیلومتری اسفراین واقع‌شده است. بجنورد در فاصله ۳۰ کیلومتری شمال شرقی این پارک قرار دارد. شرایط بازدید از پارک ملی سالوک چگونه است؟ برای بازدید از پارک ملی سالوک احتیاج به مجوز معتبر خواهید داشت. برای دریافت مجوز کتبی می‌توانید به اداره حفاظت محیط‌زیست خراسان شمالی، واحد اسفراین مراجعه کنید. بهترین زمان بازدید از پارک ملی سالوک چه فصلی است؟ نیمه اول سال، خصوصا فصل بهار بهترین زمان برای سفر به این پارک ملی خواهد بود. برای بازدید از پارک ملی سالوک به چقدر زمان احتیاج خواهیم داشت؟ برای بازدید از این پارک ملی به سه تا چهار ساعت زمان احتیاج خواهید داشت. نویسنده: بهنام شکوری / بازنویسی: محمدرضا قاسم شیرازی |
5,018 | 5,155 | اسفراین | آبشار توی | ایران، استان خراسان شمالی، ۴۰ کیلومتری غرب اسفراین، نزدیکی روستای توی | آبشار توی در چهل کیلومتری غرب اسفراین و در نزدیکی روستای توی واقع‌شده است. رودخانه‌ای که از کوه‌های سالوک در شمال این روستا، سرچشمه می‌گیرد به‌علت اختلاف در جنس زمین، چندین آبشار زیبا را به وجود آورده است. در فاصله پنج کیلومتری شمال روستا سه آبشار زیبا به فاصله ۲۰۰ تا ۳۰۰ متر واقع شده‌اند که آبشار توی یکی از آنها است. آبشار توی یکی ازجاذبه‌های گردشگری اسفراینبه شمار می‌رود؛ با این حال از بازدید آن در فصل بهار بپرهیزید؛ چراکه وجود سیلاب‌ها می‌تواند خطرآفرین باشد. همچنین در نظر داشته باشید که دسترسی به آبشار به دلیلی باریک بودن دره، با ماشین میسر نیست و قسمت پایانی راه را باید پیاده پیمود. عکس‌های گالری از سایت کویرها و بیابان‌های ایران |
5,019 | 5,156 | اسفراین | آبشار ایزی | ایران، استان خراسان شمالی، ۱۵ کیلومتری جنوب شرق اسفراین، ۵ کیلومتری روستای ایزی | آبشار ایزی در پنج کیلومتری روستای ایزی و در دامنه‌های غربی کوه‌های شاه‌جهان قرار دارد و رودخانه ایزی سر منشا آن است. این رودخانه که ازجاهای دیدنی اسفراینبه حساب می‌آید، از لوشی بینی در جهت جنوب شروع می‌شود و پس از عبور از آبشار ایزی، مقداری از اراضی کشاورزی ایزی را آبیاری می‌کند. با ریزش از فراز صخره‌ای ۳۰ متری، اطراف این آبشار دو طبقه را محیطی سبز و زیبا دربرگرفته است. در کناری از آبشار میتوان سرخس داروی پرسیاوشان را یافت. همچنین از آب آبشار جهت سیراب کردن مزارع روستا استفاده می‌شود. |
5,020 | 5,157 | اسفراین | مسجد خسرو شیر | ایران، استان خراسان رضوی، ۳۵ کیلومتری مرکز شهرستان جغتای | منار مسجد که با نام مسجد خسرو شیر نیز شناخته می‌شود، در روستای خسرو شیر قرار دارد. آنچه امروزه از این مسجد بزرگ به‌جای مانده است، شامل جرزهای دو طرف یک ایوان به عمق ۱۱ متر و عرض ۶ متر می‌شود که پوشش و دیوار سمت قبله نیز فرو ریخته است. محراب اصلی مسجد، در انتهای ایوان قرار داشت که در حال حاضر، فقط بخش تحتانی آن باقی‌مانده است. در کنار بقایای شبستان شرقی در حدود ۶۰ سال قبل، مناره‌ای آجری وجود داشت که بر بدنه آن، کتیبه‌ای به خط کوفی، تزیینات آجرکاری صلیب شکسته و گره دیده می‌شد. علت این نام‌گذاری، وجود مناره مذکور است. قدمت بنای اصلی این اثر تاریخی به دوره سلجوقی بازمی‌گردد و دارای الحاقاتی از دوره ایلخانی نیز است که همین موضوع باعث شده است نام مسجد در میانجاهای دیدنی استان خراسان شمالیقرار بگیرد. |
5,021 | 5,158 | اسفراین | مقبره شیخ آذری | ایران، خراسان شمالی، اسفراین، ۱ کیلومتری شهری تاریخی بلقیس | مقبره شیخ آذری در جنوب شهر اسفراین و در فاصله یک کیلومتری از شهر تاریخی بلقیس قرار دارد. حمزه بن علی آذری مشهور به شیخ آذری، از شاعران و عارفان قرن ۹ هجری قمری به‌شمار می‌رود و در اسفراین متولد شده است. او پس از مدتی شاعری در دربار شاهرخ تیموری، به عرفان روی آورد و کتاب‌های زیادی در زمینه‌های شعر و عرفان نوشت. مقبره شیخ آذری که ازمکان‌های دیدنی اسفراینمحسوب می‌شود، از دو فضای معماری با ابعاد متفاوت تشکیل‌شده است و سقفی چوبی دارد. بخش جنوبی بنا به‌عنوان نمازخانه و بخش شمالی آن، محل دفن و آرامگاه شیخ است. |
5,022 | 5,159 | اسفراین | آبشار جم | ایران، استان خراسان شمالی، شمال غربی اسفراین، پارک ملی سالوک | آبشار جم که با نام آبشار سالوک نیز شناخته می‌شود، در دامنه‌ی قله سالوک در ارتفاع ۲۴۰۰ متری از سطح دریا، در پارک ملی سالوک قرار دارد. این آبشار به‌عنوان یکی ازجاذبه‌های گردشگری اسفراینشناخته می‌شود که یخ زدن آن در فصول سرد مناظر بدیعی را به وجود می‌آورد و برای یخ‌نوردی کوهنوردان نیز مناسب است. |
5,023 | 5,160 | اسفراین | منطقه نمونه گردشگری میلانلو | خراسان شمالی، اسفراین، میلانلو | دهستان میلانلو به مرکزیت روستای پرکانلو از بخش مرکزی شهرستان اسفراین و در ۹ کیلومتری شرق شهر اسفراین قرار گرفته است. از مناطق ییلاقی اسفراین دره میلانلو است که از روستاهای به هم پیوسته در مسیر رودخانه بیدواز شامل اردغان، بیدواز، حسن‌آباد، سرچشمه، سارکانلو، پرکانلو و قزاقی تشکیل می‌شود که به‌واسطه باغ‌های به هم پیوسته در مسیر روستاها دالانی سبز و چشم‌نواز در این منطقه را به وجود آورده‌اند. چشمه‌های متعدد در منطقه با توجه به موقعیت کوهستانی منطقه مانند چهل چشمه (روستای سرچشمه) رودخانه دائمی که بخشی از آب خود را از چهل چشمه تامین می‌کند باعث مشروب نمودن زمین‌های زراعی شده و انواع محصولات باغی مانند: سیب، هلو، زردالو، گردو و انواع سیفی‌جات تولیدمی‌شود، غار سنجد سرچشمه، غار نوشیروان، منطقه تفریحی چمن که به‌خصوص در ایام نوروز و سیزده بدر پذیرای جمع کثیری از دوستداران طبیعت است، کوه‌های شاه جهان وکرکزاب، باغ دره‌ها وفضاهای باز و سرسبز جویبارها، چشمه سارها، بافت معماری متفاوت روستای منطقه از جمله توان‌های گردشگری منطقه نمونه گردشگری میلانلو است و به همین دلیل به‌عنوان یکی ازمکان‌های دیدنی اسفراینبه شمار می‌رود. |
5,024 | 5,161 | اسفراین | قلعه سالوک | ایران، استان خراسان شمالی، شمال غربی اسفراین، پارک ملی سالوک | قلعه سالوک دژی استوار بر جبهه جنوبی ارتفاعات سالوک است که قدمت آن به قرن‌های ۶ و ۷ هجری قمری می‌رسد و در متون تاریخی مختلف از آن یاد شده است. این قلعه که ازجاذبه‌های گردشگری اسفراینبه شمار می‌رود، بر فراز یک صخره منفرد با دیواره‌های پرتگاهی قرار دارد که این موضوع تسخیر آن را بسیار دشوار کرده است. با مساحتی بیش از یک هکتار، در داخل قلعه بقایای تاسیسات مختلف مانند انبار آذوقه و غلات، حمام، آسیاب، زندان و محل سکونت فرمانده قلعه و افراد دیگر دیده می‌شود. از این قلعه که به نام‌های قلعه صعلوک و قلعه سعلوک نیز شناخته می‌شود. به‌عنوان یکی از برجسته‌ترین قلعه‌های نظامی دوره اسلامی در شمال خراسان از نظر وسعت و موقعیت بسیار صعب‌العبور یاد می‌کنند. |
5,025 | 5,162 | اسفراین | آبشار دره جاج | خراسان شمالی - اسفراین روستای سست | آبشار دره جاج در ۶ کیلومتری شمال شرقی روستای سست از توابع اسفراین قرار گرفته است. فاصله این روستا از شهر اسفراین ۶ ٫ ۵ کیلومتر است. روستای سست از جمله بزرگ‌ترین روستاهای شهرستان اسفراین است. آبشار از ۲ پله تشکیل‌شده و ارتفاع آن در حدود ۴۰ متر است. این آبشار که ازمکان‌های دیدنی اسفراینمحسوب می‌شود، از چشمه‌ای در بالادست سرچشمه گرفته و پس از تشکیل آبشار وارد دره جاج می‌گردد. |
5,026 | 5,163 | اسفراین | آب‌انبار صفی‌آباد | ایران، استان خراسان شمالی، شهرستان اسفراین، بخش بام وصفی آباد، مرکز شهر صفی‌آباد میدان مسجد جامع، پشت کتابخانه شهید ارغیانی | آب‌انبار صفی‌آباد در صفی‌آباد از توابع شهرستان اسفراین و در میدان مسجد جامع واقع‌شده است. این آب‌انبار توسط صفی خان بغایری حاکم بام و صفی‌آباد بنا شد و به دوره افشار و قاجار تعلق دارد. با گذشت زمان، فرسایش فراوان باد و آب در این منطقه و عدم رسیدگی کافی و همچنین به‌دلیل وجود رودخانه‌های اطراف، این آب‌انبار اهمیت خود را از دست داده بود و چیزی جز ویرانه و مخروبه از آن باقی نبود. حاج عبدالله ارغیانی به‌همراه حاج محمد گرایلی تصمیم به مرمت و بازسازی آب‌انبار کردند و در سال ۱۳۴۴ شمسی کار مرمت به پایان رسید. این اثر که ازجاذبه‌های گردشگری اسفراینمحسوب می‌شود، در تاریخ ۲۲ آبان ۱۳۸۶ با شماره‌ی ثبت ۱۹۹۸۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. |
5,027 | 5,164 | اسفراین | آبشار دره زاری | خراسان شمالی - اسفراین | آبشار دره زاری در منطقه حفاظت‌شده سالوک و در درهای در این منطقه به نام دره زاری واقع‌شده است. این آبشار ازجاهای دیدنی اسفراینبه حساب می‌آید و ارتفاع آن حدود ۳۰ متر و آبشاری فصلی است. دسترسی به این آبشار از طرقی جاده ارتباطی اسفراین به جاجرم، روستای چهارماران میسر است. آبشار در فاصله ۶ کیلومتری شمال روستا واقع‌شده است. سالوک در شمال غربی اسفراین قرار دارد و در این منطقه دره‌های زاری، جوزی و چهار برج جنگل‌های پراکنده مشهود است. این منطقه زیستگاه پرندگان و حیوانات بسیاری همچون آهو، قوچ، میش است و جاذبه‌های گیاهی مانند گلابی و آلوچه وحشی، زرشک، قره میغ، ریخوک، زالزالک، نسترن وحشی، افرا کرکو، گز انجیر و گردو است. دره توی سالوک با طول حدود ۱۵ کیلومتر دارای ۱۵ چشمه دایمی به صورت نهر است. |
5,028 | 5,165 | اسفراین | آرامگاه شیخ ادکانی | خراسان شمالی، اسفراین، روستای ادکان | آرامگاه شیخ رضی الدین علی لالا ادکانی از یادمان‌های قرون میانی اسلامی در روستای ادکان، شهرستان اسفراین خراسان شمالی است. آرامگاه شیخ رضی الدین علی لالا ادکانی که در محل به امامزاده معروف شده است، ازجاهای دیدنی اسفراینبه شمار می‌رود و مدفن عارف عالیقدر قرن ۷ هجری قمری شیخ رضی الدین علی لالا ادکانی است. آرامگاه شیخ رضی الدین علی لالا ادکانی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. پلان این بنا از نوع چهارضلعی گنبددار است که چهار ورودی داشته ولی در حال حاضر درهای ضلع غربی و جنوب آن مسدود شده است. |
5,029 | 5,166 | اسفراین | آرامگاه شاهزاده زید توی | شهرستان اسفراین، ۲۰۰ متری شمال روستای توی | بنای امامزاده شاهزاده زید یکی از آثار مذهبی-تاریخی مربوط به قرون میانی اسلامی در شهرستان اسفراین است. پلان بنا در اصل هشت‌ضلعی بوده ولی طی تعمیرات مکرر به صورت نامنظم و چند وجهی درآمده است. بر مزار امامزاده یک صندوقچه چوبی منبتکاری شده وجود دارد که در گرداگرد آن کتیبههایی به خط نسخ نوشته‌شده و در بخش‌های مختلف با شمسه و ترنج‌های هندسی محاط در قاب‌هایی مربعی به طرز زیبایی تزیین شده است. مصالح اصلی بنا خشت و گل بوده که بعدها نمای آن را با آجر کار کردهاند. این امامزاده به‌عنوان یکی ازمکان‌های دیدنی اسفراینموردتوجه گردشگران است. |
5,030 | 5,167 | شیروان | آبشار اسطرخی (آبشار شارشار) | ایران، استان خراسان شمالی، ۲۸ کیلومتری جنوب شیروان، روستای اسطرخی | آبشار اسطرخی که با نام آبشار شارشار نیز شناخته می‌شود، در روستای اسطرخی و در ۲۸ کیلومتری جنوب شیروان قرار دارد و برای بسیاری از گردشگران ناشناخته مانده است. این منطقه برای اتراق گردشگران و مسافران، به‌ویژه در ایام نوروز مناسب است و روستای زیبای اسطرخی از روستاهای گردشگری و کوهستانی به شمار می‌رود. این روستا در درهای نسبتا ژرف قرار دارد که امتداد آن از جنوب به شمال شرقی است و رودخانه‌ای از میان دره و روستا می‌گذرد. آب آبشار اسطرخی که بلندترین آبشار منطقه و ازجاهای دیدنی شیروانمحسوب می‌شود، از بین درختان بزرگ و تنومند سپیدار، بید و گردو ریزش می‌کند و به علت برخورد با موانع سنگی به صورت ابری سفید درمی‌آید. بر بالای آبشار نیز آسیاب آبی قدیم و مخروبه‌ای قرار دارد. عکس از وبلاگ روستای اسطرخی |
5,031 | 5,168 | شیروان | چهارطاقی تیموری | استان خراسان شمالی، شهرستان شیروان، بخش مرکزی، ۶ کیلومتری شیروان، روستای زیارت | استان خراسان شمالی مثل هر استان دیگری در کشورمان جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی متعدد دارد که بازدید از آنها می‌تواند لذت سفر را دوچندان کند. یکی از دیدنی‌های تاریخی این استان مقبره چهارطاقی یا چهارطاقی تیموری است. چهارطاقی تیموری که از جاهای دیدنی شیروان به شمار می‌رود، مربوط به دوره تیموریان است و در روستایی در نزدیکی شیروان قرار دارد. این بنا در تاریخ ۱۹ اسفند ۱۳۸۰ با شماره ثبت ۴۸۰۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. هرآنچه باید درباره چهارطاقی تیموری بدانید: چهارطاقی تیموری کجاست؟ درباره چهارطاقی تیموریتاریخچه چهارطاقی تیموریمعماری چهارطاقی تیموریشرایط بازدید از چهارطاقی تیموریدیدنی‌های اطراف چهارطاقی تیموریچهارطاقی تیموری کجاست؟ آدرس: استان خراسان شمالی، شهرستان شیروان، بخش مرکزی، ۶ کیلومتری شیروان، روستای زیارت (مشاهده روی نقشه) مقبره چهارطاقی که ازجاهای دیدنی شیروانبه شمار می‌رود، در ۶ کیلومتری شهر شیروان و سه کیلومتری جاده آسفالته قرار دارد. این بنا در قسمت شمالی مقبره امامزاده حمزه رضا قرار گرفته است. منبع عکس: گوگل‌مپ؛ عکاس: جواد رجاییمسیر دسترسیبرای دسترسی به چهارطاقی تیموری با خودروی شخصی باید از مرکز استان یعنی شهر بجنورد به‌سمت شیروان حرکت کنید. ابتدا خود را به میدان امام رضا (ع) برسانید و از طریق بلوار رضوی به بزرگراه بجنورد- شیروان بروید. پس از حدود ۵۰ کیلومتر به خروجی روستای زیارت خواهید رسید. منبع عکس: ویکی مدیا؛ عکاس: Morteza Heidarian Mehrدرباره چهارطاقی تیموریبنای چهارطاقی تیموری که ازمکان‌های دیدنی استان خراسان شمالیمحسوب می‌شود، یک بنای هشت‌ضلعی است که شباهت بسیاری به یک مقبره دارد. بسیاری بر این عقیده‌اند که این مقبره مربوط به امیر تیمور بوده است و علت این موضوع را تاریخی می‌دانند که در سنگ‌نوشته قبر آمده است. این تاریخ سال ۷۵۸ هجری قمری، یعنی دوره حاکمیت تیمور را نشان می‌دهد. بنای چهارطاقی دارای سنگ قبری سیاه‌رنگ و ساده است. نوشته روی سنگ قبر از بین رفته است و تنها به‌سختی میتوان نام عید خواجه را از آن خواند. با رجوع به منابع تاریخی دوره تیموری مشخص می‌شود که عید خواجه نام یکی از بزرگان و سرداران دوره تیموری است. منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: mashhad.۸ تاریخچه چهارطاقی تیموریساخت بناهای چهارطاقی در ایران سابقه طولانی دارد و به دوران اساطیری باز می‌گردد. از بناهای چهارطاقی معروف می‌توانیم به آتشکده فریدون، بنای نوبهار بلخ و چهارطاقی تیموری اشاره کنیم. مقبره چهارطاقی تیموری قدمت چند صد ساله دارد و مربوط به اوایل دوران تیموریان است. برخی باستان‌شناسان تاریخ ساخت این بنا را سال ۷۵۸ هجری قمری عنوان کردهاند؛ اما برخی دیگر این بنا را مربوط به دوره شاهرخ میرزا، پسر تیمور، می‌دانند. از سوی دیگر در این بنا سردابه‌ای به عمق یک و نیم متر وجود دارد که بر اساس آن مورخان زمان ساخت چهارطاقی تیموری را به دوره ایلخانان نسبت می‌دهند؛ چراکه در این دوره از تاریخ ساخت سردابه رواج داشت. منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: reza nazariبازسازیبنای چهارطاقی تیموری در سال ۱۳۵۶ برای اولین بار مورد بازسازی قرار گرفت و متاسفانه آسیب زیادی به اصالت بنا وارد شد و چهره بنا تا حدودی تغییر کرد. برای پیشگیری از ریزش قسمت‌های مختلف بنا، در سالهای ۱۳۸۴ و ۱۳۸۶ هجری شمسی اقدامات مثبتی انجام شد. در نتیجه این اقدامات، ورودی بنا و دیوار محصورکننده اطراف بنا کشف شدند. باستان‌شناسان معتقدند که دیوار محصورکننده به احتمال قوی برای جلوگیری از پیشروی قبرهای اطراف به‌سمت بنا ساخته‌شده است. معماری چهارطاقی تیموریآرامگاه چهارطاقی به‌صورت هشت‌ضلعی و از خشت ساخته و با چوب مستحکم شده است. بنا از بیرون دارای طاق‌نماهایی است که پوشش جناقی دارند و با آجرچینی خفته راسته در قسمت ساقه گنبد تزیین شده‌اند. درهای ورودی بنا بسیار بزرگ هستند و هرکدام در حدود دو متر ارتفاع دارند. برای زیر و روی درها نورگیری به عرض خود درها تعبیه‌شده است. مقبره همچنین دارای گنبدی است که ارتفاع آن از قسمت فوقانی بنا ۲ ٫ ۵ متر و ارتفاع از کف بنا تا زیر گنبد ۴ ٫ ۲۸ متر است. منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: mashhad.۸ برای تزیین فضای داخلی چهارطاقی تیموری آجرها در ساقه گنبد به‌صورت عمودی و افقی به کار رفته‌اند. بدنه خارجی گنبد نیز با روش آجرچینی دو رجه ساخته‌شده است. قسمت داخلی بنا به‌صورت چهارگوشه است. معماران در فضای داخل چهارطاقی از پوشش گچ و در تقاطع اضلاع آن از گچ‌بری استفاده کردهاند. دورتادور بالای سردر به رنگ فیروزه‌ا‌ی گچ‌بری و کتیبه‌نویسی شده است. امروزه بیشتر قسمت‌های کتیبه‌ها از بین رفته‌اند. با این حال این بنا یکی از آثار تاریخی و معماری شهر شیروان در خراسان شمالی است و هرساله گردشگران زیادی از آن دیدن می‌کنند. منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: payam shajarianشرایط بازدید از چهارطاقی تیموریبازدید از چهارطاقی تیموری رایگان است. امکان بازدید از این بنای تاریخی در همه ایام سال و در هر ساعتی از شبانه‌روز وجود دارد؛ اما برای راحتی بیشتر و تماشای جزئیات این چهارطاقی، بهتر است روشنایی روز را انتخاب کنید. برای بازدید از این جاذبه تاریخی و تماشای همه قسمت‌های آن حداکثر به یک تا دو ساعت زمان احتیاج خواهید داشت. دیدنی‌های اطراف چهارطاقی تیموریغارهای دستکند هنامهآدرس: استان خراسان شمالی، شهرستان شیروان، بخش مرکزی، ۲۳ کیلومتری شمال شیروان، یک کیلومتری جنوب روستای هنامه (مشاهده روی نقشه) هزینه بازدید: رایگانفاصله از چهارطاقی تیموری: حدود ۲۲ کیلومتر (۳۰ دقیقه با خودرو) غارهای دستکند هنامه از جاهای دیدنی شیروان در ۲۳ کیلومتری شمال این شهر است. این غارها در سینه کوه گرمه‌در و در دره حاصلخیز هنامه قرار دارند. غارهای دستکند هنامه یک مجموعه معماری دستکند ارزشمند محسوب می‌شوند و در سه‌طبقه روی‌هم قرار گرفته‌اند. بر اساس تحقیقاتی که روی سفالینه‌های کشف‌شده از حوالی این جاذبه تاریخی انجام شد، این مجموعه غار در قرن چهار تا پنج هجری قمری ساخته‌شده است. غارهای دستکند هنامه در تاریخ ۲۶ اسفند ۱۳۸۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: R Rآبشار اسطرخیآدرس: استان خراسان شمالی، شهرستان شیروان، بخش مرکزی، ۳۲ کیلومتری جنوب شیروان، ۱ ٫ ۵ کیلومتری جنوب روستای اسطرخی (مشاهده روی نقشه) هزینه بازدید: رایگانفاصله از چهارطاقی تیموری: حدود ۴۰ کیلومتر (۵۴ دقیقه با خودرو) آبشار اسطرخی یا آبشار شارشار از جاهای دیدنی شیروان است و در ۳۲ کیلومتری جنوب این شهر قرار دارد. این آبشار نسبتا ناشناخته یکی از زیباترین جاذبه‌های طبیعی شیروان محسوب می‌شود. این آبشار در فاصله یک و نیم کیلومتری جنوب روستای اسطرخی قرار دارد و بلندترین آبشار این ناحیه از استان خراسان شمالی به شمار می‌رود. آبشار اسطرخی با درختان بزرگ و تنومند و محیط بکر و زیبا محل مناسبی برای اتراق، گردش و تفریح گردشگران است. منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: A Bپرسش‌های متداولچهارطاقی تیموری کجاست؟ مقبره چهارطاقی که از جاهای دیدنی شیروان به شمار می‌رود، در ۶ کیلومتری شهر شیروان و سه کیلومتری جاده آسفالته قرار دارد. این بنا در قسمت شمالی مقبره امامزاده حمزه رضا قرار گرفته است. ساعت بازدید از چهارطاقی تیموری چه زمانی است؟ امکان بازدید از این بنای تاریخی در همه ایام سال و در هر ساعتی از شبانه‌روز وجود دارد. هزینه بازدید از چهارطاقی تیموری چقدر است؟ بازدید از چهارطاقی تیموری رایگان است. برای بازدید از چهارطاقی تیموری به چقدر زمان احتیاج خواهیم داشت؟ برای بازدید از این جاذبه تاریخی و تماشای همه قسمت‌های آن حداکثر به یک تا دو ساعت زمان احتیاج خواهید داشت. نویسنده: زهرا آذرنیوش / بازنویسی: محمدرضا قاسم شیرازی |
5,032 | 5,169 | شیروان | آبشار کهنه اوغاز | ایران، استان خراسان شمالی، ۳۰ کیلومتری شمال شرق شیروان، شرق روستای کهنه اوغاز | آبشار کهنه اوغاز در شرق روستای کهنه اوغاز در استان خراسان شمالی قرار دارد. با مناظر دیدنی و قدمتی ۶۰۰ ساله، این روستا در ۳۰ کیلومتری شمال شرق شیروان جای گرفته است و پس از عبور از روستاهای قلعه چه، هنامه، بی‌بهره و اوغاز تازه میتوان به آن دسترسی داشت. این آبشار ازجاذبه‌های گردشگری شیروانمحسوب می‌شود و برای علاقه‌مندان به طبیعت جذابیت دارد. |
5,033 | 5,170 | شیروان | دره و چشمه هینورد | ایران، استان خراسان شمالی، ۴۵ کیلومتری جنوب شرقی بجنورد، شمال غرب روستای اسفیدان | دره و چشمه هینورد در روستای اسفیدان، در استان خراسان شمالی قرار دارد. این دره‌ی عمیق و طولانی در ضلع شمال غربی روستا جای گرفته است و چشمه نیز در فاصله تقریبی نیم‌ساعتی از روستا و در کمرکش کوهی صخره‌ای قرار دارد. از آب این چشمه زلال برای آبیاری باغات اطراف استفاده می‌شود. دره و چشمه هینورد به‌عنوانجاهای دیدنی شیروانشناخته می‌شوند که بازدید از آنها خالی از لطف نخواهد بود. |
5,034 | 5,171 | شیروان | قزلرقلعه | خراسان شمالی، شیروان | قزلر قلعه (قلعه دختر) بر قله بلندترین کوه منطقه زیدر بخش قوشخانه شیروان قرار دارد که آثار چهار برج در چهار گوشه قلعه و همچنین اتاق‌های اندرونی و بیرونی، تنور پخت نان، حمام و گلخن و محل نگهداری اشیای گران‌قیمت و اسلحه و انبار و … در آن دیده می‌شود. بنای تاریخی مزبور که ازجاهای دیدنی شیروانبه شمار می‌رود، در مجاورت روستای تاریخی زیدر، زادگاه دانشمند بزرگ شهاب‌الدین زیدری نسوی (منشی سلطان جلال‌الدین خوارزمشاه) قرار دارد که در زمان هخامنشیان احداث و با حمله مغولان تخریب‌شده است. |
5,035 | 5,172 | شیروان | منطقه گردشگری زوارم | خراسان شمالی، شیروان، ۲۸ کیلومتری جنوب شرقی شیروان | منطقه ییلاقی زوارم در ۲۸ کیلومتری جنوب شرقی شیروان و ۸۳ کیلومتری بجنورد قرار دارد. در این منطقه چشمه‌سارها، آبشارها، حوضچه‌های سنگی، کوه‌های سربه‌فلک‌کشیده، باغ‌های میوه، رودخانه پرآب، مراتع غنی و انواع گیاهان دارویی و خوراکی دیده می‌شود و از همین رو به‌عنوان یکی ازجاذبه‌های گردشگری شیروانبه شمار می‌رود. از کوه‌های تخت میرزا رودخانه زوارم سرچشمه می‌گیرد که در مسیر خود پس از مشروب نمودن مزارع و باغ‌های روستاهای زوارم، شیرآباد، ورقی، عبدآباد و توده، به رودخانه اترک می‌پیوندد. سواحل این رودخانه اتراق‌گاه مناسبی برای گردشگران است. |
5,036 | 5,173 | شیروان | آرامگاه امامزاده محمد بن باقر بن موسی بن جعفر | ایران، استان خراسان شمالی، ۴۵ کیلومتری جنوب شرقی بجنورد، روستای اسفیدان | آرامگاه امامزاده محمد بن باقر بن موسی بن جعفر در روستای اسفیدان، از جملهجاهای دیدنی شیرواناست که شامل بنایی قدیمی با گنبدی کوتاه می‌شود. طبق گفته اهالی روستا، از تاریخ دفن این امامزاده بیش از هزار سال می‌گذرد؛ اما بر اساس اظهار نظر کارشناسان اداره میراث فرهنگی خراسان شمالی، بنای اولیه آرامگاه در قرن ۶ هجری ایجاد شده است. درگذشته نه چندان دور، در اطراف بنای امامزاده اتاق‌هایی برای اقامت زایران وجود داشت که اینک نشانی از آنها نیست. به‌علت اینکه روستای اسفیدان در درهای عمیق جای دارد و کوه‌های سنگی مرتفعی آن را در برگرفته‌اند، در نگاه اول برای هر بیننده‌ای این تصور پیش می‌آید که با کمترین لرزش زمین احتمال سقوط صخره‌ها و تخته‌سنگ‌های عظیم روی آبادی وجود دارد و هر لحظه منازل و سکنه اسفیدان مورد تهدید ریزش این کوه‌ها هستند؛ اما مردم اسفیدان باور دارند که وجود امامزاده مانع از هرگونه آسیبی به روستا در طول قرن‌ها شده است. |
5,037 | 5,174 | شیروان | دره و آبشار بهارگاه | ایران، استان خراسان شمالی، ۴۵ کیلومتری جنوب شرقی بجنورد، جنوب غرب روستای اسفیدان | دره و آبشار بهارگاه در جنوب غرب روستای اسفیدان، استان خراسان شمالی قرار دارند و ازجاذبه‌های گردشگری شیروانبه شمار می‌روند. در این دره چشمه‌های متعدد و چندین آبشار جای گرفته‌اند و یکی از جاذبه‌های طبیعی زیبای این منطقه را خلق کردهاند. در سمت چپ دره میتوان زمینی تپه ماهوری با مساحت ۴۰ هکتار را دید که از آن با نام موسو یاد می‌کنند. به‌علت رانش شدید زمین در چند سال اخیر، تمام باغات، خانه‌ها و درختان کهنسال این ناحیه در دل خاک فرو رفتند. |
5,038 | 5,175 | جاجرم | نارین قلعه جاجرم | ایران، استان خراسان شمالی، جاجرم، خیابان ۱۵ خرداد | سرزمین ایران مملو از قلعه‌های تاریخی باشکوه است که هرکدام راوی گوشه‌ای از تاریخ پر فراز و نشیب این مرز و بوم به شمار می‌روند. نارین قلعه جاجرم یکی از این قلعه‌های تماشایی است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت. آنچه باید درباره نارین قلعه جاجرم بدانید: نارین قلعه جاجرم کجاست؟ درباره نارین قلعه جاجرمتاریخچه نارین قلعه جاجرممعماری نارین قلعه جاجرمنکات بازدید از نارین قلعه جاجرمجاهای دیدنی اطراف نارین قلعه جاجرمنارین قلعه جاجرم کجاست؟ آدرس: استان خراسان شمالی، جاجرم، خیابان ۱۵ خرداد (مشاهده در نقشه) عکس از گوگل‌مپ | عکاس: محمد جهان‌بخشینارین قلعه جاجرم ازجاهای دیدنی استان خراسان شمالیاست و در کنار دروازه قدیم جاجرم و جوین و جنب حمام قدیمی شهر در شمال غربی مسجد جامع و در ابتدای خیابان زیارتگاه خواجه مهزیار قرار دارد. مسیر دسترسی به نارین قلعه جاجرمبرای دسترسی به نارین قلعه جاجرم از میدان امام خمینی (ره) در مرکز شهر جاجرم، وارد خیابان رجایی شوید. در میانه‌های این خیابان، به‌سمت راست و خیابان پانزده خرداد وارد شوید. ورودی محوطه نارین قلعه در این خیابان نمایان است. درباره نارین قلعه جاجرمعکس از گوگل‌مپ | عکاس: محمد جهان‌بخشینارین قلعه یکی از آثار کمتر‌شناخته‌شده شهر جاجرم محسوب می‌شود که به‌واسطه مدیریت ناکارآمد، روی به‌ویرانی نهاده است. این قلعه یکی از قدیمی‌ترین قلعه‌های شمال‌شرق فلات ایران به شمار می‌آید و با قدمتی چندهزارساله، اهمیت زیادی در مطالعه تاریخ طولانی منطقه داشته است. این اثر ازجاهای دیدنی جاجرماست و در تاریخ سوم بهمن ۱۳۵۶ با شماره ثبت ۱۵۹۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. تاریخچه نارین قلعه جاجرمعکس از گوگل‌مپ | عکاس: محمد جهان‌بخشیبنا بر برخی منابع، قدمت نارین قلعه جاجرم به پنج‌هزار سال می‌رسد و متعلق به حاکمان محلی این خطه بوده است. سیاحانی که در قرون اخیر از جاجرم عبور کردهاند، هر یک از این قلعه توصیف‌هایی ابراز داشته‌اند. این امر از ثباتی همیشگی در این قلعه حکایت دارد. بی‌شک ساکنان جاجرم در این دوره‌ها به‌دنبال آرامش و امنیتی بوده‌اند که جز در پناه دیوارهای بلند این قلعه فراهم نمی‌آمد. خاور بی‌بی شادلو (خواهر یارمحمدخان سهام‌الدوله، حکمران بجنورد معاصر با ناصرالدین‌شاه و مظفرالدین شاه قاجار) در سفرنامه خویش شرحی از این قلعه آورده است. این قلعه در اواخر حکومت محمد شاه و اوایل حکومت ناصرالدین‌شاه قاجار هنوز سالم بود و مورد استفاده قرار می‌گرفت. در فاصله زمانی حکومت محمد شاه تا سفر «کلنل ییت» به جاجرم، تغییرات زیادی به وجود آمد و نارین قلعه خراب و به تلی از خاک تبدیل شد. اخیرا شهرداری جاجرم اقدام به ایجاد پارک روی تپه کرده است. با حفاری‌های غیرمجاز اطراف تپه موفق به کشف ظروف و اشیا فراوان عتیقه از دوران قبل از اسلام و بعد از اسلام شده‌اند. چارلز ادوار ییت در کتاب «سفرنامه خراسان و سیستان» در مورد این قلعه می‌نویسد: در وسط جاجرم یک تل خاک عظیم به ارتفاع ۲۱ تا ۲۴ متر هست که بقایای ارک شهر قدیمی محسوب می‌شود و به آن نارین قلعه می‌گویند. روی این خاک بقایای دیوارها و برج‌های قدیمی به چشم می‌خورد؛ اما از آنها نمی‌شود به‌شکل و چگونگی آرایش این شهر و استحکامات آن پی برد؛ زیرا بلافاصله در پایین‌دست آنها و در دل خاک باقی‌مانده‌های دیگری از این دیوارها و برج‌ها قرار گرفته است. معماری نارین قلعه جاجرمعکس از گوگل‌مپ | عکاس: محمد جهان‌بخشیاین تل که ارتفاعش در حدود ۲۵ متر است، بقایای ارگ یا قلعه‌ای قدیمی است که امروزه در بعضی نقاط آن آثاری از بقایای برج و بارو را میتوان دید. پلان قلعه که روی تپهای مصنوعی بنا شده بود، بیضی شکل است و در گذشته، دور آن را خندقی فرا گرفته بود. محیط نارین قلعه در حدود ۳۶۰ متر و طول اقطار آن ۱۲۵ و ۱۰۰ متر است. نکات بازدید از نارین قلعه جاجرمعکس از گوگل‌مپ | عکاس: محمد جهان‌بخشیهنگام بازدید از نارین قلعه، از هل دادن دیواره‌ها و تکیه به آنها خودداری کنید و وارد فضاهای مسقف نشوید. به‌دلیل نبود نورپردازی در نارین قلعه، بازدید خود را به روشنایی روز محدود کنید. در برخی ایام، اطراف محوطه نارین قلعه غرفه‌های صنایع‌دستی و سوغات دایر است. بازدید از نارین قلعه جاجرم رایگان است. جاهای دیدنی اطراف نارین قلعه جاجرمقلعه جلال‌الدینآدرس: خراسان شمالی، حدفاصل گرمه و جاجرم (مشاهده در نقشه) قلعه جلال‌الدین یکی از دژ‌های مرتفع و نفوذناپذیر شمال خراسان محسوب می‌شد که قدمت آن به دوره خوارزمشاهیان بازمی‌گردد. این قلعه هم‌اکنون کاربری موزه‌ای دارد و در تاریخ سوم بهمن ۱۳۵۶ با شماره ثبت ۱۵۷۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. پناهگاه حیات وحش میاندشتآدرس: استان خراسان شمالی، ۱۰ کیلومتری جنوب شرقی جاجرم (مشاهده در نقشه) پناهگاه حیات‌وحش میاندشت از جاذبه‌های گردشگری جاجرم به شمار می‌رود که در مناطق استپی این شهرستان واقع‌شده است. این منطقه که در ۱۰ کیلومتری جنوب شرقی این شهرستان قرار دارد، دارای وسعتی معادل ۸۴ , ۴۳۵ هکتار است. جانورانی مانند روباه معمولی، خرگوش، آنقوت، هوبره، گوسفند وحشی، گرگ، گراز، طرلان، سارگپه پابلند، عقاب شاهی، دلیجه، انواع موش دوپا، سیاه‌گوش، گربه دشتی، گربه پالاس، پلنگ، کفتار راه‌راه، شغال، تشی، زرده بر و خارپشت برانت در این منطقه حفاظت‌شده زندگی می‌کنند. پرسش‌های متداولنارین قلعه جاجرم کجاست؟ نارین قلعه در استان خراسان شمالی، جاجرم، خیابان ۱۵ خرداد قرار دارد. قدمت نارین قلعه جاجرم چقدر است؟ پنج‌هزار سالهزینه بازدید از نارین قلعه جاجرم چقدر است؟ بازدید از نارین قلعه جاجرم رایگان است. جاهای دیدنی اطراف نارین قلعه جاجرم کدامند؟ قلعه جلال‌الدین و پناهگاه حیات وحش میاندشتنویسنده: زهرا صالح نژاد / بازنویسی: پوریا محمدی پیوند |
5,039 | 5,176 | جاجرم | قلعه جلال‌الدین | ایران، خراسان شمالی، حدفاصل گرمه و جاجرم | قلعه جلال‌الدین دژ باشکوهی است که در پنج کیلومتری غرب شهرستان گرمه قرار دارد. این قلعه که ازجاذبه‌های گردشگری جاجرمبه شمار می‌رود، روی تپهای نسبتا مرتفع سنگی که حدفاصل گرمه و جاجرم قرار دارد، موقعیت ساخت بنا در بالای کوه، با دیوارها و برج و باروهای مرتفع، قلعه جلال‌الدین را به دژی مستحکم و نفوذناپذیر تبدیل می‌کرد. دژی که شکوه و عظمت آن در حال حاضر نیز با اجرای طرح‌های نوین گردشگری در این محدوده، شوکت و زیبایی خاصی یافته و همه‌ساله گردشگران بسیاری را به خود جذب می‌کند. قلعه جلال‌الدین از جهت مکانی در وسط جاده گرمه و جاجرم بر بالای کوه مرتفعی قرار گرفته که اطراف آن دشت‌های وسیع قرار دارد. برای دسترسی به این اثر عظیم به جز یک راه باریک از حاشیه چشمه که مستقیما به ورودی قلعه منتهی می‌شود راه دیگری وجود ندارد. و به جز پیاده و یا با اسب امکان دسترسی به آن غیر ممکن است. در گذشته این قلعه دو یا سه‌طبقه بوده و گفته می‌شود که یک تونل یا راه زیرزمینی مخفی، این قلعه را به شهر جاجرم مربوط می‌ساخت. |
5,040 | 5,177 | جاجرم | پناهگاه حیات وحش میاندشت | استان خراسان شمالی، شهرستان جاجرم، جنوب شرقی جاجرم | در دنیای امروز گسترش جوامع سرعت بی‌سابقه‌ای گرفته است و انسان‌ها برای تامین نیازهای زندگی‌شان منابع طبیعی و جانداران زنده را خواسته یا ناخواسته تهدید می‌کنند. چنین شرایطی انسان‌ها را به این فکر انداخت که محیط‌هایی را برای حیات گونه‌های جانوری و گیاهی مهیا کنند تا به بقای نسل آنها کمک شود؛ بنابراین ایده ایجاد پناهگاه‌های حیات‌وحش شکل گرفت. پناهگاه‌های حیات‌وحش زیستگاه‌های نمونه برای گونه‌های جانوری محسوب می‌شوند و اهمیت زیست‌محیطی بسیار ویژه‌ای دارند. یکی از پناهگاه‌های حیات‌وحش شناخته‌شده و پراهمیت کشورمان پناهگاه حیات وحش میاندشت جاجرم در استان خراسان شمالی است. با ما همراه باشید تا بیشتر با این جاذبه آشنا شویم. هرآنچه باید درباره پناهگاه حیات وحش میاندشت بدانید: پناهگاه حیات وحش میاندشت کجاست؟ درباره پناهگاه حیات وحش میاندشتشرایط بازدید از پناهگاه حیات وحش میاندشتپوشش گیاهی و جانوری پناهگاه حیات وحش میاندشتیوزپلنگ آسیاییدیدنی‌های اطراف پناهگاه حیات وحش میاندشتپناهگاه حیات وحش میاندشت کجاست؟ آدرس: استان خراسان شمالی، شهرستان جاجرم، جنوب شرقی جاجرم (مشاهده روی نقشه) پناهگاه حیات وحش میاندشت در شهرستان جاجرم و بین ۳۷ / ۵۶ درجه عرض جغرافیایی و ۲۵ / ۵۶ درجه طول جغرافیایی واقع‌شده است. پناهگاه در جنوب شرقی شهر جاجرم قرار دارد. منبع عکس: گوگل‌مپ؛ عکاس: اکبر نعمتیمسیر دسترسیبرای دسترسی به پناهگاه حیات وحش میاندشت چند مسیر وجود دارد که بهترین آنها مسیر جاده جاجرم- امیرآباد است. برای این منظور باید از خیابان مصلا به میدان ورودی شهر جاجرم بروید و وارد جاده جاجرم-امیرآباد شوید. جاده جاجرم-امیر آباد از کنار پناهگاه حیات وحش میاندشت عبور می‌کند؛ بنابراین شما از حوالی کیلومتر ۱۸، این جاذبه طبیعی را در سمت چپ جاده خواهید دید. درباره پناهگاه حیات وحش میاندشتپناهگاه‌های حیات‌وحش در سراسر دنیا محیط‌های مناسبی برای فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی هستند. فعالیت‌های بهره‌برداری مصرفی و سازگار با محیط‌زیست و همچنین گردشگری کنترل‌شده در این نواحی مجاز است. پناهگاه حیات وحش میاندشت با وسعت ۸۴ هزار و ۴۳۵ هکتار، از مناطق حفاظت‌شده وجاذبه‌های گردشگری استان خراسان شمالیاست که در جنوب شرق جاجرم و جنوب سنخواست قرار دارد. این پناهگاه حیات‌وحش ازجاهای دیدنی جاجرمو مناطق استپی این شهرستان است و زیر نظر سازمان حفاظت محیط‌زیست ایران قرار دارد. این منطقه یکی از بهترین و مهم‌ترین زیستگاه‌های آهو و یوزپلنگ محسوب می‌شود و دارای پوشش گیاهی و جانوری متنوع و منحصربه‌فردی است. منبع عکس: گوگل‌مپ؛ عکاس: Dani Cپناهگاه حیات وحش میاندشت شرایط اقلیمی خشک و نیمه‌خشک دارد. تابستان‌ها در این منطقه، گرم و خشک و زمستان‌ها، سرد و خشک است. در تابستان حداقل دما ۳۵ + درجه سانتی‌گراد است؛ در حالی که این دما در زمستان گاه به ۱۰ - درجه سانتی‌گراد خواهد رسید. متوسط بارندگی سالانه در این ناحیه ۲۵۰ میلی‌لیتر است و وجود رودخانه کال شور باعث شده است تا این منطقه با مشکل کم‌آبی جدی مواجه نشود. قله خواجه در جنوب شرقی منطقه، بلندترین نقطه پناهگاه حیات وحش میاندشت به شمار می‌آید و ارتفاعی حدود ۱ , ۲۵۰ متر دارد. اطراف کال شور جاجرم که در شمال غربی منطقه قرار دارد، با ارتفاع حدود ۹۵۰ متر پست‌ترین نقطه محسوب می‌شود. منطقه حفاظت‌شده میاندشت دارای گونه‌های متنوع جانوری و گیاهی است و بدون شک یکی از غنی‌ترین مناطق استپی کشور تلقی می‌شود. شرایط بازدید از پناهگاه حیات وحش میاندشتامکان بازدید از پناهگاه حیات وحش میاندشت در همه ایام سال وجود دارد. برای بازدید از پناهگاه حیات وحش میاندشت احتیاج به مجوز معتبر خواهید داشت. برای دریافت مجوز کتبی می‌توانید به اداره حفاظت محیط‌زیست خراسان شمالی، واحد جاجرم مراجعه کنید. مدت‌زمان موردنیاز برای بازدید از این منطقه حدود سه تا چهار ساعت است که با توجه به وقفه‌هایی که در طول مسیر بازدید خواهید داشت متفاوت خواهد بود. منبع عکس: گوگل‌مپ؛ عکاس: شهاب چراغیپوشش گیاهی و جانوری پناهگاه حیات وحش میاندشتپوشش گیاهی ۱۲۰ گونه گیاهی در پناهگاه حیات وحش میاندشت شناسایی شده‌اند که از میان آنها میتوان به بابونه سفید، خارشتر، کاکوتی، اشنیان، اسپند، گل جالیزی، درختچه‌های گز و طاق، شور، زنبق، درمنه، ریش بز، تاغ و گون اشاره کرد. بیشتر این منطقه را گیاهان هالوفیت مانند گز، خارشتر، ریش بز، تاغ و گون پوشانده است. جمعیت زیادی از دام‌های اهلی که تعداد آنها تا ۵۰ هزار راس نیز تخمین زده‌شده است، از منابع پناهگاه حیات وحش میاندشت استفاده می‌کنند. این موضوع باعث وارد آمدن آسیب شدید به این منطقه می‌شود. خوشبختانه در سالهای اخیر مسئولان راهکارهایی برای کاهش تعداد دام‌ها اندیشیده‌اند. تنوع جانوریپناهگاه حیات وحش میاندشت زیستگاه جانورانی مانند روباه معمولی، خرگوش، آنقوت، هوبره، مار، گوسفند وحشی، گرگ، گراز، طرلان، سارگپه پابلند، عقاب شاهی، دلیجه، انواع موش دوپا، سیاه‌گوش، گربه دشتی، گربه پالاس، پلنگ، کفتار راه‌راه، شغال، تشی، زرده بر و خارپشت برانت است. منبع عکس: گوگل‌مپ؛ عکاس: Smn Mrtzپناهگاه حیات‌وحش میاندشت در سال ۱۳۵۲ هجری شمسی توسط سازمان حفاظت محیط‌زیست ایران تحت حفاظت قرار گرفت. در آن زمان‌بر اساس برآوردها این منطقه زیستگاه ۳ , ۵۰۰ راس آهوی ایرانی و تعدادی یوزپلنگ بود. متاسفانه این پناهگاه دارای ویژگی دشتی و هموار است و این موضوع آسیب‌پذیری این منطقه در مقابل شکارچیان را زیاد می‌کند. در نتیجه این موضوع ما شاهد کاهش جمعیت آهوها (از ۳ , ۵۰۰ راس در دهه پنجاه به حدود ۳۰۰ راس در اواخر دهه ۸۰) هستیم. یوزپلنگ آسیاییچهار زیرگونه یوزپلنگ در جهان وجود دارد که همه آنها به‌جز یوز آسیایی در کشورهای آفریقایی زندگی می‌کنند. بر اساس تحقیقات، قاره آفریقا نخستین زیستگاه یوز آسیایی محسوب می‌شده است؛ تا اینکه حدود ۳۰ تا ۷۰ هزار سال قبل این حیوان به‌سوی قاره آسیا مهاجرت کرد. یوزپلنگ آسیایی در حال حاضر یکی از کمیاب‌ترین گربه‌سانان جهان است و به‌دلایل مختلف اصلا وضعیت خوبی را سپری نمی‌کند. بارزترین ویژگی ظاهری این گربه‌سان یال تیره روی سر و گردن است؛ به‌نحوی‌که این حیوان را به تنها زیرگونه یال‌دار یوزپلنگ تبدیل می‌کند. علت انقراض یوزپلنگ ایرانییوزپلنگ آسیایی به‌طور عادی در پناهگاه حیات وحش میاندشت زندگی می‌کند. از دهه ۱۳۶۰ هجری شمسی یوزپلنگی در این منطقه مشاهده نشده بود و همچنین جمعیت آهوهای این منطقه به‌شدت کاهش‌یافته بود. این عوامل باعث شدند تا چنین تصور شود که یوزپلنگ در این منطقه رو به انقراض رفته است؛ اما از سال ۱۳۸۲ هجری شمسی یوزهای بالغ و توله‌های آنها چندین بار در این پناهگاه مشاهده و تصویربرداری شدند. انجمن یوزپلنگ ایرانی با تحقیقاتی که انجام داد، چنین نتیجه گرفت که در طول این سال‌ها نسل یوزپلنگ ایرانی در این منطقه هرگز نابود نشده بود. بر اساس آمارها حداقل چهار یوز در دو دهه اخیر در این پناهگاه کشته شده‌اند. در سالهای اخیر زمزمه خطر انقراض این حیوان بیشتر شنیده می‌شود. اگر بخواهیم نگاه دقیق‌تری به‌علت انقراض یوزپلنگ آسیایی داشته باشیم، باید از آمارهای زاد و ولد شروع کنیم. این حیوان در حالت عادی به‌دلایل ژنتیکی، نرخ زاد و ولد پایینی دارد. علاوه بر این پس از جنگ جهانی دوم، ورود خودروهای جیپ که برای آفرود و سواری‌های خارج از جاده مناسب بودند، به کشورمان افزایش پیدا کرد. این موضوع دست شکارچیان را برای شکار یوزپلنگ ایرانی بیش از پیش باز کرد. با این اوصاف تعداد یوزهای ایرانی در کشور و در سال ۱۳۹۷ هجری شمسی حدود ۴۷ قلاده برآورد شده است که با وجود نرخ مرگ‌ومیر یک و نیم یوز در سال، این حیوان یک موجود درخطر انقراض است. ایران؛ مادر پیروزبر اساس آمار و ارقام، از سال ۱۳۸۰ هجری شمسی تا به امروز حداقل ۷۵ قلاده یوزپلنگ ایرانی در مناطق مختلف کشور متولد شده‌اند. در اردیبهشت‌ماه سال ۱۴۰۱ هجری شمسی خبر تولد سه توله یوز ایرانی در پارک ملی توران سر و صدای زیادی به پا کرد. مادر توله یوزها که ایران نام داشت، توله‌هایش را به روش سزارین به دنیا آورد. ایران بعد از سزارین حاضر به مراقبت از توله‌ها نشد؛ بنابراین کارشناسان که چگونگی نگهداری یوزپلنگ از بچه‌هایش را دیده بودند، تصمیم گرفتند تا خودشان از توله‌ها مراقبت کنند. توله‌های اول و دوم یکی پس از دیگری تلف شدند و تنها توله سوم باقی ماند. به پیشنهاد معاونت محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی، این توله پیروز نام‌گذاری شد. روز سه‌شنبه ۹ اسفند ۱۴۰۱ هجری شمسی خبر تلف شدن پیروز، تنها توله باقی‌مانده از ایران منتشر شد و همه دوستداران حیات‌وحش و محیط‌زیست را در بهت و اندوه فرو برد. منبع عکس: ویکی مدیا؛ عکاس: آزاده ترکماندیدنی‌های اطراف پناهگاه حیات وحش میاندشتنارین قلعه جاجرمآدرس: استان خراسان شمالی، جاجرم، خیابان ۱۵ خرداد (مشاهده روی نقشه) هزینه بازدید: رایگانفاصله از پناهگاه حیات وحش میاندشت: حدود ۲۲ کیلومتر (۳۰ دقیقه با ماشین) نارین قلعه جاجرم یکی از قدیمی‌ترین قلعه‌های شمال شرقی فلات ایران است و با قدمت پنج‌هزارساله خود مهر تاییدی بر پیشینه تاریخی این منطقه از کشورمان می‌گذارد. این بنای تاریخی که از جاهای دیدنی جاجرم به شمار می‌آید، به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است؛ اما به‌دلیل بی‌تدبیری‌ها رو به نابودی می‌رود. بقایای این قلعه تاریخی گاه تا ۲۵ متر از سطح زمین ارتفاع دارد. منبع عکس: گوگل‌مپ؛ عکاس: محمد جهانبخشیقلعه جلال الدینآدرس: استان خراسان شمالی، شهرستان جاجرم، کیلومتر ۶ جاده جاجرم- گرمه (مشاهده روی نقشه) هزینه بازدید: رایگانفاصله از پناهگاه حیات وحش میاندشت: حدود ۳۰ کیلومتر (۴۰ دقیقه با ماشین) قلعه جلال‌الدین که در مسیر جاجرم- گرمه قرار دارد، یک دژ باشکوه به‌جامانده از دوره‌های تاریخی پس از اسلام است. این بنا روی تپهای مرتفع ساخته‌شده است تا نفوذ به آن تقریبا غیرممکن باشد. در ساخت این دژ مستحکم از سنگ و آجر و گچ استفاده‌شده است. قلعه جلال‌الدین پلان ۶ گوشه دارد و ۶ برج مدور اطراف آن را احاطه کردهاند. این بنای تاریخی در سوم بهمن ۱۳۵۶ هجری شمسی به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. منبع عکس: گوگل‌مپ؛ عکاس: محمد جهانبخشیپرسش‌های متداولپناهگاه حیات وحش میاندشت کجاست؟ پناهگاه حیات وحش میاندشت در شهرستان جاجرم، در جنوب شرقی شهر جاجرم قرار دارد. چطور به پناهگاه حیات وحش میاندشت برویم؟ برای دسترسی به پناهگاه حیات وحش میاندشت چند مسیر وجود دارد که بهترین آنها مسیر جاده جاجرم- امیرآباد است. شرایط بازدید از پناهگاه حیات وحش میاندشت چگونه است؟ برای بازدید از پناهگاه حیات وحش میاندشت احتیاج به مجوز معتبر خواهید داشت. برای دریافت مجوز کتبی می‌توانید به اداره حفاظت محیط‌زیست خراسان شمالی، واحد جاجرم مراجعه کنید. بازدید از پناهگاه حیات وحش میاندشت چقدر زمان لازم دارد؟ مدت‌زمان موردنیاز برای بازدید از این منطقه حدود سه تا چهار ساعت است. نویسنده: فرناز رهبران رنجبر / بازنویسی: محمدرضا قاسم شیرازی |
5,041 | 5,178 | جاجرم | کاروانسرای رباط قلی | ایران، استان خراسان شمالی، شهرستان جاجرم، بخش سنخواست، پنج کیلومتری جنوب شرقی روستای قلی | کاروانسرای رباط قلی یکی از ۱۱ کاروانسرا یا منزلگاهی به شمار می‌رود که در امتداد راه تاریخی جرجان به نیشابور-مشهد ساخته‌شده است. این بنا در پنج کیلومتری جنوب شرقی روستای قلی در بخش سنخواست از توابع شهرستان جاجرم قرار دارد. بیشتر رباط‌ها یاکاروانسراهای ایرانیواقع در مسیر این راه باستانی در دوره ایلخانی و برای رفاه حال کاروان‌های زیارتی عازم حرم مطهر رضوی و همچنین به‌منظور آسان‌سازی در آمدوشد کاروان‌های تجاری ساخته شده‌اند. این کاروانسرا که ازجاهای دیدنی جاجرمبه شمار می‌رود، علاقه‌مندان به سازه‌های تاریخی را به خود جذب می‌کند. |
5,042 | 5,179 | جاجرم | محوطه تاریخی چلو | خراسان شمالی، شهرستان جاجرم، بخش جلگه سنخواست، ۳ کیلومتری شرق شهر سنخواست | محوطه چلو مربوط به عصر مس-مفرغ است و در شهرستان جاجرم، بخش جلگه سنخواست، ۳ کیلومتری شرق شهر سنخواست واقع‌شده است. این اثر که در تاریخ ۷ اسفند ۱۳۸۶ با شماره‌ی ثبت ۲۱۲۹۲ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است، در میانجاهای دیدنی جاجرمقرار دارد. |
5,043 | 5,180 | جاجرم | آرامگاه باغ مزار | ایران، خراسان شمالی، گرمه، ۱۲ کیلومتری مسجد جامع جاجرم | آرامگاه باغ مزار در شهرستان گرمه واقع‌شده و یکی از آثار منحصر به فرد قرن هفتم هجری و متعلق به دوره ایلخانی است و دقیقا مشخص نیست چه شخصیتی در آن دفن شده است ولی ظاهر بنا نشان می‌دهد که اینجا مدفن شخصیت بزرگ و تاثیرگذاری در منطقه بوده است. این بنا که ازجاذبه‌های گردشگری جاجرمبه شمار می‌رود، با شماره ثبت ۱۳۸۰ / ۳ در فهرست آثار ملی قرار گرفته است. |
5,044 | 5,181 | جاجرم | کاروانسرای قره بیل | ایران، خراسان شمالی، گرمه، روستای قره بیل | کاروانسرای قره بیل در روستای قره بیل بنایی است با پلان چهار گوش که دو حیاط بزرگ و کوچک دارد. در اطراف حیاط کوچک حجره‌هایی کوچک و بزرگ تو در تو احداث‌شده که پوشش سقف آنها گنبدی است و زیر سقف با کاربندی‌های زیبای گچی تزیین شده است. دور تا دور بنا با یک دیوار سنگی احاطه شده که در تمام اضلاع آن برج‌های دیدبانی ساخته‌شده است این بنا که ازجاهای دیدنی جاجرمبه شمار می‌رود، در دوره تیموری ساخته‌شده و در دوره‌های بعد، به ویژه دوره صفوی استفاده و مورد مرمت قرار گرفته است. |
5,045 | 5,182 | فاروج | آبشار اسفجیر | ایران، استان خراسان شمالی، ۲۵ کیلومتری شمال غربی فاروج، بخش خبوشان، روستای اسفجیر | آبشار اسفجیر در روستای اسفجیر و در شمال غربی شهرستان فاروج قرار دارد و دارای آب‌وهوایی معتدل است. پس از عبور از روستا و با حدود یک ساعت پیاده‌روی در کنار رودخانه، به درهای با دیواره‌های بسیار بلند می‌رسید که با ادامه مسیر، محوطه زیبای آبشار اسفجیر مشاهده می‌شود. این آبشار ازجاهای دیدنی فاروجبه حساب می‌آید که گذشتن از آن بدون داشتن امکانات حرفهای کوهنوردی غیرممکن است. طبق گفته اهالی با ادامه مسیر میتوان آبشارهای کوچک و بزرگ و طبیعتی منحصربه‌فرد از انواع گیاهان و حیوانات را دید. |
5,046 | 5,183 | فاروج | قلعه تاریخی علی‌آباد | ایران، استان خراسان شمالی، شهرستان فاروج، ۲ کیلومتری غرب روستای یام | قلعه تاریخی علی‌آباد در دو کیلومتری غرب روستای یام از توابع شهرستان فاروج و در میان دشتی هموار و مسطح قرار دارد. با پلانی مستطیلی شکل، این قلعه علاوه‌بر چهار برج در گوشه‌ها، دو برج در وسط ضلع غربی و شرقی دارد و خندقی با عرض ۱۵ متر آن را احاطه می‌کند. طبق منابع محلی، بنا به دوره صفوی تعلق دارد و تا اواخر قاجار مورد استفاده قرار می‌گرفت. این قلعه که ازجاهای دیدنی فاروجبه شمار می‌رود، با شماره ۱۲۰۸۳ در فهرست آثار ملی ایران ثبت‌شده است. |
5,047 | 5,184 | فاروج | منطقه شکار ممنوع شاه جهان | خراسان شمالی - فاروج روستای بام | شاه جهان نام بلندترین قله ارتفاعاتی است که دنباله آن به کوه‌های بینالود و آلاداغ می‌رسد و به نقلی ۳۳۵۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد. این رشته‌کوه که روستای بام (با حدود ۱۶۰۰ متر ارتفاع از سطح دریا) در چند کیلومتری جنوب آن واقع‌شده، دنباله سلسله جبال البرز است. کوه شاه جهان یکی ازجاذبه‌های گردشگری استان خراسان شمالیبه حساب می‌آید که از چند قسمت تشکیل‌شده است و هر کدام به نامی خاص شناخته می‌شوند. خروس یا کرکسرو، تخته میرزا، گورکی یا گورکان یا گبرکان از جمله نام‌های آن بشمار می‌رود. این رشته‌کوه از طاقدس‌ها و ناودیس‌های فشرده و متقارن تشکیل‌شده که به جهت عمومی شیب طبقات شمالی، جنوبی است که حداکثر فشردگی را در مرکز دارد. این رشته‌کوه دارای صخره‌های عظیم و عریان و دامنه‌ها از قطعه سنگ‌های درشت و ریز پوشیده شده است. به علت وجود مراتع و جنگل‌ها، زیستگاه حیات وحش در قسمت‌های زیادی از این شهرستان گسترده شده است. حیواناتی چون شغال، آهو، گرگ، گورکن، خرگوش، روباه، خوک، پلنگ، کفتار و بزکوهی در نقاط مرتع به ویژه در منطقه سالوک زندگی می‌کنند. |